You are on page 1of 12

c 


   Ê
Ê Ê 
Ê Ê ÊÊ ÊÊÊÊ

Cây u ӫ là mӝt trong nhӳng loҥi cây n trái nhiӋt ӟi


ưӧc ưa chuӝng, mau cho trái (trӗng mӝt n m là có thӇ hái
trái), có khҧ n ng trӗng dày (2.000 ± 4.000 cây/ha) và cho 20
kg trái/cây/n m. u ӫ là loҥi cây góp phҫn ng kӇ vào
viӋc phát triӇn kinh tӃ vưӡn và kinh tӃ gia Înh hiӋn nay ӣ
ӗng bҵng sông Cӱu Long nhӡ khҧ n ng trӗng xen Ӈ tұn
dөng ҩt trong nhӳng n m vưӡn cây n trái lâu n m còn Ê

tơ.
`rái u ӫ chӭa nhiӅu dinh dưӥng, trong 100 g thӏt trái chín: chӭa nhiӅu nưӟc (86,6%), bӝt
(12,1%), protein (0,6%), và có khá nhiӅu chҩt khoáng như: Kali (204 mg), Ca (34 mg), P (11
mg). һc biӋt, trái u ӫ cung cҩp lưӧng vitamine phong phú: vitamin A (450 mg), C (74
mg), B1 (0,03), PP (0,5 mg), B2 (0,04 mg)« Ngoài ra, trái u ӫ tươi còn ưӧc dùng như
mӝt loҥi rau nҩu n hàng ngày. Mӝt sӕ nơi còn trӗng u ӫ Ӈ lҩy nhӵa cây ³Papain´ là mӝt
loҥi enzym có khҧ n ng phân giҧi protein nhanh, ӭng dөng trong kӻ nghӋ chӃ biӃn thӵc phҭm,
dưӧc phҭm«

`hӃ giӟi hiӋn sҧn xuҩt khoҧng hai triӋu tҩn trái u ӫ hàng n m.

> 
Ê
u ӫ thuӝc loҥi thân mӅm, bán mӝc, thân già có màu xám xanh, nâu xám hay nâu ӓ. `hân
mang nhiӅu sҽo lá, sҽo phát hoa và dӉ bӏ bӑng ruӝt. ӝ bӑng ruӝt càng lӟn khi cây càng già, do
Œ dù thân có ưӡng kính khá lӟn ( ôi khi ưӡng kính ҥt 15 ± 20 cm) nhưng khá dòn và
mӑng nưӟc nên dӉ bӏ gió mҥnh làm gãy cây.

Hҫu hӃt rӉ u ӫ mӑc ra là rӉ bàng, âm nhánh ngang mҥnh khi gһp iӅu kiӋn thuұn lӧi,
nhưng mӑc xuӕng sâu kém, rӉ mӅm và rҩt sӧ ӑng hoһc úng nưӟc. Cҫn tҥo lӟp ҩt mһt tơi
xӕp, dӉ thoát nưӟc, giàu dinh dưӥng Ӈ giúp rӉ phát triӇn tӕt.

ÿ 

Lá u ӫ là lá ơn, mӑc thành chùm ӣ ngӑn thân và xoҳn theo trôn ӕc. Lá lӟn có cuӕng dài,
phiӃn rӝng 30 ± 60 cm, mӓng, mӅm, chia 7 ± 11 tùy và ôi khi các thùy này chia ra làm nhiӅu
thùy nhӓ. Gân lá nәi rõ ӣ mһt dưӟi.

`rung bình sau 3 ± 5 ngày cây sӁ mӑc mӝt lá tӯ ngӑn thân.

Lá u ӫ dӉ bӏ gãy, rách. Cҫn chú ý bҧo vӋ bӝ lá vì sӕ lá tӹ lӋ thuұn vӟi sӕ phát hoa mӑc ra ӣ
nách lá, khҧ n ng ұu trái, ӝ lӟn trái và n ng suҩt thu hoҥch.

ß 
Hoa mӑc ӣ nách lá. u ӫ có 3 loҥi hoa: Hoa ӵc, hoa cái và hoa lưӥng tính. Mӭc ӝ hӳu
tính cӫa hoa trên cây rҩt a dҥng và dӉ bӏ ҧnh hưӣng do thӡi tiӃt.

Do һc iӇm mang hoa, thông thưӡng có ba loҥi cây u ӫ:

- u ӫ ӵc: Cây chӍ mang toàn hoa ӵc trên phát hoa. Phát hoa có cuӕng dài và phân
nhánh. Hoa ӵc không cuӕng, nhӓ, ưӡng kính 0,4 ± 0,5 cm, dài 4 ± 5 cm, không bҫu noãn,
có 10 nhӏ ӵc vӟi hai túi phҩn trên mӛi nhӏ (nhөy cái không phát triӇn nên không cho trái, sӁ
rөng sau khi nӣ). `rong sҧn xuҩt lӟn nên chӯa trong vưӡn mӝt sӕ cây ӵc Ӈ cung cҩp phҩn
hoa, giúp t ng sӵ ұu trái cho các cây còn lҥi trong vưӡn.

- u ӫ cái: Hҫu như cây chӍ mang toàn hoa cái. Hoa cái mӑc riêng hoһc tӯng chùm có 2 ± 4
hoa. Hoa dài có bҫu noãn lӟn 2 ± 3 cm, nuӕm nhөy cái lӟn, không nhӏ ӵc. Hoa cái ít có khҧ
n ng tҥo trái, chӍ cho mӝt vài trái trên cây do bҫu noãn tӵ phát triӇn (dҥng quҧ trinh sinh),
nhưng các trái này thưӡng nhӓ và không có hӝt. Cây sӁ cho nhiӅu trái hơn khi hoa cái ưӧc
nhұn phҩn tӯ cây khác bay tӟi.

- u ӫ lưӥng tính: Mang hoa lưӥng tính và hoa ӵc

Các hoa ӵc ӣ ây cũng giӕng như cây u ӫ ӵc nhưng có cuӕng ngҳn và mӑc xen kӁ vӟi
hoa lưӥng tính trên cùng phát hoa. Hoa lưӥng tính có nhӏ ӵc vӟi bao phҩn vàng và noãn hoҥt
ӝng. Vòi nhөy cái cӫa hoa cao hơn nhӏ ӵc và sҹn sàng nhұn phҩn, cùng lúc bҫu noãn hoҥt
ӝng tӕt cũng giúp hoa ұu trái cao. `rong sҧn xuҩt nên chӑn các cây u ӫ loҥi này Ӈ
ҥt n ng suҩt và sҧn lưӧng trái cao vì hoa lưӥng tính vӯa có khҧ n ng thө phҩn chéo vӯa tӵ
thө phҩn.

`hông thưӡng, hoa lưӥng tính thө phҩn cho dҥng trái dài, dày cơm, hӝt nhiӅu, ngon ngӑt, n ng
suҩt cao. Ngưӡi ta thưӡng chӑn hӝt trên các trái này Ӈ làm giӕng.

- 


Dҥng trái u ӫ thưӡng tùy vào loҥi hoa ã thө tinh:

- Hình trӭng hay hình cҫu: Do hoa cái phát triӇn, mӓng cơm, bӑng ruӝt, trái lӟn và tròn.
- Hình thon dài: Do hoa lưӥng tính tҥo thành, dày cơm, nhiӅu hӝt và ngon ngӑt. Loҥi trái này
thưӡng dài 20 ± 40 cm, ưӡng kính 5 ± 15 cm, trӑng lưӧng 0,5 ± 4,0 kg.

`rong sҧn xuҩt hiӋn nay, do u ӫ trӗng tӯ hӝt, chưa tҥo giӕng thuҫn nên ӝ ӗng Ӆu cӫa
trái trên vưӡn chưa cao.

`rái u ӫ mang trung bình 300 ± 500 hӝt. `rái u ӫ ӫ ӝ già thưӡng có khoҧng 60 ±
70% hӝt sӁ mӑc thành cây. Hӝt già có màu xám hoһc en và thưӡng chìm trong nưӟc. Bên
ngoài hҥt có lӟp vӓ lөa mӓng, cҧn thҩm nưӟc nên cҫn chà bóc vӓ trưӟc khi gieo. Hӝt có chӭa
dҫu. `rӑng lưӧng 1.000 hӝt khô nһng khoҧng 20 g.

NHU CҪU SINH `HÁI

> 

Cây u ӫ cҫn nhiӋt ӝ ҩm áp khoҧng 25oC vӟi lưӧng mưa 100 mm/tháng. Cây cҫn trӗng nơi
ӫ ánh sáng Ӈ ұu trái và cho trái có phҭm chҩt ngon. NhiӋt ӝ và ҭm ӝ không khí quá
cao hoһc quá thҩp Ӆu làm giҧm khҧ n ng ұu trái cӫa u ӫ.

Ӣ ӗng bҵng sông Cӱu Long, vào các tháng quá khô (2 ± 4dl) thưӡng thiӃu nưӟc, hay vào mùa
mưa (6 ± 10 dl) thiӃu ánh nҳng, mưa nhiӅu (250 ± 300 mm/tháng) gây úng rӉ Ӆu làm u ӫ
sinh trưӣng kém, ít ұu trái và giҧm n ng suҩt.

ÿ  

Cây u ӫ không chӏu phèn, rӉ mӑc cҥn và chӏu úng kém, do Œ cҫn chӑn ҩt không phèn
(pH = 5,5 ± 6,5), tơi xӕp, dӉ thoát nưӟc (giӳ nưӟc trong mương sâu 50 ± 60 cm, cách mһt líp).
ҩt tӕt, chӭa nhiӅu dinh dưӥng ӣ lӟp mһt.
Các bài thu͑c tͫ cây đu đͧÊ
Ê
ÊÊ Ê
Ê Ê Ê Ê
ÊÊÊÊÊÊÊÊ Ê!ÊÊ"Ê#$Ê%ÊÊ Ê Ê Ê&Ê Ê'ÊÊ
(Ê)Ê*Ê &+Ê,-Ê(Ê.ÊÊÊ Ê /Ê#*ÊÊ0Ê1ÊÊ2ÊÊ34Ê Ê Ê Ê
Ê5Ê"ÊÊ!ÊÊ6Ê)2ÊÊ,7ÊÊÊ8Ê92Ê Ê:Ê)Ê Ê Ê(Ê'Ê Ê;Ê-Ê6Ê
 Ê2Ê
Ê
ÊÊ Ê
Ê
<2Ê=>#Ê,&?Ê:Ê@Ê-AÊÊ,6#Ê' ÊBÊÊ Ê ÊÊÊ,7ÊÊ Ê$Ê#CÊ Ê
Ê Ê "2ÊÊÊ 4ÊÊ Ê ÊÊÊ,7Ê$ÊÊ4Ê8Ê9Ê6Ê,&?ÊÊ$Ê#CÊDÊ
%ÊÊ 2Ê3Ê Ê!ÊÊÊÊÊ-ÊÊ,-ÊEÊ ÊÊ:.Ê%F@2Ê
Ê
G2Ê=>#Ê,&?Ê:Ê Ê(HÊ: AÊ3Ê ÊÊÊ,7Ê ÊÊ0Ê&IÊÊÊ,ÊÊÊ/Ê
JÊ%4Ê:ÊHÊÊÊÊJÊ!2Ê Ê,-AÊ3Ê Ê!ÊGKKÊ Ê'5ÊLKKÊGÊ.Ê
5Ê' ÊÊ&MÊ,
ÊÊ ÊÊ 2ÊCÊÊ$ÊÊ:0ÊÊNÊÊÊÊ 2Ê5Ê
,-ÊÊÊ,-Ê(JÊÊ%4ÊÊ Ê;Ê Ê Ê Ê ÊÊ!Ê2Ê
Ê
L2ÊOÊÊ ÊPÊ"#AÊ3Ê Ê!Ê<KKÊ Ê<KKÊÊÊ Ê<KK2ÊQ ÊÊ&MÊ,
ÊÊJ2Ê
5Ê$ÊÊÊ Ê)Ê ÊÊ 2Ê
Ê
R2Ê6ÊÊ%AÊSÊ Ê Ê!ÊÊ8Ê:Ê(NÊ Ê(5Ê7ÊLTUÊ42Ê
Ê
U2Ê5Ê,JÊ, ÊHÊ!AÊ3Ê ÊLKÊÊ ÊLKÊ!ÊLKÊ:VÊ 2Ê
Ê
W2ÊXÊ,Ê#CÊ&AÊ3Ê Ê<KKÊ &IÊ#BÊGKÊYÊ2Ê
Ê
Z2Ê9Ê6Ê&Ê&+Ê[Ê%4Ê5ÊÊ\AÊ Ê ÊLKÊ%ÊÊ<UÊ:]ÊÊWÊ^Ê2Ê
Ê
_2Ê3Ê(&ÊFÊ AÊ3Ê ÊLKÊ&Ê^Ê<UÊ%`ÊaÊ<KÊÊ ÊLÊ:VÊ 2Ê
Ê
b2ÊcÊ d#Ê,AÊ3Ê Ê!Ê<Ê ÊKU%Ê:0Ê*Ê&]ÊGÊ( Ê &IÊÊVÊ
Ê 2Ê3Ê Ê)Ê:JÊFÊ
FÊJÊVÊCÊÊ-Ê:0ÊÊ Ê' Ê:Ê ÊÊ eÊ Ê&]Ê /Ê Ê%2Ê
TÊ$Ê,Ê,&?ÊÊ:VÊ Ê(HÊAÊ3Ê Ê!Ê<Ê ÊKU%Ê:0Ê&]ÊRÊ( ÊJÊ:@ÊGKÊ[FÊ
\Ê Ê1ÊÊfÊCÊ(JÊ&]Ê# ÊÊFÊÊÊ FÊGÊ ÊFÊ"Ê &IÊ#BÊ
Ê 2Ê Ê
^Ê ÊÊÊÊ&ÊÊ Ê "ÊGÊIÊÊ CÊ%ÊJÊ:@Ê1Ê(Ê &+2ÊSÊ2Ê
Ê
<K2Êg-Ê(ÊhÊ#Ê[,-Ê\AÊiÊ&MÊÊ&IÊÊ,-Ê Ê Ê!ÊFÊFÊJÊ1Ê6Ê
(ÊjÊJÊ("Ê,ÊjÊN#Ê%FÊ7Ê.ÊÊ[=(Ê@:ÊTÊg((:\2Ê
5Ê.ÊÊ Ê,&+Ê)ÊÊ JÊ1Ê Ê Ê ÊÊ^ ÊÊ<KKÊ Ê ÊÊZRT_KÊÊ Ê[(Ê
ÊÊ CÊÊ Ê \Ê@Ê[1Ê:Ê Êk\ÊUKKT<2GUKlm2ÊÊÊ*ÊÊÊÊn<Ê
nGÊÊ,Ê Ê@ÊÊ%Ê^Ê&Ê%(Ê[<Zb\Ê'Ê5Ê:VÊÊ%o2Ê3Ê ÊÊ^#Ê
&]Ê Ê1ÊÊ(&+2Ê<KKÊ Ê Ê!ÊÊ^#ÊRRTUUÊ(Ê[ &IÊ<G_p\2ÊgÊ Ê&IÊÊ
&IÊ CÊÊ &+Ê% 5Ê%4Ê5Ê,-Ê12ÊSÊ Ê Ê&IÊ' 5ÊÊÊ,7Ê8ÊÊ
N#ÊPÊ#7ÊÊfÊ&IÊ6Ê: Ê>2ÊgÊÊ1Ê:Ê Ê ÊÊ@Ê5Ê Ê ÊÊÊ,7Ê Ê
' ÊÊÊ:.Ê 1Ê%ÊÊ]Ê/ÊÊÊÊ ÊÊ,Ê%FÊÊJÊÊÊVÊN#Ê,Ê&]Ê
$2Ê
Ê
ÊGKKLÊÊÊ%Ê)Ê$Ên Ê HÊ#ÊÊ"Ê^ÊMÊ&]ÊÊ&Ê^Ê# ((Ê
[=qq\ÊfÊ&IÊ &+Ê'@Ê&Ê"ÊÊÊÊ*ÊÊ)ÊÊ^Ê 1Ê:Ê: ÊÊ"2Ê=qqÊ
(Ê"Ê+#Ê^Ê0Ê]Ê,ÊÊ#ÊÊ^#Ê[ "Ê$Ê%4Ê8Ê+#Ê &+\ÊÊ1ÊÊ"Ê
(JÊ.ÊÊ(5Ê@Ê
Ê rÊ&]Ê)Ê(ÊÊÊ$ÊÊ;Ê^ ÊÊÊ(JÊÊ Ê&Ê Ê Ê
 Ê%sÊÊ'ÊPÊ5Ê2222Ê
Ê
CÊÊÊ Ê<KKÊ Ê Ê!ÊÊ1ÊÊ;Ê#YÊ,Ê(*ÊÊ ÊÊ Ê:oÊ6ÊÊ
,Ê"ÊÊ(JÊÊ: Ê<bÊ@,ÊÊ Ê Ê Ê Ê$2ÊCÊ&ÊÊ Ê ÊÊÊ;Ê
Ê&+ÊÊ,Ê:oÊÊC2ÊÊ
Ê
tÊ 4Ê,7Ê%Ê
&IÊÊ*Ê,-Ê1Ê"Ê#$ÊÊ Ê Ê Ê /Ê(Ê.ÊÊÊ(Ê 2Ê
TÊ3Ê Ê'ÊYÊMÊ)Ê(JÊ6Ê "Ê$Ê 1Ê(ÊÊ6Ê12ÊiÊ&MÊÊÊdÊ4ÊÊuÊ
:0ÊdÊ&IÊÊ Ê*ÊYÊMÊ Ê Ê'Ê /ÊÊ1Ê:02Ê
TÊ 0ÊÊ"Ê: AÊXJÊ Ê Ê @Ê'ÊÊ:JÊ#YÊMÊÊÊHÊÊÊNÊ ÊPÊ V#Ê
(5Ê-Ê 2ÊvrÊ(YÊDÊ V#Ê Ê ÊLKÊ#NÊÊ@Ê,wÊ /ÊÊ6ÊF2Ê Ê(Ê"Ê(YÊ(5Ê7Ê
ÊGKTLKÊ 2Ê
TÊg ÊÊ,-ÊJÊ Ê Ê Ê0Ê@Ê#CÊ ÊuÊÊ&ÊjÊ^#Ê]ÊÊxÊ 2Ê Ê
4Ê;Ê5Ê.Ê*ÊÊuÊJÊ Ê ÊÊ/Ê0ÊÊ222Ê
iÊyÊ3"ÊQ(ÊÊv( :Ê&IÊÊ,-Ê Ê Ê Ê'Ê(Ê"Ê /Ê#Ê2Ê Ê4Ê;Ê
5Ê.Ê:Ê ÊÊ^ ÊÊ,7Ê
ÊÊ(Ê,Ê^ÊÊ##ÊÊ1ÊÊ Ê'Ê(Ê
JÊ Ê 2Êq Ê Ê Ê%Ê HÊ!Ê!ÊÊ;Ê%4Ê*ÊÊ,7Ê Ê02ÊzYÊ Ê"Ê: ÊÊ%Ê
)ÊÊuÊÊ,7Ê5Ê(Ê,ÊÊ Ê Ê HÊ#Ê Ê#@:@(Ê(Ê+ÊÊ 2Ê{ÊÊ]Ê/ÊÊ
,7ÊÊÊ:oÊÊJÊGUÊ(YÊ:ÊMÊ%ÊfÊ2ÊÊ
{5Ê%|AÊgÊ Ê Ê!ÊÊ!Ê$ÊÊ5Ê%5ÊfÊ0Ê&IÊ+#Ê Ê ÊÊ Ê Ê
Ê Ê$Ê ÊÊ34Ê Ê Ê
i  QU  RAU QU SAU THU HCH: Cɤ Hͯ   PHÁP HͣP LÝÊ
Ê

 Ê$#Ê$AÊ<L}Z}GKKbÊÊ Ê

i  qu  h qu su thu hch là khâu qu tr͍ tr quy trìh s  xuɢt hɮm â
c chɢt lưͣ s  phɦm, phͥc vͥ xuɢt khɦu. hư hiʄ y, đ s͑ 
 dâ và các cơ s͟
s  xuɢt, thu mu đɾu thu hch và mu bá ru qu the tɪp quá, kh
 có quy trìh
b  qu  su thu hch.

31Ê Ê Ê Ê&fÊ%4ÊFÊ CÊ^Ê(&+Ê: Ê#Ê(ÊJÊCÊ% ÊÊ


'^Ê%ÊÊÊ ÊÊ2Ê3 Ê(Ê"ÊÊ0Ê^Ê 1Ê &+Ê jÊÊÊ"Ê
6Ê ÊÊÊJÊÊ 6Ê&MÊ#Ê/Ê ÊÊ Ê,Ên"Ê~=Ê
Ê8Ê
.2ÊÊ

C
  hʄ, cơ s͟ vɪt chɢt yɼu và thiɼu Ê

@ÊÊ ]Ê Ê4Ê#ÊÊ 4ÊÊ:ÊÊJÊCÊJÊÊÊÊ(Ê


Ê 1Ê(JÊÊ  Ê ^Ê ÊÊYÊ6Ê &IÊ&MÊÊ^Ê (MÊ 5Ê ^Ê Ê 1Ê
%Ê'^Ê%ÊÊ 2Ê Ê5Ê'^Ê%ÊÊ ÊÊÊÊÊ Ê^#Ê# Ê
1Ê %Ê %Ê &MÊV2Ê {Ê %Ê(MÊ^Ê (ÊÊ&MÊ$#Ê %Ê&IÊ ' 5Ê
5ÊYÊ# ÊÊ^#Ê Ê: Ê(&+ÊÊ^Ê(&+ÊÊ%ÊÊÊÊ.ÊÊÊ
Ê &Ê #Ê .Ê &+Ê 5Ê YÊ  2Ê v"Ê Ê 0Ê  5Ê  Ê ,Ê CÊ ;Ê
JÊ Ê(Ê% ÊÊÊ Ê Ê:ÊÊJÊÊÊ*Ê CÊ%>2Ê 4ÊÊ:Ê
ÊJÊ&Ê'aÊ(€Ê Ê Ê$Ê /Ê*Ê(JÊ$Ê]Ê:fÊ$Ê^Ê%BÊ@Ê&Ê
%Ê(JÊ 5Ê,-ÊCÊ6ÊaÊ# Ê(JÊ'aÊ(€ÊPÊÊ!Ê!Ê &+ÊÊ,Ê
#Ê YÊ&2ÊÊ

vjÊ %Ê : Ê '^Ê  Ê Ê  Ê Ê &MÊ Ê Ê CÊ @Ê  Ê 4Ê FÊ [&IÊ "Ê Ê
;\Ê5Ê#YÊ(MÊ&Ê.Ê,7Ê%hÊ$Ê]Ê%!ÊÊÊÊ(Ê)ÊÊ Ê 2Ê
XÊ ÊMÊDÊÊ<KpÊ(&+Ê Ê ÊÊHÊ &+Ê &ÊÊCÊCÊ&Ê,Ê&Ê
Ê4ÊÊÊ]Ê:fÊ$Ê^Ê!Ê+#Ê5Ê`Ê(Ê8Ê^ÊMÊGUTLKp2Êv"Ê: Ê(JÊ Ê
&Ê Ê ÊHÊ &+Ê:^ Ê%4Ê Ê HÊ%>Ê,ÊIÊÊ:aÊ,7Ê&Ê%4Ê0Ê
&+Ê &]Ê 6Ê Ê 52Ê gÊ `Ê (Ê #Ê ,7Ê %hÊ $Ê Ê Ê # Ê (JÊ  Ê  Ê *Ê
^#Ê %hÊ $Ê  Ê  Ê MÊ DÊ ,
Ê (JÊ fÊ Ê Ê Ê Ê ;Ê Ê (&Ê 0Ê JÊ  Ê
uÊÊ%ÊÊ 5Ê,-Ê%hÊ$Ê Ê Ê*Ê(JÊ$Ê5Ê Ê&fÊ CÊ^Ê
(&+Ê: Ê#Ê%CÊ'^Ê%Ê Ê&]Ê6ÊJÊC222ÊÊ

Thiɼu các vù  uyê liʄu  tà Ê

@Ê‚ÊXÊcÊXuÊ=Ê&fÊn"Ê4Ên Ê ÊCÊCÊ[Ê5Ê.ÊÊ


 \Ê% Ê Ê Ê:ÊÊJÊ@Ê NÊ Ê;Ê- Ê"Ê^Ê(MÊÊ 5Ê
(Ê YÊ 2Ê CÊ Ê  Ê %4Ê &]Ê  Ê 
Ê % Ê Ê JÊ ;Ê ,-Ê 4Ê Ê  Ê
 ÊÊ Ê CÊ ÊEÊ%Ê ÊMÊÊÊ$#Ê%2ÊIÊÊÊÊ ÊJÊ
Ê -Ê  5Ê (Ê Ê Ê #7Ê 7Ê '^Ê %Ê Ê  Ê &Ê &+Ê Ê  Ê NÊ
.Ê5Ê&Ê #Ê.Ê &+ÊÊYÊ$#Ê%ÊÊ%Ê2ÊÊ

JÊ1ÊnVÊ Ê4Ê-Ê 5Ê(ÊMÊDÊ &+ÊÊ;ÊfÊ"Ê: ÊDÊ&Ê


FÊ(xÊÊNÊ&Ê-Ê Êc7ÊJÊ[nVÊz\ÊDÊxÊdÊG2UKK}<_2UKKÊ Ê
JÊ @Ê 5Ê Ê @zk=Ê HÊ (PÊ X&Ê ƒ5Ê EÊ DÊ % Ê <KpÊ ,Ê !Ê
 Ê Ê @Ê 5Ê Ê -Ê  5Ê (Ê Ê 222Ê 31Ê  Ê HÊ (Ê Ê &fÊ
%4ÊFÊMÊÊ5Ê7Ê^Ê(Ê'^Ê%Ê:ÊÊ6Ê&IÊ1Ê2Ên5ÊJÊ
Ê &IÊ 4Ê , Ê Ê Ê 6Ê "Ê 1Ê 4Ê Ê 6Ê &IÊ 1Ê %Ê Ê JÊ
NÊ-Ê&Ê(JÊ6Ê&]Ê(Ê>#ÊÊ5Ê(+Ê$Ê%4Ê2Ê31Ê Ê HÊ(Ê Ê
% ÊÊÊ YÊ&ÊÊ#Ê,7ÊÊCÊ"Ê%Ê)Ê%hÊ$ÊMÊÊ Ê% ÊÊ
 ÊÊ^Ê(&+Ê: Ê#ÊÊ ÊÊ&IÊ4Ê, 2ÊÊ

vjÊ%Ê Ê: Ê"Ê4Ê, Ê&Ê#Ê,7Ê"ÊHÊÊ ÊÊÊ4Ê#Ê


 Ê [zk=\ÊÊ Ê;Ê: Ê'^Ê5Ê Ê  Ê : Ê '^Ê^#2Ê Ê CÊ Ê fÊ 1Ê
ÊDÊÊ"ÊÊ]Ê:fÊ: Ê'^ÊÊ(Ê &+Ê^#Ê^ Ê.Ê$Êʄzk=2Ê
3jÊÊÊ:aÊ,7ÊÊ^Ê Ê ÊÊ ÊÊÊ CÊ(ÊÊ^Ê Ê Ê
 Ê  Ê  Ê YÊ &Ê &Ê &+Ê %/Ê :Ê jÊ oÊ %CÊ &IÊ 5Ê ,-Ê
%4Ê 5Ê 2ÊÊ

Cɤ hͯ i i pháp hͣp lý Ê

@Ê Ê Ê Ê n"Ê ~=Ê ,Ê Ê ;Ê Ê  Ê *Ê %>Ê 5Ê Ê :Ê :7Ê  Ê
Ê%/Ê1Ê^Ê(&+Ê[DÊ(Ê(5Ê CÊGKpÊ:ÊMÊÊ6Ê: Ê#\2Ê;Ê$ Ê CÊ ÊÊ
)Ê jÊ Ê Ê MÊ Ê Ê  Ê Ê (Ê /Ê %Ê PÊ "Ê Ê  Ê ##AÊ  Ê
JÊ-Ê 5Ê(Ê YÊ&Ê4ÊÊ ÊÊCÊ6Ê
Ê% ÊÊÊ CÊ% Ê
 Ê 2Ê&MÊVÊYÊ' Ê,ÊÊ Ê Ê Ê,Ê0ÊÊ JÊ Ê Ê5Ê
Ê ÊCÊ /Ê Ê Ê^Ê(&+ÊÊ ÊÊ(Ê Ê8Ê^Ê:ÊÊJ2ÊÊ

Ê Ê Ê CÊ 6Ê(&Ê  /Ê Ê  Ê5Ê 6Ê&IÊ jÊ Ê (Ê 6Ê &IÊ  Ê
…Ê  Ê vh222Ê EÊ YÊ &+Ê Ê &IÊ /Ê  Ê Ê ^Ê (&+Ê  Ê :Ê "Ê jÊ
&IÊ,Ê$Ê /2ÊÊ5Ê.ÊÊ ÊÊCÊÊ HÊ1Ê(YÊ%CÊ6Ê
1ÊÊ' Ê,ÊÊ%Ê Ê ÊÊJÊ%ÊÊÊ /ÊÊaÊ%ÊuÊ
 Ê ÊJÊIÊÊ4Ê: Ê%Ê6ÊÊVÊ&ÊÊCÊÊ' Ê,ÊÊ%Ê
 ÊÊ*Ê Ê^Ê%Ê%2Ê@Ê‚ÊXÊcÊXuÊ' Ê%Ê Ê ÊDÊ(Ê(Ê
##ÊJÊIÊ1Ê( Ê,Ê ÊÊÊ ÊÊ&MÊ'^Ê%ÊMÊCÊ(&+Ê( Ê
,Ê Ê 8Ê 6Ê  Ê 4Ê (MÊ ;Ê Ê  Ê JÊ -Ê 5Ê (Ê # Ê &+Ê Ê Ê
:MÊÊ&Ê$ Ê4ÊÊ Ê ÊMÊ JÊ@Ê NÊ Ê;Ê^Ê(&+2ÊÊ
@Ê 7Ê CÊ CÊ &]Ê JÊ 4TÊ ( Ê TÊ  Ê : Ê Ê 1Ê  Ê [n"Ê ~=\AÊ
YÊ5Ê.ÊÊÊÊ#Ê,7ÊÊ4ÊÊ Ê ÊÊ Ê5ÊCÊÊ
JÊ&Ê Ê ÊÊ Ê ÊÊ4Ê&IÊ%!Ê /Ê ÊCÊCÊ'JÊuÊ
 Ê8Ê^Ê:ÊÊJÊ%>Ê,ÊIÊÊ Ê Ê$Ê /Ê Ê'ÊÊ Ê Ê
Ê :Ê Ê Ê Ê #Ê .Ê ,7Ê Ê 4Ê Ê 5Ê CÊ &Ê 4Ê Ê (JÊ
5Ê :^ Ê  Ê %4Ê @Ê 7Ê PÊ )Ê [n"Ê ~=\Ê ;Ê YÊ $#Ê Ê YÊ &Ê
4ÊÊ:ÊÊJÊ^Ê(ÊÊ% Ê:]ÊCÊCÊCÊ Ê ÊÊ$Ê /Ê
Ê 2ÊÊ Ê&Ê5ÊÊ YÊ&ÊÊCÊ6ÊCÊCÊÊ Ê ÊÊ Ê%Ê
(JÊ'@Ê(JÊCÊ6Ê'aÊ(€ÊPÊ "Ê Ê ÊÊÊ$ÊÊ Ê /Ê Ê Ê^Ê
Ê
(&+Ê: Ê#2Ê



ÊÊÊÊÊÊ ÊÊ !"Ê#
ÊÊ$ %Ê&" %Ê'(Ê& Ê)Ê*+Ê,Ê+! ÊÊ-Ê./Ê"ÊÊ
!"Ê#
Ê"ÊÊ "%Ê(%Ê Ê

 Ê!+%Ê !ÊÊÊ)Ê0Ê&1 Ê2Ê/Ê+3 Ê4-!'Ê5Ê6 +&Ê78%Ê6 +&Ê4%Ê+3%Ê-9 %Ê. +&Ê:%Ê


:; Ê:<ÊÊ0%Ê"Ê=>Ê' Ê)Ê-?Ê@AÊÊÊÊ&1 ÊÊ&BÊCD&Ê EÊ <Ê< Ê

ÊÊ

ë ë 

<Ê*ÊFÊÊ!+Ê!G%ÊÊÊ0Ê*+Ê&1 ÊÊHI&Ê <Ê"Ê&+Ê <ÊJC+C+J%Ê!K Ê  ÊÊ="Ê !LÊ


<Ê" Ê7MÊ'NÊ>Ê@Ê
%Ê/ÊOCÊ+Ê !"ÊÊÊ3+ÊFÊ2Ê-?Ê@AÊ !Ê.PÊ' ÊQÊ!+Ê"Ê
Ê Ê./Ê&AÊMÊR+Ê !SÊ. ÊTÊ !2ÊPÊ Ê <Ê" Ê

ÊÊ

   

/ÊOCÊ+Ê !"ÊÊÊ. ÊU+ÊÊ Ê  ÊCVÊMÊ !Ê="Ê !LÊ-WÊ3K Ê"ÊÊH&ÊÊ


&AÊ. Ê@VÊ1Ê@XÊ 0 Ê

6YÊ+Ê !"ÊÊÊ3+Ê0Ê ZÊ2ÊRÊÊ !Ê ÊÊ. Ê-?Ê@AÊZÊ Ê&[ Ê Ê,Ê


Ê\Ê>Ê
WÊ Ê-+Ê]Ê@#Ê 1Ê3*Ê^-+@ÊÊ2ÊJ-NÊRJÊ&1 Ê Ê@+Ê !9Ê&S%Ê. ÊK Ê ÊÊ'+Ê]Ê
Ê-2Ê&AÊ !*Ê"Ê KÊ Ê

ÊÊ

  ! "!! 

7"Ê Ê<Ê*ÊFÊÊ!+Ê!G%Ê !Ê !"ÊÊÊ0Ê*+ÊK ÊÊÊ Ê. Ê_CÊ`ÊE+Ê-YÊ


&a Ê7Ê<%Ê'ÊF
ÊJ`JÊ`ÊÊÊ./Ê&AÊMÊC)ÊE+ÊÊ  Ê

ÊÊ

#!! 

!ÊbccÊ+&ÊÊÊÊ0Ê*+Ê!K ÊM Ê &Ê2Ê+ÊWÊd;+ Ê:NÊ.a


%ÊQÊ'Ê0Ê>ÊSÊW&Ê
#%ÊEÊ=<Ê'(Ê-Ê <&ÊÊÊ. Ê UÊÊ+Ê&L Ê

ÊÊ

 $  %&'(  )*!

ÊÊ 
Ê0Ê.SÊ$ %ÊÊ"ÊÊ !LÊ<Ê*ÊFÊÊ K
Ê!G%Ê'PÊ#Ê&9Ê ZÊ]Ê
 Ê  Ê0Ê ZÊ
<Ê #&ÊÊ`ÊÊÊ& ÊÊCWÊÊ9Ê'K Ê*Ê,ÊL Ê

ÊÊ

c+,%- %.#

:Ê'Ê!%Ê2ÊeÊÊ K
Ê3K ÊPÊ"Ê.Q Ê+Ê-&Ê+
ÊRÊ Ê&AÊ0Ê3KÊ3MÊ !<Ê@+ Ê
7"Ê &ÊÊWÊ-+Ê-fÊ_CÊ'Ê+Ê0ÊJXÊ!JÊ. ÊJ !WÊJÊÊ'Ê-UÊ UÊ  Ê

7ÊVÊK
ÊU+Ê EÊ"Ê+Ê#
ÊÊÊ'Ê<Ê.eÊ@+Ê'SÊ+Ê+
Ê&$Ê&A Ê:Ê-fÊ+Ê0ÊaÊ!+Ê
PÊ=WÊ0Ê  Ê

Ê

/ ) # 0!"12ë!( ë

gÊÊ
<Ê-+Ê Ê`Ê'PÊÊQ&Ê3W
Ê!+Ê./Ê"Ê'Ê" ÊhÊK Ê Q ÊCWÊ@eÊQÊ"Ê
Ê Ê&/Ê0Ê ZÊR+Ê !S Ê7ÊÊWÊF
Ê ]Ê3
<Ê`Ê"Ê)Ê3+Ê+Ê#
ÊÊÊ\Ê0Ê ZÊ
WÊ PÊ LÊL Ê  Ê!+%Ê0Ê ZÊÊ/Ê-!ÊQÊ'QÊ EÊ#
ÊÊ1Ê5+Ê+&8Ê\ÊH&ÊÊMÊ2Ê
Ê U Ê

ÊÊ

3! !4  56!%.! 

ÊCÊÊ#
ÊÊ'ÊW&Ê"Ê+Ê!" %Ê!K Ê0ÊSÊ a&ÊMÊ@iÊ /Ê &Ê !e Ê!Ê !]Ê
2CÊ0%ÊF
ÊK
Ê/ÊOCÊ+Ê !"ÊÊÊ3+%Ê9CÊ<Ê.Q Ê-ÊCÊZÊ`ÊE+Ê-UÊ &Ê !eÊ. Ê
&Ê& Ê

ÊÊ

c+,%-17 

ZÊ &Ê Ê"Ê.Q ÊO Ê !<Ê@+%Ê'ÊF


Ê !1Ê&1 Ê_ Ê'Ê./Ê/ÊÊÊ. Ê'Ê<Ê.Q ÊO Ê7"Ê &Ê

Ê0Ê "Ê@AÊ &Ê-HÊ',Ê&[ Ê. Ê+Ê0Ê &Ê,Ê.Q Ê  Ê

ÊÊ

8+ " 2 -

:NÊfÊ !Ê !"ÊÊÊ0Ê*+Ê&1 Ê2Ê/Ê+ÊMÊ.LÊ QÊÊÊ2Ê3H&Ê ÊCÊ ÊUÊjÊ


RÊMÊÊ./Ê'PÊ#Ê
Q Ê"CÊ+Ê. Ê\Ê_CÊÊ Ê VÊ'ÊÊ `Ê'GÊ. Ê WÊ&" Ê6LÊ
Q%Ê'ÊEÊ=<Ê`ÊÊÊ ]Ê3
< Ê
ÊÊ

ö 9! '( 2 

ÊJ "JÊ"ÊÊ !LÊ<Ê*ÊFÊÊ+


%Ê@XÊK Ê0Ê !ÊÊÊ0ÊWÊ`Ê`ÊE+Ê="Ê
!LÊ3
Ê"Ê+ÊH- H!Ê57H- H!ÊÊ0ÊWÊ`Ê#
ÊWÊNÊQÊ &Ê&ÊÊ'SÊ3
Ê"8 Ê
#
Ê\Ê Ê'GÊ*ÊÊ K
ÊÊÊ0Ê ZÊ`ÊE+Ê"Ê'PÊ &Ê&Ê. Ê1 Ê=k Ê

ÊÊ

:;!)

:Ê5[Ê'P Ê Ê]Ê 8Ê<Ê`ÊWÊdÊCVÊÊÊ&TÊ


Ê !NÊ<ÊZÊ`ÊE+Ê="Ê !LÊFÊ"Ê
\ÊÊ-
ÊW&Ê SÊUÊ

ÊÊ

<="  

hYÊVÊ3 Ê"ÊÊ&BÊCD&Ê9 Ê ,%Ê'ÊF


Ê UÊQÊ!+Ê"ÊÊ&[ Ê+Ê@XÊ@+Ê./Ê !"ÊÊ Ê PÊ
=WÊ a Ê 
P Ê.]Ê& ÊK Ê ÊÊ#
ÊMÊ*ÊÊ@+ Ê

:Ê0Ê ZÊQ Ê2CÊÊÊ./Ê&1 Ê-ÊÊ


<ÊPÊ"ÊZÊ Ê&[ ÊÊÊ-R+Ê %Ê-R+Ê+Ê[Ê
ÊÊWÊ Ê,Ê
ÊÊÊMÊ9CÊ<Ê&[ Ê. Ê!?+Ê-Ê-+ÊWÊblm;cÊC_ Ê0Ê "Ê@AÊ
 &Ê&,&%Ê&SÊ@+%Ê`ÊE+Ê&A%Ê"Ê.Q Ê"&Ê. Ê[Ê'P ÊC" Ê
Ê "Ê@AÊ !Ê.PÊ,Ê !SÊ Ê@+Ê
Ê!"C Ê

ÊÊ
DU DU VA BENH `IM MACH VA UNG `HU

ÊÊ Ê UÊCD&Ê*+Ê,Ê+! H@ÊK %ÊQ&ÊQÊn%;&Ê !Ê&1 Ê=WÊ !Ê


Ê&ÊÊ*+Ê;%o& Ê7+! H@ÊMÊ Ê0&ÊK ÊÊ3
Ê0+Ê!K Ê&%Ê!K Ê
RÊMÊ !Ê.PÊC)ÊÊ"Ê'PÊ &Ê&Ê. ÊÊ  ÊÊ
Ê

Ê
!Ê-ÊbpÊK Ê+! H@Ê LÊÊ
QÊ Ê"Ê0&Ê!
C 3+ %Ê'H +m+! H%Ê
!
C q+. Ê  Ê!+ÊÊÊ\Ê!K Ê Ê. +&Ê4%Ê:%Ê7 Ê!ÊbcÊ=WÊ*+Êc%;ÊÊ
C! H%Êbr%lÊÊ
@!+ Ê+!'%ÊbÊC@Ê. Êc%bbÊÊ"ÊK Ê
Ê
!Ê
Ê$Ê(Ê !
,Ê +&ÊB%ÊÊÊ2Ê"Ê"Ê0ÊPÊUÊ !SÊ'PÊ ZÊ]%Ê
HÊ-
Ê. ÊÊ>Ê-Ê !eÊ]Ê!1 Ê. Ê,Ê !SÊPÊ=WÊ'PÊÊ+ÊQÊ@eÊ
,Ê[Ê !Ê ]Ê+Ê@  Ê
Ê
ÊÊ)Ê2Ê"Ê"Ê+Ê !<ÊsÊ.UÊ UÊCD&Ê*Ê`Ê]Ê"ÊHI
&ÊÊ
C+C+%Ê0Ê "Ê@AÊÊÊ"ÊHI
&Ê@Ê@Ê@
Ê Q Ê!+Ê<Ê!K ÊVÊ Q ÊÊ.PÊ
<Ê0+Ê UÊCD& Ê
Ê
"Ê@AÊ+ÊC+C+Ê !ÊÊÊ
Ê
tI
&ÊC+C+Ê EÊÊÊÊÊ'!&HÊ EÊ@*+Ê5 &8Ê ÊÊHI
&Ê UÊ.a Ê0Ê
"Ê@AÊÊCHC-Ê+Ê@Ê@
Ê`Ê !
C-Ê+Ê@SÊ A
ÊÊ
Ê
tI
&Ê
Ê YÊ!+ÊQ Ê-*ÊPÊ=WÊ !Ê.PÊC#Ê
Ê"ÊTÊ2CÊC! H%ÊK Ê Ê
!Ê"Ê'PÊ3Ê0+Ê _Ê&a %Ê <Ê0+Ê0Ê`Ê. Ê0Ê!" Ê@Ê@
%Ê ZÊ`Ê 
QÊ
A
Ê &ÊW&Ê &Ê2ÊHI
&ÊC+!H+ Ê Q Ê!+ Ê
ÊÊ
c !>"! .!!.Ê / ?! @1.> A
Ê  B C!!.
mÊÊÊ ÊÊ=WÊ !"Ê&PÊ  Ê-+Ê"Ê'R+Ê`ÊZÊ'(Ê-ÊÊ % D 91.
> A B!
VÊ. +&Ê <Ê<ÊÊÊ Z%ÊK Ê Ê'< +Ê+! HÊÊ. ÊÊ !%.%( (
ZÊ2Ê'QÊ@XÊ  Ê. +&Ê4 Ê
Ê<ÊÊ<Ê@eÊ E 2! 2>!
="Ê,Ê0Ê ZÊ@iÊQÊ. Ê@+ Ê   + 0 !
Ê !F D =1.
mÊÊÊÊV&Ê&0Ê)Ê Ê&1 Ê&0Ê`Ê Ê-R+Ê!K Ê=HÊ 1Ê !1G %A
2 %.! HÊ
Ê"Ê' Ê&uÊ+ÊÊÊ'_ Ê
ÊÊ
mÊÊÊ3+Ê_CÊ"Ê' Ê1Ê !2ÊV&Ê"ÊÊ S Ê@+ÊÊ&+Ê&,& Ê

Ê
ÊÊ
O  
    Ê
Ê
mÊv0CÊCVÊTÊ !2Ê-UÊ <Ê0+Ê-+ÊRÊ'R+Ê`Ê#
Ê[Ê'AÊ[Ê@eÊ &Ê/ÊOCÊ
ÊÊ0Ê!ÊÊ <Ê0+ÊÊ <ÊW
%Ê.<&Ê!1 ÊZÊWÊ !wÊH&Ê !Ê ]ÊjÊ&$Ê
!` ÊÊ
Ê
mÊÊ a Ê0Ê&1 Ê-WÊCD&Ê!K Ê2Ê+Ê1Ê <Ê Êx^&&y4HzÊ EÊÊÊ<Ê&HÊ
ÊFÊ" Ê
ÊÊ
mÊÊ"Ê=Ê+ÊP Ê/%Ê]Ê +Ê@eÊU+Ê EÊÊÊ3+Ê[Ê Ê &Ê Ê
Ê>Ê-Ê !eÊ]Ê!1 ÊÊ D
ÊÊ&%ÊÊ\+%Ê-"ÊH Ê@/Ê@Ê Ê
-9 Ê /Ê-9Ê
Ê)Ê0Ê "Ê@AÊMÊ MÊ*Ê`Ê+%Ê&a Ê Ê1 Ê
ÊÊ
6LÊ QÊ3ÊEÊ=<ÊÊÊ !Ê UÊCD&Ê@Ê@XÊ !Ê+ÊL%ÊK Ê ÊÊ0Ê
!K Ê!w{ÊÊ

enzim papain

You might also like