You are on page 1of 49

Materiałoznawstwo chemiczne

i korozja

projekt zbiornika

dr inż. Szymon Woziwodzki


Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 1
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Literatura

Jerzy Pikoń, Podstawy konstrukcji aparatury


chemicznej, Wyd.Pol. Śląskiej 1979, tom1-3
Jerzy Pikoń, Atlas konstrukcji aparatury
chemicznej,Wyd.Pol.Śląskiej 1974
Tadeusz Wilczewski, Pomoce projektowe z
podstaw maszynoznawstwa
chemicznego.Wyd.Pol.Gdańskiej 2008

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 2


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Strony www

http://www.pg.gda.pl/chem/Katedry/Masz
yny/maszynoznawstwo.htm

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 3


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Normy
BN-75/2221-21 - Zbiorniki cylindryczne poziome i pionowe z dnami o małej
wypukłości,
BN-80/2201-02 - Szereg objętości nominalnych,
BN-77/2211-43 - Króćce do zbiorników i aparatów,
BN-76/2201-11 - Wsporcze konstrukcje cylindryczne,
BN-73/2225-01 - Podstawy stojaków pod napędy mieszadeł pionowych,
BN-83/2211-25.02 – Włazy z pokrywą z dnem elipsoidalnym na ciśnienie
nominalne 1,6, 2,0, i 4,0 MPa,
BN-64/2252-01 - Główne wymiary łap aparatów pionowych,
BN-221264/-02 - Dobór wielkości łap,
PN-69/M-35413 - Dna o małej wypukłości stalowe tłoczone o średnicach
wewnętrznych od 600 do 3200 mm,
PN-69/M-35411 - Dna o małej wypukłości stalowe tłoczone o średnicach
wewnętrznych od 33,5 do 508 mm,
BN-79/2211-01 - Kołnierze nakładkowe stalowe na ciśnienie nominalne 0,6, 1,6,
i 2,5 MPa
PN 87/H-74731 - Kołnierze okrągłe płaskie do przyspawania na ciśnienia 0,25,
0,63, 1,0, 1,6 MPa
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 4
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Forma projektu
Format projektu: elektroniczny A4, pdf
Projekt powinien zawierać:
Stronę tytułową,
Charakterystykę techniczną aparatu,
Szczegółowy spis treści,
Strony obliczeniowe zgodne z tokiem
obliczeń,
Wykaz oznaczeń i jednostek,
Spis cytowanej literatury,
Rysunek ofertowy (format A2).
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
5
Strona tytułowa

Co powinna zawierać strona tytułowa ?

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 6


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Dokumentacja techniczna

A. Temat projektu.
B. Dobór materiału
C. Schemat ideowy zbiornika.
D. Tok obliczeniowy.

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 7


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Strony obliczeniowe
DANE OBLICZENIA WYNIK

Adam Nowak
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
str. 22 8
Dokumentacja techniczna

D. Tok obliczeniowy
1. Obliczenie średnicy wewnętrznej
zbiornika.
2. Obliczenie płaszcza zbiornika.
1. Obliczenie grubości ścianki aparatu.
2. Obliczenie rzeczywistej grubości ścianki
aparatu.

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 9


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Dokumentacja techniczna

D. Tok obliczeniowy
3. Obliczenia i dobór dennic
1) Dennica górna.
2) Dennica dolna.
4. Wyznaczenie największej średnicy otworów
w dnie nie wymagających wzmocnień.
1) Dobór króćca wlotowego.
2) Dobór króćca wylotowego

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 10


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Dokumentacja techniczna

D. Tok obliczeniowy
5. Wyznaczenie największej średnicy otworów
w płaszczu nie wymagających wzmocnień.
6. Obliczenia pierścienia wzmacniającego
7. Obliczenie wysokości zbiornika.
1) Obliczenie wysokości części cylindrycznej.
2) Dobór kołnierza do płaszcza.
3) Obliczenie wysokości całego zbiornika.
8. Dobór włazu.
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 11
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Dokumentacja techniczna

D. Tok obliczeniowy
9. Obliczenie masy aparatu.
1. Zbiornika pustego.
2. Zbiornika zalanego.
10. Dobór łap wspornych.
1) Sprawdzenie stateczności podpory

E. Rysunek ofertowy.
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 12
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Rysunek ofertowy

RYSUNEK OFERTOWY

AutoCad
(AutoCad 10.0)

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 13


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Rysunek ofertowy

Rysunek ofertowy
Półwidok-półprzekrój zbiornika
Widok z góry
Rozrysowany jeden szczegół konstrukcyjny
Tabelka

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 14


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Dobór
stali

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 15


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Wykresy stali

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 16


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Obliczeniowa grubość powłoki

Dz ⋅ pow Dw ⋅ pow
g0 = 2 ,3
⋅k ⋅ z + pow
= 2 ,3
⋅k ⋅ z − pow
a a

k – naprężenia dopuszczalne na rozrywanie [N/m2]


a – współczynnik
z – współczynnik wytrzymałości spawu

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 17


WUDT-UC-WO-O/01:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Objętość nominalna

Ciecze

Vnom = 1,2 ⋅ V

gazy

Vnom = V
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 18
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
BN-75/2221-21
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 19
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
BN-75/2221-21
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 20
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
BN-75/2221-21
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 21
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Ciśnienie obliczeniowe
wewnętrzne pow

Ciecze

pow = pw + ph = pw + ρgH c

gazy

pow = pw

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 22


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Wysokość słupa cieczy Hc

4(V − Vd )
Hc = + hd
πDw 2

Vd - objętość dennicy [m3] (na podstawie BN-75/2221-21)


Hd - wysokość dennicy [m] (na podstawie BN-75/2221-21)

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 23


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Naprężenia dopuszczalne

k= Re
Xe
k= Rm
Xm

Rm – wytrzymałość doraźna na rozrywanie,


Xm – współczynnik bezpieczeństwa odniesiony do
granicy wytrzymałości doraźnej,
Re – granica płynności na rozrywanie
Xe – współczynnik bezpieczeństwa odniesiony do granicy płynności

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 24


WUDT-UC-WO-O/00:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Współczynniki bezpieczeństwa Xe

Element Stale węglowe Stale stopowe


Powłoka walcowa 1,8 1,65
Dna wypukłe 1,55 1,4
Dna płaskie 1,65 1,5

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 25


WUDT-UC-WO-O/00:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Współczynniki bezpieczeństwa Xm

Element Żeliwo Brąz, mosiądz,


miedź, aluminium
Powłoka walcowa 7 4
Dna wypukłe 7 3,4
Dna płaskie - -

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 26


WUDT-UC-WO-O/00:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Współczynnik a

β= Dz
( Dz − 2 g n ) β= Dz
( Dz − 2 g rz )
gotowe elementy walcowe

β ≤1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2,0


a 1,000 1,025 1,050 1,075 1,100 1,125 1,150

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 27


WUDT-UC-WO-O/01:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Współczynnik wytrzymałości
szwu z
Złącza spawane z
Powłoka niespawana 1,00
Dwustronne złącze doczołowe 1,00⋅zdop
Jednostronne złącze doczołowe z 0,95⋅
nakładką zdop
Jednostronne złącze doczołowe 0,8⋅ zdop

÷1,0
zdop= 0,7÷

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 28


WUDT-UC-WO-O/01:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Rzeczywista grubość ścianki

g = g0 + c
c- naddatek grubości

c = c1 + c2 + c3
c1 – naddatek grubości na minusową odchyłkę blachy
c2 – naddatek grubości na korozję
c3 – naddatek grubości ze względu na dodatkowe naprężenia

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 29


WUDT-UC-WO-O/00:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Rzeczywist grubość ścianki
Maksymalne hutnicze odchyłki minusowe blach c1

Blachy ze stali węglowej Blachy ze stali stopowej


grubość szerokość c1 grubość szerokość c1
g [mm] l [mm] [mm] g [mm] l [mm] [mm]
5 do 2000 0,5 3 do 1000 0,3
6÷7 do 2000 0,6 4 do 1000 0,4
8÷10 do 2500 0,8 5÷7 do 1000 0,6
11÷25 do 3000 0,8 8÷20 do 1000 i < 0,8
26÷30 do 3000 0,9 21÷30 >1000 0,9

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 30


WUDT-UC-WO-O/00:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Szybkość korozji
Szybkość korozji
103 [m/rok] c2 103 [m] Zastosowanie materiału

<0,01 c2=0 Do budowy aparatów i maszyn


0,01÷0,1 c2=0,1*τ Jak wyżej ale z naddatkiem c2
Do budowy aparatury z materiałów
0,1÷0,5 c2=0,5*τ
niedeficytowych
Do budowy prostej aparatury (kadzie,
0,5÷1,0 c2=τ
wanny, cysterny itp.)
1,0÷1,5 c2=1,5*τ Na części wymienne
Do budowy taniej aparatury o dużej
1,5÷2,0 c2=2*τ
grubości ścianki
2,0÷3,0 c2=3*τ Na często wymienne części aparatury

3,0÷6,0 c2=6*τ Na elementy bardzo często wymienne

Na bardzo częste wymienne


6,0÷10,0 -
grubościenne elementy (g>15 mm)
>10,0 - Zastosowanie niedopuszczalne
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 31
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Sztywność powłoki pionowej
(pow<0,7 bar)

2,94 ⋅10 8
g sz = 10 (Dz + 2,5)
−3
Rm

!!!!!!!!!!!!g > gsz !!!!!!!!!!

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 32


WUDT-UC-WO-O/01:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Grubość gsz

−3
g sz = 10 ( D z + 2 ,5 ) ⋅ 2 ,94 ⋅10 8
Rm
powłoka pionowa

g sz = Dz
320 ⋅ 2 ,94⋅10 8
Rm

powłoka pozioma

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 35


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Grubość dennicy elipsoidalnej

Dz ⋅ pow ⋅ y w
g= 4 ⋅k ⋅ z +c

Yw – współczynnik wyoblenia dna

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 36


WUDT-UC-WO-O/08:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Współczynnik yw
Hz/Dz 0,18 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4 0,45 0,5
ω=0 3,37 2,9 2,0 1,53 1,3 1,18 1,12 1,1
ω=0,5 3,37 2,9 2,0 1,65 1,42 1,3 1,23 1,2
ω=1,0 3,37 2,9 2,3 2,0 1,81 1,7 1,63 1,6
ω=2,0 3,92 3,68 3,21 2,92 2,69 2,5 2,33 2,2
ω=3,0 4,87 4,61 4,1 3,77 3,52 3,32 3,15 3,0
ω=4,0 5,78 5,53 4,99 4,58 4,28 4,04 3,86 3,7
ω=5,0 6,77 6,5 5,9 5,41 5,03 4,76 4,52 4,35

ω= d
DZ ⋅ g
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 37
WUDT-UC-WO-O/08:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Współczynnik yw

• do obliczeń należy przyjmować yw z dokładnością


do dwóch miejsc po przecinku,

• dla wartości pośrednich należy stosować


interpolację

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 38


WUDT-UC-WO-O/08:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
DNA ELIPSOIDALNE

wg PN-75/M-35412
PN-88/M-35410

Średnica krążków [mm]

Dw hw V hc [mm]
[mm] [mm] [dm3] 40 60 90 120
800 200 67 1080 1120 1180
900 225 95.5 1200 1250 1300 1350
1000 250 131 1320 1360 1420 1480
1100 275 175 1450 1490 1550 1600
1200 300 226 1580 1620 1660 1720
1300 325 288 1700 1740 1800 1850
1400 350 359 1820 1880 1920 1980
1500 375 442 1930 2000 2040 2100
1600 400 536 2050 2100 2160 2230
1700 425 643 2170 2230 2280 2350
1800 450 764 2290 2350 2400 2480
1900 475 898Materiały dydaktyczne.
2420 Wszelkie
2470prawa 2530 2600 39
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Długość części walcowej hw

Długość części walcowej powinna


wynosić co najmniej:
3g - przy g ≤ 50 mm
150 mm - przy g > 50 mm

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 40


WUDT-UC-WO-O/08:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Dno stożkowe bez wyoblenia

Dst ⋅ pow
g= 2⋅k ⋅ z s cosα +c

Dst - średnica stożka


α - kąt nachylenia tworzącej stożka
zs - współczynnik wytrzymałości złącza spawanego

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 41


WUDT-UC-WO-O/05:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Dno stożkowe z wyobleniem

Dst ⋅ pow ⋅ y w
g= 2⋅k ⋅ z s +c 30o; 45o; 60o

ϕ
g = 0,34(Dw − rw ) pow
+c 75o
π k ⋅zs

Dst - średnica stożka


α - kąt nachylenia tworzącej stożka
zs - współczynnik wytrzymałości złącza spawanego

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 42


WUDT-UC-WO-O/05:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Długość części walcowej lw

Długość części walcowej powinna wynosić


co najmniej:
25 mm - przy g ≤ 10 mm
g+15 mm - przy 10 mm < g ≤ 20 mm
0,5 g + 25 mm – przy g > 20 mm

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 43


WUDT-UC-WO-O/05:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Maks. otwór nie wymagający
wzmocnienia

d1 = 0,81 ⋅ 3 Dw ( g − c2 ) ⋅ (1 − zr ) [m]
d 2 = 0,35 ⋅ Dz [m]

d3 = 0,2 [m]

pow ( Dw + g − c2 )
zr = 2 ,3
a
⋅k ⋅ ( g − c2 )
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 44
WUDT-UC-WO-O/18:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Obliczenia pierścienia
wzmacniającego
Fwzmocnienia = 2 Lg wzmocnienia

L=
(Dnom + 2c2 )g 0
2 g wzmocnienia

g wzmocnienia = (0,5 ÷ 0,7 )g

D2 < 2 Dnom
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 45
WUDT-UC-WO-O/18:01.2005
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Dobór łap

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 46


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Smukłość podpory

λ= l α
I min
F

l - długość podpory [
α - współczynnik zamocowania podpory, α=2
Imin - minimalny moment bezwładności podpory (z normy/tabel)

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 47


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Stateczność podpory na wyboczenia
λ>100

π EI min 2
Fkr = 2 2

l - długość podpory [
α - współczynnik zamocowania podpory, α=2
Imin - minimalny moment bezwładności podpory (z normy/tabel)
E - moduł Younga [Pa]
Fkr - siła krytyczna [N]
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 48
zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Stateczność podpory na wyboczenia
λ>100

Fkr M aparatu ⋅ g grawitacji


Fdop = Frzecz =
X n
Frzecz < Fdop
Fdop - siła dopuszczalna [N]
Fkr - siła krytyczna [N]
X - współczynnik bezpieczeństwa, X=5
n - liczba podpór

Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 49


zastrzeżone. Szymon Woziwodzki
Ceowniki
równoramienne
PN-H-93400:2003;
DIN 1026-1 : 2000;
PN-EN 10279:2003;
EN 10279:2000
wymiary pow. masa wielkości statyczne
wyróżnik
s g t r r1 przekr. 1m lx ly Wx Wy
oznaczenia
mm [cm2] [kg] cm 4 cm 3

ceownik 50 38 5,0 7,0 7,0 3,5 7,12 5,59 26,4 9,12 10,6 3,75
ceownik 65 42 5,5 7,5 7,5 4,0 9,03 7,09 57,5 14,1 17,7 5,07
ceownik 80 45 6,0 8,0 8,0 4,0 11,0 8,64 106,0 19,4 26,5 6,36
ceownik 100 50 6,0 8,5 8,5 4,5 13,5 10,6 206,0 29,3 41,2 8,49
ceownik 120 55 7,0 9,0 9,0 4,5 17,0 13,4 364,0 43,2 60,7 11,1
ceownik 140 60 7,0 10,0 10,0 5,0 20,4 16,0 605,0 62,7 86,4 14,8
ceownik 160 65 7,5 10,5 10,5 5,5 24,0 18,8 925,0 85,3 116,0 18,3
ceownik 180 70 8,0 11,0 11,0 5,5 28,0 22,0 1350,0 114,0 150,0 22,4
ceownik 200 75 8,5 11,5 11,5 6,0 32,2 25,3 1910,0 148,0 191,0 27,0
ceownik 220 80 9,0 12,5 12,5 6,5 37,4 29,4 2690,0 197,0 245,0 33,6
ceownik 240 85 9,5 13,0 13,0 6,5 42,3 33,2 3600,0 248,0 300,0 39,6
ceownik 260 90 10,0 14,0 14,0 7,0 48,3 37,9 4820,0 317,0 371,0 47,7
ceownik 280 95 10,0 15,0 15,0 7,5 53,3 41,8 6280,0 399,0 448,0 57,2
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 50
ceownik 300 100 10,0 16,0 16,0zastrzeżone.
8,0 Szymon58,8 46,2
Woziwodzki 8030,0 495,0 535,0 67,8
Sprawdzenie nacisków
powierzchniowych stóp na fundament

Frzecz
kn =
nF

Frzecz
F=
nk n
kn - dopuszczalne naprężenia na naciski gruntu, kn=2 Mpa
Materiały dydaktyczne. Wszelkie prawa 51
F - powierzchnia podkładek
zastrzeżone. fundamentowych [m2], F=a2
Szymon Woziwodzki

You might also like