BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHỆ VÀ NÔNG LÂM NAM BỘ

HỒ SƠ BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

MÔN HỌC :

LỚP : ………………….. KHÓA: ………………………..

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC

NĂM HỌC : 2010

TP. HỒ CHÍ MINH 12/2010

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

MÔN HỌC: TỰ ĐỘNG ĐIỀU KHIỂN

GIÁO ÁN LÝ THUYẾT
THỜI GIAN THỰC HIỆN: 45’
BÀI 2: ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ KĐB 3
SỐ GIỜ ĐÃ GIẢNG: 1 TIẾT
PHA CHẠY THUẬN NGHỊCH
LỚP :
(DÙNG NÚT NHẤN VÀ CÔNG TẮC TƠ)
THỰC HIỆN:18-12-2010

 MỤC TIÊU:

Sau khi học xong bài này học sinh có những khả năng như sau:

• Trình bày được cách lập sơ đồ mạch điện đảo chiều quay động cơ không đồng bộ
(KĐB) 3 pha bằng khởi động từ kép.

• Thành lập đúng sơ đồ mạch điện đảo chiều quay động cơ KĐB 3 pha dùng khởi động
từ kép.

• Trình bày được một số ứng dụng của mạch điện trong thực tế.

• Hình thành thói quen làm việc theo nhóm.

I. ỔN ĐỊNH LỚP (2 PHÚT)

Kiểm tra sĩ số:

- Vắng có lý do

- Vắng không có lý do

II. KIỂM TRA BÀI CŨ (3 PHÚT):

• Cách khởi động trực tiếp động cơ KĐB 3 pha chạy thuận dùng nút nhấn và công
tắc tơ.

• Cách đảo chiều động cơ KĐB 3 pha (môn truyền động điện)

• Dự kiến học sinh kiểm tra:

HỌ VÀ TÊN ĐIỂM

III. GIẢNG BÀI MỚI:

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 2

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

• Đồ dùng và phương tiện dạy học

- Giá trình, giáo án và đề cương bài giảng

- Kết hợp bảng, phấn

• Nội dung, phương pháp:

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 3

 PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY THỜI
STT NỘI HỒ SƠ BÀI GIẢNG HOẠT
DUNG GIẢNG DẠY BÀI GIẢNG
ĐỘNG LÝHOẠT THUYẾTĐỘNG GIAN
DẠY HỌC (PHÚT)
- Đưa ra yêu cầu - Quan sát yêu cầu
đề bài - Lắng nghe và ghi
- Tổ chức học nhận thông tin.
sinh giải quyết - Thảo luận nhóm,
yêu cầu giải quyết yêu cầu
- Giao nhiệm vu, - Đại diện nhóm
phân nhóm phát giải quyết vấn đề
1 YÊU CẦU CÔNG NGHỆ biểu và trả lời vừa yêu cầu. 8
- Nhận xét kết - Lắng nghe, ghi
quả thảo luận nhận thông tin
- Nêu công dụng
từng thiết bị
- Nhận xét kết
quả thảo luận
- Kết luận
- Vẽ sơ đồ động - Quan sát sơ đồ
lực - Hiểu nguyên lý
- Trình bày hoạt động
nguyên lý hoạt - Thảo luận nhóm
động để so sánh khởi
- Tổ chức học động động cơ chạy
sinh quan sát để thuận, và đảo
hiểu biết cách kết chiều thông qua
nối thiết bị và nút dừng
hiểu nguyên lý - Đại diện nhóm
SƠ ĐỒ MẠCH ĐỘNG hoạt động trả lời
2 10
LỰC - Giao nhiệm vụ - Quan sát, lắng
và phát phiếu nghe và ghi nhận
thỏa luận thông tin
- Gọi đại diện - Cá nhân trả lời
nhóm trình bày câu hỏi
kết quả thảo luận. - Lắng nghe và ghi
- Nhận xét nhận thông tin
- Gọi học sinh lên
trả lời
- Kết luận

-Vẽ sơ đồ nguyên - Quan sát sơ đồ

lý - Hiểu nguyên lý
-Trình bày hoạt động
nguyên lý hoạt - Thảo luận nhóm
động về sự khác biệt
- Tổ chức học giữa khởi động
sinh quan sát để động cơ chạy 1
hiểu biết cách kết chiều thuận và đảo
nối thiết bị và chiều động cơ
GVTH : NGUYỄN hiểu nguyên lý thông qua nút dừng
SƠVĂN PHƯỚC ĐIỀU
ĐỒ MẠCH TRANG 4
3 hoạt động - Đại diện nhóm 7
 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

IV.TỔNG KẾT BÀI:

PHUƠNG PHÁP GIẢNG DẠY

NỘI DUNG GIẢNG THỜI GIAN
STT HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG
DẠY (PHÚT)
DẠY HỌC
Tóm tắt nội
dung bài học:
- Các ký hiệu,
tác dụng từng
thiết bị Nghe và ghi
1  TỔNG KẾT
- Nguyên lý nhận thông tin
hoạt động 5
- Ưu nhượt
điểm
- Ứng dụng
- Giáo trình truyền động điện
TÀI LIỆU THAM
2 - Giáo trình điều khiển tự động
KHẢO

V. BÀI TẬP VỀ NHÀ (3 PHÚT)

1. Hãy thành lập mạch điện đảo chiều quay trực tiếp (không cần ấn dừng trước khi đảo
chiều) động cơ KĐB 3 pha ?

2. Hãy thiết kế đèn báo cho mạch đảo chiều quay động cơ KĐB 3 pha dùng khởi động
từ và nút nhấn (hình 1) theo yêu cầu sau:

- Khi động cơ quay thuận, đèn xanh sáng.

- Khi động cơ quay ngược, đèn vàng sáng.

- Khi động cơ dừng thì đèn đỏ sáng.

VI. TỰ RÚT RA KINH NGHIỆM (chuẩn bị, tổ chức, thực hiện):

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 5

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

TPHCM, Ngày 11 tháng 12 năm 2010

TRƯỞNG KHOA/ TRƯỞNG BỘ MÔN Giáo viên thực hiện

Nguyễn Văn Phước

MÔN HỌC: TỰ ĐỘNG ĐIỀU KHIỂN

ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
THỜI GIAN THỰC HIỆN: 45’
BÀI 2: ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ KĐB 3 PHA
SỐ GIỜ ĐÃ GIẢNG: 1 TIẾT
CHẠY THUẬN NGHỊCH(DÙNG NÚT
LỚP :
NHẤN VÀ CÔNG TẮC TƠ)
THỰC HIỆN:18-12-2010

I. VỊ TRÍ VÀ MỤC TIÊU BÀI HỌC

a. VỊ TRÍ:

• Bài thuộc Chương II : Những mạch điện cơ bản.

• Bài học trước: Bài 1: Mạch khởi động trực tiếp động cơ KĐB 3 pha quay 1 chiều
bằng khởi động từ đơn.

• Bài học tiếp: Bài 2: Mạch đảo chiều quay động cơ KĐB 3 pha rotor lồng sóc bằng

khởi động từ kép và nút nhấn.

b. MỤC TIÊU:

Sau khi học xong bài này HS có khả năng :

• Trình bày được cách lập sơ đồ mạch điện đảo chiều quay động cơ không đồng bộ
(KĐB) 3 pha bằng khởi động từ kép.

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 6

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

• Thành lập đúng sơ đồ mạch điện đảo chiều quay động cơ KĐB 3 pha dùng khởi động
từ kép.

• Trình bày được một số ứng dụng của mạch điện trong thực tế.

• Hình thành thói quen làm việc theo nhóm.

I. NỘI DUNG BÀI HỌC

1. YÊU CẦU CÔNG NGHỆ:

 Dùng khởi động từ và nút nhấn để thành lập mạch đảo chiều quay động cơ KĐB 3 pha

rôto lồng sóc với yêu cầu sau:

- Khi ấn MT động cơ quay thuận, khi ấn MN động cơ quay ngược và khi ấn D

động cơ dừng.

- Đảo chiều quay động cơ KĐB 3 pha bằng phương pháp đảo 2 trong 3 pha
nguồn cấp.

- Muốn đảo chiều quay thì ta phải ấn nút dừng D trước khi thực hiện đảo chiều
quay.

- Bảo vệ quá tải bằng rơle nhiệt và bảo vệ ngắn mạch bằng áptômát.

DANH MỤC THIẾT BỊ

AT : Aptomat
KT, KN : Các khởi động từ Thuận , Nghịch
RN : Rơ le nhiệt
M : Động cơ xoay chiều KĐB xoay chiều 3
pha
D : Nút dừng
MT , MN : Nút quay thuận, nghịch

2. THÀNH LẬP SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 7

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

a. Sơ đồ mạch động lực

b.Sơ đồ mạch điều khiển

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 8

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

2. NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC

Đóng AT cấp điện cho mạch động lực và mạch điều khiển. như hình vẽ bên dưới

tiếp điểm thường đóng KT(7-9) mở ra không cho 2 cuộn dây KN có điện để khống chế
không Để động cơ (M) chạy thuận, ta nhấn nút nhấn MT, cấp nguồn cho cuộn dây công tắc
tơ KT (5-2) có điện, đóng 3 tiếp điểm chính KT bên mạch lực cấp nguồn cho động cơ M đồng
thời tiếp điểm thường mở KT(1-3) đóng lại tự dữ để duy trùy cho động cơ M chạy thuận và
cho động cơ chạy nghịch cùng lúc. Kết quả như hình bên dưới.

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 9

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

Khi động cơ đang chạy thuận, muốn chạy động cơ chạy nghịch ta phải bấm nút dừng trước
khi đảo chiều, lúc đó cuộn dây KT (5-2) mất điện, mở 3 tiếp điểm chính KT bên mạch động
lực động ngờ ngừng cung cấp điện, đồng thời tiếp điểm thường đóng KT (7-9) đóng lại, tiếp
điểm thường mở KT(1-3) mở ra. Như hình bên dưới.

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 10

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

Để động cơ (M) nghịch, ta nhấn nút nhấn MN, cấp nguồn cho cuộn dây công tắc tơ KN(9-2)
có điện, đóng 3 tiếp điểm chính KN bên mạch lực cấp nguồn cho động cơ M đồng thời tiếp
điểm thường mở KN(1-7) đóng lại tự dữ để duy trùy cho động cơ M chạy nghịch và tiếp
điểm thường đóng KN(3-5) mở ra không cho 2 cuộn dây KT có điện để khống chế không cho
động cơ chạy thuận cùng lúc. Kết quả như hình bên dưới.

Để dừng quay ngược, ta nhấn nút dừng D, cuộn day K N(9-2) mất điện, mở 3 tiếp chính KN
bên mạch động lực, đông cơ ngừng cung cấp điện, đồng thời tiếp điểm thường đóng KN(3-5)
đóng lại và tiếp điểm thường mở KN(1-7) mở ra. Hệ thống ngừng hoạt động. Có kết quả như
hình bên dưới.

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 11

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

3. ỨNG DỤNG

- Máy điều khiển cần trục nâng hạ tải.

- Máy gia công kim loại: khoan, tiện…

- Điều khiển đóng mở cổng ở các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp.

(VD : Cổng trường , cổng bưu điện, cổng bệnh viện…)

- Động cơ kéo buồng thang máy.

 BÀI TẬP VỀ NHÀ

1. Hãy thành lập mạch điện đảo chiều quay trực tiếp (không cần ấn dừng trước khi đảo
chiều) động cơ KĐB 3 pha ?

2. Hãy thiết kế đèn báo cho mạch đảo chiều quay động cơ KĐB 3 pha dùng khởi động
từ và nút nhấn (hình 1) theo yêu cầu sau:

- Khi động cơ quay thuận, đèn xanh sáng.

- Khi động cơ quay ngược, đèn vàng sáng.

- Khi động cơ dừng thì đèn đỏ sáng.

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 12

 HỒ SƠ BÀI GIẢNG BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT

Hình 1

GVTH : NGUYỄN VĂN PHƯỚC TRANG 13