You are on page 1of 56

khŸi niÎm vË khÏ trong phong thðy

PGs LÅ KiËu

KhÏ l¡ khŸi niÎm cÜ thÌ gài l¡ phä biÆn v¡ bao trïm cða phong
thðy.Trong ½éi sâng h¡ng ng¡y thÖ khÏ ho´c hçi l¡ mæt tr−ng thŸi cða vºt
ch¶t cÜ mºt ½æ lo¬ng, tháng thõéng l¡ lç løng trong kháng gian. Ngo¡i ra khÏ
cÜ thÌ chöa trong nhùng kho¨ng kháng giùa cŸc h−t r°n, hÝa tan trong thÌ
lÞng. Nhõng khÏ trong phong thðy l−i tr÷u tõìng hçn vÖ phong thðy cho r±ng
khÏ tãn t−i ê mài nçi v¡ c¶u t−o nÅn v−n vºt. KhÏ kháng ng÷ng biÆn hÜa,
kháng ng÷ng vºn ½æng. KhÏ chuyÌn ½æng t−o ra giÜ ( phong). KhÏ tÏch tò sÁ
biÆn th¡nh nõèc( thðy) ch¨y trong m−ch ng·m, trong sáng ngÝi ho´c tò trong
ao hã. Cho nÅn nghiÅn cöu Phong Thðy thÖ chÏnh l¡ nghiÅn cöu sú biÆn hÜa
cða khÏ m¡ thái. ‡¶y l¡ nhùng khŸi niÎm duy vºt vË khÏ. Phong thðy l−i cÜ
nhùng luºn lû duy tμm vË khÏ khi xem x¾t nhùng khŸi niÎm nhõ sinh khÏ, tø
khÏ, dõçng khÏ, μm khÏ, thä khÏ, ½Ùa khÏ, th÷a khÏ, n−p khÏ, khÏ m−ch ... l¡
nhùng suy diÍn s¨n ph¸m cða tõ duy tr÷u tõìng vË sú biÆn hÜa cða khÏ. Lû
khÏ - thuºt xø lû vË khÏ- l¡ sú suy ½oŸn cða th¡y phong thðy vË sú vºn ½æng
cða khÏ theo nhùng cç sê hiÌu biÆt cða th¡y ½Ì luºn ra sinh khÏ, trŸnh lõé ng
tø khÏ.

Phong thðy quan niÎm r±ng thÆ gièi t÷ kháng ½Æn cÜ. KhÏ l¡ nguyÅn
gâc. T÷ khÏ sinh ½ái th¡nh μm dõçng. Sau ½Ü l−i phμn th¡nh n¯m vºt ch¶t l¡
kim, mæc, thðy, hÞa, thä. Sú thÙnh, suy, cÝn m¶t cða nhùng vºt ch¶t n¡y cÜ
nhùng qui luºt cða nÜ. Ngo¡i ra nhùng vºt ch¶t n¡y l−i g°n vèi nhùng ½iËu
may m°n v¡ ½iËu tai h−i v¡ cÜ thÌ dú bŸo ½õìc nhùng ½iËu may m°n hay tai
h−i n¡y.

Sinh khÏ l¡ ½iËu mong õèc v¡ ½iËu ph¨i ½−t nÆu muân ½õìc l¡nh. Tø khÏ
l¡ ½iËu dù c·n trŸnh v¡ tÖm mài cŸch ½Ì trŸnh. Måi thŸng, theo phõçng vÙ,
sinh khÏ ho´c tø khÏ xu¶t hiÎn ê phõçng vÙ khŸc nhau. ‡æng thä ê phõçng vÙ
sinh khÏ thÖ tât l¡nh, nÆu ½æng thä ê phõçng vÙ cÜ tø khÏ thÖ chÙu ½iËu dù.

Phong thðy quan niÎm r±ng khÏ μm dõçng thê d¡i l¡ giÜ, bay lÅn l¡
mμy, rçi xuâng l¡ mõa, di chuyÌn trong lÝng ½¶t l¡ sinh khÏ. Sinh khÏ t−o ra
v−n vºt. Thúc ch¶t thÖ quan niÎm n¡y phŸt sinh t÷ nhùng quan sŸt thá sç vË
sú chuyÌn hÜa cða nõèc m¡ thái. T−i sao ngõéi xõa cho r±ng khÏ di chuyÌn
trong lÝng ½¶t t−o ra sinh khÏ. ‡Ü l¡ do quan sŸt khi cÜ dÝng ng·m dõèi ½¶t,
cμy cÞ trÅn m´t ½¶t ½õìc tõçi tât hçn. Cò T¨ Ao xõa khuyÅn r±ng, khi luºn
½Ùnh long m−ch, töc l¡ nhÖn nhºn m−ch khÏ trong ½¶t ph¨i quan sŸt thÆ ½¶t ½Ì
biÆt hõèng m−ch di chuyÌn. NhiËu khi m−ch ½i kháng ph¨i ch× læ ra bË m´t
½¶t m¡ nhÖn cμy cÞ trÅn m´t ½¶t cÜ thÌ luºn ½oŸn m−ch ng·m. CÜ m−ch sinh
khÏ ch¨y ng·m thÖ cμy cÞ bÅn trÅn tõçi tât, nÆu m−ch tø khÏ thÖ khá c±n chŸy
x¾m.M−ch l−i cÜ m−ch cõéng, m−ch nhõìc, m−ch sinh, m−ch tø. ThÆ m−ch
hïng vØ, to lèn, thðy ½·u l¡ m−ch cõéng. M−ch nhÞ nhÂ, thanh nh¬ l¡ m−ch
nhõìc. M−ch nhÖn linh ½æng nhõ rãng trõén thμn, v¹y ½uái l¡ m−ch sinh.
M−ch ½uãn ½uån ngay ½ç bºp bËnh nhõ cŸ chÆt näi trÅn dÝng nõèc lé ½é l¡
m−ch tø.

Khi quan sŸt tÖm m−ch ph¨i am tõéng ½Ùa lû, ½Ùa ch¶t, ½Ùa m−o, thðy
v¯n v¡ ½Ùa ch¶t thðy v¯n. Nhùng kiÆn thöc cða cŸc lØnh vúc n¡y nhu·n
nhuyÍn th¡nh mæt d−ng täng hìp ½Æn biÆn th¡nh c¨m thò thiÅn nhiÅn. Xem
xong mæt thÆ ½¶t, ngõéi quan sŸt sau khi luºn ½oŸn b±ng kiÆn thöc v¡ lágic
ph¨i biÆn th¡nh mæt thö tÖnh c¨m rung ½æng b±ng trŸi tim ½Ì th¶y ½¶t tréi vèi
con ngõéi hÝa nhºp th¡nh mæt thö hÝa ½ãng.

Trõèc hÆt ph¨i nh°c l−i û niÎm cç b¨n cða DÙch hàc l¡: ThŸi cúc v¡
Lõëng nghi. “DÙch hùu ThŸi cúc, thÙ sinh Lõëng nghi, Lõëng nghi sinh Tö
tõìng, Tö tõìng sinh BŸt quŸi”. Chù “ sinh ” ½μy ½õìc hiÌu nhõ “ biÆn hÜa
th¡nh ”. Phong thðy thÖ nhºn thöc r±ng ThŸi cúc l¡ mæt thö “ khÏ tiÅn thiÅn ”
vá cïng huyËn diÎu trong ½Ü tiËm ¸n nguyÅn lû „m Dõçng. Lõëng nghi l¡
„m v¡ Dõçng. „m v¡ Dõçng hÝa quyÎn kháng tŸch réi m¡ ch× cÜ tý lÎ t÷ng
thö trong ½Ü biÆn ½äi m¡ t−o th¡nh v−n vºt. ‡μy cñng l¡ khŸi niÎm r¶t cç b¨n
½Ì biÆn hÜa tiÆp ra cŸch s°p ½´t phõçng vÙ trong théi Trung hoa cä.

‡Ì xŸc ½Ùnh phõçng vÙ khi ½i kh¨o sŸt ½¶t ½ai, nghË phong thðy dïng
dòng cò gài l¡ la b¡n. La b¡n lèn gài l¡ La kinh. La b¡n nhÞ gài l¡ trâc long.
TrÅn la b¡n, la kinh hay trâc long vÁ nhiËu vÝng trÝn v¡ cŸc v−ch xuyÅn tμm
chia phõçng vÙ.

‡éi Minh cÜ T÷ chi M−c so−n " La kinh ½×nh mán trμm" cÜ 2 quyÌn ch×
nam trμm. SŸch n¡y cho r±ng la kinh lîc ½Ü cÜ 24 hõèng , bÞ quÅn 12 chi cða
tiÅn thiÅn, nÅn thÅm 12 chi, chia l¡m 33 t·ng, trÖnh b¡y b±ng chù v¡ hÖnh v Á.
Ngo¡i ra, sŸch cÝn mæt phò lòc do Chu Chi Tõçng vÁ.
Th¸m Th¯ng ½éi Minh cñng so−n "La kinh tiÅu n−p chÏnh táng" b¡n vË
tiÅu n−p khÏ trong 72 long m−ch.

ChÏnh giùa la b¡n g°n mæt kim nam chμm cÜ trò quay. Ph·n dõèi kim
l¡ cŸc vÝng trÝn ½ãng tμm v¡ nhùng tia ½i qua tròc kim nam chμm ghi
phõçng vÙ. Trong cŸc vÝng trÝn ( thõéng l¡ ba vÝng) thÖ vÝng trong cïng l¡
vÝng ½Ùa b¡n, vÝng giùa l¡ vÝng nhμn b¡n v¡ vÝng ngo¡i cïng l¡ vÝng thiÅn
b¡n. La kinh cÜ thÌ cÜ tèi 13 vÝng.
NÆu ch× cÜ ba vÝng thÖ vÝng thiÅn b¡n dïng xem hõèng nõèc tò, nõèc
ch¨y. VÝng ½Ùa b¡n ½Ì ¶n ½Ùnh long m−ch. VÝng nhμn b¡n ½Ì luºn sú tât x¶u
cða cŸc gÝ ½âng ( m¡ phong thðy gài l¡ cŸc sa). VÝng trÝn ½õìc chia th¡nh
24 á, måi á öng vèi 15 o ( to¡n vÝng 360 o ).
NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch vË ph¨i nøa á v¡
vÝng nhμn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
T−i tμm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh μm, dõçng. Nhºn
thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh Tö tõìng. Tö tõìng l¡
ThŸi dõçng, ThŸi μm, ThiÆu dõçng, ThiÆu μm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçng ‡áng,
Tμy, Nam , B°c. CŸch xŸc ½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc
m´t l¡ chu tõèc, thÖ sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ bÅn
hùu, b−ch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam thÖ sau lõng l¡ b°c, bÅn
trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tμy.

ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng ghi chù
M¬o, chÏnh Tμy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng hã thÖ l·n lõìt 24 á
nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh, Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thμn, Canh,
Dºu, Tμn, Tu¶t, C¡n, Hìi, Nhμm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.

Tö tõìng sinh BŸt quŸi, ngo¡i tö tõìng ½¬ cÜ l´p l−i trong bŸt quŸi cÝn
thÅm bân hõèng cða BŸt quŸi l¡ : C¡n , Khán, C¶n, Tân. ‡Ü chÏnh l¡ cŸc
hõèng Tμy b°c, Tμy nam, ‡áng nam, ‡áng b°c.

Nhõ thÆ, phõçng ‡áng cÜ GiŸp, M¬o, …t. ‡áng Nam cÜ ThÖn, Tân, Tÿ.
Nam cÜ BÏnh, Ngà, ‡inh. Tμy Nam cÜ Mïi, Khán, Thμn.Tμy cÜ Canh, Dºu,
Tμn. Tμy B°c cÜ Tu¶t, C¡n, Hìi. B°c cÜ Nhμm, Tû, Quû. ‡áng B°c cÜ Søu,
C¶n, D·n.
CŸc hõèng thuæc ‡Ùa chÏ l¡ : Tû, Søu, D·n, M¬o, ThÖn, Tÿ, Ngà, Mïi,
Thμn, Dºu, Tu¶t, Hìi ( 12 hõèng ½Ùa chÏ). TŸm hõèng thuæc thºp can l¡ :
GiŸp, …t, BÏnh, ‡inh, Canh, Tμn , Nhμm, Quû ( bÞ Mºu, Ký trong thºp can).
CŸc hõèng xÆp ½âi xöng gài l¡ bŸt sçn ½âi diÎn gãm: C¡n-Tân, Kh¨m-
Ly, C¶n-Khán, Ch¶n-‡o¡i. B°c thuæc Kh¨m, ‡áng thuæc Ch¶n, Nam thuæc
Ly, Tμy thuæc ‡o¡i.

Phμn vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c thuæc h¡nh
Thðy, ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tμy h¡nh Kim. CÝn cŸch gài
khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h−, HÞa l¡ ViÅn thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng
cŸch, Thä l¡ Gia tõéng.

TrÅn ½μy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn trong phong
thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph−m ngñ h¡nh cñng l¡ lo−i
ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh
ngñ h¡nh, Song sçn ngñ h¡nh, HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ
h¡nh, N−p μm ngñ h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc.

Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡ Mæc, thÆ nhàn
l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡ Thðy.
Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn ½oŸn. TrŸnh
ngñ h¡nh tõçng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tμm niÎm h¡ng ng¡y.

Ngo¡i ra quan hÎ giùa ThiÅn, ‡Ùa, Nhμn cÝn cÜ quy õèc: Tû l¡ Nhμ n
huyÎt, C¶n l¡ Quý mán, Tân l¡ ‡Ùa hæ, BÏnh l¡ ‡Ùa huyÎt, Khán l¡ Nhμn
mán, Canh l¡ ThiÅn huyÎt, C¡n l¡ ThiÅn mán.

Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt quŸi cða Phòc hi
½Ì phâi hìp „m Dõçng. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o
Tõìng.

Nhõ trÅn ½¬ biÆt, dï dõçng tr−ch l¡ phong thðy ½Ì xem vË nh¡ cøa hay
μm tr−ch ½Ì xem vË mã m¨ ½Ëu ph¨i chî û ½Ün nhºn sinh khÏ, trŸnh tø khÏ .
Måi thŸng trong n¯m vÙ trÏ sinh khÏ, tø khÏ xu¶t hiÎn thay ½äi.
ThŸng GiÅng sinh khÏ t−i Tû,QuÏ, tø khÏ t−i Ngà,‡inh.
ThŸng Hai sinh khÏ t−i Søu,C¶n , tø khÏ t−i Mïi,Thμn.
ThŸng Ba sinh khÏ t−i D·n,GiŸp, tø khÏ t−i Thμn Canh.
ThŸng Tõ sinh khÏ t−i M¬o,…t , tø khÏ t−i Dºu, Tμn.
ThŸng N¯m sinh khÏ t−i ThÖn,Tân, tø khÏ t−i Mºu, Can.
ThŸng SŸu sinh khÏ t−i TÙ, BÏnh, tø khÏ t−i TÏ,QuÏ.
ThŸng B¨y sinh khÏ t−i Ngà, ‡inh, tø khÏ t−i TÏ, QuÏ.
ThŸng TŸm sinh khÏ t−i Mïi, Khán, tø khÏ t−i Søu, C¶n.
ThŸng ChÏn sinh khÏ t−i Thμn, Canh, tø khÏ t−i D·n, GiŸp.
ThŸng Mõéi sinh khÏ t−i Dºu, Tμn, tø khÏ t−i M¬o, …t.
ThŸng Mõéi mæt sinh khÏ t−i Mºu,Can, tø khÏ t−i ThÖn, Tân.
ThŸng Mõéi hai sinh khÏ t−i Hìi, Nhμm, tø khÏ t−i Ký,BÏnh.

Khi luºn vË lû khÏ, trõèc tiÅn l¡ ½âi chiÆu m´t ½¶t cò thÌ vèi la b¡n ½Ì
½Ùnh phõçng vÙ rãi theo ½Ü tra cöu xem öng vèi théi gian ½Ì biÆt sinh khÏ, tø
khÏ. CÝn tïy yÅu c·u cáng viÎc c·n dú bŸo m¡ xem h¡o tõìng ( cŸc quÀ) ½Ì
phŸn ½oŸn tiÆp.

Thúc ra thÖ thuyÆt lû khÏ cÝn r¶t máng lung, chõa ½ð c¯n cö khoa hàc
½Ì xŸc ½Ùnh sai ½îng. NÜ tãn t−i nhõ mæt d−ng s¨n ph¸m tinh th·n ½õìc gài
l¡ hiÎn tõìng v¯n hÜa. HiÌu nÜ cñng l¡ ½iËu thî vÙ./.
phõçng vÙ trong phong thðy

Gs. LÅ KiËu

Phong thðy tãn t−i trÅn hai nghÖn n¯m m¡ cúc thÙnh l¡ théi Minh ,
Thanh bÅn Trung quâc, kho¨ng n¯m 1369 ½Æn ½·u thÆ ký n¡y.
Phong thðy nghiÅn cöu vË thiÅn v¯n , vË sao tréi, vñ trò , vË trŸi ½¶t,
vË khÏ tõìng, vË ½Ùa thÆ l¡m nh¡, ½´t mã m¨ nÅn v÷a g·n vèi con ngõéi l−i
v÷a xa con ngõéi. Lû luºn cç b¨n cða phong thðy ( kinh dÙch, μm dõçng ngñ
h¡nh) thÖ r¶t tr÷u tõìng, thuºt ngù sø dòng thÖ khŸc l− vèi ngán t÷ dïng h¡ng
ng¡y t−o ra cho phong thðy mæt d−ng vÀ bÏ hiÌm. ‡àc phong thðy v¡ nghe vË
phong thðy th¶y mæt kháng khÏ sâng, chÆt ½an xen , ½¶t tréi hÝa nhºp, rß
kháng ra rß, mé kháng ra mé l¡m cho qu·n chîng tin thÖ cÜ thÌ tin, cÜ thÌ
kháng tin thÖ cñng sì. Th·y phong thðy l−i thÅu dÎt bao chuyÎn ly kü, gŸn
mæt sâ quan niÎm phong thðy v¡o cŸc sú kiÎn lÙch sø, tá vÁ cho phong thð y
cÜ bæ m´t th·n bÏ.

Lû luºn v¡ thúc tiÍn cða phong thðy vá cïng phöc t−p. ‡Ì xem mæt thÆ
½¶t ½´t m¨ ph·n lèn th¡y ½Ùa lû ph¨i ê nh¡ gia chð c¨ n¯m tréi, sŸng cçm
rõìu rãi ½i ng°m nghÏa ½¶t tréi rong ruäi ngo¡i ½ãng. ChiËu vË ½àc sŸch (
ch²ng hiÌu sŸch gÖ), khÌnh duåi tõ duy ½Ì rãi s¸m chiËu l−i cçm rõìu. N¯m
nay ngõéi chÆt, xem ½¶t mæt n¯m ché n¯m sau c¨i tŸng ½´t v¡o nçi ½¶t chàn.
Th¡nh kÏnh v¡ ½ìi ché ½¶t phŸt. Ché m¬i kháng th¶y phŸt l−i ng¹m suy t−i
mÖnh tμm chõa th¡nh, lÝng chõa kÏnh hay thºm chÏ hâi vÖ ½¬i th¡y chõa hºu.

Ngay v¡i n¯m g·n ½μy trong cμu chuyÎn l¡m nh¡ ê ta, ch°c kháng Ït
ngõéi c−y th¡y phong thðy. V¡o nhùng n¯m 1991-1993 nh¡ ½¶t v¡o cçn thÙnh
võìng thÖ nhiËu ngõéi l¡m nÅn ¯n ra tõêng ½μu nhõ vÖ nhé th¡y m¡ phŸt.
Nhõng sang 1995-1996 nh¡ vay tiËn l¡m, nhùng mong tμy thuÅ ½Ì thu hãi
vân nhõng biÌn treo " house for rent" c¨ théi gian d¡i d¡i ch²ng ai ngÜ hÞi.
Nì v¹n ch¶t chãng, l¬i m ½À l¬i con, ch°c cñng ch²ng ai ½i trŸch th¡y phong
thðy. Th¡y phong thðy n¡o ch²ng nÜi nhõ t¾p nh¨y, l−i ½Îm nhùng t÷ nhõ
minh ½õéng, huyËn vñ, b−ch hä, thanh long, chð nh¡ ch× cÝn cŸch gºt ½·u lia
lÙa xuût xoa khen th¡y v¡ tú h¡o mÖnh ½¬ ½õìc ½´t ngang mÖnh cïng th¡y ½−o
cao ½öc tràng.

Nõèc Trung hoa t÷ sau 1949 thuºt phong thðy bÙ ½¨ kÏch n´ng nË,
kháng dŸm cáng khai læ diÎn nhõng nÜ l−i ½õìc Hãng cáng, ‡¡i loan nμng
½ë. NÜ cö dai d²ng tãn t−i cÜ lîc rß hÖnh, cÜ lîc lu mé, kÏn ½Ÿo.
‡iËu kh²ng ½Ùnh l¡ nÜ tãn t−i dai d²ng. Vºy cŸi lû ½Ì nÜ tãn t−i l¡ cŸi
gÖ. CÜ ngõéi xÆp phong thðy nhõ mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa, vÖ nÜ sâng trong
ph·n hãn cða con ngõéi.

Trong phong thðy v¡ thuºt phong thðy cÜ cŸi lû gi¨i ½õìc theo khoa
hàc l¡ ½Ùa hÖnh, ½Ùa thÆ l¡m nh¡ chÙu ¨nh hõêng cða ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa
ch¶t thðy v¯n, vi khÏ hºu. Xem thÆ ½¶t l¡m nh¡ chÏnh l¡ chàn cho ngái nh¡
theo cŸc ½iËu kiÎn thuºn lìi vË phõçng vÙ, khÏ hºu, ½Ùa ch¶t cáng trÖnh tât,
½Ùa ch¶t thðy v¯n phï hìp. ‡μy chÏnh l¡ khμu ½iËu tra cç b¨n ½Ì chàn ½Ùa
½iÌm xμy dúng. T÷ mái trõéng vi khÏ hºu tât m¡ chð nh¡ cÜ söc khÞe tât, tμm
lû tât, l¡m nÅn ¯n ra. ‡¶y l¡ nhùng nhμn tâ tÏch cúc.

L¡m cho phong thðy th·n bÏ, vß ½oŸn nhõ thÆ ½¶t n¡y thÖ ½au m°t, thÆ
½¶t kia con gŸi l−i gÜa chãng l¡ ½iËu nh¨m nhÏ.

‡àc phong thðy, tÖm hiÌu phong thðy ½Ì tÖm ra yÆu tâ ½Ì nÜ tãn t−i
nhõ hiÎn tõìng v¯n hÜa, dïng nh¬n quan khoa hàc ½Ì khen cŸi ½õìc, chÅ cŸi
bÙa ½´t l¡ ½iËu c·n l¡m. ‡âi chiÆu nhùng ½iËu ½¬ cÜ trong phong thðy v¡
thuºt phong thðy, g−n ½òc khçi trong vèi phong thðy l¡ ½iËu cÜ thÌ l¡m
½õìc.

‡Ì xŸc ½Ùnh phõçng vÙ khi ½i kh¨o sŸt ½¶t ½ai, nghË phong thðy dïng
dòng cò gài l¡ la b¡n. La b¡n lèn gài l¡ La kinh. La b¡n nhÞ gài l¡ trâc long.
TrÅn la b¡n, la kinh hay trâc long vÁ nhiËu vÝng trÝn v¡ cŸc v−ch xuyÅn tμm
chia phõçng vÙ.

‡éi Minh cÜ T÷ chi M−c so−n " La kinh ½×nh mán trμm" cÜ 2 quyÌn ch×
nam trμm. SŸch n¡y cho r±ng la kinh lîc ½Ü cÜ 24 hõèng , bÞ quÅn 12 chi cða
tiÅn thiÅn, nÅn thÅm 12 chi, chia l¡m 33 t·ng, trÖnh b¡y b±ng chù v¡ hÖnh v Á.
Ngo¡i ra, sŸch cÝn mæt phò lòc do Chu Chi Tõçng vÁ.
Th¸m Th¯ng ½éi Minh cñng so−n "La kinh tiÅu n−p chÏnh táng" b¡n vË
tiÅu n−p khÏ trong 72 long m−ch.

ChÏnh giùa la b¡n g°n mæt kim nam chμm cÜ trò quay. Ph·n dõèi kim
l¡ cŸc vÝng trÝn ½ãng tμm v¡ nhùng tia ½i qua tròc kim nam chμm ghi
phõçng vÙ. Trong cŸc vÝng trÝn ( thõéng l¡ ba vÝng) thÖ vÝng trong cïng l¡
vÝng ½Ùa b¡n, vÝng giùa l¡ vÝng nhμn b¡n v¡ vÝng ngo¡i cïng l¡ vÝng thiÅn
b¡n. La kinh cÜ thÌ cÜ tèi 13 vÝng.
NÆu ch× cÜ ba vÝng thÖ vÝng thiÅn b¡n dïng xem hõèng nõèc tò, nõèc
ch¨y. VÝng ½Ùa b¡n ½Ì ¶n ½Ùnh long m−ch. VÝng nhμn b¡n ½Ì luºn sú tât x¶u
cða cŸc gÝ ½âng ( m¡ phong thðy gài l¡ cŸc sa). VÝng trÝn ½õìc chia th¡nh
24 á, måi á öng vèi 15 o ( to¡n vÝng 360 o ).

NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch vË ph¨i nøa á v¡
vÝng nhμn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
T−i tμm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh μm, dõçng. Nhºn
thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh Tö tõìng. Tö tõìng l¡
ThŸi dõçng, ThŸi μm, ThiÆu dõçng, ThiÆu μm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçng ‡áng,
Tμy, Nam , B°c. CŸch xŸc ½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc
m´t l¡ chu tõèc, thÖ sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ bÅn
hùu, b−ch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam thÖ sau lõng l¡ b°c, bÅn
trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tμy.

ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng ghi chù
M¬o, chÏnh Tμy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng hã thÖ l·n lõìt 24 á
nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh, Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thμn, Canh,
Dºu, Tμn, Tu¶t, C¡n, Hìi, Nhμm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.

ChuyÎn lõu truyËn, khi Qu¨n Læ ( ½éi Tam quâc) ½i vË phÏa Tμy g´p
mæ Vá Hõu KiÎm thÖ than thê , kháng vui m¡ nhºn x¾t: Cμy câi tuy nhiËu m¡
t÷ lμu kháng cÜ bÜng, bia mæ léi ghi hoa mþ nhõng kháng cÜ hºu ½Ì giù
gÖn, huyËn vñ khu¶t m¶t ½·u, thanh long kháng cÜ chμn, b−ch hä ½ang ngºm
xŸc chÆt, chu tõèc ½ang rËn rØ, mâi nguy ½¬ phòc kh°p bân bË, hàa diÎt tæc
°t l¡ s°p ½Æn, kháng quŸ hai n¯m sÁ öng nghiÎm.

QuŸch PhŸc trong “ TŸng kinh” d´n r±ng: Thanh long bÅn trŸi, b−ch hä
bÅn ph¨i, chu tõèc ½¡ng trõèc, huyËn vñ ½¡ng sau, muân ½õìc mã yÅn m¨
½Âp thÖ huyËn vñ ph¨i cîi ½·u, chu tõèc dang cŸnh, thanh long uân khîc,b−ch
hä quy thuºn. Khi nhÖn thÆ ½¶t ½ãng théi ph¨i nhÖn m¡u ½¶t. NÆu ta th¯m ½¡n
tÆ x¬ t°c ê cáng viÅn Trung Sçn B°c Kinh thÖ th¶y phõçng ‡áng thanh long,
½¶t m¡u xanh cμy cÞ, phõçng Tμy B−ch hä m¡u ½¶t tr°ng b−c, phõçng Nam
chu tõèc ½¶t ½Þ m¡u hãng, phõçng B°c huyËn vñ ½¶t cÜ m¡u ½en. Giùa ½¡n
cîng, ½¶t m¡u v¡ng tõìng trõng cho Ngõéi.

Tö tõìng sinh BŸt quŸi, ngo¡i tö tõìng ½¬ cÜ l´p l−i trong bŸt quŸi cÝn
thÅm bân hõèng cða BŸt quŸi l¡ : C¡n , Khán, C¶n, Tân. ‡Ü chÏnh l¡ cŸc
hõèng Tμy b°c, Tμy nam, ‡áng nam, ‡áng b°c.

Nhõ thÆ, phõçng ‡áng cÜ GiŸp, M¬o, …t. ‡áng Nam cÜ ThÖn, Tân, Tÿ.
Nam cÜ BÏnh, Ngà, ‡inh. Tμy Nam cÜ Mïi, Khán, Thμn.Tμy cÜ Canh, Dºu,
Tμn. Tμy B°c cÜ Tu¶t, C¡n, Hìi. B°c cÜ Nhμm, Tû, Quû. ‡áng B°c cÜ Søu,
C¶n, D·n.
CŸc hõèng thuæc ‡Ùa chÏ l¡ : Tû, Søu, D·n, M¬o, ThÖn, Tÿ, Ngà, Mïi,
Thμn, Dºu, Tu¶t, Hìi ( 12 hõèng ½Ùa chÏ). TŸm hõèng thuæc thºp can l¡ :
GiŸp, …t, BÏnh, ‡inh, Canh, Tμn , Nhμm, Quû ( bÞ Mºu, Ký trong thºp can).
CŸc hõèng xÆp ½âi xöng gài l¡ bŸt sçn ½âi diÎn gãm: C¡n-Tân, Kh¨m-
Ly, C¶n-Khán, Ch¶n-‡o¡i. B°c thuæc Kh¨m, ‡áng thuæc Ch¶n, Nam thuæc
Ly, Tμy thuæc ‡o¡i.
Phμn vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c thuæc h¡nh
Thðy, ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tμy h¡nh Kim. CÝn cŸch gài
khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h−, HÞa l¡ ViÅn thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng
cŸch, Thä l¡ Gia tõéng.

TrÅn ½μy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn trong phong
thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph−m ngñ h¡nh cñng l¡ lo−i
ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh
ngñ h¡nh, Song sçn ngñ h¡nh, HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ
h¡nh, N−p μm ngñ h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc.

Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡ Mæc, thÆ nhàn
l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡ Thðy.

Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn ½oŸn. TrŸnh
ngñ h¡nh tõçng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tμm niÎm h¡ng ng¡y.

Theo Hãng Vñ c¶m thõ luºn vË ngñ h¡nh tõçng ngæ thÖ thðy giao thðy,
nam nù t¶t dμm. Phõçng B°c thuæc Thðy. NÆu cÜ nõèc th¶m nhºp t÷ phõçng
B°c v¡o khu ½¶t ta ê hay mæ ph·n thÖ con cŸi kháng än thÞa. NÆu dúng nh¡
quay m´t hõèng Nam thÖ sau nh¡ l¡ huyËn vñ. HuyËn vñ ph¨i l¡ thÆ ½¶t nh á
cao , cÜ gÝ tho¨i mèi thuºn, mèi ½Âp. GÝ tho¨i l¡ thÆ huyËn vñ cîi ½·u. NÆu
sau nh¡ l−i l¡ ½·m nõèc ho´c vŸch nîi dúng thÖ cÜ khŸc gÖ huyËn vñ m¶t ½·u
m¡ Qu¨n Læ chÅ bai ê trÅn.
Phõçng Nam l¡ HÞa m¡ thÆ ½¶t l−i nhàn khŸc n¡o nhõ løa g´p løa, theo
phong thðy thÖ ê ½¶t ¶y hay g´p ½iËu kiÎn tòng. Phõçng Tμy cða miÆng ½¶t
½Üi tõìng xem x¾t l¡ Kim m¡ cÜ thÆ trÝn ( Kim ) thÖ gia chð sÁ gi¡u cÜ,
thÙnh võìng. PhÏa ‡áng nh¡ l¡ hõèng Mæc l−i cÜ thÆ ½¶t d¡i l¡ mæc thÖ mæc
mæc tõçng sinh, trai gŸi trong nh¡ gi¡u sang, phî quû.

Ngo¡i ra quan hÎ giùa ThiÅn, ‡Ùa, Nhμn cÝn cÜ quy õèc: Tû l¡ Nhμ n
huyÎt, C¶n l¡ Quý mán, Tân l¡ ‡Ùa hæ, BÏnh l¡ ‡Ùa huyÎt, Khán l¡ Nhμn
mán, Canh l¡ ThiÅn huyÎt, C¡n l¡ ThiÅn mán.

Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt quŸi cða Phòc hi
½Ì phâi hìp „m Dõçng. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o
Tõìng.

Ra ½Æn ½Ùa hÖnh cò thÌ thÖ khu ½¶t cÜ thÆ b±ng ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ
½âng näi cao l−i l¡ μm. ‡¶t sçn cõèc nhiËu gÝ cao, nîi lèn l¡ μm thÖ thung
lñng b¬i b±ng trong khung c¨nh ½ãi nîi l−i l¡ dõçng. Chàn thÆ ½¶t l¡m nh¡
hay ½´t mæ trõèc hÆt ph¨i tràng khμu cμn b±ng μm dõçng. ‡¶t sçn cõèc
cõéng dñng nÅn chàn l¡m nh¡ , ½´t mæ ê nçi cÜ m−ch nhÞ ( long g·y). ‡¶t
bÖnh dõçng b±ng ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ hçi cao ½Ì tàa l−c ( khêi ½æt). Khu
½¶t ½Âp bÅn trŸi cÜ thanh long ( m−ch nõèc) , bÅn ph¨i cÜ b−ch hä ( ½õéng
d¡i), thÆ ½¶t ½¡ng trõèc cÜ ao ½·m tÞa ræng ( chu tõèc), ½¡ng sau cÜ gÝ trÝn
túa lõng ( huyËn vñ) . Long l¡ dõçng, Hä l¡ μm. Long-Hä tõçng nhõìng thÖ
gia ½Önh hÝa thuºn, trai gŸi xum v·y.

Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn) l¡ μm thÖ nõèc ch¨y ( chð ½æng) l¡ dõçng.
ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ ½¶t cÜ nîi chð tØnh quay ½·u nhõ ½æng. Nõèc chð ½æng
lùng lé nê ræng nhõ ch¨y, nhõ kháng, lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc hiË n
hÝa bÅn nhau , c´p k¿ vèi nhau, b¨o vÎ nhau, nuái dõëng nhau l¡ thÆ ½¶t ½Âp.
KiÌu luºn lû nhõ thÆ l¡ dúa v¡o cç sê trong dõçng cÜ μm, trong μm cÜ dõçng.
‡iËu hÝa μm dõçng l¡ ½iËu quan tràng. Luºn μm dõçng rãi toŸn ngñ h¡nh sao
cho mài suy tÏnh kháng trïng ½iËu x¶u.

Chàn cŸc thÆ ½¶t, cŸch chàn hõèng , suy cho cïng sau khi lo−i bÞ
nhùng ½iËu th·n bÏ v¡ mÅ tÏn thÖ cñng l¡ chàn ½Ùa ½iÌm hìp vèi ½iËu kiÎn ½Ùa
hÖnh , ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa ch¶t thðy v¯n , vi khÏ hºu cho mái trõéng sâng
½õìc thÞa ½Ÿng.

Thuºt phong thðy nghiÅn cöu nhùng vºn ½æng tú nhiÅn cða mái trõéng
sâng cða con ngõéi ½Ì mõu c·u sú tiÎn nghi cho cuæc sâng g°n liËn vèi thiÅn
nhiÅn. Bμy gié ½¶t chºt , ngõéi ½áng l¶y ½μu ra ½¶t ræng ½Ì tÖm thanh long,
b−ch hä. G´p hõèng nghÙch thÖ dïng gi¨i phŸp che n°ng, ch°n giÜ. NÜng böc
quŸ thÖ bºt ½iËu hÝa nhiÎt ½æ.

Phong thðy ghi l−i d¶u cða mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa xõa. ‡éi nay biÆt
m¡ xem ngõéi xõa mõu c·u tiÎn nghi cuæc sâng ra sao. Thúc ra thÖ ngõéi xõa
chÆ tŸc ra thuºt phong thðy cñng ch× l¡ cŸch tÖm hiÌu thiÅn nhiÅn v¡ sú vºn
½æng cða thiÅn nhiÅn rãi tÖm cŸch h−n chÆ tŸc ½æng tiÅu cúc cða thiÅn nhiÅn
½Ì cuæc chung sâng vèi mái trõéng sao cÜ lìi cho con ngõéi. NÆu lo−i nhùng
½iËu mÅ tÏn v¡ sú lìi dòng phong thðy lÝe bÙp thiÅn h− ½Ì kiÆm cçm thÖ
phong thðy ½μu cÜ ch× l¡ dÙ ½oan./.
khÏ v¡ lû khÏ
LÅ KiËu

KhÏ l¡ khŸi niÎm r¶t tr÷u tõìng théi cä ½−i Trung hoa. KhÏ l¡ vñ trò
quan cç b¨n cða thuºt phong thðy. Nguãn gâc ban ½·u cða khÏ l¡ mæt khŸi
niÎm duy tμm: ngõéi xõa cho r±ng khÏ l¡ vºt phŸt sinh t÷ tinh th·n ½À ra v¡
nÜ l¡ gâc cða v−n vºt. Sau khi ½¬ ½õa ra û niÎm ban ½·u cða khÏ thÖ sú vºn
½æng biÆn hÜa cða nÜ l−i ½õìc xem x¾t mæt cŸch r¶t biÎn chöng.

Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ biÆn hÜa vá cïng. Sú biÆn hÜa cða khÏ
hiÌu theo théi xõa l¡ dúa v¡o nhùng nhºn x¾t thiÅn nhiÅn ½çn sç v¡ nhùng
khŸi niÎm n´ng vË quan sŸt m¡ chõa cÜ nhùng phμn tÏch vË m´t b¨n ch¶t hÜa
lû cða sú vºt. ThÏ dò thuºt phong thðy quan niÎm r±ng :” khÏ l¡ m cða nõèc,
nõèc l¡ con cða khÏ. KhÏ chuyÌn ½æng, nõèc chuyÌn ½æng theo: nõèc d÷ng,
khÏ cñng d÷ng. M con xo°n xuût bÅn nhau. Nhõ thÆ thÖ näi lÅn m´t ½¶t ½Ì
th¶y ½õìc l¡ nõèc cÝn dÙch chuyÌn trong lÝng ½¶t kháng cÜ vÆt tÏch ½Ü l¡
khÏ. Nhõng do khÏ v¡ nõèc quyÎn l¹n vèi nhau nÅn quan sŸt nõèc ch¨y trÅn
m´t ½¶t m¡ luºn ra khÏ dõèi lÝng ½¶t, ho´c ngõìc l−i luºn vË khÏ dõèi ng·m
m¡ biÆt ½õìc nõèc trÅn m´t ½¶t.

Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ quyÆt ½Ùnh hàa phîc cða con ngõéi. CÜ
½¶t l¡ cÜ khÏ. Con ngõéi sinh ra l¡ ½õìc khÏ, ngõéi sâng l¡ ½õìc khÏ ngõng tò
th¡nh xõçng cât, khi chÆt l¡ trê vË vèi khÏ, tan biÆn th¡nh khÏ, hÝa quyÎn vèi
khÏ. TŸng, chán l¡ ½Ì tiÆp nhºn sinh khÏ, ph¨n khÏ næi cât t−o ra phîc ¶m.
KhÏ vºn ½æng trong ½¶t thÌ hiÎn th¡nh ½Ùa thÆ. KhÏ tò l−i do thÆ d÷ng. Nîi
½ãi l¡ thμn khÏ, gÝ ½âng l¡ c¡nh nÅn khÏ di chuyÌn t÷ th μn ½Æn c¡nh. KhÏ g´p
giÜ sÁ t¨n ra, g´p nõèc thÖ tò l−i. Ph¾p nghiÅn cöu phong thðy l¡ tò khÏ
kháng cho t¨n ½i, l¡m sao ph¨i luºn ½õìc khÏ v¹n vºn h¡nh m¡ l−i tò ½îng
½iÌm mong muân.

Sinh khÏ ban ½·u ch× cÜ mæt ( nguyÅn khÏ) sau khi biÆn hÜa vºn ½æng
m¡ th¡nh vá cïng vá tºn. Tréi kháng cÜ khÏ thÖ kháng cÜ gÖ cho ½¶t. ‡¶t
kháng cÜ khÏ thÖ kháng cÜ gÖ ½Ì chöa. Sinh khÏ ¸n trong lÝng ½¶t, nhÖn khá ng
th¶y m¡ ph¨i l¶y lû ½Ì tÖm ra nÜ. ‡Ü l¡ ph¾p luºn ½Ì th¶y khÏ, cÝn gài l¡ lû
khÏ. Lºp luºn l¡ lû ngò trong khÏ, khÏ câ ½Ùnh th¡nh ra hÖnh, quan sŸt hÖnh cÜ
thÌ luºn ra khÏ. Ngõéi xõa cho r±ng h¡i cât cha m l¡ gâc cða con chŸu.
HÖnh thÌ cða con chŸu l¡ c¡nh nhŸnh cða cμy cha mÂ. Gâc v¡ c¡nh tõçng
öng. TŸng ho´c ngò ê nçi ½¶t l¡nh thÖ th·n linh yÅn än, con chŸu thÙnh
võìng.

Trong bŸo n¡y sâ trõèc, chîng tái cÜ nÅu: sinh khÏ, tø khÏ xu¶t hiÎn
theo thŸng cða n¯m öng vèi phõçng vÙ. Khi nÜi ½Æn phõçng vÙ ph¨i chî û ta
½ang ½öng t−i ½μu ½Ì quan sŸt m¡ xŸc ½Ùnh, bêi vÖ gài l¡ trŸi thÖ cÜ ph¨i so
vèi tròc thμn ta. Gài l¡ trÅn thÖ cÜ dõèi so vèi chå ta ½ang ½öng. Gài l¡ ½á ng
thÖ cÜ tμy so vèi ½Ùa ½iÌm xem x¾t. ‡Ü l¡ nhùng khŸi niÎm tõçng ½âi vË vÙ
trÏ.
Theo cŸch luºn sinh khÏ v¡ tø khÏ phò thuæc thŸng trong n¯m, ta th¶y
cÜ nhùng ½iËu m¡ ngõéi xõa ½¬ quan sŸt sú thuºn nghÙch cða cŸc ½iËu kiÎn
théi tiÆt. ‡iËu kiÎn théi tiÆt chÏnh l¡ ph¨n Ÿnh sú vºn ½æng cða trŸi ½¶t
chung quanh m´t tréi. ‡Ì rß hçn, chîng ta th¶y nhõ thŸng GiÅng ( μm lÙch)
phong thðy cho r±ng sinh khÏ ê Tû, Quû v¡ tø khÏ ê Ngà, ‡inh. Ta nhè cμu
ca dao nÜi vË giÜ trŸi théi tiÆt gμy khÜ chÙu cho con ngõéi: “‡·u n¯m sõçng
muâi, cuâi n¯m giÜ nãm”. ‡·u n¯m cÜ thŸng GiÅng μm lÙch. ThŸng n¡y giÜ
B¶c thuºn v¡ giÜ Nãm nghÙch. GiÜ B¶c v¡o thŸng n¡y tuy l−nh nhõng ½îng
tiÆt nÅn con ngõéi dÍ chÙu cÝn giÜ Nãm tuy ¶m nhõng trŸi giÜ, dÍ l¡m cho
ngõéi nhõìc âm. B¶c hay B°c l¡ phõçng vÙ chöa Tû-Quû. Nãm hay Nam l¡
phõçng vÙ chöa Ngà-‡inh. Hay l−i l¶y thŸng SŸu, sinh khÏ t−i TÙ-BÏnh, tø khÏ
t−i Tû-Quû. Chîng ta dÍ d¡ng thâng nh¶t vèi giÜ thŸng SŸu t÷ TÙ-BÏnh tèi l¡
giÜ thuºn cñng nhõ giÜ tèi t÷ Tû-Quû l¡ giÜ nghÙch.V¡ cö theo sú hìp vèi
théi tiÆt trong n¯m thÖ cŸch suy luºn sinh khÏ-tø khÏ l¡ thÏch hìp vèi cŸc sinh
vºt theo ½iËu kiÎn théi tiÆt cða B°c BŸn c·u. CÝn viÎc ½æng thä theo phõçng
vÙ cÜ sinh khÏ v¹n l¡ ½iËu mç hã. NghiÅn cöu phong thðy kháng thÌ ch× l¡
nhùng ½iËu thúc dòng cò thÌ vÖ ph·n lèn ph¨i “lû khÏ”. Ph¨i th¶u ½Ÿo lû
thuyÆt thÖ mèi cÜ thÌ nhÖn rß ½õìc cŸi cò thÌ. CŸi cò thÌ cða phong thðy
cñng l−i r¶t mç hã bêi nÜ l¡ kÆt qu¨ cða luºn lû m¡ ra.

SŸch phong thðy cÜ ghi l¶y tiÅn thiÅn bŸt quŸi cða Phòc Hy ½Ì phâi
hìp μm dõçng, l¶y hºu thiÅn bŸt quŸi cð a V¯n võçng ½Ì s°p xÆp h¡o tõìng.
Cñng nhõ nhiËu nËn v¯n hÜa khŸc cða Trung hoa cä, cŸi gâc, cŸi cç sê v¹n l¡
Kinh DÙch v¡ thuyÆt ThŸi cúc - „m dõçng- Ngñ h¡nh. Phòc Hy l¡ mæt vÙ vua
th·n tho−i Trung hoa cä. Phòc Hy cÝn gài B¡o Hy kháng biÆt v¡o ½éi cŸch
½μy m¶y nghÖn hay m¶y v−n n¯m nhõng ngõéi Trung hoa cä v¹n coi l¡ thðy
tä cða kinh DÙch. T÷ Phòc Hy ½Æn trõèc V¯n võçng chð yÆu Kinh DÙch v¹n
ch× biÌu diÍn b±ng nhùng v−ch liËn v¡ v−ch ½öt. V−ch liËn l¡ v−ch lÀ l¡m phï
hiÎu cho khÏ Dõçng. V−ch ½öt l¡ v−ch ch³n l¡ phï hiÎu cho khÏ „m.
Cât tðy cða Kinh DÙch l¡ “DÙch hùu ThŸi cúc, thÙ sinh Lõëng nghi,
Lõëng Nghi sinh Tö tõìng, Tö tõìng sinh BŸt quŸi”( DÙch cÜ ThŸi cúc, t÷
½¶y sinh Lõëng nghi, rãi Lõëng nghi sinh Tö tõìng, ½Ì Tö tõìng sinh BŸt
quŸi). “Sinh” ½μy cÜ nghØa l¡ “ biÆn th¡nh”. BiÆn th¡nh t÷ cŸi ½¬ cÜ th¡nh ra
cŸi khŸc chö kháng ph¨i t÷ cŸi kháng cÜ th¡nh cŸi cÜ.
ThŸi cúc cða Kinh DÙch ½õìc thuºt Phong thðy xÆp l¡ KhÏ, mæt thö
“KhÏ TiÅn ThiÅn” m¡ trong b¨n thμn nÜ chöa ½úng Lõëng Nghi l¡ „m v¡
Dõçng. NÆu KhÏ l¡ mæt khŸi niÎm tiÅn thiÅn, l¡ duy tμm, thÖ b¨n thμn KhÏ
chöa ½úng „m-Dõçng ( Lõëng Nghi) , theo cŸch gi¨i thÏch l¡ trong Dõçng cÜ
„m v¡ trong „m cÜ Dõçng, hai nhμn tâ mμu thu¹n tiËm ¸n ngay trong mæt
thúc thÌ. ‡Æn ½μy l−i r¶t duy vºt biÎn chöng.

Khi ½¬ khŸi niÎm ra „m-Dõçng thÖ mài sú biÆn hÜa sÁ trê nÅn vá cïng,
vá tºn. M¡ khŸi niÎm nhõ ½¬ nÅu, trong Dõçng cÜ „m, trong „m cÜ Dõçng
thÖ chuåi biÆn hÜa trê nÅn sinh ½æng.

Quy luºt Mμu thu¹n trong Duy vºt BiÎn chöng ghi nhºn b¨n thμn næi
t−i vºt ch¶t chöa ½úng nguãn gâc cða mμu thu¹n. QuŸ trÖnh phŸt triÌn cða sú
vºt l¡ quŸ trÖnh phŸt triÌn cða cŸc m´t mμu thu¹n, lõìng ½äi, ch¶t ½äi ½Æn
khi ½æt biÆn th¡nh sú vºt mèi m¡ næi t−i l−i chöa ½úng nguãn gâc mμu thu¹n
mèi.
DÙch hàc nhºn r±ng:”CŸc hùu ThŸi cúc” nghØa l¡ kháng cÜ sú vºt n¡o
m¡ tú nÜ kháng ph¨i l¡ ThŸi cúc. Ngay trong ThŸi cúc Lõëng nghi thÖ måi
Nghi cñng l¡ mæt ThŸi cúc, tuy Dõçng trong „m hay „m trong Dõçng thÖ khi
ph·n n¡o quŸ lèn trong hai thö ½Ü l−i ½õìc coi nhõ l¡ mæt ThŸi cúc. Nhõ thÆ,
dï l¡ mæt ph·n tø b¾ nhÞ, réi r−c ½Æn búc n¡o ½i nùa thÖ cñng chöa ½úng ½· y
½ð mæt to¡n thÌ nhõ cŸi ½−i to¡n thÌ cða vñ trò ( Chaque atome a pour
volume, le volume de l’Univers. L’Atome n’est plus le monde microscopique
et clos que nous imaginons peut-Åtre. Il est le centre infinit¾simal du monde
lui-mÅme - P. Teillard de Chardin , t−m dÙch : Måi h−t nguyÅn tø ½Ëu gãm c¨
cŸi vÜc dŸng cða cŸi vÜc dŸng cða vñ trò. NguyÅn tø kháng ch× cÝn l¡ mæt
cŸi tiÌu c¡n khán riÅng lÀ v¡ kh¾p kÏn nhõ chîng ta tõêng tõìng . NÜ cÝn
chÏnh l¡ mæt trung tμm cúc tiÌu cða vñ trò). Ph¨i ch¯ng ½μy chÏnh l¡ NguyÅn
lû Phâi hìp ( principe de correspondance) trong TriÆt hàc Duy vºt?

Chîng ta ½¬ biÆt vË „m Dõçng Lõëng Nghi cñng c·n lõu û khi gi¨i
quyÆt mæt thÆ ½¶t cho Dõçng tr−ch ( Nh¡ ê) hay „m ph·n ( Mã m¨) l¡ ph¨i
l¶y sú h¡i hÝa „m Dõçng l¡m gâc.

Ra ½Æn ½Ùa hÖnh cò thÌ thÖ khu ½¶t cÜ thÆ b±ng ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ
½âng näi cao l−i l¡ μm. ‡¶t sçn cõèc nhiËu gÝ cao, nîi lèn l¡ μm thÖ thung
lñng b¬i b±ng trong khung c¨nh ½ãi nîi l−i l¡ dõçng. Chàn thÆ ½¶t l¡m nh¡
hay ½´t mæ trõèc hÆt ph¨i tràng khμu cμn b±ng μm dõçng. ‡¶t sçn cõèc
cõéng dñng nÅn chàn l¡m nh¡ , ½´t mæ ê nçi cÜ m−ch nhÞ ( long g·y). ‡¶t
bÖnh dõçng b±ng ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ hçi cao ½Ì tàa l−c ( khêi ½æt). Khu
½¶t ½Âp bÅn trŸi cÜ thanh long ( m−ch nõèc) , bÅn ph¨i cÜ b−ch hä ( ½õéng
d¡i), thÆ ½¶t ½¡ng trõèc cÜ ao ½·m tÞa ræng ( chu tõèc), ½¡ng sau cÜ gÝ trÝn
túa lõng ( huyËn vñ) . Long l¡ dõçng, Hä l¡ μm. Long-Hä tõçng nhõìng thÖ
gia ½Önh hÝa thuºn, trai gŸi xum v·y.
Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn) l¡ μm thÖ nõèc ch¨y ( chð ½æng) l¡ dõçng.
ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ ½¶t cÜ nîi chð tØnh quay ½·u nhõ ½æng. Nõèc chð ½æng
lùng lé nê ræng nhõ ch¨y, nhõ kháng, lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc hiË n
hÝa bÅn nhau , c´p k¿ vèi nhau, b¨o vÎ nhau, nuái dõëng nhau l¡ thÆ ½¶t ½Âp.
KiÌu luºn lû nhõ thÆ l¡ dúa v¡o cç sê trong dõçng cÜ μm, trong μm cÜ dõçng.
‡iËu hÝa μm dõçng l¡ ½iËu quan tràng. Luºn μm dõçng rãi toŸn ngñ h¡nh sao
cho mài suy tÏnh kháng trïng ½iËu x¶u./.
LK.

mæt sâ thuºt ngù thõéng dïng trong phong thðy


LÅ KiËu

Nhõ nhiËu b¡i trõèc, chîng tái ½¬ trÖnh b¡y, cÜ mæt sâ ngõéi câ l¡m
cho phong thðy cÜ m¡u s°c huyËn bÏ ½Ì mong kiÆm lìi, cÜ thÌ l¡ lìi vË vºt
ch¶t, ho´c cñng cÜ khi ch× l¡ lìi vË danh. ‡Ì dÍ hÖnh dung ra næi dung cða
phong thðy, c·n thâng nh¶t mæt sâ khŸi niÎm tháng qua nhùng thuºt ngù
thõéng ½õìc nh°c ½Æn nhiËu trong phong thðy.

BŸt sçn, cÜ thÌ hiÌu l¡ tŸm ngàn nîi. Nîi n±m ê tŸm hõèng bŸt quŸi
ho´c cÜ nîi n¡o theo hõèng cða bŸt quŸi thÖ ½´t tÅn nîi tïy theo hõèng .
Trong b¡i “La kinh, la b¡n , mæt cáng cò cða phong thðy” ½¬ ½¯ng trÅn t−p
chÏ n¡y, chîng tái ½¬ gièi thiÎu bŸt quŸi öng vèi cŸc phõçng B°c, Nam,
‡áng, Tμy, ‡áng B°c, ‡áng Nam, Tμy B°c, Tμy Nam. Theo cŸch gài cða Chu
DÙch thÖ ½Ü l¡ cŸc hõèng tõçng öng Kh¨m, Ly, Ch¶n, ‡o¡i, C¶n, Tân, C¡n,
Khán. Nhõ thÆ , bŸt sçn sÁ l¡ Kh¨m sçn, Ly sçn, Ch¶n s çn, ‡o¡i sçn, C¶n
sçn, Tân sçn, C¡n sçn, Khán sçn. BŸt sçn ½âi diÎn l¡ cŸc vÙ trÏ ½âi diÎn nhau
trong bŸt quŸi l¡ C¡n-Tân , Kh¨m- Ly, C¶n -Khán, Ch¶n -‡o¡i. Dïng bŸt
quŸi phâi hìp vèi Sçn ½Ì ½oŸn sú l¡nh dù khi xem phõçng hõèng phong thðy.

BŸt phong ch× tŸm lo−i giÜ thäi. GiÜ thäi theo hõèng so vèi vÙ tr Ï
½öng l¡m mâc cða con ngõéi. Khi ngõéi ½öng, phong thðy õèc lÎ cÜ giÜ phÏa
trõèc, phÏa sau, bÅn ph¨i, bÅn trŸi, ½æ cao ngang vai cÜ hai hõèng l¡ ê ½æ cao
ngang vai trŸi, ½æ cao ngang vai ph¨i, ½æ cao ngang hai chμn cñng cÜ giÜ
theo hõèng chμn trŸi v¡ chμn ph¨i. Nhõ thÆ cÜ tŸm kiÌu hõèng giÜ. Nhõ vºy
thÖ vË bÅn trŸi cÜ ba lo−i giÜ , vË bÅn ph¨i cñng cÜ ba lo−i giÜ.

H− thð sa l¡ nçi xu¶t thðy theo mæt phõçng. Nçi cÜ nõèc ch¨y ra m ¡
cÜ sa ( má, gÝ ½¶t nhá cao) l¡ nçi ½¶t phŸt. DÝng nõèc ch¨y m¡ cÜ nîi ½Ün l¡
nçi kÆt phŸt. Nõèc ch¨y trõèc huyÎt m¡ rÁ trŸi hay ph¨i thÖ bÅn trŸi hay ph¨i
¶y l¡ h− thð. ThÆ ½¶t cÜ h− thð trïng ½iÎp thÖ ½Ü chÏnh l¡ nçi ½¶t kÆt to.
ThuyÆt khÏ khi xem ½¶t l¡m nh¡

LÅ KiËu

Chîng ta ½¬ l¡m quen vèi mæt sâ khŸi niÎm vË phong thðy theo qua n
½iÌm cða ngõéi l¡m cáng tŸc khoa hàc. ‡i v¡o mæt sâ v¶n ½Ë cò thÌ nhõ l¡
thuyÆt khÏ dïng trong viÎc chàn ½¶t l¡m nh¡ cða ngõéi xõa thÖ cÝn nhiËu chå
mç hã, tuy nhiÅn cñng cÜ mæt sâ ½iÌm gi¨i thÏch nghe ½õìc.
ThuyÆt khÏ trong khi tÖm ½¶t l¡m nh¡ ½õìc gài theo thuºt ngù HŸn ViÎt
l¡ “dõçng tr−ch khÏ”. Chð yÆu trong viÎc tÖm ½¶t l¡m nh¡ cÜ sø dòng thuyÆt
n−p khÏ v¡ thuyÆt s°c khÏ .
N−p khÏ ½Ë cºp ½Æn khÏ trong ½¶t ( ½Ùa khÏ) v¡ khÏ theo cøa ½Æn, ho´c
½i (mán khÏ ). KhÏ l¡ khŸi niÎm tr÷u tõìng nhõ l¡ tiÅn ½Ë cða lû khÏ. Dï ½Ùa
khÏ hay mán khÏ cñng l¡ suy luºn m¡ th¶y, thºm chÏ c¨m nhºn m¡ th¶y chö
kháng thÌ dïng giŸc quan tháng thõéng m¡ nhºn thöc ½õìc.
Chð thuyÆt cða n−p khÏ l¡ muân nçi ê ½Ì gia chð l¡m ¯n phî quÏ ½õìc
thÖ c¨ ½Ùa khÏ l¹n mán khÏ ph¨i cïng võìng. Mæt trong hai thö khÏ ¶y m¡ suy
thÖ kháng trŸnh khÞi lòn b−i khi ê t−i ½Ùa ½iÌm n¡y.
L¶y cç sê cða thuyÆt Ngñ h¡nh ½Ì luºn khÏ thÖ khÏ t÷ phõçng sinh ½Æn,
trong nh¡ ½õìc sinh khÏ ( khÏ t−o nguãn sâng). KhÏ t÷ phõçng kh°c ½Æn thÖ
trong nh¡ nhiÍm tø khÏ ( khÏ gμy ½iËu rði ro).
Khi l¶y ½õéng ½i m¡ luºn x¾t thÖ ½õéng ½μm xæc v¡o nh¡, ½Ü l¡ lai
m−ch. ‡õéng ½i ngang trõèc nh¡, ½Ü l¡ gièi thðy.
KhÏ ½Æn nh¡ t÷ phõçng n¡o trong bŸt quŸi thÖ gh¾p tÅn phõçng ¶y
th¡nh tÅn khÏ. Ta nhè l−i, bŸt quŸi l¡ cŸc hõèng B°c, Nam, ‡áng, Tμy, ‡áng
B°c, ‡áng Nam, Tμy Nam, Tμy B°c. Theo phõçng vÙ phong thðy thÖ ½Ü tõçng
öng l¡ Kh¨m, Ly, Ch¶n, ‡o¡i, C¶n, Tân, Khán, C¡n. Nhõ vºy cÜ Kh¨m khÏ,
Ly khÏ, Ch¶n khÏ, ‡o¡i khÏ, C¶n khÏ, Tân khÏ, Khán khÏ, C¡n khÏ.
Nh¡ ê, nÆu ½õìc võìng khÏ cða tréi, quÏ khÏ cða ½¶t thÖ gia chð t¶t ½−t phî
quÏ.
‡iËu mç hã ê n−p khÏ l¡ l¡m sao nhºn ra ½õìc khÏ? VÖ nhõ phong thðy
luºn thÖ khÏ l¡ gâc cða v−n vºt, khÏ biÆn hÜa vá cïng, khÏ tò thÖ t−o hÖnh, khÏ
t¨n thÖ th¡nh giÜ, khÏ näi bÅn trÅn l¡ nõèc, khÏ chÖm ê dõèi l¡ ½¶t. Vºy ch× cÜ
thÌ c¨m nhºn ½õìc khÏ qua khŸi niÎm r¶t duy tμm: khÏ l¡ vºt ch¶t do tinh
th·n sinh ra, cÝn khi nÜ biÆn hÜa l−i theo nhùng suy ½oŸn luºn lû t÷ cç sê
cða μm dõçng, ngñ h¡nh m¡ biÆn hÜa. N−p khÏ ê ½μy, l¡ võìng hay l¡ hung
cñng do th¡y phong thðy l¶y c¨m nhºn cða mÖnh, l¶y tri thöc luºn lû theo μm
dõçng, theo ngñ h¡nh cða mÖnh ½Ì biÎn gi¨i, thºm chÏ l¶y kiÆn thöc x¬ hæi
½õçng théi m¡ phŸn ½Ùnh cho chð nh¡ tin m¡ thái.
Tý nhõ cÜ ngái nh¡ trong ngß, ½õéng v¡o chºt hÂp, m´t tiËn Ÿn ngù
nh¡ cao. Khi v¡o nh¡ töc anh Ÿch, nhõng th¡y phong thðy l−i phŸn, ngái nh¡
cÜ võìng khÏ biÆt bao. Ch²ng qua vÖ th¡y cÜ tháng tin trõèc chð nh¡ vË quy
ho−ch mê ½õéng cŸi lèn m¡ ngái nh¡ sÁ læ m´t tiËn ra phâ, nÆu kháng hõng
võìng l¡m ¯n thÖ cÜ nhõìng ½i cñng ½õìc giŸ thºt héi ½Ì th¡y phŸn ½−i.
ChuyÎn T¡u n¯m trõèc ½¯ng trÅn tu·n bŸo Tu·n tin töc vË con ½õéng
quy ho−ch l¡m th²ng ½i qua khu mæ Tä, con chŸu muân giù mæ Tä khán g
ph¨i chuyÌn nÅn trÖnh vèi cç quan duyÎt luºn chöng r±ng nÅn cho ½õéng ½i
vÝng v¿o quanh mæ ½Ì ngõéi ½i th¶y ½õìc c¨nh ½Âp non sáng, du khŸch th¶y
cŸi vØ ½−i cða tä quâc. V¡ ngõéi ta ½¬ l¡m ½õéng ½i vÝng thºt. V¡ nÆu ½õéng
lõìn bÅn ph¨i ngái mæ Tä thÖ th¡y phong thðy l−i ½õìc thÌ nÜi r±ng ngái nh¡
cða Tä cÜ B−ch hä, ½õéng d¡i, to, ræng, con chŸu tha hã m¡ sÅnh sang.

S°c khÏ l¡ xem vÀ cða khÏ m¡ luºn cŸt, hung. Phong thðy nÜi r±ng nh¡
tãi t¡n nhõng s°c khÏ sŸng sða, r−ng rë thÖ ngõéi ê trong nh¡ sÁ ¯n nÅn l¡m
ra. Nh¡ mèi m¡ ¨m ½−m, mé nh−t thÖ l¡m ¯n lòn b−i. V¡o nh¡, dï chð ½i v°ng
m¡ v¹n th¶y ¶m cîng thÖ chð nh¡ sÁ l¡m ¯n thÙnh võìng. V¡o nh¡ nhõ th¶y
Ÿnh h¡o quang, chð nhμn ch°c sÁ ½−t cú phî. V¡o nh¡ m¡ th¶y b¡ng b−c nhõ
sõçng, nhõ khÜi thÖ tai hàa ºp ½Æn ch²ng cÝn xa.
ChuyÎn lõu truyËn khi Qu¨n Læ ( ½éi Tam quâc bÅn T¡u) ½i vË hõèng
Tμy g´p mæ Vá Hõu KiÎm thÖ than vèi hàc trÝ r±ng : Ngái mæ n¡y cμy câi tuy
nhiËu m¡ t÷ lμu ½¬ kháng cÜ bÜng. TrÅn bia mæ ghi léi hoa mþ nhõng kháng
cÜ hºu ½Ì giù gÖn sinh khÏ. HuyËn vñ thÖ khu¶t m¶t ½·u, thanh long kháng cÜ
chμn, b−ch hä ngºm xŸc chÆt, chu tõèc ½ang rËn rØ, mâi nguy ½¬ phòc bân
bË, hàa diÎt tæc °t l¡ s°p ½Æn, kháng quŸ hai n¯m sÁ öng nghiÎm.
Ch°c r±ng Qu¨n Læ l¡ ngõéi cÜ quan ½iÌm nhμn sinh b¶t ½ãng vèi Vá
Hõu KiÎm ho´c gi¨ l¡ ngõéi ½ãng hõèng vèi Vá Hõu KiÎm, vân s³n lÝng
nhμn t÷, ½a c¨m, th¶y Vá Hõu KiÎm th¶t læc khi th¶t thÆ m¡ c¨m thŸn ch¯ng?
Cñng cÜ thÌ l¡ khi Qu¨n Læ ½i ngang qua mæ Vá Hõu KiÎm v¡o lîc thu t¡n,
½áng tèi nÅn cμy khá trç c¡nh kháng cÜ lŸ, c¡nh nhiËu nhõng lŸ ròng hÆt,
cÝn ½μu m¡ kÆt tŸn, t−o bÜng.
S°c khÏ hay l¡ l¶y tμm linh c¨m nhºn thay nhºn thöc thúc t−i ½Ì luºn
vË nh¡, vË ½¶t thÖ thúc l¡ mç hã. Chð nh¡ cÜ söc khÞe, chð nh¡ l¡m ¯n th¡nh
½−t thõéng cÜ tμm lû cêi mê vèi b−n b¿. Chung quanh anh ta rúc rë kháng
khÏ l−c quan, tú tin. Ngõéi ngo¡i th¶y cŸi lÜe sŸng hay cŸi ¨m ½−m l¡ tr−ng
thŸi tμm lû khi ½Æn th¯m nh¡, kÆt hìp dŸng vÀ, cŸi hÖnh cò thÌ cða ngái nh¡,
cða phÝng âc vèi nhºn thöc chð quan vË kháng khÏ quanh chð nh¡, nhùng thö
½Ü hÝa th¡nh cŸi c¨m nhºn chð quan cŸ nhμn. ‡iËu luºn ½oŸn dúa v¡o ½iËu
kiÎn tμm lû chð nh¡ ¶y cÜ thÌ ½îng ½Æn tŸm chòc ph·n tr¯m.
CÝn nhõ thÅu dÎt quŸ ½i cho phong thðy thÅm th·n bÏ thÖ ngõéi ta cÝn
b¨o: v¡o nh¡ th¶y Ÿnh h¡o quang nhõ løa bºp bïng thÖ hÞa tai s°p ½Æn, trong
nh¡ khÏ tr°ng b¡ng b−c thÖ s°p cÜ tang, nh¡ ½en μm th·m m¡ thoŸng cÜ khÏ
m¡u thÖ tai õçng s°p hÆt, cøa nh¡ l−i vui vÀ bÖnh an...Nhùng ½iËu luºn ½oŸn
dúa v¡o tr−ng thŸi tμm lû cða chð nh¡ cñng l¡ cŸch ½oŸn dúa, ½oŸn phÞng m¡
thái.

Chù HŸn ViÎt thÖ tr−ch l¡ nh¡. Nhõng tr−ch cÝn cÜ nghi¬ l¡ lúa chàn,
nhõ “tr−ch lμn sø” ( chàn lŸng giËng m¡ ê). Phong thðy r¶t chî û ½Æn mái
trõéng ½´t ngái nh¡, hay ½îng hçn, mái trõéng cho con ngõéi sâng. Phõçng
vÙ ½´t ngái nh¡ r¶t quan tràng. ChuyÎn xõa ch¾p r±ng Lå Ai cáng muân l¡m
nh¡ hõèng Tμy. Sø quan can ng¯n nÜi r±ng hõèng Tμy l¡ nçi cŸc bºc tán kÏnh
ê. MÖnh cÝn l¡ ngõéi tr·n m°t thÙt kháng ½õìc ½Ì nh¡ mê ra hõèng Tμy. Vèi
½¶t nõèc ViÎt nam ta thÖ léi sø quan hay ho quŸ. NÜ hay vÖ hõèng Tμy n°ng
chiËu gay g°t, t÷ 11 gié trõa ½¬ khÜ chÙu rãi. NÆu mê ½õìc nh¡ ra hõèng
Nam hay ‡áng Nam ½Ün giÜ mŸt mïa h¿, che giÜ b¶c mïa ½áng, trŸnh giÜ
nÜng mïa h¿ tât biÆt m¶y.
Phõçng vÙ ngái nh¡ cho ½Âp, chîng tái ½¬ b¡n khi nÜi vË La kinh v¡ sú
tõçng nhõìng μm dõçng. ‡Âp phõçng vÙ chÏnh l¡ l¶y mái trõéng v¡ c¨nh
quan nçi xμy dúng sao hìp vèi vÙ trÏ ½Ùa lû, vèi ½Ùa hÖnh cða khu vúc xμy
dúng, vèi vi khÏ hºu cða vÙ trÏ l¡m nh¡. ‡´t ngái nh¡ trong ½iËu kiÎn mái
trõéng cò thÌ, khi thiÆt kÆ kiÆn trîc, quy ho−ch ph¨i t−o cho cuæc sâng tiÎn
nghi nh¶t cho ngõéi sø dòng, nhõ thÆ thÖ ½−i bæ phºn û tõêng vË dõçng tr−ch
sÁ trïng hìp giùa kiÆn trîc sõ vèi th¡y phong thðy.

Th¡y phong thðy cñng nhõ kiÆn trîc sõ ½Ëu nh¶t quŸn l¡ cáng trÖnh
kiÆn trîc ph¨i h¡i hÝa vèi thiÅn nhiÅn. Nh¡ v¡ mái trõéng chöa ½úng ngái
nh¡ g°n bÜ vèi nhau, tán thÅm dŸng vÀ v¡ tiÎn nghi cho nhau l¡ ½iËu tuyÎt
véi. Th¡y phong thðy xõa muân l¡m nh¡ bÅn sáng, kË nîi. Chîng ta kháng c Ü
½iËu kiÎn tú lúa chàn ½¶t l¡m nh¡ cho mÖnh theo kiÌu tú chàn nhõ thÆ ,
nhõng khi thiÆt kÆ nhùng nçi ngh× ngçi, gi¨i trÏ, chîng ta cñng chàn vÙ trÏ
theo cŸch ngõéi xõa. Nh¡ thç ‡å Mòc ½éi ‡õéng nÜi vË nîi Cøu Hoa, chïa
¸n trong mμy, sáng Thanh Qua, c·u vén c¡nh liÍu. BÅn ta thÖ: “kÖa non non
nõèc nõèc mμy mμy, ½Î nh¶t ½æng hÞi r±ng ½μy cÜ ph¨i” nh¡ thç Dõçng KhuÅ
nÜi vË Chïa Hõçng nhõ thÆ.
Khi xem ½¶t l¡m nh¡, ½iËu cç b¨n cða phong thðy xõa l¡ xem thÆ nîi
thÆ nõèc. M−ch v¡ khÏ l¡ hai thö cç b¨n. Ngo¡i ra, sú tõçng quan vË ½¶t ê,
½õéng xŸ, sáng suâi cÜ quan hÎ mºt thiÆt, chîng tái kháng ½Ë cºp l−i vÖ ½¬
cÜ tŸc gi¨ viÆt rãi ( xem thÅm Chàn hõèng nh¡ v¡ bâ trÏ næi th¶t theo thuºt
phong thðy cða NguyÍn H¡ dÙch, NXB Xμy dúng, 1996).
Phong thðy nÜi vË nh¡ l¡m nhiËu cŸi kË nhau ( nhõ kiÌu trong phâ) l−i
nghiÅm hçn chîng ta ½ang xμy nh¡ ê phâ hiÎn nay. ThÏ dò ê H¨i Chμu bÅn
T¡u, th¡y phong thðy khuyÅn dμn l¡m nh¡ nÆu cïng mæt d¬y thÖ m´t tiËn ¯n
cïng mæt ½õéng th²ng cho thâng nh¶t mæt “long”. Nh¡ l¡m kË nhau ph¨i cao
th¶p b±ng nhau. Nh¡ l¡m nhá ra khÞi m´t tiËn cða c¨ d¬y lμm v¡o thÆ “cá
nh−n xu¶t ½·u”( con chim nh−n lÜ ½·u ra phÏa trõèc) thÖ chð nh¡ °t bÙ ½çn
bÜng, ch²ng chÆt chãng thÖ cñng gÜa vì. Nh¡ l−i lïi so vèi d¬y chung h¡ng
phâ gài l¡ thÆ “ thŸc nha” ( r¯ng khÌnh) , vì chãng luán lòc ½òc. Nh¡ l¡m
trong cïng d¬y cao th¶p kháng ½Ëu thÖ nh¡ cao ½¿ khÏ cða nh¡ th¶p. Nh¡ bÅn
trŸi cÜ thÌ cao hçn nh¡ bÅn ph¨i , tuyÎt ½âi nh¡ bÅn ph¨i kháng ½õìc cao hçn
nh¡ bÅn trŸi. Lû do cða ½iËu n¡y l¡ : bÅn trŸi l¡ rãng xanh ( t¨ thanh long),
bÅn ph¨i l¡ hä tr°ng ( hùu b−ch hä). Rãng v¡ hä cïng ngang trÅn mæt ½æ cao
m¡ ½ïa rën vèi nhau thÖ dμn yÅn, phâ ¶m. NÆu höng khêi m¡ bay cao thÖ rãng
bay cao l¡ thuºn. Hä nh¨y rën lÅn cao trÅn rãng l¡ ½iËu nghÙch, ngõìc. Dμn
phâ sÁ ch²ng sâng hÝa thuºn ½õìc vèi nhau.
Cøa cða ngái nh¡ ½õìc th¡y phong thðy hÆt söc coi tràng. Phong thðy
quan niÎm r±ng cøa l¡ bæ m´t cða ngái nh¡, l¡ yÆt h·u cða ngái nh¡. VÙ trÏ,
kÏch thõèc cøa quyÆt ½Ùnh sú thÙnh suy cða chð nh¡. BÅn trÅn cøa tiÆp thiÅn
khÏ, bÅn dõèi cøa tiÆp ½Ùa khÏ. Cøa ph¨i sao ½Ì ½Ün khÏ l¡nh m¡ ng¯n khÏ dù.
Hai nh¡ ½âi diÎn cøa thÖ nÅn l¡m cŸc cøa b±ng nhau v¡ cÜ ½æ cao b±ng
nhau. NÆu kháng sÁ tÿ n−nh nhau m¡ h¡ng phâ sinh b¶t hÝa. Phong thðy cho
r±ng möc bºu dõèi cøa cða nh¡ n¡o cao thÖ sÁ bÙ ngh¿o hçn nh¡ cÜ cøa ½´t
th¶p hçn. Nh¡ n¡o cÜ cøa to hçn thÖ sÁ gi¡u hçn. Nh¡ kháng mê cøa ra ½âi
diÎn vèi cáng sê, cäng th¡nh, cøa nh¡ tï. NÆu mê nhõ thÆ sÁ rçi v¡o ½õéng
quan tòng, kiÎn cŸo, tï ½·y.
Cøa sä l¡m sao ½Ì cÜ thÌ chiÅm ngõëng ½õìc c¨nh quan thiÅn nhiÅn
mèi l¡ ½iËu tât. Qua song cøa, d¡u ban ng¡y tØnh mÙch hay ban ½Åm nh¡n
nh−t Ÿnh tr¯ng, thÖ c¨nh ngo¡i song cøa l¡m cho chð nhμn xao xuyÆn hãn
thç, yÅn lÝng vèi cŸi t−o hÜa ½¬ ban cho mÖnh. Cäng mê kÏch cë v÷a ph¨i,
tõçng xöng vèi nh¡. Phõçng vÙ mê cäng thÖ theo cŸt hung cða phõçng vÙ v¡
phõçng sinh khÏ.
Kháng nÅn cÜ vºt c¨n t·m m°t khÜ chÙu khi mê cŸc lo−i cøa.NÆu bÙ vºt
c¨n thÖ dÙch chuyÌn cøa. B¶t quŸ thÖ bÙt l−i. NhÖn vºt c¨n ½Ì gμy khÜ chÙ u
trong xuât c¨ ½éi ngái nh¡ thÖ sâng trong nh¡ sao tho¨i mŸi ½õìc./.
LK.
phong thðy, chuyÎn ngõéi xõa chàn ½¶t l¡m nh¡

PGs. LÅ KiËu
Trõéng ‡−i hàc KiÆn trîc

Phong thðy tãn t−i trÅn hai nghÖn n¯m m¡ cúc thÙnh l¡ théi cŸc triËu
nh¡ Minh , nh¡ Thanh bÅn T¡u, v¡o kho¨ng n¯m 1369 ½Æn ½·u thÆ ký n¡y.

Hai khŸi niÎm m¡ nhiËu ngõéi hÝa træn th¡nh mæt, ho´c l¡ vá tÖnh hay
hùu û kháng phμn biÎt, ½Ü l¡ phong thðy v¡ thuºt phong thðy. Phong thðy l¡
½Ùa thÆ, ½Ùa hÖnh , l¡ ½¶t, l¡ nõèc quanh ta. Phong thðy l¡ mái trõéng sâng
m¡ con ngõéi tãn t−i trong ½Ü. Thuºt phong thðy l¡ nhùng luºn lû, nhùng su y
nghØ cða con ngõéi v¡ cŸch thÏch öng cuæc sâng cða con ngõéi khi n±m trong
cŸi phong thðy ¶y. Nhõ thÆ, phong thðy l¡ tãn t−i khŸch quan cÝn thu ºt
phong thðy l¡ s¨n ph¸m cða û thöc liÅn quan ½Æn phong thðy.
Phong thðy cÝn cÜ nghØa ræng l¡ nhùng ho−t ½æng nghiÅn cöu vË thiÅn
v¯n , vË sao tréi, vñ trò , vË trŸi ½¶t, vË khÏ tõìng, vË ½Ùa thÆ l¡m nh¡, ½´t
mã m¨ nÅn v÷a g·n vèi con ngõéi l−i v÷a xa con ngõéi. Lû luºn cç b¨n cða
phong thðy ( kinh dÙch, μm dõçng ngñ h¡nh) thÖ r¶t tr÷u tõìng, thuºt ngù sø
dòng thÖ khŸc l− vèi ngán t÷ dïng h¡ng ng¡y t−o ra cho phong thðy mæt d−ng
vÀ bÏ hiÌm. ‡àc phong thðy v¡ nghe vË phong thðy th¶y mæt kháng khÏ sâng,
chÆt ½an xen , ½¶t tréi hÝa nhºp, rß kháng ra rß, mé kháng ra mé l¡m cho
qu·n chîng tin thÖ cÜ thÌ tin, cÜ thÌ kháng tin thÖ cñng sì. Th·y phong thðy
l−i thÅu dÎt bao chuyÎn ly kü, gŸn mæt sâ quan niÎm phong thðy v¡o cŸc sú
kiÎn lÙch sø, tá vÁ cho phong thðy cÜ bæ m´t th·n bÏ.

Lû luºn v¡ thúc tiÍn cða phong thðy vá cïng phöc t−p. ‡Ì xem mæt thÆ
½¶t ½´t m¨ ph·n lèn th¡y ½Ùa lû ph¨i ê nh¡ gia chð c¨ n¯m tréi, sŸng cçm
rõìu rãi ½i ng°m nghÏa ½¶t tréi rong ruäi ngo¡i ½ãng. ChiËu vË ½àc sŸch (
ch²ng hiÌu sŸch gÖ), khÌnh duåi tõ duy ½Ì rãi nhºp nho−ng tâi l−i cçm rõìu.
N¯m nay ngõéi chÆt, xem ½¶t mæt n¯m ché n¯m sau c¨i tŸng ½´t v¡o nçi ½¶t
chàn. Th¡nh kÏnh v¡ ½ìi ché ½¶t phŸt. Ché m¬i kháng th¶y phŸt l−i ng¹m suy
t−i mÖnh tμm chõa th¡nh, lÝng chõa kÏnh hay thºm chÏ hâi vÖ ½¬i th¡y chõa
hºu.

Ngay v¡i n¯m g·n ½μy trong cμu chuyÎn l¡m nh¡ ê ta, ch°c kháng Ït
ngõéi c−y th¡y phong thðy. V¡o nhùng n¯m 1991-1993 nh¡ ½¶t v¡o cçn thÙnh
võìng thÖ nhiËu ngõéi l¡m nÅn ¯n ra tõêng ½μu nhõ vÖ nhé th¡y m¡ phŸt.
Nhõng sang 1995-1996 nh¡ vay tiËn l¡m, nhùng mong tμy thuÅ ½Ì thu hãi
vân nhõng biÌn treo " house for rent" c¨ théi gian d¡i d¡i ch²ng ai ngÜ hÞi.
Nì v¹n ch¶t chãng, l¬i m ½À l¬i con, ch°c cñng ch²ng ai ½i trŸch th¡y phong
thðy. Th¡y phong thðy n¡o ch²ng nÜi nhõ t¾p nh¨y, l−i ½Îm nhùng t÷ nhõ
minh ½õéng, huyËn vñ, b−ch hä, thanh long, chð nh¡ ch× cÝn cŸch gºt ½·u lia
lÙa xuût xoa khen th¡y v¡ tú h¡o mÖnh ½¬ ½õìc ½´t ngang mÖnh cïng th¡y ½−o
cao ½öc tràng.

Nõèc Trung hoa t÷ sau 1949 thuºt phong thðy bÙ ½¨ kÏch n´ng nË,
kháng dŸm cáng khai læ diÎn nhõng nÜ l−i ½õìc Hãng cáng, ‡¡i loan nμng
½ë. NÜ cö dai d²ng tãn t−i cÜ lîc rß hÖnh, cÜ lîc lu mé, kÏn ½Ÿo. M¶y n¯m
g·n ½μy, trong kháng khÏ c¨i cŸch chung vË kinh tÆ ê Trung quâc ngõéi ta l−i
nghiÅn cöu v¡ b¡n luºn vË phong thðy trÅn sŸch vê.

‡iËu kh²ng ½Ùnh l¡ nÜ tãn t−i dai d²ng. Vºy cŸi lû ½Ì nÜ tãn t−i l¡ cŸi
gÖ. CÜ ngõéi xÆp phong thðy nhõ mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa, vÖ nÜ sâng trong
ph·n hãn cða con ngõéi.

Trong phong thðy v¡ thuºt phong thðy cÜ cŸi lû gi¨i ½õìc theo khoa
hàc l¡ ½Ùa hÖnh, ½Ùa thÆ l¡m nh¡ chÙu ¨nh hõêng cða ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa
ch¶t thðy v¯n, vi khÏ hºu. Xem thÆ ½¶t l¡m nh¡ chÏnh l¡ chàn cho ngái nh¡
theo cŸc ½iËu kiÎn thuºn lìi vË phõçng vÙ, khÏ hºu, ½Ùa ch¶t cáng trÖnh tât,
½Ùa ch¶t thðy v¯n phï hìp. ‡μy chÏnh l¡ khμu ½iËu tra cç b¨n ½Ì chàn ½Ùa
½iÌm xμy dúng. T÷ mái trõéng vi khÏ hºu tât m¡ chð nh¡ cÜ söc khÞe tât, tμm
lû tât, l¡m nÅn ¯n ra. ‡¶y l¡ nhùng nhμn tâ tÏch cúc.

L¡m cho phong thðy th·n bÏ, vß ½oŸn nhõ thÆ ½¶t n¡y thÖ ½au m°t, thÆ
½¶t kia con gŸi l−i gÜa chãng l¡ ½iËu chõa h²n dÍ tin.

‡àc phong thðy, tÖm hiÌu phong thðy ½Ì tÖm ra yÆu tâ ½Ì nÜ tãn t−i
nhõ hiÎn tõìng v¯n hÜa, dïng nh¬n quan khoa hàc ½Ì khen cŸi ½õìc, chÅ cŸi
bÙa ½´t l¡ ½iËu c·n l¡m. ‡âi chiÆu nhùng ½iËu ½¬ cÜ trong phong thðy v¡
thuºt phong thðy, g−n ½òc khçi trong vèi phong thðy l¡ ½iËu cÜ thÌ l¡m
½õìc.
Phong thðy g°n liËn vèi ½¶t ½ai, vèi phõçng vÙ. Tri thöc vË phong thðy
kháng thÌ tŸch réi vèi nhùng khŸi niÎm cç b¨n vË phõçng vÙ hiÌu theo cŸc h
cða ngõéi T¡u cä.
‡Ì xŸc ½Ùnh phõçng vÙ khi ½i kh¨o sŸt ½¶t ½ai, nghË phong thðy dïng
dòng cò gài l¡ la b¡n. La b¡n lèn gài l¡ La kinh. La b¡n nhÞ gài l¡ trâc long.
TrÅn la b¡n, la kinh hay trâc long vÁ nhiËu vÝng trÝn v¡ cŸc v−ch xuyÅn tμm
chia phõçng vÙ.

‡éi Minh cÜ T÷ chi M−c so−n " La kinh ½×nh mán trμm" cÜ 2 quyÌn ch×
nam trμm. SŸch n¡y cho r±ng la kinh lîc ½Ü cÜ 24 hõèng , bÞ quÅn 12 chi cða
tiÅn thiÅn, nÅn thÅm 12 chi, chia l¡m 33 t·ng, trÖnh b¡y b±ng chù v¡ hÖnh v Á.
Ngo¡i ra, sŸch cÝn mæt phò lòc do Chu Chi Tõçng vÁ.
Th¸m Th¯ng ½éi Minh cñng so−n "La kinh tiÅu n−p chÏnh táng" b¡n vË
tiÅu n−p khÏ trong 72 long m−ch.

ChÏnh giùa la b¡n g°n mæt kim nam chμm cÜ trò quay. Ph·n dõèi kim
l¡ cŸc vÝng trÝn ½ãng tμm v¡ nhùng tia ½i qua tròc kim nam chμm ghi
phõçng vÙ. Trong cŸc vÝng trÝn ( thõéng l¡ ba vÝng) thÖ vÝng trong cïng l¡
vÝng ½Ùa b¡n, vÝng giùa l¡ vÝng nhμn b¡n v¡ vÝng ngo¡i cïng l¡ vÝng thiÅn
b¡n. La kinh cÜ thÌ cÜ tèi 13 vÝng.
NÆu ch× cÜ ba vÝng thÖ vÝng thiÅn b¡n dïng xem hõèng nõèc tò, nõèc
ch¨y. VÝng ½Ùa b¡n ½Ì ¶n ½Ùnh long m−ch. VÝng nhμn b¡n ½Ì luºn sú tât x¶u
cða cŸc gÝ ½âng ( m¡ phong thðy gài l¡ cŸc sa). VÝng trÝn ½õìc chia th¡nh
24 á, måi á öng vèi 15 o ( to¡n vÝng 360 o ).

NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch vË ph¨i nøa á v¡
vÝng nhμn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
T−i tμm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh μm, dõçng. Nhºn
thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh Tö tõìng. Tö tõìng l¡
ThŸi dõçng, ThŸi μm, ThiÆu dõçng, ThiÆu μm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçng ‡áng,
Tμy, Nam , B°c. CŸch xŸc ½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc
m´t l¡ chu tõèc, thÖ sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ bÅn
hùu, b−ch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam thÖ sau lõng l¡ b°c, bÅn
trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tμy.

ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng ghi chù
M¬o, chÏnh Tμy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng hã thÖ l·n lõìt 24 á
nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh, Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thμn, Canh,
Dºu, Tμn, Tu¶t, C¡n, Hìi, Nhμm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.

ChuyÎn lõu truyËn, khi Qu¨n Læ ( ½éi Tam quâc) ½i vË phÏa Tμy g´p
mæ Vá Hõu KiÎm thÖ than thê , kháng vui m¡ nhºn x¾t: Cμy câi tuy nhiËu m¡
t÷ lμu kháng cÜ bÜng, bia mæ léi ghi hoa mþ nhõng kháng cÜ hºu ½Ì giù
gÖn, huyËn vñ khu¶t m¶t ½·u, thanh long kháng cÜ chμn, b−ch hä ½ang ngºm
xŸc chÆt, chu tõèc ½ang rËn rØ, mâi nguy ½¬ phòc kh°p bân bË, hàa diÎt tæc
°t l¡ s°p ½Æn, kháng quŸ hai n¯m sÁ öng nghiÎm.

QuŸch PhŸc trong “ TŸng kinh” d´n r±ng: Thanh long bÅn trŸi, b−ch hä
bÅn ph¨i, chu tõèc ½¡ng trõèc, huyËn vñ ½¡ng sau, muân ½õìc mã yÅn m¨
½Âp thÖ huyËn vñ ph¨i cîi ½·u, chu tõèc dang cŸnh, thanh long uân khîc,b−ch
hä quy thuºn. Khi nhÖn thÆ ½¶t ½ãng théi ph¨i nhÖn m¡u ½¶t. NÆu ta th¯m ½¡n
tÆ x¬ t°c ê cáng viÅn Trung Sçn B°c Kinh thÖ th¶y phõçng ‡áng thanh long,
½¶t m¡u xanh cμy cÞ, phõçng Tμy B−ch hä m¡u ½¶t tr°ng b−c, phõçng Nam
chu tõèc ½¶t ½Þ m¡u hãng, phõçng B°c huyËn vñ ½¶t cÜ m¡u ½en. Giùa ½¡n
cîng, ½¶t m¡u v¡ng tõìng trõng cho Ngõéi.
Tö tõìng sinh BŸt quŸi, ngo¡i tö tõìng ½¬ cÜ l´p l−i trong bŸt quŸi cÝn
thÅm bân hõèng cða BŸt quŸi l¡ : C¡n , Khán, C¶n, Tân. ‡Ü chÏnh l¡ cŸc
hõèng Tμy b°c, Tμy nam, ‡áng nam, ‡áng b°c.

Nhõ thÆ, phõçng ‡áng cÜ GiŸp, M¬o, …t. ‡áng Nam cÜ ThÖn, Tân, Tÿ.
Nam cÜ BÏnh, Ngà, ‡inh. Tμy Nam cÜ Mïi, Khán, Thμn.Tμy cÜ Canh, Dºu,
Tμn. Tμy B°c cÜ Tu¶t, C¡n, Hìi. B°c cÜ Nhμm, Tû, Quû. ‡áng B°c cÜ Søu,
C¶n, D·n.
CŸc hõèng thuæc ‡Ùa chÏ l¡ : Tû, Søu, D·n, M¬o, ThÖn, Tÿ, Ngà, Mïi,
Thμn, Dºu, Tu¶t, Hìi ( 12 hõèng ½Ùa chÏ). TŸm hõèng thuæc thºp can l¡ :
GiŸp, …t, BÏnh, ‡inh, Canh, Tμn , Nhμm, Quû ( bÞ Mºu, Ký trong thºp can).
CŸc hõèng xÆp ½âi xöng gài l¡ bŸt sçn ½âi diÎn gãm: C¡n-Tân, Kh¨m-
Ly, C¶n-Khán, Ch¶n-‡o¡i. B°c thuæc Kh¨m, ‡áng thuæc Ch¶n, Nam thuæc
Ly, Tμy thuæc ‡o¡i.

Phμn vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c thuæc h¡nh
Thðy, ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tμy h¡nh Kim. CÝn cŸch gài
khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h−, HÞa l¡ ViÅn thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng
cŸch, Thä l¡ Gia tõéng.

TrÅn ½μy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn trong phong
thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph−m ngñ h¡nh cñng l¡ lo−i
ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh
ngñ h¡nh, Song sçn ngñ h¡nh, HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ
h¡nh, N−p μm ngñ h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc.

Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡ Mæc, thÆ nhàn
l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡ Thðy.

Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn ½oŸn. TrŸnh
ngñ h¡nh tõçng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tμm niÎm h¡ng ng¡y.

Theo Hãng Vñ c¶m thõ luºn vË ngñ h¡nh tõçng ngæ thÖ thðy giao thðy,
nam nù t¶t dμm. Phõçng B°c thuæc Thðy. NÆu cÜ nõèc th¶m nhºp t÷ phõçng
B°c v¡o khu ½¶t ta ê hay mæ ph·n thÖ con cŸi kháng än thÞa. NÆu dúng nh¡
quay m´t hõèng Nam thÖ sau nh¡ l¡ huyËn vñ. HuyËn vñ ph¨i l¡ thÆ ½¶t nh á
cao , cÜ gÝ tho¨i mèi thuºn, mèi ½Âp. GÝ tho¨i l¡ thÆ huyËn vñ cîi ½·u. NÆu
sau nh¡ l−i l¡ ½·m nõèc ho´c vŸch nîi dúng thÖ cÜ khŸc gÖ huyËn vñ m¶t ½·u
m¡ Qu¨n Læ chÅ bai ê trÅn.
Phõçng Nam l¡ HÞa m¡ thÆ ½¶t l−i nhàn khŸc n¡o nhõ løa g´p løa, theo
phong thðy thÖ ê ½¶t ¶y hay g´p ½iËu kiÎn tòng. Phõçng Tμy cða miÆng ½¶t
½Üi tõìng xem x¾t l¡ Kim m¡ cÜ thÆ trÝn ( Kim ) thÖ gia chð sÁ gi¡u cÜ,
thÙnh võìng. PhÏa ‡áng nh¡ l¡ hõèng Mæc l−i cÜ thÆ ½¶t d¡i l¡ mæc thÖ mæc
mæc tõçng sinh, trai gŸi trong nh¡ gi¡u sang, phî quû.
Ngo¡i ra quan hÎ giùa ThiÅn, ‡Ùa, Nhμn cÝn cÜ quy õèc: Tû l¡ Nhμ n
huyÎt, C¶n l¡ Quý mán, Tân l¡ ‡Ùa hæ, BÏnh l¡ ‡Ùa huyÎt, Khán l¡ Nhμn
mán, Canh l¡ ThiÅn huyÎt, C¡n l¡ ThiÅn mán.

Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt quŸi cða Phòc hi
½Ì phâi hìp „m Dõçng. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o
Tõìng.

Ra ½Æn ½Ùa hÖnh cò thÌ thÖ khu ½¶t cÜ thÆ b±ng ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ
½âng näi cao l−i l¡ μm. ‡¶t sçn cõèc nhiËu gÝ cao, nîi lèn l¡ μm thÖ thung
lñng b¬i b±ng trong khung c¨nh ½ãi nîi l−i l¡ dõçng. Chàn thÆ ½¶t l¡m nh¡
hay ½´t mæ trõèc hÆt ph¨i tràng khμu cμn b±ng μm dõçng. ‡¶t sçn cõèc
cõéng dñng nÅn chàn l¡m nh¡ , ½´t mæ ê nçi cÜ m−ch nhÞ ( long g·y). ‡¶t
bÖnh dõçng b±ng ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ hçi cao ½Ì tàa l−c ( khêi ½æt). Khu
½¶t ½Âp bÅn trŸi cÜ thanh long ( m−ch nõèc) , bÅn ph¨i cÜ b−ch hä ( ½õéng
d¡i), thÆ ½¶t ½¡ng trõèc cÜ ao ½·m tÞa ræng ( chu tõèc), ½¡ng sau cÜ gÝ trÝn
túa lõng ( huyËn vñ) . Long l¡ dõçng, Hä l¡ μm. Long-Hä tõçng nhõìng thÖ
gia ½Önh hÝa thuºn, trai gŸi xum v·y.

Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn) l¡ μm thÖ nõèc ch¨y ( chð ½æng) l¡ dõçng.
ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ ½¶t cÜ nîi chð tØnh quay ½·u nhõ ½æng. Nõèc chð ½æng
lùng lé nê ræng nhõ ch¨y, nhõ kháng, lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc hiË n
hÝa bÅn nhau , c´p k¿ vèi nhau, b¨o vÎ nhau, nuái dõëng nhau l¡ thÆ ½¶t ½Âp.
KiÌu luºn lû nhõ thÆ l¡ dúa v¡o cç sê trong dõçng cÜ μm, trong μm cÜ dõçng.
‡iËu hÝa μm dõçng l¡ ½iËu quan tràng. Luºn μm dõçng rãi toŸn ngñ h¡nh sao
cho mài suy tÏnh kháng trïng ½iËu x¶u.

Chàn cŸc thÆ ½¶t, cŸch chàn hõèng , suy cho cïng sau khi lo−i bÞ
nhùng ½iËu th·n bÏ v¡ mÅ tÏn thÖ cñng l¡ chàn ½Ùa ½iÌm hìp vèi ½iËu kiÎn ½Ùa
hÖnh , ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa ch¶t thðy v¯n , vi khÏ hºu cho mái trõéng sâng
½õìc thÞa ½Ÿng.

Thuºt phong thðy nghiÅn cöu nhùng vºn ½æng tú nhiÅn cða mái trõéng
sâng cða con ngõéi ½Ì mõu c·u sú tiÎn nghi cho cuæc sâng g°n liËn vèi thiÅn
nhiÅn. Bμy gié ½¶t chºt , ngõéi ½áng l¶y ½μu ra ½¶t ræng ½Ì tÖm thanh long,
b−ch hä. G´p hõèng nghÙch thÖ dïng gi¨i phŸp che n°ng, ch°n giÜ. NÜng böc
quŸ thÖ bºt ½iËu hÝa nhiÎt ½æ.

Phong thðy ghi l−i d¶u cða mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa xõa. ‡éi nay biÆt
m¡ xem ngõéi xõa mõu c·u tiÎn nghi cuæc sâng ra sao. Thúc ra thÖ ngõéi xõa
chÆ tŸc ra thuºt phong thðy cñng ch× l¡ cŸch tÖm hiÌu thiÅn nhiÅn v¡ sú vºn
½æng cða thiÅn nhiÅn rãi tÖm cŸch h−n chÆ tŸc ½æng tiÅu cúc cða thiÅn nhiÅn
½Ì cuæc chung sâng vèi mái trõéng sao cÜ lìi cho con ngõéi. NÆu lo−i nhùng
½iËu mÅ tÏn v¡ sú lìi dòng phong thðy lÝe bÙp thiÅn h− ½Ì kiÆm cçm thÖ
phong thðy ½μu cÜ ch× l¡ dÙ ½oan./.
LK.

ngñ h¡nh v¡ phong thðy

LÅ KiËu

Ngñ h¡nh l¡: Thðy , HÞa , Mæc , Kim , Thä.

Phõçng vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c thuæc h¡nh
Thðy, ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tμy h¡nh Kim. CÝn cŸch gài
khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h−, HÞa l¡ ViÅn thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng
cŸch, Thä l¡ Gia tõéng. ‡Ü l¡ ChÏnh-Ngñ-h¡nh.
HÞa( Nam)

Mæc ( ‡áng) Kim(Tμy)


Thä

Thðy( B°c)

Nhõ hÖnh n¡y thÖ Thä kháng ê cŸc phõçng m¡ n±m ngay chÏnh giùa.
Thuºt phong thðy chî û ½Æn tàa sçn, hõèng thõìng, thúc tÆ ngñ h¡nh ch× sø
dòng tö h¡nh cho nÅn cÝn cÜ tÅn cða ngñ h¡nh l¡ tö kinh ngñ h¡nh.
D·n, Ngà, Tu¶t hìp th¡nh nhÜm HÞa. TÙ Dºu Søu hìp th¡nh nhÜm Kim.
Thμn TÏ ThÖn hìp th¡nh nhÜm Thðy. Tμn M¬o Mïi hìp th¡nh nhÜm Mæc. Måi
nhÜm cÜ ba phõçng : sinh, võìng, mæ hìp th¡nh nÅn gài l¡ tam hìp ngñ
h¡nh.
BŸt quŸi ngñ h¡nh phμn biÎt khŸc vèi chÏnh ngñ h¡nh v¡ cŸc lo−i ngñ
h¡nh khŸc.
BŸt quŸi ngñ h¡nh chð trõçng l¶y hÖnh thÌ gh¾p th¡nh còm m¡ luºn
ngñ h¡nh. BŸt quŸi l¡ C¡n, Khán, Ch¶n, C¶n, Ly, Kh¨m, ‡o¡i, Tân.
Theo ½ã tiÅn thiÅn bŸt quŸi thÖ C¡n ê Nam, Khán ê B°c; Ly ê ‡áng,
Kh¨m ê Tμy; ‡o¡i ê ‡áng Nam, Ch¶n ê ‡áng B°c; Tân ê Tμy Nam v¡ C¶n ê
Tμy B°c. ‡Æn hºu thiÅn bŸt quŸi thÖ ½Ùa vÙ cða tŸm quÀ ho¡n to¡n thay ½äi.
Sú thay ½äi n¡y do luºn lû „m ‡õçng giao hìp m¡ th¡nh nÅn.
C¡n l¡ Dõçng thu·n, hît khÏ μm cða Khán biÆn th¡nh Tân. C¡n biÆn
hÜa l·n hai th¡nh Ly; biÆn hÜa l·n ba th¡nh ‡o¡i. Khán l¡ „m thu·n ½o−t
dõçng khÏ cða C¡n biÆn l·n ½·u th¡nh Ch¶n, l·n hai th¡nh Kh¨m, l·n ba
th¡nh C¶n. Luºn v¡o ngñ h¡nh thÖ Ch¶n thuæc Mæc, Canh gh¾p vèi Ch¶n, Hìi
Mïi phâi hìp vèi Ch¶n do ½Ü Canh, Hìi , Mïi ½Ëu thuæc Mæc. Tân thuæc
Mæc, Tμn gh¾p vèi Tân do ½Ü Tμn cñng thuæc Mæc. C¡n thuæc Kim, GiŸp
gh¾p vèi C¡n nÅn GiŸp cñng thuæc Kim. ‡o¡i thuæc Kim. ‡inh gh¾p vèi
‡o¡i, Tÿ Søu phâi hìp vèi ‡o¡i nÅn ‡inh, Tÿ, Søu ½Ëu thuæc Kim. Kh¨m
thuæc Thðy, Kh¨m phâi hìp vèi Quû. Quû thuæc Thðy. Thμn, ThÖn phâi hìp
vèi Kh¨m nÅn cñng thuæc Thðy.
Li thuæc HÞa. C¡n phâi hìp vèi Nhμm thuæc HÞa. D·n, Tu¶t hìp vèi Li nÅn
cñng thuæc HÞa. Khán thuæc Thä. …t gh¾p vèi Khán nÅn …t cñng thuæc Thä.
BÏnh gh¾p vèi C¶n nÅn BÏnh cñng thuæc Thä.
Tõìng trõng cða bŸt quŸi thÖ C¡n l¡ Tréi, Khán l¡ ‡¶t, C¶n l¡ Nîi,
Kh¨m l¡ Nõèc, ‡o¡i l¡ ‡·m nõèc, Ly l¡ løa, Ch¶n l¡ S¶m v¡ Tân l¡ GiÜ.
BŸt quŸi chð yÆu dïng minh ½Ùnh phõçng vÙ. Chu DÙch ch× rß: V−n vºt ra ½éi
t÷ Ch¶n, Ch¶n l¡ phõçng ‡áng, bÖnh t−i Tân. Tân l¡ ‡áng Nam. Ly l¡ sŸng
sða, v−n vºt g´p nhau nÅn Ly l¡ phõçng Nam. ThŸnh nhμn quay m´t vË
phõçng Nam ½Ì x¾t viÎc thiÅn h−. Khán l¡ ‡¶t nuái v−n vºt. ‡o¡i l¡ giùa
mïa Thu, l¡ sê thuyÆt cða v−n vºt. C¡n ch× phõçng Tμy B°c, nçi „m Dõçng
sŸt kË nhau. Kh¨m l¡ nõèc, l¡ phõçng chÏnh B°c, l¡ nçi quy tò cða v−n vºt.
C¶n ch× ‡áng B°c, l¡ nçi kÆt thîc cñng l¡ nçi mê ½·u cða mài viÎc.
Hãng ph−m ngñ h¡nh phμn biÎt khŸc trÅn nhõ sau:
GiŸp D·n ThÖn Tân Mºu Kh¨m Tμn Thμn thuæc Thðy
Ch¶n C¶n Tÿ thuæc Mæc
Li Nhμm BÏnh …t thuæc HÞa
‡o¡i ‡inh C¡n Ho−i thuæc Kim
Sø QuÏ Khán Canh Mïi thuæc Thä.
TrÅn ½μy l¡ v¡i lo−i ngñ h¡nh tháng dòng. Ngo¡i ra cÝn r¶t nhiËu lo−i
ngñ h¡nh khŸc nhõ Tö sinh ngñ h¡nh, Song sçn ngñ h¡nh, HuyËn kháng ngñ
h¡nh, Hõèng thõìng ngñ h¡nh, N−p μm ngñ h¡nh, Tinh ½æ ngñ h¡nh, Hån
thiÅn ngñ h¡nh, ThiÅn can ngñ h¡nh, ‡Ùa chÏ ngñ h¡nh ... nhiËu vá kÌ.

Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡ Mæc, thÆ nhàn
l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä, thÆ nhõ sÜng gìn l¡ Thðy.

Kim hÖnh Mæc hÖnh Thðy hÖnh HÞa hÖnh Thä hÖnh

Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn ½oŸn. TrŸnh
ngñ h¡nh tõçng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tμm niÎm h¡ng ng¡y.
Tuy thÆ sú vºn dòng ngñ h¡nh trong phong thðy r¶t lung tung. Th·y
phong thðy cho r±ng ngñ h¡nh l¡ cõçng lØnh cða „m-Dõçng, l¡ quyËn cða
T−o HÜa cho nÅn mài viÎc trong nghË phong thðy ½Ëu ph¨i dúa v¡o ngñ
h¡nh.
Mài phõçng Ÿn lºp th¡nh ½Ëu do luºn lû dúa v¡o ngñ h¡nh m¡ phŸn
½oŸn. HiÎn nay ta cÜ thÌ coi r±ng nhiËu luºn ½oŸn l¡ vß ½oŸn. Tuy thÆ, cÜ
mæt sâ luºn ½oŸn l¡ kh¨ tÏn.
Luºn ½oŸn kiÌu ngñ h¡nh tõçng ngæ, ½−i lo−i xem sú sinh-kh°c ra sao,
xem khi phâi hìp sÁ d¹n ½Æn kÆt qu¨ thÆ n¡o. Xin d¹n ra ½μy ½Ì minh chöng
nhùng ½iËu luºn ½oŸn cða th¡y phong thðy, ½Ì chîng ta th¶y mæt cŸch luºn
lû, kháng ph¨i ½μy l¡ cŸch luºn lû chung nh¶t v¡ ½iËu ½îng sai cÝn ph¨i b¡n.
Khi thðy g´p thðy thõéng d¹n ½Æn ½iËu kháng tât, gia ½Önh dμm lo−n.
Phõçng B°c l¡ thðy m¡ cÜ nõèc ng¶m v¡o nh¡, v¡o mã thÖ kháng tât. Phõçng
Nam l¡ HÞa m¡ cÜ thÆ ½¶t hÖnh tam giŸc nhàn, nhõ thÆ HÞa g´p HÞa th¡y
phong thðy ½oŸn r±ng ê nçi ½¶t ¶y thõéng sinh kiÎn tòng. Phõçng Tμy thuæc
Kim m¡ cÜ thÆ ½¶t dŸng trÝn ( Kim hÖnh) thÖ nh¡ nhõ thÆ cða c¨i ïn ïn k¾o
½Æn. Phõçng ‡áng thuæc Mæc m¡ thÆ ½¶t l−i cÜ hÖnh d¡i (Mæc hÖnh), gia chð
sÁ cÜ con cŸi ½Ë huË, gi¡u sang phî quû.
‡âi vèi m¨nh ½¶t l¡m nh¡ hay nçi huyÎt tŸng, nÆu l¶y vÙ trÏ ngái nh¡
hay ngái mæ l¡m mâc phõçng vÙ thÖ phong thðy gài bÅn trŸi l¡ thanh long,
bÅn ph¨i l¡ b−ch hä, ½¡ng trõèc l¡ chu tõèc, miÆng ½¶t sŸt ngay trõèc nh¡ l¡
minh ½õéng, ½¡ng sau l¡ huyËn vñ.
Tât nh¶t thÖ bÅn trŸi cÜ dÝng nõèc nhÞ ch¨y lùng lé cho ½îng nghØa
thanh long( con rãng xanh). BÅn trŸi cÜ nõèc ch¨y theo dÝng, cha v¡ con trai
vinh hiÌn mŸt m´t vèi ½éi. BÅn ph¨i cÜ b−ch hä ( hä tr°ng) l−i cÜ ½õéng d¡i
men theo rÖa ½¶t thÖ con gŸi trong nh¡ ½¨m ½ang, sung sõèng. B−ch hä m¡ l−i
cÜ ½Önh chïa, miÆu m−o ho´c l¡ vñng îng ngºp l¡ ½iËu kiÅng kÿ. ‡¶t ê nhõ
thÆ dÍ sinh tø biÎt trong nh¡. Trõèc nh¡ cÜ ao hã ám ½¨o nhÞ hÖnh trÝn thÖ
con cŸi trong nh¡ vÀ vang, phî quÏ. Chu tõèc cÜ sáng d¡i bao bàc l¡m th¡nh
Ÿn thõ nhõ hÖnh cŸi b¡n kÅ trõèc nh¡, trõèc mæ thÖ con chŸu trong nh¡ gi¡ u
sang vinh hiÌn. ThÆ ½¶t n¡y gài l¡ ThiÅn cŸc( cÜ l·u gŸc nh¡ tréi). Sau nh¡
thÆ ½¶t ½ïn trÝn nhõ mμy ½ïn, xîm xÏt xum v·y gài l¡ huyËn vñ cÜ thÆ bÏch
½¡i ( ½¡i biÆc), læc hõêng lμu d¡i, truyËn gia m¬i m¬i. ‡iËu kÿ cù l¡ cÜ hâ
sμu ê huyËn vñ. Sau nh¡, sau mæ, nh¶t thiÆt kháng ½õìc ½Ì hâ sμu. TruyË n
thuyÆt kÌ r±ng sau mæ tä Khu¶t NguyÅn bÅn T¡u cÜ hâ sμu nÅn áng n¡y chÆt
uäng.

Nîi non, sáng nõèc thiÅn nhiÅn, gÝ ½âng, long m−ch s°p xÆp trÅn m´t
½¶t ½¬ t−o nÅn hàa phîc cho ngõéi lõu tèi. Th¡y phong thðy cho r±ng mÖnh
cÜ nhiÎm vò tÖm ra ½õìc chå ê, chå tŸng cho ngõéi ê, con chŸu ngõéi tŸng
½õìc ½iËu l¡nh, ½õìc phîc ¶m. Muân cÜ thÆ ½¶t nhõ û ph¨i hàc qua lû khÏ m¡
th¶u tÖm. ‡iËu hÆt söc quan tràng trong phong thðy b¨n thμn ngõéi th¡y ph¨i
tu nhμn tÏch ½öc. TiÅn tÏch ½öc, hºu t·m long : cŸi gâc cða tÖm ½¶t l¡ th¡y
ph¨i ¯n ê, nghØ suy cho cÜ nhμn b¨n, cÜ ½−o lû l¡m ngõéi. ‡¬ gài l¡ tÏch ½öc
thÖ kháng ph¨i ng¡y mæt, ng¡y hai m¡ cÜ ngay ½õìc. Ch× h¯m hê tÖm ½¶t thÖ
sÁ bÙ tréi che m¶t m°t, lÝng d− tâi t¯m, ½¶t ½Âp trõèc m°t m¡ nhõ mï, kháng
th¶y ½õìc. ‡öc sŸng thÖ khi cÜ thÆ ½¶t hay, ch²ng c·n luºn lû c·u kü m¡ tμm
½öc vèi thiÅn nhiÅn ½¬ ½ãng c¨m, lÝng th·y ng¶t ngμy tºn hõêng. M¡ khi ½¬
tÏch ½öc, tu nhμn t−m cho l¡ ½ð thÖ l−i ch²ng c·n ½¶t ½Âp x¶u l¡m gÖ. Nhùng
ngõéi ½¬ ½−t ½−o lû ¶y, tú thμn nhºn thöc cŸi cÜ vèi cŸi kháng h·u nhõ hÝa
quyÎn. ‡Æn ½μy, cμu chuyÎn phong thðy d¹n th¡nh triÆt lû cuæc sâng, khán g
cÝn ½çn thu·n l¡ ph¾p ½Ùa lû thúc h¡nh nùa. TiÆp tòc b¡n kháng ph¨i l¡ ½âi
tõìng cða b¡i viÆt n¡y./.

vÒ phong thuû vμ må m¶ c¸c vua,


c¸c hËu nhμ minh , nhμ Thanh

Lª KiÒu

Trong lÞch sö Trung quèc th× thuyÕt phong thuû cùc thÞnh vµo thêi
nhµ Minh, nhµ Thanh. Cã hai kh¸i niÖm mµ nhiÒu ng−êi th−êng hoµ trén
lµm mét ®ã lµ phong thuû vµ thuËt phong thuû. Duy danh ®Þnh nghÜa th×
phong thuû lµ giã vµ n−íc. Giã vµ n−íc t¹o nªn nh÷ng nhËn thøc s¬ khëi
vÒ vò trô quanh ta. Cô thÓ th× phong thuû ®−îc hiÓu lµ ®Êt ®ai, ®Þa thÕ,
®Þa h×nh, ®Þa m¹o, thuû v¨n, ph−¬ng h−íng, tr¹ng th¸i vi khÝ hËu quanh
ta. Cã thÓ nãi kh¸i qu¸t phong thuû lµ m«i tr−êng vËt chÊt chøa con
ng−êi sinh tån trong ®ã. ThuËt phong thuû lµ nh÷ng suy nghÜ, luËn lý
cña con ng−êi vµ c¸ch thÝch øng cña con ng−êi khi n»m trong m«i
tr−êng phong thuû Êy.

Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Trung quèc häc cho r»ng thêi Tiªn TÇn b¾t
®Çu thai nghÐn, ®Õn TÇn H¸n b¾t ®Çu ph¸t sinh thuËt phong thuû nh−ng
ph¶i qua ®êi Nguþ TÊn thuËt phong thuû míi ®−îc truyÒn b¸.
B¾t ®Çu ®êi Tèng, thuËt phong thuû b¾t ®Çu thÞnh hµnh. Nh−ng
ph¶i ®Õn Minh, Thanh thuËt phong thuû míi ®−îc c«ng nhËn chÝnh thøc
vµ ®−îc phæ biÕn c«ng khai, hîp ph¸p.

Tr−íc ®©y phong thuû bao hµm ©m d−¬ng häc, ®Þa lý häc vµ thuËt
sè. ¢m d−¬ng häc nghiªn cøu vÒ thiªn v¨n, tinh t−îng. ¢m d−¬ng häc
còng nghiªn cøu vÒ ®Þa lý lµ n¬i con ng−êi sinh, tr−ëng vµ nh×n thÊy
trêi. Ph−¬ng ph¸p luËn c¬ b¶n cña ©m d−¬ng häc lµ ©m d−¬ng ngò hµnh.
¢m d−¬ng häc ®−îc c«ng nhËn chÝnh thøc tõ triÒu Nguyªn (ChÝ Nguyªn,
n¨m thø 28) mµ ®èi t−îng ®−îc c«ng nhËn lµ c«ng viÖc nghiªn cøu ,
quan s¸t sù vËn hµnh cña vò trô, xem trêi, xem sao ®o¸n viÖc lµnh d÷
cña hiÖn t−îng thiªn v¨n, dù b¸o thêi tiÕt, xem ®Êt lµm nhµ, xem ®Êt ®Æt
må, m¶, ®Þnh lÞch phôc vô tÕ lÔ, gióp ®Þnh thêi vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
§Õn ®êi Minh Hång Vò, n¨m BÝnh dÇn, ngµy 5 th¸ng 5 ©m lÞch, vua
Hång Vò nhµ Minh quyÕt ®Þnh ®Æt chøc quan coi vÒ ©m d−¬ng häc,
chuyªn lo qu¶n lý vµ ®µo t¹o c¸c ®èi t−îng cña ©m d−¬ng häc nh− võa
nãi trªn.
Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh ®« ®Õn lµm
nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®−îc xem xÐt cÈn thËn. NhiÒu ng−êi nhê cã hiÓu
biÕt, ham lý gi¶i phong thuû mµ vinh hiÓn. Ng−îc l¹i cã nhiÒu ng−êi v×
chän sai ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng −a mµ kh«ng nh÷ng b¶n th©n
thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.

Må m¶ lµ thµnh tè quan träng bËc nhÊt ®èi víi cuéc sèng tinh thÇn
lóc trÞ v× còng nh− khi x¶y ra c¸i chÕt cña vua chóa tõ khi cã thuËt
phong thuû. Ngay sau khi lËp xong nhµ Minh, Chu nguyªn Ch−¬ng liÒn
héi quÇn thÇn t¹i Nam Kinh bµn viÖc x©y l¨ng mé. T¹i Nam kinh lóc ®ã
cã Chung S¬n lµ ®Êt cã thÕ ®Ñp ®Ó ®Æt må m¶ nh−ng l¹i dµy ®Æc l¨ng mé
®· ch«n. Chu nguyªn Ch−¬ng cø quyÕt ®Þnh ®Æt l¨ng tÈm t¹i Chung S¬n.
Tuy cã dÞch khu mé chÝnh cña dßng hä m×nh xuèng phÝa Nam nh−ng hä
Chu ®· cho di chuyÓn ®i hÕt c¸c l¨ng mé trªn nói Chung S¬n nµy ®i.
§ån r»ng hä Chu chØ gi÷ l¹i mé Ng« v−¬ng T«n quyÒn ( mét trong ba
ch©n v¹c Tam quèc) vµ Ng« v−¬ng chØ ®−îc coi nh− kÎ g¸c mé cho dßng
hä Chu nhµ Minh.

Sau ®ã cã Liªu Qu©n Khanh lµ thÇy phong thuû kh¸ tinh th«ng
giíi thiÖu cho Minh Thµnh Tæ ( 1403-1426) mét qu¶ nói cÊu t¹o tõ ®Êt
sÐt hoµng thæ ë huyÖn X−¬ng B×nh, B¾c Kinh ®Ó x©y hoµng l¨ng. Chu
§Ö ( Minh Thµnh Tæ) rÊt −ng vµ ®æi tªn nói ®Êt ®ã thµnh Thiªn Thä S¬n.
§Õn cuèi triÒu Minh, t¹i ®©y ®· t¸ng 13 vÞ hoµng ®Õ Nhµ Minh nªn gäi
lµ ThËp Tam L¨ng.

L¨ng mé ë ThËp Tam L¨ng xÕp ®óng theo tr×nh tù thÕ hÖ, c¨n cø
vµo ngò hµnh t−¬ng sinh Méc, Ho¶, Thæ, Kim, Thuû mµ ®Æt tªn theo thø
tù nh− Chøc , §Ö, C¬, TrÊn, Ngäc, Th©m, §−êng, ChiÕu , Th«ng, HËu,
Qu©n, HiÖu, KiÓm ( tªn c¸c Hoµng ®Õ ®−îc t¸ng trong ThËp Tam L¨ng).

Trong khi phong kiÕn nhµ Minh lo x©y l¨ng mé cho Hoµng téc nhµ
m×nh nh−ng l¹i sî nhµ HËu Kim sÏ h−ng v−îng vµ thay thÕ dßng hä
m×nh nªn cho tay ch©n lªn nói Phßng S¬n ®µo ®øt long m¹ch, diÖt long
khÝ cña mé tæ ng−êi Kim. ThÕ mµ HËu Kim vÉn ph¸t triÓn lín m¹nh,
thµnh nhµ §¹i Thanh sau nµy thèng trÞ Trung quèc trªn 200 n¨m.

§êi nhµ Thanh, vua Thanh ThÕ Tæ ( 1643-1661), niªn hiÖu ThuËn
trÞ, lóc cuèi ®êi cho x©y dùng må m¶ cho c¸c vua dßng hä m×nh t¹i
ch©n nói X−¬ng Thuþ, huyÖn Tu©n Ho¸, tØnh Hµ B¾c. §©y lµ thÕ ®Êt rÊt
®Ñp, s¬n m¹ch uèn khóc nh− ph−îng móa, rång bay. Bªn tr¸i cã nói
chÇu vÒ phï ®ì, bªn ph¶i còng cã nói h−íng tùa, uèn chÇu. Tr¸i, ph¶i l¹i
cã s«ng ch¶y kÌm hai bªn råi tô héi n¬i Long Hæ Cèc. N¬i nµy lóc ®Çu
chØ lµ HiÕu L¨ng, sau më réng thµnh Thanh §«ng L¨ng. T¹i ®©y ®· t¸ng
c¸c vua nhµ Thanh lµ ThuËn trÞ, Khang Hy, Cµn long, Hµm Phong, cña
c¸c hËu vµ phi lµ Tõ Hi, C¶nh phi, C¶nh song phi, Dô phi, §Þnh phi,
HuÖ phi vµ mét l¨ng c«ng chóa.

Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu réng cña khu
vùc l¨ng theo h−íng §«ng T©y lµ 26 km, theo h−íng B¾c Nam lµ 125
km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ 3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n
Ho¸, KÕ, MËt, V©n ... D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc x©m ph¹m ®©t
®ai cña l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng. Ng−êi ®Þa
chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nh−ng khi tÊu xin khai th¸c ,
vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853, ®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho
khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long m¹ch víi
Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nh−ng dï sao còng gÇn víi khu vùc phong
thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ®−îc khai má".

Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®−îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt theo c¸ch
nh×n cña KiÕn tróc s−. §©y lµ c¸i ®Ñp c©n xøng, nghiªm chØnh, cã trôc,
cã hµng ®øng ®¾n. Mçi l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t− duy
nghiªm chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo h−íng B¾c Nam song song víi
®−êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt ®Òu quay mÆt
nh×n h−íng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ
Long ¢n ®iÖn n»m trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®−êng trôc nµy lµ
tõng cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc. Vµo xem
l¨ng mµ nh− vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm, t−ëng nh− vua cßn sèng.

Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh lµ sù kÕt hîp
hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã
m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr−íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã
nói cao h¬n lµm ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m−¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t n−íc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã n−íc rãc r¸ch. Hai bê m−¬ng
kÌ ®¸. V¾t qua m−¬ng uèn l−în lµm nh÷ng cÇu nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ
t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ
®Þa thÕ cÇn thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ ®×nh vò
theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i mét kiÓu, khÐo lÐo tµi
hoa.

S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn nh÷ng trung t©m
kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ
®−îc lÊy lµ trung t©m . Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang
hy, vµ phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.

Tuy l¨ng tÈm ®· ®Æt vµo quy ho¹ch nh−ng ®Õn ®êi vua nµo l¹i
chän cho m×nh vÞ trÝ theo ý thÝch. Nh− vua Cµn long ch¼ng h¹n, Khi
®øng tuæi, vua Cµn long b¾t ®Çu nghÜ ®Õn chç n»m lóc vÒ giµ. Vua Cµn
long ®· chän cho m×nh khu ®Êt cã tªn "Th¾ng Thuû Cèc" ®Ó x©y Dô l¨ng
cho m×nh. Theo thÇy phong thuû th× Th¾ng Thuû Cèc cã thÕ long bµn hæ
cø, tinh cung v©n liªn mµ nh− luËn ®o¸n th× tèt lµnh ®Õn v¹n n¨m.

Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho m×nh lóc vÒ
giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i
hËu ®· tõng cëi chuçi h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt
®Ó trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n t¸ng rÊt nhiÒu
vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc
d¹ minh ch©u mµ nÕu ch−a ®−a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b−íc,
nhê ¸nh s¸ng cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn ®Çu.

Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n DiÖn Anh,
nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi ®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ
phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ
®Ó lÊy cña c¶i.

Ngµy nay nh÷ng l¨ng tÈm ®· ®−îc tu bæ l¹i. Thanh §«ng L¨ng
thµnh n¬i th¾ng c¶nh, thu hót kh¸ nhiÒu kh¸ch du lÞch. Lªn ®Ønh gi÷a
cña X−¬ng Thuþ S¬n nh×n chung quanh, nói non l−în uèn, nh×n xuèng
thÊp c«ng tr×nh kiÕn tróc nhÊp nh« tõng hµng, tõng d·y. Thiªn nhiªn
mªnh mang, søc lao ®éng cña con ng−êi v« tËn. Phong c¶nh thËt hµo
hïng. Kh¸ch tham quan khen ®Ñp nh−ng còng khã tr¸nh khái ngËm ngïi
c¶m kh¸i tr−íc lÏ huyÒn diÖu vµ v« t×nh cña thêi gian./.
phong thuû vµ nhµ cöa

PGs Lª KiÒu
§¹i häc KiÕn tróc Hµ néi

Thêi x−a, nh÷ng gia ®×nh cã häc, cã tiÒn, hoÆc lµ quan chøc, khi
lµm nhµ cÇn xem phong thuû rÊt cÈn thËn. VÞ trÝ ®Æt ng«i nhµ th−êng
chän n¬i cã dßng n−íc uèn quanh, ®µng sau xa xa cã ®åi hoÆc lµ nói
thÊp ¸n gi÷. Ng«i nhµ g¾n víi thiªn nhiªn , cã mµu xanh c©y l¸, cã dßng
n−íc m¸t dÞu, nhµ t«n c¶nh, c¶nh lµm næi bËt nhµ. §Þa thÕ lµm nhµ nh−
vËy lµ ®Ó nhËn khÝ thiªng s«ng nói, tinh hoa cña mÆt trêi, mÆt tr¨ng.
Kh«ng gian kho¸ng ®¹t thuËn lîi cho viÖc di d−ìng tinh thÇn, rÌn luyÖn
ý chÝ. Nh÷ng chuyÖn nh− thÕ, ngµy nay t×m ®©u ra víi c¶nh ®Êt chËt,
ng−êi ®«ng.
VÞ trÝ lµm nhµ ngµy x−a chän n¬i:" Nói Cöu Hoa, chïa Èn trong
m©y, s«ng Thanh Qua cÇu vên nhµnh liÔu". Th«n xãm n»m gän trong
vßng «m cña hµng liÔu, cã dßng n−íc uèn l−în, phÝa B¾c xa xa cã nói
xanh nh− b×nh phong ch¾n ng÷. §éng vµ tÜnh hµi hoµ lµm cho con ng−êi
sinh sèng trong m«i tr−êng thËt lµ dÔ chÞu.
Phong thuû cã c¶ mét kho lý thuyÕt dµi dßng ®Ó chØ dÉn c¸ch t×m
®Êt lµm nhµ. Nhµ lµm trªn vïng nói th× xem thÕ nói, luËn long m¹ch ®Ó
x¸c ®Þnh ®óng vÞ thÕ nhµ. Vïng gã ®åi ë n¬i réng tho¸ng th× bèn phÝa
ph¶i nh− qui chÇu. Kh«ng ®−îc qu¸ trèng tr¶i, kh«ng cã vùc hoÆc nh−
thÕ ®Êt trôt, tr−ît. Vïng ®ång b»ng ph¶i cã long m¹ch, cã ®−êng quanh
bªn ph¶i, cã ngßi n−íc bªn tr¸i, tr−íc nhµ cã s©n vµ v−ên réng, xa n÷a
lµ hå, lµ ao. Sau nhµ ®Êt t¹o thÕ nh− m©y ®ïn, khãi to¶.
Mét c¸ch kh¸i qu¸t th× luËn vÒ nhµ cöa còng cÇn dùa vµo lý thuyÕt
c¬ b¶n cña phong thuû lµ khÝ vµ lý khÝ.
KhÏ l¡ khŸi niÎm cÜ thÌ gài l¡ phä biÆn v¡ bao trïm cða phong
thðy.Trong ½éi sâng h¡ng ng¡y thÖ khÏ ho´c hçi l¡ mæt tr−ng thŸi cða
vºt ch¶t cÜ mºt ½æ lo¬ng, tháng thõéng l¡ lç løng trong kháng gian.
Ngo¡i ra khÏ cÜ thÌ chöa trong nhùng kho¨ng kháng giùa cŸc h−t r°n,
hÝa tan trong thÌ lÞng. Nhõng khÏ trong phong thðy l−i tr÷u tõìng hçn
vÖ phong thðy cho r±ng khÏ tãn t−i ê mài nçi v¡ c¶u t−o nÅn v−n vºt. KhÏ
kháng ng÷ng biÆn hÜa, kháng ng÷ng vºn ½æng. KhÏ chuyÌn ½æng t−o ra
giÜ ( phong). KhÏ tÏch tò sÁ biÆn th¡nh nõèc( thðy) ch¨y trong m−ch
ng·m, trong sáng ngÝi ho´c tò trong ao hã. Cho nÅn nghiÅn cöu Phong
Thðy thÖ chÏnh l¡ nghiÅn cöu sú biÆn hÜa cða khÏ . ‡¶y l¡ nhùng khŸi
niÎm duy vºt vË khÏ. Phong thðy l−i cÜ nhùng luºn lû duy tμm vË khÏ
khi xem x¾t nhùng khŸi niÎm nhõ sinh khÏ, tø khÏ, dõçng khÏ, μm khÏ,
thä khÏ, ½Ùa khÏ, th÷a khÏ, n−p khÏ, khÏ m−ch ... l¡ nhùng suy diÍn s¨n
ph¸m cða tõ duy tr÷u tõìng vË sú biÆn hÜa cða khÏ. Lû khÏ - thuºt xø lû
vË khÏ- l¡ sú suy ½oŸn cða th¡y phong thðy vË sú vºn ½æng cða khÏ theo
nhùng cç sê hiÌu biÆt cða th¡y ½Ì luºn ra sinh khÏ, trŸnh lõéng tø khÏ.
Phong thðy quan niÎm r±ng thÆ gièi t÷ kháng ½Æn cÜ. KhÏ l¡
nguyÅn gâc. T÷ khÏ sinh ½ái th¡nh μm dõçng. Sau ½Ü l−i phμn th¡nh n¯m
vºt ch¶t l¡ kim, mæc, thðy, hÞa, thä. Sú thÙnh, suy, cÝn m¶t cða nhùng
vºt ch¶t n¡y cÜ nhùng qui luºt cða nÜ. Ngo¡i ra nhùng vºt ch¶t n¡y l−i
g°n vèi nhùng ½iËu may m°n v¡ ½iËu tai h−i v¡ cÜ thÌ dú bŸo ½õìc
nhùng ½iËu may m°n hay tai h−i n¡y.
Sinh khÏ l¡ ½iËu mong õèc v¡ ½iËu ph¨i ½−t nÆu muân ½õìc l¡nh. Tø
khÏ l¡ ½iËu dù c·n trŸnh v¡ tÖm mài cŸch ½Ì trŸnh. Måi thŸng, theo
phõçng vÙ, sinh khÏ ho´c tø khÏ xu¶t hiÎn ê phõçng vÙ khŸc nhau. ‡æng
thä ê phõçng vÙ sinh khÏ thÖ tât l¡nh, nÆu ½æng thä ê phõçng vÙ cÜ tø
khÏ thÖ chÙu ½iËu dù.
Phong thðy quan niÎm r±ng khÏ μm dõçng thê d¡i l¡ giÜ, bay lÅn
l¡ mμy, rçi xuâng l¡ mõa, di chuyÌn trong lÝng ½¶t l¡ sinh khÏ. Sinh khÏ
t−o ra v−n vºt. Thúc ch¶t thÖ quan niÎm n¡y phŸt sinh t÷ nhùng quan sŸt
thá sç vË sú chuyÌn hÜa cða nõèc m¡ thái. T−i sao ngõéi xõa cho r±ng
khÏ di chuyÌn trong lÝng ½¶t t−o ra sinh khÏ. ‡Ü l¡ do quan sŸt khi cÜ
dÝng ng·m dõèi ½¶t, cμy cÞ trÅn m´t ½¶t ½õìc tõçi tât hçn. Cò T¨ Ao
xõa khuyÅn r±ng, khi luºn ½Ùnh long m−ch, töc l¡ nhÖn nhºn m−ch khÏ
trong ½¶t ph¨i quan sŸt thÆ ½¶t ½Ì biÆt hõèng m−ch di chuyÌn. NhiËu khi
m−ch ½i kháng ph¨i ch× læ ra bË m´t ½¶t m¡ nhÖn cμy cÞ trÅn m´t ½¶t cÜ
thÌ luºn ½oŸn m−ch ng·m.
Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ biÆn hÜa vá cïng. Sú biÆn hÜa cða
khÏ hiÌu theo théi xõa l¡ dúa v¡o nhùng nhºn x¾t thiÅn nhiÅn ½çn sç v¡
nhùng khŸi niÎm n´ng vË quan sŸt m¡ chõa cÜ nhùng phμn tÏch vË m´t
b¨n ch¶t hÜa lû cða sú vºt. ThÏ dò thuºt phong thðy quan niÎm r±ng :”
khÏ l¡ m cða nõèc, nõèc l¡ con cða khÏ. KhÏ chuyÌn ½æng, nõèc chuyÌn
½æng theo: nõèc d÷ng, khÏ cñng d÷ng. M con xo°n xuût bÅn nhau. Nhõ
thÆ thÖ näi lÅn m´t ½¶t ½Ì th¶y ½õìc l¡ nõèc cÝn dÙch chuyÌn trong lÝng
½¶t kháng cÜ vÆt tÏch ½Ü l¡ khÏ. Nhõng do khÏ v¡ nõèc quyÎn l¹n vèi
nhau nÅn quan sŸt nõèc ch¨y trÅn m´t ½¶t m¡ luºn ra khÏ dõèi lÝng ½¶t,
ho´c ngõìc l−i luºn vË khÏ dõèi ng·m m¡ biÆt ½õìc nõèc trÅn m´t ½¶t.
Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ quyÆt ½Ùnh hàa phîc cða con
ngõéi. CÜ ½¶t l¡ cÜ khÏ. Con ngõéi sinh ra l¡ ½õìc khÏ, ngõéi sâng l¡
½õìc khÏ ngõng tò th¡nh xõçng cât, khi chÆt l¡ trê vË vèi khÏ, tan biÆn
th¡nh khÏ, hÝa quyÎn vèi khÏ. TŸng, chán l¡ ½Ì tiÆp nhºn sinh khÏ, ph¨n
khÏ næi cât t−o ra phîc ¶m. KhÏ vºn ½æng trong ½¶t thÌ hiÎn th¡nh ½Ùa
thÆ. KhÏ tò l−i do thÆ d÷ng. Nîi ½ãi l¡ thμn khÏ, gÝ ½âng l¡ c¡nh nÅn
khÏ di chuyÌn t÷ thμn ½Æn c¡nh. KhÏ g´p giÜ sÁ t¨n ra, g´p nõèc thÖ tò
l−i. Ph¾p nghiÅn cöu phong thðy l¡ tò khÏ kháng cho t¨n ½i, l¡m sao
ph¨i luºn ½õìc khÏ v¹n vºn h¡nh m¡ l−i tò ½îng ½iÌm mong muân.

Sinh khÏ ban ½·u ch× cÜ mæt ( nguyÅn khÏ) sau khi biÆn hÜa vºn
½æng m¡ th¡nh vá cïng vá tºn. Tréi kháng cÜ khÏ thÖ kháng cÜ gÖ cho
½¶t. ‡¶t kháng cÜ khÏ thÖ kháng cÜ gÖ ½Ì chöa. Sinh khÏ ¸n trong lÝng
½¶t, nhÖn kháng th¶y m¡ ph¨i l¶y lû ½Ì tÖm ra nÜ. ‡Ü l¡ ph¾p luºn ½Ì
th¶y khÏ, ®ã chÝnh l¡ lû khÏ. Lºp luºn kiÓu nh− lû ngò trong khÏ, khÏ câ
½Ùnh th¡nh ra hÖnh, quan sŸt hÖnh cÜ thÌ luºn ra khÏ. Ngõéi xõa cho r±ng
h¡i cât cha m l¡ gâc cða con chŸu. HÖnh thÌ cða con chŸu l¡ c¡nh
nhŸnh cða cμy cha mÂ. Gâc v¡ c¡nh tõçng öng. TŸng ho´c n¬i c− ngò ê
nçi ½¶t l¡nh thÖ th·n linh yÅn än, con chŸu thÙnh võìng.
ThuyÕt khÝ vÒ nhµ ë chñ yÕu lµ thuyÕt n¹p khÝ vµ thuyÕt s¾c khÝ.
N¹p khÝ gåm ®Þa khÝ vµ m«n khÝ. §Þa khÝ lµ khÝ trong ®Êt t¹i n¬i lµm
nhµ. M«n khÝ lµ khÝ tõ cæng ®−a vµo, tõ cöa vµo nhµ. S¾c khÝ lµ mµu
s¾c c¶m nhËn ®−îc qua ng«i nhµ. CÇn nãi râ cho kh¸ch quan lµ chóng ta
ch−a ph©n tÝch ®óng sai mµ chØ míi ®−a ra nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n cña
phong thuû sö dông khi lµm nhµ.
§Ó luËn ra ®Þa khÝ trong th«n Êp hay phè x¸ lµ ®iÒu m¬ hå. Khi
lµm nhµ kh«ng thÓ bá qua ph−¬ng vÞ. §Þa khÝ luËn ®−îc tõ ph−¬ng vÞ
dÉn khÝ. Ch¼ng h¹n nh− Méc tinh, Kim tinh, Thæ tinh, lµm nhµ ë ®©y th×
con ch¸u lµm nªn , ¨n ra. Ho¶ tinh lµ long thÇn cÇn b¸c ho¸n ( di dÞch,
ho¸n c¶i), nÕu kh«ng ë ch¼ng ra g×. Thuû tinh cÇn tô héi th× cña c¶i ®Õn
nhµ. Minh ®−êng ( tr−íc nhµ) cÇn réng vµ b»ng ph¼ng.
Tõ ph−¬ng vÞ( vÞ trÝ theo h−íng), tõ luËn vÒ thanh long ( m¹ch
n−íc), b¹ch hæ (®−êng c¸i c¹nh nhµ ), minh ®−êng, chu t−íc ( ®Êt ®ai,
hå n−íc tr−íc nhµ ), huyÒn vò ( ®¸t sau nhµ), phong thuû cã nh÷ng ®iÒu
l−u ý quan träng nh−:
Lèi ra vµo cña s−ên nói hoÆc thung lòng, tr¸nh lµm nhµ. Tr−íc nhµ ph¶i
cã minh ®−êng réng, tho¸ng. HuyÒn vò kh«ng ®−îc qu¸ cao. Bªn tr¸i
nhµ cã dßng n−íc quanh co, n−íc kh«ng ®−îc tï tóng mµ còng kh«ng
®−îc ch¶y xiÕt. Bªn ph¶i nhµ cã ®−êng ®i ®ñ réng nh−ng còng kh«ng
ph¶i lµ lèi ®i tÊp nËp, ån µo, d÷ déi. Nhµ kh«ng lµm trªn nÒn giÕng lÊp.
Nhµ tr¸nh ë ng· ba ®−êng c¸i mµ cã læi xéc th¼ng ®©m vµo mÆt tiÒn.
Nhµ kh«ng lµm n¬i ngâ côt. Kh«ng chän vÞ trÝ nhµ gÇn ®Òn chïa, miÕu
m¹o. ... Phong thuû cã thÓ gi¶i thÝch theo quan ®iÓm cña m×nh nh÷ng
®iÒu cÇn tr¸nh võa nªu. Ch¼ng h¹n nhµ lµm n¬i cöa nói, cöa thung lòng
th× giã ®éc vµo nhµ, gia ®×nh ly t¸n. Lµm nhµ trªn nÒn giÕng cò th× gia
chñ èm ®au. Lµm nhµ trong ngâ côt gia chñ ®¬n c«i. Lµm nhµ gÇn ®Òn
miÕu gia chñ t©m thÇn bÊt ®Þnh. Lµm nhµ mµ phÝa sau cã nói cao chñ
nhµ cuång ch÷...
KÝch th−íc cña ng«i nhµ , cña c¸c bé phËn nhµ cöa theo phong
thuû còng cã qui t¾c kh¸ chÆt chÏ. §Ó ®o chiÒu dµi, ng−êi x−a sö dông
"bé" thay cho " th−íc" ( xÝch). ChÝn th−íc lµ hai bé. Mçi th−íc xÊp xØ
40 cm ngµy nay. Sè l−îng "bé" ®Þnh cho tõng bé phËn nhµ hoÆc toµn
nhµ còng cã phÐp t¾c. Mét "bé" gäi lµ kiÕn, hai "bé" lµ trõ, ba 'bé' lµ
m·n, bèn " bé" lµ b×nh, n¨m "bé" lµ ®Þnh, s¸u "bé" lµ chÊp, b¶y "bé" lµ
ph¸, t¸m "bé" lµ nguy, chÝn "bé" lµ thµnh, m−êi "bé" lµ thu, m−êi mét
"bé" lµ khai, m−êi nai "bé" lµ bÕ. §Õn "bé" thø 13 th× lÆp l¹i chu kú
trªn.
KiÕn lµ kÝch th−íc c¬ b¶n, trõ lµ bá bít, m·n lµ ®Çy ®ñ, b×nh lµ
võa ph¶i, ®Þnh lµ kh«ng cã thay ®æi, chÊp lµ nªn n¾m lÊy, ph¸ lµ tan vì,
nguy lµ kh«ng yªn æn, thµnh lµ ®¹t ®−îc ®iÒu hay, thu lµ nhËn lÊy, khai
lµ më míi, bÕ lµ dõng, lµ t¾c. Theo nh− thÕ mµ chän lÊy ®iÒu mong
muèn khi ®Þnh kÝch th−íc nhµ vµ c¸c bé phËn nhµ. KÝch th−íc l¹i ®−îc
luËn ®o¸n theo lµnh d÷ rÊt khiªn c−ìng.Ch¼ng h¹n nh− kiÕn lµ nguyªn
c¸t( gèc cña ®iÒu lµnh), trõ lµ s¸ng sña, m·n lµ thiªn h×nh, b×nh lµ
quyÒn thiÖt( uèn l−ìi), ®Þnh lµ kim quü( th−íc vµng), chÊp lµ thiªn ®øc,
ph¸ lµ xung s¸t, nguy lµ ngäc ®−êng, thµnh lµ tam hîp, thu lµ tÆc kiÕp(
c−íp giËt), khai lµ sinh khÝ, bÕ lµ tai ho¹. Nªn chän kÝch th−íc theo
kiÕn,m·n, b×nh, thu . KÝch th−íc chÊp nhËn ®−îc lµ trõ, nguy, ®Þnh,
chÊp. Thµnh, khai dïng tèt. HÕt søc tr¸nh c¸c kÝch th−íc trong bé bÕ,
ph¸. ChiÒu réng nhµ kh«ng chän m·n, b×nh, thu, bÕ. ChiÒu dµi nhµ lÊy
theo trõ, ®Þnh, chÊp, khai. Sè "bé" cña nhµ hîp víi qui t¾c trõ, ®Þnh,
chÊp, nguy, khai, kiÕn th× ë trong nhµ Êy sím sinh quÝ tö. Nhµ cã sè
"bé" hîp víi qui t¾c trõ, ®Þnh, nguy, khai, chÊp, kiÕn th× ng−êi trong
nhµ mau th¨ng quan tiÕn chøc.
ThuËt phong thuû hÕt søc coi träng sù më cöa cña nhµ. Cöa, cæng,
®ãn ®−a m«n khÝ mµ nh− lý khÝ luËn th× m«n khÝ cïng víi ®Þa khÝ lµ hai
tiªu chÝ quan träng nhÊt cña ng«i nhµ. Cöa cã thÓ tiÕp thiªn khÝ nÕu
h−íng lªn trªn, h−íng xuèng d−íi th× tiÕp ®Þa khÝ, ®ãn lµnh, tr¸nh d÷.
§Ó quyÕt ®Þnh cöa cña ng«i nhµ, cÇn c©n nh¾c ph−¬ng vÞ cña cöa, xem
cöa nªn më ra kh«ng gian nµo, chiÒu cao, bÒ réng cña cöa, vËt ®èi diÖn
víi cöa ®Òu hÕt søc quan träng. Cöa nh×n ra kh«ng gian tho¸ng ®·ng ®Ó
cã thÓ, khi ng−íc lªn th× ng¾m tr¨ng, nh×n m©y , coi ngang tÇm m¾t th×
ng¾m c©y, nh×n hoa, ®Ñp biÕt mÊy.
Sù trÇn thiÕt trong nhµ còng cã nh÷ng qui t¾c theo phong thuû.
N¬i ®Æt bµi vÞ thê cóng tr¸nh ®èi diÖn víi ph−¬ng Th¸i TuÕ. §Æt bµi vÞ
vµo c¸c n¨m TÝ, Söu, DÇn, Hîi kiªng quay mÆt h−íng B¾c. §Æt bµi vÞ
vµo c¸c n¨m M·o, Th×n ph¶i kiªng quay mÆt h−íng §«ng.C¸c n¨m Tþ,
Ngä, Mïi kiªng quay mÆt h−íng Nam. C¸c n¨m Th©n, DËu, TuÊt kiªng
quay mÆt h−íng T©y. Nh− thÕ, theo phong thuû, mçi n¨m ph¶i ®Æt l¹i
bµi vÞ mét lÇn. X−a nay, nhiÒu nhµ chØ ®Æt h−íng bµi vÞ mét lµn ®©u cã
ph¶i hä lµm ¨n sa sót.
Cßn tæ chøc kh«ng gian trong kiÕn tróc mÆt b»ng cÇn theo nh÷ng
qui ®Þnh còng kh¸ chÆt chÏ nh− cÇn ®¶m b¶o c¸c qui t¾c ®èi xøng, ngay
ng¾n, réng hÑp. C©y cèi trong kiÕn tróc s©n v−ên cña khu«n viªn nhµ ë
còng cÇn cÈn thËn. Trång c©y d©u tr−íc nhµ lµ ®iÒu kiªng kþ v× ®iÒu ®ã
®ång nghÜa víi tang m«n thÇn. §ã ch¼ng qua v× tiÕng TÇu, tang lµ d©u,
®ång ©m víi tang lµ nhµ cã ®¸m nªn kiªng mµ th«i. Sau nhµ l¹i kh«ng
nªn trång c©y hoÌ mµ ph¶i trång ë n¬i ®ãn kh¸ch. §ã v× muèn tr×nh ra
c¸i chÝ tam c«ng nguyÖn −íc. TruyÖn x−a kÓ V−¬ng Dô thêi Tèng trång
ba c©y hoÌ ë s©n tr−íc vµ nãi:" HËu thÕ cña ta sÏ cã ng−êi lµm ®Õn tam
c«ng ( t− m·, t− ®å, t− kh«ng) thËt lµ tho¶ chÝ cña ta".
Phong Thuû b¾t ®Çu ph¸t sinh tõ Tiªn TÇn bªn TÇu, dai d¼ng kÐo
dµi ®Õn b©y giê cßn nhiÒu ng−êi bÞ ¶nh h−ëng.
ThuËt phong thuû, trªn th× xem thiªn v¨n, d−íi xÐt ®Þa lý. Lý thuyÕt c¬
b¶n tõ häc thuyÕt th¸i cùc, ©m d−¬ng, ngò hµnh, tinh t−îng cùc kú bÝ
hiÓm. Thµy phong thuû thªu dÖt chuyÖn li k×, g¸n ghÐp nhiÒu sù kiÖn
lÞch sö, thæi phång sù trïng hîp ngÉu nhiªn t« cho phong thuû mµu s¾c
kú ¶o, lµm cho d©n chóng c¶m thÊy thÇn bÝ.
H·y hái cã vua chóa nµo x©y cung, ®Æt mé mµ kh«ng vêi thµy
phong thuû tham m−u chÝnh cho m×nh. Nh−ng cã ®êi vua chóa nµo vÜnh
h»ng tån t¹i. Khi thuËn thêi, nhµ x©y cho thuª khen ®−îc thµy ®Æt ®Êt,
coi h−íng lµm nhµ. Khi Õ Èm kh¸ch thuª nh− mÊy n¨m nay, gia chñ ai
nì tr¸ch t¹i thµy phong thuû.
ThiÕt kÕ kiÕn tróc gi¶i quyÕt tèt c«ng n¨ng, kÕt cÊu bÒn v÷ng,
®−êng d¸ng hµi hoµ, gia chñ phÊn khëi lµm nªn ¨n ra. §ã lµ c¸i phong
thuû tèt nhÊt cho ng−êi s¾p lµm nhµ vËy./.
vÒ phong thuû vμ må m¶ c¸c vua,
c¸c hËu nhμ minh , nhμ Thanh

Lª KiÒu

Trong lÞch sö Trung quèc th× thuyÕt phong thuû cùc thÞnh vµo thêi
nhµ Minh, nhµ Thanh. Cã hai kh¸i niÖm mµ nhiÒu ng−êi th−êng hoµ trén
lµm mét ®ã lµ phong thuû vµ thuËt phong thuû. Duy danh ®Þnh nghÜa th×
phong thuû lµ giã vµ n−íc. Giã vµ n−íc t¹o nªn nh÷ng nhËn thøc s¬ khëi
vÒ vò trô quanh ta. Cô thÓ th× phong thuû ®−îc hiÓu lµ ®Êt ®ai, ®Þa thÕ,
®Þa h×nh, ®Þa m¹o, thuû v¨n, ph−¬ng h−íng, tr¹ng th¸i vi khÝ hËu quanh
ta. Cã thÓ nãi kh¸i qu¸t phong thuû lµ m«i tr−êng vËt chÊt chøa con
ng−êi sinh tån trong ®ã. ThuËt phong thuû lµ nh÷ng suy nghÜ, luËn lý
cña con ng−êi vµ c¸ch thÝch øng cña con ng−êi khi n»m trong m«i
tr−êng phong thuû Êy.

Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Trung quèc häc cho r»ng thêi Tiªn TÇn b¾t
®Çu thai nghÐn, ®Õn TÇn H¸n b¾t ®Çu ph¸t sinh thuËt phong thuû nh−ng
ph¶i qua ®êi Nguþ TÊn thuËt phong thuû míi ®−îc truyÒn b¸.
B¾t ®Çu ®êi Tèng, thuËt phong thuû b¾t ®Çu thÞnh hµnh. Nh−ng
ph¶i ®Õn Minh, Thanh thuËt phong thuû míi ®−îc c«ng nhËn chÝnh thøc
vµ ®−îc phæ biÕn c«ng khai, hîp ph¸p.

Tr−íc ®©y phong thuû bao hµm ©m d−¬ng häc, ®Þa lý häc vµ thuËt
sè. ¢m d−¬ng häc nghiªn cøu vÒ thiªn v¨n, tinh t−îng. ¢m d−¬ng häc
còng nghiªn cøu vÒ ®Þa lý lµ n¬i con ng−êi sinh, tr−ëng vµ nh×n thÊy
trêi. Ph−¬ng ph¸p luËn c¬ b¶n cña ©m d−¬ng häc lµ ©m d−¬ng ngò hµnh.
¢m d−¬ng häc ®−îc c«ng nhËn chÝnh thøc tõ triÒu Nguyªn (ChÝ Nguyªn,
n¨m thø 28) mµ ®èi t−îng ®−îc c«ng nhËn lµ c«ng viÖc nghiªn cøu ,
quan s¸t sù vËn hµnh cña vò trô, xem trêi, xem sao ®o¸n viÖc lµnh d÷
cña hiÖn t−îng thiªn v¨n, dù b¸o thêi tiÕt, xem ®Êt lµm nhµ, xem ®Êt ®Æt
må, m¶, ®Þnh lÞch phôc vô tÕ lÔ, gióp ®Þnh thêi vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
§Õn ®êi Minh Hång Vò, n¨m BÝnh dÇn, ngµy 5 th¸ng 5 ©m lÞch, vua
Hång Vò nhµ Minh quyÕt ®Þnh ®Æt chøc quan coi vÒ ©m d−¬ng häc,
chuyªn lo qu¶n lý vµ ®µo t¹o c¸c ®èi t−îng cña ©m d−¬ng häc nh− võa
nãi trªn.

Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh ®« ®Õn lµm
nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®−îc xem xÐt cÈn thËn. NhiÒu ng−êi nhê cã hiÓu
biÕt, ham lý gi¶i phong thuû mµ vinh hiÓn. Ng−îc l¹i cã nhiÒu ng−êi v×
chän sai ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng −a mµ kh«ng nh÷ng b¶n th©n
thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.

Må m¶ lµ thµnh tè quan träng bËc nhÊt ®èi víi cuéc sèng tinh thÇn
lóc trÞ v× còng nh− khi x¶y ra c¸i chÕt cña vua chóa tõ khi cã thuËt
phong thuû. Ngay sau khi lËp xong nhµ Minh, Chu nguyªn Ch−¬ng liÒn
héi quÇn thÇn t¹i Nam Kinh bµn viÖc x©y l¨ng mé. T¹i Nam kinh lóc ®ã
cã Chung S¬n lµ ®Êt cã thÕ ®Ñp ®Ó ®Æt må m¶ nh−ng l¹i dµy ®Æc l¨ng mé
®· ch«n. Chu nguyªn Ch−¬ng cø quyÕt ®Þnh ®Æt l¨ng tÈm t¹i Chung S¬n.
Tuy cã dÞch khu mé chÝnh cña dßng hä m×nh xuèng phÝa Nam nh−ng hä
Chu ®· cho di chuyÓn ®i hÕt c¸c l¨ng mé trªn nói Chung S¬n nµy ®i.
§ån r»ng hä Chu chØ gi÷ l¹i mé Ng« v−¬ng T«n quyÒn ( mét trong ba
ch©n v¹c Tam quèc) vµ Ng« v−¬ng chØ ®−îc coi nh− kÎ g¸c mé cho dßng
hä Chu nhµ Minh.

Sau ®ã cã Liªu Qu©n Khanh lµ thÇy phong thuû kh¸ tinh th«ng
giíi thiÖu cho Minh Thµnh Tæ ( 1403-1426) mét qu¶ nói cÊu t¹o tõ ®Êt
sÐt hoµng thæ ë huyÖn X−¬ng B×nh, B¾c Kinh ®Ó x©y hoµng l¨ng. Chu
§Ö ( Minh Thµnh Tæ) rÊt −ng vµ ®æi tªn nói ®Êt ®ã thµnh Thiªn Thä S¬n.
§Õn cuèi triÒu Minh, t¹i ®©y ®· t¸ng 13 vÞ hoµng ®Õ Nhµ Minh nªn gäi
lµ ThËp Tam L¨ng.

L¨ng mé ë ThËp Tam L¨ng xÕp ®óng theo tr×nh tù thÕ hÖ, c¨n cø
vµo ngò hµnh t−¬ng sinh Méc, Ho¶, Thæ, Kim, Thuû mµ ®Æt tªn theo thø
tù nh− Chøc , §Ö, C¬, TrÊn, Ngäc, Th©m, §−êng, ChiÕu , Th«ng, HËu,
Qu©n, HiÖu, KiÓm ( tªn c¸c Hoµng ®Õ ®−îc t¸ng trong ThËp Tam L¨ng).

Trong khi phong kiÕn nhµ Minh lo x©y l¨ng mé cho Hoµng téc nhµ
m×nh nh−ng l¹i sî nhµ HËu Kim sÏ h−ng v−îng vµ thay thÕ dßng hä
m×nh nªn cho tay ch©n lªn nói Phßng S¬n ®µo ®øt long m¹ch, diÖt long
khÝ cña mé tæ ng−êi Kim. ThÕ mµ HËu Kim vÉn ph¸t triÓn lín m¹nh,
thµnh nhµ §¹i Thanh sau nµy thèng trÞ Trung quèc trªn 200 n¨m.

§êi nhµ Thanh, vua Thanh ThÕ Tæ ( 1643-1661), niªn hiÖu ThuËn
trÞ, lóc cuèi ®êi cho x©y dùng må m¶ cho c¸c vua dßng hä m×nh t¹i
ch©n nói X−¬ng Thuþ, huyÖn Tu©n Ho¸, tØnh Hµ B¾c. §©y lµ thÕ ®Êt rÊt
®Ñp, s¬n m¹ch uèn khóc nh− ph−îng móa, rång bay. Bªn tr¸i cã nói
chÇu vÒ phï ®ì, bªn ph¶i còng cã nói h−íng tùa, uèn chÇu. Tr¸i, ph¶i l¹i
cã s«ng ch¶y kÌm hai bªn råi tô héi n¬i Long Hæ Cèc. N¬i nµy lóc ®Çu
chØ lµ HiÕu L¨ng, sau më réng thµnh Thanh §«ng L¨ng. T¹i ®©y ®· t¸ng
c¸c vua nhµ Thanh lµ ThuËn trÞ, Khang Hy, Cµn long, Hµm Phong, cña
c¸c hËu vµ phi lµ Tõ Hi, C¶nh phi, C¶nh song phi, Dô phi, §Þnh phi,
HuÖ phi vµ mét l¨ng c«ng chóa.

Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu réng cña khu
vùc l¨ng theo h−íng §«ng T©y lµ 26 km, theo h−íng B¾c Nam lµ 125
km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ 3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n
Ho¸, KÕ, MËt, V©n ... D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc x©m ph¹m ®©t
®ai cña l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng. Ng−êi ®Þa
chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nh−ng khi tÊu xin khai th¸c ,
vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853, ®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho
khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long m¹ch víi
Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nh−ng dï sao còng gÇn víi khu vùc phong
thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ®−îc khai má".

Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®−îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt theo c¸ch
nh×n cña KiÕn tróc s−. §©y lµ c¸i ®Ñp c©n xøng, nghiªm chØnh, cã trôc,
cã hµng ®øng ®¾n. Mçi l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t− duy
nghiªm chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo h−íng B¾c Nam song song víi
®−êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt ®Òu quay mÆt
nh×n h−íng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ
Long ¢n ®iÖn n»m trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®−êng trôc nµy lµ
tõng cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc. Vµo xem
l¨ng mµ nh− vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm, t−ëng nh− vua cßn sèng.

Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh lµ sù kÕt hîp
hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã
m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr−íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã
nói cao h¬n lµm ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m−¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t n−íc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã n−íc rãc r¸ch. Hai bê m−¬ng
kÌ ®¸. V¾t qua m−¬ng uèn l−în lµm nh÷ng cÇu nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ
t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ
®Þa thÕ cÇn thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ ®×nh vò
theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i mét kiÓu, khÐo lÐo tµi
hoa.

S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn nh÷ng trung t©m
kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ
®−îc lÊy lµ trung t©m . Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang
hy, vµ phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.

Tuy l¨ng tÈm ®· ®Æt vµo quy ho¹ch nh−ng ®Õn ®êi vua nµo l¹i
chän cho m×nh vÞ trÝ theo ý thÝch. Nh− vua Cµn long ch¼ng h¹n, Khi
®øng tuæi, vua Cµn long b¾t ®Çu nghÜ ®Õn chç n»m lóc vÒ giµ. Vua Cµn
long ®· chän cho m×nh khu ®Êt cã tªn "Th¾ng Thuû Cèc" ®Ó x©y Dô l¨ng
cho m×nh. Theo thÇy phong thuû th× Th¾ng Thuû Cèc cã thÕ long bµn hæ
cø, tinh cung v©n liªn mµ nh− luËn ®o¸n th× tèt lµnh ®Õn v¹n n¨m.

Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho m×nh lóc vÒ
giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i
hËu ®· tõng cëi chuçi h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt
®Ó trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n t¸ng rÊt nhiÒu
vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc
d¹ minh ch©u mµ nÕu ch−a ®−a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b−íc,
nhê ¸nh s¸ng cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn ®Çu.

Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n DiÖn Anh,
nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi ®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ
phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ
®Ó lÊy cña c¶i.

Ngµy nay nh÷ng l¨ng tÈm ®· ®−îc tu bæ l¹i. Thanh §«ng L¨ng
thµnh n¬i th¾ng c¶nh, thu hót kh¸ nhiÒu kh¸ch du lÞch. Lªn ®Ønh gi÷a
cña X−¬ng Thuþ S¬n nh×n chung quanh, nói non l−în uèn, nh×n xuèng
thÊp c«ng tr×nh kiÕn tróc nhÊp nh« tõng hµng, tõng d·y. Thiªn nhiªn
mªnh mang, søc lao ®éng cña con ng−êi v« tËn. Phong c¶nh thËt hµo
hïng. Kh¸ch tham quan khen ®Ñp nh−ng còng khã tr¸nh khái ngËm ngïi
c¶m kh¸i tr−íc lÏ huyÒn diÖu vµ v« t×nh cña thêi gian./.
mæt dòng cò cða th¡y ½Ùa lû xõa

PGs LÅ KiËu

Trong måi nghË nghiÎp thõéng dïng mæt sâ dòng cò ho´c thiÆt bÙ
chuyÅn ,½´c trõng cho cáng viÎc . Trong nghË ½Ùa lû xõa ,r¶t hay dïng ½Æn
cŸi la b¡n . La b¡n l¡ dòng cò gãm mæt kim nhiÍm t÷ chÏnh giùa cÜ g°n mæt
trò quay. Ph·n dõèi kim l¡ mæt m´t trÝn ghi nhùng tháng tin trúc tiÆp sø
dòng khi dïng la b¡n .

Lo−i la b¡n nhÞ ½õìc gài l¡ trâc long ( tÖm long m−ch )v¡ lèn l¡ l a
kinh ho´c la b¡n .

TrÅn m´t la b¡n vÁ nhiËu vÝng trÝn m¡ tμm l¡ tμm quay cða kim nhiÍm
t÷ . Thõéng l¡m ba vÝng ½ãng tμm m¡ vÝng ngo¡i cïng gài l¡ vÝng ThiÅn
b¡n , vÝng giùa l¡ vÝng Nhμn b¡n ,vÝng trong cïng l¡ vÝng ‡Ùa b¡n . ‡âi
vèi nhùng la b¡n lèn ngõéi ta l¡m sâ vÝng trÅn 13 vÝng. Thúc ch¶t nhùng
vÝng n¡y l¡ tháng tin chöa s³n ½Ì tra cöu theo chuyÅn ½Ë m¡ ngõéi sø dòng
c·n tÖm .

NÆu ch× l¡ cë ba vÝng thÖ vÝng ThiÅn b¡n dïng xem hõèng nõèc tò ,
nõèc ch¨y . VÝng ‡Ùa b¡n dïng ¶n ½Ùnh long m−ch . VÝng Nhμn b¡n ½Ì ½Ùnh
sú tât x¶u cða cŸc sa ( Sa l¡ cŸc gÝ ½âng , cŸc hÖnh thŸi cða m´t ½¶t ). VÝng
trÝn ½õìc chia th¡nh 24 á , måi á öng vèi 15 o ( to¡n vÝng cÜ 360 o ) . V−ch
chia nhõ sau : NÆu l¶y vÝng ‡Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng ThiÅn b¡n lÎch vË
ph¨i nøa á v¡ vÝng Nhμn b¡n lÎch vË trŸi nøa á .

Chù ghi trÅn cŸc vÝng nhõ sau :

ChÏnh ‡áng trïng chù M¬o


ChÏnh Tμy trïng chù Dºu
ChÏnh Nam trïng chù Ngà
ChÏnh B°c trïng chö Tû .

NÆu kÌ theo chiËu kim ½ãng hã t÷ M¬o trê ½i thÖ ta cÜ 24 á ( cøa) nhõ
sau : M¬o , …t , ThÖn , Tân , Tÿ , BÏnh , Ngà , ‡inh , Mïi , Khán , Thμn ,
Canh , Dºu , Tμn , Tu¶t , C¡n , Hìi , Nhμm , Tû , Quû , Søu , C¶n , D·n ,
GiŸp .
Nhõ vºy , phõçng ‡áng cÜ : GiŸp M¬o …t ; ‡áng Nam cÜ ThÖn Tân Tÿ
, Nam cÜ BÏnh Ngà ‡inh ; Tμy Nam cÜ Mïi Khán Thμn ; Tμy cÜ Canh Dºu
Tμn ; Tμy B°c cÜ Tu¶t C¡n Hìi;B°c cÜ Nhμm Tû Quû ; ‡áng B°c cÜ Søu C¶n
D·n .

CŸc hõèng thuæc ‡Ùa chÏ l¡ : Tû Søu D·n M¬o ThÖn Tÿ Ngà Mïi Thμn
Dºu Tu¶t Hìi ( 12 hõèng ‡Ùa chÏ ).
TŸm hõèng thuæc thºp Can l¡ : GiŸp …t BÏnh ‡inh Canh Tμn Nhμm
Quû ( bÞ Mºu , Ký trong thºp can).
Bân hõèng bŸt quŸi l¡ : C¡n Khán C¶n Tân .
CŸc hõèng s°p xÆp ½âi xöng gài l¡ BŸt Sçn ‡âi diÎn l¡ C¡n - Tân,
Kh¨m - Ly , C¶n - Khán , Ch¶n - ‡o¡i .
B°c thuæc Kh¨m ,‡áng thuæc Ch¶n , Nam thuæc Ly , Tμy thuæc ‡o¡i .
Theo Ngñ h¡nh thÖ ChÏnh giùa l¡ h¡nh Thä , B°c thuæc h¡nh Thðy,
‡áng thuæc h¡nh Mæc , Nam h¡nh HÞa , Tμy h¡nh Kim .

ng vèi Tû l¡ Nhμn huyÎt , ng vèi C¶n l¡ Quý mán , ng vèi Tân l¡


‡Ùa hæ , ng vèi BÏnh l¡ ‡Ùa huyÎt , ng vèi Khán l¡ l¡ Nhμn mán , ng vèi
Canh l¡ ThiÅn huyÎt , ng vèi C¡n l¡ ThiÅn mán .

TrÅn ½μy l¡ nhùng tháng tin cç b¨n cho mæt la b¡n . ViÎc sø dòng la
b¡n v¡o mòc tiÅu n¡o yÅu c·u ngõéi sø dòng ph¨i tinh tháng thuºt lû. NghË
xμy dúng ½æng ch−m nhiËu ½Æn thuºt phong thðy m¡ cŸi gâc ½Ì luºn phong
thðy l¶y μm dõçng , ngñ h¡nh l¡m c¯n b¨n .

ThÆ ½¶t bÖnh ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ ½âng näi cao hçn l−i l¡ μm . ‡¶t
sçn cõèc nhiËu gÝ cao , nîi cao , l¡ μm thÖ thung lñng b¬i b±ng trong khung
c¨nh ½ãi nîi l−i l¡ dõçng .Chàn thÆ ½¶t c·n l¶y sú cμn b±ng μm dõçng l¡m
tràng . ‡¶t sçn cõèc cõéng dñng nÅn chàn vÙ trÏ ê nçi cÜ m−ch nhÞ (Long
g·y ). ‡¶t bÖnh dõçng th¶p ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ cao tàa l−c ( khêi ½æt ).
BÅn t¨ ( trŸi ) cÜ nõèc ch¨y l¡ thÆ Thanh Long , BÅn hùu ( ph¨i ) cÜ
½õéng d¡i l¡ thÆ B−ch Hä . ThÆ ½¶t cÜ ao , ½·m ½¡ng trõèc l¡ Chu Tõèc . ThÆ
½¶t ½¡ng sau cÜ gÝ ½âng nîi non l¡ thÆ HuyËn Vñ .
Long l¡ dõçng , Hä l¡ μm . Long Hä ph¨i tõçng nhõìng nhau thÖ gia
½Önh hÝa thuºn , trai gŸi xum v·y .
Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn ) l¡ μm thÖ nõèc ch¨y ( chð ½æng ) l¡ dõçng .
ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ cÜ nîi chð tØnh quay ½·u nhõ ½æng , nõèc chð ½æng nê
ræng lùng lé nhõ ch¨y , nhõ kháng , lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc c´p
k¿ bÅn nhau , b¨o vÎ nhau , nuái dõëng nhau l¡ thÆ ½¶t tuyÎt véi .

Ngo¡i phõçng hõèng theo Ngñ h¡nh thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim , thÆ d¡i l¡
Mæc , thÆ nhàn l¡ HÞa , thÆ vuáng l¡ Thä , thÆ nhõ sÜng gìn l¡ Thðy.

La b¡n ch× l¡ cáng cò , kiÆn thöc v¡ kinh nghiÎm quyÆt ½Ùnh t¡i ba cða
ngõéi l¡m nghË ‡Ùa lû théi xõa ./.

.LE KIEU
Professor of Hanoi
University of Civil Engineering
______________________ Hanoi le 20 Decembre 1995

Ch¿re Mme Ketty LE- LAROCHE


Rond Point de Mazargues
13009 Marseille
France

Nous sommes profond¾ment afflig¾s d'avoir appris que Mme DIANE


LETHANG , ma tante , est d¾c¾d¾e le 7 Decembre 1995 . En vous exprimant
comment nous voudrions partager avec vous cette perte si immensurable ,
nous vous prions de recevoir , ch¿re Ketty , nos tr¿s sinc¿res condol¾rances .

Ton cousin

vÒ phong thuû vμ må m¶ c¸c vua,


c¸c hËu nhμ minh , nhμ Thanh

Lª KiÒu

Trong lÞch sö Trung quèc th× thuyÕt phong thuû cùc thÞnh vµo thêi
nhµ Minh, nhµ Thanh. Cã hai kh¸i niÖm mµ nhiÒu ng−êi th−êng hoµ trén
lµm mét ®ã lµ phong thuû vµ thuËt phong thuû. Duy danh ®Þnh nghÜa th×
phong thuû lµ giã vµ n−íc. Giã vµ n−íc t¹o nªn nh÷ng nhËn thøc s¬ khëi
vÒ vò trô quanh ta. Cô thÓ th× phong thuû ®−îc hiÓu lµ ®Êt ®ai, ®Þa thÕ,
®Þa h×nh, ®Þa m¹o, thuû v¨n, ph−¬ng h−íng, tr¹ng th¸i vi khÝ hËu quanh
ta. Cã thÓ nãi kh¸i qu¸t phong thuû lµ m«i tr−êng vËt chÊt chøa con
ng−êi sinh tån trong ®ã. ThuËt phong thuû lµ nh÷ng suy nghÜ, luËn lý
cña con ng−êi vµ c¸ch thÝch øng cña con ng−êi khi n»m trong m«i
tr−êng phong thuû Êy.

Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Trung quèc häc cho r»ng thêi Tiªn TÇn b¾t
®Çu thai nghÐn, ®Õn TÇn H¸n b¾t ®Çu ph¸t sinh thuËt phong thuû nh−ng
ph¶i qua ®êi Nguþ TÊn thuËt phong thuû míi ®−îc truyÒn b¸.
B¾t ®Çu ®êi Tèng, thuËt phong thuû b¾t ®Çu thÞnh hµnh. Nh−ng
ph¶i ®Õn Minh, Thanh thuËt phong thuû míi ®−îc c«ng nhËn chÝnh thøc
vµ ®−îc phæ biÕn c«ng khai, hîp ph¸p.

Tr−íc ®©y phong thuû bao hµm ©m d−¬ng häc, ®Þa lý häc vµ thuËt
sè. ¢m d−¬ng häc nghiªn cøu vÒ thiªn v¨n, tinh t−îng. ¢m d−¬ng häc
còng nghiªn cøu vÒ ®Þa lý lµ n¬i con ng−êi sinh, tr−ëng vµ nh×n thÊy
trêi. Ph−¬ng ph¸p luËn c¬ b¶n cña ©m d−¬ng häc lµ ©m d−¬ng ngò hµnh.
¢m d−¬ng häc ®−îc c«ng nhËn chÝnh thøc tõ triÒu Nguyªn (ChÝ Nguyªn,
n¨m thø 28) mµ ®èi t−îng ®−îc c«ng nhËn lµ c«ng viÖc nghiªn cøu ,
quan s¸t sù vËn hµnh cña vò trô, xem trêi, xem sao ®o¸n viÖc lµnh d÷
cña hiÖn t−îng thiªn v¨n, dù b¸o thêi tiÕt, xem ®Êt lµm nhµ, xem ®Êt ®Æt
må, m¶, ®Þnh lÞch phôc vô tÕ lÔ, gióp ®Þnh thêi vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
§Õn ®êi Minh Hång Vò, n¨m BÝnh dÇn, ngµy 5 th¸ng 5 ©m lÞch, vua
Hång Vò nhµ Minh quyÕt ®Þnh ®Æt chøc quan coi vÒ ©m d−¬ng häc,
chuyªn lo qu¶n lý vµ ®µo t¹o c¸c ®èi t−îng cña ©m d−¬ng häc nh− võa
nãi trªn.

Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh ®« ®Õn lµm
nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®−îc xem xÐt cÈn thËn. NhiÒu ng−êi nhê cã hiÓu
biÕt, ham lý gi¶i phong thuû mµ vinh hiÓn. Ng−îc l¹i cã nhiÒu ng−êi v×
chän sai ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng −a mµ kh«ng nh÷ng b¶n th©n
thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.

Må m¶ lµ thµnh tè quan träng bËc nhÊt ®èi víi cuéc sèng tinh thÇn
lóc trÞ v× còng nh− khi x¶y ra c¸i chÕt cña vua chóa tõ khi cã thuËt
phong thuû. Ngay sau khi lËp xong nhµ Minh, Chu nguyªn Ch−¬ng liÒn
héi quÇn thÇn t¹i Nam Kinh bµn viÖc x©y l¨ng mé. T¹i Nam kinh lóc ®ã
cã Chung S¬n lµ ®Êt cã thÕ ®Ñp ®Ó ®Æt må m¶ nh−ng l¹i dµy ®Æc l¨ng mé
®· ch«n. Chu nguyªn Ch−¬ng cø quyÕt ®Þnh ®Æt l¨ng tÈm t¹i Chung S¬n.
Tuy cã dÞch khu mé chÝnh cña dßng hä m×nh xuèng phÝa Nam nh−ng hä
Chu ®· cho di chuyÓn ®i hÕt c¸c l¨ng mé trªn nói Chung S¬n nµy ®i.
§ån r»ng hä Chu chØ gi÷ l¹i mé Ng« v−¬ng T«n quyÒn ( mét trong ba
ch©n v¹c Tam quèc) vµ Ng« v−¬ng chØ ®−îc coi nh− kÎ g¸c mé cho dßng
hä Chu nhµ Minh.

Sau ®ã cã Liªu Qu©n Khanh lµ thÇy phong thuû kh¸ tinh th«ng
giíi thiÖu cho Minh Thµnh Tæ ( 1403-1426) mét qu¶ nói cÊu t¹o tõ ®Êt
sÐt hoµng thæ ë huyÖn X−¬ng B×nh, B¾c Kinh ®Ó x©y hoµng l¨ng. Chu
§Ö ( Minh Thµnh Tæ) rÊt −ng vµ ®æi tªn nói ®Êt ®ã thµnh Thiªn Thä S¬n.
§Õn cuèi triÒu Minh, t¹i ®©y ®· t¸ng 13 vÞ hoµng ®Õ Nhµ Minh nªn gäi
lµ ThËp Tam L¨ng.

L¨ng mé ë ThËp Tam L¨ng xÕp ®óng theo tr×nh tù thÕ hÖ, c¨n cø
vµo ngò hµnh t−¬ng sinh Méc, Ho¶, Thæ, Kim, Thuû mµ ®Æt tªn theo thø
tù nh− Chøc , §Ö, C¬, TrÊn, Ngäc, Th©m, §−êng, ChiÕu , Th«ng, HËu,
Qu©n, HiÖu, KiÓm ( tªn c¸c Hoµng ®Õ ®−îc t¸ng trong ThËp Tam L¨ng).

Trong khi phong kiÕn nhµ Minh lo x©y l¨ng mé cho Hoµng téc nhµ
m×nh nh−ng l¹i sî nhµ HËu Kim sÏ h−ng v−îng vµ thay thÕ dßng hä
m×nh nªn cho tay ch©n lªn nói Phßng S¬n ®µo ®øt long m¹ch, diÖt long
khÝ cña mé tæ ng−êi Kim. ThÕ mµ HËu Kim vÉn ph¸t triÓn lín m¹nh,
thµnh nhµ §¹i Thanh sau nµy thèng trÞ Trung quèc trªn 200 n¨m.

§êi nhµ Thanh, vua Thanh ThÕ Tæ ( 1643-1661), niªn hiÖu ThuËn
trÞ, lóc cuèi ®êi cho x©y dùng må m¶ cho c¸c vua dßng hä m×nh t¹i
ch©n nói X−¬ng Thuþ, huyÖn Tu©n Ho¸, tØnh Hµ B¾c. §©y lµ thÕ ®Êt rÊt
®Ñp, s¬n m¹ch uèn khóc nh− ph−îng móa, rång bay. Bªn tr¸i cã nói
chÇu vÒ phï ®ì, bªn ph¶i còng cã nói h−íng tùa, uèn chÇu. Tr¸i, ph¶i l¹i
cã s«ng ch¶y kÌm hai bªn råi tô héi n¬i Long Hæ Cèc. N¬i nµy lóc ®Çu
chØ lµ HiÕu L¨ng, sau më réng thµnh Thanh §«ng L¨ng. T¹i ®©y ®· t¸ng
c¸c vua nhµ Thanh lµ ThuËn trÞ, Khang Hy, Cµn long, Hµm Phong, cña
c¸c hËu vµ phi lµ Tõ Hi, C¶nh phi, C¶nh song phi, Dô phi, §Þnh phi,
HuÖ phi vµ mét l¨ng c«ng chóa.

Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu réng cña khu
vùc l¨ng theo h−íng §«ng T©y lµ 26 km, theo h−íng B¾c Nam lµ 125
km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ 3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n
Ho¸, KÕ, MËt, V©n ... D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc x©m ph¹m ®©t
®ai cña l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng. Ng−êi ®Þa
chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nh−ng khi tÊu xin khai th¸c ,
vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853, ®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho
khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long m¹ch víi
Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nh−ng dï sao còng gÇn víi khu vùc phong
thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ®−îc khai má".

Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®−îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt theo c¸ch
nh×n cña KiÕn tróc s−. §©y lµ c¸i ®Ñp c©n xøng, nghiªm chØnh, cã trôc,
cã hµng ®øng ®¾n. Mçi l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t− duy
nghiªm chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo h−íng B¾c Nam song song víi
®−êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt ®Òu quay mÆt
nh×n h−íng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ
Long ¢n ®iÖn n»m trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®−êng trôc nµy lµ
tõng cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc. Vµo xem
l¨ng mµ nh− vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm, t−ëng nh− vua cßn sèng.

Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh lµ sù kÕt hîp
hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã
m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr−íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã
nói cao h¬n lµm ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m−¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t n−íc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã n−íc rãc r¸ch. Hai bê m−¬ng
kÌ ®¸. V¾t qua m−¬ng uèn l−în lµm nh÷ng cÇu nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ
t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ
®Þa thÕ cÇn thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ ®×nh vò
theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i mét kiÓu, khÐo lÐo tµi
hoa.

S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn nh÷ng trung t©m
kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ
®−îc lÊy lµ trung t©m . Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang
hy, vµ phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.
Tuy l¨ng tÈm ®· ®Æt vµo quy ho¹ch nh−ng ®Õn ®êi vua nµo l¹i
chän cho m×nh vÞ trÝ theo ý thÝch. Nh− vua Cµn long ch¼ng h¹n, Khi
®øng tuæi, vua Cµn long b¾t ®Çu nghÜ ®Õn chç n»m lóc vÒ giµ. Vua Cµn
long ®· chän cho m×nh khu ®Êt cã tªn "Th¾ng Thuû Cèc" ®Ó x©y Dô l¨ng
cho m×nh. Theo thÇy phong thuû th× Th¾ng Thuû Cèc cã thÕ long bµn hæ
cø, tinh cung v©n liªn mµ nh− luËn ®o¸n th× tèt lµnh ®Õn v¹n n¨m.

Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho m×nh lóc vÒ
giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i
hËu ®· tõng cëi chuçi h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt
®Ó trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n t¸ng rÊt nhiÒu
vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc
d¹ minh ch©u mµ nÕu ch−a ®−a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b−íc,
nhê ¸nh s¸ng cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn ®Çu.

Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n DiÖn Anh,
nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi ®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ
phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ
®Ó lÊy cña c¶i.

Ngµy nay nh÷ng l¨ng tÈm ®· ®−îc tu bæ l¹i. Thanh §«ng L¨ng
thµnh n¬i th¾ng c¶nh, thu hót kh¸ nhiÒu kh¸ch du lÞch. Lªn ®Ønh gi÷a
cña X−¬ng Thuþ S¬n nh×n chung quanh, nói non l−în uèn, nh×n xuèng
thÊp c«ng tr×nh kiÕn tróc nhÊp nh« tõng hµng, tõng d·y. Thiªn nhiªn
mªnh mang, søc lao ®éng cña con ng−êi v« tËn. Phong c¶nh thËt hµo
hïng. Kh¸ch tham quan khen ®Ñp nh−ng còng khã tr¸nh khái ngËm ngïi
c¶m kh¸i tr−íc lÏ huyÒn diÖu vµ v« t×nh cña thêi gian./.
phong thuû vµ nhµ cöa

Gs Méc Thiªn
Thêi x−a, nh÷ng gia ®×nh cã häc, cã tiÒn, hoÆc lµ quan chøc, khi
lµm nhµ cÇn xem phong thuû rÊt cÈn thËn. VÞ trÝ ®Æt ng«i nhµ th−êng
chän n¬i cã dßng n−íc uèn quanh, ®µng sau xa xa cã ®åi hoÆc lµ nói
thÊp ¸n gi÷. Ng«i nhµ g¾n víi thiªn nhiªn , cã mµu xanh c©y l¸, cã dßng
n−íc m¸t dÞu, nhµ t«n c¶nh, c¶nh lµm næi bËt nhµ. §Þa thÕ lµm nhµ nh−
vËy lµ ®Ó nhËn khÝ thiªng s«ng nói, tinh hoa cña mÆt trêi, mÆt tr¨ng.
Kh«ng gian kho¸ng ®¹t thuËn lîi cho viÖc di d−ìng tinh thÇn, rÌn luyÖn
ý chÝ. Nh÷ng chuyÖn nh− thÕ, ngµy nay t×m ®©u ra víi c¶nh ®Êt chËt,
ng−êi ®«ng.
VÞ trÝ lµm nhµ ngµy x−a chän n¬i:" Nói Cöu Hoa, chïa Èn trong
m©y, s«ng Thanh Qua cÇu vên nhµnh liÔu". Th«n xãm n»m gän trong
vßng «m cña hµng liÔu, cã dßng n−íc uèn l−în, phÝa B¾c xa xa cã nói
xanh nh− b×nh phong ch¾n ng÷. §éng vµ tÜnh hµi hoµ lµm cho con ng−êi
sinh sèng trong m«i tr−êng thËt lµ dÔ chÞu.
Phong thuû cã c¶ mét kho lÝ thuyÕt dµi dßng ®Ó chØ dÉn c¸ch t×m
®Êt lµm nhµ. Nhµ lµm trªn vïng nói th× xem thÕ nói, luËn long m¹ch ®Ó
x¸c ®Þnh ®óng vÞ thÕ nhµ. Vïng gã ®åi ë n¬i réng tho¸ng th× bèn phÝa
ph¶i nh− quy chÇu. Kh«ng ®−îc qu¸ trèng tr¶i, kh«ng cã vùc hoÆc thÕ
®Êt trôt, tr−ît. Vïng ®ång b»ng ph¶i cã long m¹ch, cã ®−êng quanh bªn
ph¶i, cã ngßi n−íc bªn tr¸i, tr−íc nhµ cã s©n vµ v−ên réng, xa n÷a lµ
hå, lµ ao. Sau nhµ ®Êt t¹o thÕ nh− m©y ®ïn, khãi to¶.
Mét c¸ch kh¸i qu¸t th× luËn vÒ nhµ cöa còng cÇn dùa vµo lý thuyÕt
c¬ b¶n cña phong thuû lµ khÝ vµ lÝ khÝ ( T¹p chÝ X©y dùng sè 4/1999) .
ThuyÕt khÝ vÒ nhµ ë chñ yÕu lµ thuyÕt n¹p khÝ vµ thuyÕt s¾c khÝ.
N¹p khÝ gåm ®Þa khÝ vµ m«n khÝ. §Þa khÝ lµ khÝ trong ®Êt t¹i n¬i lµm
nhµ. M«n khÝ lµ khÝ tõ cæng ®−a vµo, tõ cöa vµo nhµ. S¾c khÝ lµ mµu
s¾c c¶m nhËn ®−îc qua ng«i nhµ. CÇn nãi râ cho kh¸ch quan lµ chóng ta
ch−a ph©n tÝch ®óng sai mµ chØ míi ®−a ra nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n cña
phong thuû sö dông khi lµm nhµ.
§Ó luËn ra ®Þa khÝ trong th«n Êp hay phè x¸ lµ ®iÒu m¬ hå. Khi
lµm nhµ kh«ng thÓ bá qua ph−¬ng vÞ. §Þa khÝ luËn ®−îc tõ ph−¬ng vÞ
dÉn khÝ. Ch¼ng h¹n nh− Méc tinh, Kim tinh, Thæ tinh, lµm nhµ ë ®©y th×
con ch¸u lµm nªn , ¨n ra. Ho¶ tinh lµ long thÇn cÇn b¸c ho¸n ( di dÞch,
ho¸n c¶i), nÕu kh«ng ë ch¼ng ra g×. Thuû tinh cÇn tô héi th× cña c¶i ®Õn
nhµ. Minh ®−êng ( tr−íc nhµ) cÇn réng vµ b»ng ph¼ng.
Tõ ph−¬ng vÞ( vÞ trÝ theo h−íng), tõ luËn vÒ thanh long ( m¹ch
n−íc), b¹ch hæ (®−êng c¸i c¹nh nhµ ), minh ®−êng, chu t−íc ( ®Êt ®ai,
hå n−íc tr−íc nhµ ), huyÒn vò ( ®¸t sau nhµ), phong thuû cã nh÷ng ®iÒu
l−u ý quan träng nh−:
Lèi ra vµo cña s−ên nói hoÆc thung lòng, tr¸nh lµm nhµ. §iÒu nµy dÔ
hiÓu v× nh÷ng lèi nµy th−êng bÞ h¹n chÕ vÒ kÝch th−íc chiÒu réng. Giã
thæi qua nh÷ng lèi nµy cã vËn tèc lín h¬n nh÷ng chç kh¸c nªn tuy ®−îc
c¸i m¸t mÎ nhê giã l−u th«ng tèc ®é cao nh−ng còng dÔ v× thÕ mµ c¬ thÓ
con ng−êi trong nhµ dÔ nhiÔm l¹nh. Giã luån l¸ch vµo nhµ dÔ t¹o ra
luång giã lïa, nh− y häc cæ truyÒn, dÔ t¹o ra c¶m m¹o phong hµn.Tr−íc
nhµ ph¶i cã minh ®−êng réng, tho¸ng. §iÒu nµy cã thÓ hiÓu lµ tr−íc nhµ
cã kh«ng gian réng ®Ó ®ãn n¾ng, lµm réng tÇm m¾t cho con ng−êi tho¶i
m¸i.HuyÒn vò kh«ng ®−îc qu¸ cao. Sau nhµ kh«ng bÞ ch¾n c¶n lµm cho
khi m−a, n−íc ®e do¹ x« xuèng sau nhµ, thËm chÝ ®Êt cã thÓ sËp óp kÝn
ng«i nhµ ta ë. Tuy thÓ, sau nhµ còng kh«ng ®−îc cã hè s©u. Cã hè s©u
sau nhµ, phong thuû rÊt kiªng kÞ. Bªn tr¸i nhµ cã dßng n−íc quanh co,
n−íc kh«ng ®−îc tï tóng mµ còng kh«ng ®−îc ch¶y xiÕt. Bªn ph¶i nhµ
cã ®−êng ®i ®ñ réng nh−ng còng kh«ng ph¶i lµ lèi ®i tÊp nËp, ån µo, d÷
déi. Nhµ kh«ng lµm trªn nÒn giÕng lÊp. Nhµ lµm trªn giÕng lÊp sî ®Êt
lÊp ch−a hoµn thæ sÏ lón sôt trong nhµ hoÆc Ýt ra t¹o vïng Èm thÊp do
®Êt xèp chøa n−íc nhiÒu h¬n chç ®Êt nguyªn. Nhµ tr¸nh ë ng· ba ®−êng
c¸i mµ cã læi xéc th¼ng ®©m vµo mÆt tiÒn. Nhµ kh«ng lµm n¬i ngâ côt.
Th−êng nh÷ng n¬i nµy hay cã luång giã quÈn, ®−a bôi bÈn vµo
nhµ.Kh«ng chän vÞ trÝ nhµ gÇn ®Òn chïa, miÕu m¹o. ... Phong thuû cã
thÓ gi¶i thÝch theo quan ®iÓm cña m×nh nh÷ng ®iÒu cÇn tr¸nh võa nªu.
Ch¼ng h¹n nhµ lµm n¬i cöa nói, cöa thung lòng th× giã ®éc vµo nhµ, gia
®×nh ly t¸n. Lµm nhµ trªn nÒn giÕng cò th× gia chñ èm ®au. Lµm nhµ
trong ngâ côt gia chñ ®¬n c«i. Lµm nhµ gÇn ®Òn miÕu gia chñ t©m thÇn
bÊt ®Þnh. Hµng ngµy con ng−êi cÇn lao ®éng ®Ó tån t¹i mµ lu«n lu«n
tiÕp xóc víi kh«ng khÝ thÇn th¸nh, sao mµ æn ®Þnh t©m lÝ ®−îc. Lµm nhµ
mµ phÝa sau cã nói cao chñ nhµ cuång ch÷...
KÝch th−íc cña ng«i nhµ , cña c¸c bé phËn nhµ cöa theo phong
thuû còng cã qui t¾c kh¸ chÆt chÏ. §Ó ®o chiÒu dµi, ng−êi x−a sö dông
"bé" thay cho " th−íc" ( xÝch). ChÝn th−íc lµ hai bé. Mçi th−íc xÊp xØ
40 cm ngµy nay. Sè l−îng "bé" ®Þnh cho tõng bé phËn nhµ hoÆc toµn
nhµ còng cã phÐp t¾c. Mét "bé" gäi lµ kiÕn, hai "bé" lµ trõ, ba 'bé' lµ
m·n, bèn " bé" lµ b×nh, n¨m "bé" lµ ®Þnh, s¸u "bé" lµ chÊp, b¶y "bé" lµ
ph¸, t¸m "bé" lµ nguy, chÝn "bé" lµ thµnh, m−êi "bé" lµ thu, m−êi mét
"bé" lµ khai, m−êi hai "bé" lµ bÕ. §Õn "bé" thø 13 th× lÆp l¹i chu kú
trªn.
KiÕn lµ kÝch th−íc c¬ b¶n, trõ lµ bá bít, m·n lµ ®Çy ®ñ, b×nh lµ
võa ph¶i, ®Þnh lµ kh«ng cã thay ®æi, chÊp lµ nªn n¾m lÊy, ph¸ lµ tan
vì, nguy lµ kh«ng yªn æn, thµnh lµ ®¹t ®−îc ®iÒu hay, thu lµ nhËn lÊy,
khai lµ më míi, bÕ lµ dõng, lµ t¾c. Theo nh− thÕ mµ chän lÊy ®iÒu mong
muèn khi ®Þnh kÝch th−íc nhµ vµ c¸c bé phËn nhµ. KÝch th−íc l¹i ®−îc
luËn ®o¸n theo lµnh d÷ rÊt khiªn c−ìng.Ch¼ng h¹n nh− kiÕn lµ nguyªn
c¸t( gèc cña ®iÒu lµnh), trõ lµ s¸ng sña, m·n lµ thiªn h×nh, b×nh lµ
quyÒn thiÖt( uèn l−ìi), ®Þnh lµ kim quü( th−íc vµng), chÊp lµ thiªn ®øc,
ph¸ lµ xung s¸t, nguy lµ ngäc ®−êng, thµnh lµ tam hîp, thu lµ tÆc kiÕp(
c−íp giËt), khai lµ sinh khÝ, bÕ lµ tai ho¹. Nªn chän kÝch th−íc theo
kiÕn,m·n, b×nh, thu . KÝch th−íc chÊp nhËn ®−îc lµ trõ, nguy, ®Þnh,
chÊp. Thµnh, khai dïng tèt. HÕt søc tr¸nh c¸c kÝch th−íc trong bé bÕ,
ph¸. ChiÒu réng nhµ kh«ng chän m·n, b×nh, thu, bÕ. ChiÒu dµi nhµ lÊy
theo trõ, ®Þnh, chÊp, khai. Sè "bé" cña nhµ hîp víi qui t¾c trõ, ®Þnh,
chÊp, nguy, khai, kiÕn th× ë trong nhµ Êy sím sinh quÝ tö. Nhµ cã sè
"bé" hîp víi qui t¾c trõ, ®Þnh, nguy, khai, chÊp, kiÕn th× ng−êi trong
nhµ mau th¨ng quan tiÕn chøc.
ThuËt phong thuû hÕt søc coi träng sù më cöa cña nhµ. Cöa, cæng,
®ãn ®−a m«n khÝ mµ nh− lý khÝ luËn th× m«n khÝ cïng víi ®Þa khÝ lµ hai
tiªu chÝ quan träng nhÊt cña ng«i nhµ. Cöa cã thÓ tiÕp thiªn khÝ nÕu
h−íng lªn trªn, h−íng xuèng d−íi th× tiÕp ®Þa khÝ, ®ãn lµnh, tr¸nh d÷.
§Ó quyÕt ®Þnh cöa cña ng«i nhµ, cÇn c©n nh¾c ph−¬ng vÞ cña cöa, xem
cöa nªn më ra kh«ng gian nµo, chiÒu cao, bÒ réng cña cöa, vËt ®èi diÖn
víi cöa ®Òu hÕt søc quan träng. Cöa nh×n ra kh«ng gian tho¸ng ®·ng ®Ó
cã thÓ, khi ng−íc lªn th× ng¾m tr¨ng, nh×n m©y , coi ngang tÇm m¾t th×
ng¾m c©y, nh×n hoa, ®Ñp biÕt mÊy.
Sù trÇn thiÕt trong nhµ còng cã nh÷ng qui t¾c theo phong thuû.
N¬i ®Æt bµi vÞ thê cóng tr¸nh ®èi diÖn víi ph−¬ng Th¸i TuÕ. §Æt bµi vÞ
vµo c¸c n¨m TÝ, Söu, DÇn, Hîi kiªng quay mÆt h−íng B¾c. §Æt bµi vÞ
vµo c¸c n¨m M·o, Th×n ph¶i kiªng quay mÆt h−íng §«ng.C¸c n¨m Tþ,
Ngä, Mïi kiªng quay mÆt h−íng Nam. C¸c n¨m Th©n, DËu, TuÊt kiªng
quay mÆt h−íng T©y. Nh− thÕ, theo phong thuû, mçi n¨m ph¶i ®Æt l¹i
bµi vÞ mét lÇn. X−a nay, nhiÒu nhµ chØ ®Æt h−íng bµi vÞ mét lµn ®©u cã
ph¶i hä lµm ¨n sa sót.
Cßn tæ chøc kh«ng gian trong kiÕn tróc mÆt b»ng cÇn theo nh÷ng
qui ®Þnh còng kh¸ chÆt chÏ nh− cÇn ®¶m b¶o c¸c qui t¾c ®èi xøng, ngay
ng¾n, réng hÑp. C©y cèi trong kiÕn tróc s©n v−ên cña khu«n viªn nhµ ë
còng cÇn cÈn thËn. Trång c©y d©u tr−íc nhµ lµ ®iÒu kiªng kþ v× ®iÒu ®ã
®ång nghÜa víi tang m«n thÇn. §ã ch¼ng qua v× tiÕng TÇu, tang lµ d©u,
®ång ©m víi tang lµ nhµ cã ®¸m nªn kiªng mµ th«i. Sau nhµ l¹i kh«ng
nªn trång c©y hoÌ mµ ph¶i trång ë n¬i ®ãn kh¸ch. §ã v× muèn tr×nh ra
c¸i chÝ tam c«ng nguyÖn −íc. TruyÖn x−a kÓ V−¬ng Dô thêi Tèng trång
ba c©y hoÌ ë s©n tr−íc vµ nãi:" HËu thÕ cña ta sÏ cã ng−êi lµm ®Õn tam
c«ng ( t− m·, t− ®å, t− kh«ng) thËt lµ tho¶ chÝ cña ta".
Phong Thuû b¾t ®Çu ph¸t sinh tõ Tiªn TÇn bªn TÇu, dai d¼ng kÐo
dµi ®Õn b©y giê cßn nhiÒu ng−êi bÞ ¶nh h−ëng.
ThuËt phong thuû, trªn th× xem thiªn v¨n, d−íi xÐt ®Þa lý. Lý thuyÕt c¬
b¶n tõ häc thuyÕt th¸i cùc, ©m d−¬ng, ngò hµnh, tinh t−îng cùc kú bÝ
hiÓm. Thµy phong thuû thªu dÖt chuyÖn li k×, g¸n ghÐp nhiÒu sù kiÖn
lÞch sö, thæi phång sù trïng hîp ngÉu nhiªn t« cho phong thuû mµu s¾c
kú ¶o, lµm cho d©n chóng c¶m thÊy thÇn bÝ.
H·y hái cã vua chóa nµo x©y cung, ®Æt mé mµ kh«ng vêi thµy
phong thuû tham m−u chÝnh cho m×nh. Nh−ng cã ®êi vua chóa nµo vÜnh
h»ng tån t¹i. Khi thuËn thêi, nhµ x©y cho thuª khen ®−îc thµy ®Æt ®Êt,
coi h−íng lµm nhµ. Khi Õ Èm kh¸ch thuª nh− mÊy n¨m nay, gia chñ ai
nì tr¸ch t¹i thµy phong thuû.
ThiÕt kÕ kiÕn tróc gi¶i quyÕt tèt c«ng n¨ng, kÕt cÊu bÒn v÷ng,
®−êng d¸ng hµi hoµ, gia chñ phÊn khëi lµm nªn ¨n ra. §ã lµ c¸i phong
thuû tèt nhÊt cho ng−êi s¾p lµm nhµ vËy./.

B¹n cã biÕt?

kiÕn tróc nhμ ë vμ phong thuû

Gs Méc Thiªn

Ng−êi Trung Hoa cæ ®Æt ra "nghi lÔ" hÕt søc t«n träng sù ngay
ng¾n, cã trôc ®èi xøng trong mÆt b»ng kiÕn tróc vËt. Nh÷ng ng−êi giµ ë
n−íc ta theo Nho häc còng hÕt søc chó träng qui t¾c nµy. T«i cã mét kû
niÖm vÒ «ng cña mét ng−êi b¹n th©n khi cßn nhá. ThÊy t«i theo häc
chót Ýt H¸n tù, cô rÊt mÕn. Cã mét tÕt t«i ®−îc hÇu c¬m cô. Ng−êi nhµ
®Æt trong m©m ®Üa b¸nh tr−ng c¾t hai nh¸t chÐo theo bèn ®iÓm gãc b¸nh
vµ hai nh¸t th¼ng theo trôc ®èi xøng c¸c ph−¬ng tõ gi÷a b¸nh. §©y lµ
c¸ch c¾t b¸nh tr−ng vu«ng th«ng th−êng ngµy TÕt. Cô b¾t ng−êi nhµ ®æi
chiÕc b¸nh kh¸c vµ nãi:" Anh ®©y ®−îc ta xem nh− ng−êi qu©n tö, vµ
ng−êi qu©n tö bÊt chÝnh bÊt thùc". ý nãi ng−êi qu©n tö kh«ng chÝnh
®¸ng, kh«ng ¨n, nh−ng còng cã nghÜa c¾t chÐo, kh«ng vu«ng vøc, kh«ng
¨n. Ng−êi nhµ ph¶i ®æi chiÕc b¸nh kh¸c vµ c¾t theo 16 miÕng vu«ng,
mçi c¹nh 4 miÕng.
Nhµ cæ Trung hoa ®Òu lµm s©n phÝa tr−íc vµ cã t−êng rµo v©y
quanh. T−êng rµo lµ biªn giíi ng¨n c¸ch thÕ giíi trong nhµ vµ x· héi
bªn ngoµi. Nã ph¶n ¸nh bé mÆt th¨ng trÇm cña ®êi sèng bªn trong ng«i
nhµ. T−êng rµo nªn bao khu ®Êt trßn chøa ng«i nhµ h×nh vu«ng. §ã lµ v×
ng−êi x−a nghÜ theo thuyÕt trêi trßn, ®Êt vu«ng ®¹t lý lµ ®Êt trêi hoµ
hîp, con ng−êi yªn vui.Vµo cæng lµ ®Õn diÖn tÝch cã m¸i nh−ng kh«ng
v©y t−êng gäi lµ ®×nh. Qua s©n ®Õn phßng lín ta hay gäi lµ s¶nh, ng−êi
x−a gäi lµ ®−êng. PhÝa sau ®−êng lµ phßng ngñ gäi lµ tÈm. Bªn tr¸i
còng nh− bªn ph¶i ®−êng lµ s−¬ng , cßn gäi lµ hiªn nhµ. Bªn tr¸i vµ bªn
ph¶i s©n lµ nhµ häc. Nh− vËy, quanh s©n , phÝa cæng lµ ®×nh, phÝa sau lµ
®−êng, bªn ph¶i, bªn tr¸i lµ nhµ häc.
Tuú theo sù bè trÝ kiÕn tróc khi lµm nhµ hay khi söa nhµ , thÇy
phong thuû ®Æt ra c¸ch gäi thªm c¸c kh«ng gian cho tæ hîp mÆt b»ng
kiÕn tróc nhµ ë. Ch¼ng h¹n nh− phßng míi c¬i níi vµo tr−íc hoÆc sau
phßng ®· cã th× gäi lµ phßng míi c¾m c¸nh ( x¸p xÝ phßng). Nhµ c¬i níi
thªm hai bªn ®−êng gäi lµ cÊy thªm tai cho ®−êng ( song nhÜ phßng).
§µng tr−íc hay s¸t sau ®−êng lµm nhµ nhá t¸ch riªng nh−ng tæng thÓ
g¾n trong kiÕn tróc chung gäi lµ nhµ ®Ó cÇu tù ( bèc ®inh phßng), v.v...

Phßng èc chia theo n¨m h×nh d¸ng trong ngò hµnh: Kim, Méc,
Thuû, Ho¶, Thæ.
Phßng cã d¸ng Kim lµ phßng réng, tho¸ng, bèn phÝa quanh phßng
®Òu cã hiªn vµ tõ c¸c hiªn cã thÓ nh×n thÊy nhau qua phßng ( tø diÔu).
Phßng d¸ng Méc cã nãc nhµ cao, còng cã hiªn bèn phÝa. Phßng d¸ng
Thuû nghiªm chØnh, tinh khiÕt. Phßng d¸ng Ho¶ , cã t−êng v©y ba mÆt
l−u gi÷ giã ( èc vò tµng phong), nãc nhµ kh«ng ®−îc nhän. Phßng d¸ng
Thæ, èc vò vu«ng vøc, ngay ng¾n, bèn m¸i hiªn b»ng nhau, t−êng kh«ng
®−îc låi, lâm. Ng−îc víi ®iÒu võa m« t¶ lµ nghÞch, kh«ng tèt.ThÝ dô,
Phßng cã d¸ng Kim mµ mét phÝa kh«ng cã hiªn ®Ó cho kh« c¹n,phßng
d¸ng Méc l¹i cã mét m¸i cÊt thß lªn, phßng cã d¸ng Thuû mµ xiªu vÑo,
d¸ng Ho¶ mµ thon nhän, d¸ng Thæ mµ rò xuèng, ®Òu lµ nh÷ng phßng
kh«ng tèt.
ThÇy phong thuû g¾n d¸ng phßng, d¸ng nhµ víi ®iÒu lµnh, d÷.
Chóng t«i ch−a t×m thÊy c¬ së khoa häc ®Ó gi¶i thÝch cho nh÷ng ®iÒu
lµnh d÷ kiÓu nµy. ThÝ dô thµy b¶o nhµ kiÓu ch÷ Kim, ®Çu b»ng, ng−êi ë
®−îc giµu sang, l¾m con, nhiÒu ch¸u. Nhµ kiÓu ch÷ b¸t ng−êi sèng trong
nhµ nghÌo khæ, må c«i. Nhµ h×nh c¸i qu¹t th× ng−êi chñ nhµ vÊt v¶, lªnh
®ªnh.
Cã nh÷ng ®iÒu mµ theo chóng t«i th× thµy phong thuû ®· lÊy c¶m
nghÜ cña m×nh ®Ó luËn ®o¸n, ghÐp cho ng−êi chñ nhµ ph¶i chÞu nh÷ng
suy t−ëng do thµy nghÜ ra nh− lµ qu¸ giang nhµ nhá mµ cét to qu¸ cì th×
®Çy tí khinh chñ nhµ, hay nh− cét nhá, qu¸ giang to th× chñ nhµ lu«n bÞ
thiªn h¹ ¸p ®¶o, b¾t n¹t.
Mét sè qui t¾c mµ thµy phong thuû yªu cÇu khi lµm nhµ ph¶i tu©n
theo, cã lÏ do sù tiÖn nghi sö dông nh−ng l¹i ®−îc g¾n víi ®iÒu lµnh d÷
nªn lµm cho kh«ng khÝ phong thuû khi x©y dùng nhµ ë trë nªn thÇn bÝ.
ThÝ dô cao tr×nh nÒn nhµ th× thµy ph¸n lµ phÝa tr−íc nªn cao ®Ó phÝa sau
thÊp dÇn.§iÒu nµy ng−îc víi thuËt phong thuû vÒ qui ho¹ch ®é cao
quanh nhµ: thÕ ®Êt lµm nhµ mµ tr−íc nhµ cao, vµo nhµ thÊp bÞ gäi lµ thÕ
vÖ thæ c− mµ thµy phong thuû cho lµ ng−êi ë tr−íc giµu, sau lôn b¹i
thµnh nghÌo dÇn. MÆt b»ng nhµ th× nªn tr−íc hÑp, sau níi réng ra. Gia
chñ rÊt sî thÕ ®Êt th¾t ®u«i chuét v× nghÜ r»ng cña c¶i trong nhµ ngµy
mét mßn gi¶m ®i nh− c¸i ®u«i chuét, cµng dµi cµng teo l¹i. MÆt b»ng
khu ®Êt mµ lÑm ë bèn gãc ph¶i tr¸nh x©y nhµ. §óng lµ miÕng ®Êt vu«ng
vøc th× dÔ bè trÝ nhµ nh−ng biÕt ph©n chia miÕng ®Êt ra, chän lÊy h×nh
vu«ng vøc lµm nhµ, ®Çu thõa cho c©y c¶nh , hßn non bé còng ®©u cã
xÊu.
Thµy phong thuû cho r»ng bÒ s©u nhµ dµi h¬n mÆt tiÒn th× phóc
tr¹ch dµi l©u. MÆt tiÒn réng h¬n chiÒu s©u th× cña c¶i vµo nhµ råi l¹i ra
nhanh. §iÒu nµy ch−a ®ñ luËn cø. Cña c¶i lµ do lµm ¨n sinh ra. Vµo ra
l©u, nhanh do chÝnh s¸ch cña ng−êi sö dông. B©y giê cã mÆt tiÒn nhµ
réng lµ cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi thÞ tr−êng dÔ dµng, nÕu cã chÝnh s¸ch
kinh doanh tèt, l−u gi÷ cña c¶i ®©u phô thuéc lßng nhµ n«ng, s©u.
ThuËt phong thuû l¹i cã nh÷ng c¸ch suy diÔn khã chÊp nhËn nh−
g¾n sè phßng trong mét ng«i nhµ víi c¸t hung.ThÝ dô nh− nhµ mét
phßng th× kh«ng nãi lµm g×, hai phßng chÊp nhËn ®−îc, ba, bèn phßng
th× kh«ng nªn, n¨m, s¸u , b¶y phßng lµ tèt nh−ng t¸m phßng l¹i kh«ng
tèt. Sù nªn hay kh«ng nªn kh«ng cã s¬ së nµo vÒ bè trÝ kiÕn tróc lý gi¶i
®−îc. T¹i sao l¹i lµ nªn hoÆc kh«ng nªn nh− thµy phong thuû vâ ®o¸n,
®iÒu nµy cßn m¬ hå.
KiÕn tróc theo phong thuû Trung hoa rÊt coi träng thµnh tè ng«i
nhµ. Nhµ cã kho chøa l−¬ng thùc th× kho thuéc Thæ, nªn bè trÝ t¹i
ph−¬ng Thæ sÏ ®−îc sinh v−îng. Theo ngò hµnh chÝnh kinh th× Thæ n»m
gi÷a nhµ. Cã lÏ v× vÊn ®Ò b¶o vÖ l−¬ng thùc nu«i sèng gia chñ mµ thµy
khuyªn thÕ ch¨ng? Theo chóng t«i ®©y lµ sù luËn ®o¸n Ngò hµnh t−¬ng
sinh vµ t−¬ng kh¾c mét c¸ch m¸y mãc mµ ra khuyÕn c¸o nµy.
Hiªn ®−îc phong thuû coi lµ tay ch©n cña ng«i nhµ. Khi ®· coi
nh− thÕ, thµy phong thuû vÝ lu«n, kh«ng cã ch©n tay th× th©n thµnh v«
dông. Nh− thÕ, v× tu©n theo phong thuû mµ nhµ nhÊt thiÕt ph¶i cã hµnh
lang, cã hiªn. Cã hµnh lang sau ph¶i cã hµnh lang tr−íc ( v× qui t¾c ®èi
xøng), ®iÒu ®ã gièng nh− cã hµnh lang tr¸i ph¶i cã hµnh lang ph¶i. §©y
lµ nh÷ng lý lÏ c©u nÖ theo mét " nghi lÔ" vu«ng vøc, ®èi xøng, c©n trôc
mµ ra. Thùc chÊt, nÒn v¨n ho¸ theo Nho gi¸o Trung Hoa muèn h×nh
thµnh khu«n phÐp chuÈn mùc trong ch÷ " chÝnh" cho ng−êi qu©n tö.
Bè trÝ néi thÊt còng ®−îc phong thuû chó ý kh¸ cÈn thËn. Quan
träng trong viÖc trÇn thiÕt mét ng«i nhµ lµ sù bè trÝ ban thê. §Æt bµi vÞ
vµo c¸c n¨m TÝ, Söu, DÇn, Hîi kiªng quay vÒ h−íng B¾c. §Æt bµi vÞ vµo
n¨m M·o, Th×n, kiªng quay vÒ h−íng §«ng. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m TÞ,
Ngä, Mïi, kiªng quay vÒ h−íng Nam. C¸c n¨m Th©n, DËu, TuÊt, kiªng
h−íng T©y. Nh− thÕ, nÕu muèn tèt th× mçi n¨m ph¶i quay h−íng ban thê
mét lÇn. ThËt lµ nhiªu khª, phiÒn to¸i. L¾m nhµ ch¼ng cã ban thê mµ hä
vÉn tån t¹i, ¨n nªn, lµm ra. §¹i bé phËn c¸c nhµ gi÷ vÞ trÝ ban thê hÕt
n¨m nµy qua n¨m kh¸c mµ ®©u cã lôn b¹i.
Gi−êng kh«ng nªn kª ®èi diÖn víi cöa buång hoÆc g−¬ng soi. GÇm
gi−êng kh«ng ®Ó c¸c thø cò n¸t. N»m ë gi−êng nh×n lªn trªn kh«ng ®−îc
d−íi xµ ngang. §iÒu nµy nghe còng hîp lý. §èi diÖn víi cöa dÔ c¶m
l¹nh, ®èi diÖn víi g−¬ng dÔ cã ¶o gi¸c,vËt cò n¸t d−íi gÇm lµ æ chuét,
bä, xµ trªn ®Çu nÕu cã sù cè r¬i tróng mÆt chÕt ngay.
H−íng bÕp kh«ng ®−îc ®èi diÖn víi cöa buång. Cöa bÕp tr¸nh
h−íng nhµ hµng xãm nh×n th«ng thèng vµo bÕp. Cöa bÕp kh«ng ®èi diÖn
víi cöa chuång gµ. Cöa bÕp kh«ng nh×n ra ®−êng c¸i. Nh÷ng lêi khuyªn
nµy ch©n thµnh kh«ng ph¶i v× thuËt phong thuû mµ v× sù an toµn, vÖ sinh
cho ng−êi sö dông.

Phong thuû bµn vÒ nhµ ë kh«ng chØ nh÷ng ®iÒu trªn ®©y nh−ng
nh÷ng ®iÒu nµy lµ nh÷ng ý chÝnh cho nhµ ë. VÒ nhµ ë, tiÕng Trung Hoa
dïng ch÷ tr¹ch. Tr¹ch lµ nhµ ë ®ång nghÜa lµ sù lùa chän. Nh− thÕ,
tiÕng Trung Hoa ®· bao hµm, lµm nhµ ph¶i lùa chän thÕ ®Êt, vÞ trÝ ®Êt vµ
lùa chän c¸ch tæ hîp kiÕn tróc, lùa chän vËt liÖu còng nh− ph−¬ng thøc
x©y nhµ. ChÝnh sù lùa chän c¸c gi¶i ph¸p trong nghiªn cøu kiÕn tróc
còng lµ mét ph−¬ng ph¸p hµnh nghÒ kinh ®iÓn cña kiÕn tróc s− ngµy
nay./.

½Ùa lû- phong thðy- kham dõ

PGs L‰ KI‰U

Nh¡ ‡õéng bÅn T¡u b°t ½¡u kho¨ng n¯m 618 dõçng lÙch, tiÆp tòc
chiÆm giù nõèc ta sau nh¡ Tïy, trong sø sŸch t−o nÅn théi kü nõèc ta bÙ B°c
thuæc l·n thö ba trong 336 n¯m. Théi kü n¡y cÜ cŸc l¬nh tò nõèc ta nhõ Mai
H°c ½Æ ( 722), Phïng Hõng (791) näi lÅn châng T¡u v¡ l¡m vua t÷ng théi
½o−n ng°n.

TruyËn thuyÆt kÌ r±ng vË ½éi ‡õéng Trung tán cÜ Cao BiËn ½õìc
phong An nam TiÆt ½æ sö sang ½á hæ nõèc ta l¡ ngõéi giÞi ½Ùa lû. Ngo¡i
nhiÎm vò cai trÙ , Cao BiËn cÝn ½iËu tra ½¶t ½ai nõèc ta nh±m mòc ½Ïch yÌm
nhùng thÆ ½¶t kÆt lèn sÁ sinh ra ngõéi châng T¡u. ViÎc yÌm phŸ cða Cao
BiËn kháng th¡nh cáng vÖ cŸc vÙ th·n linh cða sáng nîi nõèc ViÎt ½¬ l¡m th¶t
b−i μm mõu n¡y. TiÅu biÌu l¡ cŸc vÙ th·n nîi T¨n viÅn v¡ th·n sáng Tá lÙch.
Cao BiËn ½¬ dμng cho vua ‡õéng sŸch " Cao BiËn T¶u thõ ‡Ùa lû KiÌu tú" vË
cŸc thÆ ½¶t m¡ ngõéi n¡y ½¬ ½iËu tra ½õìc ½Ì xin ½õìc duyÎt y ½Ì yÌm phŸ.

‡Ùa lû ½õìc ngõéi T¡u hiÌu l¡ phong thðy trong mæt théi gian d¡i. Gài
l¡ phong thðy cÜ tÏnh khŸi quŸt hçn v¡ ch× ½îng ½âi tõìng hçn vË mæt hiÎn
tõìng v¯n hÜa T¡u , tãn t−i dai d²ng h¡ng nghÖn n¯m nay.
Phong thðy kháng ph¨i nhõ ngõéi ta nghØ l¡ thuºt ½´t m¨, tÖm hõèng
nh¡, m¡ l¡ c¨ mæt biÌn kiÆn thöc mÅnh máng. Phong thðy v÷a l¡ lû luºn, v÷a
l¡ thúc h¡nh , v÷a l¡ v¯n hÜa, v÷a l¡ khoa hàc. ThŸi ½æ ½àc phong thðy
kháng ph¨i ch× l¡ thu nhºn tháng tin mèi m¡ cÝn l¡ sú c¨m thò thiÅn nhiÅn
nhºn biÆt ½õìc cŸi mÅnh mang cða ½¶t tréi, ra cŸi rung ½æng khi ½öng
trõèèicai bao la cða vñ trò, cŸi th¡nh kÏnh khi nghØ vË ngõéi xõa, cŸi nhμn t÷
khi nhÖn ngõéi nay.

Vºy phong thðy l¡ gÖ?

CÜ hai khŸi niÎm m¡ nhiËu ngõéi hÝa træn th¡nh mæt ½Ü l¡ phong thðy
v¡ thuºt phong thðy. Phong thðy nÆu duy danh ½Ùnh nghØa l¡ giÜ v¡ nõèc.
GiÜ v¡ nõèc t−o nÅn khŸi niÎm ½¶t tréi bao la. Cò thÌ hçn thÖ phong thðy l¡
½Ùa thÆ, ½Ùa hÖnh, ½Ùa m−o, thðy v¯n, phõçng hõèng, tr−ng thŸi vi khÏ hºu cða
khu ½¶t l¡ ½âi tõìng xem x¾t. Phong thðy l¡ mæt tãn t−i khŸch quan cða mæt
kho¨nh n±m trÅn vÞ trŸi ½¶t. Phong thðy l¡ mái trõéng vºt ch¶t chöa ½úng
con ngõéi trong ½Ü. Thuºt phong thðy l¡ nhùng suy nghØ, luºn lû cða con
ngõéi v¡ cŸch thÏch öng cuæc sâng cða mÖnh khi n±m trong cŸi phong thðy
¶y. Nhõ thÆ phong thðy l¡ khŸch quan, tãn t−i ngo¡i û thöc con ngõéi cÝn
thuºt phong thðy l¡ s¨n ph¸m cða û thöc liÅn quan ½Æn phong thðy. ‡μy
chÏnh l¡ sú c¨m thò cða con ngõéi vË thiÅn nhiÅn quanh ta, tÖm hiÌu vË nÜ
mong vºn dòng nhùng luºn lû hay kinh nghiÎm tÖm ½õìc ¶y ½em ½Æn mæt
cuæc ½éi cho mÖnh v¡ ngõéi thμn cða mÖnh tât ½Âp hçn.

Phong thðy cÝn ½õìc gài dõèi cŸi tÅn khŸc : kham dõ. Kham dõ cÜ
nghØa l¡ tréi ½¶t. Kham l¡ tréi, dõ l¡ ½¶t. Nhºn thöc kiÌu thuºt phong thðy
thÖ kham l¡ thiÅn ½−o ( ½−o cða tréi), dõ l¡ ½Ùa ½−o ( ½−o cða ½¶t). Kham cÝn
cÜ nghØa nùa l¡ ½æt ( xuyÅn) ½Ì ch× ph·n ½¶t nhá cao khÞi m´t b±ng. Kham
cñng cÝn cÜ nghØa l¡ khŸm ½Ì ch× sú ½iËu tra ½Ùa hÖnh ½Ùa m−o trÅn m´t ½¶t,
m−ch nõèc ch¨y læ hay ch¨y ng·m dõéi ½¶t. Cñng hiÌu theo thuºt phong thðy
thÖ kham dõ kháng cÝn ch× cÜ nghØa l¡ tréi ½¶t, l¡ tãn t−i khŸch quan nhõ
trÅn ½¬ d¹n m¡ kham dõ ½Ì ch× quý th·n, ch× ph·n hãn ½´t ra nhºn thöc vË
tréi ½¶t. Nhõ thÆ, nÜi vË kham dõ l¡ nÜi vË ½¶t tréi v¡ nhùng xîc c¨m vË ½¶t
tréi.

‡Åm cuâi n¯m μm lÙch vèi ngõéi ViÎt mÖnh ch²ng h−n,ch²ng khŸc l−
nhiËu vèi v¡i ½Åm trõèc ½Ü, nhõng l¡ ½Åm cuâi cïng cða mæt n¯m ½¬ qua m¡
cñng l¡ ½Åm khêi ½·u cða mæt n¯m mèi, vèi phong tòc dμn gian , vèi sú rung
c¨m trõèc ½¶t tréi, khi cîng giao th÷a, con ngõéi cÜ mæt c¨m giŸc th¡nh kÏnh
lμng lμng ½´c biÎt. Måi ngõéi cÜ mæt trÖnh ½æ hàc v¶n khŸc nhau, ½éi sâng
tinh th·n cða måi ngõéi khŸc nhau nÅn sú c¨m nhºn thiÅn nhiÅn cñng cÜ
nhùng khÏa c−nh khŸc nhau. Nhõ thÆ, phong thðy hay kham dõ cïng vèi thÆ
gièi bÅn trong con ngõéi hÝa quyÎn vèi nhau th¡nh mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa.
Ph¨i ch¯ng thuºt phong thðy l¡ sú tÏnh toŸn cða con ngõéi vË nhùng ½iËu
kiÎn cða mái trõéng thiÅn nhiÅn mong chàn cho mÖnh ½iËu l¡nh, trŸnh ½iËu
dù. Phong thðy ½¬ th¡nh mæt tºp tòc dμn gian lõu truyËn lμu ½éi ê nõèc
Trung hoa, ê nËn v¯n hÜa Trung hoa v¡ nhùng nËn v¯n hÜa chÙu ¨nh hõêng
Trung hoa , mæt lo−i hàc v¶n vË ho¡n c¨nh cÜ liÅn quan ½Æn con ngõéi, c Ü
phõçng phŸp luºn riÅng cða mÖnh.

Nhºn thöc ½¶t tréi m¡ thúc ch¶t l¡ nhºn thöc thiÅn nhiÅn tïy thuæc ê
måi ngõéi t−o ra vñ trò quan cða måi ngõéi. Måi ngõéi vÖ l¡ mæt chð thÌ
riÅng nÅn nhºn thöc vË ½¶t tréi cñng r¶t riÅng. Ngõéi thÖ tÖm hiÌu ê ½¶t tréi
mong th¶y cŸi khÜa chung ½Ì mang thúc nghiÎm l¡m cho cuæc sâng khŸ hçn.
L−i cÜ mæt sâ ngõéi thÖ tú coi mÖnh l¡ thðy tä cða nhùng tri thöc vË ½¶t tréi
½Ì rãi mõu c·u danh lìi . Nhõng ½¶t tréi thÖ bao la m¡ söc ngõéi, trÏ ngõéi
l−i cÜ h−n, lÝng ngõéi vá tºn vá cïng, tât cÜ, x¶u cÜ, vá tõ cÜ, tham lam cÜ,
cáng minh cÜ, vò lìi cÜ, ½¬ l¡m cho sú c¨m nhºn ½¶t tréi cða phong thðy trê
th¡nh mæt mè bÝng bong. Mæt théi gian d¡i thuºt phong thðy bÙ coi l¡ mÅ
tÏn. Tuy gi¶y múc b¡n vË phong thðy kháng Ït nhõng nÜ nhiËu quŸ, phöc t−p
quŸ. Ngõéi b¡n l−i ½öng trÅn cŸi tái cða mÖnh nÅn cÜ cŸch b¡n thºt tõéng
minh, kháng Ït ngõéi l¡m thÅm cho v¶n ½Ë ½¬ phöc t−p trê nÅn mÙt mïng (
man thõ, man ngán ). VÖ thÆ, cÜ ngõéi cho phong thðy l¡ hàc v¶n, ngõéi
khŸc cho l¡ hÎ thâng ½Ÿnh giŸ c¨nh quan, nhõng cñng cÜ nhùng théi gian
d¡i, thuºt phong thðy bÙ c¶m b¡n b−c, bÙ coi l¡ sai trŸi.

Mæt thúc tÆ khŸch quan l¡ thuºt phong thðy ½¬ tãn t−i, khi tÞ, khi mé.
Ngõéi viÆt vË phong thðy mæt cŸch khŸch quan cñng l°m m¡ kÀ viÆt nÜ nhõ
mæt thö gÖ ½Ü th·n bÏ cñng ch²ng Ït hçn. Cò T¨ Ao xõa ½õìc coi l¡ nh¡ ‡Ùa lû
Phong thðy cÜ t¡i ê nõèc ta ½¬ nhºn x¾t: Ngõéi l¡m ½Ùa lû thúc thÖ Ït, ngõéi
dúa v¡o ½Ùa lû ½Ì mõu sinh thÖ nhiËu, ngõéi nghiËn ng¹m uyÅn bŸc, h¡nh
nghË theo ½îng lõçng tμm thÖ Ït, m¡ kÀ ½æi lât l÷a ngõéi cñng l°m .
Cò viÆt trong ‡Ùa ½−o diÍn ca :

KÖa ai ½Ùa lû vá táng


Ch²ng cö ½îng ph¾p cñng dÝng vá sõ.

‡îng sai mºp mé, thºt gi¨ l¹n læn. Nhõng chîng ta h¬y cïng nhau ½àc
phong thðy v¡ thuºt phong thðy theo mæt cŸch nhÖn mèi cða phõçng phŸp
luºn khoa hàc biÎn chöng, chîng ta tÖm ra nhùng khÏa c−nh cða hiÎn tõìng
v¯n hÜa v¡ ½ãng théi cñng nhÖn ra nhùng ½iËu n¡o chõa ½ð c¯n cö biÎn minh
½Ì mê ræng t·m nhÖn cða mÖnh.

Nhõ thÆ, theo cŸch nhÖn hiÎn nay thÖ trong phong thðy v¡ thuºt phong
thðy cÜ nhùng ph·n tãn t−i khŸch quan ½õìc xÆp v¡o lo−i khoa hàc thúc
nghiÎm. ‡Ü l¡ nhùng ph·n x¾t ¨nh hõêng cða phong thðy, cða mái trõéng
¨nh hõêng ½Æn tμm lû, sinh lû con ngõéi sâng trong mái trõéng ¶y. Cñng nhõ
vºt lû hàc, phong thðy xŸc ½Ùnh sú viÎc tháng qua quan sŸt cŸc sú kiÎn v¡
xŸc nhºn cŸc sú viÎc n¡y tháng qua quan sŸt tiÆp. Sau khi phμn lo−i v¡ phμn
tÏch cŸc sú viÎc n¡y, ngõéi nghiÅn cöu tÖm kiÆm nhùng mâi liÅn hÎ nhμn qu¨
m¡ hà tin l¡ ½îng. Khi khŸi quŸt hÜa hay l¡ nhùng gi¨ thiÆt ½¬ ½õìc kiÌm
½Ùnh vË möc chÏnh xŸc v¡ dõéng nhõ ½îng, ph¨n Ÿnh v¡ gi¨i thÏch ½õìc thúc
t−i v¡ do ½Ü cÜ giŸ trÙ dú bŸo cho cŸi gÖ x¨y ra trong nhùng ho¡n c¨nh tõçn g
tú, chîng sÁ ½õìc gài l¡ nguyÅn t°c.

Thuºt phong thðy gièi thiÎu mæt sâ nguyÅn t°c m¡ cŸc nguyÅn t°c n¡y
l−i phò thuæc l¹n nhau t−o nÅn mæt m¨ng kiÆn thöc lèn. Lèn ½Æn möc m¡ cÝn
r¶t nhiËu lå häng chõa ½õìc bãi ½°p ho´c ½¬ bãi ½°p h¡ng ng¡n n¯m nay m¡
v¹n nhõ n¾m viÅn sÞi xuâng hã nõèc ræng. Nhºn thöc phong thðy kháng ch×
b±ng Üc m¡ cÝn c¨m nhºn phong thðy b±ng con tim cða mÖnh nùa. ‡Ì nhºn
biÆt thuºt phong thðy ph¨i d¡y cáng nghiËn ng¹m. ‡Ì h¡nh nghË phong thðy
l−i khÜ kh¯n hçn chö kháng ph¨i nhõ man sõ tú nhºn cho mÖnh ½õìc cÜ cŸi
t¡i riÅng nhºn biÆt theo kiÌu tμm linh m¡ khuyÆch danh, vò lìi. Phong thðy
l¡ khoa hàc thúc nghiÎm cho nÅn biÆt trong sŸch chõa ½ð m¡ ph¨i biÆt ngo¡i
½ãng, ph¨i am tõéng thúc ½Ùa. Cò T¨ Ao ½¬ viÆt:

Ch²ng qua ra ½Æn ngo¡i ½ãng


TÞ m−ch, tÞ nõèc, tÞ long mèi tõéng...

Nhõ thÆ, cò T¨ Ao ½¬ ½i v¡o cŸi cò thÌ trong phong thðy. Mæt sâ sŸch
viÆt hay dÙch g·n ½μy cñng ½i v¡o cŸi cò thÌ n¡y. Cò thÌ l¡ cŸi sé ½õìc, th¶y
½õìc cða phong thðy, l¡ cŸi h¡nh trong cŸi tri. Nhõ ½¬ ½Ë xu¶t, phong thðy l¡
d−ng khoa hàc thúc nghiÎm, t÷ cŸi h¡nh m¡ tÖm ra nhùng nguyÅn t°c ½Ì tri.
T÷ cŸi tri soi rài cho cŸi h¡nh. QuŸ trÖnh nghiÅn cöu phong thðy l¡ quŸ trÖnh
tri h¡nh ½an xen, phâi hìp.

NÆu xÆp phong thðy l¡ mæt ½´c trõng v¯n hÜa thÖ thuºt phong thðy
cñng cÜ nhùng lû luºn cç b¨n, cñng cÜ nhùng tri thöc cç sê.

Giâng nhõ nguãn gâc cða nhiËu v¯n hÜa Trung hoa thÖ lû luºn cç b¨n
cða phong thðy v¹n l¡ kinh DÙch. Tri thöc cç sê cða phong thðy v¹n l¡
thuyÆt μm dõçng, ngñ h¡nh. L¶y cŸi th¶y ½õìc cða tãn t−i khŸch quan, ½em
nËn t¨ng kiÆn thöc cða kinh DÙch, phõçng phŸp cða ngñ h¡nh ½Ì xμy dúng
luºn lû cða phong thðy. ‡¶y l¡ phõ çng phŸp luºn cç b¨n cða phong thðy.

CŸi khäng lã vË kiÆn thöc cða kinh DÙch, cŸi biÆn hÜa khán cïng cða
μm dõçng ngñ h¡nh ½¬ l¡m cho ngõéi nghiÅn cöu vË phong thðy trê nÅn th¡ y
bÜi xem voi, c¡ng nghiÅn cöu c¡ng th¶y mÖnh nhÞ b¾, c¡ng tÖm hiÌu c¡ng
th¶y kiÆn thöc cða mÖnh ch²ng ½Ÿng bao nhiÅu, c¡ng suy ng¹m thÖ th¶y mÖnh
c¡ng phiÆn diÎn. ‡¶y l¡ nhùng c¨m nhºn ½·u tiÅn cða ngõéi ½i tÖm thuºt
phong thðy. ‡iËu n¡y cñng l¡ nguãn gâc cho phong thðy trê nÅn th·n bÏ.
Thuºt ngù sø dòng khÜ hiÌu vèi ngõéi Ït hàc ho´c Ït quen vèi chù HŸn,
chuyÎn thÅu dÎt cho ly kü , cho thÅm huyËn bÏ l−i quŸ nhiËu l¡m cho phong
thðy trê th¡nh cŸi gÖ ½Ü linh thiÅng, t−o th¡nh khu vúc m¡u më cho nhùng
th¡y rêm ( man sõ) cÜ ½¶t tung ho¡nh.
Phong thðy xõa bao h¡m μm dõçng hàc, ½Ùa lû hàc v¡ thuºt sâ.

„m dõçng hàc nghiÅn cöu vË thiÅn v¯n, tinh tõìng. „m dõçng hàc
cñng luºn vË ½Ùa lû l¡ nçi con ngõéi sinh trõêng v¡ nhÖn th¶y tréi. Phõçng
phŸp luºn cða μm dõçng hàc l¡ μm dõçng ngñ h¡nh. „m dõçng hàc cñng c h×
½õìc cáng nhºn chÏnh thöc t÷ triËu NguyÅn ( ChÏ NguyÅn , n¯m thö 28) m¡
½âi tõìng l¡ quan sŸt sú vºn h¡nh cða vñ trò, dú bŸo théi tiÆt, ½oŸn l¡nh dù
cða hiÎn tõìng thiÅn v¯n, xem ½¶t l¡m nh¡, ½´t mã m¨, xem ng¡y, ½Ùn h
lÙch... ‡Æn ½éi Minh, t÷ Hãng Vñ, n¯m BÏnh d·n, ng¡y 5 thŸng 5, Vua Hãng
Vñ cho véi Lû BŸ TruyËn ½Æn luºn ½¡m vË phong thðy, Lû BŸ TruyËn dμng
Hãng Vñ C¶m Thõ. T÷ ½¶y triËu ½Önh chÏnh thöc ½´t chöc quan vË μm dõçng
hàc. Måi phð, chμu, huyÎn cÜ mæt chöc quan chuyÅn lo vË gi¨ng d−y v¡ qu¨n
lû cŸc cáng viÎc vË μm dõçng hàc.

Phong thðy nghØa hÂp cÜ thÌ ch× coi l¡ nhùng tri thöc vË ½Ùa hÖnh, ½Ù a
m−o, nîi non, sáng ngÝi. CÜ mæt théi gian d¡i ½Æn v¡i tr¯m n¯m, phong thðy
ê Trung hoa bÙ gom v¡o mán ½Ùa lû. Cñng cÜ nhiËu triËu ½−i l−i coi phong
thðy nhõ l¡ thuºt sâ. Ph·n nhiËu nhùng ngõéi l¡m thuºt sâ l−i l¡ man sõ nÅn
l¡m ¨nh hõêng ½Æn phong thðy, l¡m phong thðy lu mé mæt théi. Nhõng
phong thðy v¹n tãn t−i vÖ b¨n ch¶t nÜ l¡ mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa. Måi théi
½−i cÜ nhùng thay ½äi theo tiÆn triÌn khoa hàc cáng nghÎ cða nÜ. Nhõng v¯n
hÜa ghi l−i ½éi sâng tinh th·n cða con ngõéi cða mæt théi, kháng lû gÖ m¡
½éi sau l−i kháng tÖm hiÌu. ‡àc l−i phong thðy theo mæt thŸi ½æ khŸch quan
cñng l¡ ½iËu bä Ïch. Kháng vß ½oŸn, kháng ½Ùnh kiÆn, chõa ½ð möc ½æ vùng
ch°c cða luºn cö thÖ chõa tin. G−n ½òc khçi trong ½Ì tÖm hiÌu mæt hiÎn tõìng
v¯n hÜa ½¬ tãn t−i h¡ng ng¡n n¯m l¡ ½iËu cúc kü khÜ./.

You might also like