!!

Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

" "

Ph n 1 – L i nói u................................................................................................................3
Ph n 2 – c sách hi u qu .....................................................................................................4
I. c sách và nh ng tác d ng............................................................................................4
1. c sách giúp t ng c ng kh n ng giao ti p ...........................................................5
2. c sách giúp rèn luy n n ng l c t ng t ng, liên t ng, sáng t o .....................5
3. c sách giúp rèn luy n n ng l c ngôn ng ..............................................................6
4. c sách giúp s ng t t trong xã h i và làm ng i ....................................................7
II. Các y u t nh h ng nt c c ...........................................................................8
1. Y u t ch quan ...........................................................................................................8
2. Y u t khách quan .......................................................................................................8
III. Gi i thi u m t vài ph ng pháp c sách ..................................................................9
1. M t s ph ng pháp c thông th ng: ...................................................................9
2. Ph ng pháp Skimming reading..............................................................................11
3. Ph ng pháp c ng c............................................................................................12
4. Ph ng pháp c Multilines .....................................................................................14
5. Ph ng pháp PhotoRead ..........................................................................................14
6. Ph ng pháp c SQ3R ............................................................................................21
IV. Nh ng i u nên bi t khi c sách ..............................................................................23
1. Vài l i khuyên khi c sách ......................................................................................23
2. M i quy t c vàng c sách hi u qu .................................................................24
3. Vài “ti u x o” c sách..............................................................................................26
Ph n 3 – Nh ng câu chuy n v vi c c sách......................................................................27
I. Bác H c sách th nào? ..............................................................................................27
II. T n m n v chuy n c sách .......................................................................................29
III. “L p trình” vi c c sách ...........................................................................................33
IV. c sách là m t rèn luy n trí nh và t duy.............................................................34
V. Bàn v ni m vui và n i bu n c a vi c c sách ..........................................................43
V. Nh ng con s xung quanh vi c c sách.....................................................................46
Ph n 4 – Tài li u tham kh o .................................................................................................48

# $ %&

' () * + , # %- . /0 % 1

2
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Ph n 1

L i nói u
Di n àn th o lu n k n ng m m (www.kynangmem.com) xin chào các b n!
Trong su t th i gian k t khi thành l p, di n àn KNM ã nh n cs
tham gia c ng nh ng h nhi t tình c a r t nhi u c dân m ng. Các thành viên
c a di n àn KNM ã óng góp r t nhi u nh ng bài vi t, chia s r t nhi u
nh ng tr i nghi m cu c s ng nh m chia xây d ng m t kho k n ng giúp ích cho
vi c phát tri n c a gi i tr Vi t nói riêng và c a ng i Vi t nói chung.
ó là nh ng k n ng c, k n ng vi t, k n ng thuy t trình, k n ng t
ch c… và r t nhi u các k n ng c n thi t.
ây là m t trong s ít ebook nói v k n ng c sách hi u qu - m t trong
nh ng k n ng quan tr ng trong vi c ti p nh n v n ki n th c vô t n c a nhân
lo i. Ebook này không có ý inh s tr thành m t tài li u chu!n dành cho m i
ng i nh ng nó là s t p h p c a r t nhi u các bài vi t, các tài li u v k n ng
c. Ebook này s giúp các b n d dàng h"n trong vi c tra c u, tìm hi u và h c
h#i k n ng c.
N i dung ebook trình bày xoay quay nh ng ph "ng pháp c, nh ng i u
c n bi t khi c m t cu n sách và c nh ng câu chuy n v cái s c c a con
ng i. Xin nh$c l i, b n ch t c a nh ng dòng vi t d i ây u là s t p h p t
các bài vi t c ánh giá cao trên nhi u wedsite và di n àn nên có th có d%
b n. Khi biên so n, chúng tôi ã r t c g$ng trình bày n i dung m t cách m ch
l c, có t ch c ti n cho vi c tham kh o c a các b n.
Ebook này c ng chính là ebook àu tiên, là công s c c a KNM. Chúng tôi
mu n nó tr nên th c s h u ích v i các b n. Vì th hãy g&i nh ng góp ý v
cho chúng tôi theo %a ch' email: bqtkynangmem@gmail.com ho(c b n có th
óng góp ý ki n tr c ti p trên di n àn th o lu n k n ng m m
www.kynangmem.com.
Xin chân thành c m "n!

3
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Ph n 2

c sách hi u qu

I. c sách và nh ng tác d ng
c sách là công vi c c ng là nhu c u không th thi u c a ng i i h c.
Vi c c sách có th c th c hi n bàn h c, góc th vi n hay m t n"i nào
ó n u b n có th i gian r nh và có h ng thú c. Không ph i n bây gi chúng
ta m i b$t u c sách, vi c c sách ph i di n ra t khi chúng ta bi t n sách
v và tr ng h c. Th nh ng quá trình c sách có di n ra th ng xuyên hay
không tùy thu c hoàn c nh riêng c a m)i ng i, và k t qu c sách c ng
không gi ng nhau.
Ng i c hi n nay có xu h ng ch' thu h*p ph m vi c g$n li n v i
chuyên môn c a mình, i u ó giúp cho nh ng hi u bi t chuyên môn sâu s$c
h"n. Th nh ng, s r t t t n u vi c c sách c m r ng h"n n các ph m vi
liên i, ho(c nh ng ph m vi t ng ch ng không có gì liên quan n chuyên
môn nh ng th c ra nó có nhi u tác ng n công vi c và cu c s ng sau này.
Có ng i còn phân chia r ch ròi ra 2 lo i sách c: m t lo i ch' c
bi t, nh i khái và không c n ghi chép; m t lo i khác có liên quan m t thi t
n chuyên môn hay vì m t nhu c u nào ó, ng i c c n vi t l i nh ng ý
chính, ghi l i tóm t$t n i dung, d+n ch ng ho(c v thành nh ng s" , cho d
n$m. Nh v y, vô hình trung, lo i sách u ng i ta có th c m i lúc m i
n"i: trên xe buýt, phòng ch , trên tàu h#a, tàu i n ng m, th m chí nhà v
sinh...; lo i sách th hai ph i c c bên bàn sách, gi y bút, trong không gian
yên t-nh ít ng i t. t p.
Trong th c t , tác d.ng c a vi c c sách không ch d ng l i ch ti p thu
ki n th!c mà c sách còn là m t bi n pháp hoàn thi n m i m(t c a con
ng i. V i ý ngh-a này, các lo i sách v n hóa h c, v n ch "ng, l%ch s&, tri t h c
không ch' là nh ng lo i sách thu n chuyên môn mà ã tr thành sách chung cho

4
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

m i ng i, cho xã h i. Nh ng cái l i c a chuy n c sách ã quá rõ ràng, thi t

ngh- không c n nh$c l i. Bên c nh vi c c sách ti p thu tri th c, vi c c
sách ôi khi còn rèn luy n cho b n nh ng k- n ng, tình c m và thói quen h u
ích mà ôi khi b n không nh n ra.

1. c sách giúp t ng c ng kh n ng giao ti p

B n có bao gi th y ng i ngùng khi ng tr c ám ông? B n có bao gi
run l!y b!y không bi t di n t ý mình nh th nào tr c m i ng i? B n có
bao gi nói vòng vo m t v n và c g$ng gi i thích mà ng i khác v+n không
sao hi u n i?
c sách th c ch t là m t quá trình giao ti p, khi ó tác gi quy n sách và
b n là nh ng nhân v t tham gia giao ti p. Ch' có i u quá trình giao ti p này
di n ra 1 chi u, nh ng v n tác gi nói n i sâu vào trí não và hình thành t
duy b n th nh ng nh ng suy ngh- c a b n tác gi không h bi t cn u
b n không vi t th hay g i i n tho i ph n h,i. Quá trình giao ti p này giúp các
b n hi u v n , bi t cách trình bày v n theo chi u h ng tri n khai hay khái
quát h p lý, cách lý lu n hay dùng d+n ch ng ch ng minh cho m t lu n i m
nào ó. c sách m t th i gian lâu, b n s bi t trình bày v n m t cách khúc
chi t, m ch l c, suông s , có u có a g n gàng d hi u.
Không ch' v y, nh lo i hình giao ti p (c bi t này, b n s tinh t h"n khi
c m nh n, phán oán nh ng c m xúc, thái c a ng i khác. Hình thành
nh ng ph n x và s nh y c m, linh ho t c n thi t x& lý v n . Ch/ng h n,
b n bi t nói b ng ng i u th nào, khi nào nói khi nào ng ng, khi nào (t câu
h#i kh"i g i, khi nào pha trò t o c m h ng m i ng i tham gia giao ti p...

2. c sách giúp rèn luy n n ng l c t ng t ng, liên t ng, sáng t o

Sách c vi t b ng h th ng ngôn ng , c. th là các ch vi t cn ik t
liên t.c v i nhau t o thành câu, dòng, o n, bài... T ng c dùng luôn có
ngh-a, và nét ngh-a ó l i c quy chi u vào các s v t t "ng ng trong cu c

5
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

s ng. Thí d. nói n 't-nh v t' chúng ta ngh- n m t lo t các , dùng hay cây
trái c (t trong tr ng thái yên t-nh, nói n 'qu o' chúng ta ngh- nt p
h p nh ng i m t o nên m t con ng khép kín dành cho s chuy n ng c a
m t th c th nào ó, ho(c nói n 'hoa mai' chúng ta ngh- n lo i hoa nhi u
cánh, n vào mùa xuân, *p và m i ng i thích th ng th c... Nh v y, quá
trình c sách th c ch t c ng là m t quá trình quan sát các s v t và hi n t ng
trong cu c s ng th c mà ch vi t c quy ct ng tr ng thông qua quá trình
t ng t ng, liên t ng.
R,i c ng có khi s liên t ng n y sinh khi b n so sánh nh ng v n ã
c c trong sách này và sách khác, trong quan i m c a ng i này ng i
khác, cái gi ng và khác nhau, t i sao l i có gi ng và khác nh v y... Trí t ng
t ng phong phú, suy ngh- c(n k , k t h p v i nh ng ng l c khám phá tìm
tòi s giúp b n hình thành n ng l c sáng t o, ngh- ra cái m i, tìm ra cái m i và
t ó làm ra cái m i.
Không có c sách, ng i ta khó có th th c hi n c i u ó.

3. c sách giúp rèn luy n n ng l c ngôn ng

B n th ng vi t sai chính t và r t ng i vi t vì s m i ng i ch c. B n hay
vi t nh ng câu không úng ng pháp ti ng Vi t, ho(c nh ng câu c.t, câu què
không các thành ph n chính. C ng có th b n s& d.ng nh ng t ng không
h pv i it ng b n mu n c p. Ho(c b n có v n t v ng quá ít, không
huy ng ra trình bày sáng t# m t v n . Th m chí b n không hi u r t nhi u
t ng trong ti ng Vi t có ngh-a là gì vì b n ch a h nghe qua...
Vi c c sách là bi n pháp h u hi u nh t giúp b n kh$c ph.c nh ng sai sót
ó trong vi c s& d.ng ngôn ng . B n c m t cu n sách v n ch "ng th y tác
gi dùng nh ng t ng r t hay miêu t b u tr i trong nh ng tr ng thái khác
nhau. B n s th y nh ng câu v n b$t u b ng ch ng hay v% ng , b$t u b ng
ng t ho(c tính t mà v+n úng c u trúc ng pháp ti ng Vi t. B n bi t cách
dùng nh ng t ng chuy n ti p 'nh v y', ' "ng nhiên' m t cách khéo léo uy n

6
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

chuy n di n tv n . B n c ng s b$t g(p nh ng hình th c vi t úng c a

nh ng t ng mà b n phân vân l 0ng l không bi t vi t th nào...
Và chính quá trình c sách lâu dài, s t p trung và tinh ý s giúp b n hình
thành nh ng k- n ng ngôn ng ó.

4. c sách giúp s ng t t trong xã h i và làm ng i

c sách và s ng t t là hai vi c xem ra ch/ng n nh p gì v i nhau nh ng
th c ch t có s tác ng qua l i r t l n.
Ai c ng bi t, ng i bi t suy ngh- ph i trái, bi t lý l là nh ng ng i không
s ng tùy ti n. M i l i nói, suy ngh- và vi c làm c a h luôn h ng t i cái hay,
cái *p; h ng t i l i ích b n thân trong m i quan h v i l i ích chung c a
nh ng ng i xung quanh. Cách s ng ó là món trang s c quý giá nh t mà m)i
ng i t trang b% cho mình thông qua h c v n, c. th là t vi c c sách.
c sách th d.c th thao giúp chúng ta bi t rèn luy n s c kh#e d o dai b n
b- h"n. c sách tri t h c, chúng ta nh n ra nh ng quy lu t và nh ng di n bi n
ý th c h trong cu c s ng, t ó hình thành cách nhìn và cách ngh- c a b n
thân. c sách v t lý chúng ta hi u bi t v quy lu t v n ng c a th gi i t
nhiên h"n, t ó ng d.ng vào cu c s ng. c sách v n h c hình thành c m
xúc, thái h p lý tr c m i c nh ng , cu c i; xây d ng i s ng hài hòa,
nhân v n, có chi u sâu... Tóm l i, sách em n cho con ng i m t cu c s ng
t t *p, hòa h p gi a b n thân v i c ng ,ng, môi tr ng xung quanh, xã h i
và c nhân lo i.
D- nhiên, nh ng i u c trình bày phía trên không ph i là t t c nh ng l i
ích mang l i c a vi c c sách. Chúng ta còn có th th y, ng i c nhi u sách
có ki n th c sâu r ng, h i t. nhi u n ng l c, l i nói có c" s và có uy tín nên
c m i ng i l$ng nghe, xem tr ng... Nh ng ai c ng bi t, c sách tr c tiên
là giúp mình càng t t h"n.

7
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

II. Các y u t nh h ng nt c c
1. Y u t ch quan
i u quan tr ng nh t c hi u qu có l là thái . C n ph i gi m t thái
l c quan và t tin là mình có th làm c và làm d dàng. Scott Bonstein
dùng câu: "It's easy, and I like it" t nói v i mình tr c khi c. B n có th
nói: "chuy n nh# nh con th# b# vào gi#"
T th ng,i và môi tr ng c: c n t o cho mình m t môi tr ng th t tho i
mái, g n gàng. Ng,i ngay ng$n trên gh , hai chân (t th/ng th$n trên sàn, th/ng
l ng. Ánh sáng c n ph i . N u mùa ông ng,i c sách trong ch n thì thôi
r,i, sáng ra nhi u khi th y quy n sách l i th i qu n queo n m góc nào ó. Sách
c n c (t th/ng trên bàn

2. Y u t khách quan
T c c c ng ph. thu c vào ngôn ng và th lo i sách
Th c ra c nhanh c ng ã c nghiên c u nhi u nh ng không ph i c
ph "ng pháp c a n c ngoài là có th áp d.ng c Vi t Nam, tôi xin ch' ra
vài ví d.:
- V i ti ng Anh, cách t duy và cách vi t c a sách n c ngoài là ki u tr c
ti p (direct), t c là i vào v n m t cách tu n t . N u ai h c vi t lu n ti ng
Anh chu!n m c c ng th y cách vi t c a h là t các ý l n chia thành các ý nh#
h"n liên ti p, vì v y, nhi u khi c m t o n b n ch' c n c câu m là ã
g n nh n$m c n i dung, ph n bên trong ch' là i sâu v chi ti t.
- V i ti ng Vi t và v n hóa Á ông, ki u t duy l i ki u vòng vèo, do v y
khi c ta c ng ch a th hi u ý tác gi nói gì, nhi u khi câu quan tr ng l i n m
ch) r t khó tìm.
- V i ti ng Nh t/ Trung: h là ch t ng hình, do v y vi c s& d.ng k thu t
nâng t c c c ng r t thu n l i. Do m$t ta nh n d ng hình nh nhanh và

8
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

t t h"n ch vi t, khi c ch t ng hình c ng kích thích óc t ng t ng, t duy

nhanh h"n.
- Ph. thu c nhi u vào cách vi t sách:
+ Truy n: c r t nhanh vì chúng ta quy chi u, t ng t ng d dàng và
nhanh chóng s ng trong ng c nh c a câu chuy n.
+ Sách t h c: c c ng r t nhanh, các sách teach yourself c a n c ngoài
mà d%ch ra ti ng Vi t thì ta c m t bu i c ng c vài cu n.
+ Sách giáo khoa, tri t h c, lý lu n: không th c nhanh, vì m)i câu ch
th ng c nghi n ng+m k , có khi ta c m t câu mà ph i r t lâu m i hi u
h t ngh-a c.

III. Gi i thi u m t vài ph ng pháp c sách

1. M t s ph ng pháp c thông th ng:
Th c ra, vi c luy n cho mình 1 ph "ng pháp c có th còn ph. thu c nhi u
y u t , có nh ng ng i r t d dàng c nhanh, có ng i mu n c nhanh thì
qu là m t khó kh n c c l n.
Vi c c sách nhanh có nhi u ph "ng pháp nh ng có l cách c này thu c
lo i dân dã, d ti p thu.
u tiên là cách c sách v n h c, truy n c, ti u thuy t... dùng gi i trí:
- c nh ng th ch' gi i trí thì ko c n quá c g$ng c hi u, chúng ta có
th c qua, l t th t nhanh, s có nh ng n t ng l u vào u chúng ta. Khi có
o n này hay, ho(c o n nào ko hi u, ko liên k t c v i nhau chúng ta có th
c l i o n ó ho(c c l i c truy n. Chúng ta có th c t ng o n 1 lúc, và
có th b# qua nh ng ch) ko quan tr ng, di n t dài dòng, ki u nh nh ng ch) t
hình dáng con ng i, hay là m(c gì, thích n gì... cái ó ko quan tr ng t i n i
dung cho l$m.

9
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Th c ra nói cái này h"i th a, b i n u ã là c gi i trí thì th ng ko quan

tâm n k t qu , mà dù có quan tâm thì ch' là nh c bao nhiêu, ho(c c ng là
r)i th i gian, ko c n thi t ph i c nhanh.
- Cách c tài li u tham kh o, sách khoa h c:
u tiên cl t qua 1 l n, có th ý nh ng ch) c n l u ý. L n c này ko
yêu c u ph i hi u, nh ng yêu c u là ko c b# qua 1 dòng nào c , nh ng v+n
ph i c th t nhanh, l t qua m$t thui, l u l i c gì ko quan tr ng
c l i l n 2, c ch m, soát các ý, liên k t l i các ý, t gi i quy t nh ng gì
mình th y còn khúc m$c, giai o n này nên g ch l i nh ng ý chính, c n l u ý.
c l n 3: l i c th t nhanh, xem l i xem mình ã thu nh p c gì, có gì
còn th$c m$c thì nên (t m t d u ch m h#i to ùng ó và ... i h#i.
Có m t i u các b n nên l u ý khi c sách, ó là nên quan tâm t i m.c l.c
và l i nói u. Có m t thói quen c a tôi là dù c quy n sách nào, th m chí là
t i n tôi c ng c l i nói u tr c, ch' là ph n gi i thi u sách, nh ng nó có ý
ngh-a r t l n: m t s sách thì l i nói u là gi i thi u tóm t$t n i dung và
gi i thi u các t vi t t$t, m t s sách thì ch' là gi i thi u ngu,n g c c a cu n
sách. Nh ng dù th nào i ch ng n a thì l i nói u th ng gây thi n c m cho
ng i c v cu n sách, do ó n u có th c h t l i nói u thì th ng r t có
c m tình v i quy n sách, i u ó giúp chúng ta có tâm lý c h"n.
- Cách c th t nhanh khi ... ki m tra bài: gi m.c l.c, tìm tên bài c n tìm,
gi vào bài ó, gi ra các ch "ng, c m)i o n trong bài vài ba ch là có th
tìm ra o n mình c n tìm.

M t ph "ng pháp khác c ng có nhi u i m chung v i ph "ng pháp trên.

Th ng thì trong m)i quy n sách 20% s trang sách s ch a 80% n i dung
c quy n sách. Khoa h c ã ch ng minh là m t ng i bình th ng hi u su t c
cao nh t t c là x p x' 80% n i dung. Chúng ta u là nh ng ng i bình
th ng.
c ít nh t 2 l n/quy n sách (trung bình 300 trang).

10
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

L n m t không ph i là c mà là l.c l i quy n sách tìm ki m 20% s

trang sách ch a 80% n i dung (t c là vào kho ng 50 - 60 trang). M t kho ng 2
ti ng cho l n th nh t.
L n hai, ta mang nh ng trang ó ra c và hi u rõ ràng thêm.

Rõ ràng, nh ng cách c trên ây ang c r t nhi u ng i áp d.ng. Tuy

nhiên, hi u qu c a nó mang l i thì c n ph i xem xét. V y, các ph "ng pháp
c khác có hi u qu h"n không? Chúng ta hãy cùng tìm hi u ph n sau…

2. Ph ng pháp Skimming reading

c là m t k n ng quan tr ng trong. c hi u qu giúp h c viên thu th p
c nhi u thông tin c n thi t và có t duy t ng quan v m t v n . Trong t t
c các bài ki m tra u có m t ph n ki m tra các k n ng c. Skimming (k
n ng cl t, c nhanh) là m t trong nh ng k n ng quan tr ng và r t h u ích
trong nhi u tr ng h p.
u tiên, b"ng cách cl t nhanh qua o n v n, ng i c s# có c
cái nhìn t ng quát v n i dung, v n phong và c$u trúc c a bài v n ó.
Skimming cho phép h c viên n$m c ý chính trong bài m t cách nhanh
chóng vì skimming có ngh-a là nhìn l t nhanh qua bài c bi t xem bài ó
vi t v cái gì. B n hãy nói cho h c viên bi t cách c nhanh, cl t và m t s
m*o nh# c nhanh mà v+n b$t c úng ý chính.
Th! hai, cl t n mb t c quan i m c a tác gi v v$n , ch
i m c c p trong bài c:
K n ng skimming r t h u ích khi b n mu n t duy sâu h"n trong nh ng bài
c b ng cách tìm ra quan i m c a tác gi m t cách nhanh chóng. i u này r t
quan tr ng vì c không ch' l y thông tin mà còn bi t xem quan i m c a
tác gi v v n mà h nêu ra: ,ng tình, ph n i hay trung l p.

11
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Khi c nhanh tìm ra quan i m c a tác gi , ta không c n ph i ct tc

t ng t , t ng ch mà ch' c m t vài t quan tr ng thôi. Nh ng t ó có th là
danh t , ng t ho(c tính t , th m chí c các t n i.
Ta không c n i vào c chi ti t t t c các t trong câu, mà ch' c n c qua
nh ng t c g ch chân c ng có th hi u c tác gi này không thích nó.

Cu i cùng, cl t n m c lô-gíc trình bày c a bài.

ôi khi chúng ta c n bi t ngay c u trúc c a m t bài v n ho(c m t cu n sách
mà không c n ph i c c m t o n v n hay m t bài dài lê thê. K n ng
skimming s r t h u ích trong tr ng h p này. Ta c n n$m b$t c nh ng t
nào, d u hi u nào nên chú ý t i tìm ra lô-gíc trình bày c a bài. ó là các
marking words (t d u hi u) nh : because (vì), firstly ( u tiên), secondly (th
hai), finally (cu i cùng), but (nh ng), then (sau ó), includes (bao g,m) và
nh ng t ch' th i gian khác, v.v. Nh ng t này s giúp cho ng i c nhanh
chóng nh n ra o n v n c trình bày theo cách nào: listing (li t kê),
comparison-contrast (so sánh- i l p), time-order (theo th t th i gian), và
cause-effect (nguyên nhân-k t qu ).
B n th y y, k n ng skimming r t quan tr ng vì v y hãy c g$ng thành
th o n u b n c m th y nó phù h p v i mình.

3. Ph ng pháp c ng c
PP c ng c s giúp b n ti t ki m m t kho ng th i gian kha khá v i
ph "ng pháp c ki u c , c t ng dòng m t, tuy nhiên khi b n m i t p thì s
g(p khá nhi u khó kh n do:
+ Chúng ta t bé c d y là c ct u n cu i, li n m ch, c sai hay
không hi u thì thì quay l i. Vô tình ta ã t o ra m t l i mòn trong não v cách
c, g(p b t c tài li u nào c ng có thói quen nh v y.

12
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

+ Ph "ng pháp c này i ng c l i v i truy n th ng ó nên yêu c u kh

n ng ghi nh ng$n h n l n (theo t ng c.m t m t) và t ng h p, hi u thông tin
cao.
Bình th ng khi c ta th ng theo h ng sau:
>>>>>>>>>>>>>> ( c)
<<<<<<<<<<<<<< ( a m$t v )
>>>>>>>>>>>>>> ( c)
….
V i cách c truy n th ng nh trên, ta m t i h/n m t kho ng th i gian
dùng cho vi c a m$t v . Nh ng khi ã luy n c nó thì kh n ng c hi u
c ab ns c c i thi n rõ r t.
N i dung c b n c a ph ng pháp c ng c:
Tr c khi c:
- Chu!n b% tinh th n: Nh$m m$t, th sâu hít dài, relax vài giây.
- Xác %nh m.c ích: Gi qua vài trang sách, xem cu n sách ó nói cái gì,
mình c n i u gì t cu n sách ó. Ta có th c ph n m.c l.c, tóm t$t các
ch "ng… n$m b$t c u trúc c a nó . Quan tr ng nh t là xác %nh xem "tác gi
mu n nói gì v i mình?” Và “Mình c n nh ng gì?"
Cách c ng c
- Dòng 1: c ti n >>>>>>>>>>>>>
Theo l t nhiên thì ph n # s là ph n ta nh nh t, vì v a c xong… còn
ph n da cam là ph n ã b% "nh t" i khi ta c sang ph n #.
- Dòng 2: c lùi <<<<<<<<<<<<<<
T "ng t nh v y cho dòng 2, ph n b n nh h"n c l i là ph n sau - có th
ko liên quan gì n ph n # dòng 1.
Nh ng khi b n c n ph n u dòng 2 (da cam) - ph n n i ti p ph n #
dòng 1 thì l p t c trí não b n s t o ra m t s k t n i gi a # 1 và da cam 2 làm
cho b n có n t ng lâu h"n v i 2 ph n này.
C nh v y, các dòng s k t n i v i nhau theo ki u b$c c u.

13
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Ta có th ti t ki m c m t kho ng th i gian nh# a m$t, chuy n ph n

n ng l ng ó vào não phân tích cái b% " c ng c" kia .
ây là m t ph "ng pháp khó. N u nó làm b n thích thú, t i sao chúng ta
không th& luy n t p? “Có công mài s$t, có ngày nên kim”…

4. Ph ng pháp c Multilines
Th ng thì khi chúng ta nhìn m t hình v trên gi y, chúng ta s nhìn các nét
c a hình ch không nhìn ph n gi y tr$ng xung quanh. Vì vây, m$t c a b n ch'
t p trung vào ph n nh#. Và khi c sách b n c ng s theo l i ó, ch' nhìn vào
các ch , kh n ng bao quát tài li u r t h n ch … m r ng kh n ng bao quát
c a m$t, kh n ng t ng h p, hi u c a não thì c 2 dòng là m t ph "ng pháp
t p luy n khá thú v%.
N i dung c a nó "n gi n ch' là: B n c g$ng nhìn vào kho ng tr$ng gi a 2
dòng, và tìm cách hi u c 2 dòng (trên và d i)...
ây là m t ph "ng pháp òi h#i s t ng quát r t cao ,ng th i mu n thành
công b n ph i hi u c v n phong và i ý c a tác gi mu n nói t i.
Có th k t h p ph "ng pháp này v i ph "ng pháp c ng c. T c c
c a b n s t ng lên r t r t nhi u l n y!

5. Ph ng pháp PhotoRead
a. M t s hi u bi t c n b n
Nh các b n ã bi t - não trái c a chúng ta m nhi m ph n ngôn ng , ch
vi t.. khi c sách theo các ph "ng pháp truy n th ng yêu c u s t p trung cao
khá l n n$m b$t c h t thông tin - và khi b n càng c g$ng t ng t c
c lên, thì não càng m t m#i ,ng th i kh n ng hi u s gi m xu ng theo th i
gian.
Ph "ng pháp PhotoRead s khi n cho c 2 ph n não b c a b n ho t ng,
l u chuy n thông tin m t cách nhu n nhuy n. S chia s công vi c gi a 2 ph n
não trong ph "ng pháp PhotoRead s giúp b n không ph i c t ng ch m t

14
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

n a, mà toàn b thông tin trang sách s c "photo" vào bán c u não ph i,

ph n m nhi m t duy v hình nh.
b. M t s l u ý
Và vi c b n có thành công v i ph "ng pháp này hay không, chính là b n có
h c c cách "inview" – liên k t nh ng trang thông tin c photo.
Yêu c u c a ph "ng pháp: B n ch' c n là ng i bình th ng, không c n quá
cao siêu nh ng b n c ng khó có th thành công c n u b n:
+ Không kiên trì luy n t p - th& nghi m.
+ Không tin vào "n ng khi u ti m tàng" c a b n, c ng nh b n thân ph "ng
pháp này.
+ Quá nôn nóng th c hi n, b# qua các b c c n b n.
+ Luy n t p trong tr ng thái c ng th/ng, stress.
c. T ng quan v các b c
Prepare – Preview – Photoread – Inview – RapidRead
i. Prepare: a c" th v tr ng thái t t nh t c.
- a c" th vào tr ng thái ngh' ng"i th giãn, quên i m i phi n mu i lo âu
trong cu c s ng, c ng nh s lo l$ng v vi c photoread này có em l i hi u qu
th c s hay ko.
* th giãn, b n có th làm theo các cách sau:
a/Tangerine Technique: Tr c khi c, t ng t ng tay trái b n có m t qu
quýt, b n có th c m giác c nó, s th y nó, ng&i th y mùi c a nó... hãy
t ng t ng b n tung nó lên, và dùng tay ph i b$t l y, l i tung lên ti p... tung
h ng 2-3 l n thì nh* nhàng (t qu quýt t ng t ng ó lên u và…
B$t u c…
b/T ng t ng: b n ang ng,i âu ó và nhìn chính b n ang c sách ho(c
ang có 1 chú v*t u trên u b n trong lúc b n c sách.
c/Tr c khi c, nên nhe r ng c i m t cái
( hi u c c" s c a các cách làm t m g i là "quái d%" bên trên các b n
có th tham kh o trong các tài li u chuyên v PhotoReading)

15
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

R,i, gi thì (t câu h#i:

+B n c tài li u này nh m m.c tiêu gì?
+ Tài li u này có quan tr ng v i b n nh th nào?
+ B n mu n hi u và nh bao nhiêu % nh ng tri th c mà tài li u mang l i?
+ B n mu n dành bao nhi u th i gian c và hi u nó c ng nh th#a mãn
m.c tiêu b n ra?
Ta có th phân b th i gian cho công tác chu!n b% nh sau:
30 giây: L t nhanh bìa sách, m.c l.c, l i gi i thi u... --> rút ra c m.c tiêu
c sách c a b n
2 – 3 phút sách tr c m(t, nh$m m$t xác %nh m.c tiêu b ng cách tr l i
các câu h#i.
1-2 phút th giãn, th sâu hít dài, làm vài ng tác cho tâm trí tho i mái và
b$t u sang b c 2…
ii. Preview: Khám phá, tìm hi u c$u trúc tài li u
M.c ích là hi u c u trúc, các t v ng s& d.ng trong tài li u c n c và
quy t %nh xem b n s i sâu tìm hi u ph n nào c a tài li u.
a/ Kh o sát tài li u
- Chú ý n m.c l.c, t a , l i gi i thi u, n m s n xu t, nhà xu t b n, tên
tác gi ...
- Các ch) in nghiêng, in m,chú thích, , th% minh h a, nh ng câu h#i,
ph n tóm t$t c a tài li u ..
C g$ng hi u c ý , c a tác gi c ng nh m ch vi t c a tài li u.
* L u ý không nên dành quá nhi u th i gian cho ph n này:
+ Bài báo ng$n: t i a 30 giây.
+ Bài báo dài: t i a 3 phút.
+ 1 quy n sách: t i a 5 phút.

16
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

b/ Ghi chú t v ng
Công vi c này giúp não b n ghi nh l i các t v ng quan tr ng, và khi b n
photoread nó s t tìm ki m, k t n i các t v ng này thành m t m ch chính
giúp b n có nh ng n t ng m nh m v tài li u.
+ Các t v ng quan tr ng th ng c in nghiêng, in m, và t n s xu t
hi n r t nhi u. B n có th l t th& 20 trang sách, nh ng t nào gây n t ng v i
b n nhi u nh t thì ó là t ta c n.
+ ghi chú, các b n có th dùng ph "ng pháp B n , t duy c a Tony
Buzan.
Khuy n ngh%: ghi chú càng ng$n g n càng t t.
- Nên ghi chú trong u 5-10 t i v i 1 bài báo.
- Vi t ra gi y 20-25 t v i 1 cu n sách.
(th i gian dành cho vi c nay` kho ng 2-5 phút)
c/ Quy t %nh xem ph n nào khi n b n quan tâm nh t trong tài li u? ph n
nào b n s i sâu? ph n nào b n th y ko c n thi t?
M t s l i th ng m c ph i khi PREVIEW.
- o n v n hay quá, khi n b n c nó quá k-. i u này s làm m t i tính
ch t c a PREVIEW.
- Th i gian PREVIEW > 8 phút ^^

iii. Photoread: Photo nh ng trang thông tin vào não

- Tr c khi PHOTO READ 1 n 2 3t 456t th 789n, 2 thông tin 2 b c
tr c th m :;o <=32>9o 1 n. ?9y ng,i m t @Ach <5B i CAi nh t :;2chu!n 1%2D-nh
h i tuy t chiêu (n u c <5E2 t t nh t @Ac 1 n nên t p m y 1;i yoga ho(c F532
công 2< o ng l c cho <=32>9o 5B t ng
- Sau ây v i m t @Ach c 5B;n <B;n m i @56ng ta G 2 nhân ôi, nhân ba,
nhân b n… t c 2 c @ a 1 n hi n th i. H n @I2tin r ng @56ng ta @I2th 2 c
nhi u JKng ch 2@Lng m t D6c không? Tôi xin kh/ng %nh v i 1 n D;2@I2(ch a k 2

17
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

@I2khi @Kn c c luôn @ 2trang GAch @Lng m t D6c y ch ) n u 1 n c trang

GAch theo 5;ng J c. ?9y t p 1;i t p >;y :;21 n G 2th y r ng tôi >Ii 6ng:
T ng t ng gi a trang &'ch ()*m t ng th+ng2F 2t 2trên xu ng, 1 n
G 2 a m$t >5*2>5;ng >5En theo ng th/ng >;y (nh tôi 92>Ii 2trên r,i y,
<5 2D#ng m$t ra, không >5En C;2>5En, không c C;2 c ^^), l t ch m t 2trên
xu ng, D;m sao 2@ m nh n c 4 7Ic gi y. ME2m$t 1 n 5B;n <B;n th 789n
nên t m >5En @ a 1 n G 2 c m 2 r ng h"n, c53nh :E2 th 2 1 n >5En th y c
nhi u ch 2h"n.
Tuy nhiên @5'2>5En nh th 2>;y thôi <5E2@Kn ch a , 1 n @Kn 45 i t t c
ti ng ,)i trong u n a. Tôi G 2 78 i <53ch =N2 h"n v 2 i u >;y: Khi 1 n c
th m, trong u 1 n G 245At ra m t ti ng >Ii Anh v n t ng ch 2m t ( i u >;y
O y ra D;2 :E2 2 tr ng 5 c 1 n 92 c J y nh th ), @I2 th 2 1 n không 2 P2
nh ng khi ti ng >Ii I2c t lên <5E2thanh quan 2c 25 ng @ a 1 n @ ng h"i rung
lên, nh th 21 n ang chu!n 1%2 c <5;nh ti ng v y. 2t$t c @Ai ti ng >;y
i v i nh ng ng i m i 5 c QR 2D;2F5I2kh n nh ng m t khi 92t$t c r,i <5E2
t c 2 c @ a 1 n G 2t ng n m c Ang kinh >7 c. 2t$t c ti ng >Ii trong
u, 1 n 59y c >5*2>5;ng nh tôi 92>Ii, ng c 2g$ng c D;m 7E2:E2@;ng c 2
c 1 n @;ng không c c nhi u, ,ng th i trong D6c c 1 n @I2th 2 m to
( t c D;245At âm <5;nh ti ng y) t 2n m xu ng m t : n m…b n… ba… hai…
m t… ho(c D;2a…e…i…o…u. C 2nh th 2l(p i l(p D i. Vi c c to >;y G 2D;m
cho thanh QR n @ a 1 n không t 2 ng 45At âm ti ng >Ii trong u, hay >Ii
@Ach F5Ac D;2ta ang c ch 2>9o b 2không cho >I2t 2 ng Anh v n… M t l n
n a, nh 2 r ng 45 i h t s c <5B i CAi, không cg ng Sp, a m$t t 2 trên
xu ng du i :;2@ m nh n c 4 7Ic gi y (ho(c 1 n @ ng @I2th 2t ng t ng 4
7Ic gi y < o <5;nh ch 2X, 59y >5En :;o gi a @Ai ch 2X >;y). H n 59y Ap J.ng
ph "ng 45Ap >;y cho t t @ 2 nh ng b c c, bao g,m PREVIEW, PHOTO
READ, INVIEW, RAPID READ…
-2T2b c th 2 3 >;y, bây gi 2@56ng ta G 2 i sâu h"n :;o chi ti t @ a quy n
GAch. Tuy nhiên, i :;o chi ti t <5E2@5'2nên i :;o nh ng ch)2>;o th t c n thi t,

18
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

n u không c n <5E2 ng c. U.c tiêu @ a b c >;y D;2>5En c t t @ 2m(t ch 2

(nh 2 D;2 không c 1#2 GIt b t FE2 th 2 7E), ,ng th i ghi ra gi y t t @ 2 nh ng
thông tin c n thi t ( @53nh OAc D;2 Mind Map I). Trong khi c, 59y không
ng ng (t câu 5#i :;2<= 2l i @56ng, n u @I2nh ng câu 5#i 1 n ch a <= 2l i c
59y < m 2 y, ng QRA2lo l$ng v 2@56ng, @56ng ta G 2OSt n @56ng 2b c
INVIEW.
- Thêm m t s 2l u P, I2D;2c 2g$ng @5'2nên PHOTO READ 1-2 l n thôi (t t
nhiên D;2trong <= ng <5Ai <5B i CAi r,i), t p d n 1 n G 2quen :;2G 2v" :St c
h u h t thông tin c n thi t. Sau khi 92 5B;n t t vi c c, 1 n 92 sVn G;ng 2
sang b c k 2ti p – INVIEW.

iv. Inview: K t n i nh ng trang thông tin ã n p

-2U.c tiêu @ a b c >;y D;2<Em m i liên h 2gi a @Ac ph n @ a cu n GAch C;2
1 n ang c, t 2 I2<Em ki m thêm nh ng thông tin c n thi t 2<= 2l i nh ng
câu 5#i @Kn 1#2>7#2trên kia.
- u tiên 59y PREVIEW quy n GAch D i m t l n n a. H n nh 2 @Ai 1 n
MIND MAP C;21 n ang D;m ch , gi 259y liên k t @Ac ph n D i v i nhau. 2
cho =N2 =;ng h"n, tôi xin a ra m t :32 J.: ch/ng 5 n 1 n ang c m t cu n
GAch D%ch s&2ch/ng 5 n, ch "ng 1 @I2t a 2D;2“WEnh 5Enh Vi t Nam sau chi n
tranh TG th 2 1”, ch "ng 2 @I2 t a 2 D;2 “Cu c @Ach C ng 78 i 45Ing dân t c
Vi t Nam”, v y m i liên k t gi a 2 ch "ng >;y D;27E? Câu <= 2l i th t "n 78 n,
2ch "ng 1 ta bi t r ng VN 1%2t ng c ng 1Ic l t, C;2 92@I21Ic l t <5E245 i @I2
u tranh, I2 @53nh D;2 D32 do d+n n “Cu c @Ach C ng 78 i 45Ing dân t c” 2
ch "ng 2, @ ng không F5I2l$m 45 i không?
- Liên k t @Ac ph n c r,i <5E21 n 59y <Em thêm nh ng thông tin c n thi t
2<= 2l i nh ng câu 5#i @Kn 1#2>7#2( nh t D;2trong GAch 78Ao khoa, nhi u khi @I2
nh ng câu 5#i 45 i c sang nh ng 1;i sau m i <= 2l i c), sau I259y 5B;n
thi n 1 n MIND MAP @ a 1 n, c n thay i nh ng 7E259y thay i (n u th y
1 n MIND MAP @ 2x u QRA2<5E2@I2th 2: 2D i m t 1 n m i –2@;ng d 2>5En.

19
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

V y D;2 @56ng ta 92 xong ph n INVIEW, @5'2 @Kn m t b c cu i @Lng n a

thôi, I2D;2RAPID READ (hay 7 i D;2REVIEW cho ng$n 7 n @ ng c).

v. RapidRead: Scan m t l tt u n cu i tài li u

- ây D;2b c cu i @Lng, C.c 3ch @ a b c >;y D;2ghim ch(t C i th 21 n 92
c :;o <=32>9o. Tr c tiên 59y c D i quy n GAch m t l n n a t 2 u n cu i.
Trong D6c c 1 n @I2th 2thay it c 2 c; v i nh ng ch)2 c r,i <5E259y l t
qua @Kn nh ng ch)2ch a thông tin m i <5E2h9y c ch m D i (nh ng nên nh 2 92
c D;2@5'2 c 1 l n thôi, không quay D i âu y). N u 1 n v+n @Kn @I2nh ng
ch)2ch a hi u C;2không c D i <5E21 n G 2không bao gi 25B;n t t vi c c (hay
>Ii cho hoa C-2D;2nghiên c u v;2ti p nh n thông tin .
- 2@I2th 2nh 2 c nh ng 7E2CEnh 92 c, 1 n c n 45 i xem D i 1 n MIND
MAP (ho(c D;21 n ghi @5Sp @ a 1 n) theo th 2t 2th i gian sau:
12>7;y sau khi c
1 tu n sau khi c
12<5Ang sau khi c
6 <5Ang sau khi c
1 n m sau khi c
… X5#i c n xem D i n a, nh 2k l$m r,i!

T ng k t
- Ph "ng 45Ap c nhanh : m$t l t >5*2>5;ng J c t 2trên xu ng (@ m nh n
c 4 7Ic gi y). T$t ti ng >Ii trong u b ng @Ach <5 2 D#ng ng i, 45At âm
<5;nh ti ng khi c (5,4,3,2,1 – a,e,i,o,u).
-2YAc b c c: PREPARE, PREVIEW, PHOTO READ, INVIEW, RAPID
READ (REVIEW).
- 2t ng t c 2 c, 1 n @ ng nên t p t ng t c l t trang
- V y D;2ph n này 92k t <56c, @56c @Ac 1 n @I2th 2<5;nh <5 o c F-2n ng
>;y :;2v "n lên 5;ng top trong C i D-nh v c!

20
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

6. Ph ng pháp c SQ3R
Survey – Question – Read – Review – Recite.
a. Survey
• Tiêu , m.c chính và ph.
• Chú thích d i hình nh, và , th%
• Xem l i câu h#i, ho(c các h ng d+n c c a giáo viên.
• Xem o n u và cu i
• Xem ph n tóm t$t.
Khi ang kh o sát, hãy (t nh ng câu h#i sau:

b. Question
• Bi n tiêu thành câu h#i
• c các câu h#i cu i bài
• Nh l i nh ng gì giáo s nói khi giao bài cho b n
• Mình ã bi t gì v v n này r,i?
L u ý:
N u c n hãy vi t ra và suy ng+m.

c. Read
• Tìm câu tr l i choc ác câu h#i ã nêu
• Tr l i các câu h#i u và cu i ch "ng
• c l i chú thích d i tiêu , bi u ,, hình minh ho …
• Chú ý t t c các t in m hay in nghiên
• H c các h ng d+n v bi u ,
• c ch m l i khi g(p o n khó
• D ng l i c k- nh ng ch) khó hi u
• c t ng ph n m t và ghi nh khi k t thúc m t ph n.
Ghi nh sau khi c h t m t ph n

21
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

d. Review
• (t câu h#i v nh ng gì m i c. Ho(c tóm t$t b ng l i c a riêng mình .
• Ghi chú thông tin t bài c, di n t thông tin ó b ng l i c a mình.
• G ch d i ý quan tr ng
• Dùng ph "ng pháp h c thu c hi u qu nh t cho mình. M*o: b n càng
dùng nhi u giác quan khi h c, thì càng nh nhanh và nh lâu.
H c công hi u g p ba: Nhìn, nói, nghe
H c công hi u g p t : Nhìn, nói, nghe, vi t
Dò l i bài, m t quá trình lâu dà

e. Recite
• Ngày 1: (t ra nh ng câu h#i cho ý chính b n ã ghi chú
• Ngày 2: cl i "k t thân" v i nh ng khái ni m quan tr ng. Che ph n
thông tin, c câu h#i và c tr l i t trí nh c a mình. Dùng các bi n pháp ghi
nh h u d.ng. Làm nh ng th nh . (flashcard), ho(c các công c. h c bài t "ng
t .
• Ngày 3, 4, 5: Luân phiên h c b ng flashcard, và t nh ng bài ghi chú
• Cu i tu n:
Dùng sách h c, làm m t b n bi i n i dung, trong ó li t kê toàn b tiêu ,
m.c chính ph.. Làm m t b n , thông tin. T p nh l i và nói to bài h c
trong lúc nhìn vào b n , thông tin.
Th ng xuyên l(p l i b c trên. c v y, b n s ko c n nh,i nhét khi kZ
thi n.

22
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

IV. Nh ng i u nên bi t khi c sách

1. Vài l i khuyên khi c sách
Là sinh viên b c i h c và cao h c, ôi khi b n c m th y có quá nhi u tài
li u và sách giáo khoa ph i c trong khi qu th i gian thì eo h*p. S ti n b
trong h c t p c a b n ph. thu c r t nhi u vào kh n ng “tiêu th.” h t s tài li u
này. Sau ây là m t s g i ý h u ích giúp b n nâng cao k n ng c bài c a
mình, nhanh và hi u qu ...

T o s t p trung cho chính mình b ng cách xem l t qua bài c tr c khi

b n th t s ng,i c t ng ch :
Xem t a bài c, các tiêu l n nh#, nh ng ch) ánh d u, in nghiêng
ho(c in m.
Xem qua nh ng hình v hay minh h a, , th% hay bi u ,.
Xem qua toàn b bài c b ng cách c o n u và o n cu i, l t nhanh
qua nh ng câu u c a t ng o n trong bài (tr ng h p sách giáo khoa v kinh
t th ng có ph n tóm t$t cu i m)i ch "ng cùng nh ng thu t ng quan
tr ng).
G p sách l i và t h#i: ý chính c a bài là gì, v n phong ra sao và m.c ích
c a tác gi là gì?
Tr l i c nh ng câu h#i này s ph n nào giúp các b n có cm tý
t ng khái quát v n i dung bài c, t ó d t p trung h"n và bài c s tr
nên d nh h"n.

Không c thành ti ng vì ki u c này s khi n b n c ch m. C g$ng

xem vi c c sách nh th ang ng$m m t c nh *p, hình dung m t ý t ng
bao quát trong tâm trí thay vì chú ý n t ng viên á d i chân.

23
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

c theo ý. Các nghiên c u cho th y khi c, m$t chúng ta luôn d ng sau

nh ng câu ch trong m t dòng. S l n d ng c a ng i c ch m nhi u h"n so
v i ng i c nhanh. D ng nhi u l n không ch' làm cho ta c ch m mà còn
c n tr kh n ng n$m b$t v n , do ý ngh-a th ng i theo c câu hay c.m t
thay vì t ng ch m t. Hãy c c theo nh ng nhóm t , (c bi t c h t nh ng
câu hoàn ch'nh và nh ng câu có tính b ngh-a.

Không nên c m t câu nhi u l n. ây là thói quen c a ng i c kém.

Thói quen “nhai l i” này th ng làm t ng g p ôi ho(c g p ba th i gian c và
c ng không c i thi n m c thông t. T t nh t là c t p trung ngay t l n u
tiên, ó là lý do t i sao chúng ta có g i ý th nh t.

Thay it c c nh"m thích !ng v i khó và cách vi t trong bài c.

Ng i c kém luôn có t c c ch m. Ng i c hi u qu th ng c nhanh
ph n d và ch m l i ph n khó. Trong m t bài c có ôi ch) chúng ta ph i
c c!n th n h"n nh ng ch) khác. Có nh ng i u c vi t ra không ph i
c thoáng. V i nh ng tài li u pháp lý hay các bài vi t khó thì c n ph i c
ch m. Nh ng tài li u d h"n nh kinh t hay báo chí thì ta có th c nhanh.
Cu i cùng, b n nên bi n nh ng g i ý này thành thói quen m)i khi c sách.

2. M i quy t c vàng c sách hi u qu

Lê Nguyên Khôi - Theo T p chí Sách
- Quy t$c 1: c không lùi l i. Dù bài v khoa h c k thu t khó n âu
c ng ch' c m t l n. Không c chuy n ng m$t tr l i. Ch' khi ã c
xong và suy ngh- v nh ng i u ã c, m i có th c l i bài n u nh th t c n
thi t.
- Quy t$c 2: c và hi u thông tin theo kh i thu t toán tích h p. Ph i th ng
xuyên nh n i dung c a t ng kh i. Trong quá trình c, hãy tìm cách tr l i
nh ng câu h#i tiêu chu!n ra cho m)i kh i c a thu t toán.

24
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

- Quy t$c 3: c không phát thành ti ng. c mà phát âm là k thù c a vi c

c nhanh. Hãy th c hi n các bài t p và gõ nh%p nh%n phát âm. Khi th y t c
c b% gi m c n ph i luy n l i.
- Quy t$c 4: Chuy n ng m$t theo chi u th/ng ng khi c. Khi c, m$t
di chuy n theo chi u th/ng ng t trên xu ng d i, theo dòng t ng t ng i
t gi a trang gi y. Hãy t p phát tri n thói quen nhìn ngo i vi. Hãy c báo có
c t h*p, r,i c sách, s" b v ch ng gi a trang b ng bút chì. Ph n u c
m t trang ch' trong 10 – 15 giây, c hi u c n i dung chung. TuZ m c
thành th.c trong vi c di chuy n m$t mà chuy n sang c hi u c trang sách ch'
trong 30 giây.
- Quy t$c 5: T p trung t t ng th t cao khi c. T p trung là ch t xúc tác
c a quá trình c. c nhanh l i càng òi h#i t p trung trí não v i c ng cao
h"n t duy và n$m b$t v n nhanh h"n.
- Quy t$c 6: Hi u nh ng i u ã c trong quá trình c. Khi c c n làm rõ
các t khoá, các i m t a suy lý, t c là các i m t a hi u bài và nh n th c
v n . Nh r ng khi c là quá trình tìm ki m và x& lý ý t ng và ý ngh-a.
- Quy t$c 7: Áp d.ng các cách nh ch y u trong khi c. M.c ích c a vi c
c nh . Nh cái gì tuZ theo m.c ích c c n thi t c a mình và ch' nên nh
nh ng gì hi u c. Không c n nh t ng câu, t ng ch nh ng ph i nh ý t ng
và ý , c a tác gi cu n sách.
- Quy t$c 8: cv it c bi n i. Bi t c v i các t c khác nhau c ng
r t quan tr ng. Có ch) ch' c n cl t qua, song có trang thì nên c ch m l i
hi u c th c ch t v n . Hãy bi t ch n cách c c n thi t, úng lúc và
úng ch).
- Quy t$c 9: Ph i th ng xuyên luy n t p, c ng c không ng ng thói quen
c.
- Quy t$c 10: (t tiêu chu!n c m)i ngày 2 t báo, 1 t t p chí và kho ng
50 n 70 trang sách.

25
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

3. Vài “ti u x o” c sách

Có nhi u ng i dùng các "ti u x o" khi c sách và t hi u qu cao n u
luy n t p t t:
- Ki u nh%p i u: khi mu n ct c nào ta có th m nh c ki u t c ó.
Ví d. mu n c nhanh thì ng i ta khuyên nên m nh c rock, rap gì ó trong
khi c. o Ph t s& d.ng ki u "gõ mõ" r t hi u qu trong vi c c kinh k , t o
nh%p i u r t t t cho vi c ti p thu ki n th c cho b não. Trong Thi n/Khí công
ng i ta s& d.ng các câu chú ki u "m t l nh" kích thích vùng h th n kinh
th c v t r t hi u qu .
- c ki u d ng b n (mindmap): ng i c d a trên m.c l.c, l i gi i
thi u, ho(c cl t qua m.c xây d ng cho mình m t khung n i dung,
m.c tiêu c n c...sau ó trong quá trình c ch' có nhi m v. " i n thông tin"
vào khung sVn có trong u, h s ch ng và nhanh h"n nhi u.
- c ki u tìm ki m (searching): ng i c s chu!n b% các l ng thông tin
c n tìm ki m t sách (ví d. tìm thông tin v các IC s& d.ng trong robot) và
trong khi c s ch' tìm ki m các thông tin v v n này mà b# qua các thông
tin khác không m y liên quan.
Ngoài ra còn có nhi u nhân t tác ng n vi c c, ví d. s ch in trên
m t trang sách, kích th c màu s$c ch . Ch/ng h n nh ti ng Vi t thì in theo
các c t 10-15 t s giúp ta c nhanh h"n vì m$t không ph i l t sang ngang
nhi u.

26
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Ph n 3

Nh ng câu chuy n v vi c c sách

I. Bác H c sách th nào?

N m 1923, nhà th" Nga Ôkíp Mandenxtam ã nói v i th gi i r ng, t
Nguy n Ái Qu c to ra m t n n v n hoá c a t "ng lai. Trên n n tri th c c" b n
c a m t h c sinh Qu c h c Hu trên hành trình d n thân i tìm chân lý, bàn
chân c a Bác H, ã in trên kh$p các châu l.c. " i m t ngày àng, h c m t sàng
khôn", nh t l i là m t ng i ch%u h c, ch%u c và thông tu nh Bác, thì s ti p
thu nh ng tinh hoa th gi i to sáng m t n n v n hoá c a t "ng lai nh Ôkíp
Mandenxtam tiên oán, là l "ng nhiên.
Khi tr thành lãnh t. ng, v% Ch t%ch ng u Nhà n c, Ng i v+n ti p
t.c c sách báo, không ch' nh m nâng cao s hi u bi t mà còn n$m b$t
thông tin trong và ngoài n c qua sách báo c a ta, c a b n bè và c a c k thù...
Nh ng ng i t ng làm vi c, t ng ph.c v. và giúp vi c cho Bác H, u thán
ph.c tr c s ham c sách báo c a Ng i, vi c ó ã tr thành nhu c u, n p
quen trong sinh ho t hàng ngày không th thi u c. Th i gian Bác còn kho ,
Ng i c báo, b n tin vào ban ngày, các bu i t i sau 9 gi Ng i c sách.
Bác có thói quen khi c, ngón tay a theo dòng, m$t dõi theo, ch) nào có v n
chú ý thì d ng tay ghi chép ho(c ánh d u d nh n bi t nh ng ch) v+n
c n chú ý, nh ng s li u và thông tin c n x& lý. c báo, th y g "ng ng it t
mu n th ng huy hi u, Bác dùng bút bi ho(c bút chì màu # khuyên vào. Ch)
nào c n l u ý, Bác ánh d u g ch chéo (/); ánh d u b ng ch X và g ch chéo
(X/) là chú ý dòng; (!) là l ; có v n ch a rõ ràng, còn nghi ng , Ng i ánh
d u ch m h#i (?) và yêu c u v n phòng xác minh l i. o n nào c n xem k , Bác
ánh d u g ch chéo và ch m ph!y (/. ã xem xong, Bác vi t ch V... Các ,ng
chí ph.c v. c nhìn vào các ký hi u ó là hi u và th c hi n theo ý c a Ng i.
Bác c ng hay dùng ch Hán ánh d u. Ch Hán vi t d c, nh ng ch) l nh#,

27
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

vi t ch Hán không è lên ch c a sách báo, i u tr ng h"n là ch Hán gi

c n i dung mà Bác l u ý. Có nh ng lúc Bác trích t li u vào cu n s nh#
c ng b ng ch Hán, nh ng t li u này Bác s& d.ng vi t báo.
Tu i Bác ngày m t cao, b o v gi gìn ôi m$t c a Bác, V n phòng Ph
Ch t%ch c& các ,ng chí ph.c v. nh V KZ, Cù V n Ch c, Lê H u L p...
c sách báo cho Bác nghe. Ng i sau này g$n bó nhi u nh t v i Bác là ,ng
chí Cù V n Ch c (t 1962 cho n khi Bác m n(ng). ,ng chí Ch c th ng
c sách , báo và các b n tin c a TTX và B Ngo i giao, c Bác tín nhi m
cao. Có l n ,ng chí i công tác v$ng, ,ng chí Tr n V n V ng thay. Th y
,ng chí V ng, Ng i h#i: "Ch c v$ng à?", gi ng Ng i b)ng tr nên xa
v$ng. cho Bác 0 ph i nghe nhi u, ,ng chí Ch c th ng c tóm t$t nêu
nh ng ý chính nh ng v n quan tr ng nh t. ,ng chí c rõ ràng, truy n c m
nh t là khi tu i Bác ã cao, thính giác suy gi m thì ng i u ph i th t phù h p,
òi h#i ng i c ph i nh y c m và hi u ý c a Bác. Th ng thì m)i ngày ,ng
chí c ph.c v. Bác vào các bu i sáng, tr a, chi u, t i. Ngày ch nh t c vào
bu i sáng và t i, và ch' c các báo %a ph "ng g&i bi u Bác. Qua các tin bài
báo %a ph "ng ph n ánh, Bác phát hi n ra nh ng g "ng ng i t t vi c t t, yêu
c u v n phòng xác minh và t(ng huy hi u. Khi c báo vào bu i t i, ,ng chí
Ch c ch n nh ng v n có n i dung nh* nhàng Bác nghe cho 0 c ng
th/ng. Nh ng v n d gây xúc ng thì c vào ban ngày. Bác chú ý nghe n
m c phát hi n c c ch) vi t sai, s&a c cách dùng t và l)i chính t . Có
nh ng ch) Bác yêu c u c l i nhi u l n hi u cho k . ,ng chí Cù V n
Ch c c ng là ng i c Bác giao cho nhi m v. c$t nh ng bài báo ph n ánh
v g "ng ng i t t vi c t t dán thành t ng chuyên g "ng v chi n u, s n
xu t , thi u nhi h c gi#i d ng c m... Sau này Bác ch' o ,ng chí Hà Huy
Giáp, Phan Hi n in thành các t p sách "Ng i t t vi c t t". Sách Bác c có
nhi u th lo i. Ngu,n sách báo g&i t i Bác s& d.ng có t nhi u ngu,n khác
nhau. Sách bi u c a các tác gi g&i t(ng, sách bi u c a nh ng cá nhân và t
ch c n c ngoài t(ng Bác qua B Ngo i giao ho(c các oàn c a ta i công tác,

28
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Bác i th m các n"i c bi u, các nhà xu t b n g&i bi u... Sách báo c xong,
Bác th ng g&i t i các n"i c n s& d.ng. Nh ng sách báo c n làm t li u, Bác
gi l i, nh ng s& d.ng xong l i g&i i. Vì v y, Bác không có th vi n riêng.
Nh ng cu n sách, t báo khi Ng i qua i còn l u l i t i nhà 54, nhà sàn là
nh ng báu v t vô giá.
Nh ng n m cu i i, Ng i nghe ,ng chí Cù V n Ch c c cu n "Cu c
kháng chi n ch ng Nguyên Mông" và t c cu n "S th t v Vi t Nam" b ng
ti ng Anh. Sách, báo ã tr thành món n tinh th n và ph "ng ti n thông tin
không th thi u c c a m t con ng i v- i nh Ch t%ch H, Chí Minh.

II. T n m n v chuy n c sách

Hà V n Th nh - Báo Qu c t
Câu h#i mà chúng tôi, nh ng ng i làm ngh d y h c, th ng nghe là sách
nào c n c; m n âu ho(c giá c nh th nào? Tuy t nhiên không có b t kZ
sinh viên nào h#i th y cô cách th c c cu n sách ó. Hình nh vi c c là
chuy n "ng nhiên c a nh ng ng i bi t ch . Nh ng n u nh bi t ch r,i mà
không bi t c thì h c ch làm gì?
Th c ra, ch' nói riêng chuy n "vui ch"i", ngay c Nguy n Du c ng ph i l$c
u vì nó "l$m công phu". V y thì s h c d- nhiên ph i khó g p v n l n.
T khi bi t c, bàn tay tôi ã t p cách gi khá nhi u trang sách. Nh ng
gi úng và hi u là vi c không d dàng.
Có nh ng cu n sách làm ta th t v ng, n(ng tr-u c m giác hao h.t mà không
h có m t chút th#a mãn nào. Ng c l i, có r t nhi u cu n cho ta h nh phúc dù
ph i thao th c su t êm vì nó. V y thì vì sao con ng i l i lãng phí nhi u th i
gian n th cho nh ng i u vô b ?
Câu tr l i ch' n sau khi i h t cu c i. Có l b i v y nên tôi m o mu i
vi t ra ây nh ng l i tâm huy t v i mong mu n duy nh t là nh ng ng i n

29
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

sau không ph i i qua nh ng khúc quanh không áng có. T t nhiên s có r t

nhi u i u tôi vi t không còn là nh ng chuy n m i.
1. Công vi c u tiên nh$t %nh ph i bi t là vi c ch n sách. Chúng ta
không th c t t c nh ng i u c n bi t, nh ng có th có th i gian c
nh ng i u c n thi t.
S mênh mông và a d ng c a tri th c nhân lo i là ng i d+n ng t,i cho
nh ng ng i ham hi u bi t. Hãy nh r ng ph i u tiên cho nh ng cu n sách mà
th y giáo bu c ph i c. Ch a h/n th y giáo ã úng nh ng kinh nghi m c a
th y là c" s áng tin c y.
Còn nh ng ng i ã r i gh nhà tr ng r,i thì sao? Hãy c nh ng gì mình
thích. M t nguyên lý c a muôn i là chúng ta không ch' thích nh ng gì mình
thi u.
2. Nh ng cu n sách hay ho-c m t bài báo hay tr c h t ph i có m t cái
tên hay. Tôi ít th y i u ng c l i. Nh ng tên sách nh Cu n theo chi u gió,
ng tr c bi n t nó ã thông báo nhi u v n dù chúng ta ch a c.
Trong báo chí c ng v y. Nh ng cái tít t "ng t nh Mua danh ba v n bán
danh... ba hào, Ông Mê Man cu n hút ng i c nhi u g p b i l ng con ch
mà bài báo em n.
Ph n l n các tên sách ho(c tên m t bài báo ã là i m tr ng tâm - i u c"
b n mà ng i vi t mu n chuy n t i n ng i c.
3. Nguyên t c u tiên c a vi c c là nh$t thi t ph i g n li n v i vi c
ghi chép. N m dài trên gi ng c m t cu n sách hay là m t trong nh ng
i u thú v% tuy t v i. Nh t là khi ngoài tr i có tí tách h t m a, có m t n)i ni m
c n ph i quên.
Tuy nhiên ó là cách t t nh t làm cho vi c c tr thành s lãng phí tuy t
v i. C m giác thích r,i... quên. Thói quen ghi chép bu c chúng ta, t vô th c,
có trách nhi m v i i u mình c. Nói cách khác, bu c t duy không th l i
bi ng.

30
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

H"n n a, vi c ghi chép s làm cho quá trình mã hóa tri th c chuy n vào
b nh tr nên d dàng h"n, hi u qu h"n. Vi c th ng xuyên ghi chép còn t o
nên l i th không gì so sánh n i: luy n t p kh n ng h th ng hóa và phân lo i
t li u.
Vi c ghi chép còn có ý ngh-a r t l n trong t "ng lai - nh ng m nh r i r c
c a tri th c luôn luôn r t có th c n thi t cho m t ý t ng m i mà s mù m
c a hi u bi t ch a th xác %nh c. Câu h#i (t ra là ghi nh th nào? i u
c n ghi n m trong nh ng tiêu chu!n sau:
- ó là nh ng i u t o nên s h ng thú mà ta ch a g(p bao gi .
- Ki n th c ó có v n (ho(c nhi u v n ) liên h n chuyên môn mà
chúng ta quan tâm.
-M týt ng khác l - th m chí sai tr m tr ng so v i các quan ni m truy n
th ng. C n nh là trong khoa h c, m t nh n xét càng gai góc bao nhiêu thì càng
áng ghi chép b y nhiêu.
- M t chân lý hi n nhiên (châm ngôn, cách ngôn...)
- M t nguyên t$c c a lý thuy t nào ó.
4. Sau khi c xong m t ch ng, m t ph n hay c cu n sách c n ph i h
th ng s b ki n th!c thu nh n c. T ó cho phép ng i c hi u rõ
nh ng lu n i m c" b n nh t. F. Anghen luôn nh n m nh r ng "Khoa h c b$t
u t vi c so sánh".
5. N u có th , hãy trao i ngay v$n mình v a c v i ng i khác.
Th t là tuy t v i khi ng i y ã ho(c ang c cu n sách, bài báo y.
Còn ng c l i thì hãy tìm m t ,ng nghi p, b n h c trao i. Kinh
nghi m cho th y chúng ta s khó có kh n ng quên i u ã tr i qua, th& thách
th t s là tính nghiêm túc c a tranh cãi.
6. n ây s# có câu h.i -t ra: khi g-p ph i m t cu n sách ta ngh/ là
c n thi t nh ng khó c vì khó hi u thì làm th nào? M t câu h#i nan gi i.
Nh ng tác ph!m lo i này th ng là sách tri t h c ho(c chính tr%. Tr ch t
ph i t p cách "bóc" l p v# ngôn t - mà các tri t gia và các nhà chính tr% thì

31
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

ngày càng vi t và nói m t cách y khó hi u. Ch/ng h n, m'a mai vi c Pháp

quên quá nhanh công lao M gi i phóng n c Pháp, vi n tr sau Chi n tranh
th gi i th hai, T ng th ng M G. Bush nói r ng "Ng i Pháp có thói quen ch'
thích ngh- n hi n t i"!
B c th hai là sau m)i ch "ng, nh t thi t ph i tóm t$t n i dung mà mình
l-nh h i. y là cách hi u ng$n t ó chúng ta t n kh n ng hi u nhi u.
7. Cho n "công o n" này, quá trình tri th c hóa c a chúng ta v+n ch' gi i
h n m c "b$t ch c" (immitation). Cái c c ch thành cái có c
khi ta bi t cách "tiêu hóa" nó (Indigennization). T indigennization có tài li u
d%ch là "b n %a hóa"; nh ng theo tôi, di n t nh th là kém chính xác.
Cách d%ch m t o n v n, c ng nh cách hi u i v i m t cu n sách, ôi khi
gi ng v i cách hi u v ph. n : chung thu[ thì th ng là ít *p; ng c l i,
nh ng ng i àn bà *p th ng là không chung th y - h"n 100 n m tr c, m t
ng i Pháp ã nói nh th .
Vi c "tiêu hóa" tri th c s ch m d t khi m)i ng ib c sang giai o n 3:
sáng t o (innovation). Ch$c ch$n s có ng i h#i: "Làm sao có th sáng t o
c?" Xin tr l i r ng ch' tr m t s k ngu d t b!m sinh còn thì b t k ai, b t
k trình nào c ng có th tìm ra m t cái gì ó m i m . Hãy t tin và ng cúi
u tr c b t kZ t ng ài nào.
8. cho vi c c không b% gián o n, c n ph i có k ho ch c th .
Ch/ng h n, hãy c th t t p trung trong m t gi - v a c v a ghi chép, 30 hay
40 trang sách sau ó bu c mình trong m t bu i ph i c 120 trang ho(c 150.
Ch a xong ch a r i kh#i bàn.
ây là cách mà nh nó, su t b n n m r 0i th& thách chai b n c a nh ng
chi c gh , tôi ã c c khá nhi u nh ng cu n sách khó...
9. ng nên c mãi m t lo i sách. ây là cách ngh' ng"i b ng công vi c.
T t nhiên cách này s làm gián o n quá trình t duy nh ng c n thi t.

32
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

10. L p tr ngày nay khó c h"n. ây là m t t t y u vì chúng ta ang s ng

trong th i i c a máy tính, truy n hình. Nh ng ch$c ch$n là không có m t
ph "ng ti n nghe nhìn nào có th thay th vi c c.
Ng i Nga hoàn toàn có quy n t hào h là dân t c c nhi u nh t trên th
gi i: ch' riêng thành ph Mátxc"va ã có n 1.500 th vi n. Rõ ràng tri th c
và tình yêu là hai i u không th mua c, nh ng m)i chúng ta ph i liên t.c
tr giá cho nó, t ng ngày. S hi u bi t - v n hóa là "công vi c" di truy n khó
kh n nh t c a con ng i.
Hãy t p cách gi gìn m)i cu n sách mà ta có và, h"n n a nh t thi t ph i c
hi u cho b ng c cách th c s& d.ng chúng m t cách t t nh t. Sách không
ph i tr ng bày, càng không ph i sinh ra cho b.i b(m c a th i gian và m ng
nh n c a cu c i gi ng kín.
Mu n th , ph i rèn cho c thói quen c m)i ngày. Tôi bi t ch$c nh ng
ng i ngày nào c ng ch uh t u là nh ng ng i có th ng ngang hàng
v i s hi u bi t.
Dù nhi u n m ã trôi qua, nh ng bao gi tôi c ng có c m giác khó t khi c
câu th" c a i thi hào Nguy n Du: "C o th"m l n gi tr c èn..." M t ng i
nh Nguy n mà ph i l n gi nh ng trang sách hay ch ng t# vi c c sách
khó n m c nào!

III. “L p trình” vi c c sách

Theo o Lao ng
Cu i tháng 11.2003, trong bu i ti p ki n v i Th tr ng B V n hoá -
Thông tin Lê Ti n Th , nhà v n Romania Ghixulescu - Th ký H i Nhà v n
Romania ã l u ý B V n hoá - Thông tin m t th c tr ng áng lo ng i t i
Romania: M t b ph n trong gi i tr Romania hi n nay r t gi#i ngo i ng , gi#i
vi tính, thành th o s& d.ng Internet nh ng l i r t d t ti ng m* . H g n nh
r t ít c v n h c, tr nên vô c m v i v n ch "ng. Các ph "ng ti n nghe nhìn

33
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

ti n l i ã g n nh hút h,n, th i gian và tâm trí c a gi i tr , bi n h tr thành

m t th nô l , m t th "linh ki n" trong cái m ng m ch c a gu,ng máy
computer hi n i. Gu,ng computer này y cám d) và c ng y c m b+y ang
thâm nh p b ng nh ng con ng h p pháp và b t h p pháp vào các hang cùng
ngõ h m c a th gi i. Theo ông Ghixulescu thì ph "ng ti n nghe nhìn ã làm
cho gi i tr tr nên th. ng và ngày càng tr nên vô c m, tê li t các ch c n ng
c m giác, nh y bén th gi i hành vi; th gi i nghe nhìn làm cho gi i tr r t d
tr nên què qu(t v m(t tâm h,n, m t th mù ch cao c p. Theo ông
Ghixulescu, ó chính là m(t trái c a các ph "ng ti n nghe nhìn hi n i.
Trong c" ch th% tr ng n c ta hi n nay, rõ ràng vi c kh"i d y, ph.c h,i
thói quen c sách không ch' là công vi c t phát c a các nhà v n, gi i v n h c,
là công vi c mang tính ch t hành chính c a nhà n c mà là công vi c thi t y u
c a t ng gia ình. Ph i th y v n h c, v n hoá c g$n bó m t thi t v i s hình
thành và phát tri n nhân cách con ng i. Bên c nh nh ng trò ch"i i n t&,
nh ng trò chat, nh ng cu c giao l u tri n miên qua m ng ang c t ch(t không ít
thanh niên, ang tr thành m t th "ma tuý" v m(t tinh th n thì vi c "l p trình"
m)i em h c sinh m)i tu n ph i c m t, hai quy n sách là vi c làm, theo
chúng tôi, m)i gia ình c n ph i tính n.
V phía Nhà n c, theo tôi, ph i làm sao cho sách r h"n. Các nhà xu t b n,
các nhà v n suy ngh- làm sao cho ra i nh ng cu n sách có ích h"n, vui h"n,
*p h"n và nhân v n h"n. V n h c là nhân h c. N u thi u nó thì con ng i khó
tr nên hoàn thi n.

IV. c sách là m t rèn luy n trí nh và t duy

Phan T t c d ch
Chúng ta không c n l i “h c g o” mà chúng ta c n phát tri n và hoàn thi n
trí nh c a m i h c sinh b ng s hi u rõ các s ki n c b n.(V.I.Lênin)

34
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Trí nh và t duy có liên quan kh ng khít v i nhau: không th suy ngh- m t

cách nh t quán n u quên khu y m t nh ng ý ngh- lúc tr c và không nh
nh ng i u c n thi t xây d ng các phán oán và suy lý c a mình. c sách
m t cách t l c và có nghi n ng+m k ch/ng nh ng cho phép ta ti p thu ct
t ng c a tác gi mà còn giúp ta i chi u t t ng ó v i t t ng c a các tác
gi khác v v n ó, và ta s i t i m t phán oán riêng c a mình v nh ng
i u c c.
Phán oán c a ng i c có th úng hay sai. Phán oán là úng n u ng i
c v n d.ng nh ng lu n c ch$c ch$n cho phán oán c a mình, ng i c am
hi u v n h"n tác gi , phán oán có th sai n u ng i c không tán thành ý
ki n tác gi , không ch%u nh ng b tác gi m t ly nào trong khi tranh lu n ch' vì
không mu n suy ngh-, ho(c vì suy ngh- “ ,ng bóng”, vì suy ngh- “tùy ti n” hay
vì không ch%u v n d.ng n suy lu n, n lý trí mà ch' thu n d a vào c m giác,
vào ý thích ch không m x'a n các lu n c mà tác gi a ra ch ng minh
cho lu n nêu lên.
Phán oán c ng có th sai trong tr ng h p ng i c vi ph m các lu t lôgic
và phép bi n ch ng trong quá trình t duy.
Nh ã nói trên, trong khi c sách, c gi c n c, hi u, ào sâu, phân
tích k , ghi chép, nh , l-nh, h i.
T t c các vi c ó, không vi c nào có th ti n hành c n n không có s
tham gia c a trí nh v t duy, cho nên trong quá trình c sách "ng nhiên s
rèn luy n, phát tri n hoàn thi n c trí nh và t duy.
c sách là m t s liên h qua l i gi a ng i c và tác gi , t a h, nh
ng i c và tác gi trao i, àm o v i nhau. Không ph i vô c mà ng i ta
th ng nói: “ c nh ng cu n sách hay khác nào àm o v i nh ng b c hi n
nhân quân t&”.
ôi khi c sách bi n thành m t cu c tranh lu n th m l(ng v i tác gi , khi
ó ng i c s bi u l k n ng tranh lu n c a mình, t c là bi t t duy úng
cách theo logic. Trong vi c này, t k t qu t t, ng i c nên nghiên c u

35
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

các tài li u d y cách ch ng minh quan i m c a mình n u các quan i m ó là

úng, là chân th c, và bác b# nh ng lu n c sai, v ch tr n nh ng l m l+n trong
t duy c a b n thân mình và ng i khác.
Nh “trao i”, “ àm o” v i nh ng cu n sách n i dung quý báu, ng i
c s ngày càng tr nên thành th o, giàu kinh nghi m h"n trong vi c phân tích
nh ng con ng ph c t p, ngo$t ngoéo c a t t ng con ng i trong m i liên
h qua l i gi a ý ngh-, tình c m, rung ng c a con ng i.
Ch' riêng c sách ch a rèn luy n trí nh và t duy: còn c n làm sao
cho c sách chi m m t v% trí x ng áng trong s các bi n pháp quan tr ng
khác nh m giáo d.c v trau d,i v n hóa cho con ng i, trong ó có c vi c b,i
d 0ng tinh c l p t duy.
V.I. Lênin d y: “... chúng ta ph i thay l i h c c , l i h c g o, l i h c kh c
kh th i x a b ng k n ng bi t n m l y toàn b v n tri th c c a loài ng i, và
n m theo cách th nào ch ngh a c ng s n c a chúng ta không ph i nh cái
chúng ta ã h c thu c lòng, mà nh cái do t chúng ta ngh ra: nh nh ng k t
lu!n không th trách c trên quan i m h c v n hi n i”.
c l p ng+m ngh- v it ng nh n th c là m t trong nh ng d u hi u c n
thi t và c c kZ quan tr ng c a t c sách.
Không ph i ng+u nhiên mà V.I.Lênin trong m t bu i nói chuy n v i SV
Tr ng i h c t ng h p Xvéclôpxc" Maxc"va ã nó: “ i u ch y u nh t là
ph i làm sao cho sau khi c sách, sau khi th o lu n và nghe các bài gi ng v
Nhà n c, các b n luy n c k n ng nhìn nh n v n ó m t cách c l p...
Ch' khi y các b n m i có th t coi mình là ã v ng vàng v l p tr ng và
có kh n ng gi v ng l p tr ng y tr c b t c ai và trong b t kZ lúc nào”.
Tính c l p suy ngh- nh th c kh"i d y không ,ng u và vào cùng
m t l a tu i t t c m i ng i. Trong m i tr ng h p, vi c c sách có th và
c n ph i xúc ti n quá trình ó.

36
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Có tác d.ng (c bi t t t *p i v i b,i d 0ng t duy là c nh ng cu n

sách trong ó t duy c trình bày d i d ng tr c ti p nh t, t c là c hình
th c nh ng suy t ng tr u t ng c a tác gi .
F. Enghen ch' rõ, phát tri n n ng l c t duy lý thuy t: “... t" tr c t i nay
ch a có m t cách nào khác ngoài vi c nghiên c u toàn b n#n tri t h c tr c
ây”.
Ng i c c ng nên tìm hi u m t s bi n pháp "n gi n giúp b,i d 0ng trí
nh và t duy trong quá trình c sách, tr c khi áp d.ng nh ng hình th c ph c
t p h"n c a t duy cl p nghiên c u các tài li u có tính ch t tri t h c th t
s .
M t là, trong khi c ph i hi u rõ ràng trong b t c bài v n nào c ng u th
hi n hai m(t c a nó. Cái mà ng i ta nói n, t c là it ng t duy, và cái mà
ng i ta nói v it ng t duy y. Ph i luy n t p k x o phân bi t hai y u t
ó c a chính v n mà không c n d ng l i, t a h, nh ngay trong “m ch c”,
làm sao cho s hi u ó di n ra t nhiên.
Bao gi c ng c n ph i t mình nh n ra trong m)i câu, m)i o n, m)i ti t,
m)i ch "ng... ang nói v cái gì và nói gì r,i sau ó hình dung rõ ràng và hi u
trong toàn b bài báo, toàn b cu n sách nói v cái gì và nói gì, r,i sau ó hình
dung rõ ràng và hi u trong toàn b bài báo, toàn b cu n sách nói v cái gì và
nói gì…
Ch/ng h n nh trong o n:
“… Nh ng ng i lao ng trí óc c$ l n c ng là nh ng b!c th y l i l c trong
công tác, nh ng ng i t ch c tuy t di u lao ng cá nhân. ó là nh ng ngh
s iêu luy n trong ngh thu!t h p lý hóa, l a ch n k thu!t và cách th c làm
vi c cá nhân. Chính các v ó ã t"ng nhi#u l n nh n m nh r ng nguyên nhân
ch y u c a thành công c a mình ch% m t ph n là & n ng l c làm vi c th l c
hay & thiên b'm t nhiên, còn ph n chính là & ph ng pháp làm vi c c áp
d(ng th ng xuyên và th c hi n kiên trì”.

37
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Có xét nv n nguyên nhân thành công trong sáng tác c a nh ng ng i

lao ng trí óc c0 l n.
Ng i ta ã nói nh ng gì gi i áp câu h#i y?
Ng i ta kh/ng %nh r ng nguyên nhân ch y u c a thành công, ó là
ph "ng pháp làm vi c c áp d.ng th ng xuyên và th c hi n kiên trì. Cách
th hai b,i d 0ng k x o lôgic trong c sách là ng i c ch/ng nh ng
ph i ch m lo ti p thu cái ý mà còn ph i i sâu vào ý ngh-a c a cái “ý” ó, tùy
thu c vào xu h ng c a cái “ý” ó, vào vi c tác gi , r,i sau ó c gi xác %nh
t then ch t (tr ng i m logic) nh th nào.
Ch/ng h n, trong câu: “Tinh th n ham c sách c trau d)i ngay t" tu i
nh*” thì tr ng i m logic r i vào t" “tu i nh*”.
Trong chính v n, t này không c làm n i b t b ng cách g ch d i hay
b ng m t cách khác (b ng ki u ch riêng...), nh ng ng i c t mình ph i hi u
cái “ý” câu mình ang c, và trong u mình ph i nh n m nh t y khi ti p thu
ý c a c câu này.
D i ây, chúng tôi d+n ra c m t o n v n ch không ph i m t câu trích
trong cu n sách c a nhà v n V.Lidin.
“V i các sách trên giá c a tôi, tôi có m t liên h thân thi t tâm tình. Tôi bi t
rõ s ph!n và lai l ch c a h u h t các sách y. M i khi c m m t cu n trong tay,
tôi c t &ng nh sách c ng hi u tôi, và chúng tôi ch+ng có gì ph i gi i thích
cho nhau n a”.
T ây, trong chính v n, tác gi không nêu b t ý chính b ng m t cách nh n
m nh nào h t (ch/ng h n b ng ki u ch riêng). Song ng i c ph i t mình
suy ngh-, nghi n ng+m, quán tri t o n v n th y rõ ý chính, ý chính ó là
i u quan sát chân th c và tinh t c a tác gi r ng i v i các cu n sách trong t
sách riêng c a ông, ông có m t “liên h thân thi t tâm tình”. Tính ch t c a liên
h y c tác gi thuy t minh trong câu th hai c a o n v n.

38
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

c xong ph n k t lu n c a cu n sách, ng i c c n phát bi u ng$n g n

cho b n thân mình rõ ý chính c a ph n ó, mà chính vì kh/ng %nh cái ý y
tác gi ã vi t ph n này.
Trong vi c ó, ng i c c n hi u rõ qua ch "ng này mình ã thu ho ch
c i u gì m i, và c cu n sách này mình ã n y ra nh ng ý ngh- và tình
c m gì m i.
Nghi n ng+m, quán tri t ý chính trong quá trình c sách có liên quan không
tách r i v i b,i d õng trí nh và t duy, b i vì ng i c ph i nh l i nh ng
i u c c và hi u th u ý ngh-a c a chúng. Còn ghép nh ng i u m i m
v a c c vào v n tri th c sVn có trong trí nh và ý th c c a mình s có tác
d.ng m mang t m m$t và hình thành th gi i quan khoa h c c a c gi .
Chúng ta u bi t, “nhà v n, c ng nh m i nhà ngh thu t khác, bi t nhìn ra
trong cu c s ng xung quanh và v ch cho ta th y nh ng i u ta th ng không
nh n xét c bu c ta ph i ng+m ngh- v nh ng i u x a nay ta v+n t ng là
h t s c gi n "n ho(c không áng quan tâm”(7)
M t vi c có tác d.ng t t, giúp rèn luy n các k x o lôgic trong c sách,
,ng th i c ng c và b,i d 0ng trí nh ng i c là nêu b t nh ng ý chính tìm
ra c, b ng cách g ch d i các t hay các câu trong chính v n n u sách là c a
mình ho(c b ng cách ghi chép d i hình th c m t dàn ý lôgic nêu rõ cu n sách
nói v v n gì, và theo trình t nào.
D- nhiên, không ph i t nhiên c gi có th phân tích lôgic bài v n và ghi
l i ý chính, mà ó là k t qu c a vi c c sách t l c ta có nghi n ng+m.
Không có lao ng t l c thì không th tìm ra c chân lý trong m t v n
nghiêm túc nào h t, cho nên ng i nào ng i lao ng thì ng i yt t c o t
kh n ng tìm ra chân lý.
Trong khi rèn luy n, b,i d 0ng trí nh và t duy ng i c c n l u ý th ng
xuyên em m i liên h kh ng khít gi a hai cái ó.
Có th vì ý ngh- nh u m i tên, còn trí nh là uôi m i tên: hai cái ó tr
giúp l+n nhau trong lúc tên bay n ích.

39
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Nhà y h c kiêm nhà giáo d.c h c Nga l)i l c N.I.Pigô-rôp (t câu h#i: “H c
thu c m t các thông minh ngh a là th nào? Ph i ch ng ó không th là công
vi c c a trí nh n thu n, mà là m t s l nh h i các tri th c b ng lý trí... M i
ng i #u bi t m t mình lý trí, mà thi u trí nh , thì không làm c trò tr ng
gì. Không tài nào xây d ng c m t suy lu!n ba o n (suy lý, suy di,n – A.P)
và th!m chí m t bi u th c rút g n c a suy lu!n ba o n n u thi u trí nh . Ai
quên m t ti#n # th nh t ho-c tiên # th hai thì không th i n k t lu!n
c”.
Sau khi ã quán tri t ý chính, ta nên - và ôi khi c n ph i – g$n cho nó m t
s thành ng th t ích áng, m t s câu phát bi u cô úc, m t s so sánh ví von
thú v%.
H c thu c nh!m trong óc m t s o n ch n l c c ng có tác d.ng c ng c trí
nh và làm giàu v n hi u bi t. Nh c các châm ngôn, t.c ng , các o n
ch n l c trong các tác ph!m c i n và tác ph!m th" v n khác, ch/ng nh ng
làm giàu ngôn ng vi t và nói, mà còn giúp trau d,i ho t ng trí óc, ch ch a
nói n giáo d.c th!m m cho c gi .
Ghi chép, nl t nó l i giúp ng i c nhìn và nghe, vì nó có tác d.ng trau
d,i cái g i là “v n hóa c m giác” (t c là v n hóa c a ho t ng c a các giác
quan), v n hóa c m giác có liên quan không tách r i v i b,i d 0ng trí nh và t
duy.
Nhà t t ng l)i l c ph "ng ông Luxuph" Hat Hatgip qu quy t:
“Trí nh dù b#n lâu th!t là i phúc.
Song gi y tr ng m c en v.n áng tin h n!
L.N.Tônxtôi là ng i có m t trí nh kh ng l,, su t cu c i sáng tác dài,
v+n ghi l i nh ng ý ngh- và quan sát c a mình, nh ng bài t ng k t c sách…
Ông khuyên “lúc nào c ng nên mang theo m t cây bút chì và m t quy n s
ghi l i t t c nh ng tài li u, nh ng quan sát, nh ng ý ngh- và nh ng quy t$c
b ích, lý thú thu l m c trong lúc c sách, trong lúc trò chuy n hay ng+m

40
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

ngh- và t i n s chép l i nh ng cái ó vào m t quy n sách riêng, theo t ng

m.c.
Ghi chép giúp ích ta nhi u nh t v m(t trau d,i trí nh và t duy trong
tr ng h p các ghi chép có hình th c ph c t p, ch/ng h n khi ta không ch' ghi
l i nh ng i u c c vào m t quy n v riêng hay m t phi u riêng, mà còn
vi t l i chú v$n t$t, còn ghi l i nh ng nh n %nh (phán oán) c a mình v cu n
sách kèm v i nh ng l p lu n làm c" s cho nh n %nh ó và không ch' nh n xét
v t ng cu n sách mà nh n xét v t ng tài, t ng v n .
M t cách t t b,i d 0ng t duy, ,ng th i c ng giúp d nh nh ng i u
c c là t mình t p h p các khái ni m và thu t ng , các s ki n và %nh
ngh-a v. c c trong sách, s$p x p, phân lo i chúng vào nh ng b ng, nh ng
s" ,…
ôi khi, phân tích c u t o c a cu n sách v m(t s l ng, ch/ng h n ki m
i m xem trong cu n sách tác gi nêu lên bao nhiêu lu n c" b n ho(c bao
nhiêu tên ng i, ngày tháng, biên c , thu t ng , k t lu n... (12) c ng là m t
cách b ích i v i ng i c.
M i ki u s$p x p các tài li u c c, m i ki u phân ó, rút ra nh ng k t
lu n riêng t các i u c c u giúp ghi nh d dàng h"n và rèn luy n k
x o l-nh h i v ng ch$c.
M t bi n pháp t t giúp nh lâu là xem l t t ng quát ph n v a c, nh t là
tr c khi t m ngh' c.
Trong quá trình nghiên c u các tác ph!m kinh i n, ng i c có d%p t t
b,i d 0ng tính c l p t duy và rèn luy n trí nh .
N.G. Tsecn sepxki khuyên: “Hãy g ng c nh ng cu n sách ch ch t,
nh ng tác ph'm c áo, ngu)n c a nh ng t t &ng v i và nh ng h ng thú
cao quý”.
Ông nh n xét r ng ngôn ng trong các tác ph!m kinh i n r t ng$n g n, các
tác gi kinh i n bi t cách gói gém m t n i dung phong phú trong m t s ít t ,
bi t cách truy n cho ng i c “tính ch t” c a các thành t u c a loài ng i.

41
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Nhà bác h c Nga v- i cho r ng: “Trong m i b môn, ch% có r t ít nh ng

tác ph'm thu c lo i ch ch t nh v!y t t c các tác ph'm khác ch% là l-p l i,
pha loãng và làm s t m/ nh ng di#u ch a ng m t cách y và sáng t* h n
nhi#u trong các tác ph'm ít *i nói trên”.
Song N.G. Tsecnrsepxki không nh$c n ý ngh-a c a nh ng cu n sách giúp
ng i c hi u th u h"n, l-nh h i sâu h"n và s& d.ng có l i h"n các tác ph!m
kinh i n.
M(t này c a v n ã c vi n s- V.I.Vecnatxki làm sáng t#. Ông ch' rõ:
“Các tác ph!m kinh i n ch a ng kho tàng v n hóa phong phú c a loài ng i
và gi mãi giá tr% c a chúng g n h t nh các tác ph!m v n h c c i n… Mu n
ng i c hi u c các tác ph!m ó, ph i có nh ng bài bình lu n. Các khái
ni m và các t trong khoa h c có l%ch s& c a chúng, có cu c i c a chúng và
n u ta không l u ý n nh ng bi n i c a chúng theo th i gian thì c gi h u
sinh s không hi u n i và các khái ni m, các t càng c x a bao nhiêu thì càng
khó hi u b y nhiêu. Thu c lo i sách kinh i n này là tác ph!m c a hàng ngàn
nhân v t, t Arixtôt hay Côpecnic hay Galilê... cho n nh ng ng i cùng th i
v i chúng ta nh .I. Men êleep hay I.P. Pavlôp.
Tìm hi u các tác ph!m ó trong nguyên b n hay qua m t b n d%ch t t là m t
còng c. r t m nh c a n n giáo d.c cao /ng, c a n n v n hóa nhân dân. Không
c các tác ph!m ó b% mai m t, b% quên lãng, mà ph i em ra c i c
l i t th h này qua th h khác, tr c h t là th h tr c trau d,i h c v n
trong nh ng n m h c tr ng i h c(l5)
Vi c c sách ph i có tác d.ng bi n i và hoàn thi n t duy ng i c, ý
th c ng i c, th gi i n i tâm ng i c và do ó ph i nh h ng n hành
vi ng i c, n trình v n hóa ng i c trong lao ng và trong sinh ho t,
n ho t ng xã h i c a ng i c, ph i có tác d.ng hình thành con ng i
m i, con ng i xây d ng xã h i tiên ti n.

42
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

V. Bàn v ni m vui và n i bu n c a vi c c sách

Chu Quang Ti#m - Danh nhân Trung Qu c
Tr n ình S0 d ch
H c v n không ch' là chuy n c sách , nh ng c sách v+n là m t con
ng quan tr ng c a h c v n. B i vì h c v n không ch' là vi c cá nhân, mà là
vi c c a toàn nhân lo i. M)i lo i h c v n n giai o n hôm nay u là thành
qu c a toàn nhân lo i nh bi t phân công, c g$ng tích l y ngày êm mà có.
Các thành qu ó s d- không b% vùi l p i, u là do sách v ghi chép, l u
truy n l i. Sách là kho tàng quý báu c t gi di s n tinh th n nhân lo i, c ng có
th nói ó là nh ng c t m c trên con ng ti n hóa h c thu t c a nhân lo i.
N u chúng ta mong ti n lên t v n hóa, h c thu t c a giai o n này, thì nh t
%nh ph i l y thành qu nhân lo i ã t c trong quá kh làm i m xu t
phát. N u xóa b# h t các thành qu nhân lo i ã t c trong quá kh , thì
ch a bi t ch ng chúng ta ã lùi i m xu t phát v n m y tr m n m, th m chí
là m y nghìn n m tr c. Lúc ó, dù có ti n lên c ng ch' là i gi t lùi, làm k l c
h u.
c sách là mu n tr món n i v i thành qu nhân lo i trong quá kh , là
ôn l i kinh nghi m, t t ng c a nhân lo i tích l y m y nghìn n m trong m y
ch.c n m ng$n ng i, là m t mình h ng th. các ki n th c, l i d y mà bi t bao
ng i trong quá kh ã kh công tìm ki m m i thu nh n c. Có cs
chu!n b% nh th thì m t con ng i m i có th làm c cu c tr ng chinh v n
d(m trên con ng h c v n, nh m phát hi n th gi i m i.
L%ch s& càng ti n lên, di s n tinh th n nhân lo i càng phong phú, sách v tích
l y càng nhi u, thì vi c c sách c ng ngày càng không d . Sách t t nhiên là
áng quý, nh ng c ng ch' là m t th tích l y. Nó có th làm tr ng i cho nghiên
c u h c v n. Ít nh t có hai cái h i th ng g(p. M t là, sách nhi u khi n ng i ta
không chuyên sâu. Các h c gi Trung Hoa th i c i do sách khó ki m, m t
i nb c um i c h t m t quy n kinh. Sách tuy c c ít, nh ng c

43
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

quy n nào ra quy n y, mi ng c, tâm ghi, nghi n ng+m n thu c lòng, th m

vào x "ng t y, bi n thành môt ngu,n l c tinh th n, c i dùng mãi không c n.
Gi ây sách d ki m, m t h c gi tr ã có th khoe khoang t ng c hàng v n
cu n sách. “Li c qua” tuy r t nhi u, nh ng “ ng l i” thì r t ít, gi ng nh n
u ng, các th không tiêu hóa c tích càng nhi u, thì càng d sinh ra b nh au
d dày, nhi u thói x u h danh nông c n u do l i n t "i nu t s ng ó ó mà
sinh ra c . Hai là, sách nhi u d khi n ng i cl ch ng. B t c l-nh v c h c
v n nào ngày nay u ã có sách v ch t y th vi n, trong ó nh ng tác ph!m
c" b n, ích th c, nh t thi t ph i c ch/ng qua c ng m y nghìn quy n, th m
chí ch' m y quy n. Nhi u ng i m i h c tham nhi u mà không v. th c ch t, ã
lãng phí th i gian và s c l c trên nh ng cu n sách vô th ng vô ph t, nên
không tránh kh#i b# l0 m t d%p c nh ng cu n sách quan tr ng, c" b n. Chi m
l-nh h c v n gi ng nh ánh tr n, c n ph i ánh vào thành trì kiên c , ánh b i
quân %ch tinh nhu , chi m c m(t tr n xung y u. M.c tiêu quá nhi u, che l p
m t v% trí kiên c , ch' á bên ông, m bên tây, hóa ra thành l i ánh “t tiêu
hao l c l ng”.
c sách không l y nhi u, quan tr ng nh t là ph i ch n cho tinh, c cho k-.
N u c c 10 quy n sách không quan tr ng, không b ng em th i gian, s c
l c c 10 quy n sách y mà c m t quy n th t s có giá tr%. N u c c
m i quy n sách mà ch' l t qua, không b ng ch' l y m t quy n mà cm i
l n. “Sách c tr m l n xem ch/ng chán- Thu c lòng, ng+m ngh- m t mình hay”,
hai câu th" ó áng làm l i r n cho m)i ng i c sách. c sách v n có ích
riêng cho mình, c nhi u không th coi là vinh d , c ít c ng không ph i là
x uh . c ít mà c k-, thì s t p thành n p suy ngh- sâu xa, tr m ngâm tích
l y, t ng t ng t do n m c làm thay i khí ch t; c nhi u mà không ch%u
ngh- sâu, nh c 0i ng a qua ch , tuy châu báu ph"i y, ch' t làm cho m$t hoa
ý lo n, tay không mà v . Th gian có bi t bao nhiêu ng i c sách ch' trang
trí b m(t, nh k tr c phú khoe c a, ch' bi t l y nhi u làm quý. i v i vi c

44
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

h c t p, cách ó ch' là l a mình d i ng i, i v i vi c làm ng i thì cách ó

th hi n ph!m ch t t m th ng, th p kém.
Sách c nên chia làm m y lo i, m t là sách c có ki n th c ph thông
mà m i công dân th gi i hi n nay u ph i bi t, m t lo i là sách c trau
d,i h c v n chuyên môn. Mu n có ki n th c ph thông, hi n nay các bài h c
trung h c và n m u i h c, n u ch m ch' h c t p thì c ng dùng. N u
ch m ch' h c t p mà c ng ch' c thu c giáo trình thì ch/ng có ích l i gì, m)i
môn ph i ch n l y t 3 n 5 quy n xem cho k-. Môn h c ki n th c ph thông
t ng s không quá m i m y môn, m)i môn ch n t 3 n 5 quy n, t ng c ng
s sách c n c c ng ch/ng qua trên d i 50 quy n. ây không th xem là òi
h#i quá áng. Nói chung s sách mà m t ng i ã c, ph n l n không ch' có
th , n u h không thu c l i ích th c s là do h thi u l a ch n, khi c l ra
c thì thì h l i c qua loa.
Ki n th c ph thông không ch' c n cho công dân th gi i hi n t i, mà ngay
nhà h c gi chuyên môn c ng không th thi u c. Khoa h c c n i phân lo i
ch(t ch , nh ng ng i ch' chuyên môn m t h c v n ph n nhi u khép kín trong
ph m vi c a mình, l y c là chuyên môn , không mu n bi t n các h c v n liên
quan. i u này i v i vi c phân công nghiên c u có th là c n thi t, nh ng i
v i vi c ào t o chuyên sâu thì l i là m t s hy sinh. V tr. v n là m t th h u
c", các quy lu t bên trong v n liên quan m t thi t v i nhau, ng vào b t c ch)
nào u liên quan n cái khác, do ó, các lo i h c v n nghiên c u quy lu t, tuy
b ngoài có phân bi t, mà trên th c t thì không th tách r i. Trên i không có
h c v n nào là cô l p, tách r i các h c v n khác. Ví nh chính tr% h c thì ph i
liên quan n l%ch s&, kinh t , pháp lu t, tri t h c, tâm lí h c, cho n ngo i
giao, quân s ,…N u m t ng i i v i các h c v n liên quan này mà không
bi t n, ch' h c có m t mình chính tr% thôi, thì càng ti n lên càng g(p khó
kh n, gi ng nh con chu t chui vào s ng trâu, càng chui sâu càng h*p, không
tìm ra l i thoát. Các h c v n khác i khái c ng nh v y, không bi t r ng thì
không th chuyên, không thông thái thì không th n$m g n. Tr c hãy bi t r ng

45
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

r,i sau m i n$m ch$c, ó là trình t n$m v ng b t c h c v n nào. Trong l%ch

s& h c thu t, phàm là ng i có thành t u l n trong b t kì m t l-nh v c nào, u
ph i có c" s sâu s$c c a nhi u môn h c v n khác.

V. Nh ng con s xung quanh vi c c sách

- Keywords: 20% s trang sách ch a 80% n i dung, trong s 20% ó ch'
còn l i 20 % là keywords chính d+n n vi c n$m b$t n i dung chính y u.
V y thì n u quy v s ch thì ch' còn l i kho ng 4-5 % là key thôi.

- YI232DB i ng i c GAch v i @Ach c F5Ac nhau.

Ng i c b ng tai, >5En ch 2vi t :;2 c to, c r t ch m: 150 t /012t.
Ng i c b ng m$t không nh$c D i b ng mi ng: 600-800 t /012t.
Ng i c b ng C i (ng i ta 7 i nh th ), c t ng kh i m t :;25Enh nh
5 2 BAn n i dung: 1000 t /012t.
\5Im cu i @Lng >;y D;2 nh ng ng i c nhanh, ti t ki m th i gian, t ng
l ng ti p thu.

- Nh n th c =N2 t m quan <= ng @ a ph "ng 45Ap c nhanh, 2 nhi u n c

tiên ti n, @Ac l p J y c nhanh 92 c m 2>7;y @;ng nhi u. Sau khi d 2@Ac
l p >;y, 5 2 92 t ct c 2kinh F5 ng 1500 t /012t, :;2 i v i nh ng 1;i
vi t >5*2>5;ng, "n 78 n nh truy n trinh <5Am, t c 2 c @I th 2lên t i 12000
t /012t.

- Kh n ng ó d i d ng ti m n ng, m t ng i bình th ng thông qua rèn

luy n kho ng t 2 tu n - 3 tu n có th t t i 1.500 t trong ti ng Anh/1 phút
và có th t t i kho ng 2.000 t trong ti ng Vi t/1phút mà hi u m ch
logic c a tài li u ó so v i t c c thông th ng là nh nhau. So v i t c

46
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

trung bình c a m t ng i c là kho ng 200-350 t ti ng Anh/1 phút và ti ng

Vi t kho ng 200-500 t /1 phút.
T Minesota (M ), ng i ta có làm test v i sinh viên ki m tra kh n ng
c nhanh (faster reading skill). Nh ng sinh viên tham gia vào test này ã c
yêu c u c "Chi n tranh và Hoà bình" c a Tolstoy, và h cv it c trung
bình là 240-250 t /phút v i m c hi u v n b n là 70%. Sau 1 tu n ào t o
c nhanh, v i 12.5 gi , t c c c a h t ng lên 500 t /phút. Sau 7 tu n liên
t.c, ai t ng c lên 1000 t /phút c coi là là siêu /ng.

+ Ng i bình th ng ch' c t c 150-200 t /1phút.

+ T n Thu[ Hoàng có kh n ng c 400 cân t$u bi u/1 ngày .
+ Na-pô-lê-ông ct c 22000 t /012t.
+ Ban-d$c ct c 24000 t /012t.
+ UAc-xim ]BIc-ki c m)i trang GAch @5'2m t 34i giây.
+ YKn Lê-nin c GAch nh l t qua nh ng D i n$m ch$c n i dung…

B5N HOÀN TOÀN CÓ TH6 T5O RA M7T CON S8 9N T:;NG

HÃY T< TIN VÀO KH= N>NG TI?M TÀNG C@A CON NG:AI

47
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

Ph n 4

Tài li u tham kh o
1. H c hi u qu - Robinson, Francis Pleasant, (1961, 1970)
(xu t b n l n th 4.), Harper & Row, New York, NY.

2. Ph ng 12 p c siêu t c - Tony Buzan.

3. Ebook: PhotoReading, Paul R.Scheele, M.A.

Link download t i %a ch':
http://www.4shared.com/file/35398473/123cfda0/The_PhotoReading_Whole
_Mind_System_-_Paul_Scheele.html

4. Photoreading - The Whole Mind System, Paul Scheele

5. Tìm hi u thêm v ph "ng pháp c qua các %a ch' sau:

http://en.wikipedia.org/wiki/Photoreading
http://www.photoreading.com/
http://www.learningstrategies.com/PhotoReading/Intro1.asp
http://www.youtube.com/watch?v=cPOIZ6DGXWE&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=5Nf4ObSlejQ&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=wOWpyLFAgHU&feature=related

6. Ngoài ra còn có m t s clip luy n di chuy n m$t nhanh nh ch p:

http://youtube.com/watch?v=6TVxfe01aVY
http://youtube.com/watch?v=sRi4fxxmNnw
http://youtube.com/watch?v=Sf02YOzTyI0
http://youtube.com/watch?v=KRSiDq-y06A
http://youtube.com/watch?v=3g_yzoY8yjc

48
Di n àn th o lu n k n ng m m K n ng c hi u qu

EBOOK

KB N>NG CC HIDU QU=

Nhi u tác gi
V is óng góp t các bài vi t c a:
MRLIVE
TINKERMAN199
SAM
BUBAHN
SIRIUS
FANNTY
DUC.SMAX
….
T ng h p, biên so n:
CANLOIMAT87
LING
Góp ý:
TINKERMAN199

DIEN ÀN TH=O LUFN KB N>NG M?M

www.kynangmem.com
Email: bqtkynangmem@gmail.com

49