Τα μυστικά των εξετάσεων

2 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

3 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ

Μηχανικές Ταλαντώσεις
1ΔN
f= = , όπου ΔΝ ο αριθμός επαναλήψεων
Συχνότητα: TΔt
σε χρόνο Δt
1Δt
Περίοδος: Τ= =
fΔN
2π
Κυκλική συχνότητα: ω= = 2πf
Τ
χ=Αημ(ωt+φ0), όπου φ0 � [0,2π), η αρχική
Εξίσωση απομάκρυνσης:
φάση
Εξίσωση ταχύτητας: u=umaxσυν(ωt+φ0) με umax=ωΑ
Εξίσωση επιτάχυνσης: a=-amaxημ(ωt+φ0) με amax=ω2Α

Σχέση επιτάχυνσης – απομάκρυνσης: a=-ω2x

Σχέση ταχύτητας – απομάκρυνσης:* u=±ω A2 -x 2

Σχέση ταχύτητας – επιτάχυνσης:* a=±ω u2max -u2

Σταθερά επαναφοράς: D=mω2
Συνθήκη εκτέλεσης α.α.τ.: ΣF=-Dx
m
Περίοδος α.α.τ.: Τ=2π
D
L
Περίοδος απλού εκκρεμούς: T=2π
g
1 1
K= mu2 = mu2max συν 2 (ωt+φ0)=
2 2
Κινητική ενέργεια ταλάντωσης: 2
=Ε συν (ωt+φ0)
1 2
Κmax= mumax =E
2
1 1
U= Dx 2 = DA 2 ημ 2 (ω t+φ0)=
2 2
Δυναμική ενέργεια ταλάντωσης:
1 2
=Eημ 2 (ωt+φ0) & Umax= DA
2
1 2
Ενέργεια μηχανικής ταλάντωσης: Ε=K+U=Umax=Kmax = DA
2

4 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

Ρυθμός μεταβολής κινητικής dK

= -SF �
u = mua
ενέργειας:* dt
Ρυθμός μεταβολής δυναμικής dU dK
=-
ενέργειας:* dt dt

5 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

Hλεκτρικές Ταλαντώσεις
Q q
Χωρητικότητα πυκνωτή: C= =
VCmax Vc
Χωρητικότητα επίπεδου
S
πυκνωτή: C=εε ο
L

Χωρητικότητα συστήματος
πυκνωτών συνδεμένων σε 1 1 1 1
= + + ... +
σειρά: Cολ C1 C2 Cν

Χωρητικότητα συστήματος
πυκνωτών συνδεμένων
Cολ=C1+…+Cν
παράλληλα:

Συντελεστής αυτεπαγωγής: Ν2 S
L=μμο
L
Αυτεπαγωγική τάση: di
Eαυτ =-L
dt
Ν2 S
Συντελεστής αυτεπαγωγής: L=μμο
L
1
Κυκλική συχνότητα: ω=
LC
Εξίσωση φορτίου πυκνωτή: q=Qσυν(ωt+φ0)
Εξίσωση έντασης ηλεκτρικού
i=-Iημ(ωt+φ0) όπου Ι=ωQ
ρεύματος:
Σχέση έντασης ρεύματος &
i=±ω Q2 -q 2
φορτίου:*
1 q2
Ενέργεια ηλεκτρικού πεδίου: UE = =Εσυν2(ωt+φ0)
2 C
1
Ενέργεια μαγνητικού πεδίου: UB = Li2 =Εημ2(ωt+φ0)
2
Ενέργεια ηλεκτρικής ταλάντωσης: Ε=UE+UB=UEmax=UBmax
Περίοδος ηλεκτρικής ταλάντωσης: T=2π LC

6 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

Φθίνουσες Ταλαντώσεις

Εκθετική μείωση πλάτους: A=A 0 e-Λt

A 0 A1
Λόγος διαδοχικών πλατών: = =...=e ΛΤ =σταθ.
A1 A 2

ln2
Χρόνος υποδιπλασιασμού: t=
Λ

Εκθετική μείωση ενέργειας:* E=E0 e-2Λt

Εκθετική μείωση μέγιστου φορτίου: Q=Q0e-Λt

Q0 Q1
Λόγος διαδοχικών μεγίστων φορτίων: = =...=e ΛΤ =σταθ.
Q1 Q2

Σύνθεση ταλαντώσεων
x=Aημ(ωt+θ)
Σύνθεση δύο ταλαντώσεων με τις ίδιες
συχνότητες, γύρω από την ίδια θέση όπου Α= Α12 +Α 22 +2Α1 Α 2συνφ
ισορροπίας και επί της ίδιας διεύθυνσης,
Α 2ημφ
χ1=Α1ημωt & x2=A2ημ(ωt+φ) και εφθ=
Α1 +Α 2συνφ
ω1-ω2 ω +ω
χ=2Ασυν( ημ( 1 2 t)
t) �
Σύνθεση δύο ταλαντώσεων με 2 2
διαφορετικές συχνότητες, το ίδιο πλάτος, ω1 -ω2
Θέτωντας: Α΄= 2Α συν( t)
γύρω από την ίδια θέση ισορροπίας και επί 2
της ίδιας διεύθυνσης: ω1+ω2
και ω΄= είναι:
χ1=Α1ημω1t & x2=A2ημω2t+φ 2
χ=Α΄ημω΄t
u=ωΆ΄συνω΄t
a=-ω΄2Α΄ημω΄t
2π 1
Περίοδος διακροτήματος Tδ = =
ω1 -ω2 f1 -f2

ω1 -ω2
Συχνότητα διακροτήματος fδ = = f1-f2
2π

7 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

Αρμονικά Κύματα
Θεμελιώδης κυματική λ
u=λf=
εξίσωση: Τ
t x
y=Αημ2π( - ) θετική φορά
Εξίσωση αρμονικού T λ
κύματος: t x
y=Αημ2π( + ) αρνητική φορά
T λ
t x
Φάση: φ=2π(  )
T λ
t x
u=ωΑσυν2π ( - ) θετική φορά
T λ
Tαχύτητα ταλάντωσης
t x
σημείου του μέσου: u=ωΑσυν2π ( + ) αρνητική φορά
T λ
t x
a=-ω2Αημ2π ( - ) θετική φορά
Επιτάχυνση σημείου του T λ
μέσου: t x
a=-ω2Αημ2π( + ) αρνητική φορά
T λ
Διαφορά φάσης δύο σημείων Δx
Δφ=2π
του μέσου, μια δεδομένη λ
χρονική στιγμή: ◊ τα σημεία είναι σε συμφωνία φάσης αν:
Δφ=2kπ  Δχ=kλ
με k=0,1,2,…
◊ τα σημεία είναι σε αντίθεση φάσης αν:
λ
Δφ=(2k+1)π  Δχ=(2k+1)
2
με k=0,1,2,…
Διαφορά φάσης ενός
Δt
σημείου του μέσου, μεταξύ Δφ=2π
T
δύο χρονικών στιγμών:

8 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

Ηλεκτρομαγνητικά
Συμβολή κύματα
Εξίσωση ταλάντωσης
Θεμελιώδης κυματική εξίσωση: r -r t r +r2
y=2Α· συν2π( 1 2 ) ·ημ2π( - 1 c=λf )
σημείου όπου συμβάλουν 2λ T 2λ
� t x
δύο αρμονικά εντάσεως
κύματα, τα ηλεκτρικού και r1-r2 � Ε=Εmax ημ2π( - )
Εξισώσεις
Αν Α΄=2Α· συν2π( )�και ω=2π/Τ είναι:Tλ
οποία εκπέμπονται
μαγνητικού από
πεδίου: 2λ � t x
�Β=Βmax ημ2π( - )
δύο όμοιες και σύγχρονες � Tλ
t r +r
u=ωΑ΄·συν2π( - 1 2 ) E E
πηγές:
Σχέση μεταξύ εντάσεων: T 2λ u = = max
B Bmax
t r1 +r2
Νόμος ανάκλασης: a=- ω Α΄·ημ2π( -
2
) θa=θr
T 2λ
c l
Πλάτος
Δείκτηςτης ταλάντωσης:
διάθλασης: r1-r2 n= = 0
Α΄=2Α συν2π( ) u l
2λ
Νόμος διάθλασης: n a hmq a = n b hmqb
Σχέση μεταξύ δεικτών διάθλασης και nλ
a
Σημεία ενισχυτικής r1 -r2 =Nλ , Ν=0,1,2,... = b
μηκών κύματος: nλ
b a
συμβολής:
Σημεία αποσβετικής n
Κρίσιμη γωνία: λ ημθcr = b
r1 -r2 =(2N+1) , Ν=0,1,2,... na
συμβολής: 2

Στάσιμα κύματα
Εξίσωση στάσιμου κύματος από συμβολή x t
y=2A·συν(2π )·ημ(2π )
πανομοιότυπων, αντίθετα διαδιδόμενων κυμάτων: λ T
x
Πλάτος στάσιμου: Α΄=2Α συν2π
λ
λ
Θέσεις δεσμών: χ=(2k+1)∙ με k=0, ±1, ±1, …
4
λ
Θέσεις κοιλίων: χ=k∙ με k=0, ±1, ±1, …
2
Εξίσωση στάσιμου κύματος από ανάκλαση
κύματος σε σταθερό εμπόδιο: x t
y=-2A·ημ(2π )·συν(2π )
t x t x λ T
( y1=Αημ2π( - ) & y2=Αημ[2π( - )+π] )
Tλ Tλ
x
Πλάτος στάσιμου: Α΄=2Α ημ2π
λ
λ
Θέσεις δεσμών: χ=k∙ με k=0, ±1, ±1, …
2
λ
Θέσεις κοιλίων: χ=(2k+1)∙ με k=0, ±1, ±1, …
4

9 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

Μηχανική στερεού σώματος

dθ
Γωνιακή ταχύτητα: ω=
dt
dω
Γωνιακή επιτάχυνση: a γων =
dt
ds
Γραμμική ταχύτητα: u=
dt
Σχέση μεταξύ γραμμικής και
u=ωR
γωνιακής ταχύτητας:

Δω=αγων(t-tαρχ)
Εξισώσεις κίνησης:
1
Δθ=ωαρχ Δt+ a γων Δt2
2
ds
Ταχύτητα κέντρου μάζας: ucm = =ωR
dt
Γραμμική ταχύτητα σημείου της
uεφ=ucm
περιφέρειας του τροχού:

Επιτάχυνση κέντρου μάζας: acm=aγωνR

Ροπή δύναμης: τ=Fd

τ=Fχ
Ροπή ζεύγους δυνάμεων:
όπου χ η απόσταση των φορέων
�ΣF=0
Συνθήκη ισορροπίας: �
�Στ=0
Ροπή αδρανείας: I=m1r12 + m2 r22 + ... + mv rv2
Θεώρημα Steiner: Ι=Ιcm+Md2
Θεμελιώδης νόμος της
στροφικής κίνησης: Στ=Ιαγων

Στροφορμή υλικού σημείου: L=mur

Στροφορμή στερεού: L=Iω

Στροφορμή συστήματος ur ur ur
L = L1 + L 2 + ...
σωμάτων:

10 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

Γενικευμένη διατύπωση
dL
θεμελιώδη νόμου της στροφικής = St
dt
κίνησης:
Διατήρηση στροφορμής
Αν Στεξ=0 τότε Lσυσ=σταθ.
συστήματος σωμάτων:
Κινητική ενέργεια στροφικής 1 2
K= Iw
κίνησης στερεού σώματος: 2
Κινητική ενέργεια σύνθετης 1 2 1
K= M u cm + Iw2
κίνησης στερεού σώματος: 2 2
Μηχανική ενέργεια σύνθετης 1 2 1
E mhc = Mu cm + Iw2 + Mgh
κίνησης στερεού σώματος: 2 2
Έργο σταθερής ροπής: W=τΔθ

Ισχύς ροπής: P=τω

Θεώρημα έργου-ενέργειας στη
1 2 1 2
στροφική κίνηση στερεού SWt = Iwtel - Iwarc
2 2
σώματος:

11 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009
 Τα μυστικά των εξετάσεων

Κρούσεις

Κεντρική, ελαστική κρούση

� ΄ m1 - m 2 2m 2
�u1 = m + m u1 + m + m u 2
� 1 2 1 2
�
�u =
΄ 2m 1 m 2 - m 1
2 u1 + u2
�
� m1 + m 2 m1 + m 2

►Αν m1=m2 τότε: � ΄

�u1 = u 2
�΄
�u 2 = u1
� ΄ m1 - m 2
►Αν u2=0 τότε: �u1 = m + m u1
� 1 2
�
�u΄ = 2m 1
2 u1
�
� m1 + m 2
► Αν u2=0 και m2>>m1 τότε:
u1΄=-u1 & u2΄=0

Κεντρική, πλαστική κρούση

r r r
m1 u1 + m 2 u 2 = (m1 + m 2 )u
Doppler
u �u s
fA = fs
u mu s

ο αριθμητής αναφέρεται στην κίνηση του παρατηρητή

με το (+) να χρησιμοποιείται όταν ο παρατηρητής κινείται προς την πηγή και
το (-) στην αντίστροφη περίπτωση.
ο παρονομαστής αναφέρεται στην κίνηση της πηγής
με το (-) να χρησιμοποιείται όταν η πηγή κινείται προς τον παρατηρητή και
το (+) στην αντίστροφη περίπτωση

12 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 2009