Professional Documents
Culture Documents
File hÖ thèng:
Theo kinh nghiÖm cña chóng t«i, 90% ngêi sö dông kh«ng cã hiÓu biÕt nhiÒu vÒ c¸ch so¹n
th¶o 2 file nÇy. Mét phÇn do c¸c s¸ch d¹y vÒ Dos nãi qu¸ nhiÒu khiÕn ngêi ®äc kh«ng ph©n
biÖt ®îc c¸i nµo chÝnh, c¸i nµo phô nªn kh«ng thÓ nhí hÕt ®îc. Mét phÇn do néi dung cña 2
file nÇy kh«ng cã mét chuÈn mùc cè ®Þnh mµ tuú thuéc vµo mçi m¸y cô thÓ nµo ®ã nªn rÊt
khã d¹y ®Çy ®ñ vµ dÔ hiÓu. Chóng t«i còng kh«ng cã tham väng nãi ®Çy ®ñ mµ chñ yÕu ®Ò
cËp ®Õn c¸c phÇn kh«ng thÓ thiÕu trªn ®a sè m¸y cho ng¾n, gän.
C¸c ch¬ng tr×nh th«ng dông khi cµi ®Æt ®Òu Ýt nhiÒu cã söa ch÷a 2 file nÇy nªn néi dung cña
chóng thêng xuyªn thay ®æi. Sù thay ®æi nÇy l¹i cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng cña m¸y.
Do ®ã, kh«ng cã hiÓu biÕt vÒ chóng lµ mét thiÕu sãt lín vµ cã thÓ ®em l¹i rÊt nhiÒu phiÒn
to¸i cho ngêi dïng m¸y.
Hai file nÇy lµ 2 file text thuÇn tuý nªn ®Ó chØnh söa b¹n cã thÓ dïng mét trong c¸c ch¬ng
tr×nh so¹n th¶o v¨n b¶n kh«ng ®Þnh d¹ng nh Edit.com, NC Edit trong Dos hoÆc cho ch¹y
Notepad, Sysedit trong Windows.
CONFIG.SYS :
N»m trong th môc gèc cña dÜa cøng khëi ®éng dïng ®Ó x¸c ®Þnh cÊu h×nh cña hÖ thèng m¸y
vµ cµi ®Æt c¸c driver thiÕt bÞ. Mçi dßng v¨n b¶n lµ mét lÖnh cña Dos. §Æc biÖt Dos chØ ®äc
file nµy khi khëi ®éng m¸y do ®ã nÕu b¹n cã söa ®æi g× trªn file nµy, b¹n ph¶i khëi ®éng l¹i
®Ó viÖc thay ®æi cã hiÖu lùc (hiÖn nay còng cã vµi ch¬ng tr×nh cho phÐp b¹n cµi ®Æt drv
thiÕt bÞ trong Config.sys ngay t¹i dÊu nh¾c mµ kh«ng cÇn khëi ®éng l¹i).
Chó ý:
LÞnh trong Config.sys ph¶i ghi ®Çy ®ñ ®êng dÉn vµ ph¶i thËt chÝnh x¸c do lóc nÇy Dos cha
lu tr÷ ®êng dÉn (lÞnh Path) nªn cha tù ®éng ®i t×m file ®îc.
§óng ra trong file Config.sys cßn nhiÒu lÞnh n÷a, nh÷ng lÞnh nÇy ta t¹m gäi lµ lÞnh néi bé (bao
gåm tÊt c¶ lÞnh kh¸c lÞnh device. ThÝ dô: Dos=; Lastdrive=; Shell=...), lu«n lu«n ®îc n¹p víi
c¸c th«ng sè mÆc nhiªn nªn b×nh thêng ta kh«ng cÇn quan t©m. ChØ khi nµo cÇn chØ ®Þnh l¹i
th«ng sè ta míi ®a vµo nh trong thÝ dô sau. LÞnh néi bé kh«ng quy ®Þnh thø tù, chóng ®îc u
tiªn n¹p tríc dï n»m bÊt kú vÞ trÝ nµo trong file.
C¸c driver ®îc n¹p b»ng lÞnh device (t¹m gäi lµ lÞnh bæ sung) trong Config.sys ph¶i ®i theo thø
tù nÕu chóng cã liªn quan ®Õn nhau. ThÝ dô: Himem-Emm386-devicehigh.
VÝ dô file config.sys :
Device= C:\Windows\Himem.sys /Testm:off
Device= C:\windows\Emm386.exe noems
;Device= C:\windows\Emm386.exe ram
Dos=High,UMB
Devicehigh= D:\Audio\Opti930\Cdsetup.sys /T:X
Devicehigh=C:\dos\Ecscdide.sys /d:ecscd001
Devicehigh=c:\windows\ifshlp.sys
Lastdrive=H
Shell=c:\dos\command.com c:\dos /p /E:512
Ph©n tÝch:
Himem.sys vµ Emm386.exe ph¶i ®îc n¹p tríc b»ng lÞnh Device ®Ó qu¶n lý vïng bé nhí
UMB,HMA. Sau ®ã b¹n míi dïng ®îc lÞnh Devicehigh ®Ó n¹p c¸c driver kh¸c vµo vïng bé nhí
nÇy.
Device= C:\Windows\Himem.sys /Testm:off
Th«ng sè /Testmem:off hay /testm:off lµ chØ ®Þnh Himem khi n¹p kh«ng cÇn kiÓm tra bé nhí
®Ó khëi ®éng cho nhanh.
Device= C:\windows\Emm386.exe noems
;Device= C:\windows\Emm386.exe ram
Th«ng sè Noems lµ chØ ®Þnh kh«ng dïng bé nhí bµnh tríng. Th«ng sè Ram lµ chØ ®Þnh dïng
bé nhí bµnh tríng.
DÊu ; lµ v« hiÖu ho¸ dßng lÞnh ®i sau nã, t¬ng tù nh lÞnh REM nhng ch¹y nhanh h¬n v× nã
kh«ng ph¶i lµ lÞnh nªn kh«ng mÊt thêi gian thùc hiÖn.
Khi chän Noems, Windows sÏ ch¹y nhanh h¬n chän Ram, nhng mét sè ch¬ng tr×nh xa ®îc viÕt
cho m¸y 286 vµ vµi trß ch¬i sÏ kh«ng ch¹y ®îc do chóng ®ßi hái bé nhí bµnh tríng (Ram). Khi
chän Ram, Windows ch¹y chËm vµ vïng UMB sÏ cßn Ýt do bÞ mÊt 64Kb dµnh lµm khung trang
cho bé nhí bµnh tríng.
Theo chóng t«i, tèt nhÊt lµ b¹n cã c¶ 2 dßng nÇy trong Config.sys. B×nh thêng b¹n cho dßng
Noems cã hiÖu lùc. Khi nµo cÇn bé nhí bµnh tríng, b¹n míi cho dßng Ram cã hiÖu lùc.
Dos=High,UMB
Cho phÐp n¹p Dos vµo bé nhí cao (high) vµ cho phÐp dïng lÞnh Devicehigh n¹p c¸c driver vµo
vïng bé nhí trªn (UMB). NÕu kh«ng cã th«ng sè UMB, c¸c lÞnh Devicehigh trong Config.sys vµ
lÞnh Loadhigh trong Autoexec.bat sÏ v« t¸c dông.
Devicehigh= D:\Audio\Opti930\Cdsetup.sys /T:X
Devicehigh= C:\dos\Ecscdide.sys /d:ecscd001
Dßng thø nhÊt ®Ó x¸c lËp cho ®êng IDE trªn card sound do æ ®Üa CD Rom nèi vµo card
sound. LÞnh nÇy cã thÓ kh¸c nhau tuú theo card sound b¹n ®ang dïng. NÕu CD Rom nèi vµo
card I/O hay vµo mainboard th× kh«ng cÇn dßng lÞnh nÇy.
Dßng thø nh× ®Ó cµi driver ®iÒu khiÓn æ ®Üa CD Rom. Th«ng sè /D: dïng ®Ó ®Æt tªn cho
æ ®Üa CD Rom, tªn nÇy ph¶i trïng víi tªn trong Autoexec.bat.
Chó ý: Tªn nÇy sÏ ®îc dµnh riªng cho hÖ thèng, b¹n kh«ng thÓ t¹o th môc hay file cã tªn trïng víi
tªn nÇy.
Devicehigh=c:\windows\ifshlp.sys
Dßng lÞnh nÇy dµnh riªng cho Windows dïng ®Ó ch¹y 32BitFileAccess.
Lastdrive=H
ChØ ®Þnh cho phÐp sö dông bao nhiªu æ ®Üa trªn m¸y b¹n, bao gåm 2 æ mÒm A,B (kh«ng cã
còng tÝnh). Trong vÝ dô nÇy lµ 2 æ mÒm, 6 æ ®Üa logic kh¸c (gåm æ cøng, CD Rom, æ th¸o
rêi...). MÆc nhiªn cña Dos 6.22 khi kh«ng cã dßng lÞnh nÇy lµ E, nÕu m¸y b¹n cã nhiÒu æ logic
h¬n b¹n ph¶i thªm dßng lÞnh nÇy.
Shell=c:\dos\command.com c:\dos /p /E:512
Dßng lÞnh nÇy chØ ®Þnh ®Þa chØ cña tr×nh th«ng dÞch cÇn ph¶i n¹p. Trong thÝ dô nÇy lµ
Command.com n»m trong th môc Dos cña æ C. khi kh«ng cã dßng lÞnh nÇy, hÖ ®iÒu hµnh sÏ
t×m n¹p command.com n»m trong th môc gèc cña æ C.
/P lµ cho phÐp n¹p file Autoexec.bat sau khi n¹p config.sys.
/E:512 chØ ®Þnh t¨ng vïng m«i trêng lªn 512byte. Vïng m«i trêng lµ kÝch thíc bé nhí dµnh riªng
®Ó chøa nh÷ng th«ng tin khi b¹n ®¸nh lÞnh SET khi ë dÊu nh¾c Dos. MÆc nhiªn khi kh«ng cã
lÞnh nÇy lµ 256byte.
AUTOEXEC.BAT
File nÇy còng n»m trong th gèc còa æ ®Üa khëi ®éng vµ ®îc n¹p tù ®éng sau khi n¹p
Config.sys. C«ng dông cña file nÇy lµ t¹o c¸c th«ng sè vÒ m«i trêng ho¹t ®éng cho hÖ thèng vµ
c¸c phÇn mÒm. Néi dung bao gåm c¸c dßng lÞnh gièng y nh lÞnh b¹n ®¸nh t¹i dÊu nh¾c vµ b¹n
còng cã thÓ ®¸nh lÞnh mµ kh«ng cÇn ghi chóng vµo file Autoexec.bat. Nh vËy vÒ thùc chÊt, ta
cã thÓ nãi file Autoexec.bat gåm mét chuæi c¸c lÞnh ®îc lËp s¼n ®Ó Dos thùc hiÖn lÇn lît theo
thø tù tõ dßng ®Çu ®Õn dßng cuèi, tiÕt kiÖm thêi gian vµ c«ng søc ®¸nh lÞnh mçi khi khëi
®éng m¸y.
VÝ dô file Autoexec.bat sau:
@echo off
Path=C:\Windows;C:\Windows\Command;C:\NC
Set path=%path%;c:\sb16
Set temp=C:\Temp
Set NC=C:\NC
Set Sound=C:\SB16
Set Blaster=A220 I5 D1 H5 P330 T6
::LH C:\dos\mouse.com
LH C:\Windows\Command\Mscdex.exe /d:ecscd001 /l:f
LH C:\windows\smartdrv.exe
Gi¶i thÝch:
@Echo off
Thêng lµ lÞnh ®Çu tiªn trong file autoexec.bat. Echo off ng¨n kh«ng cho Dos hiÓn thÞ dßng
lÞnh ra mµn h×nh khi thùc hiÖn c¸c lÞnh sau lÞnh nÇy. @ tríc lÞnh Echo off lµ ng¨n kh«ng cho
chÝnh lÞnh nµy hiÖn lªn mµn h×nh.
Path=C:\Windows;C:\Windows\Command;C:\NC
T¹o ®êng dÉn cho c¸c ch¬ng tr×nh,m« t¶ lèi t×m vÒ c¸c th môc mµ Dos truy t×m c¸c ch¬ng
tr×nh nµy. Khi b¹n ®¸nh tªn mét file ch¬ng tr×nh, Dos sÏ t×m trong c¸c ®Þa chØ nÇy theo thø tù
kª khai.
Set path=%path%;c:\sb16
Cã t¸c dông gièng nh Path vµ v× ®îc n¹p sau nªn sÏ ®Ì chång lªn lÞnh path. Trong thÝ dô nÇy
lÞnh Set path nh»m bæ sung ®êng dÉn C:\sb16 vµo sau c¸c ®êng dÉn cò trong lÞnh Path.
%path% cã nghÜa lµ n¹p toµn bé néi dung trong lÞnh Path tríc lÞnh nÇy. Së dØ cã lÞnh nÇy lµ
nh»m tr¸nh viÖc ®¸nh 1 lÞnh Path dµi qu¸ 125 ký tù (%Path% chØ ®îc tÝnh lµ 6 ký tù trong
khi néi dung thËt cña nã cã thÓ lªn ®Õn 125 ký tù).
Set temp=C:\Temp
ChØ ®Þnh tªn th môc dµnh riªng cho c¸c ch¬ng tr×nh chøa file t¹m khi ho¹t ®éng. NÕu kh«ng
cã dßng lÞnh nÇy c¸c ch¬ng tr×nh sÏ chøa c¸c file t¹m t¹i n¬i chóng khëi ®éng hay trong th môc
cña chóng, g©y khã kh¨n cho viÖc dän dÑp ®Üa.
Chó ý: NÕu kh«ng cã lÞnh nÇy hay kh«ng cã th môc ®îc chØ ®Þnh trong lÞnh, NC5 sÏ thêng
xuyªn bÞ mÊt cÊu h×nh.
Set NC=C:\NC
ChØ ®Þnh th môc chøa c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña NC5. NÕu kh«ng cã lÞnh
nÇy, NC5 cã thÓ th«ng b¸o læi lµ kh«ng t×m thÊy c¸c file cÇn thiÕt khi thùc hiÖn 1 chøc n¨ng
nµo ®ã.
Set Sound=C:\SB16
Set Blaster=A220 I5 D1 H5 P330 T6
ChØ ®Þnh c¸c th«ng sè ho¹t ®éng cña card sound. ChØ ®Þnh nÇy gióp c¸c ch¬ng tr×nh cÇn
®iÒu khiÓn card sound sÏ biÕt c¸ch hîp t¸c víi chóng. C¸c th«ng sè trong lÞnh Set Blaster cã thÓ
kh¸c nhau tuú theo card.
Chó ý: NÕu cã nhiÒu lÞnh Set trïng tªn, gÝa trÞ sÏ do dßng lÞnh Set cuèi cïng quyÕt ®Þnh do
nã ®îc n¹p ®Ì lªn c¸c lÞnh tríc ®ã.
::LH C:\dos\mouse.com
Dßng lÞnh nÇy bÞ v« hiÖu ho¸ do cã ký hiÖu :: tríc dßng lÞnh. DÊu :: cã t¸c dông nh lÞnh Rem
nhng kh«ng ph¶i lµ lÞnh nªn ch¹y nhanh h¬n (gièng nh dÊu ; trong config.sys)
LH C:\Windows\Command\Mscdex.exe /d:ecscd001 /l:f
LH C:\windows\smartdrv.exe
LH tøc lµ Loadhigh: N¹p mét ch¬ng tr×nh thêng tró lªn vïng bé nhí cao. LH chØ cã gi¸ trÞ khi cã
lÞnh n¹p Himem, Emm386 vµ Dos=umb trong Config.sys.
LÞnh 1 lµ n¹p driver ®iÒu khiÓn æ CD Rom. Th«ng sè /D: ph¶i gièng nh trong Config.sys.
Th«ng sè /L:F cã nghÜa ®Æt tªn cho æ CD Rom lµ F.
LÞnh 2 lµ n¹p ch¬ng tr×nh Cache ®Üa cña Dos nh»m t¨ng tèc ®é truy xuÊt ®Üa. LÞnh nÇy
ph¶i n»m sau ®Ó Smartdrv cã thÓ nh×n thÊy vµ cache cho æ CD Rom.
§A CÊU H×NH:
NÕu b¹n thêng xuyªn ph¶i thay ®æi 2 file hÖ thèng ®Ó ch¹y ch¬ng tr×nh. Tèt nhÊt lµ b¹n sö
dông ®a cÊu h×nh cho m¸y cña b¹n. B¹n chØ tèn c«ng 1 lÇn khi t¹o lËp ®a cÊu h×nh, sau ®ã
m¸y sÏ thay ®æi tù ®éng khi b¹n muèn.
Chó ý: NÕu muèn dïng ®a cÊu h×nh, b¹n ph¶i söa dßng BOOTGUI=0 trong file MSDOS.SYS
®èi víi Win 95.
ThÝ dô vÒ ®a cÊu h×nh:
CONFIG.SYS AUTOEXEC.BAT
@Echo off
path=c:\nc;c:\sound;
set nc=c:\nc
[Menu]
set temp=c:\temp
menuitem=Win95,Windows 95
Set Sound=C:\SB16
menuitem=Win311,Windows 3.11
Set Blaster=A220 I5 D1 H5
menuitem=Game,Dos Game
goto %config%
menudefault=Win95,5
[common]
device=c:\win95\himem.sys /testm:off
:Win95
dos=high,umb,noauto
set path=c:\win95\command;%Path%;
lastdrive=h
Win
[Win95]
goto end
device=c:\win95\emm386.exe noems
:Win311
devicehigh=c:\win95\ifshlp.sys
set path=c:\win311;%path%;
[Win311]
lh c:\Win311\Mscdex.exe /d:ecscd001 /l:f
device=c:\win95\emm386.exe noems
lh c:\win95\smartdrv.exe
devicehigh=c:\win311\ifshlp.sys
Win
goto end
:Game
[Game]
lh c:\Win311\Mscdex.exe /d:ecscd001 /l:f
device=c:\win95\emm386.exe Ram
lh c:\win95\smartdrv.exe
goto end
:end
Gi¶i thÝch:
Trong thÝ dô trªn, chóng t«i cè t×nh xÕp ®Æt cho c¸c b¹n thÊy sù t¬ng øng giöa c¸c nhãm cÊu
h×nh trong 2 file hÖ thèng (trªn thùc tÕ, b¹n kh«ng cÇn cã nh÷ng dßng trèng).
[menu]: nhãm tªn.
menuitem=Win95,Windows 95: §Æt tªn. §Çu tiªn lµ tªn nhãm viÕt t¾t cho gän khi so¹n th¶o, tªn
sau dÊu phÈy lµ tªn chi tiÕt dïng ®Ó hiÓn thÞ ra mµn h×nh khi khëi ®éng.
menudefault=Win95,5: ChØ ®Þnh nhãm mÆc nhiªn m¸y tù chän (Win95) sau thêi gian chê ®îi
(5 gi©y) mµ b¹n kh«ng quyÕt ®Þnh chän.
[Common]: Nhãm chung, c¸c lÞnh trong nhãm nÇy ®îc dïng chung cho mäi cÊu h×nh.
[Win95]: Nhãm cÊu h×nh riªng. Tªn nhãm riªng trong Config.sys ph¶i trïng víi tªn nhãm t¬ng
øng trong Autoexec.bat. C¸c lÞnh trong nhãm chØ ®îc n¹p khi b¹n chän cÊu h×nh.
Chó ý: LÞnh Dos=noauto chØ dïng khi b¹n sö dông Win 95, nã cã t¸c dông chØ thÞ ng¨n Win 95
kh«ng ®îc n¹p driver IFSHLP.SYS tù ®éng ®Ó gióp cho Win 3.11 n¹p driver cña m×nh khi
chän cÊu h×nh Win311 (drv nÇy dïng ®Ó ch¹y 32 bit file).
goto %config%: lÞnh rÎ nh¸nh ®Õn tªn nhãm t¬ng øng trong Config.sys.
:Win95: Nhãm cÊu h×nh
goto end: LÞnh rÎ nh¸nh ®Õn nhãm End. NÕu kh«ng cã lÞnh nÇy, Dos sÏ thùc hiÖn tiÕp c¸c
lÞnh trong nhãm kÕ tiÕp theo thø tù dßng lÞnh.
Chó ý: C¸c lÞnh n»m ngoµi nhãm hay n»m trong nhãm End lµ lÞnh chung, sÏ ®îc sö dông cho
mäi cÊu h×nh.
LÞnh Win dïng ®Ó tù ®éng n¹p win. NÕu kh«ng cã lÞnh nÇy, m¸y sÏ ngõng ë dÊu nh¾c Dos.
3/ ChÐp io.sys cña DOS lªn ®Üa nhng ®æi thµnh ibmbio.com.
4/ ChÐp msdos.sys cña DOS lªn ®Üa nhng ®æi thµnh ibmdos.com.
5/ ChÐp file msdos.sys cña Win97 nhng xo¸ s¹ch môc PATHS chØ chõa l¹i môc OPTION vµ
®æi BootMulti=0 thµnh BootMulti=1.
Chó ý: B¹n lµm ®Üa cøng cña Win97 thµnh Dual Boot b»ng c¸ch nh trªn còng ®îc nhng trong
môc 5 b¹n kh«ng cÇn xo¸ Paths.
Sö DôNG DÜA MÒM KHëI §éNG
Th«ng thêng b¹n sö dông dÜa mÒm khëi ®éng trong trêng hîp hÖ thèng m¸y vi tÝnh cña b¹n cã
vÊn ®Ò, hoÆc lµ bÞ virus (nh ®· viÕt ë phÇn virus m¸y tÝnh), hoÆc lµ kh«ng thÓ khëi ®éng
tõ æ dÜa cøng ®îc do mÊt CMOS hay v× lý do g× ®ã cã thÓ lµ hÖ ®iÒu hµnh trªn m¸y b¹n bÞ
h. B¹n ph¶i tiÕn hµnh cµi ®Æt l¹i hÖ thèng b¾t ®Çu tõ dÜa mÒm khëi ®éng. Do tÝnh chÊt
cøu nguy cña dÜa mÒm khëi ®éng nªn b¹n ph¶i b¶o ®¶m sao cho nã kh«ng bÞ nhiÔm virus, h·y
bËt chèt chèng ghi vµ ®em cÊt riªng mét n¬i an toµn.
§ÜA RESCUE:
§Üa RESCUE lµ ®Üa mÒm ®Æc biÖt do ch¬ng tr×nh NU t¹o ra dïng ®Ó cøu ®Üa cøng cña
b¹n khi cã h háng do mÊt CMOS hay bÞ Virus. Trªn ®Üa nÇy lu c¸c th«ng tin sau:
C¸c x¸c lËp trong CMOS.
Master Boot Record.
Boot Record.
Partition.
File hÖ thèng.
C¸c th«ng tin nÇy dïng ®Ó phôc håi l¹i khi th«ng tin trong m¸y bÞ mÊt v× mét lý do nµo ®ã.
Toµn bé c¸c th«ng tin nÇy cã thÓ bÞ thay ®æi do ngêi sö dông m¸y. ThÝ dô: Thay ®æi x¸c lËp
CMOS, chia ®Üa...Do ®ã khi t¹o ®Üa RESCUE c¸c b¹n nªn chó ý t¹o l¹i khi cã thay ®æi, nh
vËy ®Üa RESCUE cña b¹n míi cã gi¸ trÞ. NÕu b¹n "lµm biÕng" th× tèt nhÊt ®õng t¹o ®Üa nÇy
chi cho tèn tiÒn.
KH¤NG GIAN DÜA :
Khi b¹n muèn cµi ®Æt thªm ch¬ng tr×nh th× cã thÓ n¶y sinh vÊn ®Ò lµ æ dÜa cøng cña b¹n cã
cßn chç trèng ®Ó thªm vµo kh«ng ? HoÆc nÕu kh«ng gian dÜa cña b¹n cßn Ýt th× c¸c ch¬ng
tr×nh trong Windows khi ch¹y cã thÓ sÏ b¸o lçi v× Windows sö dông kh«ng gian dÜa cßn trèng
lµm bé nhí ¶o hoÆc t¹o c¸c file t¹m (.tmp) ®Ó ch¹y c¸c ch¬ng tr×nh. NÕu æ cøng cña b¹n ®· bÞ
chËt, b¹n ph¶i t×m c¸ch thu xÕp kh«ng gian dÜa cña b¹n sao cho cã chç ®Ó cã thÓ cµi ®Æt
thªm ch¬ng tr×nh b¹n cÇn vµo, hoÆc ®Ó ch¹y tèt c¸c ch¬ng tr×nh trong m«i trêng Windows
Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p gióp b¹n cã thªm chç trèng trªn dÜa cøng
+ Døt kho¸t gì bá, xãa c¸c ch¬ng tr×nh hay c¸c file kh«ng cßn cÇn dïng ®Õn.
VÝ dô, khi b¹n míi tËp sö dông m¸y vi tÝnh, cã thÓ b¹n yªu cÇu n¬i b¸n m¸y cµi dïm cho b¹n
ch¬ng tr×nh TOUCH, VIETRES … nhng mét khi b¹n ®· thµnh th¹o, ch¾c ch¾n b¹n kh«ng cßn
cÇn ®Õn nã n÷a, h·y m¹nh d¹n gì bá chóng trªn dÜa cøng cña b¹n (nÕu b¹n cã tiÕc, muèn sau
nµy cho ngêi kh¸c dïng th× b¹n h·y lu chóng vµo dÜa mÒm). Mét sè file h×nh ¶nh Screen Saver
cña ch¬ng tr×nh NC, Windows hay Wall Paper cña Windows, b¹n chØ nªn chän gi÷ l¹i mét hai
h×nh cßn th× nªn th¼ng tay xãa chóng; còng vËy ®èi víi mét sè h×nh ¶nh cã s½n trong ClipArt
cña bé MS. Office, ch¾c ch¾n lµ cã nh÷ng h×nh ¶nh kh«ng thÝch hîp ®èi víi chóng ta. C¸c file
Readme.text cña c¸c ch¬ng tr×nh chØ cÇn thiÕt khi b¹n cµi ®Æt hoÆc míi b¾t ®Çu sö dông
cßn khi ®· rµnh rÏ b¹n còng ch¾ng nªn gi÷ nã lµm g×. B¹n nªn vµo th môc TEMP xãa hÕt c¸c
file .tmp (c¸c file nµy t¹m thêi do c¸c ch¬ng tr×nh, ®Æc biÖt lµ c¸c ch¬ng tr×nh Windows thêng
t¹o ra chøa d÷ liÖu ®Ó dïng sau ®ã; råi khi hÕt sö dông, ch¬ng tr×nh sÏ tù xãa c¸c file nµy ®i,
nhng trong mét sè trêng hîp b¹n t¾t m¸y mµ cha tho¸t khái Windows hoÆc bÞ mÊt ®iÖn ®ét
xuÊt th× c¸c file nµy vÉn cßn trªn m¸y cña b¹n).
+ NÐn c¸c ch¬ng tr×nh hay c¸c file b¹n Ýt dïng ®Õn. Cã nh÷ng ch¬ng tr×nh hay file b¹n kh«ng
thÓ gì bá hay xãa ®îc v× vÉn cßn dïng ®Õn, nhng cã lóc c¶ th¸ng hoÆc c¶ n¨m míi l«i ra sö
dông mét lÇn th× b¹n nªn nÐn chóng l¹i, lóc nµo dïng th× bung nÐn råi sö dông. VÝ dô, mét sè
trß ch¬i b¹n thÝch, nhng kh«ng thÓ ch¬i hoµi, lóc nµo r·nh míi l«i chóng ra.
+ Tr¸nh c¸c file nhá, chóng chiÕm nhiÒu chç cña kh«ng gian dÜa h¬n so víi c¸c file lín. Nguyªn
nh©n lµ do c¸ch æ dÜa ®îc thiÕt kÕ ®Ó lu file .æ dÜa ®îc chia thµnh c¸c ®¬n vÞ lu tr÷ cè
®Þnh gäi lµ Cluster. Mét file chiÕm Ýt nhÊt lµ mét Cluster tïy theo kÝch thíc cña nã.
Díi ®©y lµ b¶ng sè liÖu mµ Dos vµ Win95 cÊp ph¸t cho mét ®¬n vÞ Cluster tïy thuéc vµo
dung lîng cña æ dÜa
§¬N VÞ CÊP PH¸T (Cluster) DUNG L¦îNG æ DÜA LOGIC
512 Byte ®Õn 31,5 Mb
1 KB trªn 31,5 Mb
2 Kb trªn 64 Mb
4 Kb trªn 127 Mb
8 Kb trªn 254,9 Mb
16 Kb trªn 504,9 Mb
32 Kb trªn 1 Gb
64 Kb trªn 2 Gb
VÝ dô b¹n cã mét file kÝch cì thùc sù lµ 9 Kb th× nã chiÕm ®Õn 16 Kb trªn kh«ng gian dÜa
cña b¹n nÕu æ cøng cña b¹n cã dung lîng trªn 254,9 Mb (2 Cluster) hoÆc trªn 504,9 Mb (1
Cluster), nhng nã l¹i chiÕm ®Õn 32 Kb nÕu æ dÜa cøng cña b¹n cã dung lîng trªn 1 Gb.
GÆp trêng hîp nµy th× b¹n cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng c¸ch dån c¸c file nhá vµo thµnh mét file lín.
+ B¹n cã thÓ ch¹y Scandisk quÐt dÜa ®Ó t×m c¸c liªn cung l¹c mÑ (lost cluster) nghÜa lµ c¸c
liªn cung chøa d÷ liÖu nhng kh«ng cßn sö dông ®îc v× mÊt liªn hÖ víi file gèc cña nã, xãa ®i.
C¸c liªn cung l¹c mÑ cã ®îc lµ do b¹n tho¸t mét ch¬ng tr×nh kh«ng ®óng quy c¸ch hay m¸y b¹n
ch¹y kh«ng æn ®Þnh.
+ NÕu m¸y vi tÝnh cña b¹n cã æ dÜa CD th× mét sè ch¬ng tr×nh b¹n cã thÓ ch¹y trªn æ CD h¬n
lµ cµi vµo æ cøng cña b¹n. VÝ dô mét sè trß ch¬i.
+ B¹n còng cã thÓ dïng c¸c tiÖn Ých dän dÑp ®Üa ®· nãi ë phÇn trªn, cho chóng ®i t×m c¸c
file hay ch¬ng tr×nh kh«ng cßn sö dông, d thõa trªn m¸y cña b¹n råi xo¸ hay nÐn l¹i.
VIRUS M¸Y TÝNH :
KH¸I NIÖM :
Virus m¸y tÝnh lµ mét ®o¹n ch¬ng tr×nh ®Æc biÖt ®îc "g¾n lÐn" vµo mét ch¬ng tr×nh kh¸c
sao cho khi chóng ta thùc hiªn ch¬ng tr×nh nµy th× ®o¹n ch¬ng tr×nh virus sÏ ®îc thùc hiÖn tr-
íc. §o¹n ch¬ng tr×nh virus cã kh¶ n¨ng l©y lan sang c¸c ch¬ng tr×nh kh¸c hay tõ dÜa nµy sang
dÜa kh¸c vµ g©y t¸c h¹i trªn m¸y tÝnh cña chóng ta
Virus m¸y tÝnh ®îc chia lµm thµnh 2 lo¹i :
+ B-virus (Boot sector & partition table virus) : ®©y lµ d¹ng th«ng thêng nhÊt, virus lo¹i nµy th-
êng n»m Èn trong cung måi dÜa mÒm hoÆc trªn b¶ng ph©n khu dÜa cøng. DÊu hiÖu ph¸t
hiÖn lµ thÊy tæng sè byte cña bé nhí quy íc thÊp h¬n 640 Kb
+ F-virus (File infector virus) : lo¹i nµy thêng n»m trong c¸c file ch¬ng tr×nh (.com, .exe). DÊu
hiÖu ph¸t hiÖn lµ kÝch thíc cña file t¨ng lín h¬n thêng lÖ. Tuy nhiªn còng cã nhiÒu con virus
lo¹i nµy kh«ng lµm kÝch thíc cña file bÞ nhiÔm t¨ng lªn
Cã mét lo¹i ch¬ng tr×nh kh«ng ph¶i lµ virus v× nã kh«ng l©y lan nhng còng g©y sù ph¸ ho¹i ®èi
víi m¸y tÝnh cña ta, lo¹i ch¬ng tr×nh nµy thêng ®îc gäi lµ Trojan horses.
Tïy theo kh¶ n¨ng ph¸ ho¹i cña virus m¸y tÝnh mµ ta cßn ph©n biÖt lo¹i hiÒn vµ lo¹i d÷. Lo¹i d÷
lµ lo¹i cã kh¶ n¨ng ph¸ hñy c¸c d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh cña ta; lo¹i hiÒn th× chØ hiÖn lªn nh÷ng
th«ng b¸o, nh÷ng lêi chäc ghÑo. Nhng dï lµ lo¹i nµo ®i n÷a th× ta còng ph¶i mÊt nhiÒu c«ng
søc phßng chèng chóng.
PHßNG Vµ CHèNG VIRUS M¸Y TÝNH :
Chóng ta lu«n bÞ thô ®éng trong viÖc phßng chèng virus m¸y tÝnh v× lu«n cã c¸c ch¬ng tr×nh
virus míi kh«n ngoan vµ th«ng minh tho¸t khái sù kiÓm so¸t cña c¸c ch¬ng tr×nh chèng virus,
nhng chóng ta cã thÓ ng¨n ngõa gi¶m thiÓu sù nhiÔm vµ l©y lan cña virus b»ng c¸ch :
+ C¶nh gi¸c ®èi víi nh÷ng dÜa mÒm mµ ta kh«ng râ xuÊt xø. NÕu b¹n cÇn mét ch¬ng tr×nh
nµo ®ã th× b¹n nªn ®Õn c¸c dÞch vô sao chÐp phÇn mÒm (ë nh÷ng n¬i nµy v× lµ chuyªn
nghiÖp nªn hä cã c¸ch b¶o vÖ d÷ liÖu nghiªm ngÆt) h¬n lµ sao chÐp sang tay qua b¹n bÌ. NÕu
b¾t buéc ph¶i sö dông th× b¹n ph¶i cho ch¹y mét ch¬ng tr×nh chèng virus ®Ó kiÓm tra. B¹n nhí
r»ng virus hiÖn diÖn trªn dÜa mÒm sÏ kh«ng l©y qua hÖ thèng cña b¹n nÕu b¹n n¹p dÜa mÒm
vµo trong æ dÜa råi cho ch¹y ch¬ng tr×nh chèng virus quÐt nã. Tuy nhiªn nÕu b¹n khëi ®éng
m¸y tõ dÜa mÒm ®· bÞ nhiÔm hoÆc cho ch¹y mét ch¬ng tr×nh trªn dÜa mÒm ®· bÞ nhiÔm
®ã th× hÖ thèng m¸y cña b¹n sÏ bÞ l©y.
+ Thêng xuyªn b¹n nªn cho ch¹y ch¬ng tr×nh chèng virus ®Þnh kú kiÓm tra hÖ thèng m¸y cña
b¹n ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn sím nÕu bÞ nhiÔm virus ng¨n ngõa sù t¸c h¹i cña chóng. B¹n còng nªn
cËp nhËt thêng xuyªn ch¬ng tr×nh chèng virus b¹n dïng.
Chó ý: B¹n nhí r»ng ph¶i sö dông ch¬ng tr×nh chèng virus phï hîp víi hÖ ®iÒu hµnh cña m¸y
tÝnh nÕu kh«ng th× cã thÓ lµm mÊt d÷ liÖu cã trªn æ dÜa cña b¹n. VÝ dô b¹n kh«ng thÓ dïng
c¸c ch¬ng tr×nh chèng virus trong Dos vµ Win 3.11 ®Ó quÐt æ cøng khi b¹n ®ang dïng Win 95.
Theo chóng t«i c¸ch tèt nhÊt ®Ó chèng Virus trªn m¸y cã Win 95 lµ b¹n dïng c¸c ch¬ng tr×nh
chèng Virus cña VN quÐt tÊt c¶ ®Üa mÒm tríc khi sö dông chóng vµ thØnh tho¶ng dïng Scan
for Win 95 quÐt æ ®Üa cøng.
Xö Lý Sù Cè KHI M¸Y BÞ NHIÔM VIRUS
Mét khi b¹n ph¸t hiÖn cã virus trªn hÖ thèng m¸y, viÖc tríc tiªn lµ h·y tho¸t c¸c ch¬ng tr×nh
®ang sö dông, t¾t m¸y. Xong lÊy dÜa mÒm khëi ®éng s¹ch (kh«ng bÞ nhiÔm virus) ®a vµo æ
dÜa vµ bËt m¸y khëi ®éng l¹i (Cã thÓ b¹n ph¶i vµo CMOS Setup ®Ó söa l¹i khëi ®éng tõ A:,
C: ), dïng ch¬ng tr×nh chèng virus (version míi nhÊt) cã trªn dÜa mÒm nµy quÐt æ dÜa cøng
cña b¹n ®Ó nã t×m vµ diÖt virus trªn m¸y.
NÕu b¹n gÆp may, ch¬ng tr×nh chèng virus cña b¹n cã hiÖu qu¶, t×m vµ diÖt ®îc virus nµy
th× tèt. B¹n t¾t m¸y, khëi ®éng l¹i tõ dÜa cøng vµ tiÕn hµnh dïng Diskedit cña ch¬ng tr×nh
Norton Utilities ®Ó söa dÜa, kh«i phôc l¹i c¸c file bÞ virus ph¸ ho¹i.
NÕu b¹n kh«ng gÆp may, virus trªn hÖ thèng cña b¹n lµ lo¹i virus míi mµ c¸c ch¬ng tr×nh
chèng virus cã s½n kh«ng thÓ ph¸t hiÖn vµ diÖt ®îc th×
+ NÕu æ dÜa cña b¹n chøa d÷ liÖu quan träng kh«ng thÓ xãa ®îc , th× b¹n ph¶i ngng ho¹t ®éng
m¸y tÝnh cña m×nh, gëi mÉu virus ®Õn c¸c nhãm t¸c gi¶ ch¬ng tr×nh chèng virus ®Ó hä viÕt
ch¬ng tr×nh míi diÖt con virus nµy. Sau ®ã b¹n ®em ch¬ng tr×nh míi nµy vÒ tiÕn hµnh l¹i c¸c
bíc trªn. §iÒu nµy cã thÓ lµm mÊt thêi gian cã thÓ vµi ngµy hoÆc h¬n, b¹n ph¶i quyÕt ®Þnh
chän lùa gi÷a mÊt thêi gian hay mÊt d÷ liÖu.
+ NÕu æ dÜa cña b¹n chøa d÷ liÖu cã thÓ xãa ®îc, b¹n tiÕn hµnh Fdisk, Format l¹i æ dÜa cña
b¹n tõ dÜa mÒm vµ cµi ®Æt l¹i toµn bé phÇn cøng vµ phÇn mÒm. §iÒu nµy b¹n cã thÓ chñ
®éng, Ýt mÊt thêi gian h¬n nhng bï l¹i b¹n ph¶i chÞu mÊt d÷ liÖu.
B¹n nªn nhí Format dÜa lµ biÖn ph¸p chèng virus triÖt ®Ó nhÊt, nhng cã c¸i phiÒn lµ lµm mÊt
d÷ liÖu.
Chó ý: NhiÒu khi b¹n Fdisk còng kh«ng thÓ xo¸ ®îc virus trong MBR, tèt nhÊt lµ dïng Diskedit
xo¸ s¹ch MBR tríc khi Fdisk.
Sö DôNG NHANH DISKEDIT:
Ch¬ng tr×nh Diskedit chóng t«i dïng ®Ó thÝ dô lµ cña bé NU for Win95 v2.0, gåm cã file
DISKEDIT.EXE dung lîng kho¶ng 600Kb.
1/ Sau khi khëi ®éng ch¬ng tr×nh, b¹n chän OBJECT/DRIVER
Trong hép chän, chØ ®Þnh Physical disk, Hard disk 1, OK.
2/ Chän OBJECT/PHYSICAL SECTOR
Trong hép chän, chØ ®Þnh Cylinder: 0, Side: 0, Sector: 1. §©y chÝnh lµ Master Boot Record.
B¹n söa 2 byte cuèi cïng cña sector nÇy tõ 55 AA thµnh 00 00 (hÖ HEX).
Chó ý: Tríc ®ã b¹n nªn kiÓm tra xem Diskedit ®ang ë chÕ ®é cho phÐp söa hay kh«ng ? v× th-
êng diskedit khëi ®éng ë chÕ ®é chØ ®äc cho an toµn. NÕu cÇn, b¹n ph¶i chuyÓn qua chÕ ®é
ghi b»ng c¸ch chän TOOLS/CONFIGURATION. B¹n bá dÊu chän môc READ ONLY, sau ®ã
chän OK hay SAVE nÕu b¹n muèn chÕ ®é nÇy trë thµnh mÆc ®Þnh khi Diskedit khëi ®éng.
3/ B¹n còng lµm t¬ng tù nh vËy nÕu muèn xo¸ Boot Record cña ®Üa khëi ®éng b»ng c¸ch chän
Cylinder: 0, Side: 1, Sector: 1 trong PHYSICAL SECTOR.
Môc ®Ých cña viÖc lµm nÇy lµ b¸o cho Fdisk biÕt MBR ®· bÞ h háng cÇn ph¶i ®îc t¹o l¹i.
B×nh thêng khi Fdisk nhËn thÊy ký hiÖu 55 AA cßn nguyªn th× cho r»ng MBR tèt, kh«ng cÇn
t¸i t¹o. Virus lîi dông ®iÓm nÇy ®Ó chiÕm gi÷ MBR cho dï b¹n ®· Fdisk l¹i.
C¶I THIÖN TèC §é §ÜA CøNG, DåN §ÜA :
Sau mét thêi gian sö dông, b¹n sÏ thÊy lµ hÖ thèng m¸y tÝnh cña b¹n ch¹y chËm l¹i so víi lóc ban
®Çu míi mua. Thêi gian truy xuÊt c¸c file l©u h¬n. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do hiÖn tîng ph©n
m·nh trªn dÜa cøng. HiÖn tîng nµy x¶y ra do c¸ch qu¶n lý file cña hÖ ®iÒu hµnh khi ghi lªn
dÜa cøng. C¸c file ®îc cÊp ph¸t c¸c liªn cung ®Ó chøa d÷ liÖu, nhng c¸c liªn cung nµy cã thÓ
kh«ng ë gÇn kÒ nhau nhau. Víi thêi gian sö dông, b¹n t¹o thªm hay xãa bá c¸c file th× æ dÜa
cøng bÞ ph©n m·nh cµng nhiÒu. B¹n ph¶i dån dÜa l¹i, ch¬ng tr×nh thÝch hîp lµ Defrag cña
Dos hay Speed Disk cã trong Norton Utilities.
Thêng xuyªn dån dÜa, ngoµi viÖc gióp b¹n truy xuÊt nhanh cßn gióp cho b¹n kÐo dµi thªm tuæi
thä cña æ dÜa cøng v× khi ®ã ®Çu tõ sÏ di chuyÓn Ýt h¬n ®Ó t×m ®äc vµ ghi file lªn æ dÜa.
Chó ý: NÒu b¹n dïng hÖ ®iÒu hµnh Win95, b¹n ph¶i dïng Disk Defragmemter kÌm theo win95
hay Speedisk trong bé NU for Win95 v× c¸c ch¬ng tr×nh cò kh«ng nhËn biÕt tªn file dµi cña
h®h nÇy.
CµI §ÆT PHÇN CøNG :
Th«ng thêng cµi ®Æt phÇn cøng kÌm theo viÖc th¸o m¸y ®Ó g¾n thªm c¸c Carde vµo
Mainboard. NÕu kh«ng rµnh th× chóng ta ph¶i nhê n¬i b¸n m¸y. Nhng trong nh÷ng vÝ dô sau,
b¹n cã thÓ tù gi¶i quyÕt lÊy : Con chuét vµ bµn phÝm lµ nh÷ng phÇn mµ cã thÓ b¹n ph¶i thay
thÕ sau khi sö dông l©u ngµy, b¹n ph¶i biÕt c¸ch cµi ®Æt con chuét vµ bµn phÝm cña b¹n l¹i.
M¸y cña b¹n cã g¾n æ dÜa CD Rom vµ Card Sound, khi mua m¸y, n¬i b¸n m¸y ®· l¾p ®Æt
s½n cho b¹n nhng v× mét lý do g× ®ã hÖ thèng m¸y cña b¹n bÞ h, b¹n ph¶i tiÕn hµnh cµi ®Æt
l¹i. B¹n cã m¸y in kim, nhng trong mét sè viÖc ®ßi hái ph¶i cã m¸y in Laser hoÆc m¸y in mµu,
cã thÓ b¹n mîn ®îc ë n¬i b¹n bÌ khi cÇn thiÕt, nhng nÕu b¹n kh«ng biÕt cµi ®Æt m¸y in th×
lµm sao sö dông ?
HÇu hÕt c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng ®Òu cã c¸c ®Üa driver vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo ®Ó b¹n cµi
®Æt. (§©y lµ mét trong nh÷ng lý do khi mua m¸y b¹n ph¶i ®ßi cho ®îc c¸c tµi liÖu híng dÉn
vµ c¸c ®Üa driver cña c¸c thiÕt bÞ cã trªn m¸y cña b¹n). Muèn cµi ®Æt thiÕt bÞ, tríc hÕt b¹n
nªn ®äc tµi liÖu híng dÉn, sau ®ã b¹n cø viÖc ®a dÜa driver cña phÇn cøng t¬ng øng b¹n muèn
cµi ®Æt vµo æ vµ tiÕn hµnh cµi ®Æt nh cµi ch¬ng tr×nh (phÇn mÒm).
Th«ng thêng viÖc cµi ®Æt phÇn cøng lµm thay ®æi hai file Config.sys vµ Autoexec.bat, b¹n
ph¶i copy mét b¶n cña hai file nµy tríc khi cµi ®Æt ®Ó cã thÓ phôc håi l¹i nÕu thiÕt bÞ b¹n cµi
vµo cã sù xung ®ét víi hÖ thèng lµm treo m¸y.
Trong Win 95, muèn cµi ®Æt phÇn cøng b¹n vµo Settings / Control Panel / Add New Hardware.
Muèn cµi thªm m¸y in b¹n vµo Printers còng trong Control Panel.
Win95 lµ hÖ ®iÒu hµnh Plug and play, do ®ã khi b¹n g¾n card bæ sung theo chuÈn nÇy lµ
Win biÕt ngay vµ nh¾c b¹n ®a ®Üa mÒm cã ch¬ng tr×nh qu¶n lý thiÕt bÞ cña nhµ s¶n xuÊt
vµo. Nhê vËy b¹n cã thÓ ph©n biÖt Card bæ sung theo chuÈn Plug and Play vµ Card set tµi
nguyªn b»ng phÇn mÒm nhng kh«ng cã Plus and Play b»ng c¸ch sau:
C¶ 2 lo¹i Card ®Òu set tµi nguyªn b»ng phÇn mÒm, kh«ng cã Jumper trªn Card. Nhng chóng
kh¸c nhau ë chç Win95 nhËn biÕt ngay lo¹i Card PnP sau khi khëi ®éng, cßn Card kh«ng cã
PNP b¹n ph¶i tù th«ng b¸o vµ cµi ®Æt tr×nh ®iÒu khiÓn víi Win95 qua Add new Hardware.
Win95 cßn cã phÇn Device Manager rÊt ®¬n gi¶n vµ ®éc ®¸o, gióp b¹n cã thÓ dµn xÕp
chuyÖn va ch¹m tµi nguyªn mét c¸ch nhanh chãng, h÷u hiÖu.
Chó ý: Trong Win95 tríc khi thay ®æi g× b¹n nªn lu tr÷ 2 file System.dat vµ User.dat ®Ó cã thÓ
phôc håi trë l¹i t×nh tr¹ng cò khi cÇn.
Virus, ®ã lµ c¬n ¸c méng ®èi víi nh÷ng ngêi sö dông. ThËt khñng khiÕp nÕu nh tÊt c¶ c¸c sè
liÖu, c«ng tr×nh nghiªn cøu cña b¹n vµ mét sè ®ång nghiÖp bÞ tiªu tïng trong chèc l¸t. §Ó phßng
chèng nh÷ng hËu qu¶ khã lêng nµy, b¹n thêng xuyªn ph¶i sö dông nhiÒu ch¬ng tr×nh quÐt
virus, ph¶i chó ý ®Õn nh÷ng biÓu hiÖn bÊt thêng cña hÖ thèng vµ hµng t¸ nh÷ng ®iÒu cÇn
nhí kh¸c. Trong c«ng viÖc, thêi gian lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò rÊt quan träng, cÇn ph¶i ®îc
®Æt lªn hµng ®Çu, vµ xÐt trªn mÆt nµy th× c¸c ch¬ng tr×nh diÖt virus cã vÎ kh«ng hiÖu qu¶
cho l¾m. Lý do thËt ®¬n gi¶n bëi v×, tèc ®é ®äc, ghi truyÒn d÷ liÖu cña c¸c æ ®Üa mÒm rÊt
chËm, nÕu kh«ng muèn nãi lµ tÖ h¹i. Gi¶ sö nh b¹n cã 10 ®Üa mÒm mµ ®ång nghiÖp ®a cho,
cã mét sè th«ng tin h÷u Ých ®èi víi b¹n, liÖu b¹n cã ®ñ kiªn nhÉn, ngåi 30 phót chØ ®Ó gäi c¸c
ch¬ng tr×nh diÖt virus ra ®Ó quÐt c¸c ®Üa nµy, vµ cuèi cïng sau khi ch¹y c¸c ch¬ng tr×nh nµy
b¹n míi nhËn ra r»ng, ch¼ng cã th«ng tin nµo h÷u Ých víi m×nh c¶?. Díi ®©y, t«i sÏ m¸ch víi
c¸c b¹n mét ph¬ng ph¸p rÊt ®¬n gi¶n, gióp b¹n cã thÓ xem tríc nh÷ng ch¬ng tr×nh, sè liÖu trong
c¸c ®Üa ®ã tríc khi quÐt virus mµ virus kh«ng thÓ l©y lan ®îc: ®ã lµ ph¬ng ph¸p kho¸ æ ®Üa.
1. Ch¬ng tr×nh kho¸ vµ bá kho¸ æ ®Üa A
Tríc hÕt, b¹n h·y dïng TurboPascal ®Ó so¹n th¶o file LOCKA.PAS gåm 7 dßng lÖnh nh ë díi
®©y:
uses dos;
var r: register;
begin
r.ax:=$5f08;
r.dl:=0;
msdos(r);
end.
TiÕp ®ã, so¹n th¶o thªm file UNLOCKA.EXE nh sau:
uses dos;
var r: register;
begin
r.ax:=$5f07;
r.dl:=0;
msdos(r);
end.
(MÑo nhá: h·y më LOCKA.PAS, söa ë dßng 4: $5f08 thµnh $5f07. Råi chän môc Save as ®Ó
ghi l¹i. §ì tèn c«ng nhËp d÷ liÖu, cã ph¶i kh«ng?).
DÞch hai ch¬ng tr×nh nguån nµy ra thµnh file cã thÓ thùc hiÖn ®îc (.EXE). Tõ dÊu nh¾c cña
DOS, h·y gäi LOCKA.EXE. Ngay sau khi LOCKA.EXE thùc hiÖn xong, æ ®Üa A cña b¹n sÏ
bÞ kho¸, mäi yªu cÇu ®äc, ghi ®Üa ®îc göi tíi tr×nh ®iÒu khiÓn æ ®Üa nµy sÏ nhËn ®îc th«ng
b¸o lçi nh lµ æ ®Üa kh«ng tån t¹i. B¹n kh«ng tin ? H·y dïng lÖnh chuyÓn æ ®Üa A: mµ xem,
hÖ ®iÒu hµnh sÏ hiÓn thÞ th«ng b¸o lçi "Invalid driver specification". §©y lµ mét líp b¶o vÖ
h÷u hiÖu dµnh cho b¹n ®Ó chèng l¹i c¸c thao t¸c ®äc/ghi ®Üa mê ¸m cña virus, t«i ®· thö
nghiÖm víi rÊt nhiÒu lo¹i virus kÕt qu¶ lµ chóng ®Òu chÞu thua tríc líp vá bäc nµy. Nhng nÕu
b©y giê b¹n muèn ®äc hoÆc ghi lªn ®Üa th× lµm thÕ nµo? ThËt ®¬n gi¶n, b¹n chØ cÇn khëi
®éng l¹i hÖ thèng (b»ng c¸ch nhÊn Ctrl-Alt-Del hoÆc Ên nót Reset trªn vá m¸y) lµ chøc n¨ng
kho¸ æ ®Üa sÏ hÕt t¸c dông. Tuy nhiªn, c¸ch tiÖn lîi nhÊt (còng lµ c¸ch t«i khuyªn c¸c b¹n nªn sö
dông), ®ã lµ ch¹y UNLOCKA.EXE. Còng gièng nh LOCKA.EXE, UNLOCKA.EXE cã t¸c
dông ngay lËp tøc, mäi thao t¸c ®èi víi æ ®Üa sÏ trë l¹i b×nh thêng. NÕu nh ®· kho¸ ®îc æ ®Üa
mÒm A, b¹n hoµn toµn cã thÓ kho¸ ®îc æ ®Üa mÒm B, thËm chÝ c¶ æ ®Üa cøng C n÷a, nhng
nÕu nh ë ch¬ng tr×nh trong LOCKA.PAS, ë dßng lÖnh thø 5, b¹n thùc hiÖn lÖnh g¸n
r.dl:=0;
th× b¹n thay sè 0 b»ng 1 nÕu ®Þnh kho¸ æ B, b»ng 2 nÕu ®Þnh kho¸ æ C, b»ng 3 nÕu ®Þnh
kho¸ æ D .... (®Ó dÔ nhí, ch¬ng tr×nh nµo dïng ®Ó kho¸ æ nµo, b¹n nªn ®Æt tªn nh sau:
LOCKB.PAS, LOCKC.PAS ... UNLOCKB.PAS, UNLOCKC.PAS...). Cuèi cïng, ®©y lµ bµi
tËp cho b¹n: h·y thö nghiÖm LOCKC, UNLOCKC ®Ó xem ch¬ng tr×nh cã thùc sù kho¸ mäi
truy nhËp tíi æ ®Üa cøng thËt hay kh«ng?
2. §Üa mÒm tiÖn Ých
- Sau khi ®· t¹o vµ hiÓu ®îc c¸ch ho¹t ®éng cña c¸c file LOCKA, LOCKB, UNLOCKA,
UNLOCKB ... t«i sÏ híng dÉn c¸c b¹n t¹o vµ sö dông ®Üa mÒm tiÖn Ých ®Ó sö dông trong
c«ng viÖc cña m×nh. B¹n cÇn cã mét ®Üa mÒm cßn tèt (kh«ng cã sector háng), ®Þnh d¹ng l¹i
nã b»ng lÖnh
Format a: /u/s
Sau ®ã, copy lªn ®Üa khëi ®éng míi t¹o ®îc nµy mét sè phÇn mÒm chèng virus, tÊt nhiªn lµ c¸c
c¸c file LOCK?, UNLOCK? mµ ta ®· t¹o ë phÝa trªn. Cuèi cïng, ®õng quªn ®ãng protect ®Üa.
B©y giê b¹n ®· cã ®îc mét ®Üa mÒm rÊt h÷u Ých trong c«ng viÖc.
- Nh vËy, trong trêng hîp ph¶i xem vµ ch¹y c¸c ch¬ng tr×nh cha ®îc quÐt virus cÈn thËn ë æ
®Üa mÒm, b¹n cÇn thùc hiÖn nh÷ng bíc sau ®Ó tr¸nh virus(nÕu cã) l©y lan vµ ph¸ ho¹i d÷
liÖu:
§ãng protect tÊt c¶ c¸c ®Üa cÇn kiÓm tra (nh»m tr¸nh virus l©y trªn
chÝnh ®Üa mÒm nµy)
NhÐt ®Üa mÒm tiÖn Ých vµo æ ®Üa, gäi c¸c file LOCK?, ®Ó kho¸
c¸c æ ®Üa cøng t¬ng øng
Sau khi ch¹y thö c¸c ch¬ng tr×nh trªn ®Üa mÒm, b¹n sÏ x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng ®Üa mÒm nµo
chøa th«ng tin b¹n cÇn copy vµo ®Üa cøng. Råi ch¾c ¨n h¬n n÷a, h·y quÐt virus trªn c¸c ®Üa
nµy tríc khi ch¹y UNLOCK? ®Ó bá kho¸ c¸c æ ®Üa cøng. T«i ch¾c r»ng ph¬ng ph¸p nµy sÏ
gióp c¸c b¹n rÊt nhiÒu trong c«ng viÖc. Chóc c¸c b¹n ¸p dông thµnh c«ng.
E-IDE
Bíc kÕ tiÕp chuÈn IDE
Kh«ng gièng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn liªn tôc vµ m¹nh mÏ cña c¸c bé vi xö lý trong m¸y vi tÝnh
nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c phÇn mÒm hiÖn nay, c¸c ®Üa cøng cã hÖ thèng ®iÒu khiÓn
theo chuÈn IDE ®· lµm h¹n chÕ tÝnh n¨ng cña toµn bé hÖ thèng. ChÝnh v× vËy chuÈn E-IDE
(Enhanced-IDE) ®· ra ®êi nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn.
1. Giíi thiÖu
Sù ph¸t triÓn cña c¸c m¸y vi tÝnh t¨ng mét c¸ch nhanh chãng vµ ®Òu ®Æn. C¸c nhµ s¶n xuÊt
cè g¾ng tung ra thÞ trêng nh÷ng hÖ thèng nhanh h¬n, m¹nh h¬n ®Ó phôc vô cho nhu cÇu vÒ
Multimedia, video chuyÓn ®éng liªn tôc vµ thùc t¹i ¶o - nh÷ng môc tiªu cña ngêi sö dông hiÖn
nay. PhÇn lín c¸c ch¬ng tr×nh vµ d÷ liÖu phôc vô cho c¸c s¶n phÈm ®ã ®îc chøa trong ®Üa
cøng cña m¸y tÝnh. C¸c s¶n phÈm phÇn mÒm ®ã thêng yªu cÇu truy cËp mét khèi lîng d÷ liÖu
lín trong ®Üa cøng víi tèc ®é nhanh. Nh vËy, mét m¸y vi tÝnh víi chuÈn giao tiÕp ®Üa cøng
IDE (Intergrated Drive Electronics) trë nªn l¹c hËu vµ kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu.
Cïng víi viÖc ra ®êi cña c¸c bé vi xö lý ngµy cµng m¹nh, yªu cÇu cña ngêi sö dông còng ngµy
cµng t¨ng lµm cho hÖ thèng ®Üa cøng v« h×nh chung ®· trë thµnh mét c¸i cæ chia lµm c¶n trë
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. ViÖc s¶n xuÊt vµ sö dông chuÈn IDE t¹o ra sù c¶n trë cho toµn bé hÖ
thèng. V× lý do trªn, mét chuÈn míi cã tªn E-IDE (IDE t¨ng cêng) ®· ®îc x©y dùng. C¸c ®Æc
tÝnnh mµ E-IDE cung cÊp ®· tháa m·n yªu cÇu cña c¸c phÇn mÒm hiÖn ®¹i vÒ kh¶ n¨ng qu¶n
lý ®Üa cøng víi dung lîng lín h¬n vµ tèc ®é truy cËp nhanh h¬n. E-IDE còng cho phÐp qu¶n lý
cïng mét lóc ®Õn 4 thiÕt bÞ mµ 2 trong sè ®ã cã thÓ lµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c ®Üa cøng.
2. M« t¶ vÒ IDE
Dùa trªn cÊu tróc cña chuÈn giao tiÕp ®Üa WD1003 ®îc ph¸t triÓn bëi IBM vµ Western Digital
Corporation, giao tiÕp IDE ®· vît lªn trªn c¶ hai chuÈn tríc ®ã lµ ST506 vµ ESDI vÒ tÝnh n¨ng
trong khi h¹ gi¸ thµnh b»ng c¸ch chuyÓn phÇn lín c¸c hµm cña bé ®iÒu khiÓn vµo thiÕt bÞ. Tõ
khi ®îc giíi thiÖu vµo n¨m 1986, chuÈn giao tiÕp IDE (thêng ®îc gäi lµ ghÐp nèi AT hay
ATA) ®· th©m nhËp réng r·i nh mét ph¬ng thøc rÎ nhÊt vµ tiÖn lîi nhÊt ®Ó ®iÒu khiÓn ®Üa
cøng trªn m¸y vi tÝnh. HiÖn nay 97% sè m¸y PC míi sö dông giao tiÕp IDE ®Ó qu¶n lý ®Üa
cøng. Tuy nhiªn, mÆc dï IDE rÊt thµnh c«ng, còng cßn cã mét sè h¹n chÕ lµm cho nã kh«ng cßn
thÝch hîp víi c¸c m¸y tÝnh ®êi míi.
Bèn ®iÓm h¹n chÕ chÝnh cña chuÈn IDE lµ:
Mçi bé ®iÒu khiÓn chØ cã mét kªnh truyÒn d÷ liÖu vµ nhiÒu nhÊt lµ hai thiÕt bä cã thÓ cïng
sö dông kªnh ®ã.
C¸c thiÕt bÞ ®ã chØ cã thÓ lµ ®Üa cøng.
Mét partition ®Üa cøng lín nhÊt kh«ng qu¸ 528 MB.
Tèc ®é truyÒn d÷ liÖu bÞ giíi h¹n trong kho¶ng 3MB/Gi©y.
PhÇn cøng cña m¸y tÝnh PC/AT nguyªn b¶n ®îc thiÕt kÕ ®Ó hæ trî cho 2 card ®iÒu khiÓn
®Üa cøng, mçi mét card cã thÓ ®iÒu khiÓn hai ®Üa, mçi ®Üa cøng cã mét ®êng giao tiÕp
riªng. IDE cho phÐp dïng mét ®êng giao tiÕp cho hai æ ®Üa - mét ®Üa chñ (master) vµ mét
®Üa phô (slave). V× kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c nhµ s¶n xuÊt m¸y PC ®Òu s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ sö
dông ph¬ng ph¸p giao tiÕp ®èi ngÉu, nªn hÖ thèng thêng kh«ng thÓ hæ trî qu¸ 2 thiÕt bÞ, mÆc
dï trªn thùc tÕ tõ MS-DOS 5.0, phÇn mÒm hÖ ®iÒu hµnh ®· cã kh¶ n¨ng hæ trî tíi 7 thiÕt bÞ.
Trong thêi gian gÇn ®©y giao tiÕp IDE chØ cã thÓ hæ trî ®Üa cøng, nh vËy c¸c thiÕt bÞ nh æ
CD-ROM hoÆc ®Çu ®äc b¨ng tõ (tape) kh«ng thÓ sö dông ®îc chuÈn IDE. T×nh huèng ®ã ®·
®îc c¶i thiÖn khi æ ®Üa CD-ROM, cã kh¶ n¨ng nèi trùc tiÕp víi giao tiÕp chuÈn IDE ra ®êi.
Tuy nhiªn nh÷ng æ ®Üa lo¹i trªn kh«ng ®îc th«ng dông.
Mét trong nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ lín nhÊt cña chuÈn IDE lµ giíi h¹n 528 MB- dung lîng ®Üa tèi
®a mµ IDE cã thÓ qu¶n lý. §iÒu ®ã ®îc quyÕt ®Þnh th«ng qua c¸ch mµ BIOS vµ card ®iÒu
khiÓn n¾m gi÷ sè lîng Cylinder, ®Çu tõ vµ sector (CHS) cña ®Üa cøng, nh÷ng th«ng sè x©y
dùng nªn dông lîng ®Üa. Bëi v× hÖ thèng ph¶i thùc hiÖn viÖc biªn dÞch hai tËp hîp th«ng sè
®ã, chØ cã nh÷ng gi¸ trÞ chung nhá nhÊt gi÷a chóng cã thÓ ®îc sö dông ®Ó quyÕt ®Þnh dung
lîng ®Üa tèi ®a cña ®Üa (xem h×nh 1).
Trªn phÇn lín c¸c hÖ thèng, vËn tèc chuyÓn d÷ liÖu bÞ giíi h¹n bëi tèc ®é ®êng d÷ liÖu IDS -
tøc lµ vµo kho¶ng 2-3 MB/gi©y. Mét thøc tÕ ®¸ng buån lµ ®é réng cña ®êng d÷ liÖu ISA lµ
16 bit, nh vËy thËt kh«ng dÔ dµng lµm t¨ng khèi lîng d÷ liÖu trªn ®êng truyÒn. GÇn ®©y
mÆc dï cã sù ra ®êi cña cÊu tróc local bus còng kh«ng lµm c¶i thiÖn ®îc t×nh h×nh trªn v×
giao tiÕp IDE nguyªn thñy kh«ng ®îc thiÕt kÕ ®Ó tËn dông ®êng truyÒn cã ®é më réng. Trªn
phÇn lín c¸c m¸y PC, local bus chØ ®îc sö dông bëi hÖ thèng video trong khi ®Üa cøng ®îc
g¾n víi ®êng d÷ liÖu ISA cæ læ.
3. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña E-IDE
NhËn ra giíi h¹n cña chuÈn IDE, nhiÒu nhµ s¶n xuÊt m¸y PC ®· sö dông SCSI (giao diÖn c¸c
hÖ thèng m¸y tÝnh nhá) nh lµ mét gi¶i ph¸p. SCSI cã hµng lo¹t c¸c u ®iÓm nh:
Cã thÓ qu¶n lý ®îc nhiÒu nhÊt 7 thiÕt bÞ trªn mét card.
Cã thÓ ®iÒu khiÓn ®îc æ ®Üa CD-ROM, æ ®äc b¨ng tõ, æ ®Üa quang vµ thËm chÝ c¶
scanner (m¸y quÐt h×nh).
Lo¹i SCSI míi nhÊt cã tªn Fast Wide SCSI-2 cã kh¶ n¨ng chuyÓn d÷ liÖu víi tèc ®é 20 MB/gi©y
b»ng c¸ch sö dông mét cache cã s½n trong card.
MÆc dï cã rÊt nhiÒu u ®iÓm nh ®· nªu trªn, SCSI ®îc xem lµ mét sù lùa chän ®¾t tiÒn v×
card ®iÒu khiÓn lÉn thiÕt bÞ tu©n theo chuÈn ®ã ®Òu ®¾t h¬n so víi c¸c card vµ thiÕt bÞ
IDE.
NhËn thÊy thÞ trêng cÇn mét thø g× ®ã tèt h¬n IDE, c¸c nhµ s¶n xuÊt ®Üa cøng chÝnh quyÕt
®Þnh x©y dùng nªn chuÈn E-IDE, mét chuÈn høa hÑn sÏ mang l¹i tÝnh n¨ng cao vµ nhiÒu u
®iÓm nhng cã gi¸ c¶ c¹nh tranh.
E-IDE ®· ®îc thiÕt kÕ ®Ó c¶i tiÕn c¸c h¹n chÕ cña chuÈn IDE tríc ®©y b»ng c¸ch hæ trî c¸c
®Üa cøng dung lîng lín h¬n, qu¶n lý tíi 4 thiÕt bÞ trªn hai ®êng giao tiÕp riªng biÖt, hæ trî CD-
ROM, b¨mng tõ vµ cã tèc ®é truyÒn nhanh h¬n.
§iÓm quan träng ®Æc biÖt vÒ E-IDE: Nã lµ mét sù më réng cña chuÈn IDE vµ v× vËy nã
hoµn toµn t¬ng thÝch víi chuÈn IDE tríc ®ã. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ b¹n cã thÓ sö dông thiÕt bÞ
E-IDE trªn mét m¸y PC cã c¸c thµnh phÇn IDE, mÆc dï nh vËy c¸c thiÕt bÞ ®ã ho¹t ®éng
kh«ng hiÖu qu¶ so víi khi chóng ®îc nèi víi mét card ®iÒu khiÓn E-IDE.
ChuÈn E-IDE sö dông mét tËp lÖnh vµ thanh ghi ®iÒu khiÓn më réng ®· ®em l¹i 5 ®iÓm t¨ng
cêng so víi chuÈn ATA gèc.
3.1. Dung lîng
VÊn ®Ò vÒ giíi h¹n 528 MB cña chuÈn IDE ®îc gi¶i quyÕt b»ng c¸ch sö dông mét b¶ng tham
sè ®iÒu khiÓn t¨ng cêng, toµn bé 24 Aµbit ®îc sö dông ®Ó quyÕt ®Þnh tham sè ®iÒu khiÓn.
24 bit ®ã ®îc chia ra thµnh c¸c phÇn, 10 bit ®îc sö dông ®Ó chØa ra sè cylinder, 8 bit cho sè
®Çu tõ vµ 6 bit cßn l¹i dµnh ®Ó lu tr÷ sè sector. Nh vËy sè lîng giíi h¹n sÏ lµ cylinder, 255 ®Çu
tõ vµ 64 sector trong mét ®Üa.
EDPT míi t¹o ra mét söa ®æi trong ng¾t 13H v× vËy nã sÏ dÞch th«ng tin vÒ sè cylinder, ®Çu
tõ, sector ®îc chuyÓn tíi nã cho mét ®Þa chØ khèi logic 28 bit (LBA). Sau ®ã LBA ®îc n¹p vµo
trong c¸c thanh ghi hå s¬ t¸c vô cña æ ®Üa. Bit 6 cña thanh ghi DSH cña æ ®Üa ®îc sö dông
®Ó chÆn phÇn ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn æ ®Üa (phÇn sôn - firmware) vµ th«ng dÞch c¸c
th«ng tin trong c¸c thanh ghi hå s¬ t¸c vô thµnh khu«n d¹ng LBA thay cho th«ng tin vÒ sè
cylinder, ®Çu tõ vµ sector. Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi ®ã lµm cho sè lîng ®Çu tõ hîp lÖ thay ®æi
tõ 32 ®Õn 255 vµ sÏ cho phÐp dung lîng tèi ®a lµ 8,4 GB.
Sö dông LBA ®Ó ®iÒu khiÓn tham sè æ ®Üa cã nghÜa lµ toµn bé 28 bit cã thÓ ®îc sö dông
®Ó quyÕt ®Þnh dung lîng ®Üa, ®em l¹i mét giíi h¹n lý thuyÕt lµ 136,9 GB. ThËt ®¸ng tiÕc lµ
DOS chØ cã kh¶ n¨ng ®¸nh ®Þa chØ trong ph¹m vi 8,4 GB vµ hiÖn nay ®ã lµ giíi h¹n cña mét
æ ®Üa ®¬n. C¸c hÖ ®iÒu hµnh xö lý kh«ng th«ng qua BIOS nh UNIX cã thÓ sö dông kh¶
n¨ng ®¸nh ®Þa chØ cña LBA vµ nh vËy chóng sÏ hæ trî c¸c æ ®Üa cã dung lîng lín h¬n 8,4 GB.
3.2 NhiÒu thiÕt bÞ
ChuÈn E-IDE cung cÊp (tèi thiÓu) sù hæ trî cho hai cæng ®éc lËp, mçi cæng cã kh¶ n¨ng qu¶n
lý hai thiÕt bÞ th«ng qua hai kªnh lµm viÖc t¸ch biÖt. C¸c cæng ®ã ®îc thiÕt kÕ thµnh mét
cæng chÝnh vµ mét cæng phô. Chóng sö dông c¸c ng¾t cøng kh¸c nhau ®ã lµ IRQ14 vµ
IRQ15.
Víi mét cæng IDE chuÈn ®¬n, mçi kªnh lµm viÖc cã kh¶ n¨ng hæ trî hai thiÕt bÞ IDE mét lµ
Master (Chñ) vµ mét lµm Slave (Tí), nhng chØ cã duy nhÊt mét lÖnh ®îc phÐp thùc hiÖn t¹i
mét thêi ®iÓm ®èi víi mçi kªnh. Cæng ®èi ngÉu cña chuÈn E-IDE cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®ång
thêi hai lÖnh cho ph¬ng ph¸p m« pháng ®Ó t¨ng cêng tÝnh n¨ng cña hÖ thèng. Nh vËy cã thÓ
®Þnh h×nh mét hÖ thèng víi hai thiÕt bÞ, mét n»m trªn cæng chÝnh vµ mét n»m trªn cæng phô.
Sù ph©n bè ®ã sÏ ®em l¹i tÝnh n¨ng cao h¬n so víi cÊu h×nh Master - Slave khi qu¸ tr×nh
vµo/ra ®Üa ngµy cµng t¨ng.
T¬ng tù nh vËy, c¸c cæng ®èi ngÉu IDE cho phÐp mét thiÕt bÞ cã tèc ®é cao ®îc nèi vµo cæng
chÝnh vµ mét thiÕt bÞ chËm h¬n nèi vµo cæng chÝnh vµ mét thiÕt bÞ chËm h¬n nèi vµo
cæng phô. NÕu cÊu h×nh nh trªn ®îc h×nh thµnh, nã sÏ cho phÐp ph¸t sinh cho cæng chÝnh
(chØ cæng chÝnh mµ th«i) mét qu¸ tr×nh chuyÓn d÷ liÖu theo IDE tèc ®é cao th«ng qua viÖc
tÝnh to¸n thêi gian. Cã thÓ ®©y lµ mét gi¶i ph¸p tèi u hãa kh«ng mang l¹i chót lîi Ých nµokhi
ph¸t sinh viÖc tÝnh to¸n thêi gian cho qu¸ tr×nh truy nhËp c¸c thiÕt bÞ cã tèc ®é chËm nh CD-
ROM hoÆc b¨ng tõ. Ngîc l¹i, mét ngêi sö dông th«ng thêng hiÕm khi yªu cÇu d÷ liÖu thång thêi
trªn c¶ ®Üa cøng vµ CD-ROM, nh vËy hoµn toµn cã thÓ chia xÎ mét cæng cho mét ®Üa cøng
IDE víi mét CD-ROM IDE.
PhÇn lín c¸c m¸y tÝnh ®êi míi sö dông thiÕt kÕ VL-Bus hoÆc PCI. Trong phÇn lín c¸c trêng
hîp, cæng chÝnh sÏ sö dông Local Bus cßn cæng phô sÏ giao tiÕp th«ng qua ISA Bus th«ng th-
êng. V× vËy, c¸c thiÕt bÞ cã tèc ®é cao nh ®Üa cøng ®îc ghÐp nèi vµo cæng chÝnh cßn c¸c
thiÕt bÞ chËm h¬n sÏ giao tiÕp th«ng qua cæng phô. Trong t¬ng lai, hoµn toµn cã thÓ thiÕt lËp
c¶ hai cæng th«ng qua Local Bus ®Ó t¨ng cêng tÝnh n¨ng cña toµn bé hÖ thèng.
Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt cña E-IDE lµ kh¶ n¨ng hæ trî ®Üa g¬ng
(mirroring) vµ ®Üa kÐp (duplexing).
Mirroring lµ møc ®Çu tiªn cña RAID (Redundant Array of Inexpensive/ Independent Disks).
Mét cÆp thiÕt bÞ ®îc "ph¶n chiÕu" nghÜa lµ mçi thiÕt bÞ ®äc vµ ghi cïng mét d÷ liÖu. NÕu
mét trong hai thiÕt bÞ háng, thiÕt bÞ cßn l¹i vÉn cho phÐp truy nhËp d÷ liÖu.
Duplexing lµ møc thø hai cña RAID. Mét hÖ thèng lu tr÷ kÐp nhá sö dông c¸c bé ®iÒu khiÓn
phÇn cøng t¸ch biÖt ®Ó giao tiÕp gi÷a c¸c tiÕt bÞ vµ hÖ thèng. Mirroring ®îc sö dông ®Ó ®Ò
phßng trêng hîp háng hãc ®Üa cßn duplexing ®îc thiÕt kÕ ®Ó tr¸nh c¸c trêng hîp sai háng bé
®iÒu khiÓn ®Üa.
PhÇn lín c¸c nhµ s¶n xuÊt m¸y PC sÏ nhê ®Õn mét gi¶i ph¸p sö dông SCSI nh»m cung cÊp
hoÆc lµ duplexing hoÆc lµ Mirroring b»ng c¸ch sö dông 4 æ ®Üa SCSI vµ hai bé ®iÒu khiÓn
SCSI. T¬ng tù nh vËy, c¸c hÖ thèng kÐm søc chÞu ®ùng sö dông kü thuËt RAID, nhng nh÷ng
gi¶i ph¶p trªn thêng tèn kÐm vµ lµ ®éc quyÒn cña mét sè nhµ s¶n xuÊt. Gi¶i ph¸p chuyÓn ®æi
sang sö dông cæng ®èi ngÉu cña E-IDE cã thÓ cung cÊp c¸c chøc n¨ng t¬ng ®¬ng víi gi¸ thµnh
rÎ h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c bé ®iÒu khiÓn SCSI vµ tr¸nh ®îc sù ®éc quyÒn cña c¸c nhµ s¶n
xuÊt RAID.
3.3. Tèc ®é truyÒn
B»ng c¸ch khai th¸c hiÖu qu¶ giao tiÕp VL- Bus hoÆc PCI trong c¸c m¸y PC ®êi míi, E-IDE cã
thÓ thµnh c«ng trong viÖc truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é cao h¬n giíi h¹n 2-3 MB/gi©y cña sù hîp
t¸c gi÷a IDE vµ ISA. §Ó sö dông ®îc phÇn khe c¾m më réng mµ kiÕn tróc local bus cung cÊp,
mét tËp hîp c¸c chÕ ®é chuyÓn d÷ liÖu míi ®· ®îc cµi ®Æt trong chuÈn E-IDE. C¸c chÕ ®é
®ã cho phÐp m¸y PC cã tèc ®é truyÒn d÷ liÖu biÕn thiªn tõ 8-20 MB/gi©y, v× vËy E-IDE cã
kh¶ n¨ng ®èi s¸nh víi c¸c SCSI chÊt lîng cao vÒ mÆt tÝnh n¨ng.
C¸c ph¬ng thøc truyÒn theo chÕ ®é nguyªn b¶n 1 vµ 2 ®îc ®Þnh nghÜa trong chuÈn IDE vÉn
®îc gi÷ nguyªn trong E-IDE. §ã lµ vµo/ra bé xö lý (PIO) vµ truy nhËp bé nhí trùc tiÕp (DMA),
mçi ph¬ng thøc cho phÐp thiÕt bÞ chuyÓn d÷ liÖu theo ®êng truyÒn 16 Bit. Dùa trªn tÝnh
chÊt vËt lý cña ®Üa cøng vµ chu tr×nh thêi gian, c¸c chÕ ®é ®ã cã thÓ ®¹t ®îc tèc ®é truyÒn
lín nhÊt lµ 8.33 MB/gi©y.
Víi chÕ ®é 3 míi, qu¸ tr×nh truyÒn d÷ liÖu tõ card E-IDE tíi thiÕt bÞ ®îc qu¶n lý bëi mét bé
®iÒu khiÓn ¶o sö dông c«ng nghÖ ®iÒu khiÓn trµn cã dïng tÝn hiÖu s½n sµng cña kªnh
vµo/ra (IORDY). ChÕ ®é ®ã ®Þnh nghÜa mét thiÕt bÞ vµo/ra CPU cã tèc ®é truyÒn 120 ns
(nano gi©y) vµ sö dông ph¬ng thøc truyÒn PIO. Nh vËy tèc ®é truyÒn sÏ phô thuéc vµo tèc ®é
bé nhí cña m¸y tÝnh (xem h×nh 3). Bé nhí cña m¸y cµng nhanh th× tèc ®é truyÒn cµng lín vµ
kh¶ n¨ng lín nhÊt cã thÓ ®¹t ®îc lµ 11,11 MB/gi©y.
Mét ®iÓm ®¸ng chó ý lµ Seagate ®· chän ®Ó miªu t¶ c¸c ®Üa E-IDE cña hä nh lµ c¸c thiÕt bÞ
ATA nhanh. C¸c ®Æc tÝnh kü thuËt mµ Seagate ®a ra bao gåm kh¶ n¨ng ®Æc biÖt ®äc vµ ghi
nhiÒu khèi, nh vËy nã cã thÓ n©ng tèc ®é cña qu¸ tr×nh truyÒn d÷ liÖu tíi 4 MB/gi©y khi
ghÐp nèi víi mét giao tiÕp IDE chuÈn. Ngoµi c¸c kh¶ n¨ng bæ sung thiÕt bÞ do Seagate cung
cÊp cã c¸c tÝnh n¨ng hoµn toµn t¬ng thÝch víi chuÈn E-IDE.
Vµo thêi ®iÓm hiÖn ®¹i, chÕ ®é 3 cung cÊp kh¶ n¨ng truyÒn d÷ liÖu nhanh nhÊt. Tuy nhiªn
chÕ ®é 4 ®· ®îc ph¸t triÓn vµ kiÓm ngihÖm vµ nã mang l¹i mét tèc ®é nhanh h¬n (kho¶ng
16,7 MB/gi©y). C¸c nhµ s¶n xuÊt ®Üa cøng Conner vµ Seagate ®· tung ra thÞ trêng c¸c s¶n
phÈm tu©n theo chÕ ®é 4 vµ hy väng nã sÏ ®îc sö dông réng r·i trong quý 2 cña n¨m nay.
Cuèi cïng, ®ã lµ chÕ ®é 5, chÕ ®é cã kh¶ n¨ng tèc ®é truyÒn d÷ liÖu tíi 20 MB/gi©y, s¸ch
ngang víi Fast Eide SCSI vÒ mÆt tÝnh n¨ng (xem h×nh 3). C¸c th«ng sè kü thuËt cña chÕ ®é 5
vÉn cha hoµn thµnh nhng c¸c s¶n phÈm tu©n theo chÕ ®é 5 sÏ ®îc ®a vµo sö dông trong cuèi
n¨m nay. Nguyªn nh©n mang l¹i tèc ®é truyÒn cao lµ thiÕt kÕ vµ chÊt lîng cña c¸p giao tiÕp.
D©y c¸p kiÓu cò t¹o ra giíi h¹n vÒ tèc ®é truyÒn cho chÕ ®é 5, do ®ã trong t¬ng lai c¸c nhµ
s¶n xuÊt PC cã thÓ sÏ ph¶i sö dông mét lo¹i c¸p míi.
3.4. ChØ sè vÒ ATAPI
Nh vËy, E-IDE ®· cã thÓ ®èi s¸nh mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n so víi SCSI hïng m¹nh, viÖc hæ trî
c¸c thiÕt bÞ kh¸c ®Üa cøng ®· ®îc ®a vµo chuÈn. Giao diÖn gãi ATA (ATAPI), hoµn thµnh
vµo n¨m 1994, ®Þnh nghÜa mét tËp lÖnh míi trong ®ã cã yªu cÇu ®¸nh ®Þa chØ c¸c thiÕt bÞ
nh CD-ROM vµ b¨ng tõ th«ng qua giao diÖn ATA.
æ ®Üa CD-ROM sö dông giao diÖn E-IDE hiÖn nay ®· cã b¸n trªn thÞ trêng vµ sau ®ã mét thêi
gian sÏ cã c¸c æ ®äc b¨ng tõ tu©n theo ATAPI. ¦u ®iÓm cña c¸c thiÕt bÞ E-IDE lµ gi¸ c¶. PhÇn
lín c¸c m¸y PC trªn thÞ trêng ®ang sö dông æ ®Üa cøng IDE, v× vËy ®iÒu dÔ hiÓu lµ nªn sö
dông æ ®Üa cøng IDE, v× vËy ®iÒu dÔ hiÓu lµ nªn sö dông cïng mét kiÓu giao tiÕp h¬n lµ
cµi ®Æt mét card SCSI ®¾t tiÒn hoÆc mét card ®iÒu khiÓn ®éc quyÒn kh¸c.
C¸c æ ®Üa CD-ROM tu©n theo ATAPI cã thÓ sö dông víi bÊt kú card ©m thanh nµo ®Ó thÓ
hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ møc MPC2 vÒ Multimedia. Mét d©y c¸p tiÕng chuÈn sÏ cung cÊp ®-
êng tiÕng tõ æ ®Üa tíi card ©m thanh.
3.5 "C¾m lµ ch¹y"
Cuèi cïng, æ ®Üa E-IDE cung cÊp c¸c th«ng tin bæ sung BIOS vµ c¸c phÇn mÒm ®iÒu khiÓn
®Ó cho phÐp ph¸t hiÖn tù ®éng c¸c ®Æc tÝnh cña E-IDE mµ kh«ng nhê tíi ngêi sö dông.
TÝnh n¨ng ®ã sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu cho c¸c m¸y tÝnh "Plug -and-Play" trong t¬ng lai.
Thùc tÕ lµ mét sè m¸y PC cò sÏ kh«ng tËn dông ®îc hÕt c¸c chøc n¨ng cña E-IDE v× sù gîng
Ðp khi lµm viÖc víi BIOS vµ Bus hÖ thèng. PhÇn lín c¸c m¸y PC s¶n xuÊt trong 2 n¨m trë l¹i
®©y cã kiÕn tróc local - bus cã thÓ sö dông ®îc E-IDE. Trong t¬ng l¹i s¾p tíi, mäi ®Üa cøng
IDE cò sÏ ®îc thay thÕ b»ng chuÈn E-IDE míi. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ thÕ hÖ m¸y PC tiÕp theo
vµ cã gi¸ c¶ c¹nh tranh.
E-IDE mang l¹i cho ngêi sö dông kh¶ n¨ng lu tr÷ lín h¬n vµ ®· gì bá ®îc c¶n trë thõa kÕ tõ
chuÈn IDE. §ã lµ chÝnh lµ ®iÒu mµ thÞ trêng cÇn khi mµ c¸c øng dông hiÖn nay b¾t ®Çu
lµm cho ngêi ta nhËn ra giíi h¹n cña hÖ thèng ®Üa cøng.
C¸c phô kiÖn cã kÝnh ch¾n mµn h×nh, bé lu ®iÖn, m¸y æn ¸p.
CPU
CPU lµ bé n·o m¸y tÝnh, gi¸ thay ®æi tuú nh·n hiÖu, tèc ®é, vµ lµ c¬ phËn gi¶m gi¸ nhanh
nhÊt. CPU tèc ®é cµng nhanh cµng gióp cho viÖc xö lý th«ng tin nhanh c¸c ch¬ng tr×nh øng
dông. Tuy nhiªn tèc ®é xö lý còng cßn tuú thuéc nhiÒu yÕu tè kh¸c.
Mainboard
Mainboard lµ c¬ phËn quan träng hµng ®Çu trong m¸y tÝnh, cã nhiÒu nh·n hiÖu, m¾c nhÊt lµ
ASUS. Mainboard cßn cã thø kh«ng nh·n hiÖu. Cã ý kiÕn cho r»ng hµng v« danh ch¹y kh«ng
æn ®Þnh. Cã ý kiÕn kh¸c cho r»ng hµng v« danh ®· test ch¹y æn ®Þnh sÏ ho¹t ®éng tèt, gi¸ l¹i
rÎ. Cã hai lo¹i mainboard, mét lo¹i hç trî tèc ®é bus 66, mét lo¹i 100 MHz.
RAM
RAM chØ cã mét vµi nh·n hiÖu, chªnh lÖch gi¸ kh«ng lín, kh«ng ph¶i do chÊt lîng mµ do hµng
khan hay kh«ng. Dung lîng RAM ®îc khuyÕn khÝch Ýt nhÊt lµ 32 megabyte. Tuú theo tèc ®é
bus hÖ thèng - 66 hoÆc 100 MHz - mµ chän RAM hç trî ®óng tèc ®é. Víi dung lîng RAM lín,
cã thÓ ch¹y nhiÒu øng dông cïng lóc, tiÕt gi¶m thêi gian m¸y tÝnh ph¶i gäi øng dông tõ trong æ
cøng ra.
æ cøng
æ ®Üa cøng cã hai nh·n hiÖu th«ng dông lµ Seagate vµ Quantum. Tríc Quantum lµm chñ thÞ
trêng, nay Seagate. æ cøng Fujitsu s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam nhng kh«ng th«ng dông. Dung lîng
®Üa cøng ®ang th«ng dông vµ thÊp nhÊt lµ 2.1 GB.
Mµn h×nh
Mµn h×nh cã ba h¹ng lµ v« danh, trung b×nh vµ mang nh·n hiÖu næi tiÕng. Nªn chän mµn
h×nh ®¹t ®îc h×nh ¶nh tèt khi chØnh c¸c nót chøc n¨ng ë vÞ trÝ trung b×nh. C¸c lo¹i mµn h×nh
nh Philips, Samsung cã chÕ ®é b¶o hµnh tèt h¬n.
Bµn phÝm vµ chuét
Bµn phÝm Mitsumi ®ang thÞnh hµnh cã tuæi thä chõng mét n¨m nÕu sö dông theo giê lµm
viÖc hµng ngµy. Chuét tõ 7 USD trë lªn xµi t¹m ®îc. Logitech cã nhiÒu lo¹i s¶n xuÊt t¹i Trung
Quèc, cã thÓ ®îc b¸n theo gi¸ hµng ®µi Loan, mÆc dÇu hµng Trung Quèc chØ b»ng nöa gi¸.
Phô kiÖn multimedia
Loa - card ©m thanh cã nhiÒu lo¹i, qu¶ng c¸o trªn trêi, nhng nãi chung, kh«ng g× dë h¬n nghe
nh¹c b»ng m¸y tÝnh. M¸y in cã ba lo¹i, in kim, in phun vµ in laser. In kim tèc ®é chËm, bÒn. In
phun tèc ®é nhanh h¬n, gi¸ rÎ, nhng kh«ng tiÖn dông cho v¨n phßng v× kh«ng dïng ®îc cho
nhiÒu m¸y, mùc m¾c. In laser chÊt lîng cao, bÒn, tèc ®é cao, gi¸ cao, cã thÓ sö dông cho nhiÒu
m¸y tÝnh, ®Çu t ban ®Çu cao nhng gi¸ thµnh in rÎ h¬n in phun.
æ CD-ROM
§· ®Õn thêi ®iÓm nhiÒu ngêi muèn chuyÓn sang r¸p æ DVD-ROM thay v× CD-ROM. Nhng
gi¸ cña DVD-ROM ®ang m¾c b»ng c¸i m¸y tÝnh. æ CD-ROM nay chØ cã lo¹i tèc ®é 32X.
NghÜa lµ ngêi dïng ®ang bÞ buéc ph¶i mua thõa c¸i mµ hä cÇn. Thùc ra tèc ®é hiÖu dông cña
CD-ROM chØ ®Õn 12X, cßn trë lªn lµ tèc ®é tiÕp thÞ h¬n lµ tèc ®é thùc. Creative ®îc giíi
thiÖu lµ kh¸, nhng kÐn ®Üa. Acer Ýt kÐn ®Üa h¬n.
Modem/Fax
§êng d©y ®iÖn tho¹i trong níc chØ ®¹t tèc ®é truyÒn kho¶ng 33 Kbps, nhng nhiÒu ngêi l¹i theo
khuyÕn khÝch ngêi b¸n mua modem 56 Kbps thay v× 33.6 Kbps. NghÜa lµ tr¶ tiÒn thªm cho
c¸i kh«ng cÇn. Modem cã lo¹i g¾n trong rÎ h¬n lo¹i ®Ó ngoµi, th«ng dông lµ Rockwell, hµng
hiÖu lµ Motorola. Khi cã nhu cÇu gëi fax hoÆc nèi kÕt vµo m¹ng hoÆc Internet, ngêi dïng míi
ph¶i s¾m Modem/Fax.
æn ¸p vµ lu ®iÖn
Chän hµng ViÖt Nam lµ hîp lý v× thêi gian b¶o hµnh cña hµng néi ®¸ng kÝnh nÓ.
Ram ch½n lÎ
Kü thuËt vÒ tÝnh ch½n lÎ chñ yÕu ®îc dïng cho c¸c m¸y qu¶n lý c¬ së d÷ liÖu lín v× ë nh÷ng
m¸y nÇy ®é an toµn d÷ liÖu lµ quan träng nhÊt. TÝnh ch½n lÎ lµ 1 d¹ng kiÓm tra lçi bé nhí
b»ng c¸ch bæ sung thªm 1 bit vµo tõng byte (8 bit) cña bé nhí. Khi lµm viÖc, bit ch½n lÏ cho mçi
byte ®ang ho¹t ®éng sÏ ®îc so s¸nh víi bit ch½n lÎ lu giö trong bé nhí. NÕu c¶ hai t¬ng hîp víi
nhau, d÷ liÖu ®îc coi lµ tèt.
Bé nhí ch½n lÎ vµ kh«ng ch½n lÎ cã thÓ kÕt hîp chung víi nhau nhng b¾t buéc ph¶i hñy bá viÖc
kiÓm tra ch½n lÎ trong Bios.
§Ó nhËn diÖn Ram ch½n lÎ b¹n dùa vµo sù ký hiÖu vµ sù s¾p xÕp cña chóng:
NÕu kÕt thóc víi n.byte (td: 8, 32...) lµ Ram kh«ng ch½n lÎ. NÕu kÕt thóc víi n.byte+n (td: 9,
36...) lµ Ram ch½n lÎ.
§èi víi SIMM 30 ch©n, ta ®Õm sè lîng IC vµ tÝnh nh trªn. Td: 8 chip lµ Ram kh«ng ch½n lÎ, 9
chip lµ Ram ch½n lÎ.
Chó ý: Trong ký hiÖu SIMM 2Mx32 hay 1Mx8...con sè sau dÊu x chØ sè lîng bit, ta ph¶i chia
cho 8 ®Ó ®îc sè lîng byte råi nh©n cho sè tríc dÊu x ®Ó ®îc dung lîng cña SIMM. ThÝ dô:
2Mx32 lµ SIMM 8M (2Mx4byte); 1Mx8 lµ SIMM 1M (1Mx1byte)
Ram ch©n vµng vµ Ram ch©n b¹c
Trªn thÞ trêng cã b¸n 2 lo¹i Ram, 1 cã ch©n mµu vµng vµ 1 cã ch©n mµu b¹c. Ngêi sö dông ®«i
khi "th¾c m¾c" kh«ng biÕt l¹i nµo tèt h¬n ®Ó mua.
VÒ nguyªn t¾c, c¶ 2 lo¹i ram cã chÊt lîng nh nhau nhng khi mua chóng ta cÇn biÕt nh sau:
Do vÊn ®Ò t¬ng hîp kim lo¹i khi c¾m Ram vµo slot, nÕu 2 kim lo¹i kh«ng ®ång chÊt víi nhau
sÏ ph¶n øng m¹nh, lµm t¨ng nhanh qu¸ tr×nh oxy hãa, ®iÖn trë tiÕp xóc t¨ng theo ®Õn khi tÝn
hiÖu kh«ng thÓ truyÒn qua ®îc n÷a (g©y ra lçi bé nhí). B¹n cÇn tr¸nh hiÖu øng nÇy b»ng c¸ch
mua Ram cã ch©n tiÕp xóc cïng lo¹i víi tiÕp ®iÓm cña mainboard ®Ó kÐo dµi thêi gian sö
dông tèi ®a cho chóng.
T¹o Disk-mirror
T«i ®ang sö dông PC Pentium 100 MHz. §Üa cøng cña t«i cã dung lîng 1 GB. C¸ch ®©y kh«ng
l©u, ®Üa cøng cña t«i bÞ nhiÔm virus, c¸c tËp tin bÞ xãa s¹ch. T«i rÊt lo l¾ng v× e sî vÊn ®Ò
nµy x¶y ra mét lÇn n÷a. Song song bªn c¹nh biÖn ph¸p chèng virus, t«i muèn cã thªm mét biÖn
ph¸p b¶o vÖ kh¸c.
HiÖn nay gi¸ ®Üa cøng rÊt rÎ. LiÖu t«i cã thÓ ®ång thêi chÐp hay sao d÷ liÖu vµo æ ®Üa thø
hai ®îc kh«ng? H·y cho biÕt t«i cã cÇn mét phÇn mÒm ®Æc biÖt hay mét bé ®iÒu khiÓn ®Üa
cøng míi kh«ng?
Râ rµng lµ b¹n cã mét ®Ò xuÊt th«ng minh khi cã ý ®Þnh dïng mét ®Üa thø hai ®Ó sao lu ngay
lËp tùc cho ®Üa cøng chÝnh cña b¹n. §iÒu nµy cã thÓ thùc hiÖn b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau.
Nhng tríc tiªn b¹n nªn xem xÐt nh÷ng trë ng¹i vµ h·y nghiªn cøu mét sè biÖn ph¸p kh¸c n÷a.
Tõ l©u, c¸c thiÕt bÞ disk-mirroring cã chøc n¨ng b¶o ®¶m an toµn cho d÷ liÖu lu tr÷. Nã ®îc sö
dông phßng khi háng hãc. Do ®ã, nã lµ mét phÇn quan träng trong thiÕt kÕ m¹ng côc bé
(LAN).Tuy nhiªn, mét sè thiÕt bÞ còng thÝch hîp khi sö dông víi m¸y ®¬n. C¸ch xö lý phæ
biÕn nhÊt lµ th«ng qua phÇn cøng: (1) dïng mét bé ®iÒu khiÓn ®¬n ®Ó sao lu d÷ liÖu vµo c¶
hai ®Üa; (2) dïng hai bé ®iÓu khiÓn ®éc lËp ®Ó duy tr× hai ¶nh song song trªn hai ®iÉ kh¸c
nhau.
Cã Ýt nhÊt h¬n mét c«ng ty ®a ra gi¶i ph¸p phÇn mÒm ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Octopus
Technologies cã WinStation cho Windows 95 (gi¸ 49 ®« la Mü). PhÇn mÒm nµy ®îc thiÕt kÕ
®Ó t¹o ¶nh cña d÷ liÖu trªn ®Üa gi÷a tr¹m lµm viÖc (workstation) vµ m¸y tÝnh chñ (server)
trong m¹ng côc bé hoÆc gi÷a hai workstation. Tuy nhiªn, b¹n còng cã thÓ dïng phÇn mÒm nµy
®Ó t¹o g¬ng cña d÷ liÖu cã trong ®Üa cña mét m¸y ®¬n. Theo lêi mét ®¹i diÖn c«ng ty, phÇn
mÒm nµy kh«ng lµm t¨ng qu¸ nhiÒu chi phÝ ®èi víi yªu cÇu hÖ thèng xö lý b×nh thêng.
B¹n còng cã thÓ íc lîng hiÖu qu¶ c«ng cô disk-mirroring b»ng c¸ch thö sö dông mét ch¬ng tr×nh
truyÒn tÖp. PhÇn lín c¸c phiªn b¶n hiÖn nay cña nh÷ng ch¬ng tr×nh nh vËy ®Òu cã tÝnh n¨ng
®ång bé hãa. Nã ®îc thiÕt kÕ nh»m ®¶m b¶o cho b¹n cã ®îc nh÷ng d÷ liÖu nh nhau trªn hai hÖ
thèng kh¸c nhau, ch¼ng h¹n nh trong m¸y tÝnh x¸ch tay vµ ¸c m¸y tÝnh ®Ó bµn. TÝnh n¨ng
nµy còng cho phÐp b¹n chÐp nh÷ng thay ®æi néi dung tõ ®Üa nµy sang mét ®Üa kh¸c trong
cïng hÖ thèng.
Gi¶i ph¸p disk-mirroring v« cïng tiÖn lîi. Nã cã thÓ gióp b¹n cã c¸ch gi¶i quyÕt h÷u hiÖu trong
trêng hîp ®Üa cøng bÞ háng hãc. Tuy nhiªn, nã vÉn kh«ng thÓ thay thÕ viÖc sao lu (back-up)
hÖ thèng thêng xuyªn
Lý do chñ yÕu lµ mét tÖp trªn ®Üa nµy bÞ háng, d÷ liÖu háng sÏ ®îc ghi lªn c¶ ®Üa kia. ChØ
cã mét bé sao lu riªng míi gi÷ ®îc cho b¹n mét b¶n sao hoµn h¶o cña d÷ liÖu khi cha bÞ háng.
Chóng t«i xin híng dÉn mét c¸ch lµm ®¬n gi¶n ®Ó minh häa: Dïng NC ®Ó söa ch÷a c©u th«ng
b¸o sau cña MEM.EXE.
Press any key to continue . . .
Trong c©u nÇy tõ ch÷ P ®Õn dÊu (.) cuèi cïng cã 31 ký tù (kho¶ng tr¾ng còng lµ 1 ký tù). Do
®ã chóng ta söa thµnh:
Nhan 1 phim bat ky de tiep tuc
Tõ ch÷ N ®Õn ch÷ c lµ 30 ký tù nªn chóng ta thªm 1 kho¶ng tr¾ng vµo cuèi dßng cho ®ñ 31).
Chó ý:
B¹n ph¶i dïng NC 4.5 trë lªn khi söa ch÷a vµ NC chØ söa ®îc file díi 64Kb.
§©y chØ lµ vÝ dô ®¬n gi¶n b»ng NCEDIT. Nh÷ng kho¶ng tr¾ng b¹n thÊy trªn h×nh thùc ra cã
thÓ lµ kho¶ng tr¾ng, cã thÓ lµ m· lÞnh mµ NC kh«ng hiÓn thÞ ®îc. ChØ trong chÕ ®é hiÓn
thÞ hexa, b¹n míi thÊy chÝnh x¸c m· cña kho¶ng tr¾ng. Trong khi xö lý kho¶ng tr¾ng ph¶i hÕt
søc chó ý ®Õn ®iÒu nÇy v× b¹n kh«ng ®îc phÐp söa ch÷a m· lÞnh mµ chØ ®îc söa kho¶ng
tr¾ng ký tù (m· Hexa lµ 20).
D/ Command.com:
Gièng nh Dos cò nhng ®îc t¨ng cêng thªm vµ ®îc n¹p lªn UMB. Cã thªm 2 lÞnh míi lµ:
LOCK [æ dÜa :] cho phÐp c¸c chng tr×nh ®îc quyÒn truy cËp ®Üa trùc tiÕp. vµ UNLOCK [æ
®Üa :] hñy bá lÞnh LOCK.
V× hÖ ®iÒu hµnh Windows 95 qu¶n lý ®Üa kh¸c Dos cò (cho phÐp b¹n ®Æt tªn file dµi) nªn
nã kh«ng cho phÐp bÊt cø ch¬ng tr×nh nµo truy cËp ®Üa trùc tiÕp, khi cã thao t¸c ®ã xÈy ra
Windows 95 sÏ lËp tøc ng¨n chÆn vµ th«ng b¸o cho b¹n biÕt. Muèn sö dông c¸c ch¬ng tr×nh
lo¹i ®ã trªn æ ®Üa nµo (td: Diskedit, undelete, defrag, ndd...) b¹n ph¶i dïng lÞnh LOCK kÌm tªn
æ ®Üa ®ã ®Ó b¸o cho Windows 95 biÕt lµ b¹n cè t×nh ch¹y ch¬ng tr×nh nÇy. Khi nµo chÊm
døt th× b¹n ®¸nh UNLOCK kÌm tªn æ ®Üa cò. §Æc tÝnh nÇy còng cã ®iÓm lîi lµ nã ng¨n
chÆn ®îc mét sè Virus file kh«ng cho l©y lªn dÜa cøng cña b¹n. Windows 95 chØ cho phÐp c¸c
ch¬ng tr×nh chèng virus dß t×m chø kh«ng cho phÐp diÖt còng v× lý do trªn.
ë ngoµi Gui b¹n kh«ng thÓ ®Æt tªn file dµi còng nh kh«ng thÓ dïng lÞnh DIR ®Ó xem tªn file
dµi. Chó ý quan träng: TÊt c¶ file cã tªn file dµi, kh«ng ®îc dïng c¸c ch¬ng tr×nh Dos hay c¸c
ch¬ng tr×nh Win 16bit ®Ó di chuyÓn, ®æi tªn, copy v× chóng sÏ bÞ c¾t cßn 8 ký tù. B¹n ph¶i
vµo Gui ®Ó lµm c¸c thao t¸c nÇy.
E/ AUTOEXEC.BAT:
File nÇy kh«ng cßn cÇn thiÕt vµ cã thÓ nhËp vµo trong Config.sys nh ®· nãi ë trªn.
Windows 95 sÏ thay ®æi néi dung AUTOEXEC.BAT nh sau:
* CËp nhËt dßng lÞnh path=.
* Rem c¸c lÞnh n¹p tr×nh thêng tró kh«ng t¬ng thÝch (liÖt kª díi ®©y).
* Xo¸ dßng lÞnh n¹p SHARE.EXE.
* T¹o b¶n sao cho AUTOEXEC.BAT lµ AUTOEXEC.DOS.
* X¸c lËp th môc cho biÕn TEMP.
NÕu biÕn TEMP vµ TMP cha x¸c lËp, Windows 95 sÏ t¹o th môc TEMP trong th môc
Windows, råi céng thªm dßng lÞnh set tmp= vµ set temp= trong AUTOEXEC.BAT.
Chó ý:
* Kh«ng nªn cµi Smartdrv vµ Mouse trong Autoexec.bat do Windows 95 dïng c¸c driver néi bé.
Trõ khi b¹n muèn sö dông chóng khi khëi ®éng víi dÊu nh¾c DOS.
* NÕu b¹n cÇn ®Êu nèi ®Õn Network server khi b¹n khëi ®éng Windows 95, b¹n nªn t¹o 1 file
bat, råi ®a vµo th môc STARTUP.
§iÓm ®Æc biÖt cÇn chó ý trong phÇn nÇy lµ c¸c ch¬ng tr×nh : Emm386, Smartdrv, Mouse
mÆc dï kh«ng ®îc cµi trong Config.sys vµ Autoexec.bat nhng khi b¹n vµo Gui cña Windows 95
th× chóng sÏ cã ®Çy ®ñ ®Ó b¹n sö dông, kÓ c¶ trong cöa sæ Dos. ChØ khi nµo b¹n ë ngoµi Gui
mµ ch¹y c¸c øng dông Dos th× míi cÇn cµi c¸c tr×nh nÇy.
Riªng vÒ Emm386 th× b¹n cÇn ®a vµo Config.sys nÕu b¹n muèn chØ ®Þnh c¸ch thøc sö dông
bé nhí (thÝ dô: Ram, Noems, X=, I=...). V× mÆc nhiªn Windows 95 hæ trî cho EMS lÈn XMS
vµ chØ sö dông vïng ®Þa chØ trªn C800 ®Ó lµm UMB (khong 155 Kb).
F/ System.dat:
File nÇy x¸c lËp toµn bé cÊu h×nh cña Windows 95 32bit, bao gåm: hÖ thèng, mµn h×nh, bµn
fÝm, mouse, mµu s¾c, giao diÖn ngêi sö dông, v..vv...Nã lu«n lu«n ®i kÌm víi file tªn
System.da0 lµ file backup cña nã (khi file System.dat bÞ h, Windows 95 sÏ lÊy th«ng tin trong
file System.da0 ®Ó phôc håi l¹i) Mçi khi b¹n tho¸t Windows 95, nã sÏ cËp nhËt file System.dat
theo x¸c lËp cuèi cïng cña b¹n. Mçi khi b¹n vµo Gui, Windows 95 sÏ n¹p System.dat nÕu thµnh
c«ng nã sÏ backup thµnh System.da0, nÕu kh«ng n¹p ®îc nã sÏ chuyÓn qua khëi ®éng ë ph¬ng
thøc b¶o vÖ (Safe mode) ®Ó söa chöa cÊu h×nh. NÕu b¹n muèn phôc håi b»ng tay vÒ cÊu
h×nh tríc ®ã th× b¹n khëi ®éng víi dÊu nh¾c Dos, copy file System.da0 chång lªn System.dat,
råi cho khëi ®éng l¹i lÇn nöa.
B¹n cã thÓ söa chöa trùc tiÕp hay chuyÓn file nÇy qua d¹ng Text ®Ó xem vµ söa chöa, sau ®ã
chuyÓn tr¶ l¹i d¹ng cò. C¸ch lµm nh sau:
Chó ý: Tríc khi söa b¹n nªn lu 2 file System.dat vµ System.da0 vµo mét th môc kh¸c, ®Ó phßng
hê trêng hîp b¹n thao t¸c sai.
- Söa trùc tiÕp:
- B¹n dïng Explorer liÖt kª th môc Windows 95, b¹n t×m file Regedit.exe råi dïng phÝm ph¶i
chuét l«i nã ra desktop ®Ó t¹o biÓu tîng.
- B¹n kÝch kÐp vµo biÓu tîng Regedit, sau khi ch¬ng tr×nh ch¹y, b¹n sÏ thÊy nã liÖt kª c¸c môc
chÝnh cña file System.dat ë phÇn bªn tr¸i cöa sæ. DÊu céng tríc mçi môc mang ý nghÜa môc ®ã
cã c¸c môc con (1 nh¸nh) cha bung, khi kÝch chuét vµo sÏ lµm bung nh¸nh ®ã ra vµ dÊu céng
trë thµnh dÊu trõ, kÝch vµo dÊu trõ lµ thu gän nh¸nh l¹i.
- B¹n kÝch vµo biÓu tîng môc b¹n muèn xem, néi dung cña môc ®ã sÏ hiÖn lªn bªn phi cöa sæ.
B¹n kÝch kÐp vµo tiªu ®Ò trong néi dung b¹n muèn söa chöa, mét hép tho¹i míi xuÊt hiÖn ®Ó
b¹n nhËp dö liÖu, sau khi xong b¹n bÊm OK.
- Söa víi d¹ng TEXT:
- Sau khi Regedit ch¹y, b¹n më menu registry, chän môc Export registry file , mét hép tho¹i xuÊt
hiÖn cho b¹n chän tªn file, th môc ®Ých vµ chän lùa néi dung ®Ó xuÊt, sau ®ã b¹n bÊm Save.
- B¹n dïng ch¬ng tr×nh Edit.com kÌm theo Windows 95 (n»m trong th môc command) hay dïng
Wordpad còng cña Windows 95 ®Ó söa file nÇy (kÝch thíc toµn bé khong > 500Kb). Khi lu b¹n
còng lu víi d¹ng text thuÇn tuý.
- Sau khi söa xong, b¹n khëi ®éng Regedit råi më menu registry, chän môc Import registry file,
trong hép tho¹i b¹n khai b¸o tªn file råi bÊm Open.
Néi dung cña System.dat quan träng nhÊt lµ 3 môc sau:
* Root: Chøa c¸c x¸c lËp cña c¸c chng tr×nh cµi vµo Windows 95 vµ c¸c th«ng tin vÒ OLE,
DDE (Liªn kÕt dö liÖu). NÒu n¾m vöng vÒ môc nÇy, b¹n cã thÓ di chuyÓn c¸c th môc cña c¸c
øng dông ch¹y díi Windows 95 (TD: Winword, Corel, Excel,...) ®Õn bÊt cø n¬i nµo mét c¸ch
tuú thÝch, råi vµo ®©y söa l¹i ®êng dÈn cho ®óng lµ b¹n cã thÓ sö dông tiÕp mµ kh«ng cÇn
cµi l¹i øng dông. ThËm chÝ b¹n cã thÓ di chuyÓn Windows 95 qua 1 æ ®Üa kh¸c còng ®îc.
* User: Chøa c¸c x¸c lËp vÒ Gui, vÒ Control Panel, vÒ c¸c øng dông néi bé cña Windows 95
(TD: Wordpad, CDPlay, Defrag, Mspaint,...).
* Machine: Gåm c¸c x¸c lËp vÒ phÇn cøng, vÒ hÖ thèng, monitor, m¹ng, m¸y in, Scaner...,vÒ
c¸c driver cho c¸c thiÕt bÞ vµ qun lý hÖ thèng...
Thêng th× c¸c chng tr×nh hæ trî OLE ®Òu cung cÊp s¼n file .reg kÌm theo chng tr×nh vµ cã tªn
gièng tªn chng tr×nh (td: winword.reg, coreldrw.reg...) ®Ó khi cÇn b¹n cã thÓ söa chöa vµ tù
nhËp vµo Windows.
Díi ®©y lµ mét ®o¹n cña file equation.reg lµm thÝ dô:
REGEDIT
HKEY_CLASSES_ROOT\Equations = Microsoft Equation
HKEY_CLASSES_ROOT\Equations\CurVer = Equation.2
HKEY_CLASSES_ROOT\Equations\CLSID = {00021700-0000-0000-C000-000000000046}
HKEY_CLASSES_ROOT\Equation.2 = Microsoft Equation 2.0
HKEY_CLASSES_ROOT\Equation.2\protocol\StdFileEditing\server = <Windows
Dir>\MSAPPS\EQUATION\eqnedit.exe
HKEY_CLASSES_ROOT\Equation.2\protocol\StdFileEditing\verb\0 = Edit
HKEY_CLASSES_ROOT\Equation.2\Insertable
HKEY_CLASSES_ROOT\Equation.2\CLSID = {00021700-0000-0000-C000-000000000046}
Theo nh file nÇy, tríc khi b¹n dïng Import ®Ó nhËp vµo Windows 95, b¹n cÇn söa dßng
<Windows Dir>\MSAPPS\ thµnh d:\msoffice\msapps nÕu th môc msapps b¹n cho chøa trong th
môc msoffice trªn æ ®Üa D (thay v× b×nh thêng n»m trong th môc windows).
G/ User.dat:
Gièng nh System.dat, file nÇy ®i kÌm víi file backup lµ User.da0. Nã chøa c¸c x¸c lËp vÒ Gui
cña ngêi sö dông m¸y (c¸c x¸c lËp vÒ mµu s¾c, c¸c môc, c¸c biÓu tîng chng tr×nh, c¸c biÓu tîng
Shortcut trªn desktop...). NÕu cã nhiÒu ngêi cïng sö dông 1 m¸y th× mçi ngêi cã thÓ t¹o cho
m×nh 1 Gui riªng vµ ®éc lËp víi nhau. Khi ®ã mçi ngêi sÏ cã mét file User.dat riªng. C¸ch t¹o
nhiÒu Gui trªn mét m¸y nh sau:
- Më Control Panel, chän biÓu tîng Passwords, chän môc díi trong hép tho¹i (cho phÐp x¸c lËp
nhiÒu Gui). PhÇn User profiles setting sÏ s¸ng lªn cho b¹n chän tiÕp hai môc: môc trªn lµ cho
bao gåm c¸c biÓu tîng trªn desktop, môc díi lµ cho bao gåm Start menu vµ nhãm chng tr×nh. Sau
®ã bÊm OK. Windows 95 sÏ kªu b¹n khëi ®éng l¹i, b¹n chän OK ®Ó khëi ®éng l¹i.
- Tõ giê trë ®i bÊt cø ngêi nµo vµo Gui ®Òu bÞ hái mËt khÈu, nÕu lµ lÇn ®Çu tiªn ngêi sö
dông ph¶i ®Þnh cho m×nh mét mËt khÈu (phi nhí kû ®Ó sau nÇy vµo l¹i ®óng Gui cña m×nh).
Windows 95 sÏ t¹o ra mét th môc con trong th môc Windows 95 riªng cho ngêi sö dông ®ã, (cã c
file User.dat vµ User.da0 riªng). lÇn sau vµo Gui, ngêi sö dông chØ cÇn ®¸nh ®óng mËt khÈu
lµ vµo ®óng Gui cña m×nh.
NÕu muèn bá nhiÒu Gui, b¹n chØ cÇn vµo l¹i biÓu tîng passwords, chän l¹i môc phÝa trªn (cho
phÐp nhiÒu ngêi sö dông cïng mét Gui). Thñ tôc hái mËt khÈu còng tù ®éng chÊm døt.
H/ ShellIconCache:
File nÇy chøa tÊt c th«ng tin vÒ c¸c biÓu tîng trong Windows 95, bao gåm c¸c biÓu tîng trong
Start menu, nhãm ch¬ng tr×nh, desktop..., nÕu file nÇy bÞ h hay v« t×nh bÞ xo¸ th× khi khëi
®éng Windows 95 sÏ dùa vµo 2 file System.dat vµ User.dat ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng vµ ®Þa chØ
cña c¸c chng tr×nh, sau ®ã lÊy biÓu tîng chøa trong file ch¬ng tr×nh (nÕu ch¬ng tr×nh Dos th×
dïng biÓu tîng mÆc ®Þnh) ®Ó t¸i t¹o l¹i file nÇy.
NÕu b¹n v« t×nh lµm h háng c¸c biÓu tîng hay khi b¹n thÊy h×nh c¸c biÓu tîng thay ®æi lén
xén kh«ng nh tríc th× b¹n cã thÓ xo¸ file nÇy ®Ó Windows 95 tù ®éng t¹o l¹i míi cho b¹n.
Khi b¹n cµi ®Æt ch¬ng tr×nh hay khi b¹n t¹o Shortcut, Windows 95 sÏ lÊy biÓu tîng trong file
ch¬ng tr×nh lµm biÓu tîng mÆc nhiªn, nÕu b¹n muèn thay biÓu tîng kh¸c th× b¹n bÊm phÝm
phi mouse trªn biÓu tîng muèn ®æi ®Ó më menu rót gän, chän môc properties, chän b¶ng
Shortcut, bÊm phÝm changer icon ®Ó hiÖn hép tho¹i Changer icon. Chän biÓu tîng ®ang ®îc
liÖt kª, hay bÊm phÝm Browse ®Ó hiÖn hép liÖt kª file cho b¹n lùa.
C¸c file mµ néi dung cã thÓ chøa biÓu tîng cã phÇn më réng lµ: .exe, .dll, .cpl, .vbx..., b¹n cã
thÓ t×m trong th môc System, Windows 95 vµ trong c¸c th môc cña chng tr×nh.
I/ TtfCache:
File nÇy chøa th«ng tin vÒ font ®· cµi trong Windows 95, nÕu file nÇy h hay bÞ xo¸, b¹n phi
cµi l¹i font cho Windows 95 b»ng c¸ch vµo biÓu tîng font trong Control Panel, chän môc Install
new font.
Windows 95 kh«ng lu trö th«ng tin vÒ font trong Win.ini nh Windows 3.x, hay Windows for
Workgroup 3.x. Mçi khi b¹n cµi ®Æt c¸c ch¬ng tr×nh for win 16bit nh Winword, Corel,
Ventura...lµ c¸c ch¬ng tr×nh cã cµi font vµo Win vµ söa file Win.ini. Windows 95 sÏ tù ®éng
xo¸ c¸c dßng Font trong Win.ini, xo¸ c¸c file .fot vµ di chuyÓn c¸c file .ttf vµo th môc con FONT
trong th môc Windows 95. Nhng víi ®iÒu kiÖn b¹n ph¶i cµi ch¬ng tr×nh b»ng biÓu tîng
Add&Remove programs trong Control Panel cña Windows 95.
Chó ý: Mçi khi b¹n thay ®æi bÊt cø c¸i g× trong phÇn Gui cña Windows 95, ThÝ dô nh: biÓu t-
îng, font, mµu s¾c...th× Windows 95 sÏ cËp nhËt vµo file System.dat tríc. LÇn khëi ®éng kÕ
tiÕp Windows 95 míi dùa vµo System.dat ®Ó cËp nhËt c¸c file User.dat, Shelliconcache,
Ttfcache. ChÝnh v× lý do nÇy mµ æ ®Üa khëi ®éng cña b¹n bÞ ph©n m¶nh rÊt nhanh, chóng
t«i khuyªn b¹n nªn thêng xuyªn ch¹y ch¬ng tr×nh Defrag do Windows 95 cung cÊp s½n ®Ó dån
®Üa, ch¬ng tr×nh Defrag nÇy chóng t«i nhËn thÊy nã ch¹y nhanh h¬n c¸c ch¬ng tr×nh cña NU
vµ Dos 6.2, nªn còng kh«ng mÊt bao nhiªu thêi g׬. TiÖn nhÊt lµ b¹n t¹o biÓu tîng Shortcut cho
nã, g¸n phÝm t¾t (td: Ctrl+Alt+D) vµ thªm th«ng sè sau: <Tªn æ ®Üa> /noprompt vµo dßng
lÞnh. TD: C:\WINDOWS\DEFRAG C: /NOPROMPT. ý nghÜa dßng lÞnh lµ: Dån æ ®Üa C
ngay lËp tøc, khi nµo xong tù ®éng tho¸t, khái hái han l«i th«i.
J/ System.ini vµ Win.ini:
Thùc chÊt cña viÖc n¹p 2 file nÇy lµ ®Ó t¬ng thÝch víi c¸c ch¬ng tr×nh for Win 16bit. Néi
dung cña chóng còng gièng nh trong Windows 3.x, hay Windows for Workgroup 3.x. Vµ
Windows 95 thêng tù ®éng söa ch÷a 2 file nÇy sau khi cµi ®Æt mét ch¬ng tr×nh míi, cho phï
hîp víi c¸ch qu¶n lý cña Windows 95.
SYSTEM.INI:
§a sè x¸c lËp cÊu h×nh cña Windows 95 ®îc chøa trong c¸c file Registry vµ chóng kh«ng ®ßi
hái ph¶i cã trong SYSTEM.INI. Trong trêng hîp n©ng cÊp Windows cò, c¸c x¸c lËp sÏ ®îc tù
®éng di chuyÓn vµo Registry:
Windows 95 sÏ thay ®æi c¸c môc sau trong SYSTEM.INI:
* Céng thªm vµo môc [Boot]
comm.drv=comm.drv, dibeng.drv=dibeng.dll, gdi.exe=gdi.exe, sound.drv=sound.drv,
user.exe=user.exe
* Céng thªm vµo môc [386Enh]
device=*vshare, device=*vcd, device=*int13, device=*dynapage
* Xo¸ khái môc [386Enh]
device=*vfd, device=*configmg, device=serial.386, device=lpt.386, device=pagefile.386,
timercriticalsection= device=isapnp.386, device=wshell.386
* Di chuyÓn tõ [386Enh] vµo Registry
Network=, Network3=, SecondNet=, Transport=, V86ModeLANAs=
* Di chuyÓn tõ môc [Network] vµo Registry
AuditEnabled=, AuditEvents=, AuditLogSize=, AutoLogon=, Comment=, ComputerName=,
DirectHost=, EnableSharing=, FileSharing=, LANAs=, LMAnnounce=, LMLogon=,
LogonDisconnected=, LogonDomain=, LogonValidated=, Multinet=, PasswordCaching=,
PrintSharing=, Reshare=, SlowLanas=, Winnet=, Workgroup=
C¸c th«ng sè sau trong SYSTEM.INI sÏ ®îc x¸c lËp b»ng c¸c tiÖn Ých cña Windows 95:
Set tÊt c¶ c¸c th«ng sè vÒ bé nhí b»ng System option trong Control Panel.
Set tÊt c¶ c¸c th«ng sè vÒ phÇn cøng b»ng Device Manager cña System option trong Control
Panel.
Set tÊt c¶ c¸c th«ng sè vÒ network vµ c¸c th«ng sè vÒ chia sÎ (share) tµi nguyªn trªn m¹ng b»ng
Network option trong Control Panel.
WIN.INI:
* Font vµ c¸c th«ng tin vÒ desktop trong WIN.INI sÏ ®îc di chuyÓn vµo Registry.
* Di chuyÓn tõ môc [Windows] vµo Registry
Beep, BorderWidth, CursorBlinkRate, DoubleClickSpeed, KeyboardDelay, KeyboardSpeed,
MouseThreshold1, MouseThreshold2, MouseSpeed, ScreenSaveActive, ScreenSaveTimeOut,
SwapMouseButtons
* Di chuyÓn tõ môc [WindowMetrics] vµo Registry
BorderWidth, CaptionHeight, CaptionWidth, MenuHeight, MenuWidth, MinArrange,
MinHorzGap, MinVertGap, MinWidth, ScrollHeight, ScrollWidth, SmCaptionHeight,
SmCaptionWidth
Céng thªm dßng ATMWorkaround=1 vµo môc [Pscript.Drv]
C¸c th«ng sè sau trong WIN.INI sÏ ®îc x¸c lËp b»ng c¸c tiÖn Ých cña Windows 95:
Set c¸c th«ng sè vÒ Mouse b»ng Mouse option trong Control Panel.
Set c¸c th«ng sè vÒ keyboard b»ng Keyboard option trong Control Panel.
Set tÊt c¶ c¸c th«ng sè vÒ mµn h×nh vµ c¸ch hiÓn thÞ cöa sæ b»ng Display option trong Control
Panel.
K/ Win.com :
File nÇy cã nhiÖm vô n¹p c¸c file : Dosstart.bat (nÕu cã), Command.com (cho cöa sæ Dos),
Wininit.exe, Vmm32.vxd, logo (khi tho¸t Windows 95).v..vv...
L/ Wininit.exe:
Mçi khi khëi ®éng Windows 95, wininit.exe lu«n lu«n ®i t×m vµ thùc hiÖn c¸c chØ thÞ ghi
trong wininit.ini nÕu cã ®Ó söa ch÷a file vmm32.vxd.
Khi cµi ®Æt lÇn ®Çu Windows 95, Tr×nh Setup c¨n cø vµo cÊu h×nh hÖ thèng, t¹o ra file
wininit.ini, trong ®ã liÖt kª c¸c driver .VXD 32bit cÇn thiÕt phi cµi ®Æt (C¸c driver nÇy kh«ng
n»m ®éc lËp mµ ®îc trén (combine) vµo file vmm32.vxd (file cèt lâi)). Trong lÇn khëi ®éng
®Çu tiªn, file wininit.exe ®äc file wininit.ini vµ thùc hiÖn c¸c lÞnh trong ®ã ®Ó t¹o ra file
vmm32.vxd. Sau khi Setup hoµn tÊt, file wininit ®îc ®æi tªn thµnh wininit.bak.
Sau nÇy mçi khi b¹n thay ®æi cÊu h×nh hÖ thèng, Windows 95 l¹i t¹o ra file wininit.ini ®Ó
wininit.exe c¨n cø vµo ®ã söa chöa vmm32.vxd (thªm hay bít driver) khi khëi ®éng l¹i.
M/ Vmm32.vxd :
Thùc chÊt ®©y lµ file ch¬ng tr×nh chÝnh cña Gui. Trong b¶n th©n nã chøa tÊt c c¸c driver
32bit cÇn thiÕt cho Windows 95.
Trong System.ini b¹n thÊy c¸c dßng ghi device=*xxxx cã nghÜa lµ driver nÇy n»m s½n trong
file Vmm32.vxd, chØ cã c¸c driver ®îc cµi rêi míi kh«ng cã dÊu (*) trong tªn vµ thêng cã ®u«i
më réng lµ .386.
File nÇy ®îc Wininit.exe cËp nhËt mçi khi b¹n thay ®æi cÊu h×nh hÖ thèng hay thay ®æi
driver trong phÇn x¸c lËp System cña Control Panel.
3- DualBoot (sö dông 2 hÖ ®iÒu hµnh) :
Chóng ta ®· biÕt, khi cµi ®Æt Windows 95 th× tïy theo lùa chän mµ Windows 95 sÏ tù ®éng
lµm cho hÖ thèng trë thµnh DualBoot hay chØ sö dông Windows 95 lµm hÖ ®iÒu hµnh duy
nhÊt. Trong phÇn nÇy chóng t«i sÏ híng dÈn b¹n thay ®æi mµ kh«ng cÇn ph¶i cµi ®Æt l¹i Dos
cñ hay Windows 95.
A/ ChuyÓn tõ 1 hÖ ®iÒu hµnh thµnh 2 hÖ ®iÒu hµnh:
B¹n thùc hiÖn c¸c bíc sau :
* Bíc thø nhÊt: Copy c¸c file hÖ thèng cña Dos cò xuèng ®Üa cøng vµ ®ång thêi ®æi tªn chóng
thµnh ®u«i .DOS ThÝ dô: io.sys, msdos.sys, command.com thµnh io.dos, msdos.dos,
command.dos. T¹o míi 2 file config.dos, Autoexec.dos.
* Bíc thø hai: Thªm vµo file Msdos.sys trong môc [option] dßng BootMulti=1 (cho hiÖu lùc
DualBoot).
Cuèi cïng b¹n cho khëi ®éng l¹i, nÕu kh«ng ®îc b¹n cÇn kiÓm tra l¹i cã ®ñ c¸c cÆp file io,
msdos, command, Config, Autoexec kh«ng?
B/ ChuyÓn tõ 2 hÖ ®iÒu hµnh thµnh 1 hÖ ®iÒu hµnh:
* Bá Dos cò: Xo¸ th môc Dos, xo¸ c¸c file ë th môc gèc cã ®u«i lµ .dos.
* Bá Windows 95: Khëi ®éng l¹i b»ng Dos cò (bÊm phÝm F4) sau ®ã xo¸ th môc Windows 95,
xo¸ c¸c file ë thu môc gèc cã ®u«i lµ .w40.
4- Logo:
- Khi Io.sys ch¹y nã sÏ t×m trong th môc gèc file Logo.sys (lµ file BMP cã d¹ng nÐn , cã thÓ
xem b»ng Mspaint cña Windows 95 hay PhotoStyler 2.0) ®Ó n¹p, nÕu kh«ng th× nã dïng Logo
chøa trong nã. Do ®ã nÕu chóng ta muèn khi khëi ®éng Windows 95 hiÓn thÞ h×nh cña m×nh
th× chØ cÇn t¹o ra file Logo.sys råi ®Æt trong th môc gèc.
- Khi tho¸t Gui, Win.com sÏ t×m trong th môc Windows 95 file Logo hiÓn thÞ (nÕu kh«ng cã
th× nã tho¸t ra dÊu nh¾c Dos) th«ng b¸o cho phÐp b¹n t¾t m¸y hay khëi ®éng l¹i (file logo nÇy
tªn lµ logos.sys vµ logow.sys). B¹n còng cã thÓ thay ®æi h×nh nhng b¾t buéc ph¶i gi÷ ®óng tªn
vµ d¹ng thøc cña file (kh«ng thÓ dïng mét file h×nh kh¸c nh .bmp, .cgm, .gif...råi ®æi tªn).
Trong khi mµn h×nh LCD TFT cho m¸y x¸ch tay sÏ chØ ®¹t tíi møc s¸ng 150 cd/m2 vµ tû lÖ t-
¬ng ph¶n 200 - 1 trong n¨m nay th× LCD cho m¸y ®Ó bµn cã ®é s¸ng 300 Cd/m2 vµ tû lÖ t¬ng
ph¶n 300 - 1, víi gãc nh×n còng réng h¬n. Møc tiªu thô n¨ng lîng kh«ng lµ vÊn ®Ò quan träng
®èi víi LCD cho m¸y ®Ó bµn. C¸c nhµ s¶n xuÊt ®ang sö dông nh÷ng c«ng nghÖ ®Ó lµm cho
mµn h×nh LCD cã thÓ s¸nh víi CRT c¶ vÒ ®é ph©n gi¶i lÉn chÊt lîng h×nh ¶nh.
VÝ dô, c«ng nghÖ Multi-domain Vertical Alignment (MVA) cña Fujitsu c¶i thiÖn ®¸ng kÓ
chÊt lîng h×nh ¶nh vµ ®¬n gi¶n quy tr×nh s¶n xuÊt lo¹i LCD kÝch thíc lín. MVA LCD cã gãc
nh×n lín h¬n 160o theo c¶ hai chiÒu ®øng vµ ngang, ®é t¬ng ph¶n 300 - 1. Thêi gian ph¶n håi
cña lo¹i mµn h×nh míi nµy chØ cã 25 ms (mili gi©y).
Th¸ng 7/1997, Fujitsu c«ng bè lo¹i mµn h×nh TFT LCD 15 inch sö dông c«ng nghÖ MVA cho
m¸y ®Ó bµn. Mµn h×nh cã ®é ph©n gi¶i XGA víi 16 triÖu mµu, ®é s¸ng 200 Cd/m2 vµ tû lÖ
t¬ng ph¶n 300 - 1. Mµn h×nh nÆng 6Kg, tiªu thô tèi ®a 40W. Gi¸ h¬n 3000 USD.
Mitsubishi còng ®ang sö dông c«ng nghÖ míi ®Ó më réng gãc nh×n cho mµn h×nh LCD. IPS
(In-plane switching) lµ c«ng nghÖ cho phÐp më réng gãc nh×n trong khi vÉn duy tr× thêi gian
ph¶n håi. Trong t¬ng lai, LCD lo¹i antiferroelectric (AFLCD) víi thêi gian ph¶n håi rÊt nhanh (d-
íi 1ms), cho phÐp hiÓn thÞ tíi 100 khung h×nh trong mét gi©y vµ gãc nh×n rÊt réng. Tuy nhiªn
AFLCD lµ c«ng nghÖ phøc t¹p, khã thùc hiÖn.
Sù chªnh lÖch vÒ gi¸ gi÷a LCD vµ CRT mÆc dï ®· gi¶m nhiÒu nhng vÉn cßn cao. VÝ dô mµn
h×nh ph¼ng cña NEC lo¹i 14,1 inch víi ®é ph©n gi¶i XGA cã gi¸ lµ 1599 USD. Cßn lo¹i 15
inch cña Mitsubishi ®îc b¸n víi gi¸ 2000 USD, gÊp 4 lÇn mµn h×nh CRT cã ®é ph©n gi¶i t¬ng
®¬ng.
Mµn h×nh CRT ph¼ng
§ång thêi víi sù ph¸t triÓn cña LCD, mµn h×nh CRT còng ®îc tiÕp tôc c¶i tiÕn. Mét sè nhµ s¶n
xuÊt, trong ®ã cã Sony vµ Samsung, ®a ra mµn h×nh CRT víi chiÒu dµy vµ träng lîng nh c¸c
mµn h×nh th«ng thêng, nhng mÆt tríc ph¼ng hoµn toµn, cho phÐp tr¸nh ®îc sù ph¶n chiÕu cña
m«i trêng. Khi xem, mµn h×nh CRT lo¹i nµy tr«ng gièng nh mµn h×nh LCD hay plasma. Mµn
h×nh CRT ph¼ng sÏ trë nªn phæ biÕn trong vßng 3 n¨m tíi. Khi nh÷ng vÊn ®Ò vÒ c«ng nghÖ
®îc kh¾c phôc, gi¸ cña chóng sÏ t¬ng ®¬ng víi lo¹i mµn h×nh cã bÒ mÆt "cong" nh hiÖn nay.
Mét sè nhµ chuyªn m«n dù ®o¸n r»ng mµn h×nh LCD chØ cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi CRT trong
vßng tõ 1 ®Õn 3 n¨m tíi.
NhËt Thanh Byte 6/1998
HiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ LCD
Mµn h×nh tinh thÓ láng (liquid crystal display - LCD) lµ c«ng nghÖ hiÓn thÞ dùa trªn ®Æc
tÝnh c¶n ¸nh s¸ng cña tinh thÓ láng khi bÞ ph©n cùc bëi ®iÖn ¸p. Tinh thÓ láng lµ mét d¹ng
®Æc biÖt cña vËt chÊt ®îc cÊu t¹o tõ c¸c ph©n tö h×nh que.
LCD bao gåm mét líp tinh thÓ láng n»m gi÷a hai tÊm läc ph©n cùc. TÊm läc lµ b¶n plastic cã
®Æc tÝnh chØ cho phÐp xuyªn qua nã nh÷ng sãng ¸nh s¸ng ®i song song víi mét mÆt ph¼ng
x¸c ®Þnh. Gi÷a c¸c tÊm läc vµ líp tinh thÓ láng lµ líi ®iÖn cùc máng trong suèt.
Bëi LCD tiªu thô Ýt n¨ng lîng h¬n c¸c thiÕt bÞ ph¸t x¹ nªn chóng ®îc sö dông nhiÒu trong nh÷ng
lÜnh vùc cÇn tiÕt kiÖm n¨ng lîng.
C¸c lo¹i LCD - LCD thô ®éng (passive LCD)
§îc gäi lµ "passive matrix" (ma trËn thô ®éng) nÕu lµ mµn h×nh m¸y tÝnh hay "passive
display" (hiÓn thÞ thô ®éng) nÕu chØ lµ mµn hiÓn thÞ nhá. Víi LCD thô ®éng, tÊt c¶ c¸c
thµnh phÇn ®iÖn tö ho¹t ®éng (transistor) ®Òu n»m ngoµi mµn h×nh hiÓn thÞ. MÆc dï LCD
thô ®éng ®îc c¶i tiÕn nhiÒu, nhng chÊt lîng kh«ng h¬n bao nhiªu vµ gãc nh×n hÑp, h¹n chÕ ®-
îc hiÖn tîng mÊt h×nh khi di chuyÓn con trá. Sau ®©y lµ mét sè lo¹i LCD thô ®éng:
TN (twisted nematic - quay 90o). Lµ mµn h×nh rÎ tiÒn dµnh cho c¸c thiÕt bÞ tiªu dïng hoÆc
c«ng cô. ChØ cã mµu ®en trªn nÒn x¸m/b¹c.
STN (supertwisted nematic - quay 180 - 270o). Sö dông cho mµn h×nh m¸y x¸ch tay víi hiÓn
thÞ mµu vµ ®¬n s¾c. DSTN vµ FSTN lµ STN c¶i tiÕn vµ cã chÊt lîng cao h¬n STN.
Dual Scan STN. Lµ lo¹i STN ®îc c¶i tiÕn b»ng c¸ch chia mµn h×nh ra lµm hai nöa, mçi nöa ®îc
quÐt ®ång thêi vµ nh vËy t¨ng gÊp ®«i sè hµng ®îc quÐt l¹i.
Active addressing. Mµn h×nh STN c¶i tiÕn b»ng c¸ch thùc hiÖn trá tíi c¸c ®iÓm riªng rÏ. ChÊt
lîng ®îc c¶i thiÖn nhng kh«ng s¾c nÐt.
Mµn h×nh tÝch cùc (Active display - TFT)
§îc sö dông cho mµn h×nh mµu cña m¸y tÝnh x¸ch tay vµ ®Ó bµn, cßn gäi lµ mµn h×nh "active
matrix" (ma trËn tÝch cùc) hay TFT (thin film transistor). Víi LCD lo¹i nµy, tÊt c¶ c¸c transistor
®îc ®Æt t¹i mçi ®iÓm bªn trong mµn h×nh. Mµn h×nh ®é ph©n gi¶i 640 x 480 sÏ cÇn tíi
921.000 transistor bëi mçi ®iÓm cÇn 3 transistor cho 3 mµu: ®á, lôc vµ xanh. Mµn h×nh tÝch
cùc cho h×nh ¶nh s¾c nÐt, ®é t¬ng ph¶n cao, lo¹i bá hiÖn tîng mÊt con trá khi di chuyÓn. Nhîc
®iÓm lµ c«ng nghÖ phøc t¹p, gi¸ thµnh cao.
Reflective vµ backlit
Kh¸i niÖm nµy liªn quan tíi mµn h×nh LCD. Mµn h×nh reflective (ph¶n x¹) ®îc sö dông nhiÒu
trong c¸c s¶n phÈm tiªu dïng vµ ®ßi hái nguån s¸ng tõ bªn ngoµi. Bëi vËy, nã chØ hiÓn thÞ tèt
trong ®iÒu kiÖn cã ®ñ ¸nh s¸ng. Mµn h×nh backlit th× kh¸c, nã sö dông nguån s¸ng riªng vµ
hiÓn thÞ tèt trong mäi ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng. TÊt c¶ c¸c lo¹i mµn h×nh cho m¸y tÝnh ®Òu lµ
backlit.
T¬ng lai cña mµn h×nh
Vµo th¸ng 2 võa qua, c«ng ty Cambridge Display Technology (CDT) ®· c«ng bè lo¹i mµn h×nh
TV b»ng plastic ®Çu tiªn trªn thÕ giíi vµ nã sÏ t¸c ®éng tíi c«ng nghÖ hiÓn thÞ cho m¸y tÝnh
trong t¬ng lai. C«ng ty sÏ s¶n xuÊt mµn h×nh trong sù hîp t¸c víi Seiko-Epson.
C«ng nghÖ polymer ph¸t s¸ng (LEP) cña CDT, cßn gäi lµ "glowing plastic" cã thÓ t¹o ra mét
thÕ hÖ mµn h×nh ph¼ng míi.
Theo CDT, c¸c lo¹i mµn h×nh TV máng cì lín vµ mµn h×nh m¸y tÝnh trong thêi gian tíi sÏ ®îc
s¶n xuÊt b»ng c«ng nghÖ nµy. S¶n phÈm ®Çu tiªn nh vËy sÏ ®îc ®a ra vµo cuèi n¨m nay. C«ng
viÖc ph¶i lµm hiÖn t¹i lµ t¨ng tuæi thä cña s¶n phÈm h¬n 1500 giê sö dông vµ n©ng cao ®é
s¸ng ph¸t x¹.
S¶n phÈm mÉu ®Çu tiªn lµ mµn h×nh TV ph¼ng cã kÝch thíc ®êng chÐo 3 inch vµ dµy 2mm
®· ®îc CDT tr×nh diÔn võa qua. Kh«ng cã h¹n chÕ nµo vÒ gãc nh×n vµ tèc ®é håi phôc nh
®èi víi mµn h×nh LCD. §iÒu nµy thÝch hîp cho viÖc hiÓn thÞ video hay ho¹t h×nh 3D trªn hÖ
thèng cã mµn h×nh kiÓu nµy.
Nh÷ng c«ng nghÖ mµn h×nh ph¼ng
LCD TFT kh«ng ph¶i lµ øng cö viªn duy nhÊt cña mµn h×nh ph¼ng chÊt lîng cao dïng cho c¶
m¸y ®Ó bµn vµ x¸ch tay. §èi thñ ®¸ng gi¸ nhÊt cña nã lµ mµn h×nh plasma (PDP - plasma
display panel). Nh÷ng lo¹i cßn l¹i: Electroluminecent (EL), field emission display (FED)... ®Òu
kh«ng thÓ s¸nh ®îc víi c«ng nghÖ LCD vµ PDP. §Ó trë thµnh øng cö viªn xøng ®¸ng trªn thÞ tr-
êng mµn h×nh kÝch cì tõ 1 tíi 20 inch, c«ng nghÖ hiÓn thÞ ph¶i kÕt hîp ®îc nh÷ng u ®iÓm vÒ
gi¸, tèc ®é, chÊt lîng h×nh ¶nh cña CRT vµ kh¶ n¨ng tiªu thô Ýt n¨ng lîng, sù gän nhÑ cña LCD.
Nh vËy, ®iÒu nµy sÏ kh«ng thÓ x¶y ra trong thêi gian tíi víi EL, FED hay nh÷ng c«ng nghÖ
kh¸c.
C«ng nghÖ PDP cã mét sè h¹n chÕ g©y trë ng¹i cho sù c¹nh tranh víi LCD. §ã lµ gi¸ thµnh cao,
g©y ån vµ ph¸t nhiÖt khi ho¹t ®éng, träng lîng lín, ®é bÒn, hiÖt suÊt thÊp. ¦u ®iÓm c¬ b¶n cña
PDP lµ cã thÓ t¹o ra mµn h×nh kÝch thíc lín, 40 inch hoÆc h¬n, trong khi LCD kh«ng thÓ ®¹t
tíi møc nµy.
Mµn h×nh PDP 40 inch trÞ gi¸ 4000 USD cña Fujitsu cã ®é s¸ng 300 Cd/m2, tû lÖ t¬ng ph¶n 70
- 1 vµ gãc nh×n 160o - rÊt tèt cho kÝch cì nh vËy. §Õn n¨m 1999, Fujitsu sÏ cã kh¶ n¨ng s¶n
xuÊt 100.000 mµn h×nh trong mét th¸ng. C«ng ty còng sÏ ®a ra lo¹i mµn h×nh PDP thÕ hÖ míi
cã kÝch thíc 50 vµ 70 inch, bao gåm c¸c ®é ph©n gi¶i SXGA, UXGA, vµ HDTV (1920 x
1200). Fujitsu cho biÕt lµ hä cã thÓ n©ng kÝch thíc tíi 100 inch.
C¹nh tranh sÏ lµm cho gi¸ vËt liÖu vµ thiÕt bÞ gi¶m xuèng, ®ång thêi më réng thÞ trêng. Mét
khi LCD chiÕm lÜnh thÞ trêng mµn h×nh kÝch thíc nhá vµ võa, trong khi PDP th©u tãm thÞ tr-
êng mµn h×nh lín, CRT sÏ mÊt dÇn u thÕ cña m×nh vÒ sè lîng vµ cã thÓ dÉn tíi sù c©n b»ng
vÒ gi¸ c¶ gi÷a c¸c lo¹i mµn h×nh.
T¬ng lai cña LCD tá ra nhiÒu høa hÑn. Víi c«ng nghÖ míi CGS (continuous grain silicon) ®îc
ph¸t triÓn bëi Sharp vµ Semiconductor Energy Laboratory, ngêi ta cã thÓ t¹o ra nh÷ng tÊm g¬ng
ph¼ng kÝch thíc lín, chøa lu«n c¶ chip (m¹ch ®iÒu khiÓn LCD, CPU, bé nhí) vµ TFT LCD. Tõ
®©y, cã thÓ mong ®îi lo¹i m¸y tÝnh kÝch thíc nhá vµ cùc máng, cho phÐp më ra mét thÕ giíi
míi cña c¸c thiÕt bÞ tÝnh to¸n tÝ hon. H·y tëng tîng, mét chiÕc m¸y tÝnh x¸ch tay sÏ kh«ng dµy
h¬n bao nhiªu so víi ®Üa mÒm hiÖn nay.
Trong v¨n phßng cña t¬ng lai, c«ng nghÖ sÏ ë kh¾p mäi n¬i - nhng hÇu nh kh«ng nhËn thÊy.
Nh÷ng tÊm ¶nh díi ®©y cho thÊy quang c¶nh v¨n phßng vµo n¨m 2007. ¥ë ®©y, sù kÕt hîp cña
c¸c nhµ kiÕn tróc, thiÕt kÕ vµ c¸c h·ng c«ng nghÖ cao nh AT&T vµ Intel t¹o ra mét kh«ng gian
lµm viÖc mµ truyÒn th«ng kh«ng d©y lµm thay ®æi mäi thø. Kh«ng d©y cã nghÜa lµ kh«ng æ
c¾m trªn têng, trong nhiÒu trêng hîp kh«ng cã c¶ têng ng¨n. Kh«ng gian më, dïng chung lµ
nguyªn t¾c, nh ta thÊy trong Lµng Xanh. ¥ë ®©y b¹n sÏ lµm viÖc rÊt tho¶i m¸i víi ®iÖn tho¹i
kh«ng d©y vµ m¸y tÝnh. CÇn riªng t h¬n? H·y vµo nh÷ng khoang riªng hay « tñ trong gãc
phßng.
B¹n sÏ thÊy nh÷ng tiÖn nghi s¸ng t¹o nh bar níc tr¸i c©y trong v¨n phßng. Nhng b¹n hoµn toµn
kh«ng bÞ ng¾t khái c«ng viÖc: PC vµ ®iÖn tho¹i di ®éng rÊt dÔ víi, ®ång thêi mµn h×nh trªn
têng lu«n ®a ra nh÷ng tin tøc míi nhÊt tõ trô së chÝnh.
M¸y tÝnh ®Ó bµn trong 10 n¨m tíi
PC cña b¹n trong thÕ kû tíi sÏ nh thÕ nµo? Nh÷ng quan ®iÓm sau dùa trªn ý kiÕn tr¶ lêi cña
Mark Weiser, ngêi phô tr¸ch c«ng nghÖ t¹i trung t©m nghiªn cøu cña Xerox, n¬i ®· sinh ra giao
diÖn ngêi dïng ®å ho¹.
CPU: "PC sÏ trë thµnh tñ g¾n têng trong tõng v¨n phßng". H·y nghÜ ®Õn gigabyte RAM,
terabyte lu tr÷.
Mµn h×nh: "Mµn h×nh cã thÓ dÔ gÊp, bá tói vµ khi dïng th× më ra".
§Çu vµo: NhËn biÕt tiÕng nãi sÏ kh«ng thay thÕ bµn phÝm vµ chuét. T¹i sao? V× tÝnh chÊt
riªng t. "M¸y tÝnh mµ b¹n cã thÓ nãi chuyÖn víi sÏ lµm lé mäi chuyÖn".
C¸c kÕt nèi: "B¹n sÏ vÉn cÇn nhiÒu d©y, nhng chóng n»m trong têng, trong bµn, díi sµn. Riªng
nh÷ng thø d©y khã chÞu nhÊt lµ d©y nèi ®iÖn tho¹i, bµn phÝm vµ chuét th× sÏ biÕn mÊt".
GiÊy: "Mäi thø cã ch÷ trªn ®ã - g¸y s¸ch, giÊy tê, danh thiÕp - sÏ biÕn thµnh mµn h×nh".
Internet: M¸y tÝnh Net bá tói sÏ cho phÐp b¹n ®¨ng nhËp bÊt kú lóc nµo, ë bÊt cø ®©u.
Nh÷ng khoang riªng vÉn tån t¹i
... chóng chØ mÊt ®i nh÷ng bøc v¸ch ng¨n. Nh÷ng khoang riªng cã thÓ di chuyÓn ®Ó b¹n lµm
viÖc mét m×nh hay theo nhãm. Vµ dï sao th× giÊy tê còng kh«ng thÓ kh«ng cã, c¸c b¶n in cña
b¹n sÏ ®îc xÕp trong tñ hå s¬ di chuyÓn, ®Ó chóng cã thÓ theo b¹n trong kh¾p v¨n phßng.
T¹o bøc tranh lín
Nh÷ng nh©n viªn di ®éng sÏ cÇn c¸ch thøc chia sÎ th«ng tin míi. M¹ng néi bé (intranet) cña c«ng
ty sÏ ®îc ®a vµo mét phßng réng. ¥ë ®©y b¹n sÏ t×m thÊy tin tøc vµ th«ng tin cæ phiÕu, c¸c cöa
sæ video, giê quèc tÕ, b¶n ®å, lÞch nhãm - nghÜa lµ mäi th«ng tin b¹n muèn cã trªn m¸y ®Ó
bµn.
Phßng héi nghÞ quèc tÕ
Tãm l¹i, c«ng viÖc trong t¬ng lai chñ yÕu lµ truyÒn th«ng vµ céng t¸c, dï b¹n lµm viÖc néi bé
hay quèc tÕ. B¹n sÏ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ë trong phßng t¹i héi nghÞ. C¸c c«ng cô nh b¶ng ®iÖn
tö vµ hÖ thèng héi ®µm video sÏ trë thµnh yÕu tè phæ biÕn cña mäi phßng héi nghÞ.
§Çu n·o cña mäi ho¹t ®éng
Trong khung c¶nh nµy, b¹n cã thÓ lµm viÖc ë bÊt cø ®©u phï hîp víi b¹n; ®iÖn tho¹i vµ kÕt
nèi m¹ng cã ë kh¾p n¬i. TÊt c¶ nh÷ng m¸y mãc g©y tiÕng ån, tõ server m¹ng ®Õn hÖ thèng
®iÒu khiÓn ®Ìn vµ nh¹c ®Òu n»m trong mét tñ riªng ë mçi tÇng.
Bill Gates, chñ tÞch Microsoft
... vÒ t¬ng lai cña PC gia ®×nh: Kh«ng gäi lµ m¸y tÝnh gia ®×nh, mµ lµ dông cô. KÝch thíc
cña lo¹i PC nµy b»ng cì radio hay ®ång hå. Bµn phÝm gÊp më vµ LCD cho phÐp b¹n duyÖt
Net, göi e-mail, qu¶n lý tµi chÝnh, vµ h¬n thÕ n÷a - tõ v¨n phßng, giêng ngñ hay bÕp.
PC di ®éng mét kÝch cì kh«ng ®¸p øng ®îc tÊt c¶
Nh÷ng m¸y tÝnh x¸ch tay ®Çu tiªn cã kÝch cì b»ng m¸y may. M¸y tÝnh di ®éng hiÖn nay cã
thÓ chØ nhá b»ng gãi kim chØ cho nhµ du lÞch. B¹n cã thÓ lùa chän tõ lo¹i cã mµn h×nh
multimedia lín nh ThinkPad cña IBM ®Õn lo¹i kÝch thíc bá tói nh PalmPilot cña 3Com/U.S.
Robotics, vµ ®ñ lo¹i ë gi÷a.
M¸y x¸ch tay b¹n sÏ sö dông trong t¬ng lai tuú thuéc vµo tÝnh n¨ng mµ b¹n chó träng - søc m¹nh
hay kÝch thíc.
Tuæi thä. Ngo¹i trõ lo¹i mega-notebook míi lín h¬n c¶ ThinkPad, phÇn lín c¸c PC di ®éng sÏ
nhÑ h¬n vµ cã ¾c quy tuæi thä cao h¬n. Mét phÇn lµ nhê bé xö lý Tillamook rÊt m¹nh cña Intel
vµ c¸c s¶n phÈm kÕ tiÕp, theo ý kiÕn mét nhµ ph©n tÝch cña IDC.
Sharp ®ang chuÈn bÞ LCD ma trËn tÝch cùc chØ sö dông mét phÇn b¶y n¨ng lîng so víi c¸c
mµn h×nh hiÖn nay, b»ng mét nöa träng lîng vµ mét phÇn ba ®é dµy so víi c¸c LCD hiÖn t¹i.
TÝnh di ®éng. C¸c m¸y multimedia cao cÊp sÏ khëi ®Çu víi kÝch thíc cña cÆp Samsonite, mµn
h×nh 15 hay 17 inch vµ æ cøng 8GB. Nhng ®ã kh«ng ph¶i lµ ®iÒu mµ ngêi dïng mong muèn.
Cã ý kiÕn cho r»ng c¸c nhµ s¶n xuÊt cè ®Èy ngêi dïng theo híng ®ã h¬n lµ nghe yªu cÇu cña
hä.
Tèc ®é t¨ng trëng nhanh. B¹n sÏ b¾t ®Çu thÊy phæ biÕn h¬n c¸c m¸y cùc nhá subnotebook ch¹y
Windows CE. C¸c nhµ ®iÒu hµnh vµ nh÷ng nh©n viªn hay ph¶i ®i l¹i cã thÓ thÝch lo¹i cùc nhá
v× hä thÝch dïng bµn phÝm c¶m nhËn, mµn h×nh mµu bac¬lit víi gi¸ kho¶ng 700 ®Õn 1000
USD.
T¬ng lai. "15 n¨m n÷a chóng ta sÏ mang (hay ®eo) m¸y tÝnh. Chóng ta sÏ liªn l¹c ®îc tøc thêi ë
n¬i bÊt kú trªn tr¸i ®Êt víi bÊt kú ai ®ang thøc vµo lóc ®ã, thËm chÝ c¶ khi hä ®ang ngñ", mét
nhµ ph©n tÝch dù ®o¸n.
PC cã thÓ thay thÕ mò cña b¹n. Nhng nã còng cã thÓ lµ vali, TV hay lß níng b¸nh. Tuú ë sù lùa
chän cña b¹n.
CD-ROM
BAÏN BIEÁT GÌ VEÀ CD-ROM
Boä vi xöû lyù (microprocessor-MP) laø moät maïch xöû lyù döõ lieäu theo chöông trình do
ngöôøi duøng thieát laäp, ñöôïc taïo thaønh bôûi moät maïch tích hôïp raát phöùc taïp (bao goåm
haøng trieäu transistor). Trong caùc maùy tính caù nhaân, ñôn vò xöû lyù trung taâm (CPU) laø
do boä vi xöû lyù cung caáp. Hôn baát kyø yeáu toá naøo, hieäu suaát cuûa moät heä maùy tính
chuû yeáu ñöôïc quyeát ñònh bôûi caùc tính naêng, chuûng loaïi, vaø nhaõn hieäu cuûa boä vi
xöû lyù maø maùy tính ñoù söû duïng.
Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán hieäu suaát cuûa moät boä vi xöû lyù (VXL) cuï theå bao goåm:
ñoä roäng bus döõ lieäu trong vaø ngoaøi, ñoä roäng bus ñòa chæ, toác ñoä xung nhòp vaø caáu
truùc cuûa noù (CISC hay RISC).
Moâîi hoï VXL (Intel x86 hoaëc Motorola 680x0) ñöôïc thieát keá ñeå hieåu moät taäp leänh
rieâng, vaø caùc chöông trình phaûi ñöôïc soaïn thaûo moät caùch coù chuû yù ñeå chaïy vôùi
moät hoï VXL cuï theå. Chöông trình nhö vaäy ñöôïc goïi laø töông hôïp nhò nguyeân vôùi caùc
boä VXL ñoù vaø khoâng theå chaïy vôùi boä VXL do haõng khaùc cheá taïo, tröø tröôøng hôïp
thoâng qua söï moâ phoûng phaàn meàm vaø chòu thieät veà hieäu suaát.
Haõng thoáng trò treân thò tröôøng VXL hieän nay laø Intel, cung caáp boä VXL cho khoaûng
80% maùy tính loaïi töông thích vôùi IBM PC. Tuy nhieân Intel ñang phaûi ñoái maët vôùi söï
caïnh tranh khoâng khoan nhöôïng cuûa caùc haõng AMD, Cyrix, vaø NexGen. Hoï ñang saûn
xuaát loaïi VXL töông hôïp nhò nguyeân vôùi caùc chöông trình ñöôïc vieát cho Pentium cuûa
Intel.
Tröôùc khi ñi vaøo töøng loaïi VXL cuï theå, chuùng ta cuøng oân laïi moät soá khaùi nieäm cô
baûn thuoäc lónh vöïc VXL.
NHÖÕNG HAÕNG VAØ NHÖÕNG BOÄ VI XÖÛ LYÙ ÑANG CAÏNH TRANH VÔÙI
INTEL
Advanced Micro Devices (AMD) laø moät haõng saûn xuaát maïch tích hôïp lôùn haøng thöù 5
ôû Myõ. Taäp trung vaøo maùy tính caù nhaân, maùy tính maïng, cuõng nhö caùc thieát bò
thoâng tin, haõng AMD saûn xuaát caùc loaïi vi xöû lyù, caùc vi maïch lieân quan vôùi VXL,
vaø caùc vi maïch öùng duïng trong gheùp maïng cuõng nhö trong truyeàn thoâng. Cô sôû chính
ôû Sunnyval, bang Californai, AMD coøn coù nhieàu chi nhaùnh ôû Myõ, Nhaät, Thaùi Lan,
Malaysia vaø Singapore. AMD ñaõ saûn xuaát ñöôïc hôn 7 trieäu boä VXL keå töø 1975 ñeán
nay.
Am 386 laø moät boä VXL do AMD cheá taïo, hoaøn toaøn töông thích vôùi Intel 80386 (vaø
caùc phaàn meàm cuûa noù). AMD laø haõng cung caáp chip 386 haøng ñaàu treân theá giôùi
vaø thöôøng coù tröôùc caùc loaïi toác ñoä xung nhòp cao hôn so vôùi caùc haõng khaùc.
Am 486 cuõng do AMD cheá taïo, hoaøn toaøn töông thích vôùi Intel 486 (vaø caùc phaàn
meàm cuûa noù). Gioáng nhö Intel, AMD cuõng coù moät hoï 486 cuûa mình bao goåm Am 486
DX2 (toác ñoä xung nhòp boäi 2) vaø Am 486DX4 (toác ñoä xung nhòp boäi 3). AM486DX2
coù moät ñôn vò daáu chaám ñoäng, boä nhôù cache 8K vaø chaïy ôû 88MHz. Chip AM486DX4
ñaït ñöôïc toác ñoä 75MHz hoaëc 100MHz (duøng vôùi board meï 25 hoaëc 33 MHz) nhöng boä
nhôù cache chæ 8K, beù hôn cache 6K trong Intel 486DX4.
AMDK5 laø loaïi vi xöû lyù cuûa AMD töông thích nhò nguyeân vôùi Pentium cuûa Intel.
Khoâng phaûi laø "baûn sao" cuûa Pentium, K5 khoâng ñi theo con ñöôøng CISC, maø thöïc
chaát laø boä VXL RISC; hôn nöõa, K5 laø boä xöû lyù boán leänh (quad-issue processor) trong
khi Pentium chæ coù theå xöû lyù 2 leänh ñoång thôøi. Nhôø caùch ñaët teân laïi thanh ghi neân
K5 coù theå coù ñeàn 40 thanh ghi logic. Taát caû caùc caûi tieán ñoù ñaõ laøm cho K5 vöøa
coù theå thöïc hieän ñöôïc moïi leänh cuûa Pentium (noù duøng nhöõng maïch xöû lyù ñaëc
bieät ñeå maõ hoùa caùc leänh naøy), vöøa coù toác ñoä nhanh hôn ñeán 30% ôû cuøng toác ñoä.
Haõng AMD ñang döï ñònh moät keá hoaïch phaùt trieån caùc loaïi VXL naøy ngaøy caøng
maïnh leân, maø cöïc ñieåm laø loaïi K8, vaøo naêm 2000, maïnh gaáp 10 laàn boä VXL ñaàu
baûng hieän nay laø Pentium Pro. K5 töông ñöông 4,3 trieäu transistor, cheá taïo baèng coâng
ngheä 0,5 micron vaø CMOS 3,3V. Hieän nay ñaõ coù loaïi K5 chaïy vôùi toác ñoä 100 vaø 120
MHz.
Cyrix laø moä haõng saûn xuaát VXL quy moâ nhoû vaø khoâng toaøn dieän (fabless), döïa
vaøo caùc haõng Richardson, Texas, vôùi doanh soá baùn ra 294 trieäu USD naêm 1994. Bò
xem nhö laø moät "caàu thuû döï bò" vaøo cuoái naêm 1993, Cyrix ñaõ nhaûy vaøo "saân" vôùi
moät hoï boä VXL töông thích 486DX2 ñaày aán töôïng. Cuøng vôùi boä xöû lyù Cyrix M1,
coâng ty ñaõ ghi danh leân haøng ñaàu cuøng vôùi Intel trong thò tröôøng Pentium. Cyrix ñaõ
kyù hôïp ñoång phuï trong vieäc saûn xuaát caùc chip VXL cuûa mình vôùi IBM vaø SGS
Thomson.
Cyrix 486 DCL laø loaïi VXL ñöôïc thieát keá töông thích nhò nguyeân vôùi caùc phaàn meàm
vieát cho hoï vi xöû lyù Intel 486. Do caùc maéc noái chaân hoaøn toaøn töông hôïp vôùi Intel
386DX neân chip naøy laø loaïi caùc lyù töôûng duøng ñeå naâng caáp maùy 386 DX leân 486.
Tuy nhieân 486 DLC khoâng coù maïch ñoång xöû lyù soá beân trong, neân muoán naâng caáp
ñaày ñuû phaûi caøi theâm boä ñoång xöû lyù soá Cyrix 83D87. Nhôø moâ phoûng theo caùc
toác ñoä xung nhòp cuûa Intel 386 DX maø noù thay theá, neân 486 DLC coù saün caùc loaïi
toác ñoä töø 16 ñeán 33 MHz. Phieân baûn toác ñoä boäi hai Cyrix CX486 DRu2 coù theå chaïy
ôû caùc toác ñoä cao ñeán 66MHz. Caùc baùo caùo treân maïng Internet cho bieát Cyrix 486
DLC khoâng töông thích vôùi heä ñieàu haønh NeXTStep.
Cyrix 486SLC laø boä VXL töông thích nhò nguyeân vôùi caùc phaàn meàm bieân soaïn cho
Intel 486. Boá trí chaân cuûa chip naøy hoaøn toaøn gioáng Intel 486 DX2 neân coù theå chaïy
ôû toác ñoä ñeán 80MHz vaø cache noäi chæ coù 8KB.
Cyrix 486 DX2 laø loaïi VXL ñöôïc thieát keá ñeå töông thích nhò nguyeân vôùi caùc phaàn
meàm bieân soaïn cho Intel 486. Boá trí chaân cuûa chip naøy hoaøn toaøn gioáng Intel 486
DX2 neân coù theå duøng chip Cyrix giaù reû naøy ñeå thay theá cho chip Intel. Cyrix 486 DX2
coù theå chaïy ôû caùc toác ñoä ñeán 80 MHz vaø cache noäi chæ coù 8KB.
Cyrix M1 laø loaïi VXL töông thích nhò nguyeân vôùi Pentium, nhöng coù giaù reû hôn. Gioáng
Pentium, M1 coù caáu truùc superscalar vaø xöû lyù ñöôïc hai leänh cuøng moät luùc. Baèng
phöông phaùp superpipelining, trong ñoù naêm böôùc hoaït ñoäng cuûa oáng daãn ñöôïc chia
thaønh baûy böôùc, M1 coù khaû naêng xöû lyù hieäu quaû hôn Pentium. Trong xöû lyù leänh
ñoâi coù nhöõng quy taéc ñeå xaùc ñònh moät caëp leänh cuï theå coù theå xöû lyù ñoång thôøi
hay khoâng, goïi laø caùc quy taéc haïn cheá ñöa ra (issue restrictions). Pentium bò giôùi haïn
bôûi caùc quy taéc haïn cheá ñöa ra nghieâm ngaët, coøn M1 cuõng nhö AMDK5 vaø P6 ít bò
haïn cheá hôn neân hieäu suaát toát hôn. Nhöõng ñoãi môùi thieát keá cuõng ñaõ giaûm bôùt soá
leänh ñaõ nhoát vaøo oáng daãn, ñoång thôøi M1 cuõng duøng phöông phaùp ñaët teân laïi thanh
ghi ñeå taêng soá löôïng thanh ghi logic leân.
M1 ñaõ coù loaïi chaïy vôùi toác ñoä ñoång hoå 100MHz. Haõng Cyrix tuyeân boá raèng chip
M1 cuûa hoï chaïy nhanh hôn töø 30 ñeán 50% so vôùi caùc loaïi Pentium hieän ñaïi. M1 cuõng
phuø hôïp chaân vôùi caùc kieåu Pentium neân caùc haõng coù theå cheá taïo board meï hoã trôï
caû hai loaïi.
NexGen laø haõng saûn xuaát caùc loaïi VXL x86, ñaët cô sôû ôû San Mateo bang California -
Myõ, vaø laø loaïi haõng saûn xuaát khoâng hoaøn chænh (fabless). NexGen phoái hôïp vôùi
IBM Microelectronics ñeå cheá taïo boä VXL Nx585 cuûa mình, moät boä VXL ñaàu tieân
töông hôïp nhò nguyeân hoaøn toaøn vôùi Pentium. Söï caïnh tranh cuûa NexGen ñaõ gaëp
thuaän lôïi vì Pentium cuûa Intel coù khieám khuyeát trong ñôn vò daáu chaám ñoäng vaø caùc
haõng saûn xuaát maùy tính haøng ñaàu (nhö Compaq chaúng haïn) ñang coù xu höôùng muoán
thoaùt khoûi nhöõng gì maø hoï xem nhö laø nhöôïc ñieåm cuûa Intel.
NexGen Nx585 laø boä vi xöû lyù ñöôïc thieát keá ñeå töông thích vôùi Pentium. Laø boä VXL
töông thích Pentium ñaàu tieân tham gia thò tröôøng, Nx585 ñaõ kieâu haõnh laø noù coù naêng
suaát truyeàn töông ñöông Pentium nhöng giaù reû hôn khoaûng töø 15% ñeán 27%. Nx585 veà
thöïc chaát laø boä VXL RISC, vaø tieán haønh thoâng dòch caùc leänh x86 ñeå coù theå thöïc
hieän baèng thieát keá RISC. Khaùc vôùi Pentium Nx585 söû duïng phöông phaùp ñaët teân laïi
thanh ghi ñeå vöôït qua giôùi haïn nghieâm ngaët 8 thanh ghi cuûa caáu truùc x86 (noù coù ñeán
40 thanh ghi logic). Vì toác ñoä cuûa Nx585 khoâng nhanh hôn ñaùng keå so vôùi Pentium, neân
caùc nhaø thieát keá ñaõ cheá taïo ra caùc board meï rieâng cho Nx585, treân ñoù laép caùc chip
hoã trôï (chip set) cuûa haõng NexGen thay cho haõng Intel.
Nx585 töông ñöông 3,5 trieäu transistor, cheá taïo theo coâng ngheä 0,5 micron vaø CMOS
chaïy ôû 4V. Hieän nay ñang löu haønh loaïi VXL naøy vôùi caùc toác ñoä 70, 75, 84 vaø 93
MHz. NexGen tuyeân boá veà maët hieäu naêng toãng theå, chip 93 MHz cuûa hoï hoaøn toaøn
töông ñöông vôùi Pentium 100 MHz Doøng VXL cuûa Motorola.
Motorola laø moät trong caùc haõng haøng ñaàu theá giôùi chuyeân saûn xuaát thieát bò thoâng
tin, caùc linh kieän baùn daãn, cuõng nhö cung caáp caùc dòch vuï vaø caùc heä thoáng ñieän
töû tieân tieán. Vôùi 5,7 tyû ñoâ la saûn phaåm baùn daãn baùn ra naêm 1993, Motorola ñaõ
vöông leân vò trí thöù ba trong haøng nguõ nhöõng haõng saûn xuaát linh kieän vi ñieän töû lôùn
treân theá giôùi. Doøng VXL 680x0 cuûa Motorola laø linh hoån cuûa caùc theá heä maùy tính
Macintosh cuûa haõng Apple Computer.
Motorola 6800 laø boä VXL 32 bit ñöôïc söû duïng trong heä maùy Macintosh ñaàu tieân. Vôùi
bus döõ lieäu trong 32 bit vaø bus döõ lieäu ngoaøi 16 bit, chip 6800 laø moät kieåu thieát keá
"thoûa hieäp" ñeå taän duïng nhöõng ngoaïi vi 16 bit reû tieàn coù saün, nhöng bò thieät veà
naêng suaát truyeàn cuûa toaøn heä. BXL naøy chaïy ôû toác ñoä 8MHz vaø söû duïng ñöôïc 32
GB boä nhôù.
Motorola 68020 laø boä VXL 32 bit ñaày ñuû, ñaõ ñöôïc söû duïng trong caùc maùy tính
Macintosh II thuoäc theá heä ñaàu tieân cuûa Apple. Boä VXL naøy chaïy û toác ñoä 16 MHz
Motorola 68030 laø boä VXL 32 bit ñaày ñuû, ñaõ cung caáp söùc maïnh hôn haún cho caùc
maùy tính Macintosh caáp cô sôû hieän nay cuûa Apple. Töông öông vôùi Intel 386 DX veà
khaû naêng xöû lyù, 68030 coù khaû naêng quaûn lyù boä nhôù toát hôn vaø coù toác ñoä ñeán
50 MHz.
Motorola 68040 laø boä VXL 32 bit ñaõ cung caáp söùc maïnh cho nhieàu loaïi maùy tính
Macintosh goåm haàu heát model Quadras cuõng nhö moät soá model Centris vaø Performa.
Töông töï Intel 486 DX, chip 68040 ñaïi dieän cho nhöõng caûi tieán mang tính caùch maïng so
vôùi 68030; söï caûi tieán chuû yeáu cuûa noù laø coù theâm ñôn vò daáu chaám ñoäng ñeå thöïc
hieän nhanh hôn caùc pheùp tính soá hoïc. 68040 ñaït toác ñoä 21 ñoái vôùi CINT 92 vaø 15
ñoái vôùi CFP92. Coùtheå gheùp vaøo ñaây laø doøng vi xöû lyù Power PC do caùc haõng
Apple Computer, IBM, vaø Motorola hôïp taùc cheá taïo.
Power PC 601 laø boä VXL 32 bit ñaõ bao goåm ñöôïc nhieàu tính naêng cuûa trieát lyù thieát
keá RISC. Chip 601 töông ñöông 2,8 trieäu transistor vaø hoaït ñoäng ôû toác ñoä 50MHz. Caùc
phieân baûn keá tieáp coù toác ñoä taêng daàn cho ñeán 100 MHz. Moät phieân baûn cuûa 601
laø 601v söû duïng coâng ngheä 0,5 micron ñeå giaûm kích thöôùc vaø ít toán ñieän, ñoång thôøi
chaïy ôû 100 MHz. Phieân baûn 601v naøy ñaït toác ñoä SPEC laø 105 (CINT92). Power PC
töôïng tröng cho keát quaû cuûa nhöõng noã löïc thaän troïng vaø tieánboä ñeå laät ñoã ngoâi
thoáng trò cuûa Intel trong neàn coâng nghieäp VXL.
Vôùi khaû naêng xöû lyù xaáp xæ nhö caùc kieåu Pentium ñaàu tieân, 601 chæ coù giaù tieàn
baèng moät nöûa vaø tieâu hao ñieän cuõng chæ baèng moät nöûa (ñieän aùp coâng taùc 3,6 V).
Power PC 601 ñaõ taïo söùc maïnh vöôït baäc cho loaïi maùy tính Power Macintosh ñaàu tieân
cuûa Apple. Power PC coù theå hieåu ñeán 220 leänh, nhieàu hôn 70 leänh so vôùi Intel 486 DX
neân veà phöông dieän naøy noù khoâng phaûi laø RISC moät caùch thöïc thuï.
Tuy nhieân veà caùc maët khaùc thì Power PC laø hieän thaân cuûa trieát lyù thieát keá RISC.
Caùc leänh ñeàu ñöôïc noái keát coá ñònh thay vì lieân keát vôùi maõ, ñoång thôøi vieäc xöû lyù
baèng oáng daãn ñöôïc keát hôïp vôùi caáu truùc superscalar vaø phöông phaùp döï ñoaùn reõ
nhaùnh ñaõ cho pheùp 601 xöû lyù ñoång thôøi 3 leänh trong moät chu kyø ñoång hoå. Chip
601, khaùc vôùi Pentium, duøng ñeán 3 oáng daãn: moät cho pheùp tính toãng hôïp, moät cho
pheùp tính daáu phaåy ñoäng, vaø moät cho caùc thao taùc reû nhaùnh. Ñoái vôùi caùc trình
öùng duïng nhieàu pheùp tính toãng hôïp, nhö ña soá ñang chaïy treân maùy PC, thì ñaây khoâng
phaûi laø moät phöông phaùp toát.
Chip 601 cuõng khoâng ñöôïc tinh vi baèng Pentium trong caùc phöông phaùp coâng ngheä
khaùc - kyõ thuaät döï ñoaùn reõ nhaùnh khoâng chính xaùc baèng, cache noäi khoâng phaân
bieät rieâng giöõa khu vöïc chöùa leänh vaø khu vöïc chöùa döõ lieäu. Coù moät ñieàu phaûi
naém thaät chaéc khi so saùnh: caùc nhöôïc ñieåm cuûa 601, nhö duøng moät oáng daãn cho
pheùp tính toãng hôïp vaø khoâng phaân chia cache noäi chaúng haïn, coù theå khaéc phuïc deã
daøng; coøn nhöôïc ñieåm cuûa Pentium, nhö chæ duøng 8 thanh ghi leänh vaø 8 thanh ghi döõ
lieäu chaúng haïn thì khoâng theå khaéc phuïc, trong khi toái öu phaûi laø 32. Maët khaùc Power
PC laïi khoâng theå chaïy ñöôïc caùc chöông trình DOS hoaëc Windows (ñang duøng vôùi moät
soá löôïng khoãng loå) maø khoâng coù boä moâ phoûng (emulation).
Vôùi boä moâ phoûng, Power PC coù theå chaïy Windows nhöng vôùi toác ñoä chæ baèng 486,
ñoù laø chöa keå caùc hieåm hoïa tieàm aån - ví duï caùc boä moâ phoûng Windows hieän coù
chæ coù theå chaïy Windows trong cheá ñoä 386 Enhanced, neân ñaõ boû qua moät trong caùc
öu ñieåm chính cuûa Windows. Caùc maùy Power Macintosh khoâng theå chaïy ñöôïc caùc
chöông trình quen thuoäc cuûa Macintosh (khoâng töông thích ngöôïc) neáu khoâng coù boä
moâ phoûng. Tuy nhieân, boä moâ phoûng Macintosh toát hôn nhieàu - Power Mac coù theå
chaïy caùc chöông trình Macintosh vôùi toác ñoä cao baèng caùc maùy 68040. Power PC 601
coù moät loaït caùc theá heä keá tieáp.
Power PC 602 laø boä VXL 32 bit giaù reû, töông ñöông 2,8 trieäu transistor, hoaït ñoäng ôû66
MHz, vaø ñaït toác ñoä 40 ñoái vôùi CINT 92. Chip 602 ñöôïc thieát keá cho caùc öùng duïng
giaùo duïc vaø ngöôøi duøng bình thöôøng.
Power PC 603 laø boä VXL tieát kieäm ñieän thöôøng duøng cho caùc maùy notebook. Vì coù
tính naêng quaûn lyù ñieän, 603 coøn duøng toát cho caùc maùy tính ñeå baøn thoûa maõn caùc
chæ tieâu tieát kieäm ñieän cuûa toã chöùc baûo veä moâi tröôøng EPA cuûa Myõ. Chip 603
hoaït ñoäng ôû 66 MHz hoaëc 80 MHz, ñaït toác ñoä 7,5 ñoái vôùi CINT 92.
Power PC 604 laø boä VXL 64 bit, coù cô sôû thieát keá RISC, toác ñoä xöû lyù cao neân ñöôïc
duøng nhieàu cho caùc traïm laøm vieäc xöû lyù ñoå hoïa nhieàu. 604 töông ñöông 3,6 trieäu
transistor, phieân baûn ñaàu tieân chaïy ôû 100 MHz vaø ñaït toác ñoä 160 ñoái vôùi CINT 92.
Power PC 620 laø boä VXL RISC loaïi 64 bit coù toác ñoä raátcao ñeå söû duïng trong caùc
traïm laøm vieäc ñoå hoïa kyõ thuaät, caùc traïm server cuûa maïng maùy tính cuïc boä vaø caùc
heä thoáng ña xöû lyù ñoái xöùng (symmetric multiprocessing). Chip Power PC 620 - 133MHz
coù toác ñoä cao gaáp ñoâi so vôùi Power PC-100MHz. Ñaït ñöôïc hieäu naêng naøy laø nhôø
620 ñaõ duøng boä cache lôùn gaáp ñoâi, moät taàng tieàn giaûi maõ trong oáng daãn vaø khaû
naêng döõ ñoaùn reõ nhaùnh vöôït troäi. Power PC 620 öùng duïng coâng ngheä 0,5 micron ñeå
ruùt goïn kích thöôùc, vaø duøng ñieän aùp 3,3V ñeå tieát kieäm ñieän. Chip 620 töông ñöông 7
trieäu transistor, ñaõ coù phieân baûn 200 MHz, vaø ñaït ñöôïc toác ñoä 225 ñoái vôùi CINT 92.
Caùc boä VXL coù nhieàu doøng, nhieàu kieåu, nhieàu theá heä nhö vaäy, nhöng noùi chung
ñeàu coù xu höôùng ngaøy caøng hoaøn thieän hôn: toác ñoä cao hôn, ñoä tin caäy toát hôn, vaø
giaù reû hôn. Coøn veà phaàn baïn, nhöõng ngöôøi söû duïng, neân choïn loaïi naøo ñaây?
Coù leõ khoân ngoan nhaát laø caân nhaéc theo yeâu caàu coâng vieäc, theo caùc phaàn meàm
saün coù hoaëc coù theå kieám ñöôïc, vaø nhaát laø tuøy theo tuùi tieàn. Dó nhieân khoâng
queân döï tröõ cho nhöõng yeâu caàu cao hôn trong töông lai.
CRACKER
HÖÔÙNG DAÃN CAÙCH "PHAÙ" CD-PROTECTION
CUÛA CAÙC TROØ CHÔI
Trong phaàn naøy, toâi seõ höôùng daãn cho baïn caùch phaù baûo veä CD cuûa troø chôi. Toâi
söû duïng chöông trình W32Dasm vaø HIEW, cho neân tröôùc tieân baïn caàn phaûi coù hai
chöông trình naøy. Tröôùc khi thöïc hieän, haõy taïo moät baûn sao file chöông trình maø baïn
ñònh crack, neáu hö coù theå khoâi phuïc laïi ñöôïc.
HIEW
Söû duïng caùc phím di chuyeån ñeå di chuyeån leân xuoáng ñeå tìm thö muïc vaø file chöông
trình (game) muoán crack ban ñaàu.
Sau khi môû, nhaán phím F4 seõ hieän ra cöûa soå choïn coù 3 muïc : Text, Hex vaø DeCode.
Click vaøo DeCode. Baây giôø baïn coù theå hieåu ñöôïc danh saùch caùc soá ñaõ ghi. Nhaán
phím F5, nhaäp caùc soá ñoù vaøo vaø baïn seõ tôùi ñöôïc vò trí ñaët caùc soá ñoù. Con troû seõ
ñöôïc troû tôùi moät leänh.
Tröôùc khi tieáp tuïc, toâi muoán giaûi thích moät ñieàu. Ví duï, neáu con troû ñaët taïi leänh
coù giaù trò laø E9 2B F9 BF 74 coù nghóa ñoù laø 5 bytes. Moãi 2 soá laø 1 byte. Baây giôø
haõy nhaán phím F3 ñeå soaïn thaûo, baïn coù theå soaïn thaûo 10 soá naøy, thay theá töøng
caëp soá ñoù baèng soá 90 (keát quaû laø 90 90 90 90 90). Xong xuoâi, nhaán F10 ñeå thoaùt.
Giôø ñaây, CD-Protection cuûa troø chôi ñaõ bò baïn phaù.
Chuùc baïn thaønh coâng
TVK dòch töø nguyeân baûn tieáng Anh cuûa taùc giaû Wolf (nhaán vaøo ñaây ñeå xem)
In this tutorial, I'm gonna show you, how to crack any type of CD Protection, using W32Dasm,
and HIEW.
HIEW
To move up and down, use the cursor keys. Start HIEW. exe.
In the HIEW directory, there is a list of exes and programs. Go to the directory, which you saved
the game's exe, we want to crack, and click on the exe. Click F4, and then, a menu will pop up,
with 3 words. Text, Hex, and Decode. Click on Decode, and now, we can understand the list of
numbers. Click F5, and you can now enter the number, we wrote down, in Win32Dasm. Type it,
and you will be placed at the number's place. The cursor is placed on a command.
Before I'll continue, I want to explain you something. For example, if the command where our
cursor is placed on, is E92BF9BF74, means that it is 5 bytes. Every 2 numbers, are one byte: E9-
2B-F9-BF-74 = 90-90-90-90-90. 10 letters, mean, 5 bytes. OK, if you understood it, you can
continue.
Press F3, which means edit, and now you can edit these ten numbers. Type five times, the
number 90. For every byte, 90. Now click on F10 to exit. We cracked the CD protection of the...
Congratulations
E-mail: ia_son@hotmail.com.
ICQ: 24530541 (4 bytes).
Wolf
the Regulator
WINDOWS
CAÙC TIEÄN ÍCH TRONG WINDOWS 95
Windows95 chöa phaûi ñaõ hoaøn chænh. Noùcaàn ñöôïc giuùp ñôõ. Vaø ñaây laø caùc tieän
íchhaøng ñaàu cung caáp cho baïn nhöõng tính naêng maø HÑH cuûa Microsoft coøn khieám
khuyeát.
Cuoái cuøng thì baïn cuõng ñaõ can ñaûm ñeå naâng caáp leân Windows 95. Chaúng coøn do
döï hay lo laéng nhö tröôùc ñaây, baïn ñaõ caøi ñaët moät heä ñieàu haønh môùi vaøo ñóa cöùng.
Neáu quaù trình caøi ñaët thaønh coâng, baïn seõ coù theâm nhieàu öùng duïng 32-bit môùi.
Nhöõng öùng duïng naøy chaïy oãn ñònh treân maùy tính cuûa baïn. Sau moät thôøi gian söû
duïng, baïn vaãn haøi loøng vì khoâng coù xung ñoät hay raéc roái gì xaûy ra.
Maëc duø Windows 95 hoaøn toaøn ñöôïc caûi tieán so vôùi phieân baûn tröôùc, nhöng vaãn
chöa theå ñaït ñöôïc möùc an toaøn chaéc chaén. Hoûng hoùc, xung ñoät vaø nhöõng truïc traëc
khaùc vaãn coøn, vaø vì theá haõy chuaån bò tinh thaàn laø baïn seõ gaëp söï coá. Windows 95
coù caùch baûo hieåm raát khuoân pheùp baèng caùc tieän ích ñóa vaø file, nhöng baïn seõ bò
böïc mình neáu nhö baïn ñaët heát nieàm tin vaøo chuùng.
Baøi xem xeùt 24 tieän ích cho Windows 95 - keå caû nhöõng tieän ích keøm theo HÑH - naèm
trong 7 chuûng loaïi khaùc nhau ñeå choïn ra tieän ích hoaøn haûo nhaát. PC ñöôïc söû duïng laø
Vectra VL3 596/90 Pentium 90 cuûa Hewlett-Packard vôùi 16 MB RAM vaø 2 GB ñóa cöùng.