TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

LÔÙP SÖ PHAÏM LYÙ 2A-NHOÙM 6

PHAÀN TRÌNH BAØI TIEÅU LUAÄN MOÂN: NHÖÕNG NGUYEÂN LYÙ

CÔ BAÛN CUÛA CHUÛ NGHÓA MAÙC-LEÂNIN

Ñeà taøi:

NGUYEÂN NHAÂN TOÀN

TAÏI TOÂN GIAÙO ÔÛ
VIEÄT NAM HIEÄN NAY
DÖÏA TREÂN QUAN ÑIEÅM
CUÛA CHUÛ NGHÓA
MAÙC-LEÂNIN

Thaùng 11-2010
SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

Muïc luïc

Muïc luïc...................................................................................................................1
Lôøi giôùi thieäu.......................................................................................................2
I. Nguyeân nhaân thöù nhaát-Veà nhaän thöùc:.....................................................3

II. Nguyeân nhaân thöù hai-Veà kinh teá:............................................................5

III. Nguyeân nhaân thöù ba-Veà taâm lyù:............................................................6

IV. Nguyeân nhaân thöù tö-Veà chính trò xaõ hoäi:.............................................7
V. Nguyeân nhaân thöù naêm-Veà vaên hoùa:....................................................9
Lôøi keát.................................................................................................................. 13

1
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

Lôøi giôùi thieäu

Taát caû caùc nhaø trieát hoïc tröôùc chuû nghóa Maùc, keå caû nhöõng nhaø duy
vaät, ñeàu laø nhöõng ngöôøi theo chuû nghóa duy taâm trong quan nieäm veà ñôøi
soáng xaõ hoäi, vì hoï môùi döøng laïi ôû choã xaùc nhaän moät söï thaät laø: khaùc
vôùi töï nhieân - nôi maø nhöõng löïc löôïng voâ tri voâ giaùc ñang hoaït ñoäng, thì
trong xaõ hoäi, con ngöôøi laïi laø moät trong nhöõng thöïc theå coù yù thöùc, coù
khaû naêng töï kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng cuûa rieâng mình. Töø ñoù maø hoï ñeàu
cho raèng: xaõ hoäi vaän haønh theo moät caùch rieâng cuûa noù, hoaëc theo yù chí
cuûa moät theá löïc sieâu töï nhieân coù nhaân tính ( nhö Ñöùc Chuùa ) hay khoâng
coù nhaân tính ( nhö YÙ nieäm tuyeät ñoái ), hoaëc theo yù chí chuû quan cuûa chính
loaøi ngöôøi.
Xuaát phaùt töø caùi nhìn duy taâm ñoù, toân giaùo - moät hình thaùi yù thöùc xaõ
hoäi, ñaõ ra ñôøi vaø vaãn coù cô sôû ñeå phaùt trieån trong suoát chieàu daøi lòch söû
nhaân loaïi, töø cuoái thôøi kyø coâng xaõ nguyeân thuyû cho ñeán taän baây giôø.
Vaäy ñaâu laø nguyeân nhaân cho söùc soáng dai daúng cuûa toân giaùo trong xaõ
hoäi ? Vaø trong xaõ hoäi xaõ hoäi chuû nghóa, lieäu coù coøn toàn taïi toân giaùo ?

I. Nguyeân nhaân thöù nhaát-Veà nhaän thöùc:

Coù bao giôø baïn nghó raèng chuùng

ta ñaõ laøm chuû ñöôïc töï nhieân, ñaõ
coù theà ñaët theá giôùi töï nhieân naøy
vaøo loøng baøn tay vaø xem xeùt noù nhö
moät vieân kim cöông trong suoát?
2
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

Caâu traû lôøi xaùc

“Caùi hích
ñaùng nhaát coù leû laø
ñaàu tieân
vaät theå maø ta xem xeùt
cuûa Thieân
aáy khoâng phaûi laø
Chuùa”
vieân kim cöông hoaøn
Newton-nhaø Vaät lyù huyeàn thoaïi, ngöôøi
haûo maø laø moät vieân
phaùt minh ra ñònh luaät haáp daãn, trong moät
rubi maøu
cuoánxanh
saùchtuyeät
ñaõ cho raèng sôû dó caùc thieân theå
ñeïp nhöng
chuyeånñaày bí nhòp nhaøng ñöôïc laø nhôø "caùi
ñoäng
hieåm.hích ñaàu tieân cuûa Thieân Chuùa".

P haûi chaêng ñaây laø lôøi noùi ñuøa cuûa

Newton? Ñaùp aùn cuûa caâu hoûi naøy xin
daønh cho nhöõng baïn ñam meâ veà lòch söû vaät lyù. Rieâng nhoùm
chuùng toâi, thaät ñôn giaûn ñeå thaáy raèng con ngöôøi luoân soáng
trong moät theá giôùi muoân vaøn bí aån: Taïi sao kim nam chaâm
luoân chæ höôùng baéc-nam? Taïi sao loaøi khuûng long bò dieät vong?

3
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

Sau khi cheát chuùng ta seõ ñi ñaâu? Töông lai theá giôùi seõ trôû neân nhö theá
naøo? v.v…
Nhöõng caâu hoûi muoân thuôû aáy ñaõ ñi suoát chaëng ñöôøng lòch söû loaøi
ngöôøi. Vaø trong xaõ hoäi maø ta ñang soáng ngaøy nay-xaõ hoäi quaù ñoä leân
Chuû nghóa Xaõ Hoäi, cuõng khoâng phaûi laø ngoaïi leä.
Trong quaù trình xaây döïng chuû nghóa xaõ
hoäi vaø trong cheá ñoä xaõ hoäi chuû nghóa
trình ñoä daân trí cuûa nhaân daân chöa thaät
cao; nhieàu hieän töôïng töï nhieân vaø xaõ hoäi
ñeán nay khoa hoïc chöa giaûi thích ñöôïc.
Hieän nay, nhaân loaïi ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng
thaønh töïu to lôùn veà khoa hoïc vaø coâng
ngheä, vôùi nhöõng tieán boä vöôït baäc cuûa
coâng ngheä thoâng tin, sinh hoïc, vaät lieäu
môùi... ñaõ giuùp con ngöôøi coù theâm nhöõng
Moät leã röôùc Thaønh Hoaøng
khaû naêng ñeå nhaän thöùc xaõ hoäi vaø laøm
chuû töï nhieân. Song, theá giôùi khaùch quan laø voâ cuøng, voâ taän, toàn taïi ña
daïng vaø phong phuù, nhaän thöùc cuûa con ngöôøi laø moät quaù trình vaø coù giôùi
haïn, theá giôùi coøn nhieàu vaán ñeà maø hieän taïi khoa hoïc chöa theå laøm roõ.
Nhöõng söùc maïnh töï phaùt cuûa töï nhieân, xaõ hoäi ñoâi khi raát nghieâm troïng
coøn taùc ñoäng vaø chi phoái ñôøi soáng con ngöôøi. Do vaäy, taâm lyù sôï haõi,
troâng chôø, nhôø caäy vaø tin töôûng vaøo Thaàn, Thaùnh, Phaät... chöa theå gaït
boû khoûi yù thöùc cuûa con ngöôøi trong xaõ hoäi, trong ñoù coù nhaân daân caùc
nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa.

4
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

II. Nguyeân nhaân thöù hai-Veà kinh teá:

T rong chuû nghóa xaõ

hoäi, nhaát laø giai
ñoaïn ñaàu cuûa thôøi kyø
quaù ñoä coøn nhieàu
thaønh phaàn kinh teá
vaän haønh theo cô cheá
thò tröôøng vôùi nhöõng
lôïi ích khaùc nhau cuûa
caùc giai taàng xaõ hoäi,
söï baát bình ñaúng veà
kinh teá, chính trò, vaên
Hình aûnh ngöôøi daân cuùng vieáng caàu may maén
hoaù, xaõ hoäi... vaãn laø
moät thöïc teá; ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn cuûa nhaân daân chöa cao, thì con
ngöôøi caøng chòu taùc ñoäng maïnh meõ cuûa nhöõng yeáu toá ngaãu nhieân, may
ruûi. Ñieàu ñoù ñaõ laøm cho con ngöôøi coù taâm lyù thuï ñoäng, nhôø caäy, caàu
mong vaøo nhöõng löïc löôïng sieâu nhieân.

5
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

III. Nguyeân nhaân thöù ba-Veà taâm lyù:

Baøn
thôø toå
tieân
ngaøy
Teát

Toân giaùo ñaõ toàn taïi laâu ñôøi trong lòch söû loaøi ngöôøi, aên saâu vaøo
trong tieàm thöùc cuûa nhieàu ngöôøi daân. Trong m oái quan heä giöõa toàn taïi
xaõ hoäi vaø yù thöùc xaõ hoäi, thì yù thöùc xaõ hoäi baûo thuû hôn so vôùi toàn
taïi xaõ hoäi, trong ñoù toân giaùo laïi laø moät trong nhöõng hình thaùi yù thöùc
xaõ hoäi baûo thuû nhaát. Tín ngöôõng, toân giaùo ñaõ in saâu vaøo ñôøi soáng
tinh thaàn, aûnh höôûng khaù saâu ñaäm ñeán neáp nghó, loái soáng cuûa moät
boä phaän nhaân daân qua nhieàu theá heä ñeán möùc trôû thaønh moät kieåu
sinh hoaït vaên hoaù tinh thaàn khoâng theå thieáu cuûa cuoäc soáng. Cho neân,
duø coù theå coù nhöõng bieán ñoåi lôùn lao veà kinh teá, chính trò, xaõ hoäi... thì
tín ngöôõng, toân giaùo cuõng khoâng thay ñoåi ngay theo tieán ñoä cuûa nhöõng
bieán ñoåi kinh teá, xaõ hoäi maø noù phaûn aùnh.

6
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

IV. Nguyeân nhaân thöù tö-Veà chính trò xaõ

hoäi:
Trong caùc nguyeân taéc toân giaùo coù nhöõng ñieåm coøn phuø hôïp vôùi
chuû nghóa xaõ hoäi, vôùi ñöôøng loái chính saùch cuûa Nhaø nöôùc xaõ hoäi
chuû nghóa. Ñoù laø maët giaù tròñaïo ñöùc, vaên hoùa cuûa toân giaùo, ñaùp
öùng ñöôïc nhu caàu tinh thaàn cuûa moät boä phaän nhaân daân. Döôùi chuû
nghóa xaõ hoäi, toân giaùo cuõng coù khaû naêng töï bieán ñoåi ñeå thích nghi
theo xu höôùng "ñoàng haønh vôùi daân toäc" soáng "toát ñôøi, ñeïp ñaïo",
"soáng phuùc aâm giöõa loøng daân toäc"...

- Trong baøi vieát ñaêng treân

baùo Söï thaät naêm 1949, ñoàng chí
Tröôøng Chinh - coá Toång Bí thö
Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam noùi
roõ: “coäng saûn voâ thaàn, coâng
giaùo höõu thaàn, theá nhöng coäng
saûn vaø coâng giaùo vaãn coù choã
gioáng nhau. Lyù töôûng coäng saûn
vaø lyù töôûng cuûa Chuùa Cô Ñoác
khoâng khaùc nhau maáy. Chuùa
muoán ngöôøi ta ñöøng löøa ñaûo,
boùc loät laãn nhau, Chuùa muoán
ngöôøi ta töông thaân töông aùi.
Ngöôøi coäng saûn cuõng muoán
theá. Trong khi ñaùnh ñuoåi boïn ñoäc
taøi, boïn aên baùm, boïn boùc loät, ngöôøi coäng saûn chính ñaõ laøm theo yù Chuùa
Cô Ñoác. Thaät ra, coù theå noùi ñieåm töông ñoàng cô baûn giöõa chuû nghóa xaõ
hoäi vaø toân giaùo laø taát caû vì haïnh phuùc cho con ngöôøi.”

7
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

- Cuøng quan ñieåm treân, ñoàng chí Nguyeãn

Vaên Linh - Toång Bí thö Ñaûng Coäng saûn Vieät
Nam cuûa thôøi kyø ñaàu ñoåi môùi, cho raèng:
“Phaät Thích Ca khi thaáy quaàn chuùng laàm than,
ñau khoå ñaõ töø boû ngoâi baùu tìm con ñöôøng cöùu
khoå cuûa nhaân loaïi vaø keát luaän: "Muïc ñích cuûa
Gieâ-su vaø Thích Ca gioáng nhau ôû choã laøm vieäc
thieän, vieäc ñaïo ñöùc theå hieän loøng thöông
ngöôøi ngheøo, gheùt xa hoa, phuø phieám, boùc loät,
Phaät Thích Ca nieát aùp böùc nhaân daân lao ñoäng". Veà ñaïo Cao Ñaøi,
baøn ñoàng chí neâu, ñaïo naøy coù neùt ñoäc ñaùo laø:
"Thôø nhieàu vò: Caùc Maùc, Leâ-nin, Vích-to Huy-goâ, Phaät Thích Ca, Toân Daät
Tieân..." vaø hoï: "Ñeàu laø nhöõng ngöôøi yeâu nöôùc, thöông ngöôøi ngheøo khoå,
coù tö töôûng tieán boä".

Nhaø nöôùc khoâng ngöøng naâng cao ñòa vò, tính tích cöïc xaõ hoäi cuûa
nhöõng ngöôøi coù ñaïo baèng caùch taïo ñieàu kieän ñeå hoï tham gia ngaøy
caøng nhieàu vaøo caùc hoaït ñoäng thöïc tieãn. Treân cô sôûñoù, nhaø nöôùc xaõ
hoäi chuû nghóa laøm cho ngöôøi coù ñaïo hieåu raèng, nieàm tin toân giaùo
chaân chính khoâng ñoái laäp vôùi chuû nghóa nhaân ñaïo xaõ hoäi chuû nghóa,
vaø chuû nghóa xaõ hoäi ñang hieän thöïc hoaù lyù töôûng cuûa chuû nghóa
nhaân ñaïo trong cuoäc soáng cuûa moãi ngöôøi daân. Cuoäc ñaáu tranh giai caáp
vaãn ñang dieãn ra döôùi nhieàu hình thöùc voâ cuøng phöùc taïp; trong ñoù, caùc
theá löïc chính trò vaãn lôïi duïng toân giaùo ñeå phuïc vuï cho möu ñoà chính trò
cuûa mình. Maët khaùc, nhöõng cuoäc chieán tranh cuïc boä, xung ñoät daân toäc,
saéc toäc, toân giaùo, khuûng boá, baïo loaïn, laät ñoå... coøn xaûy ra ôû nhieàu
nôi. Noãi lo sôï veà chieán tranh, beänh taät, ñoùi ngheøo... cuøng vôùi nhöõng
moái ñe doïa khaùc laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho toân giaùo toàn taïi.

8
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

V. Nguyeân nhaân thöù naêm-Veà vaên hoùa:

Nhaân noùi veà vaên hoùa, nhoùm cuõng xin pheùp giôùi thieäu veà ngaøy leã heát
söùc coù yù nghóa cuûa ñaïo Phaät, ñoù laø ngaøy leã Vu Lan Baùo Hieáu:

9
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

Xuaát phaùt töø taän coõi quyû ñeå daâng Laøm theo lôøi Phaät,
truyeàn thuyeát veà Boà meï. Tuy nhieân do ñoùi meï cuûa Muïc Lieân ñaõ
taùt Muïc Kieàn Lieân aên laâu ngaøy neân meï ñöôïc giaûi thoaùt. Phaät
ñaïi hieáu ñaõ cöùu meï cuûa oâng khi aên ñaõ cuõng daïy raèng chuùng
cuûa mình ra khoûi kieáp duøng moät tay che baùt sanh ai muoán baùo
ngaï quyû. Vu Lan laø côm cuûa mình ñi tranh hieáu cho cha meï cuõng
ngaøy leã haèng naêm khoâng cho caùc coâ theo caùch naøy (Vu Lan
ñeå töôûng nhôù coâng hoàn khaùc ñeán tranh Boàn Phaùp). Töø ñoù
ôn cha meï (vaø toå tieân cöôùp, vì vaäy khi thöùc ngaøy leã Vu Lan ra ñôøi.
noùi chung) - cha meï aên ñöa leân mieäng Trong moät soá nöôùc
cuûa kieáp naøy vaø cuûa thöùc aên ñaõ hoùa AÙ Ñoâng, ngaøy leã
caùc kieáp tröôùc. thaønh löûa ñoû. naøy thöôøng ñöôïc toå
Theo kinh Vu Lan thì Muïc Lieân quay veà chöùc vaøo ngaøy 15
ngaøy xöa, Muïc Kieàn tìm Phaät ñeå hoûi caùch thaùng 7 aâm lòch, ñeå
Lieân ñaõ tu luyeän cöùu meï, Phaät daïy toû hieáu vôùi cha meï,
thaønh coâng nhieàu raèng: "Duø oâng thaàn oâng baø vaø cuõng ñeå
pheùp thaàn thoâng. thoâng quaûng ñaïi ñeán giuùp ñôõ nhöõng linh
Maãu thaân oâng laø baø ñaâu cuõng khoâng ñuû hoàn ñoùi khaùt. ÔÛ
Thanh Ñeà ñaõ qua ñôøi, söùc cöùu meï oâng ñaâu. Nhaät Baûn ngaøy leã
oâng töôûng nhôù vaø Chæ coù moät caùch naøy ñöôïc toå chöùc
muoán bieát baây giôø nhôø hôïp löïc cuûa chö vaøo ngaøy 7 thaùng 7
meï nhö theá naøo neân taêng khaép möôøi ñeå toû nhöõng öôùc
duøng maét pheùp nhìn phöông môùi mong giaûi nguyeän cuûa mình,
khaép trôøi ñaát ñeå tìm. cöùu ñöôïc. Ngaøy raèm ngöôøi ta vieát öôùc
Thaáy meï mình, vì gaây thaùng baûy laø ngaøy nguyeän roài treo vaøo
nhieàu nghieäp aùc neân thích hôïp ñeå vaän caây truùc vôùi mong
phaûi sanh laøm ngaï ñoäng chö taêng, haõy öôùc ñieàu öôùc ñoù seõ
quyû, bò ñoùi khaùt saém söûa leã cuùng trôû thaønh hieän thöïc.
haønh haï khoå sôû, oâng vaøo ngaøy ñoù".
ñaõ ñem côm xuoáng

10
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

Baây giôø môøi caùc baïn laøm moät chuyeán du lòch veà thaêm laïi caùc leã hoäi
truyeàn thoáng mang maøu saùc toân giaùo vaø tín ngöôõng ôû nöôùc ta nheù!

Muøng 4
thaùng 1:
Hoäi ñeàn
Hai Baø
Tröng (Meâ
Linh, Vónh
Phuùc)

Muøng 5
thaùng 10:
Hoäi Ñoáng
Ña (Haø
Noäi, Taây
Sôn-Bình
Ñònh)
Thaùn
g 1-
thaùng 3:
Hoäi
chuøa
Höông
(Haø

Muøng
10 thaùng 1:
Hoäi Ñua
voi Buoân
Ma Thuoäc

11
SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

Muøng 10
thaùng 3:
Gioå toå
Huøng
Vöông (ñeàn
Huøng-Phuù
Thoï)

26 thaùng 4: Hoäi Baø

Chuùa Xöù (Chaâu
Ñoác-An Giang)

12
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

16 thaùng 8: Hoäi Nginh Oâng (Tieàn Giang, Beán Tre, Tp.Hoà Chí Minh, Bình
Thuaän)

Sinh hoaït tín ngöôõng toân giaùo coù khaû naêng ñaùp öùng ôû moät möùc
ñoä naøo ñoù nhu caàu vaên hoaù tinh thaàn vaø coù yù nghóa nhaát ñònh ve
àgiaùo duïc yù thöùc coäng ñoàng, ñaïo ñöùc, phong caùch, loái soáng. Vì vaäy,
vieäc keá thöøa, baûo toàn vaø phaùt huy vaên hoaù (coù choïn loïc) cuûa nhaân
loaïi, trong ñoù coù ñaïo ñöùc toân giaùo laø caàn thieát. Maët khaùc, tín ngöôõng,
toân giaùo coù lieân quan ñeán tình caûm, tö töôûng cuûa moät boä phaän daân
cö, vaø do ñoù söï toàn taïi cuûa tín ngöôõng, toân giaùo trong thôøi kyø quaù ñoä
leân chuû nghóa xaõ hoäi nhö moät hieän töôïng xaõ hoäi khaùch quan.

13
 SP Lyù 2A-Nhoùm 6 Trieát hoïc

Lôøi keát

N
hö vaäy, töø nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi cuûa toân giaùo trong thôøi
kyø quaù ñoä leân chuû nghóa xaõ hoäi neâu treân chuùng ta coù theå
khaúng ñònh raèng: - Nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa khoâng söû duïng
toân giaùo nhö laø coâng cuï thoáng trò veà maët tinh thaàn ñeå thoáng trò nhaân
daân; khoâng duøng toân giaùo ñeå cuûng coá ñòa vò thoáng trò cuûa giai caáp coâng
nhaân. - Döôùi chuû nghóa xaõ hoäi, toân giaùo coøn laø sinh hoaït tinh thaàn cuûa
moät boä phaän daân cö ñöôïc nhaø nöôùc toân troïng. - Ñoàng baøo coù ñaïo, khoâng
coù ñaïo bình ñaúng tröôùc phaùp luaät. Cuøng vôùi quaù trình xaây döïng chuû
nghóa xaõ hoäi, toân giaùo cuõng coù nhöõng bieán ñoåi cuøng vôùi söï thay ñoåi
cuûa caùc ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi. Quaàn chuùng nhaân daân coù ñaïo ñaõ
thöïc söï trôû thaønh chuû theå cuûa xaõ hoäi, ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn ngaøy
caøng ñöôïc naâng cao. Treân cô sôû ñoù hoï daàn ñöôïc giaûi thoaùt khoûi tình traïng
meâ tín dò ñoan, ngaøy caøng coù ñôøi soáng tinh thaàn laønh maïnh. Ñoâng ñaûo
quaàn chuùng nhaân daân coù toân giaùo ngaøy caøng coù ñieàu kieän tham gia ñoùng
goùp vaøo coâng cuoäc xaây döïng ñaát nöôùc, tinh thaàn yeâu nöôùc xaõ hoäi chuû
nghóa ñöôïc khôi daäy, taïo neân söùc maïnh cuøng toaøn daân xaây döïng thaønh
coâng chuû nghóa xaõ hoäi.
(Nhoùm 6)

14