You are on page 1of 6

isxyrdc jeis jkdka;rh

Sinharaja Rain Forest

mD;=úhg jdhq j¾. iy Bg wkq.; YdLd úfYaIK ìysùu" ta YdLd iy jdhqj,g wkq.; úh yels CIqø
Ôúka ìysùu" ta CIqø Ôúka c,c Ôúka ^u;aiHka jeks& njg m;aùu" c,c Ôúka f.dvìu jdih lrk Wr.hka jeks
Ôúka njg m;aj wk;=rej fldkao fl<ska ;nd isg .ekSug yels w; mh fufyhjd jev l< yels ñksid kï
nqoaêu;a Ôúhd ìysùu wyïnhla fkdfõ' ta i`oyd jir á%,shk .Kkla .;jkakg we;sh'
f,dalfha fjfik i;aj fldÜGdY w;ßka nqoaêfhka jeäu i;a;ajhd f,i ie,flk ñksidg meje;aug
jkdka;r w;HjYH idOlhla nj wuq;=fjka lshkakg wejeis ke; tfy;a isÿjkafka l=ulao@ Èfkka Èk jHdma;
jk ñksid kï jq Ôúhd úiska oek fyda fkdoek jkdka;r úkdY lrñka isá' jeäjk ck.yKh" kd.ßlrKh"
ñksia wjYH;djhka mq`M,a ùu fya;=fjka jkdka;r úkdY ùfï ;¾ckh tkak tkaku jeäj ;sfí' jkdka;r ñksid
Ôj;ajk mßirfha iu;=,s; nj /l.ekSug lrk lemùu y`ÿkdf.k we;s kQ;k f,dalh iy md,lfhda úúO
ixúOdk ìyslrñka" fkdfhl=;a wKmk;a iïu; lr.ksñka b;sßj we;s jkdka;r /l.ekSug g fmrg
meñfKñka ;sfí tfy;a ta muKlska wmg iEySulg m;aúh yelso@ mßirhg wdorh lrñka cd;sfha yoj; n`ÿ
isxyrdc jeks jeis jkdka;rhka /l .ekSug iudcfha Ôj;ajk wms yeu fokdf.au j.lSula iy hq;=lula njg
m;aj ;sfí' ta fjkqfjka wms wjxlj fjfyi uykais úh hq;=h' l%ShdldÍ úh hq;=h' fï jq l,S isxyrdc jkdka;rfha
01 wmq¾j;ajh kej; isyslrk jHdhduhls'

iajNdúl f,dal Wreu jkdka;r f,i hqfkiafldaj úiska


kS;sfhka m%ldY l< jkdka;r folla Y%S ,xldj ;=< msysgd ;sfnk
nj Tn okakjdo@ bka m<uqjekak isxyrdc jkdka;rhhs'
fojekak Y%S ,xld uOHu l`ÿlrfha msysá kl,aia jkdka;r
moaO;shhs' wfma wjOdkh fhduqjkafka bka m<uqjekak jk
isxyrdc jeis jkdka;rhhs'
isxyrdc jkdka;rfha w.h uq,ajrg y`ÿkd.;af;a furg
md,kh l< ì%;dkH cd;slhskah' bx.%Sis md,kh tlaoyia wgish
ye;a;e my jif¾ § isxyrdch rCIs; jkdka;rhla f,i
m%ldYhg m;a lf<ah' ta jf.au th tlaoyia kjish ye;a;e wg
jif¾ § udkj yd ffcj f.da, rCIs;hla f,i m%ldYhg m;a
lf<ah' tlai;a cd;Skaf.a wOHdmkh úoHd;aul ixúOdkh jk
hqfkiafldaj úiska f,dal Wreu jkdka;rhla f,i isxyrdch
kS;sfhka m%ldYhg m;a lf<a tlaoyia kjish wiq kjh
wjqreoafoa§h'

02
iajNdúl f,dal Wreu jkdka;r f,i hqfkiafldaj
úiska kS;sfhka m%ldY l< jkdka;r folla Y%S ,xldj ;=<
msysgd ;sfnk nj Tn okakjdo@ bka m<uqjekak isxyrdc
jkdka;rhhs' fojekak Y%S ,xld uOHu l`ÿlrfha msysá
kl,aia jkdka;r moaO;shhs' wfma wjOdkh fhduqjkafka
bka m<uqjekak jk isxyrdc jeis jkdka;rhhs'

isxyrdc jkdka;rfha w.h uq,ajrg y`ÿkd.;af;a furg md,kh l< ì%;dkH cd;slhskah' bx.%Sis md,kh
tlaoyia wgish ye;a;e my jif¾ § isxyrdch rCIs; jkdka;rhla f,i m%ldYhg m;a lf<ah' ta jf.au th
tlaoyia kjish ye;a;e wg jif¾ § udkj yd ffcj f.da, rCIs;hla f,i m%ldYhg m;a lf<ah' tlai;a cd;Skaf.a
wOHdmkh úoHd;aul ixúOdkh jk hqfkiafldaj úiska f,dal Wreu jkdka;rhla f,i isxyrdch kS;sfhka
m%ldYhg m;a lf<a tlaoyia kjish wiq kjh wjqreoafoa§h'

03

;j;a jeä uk;a foaj,a ,shkakg fmrd;=j


isxyrdchg ta ku ,enqK yeá ckm%jdofha i`oyka
jk l;kaorfhkau ta wisßu;a jeis jkdka;rh .ek
lshùug uq, mqruq ÿrd;s;fha fï jkh ;=< kmqre
isxyfhl= Ôj;aj ;sfí' ta isxyhd fldf;la kmqre ù
o h;a jkh wdikakfha mÈxÑ isá .eñhkag Wf.ka
uy;a fia ysßyer lror isÿjkakg úh' ld,h;a
iu`. isxyhdf.ka rg jeishkaj fírd.kak fhdaO
n, Yla;sjka; fhdaOfhl= ìysúh' fï fhdaOhd úiska
isxyhd urd ouk ,§' fï isxyhd Ôj;a jQ ia:dkh
isxy., kñkao" isxyhd urd oeuq .,a f.dv msysá
ia:dkh fhdaO .,af.dv kñkao isxyhd Ôj;a jQ uy
jkh isxyrdch kñkao miq lf,l y`ÿkajkq ,eîh'

04
msysàu iy udhsu
,xldfõ ksß; È. f;;a l,dmfha msysgd ;sfnk fï jkh r;akmqr" .d,a, yd ud;r hk Èia;%slal ;=k mqrd
úy`s§ mj;shs' W;=ßka kd fmd< fod<o fldia.=,dk .`. o ol=Kska uy fod< yd .`.o kef.kysßka fnj¾,S
fud¾kskaihsâ j;= hdho b¨nlkao .ïudkh iómfhka jQ wämdro ngysfrka l`Mlkaodj we<;a isxyrdc
jkdka;rfhka udhsï fõ'
isxyrdchg we;s m%fõY ud¾. lsysmhls' bka m%Odk tajd'''
1' fld<U - r;akmqr - l,djk ud¾.h ^l=vj m%fõYh&
2' fld<U - flajdk - fud¾kskaihsâ ud¾.h ^fud¾kskaishâ m%fõYh&
3' fld<U - fokshdh - fufoaßmsáh ^msgfoksh m%fõYh&

05

foaY.=Kh N+ úIu;d yd iajNdjh


l`ÿjeá" ;eks ;,d" ksïk" Wm l`ÿlr ;DK ìï" ñßÈh c,c jiia:dk j,ska hq;a úúO mßir
moaO;shka j,ska úÑ;% ixl,khls' úfYaIfhkau isxyrdc jkdka;rhg jir mqrdu ñ,s óg¾ 3000 - 6000
m%udKfhka j¾Idm;khla ,efí' jkdka;r me;sÍ mj;sk N+ñ Nd.h uqyqÿ uÜgfï isg ógr 100 - 200
w;r Wilska hq;= fõ' fuys o< jd¾Isl WIaK;ajh fikaáf.%aâ 200 isg 250 muK w.hls' 750 - 800 w;r
idfmaCI wd¾ø;djhla mj;S' isxyrdch m%d:ñl ksj¾;k yd my;rg f;;a iodyß; jkdka;r j,
wdfõKsl jDlaI,;d §fhka msß,dh' Bidk È. fudaiïj, n,mEu fya;=fjka ksr;=rej ,efnk uy
jeiafika fï jkdka;rh c,fmdIl m%foaYhla njg m;aj ;sfí' Y%S ,xldfõ m%Odk .x`.d w;ßka folla
jk l`M .`. .sx .`. fmdaIKh Èh oyrd isxyrdch ;=<ska we`È hhs' isxyrdch wmg odhdo l< we< fod<
lsysmhls
kdfmd< fod<" fldia.=,dk .`." l=vj .`." l`Mlkaodj we<" uy .`." uy fod<" .sx .`."
isxyrdc jk N+ñfha Ydl fukau i;a;aj úúO;ajh by<h' wfma rgg wdfõKsl jQ Ydl úfYaI
926 la ;rï m%udKhls' thska 495 l m%udKhla isxyrdcfhka fidhd.ekSug yels ùu fï jkdka;rfha
wmQ¾j;ajh wmg lshdmdkakla fkdfõo@ wfkla w;g ldKAv yhlg wh;a Ôúka úfYaI 450 lg jeä
06 ixLHdjla isák nj fuu jkdka;r f;dr;=re wmg lshdmdhs' thska 137 la wfma rgg wdfõKsl i;a;ajhka
ùu;a úfYaI;ajhls' fï i;=ka w;r iuk,hska" u;aiHhska" WNh Ôúka" Wr.hska" mCISka yd CISrmdhs hk
m%Odk i;aj ldKav j,g wu;rj f.d¨fn,a,ka" ul=¨jka" n;al+rka yd uÿrejka jeks úúO lDñ úfYaI
isá' ieneúkau fï ;;a;ajh isxyrdc jkdka;rfha ffcj úúO;ajhg n,mdhs'
wojk úg isxyrdch j`oùfï ;¾ckhg ,la jQ i;a;aj úfYaI ishhlg jeä ixLHdjlg
jdiia:dkh imhd ;sfí' Y%S ,xldfõ jd¾;d jk wkaoug iuia; iuk, úfYaI ixLHdj 243 la muKh'
bka ishhla muK isxyrdch wdY%S;j Ôj;ajk fõ' fï iuk, úfYaIK w;r wfma rgg wdfõKsl iuk,
úfYaIK ixLHdj kjhls' isxyrdcfha we;s ffcj úúO;ajh .ek l;d lsÍfï§ uq`M f,dalfhkau
isxyrdchg muKla wdfõKsl Ydl úfYaI 15 la ;sîu úfYaI;ajhls'
ffcj úúO;ajfhka iqúfYaIs ,CIK iy isxyrdc jkdka;rh wfmA rgg wdfõKsl YdL yd Ôú
nyq;rhla mj;sk c, fmdIl ia:dkhls' ksj¾;k f;;a l,dmSh jkdka;r jeiaula iys; fï jkdka;rh
f;;a l,dmfha .d,a," ud;r" r;akmqr Èia;%slal ;=< fylaghd¾ 11'187 la ^wlalr 23"000& l m%udKhl
úys`È hhs' fï jk fmf;ys Wiu lkao f,i ie,flkafka ysksmsá., lkaohs' tys Wi uqyqÿ uÜgfï isg
óg¾ 1170 ls' tys we;s m;sks., Wi ógr 742 ls' ta wereKq fldg ;j;a l`ÿ rdYshls'
isxyrdcfha Ydl m%cdj Wi m%udKh wkqj ldKav 05 la f,i fnod fjka lrkq ,efí' fkreúhka"
Wmúhka" háúhka" ìï hkq tlS ia:rhkah' úYd,;ajfhka b;d jeä 45m g jvd Wilska hq;a jDCI fkre
07 ia:rhlg wh;ah' fylaghd¾ tllg Ydl 240"000 la hehs fuys Ydl >k;ajh .Kka n,d ;sfí'

isxyrdcfha ójK Wvjeähd fõje,a


isxyrdc jkdka;rfha ójk fyj;a m¾Kdx.
úfYaI 4 la muK y`ÿkd f.k we;s tajd Y%S ,xldjg
wdfõKsl úfYaIhkah' md;% fldl= (Cyaythea cinita)
nre fldl= (Blechnum Orientale) l=re¨ l=vq ójk
(Asplenium nidus ) uy yevhd (Huperiza phleg
maria) jeks ójk Ydl w;s nyq;rhla isxyrdcfhka
jd¾;d fõ' Y%S ,xldfõ l=vdu Ydlh jk wms YdlSh
Microgonium motleyi Ydlh o isxyrdcfha § yuqfõ'
,xldfõ we;s Wvjeähd Ydl úfYaI 188 w;=ßka jkrdc (Anoecto Chilvs Setaceus) bre rdc
(Zevxine regia) uy moau (Podochilus malabaricus) l=vd moau (Podochilus saxatilis) rgd ul=g
(Flickingeria macrai) fjila u,a (Dendrobium maccarthiea) jeks úfYaI nyq,j isxyrdcfha §
yuqfõ' ,xldfõ jd¾;d jk fõje,a Ydl úfYaI 10 w;=ßka 9lau isxyrdcfha ;sfí' j`oùfï ;¾ckhg
oeäj md;% jQ ,xldjg wfõKsl l=l=`M je,a (Clemus pachystemonus) Ydlfha isg wdfõKsl
;ïfndgqje,a (Calamus zeylanicus) ;=v ?K (Calamus Ovoideus) krje,a (Calamus
delicatulus) udfõje,a (Calamus thwaitesii) jeks w;s ÿ¾,N fõje,a úfYaIfhka isxyrdc
08
jkdka;rfhka jd¾;d fõ'
isxyrdcfhka .,dniakd Èh myrj, ,xldjg wdfõKsl b;d ÿ¾,N w;sWvhka úfYaI 5 la yd
flg, úfYAI 3 la jd¾;d fõ' ,xldjg wdfõKsl ÿ¾,N flláh Ydl úfYaIhla jk Aponoyeton
rigidifolius yd ,xldjg wdfõKsl ÿ¾,N w;sWvhka Ydl úfYaI jk Laganadra paraetermisa,
Lagenadra Lancifolia, Langenadra Konenigii, Langenadra thwaitesii, Langenadra
bogeneri Ydl fuys fj;s' óg wu;rj ,xldjg wdfõKsl ÿ¾,N flg, Ydl úfYaI jk
Crypbogheri beckettii, Cryptocoryne thwaitesii, Cryptocoryne isxyrdcfha Èh myrj,
nyq,j oelsh yelsh'
i;a;aj úúO;ajfhka w;ska isxyrdchg úfYaI ia:dkhla ysñh' WNh Ôúka" Wr.hska" mCISka"
CISrmdhska yd iuk¨ka i;a;aj ldKav ish,a,kau wh;a i;a;aj úfYaI 450 lg wdikak ixLHdjla
isxyrdcfhka jd¾;d fõ' fï uq`M i;a;aj ixLHdfjka 30 lau wfma rgg wdfõKsl Ôúka ùu úYauh
okjkakls'
isxyrdch ,xldfõ uq`M N+ñ m%udKfhka 0.17% la i;a;aj ldKav yhg wh;a f.dvìu i;a;aj
úfYaI w;ßka 43% la isxyrdcfha § yuqfõ' ta jf.au ,xldjg wdfõKsl i;a;aj úfYaI w;ßka 41%
lau isxyrdcfhka jd¾;d fõ' fïi ish,af,kau lshkafka isxyrdcfha we;s ffcj úúO;aj
fmdfydi;aluls' 2007 IUCN r;= o;a; f,aLkhg wkqj j`oùfï ;¾ckhg oeä f,i ,la jQ úfYaI 14 la
we;=`Mj ;j;a j`oùfï ;¾ckhg ,laj isák i;a;aj úfYaI 101 lg isxyrdc jkdka;rh fijK ,nd §
09
;sîu ie,lsh hq;= lreKls'

isxyrdcfhka yuqjk mCIs úfYAI


Y%S ,xldfõ olakg ,efnk mCIS úfYaI 483 ka 154 lau
isxyrdch jdiia:dkh lrf.k Ôj;a jk nj jd¾;d fõ' ta jf.au
Y%S ,xldjg wdfõKsl mCISka 33 fokd w;rka 32 lau isxyrdcfhka
jd¾;d ùu' fï jkdka;rfha we;s jeo.;alu ;j;a lshdmdkakls'

isxyrdch wdY%s;j olakg ,efnk Wr. úfYaI


odr roklhd" uqÿ lrj,d" m<d fmd<.d" ly udms,d
isxyrdch wdY%s; olakg ,efnk Wr. úfYaI iuyrls' Y%S ,xldfõ
jd¾;d jk Wr. úfYaIhka úI iys; iy úI rys; f,i fjka l< yelsh' ish¨ Wr. úfYaI 175 ls' thska
105 la wfma rgg wfõKslh'
isxyrdchg wdfõKsl Wr. úfYAI 5 w;=ßka mdxY+jdiS i¾m úfYaIfhla jk orKh.,f.a j,a.d
weUhdg iqúfYaIs ;ekla ysñ jk w;r Tjqkag iq,Nj olakg ,efí' isxyrdc wvúhg wdfõKsl isjqmd
Wr.hska 4 fokdu 2007 IUCN r;= o;a; f,aLKhg wkqj j`o ùfï ;¾ckhg ,la jQ úfYaI fj;s' Tjqka
kï w¾v,kaf.a w`. lgqiaid (Ceratophora erdeleni) lref.a w`. lgqiaid (Ceratophora karu)
fud¾kska ihsâ isõrejka,k lgqiaid (Calotes dersilvai) yd fud¾kska ihsâ uy le,E yQkd
10
(Cyrtodactylus Subsolanus) h'
isxyrdcfha olakg ,efnk WNh Ôj úfYaI
b;d by< WNh Ôj isxyrdch úúO;ajhlska we;s jkdka;rhls' Bg m%Odk
fya;=j jkafka fï jkdka; WNh Ôúkag ys;lr mßirhla úuh' furg jd¾;djk
WNh Ôú úfYaI 107 ka 91 lau f,dj wka lsisu rgl oel .ekSug fkdyels ùu;a úfYaI;ajhls' isxyrdc
jk wvúhg wdfõKsl WNh Ôúka 11 la w;=ßka úfYaI 5 la 2007 IUCN r;= o;a; f,aLkhg wkqj j`oùfï
;¾ckhg oeä f,i ,la jQ úfYaI fj;s' tkï isxyrdc m`ÿre ueähd (Philautus Simba) lïuqf,a
me,a,ue;s m`ÿre ueähd (Philautus procax) ofõ .eá;s m`ÿre ueähd (Philautus lunatus) tkai,a
j;a; m`ÿre ueähd (Polypeedates) hk úfYaIfhkah' óg wu;rj b;sß úfYaI 6 2007 IUCN r;= o;a;
f,aLKhg wkqj j`oùfï ;¾ckhg ,la jQ jka fj;s' tkï rkajka m`ÿre ueähd (Philautus auratus)
;shqKq fydUq m`ÿre ueähd (Philautus cuspis) N+IK m`ÿre ueähd (Philautus decoris) rkajka weia
we;s m`ÿre ueähd (Philautus poppiae) le<E m`ÿre ueähd (Philautus Silvaticus) hk úfYaIhkah'

isxyrdch wdY%s; ñßÈh u;aiH úfYaI


wfkla i;a;j ldKavj,g iudka;rj isxyrdcfha ñßÈh uiqkaf.a úúO;ajh hï wvqjla ;snqKo
furg wNHka;r c,dY moaO;s j, jdih lrk ñßÈh u;aiH úfYaI 82 ka 26 lau isxyrdc mßirh
kscìu lrf.k ieß ießh' ta 26 ka 14 lau Y%S ,xldjg wdfõKsl ñßÈh uiqkah' mq`MÜgd" .,a me`ähd"
11 u.=rd" f,a ;s;a;hd" fldg fm;shd" isxyrdch wdY%s; c,fha jdih lrk ñßÈh uiqka lsysmfofkls'

jkdka;r úkdYh j<ld.ekau wo jk úg wfma rgg muKla fkdj


f,dalhgu ;¾ckhla ;sfí'
mD;=úh ;=< lsisÿ YdLhlaj;a '''''''
mD;=úh ;=< c, ì`ola ;rïj;a '''''
tlÿ ud`Mfjl= o ke;s jQ odg
ñksid f;areï .kSú uqo,a wdydrhg fkd.; yels nj

fufia mejiqfõ wefußld fõ úiq r;= bkaÈhdkq kdhl isheg,ah' mßirhg wdorh l<
ta Wodr ñksid fuhg jir .Kkdjlg fmr ta jpk fmf<ka wmg m%ldY l< lreK wog;a
wm f;areï f.k ke;so@ mßirhg wdorh lsÍu th iq/lSug ish¨ Yla;Ska fhoùug
w¨;ska is;Su fï ld,h fkdfõo@

12

You might also like