NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

Lý thuyÕt cña ph¶n øng ®ång trïng hîp

1. C¬ së lý thuyÕt ®ång trïng hîp c¸c hîp chÊt vinyl monome

§ång trïng hîp lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña hai hay nhiÒu monome kh¸c nhau ®Ó
t¹o thµnh hîp chÊt cao ph©n tö. §¹i ph©n tö nhËn ®−îc tõ qu¸ tr×nh ®ång trïng hîp
®ã ®−îc gäi lµ copolyme. Copolyme ®−îc t¹o bëi c¸c m¾t xÝch do c¸c monome ban
®Çu liªn kÕt víi nhau theo mét trËt tù nhÊt ®Þnh.
§ång trïng hîp th−êng ®−îc dïng ®Ó t¹o ra c¸c lo¹i vËt liÖu cã tÝnh chÊt lý
ho¸ cÇn thiÕt theo yªu cÇu mµ trïng hîp kh«ng thÓ t¹o ra ®−îc
Ph¶n øng ®ång trïng hîp cã thÓ ®−îc tiÕn hµnh theo nhiÒu c¬ chÕ kh¸c
nhau nh−: ®ång trïng hîp cation, ®ång trïng hîp anion, ®ång trïng hîp
m¹ch,…trong ®ã ®ång trïng hîp theo c¬ chÕ gèc tù do cña c¸c hîp chÊt kh«ng no
®−îc nghiªn cøu kü v× cã nhiÒu ý nghÜa thùc tiÔn, øng dông trong c«ng nghiÖp vµ
còng dÔ nghiªn cøu
Theo lý thuyÕt c¬ b¶n cña ®ång trïng hîp gèc, ph¶n øng ®ång trïng hîp
c¸c monome chøa liªn kÕt ®«i nh− olefin, c¸c ®ien, c¸c dÉn xuÊt axit ch−a no, dÉn
xuÊt vinyl cña benzen,…trong sù cã mÆt cña gèc tù do, sù lín m¹ch ®−îc b¾t ®Çu
b»ng sù kÕt hîp cña monome víi gèc tù do h×nh thµnh lªn ®¹i ph©n tö. Qu¸ tr×nh
nµy x¶y ra nh− sau:
Giai ®o¹n kh¬i mµo ph¶n øng:

( R )2 
•
→ 2R
r
. + ch 2= ch
.
r - ch 2- c h

y y
.
ch - c h + ch 2= ch
k11 .
ch 2 - ch - ch 2- c h
2

x x x X
Giai ®o¹n ph¸t triÓn m¹ch:

ch 2- c h
. + ch 2= ch
k12 .
ch2 - ch - ch 2- c h

x Y x Y

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 1/9 “Thiên Thần”
 NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

.
ch - c h ch2= c h
k 22
ch 2- ch - ch 2- c h
.
2 +
Y Y Y Y

ch 2- c h
. ch2= c h
k 22
ch 2- ch - ch 2- c h
.
+
Y Y Y Y
Giai ®o¹n ®øt m¹ch :
KÕt hîp gèc ®ang ph¸t triÓn:

ch 2- ch - ch 2- c h
. + ch 2- ch - ch 2- c h
. ch 2- ch - ch 2- c h
x x x x x
. . x 2

ch - ch - ch - c h
2 2 + ch - ch - ch - c h
2 2

y y x x

ch 2- ch - ch 2- c h - ch 2- ch - ch 2- ch

ch 2- ch - ch 2- c h
. +
y
ch 2- ch - ch 2- c h
. y x x

y x y x

ch 2- ch - ch 2- c h - ch 2- ch - ch 2- ch

y x x y
..............................................
ChuyÓn m¹ch theo h−íng bÊt ®èi xøng:

2 ch 2- ch - ch 2- c h
. ch 2- ch - ch 2- ch 2 + ch 2- ch - ch = ch

x x x x x x

2
.
ch - ch - ch - c h ch 2- ch - ch 2- ch 2 + ch 2- ch - ch = ch
2 2

y y y y y y

ch 2- ch - ch 2- c h
. + ch 2- ch - ch 2- c h
. ch 2- ch - ch 2- c h
y y y y y y 2

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 2/9 “Thiên Thần”
 NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

ch 2- ch - ch 2- c h
. + ch 2- ch - ch 2- c h
.
y x y y

ch 2- ch - ch 2 - ch 2 + ch 2- ch - ch = ch
x y y y
………………....…………….
ë ®©y:
•
R : gèc tù do ho¹t ®éng.
k11: h»ng sè tèc ®é ph¶n øng ph©n huû chÊt kh¬i mµo.
k21 : h»ng sè tèc ®é khëi ®Çu ph¶n øng.
k22 : h»ng sè tèc ®é ph¸t triÓn m¹ch.
k31 : h»ng sè tèc ®é ph¶n øng ®øt m¹ch do kÕt hîp.
k32 : h»ng sè tèc ®é ph¶n øng ®øt m¹ch kh«ng c©n ®èi.
•
Gi¶ sö nång ®é chÊt kh¬i mµo lµ [ R ] ta cã tèc ®é cña ph¶n øng ph©n huû
•
chÊt kh¬i mµo V11 lµ V11 = k11 .[ R ]
•
Do 2 gèc R ®−îc t¹o ra tõ 1 ph©n tö chÊt kh¬i mµo nªn tèc ®é h×nh thµnh
• •
gèc R lµ V’1 = 2 k11.[ R ]
Tèc ®é cña ph¶n øng khëi ®Çu
•
V2 = d[R ]/dt = 2f. K11.[ R]
Víi f lµ hiÖu lùc cña chÊt kh¬i mµo vµ ®−îc thõa nhËn kh«ng bÞ thay ®æi
trong qu¸ tr×nh ®ång trïng hîp. V2 tû lÖ thuËn víi [ R].
Do sù kh¸c nhau vÒ kh¶ n¨ng ph¶n øng cña c¸c gèc ®ang ph¸t triÓn rÊt nhá
•
nªn cã thÓ sö dông ®¹i l−îng [ R ] ®Ó biÓu diÔn c«ng thøc chung cña c¸c gèc trong
hÖ.
Tèc ®é biÕn mÊt cña c¸c gèc lµ:
• •
V3 = d[ R ]/dt = 2( K31 + K32). [ R ] 2

T¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã, nång ®é c¸c gèc gÇn nh− kh«ng ®æi, tèc ®é h×nh
thµnh c¸c gèc coi nh− b»ng tèc ®é biÕn mÊt cña chóng (®iÒu kiÖn dõng):

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 3/9 “Thiên Thần”
 NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

V2 =V3
• 2
2 ( K31 + K32). [ R ] = 2f. K11 [ R]
1
 f .k 1 1 [ R ]  2

[R]=  
•
k
 31 + k 32 

Tèc ®é ®ång trïng hîp V tû lÖ thuËn víi tèc ®é biÕn thiªn cña monome, do ®ã:
V= V1´ + V2
Do V1´ rÊt nhá so víi V2 nªn:
•
V = V2 = K2.[M] [ R ]
Víi [M] lµ nång ®é monome
Tõ ®ã ta cã:
1
 f .k 1 1  1 2
V = k2   . [ R ]2 . [ M ]
 k 31 + k 32 
Nh− vËy, tèc ®é ®ång trïng hîp tû lÖ víi c¨n bËc 2 cña nång ®é chÊt kh¬i
mµo, vµ tû lÖ tuyÕn tÝnh víi nång ®é monome.
Tû lÖ c¸c cÊu tö ban ®Çu cã mÆt trong s¶n phÈm thu ®−îc tõ qu¸ tr×nh ®ång
trïng hîp thay ®æi trong giíi h¹n réng tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng ho¹t ho¸ cña c¸c
monome ban ®Çu tham gia ph¶n øng.
ViÖc x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng ph¶n øng cña c¸c monome trong qu¸ tr×nh ®ång
trïng hîp cã ý nghÜa thùc tÕ hµng ®Çu. Khi biÕt ®−îc ®iÒu nµy cã thÓ x¸c ®Þnh vµ
tÝnh to¸n ®−îc biÓu diÔn cña toµn bé qu¸ tr×nh ®ång trïng hîp.

2. Mét sè yÕu tè c¬ b¶n ¶nh h−ëng lªn qu¸ tr×nh ®ång trïng hîp gèc
2.1. ¶nh h−ëng cña nhiÖt ®é
Nãi chung tÊt c¶ c¸c ph¶n øng trïng hîp ®Òu lµ ph¶n øng to¶ nhiÖt, khi t¨ng
nhiÖt ®é, tèc ®é cña c¸c giai ®o¹n riªng ®Òu t¨ng, song do cã sù kh¸c nhau vÒ n¨ng
l−îng ho¹t ho¸ nªn tèc ®é thay ®æi còng kh¸c nhau. N¨ng l−îng ho¹t ho¸ ph©n huû
chÊt kÝch thÝch hay chuyÓn monome thµnh gèc khi ®un nãng, nghÜa lµ n¨ng l−îng

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 4/9 “Thiên Thần”
 NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

ho¹t ho¸ cña giai ®o¹n kÝch thÝch v−ît qu¸ n¨ng l−îng lín m¹ch vµ t¾t m¹ch nªn
khi t¨ng nhiÖt ®é, tèc ®é kÝch thÝch t¨ng lín h¬n tèc ®é lín vµ t¾t m¹ch, do ®ã lµm
t¨ng tèc ®é chung cña hÖ. Tèc ®é t¾t m¹ch vµ lín m¹ch còng t¨ng theo do sù t¨ng
nång ®é gèc tù do, nh−ng tèc ®é t¾t m¹ch t¨ng nhanh h¬n tèc ®é lín m¹ch. V× vËy
t¨ng nhiÖt ®é lµm t¨ng qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ cña monome thµnh polyme nh−ng
®ång thêi còng lµm t¨ng vËn tèc cña ph¶n øng ®øt m¹ch dÉn ®Õn lµm gi¶m träng
l−îng ph©n tö trung b×nh cña polyme nhËn ®−îc.

2.2. ¶nh h−ëng cña nång ®é chÊt kh¬i mµo

Khi t¨ng nång ®é cña chÊt kh¬i mµo, sè gèc tù do t¹o thµnh khi ph©n huû
còng t¨ng lªn dÉn tíi lµm t¨ng sè trung t©m ho¹t ®éng, do ®ã vËn tèc trïng hîp
chung còng t¨ng nh−ng khèi l−îng ph©n tö trung b×nh cña polyme t¹o thµnh gi¶m.

2.3. ¶nh h−ëng cña nång ®é monome

Khi tiÕn hµnh trïng hîp trong dung m«i hay trong m«i tr−êng pha lomng, sù
gi¶m nång ®é monome lµm gi¶m tèc ®é vµ ®é trïng hîp trung b×nh. Tuy nhiªn, khi
bÞ pha lomng nhiÒu cã kh¶ n¨ng x¶y ra ph¶n øng chuyÓn m¹ch qua dung m«i, do ®ã
lµm gi¶m träng l−îng ph©n tö trung b×nh cña polyme nhËn ®−îc.

2.4. ¶nh h−ëng cña ¸p suÊt

ë ¸p suÊt vµi hay vµi chôc atm«tphe th× hÇu nh− kh«ng cã ¶nh h−ëng g× ®Õn
qu¸ tr×nh trïng hîp. ë ¸p suÊt cao hµng ngh×n atm«tphe vËn tèc ph¶n øng trïng
hîp t¨ng lªn kh¸ nhiÒu nh−ng kh«ng lµm gi¶m träng l−îng ph©n tö trung b×nh cña
polyme nhËn ®−îc.

2.5. ¶nh h−ëng cña oxy

C¸c peoxit cã thÓ ph©n huû ra gèc tù do. Khi ®ã x¶y ra hai tr−êng hîp:
- NÕu gèc tù do kÐm ho¹t ®éng th× oxy k×m hmm qu¸ tr×nh ®ång trïng hîp.
- NÕu gèc tù do ®ã ho¹t ®éng th× oxy cã t¸c dông lµm t¨ng vËn tèc cña qu¸
tr×nh ®ång trïng hîp.

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 5/9 “Thiên Thần”
 NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

Do ®ã ¶nh h−ëng cña oxy phô thuéc vµo b¶n chÊt cña monome tham gia
qu¸ tr×nh ph¶n øng.

2.6. C¸c yÕu tè kh¸c

Ngoµi c¸c yÕu tè c¬ b¶n ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh trïng hîp gèc kÓ trªn, qu¸
tr×nh ®ång trïng hîp gèc cßn ph¶i xÐt ®Õn c¸c yÕu tè sau:
* HiÖu øng kh«ng gian:
Trong qu¸ tr×nh ®ång trïng hîp, xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu monome (víi t− c¸ch lµ
monome thø hai ) cã thÓ t¹o ra ®−îc s¶n phÈm copolyme cã cÊu tróc lu©n phiªn
®Òu ®Æn. Mét sè monome ®ã xuÊt ph¸t tõ monome cã hiÖu øng c¶n trë kh«ng gian
lín. §iÒu nµy lµ do khi monome thø hai nµy tiÕp xóc víi mét gèc ho¹t ®éng, mét
phÇn n¨ng l−îng cña gèc tù do sÏ chuyÓn vµo liªn kÕt ®«i lµm cho monome nµy cã
ho¹t tÝnh cao h¬n. Khi ®ã hiÖu øng c¶n trë kh«ng gian kh«ng ¶nh h−ëng tíi ho¹t
tÝnh cña monome víi gèc tù do. NÕu monome thø hai cã kh¶ n¨ng ph¶n øng cao
h¬n vµ dÔ ®ång trïng hîp víi monome thø nhÊt th× hµm l−îng cña nã trong hçn
hîp cßn l¹i kh«ng lín. Khi t¨ng nång ®é cña monome thø hai trong hçn hîp ®Çu
th× kh¶ n¨ng ®ång trïng hîp cña nã gi¶m ®i vµ hµm l−îng cña monome thø hai
trong s¶n phÈm ®ång trïng hîp gÇn ®¹t tíi 50% mol. S¶n phÈm ®ång trïng hîp
h×nh thµnh tõ hçn hîp monome nµy cã cÊu tróc lu©n phiªn mét c¸ch ®Òu ®Æn. Tuy
nhiªn, ®Æc ®iÓm nµy rÊt Ýt gÆp trong thùc tÕ
* ¶nh h−ëng cña ®é ph©n cùc
Mét yÕu tè quan träng kh¸c cã ¶nh h−ëng tíi ®ång trïng hîp lµ ®é ph©n cùc
cña ph©n tö. NÕu ®ång trïng hîp styren víi mét monome kh¸c chøa liªn kÕt ®«i
liªn hîp th× c¸c h»ng sè trïng hîp sÏ t¨ng theo theo chiÒu gi¶m ®é ph©n cùc cña
monome thø hai. V× vËy theo sù t¨ng cña hiÖu sè ®é ph©n cùc gi÷a styren víi
monome thø hai, kh¶ n¨ng ph¶n øng cña chóng víi nhau còng t¨ng lªn. Nãi c¸ch
kh¸c monome vinyl dÔ ph¶n øng víi c¸c gèc cã ®é ph©n cùc ®èi lËp .
Qu¸ tr×nh trïng hîp, ®ång trïng hîp tiÕn hµnh trong dung dÞch sÏ bÞ chi
phèi bëi dung m«i. Dung m«i cã kh¶ n¨ng ph©n t¸n, khuyÕch t¸n, kiÓm so¸t ph¶n
øng chuyÓn m¹ch. C¸c ph¶n øng ho¸ häc cã thÓ kiÓm so¸t khi cã mÆt cña dung
m«i nh− lµ ph¸t triÓn ph¶n øng t¹o gèc tù do trong qu¸ tr×nh polyme. Tuy nhiªn

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 6/9 “Thiên Thần”
 NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

nh− ®m nãi ë trªn, dung m«i cã mÆt trong ph¶n øng cã thÓ ®iÒu hoµ mét phÇn tèc
®é ph¶n øng ph¸t triÓn m¹ch. ¶nh h−ëng cña dung m«i ®Õn qu¸ tr×nh ph¶n øng cã
thÓ lµ do c¸c yÕu tè ®é ph©n cùc, do x¶y ra ph¶n øng gi÷a polyme víi dung m«i,
ph¶n øng monome víi dung m«i, hoÆc gi÷a m¹ch ®ang ph¸t triÓn víi dung m«i.

3. C¸c ph−¬ng ph¸p ®ång trïng hîp

Phô thuéc vµo tõng lo¹i monome vµ ®iÒu kiÖn gia c«ng, sö dông, cã thÓ tiÕn
hµnh ®ång trïng hîp theo c¸c ph−¬ng ph¸p sau: ®ång trïng hîp khèi, ®ång trïng
hîp dung dÞch, ®ång trïng hîp nhò t−¬ng vµ ®ång trïng hîp huyÒn phï.

3.1. §ång trïng hîp khèi

Ph¶n øng ®−îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch gi÷ ë nhiÖt ®é x¸c ®Þnh khi khuÊy mét
dung dÞch chÊt kÝch thÝch trong monome vµ c¸c chÊt kh¸c. Ph−¬ng ph¸p nµy
th−êng cho polyme cã khèi l−îng ph©n tö cao, polyme thu ®ù¬c khi ph¶n øng ë
d¹ng nãng ch¶y, nÕu ®æ ra sÏ thµnh khèi.
Ph−¬ng ph¸p nµy cã nh−îc ®iÓm: do ph¶n øng x¶y ra trong tr¹ng th¸i nãng
ch¶y, ®é nhít cña dung dÞch lín nªn tÝnh dÉn nhiÖt kÐm, nhiÖt ph¶n øng tho¸t ra
kh«ng nhanh nªn cã chç ph¶n øng x¶y ra ë nhiÖt ®é cao h¬n lµm khèi l−îng ph©n
tö polyme gi¶m, cÊu tróc m¹ch polyme ®iÒu hoµ th−êng bÞ ph¸ huû, tÝnh ®ång nhÊt
vÒ khèi l−îng ph©n tö gi¶m. Do sù qu¸ nhiÖt t¹o nªn mét øng suÊt néi lµm tÝnh
®ång nhÊt vÒ c¬ lý gi¶m, t¹o nhiÒu bät vµ nøt nÎ. Polyme ®æ ra thµnh khèi, kÝch
th−íc khèi g©y khã kh¨n cho kü thuËt gia c«ng sau nµy .
§Ó tr¸nh nh−îc ®iÓm ®ã, th−êng tiÕn hµnh ë nhiÖt ®é thÊp, cao h¬n nhiÖt ®é
nãng ch¶y cña polyme mét Ýt, nÕu kh«ng cã sù ph©n t¸ch polyme.
Ph−¬ng ph¸p nµy Ýt dïng trong c«ng nghiÖp. GÇn ®©y ng−êi ta dïng ph−¬ng
ph¸p trïng hîp liªn tôc, dung dÞch polyme thu ®−îc ®æ ra khu«n thµnh thµnh phÈm
hoÆc thµnh mµng sîi. Do ®ã cã thÓ tiªu chuÈn ho¸ ®−îc polyme, t¨ng hiÖu suÊt vµ
®¬n gi¶n ho¸ ®−îc qu¸ tr×nh ®iÒu hoµ khèi l−îng ph©n tö.

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 7/9 “Thiên Thần”
 NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

3.2. §ång trïng hîp dung dÞch

Ph¶n øng ®ång trïng hîp x¶y ra trong dung dÞch, trong ®ã monome tan cßn
polyme cã thÓ tan hoÆc kh«ng tan.
Ph¶n øng ®ång trïng hîp t¹o polyme tan kh«ng cã hiÖn t−îng qu¸ nhiÖt côc
bé, nhiÖt t¹o ra ph©n t¸n nhanh, nh−ng cã ph¶n øng chuyÓn m¹ch qua dung m«i
nªn th−êng khèi l−îng ph©n tö cña polyme thÊp.
Ph¶n øng ®ång trïng hîp trong dung m«i cã t¸ch ra polyme kÕt tña, cho
polyme cã khèi l−îng ph©n tö lín. Ph¶n øng th−êng x¶y ra tøc thêi khi trén lÉn
monome víi xóc t¸c, l−îng nhiÖt ®−îc t¸ch ra khuyÕch t¸n nhanh b»ng pha lomng
hay khuÊy... v× thÕ th−êng trïng hîp ë nhiÖt ®é thÊp víi dung m«i dÔ bay h¬i.

3.3. §ång trïng hîp nhò t−¬ng

§©y lµ ph−¬ng ph¸p c«ng nghiÖp dïng ph¶n øng trïng hîp gèc trong chÊt
nhò t−¬ng ho¸, ®−îc tiÕn hµnh ë nhiÖt ®é thÊp, tèc ®é qu¸ tr×nh lín, polyme t¹o ra
cã khèi l−îng ph©n tö lín vµ tÝnh ®ång ®Òu vÒ khèi l−îng ph©n tö cao h¬n.
ChÊt nhò t−¬ng hÊp thô lªn bÒ mÆt giät monome t¹o chÊt b¶o vÖ bÒn, ng¨n
c¶n sù tæ hîp. Th−êng dïng xµ phßng hay muèi cña axit bÐo nh− natri cña c¸c
sunfonat th¬m vµ bÐo, hoÆc chÊt tÈy töa bÊt kú nµo ®ã.
Kh¸c víi ®ång trïng hîp khèi vµ dung dÞch, khi ®ång trïng hîp nhò t−¬ng,
tèc ®é ®ång trïng hîp rÊt lín, nh−ng hÖ sè ®ång trïng hîp trung b×nh l¹i cao. Ph¶n
øng ®ång trïng hîp nhò t−¬ng phô thuéc vµo nhiÖt ®é, l−îng vµ b¶n chÊt cña chÊt
kÝch thÝch, l−îng vµ b¶n chÊt cña chÊt nhò t−¬ng ho¸, tû lÖ pha, pH cña m«i tr−êng,
tèc ®é vµ kh¶ n¨ng khuÊy trén.
Ngoµi chÊt kÝch thÝch vµ chÊt nhò t−¬ng ho¸, ng−êi ta cßn thªm vµo chÊt
®iÒu hoµ pH, chÊt ®iÒu hoµ søc c¨ng bÒ mÆt (r−îu ®¬n chøc bÐo) lµm thay ®æi ®é
lín cña giät nhò t−¬ng theo ý muèn, chÊt ®iÒu hoµ, chÊt æn ®Þnh vµ chÊt ho¸ dÎo.
Nh−îc ®iÓm cña ®ång trïng hîp nhò t−¬ng lµ polyme bÞ nhiÔm bÈn bëi chÊt
nhò t−¬ng ho¸ (lµ chÊt ®iÖn ly) nªn lµm gi¶m tÝnh ®iÖn cña polyme.

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 8/9 “Thiên Thần”
 NXQ “Nhận gia sư môn Hóa Học cho mọi ñối tượng” Chemistry Teacher Education

3.4. §ång trïng hîp huyÒn phï

Ph¶n øng ®ång trïng hîp huyÒn phï th−êng khuÊy trén monome víi n−íc
vµ chÊt æn ®Þnh lµ c¸c polyme h¸o n−íc nh− polyvinylancol (PVA), gelatin, tinh
bét vµ mét sè hîp chÊt v« c¬ nh− «xit nh«m, bét talc, canxi cacbonat, bari
cacbonat, bentonit, ®Êt sÐt... thu ®−îc polyme ë d¹ng h¹t. Tuú thuéc lo¹i thiÕt bÞ vµ
tèc ®é khuÊy, cã thÓ nhËn ®−îc h¹t s¶n phÈm cã ®−êng kÝnh trong ph¹m vi 0,001
cm ®Õn 0,5 cm.
ChÊt æn ®Þnh th−êng dïng víi l−îng 3-5%, hÊp phô trªn bÒ mÆt monome t¹o
thµnh khi khuÊy. C¸c giät monome t−¬ng ®èi lín, phô thuéc vµo kh¶ n¨ng khuÊy,
l−îng vµ b¶n chÊt chÊt æn ®Þnh. Bëi v× chÊt kÝch thÝch th−êng tan trong monome,
ph¶n øng trïng hîp x¶y ra trong c¸c giät monome t¹o nªn c¸c tiÓu ph©n hay c¸c
h¹t h×nh cÇu, dÔ t¸ch ra khi ngõng khuÊy vµ kh«ng cÇn dïng chÊt ®«ng tô ®Æc biÖt.
C¬ chÕ cña ph¶n øng ®ång trïng hîp huyÒn phï x¶y ra gièng nh− ®ång
trïng hîp khèi. Ph¶n øng x¶y ra víi tÝnh dÉn nhiÖt tèt h¬n, khèi l−îng ph©n tö cao,
®é ®ång ®Òu vÒ khèi l−îng ph©n tö tèt h¬n.
So víi ®ång trïng hîp khèi, ®ång trïng hîp huyÒn phï cÇn thªm c«ng ®o¹n
t¸ch vµ lµm kh« s¶n phÈm ra khái pha liªn tôc vµ cÊu tö ®−îc sö dông ®Ó ph©n t¸n
vµ chèng sù kÕt tô nh÷ng h¹t monome cã thÓ bÞ hÊp phô lªn bÒ mÆt s¶n phÈm
polyme.
−u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p ®ång trïng hîp huyÒn phï:
+ Kh¶ n¨ng truyÒn nhiÖt vµ ph©n t¸n nhiÖt tèt
+ §iÒu khiÓn nhiÖt ®é cña qu¸ tr×nh ®¬n gi¶n
+ Cì h¹t cã thÓ ®iÒu chØnh trong ph¹m vi nhá rÊt tèt
+ S¶n phÈm thu ®−îc trong ph−¬ng ph¸p nµy cã ®é tinh khiÕt cao h¬n so víi
ph−¬ng ph¸p ®ång trïng hîp nhò t−¬ng.
Nh÷ng t¹p chÊt ë trong pha liªn tôc cã thÓ ¶nh h−ëng tíi sù t¹o h¹t hay tÝnh
chÊt cña polyme s¶n phÈm, do ®ã pha liªn tôc dïng cho qu¸ tr×nh ®ång trïng hîp
huyÒn phï ph¶i tinh khiÕt.

Copyright ☺ Ngô Xuân Quỳnh Email: netthubuon@gmail.com

Phone: 0982081785 - 0979817885 Page 9/9 “Thiên Thần”