Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy

A4_TCQTB_K46

PHU
LU
C

Lời nói đầu…………………………………………………………….1

I. Lạm phát và vai trò của chính sách tiền tệ trong ……………………..2
việc kiểm soát lạm phát
1.Những quan điểm khác nhau về lạm phát……………………………2
2.Tác động của lạm phát………………………………………………..4
3.Khái niệm về chính sách tiền tệ………………………………………5
4.Vai trò của chính sách tiền tệ trong việc kiểm………………………..5
soát lạm phát
II Thực trạng cuả việc sử dụng các công cụ của………………………...10
chính sách tiền tệ nhằm kiểm sóa lạm phát
của nước ta những năm qua ở viêt nam
1.Dự trữ bắt buộc……………………………………………………….10
2.Tái triết khấu………………………………………………………….11
3.Hoạt động thị trường mở……………………………………………..12
4.Lãi xuất……………………………………………………………….13
5.Hạn mức tín dụng……………………………………………………..15
III. Giai pháp……………………………………………………………...16
1.Các nguy cơ dẫn tới việc tái lạm phát………………………………...16
2.Giai pháp hoàn thiện chính sách tiền tệ trong ………………………..17
việc kiểm soát lạm phát
Kết luận…………………………………………………………………24

0
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46

Lêi nãi ®Çu

Thµnh c«ng trong viÖc chÆn ®øng l¹m ph¸t phi m n¨m 1989 nhê ¸p
dông c«ng cô li suÊt ng©n hµng (®−a li suÊt huy ®éng tiÒn göi tiÕt kiÖm
lªn cao v−ît tèc ®é l¹m ph¸t), ® cho thÊy tÇm quan träng cña viÖc sö dông
c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« nh»m ®¹t c¸c
môc tiªu ng¾n h¹n æn ®Þnh thÞ tr−êng. Trong nÒn kinh tÕ t¨ng tr−ëng nhanh
cña n−íc ta lu«n th−êng trùc nguy c¬ t¸i l¹m ph¸t cao, do ®ã mét c«ng cô
®iÒu tiÕt vÜ m« hiÖu nghiÖm nh− chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®−îc tËn dông tr−íc tiªn
v¬Ý hiÖu suÊt cao còng lµ ®iÒu tÊt yÕu. Tuy nhiªn gÇn ®©y ë ViÖt nam cã dÊu
hiÖu cña sù l¹m dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nhiÖm vô
kiÒm chÕ l¹m ph¸t. §iÒu nµy thÓ hiÖn sù yÕu kÐm trong viÖc qu¶n lý vµ sö
dông chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña chóng tíi . V× vËy ®øng tr−íc nguy c¬ tiÒm Èn
cña l¹m ph¸t, viÖc nghiªn cøu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh»m kiÓm so¸t l¹m ph¸t lµ
v« cïng cÇn thiÕt.
Trong ®Ò tµi "Sö dông chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh»m kiÓm so¸t l¹m ph¸t"
em xin tr×nh bµy ba phÇn chÝnh.
PhÇn I: L¹m ph¸t vµ vai trß cña CSTT trong viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t
PhÇn II: Thùc tr¹ng cña viÖc sö dông CSTT trong viÖc kiÓm so¸t l¹m
ph¸t nh÷ng n¨m qua.
PhÇn III: Gi¶i ph¸p
L¹m ph¸t ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi ®êi sèng kinh tÕ x héi, cho nªn ¶nh
h−ëng ®Õn mçi c¸ nh©n trong x héi. MÆt kh¸c viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi "Sö
dông CSTT trong viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t" gióp cho b¶n th©n em n¾m v÷ng
nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña ngµnh TC-NH, nh»m phôc vô tèt cho viÖc häc
tËp. Do ®ã ®Ò tµi "Sö dông CSTT trong viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t" cã ý nghÜa
thiÕt thùc ®èi víi b¶n th©n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o ® gióp em hoµn thµnh ®Ò tµi.

1
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46

I/ L¹m ph¸t vµ vai trß cña Chi
nh Sa
ch tiền tệ trong viÖc

kiÓm so¸t l¹m ph¸t

1. Nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t

Qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c kh¸i niÖm vµ nhËn thøc b¶n chÊt kinh tÕ cña
l¹m ph¸t còng lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña t− duy ®i tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p,
®i tõ hiÖn t−îng bÒ ngoµi ®Õn b¶n chÊt bªn trong, ®Õn c¸c thuéc tÝnh cña l¹m
ph¸t, lµ qu¸ t×nh sµng läc nh÷ng hiÓu biÕt sai vµ ®óng, lÉn lén gi÷a hiÖn
t−îng vµ b¶n chÊt, gi÷a nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶ ®Ó ph¶n ¸nh ®óng ®¾n b¶n
chÊt cña tÝnh quy luËt cña l¹m ph¸t.
Theo tr−êng ph¸i l¹m ph¸t "l−u th«ng tiÒn tÖ" (®¹i diÖn lµ Milt¬n
Priedman) hä cho r»ng l¹m ph¸t tiÒn tÖ lµ ®−a nhiÒu tiÒn thõa (bÊt kÓ lµ kim
lo¹i hay tiÒn giÊy) vµ l−u th«ng lµm cho gi¸ c¶ hµng ho¸ t¨ng lªn. Chóng ta
®Òu biÕt r»ng kh«ng ph¶i bÊt cø sè l−îng tiÒn nµo t¨ng lªn trong l−u th«ng
víi nhÞp ®iÖu nhanh h¬n s¶n xuÊt còng ®Òu lµ l¹m ph¸t, nÕu nh− nhµ n−íc
kh«ng gi¶m bít néi dung vµng hoÆc gi¸ trÞ t−îng tr−ng trong ®ång tiÒn ®Ó
bï ®¾p cho béi chi ng©n s¸ch. K.Mazx ® chØ ra r»ng ý nghÜ vÒ l¹m ph¸t cña
häc thuyÕt nµy lµ qu¸ ®¬n gi¶n. Nh÷ng ng−êi theo häc thuyÕt nµy ® dïng
logic h×nh thøc ®Ó kÕt hîp mét c¸ch m¸y mãc hiÖn t−îng t¨ng sè l−îng tiÒn
víi hiÖn t−îng t¨ng gi¸ ®Ó rót ra b¶n chÊt kinh tÕ cña l¹m ph¸t.
Tr−êng ph¸i l¹m ph¸t "cÇn d− thõa tæng qu¸t" (hay “cÇu kÐo") mµ ®¹i
diÖn lµ J.Keynes cho r»ng. L¹m ph¸t lµ "cÇu d− thõa tæng qu¸t cho ph¸t
hµnh tiÒn ra qu¸ møc s¶n xuÊt trong thêi kú toµn dông dÉn ®Õn møc gi¸
chung t¨ng. Chóng ta nhËn thøc ®−îc r»ng nãi l¹m ph¸t lµ "cÇu d− thõa tæng
qu¸t" lµ kh«ng chÝnh x¸c, v× trong giai ®o¹n khñng ho¶ng ë thêi kú CNTB
ph¸t triÓn mÆc dï cã khñng ho¶ng s¶n xuÊt thõa mµ kh«ng cã l¹m ph¸t. Cßn
ë ViÖt Nam trong n¨m 1991 cã t×nh tr¹ng cung lín h¬n cÇu mµ vÉn cã l¹m
ph¸t gi¸ c¶ vµ l¹m ph¸t tiÒn tÖ. Tuy Keynes ® tiÕn s©u h¬n tr−êng ph¸i l¹m
ph¸t l−u th«ng tiÒn tÖ lµ kh«ng lÊy hiÖn t−îng bÒ ngoµi, kh«ng coi ®iÒu kiÖn
cña l¹m ph¸t lµ nguyªn nh©n cña l¹m ph¸t nh−ng l¹i m¾c sai lÇm vÒ mÆt
logÝc lµ ®em kÕt qu¶ cña l¹m ph¸t quy vµo b¶n chÊt cña l¹m ph¸t. Kh¸i niÖm
cña Keynes vÉn ch−a nªn ®−îc ®óng b¶n chÊt kinh tÕ - x héi cña l¹m ph¸t.

2
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
Tr−êng ph¸i l¹m ph¸t gi¸ c¶ hä cho r»ng l¹m ph¸t lµ sù t¨ng gi¸. Thùc
chÊt l¹m ph¸t chØ lµ mét trong nhiÒu nguyªn nh©n cña t¨ng gi¸. Cã nh÷ng
thêi kú gi¸ mµ kh«ng cã l¹m ph¸t nh−: thêi kú "c¸ch m¹ng gi¸ c¶" ë thÕ kû
XVI ë ch©u ¢u, thêi kú h−ng thÞnh cña mét chu kú s¶n xuÊt, nh÷ng n¨m
mÊt mïa... t¨ng gi¸ chØ lµ hÖ qu¶ lµ mét tÝn hiÖu dÔ thÊy cña l¹m ph¸t nh−ng
cã lóc t¨ng gi¸ l¹i trë thµnh nguyªn nh©n cña l¹m ph¸t. L¹m ph¸t x¶y ra lµ
do t¨ng nhiÒu c¸i chø kh«ng ph¶i chØ ®¬n thuÇn do t¨ng gi¸. V× vËy quan
®iÓm cña tr−êng ph¸i nµy ® lÉn lén gi÷a hiÖn t−îng vµ b¶n chÊt, lµm cho
ng−êi ta dÔ ngé nhËn gi÷a t¨ng gi¸ vµ l¹m ph¸t.
K.Marx ® cho r»ng "l¹m ph¸t lµ sù trµn ®Çy c¸c kªnh, c¸c luång l−u
th«ng nh÷ng tê giÊy b¹c thõa lµm cho gi¸ c¶ (møc gi¸) t¨ng vät vµ viÖc ph©n
phèi l¹i s¶n phÈm x héi gi÷a c¸c giai cÊp trong d©n c− cã lîi cho giai cÊp t−
s¶n. ë ®©y Marx ® ®øng trªn gãc ®é giai cÊp ®Ó nh×n nhËn l¹m ph¸t, dÉn tíi
ng−êi ta cã thÓ hiÓu l¹m ph¸t lµ do nhµ n−íc do giai cÊp t− b¶n, ®Ó bãc lét
mét lÇn n÷a giai cÊp v« s¶n. Quan ®iÓm nµy cã thÓ xÕp vµo quan ®iÓm l¹m
ph¸t "l−u th«ng tiÒn tÖ" song ®Þnh nghÜa nµy hoµn h¶o h¬n v× nã ®Ò cÊp tíi
b¶n chÊt kinh tÕ - x héi cña l¹m ph¸t. Tuy nhiªn nã cã nh−îc ®iÓm lµ cho
r»ng l¹m ph¸t chØ lµ ph¹m trï kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa vµ
ch−a nªu ®−îc ¶nh h−ëng cña l¹m ph¸t trªn ph¹m vi quèc tÕ.
Trªn ®©y lµ c¸c quan ®iÓm cña c¸c tr−êng ph¸i kinh tÕ häc chÝnh. Nãi
chung c¸c quan ®iÓm ®Òu ch−a hoµn chØnh, nh−ng ® nªu ®−îc mét sè mÆt
cña hai thuéc tÝnh c¬ b¶n cña l¹m ph¸t. Bµn l¹m ph¸t lµ vÊn ®Ò réng vµ ®Ó
®Þnh nghÜa ®−îc nã ®ßi hái ph¶i cã sù ®Çu t− s©u vµ kü cµng. ChÝnh v× thÕ
b¶n th©n còng chØ m¹nh d¹n nªu ra c¸c quan ®iÓm vµ suy nghÜ cña m×nh vÒ
l¹m ph¸t mét c¸ch ®¬n gi¶n chø kh«ng ®Çy ®ñ bèn yÕu tè chñ yÕu "b¶n
chÊt, nguyªn nh©n c¸c hËu qu¶ KTXH vµ h×nh thøc biÓu hiÖn".
- Chóng ta cã thÓ dÔ chÊp nhËn quan ®iÓm cña tr−êng ph¸i gi¸ c¶, (ë
n−íc ta vµ nhiÒu n−íc quan niÖm nµy t−¬ng ®èi phæ biÕn). Së dÜ nh− vËy lµ
v× thÕ kû XX lµ thÕ kû l¹m ph¸t, l¹m ph¸t hÇu nh− diÔn ra ë tuyÖt ®¹i bé
phËn c¸c n−íc mµ sù t¨ng gi¸ l¹i lµ tÝn hiÖu nh¹y bÐn, dÔ thÊy cña l¹m ph¸t.
Nh− vËy chóng ta sÏ hiÓu ®¬n gi¶n lµ "l¹m ph¸t lµ sù t¨ng gi¸ kÐo dµi, lµ sù
thõa c¸c ®ång tiÒn trong l−u th«ng, lµ viÖc nhµ n−íc ph¸t hµnh thªm tiÒn
nh»m bï ®¾p béi chi ng©n s¸ch". Hay l¹m ph¸t lµ chÝnh s¸ch ®Æc biÖt nhanh
chãng vµ tèi ®a nhÊt trong c¸c h×nh thøc ph©n phèi l¹i gi¸ trÞ vËt chÊt x héi
mµ giai cÊp cÇm quyÒn sö dông ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu. Nh−ng nãi

3
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
chung l¹m ph¸t lµ mét hiÖn t−îng cña c¸c nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. §Þnh nghÜa
l¹m ph¸t cßn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò ®Ó chóng ta cã thÓ nghiªn cøu mét c¸ch s©u
s¾c. Nh−ng khi x¶y ra l¹m ph¸t (võa ph¶i, phi m, hay siªu l¹m ph¸t) th× t¸c
®éng cña nã sÏ ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi ®êi sèng kinh tÕ x héi.
2. T¸c ®éng cña l¹m ph¸t
Trªn thùc tÕ, nhiÒu n−íc chøng tá kh«ng thÓ triÖt tiªu ®−îc l¹m ph¸t
trong kinh tÕ thÞ tr−êng dï ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn rÊt cao cña lùc l−îng s¶n
xuÊt . NÕu gi÷ ®−îc l¹m ph¸t ë møc ®é nÒn kinh tÕ chÞu ®−îc, cho phÐp cã
thÓ më thªm viÖc lµm, huy ®éng thªm c¸c nguån lùc phôc vô cho sù t¨ng
tr−ëng kinh tÕ, th× còng lµ mét thùc tÕ ®iÒu hµnh thµnh c«ng c«ng cuéc
chèng l¹m ph¸t ë nhiÒu n−íc. Nh−ng møc ®é l¹m ph¸t lµ bao nhiªu th× phï
hîp. NÕu tû lÖ t¨ng tr−ëng cao, tû lÖ l¹m ph¸t qu¸ thÊp th× dÉn tíi t×nh tr¹ng
c¸c ng©n hµng ø ®äng vèn, lµm ¶nh h−ëng tíi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. V×
thÕ trong tr−êng hîp ®ã ng−êi ta ph¶i cè g¾ng t¨ng tû lÖ l¹m ph¸t lªn. Khi
chÝnh phñ kiÓm so¸t l¹m ph¸t ë møc ®é mµ nÒn kinh tÕ chÞu ®−îc (tû lÖ l¹m
ph¸t d−íi 10%) th× võa kh«ng g©y ®¶o lén lín, c¸c hÖ qu¶ cña l¹m ph¸t
®−îc kiÓm so¸t, võa søc che ch¾n hoÆc chÞu ®ùng ®−îc cña nÒn kinh tÕ vµ
cña c¸c tÇng líp x héi. H¬n n÷a, mét sù hy sinh nµo ®ã do møc l¹m ph¸t
®−îc kiÓm so¸t ®ã mang l¹i ®−îc ®¸nh ®æi b»ng sù t¨ng tr−ëng , ph¸t triÓn
kinh tÕ më ra nhiÒu viÖc lµm h¬n, thu nhËp danh nghÜa cã thÓ ®−îc t¨ng lªn
cho mçi ng−êi lao ®éng nhê cã ®ñ viÖc lµm h¬n trong tuÇn, trong th¸ng
hoÆc t¨ng thªm ng−êi cã viÖc lµm, cã thu nhËp trong gia ®×nh vµ c¶ tÇng líp
lao ®éng do gi¶m thÊt nghiÖp . §Õn l−ît nã, thu nhËp b»ng tiÒn t¨ng lªn th×
t¨ng thªm søc kÝch thÝch cña nhu cÇu cña tiÒn tÖ vµ søc mua ®èi víi ®Çu t−,
t¨ng tr−ëng tæng s¶n phÈm trong n−íc (GDP). Nh−ng khi tû lÖ l¹m ph¸t ®Õn
2 con sè trë lªn (l¹m ph¸t phi m hoÆc siªu l¹m ph¸t) th× hÇu nh− t¸c ®éng
rÊt xÊu tíi nÒn kinh tÕ nh− sù ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i mét c¸ch bÊt hîp
lý gi÷a c¸c nhãm d©n c− hoÆc c¸c tÇng líp trong x héi vµ c¸c chñ thÓ trong
c¸c quan hÖ vÒ mÆt tiÒn tÖ trªn c¸c chØ tiªu mang tÝnh chÊt danh nghÜa (chØ
tiªu kh«ng tÝnh ®Õn yÕu tè l¹m ph¸t, kh«ng tÝnh ®Õn sù tr−ît gi¸ cña ®ång
tiÒn). MÆt kh¸c tû lÖ l¹m ph¸t cao ph¸ ho¹i vµ ®×nh ®èn nÒn s¶n xuÊt x héi
do lóc ®ã ®é rñi ro cao, kh«ng ai d¸m tÝnh to¸n ®Çu t− l©u dµi, nh÷ng ho¹t
®éng kinh tÕ ng¾n h¹n tõng th−¬ng vô, tõng ®ît, tõng chuyÕn diÔn ra phæ
biÕn, Trong x héi xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng ®Çu c¬ tÝch tr÷, dÉn tíi khan hiÕm

4
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
hµng ho¸ . §iÒu ®ã l¹i lµm gi¸ cµng t¨ng, vµ x héi r¬i vµo vßng luÈn quÈn,
l¹m ph¸t cµng t¨ng dÉn
tíi mÊt æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ x héi. Tû lÖ l¹m ph¸t cao cßn cã ¶nh h−ëng xÊu
tíi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Tãm l¹i khi l¹m ph¸t cao tíi møc hai con sè (ë
ViÖt nam gi÷a nh÷ng n¨m 80 ® x¶y ra t×nh tr¹ng l¹m ph¸t tíi møc 3 con sè)
trë lªn, th× cã ¶nh h−ëng xÊu tíi x héi. Do ®ã chÝnh phñ ph¶i cã gi¶i ph¸p
kh¾c phôc, kiÒm chÕ, vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t. Cã rÊt nhiÒu gi¶i ph¸p ®Ó kiÓm
so¸t l¹m ph¸t nh−ng ë ®Ò tµi nµy t«i chØ nªu ra gi¶i ph¸p sö dông chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ ®Ó kiÓm so¸t l¹m ph¸t.
3. Kh¸i niÖm vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ, lµ mét bé phËn trong tæng thÓ hÖ thèng chÝnh s¸ch
kinh tÕ cña nhµ n−íc ®Ó thùc hiÖn viÖc qu¶n lý vÜ m« ®èi víi nÒn kinh tÕ
nh»m ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu kinh tÕ - x héi trong tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã thÓ ®−îc hiÓu theo nghÜa réng vµ nghÜa th«ng
th−êng. Theo nghÜa réng th× chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh toµn
bé khèi l−îng tiÒn trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh»m t¸c ®éng ®Õn 4 môc
tiªu lín cña kinh tÕ vÜ m«, trªn c¬ së ®ã ®¹t ®−îc môc tiªu c¬ b¶n lµ æn ®Þnh
tiÒn tÖ, gi÷ v÷ng søc mua cña ®ång tiÒn, æn ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸. Theo
nghÜa th«ng th−êng lµ chÝnh s¸ch quan t©m ®Õn khèi l−îng tiÒn cung øng
t¨ng thªm trong thêi kú tíi (th−êng lµ mét n¨m) phï hîp víi møc t¨ng
tr−ëng kinh tÕ dù kiÕn vµ chØ sè l¹m ph¸t nÕu cã, tÊt nhiªn còng nh»m æn
®Þnh tiÒn tÖ vµ æn ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸ .
Chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, nÕu nh− chÝnh s¸ch tµi chÝnh chØ tËp
trung vµo thµnh phÇn. KÕt cÊu c¸c møc chi phÝ thuÕ kho¸ cña nhµ n−íc, th×
chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia l¹i tËp trung vµo møc ®é kh¶ n¨ng thanh to¸n
cho toµn bé nÒn KTQD, bao gåm viÖc ®¸p øng khèi l−îng tÇn cung øng cho
l−u th«ng, ®iÒu khiÓn hÖ thèng tiÒn tÖ vµ khèi l−îng tÝn dông ®¸p øng vèn
cho nÒn kinh tÕ , t¹o ®iÒu kiÖn vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng cña thÞ tr−êng tiÒn tÖ,
thÞ tr−êng vèn theo nh÷ng quü ®¹o ® ®Þnh, kiÓm so¸t hÖ thèng c¸c ng©n
hµng th−¬ng m¹i, cïng víi viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i hîp lý nh»m æn
®Þnh vµ thóc ®Èy kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ kinh tÕ ngo¹i th−¬ng nh»m môc tiªu
cuèi cïng lµ æn ®Þnh tiÒn tÖ, gi÷ v÷ng søc mua cña ®ång tiÒn, æn ®Þnh gi¸ c¶
hµng ho¸ .

5
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
ChÝnh v× vËy chÝnh s¸ch tiÕn tÖ t¸c ®éng nh¹y bÐn tíi l¹m ph¸t vµ ®©y
lµ gi¶i ph¸p kh¸ h÷u hiÖu trong viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t.
4. Vai trß cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong viÖc kiÓm so¸t
l¹m ph¸t.
§Ó thÊy râ t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tíi tû lÖ l¹m ph¸t ta sÏ ®i t×m
hiÓu tõng c«ng cô mét cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
4.1. Dù trò b¾t buéc.
Trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ thanh to¸n, c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cã
kh¶ n¨ng biÕn nh÷ng kho¶n tiÒn göi ban ®Çu thµnh nh÷ng kho¶n tiÒn göi
míi cho c¶ hÖ thèng, kh¶ n¨ng sinh ra béi sè tÝn dông, tøc lµ kh¶ n¨ng t¹o
tiÒn. §Ó khèng chÕ kh¶ n¨ng nµy, ng©n hµng trung −¬ng buéc c¸c ng©n hµng
th−¬ng m¹i ph¶i trÝch mét phÇn tiÒn huy ®éng ®−îc theo mét tû lÖ quy ®Þnh
göi vµo ng©n hµng trung −¬ng kh«ng ®−îc h−ëng li. Do ®ã c¬ chÕ ho¹t
®éng cña c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc nh»m khèng chÕ kh¶ n¨ng t¹o tiÒn, h¹n
chÕ møc t¨ng béi sè tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i.
Tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc lµ tû lÖ gi÷a sè l−îng ph−ong tiÖn thanh to¸n cÇn
khèng chÕ (bÞ "v« hiÖu ho¸" vÒ mÆt thanh to¸n) trªn tæng sè tiÒn göi nh»m
®iÒu chØnh kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng tÝn dông cña c¸c ng©n hµng
th−¬ng m¹i.
Khi l¹m ph¸t cao, ng©n hµng trung −¬ng n©ng tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, kh¶
n¨ng cho vay vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng bÞ thu hÑp (do sè
nh©n tiÒn tÖ gi¶m), khèi l−îng tÝn dông trong nÒn kinh tÕ gi¶m (cung tiÒn
gi¶m) dÉn tíi li suÊt t¨ng, ®Çu t− gi¶m do ®ã tæng cÇu gi¶m vµ lµm cho gi¸
gi¶m (tû lÖ l¹m ph¸t gi¶m). Ng−îc l¹i nÕu ng©n hµng trung −¬ng h¹ thÊp tû
lÖ dù tr÷ b¾t buéc tøc lµ t¨ng kh¶ n¨ng t¹o tiÒn, th× cung vÒ tÝn dông cña c¸c
ng©n hµng th−¬ng m¹i còng t¨ng lªn, khèi l−îng tÝn dông vµ khèi l−îng
thanh to¸n cã xu h−íng t¨ng, ®ång thêi t¨ng xu h−íng më réng khèi l−îng
tiÒn. Lý luËn t−¬ng tù nh− trªn th× viÖc t¨ng cung tiÒn sÏ dÉn tíi t¨ng gi¸ (tû
lÖ l¹m ph¸t t¨ng). Nh− vËy c«ng cô DTBB mang tÝnh hµnh chÝnh ¸p ®Æt trùc
tiÕp , ®Çy quyÒn lùc vµ cùc kú quan träng ®Ó c¾t c¬n sèt l¹m ph¸t, kh«i phôc
ho¹t ®éng kinh tÕ trong tr−êng hîp nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ch−a æn ®Þnh vµ
khi c¸c c«ng cô thÞ tr−êng më t¸i chiÕt khÊu ch−a ®ñ m¹nh ®Ó cã thÓ ®¶m
tr¸ch ®iÒu hoµ møc cung tiÒn tÖ cho nÒn kinh tÕ. Nh−ng c«ng cô dù tr÷ b¾t
buéc qu¸ nh¹y c¶m, v× chØ thay ®æi nhá trong tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ® lµm

6
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
cho khèi l−îng tiÒn t¨ng lªn rÊt lín khã kiÓm so¸t. MÆt kh¸c mét ®iÒu bÊt
lîi n÷a lµ khi sö dông c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc ®Ó kiÓm so¸t cung øng tiÒn tÖ
nh− viÖc t¨ng dù tr÷ b¾t buéc cã thÓ g©y nªn vÊn ®Ò kh¶ n¨ng thanh kho¶n
ngay ®èi víi mét ng©n hµng cã dù tr÷ v−ît møc qu¸ thÊp, thay ®æi tû lÖ dù
tr÷ b¾t buéc kh«ng ngõng còng g©y nªn t×nh tr¹ng kh«ng æn ®Þnh cho c¸c
ng©n hµng.ChÝnh v× vËy sö dông c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc ®Ó kiÓm so¸t cung
tiÒn tÖ qua ®ã kiÓm so¸t l¹m ph¸t Ýt ®−äc sö dông trªn thÕ giíi (®Æc biÖt lµ
nh÷ng n−íc ph¸t triÓn , cã nÒn kinh tÕ æn ®Þnh)
4.2. T¸i chiÕt khÊu
T¸i chiÕt khÊu lµ ph−¬ng thøc ®Ó ng©n hµng trung −¬ng ®−a tiÒn vµo
l−u th«ng, thùc hiÖn vai trß ng−êi cho vay cuèi cïng. Th«ng qua viÖc t¸i
chiÕt khÊu, ng©n hµng trung −¬ng ® t¹o c¬ së ®Çu tiªn thóc ®Èy hÖ thèng
ng©n hµng th−¬ng m¹i thùc hiÖn viÖc t¹o tiÒn, ®ång thêi khai th«ng thanh
to¸n. T¸i chiÕt khÊu lµ ®Çu mèi t¨ng tiÒn trung −¬ng, t¨ng khèi l−îng tiÒn tÖ
vµo l−u th«ng. Do ®ã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn khèi
l−îng tiÒn vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Tuú theo t×nh h×nh tõng giai
®o¹n, tuú thuéc yªu cÇu cña viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong giai ®o¹n
Êy, cÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch "níi láng" hay "th¾t chÆt" tÝn dông mµ ng©n
hµng trung −¬ng quy ®Þnh li suÊt thÊp hay cao. Li suÊt t¸i chiÕt khÊu ®Æt
ra tõng thêi kú ph¶i cã t¸c dông h−íng dÉn, chØ ®¹o li suÊt tÝn dông trong
nÒn kinh tÕ cña giai ®o¹n ®ã. Khi ng©n hµng trung −¬ng n©ng li suÊt t¸i
chiÕt khÊu buéc c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i còng ph¶i n©ng li suÊt tÝn dông
cña m×nh lªn ®Ó kh«ng bÞ lç vèn. Do li suÊt tÝn dông t¨ng lªn, gi¶m "cÇu"
vÒ tÝn dông vµ kÐo theo gi¶m cÇu vÒ tiÒn tÖ (nhu cÇu vÒ gi÷ tiÒn cña nh©n
d©n gi¶m ®i). Do ®ã ®Çu t− gi¶m ®i dÉn tíi tæng cÇu gi¶m vµ lµm cho gi¸
gi¶m (tû lÖ l¹m ph¸t gi¶m). Tr−êng hîp ng−îc l¹i tøc lµ ng©n hµng trung
−¬ng kÝch thÝch t¨ng cung cÇu tiÒn tÖ vµ lµm cho gi¸ t¨ng (tû lÖ l¹m ph¸t
t¨ng). ë c¸c n−íc c«ng cô nghiÖp vô trùc tiÕp ®Ó thùc hiÖn t¸i chiÕt khÊu lµ
th−¬ng phiÕu, hoÆc c¸c lo¹i tÝn phiÕu lµ nh÷ng c«ng cô rÊt th«ng dông trªn
thÞ tr−êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr−êng vèn nh−ng ë n−íc ta ch−a cã c«ng cô truyÒn
thèng ®Ó thùc hiÖn viÖc chiÕt khÊu vµ t¸i chiÕt khÊu. MÆt kh¸c c«ng cô t¸i
chiÕt khÊu võa cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt kh¶ n¨ng thanh to¸n võa cã kh¶ n¨ng
më réng khèi l−îng tÝn dông cho nÒn kinh tÕ. Cho nªn cã thÓ vÝ c«ng cô t¸i
chiÕt khÊu lµ c¸Ý b¬m hai chiÒu võa hót võa ®Èy. Khi b¬m ®¶y ra lµ cung

7
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
thªm tiÒn cho nÒn kinh tÕ, khi cã hiÖn t−îng thiÓu ph¸t. Vµ b¬m hót vµo thu
håi l−îng tiÒn khi nÒn kinh tÕ cã hiÖn t−îng l¹m ph¸t.
Tuy nhiªn khi NHTW Ên ®Þnh li suÊt chiÕt khÊu t¹i mét møc nµo ®ã sÏ
x¶y ra nh÷ng biÕn ®éng lín trong kho¶ng c¸ch gi÷a li suÊt thÞ tr−êng vµ li
suÊt chiÕt khÊu v× khi ®ã li suÊt cho vay thay ®æi. Nh÷ng biÕn ®éng nµy
dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi ngoµi ý ®Þnh trong khèi l−îng cho vay chiÕt khÊu vµ
do ®ã thay ®æi trong cung øng tiÒn tÖ lµm cho viÖc kiÓm so¸t cung øng tiÒn
tÖ vÊt v¶ h¬n. §©y chÝnh lµ h¹n chÕ cña c«ng cô t¸i chiÕt khÊu trong viÖc
kiÓm so¸t l¹m ph¸t.
4.3. Ho¹t ®éng thÞ tr−êng më.
NÕu nh− c«ng cô li suÊt t¸i chiÕt khÊu lµ c«ng cô thô ®éng cña
NHTW, tøc lµ NHTW ph¶i chê NHTM ®ang cÇn vèn ®−a th−¬ng phiÕu, kú
phiÕu... ®Õn ®Ó xin "t¸i cÊp vèn" th× nghiÖp vô thÞ tr−êng më lµ c«ng cô chñ
®éng cña ng©n hµng trung −¬ng ®Ó ®iÒu khiÓn khèi l−îng tiÒn, qua ®ã ®
kiÓm so¸t ®−îc l¹m ph¸t.
Qua nghiÖp vô thÞ tr−êng më, NHTW chñ ®éng ph¸t hµnh tiÒn trung
−¬ng vµo l−u th«ng hoÆc rót bít tiÒn khái l−u th«ng b»ng c¸ch mua b¸n c¸c
lo¹i tr¸i phiÕu ng©n hµng quèc gia nh»m t¸c ®éng tr−íc hÕt ®Õn khèi l−îng
tiÒn dù tr÷ trong quü dù tr÷ cña c¸c NHTM vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh, h¹n chÕ
tiÒm n¨ng tÝn dông vµ thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng nµy, qua ®ã ®iÒu khiÓn
khèi l−îng tiÒn trong thÞ tr−êng tiÒn tÖ chóng ta. Khi nghiªn cøu phÇn tr−íc
® biÕt r»ng khèi l−îng tiÒn tÖ ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi tû lÖ l¹m ph¸t , viÖc
thay ®æi cung tiÒn tÖ sÏ lµm thay ®æi tû lÖ l¹m ph¸t.
Trong nghiÖp vô thÞ tr−êng më, ng©n hµng trung −¬ng ®iÒu khiÓn c¶
khèi l−îng tiÒn tÖ vµ li suÊt tÝn dông th«ng qua "gi¸ c¶" mua vµ b¸n tr¸i
phiÕu. TÊt c¶ nh÷ng cuéc can thiÖp vµo khèi l−îng tiÒn b»ng c«ng cô thÞ
tr−êng më ®Òu ®−îc tiÕn hµnh d−êng nh− lµ lÆng lÏ vµ v« h×nh, "kh«ng can
thiÖp th« b¹o", ®iÒu khiÓn m¹nh mµ kh«ng chøa ®ùng "mét chót mÖnh
lÖnh". Mét mÆt nghiÖp vô thÞ tr−êng më cã thÓ dÔ dµng ®¶o ng−îc l¹i. Khi
cã mét sai lÇm trong lóc tiÕn hµnh nghiÖp vô thÞ tr−êng më, nh− khi thÊy
cung tiÒn tÖ t¨ng hoÆc gi¶m qu¸ nhanh ng©n hµng th−¬ng m¹i cã thÓ lËp tøc
®¶o ng−îc l¹i b»ng c¸ch b¸n tr¸i phiÕu hoÆc mua tr¸i phiÕu vµ ng−îc l¹i.

8
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
§©y lµ c«ng cô cùc kú quan träng cña nhiÒu NHTW, vµ ®−îc coi lµ vò
khÝ s¾c bÐn nhÊt ®em l¹i sù æn ®Þnh kinh tÕ nãi chung, æn ®Þnh l¹m ph¸t nãi
riªng.
Nh−ng ë n−íc ta ®ang ë trong thêi kú ®Æt nÒn mãng. Bëi v× nghiÖp vô
nµy ®ßi hái ph¶i cã m«i tr−êng ph¸p lý nhÊt ®Þnh. Trong thêi kú l¹m ph¸t
®Õn 3 con sè, ViÖt nam ® ¸p dông chÝnh s¸ch li suÊt ®Ó ®Èy lïi l¹m ph¸t
rÊt nhanh chãng. (nhê vµo ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña l¹m ph¸t ë ViÖt nam).
Chóng ta sÏ nghiªn cøu xem chÝnh s¸ch li suÊt t¸c ®éng tíi l¹m ph¸t nh−
thÕ nµo.
4.4. L>i suÊt.
Li suÊt lµ mét c«ng cô quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Nã ®−îc ¸p
dông nhÊt qu¸n trong mét lnh thæ vµ ®−îc ng©n hµng nhµ n−íc ®iÒu hµnh
chÆt chÏ vµ mÒm dÎo tuú theo tõng thêi kú cho phï hîp víi nhu cÇu huy
®éng vèn vµ cung øng vèn. Nh− vËy chóng ta cã thÓ thÊy r»ng li suÊt t¸c
®éng lµm thay ®æi cÇu tiÒn tÖ trong d©n c−, vµ lµm thay ®æi tû lÖ l¹m ph¸t.
ThËt vËy, khi cã l¹m ph¸t. Ng©n hµng nhµ n−íc sÏ t¨ng li suÊt tiÒn göi.
ChÝnh v× thÕ ng−êi d©n vµ c¸c c«ng ty sÏ ®Çu t− vµo ng©n hµng (göi tiÒn vµo
ng©n hµng) cã lîi h¬n lµ ®Çu t− vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Nh− vËy cÇu tiÒn
gi¶m do ®ã tæng ®Çu t− gi¶m, lµm cho tæng cÇu gi¶m dÉn tíi gi¸ gi¶m.
Nh−ng chóng ta biÕt r»ng in= ii + ir trong ®ã in lµ tû lÖ li suÊt danh nghÜa, il:
tû lÖ li suÊt thùc tÕ vµ ii lµ tû lÖ l¹m ph¸t, do ®ã khi cã l¹m ph¸t cao, ¸p
dông chÝnh s¸ch li suÊt ë ®©y chÝnh lµ viÖc t¨ng tû lÖ li suÊt danh nghÜa
cao h¬n h¼n tû lÖ l¹m ph¸t (®Ó duy tr× li suÊt thùc d−¬ng) qua ®ã míi t¹o
®−îc cÇu tiÒn danh nghÜa t−¬ng øng víi cÇu tiÒn thùc tÕ. Tãm l¹i khi li suÊt
tiÒn göi cao th× ®éng viªn ®−îc nhiÒu ng−êi göi tiÒn vµo NHTM vµ ng−îc
l¹i. NHTM mua tÝn phiÕu NHNN víi li suÊt kinh doanh cã li th× sÏ gi¶m
®−îc khèi l−îng tÝn dông. NÕu li suÊt tiÒn (cho vay) cao sÏ lµm n¶n lßng
ng−êi vay v× kinh doanh b»ng vèn vay NHTM kh«ng cã lîi nhuËn. Nh− vËy
dïng c«ng cô li suÊt cã thÓ t¨ng hoÆc gi¶m khèi l−îng tÝn dông cña NHTM
®Ó ®¹t ®−îc môc ®Ých cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ (æn ®Þnh tû lÖ l¹m ph¸t). Tuú
tõng thêi ®iÓm mµ chÝnh s¸ch li suÊt ®−îc ¸p dông thµnh c«ng trong viÖc
chèng l¹m ph¸t. ë ViÖt nam ® ¸p dông rÊt thµnh c«ng chÝnh s¸ch li suÊt
vµo nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80 trong viÖc gi¶m tû lÖ l¹m ph¸t tõ 3 con sè
xuèng cßn mét con sè do nÒn kinh tÕ ë n−íc ta lóc ®ã lµ nÒn kinh tÕ tuy ®
më cöa nh−ng ch−a më h¼n, do ®ã chØ cã t¸c ®éng trong n−íc ®Çu t− b»ng

9
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
ViÖt nam ®ång chø quèc tÕ Ýt ®Çu t− vµo. ChÝnh v× thÕ ngµy nay kh«ng thÓ
¸p dông chÝnh s¸ch li suÊt víi tû lÖ li suÊt rÊt cao ®Ó gi¶m tû lÖ l¹m ph¸t
mµ ph¶i quan t©m ®Õn mèi quan hÖ gi÷a li suÊt trong n−íc vµ li suÊt n−íc
ngoµi . Trong viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t ®©y lµ c«ng cô cæ ®iÓn, c¸c n−íc ngµy
cµng Ýt sö dông h¬n. Tuy ®©y lµ mét c«ng cô rÊt quan träng trong viÖc kiÓm
so¸t l¹m ph¸t vµ huy ®éng vèn còng nh− cung cÊp vèn.
4.5. H¹n møc tÝn dông:
Ngoµi nh÷ng c«ng cô c¬ b¶n trªn, ng©n hµng nhµ n−íc cßn sö dông
c«ng cô h¹n møc tÝn dông ®Ó ®iÒu hµnh, lµm cho khèi l−îng tÝn dông ®èi
víi NHTM kh«ng v−ît qu¸ møc cho phÐp ®Ó tõ ®ã b¶o ®¶m møc l¹m ph¸t
® ®−îc phª duyÖt. H¹n møc tÝn dông lµ khèi l−îng tÝn dông tèi ®a mµ
NHTW cã thÓ cung øng cho tÊt c¶ c¸c NHTM trong thêi kú nhÊt ®Þnh phï
hîp víi møc t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña thêi kú. §©y lµ mét chØ tiªu cã quan hÖ
trùc tiÕp ®Õn khèi l−îng tiÒn trung −¬ng ®−îc cung øng thªm (hay gi¶m bít)
®èi víi c¸c NHTM. Khi h¹n møc tÝn dông gi¶m, dÉn tíi cung tiÒn gi¶m do
®ã tæng ®Çu t− gi¶m lµm cho tæng cÇu gi¶m vµ cuèi cïng lµ gi¸ gi¶m. Víi
môc tiªu æn ®Þnh ®ång tiÒn vµ chèng l¹m ph¸t ®−îc coi lµ môc tiªu sè 1, th×
c«ng cô h¹n møc tÝn dông lµ cÇn thiÕt. Song viÖc sö dông c«ng cô h¹n møc
tÝn dông còng lµ vÊn ®Ò khã kh¨n kh«ng nhá cho c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i.
TiÒn göi cña nh©n d©n kh«ng thÓ kh«ng thu nhËn hµng ngµy hµng giê. NÕu
nhËn tiÒn göi mµ kh«ng ®−îc cho vay th× ch¼ng kh¸c nµo cã ®Çu vµo mµ
kh«ng cã ®Çu ra. Nh− vËy ®Çu ra cña vèn huy ®éng bÞ bÕ t¾c bëi h¹n møc tÝn
dông. ViÖc x¸c ®Þnh h¹n møc tÝn dông lµ rÊt cÇn thiÕt, ®Ó thùc hiÖn môc tiªu
chèng l¹m ph¸t. Song nã còng cã nh÷ng mÆt tr¸i g©y khã kh¨n cho NHTM.
CÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®ã.
II/ Thùc tr¹ng cña viÖc sö dông c¸c c«ng cô
cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh»m kiÓm so¸t L¹m
ph¸t nh÷ng n¨m qua ë ViÖt Nam.
1. Dù tr÷ b¾t buéc
T¹i ®iÒu 45 ph¸p lÖnh ng©n hµng nhµ n−íc ® quy ®Þnh "NHNN quy
®Þnh tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc Ýt nhÊt ë møc 10% vµ nhiÒu nhÊt ë møc 35% trªn
toµn bé tiÒn göi ë c¸c tæ chøc tÝn dông. Trong tr−êng hîp cÇn thiÕt héi ®ång
qu¶n trÞ ng©n hµng nhµ n−íc quyÕt ®Þnh t¨ng tû lÖ dù tr÷ trªn møc 35% vµ
NHNN tr¶ li møc t¨ng ®ã. Trªn thùc tÕ c«ng cô nµy ®−îc b¾t ®Çu sö dông

10
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
tõ cuèi n¨m 1989 víi tæng sè tiÒn c¸c NHTM ph¶i ký göi h¬n 100 tû ®ång,
n¨m 1990 lµ 356 tû ®ång vµ c¸c n¨m sau vÉn ®−îc thùc hiÖn theo møc 10%
tÝnh trªn sè tiÒn göi cña kh¸ch hµng.
Trong thêi gian ®Çu, tuy ph¸p lÖnh ng©n hµng ® quy ®Þnh nh− trªn
nh−ng thùc tÕ trong mét thêi gian dµi, tû lÖ 10% ®−îc æn ®Þnh mét c¸ch cè
®Þnh, mÆc dï chÝnh s¸ch tÝn dông tõ n¨m 1989 ®Õn nay ® tr¶i qua nhiÒu
thêi kú kh¸c nhau theo chñ tr−¬ng lóc th× th¾t chÆt, lóc th× níi láng (nh»m
kiÓm so¸t l¹m ph¸t). NghÜa lµ viÖc thùc hiÖn ®−a tiÒn vµo l−u th«ng ®iÒu
khiÓn khèi l−îng tiÒn l−u th«ng lu«n ®−îc thùc hiÖn theo nh÷ng dù kiÕn
nhÊt ®Þnh, b»ng nh÷ng c«ng cô kh¸c nhau. Nh−ng c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc
vÉn ®−îc thùc hiÖn víi mét tû lÖ cè ®Þnh.
§Çu n¨m 1994, Ng©n hµng trung −¬ng ® cã quy ®Þnh bæ sung : tû lÖ
dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi lo¹i tiÒn göi kh«ng kú h¹n lµ 13%, ®èi víi lo¹i tiÒn
göi lµ 7% nh−ng còng lµ ®Ó thi hµnh cho mét thêi gian dµi. Sù æn ®Þnh nh−
vËy ® nãi lªn r»ng, ë n−íc ta vµo thêi kú nµy míi b−íc ®Çu sö dông c«ng
cô nµy , nªn ch−a cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn nã mét c¸ch linh ho¹t theo t×nh
h×nh tiÒn tÖ lu«n biÕn ®éng trong l−u th«ng, nªn ch−a thùc hiÖn ®Çy ®ñ vai
trß ®iÒu khiÓn khèi l−îng tiÒn l−u th«ng h¹n chÕ béi sè tÝn dông cña c¸c
NHTM nh− chøc n¨ng vèn cã cña c«ng cô nµy. §Æc biÖt ë n¨m 1991-1992
c¸c ng©n hµng quèc doanh ngoµi sè vèn dù tr÷ tèi thiÓu theo luËt ®Þnh cßn
cã mét l−îng vèn tiÒn göi kh¸ lín taÞ NHTW. §iÒu nµy trong mét chõng
mùc nhÊt ®Þnh ® v« hiÖu ho¸ c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc v× nh− vËy khi n©ng
cao hay h¹ thÊp tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc th× hÇu nh− còng ch¼ng ¶nh h−ëng g×
®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ khèi l−îng tÝn dông cung øng. MÆt kh¸c mét sè
vÊn ®Ò tån t¹i vÒ mÆt nghiÖp vô vµ tæ chøc thùc hiÖn dù tr÷ b¾t buéc ® gi¶m
tÝnh chÊt nhaþ c¶m cña c«ng cô.
Tuy nhiªn, thêi gian qua NHNN còng ® sö dông c«ng cô dù tr÷ b¾t
buéc nh»m môc tiªu gãp phÇn ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong tõng thêi
kú vµ ® ®¹t ®−îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t ë
møc thÊp. §Õn nay ®Ó chuÈn bÞ cho luËt NHNN cã hiÖu lùc thi hµnh kÓ tõ
ngµy 1/10/1998, vÊn ®Ò cÇn ®Æt ra lµ ph¶i nghiªn cøu néi dung cña luËt
NHNN nh»m ®−a ra quy chÕ dù tr÷ b¾t buéc phï hîp víi môc tiªu ®iÒu
hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ giai ®o¹n míi trong ®ã môc tiªu æn ®Þnh vµ ph¸t
triÓn kinh tÕ còng nh− kiÓm so¸t l¹m ph¸t lµ quan träng nhÊt.
2. T¸i chiÕt khÊu
11
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
T¸i chiÕt khÊu lµ mét c«ng cô kh¸ nh¹y c¶m trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh
khèi l−îng tiÒn tÖ vµ ® ®−îc nhµ n−íc cho phÐp sö dông t¹i ®iÒu 41 vµ 43
ph¸p lÖnh NHNN ViÖt Nam. Nh−ng trong thùc tÕ ë n−íc ta nh÷ng n¨m qua
do thõa h−ëng tiÒm thÕ cña mét nÒn l−u th«ng trong ®ã kh«ng ®−îc phÐp
tån t¹i tÝn dông th−¬ng m¹i, v× vËy ch−a cã c¸c c«ng cô truyÒn thèng trùc
tiÕp ®Ó thùc hiÖn viÖc chiÕt khÊu vµ t¸i chiÕt khÊu nh− c¸c lo¹i kú phiÕu,
th−¬ng phiÕu... LuËt th−¬ng m¹i n−íc ta míi ®−îc c«ng bè vµ tõ ngµy 1-1-
1998 míi cã gi¸ trÞ thi hµnh, bëi vËy nghiÖp vô chiÕt khÊu th−¬ng phiÕu cña
NHTM ch−a ®−îc quy ®Þnh. Do ®ã viÖc t¸i chiÕt khÊu ®−îc thùc hiÖn dùa
trªn c¨n cø c¸c chøng tõ do NHTM ® cho vay, nh−ng ch−a ®Õn h¹n c¸c
doanh nghiÖp ph¶i tr¶ nî li. C¨n cø vµo chøng tõ ®ã NHNN cho c¸c
NHTM vay l¹i nh÷ng kho¶n nî mµ c¸c NHTM ® cho c¸c doanh nghiÖp
vay. Mét mÆt NHTW cßn thùc hiÖn ph−¬ng thøc "mua l¹i" c¸c dù ¸n ®
®−îc c¸c ng©n hµng thÈm ®Þnh tr−íc khi ®Çu t− nh−ng NHTM kh«ng ®ñ
vèn. Trong thêi gian qua do ch−a cã nh÷ng c«ng cô nghiÖp vô ®Ó thùc hiÖn
c«ng cô li suÊt t¸i chiÕt khÊu nªn ng©n hµng nhµ n−íc ViÖt Nam ® sö
dông h×nh thøc cho vay cÇm cè. H×nh thøc nµy ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸ch,
c¸c NHTM vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ®em mét sè lo¹i giÊy tê cã gi¸ trÞ ®Õn
NHTW lµm vËt thÕ chÊp ®Ó vay tiÒn. Lo¹i tÝn dông nµy nh»m gi¶i quyÕt khã
kh¨n tµi chÝnh t¹m thêi cho c¸c NHTM. H×nh thøc mua l¹i c¸c dù ¸n ®Çu t−
t¸i cÊp vèn theo h×nh thøc cho vay thÕ chÊp mét thêi gian dµi lµ c«ng cô
thay thÕ cho th−¬ng phiÕu vµ kú phiÕu . Nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng cô t¸i chiÕt
khÊu ë n−íc ta trong thêi gian qua ®ã lµ tÊt yÕu trong thêi kú ®Çu chuyÓn
sang kinh tÕ thÞ tr−êng . Tuy nhiªn cïng víi c¸c c«ng cô kh¸c cña chÝnh
s¸ch tiÒn tÖ c«ng cô t¸i chiÕt khÊu (ch−a hoµn thiÖn) ® gãp phÇn ®−a tû lÖ
l¹m ph¸t ë n−íc ta tõ møc 2 con sè ë c¸c n¨m tr−íc xuèng møc 1 con sè ë
n¨m 1993.
3. Ho¹t ®éng thÞ tr−êng më
§©y lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng ®−îc NHTW c¸c n−íc sö
dông ®Ó ®iÒu hµnh cã hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. ThËm chÝ mét sè ng©n
hµng coi ®©y lµ c«ng cô s¾c bÐn nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh.
Nh−ng ë ViÖt Nam, nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp
trung bao cÊp gåm suèt 4 thËp kû qua, phï hîp víi c¬ chÕ ®ã NHNN ViÖt
Nam kh«ng thÓ sö dông c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp (dù tr÷ b¾t buéc, thÞ tr−êng
më, li suÊt t¸i chiÕt khÊu) ®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. C«ng cô ®ã chØ

12
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
cã thÓ vµ trªn thùc tÕ b−íc ®Çu ® ph¸t huy t¸c dông khi hÖ thèng NHVN ®
thùc sù ®æi míi. §iÒu 21 luËt NHNN ViÖt nam ®−îc quèc héi n−íc
CHXHCN ViÖt nam kho¸ 10 kú häp thø 2 th«ng qua quy ®Þnh "NHNN thùc
hiÖn nghiÖp vô thÞ tr−êng më th«ng qua viÖc mua b¸n tÝn phiÕu kho b¹c,
chøng chØ tiÒn göi, tÝn phiÕu NHNN vµ c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c
trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. Quy ®Þnh trªn
vÒ mÆt ph−¬ng diÖn ph¸p lý luËt NHNN ViÖt Nam ® më ra cho c«ng cô thÞ
tr−êng më mét lèi ®i kh¸ th«ng tho¸ng, kh«ng bÞ øc chÕ bíi khÝa c¹nh nµo.
Trªn thùc tÕ ë ViÖt Nam tõ n¨m 1996 ® cã nh÷ng ®ît ho¹t ®éng cña c¸c thÞ
tr−êng ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c, ngo¹i tÖ bªn ng©n hµng. Trong ®ã n¨m
1996 lµ 19 ®ît, n¨m 1997 lµ 35 ®ît ®Êu thÇu tr¸i phiÕu, khèi l−îng tróng
thÇu lµ 2912,5 tû ®ång trong ®ã c¸c c«ng ty b¶o hiÓm mua 828 tû ®ång, ¸n
tæ chøc tÝn dông mua 2.084,5 tû ®ång. §iÒu nµy cho thÊy vèn n»m trong c¸c
®Þnh chÕ tµi chÝnh cßn kh¸ nhiÒu nh−ng cho vay ra cã nhiÒu rñi ro. C¸c ®Þnh
chÕ tµi chÝnh quay trë l¹i mua tÝn phiÕu kho b¹c ®Ó ®¶m b¶o an toµn vµ
chèng lç. Tuy nhiªn do thÞ tr−êng ®Êu thÇu chØ b¸n tÝn phiÕu kho b¹c cã kú
h¹n mét n¨m nªn kh«ng t¹o ra c«ng cô tiÒn tÖ ®Ó thóc ®Èy sù ra ®êi cña ho¹t
®éng thÞ tr−êng më cña NHTW. N¨m 1998 NHNN phèi hîp víi bé tµi chÝnh
tiÕp tôc ph¸t hµnh th−êng xuyªn tr¸i phiÕu kho b¹c, sè d− tr¸i phiÕu ®Õn
cuèi th¸ng 9/1998lµ 3478,7 tû ®ång. Tuy nhiªn ®Õn nay cho thÊy c¸c ®iÒu
kiÖn ®Ó ®−a thÞ tr−êng më vµo ho¹t ®éng lµ ch−a chÝn muåi, vµ ch−a thùc sù
trë thµnh c«ng cô theo ®óng nghÜa cña nã. Chóng ta cã thÓ thÊy r»ng nghiÖp
vô thÞ tr−êng më lµ yÕu tè t¸c ®éng quyÕt ®Þnh nhÊt ®Õn nh÷ng biÕn ®éng
trong cung øng tiÒn tÖ, lµm thay ®æi c¬ së tiÒn tÖ trªn thÞ tr−êng. ChÝnh v×
vËy ®©y lµ c«ng cô h÷u hiÖu trong viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t. Do ®ã viÖc chÝnh
phñ t×m nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó mau chãng ®−a thÞ tr−êng më ho¹t ®éng mét
c¸ch ®Çy ®ñ lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt.
4. L>i suÊt
Tr−íc n¨m 1933, hÖ thèng ng©n hµng ë ViÖt nam lµ hÖ thèng ng©n
hµng mét cÊp, vÒ thùc chÊt nã lµ mét bé phËn cña ng©n s¸ch nhµ n−íc. Mèi
quan hÖ cña ng©n hµng víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh vµ víi d©n chóng lµ
h¹n chÕ : khi ng©n s¸ch nhµ n−íc th©m hôt, c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh thªm
tiÒn ®Ó bï ®¾p. Khi c¸c DNNN thiÕu vèn th× ng©n hµng ph¸t hµnh tiÒn cho
vay tÝn dông. V× vËy dÉn tíi l¹m ph¸t trÇm träng tíi møc 3 con sè (trong
thêi kú nµy ng©n hµng ® ¸p dông chÝnh s¸ch li suÊt cho vay nhá h¬n li

13
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
suÊt tiÒn göi vµ nhá h¬n tèc ®é tr−ît gi¸. §©y lµ sù bÊt hîp lý, cho nªn
kh«ng huy ®éng ®−îc vèn trong d©n vµ lµm cho hÖ thèng ng©n hµng tª liÖt)
Th¸ng 3 n¨m 1988, ®¸nh dÊu b−íc ngoÆt c¬ b¶n trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë
ViÖt nam b»ng nghÞ ®Þnh 53 vµ th¸ng 5 n¨m 1990 lµ viÖc ban hµnh hai ph¸p
lÖnh vÒ ng©n hµng. Ng©n hµng Nhµ n−íc vµ ng©n hµng HTX tÝn dông vµ
c«ng ty tµi chÝnh. Sù h×nh thµnh hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp cïng víi viÖc
¸p dông chÝnh s¸ch li suÊt ® gãp phÇn rÊt c¬ b¶n vµo viÖc kiÒm chÕ l¹m
ph¸t nh÷ng n¨m sau ®ã.
Vµo ®Çu n¨m 1989, chÝnh phñ ® quyÕt ®Þnh thay ®æi mét c¸ch c¬ b¶n
chÝnh s¸ch li suÊt. QuyÕt ®Þnh sè 39/H§BT ngµy 10/4/1989cña H§BT ®−a
ra c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh li suÊt tiÒn göi vµ cho vay cña
NHNN. C¸c nguyªn t¾c ®ã lµ:
- Li suÊt ¸p dông thèng nhÊt cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ ®−îc ®iÒu
chØnh theo sù biÕn ®éng cña chØ soã gi¸ c¶ trªn thÞ tr−êng x héi.
- Mäi nguån vèn mµ ng©n hµng huy ®éng ®Ó cho vay ®Òu ®−îc h−ëng
li, mäi kho¶n vèn ng©n hµng cho vay ®Òu ph¶i thu li.
- Chªnh lÖch gi÷a li suÊt cho vay vµ li suÊt tiÒn göi b×nh qu©n 0,6%
th¸ng.
- Trong c¬ cÊu li suÊt tiÒn göi vµ cho vay ph¶i bao gåm li suÊt c¬ b¶n
(li suÊt thùc d−¬ng) vµ chØ sè tr−ît gi¸ cña thÞ tr−êng x héi.
Cô thÓ tõ gi÷a th¸ng 3-1989 ® ®−a li suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm lªn cao
h¬n chØ sè l¹m ph¸t hµng th¸ng. Th¸ng 1 vµ th¸ng 2 n¨m 1989 chØ sè gi¸ chØ
t¨ng h¬n 7,4% vµ 4,2% nh−ng li suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n 3 th¸ng
vµ kh«ng cã kú h¹n ® ®−îc m¹nh d¹n ®−a lªn 12% vµ 9% mçi th¸ng . BiÖn
ph¸p li suÊt thùc d−¬ng nµy lÇn ®Çu tiªn ®−îc thùc thi ® ph¸ vì sù tr× trÖ
cña c¸c kªnh thu hót tiÒn thõa trong d©n vµ kh¾c phôc c¨n b¶n sù tª liÖt cña
chÝnh s¸ch li suÊt cÇn æn ®Þnh tõ n¨m 1985 ®Õn quý I n¨m 1989. Sè d− tiÒn
tiÕt kiÖm t¨ng lªn nhanh chãng ngay th¸ng ®Çu, quý ®Çu. ¸p dông chÝnh
s¸ch nµy ngay lÇn ®Çu ® gi¶m l¹m ph¸t mét c¸ch nhanh chãng (còng bÊt
lîi vµ khã kh¨n ®ã lµ chØ 3 th¸ng sau ® trë thµnh thiÓu ph¸t. Th¸ng 6/1992.
NHNN ® ®iÒu chØnh li suÊt theo h−íng :
- §¶m b¶o li suÊt d−¬ng, tøc lµ li suÊt cho vay kh«ng thÊp h¬n li
suÊt huy ®éng b×nh qu©n.

14
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
- NHNN chØ quy ®Þnh møc li suÊt cho vay tèi ®a vµ møc li suÊt tiÒn
göi tèi thiÓu, cßn møc li suÊt cô thÓ sÏ do c¸c NHTM quyÕt ®Þnh.
- Xo¸ bá c¬ chÕ nhiÒu møc li suÊt ph©n biÖt theo thµnh phÇn kinh tÕ
còng nh− theo c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp , thùc hiÖn chÝnh s¸ch li suÊt
b×nh ®¼ng ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ .
§©y lµ b−íc c¶i tiÕn c¬ b¶n theo h−íng tõng b−íc tù do ho¸ li suÊt.
Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó kiÓm so¸t cung øng tiÒn tÖ
(qua ®ã kiÓm so¸t ®−îc l¹m ph¸t) lµ n©ng cao li suÊt b»ng biÖn ph¸p hµnh
chÝnh lªn møc cao, thùc hiÖn th¾t chÆt tÝn dông cÊp cho khu vùc kinh tÕ
quèc doanh vµ ng©n s¸ch nhµ n−íc. TiÕp theo mét b−íc c¶i c¸ch chÝnh s¸ch
li suÊt n÷a ®ã lµ víi quyÕt ®Þnh 381/Q§-NH ngµy 28-12-1995 cña thèng
®èc ng©n hµng nhµ n−íc, kÓ tõ ngµy 1-1-1996 li suÊt trÇn chÝnh thøc trë
thµnh mét trong nh÷ng c«ng cô chñ chèt ®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
§©y lµ quyÕt ®Þnh vÜ m« cã tÇm ¶nh h−ëng s©u réng nhÊt trong n¨m 1996.
Tõ møc trÇn 1,75%/th¸ng dµnh cho khu vùc thµnh thÞ vµ 2% /th¸ng dµnh
cho khu vùc n«ng th«n, cho ®Õn thêi ®iÓm nµy li suÊt trÇn ® ¸p dông
thèng nhÊt cho c¶ hai khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n lµ 1,2% th¸ng ®èi víi
cho vay ng¾n h¹n vµ 1,25% /th¸ng ®èi víi trung vµ dµi h¹n, kh«ng chØ gãp
phÇn biÕn ®æi c¬ b¶n thùc tr¹ng tÝn dông mµ cßn chøng minh sù vËn dông
kh¸ chuÈn x¸c nh÷ng gi¶i ph¸p ®Æc thï trong hoµn c¶nh cô thÓ ë ViÖt Nam.
B−íc ®Çu ¸p dông kh«ng tr¸nh khái nh÷ng v−íng m¾c nh−ng sau mét thêi
gian kh¸ ng¾n, hÖ thèng NHTM d−êng nh− ® thÝch nghi ®−îc víi c¬ chÕ li
suÊt trÇn, tù ®iÒu chØnh nh»m tèi −u ho¸ c¬ cÊu tÝn dông vµ c©n ®èi tµi chÝnh
®Ó s½n sµng øng chiÕu víi 5 lÇn ®iÒu chØnh gi¶m trÇn li suÊt cña NHNN
trong 2 n¨m 1996-1997 vµ lÇn ®Çu chØnh t¨ng li suÊt trÇn gÇn ®©y trong
th¸ng 1/1998 (li suÊt cho vay ng¾n h¹n tõ 1% lªn 1,2% /th¸ng, li suÊt cho
vay trung, dµi h¹n tõ 1,1% lªn 1,25%/th¸ng. Hai møc li suÊt c¬ b¶n nµy ¸p
dông chung cho c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n).
Thµnh qu¶ lín nhÊt mµ c¬ chÕ li suÊt trÇn mang l¹i chÝnh lµ ® t¹o ra
c¸c c¬ héi gi¶m chi phÝ mét c¸ch b×nh ®¼ng ®èi víi mäi thµnh phÇn doanh
nghiÖp , t¨ng c−êng thªm ®éng lùc cho guång m¸y kinh tÕ còng nh− gãp
phÇn kiÒm chÕ tèt tèc ®é l¹m ph¸t.
Qua thùc tiÔn cho thÊy, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y chÝnh s¸ch li suÊt
cña NHNN ® ®−îc sö dông nh− mét c«ng cô quan träng gãp phÇn t¨ng
tr−ëng kinh tÕ vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t.

15
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
5. H¹n møc tÝn dông
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c NHTM vµ c¸c tæ
chøc tµi chÝnh ®−îc h×nh thµnh rÊt ®a d¹ng, th× viÖc ®iÒu khiÓn khèi l−îng
tiÒn ®−îc th«ng qua c¸c c«ng cô li suÊt chiÕt khÊu vµ c¸c c«ng cô truyÒn
thèng kh¸c lµ chñ yÕu. Nh−ng ®èi víi n−íc ta, c«ng cô truyÒn thèng ch−a
thÓ ph¸t huy ®−îc t¸c dông th× viÖc ®Þnh ra c«ng cô trung gian trong thêi
gian chuyÓn tiÕp ® cã mét ý nghÜa lín vµ t¸c dông thiÕt thùc cho viÖc ®iÒu
hµnh khèi l−îng tiÒn tÖ. §ã lµ h¹n møc tÝn dông.
ViÖc ®−a ra vµ ¸p dông c«ng cô h¹n møc tÝn dông trong nh÷ng n¨m
qua ® cã nh÷ng kÕt qu¶ chøng tá c«ng cô nµy phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ
cña n−íc ta.
N¨m 1992, møc dù kiÕn t¨ng tr−ëng kinh tÕ 4,5% , chØ sè l¹m ph¸t dù
kiÕn/møc cho phÐp) lµ 30%/n¨m; NHTW ® khèng chÕ h¹n møc tÝn dông
®èi víi tÊt c¶ hÖ thèng NHTM ë møc 34,5%. KÕt qu¶ thùc tÕ n¨m ®ã, møc
t¨ng tr−ëng kinh tÕ t¨ng gÊp 2 lÇn so víi dù kiÕn, møc l¹m ph¸t 17,5% tiÒn
tÖ ®i dÇn vµo æn ®Þnh. TÊt nhiªn theo c¸c chØ sè ®ã NHTW còng chØ ®−a
thªm tiÒn vµo l−u th«ng møc 23% (thÊp h¬n møc dù kiÕn). C¸c n¨m sau,
NHTW còng ®iÒu hµnh c«ng cô nµy theo ph−¬ng thøc t−¬ng tù vµ ® cã t¸c
dông tèt.
Tuy nhiªn cuèi n¨m 1995 do h¹n møc tÝn dông ® cã ng©n hµng thõa
h¬n 1 ngµn tû ®ång, göi NHTW h−ëng li suÊt 1,1% nªn g©y lç. V× vËy viÖc
x¸c ®Þnh h¹n møc tÝn dông lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn chèng
l¹m ph¸t. Nh−ng viÖc ®iÒu hµnh c«ng cô nµy chØ cã hiÖu qu¶ khi hÖ thèng
NHTM quèc doanh cßn chiÕm lÜnh phÇn lín thÞ tr−êng tiÒn tÖ, ®ång thêi cã
sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c«ng cô (li suÊt tÝn dông, can thiÖp thÞ tr−êng
hèi ®o¸i...), cïng c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh kh¸c.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ ® gãp phÇn quan träng trong viÖc kiÓm so¸t l¹m
ph¸t nh÷ng n¨m qua. Nh−ng ®øng tr−íc nguy c¬ cã thÓ dÉn tíi t¸i l¹m ph¸t
(tuy r»ng tû lÖ l¹m ph¸t n¨m qua rÊt thÊp 3,6%), viÖc hoµn thiÖn h¬n n÷a
chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay lµ cÇn thiÕt.

III/ Gi¶i ph¸p

1. C¸c nguy c¬ dÉn tíi viÖc t¸i l¹m ph¸t

16
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
MÆc dï mÊy n¨m qua l¹m ph¸t ® ®−îc kiÒm chÕ. Song nÒn kinh tÕ
ViÖt nam vÉn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò ch−a æn ®Þnh v÷ng ch¾c, cã thÓ dÉn tíi
viÖc t¸i l¹m ph¸t. C¸c nh©n tè tiÒm tµng lµm ph¸t sinh l¹m ph¸t cÇn ph¶i
®−îc tÝnh ®Õn khi kiÓm so¸t l¹m ph¸t lµ.
- C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ x héi chËm ®−îc c¶i thiÖn, cã mÆt tiÕp tôc
xuèng cÊp, tû lÖ tiÕt kiÖm vµ ®Çu t− cßn thÊp, nhiÒu tiÒm lùc cña d©n ch−a
®−îc khai th¸c vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt , tµi s¶n c«ng vµ vèn ®Çu t− cña nhµ
n−íc cßn bÞ thÊt tho¸t lng phÝ lín.
- Søc s¶n xuÊt cña x héi ch−a ®−îc gi¶i ph¸p triÖt ®Ó, hiÖu qu¶ kinh tÕ
cßn thÊp, h¹n chÐ nguån tÝch luü vèn ®Çu t− còng nh− kh¶ n¨ng c¶i thiÖn ®êi
sèng.
- NÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ViÖt Nam ®ang ë tr×nh ®é ban ®Çu, võa ch−a
®−îc ph¸t triÓn ®Çy ®ñ, võa ch−a ®−îc qu¶n lý tèt, chñ yÕu do hÖ thèng ph¸p
luËt ch−a ®ång bé, n¨ng lùc vµ hiÖu lùc qu¶n lý vÜ m« ch−a ®¸p øng yªu cÇu.
Bé m¸y nhµ n−íc, hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng vµ khu vùc doanh nghiÖp
nhµ n−íc cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm.
- ë n−íc ta nh÷ng n¨m qua, nhu cÇu ®Çu t− vÒ x©y dùng c¬ b¶n t¨ng
nhanh trªn c¶ hai khu vùc nhµ n−íc vµ t− nh©n. §Çu t− n−íc ngoµi vµo ViÖt
nam ngµy mét gia t¨ng do ®ã ¶nh h−ëng tíi thÞ tr−êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr−êng
hµng ho¸ .
- Ng©n s¸ch nhµ n−íc ®øng tr−íc nh÷ng yªu cÇu lín vÒ c©n ®èi thu chi
vµ t¹o nguån bï ®¾p thiÕu hôt hµng n¨m, trong khi ®ã m«i tr−êng luËt ph¸p
m«i tr−êng tµi chÝnh cßn ®ang trong qu¸ tr×nh t¹o lËp vµ hoµn c¶nh. V× vËy,
kh¶ n¨ng mÊt c©n ®èi trong ng©n s¸ch nhµ n−íc l¹m ph¸t tiÒn tÖ lµ ch−a thÓ
l−êng hÕt ®−îc.
Nh÷ng nh©n tè trªn cã thÓ g©y ra l¹m ph¸t trong nh÷ng n¨m tíi.
2. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong viÖc
kiÓm so¸t l¹m ph¸t
§Ó hoµn thiªn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chóng ta ph¶i biÕt hoµn thiÖn c¸c c«ng
cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ còng nh− phèi hîp ®iÒu hµnh c¸c c«ng cô ®ã.
2.1. Dù tr÷ b¾t buéc.

17
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
C«ng cô dù tr÷ b¾t buéc cã −u ®iÓm lín trong viÖc kiÓm so¸t cung tiÒn
tÖ lµ nã cã thÓ t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c ng©n hµng nh− nhau vµ cã t¸c dông
®Çy quyÒn lùc ®Õn cung øng tiÒn tÖ. Tuy vËy, khi mµ dù tr÷ b¾t buéc kh«ng
®−îc tr¶ li, chóng t−¬ng ®−¬ng víi mét kho¶n thuÕ vµ cã thÓ dÉn tíi t×nh
tr¹ng phi trung gian ho¸ h¬n n÷a, dù tr÷ b¾t buéc thiÕu tÝnh mÒm dÎo, hoÆc
nh÷ng thay ®æi lín vµ th−êng xuyªn ë møc dù tr÷ còng sÏ g©y nªn hçn lo¹n
vµ tæn thÊt cho c¸c NHTM. Nh−ng tr−íc t×nh tr¹ng l¹m ph¸t thÊp nh− hiÖn
nay theo t«i cÇn gi¶m tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc. Bëi v× nhu cÇu vèn cña nÒn kinh
tÕ kh¸ lín, nh−ng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn h¹n chÕ, cho nªn viÖc gi¶m tû lÖ
dù tr÷ b¾t buéc trong giai ®o¹n nµy sÏ hç trî thªm nguån vèn cho c¸c tæ
chøc tÝn dông cho vay nÒn kinh tÕ. MÆt kh¸c sù gia t¨ng tæng ph−¬ng tiÖn
thanh to¸n ë møc kiÓm so¸t ®−îc, vµ tû lÖ l¹m ph¸t còng cã thÓ kiÓm so¸t
®−îc sao cho phï hîp víi sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ. Do vËy h¹ thÊp tØ lÖ dù tr÷
b¾t buéc cã thÓ chÊp nhËn vµ phï hîp trong thêi kú nµy.
Mét mÆt khi quy ®Þnh tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc cÇn chó ý tíi quy m« ho¹t
®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông hiÖn nay sao cho hîp lý. Cßn vÒ ®èi t−îng thi
hµnh quy chÕ dù tr÷ b¾t buéc cÇn bæ sung thªm ng©n hµng HTX quü tÝn
dông nh©n d©n vµ HTX tÝn dông ®Ó phï hîp víi quy ®Þnh néi dung luËt
NHNN. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, c¸c NHTM gÆp khã kh¨n trong viÖc huy
®éng vèn ®èi víi lo¹i tiÒn göi tõ 12 th¸ng trë lªn (chiÕm 15% so víi tæng
nguån vèn huy ®éng). ChÝnh v× vËy nÕu muèn huy ®éng ®−îc lo¹i tiÒn göi
nµy c¸c NHTM ph¶i n©ng møc li suÊt tiÒn göi (huy ®éng vèn) lªn cao s¸t
li suÊt tiÒn cho vay. Do ®ã nÕu quy ®Þnh lo¹i tiÒn göi nµy còng ph¶i chÞu tû
lÖ dù tr÷ b¾t buéc th× sÏ g©y khã kh¨n cho c¸c NHTM trong ho¹t ®éng kinh
doanh còng nh− kh«ng khuyÕn khÝch ®−îc huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n
®Ó cho vay vµ ®Çu t− ph¸t triÓn . V× vËy trong giai ®o¹n hiÖn nay ch−a nªn
quy ®Þnh dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi lo¹i tiÒn göi cã kú h¹n tõ 12 th¸ng trë lªn
mµ chØ t¹m thêi quy ®Þnh dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi tiÒn göi huy ®éng d−íi 12
th¸ng. ViÖc quy ®Þnh trªn sÏ khuyÕn khÝch c¸c NHTM b»ng c¸c nghiÖp vô
cña m×nh (ph¸t hµnh tr¸i phiÕu NHTM ph¸t hµnh kú phiÕu...v.v) thu hót
nguån vèn cho môc tiªu ®Çu t− vµ ph¸t triÓn .
Nh−ng ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c tæ chøc tÝn dông, cÇn
xö lý kû luËt viÖc thùc hiÖn dù tr÷ b¾t buéc cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Do ®ã
ngoµi viÖc ph¹t nÆng c¸c tæ chøc tÝn dông b»ng h×nh thøc li suÊt, ban thanh
tra NHNN vµ c¸c vô liªn quan ë NHTW cÇn t¨ng c−êng kiÓm tra viÖc thùc

18
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
hiÖn chÕ ®é dù tr÷ b¾t buéc cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn
dông kh¸c.
2.2. T¸i chiÕt khÊu.
§Ó thùc hiÖn ®−îc c«ng cô t¸i chiÕt khÊu cã hiÖu qu¶ ®ßi hái ph¶i cã
c¸c c«ng cô truyÒn thèng cña nã lµ kú phiÕu vµ th−¬ng phiÕu. Th−¬ng phiÕu
lµ giÊy chøng minh cho hµnh vi mua chÞu b¸n chÞu hµng ho¸ , hµnh vi nµy
gäi lµ tÝn dông th−¬ng m¹i.
TÝn dông th−¬ng m¹i sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp rót ng¾n chu kú
kinh doanh cña m×nh, t¨ng vßng quay cña vèn. Do ®ã sÏ gãp phÇn thóc ®Èy
s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao. V× vËy muèn ¸p dông c«ng cô
t¸i chiÕt khÊu nh− lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong viÖc
kiÓm so¸t l¹m ph¸t ®ßi hái ph¶i cã nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho sù ra ®êi cña tÝn
dông th−¬ng m¹i.
Li suÊt t¸i chiÕt khÊu cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi li suÊt chiÕt khÊu
cña NHTM. V× vËy ®Ó hoµn thiÖn c«ng cô t¸i chiÕt khÊu cÇn hoµn thiÖn viÖc
chiÕt khÊu kú phiÕu do Ng©n hµng th−¬ng m¹i ph¸t hµnh cô thÓ ë ®©y lµ
chøng tõ cã gi¸. HiÖn nay c¸c ng©n hµng th−êng dïng h×nh thøc nhËn cÇm
cè ®Ó cho vay h¬n lµ nhËn chiÕt khÊu c¸c chøng tõ cã gi¸. Nh−ng theo t«i
h×nh thøc nhËn cÇm cè cho vay cã nhiÒu nh−îc ®iÓm h¬n so víi h×nh thøc
chiÕt khÊu. Thø nhÊt ®ã lµ thñ tôc phøc t¹p h¬n, thø hai lµ nhu cÇu vÒ vèn
®−îc tho¶ mn Ýt h¬n. V× vËy b¶n th©n cho r»ng c¸c ng©n hµng nªn më réng
c¸c h×nh thøc chiÕt khÊu chøng tõ cã gi¸ ®Ó t¹o thuËn lîi h¬n vµ b¶o ®¶m lîi
Ých cho kh¸ch hµng.
- Nªn x¸c ®Þnh møc chiÕt khÊu b»ng víi li suÊt cho vay ®−îc tÝnh
b»ng phÝ ng©n hµng céng víi li suÊt sinh lîi cña c¸c chøng tõ cã gi¸, nh−ng
tèi ®a kh«ng v−ît qu¸ møc tiÒn cña li suÊt cho vay ng¾n h¹n.
MÆt kh¸c ng©n hµng trung −¬ng cÇn ®Þnh râ h¬n viÖc vËn dông chÝnh
s¸ch vµ c«ng cô t¸i chiÕt khÊu, li suÊt t¸i chiÕt khÊu: cã nh− vËy møc kÝch
thÝch viÖc xuÊt hiÖn c¸c lo¹i th−¬ng phiÕu, kú phiÕu vµ chÝnh chóng lµ c¬ së
cho phÐp ng©n hµng nhµ n−íc trung −¬ng vËn dông c«ng cô t¸i chiÕt khÊu
vµ li suÊt t¸i chiÕt khÊu h÷u hiÖu ®Ó thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
2.3. Ho¹t ®éng thÞ tr−êng më:

19
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
VÒ mÆt lý luËn còng nh− trong thùc tÕ thÞ tr−êng më lµ mét c«ng cô
quan träng ®iÒu tiÕt linh ho¹t khèi l−îng tiÒn tÖ trong l−u th«ng vµ liªn quan
trùc tiÕp ®èi víi c¬ chÕ ph¸t hµnh tiÒn cña ng©n hµng trung −¬ng. Trong
®iÒu kiÖn ë n−íc ta hiÖn nay cÇn ®−a c«ng cô thÞ tr−êng më vµo ho¹t ®éng
vµ t¨ng c−êng sö dông c«ng cô nµy. Tuy nhiªn ®Õn nay cho thÊy c¸c ®iÒu
kiÖn ®Ó ®−a thÞ tr−êng më vµo ho¹t ®éng cßn ch−a chÝn muåi. V× vËy cÇn cã
c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng cô nµy ®Ó mau chãng ®−a c«ng cô nµy vµo
ho¹t ®éng. Tr−íc hÕt viÖc vËn dông c«ng cô thÞ tr−êng më ®ßi hái tr−íc m¾t
kh«ng chØ ®èi víi tÝn phiÕu kho b¹c mµ ngay c¶ víi tr¸i phiÕu kho b¹c vµ
c¸c chøng chØ ®Çu t− cña nhµ n−íc (tr¸i phiÕu c«ng tr×nh), cÇn ph¶i ph¸t
hµnh theo ph−¬ng thøc ®Êu thÇu th«ng qua ho¹t ®éng cña NHNNTW vµ ¸n
NHTM trong ®ã t¨ng c−êng vai trß cña NHNNTW trong viÖc ph¸t hµnh tiÒn
®Ó mua tr¸i phiÕu chÝnh phñ vµ sau ®ã thùc hiÖn mua b¸n l¹i tr¸i phiÕu chÝnh
phñ víi c¸c NHTM, víi c¸c tæ chøc kinh tÕ theo tÝn hiÖu thÞ tr−êng .
Mét mÆt :
- CÇn ban hµnh chÝnh thøc c¸c quy chÕ ho¹t ®éng thÞ tr−êng më phï
hîp víi luËt.
- Thµnh lËp ban chØ ®¹o thÞ tr−êng më ®Ó tiÕn hµnh mua b¸n thö
- Lµm viÖc víi bé tµi chÝnh ph¸t hµnh c¸c tÝn phiÕu kho b¹c cã kú h¹n
d−íi 12 th¸ng ®Ó t¹o c«ng cô cho thÞ tr−êng më. §ång thêi lµm viÖc víi Bé
tµi chÝnh ®Ó chuyÓn sè nî hiÖn nay cña Bé tµi chÝnh vay NHNN thµnh c¸c
tr¸i phiÕu chÝnh phñ ®Ó NHNN sö dông c«ng cô nµy cho ho¹t ®éng thÞ
tr−êng më.
- NHNN ph¸t hµnh tÝn phiÕu NHNN th−êng xuyªn, ®Þnh kú víi thêi
h¹n ng¾n.
- Hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n bï trõ ®Ó c¸c ng©n hµng tiÕn hµnh c¸c
giao dÞch ng¾n, ph¸t triÓn nghiÖp vô vay m−în thóc ®Èy thÞ tr−êng liªn ng©n
hµng ph¸t triÓn lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn nghiÖp vô thÞ tr−êng më.
Song ®Ó nghiÖp vô thÞ tr−êng më ph¸t huy hiÖu qu¶ vèn cã cña nã
trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, th× bªn c¹nh viÖc khÈn tr−¬ng t¹o ra
c¸c ®iÒu kiÖn nh− trªn cho thÞ tr−êng më cã thÓ ho¹t ®éng, cÇn thiÕt ph¶i ®æi
míi ®ång thêi c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh− c«ng cô t¸i chiÕt khÊu, dù
tr÷ b¾t buéc, li suÊt c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña thÞ tr−êng

20
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
liªn ng©n hµng.... ®Ó NHNN cã thÓ ®iÒu hµnh mét c¸ch ®ång bé, cã sù phèi
hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c«ng cô, qua ®ã cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc ®iÒu hµnh
cña NHNN nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ môc tiªu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong
tõng thêi kú.
2.4. L>i suÊt.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chÝnh s¸ch li suÊt cña NHNN ® ®−îc sö
dông nh− mét c«ng cô quan träng gãp phÇn t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ kiÓm so¸t
l¹m ph¸t. B»ng c¸c biÖn ph¸p ®iÒu hµnh linh ho¹t theo chØ ®¹o cña chÝnh
phñ NHNN ® chuyÓn tõ chÝnh s¸ch li suÊt ©m sang li suÊt thùc d−¬ng, li
suÊt trÇn ® dÇn dÇn b¸m s¸t chØ sè tr−ît gi¸, vµ quan hÖ cung cÇu vèn tÝn
dông trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ b¶o toµn gi¸ trÞ ®ång tiÒn cho ng−êi göi vµ ®−îc
ng−êi vay chÊp nhËn tõ ®ã ngµy cµng thu hót thªm nguån vèn vµo hÖ thèng
ng©n hµng , ®¸p øng nhu cÇu vèn ngµy cµng t¨ng cho s¶n xuÊt kinh doanh
vµ ®Çu t− ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, c«ng cô li suÊt kh¸ quan träng trong viÖc
kiÓm so¸t l¹m ph¸t hiÖn nay. Do ®ã, t«i còng ®−a ra nh÷ng ý kiÕn vÒ c¸c
gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng cô li suÊt.
- Nªn kiªn tr× nguyªn t¾c li suÊt thùc d−¬ng ®Ó kÝch thÝch tiÕt kiÖm
®ång thêi linh ho¹t ®iÒu chØnh li suÊt theo diÔn biÕn l¹m ph¸t nh»m hç trî
®Çu t−.
- Trong thêi gian tíi, tr−íc m¾t vÉn duy tr× c¬ chÕ li suÊt trÇn nh−ng
vÒ ph−¬ng diÖn tiÕn hµnh cÇn xóc tiÕn nhanh viÖc h×nh thµnh c¸c c¬ chÕ
chÝnh s¸ch nh»m thóc ®Èy c¹nh tranh lµnh m¹nh trong lÜnh vùc kinh doanh
tiÒn tÖ, t¹o tiÒn ®Ò më réng qu¸ tr×nh tù do ho¸ li suÊt.
- CÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch li suÊt linh ho¹t (li suÊt cho vay vµ vay). VÒ
viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch li suÊt, NHNN cÇn cã chÝnh s¸ch −u ®i cho mét
sè ngµnh hoÆc ®èi t−îng kinh tÕ quan träng.
MÆt kh¸c li suÊt vµ tû gi¸ lµ hai vÊn ®Ò nh¹y c¶m, cã t¸c ®éng tøc thêi
vµ ¶nh h−ëng s©u réng ®èi víi toµn bé c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong nÒn kinh
tÕ thÞ tr−êng. Do gi÷a chóng cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau, chÝnh s¸ch li
suÊt vµ tû gi¸ ph¶i ®−îc xö lý ®ång bé trong quan hÖ phï hîp. ChÝnh v× vËy
biÖn ph¸p ®iÒu chØnh li suÊt ®ång ViÖt Nam cÇn ®i ®«i víi viÖc quy ®Þnh li
suÊt thÝch hîp ®èi víi tiÒn göi b»ng USD ®Ó ph¸t huy tèi ®a vai trß cña c«ng
cô li suÊt trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.

21
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
Tãm l¹i, ®iÒu chØnh li suÊt cho phï hîp víi c¸c diÔn biÕn kinh tÕ vµ
môc tiªu chÝnh s¸ch lµ mét biÖn ph¸p th«ng th−êng cña c¸c chÝnh phñ vµ
NHTW trong thêi gian tíi, d−íi sù chØ ®¹o cña chÝnh phñ cïng víi c¸c biÖn
ph¸p chÝnh s¸ch kh¸c, NHNN sÏ tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch li suÊt linh
ho¹t phï hîp víi t×nh h×nh vµ c¸c diÔn biÕn kinh tÕ nh»m thùc hiÖn môc tiªu
æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ nhµ n−íc trong tõng thêi
kú.
2.5. H¹n møc tÝn dông:
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng , ho¹t ®éng tÝn dông ®ãng vai trß ®iÒu tiÕt
th−êng xuyªn ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr−ëng kinh tÕ
vµ l¹m ph¸t. Dùa vµo viÖc më réng tÝn dông ng−êi ta cã thÓ ®¹t ®Õn sù më
réng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n. Ng−îc l¹i thu hÑp tÝn
dông lµ mét trong nh÷ng c¸ch thøc quan träng ®Ó h¹n chÕ sù t¨ng tr−ëng
kinh tÕ qu¸ nhanh vµ sù gia t¨ng cña l¹m ph¸t. V× vËy c«ng cô h¹n møc tÝn
dông cã ý nghÜa quan träng vµ viÖc x¸c ®Þnh h¹n møc tÝn dông lµ rÊt cÇn
thiÕt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu chèng l¹m ph¸t. Song nã còng g©y khã kh¨n cho
NHTM v× thÕ cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p hç trî tiÕp nèi ®Ó lµm gi¶m bít
nh÷ng khã kh¨n cho NHTM.
Thø nhÊt: ®Ó NHTM kinh doanh ®−îc tèt, huy ®éng ®−îc nhiÒu vèn
trong d©n c− (®©y lµ sù cÇn thiÕt ®Ó chèng l¹m ph¸t) nªn më h−íng cho chi
nh¸nh NHTM cÊp tØnh cã thÓ ®−îc mua tÝn phiÕu NHNN khi thõa vèn. Nh−
vËy n©ng cao ®−îc tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o v× nã g¾n víi lîi Ých trùc tiÕp
cña n¬i thõa vèn.
Thø hai: ®Ó gi¶m bít khã kh¨n cho Ng©n hµng n«ng nghiÖp, NHNN vµ
chÝnh phñ nªn cho phÐp ng©n hµng n«ng nghiÖp kh«ng ph¶i ký quü b¾t buéc
hoÆc ®Ó 1 tû lÖ rÊt nhá trªn sè tiÒn göi.
Thø ba: chÝnh phñ nªn giao cho c¸c NHTM huy ®éng thay cho kho
b¹c vµ theo chñ ®Þnh cña chÝnh phñ vÒ møc huy ®éng vµ li suÊt ®¶m b¶o
kinh doanh . Sè huy ®éng ®−îc theo chØ ®Þnh sÏ chuyÓn giao cho kho b¹c ®Ó
®¸p øng yªu cÇu chi tiªu cña chÝnh phñ.
Thùc hiÖn tèt nh÷ng gi¶i ph¸p nªu trªn võa ®¶m b¶o chèng l¹m ph¸t
võa gióp cho c¸c NHTM ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.

22
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46
Qua c¸c phÇn trªn t«i ® tr×nh bµy c¸c gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn c¸c c«ng
cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Nh−ng mét mÆt hoµn thiÖn c¸c c«ng cô cña chÝnh
s¸ch tiÒn tÖ, mÆt kh¸c cÇn phèi hîp ®ång bé c¸c c«ng cô ®ã trong viÖc kiÓm
so¸t l¹m ph¸t. Nh− c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc do qu¸ nh¹y c¶m do ®ã c«ng cô
nµy cÇn ph¶i ®−îc sù bæ trî cña c¸c c«ng cô tinh vi h¬n (t¸i chiÕt khÊu, thÞ
tr−êng më). Ng−îc l¹i trong khi NHNNTW cÇn coi träng viÖc sö dông c«ng
cô thÞ tr−êng më, c«ng cô t¸i chiÕt khÊu vµ li suÊt t¸i chiÕt khÊu trong viÖc
®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th× c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc ®−îc sö dông ®Ó hç
trî hai c«ng cô nªu trªn. C¸c phÇn trªn chóng ta ® nghiªn cøu vµ thÊy ®−îc
quan hÖ chÆt chÏ gi÷a li suÊt vµ tû gi¸ . Do ®ã cÇn thiÕt lËp nhiÒu c«ng cô
thùc sù cã mèi quan hÖ chÆt chÏ gåm c¶ c¸c c«ng cô bæ trî vµ c«ng cô trung
gian. Bëi v× khi phèi hîp ®ång bé c¸c c«ng cô, th× viÖc ®iÒu khiÓn mét c«ng
cô sÏ lµm cho c¸c c«ng cô kh¸c ®−îc céng h−ëng vÒ søc m¹nh.
ChÝnh v× vËy, kh«ng nh÷ng ph¶i hoµn thiÖn c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ mµ cßn ph¶i phèi hîp c¸c c«ng cô ®ã víi nhau trong viÖc kiÓm so¸t
l¹m ph¸t.

23
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46

KÕt luËn
Thi hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chÆt chÏ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc
kiÓm so¸t l¹m ph¸t. Thêi gian gÇn ®©y, ng©n hµng nhµ n−íc ® nhËn vÒ
m×nh tr¸ch nhiÖm æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn, chèng l¹m ph¸t, vµ ® ¸p dông
kh¸ thµnh c«ng c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh−: chÝnh s¸ch, dù tr÷
b¾t buéc, h¹n møc tÝn dông, më c¸c thÞ tr−êng néi tÖ vµ ngo¹i tÖ liªn ng©n
hµng, ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c... Tuy nhiªn, l¹m ph¸t lµ hiÖn t−îng th−êng
trùc cña l−u th«ng tiÒn giÊy trong nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi cña chóng ta,
nguy c¬ l¹m ph¸t cao còng th−êng xuyªn ph¶i ®Ò phßng. Do ®ã mét c«ng cô
nh¹y c¶m nh− chÝnh s¸ch tiÒn tÖ kh«ng thÓ xem nhÑ. MÆt kh¸c ngµy cµng
cÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t ë
møc phï hîp, víi t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh trong sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«
gãp phÇn ®−a ®Êt n−íc kh«ng bÞ tôt hËu so víi c¸c n−íc trong khu vùc.

24
Tiểu luận tài chính tiền tệ Nguyễn Thị Thủy
A4_TCQTB_K46

25