You are on page 1of 151

Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam

_______________________________________________________

ChiÕn l−îc toµn diÖn


vÒ t¨ng tr−ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo

Hµ Néi, th¸ng 5 n¨m 2002


céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
______________________________________________________________

CHIÕN l−îc TOµN DIÖN


VÒ T¨NG TR−ëng Vµ Xãa ®ãi GI¶M NGHÌO

Giíi thiÖu
1. Ngay tõ khi ViÖt Nam giµnh ®−îc ®éc lËp (1945), Chñ tÞch Hå ChÝ Minh
®· x¸c ®Þnh ®ãi nghÌo nh− lµ mét thø "giÆc", còng nh− giÆc dèt, giÆc ngo¹i x©m,
nªn ®· ®−a ra môc tiªu phÊn ®Êu ®Ó nh©n d©n lao ®éng tho¸t n¹n bÇn cïng, lµm
cho mäi ng−êi cã c«ng ¨n, viÖc lµm, Êm no vµ ®êi sèng h¹nh phóc.
Gi¶m ®ãi nghÌo kh«ng chØ lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi c¬ b¶n,
®−îc Nhµ n−íc ViÖt Nam ®Æc biÖt quan t©m, mµ cßn lµ mét bé phËn quan
träng cña môc tiªu ph¸t triÓn.
2. Thùc hiÖn ®æi míi, thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh ®i ®«i víi tiÕn
hµnh c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi ®· h¹n chÕ sù
ph©n c¸ch giµu nghÌo gi÷a c¸c tÇng líp d©n c−, gi÷a c¸c vïng. Trong 10 n¨m
qua, ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tùu trong c¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn kinh
tÕ, tõng b−íc c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n, thùc hiÖn
®iÒu chØnh c¬ cÊu ngµnh vµ lÜnh vùc kinh tÕ theo tÝn hiÖu cña thÞ tr−êng nh»m
thiÕt lËp mét nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc. Thµnh tùu ®ã
thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña sù ®æi míi, ph¸t huy cao nguån néi lùc vµ sù hç trî tÝch
cùc, cã hiÖu qu¶ cña céng ®ång quèc tÕ.
Trong thêi gian qua, nhê thùc hiÖn c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cã hiÖu qu¶,
c«ng cuéc xãa ®ãi gi¶m nghÌo cña ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tùu
®¸ng kÓ. Tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña ViÖt Nam 10 n¨m 1991-2000 kh¸
cao, tæng s¶n phÈm trong n−íc (GDP) t¨ng b×nh qu©n 7,5%, trong ®ã giai
®o¹n gi÷a hai cuéc ®iÒu tra møc sèng d©n c− (n¨m 1992-1993 vµ n¨m 1997-
1998) t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 8,4%. Nhê t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh, c«ng cuéc
xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®¹t nhiÒu kÕt qu¶ to lín. Sau 10 n¨m, tû lÖ hé nghÌo
theo chuÈn quèc gia ®· gi¶m 2/3 so víi n¨m 1990, tÝnh theo chuÈn quèc tÕ(1)
tû lÖ hé nghÌo gi¶m mét nöa. Do vËy ViÖt Nam ®· ®−îc céng ®ång quèc tÕ
®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng n−íc gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo tèt nhÊt.

(1)
Kh¸i niÖm sÏ ®−îc ®Ò cËp t¹i môc 2.1 phÇn I.

1
3. Tuy nhiªn, ViÖt Nam vÉn ®ang lµ mét n−íc nghÌo, cã møc thu nhËp
b×nh qu©n ®Çu ng−êi vµo lo¹i thÊp (GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi n¨m 2000
kho¶ng 400 USD), tû lÖ hé nghÌo cßn lín. ChÝnh phñ ViÖt Nam nhËn thøc
®−îc ®iÒu nµy vµ coi t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao, bÒn v÷ng lµ ®iÒu kiÖn chñ yÕu
vµ nh©n tè quan träng ®Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ
cña ViÖt Nam so víi c¸c n−íc kh¸c trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, ®ång thêi
t¹o nguån lùc ®Ó t¨ng phóc lîi, c¶i thiÖn møc sèng nh©n d©n, gi¶m nghÌo ®ãi,
thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi.
4. §Ó tiÕp tôc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng tr−ëng cao vµ bÒn v÷ng, thùc
hiÖn cã hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch xãa ®ãi gi¶m nghÌo, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· x©y
dùng ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m 2001-2010, ChiÕn l−îc ph¸t
triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc trong giai ®o¹n 2001-2010 (ChiÕn l−îc ch¨m sãc vµ
b¶o vÖ søc kháe nh©n d©n; ChiÕn l−îc quèc gia vÒ cÊp n−íc s¹ch vµ vÖ sinh
m«i tr−êng n«ng th«n; ChiÕn l−îc quèc gia vÒ ch¨m sãc søc kháe sinh s¶n;
ChiÕn l−îc d©n sè ViÖt Nam; ChiÕn l−îc quèc gia vÒ dinh d−ìng; Ch−¬ng
tr×nh hµnh ®éng quèc gia v× trÎ em ViÖt Nam; Ch−¬ng tr×nh tæng thÓ c¶i c¸ch
hµnh chÝnh nhµ n−íc; ChiÕn l−îc quèc gia v× sù tiÕn bé cña phô n÷ ViÖt Nam
®Õn n¨m 2010; ChiÕn l−îc trong c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc, khoa häc c«ng nghÖ,
b¶o vÖ m«i tr−êng 2001-2010...); KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m
2001-2005 vµ Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc
lµm giai ®o¹n 2001-2005, c¸c QuyÕt ®Þnh cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¸c tØnh T©y Nguyªn, miÒn nói phÝa B¾c vµ ®ång
b»ng s«ng Cöu Long...
5. V¨n b¶n ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo
lµ ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng nh»m cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch,
gi¶i ph¸p chung cña ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m 2001-2010,
KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005 cña c¶ n−íc còng nh−
cña tõng ngµnh thµnh c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ cã kÌm theo lé tr×nh thùc hiÖn. §©y
lµ Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng ®Ó thùc hiÖn ®Þnh h−íng t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ
xãa ®ãi gi¶m nghÌo. ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m
nghÌo cã quan hÖ chÆt chÏ víi kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi hµng n¨m
cña c¶ n−íc vµ kÕ ho¹ch cña c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng. KÕ ho¹ch ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi hµng n¨m ®−îc Quèc héi th«ng qua lµ mét c«ng cô thùc
hiÖn c¸c gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch trong ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ
Xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Mèi quan hÖ gi÷a ChiÕn l−îc 10 n¨m vµ c¸c kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi víi ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi
gi¶m nghÌo cã thÓ m« t¶ b»ng s¬ ®å:

2
ChiÕn l−îc ph¸t triÓn 10 n¨m

KÕ ho¹ch 5 n¨m; Ch−¬ng ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ


tr×nh môc tiªu 5 n¨m T¨ng tr−ëng vµ X§GN

Ch−¬ng tr×nh ®Çu t− c«ng céng

KÕ ho¹ch hµng n¨m

6. ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo thÓ hiÖn
tÝnh hµi hoµ gi÷a t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ c¸c gi¶i quyÕt vÊn ®Ò x· héi. C¸c
nhiÖm vô vµ môc tiªu trong ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi
gi¶m nghÌo kh«ng chØ yªu cÇu c¸c biÖn ph¸p hç trî cã môc tiªu cho tõng ®èi
t−îng cô thÓ vÒ xãa ®ãi gi¶m nghÌo mµ cßn liªn kÕt c¸c chÝnh s¸ch tõ chÝnh
s¸ch kinh tÕ vÜ m«, c¶i c¸ch c¬ cÊu, chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh
®Õn chÝnh s¸ch an sinh x· héi cña tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c cÊp nh»m b¶o ®¶m
t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo. ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng
tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu c¬ b¶n sau:
• Thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng ®i ®«i víi thùc hiÖn
tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi nh»m n©ng cao ®iÒu kiÖn vµ chÊt l−îng cuéc sèng
cña mäi tÇng líp d©n c−. Ph¸t triÓn nhanh ë c¸c vïng ®éng lùc, t¹o ®iÒu kiÖn
®Ó cã t¨ng tr−ëng cao vÒ kinh tÕ, ®ång thêi tËp trung ph¸t triÓn n«ng nghiÖp,
n«ng th«n, b¶o ®¶m an ninh vÒ l−¬ng thùc, t¹o c«ng ¨n, viÖc lµm, t¨ng thu
nhËp cho d©n c− n«ng th«n; quan t©m nhiÒu h¬n ®Çu t− hç trî cho c¸c vïng
kÐm ph¸t triÓn; h¹n chÕ bít chªnh lÖch vÒ kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn gi÷a c¸c
vïng, thu hÑp chªnh lÖch vÒ kho¶ng c¸ch thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp d©n c−,
quan t©m ®Õn ®êi sèng cña nhãm d©n téc Ýt ng−êi.
• T¹o ra m«i tr−êng kinh doanh b×nh ®¼ng cho tÊt c¶ cho c¸c lo¹i h×nh
doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, bao gåm c¶ doanh nghiÖp cã vèn
®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi trong viÖc h−ëng lîi tõ c¸c dÞch vô c«ng vµ c¬ héi
®Çu t− kinh doanh, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa.
• TiÕp tôc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, s¾p xÕp, ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu
qu¶ doanh nghiÖp nhµ n−íc, c¬ cÊu l¹i ng©n s¸ch, c¶i c¸ch hÖ thèng ng©n
hµng th−¬ng m¹i, s¾p xÕp l¹i vµ lµnh m¹nh ho¸ c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn
dông, tù do ho¸ th−¬ng m¹i, thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ ®· tho¶ thuËn
trong khu«n khæ AFTA, chuÈn bÞ tèt ®iÒu kiÖn ®Ó gia nhËp WTO, thùc hiÖn
c¸c hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i song ph−¬ng... ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh

3
tranh, ®¸p øng yªu cÇu t¨ng tr−ëng nhanh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. T¹o c¬ héi
cho c¸c hé gia ®×nh nghÌo t¨ng thu nhËp b»ng c¸c gi¶i ph¸p ®Èy nhanh tèc ®é
ph¸t triÓn n«ng, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trªn diÖn réng; më réng vµ ph¸t triÓn
thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm, c¶i thiÖn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi vµ c«ng
b»ng trong tiÕp cËn c¸c dÞch vô s¶n xuÊt vµ x· héi c¬ b¶n.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn con ng−êi vµ gi¶m bÊt b×nh ®¼ng, −u tiªn ph¸t
triÓn y tÕ, gi¸o dôc, b¶o vÖ m«i tr−êng, k×m chÕ l©y nhiÔm HIV/AIDS, b×nh
®¼ng giíi vµ c¸c d©n téc Ýt ng−êi. Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Æc thï cña nghÌo ®ãi
®« thÞ vÒ viÖc lµm, thu nhËp, nhµ ë. B¶o ®¶m ng−êi nghÌo ®« thÞ tiÕp cËn mét
c¸ch c«ng b»ng tíi c¸c nguån lùc, dÞch vô c«ng vµ dÞch vô x· héi c¬ b¶n. C¶i
thiÖn t×nh tr¹ng tiÕp cËn cña ng−êi di c−, ®Æc biÖt lµ con em cña hä.
•H×nh thµnh, më réng m¹ng l−íi b¶o trî vµ an sinh x· héi cho ng−êi
nghÌo, ng−êi bÞ rñi ro do thiªn tai, gi¶m thiÓu møc ®é dÔ tæn th−¬ng cho
ng−êi d©n. T¨ng vai trß cña c¸c héi vµ ®oµn thÓ tham gia vµo m¹ng l−íi an
sinh x· héi.
•Thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh trªn 4 lÜnh vùc: c¶i c¸ch thÓ chÕ, c¶i
c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh, ®æi míi, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò c¸n bé, c«ng
chøc vµ c¶i c¸ch tµi chÝnh c«ng ®Ó c¸n bé, c«ng chøc, chÝnh quyÒn thay ®æi
phong c¸ch lµm viÖc, cã tr¸ch nhiÖm h¬n víi c«ng viÖc vµ ng−êi d©n tiÕp cËn
dÔ dµng h¬n c¸c dÞch vô c«ng, ®¶m b¶o b×nh ®¼ng x· héi. Thùc hiÖn mét c¸ch
®Çy ®ñ Quy chÕ D©n chñ c¬ së nh»m c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn vµ thu hót sù tham
gia cña ng−êi d©n vµo qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch vµ thùc thi c¸c quyÕt ®Þnh ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi céng ®ång; t¨ng c−êng tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vÒ
ng©n s¸ch vµ c«ng t¸c thèng kª kinh tÕ vÜ m«.
H×nh thµnh hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng vÒ ph¸t triÓn
kinh tÕ, x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo (cã tÝnh ®Õn yÕu tè giíi vµ nhãm x·
héi) ®Ó theo dâi, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc.
7. ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo b¾t ®Çu
®−îc x©y dùng tõ th¸ng 6 n¨m 2001 trªn c¬ së V¨n b¶n t¹m thêi ®· ®−îc Thñ
t−íng ChÝnh phñ th«ng qua th¸ng 3 n¨m 2001. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr×
phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh liªn quan(2) chuÈn bÞ ChiÕn l−îc nµy víi sù hç trî,
tham gia t− vÊn réng r·i cña c¸c Bé, c¬ quan liªn quan vµ ®¹i diÖn céng ®ång

(2)
Nhãm so¹n th¶o ChiÕn l−îc gåm 52 thµnh viªn tõ 16 bé, ngµnh cña ChÝnh phñ ViÖt Nam. Ngoµi ra c¸c Bé:
N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Y tÕ, Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng,... ®· thµnh lËp Tæ c«ng t¸c
chuyªn ngµnh ®Ó tham gia x©y dùng vµ thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
Trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o ChiÕn l−îc cßn cã sù tham gia cña c¸c nhµ tµi trî, c¸c tæ chøc quèc tÕ, tæ chøc phi
chÝnh phñ.

4
tµi trî vµ c¸c bªn tham gia kh¸c nh− Nhãm hµnh ®éng chèng ®ãi nghÌo (gåm
c¸c nhµ tµi trî, c¸c c¬ quan ChÝnh phñ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ). ChiÕn l−îc
toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®−îc c¸c Bé, c¬ quan liªn
quan, c¸c nhµ khoa häc, c¸c tæ chøc quÇn chóng, tæ chøc phi chÝnh phñ vµ céng
®ång c¸c nhµ tµi trî ®ãng gãp ý kiÕn th«ng qua c¸c cuéc héi th¶o ë trung −¬ng
vµ c¸c héi th¶o cÊp vïng cña 61 tØnh, thµnh phè vµ qua c¸c cuéc tham vÊn lµng
x· ë 6 tØnh, thµnh phè cña ViÖt Nam(3). ViÖc x©y dùng ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ
T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo cã sù tham vÊn réng r·i vµ theo kÕ ho¹ch
thèng nhÊt, thÓ hiÖn sù nhÊt qu¸n cña ChÝnh phñ vÒ t¨ng c−êng sù tham gia cña
ng−êi d©n vµo c«ng viÖc cña Nhµ n−íc vµ d©n chñ t¹i c¸c cÊp chÝnh quyÒn, ®Æc
biÖt lµ ë cÊp c¬ së. §ång thêi ®· mang l¹i nhiÒu ý nghÜa thiÕt thùc trong viÖc
n©ng cao nhËn thøc vÒ ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m
nghÌo, còng nh− qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn sau nµy.

ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo do ViÖt
Nam biªn so¹n bao gåm 6 phÇn:

PhÇn I: Bèi c¶nh kinh tÕ - x· héi, thùc tr¹ng ®ãi nghÌo, thµnh tùu vµ
th¸ch thøc
Trong thËp kû 90, ViÖt Nam tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng cuéc c¶i c¸ch vÒ luËt
ph¸p, thÓ chÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh më cöa,
héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, nhê ®ã ®· thùc hiÖn thµnh c«ng
viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t, duy tr× æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« vµ ®¹t møc t¨ng tr−ëng
cao, b×nh qu©n 7,5%/n¨m, gi¶m ®−îc mét nöa tû lÖ nghÌo ®ãi. C¶i c¸ch trong
n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®· gióp t¨ng nhanh gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp,
s¶n l−îng l−¬ng thùc cã h¹t tÝnh trªn ®Çu ng−êi tõ 303 kg n¨m 1990 lªn 444
kg n¨m 2000; thu nhËp tõ xuÊt khÈu n«ng s¶n ®· t¨ng h¬n 4 lÇn so víi n¨m
1990 (®¹t 4,3 tû n¨m 2000). Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, søc khoÎ céng ®ång
vµ møc sèng cña d©n c− ®· ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, chØ sè ph¸t triÓn con ng−êi
cña ViÖt Nam (HDI) t¨ng tõ 0,456 (xÕp thø 120) n¨m 1990 lªn 0,696 (xÕp thø
101 trªn 162 n−íc) n¨m 2000.

(3)
Tæ chøc 4 héi th¶o vïng: Vïng nói phÝa B¾c, vïng miÒn Trung, vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ héi th¶o
dµnh cho c¸c thµnh phè tæ chøc t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh. Ngoµi ra, c¸c Bé, ngµnh tæ chøc hµng lo¹t c¸c héi
th¶o chuyªn ®Ò ®Ó lÊy thªm ý kiÕn nh−: Héi th¶o vÒ giíi, Héi th¶o vÒ phô n÷ nghÌo cña Uû Ban v× tiÕn bé phô
n÷ cña ViÖt Nam, Héi th¶o vÒ m«i tr−êng do Côc M«i tr−êng, Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng tæ chøc....
6 cuéc lÊy ý kiÕn cña lµng, x· do c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ (Tæ chøc Cøu trî nhi ®ång Anh; Oxfam Anh; CRS;
International Plan; Action Aid; Ng©n hµng thÕ giíi) tiÕn hµnh t¹i tØnh Lµo Cai ë miÒn nói phÝa B¾c; tØnh Hµ TÜnh vµ
tØnh Qu¶ng TrÞ ë miÒn Trung; Thµnh phè Hå ChÝ Minh; tØnh VÜnh Long vµ Trµ Vinh ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long.

5
MÆc dï ®¹t nhiÒu thµnh tùu quan träng, nh−ng t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi vÉn
cßn tån t¹i ë diÖn réng, ®Æc biÖt lµ khu vùc n«ng th«n, miÒn nói, vïng s©u,
vïng xa. Thu nhËp cña bé phËn lín d©n c− vÉn n»m gi¸p ranh møc nghÌo ®ãi
vµ dÔ bÞ t¸c ®éng bëi c¸c biÕn ®éng do thiªn tai, mÊt viÖc lµm, èm ®au vµ gi¸
n«ng s¶n bÊp bªnh. Søc kháe kÐm, tr×nh ®é häc vÊn thÊp, t×nh tr¹ng vÖ sinh vµ
m«i tr−êng xuèng cÊp lµm cho ng−êi nghÌo khã v−¬n lªn lªn tho¸t nghÌo.
Ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc trong thêi gian tíi sÏ t¹o ra
nhiÒu lao ®éng d«i d−, lµm t¨ng søc Ðp viÖc lµm vµ lµ qu¸ tr×nh ®iÒu chuyÓn
lao ®éng tõ khu vùc nµy sang khu vùc kh¸c, më ra c¬ héi cho sù ph¸t triÓn
c¹nh tranh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.

PhÇn II: Môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ xãa ®ãi gi¶m
nghÌo ®Õn n¨m 2005 vµ n¨m 2010
Môc tiªu tæng qu¸t cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n 10 n¨m 2001-2010 lµ
c¶i thiÖn ®¸ng kÓ ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cho nh©n d©n, t¹o
nÒn t¶ng cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, d©n giµu n−íc m¹nh,
x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh, h×nh thµnh thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng
®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ vµ duy tr× nguån tµi nguyªn vµ v¨n ho¸
d©n téc cho thÕ hÖ mai sau. §Ó ®¹t ®−îc nh÷ng môc tiªu nµy, cÇn ph¶i tiÕp tôc
chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng theo h−íng n©ng cao hiÖu qu¶
vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. Më réng vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ
quèc tÕ, t¨ng c−êng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, c¶i tiÕn hÖ thèng gi¸o dôc
®µo t¹o ®Ó n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc. T¨ng c−êng c¸c lîi thÕ c¹nh
tranh trong c¸c cam kÕt th−¬ng m¹i song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng nh»m chñ
®éng héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi.
T¨ng tr−ëng ph¶i ®i ®«i víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i
tr−êng nh»m t¹o thªm viÖc lµm, c¶i thiÖn søc khoÎ céng ®ång, xãa ®ãi gi¶m
nghÌo vµ ng¨n chÆn kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶ c¸c tÖ n¹n x· héi. T¨ng tr−ëng
kinh tÕ sÏ t¹o ra nguån lùc cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo, ®ång thêi ph¶i cã c¸c
chÝnh s¸ch ph©n bæ nguån lùc vµ biÖn ph¸p x· héi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn
lîi cho ng−êi nghÌo tiÕp cËn ®−îc c¸c c¬ héi c¶i thiÖn cuéc sèng cña m×nh,
t¨ng thªm nhËn thøc vµ nç lùc v−¬n lªn tù tho¸t nghÌo.
Xãa ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng ®¬n gi¶n lµ viÖc ph©n phèi l¹i thu nhËp mét
c¸ch thô ®éng mµ ph¶i t¹o ra ®éng lùc t¨ng tr−ëng t¹i chç, chñ ®éng tù v−¬n
lªn tho¸t nghÌo. §ång thêi kh«ng ®¬n thuÇn lµ sù trî gióp mét chiÒu cña t¨ng
tr−ëng kinh tÕ ®èi víi c¸c ®èi t−îng cã nhiÒu khã kh¨n mµ cßn lµ nh©n tè quan

6
träng t¹o ra mét mÆt b»ng t−¬ng ®èi ®ång ®Òu cho ph¸t triÓn, t¹o thªm mét lùc
l−îng s¶n xuÊt dåi dµo vµ b¶o ®¶m sù æn ®Þnh cho giai ®o¹n “cÊt c¸nh”.
PhÇn III: T¹o m«i tr−êng cho t¨ng tr−ëng nhanh, bÒn v÷ng vµ xãa ®ãi
gi¶m nghÌo
§Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng nhanh vµ bÒn v÷ng, cÇn thiÕt lËp mét
m«i tr−êng ph¸p lý c«ng b»ng, b×nh ®¼ng vµ c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp
nhµ n−íc còng nh− t− nh©n trong n−íc vµ n−íc ngoµi. B·i bá c¸c giÊy phÐp
kinh doanh kh«ng cÇn thiÕt; ®¶m b¶o sù tiÕp cËn b×nh ®¼ng c¸c nguån vèn, tÝn
dông, ®Êt ®ai, c«ng nghÖ vµ th«ng tin; kh«ng ph©n biÖt ®èi xö c¸c lo¹i h×nh
doanh nghiÖp kh¸c nhau. S¾p xÕp, ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh
cña doanh nghiÖp nhµ n−íc. Cã c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó b¶o ®¶m c¸c kÕ
ho¹ch ®Çu t− cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc phï hîp víi chiÕn l−îc ngµnh vµ
m«i tr−êng kinh doanh trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Hoµn thiÖn
LuËt ph¸ s¶n Doanh nghiÖp; thùc hiÖn NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ hç trî
doanh nghiÖp nhá vµ võa. TiÕp tôc c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh nh»m x©y
dùng nÒn hµnh chÝnh trong s¹ch, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ thùc thi theo ph¸p
luËt. T¨ng c−êng kh¶ n¨ng qu¶n lý cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, nhÊt
lµ qu¶n lý vÒ kinh tÕ vµ ng©n s¸ch.
Duy tr× æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ thËn
träng; hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ, më réng diÖn thu thuÕ vµ b¶o ®¶m g¾n kÕt
gi÷a môc tiªu, chØ tiªu kÕ ho¹ch víi c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ ng©n s¸ch; c©n ®èi
gi÷a chi ®Çu t− ph¸t triÓn vµ chi th−êng xuyªn h−íng vµo môc tiªu hç trî ng−êi
nghÌo. Gi÷ tû lÖ l¹m ph¸t phï hîp, cã chÝnh s¸ch l·i suÊt vµ tû gi¸ hîp lý phôc
vô ng−êi nghÌo.. TiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i më cöa, tõng b−íc
gì bá hµng rµo phi thuÕ quan vµ thùc hiÖn theo lé tr×nh cam kÕt trong khu«n
khæ ASEAN, hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i song ph−¬ng ViÖt Nam - Hoa Kú, vµ cam
kÕt víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tiÒn tÖ quèc tÕ. N©ng cao tÝnh nhÊt qu¸n vµ liªn
kÕt gi÷a chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i, chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp vµ chÝnh s¸ch tû gi¸
hèi ®o¸i, ®ång thêi cñng cè sù phèi hîp gi÷a c¸c bé ngµnh cã liªn quan.
Thùc hiÖn d©n chñ c¬ së, t¨ng c−êng ®èi tho¹i gi÷a chÝnh quyÒn víi céng
®ång d©n c−, c¶i thiÖn khu«n khæ trî gióp ph¸p lý cho ng−êi nghÌo. T¨ng
c−êng tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan c«ng quyÒn tr−íc ng−êi d©n, ®Æc biÖt lµ
c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng b»ng c¸ch t¨ng tÝnh minh b¹ch vµ c«ng khai
cña ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng.

7
PhÇn IV: ChÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc
®¶m b¶o t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n: B¶o ®¶m an ninh l−¬ng thùc; ®a
d¹ng ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp; chó träng nghiªn cøu thÞ tr−êng, ®¶m b¶o viÖc
cung cÊp th«ng tin kÞp thêi; t¨ng ®Çu t− cho n«ng nghiÖp; kÕt hîp gi÷a s¶n xuÊt
s¶n phÈm chÊt l−îng cao víi ph¸t triÓn c¬ së chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n; thóc ®Èy
viÖc nghiªn cøu sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn, më réng c¸c ho¹t
®éng n«ng, l©m, ng− nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, l©m vµ ng− nghiÖp
phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña c¸c vïng kh¸c nhau, ®¸p øng yªu cÇu cña
ng−êi nghÌo; ph¸t triÓn thuû s¶n, ®a d¹ng ho¸ nu«i trång thuû s¶n; x©y dùng
chiÕn l−îc phßng chèng thiªn tai nh»m gi¶m thiÓu thiÖt h¹i vµ æn ®Þnh s¶n xuÊt
còng nh− cuéc sèng d©n c− trong vïng th−êng xuyªn bÞ thiªn tai.
C«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn ®« thÞ: Ph¸t huy lîi thÕ c¹nh tranh cña c¸c
ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng, sö dông c¸c s¶n phÈm vµ nguyªn liÖu tõ c¸c
ngµnh n«ng, l©m, ng− nghiÖp. §Èy m¹nh ph¸t triÓn lÜnh vùc c¬ khÝ phôc vô
n«ng nghiÖp nh»m tËn dông thÞ tr−êng réng lín trong n−íc vµ thÞ tr−êng khu
vùc. Cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän vµ
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng. X©y dùng chÝnh s¸ch gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò nghÌo ®ãi ë ®« thÞ, hç trî ph¸p lý, t¹o viÖc lµm, cung cÊp tÝn
dông, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu, t¹o lËp m«i tr−êng vµ c¶nh quan ®«
thÞ, t¨ng c−êng ®µo t¹o nghÒ vµ gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò di d©n ®« thÞ,...
Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng: Dùa trªn nhu cÇu cña ng−êi nghÌo, x©y dùng
c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n vµ chÝnh s¸ch cung cÊp ®iÖn, c«ng tr×nh thuû lîi nhá,
n−íc s¹ch, c¸c c«ng tr×nh vÖ sinh, ph¸t triÓn vµ phôc håi hÖ thèng giao th«ng,
®Æc biÖt ë c¸c vïng nghÌo.
TËp trung ®Çu t− giao th«ng cho vïng nói phÝa B¾c; thuû lîi cho T©y
Nguyªn, miÒn Trung; gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nhµ ë cho ng−êi nghÌo; tËp trung
vµo c¸c nhãm yÕu thÕ trong x· héi.
Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o: TiÕp tôc n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc; duy tr× c¸c
môc tiªu phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc, trung häc c¬ së; thùc hiÖn miÔn, gi¶m
häc phÝ vµ c¸c ®ãng gãp kh¸c ®èi víi trÎ em c¸c gia ®×nh nghÌo, vïng nghÌo.
B¶o ®¶m sè l−îng vµ chÊt l−îng c¸c tr−êng, líp häc vµ gi¸o viªn d¹y häc,
thùc hiÖn tõng b−íc viÖc kiªn cè ho¸ c¸c tr−êng häc phæ th«ng vµ d¹y nghÒ.
Y tÕ: T¨ng c−êng hÖ thèng y tÕ c¬ së, duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô y tÕ
céng ®ång, −u tiªn cho viÖc phßng chèng c¸c bÖnh ¶nh h−ëng tíi ng−êi

8
nghÌo (søc khoÎ sinh s¶n, c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm, HIV/AIDS, c¸c bÖnh cña
trÎ em vµ c¸c bÖnh x· héi kh¸c); n©ng cao chÊt l−îng dÞch vô y tÕ; ®¶m b¶o
ng−êi nghÌo cã thÓ tiÕp cËn ®−îc dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ cã chÊt l−îng;
hç trî ng−êi nghÌo trong viÖc chi tr¶ c¸c dÞch vô y tÕ.
V¨n ho¸ th«ng tin: Duy tr× vµ b¶o tån c¸c di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ vµ phi
vËt thÓ; x©y dùng c¸c trung t©m v¨n ho¸ x·; n©ng cao chÊt l−îng th«ng tin,
cung cÊp th«ng tin nhiÒu h¬n nh»m gióp cho ng−êi d©n tiÕp cËn dÔ dµng, më
réng kh¶ n¨ng lùa chän vµ quyÕt ®Þnh trong cuéc sèng.
M«i tr−êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, kÕt hîp hµi hoµ gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ
- x· héi víi b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr−êng, b¶o ®¶m cho mäi ng−êi d©n ®Òu
®−îc sèng trong mét m«i tr−êng trong s¹ch vµ lµnh m¹nh.
Thu hÑp kho¶ng c¸ch chªnh lÖch vÒ x· héi gi÷a c¸c vïng vµ nhãm ng−êi,
gi¶m kh¶ n¨ng dÔ bÞ tæn th−¬ng cña ng−êi nghÌo vµ yÕu thÕ; thùc hiÖn c«ng
b»ng vÒ giíi vµ tiÕn bé cña phô n÷: æn ®Þnh vµ n©ng cao møc sèng cho c¸c
d©n téc Ýt ng−êi; më réng m¹ng l−íi an sinh x· héi, ph¸t triÓn hÖ thèng cøu
trî ®ét xuÊt cã hiÖu qu¶; më réng sù tham gia vµ n©ng cao vai trß cña c¸c tæ
chøc x· héi trong n−íc vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ trong qu¸ tr×nh x©y dùng
vµ thùc hiÖn m¹ng l−íi an sinh x· héi.
PhÇn V: Huy ®éng nguån lùc cho t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
Trong giai ®o¹n 2001-2005, dù kiÕn sÏ huy ®éng tèi thiÓu kho¶ng 840
ngh×n tû ®ång (kho¶ng 60 tû ®« la) cho ®Çu t− ph¸t triÓn, b»ng 1,5 lÇn so víi
vèn ®Çu t− thùc hiÖn 1996-2000 (nguån vèn n−íc ngoµi chiÕm kho¶ng 1/3,
vèn trong n−íc chiÕm 2/3). Khu vùc nhµ n−íc chiÕm 55,5%, khu vùc t− nh©n
trong n−íc chiÕm kho¶ng 26,2% trong tæng nguån vèn ®Çu t− toµn x· héi.
Riªng chi tiªu tõ ng©n s¸ch (chi tiªu c«ng) ®· ®−îc huy ®éng tíi møc cao
nhÊt vµ dù kiÕn bè trÝ kho¶ng 630 ngh×n tû ®ång (45 tû USD), trong ®ã chi
®Çu t− kho¶ng 185 ngh×n tû ®ång vµ chi th−êng xuyªn 445 ngh×n tû ®ång.
Kinh phÝ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vµ c¸c dù ¸n lín
kho¶ng 60 ngh×n tû ®ång.
Tuy nhiªn víi quy m« vèn cßn h¹n hÑp, c¸c môc tiªu ®Ò ra cã thÓ ®¹t
®−îc vÒ sè l−îng, nh−ng chÊt l−îng cßn h¹n chÕ, do ®ã cÇn ph¶i huy ®éng ë
møc cao h¬n.

9
TiÕp tôc c¬ cÊu l¹i chi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc, chuyÓn c¸c néi dung chi
kh«ng thuéc chøc n¨ng nhiÖm vô cña Nhµ n−íc sang c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
kh¸c. C¶i thiÖn m«i tr−êng ®Ó thu hót nguån vèn n−íc ngoµi tèt h¬n.
Nguån lùc sÏ −u tiªn tËp trung cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ®Æc biÖt lµ hÖ
thèng c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n; n©ng cao søc khoÎ céng ®ång vµ t¨ng c¸c c¬
héi t¹o thu nhËp; ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ c¹nh
tranh nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng.
PhÇn VI: Tæ chøc thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn ChiÕn
l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
ViÖc thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m
nghÌo cã sù chØ ®¹o tËp trung vµ cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan
cña ChÝnh phñ. Thµnh lËp Ban chØ ®¹o vµ Tæ c«ng t¸c liªn ngµnh ®Ó gióp Thñ
t−íng ChÝnh phñ chØ ®¹o thùc hiÖn ChiÕn l−îc.
X©y dùng tiªu chÝ, quy tr×nh ®¸nh gi¸ vµ lùa chän c¸c dù ¸n vµ ch−¬ng
tr×nh ®Çu t− −u tiªn, bao gåm viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ lîi Ých x· héi.
Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ChiÕn
l−îc, cã c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó gi¶m thiÓu c¸c rñi ro.
Tæ chøc gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ
T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo nh»m ®¸nh gi¸ tæng quan vµ t×m ra
nh÷ng bÊt hîp lý trong hÖ thèng c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn
ngµnh, lÜnh vùc, trªn c¬ së ®ã cã sù ®iÒu chØnh, bæ sung chÝnh s¸ch phï hîp
®Ó thùc hiÖn ChiÕn l−îc ®ång bé, cã hiÖu qu¶, ®óng tiÕn ®é vµ môc tiªu ®Æt
ra. Nghiªn cøu, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña c¶i c¸ch c¬ cÊu, tµi
chÝnh vµ kinh tÕ vÜ m« ®èi víi ng−êi nghÌo.
HÖ thèng c¸c chØ tiªu gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn
diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo bao gåm: C¸c chØ tiªu ®Çu vµo;
c¸c chØ tiªu kÕt qu¶, hiÖu qu¶ ®¹t ®−îc vÒ ®Çu t− cho chiÕn l−îc; c¸c chØ tiªu
®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña tõng ch−¬ng tr×nh, chiÕn l−îc ®èi víi ng−êi nghÌo vµ
®èi víi toµn x· héi. C¸c chØ tiªu ®−îc ph©n theo thµnh thÞ, n«ng th«n, vïng,
®Þa ph−¬ng, giíi tÝnh, d©n téc,...
C¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng cã tr¸ch nhiÖm ®Þnh kú thu thËp c¸c th«ng
tin ®Þnh tÝnh, ®Þnh l−îng phôc vô cho viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ë c¸c cÊp. C¸c
tæ chøc nghiªn cøu ®éc lËp (tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c viÖn, tr−êng ®¹i häc...)
tæ chøc viÖc lÊy ý kiÕn cña ng−êi d©n, thu thËp vµ ph©n tÝch sè liÖu ®Ó ®¸nh
gi¸ hiÖn tr¹ng vµ xu h−íng vÒ t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

10
PhÇn I
Bèi c¶nh kinh tÕ - x· héi
thùc tr¹ng ®ãi nghÌo, thµnh tùu vµ th¸ch thøc

I. Bèi c¶nh kinh tÕ - x· héi


1. Thùc hiÖn ChiÕn l−îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m
(1991-2000), nÒn kinh tÕ ViÖt Nam mÆc dï ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n,
th¸ch thøc to lín, nhÊt lµ trong thêi kú 5 n¨m 1996-2000, nh−ng nhê thùc
hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p phï hîp, ph¸t huy néi lùc kÕt hîp víi sù
hç trî cã hiÖu qu¶ cña céng ®ång quèc tÕ nªn vÉn tiÕp tôc xu thÕ ph¸t triÓn
kh¸; tèc ®é t¨ng tr−ëng GDP b×nh qu©n trong 10 n¨m qua lµ 7,5%/n¨m, tû lÖ
tiÕt kiÖm vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi tiÕp tôc t¨ng. So víi n¨m 1990, tû
lÖ tiÕt kiÖm trong n−íc so víi GDP n¨m 2000 gÊp 2,5 lÇn vµ GDP b×nh qu©n
®Çu ng−êi n¨m 2000 t¨ng 1,8 lÇn. TÝch luü vèn t¨ng lªn ®¸ng kÓ, tæng tÝch luü
gép so víi GDP t¨ng tõ 14,4% n¨m 1990 lªn 29% vµo n¨m 2000.
BiÓu 1.1: Mét sè chØ tiªu kinh tÕ chän läc 1990-2000

1990 1995 2000


Tèc ®é t¨ng GDP b×nh qu©n 5 n¨m
4,4 8,2 6,9
(1986-1990;1991-1995; 1996-2000),%
Trong ®ã:
N«ng, l©m, ng− nghiÖp, % 3,1 4,1 4,3
C«ng nghiÖp vµ x©y dùng,% 4,7 12,0 10,6
DÞch vô,% 5,7 8,6 5,75
Kim ng¹ch xuÊt khÈu, tû USD 2,4 5,4 14,5
Kim ng¹ch nhËp khÈu, tû USD 2,7 8,1 15,2
TiÕt kiÖm so víi GDP,% 8,5 22,8 27,0
ChØ sè gi¸ tiªu dïng, % 67,1 12,7 - 0,6

Nguån: Tæng côc Thèng kª, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−.


2. N«ng nghiÖp - nÒn t¶ng ®Ó æn ®Þnh kinh tÕ, x· héi cña ViÖt Nam - ®−îc
duy tr× vµ ph¸t triÓn kh¸ cao, cã t¸c ®éng quyÕt ®Þnh cho c«ng cuéc xãa ®ãi
gi¶m nghÌo th«ng qua an ninh l−¬ng thùc, t¹o viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho
d©n c− n«ng th«n. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng kh¸ vµ toµn

11
diÖn, b×nh qu©n 1991-2000 ®¹t 5,6%/n¨m, l−¬ng thùc cã h¹t b×nh qu©n ®Çu
ng−êi tõ 303 kg n¨m 1990 lªn 444 kg n¨m 2000. ViÖt Nam ®· tù tóc ®−îc
l−¬ng thùc, cã dù tr÷ vµ xuÊt khÈu mçi n¨m trªn 3 triÖu tÊn g¹o. Kim ng¹ch
xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n t¨ng kh¸, tõ h¬n 1 tû USD n¨m 1990 lªn h¬n 4,3 tû
USD n¨m 2000, b»ng kho¶ng 4 lÇn so víi n¨m 1990.
C¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trªn nhiÒu vïng ®· cã sù chuyÓn dÞch theo
h−íng t¨ng hiÖu qu¶ trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch sö dông; ®Æc biÖt lµ nghÒ nu«i
trång vµ ®¸nh b¾t thñy s¶n ph¸t triÓn kh¸ nhanh. Kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triÓn
®a d¹ng h¬n, nhiÒu vïng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ quy m« lín g¾n víi
c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®−îc h×nh thµnh; c¸c lµng nghÒ b−íc ®Çu ®−îc kh«i
phôc; s¶n xuÊt trang tr¹i ph¸t triÓn nhanh.
3. C«ng nghiÖp tiÕp tôc ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao, gãp phÇn quan träng
vµo æn ®Þnh kinh tÕ x· héi vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo. N¨ng lùc s¶n xuÊt nhiÒu
s¶n phÈm c«ng nghiÖp t¨ng kh¸; kh«ng nh÷ng ®· ®¶m b¶o ®ñ nhu cÇu cña
ng−êi d©n vÒ ¨n, mÆc, ë, ph−¬ng tiÖn ®i l¹i, häc hµnh vµ nhiÒu lo¹i hµng tiªu
dïng thiÕt yÕu kh¸c, mµ cßn cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng. C¬ cÊu
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®· cã b−íc chuyÓn dÞch ®¸ng kÓ, h×nh thµnh mét sè
s¶n phÈm mòi nhän; mét sè khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt víi nhiÒu c¬ së
s¶n xuÊt cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Cïng víi ph¸t triÓn c¸c c¬ së c«ng nghiÖp cã
quy m« lín, ChÝnh phñ chó träng ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa, ph¸t
triÓn c¸c c¬ së, lµng nghÒ ®Ó thu hót thªm lao ®éng vµ t¨ng thu nhËp cho
ng−êi s¶n xuÊt...
4. C¸c ngµnh dÞch vô tuy ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn hÕt søc khã kh¨n,
nh−ng chÊt l−îng ®· ®−îc n©ng lªn, ®¸p øng nhu cÇu t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ
phôc vô ®êi sèng d©n c−. ThÞ tr−êng trong n−íc ®· th«ng tho¸ng h¬n víi sù
tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ.
Tæng gi¸ trÞ dÞch vô tµi chÝnh, tÝn dông n¨m 2000 gÊp 3,2 lÇn so víi n¨m
1990, gi¸o dôc ®µo t¹o gÊp 2,2 lÇn, y tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng cøu trî x· héi gÊp
1,7 lÇn.
Ngµnh giao th«ng vËn t¶i trong ®iÒu kiÖn cßn nhiÒu khã kh¨n, song ®·
®¸p øng kh¸ tèt vÒ c¬ së h¹ tÇng cho yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ. Gi¸ trÞ dÞch vô
vËn t¶i, kho tµng, th«ng tin liªn l¹c t¨ng 1,8 lÇn. NhiÒu tuyÕn giao th«ng
huyÕt m¹ch ®· ®−îc ®Çu t− n©ng cÊp, nhiÒu cÇu hiÖn ®¹i ®· ®−îc x©y dùng
míi thay thÕ c¸c cÇu cò, cÇu yÕu; nhiÒu bÕn phµ, bÕn c¶ng ®−îc c¶i t¹o n©ng
cÊp më réng, b¶o ®¶m giao th«ng vµ c¬ b¶n ®¸p øng nhu cÇu vËn t¶i trong
nh÷ng n¨m qua. DÞch vô b−u chÝnh viÔn th«ng ph¸t triÓn nhanh, m¹ng l−íi

12
viÔn th«ng trong n−íc ®· ®−îc hiÖn ®¹i ho¸ vÒ c¬ b¶n. NhiÒu ph−¬ng tiÖn
th«ng tin hiÖn ®¹i ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ ®· ®−îc ph¸t triÓn, b−íc ®Çu ®¸p øng
nhu cÇu th«ng tin, th−¬ng m¹i cña c«ng chóng. §· h×nh thµnh thÞ tr−êng dÞch
vô b¶o hiÓm víi sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ trong vµ ngoµi n−íc. DÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng cã nh÷ng ®æi míi quan
träng. C¸c dÞch vô kh¸c nh− t− vÊn ph¸p luËt, khoa häc vµ c«ng nghÖ... ®· b¾t
®Çu ph¸t triÓn.
5. Tù do ho¸ th−¬ng m¹i ®· cã t¸c ®éng më réng thÞ tr−êng xuÊt khÈu
thóc ®Èy kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu t¨ng nhanh. Møc ®é më cöa nÒn
kinh tÕ cña ViÖt Nam thÓ hiÖn th«ng qua tû lÖ gi¸ trÞ th−¬ng m¹i trªn tæng s¶n
phÈm quèc d©n (hoÆc tæng gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu so víi GDP) ®· t¨ng m¹nh
tõ 58,2% vµo n¨m 1998 lªn 111% n¨m 2000. Tõ n¨m 1991 ®Õn 2000, gi¸ trÞ
xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô ®· t¨ng 3,6 lÇn, trong khi gi¸ trÞ nhËp khÈu
hµng ho¸ vµ dÞch vô t¨ng 3,2 lÇn. ChÝnh s¸ch tù do ho¸ th−¬ng m¹i ®· t¹o
®éng lùc khuyÕn khÝch m¹nh mÏ c¸c doanh nghiÖp trong n−íc vµ n−íc ngoµi
tham gia trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu, nhËp khÈu.
6. NhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ - x· héi ®· ®−îc thùc hiÖn;
nhiÒu ®¹o luËt vÒ kinh tÕ ®· ®−îc ban hµnh vµ ®−îc söa ®æi phï hîp víi yªu
cÇu thÞ tr−êng nh−: LuËt D©n sù, LuËt §Êt ®ai, LuËt Lao ®éng, LuËt Th−¬ng
m¹i, LuËt §Çu t− n−íc ngoµi, LuËt Doanh nghiÖp, LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t−
trong n−íc, LuËt H¶i quan, LuËt B¶o hiÓm, LuËt Ng©n hµng Nhµ n−íc vµ LuËt
C¸c tæ chøc tÝn dông, LuËt Ng©n s¸ch Nhµ n−íc vµ c¸c luËt thuÕ ®· tõng b−íc
t¹o nªn m«i tr−êng ph¸p lý ®Çy ®ñ, ®ång bé, an toµn vµ thuËn lîi cho c¸c ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh b×nh ®¼ng. ThÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng hµng ho¸ -
dÞch vô, thÞ tr−êng vèn, thÞ tr−êng lao ®éng, thÞ tr−êng bÊt ®éng s¶n, thÞ
tr−êng khoa häc - c«ng nghÖ... ®ang ®−îc h×nh thµnh vµ tõng b−íc ®−îc hoµn
thiÖn, ®· cã t¸c dông khuyÕn khÝch d©n c−, doanh nghiÖp trong n−íc vµ n−íc
ngoµi bá vèn ®Çu t− ph¸t triÓn s¶n xuÊt.
7. Nguån vèn ®Çu t− toµn x· héi, kÓ c¶ vèn ®Çu t− n−íc ngoµi t¨ng ®¸ng
kÓ vµ ®· trë thµnh nh©n tè kÝch cÇu cã hiÖu qu¶ vµ t¨ng c−êng tiÒm lùc cña
nÒn kinh tÕ quan träng nhÊt trong thËp kû 90. Nguån vèn trong n−íc ®· ®−îc
khai th¸c kh¸ h¬n, chiÕm trªn 60% tæng vèn ®Çu t− x· héi, trong ®ã khu vùc
d©n c− vµ t− nh©n ®ãng vai trß quan träng.
8. §êi sèng cña nh©n d©n ®· cã nhiÒu c¶i thiÖn, c¸c môc tiªu ph¸t triÓn
x· héi vµ c¶i thiÖn ®êi sèng c¸c tÇng líp d©n c− ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n, nhÊt
lµ môc tiªu xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ râ rÖt. Trong 10 n¨m

13
qua, tuæi thä b×nh qu©n t¨ng tõ 64 tuæi vµo n¨m 1990 lªn 68 tuæi vµo n¨m
2000; tû lÖ suy dinh d−ìng ë trÎ em d−íi 5 tuæi gi¶m tõ 51,5% xuèng cßn
33,1%; tû suÊt tö vong trÎ em d−íi 5 tuæi gi¶m tõ 81/1.000 xuèng cßn
42/1.000 trÎ ®Î sèng; tû suÊt chÕt mÑ liªn quan ®Õn thai s¶n gi¶m tõ
110/100.000 xuèng cßn 100/100.000 trÎ ®Î sèng.
Tû lÖ hé d©n n«ng th«n ®−îc dïng n−íc s¹ch t¨ng lªn gÊp ®«i; tû lÖ nhËp
häc theo ®óng ®é tuæi ë bËc tiÓu häc ®¹t 95%... Tû lÖ c¸c x· kh«ng cã hoÆc
thiÕu c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu ®· gi¶m ®i rÊt nhiÒu (n¨m 2000, cã 88% sè x· ®·
cã ®iÖn, 95% sè x· cã ®−êng « t« ®Õn trung t©m x·); ®êi sèng cña d©n c− nhiÒu
vïng ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt, nhÊt lµ ®èi víi vïng n«ng th«n vµ c¸c vïng ®Æc biÖt
khã kh¨n. ChØ sè ph¸t triÓn con ng−êi vµ tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi còng ®−îc
c¶i thiÖn râ rÖt, mÆc dï GDP tÝnh theo ®Çu ng−êi cña ViÖt Nam n¨m 1999 xÕp
thø h¹ng thÊp (thø 167), song chØ sè ph¸t triÓn con ng−êi (HDI) ®−îc xÕp thø
h¹ng 101, thuéc lo¹i trung b×nh trªn thÕ giíi víi chØ sè 0,682 (n¨m 1990 xÕp
thø 121 víi chØ sè HDI lµ 0,456). N¨m 2001, b¸o c¸o ph¸t triÓn con ng−êi cña
UNDP xÕp ViÖt Nam thø 89 trong tæng sè 162 n−íc vÒ chØ sè ph¸t triÓn giíi
(GDI). Phô n÷ chiÕm 26% tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi, lµ mét trong 15 n−íc cã
tû lÖ n÷ cao nhÊt trong c¬ quan quyÒn lùc cña Nhµ n−íc.
9. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn ch−a v÷ng ch¾c. Tõ n¨m
1997, do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc, nhÞp ®é t¨ng
tr−ëng kinh tÕ chËm l¹i. N¨m 2001 t¨ng 6,8%, chÆn ®−îc ®µ gi¶m sót, nÒn
kinh tÕ cã chiÒu h−íng t¨ng lªn, song ch−a ®¹t møc t¨ng tr−ëng nh− nh÷ng
n¨m gi÷a thËp kû 90. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam cßn ph¶i tr¶i qua nh÷ng khã kh¨n
to lín do t¸c ®éng tiªu cùc cña nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi kh«ng thuËn lîi, thiªn
tai liªn tiÕp x¶y ra...
10. ChÊt l−îng ph¸t triÓn cßn thÊp, hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ ch−a cao,
søc c¹nh tranh thÊp, nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, ngµnh s¶n phÈm
ch−a ®ñ n¨ng lùc c¹nh tranh. Trong n«ng nghiÖp, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ
n«ng th«n cßn chËm, c¸c ph−¬ng thøc canh t¸c tiªn tiÕn ®−îc ®−a vµo n«ng
th«n ch−a nhiÒu; lao ®éng thiÕu viÖc lµm vµ kh«ng cã tay nghÒ cßn cao, n¨ng
suÊt lao ®éng cßn thÊp; kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng ho¸ cßn ch−a cao, mét sè
s¶n phÈm tiªu thô cßn khã kh¨n, m«i tr−êng xuèng cÊp, tµi nguyªn bÞ khai
th¸c qu¸ møc vµ c¹n kiÖt...
S¶n xuÊt c«ng nghiÖp ch−a æn ®Þnh, hiÖu qu¶ kh«ng cao. Mét sè ngµnh
c«ng nghiÖp cßn nhiÒu khã kh¨n trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. NhiÒu
doanh nghiÖp trong n−íc ch−a n¨ng ®éng, søc c¹nh tranh kÐm, ch−a b¸m s¸t

14
c¸c nhu cÇu thÞ tr−êng. Tr×nh ®é c«ng nghÖ, t×nh tr¹ng m¸y mãc, thiÕt bÞ l¹c
hËu, chËm ®æi míi lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt cao; viÖc s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt, ®æi
míi doanh nghiÖp, cæ phÇn ho¸... tiÕn hµnh chËm. C¸c ngµnh dÞch vô ph¸t
triÓn yÕu, m¹ng l−íi th−¬ng nghiÖp vµ thÞ tr−êng vïng n«ng th«n, miÒn nói,
vïng s©u, vïng xa kÐm ph¸t triÓn.
11. ViÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ,
bªn c¹nh viÖc mang l¹i nhiÒu thuËn lîi quan träng, còng sÏ ®Æt c¸c doanh
nghiÖp n−íc ta tr−íc nh÷ng thö th¸ch vµ sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c doanh
nghiÖp n−íc ngoµi ngay trªn thÞ tr−êng néi ®Þa.
12. C¸c c©n ®èi vÜ m« cña nÒn kinh tÕ võa h¹n hÑp võa thiÕu v÷ng ch¾c.
Tµi s¶n quèc gia, tµi chÝnh c«ng vµ tµi chÝnh doanh nghiÖp nhµ n−íc ch−a
®−îc qu¶n lý chÆt chÏ. HÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ
thuÕ ch−a hoµn chØnh, khuynh h−íng miÔn, gi¶m c¸c kho¶n thu trong n−íc
cßn nhiÒu. NhiÒu nguån thu ch−a ®−îc ®éng viªn ®óng møc (thuÕ tµi s¶n,
thuÕ thu nhËp c¸ nh©n...), trong khi nguån thu dùa vµo xuÊt khÈu dÇu th«,
thuÕ nhËp khÈu... cßn lín. HÖ thèng thu thuÕ cÇn ®−îc ®æi míi. ViÖc huy
®éng nguån vèn tõ khu vùc t− nh©n cßn thÊp; kh¶ n¨ng ph©n tÝch tÝn dông cña
c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cßn yÕu; ch−a tËp trung vèn cho nh÷ng doanh
nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶. ChÊt l−îng tÝn dông ch−a cao, tû lÖ nî xÊu
cßn lín. Tû lÖ tiÕt kiÖm vµ ®Çu t− so víi GDP cßn thÊp so víi yªu cÇu ph¸t
triÓn. Do nh÷ng khã kh¨n, trë ng¹i trªn viÖc huy ®éng, sö dông vµ qu¶n lý c¸c
nguån lùc cña nÒn kinh tÕ cßn kÐm hiÖu qu¶. Nguån vèn trong d©n ch−a ®−îc
huy ®éng ®óng møc, søc s¶n xuÊt ch−a ®−îc gi¶i phãng vµ ph¸t huy triÖt ®Ó.
13. HÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ vÉn ch−a ®Çy ®ñ vµ ®ång bé, thiÕu mét sè
®¹o luËt quan träng (LuËt C¹nh tranh,...), rÊt nhiÒu v¨n b¶n ph¸p quy d−íi
LuËt ch−a ®−îc ban hµnh kÞp thêi vµ thiÕu nhÊt qu¸n ®· g©y kh«ng Ýt c¶n trë
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. ChÊt l−îng mét sè LuËt vÒ kinh tÕ, mét sè c¸c v¨n
b¶n ph¸p quy d−íi LuËt cßn yÕu.
14. C¶i c¸ch hµnh chÝnh chËm, thiÕu kiªn quyÕt, bé m¸y hµnh chÝnh
chËm ®æi míi, kÐm hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶; mét bé phËn kh«ng nhá ®éi ngò c¸n
bé c«ng chøc cßn nhiÒu bÊt cËp, yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt, ch−a t−¬ng
xøng víi c−¬ng vÞ tr¸ch nhiÖm ®−îc giao ®· lµ trë ng¹i lín trong viÖc ®−a c¸c
c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµo thùc hiÖn. T×nh tr¹ng tham «, l·ng phÝ cßn nghiªm
träng vµ chËm ®−îc gi¶i quyÕt.
15. NhiÒu vÊn ®Ò x· héi vµ m«i tr−êng ®Æt ra rÊt bøc xóc. Lao ®éng vµ
viÖc lµm ®ang trë thµnh vÊn ®Ò gay g¾t, næi cém nhÊt hiÖn nay; thu nhËp vµ

15
n¨ng suÊt lao ®éng, nhÊt lµ trong n«ng nghiÖp qu¸ thÊp. Kho¶ng c¸ch thu
nhËp gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ ngµy cµng do·ng ra; tr×nh ®é tay nghÒ kÐm,
lao ®éng ch−a qua ®µo t¹o cßn chiÕm tû träng cao. Khoa häc c«ng nghÖ ch−a
thùc sù trë thµnh c¬ së vµ ®éng lùc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Qu¸
tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®« thÞ ho¸ chËm, ch−a ®ñ søc thu hót lao ®éng d«i
d− trong x· héi.
Nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn ch−a ®−îc khai th¸c hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm vµ
bÒn v÷ng. ChÊt l−îng m«i tr−êng cã xu h−íng suy gi¶m. DiÖn tÝch rõng tù
nhiªn tiÕp tôc gi¶m; kho¸ng s¶n ë mét sè n¬i bÞ khai th¸c bõa b·i; ®Êt ®ai bÞ
xãi mßn vµ tho¸i ho¸. §a d¹ng sinh häc trªn ®Êt liÒn vµ d−íi biÓn bÞ suy gi¶m
dÇn. Vïng biÓn ven bê b¾t ®Çu bÞ « nhiÔm. §iÒu kiÖn vÖ sinh m«i tr−êng ë
n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa, vïng nói vµ vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi
cßn thÊp kÐm.
VÊn ®Ò x· héi cßn nhiÒu bøc xóc, tÖ n¹n x· héi cã xu h−íng tiÕp tôc gia
t¨ng; gian lËn th−¬ng m¹i ch−a gi¶m; tai n¹n giao th«ng x¶y ra nghiªm träng
vµ cã xu h−íng gia t¨ng; tû lÖ suy dinh d−ìng trÎ em cßn cao; trªn 60% trÎ
em tµn tËt ch−a ®−îc ®iÒu trÞ; lao ®éng trÎ em ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc; trÎ em
bÞ bu«n b¸n, bÞ x©m h¹i, trÎ em lang thang cã chiÒu h−íng gia t¨ng; sù l©y lan
HIV/AIDS ch−a cã chiÒu h−íng gi¶m; khiÕu kiÖn vÉn cßn dai d¼ng... §êi
sèng cña nh©n d©n ë mét sè vïng s©u, vïng xa, vïng th−êng bÞ thiªn tai cßn
rÊt khã kh¨n.

II. Thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam

1. §Þnh nghÜa vµ ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn chuÈn ®ãi nghÌo


1.1. ViÖt Nam thõa nhËn ®Þnh nghÜa chung vÒ ®ãi nghÌo do Héi nghÞ
chèng ®ãi nghÌo khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng do ESCAP tæ chøc t¹i
B¨ng Cèc, Th¸i Lan th¸ng 9/1993: nghÌo lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c−
kh«ng ®−îc h−ëng vµ tháa m·n c¸c nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng−êi mµ nh÷ng
nhu cÇu nµy ®· ®−îc x· héi thõa nhËn tuú theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x·
héi vµ phong tôc tËp qu¸n cña ®Þa ph−¬ng.
1.2. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chuÈn ®ãi nghÌo quèc tÕ
Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®−êng ®ãi nghÌo theo chuÈn quèc tÕ do Tæng côc
Thèng kª, Ng©n hµng thÕ giíi x¸c ®Þnh vµ ®−îc thùc hiÖn trong c¸c cuéc kh¶o
s¸t møc sèng d©n c− ë ViÖt Nam (n¨m 1992-1993 vµ n¨m 1997-1998).
§−êng ®ãi nghÌo ë møc thÊp gäi lµ ®−êng ®ãi nghÌo vÒ l−¬ng thùc, thùc

16
phÈm. §−êng ®ãi nghÌo thø hai ë møc cao h¬n gäi lµ ®−êng ®ãi nghÌo chung
(bao gåm c¶ mÆt hµng l−¬ng thùc, thùc phÈm vµ phi l−¬ng thùc, thùc phÈm).
§−êng ®ãi nghÌo vÒ l−¬ng thùc, thùc phÈm ®−îc x¸c ®Þnh theo chuÈn mµ
hÇu hÕt c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn còng nh− Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi vµ c¸c c¬
quan kh¸c ®· x©y dùng møc Kcal tèi thiÓu cÇn thiÕt cho mçi thÓ tr¹ng con
ng−êi, lµ chuÈn vÒ nhu cÇu 2.100 Kcal/ng−êi/ngµy. Nh÷ng ng−êi cã møc chi
tiªu d−íi møc chi cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®−îc l−îng Kcal nµy gäi lµ nghÌo vÒ l−¬ng
thùc, thùc phÈm.
§−êng ®ãi nghÌo chung tÝnh thªm c¸c chi phÝ cho c¸c mÆt hµng phi l−¬ng
thùc, thùc phÈm. TÝnh c¶ chi phÝ nµy víi ®−êng ®ãi nghÌo vÒ l−¬ng thùc, thùc
phÈm ta cã ®−êng ®ãi nghÌo chung.
N¨m 1993 ®−êng ®ãi nghÌo chung cã møc chi tiªu lµ 1,16 triÖu
®ång/n¨m/ng−êi (cao h¬n ®−êng ®ãi nghÌo l−¬ng thùc thùc phÈm lµ 55%);
n¨m 1998 lµ 1,79 triÖu ®ång/n¨m/ng−êi (cao h¬n ®−êng ®ãi nghÌo l−¬ng thùc
thùc phÈm lµ 39%). Dùa trªn c¸c ng−ìng nghÌo nµy, tû lÖ ®ãi nghÌo chung
n¨m 1993 lµ 58% vµ 1998 lµ 37,4%; cßn tû lÖ ®ãi nghÌo l−¬ng thùc t−¬ng
øng lµ 25% vµ 15%.
1.3. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chuÈn ®ãi nghÌo cña Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi
gi¶m nghÌo quèc gia
C¨n cø vµo quy m« vµ tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ, nguån lùc tµi chÝnh
2001-2005 vµ møc sèng thùc tÕ cña ng−êi d©n ë tõng vïng, Bé Lao ®éng,
Th−¬ng binh vµ X· héi ViÖt Nam ®−a ra chuÈn nghÌo ®ãi(4) nh»m lËp danh
s¸ch hé nghÌo tõ cÊp th«n, x· vµ danh s¸ch x· nghÌo tõ c¸c huyÖn trë lªn ®Ó
h−ëng sù trî gióp cña ChÝnh phñ tõ Ch−¬ng tr×nh môc tiªu Quèc gia vÒ xãa
®ãi gi¶m nghÌo vµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî kh¸c...
Tr−íc nh÷ng thµnh tÝch cña c«ng cuéc gi¶m nghÌo còng nh− tèc ®é t¨ng
tr−ëng kinh tÕ vµ møc sèng, tõ n¨m 2001 ®· c«ng bè møc chuÈn nghÌo míi
®Ó ¸p dông cho thêi kú 2001-2005, theo ®ã chuÈn nghÌo cña Ch−¬ng tr×nh
xãa ®ãi gi¶m nghÌo quèc gia míi ®−îc x¸c ®Þnh ë møc ®é kh¸c nhau tuú theo
tõng vïng, cô thÓ b×nh qu©n thu nhËp lµ: 80 ngh×n ®ång/ng−êi/th¸ng ë c¸c

(4)
N¨m 1997, ViÖt Nam ®−a ra chuÈn nghÌo ®ãi thuéc ph¹m vi cña ch−¬ng tr×nh quèc gia (chuÈn nghÌo quèc gia
cò) ®Ó ¸p dông cho thêi kú 1996-2000 nh− sau: Hé nghÌo: lµ hé cã thu nhËp tuú theo tõng vïng ë c¸c møc t−¬ng
øng nh− sau: Vïng n«ng th«n miÒn nói, h¶i ®¶o: d−íi 15 kg g¹o/ng−êi/th¸ng (t−¬ng ®−¬ng 55 ngµn ®ång); vïng
n«ng th«n ®ång b»ng, trung du: d−íi 20 kg/ng−êi/th¸ng (t−¬ng ®−¬ng 70 ngµn ®ång); vïng thµnh thÞ: D−íi
25kg/ng−êi/th¸ng (t−¬ng ®−¬ng 90 ngµn ®ång). X· nghÌo: lµ x· cã tû lÖ hé nghÌo ®ãi tõ 40% trë lªn, thiÕu c¬ së h¹
tÇng (®−êng giao th«ng, tr−êng häc, tr¹m y tÕ, ®iÖn sinh ho¹t, n−íc sinh ho¹t, thuû lîi nhá vµ chî).

17
vïng h¶i ®¶o vµ vïng nói n«ng th«n;100 ngh×n ®ång/ng−êi/th¸ng ë c¸c vïng
®ång b»ng n«ng th«n; 150 ngh×n ®ång/ng−êi/ th¸ng ë khu vùc thµnh thÞ.
Trong t−¬ng lai sÏ tiÕn ®Õn sö dông mét chuÈn thèng nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ tû
lÖ hé nghÌo ë ViÖt Nam vµ cã tÝnh ®Õn tiªu chÝ Quèc tÕ ®Ó so s¸nh.

2. Thùc tr¹ng ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam.


2.1. ViÖt Nam ®−îc xÕp vµo nhãm c¸c n−íc nghÌo cña thÕ giíi
Tû lÖ hé ®ãi nghÌo cña ViÖt Nam cßn kh¸ cao(5). Theo kÕt qu¶ §iÒu tra
møc sèng d©n c− (theo chuÈn nghÌo chung cña quèc tÕ), tû lÖ ®ãi nghÌo n¨m
1998 lµ trªn 37% vµ −íc tÝnh n¨m 2000 tû lÖ nµy vµo kho¶ng 32% (gi¶m
kho¶ng 1/2 tû lÖ hé nghÌo so víi n¨m 1990). NÕu tÝnh theo chuÈn ®ãi nghÌo
vÒ l−¬ng thùc, thùc phÈm n¨m 1998 lµ 15% vµ −íc tÝnh n¨m 2000 lµ 13%.
Theo chuÈn nghÌo cña Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo quèc gia míi,
®Çu n¨m 2000 cã kho¶ng 2,8 triÖu hé nghÌo, chiÕm 17,2% tæng sè hé trong
c¶ n−íc.
2.2. NghÌo ®ãi phæ biÕn trong nh÷ng hé cã thu nhËp thÊp vµ bÊp bªnh
MÆc dï ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh c«ng rÊt lín trong viÖc gi¶m
tû lÖ nghÌo, tuy nhiªn còng cÇn ph¶i thÊy r»ng, nh÷ng thµnh tùu nµy vÉn cßn
rÊt mong manh.
Thu nhËp cña mét bé phËn lín d©n c− vÉn n»m gi¸p ranh møc nghÌo, do
vËy chØ cÇn nh÷ng ®iÒu chØnh nhá vÒ chuÈn nghÌo, còng khiÕn hä r¬i xuèng
ng−ìng nghÌo vµ lµm t¨ng tû lÖ nghÌo.
PhÇn lín thu nhËp cña ng−êi nghÌo lµ tõ n«ng nghiÖp. Víi ®iÒu kiÖn
nguån lùc rÊt h¹n chÕ (®Êt ®ai, lao ®éng, vèn), thu nhËp cña nh÷ng ng−êi
nghÌo rÊt bÊp bªnh vµ dÔ bÞ tæn th−¬ng tr−íc nh÷ng ®ét biÕn cña mçi gia ®×nh
vµ céng ®ång. NhiÒu hé gia ®×nh tuy møc thu nhËp ë trªn ng−ìng nghÌo,
nh−ng vÉn gi¸p ranh víi ng−ìng nghÌo ®ãi, do vËy, khi cã nh÷ng dao ®éng vÒ

(5)
Nh÷ng th«ng tin hiÖn cã vÒ nghÌo ®ãi ë ViÖt Nam rÊt phong phó so víi nhiÒu n−íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c. C¸c
sè liÖu chi tiÕt vµ cã tÝnh ®¹i diÖn cho toµn quèc ®−îc thu thËp tõ c¸c cuéc ®iÒu tra vÒ møc sèng cña hé gia ®×nh
ViÖt Nam (VLSS) n¨m 1992 - 1993 vµ 1997 - 1998 do Tæng côc Thèng kª tiÕn hµnh víi sù hç trî cña UNDP,
SIDA vµ Ng©n hµng thÕ giíi. C¸c cuéc ®iÒu tra nµy ®−îc tiÕn hµnh trªn 4800 hé (cuéc ®iÒu tra 1992 - 1993) vµ
6.000 hé (cuéc ®iÒu tra 1997 - 1998) víi nhiÒu c©u hái hé ®a d¹ng, toµn diÖn. Khèi l−îng th«ng tin nµy ®−îc bæ
sung thªm b»ng c¸c ®¸nh gi¸ vÒ nghÌo ®ãi cã sù tham gia cña céng ®ång (PPAs) do ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn
n«ng th«n, miÒn nói cña ViÖt Nam vµ Thuþ §iÓn (MRDP), tæ chøc Action Aid ViÖt Nam, Oxfam Anh vµ Quü
cøu trî trÎ em cña Anh tiÕn hµnh.

18
thu nhËp còng cã thÓ khiÕn hä tr−ît xuèng ng−ìng nghÌo. TÝnh mïa vô trong
s¶n xuÊt n«ng nghiÖp còng t¹o nªn khã kh¨n cho ng−êi nghÌo.
Møc ®é c¶i thiÖn thu nhËp cña ng−êi nghÌo chËm h¬n nhiÒu so víi møc
sèng chung vµ ®Æc biÖt so víi nhãm cã møc sèng cao. Sù gia t¨ng chªnh lÖch
thu nhËp gi÷a nhãm 20% giµu nhÊt vµ 20% nghÌo nhÊt (tõ 7,3 lÇn n¨m 1993
lªn 8,9 lÇn n¨m 1998) cho thÊy, t×nh tr¹ng tôt hËu cña ng−êi nghÌo (trong mèi
t−¬ng quan víi ng−êi giµu). MÆc dï chØ sè nghÌo ®ãi cã c¶i thiÖn, nh−ng møc
c¶i thiÖn ë nhãm ng−êi nghÌo chËm h¬n so víi møc chung vµ ®Æc biÖt so víi
nhãm ng−êi cã møc sèng cao. HÖ sè chªnh lÖch møc sèng gi÷a thµnh thÞ vµ
n«ng th«n cßn rÊt cao.
Nh÷ng tØnh nghÌo nhÊt hiÖn nay còng lµ tØnh xÕp thø h¹ng thÊp trong c¶
n−íc vÒ chØ sè ph¸t triÓn con ng−êi vµ ph¸t triÓn giíi.
2.3. NghÌo ®ãi tËp trung ë c¸c vïng cã ®iÒu kiÖn sèng khã kh¨n
§a sè ng−êi nghÌo sinh sèng trong c¸c vïng tµi nguyªn thiªn nhiªn rÊt
nghÌo nµn, ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt nh− ë vïng nói, vïng s©u, vïng xa
hoÆc ë c¸c vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long, miÒn Trung, do sù biÕn ®éng cña
thêi tiÕt (b·o, lôt, h¹n h¸n...) khiÕn cho c¸c ®iÒu kiÖn sinh sèng vµ s¶n xuÊt
cña ng−êi d©n cµng thªm khã kh¨n. §Æc biÖt, sù kÐm ph¸t triÓn vÒ h¹ tÇng c¬
së cña c¸c vïng nghÌo ®· lµm cho c¸c vïng nµy cµng bÞ t¸ch biÖt víi c¸c
vïng kh¸c. N¨m 2000, kho¶ng 20-30% trong tæng sè 1.870 x· ®Æc biÖt khã
kh¨n ch−a cã ®−êng d©n sinh ®Õn trung t©m x·; 40% sè x· ch−a ®ñ phßng
häc; 5% sè x· ch−a cã tr¹m y tÕ; 55% sè x· ch−a cã n−íc s¹ch; 40% sè x·
ch−a cã ®−êng ®iÖn ®Õn trung t©m x·; 50% ch−a ®ñ c«ng tr×nh thuû lîi nhá;
20% sè x· ch−a cã chî x· hoÆc côm x·.
Bªn c¹nh ®ã, do ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn kh«ng thuËn lîi, sè ng−êi trong
diÖn cøu trî ®ét xuÊt hµng n¨m kh¸ cao, kho¶ng 1-1,5 triÖu ng−êi. Hµng n¨m
sè hé t¸i ®ãi nghÌo trong tæng sè hé võa tho¸t khái nghÌo vÉn cßn lín.
2.4. §ãi nghÌo tËp trung trong khu vùc n«ng th«n
NghÌo ®ãi lµ mét hiÖn t−îng phæ biÕn ë n«ng th«n víi trªn 90% sè ng−êi
nghÌo sinh sèng ë n«ng th«n. N¨m 1999, tû lÖ nghÌo ®ãi vÒ l−¬ng thùc, thùc
phÈm cña thµnh thÞ lµ 4,6%, trong khi ®ã cña n«ng th«n lµ 15,9%. Trªn 80%
sè ng−êi nghÌo lµ n«ng d©n, tr×nh ®é tay nghÒ thÊp, Ýt kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c
nguån lùc trong s¶n xuÊt (vèn, kü thuËt, c«ng nghÖ...), thÞ tr−êng tiªu thô s¶n
phÈm gÆp nhiÒu khã kh¨n do ®iÒu kiÖn ®Þa lý vµ chÊt l−îng s¶n phÈm kÐm,
chñng lo¹i s¶n phÈm nghÌo nµn. Nh÷ng ng−êi n«ng d©n nghÌo th−êng kh«ng

19
cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi hÖ thèng th«ng tin, khã cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi viÖc
lµm sang c¸c ngµnh phi n«ng nghiÖp. Phô n÷ n«ng d©n ë vïng s©u, vïng xa,
nhÊt lµ n÷ chñ hé ®éc th©n, phô n÷ cao tuæi lµ nh÷ng nhãm nghÌo dÔ bÞ tæn
th−¬ng nhÊt. Phô n÷ nghÌo lao ®éng nhiÒu thêi gian h¬n, nh−ng thu nhËp Ýt
h¬n, hä Ýt cã quyÒn quyÕt ®Þnh trong gia ®×nh vµ céng ®ång do ®ã cã Ýt c¬ héi
tiÕp cËn c¸c nguån lùc vµ lîi Ých do chÝnh s¸ch mang l¹i.

BiÓu 1.2: ¦íc tÝnh quy m« vµ tû lÖ nghÌo ®ãi theo chuÈn nghÌo míi gi÷a
thµnh thÞ vµ n«ng th«n n¨m 2000
Sè hé So víi sè hé So víi tæng
nghÌo, trong vïng sè hé nghÌo
ngh×n hé (%) c¶ n−íc (%)
Tæng sè 2.800 17,2 100
N«ng th«n: 2.535 19,7 90,5
Trong ®ã: - N«ng th«n miÒn Nói 785 31,3 28,0
- N«ng th«n ®ång b»ng 1.750 16,9 62,5
Thµnh thÞ 265 7,8 9,5

Nguån: Ch−¬ng tr×nh quèc gia xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

2.5. NghÌo ®ãi trong khu vùc thµnh thÞ


Trong khu vùc thµnh thÞ, tuy tû lÖ nghÌo ®ãi thÊp h¬n vµ møc sèng trung
b×nh cao h¬n so víi møc chung c¶ n−íc, nh−ng møc ®é c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn
sèng kh«ng ®ång ®Òu. §a sè ng−êi nghÌo ®« thÞ lµm viÖc trong khu vùc kinh
tÕ phi chÝnh thøc, c«ng viÖc kh«ng æn ®Þnh, thu nhËp thÊp vµ bÊp bªnh.
ViÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ chñ së h÷u trong khu vùc Nhµ n−íc
dÉn ®Õn sù d«i d− lao ®éng, mÊt viÖc lµm cña mét bé phËn ng−êi lao ®éng ë
khu vùc nµy, lµm cho ®iÒu kiÖn sèng cña hä cµng thªm khã kh¨n h¬n. Sè lao
®éng nµy ph¶i chuyÓn sang lµm c¸c c«ng viÖc kh¸c víi møc l−¬ng thÊp h¬n,
hoÆc kh«ng t×m ®−îc viÖc lµm vµ trë thµnh thÊt nghiÖp.
Ng−êi nghÌo ®« thÞ phÇn lín sèng ë nh÷ng n¬i cã c¬ së h¹ tÇng thÊp
kÐm, khã cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn tíi c¸c dÞch vô c¬ b¶n (n−íc s¹ch, vÖ sinh m«i
tr−êng, tho¸t n−íc, ¸nh s¸ng vµ thu gom r¸c th¶i...).
Ng−êi nghÌo ®« thÞ dÔ bÞ tæn th−¬ng do sèng phô thuéc chñ yÕu vµo
nguån thu nhËp b»ng tiÒn. Hä th−êng kh«ng cã hoÆc cã Ýt kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm
vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc vay vèn t¹o viÖc lµm.

20
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®« thÞ ho¸ lµm t¨ng sè l−îng ng−êi di c− tù
do tõ c¸c vïng n«ng th«n ®Õn c¸c ®« thÞ, chñ yÕu lµ trÎ em vµ ng−êi trong ®é
tuæi lao ®éng. HiÖn t¹i ch−a cã sè liÖu thèng kª vÒ sè l−îng ng−êi di c− tù do
nµy trong c¸c b¸o c¸o vÒ nghÌo ®ãi ®« thÞ. Nh÷ng ng−êi nµy gÆp rÊt nhiÒu
khã kh¨n trong viÖc ®¨ng ký hé khÈu hoÆc t¹m tró l©u dµi, do ®ã hä khã cã
thÓ t×m kiÕm ®−îc c«ng ¨n viÖc lµm vµ thu nhËp æn ®Þnh. Hä cã Ýt c¬ héi tiÕp
cËn c¸c dÞch vô x· héi vµ ph¶i chi tr¶ cho c¸c dÞch vô c¬ b¶n nh− y tÕ, gi¸o
dôc ë møc cao h¬n so víi ng−êi d©n ®· cã hé khÈu.
Ngoµi ra, ®ãi nghÌo cßn chiÕm tû lÖ cao trong c¸c nhãm ®èi t−îng x· héi
kh¸c nh− nh÷ng ng−êi kh«ng nghÒ nghiÖp, ng−êi thÊt nghiÖp, ng−êi lang thang
vµ ng−êi bÞ ¶nh h−ëng bëi c¸c tÖ n¹n x· héi (m·i d©m, nghiÖn hót, cê b¹c...).
2.6. Tû lÖ nghÌo ®ãi kh¸ cao trong c¸c vïng s©u, vïng xa, vïng nói cao
§ãi nghÌo mang tÝnh chÊt vïng rÊt râ rÖt. C¸c vïng nói cao, vïng s©u,
vïng xa, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi sinh sèng, cã tû lÖ ®ãi nghÌo kh¸
cao. Cã tíi 64% sè ng−êi nghÌo tËp trung t¹i c¸c vïng miÒn nói phÝa B¾c, B¾c
Trung bé, T©y Nguyªn vµ Duyªn h¶i miÒn Trung. §©y lµ nh÷ng vïng cã ®iÒu
kiÖn sèng khã kh¨n, ®Þa lý c¸ch biÖt, kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c¸c ®iÒu kiÖn s¶n
xuÊt vµ dÞch vô cßn nhiÒu h¹n chÕ, h¹ tÇng c¬ së rÊt kÐm ph¸t triÓn, ®iÒu kiÖn
thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt vµ thiªn tai x¶y ra th−êng xuyªn.

BiÓu 1.3: ¦íc tÝnh quy m« vµ tû lÖ nghÌo ®ãi theo chuÈn nghÌo míi (2001-
2005) cña Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo theo vïng ®Çu n¨m 2001
Sè hé So víi tæng So víi tæng
nghÌo, sè hé trong sè hé nghÌo
(ngh×n hé) vïng (%) c¶ n−íc (%)
Tæng sè 2.800 17,2 100
Vïng T©y B¾c 146 33,9 5,2
Vïng §«ng B¾c 511 22,3 18,2
Vïng §ång b»ng s«ng Hång 337 9,8 12,0
Vïng B¾c Trung Bé 554 25,6 19,8
Vïng duyªn h¶i miÒn Trung 389 22,4 13,9
Vïng T©y Nguyªn 190 24,9 6,8
Vïng §«ng Nam Bé 183 8,9 6,6
Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long 490 14,4 17,5

Nguån: Ch−¬ng tr×nh quèc gia xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

21
2.7. Tû lÖ hé nghÌo ®ãi ®Æc biÖt cao trong c¸c nhãm d©n téc Ýt ng−êi
Trong thêi gian qua, ChÝnh phñ ®· ®Çu t− vµ hç trî tÝch cùc, nh−ng cuéc
sèng cña céng ®ång d©n téc Ýt ng−êi vÉn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ bÊt cËp. MÆc
dï d©n sè d©n téc Ýt ng−êi chØ chiÕm kho¶ng 14% tæng sè d©n c−, song l¹i
chiÕm kho¶ng 29% trong tæng sè ng−êi nghÌo.
§a sè ng−êi d©n téc Ýt ng−êi sinh sèng trong c¸c vïng s©u, vïng xa, bÞ c«
lËp vÒ mÆt ®Þa lý, v¨n ho¸, thiÕu ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn vÒ h¹ tÇng c¬ së vµ c¸c
dÞch vô x· héi c¬ b¶n.

3. Nguyªn nh©n vµ yÕu tè chÝnh ¶nh h−ëng ®Õn ®ãi nghÌo


3.1. Nguån lùc h¹n chÕ vµ nghÌo nµn
Ng−êi nghÌo th−êng thiÕu nhiÒu nguån lùc, hä bÞ r¬i vµo vßng luÈn quÈn
cña nghÌo ®ãi vµ thiÕu nguån lùc. Ng−êi nghÌo cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc nghÌo v×
hä kh«ng thÓ ®Çu t− vµo nguån vèn nh©n lùc cña hä. Ng−îc l¹i, nguån vèn
nh©n lùc thÊp l¹i c¶n trë hä tho¸t khái nghÌo ®ãi.
C¸c hé nghÌo cã rÊt Ýt ®Êt ®ai vµ t×nh tr¹ng kh«ng cã ®Êt ®ang cã xu
h−íng t¨ng lªn, ®Æc biÖt lµ ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long. ThiÕu ®Êt ®ai ¶nh
h−ëng ®Õn viÖc b¶o ®¶m an ninh l−¬ng thùc cña ng−êi nghÌo còng nh− kh¶
n¨ng ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt, ®Ó h−íng tíi s¶n xuÊt c¸c lo¹i c©y trång víi gi¸ trÞ
cao h¬n. §a sè ng−êi nghÌo lùa chän ph−¬ng ¸n s¶n xuÊt tù cung, tù cÊp, hä
vÉn gi÷ c¸c ph−¬ng thøc s¶n xuÊt truyÒn thèng víi gi¸ trÞ thÊp, thiÕu c¬ héi
thùc hiÖn c¸c ph−¬ng ¸n s¶n xuÊt mang lîi nhuËn cao h¬n. Do vÉn theo
ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt truyÒn thèng nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ n¨ng suÊt c¸c lo¹i
c©y trång, vËt nu«i cßn thÊp, thiÕu tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng vµ v× vËy ®·
®−a hä vµo vßng luÈn quÈn cña sù nghÌo khã.
Bªn c¹nh ®ã, ®a sè ng−êi nghÌo ch−a cã nhiÒu c¬ héi tiÕp cËn víi c¸c
dÞch vô s¶n xuÊt nh− khuyÕn n«ng, khuyÕn ng−, b¶o vÖ ®éng, thùc vËt; nhiÒu
yÕu tè ®Çu vµo s¶n xuÊt nh−: ®iÖn, n−íc, gièng c©y trång, vËt nu«i, ph©n
bãn... ®· lµm t¨ng chi phÝ, gi¶m thu nhËp tÝnh trªn ®¬n vÞ gi¸ trÞ s¶n phÈm.
Ng−êi nghÌo còng thiÕu kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c nguån tÝn dông. Sù h¹n
chÕ cña nguån vèn lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n tr× ho·n kh¶ n¨ng ®æi
míi s¶n xuÊt, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ, gièng míi... MÆc dï trong khu«n
khæ cña dù ¸n tÝn dông cho ng−êi nghÌo thuéc Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m
nghÌo quèc gia, kh¶ n¨ng tiÕp cËn tÝn dông ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu, song vÉn
cßn kh¸ nhiÒu ng−êi nghÌo, ®Æc biÖt lµ ng−êi rÊt nghÌo, kh«ng cã kh¶ n¨ng

22
tiÕp cËn víi c¸c nguån tÝn dông. Mét mÆt, do kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp,
nh÷ng ng−êi nghÌo, ph¶i dùa vµo tÝn chÊp víi c¸c kho¶n vay nhá, hiÖu qu¶
thÊp ®· lµm gi¶m kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn. MÆt kh¸c, ®a sè ng−êi nghÌo kh«ng
cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cô thÓ, hoÆc sö dông c¸c nguån vèn vay kh«ng ®óng
môc ®Ých, do vËy hä khã cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn c¸c nguån vèn vµ cuèi cïng sÏ
lµm cho hä cµng nghÌo h¬n.
Bªn c¹nh ®ã, viÖc thiÕu c¸c th«ng tin, ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin vÒ ph¸p luËt,
chÝnh s¸ch vµ thÞ tr−êng, ®· lµm cho ng−êi nghÌo ngµy cµng trë nªn nghÌo h¬n.
3.2. Tr×nh ®é häc vÊn thÊp, viÖc lµm thiÕu vµ kh«ng æn ®Þnh
Nh÷ng ng−êi nghÌo lµ nh÷ng ng−êi cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp, Ýt cã c¬ héi
kiÕm ®−îc viÖc lµm tèt, æn ®Þnh. Møc thu nhËp cña hä hÇu nh− chØ b¶o ®¶m
nhu cÇu dinh d−ìng tèi thiÓu vµ do vËy kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao tr×nh
®é cña m×nh trong t−¬ng lai ®Ó tho¸t khái c¶nh nghÌo khã. Bªn c¹nh ®ã, tr×nh
®é häc vÊn thÊp ¶nh h−ëng ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh cã liªn quan ®Õn gi¸o dôc,
sinh ®Î, nu«i d−ìng con c¸i... ®Õn kh«ng nh÷ng cña thÕ hÖ hiÖn t¹i mµ c¶ thÕ
hÖ trong t−¬ng lai. Suy dinh d−ìng ë trÎ em vµ trÎ s¬ sinh lµ nh©n tè ¶nh
h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng ®Õn tr−êng cña con em c¸c gia ®×nh nghÌo nhÊt vµ sÏ lµm
cho viÖc tho¸t nghÌo th«ng qua gi¸o dôc trë nªn khã kh¨n h¬n.
Sè liÖu thèng kª vÒ tr×nh ®é häc vÊn cña ng−êi nghÌo cho thÊy kho¶ng
90% ng−êi nghÌo chØ cã tr×nh ®é phæ th«ng c¬ së hoÆc thÊp h¬n. KÕt qu¶ ®iÒu
tra møc sèng cho thÊy, trong sè ng−êi nghÌo, tû lÖ sè ng−êi ch−a bao giê ®i
häc chiÕm 12%, tèt nghiÖp tiÓu häc chiÕm 39%; trung häc c¬ së chiÕm 37%.
Chi phÝ cho gi¸o dôc ®èi víi ng−êi nghÌo cßn lín, chÊt l−îng gi¸o dôc mµ
ng−êi nghÌo tiÕp cËn ®−îc cßn h¹n chÕ, g©y khã kh¨n cho hä trong viÖc v−¬n
lªn tho¸t nghÌo. Tû lÖ nghÌo gi¶m xuèng khi tr×nh ®é gi¸o dôc t¨ng lªn. 80%
sè ng−êi nghÌo lµm c¸c c«ng viÖc trong n«ng nghiÖp cã møc thu nhËp rÊt
thÊp. Tr×nh ®é häc vÊn thÊp h¹n chÕ kh¶ n¨ng kiÕm viÖc lµm trong khu vùc
kh¸c, trong c¸c ngµnh phi n«ng nghiÖp, nh÷ng c«ng viÖc mang l¹i thu nhËp
cao h¬n vµ æn ®Þnh h¬n.
3.3. Ng−êi nghÌo kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi ph¸p luËt, ch−a
®−îc b¶o vÖ quyÒn lîi vµ lîi Ých hîp ph¸p
Ng−êi nghÌo, ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi vµ c¸c ®èi t−îng cã hoµn c¶nh
®Æc biÖt th−êng cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng tù gi¶i quyÕt
c¸c vÊn ®Ò v−íng m¾c cã liªn quan ®Õn ph¸p luËt. NhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt cã
c¬ chÕ thùc hiÖn phøc t¹p, ng−êi nghÌo khã n¾m b¾t; m¹ng l−íi c¸c dÞch vô

23
ph¸p lý, sè l−îng c¸c luËt gia, luËt s− h¹n chÕ, ph©n bè kh«ng ®Òu, chñ yÕu
tËp trung ë c¸c thµnh phè, thÞ x·; phÝ dÞch vô ph¸p lý cßn cao.
3.4. C¸c nguyªn nh©n vÒ nh©n khÈu häc
Quy m« hé gia ®×nh lµ "mÉu sè" quan träng cã ¶nh h−ëng ®Õn møc thu
nhËp b×nh qu©n cña c¸c thµnh viªn trong hé. §«ng con võa lµ nguyªn nh©n
võa lµ hÖ qu¶ cña nghÌo ®ãi. Tû lÖ sinh trong c¸c hé gia ®×nh nghÌo cßn rÊt
cao. §«ng con lµ mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c¸c hé gia ®×nh nghÌo. N¨m
1998, sè con b×nh qu©n trªn 1 phô n÷ cña nhãm 20% nghÌo nhÊt lµ 3,5 con so
víi møc 2,1 con cña nhãm 20% giµu nhÊt. Quy m« hé gia ®×nh lín lµm cho tû
lÖ ng−êi ¨n theo cao. (Tû lÖ ng−êi ¨n theo cña nhãm nghÌo nhÊt lµ 0,95 so víi
0,37 cña nhãm giµu nhÊt).
Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn tû lÖ sinh cao trong c¸c hé nghÌo
lµ do hä kh«ng cã kiÕn thøc còng nh− ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi c¸c biÖn ph¸p søc
khoÎ sinh s¶n. Tû lÖ phô n÷ nghÌo ®Æt vßng tr¸nh thai thÊp, tû lÖ nam giíi
nhËn thøc ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ sö dông c¸c biÖn ph¸p
tr¸nh thai ch−a cao. Møc ®é hiÓu biÕt cña c¸c cÆp vî chång nghÌo vÒ vÖ sinh,
an toµn t×nh dôc, còng nh− mèi liªn hÖ gi÷a t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi, søc khoÎ
sinh s¶n vµ gia t¨ng nh©n khÈu cßn h¹n chÕ.
Tû lÖ ng−êi ¨n theo cao trong c¸c hé nghÌo cßn cã nghÜa lµ nguån lùc vÒ
lao ®éng rÊt thiÕu, ®©y còng chÝnh lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng
nghÌo ®ãi cña hé.
3.5. Nguy c¬ dÔ bÞ tæn th−¬ng do ¶nh h−ëng cña thiªn tai vµ c¸c rñi ro kh¸c
C¸c hé gia ®×nh nghÌo rÊt dÔ bÞ tæn th−¬ng bëi nh÷ng khã kh¨n hµng ngµy
vµ nh÷ng biÕn ®éng bÊt th−êng x¶y ra ®èi víi c¸ nh©n, gia ®×nh hay céng ®ång.
Do nguån thu nhËp cña hä rÊt thÊp, bÊp bªnh, kh¶ n¨ng tÝch luü kÐm nªn hä
khã cã kh¶ n¨ng chèng chäi víi nh÷ng biÕn cè x¶y ra trong cuéc sèng (mÊt
mïa, mÊt viÖc lµm, thiªn tai, mÊt nguån lao ®éng, mÊt søc khoÎ...). Víi kh¶
n¨ng kinh tÕ mong manh cña c¸c hé gia ®×nh nghÌo trong khu vùc n«ng th«n,
nh÷ng ®ét biÕn nµy sÏ t¹o ra nh÷ng bÊt æn lín trong cuéc sèng cña hä.
C¸c rñi ro trong s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi ng−êi nghÌo còng rÊt cao,
do hä kh«ng cã tr×nh ®é tay nghÒ vµ thiÕu kinh nghiÖm lµm ¨n. Kh¶ n¨ng ®èi
phã vµ kh¾c phôc c¸c rñi ro cña ng−êi nghÌo còng rÊt kÐm do nguån thu nhËp
h¹n hÑp lµm cho hé gia ®×nh mÊt kh¶ n¨ng kh¾c phôc rñi ro vµ cã thÓ cßn gÆp
rñi ro h¬n n÷a.

24
Hµng n¨m sè ng−êi ph¶i cøu trî ®ét xuÊt do thiªn tai kho¶ng tõ 1-1,2
triÖu ng−êi. B×nh qu©n hµng n¨m, sè hé t¸i ®ãi nghÌo trong tæng sè hé võa
tho¸t khái ®ãi nghÌo vÉn cßn lín, do kh«ng Ýt sè hé ®ang sèng bªn ng−ìng
®ãi nghÌo vµ rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè rñi ro nh− thiªn tai, mÊt viÖc
lµm, èm ®au,...
C¸c ph©n tÝch tõ cuéc ®iÒu tra hé gia ®×nh 1992/1993 vµ 1997/1998 cho
thÊy c¸c hé gia ®×nh ph¶i chÞu nhiÒu thiªn tai cã nguy c¬ dÔ lón s©u vµo
nghÌo ®ãi. Do ®ã, viÖc t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p gi¶m nhÑ hËu qu¶ thiªn tai
®−îc coi nh− lµ mét phÇn quan träng cña qu¸ tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
3.6. BÊt b×nh ®¼ng giíi ¶nh h−ëng tiªu cùc ®Õn ®êi sèng cña phô n÷ vµ
trÎ em
BÊt b×nh ®¼ng giíi lµm s©u s¾c h¬n t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi trªn tÊt c¶ c¸c
mÆt. Ngoµi nh÷ng bÊt c«ng mµ c¸ nh©n phô n÷ vµ trÎ em g¸i ph¶i chÞu ®ùng
do bÊt b×nh ®¼ng th× cßn cã nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi ®èi víi gia ®×nh.
Phô n÷ chiÕm gÇn 50% trong tæng sè lao ®éng n«ng nghiÖp vµ chiÕm tû
lÖ cao trong sè lao ®éng t¨ng thªm hµng n¨m trong ngµnh n«ng nghiÖp. MÆc
dï vËy, nh−ng phô n÷ chØ chiÕm 25% thµnh viªn c¸c kho¸ khuyÕn n«ng vÒ
ch¨n nu«i, vµ 10% c¸c kho¸ khuyÕn n«ng vÒ trång trät.
Phô n÷ cã Ýt c¬ héi tiÕp cËn víi c«ng nghÖ, tÝn dông vµ ®µo t¹o, th−êng
gÆp nhiÒu khã kh¨n do g¸nh nÆng c«ng viÖc gia ®×nh, thiÕu quyÒn quyÕt ®Þnh
trong hé gia ®×nh vµ th−êng ®−îc tr¶ c«ng lao ®éng thÊp h¬n nam giíi ë cïng
mét lo¹i viÖc. Phô n÷ cã häc vÊn thÊp dÉn tíi tû lÖ tö vong trÎ s¬ sinh vµ bµ
mÑ cao h¬n, søc khoÎ cña gia ®×nh bÞ ¶nh h−ëng vµ trÎ em ®i häc Ýt h¬n.
BÊt b×nh ®¼ng giíi cßn lµ yÕu tè lµm gia t¨ng tû lÖ sinh vµ t¨ng tû lÖ l©y
truyÒn HIV do phô n÷ thiÕu tiÕng nãi vµ kh¶ n¨ng tù b¶o vÖ trong quan hÖ
t×nh dôc.
3.7. BÖnh tËt vµ søc khoÎ yÕu kÐm còng lµ yÕu tè ®Èy con ng−êi vµo t×nh
tr¹ng nghÌo ®ãi trÇm träng
VÊn ®Ò bÖnh tËt vµ søc khoÎ kÐm ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp vµ chi
tiªu cña ng−êi nghÌo, lµm hä r¬i vµo vßng trßn luÈn quÈn cña ®ãi nghÌo. Hä
ph¶i g¸nh chÞu hai g¸nh nÆng: mét lµ mÊt ®i thu nhËp tõ lao ®éng, hai lµ g¸nh
chÞu chi phÝ cao cho viÖc kh¸m, ch÷a bÖnh, kÓ c¶ c¸c chi phÝ trùc tiÕp vµ gi¸n
tiÕp. Do vËy, chi phÝ ch÷a bÖnh lµ g¸nh nÆng ®èi víi ng−êi nghÌo vµ ®Èy hä
®Õn chç vay m−în, cÇm cè tµi s¶n ®Ó cã tiÒn trang tr¶i chi phÝ, dÉn ®Õn t×nh
tr¹ng cµng cã Ýt c¬ héi cho ng−êi nghÌo tho¸t khái vßng ®ãi nghÌo. Trong khi

25
®ã kh¶ n¨ng tiÕp cËn ®Õn c¸c dÞch vô phßng bÖnh (n−íc s¹ch, c¸c ch−¬ng
tr×nh y tÕ...) cña ng−êi nghÌo cßn h¹n chÕ cµng lµm t¨ng kh¶ n¨ng bÞ m¾c
bÖnh cña hä.
T×nh tr¹ng søc khoÎ ë ViÖt Nam trong thËp kû qua ®· ®−îc c¶i thiÖn,
song tû lÖ ng−êi nghÌo m¾c c¸c bÖnh th«ng th−êng vÉn cßn kh¸ cao. Theo sè
liÖu ®iÒu tra møc sèng n¨m 1998, sè ngµy èm b×nh qu©n cña nhãm 20%
ng−êi nghÌo lµ 3,1 ngµy/n¨m so víi kho¶ng 2,4 ngµy/n¨m cña nhãm 20%
giµu nhÊt. Trong thêi kú 1993-1997, t×nh tr¹ng èm ®au cña nhãm ng−êi giµu
®· gi¶m 30%, trong khi t×nh tr¹ng cña nhãm ng−êi nghÌo vÉn gi÷ nguyªn.
ViÖc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn søc khoÎ cho ng−êi nghÌo lµ mét trong nh÷ng yÕu tè
rÊt c¬ b¶n ®Ó hä tù tho¸t nghÌo.
3.8. Nh÷ng t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch vÜ m« vµ chÝnh s¸ch c¶i c¸ch (tù do
ho¸ th−¬ng m¹i, c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ n−íc...) ®Õn nghÌo ®ãi
Tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh trong thêi gian qua lµ mét
trong nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng lín tíi møc gi¶m nghÌo. ViÖt Nam ®· ®¹t
®−îc nh÷ng thµnh tÝch gi¶m nghÌo ®ãi rÊt ®a d¹ng vµ trªn diÖn réng. Tuy
nhiªn, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ më cöa nÒn kinh tÕ còng cã nh÷ng t¸c ®éng tiªu
cùc ®Õn ng−êi nghÌo.
C¬ cÊu ®Çu t− ch−a hîp lý, tû lÖ ®Çu t− cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n
cßn thÊp, chñ yÕu míi tËp trung cho thuû lîi, c¸c trôc c«ng nghiÖp chÝnh, chó
träng nhiÒu vµo ®Çu t− thay thÕ nhËp khÈu, thu hót nhiÒu vèn; ch−a chó träng
®Çu t− c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thu hót nhiÒu lao ®éng, ch−a chó ý khuyÕn
khÝch kÞp thêi ph¸t triÓn doanh nhiÖp nhá vµ võa; nhiÒu chÝnh s¸ch trî cÊp (l·i
suÊt tÝn dông, trî gi¸, trî c−íc...) kh«ng ®óng ®èi t−îng lµm ¶nh h−ëng xÊu
®Õn sù h×nh thµnh thÞ tr−êng n«ng th«n, thÞ tr−êng ë nh÷ng vïng s©u, vïng xa.
C¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc vµ c¸c khã kh¨n vÒ tµi chÝnh cña c¸c
doanh nghiÖp nhµ n−íc ®· dÉn tíi viÖc mÊt ®i gÇn 800.000 viÖc lµm trong giai
®o¹n ®Çu tiÕn hµnh c¶i c¸ch doanh nghiÖp. NhiÒu c«ng nh©n bÞ mÊt viÖc ®· gÆp
rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t×m viÖc lµm míi vµ bÞ r¬i vµo nghÌo ®ãi. PhÇn
lín sè ng−êi nµy lµ phô n÷, ng−êi cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp vµ ng−êi lín tuæi.
ChÝnh s¸ch c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ, t¹o m«i tr−êng c¹nh tranh lµnh m¹nh,
tù do ho¸ th−¬ng m¹i t¹o ra nh÷ng ®éng lùc tèt cho nÒn kinh tÕ, khuyÕn khÝch
c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, mét sè ngµnh c«ng nghiÖp thu hót
nhiÒu lao ®éng ch−a ®−îc chó träng, c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa cã kh¶
n¨ng t¹o viÖc lµm ch−a ®−îc quan t©m vµ t¹o c¬ héi ph¸t triÓn. T×nh tr¹ng

26
thiÕu th«ng tin, trang thiÕt bÞ s¶n xuÊt l¹c hËu, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n
phÈm thÊp, vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt h¹n chÕ ®· lµm kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp
nhá vµ võa bÞ ph¸ s¶n vµ ®Èy c«ng nh©n vµo c¶nh thÊt nghiÖp, hä sÏ buéc ph¶i
gia nhËp ®éi ngò ng−êi nghÌo.
T¨ng tr−ëng kinh tÕ gióp xãa ®ãi gi¶m nghÌo trªn diÖn réng, song viÖc c¶i
thiÖn t×nh tr¹ng cña ng−êi nghÌo (vÒ thu nhËp, kh¶ n¨ng tiÕp cËn, ph¸t triÓn c¸c
nguån lùc) l¹i phô thuéc vµo lo¹i h×nh t¨ng tr−ëng kinh tÕ. ViÖc ph©n phèi lîi
Ých t¨ng tr−ëng trong c¸c nhãm d©n c− bao gåm c¶ c¸c nhãm thu nhËp phô
thuéc vµo ®Æc tÝnh cña t¨ng tr−ëng. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®æi vÒ thu nhËp
cña c¸c nhãm d©n c− cho thÊy, ng−êi giµu h−ëng lîi tõ t¨ng tr−ëng kinh tÕ
nhiÒu h¬n vµ kÕt qu¶ ®· lµm t¨ng thªm kho¶ng c¸ch giµu nghÌo.
KÕt cÊu h¹ tÇng giao th«ng ®Õn c¸c vïng s©u, vïng xa, vïng ®ãi nghÌo
cßn thiÕu vµ yÕu kÐm. ViÖc tiÕp cËn ®Õn c¸c vïng nµy cßn hÕt søc khã kh¨n.
Vèn ®Çu t− cña Nhµ n−íc ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu, ®ãng gãp nguån lùc
cña nh©n d©n cßn h¹n chÕ, chñ yÕu b»ng lao ®éng.

III. Nh÷ng thµnh tùu vµ th¸ch thøc

1. Nh÷ng thµnh tùu


1.1. T¨ng tr−ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh lµ mét trong nh÷ng nh©n tè cã
¶nh h−ëng lín ®Õn møc gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo, trong ®ã ph¸t triÓn s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp, nu«i trång thuû s¶n vµ kinh tÕ n«ng th«n ®ãng vai trß ®Æc biÖt
quan träng.
Theo −íc tÝnh vµo gi÷a nh÷ng n¨m 80, cø m−êi ng−êi d©n ViÖt Nam th×
cã b¶y ng−êi sèng trong t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi.
Sau 15 n¨m ®æi míi vµ chuyÓn ®æi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng
thay ®æi c¬ b¶n vÒ c¸c quan hÖ kinh tÕ - x· héi, ®−a ®Õn mét giai ®o¹n ph¸t
triÓn kinh tÕ vµ gi¶m tû lÖ nghÌo ®ãi ch−a tõng thÊy sau h¬n bèn thËp kû cña
chiÕn tranh, khã kh¨n trong ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong lÜnh vùc nµy, ViÖt Nam
®· ®−îc biÕt ®Õn nh− mét tÊm g−¬ng xuÊt s¾c vÒ sù chuyÓn ®æi thµnh c«ng tõ
mét nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. C¬ chÕ kinh tÕ
míi ®· t¹o ra nh÷ng nh©n tè míi cho t¨ng tr−ëng kinh tÕ víi c¸c kÕt qu¶ ®Çy
Ên t−îng. Tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ thêi kú 1991-2000 ®¹t 7,5%/n¨m; xuÊt
khÈu t¨ng nhanh, tõng b−íc kiÓm so¸t ®−îc l¹m ph¸t vµ æn ®Þnh gi¸ c¶.

27
Cïng víi qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng kinh tÕ, ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt
qu¶ xuÊt s¾c trong xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Chñ tr−¬ng cña ChÝnh phñ −u tiªn
ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa ®· thµnh c«ng trong
viÖc gi¶i phãng søc s¶n xuÊt cña d©n c− n«ng th«n vµ khuyÕn khÝch d©n c− tù
m×nh phÊn ®Êu c¶i thiÖn hoµn c¶nh sèng cña m×nh. Nh÷ng thµnh c«ng trong
lÜnh vùc nµy, nhÊt lµ vÒ s¶n xuÊt l−¬ng thùc ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc
xãa ®ãi gi¶m nghÌo, t¨ng thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng cña d©n c−.
TÝnh theo chuÈn quèc tÕ, tû lÖ nghÌo ®ãi chung ®· gi¶m tõ trªn 70% vµo
n¨m 1990 xuèng kho¶ng 32% vµo n¨m 2000 (gi¶m trªn 1/2 tû lÖ hé nghÌo so
víi n¨m 1990). VÒ ®iÓm nµy, ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc môc tiªu ph¸t triÓn cña
Thiªn niªn kû do Quèc tÕ ®Æt ra lµ gi¶m mét nöa tû lÖ ®ãi nghÌo trong giai
®o¹n 1990-2015.
1.2. Nguån lùc cho c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ t¹o viÖc lµm ®−îc
t¨ng c−êng
MÆc dï Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cßn h¹n hÑp, song Nhµ n−íc ®· ®Çu t− cho
c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia phôc vô xãa ®ãi gi¶m nghÌo th«ng qua ch−¬ng
tr×nh ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng cho c¸c x· nghÌo (Ch−¬ng tr×nh 133, 135). Tõ khi
cã Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo (1992) ®Õn n¨m 2000, Nhµ n−íc ®· ®Çu
t− th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia cã liªn quan ®Õn môc tiªu xãa ®ãi
gi¶m nghÌo kho¶ng 21.000 tû ®ång. Riªng trong 2 n¨m 1999 vµ 2000 gÇn
9.600 tû ®ång (Ng©n s¸ch Nhµ n−íc ®Çu t− trùc tiÕp cho ch−¬ng tr×nh 3.000
tû ®ång; lång ghÐp c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n kh¸c trªn 800 tû ®ång; huy ®éng
tõ céng ®ång trªn 300 tû ®ång; nguån vèn tÝn dông cho vay −u ®·i hé nghÌo
trªn 5.500 tû ®ång).
Ng©n hµng phôc vô ng−êi nghÌo ®· ®−îc thµnh lËp nh»m cung cÊp tÝn
dông −u ®·i cho ng−êi nghÌo. Nguån vèn huy ®éng cña céng ®ång d©n c−,
c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n trong n−íc còng t¨ng ®¸ng kÓ.
Tæng nguån vèn cho ng−êi nghÌo vay ®¹t 5.500 tû ®ång. Ngoµi ra, Nhµ
n−íc cßn cã sù hç trî ®¸ng kÓ cho ®êi sèng ®ång bµo d©n téc ®Æc biÖt khã
kh¨n víi sè tiÒn trªn 70 tû ®ång vµ cho gÇn 90.000 hé vay vèn s¶n xuÊt kh«ng
ph¶i tr¶ l·i.
C«ng t¸c ®Þnh canh, ®Þnh c−, di d©n kinh tÕ míi còng ®−îc Nhµ n−íc
quan t©m ®Çu t− vµ hç trî kinh phÝ. Trong c¸c n¨m gÇn ®©y ng©n s¸ch trung
−¬ng ®· trÝch trªn 500 tû ®ång ®Ó s¾p xÕp æn ®Þnh cuéc sèng cho c¸c gia ®×nh
®Þnh canh, ®Þnh c−, di d©n x©y dùng vïng kinh tÕ míi.

28
§Æc biÖt, c«ng cuéc xãa ®ãi gi¶m nghÌo cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua
®· nhËn ®−îc sù gióp ®ì cña nhiÒu quèc gia, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c tæ
chøc phi chÝnh phñ vÒ nhiÒu mÆt (kinh nghiÖm, kü thuËt vµ nguån vèn) d−íi
h×nh thøc kh«ng hoµn l¹i vµ tÝn dông −u ®·i. §©y lµ yÕu tè rÊt quan träng, t¹o
®iÒu kiÖn thóc ®Èy nhanh c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
1.3. Tû lÖ c¸c x· kh«ng cã hoÆc thiÕu c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu ®· gi¶m
Trong 2 n¨m (1999 vµ 2000) ®· ®Çu t− 6.500 c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng ë
c¸c x· nghÌo (trong ®ã Ng©n s¸ch Nhµ n−íc ®Çu t− trùc tiÕp cho 1.200 x·
n¨m 1999 vµ 1.870 x· n¨m 2000. Ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng ®Çu t− cho 650 x·
nghÌo kh¸c, b×nh qu©n mçi x· ®−îc x©y dùng 2,5 c«ng tr×nh. Ngoµi ra c¸c ®Þa
ph−¬ng ®· huy ®éng ®−îc trªn 17 triÖu ngµy c«ng lao ®éng cña nh©n d©n
tham gia x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, huy ®éng ®ãng gãp b»ng tiÒn vµ hiÖn vËt
trong nh©n d©n víi trÞ gi¸ hµng chôc tû ®ång. §Õn th¸ng 4 n¨m 2001 ®· cã
trªn 5.000 c«ng tr×nh ®−îc hoµn thµnh vµ ®−a vµo sö dông.
1.4. N¨ng lùc cña c¸n bé lµm c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®−îc t¨ng lªn
§Õn cuèi n¨m 2000 ®· cã 1.798 x· thuéc 22 tØnh, thµnh phè cã c¸c bé
phËn chuyªn tr¸ch xãa ®ãi gi¶m nghÌo t¹i chç. §©y lµ nh÷ng c¸n bé nßng cèt
®−îc trang bÞ c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n ®Ó h−íng dÉn ng−êi d©n thùc hiÖn ch−¬ng
tr×nh trªn ®Þa bµn, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
1.5. ChÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt viÖc lµm,
t¹o c¬ héi ®Ó ng−êi lao ®éng cã thÓ chñ ®éng t×m hoÆc tù t¹o viÖc lµm kÕt hîp
víi sù hç trî cña Nhµ n−íc vµ cña céng ®ång.
Ch−¬ng tr×nh quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm ®−îc triÓn khai thùc hiÖn ®·
®¹t ®−îc nhiÒu kÕt qu¶. C¸c trung t©m xóc tiÕn viÖc lµm, trung t©m d¹y nghÒ,
h−íng nghiÖp cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng ®· ho¹t ®éng
tÝch cùc. ChÝnh s¸ch xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®−îc sù h−ëng øng tÝch cùc cña c¸c
ngµnh, c¸c cÊp, c¸c tÇng líp nh©n d©n, c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng, tæ chøc x·
héi vµ c¶ b¶n th©n ng−êi lao ®éng; nhiÒu ho¹t ®éng cô thÓ ®· ®−îc triÓn khai
gióp c¸c hé ®ãi nghÌo gi¶m bít khã kh¨n, tõng b−íc tù v−¬n lªn, tho¸t khái
®ãi nghÌo vµ æn ®Þnh cuéc sèng.
Khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n vÉn lµ n¬i thu hót nhiÒu lao ®éng
nhÊt. B×nh qu©n mçi n¨m gi¶i quyÕt viÖc lµm cho kho¶ng 1,2-1,3 triÖu lao
®éng, trong ®ã khu vùc kinh tÕ t− nh©n, kinh tÕ hîp t¸c vµ hîp t¸c x· thu hót
kho¶ng 90%. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ cßn nhiÒu khã kh¨n vµ ngay trong
nh÷ng n¨m kinh tÕ bÞ gi¶m sót, ViÖt Nam ®· thùc hiÖn m¹nh mÏ h¬n c¸c

29
chÝnh s¸ch b¶o trî x· héi, tËp trung cho c¸c lÜnh vùc xãa ®ãi gi¶m nghÌo, lao
®éng vµ viÖc lµm, gi¸o dôc, ®µo t¹o, ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n, ch¨m sãc
nh÷ng ng−êi tµn tËt, trÎ em lang thang c¬ nhì, æn ®Þnh ®êi sèng cho c¸c ®èi
t−îng x· héi.
1.6. §êi sèng d©n c− nhiÒu vïng ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt
NghÌo ®ãi gi¶m ë c¶ n«ng th«n vµ thµnh thÞ, c¶ ë ng−êi Kinh vµ ng−ßi
d©n téc Ýt ng−êi, nhÊt lµ vïng n«ng th«n ngo¹i vi c¸c thµnh phè, thÞ x· vµ
nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi, ®Êt ®ai ph× nhiªu. Møc tiªu dïng
b×nh qu©n ®Çu ng−êi tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh t¨ng tõ 2,6 triÖu ®ång n¨m 1995
lªn 4,3 triÖu ®ång n¨m 2000.
H×nh 1.1. Tû lÖ nghÌo ®ãi theo khu vùc thµnh thÞ n«ng th«n vµ nhãm d©n téc
theo ®iÒu tra n¨m 1993 vµ n¨m 1998

1993 1998 1993 1998


70 66 86
90 75
60 80
45 70
50 54
60
40 50
'000VND

29
TûlÖ%

30 25 40 31
18 30
20
9 8 20
10 2 10
0 0
N«ngth«n ThµnhthÞ N«ngth«n ThµnhthÞ Ng−êi Kinh D©ntécthiÓusè
MøcnghÌochung MøcnghÌoLTTP

2. Nguyªn nh©n vµ bµi häc kinh nghiÖm


2.1. Nhê kinh tÕ ph¸t triÓn vµ t¨ng tr−ëng liªn tôc, æn ®Þnh nhÊt lµ n«ng
nghiÖp vµ n«ng th«n ®−îc Nhµ n−íc −u tiªn ®Çu t− (thuû lîi, chuyÓn dÞch c¬
cÊu kinh tÕ, ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt...); cã c¸c
chÝnh s¸ch c¶i c¸ch trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ giao quyÒn sö
dông ®Êt cho ng−êi d©n ®· t¹o ra nh÷ng ®éng lùc vµ nguån lùc míi tõ ®ã ®ã
cho phÐp thùc hiÖn xãa ®ãi gi¶m nghÌo trªn diÖn réng, nªn ®êi sèng cña
ng−êi n«ng d©n ë n«ng th«n - khu vùc tËp trung ®«ng ng−êi nghÌo - ®· ®−îc
c¶i thiÖn râ rÖt.
T¨ng tr−ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh lµ tiÒn ®Ò gióp cho viÖc xãa ®ãi gi¶m
nghÌo nhanh vµ toµn diÖn. Thùc hiÖn xãa ®ãi gi¶m nghÌo bÒn v÷ng cÇn ph¶i

30
b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo cã thÓ thô h−ëng ®−îc c¸c thµnh tùu
ph¸t triÓn. ViÖc t¨ng c−êng tµi s¶n cho ng−êi nghÌo, ®Æc biÖt lµ ®Êt ®ai, lµ mét
trong nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó t¨ng tr−ëng vµ gi¶m ®ãi nghÌo.
2.2. Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®−îc c¸c cÊp uû §¶ng, chÝnh
quyÒn, ®oµn thÓ tõ Trung −¬ng ®Õn c¬ së chØ ®¹o s¸t sao vµ triÓn khai thùc
hiÖn tÝch cùc, ®−îc nh©n d©n ®ång t×nh h−ëng øng. ChÝnh phñ ®· cô thÓ hãa
thµnh chÝnh s¸ch, c¬ chÕ, dù ¸n vµ kÕ ho¹ch hµng n¨m nh»m tËp trung ph¸t
triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®Ó phôc vô
s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, hç trî chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu c©y trång, vËt
nu«i, ®¶m b¶o an ninh l−¬ng thùc... Ng−êi nghÌo ®· b−íc ®Çu cã nhËn thøc
®óng ®Ó tù v−¬n lªn, biÕt tËn dông c¸c c¬ héi vµ sö dông cã hiÖu qu¶ sù hç trî
cña Nhµ n−íc vµ céng ®ång.
C¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ trong n−íc tõ Trung −¬ng ®Õn
c¬ së vµ ng−êi d©n cÇn cã nhËn thøc ®óng vµ râ rµng vÒ tr¸ch nhiÖm xãa ®ãi
gi¶m nghÌo ®Ó t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo; ®ång thêi
ng−êi nghÌo ®· b¾t ®Çu cã nhËn thøc ®óng ®Ó tù v−¬n lªn; sÏ gióp hä n¨ng
®éng h¬n ®Ó tù v−¬n lªn trªn kh¶ n¨ng cña chÝnh m×nh, tho¸t khái nghÌo ®ãi.
2.3. HÖ thèng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ, gi¶i ph¸p xãa ®ãi gi¶m nghÌo b−íc ®Çu
®−îc thùc hiÖn vµ ®i vµo cuéc sèng nh−: tÝn dông −u ®·i; h−íng dÉn c¸ch lµm
¨n; hç trî vÒ y tÕ, gi¸o dôc; hç trî ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi ®Æc biÖt khã
kh¨n; hç trî ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng; ®Þnh canh ®Þnh c−, di d©n kinh tÕ
míi, hç trî ph¸p lý... t¹o hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo
vµ t¨ng c−êng ®Çu t− c¬ së vËt chÊt cho c¸c x· nghÌo ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ
n©ng cao chÊt l−îng cuéc sèng cña nh©n d©n, ®Æc biÖt ë nh÷ng x· nghÌo miÒn
nói, biªn giíi, h¶i ®¶o, vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi.
C¸c môc tiªu vÒ xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®Ò ra ph¶i ®ång bé, mang tÇm chiÕn
l−îc: xãa ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng chØ tËp trung vµo viÖc n©ng cao møc sèng
cña ng−êi nghÌo mµ cßn bao gåm c¶ viÖc t¹o c¬ héi vµ hµnh lang ph¸p lý ®Ó
n©ng cao d©n trÝ vµ ý thøc ph¸p luËt gióp hä tham gia vµo ®êi sèng kinh tÕ -
chÝnh trÞ - x· héi. C¬ chÕ chÝnh s¸ch kh«ng chØ dõng l¹i ë chèng ®ãi nghÌo
mµ cßn ng¨n chÆn t¸i ®ãi nghÌo.
ChiÕn l−îc h−íng vÒ xãa nghÌo ®ãi cÇn ph¶i ®a d¹ng vµ cã môc tiªu trªn
c¬ së nhu cÇu cña d©n c−. HÖ thèng c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cÇn linh ho¹t tuú
®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng vïng, tõng ®Þa ph−¬ng. §Ó triÓn khai thùc hiÖn c¸c
c¬ chÕ chÝnh s¸ch cã hiÖu qu¶, cÇn cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c
ngµnh, c¸c cÊp vµ ®ång thêi ph¸t ®éng phong trµo s©u réng trong c¶ n−íc.

31
2.4. HÖ thèng tæ chøc, c¸n bé ®· ®−îc h×nh thµnh ë c¸c tØnh, thµnh phè vµ
b−íc ®Çu ho¹t ®éng tèt ë mét sè ®Þa ph−¬ng. §éi ngò thanh niªn t×nh nguyÖn,
c¸n bé tØnh, huyÖn t¨ng c−êng cã thêi h¹n cho c¸c x· nghÌo (trong 2 n¨m
1999 vµ 2000 kho¶ng 2.000 ng−êi) ®· ho¹t ®éng tÝch cùc trong viÖc gióp c¸c
x· x©y dùng kÕ ho¹ch, dù ¸n, tæ chøc thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m
nghÌo ë ®Þa ph−¬ng.
XuÊt hiÖn nhiÒu m« h×nh hé gia ®×nh, th«n, b¶n, x·, huyÖn xãa ®ãi gi¶m
nghÌo cã hiÖu qu¶ vµ ®· ®−îc nh©n réng nh− m« h×nh tiÕt kiÖm - tÝn dông cña
phô n÷; m« h×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo theo h−íng tù cøu; m« h×nh xãa ®ãi
gi¶m nghÌo cho ®ång bµo d©n téc; m« h×nh ph¸t triÓn céng ®ång g¾n víi xãa
®ãi gi¶m nghÌo; m« h×nh g¾n kÕt c¸c ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty víi môc
tiªu xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
2.5. §a d¹ng hãa viÖc huy ®éng nguån lùc, tr−íc hÕt lµ chñ ®éng ph¸t huy
nguån lùc t¹i chç, huy ®éng nguån lùc céng ®ång (c¸c Tæng c«ng ty, c¸c ®Þa
ph−¬ng, c¸c tÇng líp d©n c−...) kÕt hîp víi sù hç trî ®Çu t− cña Nhµ n−íc; më
réng hîp t¸c quèc tÕ vÒ kinh nghiÖm, kü thuËt, tµi chÝnh cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

3. Nh÷ng th¸ch thøc


Tuy nh÷ng thµnh tùu vÒ xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t ®−îc trong nh÷ng n¨m
qua ®· ®−îc ghi nhËn, song chóng ta vÉn cßn ph¶i ®−¬ng ®Çu víi nhiÒu khã
kh¨n, th¸ch thøc míi:
3.1. Tû lÖ hé nghÌo cßn cao. Theo chuÈn nghÌo míi cña Ch−¬ng tr×nh
quèc gia, mÆc dï chuÈn nµy vÉn cßn thÊp so víi c¸c n−íc trong khu vùc, vµo
®Çu n¨m 2001, vÉn cßn kho¶ng 2,8 triÖu hé gia ®×nh nghÌo, chiÕm kho¶ng
17% trong tæng sè hé, trong ®ã phÇn lín lµ nh÷ng hé gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n
®Ó gi¶m nghÌo.
NghÌo ®ãi ph©n bè kh«ng ®Òu gi÷a c¸c vïng ë ViÖt Nam. Tû lÖ hé nghÌo
®ãi ë khu vùc c¸c x· miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, vïng b·i ngang, h¶i ®¶o,
vïng th−êng xuyªn bÞ thiªn tai, vïng ®ång bµo d©n téc cßn kh¸ cao; t×nh
tr¹ng c¬ së h¹ tÇng cña c¸c x· nghÌo chËm ®−îc c¶i thiÖn. §a sè ng−êi nghÌo
Ýt cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi dÞch vô x· héi c¬ b¶n.
3.2. Trong tiÕn tr×nh më cöa vµ héi nhËp, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang gÆp
nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc do ph¶i c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr−êng quèc tÕ,
trong khi chÊt l−îng ph¸t triÓn cßn thÊp, hiÖu qu¶ ch−a cao, søc c¹nh tranh
kÐm, nhÊt lµ gi¸ c¶ n«ng s¶n kh«ng æn ®Þnh vµ cã xu h−íng gi¶m.

32
3.3. Môc tiªu xãa ®ãi gi¶m nghÌo cÇn ph¶i tiÕp tôc ®−îc më réng thªm vÒ
néi dung vµ thay ®æi vÒ chÊt, kh«ng chØ b¶o ®¶m nhu cÇu ®ñ ¨n mµ cßn ph¶i
tho¶ m·n c¸c nhu cÇu kh¸c nh−: mÆc Êm, nhµ ë kh«ng dét n¸t, èm ®au ®−îc
ch÷a bÖnh, trÎ em ®−îc ®i häc... §Ó ®¸p øng yªu cÇu trªn, bªn c¹nh viÖc gi¶i
quyÕt ®ñ l−¬ng thùc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ hç trî ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng
x· nghÌo, cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi c¬
b¶n, n©ng cao d©n trÝ, trî gióp ph¸p luËt, cã c¬ chÕ b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng−êi
nghÌo, thùc hiÖn d©n chñ c¬ së gi¶m thiÓu nguy c¬ rñi ro cho ng−êi nghÌo...
3.4. Sù chªnh lÖch thu nhËp, møc sèng gi÷a n«ng th«n vµ ®« thÞ, gi÷a
miÒn nói vµ vïng ®ång b»ng, gi÷a c¸c tÇng líp d©n c−, gi÷a vïng giµu vµ
vïng nghÌo cã xu h−íng tiÕp tôc gia t¨ng. Chªnh lÖch còng cã xu h−íng gia
t¨ng trong néi bé vïng, ®Æc biÖt lµ trong ®« thÞ, nghÌo ®ãi ®« thÞ ®ang lan
réng vµ rÊt gay g¾t. Ngoµi ra, vïng nghÌo lµ vïng cã thu nhËp thÊp, v× vËy cÇn
cã c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó thu hót ®Çu t− trong vµ ngoµi n−íc vµo khu vùc
n«ng th«n nãi chung vµ vïng nghÌo nãi riªng.
Ng−êi nghÌo cßn gÆp nhiÒu h¹n chÕ trong viÖc tiÕp cËn vµ h−ëng thô c¸c
dÞch vô x· héi c¬ b¶n. Kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô, lîi Ých cña t¨ng tr−ëng
vµ thµnh qu¶ do sù ph¸t triÓn mang l¹i cho mäi c«ng d©n mét c¸ch kh¸ch
quan vµ c«ng b»ng ch−a cao.
3.5. Nh÷ng thµnh tùu xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®¹t ®−îc cßn thiÕu tÝnh bÒn
v÷ng, nguy c¬ t¸i nghÌo cßn lín. Nguy c¬ dÔ bÞ tæn th−¬ng cña ng−êi nghÌo
tr−íc nh÷ng rñi ro cña cuéc sèng (èm ®au, thiªn tai, mÊt mïa, biÕn ®éng thÞ
tr−êng, m«i tr−êng « nhiÔm, mÊt ®i ng−êi trô cét cña gia ®×nh, thÊt nghiÖp...)
cßn lín. HÖ thèng an sinh x· héi ch−a ph¸t huy t¸c dông ë vïng n«ng th«n,
vïng s©u, vïng xa. §Æc biÖt n−íc ta n»m trong vïng th−êng xuyªn x¶y ra
thiªn tai, b·o lôt vµ 80% ng−êi nghÌo lµm viÖc trong n«ng nghiÖp cã thÓ dÉn
®Õn nguy c¬ t¸i nghÌo ®ãi cao. MÆt kh¸c, cã kh«ng Ýt hé tuy kh«ng thuéc
diÖn nghÌo ®ãi nh−ng møc thu nhËp kh«ng æn ®Þnh n»m gi¸p ranh chuÈn
nghÌo ®ãi còng cã nguy c¬ t¸i ®ãi nghÌo.
Bªn c¹nh ®ã, nghÌo ®ãi cã mèi liªn quan mËt thiÕt víi t×nh tr¹ng suy
tho¸i m«i tr−êng. NghÌo ®ãi cã thÓ khiÕn cho n«ng d©n khai th¸c qu¸ møc
nguån tµi nguyªn vèn ®· h¹n hÑp vµ cµng lµm cho nghÌo ®ãi trë nªn trÇm
träng h¬n.
§Þa bµn vïng nghÌo nh− miÒn nói, biªn giíi, vïng s©u, vïng xa th−êng bÞ
thiªn tai ®e däa. Thµnh qu¶ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng cã thÓ bÞ
tæn thÊt lín nÕu gÆp thiªn tai nÆng. Ngoµi ra, cßn chÞu ¶nh h−ëng nÆng nÒ cña

33
phong tôc, tËp qu¸n l¹c hËu vµ c¸c tÖ n¹n x· héi nh−: bu«n b¸n thuèc phiÖn,
khai th¸c kho¸ng s¶n bõa b·i vµ di d©n...
H×nh 1.2. Nh÷ng thµnh tùu trong gi¶m nghÌo cßn ch−a v÷ng ch¾c

14
§ãi nghÌo vÒ l−¬ng thùc,
12 Ç
§ãi nghÌo chung
Tû lÖ phÇn tr¨m d©n s è

10
1993 1998
8

0
800 1600 2400 3200 4000 4800 5600 6400 7200 8000
Chi ti ª u b×
nh qu© n ® Çu ng ­ ê i
('Ng h×
n ® å ng , g i¸ th¸ng 1 n¨m 1998)

3.6. Nguån lùc trong n−íc cßn qu¸ h¹n hÑp, võa ph¶i ®Çu t− lín cho sù
ph¸t triÓn chung cña ®Êt n−íc võa ph¶i ®Çu t− cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo, trong
khi ®ã viÖc khai th¸c c¸c nguån lùc ch−a ®−îc nhiÒu vµ ch−a cã hiÖu qu¶.
Mét sè ®Þnh h−íng ®Çu t− ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh, kh¶ n¨ng t¸i ®Çu
t− kh«ng ®¸ng kÓ, hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. H¬n
n÷a thÞ tr−êng tµi chÝnh ®ang h×nh thµnh nªn huy ®éng ®Çu t− cßn yÕu. C¸c
nguån lùc cho ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo tuy cã t¨ng lªn qua c¸c n¨m,
nh−ng vÉn ch−a ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c ®Þa ph−¬ng. §Þa bµn träng ®iÓm cÇn
xãa ®ãi gi¶m nghÌo hiÖn nay lµ nh÷ng vïng cao, vïng s©u cã nhiÒu khã kh¨n,
kÕt cÊu h¹ tÇng thiÕu vµ l¹c hËu, suÊt ®Çu t− cao, chi phÝ lín, khã thu hót khu
vùc t− nh©n tham gia ®Çu t−. §©y thùc sù lµ mét th¸ch thøc lín cho c«ng t¸c
xãa ®ãi gi¶m nghÌo trong thêi gian tíi.
3.7. Lao ®éng d− thõa nhiÒu; tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o cßn thÊp. Kh¶
n¨ng t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña x· héi cßn h¹n chÕ, trong
khi ®ã d©n sè vµ nguån lao ®éng vÉn tiÕp tôc t¨ng víi tèc ®é cao lµm cho søc
Ðp vÒ viÖc lµm t¨ng lªn. Sè lao ®éng ch−a cã vµ thiÕu viÖc lµm cßn lín. Trong
khu vùc n«ng th«n tû lÖ thiÕu viÖc lµm cßn cao kho¶ng 26% (tû lÖ sö dông thêi

34
gian lao ®éng míi ®¹t trªn 74%). Trong khu vùc thµnh thÞ, do t¸c ®éng cña
nhËp c−, mÊt ®Êt s¶n xuÊt, ®« thÞ ho¸..., tû lÖ thÊt nghiÖp cã xu h−íng gia t¨ng
trë l¹i (kho¶ng 6,4%), nhÊt lµ trong c¸c ®« thÞ vµ thµnh phè lín.
ViÖc tiÕp tôc vµ thóc ®Èy c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ, c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ
n−íc, tù do ho¸ th−¬ng m¹i ®ang diÔn ra trªn quy m« ngµy cµng réng sÏ t¹o
ra nh÷ng nh©n tè míi ®Ó t¨ng tr−ëng vµ huy ®éng nguån lùc cho xãa ®ãi gi¶m
nghÌo. Tuy nhiªn, nÕu ng−êi nghÌo kh«ng ®−îc t¹o c¬ héi hoÆc kh«ng cã kh¶
n¨ng tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy, th× t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp sÏ t¨ng lªn vµ
nghÌo ®ãi sÏ t¨ng thªm. Thùc hiÖn lé tr×nh ®æi míi, s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp
nhµ n−íc thêi kú 2001-2010 sÏ cã hµng chôc v¹n lao ®éng d«i d− cÇn ®−îc bè
trÝ viÖc lµm míi.
3.8. C¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ hç trî cho ng−êi
nghÌo tuy ®· ®−îc triÓn khai thùc hiÖn, song ch−a ®Çy ®ñ vµ ®ång bé, ch−a râ
rµng vµ minh b¹ch ë mét sè vïng vµ ®Þa ph−¬ng, ch−a thÝch øng víi ®iÒu kiÖn
cô thÓ cña tõng vïng, tõng nhãm ng−êi nghÌo, v× vËy hiÖu qu¶ thùc hiÖn ch−a
cao, ch−a t¸c ®éng m¹nh tíi céng ®ång nghÌo. ViÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c
chÝnh s¸ch xãa ®ãi gi¶m nghÌo cßn nhiÒu yÕu kÐm. Trong biÕn ®éng cña c¸c
quan hÖ kinh tÕ xuÊt hiÖn xu h−íng c¸nh kÐo gi¸ gi÷a hµng n«ng s¶n vµ hµng
c«ng nghiÖp t¨ng lªn ¶nh h−ëng ®Õn thu nhËp cña n«ng d©n, nhÊt lµ ng−êi thu
nhËp thÊp. C¸c ch−¬ng tr×nh Xãa ®ãi gi¶m nghÌo, Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn
kinh tÕ - x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n,... ®· thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ë mét sè
n¬i nh−ng ch−a toµn diÖn v× ch−a cã c¬ chÕ gi¸m s¸t phï hîp.
3.9. C¸c chÝnh s¸ch vÒ b×nh ®¼ng nam n÷ tuy ®−îc ban hµnh nhiÒu nh−ng
ch−a ®−îc thùc hiÖn nghiªm tóc. Phô n÷ vµ trÎ em g¸i nghÌo ë vïng s©u, vïng
xa, phô n÷ d©n téc Ýt ng−êi cßn Ýt ®−îc h−ëng lîi tõ chÝnh s¸ch, bÞ chÞu ¶nh
h−ëng t− t−ëng hoÆc phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu vµ ë nhiÒu n¬i cßn lµ n¹n
nh©n cña téi bu«n b¸n phô n÷ vµ b¹o lùc gia ®×nh. ViÖc x· héi hãa gi¸o dôc
vµ y tÕ cã xu h−íng lµm t¨ng g¸nh nÆng ®èi víi gia ®×nh nghÌo, tr−íc hÕt lµ
ng−êi phô n÷.

35
phÇn II

Môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ


xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®Õn 2005 vµ 2010

I. Môc tiªu tæng qu¸t vµ nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ


x· héi vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo

1. Môc tiªu tæng qu¸t


1.1. Môc tiªu tæng qu¸t vÒ ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi thêi kú
2001-2010
§−a ViÖt Nam ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn; n©ng cao râ rÖt ®êi sèng
vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn cña nh©n d©n; t¹o nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 ViÖt
Nam c¬ b¶n trë thµnh mét n−íc c«ng nghiÖp theo h−íng hiÖn ®¹i. Nguån lùc
con ng−êi, n¨ng lùc khoa häc c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng, tiÒm lùc kinh tÕ,
quèc phßng, an ninh ®−îc t¨ng c−êng; thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng
x· héi chñ nghÜa ®−îc h×nh thµnh vÒ c¬ b¶n; vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn tr−êng
quèc tÕ ®−îc n©ng cao(6).
1.2. Môc tiªu tæng qu¸t cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005
T¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng; æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng
nh©n d©n. ChuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng nh»m t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng x· héi. N©ng cao râ rÖt hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh
tÕ. Më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i. T¹o chuyÓn biÕn m¹nh vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o,
khoa häc vµ c«ng nghÖ, ph¸t huy nh©n tè con ng−êi. T¹o nhiÒu viÖc lµm; c¬
b¶n xãa ®ãi, gi¶m sè hé nghÌo; ®Èy lïi c¸c tÖ n¹n x· héi. TiÕp tôc t¨ng c−êng
kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi; h×nh thµnh mét b−íc quan träng thÓ chÕ kinh
tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ trËt
tù an toµn x· héi, b¶o vÖ v÷ng ch¾c ®éc lËp chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ vµ
an ninh quèc gia.

(6)
Chi tiÕt xem ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m 2001-2010 - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 2001.

36
2. C¸c nhiÖm vô cô thÓ vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
2.1. PhÊn ®Êu ®¹t nhÞp ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ b×nh qu©n hµng n¨m cao
h¬n 5 n¨m tr−íc vµ cã b−íc chuÈn bÞ cho 5 n¨m tiÕp theo.
2.2. TiÕp tôc chuyÓn dÞch m¹nh h¬n c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt
theo h−íng ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, nhÊt lµ trong s¶n xuÊt n«ng, ng− nghiÖp,
c«ng nghiÖp, dÞch vô, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu
dïng trong n−íc trªn c¬ së b¶o ®¶m chÊt l−îng vµ tÝnh c¹nh tranh cao.
2.3. T¨ng nhanh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ vèn ®Çu t− vèn ®Çu t− ph¸t triÓn kinh
tÕ x· héi. Huy ®éng tèi ®a mäi nguån lùc trong n−íc ®Ó t¨ng ®Çu t− ph¸t triÓn,
nhÊt lµ t¨ng nguån vèn tõ khu vùc d©n c−. KhuyÕn khÝch ®Çu t− cña d©n c−, kÝch
thÝch tiªu dïng hîp lý, huy ®éng tíi møc cao nhÊt nguån tiÕt kiÖm néi ®Þa cho
®Çu t− ph¸t triÓn. TiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kÝch cÇu ®Çu t− vµ tiªu dïng.
Hoµn chØnh mét b−íc c¬ b¶n hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng, ph¸t triÓn ®ång bé
vµ bÒn v÷ng m¹ng l−íi giao th«ng quèc gia, t¹o lËp mét hÖ thèng c¬ së h¹
tÇng giao th«ng ®óng cÊp, phôc vô cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt
n−íc vµ qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ. §Çu t− thÝch ®¸ng cho c¸c vïng kinh tÕ
träng ®iÓm, hç trî ®Çu t− nhiÒu h¬n cho c¸c vïng cßn khã kh¨n.
2.4. Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Cñng cè thÞ tr−êng
®· cã vµ më réng thªm thÞ tr−êng míi. Thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p ®Ó
t¨ng nhanh tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu, t¹o thÞ tr−êng æn ®Þnh cho hµng ho¸
n«ng s¶n vµ s¶n phÈm c«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh; ®Èy m¹nh t×m
kiÕm thÞ tr−êng cho c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu míi; n©ng cao chÊt l−îng vµ uy
tÝn hµng xuÊt khÈu.
2.5. TiÕp tôc ®æi míi vµ lµnh m¹nh ho¸ hÖ thèng tµi chÝnh, tiÒn tÖ, t¨ng
tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh quèc gia. Thùc hµnh tiÕt kiÖm, t¨ng tû lÖ chi
ng©n s¸ch cho ®Çu t− ph¸t triÓn, më réng thÞ tr−êng vèn ®¸p øng nhu cÇu ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi.
TiÕp tôc c¬ cÊu l¹i Ng©n s¸ch Nhµ n−íc, c¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng
th−¬ng m¹i; ®Èy m¹nh s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶
doanh nghiÖp nhµ n−íc ®Ó ®¸p øng yªu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t
triÓn bÒn v÷ng.
2.6. Thùc hiÖn ®æi míi, t¹o chuyÓn biÕn c¬ b¶n, toµn diÖn vÒ ph¸t triÓn
gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l−îng
nguån nh©n lùc víi c¬ cÊu hîp lý, triÓn khai thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh phæ cËp

37
trung häc c¬ së; øng dông nhanh c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, tõng b−íc
ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc, gi¶m « nhiÔm, n©ng cao hiÖu qu¶ b¶o vÖ m«i tr−êng.
2.7. Gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc trong qu¸ tr×nh
®« thÞ ho¸ vµ c«ng nghiÖp ho¸, t¹o viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë c¶ thµnh
thÞ vµ thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n; cã chÝnh s¸ch ®ång bé, cã h−íng dÉn cô thÓ
phï hîp víi tõng vïng ®Ó b¶o ®¶m c¬ b¶n xãa hé ®ãi, gi¶m nhanh hé nghÌo,
gi¶i quyÕt c¸c tÖ n¹n x· héi, b¶o ®¶m ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Ph¸t triÓn m¹nh
v¨n ho¸, th«ng tin, y tÕ, gi¸o dôc vµ thÓ dôc thÓ thao; n©ng cao møc sèng vËt
chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu thuèc ch÷a bÖnh,
gi¶m tû lÖ trÎ suy dinh d−ìng, n©ng tû lÖ cung cÊp n−íc s¹ch cho d©n c− n«ng
th«n. Gi¶m c¸c tÖ n¹n x· héi nh− HIV/AIDS, ma tuý, tai n¹n giao th«ng.
T¨ng c−êng b×nh ®¼ng giíi, lång ghÐp c¸c vÊn ®Ò vÒ giíi vµo c¸c chÝnh
s¸ch, ch−¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn. §¶m b¶o nguån lùc cÇn thiÕt ®Ó c¸c bé
ngµnh vµ tØnh thµnh x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh ®¸p
øng yªu cÇu vÒ b×nh ®¼ng giíi.
2.8. §Èy m¹nh c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh trªn 4 lÜnh vùc: thÓ chÕ
hµnh chÝnh; tæ chøc bé m¸y; x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc vµ c¶i c¸ch
tµi chÝnh c«ng nh»m t¨ng c−êng hiÖu qu¶, sù minh b¹ch cña chÝnh s¸ch nhµ
n−íc vµ c«ng cô cung cÊp dÞch vô; khuyÕn khÝch ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin
®Ó c¶i thiÖn dÞch vô, ®¶m b¶o mèi quan hÖ cëi më, minh b¹ch vµ æn ®Þnh gi÷a
nhµ n−íc víi ng−êi d©n vµ doanh nghiÖp. Gi¶m thiÓu quan liªu, ®Èy lïi tham
nhòng, vµ thùc hiÖn qu¶n lý nhµ n−íc d©n chñ, cã ng−êi d©n tham gia ë toµn
bé c¸c cÊp hµnh chÝnh, nhÊt lµ ë cÊp c¬ së.
B¶o ®¶m trËt tù kû c−¬ng trong mäi ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi vµ thùc
hiÖn d©n chñ ë c¬ së, t¨ng c−êng sù gi¸m s¸t cña ng−êi d©n ®èi víi c¸c dÞch
vô c«ng vµ c¸c ho¹t ®éng c«ng vô, c¸c nguån tµi chÝnh c«ng...

II. C¸c chØ tiªu chñ yÕu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ
xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®Õn 2005 vµ 2010
Dùa trªn ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 10 n¨m 2001-2010, chiÕn
l−îc ph¸t triÓn ngµnh, lÜnh vùc vµ KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m
2001-2005, cã tÝnh ®Õn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn Thiªn niªn kû cña Liªn hîp
quèc (MDGs), Nhµ n−íc ViÖt Nam x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ -
x· héi vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®Õn n¨m 2005 vµ 2010 nh− sau:

38
1. C¸c chØ tiªu vÒ kinh tÕ
1.1. §−a GDP n¨m 2005 lªn gÊp ®«i n¨m 1995 vµ GDP n¨m 2010 lªn Ýt
nhÊt gÊp ®«i n¨m 2000, trong ®ã gi¸ trÞ t¨ng thªm cña n«ng, l©m, ng− nghiÖp
t¨ng b×nh qu©n trong thêi kú 2001-2010 ®¹t 4-4,5%, trong ®ã 5 n¨m 2001-
2005 ®¹t 4%; c«ng nghiÖp vµ x©y dùng t¨ng b×nh qu©n trong thêi kú 2001-
2010 ®¹t 10-10,5%, trong ®ã 5 n¨m 2001-2005 ®¹t 10,4%; c¸c ho¹t ®éng dÞch
vô t¨ng b×nh qu©n trong thêi kú 2001-2010 ®¹t 7-8%, trong ®ã 5 n¨m 2001-
2005 ®¹t 6,8%.
1.2. B¶o ®¶m tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ ®¹t trªn 30% GDP, huy ®éng Ýt
nhÊt 840 ngh×n tû ®ång (kho¶ng 60 tû USD) cho ®Çu t− ph¸t triÓn thêi kú
2001-2005.
1.3. Tû träng trong GDP cña n«ng nghiÖp lµ 20-21% vµo n¨m 2005 vµ
16-17% vµo n¨m 2010; c«ng nghiÖp 38-39% vµo n¨m 2005 vµ 40-41% vµo
n¨m 2010; dÞch vô 41-42% vµo n¨m 2005 vµ 42-43% vµo n¨m 2010.
1.4. Tû träng lao ®éng trong c«ng nghiÖp trong tæng sè lao ®éng t¨ng lªn
20-21% vµo n¨m 2005 vµ 23-24% vµo n¨m 2010. Gi¶m lao ®éng n«ng, l©m,
ng− nghiÖp xuèng 56-57% vµo n¨m 2005 vµ 50% vµo n¨m 2010. T¨ng tû
träng lao ®éng dÞch vô lªn 22-23% vµo n¨m 2005 vµ 26-27% vµo n¨m 2010.
2. C¸c chØ tiªu vÒ x· héi vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo
2.1. Gi¶m tû lÖ hé nghÌo
- §Õn n¨m 2010 gi¶m 2/5 tû lÖ nghÌo theo chuÈn nghÌo quèc tÕ(7) vµ
gi¶m 3/4 tû lÖ nghÌo vÒ l−¬ng thùc thùc phÈm so víi n¨m 2000.
- §Õn n¨m 2005 gi¶m 2/5 tû lÖ hé nghÌo vµ ®Õn 2010 gi¶m 3/5 tû lÖ hé
nghÌo so víi n¨m 2000 theo chuÈn cña Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia xãa
®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm.
2.2. §¶m b¶o c«ng tr×nh h¹ tÇng thiÕt yÕu cho ng−êi nghÌo, céng ®ång
nghÌo vµ x· nghÌo
- TiÕp tôc c¶i t¹o, n©ng cÊp, më réng vµ x©y dùng míi c¸c c«ng tr×nh h¹
tÇng thiÕt yÕu (thuû lîi nhá, tr−êng häc, tr¹m y tÕ x·, ®−êng giao th«ng, ®iÖn
chiÕu s¸ng, n−íc sinh ho¹t, chî, c¸c ®iÓm b−u ®iÖn v¨n ho¸ x·, nhµ héi häp...)
b¶o ®¶m ®Õn n¨m 2005 cung cÊp cho 80% x· nghÌo vµ ®Õn 2010 cho 100%
x· nghÌo cã c¸c c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu.

(7)
§Þnh nghÜa t¹i phÇn I.1.2.

39
- §Õn n¨m 2005 më réng ®iÖn l−íi quèc gia ®Õn trung t©m 900 x· nghÌo,
b¶o ®¶m 90% sè x· cã ®iÖn. B¶o ®¶m cã ®−êng « t« vÒ tíi trung t©m x·. PhÊn
®Êu 80% ®−êng x· cã kÕt cÊu mÆt ®−êng phï hîp, trong ®ã 30% mÆt ®−êng
®−îc r¶i nhùa hoÆc xi m¨ng.
- §Õn n¨m 2005, phÊn ®Êu 80% d©n sè thµnh thÞ, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng khu
vùc xa ®−êng giao th«ng chÝnh, vµ 60% d©n c− n«ng th«n ®−îc sö dông n−íc
s¹ch víi sè l−îng 50 lÝt/ng−êi/ngµy, 50% gia ®×nh cã hè xÝ hîp vÖ sinh. Chó
träng c¸c c«ng tr×nh n−íc s¹ch vµ vÖ sinh m«i tr−êng cho c¸c nhµ trÎ, tr−êng
häc, mÉu gi¸o, tr¹m x¸ ë n«ng th«n. §Õn 2010, 85% d©n sè n«ng th«n ®−îc
sö dông n−íc hîp vÖ sinh víi sè l−îng 60 lÝt/ng−êi/ngµy, 75% gia ®×nh cã hè
xÝ hîp vÖ sinh. Chó träng ®Õn c¸c c«ng tr×nh n−íc s¹ch cho c¸c gia ®×nh
nghÌo, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng−êi ë xa trung t©m x·, xa trôc ®−êng chÝnh ®−îc
tiÕp cËn n−íc s¹ch.
2.3. T¹o viÖc lµm
- Gi¶i quyÕt thªm viÖc lµm cho kho¶ng 1,4-1,5 triÖu lao ®éng/n¨m. N©ng
tû lÖ lao ®éng n÷ trong tæng sè viÖc lµm míi lªn 40% vµo n¨m 2005 vµ 50%
vµo n¨m 2010.
- N©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn 30% vµo n¨m 2005 vµ 40% vµo
n¨m 2010. N©ng thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n lªn 80% vµo n¨m
2005 vµ 85% vµo n¨m 2010, trong ®ã tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng cña n÷
lµ 75% vµo n¨m 2005 vµ 80% vµo n¨m 2010.
- Gi¶m tû lÖ lao ®éng ch−a cã viÖc lµm ë thµnh thÞ xuèng kho¶ng 5,4%
trong tæng sè lao ®éng trong ®é tuæi vµo n¨m 2005 vµ xuèng d−íi 5% vµo
n¨m 2010.
2.4. Phæ cËp vµ c¶i thiÖn chÊt l−îng gi¸o dôc
Cñng cè, duy tr× vµ ph¸t huy thµnh qu¶ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ xãa
mï ch÷, ®Æc biÖt ë c¸c tØnh miÒn nói, vïng s©u, vïng xa. Thùc hiÖn phæ cËp
trung häc c¬ së trong c¶ n−íc. T¨ng tû lÖ trÎ em d−íi 3 tuæi ®Õn nhµ trÎ tõ
12% n¨m 2000 lªn 15% n¨m 2005 vµ 18% n¨m 2010. §èi víi trÎ em tõ 3-5
tuæi t¨ng tû lÖ ®Õn tr−êng, líp mÉu gi¸o tõ 50% n¨m 2000 lªn 58% n¨m 2005
vµ 67% n¨m 2010.
T¨ng tû lÖ häc sinh ®i häc trong ®é tuæi lªn 97% vµo n¨m 2005 vµ lªn
99% vµo n¨m 2010. T¨ng tû lÖ häc sinh häc xong tiÓu häc lªn 85-95% vµo
n¨m 2010.

40
Phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së ë c¸c thµnh phè, khu ®« thÞ vµ mét sè
n¬i kh¸c vµo n¨m 2005 vµ toµn quèc vµo n¨m 2010. T¨ng tû lÖ häc sinh trung
häc c¬ së trong ®é tuæi lªn 80% vµo n¨m 2005 vµ 90% vµo n¨m 2010.
T¨ng tû lÖ häc sinh trung häc phæ th«ng trong ®é tuæi lªn 45% vµo n¨m
2005 vµ 50% vµo n¨m 2010.
PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010, phÇn lín c¸c tr−êng tiÓu häc vµ phæ th«ng c¬ së
cã ®ñ ®iÒu kiÖn cho häc sinh häc tËp vµ ho¹t ®éng hai buæi t¹i tr−êng.
PhÊn ®Êu xãa mï ch÷ cho 95% sè phô n÷ bÞ mï ch÷ ë ®é tuæi d−íi 40
tuæi vµo n¨m 2005 vµ 100% vµo n¨m 2010.
Thu hót häc sinh trong ®é tuæi vµo c¸c tr−êng trung häc chuyªn nghiÖp
®¹t 10% vµo n¨m 2005, 15% n¨m 2010; thu hót häc sinh tèt nghiÖp trung häc
phæ th«ng vµo c¸c tr−êng d¹y nghÒ tõ 6% n¨m 2000 lªn 10% n¨m 2005 vµ
15% n¨m 2010.
C¶i thiÖn chÊt l−îng gi¸o dôc ë mäi cÊp häc vµ cho mäi ®èi t−îng, ®Æc
biÖt chó ý ®Õn c¸c häc sinh nghÌo.
N©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc cho tÊt c¶ mäi ng−êi, ®Æc biÖt cho ng−êi nghÌo.
2.5. Gi¶m tû lÖ sinh, tû lÖ tö vong vµ suy dinh d−ìng cña trÎ em
Duy tr× v÷ng ch¾c xu thÕ gi¶m tû lÖ sinh ®Ó ®¹t møc thay thÕ b×nh qu©n
trong c¶ n−íc chËm nhÊt vµo n¨m 2005; vïng s©u, vïng xa vµ vïng nghÌo
chËm nhÊt vµo n¨m 2010.
§Õn n¨m 2005 gi¶m tû lÖ tö vong cña trÎ d−íi 1 tuæi xuèng 30‰ vµ ®Õn
n¨m 2010 xuèng d−íi 25‰; gi¶m tû suÊt tö vong cña trÎ em d−íi 5 tuæi
xuèng 36‰ n¨m 2005 vµ d−íi 32‰ n¨m 2010.
Gi¶m tû lÖ suy dinh d−ìng cña trÎ em d−íi 5 tuæi xuèng d−íi 25% n¨m
2005 vµ d−íi 20% vµo n¨m 2010.
Gi¶m tû lÖ trÎ sinh thiÕu c©n (d−íi 2.500 gram) xuèng cßn 7% n¨m 2005
vµ 5% n¨m 2010.
2.6. Søc khoÎ sinh s¶n, c¸c bÖnh dÞch, HIV/AIDS vµ c¸c bÖnh x· héi
§Õn n¨m 2005 gi¶m tû suÊt chÕt mÑ liªn quan ®Õn sinh s¶n xuèng
80/100.000 trÎ ®Î sèng vµ vµo n¨m 2010 xuèng d−íi 70/100.000 trÎ ®Î sèng
trong toµn quèc (100/100.000 trÎ ®Î sèng ë miÒn nói). C¶i thiÖn t×nh tr¹ng søc
khoÎ cña bµ mÑ sau khi sinh në.

41
Duy tr× kÕt qu¶ thanh to¸n bÖnh b¹i liÖt; khèng chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt tû lÖ
m¾c vµ chÕt cña c¸c bÖnh t¶, th−¬ng hµn, sèt xuÊt huyÕt, sèt rÐt, dÞch h¹ch...
KiÒm chÕ tèc ®é l©y truyÒn HIV/AIDS vµ gi¶m thiÓu t¸c ®éng cña
HIV/AIDS. Phßng ngõa ®Ó gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt sè trÎ em bÞ l©y nhiÔm
HIV/AIDS. §Õn n¨m 2005 b¾t ®Çu h¹n chÕ møc t¨ng tû lÖ l©y nhiÔm
HIV/AIDS vµ ®Õn n¨m 2010 gi¶m mét nöa møc t¨ng tû lÖ l©y nhiÔm. KiÓm
so¸t vµ tiÕn tíi khèng chÕ c¸c bÖnh x· héi. Phßng chèng tai n¹n, chÊn th−¬ng
vµ t¸c h¹i cña thuèc l¸.
2.7. Ph¸t triÓn v¨n ho¸ th«ng tin vµ n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn cña
nh©n d©n
§Õn n¨m 2005, phÊn ®Êu 80% gia ®×nh ®¹t chuÈn gia ®×nh v¨n ho¸; 50%
lµng xãm, khu phè ®¹t chuÈn v¨n ho¸ quèc gia; 78% x· ph−êng cã nhµ v¨n
ho¸; b×nh qu©n mçi ng−êi d©n cã 4 b¶n s¸ch/n¨m.
TiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng phñ sãng ph¸t thanh, truyÒn h×nh trªn c¶
n−íc, ®Õn 2005 b¶o ®¶m 95% sè hé gia ®×nh nghe ®−îc §µi TiÕng nãi ViÖt
Nam vµ trªn 90% c¸c hé gia ®×nh xem ®−îc §µi truyÒn h×nh ViÖt Nam, vµ
phÊn ®Êu ®Õn 2010 hoµn thµnh c¬ b¶n viÖc phæ cËp c¸c ph−¬ng tiÖn ph¸t
thanh, truyÒn h×nh ®Õn mçi gia ®×nh.
T¨ng thêi l−îng ch−¬ng tr×nh vµ giê ph¸t sãng ph¸t thanh, truyÒn h×nh,
ch−¬ng tr×nh tiÕng d©n téc.
2.8. N©ng cao ®êi sèng vµ b¶o tån v¨n ho¸ cña ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi
N©ng cao ®êi sèng d©n trÝ, b¶o tån vµ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸
truyÒn thèng cña ®ång bµo c¸c d©n téc Ýt ng−êi. Gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn kh¶
n¨ng biÕt ®äc, biÕt viÕt tiÕng d©n téc ë nh÷ng vïng cã tû lÖ d©n téc Ýt ng−êi
cao. T¹o kh¶ n¨ng tiÕp cËn gi¸o dôc mÉu gi¸o cho tÊt c¶ trÎ em vµ hoµn thµnh
ch−¬ng tr×nh tiÓu häc mét phÇn b»ng tiÕng ViÖt vµ mét phÇn b»ng tiÕng d©n
téc Ýt ng−êi vµo n¨m 2010. Hç trî ng−êi d©n thuéc nhãm d©n téc Ýt ng−êi
tham gia nhiÒu h¬n vµo lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan nhµ n−íc. T¨ng tû lÖ ng−êi
thuéc nhãm d©n téc Ýt ng−êi lµ c¸n bé, nh©n viªn chøc nhµ n−íc ®−îc ®µo t¹o
theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng vïng d©n téc.
§¶m b¶o giao quyÒn sö dông ®Êt cho tËp thÓ vµ c¸ nh©n ë vïng d©n téc Ýt
ng−êi vµ miÒn nói. H¹n chÕ viÖc mua b¸n ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña ng−êi
d©n thuéc nhãm d©n téc Ýt ng−êi. C¸c ®Þa ph−¬ng ph¶i dµnh quü ®Êt, quü nhµ
lµm n¬i vui ch¬i gi¶i trÝ cho trÎ em.

42
TiÕp tôc cñng cè vµ më réng c¸c ho¹t ®éng y tÕ, v¨n ho¸, th«ng tin vÒ c¬
së phôc vô ®ång bµo d©n téc. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 mçi th«n b¶n vïng cao,
vïng s©u, vïng xa ®Òu cã nhµ “céng ®ång” lµ n¬i sinh ho¹t v¨n ho¸, vui ch¬i
cho mäi ng−êi.
2.9. B¶o ®¶m sù bÒn v÷ng m«i tr−êng
TËp trung gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng suy tho¸i m«i tr−êng vµ b¶o tån tµi
nguyªn thiªn nhiªn; ®Õn n¨m 2010 kh«ng cßn c¸c khu nhµ æ chuét ë ®« thÞ vµ
nhµ t¹m ë n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long.
§Õn n¨m 2010, phÊn ®Êu 100% c¸c khu c«ng nghiÖp, c¸c ®« thÞ vµ c¸c
lµng nghÒ ë n«ng th«n ®−îc xö lý n−íc th¶i, thu gom chÊt th¶i r¾n vµ chÊt th¶i
vÖ sinh, cã kÕ ho¹ch c¶i t¹o kh¾c phôc sù cè m«i tr−êng trªn c¸c dßng s«ng,
hå, ao, kªnh m−¬ng...
N©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c b¶o vÖ rõng, trång rõng, phñ xanh ®Êt
trèng, ®åi nói träc; n©ng tû lÖ che phñ cña rõng tõ 33% hiÖn nay lªn 38% vµo
n¨m 2005 vµ 43% vµo n¨m 2010.
Qu¶n lý vµ sö dông bÒn v÷ng c¸c nguån tµi nguyªn vµ n¨ng l−îng, h¹n
chÕ tèi ®a l−îng nguyªn liÖu th« vµ chÊt th¶i trong s¶n xuÊt.
2.10. Gi¶m kh¶ n¨ng dÔ bÞ tæn th−¬ng vµ ph¸t triÓn m¹ng l−íi an sinh x·
héi trî gióp cho c¸c ®èi t−îng yÕu thÕ vµ ng−êi nghÌo
C¶i thiÖn ®¸ng kÓ t×nh tr¹ng thu nhËp cña ng−êi nghÌo, nhÊt lµ c¸c hé
nghÌo do phô n÷ lµm chñ; n©ng cao chÊt l−îng vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch
vô x· héi c¬ b¶n vµ dÞch vô s¶n xuÊt còng nh− c¸c nguån lùc kh¸c cña ng−êi
nghÌo, ®Æc biÖt lµ phô n÷ nghÌo.
§Õn n¨m 2010, ®¶m b¶o c¸c gia ®×nh trong c¸c khu vùc ®« thÞ ®−îc cÊp
chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt vµ quyÒn së h÷u nhµ trªn khu ®Êt hîp ph¸p.
Më réng hÖ thèng an sinh x· héi chÝnh thøc cho mäi ng−êi. C¶i c¸ch
chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ b¶o hiÓm x· héi. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn sù tham gia
cña céng ®ång, hé gia ®×nh vµo c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm tù nguyÖn.
C¶i thiÖn viÖc tiÕp cËn cña ng−êi lao ®éng nghÌo, nhãm yÕu thÕ trong thÞ
tr−êng lao ®éng, ®Æc biÖt ®èi víi vÊn ®Ò ®µo t¹o. N©ng cao sè l−îng vµ chÊt
l−îng viÖc lµm. B¶o ®¶m an toµn viÖc lµm.
T¨ng c−êng b¶o vÖ trÎ em vµ vÞ thµnh niªn, gi¶i quyÕt triÖt ®Ó t×nh tr¹ng
trÎ em lao ®éng sím, trÎ em lang thang, trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt kh¸c,

43
nhÊt lµ trÎ em cña nh÷ng gia ®×nh nghÌo do phô n÷ lµm chñ hé. B¶o vÖ nh÷ng
ng−êi cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt (ng−êi tµn tËt, ng−êi bÞ nhiÔm chÊt ®éc mµu da
cam, ng−êi giµ c« ®¬n, ®èi t−îng chÝnh s¸ch vµ c¸c ®èi t−îng kh¸c). Ch¨m lo
vµ ®iÒu trÞ cho bÖnh nh©n nhiÔm HIV/AIDS, nghiÖn ma tuý...
X©y dùng chiÕn l−îc phßng chèng vµ gi¶m nhÑ thiªn tai. §Õn 2010 gi¶m
1/2 sè ng−êi bÞ t¸i nghÌo do thiªn tai vµ c¸c rñi ro kh¸c.
2.11. B×nh ®¼ng giíi, t¨ng quyÒn cho phô n÷ vµ b¶o ®¶m quyÒn cho trÎ em
N©ng cao chÊt l−îng ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña phô n÷; n©ng cao
tr×nh ®é chuyªn m«n cña phô n÷. §¶m b¶o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó phô n÷ tham gia
vµ h−ëng lîi mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ b×nh ®¼ng trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng
chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi. T¨ng thªm tû lÖ phô n÷ lµm viÖc trong
c¸c c¬ quan ë tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c ngµnh, tõ 3% ®Õn 5% trong vßng 10 n¨m tíi.
§¶m b¶o phô n÷ cã quyÒn vµ ®−îc thô h−ëng tµi s¶n gia ®×nh b»ng c¸ch
®¨ng ký tªn cña hä (còng nh− tªn cña chång); b¶o ®¶m 100% giÊy chøng
nhËn quyÒn sö dông ®Êt cã tªn c¶ 2 vî chång tr−íc n¨m 2005.
KhuyÕn khÝch x©y dùng gia ®×nh v¨n ho¸ trªn c¬ së n©ng cao vai trß lµm
chñ cña phô n÷ trong gia ®×nh; cã biÖn ph¸p gióp phô n÷ gi¶m g¸nh nÆng
trong gia ®×nh (néi trî, ¨n uèng, ®i l¹i, ch¨m sãc con c¸i...). Gi¶m n¹n b¹o
hµnh ®èi víi phô n÷, trÎ em g¸i trong gia ®×nh vµ x· héi.
T¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ch¨m sãc, b¶o vÖ trÎ em, thùc
hiÖn quyÒn trÎ em, b¶o ®¶m cho trÎ em ®−îc sèng trong m«i tr−êng an toµn
vµ lµnh m¹nh, ph¸t triÓn hµi hoµ vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ vµ ®¹o ®øc, trÎ em må c«i,
khuyÕn tËt, sèng trong hoµn c¶nh khã kh¨n cã c¬ héi häc tËp vµ vui ch¬i.
2.12. §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, cung cÊp kiÕn thøc vÒ ph¸p lý cho
ng−êi nghÌo
T¨ng c−êng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc, thùc hiÖn ch−¬ng
tr×nh tæng thÓ c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ n−íc giai ®o¹n 2001-2010.
TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c thÓ chÕ chÝnh s¸ch cã ¶nh h−ëng ®Õn ng−êi
nghÌo, ®Þnh h−íng môc tiªu vµ ph©n bæ nguån lùc tèt h¬n cho c¸c ch−¬ng
tr×nh cã lîi cho ng−êi nghÌo.
C¶i thiÖn kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng−êi nghÌo ®Õn víi mét ChÝnh phñ minh
b¹ch, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, cã sù tham gia cña ng−êi d©n, t¹o ®iÒu kiÖn
cho ng−êi d©n, phô n÷ nghÌo tiÕp cËn réng r·i h¬n ®Õn hÖ thèng t− ph¸p vµ

44
b¶o ®¶m cung cÊp th«ng tin ph¸p lý cho tÊt c¶ mäi c«ng d©n trong x· héi, ®Æc
biÖt lµ phô n÷ nghÌo.
Hoµn thiÖn viÖc x©y dùng c¸c chiÕn l−îc c¶i c¸ch liªn quan ®Õn khu vùc
c«ng, ph¸p quyÒn vµ qu¶n lý tµi chÝnh ®Ó hç trî tèt h¬n cho ng−êi nghÌo. Quy
ho¹ch tæng thÓ c¶i c¸ch hµnh chÝnh c«ng, ®¶m b¶o thùc hiÖn triÖt ®Ó t¹i c¸c
khu vùc ®« thÞ vµo n¨m 2010.
Gi¶m thiÓu quan liªu, ®Èy lïi tham nhòng, thùc hiÖn qu¶n lý Nhµ n−íc
d©n chñ cã sù tham gia cña ng−êi d©n. Thùc hiÖn tèt Quy chÕ D©n chñ c¬ së.
Më réng ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý cho ng−êi nghÌo, cñng cè vµ tiÕp tôc
®a d¹ng hãa c¸c m« h×nh trî gióp. N©ng cao tÝnh linh ho¹t vµ hiÖu qu¶ cña
c¸c h×nh thøc trî gióp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo dÔ dµng tiÕp cËn víi
dÞch vô ph¸p lý miÔn phÝ.

III. Quan hÖ gi÷a t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo

1. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo lµ yÕu tè c¬ b¶n ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi vµ
t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng
Xãa ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng chØ lµ c«ng viÖc tr−íc m¾t mµ cßn lµ nhiÖm
vô l©u dµi. Tr−íc m¾t lµ xãa hé ®ãi, gi¶m hé nghÌo; l©u dµi lµ xãa sù nghÌo,
gi¶m kho¶ng c¸ch giµu nghÌo, phÊn ®Êu x©y dùng mét x· héi giµu m¹nh,
c«ng b»ng, d©n chñ vµ v¨n minh.
Xãa ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng ®¬n gi¶n lµ viÖc ph©n phèi l¹i thu nhËp mét c¸ch
thô ®éng mµ ph¶i t¹o ra ®éng lùc t¨ng tr−ëng t¹i chç, chñ ®éng tù v−¬n lªn tho¸t
nghÌo. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng ®¬n thuÇn lµ sù trî gióp mét chiÒu cña t¨ng
tr−ëng kinh tÕ ®èi víi c¸c ®èi t−îng cã nhiÒu khã kh¨n mµ cßn lµ nh©n tè quan
träng t¹o ra mét mÆt b»ng t−¬ng ®èi ®ång ®Òu cho ph¸t triÓn, t¹o thªm mét lùc
l−îng s¶n xuÊt dåi dµo vµ b¶o ®¶m sù æn ®Þnh cho giai ®o¹n “cÊt c¸nh”.
Do ®ã, xãa ®ãi gi¶m nghÌo lµ mét trong nh÷ng môc tiªu cña t¨ng tr−ëng
(c¶ trªn gãc ®é x· héi vµ kinh tÕ), ®ång thêi còng lµ mét ®iÒu kiÖn (tiÒn ®Ò)
cho t¨ng tr−ëng nhanh vµ bÒn v÷ng. Trªn ph−¬ng diÖn nµo ®ã, xÐt vÒ ng¾n
h¹n, khi ph©n phèi mét phÇn ®¸ng kÓ trong thu nhËp x· héi cho ch−¬ng tr×nh
xãa ®ãi gi¶m nghÌo th× nguån lùc dµnh cho t¨ng tr−ëng kinh tÕ cã thÓ bÞ ¶nh
h−ëng, song xÐt mét c¸ch toµn diÖn vÒ dµi h¹n th× kÕt qu¶ xãa ®ãi gi¶m nghÌo
l¹i t¹o tiÒn ®Ò cho t¨ng tr−ëng nhanh vµ bÒn v÷ng. T×nh h×nh còng gièng nh−
viÖc thùc hiÖn ng−êi cµy cã ruéng ë mét sè n−íc ®· t¹o ra sù ph¸t triÓn v−ît

45
bËc cña n«ng nghiÖp. NhiÒu n«ng d©n nhê ®ã ®· tho¸t khái ®ãi nghÌo vµ cã
®iÒu kiÖn tham gia thùc hiÖn c¸ch m¹ng xanh, t¹o sù ph¸t triÓn míi cho
ngµnh n«ng nghiÖp.

2. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ph¶i dùa trªn c¬ së t¨ng tr−ëng kinh tÕ trªn
diÖn réng víi chÊt l−îng cao vµ bÒn v÷ng, t¹o ra nh÷ng c¬ héi thuËn lîi
®Ó ng−êi nghÌo vµ céng ®ång nghÌo tiÕp cËn ®−îc c¸c c¬ héi ph¸t triÓn
s¶n xuÊt, kinh doanh vµ h−ëng thô ®−îc tõ thµnh qu¶ t¨ng tr−ëng.
T¨ng tr−ëng chÊt l−îng cao lµ ®Ó gi¶m nhanh møc nghÌo ®ãi. Thùc tiÔn
nh÷ng n¨m võa qua ®· chøng minh r»ng, nhê kinh tÕ t¨ng tr−ëng cao Nhµ
n−íc cã søc m¹nh vËt chÊt ®Ó h×nh thµnh vµ triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî
vËt chÊt, tµi chÝnh vµ cho c¸c x· khã kh¨n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, x·
héi c¬ b¶n. Ng−êi nghÌo vµ céng ®ång nghÌo nhê ®ã cã c¬ héi v−¬n lªn tho¸t
khái ®ãi nghÌo. T¨ng tr−ëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó xãa ®ãi gi¶m
nghÌo trªn quy m« réng, kh«ng cã t¨ng tr−ëng mµ chØ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng
tr×nh t¸i ph©n phèi hoÆc c¸c biÖn ph¸p gi¶m nghÌo truyÒn thèng th× t¸c dông
kh«ng lín.
T¨ng tr−ëng trªn diÖn réng víi chÊt l−îng cao vµ bÒn v÷ng, tr−íc hÕt tËp
trung chuyÓn dÞch c¬ cÊu vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn
ngµnh nghÒ, t¹o c¬ héi nhiÒu h¬n cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa ph¸t triÓn,
nh»m t¹o ra nhiÒu viÖc lµm phi n«ng nghiÖp, t¨ng thu nhËp cho ng−êi nghÌo...

3. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®−îc ®Æt thµnh mét bé phËn cña ChiÕn l−îc
10 n¨m, KÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi tõ
Trung −¬ng ®Õn c¬ së
C«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo ph¶i ®−îc quan t©m ngay tõ khi x©y dùng
chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi dµi h¹n, trung h¹n vµ hµng
n¨m, coi ®ã lµ mét nhiÖm vô träng t©m cña kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x·
héi cña Nhµ n−íc ®èi víi c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Th«ng qua kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, Nhµ n−íc chñ ®éng ®iÒu tiÕt hîp lý c¸c nguån lùc
cña toµn x· héi vµo môc tiªu vµ ho¹t ®éng xãa ®ãi gi¶m nghÌo quèc gia. Nhµ
n−íc x©y dùng c¸c biÖn ph¸p thiÕt yÕu nh− ®Çu t− hç trî s¶n xuÊt, x©y dùng
c¬ së h¹ tÇng, lËp c¸c quü cøu trî x· héi,... ®Ó gióp ®ì, b¶o vÖ ng−êi nghÌo.
Duy tr× liªn tôc sù trao ®æi, ph©n phèi mang tÝnh thÞ tr−êng, nh−ng kh«ng lo¹i
ng−êi nghÌo ra khái nh÷ng nguån lùc vµ lîi Ých cña sù thÞnh v−îng chung vÒ
kinh tÕ. Kinh nghiÖm thÕ giíi cho thÊy sù thiÕu v¾ng vai trß cña Nhµ n−íc ®Æc

46
biÖt cã h¹i ®èi víi ng−êi nghÌo, céng ®ång nghÌo, v× ng−êi nghÌo kh«ng tù
b¶o vÖ ®−îc c¸c quyÒn cña m×nh, h¬n n÷a trong thµnh qu¶ chung cña t¨ng
tr−ëng kinh tÕ, Nhµ n−íc cã vai trß nßng cèt vµ cã tr¸ch nhiÖm thu hót sù
tham gia tÝch cùc cña céng ®ång, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi.

4. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo kh«ng chØ lµ nhiÖm vô cña Nhµ n−íc, toµn x·
héi mµ tr−íc hÕt lµ bæn phËn cña chÝnh ng−êi nghÌo ph¶i tù v−¬n lªn ®Ó
tho¸t nghÌo
Trong khi tr¸ch nhiÖm cña ChÝnh phñ lµ gióp gì bá rµo c¶n ng¨n c¸ch x·
héi vµ kinh tÕ ®Ó xãa ®ãi gi¶m nghÌo; hiÖu qu¶ xãa nghÌo ®¹t thÊp, nÕu b¶n
th©n ng−êi nghÌo kh«ng tÝch cùc vµ nç lùc phÊn ®Êu v−¬n lªn víi møc sèng
cao h¬n.
Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ph¶i ®−îc coi lµ sù nghiÖp cña b¶n th©n ng−êi
nghÌo, céng ®ång nghÌo, bëi v× sù nç lùc tù v−¬n lªn ®Ó tho¸t nghÌo chÝnh lµ
®éng lùc, lµ ®iÒu kiÖn cÇn cho sù thµnh c«ng cña môc tiªu chèng ®ãi nghÌo ë
c¸c n−íc.
Nhµ n−íc sÏ trî gióp ng−êi nghÌo biÕt c¸ch tù tho¸t nghÌo vµ tr¸nh t¸i
nghÌo khi gÆp rñi ro. Bªn c¹nh sù hç trî vÒ vËt chÊt trùc tiÕp th× viÖc t¹o viÖc
lµm cho ng−êi nghÌo b»ng c¸ch h−íng dÉn ng−êi nghÌo s¶n xuÊt, kinh doanh
ph¸t triÓn kinh tÕ theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña hä chÝnh lµ ®iÒu kiÖn xãa ®ãi gi¶m
nghÌo thµnh c«ng nhanh vµ bÒn v÷ng.

47
PhÇn III

T¹o m«i tr−êng t¨ng tr−ëng nhanh, bÒn v÷ng vµ


xãa ®ãi gi¶m nghÌo

I. T¹o m«i tr−êng ph¸p lý ®Ó kinh doanh b×nh ®¼ng, cã


tÝnh c¹nh tranh

1. T¹o m«i tr−êng ph¸p lý ®Ó kinh doanh b×nh ®¼ng vµ c«ng b»ng
§Ó t¹o ra m«i tr−êng ph¸p lý b×nh ®¼ng vµ c«ng b»ng cho c¸c lo¹i h×nh
doanh nghiÖp cïng tham gia kinh doanh, ph¶i tõng b−íc tiÕn tíi hÖ thèng luËt
ph¸p ®ång bé, ®iÒu chØnh c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp theo mét c¬ chÕ chÝnh
s¸ch thèng nhÊt trªn quan ®iÓm Nhµ n−íc t«n träng vµ ®¶m b¶o quyÒn tù do
kinh doanh theo ph¸p luËt cña mçi c«ng d©n, tõng doanh nghiÖp; huy ®éng tèi
®a c¸c nguån vèn trong x· héi, gi¶i phãng triÖt ®Ó vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c
nguån lùc s¶n xuÊt. §ã lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó t¨ng tr−ëng kinh tÕ, t¨ng thu
nhËp cho mäi tÇng líp d©n c−.
TriÓn khai nhanh chãng vµ toµn diÖn nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña LuËt
Doanh nghiÖp; tiÕp tôc xãa bá sè l−îng c¸c giÊy phÐp kinh doanh kh«ng cÇn
thiÕt. Rµ so¸t ®Ó söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy trong hÖ thèng luËt
ph¸p nh»m b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng trong h−ëng thô c¸c dÞch vô c«ng, tiÕp cËn
c¸c nguån lùc vµ c¬ héi ®Çu t− kinh doanh, trªn c¬ së t¹o ®iÒu kiÖn vµ t¹o m«i
tr−êng b×nh ®¼ng cho tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®−îc tiÕp cËn vèn tÝn
dông, ®Êt ®ai, c«ng nghÖ míi, th«ng tin, thÞ tr−êng, ®µo t¹o vµ c¸c chÕ ®é −u
®·i hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc.
X©y dùng vµ hoµn chØnh khung ph¸p lý ®¶m b¶o sù æn ®Þnh vµ râ rµng vÒ
m«i tr−êng ®Çu t− vµ tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch khuyÕn
khÝch ®Çu t−.
Ban hµnh th«ng lÖ vÒ qu¶n trÞ c«ng ty tèt nhÊt, yªu cÇu c¸c c«ng ty niªm
yÕt trªn thÞ tr−êng chøng kho¸n, c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cæ phÇn thùc hiÖn
trong vßng 18 th¸ng. KhuyÕn khÝch c¸c c«ng ty cæ phÇn thùc hiÖn th«ng lÖ nµy.

48
Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng cÇn c«ng bè
quy ho¹ch sö dông ®Êt, quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ, c¸c quy ho¹ch vÒ ph¸t
triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng d©n sinh (nhµ ë, cÊp n−íc, bÕn xe, ®−êng giao th«ng...)
trªn ph¹m vi ®Þa ph−¬ng ®Ó c¸c doanh nghiÖp, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn
kinh tÕ, lùa chän ®Çu t− ph¸t triÓn. N©ng cao hÖ thèng th«ng tin vµ lËp quy
ho¹ch ®« thÞ ë c¸c thÞ trÊn.
Ban hµnh LuËt C¹nh tranh, x©y dùng c¬ chÕ h¹n chÕ ®éc quyÒn vµ c¬ chÕ
gi¸m s¸t cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vÞ thÕ ®éc quyÒn trong s¶n
xuÊt vµ kinh doanh vÒ gi¸ c¶ ®Çu vµo, ®Çu ra vµ c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng kinh
doanh kh¸c.
§æi míi c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra doanh nghiÖp, thñ tôc h¶i quan,
kiÓm tra giao th«ng, gi¸m ®Þnh kü thuËt... theo h−íng t¹o thuËn lîi cho doanh
nghiÖp vµ b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng−êi tiªu dïng. ChÊm døt c¸c h×nh
thøc thanh tra, kiÓm tra tuú tiÖn, l¹m dông thanh tra ®Ó g©y khã kh¨n vµ
nhòng nhiÔu doanh nghiÖp.
Trong n¨m 2002 sÏ söa ®æi LuËt Doanh nghiÖp nhµ n−íc, LuËt Ph¸ s¶n
doanh nghiÖp, x©y dùng vµ chuÈn bÞ ban hµnh LuËt C¹nh tranh, ban hµnh
Ph¸p lÖnh gi¸, Ph¸p lÖnh §èi xö tèi huÖ quèc vµ §èi xö quèc gia,...
Nhanh chãng thùc hiÖn LuËt §Êt ®ai (söa ®æi); sím ban hµnh NghÞ ®Þnh
h−íng dÉn ®Ó hoµn thµnh viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt trong
2-3 n¨m tíi nh»m t¹o c¬ së ph¸p lý cho thÞ tr−êng bÊt ®éng s¶n ho¹t ®éng
lµnh m¹nh. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn nh−îng, cho
thuª, thÕ chÊp ®Ó vay vèn ng©n hµng vµ gãp vèn liªn doanh.
Ban hµnh c¸c quy chÕ cô thÓ cho phÐp c¸c ng©n hµng ®ang ho¹t ®éng ë
ViÖt Nam ®−îc phÐp chÊp nhËn gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt lµm tµi s¶n thÕ
chÊp; tõng b−íc h×nh thµnh c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh phi ng©n hµng vµ c¸c quy
®Þnh vÒ huy ®éng vèn vµ cung øng tÝn dông ®a d¹ng. H×nh thµnh hÖ thèng kÕ
to¸n tµi chÝnh vµ thèng kª kinh tÕ ®Ó cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng
ph©n biÖt lo¹i h×nh së h÷u.

2. TiÕp tôc c¶i c¸ch hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n−íc


TriÓn khai nhanh c¸c chñ tr−¬ng, ®Þnh h−íng s¾p xÕp, ®æi míi, n©ng cao
hiÖu qu¶ doanh nghiÖp nhµ n−íc gåm:
Lµm râ vµ cô thÓ ho¸ ®Þnh h−íng s¾p xÕp, ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhµ
n−íc ho¹t ®éng kinh doanh vµ c«ng Ých. Ban hµnh tiªu chÝ ph©n lo¹i cô thÓ

49
doanh nghiÖp mµ Nhµ n−íc gi÷ 100% vèn, gi÷ cæ phÇn chi phèi, cæ phÇn ®Æc
biÖt, cæ phÇn ë møc thÊp, doanh nghiÖp mµ Nhµ n−íc kh«ng gi÷ cæ phÇn khi
cæ phÇn ho¸; doanh nghiÖp mµ Nhµ n−íc thùc hiÖn s¸p nhËp, gi¶i thÓ, ph¸
s¶n, giao, b¸n, kho¸n kinh doanh, cho thuª.
KhuyÕn khÝch nh©n d©n vµ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ tham gia s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô c«ng Ých x· héi mµ ph¸p luËt
kh«ng cÊm.
Ban hµnh NghÞ ®Þnh míi thay thÕ NghÞ ®Þnh sè 56/CP vÒ doanh nghiÖp
nhµ n−íc ho¹t ®éng c«ng Ých theo tinh thÇn doanh nghiÖp c«ng Ých còng thùc
hiÖn h¹ch to¸n, Nhµ n−íc cã chÝnh s¸ch −u ®·i ®èi víi c¸c s¶n phÈm vµ dÞch
vô c«ng Ých, kh«ng ph©n biÖt lo¹i h×nh doanh nghiÖp, thµnh phÇn kinh tÕ.
TriÓn khai thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 187/1999/Q§-TTg ngµy 16 th¸ng 9 n¨m
1999 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ ®æi míi tæ chøc qu¶n lý c¸c l©m tr−êng
quèc doanh.
Söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, h×nh thµnh khung ph¸p lý ®ång bé
t¹o m«i tr−êng ®Ó doanh nghiÖp nhµ n−íc tù chñ tù quyÕt ®Þnh kinh doanh
theo quan hÖ cung cÇu, n©ng cao hiÖu qu¶, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng
cña m×nh.
Ban hµnh c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ −u ®·i ®èi víi c¸c ngµnh, vïng, c¸c s¶n
phÈm vµ dÞch vô cÇn −u tiªn hoÆc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, kh«ng ph©n biÖt
thµnh phÇn kinh tÕ.
Ban hµnh chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh, hîp t¸c
b×nh ®¼ng cïng ph¸t triÓn; cã c¬ chÕ kiÓm so¸t ®éc quyÒn.
Ban hµnh tiªu chÝ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶, c¬ chÕ gi¸m s¸t vµ chÕ tµi ®èi víi
tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhµ n−íc: doanh nghiÖp mµ Nhµ n−íc gi÷ 100%
vèn, gi÷ cæ phÇn chi phèi, tæng c«ng ty nhµ n−íc ®Ó khuyÕn khÝch nh÷ng c¸n
bé qu¶n lý doanh nghiÖp ho¹t ®éng hiÖu qu¶, ®ång thêi xö lý nh÷ng c¸n bé
qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ n−íc kÐm hiÖu qu¶ do n¨ng lùc, tr×nh ®é kÐm...
§æi míi chÕ ®é kÕ to¸n, kiÓm to¸n, chÕ ®é b¸o c¸o, th«ng tin, thùc hiÖn
c«ng khai ho¹t ®éng kinh doanh vµ tµi chÝnh doanh nghiÖp nhµ n−íc.
ThÝ ®iÓm thµnh lËp C«ng ty §Çu t− tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn viÖc Nhµ n−íc
®Çu t− vµ qu¶n lý vèn t¹i doanh nghiÖp thay thÕ cho viÖc giao vèn. Ban hµnh
LuËt Sö dông vèn nhµ n−íc ®Çu t− vµo kinh doanh. Söa ®æi bæ sung Quy chÕ
qu¶n lý ®Çu t− vµ x©y dùng theo h−íng t¨ng thªm quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm

50
cña doanh nghiÖp trong quyÕt ®Þnh ®Çu t−. Ban hµnh NghÞ ®Þnh vÒ qu¶n lý lao
®éng, tiÒn l−¬ng, thu nhËp trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc thay thÕ NghÞ
®Þnh sè 28/CP vµ NghÞ ®Þnh sè 03/2001/N§-CP.
Ban hµnh tiªu chuÈn vµ quy chÕ thi tuyÓn c¸n bé qu¶n lý chñ chèt cña
doanh nghiÖp nhµ n−íc; chó träng c¸c c¸n bé ®· cã kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc
c«ng t¸c. X©y dùng hÖ thèng ®µo t¹o, båi d−ìng ®éi ngò gi¸m ®èc doanh
nghiÖp theo ch−¬ng tr×nh, néi dung ®¸p øng yªu cÇu kinh doanh trong ®iÒu
kiÖn hiÖn nay.
ChÕ ®é ®·i ngé, chÕ ®é tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp
ph¶i ®¶m b¶o khuyÕn khÝch tho¶ ®¸ng vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn tuú theo møc
®ãng gãp vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Ban hµnh chÕ ®é tiÒn
l−¬ng, phô cÊp ®èi víi c¸c thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ, Ban kiÓm so¸t tæng
c«ng ty nhµ n−íc vµ doanh nghiÖp ®éc lËp quy m« lín thay thÕ QuyÕt ®Þnh sè
83/1998/Q§-TTg. Ban hµnh c¬ chÕ khuyÕn khÝch vËt chÊt, tinh thÇn ®èi víi
®éi ngò qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ n−íc, ®ång thêi ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ
chÕ ®é tr¸ch nhiÖm, chÕ tµi.
Ban hµnh c¬ chÕ, chÝnh s¸ch xö lý nî kh«ng thanh to¸n ®−îc cña doanh
nghiÖp nhµ n−íc. Thµnh lËp vµ ®−a nhanh vµo ho¹t ®éng C«ng ty mua b¸n nî
vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp nhµ n−íc ®Ó xö lý nî vµ tµi s¶n kh«ng cÇn dïng,
t¹o ®iÒu kiÖn lµnh m¹nh ho¸ tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Lao ®éng d«i d−, ®Æc biÖt lµ lao ®éng n÷ trong qu¸ tr×nh s¾p xÕp doanh
nghiÖp nhµ n−íc ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn ®µo t¹o l¹i hoÆc nghØ viÖc h−ëng nguyªn
l−¬ng mét thêi gian ®Ó t×m viÖc; nÕu kh«ng t×m ®−îc viÖc th× ®−îc h−ëng chÕ
®é mÊt viÖc. Söa ®æi, bæ sung mét sè chÝnh s¸ch ®èi víi ng−êi lao ®éng d«i
d− cã nguyÖn väng nghØ h−u tr−íc tuæi, hç trî tù kiÕm viÖc, kinh doanh.
Liªn kÕt c¸c tæ chøc, c¸c nhãm göi tiÕt kiÖm hoÆc vay tÝn dông víi hÖ
thèng ng©n hµng. Nh©n réng c¸c m« h×nh tÝn dông vi m« bÒn v÷ng thµnh
c«ng cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ hoÆc c¸c tæ chøc quÇn chóng. Phèi hîp
chÆt chÏ ho¹t ®éng tÝn dông víi khuyÕn n«ng.
§Èy m¹nh cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp mµ Nhµ n−íc kh«ng cÇn gi÷
100% vèn. Nhµ n−íc cã chÝnh s¸ch ®Ó gi¶m bít t×nh tr¹ng chªnh lÖch vÒ cæ
phÇn −u ®·i cho ng−êi lao ®éng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn cæ phÇn ho¸,
cã quy ®Þnh ®Ó ng−êi lao ®éng gi÷ ®−îc cæ phÇn −u ®·i trong mét thêi gian
nhÊt ®Þnh. Nghiªn cøu c¬ së vµ tiªu chuÈn ®Ó sö dông mét phÇn vèn tù cã cña
doanh nghiÖp ®Ó h×nh thµnh cæ phÇn cña ng−êi lao ®éng, ng−êi lao ®éng ®−îc

51
h−ëng l·i nh−ng kh«ng ®−îc rót cæ phÇn nµy khái doanh nghiÖp. §¬n gi¶n
quy tr×nh cæ phÇn ho¸, t¨ng c−êng tÝnh minh b¹ch cña qu¸ tr×nh nµy, nhµ ®Çu
t− ®−îc mua cæ phÇn lÇn ®Çu ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ mµ
Nhµ n−íc kh«ng gi÷ cæ phÇn chi phèi theo ®óng quy ®Þnh cña LuËt Doanh
nghiÖp vµ LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc. Ban hµnh NghÞ ®Þnh thay thÕ
NghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n−íc.
Söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu NghÞ ®Þnh sè 103/1999/N§-CP ®Ó thóc ®Èy
nhanh viÖc giao, b¸n, kho¸n kinh doanh, cho thuª doanh nghiÖp nhµ n−íc.
§Çu t− ph¸t triÓn vµ thµnh lËp míi doanh nghiÖp nhµ n−íc cÇn thiÕt vµ cã
®ñ ®iÒu kiÖn ë nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc then chèt, ®Þa bµn quan träng. S¸p nhËp,
gi¶i thÓ, ph¸ s¶n nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n−íc ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶,
nh−ng kh«ng thùc hiÖn ®−îc c¸c biÖn ph¸p cæ phÇn ho¸, giao, b¸n, kho¸n kinh
doanh, cho thuª. Söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu NghÞ ®Þnh sè 50/CP vµ 38/CP vÒ
thµnh lËp, tæ chøc l¹i, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n doanh nghiÖp nhµ n−íc theo tinh thÇn
viÖc thµnh lËp míi doanh nghiÖp nhµ n−íc ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu sÏ
thùc hiÖn d−íi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn. ChØ thµnh lËp míi doanh nghiÖp nhµ
n−íc 100% vèn Nhµ n−íc ®èi víi nh÷ng ngµnh vµ lÜnh vùc mµ Nhµ n−íc ®éc
quyÒn, hoÆc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng muèn hay kh«ng cã kh¶ n¨ng
tham gia. Söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt Ph¸ s¶n doanh nghiÖp theo
h−íng ng−êi quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp cã quyÒn ®Ò nghÞ ph¸ s¶n
doanh nghiÖp nhµ n−íc. Thay thÕ chÕ ®é bé chñ qu¶n b»ng c¬ chÕ qu¶n lý nhµ
n−íc, b»ng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, tiªu chuÈn, hiÖu qu¶; giao quyÒn chñ ®éng
cho doanh nghiÖp trong viÖc thµnh lËp tæng c«ng ty, hiÖp héi.
KhuyÕn khÝch sù hîp t¸c, liªn kÕt ®a d¹ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. T¨ng c−êng vai trß cña c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp
trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh cho c¸c héi viªn, lµm
cÇu nèi gi÷a Nhµ n−íc vµ doanh nghiÖp, thóc ®Èy xuÊt khÈu vµ xóc tiÕn
th−¬ng m¹i, b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cho c¸c héi viªn.
TriÓn khai thùc hiÖn Bé luËt Lao ®éng ®· söa ®æi. X©y dùng LuËt B¶o
hiÓm x· héi, bæ sung chÝnh s¸ch b¶o hiÓm thÊt nghiÖp theo h−íng Nhµ n−íc,
doanh nghiÖp vµ ng−êi lao ®éng cïng ®ãng gãp.
Söa ®æi, bæ sung LuËt Doanh nghiÖp nhµ n−íc theo tinh thÇn doanh
nghiÖp nhµ n−íc thùc sù tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong h¹ch to¸n kinh
doanh, n©ng cao hiÖu qu¶ cña m×nh, quy ®Þnh vÒ thµnh lËp, tæ chøc ho¹t ®éng,
tæ chøc l¹i, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n doanh nghiÖp nhµ n−íc...

52
3. T¹o ®iÒu kiÖn vÒ ®Êt ®ai, hç trî s¶n xuÊt kinh doanh vµ ph¸t triÓn
doanh nghiÖp nhá vµ võa, hîp t¸c x·, c¸c trang tr¹i vµ c¸c lo¹i h×nh
doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t− nh©n
Doanh nghiÖp nhá vµ võa cã vai trß quan träng, gãp phÇn t¨ng tr−ëng
kinh tÕ ®Êt n−íc vµ t¹o nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng−êi lao ®éng, thùc hiÖn
chiÕn l−îc xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Nhµ n−íc thiÕt lËp m«i tr−êng thuËn lîi ®Ó
khuyÕn khÝch vµ hç trî ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa, ®Æc biÖt c¸c
doanh nghiÖp thuéc vïng s©u, vïng xa vµ n«ng th«n.
Nhanh chãng triÓn khai NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP cña ChÝnh phñ vÒ
ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa. Thµnh lËp Côc Doanh nghiÖp nhá vµ võa,
thµnh lËp hÖ thèng c¸c tæ chøc xóc tiÕn vµ hç trî doanh nghiÖp nhá vµ võa ë
Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, x©y dùng khung ph¸p lý vµ c¸c biÖn ph¸p cô thÓ
khuyÕn khÝch trî gióp doanh nghiÖp nhá vµ võa. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi
®Ó c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn dÔ dµng víi c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ c¸c
ch−¬ng tr×nh hç trî cña Nhµ n−íc vÒ ®Çu t− vµ tÝn dông, vÒ mÆt b»ng s¶n
xuÊt, vÒ th«ng tin thÞ tr−êng, vÒ t− vÊn kü thuËt vµ ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån
nh©n lùc còng nh− tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh.
B¶o ®¶m cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa ®−îc vay vèn ng©n hµng; Nhµ
n−íc thµnh lËp c¸c quü hç trî ®Çu t−, cho vay trung, dµi h¹n; lËp quü b¶o l·nh
tÝn dông, më réng h×nh thøc tÝn dông thuª mua tµi chÝnh, tÝn chÊp, −u ®·i,
miÔn, gi¶m mét sè lo¹i thuÕ, tµi trî cho c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc
vµ ®æi míi c«ng nghÖ cho c¸c doanh nghiÖp cã thu nhËn lao ®éng nghÌo, nhÊt
lµ lao ®éng n÷. Më réng ®èi t−îng ®−îc h−ëng −u ®·i ®Çu t− vµ tÝn dông tíi
c¸c doanh nghiÖp cùc nhá vµ hé kinh doanh c¸ thÓ, hé gia ®×nh lµm c¸c ngµnh
nghÒ chÕ biÕn, thñ c«ng mü nghÖ. Chó träng ph¸t triÓn c¸c ch−¬ng tr×nh trî
gióp doanh nghiÖp nhá vµ võa do phô n÷ qu¶n lý.
Nhµ n−íc cho phÐp doanh nghiÖp nhá vµ võa ®−îc h−ëng quyÒn lîi vÒ sö
dông ®Êt ®ai nh− c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc, ®−îc h−ëng quyÒn lîi ®Çy ®ñ vÒ
sö dông ®Êt ®ai theo quy ®Þnh cña LuËt ®Êt ®ai (chuyÓn ®æi, chuyÓn nh−îng,
thõa kÕ, thÕ chÊp, cho thuª quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt).
KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thµnh lËp mét sè trung t©m hç trî
kü thuËt ë c¸c vïng ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô c¬ b¶n, hç trî vÒ ®µo t¹o vµ
chuyÓn giao c«ng nghÖ. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho thÞ tr−êng dÞch vô ph¸t
triÓn, ho¹t ®éng (dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n, th«ng tin thÞ tr−êng, qu¶ng
c¸o,...). Thµnh lËp mét sè “v−ên −¬m doanh nghiÖp” (Incubator) t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa ph¸t triÓn trong thêi kú ®Çu míi

53
thµnh lËp; khuyÕn khÝch h×nh thµnh c¸c chî c«ng nghÖ, t¨ng c−êng hîp t¸c
chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn thÞ tr−êng gi÷a c¸c doanh nghiÖp lín vµ
c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa. T¨ng thêi h¹n ®−îc xÐt miÔn, gi¶m thuÕ cho
c¸c dù ¸n ®æi míi c«ng nghÖ; lËp quü quèc gia vÒ ®µo t¹o vµ viÖc lµm, hç trî
®µo t¹o vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ.
N©ng cao n¨ng lùc c¸c tæ chøc ë cÊp Trung −¬ng vµ cÊp tØnh vÒ qu¶n lý
vµ hç trî doanh nghiÖp nhá vµ võa. T¨ng c−êng n¨ng lùc vµ hç trî vÒ tµi
chÝnh cho c¸c tæ chøc hç trî, c¸c tæ chøc ®¹i diÖn doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc
t− vÊn trong viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô kinh doanh cung cÊp cho c¸c doanh
nghiÖp nhá vµ võa. Phèi hîp vµ ®iÒu phèi thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh ph¸t
triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa gi÷a c¸c tæ chøc qu¶n lý nhµ n−íc vµ c¸c tæ
chøc hiÖp héi, héi ngµnh nghÒ, trung t©m t− vÊn vµ ®µo t¹o cña Nhµ n−íc vµ
t− nh©n, x©y dùng m¹ng l−íi liªn kÕt bÒn v÷ng gi÷a c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô
ph¸t triÓn kinh doanh.
X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ nh−: t¹o m«i tr−êng s¶n xuÊt kinh doanh,
hç trî tÝn dông, th«ng tin vÒ thÞ tr−êng, c«ng nghÖ s¶n xuÊt, −u ®·i vÒ thuÕ, cho
thuª ®Êt, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng... ®Ó nh©n réng vµ hç trî cã hiÖu qu¶ doanh
nghiÖp trong mét sè ngµnh nghÒ, vïng n«ng th«n, vïng nghÌo, x· nghÌo...
Sím ban hµnh c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp nhá vµ võa. TiÕp tôc
®æi míi chÕ ®é kÕ to¸n, kª khai vµ nép thuÕ theo h−íng ®¬n gi¶n ho¸ phï hîp
víi tr×nh ®é vµ ®Æc ®iÓm cña c¸c hé kinh doanh, doanh nghiÖp nhá vµ võa,
nhÊt lµ doanh nghiÖp ë vïng n«ng th«n, miÒn nói, võa t¹o thuËn lîi cho ng−êi
kinh doanh, võa chèng thÊt thu thuÕ.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c hîp t¸c x· theo ®óng LuËt Hîp t¸c x· vµ c¸c
h×nh thøc hîp t¸c kinh doanh ®a d¹ng vÒ quy m«, vÒ h×nh thøc gi÷a c¸c thÓ
nh©n vµ ph¸p nh©n trªn c¬ së t«n träng quyÒn tù nguyÖn, tù quyÕt ®Þnh cña
ng−êi lao ®éng, d©n chñ, c«ng khai. Xö lý døt ®iÓm nî tån ®äng cña c¸c hîp
t¸c x· cò nay ®· chuyÓn ®æi vµ ch−a chuyÓn ®æi. Gi¶i thÓ c¸c hîp t¸c x· h×nh
thøc kh«ng cã c¬ së kinh tÕ, ng−êi lao ®éng ch−a tù nguyÖn... KhuyÕn khÝch
ph¸t triÓn t− vÊn ph¸p lý cho c¸c tæ chøc thµnh lËp trªn c¬ së céng ®ång vµ
t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tæ chøc nµy qu¶n lý tèt h¬n c¸c nguån lùc
céng ®ång. H−íng dÉn triÓn khai thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t
triÓn hîp t¸c x·.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ b¶o hé l©u dµi kinh tÕ trang tr¹i. Cô thÓ ho¸
c¸c néi dung c¬ b¶n cña NghÞ ®Þnh 03/2000/N§-CP cña ChÝnh phñ vÒ ph¸t
triÓn kinh tÕ trang tr¹i. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hé s¶n xuÊt kinh doanh

54
tham gia vµo thÞ tr−êng, th«ng qua viÖc thóc ®Èy sù ra ®êi vµ hoµn thiÖn c¸c
thÓ chÕ cña thÞ tr−êng, ®ång thêi thóc ®Èy viÖc ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc dÞch
vô t− vÊn tæng hîp cho c¸c hé hay nhãm hé s¶n xuÊt hµng ho¸, khuyÕn khÝch
c¸c hé kinh doanh dÇn chuyÓn thµnh doanh nghiÖp.

4. KhuyÕn khÝch ®Çu t− n−íc ngoµi, coi ®Çu t− n−íc ngoµi lµ mét bé
phËn kinh tÕ l©u dµi cña ViÖt Nam
TriÓn khai viÖc thùc hiÖn NghÞ quyÕt 09/2001/NQ-CP cña ChÝnh phñ vÒ
t¨ng c−êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi thêi kú
2001-2005. Trong ®ã ®Æc biÖt chó ý ®Õn c¸c gi¶i ph¸p cÊp b¸ch nh−: §a d¹ng
ho¸ h×nh thøc thu hót ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi, thÝ ®iÓm viÖc cho phÐp c¸c
nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn vµ chuyÓn mét sè doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi ®ang ho¹t ®éng thµnh c«ng ty cæ phÇn; rµ so¸t
th−êng xuyªn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng ban hµnh
liªn quan ®Õn ®Çu t− n−íc ngoµi vµ c¸c lo¹i giÊy phÐp hoÆc c¸c v¨n b¶n t−¬ng
tù nh− giÊy phÐp. TiÕp tôc n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng (®−êng x¸, cÇu, c¶ng, s©n
bay, ®−êng tµu, hÖ thèng c¸p th«ng tin liªn l¹c, tr¹m cung cÊp ®iÖn...) ®Ó t¹o
®iÒu kiÖn thu hót vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi. TiÕp tôc thùc hiÖn lé tr×nh vÒ
®ång nhÊt c¸c chÕ ®é thuÕ, gi¸ thuª ®Êt, gi¸ c−íc dÞch vô, ®iÖn, vÐ m¸y bay néi
®Þa, c−íc phÝ c¶ng biÓn quèc tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc
ngoµi vµ doanh nghiÖp trong n−íc; më réng thªm c¸c lÜnh vùc thu hót ®Çu t−
n−íc ngoµi; khuyÕn khÝch ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi vµo c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp hµng xuÊt khÈu, c«ng nghiÖp c¬ b¶n, c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao, vËt liÖu
míi, ®iÖn tö, c¸c ngµnh tËn dông ®−îc lîi thÕ so s¸nh, t¹o viÖc lµm.
T¨ng tû träng vèn ®Çu t− ODA vµo ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n,
vµo ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, gi¸o dôc, y tÕ, khoa häc c«ng nghÖ vµ b¶o vÖ
m«i tr−êng. N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c rµ so¸t th−êng xuyªn c¸c dù ¸n ®Çu
t− n−íc ngoµi ®· cÊp phÐp ®Ó cã biÖn ph¸p hç trî, xö lý kÞp thêi; tiÕp tôc thùc
hiÖn chñ tr−¬ng ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ ®Çu t− n−íc ngoµi, c¶i tiÕn thñ
tôc hµnh chÝnh, ®æi míi néi dung vµ ph−¬ng thøc vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t−,
t¨ng c−êng c«ng t¸c c¸n bé vµ ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt lµm viÖc trong khu
vùc ®Çu t− n−íc ngoµi.

5. C¶i c¸ch hµnh chÝnh, c¶i c¸ch t− ph¸p, thùc hiÖn qu¶n lý tèt kinh
tÕ x· héi ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cho ng−êi nghÌo
Môc tiªu tæng thÓ lµ phÊn ®Êu x©y dùng ®−îc mét nÒn hµnh chÝnh Nhµ
n−íc trong s¹ch, ho¹t ®éng cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶, cã tr¸ch nhiÖm ë tÊt c¶ c¸c

55
cÊp, cã kh¶ n¨ng x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vµ cung øng dÞch vô theo yªu cÇu
cña ng−êi d©n, khuyÕn khÝch c¬ héi cho ng−êi nghÌo, ng−êi thiÖt thßi gióp hä
ph¸t huy ®−îc tiÒm n¨ng cña m×nh. §Ó ®¹t ®−îc môc ®Ých nµy ph¶i t¹o nªn mét
hÖ thèng hµnh chÝnh víi c¬ chÕ, tæ chøc bé m¸y gän nhÑ, ®éi ngò c¸n bé, c«ng
chøc vÒ c¬ b¶n cã phÈm chÊt, n¨ng lùc vµ tr×nh ®é ®¸p øng yªu cÇu cña sù
nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc. C¶i c¸ch hµnh chÝnh ®−îc thùc
hiÖn trªn 4 lÜnh vùc lµ: c¶i c¸ch thÓ chÕ; c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh; ®æi míi,
n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc vµ c¶i c¸ch tµi chÝnh c«ng.
§Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu trªn, cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
Hoµn thiÖn hÖ thèng thÓ chÕ ph¸p lý, c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp víi thêi
kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, tr−íc hÕt lµ c¸c thÓ chÕ vÒ kinh tÕ,
vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng hµnh chÝnh. TiÕp tôc ®æi míi quy tr×nh
x©y dùng vµ ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, kh¾c phôc tÝnh côc bé
trong viÖc chuÈn bÞ, so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n; ph¸t huy d©n chñ, huy ®éng trÝ tuÖ
cña nh©n d©n ®Ó n©ng cao chÊt l−îng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt.
X¸c ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan Nhµ n−íc, nh÷ng
viÖc nhÊt thiÕt ChÝnh phñ ph¶i lµm, nh÷ng viÖc ChÝnh phñ vµ nh©n d©n, c¸c tæ
chøc t− nh©n cïng lµm, nh÷ng viÖc chØ do nh©n d©n vµ tæ chøc t− nh©n lµm.
Trªn c¬ së x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng nhiÖm vô, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña ChÝnh
phñ, h−íng chung lµ thu gän ®Çu mèi c¸c Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, thùc
hiÖn nguyªn t¾c Bé qu¶n lý ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc. Sù qu¶n lý ph¶i thÓ hiÖn râ
tr¸ch nhiÖm, tÝnh minh b¹ch, dÔ nhËn biÕt, kh«ng phiÒn hµ...
B¶o ®¶m cung cÊp th−êng xuyªn th«ng tin vÒ c¸c dÞch vô, c¸c chÝnh s¸ch
vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cho ng−êi d©n, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi d©n tiÕp cËn
®−îc dÔ dµng th«ng qua hÖ thèng mét cöa.
Thùc hiÖn sím c¶i c¸ch hµnh chÝnh c«ng ë c¸c Bé cã liªn quan trùc tiÕp víi
ng−êi nghÌo (Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Bé Y tÕ, Bé Gi¸o dôc vµ
§µo t¹o, Bé Lao ®éng, Th−¬ng binh vµ X· héi...) nh»m ®¶m b¶o cho ng−êi
nghÌo tiÕp cËn ®−îc c¸c dÞch vô y tÕ, gi¸o dôc, c¬ së h¹ tÇng, n−íc, ®iÖn... ë c¸c
®Þa ph−¬ng, ®Æc biÖt chó träng c¸c tØnh miÒn nói vµ ng−êi nghÌo ®« thÞ.
§¶m b¶o tÝnh minh b¹ch cña Ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng; x¸c ®Þnh râ m« h×nh
lËp ng©n s¸ch vµ chi tiªu trong tõng ngµnh, qua ®ã thùc hiÖn tiÕn tr×nh lËp
ng©n s¸ch cã lîi cho ng−êi nghÌo.

56
§æi míi quy tr×nh x©y dùng vµ ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt,
nhÊn m¹nh t¨ng c−êng sù tham gia cã hiÖu qu¶ cña d©n, chó ý sù tham gia cña
ng−êi nghÌo vµ phô n÷ nghÌo vµo qu¸ tr×nh x©y dùng ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch.
Thùc hiÖn m¹nh h¬n ph©n cÊp, ph©n quyÒn hµnh chÝnh c«ng vµ qu¶n lý
nguån lùc tõ Trung −¬ng ®Õn c¬ së, ®i ®«i víi t¨ng c−êng n¨ng lùc vµ tr¸ch
nhiÖm cña bé m¸y hµnh chÝnh ®Þa ph−¬ng, t¨ng c−êng c¬ chÕ tr¸ch nhiÖm
kiÓm tra vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng t¹i c¬ së. Tõ ®ã bè trÝ tæ chøc bé m¸y cña
chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng c¸c cÊp theo h−íng gän nhÑ, bít ®Çu mèi.
§¬n gi¶n ho¸ vµ x©y dùng c¸c quy tr×nh hµnh chÝnh c«ng minh b¹ch h¬n
®èi víi ng−êi d©n vµ cho viÖc ®¨ng ký kinh doanh, gi¶m c¸c chi phÝ giao dÞch
phôc vô ho¹t ®éng xuÊt khÈu - nhËp khÈu; c¶i c¸ch dÞch vô hµnh chÝnh c«ng
®Ó gi¶m thiÓu phiÒn hµ vµ thêi gian cho ng−êi d©n.
§¶m b¶o thùc thi ph¸p luËt nghiªm tóc, ®Æc biÖt cña c¬ quan vµ c¸n bé c«ng
chøc, coi träng viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin, chÕ ®é th«ng tin c«ng khai.
N©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña bé m¸y hµnh chÝnh, tÝnh tr¸ch nhiÖm vµ minh
b¹ch trong c¸c ho¹t ®éng cña c¬ quan c«ng quyÒn vµ ph¸p quyÒn. §¶m b¶o
tÝnh minh b¹ch trong qu¶n lý Ng©n s¸ch; ®æi míi c«ng t¸c kiÓm to¸n ®èi víi
c¸c c¬ quan hµnh chÝnh, sù nghiÖp nh»m n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ hiÖu qu¶ sö
dông kinh phÝ tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc. Thùc hiÖn d©n chñ c«ng khai, minh
b¹ch vÒ tµi chÝnh c«ng.
T¨ng c−êng biÖn ph¸p chèng tham nhòng, l·ng phÝ, thùc hµnh tiÕt kiÖm
theo Ph¸p lÖnh TiÕt kiÖm, tr−íc hÕt trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n, cÊp phÐp,
®Êu thÇu, qu¶n lý dù ¸n,... TËp trung xö lý døt ®iÓm nh÷ng vô viÖc khiÕu kiÖn,
tranh chÊp kÐo dµi cña ng−êi d©n. Söa ®æi, bæ sung vµ cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ
viÖc kª khai ®Êt ®ai, tµi s¶n cña c¸n bé, c«ng chøc nhµ n−íc, xö lý kÞp thêi
c¸c sai ph¹m cña c¸c nh©n viªn c«ng quyÒn.

II. T¹o m«i tr−êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh

1. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÕp tôc c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ,
t¨ng diÖn thu thuÕ nh»m ®¶m b¶o c©n ®èi ng©n s¸ch v÷ng ch¾c
Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh c«ng b»ng, hiÖu qu¶. C«ng khai, minh
b¹ch c¸c nguån thu vµ chi ng©n s¸ch cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp, c¸c kho¶n
®ãng gãp cña ng−êi d©n. T¹o lËp m«i tr−êng tµi chÝnh lµnh m¹nh, minh b¹ch
nh»m gi¶i phãng vµ ph¸t triÓn nguån lùc tµi chÝnh, båi d−ìng vµ më réng

57
nguån thu ng©n s¸ch, thu hót c¸c nguån vèn bªn ngoµi. X©y dùng c¬ chÕ
qu¶n lý hµnh chÝnh ®¶m b¶o sù c©n ®èi gi÷a chi ®Çu t− ph¸t triÓn vµ chi
th−êng xuyªn, trong ®ã chó träng cho ho¹t ®éng duy tu, b¶o d−ìng c¸c c«ng
tr×nh hiÖn cã. G¾n viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch chi tiªu c«ng víi viÖc thùc hiÖn
m¹nh mÏ chñ tr−¬ng x· héi hãa ®èi víi vïng cã ®iÒu kiÖn ®Ó tËp trung ng©n
s¸ch cho vïng khã kh¨n. §æi míi vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ ph©n cÊp qu¶n lý tµi
chÝnh vµ ng©n s¸ch.
§éng viªn tèi ®a c¸c nguån lùc tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu,
nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c«ng b»ng x· héi vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
Hoµn thiÖn ®ång bé hÖ thèng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ tµi chÝnh nh»m t¹o ra
m«i tr−êng thuËn lîi, hÊp dÉn vµ th«ng tho¸ng ®Ó thóc ®Èy c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ më réng, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶i phãng m¹nh mÏ
n¨ng lùc s¶n xuÊt.
N©ng tû träng c¸c nguån vèn huy ®éng trung vµ dµi h¹n cho ®Çu t− ph¸t
triÓn kinh tÕ trªn c¬ së ®a d¹ng hãa c¸c c«ng cô huy ®éng nh− tr¸i phiÕu
ChÝnh phñ, tr¸i phiÕu ®Çu t−, tr¸i phiÕu ®« thÞ, tr¸i phiÕu nhµ ë... h×nh thøc tæ
chøc tµi chÝnh, tiÒn tÖ phi ng©n hµng vµ c¸c quü ®Çu t−, ph¸t triÓn nhanh thÞ
tr−êng vèn, thÞ tr−êng chøng kho¸n, thÞ tr−êng bÊt ®éng s¶n cã tæ chøc ®Ó
thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chøng kho¸n ho¸ c¸c nguån vèn, tµi s¶n trong n−íc.
TiÕp tôc c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ phï hîp víi yªu cÇu ®æi míi vµ c¸c cam
kÕt quèc tÕ theo h−íng:
§¬n gi¶n hãa, tõng b−íc ¸p dông hÖ thèng thuÕ thèng nhÊt, kh«ng ph©n
biÖt doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, doanh nghiÖp ViÖt
Nam vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi.
N©ng dÇn tû lÖ thuÕ trùc thu trong tæng thu Ng©n s¸ch Nhµ n−íc trªn c¬
së hoµn thiÖn LuËt thuÕ Thu nhËp doanh nghiÖp theo h−íng gi¶m thuÕ suÊt vµ
tiÕn tíi thèng nhÊt ¸p dông mét thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp ViÖt Nam vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi; ban hµnh LuËt
thuÕ Thu nhËp c¸ nh©n thay cho Ph¸p lÖnh thuÕ ®èi víi ng−êi cã thu nhËp cao
®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi, t¹o ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn.
Hoµn thiÖn hÖ thèng thu tµi chÝnh ®èi víi ®Êt ®ai theo h−íng ¸p dông mét
lo¹i thuÕ sö dông ®Êt thèng nhÊt vµ mét h×nh thøc thu thuÕ ®èi víi c¸c kho¶n
thu nhËp ph¸t sinh tõ qu¸ tr×nh sö dông ®Êt.

58
Nghiªn cøu ban hµnh thuÕ tµi s¶n ®Ó võa ®éng viªn c¸c nguån thu cho
Ng©n s¸ch Nhµ n−íc, võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn,
mua b¸n, chuyÓn nh−îng tµi s¶n.
Hoµn thiÖn c¸c lo¹i thuÕ gi¸n thu theo h−íng tõng b−íc c¾t gi¶m thuÕ
nhËp khÈu theo c¸c cam kÕt quèc tÕ, b¶o ®¶m yªu cÇu b¶o hé hîp lý, cã thêi
gian, cã ®iÒu kiÖn ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh trong n−íc; hoµn thiÖn thuÕ gi¸
trÞ gia t¨ng theo h−íng ¸p dông mét lo¹i thuÕ suÊt thèng nhÊt, më réng ®èi
t−îng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c lo¹i hµng nhËp khÈu; më réng c¸c
mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt; nghiªn cøu ¸p dông c¸c s¾c thuÕ míi cã
liªn quan ®Õn viÖc b¶o hé s¶n xuÊt trong n−íc khi tham gia vµo qu¸ tr×nh héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh− thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, thuÕ ®èi kh¸ng...
H¹n chÕ viÖc miÔn gi¶m thuÕ, tõng b−íc thu hÑp ph¹m vi thùc hiÖn chÝnh
s¸ch x· héi th«ng qua thuÕ trªn c¬ së nghiªn cøu ¸p dông c¸c −u ®·i vÒ thuÕ
®óng ®èi t−îng, trong ®ã −u tiªn cho ®Çu t− míi, ®Çu t− më réng s¶n xuÊt
kinh doanh, ®æi míi c«ng nghÖ, s¶n xuÊt s¶n phÈm míi, ph¸t triÓn c¸c ngµnh,
nghÒ kü thuËt, c«ng nghÖ cao, s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu, c¸c dù ¸n thu hót nhiÒu
lao ®éng gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm, xãa ®ãi gi¶m nghÌo .
§æi míi vµ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c thu thuÕ; më réng ph¹m vi, ®èi t−îng tù
kª khai, tù tÝnh thuÕ vµ nép thuÕ trùc tiÕp vµo Kho b¹c Nhµ n−íc; t¨ng c−êng
c«ng t¸c thanh tra viÖc kª khai, nép thuÕ, quyÕt to¸n thuÕ, hoµn thuÕ; n©ng
cao hiÖu lùc cña c«ng t¸c kiÓm tra chèng thÊt thu thuÕ, chèng bu«n lËu, gian
lËn th−¬ng m¹i.
Më réng ph¹m vi x· héi ho¸ trong lÜnh vùc gi¸o dôc, ®µo t¹o, y tÕ, v¨n
ho¸, thÓ thao, c¸c dÞch vô c«ng kh¸c víi sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ. Cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m sù ®ãng gãp cho ng−êi nghÌo.
TiÕp tôc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt tµi chÝnh t¹o m«i tr−êng
thuËn lîi, th«ng tho¸ng cã søc hÊp dÉn trong c¹nh tranh víi c¸c n−íc khu vùc
®Ó thu hót vèn ®Çu t− n−íc ngoµi.
Hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch vay nî vµ tr¶ nî n−íc ngoµi trªn c¬ së n©ng
cao chÊt l−îng quy ho¹ch, thÈm ®Þnh tµi chÝnh vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n
®Çu t− cã sö dông vèn vay n−íc ngoµi; ®æi míi c¬ chÕ gi¸m s¸t ho¹t ®éng vay
vèn n−íc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp nhÊt lµ doanh nghiÖp nhµ n−íc; x©y
dùng hÖ thèng th«ng tin ®Ó ph©n tÝch, dù b¸o vµ ®¸nh gi¸ møc ®é an toµn
trong vay vèn ODA vµ qu¶n lý nî cña ChÝnh phñ; n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
nguån vèn cña Quü TÝch luü tr¶ nî n−íc ngoµi.

59
Thùc hiÖn nguyªn t¾c c«ng b»ng trong chÝnh s¸ch ph©n phèi tµi chÝnh;
n©ng cao hiÖu qu¶ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc trong ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«, gi¶i
quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi.
Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ph©n phèi lÇn ®Çu nh»m gi¶i quyÕt hµi hoµ lîi Ých
kinh tÕ gi÷a Nhµ n−íc, doanh nghiÖp, ng−êi lao ®éng; më réng c¸c h×nh thøc
ph©n phèi l¹i th«ng qua ph¸t triÓn hÖ thèng phóc lîi c«ng céng, b¶o hiÓm, an
sinh x· héi, c¸c chÕ ®é −u ®·i vÒ tµi chÝnh, c¸c h×nh thøc trî cÊp x· héi ®Ó
gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi, gi¶m chªnh lÖch giµu nghÌo, thùc hiÖn tiÕn bé
vµ c«ng b»ng x· héi.
TiÕp tôc ®æi míi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc theo h−íng c¬ cÊu l¹i nguån thu vµ
ph©n ®Þnh râ ph¹m vi chi ng©n s¸ch nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c«ng cô
ng©n s¸ch trong ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi.
¦u tiªn nguån vèn ®Çu t− tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cho ph¸t triÓn hÖ thèng c¬
së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, chó träng t¨ng tû lÖ ®Çu t− cho ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp, n«ng th«n, gi¸o dôc - ®µo t¹o, khoa häc c«ng nghÖ, v¨n hãa, y tÕ.
¸p dông c¬ chÕ hç trî gi¸n tiÕp vµ trùc tiÕp tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cho
c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph©n biÖt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó ®µo t¹o ph¸t
triÓn nguån nh©n lùc, cung cÊp th«ng tin, xóc tiÕn th−¬ng m¹i, t×m kiÕm thÞ
tr−êng, t− vÊn triÓn khai øng dông c¬ chÕ qu¶n trÞ doanh nghiÖp hiÖn ®¹i.
KÕt hîp vèn ®Çu t− cña Ng©n s¸ch Nhµ n−íc víi c¸c nguån tµi trî tõ bªn
ngoµi vµ sù ®ãng gãp cña nh©n d©n ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c ch−¬ng tr×nh
môc tiªu quèc gia trong c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc, y tÕ, xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, b¶o
vÖ m«i tr−êng sinh th¸i, gi¶i quyÕt viÖc lµm, trong ®ã ®Æc biÖt chó träng ®èi víi
vïng cã tû lÖ hé nghÌo cao, vïng d©n téc Ýt ng−êi vµ c¸c vïng khã kh¨n kh¸c.
Sö dông Ng©n s¸ch Nhµ n−íc chñ ®éng trªn c¬ së t¨ng dù tr÷ tµi chÝnh,
n©ng cao chÊt l−îng dù to¸n; th−êng xuyªn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn
ng©n s¸ch; t¨ng c−êng kiÓm so¸t c¸c kho¶n chi, ®¶m b¶o Kho b¹c Nhµ n−íc
lµ c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc kiÓm so¸t ®Çu ra cña Ng©n s¸ch
Nhµ n−íc.
TiÕp tôc bæ sung söa ®æi vµ ban hµnh míi c¸c chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu
chuÈn chi ng©n s¸ch phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ; triÖt ®Ó thùc
hµnh chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm vèn ®Çu t− cña ng©n s¸ch tõ x¸c ®Þnh chñ tr−¬ng,
lËp vµ duyÖt dù ¸n ®Õn thùc hiÖn dù ¸n; kiªn quyÕt chèng thÊt tho¸t, l·ng phÝ
trong chi tiªu c«ng.

60
C©n ®èi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc tÝch cùc, t¨ng dÇn dù tr÷, gi÷ béi chi ë møc
hîp lý, b¶o ®¶m æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« vµ an ninh tµi chÝnh Nhµ n−íc.
§æi míi m¹nh mÏ c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp nh»m t¸ch biÖt tµi
chÝnh Nhµ n−íc víi tµi chÝnh doanh nghiÖp, ®¶m b¶o quyÒn tù do kinh doanh, tù
chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr−êng.
§æi míi chÝnh s¸ch tµi chÝnh thóc ®Èy ph¸t triÓn nhanh thÞ tr−êng vèn, thÞ
tr−êng chøng kho¸n, thÞ tr−êng dÞch vô tµi chÝnh vµ thÞ tr−êng bÊt ®éng s¶n cã
tæ chøc nh»m t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho viÖc ®éng viªn c¸c nguån lùc tµi
chÝnh phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.
Thùc hiÖn triÖt ®Ó chÝnh s¸ch thùc hµnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ vµ n©ng
cao hiÖu qu¶ qu¶n lý sö dông c¸c nguån tµi nguyªn, ®Êt ®ai, c«ng s¶n quèc gia.
Chñ ®éng vµ tÝch cùc héi nhËp quèc tÕ vÒ tµi chÝnh víi lé tr×nh, b−íc ®i
hîp lý, më réng hîp t¸c tµi chÝnh vµ quan hÖ tµi chÝnh quèc tÕ.
Hoµn thiÖn c¬ së ph¸p lý, n©ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ
to¸n (ban hµnh LuËt KÕ to¸n), kiÓm to¸n c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ quèc
d©n. N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh tra, kiÓm tra vµ gi¸m s¸t tµi chÝnh,
Ng©n s¸ch Nhµ n−íc.

2. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tÝch cùc nh»m æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÓm
so¸t l¹m ph¸t, hç trî ph¸t triÓn kinh tÕ
X©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh»m æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«,
kiÓm so¸t l¹m ph¸t, thóc ®Èy s¶n xuÊt, tiªu dïng, kÝch thÝch ®Çu t− ph¸t triÓn,
b¶o ®¶m nÒn kinh tÕ t¨ng tr−ëng cao vµ bÒn v÷ng. §æi míi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
theo h−íng vËn dông c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch gi¸n tiÕp. Tõng b−íc hoµn thiÖn
chÝnh s¸ch tû gi¸, l·i suÊt, nghiÖp vô thÞ tr−êng më..., nh»m n©ng cao hiÖu qu¶
thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tõng b−íc n©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi cña ®ång
tiÒn ViÖt Nam vµ cã lîi cho ng−êi nghÌo. N©ng cao vai trß cña Ng©n hµng Nhµ
n−íc trong lÜnh vùc ®iÒu hµnh, qu¶n lý tiÒn tÖ, gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng tÝn dông,
t¨ng c−êng n¨ng lùc cña ng©n hµng Nhµ n−íc vÒ tæ chøc, thÓ chÕ vµ c¸n bé.
Ph¸t triÓn thÞ tr−êng tiÒn tÖ thø cÊp, ®Æc biÖt lµ thÞ tr−êng liªn ng©n hµng vÒ néi
tÖ vµ ngo¹i tÖ. Ph¸t triÓn c¸c c«ng cô tµi chÝnh cña thÞ tr−êng nµy ®Æc biÖt lµ c¸c
c«ng cô, c¸c giao dÞch phßng tr¸nh rñi ro vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i.
Ph¸t triÓn thÞ tr−êng vèn vµ tiÒn tÖ víi c¸c h×nh thøc ®a d¹ng thÝch hîp,
bao gåm hÖ thèng ng©n hµng vµ c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh phi ng©n hµng, c«ng ty
b¶o hiÓm, c¸c quü ®Çu t− vµ b¶o l·nh ®Çu t−... nh»m thu hót c¸c nguån vèn

61
®Çu t− trong x· héi, më réng nguån vèn dµi h¹n vµ trung h¹n. Gi¶m m¹nh c¸c
h×nh thøc bao cÊp vÒ vèn, tÝn dông.
Thùc hiÖn hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam ¸p dông c¸c chuÈn mùc quèc tÕ trong
c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i, trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh vµ gi¸m s¸t ng©n hµng.
TriÓn khai an toµn vµ tõng b−íc ph¸t triÓn thÞ tr−êng chøng kho¸n trªn c¬
së ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña trung t©m giao dÞch chøng kho¸n t¹i thµnh phè Hå
ChÝ Minh trong thêi gian võa qua. KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c c«ng
ty cæ phÇn ®ñ ®iÒu kiÖn cã thÓ niªm yÕt cæ phiÕu t¹i thÞ tr−êng chøng kho¸n
bao gåm c¶ c¸c doanh nghiÖp FDI cæ phÇn hãa.
Hoµn thiÖn c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i theo h−íng võa linh ho¹t
trong ng¾n h¹n, võa æn ®Þnh trong dµi h¹n, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, gãp phÇn
æn ®Þnh thÞ tr−êng tiÒn tÖ vµ ®Æc biÖt lµ thÞ tr−êng vèn. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch
vµ c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi theo h−íng tù do ho¸ c¸c giao dÞch v·ng lai vµ
giao dÞch vèn, ®ång thêi x©y dùng hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra chu
chuyÓn vèn quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ vèn ng¾n h¹n, kiÓm so¸t nî n−íc ngoµi, kiÓm
so¸t vµ h¹n chÕ tèi ®a viÖc sö dông ngo¹i tÖ trªn l·nh thæ ViÖt Nam trªn c¬ së
n©ng cao vÞ thÕ cña ®ång ViÖt Nam. Tõng b−íc gi¶m tû lÖ kÕt hèi ngo¹i tÖ vµ
tiÕn tíi bá h¼n vµo cuèi n¨m 2003.
Hoµn thiÖn h¬n n÷a nghiÖp vô thÞ tr−êng më. Cã biÖn ph¸p ph¸t triÓn thÞ
tr−êng c«ng tr¸i b»ng viÖc giíi thiÖu thªm hµng ho¸ cho thÞ tr−êng më, t¹o
®iÒu kiÖn thu hót thµnh viªn tham gia thÞ tr−êng nh»m tõng b−íc hoµn thiÖn
c«ng cô thÞ tr−êng më theo h−íng trë thµnh c«ng cô ®iÒu tiÕt tiÒn tÖ chñ yÕu
cña Ng©n hµng Nhµ n−íc. Cã sù phèi hîp nhÞp nhµng h¬n n÷a gi÷a chÝnh
s¸ch tiÒn tÖ vµ qu¶n lý nî cña ChÝnh phñ (ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ).
X©y dùng hÖ thèng c¶nh b¸o sím trªn c¬ së biÕn thu thËp doanh nghiÖp
vµ ph©n tÝch c¸c th«ng tin ®Ó ®−a ra nh÷ng khuyÕn nghÞ hîp lý cho c¸c tæ
chøc tÝn dông nh»m gióp cho c¸c tæ chøc tÝn dông phßng chèng ®−îc nh÷ng
rñi ro (l·i suÊt, tû gi¸, nî, kh¶ n¨ng thanh to¸n...), ®¶m b¶o an toµn cho hÖ
thèng ng©n hµng vµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«.
Thµnh lËp c¸c c«ng ty qu¶n lý nî vµ khai th¸c tµi s¶n ®Ó xö lý c¸c vÊn ®Ò
nî, x©y dùng c¸c biÖn ph¸p xö lý c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n cã tµi s¶n thÕ chÊp
theo c¬ chÕ thÞ tr−êng.
ChuyÓn dÇn c¬ chÕ cho vay dùa trªn thÕ chÊp tµi s¶n sang cho vay theo
dù ¸n kinh doanh, hîp ®ång kinh tÕ vµ trªn c¬ cë quan hÖ cung - cÇu cña thÞ
tr−êng tiÒn tÖ. N©ng cao quyÒn tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c ng©n

62
hµng th−¬ng m¹i trong kinh doanh tiÒn tÖ, chÊp nhËn c¹nh tranh, chñ ®éng
t×m kiÕm kh¸ch hµng vµ dù ¸n ®Çu t− ®Ó cho vay.
C¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i
ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn mét chiÕn l−îc c¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng
th−¬ng m¹i nh»m kh«i phôc l¹i sù lµnh m¹nh cña c¶ hÖ thèng ng©n hµng
nh»m c¶i thiÖn tÝnh an toµn, hiÖu qu¶ cña chøc n¨ng trung gian tµi chÝnh cho
nÒn kinh tÕ. ChÝnh phñ ®· th«ng qua mét ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch hÖ thèng ng©n
hµng víi môc tiªu duy tr× sù ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh hÖ thèng, phï hîp víi
khu«n khæ kinh tÕ vÜ m« cña ViÖt Nam. Träng t©m cña ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch
lµ c¸c nç lùc m¹nh mÏ nh»m ng¨n ngõa sù ph¸t sinh c¸c kho¶n nî khã ®ßi, vµ
thùc hiÖn ho¹t ®éng ng©n hµng trªn c¬ së th−¬ng m¹i mét c¸ch an toµn, hiÖu
qu¶. §Ó gi¶m nh÷ng rñi ro mang tÝnh hÖ thèng trong ngµnh tµi chÝnh, khuyÕn
khÝch ph¸t triÓn lÜnh vùc tµi chÝnh phi ng©n hµng, cñng cè, ®a d¹ng ho¸ c¸c
kªnh huy ®éng tiÕt kiÖm vµ c¸c ph−¬ng thøc cung cÊp tµi chÝnh cho ®Çu t−
trung vµ dµi h¹n.
Ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch nµy sÏ ®−îc thùc hiÖn kÕt hîp víi ch−¬ng tr×nh c¶i
c¸ch doanh nghiÖp nhµ n−íc. ViÖc thùc hiÖn c¶i c¸ch c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i
nhµ n−íc sÏ nh»m lµm t¨ng tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, n©ng cao tÝnh ®éc lËp, kh¶ n¨ng
sinh lêi vµ th−¬ng m¹i hãa ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng nµy. Trong ch−¬ng tr×nh
c¶i c¸ch, c¸c C«ng ty qu¶n lý nî vµ khai th¸c tµi s¶n (AMC) sÏ ®−îc thµnh lËp
®Ó xö lý c¸c kho¶n vay xÊu. Qu¸ tr×nh xö lý nî sÏ bao gåm gi¶m cho vay vµ xãa
nî cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc ®−îc gi¶i thÓ, b¸n kho¸n cho thuª, vµ cæ phÇn
ho¸ theo ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ n−íc.
Còng theo ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch nµy viÖc cÊp vèn bæ sung dÇn cho mçi
ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc theo lÞch tr×nh 3 n¨m sÏ ®−îc thùc hiÖn tuú
theo tiÕn ®é ®¸p øng ®−îc c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh cña mçi ng©n hµng th−¬ng
m¹i nhµ n−íc vÒ kÕt qu¶ c¬ cÊu l¹i toµn diÖn tæ chøc ho¹t ®éng vµ vÒ kÕt qu¶
thu håi c¸c kho¶n nî khª ®äng hµng n¨m. Ng©n hµng Nhµ n−íc sÏ tiÕp tôc
c¸c nç lùc t¨ng c−êng khu«n khæ quy chÕ vµ thanh tra gi¸m s¸t tÊt c¶ c¸c
ng©n hµng vµ sÏ t¨ng c−êng khu«n khæ quy chÕ ®èi víi quyÒn cña bªn cho
vay, ®Æc biÖt lµ viÖc tÞch biªn tµi s¶n thÕ chÊp, ph¸t m¹i tµi s¶n trªn c¬ së thÞ
tr−êng vµ viÖc chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt. Ng©n hµng Nhµ n−íc sÏ so¹n
th¶o chÝnh s¸ch vµ thñ tôc thùc hiÖn cÇn thiÕt ®Ó ¸p dông thanh tra, gi¸m s¸t
ng©n hµng trªn c¬ së rñi ro.
ViÖt Nam còng sÏ tiÕp tôc c¬ cÊu l¹i vµ t¨ng c−êng khu vùc ng©n hµng
th−¬ng m¹i cæ phÇn. Ng©n hµng Nhµ n−íc ®· hoµn tÊt viÖc ®¸nh gi¸ tµi chÝnh

63
ng©n hµng th−¬ng m¹i cæ phÇn vµ ®· phª duyÖt kÕ ho¹ch c¬ cÊu l¹i toµn bé
khu vùc nµy. C¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cæ phÇn ho¹t ®éng yÕu kÐm sÏ bÞ rót
giÊy phÐp vµ (hoÆc) s¸t nhËp víi c¸c ng©n hµng kh¸c. Ng©n hµng Nhµ n−íc sÏ
ngµy cµng hoµn thiÖn c¸c khu«n khæ ph¸p lý nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cæ phÇn më réng vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh
doanh cña m×nh trªn c¬ së c¹nh tranh b×nh ®¼ng vµ ®óng ph¸p luËt, hoµn tÊt
®−îc viÖc chÊn chØnh, cñng cè theo ®Ò ¸n ®· ®−îc phª duyÖt, ®ång thêi còng
kiªn quyÕt xö lý ®èi víi nh÷ng ng©n hµng yÕu kÐm vµ vi ph¹m ph¸p luËt.
T¹o dùng m«i tr−êng thuËn lîi, æn ®Þnh cho ho¹t ®éng tÝn dông vµ tiÕt
kiÖm vi m« ®Ó hÖ thèng tµi chÝnh n«ng th«n ho¹t ®éng linh ho¹t vµ ®¸p øng
nhu cÇu cña ng−êi nghÌo. C¶i c¸ch vµ ®æi míi hÖ thèng tµi chÝnh vµ tÝn dông
n«ng th«n, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tÝn dông, t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu t− vèn thuËn
lîi, thu hót ®Çu t− t− nh©n vµo s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn n«ng s¶n.

3. ChÝnh s¸ch th−¬ng m¹i


TiÕp tôc chÝnh s¸ch më cöa vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t
triÓn. B¶o ®¶m sù phï hîp gi÷a chÝnh s¸ch më tù do ho¸ th−¬ng m¹i víi c¸c
chÝnh s¸ch c¶i c¸ch ngµnh, thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hé cã träng ®iÓm, cã
®iÒu kiÖn vµ cã thêi h¹n phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp.
TÝch cùc chuÈn bÞ vµ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp Tæ chøc
Th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO); thùc hiÖn theo lé tr×nh cam kÕt ®èi víi c¸c c¬
chÕ hîp t¸c song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng mµ ViÖt Nam ®· tham gia, ®Æc biÖt
chó ý tíi c¸c cam kÕt trong khu«n khæ ASEAN (nh− AFTA, AFAS, AICO,
AIA,...), APEC, ASEM; HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú vµ c¸c tæ
chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ.
C¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®−îc tù do kinh doanh
ngo¹i th−¬ng trõ nh÷ng ho¹t ®éng mµ ph¸p luËt kh«ng cho phÐp, bao gåm c¶
xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ vµ mét sè ngµnh dÞch vô.
TriÓn khai thùc hiÖn C¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸
thêi kú 2001-2005 ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 46/2001/Q§-TTg, ngµy 4
th¸ng 4 n¨m 2001 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ. TiÕp tôc b·i bá tõng b−íc hµng
rµo phi thuÕ quan, hoµn thµnh viÖc chuyÓn tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu
thuéc Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi trong cam kÕt AFTA sang Danh môc c¾t
gi¶m vµo n¨m 2003 vµ b·i bá c¸c h¹n chÕ ®Þnh l−îng ®èi víi c¸c hµng ho¸
trong Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi khi møc thuÕ nhËp khÈu ¸p dông cho nh÷ng
hµng ho¸ nhËp khÈu tõ c¸c n−íc ASEAN xuèng thÊp h¬n hoÆc b»ng 20%.

64
TiÕp tôc bá c¸c h¹n chÕ ®èi víi doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu g¹o
vµ nhËp khÈu ph©n bãn. TiÕn hµnh t¨ng dÇn tû lÖ vµ ®æi míi c¬ chÕ ®Êu thÇu
h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho
c¸c nhµ xuÊt khÈu thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ (kÓ c¶ khu vùc t− nh©n) cã c¬
héi b×nh ®¼ng tiÕp cËn thÞ tr−êng. T¨ng c−êng n¨ng lùc thÓ chÕ vµ n¨ng lùc
quèc gia vÒ tiªu chuÈn ®o l−êng, kiÓm tra chÊt l−îng hµng ho¸.
Thùc hiÖn lé tr×nh gi¶m thuÕ nhËp khÈu thÝch hîp ®èi víi c¸c mÆt hµng lµ
®Çu vµo chñ yÕu trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, nh»m gi¶m chi phÝ ®Çu vµo s¶n
xuÊt cho ng−êi nghÌo.
§¸nh gi¸ viÖc ¸p dông LuËt Th−¬ng m¹i ®Ó söa ®æi bæ sung nh÷ng néi
dung míi, sím ban hµnh LuËt C¹nh tranh, Ph¸p lÖnh §èi xö tèi huÖ quèc vµ
§èi xö quèc gia, Ph¸p lÖnh vÒ c¸c biÖn ph¸p tù vÖ trong th−¬ng m¹i hµng ho¸
quèc tÕ; hoµn chØnh hÖ thèng chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i, chuÈn bÞ vµ ban hµnh ®Ó
bæ sung c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña
WTO nh− h¹n ng¹ch thuÕ quan, thuÕ tuyÖt ®èi, thuÕ chèng ph¸ gi¸, thuÕ
chèng trî cÊp, phÝ m«i tr−êng... ®èi víi mét sè mÆt hµng nhËp khÈu.
Nhµ n−íc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, nhÊt lµ c¸c mÆt hµng chñ lùc cã lîi
thÕ so s¸nh, th«ng qua vËn hµnh Quü Hç trî xuÊt khÈu, Quü B¶o l·nh xuÊt
khÈu, chuÈn bÞ c¬ së ®Ó thµnh lËp Ng©n hµng XuÊt nhËp khÈu trong t−¬ng lai.
Cung cÊp th«ng tin cËp nhËt vµ hç trî cho c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ
c¸c doanh nghiÖp do phô n÷ lµm chñ trong viÖc x©y dùng chiÕn l−îc vµ kÕ
ho¹ch kinh doanh phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh
tranh trªn thÞ tr−êng trong n−íc vµ quèc tÕ, t¨ng h¬n n÷a thÞ phÇn xuÊt khÈu
hµng hãa vµ dÞch vô vµo nh÷ng thÞ tr−êng truyÒn thèng, khai th«ng vµ tiÕp cËn
thªm nhiÒu thÞ tr−êng míi.
ChÝnh phñ cã c¸c biÖn ph¸p hç trî vÒ th«ng tin, tham dù triÓn l·m, héi
chî cho c¸c nhµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng hµng xuÊt
khÈu chñ lùc (hµng may mÆc, giµy dÐp, g¹o, cao su, cµ phª, ®iÒu, tiªu, thuû
s¶n...). §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, ®Æc biÖt lµ thñ tôc h¶i quan,
gi¶m chi phÝ giao dÞch xuÊt khÈu. Gi¶m gi¸ ®èi víi mét sè dÞch vô hç trî xuÊt
khÈu mµ Nhµ n−íc cßn qu¶n lý gi¸. X©y dùng c¬ chÕ b¶o hiÓm hµng xuÊt
khÈu, nhÊt lµ hµng n«ng s¶n vµ c¬ chÕ th−ëng xuÊt khÈu dùa vµo gi¸ trÞ gia
t¨ng hµng xuÊt khÈu.

65
TiÕn hµnh nghiªn cøu t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i vµ cã c¸c biÖn
ph¸p h÷u hiÖu nh»m gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng bÊt lîi cña tiÕn tr×nh héi nhËp vµ
tù do ho¸ th−¬ng m¹i ®èi víi ng−êi nghÌo.
N©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr−êng cña tÇng líp ng−êi nghÌo, nhÊt lµ
ë vïng n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa, kÝch thÝch tiªu dïng, th«ng qua viÖc t¹o
ra c¸c chî, hoÆc trung t©m bu«n b¸n, trao ®æi hµng ho¸ ë c¸c vïng nghÌo nµy
®Ó hoµ nhËp tÇng líp nghÌo, phô n÷ nghÌo víi c¸c ®èi t−îng kh¸c cña x· héi
vµ nh»m môc ®Ých trao ®æi hµng ho¸ vµ kinh nghiÖm s¶n xuÊt vµ tiÕp cËn víi
c¬ chÕ thÞ tr−êng.
TÝch cùc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p chèng bu«n lËu, gian lËn
th−¬ng m¹i. Chñ ®éng dù b¸o vµ n¾m b¾t ®Ó cã biÖn ph¸p cô thÓ ®èi phã víi
nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ tr−êng thÕ giíi ®Æc biÖt lµ biÕn ®éng vÒ gi¸ n«ng s¶n
vµ gi¸ dÇu th«.

III. t¹o m«i tr−êng x· héi ®Ó thùc hiÖn c«ng b»ng x·


héi, thùc thi d©n chñ c¬ së vµ hç trî cho ng−êi nghÌo vÒ
ph¸p lý

1. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mäi ng−êi tham gia ®Çy ®ñ vµo qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn, cã c¬ héi b×nh ®¼ng cho mäi ng−êi d©n
N©ng cao n¨ng lùc vµ t¹o c¬ héi cho phô n÷ vµ nam giíi ®Òu cã thÓ ph¸t
huy hÕt tµi n¨ng, tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ thô h−ëng thµnh qu¶
ph¸t triÓn. Thùc hiÖn d©n giµu n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n
minh, gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ d©n téc, ®Èy lïi c¸c tÖ n¹n x· héi.
X©y dùng khu«n khæ ph¸p lý cho c¸c tæ chøc x· héi, tæ chøc céng ®ång ë
®Þa ph−¬ng nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng vµ sù tham gia cña ng−êi nghÌo vµo qu¸
tr×nh ph¸t triÓn vµ cïng víi ng−êi nghÌo, t¹o c¬ héi cho hä tù tho¸t nghÌo.
N©ng cao chÊt l−îng cuéc sèng cña nh©n d©n vÒ ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i, phßng
vµ ch÷a bÖnh, häc tËp, lµm viÖc, tiÕp nhËn th«ng tin, sinh ho¹t v¨n ho¸.
KhuyÕn khÝch lµm giµu hîp ph¸p, ®ång thêi ra søc xãa ®ãi gi¶m nghÌo,
t¹o ®iÒu kiÖn vÒ h¹ tÇng, n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ kiÕn thøc, kü n¨ng lµm viÖc ®Ó
c¸c vïng, c¸c céng ®ång ®Òu cã thÓ tù ph¸t triÓn, tiÕn tíi thu hÑp kho¶ng c¸ch
vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi.

66
ThiÕt thùc ch¨m lo sù b×nh ®¼ng vÒ giíi, sù tiÕn bé cña phô n÷; ®Æc biÖt
ch¨m lo sù ph¸t triÓn cña trÎ em, t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn c¸c quyÒn cña trÎ em
trong cuéc sèng gia ®×nh vµ x· héi.
B¶o ®¶m c¸c d©n téc Ýt ng−êi ®−îc thùc sù trùc tiÕp h−ëng lîi tõ qu¸ tr×nh
t¨ng tr−ëng kinh tÕ.
Thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong lÜnh vùc gi¸o dôc tiÓu häc vµ trung häc
c¬ së; n©ng cao chÊt l−îng, hiÖu qu¶ ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu; thùc hiÖn an
sinh x· héi cho ng−êi nghÌo; tÊt c¶ mäi ng−êi ®−îc quyÒn tiÕp cËn c¸c dÞch
vô c«ng.

2. T¨ng c−êng d©n chñ c¬ së, c¸c cuéc ®èi tho¹i gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa
ph−¬ng vµ céng ®ång ng−êi nghÌo
Thóc ®Èy sù tham gia cña ng−êi d©n, trong ®ã cã ng−êi nghÌo vµo ho¹ch
®Þnh chÝnh s¸ch vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®−îc thÓ hiÖn râ nÐt qua thùc tiÔn ¸p
dông Quy chÕ D©n chñ c¬ së ë x· ph−êng, thÞ trÊn.
TiÕp tôc chØ ®¹o, kiÓm tra b¶o ®¶m cho Quy chÕ D©n chñ thùc hiÖn ë x·,
ph−êng, thÞ trÊn. TriÓn khai réng kh¾p ë tÊt c¶ c¸c th«n, lµng, Êp, b¶n, tæ d©n
phè trong c¶ n−íc, duy tr× l©u dµi viÖc thùc hiÖn quy chÕ vµ ®−a quy chÕ trë
thµnh nÒ nÕp lµm viÖc th−êng xuyªn ë c¬ së.
Ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng vµ n©ng cao n¨ng lùc, hiÖu lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh,
gi¸m s¸t, thanh tra cña c¬ quan Nhµ n−íc. Thùc thi cã hiÖu qu¶ c¸c quy chÕ
vÒ thùc hiÖn d©n chñ ë c¬ së, ë c¬ quan, doanh nghiÖp nhµ n−íc.
B¶o ®¶m ng−êi d©n ®−îc cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ,
c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vµ nguån tµi chÝnh cho c¸c dù ¸n, ch−¬ng tr×nh ph¸t
triÓn ë ®Þa ph−¬ng, ®−îc quyÒn tham gia, gãp ý kiÕn x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t
triÓn, tham gia thùc hiÖn, vËn hµnh, duy tu, b¶o d−ìng vµ ®ãng gãp c«ng lao
®éng, thÓ hiÖn vai trß chñ nh©n ®Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm trong sö dông vµ
qu¶n lý c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng.
T¨ng c−êng cung cÊp vµ trao ®æi th«ng tin hai chiÒu gi÷a Nhµ n−íc vµ
nh©n d©n ®Ó truyÒn b¸ th«ng tin vµ lÊy ý kiÕn ph¶n håi th«ng qua mét sè biÖn
ph¸p: n©ng cao chÊt l−îng c¸c kªnh truyÒn th«ng ®¹i chóng, truyÒn th«ng ®Õn
tËn cöa, tiÕp cËn trùc tiÕp, sö dông ®µi vµ video cña céng ®ång.
Thùc hiÖn c¬ chÕ khuyÕn khÝch cho c¸n bé truyÒn th«ng tham gia c«ng
t¸c truyÒn b¸ th«ng tin, gi¸o dôc, ®µo t¹o c«ng nghÖ, thÞ tr−êng, chÝnh s¸ch,
luËt, c¸c quy ®Þnh vµ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®Ó t¨ng c−êng quyÒn lùc kinh tÕ,

67
chÝnh trÞ cho ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng nhÊt lµ vai trß cña giµ lµng, tr−ëng b¶n ë
vïng s©u vïng xa. Qu¸n triÖt c¸c quy ®Þnh vÒ d©n chñ c¬ së víi c¸c ch−¬ng
tr×nh ph¸t triÓn nh− ch−¬ng tr×nh 135 vµ c¸c ch−¬ng tr×nh kh¸c.
ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ph¶i thùc hiÖn d©n chñ, ®−a ra d©n bµn, d©n gãp
ý cho c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n, c¸c kho¶n gióp ®ì nh©n ®¹o, tõ thiÖn cho
ng−êi nghÌo, c¸c kho¶n ®ãng gãp x©y dùng nhµ t×nh nghÜa, nhµ t×nh th−¬ng...
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n cÇn −u tiªn sö dông nguån lao
®éng t¹i ®Þa ph−¬ng ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ng−êi nghÌo.
Ph©n cÊp cho c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ, nh©n d©n, céng ®ång trùc tiÕp qu¶n lý vµ
tham gia qu¶n lý viÖc x©y dùng, vËn hµnh vµ sö dông c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n
vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn ®Þa ph−¬ng.
TÊt c¶ c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n xãa ®ãi gi¶m nghÌo ph¶i sù chÞu sù gi¸m
s¸t vµ kiÓm tra cña nh©n d©n mµ nßng cèt lµ Ban Thanh tra nh©n d©n, MÆt
trËn Tæ quèc, Héi Cùu chiÕn binh x·, Héi Phô n÷ ph−êng, thÞ trÊn. ChÝnh
quyÒn c¬ së ph¶i l¾ng nghe, tiÕp thu ý kiÕn cña nh©n d©n, gi¶i quyÕt kÞp thêi
c¸c khiÕu n¹i, tè c¸o, kiÕn nghÞ cña nh©n d©n.
ViÖc x©y dùng c¬ chÕ tham gia cña céng ®ång cÇn chó ý ®Õn c¸c nhãm
yÕu thÕ nh− ng−êi giµ, phô n÷, d©n téc Ýt ng−êi, ng−êi tµn tËt. CÇn tÝnh ®Õn
c«ng viÖc vµ nhu cÇu cô thÓ cña phô n÷ vµ nam giíi ®Ó mäi thµnh viªn trong
céng ®ång cã thÓ bµy tá ý kiÕn vµ c¸c −u tiªn cña m×nh mét c¸ch thuËn lîi.

3. Trî gióp ph¸p lý cho ng−êi nghÌo vµ c¸c ®èi t−îng cã hoµn c¶nh
®Æc biÖt
Hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p luËt, t¨ng c−êng trî gióp ph¸p lý vµ kh¶ n¨ng
tiÕp cËn ph¸p lý cho ng−êi nghÌo. Më réng m¹ng l−íi trî gióp ph¸p luËt ®Ó
ng−êi nghÌo ë n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa cã thÓ tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô
trî gióp ph¸p luËt.
Hoµn thiÖn thÓ chÕ trî gióp ph¸p lý, ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ trî gióp
ph¸p lý cã hiÖu lùc cao lµm c¬ së ph¸p lý cho viÖc hoµn thiÖn tæ chøc vµ ho¹t
®éng trî gióp ph¸p lý, bao gåm: x©y dùng hÖ thèng tæ chøc trî gióp ph¸p lý cña
Nhµ n−íc vµ cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi; x©y dùng chÕ ®Þnh luËt s− trî gióp
ph¸p lý; quy t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña ng−êi thùc hiÖn trî gióp ph¸p lý...
X©y dùng vµ tõng b−íc kiÖn toµn ®éi ngò c¸n bé ph¸p lý (luËt s−, chuyªn
viªn trî gióp ph¸p lý vµ céng t¸c viªn), ®¸p øng c¸c nhu cÇu trî gióp ph¸p lý ®a
d¹ng. Tæ chøc ®µo t¹o vµ båi d−ìng nghiÖp th−êng xuyªn vµ chuyªn s©u cho

68
c¸n bé ph¸p lý; chó träng vïng s©u, vïng xa, vïng cã nhiÒu nhu cÇu trî gióp
ph¸p lý. T¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho c¸c tæ chøc trî
gióp ph¸p lý ë ®Þa ph−¬ng, x©y dùng c¸c trung t©m trî gióp ph¸p lý, tñ s¸ch
ph¸p luËt ë x·, ph−êng vµ ph−¬ng tiÖn l−u ®éng xuèng lµng x·, th«n b¶n.
TiÕp tôc më réng ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý t¹i c¬ së, ®a d¹ng ho¸ c¸c
h×nh thøc vµ ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh. Ph¸t hµnh tê gÊp ph¸p luËt nh»m gi¶i
®¸p c¸c t×nh huèng xö sù ph¸p luËt th−êng gÆp vÒ hµnh chÝnh, ®Êt ®ai, nhµ ë,
lao ®éng... vµ cËp nhËt v¨n b¶n ph¸p luËt míi.
CÇn cung cÊp tµi liÖu cã tÝnh thèng nhÊt, c¬ b¶n vÒ c¸c quy ®Þnh ph¸p
luËt trî gióp ph¸p lý, kü n¨ng vµ kinh nghiÖm trî gióp ph¸p lý cho chuyªn
viªn vµ céng t¸c viªn. Phæ biÕn, gi¸o dôc nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chÝnh
s¸ch cña Nhµ n−íc vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c vÒ ph¸p luËt.
Tæ chøc tèt toµ ¸n hµnh chÝnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng−êi tiÕp cËn dÔ
dµng víi toµ hµnh chÝnh khi cÇn. §¶m b¶o cung cÊp c¬ héi lùa chän c¸c c¬
chÕ ph©n xö vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp ë ®Þa ph−¬ng còng nh− b¶o ®¶m c«ng
khai c¸c quyÕt ®Þnh vµ c¸c ph¸n quyÕt cña toµ ¸n vµ héi ®ång xÐt xö.
KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc x· héi tham gia ho¹t ®éng trî gióp ph¸p lý cho
thµnh viªn cña m×nh vµ cho ng−êi nghÌo, ng−êi cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt.

69
S¬ ®å 3.1: T¹o m«i tr−êng t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo
C¶i c¸ch doanh ChuyÓn dÞch c¬ cÊu Ph¸t triÓn nguån C¶i c¸ch ng©n hµng
nghiÖp nhµ n−íc kinh tÕ nh©n lùc Nh»m t¹o ®iÒu kiÖn
Nh»m cñng cè khu Nh»m n©ng cao kh¶ Nh»m n©ng cao chÊt cho sù ph¸t triÓn mét
vùc doanh nghiÖp nhµ n¨ng c¹nh tranh cña l−îng lao ®éng: thÞ tr−êng vèn hiÖu
n−íc: nÒn kinh tÕ: qu¶ ë ViÖt Nam:
• N©ng cao tr×nh ®é
• T¨ng c−êng hiÖu qu¶ • N©ng cao hiÖu qu¶ häc vÊn, chuyªn • Lµ trung gian hiÖu
sö dông nguån lùc s¶n xuÊt. m«n kü thuËt. qu¶ gi÷a ng−êi tiÕt
cña doanh nghiÖp. kiÖm vµ ng−êi vay.
• N©ng cao n¨ng suÊt • N©ng cao søc khoÎ.
• Gi¶m sù thÊt tho¸t lao ®éng. • Ph©n phèi tÝn dông
vµ ¶nh h−ëng liªn mét c¸ch c«ng b»ng
quan ®Õn ng©n • Gi¶m chi phÝ. vµ trªn c¬ së
s¸ch. th−¬ng m¹i h¬n.

• T¹o m«i tr−êng b×nh • KhuyÕn khÝch tiÕt


®¼ng cho c¸c doanh kiÖm hé gia ®×nh.
nghiÖp t− nh©n.

Ph¸t triÓn khu vùc Qu¶n lý chi tiªu c«ng


kinh tÕ ngoµi quèc Sö dông hiÖu qu¶
c¸c nguån lùc cña Nh»m t¨ng c−êng hiÖu
doanh (DN t− nh©n, qu¶, sù minh b¹ch vµ
HTX, trang tr¹i...) ViÖt Nam ¶nh h−ëng ®èi víi
Nh»m khuyÕn khÝch nghÌo ®ãi cña viÖc chi
ho¹t ®éng cña khu vùc tiªu:
kinh tÕ ngoµi quèc • Tèi ®a ho¸ hiÖu qu¶
doanh t¹o vèn ®Çu t−: T¨ng tr−ëng sö dông nguån lùc
• Khai th¸c c¸c lÜnh cña ChÝnh phñ.
bÒn v÷ng vµ
vùc cã −u thÕ t−¬ng gi¶m nghÌo • Ph©n phèi hîp lý c¸c
®èi. chi tiªu ®Çu t−.
• §¬n gi¶n ho¸ c¸c • B×nh ®¼ng trong
thñ tôc thµnh lËp ph©n phèi chi tiªu
DN cho x· héi vµ chi
• T¹o viÖc lµm. tiªu kh¸c ë c¸c tØnh.

• T¨ng kh¶ n¨ng thu


thuÕ phôc vô cho
chi tiªu. Héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ
Nh»m t¨ng c−êng më
C¶i c¸ch hµnh chÝnh M«i tr−êng x· héi ®Ó X©y dùng m¹ng l−íi cöa nÒn kinh tÕ ViÖt
t¨ng tr−ëng vµ an sinh x· héi Nam ®Ó:
§Ó ng−êi d©n tiÕp cËn X§GN • S¶n xuÊt, tiªu dïng,
dÔ dµng h¬n c¸c dÞch • ChÝnh s¸ch trî cÊp vµ ®Çu t− sÏ ®−îc
vô c«ng: • Ph¸t triÓn vµ b¶o ®èi víi ng−êi ®Þnh h−íng theo gi¸
• §¶m b¶o b×nh ®¼ng d−ìng th−êng nghÌo, ng−êi dÔ bÞ c¶ thÕ giíi.
x· héi, thùc hiÖn xuyªn c¬ së h¹ tÇng tæn th−¬ng.
cho vïng nghÌo, x· • Më réng thÞ tr−êng
mét c¸ch ®Çy ®ñ • T¹o ®iÒu kiÖn cho
nghÌo. xuÊt khÈu vµ cho
NghÞ ®Þnh vÒ Quy ng−êi nghÌo tham phÐp c¸c nhµ s¶n
chÕ d©n chñ ë cÊp • T¨ng c−êng kh¶ gia thÞ tr−êng s¶n xuÊt ViÖt Nam cung
c¬ së. n¨ng tiÕp cËn cña phÈm, thÞ tr−êng cÊp víi gi¸ thÊp
• §¶m b¶o kh¶ n¨ng ng−êi nghÌo ®èi víi lao ®éng. nhÊt.
tiÕp cËn c¸c dÞch vô c¸c dÞch vô x· héi
• B¶o vÖ trÎ em vµ vÞ • KhuyÕn khÝch s¶n
c«ng cã chÊt l−îng. c¬ b¶n.
thµnh niªn. xuÊt trong n−íc ®¹t
• B¶o ®¶m sù c«ng • B¶o vÖ m«i tr−êng hiÖu qu¶ b»ng t¨ng
• Gi¶i ph¸p cøu trî x·
b»ng cña mçi c«ng vµ duy tr× cuéc sù c¹nh tranh tõ
héi ®ét xuÊt.
d©n tr−íc ph¸p luËt, sèng lµnh m¹nh phÝa c¸c nhµ cung
thùc hiÖn c¬ chÕ trî cÊp n−íc ngoµi.
• N©ng cao ®êi sèng
gióp ph¸p lý cña cña ®ång bµo d©n • T¹o c¬ héi vµ thu hót
nhµ n−íc téc Ýt ng−êi. c¸c nguån ®Çu t−.

70
PhÇn IV

chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p chñ yÕu ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc
b¶o ®¶m sù t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo

I. ChÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p chñ yÕu ph¸t triÓn ngµnh, lÜnh
vùc t¹o c¬ héi cho ng−êi nghÌo t¨ng thu nhËp
C¸c gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch ngµnh ®−îc cô thÓ ho¸ tõ ChiÕn l−îc ph¸t triÓn
kinh tÕ - x· héi 10 n¨m, KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m còng nh− c¸c
ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cña c¸c ngµnh vÒ t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

1. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n ®Ó xãa ®ãi gi¶m
nghÌo trªn diÖn réng
HiÖn nay trªn 77% c− d©n sèng ë n«ng th«n, 70% thu nhËp vµ ®êi sèng
cña c− d©n n«ng th«n dùa vµo n«ng nghiÖp, 90% ng−êi nghÌo sèng ë n«ng
th«n, do ®ã viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ mÊu chèt cña ChiÕn
l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
Do diÖn tÝch ®Êt trång trät giíi h¹n vµ nhu cÇu cña thÞ tr−êng n«ng s¶n
truyÒn thèng h¹n chÕ, ®Ó ®¹t møc t¨ng tr−ëng cao, t¹o c¬ héi cho xãa ®ãi
gi¶m nghÌo ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé c¸c biÖn ph¸p nh− ph¸t triÓn khoa häc
c«ng nghÖ; chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n; tæ chøc vµ x©y dùng c¸c thÓ
chÕ míi víi sù tham gia cña n«ng d©n trong s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ tiÕp thÞ;
t¨ng ®Çu t− cho ngµnh n«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n; ph¸t
triÓn nguån nh©n lùc; c¶i c¸ch chÝnh s¸ch vÒ ®Êt, m«i tr−êng kinh doanh, tµi
chÝnh, ®Çu t−, tÝn dông ®Ó h−íng ®Çu t− phôc vô cho ng−êi nghÌo; c¶i c¸ch
hµnh chÝnh; t¨ng c−êng hîp t¸c quèc tÕ... nh»m b¶o ®¶m c¸c môc tiªu t¨ng
n¨ng suÊt, gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ n«ng
nghiÖp trªn thÞ tr−êng trong n−íc vµ n−íc ngoµi; ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt n«ng,
l©m, ng− nghiÖp, t¨ng kh¶ n¨ng chÕ biÕn ®Ó n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm,
®¸p øng nhu cÇu trong n−íc vµ xuÊt khÈu; t¹o nhiÒu c«ng ¨n, viÖc lµm vµ thu
nhËp ë n«ng th«n b»ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n, ph¸t triÓn dÞch vô
vµ ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp.

71
1.1. N©ng cao hiÖu qu¶ vµ thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp
TËp trung nghiªn cøu thÞ tr−êng, nghiªn cøu lîi thÕ so s¸nh nh»m ®iÒu
chØnh c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. TiÕn hµnh ®iÒu chØnh l¹i quy
ho¹ch ®Êt ®ai, tËp trung th©m canh t¨ng n¨ng suÊt, b¶o ®¶m s¶n xuÊt n«ng s¶n
phï hîp víi nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tiªu thô cña thÞ tr−êng. X©y dùng c¸c vïng
s¶n xuÊt lóa, ng« hµng ho¸, tËp trung th©m canh cã chÊt l−îng cao ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu tiªu dïng vµ xuÊt khÈu.
T¨ng c−êng c¸c biÖn ph¸p n©ng cao gi¸ trÞ vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu g¹o. Cã
chÝnh s¸ch b¶o ®¶m lîi Ých cho ng−êi s¶n xuÊt l−¬ng thùc. B¶o ®¶m an ninh
l−¬ng thùc trong mäi t×nh huèng.
X©y dùng c¸c vïng s¶n xuÊt hµng hãa tËp trung chuyªn canh c¸c lo¹i c©y
c«ng nghiÖp vµ c©y ¨n qu¶ nh− cµ phª, cao su, chÌ, ®iÒu, h¹t tiªu, dõa, d©u
t»m, b«ng, mÝa, l¹c, ®Ëu t−¬ng, thuèc l¸... H×nh thµnh c¸c vïng rau, qu¶, c©y
c«ng nghiÖp tËp trung cã gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ chÊt l−îng cao g¾n víi ph¸t triÓn
c«ng nghiÖp chÕ biÕn, thÞ tr−êng tiªu thô, b¶o qu¶n vµ xuÊt khÈu. T¨ng c−êng
h−íng dÉn kü thuËt, cung cÊp gièng míi vµ t¹o ®iÒu kiÖn vÒ tÝn dông cho
ng−êi d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp, thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ nguån thu
nhËp, bï ®¾p nh÷ng rñi ro bÊt th−êng vÒ gi¸ c¶ thÞ tr−êng.
Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao quyÒn sö dông ®Êt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông ®Êt. Giao ®Êt ch−a sö dông cho c− d©n n«ng th«n vµ c¸c ®èi t−îng cã nhu
cÇu vÒ ®Êt ®ai ®Ó khai th¸c vµ ph¸t triÓn. TiÕp tôc söa ®æi, bæ sung LuËt §Êt ®ai
®Ó b¶o ®¶m tÝnh an toµn vµ thùc hiÖn tèt h¬n c¸c quyÒn sö dông ®Êt (sö dông
l©u dµi, chuyÓn nh−îng, thõa kÕ, thÕ chÊp...). Thùc hiÖn sím viÖc cÊp giÊy
chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt l©u dµi cho ng−êi n«ng d©n, ®Æc biÖt cho c¸c
nhãm d©n c− sèng ë miÒn nói. Cã kÕ ho¹ch vµ biÖn ph¸p hç trî ®ång bé vÒ
vèn, gièng, kiÕn thøc khoa häc kü thuËt, ®Ó ng−êi nghÌo cã thÓ tù m×nh v−¬n
lªn tho¸t nghÌo, tr¸nh t×nh tr¹ng tiÕp tôc b¸n, cÇm cè ®Êt. Nghiªn cøu, ®iÒu
chØnh møc diÖn tÝch ®Êt phï hîp ®èi víi c¸c vïng nghÌo, vïng ®ång bµo d©n
téc Ýt ng−êi lµm c¬ së thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch hç trî vÒ ®Êt ®ai phï hîp víi
møc sèng, tËp qu¸n canh t¸c, c¬ cÊu c©y trång cña ng−êi nghÌo t¹i ®Þa ph−¬ng.
§èi víi c¸c vïng ®Æc biÖt khã kh¨n, vïng s©u, vïng xa, Nhµ n−íc sÏ hç
trî kinh phÝ ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, khai hoang x©y dùng ®ång ruéng,
thùc hiÖn båi th−êng thu håi ®Êt cña c¸c hé kh«ng ®−a vµo sö dông hoÆc sö
dông kÐm hiÖu qu¶ ®Ó giao cho c¸c hé thiÕu ®Êt canh t¸c gióp hä cã ®iÒu kiÖn
ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®Þnh c− ®êi sèng l©u dµi.

72
T¨ng c−êng s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn thøc ¨n ch¨n nu«i, c¶i thiÖn c¸c dÞch vô
thó y ë ®Þa ph−¬ng, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm
ch¨n nu«i, më réng ch−¬ng tr×nh vÖ sinh dÞch tÔ, x©y dùng hÖ thèng b¸o c¸o
t×nh h×nh dÞch bÖnh, c¶i thiÖn an toµn thùc phÈm. MiÔn c¸c lo¹i thuÕ s¶n xuÊt
kinh doanh ®èi víi hé nghÌo, hé lµ ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi ®ang sèng t¹i
c¸c vïng cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt khã kh¨n.
1.2. Ph¸t triÓn m¹nh l©m nghiÖp, ®−a nghÒ rõng trë thµnh ngµnh kinh
doanh cã hiÖu qu¶, gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho n«ng d©n miÒn
nói. Chó ý lîi Ých kinh tÕ cña ng−êi trång rõng vµ ®Ò cao vai trß qu¶n lý cña
céng ®ång trong viÖc b¶o vÖ vµ t¸i sinh tù nhiªn cña rõng. TiÕp tôc dù ¸n 5
triÖu ha rõng, t¨ng nhanh viÖc giao ®Êt, kho¸n rõng, nhÊt lµ ë c¸c vïng xung
yÕu, nh¹y c¶m vÒ m«i tr−êng. B¶o ®¶m hµng n¨m diÖn tÝch rõng trång míi
kho¶ng 300 ngh×n ha, trong ®ã trång rõng phßng hé xung yÕu vµ ®Æc dông
kho¶ng 150 ngh×n ha; khoanh nu«i, b¶o vÖ rõng kho¶ng 2 triÖu ha, trong ®ã
t¸i sinh kÕt hîp trång bæ sung kho¶ng 500 ngh×n ha; ch¨m sãc rõng trång
kho¶ng 500 ha.
Thùc hiÖn viÖc giao ®Êt, giao rõng, kÕt hîp víi c«ng t¸c ®Þnh canh ®Þnh
c− vµ æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n vïng nói. KhuyÕn khÝch ®Þnh canh, ®Þnh c−
vµ t¸i ®Þnh c− tù nguyÖn. Hç trî ®Çu t− ®Ó tæ chøc l¹i cuéc sèng cho nh÷ng
ng−êi ë c¸c vïng dÔ bÞ tæn th−¬ng vµ c¸c vïng bÞ thiªn tai (lò quÐt, s¹t lë...)
®Õn ®Þnh c− ë nh÷ng n¬i an toµn h¬n. B¶o ®¶m cho nh©n d©n miÒn nói, nhÊt lµ
c¸c hé nghÌo ®−îc trùc tiÕp qu¶n lý, b¶o vÖ rõng, g¾n bã quyÒn lîi vµ tr¸ch
nhiÖm víi rõng.
TiÕp tôc nghiªn cøu, söa ®æi, bæ sung chÝnh s¸ch ®Çu t− ph¸t triÓn rõng
nh− söa ®æi ®¬n gi¸, ®Þnh møc, khoanh nu«i, b¶o vÖ rõng. Thùc hiÖn cho vay
kh«ng l·i hoÆc l·i suÊt thÊp ®Ó trång rõng; chó träng ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng l©m
sinh (®−êng vËn chuyÓn nguyªn liÖu, kho b·i chøa s¶n phÈm...) ph¸t triÓn
c«ng nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n vµ nguyªn liÖu tõ rõng... ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶
kinh doanh rõng, t¹o c¬ héi cho hä cã thÓ sèng vµ lµm giµu ®−îc tõ rõng.
1.3. Nu«i trång thuû s¶n vµ khai th¸c h¶i s¶n xa bê lµ lÜnh vùc cßn nhiÒu
tiÒm n¨ng ph¸t triÓn. Nhµ n−íc sÏ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t− th©m
canh nu«i trång thuû s¶n vµ ®iÒu chØnh nghÒ c¸ ven bê phï hîp víi tr×nh ®é tæ
chøc, ®Çu t− vµ trang bÞ kü thuËt cña c¸c vïng. Coi viÖc nu«i trång vµ ®¸nh b¾t
thuû s¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt quan träng thóc ®Èy t¨ng tr−ëng, gi¶m ®ãi
nghÌo. Nhµ n−íc hç trî thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p quy ho¹ch vµ x©y dùng ®ª bao,
hÖ thèng cèng vµ kªnh dÉn n−íc; t¨ng c−êng cung cÊp ®ång bé c¸c dÞch vô

73
c«ng nh− khuyÕn ng−, kiÓm dÞch, kiÓm tra chÊt l−îng gièng vµ thøc ¨n nh»m
gióp ng−êi d©n n©ng cao kh¶ n¨ng nu«i trång thñy s¶n hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng.
Thùc hiÖn ®Çu t− hç trî x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nghÒ c¸, ®−êng ®iÖn,
®−êng giao th«ng... ®èi víi c¸c vïng ®Êt ®−a vµo nu«i trång thuû s¶n hoÆc
chuyÓn ®æi diÖn tÝch tõ s¶n xuÊt lóa, muèi sang nu«i t«m, c¸. Tr−íc m¾t, hoµn
thµnh x©y dùng 6 trung t©m gièng thuû s¶n quèc gia vµ c¸c trung t©m c¶nh
b¸o m«i tr−êng t¹i nh÷ng vïng nu«i trång thuû s¶n tËp trung ë B¾c bé, miÒn
Trung vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long. B¶o ®¶m ®Õn n¨m 2005 ®−a diÖn tÝch
nu«i trång thuû s¶n ®¹t kho¶ng 1,2 triÖu ha, t¨ng kho¶ng 300 ngh×n ha, s¶n
l−îng thuû s¶n ®¹t kho¶ng 2,6 triÖu tÊn, trong ®ã s¶n l−îng t«m nu«i kho¶ng
300 ngh×n tÊn. Duy tr× sù t¨ng tr−ëng s¶n l−îng thuû s¶n theo h−íng bÒn
v÷ng. T¨ng c−êng kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, th«ng tin, dÞch vô
khuyÕn ng−, tµi chÝnh vµ thÞ tr−êng cho ng− d©n nghÌo. N©ng cao kh¶ n¨ng
phôc håi, qu¶n lý vµ ng¨n ngõa rñi ro trong ph¸t triÓn thuû s¶n kÓ c¶ thuû s¶n
®¸nh b¾t vµ nu«i trång.
§a d¹ng ho¸ ®èi t−îng vµ h×nh thøc nu«i trång thuû s¶n, kÕt hîp ph¸t triÓn
m¹nh c¸c vïng nu«i trång tËp trung chuyªn t«m, chuyªn c¸ hoÆc kÕt hîp lóa-
c¸, lóa-t«m víi viÖc tËn dông ao hå, mÆt n−íc, s«ng suèi ®Ó nu«i c¸, t«m, c¶i
thiÖn ®êi sèng. Cã chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t−, ®µo t¹o, chuyÓn giao kü thuËt, trî
gi¸ con gièng cho c¸c hé nghÌo ®Ó ph¸t triÓn thuû s¶n. Nu«i trång thuû s¶n vµ
khai th¸c h¶i s¶n ph¶i kÕt hîp víi b¶o vÖ m«i tr−êng vµ ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n trªn biÓn b»ng c¸c chÝnh
s¸ch hç trî ®Çu t−, tÝn dông −u ®·i vµ mét sè chÝnh s¸ch −u ®·i kh¸c.
1.4. §Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu øng dông vµ chuyÓn giao khoa häc c«ng
nghÖ cho s¶n xuÊt, coi ®©y lµ kh©u ®ét ph¸ quan träng nhÊt ®Ó n©ng cao hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt vµ ®a d¹ng ho¸ thu nhËp n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp thñy s¶n vµ
ngµnh nghÒ n«ng th«n: Chó träng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ thÝch
hîp, nhÊt lµ c¸c lo¹i gièng c©y trång vËt nu«i cã n¨ng suÊt, chÊt l−îng vµ gi¸
trÞ cao kü thuËt canh t¸c tiÕn bé vµ ph−¬ng ph¸p b¶o vÖ thùc vËt vµ thó y hiÖu
qu¶, c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n n«ng s¶n phï hîp. T¨ng c−êng nghiªn
cøu kinh tÕ x· héi, nghiªn cøu m«i tr−êng. §Þnh h−íng vµ tæ chøc l¹i hÖ
thèng nghiªn cøu n«ng nghiÖp hiÖn nay vµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch. T¨ng
vèn ®Çu t− ng©n s¸ch cho nghiªn cøu, s¶n xuÊt gièng, ®µo t¹o kü thuËt.
TiÕn hµnh tËp huÊn cho c¸n bé ®Þa ph−¬ng, c¸n bé xãa ®ãi gi¶m nghÌo vÒ
néi dung lµm kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, qu¶n lý gi¸m s¸t dù ¸n vµ
c¸c néi dung biÖn ph¸p xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Më réng c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ

74
cho nam, n÷ thanh niªn n«ng th«n, Nhµ n−íc ®Çu t− gióp ®ì c¬ së h¹ tÇng,
ng−êi ®i häc chØ ®ãng häc phÝ hµng th¸ng. X©y dùng c¬ chÕ hç trî kinh phÝ
cho c¸c c¬ së d¹y nghÒ t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt l−îng c¸c dÞch vô ®µo t¹o vµ
khuyÕn n«ng. TËp trung kinh phÝ khuyÕn n«ng vµo c¸c vïng khã kh¨n ®Ó b¶o
®¶m ng−êi nghÌo vµ ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi ®−îc h−ëng chÊt l−îng dÞch vô
khuyÕn n«ng t−¬ng ®−¬ng víi c¸c vïng kh¸c. Tæ chøc th−êng xuyªn viÖc
cung cÊp th«ng tin vÒ ¸p dông gièng míi, h−íng dÉn kü thuËt, kinh nghiÖm
s¶n xuÊt, giíi thiÖu c¸c m« h×nh tiªn tiÕn, kinh doanh giái vµ c¸ch lµm ¨n míi
cã hiÖu qu¶ cña c¸c hé nghÌo... Chó träng ®µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c
khuyÕn n«ng lµ phô n÷, ng−êi ®Þa ph−¬ng vµ biÕt tiÕng d©n téc.
Hç trî nghiªn cøu c«ng nghÖ chi phÝ thÊp, hiÖu qu¶ phï hîp víi nhu cÇu cña
ng−êi nghÌo. KhuyÕn khÝch trao ®æi th−êng xuyªn kinh nghiÖm s¶n xuÊt gi÷a
c¸c tr−êng ®¹i häc, c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c nhµ nghiªn cøu vµ qu¶n lý, c¸n bé
kü thuËt... víi n«ng d©n nghÌo ®Ó gióp hä t¨ng n¨ng suÊt c©y trång, vËt nu«i.
X©y dùng vµ phæ biÕn c¸c m« h×nh tù ph¸t triÓn ®Ó xãa ®ãi gi¶m nghÌo
cã hiÖu qu¶ ë c¸c vïng kh¸c nhau, tËp dÇn cho ng−êi nghÌo cã kh¶ n¨ng tù
v−¬n lªn, thay ®æi tËp qu¸n lµm ¨n ®Ó tho¸t nghÌo, hoµ nhËp cïng céng ®ång.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c h×nh thøc khuyÕn
n«ng ®a d¹ng, tù nguyÖn vµ tù qu¶n gi÷a ng−êi d©n víi nhau ë tõng c¬ së,
céng ®ång d©n c− nh»m chia xÎ vµ häc hái kinh nghiÖm s¶n xuÊt, gióp nhau
n©ng cao thu nhËp vµ gi¶m nghÌo.
1.5. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ tiªu thô s¶n phÈm n«ng nghiÖp theo NghÞ
quyÕt sè 09/2000/NQ-CP vµ NghÞ quyÕt sè 05/2001/NQ-CP cña ChÝnh phñ.
TiÕp tôc hç trî c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ më réng thÞ tr−êng xuÊt khÈu
n«ng l©m s¶n. Nghiªn cøu vµ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch phï hîp víi cam kÕt quèc
tÕ nh»m hç trî s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®èi víi mét sè s¶n phÈm n«ng, l©m, ng−
nghiÖp quan träng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ cã thÞ tr−êng
tiªu thô, c¶ cho xuÊt khÈu vµ thay thÕ nhËp khÈu nh− g¹o, cao su, cµ phª, chÌ,
®iÒu, nguyªn liÖu chÕ biÕn (gç, mÝa ®−êng, b«ng, d©u t»m), thuû, h¶i s¶n...
KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n hîp t¸c liªn doanh ®a d¹ng theo
chiÒu ngang (s¶n xuÊt - chÕ biÕn - tiªu thô) vµ theo chiÒu däc (ngµnh hµng -
hiÖp héi) ®Ó tæ chøc tiªu thô n«ng s¶n hµng ho¸ cho n«ng d©n. T¹o khu«n khæ
ph¸p lý thÝch hîp ®Ó thóc ®Èy thùc hiÖn c¸c h×nh thøc giao kÕt hîp ®ång kinh

75
tÕ gi÷a doanh nghiÖp, c¸ nh©n víi n«ng d©n vµ c¸c céng ®ång t¹i ®Þa ph−¬ng
trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
Cã chÝnh s¸ch −u ®·i cho doanh nghiÖp kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh
tÕ trong viÖc vay vèn tÝn dông, miÔn gi¶m thuÕ trong c¸c dù ¸n ®Çu t− c¬ së
chÕ biÕn, t¹o vïng nguyªn liÖu t¹i c¸c céng ®ång nghÌo, c¸c vïng s©u, vïng
xa. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp nhËn b¶o trî, hç trî c¸c x· nghÌo.
Cã chÝnh s¸ch b¶o trî cho n«ng d©n khi gÆp thiªn tai, b·o lôt, gÆp rñi ro
vÒ gi¸ do biÕn ®éng cña thÞ tr−êng th«ng qua c¸c biÖn ph¸p hç trî trùc tiÕp
®Õn ng−êi n«ng d©n vµ c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro b»ng c¬ chÕ thÞ tr−êng
nh−: h×nh thµnh thÞ tr−êng tiªu thô theo hîp ®ång ký kÕt tr−íc, ¸p dông hÖ
thèng hîp ®ång, b¶o hiÓm s¶n xuÊt, miÔn gi¶m c¸c lo¹i thuÕ, hç trî mét sè
®Çu vµo (gièng, vËt t−) ®èi víi c¸c hé khã kh¨n.
1.6. §a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng
th«n. TiÕp tôc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n theo QuyÕt ®Þnh
132/2000/Q§-TTg ngµy 24 th¸ng 11 n¨m 2000 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ
nh»m t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp b»ng c«ng nghiÖp n«ng th«n,
ph¸t triÓn c¸c dÞch vô vµ c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp. Tõng ®Þa ph−¬ng
c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh sím ban hµnh quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó
thÓ chÕ ho¸ vµ ®−a vµo thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch cô thÓ phï hîp víi
chñ tr−¬ng ®· nªu trong quyÕt ®Þnh cña Thñ t−íng. Nhµ n−íc cã quy ho¹ch vµ
®Þnh h−íng ph¸t triÓn c¸c c¬ së ngµnh nghÒ n«ng th«n theo c¬ chÕ thÞ tr−êng,
b¶o ®¶m ph¸t triÓn bÒn v÷ng, gi÷ g×n tèt vÖ sinh m«i tr−êng.
TËp trung ®Çu t− t¹o c¬ héi cho n«ng d©n chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt, thùc
hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp: Nhµ n−íc sÏ cã chÝnh s¸ch khuyÕn
khÝch m¹nh mÏ viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, mïa vô. Thùc hiÖn
kinh doanh tæng hîp, thu hót nhiÒu lao ®éng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo h−íng
hµng hãa ®Ó t¨ng gi¸ trÞ thu nhËp trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch vµ ng−êi lao ®éng.
Gi¶m tÝnh ®éc quyÒn cña mét sè doanh nghiÖp nhµ n−íc trong thÞ tr−êng
n«ng s¶n hµng ho¸, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp t− nh©n ph¸t triÓn,
®Æc biÖt lµ ë vïng nghÌo.
X©y dùng m«i tr−êng ph¸p lý, thÓ chÕ kinh doanh, tµi chÝnh... nh»m t¹o
®iÒu kiÖn cho viÖc thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp n«ng th«n quy m« nhá vµ võa
®Ó t¹o ra nhiÒu viÖc lµm phi n«ng nghiÖp ë n«ng th«n, khuyÕn khÝch thµnh lËp
c¸c dÞch vô t− nh©n vµ hç trî vay vèn ban ®Çu cho c¸c doanh nghiÖp thu hót

76
nhiÒu lao ®éng. §Æc biÖt chó träng ®Õn c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa do phô
n÷ qu¶n lý trong lÜnh vùc chÕ biÕn vµ dÞch vô.
Hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t−, chuyÓn giao c«ng nghÖ
tiªu thô s¶n phÈm, sö dông c¸c nguån nguyªn liÖu trong n−íc (gç, m©y, tre,
l¸...). Thùc hiÖn cho vay vèn −u ®·i, thuª ®Êt dÔ dµng, miÔn gi¶m thuÕ, tù do
kinh doanh, tiªu thô s¶n phÈm...
Nhµ n−íc hç trî ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng lµng nghÒ truyÒn thèng; t¨ng c−êng
®Çu t−, hç trî ®µo t¹o, chuyÓn giao kü thuËt, cung cÊp th«ng tin ®Ó ph¸t triÓn
vµ më mang c¸c ngµnh nghÒ. Hç trî c¸c ®Þa ph−¬ng, mçi huyÖn cã Ýt nhÊt
mét trung t©m d¹y nghÒ, nhÊt lµ nghÒ truyÒn thèng cña ®Þa ph−¬ng. KhuyÕn
khÝch c¸c doanh nghiÖp, nghÖ nh©n, c¸c hîp t¸c x·, tæ chøc hiÖp héi, ®oµn thÓ
më c¸c líp truyÒn nghÒ, d¹y nghÒ cho lao ®éng.
§èi víi c¸c vïng s¶n xuÊt khã kh¨n cã nhiÒu hé nghÌo, Nhµ n−íc sÏ t¨ng
c−êng ®Çu t− kÕt hîp víi huy ®éng ®Çu t− cña céng ®ång ®Ó ®Çu t− x©y dùng
c¸c c¬ së h¹ tÇng cÇn thiÕt nh− ®−êng giao th«ng, ®iÖn, n−íc, th«ng tin liªn
l¹c, tr−êng häc, tr¹m y tÕ x·; hç trî x©y dùng c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa
trªn ®Þa bµn.
TËp trung ®Çu t−, ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngµnh phi n«ng nghiÖp ë khu vùc
n«ng th«n nh−: chÕ biÕn, b¶o qu¶n n«ng s¶n, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, hµng
m©y tre ®an, gèm sø, thuû tinh, dÖt may, thñ c«ng mü nghÖ. HiÖn ®¹i ho¸
c«ng nghiÖp chÕ biÕn, ®ãng gãi vµ tiÕp thÞ s¶n phÈm, n©ng cao chÊt l−îng
hµng ho¸ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ ng− nghiÖp, nhê ®ã t¨ng gi¸ trÞ hµng
ho¸ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm ViÖt Nam. ThiÕt lËp c¸c khu c«ng
nghiÖp lµng nghÒ vµ chÕ biÕn n«ng s¶n ë n«ng th«n ®Ó trë thµnh c¸c trung
t©m h¹t nh©n cho c«ng nghiÖp vµ dÞch vô n«ng th«n. Chó träng ph¸t triÓn c¸c
ngµnh dÞch vô n«ng nghiÖp nh− cµy bõa, vËn chuyÓn, t−íi n−íc, b¶o vÖ thùc
vËt, ®éng vËt, cung cÊp vËt t−, tiªu thô s¶n phÈm.
Nhµ n−íc th«ng qua kÕ ho¹ch hµng n¨m vµ c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia sÏ
dµnh mét nguån kinh phÝ nhÊt ®Þnh ®Ó trùc tiÕp ®Çu t−, t¹o c¬ héi cho c¸c hé
nghÌo ®Ó chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt, më mang ngµnh nghÒ nh−: cho vay
kh«ng l·i ®Ó lµm nhµ x−ëng, mua thiÕt bÞ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ; hç trî
®µo t¹o kü thuËt, tæ chøc cung øng vËt t−, tiªu thô s¶n phÈm.
1.7. Më réng kh¶ n¨ng tiÕp cËn dÞch vô tµi chÝnh, tÝn dông ë n«ng th«n
(tiÕt kiÖm vµ tÝn dông), c¶i c¸ch vµ ®æi míi hÖ thèng tµi chÝnh tÝn dông n«ng
th«n, h×nh thµnh thÞ tr−êng tÝn dông bÒn v÷ng, t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu t− vèn thuËn

77
lîi ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm n«ng nghiÖp, thu hót ®Çu t− t−
nh©n vµo s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn s¶n phÈm chÊt l−îng cao. B¶o ®¶m cho c¸c hé
nghÌo cã ®iÒu kiÖn "göi-vay" ®−îc thuËn lîi. Më réng m¹ng l−íi quü tiÕt kiÖm
vµ cã chÝnh s¸ch cô thÓ huy ®éng c¸c nguån vèn nhµn rçi trong d©n, nguån vèn
®Çu t− cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó t¹o thªm nguån vèn cho vay ë vïng
n«ng th«n. T¨ng c−êng vai trß vµ c¶i tiÕn tæ chøc, ph−¬ng h−íng ho¹t ®éng cña
Ng©n hµng phôc vô ng−êi nghÌo vµ c¸c Quü tÝn dông nh©n d©n.
Hoµn thiÖn quy tr×nh cho vay, thñ tôc vay, víi c¬ chÕ “mét cöa” gióp cho
ng−êi nghÌo vay vèn ®−îc dÔ dµng. Chó träng viÖc cho vay trung h¹n, dµi h¹n
phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt.
Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tÝn dông phï hîp víi c¸c ®èi t−îng chÝnh s¸ch, t¹o
®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo, ng−êi yÕu thÕ, ng−êi bÞ rñi ro, nhÊt lµ −u tiªn cho phô
n÷ cã nhu cÇu ®−îc vay vèn tÝn dông víi l·i suÊt hîp lý, kÞp thêi vµ ®óng thêi vô
®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Tr−íc m¾t, vÉn ¸p dông chÝnh s¸ch l·i suÊt thÊp cho ng−êi
nghÌo, vµ vÒ l©u dµi sÏ chuyÓn dÇn sang t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng−êi nghÌo,
cña phô n÷ víi hÖ thèng tÝn dông chÝnh thøc th«ng qua ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc g¾n
víi ®µo t¹o h¬n lµ ¸p dông c¸c chÕ ®é −u ®·i vÒ l·i suÊt nh− hiÖn nay.
Thùc hiÖn trî cÊp trùc tiÕp cho c¸c tæ chøc ng©n hµng tÝn dông ho¹t ®éng
ë c¸c vïng khã kh¨n ®Ó bï ®¾p c¸c chi phÝ ph¸t sinh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c
®¬n vÞ nµy duy tr× møc l·i suÊt t−¬ng tù nh− mÆt b»ng chung.
1.8. Tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ b¶o trî l©u dµi kinh
tÕ hé, kinh tÕ trang tr¹i, kinh tÕ t− nh©n theo h−íng s¶n xuÊt tËp trung quy m«
lín thu hót nhiÒu lao ®éng vµ viÖc lµm. TiÕp tôc ®Èy m¹nh kinh tÕ hîp t¸c víi
c¸c lo¹i h×nh kh¸c nhau, ®a d¹ng vÒ ®èi t−îng vµ quy m« trªn c¬ së t«n träng
quyÒn tù nguyÖn, tù quyÕt ®Þnh cña ng−êi lao ®éng, d©n chñ, c«ng khai, cã
hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña hîp t¸c x·. Ph¸t triÓn dÞch vô t− vÊn vÒ kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tæ chøc th−êng xuyªn viÖc cung cÊp th«ng tin kinh tÕ
®Õn c¸c x·, c¸c hé nghÌo. Nhµ n−íc sÏ h−íng dÉn ®Ó c¸c céng ®ång n«ng d©n
ë c¸c ®Þa ph−¬ng chän lùa, x¸c ®Þnh c¸c lo¹i s¶n phÈm, ngµnh nghÒ s¶n xuÊt
cã thÞ tr−êng tiªu thô, cã hiÖu qu¶ ®Ó ®Çu t− ph¸t triÓn.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc hç trî chÝnh thøc vµ kh«ng chÝnh
thøc cña n«ng d©n (nhãm tù hç trî, nhãm dÞch vô x· héi, tÝn dông vµ tiÕt
kiÖm, tiÕp thÞ, häc tËp vµ ®µo t¹o, nhãm phô n÷...) trë thµnh c¸c tæ chøc h÷u
hiÖu trong viÖc gióp ®ì, b¶o vÖ, n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng−êi d©n tíi
c¸c dÞch vô x· héi. T¨ng vÞ thÕ cña n«ng d©n trong c¸c hîp t¸c x· nh»m n©ng

78
cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn tÝn dông ng©n hµng, b¶o hiÓm, khuyÕn n«ng, t¨ng kh¶
n¨ng tiÕp thÞ cho ng−êi d©n n«ng th«n.
T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c hé s¶n xuÊt kinh doanh tham gia vµo thÞ
tr−êng. KhuyÕn khÝch c¸c hé kinh doanh s¶n xuÊt nhá chuyÓn dÇn thµnh c¸c
doanh nghiÖp quy m« gia ®×nh, c¸c c«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt tËp trung quy
m« lín.
1.9. X©y dùng ChiÕn l−îc Phßng chèng vµ gi¶m nhÑ thiªn tai ®Ó h¹n chÕ
®Õn møc thÊp nhÊt thiÖt h¹i, æn ®Þnh ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cña ®ång bµo vïng
thiªn tai. T¨ng c−êng ch−¬ng tr×nh phßng chèng, gi¶m nhÑ thiªn tai, x©y dùng
hÖ thèng thu thËp th«ng tin, dù b¸o khÝ t−îng thuû v¨n, n©ng cao hiÓu biÕt vµ
kh¶ n¨ng øng phã cña nh©n d©n víi rñi ro thiªn tai, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ
n¬i tró Èn, dù tr÷ khÈn cÊp vµ ®µo t¹o ®éi ngò cøu trî phßng chèng thiªn tai.
ThiÕt lËp Quü phôc håi thiªn tai ®Ó gióp ®ì ng−êi nghÌo kÞp thêi vµ hiÖu qu¶
khi x¶y ra thiªn tai vµ khi kh«i phôc s¶n xuÊt. TËp trung x©y dùng hÖ thèng
an sinh x· héi nh− Quü cøu ®ãi khi gi¸p h¹t...
Hµng n¨m Nhµ n−íc sÏ t¨ng thªm nguån vèn ®Çu t− ®Ó tu bæ ®ª ®iÒu vµ
x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ph©n lò, chËm lò ë phÝa B¾c; tiÕp tôc ®iÒu chØnh quy
ho¹ch l¹i d©n c−, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ng¨n lò, hå chøa n−íc ë c¸c tØnh
miÒn Trung; x©y dùng côm, tuyÕn d©n c−; hç trî d©n lµm nhµ trªn cäc chung
sèng víi lò, hoµn thµnh hÖ thèng c«ng tr×nh thuû lîi ®ª biÓn, ®ª cöa s«ng vµ
kiÓm so¸t lò, gi¶m nhÑ thiªn tai do lò lôt g©y ra, nhÊt lµ vïng ngËp lò s©u ë
®ång b»ng s«ng Cöu Long gióp ng−êi d©n cã nhµ ë an toµn, b¶o ®¶m c¸c mÆt
sinh ho¹t t−¬ng ®èi b×nh th−êng trong mïa n−íc næi.
Thùc hiÖn x©y dùng Quü phßng chèng lò lôt cña ®Þa ph−¬ng do nh©n d©n
®ãng gãp theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. Cã kÕ ho¹ch dù tr÷ ®Ó øng phã víi
diÔn biÕn phøc t¹p cña thêi tiÕt.

2. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, ®« thÞ nh»m t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi
sèng cho ng−êi nghÌo
2.1. Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp sÏ ®ãng gãp tÝch cùc vµo sù t¨ng tr−ëng
kinh tÕ, t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng−êi lao ®éng, nhÊt lµ ng−êi nghÌo ë
thµnh thÞ vµ n«ng th«n.
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp víi nhÞp ®é cao, cã hiÖu qu¶, b¶o ®¶m n¨ng lùc
c¹nh tranh vµ ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr−êng; coi träng ®Çu t− chiÒu s©u, ®æi
míi trang thiÕt bÞ tiªn tiÕn vµ tiÕn tíi hiÖn ®¹i ho¸ tõng phÇn c¸c ngµnh s¶n

79
xuÊt c«ng nghiÖp. KÕt hîp hîp lý gi÷a ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã
lîi thÕ c¹nh tranh, ngµnh c«ng nghÖ cao, ngµnh mòi nhän víi viÖc ph¸t triÓn
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c«ng nghiÖp sö dông nguyªn liÖu t¹i chç vµ
sö dông nhiÒu lao ®éng ®Ó thu hót lao ®éng, t¹o viÖc lµm.
Ph¸t triÓn, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phôc vô ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp vµ n«ng th«n (ho¸ chÊt, ph©n bãn, bao b×...), TiÕp tôc ®a d¹ng ho¸ vµ
hiÖn ®¹i ho¸ s¶n phÈm c¬ khÝ ®¸p øng nhu cÇu cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh−:
m¸y kÐo nhá, m¸y chÕ biÕn, b¶o qu¶n s¶n phÈm sau thu ho¹ch, m¸y phun
thuèc s©u vµ t−íi n−íc hiÖn ®¹i...
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vi sinh nh»m hç trî s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chuyÓn
sang s¶n xuÊt s¹ch, b¶o ®¶m kh«ng ¶nh h−ëng xÊu tíi søc khoÎ cho ng−êi tiªu
dïng vµ chiÕm lÜnh thÞ tr−êng l©u dµi, t¨ng ®é tin cËy ®èi víi ng−êi tiªu dïng.
2.2. Ph¸t triÓn vµ më réng c¸c mèi liªn kÕt gi÷a c«ng nghiÖp vµ c¸c ho¹t
®éng tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë ®« thÞ trªn c¬ së ph¸t triÓn nhiÒu doanh nghiÖp
nhá vµ võa trong c¸c lÜnh vùc ngµnh nghÒ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn
®¹i, t¹o s¶n phÈm cã chÊt l−îng cao, kh«ng g©y « nhiÔm m«i tr−êng. Më réng
c¸c ho¹t ®éng gia c«ng c«ng nghiÖp tõ thµnh thÞ vÒ n«ng th«n.
KhuyÕn khÝch c¸c chñ s¶n xuÊt kinh doanh, bu«n b¸n nhá (cöa hµng, cöa
hiÖu, x−ëng s¶n xuÊt...) më réng ®Çu t−, ph¸t triÓn kinh doanh l©u dµi vµ thu
hót nhiÒu lao ®éng.
KhuyÕn khÝch c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp lín trong ngµnh vËn t¶i, x©y
dùng... vµ nh÷ng ngµnh cã kh¶ n¨ng tuyÓn dông thªm lao ®éng phæ th«ng t¹o
viÖc lµm æn ®Þnh cho ng−êi nghÌo.
H×nh thøc khuyÕn khÝch chñ yÕu lµ: t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt
kinh doanh; miÔn gi¶m tiÒn thuª ®Êt, ë mét sè vïng n«ng th«n cã thÓ ¸p dông
gi¸ thuª ®Êt b»ng kh«ng; gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp theo sè lao ®éng
sö dông thªm; gióp doanh nghiÖp trong viÖc ®µo t¹o lao ®éng, thu håi mÆt
b»ng ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp sö dông kÐm hiÖu qu¶ ®Ó cho doanh nghiÖp
lµm ¨n cã hiÖu qu¶ thuª l¹i; biÓu d−¬ng vµ t«n vinh c¸c nhµ doanh nghiÖp cã
chÝ h−íng ph¸t triÓn l©u dµi trong mét sè lÜnh vùc ®· kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶,
®ãng gãp Ng©n s¸ch vµ t¹o nhiÒu viÖc lµm cho ng−êi nghÌo.
KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc tµi chÝnh ng©n hµng, c¸c doanh nghiÖp lín vµ
thÓ nh©n gióp vèn ®Çu t− vµo c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa cïng kinh doanh,
cung cÊp th«ng tin kinh tÕ vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho c¸c doanh nghiÖp
nhá vµ võa.

80
Hç trî c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa trong xuÊt khÈu trùc tiÕp vµ t×m kiÕm
b¹n hµng n−íc ngoµi æn ®Þnh, l©u dµi.
Thµnh lËp c¸c tæ chøc xóc tiÕn vµ hç trî doanh nghiÖp nhá vµ võa ë
Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng theo NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP ngµy 23 th¸ng 11
n¨m 2001 cña ChÝnh phñ vÒ trî gióp ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa.
TriÓn khai h−íng dÉn vµ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ mét sè chÝnh s¸ch
khuyÕn khÝch ®−a c«ng nghiÖp vÒ n«ng th«n vµ thµnh lËp c¸c khu c«ng
nghiÖp n«ng th«n nh− hç trî vÒ ®Êt ®ai; nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt; ®Çu t−;
tÝn dông; thuÕ vµ lÖ phÝ; th«ng tin thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm; khoa häc c«ng
nghÖ vµ m«i tr−êng; lao ®éng ®µo t¹o...
2.3. KhuyÕn khÝch ng−êi nghÌo ®« thÞ tù tho¸t nghÌo víi sù hç trî cña
nhµ n−íc vµ céng ®ång d©n c−, kh«ng ph©n biÖt gi÷a ng−êi nghÌo ®Þa ph−¬ng
vµ ng−êi nghÌo nhËp c−...
ThiÕt lËp khu«n khæ chiÕn l−îc, chÝnh s¸ch tæng thÓ ph¸t triÓn ®« thÞ ®Ó
lµm c¬ së tõng b−íc gi¶i quyÕt c¸c khu nhµ æ chuét vµ t¹m bî ë c¸c thµnh
phè vµ thÞ x·, gi¶m nghÌo, gi¶m tÝnh dÔ bÞ tæn th−¬ng cña khu vùc ®« thÞ, x©y
dùng chiÕn l−îc quèc gia vÒ ®« thÞ ho¸.
§Ó gi¶m nghÌo ë ®« thÞ cÇn ph¶i t¹o viÖc lµm, gi¶m thÊt nghiÖp, x©y
dùng vµ triÓn khai c¸c chiÕn l−îc vµ chÝnh s¸ch vÒ t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ x·
héi ë c¸c ®« thÞ, bao gåm nh÷ng ch−¬ng tr×nh ®Çu t− cho c¸c khu vùc kinh tÕ
cã tÝnh ®Õn nhãm ng−êi nghÌo; t¹o c«ng ¨n viÖc lµm th«ng qua ph¸t triÓn c¸c
doanh nghiÖp nhá vµ võa; ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô ®Ó ng−êi nghÌo tù t¹o ra
c«ng ¨n viÖc lµm cho hä.
T¨ng c−êng hÖ thèng d¹y nghÒ vµ dÞch vô giíi thiÖu, t×m kiÕm viÖc lµm
®Ó t¹o cho ng−êi nghÌo ë thµnh thÞ cã viÖc lµm æn ®Þnh, t¨ng thu nhËp vµ dÇn
dÇn c¶i thiÖn møc sèng cho hä.
Ph¸t triÓn c¸c chÝnh s¸ch nh»m cung cÊp c¸c kho¶n vay vèn cho ng−êi
nghÌo ®« thÞ th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh tiÕt kiÖm vµ tÝn dông céng ®ång, bao
gåm c¸c kho¶n vay nhá cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, dÞch vô hç trî kÞp thêi cho
nhu cÇu gi¸o dôc, ch¨m sãc søc khoÎ, c¶i t¹o, n©ng cÊp nhµ ë vµ c¸c ®iÒu kiÖn
h¹ tÇng thiÕt yÕu nh− cÊp tho¸t n−íc, cÊp ®iÖn, vÖ sinh m«i tr−êng.
TiÕp tôc ph¸t triÓn c¸c ch−¬ng tr×nh x©y dùng n©ng cÊp m¹ng l−íi h¹ tÇng
tíi tËn c¬ së; tõng b−íc c¶i t¹o, më mang giao th«ng ®« thÞ, ph¸t triÓn giao
th«ng c«ng céng, chèng ïn t¾c vµ b¶o ®¶m an toµn giao th«ng. §¶m b¶o c¸c
dÞch vô cÊp tho¸t n−íc, vÖ sinh, chiÕu s¸ng c«ng céng ®Õn ®−îc c¸c céng

81
®ång thu nhËp thÊp, thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh qu¶n lý r¸c th¶i trªn nguyªn t¾c
x· héi ho¸ ®Ó gi¶m « nhiÔm khu vùc ng−êi nghÌo ®« thÞ. Ph¸t triÓn c¸c
ch−¬ng tr×nh ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång cho ng−êi nghÌo. X©y dùng chÝnh
s¸ch ph¸t triÓn nhµ ë cho ng−êi thu nhËp thÊp ë ®« thÞ. T¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó
ng−êi nghÌo ®−îc tham gia lao ®éng t¹i c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ së h¹
tÇng t¹i c¸c ph−êng, quËn, thÞ trÊn ®Ó t¨ng thªm viÖc lµm vµ thu nhËp.
X©y dùng chiÕn l−îc vµ chÝnh s¸ch n©ng cÊp ®« thÞ cã tÝnh ®Õn môc tiªu
xãa ®ãi gi¶m nghÌo, trong ®ã sÏ −u tiªn dµnh quü ®Êt ®Ó x©y dùng nhµ ë cho
ng−êi nghÌo, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c©n b»ng ®« thÞ, gi¶m thiÓu sù kh¸c biÖt
gi÷a ng−êi giµu vµ ng−êi nghÌo. Ph¸t triÓn c©n ®èi khu vùc néi - ngo¹i thµnh,
t¨ng c−êng liªn kÕt thµnh thÞ - n«ng th«n th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh cung
cÊp c¬ héi viÖc lµm trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, th−¬ng m¹i
vµ dÞch vô.
X©y dùng chiÕn l−îc b¶o vÖ m«i tr−êng ®« thÞ, ®¶m b¶o ph¸t triÓn bÒn
v÷ng theo nguyªn t¾c gi¶m thiÓu rñi ro vÒ søc khoÎ, ®Æc biÖt cho d©n nghÌo
®« thÞ th«ng qua c¸c biÖn ph¸p xö lý « nhiÔm nguån n−íc, kh«ng khÝ, ®Êt,
tiÕng ån vµ c¸c chÊt th¶i kh¸c.
X©y dùng c¸c tiªu chuÈn, quy ph¹m trong thiÕt kÕ quy ho¹ch ®« thÞ, ®¶m
b¶o yªu cÇu vÖ sinh m«i tr−êng cã tÝnh ®Õn nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng chi tr¶ cña
ng−êi nghÌo ®« thÞ.
Thùc hiÖn c¶i c¸ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn ng−êi
nghÌo ®« thÞ trong lÜnh vùc qu¶n lý nhµ, ®Êt, cÊp phÐp x©y dùng vµ kinh
doanh, ®¨ng ký hé khÈu ë khu vùc ®« thÞ.
X©y dùng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch céng ®ång, ®éng viªn kh¶ n¨ng vµ sù
chñ ®éng cña ng−êi nghÌo, bao gåm nguån tµi chÝnh, søc lao ®éng vµ kinh
nghiÖm tham gia gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nhµ ë, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, t¹o thu
nhËp vµ qu¶n lý céng ®ång.

3. Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ®Ó t¹o c¬ héi cho c¸c x· nghÌo, vïng


nghÌo, ng−êi nghÌo tiÕp cËn c¸c dÞch vô c«ng
TiÕp tôc ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng (giao th«ng, b−u ®iÖn, ®iÖn...) t¹o kh¶
n¨ng thuËn lîi cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. TËp trung ph¸t triÓn c¸c c¬ së
h¹ tÇng phôc vô tiÕp thÞ vµ th−¬ng m¹i nh−: c¶ng, kho tµng, bÕn b·i, chî,...
th«ng tin thÞ tr−êng nh»m gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng
ho¸ n«ng s¶n.

82
3.1. VÒ ph¸t triÓn vµ sö dông ®iÖn cho c¸c x· nghÌo
§èi víi nh÷ng x· nghÌo ë vÞ trÝ ®Þa lý cã kh¶ n¨ng nèi l−íi, Nhµ n−íc hç
trî vèn ®Çu t− ®Ó x©y dùng míi ®−êng d©y t¶i ®iÖn ®Ó nèi ®iÖn l−íi quèc gia
theo c¬ chÕ: Nhµ n−íc ®Çu t− ®−êng d©y ®iÖn cao thÕ, m¸y biÕn ¸p trung thÕ
vµ c«ng t¬ tæng. PhÇn cßn l¹i (tõ sau c«ng t¬ tæng) huy ®éng nh©n d©n cïng
gãp vèn x©y dùng ®−êng h¹ thÕ vµ kÐo ®iÖn vµo tõng nhµ. Thùc hiÖn qu¶n lý
viÖc ph©n phèi vµ b¸n ®iÖn tíi tõng hé vµ tr¶ tiÒn ®iÖn cho Nhµ n−íc theo gi¸
t¹i c«ng t¬ tæng. Cã c¸c h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý, ph©n phèi vµ thu tiÒn phï
hîp nh−: tæ chøc Ban ®iÖn x·; hîp t¸c x· tiªu thô ®iÖn; ®Êu thÇu mét nhãm hé
®¶m nhËn, hoÆc c«ng ty ®iÖn lùc trùc tiÕp b¸n ®iÖn tíi hé.
§èi víi nh÷ng x· kh«ng cã kh¶ n¨ng nèi l−íi (kho¶ng 200 x· trong tæng
sè x· nghÌo hiÖn nay), Nhµ n−íc hç trî vèn hoÆc cho vay tÝn dông −u ®·i víi
l·i suÊt b»ng kh«ng ®Ó nh©n d©n tù lµm c¸c c«ng tr×nh cÊp ®iÖn t¹i chç nh−:
thñy ®iÖn nhá; m¸y ph¸t ®iÖn gia ®×nh, liªn gia ®×nh sö dông c¸c lo¹i h×nh
n¨ng l−îng kh¸c (n¨ng l−îng mÆt trêi, giã tù nhiªn...).
§èi víi c¸c hé gia ®×nh thuéc diÖn ®Æc biÖt khã kh¨n, Nhµ n−íc sÏ hç trî
thªm mét phÇn kinh phÝ ®Ó nèi ®iÖn tõ nguån chung vµo ®Õn nhµ vµ l¾p ®Æt
®−êng d©y ®iÖn trong nhµ.
Nhµ n−íc hç trî ®µo t¹o, tËp huÊn c¸n bé, nh©n viªn lµm nhiÖm vô qu¶n
lý vµ vËn hµnh vµ duy tu b¶o d−ìng hÖ thèng ph©n phèi ®iÖn mét c¸ch cã hiÖu
qu¶, tr−íc m¾t −u tiªn cho vïng s©u, vïng xa, vïng cã ®Þa h×nh phøc t¹p. Nhµ
n−íc chØ ®¹o gi¸ ®iÖn sinh ho¹t cho ng−êi nghÌo ®Ó ®¶m b¶o kh«ng qu¸ cao
so víi gi¸ ®iÖn sinh ho¹t trong ®Þnh møc ë c¸c ®« thÞ.
Chi phÝ duy tu b¶o d−ìng c«ng tr×nh ®iÖn ®−îc tÝnh tõ tiÒn sö dông ®iÖn
hµng n¨m. Nh÷ng x· ®Æc biÖt khã kh¨n Nhµ n−íc hç trî mét phÇn söa ch÷a lín.
3.2. VÒ ph¸t triÓn ®−êng giao th«ng
§Ó ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng nh− môc tiªu ®Ò ra cÇn
tiÕp tôc triÓn khai réng r·i chñ tr−¬ng Nhµ n−íc vµ d©n cïng lµm ®Ó x©y míi,
n©ng cÊp ®−êng giao th«ng vµ thay thÕ c¸c cÇu khØ t¹o thuËn lîi cho d©n c−
s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t.
B¶o ®¶m cã ®−êng « t« ®Õn c¸c trung t©m x·, côm x·, riªng ®èi víi c¸c
tØnh miÒn nói: Lµm ®−êng cho xe c¬ giíi võa vµ nhá vÒ tíi trung t©m c¸c x·
hoÆc côm x·; n¬i cã ®Þa h×nh khã kh¨n, giai ®o¹n ®Çu më ®−êng cho xe c¬
giíi 2 b¸nh hoÆc xe ngùa thå, sau ®ã më réng tiÕp cho xe « t«. §Õn 2005, b¶o
®¶m 30% mÆt ®−êng ®−îc bª t«ng ho¸, 70% ®−êng giao th«ng n«ng th«n ®i

83
l¹i quanh n¨m; xãa bá 80% cÇu khØ khu vùc ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Tõng
b−íc sö dông ph−¬ng tiÖn vËn t¶i c«ng céng; phôc vô vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ
hµnh kh¸ch khu vùc n«ng th«n, khu vùc ®ãi nghÌo.
§èi víi c¸c x· vïng s©u, vïng xa vµ n¬i thµnh lËp khu c«ng nghiÖp n«ng
th«n, Nhµ n−íc cã chÝnh s¸ch ®Æc biÖt ®Ó x©y dùng c¸c tuyÕn ®−êng nèi víi
®o¹n giao th«ng chÝnh, n©ng cÊp c¸c tuyÕn ®−êng ®· xuèng cÊp.
§èi víi c¶i t¹o n©ng cÊp vµ më réng ®−êng néi x·, vèn ®Çu t− chñ yÕu do
d©n ®ãng gãp (60% b»ng søc lao ®éng, vËt t− t¹i chç), Nhµ n−íc hç trî (30%)
d−íi d¹ng vËt t− thiÕt yÕu nh− xi m¨ng, s¾t, thÐp. ¦u tiªn ®Çu t− vµo c¶i t¹o,
n©ng cÊp, më réng c¸c tuyÕn ®−êng ®· cã, tËp trung cho c¸c tuyÕn ®−êng
ch−a th«ng xe bèn mïa. ViÖc x©y míi sÏ ®−îc xem xÐt khi cã ®ñ nguån vèn.
§èi víi c¶i t¹o n©ng cÊp ®−êng liªn x·, nèi x· víi huyÖn vµ c¸c trôc giao
th«ng chÝnh ë c¸c x· nghÌo, Nhµ n−íc hç trî phÇn lín vËt t− thiÕt yÕu, chi phÝ
m¸y thi c«ng, c«ng m¸y san ñi, phÇn cßn l¹i huy ®éng nguån vèn t¹i ®Þa ph−¬ng.
§Ó huy ®éng nhiÒu h¬n vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®· cã, cÇn lång
ghÐp, hîp nhÊt c¸c nguån vèn tõ ch−¬ng tr×nh 135; ch−¬ng tr×nh x©y dùng
trung t©m côm x· miÒn nói, vïng cao, ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c, T©y nguyªn, ®ång b»ng s«ng Cöu Long.
C«ng khai kh¶ n¨ng tham gia cña ng−êi d©n ë c¸c x· nghÌo, céng ®ång
nghÌo ®Ó lùa chän vµ quyÕt ®Þnh x©y dùng c¶i t¹o, n©ng cÊp ®−êng giao th«ng
dùa trªn vèn vµ nguån lùc hç trî cña Nhµ n−íc. Thùc hiÖn nghiªm chØnh Quy
chÕ D©n chñ c¬ së, g¾n quyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm, t×nh c¶m cña nh©n d©n ®Þa
ph−¬ng vµo ®Çu t−, khai th¸c, sö dông c«ng tr×nh ®−êng giao th«ng. ViÖc lùa
chän, ra quyÕt ®Þnh x©y dùng cÇn thùc hiÖn c«ng khai, d©n chñ cã sù tham gia
cña céng ®ång vµ dùa trªn nguån lùc cã thÓ huy ®éng ë ®Þa ph−¬ng. Kh«i
phôc, n©ng cÊp hÖ thèng ®−êng s¾t hiÖn cã ®¹t cÊp chñ yÕu vµ x©y dùng míi
mét sè tuyÕn ®−êng s¾t cÇn thiÕt.
N©ng cÊp c¸c tuyÕn vËn t¶i thuû néi ®Þa chñ yÕu, ®Æc biÖt ë ®ång b»ng s«ng
Hång vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long, ®¶m b¶o ph−¬ng tiÖn ®i l¹i 24/24 giê.
Gi¶i quyÕt c¬ b¶n hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ë c¸c ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ ë Thñ
®« Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh, h¹n chÕ ¸ch t¾c giao th«ng.
3.3. VÒ ph¸t triÓn thuû lîi nhá cho c¸c x· nghÌo
§èi víi c¸c x· nghÌo thuéc ch−¬ng tr×nh 135 ch−a cã c«ng tr×nh thuû lîi
t−íi hoÆc ®· bÞ xuèng cÊp, Nhµ n−íc dïng vèn ng©n s¸ch hç trî ®Çu t− x©y

84
dùng vµ c¶i t¹o, n©ng cÊp. §èi víi c¸c ®Þa bµn vïng cao ®Æc biÖt khã kh¨n
kh«ng cã ruéng n−íc, Nhµ n−íc hç trî kinh phÝ ®Ó lµm ruéng bËc thang, nh»m
gióp ng−êi nghÌo cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt l−¬ng thùc t¹i chç, hoÆc trång rõng.
§èi víi nh÷ng x· nghÌo n»m gÇn c¸c c«ng tr×nh thuû lîi lín, Nhµ n−íc
®Çu t− x©y dùng hÖ thèng kªnh dÉn tõ c«ng tr×nh lín, t¹o nguån n−íc, hç trî
vËt t− cïng nh©n d©n x©y dùng hÖ thèng kªnh néi ®ång.
TiÕp tôc tËp trung ®Çu t− ph¸t triÓn thñy lîi nhá cho c¸c x· nghÌo, vïng nghÌo.
Thùc hiÖn thu thuû lîi phÝ ®èi víi c«ng tr×nh do Nhµ n−íc t¹o nguån chØ
®¶m b¶o ®ñ trang tr¶i chi phÝ th−êng xuyªn, vËn hµnh, kh«ng tÝnh chi phÝ ®Çu
t− ban ®Çu.
X©y dùng c¬ chÕ quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng (cÊp
x·) cã sù tham gia cña céng ®ång trong viÖc qu¶n lý vµ duy tr× ho¹t ®éng l©u
dµi cña c¸c c«ng tr×nh thuû lîi nhá trong néi x·.
Thùc tiÔn ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ë c¸c x· nghÌo võa qua cho
thÊy nh©n d©n ®ãng gãp kho¶ng 20-40% vèn ®Çu t− cho mçi c«ng tr×nh x©y
dùng míi, cßn duy tu b¶o d−ìng kho¶ng tõ 20-30% tæng chi phÝ; cÇn nghiªn
cøu, më réng viÖc ¸p dông c¬ chÕ nµy cho giai ®o¹n tíi.
§èi víi nh÷ng n¬i ch−a cã nguån n−íc ®Ó phôc vô thuû lîi tuyÕn x·, ®Æc
biÖt c¸c x· vïng s©u, vïng xa, Nhµ n−íc cÇn cã thªm kinh phÝ t¹o nguån.
3.4. VÒ ph¸t triÓn m¹ng l−íi th«ng tin liªn l¹c ë n«ng th«n, nhÊt lµ c¸c
®iÓm b−u ®iÖn v¨n ho¸ x·
TiÕp tôc ph¸t triÓn m¹ng l−íi th«ng tin liªn l¹c cho khu vùc n«ng th«n,
chó träng c¸c vïng nghÌo, vïng s©u, vïng xa, c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n... TiÕp
tôc ®Çu t− h×nh thµnh c¸c ®iÓm b−u ®iÖn v¨n ho¸ x· ë c¸c x· nãi chung vµ c¸c
x· nghÌo nãi riªng. T¸c dông cña ®iÓm ®èi víi ng−êi nghÌo lµ rÊt lín, song
kh¶ n¨ng thu håi vèn ban ®Çu rÊt khã, Nhµ n−íc nghiªn cøu x©y dùng c¬ chÕ
hç trî vµ ph¸t huy sù ®ãng gãp cña céng ®ång ®Ó ph¸t triÓn ®iÓm b−u ®iÖn
v¨n ho¸ x·.
3.5. VÒ ph¸t triÓn nhµ trÎ, mÉu gi¸o
Nhµ trÎ, mÉu gi¸o ®Æc biÖt ë n«ng th«n cã vai trß quan träng ®èi víi viÖc
ng−êi nghÌo tiÕp cËn dÞch vô c«ng vµ gi¶m nghÌo mét c¸ch bÒn v÷ng. Nhµ
trÎ, mÉu gi¸o gióp trÎ em ®−îc nu«i d¹y hîp lý, gi¶m tû lÖ suy dinh d−ìng,
ph¸t triÓn trÝ lùc, gióp c¸c em ®i häc ®óng tuæi. §ång thêi, nhµ trÎ, mÉu gi¸o
gióp c¸c em g¸i cã nhiÒu c¬ héi ®Õn tr−êng do kh«ng ph¶i tr«ng em, c¸c gia

85
®×nh cã trÎ nhá cã thÓ t¨ng thêi gian lao ®éng s¶n xuÊt, chñ ®éng t×m viÖc
lµm, gi¶m nghÌo khã.
§Õn n¨m 1998, trong c¶ n−íc cã 26% sè th«n cã nhµ trÎ vµ 77% sè th«n
cã mÉu gi¸o, tû lÖ ®Õn nhµ trÎ lµ 4% vµ ®Õn líp mÉu gi¸o lµ 40%. Tuy nhiªn,
tû lÖ nµy ë mét sè vïng nh− T©y Nguyªn vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long lµ rÊt
thÊp, t−¬ng øng cã 2% vµ 1,5% trÎ ®Õn nhµ trÎ, 25% vµ 14% ®Õn líp mÉu
gi¸o. Nhµ n−íc nghiªn cøu x©y dùng c¬ chÕ phï hîp ®Ó ph¸t triÓn hÖ thèng
nhµ trÎ, mÉu gi¸o, ®Æc biÖt ë vïng s©u, vïng xa vµ vïng d©n téc Ýt ng−êi.

4. X©y dùng nÒn gi¸o dôc c«ng b»ng h¬n, chÊt l−îng cao h¬n cho mäi
ng−êi
4.1. Tæ chøc thùc hiÖn ChiÕn l−îc ph¸t triÓn gi¸o dôc 2001-2010 (QuyÕt
®Þnh 201/2001/Q§-TTg ngµy 28 th¸ng 12 n¨m 2001)
TËp trung ®æi míi c¸c môc tiªu, ch−¬ng tr×nh vµ néi dung gi¸o dôc theo
h−íng chuÈn ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, tiÕp cËn víi tr×nh ®é tiªn tiÕn cña khu vùc vµ
thÕ giíi, ®¶m b¶o phï hîp víi nhu cÇu nguån nh©n lùc cho c¸c lÜnh vùc kinh
tÕ x· héi cña tõng vïng, tõng ®Þa ph−¬ng. Thùc hiÖn häc g¾n liÒn víi hµnh, lý
luËn g¾n liÒn víi thùc tiÔn, khuyÕn khÝch t− duy ®éc lËp; n©ng cao chÊt l−îng
gi¸o dôc phæ th«ng. PhÊn ®Êu n©ng sè giê häc b×nh qu©n vµ tû lÖ trÎ ®i häc
ngµy hai buæi, ®Æc biÖt lµ trong khu vùc n«ng th«n. TiÕp tôc n©ng cao chÊt
l−îng gi¸o dôc ®¹i häc, cao ®¼ng vµ d¹y nghÒ.
Ph¸t triÓn ®éi ngò gi¸o viªn, b¶o ®¶m ®ñ vÒ sè l−îng, hîp lý vÒ c¬ cÊu vµ
chuÈn vÒ chÊt l−îng, kü n¨ng. §æi míi ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ båi d−ìng
gi¸o viªn, gi¶ng viªn, chó träng viÖc rÌn luyÖn, gi÷ g×n, n©ng cao phÈm chÊt
®¹o ®øc nhµ gi¸o.
§æi míi qu¶n lý gi¸o dôc theo h−íng n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý nhµ
n−íc, ph©n cÊp m¹nh mÏ nh»m ph¸t huy tÝnh tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm
cña c¸c ®Þa ph−¬ng, c¸c c¬ së gi¸o dôc, ng¨n chÆn vµ ®Èy lïi tiªu cùc.
TiÕp tôc hoµn chØnh c¬ cÊu hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n vµ ph¸t triÓn m¹ng
l−íi tr−êng líp, c¬ së gi¸o dôc. Hoµn thiÖn c¬ cÊu hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n
theo h−íng ®a d¹ng ho¸, chuÈn ho¸, liªn th«ng, liªn kÕt tõ gi¸o dôc phæ th«ng,
gi¸o dôc nghÒ nghiÖp ®Õn cao ®¼ng, ®¹i häc vµ sau ®¹i häc. Tæ chøc ph©n luång
hîp lý sau trung häc c¬ së vµ trung häc phæ th«ng. Ph¸t triÓn m¹ng l−íi tr−êng,
líp, c¬ së gi¸o dôc phï hîp víi nhu cÇu cña nh©n d©n vµ ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi

86
cña mçi vïng. ¦u tiªn ph¸t triÓn c¸c tr−êng cao ®¼ng kü thuËt, c«ng nghÖ. ¦u
tiªn c¸c c¬ së gi¸o dôc cho vïng d©n téc Ýt ng−êi, vïng s©u, vïng xa.
KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó toµn x· héi tham gia ph¸t triÓn gi¸o
dôc. T¹o c¬ héi cho mäi ng−êi ®−îc häc th−êng xuyªn, vµ cã ý thøc häc tËp
suèt ®êi. Ph¸t triÓn c¸c tr−êng ngoµi c«ng lËp, cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó hä
®−îc −u tiªn thuª ®Êt, vay vèn tÝn dông. Më réng c¸c quü khuyÕn häc, quü
b¶o trî gi¸o dôc, khuyÕn khÝch c¸ nh©n vµ tËp thÓ ®Çu t− cho gi¸o dôc. Ph¸t
triÓn c¸c trung t©m gi¸o dôc céng ®ång. §æi míi chÕ ®é häc phÝ theo h−íng
t−¬ng xøng víi chÊt l−îng c¸c dÞch vô gi¸o dôc, phï hîp víi kh¶ n¨ng ng−êi
®i häc ®ång thêi miÔn gi¶m cho ng−êi nghÌo. Quan t©m ®Õn viÖc xãa bá
kho¶ng c¸ch vÒ giíi trong gi¸o dôc, cã biÖn ph¸p ®Æc biÖt khuyÕn khÝch phô
n÷ vµ trÎ em g¸i ë vïng s©u, vïng xa, vïng d©n téc Ýt ng−êi ®Õn tr−êng. Kh¾c
phôc c¸c ®Þnh kiÕn giíi trong s¸ch gi¸o khoa nh»m thóc ®Èy c¸c c¬ héi b×nh
®¼ng trong gi¸o dôc.
Më réng vµ ®Èy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ vÒ ®µo t¹o, hîp t¸c nghiªn cøu víi
c¸c tr−êng, c¸c c¬ quan nghiªn cøu khoa häc trªn thÕ giíi.
4.2. TiÕp tôc n©ng cao c¸c biÖn ph¸p nh»m t¹o ®iÒu kiÖn c«ng b»ng h¬n
trong gi¸o dôc, chó träng ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l−îng trong gi¸o dôc cho
ng−êi nghÌo vµ c¸c nhãm yÕu thÕ trong x· héi (bao gåm c¶ trÎ em g¸i) lµ mét
trong nh÷ng träng t©m cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi
víi c«ng cuéc xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
TiÕp tôc hoµn thiÖn thÓ chÕ chÝnh s¸ch c«ng b»ng trong tiÕp cËn gi¸o dôc,
®Æc biÖt trong viÖc tiÕp cËn gi¸o dôc tiÓu häc vµ trung häc c¬ së cho con em
c¸c hé gia ®×nh sinh sèng trong c¸c vïng n«ng th«n, c¸c vïng nghÌo, ®ång
bµo c¸c d©n téc Ýt ng−êi; b¶o ®¶m b×nh ®¼ng giíi vµ t¨ng c−êng kh¶ n¨ng tiÕp
cËn gi¸o dôc cña trÎ em g¸i.
TiÕp tôc ®Çu t− thÝch ®¸ng cho hÖ thèng gi¸o dôc cña c¸c x· nghÌo, vïng
nghÌo. T¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt bao gåm x©y míi vµ x©y l¹i c¸c phßng häc
tranh, tre, nøa, l¸. Cung cÊp ®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ gi¶ng d¹y vµ häc tËp cho c¸c
tr−êng tiÓu häc vµ trung häc c¬ së. Quan t©m x©y dùng tr−êng kiªn cè, b¸n
kiªn cè cho c¸c vïng th−êng x¶y ra thiªn tai. Duy tr× vµ më réng hÖ thèng
tr−êng néi tró cho vïng s©u, vïng cao, vïng xa, h×nh thµnh hÖ thèng tr−êng
néi tró x·, x©y dùng vµ cñng cè m« h×nh tr−êng khu vùc (tuyÕn huyÖn) ®Ó
khuyÕn khÝch c¸c hé gia ®×nh nghÌo göi con ®i häc. Cã biÖn ph¸p thu hót n÷
sinh d©n téc Ýt ng−êi, t¨ng tû lÖ n÷ sinh t¹i c¸c tr−êng d©n téc néi tró.

87
N©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cña c¸c x· nghÌo, vïng nghÌo,
b¶o ®¶m cho trÎ em vïng nghÌo cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi tiÕp cËn nÒn gi¸o dôc
tiÓu häc chÊt l−îng cao. TiÕn hµnh c¶i tiÕn ch−¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa
cho häc sinh, néi dung gi¶ng d¹y vµ båi d−ìng gi¸o viªn. X©y dùng chÝnh
s¸ch ®Æc biÖt cho nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc ë c¸c vïng khã kh¨n
nh−: Hoµn thiÖn chÕ ®é tiÒn l−¬ng, phô cÊp cho gi¸o viªn; −u tiªn ®µo t¹o vµ
c¸c chÕ ®é ®·i ngé kh¸c. KhuyÕn khÝch b»ng nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó t¨ng tû lÖ n÷
gi¸o viªn ng−êi d©n téc Ýt ng−êi.
X©y dùng c¬ chÕ miÔn gi¶m, hç trî trän gãi cho trÎ em c¸c hé gia ®×nh
nghÌo trong lÜnh vùc gi¸o dôc tiÓu häc bao gåm: tiÒn häc phÝ, tiÒn s¸ch gi¸o
khoa, tiÒn x©y dùng tr−êng, tiÒn ¨n, ë, ®i l¹i... Cã biÖn ph¸p hç trî kÞp thêi
cho c¸c gia ®×nh cã con em häc tiÓu häc t¹i c¸c vïng bÞ rñi ro (mÊt mïa, thiªn
tai...) ®Ó gi¶m bít khã kh¨n cho c¸c gia ®×nh vµ h¹n chÕ t×nh tr¹ng con em bá
häc. Tõng b−íc quan t©m ®Õn häc sinh nghÌo ë c¸c cÊp häc cao h¬n.
T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c d©n téc Ýt ng−êi häc tËp vµ n¾m v÷ng tiÕng phæ
th«ng vµ tiÕng d©n téc m×nh. Chó träng ®µo t¹o c¸n bé cho c¸c x· ®Æc biÖt
khã kh¨n vµ ®µo t¹o theo ®Þa chØ. Thùc hiÖn chØ tiªu cö tuyÓn cho c¸c ®Þa
ph−¬ng ®Æc biÖt khã kh¨n.
Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ t¹o c¬ héi cho thanh niªn n«ng th«n häc
hµnh vµ t×m viÖc lµm sau tèt nghiÖp (h×nh thµnh quü häc bæng, quü t×m viÖc,
trî cÊp cho c¸n bé trë vÒ lµm viÖc t¹i ®Þa ph−¬ng...)
§Èy m¹nh c«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn vÒ ch−¬ng tr×nh môc tiªu,
h−íng nghiÖp ®µo t¹o vµ lîi Ých cña gi¸o dôc trong viÖc n©ng cao thu nhËp vµ
c¶i thiÖn møc sèng, khuyÕn khÝch ng−êi nghÌo ®Çu t− nhiÒu h¬n cho gi¸o dôc
vµ ®µo t¹o.
4.3. T¨ng c−êng nguån tµi chÝnh cho gi¸o dôc, ®µo t¹o. N©ng tû lÖ chi Ng©n
s¸ch Nhµ n−íc cho gi¸o dôc, ®µo t¹o tõ 15% n¨m 2000 lªn Ýt nhÊt 18% n¨m 2005
vµ 20% n¨m 2010. Ng©n s¸ch Nhµ n−íc tËp trung nhiÒu h¬n cho c¸c bËc gi¸o dôc
phæ cËp, cho vïng n«ng th«n, miÒn nói, cho ®µo t¹o tr×nh ®é cao, cho nh÷ng
ngµnh khã thu hót ®Çu t− ngoµi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc. Tranh thñ nguån vèn vay
víi l·i suÊt −u ®·i tõ Ng©n hµng thÕ giíi (WB), Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸
(ADB), c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c n−íc kh¸c. KhuyÕn khÝch sù tham gia cña khu
vùc t− nh©n trong lÜnh vùc ®µo t¹o, ®Æc biÖt lµ ®µo t¹o nghÒ; khuyÕn khÝch c¸c
h×nh thøc ®Çu t−, më réng thÞ tr−êng lao ®éng ®Ó t¨ng c¬ héi vÒ viÖc lµm, viÖc lµm
cã n¨ng suÊt cao cho ng−êi nghÌo vµ vïng nghÌo. Thùc hiÖn chÕ ®é −u ®·i vÒ sö
dông ®Êt ®ai, vay vèn −u ®·i ®Ó ®Çu t− x©y dùng c¸c c¬ së gi¸o dôc.

88
5. N©ng cao chÊt l−îng dÞch vô y tÕ, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, t¨ng kh¶
n¨ng tiÕp cËn vµ gi¶m g¸nh nÆng chi phÝ y tÕ cho ng−êi nghÌo
5.1. T¨ng c−êng cñng cè vµ hoµn thiÖn m¹ng l−íi y tÕ c¬ së. T¨ng kh¶
n¨ng tiÕp cËn cña ng−êi nghÌo, ®Æc biÖt lµ phô n÷ vµ trÎ em, ®Õn c¸c dÞch vô y
tÕ c¬ b¶n; ®¶m b¶o c«ng b»ng trong tiÕp cËn vµ sö dông c¸c dÞch vô y tÕ. §æi
míi ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cña Ban ch¨m sãc søc khoÎ ë c¬ së.
Ph¸t huy kh¶ n¨ng cña y tÕ c¸c lùc l−îng vò trang trong viÖc kÕt hîp
qu©n - d©n y ®Ó ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n ë c¬ së, ®Æc biÖt lµ khu vùc miÒn
nói, vïng s©u, vïng xa, h¶i ®¶o, vïng biªn giíi. Qu¶n lý vµ ph¸t huy tèt vai
trß cña lùc l−îng y tÕ ngoµi c«ng lËp.
T¨ng c−êng c¸n bé y tÕ cho c¸c vïng nghÌo. §¶m b¶o 100% sè x·,
ph−êng cã tr¹m y tÕ. §Õn n¨m 2005: 100% phßng kh¸m ®a khoa liªn x· ë
miÒn nói cã b¸c sü; 65% sè x· toµn quèc cã b¸c sü (trong ®ã miÒn nói 50%);
100% tr¹m y tÕ x· cã n÷ hé sinh (trong ®ã, 60% n÷ hé sinh trung häc) hoÆc y
sü s¶n nhi. §Õn n¨m 2010: 80% sè x· trong toµn quèc cã b¸c sü (trong ®ã
miÒn nói: 60%); 100% th«n b¶n cã nh©n viªn y tÕ s¬ häc trë lªn.
Më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o vµ båi d−ìng ®Ó ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé
y tÕ c¬ së, −u tiªn ®µo t¹o c¸n bé d©n téc Ýt ng−êi t¹i chç cho miÒn nói, vïng
s©u, vïng xa, vïng khã kh¨n... X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé thÝch hîp (vÒ
l−¬ng, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi, phô cÊp tiÒn trùc, −u ®·i trong ®µo
t¹o...) ®Ó khuyÕn khÝch c¸n bé y tÕ lµm viÖc cho khu vùc miÒn nói, vïng s©u,
vïng xa, vïng cßn thiÕu.
5.2. X©y dùng vµ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch −u tiªn ch¨m sãc søc khoÎ
nh©n d©n miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, ®Æc biÖt quan t©m tíi ®ång bµo d©n téc
Ýt ng−êi vµ ng−êi nghÌo. §Æc biÖt cÇn cã chÝnh s¸ch ch¨m sãc søc khoÎ cña
phô n÷, trÎ em, ng−êi giµ c« ®¬n, kh«ng n¬i n−¬ng tùa. §Èy m¹nh viÖc øng
dông y d−îc häc cæ truyÒn trong ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n. KhuyÕn khÝch
ph¸t triÓn c¸c bµi thuèc nam, thuèc l¸ d©n téc ®Ó gi¶m bít g¸nh nÆng chi phÝ
cho ng−êi nghÌo.
5.3. N©ng cao chÊt l−îng dÞch vô y tÕ c«ng, ®Æc biÖt lµ ë tuyÕn c¬ së, ë
miÒn nói, vïng s©u, vïng xa. ¸p dông chuÈn quèc gia vÒ y tÕ x·. Quy ho¹ch
tèt m¹ng l−íi kh¸m ch÷a bÖnh, ph©n tuyÕn chuyªn m«n. N©ng cao n¨ng lùc
chuyªn m«n vµ y ®øc cho c¸n bé y tÕ. T¨ng c−êng c¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t vµ
hç trî kü thuËt cña y tÕ tuyÕn trªn ®èi víi tuyÕn c¬ së, b¶o ®¶m cho tuyÕn c¬
së cã ®ñ kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi c¸c bÖnh theo tuyÕn kü thuËt,

89
gãp phÇn gi¶m t×nh tr¹ng qu¸ t¶i cña c¸c bÖnh viÖn tuyÕn trªn vµ n©ng cao
hiÖu qu¶ ch¨m sãc søc khoÎ.
5.4. TiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c y tÕ dù phßng, n©ng cao søc khoÎ, gi¶m
g¸nh nÆng bÖnh tËt vµ tö vong. TiÕp tôc triÓn khai tèt vµ më réng c¸c ch−¬ng
tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ y tÕ ®Ó khèng chÕ c¸c bÖnh x· héi, bÖnh dÞch nguy
hiÓm vµ c¸c bÖnh th−êng gÆp ë ng−êi nghÌo, vïng nghÌo, vÝ dô: sèt rÐt, b−íu
cæ, lao, phong, t©m thÇn... Cã c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó ng¨n chÆn sù l©y lan
cña dÞch bÖnh nµy. Ch¨m sãc nh÷ng ng−êi bÞ nhiÔm HIV/AIDS t¹i céng
®ång, cã chÝnh s¸ch nu«i d−ìng con c¸i cña nh÷ng ng−êi ®· bÞ chÕt do
HIV/AIDS. Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö víi ng−êi bÞ nhiÔm HIV/AIDS, b¶o ®¶m
cho hä ®−îc tiÕp cËn viÖc lµm nh− nh÷ng ng−êi kh¸c.
Thùc hiÖn tèt Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng Quèc gia v× trÎ em ViÖt Nam vµ
ChiÕn l−îc ch¨m sãc søc khoÎ sinh s¶n giai ®o¹n 2001-2010. B¶o ®¶m cho tÊt
c¶ trÎ em ®Òu ®−îc h−ëng c¸c dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ c¬ b¶n. Cã c¸c gi¶i
ph¸p thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ ®Ó n©ng cao t×nh tr¹ng dinh d−ìng cña bµ mÑ vµ
trÎ em. C¶i thiÖn chÊt l−îng dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ bµ mÑ, trÎ em.
Cã biÖn ph¸p ®Ò phßng vµ nhanh chãng kh¾c phôc hËu qu¶ vÒ søc khoÎ
do thiªn tai, th¶m ho¹ g©y ra. TriÓn khai tèt ChÝnh s¸ch quèc gia vÒ phßng
chèng tai n¹n, th−¬ng tÝch vµ phßng chèng t¸c h¹i cña thuèc l¸. T¨ng c−êng
kiÓm tra, gi¸m s¸t ®¶m b¶o chÊt l−îng vÖ sinh an toµn thùc phÈm.
TiÕp tôc lång ghÐp c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ y tÕ víi xãa ®ãi
gi¶m nghÌo. T¨ng c−êng c¸c ho¹t ®éng truyÒn th«ng gi¸o dôc søc khoÎ, h¹n
chÕ c¸c tËp tôc l¹c hËu vµ c¸c lèi sèng cã h¹i cho søc khoÎ. T¨ng tû lÖ gia
®×nh sö dông n−íc s¹ch vµ hè xÝ hîp vÖ sinh. §Èy m¹nh x· héi ho¸ c«ng t¸c y
tÕ, huy ®éng céng ®ång tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng vÖ sinh, phßng bÖnh,
rÌn luyÖn th©n thÓ, t¹o ra phong trµo "toµn d©n v× søc khoÎ".
5.5. T¨ng c−êng nguån tµi chÝnh cho y tÕ. Trong nh÷ng n¨m tíi, nhµ n−íc
tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch t¨ng ®Çu t− cho y tÕ, trong ®ã chó träng −u tiªn
kinh phÝ ®Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ch¨m sãc søc khoÎ cho ng−êi d©n vïng
nói, vïng khã kh¨n, vïng cã tû lÖ ng−êi nghÌo cao, vïng d©n téc Ýt ng−êi.....
T¨ng kinh phÝ ®Ó ph¸t triÓn m¹ng l−íi y tÕ c¬ së. T¨ng c−êng trang thiÕt bÞ y
tÕ thÝch hîp cho y tÕ c¬ së, ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ trang thiÕt bÞ cho y tÕ c¬ së
theo danh môc trang thiÕt bÞ do Bé Y tÕ ban hµnh.
X©y dùng c¬ chÕ tµi chÝnh ®¶m b¶o kinh phÝ cho ho¹t ®éng th−êng xuyªn
cña trung t©m y tÕ huyÖn vµ tr¹m y tÕ x·, ph−êng, ®Æc biÖt lµ ë vïng nói, vïng

90
s©u, vïng xa, vïng khã kh¨n, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi. T¨ng c−êng
ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc chi tr¶ tr−íc cho ch¨m sãc søc khoÎ; më réng b¶o
hiÓm y tÕ, ®Æc biÖt lµ b¶o hiÓm y tÕ n«ng th«n, tiÕn ®Õn b¶o hiÓm y tÕ b¾t
buéc toµn d©n.
Cã c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ ®Ó gi¶m g¸nh nÆng chi
phÝ cho ng−êi nghÌo khi ph¶i ®i kh¸m vµ ®iÒu trÞ bÖnh. Nhµ n−íc b¶o ®¶m cã
®ñ ng©n s¸ch cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch hç trî ng−êi nghÌo nh−:
miÔn gi¶m phÝ dÞch vô kh¸m ch÷a bÖnh, mua thÎ b¶o hiÓm y tÕ cho ng−êi
nghÌo, ng−êi giµ c« ®¬n kh«ng n¬i n−¬ng tùa, ng−êi tµn tËt; thùc hiÖn tèt chÝnh
s¸ch miÔn viÖn phÝ ®èi víi ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi vµ trÎ em d−íi 6 tuæi.
Nhµ n−íc cÊp miÔn phÝ c¸c lo¹i thuèc th«ng th−êng ®Ó ®iÒu trÞ c¸c bÖnh
x· héi (sèt rÐt, b−íu cæ, phong, lao, t©m thÇn) vµ c¸c v¾c-xin c¬ b¶n phßng
bÖnh cho trÎ em. Nhµ n−íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch trî cÊp cã môc tiªu dÞch vô
phßng bÖnh, phßng chèng dÞch ë miÒn nói. Nhµ n−íc thùc hiÖn viÖc trî cÊp
tiÒn thuèc th«ng th−êng 20 ngh×n ®ång/n¨m/ng−êi cho ®ång bµo d©n téc Ýt
ng−êi vïng 3.
5.6. Tæ chøc thùc hiÖn tèt ChiÕn l−îc d©n sè ViÖt Nam giai ®o¹n 2001-
2010. Coi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ gi¶m tû lÖ sinh lµ mét
trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng nh»m xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Chó träng c«ng
t¸c truyÒn th«ng vÒ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cho c¸c cÆp vî chång ë ®é tuæi cã
møc sinh cao, ®Æc biÖt lµ cho nam giíi. Sö dông ®a d¹ng vµ cã hiÖu qu¶ c¸c
kªnh truyÒn th«ng vµ c¸c h×nh thøc th«ng tin gi¸o dôc truyÒn th«ng kh¸c, tiÕp
cËn mäi ®èi t−îng ®Ó n©ng cao nhËn thøc vµ cam kÕt thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¸
gia ®×nh, duy tr× quy m« gia ®×nh hîp lý. Tõng b−íc n©ng cao chÊt l−îng d©n
sè, chÊt l−îng cuéc sèng cña c¸c tÇng líp d©n c−, lång ghÐp c¸c môc tiªu
ph¸t triÓn d©n sè vµo c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn.

6. X©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc vµ c¶i
thiÖn viÖc cung cÊp th«ng tin gióp ng−êi d©n më réng kh¶ n¨ng lùa chän
6.1. T¨ng c−êng ®Çu t−, ph¸t triÓn v¨n ho¸, th«ng tin, x©y dùng nÒn v¨n
ho¸ tiªn tiÕn, mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc; b¶o tån vµ t«n t¹o c¸c di s¶n v¨n
ho¸ vËt thÓ vµ phi vËt thÓ lµm nÒn t¶ng cho sù giao l−u v¨n ho¸ gi÷a c¸c céng
®ång, gi÷a c¸c vïng trong c¶ n−íc vµ giao l−u v¨n ho¸ víi bªn ngoµi. Coi
träng c¸c ho¹t ®éng truyÒn th«ng thÝch hîp vÒ v¨n ho¸ ®Ó lµm thay ®æi thãi
quen nh»m t¨ng nhu cÇu vÒ c¸c dÞch vô, n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn cho
ng−êi nghÌo.

91
Thùc hiÖn khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc kinh tÕ - x· héi, céng ®ång d©n c−,
kÓ c¶ ng−êi n−íc ngoµi ®Çu t− hç trî ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, ®−a
th«ng tin vÒ c¬ së ë vïng s©u, vïng xa, vïng n«ng th«n miÒn nói, vïng ®ång
bµo d©n téc Ýt ng−êi.
TËp trung ®Çu t− x©y dùng c¸c ®iÓm v¨n ho¸ x·, kÕt hîp víi héi häp vµ
khu vui ch¬i. B¶o ®¶m ®Õn n¨m 2005, x· nµo còng cã ®iÓm v¨n ho¸ x· (cã ®iÖn
tho¹i liªn l¹c, th− viÖn s¸ch b¸o, phßng héi häp sinh ho¹t chung) vµ ®−îc ho¹t
®éng ®Òu. Néi dung ho¹t ®éng lµ sinh ho¹t v¨n ho¸, cung cÊp th«ng tin, tuyªn
truyÒn, phæ biÕn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch míi, nhÊt lµ c¸c lÜnh vùc liªn quan trùc
tiÕp ®Õn ng−êi nghÌo nh− c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c¸c m« h×nh s¶n xuÊt
giái, ng−êi tèt, viÖc tèt, c¸c chñ tr−¬ng ®Çu t− hç trî cho ng−êi nghÌo...
KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc x· héi, nhÊt lµ thanh niªn, häc sinh, sinh viªn
t×nh nguyÖn ®i vÒ n«ng th«n, më c¸c ®ît th«ng tin, tuyªn truyÒn l−u ®éng,
phæ biÕn kiÕn thøc v¨n ho¸, nÕp sèng míi, vÖ sinh phßng bÖnh, phæ biÕn kiÕn
thøc khoa häc kü thuËt cho c¸c hé nghÌo, hé ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi.
KhuyÕn khÝch céng ®ång d©n c−, c¸c nhµ tõ thiÖn, c¸c doanh nghiÖp ®Çu
t− b¶o trî cho c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, thÓ thao, tuyªn truyÒn vµ b¶o tån, t«n
t¹o c¸c di s¶n v¨n ho¸.
6.2. N©ng cao chÊt l−îng vµ më réng hÖ thèng th«ng tin tuyªn truyÒn ë
c¬ së d−íi nhiÒu h×nh thøc (tËp trung, ph©n t¸n, gÆp gì trùc tiÕp) víi nhiÒu
lo¹i ph−¬ng tiÖn kh¸c nhau (ph¸t thanh, truyÒn h×nh, s¸ch b¸o, tµi liÖu, tê
r¬i...). Thùc hiÖn tuyªn truyÒn, phæ biÕn b»ng c¶ hai thø tiÕng phæ th«ng vµ
tiÕng d©n téc ®Þa ph−¬ng.
C¶i thiÖn chÊt l−îng c¸c h×nh thøc gi¸o dôc truyÒn th«ng ®Ó b¶o ®¶m tÝnh
gi¶i trÝ, hÊp dÉn, khuyÕn khÝch sù tham gia cña trÎ em. §¶m b¶o mçi x· trªn
c¶ n−íc cã b¸o vµ t¹p chÝ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng ng«n ng÷ cho ®a sè trÎ em
d©n téc. Ph¸t huy vµ duy tr× c¸c m«n thÓ thao quÇn chóng. §Èy m¹nh ho¹t
®éng v¨n ho¸, thÓ dôc, thÓ thao cho tÊt c¶ mäi ng−êi.
Cñng cè vµ n©ng cao chÊt l−îng th«ng tin, cung cÊp th«ng tin nhiÒu h¬n
®Ó n©ng cao ph¸t triÓn con ng−êi; gióp cho ng−êi d©n cã nhiÒu th«ng tin ®Ó
më réng kh¶ n¨ng lùa chän vµ quyÕt ®Þnh.
TiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸t thanh, truyÒn h×nh trªn c¶ n−íc, b¶o
®¶m 95% sè hé gia ®×nh nghe ®−îc ®µi tiÕng nãi ViÖt Nam vµ trªn 90% c¸c
hé gia ®×nh xem ®−îc ®µi truyÒn h×nh ViÖt Nam vµo n¨m 2005. Ph¸t triÓn vµ
hiÖn ®¹i ho¸ m¹ng l−íi th«ng tin ®¹i chóng. T¨ng thêi l−îng ph¸t thanh,

92
truyÒn h×nh vµ xuÊt b¶n s¸ch, b¸o b»ng tiÕng d©n téc Ýt ng−êi phï hîp víi
tõng vïng. Nhµ n−íc cã chÝnh s¸ch hç trî b¶o ®¶m c¸c x· nghÌo ®Òu cã tr¹m
truyÒn thanh ®Ó phæ biÕn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc, c¸c th«ng tin
khoa häc kü thuËt,...
Nhµ n−íc sÏ ®Çu t− hç trî ban ®Çu mét sè c¬ së vËt chÊt cÇn thiÕt nh− nhµ
v¨n ho¸, th− viÖn, ph−¬ng tiÖn ph¸t thanh truyÒn h×nh, mét sè s¸ch b¸o, tµi
liÖu khoa häc kü thuËt... ViÖc ®Çu t− bæ sung, chi phÝ vËn hµnh, duy tu b¶o
d−ìng sÏ huy ®éng sù ®ãng gãp cña céng ®ång.
X©y dùng quy chÕ qu¶n lý, ho¹t ®éng cña ®iÓm v¨n ho¸ x· phï hîp víi tõng
®Þa ph−¬ng vµ tõng vïng. Ngoµi phÇn qu¶n lý trùc tiÕp cña ngµnh b−u ®iÖn, c¸c
x· tù x©y dùng ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng, quy chÕ qu¶n lý tµi s¶n, chi phÝ ho¹t
®éng, lÖ phÝ dÞch vô vµ kÕ ho¹ch duy tu b¶o d−ìng ®Þnh kú cho c«ng tr×nh.

7. B¶o vÖ m«i tr−êng vµ duy tr× cuéc sèng trong lµnh cho ng−êi nghÌo
7.1. Thùc hiÖn chiÕn l−îc quèc gia vÒ m«i tr−êng. KÕt hîp hµi hoµ gi÷a
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi víi b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr−êng b¶o ®¶m cho mäi
ng−êi d©n ®Òu ®−îc sèng trong m«i tr−êng trong s¹ch vµ lµnh m¹nh. Chñ
®éng lång ghÐp vÊn ®Ò c¶i thiÖn m«i tr−êng vµo trong c¸c kÕ ho¹ch, ch−¬ng
tr×nh, dù ¸n vµ coi lµ mét trong nh÷ng tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c gi¶i ph¸p ph¸t
triÓn. T¨ng c−êng sù tham gia cña phô n÷ trong viÖc b¶o vÖ m«i tr−êng vµ
duy tr× cuéc sèng trong lµnh cho ng−êi nghÌo. Chó ý ®Õn viÖc b¶o ®¶m an
toµn ho¸ chÊt, ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm.
Lång ghÐp ®Çy ®ñ vµ cô thÓ c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng - tµi nguyªn vµo c¸c
quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¸c tØnh, huyÖn ®¶m b¶o
cho c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ kh«ng lµm gi¶m tµi nguyªn.
7.2. Kh«ng ngõng c¶i thiÖn chÊt l−îng m«i tr−êng vµ sö dông hîp lý tµi
nguyªn thiªn nhiªn. Chó träng t¨ng c−êng ®a d¹ng sinh häc ë c¸c vïng
nghÌo, vïng c¸t, vïng hoang m¹c, vïng ®Çm lÇy... ®¶m b¶o t¹o nguån tµi
nguyªn cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña d©n c−, nhÊt lµ cho ng−êi nghÌo.
N©ng cao chÊt l−îng n−íc, t¨ng tû lÖ ng−êi d©n ®−îc cung cÊp n−íc s¹ch.
C¶i thiÖn chÊt l−îng rõng tù nhiªn vµ rõng trång, kh«ng ngõng n©ng cao c¸c
gi¸ trÞ x· héi, kinh tÕ, m«i tr−êng, sinh th¸i cña c¸c lo¹i rõng. C¶i t¹o c¸c hÖ
sinh th¸i nghÌo, t¨ng c−êng tÝnh æn ®Þnh cña c¸c hÖ sinh th¸i ë c¸c vïng nh¹y
c¶m nh−: vïng c¸t ven biÓn, vïng b·i triÒu, vïng ®Êt trèng, ®åi träc....

93
7.3. TËp trung gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng suy tho¸i m«i tr−êng ë c¸c khu c«ng
nghiÖp, c¸c khu d©n c− ®«ng ®óc, chËt chéi, ë c¸c thµnh phè lín vµ mét sè
vïng n«ng th«n b»ng c¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt s¹ch, c«ng nghÖ tèt cho
m«i tr−êng, hiÖu qu¶ cao vÒ n¨ng l−îng vµ qu¶n lý chÆt vÊn ®Ò chÊt th¶i.
KiÓm so¸t « nhiÔm vµ øng cøu sù cè m«i tr−êng do thiªn tai lò lôt g©y ra. Cã
biÖn ph¸p c¶i t¹o, kh¾c phôc sù cè « nhiÔm m«i tr−êng trªn c¸c dßng s«ng, hå
ao, kªnh m−¬ng, ruéng ®ång, nhµ ë... sau thiªn tai, b·o lôt, më réng c¬ së h¹
tÇng vµ dÞch vô ra ngo¹i «, ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ vÖ tinh, h×nh thµnh c¸c côm
c«ng nghiÖp cÊp huyÖn, x·, lµng nghÒ ë n«ng th«n.
Thùc hiÖn c¸c dù ¸n vÒ c¶i t¹o, b¶o vÖ m«i tr−êng, b¶o vÖ rõng ®Çu
nguån, t¨ng c¸c khu rõng b¶o vÖ l−u l−îng n−íc, x©y dùng c¸c v−ên quèc gia,
khu b¶o tån thiªn nhiªn, khu rõng ®Æc dông, trång c©y xanh, gi÷ g×n ®a d¹ng
sinh häc. Ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt l−îng c¸c v−ên ®éng thùc vËt ë c¸c
trung t©m nghiªn cøu vµ c¸c v−ên quèc gia ®Ó duy tr×, b¶o tån c¸c nguån gien
di truyÒn quý hiÕm.
X©y dùng c¸c c«ng tr×nh lµm s¹ch m«i tr−êng nh− xö lý r¸c, chÊt th¶i,
nguån n−íc th¶i, bôi, tiÕng ån... ë c¸c thµnh phè, thÞ x·; ph¸t triÓn c¸c c«ng
tr×nh vÖ sinh tù ho¹i ë n«ng th«n; vËn ®éng h−íng dÉn ®ång bµo d©n téc miÒn
nói kiÕn thøc vÒ søc khoÎ, lèi sèng vÖ sinh kh«ng ch¨n nu«i tr©u bß, lîn, gµ
d−íi sµn nhµ ë...
Cã biÖn ph¸p phßng ngõa ®èi víi c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng, nh− sö dông cã
hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, qu¶n lý n−íc, qu¶n lý chÊt th¶i, vµ
®Þnh c− hîp lý liªn quan tíi c¸c vÊn ®Ò ph¸t triÓn. Thùc hiÖn ®¸nh gi¸ t¸c
®éng cña m«i tr−êng ®èi víi mäi dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Thö
nghiÖm c¸c ph−¬ng ¸n, chÝnh s¸ch ®Ó t¨ng thªm sù tham gia cña khu vùc t−
nh©n trong c¸c dù ¸n s¶n xuÊt; ®¶m b¶o tiÕp cËn l©u dµi nguån n−íc b»ng
c¸ch t¨ng c−êng b¶o vÖ l−u vùc ®Çu nguån. Thóc ®Èy c¸c chÝnh s¸ch hç trî vµ
khuyÕn khÝch s¶n xuÊt s¹ch, c«ng nghÖ tèt víi m«i tr−êng vµ sö dông n¨ng
l−îng hiÖu qu¶.
ChÊm døt t×nh tr¹ng suy tho¸i, b¶o tån vµ qu¶n lý c¸c nguån tµi nguyªn
thiªn nhiªn nh− b¶o vÖ khÝ quyÓn, chèng n¹n ph¸ rõng, ®Æc biÖt lµ rõng ®Çu
nguån; tiÕp tôc ®ãng cöa c¸c khu rõng ë nh÷ng vïng sinh th¸i dÔ bÞ tæn
th−¬ng vµ nh÷ng khu rõng tù nhiªn ®ang bÞ xuèng cÊp; thùc hiÖn chèng
hoang m¹c ho¸ vµ h¹n h¸n, ph¸t triÓn bÒn v÷ng vïng nói, b¶o tån ®a d¹ng
sinh häc, qu¶n lý c«ng nghÖ sinh häc, qu¶n lý nguån n−íc ngät, sö dông an
toµn h¬n c¸c ho¸ chÊt ®éc h¹i...

94
Qu¶n lý ®Êt ®ai mét c¸ch bÒn v÷ng, quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai, n−íc vµ
c¸c d¹ng tµi nguyªn thiªn nhiªn hîp lý, tiÕt kiÖm cho c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ-
sinh th¸i (ven biÓn, trung du, miÒn nói, ®« thÞ, ®ång b»ng...), chó träng c¸c
khu vùc ®ãi nghÌo, vïng s©u, vïng xa, thùc hiÖn kÕt hîp hµi hoµ gi÷a t¨ng
tr−ëng kinh tÕ, xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ b¶o vÖ tµi nguyªn m«i tr−êng. Cã
chÝnh s¸ch ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng−êi d©n g¾n víi lîi Ých cña viÖc b¶o vÖ
nguån tµi nguyªn chung.
7.4. TiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn ChiÕn l−îc quèc gia vÒ cÊp n−íc s¹ch vµ
vÖ sinh n«ng th«n ®Õn n¨m 2010 (QuyÕt ®Þnh sè 104/2000/Q§-TTg ngµy 25
th¸ng 8 n¨m 2000). B¶o ®¶m ®Õn n¨m 2010 cã kho¶ng 85% d©n c− n«ng th«n
sö dông n−íc hîp vÖ sinh víi sè l−îng 60 lÝt/ng−êi/ngµy, 70% gia ®×nh vµ d©n
c− n«ng th«n sö dông hè xÝ hîp vÖ sinh vµ thùc hiÖn tèt vÖ sinh c¸ nh©n.
PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 tÊt c¶ c¸c nhµ trÎ, tr−êng häc, bÖnh viÖn, tr¹m
x¸, c«ng së, chî ë n«ng th«n cã ®ñ n−íc s¹ch vµ ®ñ hè xÝ hîp vÖ sinh. ¦u
tiªn gi¶i quyÕt n−íc s¹ch cho nh÷ng vïng thiÕu n−íc vµ gÆp khã kh¨n (vïng
bÞ h¹n h¸n, h¶i ®¶o, vïng nói cao, vïng nhiÔm mÆn,...). Chèng c¹n kiÖt vµ «
nhiÔm nguån n−íc, b¶o vÖ chÊt l−îng nguån n−íc mÆt, n−íc ngÇm.
T¨ng c−êng gi¸o dôc, vËn ®éng vµ kiÓm so¸t viÖc ch¨n nu«i t¹i gia ®×nh,
ch¨n nu«i tËp trung, s¶n xuÊt ë c¸c lµng nghÒ ®Ó gi÷ s¹ch vÖ sinh m«i tr−êng
lµng x·... ¦u tiªn nhiÒu h¬n vèn ng©n s¸ch hç trî cho c¸c ®Þa bµn khã kh¨n,
tËp trung nhiÒu ng−êi nghÌo, ®Æc biÖt lµ vïng nói cao, cã nhiÒu ®ång bµo d©n
téc Ýt ng−êi. C¸c vïng kh¸c ¸p dông chÝnh s¸ch huy ®éng céng ®ång, sù ®ãng
gãp cña ®Þa ph−¬ng vµ ng−êi h−ëng lîi ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh n−íc s¹ch,
chèng « nhiÔm, b¶o vÖ m«i tr−êng... Nhµ n−íc hç trî ®Çu t− c¸c c«ng tr×nh
t¹o nguån (bÓ chøa vµ mét sè vËt t−, thiÕt bÞ kh¸c), dµnh nguån vèn ng©n s¸ch
thÝch ®¸ng d−íi h×nh thøc vèn trî cÊp vµ vèn vay tÝn dông −u ®·i ®Ó hç trî
n«ng d©n ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh cÊp n−íc vµ vÖ sinh n«ng th«n.
Thµnh lËp Quü quèc gia vÒ m«i tr−êng víi sù ®Çu t− cña ng©n s¸ch (qua
thu phÝ tµi nguyªn, thu phÝ « nhiÔm...), sù ®ãng gãp cña céng ®ång vµ c¸c
ch−¬ng tr×nh t×nh nguyÖn kh¸c ®Ó ®¶m b¶o kinh phÝ cho c¸c ho¹t ®éng vÒ
m«i tr−êng. Cã chÝnh s¸ch khen th−ëng cô thÓ ®èi víi ng−êi thùc hiÖn tèt
c¸c quy ®Þnh vµ luËt b¶o vÖ rõng, b¶o vÖ tµi nguyªn n−íc, b¶o vÖ m«i tr−êng
vµ ph¹t nghiªm kh¾c ®èi víi ng−êi vi ph¹m viÖc b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn
nhiªn vµ m«i tr−êng.

95
KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô x· héi ph¸t triÓn
c¸c dÞch vô m«i tr−êng nh− trång v−ên hoa, c©y xanh, thu gom r¸c th¶i, ph¸t
triÓn c¸c khu du lÞch sinh th¸i, b¶o tån c¸c v−ên c©y, chim thó quý...
Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ¸p dông c¸c c«ng nghÖ vµ quy tr×nh s¶n xuÊt
Ýt chÊt th¶i, Ýt g©y « nhiÔm m«i tr−êng. ¸p dông c¸c c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¹ch
h¬n víi c¸c chÝnh s¸ch thuÕ −u ®·i ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m ®Çu hoÆc miÔn
gi¶m thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu vµ c¸c nhµ s¶n xuÊt. KhuyÕn
khÝch sö dông khÝ ®èt sinh häc ë c¸c vïng n«ng th«n vµ ph¸t triÓn n¨ng l−îng
mÆt trêi, giã vµ c¸c nguån nhiÖt n¨ng kh¸c. Söa ®æi c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ
m«i tr−êng liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ®Çu t− ®Ó võa ®¶m b¶o quyÒn tù do ®Çu t−
cña c«ng d©n võa ®¶m b¶o kh«ng xuÊt hiÖn nguy c¬ g©y « nhiÔm m«i tr−êng.
7.5. KiÖn toµn hÖ thèng qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ b¶o vÖ m«i tr−êng tõ Trung
−¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng. T¨ng c−êng hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc b¶o vÖ m«i
tr−êng, nhÊt lµ hîp t¸c víi c¸c n−íc l¸ng giÒng, c¸c n−íc trong khu vùc trong
viÖc ng¨n ngõa « nhiÔm m«i tr−êng, chuyÓn giao c«ng nghÖ xö lý « nhiÔm vµ
x©y dùng c¸c m« h×nh xö lý chÊt th¶i.
N©ng cao ý thøc b¶o vÖ m«i tr−êng th«ng qua ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc m«i
tr−êng víi nhiÒu h×nh thøc, ®Æc biÖt lµ trong hÖ thèng gi¸o dôc phæ th«ng.
Huy ®éng vµ khuyÕn khÝch sù tham gia cña mäi tÇng líp d©n c−, cña doanh
nghiÖp, c¸c tæ chøc x· héi vµo c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr−êng.
Thùc hiÖn viÖc kiÓm kª, ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ vµ cô thÓ c¸c d¹ng tµi nguyªn vµ
nguån lùc, ®Æc biÖt ë vïng s©u, vïng xa, vïng nghÌo ®ãi. Trªn c¬ së ®ã quy
ho¹ch c¬ cÊu s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o t¨ng tr−ëng kinh tÕ, xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ
b¶o vÖ m«i tr−êng. TËp trung ®¸nh gi¸ vµ b¸o c¸o kÞp thêi 3 chØ sè vÒ m«i
tr−êng: tû lÖ che phñ cña rõng, møc ®é tiÕp cËn víi n−íc s¹ch, chÊt l−îng
n−íc vµ kh«ng khÝ ®Ó lµm c«ng cô qu¶n lý; ®−a ph¸t triÓn m«i tr−êng bÒn
v÷ng vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hµng n¨m. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ hç
trî c¸c ho¹t ®éng m«i tr−êng dùa trªn céng ®ång ®Ó t¨ng nhËn thøc vµ sù
tham gia cña ng−êi d©n.
Hoµn thiÖn, bæ sung vµ x©y dùng míi c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt,
c¸c quy chÕ, quy ®Þnh, tiªu chuÈn vµ h−íng dÉn thùc hiÖn LuËt Tµi nguyªn
n−íc, LuËt B¶o vÖ m«i tr−êng, LuËt B¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n vµ c¸c v¨n b¶n
ph¸p luËt kh¸c.

96
II. thu hÑp kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng,
thùc hiÖn b×nh ®¼ng vÒ giíi, tiÕn bé cña phô n÷

1. T¹o ®iÒu kiÖn vÒ h¹ tÇng x· héi vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt ®Ó c¸c vïng
ph¸t triÓn, tiÕn tíi gi¶m chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng vÒ mÆt x· héi.
1.1. TËp trung nguån lùc ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng Ch−¬ng tr×nh môc tiªu
quèc gia xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm giai ®o¹n 2001-2005
TiÕp tôc n©ng cao nguån lùc, t¹o c¬ héi cho c¸c hé nghÌo thùc hiÖn xãa
®ãi gi¶m nghÌo bÒn v÷ng: ®Èy m¹nh trî gióp tÝn dông cho hé nghÌo vay vèn ®Ó
ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh; ®Èy m¹nh khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m vµ h−íng
dÉn cho ng−êi nghÌo c¸ch lµm ¨n, khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng−;
tæng kÕt vµ nh©n réng c¸c m« h×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®Æc thï cho c¸c vïng.
Më réng thªm diÖn hç trî c¸c x· nghÌo kh«ng thuéc ch−¬ng tr×nh 135
cña ChÝnh phñ, trong ®ã t¨ng c−êng viÖc x©y dùng h¹ tÇng c¬ së, hç trî ph¸t
triÓn ngµnh nghÒ, ®µo t¹o båi d−ìng c¸n bé lµ c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo,
æn ®Þnh di d©n vµ x©y dùng vïng kinh tÕ míi.
G¾n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo víi t¹o viÖc lµm: TiÕp tôc cho vay vèn c¸c dù ¸n
nhá gi¶i quyÕt viÖc lµm th«ng qua Quü quèc gia hç trî viÖc lµm; n©ng cao
n¨ng lùc cña c¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm; t¨ng c−êng hÖ thèng th«ng tin
thÞ tr−êng lao ®éng; ®µo tµo båi d−ìng c¸n bé.
1.2. Bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia xãa ®ãi
gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm, cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau ®©y ®Ó t¹o
thªm c¬ héi vµ nguån lùc cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo
T¨ng ®Çu t− cho c¸c vïng chËm ph¸t triÓn nh»m gãp phÇn thu hÑp
kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng, gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. KhuyÕn
khÝch c¸c doanh nghiÖp lín ®Çu t− t¹o viÖc lµm ë c¸c vïng nghÌo, hç trî ph¸t
triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ë c¸c vïng nghÌo nh»m t¹o thªm viÖc lµm,
t¨ng thu nhËp cho nh©n d©n.
C¬ cÊu chi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cÇn tËp trung vµo c¬ së h¹ tÇng, ®Æc biÖt
lµ giao th«ng vµ thuû lîi, t¹o thªm viÖc lµm phi n«ng nghiÖp trong khu vùc
n«ng th«n. §æi míi c¬ chÕ ®Çu t− ph¸t triÓn h¹ tÇng c¬ së cho vïng nghÌo.
TiÕp tôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ ph©n bæ, ®iÒu phèi nguån vèn hç
trî vµ chi tiªu c«ng trong n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n (nh− c¸c nguån
vèn khuyÕn n«ng, c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia...) cho c¸c ®Þa ph−¬ng

97
c¨n cø vµo møc ®é chªnh lÖch vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, tû lÖ nghÌo ®ãi vµ
kh¶ n¨ng tù c©n ®èi ng©n s¸ch cña tõng ®Þa ph−¬ng.
Thu hót ng−êi nghÌo tham gia x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng
thiÕt yÕu, coi ®ã lµ mét h×nh thøc t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng−êi
nghÌo. Chó träng viÖc thu hót phô n÷ vµ nam giíi tham gia vµo viÖc lËp kÕ
ho¹ch, x©y dùng vµ gi¸m s¸t c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng, chó ý ®Õn nhu cÇu
vµ c¸c −u tiªn cña phô n÷.
Chó träng ®Çu t− x©y dùng ®−êng giao th«ng t¹i c¸c vïng nghÌo. Cã c¸c
chÝnh s¸ch −u tiªn ®Æc biÖt ®Ó më réng m¹ng l−íi giao th«ng n«ng th«n vµ
n©ng cÊp chÊt l−îng c¸c tuyÕn ®−êng hiÖn cã. Thay thÕ tÊt c¶ c¸c lo¹i cÇu khØ;
t¹o c¬ héi cho c¸c ®Þa ph−¬ng nghÌo, vïng nghÌo chñ ®éng qu¶n lý viÖc x©y
dùng vµ b¶o tr× hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng n«ng th«n.
Më réng cung cÊp ®iÖn l−íi, tæ chøc, qu¶n lý vµ vËn hµnh hÖ thèng ph©n
phèi ®iÖn, nhÊt lµ ®èi víi vïng s©u, vïng xa cã ®Þa h×nh phøc t¹p vµ ý thøc tù
gi¸c cña ng−êi tiªu dïng ch−a cao. §èi víi vïng biªn giíi, h¶i ®¶o, nh÷ng n¬i
xa l−íi ®iÖn quèc gia vµ c¸c hé gia ®×nh thuéc diÖn chÝnh s¸ch ®Æc biÖt gÆp
khã kh¨n, Nhµ n−íc sÏ trî c−íc tiªu thô hµng ho¸, hç trî mét phÇn kinh phÝ
®Ó x©y dùng ®−êng trôc h¹ thÕ vµ nh¸nh rÏ ®Õn nhµ d©n.
H×nh thµnh c¸c chî n«ng th«n, nhÊt lµ ë miÒn nói, vïng s©u, vïng xa vµ
h¶i ®¶o ®Ó b¶o ®¶m cung cÊp mét sè s¶n phÈm thiÕt yÕu cho ng−êi d©n vµ t¹o
thuËn lîi cho viÖc tiªu thô n«ng s¶n. Nhµ n−íc −u tiªn trî gi¸, trî c−íc vËn
chuyÓn vµ tiªu thô c¸c mÆt hµng thiÕt yÕu phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cho
c¸c hé n«ng d©n thuéc c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n. ViÖc trî gi¸, trî c−íc ®Çu
vµo t¹i c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n cÇn g¾n liÒn víi c«ng t¸c khuyÕn n«ng, hç
trî chuyÓn dÞch c¬ cÊu gièng, c¬ cÊu mïa vô vµ g¾n liÒn víi c¸c ch−¬ng tr×nh
®ång bé hç trî ng−êi nghÌo vÒ vèn, ®Êt ®ai, thÞ tr−êng ®Ó ph¸t huy t¸c dông
cña c¸c kho¶n trî cÊp cña Nhµ n−íc ®Õn ®óng ®èi t−îng, ®ång thêi tr¸nh t©m
lý û l¹i vµo sù hç trî cña Nhµ n−íc.
Chó träng c¶i thiÖn m«i tr−êng ®Çu t−, kinh doanh vµ an toµn viÖc lµm
cña khu vùc ngoµi nhµ n−íc. B¶o ®¶m c¸c quyÒn lîi tèi thiÓu cho ng−êi nhËp
c− tõ n«ng th«n vµo thµnh thÞ. §Èy m¹nh ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô vµ s¶n
phÈm hµng ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. X©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp
nhá cÊp huyÖn, c¸c lµng nghÒ ë n«ng th«n, t¹o viÖc lµm cho lao ®éng n«ng
nhµn, t¨ng thu nhËp cho n«ng d©n.

98
2. æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi
TiÕp tôc thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c x· ®Æc biÖt
khã kh¨n (ch−¬ng tr×nh 135), b¶o ®¶m vÒ c¬ b¶n c¸c x· cã ®ñ c¸c c«ng tr×nh
thiÕt yÕu. Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn c¸c trung t©m côm x·, quy ho¹ch
bè trÝ l¹i côm d©n c−, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp; ®µo t¹o
c¸n bé x·, b¶n, lµng, phum sãc. Tõng b−íc thu hÑp kho¶ng c¸ch vÒ ®êi sèng
vËt chÊt vµ tinh thÇn gi÷a c¸c nhãm d©n téc.
Thùc hiÖn tèt viÖc giao ®Êt, giao rõng cho hÇu hÕt c¸c c¸ nh©n, hé gia
®×nh vµ tæ chøc ë vïng d©n téc vµ miÒn nói, nhÊt lµ hé gia ®×nh d©n téc Ýt
ng−êi. §¶m b¶o giao quyÒn sö dông ®Êt c¸ nh©n vµ tËp thÓ cho ®¹i bé phËn
ng−êi d©n ë vïng d©n téc Ýt ng−êi vµ miÒn nói.
Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c ®Þnh canh ®Þnh c−, h¹n chÕ di c− tù do, æn ®Þnh
s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng cña c¸c ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi phï hîp víi tËp
qu¸n cña ng−êi d©n trªn c¬ së cã quy ho¹ch d©n c− theo h−íng h×nh thµnh
c¸c côm d©n c− tËp trung, h×nh thµnh c¸c côm x·, thÞ tø, ®ång thêi nghiªn cøu
vµ xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng nh−: giao th«ng, cung cÊp n−íc, ®iÖn,
th«ng tin, chî... cho c¸c côm d©n c− nµy.
Khai th¸c tèt c¸c tiÒm n¨ng vÒ ®Êt ®ai, lao ®éng, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn l©m
nghiÖp, c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng ë
vïng d©n téc vµ miÒn nói.
H−íng dÉn c¸ch lµm ¨n, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ cung cÊp th«ng tin
nh»m ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ hµng ho¸, t¨ng nhanh tû träng c«ng nghiÖp,
dÞch vô, tiÕn tíi xãa bá kinh tÕ tù cung, tù cÊp ë vïng d©n téc Ýt ng−êi vµ
miÒn nói. Ph¸t triÓn c¸c trang tr¹i s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp cã quy m« phï
hîp víi tr×nh ®é qu¶n lý vµ søc s¶n xuÊt cña tõng ®Þa bµn d©n c−. KÕt hîp
ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ tiªu thô s¶n phÈm ë c¸c khu vùc miÒn nói.
N©ng cao d©n trÝ, b¶o tån vµ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng
cña ®ång bµo c¸c d©n téc Ýt ng−êi. ¦u tiªn ®µo t¹o, båi d−ìng, sö dông ®éi
ngò c¸n bé lµ con em ®ång bµo c¸c d©n téc Ýt ng−êi ngay t¹i ®Þa ph−¬ng, tõng
b−íc t¨ng dÇn tû lÖ c¸n bé d©n téc Ýt ng−êi. §·i ngé vµ sö dông tèt ®éi ngò
giµ lµng, tr−ëng b¶n, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ®¹i ®oµn kÕt c¸c d©n téc ë vïng
d©n téc vµ miÒn nói.
Chó träng cñng cè vµ më réng c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸,
th«ng tin cña ®ång bµo d©n téc. Gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn tiÕng nãi, ch÷ viÕt cña
c¸c d©n téc. T¹o kh¶ n¨ng tiÕp cËn gi¸o dôc mÉu gi¸o cho phÇn lín trÎ em vµ

99
hoµn thµnh ch−¬ng tr×nh tiÓu häc b»ng tiÕng ViÖt. D¹y thªm tiÕng d©n téc
trong tr−êng häc ®èi víi nh÷ng d©n téc cã ch÷ viÕt.
T¨ng c−êng th«ng tin vÒ c¸c ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo b»ng c¸c
ph−¬ng ph¸p, h×nh thøc vµ tæ chøc t¹i c¸c ®Þa ®iÓm thÝch hîp lµm cho ®ång
bµo d©n téc Ýt ng−êi cã thÓ tiÕp cËn ®−îc.

3. Thùc hiÖn b×nh ®¼ng vÒ giíi, v× sù tiÕn bé cña phô n÷ vµ quyÒn lîi
cña trÎ em
Tæ chøc thùc hiÖn tèt ChiÕn l−îc quèc gia v× sù tiÕn bé cña phô n÷ ViÖt
Nam ®Õn n¨m 2010 (QuyÕt ®Þnh sè19/2002/Q§-TTg ngµy 21/1/2002). C¶i
thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña phô n÷; n©ng cao vµ ph¸t huy n¨ng lùc,
kh¶ n¨ng vµ vai trß cña hä, ®¶m b¶o cho ng−êi phô n÷ cã thÓ thùc hiÖn nhiÖm
vô vµ tham gia ®Çy ®ñ, ngang b»ng trong mäi ho¹t ®éng, ®Æc biÖt lµ chÝnh trÞ,
kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó
®¹t môc tiªu "d©n giµu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh".
§¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó phô n÷ thùc hiÖn quyÒn b×nh ®¼ng trong lÜnh
vùc lao ®éng vµ viÖc lµm th«ng qua ®¶m b¶o ®ñ ®Êt canh t¸c, c¸c nguån lùc
c¬ b¶n vµ x¸c ®Þnh chØ tiªu thu hót lao ®éng n÷ vµo viÖc lµm míi. Hoµn thiÖn
c¸c quy ®Þnh vµ t¨ng c−êng viÖc gi¸m s¸t thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi lao
®éng n÷ nh»m ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ vµ c«ng b»ng trong chÝnh s¸ch ®µo t¹o
nghÒ, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hé lao ®éng vµ chÕ ®é nghØ h−u. Lång ghÐp giíi
cã hiÖu qu¶ vµo c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia. X©y dùng hÖ thèng c¬ së
d÷ liÖu vÒ thÞ tr−êng lao ®éng vµ ®µo t¹o nghÒ víi c¸c th«ng tin t¸ch biÖt theo
giíi tÝnh. Ph¸t triÓn c¸c trung t©m ®µo t¹o nghÒ vµ giíi thiÖu viÖc lµm cho phô
n÷. T¨ng c−êng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña phô n÷ ®èi víi c¸c nguån vèn tÝn dông,
vèn tõ ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó phô n÷ ®−îc tËp
huÊn vÒ c¸ch sö dông vµ trùc tiÕp sö dông c¸c nguån vèn ®ã.
Cã c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o phô n÷ ®−îc tiÕp cËn b×nh ®¼ng vÒ gi¸o dôc, ®−îc
n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. Cã chÕ ®é khuyÕn khÝch n÷ sinh ë vïng s©u, vïng
xa vµ vïng d©n téc Ýt ng−êi häc trung häc, vµo c¸c tr−êng néi tró, tr−êng cao ®¼ng
vµ ®¹i häc. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî phô n÷ vµ em g¸i nghÌo ®i häc. Cã c¸c
biÖn ph¸p ®iÒu chØnh sù t¸ch biÖt giíi trong ngµnh häc, kÕt hîp giíi vµo c¸c
ch−¬ng tr×nh h−íng nghiÖp. Rµ so¸t vµ n©ng cao chÊt l−îng c¸c s¸ch gi¸o khoa,
lo¹i bá c¸c quan niÖm vµ h×nh ¶nh rËp khu«n vÒ giíi. N©ng cao tû lÖ n÷ ë c¸c vÞ trÝ
qu¶n lý ë c¸c cÊp vµ bËc häc. X©y dùng c¸c quü khuyÕn häc cho n÷ vµ x¸c ®Þnh
chØ tiªu n÷ ë c¸c kho¸ ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ë c¸c ngµnh vµ c¸c cÊp.

100
C¶i thiÖn søc khoÎ cña phô n÷ b»ng viÖc n©ng cao nhËn thøc vµ thay ®æi
hµnh vi ch¨m sãc søc khoÎ trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô y tÕ vµ kÕ ho¹ch
ho¸ gia ®×nh. Cñng cè m¹ng l−íi y tÕ c¬ së, bao gåm viÖc t− vÊn vÒ søc khoÎ
sinh s¶n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, cã biÖn ph¸p tÝch cùc khuyÕn khÝch nam
giíi sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. §¶m b¶o phô n÷ nghÌo ®−îc tiÕp cËn
c¸c dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ mét c¸ch thuËn lîi. N©ng cao chÊt l−îng c¸c
dÞch vô ch¨m sãc tr−íc, trong vµ sau sinh. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ
l©y nhiÔm HIV/AIDS vµ c¸c bÖnh viªm nhiÔm ®−êng sinh dôc. X©y dùng hÖ
thèng d÷ liÖu vÒ bÖnh nghÒ nghiÖp. N©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé
y tÕ vµ chÊt l−îng phôc vô t¹i c¸c c¬ së ch¨m sãc søc khoÎ phô n÷ vµ trÎ em.
Gi¶m dÇn g¸nh nÆng c«ng viÖc gia ®×nh cho phô n÷ th«ng qua chó träng
®Çu t− vµo c«ng nghÖ phôc vô gia ®×nh cã quy m« nhá, c¸c dù ¸n n−íc s¹ch
vµ n¨ng l−îng ë n«ng th«n. Ph¸t triÓn vµ tæ chøc l¹i hÖ thèng nhµ trÎ, mÉu
gi¸o vµ ph¸t ®éng c¸c chiÕn dÞch tuyªn truyÒn gi¸o dôc vÒ chia sÎ tr¸ch nhiÖm
gia ®×nh gi÷a tÊt c¶ c¸c thµnh viªn.
N©ng cao vai trß, vÞ trÝ vµ sù tham gia cña ng−êi phô n÷ vµo viÖc ra quyÕt
®Þnh vµ l·nh ®¹o, qu¶n lý ë tÊt c¶ c¸c cÊp vµ trong mäi lÜnh vùc b»ng viÖc
kh¾c phôc sù ph©n biÖt ®èi xö vµ ng−îc ®·i ®èi víi phô n÷ vµ trÎ em g¸i trong
gia ®×nh, khuyÕn khÝch c¸c quan hÖ gia ®×nh b×nh ®¼ng, t«n träng vµ hîp t¸c.
T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó phô n÷ dù c¸c cuéc häp vµ tham gia vµo c«ng t¸c
lËp kÕ ho¹ch, thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t c¸c ch−¬ng tr×nh vµ dù ¸n ë lµng, x· vµ tÊt
c¶ c¸c cÊp. Rµ so¸t c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi n÷ c«ng nh©n viªn chøc ®Ó ®¶m
b¶o viÖc thô h−ëng c¸c chÕ ®é mét c¸ch b×nh ®¼ng. KÕt hîp giíi vµo c¸c
ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o chÝnh trÞ vµ hµnh chÝnh c¸c cÊp.
§¶m b¶o sù tham gia vµ h−ëng lîi mét c¸ch b×nh ®¼ng cña phô n÷ vµo
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi b»ng viÖc hoµn thiÖn c¸c luËt vµ v¨n b¶n
ph¸p lý nh»m thùc hiÖn vµ b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých cña phô n÷. N©ng cao nhËn
thøc cña phô n÷ vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ sö dông c¸c c«ng cô ph¸p lý. N©ng
cao n¨ng lùc cña bé m¸y hµnh chÝnh vµ c¸c tæ chøc x· héi nh»m thùc hiÖn
c¸c chÝnh s¸ch vµ chiÕn l−îc v× sù tiÕn bé cña phô n÷ vµ b¶o vÖ quyÒn vµ lîi
Ých cña phô n÷ mét c¸ch hiÖu qu¶. N©ng cao quyÒn cña phô n÷ trong viÖc cÊp
giÊy ®¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt, t¨ng c−êng vai trß cña hä trong viÖc ra quyÕt
®Þnh ë ®Þa ph−¬ng.
T¨ng c−êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc, vËn ®éng x· héi víi néi
dung vµ h×nh thøc phï hîp víi tõng vïng, tõng nhãm ®èi t−îng nh»m gãp

101
phÇn n©ng cao nhËn thøc vµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan Nhµ n−íc, tæ chøc, gia
®×nh vµ mäi c«ng d©n trong c«ng t¸c b×nh ®¼ng vÒ giíi.
T«n träng vµ b¶o ®¶m cho trÎ em thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ bæn phËn tr−íc
gia ®×nh vµ x· héi. Tuyªn truyÒn, n©ng cao nhËn thøc, t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao
vai trß, bæn phËn cña gia ®×nh trong viÖc nu«i d¹y con c¸i.

III. Ph¸t triÓn m¹ng l−íi an sinh x· héi trî gióp cho
c¸c ®èi t−îng yÕu thÕ vµ ng−êi nghÌo

1. TËp trung cã träng ®iÓm ®Ó hç trî ng−êi nghÌo, d©n téc Ýt ng−êi,
nhãm yÕu thÕ kh¸c trong x· héi
C¶i thiÖn chÊt l−îng vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô c¬ b¶n vµ nguån
lùc cña ng−êi nghÌo, ®Æc biÖt lµ ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu, gi¸o dôc tiÓu
häc, søc khoÎ sinh s¶n, n−íc, vÖ sinh dinh d−ìng, nhµ ë, gióp ®ì hä tiÕp cËn
víi ph¸p luËt kh«ng thu phÝ...
X©y dùng chÕ ®é −u tiªn nh»m gióp c¸c ®èi t−îng yÕu thÕ cã ®iÒu kiÖn
®−îc thô h−ëng lîi Ých tõ c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ ph¸t triÓn x·
héi nh− x©y dùng chÕ ®é −u ®·i vÒ gi¶m møc vµ c¸c kho¶n ®ãng gãp, nép lÖ
phÝ vµ gi¸ c¶ ®èi víi ng−êi nghÌo, ng−êi yÕu thÕ trong c¸c quan hÖ giao dÞch
x· héi vµ tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n, c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, gi¸o dôc
vµ n©ng cao d©n trÝ, ®−îc n©ng cao hiÓu biÕt ph¸p luËt, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi
Ých hîp ph¸p miÔn phÝ. Gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nhµ ë cho ng−êi nghÌo. Ph¸t
triÓn c¸c tuyÕn, côm d©n c− v−ît lò cña ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Cã kÕ
ho¹ch ®ång bé xãa nhµ t¹m cho c¸c hé gia ®×nh nghÌo.

2. T¨ng c−êng m¹ng l−íi an sinh x· héi


Bæ sung mét sè chÝnh s¸ch trî gióp cña Nhµ n−íc ®èi víi c¸c nhãm
ng−êi yÕu thÕ, cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n, ng−êi dÔ bÞ tæn th−¬ng ®Ó t¹o
c¬ héi tù t¹o viÖc lµm hoÆc ®i lµm thuª, cã thu nhËp ®ñ nu«i sèng b¶n th©n,
tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng céng ®ång, tham gia c¸c ho¹t ®éng x· héi ®Ó
h−ëng lîi tõ c¶i c¸ch kinh tÕ.
Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi nh»m më réng chÕ ®é b¶o hiÓm x·
héi ¸p dông cho mäi ®èi t−îng, kÓ c¶ nh÷ng ng−êi lµm viÖc t¹i khu vùc kinh tÕ
phi chÝnh thøc vµ b¶o ®¶m t−¬ng quan hîp lý gi÷a møc ®ãng vµ møc h−ëng.

102
§a d¹ng ho¸ m¹ng l−íi an sinh tù nguyÖn. §Èy m¹nh c¸c biÖn ph¸p b¶o
vÖ c©y trång vµ vËt nu«i nh− dÞch vô thó y, ch−¬ng tr×nh qu¶n lý dÞch h¹i tæng
hîp mét c¸ch hiÖu qu¶ ë vïng s©u, vïng xa vµ c¸c vïng khã kh¨n. TiÕn hµnh
thö nghiÖm c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm c©y trång, vËt nu«i hoÆc b¶o hiÓm thÞ
tr−êng cho n«ng th«n. T¨ng c−êng c«ng t¸c khuyÕn n«ng nh− lµ mét c«ng cô
h÷u hiÖu ®Ó gi¶m tÝnh tæn th−¬ng cña ng−êi nghÌo. X©y dùng c¸c ch−¬ng
tr×nh b¶o hiÓm trªn c¬ së céng ®ång ®èi víi khu vùc kinh tÕ kh«ng chÝnh thøc
trªn nguyªn t¾c b¶o hiÓm nhãm (tèi thiÓu lµ b¶o hiÓm gia ®×nh). Ph¸t triÓn
h×nh thøc B¶o hiÓm hé gia ®×nh ®Ó thay thÕ dÇn cho hÖ thèng b¶o hiÓm søc
khoÎ häc ®−êng.
T¨ng c−êng m¹ng l−íi an sinh x· héi th«ng qua ph¸t triÓn vµ cñng cè c¸c
quü cña x· héi vµ ®oµn thÓ. Trî gióp nh©n ®¹o th−êng xuyªn ®èi víi ng−êi
nghÌo, ng−êi kh«ng cã søc lao ®éng vµ kh«ng n¬i n−¬ng tùa; tæ chøc, triÓn
khai ho¹t ®éng cña c¸c quü nµy ngay t¹i nh÷ng céng ®ång lµng, x· n¬i tËp
trung nhiÒu ng−êi nghÌo, yÕu thÕ. Trong ®ã, chó träng c¸c h×nh thøc trî cÊp x·
héi b»ng hiÖn vËt (g¹o, thùc phÈm, quÇn ¸o,...) ®èi víi nh÷ng ®èi t−îng r¬i vµo
hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n ë c¶ n«ng th«n vµ mét sè thµnh phè.
Duy tr× vµ bæ sung hÖ thèng chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ
gi¸o dôc trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ trÎ em tµn tËt, må
c«i, lang thang, lao ®éng kiÕm sèng, trÎ em bÞ hËu qu¶ chÊt ®éc mµu da cam,
nhiÔm HIV/AIDS. N©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ chøc n¨ng cña gia ®×nh trong
viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em. Huy ®éng toµn bé x· héi tham gia
vµo b¶o vÖ trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n.
Ph¸t triÓn hÖ thèng chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p hç trî ng−êi tµn tËt, ng−êi cao
tuæi (®Æc biÖt lµ ng−êi giµ c« ®¬n kh«ng n¬i n−¬ng tùa), ng−êi bÞ nhiÔm chÊt
®éc ho¸ häc, nhiÔm HIV/AIDS.
Ph¸t triÓn c¸c trung t©m b¶o trî x· héi ë nh÷ng vïng nghÌo, vïng gÆp rñi
ro th−êng xuyªn ®Ó nu«i d−ìng c¸c ®èi t−îng mÊt kh¶ n¨ng vµ c¬ héi tù kiÕm
sèng, tr−íc m¾t triÓn khai tèt nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ cña NghÞ ®Þnh sè
07/2000/N§-CP ngµy 09/3/2000 vÒ chÝnh s¸ch cøu trî x· héi trong 3 n¨m
2001-2003.
§iÒu chØnh l¹i ph−¬ng ph¸p ph©n bæ ng©n s¸ch ®Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh
s¸ch x· héi, trao quyÒn chñ ®éng cho c¸c ®Þa ph−¬ng, ®Æc biÖt lµ cÊp x·,
huyÖn ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn quü céng ®ång ë lµng xãm vµ cÊp x·.

103
3. X©y dùng c¸c biÖn ph¸p ®Ó gióp ®èi t−îng yÕu thÕ c¶i thiÖn c¸c
®iÒu kiÖn tham gia thÞ tr−êng lao ®éng
C¶i thiÖn tiÕp cËn thÞ tr−êng lao ®éng cña ng−êi lao ®éng nghÌo, nhãm
yÕu thÕ trong thÞ tr−êng lao ®éng, ®Æc biÖt ®èi víi vÊn ®Ò ®µo t¹o. Gi¶i quyÕt
tèt vÊn ®Ò lao ®éng d«i d−. DÇn dÇn tõng b−íc ¸p dông b¶o hiÓm thÊt nghiÖp
N©ng cao sè l−îng vµ chÊt l−îng viÖc lµm, ®Æc biÖt lµ viÖc lµm trong khu
vùc ngoµi nhµ n−íc. Hoµn thiÖn Bé luËt Lao ®éng ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn
cña thÞ tr−êng lao ®éng. B¶o ®¶m an toµn viÖc lµm. Chèng sa th¶i tuú tiÖn,
b¶o ®¶m viÖc lµm æn ®Þnh víi møc thu nhËp ngµy cµng t¨ng vµ ®iÒu kiÖn lao
®éng, nhÊt lµ cho lao ®éng n÷, ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn. Gi¶m tai n¹n lao
®éng. B¶o ®¶m c«ng b»ng nam n÷ trong tuæi vÒ h−u, tr¸nh t×nh tr¹ng sö dông
"vÒ h−u sím" lµm c«ng cô ®Ó gi¶i quyÕt lao ®éng d«i d− trong c¸c doanh
nghiÖp nhµ n−íc còng nh− c¸c vÊn ®Ò kh¸c cña thÞ tr−êng lao ®éng.

4. X©y dùng hÖ thèng gi¶i ph¸p cøu trî x· héi ®ét xuÊt h÷u hiÖu
§èi víi ng−êi nghÌo, ng−êi dÔ bÞ tæn th−¬ng khi gÆp rñi ro thiªn tai, tai
n¹n vµ c¸c t¸c ®éng x· héi kh«ng thuËn lîi, triÓn khai c¸c gi¶i ph¸p cøu trî
®ét xuÊt gåm:
C¶i tiÕn c¬ chÕ h×nh thµnh vµ ®iÒu phèi Quü cøu trî ®ét xuÊt.
Gióp ®ì ng−êi nghÌo phßng chèng cã hiÖu qu¶ khi gÆp thiªn tai nh− b·o,
lôt, h¹n h¸n, s©u bÖnh,... b»ng tæ chøc tËp huÊn, chuyÓn giao nh÷ng kiÕn thøc,
kinh nghiÖm cô thÓ vÒ phßng chèng thiªn tai. Hç trî mét phÇn kinh phÝ ®Ó c¶i
thiÖn tÝnh tr¹ng nhµ ë, tr¸nh b·o, tr¸nh lôt.
Quy ho¹ch l¹i c¸c vïng d©n c−, c¬ së h¹ tÇng s¶n xuÊt vµ x· héi thuËn lîi
cho viÖc phßng chèng vµ cøu trî khi thiªn tai x¶y ra. Tæ chøc, chuÈn bÞ s½n
sµng c¸c ph−¬ng tiÖn cøu trî ®Ó kÞp thêi, nhanh chãng øng phã vµ h¹n chÕ c¸c
t¸c ®éng xÊu cña thiªn tai, h−íng dÉn ng−êi nghÌo chñ ®éng cøu gióp lÉn
nhau khi gÆp thiªn tai.
Tæ chøc vµ trî gióp ng−êi nghÌo kh¾c phôc c¸c thiÖt h¹i sau thiªn tai, khi
n«ng s¶n bÞ rít gi¸ hoÆc gÆp rñi ro, tai n¹n, nhanh chãng æn ®Þnh cuéc sèng, s¶n
xuÊt b×nh th−êng nh− cung cÊp c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cÇn thiÕt (gièng, c©y, con,
ph−¬ng tiÖn canh t¸c,...), gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng m«i tr−êng sau thiªn tai. X©y dùng
c¸c kho l−¬ng thùc, thùc phÈm, quÇn ¸o t¹i chç cña tõng céng ®ång n¬i th−êng
x¶y ra thiªn tai nh»m cung cÊp kÞp thêi cho ng−êi gÆp n¹n trong thiªn tai.

104
5. Më réng sù tham gia vµ n©ng cao vai trß cña c¸c tæ chøc x· héi, tæ
chøc phi chÝnh phñ trong viÖc ph¸t triÓn m¹ng l−íi an sinh x· héi
MÆt trËn Tæ quèc c¸c cÊp chñ tr× vµ phèi hîp víi chÝnh quyÒn, c¸c héi,
®oµn thÓ quÇn chóng x©y dùng c¸c ph−¬ng thøc vËn ®éng c¸c c¬ quan, doanh
nghiÖp vµ toµn d©n tham gia ho¹t ®éng tõ thiÖp gióp ®ì c¸c ®èi t−îng nghÌo.
KhuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng nh©n ®¹o cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c
tæ chøc ®oµn thÓ, c¸c tæ chøc x· héi hç trî, tham gia ph¸t triÓn m¹ng l−íi an
sinh x· héi, trî gióp cã hiÖu qu¶ c¸c ®èi t−îng yÕu thÕ, ®Æc biÖt lµ ng−êi giµ
c« ®¬n, kh«ng n¬i n−¬ng tùa, trÎ em må c«i kh«ng n¬i nu«i d−ìng, trÎ em bÞ
nhiÔm chÊt ®éng ho¸ häc, HIV...

105
PhÇn V

Huy ®éng vµ ph©n bæ nguån lùc cho


t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo

§Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu cña ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ
T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo, qua tÝnh to¸n b−íc ®Çu vÒ nhu cÇu ®Çu
t− cña c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc: n«ng, l©m, ng− nghiÖp; c«ng nghiÖp vµ x©y
dùng; giao th«ng; b−u ®iÖn; gi¸o dôc; v¨n ho¸; y tÕ; khoa häc c«ng nghÖ; dÞch
vô; c«ng céng... vµ c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia liªn quan ®Õn xãa ®ãi
gi¶m nghÌo, trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn 5 n¨m 2001-2005 yªu cÇu kho¶ng 840-
980 ngh×n tû ®ång (t−¬ng ®−¬ng 60-70 tû USD) b»ng 1,5-1,75 lÇn so víi thùc
hiÖn giai ®o¹n 1996-2000.

I. §Çu t− ph¸t triÓn

1. Nhu cÇu vèn ®Çu t− ph¸t triÓn


1.1. N«ng, l©m, ng− nghiÖp: Nhu cÇu ®Çu t− kho¶ng 110-133 ngh×n tû
®ång, trong ®ã cho n«ng nghiÖp (chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, trång
míi c©y l©u n¨m, s¶n xuÊt gièng, ®Çu t− h¹ tÇng, x©y dùng c¸c vïng s¶n xuÊt
hµng ho¸ tËp trung, c¬ së chÕ biÕn, b¶o qu¶n, chuyÓn giao kü thuËt,...) yªu
cÇu kho¶ng 53-62 ngh×n tû ®ång; l©m nghiÖp hoµn thµnh dù ¸n trång míi 5
triÖu ha rõng, tËp trung ®Çu t− trång rõng kinh tÕ, t¹o vïng nguyªn liÖu, g¾n
víi viÖc x©y dùng c¸c c¬ së chÕ biÕn giÊy, bét giÊy, v¸n gç nh©n t¹o,... yªu
cÇu kho¶ng 10-13 ngh×n tû ®ång; thuû s¶n tiÕp tôc ®Çu t− th©m canh, më réng
diÖn tÝch nu«i trång lªn 1,2 triÖu ha, kÓ c¶ nu«i thuû s¶n ë biÓn, x©y dùng
®ång bé h¹ tÇng nghÒ c¸, ph¸t triÓn m¹nh c¸c ®éi thuyÒn ®¸nh c¸ xa bê,... yªu
cÇu kho¶ng 21-27 ngh×n tû ®ång; thuû lîi ®Çu t− n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh hiÖn
cã ®Ó ®−a hiÖu suÊt sö dông c«ng tr×nh tõ 60% n¨m 2000 lªn kho¶ng 80%
n¨m 2005, ph¸t triÓn thªm c¸c hå chøa n−íc c¾t lò ë miÒn Trung, gi÷ n−íc ë
miÒn Nói vµ t¹o nguån n−íc ngät ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long. X©y dùng
cñng cè hÖ thèng ®ª biÓn vµ c¸c c«ng tr×nh ng¨n mÆn; kiªn cè ho¸ c¸c tuyÕn
®ª xung yÕu; tiÕp tôc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh kiªn cè ho¸ kªnh m−¬ng, cñng
cè ®ª, kÌ, cèng vµ x©y dùng h¹ tÇng ph©n lò, chËm lò,... yªu cÇu kho¶ng 26-
30 ngh×n tû ®ång.

106
1.2. C«ng nghiÖp, x©y dùng: Nhu cÇu ®Çu t− −íc tÝnh kho¶ng 370-400
ngh×n tû ®ång, trong ®ã ®Çu t− ngµnh ®iÖn kho¶ng 85-95 ngh×n tû ®ång; xi
m¨ng 30-35 ngh×n tû ®ång; ho¸ chÊt, ph©n bãn 58-65 ngh×n tû ®ång, dÇu khÝ
55-60 ngh×n tû ®ång. Thùc hiÖn ®Çu t− chiÒu s©u, ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ,
hiÖn ®¹i ho¸ tõng phÇn c¸c ngµnh s¶n xuÊt, tr−íc hÕt lµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh cã
lîi thÕ c¹nh tranh, chiÕm lÜnh thÞ tr−êng trong n−íc vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu
nh−: chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, may mÆc, da, giµy, ®iÖn tö, tin häc, mét sè
s¶n phÈm c¬ khÝ vµ tiªu dïng. X©y dùng cã chän läc mét sè c¬ së c«ng nghiÖp
nÆng (dÇu khÝ, luyÖn kim, c¬ khÝ chÕ t¹o, ho¸ chÊt c¬ b¶n, ph©n bãn, vËt liÖu
x©y dùng,...), c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin viÔn th«ng,...
1.3. Giao th«ng, b−u ®iÖn: Nhu cÇu ®Çu t− kho¶ng 126-147 ngh×n tû
®ång, trong ®ã cho giao th«ng kho¶ng 94-110 ngh×n tû ®ång; b−u chÝnh viÔn
th«ng kho¶ng 30 ngh×n tû ®ång. §Çu t− n©ng cÊp vµ ph¸t triÓn hÖ thèng
®−êng bé, ®−êng s«ng, ®−êng biÓn, hÖ thèng s©n bay, bÕn c¶ng; hoµn thµnh
c¬ b¶n viÖc n©ng cÊp quèc lé 1 vµ x©y dùng ®−êng Hå ChÝ Minh; n©ng cÊp hÖ
thèng ®−êng s¾t hiÖn cã; më thªm c¸c tuyÕn giao th«ng míi ®Õn c¸c trung
t©m kinh tÕ, ®Õn vïng s©u, vïng xa; gi¶i to¶ ¸ch t¾c giao th«ng ë c¸c ®« thÞ;
cñng cè c¸c tuyÕn giao th«ng liªn tØnh thuéc ®ång b»ng s«ng Cöu Long, c¸c
tuyÕn lªn T©y Nguyªn, miÒn nói...
Ph¸t triÓn m¹ng l−íi th«ng tin hiÖn ®¹i, ®ång bé, réng kh¾p víi dung
l−îng lín vµ chÊt l−îng cao. TËp trung thùc hiÖn mét sè dù ¸n lín nh− m¹ng
th«ng tin vÖ tinh VINASAT, VISAT...; chó träng ®Çu t− cho khu vùc biªn
giíi, h¶i ®¶o, vïng s©u, vïng xa.
1.4. Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o: Nhu cÇu ®Çu t− −íc tÝnh kho¶ng 30-40 ngh×n tû
®ång. Chñ yÕu lµ ®Çu t− c¶i t¹o, n©ng cÊp vµ më réng c¸c c¬ së ®µo t¹o, gi¸o
dôc, n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc, trong ®ã chó träng ®Õn b¶o ®¶m ®ñ
tr−êng, líp häc vµ gi¸o viªn cho ®ång bµo miÒn nói vµ vïng s©u, vïng xa; ®æi
míi néi dung, ph−¬ng ph¸p d¹y vµ häc; ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, gi¸o viªn cã
chÊt l−îng cao; chó träng ®µo t¹o c¸n bé, gi¸o viªn ng−êi d©n téc.
TiÕp tôc ®Çu t− n©ng cÊp, më réng hÖ thèng nhµ trÎ, mÉu gi¸o trªn mäi
®Þa bµn d©n c−, ®Æc biÖt lµ ë n«ng th«n vµ nh÷ng vïng cã khã kh¨n. HiÖn
®¹i ho¸ mét sè tr−êng d¹y nghÒ, t¨ng nhanh tû lÖ lao ®éng ®−îc ®µo t¹o
trong toµn bé lao ®éng x· héi,... tËp trung ®Çu t− cho Tr−êng ®¹i häc Quèc
gia, c¸c tr−êng ®¹i häc vïng, c¸c tr−êng ®¹i häc träng ®iÓm vµ c¸c tr−êng
®¹i häc s− ph¹m.

107
1.5. Khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr−êng: Nhu cÇu ®Çu t− −íc tÝnh kho¶ng
6-14 ngh×n tû ®ång ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c¸c c¬ quan
nghiªn cøu khoa häc, ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña
hµng ho¸ trªn thÞ tr−êng. Thùc hiÖn ¸p dông c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, c«ng
nghÖ cao (tin häc, sinh häc, vËt liÖu míi, tù ®éng ho¸,...). TËp trung ®Çu t−
x©y dùng c¸c phßng thÝ nghiÖm träng ®iÓm quèc gia theo tinh thÇn cña QuyÕt
®Þnh sè 850/Q§-TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c«ng
nghÖ th«ng tin, Khu c«ng nghÖ cao Hoµ L¹c,...
B¶o vÖ vµ c¶i thiÖn chÊt l−îng m«i tr−êng cho ng−êi nghÌo, x©y míi 25%
sè tr¹m quan tr¾c vµ ph©n tÝch m«i tr−êng tæng hîp theo quy ho¹ch, cñng cè
kho¶ng 30% sè tr¹m quan tr¾c m«i tr−êng n−íc vµ kh«ng khÝ ®¹t tiªu chuÈn
tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i. X©y míi vµ më réng c¸c m« h×nh xö lý n−íc th¶i vµ chÊt
th¶i r¾n ë c¸c khu c«ng nghiÖp vµ c¸c lµng nghÒ.
1.6. Y tÕ: Nhu cÇu ®Çu t− −íc tÝnh kho¶ng 16-28 ngh×n tû ®ång. Hoµn
chØnh quy ho¹ch hÖ thèng y tÕ, cñng cè vµ hoµn thiÖn m¹ng l−íi y tÕ c¬ së;
n©ng cao chÊt l−îng dÞch vô y tÕ, t¨ng c−êng ®éi ngò c¸n bé vµ trang thiÕt bÞ
y tÕ; t¨ng c−êng triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu vÒ y tÕ, ph¸t triÓn y tÕ
dù phßng, y tÕ céng ®ång; t¨ng c−êng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng−êi nghÌo ®èi
víi c¸c dÞch vô y tÕ c¬ b¶n cã chÊt l−îng; cã biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó hç trî chi
phÝ y tÕ cho ng−êi nghÌo.
1.7. Nhµ ë, cÊp tho¸t n−íc, dÞch vô c«ng céng: Nhu cÇu kho¶ng 118-130
ngh×n tû ®ång, chñ yÕu lµ ®Çu t− kÕt cÊu h¹ tÇng, dÞch vô th−¬ng m¹i, ph¸p lý,
ph¸t triÓn nhµ ë, më réng hÖ thèng cÊp, tho¸t n−íc; chó träng nhiÒu h¬n ®Õn
viÖc thay thÕ c¸c nhµ dét n¸t, æ chuét kh«ng b¶o ®¶m an toµn ë c¸c thµnh
phè, khu ®« thÞ, nhÊt lµ nhµ ë cho c¸c hé nghÌo ë miÒn nói phÝa B¾c, T©y
Nguyªn, vµ vïng th−êng xuyªn bÞ lò, lôt ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long.
1.8. V¨n ho¸, th«ng tin, thÓ thao: Nhu cÇu ®Çu t− kho¶ng 14-15 ngh×n tû
®ång. Thùc hiÖn ®Çu t− më réng, n©ng cÊp hÖ thèng ph¸t thanh, truyÒn h×nh,
xuÊt b¶n b¸o chÝ, ph¸t triÓn c¸c khu liªn hiÖp thÓ thao quèc gia, c¸c trung t©m
thÓ thao thuéc c¸c tØnh, thµnh phè, ®Çu t− x©y dùng c¸c c¬ së v¨n ho¸, th«ng
tin vµ trî gióp ph¸p lý (®µo t¹o båi d−ìng c¸n bé trî gióp ph¸p lý, x©y dùng
tñ s¸ch ph¸p luËt, cung cÊp vµ phæ biÕn tµi liÖu ph¸p luËt...) cho ng−êi nghÌo,
®ång bµo vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi.
1.9. Qu¶n lý Nhµ n−íc vµ c¸c ngµnh, lÜnh vùc kh¸c: Nhu cÇu ®Çu t−
kho¶ng 50-63 ngh×n tû ®ång.

108
BiÓu 5.1: Nhu cÇu vèn ®Çu t− toµn x· héi
(Ngh×n tû ®ång, theo gi¸ n¨m 2000)
Nhu cÇu ®Çu t− 2001-2005
Tæng sè 840 - 980
- N«ng, l©m, ng− vµ thuû lîi 110 - 133
- C«ng nghiÖp, x©y dùng 370 - 400
- Giao th«ng, b−u ®iÖn 126 - 147
- Gi¸o dôc, ®µo t¹o 30 - 40
- Khoa häc c«ng nghÖ, ®iÒu tra c¬ b¶n m«i tr−êng 6 - 14
- Y tÕ, x· héi 16 - 28
- Nhµ ë, c«ng céng, cÊp n−íc, dÞch vô 118 - 130
- V¨n ho¸ th«ng tin, thÓ thao 14 - 15
- Qu¶n lý nhµ n−íc 26 - 28
- C¸c ngµnh, lÜnh vùc kh¸c 24 - 35

Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−

2. Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Çu t− ph¸t triÓn


Qua tÝnh to¸n s¬ bé cña c¸c Bé, ®Þa ph−¬ng, qua c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n,
vµ c¸c cam kÕt hîp t¸c ®Çu t− víi n−íc ngoµi, dù kiÕn vèn ®Çu t− toµn x· héi
trong 5 n¨m tíi cã thÓ huy ®éng (t−¬ng ®èi kh¶ thi) lµ 840 ngh×n tû ®ång,
gåm cã:
Vèn ®Çu t− trong n−íc dù kiÕn huy ®éng kho¶ng 21-22% GDP, kho¶ng
560 ngh×n tû ®ång, chiÕm kho¶ng 2/3 tæng vèn ®Çu t− toµn x· héi, t−¬ng
®−¬ng kho¶ng 40 tû USD.
Huy ®éng nguån vèn tõ bªn ngoµi: Dù kiÕn kho¶ng 20 tû USD, trong ®ã
vèn ®¨ng ký c¸c dù ¸n ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi (FDI) ®−îc cÊp phÐp vµ c¸c
dù ¸n t¨ng vèn kho¶ng trªn 15 tû USD, (vèn ®¨ng ký cña c¸c dù ¸n cÊp míi lµ
12 tû USD, c¸c dù ¸n t¨ng vèn ®¹t trªn 3 tû USD). ¦íc tÝnh vèn ®−a vµo thùc
hiÖn cã thÓ ®¹t kho¶ng 11 tû USD vµ vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA)
dù kiÕn ®−a vµo kho¶ng 9 tû USD (vèn vay kho¶ng 7,5 tû USD, vèn viÖn trî
kh«ng hoµn l¹i kho¶ng 1,5 tû USD).

109
BiÓu 5.2: Dù b¸o kh¶ n¨ng huy ®éng vèn 2001-2005
(Theo gi¸ n¨m 2000)
1996-2000 2001-2005 (tèi thiÓu)
Thùc hiÖn Tû lÖ trªn Kh¶ n¨ng Tû lÖ trªn
Nguån vèn huy ®éng
(Ng. tû tæng sè tæng sè
(Ng. tû
®ång) (%) ®ång)
(%)
Tæng sè 555 100.0 840 100.0
Trong ®ã:
- Vèn trong n−íc 320,5 57,7 561 66,8
- Vèn ngoµi n−íc 234,5 42,3 279 33,2
I. Vèn ®Çu t− khu vùc Nhµ n−íc
295,8 53,3 467 55,5
(§Çu t− c«ng)
1. Huy ®éng trong n−íc 198,9 35,8 341 40,6
- Ng©n s¸ch (kh«ng kÓ ODA) 83,9 15,1 123,2 14,7
- TÝn dông
17,7 3,2 55,8 6,6
(kh«ng kÓ ODA vay l¹i)
- Doanh nghiÖp nhµ n−íc 97,3 17,5 162 19,3
2. Vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc
96,5 17,4 126 15,0
(ODA)
II. Vèn ®Çu t− khu vùc t− nh©n 259,6 46,8 373 44,4
1. Khu vùc t− nh©n trong n−íc 121,6 21,9 220 26,2
2. Vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi
138 249 153 18,2
(FDI)

Trong tæng vèn nªu trªn, kh¶ n¨ng huy ®éng cña khu vùc Nhµ n−íc (®Çu
t− c«ng céng) ®¹t 467 ngh×n tû ®ång, chiÕm 55,5%, trong ®ã vèn Ng©n s¸ch
(kh«ng kÓ ODA) kho¶ng 123 ngh×n tû ®ång, chiÕm 14,7%, tÝn dông nhµ n−íc
(kh«ng kÓ ODA vay l¹i) gÇn 56 ngh×n tû ®ång, chiÕm 6,6%, doanh nghiÖp
nhµ n−íc 162 ngh×n tû ®ång, chiÕm 19,3%; vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc
ODA ®¹t 126 ngh×n tû ®ång, chiÕm 15%; khu vùc t− nh©n trong n−íc kho¶ng
220 ngh×n tû ®ång, chiÕm 26,2%; khu vùc vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi
(FDI) kho¶ng 153 ngh×n tû ®ång, chiÕm 18,2% tæng vèn ®Çu t− toµn x· héi.
Nh− vËy khu vùc nhµ n−íc vÉn chiÕm tû lÖ lín (55,5%), khu vùc t− nh©n
trong n−íc tuy tû lÖ cã t¨ng tõ 21,9% (1996-2000) lªn 26,2% (2001-2005),
nh−ng vÉn cßn rÊt thÊp, míi chiÕm kho¶ng 1/4 vèn ®Çu t− toµn x· héi. §©y lµ
khu vùc cßn nhiÒu tiÒm n¨ng, ChÝnh phñ sÏ chØ ®¹o c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa
ph−¬ng tiÕp tôc nghiªn cøu, th¸o gì khã kh¨n, t×m c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu
h¬n ®Ó huy ®éng thªm vèn ®Çu t− cho ChiÕn l−îc nµy.

110
3. §Þnh h−íng −u tiªn
Trong ®iÒu kiÖn kh¶ n¨ng nguån vèn cßn h¹n hÑp so víi nhu cÇu ®Æt ra,
h−íng ph©n bæ sÏ −u tiªn ®Çu t− cho c¸c lÜnh vùc sau:
N«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, −u tiªn ®Çu t− cho viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y
trång, vËt nu«i, më mang ngµnh nghÒ, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng (thuû lîi, ®ª
®iÒu phßng chèng lò lôt, giao th«ng n«ng th«n, ®iÖn, n−íc sinh ho¹t,...), c¸c
ho¹t ®éng b¶o qu¶n, chÕ biÕn; trång rõng vµ b¶o vÖ rõng, nu«i trång thuû s¶n;
¸p dông gièng míi, trong ®ã −u tiªn ®Æc biÖt cho x· nghÌo ë vïng s©u vïng
xa, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi.
Y tÕ, −u tiªn ph¸t triÓn m¹ng l−íi y tÕ c¬ së, b¶o ®¶m tÊt c¶ c¸c x· cã
tr¹m y tÕ, cã ®ñ c¸c trang thiÕt bÞ vµ thuèc thiÕt yÕu, t¨ng c−êng c¸n bé y tÕ
cho miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, vïng khã kh¨n; t¨ng c−êng ®Çu t− cho y tÕ
dù phßng, n©ng cao søc khoÎ nh©n d©n. TiÕp tôc c¶i t¹o n©ng cÊp hÖ thèng
bÖnh viÖn, phßng kh¸m vµ n©ng cao chÊt l−îng dÞch vô y tÕ ®Æc biÖt lµ tuyÕn
c¬ së. T¨ng c−êng gi¸m s¸t vµ hç trî kü thuËt cña y tÕ tuyÕn trªn ®èi víi
tuyÕn c¬ së, b¶o ®¶m cho y tÕ c¬ së ®ñ kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi
c¸c bÖnh theo tuyÕn kü thuËt. Cã c¸c gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó hç trî tµi chÝnh
cho ng−êi nghÌo trong ch¨m sãc søc khoÎ.
Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, tËp trung ®Çu t−, c¶i t¹o n©ng cÊp vµ x©y míi c¸c
tr−êng líp häc, b¶o ®¶m ®ñ tr−êng líp häc tõ nhµ trÎ, mÉu gi¸o ®Õn c¸c
tr−êng phæ th«ng trung häc. Thùc hiÖn tõng b−íc viÖc kiªn cè ho¸ c¸c tr−êng
häc, quan t©m nhiÒu h¬n cho c¸c vïng khã kh¨n vµ th−êng x¶y ra thiªn tai.
TiÕp tôc ®Çu t− ®æi míi néi dung ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc, chÊt l−îng gi¸o dôc,
cung cÊp ®ñ ®å dïng häc tËp vµ gi¶ng d¹y cho c¸c tr−êng tiÓu häc vµ trung
häc c¬ së. Chó träng ph¸t triÓn vµ më réng c¸c c¬ së ®µo t¹o gi¸o viªn, b¶o
®¶m ®ñ gi¸o viªn d¹y häc cho c¸c tr−êng phæ th«ng.
Giao th«ng vËn t¶i, chó träng ®Çu t−, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ trong viÖc ph¸t
triÓn giao th«ng vËn t¶i ®èi víi n«ng th«n; x¸c ®Þnh râ rµng tr¸ch nhiÖm, thÓ
chÕ vÒ ®Çu t− vµ qu¶n lý ®−êng giao th«ng n«ng th«n. Phèi hîp chÆt chÏ gi÷a
c¸c quy ho¹ch giao th«ng cña tØnh, huyÖn víi quy ho¹ch giao th«ng quèc gia.
TiÕp tôc chñ tr−¬ng Nhµ n−íc vµ nh©n d©n cïng lµm, nh©n d©n h−ëng lîi
®ãng gãp kho¶ng 60% b»ng lao ®éng, vËt t− t¹i chç vµ mét phÇn b»ng tiÒn,
Nhµ n−íc hç trî kho¶ng 30% b»ng c¸c vËt t− thiÕt yÕu nh− s¾t thÐp, dÇm cÇu,
m¸y thi c«ng, hç trî kü thuËt.
Khoa häc c«ng nghÖ, −u tiªn ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, c«ng nghÖ
th«ng tin, ph¸t triÓn c«ng nghÖ phÇn mÒm, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp c«ng nghÖ
th«ng tin.

111
B¶o vÖ m«i tr−êng: TiÕp tôc ®Çu t− vµo lÜnh vùc b¶o vÖ m«i tr−êng sinh
th¸i, b¶o ®¶m ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Thùc hiÖn triÓn khai c¸c dù ¸n c¶i t¹o m«i
tr−êng, xö lý chÊt th¶i, xö lý « nhiÔm m«i tr−êng,...
C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c¸c vïng khã kh¨n, cã
nhiÒu hé nghÌo nh− ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm; d©n sè vµ
kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh; phßng chèng mét sè bÖnh x· héi, bÖnh dÞch nguy
hiÓm vµ HIV/AIDS; n−íc s¹ch vµ vÖ sinh m«i tr−êng n«ng th«n; ph¸t triÓn
v¨n ho¸, gi¸o dôc, ®µo t¹o, ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c x· ®Æc
biÖt khã kh¨n (ch−¬ng tr×nh 135) vµ dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng, sÏ ®Æc
biÖt quan t©m ®Çu t− vµ thùc hiÖn lång ghÐp vµo kÕ ho¹ch ®Çu t− ph¸t triÓn
cña c¸c ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng.
ViÖc ®¶m b¶o chi tiªu Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cho c¸c tØnh, thµnh phè, cÇn
−u tiªn h¬n cho c¸c tØnh, thµnh phè cã chØ sè HDI, GDI thÊp nh»m thu hÑp
kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vïng vµ khuyÕn khÝch c¸c tØnh t¨ng c−êng h¬n c¸c
chÝnh s¸ch cã lîi cho ng−êi nghÌo.

4. Dù kiÕn kh¶ n¨ng thùc hiÖn vèn ®Çu t− toµn x· héi


Trªn c¬ së ®Þnh h−íng c¸c môc tiªu nµy vµ b»ng c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch
khuyÕn khÝch ®Çu t− phï hîp, dù kiÕn c¬ cÊu vèn ®Çu t− toµn x· héi vµo c¸c
ngµnh vµ lÜnh vùc theo 2 ph−¬ng ¸n (ph−¬ng ¸n tèi thiÓu vµ ph−¬ng ¸n phÊn
®Êu) nh− sau:
BiÓu 5.3: Dù kiÕn c¬ cÊu vèn ®Çu t− ph¸t triÓn
Thùc hiÖn
KÕ ho¹ch 2001-2005
1996-2000
Ph−¬ng ¸n 1 Ph−¬ng ¸n 2
Ngh×n Tû lÖ
tû ®ång % Ngh×n tû Tû lÖ Ngh×n tû Tû lÖ
®ång % ®ång %
Tæng sè 555,0 100,0 840,0 100,0 980,0 100,0
- N«ng, l©m, ng− vµ thuû lîi 63,0 11,4 109,2 13,0 133,0 13,5
- C«ng nghiÖp, x©y dùng 238,0 43,0 369,6 44,0 406,0 41,4
- Giao th«ng, b−u ®iÖn 85,4 15,4 126 15,0 147,0 15,0
- Nhµ ë, c«ng céng, cÊp n−íc, DV 82,6 15,0 117,6 14,0 126,0 12,9
- Khoa häc CN, ®iÒu tra CB, MT 2,8 0,4 5,6 0,6 14,0 1,4
- Gi¸o dôc, ®µo t¹o 15,4 2,7 30,8 3,7 42,0 4,3
- Y tÕ, x· héi 8,4 1,5 16,8 2,0 28,0 2,9
- V¨n ho¸, th«ng tin, thÓ thao 7,0 1,3 14,0 1,7 21,0 2,1
- Qu¶n lý nhµ n−íc 18,2 3,2 26,6 3,2 28,0 2,9
- C¸c ngµnh, lÜnh vùc kh¸c 33,6 6,1 23,8 2,8 35,0 3,6

112
Theo ph−¬ng ¸n 1, kh¶ n¨ng huy ®éng vèn nh− nªu ë trªn cã thÓ ®¹t
kho¶ng 840 ngh×n tû ®ång (60 tû USD). Víi møc nµy míi ®¸p øng ®−îc nhu
cÇu ®Çu t− cÇn tèi thiÓu cña c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc, trong ®ã: n«ng nghiÖp dù
kiÕn ®Çu t− kho¶ng 109 ngh×n tû ®ång, chiÕm 13% tæng vèn; c¸c ngµnh c«ng
nghiÖp, x©y dùng ®Çu t− 369 ngh×n tû ®ång, chiÕm 44%; giao th«ng vËn t¶i,
b−u ®iÖn 126 ngh×n tû ®ång, chiÕm kho¶ng 15%; khoa häc c«ng nghÖ, ®iÒu
tra c¬ b¶n, m«i tr−êng 5,6 ngh×n tû ®ång, kho¶ng 0,6%; gi¸o dôc ®µo t¹o
kho¶ng 31 ngh×n tû ®ång, kho¶ng 3,7%; y tÕ-x· héi, v¨n ho¸ th«ng tin, thÓ
thao h¬n 30 ngh×n tû ®ång, kho¶ng 3,7%; khu vùc c«ng céng, nhµ ë, cÊp
n−íc, dÞch vô 117,6 ngh×n tû ®ång, kho¶ng 14%; qu¶n lý nhµ n−íc vµ c¸c lÜnh
vùc kh¸c kho¶ng 50,4 ngh×n tû ®ång, kho¶ng 6%.
Víi quy m« vèn h¹n hÑp nh− trªn, c¸c môc tiªu ®Ò ra cã thÓ ®¹t ®−îc vÒ
sè l−îng nh−ng chÊt l−îng sÏ h¹n chÕ (nh− ®−êng giao th«ng n«ng th«n, tr¹m
x¸, tr−êng häc, trang thiÕt bÞ cho y tÕ, gi¸o dôc... chØ ®¹t ®−îc c¸c tiªu chuÈn
tèi thiÓu).
§©y lµ mét th¸ch thøc lín, cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p thiÕt thùc h¬n ®Ó huy
®éng thªm c¸c nguån vèn trong n−íc, n−íc ngoµi còng nh− sö dông cã hiÖu
qu¶ h¬n c¸c nguån vèn hiÖn cã ®Ó b¶o ®¶m c¸c môc tiªu chiÕn l−îc.
Theo ph−¬ng ¸n 2, tæng vèn ®Çu t− kho¶ng 980 ngh×n tû ®ång (70 tû
USD), t¨ng 140 ngh×n tû ®ång so víi ph−¬ng ¸n 1, trong ®ã cho n«ng, l©m, ng−
nghiÖp, thñy lîi kho¶ng 133 ngh×n tû ®ång, chiÕm 13,5%; c«ng nghiÖp vµ x©y
dùng kho¶ng 406 ngh×n tû ®ång, chiÕm 41,4%; giao th«ng vËn t¶i, b−u ®iÖn
kho¶ng 147 ngh×n tû ®ång, chiÕm 15%; nhµ ë, c«ng céng, dÞch vô kho¶ng 126
ngh×n tû ®ång, chiÕm 12,9%; khoa häc c«ng nghÖ, ®iÒu tra c¬ b¶n m«i tr−êng
kho¶ng 14 ngh×n tû ®ång chiÕm 1,4%; gi¸o dôc vµ ®µo t¹o 42 ngh×n tû ®ång,
chiÕm 4,3%; y tÕ, x· héi 28 ngh×n tû ®ång, chiÕm 2,9%; qu¶n lý nhµ n−íc vµ
c¸c lÜnh vùc kh¸c 63 ngh×n tû ®ång, chiÕm 6,5%. Víi ph−¬ng ¸n nµy, nh×n
chung c¸c môc tiªu ®Ò ra cã thÓ ®¹t ®−îc c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng.
Thùc hiÖn ChiÕn l−îc nµy lÊy ph−¬ng ¸n 2 lµm môc tiªu phÊn ®Êu. §Ó cã
nguån vèn t¨ng thªm so víi ph−¬ng ¸n 1, dù kiÕn 1/2 sè vèn t¨ng thªm sÏ huy
®éng trong n−íc, chñ yÕu tõ khu vùc kinh tÕ t− nh©n vµ d©n c−. Nhµ n−íc sÏ
tiÕp tôc söa ®æi chÝnh s¸ch ®Çu t−, khuyÕn khÝch m¹nh mÏ kinh tÕ t− nh©n vµ
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Èy m¹nh ®Çu t− ph¸t triÓn. Sè cßn l¹i, sÏ t¨ng c−êng
c¸c biÖn ph¸p huy ®éng tõ céng ®ång quèc tÕ vµ c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi ®Ó
t¨ng thªm vèn ®Çu t− cho ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi
gi¶m nghÌo.

113
II. Chi tiªu tõ ng©n s¸ch (chi tiªu c«ng)

1. Nhu cÇu chi vèn ®Çu t− tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc


Nhu cÇu chi ®Çu t− tõ ng©n s¸ch kh¸ lín, kho¶ng 190-200 ngh×n tû ®ång,
trong ®ã n«ng, l©m, ng− nghiÖp yªu cÇu kho¶ng 50-60 ngh×n tû ®ång, chñ yÕu
ph¸t triÓn hÖ thèng gièng c©y trång, vËt nu«i, h¹ tÇng thuû s¶n, c¶i t¹o n©ng
cÊp c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, x©y dùng c¸c hå chøa n−íc kÕt hîp víi phßng
chèng lò ë miÒn trung, tu bæ, söa ch÷a c¸c ®ª xung yÕu...
Giao th«ng, b−u ®iÖn nhu cÇu kho¶ng 60-70 ngh×n tû ®ång, tËp trung x©y
míi vµ c¶i t¹o n©ng cÊp kho¶ng 5.000 km ®−êng quèc lé, kh«i phôc c¸c cÇu
trªn tuyÕn ®−êng s¾t Thèng NhÊt, më réng vµ tõng b−íc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c
c¶ng biÓn quan träng nh− H¶i Phßng, Sµi Gßn, §µ N½ng, CÇn Th¬; cñng cè vµ
ph¸t triÓn c¸c tuyÕn giao th«ng liªn tØnh ë c¸c vïng ®ång b»ng s«ng Cöu
Long, T©y Nguyªn vµ c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c...
C¸c ngµnh gi¸o dôc, ®µo t¹o, y tÕ, x· héi, dÞch vô... nhu cÇu kho¶ng 50-
65 ngh×n tû ®ång ®Ó më réng hÖ thèng tr−êng líp, n©ng cÊp chÊt l−îng gi¸o
dôc, t¨ng c−êng c¬ së ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cÊp
tho¸t n−íc ë c¸c khu ®« thÞ...

2. Nhu cÇu chi th−êng xuyªn tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc


Nhu cÇu chi th−êng xuyªn tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc trong giai ®o¹n 2001-
2005 kho¶ng 450-460 ngh×n tû ®ång (ch−a kÓ tr¶ nî gèc), trong ®ã cho n«ng,
l©m, ng− nghiÖp kho¶ng trªn 20 ngh×n tû ®ång; giao th«ng, b−u ®iÖn 20 ngh×n
tû; y tÕ, x· héi kho¶ng 100 ngh×n tû ®ång. Riªng gi¸o dôc, ®µo t¹o, d¹y nghÒ
nhu cÇu chi th−êng xuyªn lín nhÊt, yªu cÇu kho¶ng 110-120 ngh×n tû ®ång,
chñ yÕu lµ b¶o ®¶m chi cho mét sè môc tiªu chÝnh trong gi¸o dôc nh− ®èi víi
tiÓu häc Ng©n s¸ch Nhµ n−íc sÏ b¶o ®¶m 80% (c¸c thµnh phè, thÞ x·, ng©n
s¸ch ®¶m b¶o 60-80%); ®èi víi cÊp trung häc, ng©n s¸ch b¶o ®¶m 60% (c¸c
thµnh phè, thÞ x· 40-50%); ®èi víi khèi d¹y nghÒ lµ 20% (c¸c thµnh phè, thÞ
x· 5-10%), thùc hiÖn miÔn gi¶m häc phÝ vµ chi phÝ häc ®−êng kh¸c réng r·i
h¬n cho con em c¸c hé nghÌo ë vïng s©u, vïng xa, vïng cã nhiÒu ®ång bµo
d©n téc Ýt ng−êi...
Nhu cÇu chi th−êng xuyªn cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n trong 5 n¨m
(2001-2005) dù kiÕn kho¶ng 10 ngh×n tû ®ång, b»ng kho¶ng 1,5 lÇn so víi
thùc hiÖn giai ®o¹n 1996-2000.

114
Nhu cÇu cho duy tu, b¶o d−ìng trong 5 n¨m kho¶ng 52 ngh×n tû ®ång,
t¨ng 20 ngh×n tû ®ång, b»ng 164% so víi thùc hiÖn 5 n¨m 1996-2000, trong
®ã duy tu b¶o d−ìng ngµnh n«ng nghiÖp, thuû lîi, thuû s¶n 4,6 ngh×n tû ®ång,
b»ng 2,8 lÇn giai ®o¹n 1996-2000; giao th«ng b−u ®iÖn 16 ngh×n tû ®ång,
b»ng 2,1 lÇn; gi¸o dôc ®µo t¹o 9 ngh×n tû ®ång, b»ng 1,9 lÇn; y tÕ 2,5 ngh×n tû
®ång, b»ng 2,3 lÇn thùc hiÖn 1996-2000. Riªng 3 n¨m 2003-2005 nhu cÇu
duy tu, b¶o d−ìng lµ 32,5 tû ®ång, trong ®ã giao th«ng, b−u ®iÖn 10,2 ngh×n
tû ®ång; gi¸o dôc ®µo t¹o 5,7 ngh×n tû ®ång.
Ngoµi ra, viÖc c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ n−íc vµ ng©n hµng th−¬ng m¹i
quèc doanh yªu cÇu chi tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc trong 3 n¨m 2001-2003
kho¶ng 35 ngh×n tû ®ång ®Ó trî cÊp cho sè lao ®éng d«i d−, xö lý c¸c kho¶n
nî tån ®äng, lç luü kÕ, bæ sung vèn ®iÒu lÖ.... Trong ®ã cho chi phÝ thùc hiÖn
c¬ cÊu, s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp nhµ n−íc kho¶ng 10,6 ngh×n tû ®ång (xö lý
nî tån ®äng cña doanh nghiÖp 4,6 ngh×n tû ®ång, chi hç trî lao ®éng d«i d− 6
ngh×n tû ®ång); cÊp vèn ®iÒu lÖ cho c¸c c«ng ty tµi chÝnh 1,5 ngh×n tû ®ång;
chi phÝ c¶i c¸ch 4 ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc 17 ngh×n tû ®ång.

3. Kh¶ n¨ng thùc hiÖn chi tõ ng©n s¸ch


Thùc hiÖn ®æi míi vµ c¶i c¸ch hÖ thèng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, b¶o ®¶m tû
lÖ huy ®éng vµo Ng©n s¸ch Nhµ n−íc b×nh qu©n hµng n¨m lµ 20-21% GDP,
trong ®ã thuÕ vµ phÝ kho¶ng 18-19% GDP.
Dù b¸o thu Ng©n s¸ch Nhµ n−íc 5 n¨m 2001-2005 nh− sau: tèc ®é t¨ng
tæng s¶n phÈm trong n−íc b×nh qu©n 7,5%/n¨m vµ theo tû lÖ huy ®éng nh−
trªn, dù kiÕn tæng thu Ng©n s¸ch Nhµ n−íc 5 n¨m kho¶ng 620 ngh×n tû ®ång,
trong ®ã thu tõ thuÕ vµ phÝ kho¶ng 560 ngh×n tû ®ång.
C¨n cø vµo nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thu ng©n s¸ch cña nhµ n−íc, dù kiÕn chi
ng©n s¸ch trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 kho¶ng 630 ngh×n tû ®ång (ch−a
kÓ tr¶ nî gèc), t¨ng gÇn 220 ngh×n tû ®ång, b»ng 1,5 lÇn so víi thùc hiÖn
1996-2000, trong ®ã chi ®Çu t− kho¶ng 185 ngh×n tû ®ång, t¨ng h¬n 60 ngh×n
tû ®ång, b»ng 1,48 lÇn; chi th−êng xuyªn 445 ngh×n tû ®ång, t¨ng 157 ngh×n
tû ®ång, b»ng 1,5 lÇn so víi thùc hiÖn 1996-2000. §Þnh h−íng c¬ cÊu vèn
ng©n s¸ch dù kiÕn nh− sau:

115
BiÓu 5.4: Chi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc n¨m 2001-2005
(kh«ng bao gåm tr¶ nî gèc)
§¬n vÞ tÝnh: 1.000 tû ®ång
Thùc hiÖn 1996-2000 Dù kiÕn 2001-2005
Trong ®ã: Trong ®ã:
Ngµnh, lÜnh vùc Tæng Tæng
Chi Chi Chi Chi
sè ®Çu th−êng sè ®Çu th−êng
t− xuyªn t− xuyªn
Tæng sè 414,4 126 288,4 630,0 185,0 445,0
Trong ®ã:
- N«ng, l©m, ng− vµ thuû lîi 42,0 29,4 12,6 65,8 46,2 19,3
- Giao th«ng, b−u ®iÖn 49,0 37,8 11,2 72,8 54,6 18,2
- Nhµ ë, c«ng céng, cÊp n−íc, DV 18,2 14,0 4,2 28 21,0 7,0
- Khoa häc CN, ®iÒu tra CB, MT 7,0 2,8 4,2 14,0 4,2 9,8
- Gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ 65,8 8,4 57,4 114,8 14,0 100,8
- Y tÕ, x· héi (an sinh, BH, trî cÊp...) 75,6 8,4 67,2 119,0 12,6 106,4

BiÓu 5.5: C¬ cÊu chi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc n¨m 2001-2005
(kh«ng bao gåm tr¶ nî gèc)
§¬n vÞ tÝnh: (%)
Thùc hiÖn 1996-2000 Dù kiÕn 2001-2005
Trong ®ã: Trong ®ã:
Ngµnh, lÜnh vùc Tæng Tæng
Chi Chi Chi Chi
sè ®Çu th−êng sè ®Çu th−êng
t− xuyªn t− xuyªn
Tæng sè 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
Trong ®ã:
- N«ng, l©m, ng− vµ thuû lîi 10,1 23,3 4,4 10,4 24,8 4,4
- Giao th«ng, b−u ®iÖn 11,8 30,0 3,9 11,5 29,3 4,0
- Nhµ ë, c«ng céng, cÊp n−íc, DV 4,3 11,1 1,5 4,4 11,3 1,6
- Khoa häc CN, ®iÒu tra CB, MT 1,7 2,2 1,5 2,2 2,3 2,2
- Gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ 15,8 6,6 19,9 18,2 7,5 22,6
- Y tÕ, x· héi (an sinh, BH, trî cÊp...) 18,2 6,6 23,3 18,8 6,8 23,9

116
Trong 6 ngµnh nªu trªn cã liªn quan nhiÒu nhÊt ®Õn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo,
dù kiÕn bè trÝ trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 gÇn 420 ngh×n tû ®ång, chiÕm
kho¶ng 2/3 tæng chi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc, b»ng 1,6 lÇn so víi thùc hiÖn 1996-
2000. Trong ®ã: ngµnh n«ng, l©m, thuû s¶n ®¹t 65,8 ngh×n tû ®ång, t¨ng 55%;
giao th«ng b−u ®iÖn 72,8 ngh×n tû ®ång, t¨ng 50%; nhµ ë c«ng céng, cÊp
n−íc, dÞch vô 28 ngh×n tû ®ång, t¨ng 54%; khoa häc c«ng nghÖ, ®iÒu tra c¬
b¶n, m«i tr−êng 14 ngh×n tû ®ång, t¨ng 100%; gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ d¹y nghÒ
114,8 ngh×n tû ®ång, t¨ng 75%; y tÕ, x· héi 119 ngh×n tû ®ång, t¨ng 57%.
C¸c ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng tiÕp tôc cô thÓ ho¸ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch 5 n¨m
thµnh kÕ ho¹ch chi tiªu trung h¹n, ng¾n h¹n ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c môc
tiªu, nhiÖm vô cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n.

III. xãa ®ãi gi¶m nghÌo

1. Nhu cÇu chi cho mét sè môc tiªu cã liªn quan ®Õn xãa ®ãi gi¶m nghÌo
1.1. Theo tÝnh to¸n b−íc ®Çu cña c¸c Bé, ngµnh liªn quan kÕt hîp víi tæ
tÝnh to¸n chi phÝ cña mét sè chuyªn gia quèc tÕ, nhu cÇu chi cho mét sè môc
tiªu cña 8 ngµnh, lÜnh vùc (n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, y tÕ, gi¸o dôc,
®« thÞ, ®iÖn khÝ hãa, giao th«ng vËn t¶i, lao ®éng vµ b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c
ch−¬ng tr×nh quèc gia) trong 3 n¨m 2003-2005 kho¶ng 84 ngh×n tû ®ång,
trong ®ã chi th−êng xuyªn kho¶ng 54 ngh×n tû ®ång, chi ®Çu t− kho¶ng 30
ngh×n tû ®ång.
BiÓu 5.6: Nhu cÇu chi cho mét sè môc tiªu cña 8 ngµnh vµ lÜnh vùc liªn
quan ®Õn xãa ®ãi gi¶m nghÌo (Tû ®ång)
2003 2004 2005 Tæng sè
Tæng 28.330 27.870 28.275 84.475
- Th−êng xuyªn 17.280 18.001 18.719 54.002
- §Çu t− 11.050 9.869 9.556 30.473
Trong ®ã:
N«ng nghiÖp 5.002 4.906 4.772 14.681
- Th−êng xuyªn 3.001 2.944 2.863 8.808
- §Çu t− 2.001 1.963 1.909 5.872
Y tÕ 3.752 3.835 3.971 11.558
- Th−êng xuyªn 3.276 3.348 3.384 10.008
- §Çu t− 476 487 587 1.550
Gi¸o dôc 4.520 4.555 4.589 13.664
- Th−êng xuyªn 1.778 1.813 1.847 5.438
- §Çu t− 2.742 2.742 2.742 8.226

117
2003 2004 2005 Tæng sè
Ph¸t triÓn ®« thÞ 1.500 1.500 1.500 4.500
- Th−êng xuyªn 75 75 75 225
- §Çu t− 1.425 1.425 1.425 4.275
§iÖn lùc (toµn bé lµ chi ®Çu t−) 1.248 261 75 1.584
Giao th«ng vËn t¶i 3.083 2.982 2.890 8.955
- Th−êng xuyªn 925 1.041 1.175 3.141
- §Çu t− 2.158 1.941 1.715 5.814
Lao ®éng vµ b¶o hiÓm x· héi (toµn bé
7.225 7.731 8.272 23.229
lµ chi th−êng xuyªn)
C¸c Ch−¬ng tr×nh quèc gia 2.000 2.100 2.205 6.305
- Th−êng xuyªn 1.000 1.050 1.103 3.153
- §Çu t− 1.000 1.050 1.103 3.153

Nguån: C¸c Bé, ngµnh liªn quan cña ViÖt Nam phèi hîp thùc hiÖn víi tæ tÝnh to¸n chi phÝ
cña mét sè chuyªn gia quèc tÕ.

N«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n: −u tiªn chi chñ yÕu vµo h¹ tÇng c¬
b¶n, c¸c dÞch vô nghiªn cøu, cung cÊp gièng míi, thùc hiÖn khuyÕn n«ng
dµnh cho ng−êi nghÌo; c¶i t¹o, n©ng cÊp vµ x©y míi c¸c c«ng tr×nh thñy lîi
nhá t¹i c¸c vïng s©u, vïng xa. Chi phÝ ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu nµy lµ 14,7
ngh×n tû ®ång.

LÜnh vùc y tÕ: tËp trung n©ng cao chÊt l−îng c¸c dÞch vô y tÕ vµ kh¶ n¨ng
tiÕp cËn c¸c dÞch vô y tÕ, chó träng gi¶m tû lÖ m¾c c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm ë
ng−êi nghÌo, ng¨n ngõa HIV/AIDS. Chi phÝ thùc hiÖn 3 môc tiªu trªn kho¶ng
11,5 ngh×n tû ®ång trong giai ®o¹n 2003-2005, trong ®ã chi th−êng xuyªn 10
ngh×n tû ®ång vµ chi ®Çu t− 1,5 ngh×n tû ®ång.

§èi víi gi¸o dôc, chó träng nhiÒu h¬n viÖc c¶i t¹o n©ng cÊp c¬ së tr−êng
líp ®Ó phæ cËp gi¸o dôc; c¶i thiÖn chÊt l−îng gi¸o dôc t¹i c¸c vïng s©u, vïng
xa, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nhãm d©n téc Ýt ng−êi; thùc hiÖn miÔn gi¶m c¸c kho¶n
thu vÒ gi¸o dôc ®èi víi c¸c hé nghÌo. Chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng nµy kho¶ng
13,7 ngh×n tû ®ång, trong ®ã chi th−êng xuyªn 5,4 ngh×n tû ®ång vµ chi ®Çu
t− 8,3 ngh×n tû ®ång.

C¬ së h¹ tÇng ®« thÞ, chi phÝ dù kiÕn kho¶ng 4,5 ngh×n tû ®ång bao gåm
0,2 ngh×n tû ®ång chi th−êng xuyªn vµ 4,3 ngh×n tû ®ång chi ®Çu t− ®Ó c¶i
thiÖn nhµ ë, cung cÊp n−íc s¹ch, ®iÖn... cho ng−êi nghÌo t¹i c¸c khu ®« thÞ.

118
§iÖn khÝ hãa, dù kiÕn nhu cÇu (2003-2005) kho¶ng 1,6 ngh×n tû ®ång
chñ yÕu lµ ®Çu t− ®−êng d©y cao thÕ, tr¹m biÕn thÕ vµ c«ng t¬ ®iÖn ®Ó kÕt nèi
c¸c x· vïng s©u, vïng xa vµo m¹ng l−íi ®iÖn quèc gia. ViÖc kÕt nèi c¸c
®−êng d©y h¹ thÕ tíi tõng hé gia ®×nh sÏ ®−îc cÊp tõ nguån ng©n s¸ch x·, vay
tÝn dông −u ®·i vµ sù gãp c«ng lao ®éng cña ng−êi nghÌo.

Ngµnh giao th«ng vËn t¶i, −u tiªn ph¸t triÓn c¸c con ®−êng nèi liÒn c¸c
x· vïng s©u, vïng xa vµ n©ng cÊp hÖ thèng ®−êng n«ng th«n t¹i c¸c huyÖn
nghÌo. Dù kiÕn chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng nµy gÇn 9 ngh×n tû ®ång bao gåm
h¬n 3 ngh×n tû ®ång chi th−êng xuyªn vµ gÇn 6 ngh×n tû ®ång chi ®Çu t−.

Lao ®éng vµ b¶o hiÓm x· héi, phÇn nµy bao gåm viÖc chi tr¶ cho c¸c
ch−¬ng tr×nh quèc gia vµ hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi do Bé Lao ®éng, Th−¬ng
binh vµ X· héi vµ c¸c tØnh thùc hiÖn, gåm cã thùc hiÖn chi phÝ trùc tiÕp cho
c¸c trung t©m b¶o vÖ vµ b¶o trî x· héi; chi tr¶ vµ chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn
c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ b¶o trî x· héi; chi cho c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia vÒ
t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, phßng chèng ma tóy vµ m¹i d©m; chi hç trî ®èi víi n¹n
®ãi gi¸p h¹t vµ phôc håi sau thiªn tai. ¦íc tÝnh nhu cÇu h¬n 23 ngh×n tû ®ång,
chñ yÕu lµ chi th−êng xuyªn.

C¸c ch−¬ng tr×nh träng ®iÓm quèc gia, quan träng nhÊt lµ ch−¬ng tr×nh
135, ch−¬ng tr×nh t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, vµ ch−¬ng tr×nh vÖ sinh vµ n−íc s¹ch
n«ng th«n. Nhu cÇu 3 n¨m (2003-2005) kho¶ng 6,3 ngh×n tû ®ång, bao gåm
3,1 ngh×n tû ®ång chi ®Çu t− vµ 3,2 ngh×n tû ®ång chi th−êng xuyªn.

1.2. Mét sè ch−¬ng tr×nh, dù ¸n quan träng cÇn triÓn khai ë c¸c vïng
khã kh¨n

Ph¸t triÓn thuû lîi vïng T©y Nguyªn, Trung Bé (tõ Thanh Hãa ®Õn Ninh
ThuËn) ®Ó më réng diÖn tÝch t−íi n−íc cho kho¶ng 8 ngh×n ha vµ ph¸t triÓn
c¸c hå chøa n−íc kÕt hîp víi phßng chèng lò ë c¸c tØnh miÒn Trung. Nhu cÇu
5 n¨m (2001-2005) kho¶ng 23 ngh×n tû ®ång trong ®ã cho thuû lîi T©y
Nguyªn 3 ngh×n tû ®ång, thuû lîi miÒn Trung 20 ngh×n tû ®ång.

X©y dùng h¹ tÇng, t«n nÒn v−ît lò c¸c tuyÕn, côm d©n c− vµ x©y dùng
nhµ ë cho kho¶ng 200 ngh×n hé vïng lò ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Nhu
cÇu kho¶ng 7 ngh×n tû ®ång.

119
Xãa bá c¸c nhµ dét n¸t, nhµ t¹m (lµm b»ng tranh, tre, nøa l¸ ®· bÞ xiªu
vÑo, dét n¸t kh«ng ®¶m b¶o an toµn khi cã lò b·o) cho kho¶ng 440 ngh×n hé
®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi, hé sèng trong c¸c vïng ngËp lò s©u, ®êi sèng qu¸
khã kh¨n, trong ®ã miÒn nói phÝa B¾c trªn 100 ngh×n hé, 4 tØnh T©y Nguyªn
gÇn 90 ngh×n hé, 12 tØnh ®ång b»ng s«ng Cöu Long kho¶ng 130 ngh×n hé, c¸c
tØnh kh¸c kho¶ng 120 ngh×n hé. Nhu cÇu ®Çu t− kho¶ng 10 ngh×n tû ®ång.

Hç trî ®ång bµo miÒn nói x©y dùng ruéng bËc thang ®Ó gãp phÇn gi¶i
quyÕt du canh, du c−; ph¸t triÓn c©y ¨n qu¶ «n ®íi vµ mét sè c©y ®Æc s¶n thay
thÕ c©y thuèc phiÖn ë vïng cao... Nhu cÇu ®Çu t− hç trî (2001-2005) kho¶ng
200 tû ®ång.

C¸c ngµnh vµ lÜnh vùc nªu ra ë ®©y cã thÓ ch−a ®Çy ®ñ vµ cã phÇn trïng
lÆp gi÷a ®Çu t− cho t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo, trïng lÆp gi÷a ngµnh
nµy vµ ngµnh kh¸c... Nh−ng c¸c ngµnh, lÜnh vùc nµy ®Òu quan träng vµ cã
nhu cÇu chi rÊt lín. ViÖc x©y dùng sÏ ®−îc tiÕn hµnh b»ng nhiÒu nguån vèn
vµ sÏ ®−îc −u tiªn xem xÐt, s¾p xÕp trong ph©n bæ nguån lùc vµ lång ghÐp vµo
c¸c kÕ ho¹ch ®Çu t− ph¸t triÓn cña c¸c Bé, ®Þa ph−¬ng vµ c¸c ch−¬ng tr×nh
môc tiªu quèc gia, xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

2. C¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia liªn quan ®Õn xãa ®ãi
gi¶m nghÌo

C¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia: xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ t¹o viÖc lµm,
ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n, ch−¬ng tr×nh
ph¸t triÓn gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸, dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng... lµ c¸c
ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã t¸c ®éng trùc tiÕp nhÊt ®Õn xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Vèn
®Çu t− cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n nµy ®−îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu nguån:
Vèn ph©n bæ trùc tiÕp cña ng©n s¸ch trung −¬ng, ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng; vèn
lång ghÐp cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n; vèn vay tÝn dông; vèn huy ®éng tõ
céng ®ång; trong ®ã vèn Ng©n s¸ch Nhµ n−íc dù kiÕn chiÕm kho¶ng 30%
tæng vèn ®Çu t− cña ch−¬ng tr×nh, dù ¸n.

Qua tÝnh to¸n cña c¸c ®Þa ph−¬ng vµ c¸c bé trùc tiÕp qu¶n lý ch−¬ng tr×nh,
dù ¸n, nhu cÇu cña 8 ch−¬ng tr×nh, dù ¸n quèc gia trong KÕ ho¹ch 5 n¨m
(2001-2005) kho¶ng 70-75 ngh×n tû ®ång (kho¶ng 5-5,5 tû USD), cô thÓ lµ:

120
BiÓu 5.7: Nhu cÇu vèn cho c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n quèc gia

Nhu cÇu vèn 2001-2005


(ngh×n tû ®ång)
Tæng sè 70 - 75
1. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm 27 - 28
2. N−íc s¹ch vµ vÖ sinh m«i tr−êng n«ng th«n 8,0 - 8,5
3. D©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh 3,5 - 4,0
4. Phßng chèng mét sè bÖnh x· héi, bÖnh dÞch nguy hiÓm
5,0 - 5,5
vµ HIV/AIDS
5. Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn v¨n ho¸ 1,5 - 2,0
6. Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o 6,5 - 7,0
7. Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã
8,5 - 9,0
kh¨n (vèn trong n−íc)
8. Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng 10,0 - 11,0

C¨n cø nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng huy ®éng, dù kiÕn kinh phÝ thùc hiÖn c¸c
ch−¬ng tr×nh, dù ¸n nµy trong 5 n¨m 2001-2005 sÏ t¨ng gÊp ®«i so víi thùc
hiÖn n¨m 1996-2000, kho¶ng 60 ngh×n tû ®ång, trong ®ã chi tõ ng©n s¸ch
kho¶ng 1/3. Cô thÓ môc tiªu vµ dù kiÕn chi cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n lµ:
2.1. Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia Xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm
TËp trung x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë c¸c x· nghÌo, hç trî s¶n xuÊt vµ ph¸t
triÓn ngµnh nghÒ, ®µo t¹o båi d−ìng c¸n bé lµm c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo,
hç trî cho ng−êi nghÌo c¸ch lµm ¨n khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng−
vµ vay vèn ®Ó s¶n xuÊt. Thùc hiÖn hç trî d©n di c− ®Õn c¸c vïng kinh tÕ míi
vµ ®Þnh canh, ®Þnh c− ë c¸c x· nghÌo.
Tæng kinh phÝ 2001-2005 cho ch−¬ng tr×nh nµy kho¶ng 22,5 ngh×n tû ®ång.
2.2. Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ N−íc s¹ch vµ VÖ sinh m«i tr−êng
n«ng th«n
Nhµ n−íc tËp trung hç trî mét phÇn cho nh÷ng vïng cã nhiÒu hé nghÌo,
vïng khã kh¨n, x©y dùng hÖ thèng cÊp n−íc tËp trung, thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh
n−íc s¹ch vµ vÖ sinh m«i tr−êng n«ng th«n, hç trî cho vay kh«ng l·i hoÆc l·i
suÊt thÊp.
Kinh phÝ cho ch−¬ng tr×nh 2001-2005 dù kiÕn kho¶ng 7,1 ngh×n tû ®ång.

121
2.3. Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ D©n sè vµ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh
TiÕn hµnh quy ho¹ch vµ ph©n bæ l¹i d©n c− gi÷a c¸c vïng; tiÕp tôc ®Çu t−
t¨ng c−êng dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ cho vïng nghÌo, vïng khã kh¨n, vïng
s©u, vïng xa; ®Çu t− hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý
cho ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh.
Kinh phÝ cho ch−¬ng tr×nh kho¶ng 2,5 ngh×n tû ®ång.
2.4. Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia Phßng chèng mét sè bÖnh x· héi,
bÖnh dÞch nguy hiÓm vµ HIV/AIDS
TËp trung thùc hiÖn c¸c dù ¸n: Phßng chèng bÖnh sèt rÐt, phßng chèng
bÖnh b−íu cæ, phßng chèng bÖnh phong, phßng chèng bÖnh lao, phßng chèng
bÖnh sèt xuÊt huyÕt; thùc hiÖn tiªm chñng më réng, phßng chèng suy dinh
d−ìng trÎ em, b¶o vÖ søc khoÎ t©m thÇn céng ®ång; b¶o ®¶m chÊt l−îng vµ vÖ
sinh an toµn thùc phÈm; thùc hiÖn phßng chèng HIV/AIDS...
Kinh phÝ cho ch−¬ng tr×nh trong 5 n¨m −íc tÝnh kho¶ng 4,5 ngh×n tû ®ång.
2.5. Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ Ph¸t triÓn v¨n ho¸
TiÕp tôc ®Çu t−, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸t thanh, truyÒn h×nh trªn c¶ n−íc,
b¶o ®¶m 90-95% hé gia ®×nh xem ®−îc ®µi truyÒn h×nh vµ nghe ®−îc ®µi tiÕng
nãi ViÖt Nam. Thùc hiÖn ®Çu t−, dù ¸n chèng xuèng cÊp vµ t«n t¹o c¸c di tÝch
lÞch sö, dù ¸n nghiªn cøu, ®iÒu tra, b¶o tån mét sè lµng, b¶n, bu«n tiªu biÓu vµ lÔ
héi truyÒn thèng ®Æc s¾c cña d©n téc Ýt ng−êi. TiÕn hµnh s−u tÇm vµ b¶o tån c¸c
gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ tiªu biÓu, x©y dùng ng©n hµng d÷ liÖu vÒ v¨n ho¸ phi
vËt thÓ; x©y dùng c¸c thiÕt chÕ v¨n ho¸ th«ng tin c¬ së, x©y dùng c¸c m« h×nh
ho¹t ®éng v¨n ho¸ th«ng tin ë lµng x·. B¶o ®¶m tÊt c¶ c¸c x· ®Òu cã ®iÓm v¨n
ho¸ x· (®iÖn tho¹i liªn l¹c, th− viÖn s¸ch b¸o, phßng héi häp, sinh ho¹t chung...).
Kinh phÝ cho ch−¬ng tr×nh giai ®o¹n 2001-2005 kho¶ng 1,3 ngh×n tû ®ång.
2.6. Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ Gi¸o dôc vµ §µo t¹o
T¨ng c−êng cñng cè vµ ph¸t huy kÕt qu¶ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ
xãa mï ch÷, thùc hiÖn phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së, tiÕn hµnh ®æi míi
ch−¬ng tr×nh, néi dung s¸ch gi¸o khoa; thùc hiÖn dù ¸n ®µo t¹o c¸n bé tin häc
vµ ®−a tin häc vµo nhµ tr−êng; chó träng ®µo t¹o vµ båi d−ìng gi¸o viªn, t¨ng
c−êng c¬ së vËt chÊt c¸c tr−êng häc, tr−êng s− ph¹m, c¸c trung t©m kü thuËt
tæng hîp - h−íng nghiÖp; x©y dùng mét sè tr−êng ®¹i häc, trung häc chuyªn
nghiÖp träng ®iÓm...
Kinh phÝ cho ch−¬ng tr×nh trong 5 n¨m 2001-2005 kho¶ng 6 ngh×n tû ®ång.

122
2.7. Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n
(Ch−¬ng tr×nh 135)
TËp trung x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n, quy ho¹ch vµ
x©y dùng c¸c trung t©m côm x·; quy ho¹ch bè trÝ l¹i d©n c−; ®Èy m¹nh ph¸t
triÓn s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp; ®µo t¹o c¸n bé x·, b¶n, lµng, phum sãc. B¶o
®¶m ®Õn n¨m 2005, vÒ c¬ b¶n c¸c x· cã ®ñ c¸c c«ng tr×nh thiÕt yÕu nh− hÖ
thèng ®iÖn, tr−êng häc, tr¹m x¸, ®−êng giao th«ng, chî, cÊp n−íc s¹ch. §èi
víi c¸c trung t©m côm x·, chñ yÕu lµ x©y dùng c¸c phßng kh¸m ®a khoa,
tr−êng häc, trung t©m khuyÕn n«ng, hÖ thèng cÊp ®iÖn, n−íc...
Kinh phÝ cho ch−¬ng tr×nh kho¶ng 7,6 ngh×n tû ®ång.
2.8. Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng
§i ®«i víi b¶o vÖ h¬n 10 triÖu ha rõng, tiÕp tôc trång míi 1,43 triÖu ha,
bao gåm trång 390 ngh×n ha rõng phßng hé, ®Æc dông vµ trång rõng s¶n xuÊt
kho¶ng 1 triÖu ha, thùc hiÖn khoanh nu«i t¸i sinh kÕt hîp trång bæ sung
kho¶ng 650 ngh×n ha, kho¸n b¶o vÖ rõng 2 triÖu ha.
Kinh phÝ dù kiÕn cho ch−¬ng tr×nh (giai ®o¹n 2001-2005) kho¶ng 8,5
ngh×n tû ®ång.
Ngoµi ra, sÏ tiÕp tôc ®Çu t− hç trî, huy ®éng céng ®ång vµ sù ®ãng gãp
cña ng−êi h−ëng lîi ®Ó triÓn khai c¸c dù ¸n ®· ®−îc céng ®ång quèc tÕ vµ
chÝnh phñ c¸c n−íc gióp ®ì nh−: dù ¸n ®a d¹ng ho¸ n«ng nghiÖp; dù ¸n ®Çu
t− ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n; dù ¸n gi¶m nghÌo 6 tØnh miÒn nói phÝa
B¾c; dù ¸n gi¶m nghÌo 5 tØnh miÒn Trung; dù ¸n c¬ së n«ng th«n dùa vµo
céng ®ång; dù ¸n b¶o vÖ rõng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n;...

3. C¬ chÕ thùc hiÖn


TiÕp tôc thùc hiÖn ph©n cÊp, më réng quyÒn chñ ®éng cho c¸c ®Þa
ph−¬ng, c¬ së trong viÖc x¸c ®Þnh thø tù −u tiªn c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n; giao
cho c¸c ®Þa ph−¬ng qu¶n lý vµ x©y dùng c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ, xãa ®ãi
gi¶m nghÌo cña ®Þa ph−¬ng, trªn c¬ së ph−¬ng h−íng, môc tiªu vµ quy ho¹ch
®· ®−îc Nhµ n−íc phª duyÖt vµ yªu cÇu c¸c ®Þa ph−¬ng b¶o ®¶m ®¹t hiÖu qu¶
cao, tr¸nh c¸c rñi ro. T¨ng c−êng vai trß, tr¸ch nhiÖm vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña
®Þa ph−¬ng trong viÖc bè trÝ c¸c nguån lùc, triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n
nh»m môc tiªu xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Cã c¸c tiªu chÝ râ rµng vÒ ph©n bæ ng©n
s¸ch vµ vÒ lËp thø tù −u tiªn c¸c dù ¸n ®Çu t− c«ng céng ®Þa ph−¬ng.

123
Phèi hîp lång ghÐp vµ tiÕn tíi hîp nhÊt c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu trªn
®Þa bµn, chó träng ®Çu t− b¶o ®¶m c¸c môc tiªu cña ch−¬ng tr×nh x©y dùng
trung t©m côm x·, ®Þnh canh, ®Þnh c−, hç trî d©n téc khã kh¨n víi ch−¬ng
tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n ë miÒn nói, vïng
s©u, vïng xa.
X¸c lËp c¬ chÕ cô thÓ ®Ó huy ®éng sù tham gia cña céng ®ång trong viÖc
x©y dùng dù ¸n, tæ chøc triÓn khai, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ c¸c ch−¬ng tr×nh, dù
¸n ®Çu t−. B¶o ®¶m nguyªn t¾c thùc sù trao quyÒn cho ng−êi d©n tõ lùa chän
môc tiªu, ph©n bæ nguån lùc ®Õn tæ chøc thùc hiÖn, kiÓm tra; b¶o ®¶m tÝnh
minh b¹ch, phæ biÕn c«ng khai râ rµng cña c¸c quyÕt ®Þnh, chñ tr−¬ng cña
Nhµ n−íc vÒ xãa ®ãi gi¶m nghÌo, c¸c ®èi t−îng vµ lÜnh vùc ®−îc thô h−ëng
−u ®·i ®Çu t− hç trî; b¶o ®¶m c«ng b»ng, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng trong viÖc
ph©n bæ, x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t− vµ duy tr× ®−îc n¨ng lùc, ng−êi h−ëng lîi
®−îc tù chñ... T¹o quyÒn chñ ®éng h¬n n÷a cho cÊp x·, huyÖn trong viÖc x©y
dùng Quü ph¸t triÓn céng ®ång, Quü cøu trî x· héi,...
N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña ch−¬ng tr×nh ®Çu t− ph¸t triÓn, c¸c
ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã môc tiªu xãa ®ãi
gi¶m nghÌo. T¨ng c−êng ph©n cÊp vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ODA.
§¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc ®Çu t−, thñ tôc hµnh chÝnh ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é
triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n.

124
phÇn VI

Tæ chøc thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸


chiÕn l−îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng
vµ xãa ®ãi gi¶m NghÌo

I. tæ chøc thùc hiÖn


Thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo
ph¶i dùa trªn c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé, bao gåm viÖc c¶i c¸ch thÓ chÕ, n©ng cao
nguån lùc vµ n¨ng lùc cña bé m¸y, còng nh− x©y dùng c¬ chÕ b¶o ®¶m sù
tham gia cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ ng−êi d©n tõ kh©u x©y dùng chÝnh s¸ch
®Õn gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ chiÕn l−îc ®Ó b¶o ®¶m tÝnh v÷ng ch¾c cña c¸c kÕt qu¶
®¹t ®−îc, tr¸nh rñi ro trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l−îc.

1. Ph©n c«ng nhiÖm vô gi÷a c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng


1.1. ViÖc thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m
nghÌo cÇn cã sù chØ ®¹o tËp trung vµ cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬
quan cña ChÝnh phñ: V¨n phßng ChÝnh phñ; Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−; Bé Lao
®éng, Th−¬ng binh vµ X· héi; Bé Tµi chÝnh; Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam;
Bé Th−¬ng m¹i; Ban Tæ chøc C¸n bé ChÝnh phñ; Ban chØ ®¹o ®æi míi vµ Ph¸t
triÓn doanh nghiÖp; Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n; Bé Thuû s¶n;
Bé C«ng nghiÖp; Bé Giao th«ng vËn t¶i; Bé Y tÕ; Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o; Bé
X©y dùng; Uû ban D©n téc vµ MiÒn nói; Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i
tr−êng, Tæng côc Thèng kª, Trung −¬ng Héi liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam...
§ång thêi, nghiªn cøu thµnh lËp Ban chØ ®¹o thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn
vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®Ó gióp Thñ t−íng ChÝnh phñ chØ ®¹o
thùc hiÖn ChiÕn l−îc.
1.2. Giao cho Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr×, phèi hîp c¸c c¬ quan h÷u
quan tæ chøc h−íng dÉn c¸c Bé, ngµnh, c¸c ®Þa ph−¬ng x©y dùng kÕ ho¹ch vµ
triÓn khai ®−a ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo
vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi hµng n¨m cña c¶ n−íc, c¸c Bé ngµnh,
c¸c ®Þa ph−¬ng; ®Þnh kú kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ tæng hîp t×nh h×nh thùc hiÖn
ChiÕn l−îc ®Ó b¸o c¸o Thñ t−íng ChÝnh phñ.

125
Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr× cïng c¸c Bé ngµnh thµnh lËp Tæ C«ng t¸c
liªn ngµnh gåm c¸c c¬ quan liªn quan ®Ó phèi hîp thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn
diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Tæ C«ng t¸c liªn ngµnh cã chøc
n¨ng cïng víi c¸c Bé ngµnh vµ c¸c ®Þa ph−¬ng triÓn khai thùc hiÖn ChiÕn
l−îc, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ tiÕn ®é còng nh− kÕt qu¶ thùc hiÖn ChiÕn l−îc.
Gióp viÖc cho Tæ C«ng t¸c liªn ngµnh lµ Ban Th− ký.
1.3. C¨n cø vµo néi dung ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi
gi¶m nghÌo, c¸c Bé, ngµnh, c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ vµ ®Þa ph−¬ng,
trong ph¹m vi chøc n¨ng cña m×nh, cô thÓ hãa c¸c môc tiªu cña ChiÕn l−îc
toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµo kÕ ho¹ch hµng n¨m ®Ó
thùc hiÖn. Hµng n¨m tæ chøc theo dâi, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ vµ b¸o c¸o kÕt
qu¶ thùc hiÖn c¸c môc tiªu do Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng phô tr¸ch cho c¬ quan
cÊp trªn; ®ång thêi kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch phï hîp nh»m thùc
hiÖn tèt c¸c môc tiªu ®Ò ra.
1.4. Tæng côc Thèng kª, Bé Lao ®éng, Th−¬ng binh vµ X· héi, c¸c Bé,
ngµnh liªn quan c¨n cø vµo hÖ thèng chØ tiªu theo dâi, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸
trong ChiÕn l−îc ®Ó lËp kÕ ho¹ch c¸c cuéc ®iÒu tra, thu thËp th«ng tin cÇn
thiÕt trong ch−¬ng tr×nh c«ng t¸c cña m×nh. Tæng côc Thèng kª ®Þnh kú phèi
hîp víi c¸c Bé, ngµnh cã liªn quan vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ tiÕn hµnh c¸c
cuéc ®iÒu tra ®¸nh gi¸ vÒ mÆt ®Þnh tÝnh còng nh− ®Þnh l−îng kÕt qu¶ vµ ¶nh
h−ëng vÒ mÆt kinh tÕ - x· héi cña chiÕn l−îc ®èi víi toµn x· héi vµ ®Æc biÖt lµ
®èi víi ng−êi nghÌo. Dù trï kinh phÝ vµ t¨ng c−êng n¨ng lùc, c¬ së vËt chÊt
phôc vô cho viÖc cung cÊp th«ng tin cã hiÖu qu¶.
1.5. Hµng n¨m c¨n cø kh¶ n¨ng Ng©n s¸ch Nhµ n−íc vµ tiÕn ®é thùc hiÖn
ChiÕn l−îc, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, Bé Tµi chÝnh, c¸c Bé, ngµnh, c¸c c¬ quan
thuéc ChÝnh phñ vµ c¸c tØnh, thµnh phè bè trÝ kinh phÝ ®Ó thùc hiÖn ChiÕn l−îc.

2. T¨ng c−êng n¨ng lùc bé m¸y


Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cho c¸c bé ngµnh liªn quan vµ c¸c cÊp chÝnh
quyÒn ®Þa ph−¬ng ®Ó theo dâi thùc hiÖn chiÕn l−îc vµ c¸c ho¹t ®éng cña
ngµnh trong khu«n khæ chiÕn l−îc.
Cñng cè m¹ng l−íi vµ ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo
t¹i c¸c cÊp, ®Æc biÖt lµ c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n. N©ng cao tr×nh ®é, bè trÝ c¸n
bé lµm c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

126
3. Hoµn thiÖn c¬ chÕ khuyÕn khÝch sù tham gia cña mäi ng−êi d©n, tæ
chøc x· héi trong viÖc tæ chøc thùc hiÖn, ®¸nh gi¸, gi¸m s¸t ChiÕn l−îc
3.1. T¨ng c−êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ
T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo trong qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n.
Tæng côc Thèng kª, Bé Lao ®éng, Th−¬ng binh vµ X· héi, c¸c bé ngµnh liªn
quan c¨n cø vµo hÖ thèng chØ tiªu theo dâi, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ trong ChiÕn
l−îc ®Ó tæ chøc thu thËp th«ng tin hµng n¨m. Tõng b−íc h×nh thµnh trang
th«ng tin m¹ng (WebSite) vÒ ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ t¨ng Tr−ëng vµ Xãa ®ãi
gi¶m nghÌo.
3.2. ThÓ chÕ ho¸ qu¸ tr×nh tham vÊn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng
vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo trong c¸c bé ngµnh, ng−êi nghÌo, tæ chøc kinh doanh,
tæ chøc x· héi (trong n−íc vµ ngoµi n−íc), tæ chøc céng ®ång ë ®Þa ph−¬ng...
nh»m n©ng cao chÊt l−îng gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn ChiÕn l−îc. X©y dùng
tiªu chuÈn vµ quy tr×nh ®¸nh gi¸ vµ lùa chän c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n ®Çu t−
c«ng céng −u tiªn chó ý ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ lîi Ých x· héi.
3.3. X¸c ®Þnh, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo
vµ cã c¸c gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu c¸c rñi ro ®ã.

II. gi¸m s¸t, §¸nh gi¸ thùc hiÖn

1. Môc tiªu gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸


Tæ chøc gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ
T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo nh»m b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®Ò
ra víi tiÕn ®é, thêi gian vµ nguån lùc dù kiÕn. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ tæng quan
t×nh h×nh thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ ®¹t ®−îc, t×m ra nh÷ng bÊt hîp lý trong hÖ
thèng c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh, ph¸t triÓn tõng lÜnh
vùc ®Ó cã sù ®iÒu chØnh, bæ sung chÝnh s¸ch phï hîp.
Gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc bao gåm 3 néi dung
chÝnh: (i) gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ xãa ®ãi gi¶m
nghÌo; (ii) t×nh h×nh huy ®éng nguån lùc vµ thùc hiÖn chiÕn l−îc; vµ (iii) ®¸nh
gi¸ t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch, c¸c ch−¬ng tr×nh ®èi víi gi¶m nghÌo; ¶nh
h−ëng vÒ mÆt kinh tÕ, x· héi cña c¸c ch−¬ng tr×nh ®èi víi ng−êi nghÌo.

127
ViÖc gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c¸c môc tiªu vÒ t¨ng tr−ëng vµ gi¶m
nghÌo ®−îc thùc hiÖn ë cÊp quèc gia, cÊp bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng, khu vùc
n«ng th«n, thµnh thÞ, giíi tÝnh vµ c¸c nhãm x· héi.

2. HÖ thèng c¸c chØ tiªu gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸


HÖ thèng c¸c chØ tiªu gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn
diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo bao gåm: (i) C¸c chØ tiªu ®¸nh
gi¸ kÕt qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo; (ii) C¸c chØ tiªu theo dâi
vµ ®¸nh gi¸ nguån lùc ®Çu vµo cña chiÕn l−îc; (iii) C¸c chØ tiªu theo dâi vµ
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu cña chiÕn l−îc; vµ (iv) C¸c chØ tiªu
®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña tõng ch−¬ng tr×nh, chiÕn l−îc ®èi víi ng−êi nghÌo vµ
®èi víi toµn x· héi. HÖ thèng chØ tiªu nµy sÏ x©y dùng chi tiÕt theo vïng, tØnh,
khu vùc thµnh thÞ, n«ng th«n, giíi tÝnh vµ mét sè chØ tiªu sÏ chi tiÕt ®Õn nhãm
d©n téc, x· héi, khu vùc kinh tÕ...
HÖ thèng chØ tiªu sö dông ®Ó theo dâi, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ ChiÕn l−îc
toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ®−îc thÓ hiÖn ë d¹ng b¶ng,
bao gåm:
- C¸c môc tiªu ph¸t triÓn (nªu c¸c chØ tiªu môc tiªu cña chiÕn l−îc thuéc
c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi kh¸c nhau cã liªn quan ®Õn ng−êi nghÌo)
- C¸c chØ tiªu phÊn ®Êu ®Ó ®¹t ®−îc trong thêi gian nhÊt ®Þnh, cô thÓ lµ
®Õn n¨m 2005 vµ n¨m 2010.
- C¸c chØ tiªu trung gian (th−êng gäi c¸c chØ sè gi¸m s¸t) dïng ®Ó ph¶n
¸nh thèng kª nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn.
Mçi mét chØ tiªu ®Òu ®−a ra tÇn suÊt thèng kª vµ c¬ quan chÞu tr¸ch
nhiÖm thùc hiÖn (xem Phô lôc 1).

3. Tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn ChiÕn l−îc
§Ó ®¸nh gi¸ ®−îc kh¸ch quan, trung thùc, cã chÊt l−îng ChiÕn l−îc ®ßi
hái c¸c th«ng tin thu thËp ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng; tÝnh toµn diÖn; s¸t thùc
vµ ph¶i ®−îc cËp nhËt th−êng xuyªn.
§Ó phôc vô cho c«ng t¸c theo dâi, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn ChiÕn l−îc,
Tæng côc Thèng kª tiÕn hµnh ®iÒu tra møc sèng hé gia ®×nh 2 n¨m 1 lÇn. C¸c
cuéc ®iÒu tra nµy ®−îc thiÕt kÕ theo h×nh thøc kÕt hîp gi÷a ®iÒu tra cè ®Þnh
víi ®iÒu tra lu©n phiªn. Ban hµnh LuËt Thèng kª, khuyÕn khÝch phæ biÕn sè

128
liÖu ®Õn tay ng−êi sö dông vµ n©ng cao n¨ng lùc ph©n tÝch chÝnh s¸ch cho c¸n
bé c¸c c¬ quan cña ChÝnh phñ.
C¸c tæ chøc nghiªn cøu ®éc lËp (tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c tr−êng ®¹i
häc...) tæ chøc viÖc lÊy ý kiÕn cña ng−êi d©n, thu thËp vµ ph©n tÝch sè liÖu ®Ó
®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng vµ xu h−íng vÒ t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
Trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn thuéc c¸c lÜnh vùc cña
m×nh. C¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng tæ chøc biªn so¹n vµ c«ng bè c¸c b¸o c¸o
chuyªn ®Ò, b¸o c¸o ®¸nh gi¸ tãm t¾t vÒ thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng
tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo thuéc ph¹m vi cña Bé ngµnh, ®Þa ph−¬ng m×nh.
Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh tæ chøc biªn so¹n vµ
c«ng bè tµi liÖu "B¸o c¸o th−êng niªn vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn
diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo".
*
* *
ChÝnh phñ ViÖt Nam hoan nghªnh sù tham gia réng r·i cña c¸c chuyªn
gia, c¸c tæ chøc trong n−íc vµ quèc tÕ, bao gåm c¶ c¸c nhµ tµi trî, c¸c tæ chøc
phi chÝnh phñ, c¸c tæ chøc x· héi, nghÒ nghiÖp ë ®Þa ph−¬ng vµ céng ®ång...
trong viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa
®ãi gi¶m nghÌo.
ChÝnh phñ ViÖt Nam kªu gäi c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ hç trî vÒ tµi chÝnh,
kü thuËt cho ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ
mong muèn c¸c nhµ tµi trî g¾n ch−¬ng tr×nh trî gióp ViÖt Nam cña m×nh víi
ChiÕn l−îc nµy vµ x©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp ®ã trong thêi gian trung
h¹n (3 n¨m hoÆc 5 n¨m), t¹o ®iÒu kiÖn thu©n lîi cho ChÝnh phñ ViÖt Nam chñ
®éng h¬n trong viÖc bè trÝ nguån lùc ®Ó triÓn khai thùc hiÖn thµnh c«ng ChiÕn
l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo nµy.
----------------------

Phô lôc 1: C¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam.
Phô lôc 2: Khu«n khæ kinh tÕ vÜ m« trung h¹n 3 n¨m.
Phô lôc 3: Khu«n khæ chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p vµ tiÕn ®é thùc hiÖn.

129
Phô lôc 1:
C¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam

A. C¸c môc tiªu vÒ kinh tÕ

Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu ChØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
Môc tiªu 1. T¨ng tr−ëng cña nÒn kinh tÕ
GDP n¨m 2010 t¨ng gÊp - Tæng s¶n phÈm trong n−íc (GDP)
®«i n¨m 2000 - Sö dông tæng s¶n phÈm trong n−íc (tÝch luü-tiªu dïng)
- Tæng s¶n phÈm trong n−íc b×nh qu©n ®Çu ng−êi
- Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi ë c¸c tØnh, thµnh phè
- ChØ sè gi¸ tiªu dïng

Giai ®o¹n 2001-2010, gi¸ - Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ x©y dùng
trÞ t¨ng thªm cña c«ng - Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh c«ng nghiÖp
nghiÖp vµ x©y dùng c¬ b¶n vµ x©y dùng
t¨ng b×nh qu©n 10-10,5%

Giai ®o¹n 2001-2010, n«ng, - Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp
l©m, ng− nghiÖp t¨ng b×nh - Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh n«ng, l©m,
qu©n 4-4,5% ng− nghiÖp
- Tæng s¶n l−îng l−¬ng thùc cã h¹t
- S¶n l−îng l−¬ng thùc cã h¹t b×nh qu©n ®Çu ng−êi
N¨m Tæng côc
Thèng kª
Giai ®o¹n 2001-2010, gi¸ - Tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸, dÞch vô
trÞ t¨ng thªm cña c¸c ho¹t - Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh dÞch vô
®éng dÞch vô t¨ng b×nh
qu©n 7-8%
NhÞp ®é t¨ng xuÊt khÈu gÊp - Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu
trªn 2 lÇn nhÞp ®é t¨ng GDP - Gi¸ trÞ kim ng¹ch nhËp khÈu

§Õn n¨m 2010: Tû träng - Tû träng GDP cña n«ng nghiÖp


trong GDP cña n«ng nghiÖp - Tû träng GDP cña c«ng nghiÖp
16-17%; c«ng nghiÖp 40-
41% vµ dÞch vô 42-43% - Tû träng GDP cña dÞch vô

§Õn n¨m 2010: Tû träng - Tû träng lao ®éng n«ng nghiÖp


lao ®éng trong c«ng nghiÖp - Tû träng lao ®éng cña c«ng nghiÖp
trong tæng sè lao ®éng 23-
24%; n«ng, l©m, ng− - Tû träng lao ®éng cña dÞch vô
nghiÖp 50%; dÞch vô 26-
27%

130
Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu ChØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
Môc tiªu 2. Huy ®éng nguån lùc cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo
B¶o ®¶m tÝch luü néi bé - Tû lÖ tÝch luü
nÒn kinh tÕ ®¹t trªn 30% - Tæng nguån huy ®éng hµng n¨m
GDP, huy ®éng 840 ngh×n
tû ®ång (60 tû USD) cho - Tæng nguån huy ®éng hµng n¨m tõ c¸c khu vùc kinh
®Çu t− ph¸t triÓn thêi kú tÕ
2001-2005, trong ®ã huy
®éng tõ khu vùc t− nh©n
kho¶ng trong n−íc 220
ngh×n tû ®ång vµ ®Çu t−
trùc tiÕp n−íc ngoµi 153 Bé KÕ
ngh×n tû ®ång. N¨m ho¹ch vµ
§Çu t−

Tæng kinh phÝ cho xãa ®ãi - Tæng sè kinh phÝ ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng
gi¶m nghÌo vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo thu hót ®−îc
- Tæng sè kinh phÝ ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng
vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ph©n cho c¸c ch−¬ng tr×nh
môc tiªu
- Tæng sè kinh phÝ ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ T¨ng tr−ëng
vµ Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ph©n cho c¸c ®Þa ph−¬ng, chi
tiÕt ®Õn tõng huyÖn
Môc tiªu 3. HiÖu qu¶ thùc hiÖn nguån lùc
Tæng sè kinh phÝ ®· ®−îc - Kinh phÝ ®· ®−îc sö dông cho ChiÕn l−îc toµn diÖn vÒ
sö dông cho ChiÕn l−îc t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo ph©n theo c¸c ®Þa
toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ ph−¬ng chi tiÕt tíi tõng x·
xãa ®ãi gi¶m nghÌo ph©n - Tæng sè c¸c hé d©n ®−îc nhËn sù trî gióp cña ChiÕn
theo c¸c ch−¬ng tr×nh môc l−îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr−ëng vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo
tiªu ph©n theo c¸c ®Þa ph−¬ng
§Þa
- Tû lÖ phÇn tr¨m sè ng−êi huy ®éng ®−îc cho ch−¬ng ph−¬ng,
Quý
tr×nh so víi yªu cÇu ®Æt ra chi tiÕt cho tõng ch−¬ng Ch−¬ng
tr×nh, tõng ®Þa ph−¬ng tr×nh
- Tû lÖ phÇn tr¨m sè kinh phÝ huy ®éng ®−îc cho tõng
ch−¬ng tr×nh so víi yªu cÇu ®Æt ra chi tiÕt cho tõng
ch−¬ng tr×nh, tõng ®Þa ph−¬ng
- Tû lÖ phÇn tr¨m sè kinh phÝ huy ®éng ®−îc cho tõng
ch−¬ng tr×nh, tõng ®Þa ph−¬ng ®óng thêi h¹n ®Æt ra

131
B. C¸c môc tiªu vÒ x· héi vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo

Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu C¸c chØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
1. Xãa ®ãi gi¶m nghÌo
Tõ 2000 ®Õn 2010, gi¶m - Tû lÖ hé nghÌo chung theo chuÈn quèc tÕ.
2/5 tû lÖ nghÌo theo chuÈn
nghÌo quèc tÕ vµ 3/5 theo - Tû lÖ hé nghÌo theo chuÈn nghÌo quèc gia.
chuÈn Ch−¬ng tr×nh môc §iÒu tra Tæng côc
tiªu quèc gia X§GN vµ - Sè hé tho¸t khái ®ãi nghÌo. møc sèng Thèng
hé gia kª; Bé
viÖc lµm (2001-2005). - Kho¶ng c¸ch nghÌo. ®×nh 2 Lao ®éng
n¨m 1 lÇn TBXH vµ
- Tû lÖ tiªu dïng cña nhãm 20% nghÌo nhÊt/tæng tiªu vµ hµng c¸c ®Þa
Tõ 2000 ®Õn 2010, gi¶m dïng x· héi. n¨m ph−¬ng
3/4 tû lÖ nghÌo vÒ l−¬ng
thùc theo tiªu chuÈn quèc - Tû lÖ hé nghÌo vÒ l−¬ng thùc thùc phÈm theo chuÈn
tÕ (2100 Kcal/ng−êi/ngµy). quèc tÕ.
2. Cung cÊp c¸c dÞch vô c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu cho c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n vµ ng−êi nghÌo trong khu
vùc thµnh thÞ
§Õn n¨m 2005, 80% sè x· - Tû lÖ % x· nghÌo cã ®−êng « t« ®Õn trung t©m x·.
nghÌo, x· ®Æc biÖt khã kh¨n - Tû lÖ % x· nghÌo cã c«ng tr×nh thuû lîi nhá.
vµ cã ®ñ h¹ tÇng c¬ së thiÕt
yÕu vµ 100% vµo n¨m - Tû lÖ % x· nghÌo cã tr¹m y tÕ x·.
2010. - Tû lÖ % x· nghÌo cã tr−êng tiÓu häc, nhµ trÎ, líp mÉu
gi¸o.
- Tû lÖ % côm x· nghÌo cã tr−êng trung häc c¬ së.
- Tû lÖ % x· nghÌo cã chî x·/liªn x·.
- Tû lÖ % x· nghÌo cã b−u ®iÖn v¨n ho¸ x·
- Tû lÖ % x· nghÌo cã tr¹m truyÒn thanh.
Bé Lao
®éng
§iÒu tra
§Õn n¨m 2005 më réng - Tû lÖ % x· nghÌo cã ®iÖn TBXH,
møc sèng
Tæng côc
®iÖn l−íi quèc gia ®Õn hé gia
Thèng
trung t©m 900 x· nghÌo. ®×nh 2
kª, c¸c
n¨m 1 lÇn
bé liªn
vµ hµng
quan vµ
B¶o ®¶m c¬ së h¹ tÇng thiÕt - Tû lÖ hé nghÌo ®« thÞ tiÕp cËn c¸c dÞch vô thiÕt yÕu n¨m
®Þa
yÕu nhÊt lµ cung cÊp n−íc trong khu vùc ®« thÞ ph−¬ng
vµ vÖ sinh cho c¸c khu
nghÌo trong c¸c thµnh phè,
thÞ x·.

§Õn n¨m 2005, phÊn ®¹t - Tû lÖ % hé nghÌo ®−îc tiÕp cËn n−íc s¹ch.
80% d©n sè thµnh thÞ vµ - Tû lÖ % x· nghÌo vµ c¸c quËn huyÖn cã hÖ thèng
60% d©n c− n«ng th«n ®−îc n−íc sinh ho¹t b¶o ®¶m vÖ sinh.
sö dông n−íc s¹ch. §Õn
2010, 85% d©n sè n«ng
th«n ®−îc sö dông n−íc
hîp vÖ sinh.

132
Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu C¸c chØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
3. T¹o viÖc lµm
Gi¶i quyÕt thªm viÖc lµm - Tæng sè viÖc lµm hµng n¨m.
cho kho¶ng 1,4-1,5 triÖu - Tæng sè viÖc lµm míi hµng n¨m.
lao ®éng/ n¨m. N©ng tû lÖ
lao ®éng n÷ trong tæng sè - Tû lÖ lao ®éng n÷ trong tæng sè viÖc lµm míi.
viÖc lµm míi lªn 50% vµo - Tæng sè viÖc lµm trong khu vùc ngoµi nhµ n−íc.
n¨m 2010.
- Tû lÖ viÖc lµm míi trong khu vùc ngoµi nhµ n−íc.

- Tû lÖ hé nghÌo kh«ng cã ®Êt ®−îc t¹o viÖc lµm.


- Tû lÖ hé nghÌo ®−îc tiÕp cËn tÝn dông, vay vèn t¹o
viÖc lµm
- Sè l−îng lao ®éng ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh (n«ng Hµng
nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô). Bé Lao
n¨m ®éng
(§iÒu tra TBXH,
viÖc lµm Tæng côc
Tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o - Tû lÖ lao ®éng ®−îc ®µo t¹o so víi tæng sè lao ®éng. thèng kª
vµ ®iÒu
®¹t 30% vµo n¨m 2005 vµ - Tæng sè lao ®éng ®−îc ®µo t¹o hµng n¨m. tra thèng vµ c¸c ®Þa
40% vµo n¨m 2010. kª) ph−¬ng

Tû lÖ thêi gian lao ®éng ®−îc - Tû lÖ thêi gian lao ®éng ®−îc sö dông cña lùc l−îng
sö dông cña lùc l−îng lao lao ®éng trong ®é tuæi ë n«ng th«n
®éng trong ®é tuæi ë n«ng
th«n ®¹t 80% vµo n¨m 2005
vµ 85% vµo n¨m 2010.

Tû lÖ lao ®éng trong ®é tuæi - Tû lÖ lao ®éng trong ®é tuæi ch−a cã viÖc lµm ë khu
ch−a cã viÖc lµm ë thµnh vùc thµnh thÞ.
thÞ ®¹t trªn 5% vµo n¨m
2004 vµ d−íi 5% vµo n¨m
2010.
4. Phæ cËp gi¸o dôc
§Õn 2005 ®¹t 97% ®i häc - Tû lÖ häc sinh ®i häc tiÓu häc ®óng tuæi .
tiÓu häc (80% trung häc c¬ - Tû lÖ häc sinh ®i häc trung häc c¬ së ®óng tuæi.
së) vµ ®Õn 2010 ®¹t 99%
(90% trung häc c¬ së). - Tû lÖ trÎ em ®i häc mÉu gi¸o trong ®é tuæi 3-5.
- Tû lÖ häc sinh tèt nghiÖp tiÓu häc.
§iÒu tra
- Tû lÖ phæ cËp trung häc c¬ së. Bé Gi¸o
hµng n¨m
dôc vµ
- Tû lÖ ng−êi biÕt ch÷ trong ®é tuæi 15-24. vµ ®iÒu
§µo t¹o,
tra møc
- Tû lÖ häc sinh l−u ban vµ bá häc. Tæng côc
sèng hé
Thèng kª
(C¸c chØ sè trªn cã ph©n theo giíi vµ nhãm d©n téc). gia ®×nh
vµ c¸c ®Þa
2 n¨m 1
ph−¬ng
lÇn
PhÊn ®Êu ®Õn 2010 n©ng - Tû lÖ trÎ em ®−îc häc hai buæi.
cao h¬n chÊt l−îng gi¸o
dôc vµ n©ng tû lÖ häc hai
buæi ë cÊp tiÓu häc.

133
Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu C¸c chØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
§Õn 2005 xãa bá sù c¸ch - Tû lÖ häc sinh theo giíi tÝnh ë tiÓu häc, trung häc vµ
biÖt vÒ tû lÖ nam n÷ trong ®¹i häc.
c¸c cÊp tiÓu häc vµ trung - Tû lÖ biÕt ch÷ cña n÷ vµ nam ë ®é tuæi 15-24.
häc, vµ ®Õn 2010 thu hÑp §iÒu tra
chªnh lÖch tû lÖ ®i häc gi÷a - Tû lÖ ®i häc cña trÎ em d©n téc ë cÊp tiÓu häc vµ trung Bé Gi¸o
hµng n¨m
häc so víi møc chung toµn quèc n¨m 2010. dôc vµ
c¸c d©n téc ë cÊp tiÓu häc vµ ®iÒu
§µo t¹o,
vµ trung häc c¬ së. tra møc
Tæng côc
sèng hé
Thèng kª
gia ®×nh
vµ c¸c ®Þa
PhÊn ®Êu xãa mï ch÷ cho - Tû lÖ phô n÷ biÕt ch÷ ë ®é tuæi d−íi 40 tuæi. 2 n¨m 1
ph−¬ng
95% sè phô n÷ bÞ mï ch÷ ë lÇn
®é tuæi d−íi 40 tuæi vµo
n¨m 2005 vµ 100% vµo
n¨m 2010.
5. Gi¶m tû lÖ sinh, gi¶m tû lÖ tö vong trÎ em vµ suy dinh d−ìng trÎ em
Duy tr× v÷ng ch¾c xu thÕ - Tû lÖ t¨ng d©n sè.
gi¶m tû lÖ sinh ®Ó ®¹t møc - Tû lÖ sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai.
thay thÕ b×nh qu©n trong c¶
n−íc vµo n¨m 2005; vïng
s©u, vïng xa vµ vïng nghÌo
vµo n¨m 2010.

§Õn n¨m 2005 gi¶m tû lÖ tö - Tû lÖ tö vong cña trÎ s¬ sinh. 10 n¨m


vong cña trÎ d−íi 1 tuæi - Tû suÊt tö vong cña trÎ em d−íi 5 tuæi. (Tæng
xuèng 30‰ vµ ®Õn n¨m Tæng côc
®iÒu tra
2010 cßn d−íi 25‰; gi¶m tû Thèng
d©n sè),
kª; Bé y
suÊt tö vong cña trÎ em d−íi ®iÒu tra tÕ; Uû
5 tuæi xuèng 36‰ n¨m 2005 møc sèng ban D©n
vµ d−íi 32‰ n¨m 2010. hé gia sè vµ
®×nh 2 KHH gia
n¨m 1 lÇn ®×nh
vµ hµng
Gi¶m tû lÖ suy dinh d−ìng - Tû lÖ trÎ em d−íi 5 tuæi suy dinh d−ìng n¨m
cña trÎ em d−íi 5 tuæi
xuèng 25% n¨m 2005 vµ
d−íi 20% vµo n¨m 2010.

Gi¶m nhanh tû lÖ trÎ sinh - Tû lÖ trÎ sinh thiÕu c©n (d−íi 2500 gram).
thiÕu c©n (d−íi 2.500 gram) (ChØ tiªu trªn cã ph©n theo giíi tÝnh vµ nhãm d©n téc)
xuèng cßn 7% n¨m 2005 vµ
5% n¨m 2010.
6. Søc khoÎ sinh s¶n, HIV/AIDS, bÖnh dÞch vµ c¸c bÖnh x· héi
§Õn n¨m 2005 gi¶m tû suÊt - Tû lÖ chÕt mÑ liªn quan ®Õn sinh s¶n.
chÕt mÑ liªn quan ®Õn thai - Tû lÖ s¶n phô ®−îc ch¨m sãc t¹i c¸c c¬ së y tÕ. §iÒu tra
s¶n xuèng 80/100.000 trÎ hµng n¨m
Bé Y tÕ;
®Î sèng vµ vµo n¨m 2010 vµ ®iÒu
Tæng côc
gi¶m xuèng 70/100.000 trÎ tra møc
thèng kª
sèng hé
®Î sèng trong toµn quèc vµ c¸c ®Þa
gia ®×nh
(100/100.000 trÎ ®Î sèng ë ph−¬ng
2 n¨m 1
miÒn nói). lÇn

134
Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu C¸c chØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
Duy tr× kÕt qu¶ thanh to¸n - Tû lÖ trÎ em m¾c c¸c bÖnh t¶, th−¬ng hµn, sèt xuÊt
bÖnh b¹i liÖt; khèng chÕ huyÕt, sèt rÐt, dÞch h¹ch...
®Õn møc thÊp nhÊt tû lÖ
m¾c vµ chÕt cña c¸c bÖnh
t¶, th−¬ng hµn, sèt xuÊt
huyÕt, sèt rÐt, dÞch h¹ch...

KiÒm chÕ tèc ®é l©y truyÒn - Tû lÖ ng−êi trong ®é tuæi 15 - 49 bÞ nhiÔm HIV/AIDS. §iÒu tra
HIV/AIDS. hµng n¨m
- Tû lÖ trÎ em bÞ nhiÔm HIV/AIDS. Bé Y tÕ;
vµ ®iÒu
Tæng côc
tra møc
thèng kª
sèng hé
KiÓm so¸t vµ tiÕn tíi khèng - Tû lÖ ng−êi m¾c c¸c bÖnh x· héi. vµ c¸c ®Þa
gia ®×nh
ph−¬ng
chÕ c¸c bÖnh x· héi. 2 n¨m 1
lÇn
7. Ph¸t triÓn v¨n ho¸ th«ng tin vµ n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn cña nh©n d©n
§Õn n¨m 2005, phÊn ®Êu - Tû lÖ gia ®×nh ®¹t chuÈn gia ®×nh v¨n ho¸.
80% gia ®×nh ®¹t chuÈn gia - Tû lÖ lµng, xãm, khu phè ®¹t chuÈn v¨n ho¸ quèc gia.
®×nh v¨n ho¸; 50% lµng
xãm, khu phè ®¹t chuÈn - Tû lÖ x·, ph−êng cã nhµ v¨n ho¸.
v¨n ho¸ quèc gia; 78% x·
ph−êng cã nhµ v¨n ho¸.

B¶o ®¶m trªn 90% c¸c hé - Tû lÖ c¸c hé gia ®×nh xem ®−îc §µi truyÒn h×nh ViÖt
gia ®×nh xem ®−îc §µi Nam Bé V¨n
truyÒn h×nh ViÖt Nam vµ - Tû lÖ hé gia ®×nh nghe ®−îc §µi tiÕng nãi ViÖt Nam Hµng
ho¸ th«ng
95% sè hé gia ®×nh nghe tin, Tæng
n¨m
®−îc §µi TiÕng nãi ViÖt côc
Nam vµo n¨m 2005. Thèng kª

T¨ng thêi l−îng ch−¬ng - Thêi l−îng ph¸t thanh b»ng tiÕng d©n téc
tr×nh vµ giê ph¸t sãng ph¸t
thanh, ch−¬ng tr×nh tiÕng
d©n téc.

8. N©ng cao møc sèng, b¶o tån vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña c¸c d©n téc Ýt ng−êi
Gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn kh¶ - Tû lÖ biÕt ch÷ tiÕng d©n téc
n¨ng biÕt ®äc biÕt viÕt tiÕng
Bé GD
d©n téc.
vµ §T;
Tæng
Giao quyÒn sö dông ®Êt c¸ - Tû lÖ hé ng−êi d©n téc ®−îc giao quyÒn sö dông ®Êt côc §Þa
nh©n vµ tËp thÓ ë vïng d©n trong mäi lo¹i h×nh sö dông ®Êt. Hµng chÝnh;
téc Ýt ng−êi vµ miÒn nói. n¨m Ban
- Tû lÖ ng−êi d©n téc du canh du c−. TCCB
CP vµ
c¸c ®Þa
T¨ng tû lÖ c¸n bé ng−êi d©n - Tû lÖ c¸n bé ng−êi d©n téc trong chÝnh quyÒn c¸c cÊp.
ph−¬ng
téc Ýt ng−êi trong bé m¸y
chÝnh quyÒn c¸c cÊp.

135
Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu C¸c chØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
9. B¶o vÖ m«i tr−êng bÒn v÷ng
Tû lÖ ®é che phñ rõng ®¹t - §é che phñ rõng
38% n¨m 2005 vµ lªn 43% - Tû lÖ diÖn tÝch rõng “®Æc dông” ®−îc b¶o tån
vµo n¨m 2010.
- Møc ®é ®a d¹ng sinh häc trong c¸c vïng rõng ®−îc
b¶o tån.

B¶o ®¶m kh«ng cã nhµ æ - Tû lÖ hé gia ®×nh sinh sèng trong c¸c nhµ æ chuét vµ
chuét vµ nhµ t¹m ë tÊt c¶ nhµ t¹m.
c¸c thµnh phè vµ thÞ x· vµo - Tû lÖ % thµnh phè, thÞ x· cã h¬n 5% diÖn tÝch lµ nhµ æ
n¨m 2010 chuét.
- Tû lÖ % thµnh phè vµ thÞ x· kh«ng cã nhµ æ chuét.
- Tû lÖ % thµnh phè vµ thÞ x· cã h¬n 10% diÖn tÝch lµ
nhµ t¹m. Bé NN;
- Tû lÖ % thµnh phè, thÞ x· kh«ng cã nhµ t¹m. TCTK;
Hµng Bé
n¨m KHCNM
T vµ ®Þa
§Õn 2010, b¶o ®¶m 100% - Tû lÖ % thµnh phè, thÞ x· cã 100% n−íc th¶i ®−îc xö ph−¬ng
n−íc th¶i ®−îc xö lý t¹i c¸c lý.
thµnh phè vµ thÞ x·.

§Õn 2010, ®¶m b¶o 100% - Tû lÖ % c¸c thµnh phè vµ thÞ x· cã 100% chÊt th¶i r¾n
chÊt th¶i r¾n ®−îc thu gom ®−îc thu gom vµ vËn chuyÓn ®Õn b·i an toµn.
vµ vËn chuyÓn ®Õn b·i an
toµn ë tÊt c¶ c¸c thµnh phè
vµ thÞ x·.

§Õn 2005, « nhiÔm kh«ng - ChÊt l−îng n−íc vµ kh«ng khÝ


khÝ vµ n−íc ph¶i ®¹t møc - Tû lÖ hé nghÌo cã c«ng tr×nh vÖ sinh
tiªu chuÈn quèc gia.
- Tû lÖ hé nghÌo sö dông n−íc hîp vÖ sinh
10. Gi¶m kh¶ n¨ng dÔ bÞ tæn th−¬ng
C¶i thiÖn ®¸ng kÓ t×nh tr¹ng - Møc thu nhËp b×nh qu©n cña nhãm 20% tiªu dïng
thu nhËp cña ng−êi nghÌo. nghÌo nhÊt trong khu vùc ®« thÞ vµ n«ng th«n
§Õn n¨m 2005 t¨ng thu nhËp
b×nh qu©n cña 20% nhãm Bé Lao
tiªu dïng nghÌo nhÊt b»ng §iÒu tra ®éng
140% so víi møc tiªu dïng hµng n¨m TBXH;
vµ ®iÒu Bé Tµi
cña nhãm nµy n¨m 2000 vµ tra møc chÝnh;
lªn 190% vµo n¨m 2010. sèng hé c¸c bé
gia ®×nh ngµnh
2 n¨m 1 liªn quan
C¶i thiÖn kh¶ n¨ng tiÕp cËn - Tû lÖ ng−êi nghÌo cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· lÇn vµ c¸c ®Þa
cña ng−êi nghÌo ®èi víi c¸c héi c¬ b¶n trong khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n ph−¬ng
dÞch vô x· héi c¬ b¶n, dÞch - Tû lÖ ng−êi nghÌo nhËn ®−îc c¸c hç trî dÞch vô s¶n
vô s¶n xuÊt vµ c¸c nguån xuÊt
lùc

136
Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu C¸c chØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
Më réng hÖ thèng an sinh - Tû lÖ ng−êi tham gia hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi chÝnh
x· héi chÝnh thøc (b¶o hiÓm thøc vµ tù nguyÖn.
y tÕ, b¶o hiÓm x· héi...) vµ - Tû lÖ ng−êi tµn tËt, ng−êi giµ c« ®¬n kh«ng n¬i n−¬ng
®a d¹ng ho¸ m¹ng l−íi an tùa vµ c¸c ®èi t−îng x· héi kh¸c ®−îc nhËn trî gióp
sinh tù nguyÖn (b¶o hiÓm x· héi.
häc ®−êng, b¶o hiÓm mïa
mµng, dÞch bÖnh, c©y trång, - Tû lÖ ng−êi nghÌo nhËn ®−îc c¸c hç trî c¬ b¶n (nhµ ë,
ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt, trî cÊp th−ßng xuyªn, trî cÊp ®ét xuÊt...)
khuyÕn n«ng...). - Sè l−îng c¸c trung t©m b¶o trî x· héi
- Sè l−îng c¸c quü trî gióp nh©n ®¹o
Bé Lao
- Tû lÖ ng−êi nghÌo tham gia b¶o hiÓm y tÕ §iÒu tra ®éng
hµng n¨m TBXH;
vµ ®iÒu Bé Tµi
B¶o ®¶m an toµn viÖc lµm. - Tû lÖ ng−êi h−ëng b¶o hiÓm thÊt nghiÖp. tra møc chÝnh;
sèng hé c¸c bé
- Tû lÖ lao ®éng d«i d− ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch trî cÊp, gia ®×nh ngµnh
®µo t¹o, tÝn dông ... 2 n¨m 1 liªn quan
Gi¶i quyÕt triÖt ®Ó t×nh tr¹ng trÎ - Tû lÖ trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n ®−îc lÇn vµ c¸c ®Þa
ph−¬ng
em lao ®éng sím, trÎ em lang ch¨m sãc (trong ®ã: trÎ em må c«i, trÎ em tµn tËt,
thang. B¶o vÖ trÎ em khái bÞ lang thang, lao ®éng sím)
bãc lét vÒ kinh tÕ vµ l¹m dông
t×nh dôc.

X©y dùng chiÕn l−îc phßng - Tû lÖ ng−êi bÞ t¸i nghÌo do thiªn tai
chèng vµ gi¶m nhÑ thiªn
tai. §Õn 2010 gi¶m 1/2 tû lÖ
ng−êi nghÌo bÞ t¸i nghÌo do
thiªn tai vµ c¸c rñi ro kh¸c.
11. B×nh ®¼ng giíi vµ t¨ng quyÒn cho phô n÷
T¨ng sè l−îng phô n÷ trong - Tû lÖ n÷ trong Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng.
nh÷ng c¬ quan do d©n bÇu - Tû lÖ n÷ lµ ®¹i biÓu Quèc héi.
vµ trong bé m¸y chÝnh
quyÒn ë tÊt c¶ c¸c cÊp - Tû lÖ n÷ lµ ®¹i diÖn cña c¸c c¬ quan d©n cö.
(quèc gia, tØnh, huyÖn vµ - Tû lÖ n÷ lµ l·nh ®¹o trong c¸c bé, ngµnh, c¬ quan VP
x·). T¨ng tû lÖ phô n÷ lµm trung −¬ng. Quèc
viÖc trong c¸c c¬ quan ë tÊt héi; VP
c¶ c¸c cÊp, c¸c ngµnh thªm - Tû lÖ n÷ lµ chñ doanh nghiÖp. NhiÖm T¦
3-5% trong vßng 10 n¨m kú bÇu §¶ng;
tíi. cö (5 Ban
n¨m) TCCB
Hµng CP vµ
§¶m b¶o ®Õn 2005 100% - Tû lÖ hé gia ®×nh ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö
n¨m c¸c bé
giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cã c¶ tªn vî vµ tªn chång
ngµnh
dông ®Êt cã c¶ tªn vî lÉn
liªn
tªn chång
quan

Gi¶m nguy c¬ tæn th−¬ng - ChØ sè ph¸t triÓn giíi GDI.


cho phô n÷ tr−íc n¹n b¹o
hµnh trong gia ®×nh

137
Thêi kú C¬ quan
Môc tiªu, chØ tiªu C¸c chØ sè theo dâi
b¸o c¸o b¸o c¸o
12. §¶m b¶o qu¶n lý nhµ n−íc tèt ®Ó gi¶m nghÌo
§¶m b¶o d©n chñ ë c¬ së - Tû lÖ x· cã c¸n bé theo dâi c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m
nghÌo.
- Tû lÖ sè x· ®−îc cung cÊp th«ng tin vÒ ch−¬ng tr×nh
xãa ®ãi gi¶m nghÌo
Tæng côc
- Tû lÖ x· cã khiÕu kiÖn. Tû lÖ ®¬n khiÕu kiÖn ®−îc gi¶i Hµng
Thèng
quyÕt. n¨m, ®iÒu
kª, Ban
tra møc
- Tû lÖ x· kh«ng cã c¸c tÖ n¹n x· héi TCCB
sèng hé
CP; Bé
- Tû lÖ x· cã tñ s¸ch ph¸p luËt gia ®×nh
T− ph¸p
hai n¨m 1
vµ c¸c ®Þa
- Sè ®ît tËp huÊn vµ phæ biÕn cho ng−êi nghÌo vÒ ph¸p lÇn
ph−¬ng
luËt vµ chÝnh s¸ch.

§¶m b¶o minh b¹ch ng©n - Tû lÖ x· c«ng khai vÒ thu chi ng©n s¸ch x·
s¸ch

138
Phô lôc 2:

Khu«n khæ kinh tÕ vÜ m« trung h¹n, 3 n¨m 2002-2004

N¨m ¦íc
2002 2003 2004
2000 2001
S¶n l−îng vµ gi¸ c¶
- Tèc ®é t¨ng GDP (%) 6,8 6,8 7,0 >7 7,5
(1)
C¸n bé cña Quü TiÒn tÖ quèc tÕ dù b¸o 5,5 5,0 5,3 6,5 7,0
- ChØ sè gi¸ tiªu dïng (cuèi kú so víi
-0,6 0,8 4,0 3,5 3
th¸ng 12 %)

C¸n c©n v·ng lai


2,1 2,2 -1,9 -3,2 -1,7
(gåm c¶ kho¶n chuyÓn tiÒn cña ChÝnh phñ)

XuÊt nhËp khÈu


- Tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng
25,2 4,0 4(3) 12 - 14 12,5 - 14
ho¸ (%)(2)
- Tèc ®é t¨ng kim ng¹ch nhËp khÈu hµng
34,5 2,3 10,0 15,0 11,0
ho¸ (%)

Ng©n s¸ch Nhµ n−íc/GDP (%)(4)


- Thu ng©n s¸ch 21,1 20,6 19,5 19,8 19,8
- Tæng chi ng©n s¸ch (kh«ng bao gåm
23,9 23,5 22,0 22,7 22,7
cho vay l¹i)
- Béi chi ng©n s¸ch (kh«ng bao gåm cho
-2,8 -2,9 -2,5 -2,9 -2,9
vay l¹i)

Dù tr÷ ngo¹i hèi (tÝnh b»ng tuÇn nhËp


8,9 9,1 9,0 9,2 9,4
khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô phi yÕu tè)

(1)- C¸c tæ chøc quèc tÕ cã nh÷ng dù b¸o kh¸c nhau vÒ tèc ®é t¨ng tr−ëng GDP do dïng c¸c c¸ch tÝnh
®Ó −íc tÝnh GDP vµ cÊu thµnh cña GDP theo c¬ së chi tiªu kh¸c nhau. Ng©n hµng ThÕ giíi vµ
Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ dù b¸o cao h¬n.

(2) - Dao ®éng t−¬ng øng sè dù b¸o cña Quü TiÒn tÖ quèc tÕ vµ ChÝnh phñ.
(3)- KÕ ho¹ch ®Çu n¨m lµ 10%. Tuy nhiªn trong nh÷ng th¸ng gÇn ®©y, tèc ®é xuÊt khÈu ®¹t thÊp, phÝa
Quü TiÒn tÖ quèc tÕ dù b¸o tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu n¨m 2002 lµ 4%, phÝa ChÝnh phñ mong muèn
®¹t cao h¬n.
(4)- Tû lÖ thu, chi ng©n s¸ch trªn ®©y dùa trªn sè dù b¸o GDP hiÖn hµnh cña ViÖt Nam vµ ch−a bao
gåm chi phÝ c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ n−íc vµ c¶i c¸ch ng©n hµng th−¬ng m¹i.

139
Phô lôc 3
ChÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p vµ tiÕn ®é thùc hiÖn

C¸c môc tiªu vµ lÜnh vùc C¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p vµ tiÕn ®é thùc hiÖn 2003-2005
A. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vµ chÝnh s¸ch c¬ cÊu ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ, t¨ng thu nhËp
vµ t¹o c¬ héi cho ng−êi nghÌo
I. T¹o m«i tr−êng ph¸p lý ®Ó kinh doanh b×nh ®¼ng vµ cã tÝnh c¹nh tranh.

1. T¹o m«i tr−êng kinh Lo¹i bá c¸c c¶n trë ®èi víi viÖc ®¨ng ký thµnh lËp doanh nghiÖp vµ t¹o ®iÒu
doanh b×nh ®¼ng cho c¸c kiÖn b×nh ®¼ng cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp th«ng qua viÖc thùc hiÖn LuËt
lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ Doanh nghiÖp, tiÕp tôc b·i bá hoÆc söa ®æi giÊy phÐp kinh doanh trong c¸c
t¨ng tÝnh minh b¹ch vÒ c¸c ngµnh nghÒ cßn l¹i.
chÕ ®é chÝnh s¸ch.
T¹o m«i tr−êng b×nh ®¼ng cho tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®−îc tiÕp cËn
vÒ vèn, tÝn dông, ®Êt ®ai, c«ng nghÖ, ngµnh nghÒ, th«ng tin vµ c¸c chÕ ®é −u ®·i
hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc.
X©y dùng vµ hoµn chØnh khung khæ ph¸p lý ®¶m b¶o sù æn ®Þnh m«i tr−êng ®Çu t−
vµ tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t−.
Söa ®æi mét sè chÝnh s¸ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho viÖc thu hót ®Çu t−
n−íc ngoµi. Tõng b−íc b·i bá dÇn hÖ thèng hai gi¸ doanh nghiÖp trong n−íc vµ
doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi ®èi víi viÖc sö dông c¸c dÞch vô do Nhµ
n−íc cung cÊp.
Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi trong c¸c
lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ c¸c lÜnh vùc x· héi.
Tõng b−íc thèng nhÊt khung luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ ®iÒu kiÖn hîp t¸c gi÷a
c¸c doanh nghiÖp trong n−íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi.
TriÓn khai c¸c quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 90/CP vÒ thóc ®Èy doanh nghiÖp nhá vµ
võa (2002-2003).
Thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh tÕ trang tr¹i th«ng qua viÖc thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 03/CP
(2002-2003).
Ban hµnh c¸c quy ®Þnh thùc hiÖn LuËt §Êt ®ai ®· ®−îc söa ®æi (2002); cÊp giÊy
chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho ®èi t−îng sö dông ®Êt (2005).
ChuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó thèng nhÊt LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc vµ ®Çu
t− n−íc ngoµi (2003).
Ban hµnh LuËt Ph¸ s¶n (söa ®æi) ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp (2003).
Söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña bé LuËt Lao ®éng (2002).
Ban hµnh Ph¸p lÖnh vÒ Gi¸ (2002)
Ban hµnh Ph¸p lÖnh vÒ Träng tµi th−¬ng m¹i (2002-2003).
TriÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 132/CP vÒ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n.
Söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt Hîp t¸c x· (2003).
Ban hµnh th«ng lÖ qu¶n trÞ c«ng ty tèt nhÊt, yªu cÇu c¸c c«ng ty niªm yÕt trªn thÞ
tr−êng chøng kho¸n, ng©n hµng th−¬ng m¹i cæ phÇn ph¶i thùc hiÖn trong vßng 18
th¸ng, khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty cæ phÇn thùc hiÖn th«ng lÖ nµy.
X©y dùng khung ph¸p lý cho phÐp thµnh lËp c¸c hiÖp héi kinh doanh
X©y dùng vµ th«ng qua LuËt §iÖn

140
2. C¶i c¸ch doanh nghiÖp Thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch DNNN trung h¹n 5 n¨m 2001-2005 víi c¸c
nhµ n−íc (DNNN) ®Ó t¨ng môc tiªu hµng n¨m ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ vµ gi¶m thua lç cho khu vùc nµy. Hoµn
hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh thµnh viÖc cæ phÇn ho¸, giao, b¸n, kho¸n, cho thuª, s¸p nhËp, hîp nhÊt, gi¶i thÓ
tranh. vµ ph¸ s¶n kho¶ng 2.800 DNNN. Trong ®ã cæ phÇn ho¸, b¸n, giao, gi¶i thÓ vµ
ph¸ s¶n: 400 DNNN (n¨m 2002), 500 DNNN (n¨m 2003).
Ban hµnh tiªu chÝ ph©n lo¹i c¸c DNNN vµ c¸c Tæng c«ng ty nhµ n−íc thµnh c¸c
DNNN ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých (2002).
Ban hµnh h−íng dÉn cho viÖc chuyÓn ®æi c¸c DNNN thµnh c¸c c«ng ty TNHH
mét chñ së h÷u (2002).
Ban hµnh NghÞ ®Þnh thay thÕ NghÞ ®Þnh 44/1998/N§-CP vÒ cæ phÇn ho¸ doanh
nghiÖp Nhµ n−íc.
Ban hµnh NghÞ ®Þnh vÒ Quü an sinh x· héi më réng cho c¸c c«ng nh©n cña c¸c
DNNN (2002).
Ban hµnh NghÞ ®Þnh vÒ xö lý lao ®éng d«i d− (2002).
X©y dùng c¬ chÕ khuyÕn khÝch th«i viÖc tù nguyÖn thóc ®Èy ch−¬ng tr×nh c¶i
c¸ch doanh nghiÖp nhµ n−íc.
X©y dùng kÕ ho¹ch thÝ ®iÓm c¬ cÊu l¹i mét sè Tæng c«ng ty ®−îc lùa chän
(kho¶ng 3 TCT). Hoµn thµnh kÕ ho¹ch c¬ cÊu l¹i 3 Tæng c«ng ty (2002) vµ b¾t
®Çu thùc hiÖn kÕ ho¹ch hµnh ®éng (2003)
Ban hµnh nghÞ ®Þnh vÒ xö lý nî cña c¸c DNNN
X©y dùng tiªu chÝ, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh doanh vµ hiÖu qu¶ ho¹t
®éng cña DNNN. Hoµn thiÖn hÖ thèng gi¸m s¸t c«ng nî cña 200 DNNN lín ®Ó
cã biÖn ph¸p xö lý. Ph¸t triÓn hÖ thèng gi¸m s¸t nî ®èi víi DNNN ®Ó cã biÖn
ph¸p ng¨n chÆn rñi ro, xö lý c¸c kho¶n nî khã ®ßi, s¾p xÕp hoÆc gi¶i thÓ c¸c
DNNN kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶.
Thùc hiÖn kiÓm to¸n ®èi víi mét sè DNNN lín. Hoµn thµnh ®¸nh gi¸ ho¹t
®éng/ kiÓm to¸n 30 DNNN (2002) vµ 30 DNNN kh¸c (2003) nÕu cã ®ñ c¸c
nguån tµi trî.
Söa ®æi vµ bæ sung NghÞ ®Þnh 103/CP cho viÖc giao, b¸n, kho¸n vµ cho thuª
DNNN (2002)
Ban hµnh c¸c quy ®Þnh yªu cÇu c¸c c«ng ty t− nh©n, TNHH, cæ phÇn ph¶i cã
b¸o c¸o tµi chÝnh vµ kiÓm to¸n (2002)
Ban hµnh nghÞ ®Þnh míi vÒ qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l−¬ng vµ thu nhËp trong c¸c
DNNN (2003), bao gåm c¶ c¬ chÕ khuyÕn khÝch thÝch hîp.
II. T¹o m«i tr−êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh.

1. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ


qu¶n lý chi tiªu c«ng:

Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi Cñng cè hÖ thèng thuÕ, t¨ng diÖn thu thuÕ theo h−íng nu«i d−ìng nguån thu vµ
chÝnh ®Ó æn ®Þnh bÒn v÷ng cã hiÖu qu¶ h¬n, ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o chÝnh s¸ch thuÕ vµ hÖ thèng thuÕ lµ cã
trung h¹n. lîi cho ng−êi nghÌo. Thùc hiÖn bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt Ng©n s¸ch Nhµ
n−íc söa ®æi (2002)

Tõng b−íc thùc hiÖn c¸c khuyÕn nghÞ ®· ®−îc hai Bªn nhÊt trÝ trong B¶n B¸o
c¸o chi tiªu c«ng. T¨ng c−êng chi cho ho¹t ®éng dÞch vô x· héi c¬ b¶n vµ h¹
tÇng n«ng th«n, dµnh thªm nguån lùc cho c¸c tØnh nghÌo.

141
T¨ng tÝnh minh b¹ch ng©n C¶i thiÖn hÖ thèng gi¸m s¸t thu, chi ng©n s¸ch ë tÊt c¶ c¸c cÊp.
s¸ch, c¶i thiÖn c¬ së th«ng
tin cho viÖc ®−a ra c¸c TiÕp tôc thùc hiÖn c«ng khai thu, chi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc c¸c cÊp mét c¸ch hîp lý
quyÕt ®Þnh vµ ®Æt môc h¬n.
tiªu.

2. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ:

ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ thËn KiÓm so¸t tiÒn tÖ vµ tÝn dông nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc ®iÒu hµnh chÝnh
träng ®Ó kiÓm so¸t l¹m s¸nh tiÒn tÖ vµ ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu ®Ò ra.
ph¸t.
TiÕp tôc thùc thi chÝnh s¸ch l·i suÊt c¬ b¶n, tõng b−íc tiÕn tíi tù do ho¸ l·i suÊt.

C¶i c¸ch khu vùc ng©n X©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch c¬ cÊu l¹i 4 ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc
hµng vµ c¸c tæ chøc tµi cho phï hîp víi c¶i c¸ch ng©n hµng tæng thÓ (2002-2004).
chÝnh ®Ó huy ®éng c¸c
nguån vèn trong n−íc. Hoµn thµnh kiÓm to¸n theo tiªu chuÈn quèc tÕ cho 4 ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ
n−íc do c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp thùc hiÖn (2003) vµ gi¶i quyÕt c¸c bÊt cËp vÒ
kiÓm to¸n (2004)

T¸ch c¸c ho¹t ®éng tÝn dông cã tÝnh chÊt −u ®·i, chÝnh s¸ch ra khái c¸c ng©n
hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc, ®Æt c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc ho¹t ®éng
trong m«i tr−êng c¹nh tranh.

Xö lý c¸c vÊn ®Ò bÊt cËp ®· ®−îc tr×nh bµy trong b¸o c¸o kiÓm to¸n theo tiªu
chuÈn quèc tÕ (IAS) n¨m 2000 (2003)

Gi¶i quyÕt c¸c kho¶n nî kh«ng sinh lêi cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i quèc
doanh xuèng møc 20% tæng sè c¸c kho¶n nî (2002). Gi¶i quyÕt tiÕp 30%
kho¶n nî kh«ng sinh lêi cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc (2003)

Hoµn thµnh viÖc t¸ch Ng©n hµng phôc vô ng−êi nghÌo ra khái Ng©n hµng N«ng
nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®Ó ho¹t ®éng nh− mét ng©n hµng chÝnh s¸ch
(2003). T¨ng l−îng cho vay cña Ng©n hµng phôc vô ng−êi nghÌo ®èi víi c¸c
vïng khã kh¨n.

C¬ cÊu vµ cñng cè l¹i c¸c ng©n hµng cæ phÇn, ®ãng cöa hoÆc s¸t nhËp c¸c ng©n
hµng yÕu kÐm vµ tu©n thñ chÆt chÏ c¸c quy ®Þnh trong ho¹t ®éng kinh doanh.
Gi¶m sè ng©n hµng cæ phÇn kh¸c cßn 28 (2003).

Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 1627 ®Ó ph©n lo¹i c¸c kho¶n cho vay kh«ng sinh lêi
cña 4 ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc vµ trong vßng 3 n¨m (2003-2005) ®−a
dÇn trÝch lËp dù phßng thÊt tho¸t theo c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ, cho phÐp ®¸nh gi¸
t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng

H−íng dÉn NghÞ ®Þnh triÓn khai thùc hiÖn LuËt §Êt ®ai söa ®æi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc chuyÓn nh−îng, cho thuª, thÕ chÊp ®Ó vay vèn ng©n hµng vµ
gãp vèn liªn doanh.

H−íng dÉn c¸c quy chÕ cô thÓ cho phÐp c¸c ng©n hµng n−íc ngoµi ®ang ho¹t
®éng ë ViÖt Nam sö dông gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt lµm tµi s¶n thÕ chÊp.

C¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc cÇn n©ng dÇn tû lÖ vèn cho vay dµnh cho
c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa vµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng ë n«ng th«n, vïng
khã kh¨n.

Cho phÐp quü tÝn dông nh©n d©n vµ quü tiÕt kiÖm b−u ®iÖn më réng ph¹m vi nhËn
tiÒn göi ngoµi ph¹m vi ho¹t ®éng cña Quü ®Ó cho vay ph¸t triÓn s¶n xuÊt.

142
ChÝnh s¸ch ngo¹i hèi T¨ng tÝnh linh ho¹t, minh b¹ch cña c¬ chÕ ngo¹i hèi vµ tû gi¸. Ph¸t triÓn thÞ
nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tr−êng ngo¹i hèi liªn ng©n hµng.
tranh, tù do ho¸ tµi kho¶n
v·ng lai. X©y dùng hÖ thèng vµ biÖn ph¸p kiÓm tra chu chuyÓn vèn quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ
vèn ng¾n h¹n. KiÓm so¸t vµ h¹n chÕ tèi ®a viÖc sö dông ngo¹i tÖ trªn l·nh thæ
ViÖt Nam.

Tõng b−íc gi¶m tû lÖ kÕt hèi ngo¹i tÖ vµ tiÕn tíi bá h¼n vµo cuèi n¨m 2003.

3. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch Gi¸m s¸t tÊt c¶ c¸c kho¶n nî n−íc ngoµi, bao gåm nî cña ChÝnh phñ hoÆc cña
qu¶n lý nî n−íc ngoµi thËn DNNN, hoÆc do chÝnh phñ b¶o l·nh, nî cña c¸c c«ng ty liªn doanh (kÓ c¶ c¸c
träng ®Ó cã thÓ thanh to¸n kho¶n nî ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi) vµ c¸c kho¶n nî cña khu vùc t− nh©n.
®−îc.

4. ChÝnh s¸ch th−¬ng m¹i:

C¸c biÖn ph¸p më cöa §Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ, thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c cam kÕt quèc
th−¬ng m¹i, khuyÕn khÝch tÕ trong qu¸ tr×nh héi nhËp.
xuÊt khÈu, héi nhËp quèc
tÕ vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh TÝch cùc chuÈn bÞ ®Ó tham gia vµo c¸c c¬ chÕ hîp t¸c song ph−¬ng vµ ®a
tranh cña nÒn kinh tÕ. ph−¬ng ®· cam kÕt. Thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i song ph−¬ng ViÖt Nam-
Hoa Kú. TÝch cùc chuÈn bÞ vµ ®Èy m¹nh tiÕn tr×nh ®µm ph¸n cho viÖc gia nhËp
Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi - WTO.
Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i ®èi víi n«ng th«n, miÒn nói, h¶i ®¶o vµ
®¸nh gi¸ thùc hiÖn LuËt Th−¬ng m¹i (2002-2003). N©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ
tr−êng cña tÇng líp nghÌo, nhÊt lµ ë vïng n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa.
TiÕp tôc thùc hiÖn xãa bá biÖn ph¸p qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch ®èi víi hµng ho¸
h¹n chÕ nhËp khÈu, trõ c¸c hµng rµo ®èi víi mÆt hµng x¨ng, dÇu, ®−êng.
Thùc hiÖn nghiªm chØnh QuyÕt ®Þnh 46/Q§-TTg vÒ C¬ chÕ xuÊt khÈu, nhËp
khÈu thêi kú 2001-2005.
Thùc hiÖn chuyÓn tÊt c¶ c¸c mÆt hµng thuéc danh môc lo¹i trõ t¹m thêi ch−a c¾t
gi¶m thuÕ vµo danh môc c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu xuèng møc tèi ®a lµ 20% ®Ó
thùc hiÖn HiÖp ®Þnh CEPT/AFTA vµo n¨m 2003.
TiÕp tôc bá c¸c h¹n chÕ ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o vµ nhËp khÈu ph©n
bãn.
Thùc hiÖn t¨ng dÇn tû lÖ ®Êu thÇu quota xuÊt khÈu hµng may mÆc ®Ó t¹o ®iÒu
kiÖn dÔ dµng cho c¸c nhµ xuÊt khÈu (kÓ c¶ khu vùc t− nh©n) tiÕp cËn thÞ tr−êng.
Më réng tû lÖ cña c¸c h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc ®−a ra ®Êu gi¸ lªn
35% vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c¶i thiÖn thñ tôc ®Êu gi¸ (2003)
Ban hµnh LuËt C¹nh tranh (2003); Ban hµnh Ph¸p lÖnh vÒ §èi xö Quèc gia vµ
§èi xö Tèi huÖ quèc (2003); ban hµnh Ph¸p lÖnh vÒ c¸c biÖn ph¸p tù vÖ trong
th−¬ng m¹i hµng ho¸ quèc tÕ (2002-2003).
Tæ chøc thùc hiÖn LuËt H¶i quan (2002). §¬n gi¶n ho¸ vµ hîp lý ho¸ c¸c thñ
tôc h¶i quan (2002-2005).
VËn hµnh cã hiÖu qu¶ Quü Hç trî xuÊt khÈu, Quü B¶o l·nh tÝn dông xuÊt khÈu,
Quy chÕ TÝn dông hç trî xuÊt khÈu (2002-2005).
§¨ng t¶i c¸c luËt, nghÞ ®Þnh, quyÕt ®Þnh vµ quy tr×nh th−¬ng m¹i trong c«ng b¸o.

B¶o vÖ ng−êi nghÌo tr−íc TiÕn hµnh nghiªn cøu t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch th−¬ng m¹i ®èi víi ng−êi nghÌo
c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña
tù do ho¸ th−¬ng m¹i

143
III. C¶i c¸ch hµnh chÝnh, t¨ng c−êng d©n chñ c¬ së vµ hç trî ph¸p lý cho ng−êi nghÌo

§Èy m¹nh c«ng t¸c c¶i Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 136/2001/Q§-TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ thóc ®Èy
c¸ch hµnh chÝnh, cung cÊp c«ng t¸c c¶i c¸ch hµnh chÝnh trªn 4 lÜnh vùc: thÓ chÕ hµnh chÝnh, tæ chøc bé m¸y,
kiÕn thøc vÒ ph¸p luËt vµ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc vµ c¶i c¸ch tµi chÝnh c«ng.
quyÒn cho ng−êi nghÌo.
Thùc hiÖn sím c¶i c¸ch hµnh chÝnh c«ng ë c¸c c¬ quan quan träng, liªn quan
trùc tiÕp ®Õn ng−êi nghÌo nh− Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Bé Y
tÕ, Bé gi¸o dôc ®µo t¹o,... nh»m ®¶m b¶o cho ng−êi nghÌo tiÕp cËn ®−îc c¸c
dÞch vô vÒ ch¨m sãc søc khoÎ, gi¸o dôc, c¬ së h¹ tÇng,... ë c¸c ®Þa ph−¬ng, ®Æc
biÖt lµ c¸c tØnh miÒn nói vµ khu vùc nghÌo ®« thÞ.

§¶m b¶o mäi ng−êi d©n cã thÓ tiÕp cËn c¸c th«ng tin vÒ luËt ph¸p, nhËn thøc
®−îc quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña m×nh. §¶m b¶o ng−êi nghÌo tiÕp cËn
tèt h¬n hÖ thèng t− ph¸p.

T¨ng c−êng c¸c môc tiªu cho ng−êi nghÌo vµ nguån lùc ph©n bæ cho c¸c
ch−¬ng tr×nh cã môc tiªu xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

Thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng ®−îc nªu ra trong §¸nh gi¸ nhu cÇu
ph¸p lý.

B. ChÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc chñ yÕu b¶o ®¶m sù t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng vµ
xãa ®ãi gi¶m nghÌo

I. ChÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh, lÜnh vùc t¹o c¬ héi cho ng−êi nghÌo cã thu nhËp

1. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp TiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn c¸c NghÞ quyÕt sè 09 vµ NghÞ quyÕt sè 05 cña
vµ kinh tÕ n«ng th«n ®Ó ChÝnh phñ vÒ mét sè chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ
xãa ®ãi gi¶m nghÌo trªn tiªu thô s¶n phÈm.
diÖn réng.
Thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 13 vÒ tiÕp tôc ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ tËp
thÓ, NghÞ quyÕt 14 vÒ tiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t
triÓn kinh tÕ t− nh©n.
H−íng dÉn thùc hiÖn c¸c quyÒn cña ng−êi sö dông ®Êt theo LuËt ®Êt ®ai söa
®æi. TiÕn hµnh quy ho¹ch sö dông ruéng ®Êt g¾n víi chuyÓn ®æi ®Êt ®ai. Hoµn
tÊt viÖc ph©n lo¹i ®Êt ®ai vµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö
dông ®Êt cho n«ng d©n, bao gåm c¶ t¹i c¸c x· ë miÒn nói.
X©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp n«ng th«n ë quy m« huyÖn, x·. Thùc hiÖn NghÞ
®Þnh sè 90 vÒ viÖc trî gióp ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa.
§a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp
ë n«ng th«n. Thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 132 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn
ngµnh nghÒ ë n«ng th«n.
T¨ng c−êng c¸c biÖn ph¸p gióp c¸c hé nghÌo cã nhu cÇu vÒ ®Êt ®ai ®ñ ®Êt canh
t¸c ®Ó s¶n xuÊt, æn ®Þnh ®êi sèng, xãa ®ãi nghÌo vµ tiÕn tíi lµm giµu. Ph©n bæ
®Êt hoang vµ ®Êt cßn ch−a sö dông cho c¸c hé n«ng d©n nghÌo.
KhuyÕn khÝch ®Çu t− cña mäi thµnh phÇn vµo lÜnh vùc n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn
kinh tÕ hé gia ®×nh, phæ biÕn m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i nh»m thóc ®Èy ph¸t
triÓn vµ ®a d¹ng hãa n«ng nghiÖp.
Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh n«ng th«n, më réng kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c
nguån tµi chÝnh, tÝn dông ë n«ng th«n. N©ng cao vai trß cña Quü tÝn dông nh©n
d©n, c¸c ch−¬ng tr×nh tµi chÝnh vi m« trong khu vùc n«ng th«n.
X©y dùng c¸c quy ®Þnh vµ tiªu chuÈn vÒ an toµn vµ chÊt l−îng c¸c s¶n phÈm
n«ng nghiÖp, vµ phèi hîp víi n«ng d©n, th−¬ng nh©n ¸p dông c¬ chÕ gi¸m s¸t
chÊt l−îng

144
TiÕp tôc tù do ho¸ thÞ tr−êng ®Çu vµo (ph©n bãn, thuèc trõ s©u,...) vµ thÞ tr−êng
®Çu ra (g¹o, cµ phª,...).
Hç trî gióp ng−êi n«ng d©n tiÕp cËn tèt h¬n ®Õn th«ng tin vµ dù b¸o vÒ thÞ tr−êng vµ
gi¸ c¶, vµ c¸c c«ng cô tiÕp cËn thÞ tr−êng. Thóc ®Èy ph¸t triÓn mèi quan hÖ chÆt chÏ
gi÷a n«ng d©n, th−¬ng nh©n, doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu
ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ qu¶n lý nguån lùc thuû s¶n. Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè
132 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ c¬ chÕ tµi chÝnh thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh ph¸t
triÓn ®−êng giao th«ng n«ng th«n, c¬ së h¹ tÇng thuû s¶n vµ c¬ së h¹ tÇng lµng
nghÒ n«ng th«n.
Nghiªn cøu vµ ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch hç trî s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®èi víi
mét sè s¶n phÈm n«ng, l©m, ng− nghiÖp quan träng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, cã
kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ thÞ tr−êng tiªu thô, kÓ c¶ cho xuÊt khÈu vµ thay thÕ nhËp
khÈu trªn c¬ së ph©n tÝch kü thuËt, kinh tÕ vµ thÞ tr−êng ®Ó ®¸nh gi¸ lîi thÕ so
s¸nh cña ViÖt nam.
T¨ng ®Çu t− hµng n¨m cho nghiªn cøu, trong ®ã chó träng ®Õn s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp ë vïng cao. T¨ng chi cho khuyÕn n«ng nh»m n©ng cao chÊt l−îng dÞch
vô khuyÕn n«ng ®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu cña n«ng d©n, trong ®ã ®Æc biÖt chó
träng c¸c vïng d©n téc Ýt ng−êi. KhuyÕn khÝch n«ng d©n trång c©y c«ng nghiÖp
chia sÎ chi phÝ khuyÕn n«ng.
2. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (ho¸ chÊt, ph©n
vµ ®« thÞ nh»m t¹o viÖc bãn, bao b×,...).
lµm vµ n©ng cao ®êi sèng
cho ng−êi nghÌo Ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm n«ng, l©m, ng− nghiÖp.
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vi sinh.
Thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 90 vÒ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa
trong c¸c lÜnh vùc, ngµnh nghÒ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
X©y dùng khung khæ ph¸p lý cho phÐp thµnh lËp c¸c hiÖp héi kinh doanh. X©y
dùng m«i tr−êng chÝnh s¸ch thóc ®Èy ho¹t ®éng cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô
hç trî kinh doanh (huÊn luyÖn, ®µo t¹o, t− vÊn, dÞch vô kü thuËt, kÕ to¸n, kiÓm
to¸n, th«ng tin thÞ tr−êng, qu¶ng c¸o, dÞch vô Internet....) kh«ng ph©n biÖt lo¹i
h×nh së h÷u.
H−íng dÉn vµ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ mét sè chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®−a
c«ng nghiÖp vÒ n«ng th«n.
X©y dùng chiÕn l−îc ph¸t triÓn ®« thÞ, t¨ng c−êng c¸c mèi liªn kÕt n«ng th«n -
thµnh thÞ vµ bao gåm ph¸t triÓn theo quy ho¹ch c¸c khu ngo¹i vi.
Ph¸t triÓn ®ång bé c¬ së h¹ tÇng ®« thÞ g¾n víi t¹o viÖc lµm, gi¶m thÊt nghiÖp ë
®« thÞ. N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng trung t©m dÞch vô giíi thiÖu
viÖc lµm vµ hÖ thèng ®µo t¹o nghÒ, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng vµ chuyªn gia.
Thùc hiÖn c¶i c¸ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh phï hîp víi ®iÖu kiÖn cña ng−êi
nghÌo ®« thÞ trong lÜnh vùc qu¶n lý nhµ, ®Êt, cÊp phÐp x©y dùng vµ kinh doanh,
®¨ng ký hé khÈu ë khu vùc ®« thÞ.
X©y dùng c¸c tiªu chuÈn, quy ph¹m trong thiÕt kÕ quy ho¹ch ®« thÞ, ®¶m b¶o
yªu cÇu vÖ sinh m«i tr−êng cã tÝnh ®Õn nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng chi tr¶ cña ng−êi
nghÌo ®« thÞ.
X©y dùng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nhµ ë cho ng−êi cã thu nhËp thÊp ë ®« thÞ; n©ng
cÊp c¸c khu nhµ ë hiÖn cã phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ ®ång thêi vÉn b¶o ®¶m
viÖc lµm cho ng−êi nghÌo ë ®« thÞ.
T¹o kh¶ n¨ng tiÕp cËn tíi c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n cho tÊt c¶ d©n c− thµnh thÞ,
bao gåm c¶ nh÷ng ng−êi nhËp c− kh«ng cã hé khÈu th−êng tró. T¹o c¸c biÖn
ph¸p gióp ng−êi nghÌo cã viÖc lµm thÝch hîp ë thµnh thÞ.

145
Cã chÝnh s¸ch di chuyÓn lao ®éng vµ ®¨ng ký hé khÈu phï hîp theo h−íng t¹o
®iÒu kiÖn cho ng−êi d©n chän ®−îc viÖc lµm cã thu nhËp cao h¬n.
X©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý vµ sö dông hiÖu qu¶ n¨ng l−îng.

3. Ph¸t triÓn h¹ tÇng, t¹o Thùc hiÖn chÝnh s¸ch vÒ b¶o ®¶m c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu, nhÊt lµ cÊp n−íc vµ vÖ
c¬ héi cho ng−êi nghÌo sinh cho c¸c x· nghÌo, khu vùc nghÌo n»m trong thµnh phè vµ thÞ x·, vïng
tiÕp cËn dÞch vô c«ng. nghÌo. (Ch−¬ng tr×nh 135, 143).
TiÕp tôc thùc hiÖn c¬ chÕ “Nhµ n−íc vµ nh©n d©n cïng lµm” ®Ó ph¸t triÓn c¬ së
h¹ tÇng c¸c vïng n«ng th«n. Nhµ n−íc hç trî ®µo t¹o, tËp huÊn c¸n bé nh©n
viªn lµm nhiÖm vô qu¶n lý, vËn hµnh, duy tu, b¶o d−ìng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹
tÇng thiÕt yÕu cã hiÖu qu¶. X©y dùng quy chÕ sö dông c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu ë
cÊp x·.
KhuyÕn khÝch sö dông lao ®éng ®Þa ph−¬ng tham gia x©y dùng c¸c dù ¸n x©y
dùng h¹ tÇng c¬ së.
T¨ng c−êng sù tham gia cña ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng trong viÖc lËp kÕ ho¹ch, x©y
dùng vµ b¶o d−ìng c¸c dù ¸n h¹ tÇng ë ®Þa ph−¬ng

4. X©y dùng nÒn gi¸o dôc Cñng cè vµ ph¸t triÓn kÕt qu¶ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ xãa mï ch÷, tiÕn tíi
c«ng b»ng h¬n, chÊt l−îng phæ cËp tiÓu häc ®óng ®é tuæi, b×nh ®¼ng vÒ giíi, ®Æc biÖt chó ý tíi c¸c vïng vµ
cao h¬n cho mäi ng−êi x· khã kh¨n.
T¨ng tû lÖ nhËp häc ®óng tuæi ®èi víi trung häc c¬ së ®Ó tiÕn tíi phæ cËp cÊp
häc nµy vµo n¨m 2010.
TiÕn tíi hoµn thµnh viÖc N©ng tû lÖ chi cho gi¸o dôc, ®µo t¹o trong Ng©n s¸ch Nhµ n−íc tõ 15% lªn
phæ cËp gi¸o dôc trung 18% vµo n¨m 2005, vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu theo h−íng tËp trung cho gi¸o dôc c¬
häc c¬ së vµ xãa bá mï së. TiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch miÔn gi¶m trän gãi cho con em c¸c gia ®×nh
ch÷. nghÌo, më réng viÖc cho sinh viªn nghÌo vay vèn vµ häc bæng ®Ó trang tr¶i
trong qu¸ tr×nh häc tËp.

N©ng cao nhËn thøc cña cha mÑ trÎ em ë c¸c vïng s©u, vïng xa, vµ c¸c x·
nghÌo vÒ vai trß cña gi¸o dôc th«ng qua th«ng tin, tuyªn truyÒn.

C¶i thiÖn c¬ së vµ trang thiÕt bÞ tr−êng häc ë c¸c vïng khã kh¨n vµ tiÕn tíi chÕ
®é häc 2 buæi mét ngµy.

Më réng viÖc cho c¸c ®èi t−îng häc sinh d©n téc Ýt ng−êi m−în s¸ch gi¸o khoa
vµ c¸c lo¹i s¸ch thiÕu nhi.

KhuyÕn khÝch sù tham gia cña khu vùc t− nh©n trong lÜnh vùc ®µo t¹o, ®Æc biÖt
lµ ®µo t¹o nghÒ. C©n ®èi tû lÖ cÊp bËc ®µo t¹o, ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc ®µo
t¹o ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ.
X©y dùng chÝnh s¸ch ®Æc biÖt cho nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc ë c¸c
vïng khã kh¨n, hoµn thiÖn chÕ ®é tiÒn l−¬ng, phô cÊp cho gi¸o viªn t¹i c¸c
vïng khã kh¨n, −u tiªn ®µo t¹o vµ c¸c chÕ ®é −u ®·i kh¸c. Cã chÝnh s¸ch thÝch
®¸ng ®Ó båi d−ìng ®µo t¹o vµ æn ®Þnh cuéc sèng cho gi¸o viªn d¹y ë vïng khã
kh¨n, tËp huÊn cho c¸c gi¸o viªn nµy vÒ ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc, ph−¬ng ph¸p vµ
tµi liÖu gi¶ng d¹y ®æi míi.
C¶i tiÕn ch−¬ng tr×nh vµ c«ng t¸c gi¶ng d¹y ë cÊp ®¹i häc th«ng qua c¶i thiÖn
hîp t¸c nghiªn cøu khoa häc vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸c tr−êng ®¹i häc
vµ viÖn nghiªn cøu
Thùc hiÖn chÕ ®é −u ®·i vÒ sö dông ®Êt ®ai, vay vèn −u ®·i ®Ó ®Çu t− x©y dùng
c¸c c¬ së gi¸o dôc.
T¨ng c−êng ®µo t¹o theo ®Þa chØ, thùc hiÖn chØ tiªu cö tuyÓn cho c¸c ®Þa ph−¬ng
®Æc biÖt khã kh¨n.

146
5. Y tÕ: C¶i thiÖn chÊt Thùc hiÖn tèt ChØ thÞ 06 cña Ban bÝ th− Trung −¬ng §¶ng vÒ cñng cè vµ hoµn thiÖn
l−îng dÞch vô, t¨ng tÝnh m¹ng l−íi y tÕ c¬ së, tiÕp tôc cã c¸c chÝnh s¸ch hç trî cho c«ng t¸c ch¨m sãc søc
c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ cña khoÎ ban ®Çu cho nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ cho ng−êi nghÌo, vïng nghÌo.
hÖ thèng y tÕ. TËp trung
ph¸t triÓn y tÕ c¬ së vµ y tÕ TiÕp tôc ®Çu t− ph¸t triÓn c¸c tr¹m y tÕ vµ c¸c ®éi y tÕ l−u ®éng t¹i khu vùc
céng ®ång miÒn nói, vïng s©u, vïng xa.

Duy tr× kÕt qu¶ lo¹i trõ b¹i liÖt vµ uèn v¸n s¬ sinh. TiÕp tôc thùc hiÖn tèt tiªm
chñng më réng 10 lo¹i v¾c-xin cho trÎ em.

Cã c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó cung cÊp tµi chÝnh hç trî cho c«ng t¸c ch¨m sãc
søc khoÎ ng−êi nghÌo.

KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn y häc cæ truyÒn theo ChØ thÞ 25 cña Thñ t−íng ChÝnh
phñ.

Thùc hiÖn NghÞ quyÕt 90 cña ChÝnh phñ vÒ x· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng y tÕ, gi¸o
dôc, v¨n ho¸.

TiÕp tôc ®Çu t−, hoµn chØnh c¸c chÝnh s¸ch ®Ó thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng
quèc gia vÒ phßng chèng vµ kiÓm so¸t HIV/AIDS. Ph¸t ®éng quÇn chóng nç
lùc phßng chèng, t¨ng c−êng kiÓm tra vµ qu¶n lý c¸c ®èi t−îng ®· bÞ nhiÔm
HIV/AIDS.

Cã c¬ chÕ −u tiªn, chÝnh s¸ch ®·i ngé hîp lý ®èi víi c¸c c¸n bé, nh©n viªn y tÕ
lµm viÖc t¹i c¸c vïng khã kh¨n, vïng s©u, vïng xa.

T¨ng c−êng c«ng t¸c th«ng tin, gi¸o dôc, tuyªn truyÒn vÖ sinh, phßng bÖnh,
t¨ng c−êng søc khoÎ cho ng−êi nghÌo, vïng nghÌo.

Tõng b−íc t¨ng tû träng chi th−êng xuyªn cho y tÕ trong tæng chi cña Ng©n
s¸ch nhµ N−íc ®Ó ®Õn n¨m 2005 ®¹t 5% vµ n¨m 2010 ®¹t 8%. Thùc hiÖn c¸c
chÝnh s¸ch t¨ng c¸c nguån lùc tµi chÝnh dµnh cho y tÕ phôc vô ng−êi nghÌo.

Thùc hiÖn tèt chiÕn l−îc quèc gia vÒ ch¨m sãc søc khoÎ sinh s¶n giai ®o¹n
2001-2010.

§Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ, kh¸m ch÷a bÖnh miÔn phÝ cho
ng−êi nghÌo. TiÕp tôc më réng ph¹m vi vµ møc hç trî kh¸m ch÷a bÖnh, thuèc
men cho ng−êi nghÌo vµ trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n.

Më réng ph¹m vi b¶o hiÓm y tÕ th«ng qua viÖc huy ®éng tiÒn ®ãng b¶o hiÓm
cña nh÷ng ng−êi cã kh¶ n¨ng.

Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 147 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ thùc hiÖn chiÕn l−îc
d©n sè ViÖt Nam giai ®o¹n 2001-2010, t¨ng c−êng c«ng t¸c truyÒn th«ng vÒ kÕ
ho¹ch ho¸ gia ®×nh.

6. X©y dùng nÒn v¨n ho¸ T¨ng c−êng ®Çu t− ph¸t triÓn v¨n ho¸ th«ng tin x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn
tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc.
téc vµ c¶i thiÖn cung cÊp
th«ng tin gióp ng−êi d©n më TËp trung ®Çu t− x©y dùng c¸c ®iÓm v¨n ho¸ x· kÕt hîp víi héi häp vµ khu vui
réng kh¶ n¨ng lùa chän ch¬i. Nhµ n−íc sÏ ®Çu t− hç trî ban ®Çu mét sè c¬ së vËt chÊt cÇn thiÕt nh−: nhµ
v¨n ho¸, b−u ®iÖn, ph−¬ng tiÖn ph¸t thanh truyÒn h×nh, mét sè s¸ch b¸o khoa
häc kü thuËt,...

147
7. T¨ng c−êng b¶o vÖ m«i TiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 104 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ
tr−êng vµ duy tr× cuéc chiÕn l−îc quèc gia cung cÊp n−íc s¹ch vµ vÖ sinh n«ng th«n ®Õn 2010.
sèng lµnh m¹nh cho ng−êi
nghÌo. Th«ng qua vµ thùc hiÖn ChiÕn l−îc quèc gia b¶o vÖ m«i tr−êng giai ®o¹n 2001-
2010. T¨ng c−êng n¨ng lùc cho c¸c c¬ quan cÊp trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng
trong viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh m«i tr−êng. C¶i thiÖn viÖc gi¸m s¸t vµ c«ng bè sè
liÖu vÒ m«i tr−êng
Gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng suy tho¸i m«i tr−êng ë c¸c khu c«ng nghiÖp, khu d©n c−
®«ng ®óc ë mét sè thµnh phè lín vµ n«ng th«n.
T¨ng c−êng gi¸o dôc, vËn ®éng vµ kiÓm so¸t vÖ sinh m«i tr−êng trong ch¨n
nu«i gia ®×nh, ch¨n nu«i tËp trung, s¶n xuÊt ë c¸c lµng nghÒ.
Bæ sung hoµn thiÖn vµ x©y dùng míi c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt nh»m
h−íng dÉn thùc hiÖn LuËt Tµi nguyªn n−íc, LuËt B¶o vÖ m«i tr−êng vµ c¸c v¨n
b¶n ph¸p luËt kh¸c. X©y dùng c¬ chÕ ®iÒu tiÕt vµ khuyÕn khÝch nh»m gi¶m «
nhiÔm b¶o vÖ m«i tr−êng.
X©y dùng c¸c c«ng tr×nh lµm s¹ch m«i tr−êng nh− xö lý n−íc th¶i, xö lý r¸c,
chÊt th¶i, nguån n−íc th¶i, bôi, tiÕng ån ë c¸c thµnh phè, thÞ x·. Ph¸t triÓn c¸c
c«ng tr×nh vÖ sinh tù ho¹i ë n«ng th«n. N©ng cao chÊt l−îng qu¶n lý c¸c nguån
tµi nguyªn cã thÓ hç trî ng−êi nghÌo, nh÷ng ng−êi phô thuéc vµo nguån tµi
nguyªn ®Ó n©ng cao møc sèng cña hä. X©y dùng c¬ chÕ cho phÐp céng ®ång
tham gia vµo qu¶n lý tµi nguyªn thiªn nhiªn.
KhuyÕn khÝch sö dông khÝ ®èt sinh häc ë c¸c vïng n«ng th«n vµ ph¸t triÓn n¨ng
l−îng mÆt trêi, giã vµ nguån nhiÖt n¨ng kh¸c.
X©y dùng hÖ thèng ph©n lo¹i rõng vµ c¶i tiÕn c«ng t¸c thu thËp sè liÖu vÒ rõng.

T¨ng c−êng tÝnh bÒn v÷ng Thùc hiÖn viÖc giao ®Êt, giao rõng kÕt hîp víi c«ng t¸c ®Þnh canh, ®Þnh c− vµ
trong sö dông tµi nguyªn æn ®Þnh ®êi sèng n«ng d©n miÒn nói.
thiªn nhiªn ë c¸c vïng
n«ng th«n. Nghiªn cøu söa ®æi, bæ sung chÝnh s¸ch vÒ ®¬n gi¸ ®Þnh møc khoanh nu«i,
trång míi vµ b¶o vÖ rõng phßng hé.

§¸nh gi¸ l¹i hÖ thèng ph©n lo¹i rõng hiÖn nay vµ c¶i tiÕn hÖ thèng gi¸m s¸t
møc ®é bao phñ cña rõng

G¾n kÕt Ch−¬ng tr×nh håi phôc 5 triÖu hec-ta rõng víi ch−¬ng tr×nh hç trî hîp
t¸c vÒ l©m nghiÖp

¸p dông LuËt Tµi nguyªn n−íc ®Ó thóc ®Èy qu¶n lý bÒn v÷ng c¸c nguån tµi
nguyªn n−íc, rõng ®Çu nguån vµ tµi nguyªn ®Êt

Ph¸t triÓn thËn träng s¶n xuÊt thuû s¶n, ®¶m b¶o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng
vµ lùa chän ®Þa bµn phï hîp

II. §¶m b¶o ph¸t triÓn c«ng b»ng, t¨ng c−êng b×nh ®¼ng vÒ giíi vµ sù tiÕn bé cña phô n÷

1. Thóc ®Èy t¨ng tr−ëng TiÕp tôc t¨ng ®Çu t− cho c¸c vïng chËm ph¸t triÓn nh»m gãp phÇn thu hÑp
kinh tÕ mét c¸ch c©n ®èi kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng, gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n.
vµ bÒn v÷ng gi÷a c¸c
vïng. Ph©n bè d©n c− hîp lý gi÷a c¸c vïng; tõng b−íc n©ng cao chÊt l−îng d©n sè,
chÊt l−îng cuéc sèng cña c¸c tÇng líp d©n c− nh»m h¹n chÕ bít chªnh lÖch vÒ
møc sèng gi÷a c¸c tÇng líp vµ nhãm x· héi kh¸c nhau, lång ghÐp biÕn d©n sè
vµo c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn.

148
2. KhuyÕn khÝch c«ng Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 19 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ ChiÕn l−îc quèc gia v×
b»ng vÒ giíi, n©ng cao vai sù tiÕn bé cña phô n÷ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010.
trß tham gia cña phô n÷
trong c¸c cÊp l·nh ®¹o. §¶m b¶o giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt mang tªn c¶ vî vµ chång vµo n¨m
2005.

T¨ng sè l−îng n÷ ë trong c¸c c¬ quan nhµ n−íc do d©n bÇu.

Gi¶i quyÕt sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ quyÒn quyÕt ®Þnh trong gia ®×nh. N©ng cao vai
trß cña phô n÷ víi c¸c tµi s¶n chung cña gia ®×nh.

T¨ng c−êng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña phô n÷ ®èi víi c¸c nguån vèn tÝn dông, vèn
tõ Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó phô n÷ ®−îc sö dông c¸c
dÞch vô x· héi mét c¸ch ®Çy ®ñ, c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng.

Cã chÝnh s¸ch gi¶m nguy c¬ tæn th−¬ng cho phô n÷ tr−íc n¹n b¹o hµnh trong
gia ®×nh.

3. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c §¶m b¶o c¸c khu vùc miÒn nói ®−îc h−ëng lîi tõ qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng. §¸nh
nhãm x· héi tham gia ®Çy gi¸ vµ phæ biÕn c¸c m« h×nh hç trî c¸c vïng khã kh¨n vµ d©n téc Ýt ng−êi,
®ñ vµo t¨ng tr−ëng kinh tÕ. khuyÕn khÝch hä tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ.

KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi tham gia c«ng
t¸c gi¶m nghÌo ®ãi th«ng qua viÖc t¹o ra khu«n khæ ph¸p lý cho c¸c tæ chøc phi
chÝnh phñ.

T¨ng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng−êi nghÌo tíi c¸c dÞch vô hç trî vÒ ph¸p lý. Gióp
ng−êi nghÌo n©ng cao nhËn thøc vÒ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi ph¸p luËt ®−îc
h−ëng.

T¨ng c−êng hÖ thèng th«ng tin hai chiÒu gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vµ c¸c
hé nghÌo.

Thùc hiÖn ®Çy ®ñ NghÞ ®Þnh d©n chñ cÊp c¬ së, t¹o m«i tr−êng cho c¸c hé
nghÌo tham gia vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Þa ph−¬ng.

III. Ph¸t triÓn m¹ng l−íi an sinh x· héi trî gióp cho c¸c ®èi t−îng yÕu thÕ vµ ng−êi nghÌo

1. Gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng Gi¶m thiÓu c¸c ¶nh h−ëng tiªu cùc ®èi víi ng−êi nghÌo do nh÷ng c¶i c¸ch ®ang
x· héi tíi ng−êi nghÌo ®−îc tiÕn hµnh. Th«ng b¸o réng r·i nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch ®Ó cho n«ng
trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh. d©n thay ®æi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.

B¶o ®¶m an toµn viÖc lµm, thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm thÊt nghiÖp, ®µo t¹o lao
®éng d«i d−, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc.

2. Gi¶m thiÓu t¸c ®éng X©y dùng gi¶i ph¸p cøu trî x· héi ®ét xuÊt h÷u hiÖu ®èi víi ng−êi nghÌo, ng−êi
thiªn tai ®èi víi ng−êi dÔ bÞ tæn th−¬ng khi gÆp rñi ro thiªn tai, tai n¹n.
nghÌo.
Më réng hÖ thèng an sinh x· héi chÝnh thøc (b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi,...)
vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn m¹ng l−íi an sinh tù nguyÖn (b¶o hiÓm häc ®−êng,
b¶o hiÓm mïa mµng, dÞch bÖnh,...).

3. B¶o vÖ quyÒn lîi vµ Cñng cè vai trß cña c«ng ®oµn c¸c cÊp ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi vµ ®iÒu kiÖn lµm
®iÒu kiÖn lµm viÖc cña viÖc cña ng−êi c«ng nh©n
ng−êi c«ng nh©n trong nÒn
kinh tÕ thÞ tr−êng

149
4. Hç trî cho nhãm ng−êi C¶i thiÖn c¬ chÕ ®Þnh h−íng môc tiªu cho c¸c ch−¬ng tr×nh 133, 135,143, vµ
dÔ bÞ tæn th−¬ng khuyÕn khÝch sù tham gia cña ng−êi d©n trong viÖc thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh
nµy

TiÕn hµnh ®¸nh gi¸ c¸c ch−¬ng tr×nh nµy mét c¸ch kh¸ch quan vµ c«ng khai

C. Theo dâi, gi¸m s¸t

1. C¶i thiÖn thèng kª kinh Ban hµnh LuËt Thèng kª.


tÕ vÜ m«.
Cñng cè hÖ thèng c¸c c¬ quan thèng kª c¸c cÊp.

T¨ng c−êng sù minh b¹ch vµ chÊt l−îng sè liÖu.

T¨ng c−êng c¬ së d÷ liÖu thèng kª.

Cñng cè thèng kª tµi kho¶n quèc gia trong vßng hai n¨m vµ c¶i thiÖn sè liÖu
ng©n s¸ch ®Ó phï hîp víi chuÈn mùc thèng kª tµi chÝnh ChÝnh phñ.

Giíi thiÖu trang th«ng tin vÒ ViÖt Nam vµo cuèn Thèng kª Tµi chÝnh Quèc tÕ
cña IMF.

2. Gi¸m s¸t t×nh tr¹ng Thu thËp c¸c d÷ liÖu chÊt l−îng cao vÒ t×nh tr¹ng vµ xu thÕ nghÌo ®ãi vµ ®¶m
nghÌo ®ãi. b¶o th«ng tin vµ sè liÖu nµy ®−îc phæ biÕn vµ sö dông th−êng xuyªn.

Thùc hiÖn ®iÒu tra doanh nghiÖp ®Ó thu thËp sè liÖu cã chÊt l−îng cao vÒ t¨ng
tr−ëng, viÖc lµm vµ c«ng bè c¸c sè liÖu nµy.

150

You might also like