S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

PhÇn I: §Æt vÊn ®Ò

A/ LÝ do chän ®Ò tµi
1. C¬ së lÝ luËn
T
hÕ kû XXI – ThÕ kû cña khoa häc c«ng nghÖ trÝ tuÖ. Khi x· héi ngµy
cµng ph¸t triÓn th× yªu cÇu vÒ nguån nh©n lùc cµng lín, nhng ®ßi hái
nguån nh©n lùc ®ã ph¶i cã mét tri thøc toµn diÖn. ChÝnh ®iÒu nµy ®ßi
hái con ngêi ph¶i lu«n cã sù phÊn ®Êu cè g¾ng ®Ó chiÕm lÜnh nh÷ng tri
thøc ®Ó trë thµnh mét con ngêi võa hång, võa chuyªn, ®¸p øng ®îc nhu
cÇu cña x· héi. §Ó cã ®îc nguån tri thøc ®ã buéc con ngêi kh«ng cßn con
®êng nµo kh¸c ®ã lµ ph¶i t×m ®Õn c¸c bé m«n khoa häc ®Ó t×m kiÕm
nh÷ng th«ng tin tri thøc, trong ®ã Ho¸ Häc lµ bé m«n khoa häc mµ con ng-
êi cÇn t×m hiÓu. Ho¸ Häc lµ bé m«n khoa häc ®ãng gãp nhiÒu trong viÖc
cung cÊp nh÷ng th«ng tin cho con ngêi. §Æc biÖt nã cã vai trß hÕt søc
quan träng trong viÖc h×nh thµnh nh©n c¸ch vµ t duy cho con ngêi.

Víi vai trß nh vËy cho nªn bé m«n Ho¸ Häc ë trêng THCS ®· ®îc quan
t©m rÊt nhiÒu kÓ tõ khi mµ BGD cã kÕ ho¹ch thay ®æi ch¬ng tr×nh
SGK cô thÓ lµ:
Sè tiÕt cña líp 8 ®îc t¨ng lªn gÊp ®«i so víi ch¬ng tr×nh cò, ch¬ng
tr×nh líp 9 ®îc gi÷ nguyªn nhng kiÕn thøc cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. Nh×n
chung c¶ ë 2 khèi líp 8, 9 khèi lîng kiÕn thøc t¨ng ®Æc biÖt ®· chó träng
®Õn viÖc biªn so¹n SGK theo ph¬ng ph¸p ®æi míi ®ã lµ thêi gian giµnh
cho luyÖn tËp, thùc hµnh t¨ng, ®ång nghÜa víi viÖc nh»m t¨ng kh¶ n¨ng
ho¹t ®éng cña häc sinh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c em cã c¬ héi nhiÒu h¬n ®Ó
rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng thùc hµnh, gi¶i bµi tËp.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
1
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Nh chóng ta ®· biÕt Ho¸ Häc gi÷ mét vai trß hÕt søc quan träng träng
hÖ thèng c¸c m«n khoa häc. NÕu nh: To¸n, V¨n, Lý…trang bÞ cho con ng-
êi nhõng kiÕn thøc vÒ tù nhiªn x· héi th× Hãa Häc còng ®ãng gãp mét
phÇn vµo trong c¸i hÖ thèng hoµn chØnh ®ã. Ngoµi ra Ho¸ Häc nã cßn
gi¶i thÝch ®îc c¸c vÊn ®Ò, c¸c hiÖn tîng trong tù nhiªn, trong thùc tÕ mµ
c¸c bé m«n khoa häc kh¸c kh«ng cã ®îc tõ ®ã gióp con ngêi hiÓu thªm ®êi
sèng thùc tÕ. H¬n thÕ n÷a víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt nh hiÖn
nay th× ngµnh Ho¸ Häc nãi chung ®ãng gãp vµ gi÷ mét vÞ trÝ hÕt søc
quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ.

ChÝnh v× vai trß vµ vÞ trÝ cña bé m«n khoa häc Ho¸ Häc nh vËy
cho nªn viÖc ®Ò ra ph¬ng ph¸p häc bé m«n nµy míi lµ mét vÊn ®Ò khã
®èi víi häc sinh. VËy th× ®Ó häc tèt bé m«n khoa häc nµy th× cÇn ph¶i
tr¶ lêi ®îc nh÷ng c©u hái sau: Häc ®Ó lµm g×? §ã lµ môc ®Ých. Häc nh
thÕ nµo? §ã l¹i lµ ph¬ng ph¸p.
MÆt kh¸c Ho¸ Häc l¹i lµ bé m«n khoa häc thùc nghiÖm cã nghÜa lµ
häc ®i ®«i víi hµnh. ChÝnh v× thÕ mµ ph¬ng ph¸p lµ mét vÊn ®Ò rÊt
quan träng trong m«n häc nµy. §Æc biÖt lµ ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp nhËn
biÕt, tr¾c nghiÖm trong ho¸ häc l¹i cµng khã kh¨n tøc lµ ®Ó gi¶i quyÕt
®îc d¹ng bµi tËp nµy ®ßi hái ngêi häc cÇn ph¶i n¾m ch¾c vÒ kiÕn thøc
lý thuyÕt trªn c¬ së ®ã míi h×nh thµnh ®îc ph¬ng híng gi¶i quyÕt bµi tËp.
Ngoµi ra cßn ph¶i cã kü n¨ng thùc hµnh thÝ nghiÖm vµ t duy gi¶i nhanh
c¸c bµi tËp lo¹i tr¾c nghiÖm ®©y lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong
d¹ng bµi tËp nhËn biÕt vµ bµi tËp tr¾c nghiÖm.

Ho¸ Häc lµ khoa häc nghiªn cøu c¸c chÊt, sù biÕn ®æi vµ øng dông
cña chóng, ®ã lµ m«n khoa häc thùc nghiÖm. Hãa häc cã vai trß quan

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
2
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

träng trong cuéc sèng cña chóng ta. Ho¸ häc ®ãng gãp mét phÇn rÊt quan
träng vµo viÖc gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng trong thùc tÕ, gióp cho mçi chóng
ta cã ý thøc h¬n vÒ c¸c lÜnh vùc mµ Ho¸ häc ®Ò cËp tíi. Trong gi¶ng d¹y
ho¸ häc, nÕu ta lång ghÐp ®îc c¸c hiÖn tîng xÈy ra trong thùc tÕ vµ
nh÷ng bµi tËp vÒ gi¶i thÝch hiÖn tîng th× sÏ lµm cho bµi häc trë lªn sinh
®éng h¬n, g©y høng thó vµ søc thu hót víi häc sinh. Cã nh thÕ, chÊt lîng
d¹y häc míi ®îc n©ng lªn vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. C¸c xu híng x©y dùng bµi
tËp Ho¸ häc hiªn nay lµ:
- Lo¹i bá nh÷ng bá bµi tËp cã néi dung ho¸ häc nghÌo nµn nhng l¹i cÇn
®Õn nh÷ng thuËt to¸n phøc t¹p ®Ó gi¶i (HÖ nhiÒu Èn, nhiÒu ph¬ng
tr×nh, bÊt ph¬ng tr×nh, ph¬ng tr×nh bËc hai, cÊp sè céng, cÊp sè nh©n.).
- Lo¹i bá nh÷ng bµi tËp cã néi dung l¾t lÐo, gi¶ ®Þnh, r¾c rèi, phøc
t¹p, xa rêi hoÆc phi thùc tiÔn ho¸ häc.
- T¨ng cêng sö dông bµi tËp thùc nghiÖm.
- T¨ng cêng sö dông bµi tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan.
- X©y dùng bµi tËp vÒ c¸c hiÖn tîng thùc tÕ vµ c¸c bµi tËp vÒ b¶o
vÖ m«i trêng.
- X©y dùng bµi tËp míi ®Ó rÌn luyÖn cho häc sinh n¨ng lùc ph¸t triÓn
vÊn ®Ò vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- §a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh bµi tËp nh bµi tËp b»ng h×nh vÏ, bµi tËp vÏ
®å thÞ, s¬ ®å, bµi tËp vÒ l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm.
- X©y dùng nh÷ng bµi tËp cã néi dung ho¸ häc phong phó, s©u s¾c,
phÇn tÝnh to¸n ®¬n gi¶n nhÑ nhµng.
- X©y dùng vµ t¨ng cêng d¹ng bµi tËp thùc nghiÖm ®Þnh lîng.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
3
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Víi c¸c xu híng cã thÓ x©y dùng c¸c néi dung bµi tËp nh trªn nh»m
môc ®Ých ®Ó t¨ng cêng sù ho¹t ®éng cña häc sinh thóc ®Èy tÝnh duy
l«gÝc.
Tãm l¹i víi vai trß vÞ trÝ quan träng cña bé m«n khoa häc ho¸ häc nh
vËy nã gãp phÇn lµm nªn mét c¸i tæng thÓ toµn diÖn cña khoa häc nãi
chung gióp con ngêi h×nh thµnh nªn mét thÕ giíi quan vµ nh©n sinh quan
nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn tri thøc cña con ngêi. T¹o ra mét thÕ hÖ ngêi
võa hång võa chuyªn phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ngµy cµng
ph¸t triÓn.
2. C¬ cë thùc tiÔn.
C¨n cø vµo ch¬ng tr×nh thay SGK cña Bé Gi¸o Dôc theo híng tÝch
cùc ®· ®Æt ra nhu cÇu ph¶i ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc. Cho ®Õn n¨m
2002 BGD triÓn khai viÖc thay SGK vµ ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y häc míi
vµo c¸c trêng THCS trªn c¶ níc. §Õn n¨m häc 2004-2005 viÖc thùc hiÖn
ch¬ng tr×nh SGK vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc ®æi míi ®îc ¸p dông vµ tiÕn
hµnh ë c¶ 4 khèi cña bËc THCS. ViÖc thay ®æi ch¬ng tr×nh SGK vµ ph-
¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn nÆng lùc toµn diÖn cho
häc sinh ®ång thêi ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng t duy cña häc sinh.
Song viÖc triÓn khai ch¬ng tr×nh SGK vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc míi
cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng ®Þa ph¬ng vïng s©u
vïng xa ®iÒu kiÖn kinh tÕ cßn khã kh¨n.
H¬n n÷a ®èi víi bé m«n Ho¸ Häc lµ m«n häc thùc nghiÖm v× vËy
cÇn cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt nh phßng thùc hµnh thÝ
nghiÖm, ®å dïng, dông cô thùc hµnh ®Ó häc sinh cã ®iÒu kiÖn häc tËp
häc theo ®óng ch¬ng tr×nh thay s¸ch vµ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
4
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ nhµ trêng cßn cã nhiÒu khã kh¨n ®Æc
biÖt lµ CSVC kh«ng cã phßng thùc hµnh thÝ nghiÖm, häc sinh trong mét
líp ®«ng nªn ®Ó ¸p dông ®îc nhiÖm vô chung cña c¸c m«n häc vµ ®Æc
thï riªng cña m«n Ho¸ Häc lµ “D¹y-häc” b»ng ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm ng-
êi thµy cÇn ph¶i cho häc sinh thÊy ®îc vai trß cña c¸c thÝ nghiÖm trong
c¸c bµi häc nãi chung vµ trong bµi tËp nhËn biÕt nãi riªng, sao cho häc
sinh kh«ng thÓ cã ®iÒu kiÖn trùc tiÕp lµm thÝ nghiÖm th× còng cã høng
thó trong häc tËp bé m«n, gi¸m ®Ò xuÊt nh÷ng ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm, dù
®o¸n kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm tõ ®ã kÝch thÝch tinh thÇn häc tËp cña
häc sinh nh»m n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc.
ChÝnh v× thÕ mµ ta cÇn cã sù linh ho¹t khi mµ ®iÒu kiÖn gi¶ng
d¹y kh«ng cho phÐp ¸p dông nh÷ng ph¬ng ph¸p tÝch cùc mét c¸ch triÖt
®Ó. Trong ®ã cã mét ph¬ng ph¸p cã thÓ ¸p dông ®ã lµ x©y dùng c¸c d¹ng
bµi tËp tr¾c nghiÖm, ®©y còng lµ ®iÒu kiÖn rÊt tèt cho häc sinh cã kh¶
n¨ng t duy logic nh»m cñng cè kiÕn thøc trong qu¸ tr×nh häc tËp.
§Ò tµi s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy ë cÊp häc THCS lµ mét vÊn
®Ò khoa häc kh«ng ph¶i lµ míi ®èi víi häc sinh. Bëi lý do lµ hiÖn nay sè
lîng ®Çu s¸ch nãi riªng vÒ rÌn luyÖn t duy logic cho häc sinh th«ng qua
d¹ng bµi tËp tr¾c nghiÖm l¹i rÊt Ýt cã ch¨ng còng chØ lång ghÐp víi c¸c
d¹ng bµi tËp kh¸c mµ kh«ng tr×nh bµy mét c¸ch râ rµng chuyªn biÖt cho
nªn g©y nhiÒu khã kh¨n ®èi víi häc sinh khi nghiªn cøu lµm d¹ng bµi tËp
nµy. H¬n n÷a bµi tËp d¹ng tr¾c nghiÖm kh¸ch quan liªn quan rÊt nhiÒu
®Õn viÖc ph¬ng ph¸p häc vµ t duy cña häc sinh. VËy ®Ó cã ®îc mét gi¸o
tr×nh cho viÖc gi¶ng d¹y d¹ng bµi tËp nµy lµ rÊt quan träng cho c¸c gi¸o
viªn vµ kÓ c¶ häc sinh khi nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Víi sè tiÕt nh hiÖn nay cïng víi ph©n phèi ch¬ng tr×nh th× viÖc
rÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm lµ rÊt khã kh¨n v× thÕ mµ
cÇn ph¶i cã mét gi¸o tr×nh c¬ b¶n tr×nh bµy ng¾n gän, rÔ hiÓu, xóc tÝch
nh»m gióp gi¸o viªn còng nh häc sinh cã kh¶ n¨ng dÔ dµng thùc hiÖn d¹ng
bµi tËp nµy. ChÝnh v× thÕ mµ viÖc ®a ra ph¬ng ph¸p tr×nh bµy c¶ lµ
mét vÊn ®Ò khã kh¨n.
Qua qu¸ tr×nh trùc tiÕp gi¶ng d¹y bé m«n Ho¸ häc ë trêng THCS t«i
thÊy r»ng viÖc häc sinh häc bé m«n nµy còng nh khi lµm d¹ng bµi tËp
tr¾c nghiÖm kh¸ch quan cßn lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n ®èi víi c¸c em. Ph¶i
ch¨ng c¸c em tËp chung cho c¸c m«n kh¸c nh V¨n, To¸n … v× ®©y lµ
nh÷ng m«n cã liªn quan thi vµo cÊp III hay Hãa häc lµ bé m«n khã häc?.
§ã còng chØ lµ nh÷ng c©u hái mang tÝnh chÊt dù ®o¸n nhng trong bÊt cø
gi¸ nµo th× còng ph¶i t¹o cho häc sinh nh÷ng høng thó trong häc tËp bé
m«n nµy. Muèn vËy th× ngêi thµy ph¶i biÕt thiÕt kÕ, tæ chøc mét giê d¹y
nh thÕ nµo cho hîp lý vµ mang l¹i hiÖu qña cao cho ngêi häc ®ång thêi
ph¶i rÌn ®îc nh÷ng kü n¨ng trong viÖc gi¶i c¸c d¹ng bµi tËp trong ®ã bµi
tËp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan lµ mét vÝ dô v× ®©y kh«ng chØ ®¬n thuÇn
lµ tr¾c nghiÖm kh¸ch quan mµ lµ rÌn luyÖn cho c¸c em cã mét t duy s¸ng
t¹o trong qu¸ tr×nh gi¶i bµi tËp d¹ng nµy. ChÝnh v× ®Æc thï cña d¹ng bµi
tËp nµy nh vËy gi¸o viªn cã ®iÒu kiÖn t¹o høng thó cho häc sinh, tõ ®ã
lµm cho häc sinh høng, say mª víi bé m«n khoa häc nµy h¬n.
H¬n n÷a khi BGD cã kÕ ho¹ch thay ®æi ch¬ng tr×nh SGK th× cã ®·
cã ph¬ng ¸n thay ®æi ph¬ng ph¸p d¹y häc cho phï hîp. §ång thêi kiÓm tra
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh còng theo mét h×nh thøc míi. Víi
d¹ng bµi tËp d¹ng tr¾c nghiÖm kh¸ch quan th× häc sinh hoµn toµn xa l¹

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
6
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

khi míi tiÕp xóc bëi trong hÖ thèng bµi tËp ho¸ häc, bµi tËp tr¾c nghiÖm
cã ®Æc trng c¬ b¶n lµ khèng chÕ chÆt chÏ vÒ mÆt thêi gian. Bµi to¸n
dïng lµm c©u tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän lµ bµi to¸n cã thÓ gi¶i nhanh
®îc. V× vËy, trong d¹y häc ho¸ häc cÇn chó ý híng dÉn häc sinh ph¬ng
ph¸p t×m tßi c¸ch gi¶i nhanh, th«ng minh.

3. KÕt luËn
Tõ nh÷ng c¬ së thùc tiÔn trªn nh néi dung ch¬ng tr×nh cïng víi chÊt
lîng cña häc sinh t«i m¹nh d¹n ®a ra “ Ph¬ng ph¸p d¹y bµi tËp tr¾c
nghiÖm m«n ho¸ häc THCS”. Tuy nhiªn s¸ng kiÕn nµy nã cßn mang tÝnh
chÊt bã hÑp v× nã chØ giíi h¹n ë mét phÇn nhá cña bµi tËp ho¸ häc. Nhng
®Ó gióp häc sinh cã c¸i nh×n kh¸i qu¸t h¬n vµ ham häc h¬n còng nh lµ c¸c
em cã thÓ tõ ®ã gi¶i bµi tËp mét c¸ch nhanh vµ dÔ hiÓu. §ång thêi ®Ò tµi
cña t«i nh»m môc ®Ých ®ã lµ häc sinh ph¶i:
- Sö dông cã hiÖu qu¶ triÖt ®Ó thêi gian ®Ó gi¶i bµi tËp tr¾c
nghiÖm kh¸ch quan.
- Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh
- Häc sinh chñ ®éng lÜnh héi kiÕn thøc th«ng qua gi¶i bµi tËp tr¾c
nghiÖm.
- Gi¸o dôc tinh thÇn tù gi¸c, trung thùc, s¸ng t¹o, tr¸ch nhiÖm trong
c«ng viÖc, cã høng thó trong bé m«n.
- RÌn luyÖn kü n¨ng t duy linh ho¹t vµ nhanh nhÑn trong qu¸ tr×nh
gi¶i bµi tËp…

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
7
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Tãm l¹i ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc ë bé m«n ho¸ häc cÇn
ph¶i ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc theo quan ®iÓm míi ®ã lµ lÊy ngêi häc
lµm trung t©m. ChÝnh v× vËy viÖc ®a ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp vµ rÌn
luyÖn kh¶ n¨ng t duy cho häc sinh lµ mét viÖc lµm tÊt yÕu cÇn ph¶i ®îc
triÓn khai mét c¸ch ®¹i trµ. Còng nh ph¬ng ph¸p d¹y häc nãi chung t¹i héi
th¶o UNESCO ë Gi¬nev¬ (10/5-16/5/1970) ®· kh¼ng ®Þnh “C«ng nghÖ
d¹y häc lµ mét khoa häc vÒ gi¸o dôc, nã x¸c lËp nh÷ng nguyªn t¾c hîp lý
cña c«ng t¸c häc tËp vµ c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Ó tiÕn hµnh qu¸
tr×nh d¹y häc còng nh x¸c lËp c¸c ph¬ng ph¸p vµ ph¬ng tiÖn cã kÕt qu¶
nhÊt ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých d¹y häc ®Ò ra ®ång thêi tiÕt kiÖm ®îc søc
lao ®éng cña thµy vµ trß”. Trong viÖc kh¼ng ®Þnh trªn t¹i héi th¶o ®· nãi
lªn ®îc r»ng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc vµ ®æi míi c¸ch ra bµi tËp lµ
mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh häc tËp ®îc ph¸t
triÓn. Muèn vËy th× kh«ng chØ ®æi míi ë mét kh©u nµo ®ã mµ ph¶i ®æi
míi ë tÊt c¶ c¸c kh©u tõ viÖc thiÕt kÕ, chuÈn bÞ ®Õn viÖc tæ chøc gi¶ng
d¹y vµ ra ®Ò kiÓm tra.
Lµ mét gi¸o viªn gi¶ng d¹y bé m«n nµy cho nªn t«i c¶m thÊy r»ng
viÖc ®a ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp ®ång thêi rÌn luyÖn t duy cho häc sinh
th«ng qua bµi tËp tr¾cnghiÖm lµ rÊt phï hîp ®ång thêi t«i chän ®Ò tµi
s¸ng kiÕn kinh ghiÖm nµy lµ ®Ó trau dåi cho m×nh nh÷ng kinh nghiÖm
tõ ®ã cã nh÷ng c¸ch gi¶i bµi tËp hay h¬n, dÔ hiÓu h¬n ®Æc biÖt lµ phï
hîp víi tõng ®èi tîng häc sinh. Tõ ®ã gióp cho chÊt lîng d¹y vµ häc ®îc
n©ng lªn ®¸p øng víi môc tiªu cña ngµnh gi¸o dôc ®Ò ra ®Æc biÖt lµ cuéc
vËn ®éng “ Nãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong
gi¸o dôc” cña Bé trëng bé gi¸o dôc. Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu t«i còng ®·

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
8
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

®a ra mét sè nh÷ng kiÕn nghÞ ®Ó cho viÖc n©ng cao chÊt lîng d¹y häc
nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc trong giai ®o¹n míi ®ã lµ héi
nhËp víi thÕ giíi trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc nh kinh tÕ, v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o
dôc, TDTT…
B/ Môc ®Ých cña ®Ò tµi
Khi chän ®Ò tµi s¸ng kiÕn " Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm
m«n ho¸ häc THCS" ë trêng THCS ®Ó nghiªn cøu t«i ®· x¸c ®Þnh ®îc
cho m×nh mét sè môc ®Ých cô thÓ nh sau:
1- Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó th©m nhËp th×
thÊy r»ng vÊn ®Ò gi¶i bµi tËp ho¸ häc ®èi víi häc sinh ë trêng THCS cßn
gÆp nhiÒu khã kh¨n ®Æc biÖt lµ gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm. ChÝnh v×
thÕ t«i viÕt ®Ò tµi nµy ®Ó nh»m cung cÊp thªm cho c¸c em häc sinh
nh÷ng ph¬ng ph¸p gi¶i nhanh bµi tËp tr¾c nghiÖm th«ng qua ®ã rÌn
luyÖn kh¶ n¨ng t duy cho häc sinh. §ång thêi ®Ó xem xÐt xem ph¬ng ph¸p
nµy ®· ®îc ®a vµo ¸p dông cha? NÕu ®a vµo ¸p dông th× nh thÕ nµo? Cã
u nhîc ®iÓm g× so víi khi cha ¸p dông.
2- Khi ¸p dông " Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc
THCS " ë trêng THCS cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n nh thÕ nµo?
3- Tõ viÖc th©m nhËp thùc tÕ nghiªn cøu vÊn ®Ò "Ph¬ng ph¸p gi¶i
bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS" ë trêng THCS nh»m thu thËp
nh÷ng th«ng tin vÒ chÊt lîng häc tËp cña häc sinh. Tõ ®ã cã nh÷ng cã
nh÷ng tæng kÕt, ®a ra nh÷ng gi¶ thuyÕt khoa häc nh»m môc ®Ých ®a ra
nh÷ng lý luËn vµ c¬ së thùc tiÔn cho viÖc nghiªn cøu "Ph¬ng ph¸p gi¶i
bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS" ë trêng THCS. §Ó gãp phÇn
thùc hiÖn ®µo t¹o häc sinh thµnh nh÷ng con ngêi võa hång, võa chuyªn t¹o

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
9
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

cho c¸c em cã ®îc sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o tiÕp thu nh÷ng kü n¨ng khoa häc.
BiÕt vËn dông t×m ra c¸c gi¶i ph¸p hîp lý cho nh÷ng vÊn ®Ò khoa häc.

4- Víi ®Ò tµi nµy nh»m ®¸p øng mét vÊn ®Ò mµ häc sinh ®ang b¨n
kho¨n trong viÖc gi¶i bµi tËp mµ cha ®a ra ®îc cho m×nh ph¬ng ph¸p nh
thÕ nµo cho hîp lý, dÔ hiÓu, ng¾n gän, xóc tÝch vµ víi mét thêi gian
nhanh nhÊt. §ång thêi ®©y còng lµ mét tµi liÖu ®Ó c¸c ®ång nghiÖp
tham kh¶o trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ®¨c biÖt lµ rÌn luyÖn kh¶ n¨ng t duy
cho häc sinh.
5- Ngoµi nh÷ng vÊn ®Ò trªn viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi s¸ng kiÕn cßn
nh»m gióp cho häc sinh rÌn luyÖn mét sè c¸c kü n¨ng sau:
- Sö dông cã hiÖu qu¶ d¹ng bµi tËp tr¾c nghiÖm
- Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh
- Häc sinh chñ ®éng lÜnh héi kiÕn thøc th«ng qua gi¶i bµi tËp tr¾c
nghiÖm.
- Gi¸o dôc tinh thÇn tù gi¸c, trung thùc, s¸ng t¹o, tr¸ch nhiÖm trong
c«ng viÖc, cã høng thó trong bé m«n.
- RÌn luyÖn kü n¨ng t duy, s¸ng t¹o…
6- ThiÕt thùc h¬n n÷a t«i lµ mét gi¸o viªn gi¶ng d¹y trùc tiÕp bé m«n
ho¸ häc ë trêng THCS nªn viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi còng nh»m gióp t«i tÝch
luü cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc, nh÷ng kinh nghiÖm vÒ ph¬ng ph¸p gi¶i
bµi tËp ho¸ häc nãi chung vµ "Ph¬ng ph¸p d¹y bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n
ho¸ häc THCS" ë trêng THCS nãi riªng. §ång thêi còng lµ dÞp ®Ó tÝch luü
thªm ®îc chuyªn m«n, nghiÖp vô cho b¶n th©n ngµy cµng v÷ng vµng h¬n.
C/ §èi t¬ng nghiªn cøu vµ ph¹m vi nghiªn cøu

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
10
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

§Ó trë thµnh mét khoa häc ®éc lËp th× bÊt cø mét khoa häc nµo
còng ph¶i x¸c ®Þnh ®èi tîng nghiªn cøu cña m×nh v× ®èi tîng nghiªn cøu
cña mét khoa häc lµ lÜnh vùc nhËn thøc thÕ giíi kh¸ch quan cña mét khoa
häc ®ã. ChØ khi x¸c ®Þnh râ ®èi tîng nghiªn cøu cña m×nh míi ®Ò ra ®îc
ph¬ng híng nghiªn cøu ®óng ®¾n, míi x¸c ®Þnh ®îc néi dung nghiªn cøu
râ rµng, chÝnh x¸c vµ kh«ng bÞ vît ra khái l·nh vùc thÕ giíi kh¸ch quan
mµ m×nh ph¶i nhËn thøc còng nh kh«ng thu hÑp ph¹m vi nghiªn cøu cña
m×nh. ChÝnh v× vËy vÊn ®Ò ®èi tîng nghiªn cøu cña khoa häc lµ vÊn
®Ò ph¬ng ph¸p luËn nghiªn cøu cña khoa häc ®ã.
1- §èi tîng nghiªn cøu.
ChÝnh v× sù x¸c ®Þnh râ rµng ®èi tîng nghiªn cøu cøu mét ®Ò tµi
s¸ng kiÕn nh vËy cho nªn ®èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi nµy chÝnh lµ
häc sinh khèi 8, 9 ë trêng THCS Tam §a vµ gi¸o viªn gi¶ng d¹y bé m«n ho¸
häc t¹i trêng. Víi nh÷ng ®èi tîng nh vËy t«i cã thÓ khai th¸c mét c¸ch cã
hiÖu qu¶ vµ triÖt ®Ó v× lµ nh÷ng ®èi tîng mµ trùc tiÕp t«i qu¶n lÝ vµ
gi¶ng d¹y. §ång thêi ®ång nghiÖp trong nhµ trêng gi¶ng d¹y cïng bé m«n
còng rÊt ñng hé vµ cã nh÷ng ®ãng gãp nhiÖt t×nh cho ®Ò tµi cña t«i.
2- Ph¹m vi nghiªn cøu.
Nh phÇn trªn t«i ®· tr×nh bµy th× bÊt cø mét khoa häc nµo khi ®·
x¸c ®Þnh cho m×nh ®îc ®èi tîng nghiªn cøu th× còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc
ph¹m vi mµ ®Ò tµi nghiªn cøu ®Ó tr¸nh kh«ng bÞ vît ra khái l·nh vùc thÕ
giíi kh¸ch quan mµ m×nh ph¶i nhËn thøc còng nh kh«ng thu hÑp ph¹m vi
nghiªn cøu cña m×nh. Mµ ph¹m vi nghiªn cøu cña mét ®Ò tµi ®ã chÝnh lµ
néi dung cña mét ®Ò tµi cho nªn cã x¸c ®Þnh ®îc néi dung míi x¸c ®Þnh
môc ®Ých còng nh híng gi¶i quyÕt ®Ò tµi. V× vËy ®Ò tµi nµy t«i ®· x¸c

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
11
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

®Þnh néi dung nghiªn cøu ®ã lµ: "Ph¬ng ph¸p d¹y bµi tËp tr¾c nghiÖm
m«n ho¸ häc THCS" ë trêng THCS vµ ®îc ¸p dông ë ®èi tîng häc sinh líp
8, 9 t¹i trêng THCS Tam §a.
II/ Néi dung thùc hiÖn ®Ò tµi
Trong qu¸ tr×nh nghiªm cøu ®Ò tµi t«i thÊy gÆp mét sè nh÷ng
thuËn lîi vµ khã kh¨n :
A- ThuËn lîi, khã kh¨n.
1/ ThuËn lîi.
- Ho¸ häc lµ bé m«n khoa häc thùc nghiÖm ®i nghiªn cøu c¸c chÊt
vµ sù biÕn ®æi cña c¸c chÊt.
- Ho¸ häc cã thÓ gi¶i thÝch ®îc c¸c hiÖn tîng trong tù nhiªn còng nh
trong ®êi sèng.
- Th«ng qua c¸c thÝ nghiÖm trong c¸c bµi häc ®Æc biÖt lµ trong
c¸c bµi tËp thùc hµnh, tr¾c nghiÖm, nhËn biÕt ®· khÝch lÖ tÝnh tß mß,
ham hiÓu biÕt cña c¸c em, tõ ®ã lµm cho c¸c em thªm yªu vµ thÝch bé
m«n häc nµy.
- §îc sù hËu thuÉn cña c¸c ®ång nghiÖp trong nhµ trêng nªn phÇn
nµo còng lµ ®éng lùc cho t«i nghiªn cøu ®Ò tµi. §ång víi sù tham gia
nhiÖt t×nh cña c¸c em hoc sinh trong ®èi tîng t«i nghiªn cøu lµm nªn sù
thµnh c«ng cña ®Ò tµi.
§ã lµ nh÷ng thuËn lîi mµ trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi t«i nhËn
thÊy ®îc.
2/ Khã kh¨n.
Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn th× khi nghiªn cøu ®Ò tµi ®Ó ¸p dông
mét c¸ch réng r·i th× t«i thÊy cßn mét sè nh÷ng khã kh¨n sau:

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
12
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Mét khã kh¨n ®Çu tiªn mµ t«i gÆp ph¶i ®ã lµ kü n¨ng gi¶i bµi tËp
ho¸ häc cña häc sinh nãi chung vµ gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm nãi riªng cßn
rÊt yÕu vµ gÇn nh t duy ®Ó gi¶i nhanh c¸c bµi tËp d¹ng tr¾c nghiÖm cña
häc sinh cha cã.
Mét khã kh¨n n÷a còng kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ c¸c gi¸o
tr×nh bµi tËp cßn thiÕu, ®Æc biÖt lµ gi¸o tr×nh bµi tËp rÌn luyÖn t duy
gi¶i bµi tËp tr¾cnghiÖm cã ch¨ng còng chØ lµ mang tÝnh chÊt lång
nghÐp víi mét sè d¹ng bµi tËp kh¸c mµ nã cha ®îc tr×nh bµy riªng cha cã
®îc ph¬ng ph¸p cô thÓ cho nªn khi häc sinh nghiªn cøu d¹ng bµi tËp nµy
cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n.
§Ó hoµn thiÖn vÊn ®Ò nµy t«i m¹nh d¹n ®a ra mét sè ph¬ng ph¸p
gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm mang tÝnh t duy nh»m ®¸p øng ®îc c¸ch ra ®Ò
thi tr¾c nghiÖm nh hiÖn nay.
B- Mét sè ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm.
§Ó híng dÉn häc sinh gi¶i nhanh bµi tËp tr¾c nghiÖm theo t«i cÇn cã
nh÷ng vÊn ®Ò cÇn chó ý sau ®©y:
- XuÊt ph¸t tõ nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng c¬ b¶n tõ c¸ch gi¶i th«ng thêng
mµ häc inhn biÕt, ngêi gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m ra nh÷ng quy luËt, c¸c
mèi quan hÖ ®Æc biÖt ®Ó tõ ®ã dÉn ®Õn c¸ch gi¶i nhanh.
- Lu«n lu«n chó ý ph¸t huy sù tÝch cùc, chñ ®éng cña häc sinh, t¹o høng
thó häc tËp chho häc sinh. Gi¸o viªn híng dÉn ®Ó häc sinh ph¸t hiÖn, chñ ®éng
t×m ra, n¾m b¾t ®îc ph¬ng ph¸p gi¶i. Nh vËy lµm cho häc sinh høng thó, cã ®-
îc niÒm vui khi tù m×nh kh¸m ph¸, tõ ®ã kiÕn thøc cã ®îc sÏ cã tÝnh l©u bÒn,
v÷ng ch¾c vµ quan träng h¬n lµ rÌn luyÖn cho c¸c em ph¬ng ph¸p t duy. Trong
®Ò tµi nµy t«i xin ®Ò cËp ®Õn mét vµi d¹ng bµi tËp rÊt hay gÆp trong ch¬ng

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
13
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

tr×nh THCS vµ mét sè ph¬ng ph¶i gi¶i mang tÝnh chÊt t duy gióp gi¶i ®îc
nhanh bµi to¸n tr¾c nghiÖm.
1. Bµi to¸n xung quanh phÇn pha trén dung dÞch.
Nh chóng ta ®· biÕt phÇn dung dÞch ®Æc biÖt lµ phÇn pha chÕ trong
ch¬ng tr×nh ho¸ häc 8, 9 th× cã rÊt nhiÒu bµi tËp liªn quan ®Õn c¸ch gi¶i theo
ph¬ng ph¸p ®êng chÐo. Cã thÓ nãi r»ng ph¬ng ph¸p ®êng chÐo lµ mét ph¬ng
ph¸p gi¶i t¬ng ®èi nhanh vµ cã t¸c dông rÊt lín gi¶m bít thêi gian vµ ®¸p øng ®-
îc yªu cÇu vÒ mÆt thêi gian. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô t«i xin trÝnh bµy ®Ó
minh häa.
Tríc hÕt xin híng dÉn sö dông ph¬ng ph¸p ®êng cheo trong gi¶i bµi tËp
pha trén dung dÞch.
Gäi m1,C1 lÇn lît lµ khèi lîng vµ nång ®é % cña dd 1
Gäi m2,C2 lÇn lît lµ khèi lîng vµ nång ®é % cña dd 2
Khi pha trén dông dÞc 1 víi dung dÞch 2.
dd 1 C1 (C2 - C)
V1, D1, mdd C
dd 2 C2 (C - C1)
V2, D2, mdd
m dd1 C2  C V1 C2  C
- LËp tØ lÖ ta cã:  
m dd 2 C  C1 V2 C  C1

- T¬ng tù cã thÓ ¸p dông víi viÖc t×m khèi lîng riªng hoÆc sè mol.
VÝ dô 1: Trén 60(g) dd NaOH 20% víi 40(g) dd NaOH 15% thu ®îc dd
NaOH cã nång ®é phÇn tr¨m lµ:
A. 16% B. 18% C. 20% D. 14%
B¶i gi¶i:
- T«i xin tr×nh bµy theo 2 c¸ch ®Ó thÊy râ ®îc vai trß cña ph¬ng ph¸p ®-
êng chÐo.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
14
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

* C¸ch 1: Theo ph¬ng ph¸p ®¹i sè.

60.20%
- Khèi lîng cña NaOH cã trong 60(g) dd NaOH 20% lµ:  12(g)
100%
40.15%
- Khèi lîng cña NaOH cã trong 40(g) dd NaOH 15% lµ:  6(g)
100%

- Khèi lîng chÊt tan sau khi trén lµ: 12 + 6 = 18(g)

- Khèi lîng dung dÞch sau khi trén lµ: 60 + 40 = 100(g)
- Nång ®é % cña ® dÞch sau khi trén lµ: ¸p dông c«ng thøc

m ct
C%  .100%
m dd

18
Thay sè ta cã: C%  .100%  18% .
100

VËy chän ®¸p ¸n B.

* C¸ch 2: ¸p dông theo ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ta cã.
20% 20% - C
C
15% C - 15%

m dd1 C2  C 60 C  15%
  
m dd 2 C  C1 40 20%  C

60(20% - C) = 40(C - 15%)

C = 18%
VÝ dô 2: CÇn pha bao nhiªu gam dd NaCl 20% vµo 400(g) dd NaCl 15% ®Ó
®îc dung dÞch NaCl 16%.
A. 100 B. 150 C. 200 D. 250
* C¸ch 1: Theo ph¬ng ph¸p ®¹i sè.
- Gäi a (g) (a>0) lµ sè gam dd NaCl cÇn pha.
a.20%
- Khèi lîng NaCl cã trong a(g) dd NaCl 20% lµ:  0,2a (g)
100%

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
15
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

400.15%
- Khèi lîng NaCl cã trong 400(g) dd NaCl 15%% lµ:  60(g)
100%

- Khèi lîng chÊt tan sau khi trén 2 dung dÞch lµ: (0,2a + 60)(g)
- Khèi lîng dung dÞch sau khi trén 2 dung dÞch lµ: (a + 400) (g)
- Nång ®é % cña dung dÞch sau khi trén lµ: ¸p dông c«ng thøc

m ct 0,2a  60
C%  .100%  16%  .100%
m dd a  400

- Gi¶i t×m ®îc a = 100(g). Chän ®¸p ¸n A

* C¸ch 2: ¸p dông theo ph¬ng ph¸p ®êng chÐo.

20% 16% - 15%

16%
15% 20% - 16%
m dd 1
  Ta cã mdd = 100(g). Chän ®¸p ¸n A
400 4

* So s¸nh 2 c¸ch gi¶i ta thÊy

- NÕu gi¶i theo ph¬ng ph¸p th«ng thêng th× còng cho ta kÕt qu¶. H¬n
n÷a cã khi häc sinh cßn dÔ hiÓu. Nhng l¹i rÊt mÊt thêi gian mµ d¹ng bµi tËp
tr¾c nghiÖm th× l¹i kh¾t khe vÒ mÆt thêi gian. NÕu vËy th× sÏ kh«ng ®¸p
øng ®îc vÒ thêi gian.
- NÕu gi¶i theo ph¬ng ph¸p ®êng chÐo th× l¹i cho ta kÕt qu¶ rÊt nhanh
kh«ng mÊt thêi gian phï hîp víi d¹ng bµi tËp tr¾c nghiÖm. Nhng nÕu häc sinh
¸p dông kh«ng tinh th× cã thÓ t×m ®îc mét kÕt qu¶ kh«ng chÝnh x¸c (tøc lµ cã
khi t×m ®îc kÕt qu¶ ©m).
Nhng ®Ó ®¸p øng®îc vÒ mÆt thêi gian th× ph¬ng ph¸p ®êng
chÐo vÉn lµ c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt ®Ó häc sinh tËn dông ®îc vÒ mÆt thêi
gian.
2. D¹ng bµi to¸n liªn quan ®Õn ph¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tö.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
16
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

- Cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó gi¶i bµi to¸n ho¸ häc kh¸c nhau, nhng ph-
¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tö vµ ph¬ng ph¸p b¶o toµn sè electron cho phÐp
chóng ta gép nhiÒu nhiÒu ph¬ng tr×nh ph¶n øng l¹i lµm mét, quy gän viÖc
tÝnh to¸n vµ nhÈm nhanh ®¸p sè. RÊt phï hîp víi viÖc gi¶i c¸c bµi to¸n ho¸ häc
tr¾c nghiÖm. C¸ch thøc gép ph¬ng tr×nh lµm mét vµ c¸ch lËp ph¬ng tr×nh theo
ph¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tö sÏ ®îc giíi thiÖu qua mét sè vÝ dô sau ®©y:
VÝ dô 1: Khö hoµn toµn 17,6 (g) hçn hîp gåm Fe, FeO, Fe2O3 cÇn 4,48
lÝt khÝ CO (®ktc). Khèi lîng Fe thu ®îc lµ:
A. 14,5 gam B. 15,5 gam C. 14,4 gam D. 16,5 gam
- Bµi to¸n nµy nªu gi¶i theo ph¬ng ph¸p ®¹i sè th× ph¶i lËp hÖ ph¬ng
tr×nh vµ gi¶i hÖ, nÕu vËy th× rÊt dµi vµ mÊt thêi gian.
- NÕu ¸p dông theo ph¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tö th× sÏ ®¬n gi¶n vµ
ng¾n h¬n rÊt nhiÒu:
Ph¬ng tr×nh: FeO + CO 0

t
Fe + CO2(1)
Fe2O3 + 3CO 
t 0
2Fe + 3CO2(2)
- Theo ph¬ng tr×nh 1 vµ 2 ta thÊy sè nguyªn tö O cã trong CO b»ng sè
nguyª tö O cã trong 2 «xit s¾t. V× thÕ khèi lîng cña «xi trong 2 oxit s¾t ®îc
tÝnh nh sau:
- Bµi ra cã sè mol cña CO lµ: 0,2(mol). Khèi lîng cña «xi lµ: 0,2.16 = 3,2
- Do sè nguyªn tö O trong oxit s¾t b»ng sè nguyªn tö trong oxi nªn khèi l-
îng còng b»ng nhau vµ b»ng 3,2(g).
- Khèi lîng s¾t thu ®îc lµ: 17,6 - 3,2 = 14,4(g)
VËy chän ®¸p ¸n C
VÝ dô 2: §Ó khö hoµn toµn 3,04g hçn hîp X gåm FeO, Fe3O4, Fe2O3
cÇn 0,05(mol)H2. MÆt kh¸c hoµ tan hoµn toµn 3,04g hçn hîp X trong dung
dÞch H2SO4 ®Æc thu ®îc thÓ tÝch SO2(S¶n phÈm khö duy nhÊt) ë ®ktc lµ:
A. 448ml B. 224ml C. 336ml D. 112ml.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
17
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Gi¶i: Thùc chÊt ph¶n øng khö c¸c oxit s¾t trªn lµ:
H2 + O 0

t
H2O.
0,05mol 0,05mol.
§Æt sè mol cña hçn hîp X gåm FeO, Fe3O4, Fe2O3 lÇn lît lµ x, y, z ta cã:
nO = x + 4y + 3z = 0,05 mol (1)
3,04  0,05.16
 n Fe   0,04(mol)
56

x + 3y + 2z = 0,04 mol (2)

Tõ (1) vµ (2) ta cã: x + y = 0,02
MÆt kh¸c:
2FeO + 4H2SO4  Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O
x x/2
2Fe3O4 10H2SO4  3Fe2(SO4)3 + SO2 + 10H2O
y y/2
x  y 0,2
 Tængsè n SO2    0,1( mol)
2 2
VËy VSO2  0,1.22,4  224ml

 Chän ®¸p ¸n B
VÝ dô 3: Thæi tõ tõ V lÝt hçn hîp khÝ ë (®ktc) gåm CO vµ H 2 ®i qua
mét èng ®ùng 16,8g hçn hîp gåm 3 oxit: CuO, Fe 3O4, Al2O3 nung nãng, ph¶n
øng hoµn toµn thu ®îc m gam chÊt r¾n vµ mét hçn hîp khÝ nÆng h¬n khèi l-
îng cña hçn hîp V lµ 0,32g. TÝnh V vµ m.
A. 0,224 lÝt vµ 14,48g B. 0,672 lÝt vµ 18,46g
C. 0,112 lÝt vµ 12,28g D. 0,448 lÝt vµ 16,48g
Gi¶i: Thùc chÊt ph¶n øng khö c¸c oxit trªn lµ:
CO + O 0

t
CO2 H2 + O 0

t
H2O
- Khèi lîng khÝ t¹o thµnh nÆng h¬n hçn hîp khÝ ban ®Çu chÝnh lµ khèi lîng
cña nguyªn tö «xi trong c¸c «xit tham gia ph¶n øng. Do vËy.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
18
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

0,32
m O  0,32g  n O   0,02 ( mol)
16
 n CO  n H 2  0,02 ( mol)

- ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã:

m«xit = mChÊt r¾n + 0,32  16,8  m  0,32  m = 16,48g
Vhh ( CO  H 2 )  0,02.22,4  0,448 lÝt

 Chän ®¸p ¸n D
VÝ dô 4: Thæi rÊt chËm 2,24 lÝt (®ktc) hçn hîp khÝ gåm CO vµ H 2 qua
mét èng sø ®ùng hçn hîp gåm c¸ oxit: CuO, Fe3O4, Al2O3, Fe2O3 cã khèi lîng lµ
24g d ®ang ®îc nung nãng. Sau khi kÕt thóc ph¶n øng khèi lîng chÊt r¾n cßn
l¹i trong èng lµ:
A. 22,4g B. 11,2g C. 20,8g D. 16,8g
2,24
Gi¶i: n hh ( CO H 2 )   0,1 mol
22,4

- Thùc chÊt ph¶n øng khö c¸c oxit trªn lµ:

CO + O 0

t
CO2 H2 + O 0

t
H2O
VËyn O  n CO  n H 2  0,1 mol  mO = 1,6g
- VËy chÊt r¾n cßn l¹i trong èng sø lµ: 24 - 1,6 = 22,4g  Chän ®¸p ¸n A
3. D¹ng bµi to¸n liªn quan ®Õn ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng.
VÝ dô 1: Khö hoµn toµn 6,64 gam hçn hîp gåm: Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3
cÇn dïng võa ®ñ 2,24 lÝt khÝ CO (®ktc). Khèi lîng Fe thu ®îc lµ:
A. 5,4 gam B. 5,04 gam C. 5,03 gam D. 5,02 gam
Gi¶i:
Ph¬ng tr×nh: FeO + CO 0

t
Fe + CO2 (1)
Fe2O3 + 3CO 
t 0
2Fe + 3CO2 (2)
Fe3O4 + 4CO 0

t
3Fe + 4CO2 (3)
- Bµi ra sè mol cña khÝ CO lµ: 0,1 (mol). Khèi lîng cña CO lµ: 0,1.28 = 2,8g
- Theo ph¬ng tr×nh 1, 2, 3 ta thÊy tæng sè mol cña CO b»ng tæng sè mol cña
CO2 ta cã sè mol cña CO2 lµ 0,1 (mol). Khèi lîng cña CO2: 0,1.44 = 4,4g

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
19
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

- ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã:

m hh chÊt ban ®Çu + mCO = mFe + m CO 2

6,64 + 2,8 = mFe + 4,4

 khèi lîng s¾t thu ®îc lµ: mFe = 5,04g
 Chän ®¸p ¸n B
VÝ dô 2: Cho mét luång khÝ CO d ®i qua èng sø chøa 5,64 gam hçn hîp
gåm: Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 (®un nãng). Sau khi ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn,
khÝ ®i ra dÉn vµo dông dÞch Ca(OH) 2 d thu ®îc 8 gam kÕt tña. Khèi lîng cña
s¾t thu ®îc lµ:
A. 4,36 gam B. 4,63 gam C. 3,46 gam D. 3,64 gam
Gi¶i:
Ph¬ng tr×nh: FeO + CO 0

t
Fe + CO2 (1)
Fe2O3 + 3CO 
t 0
2Fe + 3CO2 (2)
Fe3O4 + 4CO 0

t
3Fe + 4CO2 (3)
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + 2H2O (4)
- Sè mol cña CaCO3 lµ: 0,8 (mol)
- Theo ph¬ng tr×nh (4) sè mol CO2 = sè mol cña CaCO3 = 0,08 (mol)
- Theo ph¬ng tr×nh 1, 2, 3 ta thÊy tæng sè mol cña CO b»ng tæng sè mol cña
CO2 ta cã sè mol cña CO2 lµ 0,8 (mol). Khèi lîng cña CO2: 0,08.44 = 3,52g
- Khèi lîng cña khÝ CO lµ: 0,08.28 = 2,24g
- ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã:
m hh chÊt ban ®Çu + mCO = mFe + m CO 2

5,64 + 2,24 = mFe + 3,52

 khèi lîng s¾t thu ®îc lµ: mFe = 4,36g
 Chän ®¸p ¸n A
- Do thêi gian kh«ng cho phÐp nªn t«i còng chØ giíi thiÖu ®îc mét sè vÝ
dô ®iÓn h×nh ®Ó minh ho¹ cho mçi ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp víi c¸ch nhÈm
nhanh ®Ó c¸c em häc sinh tham kh¶o, ®ång thêi ®Ó c¸c ®ång nghiÖp cã thÓ

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
20
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

lÊy ®ã lµm vÝ dô trong qóa tr×nh híng dÉn häc sinh gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm
theo nh÷ng ph¬ng ph¸p trªn.
III/ Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
1- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lý thuyÕt
Trong ®Ò tµi nµy t«i cã sö dung mét sè tµi liÖu cã liªn quan ®Ó
nghiªn cøu cô thÓ nh:
- §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m cña t¸c gi¶
“TrÇn KiÒu”.
- Lý luËn d¹y häc ho¸ häc cña t¸c gi¶ “NguyÔn Ngäc Quang,
NguyÔn C¬ng, D¬ng Xu©n Trinh”.
- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu gi¸o dôc.
Môc ®Ých khi sö dung ph¬ng ph¸p nµy lµ nh»m thu thËp nh÷ng
th«ng tin, sè liÖu cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh
nghiªn cøu.
§èi tîng cña ph¬ng ph¸p lµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn ®æi míi ph-
¬ng ph¸p d¹y häc.
2- Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra gi¸o dôc.
§iÒu tra gi¸o dôc lµ ph¬ng ph¸p rÊt phæ biÕn trong qu¸ tr×nh nghiªn
cøu khoa häc.
- Môc ®Ých: Thu thËp sè liÖu sö lý th«ng tin ®Ó phôc vô cho qua
tr×nh lµm ®Ò tµi.
- §èi tîng cña ph¬ng ph¸p: TËp thÓ häc sinh thuéc hai khèi 8, 9 trêng
THCS Tam §a chñ yÕu tËp chung vµo häc sinh khèi líp 9.
3- Ph¬ng ph¸p quan s¸t.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
21
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi vµ ¸p dông ®Ò tµi mang tÝnh
chÊt thÝ ®iÓm t«i cã quan s¸t xem th¸i ®é còng nh ph¶n øng cña häc sinh
xem c¸c em tiÕp cËn ®Ò tµi ë møc ®é nµo vµ khi ®a vµo ¸p dông réng r·i
th× cã ph¸t huy kÕt qu¶ kh«ng
Qua ph¬ng ph¸p nµy t«i thu thËp ®îc nh÷ng th«ng tin tõ phÝa häc
sinh ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh ®Ò tµi cho phï hîp víi tõng ®èi tîng häc sinh
tõ ®ã gióp ®Ò tµi cña t«i cã thÓ ®îc ¸p dông réng r·i trªn tÊt c¶ c¸ ®èi tîng
häc sinh.
4- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu s¶n phÈm ho¹t ®éng
Thùc hiÖn ph¬ng ph¸p nµy t«i tiÕn hµnh ¸p dông vµo gi¶ng d¹y cho
nh÷ng häc sinh kh¸ giái tríc. §Æc biÖt lµ ®éi tuyÓn häc sinh giái trong
n¨m häc võa qua t«i thÊy r»ng khi ¸p dông ®Ò tµi nµy cho c¸c ®èi tù¬ng
häc sinh nh vËy th× ph¸t huy rÊt tèt nh÷ng kh¶ n¨ng cña c¸c em tõ ®ã t«i
thÊy chÊt lîng n¾m bµi cña c¸c em rÊt tèt ®ång thêi nh÷ng kü n¨ng thùc
hµnh cña c¸c em rÊt thuÇn thôc tõ ®ã thóc ®Èy ®îc sù ham häc hái cña
c¸c em h¬n.
Ngoµi nh÷ng ph¬ng ph¸p chñ yÕu trªn t«i cßn sö dông mét sè ph-
¬ng ph¸p kh¸c ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi nh: Ph¬ng
ph¸p nghiªn cøu lÝ thuyÕt, Ph¬ng ph¸p ®µm tho¹i, Ph¬ng ph¸p trao ®æi
hái ý kiÕn. Tuy nhiªn ë mçi mét ph¬ng ph¸p nã l¹i cã nh÷ng thuËn lîi vµ cã
nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh trong qóa t×nh thu thËp th«ng tin vµ c¸c d÷
liÖu ®Ó nghiªn cøu ®Ò tµi.
IV/ KÕt qu¶
- Tríc khi ¸p dông ®Ò tµi th× t«i thÊy r¨ng mçi khi ra ®Ò kiÓm tra víi
nh÷ng c©u hái tr¾c nghiÖm ®ßi hái häc sinh ph¶i nhanh ®Ó tr¸ch mÊt thêi gian
th× häc sinh l¹i rÊt lóng tóng khi t×m ®îc ra kÕt qu¶ th× thêi gian dµnh cho bµi

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
22
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

tù luËn còng kh«ng cßn nhiÒu. ChÝnh v× thÕ mµ c¸c em thêng thiÕu hôt thêi
gian mÆc dï ®Ò ra kh«ng ph¶i lµ qu¸ dµi. Khi híng dÉn c¸c em mét sè ph¬ng
ph¸p cã thÓ gi¶i nhanh ®îc c¸c bµi tËp th× mçi khi cã bµi tËp tr¾c nghiÖm
trong bµi kiÓm tra th× kh«ng cßn lµ nh÷ng nçi lo cho c¸c em ®Æc biÖt lµ vÒ
mÆt thêi gian. §ång thêi còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó rÌn luyÖn kh¶ n¨ng t duy cho
häc sinh khi gi¶i c¸c bµi tËp ho¸ häc.
- Cã thÓ nãi r»ng viÖc ¸p dông nh÷ng ph¬ng ph¸p gi¶i ®îc nhanh c¸c bµi
tËp trong ho¸ häc lµ rÊt quan träng ®Æc biÖt lµ d¹ng ®Ò thi nh hiÖn nay th×
tr¾c nghiÖm chiÕm tíi 40% ®Õn 50% thËm trÝ trong bµi kiÓm tra 15 phót th×
tr¾c nghiÖm cã thÓ lµ 100%. Mµ bµi tËp tr¾c nghiÖm cã nhiÒu bµi còng cÇn
ph¶i gi¶i th× míi t×m ®îc kÕt qu¶.
- Víi kÕt qu¶ kh¸ kh¶ quan t«i nghÜ r»ng viÖc triÓn khai ®Ò tµi nµy
kh«ng cã g× lµ khã mµ cßn gióp häc sinh kh¸ nhiÒu trong viÖc rÌn luyÖn t duy
cho häc sinh vµ ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cho c¸c em khi gi¶i c¸c d¹ng bµi to¸n ho¸
häc. §Æc biÖt ®èi víi nh÷ng ®ång chÝ gi¸o viªn «n thi ®éi tuyÓn th× viÖc ¸p
dông nh÷ng ph¬ng ph¸p nµy lµ rÊt h÷u Ých vµ mang l¹i kÕt qu¶ kh¸ cao.
V/ §óc rót kinh nghiÖm
Qua viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi nµy t«i rót ra ®îc mét sè kinh nghiÖm
cho chÝnh b¶n th©n vµ c¸c em häc sinh cô thÓ lµ:
1. §èi víi b¶n th©n.
- Trau dåi, tÝch luü ®îc nh÷ng vèn kiÕn thøc bæ Ých cho b¶n th©n
trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y
- TiÕp cËn ®îc víi nh÷ng ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc tõ ®ã cã
thÓ ¸p dông vµo trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y cña m×nh.
- Cã c¬ héi ®Ó tham kh¶o ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c ®ång nghiÖp
vµ c¸c em häc sinh tõ ®ã cã ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y phï hîp h¬n.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
23
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

- Gi¸o viªn kh«ng ph¶i chñ ®éng truyÒn ®¹t kiÕn thøc mµ chØ gi÷
vµi trß chØ ®¹o häc sinh gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng, tøc lµ häc sinh tù t×m
tßi, kh¸m ph¸ ®Ó chiÕm lÜnh kiÕm thøc, ®ång thêi qua c¸c bµi tËp tr¾c
nghiÖm thùc sù rÌn luyÖn cho c¸c em cã mét t duy tÝch cùc trong gi¶i bµi
tËp ho¸ häc.
- NÕu ®Ò tµi nµy ®îc ¸p dông vµ gi¸o viªn híng dÉn häc sinh mét
c¸ch chi tiÕt th× nã sÏ gãp phÇn rÊt lín vµo viÖc n©ng cao chÊt lîng d¹y
häc ®Æc biÖt lµ d¹y häc theo ph¬ng ph¸p míi “ LÊy ngêi häc lµm trung
t©m”.
2. §èi víi häc sinh.
- Ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh. Häc
sinh cã thÓ cã thÓ tù m×nh hiÓu vµ lÜnh héi kiÕn thøc mét c¸ch chñ
®éng.
- RÌn luyÖn ®îc tÝnh tù gi¸c, tÝnh ®éc lËp nghiªn cøu khoa häc tõ
®ã h×nh thµnh cho häc sinh thãi quen lµm viÖc theo khoa häc.
- Gióp häc sinh tiÕp cËn ®îc víi nh÷ng ph¬ng ph¸p d¹y häc míi, ph-
¬ng ph¸p d¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m.
- RÌn luyÖn cho häc sinh thµnh th¹o trong viÖc thùc hµnh thÝ
nghiÖm chñ ®éng trong viÖc lµm thÝ nghiÖm ®Ó t×m kiÕm kiÕn thøc.
- Häc sinh cã ®îc mét ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp nhËn biÕt mét c¸ch
chi tiÕt dÔ hiÓu xóc tÝch vµ cã hÖ thèng bµi tËp ®Ó rÌn luyÖn.
VI/ Nh÷ng vÊn ®Ò bá ngá vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn
Trong mét thêi gian cã h¹n cho nªn ®Ò tµi cña t«i cßn cã nhiÒu phÇn
cßn h¹n chÕ ®ång thêi ®Ó thùc hiÖn ®îc ®Ò tµi nµy ®ßi hái mét sè yÕu
tè cô thÓ lµ.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
24
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

A- Nh÷ng vÊn ®Ò bá ngá

§èi víi bµi tËp tr¾c nghiÖm th× ph¶i ®ñ ë c¶ hai m¶ng ®ã lµ ho¸
häc v« c¬ vµ ho¸ häc h÷u c¬ nhng ë ®©y t«i míi chØ tr×nh bÇy ®îc nh÷ng
vÝ dô thuéc phÇn ho¸ häc v« c¬ lµ chñ yÕu v× thÕ riªng phÇn ho¸ h÷u c¬
còng rÊt mong c¸c ®ång nghiÖp cïng t«i sÏ bæ xung thªm ®Ó c¸c em häc
sinh cã ®îc mét tµi liÖu hoµn chØnh vÒ d¹ng bµi tËp nhËn biÕt gióp c¸c
em dÔ dµng häc tËp.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi cßn nhiÒu phÇn t«i tr×nh bµy
trong ®Ò tµi cßn cha chi tiÕt ®Æc biÖt lµ khi ¸p dông nh÷ng ph¬ng ph¸p
nµy th× cã nh÷ng chó ý g×?. LiÖu khi ¸p dông ph¬ng ph¸p ®ã th× cã x¶y
ra t×nh tr¹ng sai xãt hay nãi c¸ch kh¸c lµ nh÷ng sai lÇm khi ¸p dông nh÷ng
ph¬ng ph¸p gi¶i nhanh nµy kh«ng?. ViÖc ®a ra c¸c bµi tËp mÉu cßn cha
®îc nhiÒu vµ ®a d¹ng ë c¸c lo¹i bµi tËp cho nªn viÖc tham kh¶o bµi tËp
mÉu cßn h¹n chÕ.

Trong ®Ò tµi nµy th× ph¹m vi nghiªn vµ ®èi tîng nghiªn cøu cßn bã
hÑp v× thÕ nã còng phÇn nµo ¶nh hëng ®Õn tÝnh kh¶ thi cña ®Ò tµi. Cô
thÓ lµ nÕu ®Ò tµi nµy nÕu chØ ¸p dông ®Ó gi¶i nh÷ng bµi tËp tr¾c
nghiÖm th× h¬i l·ng phÝ mµ nã cßn cã thÓ ¸p dông ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp
d¹ng kh¸c còng rÊt h÷u Ých.
B/ §iÒu kiÖn thùc hiÖn ®Ò tµi
§iÒu kiÖn thùc hiÖn ®Ò tµi s¸ng kiÕn lµ rÌn luyÖn ®îc cho häc
sinh kh¶ n¨ng t duy nhng ph¶i híng dÉn c¸c em thÊt nhuÉn nhuyÔn víi c¸c
ph¬ng ph¸p ®ã th× khi ¸p dông tr¸nh ®îc nh÷ng sai xãt ®¸ng tiÕc dÉn tíi
cã thÓ t×m ra ®¸p ¸n sai.

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
25
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

ChØ ¸p dông ®îc víi nh÷ng trêng cã chÊt lîng häc sinh ®ång ®Òu
cßn nh÷ng trêng cã chÊt lîng häc sinh kh«ng ®ång ®Òu hoÆc cßn nhiÒu
häc sinh trung b×nh vµ yÕu kÐm th× hiÖu qu¶ cã thÓ kh«ng cao khi mµ
c¸c em kh«ng chÞu khã nghiªn cøu.
Gi¸o viªn ph¶i chÞu khã nghiªn cøu t×m tßi nh÷ng kiÕn thøc míi bæ
xung kÞp thêi ®Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña x· héi.
Häc sinh ph¶i chÞu khã nghiªn cøu tµi liÖu, cÇn cï, tÝnh tØ mØ cao,
ham häc hái vµ thÝch thó víi bé m«n.

VII/ KiÕn nghÞ

®èi víi ®Ò tµi nµy thùc chÊt kh«ng ph¶i lµ míi ®èi víi c¸c ®ång chÝ
gi¶ng d¹y bé m«n ho¸ häc nhng ®Ó ¸p dông vµ cã hiÖu qu¶ t«i xin cã mét sè
kiÕn nghÞ nh sau:
- VÒ phÝa nhµ trêng cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµy c« gi¶ng d¹y bé
m«n cã ®iÖn kiÖn ®Ó thùc hiÖn ®Ò tµi, cung cÊp thªm nh÷ng ®Çu s¸ch tham
kh¶o, ®Çu t thªm vÒ c¬ së vËt chÊt nh phßng thÝ nghiÖm chuyªn m«n…t¹o
®iÒu kiÖn ®Ó gi¸o viªn vµ häc sinh cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu.

- VÒ phÝa ®Þa ph¬ng vµ phô huynh häc sinh cÇn t¹o ®iÒu kiªn cho c¸c
em häc sinh cã thêi gian häc, nghiªn cøu nhiÒu h¬n ®Ó tõ ®ã c¸c em cã ®iÒu
kiÖn tiÕp xóc víi nhiÒu luång kiÕn nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh häc tËp cña c¸c
em tèt h¬n.

- §èi víi c¸c cÊp trªn cÇn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt, lu«n tæ chøc
c¸c chuyªn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp ®Ó tõ ®ã
c¸c ®ång chÝ gi¸o viªn cã thÓ tù trau dåi thªm, tÝch luü thªm cho m×nh nh÷ng
kiÕn thøc, ph¬ng ph¸p tèt nhÊt phóc vô cho viÖc gi¶ng d¹y nh»m môc ®Ých
n¨ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc ®¸p øng víi nhu cÇu thùc tÕ cña x· héi.
VIII/ KÕt luËn chung

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
26
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Trong t¬ng lai thÕ hÖ trÎ chÝnh lµ chñ nh©n cña ®Êt níc v× thÕ “ §Êt n-
íc ta cã ph¸t triÓn ®îc hay kh«ng, d©n téc ta cã s¸nh vai víi c¸c níc trªn thÕ giíi
hay kh«ng” ph¶i tr«ng chê vµo sù häc tËp cña c¸c em häc sinh. Trong sù v¬n lªn
®ã sù ch¨m sãc, sù d¹y dç theo ®óng ph¬ng ph¸p sÏ thóc ®Èy ®óng híng t¹o ra
nhiÒu nh©n tµi cho ®Êt níc, quª h¬ng. ChÝnh v× thÕ mµ ph¬ng ph¸p gi¶i bµi
tËp nhËn biÕt trong ho¸ häc còng ®èng gãp mét phÇn nhá nhoi vµo viÖc ph¸t
triÓn trÝ lùc cho c¸c em nh»m t¹o ra cho c¸c em cã mét nhËn thøc toµn diÖn
h¬n.

H¬n n÷a víi cuéc vËn ®éng cña Bé trëng bé gi¸o dôc lµ “ Nãi kh«ng víi
tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc” th× viÖc t¹o ra mét
diÖn m¹o míi cho sù ph¸t triÓn trÝ tuÖ cña häc sinh lµ rÊt quan träng mµ ®Ó
lµm ®îc ®iÒu ®ã th× mçi ®ång chÝ gi¸o viªn cÇn lu«n lu«n ®æi míi ph¬ng
phíng gi¶ng d¹y ®Ó ®¸p øng víi xu thÕ ngµy nay. V× vËy t«i x©y dùng ®Ò tµi
nµy nh»m môc ®Ých t¹o ra c¬ héi míi cho c¸c em häc sinh n¾m b¾t ®îc nhiÒu
néi dung kiÕn thøc h¬n, nhiÒu ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp h¬n, ®ång thêi rÌn
luyÖn ®îc nhiÒu kü n¨ng, nh÷ng t duy s¸ng t¹o trong häc tËp.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi ch¾c ch¾n sÏ cßn nhiÒu thiÕu sãt rÊt
mong c¸c em häc sinh ®Æc biÖt lµ c¸c ®ång nghiÖp tham gia ý kiÕn ®ãng gãp
nh»m gióp t«i bæ xung thªm ®Ó ®Ò tµi ®îc hoµn thiÖn h¬n.
T«i xin tr©n thµnh c¶m ¬n!

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
27
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Phô lôc

Néi dung Trang

I/ §Æt vÊn ®Ò:

A/ LÝ do chän ®Ò tµi
1. C¬ së lÝ luËn 1
2. C¬ së thùc tiÔn 1
3. KÕt luËn( Kh¸i qu¸t lÝ do chän ®Ò tµi SKKN) 4
B/ Môc ®Ých cña ®Ò tµi 7
C/ §èi t¬ng nghiªn cøu vµ ph¹m vi nghiªn cøu
1 .§èi tîng nghiªn cøu
9
2. Ph¹m vi nghiªn cøu 10
II/ Néi dung thùc hiÖn ®Ò tµi 11
III/ Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 11
IV/ KÕt qu¶ 12
V/ §óc rót kinh nghiÖm 21
IV/ Nh÷ng vÊn ®Ò bá ngá vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn 23
A/ Nh÷ng vÊn ®Ò bá ngá
23
B/ §iÒu kiÖn thùc hiÖn ®Ò tµi
V/ KiÕn nghÞ 25
VI/ KÕt luËn chung
26
27

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
28
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - §Æng Hïng Cêng - Tr¬ng THCS Tam §a

Tµi liÖu tham kh¶o

1. Ph¬ng ph¸p d¹y häc ë trêng THCS cña t¸c gi¶
“ TrÇn KiÒu”.
2. Ph¸t triÓn tÝnh tÝch cùc, tÝnh tù gi¸c cña häc sinh trong qu¸ tr×nh
d¹y häc cña t¸c gi¶
“ NguyÔn Ngäc
S¬n”.
3. C«ng nghÖ d¹y häc víi vÊn ®Ò tæ chøc qu¸ tr×nh d¹y häc cña t¸c
gi¶
“ Lª Kh¸nh B»ng”
4. LÝ luËn d¹y häc ho¸ häc cña c¸c t¸c gi¶
“NguyÔn Ngäc
Quang”
“NguyÔn C¬ng”
“D¬ng Xu©n Trinh”
5. S¸ch gi¸o khoa Ho¸ Häc líp 8, 9 cña c¸c t¸c gi¶
"D¬ng TÊt Tèn"
"TrÇn Quèc S¬n"
6. B¸o gi¸o dôc Hng Yªn
7. C¸c s¸ch bµi tËp n©ng cao ho¸ häc 9 cña NXB gi¸o dôc
8. C¸c tµi liÖu cã liªn quan kh¸c.
9. T¹p chÝ ho¸ häc vµ øng dông. “héi ho¸ häc ViÖt Nam”

Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm m«n ho¸ häc THCS
29