1) §iÒu cÇn biÕt khi sö dông vµ truyÒn tin kh«ng d©y .

2) T¹i sao ph¶i m· ho¸ d÷ liÖu ?

Tr¶ lêi
--- TruyÒn tin kh«ng d©y lµ c¸ch thøc truyÒn t¶i tin tøc , d÷ liÖu th«ng qua
hÖ thèng kh«ng d©y nh hång ngo¹i , sãng ®iÖn tõ .
--- §èi víi truyÒn d÷ liÖu sè th«ng thêng ngêi ta ph¶i m· ho¸ tÝn hiÖu
truyÒn .

--- c¸c tÝn hiÖu sè 0 hoÆc 1 ®îc ®a vµo bé truyÒn ph¸t , nÕu bé ph¸t lµ
m¸y ®iÒu chÕ ASK ®¬n gi¶n th× møc 1 t¬ng øng lµ m¸y sÏ ph¸t ra sãng
®iÖn tõ . møc 0 t¬ng ®¬ng lµ m¸y kh«ng ph¸t ra sãng ®iÖn tõ .

Dùa vµo tÝn hiÖu on / off nµy mµ m¸y thu sÏ ®a ra mét møc logic t¬ng øng
víi m¹ch ph¸t . Tuy nhiªn do kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ chÕ t¹o hay ®iÓn h×nh
mét sè kiÓu m¹ch kh«ng thÓ ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu kh¾t khe cña viÖc
truyÒn d÷ liÖu . VÝ dô truyÒn tèc ®é cao ( m¸y thu kh«ng kÞp gi¶i ®iÒu
chÕ , b¨ng th«ng cña m¸y thu qu¸ nhá , truyÒn bit víi kho¶ng thêi gian qu¸
dµi …v.v )

--- Bëi rÊt nhiÒu yÕu tè nªn trong truyÒn th«ng cã rÊt nhiÒu kiÓu ®Ó
kh¾c phôc khi truyÒn th«ng tin , ®Æc biÖt trong RF ( wireless
communications )

2) - ViÖc m· ho¸ d÷ liÖu lµ rÊt cÇn thiÕt bëi v× :

- Khi b¹n bËt m¸y ph¸t tøc th× , m¸y thu cha ch¾c ®· gi¶i ®iÒu chÕ
tøc th× ngay ®îc mµ sau ®ã mét kho¶ng thêi gian ( phô thuéc vµo
c«ng nghÖ m¸y thu ) th× míi cã tÝn hiÖu ®îc ®a ra . §©y cã thÓ
hiÓu nh trÔ ®êng truyÒn .
Bëi thÕ tríc khi ph¸t 1 chuçi d÷ liÖu ngêi ta thêng lµm mét kh©u quan
träng lµ ph¸t mét vµi bit gäi lµ “ chuÈn bÞ “ . ViÖc ph¸t nµy sÏ lµm cho
m¸y thu nhËn ®îc ®Çy ®ñ c¸c bit ®îc ph¸t lo¹i trõ trêng hîp bá sãt bit
®Çu tiªn do m¸y thu kh«ng kÞp gi¶i ®iÒu chÕ nÕu nh ta kh«ng cã sù “
ph¸t chuÈn bÞ nµy “.
- D÷ liÖu ®îc ®a vµo m¸y ph¸t lµ d¹ng nèi tiÕp . trong truyÒn th«ng sè
, c¸c bit 0 hoÆc 1 sÏ ®îc ®a vµo ®Çu d÷ liÖu ph¸t vµ m¸y thu cã
nhiÖm vô gi¶i ®iÒu chÕ , hoµn l¹i d¹ng cña tÝn hiÖu nµy.
 - Tèc ®é baud : tèc ®é thu ph¸t hay m· ho¸ d÷ liÖu rÊt quan träng bëi
v× kh«ng ph¶i bé thu ph¸t nµo còng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng tèc ®é cao .
- ViÖc m· ho¸ ®îc coi rÊt quan träng trong ®iÒu khiÓn , nã n©ng cao
®é b¶o mËt , kh«ng bÞ nhiÔu do m«i trêng xung quanh .
- Trªn kh«ng trung cã rÊt nhiÒu sãng ®iÖn tõ tån t¹i , t¸c ®éng vµo
m¸y thu ( gäi lµ nhiÔu ) , viÖc m· ho¸ / gi¶i m· ®Ó ®a ra ®îc tÝn
hiÖu truyÒn ®i , thu vÒ ®¹t ®é chÝnh x¸c cao. Loµi trõ c¸c t¸c ®éng
sai do m«i trêng bÞ nhiÔu t¸c ®éng vµo m¸y thu.
- M· ho¸ nh thÕ nµo ?
§èi víi ®iÒu khiÓn hoÆc nh÷ng IC cã kh¶ n¨ng lËp tr×nh ta cã thÓ
h×nh dung dÔ dµng h¬n vÒ m· ho¸ . VÝ nh t«i quy ®Þnh nÕu m¸y thu
thu ®îc 8 bit 10101011 trong kho¶ng thêi gian 500us ( mi cr« gi©y )th×
ra lÖnh cho ®Ìn bËt lªn.
B©y giê t«i muèn bËt ®Ìn s¸ng , t«i chØ viÖc ®a 1 chuçi bit
10101011 víi ®é trÔ thêi gian c¸c bit t¬ng øng vµo m¸y ph¸t . tøc th×
®Ìn ®îc bËt lªn .

- Nãi ®Õn ®©y ta cã thÓ hiÓu m· ho¸ / gi¶i m· lµ nh÷ng c¸i ta quy
®Þnh , ngÇm ®Þnh , ®Æt ra ®Ó lµm mét môc ®Ých nµo ®ã cã
tÝnh chÊt b¶o mËt . Mµ chØ ta vµ hÖ thèng cña ta míi hiÓu ®îc .
- ViÖc m· ho¸ truyÒn d÷ liÖu còng nh m· ho¸ ®iÒu khiÓn vËy , ta cã
thÓ lµm b»ng nhiÒu c¸ch sö dông c¸c IC m· ho¸ / gi¶i m· cøng , lËp
tr×nh b»ng IC vi ®iÒu khiÓn , m· ho¸ trùc tiÕp víi PC …v.v.
- Cã rÊt nhiÒu chuÈn m· ho¸ , mçi c¸i cã mét u nhîc ®iÓm kh¸c nhau .
Tuú vµo nh÷ng øng dông cô thÓ ®Ó sö dông . C¸c lo¹i m· ho¸/ gi¶i
m· nh : PWM , RC5, Manchester , on/off , PCM ….v.v
- Mçi m· ho¸ cã ®Æc ®iÓm riªng , cã rÊt nhiÒu chuÈn vÒ m· ho¸ ,
gi¶i m· ë ®©y chØ lÊy ®¬n cö mét m· ho¸ ®¬n gi¶n ®Ó gi¶i
thÝch :
- M· ho¸ ManChester lµ mét m· ho¸ ®¬n gi¶n . Víi nh÷ng bit ph¸t lµ 0
th× m· ho¸ nµy sÏ ®îc m· ho¸ lµ 01 hoÆc còng cã thÓ lµ 10 ( tuú ta
®Æt ) . Víi bit =1 sÏ ®îc m· ho¸ thµnh 10 ( hoÆc còng cã thÓ lµ 01
tuú ta ®Æt ) .
B©y giê ta muèn ph¸t 1 chuçi 8 bit 10101011 ®Ó truyÒn ®Õn m¸y thu
ta sÏ m· ho¸ chuçi trªn thµnh : 1001100110011010 vµ m¸y thu sÏ thu ®îc 1
chuçi 01 nµy . M¸y thu sau khi thu ®îc ph¶i hoµn nguyªn vÒ 10101011 nh
m¸y ph¸t ph¸t ta ( ta gäi qu¸ tr×nh nµy lµ gi¶i m· ) Decoder .
Víi m· Manchester viÖc nhËn ra ®îc ®©u lµ 0 vµ ®©u lµ 1 dùa vµo
kho¶ng thêi gian ng¾n hay dµi cña bit 0 hay 1 thu ®îc . Sù thay ®æi thêi
gian nµy cho phÐp x¸c ®Þnh bit ta thu ®îc lµ 1 hay 0.
--- Tíi ®©y nÕu b¹n cha biÕt c¸i g× gäi lµ m· ho¸ , gi¶i m· th× l¹i th¾c m¾c
. T¹i sao ta ph¶i lµm r¾c rèi lªn vËy . Chí b¨n kho¨n bëi c× nã cã nguyªn
nh©n cña nã :
+ b×nh thêng nÕu kh«ng cã m· ho¸ , gi¶i m· , ®èi víi mét sè m¸y thu ph¸t
®¬n gi¶n sö dông d¹ng ®iÒu chÕ ASK sÏ x¶y ra mét sè r¾c rèi sau :
a) m«i trêng cã nhiÒu sãng ®iÖn tõ g©y nhiÔu lµm ®Çu ra d÷ liÖu sÏ cã
nh÷ng xung nhiÔu ë ®Çu data out . ThËt tai h¹i nÕu nh b¹n kh«ng
biÕt ®îc ®iÒu c¬ b¶n nµy , nÕu b¹n lËp tr×nh vi ®iÒu khiÓn trong tr-
êng hîp nµy b¹n sö dông ng¾t ngoµi th× ®ã lµ mét sai lÇm lín vµ khã
cã thÓ lµm ®îc , bëi sao ?
Khi m«i trêng nhiÔu ¶nh hëng ®Õn m¸y thu lµm cho ®Çu data out lóc lµ
1 , lóc lµ 0 ( tÝnh chÊt kh«ng æn ®Þnh v× nhiÔu ) chÝnh c¸i ®ã lµm
cho ng¾t ( vi ®iÒu khiÓn ) cña b¹n ho¹t ®éng sai v× vËy kh«ng thu ®îc
d÷ liÖu ®óng.
- §Ó kh¾c phôc c¸i ®ã ngêi ta thêng kh«ng dïng ng¾t mµ dïng c¸ch hái
lÆp ®i lÆp l¹i gäi lµ m· CRC ( tíi ®©y b¹n ®· hiÓu tÇm quan träng t¹i
sao ph¶i m· ho¸/ gi¶i m· råi chø . Ne’u cha hiÓu th× thËt uæng c«ng t«i
ngåi gâ gÇn 3 trang tµi liÖu mµ b¹n ®ang ®äc nµy  )
b) Ne’u b¹n truyÒn nhiÒu bit 1 th× thêi gian ph¸t cña m¸y ph¸t qu¸ dµi ,
trong khi ®ã thêi gian cña m¸y thu th× kh«ng thÓ kÐo dµi duy tr× møc
lo gic cao cïng m¸y ph¸t ®îc , tÝn hiÖu logic bÞ suy gi¶m theo thêi
gian theo kiÓu ®êng cong parabole . M· ho¸ manchester gióp cho viÖc
biÕn ®æi nhiÒu bit ( cã thêi gian qu¸ dµi ) thµnh nhiÒu bit nhng cã
thêi gian ng¾n h¬n ®Ó phï hîp víi tèc ®é cña m¸y thu . V× lÏ ®ã mµ
m· ho¸ rÊt quan träng.
( Cßn n÷a – nÕu cã thêi
gian sÏ viÕt tiÕp ).