4/8/2019 Yane Sandanski - Vikipedi

Yane Sandanski
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yane Ivanov Sandanski veya Jane Ivanov Sandanski
(Bulgarca: Яне Сандански, Makedonca: Јане Сандански; 18 Yane Ivanov Sandansk
Mayıs 1872 – 22 Nisan 1915) Bulgaristan ve Makedonya
Cumhuriyeti'nde ulusal kahraman olarak tanınan bir devrimci.
Başlangıçta Yüksek Makedon-Edirne Komitesi'ne (YMEK)
katıldı, ancak daha sonra İç Makedon-Adriyatik Devrimci
Örgütü'ne (İMDÖ) geçti. Serez bölgesinde İMDÖ'nün
liderlerinden ve örgütün aşırı solcu kanadının başında yer aldı.

Biyografi
28 Mayıs 1872 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'nda Kresna
yakınlarındaki Vlahi köyünde doğdu.[2] Babası Ivan, Kresna-
Razlog Ayaklanması'na bayraktar olarak katıldı. Ayaklanma
sonrasında ailesi 1879 yılında onun ilk eğitimini aldığı
Bulgaristan'ın Dupnitsa kentine taşındı. Ceza evinde görev
yaptığı için, "Sandanski" ismi Türk "Zindancı"'dan gelen
"Zindanski" den çarpıtıldı.[3] Doğum 18 Mayıs 1872
Vlah , Osmanlı İmparatorluğu
Makedonya ve Trakya'daki Devrimci Harekette yer aldı ve (günümüzde Bulgar stan)
liderlerinden oldu. İlk başta 1895 yılında Orta Makedon-Edirne
Ölüm 22 N san 1915 (42 yaşında)
Komitesi'ne (OMEK) katıldı ve Trakya'daki Rodop
Blatata mevk , P r n (köy) yakınları,
Müslümanlarının yaşadığı bölgelere saldırılar düzenledi.
Bulgar stan
Sonraki beş yıl içinde, Pirin bölgesindeki bir OMEK
Meslek Devr mc
komitacısıydı. Ancak 1900'de Dupnitsa'daki yerel cezaevinin
müdürlüğüne döndü. 1901'de İç Makedon-Edirne Devrimci S yas İç Makedon Devr mc Örgütü
Örgütü'ne (İMDÖ) geçti. Pirin bölgesindeki Serez ve Cuma-i part
Bala bölgelerinde komiteler ağı oluşturdu ve bu yüzden halk Dn Bulgar Ortodoks
"PirinTsar" (Pirin Çarı) takma adını verdi. Ayrıca Amerika'nın
ilk modern rehin krizi Miss Stone Sorunu'nun
uygulayıcılarından biriydi. 3 Eylül 1901 tarihinde Ellen Stone
adında bir Protestan misyoner Makedonya dağlık
hinterlandında at sırtında yola çıktı ve bir grup silahlı devrimci
tarafından pusuya düşürüldü. Osmanlı karşıtı İlinden-
Preobrajeniye Ayaklanması'nda da etkindi. Liderliğindeki Serez bölgesinde etkin olan komitacılar ile Makedon Yüksek
Komitesinin direnen bir müfrezesi, büyük bir Türk kuvvetine yenilerek bölgeyi terk etti. Bu isyan Hristiyan Bayramı
günü başladı ve katılan yerel nüfusu diğer bölgelerden değil, Manastır'ın doğusundan ve Trakya'nın batısından idi.

İlinden ayaklanmasının başarısızlığı, İMDÖ'nün Serez ve Ustrumca bölgelerindeki bir sol (federalist) hizip ile
Manastır, Selanik ve Üsküp bölgelerindeki sağ bir (merkezcilere) hizbe bölünmesine neden oldu. Sol görüşlü grup,
Bulgar milliyetçiliğine karşı çıktı ve tüm insanlar-uluslar için eşit bir Balkan Sosyalist Federasyonu kurulmasını
savundu. IMARO'nun merkezci hizbi, bölgeleri 1903'ten sonra Makedonya'ya sızmaya başlayan Sırp ve Yunan silahlı
gruplarından ötürü yıkıldığı için Bulgar milliyetçiliğine doğru yöneldi. 1907'de Todor Panitsa'nın sağcılar tarafından
https://tr.wikipedia.org/wiki/Yane_Sandanski 1/4
4/8/2019 Yane Sandanski - Vikipedi

öldürülmesi bölünmeyi hızlandırdı.

Sandanski komitacıları Boris Sarafov ve Ivan
Garvanov'u aradılar. 1908'de İç Makedon
Devrimci Örgütü (İMDÖ) sağ hizbi, Köstendil
kongresinde Sandanski'yi ceza evine
gönderdi ve bu durum örgütün nihai
parçalanmasına yol açtı.

1908'deki Jön Türk Devrimi'nden sonra ve

İkinci Meşrutiyet Dönemi sırasında
Sandanski (Hristo Çernopeev, Çudomir
Kantarciyev, Aleksandar Buynov ve diğerleri
ile birlikte) Jön Türklerle temasa geçerek
yasal hareket başlattı. İMDÖ'nün
parçalanmasından sonra, Makedon-Adriyatik
Devrimci Örgütü'nü (MADÖ) kurmaya
Bulgar Federat f Part s Tebl ğ
Yane Sandansk , Bulgar çalıştı. Daha sonra, MADÖ'nün resmi açılışı
(Bulgar h zb ) Bulgarca le
Ordusu asker olarak için yapılan kongre başarısız oldu ve yazılmış: Madde 1: 20 yaş
Sandanski ve Çernopeev, solcu olan Osmanlı üzer herhang Bulgar
İmparatorluğu - Halkın Federatif Osmanlı vatandaşı, Halk
Partisi (Bulgar Bölümü)'nün Federat f Part s Bulgar
h zb n n üyes part n n
kurulması için çalışmaya başladı.[4]
gündem n kabul eder ve
Bu federalist proje kendi içinde farklı
yerel örgütlerden b r ne katılır.
etnik bölümler içeriyordu, ancak bu NOT: Başka b r m ll yet ç n
fikir başarısız oldu ve kurulmuş tek part h zb kurulana kadar
bölüm, Bulgar bölümü olarak başka m ll yet vatandaşı üye
adlandırılan Sandanski hizbiydi. olarak kabul ed leb l r. Ancak
bu olasılık asla
Sandanski'nin hizbi imparatorluğun
gerçekleşmed .[1]
"Bulgar milliyetinin" çıkarlarını
savunurken, komitacıları yalnızca
Bulgar ulusal kimliklerini "canlandırdı".[5][6][7]

1909'da Sandanski ve Çernopeev etrafındaki grup, 31 Mart İsyanı sonrası

Yane Sandansk , Jön Türk
kom tacısı Nuredd n Bey le Osmanlı
bayrağı önünde poz ver rken.
mümkün olacaktır.[10]
Selanik'teki Jön Türklerin kurduğu Hareket Ordusu ile İstanbul'a geldi ve
padişah II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesine yol açan harekete destek
verdi. Sandanski, Federasyonun bir parçası olarak Balkan Sosyalist
Federasyonu ve Makedonya'nın planlarına göre bir Balkan Federe
Cumhuriyeti kurulmasını hayal etti.[8] İMDÖ'nün sadece Bulgarları değil,
bölgedeki tüm ulusları da benimsemesi gerektiğini belirtti.[9] Bu şekilde
kitlesel ayaklanma düzenlemeye yönelik sağlıklı bir sistem yaratmak

Sandanski ve ekibi 1912-1913 yılları arasındaki Balkan savaşlarında Bulgar ordusunu aktif olarak destekledi;
başlangıçta görevleri özerk Makedonya için savaşmak olmasına rağmen,[11][12] daha sonra Bulgaristan için savaşmak
fikrini kabul ettiler.[13] Yerel halk üzerindeki Sırpların vahşetini gözleyerek, eski İMDÖ üyeleri örgütsel ağın
yenilenmesine başladı. Aynı dönemde Petar Çaulev'in etrafındaki bir grup Arnavut devrimcilerle müzakerelere
başladı. Geçici Arnavut Hükümeti onlara organize olmak ve yükselmek için ortak bir isyan önermişti. Örgüt tarafından
yapılan görüşmeler Petar Çaulev tarafından yapılmak zorundaydı. Ancak Bulgar hükümeti, Sırbistan ile yeni bir savaşa
girmeyeceğine inanarak müzakerelere katılmadı. Ancak daha sonra Haziran 1913'te Bulgar hükümeti Yane
Sandanski'yi Tiran'a yeni görüşmeler için gönderdi. Arnavutlarla anlaşmaya vardığı ve Bulgaristan tarafında örgütlü

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yane_Sandanski 2/4
4/8/2019 Yane Sandanski - Vikipedi

gruplar ve saldırılar düzenleneceğini söylediği "Seculo" gazetesine röportaj verdi. Böylece İMDÖ ve Batı Makedonya
Arnavutları tarafından ortaklaşa düzenlenen Ohri-Debre Ayaklanması'nın hazırlanmasına yardımcı oldu.[14]
Savaşlardan sonra, Pirin Makedonyası 1913 yılında Bulgaristan'a devredildi ve Sandanski, 1915 yılında siyasi
muhalifleri tarafından öldürüldüğü Bulgaristan'a tekrar yerleşti.

Kaynakça
1. ^ Macdermott Merc a, For Freedom and Perfect on. The
L fe of Yane Sandansky, 1988, Publ shed by
Journeyman, London, ISBN 1-85172-014-6, pg 403.
2. ^
(http://www.krora na.com/kn g /en/mm/mm_1.htm)Merc a
MacDermott. For Freedom and Perfect on. The L fe of
Yane Sandansky, 1988, Publ shed by Journeyman,
London, ISBN 1-85172-014-6, ISBN 978-1-85172-014-9,
OCLC 16465550, pg. 1.
3. ^ Uzer, Tahs n, Makedonya Eşk yalık Tar h ve Son
Osmanlı Yönet m , Türk Tar h Kurumu Basımev , Ankara
1999 ISBN 975-16-1119-9 s. 118
4. ^ We, the People. Pol t cs of Nat onal Pecul ar ty n Sandansk , D mo Hacıd mov, Todor Pan tsa ve
Southeastern Europe. D ana M shkova et al. Central d ğer Federal stler Jön Türkler le b rl kte.
European Un vers ty Press, 2009, ISBN 9639776289, p.
130.
5. ^ Entangled H stor es of the Balkans: Volume One, Roumen Daskalov, Tchavdar Mar nov, BRILL, 2013, ISBN
900425076X, p. 303.
6. ^ Македонизмът и съпротивата на Македония срещу него, Коста Църнушанов, Унив. изд. "Св. Климент
Охридски", София, 1992, стр. 101 (http://www.promacedon a.org/kc/cyrn13_b.html).
7. ^ Part kongres nde, eğ t m üzer ne yapılan tartışmalar sırasında Bulgar egemenl ğ ne saldırmaya başlayan aşırı
sol kanattan bazıları, "Toplantıya başkanlık eden Sandansk 'ye, "Eksarhlığı yalnız bırak! Türk ye'dek durum hâlâ
kaygan." ded . Büyük b r kargaşa yaşandı ve Sandansk oturumu erteled . Aralık boyunca, Eksarhlığa saldıran
delegeye g tt ve: H çb r şey b lm yorsun! Öyle olursa, Makedonya'dak Bulgarlar sted kler n almazsa, Eksarhlığı
el mde b r s lahla savunacağım. ded . Merc a MacDermott, For Freedom and Perfect on. The L fe of Yane
Sandansky, 1988, Journeyman, London, ISBN 1-85172-014-6, pg. 425.
8. ^ H çb r konuda halk, dış yardım ç n umutlanarak aldatılmamalıdır. Kend güçler ne güvenmel ve örgütün ağırlık
merkez ç ta halkının k tles ne kaydırılmalı, çete esas olarak eğ tmen ve müfett ş olarak hareket etmel d r. 'Var olan
rej mden hoşnut olmayan' herkes örgüte get r lmel d r ve bunun sadece Bulgarlar değ l, örgütün bulunduğu
bölgede yaşayan tüm uluslar anlamına geld ğ anlaşılmalıdır. Balkan Federasyonu, ulusal sorunun "herkes n
kurtuluşunun tek yolu" olarak n ha b r çözüm olarak göster l r. Bakınız: Pavel Del radev, Razv t eto na
federat vnata deya, Makedonska m sal, Book 5-6, 1946, pp. 203-208; also "For freedom and perfect on. The L fe
of Yané Sandansky", Merc a MacDermott, Journeyman, London, 1988, pp. 152-153.
9. ^ Bugün, hep m z, Türkler, Bulgarlar, Rumlar, Arnavutlar, Yahud ler ve d ğerler , hep m z sevg l ana vatanımızda
çalışacağımıza ve ayrılmaz olacağımıza yem n ett k; hep m z ç n fedakarlık yapacağız ve gerek yorsa kanımızı
b le dökeceğ z. "- Yané'n n Nevrokop kasabasında düzenlenen konuşmasının bu kısmı, Genç Türk Devr m
dönem nde, elle yazılmış b r broşürden aktarılarak, Razlog B rl ğ ve İlerleme Kom tes tarafından broşür olarak b r
çok kopya yapılarak satıldı. Broşür, Bansko Lazar Kolchagov'un kağıtları arasında bulunmuş ve Ivan D v z ev
tarafından Istor chesk Pregled, 1964, K tap 4'te yayınlanmıştır (Nov Dokument za Yané Sandansky).
10. ^ "Makedon-Ed rne sorununu yalnızca Bulgar sorunu olarak görüyorsunuz. Bulunduğumuz mücadele, Bulgar
m ll yet n n b z mle yaşayan d ğerler ne kıyasla mücadele etmey düşünüyoruz. Bundan sonra k m n Bulgar, k m n
Yunan, k m n Sırp, k m n Ulah olduğu unutalım, ancak kaçınılmaz köle olanın k m olduğunu hatırlayalım." - Meln k
Yunan vatandaşlarına B r Mektup (Революционен лист (Devr mc Sayfa), № 3, 17.09.1904 )
11. ^ Ј. Богатинов - "Спомени", бр.11 од в. "Доброволец", 1945 г.
12. ^ Jane Sandansk 'n n Rozhen köyünden tak pç s Todor Romov'a göre, Sandansk : "Bulgar stan, b z fethetmek,
b z yutmak st yor. B ze yardım etmek stem yorlar. Hatırlayın! Osmanlı-Türk rej m b le n ha Bulgar topraklarından
daha y yd , çünkü Türk ye rej m nde en azından mücadele etmek ç n b r f kr m z vardı. D ğer taraftan - Bulgarlar
b z yed ." (Стойко Стойков. Табy: Време на страх и страдание - Преследването на Македонците в България
по времето на комунизма (1944-1989) - Сборник спомени и документи (http://www.scr bd.com/doc/251573247/
ТАБУ-Време-на-страх-и-страдание-Преследването-на-македонците-в-България-по-времето-на-комунизма-
1944-1989-Сборник-спомени-и-документи-Стойко), pg. 331, Изд.: Дружество на репресираните
Македонците в България, Благоевград, 2014 г.)
13. ^ Mayıs 1913'te Yane le görüşen Rus gazetec V ktorov Toparov şunları yazdı: 1913'ün başında, Sırp ve Yunan
şgal rej m Makedonya Bulgarlarını ülkes n n kader n göz önüne almaya zorladığında c dd şüphelerle
Sandansk 'ye saldırdı. Ve Sandansk 'n n şüpheler n ve yalpalamalarını g zlemek ç n bana geld ğ nde 1913'te o
akşamı her zaman hatırlarım: "Orada, b r ler her zaman s lah zoruyla s nd r l rse ne olur bak! Makedonya kend n
https://tr.wikipedia.org/wiki/Yane_Sandanski 3/4
4/8/2019 Yane Sandanski - Vikipedi
kurtarab l rse ne kadar y olurdu! Ancak ş md k görev m z Bulgar stan ç n Bulgar stan'ın yanında savaşmak oldu."
- Sŭvremena M sŭl, 15.V.1915, pp. 24-25, as c tted by Merc a MacDermott. For Freedom and Perfect on. The L fe
of Yane Sandansky, 1988, Journeyman, London, ISBN 978-1-85172-014-9, p. 452.
14. ^ ИДЕЯТА ЗА АВТОНОМИЯ КАТО ТАКТИКА В ПРОГРАМИТЕ НА НАЦИОНАЛНООСВОБОДИТЕЛНОТО
ДВИЖЕНИЕ В МАКЕДОНИЯ И ОДРИНСКО, 1893-1941, Димитър Гоцев, Изд. на БАН, София, 1983; 1912-
1919 г. (http://www.promacedon a.org/dg/dgoc_4.htm)

Daha Fazla Okuma

Merc a MacDermott. For Freedom and Perfect on. The L fe of Yane W k med a Commons'ta
Sandansky, 1988, Publ shed by Journeyman, London, ISBN 1-85172-
Yane Sandansk (https://
014-6, ISBN 978-1-85172-014-9, OCLC 16465550 [1] (http://www.kror
a na.com/kn g /en/mm/ ndex.htm) commons.w k med a.org/
w k /Category:Yane_Sand
Memo rs of Yane Sandansk (http://www.promacedon a.org/bmark/lm_v
oevod /1_0.htm) (Bulgarca or j nal baskı) ansk ?uselang=tr) le lg l
medyaları bulab l rs n z.
Pavel Del radev: Jane Sandansk (https://www.scr bd.com/fullscreen/47
608518?access_key=key-qs0wta5vf8jbe9zptkd) (B yograf , 1946)
Hr sto Konstant nov: The Ch efta n (Jane Sandansk ) (https://www.scr bd.com/fullscreen/59185920?access_key=k
ey-8z1c4aeyfwmq l91anw) (B yograf , 1939)

"https://tr.w k ped a.org/w/ ndex.php?t tle=Yane_Sandansk &old d=20282806" adres nden alındı.

Bu sayfa son olarak 12 Ocak 2019 tar h nde ve 22.16 saat nde düzenlenm şt r.

Met n Creat ve Commons Atıf-BenzerPaylaşım L sansı altındadır; ek koşullar uygulanab l r. Bu s tey kullanarak,
Kullanım Şartlarını ve G zl l k Pol t kasını kabul etm ş olursunuz.
V k ped ® (ve W k ped a®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan W k med a Foundat on, Inc. tesc ll markasıdır.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yane_Sandanski 4/4