ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ.

ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗΣ
Προτεινόμενα θέματα στην Νεοελληνική Γλώσσα

Α’ Λυκείου

Κείμενο:

« Μόδα και συνέπειες »

Η αρετή είναι μεσότητα –τουλάχιστον κατά τον Αριστοτέλη– και η
παθολογική εξάρτηση από τη μόδα αποτελεί υπερβολή. Είναι
αναπόφευκτο και αποδεδειγμένο στην πράξη ότι οι συνέπειες της
κυριαρχίας της μόδας στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου είναι
καταστροφικές τόσο σε ατομικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Βέβαια, υπάρχουν μερικοί που υποστηρίζουν ότι από τη μόδα

ωφελείται το κοινωνικό σύνολο, αφού αποτελεί μια σταθερή πηγή
πλούτου. Αναμφισβήτητα, εξαιτίας της λειτουργούν και ακμάζουν
πολλές βιομηχανίες, απασχολείται επομένως αρκετό εργατικό δυναμικό
και ευνοείται το εμπόριο και γι’ αυτό εξασφαλίζεται η βελτίωση της
οικονομίας και η ευημερία. Ωστόσο, δεν μπορούμε να δεχτούμε ως
καθολική την αλήθεια αυτής της γνώμης, αφού μακροπρόθεσμα
βλάπτεται ο πολίτης από την καταδυνάστευση της μόδας και των
μηχανισμών της.

Αρχικά, το πρώτο πλήγμα που δέχεται ο άνθρωπος,

όταν υποδουλώνεται στη μόδα, είναι η οικονομική ανεπάρκεια. Κι αυτό
γιατί με την αστάθεια και με τη μεταβλητότητα που χαρακτηρίζει τη
μόδα υποχρεώνεται ο άνθρωπος να αγοράζει συνεχώς καινούρια και
άχρηστα πράγματα, έστω κι αν τα ήδη αποκτημένα τού υπεραρκούν.
Καταλήγει λοιπόν να παραγκωνίζει τις βασικές του ανάγκες και να
παραμελεί τον οικονομικό του προγραμματισμό, με αποτέλεσμα να
μένει απροστάτευτος στις αναποδιές της ζωής. Η μόδα, λοιπόν,
ικανοποιεί βέβαια την ανθρώπινη ματαιοδοξία, αλλά είναι και ο
μεγαλύτερος εχθρός για το πορτοφόλι ενός μέσου εισοδήματος.
Εξ άλλου, οι επιταγές της μόδας, όταν, μολονότι συγκρούονται με το
ιδιαίτερο «στιλ» και την ιδιοσυγκρασία του ατόμου, ακολουθούνται
πιστά, δημιουργούν σοβαρά προβλήματα. Όταν οι μοντέρνες τάσεις στο
ντύσιμο δεν εναρμονίζονται με την εμφάνιση του ανθρώπου, η
 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ.ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗΣ
υιοθέτησή τους καταλήγει σε κακογουστιά και τελικά αυτός
γελοιοποιείται και γίνεται στόχος κακόγουστων σχολίων. Κι από την
άλλη μεριά, όσοι αδυνατούν από οικονομική συνήθως αδυναμία να
ακολουθήσουν τον παλμό της εποχής, νιώθουν πολύ μειονεκτικά και
πολλές φορές γίνονται κομπλεξικοί και απομονώνονται από τους
άλλους, για να αποφύγουν τη «λαϊκή κατακραυγή». Έτσι, το άτομο
συγκρούεται αδυσώπητα πολλές φορές με τον εσωτερικό του κόσμο, με
αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών ακόμα ψυχολογικών προβλημάτων.

Το σοβαρότερο ,όμως, πλήγμα το δέχεται η προσωπικότητα του

ανθρώπου, ιδιαίτερα όταν αυτός ρυθμίζει και τη ζωή του και τις ιδέες
του σύμφωνα με τη μόδα. Από τη στιγμή που μόδα σημαίνει
ομαδικότητα, ομοιότητα και ομοιομορφία, οι οπαδοί της
τυποποιούνται, χάνουν το προσωπικό τους «στιλ» και ατονίζει το
γούστο τους. Ακόμη, ο πνευματικός τους κόσμος σταδιακά αλλοιώνεται
και φτωχαίνει, αφού αδιαφορούν για την καλλιέργεια και την
αυτοβελτίωσή τους και απορροφούνται στην προσπάθεια να
τελειοποιήσουν την εξωτερική τους εμφάνιση. Και όσοι γλιτώνουν από
την αλλοτρίωση νιώθουν ψυχικά κενοί, αφού για χάρη της μόδας και
εξαιτίας της μοντερνοπληξίας τους, δεν συμπεριφέρονται, όπως οι ίδιοι
νιώθουν, αλλά πιθηκίζουν μιμούμενοι τα καθιερωμένα μοντέρνα
πρότυπα. Η προσκόλληση λοιπόν στη μόδα πλήττει πολύπλευρα την
προσωπικότητα του ατόμου.
Τέλος, η μόδα αλλάζει συχνά τις αξίες μιας ανθρώπινης κοινότητας και
μαζί και τα κριτήρια αξιολόγησης ενός ατόμου και σύναψης
διαπροσωπικών σχέσεων. Στην εποχή μας, η «σικ» εμφάνιση και ο
μοντέρνος τρόπος διασκέδασης και συμπεριφοράς θεωρούνται το
«άλφα και το ωμέγα» για μια «ολοκληρωμένη» προσωπικότητα, ενώ οι
αρχές, τα ιδανικά και τα προτερήματα του χαρακτήρα ενός ατόμου
μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Τελικά, σήμερα «τα ράσα κάνουν τον
παπά» και όποιος δε συμμορφώνεται καταδικάζεται σε κοινωνική
απομόνωση. Από την καταδυνάστευση της μόδας λοιπόν υποβαθμίζεται
και η ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων.

Γενικά, η μόδα δεν είναι ασφαλώς «φρούτο» των καιρών μας, αφού η
παρουσία της εντοπίζεται σ’ όλη την ιστορική πορεία του ανθρώπου∙
σήμερα, όμως, έχει εξαπλωθεί ευρύτατα και ταυτόχρονα αυξήθηκε και
η επιρροή της στις προτιμήσεις των ανθρώπων. Γι’ αυτό και η
κινητοποίηση των διαθέσιμων μηχανισμών άμυνας του ανθρώπου
αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Η παιδεία στα πλαίσια της οικογένειας και
του σχολείου, αλλά και η πνευματική καλλιέργεια του ατόμου με την
 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ.ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗΣ
επιμόρφωση, μπορούν να το οπλίσουν με τα ηθικά εφόδια, ώστε να
αντιστέκεται σθεναρά στο δέλεαρ της μόδας και έτσι να μπορέσει να
διασώσει τις ιδιαιτερότητες και την αυτοτέλεια της προσωπικότητάς
του.
Κ. Ιωακείμ, Βήματα – Άλματα στην έκθεση ιδεών, (Ελλάδα: Πελεκάνος, 1961), σ.
216-21

Ασκήσεις:
1)Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο σε 100-120 λέξεις.

(μονάδες 20)

2)Ποιες αρνητικές συνέπειες της μόδας επισημαίνει ο συγγραφέας του

κειμένου;(60-80 λέξεις).

(μονάδες 10)

3)Να γράψετε από ένα συνώνυμο των λέξεων :

υποδουλώνεται, παραγκωνίζει, ομοιότητα, καλλιέργεια, προσκόλληση.

(μονάδες 5)

4) Μόδα: Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο της έννοιας και να

αναφέρετε τα κύρια χαρακτηριστικά της σε μια παράγραφο (60-80
λέξεις). Να αναπτύξετε την παράγραφο με την τεχνική του ορισμού.

(μονάδες 10)

5) Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη της δεύτερης παραγράφου («Βέβαια,

υπάρχουν μερικοί… των μηχανισμών της») και να προσδιορίσετε τον
τρόπο ανάπτυξής της τρίτης παραγράφου του κειμένου.

(μονάδες 5)

Γ.ΕΚΘΕΣΗ:

Αναλαμβάνετε να μιλήσετε στους συμμαθητές σας για το θέμα της

μόδας στο πλαίσιο του μαθήματος της Έκφρασης – Έκθεσης. Στην
 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ.ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗΣ
ομιλία σας να αναφερθείτε σε περιπτώσεις, όπου οι νέοι στην
προσπάθειά τους να ακολουθήσουν τη μόδα συμμορφώνονται απόλυτα
στις επιταγές της και να εξηγήσετε για ποιους λόγους παρουσιάζονται
τα φαινόμενα αυτά, κυρίως, κατά την εφηβεία (400-500 λέξεις).

(μονάδες 50)

Καλή επιτυχία!!

Φιλολογική επιμέλεια: Κατσακιώρη Δήμητρα

Ενδεικτικές απαντήσεις στα προτεινόμενα θέματα

1)Στο κείμενο ο συγγραφέας αναφέρεται στη μόδα και στις συνέπειές
της. Τονίζει ότι η μόδα ωφελεί το κοινωνικό σύνολο καθώς ακμάζουν οι
βιομηχανίες, το εμπόριο και έτσι βελτιώνεται η οικονομία. Από την
άλλη ,όμως, το άτομο οδηγείται στην οικονομική ανεπάρκεια καθώς
αγοράζει άχρηστα πράγματα παραμερίζοντας τις βασικές του ανάγκες.
Επίσης, τονίζει ότι η μόδα δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στα άτομα,
που γίνονται στόχος κακόγουστων σχολίων ή κομπλεξικοί επειδή δεν
μπορούν να ακολουθήσουν τα πρότυπα της μόδας για οικονομικούς
λόγους. Συνάμα πλήττεται η προσωπικότητα του ατόμου γιατί χάνει την
ταυτότητά του και αισθάνεται ψυχικά κενός, αλλάζουν οι αξίες και τα
ιδανικά των ανθρώπων με αποτέλεσμα να υποβαθμίζονται οι
ανθρώπινες σχέσεις. Τέλος, συνοψίζει λέγοντας ότι η παιδεία στα
πλαίσια της οικογένειας και του σχολείου μπορεί να προστατέψει τον
άνθρωπο από την μόδα και τα πρότυπα της.

2)Στο κείμενο ο συγγραφέας αναφέρει αρκετές αρνητικές συνέπειες της

μόδα για τον άνθρωπο. Αρχικά, τονίζει ότι το άτομο βιώνει την
οικονομική ανεπάρκεια καθώς αγοράζει πράγματα που δεν χρειάζεται
και παραμελεί τα σημαντικά. Οι πιστοί ακόλουθοι της μόδας είτε
γελοιοποιούνται και γίνονται στόχος άσχημων σχολίων είτε αδυνατούν
να ακολουθήσουν την μόδα και γίνονται κομπλεξικοί. Η προσωπικότητα
του ατόμου χάνει το προσωπικό της στυλ και την ταυτότητά της και τα
άτομα αυτά αισθάνονται ένα ψυχικό κενό. Τέλος, αλλάζουν οι αξίες και
 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ.ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗΣ
τα ιδανικά των ανθρώπων πράγμα που επηρεάζει την ποιότητα των
ανθρώπινων σχέσεων.

3)υποδουλώνεται: υποτάσσεται

Παραγκωνίζει: υποσκελίζει

Ομοιότητα: εγγύτητα

Καλλιέργεια: ανάπτυξη, άσκηση

Προσκόλληση: εξάρτηση

4) Μόδα είναι το σύνολο των εξωτερικών ενδυμάτων, είναι η παροδική

συνήθεια που αφορά τον τρόπο εμφάνισης ενός μεγάλου μέρους της
κοινωνίας. Βασικό χαρακτηριστικό της μόδας είναι οι γρήγορες
εναλλαγές στα σχέδια και στα χρώματα ανάλογα με την εποχή και τις
συνθήκες. Συνήθως τα πρότυπα της μόδας ακολουθούν άκριτα
άνθρωποι που αναζητούν την προσωπική τους ταυτότητα και αυτό
τους προσφέρει αυτοπεποίθηση και τους φτιάχνει την διάθεση.

5) «Βέβαια….σύνολο»: θεματική περίοδος

«αφού…..ευημερία»:σχόλια

«ωστόσο…μηχανισμών της»:κατακλείδα

Η Τρίτη παράγραφος αναπτύσσεται με αιτιολόγηση. Διατυπώνει στην

θεματική πρόταση μία κρίση, ότι η οικονομική ανεπάρκεια είναι το
πρώτο πλήγμα που δέχεται ο άνθρωπος από την μόδα και στη συνέχεια
μας το αιτιολογεί (και αυτό γιατί…εισοδήματος). Επίσης χρησιμοποιεί
τη φράση ‘’και αυτό γιατί’’ που μας βοηθά να το επιβεβαιώσουμε.
 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ.ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗΣ
Γ. ΕΚΘΕΣΗ:

Αγαπητοί συμμαθητές, -τριες,

Πρόλογος(1§):

Η ενδυμασία αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ανθρώπινης

καθημερινότητας και της ανθρώπινης ζωής γενικά. Ο άνθρωπος από τα
πρώτα κιόλας χρόνια άρχισε να στολίζεται και να ντύνεται, στην αρχή
για να προστατευθεί από τις άσχημες καιρικές συνθήκες, στην πορεία
όμως γιατί συνειδητοποίησε ότι το ντύσιμο είναι κάτι που του
προσφέρει κύρος και βοηθά στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του.

Κύριο μέρος:

Η σημασία της ενδυμασίας στην ανθρώπινη ζωή:(§1) μεταβατική

παράγραφος.

Αρχικά, η ενδυμασία συμβάλλει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας

του ατόμου, καθώς αποκαλύπτει πτυχές του χαρακτήρα, αποκαλύπτει
την ψυχική διάθεση του ατόμου και αποδεικνύει την
προσαρμοστικότητά του στις εκάστοτε κοινωνικοπολιτικές και
οικονομικές συνθήκες. Γι’ αυτό συνειδητοποιούμε ότι έχει καθοριστική
σημασία η μόδα και τα πρότυπα που προβάλλει στη ζωή μας και κυρίως
στη ζωή των νέων ανθρώπων.

Λόγοι επιβολής της μόδας (1§):

-τα Μ.Μ.Ε προβάλλουν ο, τι έχει σχέση με τη μόδα.

-ικανοποίηση φιλαρέσκειας/τόνωση αυτοπεποίθησης

-επίδειξη κοινωνικής ανέλιξης

-τυποποίηση της ανθρώπινης ζωής (τρόπος διασκέδασης, τρόπος

συμπεριφοράς)

Τα χαρακτηριστικά των νέων που τους οδηγούν στην υποταγή τους

στη μόδα (1§):
 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ.ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗΣ
-παρορμητικότητα νέων

-επιρρεπείς στα διαφημιστικά κόλπα-εξάρτηση από τα μέσα κοινωνικής

δικτύωσης που προβάλλουν πρότυπα μόδας.

-ανασφάλεια-χαμηλή αυτοπεποίθηση

-ανάγκη επίδειξης-προβολή του ωραίου στις παρέες συνομηλίκων

-τυποποίηση-ομογενοποίηση των νέων

-ανάγκη δημιουργίας-ολοκλήρωσης εξωτερικής εμφάνισης

Επίλογος (1§) :

Η ενδυμασία, λοιπόν, βρίσκεται στο σύνορο του εσωτερικού και του

εξωτερικού μας κόσμου. Είναι κομμάτι μας, αφού του επιλέγουμε και
το φέρουμε πάνω μας, λειτουργεί ως το παραβάν που μας κρύβει και
συγχρόνως την οθόνη που μας προβάλλει. Γι ‘αυτό χρειάζεται ορθή
επιλογή ενδυμάτων που να αναδεικνύουν τα χαρακτηριστικά της
προσωπικότητάς μας και να μας συνδέουν με το πολιτισμικό
περιβάλλον στο οποίο ζούμε.

Αποφώνηση:

Σας ευχαριστώ πολύ!