Professional Documents
Culture Documents
+Thầy giáo Nguyễn Tiến Khải phụ trách giảng dạy môn Cấu Trúc
Máy Tính đồng thời là người trực tiếp hướng dẫn đề tài,đã tận tình chỉ
bảo, giúp đỡ chúng em trong việc đi sâu nghiên cứu ứng dụng của bộ môn
và hoàn thành đề tài này.
PHAÀN I
GIÔÙI THIEÄU CAÙC COÅNG LOGIC CÔ
BAÛN
1/ Coång logic .
Goïi A laø bieán soá nhò phaân coù möùc logic laø 0 hoaëc
1, vaø Y laø moät bieán soá nhò phaân tuøy thuoäc vaøo A:
Y= f(A).
Trong tröôøng hôïp naøy coù hai khaû naêng xaûy ra:
- Y = A, A= 0 thì Y = 0
hay A= 1 thì Y = 1
- Y = A⇒ A= 0 thì Y = 1
hay A= 1 thì Y = 0
⇒ Y = f(A,B)
Vì bieán soá A,B chæ coù theå laø 0 hay 1 neân A vaø B
A B
A Y
0 0
maïch
0 1 B
1 0
1 1
Baûng lieät keâ taát caû caùc toå hôïp khaû dó cuûa caùc
bieán soá vaø haøm soá töông öùng goïi laø baûng söï thaät.
Khi coù 3 hay nhieàu bieán soá (A,B ,C) soá löôïng haøm soá
goïi laø maïch logic, trong ñoù caùc bieán soá A,B .. laø caùc
ngoû vaøo vaø haøm soáY laø caùc ngoû ra. Moät maïch logic
dieãn taû quan heä giöõa caùc ngoû vaøo vaø ngoû ra nghóa
laø thöïc hieän ñöôïc moät haøm logic, do ñoù coù bao nhieâu
Löu yù raèng khi bieåu dieãn moái quan heä toaùn hoïc ta
goïi laø haøm soá logic coøn khi bieåu dieãn moái quan heä
veà maïch tín hieäu ta goïi laø coång logic.
Haøm logic VAØ ñöôïc ñònh nghóa theo baûng söï thaät
sau:
A B Y
0 0 0
A
Y=A.B
0 1 0 B
1 0 0
1 1 1
Y = A.B
Haøm soá HOAËC cuûa hai bieán soá A,B ñöôïc ñònh
nghóa ôû baûng söï thaät sau:
A B Y
0 0 0 A
Y
0 1 1 B
1 0 1
ở
THIẾT KẾ MẠCH LOGIC
1 1 1
L
ý
Ngoû ra Y laø 1 khi coù ít nhaát moät bieán soá laø 1, do
ñoù chæ baèng 0 ôû tröôøng hôïp khi caû Thai bieán soá baèng
0.
h
Kyù hieäu toaùn hoïc cuûa coång HOAËC laø:
Y = A+B u
y
4/ Coång logic KHOÂNG (NOT).
ế
Haøm VAØ vaø haøm HOAËC taùc ñoäng t leân hai hay
nhieàu bieán soá trong khi ñoù haøm KHOÂNG coù theå xem
nhö chæ coù theå taùc ñoäng leân moät bieán soá.
Gi
Y
A ới
Y=A
A Y
Th
0 1 iệu
1 0 Ch
Kí hieäuun
coång NOT
g
Về
Haøm KHOÂNG coù taùc ñoäng phuû ñònh hay ñaûo .Sôû
Cá heä vôùisoá
dó coù söï ñoàng hoùa naøy laø vì ta ñang lieân
nhò phaân coù hai traïng thaùi 0 hay 1. Do cñoù phuû ñònh cuûa
0 laø1.
IC
Sử
Dụ
[Type text] Page 5
ng
Tr
on
g
M
THIẾT KẾ MẠCH LOGICạc
h:
Xeùt tröôøng hôïp coù hai bieán soá A,B ngoû ra ôû coång
VAØ Y = A.B neân ngoû ra ôû coång KHOÂNG laø H ñaûo cuûa Y:
Y = A.B ầu
hết
Veà hoaït ñoäng cuûa coång NAND thì các töø caùc toå hôïp
cuûa A,B ta laäp baûng traïng thaùi roài laáy
IC ñaûo ñeå coù Y
ñaûo. Tuy nhieân coù theå ñi tröïc tieápsố baèng caùch laäp
baûng söï thaät sau: dù
ng
Baûng söï thaät :
để
thi
ết
kế
A B Y mạ
ch A
0 0 1 & Y
đề B
0 1 1 u
đư
1 0 1
ợc
1 1 0 ch
ọn coång NAND.
Kí hieäu
là
họ
IC
2/ Coång NOR.
74
Xeùt tröôøng hôïp hai ngoû vaøo H laø A,B .Ngoû ra ôû
coång NOR laø : Cx
xx
Y = A+B ho
neân ngoû ra ôû coång ñaûo seõ laø : ặc
74
[Type text] LS Page 6
xx
x.
Cả
họ
IC
THIẾT KẾ MẠCH LOGICtư
ơn
Y = A+B. g
đư
Baûng söï thaät : ơn
g
nh
au
về
A B Y A
tốc
0 0 1 độ, Y
B
ch
0 1 0
ức
1 0 0 nă
1 1 0 ng
nh
Kí hieäuưncoång NOR.
g
74
H
III/ HAØM LOGIC EXOR VAØ EXNOR. Cx
xx
có
kh
1/ Coång logic EXOR.
ả
nă
ng
Haøm HOAËC ñöôïc goïi laø HOAËC bao goàm vì noù
ch
khoâng giaûi quyeát ñöôïc baøi toaùn coäng nhò phaân. Lyù do
ốn
laø khi caû hai bieán soá ñeàu laø 1 thì
g
Y = 1 thay vì laø 0. Maëc duø HOAËC nhö vaäynhi vaãn coù yù
nghóa thöïc teá neân vaãn ñöôïc duøng, nhöngễu ngöôøi ta phaûi
ñònh nghóa moät coång logic khaùc laø HOAËC tốt LOAÏI TRÖØ
hơ
(EXOR) coång naøy coù yù nghóa laø loaïi tröôøng hôïp khi A,B
ñoàng thôøi laø 1 thì Y = 0 n.
Do
Kyù hieäu : Y = A⊕ B đó
Baûng söï thaät: ta
ch
ọn
[Type text] Page 7
họ
IC
74
Cx
xx
THIẾT KẾ MẠCH LOGICđể
xâ
y
dự
ng
mạ
A B Y
ch A
0 0 0 kh
Y
oá
0 1 1
số. B
1 0 1
1 1 0
Kí hieäu coång EXOR.
2/ Coång EXNOR.
1
Haøm EXNOR ñöôïc thöïc hieän baèng caùch theâm coång
NOT sau coång EXOR, .
IC so vôùi EXOR.
do ñoù hoaït ñoäng logic cuûa EXNOR laø ñaûo
74
Kyù hieäu : Y = A ⊕ B
HC
Baûng söï thaät: 04
:
aaa B Y
a) A
0 0 1 Cấ Y
0 1 0 u B
1 0 0 tạo
1 1 1 :
IC
IV/ BIEÁN ÑOÅI CAÙC HAØM QUAN HEÄ
74RA HAØM LOGIC
NAND , NOR.
H
C0
Moái lieân heä cô baûn giöõa ba coång AND, OR, NOT
4
khoâng nhöõng coù theå thay baèng caùc coång
gồ NAND maø
[Type text] m Page 8
4
cổ
N
THIẾT KẾ MẠCH LOGICO
T.
coøn coù theå bieán thaønh coång NOR vôùi cuøng moät chöùc
b)
Sơ
naêng logic, vieäc laøm naøy raát thöôøng ñöôïc aùp duïng khi
đồ
thöïc hieän caùc maïch logic. Trong thöïc teá
ch vì toaøn boä sô
ân
ñoà neáu ñöôïc keát hôïp cuøng moät loaïi coång duy nhaát thì
và
sơ
seû giaûm ñöôïc soá löôïng vi maïch caàn thieát. Quaù trình
đồ
ch ñöôïc trình baøy
bieán ñoåi naøy döïa treân moät nguyeân taéc
ức
nhö sau: nă
ng
+ Coång NOT ñöôïc thay baèng coång NAND : vaø coång NOR.
- Döïa vaøo baûng söï thaät cuûa coång NAND suy ra
tröôøng hôïp laø khi caû A,B ñoàng thôøi baèng 0, thì Y = 1
A=B
Hì
Y
nh
1:
Sơ
đồ
ch
Töông töï döïa vaøo baûng söï thaät cuûa coång
ân NOR suy ra :
A = 0, B = 0 ⇒ Y = 1
vaø A= 1, B= 1 ⇒ Y = 0
Hì
Sô ñoà minh hoïa : nh
2:
Sơ
đồ
[Type text] Page 9
ch
ức
nă
THIẾT KẾ MẠCH LOGICc)
Sơ
đồ
log
A=B Y
ic
và
bả
ng
ch
ân
+ Coång AND ñuôïc thay baèng coång NANDlý : vaø coång NOR.
Töông töï nhö caùc tröôøng hôïp treân, döïa vaøo baûng söï
thaät:
2
Y
.
B
IC
74
[Type text]
HC Page 10
08
:
Cấ
B b)
Sơ
đồ
ch
ân
và
sơ
đồ
ch
ức
nă
PHẦN II ng
:
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÁC IC SỬ
DỤNG TRONG MẠCH
Hầu hết các IC số dùng để thiết kế mạch đều được chọn là họ IC 74HCxxx
hoặc 74LSxxx. Cả hai họ IC tương đương nhau về tốc độ, chức năng nhưng
74HCxxx có khả năng chống nhiễu tốt hơn. Do đó ta chọn họ IC 74HCxxx để
xây dựng mạch khoá số.
Hì
1. IC 74HC04: nh
5:
a) Cấu tạo:
Sơ
đồ
7404 laø loaïi IC coång thuoäc hoï TTL, beân trong noù goàm
6 coång ñaûo. ch
Khi soá löôïng coång ñöôïc söû duïng ít hônức 6 thì ôû caùc coång
khoâng söû duïng ta nă
neân noái noù leân +VCC hay noái xuoáng ng. mass qua moät
ñieän trôû khoaûng vaøi traêm Ω ñeán 1KΩ ñeå caùc coång
khoâng söû duïng naøy khoâng gaây nhieãuc)ñeán quaù trình
laøm vieäc cuûa caùc coång khaùc. Sơ
IC 7404 caàn nguoàn nuoâi chuaån 5V (± 10%). đồ
Ñeå vieäc söû duïng IC ñöôïc toát hôn thì logta neân xem
baûng caùc thoâng soá cuûa IC ic
7404 do nhaø saûn xuaát cung caáp. và
bả
ng
ch
ân
lý :
3
b) Sơ đồ chân và sơ đồ chức năng :
.
IC
74
HC
32
:
a)
Cấ
u
tạo
Hình 1: Sơ đồ chân Hình
: 2: Sơ đồ chức năng.
gồ
c) Sơ đồ logic và bảng chân lý : m
4
cổ
ng
O
2. IC 74HC08 : b)
Sơ
đồ
[Type text] ch Page 13
ân
và
sơ
ch
ức
THIẾT KẾ MẠCH LOGICnă
ng
a) Cấu tạo: :
IC 74HC08 gồm 4 cổng AND.IC naøy laø moät phaàn cuûa hoï
TTL ñang ñöôïc söû duïng roäng raõi. Vôùi taát caû caùc ñôn vò
TTL ñeàu söû duïng nguoàn cung caáp laø 5V maø theá döông
ñöôïc noái vaøo chaân 14 theá aâm noái vaøo chaân 7. Caùc
coâng taéc A vaø B ñöôïc noái vaøo chaân 1 vaø 2. Neáu ñaàu
ra chaân 3 ôû theá cao +5V doøng chaûy qua LED. LED phaùt
saùng chæ raèng moät traïng thaùi H hay laø moät con nhò
phaân coù ôû ñaàu ra ôû coång V. H
ình
b) Sơ đồ chân và sơ đồ chức năng : 7:
Sơ
đồ
ch
ân
Hì
nh
8:
Sơ
Hình 4: Sơ đồ chân Hình 5: Sơ đồ chức năng.
đồ
c) Sơ đồ logic và bảng chân lý : ch
ức
nă
ng.
c)
Sơ
đồ
log
Hình 6: Sơ đồ logic mỗi cổng AND Bảng chân
ic lý
và
bả
ng
[Type text] ch Page 14
ân
lý :
Hì
THIẾT KẾ MẠCH LOGICnh
9:
3. IC 74HC32 : Sơ
đồ
a)Cấu tạo: gồm 4 cổng OR. log
ic
b) Sơ đồ chân và sơ đồ chức năng :
mỗ
i
cổ
ng
O
R
Bả
Hình 7: Sơ đồ chân ng8: Sơ đồ chức năng.
Hình
ch
ân
c) Sơ đồ logic và bảng chân lý : lý
4
.
IC
74
Hình 9: Sơ đồ logic mỗi cổng OR
HC
00
:
a)
Cấ
Bảng chân lý
u
tạo
:
gồ
[Type text] m Page 15
4
cổ
N
THIẾT KẾ MẠCH LOGICA
N
4. IC 74HC00 :
D.
a) Cấu tạo: gồm 4 cổng NAND. b)
Sơ
b) Sơ đồ chân và sơ đồ chức năng : đồ
ch
ân
và
sơ
đồ
ch
ức
nă
ng
:
Hình 10: Sơ đồ chân Hình 11: Sơ đồ chức năng.
H
ình
10:
Sơ
Hình 12: Sơ đồ logic mỗi cổng NAND đồ chân lý
Bảng
ch
5. IC 74LS90 : Trong các mạch số ứng dụng, ứng dụng đếm chiếm một phần
ân
tương đối lớn. IC 7490 là IC đếm thường được dùng trong các mạch số ứng
dụng đếm 10 và trong các mạch chia tần số.
Hì
nh
11:
Sơ
đồ
[Type text] ch Page 16
ức
nă
ng.
c)
THIẾT KẾ MẠCH LOGICSơ
đồ
a)Sơ đồ chân& sơ đồ chức năng: log
ic
và
bả
ng
ch
ân
lý :
Hì
nh
12:
Sơ
Hình 13:Sơ đồ chân đồ
log
ic
mỗ
i
cổ
ng
N
A
N
D
Trong cấu tạo của IC 7490, ta thấy có thêm các ngõ vào Reset0 và Reset9.
Bảng giá trị của IC 7490 theo các ngõ vào Reset như sau:
Khi dùng IC 7490, có 2 cách nối mạch cho cùng chu kỳ đếm 10, tức là tần
số tín hiệu ở ngõ ra sau cùng bằng 1/10 tần số xung CK, nhưng dạng tín hiệu ra
khác nhau.
• Mạch đếm 2x5: Nối ngõ ra QA với ngõ vào B, xung clock (CK) nối với
ngõ vào A.
• Mạch đếm 5x2: Nối ngõ ra QD với ngõ vào A, xung đếm (CK) nối với
ngõ vào B.
Theo như hình, ta thấy dạng sóng ở các ngõ ra của hai mạch cùng đếm 10
nhưng khác nhau:
- Kiểu đếm 2x5 cho tín hiệu ra ở QD không đối xứng
- Kiểu đếm 5x2 cho tín hiệu ra ở QA đối xứng.
PHẦN III
THIẾT KẾ MẠCH ĐÈN CHỮ CHẠY
Mục đích: thiết kế 1 mạch đèn tạo ra các hiệu ứng nhấp nháy, ứng dụng rộng
rãi trong lĩnh vực làm biển quảng cáo.
“NOKIA”
-Ta cần 5 rowle để điều khiển các đèn Neon được uốn theo các chử hay các
Led đơn sắp xếp ở trên.Các rơle r1,r2,,r3,r4 và r5 sẽ đóng(ngắt) theo ý
muốn.
2. Thiết kế:
Như vậy cứ sau 10 xung nhịp thì tổ hợp ở đầu ra A, B, C, D sẽ quay trở lại
trạng thái ban đầu.
0001 1 1 0 0 0 0 N -- -- -- --
0010 2 1 1 0 0 0 N O -- -- --
0011 3 1 1 1 0 0 N O K -- --
0100 4 1 1 1 1 0 N O K I --
0101 5 1 1 1 1 1 N O K I A
0110 6 0 0 0 0 0 -- -- -- -- --
0111 7 1 1 0 0 0 N O -- -- --
1000 8 0 0 1 1 1 -- -- K I A
1001 9 1 1 1 1 1 N O K I A
1010 10 -- -- -- -- --
1011 -- -- -- -- -- --
1100 -- -- -- -- -- --
1101 -- -- -- -- -- --
1110 -- -- -- -- -- --
1111 -- -- -- -- -- --
r1 r2 r3 r4 r5
N O K I A
NNNNN 220V
3.Sơ đồ lắp ráp mạch -Mô phổng mạch bằng phần mềm Proteus 7.6:
[Type text] Page 26
THIẾT KẾ MẠCH LOGIC
*Nhận xét:Mạch được mô phổng trên phần mềm proteus 7.6 đã thể hiện
theo yêu cầu một cách hoàn chỉnh..
Khi cấp nguồn cho mạch khối tạo xung tạo ra xung vuông đưa đến chân
bộ đếm(bộ tạo xung ở đây ta như ta đã dùng là IC 7400 kết hợp với điện trở và
tụ điện,ta cũng có thể dùng IC 555 như mạch mô phổng bằng Proteus vậy).Bộ
đếm (mà cụ thể ở đây ta dùng IC 7490)tạo ra ở đầu ra 1 tổ hợp các đầu ra có
quy luật.Khối giải mã bắt đầu giải mã bắt đầu giải mã đầu ra của bộ đếm đưa
đến khối hiển thị.
*KẾT LUẬN:
Đề tài “Thiết kế mạch chử chạy dung IC số”là sự kết hợp giữa các khối tạo
thành một hệ thống hoàn chỉnh.
Đề tài đã kết hợp nghiên cứu cả lý thuyết và thực hành thi công chế tạo
mạch in và lắp ráp các khối mạch.
Sản phẩm của đề tài đã hoạt động chính xác theo yêu cầu đã đặt ra.
Qua bài thực tậpnày nhóm em đã có thêm những kiến thức mới trong việc
lắp ráp,phân tích mạch nguyên lý,tìm và sửa lỗi cũng như thiết kế các bộ đếm
bất kỳ.
Do thời gian và sự hiểu biết còn hạn chế,điều kiện thực hiện đề tài có
hạn,chắc chắn đề tài còn nhiều khuyết điểm và vẫn chưa thể hoàn thiện được hết
các ý tưởng...Nhưng em sẽ cố gắng tiếp tục hoàn thiện nó trong thời gian
sau.Mong các thầy cô và các bạn chân thành góp y.
Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn thầy giáo Nguyễn Tiến Khải đã
hướng dẫn giúp đỡ nhóm em hoàn thành tốt đề tài này!!
MỤC LỤC
[Type text] Page 31
THIẾT KẾ MẠCH LOGIC
PHẦN I:
GIỚI THIỆU CÁC CỔNG LOOGIC CƠ BẢN
Trang
PHẦN II:
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÁC IC SỬ DỤNG
TRONG MẠCH
1.IC 74HC04.................................................................................................12
2.IC 74HC08..................................................................................................14
3.IC 74HC32...................................................................................................15
4.IC 74LS00.....................................................................................................16
5.IC 74LS90.....................................................................................................17
PHẦN III:
THIẾT KẾ MẠCH ĐÈN CHỬ CHẠY
1.Sơ đồ Khối của mạch....................................................................................21
2.Thiết kế..........................................................................................................22