De Runensteen in Utrecht

In Utrecht ligt, op het Domplein voor het klooster tussen de Pieterskerk en het
Academiegebouw, een grote runensteen. De steen is grofweg 2 meter hoog, 3 meter
breed en 1 meter dik. Zij is gevormd uit kleine gruisstenen handmatig gedrukt in een
surrogaat-beton van onduidelijke aard. Denk aan een natte, maakbare klei- of
leemsteen. Terwijl zij nat was, zou deze handmatig voorzien kunnen zijn van ingedrukte
tekens. Hierbij gaat de denkrichting naar een houten letterpers. Verplaatsing van de
steen zou een behoorlijk zwaar karwei moeten zijn. Een hijskraan zal er moeite mee
hebben. De runensteen staat op drie dekstenen. Het geheel is daarom mogelijk ter
plaatse gefabriceerd. Zij is voorzien van een begeleidende koperen muurplaat. Deze is
bevestigd bij de grote steen op de muur van het klooster aan de St. Pieterskerk. Hierop
is onder meer de volgende tekst te lezen: “Afgietsel van de runensteen door koning
Harald omstreeks 980 geplaatst te Jelling in Jutland, Denemarken. - Transcriptie met
de runen. - Geschonken door de Deensche bevolking in 1936.” De origineel afgelezen
tekens eindigen met woorden als harald (heraut) en kristall (kleisel). De grote steen
heeft aan de voorzijde tekens (tekst, tekenset) voorzien van inleidende ‘siersleutels’
ietwat lijkend op een muzieksleutel of een mattenklopper. De achterzijde bestaat uit
twee delen. Het eerste deel (rechts) bestaat uit de afbeelding van een man met rok
waar horizontaal een zwaard in gestoken steekt. De andere achterzijde (links) lijkt
voorzien van dierenkoppen die sierlijk in elkaar steken, zoals vogels en slangen. De
waarneming is door F.N. Heinsius verricht in Utrecht op zaterdag 13 oktober 2018 bij
een bezoek aan het klooster.

Foto 1. Voorzijde

© 2018 F.N. Heinsius

1
Foto 2. Achterzijde rechts

Foto 3. Achterzijde links

© 2018 F.N. Heinsius

2
Foto 4. Koperplaat

© 2018 F.N. Heinsius