Diễn biến tỷ giá VNĐ/USD trong năm 2008 , 2009 và đầu năm 2010

Năm 2008:
Năm 2008 được giới phân tích tài chính coi là "năm bất ổn của tỷ giá" với những
biến động tỷ giá rất phức tạp với những ảnh hưởng từ các yếu tố vĩ mô, cung cầu
ngoại tệ và thậm chí cả tin đồn. Chỉ trong năm 2008, biên độ tỷ giá đã được điều
chỉnh 5 lần, một mật độ chưa từng có trong lịch sử.

Diễn biến tỷ giá USD/VND năm 2008 - Nguồn: BIDV

Diễn biến tỷ Nguyên nhân Ảnh hưởng tới nến

giá kinh tế
Giai Tỷ giá +Thời điểm này đang ở giai đoạn gần
đoạn USD/VND tết Dương lịch, do đó lượng kiều hối
đầu trên thị chuyển về nước khá lớn.
(từ trường liên
01/01 ngân hàng +Các nhà đầu tư dự kiến VND sẽ tăng
– liên tục sụt giá so với USD, cộng thêm chênh lệch
25/03/ giảm (từ lãi suất lớn giữa USD và VND nên các
2008): mức 16.112 nhà đầu tư đẩy mạnh việc bán USD
Tỷ giá đồng xuống chuyển qua VND. Tập trung vào các
liên 15.960 đồng. đối tượng là nhà đầu tư nước ngoài
tục mức thấp đầu tư vào Trái phiếu Chính phủ Việt
giảm, nhất là Nam (1,4 tỷ USD), các doanh nghiệp
dưới 15.560 xuất khẩu vay USD để phục vụ sản
mức đồng/USD). xuất kinh doanh…Các NHTM lúc này
sàn. Trên thị cũng đẩy mạnh bán USD.
trường tự do,
USD dao + Trong khoảng thời gian này, Chính
động từ mức phủ và NHNN đang đẩy mạnh việc
15.700 – kiềm chế lạm phát, sử dụng biện pháp
16.000 tiền tệ thắt chặt, tăng lãi suất cơ bản từ
đồng/USD 8,25%/năm (tháng 12/2007) lên
8,75%/năm (tháng 2/2008). NHNN
không thực hiện mua ngoại tệ USD
nhằm hạn chế việc bơm tiền ra lưu
thông, tăng biên độ tỷ giá USD/VND
từ 0,75%/năm lên 1%/năm trong ngày
10/03/2008.

Giai Trong giai Nguyên nhân USD tăng mạnh trong

đoạn đoạn này, tỷ giai đoạn này chủ yếu do tâm lý bất ổn
2 (từ giá tăng dần của doanh nghiệp và người dân khi
26/03 đều và đột thấy USD tăng nhanh dẫn đến trạng
– ngột tăng thái găm ngoại tệ của giưois đầu cơ.
16/07/ mạnh từ giữa Nhu cầu mua ngoại tệ trả các khoản
2008): tháng 6, đỉnh nợ của cả DN xuất và nhập khẩu đến
Tăng điểm lên đến hạn cao; Tăng nhập khẩu vàng do
với tốc 19.400 chênh lệch lớn giữa giá vàng trong
độ đồng/USD nước và quốc tế.
chóng vào ngày
mặt 18/06, cách Nhà ĐTNN bắt đầu rút vốn khỏi Việt
tạo hơn 2.600 nam bằng việc bán trái phiếu CP khi lo
cơn đồng so với ngại về tình hình kinh tế và do tình
sốt mức trần, hình thanh khoản thấp trên thị trường
USD còn trên thế giới đẩy nhu cầu mua USD chuyển
trên TTTD cao vốn về nước lên cao (bán ròng 0,86 tỷ
cả thị hơn khoảng USD).
trườn 100-150
g liên đồng, sau đó Cung ngoại tệ thấp do NHNN không
ngân dịu lại khi cho phép cho vay ngoại tệ đối với
hàng NHNN nới doanh nghiệp xuất khẩu (theo quyết
lẫn thị biên độ từ định số 09/2008/QĐ, NHNN không
trườn 1% lên +/- cho phép vay để chiết khấu bộ chứng
g tự 2%(27/6) và từ xuất khẩu, vay thực hiện dự án sản
do. kiểm soát
chặt các bàn xuất xuất khẩu) giảm hiện tượng
thu đổi doanh nghiệp xuất khẩu vay ngoại tế
bán lại trên thị trường.

Giai Tỷ giá giảm Nhờ có sự can thiệp kịp thời của

đoạn mạnh từ NHNN, cơn sốt USD đã được chặn
3 (từ 19.400 đứng. Nhận thấy tình trạng sốt USD
17/07 đồng/USD đã ở mức báo động, lần đầu tiên trong
– xuống lịch sử, NHNN đã công khai công bố
15/10/ 16.400 dự trữ ngoại hối quốc gia 20,7 tỷ USD
2008): đồng/USD khi các thông tin trên thị trường cho
Giảm và giao dịch rằng USD đang trở nên khan hiếm.
mạnh bình ổn
và dần quanh mức Đồng thời lúc này, NHNN đã ban
đi vào 16.600 đồng hành một loạt các chính sách nhằm
bình trong giai bình ổn thị trường ngoại tệ như kiểm
ổn. đoạn từ soát chặt các đại lý thu đổi ngoại tệ
tháng 8 – (cấm mua bán ngoại tệ trên thị trường
tháng 11. tự do không đăng ký với các NHTM),
cấm mua bán USD thông qua ngoại tệ
khác để lách biên độ, cấm nhập khẩu
vàng và cho phép xuất khẩu vàng; bán
ngoại tệ can thiệp thị trường thông qua
các NHTM lớn.

Giai Tỷ giá Trong khoảng thời gian từ tháng 10 -

đoạn USDVND tháng 11, nhà đầu tư nước ngoài đẩy
4 (từ tăng đột ngột mạnh việc bán ra chứng khoán trong
16/10 trở lại từ đó bán trái phiếu (700 triệu USD), cổ
đến mức 16.600 phiếu (100 triệu USD). Nhu cầu mua
hết lên mức cao ngoại tệ của khối nhà đầu tư nước
năm nhất là ngoài tăng cao khi muốn đảm bảo
2008): 16.998 sau thanh khoản của tổ chức tại chính
tỷ giá đó giảm nhẹ. quốc. Nhu cầu mua USD của các ngân
USD Giao dịch hàng nước ngoài cũng tăng mạnh
tăng nằm trong (khoảng 40 triệu USD/ngày).
trở biên độ tỷ
lại. giá. Tuy
nhiên cung Cầu USD trên thị trường tự do tăng
hạn chế, cầu cao bởi khi NHNN không cho phép
ngoại tệ vẫn nhập vàng thì hiện tượng nhập lậu
lớn. Sau khi vàng gia tăng, làm tăng cầu USD để
NHNN tăng nhập khẩu (do USD là đồng tiền thanh
biên độ tỷ toán chính).
giá từ 2%
lên 3% trong NHNN bán hơn 1 tỷ USD cho các
ngày NHTM đáp ứng nhu cầu nhập khẩu
7/11/2008, một số mặt hàng thiết yếu.
tăng tới mức
17.440
đồng/USD.

Năm 2009:

Tỷ giá USD/VNĐ lại tiếp tục tăng đà tăng trong 4 tháng đầu năm, đặc biệt sau khi
NHNN thực hiện nới rộng biên độ tỷ giá lên +/-5% khiến cho tỷ giá ngoại tệ liên
NH đã có đợt tăng đột biến và giao dịch trên TTTD tiến sát mức 18000đồng/USD.
Trong bối cảnh nguồn ngoại tệ ròng vào VN là + trong 4 tháng đầu năm thì dường
như yếu tố chính khiến cho tỷ giá USD/VNĐ tăng mạnh lại là do sự găm giữ
ngoại tệ.
 Diễn biến tỷ giá VNĐ/USD năm 2008-2009

Diễn biến tỷ giá Nguyên nhân Ảnh hưởng tới nền

kinh tế
Giai Tỷ giá biến động + Hiện tượng găm giữ
đoạn 1 mạnh trên cả thị ngoại tệ chờ giá lên của
(từ 01/01 trường liên ngân người dân
– hàng và thị trường
+Có hiện tượng DN vay
24/11/20 tự do.Cụ thể:
USD tuy chưa đến kỳ trả
09): tỷ
-Từ tháng 1 đến nợ nhưng đã mua sẵn USD
giá liên
tháng 3: tỷ giá để giữ vì sợ tỷ giá sẽ tăng.
tục tăng.
LNH dao động Chính lượng đặt mua nhiều
trong khoảng của DN khiến cầu ngoại tệ
17.450 - 17.700 tăng. Ngoài ra, do tâm lý
đồng/USD, cách bất ổn của cả DN và người
giá trần khoảng từ dân khi tỷ giá tăng nhanh
0 – 200đồng,còn dẫn tới hiện tượng găm giữ
TTTD cao hơn tỷ ngoại tệ.
giá LNH khoảng
+Do tác động của chính
100 đồng
sách hỗ trợ lãi suất cho các
-Từ tháng 4 đến DN bằng tiền đồng, do lãi
tháng 9 :tỷ giá trên suất vay tiền đồng thấp,
2 thị trường dao phạm vi và thời gian vay
động trong khoảng được mở rộng theo chủ
18.180 - 18.500 trương của chính phủ nên
đồng/USD. một số DN có ngoại tệ có
xu hướng không muốn bán
-Từ tháng 10 đến
ngoại tệ và chỉ muốn vay
25/11/2009: Biến
tiền đồng. Đây là 1 tác
động tỷ giá rất dữ
động thiếu tích cực không
dội từ 18.545 –
mong muốn khi triển khai
19.300đồng/USD,
gói kích cầu.
có lúc đạt đỉnh
20.000 đồng/USD
 trên TTTD và +Ngoài ra, còn 1 số nguyên
19.750 đồng/USD nhân khác như: thâm hụt
trên thị trường liên cán cân thương mại lớn các
ngân hàng. tháng cuối năm 2008, yếu
tố tin đồn ,…

Giai Tỷ giá bắt đầu Nguyên nhân là do NHNN

đoạn 2 giảm về quanh thực hiện các biện pháp
bình ổn tỷ giá, đặc biệt có
(từ mức 18.500
sự chung góp sức của các
25/11 đồng /USD
NHTM đã làm giảm tỷ giá
đến hết sau 1 giai đoạn đầy biến
năm động.
2009)

Các tháng đầu năm 2010:

-Giá USD đã tăng khá mạnh trong 2 năm 2008 và 2009, sang đến tháng 1.2010
lại giảm nhẹ và tiếp tục dao động quanh mức 18.479 đồng/USD cho đến giữa
tháng 2/2010.Nguyên nhân là do: Nguồn cung USD có thể sẽ tăng khá từ các
nguồn: Từ nước ngoài, lượng USD vào nước ta sẽ tăng khá so với năm trước, kể cả
nguồn vốn đầu tư trực tiếp (thực hiện tháng 1 tăng 33,3%); Vốn hỗ trợ phát triển
chính thức do năm trước cam kết, ký kết đạt mức kỷ lục; Vốn đầu tư gián tiếp khi
các nhà đầu tư nước ngoài liên tục mua ròng trên thị trường chứng khoán; Nguồn
kiều hối từ Việt kiều và từ lao động làm việc ở nước ngoài gia tăng; Nguồn thu từ
khách quốc tế đến Việt Nam gia tăng trở lại (tháng 1 tăng 20,4%); Kim ngạch xuất
khẩu chuyển từ tăng trưởng âm sang tăng trưởng dương…Bên cạnh đó, các tập
đoàn, tổng công ty lớn của Nhà nước bán ngoại tệ cho ngân hàng, sức ép tâm lý
găm giữ USD do lo sợ rủi ro tỷ giá giảm, chênh lệch giữa giá thị trường tự do với
giá niêm yết trên thị trường chính thức đã giảm đáng kể.

Ngoài ra, từ cuối năm 2009 đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã có những giải pháp
“vượt trước ngăn chặn” với nhiều động thái để giảm sức ép tăng tỷ giá, như: Tăng
tỷ giá liên ngân hàng đồng thời với việc giảm biên độ giao dịch từ ±5% xuống còn
±3%; Yêu cầu các tập đoàn và tổng công ty lớn của nhà nước bán lại ngoại tệ cho
ngân hàng; Bán ngoại tệ cho các ngân hàng thương mại có trạng thái dưới 5%; Hạ
3% tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi USD…

-Từ giữa tháng 2/2010 đến nay : tỷ giá tăng và dao động quanh mức 19.000
đồng/USD (18.900-19.100 đồng /USD) và đang có xu hướng giảm do nhưng chính
sách tích cực từ phía NHNN.

Ngày 11/02 Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng
từ mức 17.941 VNĐ/USD lên mức 18.544 VNĐ/USD.

Nguyên nhân:

Thứ nhất, ngày 30/12/2009, với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà
nước chính thức ban hành thông tư hướng dẫn việc các tập đoàn, tổng công ty lớn
của Nhà nước bán lại ngoại tệ cho các ngân hàng. Việc bán lại được thực hiện khá
nhanh sau đó và tạo một nguồn cung đáng kể, hỗ trợ các ngân hàng cải thiện trạng
thái ngoại tệ vốn căng thẳng trước đó.

Thứ hai, chỉ hơn nửa tháng sau đó, ngày 18/1/2010, Ngân hàng Nhà nước có Quyết
định số 74/QĐ-NHNN giảm mạnh tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ đối với các
tổ chức tín dụng. Việc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ từ 7% xuống 4%
đối với kỳ hạn dưới 12 tháng, từ 3% xuống 2% đối với kỳ hạn trên 12 tháng đã làm
tăng nguồn vốn khoảng 500 triệu USD (9.000 tỷ đồng) cho các ngân hàng thương
mại để cho vay trên thị trường.
Thứ ba, ngay sau đó, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục ban hành Thông tư số
03/2010/TT-NHNN, quy định mức lãi suất tiền gửi tối đa bằng USD của tổ chức
kinh tế tại tổ chức tín dụng là 1%/năm. Đây được xem là một “cú hích” mạnh khi
ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của các tổ chức kinh tế có tiền gửi bằng USD, khi
lãi suất trước đó được hưởng có từ 4% - 4,5%/năm. Quy định này được bình luận
là đặt các tổ chức đó vào thế “tự xử”, phải tính toán lợi ích và xem xét bán lại
ngoại tệ, chuyển sang VND để có lãi suất tiền gửi cao hơn. Khớp với chính sách
này, các ngân hàng thương mại đồng loạt tăng giá USD mua vào để thu hút nguồn
ngoại tệ tiềm năng này.

Thứ tư, chênh lệch lãi suất vay vốn bằng VND và USD lớn khiến các doanh nghiệp
cân nhắc và dịch chuyển sang vay USD. Lãi suất vay VND tăng cao đầu năm
2010, lên từ 15% - 17%, thậm chí 18%/năm…, trong khi lãi suất vay USD chỉ
khoảng 6% - 9%/năm. Chênh lệch này khiến một bộ phận doanh nghiệp chọn
“đường vòng” vay USD rồi bán lại lấy vốn VND, tăng cung ngoại tệ cho thị
trường. Ngoài chênh lệch lãi suất lớn, lựa chọn này được hỗ trợ bởi kỳ vọng tỷ giá
USD/VND sẽ ổn định, hoặc rủi ro biến động không quá lớn trong kỳ vay vốn.
Thực tế, tỷ giá USD/VND gần như cố định kể từ tháng 2 đến nay.

Thêm vào đó, ngày 15/12/2009, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư số
25/2009/TT-NHNN mở rộng đối tượng được vay vốn bằng ngoại tệ, đặc biệt là các
đối tượng xuất khẩu.

Tác động này được dẫn chứng ở tăng trưởng tín dụng bằng ngoại tệ đã tăng đột
biến tới 14,07% trong quý 1/2010, trong khi cùng kỳ năm ngoái giảm 2,24%.

Những tác động chính trên tạo sự cộng hưởng từ loạt chính sách điều hành với diễn
biến thực tế thị trường. Và thời gian gần đây, Ngân hàng Nhà nước liên tục phát đi
thông điệp thị trường ngoại hối có chuyển biến tích cực.

Báo cáo mới nhất của Ngân hàng Nhà nước cho biết: “Các doanh nghiệp đã bán
ngoại tệ cho hệ thống ngân hàng thương mại, tính thanh khoản của thị trường được
cải thiện rõ rệt, nhu cầu mua ngoại tệ được đáp ứng đủ. Từ giữa tháng 3 đến nay,
trạng thái ngoại tệ của hệ thống tổ chức tín dụng liên tục dương và trong hầu hết
các ngày số ngoại tệ mua được lớn hơn số ngoại tệ bán ra”.