Professional Documents
Culture Documents
Trong thêi gian thùc tËp em ®· ®îc t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n cña
c«ng ty, em thÊy c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô s¾c bÐn kh«ng thÓ
thiÕu ®îc trong mçi doanh nghiÖp, trong hÖ thèng qu¶n lý tµi chÝnh còng nh
trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ.
NÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ thÞ thêng cã nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ, cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi
chñ nghÜa. Trong c¬ chÕ thÞ thêng c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i thêng
xuyªn quyÕt ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm nh thÕ nµo, b»ng c¸ch nµo vµ
kÕt qu¶ ra sao vµ ®iÒu nµy ®îc thùc hiÖn dùa trªn nh÷ng th«ng tin do kÕ to¸n
cung cÊp thu thËp vµ xö lý, tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh, ®Þnh híng hîp lý trong ho¹t
®éng kinh doanh ®Ó tõ ®ã cã thÓ ph¸t triÓn c«ng ty. Theo c¬ chÕ nµy c¸c ®¬n
vÞ tæ chøc kinh tÕ thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n
xuÊt kinh doanh ®Òu ph¶i thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh tù chñ vÒ tµi chÝnh
vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn nguyªn t¾c
tu©n thñ ph¸p luËt. HiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån
t¹i vµ ph¸t triÓn hay diÖt vong cña doanh nghiÖp.
C¸c doanh nghiÖp bíc vµo th¬ng trêng dï ë bÊt kú lÜnh vùc kinh doanh
nµo ®i ch¨ng n÷a th× môc tiªu cuèi cïng ®Æt ra vÉn lµ lîi nhuËn, yªu cÇu sèng
cßn cña doanh nghiÖp lµ lµm sao gia t¨ng tû suÊt lîi nhuËn, mét trong nh÷ng
biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt lµ tiÕt kiÖm ®Õn møc cã thÓ chi phÝ kinh doanh.
§Æc biÖt víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp chiÕm tû träng lín trong tæng sè chi phÝ kinh doanh cña doanh
nghiÖp nã cã vai trß quan träng vµ liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh
cña doanh nghiÖp, nã ph¶n ¸nh lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt
®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh cña m×nh. §©y lµ bé phËn
§iÒu nµy hÕt søc phï hîp víi ®¹o lý tiÕt kiÖm tõ ngµn xa cña nh©n d©n
ta "Bu«n tµu b¸n bÌ kh«ng b»ng ¨n rÌ hµ tiÖn" thÕ nhng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm
thÕ nµo ®Ó tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ? ®©y lµ nçi tr¨n trë kh«ng cña riªng ai vµ
c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cung øng vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t VIRASIMEX còng
kh«ng ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ.
Qua qu¸ tr×nh thùc tËp ë ®©y em ®· nhËn thøc ®îc phÇn nµo nçi tr¨n trë
nµy, do vËy em ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi "KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng &
chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cung øng vËt t thiÕt
bÞ ®êng s¾t" ®Ó lµm chuyªn ®Ò tèt nghiÖp.
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ
chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng & chi phÝ qu¶n
lý doanh nghiÖp cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cung øng vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t.
PhÇn III: Mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c chi
phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu
cung øng vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t VIRASIMEX.
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i dÞch vô
I. Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp .
X· héi tån t¹i ®îc lµ nhê vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh nµy kh«ng
ngõng ®æi míi do tÝnh tÊt yÕu vµ do nhu cÇu x· héi ngµy cµng t¨ng. S¶n
phÈm t¹o ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt muèn chuyÓn sang lÜnh vùc tiªu dïng phôc
vô cho nhu cÇu cña con ngêi th× ph¶i qua qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸. Ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng ë kh©u lu th«ng hµng ho¸. Mét
kh©u quan träng cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ thêng ®ßi hái tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung
vµ ngµnh th¬ng m¹i nãi riªng ph¶i n¨ng ®éng s¸ng t¹o, kh«ng ngõng n©ng cao
hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh lu«n lµ vÊn ®Ò ®Æt ra cho mçi doanh nghiÖp
c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn kh«ng mét doanh nghiÖp nµo muèn m×nh tån
t¹i trong thua lç ®Ó råi ph¸ s¶n phÊn ®Êu kh«ng ngõng, n©ng cao hiÖu qu¶
kinh doanh lµ môc tiªu nhiÖm vô hµng ®Çu trong kinh doanh hiÖn nay. Trong
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i tÊt yÕu ph¶i
ph¸t sinh c¸c lo¹i chi phÝ, chóng rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p, ¶nh hëng kh«ng nhá tíi
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Lµ chi phÝ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ lao ®éng sèng vµ
lao ®éng vËt ho¸ liªn quan trùc tiÕp ®Õn kh©u b¶o qu¶n tiªu thô hµng ho¸,
thµnh phÈm, lao vô dÞch vô mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong mét thêi kú
nhÊt ®Þnh. Chi phÝ b¸n hµng ®îc bï ®¾p bëi doanh thu trong kú vµ lµ 1 bé
phËn chi phÝ quan träng trong chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Lµ chi phÝ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao
®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý bao gåm,
qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ qu¶n lý kh¸c. XÐt vÒ mÆt b¶n
chÊt ®ã lµ nh÷ng chi phÝ phôc vô gi¸n tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh. Nã ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc
tiÕn hµnh mét c¸ch b×nh thêng. §©y lµ chi phÝ t¬ng ®èi æn ®Þnh.
II. Ph©n lo¹i chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
C¸c tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho môc ®Ých kinh doanh tÊt nhiªn ph¶i bÞ
hao mßn vµ sau mét thêi gian sÏ hÕt kh¶ n¨ng sö dông khÊu hao lµ sù chuyÓn
dÇn gi¸ trÞ hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh vµo chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp. KhÊu hao ®îc biÓu hiÖn b»ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ vµ sÏ thu
håi ®îc trong doanh thu b¸n hµng ho¸ s¶n phÈm dÞch vô.
1.2 Chi phÝ vËt liÖu (chi phÝ chän läc, b¶o qu¶n, ®ãng gãi bao b×)
Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ chi ra ®Ó gi÷ g×n phÈm chÊt hµng ho¸ trong
qu¸ tr×nh dù tr÷, nh÷ng chi phÝ vÒ c¶i tiÕn kü thuËt, b¶o qu¶n hµng ho¸ nh÷ng
kho¶n chi phÝ phôc vô cho viÖc ph©n lo¹i, chän läc ®ãng gãi hµng ho¸ ®Ó
®¶m b¶o chÊt lîng hµng ho¸ ra còng ®îc tÝnh vµo chi phÝ nµy.
Bao gåm c¸c kho¶n tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp cho c¸n bé c«ng
nh©n viªn, c¸c kho¶n trÝch quü BHXH, BHYT, KPC§… theo tû lÖ quy ®Þnh
víi sè tiÒn l¬ng ph¸t sinh.
Lµ nh÷ng chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn, tiÒn níc, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn ®iÖn
b¸o, thuª ngoµi söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh thuéc v¨n phßng doanh nghiÖp.
Lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng
qu¶n lý nh: PhÝ sæ s¸ch qu¶n lý, chøng tõ biÓu mÉu kÕ to¸n, tuyªn truyÒn
qu¶ng c¸o, chi phÝ héi nghÞ tiÕp kh¸ch, ®µo t¹o c¸n bé, l·i vay vÉn dïng cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i tr¶.
*ý nghÜa:
ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp theo
b¶n chÊt néi dung kinh tÕ gióp cho doanh nghiÖp hiÓu ®îc tÇm quan träng cña
mçi lo¹i chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¸ng t¹o ra gi¸ trÞ míi cña hµng ho¸ trong lu
th«ng tõ ®ã cho thÊy nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt nhng ph¶i trong møc ®é cho
phÐp.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp chia thµnh c¸c kho¶n môc sau.
Bao gåm l¬ng chÝnh vµ c¸c kho¶n phô cÊp cña c«ng nh©n viªn ë bé
phËn b¸n hµng vµ bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp.
Lµ kho¶n tiÒn ®îc trÝch theo tû lÖ hiÖn hµnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng
thùc tÕ mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶. Theo quy ®Þnh hiÖn nay tû lÖ nµy lµ 19%
Dông cô ®å dïng lµ nh÷ng t liÖu cã gi¸ trÞ nhá, thêi gian sö dông ng¾n
kh«ng ®ñ tiªu chuÈn lµ tµi s¶n cè ®Þnh nh: C©n ë quÇy hµng, m¸y tÝnh thíc
®o…chi phÝ trõ dÇn gi¸ trÞ dông cô ®å dïng lµ trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n b¸n
hµng vµ b¶o qu¶n doanh nghiÖp viÖc ph©n bæ tÝnh to¸n gi¸ trÞ c«ng cô ®å
dïng vµo chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp tuú thuéc vµo tõng lo¹i.
- NÕu suÊt dïng víi sè lîng Ýt, gi¸ trÞ thÊp cã thÓ ph©n bæ vµo chi phÝ
b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Khi b¸n hµng nÕu cã phÕ liÖu thu
håi b¸n phÕ liÖu hoÆc c¸c kho¶n qu¸ nhiÒu th× ®îc ghi gi¶m chi phÝ b¸n hµng
vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
- NÕu xuÊt nhiÒu mét lÇn víi sè lîng nhiÒu, gi¸ trÞ cao cÇn ph¶i ®a vµo
tµi kho¶n "chi phÝ tr¶ tríc" vµ sÏ ph©n bæ cho hai hoÆc nhiÒu kú s¶n xuÊt
kinh doanh ®Ó lµm cho chi phÝ kinh doanh trong kú kh«ng t¨ng ®ét ngét biÕn
¶nh hëng lín gi¸ thµnh vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
Bao gåm hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ (c«ng cô lao
®éng, ph¬ng tiÖn, tiÒn cíc phÝ vËn chuyÓn thuª ngoµi nh»m ®a hµng ho¸ tõ
lÜnh tiÖn vËn chuyÓn) vµ lao ®éng sèng nh (tr¶ l¬ng cho l¸i xe, c«ng nh©n
khu©n v¸c …) hoÆc tõ lÜnh vùc s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng, cíc phÝ tr¶ cho chñ
ph¬ng tiÖn thuª hoÆc cíc phÝ ph¶i chi ra cho ®éi vËn t¶i cña ®¬n vÞ m×nh
®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸ kÓ c¶ tiÒn thuª l¸i xe, khÊu hao ph¬ng tiÖn vËn
chuyÓn cña ®¬n vÞ m×nh. C¸c kho¶n chi phÝ bèc dì, khu©n v¸c hµng ho¸
1.5 Chi phÝ hao hôt ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh b¸n hµng.
Lµ gi¸ trÞ hµng ho¸ bÞ hao hôt trong qu¸ tr×nh tiªu thô, chØ ®îc h¹ch to¸n
vµo chi phÝ b¸n hµng chi phÝ hao hôt ®Þnh møc.
1.6 Chi phÝ hoa hång cho ®¹i lý b¸n hµng vµ uû th¸c xuÊt khÈu.
Lµ kho¶n tiÒn mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ c¸ nh©n b¸n
hµng ®¹i lý hoÆc xuÊt khÈu uû th¸c cho c«ng ty.
Lµ chi phÝ ph¶n ¸nh c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho dù phßng
kho¶n ph¶i thu khã ®ßi tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
Ngoµi nh÷ng kho¶n môc trªn chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp cßn ®îc ph©n lo¹i theo nhiÒu kho¶n môc kh¸c tuú thuéc vµo yªu cÇu
qu¶n lý néi bé doanh nghiÖp nh: chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn, tiÒn ®iÖn tho¹i, c«ng
t¸c phÝ, tiÕp kh¸ch…
ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp theo
c«ng dông kinh tÕ cã t¸c dông quan träng trong viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n. Ph©n
lo¹i c«ng dông kinh tÕ, chi phÝ ®îc ph©n chia thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ
®Ó lµm c¬ së cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp kho¶n môc, gi¸m s¸t thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ.
3. Ph©n lo¹i theo c¸ch øng xö (hay theo mèi quan hÖ víi møc tiªu thô)
§©y lµ c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ dùa trªn mèi quan hÖ cña nã víi doanh thu
®Ó gióp cho chñ doanh nghiÖp còng nh ngêi qu¶n lý cã quy ®Þnh phï hîp, theo
1.1 Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ hay chi phÝ biÕn ®æi)
Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ lu«n thay ®æi theo sù thay ®æi cña doanh thu
C¸c chi phÝ nµy t¨ng lªn theo s¶n lîng hµng ho¸ tiªu thô cña doanh nghiÖp
vµ gi¶m ®i nÕu s¶n lîng t¨ng lªn theo s¶n lîng hµng ho¸ gi¶m, ch¼ng h¹n nh chi
phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ hao hôt, chän läc ®ãng gãi.
1.2 Chi phÝ bÊt biÕn (®ÞnhphÝ hay chi phÝ cè ®Þnh):
Lµ nh÷ng chi phÝ Ýt biÕn ®éng theo sù thay ®æi cña doanh thu chi phÝ
bÊt biÕn ®îc coi lµ nh÷ng chi phÝ biÕn ®æi trong kh©u b¸n hµng vµ qu¶n lý
doanh nghiÖp. Thuéc lo¹i chi phÝ nµy bao gåm: chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè
®Þnh, chi phÝ thuª mÆt b»ng, ph¬ng tiÖn kinh doanh, ho¸ ®¬n nép tiÒn nhµ
®Êt.
C¸ch nµy gióp cho ho¹t ®éng ph©n tÝch cña doanh nghiÖp víi møc tiªu
thô ®· ®¹t ®îc x¸c ®Þnh th× dù ®o¸n ®îc c¸c chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®îc
møc l·i mong muèn, quyÕt ®Þnh më réng hay thu hÑp kinh doanh cã nghÜa lµ
chi phÝ bÊt biÕn gãp phÇn x©y dùng kÕ ho¹ch chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp. Víi ý nghÜa to lín nh vËy kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ
chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp còng cã nhiÖm vô hÕt søc quan träng trong c¸c
doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp th¬ng m¹i nãi riªng.
Trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nhng kÕ to¸n chØ ghi
tËp hîp chi phÝ theo mét c¸ch ph©n lo¹i mµ th«i, v× vËy cÇn ph¶i ph©n chia
chi phÝ thµnh c¸c môc chi phÝ cô thÓ ®Ó khi cÇn ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸c
tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c vÉn cã thÓ tæng hîp ®îc tõ sè liÖu kÕ to¸n.
III. Yªu cÇu qu¶n lý vµ ý nghÜa cña viÖc kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp.
Trong thùc tÕ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¨ng sÏ
dÉn ®Õn lîi nhuËn gi¶m do ®ã môc tiªu cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ b¸n hµng
vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt c¸c kho¶n chi
phÝ bÊt hîp lý, n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh mµ vÉn ®¶m b¶o v¨n minh
th¬ng nghiÖp. Qu¶n lý chi phÝ ph¶i qu¶n lý nh÷ng kho¶n môc cô thÓ, kiÓm
tra ®èi chiÕu víi c¸c ®Þnh møc chi phÝ víi dù to¸n yªu cÇu qu¶n lý tæng møc
chi phÝ ph¶i chÆt chÏ sao cho cã thÓ gi¶m tèi thiÓu chi phÝ ®Ó thu ®îc lîi
nhuËn.
Chi phÝ cã vai trß quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh kinh doanh cña mét doanh
nghiÖp. ChÝnh v× vËy c¸c th«ng tin tæng hîp, chi tiÕt lu«n ph¶i ®îc thu thËp,
kiÓm tra, gi¸m s¸t. Yªu cÇu qu¶n lý tæng møc phÝ ph¶i chÆt chÏ sao cho cã thÓ
gi¶m tèi thiÓu chi phÝ ®Ó thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn. ViÖc qu¶n lý tæng møc
phÝ tèt sÏ cã nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ gióp cho viÖc qu¶n lý cña cÊp trªn ®îc
thuËn tiÖn vµ cã thÓ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi, cÇn thiÕt, cßn viÖc
qu¶n lý c¸c kho¶n môc chi phÝ cô thÓ gióp ngêi qu¶n lý theo dâi chi tiÕt tõng
kho¶n môc tõng yÕu tè còng nh tõng nghiÖp vô chi phÝ ph¸t sinh ®Ó tõ ®ã ta
§èi víi nh÷ng kho¶n ph¸t sinh theo ®Þa ®iÓm nh nh÷ng kho¶n chi phÝ
ph¸t sinh ë c¸c ®¬n vÞ phô thuéc (cöa hµng, kho…) ®îc theo dâi vµ kÕ to¸n trùc
tiÕp, cßn nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®Þa ®iÓm th× cÇn ph¶i ph©n
bæ hîp lý, khoa häc ®èi víi tõng kho¶n chi phÝ. §Ó thùc hiÖn tèt kÕ to¸n theo
®Þa ®iÓm ph¸t sinh cÇn ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, giao chØ tiªu cho c¸c
®¬n vÞ trùc thuéc vµ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn chØ tiªu chi phÝ mét c¸ch
chÆt chÏ.
2. ý nghÜa cña viÖc kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp.
ViÖc kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cã ý
nghÜa rÊt quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp, cô thÓ ®îc thÓ hiÖn qua c¸c
mÆt nh sau:
Lµm c¬ së cho tËp hîp chi phÝ cña kú ®ã gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh
chÝnh x¸c lîi nhuËn vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña m×nh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ th-
êng hiÖn nay viÖc c¹nh tranh diÔn ra gay g¾t quyÕt liÖt v× thÕ gi¸ c¶ cã ý
nghÜa v« cïng quan träng cho nªn viÖc kÕ to¸n lµm c¬ së cho viÖc kÕ to¸n
phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ trªn c¬ së thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch kinh doanh vµ t¨ng lîi
nhuËn cho doanh nghiÖp, ngoµi ra viÖc kÕ to¸n cßn lµm tiÒn ®Ò cho c«ng t¸c
lËp kÕ ho¹ch, ®iÒu tra ph©n tÝch cho c¬ quan qu¶n lý trùc tiÕp, kiÓm so¸t ®-
îc ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp tr¸nh hiÖn tîng lµm t¨ng chi phÝ lµm sai
lÖch kÕt qu¶ kinh doanh ngoµi ra cßn ®îc dïng ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh
h×nh sö dông chi phÝ so víi kÕ ho¹ch kinh doanh ®Ó tõ ®ã cã thÓ sö dông chi
phÝ hîp lý h¬n, ®a ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý thÝch hîp gióp doanh nghiÖp tån t¹i
vµ ph¸t triÓn.
KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ c«ng t¸c
hÕt søc quan träng ®Æc biÖt lµ trong c¬ chÕ kinh doanh tù chñ nh hiÖn nay
kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ c«ng cô duy
nhÊt vµ h÷u hiÖu cã thÓ cung cÊp mét c¸ch thêng xuyªn vµ liªn tôc cã hÖ thèng
toµn bé th«ng tin vÒ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ë
doanh nghiÖp, víi chøc n¨ng cung cÊp th«ng tin chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp, kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp cã nhiÖm vô gi¸m s¸t kiÓm tra chÆt chÏ qu¸ tr×nh chi phÝ b¸n hµng vµ
chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ghi chÐp chÝnh x¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú
cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ ®Ó lµm c¬ së cho viÖc
tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ b¸n
hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc hoµn thµnh tèt hay kh«ng phô thuéc
nhiÒu vµo c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ kÓ c¶ kinh tÕ tµi chÝnh
vµ kinh tÕ qu¶n trÞ.
1. KÕ to¸n tµi chÝnh chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
C¸c doanh nghiÖp cung cÊp sè liÖu vÒ tæng møc chi phÝ b¸n hµng vµ
chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh c¨n cø tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ b¸n
hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho hµng ho¸ ®· b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh. Sè liÖu ®îc h×nh thµnh tõ kÕ to¸n tµi chÝnh lµ c¬ së ®Ó
kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ do doanh nghiÖp ®Ò ra.
2. KÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
§Ó phôc vô cho viÖc tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ, ngoµi viÖc tæ chøc kÕ
to¸n tµi chÝnh chi phÝ, kÕ to¸n cÇn thiÕt ph¶i theo dâi chi tiÕt chi phÝ b¸n
hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. KÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ b¸n hµng vµ
Do ®ã, ta thÊy gi÷a kÕ to¸n tµi chÝnh vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ chi phÝ cã
mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, tríc hÕt vÒ mÆt qu¶n lý, chóng biÕn thµnh
mét tæng thÓ hoµn chØnh víi nh÷ng th«ng tin phôc vô cho qu¶n lý tõ cÊp trªn
còng nh néi bé cña doanh nghiÖp.
VÒ mÆt ghi chÐp cã thÓ lµ hai qu¸ tr×nh song song, kÕ to¸n tµi chÝnh
vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ ®Òu dùa vµo mét c¬ së chung lµ hÖ thèng chøng tõ ban
®Çu thèng nhÊt.
Do vËy, ®¶m b¶o cho viÖc ®iÒu tra ®èi chiÕu víi nhau viÖc ph©n chia
kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thµnh hai bé phËn,
kÕ to¸n tµi chÝnh vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ mµ cÇn thiÕt trong viÖc qu¶n lý chÆt
chÏ chi phÝ ph¸t sinh còng nh trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ cña doanh
nghiÖp.
3. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng trong kinh doanh th¬ng m¹i.
TK 152,153
(2)
TrÞ gi¸ vËt liÖu CCDC
TK 214 (3)
TK 133
4. KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong nÒn kinh doanh th¬ng m¹i.
a. Tµi kho¶n sö dông: TK 642 "chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp"
+ KÕt cÊu cña tµi kho¶n 642.
Bªn nî: tËp hîp toµn bé chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thùc tÕ ph¸t sinh.
Bªn cã: c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp .
- KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong kú.
TK 642 kh«ng cã sè d cuèi kú.
TK 214 (3)
(10)
(9) (11)
ThuÕ TK 142 (2)
(5)
TK139,159
(6)
Dù(7)
phßng
TK 335
TK 133
5. Ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp.
6. Ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp.
VÒ nguyªn t¾c toµn bé chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n
hµng ®îc kÕt chuyÓn toµn bé cho hµng ho¸, dÞch vô tiªu thô trong n¨m ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Trêng hîp ®Æc biÖt ®èi víi mét sè doanh nghiÖp
chu kú s¶n xuÊt kinh doanh dµi trong n¨m kh«ng cã hµng ho¸ tiªu thô hoÆc
doanh thu kh«ng t¬ng øng víi chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp th× ®îc phÐp treo chi phÝ l¹i cho kú sau theo tû lÖ hµng tån kho trªn
tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ cã trong kú.
Trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thêng ph©n bæ
hÕt vµo cuèi th¸ng cßn chi phÝ b¸n hµng th× ®îc tÝnh vµ ph©n bæ hîp lý theo
doanh thu b¸n ra trong kú. Trªn thùc tÕ doanh thu kh«ng ®¶m b¶o trong kú vµ
vèn dù tr÷ hµng tån kho cuèi c¸c kú cña doanh nghiÖp biÕn ®éng nhiÒu th×
cÇn ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ hµng tån kho trong trêng hîp cÇn thiÕt ph¶i
ph©n bæ th× chØ ph©n bæ nh÷ng kho¶n môc chi phÝ liªn quan ®Õn hµng ho¸
dù tr÷ nh: chi phÝ b¶o qu¶n chi phÝ chän läc ®ãng gãi, chi phÝ vËn chuyÓn
hµng mua, l·i vay dù tr÷ hµng ho¸.
I. §Æc ®iÓm t×nh h×nh cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cung øng vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t
VIRASIMEX.
1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô, ph¬ng híng ho¹t ®éng vÞ trÝ cña c«ng ty víi
ngµnh.
Ngµy 20-07-1949 hoµ b×nh ®îc lËp l¹i ë miÒn B¾c, §¶ng vµ Nhµ níc ta
®· chñ tr¬ng kh«i phôc l¹i kinh tÕ trong ®ã cã viÖc kh«i phôc l¹i kinh tÕ ho¹t
®éng cña c¸c tuyÕn ®êng s¾t. Bé phËn qu¶n lý ®êng s¾t ®îc h×nh thµnh trong
®ã cã bé phËn chuyªn lo vËt t ®êng s¾t, ®ã lµ tiÕn cña c«ng ty xuÊt nhËp
khÈu cung øng vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t.
Qua nhiÒu thay ®æi c«ng ty ®îc Nhµ níc bé giao th«ng vËn t¶i vµ ngµnh
®êng s¾t cho phÐp trùc tiÕp lµm c«ng viÖc, c«ng t¸c kinh doanh xuÊt nhËp
khÈu tõ ®ã mang tªn lµ c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cung øng vËt t thiÕt bÞ ®êng
s¾t.
Cho tíi nay c«ng ty ®· cã 6 xÝ nghiÖp vµ 5 chi nh¸nh víi tªn giao dÞch
quèc tÕ lµ VIRASIMEX (ViÖt Nam Railway in port - Export and Supply
Material Equipment) trùc thuéc liªn hiÖp ®êng s¾t ViÖt Nam ®îc thµnh lËp
theo quyÕt ®Þnh 1590/Q§/TCCB-L§ cña bé th«ng vËn t¶i ngµy 11/08/1993
giÊy phÐp kinh doanh sè 108769, giÊy phÐp kinh doanh sè 1031053 GP cã trô
së chÝnh t¹i 132 Lª DuÈn quËn Hai Bµ Trng Hµ Néi.
C«ng ty VIRASIMEX lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc thùc hiÖn chÕ ®é
h¹ch to¸n ®éc lËp tù chñ vÒ tæ chøc cã ®Çy ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n cã kho¶n tiÒn
ViÖt Nam vµ ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng c«ng th¬ng vµ Ng©n hµng Vietcombank
®îc sö dông con dÊu do Nhµ níc quy ®Þnh h×nh h×nh thøc nµy vèn cÇn thiÕt
C«ng ty ®· kÞp thêi n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh vµ ph¬ng thøc kinh doanh
míi ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn thÞ trêng, c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng. §Æc biÖt
quan träng, c«ng ty ®· chñ ®éng duy tr× vµ ®Èy m¹nh quan hÖ bu«n b¸n víi thÞ
trêng truyÒn thèng nh TiÖp, BØ, Ên §é, Trung Quèc …
Víi ph¬ng ch©m vµ lèi ngo¹i giao kiªn tr× mÒm dÎo, tËn dông mäi thêi c¬
®ång thêi còng cè g¾ng t×m ra c¸c ®èi t¸c lµm ¨n míi, khai th¸c triÖt ®Ó thÞ tr-
êng trong níc vµ thÞ trêng ngoµi níc.
*Chøc n¨ng.
C«ng ty cã chøc n¨ng chñ yÕu lµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu c¸c mÆt
hµng do c«ng ty tæ chøc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu rÊt ®a d¹ng vµ phong phó
nhiÒu chñng lo¹i cã c¸c nhãm kinh doanh chÝnh, nhãm phô tõng ®Çu m¸y vµ
c¸c lo¹i vËt t, thiÕt bÞ… mçi nhãm tõ hµng chôc ®Õn hµng tr¨m c¸c lo¹i phô
tïng phôc vô cho viÖc x©y dùng söa ch÷a vµ tu bæ ®êng s¾t trong níc vµ trong
toµn quèc nh xÝ nghiÖp Hµ Néi, xÝ nghiÖp liªn hiÖp III, c«ng ty dÞch vô vËn
t¶i ®êng s¾t … C«ng ty nhËp khÈu theo h×nh thøc trùc hoÆc qua uû th¸c.
*NhiÖm vô.
C«ng ty víi chøc n¨ng chÝnh lµ xuÊt nhËp khÈu, th¬ng m¹i vµ dÞch vô
liªn doanh ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi, tæ chøc s¶n xuÊt vµ gia c«ng, tæ chøc
cung øng c¸c lo¹i vËt t thiÕt bÞ phô tïng ®êng s¾t nh s¶n xuÊt tµ vÑt, s¶n phÈm
gç phôc vô cho ngµnh ®êng s¾t.
§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy c«ng ty cã quyÒn ký kÕt c¸c hîp ®ång xuÊt
khÈu víi c¸c b¹n trong níc vµ níc ngoµi vÒ liªn doanh hîp t¸c ®Çu t vÒ nghiªn
cøu øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc vay vèn t¹i
C«ng ty xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ, phô tïng phôc vô cho s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng vËn t¶i cña ®êng s¾t.
Trùc tiÕp nhËp khÈu vµ nhËn uû th¸c nhËp khÈu c¸c mÆt hµng vËt t
nhiªn liÖu ph¬ng tiÖn vËn t¶i.
S¶n xuÊt gia c«ng tæ chøc cung øng c¸c lo¹i vËt t, phô tïng ®êng s¾t s¶n
xuÊt tµ vÑt vµ c¸c s¶n phÈm gç phôc vô ngµnh ®êng s¾t.
T¹m nhËp t¸i xuÊt chuyÓn khÈu hµng ho¸ kinh doanh hµng tiªu dïng vµ
thùc phÈm phôc vô kh¸ch hµng.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty
cµng khã kh¨n h¬n c¬ chÕ thÞ trêng chi phèi, c¹nh tranh quyÕt liÖt thiÕu vèn
… song nh÷ng n¨m qua díi sù quan t©m vµ l·nh ®¹o cña liªn hiÖp ®êng s¾t
ViÖt Nam, díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng bé c«ng ty, Ban gi¸m ®èc víi c¸c Phßng Ban
c«ng ty phèi hîp chÆt chÏ vµ tinh thÇn ý thøc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong
c«ng ty mµ toµn c«ng ty ®· kh«ng ngõng nç lùc, phÊn ®Êu ®Ó hoµn thµnh kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®Ò ra hµng n¨m víi møc t¨ng trëng cao.
Kh¶o s¸t kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty qua 2 n¨m 2001-2002 ta thÊy.
Qu¶n lý lµ mét yÕu tè quan träng tron ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó qu¶n lý
cã hiÖu qu¶ tph¶i ®ßi hái cã tæ chøc bé m¸y phï hîp cïng víi ®éi ngò qu¶n lý cã
tr×nh ®é n¨ng lùc do nhËn thøc ®óng tÇm quan träng cña c«ng ty. C«ng ty ®·
tõng bíc cñng cè tæ chøc, c¬ cÊu phßng ban tuyÓn chän c¸n bé c«ng nh©n viªn
míi cã nghiÖp vô cao ®ång thêi ®µo t¹o vµ n©ng cao nghiÖp vô cho c¸n bé
c«ng nh©n viªn cò cña c«ng ty cho phï hîp víi c«ng viÖc vµ phï hîp víi c«ng
viÖc x©y dùng c«ng ty l©u dµi.
VÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý theo ph¬ng thøc tËp chung d©n chñ, thñ trëng
qu¶n lý ®iÒu hµnh trong kinh doanh trªn c¬ së thùc hiÖn quyÕn lµm chñ cña
tËp thÓ.
VÒ s¶n xuÊt kinh doanh: xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh ®êng s¾t
còng ®îc thùc hiÖn theo tuyÕn ®êng s¾t ®¶m b¶o cung øng vËt t ®Õn tËn
hiÖn trêng tr¸nh l·ng phÝ ®¶m b¶o tiÕn ®é phôc vô kÞp thêi cho vËn t¶i ®êng
s¾t, do ®ã bé m¸y kinh doanh cña c«ng ty ®îc thiÕt lËp phï hîp víi ®Æc ®iÓm
cña ngµnh vµ phôc vô ®¾c lùc cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh.
XÝ xÝ XÝ XÝ XÝ XÝ
nghiÖp nghiÖp nghiÖp nghiÖp nghiÖp nghiÖp
vËt t® vËt t® vËt t®êng vËt t®êng vËt t® vËt tc¬
êng s¾t êng s¾t s¾t VÜnh s¾t Thanh êng s¾t khÝ ®
Hµ Néi §«ng Phóc Ho¸ Vinh êng s¾t
Anh Hµ Néi
§Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n: C«ng ty tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh
doanh víi quy m« t¬ng ®èi lín, ®Þa bµn ho¹t ®éng kh¾p c¶ níc, ®Ó ®iÒu hµnh
cã víi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng ty ®· tæ chøc c«ng t¸c kÕ
to¸n theo h×nh thøc võa tËp trung võa ph©n t¸n. §©y lµ h×nh thøc phï hîp víi
®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty vÌ c¸c ®¬n vÞ phô thuéc n»m c¸ch
xa c«ng ty, ph¬ng tiÖn ®i l¹i liªn l¹c cßn h¹n chÕ, h×nh thøc nµy ®¶m b¶o c«ng
t¸c kÕ to¸n ®îc ®Çy ®ñ, thóc ®Èy h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé, theo h×nh thøc nµy
kÕ to¸n thùc hÖn viÖc híng dÉn kiÓm tra c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c ®¬n vÞ phô
thuéc, thu nhËn vµ tæng hîp c¸c tµi liÖu, sè liÖu do c¸c ®¬n vÞ phô thuéc göi
lªn, thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n ë v¨n phßng c«ng ty ®Ó tæng hîp lËp
b¸o c¸o cã tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng. Bé m¸y qu¶n lý cña xÝ nghiÖp chi nh¸nh
®Æt díi sù chØ ®¹o cña ban gi¸m ®èc.
C¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh trùc thuéc c«ng ty gåm 6 xÝ nghiÖp
cã nh÷ng phßng kÕ to¸n riªng ®îc quyÕn h¹ch to¸n ®Çy ®ñ vµ cuèi quý nép b¸o
c¸o kÕt qu¶ ®Ó c«ng ty kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p vµ lËp b¸o c¸o toµn c«ng
ty xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhiÖm vô vµ yªu cÇu thùc tiÔn mµ bé m¸y kÕ to¸n ë c«ng
ty ®îc tæ chøc theo s¬ ®å sau:
KÕ to¸n trëng
- KÕ to¸n trëng kiªm trëng phßng tµi chÝnh cã nhiÖm vô tæ chøc ®iÒu
hµnh toµn bé hÖ thèng kÕ to¸n cña c«ng ty, lµm tham mu cho gi¸m ®èc vÒ ho¹t
®éng tµi chÝnh, thu chi tiÒn mÆt, kÕ ho¹ch t×m nguån tµi trî cña c«ng ty,
nghiªn cøu vËn dông c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ c¬
së vµ toµn bé c«ng ty tríc khi göi lªn c¬ quan chñ qu¶n tµi chÝnh, Ng©n hµng
…
- Phã phßng kÕ to¸n: cã nhiÖm vô kiÓm tra ®èi chiÕu sè ph¸t sinh cña
tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n ®ång thêi phô tr¸ch c¸c tµi kho¶n 156, 511, 911 cuèi th¸ng,
cuèi quý lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n, ®ång thêi cïng kÕ to¸n trëng lµm nhiÖm vô
ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty tõ
®ã cã ý kiÕn ®Ò xuÊt vµ ®a ra c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn.
- Bé phËn kÕ to¸n tæng hîp m¸y tÝnh cã nhiÖm vô vµo sæ c¸c tµi kho¶n
më trªn v¨n phßng c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm h¹ch to¸n toµn bé c¸c nghiÖp vô kÕ
to¸n ph¸t sinh vµ tæng hîp sè liÖu cña c«ng ty cô thÓ lµ viÖc nhËp chøng tõ
kiÓm so¸t c¸c chøng tõ, lËp b¸o c¸o kÕ to¸n vµ ph¸t hµnh c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n
ph¸t sinh trªn c«ng ty, thu nhËn kiÓm tra vµ xÐt duyÖt c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n cña
®¬n vÞ trùc thuéc göi lªn vµ tæng hîp sè liÖu ®Ó b¸o c¸o kÕ to¸n chung cña
c«ng ty.
- Bé phËn kÕ to¸n néi bé: do mét ngêi phô tr¸ch kiªm thñ quü cã nhiÖm vô
tËp hîp chi phÝ trong c«ng ty c¶ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp ®ång thêi h¹ch to¸n toµn bé c¸c xÝ nghiÖp liªn quan ®Õn viÖc thanh
to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi.
- Bé phËn kÕ tãan tËp hîp chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp cã nhiÖm vô tËp hîp chi phÝ c«ng ty c¶ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp.
HiÖn nay khi quy m« nÒn s¶n xuÊt x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× yªu
cÇu qu¶n lý ®èi víi nÒn s¶n xuÊt - x· héi cµng ngµy cµng cao yªu cÇu cung
cÊp th«ng tin cµng nhanh vµ khi m¸y tÝnh ®îc sö dông réng r·i trong c¸c c«ng
t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ®ßi hái c«ng ty ph¶i ®¸p dông h×nh thøc nhËt ký
chung nhng cã nhiÒu c¶i biÕn linh ho¹t phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®îc kinh doanh
cña c«ng ty vµ phï hîp víi ch¬ng tr×nh m¸y vi tÝnh cña c«ng ty.
Sæ nhËt ký chung
- §èi víi c«ng ty cã rÊt nhiÒu ®iÒu tû lÖ ®Ó lµm tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n
nh:
+ C¸c c¸n bé ®Òu cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm trong c«ng t¸c kÕ to¸n, c«ng
viÖc trong phßng kÕ to¸n ®îc ph©n c«ng râ rµng vµ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt
víi nhau.
+ C«ng ty ®· ®Çu t cho phßng kÕ to¸n mét hÖ thèng m¸y vi tÝnh hoµ
m¹ng Internet cïng víi phÇn mÒm kÕ to¸n tast - acdtling tuy nhiªn cßn cã nhiÒu
khã kh¨n ¶nh hëng tíi ®ã lµ:
- Do tÝnh phøc t¹p trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ph¹m vi
thêi ®iÓm x¸c ®Þnh hµng nhËp khÈu víi c¸c møc thuÕ xuÊt nhËp khÈu.
- Do sù biÕn ®éng cña tû gÝa hèi ®o¸i trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ.
- Nh÷ng quy ®Þnh, quy chÕ vÒ chÕ ®é kÕ to¸n cña bé tµi chÝnh thêng
thay ®æi vµ cha ®ång bé t¬ng xøng thËm chÝ cßn bÊt c«ng.
- Do ®Æc thï kinh doanh cña c«ng ty lµ nh÷ng vËt t chuyªn dïng cña
ngµnh ®êng s¾t nhiÒu chñng lo¹i vµ ®a d¹ng.
- Do cã sù giíi h¹n vÒ nguån vèn tù cã cã khi ph¶i thùc hiÖn nh÷ng hîp
®ång cã gi¸ trÞ lín.
- Do tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý, tr×nh ®é kÕ to¸n trong c¸c chi nh¸nh ®¬n
vÞ trùc thuéc còng nh trong néi bé c«ng ty cã nhiÒu h¹n chÕ.
1. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cung øng
vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t.
§Ó tËp hîp chi phÝ theo tõng yÕu tè c«ng ty ®· sö dông 6 tµi kho¶n cÊp
II cña tµi kho¶n 641 nh sau:
- TK 641(2) chi phÝ vËt liÖu bao b×: ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ vÒ vËt
liÖu bao b× ®ãng gãi, bao b× s¸ch vë ®ãng l¹i ….
- TK 641(3) chi phÝ c«ng cô, dông cô ®å dïng: ph¶n ¸nh c¸c c«ng cô,
dông cô xuÊt dïng cho kh©u b¸n hµng nh: c«ng cô lao ®éng, trang thiÕt bÞ v¨n
phßng, ho¸ ®¬n, biÓu mÉu chøng tõ…
- TK 641(4) chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn
cña tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho c«ng t¸c b¸n hµng.
- TK 641(5) chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh b¸n
hµng.
- TK 641(7) chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi phÝ nh
tr¶ hoa hång ®¹i lý, hoa hång cho c¸c ®¬n vÞ lµm c«ng t¸c mçi giíi cho c«ng ty,
chi phÝ thuª ngoµi söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh …
- TK 641(8) chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph¶n ¸nh toµn bé c¸c b¸n hµng ngoµi
c¸c chi phÝ kÓ trªn nh chi phÝ tiÕp kh¸ch héi nghÞ, tÆng phÈm quµ tÆng,
c«ng t¸c phÝ.
Trong trêng hîp kho¶n chi lµ t¬ng ®èi lín th× ngêi ®Ò nghÞ ®îc chi tiÒn
ph¶i lËp "GiÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n" trong ®ã nªu râ sè tiÒn vµ lý do chi råi
chuyÓn cho gi¸m ®èc duyÖt. Sau khi ®îc duyÖt, giÊy nµy ®îc ®em ®Õn cho
kÕ to¸n thanh to¸n ®Ó viÕt phiÕu chi vµ thñ quü sÏ c¨n cø vµo phiÕu chi ®Ó
xuÊt tiÒn.
VD: Ngµy 24/02/2003 phßng kÕ to¸n nhËn ®îc giÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n
nh sau:
-----o0o-----
Tªn t«i lµ: Ph¹m V¨n C«ng - nh©n viªn phßng xuÊt nhËp khÈu c«ng ty t«i
viÕt giÊy nµy xin thanh to¸n víi néi dung sau:
Ngµy 24/02/2003 t«i ®i lµm viÖc víi ®oµn xuÊt nhËp khÈu quÆng s¾t. Sau
khi lµm viÖc ®· tæ chøc b÷a liªn hoan gÆp mÆt chi hÕt sè tiÒn lµ:
1.570.000® (mét triÖu n¨m tr¨m b¶y m¬i ngµn ®ång)
Sau khi nhËn ®îc giÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n ®· ®îc gi¸m ®èc ký duyÖt,
kÕ to¸n c«ng ty kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp lÖ vµ viÕt phiÕu chi.
(Ký, hä tªn, ®ãng dÊu) (Ký, hä tªn, ®ãng dÊu) (Ký tªn vµ ®ãng dÊu)
§· nhËn ®ñ sè tiÒn (viÕt b»ng ch÷: Mét triÖu n¨m tr¨m b¶y m¬i nghµn ®ång
ch½n)
1.3 Tr×nh tù h¹ch to¸n t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cung øng vËt t thiÕt
bÞ ®êng s¾t.
Khi mua nguyªn vËt liÖu dïng cho c«ng t¸c b¸n hµng nhng xuÊt dïng trùc
tiÕp kh«ng qua kho.
Nî TK 641(2)
Cã TK 111
Còng gièng nh kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng, khi nhËn ®îc chøng tõ kÕ to¸n
kiÓm tra tÝnh hîp lÖ hîp lý cña chøng tõ, nÕu ®óng th× lËp phiÕu chi vµ
chuyÓn cho thñ quü chi tiÒn.
PhiÕu chi tiÒn mÆt lµ chøng tõ dïng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c kho¶n tiÒn mÆt
thùc tÕ xuÊt quü vµ lµm c¨n cø ®Ó thñ quü xuÊt quü, ghi sæ quü vµ sæ kÕ
to¸n. §©y lµ chøng tõ mang tÝnh chÊt b¾t buéc ¸p dông co c¸c doanh nghiÖp.
PhiÕu chi ph¶i lËp thµnh quyÓn vµ ghi sæ phiÕu cña tõng phiÕu chi ®¸nh liªn
tôc trong mét kú kÕ to¸n. Tõng phiÕu chi, sè phiÕu chi ph¶i ghi râ rµng th¸ng
n¨m lËp phiÕu chi, ngµy th¸ng n¨m chi tiÒn, ghi râ tªn ®Þa chØ cña ngêi nhËn
phiÕu, phiÕu chi ®îc lËp thµnh 2 liªn, liªn thø nhÊt lu ë n¬i lËp phiÕu, liªn thø
hai dïng ®Ó ghi sæ quü. Sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n thanh to¸n kÌm theo chøng
tõ gèc ®Ó ghi vµo sæ kÕ to¸n.
VD: Ngµy 30 th¸ng 02 n¨m 2003 phßng kÕ to¸n c«ng ty nhËn ®îc giÊy
®Ò nghÞ thanh to¸n tiÒn nh sau:
-----o0o-----
Tªn t«i lµ: TrÇn ThÞ Th¹ch - nh©n viªn phßng xuÊt nhËp khÈu c«ng ty viÕt
giÊy xin thanh to¸n sè tiÒn víi néi dung sau. Do sö dông l©u ngµy hép mùc
trong m¸y in phßng xuÊt nhËp khÈu ®· hÕt mùc, phßng ®· cho hép mùc víi gi¸
1.542.000® (mét triÖu n¨m tr¨m bèn m¬i nghµn ®ång)
Khi nhËn ®îc giÊy trªn, kÕ to¸n kiÓm tra tÝnh hîp lÖ, hîp lý vµ lËp phiÕu chi.
sè 1141- TC/Q§K§KT
Sè tiÒn: 1.542.000 (b»ng ch÷: Mét triÖu n¨m tr¨m bèn m¬i hai nghµn ®ång)
§· nhËn ®ñ sè tiÒn (ViÕt b»ng ch÷: Mét triÖu n¨m tr¨m bèn m¬i hai nghµn ®ång)
2.3 Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i C«ng ty xuÊt
nhËp khÈu cung øng vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t.
(1) Khi tÝnh l¬ng, phô cÊp l¬ng vµ c¸c kho¶n thanh to¸n kh¸c víi nh©n
viªn qu¶n lý cña c«ng ty kÕ to¸n ghi.
Nî TK 642 (6421)
Cã TK 338
VD: Chøng tõ sè BK 04 ngµy 30 th¸ng 02 n¨m 2003 ph©n bæ l¬ng vµo gi¸
thµnh víi sè tiÒn 242.985.000®, kÕ to¸n ghi.
Nî TK 642 (6421): 242.985.000
Cã TK 111: 964.000
(4) Khi mua nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho ho¹t ®éng qu¶n lý t¹i v¨n phßng c«ng
ty, kÕ to¸n ghi.
Nî TK 642 (6422)
Cã TK 111, 112, 331
VD: Chøng tõ sè 90 ngµy 24/02/2003 Lª v¨n An mua giÊy Photocopy víi sè tiÒn
495.000®, kÕ to¸n ghi.
Nî TK 642 (6422): 495.000
Cã TK 111: 495.000
(5) Hµng th¸ng, kÕ to¸n bé phËn tµi s¶n cè ®Þnh c¨n cø vµo chøng tõ liªn quan
®Ó x¸c ®Þnh ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh theo ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao ®· lùa
chän tÝnh ra chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho bé phËn qu¶n lý trong
th¸ng, kÕ to¸n ghi.
Nî TK 642 (6424)
Ph¸t sinh
Ngµy DiÔn gi¶i §èi øng Ph¸t sinh nî
cã
…..
06/03 Ph¹m V¨n C«ng mua m¸y vi tÝnh c¸ nh©n 1111 150.000
20/03 Ph¹m B¶o §«ng mua 2 bµn lµm viÖc cho 1111 405.000
Sæ c¸i TK 641
Néi dung chi phÝ M· sè Chi phÝ trong kú Luü kÕ tõ ®Çu n¨m
Thùc tÕ Gi¶m trõ Thùc tÕ Gi¶m trõ
1. Chi phÝ b¸n hµng 6412 5.313.000 40.467.000
2. Chi phÝ CCDC 6413 3.470.000 6.200.000 1.128.000
3. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè 6414 99.264.000 198.730.000
®Þnh
4. Chi phÝ vËn chuyÓn bèc xÕp 6415 100.405.000 480.070.000 49.760.000
5. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6417 125.600.000 350.300.000
6. Chi phÝ b»ng kh¸c 6418 191.791.000 600.115.438
Tæng céng 525.843.000 1.675.882.845 50.888.000
Gi¸ trÞ kÕt chuyÓn 525.843.000 1.624.994.845
31/02 Ph©n bæ chi phÝ khÊu hao tµi s¶n 2141 42.548.000
Néi dung chi phÝ M· sè Chi phÝ trong kú Luü kÕ tõ ®Çu n¨m
Thùc tÕ Gi¶m trõ Thùc tÕ Gi¶m trõ
1. Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý 6421 382.423.000 600.053.100
2. Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý 6422 18.419.000 30.467.710
3. Chi phÝ dông cô ®å dïng 6423 29.753.402 80.237.000
4. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè 6424 42.548.000 89.423.000
®Þnh
5. ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ 6425 79.480.023 2.689.300 120.704.002 5.678.000
6. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6427 189.760.000 18.760.420 800.473.204 49.072.000
7. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 6428 155.850.295 1.023.400.078 12.473.000
Tæng céng 898.233.720 21.449.720 2.744.758.094 67.223.000
Häc sinh thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Xu©n
Gi¸ trÞ kÕt chuyÓn 876.784.000 2.677.535.094
Mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ
b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu
cung øng vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t VIRASIMEX .
1. NhËn xÐt kh¸i qu¸t t×nh h×nh kÕ to¸n t¹i c«ng ty:
Qua thêi gian thùc tËp vµ nghiªn cøu ®i s©u vµo bé m¸y kÕ to¸n cña
c«ng ty nhÊt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp em thÊy cã mét sè u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm nh sau:
+ ¦u ®iÓm:
Nh×n chung tiÕn ®é thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n cã nhiÒu tiÕn bé so víi
tríc ®©y, bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh võa tËp trung
võa ph©n t¸n thuËn lîi cho c«ng t¸c tin häc ho¸ kÕ to¸n, tËp trung th«ng tin gi¸m
s¸t ®îc ®é chÝnh x¸c hîp lý.
Phßng kÕ to¸n tæng hîp, gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n trëng cã hÖ thèng nèi m¹ng
m¸y vi tÝnh nªn viÖc truyÒn gi÷ liÖu th«ng tin ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý rÊt
tiÖn lîi vµ nhanh chãng.
+ Nhîc ®iÓm:
Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm trªn c«ng ty cßn cã mét sè mÆt h¹n chÕ sau:
ViÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc thùc hiÖn trªn m¸y vi tÝnh víi
phÇn mÒm kÕ to¸n mua cña c«ng ty tin häc bªn ngoµi do vËy khi cÇn thiÕt
ph¶i söa ®æi, bæ sung hÖ thèng sæ s¸ch, b¸o c¸o kÕ to¸n gÆp nhiÒu khã kh¨n
v× nã ®ßi hái söa ®æi l¹i c¶ ch¬ng tr×nh kÕ to¸n ®· ®îc lËp s½n.
Gi÷a lý luËn vµ thùc tÕ em thÊy qu¸ tr×nh ¸p dông thùc tÕ cña c«ng ty cã
phÇn rót gän h¬n chøng tõ sæ s¸ch ¸p dông theo h×nh thøc sæ nhËt ký chung, sæ
VÒ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng c«ng ty ®· ¸p dông tÝnh th¼ng vµo chi phÝ b¸n
hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
2. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ b¸n
hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu cung
øng vËt t thiÕt bÞ ®êng s¾t VIRASIMEX.
HiÖn nay trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c
doanh nghiÖp muèn gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn trong m«i trêng c¹nh tranh, thu ®îc
nhiÒu lîi nhuËn doanh nghiÖp cÇn kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm
cÇn xuÊt vµ nhËp nh÷ng mÆt hµng tèt t¹o uy tÝn cho kh¸ch hµng. Ngoµi ra
c«ng ty nªn sö dông c¸c chøng tõ ®ång bé theo mÉu quy ®Þnh v× c«ng ty hiÖn
nay cßn nhiÒu chøng tõ viÕt tay nh: giÊy t¹m øng tiÒn, giÊy vËn chuyÓn bèc
v¸c.
Trong thêi gian häc tËp thùc tÕ t×m hiÓu s©u vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n ®îc
giao mÆc dï ®· ®îc sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy c«, sù gióp ®ì nhiÖt t×nh
cña c«ng ty ®Æc biÖt lµ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cïng víi sù nç lùc cña b¶n
th©n. Nhng do hiÓu biÕt vµ thêi gian thùc tËp cã h¹n nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái
nh÷ng thiÕu sãt em mong ®îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ c«ng ty ®Ó chuyªn ®Ò
tèt nghiÖp cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.