Hûúáng Dêîn Ön Thi Mön Chuã Nghôa Xaä Höåi Khoa Hoåc 1 Hûúáng Dêîn Ön Thi Mön Chuã Nghôa Xaä Höåi Khoa Hoåc

HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC
http://ebooks.vdcmedia.com
PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG
TRUNG TÊM BÖÌI DÛÚÄNG CAÁN BÖÅ GIAÃNG DAÅY LYÁ LUÊÅN MAÁC - LÏNIN VAÂ
TÛ TÛÚÃNG HÖÌ CHÑ MINH
HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC (Taái baãn coá
sûãa chûäa, böí sung)
NHAÂ XUÊËT BAÃN ÀAÅI HOÅC QUÖËC GIA HAÂ NÖÅI NÙM 2000
TÊÅP THÏÍ TAÁC GIAÃ

PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG (CHUÃ BIÏN) PTS. PHAÅM VÙN HUÂNG HAÂ NGOÅC
KIÏÅU PGS. TRÊÌN VÙN SINH PTS. DÛÚNG VÙN DUYÏN PTS. PHAÅM VÙN CHÑNH
TRÕNH TRÑ THÛÁC NGUYÏÎN THANH HAÃI
Taái baãn coá sûãa chûäa, böí sung Ngûúâi thûåc hiïån: PTS. Phaåm ngoåc thanh
MUÅC LUÅC
LÚÂI NHAÂ XUÊËT BAÃN

.................................................................................................................... 7 1. CHUÃ
NGHÔA XAÄ HÖÅI KHÖNG TÛÚÃNG ÀAÄ RA ÀÚÂI NHÛ THÏË NAÂO VAÂ CAÁC GIAI
ÀOAÅN PHAÁT TRIÏÍN CHUÃ YÏËU CUÃA NOÁ?
................................................................................. 8 2. ÀÊU LAÂ GIAÁ TRÕ LÕCH SÛÃ
CUÃA CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHÖNG TÛÚÃNG - PHÏ PHAÁN ÀÊÌU THÏË KYÃ XIX?
........................................................................................................................ 9 3. ÀÊU LAÂ
SÛÅ RA ÀÚÂI VAÂ CAÁC GIAI ÀOAÅN PHAÁT TRIÏÍN CHUÃ YÏËU CUÃA CHUÃ
NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC?
.................................................................................................................. 11 4. ÀÊU LAÂ
ÀÖËI TÛÚÅNG VAÂ PHÛÚNG PHAÁP NGHIÏN CÛÁU CUÃA CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI
KHOA
HOÅC?.................................................................................................................................
15 5. ÀÊU LAÂ CÚ SÚÃ KHAÁCH QUAN QUY ÀÕNH SÛÁ MÏÅNH LÕCH SÛÃ CUÃA
GIAI CÊËP CÖNG NHÊN? LIÏN HÏÅ VÚÁI GIAI CÊËP CÖNG NHÊN VIÏÅT NAM?
................................................ 16 6. VÒ SAO NOÁI ÀAÃNG CÖÅNG SAÃN LAÂ NHÊN
TÖË BAÃO ÀAÃM CHO GIAI CÊËP CÖNG NHÊN THÛÅC HIÏÅN THÙÆNG LÚÅI SÛÁ
MÏÅNH LÕCH SÛÃ CUÃA MÒNH?................................................ 19 7. TAÅI SAO NOÁI
CAÁCH MAÅNG XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA LAÂ CON ÀÛÚÂNG TÊËT YÏËU CUÃA
QUAÁ TRÒNH THÛÅC HIÏÅN SÛÁ MÏÅNH LÕCH SÛÃ CUÃA GIAI CÊËP CÖNG NHÊN?
................ 21 8. CAÁCH MAÅNG XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA COÁ NHÛÄNG ÀÙÅC ÀIÏÍM
GÒ?.................................... 22 9. LYÁ LUÊÅN CAÁCH MAÅNG KHÖNG NGÛÂNG CUÃA
CHUÃ NGHÔA MAÁC - LÏNIN COÁ NÖÅI DUNG GÒ? ÀAÃNG CÖÅNG SAÃN VIÏÅT
NAM ÀAÄ VÊÅN DUÅNG LYÁ LUÊÅN ÀOÁ VAÂO QUAÁ TRÒNH CAÁCH MAÅNG
NÛÚÁC TA NHÛ THÏË NAÂO? ................................................................. 23 10. ÀÊU LAÂ
TÑNH TÊËT YÏËU CUÃA XAÄ HÖÅI XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA VAÂ NHÛÄNG ÀÙÅC
TRÛNG CÚ BAÃN CUÃA NOÁ?
....................................................................................................................... 26 11. ÀÊU
LAÂ TÑNH TÊËT YÏËU, THÛÅC CHÊËT VAÂ ÀÙÅC ÀIÏÍM CUÃA THÚÂI KYÂ QUAÁ ÀÖÅ
LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI?
................................................................................................................ 27 12. TAÅI SAO
NOÁI QUAÁ ÀÖÅ LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI ÚÃ VIÏÅT NAM LAÂ MÖÅT TÊËT YÏËU
LÕCH
SÛÃ?......................................................................................................................................
29
13. HAÄY TRÒNH BAÂY NHÛÄNG MUÅC TIÏU VAÂ PHÛÚNG HÛÚÁNG CÚ BAÃN
CUÃA THÚÂI KYÂ QUAÁ ÀÖÅ LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI ÚÃ VIÏÅT NAM LAÂ GÒ?
.................................................... 30 14. HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ XAÄ HÖÅI CHUÃ
NGHÔA LAÂ GÒ? BAÃN CHÊËT CUÃA HÏÅ THÖËNG ÀOÁ?
................................................................................................................................................
33 15. CAÁC TÖÍ CHÛÁC CHÑNH TRÕ TRONG HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ XAÄ HÖÅI
CHUÃ NGHÔA COÁ VAI TROÂ NHÛ THÏË NAÂO?
......................................................................................................... 34 16. ÀÊU LAÂ SÛÅ
KHAÁC NHAU VÏÌ CHÊËT GIÛÄA HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA
VÚÁI HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ TÖÌN TAÅI TRONG CAÁC XAÄ HÖÅI TRÛÚÁC ÀOÁ?
......... 35 17. THÏË NAÂO LAÂ DÊN CHUÃ VAÂ DÊN CHUÃ XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA?
BAÃN CHÊËT DÊN CHUÃ XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA LAÂ GÒ?
..................................................................................................... 37 18. NÖÅI DUNG ÀÖÍI
MÚÁI HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ VAÂ DÊN CHUÃ XAÄ HÖÅI ÚÃ NÛÚÁC TA TRONG
GIAI ÀOAÅN HIÏÅN NAY LAÂ GÒ?................................................................................... 39
19. THÏË NAÂO LAÂ CÚ CÊËU GIAI CÊËP CUÃA XAÄ HÖÅI VAÂ VÕ TRÑ CUÃA NOÁ?
XU HÛÚÁNG PHAÁT TRIÏÍN CUÃA CÚ CÊËU GIAI CÊËP TRONG THÚÂI KYÂ QUAÁ
ÀÖÅ LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI ÚÃ NÛÚÁC TA LAÂ GÒ?
............................................................................................................ 41 20. TÑNH TÊËT
YÏËU, NÖÅI DUNG CUÃA LIÏN MINH GIÛÄA GIAI CÊËP CÖNG NHÊN VÚÁI GIAI CÊËP
NÖNG DÊN VAÂ TÊÌNG LÚÁP TRÑ THÛÁC ÚÃ VIÏÅT NAM TRONG GIAI ÀOAÅN HIÏÅN
NAY LAÂ
GÒ?.................................................................................................................................. 42
21. CÛÚNG LÔNH VÏÌ VÊËN ÀÏÌ DÊN TÖÅC CUÃA CHUÃ NGHÔA MAÁC - LÏNIN COÁ
NÖÅI DUNG GÒ? PHÛÚNG HÛÚÁNG CÚ BAÃN ÀÏÍ CUÃNG CÖË VAÂ TÙNG CÛÚÂNG
KHÖËI ÀAÅI ÀOAÂN KÏËT DÊN TÖÅC ÚÃ NÛÚÁC TA TRONG GIAI ÀOAÅN HIÏÅN NAY
LAÂ GÒ? .......................................... 45 22. ÀÊU LAÂ BAÃN CHÊËT, NGUÖÌN GÖËC
VAÂ TÑNH CHÊËT CUÃA TÖN GIAÁO? NHÛÄNG QUAN ÀIÏÍM CHÓ ÀAÅO TRONG
VIÏÅC GIAÃI QUYÏËT VÊËN ÀÏÌ TÖN GIAÁO VAÂ NHIÏÅM VUÅ CÖNG TAÁC TÖN
GIAÁO ÚÃ NÛÚÁC TA TRONG GIAI ÀOAÅN HIÏÅN NAY LAÂ GÒ?................................
48 23. GIA ÀÒNH COÁ VAI TROÂ NHÛ THÏË NAÂO TRONG XAÄ HÖÅI? ÀÊU LAÂ
NHÛÄNG CHÛÁC NÙNG CUÃA GIA ÀÒNH TRONG THÚÂI KYÂ QUAÁ ÀÖÅ LÏN CHUÃ
NGHÔA XAÄ HÖÅI?............... 51 24. ÀÊU LAÂ CÚ SÚÃ CUÃA CHÏË ÀÖÅ HÖN NHÊN
VAÂ GIA ÀÒNH MÚÁI TRONG CHUÃ NGHÔA XAÄ
HÖÅI?.....................................................................................................................................
... 54 25. VÒ SAO PHAÃI PHAÁT HUY NHÊN TÖË CON NGÛÚÂI TRONG QUAÁ
TRÒNH XÊY DÛÅNG CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI?
................................................................................................................ 56
26. ÀÊU LAÂ NHÛÄNG PHÛÚNG HÛÚÁNG CHUÃ YÏËU NHÙÇM PHAÁT HUY NHÊN
TÖË CON NGÛÚÂI TRONG SÛÅ NGHIÏÅP ÀÖÍI MÚÁI ÚÃ NÛÚÁC TA HIÏÅN
NAY?........................................ 58 27. DÛÅA TRÏN CÚ SÚÃ NAÂO ÀÏÍ PHÊN CHIA LÕCH
SÛÃ LOAÂI NGÛÚÂI THAÂNH CAÁC THÚÂI ÀAÅI KHAÁC NHAU? THÚÂI ÀAÅI NGAÂY
NAY LAÂ GÒ? ................................................................. 61 28. ÀÊU LAÂ NÖÅI DUNG
CÚ BAÃN CUÃA THÚÂI ÀAÅI VAÂ ÀÙÅC ÀIÏÍM NÖÍI BÊÅT CUÃA NOÁ TRONG GIAI
ÀOAÅN HIÏÅN NAY?.............................................................................................. 62
LÚÂI NHAÂ XUÊËT BAÃN
Àïí phuåc vuå viïåc giaãng daåy vaâ hoåc têåp caác böå mön Lyá luêån chñnh trõ Maác
Lïnin trong hïå thöëng trûúâng Àaåi hoåc, cao àùèng vaâ trung hoåc chuyïn nghiïåp. Nhaâ
xuêët baãn Àaåi hoåc quöëc gia Haâ Nöåi taái baãn, coá sûãa chûäa vaâ böí sung cuöën
Hûúáng dêîn ön thi mön chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. Saách do Trung têm Böìi
dûúäng caán böå giaãng daåy lyá luêån Maác - Lïnin vaâ tû tûúãng Höì Chñ Minh, Nhaâ
xuêët baãn Tû tûúãng - Vùn hoaá trûúác àêy töí chûác biïn soaån vaâ Nhaâ xuêët baãn
Chñnh trõ quöëc gia taái baãn. Saách àûúåc trònh baây dûúái daång hoãi - àaáp vúái
nöåi dung àaãm baão tñnh hïå thöëng, coá troång àiïím, saát yïu cêìu cuãa chûúng trònh
böå mön Chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. Chuáng töi rêët mong nhêån àûúåc yá kiïën
phï bònh cuãa baån àoåc àïí nêng cao chêët lûúång saách.
Thaáng 3 nùm 2000 NHAÂ XUÊËT BAÃN ÀAÅI HOÅC QUÖËC GIA HAÂ NÖÅI
1. Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng àaä ra àúâi nhû thïë naâo vaâ caác giai àoaån
phaát triïín chuã yïëu cuãa noá? a) Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng laâ nhûäng tû
tûúãng, nhûäng hoåc thuyïët biïíu hiïån dûúái daång chûa àêìy àuã, chûa chñn muöìi
nhûäng nguyïån voång cuãa quêìn chuáng nhên dên muöën xoaá boã aáp bûác, boác
löåt vaâ moåi bêët cöng cuãa xaä höåi, mong muöën xêy dûång möåt xaä höåi cöng
bùçng, bònh àùèng, baác aái, moåi ngûúâi söëng tûå do, haånh phuác. Nhûäng tû tûúãng
àêìu tiïn cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng xuêët hiïån tûâ thúâi cöí àaåi phaãn
aánh sûå phêîn uêët cuãa quêìn chuáng àöëi vúái nhûäng haânh vi aáp bûác, boác löåt
cuãa giai cêëp thöëng trõ vaâ mú ûúác cuãa hoå vïì möåt xaä höåi cöng bùçng, töët àeåp
hún. Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng vúái tñnh caách laâ möåt hoåc thuyïët ra àúâi
vaâo thúâi kyâ hònh thaânh chuã nghôa tû baãn, phï phaán xaä höåi àûúng thúâi vaâ
hûúáng túái möåt xaä höåi cöng bùçng khöng coá aáp bûác, boác löåt. b) Chuã nghôa
xaä höåi khöng tûúãng àaä traãi qua caác giai àoaån chuã yïëu sau: - Giai àoaån hònh
thaânh nhûäng tû tûúãng àêìu tiïn cuãa caác hoåc thuyïët vïì xaä höåi keáo daâi tûâ thúâi
kyâ chiïëm hûäu nö lïå àïën hïët thúâi trung cöí (khoaãng tûâ thïë kyã V trûúác cöng
nguyïn àïën thïë kyã XV). + Thúâi kyâ chiïëm hûäu nö lïå tûâ thïë kyã V trûúác cöng
nguyïn àïën thïë kyã V sau cöng nguyïn xuêët hiïån nhûäng truyïìn thuyïët, huyïìn thoaåi
dên gian noái lïn têm traång bêët bònh cuãa quêìn chuáng nhên dên vúái chïë àöå àûúng
thúâi vaâ thi võ hoaá nhûäng aão voång vïì quaá khûá cuãa "kyã nguyïn hoaâng kim",
àaä qua - thúâi àaåi cöång saãn nguyïn thuyã. + Thúâi kyâ trung cöí tûâ khoaãng thïë kyã
V àïën thïë kyã XV: thúâi kyâ naây àaä bùæt àêìu hònh thaânh nïìn kinh tïë haâng hoaá
vaâ tiïìn tïå, àùåc biïåt laâ sau thïë kyã X àaä xuêët hiïån nhûäng trung têm cöng nghiïåp,
thuã cöng nghiïåp vaâ thûúng nghiïåp. Xuêët hiïån nhûäng tû tûúãng phï phaán xaä höåi
àûúng thúâi vaâ nïu lïn nhûäng bêët bònh cuãa quêìn chuáng
nhên dên vúái xaä höåi luác àoá. Nhûng nhûäng tû tûúãng xaä höåi chuã nghôa luác êëy
vêîn mang nùång thïë giúái quan tön giaáo. - Giai àoaån tûâ thïë kyã XVI àïën thïë kyã
XVIII: chuã nghôa tû baãn ra àúâi vaâ phaát triïín maånh, àaánh dêëu möåt bûúác tiïën
quan troång trong lõch sûã xaä höåi loaâi ngûúâi nhûng àöìng thúâi cuäng àeã ra nhûäng
bêët cöng xaä höåi vaâ nhûäng hònh thûác boác löåt múái, nùång nïì vaâ taân baåo hún
so vúái trûúác. Xuêët hiïån möåt loaåt caác hoåc thuyïët xaä höåi phaãn aánh nguyïån
voång cuãa nhên dên, mú ûúác àïën möåt xaä höåi nhên àaåo hún, con ngûúâi àûúåc tön
troång hún, möåt xaä höåi lyá tûúãng maâ úã àoá khöng coá sûå bêët cöng v.v.. Nhûäng
nhaâ tû tûúãng tiïu biïíu cuãa giai àoaån naây laâ: Tömaát Morú (1478-1535) ngûúâi Anh,
Tömaàö Campanenla (1568-1639) ngûúâi Italia vaâ Grùæc Babúáp (1760- 1779) ngûúâi
Phaáp... - Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán thïë kyã XIX Àêìu thïë kyã XIX
úã caác nûúác Têy Êu, chuã nghôa tû baãn àaä àaåt àûúåc nhûäng bûúác phaát triïín
múái. Thúâi kyâ naây chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng àaåt túái àónh cao vïì mùåt lyá
luêån, mang tñnh phï phaán sêu sùæc vaâ chûáa àûång nhiïìu dûå kiïën thiïn taâi vïì möåt
xaä höåi tûúng lai. Nhûäng àaåi biïíu xuêët sùæc cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng
tûúãng cuãa thúâi kyâ naây laâ C.H. Xanh Ximöng (1760 - 1825) ngûúâi Phaáp, S. Phuriï
(1772-1837) ngûúâi Phaáp vaâ R.Öoen (1771-1858) ngûúâi Anh. - Tûâ giûäa thïë kyã XIX
khi hoåc thuyïët cuãa C.Maác vaâ Ph.Ùngghen xuêët hiïån, nhû Maác vaâ Ùngghen àaä
nhêån xeát rùçng, yá nghôa lõch sûã cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng laâ tyã lïå
nghõch vúái sûå phaát triïín cuãa lõch sûã nhên loaåi. 2. Àêu laâ giaá trõ lõch sûã cuãa
chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán àêìu thïë kyã XIX? Àêìu thïë kyã XIX
xuêët hiïån ba nhaâ xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán vô àaåi úã chêu Êu: C.H. Xanh
Ximöng (1760-1825). S. Phuriï (17721837) úã Phaáp vaâ R.Öoen (1771-1858) úã Anh. -
Giaá trõ lõch sûã vaâ cöëng hiïën lúán lao cuãa caác nhaâ khöng tûúãng
10
phï phaán laâ úã chöî: + Hoå àaä nghiïm khùæc lïn aán sûå bêët cöng vaâ vaåch ra
nhûäng töåi aác do chuã nghôa tû baãn gêy ra. + Caác nhaâ xaä höåi khöng tûúãng - phï
phaán àaä àïì xuêët viïåc xêy dûång möåt xaä höåi múái thûåc sûå cöng bùçng vaâ tiïn
àoaán möåt caách thiïn taâi nhiïìu chên lyá maâ tñnh àuáng àùæn cuãa noá àaä àûúåc
Maác vaâ Ùngghen chûáng minh bùçng khoa hoåc. Àoá laâ: xoaá boã naån ngûúâi boác
löåt ngûúâi, lïn aán chïë àöå tû hûäu (Öoen), biïën nhaâ nûúác thaânh cú quan thuêìn
tuyá quaãn lyá saãn xuêët vaâ phaát triïín saãn xuêët theo möåt kïë hoaåch húåp lyá,
laâm haâi hoaâ caác quan hïå xaä höåi, taåo àiïìu kiïån cho con ngûúâi phaát triïín toaân
diïån, xoaá boã sûå àöëi lêåp giûäa thaânh thõ vaâ nöng thön, giaãi phoáng phuå nûä. +
Nhòn chung, tû tûúãng cuãa caác nhaâ xaä höåi chuã nghôa khöng tûúãng vaâ nhêët laâ
khöng tûúãng - phï phaán àêìu thïë kyã XIX àaä mang nhûäng yïëu töë cuãa chuã nghôa
nhên àaåo coá taác duång thûác tónh yá thûác àêëu tranh cuãa quêìn chuáng lao àöång
trong möåt thúâi kyâ lõch sûã nhêët àõnh. - Bïn caånh nhûäng cöëng hiïën lúán lao, caác
nhaâ xaä höåi chuã nghôa khöng tûúãng - phï phaán coân coá nhûäng haån chïë lõch
sûã nhêët àõnh: + Tuy coá phï phaán gay gùæt chuã nghôa tû baãn nhûng hoå àaä
khöng vaåch ra àûúåc baãn chêët vaâ caác quy luêåt vêån àöång cuãa noá. + Khöng
thêëy àûúåc lûåc lûúång xaä höåi coá khaã nùng xoaá boã chuã nghôa tû baãn vaâ xêy
dûång chuã nghôa cöång saãn laâ giai cêëp cöng nhên hiïån àaåi. + Con àûúâng caãi
taåo xaä höåi tû baãn chuã nghôa, xêy dûång chïë àöå xaä höåi múái cuãa hoå mang
tñnh chêët caãi lûúng, aão tûúãng, bùçng tuyïn truyïìn, thuyïët phuåc hoùåc bùçng thûåc
nghiïåm xaä höåi. - Nguyïn nhên cuãa nhûäng haån chïë lõch sûã àoá laâ do: + Thúâi kyâ
êëy phûúng thûác saãn xuêët tû baãn chuã nghôa chûa phaát triïín àïën àöå chñn muöìi,
do àoá, chûa böåc löå hïët nhûäng mùåt baãn chêët
11
sêu xa vaâ nhûäng mêu thuêîn vöën coá cuãa noá. + Giai cêëp cöng nhên hiïån àaåi
chûa phaát triïín vúái tû caách laâ möåt giai cêëp àaä trûúãng thaânh, cuöåc àêëu tranh
cuãa hoå coân úã trònh àöå tûå phaát. + Caác nhaâ khöng tûúãng naây àïìu xuêët thên
tûâ têìng lúáp trïn, chûa thoaát khoãi hïå tû tûúãng tû saãn. Tuy coân coá nhûäng haån
chïë, nhûng chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán thïë kyã XIX vêîn àûúåc
thûâa nhêån laâ nguöìn göëc lyá luêån cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc do Maác
vaâ Ùngghen saáng lêåp. Chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc ra àúâi vaâ trúã thaânh vuä
khñ lyá luêån cuãa giai cêëp cöng nhên trong cuöåc àêëu tranh chöëng giai cêëp tû saãn.
Tûâ àoá vïì sau moåi sûå tuyïn truyïìn chuã nghôa xaä höåi mang tñnh chêët khöng
tûúãng àïìu trúã thaânh laåc hêåu, thêåm chñ laâ phaãn àöång àöëi vúái phong traâo
àêëu tranh cuãa giai cêëp cöng nhên chöëng laåi sûå thöëng trõ vaâ boác löåt cuãa giai
cêëp tû saãn. 3. Àêu laâ sûå ra àúâi vaâ caác giai àoaån phaát triïín chuã yïëu cuãa chuã
nghôa xaä höåi khoa hoåc? a) Nhûäng àiïìu kiïån vaâ tiïìn àïì ra àúâi cuãa chuã nghôa
xaä höåi khoa hoåc. Chuã nghôa Maác noái chung vaâ chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc
noái riïng ra àúâi trïn nhûäng tiïìn àïì vaâ àiïìu kiïån sau: - Nhûäng tiïìn àïì kinh tïë - xaä
höåi quyïët àõnh cho sûå ra àúâi cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc laâ sûå phaát triïín
cuãa phûúng thûác saãn xuêët tû baãn chuã nghôa vaâ sûå trûúãng thaânh cuãa giai
cêëp cöng nhên. + Vaâo nhûäng nùm 40 cuãa thïë kyã XIX, nïìn àaåi cöng nghiïåp úã
nhiïìu nûúác tû baãn chuã nghôa àaä phaát triïín maånh, chuã nghôa tû baãn àaä böåc
löå roä baãn chêët vaâ nhûäng mêu thuêîn vöën coá cuãa noá. Àoá laâ mêu thuêîn giûäa
lûåc lûúång saãn xuêët àaä àûúåc xaä höåi hoaá cao vúái chïë àöå chiïëm hûäu tû nhên
tû baãn chuã nghôa vïì tû liïåu saãn xuêët. Mêu thuêîn àoá ngaây caâng trúã nïn khöng
àiïìu hoaâ vaâ àûúåc biïíu hiïån ra ngoaâi xaä höåi laâ
12
mêu thuêîn giûäa giai cêëp cöng nhên vaâ giai cêëp tû saãn ngaây caâng gay gùæt. +
Trong thúâi kyâ naây, giai cêëp vö saãn àaä trûúãng thaânh vaâ bûúác lïn vuä àaâi vúái
tû caách laâ möåt lûåc lûúång chñnh trõ àöåc lêåp trong cuöåc àêëu tranh chöëng giai
cêëp tû saãn. Tiïu biïíu laâ nhûäng cuöåc khúãi nghôa cuãa cöng nhên Liöng úã Phaáp
nùm 1831-1834, cöng nhên dïåt Xilïdi úã Àûác nùm 1844 vaâ àùåc biïåt laâ phong traâo
Hiïën chûúng úã Anh (1838-1848) laâ phong traâo caách maång to lúán àêìu tiïn, thêåt
sûå coá tñnh chêët quêìn chuáng vaâ coá hònh thûác chñnh trõ. Nhûäng phong traâo àoá
àaä cung cêëp nhûäng baâi hoåc cho sûå khaái quaát lyá luêån, àöìng thúâi cuäng àùåt
ra yïu cêìu bûác thiïët phaãi xêy dûång möåt hïå thöëng lyá luêån khoa hoåc, caách
maång àïí soi àûúâng cho sûå phaát triïín cuãa phong traâo. - Tiïìn àïì tû tûúãng - lyá
luêån: Ba traâo lûu tû tûúãng xuêët hiïån vaâo thïë kyã XIX nhû triïët hoåc cöí àiïín Àûác,
kinh tïë chñnh trõ hoåc Anh vaâ chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán Phaáp
laâ nhûäng tiïìn àïì lyá luêån cho sûå ra àúâi cuãa chuã nghôa Maác. Maác vaâ Ùngghen
àaä tiïëp thu möåt caách coá phï phaán caác lyá luêån naây, khùæc phuåc nhûäng haån
chïë cuãa chuáng vaâ chûáng minh bùçng khoa hoåc caác tiïn àoaán thiïn taâi cuãa caác
võ tiïìn böëi. - Tiïìn àïì khoa hoåc: nhûäng phaát kiïën vïì khoa hoåc tûå nhiïn, àùåc biïåt
laâ hoåc thuyïët vïì tïë baâo, àõnh luêåt baão toaân vaâ chuyïín hoaá nùng lûúång,
thuyïët tiïën hoaá cuãa Àaácuyn àaä cung cêëp nhûäng cú súã khoa hoåc àïí khùèng
àõnh thïm nhûäng nguyïn lyá cuãa chuã nghôa duy vêåt biïån chûáng vaâ chuã nghôa
duy vêåt lõch sûã. - Ngoaâi nhûäng tiïìn àïì khaách quan, chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc
ra àúâi coân do cöng lao cöëng hiïën cuãa Maác vaâ Ùngghen. Vúái quan niïåm duy vêåt
vïì lõch sûã vaâ hoåc thuyïët giaá trõ thùång dû cuãa Maác, chuã nghôa xaä höåi àaä tûâ
khöng tûúãng trúã thaânh khoa hoåc. Nhûäng tû tûúãng cú baãn cuãa chuã nghôa xaä
höåi khoa hoåc àaä àûúåc Maác vaâ Ùngghen trònh baây trong "Tuyïn ngön cuãa Àaãng
cöång saãn"
13
- vùn kiïån coá tñnh chêët cûúng lônh àêìu tiïn cuãa phong traâo cöång saãn vaâ cöng
nhên quöëc tïë. b) Nhûäng giai àoaån phaát triïín chuã yïëu cuãa chuã nghôa xaä höåi
khoa hoåc. Chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc phaát triïín qua ba giai àoaån chuã yïëu sau
àêy: - Giai àoaån Maác - Ùngghen (tûâ giûäa nhûäng nùm 40 àïën 1894): + Hai öng àaä
àùåt nïìn moáng vaâ phaát triïín nhûäng nguyïn lyá cú baãn cuãa chuã nghôa xaä höåi
khoa hoåc: lyá luêån vïì sûá mïånh lõch sûã cuãa giai cêëp vö saãn, vïì vïì caách maång
xaä höåi chuã nghôa, vïì chuyïn chñnh vö saãn, vïì caác giai àoaån cuãa hònh thaái kinh
tïë - xaä höåi cöång saãn chuã nghôa, vïì vêën àïì dên töåc, tön giaáo...Nhúâ cöng lao
cuãa hai öng, chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc àaä xêm nhêåp vaâo phong traâo cöng
nhên, àûa àïën sûå ra àúâi cuãa Quöëc tïë I (1864 - 1876), Quöëc tïë II (1889 - 1914),
caác àaãng cöång saãn vaâ cöng nhên úã caác nûúác tû baãn chuã nghôa - haåt nhên
laänh àaåo phong traâo caách maång úã caác nûúác vaâ phong traâo caách maång
quöëc tïë. - Giai àoaån Lïnin (1894 - 1924): Thúâi kyâ naây, chuã nghôa tû baãn àaä
phaát triïín sang giai àoaån àïë quöëc chuã nghôa. + Lïnin, möåt mùåt, àêëu tranh khöng
khoan nhûúång chöëng laåi moåi chuã nghôa cú höåi vaâ xeát laåi, mùåt khaác, phaát
triïín nhiïìu luêån àiïím cuãa Maác trong àiïìu kiïån lõch sûã múái. Àoá laâ lyá luêån vïì
caách maång xaä höåi chuã nghôa trong thúâi àaåi àïë quöëc chuã nghôa, vïì caách
maång khöng ngûâng, nhûäng vêën àïì vïì chiïën lûúåc, saách lûúåc caách maång cuãa
phong traâo cöång saãn vaâ cöng nhên quöëc tïë. + Sau Caách maång Thaáng Mûúâi,
Lïnin phaát triïín lyá luêån vïì thúâi kyâ quaá àöå, nhûäng nguyïn lyá vïì caãi taåo vaâ xêy
dûång chuã nghôa xaä höåi, hoåc thuyïët vïì xêy dûång àaãng kiïíu múái, lyá luêån vïì
nhaâ nûúác xaä höåi chuã nghôa vaâ dên chuã xaä höåi chuã nghôa. Cöëng hiïën cuãa
Lïnin trong viïåc phaát triïín lyá luêån cuäng nhû biïën
14
noá thaânh hiïån thûåc àûúåc thûâa nhêån nhû möåt bûúác phaát triïín múái cuãa chuã
nghôa xaä höåi khoa hoåc. - Giai àoaån tûâ sau khi Lïnin mêët cho àïën nay: + Trong giai
àoaån naây, caác àaãng cöång saãn vaâ cöng nhên, phong traâo caách maång cuãa giai
cêëp cöng nhên úã caác nûúác tû baãn chuã nghôa vaâ phong traâo giaãi phoáng dên
töåc àaä phaát triïín röång raäi, chuã nghôa xaä höåi àaä vûúåt ra khoãi phaåm vi möåt
nûúác vaâ trúã thaânh hiïån thûåc úã chêu Êu, AÁ, Phi vaâ Myä Latinh. Lyá luêån chuã
nghôa xaä höåi khoa hoåc tiïëp tuåc àûúåc böí sung, phaát triïín vaâ vêån duång vaâo
àiïìu kiïån cuå thïí tûâng nûúác trong quaá trònh àêëu tranh caách maång vaâ xêy dûång
chuã nghôa xaä höåi. + Nhûng, do bïånh chuã quan duy yá chñ, khöng biïët kïë thûâa
nhûäng thaânh tûåu tiïën böå maâ nhên loaåi àaä taåo ra trong thúâi àaåi tû baãn khöng
tön troång quy luêåt khaách quan, muöën àöët chaáy giai àoaån phaát triïín, nïn viïåc cuå
thïí hoaá vaâ àûa lyá luêån cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc vaâo cuöåc söëng
khöng phaãn aánh àuáng nhûäng tû tûúãng cuãa Maác, Ùngghen vaâ Lïnin. Vò vêåy àaä
taåo nïn nhûäng mö hònh chuã nghôa xaä höåi hiïån thûåc mang nùång tñnh quan liïu,
bao cêëp, têåp trung cûáng nhùæc keáo daâi nhiïìu nùm. Àöìng thúâi lyá luêån chuã
nghôa xaä höåi khoa hoåc cuäng khöng àûúåc phaát triïín kõp vúái sûå thay àöíi nhanh
choáng vaâ ngaây caâng phûác taåp cuãa tònh hònh thïë giúái vaâ sûå phaát triïën cuãa
thúâi àaåi. Àoá chñnh laâ nguyïn nhên sêu xa dêîn àïën sûå khuãng hoaãng, keáo daâi
àïí cuöëi cuâng dêîn àïën sûå suåp àöí úã möåt söë nûúác xaä höåi chuã nghôa nhû Liïn
Xö nhûäng nûúác xaä höåi chuã nghôa úã Àöng ÊU trong nhûäng nùm 80 thïë kyã XX.
Ngaây nay trong giai àoaån caách maång thïë giúái taåm thúâi úã thúâi kyâ thoaái traâo,
chuã nghôa xaä höåi àang àûáng trûúác nhûäng khoá khùn, thûã thaách gay gùæt, tònh
hònh àoá àoâi hoãi caác àaãng cöång saãn vaâ giai cêëp cöng nhên möîi nûúác phaãi
tûå àöíi múái, khöng ngûâng nêng cao trònh àöå lyá luêån, nùæm vûäng phûúng phaáp
luêån vaâ vêån duång saáng taåo
15
nhûäng luêån àiïím cú baãn cuãa chuã nghôa Maác-lïnin vaâo thûåc tiïîn àïí giaãi quyïët
nhûäng nhiïåm vuå àang àùåt ra cuãa caách maång nûúác mònh. 4. Àêu laâ àöëi tûúång
vaâ phûúng phaáp nghiïn cûáu cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc? a) Chuã nghôa
Maác-lïnin bao göìm ba böå phêån húåp thaânh: triïët hoåc Maác - Lïnin, kinh tïë chñnh
trõ Maác-Lïnin vaâ chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. Triïët hoåc vaâ kinh tïë chñnh trõ
hoåc laâ cú súã lyá luêån cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc, coân chuã nghôa xaä
höåi khoa hoåc laâ sûå phaát triïín têët yïëu, húåp lögñc cuãa hai böå phêån trïn. + Àiïím
chuã yïëu nhêët cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc laâ laâm saáng roä vai troâ lõch
sûã cuãa giai cêëp cöng nhên. + Vïì tñnh thöëng nhêët cuãa ba böå phêån cêëu thaânh
cuãa chuã nghôa Maác-Lïnin: tñnh thöëng nhêët thïí hiïån úã haåt nhên cuãa chuã nghôa
MaácLïnin laâ pheáp biïån chûáng duy vêåt, úã tñnh thöëng nhêët vïì muåc àñch àïìu
nhùçm luêån chûáng toaân diïån cho vai troâ lõch sûã cuãa giai cêëp cöng nhên. + Caác
böå phêån coá tñnh àöåc lêåp tûúng àöëi, möîi böå phêån coá àöëi tûúång nghiïn cûáu,
phûúng phaáp nghiïn cûáu caác phaåm truâ, quy luêåt riïng cuãa mònh. b) Àöëi tûúång
nghiïn cûáu cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. - Phên biïåt àöëi tûúång nghiïn cûáu
cuãa mön chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc vúái nhûäng mön khoa hoåc khaác. + Chuã
nghôa duy vêåt lõch sûã nghiïn cûáu nhûäng quy luêåt chung cuãa xaä höåi loaâi ngûúâi
vaâ nhûäng biïíu hiïån cuãa chuáng úã nhûäng hònh thaái kinh tïë - xaä höåi khaác nhau.
Coân chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc chó têåp trung nghiïn cûáu nhûäng quy luêåt chñnh
trõ - xaä höåi cuãa riïng hònh thaái - kinh tïë cöång saãn chuã nghôa. + Kinh tïë chñnh trõ
hoåc Maác - Lïnin vaâ chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc àïìu nghiïn cûáu quaá trònh phaát
sinh, hònh thaânh vaâ phaát triïín cuãa hònh thaái kinh tïë - xaä höåi cöång saãn chuã
nghôa, nhûng kinh tïë chñnh trõ hoåc nghiïn cûáu nhûäng quy luêåt kinh tïë, coân chuã
nghôa xaä höåi
16
khoa hoåc nghiïn cûáu nhûäng quy luêåt chñnh trõ - xaä höåi. + Caác khoa hoåc chuyïn
ngaânh khaác nghiïn cûáu nhûäng mùåt riïng leã cuãa hònh thaái kinh tïë - xaä höåi
cöång saãn chuã nghôa, coân chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc nghiïn cûáu nhûäng quy
luêåt chñnh trõ - xaä höåi mang tñnh töíng quaát, do vêåy noá laâ cú súã phûúng phaáp
luêån cho caác khoa hoåc chuyïn ngaânh. - Àöëi tûúång nghiïn cûáu cuãa chuã nghôa
xaä höåi khoa hoåc laâ nhûäng quy luêåt vaâ tñnh quy luêåt cuãa cuöåc àêëu tranh giai
cêëp cuãa giai cêëp cöng nhên nhùçm giaânh chñnh quyïìn vaâ xêy dûång chuã nghôa
xaä höåi, laâ nhûäng quy luêåt chñnh trõ - xaä höåi cuãa quaá trònh phaát sinh, hònh
thaânh vaâ phaát triïín cuãa hònh thaái kinh tïë - xaä höåi cöång saãn chuã nghôa. c)
Phûúng phaáp nghiïn cûáu cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. + Triïët hoåc Maác -
Lïnin laâ cú súã phûúng phaáp luêån cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. + Phûúng
phaáp töíng húåp: sûå luêån chûáng toaân diïån vïì triïët hoåc, kinh tïë hoåc vaâ chñnh
trõ hoåc nhùçm laâm saáng toã vai troâ lõch sûã cuãa cêëp cöng nhên; tûâ nhûäng hiïån
tûúång, quaá trònh... àûúåc töíng húåp laåi vaâ khaái quaát thaânh lyá luêån. + Kïët húåp
lögñc vaâ lõch sûã, sûã duång röång raäi caác phûúng phaáp xaä höåi hoåc. 5. Àêu laâ
cú súã khaách quan quy àõnh sûá mïånh lõch sûã cuãa giai cêëp cöng nhên? Liïn hïå
vúái giai cêëp cöng nhên Viïåt Nam? a) Giai cêëp cöng nhên trong chuã nghôa tû baãn
laâ giai cêëp cú baãn àöëi lêåp vúái giai cêëp tû saãn; hoå khöng coá tû liïåu saãn xuêët,
phaãi baán sûác lao àöång cho nhaâ tû baãn àïí kiïëm söëng; hoå àaåi diïån cho lûåc
lûúång saãn xuêët tiïn tiïën cuãa xaä höåi. - Khi nghiïn cûáu xaä höåi tû baãn C.Maác vaâ
Ph.Ùngghen àaä vaåch roä mêu thuêîn cú baãn cuãa xaä höåi tû baãn gùæn liïìn vúái
phûúng thûác saãn xuêët tû baãn chuã nghôa. Mêu thuêîn têët yïëu dêîn àïën caách
maång xaä höåi
17
chuã nghôa, thiïët lêåp phûúng thûác saãn xuêët cöång saãn chuã nghôa. ÚÃ àêy giai
cêëp cöng nhên laâ ngûúâi thûåc hiïån sûá mïånh lõch sûã êëy. Sûá mïånh àoá laâ lêåt
àöí giai cêëp tû saãn, thuã tiïu chïë àöå tû baãn chuã nghôa, xoaá boã chïë àöå ngûúâi
boác löåt ngûúâi, xêy dûång xaä höåi cöång saãn chuã nghôa trïn phaåm vi möåt nûúác
cuäng nhû trïn phaåm vi toaân thïë giúái. - Àïí hoaân thaânh sûá mïånh lõch sûã êëy, giai
cêëp cöng nhên phaãi tiïën haânh caách maång thöng qua caác giai àoaån sau: + Giai
cêëp cöng nhên phaãi tûå töí chûác ra chñnh àaãng cuãa mònh, lêåt àöí sûå thöëng trõ
cuãa giai cêëp tû saãn, giaânh lêëy chñnh quyïìn, thiïët lêåp chuyïn chñnh vö saãn. +
Tiïën haânh cöng cuöåc caãi taåo xaä höåi cuä vaâ xêy dûång xaä höåi múái theo
nhûäng nguyïn tùæc cuãa chuã nghôa xaä höåi vaâ chuã nghôa cöång saãn. b) Vò sao
giai cêëp cöng nhên hiïån àaåi coá thïí thûåc hiïån sûá mïånh lõch sûã êëy? - Giai cêëp
cöng nhên hiïån àaåi coá thïí thûåc hiïån thùæng lúåi sûá mïånh lõch sûã êëy cuãa mònh
laâ do àõa võ kinh tïë - xaä höåi cuãa noá quy àõnh. + Sûå phaát triïín cuãa phûúng thûác
saãn xuêët tû baãn chuã nghôa laâm xuêët hiïån àöåi nguä giai cêëp cöng nhên, hoå àaåi
diïån cho lûåc lûúång saãn xuêët tiïn tiïën cuãa xaä höåi vaâ laâ nhên töë quyïët àõnh
trong viïåc thuã tiïu quan hïå saãn xuêët tû baãn chuã nghôa. + Trong xaä höåi tû baãn
chuã nghôa, giai cêëp cöng nhên khöng coá tû liïåu saãn xuêët, hoå phaãi baán sûác lao
àöång, bõ boác löåt nùång nïì, nhûng hoå laâ lûåc lûúång xaä höåi ngaây caâng lúán
maånh vïì söë lûúång vaâ chêët lûúång. Hoå laâ àiïìu kiïån töìn taåi cuãa giai cêëp tû
saãn vaâ xaä höåi tû baãn. + Giai cêëp cöng nhên coá lúåi ñch cú baãn nhêët trñ vúái lúåi
ñch cuãa toaân thïí nhên dên lao àöång nïn coá thïí thu huát àûúåc àöng àaão quêìn
chuáng nhên dên trong quaá trònh thûåc hiïån sûá mïånh lõch sûã cuãa mònh. - Àõa võ
kinh tïë - xaä höåi cuãa giai cêëp cöng nhên quy àõnh möåt caách khaách quan nhûäng
àùåc àiïím nöíi bêåt cuãa giai cêëp cöng nhên hiïån àaåi.
18
Nhûäng àùåc àiïím àoá laâ: + Giai cêëp cöng nhên hiïån àaåi laâ giai cêëp tiïn tiïën nhêët
+ Laâ giai cêëp coá tinh thêìn triïåt àïí caách maång + Laâ giai cêëp coá tñnh töí chûác
vaâ kyã luêåt cao + Laâ giai cêëp coá baãn chêët quöëc tïë. c) Liïn hïå vúái giai cêëp
cöng nhên Viïåt Nam - Giai cêëp cöng nhên Viïåt Nam tuy múái ra àúâi, coân non treã,
nhûng àaä súám trúã thaânh lûåc lûúång chñnh trõ - xaä höåi àöåc lêåp, thöëng nhêët vïì
tû tûúãng vaâ töí chûác, do àoá, súám giaânh àûúåc võ trñ laänh àaåo trong phong traâo
àêëu tranh caách maång cuãa toaân dên töåc. Giai cêëp cöng nhên Viïåt Nam coá àûúåc
vai troâ nhû vêåy laâ do hoå àaä coá nhûäng àùåc àiïím cuãa giai cêëp cöng nhên quöëc
tïë, ngoaâi ra, hoå coân mang nhûäng àùåc àiïím riïng nhû giai cêëp cöng nhên Viïåt Nam
kïë thûâa àûúåc truyïìn thöëng yïu nûúác; súám töí chûác ra chñnh àaãng cuãa mònh;
gùæn boá mêåt thiïët vúái giai cêëp nöng dên vaâ têìng lúáp trñ thûác, hònh thaânh khöëi
liïn minh vûäng chùæc giûäa giai cêëp cöng nhên vúái giai cêëp nöng dên vaâ têìng lúáp
trñ thûác: giai cêëp cöng nhên Viïåt Nam gùæn boá mêåt thiïët vúái cuöåc àêëu tranh
cuãa giai cêëp cöng nhên quöëc tïë vaâ àaä nhêån àûúåc sûå giuáp àúä moåi mùåt cuãa
giai cêëp cöng nhên quöëc tïë. Qua khaão nghiïåm têët caã caác phong traâo yïu nûúác
àaä diïîn ra vaâo cuöëi thïë kyã 19 vaâ àêìu thïë kyã 20 úã Viïåt Nam, chuáng ta coá thïí
ruát ra kïët luêån; chó coá àûúâng löëi cûáu nûúác theo lêåp trûúâng cuãa giai cêëp cöng
nhên dûúái sûå laänh àaåo cuãa Àaãng cöång saãn Viïåt Nam múái àûa cuöåc àêëu
tranh giaãi phoáng dên töåc khoãi aách aáp bûác boác löåt thuöåc àõa cuãa thûåc dên
Phaáp àïën thaânh cöng. - Giai cêëp cöng nhên Viïåt Nam tûâ khi ra àúâi, nhêët laâ tûâ
khi coá chñnh àaãng cuãa mònh àaä trúã thaânh lûåc lûúång chñnh trõ tiïn phong ài àêìu
trong cuöåc àêëu tranh giaânh àöåc lêåp dên töåc vaâ xêy dûång chuã nghôa xaä höåi.
Trong giai àoaån caách maång hiïån nay, giai cêëp cöng nhên àaä vaâ àang vûún lïn àïí
àaáp ûáng nhûäng yïu cêìu cuãa sûå nghiïåp
19
àöíi múái theo con àûúâng xaä höåi chuã nghôa, trûúác hïët, phaãi tûâng bûúác phaát
triïín caã söë lûúång vaâ chêët lûúång, khùæc phuåc nhûäng haån chïë do àiïìu kiïån vaâ
hoaân caãnh lõch sûã àïí laåi nhû keám phaát triïín vïì kinh tïë, trònh àöå chûa cao vïì vùn
hoaá, khoa hoåc, kyä thuêåt; taác phong, têåp quaán, thoái quen, têm lyá coân chõu
aãnh hûúãng khaá nùång cuãa ngûúâi saãn xuêët nhoã. 6. Vò sao noái Àaãng cöång
saãn laâ nhên töë baão àaãm cho giai cêëp cöng nhên thûåc hiïån thùæng lúåi sûá mïånh
lõch sûã cuãa mònh? a) Quy luêåt ra àúâi cuãa Àaãng cöång saãn? - Àaãng cöång saãn
laâ saãn phêím cuãa sûå kïët húåp chuã nghôa Maác vúái phong traâo cöng nhên. + Tûâ
khi hònh thaânh, giai cêëp cöng nhên àaä tiïën haânh cuöåc àêëu tranh quyïët liïåt
chöëng laåi giai cêëp tû saãn, nhûng luác àêìu cuöåc àêëu tranh êëy cuäng traãi qua
nhûäng töín thêët hoùåc chûa àaåt àûúåc muåc àñch àïì ra cuãa giai cêëp cöng nhên.
Möåt trong nhûäng nguyïn nhên cuãa nhûäng thêët baåi àoá laâ khöng coá möåt hoåc
thuyïët caách maång dêîn àûúâng. + Chuã nghôa Maác ra àúâi àaä àaáp ûáng àûúåc yïu
cêìu vaâ nguyïån voång cuãa cuöåc àêëu tranh êëy, vò vêåy noá àûúåc giai cêëp cöng
nhên tiïëp thu vaâ nhanh choáng trúã thaânh hïå tû tûúãng vaâ vuä khñ lyá luêån cuãa
giai cêëp cöng nhên, àaãm baão cho cuöåc àêëu tranh cuãa giai cêëp cöng nhên phaát
triïín nhaãy voåt vïì chêët. Sûå kïët húåp chuã nghôa Maác vúái phong traâo cöng nhên
dêîn àïën sûå ra àúâi cuãa àaãng cöång saãn - chñnh àaãng caách maång cuãa giai
cêëp cöng nhên. - ÚÃ nûúác ta, sûå ra àúâi cuãa Àaãng cöång saãn laâ saãn phêím cuãa
sûå kïët húåp giûäa chuã nghôa Maác - Lïnin vúái phong traâo cöng nhên vaâ phong
traâo yïu nûúác Viïåt Nam. b) Àaãng Cöång saãn - nhên töë àaãm baão cho giai cêëp
cöng nhên thûåc hiïån thùæng lúåi sûá mïånh lõch sûã cuãa mònh.
20
- Chñnh àaãng cuãa giai cêëp cöng nhên laâ töí chûác vaâ laâ töí chûác cao nhêët cuãa
giai cêëp cöng nhên, laâ àöåi tiïìn phong cuãa giai cêëp cöng nhên. Àaãng lêëy chuã
nghôa Maác - Lïnin laâm nïìn taãng tû tûúãng, kim chó nam cho haânh àöång cuãa mònh.
Khùèng àõnh baãn chêët giai cêëp cöng nhên cuãa àaãng khöng coá nghôa laâ taách
rúâi àaãng, giai cêëp vúái caác têìng lúáp nhên dên lao àöång, vúái toaân thïí dên töåc.
Àaãng cöång saãn laâ böå tham mûu chiïën àêëu cuãa giai cêëp cöng nhên, àaãng àaåi
biïíu trung thaânh cho lúåi ñch cuãa giai cêëp cöng nhên, cuãa nhên dên lao àöång vaâ
cuãa caã dên töåc. - Àaãng giûä vai troâ tiïn phong trong chñnh trõ cuäng nhû trong lyá
luêån vaâ trong haânh àöång, coá nhiïåm vuå àïì ra muåc tiïu, phûúng hûúáng, àûúâng
löëi àuáng àùæn phuâ húåp vúái yïu cêìu phaát triïín khaách quan cuãa àêët nûúác vaâ
phêën àêëu, hy sinh cho muåc tiïu àoá. Àöìng thúâi, Àaãng coá vai troâ giaáo duåc, töí
chûác, laänh àaåo giai cêëp, toaân dên töåc àêëu tranh cho sûå nghiïåp giaãi phoáng giai
cêëp, giaãi phoáng dên töåc, xêy dûång xaä höåi múái. Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam laâ
àöåi tiïn phong chñnh trõ cuãa giai cêëp cöng nhên Viïåt Nam, àaåi biïíu trung thaânh lúåi
ñch cuãa giai cêëp cöng nhên, nhên dên lao àöång vaâ caã dên töåc. Àaãng lêëy chuã
nghôa Maác Lïnin vaâ tû tûúãng Höì Chñ Minh laâm nïìn taãng tû tûúãng, kim chó nam
cho haânh àöång, lêëy têåp trung dên chuã laâm nguyïn tùæc töí chûác cú baãn cuãa
Àaãng, lêëy phï bònh vaâ tûå phï bònh laâm quy luêåt phaát triïín cuãa Àaãng. Ngay tûâ
khi ra àúâi, Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam àaä thûåc hiïån vai troâ laänh àaåo vúái tinh
thêìn traách nhiïåm cao trûúác giai cêëp vaâ dên töåc. Àaãng àaä laänh àaåo nhên dên ta
hoaân thaânh cuöåc caách maång dên töåc dên chuã nhên dên, àûa caã nûúác quaá àöå
lïn chuã nghôa xaä höåi. Ngaây nay, Àaãng àang laänh àaåo nhên dên ta tûâng bûúác
thûåc hiïån thùæng lúåi cöng cuöåc àöíi múái, ài theo cûúng lônh do Àaãng vaåch ra, xêy
dûång àêët nûúác ta trúã thaânh möåt nûúác xaä höåi chuã nghôa phöìn
21
vinh. 7. Taåi sao noái caách maång xaä höåi chuã nghôa laâ con àûúâng têët yïëu cuãa
quaá trònh thûåc hiïån sûá mïånh lõch sûã cuãa giai cêëp cöng nhên? - Caách maång
xaä höåi chuã nghôa laâ sûå caãi biïën xaä höåi möåt caách cùn baãn, àaánh dêëu
bûúác chuyïín tûâ chuã nghôa tû baãn lïn chuã nghôa xaä höåi, laâ con àûúâng phaát
triïín têët yïëu cuãa quaá trònh thûåc hiïån sûá mïånh lõch sûã cuãa giai cêëp cöng nhên.
- Caách maång xaä höåi chuã nghôa laâ möåt têët yïëu khaách quan bùæt nguöìn tûâ
sûå vêån àöång cuãa nhûäng mêu thuêîn cú baãn trong phûúng thûác saãn xuêët tû baãn
chuã nghôa, trong xaä höåi tû baãn chuã nghôa. Mêu thuêîn cú baãn cuãa phûúng thûác
saãn xuêët tû baãn chuã nghôa laâ mêu thuêîn giûäa lûåc lûúång saãn xuêët mang tñnh
chêët xaä höåi hoaá cao vúái quan hïå saãn xuêët mang tñnh chêët tû nhên tû baãn chuã
nghôa vïì tû liïåu saãn xuêët kòm haäm sûå phaát triïín cuãa noá. Àêy laâ mêu thuêîn
khöng thïí àiïìu hoaâ. Lûåc lûúång saãn xuêët caâng phaát triïín thò tñnh chêët xaä höåi
hoaá cuãa noá ngaây caâng cao vaâ do àoá caâng mêu thuêîn gay gùæt vúái quan hïå
saãn xuêët tû baãn chuã nghôa. Chñnh tñnh chêët xaä höåi hoaá ngaây caâng cao cuãa
lûåc lûúång saãn xuêët àoâi hoãi phaãi xoaá boã súã hûäu tû nhên tû baãn chuã nghôa,
thiïët lêåp súã hûäu cöng cöång vïì tû liïåu saãn xuêët dûúái nhiïìu hònh thûác vaâ bûúác
ài àïí taåo àõa baân cho lûåc lûúång saãn xuêët tiïëp tuåc phaát triïín tûâng bûúác tûâ
thêëp àïën cao. - Mêu thuêîn cú baãn trong phûúng thûác saãn xuêët tû baãn chuã nghôa
biïíu hiïån ra vïì mùåt xaä höåi laâ mêu thuêîn giûäa giai cêëp tû saãn vaâ giai cêëp vö
saãn. Àêy laâ mêu thuêîn àöëi khaáng khöng thïí àiïìu hoaâ, vò giai cêëp vö saãn laâ lûåc
lûúång saãn xuêët chuã yïëu cuãa xaä höåi tû baãn, saãn xuêët ra phêìn lúán cuãa caãi
vêåt chêët cho xaä höåi, nhûng laåi bõ giai cêëp tû saãn boác löåt vaâ tûúác mêët quyïìn
sûã duång vaâ kiïím soaát viïåc sûã duång nguöìn cuãa caãi do chñnh hoå laâm ra. Sûå
vêån àöång cuãa nhûäng mêu thuêîn cú baãn trong phûúng thûác saãn xuêët tû baãn
chuã nghôa vaâ xaä höåi tû baãn chuã nghôa àïën möåt luác
22
naâo àoá têët yïëu seä nöí ra caách maång xaä höåi chuã nghôa, maâ giai cêëp cöng
nhên, do àõa võ kinh tïë - xaä höåi cuãa mònh, seä laâ àöång lûåc chñnh vaâ laâ ngûúâi
laänh àaåo cuöåc caách maång àoá. - Hiïån nay, chuã nghôa tû baãn coân coá tiïìm nùng
phaát triïín kinh tïë nhúâ ûáng duång nhûäng thaânh tûåu múái cuãa khoa hoåc vaâ cöng
nghïå, caãi tiïën phûúng phaáp quaãn lyá, thay àöíi cú cêëu saãn xuêët, àiïìu chónh caác
hònh thûác súã hûäu vaâ chñnh saách xaä höåi. Song, nhûäng mêu thuêîn cú baãn cuãa
noá vêîn töìn taåi vaâ ngaây caâng trúã nïn gay gùæt. Sûå phaát triïín cuãa nhûäng mêu
thuêîn àoá têët seä àïën luác chñn muöìi vaâ chó coá thïí giaãi quyïët àûúåc noá bùçng
möåt cuöåc caách maång xaä höåi àûúåc chñnh chuã nghôa tû baãn chuêín bõ möåt
caách húåp quy luêåt. - Tuy nhiïn, caách maång xaä höåi chuã nghôa khöng thïí diïîn ra
möåt caách tûå phaát, noá laâ kïët quaã cuãa quaá trònh àêëu tranh lêu daâi, gian khöí
cuãa giai cêëp vö saãn vaâ nhên dên lao àöång chöëng laåi sûå thöëng trõ cuãa giai
cêëp tû saãn. Noá chó coá thïí nöí ra vaâ giaânh thùæng lúåi khi coá àuã tònh thïë, thúâi
cú vaâ àiïìu kiïån chñn muöìi cuãa caách maång. Giai cêëp cöng nhên khöng thïí thûåc
hiïån àûúåc sûá mïånh lõch sûã cuãa mònh bùçng con àûúâng caãi lûúng. - ÚÃ nhûäng
nûúác chûa qua chïë àöå tû baãn chuã nghôa thò quaá trònh thûåc hiïån sûá mïånh lõch
sûã cuãa giai cêëp cöng nhên àûúåc diïîn ra qua hai giai àoaån: giai àoaån caách maång
dên töåc dên chuã vaâ giai àoaån caách maång xaä höåi chuã nghôa theo lyá luêån
caách maång khöng ngûâng cuãa chuã nghôa Maác - Lïnin, trong àoá cuöåc caách
maång trûúác laâ tiïìn àïì vaâ àiïìu kiïån cho cuöåc caách maång sau vaâ giûäa hai cuöåc
caách maång êëy khöng hïì coá bûác tûúâng naâo ngùn caách caã. 8. Caách maång xaä
höåi chuã nghôa coá nhûäng àùåc àiïím gò? Caách maång xaä höåi chuã nghôa coá
nhûäng àùåc àiïím nöíi bêåt khaác hùèn caác cuöåc caách maång xaä höåi àaä tûâng
diïîn ra trong lõch sûã. Thûá nhêët, caác cuöåc caách maång xaä höåi trûúác àêy chó
dêîn àïën viïåc
23
thay thïë chïë àöå tû hûäu naây bùçng chïë àöå tû hûäu khaác, hònh thûác aáp bûác,
boác löåt naây bùçng hònh thûác aáp bûác, boác löåt khaác. Traái laåi, caách maång xaä
höåi chuã nghôa do chöî coá muåc tiïu cuöëi cuâng laâ xoaá boã chïë àöå tû hûäu, xaác
lêåp chïë àöå cöng hûäu vïì tû liïåu saãn xuêët chuã yïëu chêëm dûát moåi hònh thûác
boác löåt, moåi chïë àöå boác löåt ngûúâi, giaãi phoáng con ngûúâi khoãi tònh traång
phên chia giai cêëp vaâ aáp bûác, boác löåt giai cêëp. Vò vêåy, noá cuäng laâ cuöåc
caách maång sêu sùæc nhêët trong lõch sûã xaä höåi loaâi ngûúâi. + Thûá hai, caách
maång xaä höåi chuã nghôa laâ cuöåc caách maång nhên dên sêu sùæc nhêët trong lõch
sûã. Caác cuöåc caách maång xaä höåi trûúác àêy mûu lúåi chuã yïëu cho möåt thiïíu
söë, vaâ sau khi giaânh àûúåc chñnh quyïìn, giai cêëp boác löåt thöëng trõ lêåp tûác
phaãn böåi laåi nhên dên. Caách maång xaä höåi chuã nghôa mûu lúåi cho àaåi àa söë
nhên dên lao àöång, löi cuöën àa söë nhên dên tham gia vaâ ài cuâng nhên dên cho àïën
khi giaãi phoáng lao àöång vaâ giaãi phoáng nhên loaåi möåt caách triïåt àïí. Àiïìu àoá
coá thïí thûåc hiïån àûúåc do lúåi ñch cuãa giai cêëp cöng nhên - giai cêëp laänh àaåo
caách maång - vïì cú baãn thöëng nhêët vúái lúåi ñch cuãa àa söë nhên dên lao àöång. +
Thûá ba, caách maång xaä höåi chuã nghôa laâ cuöåc caách maång gay go, phûác taåp
vaâ lêu daâi, phaãi traãi qua nhiïìu giai àoaån múái àaåt àûúåc muåc àñch cuöëi cuâng
cuãa noá laâ chuã nghôa cöång saãn. Coân caác cuöåc caách maång xaä höåi trûúác
àêy, vïì cú baãn, hoaân thaânh sau khi giaânh àûúåc chñnh quyïìn vò phûúng thûác saãn
xuêët múái (cuäng dûåa trïn chïë àöå tû hûäu) àaä hònh thaânh khaá vûäng chùæc trong
loâng xaä höåi cuä. 9. Lyá luêån caách maång khöng ngûâng cuãa chuã nghôa Maác -
Lïnin coá nöåi dung gò? Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam àaä vêån duång lyá luêån àoá
vaâo quaá trònh caách maång nûúác ta nhû thïë naâo? a) Nöåi dung lyá luêån caách
maång khöng ngûâng cuãa chuã nghôa Maác - Lïnin. - Tû tûúãng caách maång khöng
ngûâng cuãa C. Maác vaâ Ph. Ùngghen:
24
+ Xuêët phaát tûâ muåc tiïu caách maång cuãa giai cêëp cöng nhên laâ xoaá boã giai
cêëp, C. Maác vaâ Ph. Ùngghen chó ra rùçng, àoá laâ quaá trònh àêëu tranh giai cêëp
quyïët liïåt traãi qua nhiïìu giai àoaån, möîi giai àoaån coá yïu cêìu vaâ nöåi dung cuå thïí,
sau möîi giai àoaån, tuyâ theo àiïìu kiïån vaâ khaã nùng cuãa mònh thûåc hiïån nhûäng
nhiïåm vuå cuãa giai àoaån kïë tiïëp. + Tû tûúãng caách maång khöng ngûâng cuãa C.
Maác vaâ Ph. Ùngghen, möåt mùåt, thïí hiïån tñnh giai àoaån vaâ tñnh liïn tuåc cuãa
quaá trònh caách maång cuãa giai cêëp cöng nhên. Trûúác hïët, àoá laâ viïåc giai cêëp
cöng nhên vúái tñnh caách laâ lûåc lûúång chñnh trõ àöåc lêåp tham gia vaâo cuöåc
caách maång dên chuã tû saãn, sau àoá, tiïën haânh àêëu tranh chöëng laåi giai cêëp tû
saãn, thûåc hiïån nhiïåm vuå cuãa cuöåc caách maång xaä höåi chuã nghôa; mùåt
khaác, tû tûúãng caách maång khöng ngûâng coân thïí hiïån úã chöî, cuöåc caách maång
cuãa giai cêëp cöng nhên phaãi phaát triïín cho túái khi "sûå liïn hiïåp cuãa nhûäng
ngûúâi vö saãn khöng nhûäng úã trong möåt nûúác maâ caã úã trong têët caã caác
nûúác chiïëm àõa võ thöëng trõ trïn thïë giúái" (C. Maác). + C. Maác coân nïu àiïìu kiïån
àïí thûåc hiïån caách maång khöng ngûâng laâ phaãi kïët húåp chùåt cheä phong traâo
vö saãn vaâ phong traâo nöng dên. - V.I. Lïnin phaát triïín lyá luêån caách maång khöng
ngûâng. + Cuöëi thïë kyã XIX àêìu thïë kyã XX, chuã nghôa tû baãn chuyïín sang giai
àoaån àïë quöëc chuã nghôa, giai cêëp tû saãn àaä trúã thaânh lûåc lûúång kòm haäm
sûå phaát triïín cuãa xaä höåi, giai cêëp cöng nhên trúã thaânh lûåc lûúång chñnh trõ
maånh meä. + Lïnin àaä phaát triïín tû tûúãng caách maång khöng ngûâng cuãa Maác,
Ùngghen vaâ saáng taåo ra lyá luêån caách maång dên chuã tû saãn kiïíu múái. Trong
cuöåc caách maång naây, do tñnh chêët cuãa noá, giai cêëp cöng nhên khöng chó tham
gia vaâo quaá trònh caách maång êëy maâ coân laâ lûåc lûúång laänh àaåo caách
maång tû saãn kiïíu múái. Sau khi caách maång tû saãn kiïíu múái thaânh cöng, giai cêëp
cöng nhên phaãi chuyïín ngay sang thûåc
25
hiïån nhûäng nhiïåm vuå cuãa caách maång xaä höåi chuã nghôa maâ dûát khoaát khöng
"dûâng laåi úã nûãa àûúâng", Lïnin chó roä möëi quan hïå giûäa caách maång dên chuã
tû saãn kiïíu múái vaâ caách maång xaä höåi chuã nghôa. Theo Lïnin, giûäa hai cuöåc
caách maång àoá coá möëi quan hïå chùåt cheä vaâ khöng coá bûác tûúâng naâo ngùn
caách caã, àoá laâ hai giai àoaån, tuy nöåi dung vaâ muåc àñch khaác nhau, cuãa viïåc
thûåc hiïån sûá mïånh lõch sûã cuãa giai cêëp cöng nhên. + Lïnin coân nïu ra caác àiïìu
kiïån àïí thûåc hiïån quaá trònh chuyïín tûâ caách maång dên chuã tû saãn kiïíu múái
sang caách maång xaä höåi chuã nghôa laâ: phaãi thûåc hiïån quyïìn laänh àaåo cuãa
giai cêëp cöng nhên: thûåc hiïån sûå liïn minh chùåt cheä vúái giai cêëp nöng dên: chñnh
quyïìn cöng nöng phaãi chuêín bõ moåi àiïìu kiïån àïí thûåc hiïån nhiïåm vuå cuãa chuyïn
chñnh vö saãn. Trong àoá, Lïnin àùåc biïåt nhêën maånh àiïìu kiïån tiïn quyïët àïí thûåc
hiïån quaá trònh caách maång khöng ngûâng laâ giai cêëp cöng nhên, thöng qua chñnh
àaãng cuãa mònh, phaãi giûä vûäng vai troâ laänh àaåo caách maång. + Lïnin àaä kiïn
quyïët chöëng laåi mûu toan thuã tiïu lyá luêån caách maång khöng ngûâng (nhû tû
tûúãng caách maång thûúâng trûåc cuãa Tröëtxky). Vaâ chñnh tû tûúãng caách maång
khöng ngûâng àaä àûa caách maång Nga àïën thùæng lúåi. b) Sûå vêån duång lyá luêån
caách maång khöng ngûâng cuãa Àaãng ta. - Tûâ khi ra àúâi, trong "Luêån cûúng" nùm
1930. Àaãng ta àaä xaác àõnh caách maång Viïåt Nam phaãi traãi qua hai giai àoaån:
caách maång tû saãn dên quyïìn vaâ tiïën lïn caách maång xaä höåi chuã nghôa. - Khi
nûãa nûúác àûúåc giaãi phoáng (1954), Àaãng ta àaä tiïën haânh caách maång xaä höåi
chuã nghôa úã miïìn Bùæc vaâ thûåc hiïån caách maång dên töåc dên chuã nhên dên úã
miïìn Nam. - Sau khi caã nûúác thöëng nhêët (1975), thûåc hiïån caách maång xaä höåi
chuã nghôa trïn phaåm vi caã nûúác. - Baâi hoåc xuyïn suöët quaá trònh laänh àaåo
caách maång cuãa Àaãng ta
26
laâ: Nùæm vûäng ngoån cúâ àöåc lêåp dên töåc vaâ chuã nghôa xaä höåi, thïí hiïån quy
luêåt vêån àöång cuãa caách maång Viïåt Nam trong thúâi àaåi ngaây nay. 10. Àêu laâ
tñnh têët yïëu cuãa xaä höåi xaä höåi chuã nghôa vaâ nhûäng àùåc trûng cú baãn cuãa
noá? - Sûå phaát triïín cuãa xaä höåi loaâi ngûúâi laâ möåt quaá trònh lõch sûã - tûå
nhiïn. Sûå ra àúâi vaâ töìn taåi cuãa möåt chïë àöå xaä höåi trong möåt giai àoaån lõch
sûã nhêët àõnh laâ do sûå taác àöång cuãa caác quy luêåt khaách quan. Sûå thay thïë
xaä höåi naây bùçng möåt xaä höåi khaác vùn minh vaâ tiïën böå hún cuäng laâ möåt
têët yïëu lõch sûã. - Sûå ra àúâi cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng phaãi laâ möåt hiïån
tûúång tûå phaát, ngêîu nhiïn, maâ coá nguöìn göëc kinh tïë xaä höåi sêu xa cuãa noá.
Àoá laâ mêu thuêîn giûäa lûåc lûúång saãn xuêët xaä höåi hoaá cao vúái quan hïå chiïëm
hûäu tû nhên tû baãn chuã nghôa vïì tû liïåu saãn xuêët. Biïíu hiïån vïì mùåt xaä höåi laâ
mêu thuêîn giûäa giai cêëp cöng nhên vúái giai cêëp tû saãn ngaây caâng phaát triïín.
Cuöåc àêëu tranh cuãa giai cêëp cöng nhên chöëng giai cêëp tû saãn phaát triïín àïën
mûác cao laâ caách maång xaä höåi nöí ra. Chïë àöå xaä höåi múái ra àúâi - àoá laâ chïë
àöå xaä höåi chuã nghôa, möåt xaä höåi vùn minh vaâ tiïën böå hún xaä höåi tû baãn
chuã nghôa. Noá àaáp ûáng àûúåc ûúác mú vaâ nguyïån voång chñnh àaáng cuãa nhên
dên lao àöång, mong muöën xoaá boã moåi aáp bûác, bêët cöng, giaãi phoáng xaä höåi,
giaãi phoáng con ngûúâi. Muöën coá chuã nghôa xaä höåi têët yïëu phaãi traãi qua möåt
thúâi kyâ quaá àöå lêu daâi àïí xêy dûång caã cú súã haå têìng lêîn kiïën truác thûúång
têìng múái maâ troång têm laâ xêy dûång cú súã vêåt chêët - kyä thuêåt cuãa chuã
nghôa xaä höåi. - Chuã nghôa xaä höåi thay thïë chuã nghôa tû baãn coá nhûäng àùåc
trûng cú baãn sau: + Xoaá boã chïë àöå chiïëm hûäu tû nhên vïì tû liïåu saãn xuêët, thiïët
lêåp
27
chïë àöå súã hûäu cöng cöång vïì tû liïåu saãn xuêët chuã yïëu. + Phaát triïín nïìn saãn
xuêët xaä höåi vúái töëc àöå cao, taåo ra nhiïìu cuãa caãi coá thïí thoaã maän nhu cêìu
ngaây caâng tùng cuãa xaä höåi. + Thûåc hiïån nguyïn tùæc laâm theo nùng lûåc,
hûúãng theo lao àöång. + Con ngûúâi àûúåc phaát triïín toaân diïån. + Phaát triïín coá kïë
hoaåch àõnh hûúáng nïìn kinh tïë, vùn hoaá xaä höåi. Chuã nghôa xaä höåi laâ giai
àoaån àêìu cuãa möåt xaä höåi vùn minh. - Vêån duång nhûäng tû tûúãng trïn cuãa chuã
nghôa Maác, Àaãng ta xaác àõnh xaä höåi xaä höåi chuã nghôa maâ nhên dên ta xêy
dûång laâ xaä höåi: + Do nhên dên lao àöång laâm chuã. + Coá möåt nïìn kinh tïë phaát
triïín cao dûåa trïn lûåc lûúång saãn xuêët hiïån àaåi vaâ chïë àöå cöng hûäu vïì tû liïåu
saãn xuêët chuã yïëu. + Coá nïìn vùn hoaá tiïn tiïën, àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc. +
Con ngûúâi àûúåc giaãi phoáng khoãi aáp bûác, boác löåt, bêët cöng, laâm theo nùng
lûåc, hûúãng theo lao àöång, coá cuöåc söëng êëm no, tûå do, haånh phuác, coá àiïìu
kiïån phaát triïín toaân diïån caá nhên. + Caác dên töåc trong nûúác bònh àùèng, àoaân
kïët vaâ giuáp àúä lêîn nhau cuâng tiïën böå. + Coá quan hïå hûäu nghõ vaâ húåp taác
vúái nhên dên têët caã caác nûúác trïn thïë giúái. 11. Àêu laâ tñnh têët yïëu, thûåc chêët
vaâ àùåc àiïím cuãa thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi? a) Quaá àöå lïn chuã
nghôa xaä höåi laâ möåt têët yïëu lõch sûã. Àoá laâ möåt thúâi kyâ caãi biïën caách
maång tûâ xaä höåi noå sang xaä höåi kia; laâ möåt thúâi kyâ "sinh àeã" keáo daâi vaâ
àau àúán. Thúâi kyâ àoá bùæt àêìu tûâ sau khi caách maång vö saãn thaânh cöng, giai
cêëp cöng nhên giaânh àûúåc chñnh quyïìn nhaâ nûúác vaâ kïët thuác khi xêy dûång
xong cú súã vêåt chêët - kyä thuêåt cuãa chuã nghôa xaä höåi.
28
Caác nhaâ saáng lêåp chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc àaä nïu ra hai kiïíu quaá àöå lïn
chuã nghôa xaä höåi: Quaá àöå trûåc tiïëp tûâ chuã nghôa tû baãn lïn chuã nghôa xaä
höåi vaâ quaá àöå giaán tiïëp tûâ nhûäng xaä höåi tiïìn tû baãn chuã nghôa lïn chuã
nghôa xaä höåi. Duâ laâ trûåc tiïëp hay giaán tiïëp àïìu phaãi traãi qua möåt quaá trònh
gay go, phûác taåp vaâ lêu daâi. ÚÃ möîi nûúác do nhûäng àiïìu kiïån lõch sûã, kinh tïë,
xaä höåi khaác nhau maâ àöå daâi, ngùæn cuãa thúâi kyâ quaá àöå coá khaác nhau.
Cêìn phaãi coá möåt thúâi kyâ quaá àöå lêu daâi àïí àöíi múái nïìn saãn xuêët xaä höåi.
Cêìn coá thúâi gian múái thay àöíi cùn baãn trong moåi lônh vûåc cuãa àúâi söëng xaä
höåi vaâ phaãi traãi qua möåt cuöåc àêëu tranh quyïët liïåt múái coá thïí thùæng àûúåc
sûác maånh to lúán cuãa thoái quen quaãn lyá theo kiïíu tiïíu tû saãn vaâ tû saãn. b)
Thûåc chêët cuãa thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi laâ thúâi kyâ àêëu tranh
quyïët liïåt giûäa möåt bïn laâ giai cêëp cöng nhên liïn minh vúái caác têìng lúáp nhên dên
lao àöång khaác (chuã yïëu laâ nöng dên vaâ têìng lúáp trñ thûác) àïí giaânh chñnh
quyïìn, àûa àêët nûúác quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi: vúái möåt bïn laâ caác giai
cêëp boác löåt vaâ caác thïë lûåc phaãn àöång múái bõ àaánh àöí, nhûng chûa hoaân
toaân bõ xoaá boã vïì mùåt giai cêëp àang àûúåc boån àïë quöëc vaâ caác thïë lûåc
phaãn àöång quöëc tïë giuáp àúä. Chuáng àang hy voång giaânh laåi "caái thiïn àûúâng"
àaä mêët. ÚÃ nhûäng nûúác keám phaát triïín, trong thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa
xaä höåi, tñnh chêët quyïët liïåt cuãa cuöåc àêëu tranh giai cêëp coân àûúåc biïíu hiïån
cuå thïí dûúái daång cuöåc àêëu tranh dai dùèng vaâ quyïët liïåt giûäa hai con àûúâng
phaát triïín: con àûúâng phaát triïín lïn chuã nghôa xaä höåi vúái con àûúâng phaát triïín
theo chuã nghôa tû baãn. c) Àùåc àiïím nöíi bêåt cuãa thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa
xaä höåi laâ nhûäng nhên töë cuãa xaä höåi múái vaâ nhûäng taân dû cuãa xaä höåi cuä
töìn taåi àan xen lêîn nhau vaâ àêëu tranh vúái nhau trïn caác lônh vûåc kinh tïë, chñnh
trõ, vùn hoaá, tû tûúãng vaâ phong tuåc têåp quaán.
29
+ Vïì mùåt kinh tïë: laâ nïìn kinh tïë haâng hoaá nhiïìu thaânh phêìn. + Gùæn liïìn vúái
caác thaânh phêìn kinh tïë laâ cú cêëu xaä höåi coân nhiïìu giai cêëp vaâ têìng lúáp xaä
höåi coá lúåi ñch cùn baãn khaác nhau. + Vïì mùåt xaä höåi, coân coá sûå khaác biïåt cú
baãn giûäa thaânh thõ vaâ nöng thön, àöìng bùçng vaâ miïìn nuái, lao àöång trñ oác vaâ
lao àöång chên tay, vêën àïì bònh àùèng vaâ cöng bùçng xaä höåi cêìn phaãi àûúåc xaác
lêåp dêìn dêìn. + Vïì mùåt vùn hoaá, tû tûúãng: bïn caånh nïìn vùn hoaá múái, löëi söëng
múái vûâa xêy dûång, coân töìn taåi nhûäng taân tñch cuãa nïìn vùn hoaá cuä, löëi söëng
cuä, tû tûúãng cuä laåc hêåu, thêåm chñ phaãn àöång, gêy caãn trúã khöng nhoã cho
con àûúâng ài lïn chuã nghôa xaä höåi cuãa caác dên töåc sau khi múái àûúåc giaãi
phoáng. 12. Taåi sao noái quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi úã Viïåt Nam laâ möåt têët
yïëu lõch sûã? a) V.I. Lïnin viïët: têët caã caác dên töåc àïìu seä ài lïn chuã nghôa xaä
höåi, àoá laâ àiïìu khöng traánh khoãi, nhûng caác dên töåc tiïën túái chuã nghôa xaä
höåi khöng phaãi hoaân toaân giöëng nhau. - Chñnh Maác, Ùngghen vaâ Lïnin àïìu cho
rùçng caác nûúác laåc hêåu vïì kinh tïë vêîn coá khaã nùng tiïën thùèng lïn chuã nghôa
xaä höåi maâ khöng phaãi traãi qua chïë àöå tû baãn chuã nghôa. - Lõch sûã thïë giúái
cuäng àaä coá nhiïìu trûúâng húåp boã qua möåt hònh thaái kinh tïë - xaä höåi löîi thúâi
àïí tiïën thùèng lïn hònh thaái kinh tïë - xaä höåi tiïën böå hún. Nhû vêåy, viïåc nûúác ta
tiïën thùèng lïn chuã nghôa xaä höåi boã qua chïë àöå tû baãn chuã nghôa, mùåc duâ laâ
möåt trûúâng húåp àùåc biïåt, vêîn laâ möåt hiïån tûúång phuâ húåp vúái quy luêåt phaát
triïín lõch sûã. b) Thúâi àaåi ngaây nay laâ thúâi àaåi quaá àöå tûâ chuã nghôa tû baãn
lïn chuã nghôa xaä höåi trïn phaåm vi thïë giúái. Viïåt Nam lûåa choån con àûúâng xaä
höåi chuã nghôa laâ phuâ húåp vúái xu thïë tiïën böå cuãa thúâi àaåi.
30
- Thúâi àaåi ngaây nay àùåt ra nhûäng thaách thûác to lúán àöëi vúái caác nûúác laåc
hêåu vïì kinh tïë, àöìng thúâi laåi taåo ra nhûäng cú höåi lúán lao àöëi vúái nhûäng nûúác
vaâ vuâng laänh thöí naây. Àaâi Loan, Xingapo, Höìng Cöng, Haân Quöëc laâ nhûäng thñ
duå vïì sûå phaát triïín nhaãy voåt trong lônh vûåc kinh tïë vaâ cöng nghïå. c) Trong sûå
nghiïåp giaãi phoáng dên töåc, chñnh lõch sûã àaä lûåa choån Àaãng Cöång saãn Viïåt
Nam laâm ngûúâi àaåi diïån cho dên töåc, laänh àaåo caách maång giaãi phoáng dên
töåc; do vêåy, àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa àaä àûúåc thûâa nhêån ngay tûâ cuöåc
caách maång dên töåc dên chuã. - Cuöåc caách maång dên töåc dên chuã nhên dên do
Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam laänh àaåo giaânh àûúåc thùæng lúåi àaä taåo ra nhûäng
tiïìn àïì khaách quan cho sûå quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi. - Baãn thên nhên dên lao
àöång Viïåt Nam àaä coá kinh nghiïåm vaâ hiïíu biïët sêu sùæc vïì chïë àöå thûåc dên tû
baãn vúái nhûäng tïå naån xêëu xa cuãa noá trong viïåc aáp bûác boác löåt quêìn chuáng
vaâ hoå tûâ chöëi con àûúâng tû baãn chuã nghôa, ài theo con àûúâng xaä höåi chuã
nghôa. Nhû vêåy, nûúác ta quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi khöng qua chïë àöå tû baãn
chuã nghôa laâ sûå lûåa choån coá tñnh lõch sûã phuâ húåp vúái lúåi ñch cuãa dên töåc
vaâ nhên dên, phuâ húåp vúái xu thïë phaát triïín tiïën böå cuãa thúâi àaåi. d) Trong tònh
hònh thïë giúái hiïån nay, trong khi àaánh giaá àêìy àuã nhûäng khoá khùn àang gùåp
phaãi, nûúác ta vêîn kiïn trò con àûúâng xaä höåi chuã nghôa vaâ thûåc hiïån cöng cuöåc
àöíi múái toaân diïån sûå nghiïåp xêy dûång àêët nûúác. Àûúâng löëi àöíi múái cuãa Àaåi
höåi VI, Àaåi höåi VII vaâ Àaåi höåi VIII cuãa Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam. Hiïën phaáp
1992 cuãa nûúác ta àaä thïí hiïån sêu sùæc yá chñ àoá cuãa toaân Àaãng, toaân dên
töåc trong sûå nghiïåp phaát triïín àêët nûúác. 13. Haäy trònh baây nhûäng muåc tiïu vaâ
phûúng hûúáng cú baãn cuãa thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi úã Viïåt Nam
laâ gò? - Viïåt Nam tiïën lïn chuã nghôa xaä höåi boã qua chïë àöå tû baãn chuã
31
nghôa, tûâ möåt xaä höåi vöën laâ thuöåc àõa nûãa phong kiïën, lûåc lûúång saãn xuêët
phaát triïín rêët thêëp nïëu khöng àûúåc nhanh choáng khùæc phuåc seä khoá àuöíi kõp
trònh àöå chung thêåm chñ dïî bõ tuåt hêåu. Àêët nûúác traãi qua haâng chuåc nùm
chiïën tranh taân phaá nùång nïì. Nhûäng taân dû cuãa chuã nghôa thûåc dên, phong
kiïën coân nhiïìu. Chuã nghôa xaä höåi thïë giúái àang lêm vaâo cuöåc khuãng hoaãng
nghiïm troång. Trong khi thuác àêíy xêy dûång vaâ phaát triïín kinh tïë theo cú chïë thõ
trûúâng, tùng cûúâng giao lûu vaâ höåi nhêåp vúái kinh tïë khu vûåc vaâ thïë giúái thò laåi
àïì phoâng nguy cú ài chïåch theo con àûúâng tû baãn chuã nghôa vaâ nhûäng tïå naån
tham nhuäng, tha hoaá, biïën chêët gùæn liïìn vúái mùåt traái cuãa cú chïë thõ trûúâng.
Khöng nhûäng thïë caác thïë lûåc thuâ àõch laåi thûúâng xuyïn tòm caách phaá hoaåi
chïë àöå xaä höåi chuã nghôa vaâ nïìn àöåc lêåp cuãa nhên dên ta. Bùçng nhiïìu thuã
àoaån trong àoá coá thuã àoaån diïîn biïën hoaâ bònh. Àoá laâ nhûäng khoá khùn lúán. -
Song, chuáng ta cuäng coá nhûäng thuêån lúåi cú baãn. Chñnh quyïìn nhên dên ngaây
caâng àûúåc cuãng cöë vaâ tùng cûúâng. Chïë àöå chñnh trõ öín àõnh. Dên töåc ta anh
huâng vaâ saáng taåo. Cuöåc caách maång khoa hoåc vaâ cöng nghïå hiïån àaåi cuâng
vúái xu thïë quöëc tïë hoaá àúâi söëng kinh tïë thïë giúái àang taåo ra thúâi cú to lúán cho
dên töåc ta phaát triïín. - Muåc tiïu töíng quaát phaãi àaåt túái khi kïët thuác thúâi kyâ
quaá àöå laâ "xêy dûång xong vïì cú baãn nhûäng cú súã kinh tïë cuãa chuã nghôa xaä
höåi, vúái kiïën truác thûúång têìng vïì chñnh trõ vaâ tû tûúãng, vùn hoaá phuâ húåp,
laâm cho àêët nûúác ta trúã thaânh möåt nûúác xaä höåi chuã nghôa phöìn vinh". - Quaá
àöå lïn chuã nghôa xaä höåi úã nûúác ta laâ quaá trònh lêu daâi, qua nhiïìu chùång
àûúâng. Muåc tiïu cuãa chùång àûúâng àêìu laâ: "Thöng qua àöíi múái toaân diïån, xaä
höåi àaåt túái traång thaái öín àõnh vûäng chùæc, taåo thïë phaát triïín nhanh úã chùång
sau”. Àïí thûåc hiïån muåc tiïu dên giaâu, nûúác maånh, theo con àûúâng xaä höåi chuã
nghôa, àiïìu quan troång nhêët laâ phaãi caãi biïën cùn baãn tònh traång kinh tïë - xaä
höåi keám phaát triïín, chiïën thùæng nhûäng lûåc lûúång
32
caãn trúã viïåc thûåc hiïån muåc tiïu àoá, trûúác hïët laâ caác thïë lûåc thuâ àõch chöëng
àöåc lêåp dên töåc vaâ chuã nghôa xaä höåi. - Phûúng hûúáng cú baãn àïí àaåt túái
muåc tiïu töíng quaát noái trïn laâ: Möåt laâ, xêy dûång nhaâ nûúác phaáp quyïìn xaä
höåi chuã nghôa, nhaâ nûúác cuãa dên, do dên vaâ vò dên, lêëy liïn minh giai cêëp cöng
nhên vúái giai cêëp nöng dên vaâ têìng lúáp trñ thûác laâm nïìn taãng, do Àaãng cöång
saãn laänh àaåo, thûåc hiïån àêìy àuã quyïìn dên chuã cuãa nhên dên, giûä nghiïm kyã
cûúng xaä höåi, chuyïn chñnh vúái moåi haânh àöång xêm phaåm lúåi ñch cuãa Töí
quöëc vaâ nhên dên. Hai laâ, phaát triïín lûåc lûúång saãn xuêët, cöng nghiïåp hoaá àêët
nûúác theo hûúáng hiïån àaåi, gùæn liïìn vúái phaát triïín möåt nïìn nöng nghiïåp toaân
diïån laâ nhiïåm vuå trung têm, nhùçm tûâng bûúác xêy dûång cú súã vêåt chêët - kyä
thuêåt cuãa chuã nghôa xaä höåi, khöng ngûâng nêng cao nùng suêët lao àöång xaä
höåi vaâ caãi thiïån àúâi söëng nhên dên. Ba laâ, phuâ húåp vúái sûå phaát triïín cuãa
lûåc lûúång saãn xuêët thiïët lêåp tûâng bûúác quan hïå saãn xuêët xaä höåi chuã nghôa
tûâ thêëp àïën cao, vúái sûå àa daång vïì hònh thûác súã hûäu. Phaát triïín nïìn kinh tïë
haâng hoaá nhiïìu thaânh phêìn, theo àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa, vêån haânh
theo cú chïë thõ trûúâng, coá sûå quaãn lyá cuãa Nhaâ nûúác. Böën laâ, tiïën haânh
caách maång xaä höåi chuã nghôa trïn lônh vûåc tû tûúãng vaâ vùn hoaá, laâm cho thïë
giúái quan Maác - Lïnin, tû tûúãng vaâ àaåo àûác Höì Chñ Minh giûä võ trñ chó àaåo
trong àúâi söëng tinh thêìn cuãa nhên dên, kïë thûâa vaâ phaát huy truyïìn thöëng vùn
hoaá töët àeåp cuãa têët caã caác dên töåc trong nûúác, tiïëp thu nhûäng tinh hoa vùn
hoaá nhên loaåi, xêy dûång möåt xaä höåi dên chuã, vùn minh vò lúåi ñch chên chñnh
vaâ phêím giaá con ngûúâi vúái trònh àöå tri thûác, àaåo àûác, thïí lûåc vaâ thêím myä
ngaây caâng cao. Nùm laâ, thûåc hiïån chñnh saách àaåi àoaân kïët dên töåc, cuãng cöë
vaâ múã röång mùåt trêån thöëng nhêët, têåp húåp moåi lûåc lûúång phêën àêëu vò sûå
nghiïåp dên giaâu, nûúác maånh. Thûåc hiïån chñnh saách àöëi ngoaåi hoaâ
33
bònh húåp taác hûäu nghõ àöëi vúái têët caã caác nûúác, trung thaânh vúái chuã nghôa
quöëc tïë cuãa giai cêëp cöng nhên. Saáu laâ, xêy dûång chuã nghôa xaä höåi vaâ baão
vïå Töí quöëc laâ hai nhiïåm vuå chiïën lûúåc cuãa caách maång Viïåt Nam. Baãy laâ, xêy
dûång Àaãng trong saåch, vûäng maånh vïì chñnh trõ, tû tûúãng vaâ töí chûác ngang
têìm nhiïåm vuå, baão àaãm cho Àaãng laâm troân traách nhiïåm laänh àaåo sûå nghiïåp
àöíi múái thùæng lúåi. 14. Hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa laâ gò? Baãn chêët
cuãa hïå thöëng àoá? a) Theo nghôa heåp, hïå thöëng chñnh trõ laâ caác töí chûác
chñnh trõ xaä höåi nhû caác àaãng chñnh trõ, nhaâ nûúác, caác töí chûác xaä höåi -
chñnh trõ khaác, caác phong traâo xaä höåi - chñnh trõ• coá möëi liïn hïå trûåc tiïëp hay
giaán tiïëp vúái quyïìn lûåc chñnh trõ. - Hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa laâ
möåt cú cêëu xaä höåi bao göìm Àaãng cöång saãn, nhaâ nûúác, caác àoaân thïí vaâ
caác töí chûác xaä höåi - chñnh trõ hoaåt àöång dûúái sûå laänh àaåo cuãa Àaãng cöång
saãn, nhùçm thûåc hiïån quyïìn lûåc cuãa nhên dên àïí xêy dûång chuã nghôa xaä höåi. -
Hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa bùæt àêìu àûúåc hònh thaânh ngay sau
thùæng lúåi cuãa caách maång xaä höåi chuã nghôa vaâ noá dêìn dêìn phaát triïín,
hoaân thiïån trïn cú súã hònh thaânh vaâ phaát triïín phûúng thûác saãn xuêët xaä höåi
chuã nghôa. - Hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa laâ khaái niïåm röång hún "hïå
thöëng chuyïn chñnh vö saãn". Hïå thöëng chuyïn chñnh vö saãn chó bao göìm nhûäng
töí chûác cú baãn nhêët cuãa hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa. b) Baãn chêët
cuãa möåt hïå thöëng chñnh trõ àûúåc quy àõnh búãi hai yïëu töë cú baãn nhêët laâ:
quan hïå saãn xuêët naâo àùåc trûng cho xaä höåi vaâ giai cêëp naâo laâ giai cêëp cêìm
quyïìn. - Trong chuã nghôa xaä höåi, quan bïå saãn xuêët xaä höåi chuã nghôa àoáng vai
troâ chuã àaåo vaâ giai cêëp cöng nhên laâ giai cêëp cêìm quyïìn. Àiïìu àoá
34
quy àõnh baãn chêët cuãa hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa vaâ baãn chêët àoá
thïí hiïån trïn nhûäng mùåt chuã yïëu nhû sau: Möåt laâ, baãn chêët giai cêëp cuãa hïå
thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa thïí hiïån baãn chêët cuãa giai cêëp cöng nhên.
Hai laâ, baãn chêët dên chuã cuãa hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa laâ sûå
thöëng trõ cuãa àa söë nhên dên lao àöång àöëi vúái thiïíu söë boác löåt. Ba laâ, baãn
chêët thöëng nhêët, khöng àöëi khaáng cuãa hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa
coá cú súã laâ chïë àöå cöng hûäu xaä höåi chuã nghôa vïì tû liïåu saãn xuêët chuã yïëu
vaâ sûå thöëng nhêët vïì lúåi ñch cú baãn cuãa àa söë nhên dên lao àöång. - Vúái baãn
chêët àoá, hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa laâ bûúác quaá àöå chñnh trõ tiïën
túái xaä höåi cöång saãn chuã nghôa hoaân toaân. 15. Caác töí chûác chñnh trõ trong
hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa coá vai troâ nhû thïë naâo? Trong caác nûúác
khaác nhau, caác töí chûác chñnh trõ tham gia vaâo hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã
nghôa cuäng khaác nhau. Caác töí chûác chñnh trõ chuã yïëu trong hïå thöëng chñnh trõ
xaä höåi chuã nghôa laâ: Àaãng cöång saãn, nhaâ nûúác vaâ caác töí chûác xaä höåi -
chñnh trõ khaác. - Àaãng cöång saãn laâ möåt böå phêån cuãa hïå thöëng chñnh trõ
nhûng laåi laâ haåt nhên laänh àaåo cuãa toaân hïå thöëng chñnh trõ. Vai troâ laänh
àaåo cuãa Àaãng cöång saãn thïí hiïån trïn caác mùåt chuã yïëu laâ: + Àïì ra cûúng lônh,
àûúâng löëi, chiïën lûúåc, chñnh saách vaâ töí chûác thûåc hiïån. + Àaãng thûåc hiïån
sûå laänh àaåo thöng qua nhaâ nûúác vaâ caác àoaân thïí, thöng qua hoaåt àöång cuãa
caác àaãng viïn. - Nhaâ nûúác laâ cú quan quyïìn lûåc, thûåc hiïån quyïìn lûåc cuãa nhên
dên. Àoá laâ nhaâ nûúác cuãa dên, do dên, vò dên, do Àaãng cöång saãn laänh àaåo. +
Thöng qua nhaâ nûúác maâ Àaãng cöång saãn thûåc hiïån àûúåc sûå laänh
35
àaåo àöëi vúái toaân xaä höåi. + Nhaâ nûúác laâ cú quan quaãn lyá xaä höåi bùçng Hiïën
phaáp vaâ phaáp luêåt; noá chõu sûå giaám saát cuãa caác àoaân thïí, caác töí chûác
quêìn chuáng. + Nhaâ nûúác xaä höåi chuã nghôa thûåc hiïån hai chûác nùng cú baãn:
àöëi nöåi vaâ àöëi ngoaåi. Nhaâ nûúác xaä höåi chuã nghôa têåp trung vaâ thöëng nhêët
caác quyïìn lûåc nhûng coá sûå phên cöng roä raâng caác quyïìn lêåp phaáp, haânh
phaáp vaâ tû phaáp. - Caác töí chûác xaä höåi - chñnh trõ cuãa quêìn chuáng hoaåt
àöång theo nguyïn tùæc tûå nguyïån, tûå quaãn, tuây theo nhûäng àùåc àiïím khaác nhau
vïì giúái, lûáa tuöíi, nghïì nghiïåp• + Caác töí chûác naây taåo nïn cú súã chñnh trõ - xaä
höåi cuãa nhaâ nûúác vaâ goáp phêìn tùng cûúâng vai troâ laänh àaåo cuãa Àaãng
cöång saãn àöëi vúái quêìn chuáng. + Caác töí chûác naây coá hònh thûác, phûúng
thûác cöng taác rêët àa daång. Cú chïë hoaåt àöång cuãa hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi
chuã nghôa laâ: Àaãng laänh àaåo toaân diïån hïå thöëng chñnh trõ nhên dên lao àöång
thûåc hiïån quyïìn laâm chuã bùçng nhaâ nûúác vaâ caác töí chûác chñnh trõ - xaä höåi
cuãa mònh. 16. Àêu laâ sûå khaác nhau vïì chêët giûäa hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi
chuã nghôa vúái hïå thöëng chñnh trõ töìn taåi trong caác xaä höåi trûúác àoá? Sûå ra
àúâi cuãa chïë àöå xaä höåi chuã nghôa vaâ hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa
àaánh dêëu sûå thay àöíi to lúán trong tiïën trònh phaát triïín cuãa xaä höåi loaâi ngûúâi. -
Caác chïë àöå xaä höåi trûúác - tûâ chïë àöå chiïëm hûäu nö lïå àïën phong kiïën vaâ tû
baãn chuã nghôa, tuy laâ caác chïë àöå xaä höåi rêët khaác nhau vïì mûác àöå vaâ trònh
àöå phaát triïín, laâ nhûäng nêëc thang khaác nhau cuãa tiïën böå xaä höåi, nhûng àïìu
coá chung möåt baãn chêët laâ duy trò chïë àöå aáp bûác, boác löåt cuãa möåt thiïíu söë
àöëi vúái àa söë. Vïì baãn chêët kinh tïë, nhûäng chïë àöå xaä höåi naây laâ nhûäng
hònh thaái lõch sûã khaác nhau cuãa
36
chïë àöå chiïëm hûäu tû nhên vïì tû liïåu saãn xuêët cuãa xaä höåi. Boác löåt vïì kinh tïë
vaâ nö dõch vïì chñnh trõ, vùn hoaá, tinh thêìn laâ hïå quaã têët yïëu phaát sinh tûâ cùn
nguyïn kinh tïë. Noá biïíu hiïån thaânh mêu thuêîn àöëi khaáng trong caác quan hïå giai
cêëp cuãa xaä höåi. Do àoá hïå thöëng chñnh trõ trong caác xaä höåi naây vêån àöång
trong tñnh àöëi lêåp vaâ phên cûåc. Quyïìn lûåc kinh tïë vaâ chñnh trõ cuãa giai cêëp
thöëng trõ àûúåc thûåc hiïån trïn cú súã xung àöåt vaâ loaåi trûâ quyïìn lûåc cuãa àa söë
ngûúâi lao àöång. Trong möåt söë trûúâng húåp vaâ úã nhûäng thúâi àiïím nhêët àõnh,
nïëu xaä höåi àaåt àûúåc möåt söë tiïën böå naâo àoá vïì quyïìn lúåi coá yá nghôa àöëi
vúái nhên dên thò àiïìu àoá chuã yïëu laâ kïët quaã àêëu tranh cuãa quêìn chuáng àem
laåi. Cuöåc àêëu tranh vò dên chuã, vò hoaâ bònh vaâ caác muåc tiïu khaác cuãa giai
cêëp cöng nhên vaâ nhên dên lao àöång trong xaä höåi tû baãn buöåc giai cêëp tû saãn
phaãi coá nhûäng nhûúång böå, àiïìu chónh trong chñnh saách vaâ phaáp luêåt laâ möåt
vñ duå tiïu biïíu. Tuy vêåy, vïì cú baãn, nhûäng quyïìn lúåi vaâ lúåi ñch cuãa nhên dên
trong caác chïë àöå xaä höåi trûúác àêy àïìu àaä bõ cùæt xeán vaâ hònh thûác hoaá. Àoá
chñnh laâ haån chïë phöí biïën cuãa têët caã caác chïë àöå xaä höåi trûúác chuã nghôa
xaä höåi, khi maâ nhên dên chûa trúã thaânh chuã thïí quyïìn lûåc xaä höåi. - Sûå ra àúâi
cuãa chïë àöå xaä höåi chuã nghôa àaä múã ra khaã nùng khùæc phuåc triïåt àïí nhûäng
haån chïë àoá bùçng caách xoaá boã tònh traång boác löåt vaâ aáp bûác dûåa trïn chïë
àöå chiïëm hûäu tû nhên vïì tû liïåu saãn xuêët, xaác lêåp chïë àöå cöng hûäu. Àoá laâ
tiïìn àïì kinh tïë àaãm baão cho quêìn chuáng lao àöång nùæm lêëy quyïìn lûåc xaä höåi,
thûåc hiïån muåc tiïu giaãi phoáng ngûúâi lao àöång laâm cho hoå trúã thaânh ngûúâi
chuã thûåc sûå cuãa xaä höåi xaä höåi chuã nghôa. Tuy nhiïn, sûå phaát sinh vaâ hoaân
thiïån cuãa caác quan hïå kinh tïë, caác quan hïå xaä höåi mang tñnh chêët xaä höåi
chuã nghôa diïîn ra trong quaá trònh lõch sûã lêu daâi cho nïn trong möåt thúâi gian nhêët
àõnh, hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa chûa böåc löå àêìy àuã baãn chêët cuãa
noá, thêåm chñ coân böåc löå nhûäng mùåt non yïëu traái vúái baãn chêët vöën coá cuãa
noá. Hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa tuy
37
àûúåc hònh thaânh ngay sau thùæng lúåi cuãa cuöåc caách maång chñnh trõ cuãa giai
cêëp cöng nhên, nhùçm xaác lêåp vai troâ laänh àaåo cuãa àaãng cöång saãn, nhûng
noá chó àûúåc hoaân thiïån dêìn trong quaá trònh xêy dûång chuã nghôa xaä höåi. Tûâ
phên tñch sûå khaác nhau vïì chêët cuãa hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa vúái
caác hïå thöëng chñnh trõ töìn taåi trong caác xaä höåi trûúác àoá, chuáng ta coá thïí ruát
ra mêëy nhêån xeát: - Hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa chó coá thïí phaát huy
àûúåc sûác maånh cuãa mònh trïn cú súã tùng cûúâng sûå laänh àaåo cuãa àaãng vaâ
hoaåt àöång cuãa têët caã caác thaânh töë, caác töí chûác trong hïå thöëng theo nhûäng
chûác nùng àùåc thuâ cuãa noá, nhùçm möåt muåc àñch chung vò lúåi ñch cuãa giai
cêëp cöng nhên vaâ cuäng vò lúåi ñch chung cuãa xaä höåi. - Àaãm baão quyïìn dên
chuã vaâ laâm chuã cuãa nhên dên lao àöång, tiïën túái nïìn dên chuã xaä höåi chuã
nghôa phaát triïín vaâ hoaân thiïån noá vïì moåi mùåt laâ muåc tiïu trûåc tiïëp cuãa hïå
thöëng chñnh trõ xaä höåi chuã nghôa. - Hïå thöëng chñnh trõ xaä höåi phaãi àûúåc xêy
dûång vaâ thûúâng xuyïn àöíi múái baão àaãm hoaåt àöång coá hiïåu quaã, coá khaã
nùng àiïìu chónh vaâ tûå àiïìu chónh àïí khùæc phuåc sûå trò trïå vaâ nhûäng nhûúåc
àiïím khöng àaáng coá, phaát huy baãn chêët töët àeåp vöën coá cuãa noá. 17. Thïë
naâo laâ dên chuã vaâ dên chuã xaä höåi chuã nghôa? Baãn chêët dên chuã xaä höåi
chuã nghôa laâ gò? a) Dên chuã - Dên chuã, trûúác hïët, laâ möåt phaåm truâ chñnh trõ
liïn quan àïën quyïìn lûåc cuãa nhên dên, quyïìn tûå do vaâ bònh àùèng cuãa cöng dên.
(Dên chuã, theo tiïëng Hy Laåp, göìm hai tûâ gheáp laåi: demos - nhên dên vaâ kratos -
sûác maånh, quyïìn lûåc). - Dên chuã vúái tû caách laâ chïë àöå nhaâ nûúác, laâ saãn
phêím cuãa quan hïå giai cêëp vaâ àêëu tranh giai cêëp, phaãn aánh baãn chêët cuãa
giai cêëp cêìm quyïìn vaâ bõ quy àõnh búãi quan hïå saãn xuêët àùåc trûng cho xaä höåi
àoá. Vêën àïì dên chuã bao giúâ cuäng àûúåc àùåt ra laâ: dên chuã vúái giai cêëp naâo,
38
têìng lúáp naâo vaâ chuyïn chñnh vúái ai, vúái giai cêëp naâo. - Nhiïìu thaânh quaã dên
chuã maâ nhên loaåi àaåt àûúåc trúã thaânh nhûäng giaá trõ nhên vùn chung cuãa quaá
trònh giaãi phoáng con ngûúâi vaâ tiïën böå xaä höåi. Àoá laâ nhûäng nöåi dung chuã
yïëu cuãa khaái niïåm "dên chuã" úã giaác àöå cuãa mön hoåc. b) Dên chuã xaä höåi
chuã nghôa - Dên chuã xaä höåi chuã nghôa ra àúâi nhû laâ kïët quaã têët yïëu cuãa lõch
sûã àêëu tranh lêu daâi cuãa nhên dên laoàöång vò sûå nghiïåp giaãi phoáng toaân thïí
nhên dên lao àöång. Lêìn àêìu tiïn trong lõch sûã, nïìn dên chuã cho àaåi àa söë nhên
dên lao àöång àaä àûúåc hònh thaânh. - Dên chuã xaä höåi chuã nghôa laâ nïìn dên
chuã maâ trong àoá moåi quyïìn lûåc thuöåc vïì nhên dên, trûúác hïët laâ nhên dên lao
àöång: xaä höåi àûúåc quaãn lyá búãi nhên dên vaâ vò nhên dên thöng qua nhaâ nûúác
xaä höåi chuã nghôa do chñnh nhên dên lêåp ra; moåi ngûúâi àïìu àûúåc baão àaãm trïn
thûåc tïë quyïìn tûå do, bònh àùèng vaâ caác quyïìn cú baãn khaác. c) Baãn chêët cuãa
dên chuã xaä höåi chuã nghôa Baãn chêët cuãa dên chuã xaä höåi chuã nghôa thïí hiïån
trïn caác khña caånh sau: - Dên chuã xaä höåi chuã nghôa laâ chïë àöå dên chuã röång
raäi nhêët trong lõch sûã nhûng noá vêîn laâ nïìn dên chuã mang tñnh giai cêëp - àoá laâ
tñnh giai cêëp cöng nhên, dên chuã ài àöi vúái têåp trung, vúái kyã cûúng, kyã luêåt,
traách nhiïåm cuãa cöng dên trûúác phaáp luêåt. - Dên chuã xaä höåi chuã nghôa coá cú
súã kinh tïë - xaä höåi baão àaãm, trong àoá chïë àöå súã hûäu cöng cöång vïì tû liïåu
saãn xuêët àaãm baão sûå thöëng nhêët lúåi ñch cú baãn giûäa caác giai cêëp, têìng
lúáp, caá nhên vúái xaä höåi. Trong caác lônh vûåc cuãa dên chuã xaä höåi chuã nghôa
thò dên chuã trong lônh vûåc kinh tïë coá yá nghôa cú baãn. - Dên chuã xaä höåi chuã
nghôa phaát huy cao àöå tñnh tûå giaác vaâ nùng
39
lûåc saáng taåo cuãa quêìn chuáng trong sûå nghiïåp xêy dûång chuã nghôa xaä höåi
vaâ baão vïå Töí quöëc. Dên chuã xaä höåi chuã nghôa khöng àöìng nhêët vúái cú chïë
chñnh trõ àa nguyïn, àa àaãng àöëi lêåp: chïë àöå möåt àaãng hay nhiïìu àaãng laâ saãn
phêím cuãa nhûäng àiïìu kiïån lõch sûã cuå thïí cuãa tûâng nûúác. 18. Nöåi dung àöíi
múái hïå thöëng chñnh trõ vaâ dên chuã xaä höåi úã nûúác ta trong giai àoaån hiïån nay
laâ gò? a) Àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ vaâ dên chuã hoaá àúâi söëng xaä höåi laâ
möåt trong nhûäng nöåi dung quan troång cuãa Cûúng lônh xêy dûång àêët nûúác trong
thúâi kyâ quaá àöå úã nûúác ta. Àïí thûåc hiïån àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ vaâ dên
chuã hoaá àúâi söëng xaä höåi cêìn chuá yá nhûäng vêën àïì sau àêy: - Cöng cuöåc àöíi
múái úã nûúác ta noái chung vaâ àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ noái riïng diïîn ra trong
böëi caãnh quöëc tïë vö cuâng phûác taåp. - Àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ úã nûúác ta
laâ möåt yïu cêìu khaách quan. Nhûng àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ úã nûúác ta khöng
phaãi laâ thay àöíi chïë àöå chñnh trõ, laâ phuã nhêån nhûäng nguyïn lyá maácxñt vïì hïå
thöëng chñnh trõ, laâ chaåy theo cú chïë chñnh trõ tû saãn. Àöíi múái hïå thöëng chñnh
trõ phaãi àaãm baão thêån troång, tûâng bûúác vûäng chùæc, khöng gêy röëi loaån vaâ
töín haåi àïën chïë àöå xaä höåi chuã nghôa. Àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ phaãi trïn cú
súã àöíi múái coá hiïåu quaã vïì kinh tïë, goáp phêìn tñch cûåc öín àõnh àúâi söëng
chñnh trõ - xaä höåi. Àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ laâ àöíi múái nöåi dung, phûúng
phaáp hoaåt àöång cuãa caác böå phêån húåp thaânh; laâ àöíi múái töí chûác, caán böå;
laâ xaác lêåp vaâ phên àõnh húåp lyá chûác nùng, nhiïåm vuå, möëi quan hïå giûäa
àaãng, nhaâ nûúác, caác àoaân thïí nhên dên, àöíi múái phûúng thûác laänh àaåo cuãa
Àaãng àöëi vúái nhaâ nûúác vaâ caác töí chûác quêìn chuáng, àöëi vúái moåi hoaåt
àöång xaä höåi nhùçm àaåt hiïåu quaã töët nhêët, nhiïìu nhêët. b) Nhûäng nhiïåm vuå
cuå thïí cêìn thûåc hiïån àïí àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ vaâ dên chuã hoaá úã nûúác
ta hiïån nay laâ:
40
- Phaãi töí chûác, xêy dûång haåt nhên laänh àaåo cuãa hïå thöëng chñnh trõ úã nûúác
ta ngang têìm vúái nhiïåm vuå múái. Àaãng phaãi tûå àöíi múái, nêng cao trònh àöå trñ
tuïå, trònh àöå laänh àaåo vaâ nùng lûåc töí chûác cuãa mònh. - Xêy dûång vaâ kiïån
toaân böå maáy nhaâ nûúác laâm cho nhaâ nûúác thûåc sûå laâ cöng cuå quyïìn lûåc
cuãa nhên dên, baão àaãm Nhaâ nûúác laâ cuãa dên, do dên, vò dên. - Mùåt trêån Töí
quöëc vaâ caác àoaân thïí nhên dên cêìn àûúåc àöíi múái töí chûác vaâ phûúng thûác
hoaåt àöång àïí thûåc sûå goáp phêìn thûåc hiïån dên chuã vaâ àöíi múái àúâi söëng xaä
höåi, chùm lo vaâ baão vïå lúåi ñch chñnh àaáng cuãa nhên dên, tham gia caác cöng
viïåc quaãn lyá nhaâ nûúác, quaãn lyá xaä höåi, giûä vûäng vaâ tùng cûúâng möëi liïn hïå
giûäa Àaãng vaâ caác töí chûác, caác àoaân thïí nhên dên. - Laâm cho toaân Àaãng,
toaân dên nhêët laâ nhûäng caán böå laänh àaåo, caán böå quaãn lyá caác cêëp hiïíu
vaâ thûåc hiïån àuáng nïëp sinh hoaåt dên chuã. Xêy dûång nïì nïëp, quy tùæc sinh hoaåt
dên chuã nhùçm múã röång quyïìn laâm chuã cuãa moåi cöng dên, giaãi quyïët àuáng
àùæn möëi quan hïå giûäa dên chuã vaâ têåp trung, dên chuã vúái phaáp chïë, kyã
cûúng, chöëng khuynh hûúáng tûå do tuyâ tiïån, vö chñnh phuã, cuåc böå, baãn võ. Toám
laåi, àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ úã nûúác ta laâ nhùçm xêy dûång vaâ phaát huy nïìn
dên chuã xaä höåi chuã nghôa, nêng cao vai troâ laänh àaåo cuãa Àaãng, tùng cûúâng
hiïåu lûåc quaãn lyá cuãa Nhaâ nûúác, phaát huy quyïìn laâm chuã vaâ nùng lûåc saáng
taåo cuãa nhên dên. Muåc tiïu cú baãn nhêët cuãa àöíi múái hïå thöëng chñnh trõ vaâ
tùng cûúâng dên chuã laâ úã chöî taåo ra àöång lûåc töíng húåp cho sûå nghiïåp xêy
dûång àêët nûúác trong thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi.
41
19. Thïë naâo laâ cú cêëu giai cêëp cuãa xaä höåi vaâ võ trñ cuãa noá? Xu hûúáng phaát
triïín cuãa cú cêëu giai cêëp trong thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi úã nûúác
ta laâ gò? a) Cú cêëu giai cêëp cuãa xaä höåi laâ cú cêëu xaä höåi bao göìm caác giai
cêëp, têìng lúáp àûúåc hònh thaânh trong quaá trònh lõch sûã vaâ möëi quan hïå giûäa
caác giai cêëp, têìng lúáp àoá trong moåi lônh vûåc cuãa àúâi söëng xaä höåi. + Cú cêëu
kinh tïë cuãa möåt xaä höåi nhêët àõnh quyïët àõnh cú cêëu giai cêëp cuãa xaä höåi àoá.
+ Cú cêëu giai cêëp coá tñnh àöåc lêåp tûúng àöëi, do àoá sûå biïën àöíi cuãa noá khöng
phaãi bao giúâ cuäng àöìng nhêët vúái nhûäng biïën àöíi trong cú cêëu kinh tïë. + Cêìn
coá quan àiïím lõch sûã - cuå thïí khi xem xeát vêën àïì cú cêëu giai cêëp. b) Trong cú
cêëu xaä höåi thò cú cêëu giai cêëp, tûác laâ hïå thöëng caác giai cêëp, caác têìng lúáp
vaâ caác möëi quan hïå giûäa chuáng, coá võ trñ quan troång nhêët vò: - Theo Lïnin, caái
chuã yïëu trong sûå phên chia xaä höåi laâ "sûå phên chia giai cêëp". - Cú cêëu giai cêëp
liïn quan trûåc tiïëp àïën quan hïå súã hûäu vïì tû liïåu saãn xuêët, àïën àõa võ xaä höåi
cuãa möîi ngûúâi, quy àõnh trûåc tiïëp caác quan hïå xaä höåi, chñnh trõ, kinh tïë phaáp
lyá, àaåo àûác v.v.. laâ yïëu töë àùåc trûng cho sûå khaác nhau vïì chêët giûäa xaä höåi
naây vúái xaä höåi khaác, laâ cöët loäi cuãa toaân böå töí chûác xaä höåi. - Quan hïå giai
cêëp bao giúâ cuäng mang tñnh chêët chñnh trõ, tûác laâ noá phaãn aánh möëi quan hïå
lúåi ñch khaác nhau cuãa caác giai cêëp, caác lûåc lûúång xaä höåi. c) ÚÃ nûúác ta trong
thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi, nïìn kinh tïë haâng hoaá nhiïìu thaânh phêìn
àang vêån àöång theo àõnh hûúáng ài lïn chuã nghôa xaä höåi nïn caác giai cêëp, caác
têìng lúáp phaát triïín àa daång vaâ phûác taåp. Sûå öín àõnh dêìn cuãa kinh tïë - xaä
höåi seä taåo àiïìu kiïån cho
42
viïåc tûâng bûúác hònh thaânh cú cêëu giai cêëp trong thúâi kyâ quaá àöå. Àïën giai
àoaån cuöëi cuãa thúâi kyâ quaá àöå, caác giai cêëp, caác têìng lúáp seä xñch laåi gêìn
nhau hún, liïn minh vúái nhau chùåt cheä vaâ öín àõnh hún, trong àoá, liïn minh cuãa giai
cêëp cöng nhên vúái giai cêëp nöng dên vaâ têìng lúáp trñ thûác seä laâ nïìn taãng xaä
höåi cuãa nhaâ nûúác xaä höåi chuã nghôa. - Giai cêëp cöng nhên ngaây caâng phaát
triïín àa daång caã vïì söë lûúång vaâ chêët lûúång. Sûå phaát triïín àa daång cuãa noá
laâ do tñnh chêët cuãa nïìn kinh tïë saãn xuêët haâng hoaá nhiïìu thaânh phêìn àang
tham gia vaâo quaá trònh quöëc tïë hoaá. Tuy hiïån nay, vïì söë lûúång chûa nhiïìu vaâ
chêët lûúång cuäng coân haån chïë, nhûng àõa võ xaä höåi cuãa giai cêëp cöng nhên
ngaây caâng quan troång, laâ lûåc lûúång tiïn phong laänh àaåo àöëi vúái toaân xaä höåi
trong sûå nghiïåp xêy dûång chuã nghôa xaä höåi. - Giai cêëp nöng dên ngaây caâng
giaãm ài möåt caách tûúng àöëi trong cú cêëu xaä höåi nghïì nghiïåp, nhûng võ trñ cuãa
hoå trong àúâi söëng xaä höåi rêët quan troång, hoå laâ ngûúâi baån àöìng minh chiïën
lûúåc cuãa giai cêëp cöng nhên trong caách maång xaä höåi chuã nghôa. - Têìng lúáp trñ
thûác ngaây caâng coá võ trñ quan troång trong cú cêëu giai cêëp vaâ caác têìng lúáp
xaä höåi. Sûå phaát triïín ngaây caâng maånh meä cuãa cuöåc caách maång khoa hoåc
vaâ cöng nghïå àoâi hoãi têìng lúáp trñ thûác tham gia ngaây caâng nhiïìu vaâo quaá
trònh saãn xuêët cuãa xaä höåi, vò vêåy, hoå phaãi liïn minh chùåt cheä vúái caác giai
cêëp cú baãn cuãa xaä höåi. - Caác giai cêëp vaâ caác têìng lúáp khaác tuyâ theo àõa võ
kinh tïë - xaä höåi cuãa hoå maâ biïën àöíi trong quaá trònh xêy dûång chuã nghôa xaä
höåi theo xu hûúáng haån chïë dêìn nhûäng mùåt tiïu cûåc cuãa hoå vaâ phaát huy mùåt
tñch cûåc phuåc vuå cho quaá trònh xêy dûång àêët nûúác trong thúâi kyâ quaá àöå. 20.
Tñnh têët yïëu, nöåi dung cuãa liïn minh giûäa giai cêëp cöng nhên vúái giai cêëp nöng
dên vaâ têìng lúáp trñ thûác úã Viïåt Nam trong giai àoaån hiïån nay laâ gò? a) Tñnh têët
yïëu cuãa liïn minh cöng nhên - nöng dên - trñ thûác. Àïí thûåc hiïån thaânh cöng sûá
mïånh lõch sûã cuãa mònh, giai cêëp cöng
43
nhên phaãi thûåc hiïån àûúâng löëi liïn minh giai cêëp. Vò vêåy, liïn minh giai cêëp laâ
vêën àïì coá yá nghôa chiïën lûúåc àöëi vúái toaân böå tiïën trònh caách maång cuãa giai
cêëp cöng nhên. Trong àêëu tranh caách maång, cuâng vúái viïåc xaác àõnh muåc tiïu
àuáng àùæn thò viïåc têåp húåp vaâ múã röång lûåc lûúång caách maång coá yá nghôa
cûåc kyâ quan troång. Do vêåy, trong liïn minh caách maång thò khöng chó coá liïn minh
giai cêëp maâ coân liïn minh xaä höåi, nhùçm àoaân kïët caác giai cêëp, caác têìng lúáp,
caác caá nhên ài theo giai cêëp cöng nhên. Trong giai àoaån hiïån nay, Àaãng ta nïu lïn
khöng chó liïn minh cöng - nöng maâ coân liïn minh giûäa giai cêëp cöng nhên vúái giai
cêëp nöng dên vaâ têìng lúáp trñ thûác. Súã dô nhû vêåy laâ vò: - Trong quaá trònh
caách maång úã nûúác ta, viïåc múã röång khöëi liïn minh, àùåc biïåt khi caách maång
caâng lúán maånh, àaä àûúåc Àaãng ta töíng kïët thaânh baâi hoåc coá yá nghôa lõch
sûã. Liïn minh cöng - nöng - trñ thûác àaãm baão giûä vûäng vai troâ laänh àaåo cuãa
Àaãng, àöìng thúâi viïåc múã röång liïn minh caách maång seä goáp phêìn laâm cho lûåc
lûúång chuã yïëu cuãa caách maång àûúåc tùng cûúâng vaâ cuãng cöë. - Võ trñ, vai troâ
cuãa têìng lúáp trñ thûác àöëi vúái sûå phaát triïín cuãa xaä höåi ngaây caâng to lúán.
Cuâng vúái sûå trûúãng thaânh cuãa giai cêëp cöng nhên vaâ nöng dên trong cú cêëu
giai cêëp, têìng lúáp trñ thûác ngaây caâng phaát triïín vïì söë lûúång vaâ chêët lûúång
vaâ gùæn boá mêåt thiïët vúái giai cêëp cöng nhên vaâ nöng dên. Àöåi nguä trñ thûác
coá cú cêëu ngaânh nghïì rêët àa daång, coá tri thûác khoa hoåc trïn têët caã caác lônh
vûåc vaâ vúái hònh thûác lao àöång àùåc thuâ: lao àöång trñ oác, lao àöång saáng taåo.
Vò vêåy hoå laâ möåt thaânh töë quan troång trong cú cêëu xaä höåi úã nûúác ta. -
Ngaây nay, trong cuöåc caách maång khoa hoåc vaâ cöng nghïå, giai cêëp cöng nhên,
nöng dên khöng thïí thûåc hiïån àûúåc muåc tiïu caách maång cuãa mònh nïëu khöng coá
àöåi nguä trñ thûác vaâ baãn thên giai cêëp cöng nhên vaâ nöng dên khöng dêìn dêìn
àûúåc trñ thûác hoaá; mùåt khaác, têìng lúáp trñ thûác chó coá thïí coá àiïìu kiïån phaát
huy khaã nùng cuãa mònh khi hoå phuåc vuå àùæc lûåc cho sûå nghiïåp caách maång
cuãa giai
44
cêëp cöng nhên vaâ nöng dên àùåc biïåt laâ sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi
hoaá, àöìng thúâi coá àuã àiïìu kiïån vêåt chêët àïí thûåc hiïån ûúác mú cuãa mònh. b)
Nöåi dung liïn minh cöng nhên - nöng dên - trñ thûác Liïn minh cöng - nöng - trñ thûác laâ
khöëi liïn minh toaân diïån trïn têët caã caác lônh vûåc cuãa àúâi söëng xaä höåi. Cuå thïí
laâ: - Trïn lônh vûåc chñnh trõ Khöëi liïn minh cöng nhên - nöng dên - trñ thûác laâ cú súã
vûäng chùæc cho khöëi àaåi àoaân kïët dên töåc, taåo nïn sûác maånh múái trong sûå
nghiïåp xêy dûång vaâ baão vïå Töí quöëc xaä höåi chuã nghôa. Liïn minh trïn lônh vûåc
chñnh trõ thïí hiïån têåp trung nhêët úã nhaâ nûúác cuãa giai cêëp cöng nhên, liïn minh
naây nhùçm giûä vûäng vai troâ laänh àaåo cuãa giai cêëp cöng nhên phaát huy cao àöå
sûác maånh laâm chuã cuãa nhên dên lao àöång maâ noâng cöët laâ cöng nhên, nöng
dên vaâ têìng lúáp trñ thûác. - Trïn lônh vûåc kinh tïë + Liïn minh trïn lônh vûåc kinh tïë
nhùçm phaát huy cao àöå nhêët khaã nùng cuãa caác giai cêëp, caác têìng lúáp trong
lônh vûåc saãn xuêët cuãa caãi vêåt chêët cho xaä höåi. Giai cêëp cöng nhên vaâ nöng
dên laâ nhûäng giai cêëp trûåc tiïëp saãn xuêët ra cuãa caãi vêåt chêët cho xaä höåi,
baão àaãm àiïìu kiïån vêåt chêët cho caác têìng lúáp xaä höåi khaác hoaåt àöång nghïì
nghiïåp cuãa mònh. Têìng lúáp trñ thûác laâ ngûúâi àem laåi nhûäng tri thûác, thaânh
tûåu cuãa khoa hoåc cho caác lônh vûåc saãn xuêët vêåt chêët cuäng nhû tinh thêìn cuãa
xaä höåi. + Àïí cuãng cöë khöëi liïn minh cöng - nöng - trñ thûác trïn lônh vûåc kinh tïë
cêìn coá chñnh saách giaãi quyïët thoaã àaáng lúåi ñch cuãa caác giai cêëp vaâ têìng
lúáp trong xaä höåi. + Liïn minh vïì kinh tïë coân laâ cú súã àïí thûåc hiïån liïn minh trïn
caác lônh vûåc khaác. Noá coá yá nghôa quyïët àõnh cho sûå thùæng lúåi cuãa chuã
nghôa xaä höåi.
45
- Trïn lônh vûåc vùn hoaá - xaä höåi. Liïn minh trïn lônh vûåc naây nhùçm xêy dûång möåt
nïìn vùn hoaá vaâ caác chuêín mûåc xaä höåi trïn lêåp trûúâng cuãa giai cêëp cöng nhên,
kïët húåp haâi hoaâ baãn sùæc dên töåc vúái tñnh tiïn tiïën vaâ hiïån àaåi. Trïn lônh vûåc
vùn hoaá - xaä höåi, trñ thûác coá vai troâ trûåc tiïëp trong viïåc nêng cao dên trñ cho
nhên dên lao àöång, trûúác hïët laâ giai cêëp cöng nhên vaâ nöng dên; àem laåi cho
ngûúâi lao àöång nhûäng giaá trõ cuãa vùn hoaá truyïìn thöëng vaâ tinh hoa vùn hoaá
thïë giúái. Toám laåi, liïn minh giûäa giai cêëp cöng nhên vúái giai cêëp nöng dên vaâ
têìng lúáp trñ thûác vûâa laâ nguyïn tùæc, vûâa laâ vêën àïì coá yá nghôa chiïën lûúåc
trong àûúâng löëi xêy dûång àêët nûúác vaâ baão vïå Töí quöëc xaä höåi chuã nghôa úã
nûúác ta. 21. Cûúng lônh vïì vêën àïì dên töåc cuãa chuã nghôa Maác - Lïnin coá nöåi
dung gò? Phûúng hûúáng cú baãn àïí cuãng cöë vaâ tùng cûúâng khöëi àaåi àoaân kïët
dên töåc úã nûúác ta trong giai àoaån hiïån nay laâ gò? a) Nöåi dung cûúng lônh cuãa
chuã nghôa Maác — Lïnin vïì vêën àïì dên töåc. Dûåa trïn nhûäng quan àiïím Maác-xñt vïì
vêën àïì dên töåc, dûåa trïn sûå phên tñch hai xu hûúáng lõch sûã cuãa phong traâo dên
töåc gùæn liïìn vúái quaá trònh phaát triïín cuãa chuã nghôa tû baãn vaâ dûåa vaâo sûå
töíng kïët kinh nghiïåm cuãa phong traâo caách maång thïë giúái vaâ caách maång Nga
trong viïåc giaãi quyïët vêën àïì dên töåc. Lïnin àaä àûa ra cûúng lônh dên töåc vúái
nhûäng nöåi dung sau: - Caác dên töåc hoaân toaân bònh àùèng + Caác dên töåc hoaân
toaân bònh àùèng coá nghôa laâ caác dên töåc duâ lúán hay nhoã (kïí caã böå töåc vaâ
chuãng töåc), khöng phên biïåt trònh àöå phaát triïín cao hay thêëp, àïìu coá nghôa vuå
vaâ quyïìn lúåi ngang nhau, khöng möåt dên töåc naâo àûúåc giûä àùåc quyïìn, àùåc lúåi
vïì àõa võ kinh tïë, chñnh trõ, vùn hoaá v.v., trong quan hïå xaä höåi cuäng nhû trong quan
hïå quöëc tïë, khöng möåt dên töåc naâo coá quyïìn ài aáp bûác, boác löåt dên töåc
khaác.
46
+ Àêy laâ quyïìn thiïng liïng cuãa caác dên töåc, laâ muåc tiïu phêën dêëu cuãa caác dên
töåc, laâ cú súã àïí thûåc hiïån quyïìn dên töåc tûå quyïët vaâ xêy dûång möëi quan hïå
hûäu nghõ, húåp taác giûäa caác dên töåc. + Trong quöëc gia coá nhiïìu thaânh phêìn
dên töåc, quyïìn bònh àùèng giûäa caác dên töåc khöng nhûäng laâ vêën àïì yá thûác tû
tûúãng, maâ coân phaãi àûúåc phaáp luêåt baão vïå vaâ àûúåc thïí hiïån sinh àöång
trong moåi lônh vûåc cuãa àúâi söëng xaä höåi, trong àoá viïåc phêën àêëu àïí khùæc
phuåc sûå chïnh lïåch vïì trònh àöå phaát triïín kinh tïë, vùn hoaá coá yá nghôa cú baãn. -
Caác dên töåc àûúåc quyïìn tûå quyïët + Quyïìn dên töåc tûå quyïët trûúác hïët laâ quyïìn
tûå quyïët vïì chñnh trõ, laâ quyïìn tûå quyïët àõnh thaânh lêåp möåt quöëc gia dên töåc
àöåc lêåp, khöng phuå thuöåc vaâo quöëc gia dên töåc khaác. + Quyïìn dên töåc tûå
quyïët coân laâ quyïìn tûå nguyïån liïn hiïåp vúái dên töåc khaác thaânh möåt liïn bang
caác dên töåc thöëng nhêët trïn cú súã hoaân toaân bònh àùèng caã vïì nghôa vuå vaâ
quyïìn lúåi. + Àêy cuäng laâ quyïìn cú baãn, thiïng liïng cuãa caác dên töåc. Thûåc chêët
cuãa quyïìn dên töåc tûå quyïët laâ thûåc hiïån quyïìn laâm chuã cuãa möîi dên töåc àöëi
vúái vêån mïånh cuãa mònh; laâ giaãi phoáng cho caác nûúác thuöåc àõa vaâ phuå
thuöåc khoãi aách thöëng trõ cuãa chuã nghôa thûåc dên. + Cêìn phaãi àûáng vûäng trïn
lêåp trûúâng cuãa giai cêëp cöng nhên àïí xem xeát vaâ giaãi quyïët vêën àïì quyïìn dên
töåc tûå quyïët; triïåt àïí uãng höå caác phong traâo dên töåc tiïën böå; kiïn quyïët àêëu
tranh chöëng moåi êm mûu, thuã àoaån lúåi duång chiïu baâi "dên töåc tûå quyïët" àïí can
thiïåp vaâo cöng viïåc nöåi böå cuãa caác nûúác, giuáp àúä caác thïë lûåc phaãn àöång
vaâ dên töåc chuã nghôa (sövanh, heåp hoâi). - Liïn hiïåp cöng nhên têët caã caác dên
töåc + Àêy laâ nöåi dung quan troång trong cûúng lônh vïì vêën àïì dên töåc cuãa chuã
nghôa Maác - Lïnin, phaãn aánh sûå thöëng nhêët vïì baãn chêët cuãa phong traâo àêëu
tranh giaãi phoáng dên töåc vaâ giaãi phoáng giai cêëp. + Àoaân kïët, liïn hiïåp cöng nhên
caác dên töåc laåi laâ cú súã baão àaãm
47
cho sûå àoaân kïët nhên dên lao àöång caác nûúác, caác dên töåc trong cuöåc àêëu
tranh giaãi phoáng giai cêëp giaãi phoáng dên töåc. + Liïn hiïåp cöng nhên caác dên töåc
laåi khöng chó laâ khêíu hiïåu chiïën lûúåc, maâ coân laâ muåc tiïu phêën àêëu àïí giai
cêëp, cöng nhên thïë giúái coá àuã sûác maånh hoaân thaânh sûá mïånh lõch sûã cuãa
mònh. b) Phûúng hûúáng cú baãn àïí cuãng cöë vaâ tùng cûúâng khöëi àaåi àoaân kïët
dên töåc úã nûúác ta trong giai àoaån hiïån nay. - Dûåa trïn quan àiïím cuãa chuã nghôa
Maác - Lïnin vïì vêën àïì dên töåc vaâ tû tûúãng Höì Chñ Minh vïì caách maång giaãi
phoáng dên töåc, tûâ thûåc tiïîn lõch sûã àêëu tranh xêy dûång vaâ baão vïå Töí quöëc
cuãa caác dên töåc Viïåt Nam, Àaãng vaâ Nhaâ nûúác ta ngay tûâ àêìu thaânh lêåp àaä
coi vêën àïì dên töåc vaâ xêy dûång khöëi àoaân kïët dên töåc coá têìm quan troång
haâng àêìu, àaä coi viïåc giaãi quyïët àuáng àùæn vêën àïì dên töåc laâ möåt nhiïåm vuå
coá tñnh chêët chiïën lûúåc cuãa caách maång Viïåt Nam. - Dûåa vaâo quan àiïím cuãa
chuã nghôa Maác - Lïnin vaâ tû tûúãng Höì Chñ Minh coi vêën àïì quan troång nhêët
trong chñnh saách dên töåc laâ àoaân kïët dên töåc vaâ nêng cao àúâi söëng nhên dên,
nhêët laâ àöëi vúái nhên dên vuâng dên töåc thiïíu söë, xuêët phaát tûâ nhiïåm vuå cêëp
baách cuãa sûå nghiïåp àöíi múái hiïån nay, Àaãng vaâ Nhaâ nûúác ta chuã trûúng taåo
ra möåt quan hïå múái giûäa caác dên töåc trong àiïìu kiïån phaát triïín kinh tïë haâng
hoaá song song vúái viïåc phaát huy tiïìm lûåc kinh tïë vuâng dên töåc vaâ baão töìn vöën
quyá vùn hoaá, àùåc thuâ dên töåc vaâ truyïìn thöëng àoaân kïët cuãa caác dên töåc
Viïåt Nam. Cuå thïí laâ: + Tiïëp tuåc phaát huy truyïìn thöëng àoaân kïët vaâ àêëu tranh
caách maång kiïn cûúâng, duäng caãm cuãa caác dên töåc nhùçm cuãng cöë khöëi
àoaân kïët caác dên töåc phuåc vuå muåc tiïu xêy dûång àêët nûúác giaâu maånh. + ÚÃ
caác vuâng dên töåc thiïíu söë, phaát triïín möëi quan hïå töët àeåp, gùæn boá giûäa
caác dên töåc vaâ ngûúâi tûâ núi khaác àïën trïn tinh thêìn
48
àoaân kïët, bònh àùèng, giuáp àúä lêîn nhau cuâng phaát triïín kinh tïë, vùn hoaá, xaä
höåi. + Tùng cûúâng àêìu tû cuãa nhaâ nûúác kïët húåp vúái tinh thêìn tûå lûåc tûå
cûúâng cuãa nhên dên caác dên töåc nhùçm phaát huy thïë maånh cuãa kinh tïë vuâng
dên töåc thiïíu söë, ûu tiïn öín àõnh àúâi söëng àöìng baâo caác dên töåc vuâng cao, biïn
giúái. + Tön troång tònh caãm, têm lyá, lúåi ñch, truyïìn thöëng töët, vùn hoaá, ngön ngûä,
têåp quaán tñn ngûúäng cuãa àöìng baâo caác dên töåc, phaát triïín baãn sùæc dên töåc,
tñnh àa daång vùn hoáa cuãa caác dên töåc thiïíu söë. + Tùng cûúâng böìi dûúäng vaâ
àaâo taåo àöåi nguä caán böå dên töåc thiïíu söë. Àoá laâ nhûäng phûúng hûúáng cú
baãn nhùçm tùng cûúâng, cuãng cöë khöëi àaåi àoaân kïët dên töåc úã nûúác ta trong
giai àoaån hiïån nay. Àoá cuäng laâ nhûäng phûúng hûúáng nhùçm giuáp caác dên töåc
thiïíu söë nhanh choáng khùæc phuåc nhûäng khoá khùn trong cuöåc söëng, tiïën kõp
trònh àöå vùn minh chung cuãa cöång àöìng dên töåc Viïåt Nam. 22. Àêu laâ baãn chêët,
nguöìn göëc vaâ tñnh chêët cuãa tön giaáo? Nhûäng quan àiïím chó àaåo trong viïåc
giaãi quyïët vêën àïì tön giaáo vaâ nhiïåm vuå cöng taác tön giaáo úã nûúác ta trong giai
àoaån hiïån nay laâ gò? a) Baãn chêët, nguöìn göëc vaâ tñnh chêët cuãa tön giaáo -
Baãn chêët cuãa tön giaáo: tön giaáo laâ möåt hònh thaái yá thûác xaä höåi ra àúâi rêët
súám trong lõch sûã, noá laâ sûå phaãn aánh hû aão vaâo trong àêìu oác con ngûúâi
nhûäng sûác maånh úã bïn ngoaâi chi phöëi cuöåc söëng haâng ngaây cuãa hoå. Sûå
phaãn aánh maâ caác lûåc lûúång úã thïë gian mang maâu sùæc siïu thïë gian. - Nguöìn
göëc tön giaáo. Tön giaáo ra àúâi do caác nguöìn göëc sau: + Nguöìn göëc nhêån thûác:
do khaã nùng nhêån thûác cuãa con ngûúâi àöëi vúái moåi hiïån tûúång (tûå nhiïn vaâ
xaä höåi) rêët haån chïë nïn hoå phaãn aánh sai laåc baãn chêët caác hiïån tûúång êëy,
ài àïën thêìn thaánh hoaá noá. + Nguöìn göëc xaä höåi: àoá laâ do tñnh tûå phaát cuãa
caác möëi quan hïå xaä
49
höåi cuãa con ngûúâi vaâ chïë àöå aáp bûác boác löåt ngûúâi. Tön giaáo ra àúâi coân
coá nguöìn göëc têm lyá: têm lyá súå sïåt, yïëu àuöëi, thiïëu sûác maånh cuãa lyá trñ
taåo ra nhûäng xuác caãm tiïu cûåc, taåo àiïìu kiïån naãy sinh yá thûác tön giaáo. - Tñnh
chêët cuãa tön giaáo + Tñnh lõch sûã: Tön giaáo laâ möåt phaåm truâ coá tñnh lõch sûã,
nghôa laâ noá ra àúâi vaâ töìn taåi trong möåt giai àoaån lõch sûã nhêët àõnh. Do àoá
noá töìn taåi vaâ seä mêët ài trïn cú súã àiïìu kiïån sinh hoaåt vêåt chêët àaä phaát triïín
úã trònh àöå nhêët àõnh cuãa xaä höåi. + Tñnh chñnh trõ: Trong xaä höåi coá giai cêëp
àöëi khaáng, möåt mùåt, laâ sûå phaãn khaáng tiïu cûåc cuãa quêìn chuáng bõ aáp bûác
boác löåt: mùåt khaác, tön giaáo bõ caác giai cêëp thöëng trõ lúåi duång, chuáng biïën
tön giaáo thaânh cöng cuå thöëng trõ aáp bûác, boác löåt vaâ mï hoùåc quêìn chuáng. +
Tñnh quêìn chuáng: Tön giaáo thêm nhêåp vaâo quêìn chuáng nhên dên vaâ löi keáo
möåt böå phêån khöng nhoã nhên dên vaâo caác tön giaáo, biïën tön giaáo thaânh àûác
tin, löëi söëng vaâ leä söëng cuãa möåt böå phêån dên cû, trúã thaânh nhu cêìu giaãi
phoáng, nhu cêìu haånh phuác cuãa möåt söë ngûúâi. b) Nhûäng quan àiïím chó àaåo
trong viïåc giaãi quyïët vêën àïì tön giaáo - Trong chuã nghôa xaä höåi, möåt xaä höåi
múái thoaát thai tûâ chuã nghôa tû baãn, nhûäng nguyïn nhên naãy sinh vaâ töìn taåi
cuãa tön giaáo chûa coá thïí khùæc phuåc àûúåc nïn vêîn coân lyá do àïí tön giaáo töìn
taåi. Cuå thïí laâ: + Trònh àöå vùn hoaá, khoa hoåc, kyä thuêåt cuãa con ngûúâi chûa cho
pheáp con ngûúâi coá thïí nùæm àûúåc vaâ chïë ngûå caác lûåc lûúång cuãa tûå nhiïn
vaâ xaä höåi taác àöång thûúâng xuyïn túái cuöåc söëng cuãa con ngûúâi. + Cuöåc àêëu
tranh giai cêëp, àêëu tranh dên töåc coân tiïëp tuåc vaâ gay gùæt: nhûäng taân dû cuãa
chïë àöå cuä vêîn coân töìn taåi: caác thïë lûåc phaãn àöång luön êm mûu khuyïën khñch
nhûäng taân dû laåc hêåu, lúåi duång tön giaáo àïí chöëng laåi chuã nghôa xaä höåi, ài
ngûúåc laåi lúåi ñch cuãa nhên dên
50
vaâ cuãa dên töåc. + Tön giaáo laâ hònh thaái yá thûác xaä höåi coá tñnh chêët baão
thuã, do àoá, töìn taåi khaá lêu ngay caã khi àiïìu kiïån kinh tïë - xaä höåi àaä coá nhiïìu
biïën àöíi. - Viïåc giaãi quyïët vêën àïì tön giaáo dûúái chuã nghôa xaä höåi cêìn quaán
triïåt nhûäng quan àiïím cú baãn sau: + Tön giaáo vaâ tñn ngûúäng coân laâ nhu cêìu tinh
thêìn cuãa möåt böå phêån quêìn chuáng nhên dên, do àoá, phaãi thûåc sûå tön troång
tûå do tñn ngûúäng cuãa nhên dên, moåi cöng dên àïìu bònh àùèng trûúác phaáp luêåt,
tuyïåt àöëi khöng xêm phaåm àïën tònh caãm tön giaáo cuãa cöng dên, trûâng trõ nhûäng
keã àöåi löët tön giaáo àïí chöëng chuã nghôa xaä höåi. Thûåc hiïån chñnh saách àoaân
kïët dên töåc, àoaân kïët nhûäng ngûúâi theo hoùåc khöng theo tön giaáo nhùçm thûåc
hiïån nhiïåm vuå xêy dûång vaâ baão vïå Töí quöëc. + Tön troång tûå do tñn ngûúäng
nhûng kiïn quyïët baâi trûâ, chöëng mï tñn dõ àoan vaâ chöëng caác lûåc lûúång lúåi
duång tön giaáo, lúåi duång mï tñn dõ àoan àïí tuyïn truyïìn quan àiïím traái vúái chuã
nghôa Maác - Lïnin. c) Nhiïåm vuå cöng taác tön giaáo úã nûúác ta trong giai àoaån hiïån
nay - Khöng ngûâng nêng cao àúâi söëng vêåt chêët, tinh thêìn vaâ trònh àöå vùn hoaá
cuãa àöìng baâo theo caác tön giaáo. - Hûúáng dêîn caác tön giaáo hoaåt àöång theo
àuáng Hiïën phaáp vaâ phaáp luêåt, khuyïën khñch löëi söëng "töët àúâi, àeåp àaåo",
uãng höå vaâ phaát huy nhûäng yïëu töë tñch cûåc cuãa tön giaáo trong àaåo àûác vaâ
haânh vi hûúáng thiïån, baâi trûâ caái aác; xêy dûång khöëi àaåi àoaân kïët dên töåc,
àoaân kïët tön giaáo. - Tùng cûúâng caãnh giaác, kõp thúâi chöëng laåi nhûäng êm mûu
vaâ haânh àöång lúåi duång tön giaáo, chia reä tön giaáo, chia reä khöëi àaåi àoaân kïët
dên töåc. - Quan hïå quöëc tïë vaâ àöëi ngoaåi cuãa tön giaáo phaãi theo àuáng àûúâng
löëi vaâ chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Àaãng vaâ Nhaâ nûúác ta nhùçm tranh
51
thuã cao nhêët sûå giuáp àúä cuãa têët caã caác nûúác, trïn cú súã bònh àùèng, tön
troång chuã quyïìn vaâ toaân veån laänh thöí àöëi vúái quaá trònh xêy dûång chuã nghôa
xaä höåi úã nûúác ta. 23. Gia àònh coá vai troâ nhû thïë naâo trong xaä höåi? Àêu laâ
nhûäng chûác nùng cuãa gia àònh trong thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi? Gia
àònh laâ tïë baâo cuãa xaä höåi, laâ hònh thûác cöång àöìng xaä höåi àêìu tiïn cuãa con
ngûúâi, trong àoá con ngûúâi gùæn boá vúái nhau búãi caác möëi quan hïå hön nhên
(vúå chöìng) vaâ huyïët thöëng (cha meå vaâ con caái). a) Gia àònh coá võ trñ vaâ vai
troâ rêët quan troång àöëi vúái sûå töìn taåi vaâ phaát triïín cuãa xaä höåi. - Bêët cûá xaä
höåi naâo muöën töìn taåi vaâ phaát triïín àïìu phaãi cêìn àïën hai loaåi saãn xuêët: möåt
laâ, saãn xuêët ra thûác ùn, vêåt duång...vaâ nhûäng cöng cuå cêìn thiïët àïí saãn xuêët
ra nhûäng thûá àoá; hai laâ, saãn xuêët ra con ngûúâi àïí duy trò noâi giöëng vaâ taái
saãn xuêët lûåc lûúång lao àöång cho xaä höåi. Gia àònh vúái chûác nùng taái taåo ra
con ngûúâi, taái taåo ra sûác lao àöång àaä tham gia ngay tûâ àêìu vaâo caã hai quaá
trònh saãn xuêët àoá. - Sûå vêån àöång vaâ phaát triïín cuãa moåi xaä höåi, suy cho àïën
cuâng, laâ do sûå phaát triïín cuãa lûåc lûúång saãn xuêët quyïët àõnh, trong àoá con
ngûúâi lao àöång laâ lûåc lûúång saãn xuêët àoáng vai troâ quyïët àõnh. Gia àònh vúái
chûác nùng taái saãn xuêët ra lûåc lûúång lao àöång cho xaä höåi, laâ caái nöi nuöi
dûúäng caã àúâi ngûúâi, laâ möi trûúâng quan troång giaáo duåc nïëp söëng vaâ hònh
thaânh nhên caách. Vò vêåy, gia àònh coá võ trñ vaâ vai troâ quan troång àöëi vúái sûå
töìn taåi vaâ phaát triïín cuãa xaä höåi. - Mùåt khaác, hònh thûác kïët cêëu vaâ tñnh chêët
cuãa gia àònh cuäng laâ nhûäng nhên töë taác àöång àïën sûå phaát triïín cuãa möîi
thaânh viïn trong gia àònh, àïën lûåc lûúång saãn xuêët cuãa xaä höåi. Do àoá, gia àònh
laâ möåt nhên töë taác àöång quan troång àïën sûå vêån àöång vaâ phaát triïín cuãa xaä
höåi. - Trong caác chïë àöå xaä höåi khaác nhau, võ trñ vaâ vai troâ cuãa gia àònh àöëi
vúái xaä höåi cuäng coá sûå khaác nhau.
52
+ Dûúái chïë àöå chiïëm hûäu tû nhên vïì tû liïåu saãn xuêët, chûác nùng quan troång
cuãa gia àònh laâ tñch luyä taâi saãn vaâ sinh ra ngûúâi thûâa kïë taâi saãn cuãa ngûúâi
chuã súã hûäu (ngûúâi chöìng, ngûúâi cha). Do vêåy, neát nöíi bêåt trong quan hïå gia
àònh trong caác chïë àöå xaä höåi êëy laâ sûå bêët bònh àùèng giûäa vúå vaâ chöìng,
giûäa cha meå vaâ caác con, giûäa anh em vúái nhau. Àiïìu àoá àaä dêîn àïën sûå raån
nûát nhûäng möëi quan hïå trong gia àònh. Cuäng vò vêåy maâ naãy sinh mêu thuêîn
giûäa gia àònh vaâ xaä höåi, laâm haån chïë vai troâ cuãa gia àònh àöëi vúái sûå phaát
triïín cuãa xaä höåi. + Dûúái chïë xaä höåi chuã nghôa bao göìm caã thúâi kyâ quaá àöå
lïn chuã nghôa xaä höåi, gia àònh vaâ caác möëi quan hïå trong gia àònh àaä coá sûå
thay àöíi cùn baãn: gia àònh thûåc sûå laâ tïë baâo cuãa xaä höåi vaâ gùæn boá mêåt
thiïët vúái xaä höåi: moåi ngûúâi trong gia àònh àïìu bònh àùèng, tön troång vaâ thûúng
yïu nhau. Xaä höåi thûâa nhêån vaâ baão vïå nhûäng quyïìn bònh àùèng àoá nhùçm
baão àaãm cho möîi ngûúâi tûå do vaâ phaát triïín toaân diïån. Dûúái chuã nghôa xaä
höåi, lúåi ñch cuãa möîi ngûúâi, möîi gia àònh vaâ xaä höåi laâ thöëng nhêët vïì cú baãn.
Chuã nghôa xaä höåi coân taåo ra nhûäng àiïìu kiïån thuêån lúåi àïí möîi gia àònh hoaân
thaânh nhûäng nhiïåm vuå àöëi vúái xaä höåi, do vêåy àaä phaát huy àûúåc vai troâ tñch
cûåc cuãa gia àònh àöëi vúái sûå phaát triïín cuãa xaä höåi. - Vai troâ quan troång cuãa
gia àònh dûúái chuã nghôa xaä höåi coân àûúåc thïí hiïån úã nhûäng chûác nùng cuãa
noá. b) Nhûäng chûác nùng cú baãn cuãa gia àònh trong thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã
nghôa xaä höåi: - Chûác nùng taái saãn xuêët ra con ngûúâi, taái taåo vaâ baão dûúäng
sûác lao àöång cho xaä höåi. + Àêy laâ chûác nùng xaä höåi quan troång cuãa gia àònh.
Trong thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi, viïåc thûåc hiïån chûác nùng naây
cuãa gia àònh diïîn ra theo hûúáng ngaây caâng tùng cûúâng sûå kïët húåp gia àònh -
xaä höåi theo sûå àõnh hûúáng cuãa xaä höåi nhùçm baão àaãm cho möîi gia àònh coá
cuöåc söëng êëm no, haånh phuác, treã em trong moåi gia àònh àïìu
53
àûúåc hoåc haânh, vaâ do àoá xaä höåi cuäng phaát triïín. + Sinh àeã coá kïë hoaåch
àang laâ möåt yïu cêìu cuãa xaä höåi ta hiïån nay, àöìng thúâi coân laâ yïu cêìu vaâ tiïìn
àïì àïí gia àònh nuöi dûúäng con caái ngaây caâng töët hún. Thûåc hiïån töët vêën àïì
naây chñnh laâ gia àònh àaä àoáng goáp möåt phêìn quan troång laâm cho xaä höåi
phaát triïín. + Gia àònh coân laâ möi trûúâng thuêån lúåi nhêët àïí töí chûác nghó ngúi,
giaãi trñ baão àaãm taái taåo, baão dûúäng sûác lao àöång xaä höåi cuãa caác thaânh
viïn trong gia àònh. + Cuöåc vêån àöång sinh àeã coá kïë hoaåch vaâ kïë hoaåch hoaá
gia àònh úã nûúác ta hiïån nay chñnh laâ nhùçm giuáp cho gia àònh thûåc hiïån töët
chûác nùng xaä höåi quan troång naây, àöìng thúâi coá yá nghôa quan troång àöëi vúái
sûå phaát triïín kinh tïë - xaä höåi. - Chûác nùng kinh tïë. Àêy cuäng laâ möåt chûác nùng
quan troång cuãa gia àònh trong thúâi kyâ quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi. Búãi vò
thûåc hiïån töët chûác nùng naây, gia àònh chùèng nhûäng coá àûúåc nhûäng àiïìu kiïån
vêåt chêët àïí töí chûác töët àúâi söëng, nuöi daåy vaâ giaáo duåc con caái töët hún, maâ
gia àònh goáp phêìn to lúán vaâo sûå nghiïåp xêy dûång chuã nghôa xaä höåi bùçng
nhûäng viïåc laâm cuå thïí. Dûúái chïë àöå xaä höåi chuã nghôa, Àaãng, Nhaâ nûúác rêët
quan têm àïën viïåc "xêy dûång gia àònh êëm no, hoaâ thuêån, tiïën böå". Àaáp laåi sûå
quan têm àoá, nhiïìu gia àònh àaä tiïën haânh caác hoaåt àöång saãn xuêët, kinh doanh,
dõch vuå àïí tùng thïm nguöìn thu nhêåp chñnh àaáng cuãa gia àònh vaâ goáp phêìn
thuác àêíy nïìn kinh tïë cuãa xaä höåi phaát triïín. - Chûác nùng töí chûác àúâi söëng gia
àònh + Àêy laâ möåt chûác nùng rêët cêìn thiïët cuãa gia àònh trong thúâi kyâ quaá àöå
lïn chuã nghôa xaä höåi. Àaãng vaâ Nhaâ nûúác ta rêët quan têm taåo àiïìu kiïån àïí möîi
gia àònh coá thïí töí chûác töët àúâi söëng gia àònh trong nhûäng àiïìu kiïån hiïån coá.
Búãi vò cuöåc söëng gia àònh àûúåc töí chûác töët laâ àiïìu kiïån quan troång àïí ngûúâi
lao àöång yïn têm laâm töët nhiïåm vuå xaä höåi.
54
+ Töí chûác töët àúâi söëng gia àònh chñnh laâ viïåc sûã duång möåt caách húåp lyá
caác khoaãn thu nhêåp cuãa caác thaânh viïn trong gia àònh vaâ quyä thúâi gian nhaân
röîi nhùçm taåo ra möåt möi trûúâng vùn hoaá laânh maånh trong gia àònh, trong àoá
tònh caãm ruöåt thõt, quyïìn lúåi vêåt chêët cuãa möîi thaânh viïn àûúåc baão àaãm. -
Chûác nùng böìi dûúäng giaáo duåc thïë hïå con caái thaânh nhûäng cöng dên töët cho
xaä höåi. Àêy cuäng laâ chûác nùng xaä höåi vöën coá cuãa gia àònh. Dûúái chuã nghôa
xaä höåi, lúåi ñch gia àònh, vïì cùn baãn, gùæn boá vúái lúåi ñch xaä höåi, treã em thûåc
sûå trúã thaânh tûúng lai cuãa xaä höåi. Do vêåy, chùm lo böìi dûúäng, giaáo duåc con
caái trúã thaânh nhûäng cöng dên töët cho xaä höåi khöng chó laâ tònh caãm ruöåt thõt,
maâ coân laâ traách nhiïåm, nghôa vuå cuãa gia àònh àöëi vúái xaä höåi. Laâm töët
chûác nùng naây cuäng chñnh laâ vò haånh phuác cuãa moåi gia àònh, búãi vò, nhû
Chuã tõch Höì Chñ Minh noái: xaä höåi töët thò gia àònh caâng töët, gia àònh töët thò
xaä höåi múái töët. 24. Àêu laâ cú súã cuãa chïë àöå hön nhên vaâ gia àònh múái trong
chuã nghôa xaä höåi? Hön nhên laâ tiïìn àïì cuãa gia àònh. Dûúái chuã nghôa xaä höåi,
chïë àöå hön nhên tûå nguyïån, tiïën böå, hön nhên möåt vúå möåt chöìng, vúå chöìng
bònh àùèng laâ nhûäng cú súã àïí xêy dûång gia àònh múái - gia àònh xaä höåi chuã
nghôa. - Hön nhên tûå nguyïån, tiïën böå laâ hön nhên dûåa trïn tònh yïu chên chñnh. +
Tònh yïu chên chñnh laâ quan hïå tònh caãm naãy sinh trong quaá trònh gùåp gúä hiïíu
biïët vaâ thöng caãm vúái nhau giûäa ngûúâi nam vaâ ngûúâi nûä. Trong quaá trònh gùåp
gúä vaâ hiïíu biïët àoá, hoå tòm thêëy úã nhau nhûäng àiïím tûúng àöìng coá thïí àaãm
baão cho viïåc xêy dûång cuöåc söëng lûáa àöi bïìn vûäng, haånh phuác. Tûâ àoá, hoå
gùæn boá, quyïën luyïën yïu thûúng nhau vaâ ài àïën kïët hön vúái nhau. Tònh yïu chên
chñnh laâ cú súã cuãa hön nhên tûå nguyïån vaâ tiïën böå.
55
+ Tònh yïu chên chñnh coân laâ khaát voång cuãa con ngûúâi, noá taåo cho con ngûúâi
sûác maånh àïí giuáp nhau vûúåt qua nhûäng khoá khùn, thûã thaách trong cuöåc söëng
àïí cuâng nhau xêy àûång gia àònh haånh phuác, bïìn vûäng. + Hön nhên tûå nguyïån laâ
bûúác phaát triïín tûå nhiïn cuãa tònh yïu chên chñnh, àöìng thúâi xuêët phaát tûâ tinh
thêìn traách nhiïåm cao àöëi vúái ngûúâi kïët hön, àöi vúái viïåc xêy dûång gia àònh
haånh phuác trong tûúng lai. Trong cuöåc söëng gia àònh, tònh yïu àûúåc cuãng cöë trïn
cú súã vúå chöìng bònh àùèng, tön troång vaâ giuáp àúä lêîn nhau hoaân thaânh nhûäng
nhiïåm vuå àöëi vúái gia àònh vaâ àöëi vúái xaä höåi. + Hön nhên tûå nguyïån khöng
chêëp nhêån sûå eáp duyïn gêy ra tûâ phña böë meå, hay tûâ bêët kyâ möåt phña naâo
khaác. Theo Ùngghen, phaãi àïí cho nam nûä coá quyïìn tûå do àõnh àoaåt tûúng lai
haånh phuác cuãa hoå, coá nhû vêåy hoå múái coá traách nhiïåm àêìy àuã vúái nhau,
traánh àûúåc nhûäng àau khöí cho caã hai ngûúâi, nhêët laâ àöëi vúái phuå nûä. + Hön
nhên tûå nguyïån, tiïën böå àoâi hoãi phaãi àûúåc baão àaãm vïì mùåt phaáp lyá. Àiïìu
àoá khöng chó laâ biïíu hiïån traách nhiïåm cuãa caã hai ngûúâi àöëi vúái viïåc kïët hön,
vúái viïåc xêy dûång gia àònh tûúng lai cuãa mònh, vaâ traách nhiïåm trûúác xaä höåi,
maâ coân laâ yïu cêìu cêìn thiïët baão àaãm cho viïåc xêy dûång gia àònh haånh phuác,
ngùn chùån nhûäng keã xêëu lúåi duång laâm haåi nhûäng ngûúâi nheå daå, phaá vúä
cuöåc söëng haånh phuác cuãa ngûúâi khaác. + Hön nhên tûå nguyïån, tiïën böå coân
bao haâm caã quyïìn ly hön vúái nhûäng lyá do chñnh àaáng. Khi tònh yïu giûäa vúå vaâ
chöìng khöng coân nûäa, caã hai àïìu nhêån thêëy khöng thïí chung söëng haånh phuác
vaâ àïìu thuêån tònh ly hön, thò ly hön laâ àiïìu hay cho caã hai ngûúâi vaâ xaä höåi. -
Thûåc hiïån chïë àöå hön nhên möåt vúå möåt chöìng, vúå chöìng bònh àaãng. + Hön
nhên tûå nguyïån, dûåa trïn tònh yïu chên chñnh theo baãn chêët cuãa noá laâ hön nhên
möåt vúå möåt chöìng, vúå chöìng bònh àùèng.
56
+ Hön nhên möåt vúå möåt chöìng, vúå chöìng bònh àùèng laâ phuâ húåp vúái quy luêåt
phaát triïín tûå nhiïn, vúái têm lyá, tònh caãm vaâ àaåo àûác con ngûúâi, do vêåy laâ cú
súã àaãm baão xêy dûång gia àònh haånh phuác, bïìn vûäng. + Dûúái chïë àöå ngûúâi
boác löåt ngûúâi, hön nhên möåt vúå möåt chöìng chó laâ hònh thûác, thûåc chêët laâ
chïë àöå nhiïìu vúå cöng khai hoùåc che giêëu, do àoá, khöng coá sûå bònh àùèng vaâ
haånh phuác thûåc sûå. 25. Vò sao phaãi phaát huy nhên töë con ngûúâi trong quaá
trònh xêy dûång chuã nghôa xaä höåi? Àêu laâ nhûäng àùåc trûng cú baãn cuãa con
ngûúâi xaä höåi chuã nghôa? a) Con ngûúâi vaâ nhên töë con ngûúâi - Chuã nghôa Maác
- Lïnin cho rùçng, con ngûúâi, möåt mùåt, laâ saãn phêím cuãa caác möëi quan hïå xaä
höåi: vaâ mùåt khaác, con ngûúâi coân laâ chuã thïí cuãa têët caã caác möëi quan hïå
xaä höåi, thöng qua caác möëi quan hïå êëy maâ thïí hiïån baãn chêët xaä höåi cuãa
mònh. - Nhên töë con ngûúâi laâ toaân böå nhûäng dêëu hiïåu àùåc thuâ noái lïn vai troâ
cuãa con ngûúâi trong hïå thöëng caác möëi quan hïå xaä höåi nhû laâ chuã thïí hoaåt
àöång trong caác lônh vûåc khaác nhau cuãa àúâi söëng xaä höåi. Theo quan àiïím
maácxñt, nhên töë con ngûúâi coá caác nöåi dung sau: + Laâ chuã thïí töíng húåp cuãa
àúâi söëng xaä höåi maâ hoaåt àöång cuãa noá nhùçm thuác àêíy tiïën böå xaä höåi. +
Noái àïën nhên töë con ngûúâi laâ noái àïën tiïìm nùng cuãa con ngûúâi coá thïí khai
thaác, coá thïí sûã duång àïí phaát triïín xaä höåi loaâi ngûúâi - àoá laâ nhûäng chó tiïu vïì
söë lûúång, chêët lûúång, vïì nùng lûåc cuãa con ngûúâi vaâ cöång àöìng ngûúâi. + Laâ
nhûäng tiïu chñ vïì nhên caách, vïì chûác nùng xaä höåi cuãa con ngûúâi. b) Vò sao phaãi
phaát huy nhên töë con ngûúâi trong chuã nghôa xaä höåi? - Xuêët phaát tûâ quan àiïím
cuãa triïët hoåc Maác — Lïnin vïì vai troâ
57
saáng taåo ra lõch sûã cuãa quêìn chuáng nhên dên trong moåi hònh thaái kinh tïë - xaä
höåi, chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc khùèng àõnh viïåc phaát huy nhên töë con ngûúâi
laâ yïëu töë quyïët àõnh sûå thùæng lúåi cuãa quaá trònh xêy dûång chuã nghôa xaä
höåi vaâ chuã nghôa cöång saãn. Trong chuã nghôa xaä höåi, con ngûúâi, möåt mùåt,
laâ saãn phêím töíng húåp cuãa caác möëi quan hïå xaä höåi, mùåt khaác, con ngûúâi
coân laâ chuã thïí cuãa caác möëi quan hïå êëy. Do àoá, viïåc phaát huy sûác maånh
cuãa nhên töë con ngûúâi trong viïåc xêy dûång möåt xaä höåi múái laâ yïëu töë rêët
quan troång. - Trong chuã nghôa xaä höåi, con ngûúâi àûúåc giaãi phoáng, khaã nùng
nhêån thûác, vêån duång caác quy luêåt khaách quan ngaây caâng cao, con ngûúâi tham
gia vaâo quaá trònh xêy dûång xaä höåi múái möåt caách tûå giaác, coá yá thûác vaâ
traách nhiïåm àöëi vúái Töí quöëc, coá kyã luêåt, coá kyä thuêåt cao, nïn vai troâ cuãa
con ngûúâi coá yá nghôa ngaây caâng to lúán àöëi vúái sûå phaát triïín cuãa xaä höåi. -
Phaát huy nhên töë con ngûúâi trong chuã nghôa xaä höåi coân laâ quaá trònh con
ngûúâi tûå àaâo taåo, tûå hoaân thiïån àïí ngaây caâng trúã thaânh chuã thïí cuãa caác
quaá trònh xêy dûång xaä höåi múái - xaä höåi xaä höåi chuã nghôa. c) Nhûäng àùåc
trûng cú baãn cuãa con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa - Con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa
laâ con ngûúâi coá yá thûác vaâ nùng lûåc, trònh àöå laâm chuã, coá àuã àiïìu kiïån àïí
thûåc hiïån nùng lûåc laâm chuã cuãa mònh. Vò rùçng: - Dûúái chïë àöå xaä höåi chuã
nghôa, con ngûúâi àaä àûúåc giaãi phoáng khoãi aáp bûác, boác löåt, bêët cöng, cöng
bùçng xaä höåi ngaây caâng àûúåc baão àaãm. - Chïë àöå xaä höåi chuã nghôa àûúåc
thiïët lêåp trïn cú súã baão àaãm sûå thöëng nhêët haâi hoaâ giûäa lúåi ñch caá nhên -
têåp thïí - xaä höåi. - Con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa laâ con ngûúâi lao àöång múái.
Nghôa laâ: + Coá sûác khoeã vaâ lao àöång gioãi.
58
+ Coá tri thûác sêu sùæc vïì cöng viïåc cuãa mònh. + Biïët cöëng hiïën khaã nùng cao
nhêët cuãa mònh cho xaä höåi: biïët tûå àaánh giaá chêët lûúång lao àöång cuãa mònh
vaâ biïët hûúãng thuå thaânh quaã lao àöång cuãa mònh tuyâ theo kïët quaã lao àöång. -
Con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa laâ con ngûúâi söëng coá vùn hoaá vaâ tònh nghôa:
Con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa coá àúâi söëng phong phuá; coá khaã nùng vaâ àiïìu
kiïån phaát triïín tûå do, toaân diïån caã vïì thïí chêët vaâ tinh thêìn; coá tri thûác vïì caác
lônh vûåc khaác nhau trong xaä höåi, vïì tûå do, kyã luêåt vaâ traách nhiïåm cuãa cöng
dên. - Con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa, möåt mùåt, laâ con ngûúâi coá loâng yïu nûúác
nöìng naân, biïët kïë thûâa vaâ phaát huy àêìy àuã truyïìn thöëng dên töåc, mùåt khaác,
coá khaã nùng tiïëp thu nhûäng thaânh tûåu cuãa vùn minh nhên loaåi, coá tinh thêìn
quöëc tïë cao caã. Nhûäng àùåc trûng trïn àêy laâ möåt chónh thïí thöëng nhêët húåp
thaânh baãn chêët xaä höåi cuãa con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa. Nhûäng àùåc trûng
naây àûúåc hònh thaânh, hoaân thiïån tûâng bûúác, thöng qua quaá trònh caãi taåo xaä
höåi chuã nghôa vaâ xêy dûång chuã nghôa xaä höåi. 26. Àêu laâ nhûäng phûúng
hûúáng chuã yïëu nhùçm phaát huy nhên töë con ngûúâi trong sûå nghiïåp àöíi múái úã
nûúác ta hiïån nay? a) Trong giai àoaån caách maång hiïån nay, viïåc àïì ra vaâ thûåc
hiïån caác phûúng hûúáng chuã yïëu nhùçm phaát huy nhên töë con ngûúâi coá yá nghôa
cêëp baách. Nhûäng phûúng hûúáng àoá phaãi dûåa trïn cú súã àaánh giaá àuáng thûåc
traång, khúi dêåy nhûäng tiïìm nùng to lúán cuãa nhên töë con ngûúâi, taåo àiïìu kiïån
baão àaãm cho nhûäng tiïìm nùng àoá thaânh hiïån thûåc. Nhûäng phûúng hûúáng chuã
yïëu sau: - Hònh thaânh vaâ tûâng bûúác hoaân chónh möåt hïå thöëng chñnh saách xaä
höåi phuâ húåp Chñnh saách xaä höåi àuáng àùæn nhêët, xeát cho cuâng laâ chñnh
saách lêëy viïåc phaát huy nhên töë con ngûúâi, xêy dûång tûâng bûúác con ngûúâi xaä
höåi
59
chuã nghôa laâm troång têm. Trong viïåc phaát huy nhên töë con ngûúâi, chñnh saách
xaä höåi coá vai troâ rêët quan troång. + Chñnh saách xaä höåi taåo àiïìu kiïån àiïìu
chónh möëi quan hïå giûäa caác giai cêëp, têìng lúáp trong chuã nghôa xaä höåi, baão
àaãm sûå taác àöång qua laåi, vêån àöång cuãa caác quan hïå àoá theo àõnh hûúáng vò
muåc tiïu caách maång cuãa giai cêëp cöng nhên, trïn nïìn taãng liïn minh cöng - nöng trñ
thûác. + Chñnh saách xaä höåi taåo khaã nùng vaâ àïì ra nhûäng biïån phaáp cuå thïí àïí
àiïìu chónh mûác àöå phaát triïín dên söë nêng cao sûác khoeã, trònh àöå hoåc vêën - trñ
tuïå cuãa caác cöång àöìng ngûúâi trong xaä höåi, taåo ra tiïìm nùng to lúán cho moåi
ngûúâi tham gia cöng cuöåc xêy dûång chuã nghôa xaä höåi. + Chñnh saách xaä höåi
taåo ra khaã nùng baão àaãm trïn thûåc tïë nhûäng àiïìu kiïån àïí hònh thaânh úã möîi
cöng dên nhên caách cuãa con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa vaâ tûâng bûúác hoaân
thiïån nhên caách àoá. Ngûúåc laåi, nhên töë con ngûúâi hoùåc phaát huy seä thuác àêíy
tiïën trònh caách maång. Nhû vêåy, viïåc xêy dûång tûâng bûúác con ngûúâi xaä höåi
chuã nghôa laâ àöång lûåc cuãa viïåc phaát huy nhên töë con ngûúâi. - Tûâng bûúác xêy
dûång vaâ hoaân thiïån cú chïë quaãn lyá cuãa chïë àöå xaä höåi múái Viïåc xêy dûång
vaâ hoaân thiïån cú chïë quaãn lyá caác quaá trònh xaä höåi xaä höåi chuã nghôa laâ
giaãi phaáp coá yá nghôa then chöët baão àaãm cho nhûäng muåc tiïu cuãa chñnh saách
xaä höåi àûúåc thûåc hiïån. Quaãn lyá caác quaá trònh xaä höåi trong cöng cuöåc xêy
dûång chuã nghôa xaä höåi laâ sûå taác àöång coá yá thûác, coá àõnh hûúáng àïën
toaân böå hïå thöëng caác quan hïå xaä höåi, àïën toaân böå caác lônh vûåc cuãa àúâi
söëng xaä höåi. Vai troâ cuãa cú chïë quaãn lyá àöëi vúái viïåc phaát huy nhên töë con
ngûúâi thïí hiïån úã nhûäng mùåt sau: + Caác töí chûác, thiïët chïë cuãa cú chïë quaãn
lyá, do baãn chêët cuãa noá, laâ
60
möåt cú chïë dên chuã - nhaâ nûúác phaãi thûåc sûå laâ cuãa dên - do dên - vò dên. +
Bùçng caác cöng cuå quaãn lyá, caác thiïët chïë, töí chûác quaãn lyá coá taác duång to
lúán trong viïåc phaát huy nhên töë con ngûúâi. Viïåc àïì ra vaâ tûâng bûúác hoaân thiïån
caác cöng cuå quaãn lyá, trong àoá chuã yïëu laâ cöng cuå phaáp luêåt, cú chïë quaãn
lyá coá taác duång to lúán trong viïåc phaát huy nhên töë con ngûúâi: àiïìu chónh caác
quan hïå xaä höåi cho phuâ húåp vúái àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa; böìi dûúäng,
phaát triïín nguöìn nhên lûåc cuãa àêët nûúác, hònh thaânh yá thûác chñnh trõ múái,
nùng lûåc, phêím chêët cuãa con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa... Trong möîi thúâi kyâ
caách maång, caác cöng cuå quaãn lyá cuäng phaãi thay àöíi, hoaân thiïån cho phuâ
húåp. Chûâng naâo cöng viïåc naây àûúåc tiïën haânh nghiïm tuác thò nhên töë con
ngûúâi àûúåc phaát huy, nïëu khöng seä taác àöång ngûúåc laåi. - Àêíy maånh cuöåc
caách maång tû tûúãng - vùn hoaá, tûâng bûúác xêy dûång con ngûúâi xaä höåi chuã
nghôa. Caách maång tû tûúãng - vùn hoaá laâ möåt böå phêån húåp thaânh cuãa toaân
böå sûå nghiïåp caách maång xaä höåi chuã nghôa. Caách maång tû tûúãng - vùn hoaá
trûåc tiïëp tûâng bûúác hònh thaânh thïë giúái quan vaâ nhên sinh quan cöång saãn chuã
nghôa úã möîi cöng dên. Tûâng bûúác ài àïën xoaá boã tû tûúãng - vùn hoaá cuä; nêng
cao trònh àöå vùn hoaá, böìi dûúäng tònh caãm àaåo àûác con ngûúâi múái v.v.. Viïåc
phaát huy nhên töë con ngûúâi laâ àöång lûåc cuãa cuöåc caách maång trïn lônh vûåc
vùn hoaá - tû tûúãng. Ngûúåc laåi, cuöåc caách maång àoá taåo tiïìn àïì quan troång àïí
phaát huy nhên töë con ngûúâi, tûâng bûúác xêy dûång con ngûúâi xaä höåi chuã nghôa.
ÚÃ àêy cêìn phaãi hiïíu nhên töë con ngûúâi vúái tû caách vûâa laâ chuã thïí vûâa laâ
khaách thïí cuãa cuöåc caách maång àoá, hún nûäa cuãa toaân böå sûå nghiïåp caách
maång noái chung. Nhûäng phûúng hûúáng chuã yïëu trïn hònh thaânh möåt hïå thöëng
vaâ coá quan hïå chùåt cheä. Chuã nghôa xaä höåi lêëy con ngûúâi laâm trung têm, vò
61
vêåy phaát huy nhên töë con ngûúâi phaãi trúã thaânh möåt trong nhûäng vêën àïì troång
têm cuãa toaân böå àûúâng löëi, chûúng trònh hoaåt àöång cuãa àaãng cöång saãn vaâ
nhaâ nûúác. 27. Dûåa trïn cú súã naâo àïí phên chia lõch sûã loaâi ngûúâi thaânh caác
thúâi àaåi khaác nhau? Thúâi àaåi ngaây nay laâ gò? a) Thúâi àaåi theo nghôa chung, laâ
möåt thúâi kyâ nhêët àõnh tûúng àöëi daâi trong lõch sûã phaát triïín cuãa xaä höåi loaâi
ngûúâi, àûúåc àaánh dêëu bùçng bûúác ngoùåt cùn baãn trong sûå phaát triïín cuãa noá
vaâ àûúåc àùåc trûng bùçng nhûäng xu hûúáng phaát triïín tûúng àöëi öín àõnh. Chuã
nghôa xaä höåi khoa hoåc phên àõnh thúâi àaåi dûåa trïn nhûäng cú súã sau: + Sûå
xuêët hiïån möåt hònh thaái kinh tïë - xaä höåi múái tiïën böå hún nhûäng hònh thaái kinh
tïë - xaä höåi trûúác àoá. + Coá möåt giai cêëp nhêët àõnh àaåi diïån cho hònh thaái kinh
tïë - xaä höåi múái àûáng úã võ trñ trung têm vaâ giûä vai troâ tiïn phong, quyïët àõnh sûå
phaát triïín cuãa xaä höåi trong thúâi àaåi múái. - Sûå xuêët hiïån möåt hònh thaái kinh tïë
- xaä höåi múái laâ sûå múã àêìu cuãa möåt thúâi àaåi múái. Trong cuâng möåt thúâi
àaåi, nhêët laâ thúâi kyâ àêìu thûúâng bao göìm caã sûå thiïët lêåp hònh thaái kinh tïë -
xaä höåi múái vaâ sûå töìn taåi úã mûác àöå naâo àoá cuãa hònh thaái kinh tïë - xaä höåi
cuä. Xeát trïn phaåm vi thïë giúái, coá möåt söë nûúác àang vûún lïn xêy dûång xaä höåi
múái vaâ nhûäng nûúác coân laåi àang trong quaá trònh àêëu tranh xoaá boã xaä höåi
cuä àïí vûún lïn xêy dûång xaä höåi múái. Caác hònh thaái kinh tïë - xaä höåi êëy töìn taåi
bïn nhau trong cuâng möåt thúâi àaåi vaâ àêëu tranh vúái nhau, cuöëi cuâng hònh thaái
kinh tïë - xaä höåi múái, tiïu biïíu cho xu hûúáng phaát triïín cuãa lõch sûã, seä chiïën
thùæng. b) Thúâi àaåi ngaây nay laâ thúâi àaåi quaá àöå tûâ chuã nghôa tû baãn lïn chuã
nghôa xaä höåi, múã àêìu bùçng thùæng lúåi cuãa Caách maång xaä höåi chuã nghôa
Thaáng Mûúâi Nga vô àaåi. + Caách maång xaä höåi chuã nghôa Thaáng Mûúâi Nga àaä
múã àêìu cho sûå
62
ra àúâi möåt hònh thaái kinh tïë - xaä höåi múái - hònh thaái kinh tïë -xaä höåi cöång
saãn chuã nghôa tiïën böå hún hònh thaái kinh tïë - xaä höåi tû baãn chuã nghôa. + Giai
cêëp àaåi diïån cho hònh thaái kinh tïë - xaä höåi múái laâ giai cêëp cöng nhên. Sau
thùæng lúåi cuãa Caách maång Thaáng Mûúâi, giai cêëp cöng nhên àaä trúã thaânh giai
cêëp giûä vai troâ tiïn phong, quyïët àõnh xu hûúáng phaát triïín cuãa nhên loaåi trong
thúâi àaåi ngaây nay. 28. Àêu laâ nöåi dung cú baãn cuãa thúâi àaåi vaâ àùåc àiïím nöíi
bêåt cuãa noá trong giai àoaån hiïån nay? a) Nöåi dung cú baãn cuãa thúâi àaåi ngaây
nay - Nöåi dung cú baãn cuãa thúâi àaåi ngaây nay laâ sûå quaá àöå tûâ chuã nghôa tû
baãn lïn chuã nghôa xaä höåi trïn phaåm vi toaân thïë giúái. + Khùèng àõnh nöåi dung cú
baãn cuãa thúâi àaåi nhû vêåy cuäng tûác laâ vaåch ra chiïìu hûúáng phaát triïín chuã
yïëu cuãa möåt giai àoaån lõch sûã. + Khaái niïåm "quaá àöå" úã àêy phaãn aánh traång
thaái àan xen trong suöët thúâi kyâ daâi sûå töìn taåi hai hïå thöëng xaä höåi àöëi lêåp -
xaä höåi tû baãn àang bùæt àêìu bõ thay thïë dêìn bùçng xaä höåi múái - xaä höåi xaä
höåi chuã nghôa. + Caách maång Thaáng Mûúâi àûúåc coi laâ cöåt möëc múã àêìu thúâi
àaåi múái. Trong nhiïìu thêåp kyã qua, sûå nghiïåp xêy dûång chuã nghôa xaä höåi úã
nhiïìu nûúác trïn thïë giúái àaä àaåt àûúåc nhûäng thaânh tûåu to lúán vïì nhiïìu mùåt, àaä
laâ chöî dûåa cho caách maång thïë giúái - phong traâo giaãi phoáng dên töåc phong
traâo àêëu tranh vò hoaâ bònh, àöåc lêåp dên töåc, dên chuã vaâ tiïën böå xaä höåi,
phong traâo àêëu tranh caách maång cuãa giai cêëp cöng nhên trong caác nûúác tû baãn
goáp phêìn to lúán vaâo viïåc àêíy luâi nguy cú chiïën tranh haåt nhên. Chñnh vò thïë,
sau thùæng lúåi cuãa Caách maång Thaáng Mûúâi àaä coá nhiïìu nûúác, nhiïìu dên töåc
ài theo con àûúâng xaä höåi chuã nghôa. Quaá àöå lïn chuã nghôa xaä höåi àaä trúã
thaânh xu thïë cuãa thúâi àaåi. + Tuy nhiïn, chuã nghôa xaä höåi vúái tû caách laâ möåt
hònh thaái kinh tïë
63
- xaä höåi ra àúâi sau Caách maång Thaáng Mûúâi Nga coân rêët múái meã vaâ non
treã, noá thêåt sûå cêìn nhiïìu thúâi gian àïí khùèng àõnh tñnh ûu viïåt cuãa mònh trûúác
moåi chïë àöå xaä höåi cuä. Nhûäng töín thêët úã nhiïìu nûúác xaä höåi chuã nghôa trong
nhûäng nùm gêìn àêy laâ möåt thûåc tïë, chuáng ta khöng phuã nhêån. Nhûng nhûäng
töín thêët àoá hoaân toaân khöng phaãi laâ sai lêìm xuêët phaát tûâ baãn chêët cuãa
chuã nghôa xaä höåi. + Hiïån nay, chuã nghôa tû baãn coân töìn taåi vaâ àaä coá nhiïìu
thay àöíi nhúâ ûáng duång nhûäng thaânh tûåu khoa hoåc vaâ cöng nghïå múái. Nhûng,
nhûäng thay àöíi àoá khöng laâm thay àöíi baãn chêët vaâ nhûäng mêu thuêîn vöën coá
cuãa chuã nghôa tû baãn. b) Àùåc àiïím nöíi bêåt trong giai àoaån hiïån nay cuãa thúâi
àaåi laâ cuöåc àêëu tranh giai cêëp vaâ dên töåc cuãa nhên dên caác nûúác vò hoaâ
bònh, àöåc lêåp dên töåc, dên chuã vaâ tiïën böå xaä höåi àang diïîn ra gay go, phûác
taåp, chuã nghôa xaä höåi àang gùåp nhiïìu khoá khùn thûã thaách, àang khuãng hoaãng
trêìm troång; lõch sûã thïë giúái àang traãi qua nhûäng bûúác quanh co, nhûng chuã
nghôa xaä höåi cuöëi cuâng nhêët àõnh thùæng lúåi. - Caác thïë lûåc àïë quöëc, phaãn
àöång hiïån nay àang lúåi duång nhûäng sai lêìm, khoá khùn cuãa nhiïìu nûúác xaä höåi
chuã nghôa àïí àêíy maånh cuöåc phaãn kñch chöëng chuã nghôa xaä höåi, phaá hoaåi
khöëi àoaân kïët thöëng nhêët cuãa phong traâo cöng nhên vaâ phong traâo caách
maång cuãa nhên dên thïë giúái vò hoaâ bònh, àöåc lêåp dên töåc, dên chuã vaâ tiïën
böå xaä höåi. - Cuöåc caách maång khoa hoåc vaâ cöng nghïå àang diïîn ra maånh meä
trïn thïë giúái, noá taác àöång maånh túái nhõp àöå phaát triïín cuãa nhiïìu nûúác, àöìng
thúâi cuäng àùåt ra nhûäng thaách thûác gay go àöëi vúái nhûäng nûúác laåc hêåu vïì
kinh tïë. Tònh hònh àoá àaä dêîn àïën möåt thûåc tïë hiïån nay laâ caác nûúác vûâa
phaãi àêëu tranh, vûâa húåp taác vúái nhau àïí phaát triïín kinh tïë. Vò thïë, cuöåc àêëu
tranh cuãa caác nûúác, caác dên töåc vò hoaâ bònh, dên chuã vaâ tiïën böå xaä höåi laåi
caâng trúã nïn phûác taåp hún, gay go hún. - Sûå ra àúâi cuãa hún möåt trùm quöëc gia
àöåc lêåp treã tuöíi cuäng àaä coá aãnh hûúãng rêët lúán àïën quaá trònh chñnh trõ thïë
giúái. Caác nûúác naây
64
àang tiïën haânh cuöåc àêëu tranh gay go, phûác taåp chöëng ngheâo naân vaâ laåc
hêåu, chöëng chuã nghôa thûåc dên dûúái moåi hònh thûác, chöëng sûå can thiïåp vaâ
xêm lûúåc cuãa chuã nghôa àïë quöëc nhùçm baão vïå àöåc lêåp vaâ chuã quyïìn dên
töåc. - Sûå xuêët hiïån nhûäng vêën àïì toaân cêìu cêëp baách coá liïn quan àïën vêån
mïånh loaâi ngûúâi nhû giûä gòn hoaâ bònh, baão vïå möi trûúâng, àêíy luâi nguy cú
chiïën tranh, haån chïë sûå buâng nöí dên söë, phoâng ngûâa vaâ àêíy luâi nhûäng cùn
bïånh hiïím ngheâo àoâi hoãi caác quöëc gia, caác dên töåc, khöng phên biïåt chïë àöå
chñnh trõ xaä höåi, phöëi húåp haânh àöång chung vúái tinh thêìn traách nhiïåm cao, vò
lúåi ñch vaâ sûå töìn taåi cuãa caã loaâi ngûúâi. Nhêån thûác nhûäng àùåc àiïím trïn àêy
cuãa thúâi àaåi ngaây nay cung cêëp cho chuáng ta cú súã khoa hoåc àïí luêån chûáng
tñnh têët yïëu, húåp quy luêåt cuãa àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa, àöìng thúâi giuáp
chuáng ta nhòn nhêån thúâi cú vaâ thûã thaách múái àïí tiïën lïn xêy dûång thaânh cöng
möåt nûúác xaä höåi chuã nghôa phöìn vinh.
65
Chõu traách nhiïåm xuêët baãn Giaám àöëc NGUYÏÎN VÙN THOÃA
Töíng biïn têåp NGHIÏM ÀÒNH VYÂ Biïn têåp vaâ sûãa baãn in: BAN BIÏN TÊÅP KHOA
HOÅC XAÄ HÖÅI Trònh baây bòa: NGUYÏÎN THÕ HOÂA

Hûúáng Dêîn Ön Thi Mön Chuã Nghôa Xaä Höåi Khoa Hoåc 1 Hûúáng Dêîn Ön Thi Mön Chuã Nghôa Xaä Höåi Khoa Hoåc

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hûúáng Dêîn Ön Thi Mön Chuã Nghôa Xaä Höåi Khoa Hoåc 1 Hûúáng Dêîn Ön Thi Mön Chuã Nghôa Xaä Höåi Khoa Hoåc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC

TÊÅP THÏÍ TAÁC GIAÃ

LÚÂI NHAÂ XUÊËT BAÃN

LÚÂI NHAÂ XUÊËT BAÃN

You might also like