You are on page 1of 5

Ebook4Me.

Net

Chuyên đề :

TÓM TẮT LÝ THUYẾT:

§1. SỐ PHỨC VÀ BIỂU DIỄN SỐ PHỨC :


Số phức là một biểu thức có dạng a  bi , trong đó a, b  ; i 2  1 .
Số phức z  a  bi có a là phần thực, b là phần ảo.

Số phức z  a  bi được biểu diễn bởi điểm M  a; b  hay bởi u   a; b  trong
mặt phẳng tọa độ Oxy.
Hai số phức bằng nhau :
a  c
a  bi  c  di   .
b  d

Modun của số phức z  a  bi chính là độ dài của OM . Vậy :

z  OM  a 2  b 2 .
Số phức liên hợp của số phức z  a  bi là số phức z  a  bi . Chú ý rằng : các
điểm biểu diễn z và z đối xứng nhau qua trục hoành. Do đó z là số thực khi
và chỉ khi z  z , z là số ảo khi và chỉ khi z   z
§2. CÁC PHÉP TOÁN TRÊN SỐ PHỨC :
a. Phép cộng, trừ, nhân hai số phức :
 a  bi    c  di    a  c    b  d  i
 a  bi    c  di    a  c    b  d  i
 a  bi  c  di    ac  bd    ad  bc  i
Chú ý :
Các phép toán : cộng, trừ, nhân hai số phức thực hiện như rút gọn biểu thức đại
số quen thuộc với chú ý rằng i 2  1. Các quy tắc đại số đã biết trên tập số
thực vẫn được áp dụng trên tập số phức.
i1  i, i 2  1, i 3  i, i 4  1 . Tổng quát : i 4 n  1, i 4 n 1  i, i 4 n 2  1, i 4 n3  i .
2 2
1  i   2i ; 1  i   2i .
b. Phép chia hai số phức :
a  bi  a  bi  c  di   a  bi  c  di 
  .
c  di  c  di  c  di  c2  d 2
1
Ebook4Me.Net

Như vậy :
z z .z

z z .z
Chú ý :
1 i
i.
1 i
c. Các tính chất của số phức liên hợp và modun :
 z  z
z  z ; z  z  z  z ; zz  z.z  ;    .
z z
z  0 với mọi z   , z  0  z  0 .
z  z
z  z ; zz  z z ;  ; z  z  z  z
z z
§3. PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI :
a. Căn bậc hai của số phức :
Định nghĩa : Số phức z là căn bậc hai của số phức nếu :
z2  w .
Như vậy để tìm Số phức z  x  yi  x, y    là căn bậc hai của số phức
w  a  bi ta giải hệ phương trình hai ẩn x, y thực sau :
 x2  y 2  a

 2 xy  b
Chú ý :
Số 0 có đúng một căn bậc hai là 0.
Số thực a  0 có đúng hai căn bậc hai là :  a
Số thực a  0 có hai căn bậc hai là i a  i  a . Đặc biệt , số 1 có
hai căn bậc hai là i .
b. Phương trình bậc hai :
Cho phương trình bậc hai az 2  bz  c  0 ( a, b, c  , a  0 ).
b
 Nếu   0 , phương trình có một nghiệm kép z   .
2a
 Nếu   0 , phương trình có hai nghiệm phân biệt :
b  
z1,2  ,
2a
trong đó  là một căn bậc hai của  .
c. Định lý Viet :
Nếu phương trình bậc hai az 2  bz  c  0 ( a, b, c  , a  0 ) có hai
nghiệm z1 , z2 thì :

2
Ebook4Me.Net

b c
z1  z2   và z1 z2  .
a a
d. Định lý đảo của định lý Viet :
Nếu hai số z1 , z2 có tổng z1  z 2  S và z1 z2  P thì z1 , z2 là nghiệm của
phương trình :
z 2  Sz  P  0 .
§4. DẠNG LƯỢNG GIÁC CỦA SỐ PHỨC :
a. Dạng lượng giác của số phức :
Số phức z  a  bi  0 có dạng lượng giác là : z  r  cos   i sin   ; trong
a a
đó : r  z  0 , cos   , sin   ,    Ox, OM  là một acgumen của z .
r r
Các tính chất của acgumen :
Nếu  là một acgumen của z thì  là một acgumen của z .
Nếu  là một acgumen của z thì    là một acgumen của  z .
b. Nhân, chia số phức dưới dạng lượng giác :
Nếu z  r  cos   i sin   và z  r   cos    i sin    thì :
zz  rr  cos       i sin       ,
z r
 cos      i sin       .
z r  
c. Lũy thừa số phức dưới dạng lượng giác :
Nếu z  r  cos   i sin   thì z n  r n  cos n  i sin n  n  1 và n  .
d. Căn bậc hai của số phức dưới dạng lượng giác :
Nếu z  r  cos   i sin   thì các căn bậc hai của z là :
   k 2   k 2 
r  cos  i sin  , với k  0 hay k  1 .
 2 2 

BÀI TẬP
1. Tìm các số thực x, y , biết rằng :
 3x  2 y  1   x  2 y  3 i    x  4 y  15    5 x  y  6  i .
2. Thực hiện các phép tính sau đây :

a. 1  2i  3  5i  ; b.
3  2i
; c.
 4  i  3  2i   5i ;
3  4i 1 i
45
2 2 10 1 i 
d. 1  2i    3  i  ; e. 1  i  ; f.   ;
1 i 
20
g. 1  z  .

3
Ebook4Me.Net

3. Tìm modun của số phức z   2  3i 1  i  .


4. Tìm phần thực, phần ảo và modun của số phức sau :
3  i 4  2i
 .
1 i i
2
5. Tìm số phức liên hợp của số phức sau đây :  2  3i 1  i  .
6. Chứng minh rằng số phức sau đây là một số thực :
3i
 3  i 
2i
2
7. Chứng minh rằng số phức sau đây là một số ảo :  3  2i    5  6i  .
z2  z 2
8. Chứng minh rằng số sau đây là số thực : .
1  zz
z  7i
9. Cho số phức z  2  3i . Tìm phần thực, phần ảo của số phức
iz  5
10. Giải các phương trình sau :
a. 3x   3  2i   6  7i ; b.  5  2i  x   2  i   7  3i .
2
c. 4  2i  1  i  z  0 .
11. Tìm số phức z , biết rằng :
a. z 2  2i ; b. z  2 z  6  2i .
c. iz  3z  7  5i ; d. 3z  2 z  5  2i .
12. Tìm số phức nghịch đảo của các số phức sau đây :
a. z  2  i ; b. z   4  i  2  3i  .
13. Tìm các căn bậc hai của mỗi số phức sau :
a. 3  4i ; b. 5  12i .

14. Giải các phương trình sau trên tập hợp số phức :
a. x 2  9  0 ; b. x 2  4 x  5  0 ; c. 2 x 2  5 x  4  0 ;
d. 2 x 2  3 z  5  0 ; e. x 4  5 x 2  4  0 ; f. x3  2 x 2  10 x  0 ;
g. x3  1  0 ;   
h. x 2  4 x 2  2 x  5  0 .
15. Giải các phương trình sau :
a. z 2  iz  2  0 ; b. z 2   i  3 z  2  i  1  0 .
16. Tìm một acgumen của mỗi số phức sau :
a. 2  2 3i ; b. 1  i ; c. 3 i.
17. Viết dạng lượng giác của mỗi số phức sau :
a. 3i ; b. 5 ; c. 5 ; d. 2i .
18 . Viết dạng lượng giác của mỗi số phức sau đây :

4
Ebook4Me.Net

2 2  
3 i; b.   i; c. cos  i sin .
2 2 8 8
19. Viết dạng lượng giác của mỗi số phức sau :
a. 2  cos   i sin   ; b. 3 cos   i sin   .
 
20. Tìm dạng lượng giác của số phức : z  1  cos  i sin .
8 8
11 11
21. Cho số phức z  cos  i sin .
12 12
a. Viết dạng lượng giác của z .
b. Tính z 6 .
22. Cho số phức z  1  i .
a. Viết dạng lượng giác của z .
b. Tìm các căn bậc hai của z .
1 3
23. Cho số phức z   i.
2 2
a. Viết dạng lượng giác của z .
b. Tìm các căn bậc hai của z .
24. Cho số phức z  r  cos   i sin    r  0  . Hãy tìm một acgumen của mỗi số
phức sau đây :
i z
a. iz ; b. ; c. .
z z

You might also like