OERTIJD

DOELEN
Ontwikkelingsdoelen OV2

 12. De leerling houdt rekening met gedachten, gevoelens en wensen

van anderen
 122. De leerling experimenteert met dramatische expressie
 156. De leerling voert taken uit waarvoor talige vaardigheden nodig
zijn
 159. De leerling gebruikt talige informatie

Concrete doelen

 De jongeren leren hoe de mens is ontstaan.

 De jongeren leren hoe de mens is ontwikkeld.
 De jongeren zijn geboeid door de filmpjes, foto’s, boeken.
 De jongeren kunnen info halen uit filmpjes, foto’s, boeken.
 De jongeren vergelijken het leven van toen, met het leven van nu.
 De jongeren leren over de levensomstandigheden in de prehistorie.
 De jongeren weten wie Lucie is.
 De jongeren weten hoe het vuur is ontstaan.
 De jongeren weten waarvoor ze vroeger dieren allemaal gebruikten.
 De jongeren kennen de taken van de mannen en de vrouwen.
 De jongeren weten waarom de mensen grottekeningen maakten.
 De jongeren kunnen foto’s van de mens in de juiste volgorde
leggen.
 De jongeren leren over de verschillende dieren in de oertijd.
 De jongeren leren hoe het komt dat dieren zijn uitgestorven in de
oertijd.
 De jongeren kennen het verschil tussen een mammoet en een
olifant

DE OERTIJD
Boekenlijst

De oertijd

Margaret Hynestoon

Prehistorisch leven

William Lindsay

De eerste mens

Ooggetuigen

Kijk en leer: De dinosaurussen

en de prehistorie

Emilie Beaumont, Christel

Peeters

DE OERTIJD
Evolutie van de mens

2 miljoen 1,8 miljoen 400 duizend 0 jaar

DE OERTIJD 4
DE EERSTE MENS

Skelet: https://www.youtube.com/watch?v=bgSbjJIMNVU
Lied: https://www.youtube.com/watch?v=rGFlkcnZRFI
https://www.facebook.com/inverse/videos/907723512609430/

Het oudste skelet is 3 miljoen jaar oud.

Het is een vrouw.
Wetenschappers luisteren naar lied “Lucy in the sky with diamonds”.
Ze geven de vrouw de naam: Lucie
Ze is gevonden in Ethiopië.
Ze is heel klein, 1m 15 cm.
Ze weegt 28 kilo.
Ze loopt rechtop en klimt in bomen.

Wat is de naam? …………………………………………………………………………

Hoeveel weegt ze? …………………………………………………………………………

Hoe groot is ze? …………………………………………………………………………

DE OERTIJD 5
Lengte

Gewicht

DE OERTIJD 6
Waar is Lucie gevonden

Werelddeel= _____________

Land= ________

DE OERTIJD 7
1. Homo Habilis
Wat doen ze: https://www.youtube.com/watch?v=uoPGhOOBrpc
http://player.ntr.nl/index.php?prid=VPWON_1223532&width=437&height=25
3&showTitlebar=false

Homo =…………………………………………………………………………

Habilis = …………………………………………………………………………

Homo Habilis = …………………………………………………………………………

Hij gebruikt werktuigen en kan nadenken om te maken wat hij nodig

heeft.

Wat doet de Homo Habilis?

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

DE OERTIJD 8
2. Homo Erectus
http://player.ntr.nl/index.php?prid=VPWON_1223582&width=437&height=25
3&showTitlebar=false (3min45-5min40 en 8min48-

Homo =…………………………………………………………………………

Erectus = …………………………………………………………………………

Homo Erectus = …………………………………………………………………………

De mens groeit en krijgt een grotere schedel. Zo ontstaat een nieuw

wezen. De Homo Erectus reist in kleine groepjes. Ze trekken van de ene
naar de andere plaats.
http://www.schooltv.nl/video/vuur-maken-zonder-aansteker-of-
lucifers/#q=vuur
http://www.schooltv.nl/video/jagers-en-verzamelaars-mensen-in-de-
steentijd/ (1min50-2min10)
Ice age: minuut 56

Vuur
Ontdekking vuur

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

DE OERTIJD 9
De Homo Erectus is niet bang voor het vuur. Hij leert het vuur gebruiken
en ontdekt dat vuur belangrijk is.

Waarom gebruiken ze het vuur?

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

DE OERTIJD 10
Voeding

De jacht: https://www.youtube.com/watch?v=F3Eb3-5H3xI

Wat aten de mensen?

…………………………………………………………………………

Welke werktuigen gebruikten de mensen?

…………………………………………………………………………

Vuistbijl Tak gebruiken als speer

Welke voorwerpen gebruiken wij nu?

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

DE OERTIJD 11
3. Neanderthaler

Neanderthaler =…………………………………………………………………………

Het klimaat op aarde verandert, het wordt kouder. De ijstijd begint.

De mens maakt kleren met dierenhuiden.

Kledij

https://www.youtube.com/watch?t=74&v=8tEGEYtjD64

Vroeger of nu?

DE OERTIJD 12
Woonplaats

Het is koud. De mensen moeten zoeken naar bescherming. Hij zoekt een
grot om in te wonen of maakt stevigere huizen.

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

DE OERTIJD 13
Voeding

De jacht: https://www.youtube.com/watch?v=F3Eb3-5H3xI
Jagers + verzamelaars: http://www.schooltv.nl/video/jagers-en-
verzamelaars-mensen-in-de-steentijd/
Eten maken:
https://www.youtube.com/watch?v=tQcHlOAVOt8&feature=youtu.be

De mensen hadden heel veel honger. De mannen en de vrouwen zorgden

voor eten. Als het eten in de omgeving op is, namen ze al hun bezittingen
mee en zochten ze een nieuwe plaats.

Wat deden de mannen?

…………………………………………………………………………

Met wat vangen ze dieren?

…………………………………………………………………………

Wat deden de vrouwen?

…………………………………………………………………………

Wat aten de mensen?

…………………………………………………………………………

Hoe maakten ze eten klaar?

…………………………………………………………………………

DE OERTIJD 14
Dieren

https://www.youtube.com/watch?v=g3di6yewyas

In de oertijd leefden heel veel dieren. Jammer genoeg zijn veel dieren
uitgestorven. Dat komt door de ijstijd: de dieren vonden geen eten, door
mens (de jacht) of … Onderzoekers weten niet van alle dieren hoe ze zijn
gestorven.

Deze dieren lijken op:

DE OERTIJD 15
De mammoet

https://www.youtube.com/watch?v=l3xS25MobIM

De mammoet is het bekendste dier uit de oertijd. De mammoet vond

tijdens de ijstijd geen eten meer en stierf uit.

Wat is het verschil tussen mammoet en olifant?

__________________________ __________________________

__________________________ __________________________

__________________________ __________________________

__________________________ __________________________

DE OERTIJD 16
Op de mammoet werd veel gejaagd.
Ze deden dit op een speciale manier.

Leg uit.

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

 ………………………………………………………………

Waarvoor gebruikten de mensen een dode mammoet?

 ………………………………… …………………………………

 ………………………………… …………………………………

 ………………………………… …………………………………

 ………………………………… …………………………………

 ………………………………… …………………………………

DE OERTIJD 17
Wat zie je op de tekening?

 …………………………………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………………………………

DE OERTIJD 18
4. Homo Sapiens

http://player.ntr.nl/index.php?prid=VPWON_1223583&width=437&height=25
3&showTitlebar=false
Homo =…………………………………………………………………………

Sapiens = …………………………………………………………………………

Homo Sapiens = …………………………………………………………………………

De Homo Sapiens ontwikkelen zich in Afrika. Langzaamaan verplaatsten

ze zich naar andere werelddelen. In Europa kwamen de Homo Sapiens de
Neanderthalers tegen. Ze leefden nog jaren samen. Tot om onbekende
reden de Neanderthalers uitstierven. De Homo Sapiens leefden verder.

Grotschilderingen
De Homo Sapiens zijn heel creatief.

https://vimeo.com/14978055
https://www.youtube.com/watch?v=Km-jq80ekt0
Ice age: minuut 46

Wat zie je op de tekening?

 …………………………………………….

 …………………………………………….

 …………………………………………….

 …………………………………………….

DE OERTIJD 19
 Waarom maakten de mensen

grottekeningen?

 ………………………………………………………

 ………………………………………………………

 ………………………………………………………

 ………………………………………………………

Grottekeningen waren de 1ste ontdekkingen van schriftelijk communiceren.

Maar wordt niet gezien als een echt schrift, zoals ons alfabet.
Er werd wel al mondeling gecommuniceerd. Maar niet in het Nederlands,
Frans, Duits …

We maken zelf een grottekening

Nodig
 Bruin papier
 Krijt
 Houtskool
 Plantaardige olie
 Mengschaaltjes
 Takken
 Stenen

DE OERTIJD 20
Eerste boeren

http://www.schooltv.nl/video/de-eerste-boeren-mensen-in-de-
steentijd/#q=boeren

De homo sapiens trokken van het ene gebied naar het andere. Tot op een
dag ze planten zagen groeien.

Wat was er gebeurd?

 …………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………

Wat deden de mensen?

 …………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………

 …………………………………………………………………………………………

Een nieuwe wereld gaat voor de mensen open. De ene ontdekking na de

andere volgt.
Het begin van het schrift, is het einde van de prehistorie.
DE OERTIJD 21
Opgravingen

http://www.ketnet.be/karrewiet/6-oktober-2015-mammoet-ontdekt
https://www.youtube.com/watch?v=SEGwmhVWK-A

Onderzoekers en wetenschappers deden en doen nog altijd onderzoek

naar het verleden.
Ze ontdekken skeletten van dieren en mensen, vinden gereedschappen…
Ze proberen meer te weten te komen over vroeger.

In museums kan je deze ontdekkingen bezoeken.

DE OERTIJD 22
Kort samengevat
Van aap tot mens

Kleef de prenten in de juiste volgorde

Verschil tussen mens en aap

DE OERTIJD 23
DE OERTIJD 24
Prenten bij opdracht pg 11 en 15

DE OERTIJD 25
 Bronnen van de foto’s

http://www.bol.com/nl/p/mijn-eerste-boek-over-de-
oertijd/1001004001986111/?country=BE
http://www.bol.com/nl/p/prehistorisch-leven/1001004002094858/
http://www.antiqbook.com/search.php?action=search&o=klon&catalog=Kinderbo
eken/Informatief
http://www.boek.be/boek/kijk-en-leer-de-dinosaurussen-en-de-prehistorie-1
http://members.home.nl/keesdebrouwer/prehistorie/03_lucy.htm
http://www.antoniusbest.nl/ouderinfo-29-januari-2015/
http://www.functional-academics.com/img/mens-room-thm.gif
http://dr-roesing.de/bilder/aku-gewicht.gif
http://www.travelportal.info/nl/algemene-reisinformatie/kaarten-
routeplanners/wereldkaarten/blanco-kaarten-van-de-wereld
http://www.parochienorbertus.nl/wp-content/uploads/2014/03/afrika-kaart-2-
Medium.png
http://www.achillevandenbranden.net/wp-content/uploads/2013/02/homo-
habilis1.jpg
https://www.flickr.com/photos/theadventurouseye/5602960674
http://users.telenet.be/koendevos/vuurencultuur.htm
http://users.telenet.be/koendevos/vuurencultuur_files/image014.jpg
http://www.kjs.be/hw/wo/geschiedenis/toets01oe/11.jpg
http://members.home.nl/keesdebrouwer/prehistorie/05_homo_erectus.htm
http://www.nazatendevries.nl/Artikelen%20en%20Colums/Prehistorie/De%20Pr
ehistorie.html
https://ijzertijdboerderij.wordpress.com/page/13/
http://www.diybeautyblog.nl/zelf-kettingen-maken/
http://www.ivoren.nl/images/jacht.jpg
http://img.2dehands.be/f/normal/193587329-sun-68-grasgroene-trui-maat-
s.jpg
http://www.het-stenen-tijdperk.nl/portfolio/
http://timerime.com/users/9534/media/jagers-verzamelaars.jpg
http://motherboard.vice.com/nl/read/de-oudste-menselijke-drol-ooit-gevonden-
onthult-wat-neanderthalers-aten
http://www.historisch-emmen.nl/historie/his0000.htm
http://www.natuurtherapeut.nl/wp-content/uploads/jacht.jpg
http://www.manimalworks.com/paginas/kaartenreconstructie/kaartwolharigeneu
s.html
https://s-media-cache-
ak0.pinimg.com/236x/b4/9f/d6/b49fd6500a822050aae31efd4d8efd68.jpg
http://lathica.plazilla.com/page/4295047007/de-prehistorische-dieren
http://bin.snmmd.nl/m/m1nwg41p8iqn_wd1280.jpg/de-mammoet-komt-
terug.jpg
http://www.weerwatslimmer.nl/?p=104

DE OERTIJD 26
http://wetenschap.infonu.nl/artikel-foto-upload/diversen/147696-de-
steppemammoet-de-grootste-mammoet-uit-de-prehistorie.jpg
http://static.skynetblogs.be/media/50920/dyn006_original_636_622_pjpeg_257
4188_63e45bd00b068bfb42c594ed91b30d92.jpg
http://files.webklik.nl/user_files/2013_03/468309/mammoet.jpg
http://threeships.timerime.com/users/16861/media/Jagers%20Verzamelaars.jpg
http://lerentekenen.weebly.com/uploads/4/6/8/7/4687774/4302592.jpg
http://3.bp.blogspot.com/_ybx0hfOYfKE/TUWIbgVBfEI/AAAAAAAAAA0/5MmIhsn
KZ0M/s1600/cave_painting_c2.jpg
http://histoforum.net/prehistorie/stap2.htm
https://s-media-cache-
ak0.pinimg.com/236x/9c/0a/97/9c0a978420cd32602d5c04b9367a2adf.jpg
https://s-media-cache-
ak0.pinimg.com/originals/3a/f2/5f/3af25fecaa49d57c117fdabb47f87f5a.jpg
http://www.malmberg.nl/bladerboeken/geschiedenis/argusclou/lesmaterialen/les
boek6/files/assets/seo/page14.html
http://d1udmfvw0p7cd2.cloudfront.net/wp-content/uploads/2015/10/f-
mammoth-a-20151004-870x578.jpg
http://bportal.ba/wp/wp-content/uploads/2014/08/skelet2.jpg
http://archeologieonline.nl/nieuws/mammoetskelet-opgegraven-in-mexico
http://www.brusselnieuws.be/sites/default/files/styles/bn_780/public/article_me
dia/images/affiche_galerij_mens.jpg?itok=pnMDd2Az
http://www.scientias.nl/wp-content/uploads/2013/04/mensaap-chimpansee.jpg
http://www.greenpremium.nl/product/continental-clothing-mens-organic-
fashion-zip-up-hoody/
http://www.upright-
health.com/images/411xNxuprightposture.jpg.pagespeed.ic.eeV8APfYEC.jpg
http://cache2.asset-
cache.net/xc/96168630.jpg?v=2&c=IWSAsset&k=2&d=0hMULAFtDGx69EtayqJE
3tCGx9LJoDL9MZ7_2lQakDCCzAx02bLtIjPI8BHUbEdD0
http://blogimages.seniorennet.be/fritske3/281-
356b2ecc0ec1b4772edd4732daaf238c.jpg
http://www.canstockphoto.nl/menselijk-anatomie-voet-7298492.html
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Huxley_-
_Mans_Place_in_Nature.jpg/300px-Huxley_-_Mans_Place_in_Nature.jpg
http://www.archeoforum.nl/nieuws/images_vuistbijl_Hengelo/vuistbijlHengelo_kl
ein722px.jpg
http://www.lucyonline.nl/voorouders/Voorouders%20in%20het%20kort/Vooroud
ers%20in%20het%20kort.htm
http://www.download-free-wallpaper.com/img15/oosyxewczfswpgoymmoq.jpg
http://plzcdn.com/ZillaIMG/58be037cbb0f3b7e269e81fc828e6a62_1350835796.j
pg
https://www.naturetoday.com/images1/_licensed_under_fal_via_wikimedia_com
mons.jpg
http://members.home.nl/keesdebrouwer/prehistorie/07_moderne_mens.htm

DE OERTIJD 27