TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Tìm kiếm ñối kháng – Trò chơi

 Nội dung trình bày
2

Trò chơi

Trò chơi ñối kháng và tìm kiếm

Thuật toán MINIMAX

Tỉa nhánh α-β

Hàm lượng giá, Tìm kiếm cắt nhánh
 Trò chơi
4

Cờ vua

1997, DeepBlue ñánh bại Gary Kasparov trong
một trận ñấu 6 ván

Bí quyết:
 Tìm kiếm vét cạn với ñộ sâu cao nhất có thể
 Tính ñược 200.000.000 nước ñi mỗi giây so với 2 của
Kasparov
 (99.99% nước ñi ñược xem là ngu ngốc)
 Hàm lượng giá cực kỳ phức tạp
 Trò chơi
4

Cờ vua

1997, DeepBlue ñánh bại Gary Kasparov trong
một trận ñấu 6 ván

Bí quyết:
 Tìm kiếm vét cạn với ñộ sâu cao nhất có thể
 Tính ñược 200.000.000 nước ñi mỗi giây so với 2 của
Kasparov
 (99.99% nước ñi ñược xem là ngu ngốc)
 Hàm lượng giá cực kỳ phức tạp
 Thuật toán MINIMAX
8

Những người chơi là tối ưu

MAX tối ña hóa hàm lợi ích

MIN tối thiểu hóa hàm lợi ích

Chiến lược của MAX phụ thuộc vào chiến lược

của MIN ở bước sau

Giá trị MINIMAX-VALUE: tiện ích ở trạng thái
kết thúc tương ứng của ñường ñi, giả sử
những người chơi luôn tối ưu
 Trò chơi ñối kháng và tìm kiếm
6

Các thành phần:

Tập trạng thái: tập “cấu hình” hợp lệ của trò chơi

Trạng thái ban ñầu (initial state)

Trạng thái kết thúc (terminal state), trạng thái ñích

Hàm succs(s): các nước ñi hợp lệ

Hàm lợi ích (utility function): ñánh giá trạng thái
kết thúc

Hai người chơi: MAX vs. MIN

Không tìm ñường ñi, tìm nước ñi “tốt nhất”.

Nước ñi của MAX phụ thuộc vào nước ñi của
MIN và ngược lại.
 Ví dụ cây tìm kiếm trò chơi - TicTacToe
7

MAX(x) Các nước ñi

X X X …
MIN(o) X
X X

XO X O … Các trạng thái

MAX(x)

… … …

XOX XOX XOX

KẾT THÚC OX OOX X
O XXO XOO
Lợi ích -1 0 +1
 Thuật toán MINIMAX
8

Những người chơi là tối ưu

MAX tối ña hóa hàm lợi ích

MIN tối thiểu hóa hàm lợi ích

Chiến lược của MAX phụ thuộc vào chiến lược

của MIN ở bước sau

Giá trị MINIMAX-VALUE: tiện ích ở trạng thái
kết thúc tương ứng của ñường ñi, giả sử
những người chơi luôn tối ưu
 Giá trị MINIMAX
9

MINIMAX-VALUE(n) =

Utility(n) nếu n là trạng thái kết thúc

max{MINIMAX-VALUE(s) | s∈succs(n)}

nếu n là một nút MAX

min{MINIMAX-VALUE(s) | s∈succs(n)}

nếu n là một nút MIN

 Giá trị MINIMAX (vd)
10

MAX A

MIN
B C D

3 12 8 2 4 6 14 5 2

Ở trạng thái kết thúc,

giá trị MINIMAX-
VALUE(n) = Utility(n)
 Giá trị MINIMAX (vd)
11

MAX A

MIN
B 3 C 2 D 2

3 12 8 2 4 6 14 5 2

Tại mỗi trạng thái có thể, MIN luôn chọn ñường ñi

tối thiểu hóa giá trị tiện ích ở trạng thái kết thúc
 Giá trị MINIMAX (vd)
12
ðến lượt mình, MAX tìm
MAX 3 cách tối ña hóa giá trị
A
MINIMAX

MIN
B 3 C 2 D 2

3 12 8 2 4 6 14 5 2

Và MAX chọn chiến lược

ñi ñến B ứng với giá trị
MINIMAX tối ña
 Thuật toán MINIMAX
13
 ðánh giá Thuật giải MINIMAX
14

ðầy ñủ? Có (nếu cây tìm kiếm hữu hạn)

Tối ưu? Có (với một ñối thủ tối ưu)

ðộ phức tạp thời gian? O(bm)

ðộ phức tạp không gian? O(bm) (tìm kiếm theo
chiều sâu)

Với cờ vua, b ≈ 35, m ≈100 với một ván thông

thường  hoàn toàn không thể tìm ñược lời giải
tối ưu
 Tỉa nhánh α-β
15

Ta có thể làm gì ñể giảm số trạng thái phải

kiểm tra?

Mẹo: ta có thể tính ñúng giá trị quyết ñịnh
minimax mà không cần duyệt mọi ñỉnh.

Hãy xem xét chi tiết từng bước quá trình tính
giá trị minimax.

Ghi nhớ: thuật toán MINIMAX duyệt theo chiều
sâu.
 ðiều cần nắm
28

Các thành phần trò chơi, MIN, MAX

Thuật toán MINIMAX, thuật toán α-β

ðánh giá của các thuật toán

Hàm lượng giá
 Thắc mắc
29
 Tỉa nhánh α-β (vd)
18

[3; 14] A [3;3] A

[3;3] B [-∞;2] C [-∞;14] D [3;3] B [-∞;2] C [2;2] D

3 12 8 2 14 3 12 8 2 14 5 2
e) f)
 Tỉa nhánh α-β (vd)
19

Gọi x, y là lợi ích của các trạng thái không xét. Ta có:

MINIMAX-VALUE(gốc) = max(min(3,12,8),
min(2,x,y),min(14,5,2))
= max(3, min(2,x,y), 2)
= max(3, z, 2) với z <= 2
=3

Giá trị MINIMAX tại gốc không phụ thuộc vào x và y.
 ðánh giá α-β
20

Tỉa nhánh không ảnh hưởng ñến kết quả cuối cùng

Thứ tự các nước ñi tốt có thể cải thiện hiệu quả của tỉa
nhánh (trong ví dụ, hãy xem xét nhánh D)

Với “thứ tự hoàn hảo”, ñộ phức tạp thời gian = O(bm/2)

(cho phép tìm với ñộ sâu gấp ñôi)
 Thuật toán α-β
21
 Thuật toán α-β (tt)
22
 Nghĩ trước giới hạn và hàm lượng
23
giá

Các trò chơi thường có ñộ sâu lớn (>35 ñối với
cờ vua)

Trong thời gian thực, không thể ñi ñến trạng thái
kết thúc ñể ñánh giá một nước ñi -> nghĩ trước
một số bước giới hạn (ply)

Cần một hàm lượng giá các trạng thái không kết
thúc thay cho hàm ñánh giá lợi ích của trạng
thái kết thúc.

Hàm lượng giá là một heuristic.
 Nghĩ trước giới hạn và hàm lượng
24
giá (tt)
 Số bước nghĩ trước
25
 Hàm lượng giá
26

ðánh giá khả năng thành công của một nước ñi (thắng,
thua, hòa?)

ðánh giá tuyến tính tổng các ñặc trưng có ñược của một
ñối thủ
Eval(s) = w1 f1(s) + w2 f2(s) + … + wn fn(s)
trong ñó: wi: trọng số gán cho quân thứ I
(ví dụ: hậu w=9, ngựa w= 3…)
fi: số quân còn lại

MiniMaxCutoff giống hệt tìm kiếm MiniMaxValue trừ:

Thay Terminal? bằng Cutoff?

Thay Utility() bằng Eval()
 Chương trình game
27
 ðiều cần nắm
28

Các thành phần trò chơi, MIN, MAX

Thuật toán MINIMAX, thuật toán α-β

ðánh giá của các thuật toán

Hàm lượng giá
 Thắc mắc
29