Professional Documents
Culture Documents
HÖ ph¬ng tr×nh
f x1 g x2
f x 2 g x3
....
f x g x
n 1 n
f x n g x1
NÕu hai hµm sè f vµ g cïng t¨ng trªn tËp A vµ x1 , x2 ..., xn lµ nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh ,
trong ®ã xi A, i 1, 2,..., n th× x1 x2 ... x n .
Chøng minh :
Kh«ng mÊt tÝnh tæng qu¸t gi¶ sö : x1 min x1 , x2 ..., x n .
Lóc ®ã ta cã : x1 x2 f x1 f x2 g x2 g x3 x2 x3 ... x n x1 .
VËy : x1 x2 .... x n x1
Tõ ®ã suy ra : x1 x2 ... x n .
1
Bµi 2.
1 2 x x
3 2
y
4
2 y3 y 2
1
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh : z
4
2 z3 z 2
1
x
4
Gi¶i:
V× vÕ tr¸i cña c¸c ph¬ng tr×nh trong hÖ ®Òu d¬ng nªn hÖ chØ cã nghiÖm : x, y, z 0 .
2 t3 t 2 2 t3 t2
XÐt hµm sè : f t
1 1
4
, ta cã : f' t 2 ln 4 3t 2 t .
4
0, t 0 .
f x1 g x2
f x 2 g x3
....
f x g x
n 1 n
f x n g x1
NÕu hµm sè f gi¶m trªn tËp A , g t¨ng trªn A vµ x1 , x2 ..., xn lµ nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh ,
trong ®ã xi A, i 1, 2,..., n th× x1 x2 ... x n víi n lÎ .
Chøng minh :
Kh«ng mÊt tÝnh tæng qu¸t gi¶ sö : x1 min x1 , x2 ..., x n .
Lóc ®ã ta cã :
x1 x2 f x1 f x2 g x2 g x3 x2 x3 ... x n x1 f x n f x1 x1 x2 .
x1 x2
Tõ ®ã suy ra : x1 x2 ... x n .
Bµi 3.
x 1 2 2 y
y 1 2 z
2
t 1 2 x
2
2
Gi¶i :
V× vÕ tr¸i cña c¸c ph¬ng tr×nh trong hÖ kh«ng ©m nªn ph¬ng chØ cã nghiÖm : x, y, z, t 0 .
XÐt hµm sè : f s s 1 , ta cã : f' s 2 s 1 . Do ®ã hµm sè t¨ng trªn kho¶ng 1; vµ
2
Bµi to¸n tæng qu¸t 3 . XÐt hÖ ph¬ng tr×nh cã d¹ng (víi n ch½n ):
f x1 g x2
f x 2 g x3
....
f x g x
n 1 n
f x n g x1
NÕu hµm sè f gi¶m trªn tËp A , g t¨ng trªn A vµ x1 , x2 ..., xn lµ nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh ,
x1 x3 ... xn 1
trong ®ã xi A, i 1, 2,..., n th× víi n ch½n .
x2 x 4 ... xn
Chøng minh :
Kh«ng mÊt tÝnh tæng qu¸t gi¶ sö : x1 min x1 , x2 ..., x n .
Lóc ®ã ta cã :.
x1 x3 f x1 f x3 g x2 g x 4
x2 x4
f x 2 f x 4 g x3 g x5
x3 x5 .........
f x n 2 f xn g x n 1 g x1
x n 1 x1 .........
f x n 1 f x1 g x n g x2 xn x2
VËy : x1 x3 .... x n 1 x1 x1 x3 ... x n1 ; x2 x 4 .... xn x2 x2 x4 ... xn
3
PhÇn bµi tËp øng dông ph¬ng ph¸p
2 x 3 7 x 2 8 x 2 y
3
2 y 7y 8y 2 z
2
1. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
2 z3 7 z 2 8z 2 x
2. Chøng minh víi mçi a R , hÖ ph¬ng tr×nh :
x 2 y3 y a
2
y z za
3
cã mét nghiÖm duy nhÊt .
z2 x 3 x a
x2 y a
2
3. Cho hÖ ph¬ng tr×nh : y z a
z2 x a
T×m a ®Ó hÖ ph¬ng tr×nh chØ cã nghiÖm víi d¹ng x y z .
4. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
x 31 3 x1 2 2 x2
3
x 2 3 x2 2 2 x3
.........
x 3 3x 2 2 x
99 99 100
x 3100 3 x100 2 2 x1
5. Cho n lµ sè nguyªn lín h¬n 1. T×m a ®Ó hÖ ph¬ng tr×nh :
x 21 x 32 4 x2 ax2
2
x 2 x 3 4 x3 ax3
3
x n x 1 4 x1 ax1
2 3
x 2 n x 31 4 x1 ax1
z2 x 3 x 2 x a
Ii. HÖ ph¬ng tr×nh gi¶i ®îc b»ng ph¬ng ph¸p lîng gi¸c ho¸.
4
x 1 y 2 y 1 x 2 1 (1)
1. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
1 x 1 y 2 (2)
1 x 2 0 x 1
Gi¶i. §K :
1 y 0 y 1
2
2 x y 1 4 xy 3 1
2. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
x y 1
2 2
2
5
2 x x 2 y y
2y y z z
2
3. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
2 z z 2 x x
Gi¶i : Tõ c¸c ph¬ng tr×nh cña hÖ , suy ra : x, y, z 1 . Do ®ã ta cã :
2x
y 1 x 2 (1)
2y
z (2)
1 y 2
2z
x (3)
1 z2
§Æt §Æt x tg víi ; (4) vµ sao cho tg , tg2 , tg4 1 (5).
2 2
k 2k 4 k
T¬ng tù bµi 2. HÖ ph¬ng tr×nh cã 7 nghiÖm x tg , y tg , z tg , k 0, 1,..., 3
7 7 7
Víi mäi sè thùc x cã mét sè víi ; sao cho x tg
2 2
x 3z 2 x 3z z 3 0
y 3x y 3x x 0
2 3
4. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
z 3y 2 z 3y y 3 0
Gi¶i . ViÕt l¹i hÖ ph¬ng tr×nh díi d¹ng :
x 1 3z 2 3z z3
y 1 3x 3x x
2
3
(I)
z 1 3 y 3 y y
2
3
1
Tõ ®ã, dÔ thÊy nÕu x , y, z lµ nghiÖm cña hÖ ®· cho th× ph¶i cã x, y, z . Bëi thÕ :
3
3z z3
x (1)
1 3z 2
3x x 3
(I) y (2) (II)
1 3x 2
3y y 3
z (3)
1 3y 2
1
§Æt x tg víi ; (4) vµ sao cho tg , tg3 , tg9 (5).
2 2 3
Khi ®ã tõ (2), (3), (1) sÏ cã : y tg3 , z tg9 vµ x tg27
Tõ ®©y dÔ dµng suy ra x , y, z lµ nghiÖm cña (II) khi vµ chØ khi y tg3 , z tg9 , x tg ,
víi ®îc x¸c ®Þnh bëi (4), (5) vµ tg tg27 (6).
6
L¹i cã : 6 26 k k Z
k
V× thÕ tho¶ m·n ®ång thêi (4) vµ (6) khi vµ chØ khi víi k nguyªn tho¶ m·n :
26
12 k 12 . DÔ dµng kiÓm tra ®îc r»ng, tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ ®îc x¸c ®Þnh nh võa nªu ®Òu tho¶
m·n (5).
VËy tãm l¹i hÖ ph¬ng tr×nh ®· cho cã tÊt c¶ 25 nghiÖm, ®ã lµ :
k 3k 9k
x tg 26 , y tg 26 , z tg 26 , k 0, 1,... 12
5. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
1 1 1
3 x 4 y 5 z
x y z
xy yz zx 1
Gi¶i. NhËn xÐt : xyz 0; x, y, z cïng dÊu . NÕu x , y, z lµ mét nghiÖm cña hÖ th×
x, y, z còng lµ nghiÖm cña hÖ, nªn chóng ta sÏ t×m nghiÖm x, y, z d¬ng .
§Æt x tg ; y tg ; z tg 0 , , 90 .
0
1 1 1
3 tg 4 tg 5 tg 1
HÖ tg tg tg
tg tg tg tg tg tg 1 2
1 tg 2 1 tg 2 1 tg 2
3 4 5
(1) 3 4 5
tg tg tg
sin2 sin2 sin2
tg tg tg
Tõ (2) suy ra : tg tg tg 1 tg tg cotg
1 tg tg
tg tg .
2 2
3 4 5
sin2 sin2 sin2
Do nªn 2 , 2 , 2 lµ c¸c gãc cña mét tam gi¸c cã sè ®o 3 c¹nh 3,4,5.
0 , , ;
2 2
Do tam gi¸c cã 3 c¹nh 3,4,5 lµ tam gi¸c vu«ng nªn 2 90 0 45 0 z tg 1
2 tg 3 2x 3 1
tg2 x
1 tg 4
2
1x 2
4 3
2 tg 4 2y 4 1
tg2 y
1 tg 2 3 1 y2 3 2
2 vµ do vËy : HÖ ®· cho
y x y x
II
y x y a
3 3 2
y x
Cã (II)
2 x a
4 2
8
+ NÕu a 0 th× (I) cã v« sè nghiÖm d¹ng x R, y 0 , cßn (II) cã duy nhÊt nghiÖm
x 0, y 0 . V× thÕ hÖ ®· cho cã v« sè nghiÖm .
Trêng hîp 2 : b 0 . Khi ®ã, tõ (1) vµ (2) dÔ thÊy , nÕu x, y lµ nghiÖm cña hÖ ®· cho th×
b
ph¶i cã x, y >0 . V× thÕ 2 x y 3 .
y
b
3
ThÕ (3) vµo (1) ta ®îc : y y y 3
a2
y
§Æt y t 0 . Tõ (4) ta cã ph¬ng tr×nh sau :
b
3
a2t 0 5
3
t t t 6 a 2 t 9 b t 3
2 2
t
f' t 9t 8 9 b t 3 t 2 a 2 0, t 0; .
2
Suy ra hµm sè f t ®ång biÕn trªn 0; , vµ v× thÕ ph¬ng tr×nh (5) cã tèi ®a 1 nghiÖm
trong 0; . Mµ f 0 b 0 vµ f
3
bb
3
3
b a2 0 , nªn ph¬ng tr×nh (5) cã duy
t0
VËy tãm l¹i : + NÕu a b 0 th× hÖ ®· cho cã v« sè nghiÖm .
` + NÕu a tuú ý , b 0 th× hÖ ®· cho cã duy nhÊt nghiÖm .
+ NÕu a 0, b 0 th× hÖ ®· cho v« nghiÖm .
2 x 2 xy y 2 1
4. T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó hÖ ph¬ng tr×nh : (1) cã nghiÖm .
x xy y m
2 2
2 x 2 1 1
Gi¶i . + Víi y 0 hÖ trë thµnh 2 . HÖ cã nghiÖm khi m
x m 2
2 1
2t t 1 2
x y
+ Víi y 0 , ®Æt t , hÖ trë thµnh
y t2 t 1 m
y2
2 1
2t t 1 y 2
(2)
2 2
t t 1 m 2t t 1
VËy hÖ PT (1) cã nghiÖm x, y khi vµ chØ khi hÖ PT (2) cã nghiÖm t, y .
9
t 1
1
XÐt hÖ (2), tõ 2t t 1 2 suy ra 2t t 1 0 . Do ®ã hÖ (2) cã nghiÖm t, y
2 2
y t 1
2
t t 1
2
1 t2 t 1
m 2 cã nghiÖm t , 1 2 , . XÐt hµm sè f t 2 trªn kho¶ng
2t t 1 2t t 1
1 t 2 6t 2 t 3 7
, 1 , . Ta cã : f' t 2 , f' t 0
2
2t 2 t 1 t 3 7
LËp b¶ng biÕn thiªn :
3 7 3 7
-1 1
t
2
f’(t) - 0 + + 0 -
1
2
f(t)
1
14 5 7 2
28 11 7
14 5 7
Nh×n vµo b¶ng biÕn thiªn ta thÊy ®Ó hÖ cã nghiÖm : m .
28 11 7
x 3 2 3y 1 1
5. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
x y 2 3
3
2
Gi¶i . Râ rµng nÕu y 3 2 hÖ v« nghiÖm.
3
Víi y 3 2 , tõ (2) suy ra x 3 , thay vµo (1) ta cã :
y 2
27 2 3 y
1 (3) . XÐt hµm sè : f y
27 2 3y
1 , ta cã : f' y
81 8 y 3 6 y 2 2
y y y
3 3 3
3
2 3
2 3
2
Suy ra : f' y 0 y 1
Ta cã b¶ng biÕn thiªn :
3
-1 2
y
f’(y) + 0 - -
0
f (y)
10
Nh×n vµo b¶ng biÕn thiªn suy ra pt(3) kh«ng cã nghiÖm trªn c¸c kho¶ng ; 1 vµ 1; 2 .
3
Ph¬ng tr×nh cã 1 nghiÖm y 1 vµ 1 nghiÖm trong kho¶ng 3
2,
DÔ thÊy y 2 lµ 1 nghiÖm thuéc kho¶ng 3
2, .
1
VËy hÖ ph¬ng tr×nh ®· cho cã 2 nghiÖm : 1; 1 vµ ; 2 .
2
6. ( §Ò thi HSG Quèc Gia n¨m 2004 –B¶ng B )
x 3 3 xy 2 49
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh sau : 2
x 8 xy y 8y 17 x
2
11
9. Cho hÖ ph¬ng tr×nh 2 Èn x, y :
k x 2 3 x 4 3 x 2 1 yx
k 3 x 8 x 2 3 x 2 1 k 1 3 x 4 2 y 3 x 4
1. X¸c ®Þnh k ®Ó hÖ ph¬ng tr×nh cã nghiÖm .
2. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh víi k = 16.
12 x 2 48 x 64 y 3
12 y 48 y 64 z
2 3
4. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
12 z2 48z 64 x 3
x 19 y 5 1890 z z 2001
19 5
y z 1890 x x
2001
5. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
z19 x 5 1890 y y 2001
Gi¶i . Chóng ta sÏ chøng minh hÖ ph¬ng tr×nh trªn cã nghiÖm duy nhÊt x y z 0 .
12
Gi¶ sö x, y, z lµ mét nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh khi ®ã x, y, z còng lµ mét nghiÖm
cña hÖ ph¬ng tr×nh , nªn kh«ng mÊt tÝnh tæng qu¸t ta cã thÓ gi¶ thiÕt : cã Ýt nhÊt hai trong ba sè
x, y, z kh«ng ©m. VÝ dô x 0, y 0 . Tõ ph¬ng tr×nh thø nhÊt ta suy ra z 0 .
MÆt kh¸c nÕu 0 u 1 th× 1890 u2000 2 u18 u4
NÕu u 1 th× 1890 u2000 1 u2000 2. u2000 2.u1000 u18 u4
Do ®ã 1890u u2001 u19 u5 víi mäi u>0.
Bëi vËy nÕu céng tõng vÕ cña HPT ta suy ra x y z 0 .®pcm
6. T×m ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ cña m ®Ó hÖ ph¬ng tr×nh sau cã nghiÖm duy nhÊt :
x 2 2 m y 3 3 y 2 my
2
y 2 m z 3z mz
3
z 2 2 m x 3 3 x mx
7. ( §Ò thi HSG Quèc Gia n¨m 2004 –B¶ng A )
x3 x y z 2 2
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh sau : y y z x 30
3 2
3
z z x y 16
2
x 2 x 1 2 y 3 x
1
2
8. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh : y y 1 2 z y3
1
2
z z 1 2 x z
3
1
Gi¶i . ViÕt l¹i hÖ ®· cho díi d¹ng :
x3 x 2 2 x 2y3 1 f x g y
3
y y 2y 2z 1 f y g z
2 3
hay
z3 z2 2 z 2 x 3 1 f z g x
Trong ®ã f t t t 2t vµ g t 2t 1 . NhËn xÐt r»ng g(t), f(t) lµ hµm ®ång
3 2 3
x y z
Suy ra hÖ ®· cho t¬ng ®¬ng víi hÖ : 4
h x 0
Trong ®ã h t t t 2t 1 . NhËn xÐt r»ng h t liªn tôc trªn R vµ : h 2 0, h 0 0,
3 2
h 1 0, h 2 0 nªn ph¬ng tr×nh h t 0 cã c¶ 3 nghiÖm ph©n biÖt ®Òu n»m trong 2; 2
§Æt x 2cosu, u 0; . Khi ®ã sinu 0 vµ (4) cã d¹ng :
x y z 2cosu, u 0; x y z 2cosu, u 0;
hay
8cos u 4cos u 4cosu 1 0
3 2
sinu 8cos u 4cos u 4cosu 1 0
3 2
x y z 2cosu, u 0;
Hay (5).
sin4u sin3u
13
x y z 2cosu, u 0;
3 5
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh (5) ta thu ®îc u ; ; vµ 3 5
7 7 7 u 7 ; 7 ; 7
13. T×m tÊt c¶ c¸c sè thùc a sao cho hÖ ph¬ng tr×nh sau cã nghiÖm thùc x, y, z :
x 1 y 1 z 1 a 1
x 1 y 1 z 1 a 1
Gi¶i. §K: x 1, y 1, z 1
HÖ ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng víi hÖ ph¬ng tr×nh :
x 1 x 1 y 1 y 1 z 1 z 1 2a
x 1 x 1 y 1 y 1 z 1 z 1 2
§Æt u x 1 x 1 ; v y 1 y 1 ; s z 1 z 1
Do x 1, y 1, z 1 nªn u 2, v 2, s 2 . Ngîc l¹i nÕu u 2, v 2, s 2 , ta cã :
2 2 1 2 1 4
x 1 x 1 x 1 u x u2 2 1
x 1 x 1 u 2 u 4 u
14
T¬ng tù ®èi víi y, z .
Do ®ã bµi to¸n cña ta ®a vÒ bµi to¸n t¬ng ®¬ng : T×m tÊt c¶ c¸c sè thùc a sao cho hÖ
ph¬ng tr×nh sau cã nghiÖm u 2, v 2, s 2 :
u v s 2 a
1 1 1 1
u v s 1
+ §iÒu kiÖn cÇn : Gi¶ sö hÖ ph¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm . Theo bÊt ®¼ng thøc Bunhia ta
1 1 1 9
cã : 2 a u v s 9 a
u v s 2
9
+ §iÒu kiÖn ®ñ : Gi¶ sö a . Chóng ta sÏ chøng minh hÖ ph¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm
2
u v 2a 3
LÊy s 3 ( tho¶ m·n s 2 ) . Khi ®ã (1) t¬ng ®¬ng víi : 3 2a 3
u.v
2
u, v lµ hai nghiÖm cña tam thøc bËc hai : t 2 2 2 a 3 t 3 2a 3
2
2a 3 2a 3 2a 9
u, v
2
2
h 3 h h 6 . Tøc lµ :
2
Chó ý : §Æt h 2 a 9 0 h 6 2 2
2a 3 2 2 2a 3 2 a 9 u 2, v 2 .
Nh vËy hÖ ph¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm u 2, v 2, s 2 .
9
Tãm l¹i c¸c sè thùc a cÇn t×m lµ tÊt c¶ c¸c sè thùc a .
2
14. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
1 1 1
20 x 11 y 2007 z
x y z
xy yz zx 1
15. ( §Ò thi HSG Quèc Gia n¨m 2005-2006 –B¶ng A )
x 2 2 x 6.log 6 y x
3
2
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh : y 2 y 6.log3 6 z y
2
z 2 z 6.log3 6 x z
Gi¶i . §K x¸c ®Þnh x, y, z 6 . HÖ ®· cho t¬ng ®¬ng víi :
x
log3 6 y 1
x2 2x 6
y
log3 6 z 2
y2 2y 6
z
log3 6 x 3
z 2z 6
2
15
x
NhËn thÊy f x lµ hµm t¨ng, cßn g x log3 6 x lµ hµm gi¶m víi x<6.
x2 2x 6
NÕu x , y, z lµ mét nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh ta chøng minh x=y=z.Kh«ng mÊt
tÝnh tæng qu¸t gi¶ sö x max x , y, z th× cã hai trêng hîp :
1) x y z . Do g x lµ hµm gi¶m, suy ra : log3 6 y log3 6 z log 3 6 x
x z y . Do y z nªn z y . Tõ (1) vµ (2) suy ra : x=y=z.
2) x z y .
T¬ng tù log3 6 y log 3 6 x log 3 6 z
z x y . Do x z nªn z x . Tõ (1) vµ (3) suy ra : x=y=z.
Ph¬ng tr×nh f x g x cã nghiÖm duy nhÊt x=3.
VËy hÖ ®· cho cã nghiÖm duy nhÊt : x=y=z=3.
z 3 3z 2 2 z 5 x
Gi¶i . Gi¶ sö x max x , y, z . XÐt hai trêng hîp :
1) x y z
x 3 3x 2 2 x 5 x
Tõ hÖ trªn ta cã : 3
z 3z 2 z 5 z
2
x 1 x 2 2 1 0
x 1
z 1 z 2 1 0
2
1 z
2) x z y
x 3 3x 2 2 x 5 x
Tõ hÖ trªn ta cã : 3
y 3y 2 y 5 y
2
x 1 x 2 2 1 0
x 1
y 1 y 2 1 0 1 y
2
C¶ hai trêng hîp ®Òu cho x z y 1 . Thö l¹i ta thÊy x z y 1 lµ nghiÖm cña hÖ ph¬ng
tr×nh . Tãm l¹i hÖ ®· cho cã nghiÖm duy nhÊt : x z y 1 .
16
18 . Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh :
x2 y2 y x z
2
x x y 2 yz
3 x 2 8 y 2 8 xy 8 yz 2 x 4 z 2
Gi¶i . HÖ ®· cho t¬ng ®¬ng víi :
x x y y y z 0
x x 1 y 2 z 1 0
4 x y 4 y z x 1 2 z 1
2 2 2 2
2 2
XÐt : a x; y , b x y; y z , c x 1; 2z 1 a.b 0, a.c 0, 4b c
1
+ NÕu a 0 th× x y 0, z .
2
1
+ NÕu a 0 th× b vµ c céng tuyÕn nªn : c 2b , tõ ®ã ta cã : x 0, y z .
2
1 1 1
Tãm l¹i hÖ cã hai nghiÖm : 0; 0; , 0; ; .
2 2 2
.........
x x x 1996
1995 1996 1
x1996 x1 x21996
Gi¶i : Gäi X lµ gi¸ trÞ lín nhÊt cña c¸c nghiÖm xi , i 1,...1996 vµ Y lµ gi¸ trÞ bÐ nhÊt cña
chóng. ThÕ th× tõ ph¬ng tr×nh ®Çu ta cã :
2X x1 x2 x3
1996
Hay lµ ta cã : 2X X 1996
suy ra : 2 X 1995
( v× X >0 ) (1)
LËp luËn mét c¸ch t¬ng tù ta còng ®i ®Õn : 2 Y 1995
(2)
Tõ (1) vµ (2) suy ra X Y 2
1995 1995
x1 a1 x2 a2 x a
... n n
2. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh : b1 b2 bn
x x .... x c
1 2 n
n
víi b1 , b2 ,..., bn 0, b
i 1
i 0
17
x1 a1 x2 a2 x a
Gi¶i . §Æt : ... n n t
b1 b2 bn
n
n n n n n ai
c
Ta cã : xi tbi ai xi ai t bi c ai t bi t n i 1
i 1 i 1 i 1 i 1 i 1
bi
i 1
n
c ai
xi ai bi n i 1
bii 1
18