Giao Nhan Van Tai Hang Hoa

Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
§Ó x©y dùng ®Êt níc giµu m¹nh vµ ph¸t triÓn trong bèi c¶nh toµn cÇu
ho¸, khu vùc ho¸, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ chóng ta kh«ng thÓ xem nhÑ ho¹t
®éng ngo¹i th¬ng v× nã ®¶m b¶o sù giao lu hµng ho¸, th«ng th¬ng víi çc níc
bÌ b¹n n¨m ch©u, gióp chóng ta khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh
cña c¶ nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi trªn c¬ së ph©n c«ng lao ®éng vµ
chuyªn m«n ho¸ quèc tÕ.
Nhng nh¾c ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ chóng ta kh«ng
thÓ kh«ng nãi ®Õn dÞch vô giao nhËn vËn t¶i hµng ho¸ quèc tÕ v× ®©y lµ
hai ho¹t ®éng kh«ng t¸ch rêi nhau, chóng cã t¸c ®éng qua l¹i thèng nhÊt víi
nhau. Qui m« cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu t¨ng lªn nhanh chãng trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp khiÕn cho giao nhËn vËn t¶i
nãi chung vµ giao nhËn vËn t¶i biÓn nãi riªng ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ
chiÒu réng vµ bÒ s©u. Bªn c¹nh ®ã, víi h¬n 3000 km bê biÓn cïng rÊt nhiÒu
c¶ng lín nhá r¶i kh¾p chiÒu dµi ®Êt níc, ngµnh giao nhËn vËn t¶i biÓn ViÖt
Nam thùc sù ®· cã nh÷ng bíc tiÕn rÊt ®¸ng kÓ, chøng minh ®îc tÝnh u viÖt
cña nã so víi çc ph¬ng thøc giao nhËn vËn t¶i kh¸c. Khèi lîng vµ gi¸ trÞ giao
nhËn qua çc c¶ng biÓn lu«n chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ trÞ giao nhËn
hµng hãa quèc tÕ cña ViÖt Nam. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt lín, nã kh«ng chØ
nèi liÒn s¶n xuÊt víi tiªu thô, gióp ®a hµng ho¸ ViÖt Nam ®Õn víi b¹n bÌ quèc
tÕ mµ cßn gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ níc ta trªn
thÞ trêng thÕ giíi.
Tuy nhiªn, hiÖn nay khi mµ chóng ta cha cã mét hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p
luËt ®ång bé, chÆt chÏ qu¶n lý ho¹t ®éng nµy, l¹i trong bèi c¶nh “Nhµ nhµ
lµm giao nhËn, ngêi ngêi lµm giao nhËn” th× ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i
trë nªn hÕt søc lén xén, khã qu¶n lý vµ ngµy cµng béc lé nhiÒu tiªu cùc.
Tríc t×nh h×nh ®ã, C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng - Vietrans vèn
lµ doanh nghiÖp nhµ níc ®i ®Çu trong lÜnh vùc giao nhËn ë ViÖt Nam còng
kh«ng tr¸nh khái nh÷ng trë ng¹i. Tr¶i qua h¬n 30 n¨m ho¹t ®éng, Vietrans ®·
tõng bíc hoµn thiÖn vµ cñng cè ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Tuy vËy, ®Ó
tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi, c«ng ty kh«ng cßn çch nµo kh¸c lµ ph¶i nh×n
L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 1

nhËn l¹i t×nh h×nh, trªn c¬ së ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p thùc tÕ ®Ó thóc
®Èy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng h¬n n÷a.
Trong thêi gian thùc tËp vµ t×m hiÓu t¹i VIETRANS, víi kiÕn thøc cña
mét sinh viªn khoa Kinh TÕ Ngo¹i Th¬ng trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng, cïng víi
mong muèn ®ãng gãp mét phÇn nhá vµo sù ph¸t triÓn cña c«ng ty, em ®·
chän ®Ò tµi: “Giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®êng biÓn t¹i C«ng ty
giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng - VIETRANS”.
Kho¸ luËn ®îc chia lµm 3 phÇn:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ dÞch vô giao nhËn vËn t¶i hµng ho¸ b»ng ®êng biÓn
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®êng biÓn t¹i c«ng ty giao
nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng - VIETRANS
Ch¬ng III: BiÖn ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô giao nhËn vËn t¶i biÓn t¹i VIETRANS
Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®èi víi thÇy gi¸o híng dÉn TS. Vò
SÜ TuÊn vµ çc anh chÞ, c« chó c«ng t¸c t¹i VIETRANS ®· tËn t×nh chØ b¶o,
gióp ®ì em hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy.
Tuy nhiªn, do sù h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, kinh nghiÖm thùc tiÔn còng nh sù
giíi h¹n vÒ thêi gian, bµi viÕt cña em ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt c¶ vÒ néi dung lÉn h×nh thøc. Em rÊt mong nhËn ®îc sù chØ b¶o,
gãp ý quý b¸u cña çc thÇy c« vµ çc b¹n ®Ó gióp em trong qu¸ tr×nh nghiªn
cøu vµ c«ng t¸c sau nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ dÞch vô giao nhËn vËn t¶i
hµng ho¸ b»ng ®êng biÓn
I. DÞch vô giao nhËn vµ ngêi giao nhËn

1. DÞch vô giao nhËn
1.1. Kh¸i niÖm
Giao nhËn vËn t¶i lµ nh÷ng ho¹t ®éng n»m trong kh©u lu th«ng ph©n
phèi, mét kh©u quan träng nèi liÒn s¶n xuÊt víi tiªu thô, hai kh©u chñ yÕu
cña chu tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. Giao nhËn vËn t¶i thùc hiÖn chøc n¨ng ®a
s¶n phÈm tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô, hoµn thµnh mÆt thø hai cña lu
th«ng ph©n phèi lµ ph©n phèi vËt chÊt, khi mÆt thø nhÊt lµ thñ tôc th¬ng
m¹i ®· h×nh thµnh.
Giao nhËn g¾n liÒn víi vËn t¶i, nhng nã kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ vËn
t¶i. Giao nhËn mang trong nã mét ý nghÜa réng h¬n, ®ã lµ tæ chøc vËn t¶i, lo
liÖu cho hµng ho¸ ®îc vËn chuyÓn, råi bèc xÕp, lu kho, chuyÓn t¶i, ®ãng
gãi, thñ tôc, chøng tõ…Víi néi hµm réng nh vËy, nªn cã rÊt nhiÒu ®Þnh
nghÜa vÒ giao nhËn.
Theo qui t¾c mÉu cña Liªn ®oµn çc hiÖp héi giao nhËn quèc tÕ
(FIATA), dÞch vô giao nhËn ®îc ®Þnh nghÜa nh lµ “bÊt kú lo¹i dÞch vô nµo
liªn quan ®Õn vËn chuyÓn, gom hµng, lu kho, bèc xÕp, ®ãng gãi hay ph©n
phèi hµng ho¸ còng nh çc dÞch vô t vÊn hay cã liªn quan ®Õn çc dÞch vô
trªn, kÓ c¶ çc vÊn ®Ò h¶i quan, tµi chÝnh, mua b¶o hiÓm, thanh to¸n, thu
thËp chøng tõ liªn quan ®Õn hµng ho¸”.
Theo luËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam th× “dÞch vô giao nhËn hµng hãa lµ
hµnh vi th¬ng m¹i, theo ®ã ngêi lµm dÞch vô giao nhËn hµng hãa nhËn hµng
tõ ngêi göi, tæ chøc vËn chuyÓn, lu kho, lu b·i, lµm çc thñ tôc, giÊy tê vµ çc

dÞch vô kh¸c cã liªn quan ®Ó giao hµng cho ngêi nhËn theo sù uû th¸c cña chñ
hµng, cña ngêi vËn t¶i hoÆc cña ngêi giao nhËn kh¸c”.
Nh vËy vÒ c¬ b¶n, giao nhËn hµng hãa lµ tËp hîp nh÷ng c«ng viÖc cã
liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh vËn t¶i nh»m thùc hiÖn viÖc di chuyÓn hµng hãa tõ
n¬i göi hµng (ngêi göi hµng) ®Õn n¬i nhËn hµng (ngêi nhËn hµng).
1.2. §Æc ®iÓm cña dÞch vô giao nhËn vËn t¶i
Do còng lµ mét lo¹i h×nh dÞch vô nªn dÞch vô giao nhËn vËn t¶i còng
mang nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña dÞch vô, ®ã lµ nã lµ hµng hãa v« h×nh
nªn kh«ng cã tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ chÊt lîng ®ång nhÊt, kh«ng thÓ cÊt gi÷
trong kho, s¶n xuÊt vµ tiªu dïng diÔn ra ®ång thêi, chÊt lîng cña dÞch vô phô
thuéc vµo c¶m nhËn cña ngêi ®îc phôc vô.
Nhng do ®©y lµ mét ho¹t ®éng ®Æc thï nªn dÞch vô nµy còng cã nh÷ng
®Æc ®iÓm riªng:
 DÞch vô giao nhËn vËn t¶i kh«ng t¹o ra s¶n phÈm vËt chÊt, nã chØ
lµm cho ®èi tîng thay ®æi vÞ trÝ vÒ mÆt kh«ng gian chø kh«ng t¸c
®éng vÒ mÆt kü thuËt lµm thay ®æi çc ®èi tîng ®ã. Nhng giao nhËn
vËn t¶i l¹i cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn sù ®Õn sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt
vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.
 Mang tÝnh thô ®éng: §ã lµ do dÞch vô nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo
nhu cÇu cña kh¸ch hµng, çc qui ®Þnh cña ngêi vËn chuyÓn, çc rµng
buéc vÒ luËt ph¸p, thÓ chÕ cña chÝnh phñ (níc xuÊt khÈu, níc nhËp
khÈu, níc thø ba)…
 Mang tÝnh thêi vô: DÞch vô giao nhËn lµ dÞch vô phôc vô cho ho¹t
®éng xuÊt nhËp khÈu nªn nã phô thuéc rÊt lín vµo lîng hµng hãa xuÊt
nhËp khÈu. Mµ thêng ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu mang tÝnh chÊt thêi
vô nªn ho¹t ®éng giao nhËn còng chÞu ¶nh hëng cña tÝnh thêi vô.

 Ngoµi nh÷ng c«ng viÖc nh lµm thñ tôc, m«i giíi, lu cíc, ngêi lµm dÞch
vô giao nhËn cßn tiÕn hµnh çc dÞch vô kh¸c nh gom hµng, chia hµng,
bèc xÕp nªn ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc tèt hay kh«ng cßn phô thuéc
nhiÒu vµo c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ kinh nghiÖm cña ngêi giao
nhËn.
1.3. Yªu cÇu cña dÞch vô giao nhËn vËn t¶i
Còng nh bÊt kú mét lo¹i dÞch vô nµo, dÞch vô giao nhËn vËn t¶i hµng
hãa tuy kh«ng cã nh÷ng chØ tiªu ®Þnh tÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng nhng nã
còng cã nh÷ng yªu cÇu ®ßi hái riªng mµ ngêi giao nhËn ph¶i ®¸p øng míi tháa
m·n ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Mét sè yªu cÇu cña dÞch vô nµy bao gåm:
Giao nhËn hµng hãa ph¶i nhanh gän. Nhanh gän thÓ hiÖn ë thêi gian
hµng ®i tõ n¬i göi ®Õn n¬i nhËn, thêi gian bèc xÕp, kiÓm ®Õm giao nhËn.
Gi¶m thêi gian giao nhËn gãp phÇn ®a ngay hµng hãa vµo ®¸p øng nhu cÇu
cña kh¸ch hµng, muèn vËy ngêi lµm giao nhËn ph¶i n¾m ch¾c quy tr×nh kü
thuËt, chñng lo¹i hµng hãa, lÞch tµu vµ bè trÝ hîp lý ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn.
Giao nhËn chÝnh x¸c an toµn. §©y lµ yªu cÇu quan träng ®Ó ®¶m b¶o
quyÒn lîi cña chñ hµng vµ ngêi vËn chuyÓn. ChÝnh x¸c lµ yÕu tè chñ yÕu
quyÕt ®Þnh chÊt lîng vµ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc bao gåm chÝnh x¸c
vÒ sè lîng, chÊt lîng, hiÖn tr¹ng thùc tÕ, chÝnh x¸c vÒ chñ hµng, nh·n hiÖu.
Giao nhËn chÝnh x¸c an toµn sÏ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt sù thiÕu hôt,
nhÇm lÉn, tæn thÊt vÒ hµng hãa.
B¶o ®¶m chi phÝ thÊp nhÊt. Gi¶m chi phÝ giao nhËn lµ ph¬ng tiÖn c¹nh
tranh hiÖu qu¶ gi÷a çc ®¬n vÞ giao nhËn. Muèn vËy ph¶i ®Çu t thÝch ®¸ng
c¬ së vËt chÊt, x©y dùng vµ hoµn chØnh çc ®Þnh møc, çc tiªu chuÈn hao
phÝ, ®µo t¹o ®éi ngò çn bé nghiÖp vô.
2. Ngêi giao nhËn

2.1. Kh¸i niÖm

Cha cã mét ®Þnh nghÜa thèng nhÊt nµo vÒ ngêi giao nhËn ®îc quèc tÕ
chÊp nhËn. Ngêi ta thêng hiÓu ngêi kinh doanh dÞch vô giao nhËn hay çc
doanh nghiÖp giao nhËn lµ ngêi giao nhËn (Forwarder, Freight Forwarder,
Forwarding Agent). Theo FIATA, “ngêi giao nhËn lµ ngêi lo toan ®Ó hµng
hãa ®îc chuyªn chë theo hîp ®ång ñy th¸c vµ hµnh ®éng v× lîi Ých cña ngêi
ñy th¸c. Ngêi giao nhËn còng ®¶m nhËn thùc hiÖn mäi c«ng viÖc liªn quan
®Õn hîp ®ång giao nhËn nh b¶o qu¶n, lu kho trung chuyÓn, lµm thñ tôc h¶i
quan, kiÓm ho¸”.
Ngêi giao nhËn cã thÓ lµ chñ hµng (khi chñ hµng tù ®øng ra ®¶m nhËn
c«ng viÖc giao nhËn hµng hãa cña m×nh), chñ tµu (khi chñ tµu thay mÆt chñ
hµng thùc hiÖn dÞch vô giao nhËn), c«ng ty xÕp dì hay kho hµng, ngêi giao
nhËn chuyªn nghiÖp hay bÊt kú ngêi nµo kh¸c cã ®¨ng ký kinh doanh dÞch vô
giao nhËn hµng hãa. Theo luËt Th¬ng m¹i ViÖt Nam th× ngêi lµm dÞch vô
giao nhËn hµng hãa lµ th¬ng nh©n cã giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh
dÞch vô giao nhËn hµng hãa.
Tõ çc ®Þnh nghÜa trªn ta cã thÓ rót ra nhËn xÐt:
 Ngêi giao nhËn ho¹t ®éng theo hîp ®ång ñy th¸c ký víi chñ hµng, b¶o
vÖ lîi Ých cña chñ hµng.
 Ngêi giao nhËn lo liÖu viÖc vËn t¶i nhng cha h¼n lµ ngêi vËn t¶i.
Anh ta cã thÓ sö dông, thuª mín ngêi vËn t¶i. Anh ta còng cã thÓ cã
ph¬ng tiÖn vËn t¶i, cã thÓ tham gia vËn t¶i, nhng ®èi víi chñ hµng ñy
th¸c, anh ta lµ ngêi giao nhËn, ký hîp ®ång ñy th¸c giao nhËn, kh«ng
ph¶i lµ ngêi vËn t¶i.
 Cïng víi viÖc tæ chøc vËn t¶i, ngêi giao nhËn cßn lµm nhiÒu viÖc
kh¸c trong ph¹m vi ñy th¸c cña chñ hµng ®Ó ®a hµng tõ n¬i nµy ®Õn
n¬i kh¸c theo nh÷ng ®iÒu kho¶n ®· cam kÕt.
Dï ë çc níc kh¸c nhau, tªn gäi cña ngêi giao nhËn cã kh¸c nhau, nhng tÊt
c¶ ®Òu cïng mang mét tªn chung trong giao dÞch quèc tÕ lµ “ ngêi giao nhËn

hµng hãa quèc tÕ” (international freight forwarder), vµ cïng lµm mét dÞch vô
t¬ng tù nhau, ®ã lµ dÞch vô giao nhËn.
2.2. Ph¹m vi çc dÞch vô cña ngêi giao nhËn
Cho dï ngêi giao nhËn thùc hiÖn rÊt nhiÒu dÞch vô kh¸c nhau liªn quan
®Õn hµng hãa nhng cã thÓ tæng hîp thµnh çc nhãm nh sau:
Ph¹m vi dÞch vô cña ngêi giao nhËn
Thay Thay DÞch DÞch

mÆt mÆt vô vô
ngêi ngêi hµng kh¸c
göi nhËn hãa
hµng hµng ®Æc
biÖt
2.2.1. DÞch vô thay mÆt ngêi göi hµng (ngêi xuÊt khÈu)
Theo chØ dÉn cña ngêi göi hµng, ngêi giao nhËn sÏ lµm çc c«ng viÖc
sau ®©y:
- Chän tuyÕn ®êng, ph¬ng thøc vËn t¶i vµ ngêi chuyªn chë thÝch hîp
sao cho hµng ®îc di chuyÓn nhanh chãng, an toµn, chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm.
- Lu cíc víi ngêi chuyªn chë ®· chän.
- NhËn hµng, thiÕt lËp vµ cung cÊp nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt nh giÊy
chøng nhËn nhËn hµng cña ngêi giao nhËn.
- Nghiªn cøu nh÷ng ®iÒu kho¶n trong tÝn dông th
- §ãng gãi hµng hãa (trõ khi viÖc ®ãng gãi hµng hãa thuéc tr¸ch nhiÖm
cña ngêi göi hµng tríc khi giao hµng cho ngêi giao nhËn) cã tÝnh ®Õn tuyÕn
®êng, ph¬ng thøc vËn t¶i, b¶n chÊt cña hµng hãa, vµ nh÷ng qui chÕ ¸p dông
nÕu cã, ë níc xuÊt khÈu, níc qu¸ c¶nh vµ níc nhËp khÈu.

- Lo liÖu viÖc lu kho, c©n ®o, mua b¶o hiÓm cho hµng hãa khi kh¸ch
hµng yªu cÇu.
- VËn t¶i hµng hãa ®Õn c¶ng, thùc hiÖn viÖc khai b¸o h¶i quan, çc thñ
tôc chøng tõ liªn quan vµ giao hµng cho ngêi chuyªn chë.
- Thùc hiÖn viÖc giao dÞch ngo¹i hèi, nÕu cã.
- Thanh to¸n phÝ vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c bao gåm c¶ tiÒn cíc.
- NhËn vËn ®¬n ®· ký cña ngêi chuyªn chë giao cho ngêi göi hµng.
- Thu xÕp viÖc chuyÓn t¶i trªn ®êng nÕu cÇn thiÕt.
- Gi¸m s¸t viÖc vËn t¶i hµng hãa trªn ®êng göi tíi ngêi nhËn hµng th«ng
qua nh÷ng mèi liªn hÖ víi ngêi chuyªn chë vµ ®¹i lý cña ngêi giao nhËn ë níc
ngoµi.
- Ghi nhËn nh÷ng tæn thÊt cña hµng hãa, nÕu cã.
- Gióp ®ì ngêi göi hµng tiÕn hµnh khiÕu n¹i víi ngêi chuyªn chë vÒ tæn
thÊt hµng hãa, nÕu cã.
2.2.2. DÞch vô thay mÆt ngêi nhËn hµng (ngêi nhËp khÈu)
Theo nh÷ng chØ dÉn cña kh¸ch hµng, ngêi giao nhËn sÏ:
- Thay mÆt ngêi nhËn hµng gi¸m s¸t viÖc vËn t¶i hµng hãa khi tr¸ch
nhiÖm vËn t¶i hµng hãa thuéc vÒ ngêi nhËn hµng.
- NhËn vµ kiÓm tra tÊt c¶ nh÷ng chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc vËn
chuyÓn hµng hãa, quan träng nhÊt lµ vËn ®¬n.
- NhËn hµng cña ngêi chuyªn chë vµ nÕu cÇn th× thanh to¸n cíc.
- Thu xÕp viÖc khai b¸o h¶i quan vµ tr¶ lÖ phÝ, thuÕ vµ nh÷ng phÝ
kh¸c cho h¶i quan vµ nh÷ng c¬ quan liªn quan.
- Thu xÕp viÖc lu kho qu¸ c¶nh nÕu cÇn.
- Giao hµng ®· lµm thñ tôc h¶i quan cho ngêi nhËn hµng.
- Gióp ®ì ngêi nhËn hµng tiÕn hµnh khiÕu n¹i ®èi víi ngêi chuyªn chë
vÒ tæn thÊt hµng hãa nÕu cã.
- Gióp ngêi nhËn hµng trong viÖc lu kho vµ ph©n phèi hµng hãa nÕu
hai bªn cã hîp ®ång.

2.2.3. DÞch vô giao nhËn hµng hãa ®Æc biÖt
Giao nhËn hµng hãa ®Æc biÖt kh¸c giao nhËn hµng hãa th«ng thêng ë
chç c«ng viÖc nµy ®ßi hái ngêi giao nhËn ph¶i cã thªm çc thiÕt bÞ chuyªn
dïng, ®ång thêi còng yªu cÇu ngêi giao nhËn ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n
nghiÖp vô v÷ng ch¾c. Dã lµ do hµng hãa ®Æc biÖt kh«ng ®ång nhÊt mµ cã
thÓ lµ hµng b¸ch hãa bao gåm nhiÒu lo¹i thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm, hay
hµng s¬ chÕ hoÆc nh÷ng hµng hãa kh¸c giao lu trong bu«n b¸n quèc tÕ.
Mét sè dÞch vô giao nhËn hµng hãa ®Æc biÖt mµ ngêi giao nhËn thêng
gÆp hiÖn nay:
 Giao nhËn hµng c«ng tr×nh
Hµng c«ng tr×nh chñ yÕu lµ m¸y mãc nÆng, thiÕt bÞ ®Ó x©y dùng
nh÷ng c«ng tr×nh lín nh nhµ m¸y ho¸ chÊt, nhµ m¸y thuû ®iÖn, s©n bay, c¬
së läc dÇu. Giao nhËn hµng lo¹i nµy lµ ph¶i tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn tËn c«ng tr-
êng x©y dùng trong ®ã viÖc di chuyÓn cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch cÈn thËn ®Ó
®¶m b¶o giao hµng ®óng thêi h¹n. §©y lµ mét lÜnh vùc chuyªn m«n cña ngêi
giao nhËn v× nã cÇn nh÷ng thiÕt bÞ ®Æc biÖt nh cÇn cÈu lo¹i nÆng, xe
vËn t¶i ngo¹i cì, tµu chë hµng lo¹i ®Æc biÖt v.v…
 Giao nhËn quÇn ¸o treo trªn m¾c
QuÇn ¸o may mÆc ®îc chuyªn chë b»ng nh÷ng chiÕc m¾c ¸o treo gi¸
trong nh÷ng container ®Æc biÖt gäi lµ container treo (hanging container).
§©y còng chØ lµ nh÷ng chiÕc container 20’, 40’ b×nh thêng nhng ®îc l¾p
®Æt thªm nh÷ng thanh bar ngang hoÆc däc hay nh÷ng sîi d©y cã mãc ®Ó
mãc m¾c treo vµo. Lo¹i container nµy cã nh÷ng yªu cÇu vÒ vÖ sinh rÊt
nghiªm ngÆt. ë n¬i ®Õn, quÇn ¸o ®îc chuyÓn trùc tiÕp tõ container vµo cöa
hµng ®Ó bÇy b¸n. Çch nµy lo¹i bá ®îc viÖc ph¶i chÕ biÕn l¹i quÇn ¸o nÕu
®ãng nhåi trong container, ®ång thêi tr¸nh ®îc Èm ít, bôi bËm.
 Giao nhËn hµng triÓn l·m

Ngêi giao nhËn thêng ®îc ngêi tæ chøc triÓn l·m hay çc ®¬n vÞ tham
gia triÓn l·m giao cho viÖc chuyªn chë hµng ®Õn n¬i triÓn l·m ë níc ngoµi.
§©y thêng lµ hµng t¹m nhËp t¸i xuÊt hoÆc t¹m xuÊt t¸i nhËp nªn còng cã
nh÷ng thñ tôc riªng trong giao nhËn kh«ng gièng hµng hãa xuÊt nhËp khÈu
th«ng thêng ®ßi hái ngêi giao nhËn ph¶i cã kinh nghiÖm.
2.2.4. Çc dÞch vô kh¸c
Ngoµi nh÷ng dÞch vô nªu trªn, tuú thuéc vµo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, ng-
êi giao nhËn cã thÓ lµm nh÷ng dÞch vô kh¸c n¶y sinh trong qu¸ tr×nh chuyªn
chë vµ c¶ nh÷ng dÞch vô ®Æc biÖt nh gom hµng, dÞch vô liªn quan ®Õn
hµng c«ng tr×nh, c«ng tr×nh ch×a khãa trao tay v.v…
Ngêi giao nhËn còng cã thÓ th«ng b¸o cho kh¸ch hµng cña m×nh vÒ nhu
cÇu tiªu dïng, thÞ trêng míi, t×nh h×nh c¹nh tranh, chiÕn lîc xuÊt khÈu, nh÷ng
®iÒu kho¶n cÇn ®a vµo hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng, tãm l¹i lµ tÊt c¶
nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng viÖc kinh doanh cña kh¸ch hµng, cho dï
kh¸ch hµng cã yªu cÇu hay kh«ng.
2.3. §Þa vÞ ph¸p lý cña ngêi giao nhËn
Do cha cã luËt lÖ quèc tÕ quy ®Þnh vÒ lÜnh vùc nµy nªn ®Þa vÞ ph¸p
lý cña ngêi giao nhËn ë tõng níc cã kh¸c nhau, tïy theo luËt ph¸p ë níc ®ã.
ë nh÷ng níc cã luËt tËp tôc (common law) - luËt kh«ng thµnh v¨n, th«ng
dông trong çc níc thuéc khèi liªn hiÖp Anh, h×nh thµnh trªn c¬ së tËp qu¸n
phæ biÕn trong quan hÖ d©n sù tõ nhiÒu thÕ kû - th× ®Þa vÞ ph¸p lý cña ng-
êi giao nhËn dùa trªn kh¸i niÖm vÒ ®¹i lý. Ngêi giao nhËn lÊy danh nghÜa
cña ngêi ñy th¸c (ngêi göi hµng hay ngêi nhËn hµng) ®Ó giao dÞch cho c«ng
viÖc cña ngêi ñy th¸c.
Ho¹t ®éng cña ngêi giao nhËn khi ®ã phô thuéc vµo nh÷ng quy t¾c
truyÒn thèng vÒ ®¹i lý, nh viÖc ph¶i mÉn çn khi thùc hiÖn nhiÖm vô cña
m×nh, ph¶i trung thùc víi ngêi ñy th¸c, tu©n theo nh÷ng chØ dÉn hîp lý cña

ngêi ñy th¸c, mÆt kh¸c ®îc hëng nh÷ng quyÒn b¶o vÖ vµ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm
phï hîp víi vai trß cña mét ®¹i lý.
Trong trêng hîp ngêi giao nhËn ®¶m nhËn vai trß cña ngêi ñy th¸c (hµnh
®éng cho lîi Ých cña m×nh), tù m×nh ký kÕt hîp ®ång víi ngêi chuyªn chë vµ
çc ®¹i lý, th× ngêi giao nhËn sÏ kh«ng ®îc hëng nh÷ng quyÒn b¶o vÖ vµ giíi
h¹n tr¸ch nhiÖm nãi trªn, anh ta ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm cho c¶ qu¸ tr×nh giao
nhËn hµng hãa kÓ c¶ khi hµng n»m trong tay nh÷ng ngêi chuyªn chë vµ ®¹i lý
mµ anh ta sö dông.
ë nh÷ng níc cã luËt d©n sù (civil law) - luËt quy ®Þnh quyÒn h¹n vµ
viÖc båi thêng cña mçi ç nh©n - th× ®Þa vÞ ph¸p lý quyÒn lîi vµ nghÜa vô
cña ngêi giao nhËn ë çc níc kh¸c nhau cã kh¸c nhau. th«ng thêng nh÷ng ngêi
giao nhËn ph¶i lÊy danh nghÜa cña m×nh giao dÞch cho c«ng viÖc cña ngêi
ñy th¸c, hä võa lµ ngêi ñy th¸c võa lµ ®¹i lý. §èi víi ngêi ñy th¸c (ngêi nhËn
hµng hay ngêi göi hµng) hä ®îc coi lµ ®¹i lý cßn ®èi víi ngêi chuyªn chë hä l¹i
lµ ngêi ñy th¸c. Tuy nhiªn thÓ chÕ mçi níc sÏ cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt.
Liªn ®oµn çc hiÖp héi giao nhËn quèc tÕ (FIATA) ®· so¹n th¶o §iÒu
kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn ®Ó çc níc tham kh¶o x©y dùng çc ®iÒu kiÖn
cho ngµnh giao nhËn cña níc m×nh, gi¶i thÝch râ rµng çc nghÜa vô, quyÒn
lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi giao nhËn.
§iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn quy ®Þnh ngêi giao nhËn ph¶i:
- TiÕn hµnh ch¨m sãc chu ®µo hµng hãa ®îc ñy th¸c.
- §iÒu hµnh vµ lo liÖu vËn t¶i hµng hãa ®îc ñy th¸c theo chØ dÉn cña
kh¸ch hµng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn hµng hãa ®ã.
- Ngêi giao nhËn kh«ng nhËn ®¶m b¶o hµng ®Õn vµo mét ngµy nhÊt
®Þnh, cã quyÒn cÇm gi÷ hµng khi kh¸ch hµng cña m×nh kh«ng thanh to¸n
çc kho¶n phÝ.

- ChØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ lçi lÇm cña b¶n th©n m×nh vµ ngêi lµm
c«ng cho m×nh, kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sai sãt cña bªn thø ba, miÔn lµ
®· tá ra cÇn mÉn thÝch ®¸ng trong viÖc lùa chän bªn thø ba ®ã.
Nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy thêng ®îc h×nh thµnh phï hîp víi tËp qu¸n th¬ng
m¹i hay thÓ chÕ ph¸p lý hiÖn hµnh ë tõng níc.
ë nh÷ng níc cha cã §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn th× hîp ®ång gi÷a
ngêi giao nhËn vµ kh¸ch hµng sÏ quy ®Þnh quyÒn lîi, nghÜa vô vµ tr¸ch
nhiÖm mçi bªn.
2.4. QuyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi giao nhËn
Dï ë ®Þa vÞ ®¹i lý hay ngêi ñy th¸c ngêi giao nhËn còng ph¶i ch¨m sãc
chu ®¸o hµng hãa ®îc ñy th¸c, thùc hiÖn ®óng nh÷ng chØ dÉn cña kh¸ch
hµng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn vËn t¶i hµng hãa.
Khi ®ãng vai trß lµ ®¹i lý, ngêi giao nhËn chÞu tr¸ch nhiÖm do lçi lÇm
sai sãt cña b¶n th©n m×nh vµ nh÷ng ngêi díi quyÒn (çn bé nh©n viªn trong
doanh nghiÖp) nh giao hµng tr¸i chØ dÉn, lËp chøng tõ nhÇm lÉn, quªn th«ng
b¸o khiÕn hµng ph¶i lu kho, lu b·i tèn kÐm, lµm sai thñ tôc h¶i quan… Ngêi
giao nhËn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tæn thÊt do lçi lÇm, sai sãt cña bªn thø
ba (ngêi chuyªn chë, ngêi ký hîp ®ång phô, nhËn l¹i dÞch vô…) miÔn lµ ngêi
giao nhËn ®· thÓ hiÖn sù cÇn mÉn thÝch ®¸ng trong viÖc lùa chän bªn thø
ba ®ã.
Khi ®ãng vai trß lµ ngêi ñy th¸c th× ngoµi nh÷ng tr¸ch nhiÖm cña ®¹i lý
nãi trªn, ngêi giao nhËn cßn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¶ nh÷ng hµnh vi vµ s¬ suÊt
cña bªn thø ba mµ ngêi giao nhËn sö dông ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång. Trong vai
trß nµy ngêi giao nhËn thêng ®a ra “gi¸ trän gãi” chø kh«ng ph¶i chØ nhËn
hoa hång nh ®¹i lý. Ngêi giao nhËn thêng ®ãng vai trß ngêi ñy th¸c khi thu
gom hµng lÎ, khi kinh doanh vËn t¶i ®a ph¬ng thøc, khi ®¶m nhËn tù vËn
chuyÓn hµng hãa hay nhËn b¶o qu¶n hµng hãa trong kho cña m×nh.

Trong viÖc h×nh thµnh nh÷ng §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn, ngêi
giao nhËn ®îc hëng mét sè miÔn trõ tr¸ch nhiÖm mµ lÏ ra hä ph¶i chÞu. Trong
luËt tËp tôc, ngêi giao nhËn khi ho¹t ®éng nh ngêi chuyªn chë, hä ph¶i chÞu
tr¸ch nhiÖm vÒ tæn thÊt hµng hãa trõ trêng hîp tæn thÊt do néi t× cña hµng
hãa, do thiªn tai hay nh÷ng nh©n tè kh¸c ®îc miÔn trõ tr¸ch nhiÖm theo luËt
tËp tôc.
Theo LuËt Th¬ng m¹i ViÖt Nam 1997, ®iÒu 167 quy ®Þnh ngêi lµm
dÞch vô giao nhËn cã nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô sau ®©y:
- §îc hëng tiÒn c«ng vµ çc kho¶n thu nhËp hîp lý kh¸c.
- Thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc nghÜa vô cña m×nh theo hîp ®ång.
- Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, ngêi giao nhËn cã thÓ thùc hiÖn
kh¸c víi chØ dÉn cña kh¸ch hµng nÕu cã lý do chÝnh ®¸ng v× lîi Ých cña
kh¸ch hµng nhng ph¶i th«ng b¸o ngay cho kh¸ch hµng.
- Sau khi ký kÕt hîp ®ång, nÕu x¶y ra trêng hîp cã thÓ dÉn ®Õn viÖc
kh«ng thùc hiÖn ®îc toµn bé hoÆc mét phÇn nh÷ng chØ dÉn cña kh¸ch hµng
thØ ph¶i th«ng b¸o ngay cho kh¸ch hµng biÕt ®Ó xin chØ dÉn thªm.
- Trong trêng hîp hîp ®ång kh«ng cã sù tháa thuËn vÒ thêi h¹n cô thÓ
thùc hiÖn nghÜa vô víi kh¸ch hµng th× ph¶i thùc hiÖn çc nghÜa vô cña
m×nh trong thêi h¹n hîp lý.
Theo LuËt Th¬ng m¹i ViÖt Nam, ngêi lµm dÞch vô giao nhËn kh«ng
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng mÊt m¸t, h háng ph¸t sinh trong nh÷ng trêng
hîp:
- Do lçi cña kh¸ch hµng hoÆc cña ngêi ®îc kh¸ch hµng uû quyÒn;
- §· lµm ®óng theo nh÷ng chØ dÉn cña kh¸ch hµng hoÆc cña ngêi ®îc
kh¸ch hµng uû quyÒn.
- Kh¸ch hµng ®ãng gãi vµ ghi ký m· hiÖu kh«ng phï hîp.
- Do kh¸ch hµng hoÆc ngêi ®îc kh¸ch hµng uû quyÒn thùc hiÖn viÖc
xÕp dì hµng hãa.

- Do khuyÕt tËt cña hµng hãa.

- Do cã ®×nh c«ng.
- Trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng.
Ngêi giao nhËn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc mÊt kho¶n lîi ®¸ng lÏ
kh¸ch hµng ®îc hëng vÒ sù chËm trÔ hoÆc giao nhËn hµng sai ®Þa chØ mµ
kh«ng ph¶i do lçi cña m×nh, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2.5. Mèi quan hÖ cña ngêi giao nhËn víi çc bªn liªn quan
Nh trªn ®· nãi, ngêi giao nhËn lµ ngêi nhËn sù ñy th¸c cña chñ hµng ®Ó
lo liÖu viÖc vËn chuyÓn hµng hãa tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c, mµ trong qu¸
tr×nh vËn chuyÓn hµng hãa ph¶i qua rÊt nhiÒu giai ®o¹n, chÞu sù kiÓm tra,
kiÓm so¸t cña rÊt nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng. Do ®ã, ngêi giao nhËn còng ph¶i
tiÕn hµnh çc c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu bªn.
S¬ ®å mèi quan hÖ cña ngêi giao nhËn víi çc bªn liªn quan
ChÝnh phñ & çc c¬ quan chøc n¨ng:

- Bé Th¬ng M¹i
- H¶i quan
- C¬ quan qu¶n lý ngo¹i hèi
- Gi¸m ®Þnh, kiÓm dÞch, y tÕ,…
H§ ñy th¸c H§ ñy th¸c
Ngêi göi Ngêi giao Ngêi nhËn
hµng nhËn hµng
H§ b¶o
H§DV
Ng©n Ngêi Ngêi b¶o

hµng chuyªn chë hiÓm
S¬ ®å trªn biÓu thÞ mèi quan hÖ gi÷a ngêi giao nhËn víi çc bªn liªn quan
nhng kh«ng phñ nhËn mèi quan hÖ gi÷a çc bªn víi nhau, nhng do ph¹m vi
nghiªn cøu giíi h¹n nªn bµi viÕt nµy kh«ng ®Ò cËp ®Õn.

Tríc hÕt lµ quan hÖ víi kh¸ch hµng, cã thÓ lµ ngêi göi hµng hoÆc ngêi
nhËn hµng thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, mang nhiÒu quèc tÞch
kh¸c nhau. Mèi quan hÖ nµy ®îc ®iÒu chØnh b»ng hîp ®ång ñy th¸c giao
nhËn.
Quan hÖ víi ChÝnh phñ vµ çc c¬ quan chøc n¨ng ®¹i diÖn cho ChÝnh
phñ nh: Bé Th¬ng m¹i, H¶i quan, Gi¸m ®Þnh, C¬ quan qu¶n lý ngo¹i hèi,
kiÓm dÞch, y tÕ,…
Quan hÖ víi ngêi chuyªn chë vµ ®¹i lý cña ngêi chuyªn chë: ®ã cã thÓ lµ
chñ tµu, ngêi m«i giíi, hay bÊt kú ngêi kinh doanh vËn t¶i nµo kh¸c, mèi quan
hÖ nµy ®îc ®iÒu chØnh b»ng hîp ®ång cung cÊp dÞch vô.
Ngoµi ra, ngêi giao nhËn cßn cã mèi quan hÖ nghiÖp vô víi ng©n hµng,
ngêi b¶o hiÓm.
2.6. Vai trß cña ngêi giao nhËn trong th¬ng m¹i quèc tÕ
Tõ tríc ®Õn nay çc “Forwarders” vÉn ®îc coi nh nh÷ng ngêi trung gian
trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ giao nhËn hµng ho¸. NhiÒu ngêi cho r»ng sù
tån t¹i cña nghÒ nµy sÏ kh«ng cßn ®îc bao l©u n÷a bëi lÏ c«ng nghÖ th«ng tin
trªn m¹ng toµn cÇu ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ trë nªn phæ biÕn, çc chñ hµng
cã thÓ giao dÞch trùc tiÕp víi çc nhµ vËn chuyÓn lín.
Tuy nhiªn, nhËn ®Þnh nh vËy cßn qu¸ sím v× ngêi giao nhËn vÉn ®ãng
mét vai trß rÊt quan träng. Hä lµ ngêi ®iÒu phèi lµm sao ®Ó toµn bé qu¸
tr×nh vËn chuyÓn hµng hãa ®îc th«ng suèt. Chóng ta biÕt th¬ng m¹i ®iÖn tö
lµ rÊt tèt, nhng ngêi ta vÉn ph¶i cÇn mét ai ®ã thùc giao nhËn mãn hµng. Çc
h·ng tµu chØ quan t©m lµm sao cho çc container cña hä ®îc ®Çy hµng. Çc
nhµ cung cÊp hµng hãa ®«i khi còng cã thÓ chÊp nhËn vËn chuyÓn mét
container ®Çy hµng cña hä cho mét kh¸ch hµng nµo ®ã. Nhng nÕu mét
container l¹i chøa hµng cña rÊt nhiÒu ngêi mua th× cã lÏ ch¼ng ai kh¸c ngoµi
ngêi giao nhËn cã thÓ ®a chóng ®Õn tay ngêi mua hµng. Cã thÓ nãi, ngêi
giao nhËn ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong th¬ng m¹i quèc tÕ.
II. NghiÖp vô giao nhËn hµng ho¸ vËn t¶i biÓn

1. C¬ së ph¸p lý
Ho¹t ®éng giao nhËn vÒ thùc chÊt lµ ho¹t ®éng t¸c nghiÖp liªn quan
®Õn nhiÒu vÊn ®Ò nh vËn t¶i, hîp ®ång mua b¸n, thanh to¸n, thñ tôc H¶i
quan cho nªn khi thùc hiÖn nghiÖp vô giao nhËn cÇn quan t©m ®Õn nh÷ng
c¬ së ph¸p lý trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng ®ã.
C¬ së ph¸p lý cho viÖc giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu bao gåm çc
quy ph¹m ph¸p luËt quèc tÕ (çc C«ng íc vÒ vËn ®¬n vËn t¶i, C«ng íc vÒ hîp
®ång mua b¸n hµng hãa…); çc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña Nhµ níc ViÖt
Nam vÒ giao nhËn vËn t¶i; çc lo¹i hîp ®ång vµ tÝn dông th…
Çc c«ng íc quèc tÕ bao gåm:
 C«ng íc Viªn 1980 vÒ bu«n b¸n quèc tÕ.
 Çc c«ng íc vÒ vËn t¶i nh C«ng íc quèc tÕ ®Ó thèng nhÊt mét sè quy
t¾c vÒ vËn ®¬n ®êng biÓn ký t¹i Brussels ngµy 25/8/1924 cßn ®îc
gäi lµ quy t¾c Hague. C«ng íc nµy cho ®Õn nay ®· ®îc söa ®æi
chØnh lý hai lÇn, lÇn thø nhÊt vµo n¨m 1968 t¹i Visby nªn ®îc gäi lµ
NghÞ ®Þnh th Visby 1968 vµ lÇn söa ®æi thø hai vµo n¨m 1979, gäi
lµ NghÞ ®Þnh th SDR. Ngoµi ra cßn cã C«ng íc Liªn hîp quèc vÒ
chuyªn chë hµng hãa b»ng ®êng biÓn ký t¹i Hamburg ngµy
31/3/1978, thêng gäi t¾t lµ C«ng íc Hamburg hay qui t¾c Hamburg
1978.
 §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn Incoterm 2000 gi¶i thÝch çc ®iÒu
kiÖn th¬ng m¹i cña phßng th¬ng m¹i quèc tÕ.
 Quy t¾c vµ thùc hµnh thèng nhÊt tÝn dông chøng tõ UCP 500 cña
phßng th¬ng m¹i quèc tÕ Paris.

Bªn c¹nh luËt ph¸p quèc tÕ, Nhµ níc ViÖt Nam ®· ban hµnh nhiÒu v¨n
b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn vËn t¶i, giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp
khÈu nh Bé luËt Hµng h¶i ViÖt Nam 1990, LuËt th¬ng m¹i ViÖt Nam 1997,
QuyÕt ®Þnh 2106/Q§-GTVT qui ®Þnh thÓ lÖ bèc dì, giao nhËn vµ b¶o qu¶n
hµng hãa t¹i c¶ng biÓn ViÖt Nam, §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn ViÖt
Nam (do VIFAS ban hµnh trªn c¬ së cña FIATA), LuËt kinh doanh b¶o hiÓm,
råi LuËt thuÕ v.v…
Çc lo¹i hîp ®ång lµm c¬ së cho ho¹t ®éng giao nhËn bao gåm hîp ®ång
mua b¸n ngo¹i th¬ng, hîp ®ång thuª tµu, hîp ®ång ñy th¸c giao nhËn, hîp ®ång
b¶o hiÓm.
2. Çc nguyªn t¾c giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu
Çc v¨n b¶n hiÖn hµnh ®· quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c chung trong giao
nhËn hµng hãa.
- ViÖc bèc dì, giao nhËn, b¶o qu¶n hµng hãa xuÊt nhËp khÈu t¹i c¶ng lµ
do c¶ng tiÕn hµnh trªn c¬ së hîp ®ång gi÷a chñ hµng hoÆc ngêi ®îc chñ hµng
ñy th¸c víi c¶ng. Ngêi ®îc chñ hµng ñy th¸c thêng lµ ngêi giao nhËn.
- §èi víi hµng kh«ng qua c¶ng (kh«ng lu kho t¹i c¶ng) th× chñ hµng hoÆc
ngêi ®îc ñy th¸c cã thÓ giao nhËn trùc tiÕp víi tµu, chØ tháa thuËn víi c¶ng
vÒ ®Þa ®iÓm bèc dì, thanh to¸n chi phÝ bèc dì vµ çc chi phÝ ph¸t sinh kh¸c.
- ViÖc bèc dì hµng hãa trong ph¹m vi c¶ng do c¶ng tæ chøc thùc hiÖn.
NÕu chñ hµng ®a ph¬ng tiÖn vµ nh©n c«ng vµo c¶ng ®Ó bèc dì th× chñ
hµng ph¶i tháa thuËn víi c¶ng vµ ph¶i tr¶ lÖ phÝ liªn quan, nÕu cã.
- Khi ®îc ñy th¸c nhËn hµng tõ tµu, c¶ng nhËn hµng b»ng ph¬ng thøc
nµo th× ph¶i giao hµng b»ng ph¬ng thøc Êy.
- Ngêi giao nhËn hµng ph¶i xuÊt tr×nh chøng tõ hîp lÖ x¸c nhËn quyÒn
®îc nhËn hµng vµ ph¶i nhËn liªn tôc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh khèi lîng
hµng hãa ghi trong chøng tõ. C¶ng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng hãa khi
®· ra khái c¶ng.

- ViÖc giao nhËn ®îc tiÕn hµnh trªn c¬ së ñy th¸c cña chñ hµng tøc lµ
chñ hµng ñy th¸c viÖc g× th× chØ lµm viÖc ®ã.
Ngoµi ra cßn cã nh÷ng qui t¾c c¬ b¶n nh viÖc giao nhËn ph¶i ®¶m b¶o
®Þnh møc xÕp dì cña c¶ng, hµng th«ng qua c¶ng ph¶i cã ®Çy ®ñ ký m·
hiÖu…
3. Tr×nh tù cña ho¹t ®éng giao nhËn hµng ho¸ b»ng ®êng biÓn
3.1. Giao nhËn hµng xuÊt khÈu
3.1.1. §èi víi hµng hãa kh«ng ph¶i lu kho b·i t¹i c¶ng
Hµng kh«ng ph¶i lu kho b·i t¹i c¶ng lµ hµng xuÊt khÈu do chñ hµng
ngo¹i th¬ng vËn chuyÓn tõ çc n¬i trong níc ®Ó xuÊt khÈu, cã thÓ b¶o qu¶n
t¹i çc kho riªng cña m×nh chø kh«ng qua çc kho cña c¶ng. Tõ kho riªng, çc
chñ hµng hoÆc ngêi ®îc chñ hµng ñy th¸c cã thÓ giao trùc tiÕp cho tµu.
Çc bíc giao nhËn bao gåm:
 §a hµng ®Õn c¶ng
Chñ hµng hoÆc ngêi ®îc chñ hµng ñy th¸c b»ng ph¬ng tiÖn cña m×nh
vËn chuyÓn hµng ®Õn c¶ng.
 Lµm thñ tôc xuÊt khÈu, giao hµng cho tµu
- §¨ng ký víi c¶ng vÒ m¸ng, ®Þa ®iÓm, cÇu tÇu xÕp dì

- Lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng xuÊt khÈu, xin giÊy chøng nhËn vÖ
sinh, kiÓm dÞch nÕu cÇn,…
- Tæ chøc vËn chuyÓn, xÕp hµng lªn tµu
- Liªn hÖ víi thuyÒn trëng ®Ó lÊy s¬ ®å xÕp hµng
- TiÕn hµnh xÕp hµng lªn tµu do c«ng nh©n cña c¶ng lµm, nh©n viªn
giao nhËn ph¶i theo dâi qu¸ tr×nh ®Ó gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò x¶y ra, trong ®ã
ph¶i xÕp hµng lªn tµu vµ ghi vµo tally sheet (phiÕu kiÓm kiÖn)

- Tµu sÏ lËp biªn lai thuyÒn phã ghi sè lîng, t×nh tr¹ng hµng hãa xÕp lªn
tµu (lµ c¬ së ®Ó cÊp vËn ®¬n). Biªn lai ph¶i s¹ch.
- Cung cÊp chi tiÕt ®Ó ngêi chuyªn chë cÊp vËn ®¬n vµ ®a vËn ®¬n
cho ngêi chuyªn chë ký, ®ãng dÊu.
- LËp bé chøng tõ thanh to¸n tiÒn hµng mµ hîp ®ång hoÆc L/C qui
®Þnh
- Th«ng b¸o cho ngêi nhËn hµng biÕt viÖc giao hµng
- Mua b¶o hiÓm cho hµng hãa (nÕu trong hîp ®ång qui ®Þnh)
- TÝnh to¸n thëng ph¹t xÕp dì hµng nhanh chËm (nÕu cã)
3.1.2. §èi víi hµng hãa ph¶i lu kho b·i t¹i c¶ng
Hµng hãa kh«ng ®îc giao trùc tiÕp cho tµu mµ ph¶i th«ng qua c¶ng.
Tr×nh tù giao nhËn bao gåm:
 Giao hµng cho c¶ng
- Chñ hµng hoÆc ngêi ®îc chñ hµng ñy th¸c ký hîp ®ång lu kho b¶o
qu¶n hµng hãa víi c¶ng
- Cung cÊp cho c¶ng çc giÊy tê:
 ChØ dÉn xÕp hµng (Shipping Instruction)
 Danh môc hµng hãa xuÊt khÈu (Cargo list)
 Th«ng b¸o xÕp hµng cña h·ng tµu cÊp (Shipping Order), nÕu cÇn.
- Giao hµng vµo kho, b·i cña c¶ng
 C¶ng giao hµng cho tµu
- Tríc khi giao hµng cho tµu, chñ hµng ph¶i:

 Lµm çc thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xuÊt khÈu: h¶i quan, kiÓm dÞch, vÖ
sinh…
 B¸o cho c¶ng ngµy giê dù kiÕn tµu ®Õn (ETA), chÊp nhËn NOR
 Giao cho c¶ng s¬ ®å xÕp hµng
- XÕp vµ giao hµng cho tµu

 Tríc khi xÕp, tæ chøc vËn chuyÓn hµng tõ kho ra c¶ng, lÊy lÞch xÕp
hµng, Ên ®Þnh m¸ng xÕp hµng, bè trÝ xe vµ c«ng nh©n, ngêi ¸p t¶i
(nÕu cÇn).
 TiÕn hµnh bèc vµ giao hµng cho tµu. ViÖc xÕp hµng lªn tµu do
c«ng nh©n cña c¶ng lµm. Hµng sÏ ®îc giao cho tµu díi sù gi¸m s¸t
cña ®¹i diÖn h¶i quan. Trong qu¸ tr×nh giao hµng, nh©n viªn kiÓm
®Õm cña c¶ng ph¶i ghi sè lîng hµng giao vµo Tally Report, cuèi
ngµy ph¶i ghi vµo Daily Report vµ khi xÕp xong mét tµu, ghi vµo
Final Report. Bªn phÝa tµu còng cã nh©n viªn kiÓm ®Õm vµ ghi
t×nh h×nh vµo Tally Sheet. ViÖc kiÓm ®Õm còng cã thÓ thuª nh©n
viªn cña c«ng ty kiÓm kiÖn.
 Khi giao nhËn xong mét l« hoÆc c¶ tµu, c¶ng ph¶i lÊy biªn lai
thuyÒn phã (Mate’s Receipt) ®Ó trªn c¬ së ®ã lËp vËn ®¬n.
 LËp bé chøng tõ thanh to¸n
C¨n cø vµo hîp ®ång mua b¸n vµ L/C, ngêi giao nhËn ph¶i lËp hoÆc lÊy
çc chøng tõ cÇn thiÕt tËp hîp thµnh bé chøng tõ, xuÊt tr×nh cho ng©n hµng
®Ó ®îc thanh to¸n tiÒn hµng. NÕu thanh to¸n b»ng L/C th× bé chøng tõ thanh
to¸n ph¶i phï hîp víi nhau vµ phï hîp vÒ mÆt h×nh thøc víi L/C vµ ph¶i xuÊt
tr×nh trong thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C.
 Th«ng b¸o cho ngêi mua vÒ viÖc giao hµng vµ mua b¶o hiÓm cho
hµng hãa nÕu cÇn.
- Thanh to¸n çc chi phÝ cÇn thiÕt cho c¶ng nh chi phÝ bèc hµng, vËn
chuyÓn, lu kho, b¶o qu¶n…
- TÝnh to¸n thëng ph¹t xÕp dì (nÕu cã)
3.1.3. §èi víi hµng container

a/ Göi hµng nguyªn container (FCL - Full Container Load)
- Chñ hµng hoÆc ngêi ®îc chñ hµng ñy th¸c sÏ ph¶i giao dÞch víi h·ng
tµu hoÆc ®¹i diÖn cña h·ng tµu ®Ó xin container vµ/hoÆc ®µm ph¸n gi¸ c¶.
- Sau khi hai bªn ®· cã tho¶ thuËn, h·ng tµu sÏ cÊp lÖnh giao vá
container.
- Chñ hµng lÊy container rçng vÒ ®Þa ®iÓm ®ãng hµng cña m×nh
- Mêi ®¹i diÖn h¶i quan, kiÓm nghiÖm, kiÓm dÞch, gi¸m ®Þnh ®Õn
kiÓm tra vµ gi¸m s¸t viÖc ®ãng hµng vµo container. Sau khi ®ãng hµng
xong, nh©n viªn h¶i quan sÏ niªm phong, kÑp ch×.
- Chñ hµng sÏ giao container cho tµu t¹i b·i container quy ®Þnh trong thêi
gian quy ®Þnh (closing time) cña tõng chuyÕn tµu (thêng lµ 8 tiÕng tríc khi
tµu xÕp hµng) vµ lÊy biªn lai nhËn container ®Ó chë cña tµu.
- Sau khi container ®· ®îc xÕp lªn tµu th× mang biªn lai nµy ®Õn h·ng
tµu ®Ó ®æi lÊy vËn ®¬n.
b/ Göi hµng lÎ (LCL - Less than Container Load)
- Chñ hµng giao dÞch víi h·ng tµu hoÆc ®¹i lý cña h·ng tµu, cung cÊp
cho hä nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ hµng xuÊt. Sau khi ®îc chÊp nhËn, hai
bªn sÏ tho¶ thuËn víi nhau vÒ ngµy, giê, ®Þa ®iÓm giao nhËn hµng.
- Chñ hµng hoÆc ngêi giao nhËn mang hµng ®Õn giao cho ngêi chuyªn
chë t¹i CFS hoÆc ICD quy ®Þnh.
- Çc chñ hµng mêi ®¹i diÖn h¶i quan kiÓm tra, kiÓm ho¸, gi¸m s¸t viÖc
®ãng hµng vµo container cña ngêi chuyªn chë hoÆc ngêi gom hµng. Sau khi
h¶i quan niªm phong kÑp ch× container, chñ hµng ph¶i hoµn thµnh nèt thñ tôc
®Ó bèc container lªn tµu vµ yªu cÇu cÊp vËn ®¬n.
- Ngêi chuyªn chë cÊp biªn lai nhËn hµng hoÆc mét vËn ®¬n chñ
(Master Bill of Lading).
- Ngêi chuyªn chë xÕp container lªn tµu vµ vËn chuyÓn ®Õn n¬i ®Õn.
3.2. Giao nhËn hµng nhËp khÈu
3.2.1. Hµng kh«ng ph¶i lu kho b·i t¹i c¶ng

Chñ hµng hoÆc ngêi ®îc chñ hµng ñy th¸c ®øng ra giao nhËn trùc tiÕp
víi tµu.
- §Ó cã thÓ tiÕn hµnh dì hµng, 24 giê tríc khi tµu ®Õn vÞ trÝ hoa tiªu,
chñ hµng ph¶i trao cho c¶ng mét sè chøng tõ:
 B¶n lîc khai hµng hãa (2 b¶n)
 S¬ ®å xÕp hµng (Cargo plan - 2 b¶n)
 Chi tiÕt hÇm hµng (2 b¶n)
 Chi tiÕt vÒ hµng qu¸ khæ qu¸ t¶i (nÕu cã)

- Chñ hµng xuÊt tr×nh vËn ®¬n gèc cho ®¹i diÖn cña h·ng tµu
- Trùc tiÕp nhËn hµng tõ tµu vµ lËp çc chøng tõ cÇn thiÕt trong qu¸
tr×nh nhËn hµng nh:
 Biªn b¶n gi¸m ®Þnh hÇm tµu (lËp tríc khi dì hµng) nh»m b¶o lu tr¸ch
nhiÖm cña tµu vÒ nh÷ng tæn thÊt x¶y ra sau nµy.
 Biªn b¶n dì hµng (COR) ®èi víi tæn thÊt râ rÖt
 Th dù kh¸ng (LR - Letter of Reservation) ®èi víi tæn thÊt kh«ng râ

rÖt
 B¶n kÕt to¸n nhËn hµng víi tµu (ROROC)
 Biªn b¶n gi¸m ®Þnh
 GiÊy chøng nhËn hµng thiÕu (do ®¹i lý hµng h¶i lËp)
- Khi dì hµng ra khái tµu, chñ hµng cã thÓ ®a vÒ kho riªng ®Ó mêi h¶i
quan kiÓm ho¸. NÕu hµng kh«ng cã niªm phong kÑp ch× ph¶i cã h¶i quan ¸p
t¶i vÒ kho.
- Lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng nhËp
- VËn chuyÓn hµng vÒ kho hoÆc ph©n phèi ngay hµng ho¸
3.2.2. §èi víi hµng ph¶i lu kho, lu b·i t¹i c¶ng

Còng nh ®èi víi hµng xuÊt khÈu, tr×nh tù nhËn hµng gåm çc bíc sau:
 C¶ng nhËn hµng tõ tµu
- C¶ng dì hµng vµ nhËn hµng tõ tµu

- LËp çc giÊy tê cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh giao nhËn cïng ngêi giao
nhËn
- §a hµng vÒ kho b·i c¶ng
 C¶ng giao hµng cho çc chñ hµng
- Khi nhËn ®îc th«ng b¸o hµng ®Õn, chñ hµng ph¶i mang vËn ®¬n gèc,
giÊy giíi thiÖu cña c¬ quan ®Õn h·ng tµu ®Ó nhËn lÖnh giao hµng. H·ng tµu
hoÆc ®¹i lý gi÷ l¹i vËn ®¬n gèc vµ trao 2 b¶n lÖnh giao hµng cho ngêi nhËn
hµng.
- Chñ hµng nép phÝ chøng tõ, phÝ lu kho, ®Æt cäc mîn vá hoÆc tiÒn
®Æt cäc vÖ sinh (nÕu cã), phÝ xÕp dì vµ lÊy biªn lai.
Chñ hµng mang lÖnh giao hµng cïng ho¸ ®¬n vµ phiÕu ®ãng gãi ®Õn
V¨n phßng qu¶n lý tµu t¹i c¶ng ®Ó ký x¸c nhËn vµo lÖnh giao hµng vµ t×m
vÞ trÝ hµng.
Chñ hµng mang bé chøng tõ nµy ®Õn bé phËn kho vËn ®Ó lµm phiÕu
xuÊt kho. Bé phËn nµy gi÷ mét b¶n lÖnh giao hµng vµ lµm 2 phiÕu xuÊt kho
cho chñ hµng.
- Lµm thñ tôc h¶i quan
+ XuÊt tr×nh vµ nép çc giÊy tê
 Tê khai hµng nhËp khÈu
 GiÊy phÐp nhËp khÈu
 B¶n kª chi tiÕt
 LÖnh giao hµng cña ngêi vËn t¶i
 Hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng
 Mét b¶n chÝnh vµ mét b¶n sao vËn ®¬n
 GiÊy chøng nhËn xuÊt xø, GiÊy chøng nhËn phÈm chÊt hoÆc kiÓm
dÞch (nÕu cã)
 Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i
+ H¶i quan sÏ kiÓm tra chøng tõ vµ hµng ho¸, tÝnh vµ th«ng b¸o thuÕ
+ Chñ hµng ký nhËn vµo giÊy th«ng b¸o thuÕ (cã thÓ nép thuÕ trong
vßng 30 ngµy) vµ xin chøng nhËn hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan

- Sau khi h¶i quan x¸c nhËn “hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan” chñ hµng cã
thÓ mang hµng ra khái c¶ng vµ chë vÒ kho riªng.
3.2.3. Hµng container
 NhËp nguyªn container (FCL)
- Khi nhËn ®îc th«ng b¸o hµng ®Õn do h·ng tµu göi th× chñ hµng mang
vËn ®¬n gèc, giÊy giíi thiÖu cu¶ c¬ quan hoÆc giÊy uû quyÒn (nÕu cã) ®Õn
h·ng tµu ®Ó lÊy lÖnh giao hµng.
- Chñ hµng mang lÖnh giao hµng ®Õn h¶i quan lµm thñ tôc vµ ®¨ng ký
kiÓm ho¸ (cã thÓ ®Ò nghÞ ®a c¶ container vÒ kho riªng hoÆc ICD ®Ó kiÓm
tra h¶i quan nhng ph¶i tr¶ vá ®óng h¹n nÕu kh«ng sÏ bÞ ph¹t)
- Sau khi hoµn thµnh thñ tôc h¶i quan, chñ hµng ph¶i mang bé chøng tõ
nhËn hµng cïng lÖnh giao hµng ®Õn V¨n phßng qu¶n lý tµu t¹i c¶ng ®Ó x¸c
nhËn lÖnh giao hµng
- LÊy phiÕu xuÊt kho vµ nhËn hµng
 §èi víi hµng lÎ (LCL)
Chñ hµng mang vËn ®¬n gèc hoÆc vËn ®¬n gom hµng ®Õn h·ng tµu
hoÆc ®¹i lý cña ngêi gom hµng ®Ó lÊy lÖnh giao hµng, sau ®ã nhËn hµng
t¹i CFR quy ®Þnh vµ lµm çc thñ tôc nh trªn.
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng giao nhËn hµng hãa quèc tÕ
b»ng ®êng biÓn t¹i c«ng ty giao nhËn
kho vËn ngo¹i th¬ng - Vietrans
I. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng - Vietrans

1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn

C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng-Vietrans lµ mét doanh nghiÖp
Nhµ níc thuéc Bé Th¬ng M¹i, ho¹t ®éng theo chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ tù chñ
tµi chÝnh, lµ tæ chøc vÒ giao nhËn ®Çu tiªn ®îc thµnh lËp ë ViÖt Nam theo
QuyÕt ®Þnh sè 554/BNT ngµy 13/8/1970 cña Bé Ngo¹i Th¬ng. Khi ®ã c«ng
ty ®îc lÊy tªn lµ Côc kho vËn kiªm Tæng c«ng ty giao nhËn ngo¹i th¬ng. HiÖn
nay tªn chÝnh thøc cña c«ng ty lµ “C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng”,
tªn giao dÞch lµ “Vietnam National Foreign Trade Forwarding and
Warehousing Corporation”, tªn t¾t lµ VIETRANS ®îc thµnh lËp theo QuyÕt
®Þnh sè 337/TCCB ngµy 31/3/1993 cña Bé Th¬ng M¹i.
Tríc n¨m 1986, do chÝnh s¸ch Nhµ níc n¾m ®éc quyÒn ngo¹i th¬ng nªn
VIETRANS lµ ®¬n vÞ duy nhÊt ho¹t ®éng trong lÜnh vùc giao nhËn kho vËn
ngo¹i th¬ng, phôc vô tÊt c¶ çc Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu trong c¶ níc.
Sau ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI t×nh h×nh kinh tÕ x· héi níc ta cã
nh÷ng biÕn chuyÓn míi. ViÖc trao ®æi hµng hãa gi÷a ViÖt Nam víi çc níc
ngµy cµng ph¸t triÓn. Çc mèi quan hÖ quèc tÕ ®îc më réng VIETRANS ®·
v¬n lªn trë thµnh mét c«ng ty giao nhËn quèc tÕ cã quan hÖ ®¹i lý réng kh¾p
®ång thêi tiÕn hµnh cung cÊp mäi dÞch vô giao nhËn kho vËn ®¸p øng nhu
cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc. Nhng thêi kú tõ 1989
®Õn nay, nÒn kinh tÕ níc ta ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo nhiÒu lÜnh vùc, trong ®ã cã lÜnh vùc giao
nhËn vËn t¶i. Trong bèi c¶nh ®ã, VIETRANS mÊt thÕ ®éc quyÒn vµ ph¶i b-
íc vµo cuéc c¹nh tranh gay g¾t víi çc tæ chøc kinh tÕ kh¸c ho¹t ®éng trong
lÜnh vùc giao nhËn kho vËn. Nh÷ng biÕn ®æi to lín vÒ c¬ chÕ kinh tÕ, m«i
trêng kinh tÕ x· héi cña thêi kú chuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ ®· ®em l¹i cho
VIETRANS nh÷ng thuËn lîi vµ vËn héi míi nhng còng ®Æt ra v« vµn khã
kh¨n vµ th¸ch thøc cho bíc ®êng ph¸t triÓn kinh doanh cña c«ng ty. §Ó thøc
øng víi m«i trêng kinh doanh míi VIETRANS ®· tiÕn hµnh ®æi míi toµn
diÖn tõ ®Þnh híng chiÕn lîc, ph¬ng thøc ho¹t ®éng ®Õn quy m«, h×nh thøc

vµ çch tæ chøc ho¹t ®éng, ®iÒu hµnh. C«ng ty kh«ng chØ ®Æc biÖt chó ý
tíi t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt mµ cßn chó ý ®µo t¹o ngo¹i ng÷ cho ®éi
ngò çn bé nh»m kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng dÞch vô còng nh uy tÝn cña
c«ng ty. Ph¸t huy truyÒn thèng vµ kinh nghiÖm s½n cã cïng víi nh÷ng thay
®æi phï hîp víi t×nh h×nh míi VIETRANS ®ang nç lùc n©ng cao kh¶ c¹nh
tranh vµ gi÷ v÷ng vÞ trÝ lµ con chim ®Çu ®µn trong ®éi ngò doanh nghiÖp
giao nhËn kho vËn ë ViÖt Nam, xøng ®¸ng víi vai trß chñ ®¹o cña mét doanh
nghiÖp Nhµ níc.
Tr¶i qua 33 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn VIETRANS ®· cã nhiÒu thay
®æi vÒ m« h×nh tæ chøc ho¹t ®éng còng nh tªn gäi cho phï hîp víi t×nh h×nh
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc qua çc thêi kú. §Õn nay, VIETRANS ®·
trë thµnh mét c«ng ty giao nhËn quèc tÕ, mét trong nh÷ng s¸ng lËp viªn cña
HiÖp héi giao nhËn ViÖt Nam (VIFFAS), mét thµnh viªn cña Liªn ®oµn çc
hiÖp héi giao nhËn quèc tÕ (FIATA), mét ®¹i lý hµng kh«ng ®¸p øng tiªu
chuÈn cña HiÖp héi vËn t¶i hµng kh«ng quèc tÕ (IATA) vµ lµ thµnh viªn cña
phßng th¬ng m¹i c«ng nghiÖp ViÖt Nam (VCCI).
HiÖn nay VIETRANS cã 6 chi nh¸nh ë çc tØnh, thµnh phè H¶i Phßng,
NghÖ An, §· N½ng, Nha Trang, Quy Nh¬n, vµ TP Hå ChÝ Minh.
Ngoµi ra VIETRANS cßn cã 2 liªn doanh lµ:
- TNT - VIETRANS express worldwide Ltd. (Vietnam) ®îc thµnh lËp

n¨m 1995 theo giÊy phÐp ®Çu t sè 1109/GP. §©y lµ c«ng ty liªn doanh víi Hµ
Lan víi sè vèn 700.000 USD ho¹t ®éng trong lÜnh vùc giao nhËn chuyÓn ph¸t
nhanh quèc tÕ.
- Lotus Joint Venture Company Ltd. (Phó Mü, Nhµ BÌ, TP Hå ChÝ
Minh) ®îc thµnh lËp n¨m 1991 víi h·ng tµu BiÓn §en - Blasco (Ucraina) vµ
c«ng ty Stevedoring Service America - SSA (Mü) cã tæng sè vèn 19.6 triÖu
USD ®Ó x©y dùng vµ khai th¸c cÇu c¶ng, vËn chuyÓn hµng hãa.

2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c«ng ty

2.1. Chøc n¨ng
VIETRANS lµ mét c«ng ty lµm çc chøc n¨ng dÞch vô quèc tÕ vÒ vËn
chuyÓn, giao nhËn, xuÊt nhËp khÈu hµng hãa, ®¹i lý, t vÊn… cho çc doanh
nghiÖp trong vµ ngoµi níc ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc vËn chuyÓn, giao nhËn vµ
xuÊt nhËp khÈu hµng hãa.
Theo ®iÒu lÖ, c«ng ty thùc hiÖn çc chøc n¨ng sau:
- Tæ chøc phèi hîp víi çc tæ chøc kh¸c trong vµ ngoµi níc ®Ó tæ chøc
chuyªn chë, giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu, hµng ngo¹i giao, hµng qu¸
c¶nh, hµng héi chî triÓn l·m, tµi liÖu, chøng tõ v.v…
- NhËn ñy th¸c dÞch vô vÒ giao nhËn, kho vËn, thuª vµ cho thuª kho b·i,
lu cíc, çc ph¬ng tiÖn vËn t¶i (tµu biÓn, «t«, m¸y bay, xµ lan, container…)
b»ng çc hîp ®ång trän gãi “door to door” vµ thùc hiÖn çc dÞch vô kh¸c cã
liªn quan ®Õn hµng hãa nãi trªn, nh viÖc thu gom, chia lÎ hµng hãa, lµm thñ
tôc xuÊt nhËp khÈu, lµm thñ tôc h¶i quan, mua b¶o hiÓm hµng hãa vµ giao
hµng ®ã cho ngêi chuyªn chë ®Ó chuyÓn tiÕp tíi n¬i quy ®Þnh.
- NhËn ñy th¸c xuÊt nhËp khÈu hoÆc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc
tiÕp hµng hãa.
- Lµm ®¹i lý cho çc h·ng tµu níc ngoµi vµ lµm çc c«ng t¸c phôc vô cho
tµu biÓn cña níc ngoµi vµo c¶ng ViÖt Nam. Liªn doanh, liªn kÕt víi çc tæ
chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi níc trong lÜnh vùc vËn chuyÓn, giao nhËn, kho
b·i.
2.2. NhiÖm vô
Víi çc chøc n¨ng trªn c«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng ph¶i thùc
hiÖn nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu sau:
- X©y dùng kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn çc dÞch vô kinh doanh cña c«ng ty
theo quy chÕ hiÖn hµnh nh»m thùc hiÖn môc ®Ých vµ chøc n¨ng ®· nªu.

- §¶m b¶o viÖc b¶o toµn vµ bæ sung vèn trªn c¬ së tù t¹o nguån vèn, b¶o
®¶m trang tr¶i vÒ tµi chÝnh, sö dông hîp lý, theo ®óng chÕ ®é, sö dông cã
hiÖu qu¶ çc nguån vèn, lµm trßn nghÜa vô nép ng©n s¸ch Nhµ níc.
- Mua s¾m, x©y dùng, bæ sung vµ thêng xuyªn c¶i tiÕn, hoµn thiÖn,
n©ng cÊp çc ph¬ng tiÖn vËt chÊt kü thuËt cña c«ng ty.
- Th«ng qua çc liªn doanh, liªn kÕt trong vµ ngoµi níc ®Ó thùc hiÖn
viÖc giao nhËn, chuyªn chë hµng hãa b»ng çc ph¬ng thøc tiªn tiÕn, hîp lý an
toµn trªn çc luång, tuyÕn vËn t¶i, c¶i tiÕn viÖc chuyªn chë, chuyÓn t¶i, lu
kho, lu b·i, giao nhËn hµng hãa vµ b¶o ®¶m b¶o qu¶n hµng hãa an toµn trong
ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty.
- Nghiªn cøu t×nh h×nh thÞ trêng dÞch vô giao nhËn, kho vËn, kiÕn
nghÞ c¶i tiÕn biÓu cíc, gi¸ cíc cña çc tæ chøc vËn t¶i cã liªn quan theo quy
chÕ hiÖn hµnh, ®Ò ra çc biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó b¶o ®¶m quyÒn lîi gi÷a
çc bªn khi ký kÕt hîp ®ång nh»m thu hót kh¸ch hµng ®Ó cñng cè vµ n©ng
cao uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ.
- Tæ chøc qu¶n lý, chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh doanh cña çc ®¬n vÞ trùc
thuéc c«ng ty theo c¬ chÕ hiÖn hµnh.
3. M« h×nh bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty

Bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty tu©n theo chÕ ®é mét thñ trëng ®øng ®Çu
lµ gi¸m ®èc, gióp viÖc cho gi¸m ®èc gåm cã çc phã gi¸m ®èc vµ çc trëng
phßng thùc hiÖn chøc n¨ng tham mu, t vÊn trong viÖc ra quyÕt ®Þnh cña
gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc c«ng ty cã quyÒn h¹n vµ nhiÖm vô theo quy ®Þnh t¹i
QuyÕt ®Þnh sè 217/H§BT vµ quy ®Þnh cña Bé vÒ ph©n cÊp qu¶n lý toµn
diÖn cña c«ng ty.
§Ó hiÓu râ h¬n vÒ c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty, ta cã s¬ ®å sau:

§Õn n¨m 2002, c«ng ty thùc hiÖn chuyªn m«n hãa trong ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh. Ngoµi çc chi nh¸nh vµ liªn doanh, c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng
ty ®îc chia thµnh hai khèi: Khèi qu¶n lý vµ khèi kinh doanh. Trong khèi kinh
doanh, c«ng ty chia thµnh çc m¶ng dÞch vô ho¹t ®éng riªng rÏ kh«ng cã sù
chång chÐo nh tríc ®©y. §ã lµ çc phßng ®êng biÓn, phßng hµng kh«ng,
phßng ®êng s¾t, phßng triÓn l·m, phßng c«ng tr×nh. §Æc biÖt cã mét phßng
chuyªn tr¸ch ®ã lµ phßng Marketing. §©y lµ phßng ®Çu mèi chuyªn thùc hiÖn
chøc n¨ng giao dÞch víi kh¸ch hµng, sau ®ã ph©n viÖc tíi çc phßng ban cã
liªn quan. Gi÷a çc phßng ban lu«n cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt hç trî lÉn nhau.
T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh chung cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y (1998 - 2002)
MÆc dï cã nhiÒu khã kh¨n, nhng VIETRANS vÉn gi÷ ®îc tèc ®é t¨ng tr-
ëng tèt. Hµng n¨m c«ng ty ®Òu hoµn thµnh vît møc çc chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò
ra, doanh thu t¨ng kh¸ cao, cã n¨m t¨ng ®Õn 5-6 tû ®ång. Nép ng©n s¸ch Nhµ
níc t¨ng ®Òu.
B¶ng 1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña VIETRANS (1998 - 2002)
§¬n vÞ: TriÖu VND

N¨m 2003
1998 1999 2000 2001 2002
ChØ tiªu (íc)
Doanh thu 28403 29308 32670 28678 34252 45000
Lîi nhuËn 2812 3157 4419 1926 2649 4500
Nép ng©n s¸ch 6821 7552 4820 4819 5114 5500
Tû suÊt LN (%) 9,90 10,77 13,49 6,72 7,73 10,00
Thu nhËp b×nh
qu©n (triÖu 2,1 2,25 2,5 2,47 2,7 3,1
®ång/ngêi)
Nguån: B¸o ço tæng kÕt çc n¨m cña VIETRANS
Cã thÓ nãi n¨m 2000 vµ 2002 lµ nh÷ng mèc son trong ho¹t ®éng cña
VIETRANS, doanh thu t¨ng rÊt cao, thu nhËp cña çn bé c«ng nh©n viªn ®îc
®¶m b¶o, ®ãng gãp kh¸ lín vµo ng©n s¸ch Nhµ níc, çc quü ®Çu t ph¸t triÓn
s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng ®îc duy tr× mµ cßn ®îc më réng, ®éi ngò lao ®éng cã
tinh thÇn lµm viÖc h¨ng say, n¨ng ®éng.
Tuy nhiªn, ®¸nh gi¸ mét çch kh¸ch quan, dï doanh thu t¨ng ®Òu vµ kh¸
cao nhng tû lÖ l·i trªn doanh thu (ph¶n ¸nh tû suÊt lîi nhuËn cña c«ng ty) l¹i cã
phÇn gi¶m sót trong hai n¨m trë l¹i ®©y. Xu híng nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong
biÓu ®å sau:
Tû l Ö % l î i n h u Ë n / d o a n h t h u c ñ a VIETRANS
%
16
13,49%
14
12 10,77%
9,90%
10
7,73%
8 6,72%
6
4
2
0
1998 1999 2000 2001 2002
Víi møc t¨ng kh¸ cao vµo n¨m 2000, lÏ ra c«ng ty ph¶i ®¹t ®îc kÕt qu¶
kh¶ quan h¬n vµo n¨m 2001, nhng do nh÷ng biÕn ®éng trªn trêng quèc tÕ cã
t¸c ®éng bÊt lîi ®Õn ho¹t ®éng cña c«ng ty cïng c«ng t¸c qu¶n lý cßn cha ph¶i
lµ tèi u nhÊt, tû suÊt lîi nhuËn ®· sôt gi¶m.
Bªn c¹nh ®ã, c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t khiÕn cho VIETRANS cµng
gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n. Nhng nhê nh÷ng cè g¾ng cïng nh÷ng c¶i tæ kÞp
thêi, ®ã lµ sù thay ®æi trong bé m¸y l·nh ®¹o, nh÷ng ngêi tµi n¨ng vµ nhiÖt
huyÕt ®· ®îc ®¶m nhËn nh÷ng vÞ trÝ quan träng cïng nh÷ng ®iÒu kiÖn
thuËn lîi trong c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, VIETRANS ®· gÆt h¸i ®îc
nhiÒu thµnh tùu, triÓn väng ph¸t triÓn ngµy cµng kh¶ quan.
C«ng ty ®· biÕt tËn dông lîi thÕ ®Ó kinh doanh kho, më réng ho¹t ®éng
gom hµng, vËn t¶i ®a ph¬ng thøc, lµm ®¹i lý cho çc h·ng vËn t¶i lín cña níc
ngoµi, h¬n thÕ cßn göi çn bé ®i ®µo t¹o, n©ng cao nghiÖp vô, tr×nh ®é

chuyªn m«n. Nhê ®ã cã thÓ tin tëng r»ng VIETRANS sÏ cßn tiÕn xa trong
lÜnh vùc nµy ë ViÖt Nam.
II. Ho¹t ®éng giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®êng biÓn t¹i c«ng ty giao nhËn
kho vËn ngo¹i th¬ng - Vietrans
1. Mét sè ®Æc thï cña ho¹t ®éng giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®-
êng biÓn t¹i VIETRANS
1.1. Ho¹t ®éng giao nhËn mang tÝnh thêi vô
§©y kh«ng chØ lµ ®Æc thï ho¹t ®éng cña VIETRANS mµ cña hÇu hÕt
çc doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy. TÝnh thêi vô trong ho¹t
®éng giao nhËn xuÊt ph¸t tõ tÝnh thêi vô cña çc mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu.
Ch¼ng h¹n nh vµo thêi ®iÓm ®Çu n¨m, Ho¹t ®éng giao nhËn thêng gi¶m sót
do khèi lîng hµng vËn chuyÓn gi¶m sót.
Trong çc th¸ng tiÕp theo, çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt b¾t ®Çu lªn kÕ
ho¹ch cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, nhng thêi ®iÓm nµy hä
còng chØ nhËp khÈu mét sè m¸y mãc, nguyªn liÖu phôc vô cho d©y chuyÒn
s¶n xuÊt. Ho¹t ®éng giao nhËn ë thêi ®iÓm nµy kh¸ h¹n chÕ. ChØ ®Õn th¸ng
4 khi mµ çc nhµ m¸y cho ra s¶n phÈm, ho¹t ®éng giao nhËn míi trë nªn nhén
nhÞp. Nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ë thêi ®iÓm nµy lµ rÊt lín c¶ ®èi víi hµng
xuÊt khÈu lÉn nhËp khÈu.
Nhng ®Õn kho¶ng th¸ng 9, 10 l¹i lµ mïa hµng xuèng (down season) v×
®©y lµ thêi ®iÓm l¹i çc níc Ch©u ¢u, ngêi d©n thêng dµnh thêi gian ®i du
lÞch. Vµ còng vµo kho¶ng thêi gian nµy, hµng phôc vô cho lÔ gi¸ng sinh vµ
TÕt míi ®îc lªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt.
ChØ ®Õn gÇn cuèi n¨m, khi mµ nhu cÇu tiªu dïng cña ngêi d©n t¨ng
m¹nh, ë ch©u ¢u lµ Gi¸ng sinh, n¨m míi, ë ch©u ¸ lµ tÕt cæ truyÒn th× nh÷ng
ngêi lµm giao nhËn míi thùc sù bËn rén. Lîng hµng giao nhËn cuèi n¨m rÊt
phong phó c¶ vÒ chñng lo¹i vµ khèi lîng. Nhu cÇu giao nhËn t¨ng gÊp nhiÒu
lÇn so víi nh÷ng th¸ng tríc.

Tõ ®ã ta thÊy n¾m ®îc ®Æc thï ho¹t ®éng cña ngµnh m×nh lµ rÊt quan
träng, nã gióp cho c«ng ty cã ®îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶ vµ
tiÕt kiÖm nhÊt.
1.2. Ph¬ng tiÖn phôc vô cho ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i biÓn
Mét ®Æc ®iÓm næi bËt cña VIETRANS ®ã lµ c«ng ty hoµn toµn kh«ng
cã ®éi tµu hay container cña riªng m×nh phuc vô cho giao nhËn vËn t¶i biÓn.
§©y lµ mét ®iÓm bÊt lîi cña VIETRANS so víi çc doanh nghiÖp giao nhËn
kh¸c v× ®iÒu nµy dÔ khiÕn c«ng ty r¬i vµo t×nh tr¹ng bÞ ®éng, ®Æc biÖt lµ
vµo mïa hµng h¶i. Ch¼ng h¹n nh GEMATRANS hay VICONSHIP ®ång thêi
lµ ngêi chuyªn chë vµ ngêi giao nhËn nªn çc c«ng ty nµy cã thÓ chñ ®éng vÒ
thiÕt bÞ cho kh¸ch hµng trong mäi trêng hîp, tõ ®ã t¹o ®îc uy tÝn trªn thÞ tr-
êng.
Tuy vËy, bï l¹i c«ng ty cã çc thiÕt bÞ lµm hµng nh ®éi xe t¶i, xe n©ng,
cÇn cÈu kh¸ hiÖn ®¹i. §Æc biÖt hÖ thèng kho b·i cña VIETRANS ®îc ®¸nh
gi¸ lµ quy m« nhÊt. C«ng ty cã mét hÖ thèng kinh doanh kho r¶i kh¾p chiÒu
dµi ®Êt níc, tõ hÖ thèng kho l¹nh ®ang x©y dùng ë Lµo Cai ®Õn b·i
container réng lín ë c¶ng Qui Nh¬n, §µ N½ng, H¶i Phßng. Riªng ë Hµ Néi,
c«ng ty cã tíi 2 kho ë V¨n §iÓn vµ Yªn Viªn, rÊt thuËn lîi cho c«ng t¸c lµm
hµng. Trong thêi gian gÇn ®©y, c«ng ty ®ang tËp trung ®Çu t mua s¾m,
x©y dùng thªm nhiÒu ph¬ng tiÖn, trang thiÕt bÞ. Cã thÓ nãi, khèi lîng vµ
hµng hãa giao nhËn nãi chung vµ giao nhËn b»ng ®êng biÓn nãi riªng nhê
thÕ sÏ ®îc ®Èy m¹nh.
2. Quy tr×nh giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®êng biÓn t¹i c«ng ty
2.1. Giao nhËn hµng xuÊt khÈu b»ng ®êng biÓn
§èi víi mét l« hµng xuÊt khÈu, quy tr×nh giao nhËn ®îc tiÕn hµnh theo
çc bíc sau:
2.1.1. NhËn hµng tõ ngêi göi hµng (ngêi xuÊt khÈu)

Gi÷a VIETRANS vµ ngêi göi hµng sÏ cã tho¶ thuËn vÒ ph¬ng thøc vµ

®Þa ®iÓm nhËn hµng. VÒ ph¬ng thøc, ngêi göi hµng cã thÓ trùc tiÕp mang
hµng ®Õn hoÆc sö dông dÞch vô vËn chuyÓn néi ®Þa cña c«ng ty. C«ng ty
cã mét ®éi xe t¶i ho¹t ®éng rÊt hiÖu qu¶, kh«ng chØ sö dông cho môc ®Ých
vËn chuyÓn quèc tÕ b»ng ®êng bé mµ cßn rÊt tiÖn dông cho vËn chuyÓn néi
®Þa tríc khi vµo chÆng vËn t¶i chÝnh. VÒ ®Þa ®iÓm, hµng hãa cã thÓ ®îc
vËn chuyÓn trùc tiÕp ra c¶ng hoÆc mang vÒ kho cña c«ng ty ë V¨n §iÓn
hoÆc Yªn Viªn nÕu chñ hµng ë Hµ Néi.
ViÖc nhËn hµng tõ ngêi göi hµng còng cã nh÷ng yªu cÇu nghiªm ngÆt
v× sau khi ngêi giao nhËn nhËn hµng, tr¸ch nhiÖm vÒ hµng hãa sÏ thuéc vÒ
ngêi giao nhËn. NÕu hµng lµ hµng nguyªn container th× ngêi giao nhËn cßn
®îc gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm. Cßn ®èi víi nh÷ng l« hµng lÎ, nh÷ng dÞch vô mµ
VIETRANS thùc hiÖn cã thÓ lµ t¸i chÕ l¹i hµng hãa, hoÆc ®ãng gãi hµng
hãa cho phï hîp víi ph¬ng thøc vËn chuyÓn, tuyÕn ®êng vËn chuyÓn. Hµng
hãa ®ßi hái ph¶i phï hîp víi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng. Sau khi ®· kiÓm
nhËn chÝnh x¸c, VIETRANS cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n hµng hãa chê giao cho
ngêi chuyªn chë.
2.1.2. Thuª ngêi chuyªn chë hµng hãa
Dï hµng hãa ®îc xuÊt khÈu theo ®iÒu kiÖn FOB hay CIF th× ngêi giao
nhËn còng thêng ®îc ñy th¸c thuª tµu ®Ó chuyªn chë hµng hãa. Ngêi ñy th¸c
tuú tõng trêng hîp cã thÓ lµ ngêi göi hµng (shipper) hay ngêi nhËn hµng
(consignee).
NÕu VIETRANS ®îc ñy th¸c thuª tµu, ®èi víi tuyÕn ®êng cò, thêng
xuyªn cã hµng ®i, c«ng ty ph¶i liªn hÖ víi h·ng tµu mµ c«ng ty ®· lµm gi¸ tríc
®ã ®Ó xin chç, lu cíc hoÆc xin container nÕu lµ hµng ®ãng trong container.
Cßn ®èi víi tuyÕn ®êng míi cha cã gi¸ hoÆc gi¸ cò ®· hÕt h¹n th× ph¶i xin gi¸
ë nhiÒu h·ng tµu kh¸c nhau, sau ®ã chän mét gi¸ tèt ®Ó chµo cho kh¸ch hµng.
Ngêi giao nhËn thêng ®îc ñy th¸c thuª tµu v× ngêi giao nhËn cã lîi thÕ lµ lu«n

cã lîng hµng lín vµ æn ®Þnh nªn thêng ®îc h·ng tµu cho hëng nh÷ng u ®·i vÒ
gi¸ c¶, dÞch vô mµ kh¸ch hµng nhá lÎ kh«ng cã ®îc.
2.1.3. Tæ chøc giao hµng lªn tµu
 Tríc khi tµu ®Õn c¶ng bèc hµng
Hµnh tr×nh cña mét con tµu thêng lµ chë hµng ®Õn c¶ng, dì hµng ra, lu
l¹i c¶ng tõ 1 - 3 ngµy, xÕp hµng míi lªn råi khëi hµnh. §èi víi mét sè c¶ng cña
ViÖt Nam nh c¶ng H¶i Phßng, thêi gian mét con tµu lu l¹i chØ lµ 1 ngµy. Do
®ã, tríc khi tµu cËp c¶ng, h·ng tµu sÏ göi Th«ng b¸o thêi gian dù kiÕn tµu vµo
c¶ng (ETA - Estimated Time of Arrival) cho ngêi giao nhËn. Thêi gian nµy
phô thuéc vµo tuyÕn ®êng, tho¶ thuËn gi÷a h·ng tµu vµ ngêi giao nhËn. §èi
víi VIETRANS, nÕu tuyÕn ®êng xa, ETA ®îc göi tríc tõ 24h - 48h, cßn ®êng
gÇn, ETA ph¶i ®îc göi tríc 48h - 72h.
Khi biÕt ®îc thêi gian dù kiÕn tµu ®Õn c¶ng, nh©n viªn giao nhËn cña
VIETRANS sÏ ph¶i lµm mét sè c«ng viÖc sau:
- Xin kiÓm nghiÖm, kiÓm dÞch cho hµng hãa ®Ó lÊy giÊy chøng nhËn
kiÓm nghiÖm, kiÓm dÞch, nhÊt lµ ®èi víi hµng n«ng s¶n thùc phÈm.
- LËp tê khai h¶i quan, tiÕn hµnh th«ng quan hµng xuÊt khÈu.
- Nép thuÕ xuÊt khÈu (nÕu cã) cho hµng hãa.
- Cung cÊp chØ dÉn xÕp hµng cho h·ng tµu ®ång thêi nhËn th«ng b¸o
xÕp hµng do h·ng tµu cÊp.
- LËp b¶ng kª khai hµng hãa (Cargo list) gåm 5 b¶n ®Ó göi cho c¶ng vµ
göi cho tµu. Néi dung chÝnh cña Cargo list gåm: Tªn c«ng ty xuÊt nhËp khÈu,
Tªn ngêi nhËp khÈu, Tªn hµng, Ký m· hiÖu, Sè lîng, Träng lîng.
NÕu lµ hµng xuÊt ®ãng trong container th× cïng víi b¶n danh môc hµng
hãa, ngêi giao nhËn ph¶i xin h·ng tµu lÖnh giao vá container rçng ®Ó ®a cho

kh¸ch hµng vÒ ®ãng hµng. Sau ®ã lµm thñ tôc h¶i quan, niªm phong cÆp
ch×. Cßn nÕu lµ hµng lÎ th× ngêi giao nhËn sÏ cÊp cho ngêi göi hµng vËn
®¬n gom hµng (House Bill of Lading - HB/L), tËp hîp çc l« hµng lÎ vµ ®ãng
vµo container sau khi ®· qua kiÓm tra cña h¶i quan.
 Khi tµu vµo c¶ng
Tµu khi ®· vµo c¶ng, dì hÕt hµng vµ s½n sµng cho viÖc xÕp hµng, h·ng
tµu sÏ göi th«ng b¸o s½n sµng xÕp dì (NOR - Notice Of Readiness). Sau khi
nhËn ®îc NOR, nh©n viªn giao nhËn cña c«ng ty sÏ ph¶i kiÓm tra xem thùc
tÕ tµu ®· s½n sµng xÕp dì cha vµ ký chÊp nhËn vµo NOR.
- Tæ chøc chuyªn chë hµng hãa ra c¶ng nÕu hµng cßn ë trong kho.
- C¨n cø vµo b¶ng kª khai hµng hãa, tµu sÏ lªn s¬ ®å xÕp hµng (Cargo
plan). Ngêi giao nhËn cïng phßng ®iÒu ®é cña c¶ng lªn kÕ ho¹ch giao hµng,
xÕp hµng lªn tµu.
- Trong thêi gian xÕp hµng, ngêi giao nhËn ph¶i lu«n cã mÆt ®Ó gi¶i
quyÕt mäi vÊn ®Ò ph¸t sinh. Ch¼ng h¹n hµng xÕp lªn tµu ph¶i ®¶m b¶o kü
thuËt tr¸nh h háng tæn thÊt trong lóc bèc xÕp. Trong trêng hîp hµng bÞ h háng
tæn thÊt, ngêi giao nhËn ph¶i cïng c¶ng vµ çc bªn liªn quan lËp çc biªn b¶n
cÇn thiÕt.
2.1.4. LËp bé chøng tõ
Sau khi hµng ®· ®îc xÕp lªn tµu, nÕu ®îc ñy th¸c, ngêi giao nhËn ph¶i
lÊy ®îc Biªn lai thuyÒn phã (Mate’s Receipt - MR) ®Ó ®æi lÊy vËn ®¬n. §Ó
thuËn tiÖn cho viÖc lÊy ®îc tiÒn hµng, vËn ®¬n ph¶i s¹ch, ®· xÕp hµng lªn
tµu vµ cíc tr¶ tríc (nÕu ngêi xuÊt khÈu ph¶i tr¶ tiÒn cíc). NÕu lµ hµng lÎ, ngêi
giao nhËn trªn c¬ së chi tiÕt lµm vËn ®¬n nhËn tõ chñ hµng tiÕn hµnh lËp
vËn ®¬n gom hµng.

Sau ®ã, ngêi giao nhËn tËp hîp vËn ®¬n cïng mét sè chøng tõ kh¸c nh
ho¸ ®¬n th¬ng m¹i, hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng, Packing list v.v… lËp
thµnh bé chøng tõ thanh to¸n göi cho chñ hµng.
Ngoµi ra, ngêi giao nhËn cßn ph¶i mua b¶o hiÓm cho hµng hãa nÕu cÇn,
th«ng b¸o cho ngêi göi hµng biÕt ngµy tµu rêi c¶ng ®Ó hä th«ng b¸o cho ngêi
nhËn hµng, thanh to¸n çc chi phÝ cÇn thiÕt cho c¶ng nh chi phÝ bèc hµng,
b¶o qu¶n, lu kho…, tÝnh to¸n thëng ph¹t xÕp dì nÕu cã.
Cuèi cïng, ngêi giao nhËn sÏ tiÕn hµnh kÕt to¸n çc chi phÝ giao nhËn víi
ngêi göi hµng.
2.2. Giao nhËn hµng nhËp khÈu b»ng ®êng biÓn
Khi nhËn ®îc yªu cÇu giao nhËn mét l« hµng nhËp khÈu, ngêi giao nhËn
ph¶i tiÕn hµnh çc bíc sau:
2.2.1. Tríc khi tµu cËp c¶ng
Ngêi giao nhËn ph¶i ®îc ngêi nhËn hµng hoÆc ®¹i lý cña m×nh cung
cÊp çc th«ng tin cÇn thiÕt vÒ l« hµng. Cô thÓ
- Th«ng tin vÒ tµu: tªn tµu, quèc tÞch, thêi gian dù kiÕn tµu ®Õn c¶ng dì
hµng.
- B¶n lîc khai hµng (Cargo Manifest) ®Ó biÕt t×nh h×nh hµng hãa.
Chñ hµng ph¶i giao cho ngêi giao nhËn vËn ®¬n gèc vµ çc chøng tõ
kh¸c cña hµng hãa nh: giÊy phÐp nhËp khÈu, giÊy chøng nhËn phÈm chÊt,
bao b×, ký m· hiÖu…
Ngêi giao nhËn ph¶i lªn kÕ ho¹ch nhËn hµng ®ång thêi nÕu ®îc ñy th¸c
sÏ phèi hîp víi chñ hµng giao hµng cho çc chñ hµng néi ®Þa.
2.2.2. Khi tµu cËp c¶ng

Khi nhËn ®îc GiÊy b¸o hµng ®Õn do h·ng tµu fax ®Õn, ngêi giao nhËn
sÏ lËp GiÊy b¸o hµng göi cho chñ hµng ®Ó chñ hµng chñ ®éng chuÈn bÞ çc
ph¬ng tiÖn lÊy hµng.
§ång thêi, nh©n viªn giao nhËn ph¶i thùc hiÖn çc c«ng viÖc nh:
- Xin kiÓm dÞch cho hµng hãa nÕu cÇn.
- NÕu lµ hµng nguy hiÓm hay hµng ®Æc biÖt, ngêi giao nhËn ph¶i phèi
hîp víi çc bªn cã liªn quan nh c¶ng, h¶i quan, phßng ch¸y ch÷a ch¸y… ®Ó lªn
kÕ ho¹ch phßng ngõa.
- Khai h¶i quan hµng nhËp khÈu
§îc sù ñy th¸c cña chñ hµng ngêi giao nhËn sÏ mang vËn ®¬n gèc hoÆc
b¶n sao vËn ®¬n (nÕu lµ vËn ®¬n Surrendered hoÆc vËn ®¬n Express
Cargo Bill) ®Õn h·ng tµu hoÆc ®¹i lý cña h·ng tµu ®Ó ®æi lÊy lÖnh giao
hµng.
2.2.3. Tæ chøc nhËn hµng tõ tµu vµ giao cho chñ hµng
Th«ng thêng ngêi giao nhËn sÏ cïng víi c¶ng tiÕn hµnh nhËn hµng tõ tµu
vµ lËp çc biªn b¶n cÇn thiÕt nh biªn b¶n gi¸m ®Þnh s¾p xÕp hµng trong
hÇm tµu (do c¶ng vµ thuyÒn trëng lËp), biªn b¶n kÕt to¸n víi tµu (ROROC-
Report On Receipt Of Cargo), giÊy chøng nhËn hµng thiÕu (CSC-Certificate
of Shortlanded Cargo) nÕu sè hµng thùc nhËn Ýt h¬n sè hµng ghi trong vËn
®¬n.
Sau khi dì hµng sau, nÕu hµng bÞ h háng th× lËp biªn b¶n hµng ®æ vì h
háng (COR-Cargo Outturn Report), nÕu nghi ngê cã tæn thÊt hµng hãa lËp th
dù kh¸ng (LR-Letter of Reservation) ®Ó chøng minh r»ng ngêi nhËn hµng
(c¶ng) ®· cã th«ng b¸o cã tæn thÊt kh«ng râ rÖt cho ngêi chuyªn chë vµ göi
cho tµu hoÆc ®¹i lý tµu trong vßng 3 ngµy kÓ tõ ngµy dì xong hµng.
Ngêi giao nhËn sau khi lÊy lÖnh giao hµng ph¶i ®ãng phÝ lu kho, lu b·i
(nÕu cã), phÝ xÕp dì råi mang lÖnh giao hµng ®Õn kho ®Ó nhËn hµng vµ

lµm thñ tôc h¶i quan. NÕu lµ hµng nguyªn container cã thÓ mîn vÒ kho riªng
®Ó dì hµng nhng ph¶i nép tiÒn ®Æt cäc mîn vá, hoÆc dì hµng ngay t¹i c¶ng.
Ngêi giao nhËn sÏ gióp chñ hµng mêi gi¸m ®Þnh, khiÕu n¹i ®ßi båi thêng
nÕu cã tæn thÊt x¶y ra ®èi víi hµng hãa. Vµ cuèi cïng ngêi giao nhËn còng sÏ
kÕt to¸n çc chi phÝ giao nhËn víi chñ hµng.
3. Çc nh©n tè ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng
®êng biÓn t¹i VIETRANS
3.1. Bèi c¶nh quèc tÕ
§©y lµ ho¹t ®éng giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®êng biÓn nªn nã
chÞu t¸c ®éng rÊt lín tõ t×nh h×nh quèc tÕ. ChØ mét sù thay ®æi nhá nµo ®ã
trong chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu cña mét níc mµ VIETRANS cã quan hÖ
còng cã thÓ khiÕn lîng hµng t¨ng lªn hay gi¶m ®i. Trong thêi gian gÇn ®©y,
thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng, chiÕn tranh ë Ir¾c, xung ®ét vïng Trung §«ng,
dÞch bÖnh SARS g©y ¶nh hëng rÊt lín tíi viÖc giao th¬ng hµng hãa.
Trong ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i biÓn quan träng nhÊt ph¶i kÓ ®Õn lµ
t×nh h×nh tù do hãa dÞch vô vËn t¶i biÓn trong tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi
(WTO). Trong hîp t¸c ®a ph¬ng dÞch vô vËn t¶i biÓn lµ mét trong nh÷ng
ngµnh dÞch vô nh¹y c¶m vµ ®îc çc quèc gia rÊt quan t©m, nhng tiÕn tr×nh
tù do hãa ngµnh dÞch vô nµy l¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n do mét sè níc lu«n ®a ra
ý kiÕn ph¶n ®èi, hä muèn ¸p dông luËt riªng cña m×nh nh»m b¶o hé ngµnh
vËn t¶i biÓn trong níc. V× thÕ, mÆc dï ®· nhÊt trÝ kÕt thóc ®µm ph¸n vµo
n¨m 1996 nhng çc níc thµnh viªn WTO vÉn kh«ng thÓ tháa thuËn víi nhau ®-
îc vÒ çch thøc tiÕn hµnh tù do hãa ngµnh dÞch vô nµy vµ çc nç lùc ®µm
ph¸n bÞ ngõng l¹i vµo n¨m 1997. Tuy nhiªn çc níc ®Òu nhÊt trÝ cam kÕt sÏ
kh«ng ¸p dông thªm çc h¹n chÕ míi ®èi víi ngµnh dÞch vô nµy.
Trªn thùc tÕ, m«i trêng kinh doanh cña ngµnh dÞch vô nµy vÉn tiÕp tôc
®îc c¶i thiÖn vµ tù do hãa ®¸ng kÓ. Lý do chÝnh lµ nh÷ng ñng hé tù do hãa
vÉn tiÕp tôc kiªn tr× tiÕn hµnh tù do hãa ®¬n ph¬ng hoÆc tham gia ®µm

ph¸n trong khu«n khæ çc diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ kh¸c nh Tæ chøc hîp t¸c
vµ ph¸t triÓn kinh tÕ (OECD), DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸ Th¸i B×nh
D¬ng (APEC), HiÖp héi çc quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN). Nhê vËy mµ
nh÷ng ngêi lµm giao nhËn míi cã ®iÒu kiÖn tin tëng vµo sù ph¸t triÓn trong
thêi gian tíi.
3.2. C¬ chÕ qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc
§©y lµ nh©n tè cã ¶nh hëng rÊt quan träng ®Õn ho¹t ®éng giao nhËn
vËn t¶i v× Nhµ níc cã nh÷ng chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng, réng më sÏ thóc ®Èy sù
ph¸t triÓn cña giao nhËn vËn t¶i, ngîc l¹i sÏ k×m h·m nã.
Khi nãi ®Õn c¬ chÕ qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc, chóng ta kh«ng thÓ
chØ nãi ®Õn nh÷ng chÝnh s¸ch riªng vÒ vËn t¶i biÓn hay giao nhËn, c¬ chÕ
ë ®©y bao gåm tÊt c¶ çc chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp
khÈu nãi chung. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· ®a ra nhiÒu chÝnh s¸ch t¹o thuËn
lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, tõ ®ã t¹o ra nguån hµng cho ho¹t ®éng giao
nhËn nh ¸p møc thuÕ suÊt 0% cho hµng xuÊt khÈu, ®æi míi LuËt H¶i quan,
luËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu, luËt thuÕ VAT, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt v.v…
Nhng kh«ng ph¶i chÝnh s¸ch nµo Nhµ níc ®a ra còng cã t¸c dông tÝch
cùc. Ch¼ng h¹n nh víi chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, trong ®ã næi
bËt lµ nghÞ ®Þnh 57/CP cho phÐp mäi doanh nghiÖp tham gia xuÊt nhËp
khÈu trùc tiÕp, mét mÆt nã cã t¸c dông thóc ®Èy giao lu bu«n b¸n, tõ ®ã lµm
t¨ng s¶n lîng giao nhËn, nhng mÆt kh¸c nã l¹i khiÕn cho çc doanh nghiÖp
giao nhËn mµ ®iÓn h×nh lµ VIETRANS r¬i vµo m«i trêng c¹nh tr¹nh khèc
liÖt. §ang tõ thÕ ®éc quyÒn, giê ®©y VIETRANS ph¶i ®èi mÆt víi rÊt
nhiÒu nhµ giao nhËn chuyªn nghiÖp kh¸c.
Ngoµi ra, chÝnh s¸ch h¹n chÕ nhËp khÈu nh ®¸nh thuÕ hµng nhËp khÈu
cao khiÕn lîng hµng hãa nhËp khÈu gi¶m, dÉn ®Õn ho¹t ®éng giao nhËn
hµng nhËp khÈu còng gi¶m ®i.

§èi víi chÝnh s¸ch vÒ h¶i quan, nÕu nh tríc ®©y, bªn h¶i quan sÏ gióp
chñ hµng khai h¶i quan, th× b©y giê tr¸ch nhiÖm khai h¶i quan thuéc vÒ chñ
hµng. §iÒu nµy khiÕn dÞch vô khai thuª h¶i quan rÊt ph¸t triÓn, mµ ngêi
thµnh th¹o trong lÜnh vùc nµy kh«ng ai kh¸c lµ ngêi giao nhËn. Tõ ®ã vÞ trÝ
cña ngêi giao nhËn cµng ®îc n©ng cao.
3.3. T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu trong níc
Nh trªn ®· nãi, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng hãa cã quan hÖ mËt
thiÕt víi ho¹t ®éng giao nhËn hµng hãa. Lîng hµng hãa xuÊt nhËp khÈu cã dåi
dµo, ngêi giao nhËn míi cã hµng ®Ó giao nhËn, s¶n lîng vµ gi¸ trÞ giao nhËn
míi t¨ng, ngîc l¹i ho¹t ®éng giao nhËn kh«ng thÓ ph¸t triÓn.
ë ®©y gi¸ trÞ giao nhËn ®îc hiÓu lµ doanh thu mµ ngêi giao nhËn cã ®îc
tõ ho¹t ®éng giao nhËn hµng hãa. Tuy gi¸ trÞ giao nhËn kh«ng chÞu ¶nh hëng
cña gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu nhng nã l¹i chÞu ¶nh hëng rÊt lín tõ s¶n lîng xuÊt
nhËp khÈu. Thùc tÕ ®· cho thÊy r»ng, n¨m nµo khèi lîng hµng hãa xuÊt nhËp
khÈu cña ViÖt Nam t¨ng lªn th× ho¹t ®éng giao nhËn cña VIETRANS còng
s«i ®éng h¼n lªn.
Cã thÓ nãi, qui m« cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ph¶n ¸nh qui m« cña
ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i.
3.4. BiÕn ®éng thêi tiÕt
Ho¹t ®éng giao nhËn hµng hãa lµ ho¹t ®éng vËn chuyÓn vµ lµm çc
dÞch vô liªn quan ®Ó hµng hãa di chuyÓn tõ ngêi göi ®Õn ngêi nhËn nªn nã
chÞu ¶nh hëng rÊt râ rÖt cña çc biÕn ®éng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. Trong qu¸
tr×nh hµng lªnh ®ªnh trªn biÓn, nÕu sãng yªn bÓ lÆng tøc lµ thêi tiÕt ®Ñp
th× hµng sÏ an toµn h¬n nhiÒu. Ngîc l¹i, nÕu gÆp b·o biÓn, ®éng ®Êt, nói
löa, sãng thÇn, thËm chÝ chØ lµ ma to giã lín th«i th× nguy c¬ hµng hãa h
háng, tæn thÊt ®· lµ rÊt lín.

Kh«ng chØ lµ thiªn tai, cã khi chØ lµ sù thay ®æi nhiÖt ®é gi÷a hai khu
vùc ®Þa lý kh¸c nhau th«i còng cã thÓ ¶nh hëng, ch¼ng h¹n nh lµm cho hµng
bÞ hÊp h¬i, ®Ó b¶o qu¶n ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp nh dïng
lo¹i container ®Æc biÖt nh Fully Ventilated Container. §iÒu ®ã lµm t¨ng chi
phÝ vËn chuyÓn lªn kh¸ nhiÒu.
3.5. Çc nh©n tè néi t¹i cña doanh nghiÖp
Ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i biÓn cña VIETRANS cßn chÞu ¶nh hëng
bëi çc nh©n tè nh: nguån vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña b¶n th©n c«ng ty,
c¬ chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, chÝnh s¸ch cña c«ng ty ®èi víi
nh©n viªn, ®èi víi kh¸ch hµng, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña ®éi ngò
çn bé c«ng nh©n viªn. §©y ®îc coi lµ çc nh©n tè néi t¹i cña mét doanh
nghiÖp. Nhãm nh©n tè nµy ®îc coi lµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tíi kÕt qu¶ cña
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i
biÓn nãi riªng.
Ch¼ng h¹n nh nh©n tè nguån vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c«ng ty.
NÕu VIETRANS t¹o ®îc mét c¬ ng¬i khang trang, ph¬ng tiÖn lµm hµng hiÖn
®¹i tríc hÕt sÏ t¹o ®îc lßng tin n¬i kh¸ch hµng, ®iÒu nµy rÊt quan träng do
®Æc thï cña dÞch vô giao nhËn ®ã lµ cã giao dÞch víi nhiÒu kh¸ch hµng níc
ngoµi. H¬n thÕ míi ®¸p øng ®îc yªu cÇu giao nhËn ph¸t triÓn ngµy cµng
m¹nh mÏ. Bªn c¹nh ®ã, mét c«ng ty cã tiÒm lùc vÒ vèn còng lµ mét lîi thÕ rÊt
lín trong kinh doanh.
Ngoµi ra, çc c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña b¶n th©n c«ng ty còng cã ¶nh hëng
quan träng ®Õn ho¹t ®éng giao nhËn. Trong giao nhËn vËn t¶i biÓn, lîng
kh¸ch hµng lín vµ æn ®Þnh lµ kh¸ nhiÒu, nÕu c«ng ty cã chÝnh s¸ch u ®·i
®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng nµy th× kh«ng chØ cã ®îc sù g¾n bã cña kh¸ch
hµng mµ cßn t¹o thuËn lîi cho chÝnh çc nh©n viªn cña c«ng ty trong qu¸
tr×nh ®µm ph¸n, th¬ng lîng, ký hîp ®ång víi kh¸ch.

Mét nh©n tè v« cïng quan träng n÷a ®ã lµ tr×nh ®é, kinh nghiÖm, kiÕn
thøc cña ®éi ngò çn bé nh©n viªn cña c«ng ty. §ã lµ nh÷ng kiÕn thøc vÒ luËt
ph¸p, thñ tôc th¬ng m¹i quèc tÕ, kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm vÒ nghiÖp vô.
ChØ mét sù non nít khi ký kÕt hîp ®ång ñy th¸c giao nhËn cã thÓ g©y thiÖt
h¹i to lín cho doanh nghiÖp, mét sù bÊt cÈn khi kiÓm nhËn hµng cã thÓ dÉn
®Õn sù tranh chÊp kh«ng ®¸ng cã. Cã thÓ nãi, nh©n tè con ngêi sÏ quyÕt
®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét doanh nghiÖp.
4. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô giao nhËn hµng hãa quèc
tÕ b»ng ®êng biÓn t¹i c«ng ty
4.1. Thµnh tùu ®¹t ®îc
Giao nhËn hµng ho¸ quèc tÕ b»ng ®êng biÓn lµ dÞch vô truyÒn thèng
cña C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng - VIETRANS. Tõ nh÷ng ngµy
®Çu thµnh lËp c«ng ty, çc çn bé c«ng nh©n viªn ®· thùc hiÖn viÖc giao
nhËn nh÷ng l« hµng cøu trî cña çc níc bÌ b¹n anh em cho chiÕn sÜ vµ nh©n
d©n ViÖt Nam. Nh÷ng çn bé ngµy Êy giê ngêi ®· vÒ hu, ngêi ®· lµ nh÷ng
l·nh ®¹o chñ chèt cña c«ng ty, ®ang chÌo l¸i con thuyÒn VIETRANS trªn ®-
êng ph¸t triÓn theo ®µ héi nhËp cña ®Êt níc.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng ty, ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i biÓn còng
ngµy cµng lín m¹nh, çc çn bé giao nhËn h«m nay kh«ng chØ kÕ thõa kinh
nghiÖm cña çc bËc l·o thµnh ®i tríc mµ cßn tiÕp thu çi míi, c¶i tiÕn quy
tr×nh nghiÖp vô cho phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn míi.
Nhê vËy, dï ph¶i ®èi mÆt víi v« vµn khã kh¨n, ho¹t ®éng giao nhËn vËn
t¶i biÓn t¹i c«ng ty ®· ®¹t ®îc kh«ng Ýt thµnh tùu. Cô thÓ, dÞch vô giao
nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®êng biÓn ®· ph¸t triÓn víi tèc ®é kh¸
cao, chiÕm tíi trªn 70% s¶n lîng hµng hãa giao nhËn, h¬n 60% gi¸ trÞ hµng
hãa giao nhËn cña toµn c«ng ty, ®ãng gãp phÇn kh«ng nhá vµo kÕt qu¶ mµ
c«ng ty ®¹t ®îc trong nh÷ng n¨m qua. Díi ®©y chóng ta sÏ xem xÐt tõng
mÆt.

4.1.1. S¶n lîng giao nhËn
T¹i C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng - VIETRANS, giao nhËn
hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®êng biÓn lu«n chiÕm tíi h¬n 70% tæng s¶n
lîng giao nhËn hµng hãa. Hµng n¨m, khèi lîng hµng mµ c«ng ty giao nhËn qua
çc c¶ng biÓn ViÖt Nam vµo kho¶ng 80.000 - 90.000 ngµn tÊn, víi tèc ®é
t¨ng b×nh qu©n kh¸ cao, kho¶ng 12%/n¨m. Trong giai ®o¹n 5 n¨m trë l¹i ®©y,
khèi lîng hµng giao nhËn ®êng biÓn cña c«ng ty nh sau:
B¶ng 2: S¶n lîng giao nhËn hµng hãa XNK b»ng ®êng biÓn cña VIETRANS
(Bao gåm v¨n phßng Hµ Néi vµ çc chi nh¸nh)
§¬n vÞ: TÊn
N¨m
1998 1999 2000 2001 2002
ChØ tiªu
SLGN ®êng biÓn 84596 75965 83280 98497 96769
ChØ sè ph¸t triÓn (%) - 89,80 109,63 118,27 98,25
 SLGN toµn cty 114824 98927 107822 119891 124364
Tû träng (%) 73,67 76,78 77,24 82,16 77,81
Nguån: Phßng tæng hîp c«ng ty
Qua b¶ng trªn ta thÊy r»ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, s¶n lîng giao nhËn
n¨m 2001 ®¹t møc cao nhÊt, lªn ®Õn gÇn 100 ngh×n tÊn, t¨ng gÇn 20% so víi
n¨m 2000. §Õn n¨m 2002 vÉn duy tr× ®îc khèi lîng nµy vµ xu híng nµy sang
n¨m 2003 sÏ vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn (íc n¨m 2003 lµ trªn 100.000 tÊn). Con sè
nµy tuy t¨ng kh«ng ®Òu nhng ë møc cao cho thÊy c«ng ty cã chiÕn lîc kinh
doanh ®óng ®¾n vµ cã ®îc sù tin tëng cña kh¸ch hµng.
So víi tæng s¶n lîng giao nhËn cña c«ng ty th× s¶n lîng giao nhËn ®êng
biÓn lu«n chiÕm tû träng cao trªn 70% vµ cã xu híng t¨ng lªn. Së dÜ tû träng
lín nh vËy kh«ng chØ v× giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®êng biÓn cã
nhiÒu u ®iÓm mµ cßn v× ®©y lµ ho¹t ®éng truyÒn thèng cña c«ng ty trong
bao nhiªu n¨m qua.
Ta cã thÓ thÊy tuy n¨m 1999 lµ mét n¨m ®Çy khã kh¨n ®èi víi
VIETRANS v× vµo n¨m nµy c«ng ty vÊp ph¶i sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cña

çc c«ng ty kh¸c lµm s¶n lîng giao nhËn nãi chung sôt gi¶m nhng tû träng ®-
êng biÓn vÉn t¨ng lªn kh¸ cao, 76,78% tõ 73,67% vµo n¨m 1998.
§Æc biÖt n¨m 2001, con sè nµy t¨ng lªn ®Õn 82,16% ®¹t møc cao nhÊt
trong thêi gian gÇn ®©y. Chóng ta h·y nhí l¹i vµo n¨m 2001 x¶y ra sù kiÖn
ngµy 11/9 t¹i Mü khiÕn ngµnh hµng kh«ng thÕ giíi l©m vµo hoµn c¶nh v«
cïng khã kh¨n. Nhng do ®ã mµ khèi lîng hµng hãa vËn chuyÓn b»ng ®êng
biÓn t¨ng lªn râ rÖt. §iÒu nµy lý gi¶i v× sao vµo n¨m nµy tû träng khèi lîng
giao nhËn ®êng biÓn cña VIETRANS t¨ng nhiÒu ®Õn nh vËy.
Cã thÓ nãi, xÐt vÒ mÆt s¶n lîng giao nhËn, VIETRANS ®· ®¹t ®îc kÕt
qu¶ kh¶ quan. Nhng ®èi víi dÞch vô giao nhËn hµng hãa, con sè cã ý nghÜa
h¬n ®èi víi ngêi giao nhËn l¹i lµ gi¸ trÞ giao nhËn v× nã ph¶n ¸nh sè tiÒn mµ
ngêi giao nhËn cã ®îc khi tiÕn hµnh giao nhËn mét l« hµng cho kh¸ch hµng
cña m×nh. V× vËy phÇn tiÕp sau ®©y sÏ cho ta thÊy râ h¬n khÝa c¹nh nµy.
4.1.2. Gi¸ trÞ giao nhËn
Nh trªn ®· nãi gi¸ trÞ giao nhËn ®îc hiÓu lµ doanh thu mµ ngêi giao
nhËn cã ®îc tõ ho¹t ®éng giao nhËn hµng hãa.
ë C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng VIETRANS, gi¸ trÞ giao nhËn
hµng hãa quèc tÕ chuyªn chë b»ng ®êng biÓn ®¹t møc cao vµ t¨ng ®Òu qua
çc n¨m. Trung b×nh mçi n¨m ho¹t ®éng nµy mang vÒ cho c«ng ty tíi 15 tû
®ång, ®ãng gãp kh«ng nhá vµo thµnh c«ng chung cña toµn c«ng ty.
B¶ng 3: Gi¸ trÞ giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®êng biÓn t¹i
VIETRANS
(Bao gåm v¨n phßng Hµ Néi vµ çc chi nh¸nh)

N¨m
1998 1999 2000 2001 2002
Gi¸ trÞ
GTGN ®êng biÓn 14597 14625 16762 15963 17638
ChØ sè ph¸t triÓn
- 100,20 114,61 95,23 110,50
(%)

 GTGN toµn cty 23079 22520 25476 22361 26235

Tû träng (%) 63,25 64,94 65,79 71,38 67,23
Nguån: Phßng tæng hîp c«ng ty
B¶ng trªn cho thÊy mÆc dï c«ng ty kh«ng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi
nhÊt cho viÖc ph¸t triÓn dÞch vô giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®êng
biÓn, song thu nhËp tõ ho¹t ®éng nµy vÉn lu«n chiÕm phÇn chñ yÕu trong
çc ph¬ng thøc giao nhËn hµng hãa, trung b×nh kho¶ng 64%. §Æc biÖt n¨m
2001 lªn tíi 71,38% ®¹t tû träng cao nhÊt trong çc n¨m.
Chóng ta cã thÓ thÊy mét ®iÒu, trong ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i
biÓn, dï s¶n lîng giao nhËn chiÕm tíi trªn 70% nhng gi¸ trÞ giao nhËn chØ
chiÕm h¬n 60%. §iÒu nµy cã thÓ dÔ dµng lý gi¶i lµ do tiÒn cíc, phÝ giao
nhËn mét ®¬n vÞ hµng hãa (thêng lµ MT) trong vËn t¶i biÓn rÎ h¬n nhiÒu so
víi çc ph¬ng thøc vËn t¶i kh¸c trong khi n¨ng lùc vËn chuyÓn l¹i rÊt lín. Qua
®ã chóng ta thÊy r»ng con sè tû träng gi¸ trÞ giao nhËn trung b×nh 64% ®· cã
thÓ coi lµ rÊt thµnh c«ng, nhÊt lµ trong t×nh h×nh c¹nh tranh ngµy cµng khèc
liÖt nh hiÖn nay.
Gi¸ trÞ giao nhËn ®êng biÓn cña c«ng ty ë møc cao, xu híng chung lµ
t¨ng lªn vµ t¬ng ®èi ®ång ®Òu qua çc n¨m. N¨m 2001 tuy gi¸ trÞ tuyÖt ®èi
cña ho¹t ®éng nµy gi¶m nhng tû träng vÉn t¨ng lªn cho thÊy dï trong hoµn
c¶nh khã kh¨n, giao nhËn vËn t¶i biÓn vÉn ®·, ®ang vµ sÏ lµ ho¹t ®éng chñ
®¹o cña c«ng ty.
Môc tiªu n¨m 2003 cña dÞch vô nµy ë VIETRANS lµ ®¹t trªn 25 tû VND
doanh thu. Môc tiªu nµy lµ cã c¬ së nÕu nh×n vµo xu híng ph¸t triÓn ë
VIETRANS.

Gi ¸ t r Þ g i a o n h Ën c ñ a VIETRANS (1998-2002)
TriÖu VND
18000
15000
12000
9000
6000
3000
0
1998 1999 2000 2001 2002
Thªm vµo ®ã, xem xÐt bèi c¶nh chung cña thÞ trêng giao nhËn vËn t¶i
biÓn trong quý I/2003, hµng vËn chuyÓn tuyÕn ch©u ¸ - Trung §«ng ®· t¨ng
17% so víi cïng kú n¨m ngo¸i, vµ ®Õn nay ®· t¨ng kho¶ng 21,4%. Sau khi
chiÕn tranh t¹i Ir¨c kÕt thóc, hµng vËn chuyÓn sang Trung §«ng ngµy mét
t¨ng m¹nh, cha kÓ th¸ng 7 vµ 3 th¸ng cuèi n¨m thêng lµ nh÷ng th¸ng cã nhu
cÇu vËn chuyÓn ®¹t møc cao trong n¨m. Tõ ®ã cã c¬ së tin tëng r»ng ho¹t
®éng nµy ë VIETRANS sÏ ngµy mét ph¸t triÓn vµ ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao h¬n
n÷a.
4.1.3. MÆt hµng giao nhËn trong vËn t¶i biÓn
ë c¬ng vÞ lµ ngêi giao nhËn, c«ng ty kh«ng lùa chän riªng mét mÆt hµng
nµo. Nhng mét sè mÆt hµng chñ yÕu cña dÞch vô giao nhËn b»ng ®êng biÓn
cã thÓ kÓ ra lµ: hµng dÖt may, v¶i sîi, chÌ, g¹o, thiÕt bÞ y tÕ, thiÕt bÞ v¨n
phßng, « t«, xe m¸y, m¸y n«ng nghiÖp, gµ con, gia sóc…Chóng ta cã thÓ
ph©n lo¹i çc nhãm mÆt hµng chÝnh nh sau:
B¶ng 4: C¬ cÊu mÆt hµng giao nhËn b»ng ®êng biÓn t¹i VIETRANS

N¨m 1998 2000 2002

MÆt hµng Tû träng
Gi¸ trÞ Tû träng Gi¸ trÞ Tû träng Gi¸ trÞ
DÖt may 4834 33,12 5593 33,37 5501 31,19

N«ng s¶n 3776 25,87 4389 26,19 4478 25,39
M¸y mãc thiÕt bÞ 2348 16,09 2946 17,58 3441 19,51
Linh kiÖn ®iÖn tö 2466 16,90 2242 13,38 2442 13,85
Çc mÆt hµng kh¸c 1173 8,02 1592 9,48 1776 10,06
Tæng 14597 100,00 16762 100,00 17638 100,00
Nguån: B¸o ço nghiÖp vô çc phßng vËn t¶i biÓn
Hµng dÖt may lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng thÕ m¹nh cña VIETRANS,
chiÕm tû träng kh¸ lín trong c¬ cÊu mÆt hµng giao nhËn (kho¶ng 1/3). Chóng
ta ®Òu biÕt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mÆt hµng nµy còng lµ mét mÆt
hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam. Nã ®em l¹i kh«ng chØ nguån ngo¹i tÖ
to lín cho ®Êt níc mµ cßn ®ãng gãp vµo doanh thu cña çc c«ng ty giao nhËn
vËn t¶i. H¬n thÕ VIETRANS l¹i cã ®îc nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng lµ
nh÷ng c«ng ty may mÆc lín nh Atege Bremen, S¬n Hµ, VÜnh Phó,… Tuy
nhiªn, do viÖc kiÓm so¸t vµ cÊp h¹n ng¹ch h¹n chÕ cña Ch©u ¢u vµ Mü trong
thêi gian gÇn ®©y nªn tû träng giao nhËn mÆt hµng nµy ë VIETRANS cã
chiÒu híng gi¶m sót.
Bï l¹i trong hai, ba n¨m trë l¹i ®©y, c«ng ty ký ®îc nhiÒu hîp ®ång ñy
th¸c giao nhËn çc mÆt hµng m¸y mãc thiÕt bÞ, linh kiÖn ®iÖn tö nh mÆt
hµng linh kiÖn xe m¸y, xe cøu ho¶, thiÕt bÞ y tÕ…Nh÷ng lo¹i hµng nµy l¹i
®em vÒ doanh thu cao do tÝnh chÊt phøc t¹p trong viÖc giao nhËn nªn tû
träng lo¹i hµng nµy cã xu híng t¨ng lªn.
Çc mÆt hµng n«ng s¶n nh g¹o, chÌ lu«n gi÷ vÞ trÝ æn ®Þnh. Ngoµi ra
nh÷ng mÆt hµng kh¸c tuy kh«ng ®Òu nhng tæng ®ãng gãp còng t¨ng lªn cïng
víi viÖc më réng quan hÖ b¹n hµng cña c«ng ty.
4.1.4. ThÞ trêng giao nhËn vËn t¶i biÓn

Tõ mét sè thÞ trêng giíi h¹n chñ yÕu trong khèi XHCN cò, trong qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng cña m×nh, VIETRANS ngµy cµng më réng çc tuyÕn ®êng míi, v-
¬n ra nhiÒu c¶ng biÓn, nhiÒu thÞ trêng trªn thÕ giíi.
Çc thÞ trêng cã lîng hµng giao nhËn lín cña VIETRANS hiÖn nay lµ:
- Khu vùc §«ng Nam ¸: bao gåm mét sè níc trong khèi ASEAN nh Th¸i
Lan, Singapore, Phillipin…
- Khu vùc §«ng B¾c ¸: chñ yÕu lµ Hång K«ng, Trung Quèc, NhËt B¶n,
§µi Loan.
- Khu vùc Ch©u ¢u: Khèi EU
- Khu vùc Ch©u Mü: Hoa Kú, Canada, CuBa
Ta thÊy r»ng ®©y ®Òu lµ nh÷ng níc cã c¶ng biÓn lín, thuËn lîi cho viÖc
ra vµo cña tµu bÌ. Nhng kh«ng cã nghÜa nh÷ng níc kh«ng cã c¶ng biÓn th×
VIETRANS kh«ng nhËn hµng. C«ng ty vÉn cã thÓ lµm dÞch vô kÐo hµng tõ
mét c¶ng vµo mét ®Þa ®iÓm nµo ®ã trong néi ®Þa. Nhê vËy, thÞ trêng giao
nhËn cña VIETRANS ngµy cµng ®îc më réng.
4.2. Tån t¹i
4.2.1. ThÞ phÇn cßn h¹n chÕ
HiÖn nay, VIETRANS míi chØ chiÕm ®îc kho¶ng gÇn 10% thÞ phÇn
giao nhËn hµng hãa nãi chung vµ kho¶ng 9% thÞ phÇn giao nhËn hµng hãa
chuyªn chë b»ng ®êng biÓn. ThÞ phÇn nµy vÒ tû träng vµ gi¸ trÞ th× kh«ng
ph¶i lµ qu¸ nhá nhng víi quy m« cña mét doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc Bé,
l¹i lµ mét doanh nghiÖp giao nhËn cã bÒ dµy truyÒn thèng nh VIETRANS
th× ®©y cã thÓ coi lµ mét tån t¹i cÇn kh¾c phôc.

Th Þph Çn g i a o n h Ën v Ën t ¶ i bi Ón ë Vi Öt Na m
30.17%
40.82%
GEMATRANS
19.25% Ç c c«ng ty kh¸ c
9.76%
Cty n í c ngoµi
VIETRANS
ChØ lÊy mét vÝ dô lµ GEMATRANS - víi tuæi ®êi trÎ h¬n nhng do cã
nh÷ng bíc ®i ®óng ®¾n, c«ng ty nµy ®· chiÕm lÜnh ®Õn 20% thÞ phÇn
giao nhËn. Tuy sù so s¸nh hai c«ng ty kh«ng ph¶i lµ sù so s¸nh chuÈn x¸c v×
GEMATRANS cã lîi thÕ vÒ ®éi tµu vµ nguån vèn so víi VIETRANS, nhng
còng ®Ó thÊy mét ®iÒu: cïng lµ nh÷ng DNNN ®îc sù quan t©m chó ý, hç trî
tõ Nhµ níc nhng VIETRANS ®· kh«ng ph¸t huy ®îc nh÷ng lîi thÕ cña m×nh
mét çch hiÖu qu¶ nhÊt.
So víi çc c«ng ty giao nhËn níc ngoµi hay liªn doanh th× thÞ phÇn nµy
cµng trë nªn nhá bÐ mÆc dï çc c«ng ty nµy míi nh¶y vµo ViÖt Nam mét thêi
gian cha l©u. §iÒu nµy cha h¼n n»m trong tÇm kiÓm so¸t cña VIETRANS
còng nh çc DNNN kh¸c v× çc c«ng ty ®ã cã tiÒm lùc vÒ vèn vµ c«ng nghÖ,
hä thêng ®a ra møc gi¸ thÊp h¬n víi dÞch vô còng rÊt hoµn h¶o. Mµ víi çc
kh¸ch hµng th× ®«i khi møc gi¸ chµo ban ®Çu ®ãng mét vai trß rÊt quan
träng trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh.
Nãi tãm l¹i, VIETRANS kh«ng thÓ tù b»ng lßng víi nh÷ng g× ®· cã mµ
cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a míi cã thÓ giµnh ®îc vÞ trÝ cao h¬n trong thÞ trêng
giao nhËn vËn t¶i biÓn ë ViÖt Nam.

4.2.2. C¬ cÊu giao nhËn cßn mÊt c©n ®èi
T¹i C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng - VIETRANS, sù mÊt c©n
®èi vÒ c¬ cÊu hµng hãa giao nhËn b»ng ®êng biÓn thÓ hiÖn ë sù kh«ng c©n
b»ng trong s¶n lîng còng nh gi¸ trÞ hµng xuÊt - hµng nhËp. Trong khi ViÖt
Nam vÉn cßn lµ mét níc nhËp siªu th× tû träng giao nhËn hµng xuÊt t¹i
VIETRANS l¹i lu«n chiÕm u thÕ, cßn hµng nhËp kh«ng chØ Ýt vÒ sè lîng
mµ gi¸ trÞ giao nhËn cßn nhá bÐ h¬n nhiÒu.
B¶ng 5: C¬ cÊu giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®êng biÓn t¹i
VIETRANS
ChØ S¶n lîng giao nhËn (TÊn) Gi¸ trÞ giao nhËn (TriÖu VND)
Tiªu Hµng xuÊt Hµng nhËp Hµng xuÊt Hµng nhËp
 TT TT  TT TT
SL SL GT GT
N¨m (%) (%) (%) (%)
1998 84596 46189 54,60 38470 45,40 14597 9857 67,53 4740 32,47
1999 75965 38939 51,26 37026 48,74 14625 9920 67,83 4705 32,17
2000 83280 44625 53,58 38655 46,42 16762 11497 68,59 5265 31,41
2001 98497 53808 54,63 44689 45,37 15963 10989 68,84 4974 31,16
2002 96769 53087 54,86 43682 45,14 17638 12584 71,35 5054 28,65
Nguån: B¸o ço nghiÖp vô çc phßng vËn t¶i biÓn
Hai biÓu ®å díi ®©y sÏ cho thÊy râ h¬n sù kh«ng c©n ®èi nµy.

C¬ c Êu s ¶n l î ng g iao nhËn t ¹ i VIETRANS
TÊn
120000
100000
80000 45,37% 45,14%

45,4% 46,42%
60000
48,74%
40000 54,63%
54,6% 53,58% 54,86%
20000 51,26% Hµng nhËp
Hµng xuÊt
0
1998 1999 2000 2001 2002
C¬ c Êu g i ¸ t r Þ g i a o n h Ën
TriÖu VND
18000
28,65%
15000 31,41%
32,47% 31,16%
12000 32,17%
9000 71,35 %
68,84%
68,59%
6000 67,83%
67,53%
Hµng nhËp
3000
Hµng xuÊt
0
1998 1999 2000 2001 2002
NÕu chØ nh×n vµo s¶n lîng giao nhËn h¼n sÏ lµ qu¸ véi v· khi ®a ra kÕt
luËn nãi trªn v× tû träng hµng xuÊt trong tæng s¶n lîng giao nhËn chØ chiÕm
trung b×nh kho¶ng 53%, so víi møc trung b×nh cña hµng nhËp lµ 47% th× sù
chªnh lÖch nµy lµ kh«ng qu¸ lín.

Nhng nÕu xÐt c¬ cÊu gi¸ trÞ giao nhËn th× ®©y thùc sù lµ vÊn ®Ò
®¸ng quan t©m. Nh×n vµo biÓu ®å trªn ta thÊy gi¸ trÞ hµng xuÊt chiÕm ®Õn
gÇn 70% tæng gi¸ trÞ giao nhËn, ®em vÒ nguån thu nhËp chñ yÕu cho doanh
nghiÖp chø kh«ng ph¶i lµ hµng nhËp trong khi ViÖt Nam vÉn lµ mét níc
nhËp siªu hµng triÖu ®« la Mü. §©y kh«ng chØ lµ tån t¹i cã ë riªng
VIETRANS mµ ë hÇu hÕt çc c«ng ty giao nhËn cña ViÖt Nam. Së dÜ nh
vËy v× çc doanh nghiÖp ViÖt Nam thêng cã thãi quen xuÊt khÈu theo ®iÒu
kiÖn FOB, nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn CIF. Trong c¶ hai trêng hîp th× quyÒn
vËn t¶i ®Òu do phÝa níc ngoµi quyÕt ®Þnh.
Tuy nhiªn ®èi víi hµng xuÊt, trong thêi gian gÇn ®©y, nhiÒu nhµ xuÊt
khÈu ViÖt Nam ®· dÇn nhËn thøc ®îc ý nghÜa cña viÖc giµnh quyÒn vËn
t¶i . Thªm vµo ®ã, ®èi víi hµng xuÊt, ngêi giao nhËn dÔ dµng tiÕp cËn kh¸ch
hµng h¬n. Cßn ®èi víi hµng nhËp, çc ®¹i diÖn hay ®¹i lý cña çc c«ng ty níc
ngoµi do cã lîi thÕ vÒ am hiÓu thÞ trêng cïng tiÒm lùc vèn lín thêng ®a ra
møc cíc rÊt thÊp, do ®ã cho dï çc c«ng ty giao nhËn ViÖt Nam cã cè g¾ng
thÕ nµo còng khã thuyÕt phôc ®îc kh¸ch hµng. Nªn víi hµng nhËp ngêi giao
nhËn ViÖt Nam thêng chØ cã nguån thu tõ phÝ giao nhËn tõ çc c¶ng chuyÓn
t¶i vÒ ®Õn c¶ng ViÖt Nam. PhÝ nµy kh«ng thÓ cao b»ng nÕu giµnh ®îc hîp
®ång ñy th¸c giao nhËn ngay tõ ®Çu níc ngoµi vÒ.
4.2.3. HiÖu qu¶ sö dông çc ph¬ng tiÖn phôc vô cho ho¹t ®éng giao
nhËn cßn thÊp
XÐt vÒ ph¬ng tiÖn phôc vô cho ho¹t ®éng giao nhËn th× VIETRANS
kh«ng ph¶i lµ qu¸ thiÕu thèn vµ l¹c hËu thËm chÝ cßn ®îc xÕp vµo lo¹i hiÖn
®¹i. B»ng chøng lµ c«ng ty cã hÖ thèng kho c¶ng réng kh¾p víi ®éi xe hïng
hËu, ë mçi kho ®Òu cã xe n©ng h¹ng nhÑ, xe n©ng h¹ container cïng cÇn
cÈu, xe kÐo…§îc thÕ mét phÇn lµ do c«ng ty vèn lµ mét doanh nghiÖp Nhµ
níc thµnh lËp ®Çu tiªn ë ViÖt Nam, mÆt kh¸c còng lµ v× c«ng ty cã chó ý
®Çu t vµo trang thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn.

Nhng ®iÒu ®¸ng nãi ®ã lµ çc thiÕt bÞ ®ã cßn cha ®îc khai th¸c triÖt
®Ó, hiÖu qu¶ sö dông thÊp. Ch¼ng h¹n nh trong mét lÇn vËn chuyÓn hµng
triÓn l·m, do hµng vÒ qu¸ muén, s¸ng h«m sau triÓn l·m ®· khai m¹c, nÕu
chê xe n©ng cña c«ng ty th× sÏ kh«ng kÞp tiÕn ®é hµng v× xe cßn ®ang thùc
hiÖn mét l« hµng kh¸c nªn nh©n viªn giao nhËn ph¶i thuª xe n©ng ë bªn ngoµi,
m« h×nh chung khiÕn thiÕt bÞ kh«ng sö dông hÕt c«ng suÊt mµ c«ng ty cßn
tèn thªm mét kho¶n tiÒn kh«ng nhá. Së dÜ nh vËy lµ do c«ng ty cha cã kÕ
ho¹ch sö dông thiÕt bÞ mét çch khoa häc, lóc th× kh«ng cã ®Ó sö dông lóc l¹i
n»m kh«ng trong kho.
Bªn c¹nh ®ã, c«ng t¸c b¶o qu¶n, duy tu b¶o dìng thiÕt bÞ cßn cha ®îc
quan t©m ®óng møc. Do kh«ng ph©n tr¸ch nhiÖm nµy cho mét phßng ban cô
thÓ nªn m¹nh ai nÊy dïng nhng kh«ng ai thÊy m×nh cã tr¸ch nhiÖm ph¶i gi÷
g×n cÈn thËn.
MÆt kh¸c do ®Æc thï cña c«ng ty lµ ho¹t ®éng mang tÝnh thêi vô nªn
vµo mïa hµng xuèng, thiÕt bÞ kh«ng dïng mµ vÉn ph¶i khÊu hao lµm cho
hiÖu qu¶ sö dông gi¶m xuèng.
4.2.4. TÝnh thêi vô cña ho¹t ®éng giao nhËn
Ho¹t ®éng giao nhËn mang tÝnh thêi vô nh trªn ®· nãi kh«ng chØ lµ
®Æc thï cña dÞch vô giao nhËn vËn t¶i biÓn mµ cßn ®îc coi lµ mét tån t¹i
cÇn kh¾c phôc. TÝnh thêi vô thÓ hiÖn vµo mïa hµng h¶i, lîng hµng giao
nhËn qu¸ lín, lµm kh«ng hÕt viÖc. NhiÒu khi thiÕu thiÕt bÞ, kh«ng cã
container, kh«ng xin ®îc chç tµu mÑ c«ng ty ph¶i tõ chèi nhËn hµng. Song
®Õn mïa hµng xuèng, khèi lîng hµng gi¶m, c«ng viÖc v× thÕ mµ còng Ýt ®i.
Kho¶ng thêi gian hµng nhiÒu thêng lµ nh÷ng th¸ng gi÷a n¨m nh th¸ng 6 ®Õn
gi÷a th¸ng 8 vµ nh÷ng th¸ng cuèi n¨m (dÞp LÔ Gi¸ng Sinh vµ TÕt D¬ng lÞch).
Nh÷ng th¸ng cßn l¹i viÖc kinh doanh gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n.
TÝnh thêi vô nµy khiÕn cho ho¹t ®éng cña c«ng ty kh«ng æn ®Þnh, kÕt
qu¶ kinh doanh theo th¸ng kh«ng ®ång ®Òu. §iÒu nµy ¶nh hëng trùc tiÕp

®Õn viÖc lµm vµ thu nhËp cña ngêi lao ®éng, g©y ra nhËn thøc kh«ng ®óng
®¾n vÒ nghÒ nghiÖp. H¬n n÷a, trong nh÷ng kho¶ng thêi gian mïa hµng
xuèng, c«ng ty vÉn ph¶i khÊu hao m¸y mãc, vÉn ph¶i tr¶ l¬ng cho nh©n c«ng,
khiÕn lîi nhuËn bÞ gi¶m sót.
Tån t¹i nµy mang tÝnh kh¸ch quan, n»m ngoµi sù trï liÖu cña doanh
nghiÖp nªn ®Ó kh¾c phôc kh«ng ®¬n gi¶n, nã cÇn sù vËn ®éng cña b¶n
th©n doanh nghiÖp, h¬n thÕ lµ sù tin tëng, ñng hé cña kh¸ch hµng.
4.2.5. Tr×nh ®é ®éi ngò çn bé cßn h¹n chÕ, hiÖu qu¶ lµm viÖc cha
cao
Chóng ta ®Òu biÕt ho¹t ®éng giao nhËn lµ mét c«ng viÖc kh¸ phøc t¹p
®ßi hái ph¶i cã kiÕn thøc hiÓu biÕt rÊt ®a d¹ng. Khi giao dÞch víi kh¸ch
hµng, ngêi giao nhËn kh«ng chØ ph¶i giái nghiÖp vô, th«ng th¹o çc tuyÕn ®-
êng, n¾m v÷ng møc cíc trªn thÞ trêng víi tõng dÞch vô, tõng luång tuyÕn mµ
cßn ph¶i th«ng têng luËt ph¸p, cã nh÷ng kiÕn thøc tæng qu¸t vÒ tÝnh chÊt
hµng hãa, cã kh¶ n¨ng thuyÕt phôc kh¸ch hµng, h¬n thÕ ph¶i t vÊn cho kh¸ch
hµng vÒ nhu cÇu thÞ trêng. Muèn vËy, ngêi lµm giao nhËn ph¶i am hiÓu
nghiÖp vô, th«ng th¹o ngo¹i ng÷, n¾m v÷ng ®Þa lý, cã nghÖ thuËt giao tiÕp
víi kh¸ch hµng.
T¹i C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng - VIETRANS, ®éi ngò lao
®éng ®îc ®¸nh gi¸ so víi çc c«ng ty kh¸c lµ giái nghiÖp vô, giµu kinh
nghiÖm. Nhng nÕu so s¸nh víi nh÷ng ngêi ®ång nghiÖp trong khu vùc vµ trªn
thÕ giíi th× tr×nh ®é cña çn bé nh©n viªn VIETRANS vÉn cßn non yÕu, cha
thÓ ®¸p øng yªu cÇu héi nhËp.
§iÒu ®ã thÓ hiÖn ë chç chØ cã kho¶ng 20% çn bé nh©n viªn cã b»ng
trªn ®¹i häc, 27% th«ng th¹o tõ 2 ngo¹i ng÷ trë lªn, sè cßn l¹i chØ biÕt 1 ngo¹i
ng÷, vÉn cßn nh÷ng nh©n viªn cha cã b»ng ®¹i häc chÝnh quy. §iÒu nµy g©y
kh¸ nhiÒu c¶n trë trong ho¹t ®éng cña c«ng ty.

Trong ®iÒu kiÖn mµ cã nhiÒu dÞch vô míi xuÊt hiÖn nh dÞch vô

logistics th× nh÷ng yÕu kÐm trong ®éi ngò çn bé cµng béc lé râ. Thùc tÕ
ho¹t ®éng ë VIETRANS cho thÊy r»ng nh÷ng sai sãt, thiÖt h¹i g©y ra cho
c«ng ty hÇu hÕt lµ do çc nh©n viªn thiÕu kinh nghiÖm vµ h¹n chÕ vÒ tr×nh
®é chuyªn m«n.
Bªn c¹nh ®ã, hiÖu qu¶ lµm viÖc cßn cha ph¶n ¸nh ®óng thùc lùc cña
c«ng ty. Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ®îc trang bÞ nh vËy, lÏ ra VIETRANS ®· ph¶i
tiÕn xa h¬n nÕu c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh khoa häc, mäi çn bé c«ng nh©n
viªn lu«n ®oµn kÕt nhÊt trÝ, n©ng cao tinh thÇn tù gi¸c, tiÕt kiÖm, hÕt
m×nh v× sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. Nhng ë VIETRANS cßn xuÊt hiÖn t×nh
tr¹ng c¹nh tranh trong néi bé c«ng ty, ho¹t ®éng cßn chång chÐo. Ch¼ng h¹n
nh chØ mét kh¸ch hµng l¹i nhËn ®îc tíi vµi møc gi¸ chµo kh¸c nhau, mµ ®Òu
tõ çc nh©n viªn cña VIETRANS ®a ra. Khi ®ã kh¸ch hµng sÏ ®Æt dÊu hái,
vµ sÏ dÇn mÊt lßng tin ®èi víi c«ng ty.
4.3. Nguyªn nh©n
4.3.1. T×nh h×nh quèc tÕ cã nhiÒu bÊt lîi
Trong kho¶ng thêi gian mÊy n¨m trë l¹i ®©y, bèi c¶nh quèc tÕ cã hµng
lo¹t nh÷ng biÕn ®éng to lín g©y rÊt nhiÒu bÊt lîi cho kinh tÕ còng nh cuéc
sèng cña ngêi d©n trªn kh¾p thÕ giíi. §ã lµ nh÷ng cuéc chiÕn tranh s¾c téc,
chiÕn tranh t«n gi¸o, néi chiÕn, xung ®ét, n¹n khñng bè, dÞch bÖnh hoµnh
hµnh ®Èy ngêi d©n v« téi vµo c¶nh sèng bÊt æn, kinh tÕ nhiÒu níc suy tho¸i,
kiÖt quÖ. NÒn kinh tÕ toµn cÇu sôt gi¶m. Ngµnh giao nhËn vËn t¶i, trong
®ã cã VIETRANS còng kh«ng tr¸nh khái ¶nh hëng.
§Çu tiªn lµ vô khñng bè ngµy 11/9 vµo trung t©m th¬ng m¹i thÕ giíi ë níc
Mü ®· khiÕn chÝnh phñ çc níc th¾t chÆt h¬n n÷a nh÷ng yªu cÇu vÒ c«ng
t¸c an ninh trong vËn t¶i. §Æc biÖt lµ chÝnh phñ Mü, hä yªu cÇu ph¶i kiÓm
tra mét çch chÆt chÏ vµ toµn diÖn ®èi víi thuû thñ ®oµn vµ lao vô trªn tµu,
hé tèng tµu thuyÒn ra vµo c¶ng mét çch nghiªm ngÆt h¬n, h¹n chÕ viÖc tiÕp

cËn cña tµu chë hµng trong khu vùc h¶i c¶ng, thùc hiÖn nghiªm chØnh nh÷ng
quy ®Þnh vÒ vËn chuyÓn hµng hãa nguy hiÓm, gia t¨ng phÝ b¶o hiÓm cho
hµng hãa vµ ph¬ng tiÖn vËn t¶i. TÊt c¶ nh÷ng biÖn ph¸p an toµn ®ã ®· ®Èy
chi phÝ lªn vµ kh«ng thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®îc thêi gian qu¸ c¶nh cña ph-
¬ng tiÖn vËn t¶i. Nh÷ng viÖc lµm nh vËy dï ®¶m b¶o an toµn cho hµng hãa,
ph¬ng tiÖn h¬n nhng l¹i khiÕn cho lîng hµng hãa vËn chuyÓn gi¶m sót. §iÒu
nµy gi¶i thÝch v× sao trong n¨m 2001, s¶n lîng vµ gi¸ trÞ giao nhËn b»ng ®-
êng biÓn ë VIETRANS gi¶m m¹nh ®Õn nh vËy.
H¬n thÕ, vô khñng bè nµy lµ nguyªn nh©n g©y ra cuéc chiÕn tranh ë
Afghanistan vµo n¨m 2001. ChiÕn tranh ®· t¹m thêi ®Èy gi¸ nhiªn liÖu cao,
trong khi gi¸ b¶o hiÓm còng t¨ng chãng mÆt trong khu vùc cã xung ®ét. T¹i
ViÖt Nam, theo Côc Hµng h¶i, tríc nh÷ng c¨ng th¼ng cña cuéc chiÕn, nhiÒu
h·ng vËn t¶i ®· t¨ng gi¸ cíc vËn chuyÓn, thËm chÝ cã h·ng ®· tõ chèi ký hîp
®ång vËn chuyÓn sang Trung §«ng. Bªn c¹nh ®ã, do nguy c¬ khñng bè mµ
hµng vËn chuyÓn tõ ViÖt Nam sang Ch©u ¢u ®i tõ biÓn §«ng, qua khu vùc
Trung §«ng, vµo Hång H¶i råi qua kªnh ®µo Suez nªn viÖc chuyÓn hµng
ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ trêng Ch©u ¢u còng bÞ ¶nh hëng khiÕn
VIETRANS còng bÞ gi¶m khèi lîng vµ gi¸ trÞ hµng vµo Ch©u ¢u.
Cßn t¹i Ch©u ¸, vµo ®Çu n¨m 2003, trong nç lùc ng¨n ngõa bÖnh dÞch
SARS, thñy thñ ®oµn t¹i çc c¶ng ë Singapore hoÆc ë Malaysia ®Òu ph¶i
kiÓm tra y tÕ vµ kiÓm dÞch ®èi víi çc tµu bÞ nghi ngê khiÕn cho viÖc lu
chuyÓn hµng hãa gÆp nhiÒu khã kh¨n. VIETRANS l¹i cã nhiÒu kh¸ch hµng
cã hµng chuyÓn sang nh÷ng níc nµy nªn gi¸ trÞ giao nhËn bÞ ¶nh hëng nhiÒu.
4.3.2. Nh©n tè gi¸ trªn thÞ trêng giao nhËn vËn t¶i biÓn cã nhiÒu biÕn
®éng
Ngoµi nh÷ng yÕu tè quèc tÕ bÊt lîi, kÕt qu¶ ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i
biÓn cña VIETRANS cßn bÞ nh©n tè gi¸ lµm cho mÊt c©n ®èi. §ã chÝnh lµ
gi¸ cíc vËn t¶i vµ chi phÝ cho çc dÞch vô hµng h¶i.

§iÓn h×nh trong n¨m 2001 lµ phô phÝ chiÕn tranh ®èi víi hµng ®i qua
nh÷ng c¶ng nguy hiÓm t¹i Trung §«ng, ®èi víi tuyÕn ®êng qua khu vùc Trung
§«ng , cíc phÝ vËn chuyÓn mçi container 20 feet ph¶i céng thªm 112 USD phô
phÝ chiÕn tranh, ®Æc biÖt khi vËn chuyÓn vµo Trung §«ng cßn bÞ thu phô
phÝ ë møc 250 USD. Råi phô phÝ x¨ng dÇu t¨ng lªn do gi¸ nhiªn liÖu t¨ng.
Hai lo¹i phô phÝ nµy khiÕn cho gi¸ cíc vËn t¶i t¨ng, ®iÒu nµy l¹i lµm cho thu
nhËp cña ngêi giao nhËn gi¶m v× nÕu chµo gi¸ qu¸ cao th× çc kh¸ch hµng dï
cã l©u n¨m ®Õn mÊy còng sÏ sö dông dÞch vô cña çc c«ng ty kh¸c cã tiÒm
lùc m¹nh h¬n, cã kh¶ n¨ng gi÷ gi¸ kh«ng cÇn lîi nhuËn.
Sau ®ã, do t×nh h×nh quèc tÕ cã chiÒu híng æn ®Þnh trë l¹i, phô phÝ
chiÕn tranh ®· ®îc b·i bá gióp cho kÕt qu¶ n¨m 2002 ®· s¸ng sña h¬n n¨m
2001. Cã thÓ nãi, yÕu tè gi¸ trong vËn t¶i biÓn lu«n ph¶n øng rÊt nhanh
chãng ®èi víi çc biÕn ®éng trªn thÞ trêng.
Bªn c¹nh ®ã, gi¸ çc lo¹i dÞch vô hµng h¶i còng kh«ng æn ®Þnh v× cha cã
mét v¨n b¶n chÝnh thøc nµo cña Nhµ níc qu¶n lý vÊn ®Ò nµy. Gi¸ c¶ hÇu
hÕt do çc c«ng ty tù quy ®Þnh cã c¨n cø vµo chi phÝ vµ møc gi¸ chung trªn
thÞ trêng. Gi¸ nµy theo ®æi theo tõng quý, cã khi tõng th¸ng, theo tõng c«ng
ty. Ngoµi ra, gi¸ cho dÞch vô giao nhËn hµng nhËp khÈu thêng thÊp h¬n do
nhËp theo ®iÒu kiÖn CIF. §ã lµ lý do mµ trong c¬ cÊu giao nhËn t¹i
VIETRANS, hµng nhËp l¹i chiÕm phÇn Ýt h¬n.
4.3.3. C¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt
KÓ tõ sau khi ViÖt Nam thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi, sè lîng ngêi lµm
giao nhËn t¨ng cao, tuy cha thèng kª chÝnh thøc, hiÖn nay íc cã tíi 600 - 700
doanh nghiÖp trong c¶ níc bao gåm c¶ DNNN, doanh nghiÖp t nh©n, liªn
doanh víi níc ngoµi khiÕn cho m«i trêng c¹nh tranh trong ngµnh nµy trë nªn
quyÕt liÖt h¬n bao giê hÕt.
Mét phÇn còng bëi ngµnh giao nhËn cña ta kh«ng m¹nh vµ dêng nh ph¸t
triÓn mét çch tù ph¸t. Sè lîng doanh nghiÖp t¨ng lªn å ¹t, ngêi kinh doanh chØ

cÇn bá ra Ýt vèn, liªn hÖ nhËn lµm thuª cho mét vµi chñ hµng, kiÕm hµng
cho mét vµi chñ vËn t¶i lµ thµnh ngêi giao nhËn. Mét sè ch¹y viÖc cho c«ng
ty níc ngoµi kiÕm hoa hång, tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµng hãa ®· cã c«ng ty
chÞu. Mét sè tõ trêng häc ra t¹m tró ch©n Ýt n¨m trong doanh nghiÖp Nhµ níc,
häc hái çch lµm ¨n giao dÞch, n¾m mét sè mèi hµng råi nh¶y ra lËp c«ng ty
riªng, kh«ng Ýt ngêi lµm ¨n kiÓu chôp giËt, tranh thñ lîi Ých tríc m¾t.
Mét sè c«ng ty níc ngoµi lîi dông v¨n phßng ®¹i diÖn cña hä ë ViÖt Nam
hoÆc çc c«ng ty ®¹i lý giao nhËn vËn t¶i yÕu n¨ng lùc cña ta ®Ó lµm cho
hä, qua ®ã nhµ níc thÊt thu vÒ thuÕ, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ thuÕ cíc. Ngoµi
ra hä cßn lîi dông kÏ hë cña ta ®Ó bá tiÒn mua tªn mét sè c«ng ty ®¹i lý giao
nhËn vËn t¶i ViÖt Nam ®Ó kinh doanh, lµm cho ta khã kh¨n trong kh©u qu¶n
lý. Do trèn ®îc thuÕ, hä l¹i thêng chµo ®îc gi¸ rÊt c¹nh tranh, mµ kh¸ch hµng
l¹i thêng chän gi¸ thÊp khiÕn çc DNNN khã cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi hä.
Nh vËy, VIETRANS kh«ng chØ ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng c«ng ty m¹nh
vÒ vèn, c«ng nghÖ mµ cßn rÊt thñ ®o¹n trong c¹nh tranh khiÕn thÞ phÇn cña
c«ng ty vÉn cßn khiªm tèn.
4.3.4. C¬ chÕ qu¶n lý cßn nhiÒu bÊt cËp
Cã thÓ nãi c¬ chÕ qu¶n lý cña VIETRANS cßn kh¸ cång kÒnh vµ cha
hiÖu qu¶. Trong khèi qu¶n lý, cã qu¸ nhiÒu phßng ban nh phßng Hµnh
ChÝnh, Tæng Hîp, Tæ Chøc, KÕ to¸n. Tuy chøc n¨ng, nhiÖm vô cã riªng biÖt
nhng l¹i lµ thõa víi mét c«ng ty mang tÝnh chÊt kinh doanh dÞch vô nh
VIETRANS.
Trong khèi kinh doanh, tríc ®©y cã rÊt nhiÒu phßng ban mµ ho¹t ®éng
chång chÐo, g©y ra sù c¹nh tranh kh«ng hîp lý trong néi bé c«ng ty. §Õn nay
tuy ®· ®îc c¬ cÊu l¹i nhng vÉn cha ph¸t huy hiÖu qu¶. VÝ dô nh phßng
Marketing cã nhiÖm vô ®Ò ra chiÕn lîc ho¹t ®éng cho c«ng ty, giao dÞch víi
kh¸ch hµng ®Ó ký çc hîp ®ång. Nhng do cha ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ nh÷ng
®iÒu kiÖn cÇn thiÕt, thªm vµo ®ã khi çc phßng kh¸c ®îc rãt viÖc xuèng l¹i

lµm kh«ng chu ®¸o, ®«i lóc cßn g©y khã kh¨n cho kh¸ch hµng nªn khiÕn
phßng Marketing mÊt uy tÝn, gÆp trë ng¹i trong nh÷ng lÇn giao dÞch tiÕp
theo.
III. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô giao nhËn hµng hãa quèc tÕ b»ng ®-
êng biÓn t¹i c«ng ty
1. §¸nh gi¸ vÒ thÞ trêng giao nhËn
Nh trªn ®· nãi, cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc, VIETRANS ngµy cµng
më réng ph¹m vi thÞ trêng giao nhËn, ®¸p øng ngµy cµng nhiÒu nhu cÇu cña
kh¸ch hµng.
B¶ng 6: C¬ cÊu thÞ trêng giao nhËn vËn t¶i biÓn cña VIETRANS
§¬n vÞ: triÖu VND

N¨m 1998 2000 2002
ThÞ trêng Gi¸ trÞ Tû träng Gi¸ trÞ Tû träng Gi¸ trÞ Tû träng
Ch©u ©u 5872 40,23 6337 37,81 6194 35,12
Khu vùc ASEAN 2782 19,06 3602 21,49 3661 20,76
§«ng B¾c ¸ 3671 25,15 4488 26,78 5573 31,60
Ch©u Mü 1490 10,21 1314 7,84 1095 6,21
Khu vùc kh¸c 782 5,35 1021 6,08 1115 6,31
Tæng 14597 100,00 16762 100,00 17638 100,00
Nguån: Phßng tæng hîp VIETRANS
VIETRANS cã thÞ trêng giao nhËn ë hÇu hÕt çc ch©u lôc trªn thÕ giíi
nhng tËp trung chñ yÕu ë mét sè khu vùc chÝnh nh ASEAN, §«ng B¾c ¸, EU,
…
VÒ khu vùc ch©u ¢u, tríc kia chiÕm tû träng rÊt lín, trªn 80% s¶n lîng
giao nhËn, chñ yÕu lµ vµo thÞ trêng Nga vµ SNG. §Õn nay, tuy gi¶m xuèng
nhng vÉn lµ thÞ trêng giao nhËn lín nhÊt cña VIETRANS, chñ yÕu lµ mÆt
hµng may mÆc vµo khèi EU. §©y lµ thÞ trêng mµ VIETRANS cã u thÕ vÒ
kinh nghiÖm, b¹n hµng, h¬n thÕ, çc luång tuyÕn, møc cíc ®· ®îc x©y dùng

hoµn chØnh, rÊt phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Trong thêi gian tíi, EU sÏ
kÕt n¹p thªm çc thµnh viªn míi ë khu vùc §«ng ¢u, ®©y sÏ lµ mét c¬ héi lín
cho VIETRANS.
Khu vùc ASEAN lµ thÞ trêng kh¸ quen thuéc víi ViÖt Nam, l¹i cã lîi thÕ
vÒ kho¶ng çch ®Þa lý, çc ®iÒu kiÖn vÒ v¨n ho¸, x· héi, luËt ph¸p t¬ng ®èi
t¬ng ®ång. Tuy nhiªn, VIETRANS l¹i cha khai th¸c tèt m¶ng thÞ trêng nµy, gi¸
trÞ giao nhËn míi chØ chiÕm 20%. §ã lµ do giao nhËn vµo thÞ trêng nµy dÔ
lµm vµ Ýt rñi ro nªn VIETRANS gÆp ph¶i sù c¹nh tranh cùc kú gay g¾t.
Cßn khu vùc §«ng B¾c ¸ tuy chØ gåm vµi níc lµ Trung Quèc, §µi Loan,
NhËt B¶n, Hång K«ng nhng l¹i chiÕm tû träng rÊt lín (gÇn 30%) trong thÞ tr-
êng giao nhËn cña c«ng ty. §ã kh«ng chØ lµ do ®©y lµ nh÷ng thÞ trêng xuÊt
nhËp khÈu lín cña ViÖt Nam mµ cßn do VIETRANS ®· thiÕt lËp ®îc quan
hÖ tèt víi çc kh¸ch hµng cã lîng hµng lín vµ æn ®Þnh vµo thÞ trêng nµy.
C«ng ty nªn khai th¸c tèt m¶ng thÞ trêng nµy.
2. §èi thñ c¹nh tranh

Víi ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña vËn t¶i vµ bu«n b¸n quèc tÕ, çc dÞch vô
giao nhËn ngµy cµng më réng, trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp. ë ViÖt Nam
ngµnh nµy còng kh«ng ngõng ph¸t triÓn. Mét mÆt do ®ßi hái cÊp thiÕt cña
viÖc giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu, mÆt kh¸c do kinh doanh dÞch vô
giao nhËn kh«ng cÇn vèn ®Çu t lín mµ nÕu lµm tèt lîi nhuËn l¹i cao nªn hµng
lo¹t çc tæ chøc trong vµ ngoµi níc ®ang ®æ x« vµo kinh doanh dÞch vô nµy,
lµm cho thÞ trêng giao nhËn trë nªn c¹nh tranh gay g¾t.
HiÖn nay ë ViÖt Nam cã tíi hµng tr¨m doanh nghiÖp Nhµ níc, c«ng ty cæ
phÇn, c«ng ty liªn doanh, c«ng ty t nh©n cïng c¹nh tranh víi VIETRANS trong
lÜnh vùc giao nhËn. Trong bèi c¶nh nµy ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn,
VIETRANS ph¶i nh×n nhËn ®¸nh gi¸ l¹i çc ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó n¾m b¾t
nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña hä nh»m rót kinh nghiÖm vµ häc hái, tõ
®ã ®a ra chiÕn lîc kinh doanh thÝch hîp.

Mét ®èi thñ ®îc coi lµ m¹nh trªn thÞ trêng giao nhËn hiÖn nay lµ
GEMATRANS, doanh nghiÖp Nhµ níc thuéc Bé Giao Th«ng VËn T¶i. §©y lµ
mét c«ng ty cã thÕ m¹nh lµ ®éi tµu biÓn hïng hËu ch¹y thêng xuyªn trªn çc
tuyÕn H¶i Phßng, §µ N½ng, Quy Nh¬n, Sµi Gßn ®i Singapore, HongKong,
KaoShiung. Nhê vËy, c«ng ty nµy cã u thÕ trong çc dÞch vô trän gãi, çc
h×nh thøc vËn t¶i liªn hîp, vËn t¶i hµng c«ng tr×nh, hµng siªu trêng, siªu träng,
®Æc biÖt lµ dÞch vô gom hµng. Ngoµi ra GEMATRANS cã m¹ng líi trªn
ph¹m vi toµn quèc. HiÖn nµy víi trªn 20% thÞ phÇn GEMATRANS ®ang lµ
c«ng ty dÉn ®Çu thÞ trêng giao nhËn vËn t¶i biÓn ë ViÖt Nam.
Tuy nhiªn do GEMATRANS ®ang v¬n ra qu¸ nhiÒu lÜnh vùc, dµn tr¶i
nguån lùc máng trªn thÞ trêng nªn kh¶ n¨ng chuyªn m«n hãa sÏ gi¶m sót.
VIETRANS cÇn khai th¸c yÕu ®iÓm nµy cña GEMATRANS.
Trong sè çc c«ng ty giao nhËn níc ngoµi, ®¸ng chó ý lµ NISSHIN,
PALNAPINA, ®©y lµ nh÷ng c«ng ty cã tiÒm lùc rÊt m¹nh, l¹i cã uy tÝn trªn
toµn cÇu nªn sÏ lµ nh÷ng ®èi thñ m¹nh kh«ng chØ cña VIETRANS mµ cßn
cña çc c«ng ty giao nhËn Nhµ níc nãi chung ë ViÖt Nam.
Ngoµi ra trªn thÞ trêng lµ lùc lîng rÊt ®«ng ®¶o çc c«ng ty t nh©n, thùc
sù còng trë thµnh mèi ®e däa víi VIETRANS do hä çc c«ng ty nµy rÊt linh
ho¹t, nhanh nh¹y, bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, ph¬ng thøc ho¹t ®éng mÒm dÎo,
kh«ng bÞ rµng buéc bëi çc quy ®Þnh vÒ tµi chÝnh cña Nhµ níc, ®Æc biÖt
lµ nhiÒu çn bé chñ chèt l¹i lµ nh÷ng ngêi trëng thµnh tõ nh÷ng c«ng ty giao
nhËn l©u n¨m nh VIETRANS nªn hä kÕ thõa ®îc nh÷ng kinh nghiÖm vµ
nh÷ng mèi quan hÖ ®· ®îc thiÕt lËp tõ tríc.
Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ta cã thÓ thÊy, VIETRANS ®ang ph¶i ®èi
®Çu víi nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh rÊt m¹nh trªn thÞ trêng.
Víi çc c«ng ty Nhµ níc: cã thÓ nãi mçi c«ng ty ®Òu cã nh÷ng ®Æc
®iÓm, thÕ m¹nh riªng. NÕu nh GEMATRANS cã ®îc lîi thÕ vÒ th¬ng m¹i,
m¹nh vÒ tµu, VIETFRACHT cã u thÕ vÒ m«i giíi tµu biÓn, th× VIETRANS

l¹i cã nh÷ng lîi thÕ riªng nh lµ c«ng ty cã truyÒn thèng vÒ giao nhËn l©u ®êi
nhÊt ë ViÖt Nam, do ®ã c«ng ty cã uy tÝn trªn thÞ trêng, nhiÒu b¹n hµng l©u
n¨m, çn bé nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao ®îc ®µo t¹o c¬ b¶n, cã
nhiÒu kinh nghiÖm vµ lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña FIATA, VIFAS. Cho
®Õn nay, tuy chØ chiÕm h¬n 10% thÞ phÇn giao nhËn vËn t¶i biÓn nhng
VIETRANS vÉn ®îc xÕp lµ mét trong nh÷ng c«ng ty lín cã uy tÝn vµ thø
h¹ng cao trong lÜnh vùc nµy t¹i ViÖt Nam.
Ch¬ng III
BiÖn ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô
giao nhËn vËn t¶i biÓn t¹i VIETRANS
I. Môc tiªu vµ ph¬ng híng ho¹t ®éng cña c«ng ty trong thêi gian tíi
Khi ®a ra bÊt kú mét gi¶i ph¸p nµo ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh
cña mét c«ng ty th× ®Òu ph¶i dùa trªn môc tiªu vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn cña
c«ng ty ®ã v× nÕu ®a ra mét gi¶i ph¸p dï hay ®Õn mÊy mµ kh«ng phï hîp víi
môc tiªu ph¸t triÓn cña c«ng ty, kh«ng gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng khã kh¨n cßn tån
t¹i th× kh«ng lµ gi¶i ph¸p tèi u. Ch¼ng h¹n nh môc tiªu cña c«ng ty lµ më réng
thÞ trêng mµ l¹i ®a ra gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao lîi nhuËn th× gi¶i ph¸p ®ã lµ
kh«ng hîp lý. Cã thÓ nãi cã x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu th× míi ®a ra ®îc gi¶i
ph¸p, môc tiªu cã kh¶ thi, hîp lý th× míi cã gi¶i ph¸p hiÖu qu¶.
ChÝnh v× vËy viÖc ®Çu tiªn lµ ph¶i chØ ra môc tiªu ph¬ng híng ph¸t
triÓn cña c«ng ty, ®ång thêi kÕt hîp môc tiªu nµy víi nh÷ng tån t¹i cÇn th¸o gì,
tõ ®ã míi cã thÓ ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp.

1. Nh÷ng c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu vµ ph¬ng híng

DÞch vô giao nhËn hµng hãa quèc tÕ lµ dÞch vô hç trî cho ho¹t ®éng
xuÊt nhËp khÈu, mµ xÐt vÒ b¶n chÊt th× ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp
khÈu lµ ho¹t ®éng mua vµ b¸n gi÷a çc quèc gia v× vËy viÖc giao nhËn hµng
còng nh thùc hiÖn çc c«ng viÖc kh¸c cã liªn quan kh«ng chØ diÔn ra trong
ph¹m vi mét quèc gia mµ nã ®ång thêi diÔn ra ë nhiÒu níc kh¸c nhau trªn thÕ
giíi. ChÝnh v× vËy ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng híng vµ môc tiªu ho¹t
®éng cña m×nh, VIETRANS cÇn dùa vµo triÓn väng ph¸t triÓn cña dÞch vô
vËn t¶i quèc tÕ trªn thÕ giíi nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng.
1.1. TriÓn väng ph¸t triÓn dÞch vô vËn t¶i quèc tÕ trªn thÕ giíi
ViÖc øng dông ngµy cµng nhiÒu çc thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµo
lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt ®· t¹o ra bíc ®ét ph¸ vÒ khèi lîng vµ chÊt lîng
hµng hãa. MÆt kh¸c sù ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng s©u s¾c ®· dÉn ®Õn
viÖc hµng hãa ®îc tËp trung s¶n xuÊt ë mét n¬i vµ ®em tiªu thô ë n¬i kh¸c.
§Ó thùc hiÖn ®îc viÖc ®ã th× hµng ph¶i ®îc vËn t¶i vµ giao nhËn tõ n¬i s¶n
xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô. Cã thÓ nãi ho¹t ®éng dÞch vô vËn t¶i kh¾c phôc ®îc
m©u thuÉn vÒ kh«ng gian vµ thêi gian gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, thóc ®Èy
mËu dÞch ph¸t triÓn. Ngîc l¹i triÓn väng cña dÞch vô vËn t¶i phô thuéc rÊt lín
vµo khèi lîng hµng hãa cÇn vËn chuyÓn.
Theo b¸o ço cña C¬ quan ph©n tÝch chÝnh s¸ch vµ th«ng tin kinh tÕ x·
héi cña Liªn Hîp Quèc cho biÕt kinh tÕ thÕ giíi sÏ ph¸t triÓn víi tèc ®é
3%/n¨m. Lîng hµng hãa xuÊt nhËp khÈu gi÷a çc quèc gia sÏ rÊt phong phó.
Cßn theo viÖn khoa häc kinh tÕ Giao th«ng vËn t¶i ViÖt Nam, cô thÓ møc dù
b¸o nh sau (sè liÖu dù b¸o ®îc lÊy theo hai gi¸ trÞ: PA1 lµ møc dù b¸o nhá
nhÊt cßn PA2 lµ møc dù b¸o lín nhÊt):
B¶ng 7: Dù b¸o khèi lîng hµng hãa vËn chuyÓn cña thÕ giíi
§¬n vÞ: TriÖu TÊn

N¨m 2005 N¨m 2010
ChØ tiªu
PA1 PA2 PA1 PA2
Tæng lîng hµng XNK 77000 100000 114129 165000
XuÊt khÈu 49500 64286 69000 99756
NhËp khÈu 27500 37514 45129 65244
Çc lo¹i hµng vËn chuyÓn 77000 100000 114129 165000
Hµng láng 27500 35714 37000 53493
Hµng container 13000 16883 22000 31807
Hµng rêi 13040 16935 20000 28915
Hµng b¸ch hãa 16035 20818 19020 27490
Hµng kh« 7425 9650 16109 23295
Nguån: ViÖn khoa häc kinh tÕ Giao th«ng vËn t¶i
Tõ b¶ng dù b¸o trªn ta thÊy trong nh÷ng n¨m tíi tèc ®é t¨ng cña tæng khèi
lîng hµng hãa lu chuyÓn quèc tÕ lµ rÊt lín: N¨m 2010 t¨ng gÇn 1.7 lÇn so víi
n¨m 2005 vµ gÇn gÊp 3 lÇn so víi hiÖn nay trong ®ã hµng container t¨ng víi
tèc ®é m¹nh mÏ, n¨m 2010 t¨ng gÇn 90% so víi n¨m 2005. Møc t¨ng trëng dù
tÝnh n¨m 2010 cho khu vùc hµng rêi ®¹t 2,8 tû tÊn, hµng láng 5,3 tû tÊn,
hµng container vµ b¸ch hãa ®¹t gÇn 6 tû tÊn. §©y lµ c¬ së ®Ó chóng ta tin
vµo triÓn väng ph¸t triÓn cña dÞch vô vËn t¶i quèc tÕ trªn thÕ giíi.
Nhng chØ nh×n vµo b¶ng dù b¸o trªn chóng ta cha thÓ ®a ra mét kÕt
luËn g× vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ngµnh nµy ë ViÖt Nam mµ ph¶i xem
xÐt nh÷ng dù b¸o vÒ lîng hµng hãa lu©n chuyÓn cña ViÖt Nam míi cã thÓ cã
mét çi nh×n chÝnh x¸c.
1.2. TriÓn väng ph¸t triÓn cña ngµnh giao nhËn vËn t¶i ë ViÖt Nam
Víi chÝnh s¸ch më cöa cña nÒn kinh tÕ quèc d©n tõ sau §¹i héi §¶ng
toµn quèc lÇn thø VI - 1986, lîng hµng hãa s¶n xuÊt ra ngµy cµng nhiÒu, nhu
cÇu trao ®æi víi thÕ giíi ngµy cµng lín lµm cho khèi lîng hµng hãa lu chuyÓn
cña ViÖt Nam t¨ng lªn kh«ng ngõng. Mµ ®iÒu nµy cã t¸c ®éng rÊt tÝch cùc
tíi ngµnh giao nhËn vËn t¶i. Cô thÓ, ta cã b¶ng dù b¸o t×nh h×nh xuÊt nhËp
khÈu cña ViÖt Nam nh sau:
B¶ng 8: Dù b¸o mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010

§¬n vÞ: 10.000 TÊn

N¨m 2005 N¨m 2010
STT MÆt hµng
PA1 PA2 PA1 PA2
1 DÇu th« 20000 25974 30000 43372
2 Than ®¸ 5500 7428 6500 9397
3 G¹o 2500 3247 3000 4337
4 Xi m¨ng 3000 3896 4000 5783
5 Gç vµ s¶n phÈm gç 500 649 760 1099
6 Cµ phª 260 338 370 535
7 Cao su 300 309 387 560
8 DÖt may 150 195 200 289
9 H¹t ®iÒu 100 130 160 231
10 T«m ®«ng l¹nh 110 143 150 217
11 H¹t tiªu 60 76 82 119
12 ChÌ 50 65 72 104
13 ThÞt chÕ biÕn 40 52 60 87
14 Çc mÆt hµng kh¸c 16930 21987 23259 33626
Tæng 49500 64489 69000 99756
Nguån: ViÖn khoa häc kinh tÕ giao th«ng vËn t¶i
Tõ b¶ng trªn ta thÊy, ®Õn 2010 nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña
ViÖt Nam vÉn lµ dÇu th«, than ®¸, g¹o, cµ phª, cao su, dÖt may. HÇu hÕt çc
mÆt hµng nµy ®Òu ë d¹ng hµng láng, hµng rêi, tû lÖ chÕ biÕn ®ang ngµy
cµng ®îc n©ng lªn nhng sÏ kh«ng thÓ b»ng çc níc kh¸c do c«ng nghÖ chÕ
biÕn cha ph¸t triÓn. ChØ cã mÆt hµng dÖt may lµ ®iÒu kiÖn sö dông nh÷ng
tiÕn bé cña cuéc çch m¹ng container nhng tû träng còng kh«ng ®¸ng kÓ. Do
®ã, cho dï khèi lîng hµng t¨ng lªn nhng ngµnh vËn t¶i vÉn cha thÓ vui mõng
qu¸ sím bëi gi¸ trÞ giao nhËn nh÷ng lo¹i hµng rêi nµy kh«ng thÓ lín b»ng hµng
b¸ch ho¸ vµ hµng container.
Cßn ®èi víi hµng nhËp khÈu, çc con sè dù b¸o nh sau:
B¶ng 9: Dù b¸o mÆt hµng nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010
§¬n vÞ: 10.000 TÊn

N¨m 2005 N¨m 2010
STT MÆt hµng
PA1 PA2 PA1 PA2
1 X¨ng dÇu 7500 9470 7000 10120
2 Kim khÝ 5600 7273 8000 11560
3 Ph©n bãn 3000 3896 3500 5060
4 M¸y mãc thiÕt bÞ 1500 1948 3000 4337

5 L¬ng thùc 800 1039 1000 1446

6 Hãa chÊt 100 130 1500 2069
7 MÆt hµng kh¸c 500 649 7129 10306
Tæng
27500 35714 45129 65138
Trong ®ã hµng
8500 11039 14000 20240
container
Nh vËy theo sè liÖu dù b¸o ®Õn n¨m 2010 tæng khèi lîng hµng xuÊt
nhËp khÈu lu chuyÓn cña ViÖt Nam vµo kho¶ng 1.65 tû tÊn. Khèi lîng hµng
nhËp tuy kh«ng lín b»ng hµng xuÊt nhng cã thÓ mang l¹i triÓn väng lín h¬n.
Së dÜ nh vËy v× tõ tríc ®Õn nay, hµng nhËp khÈu vµo ViÖt Nam hÇu hÕt
®Òu do çc h·ng giao nhËn vËn t¶i níc ngoµi n¾m lÊy nguån hµng, çc c«ng
ty ViÖt Nam chØ thùc hiÖn mét kh©u rÊt nhá lµ chuyÓn hµng tõ c¶ng biÓn
vµo néi ®Þa, cíc phÝ giao nhËn thu ®îc rÊt thÊp. Mµ trong c¬ cÊu hµng
nhËp khÈu, hµng container vµ hµng ®· qua chÕ biÕn chiÕm tû träng rÊt lín.
Nh÷ng lo¹i hµng nµy ®em l¹i gi¸ trÞ giao nhËn rÊt cao. NÕu trong thêi gian
tíi, nh÷ng ngêi giao nhËn ViÖt Nam khai th¸c ®îc nguån hµng nµy th× ngµnh
giao nhËn vËn t¶i ViÖt Nam sÏ cã c¬ héi ph¸t triÓn m¹nh mÏ.
1.3. Gi¸ trÞ s¶n lîng dù to¸n cña ngµnh giao nhËn vËn t¶i ViÖt Nam
®Õn n¨m 2020
§¬n vÞ: Tû USD

Gi¸ trÞ 2005 2010 2015 2020
Gi¸ trÞ s¶n lîng
2853 4595 7400 11918
Trong ®ã SL ®êng
1997 2987 4951 7634
biÓn
Ta thÊy r»ng con sè dù b¸o cho toµn ngµnh giao nhËn vËn t¶i lµ rÊt kh¶
quan, t¨ng b×nh qu©n 10%/n¨m nhng víi riªng gi¸ trÞ s¶n lîng giao nhËn b»ng
®êng biÓn, çc nhµ dù b¸o cho r»ng vÒ khèi lîng hµng hãa sÏ vÉn t¨ng nhng
vÒ gi¸ trÞ th× tû träng trong tæng gi¸ trÞ giao nhËn cã xu híng gi¶m cho dï çc
con sè tuyÖt ®èi vÉn t¨ng ®Òu. Tû träng nµy sÏ san xÎ cho ngµnh hµng kh«ng
vµ ®êng s¾t liªn vËn quèc tÕ.
Cho dï nh vËy còng kh«ng cã c¬ së nµo ®Ó cho r»ng ngµnh giao nhËn
vËn t¶i biÓn sÏ kh«ng ph¸t triÓn m¹nh trong nh÷ng n¨m tíi bëi kh«ng ai cã thÓ
phñ nhËn ®îc nh÷ng u ®iÓm cña ph¬ng thøc vËn t¶i nµy, ®ång thêi ViÖt
Nam còng cã nh÷ng u thÕ riªng rÊt thuËn lîi cho ngµnh nµy.
1.4. TiÒm n¨ng cho ph¸t triÓn dÞch vô giao nhËn vËn t¶i biÓn ë ViÖt
Nam
ViÖt Nam lµ quèc gia cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn dÞch
vô giao nhËn vËn t¶i biÓn. ChiÒu dµi bê biÓn h¬n 3200 km, cïng víi 71 c¶ng
lín nhá r¶i kh¾p chiÒu dµi ®Êt níc trong ®ã cã mét sè c¶ng mµ tµu träng t¶i
lín cã thÓ ra vµo cho phÐp ViÖt Nam ph¸t triÓn ®îc ®éi tµu chë hµng lín
m¹nh. Bªn c¹nh ®ã níc ta n»m ë vÞ trÝ trung chuyÓn cho nhiÒu tuyÕn vËn t¶i
lín tõ §«ng sang T©y vµ ngîc l¹i, ®Æc biÖt lµ vÞ trÝ trung t©m cña 3 c¶ng
chuyÓn t¶i lín nhÊt khu vùc, ®ã lµ c¶ng Singapore, Hång K«ng vµ Kaoshiung.
§©y lµ mét u ®iÓm mµ kh«ng ph¶i níc nµo còng cã ®îc, cho phÐp chóng ta
tiÕn hµnh çc dÞch vô hµng h¶i mét çch thuËn lîi.
Bªn c¹nh ®ã, ChÝnh phñ níc ta dµnh sù quan t©m kh¸ ®Æc biÖt cho sù
ph¸t triÓn cña ngµnh giao nhËn vËn t¶i. Nhµ níc ®· ®Çu t nhiÒu cho viÖc
x©y dùng c¶ng biÓn, hÖ thèng kho b·i, ph¬ng tiÖn phôc vô cho giao nhËn
hµng hãa b»ng ®êng biÓn. Ngoµi ra, c¬ së h¹ tÇng ®êng s¸ còng ®îc n©ng
cÊp, rÊt thuËn tiÖn cho viÖc chë hµng ra c¶ng vµ chë hµng tõ c¶ng vµo s©u
trong néi ®Þa.
3. Môc tiªu vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn cña VIETRANS trong thêi gian tíi
§Ó t¨ng cêng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, VIETRANS ®· ®Ò ra mét
sè môc tiªu vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn nh sau:
- Më réng thÞ trêng giao nhËn, ®Èy m¹nh c«ng t¸c Marketing, ®Æc biÖt
chó träng tíi thÞ trêng Trung Quèc, Ch©u ¢u, Mü, t×m kiÕm kh¶ n¨ng më réng
ngµnh nghÒ.

- X©y dùng, thùc hiÖn c¬ chÕ ®iÒu hµnh kinh doanh, c¬ chÕ gi¸ c¶,
hoa hång, t¹o ®ßn bÈy thóc ®Èy kinh doanh, t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý tiÕt
kiÖm chi phÝ, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-
êng nh»m thu hót kh¸ch hµng míi, gi÷ v÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng.
- §Çu t, tËn dông, khai th¸c tèi ®a c¬ së vËt chÊt, kho b·i, ®æi míi thiÕt
bÞ ph¬ng tiÖn vËn t¶i bèc xÕp ®Ó tæ chøc tèt dÞch vô giao nhËn
- X©y dùng chiÕn lîc kinh doanh cho thêi kú 2005 - 2010 vµ nh÷ng n¨m
tiÕp sau, trong ®ã chó träng môc tiªu n©ng cao chÊt lîng dÞch vô ®ång thêi
®a d¹ng ho¸ çc lo¹i h×nh dÞch vô trªn c¬ së khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng thÕ
m¹nh s½n cã trong kinh doanh nh hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vÒ kho
tµng, bÕn b·i, ®éi ngò çn bé ®îc ®µo t¹o vµ cã kinh nghiÖm.
- T¹o nªn mèi quan hÖ phèi hîp chÆt chÏ gi÷a çc phßng ban trong V¨n
phßng c«ng ty, gi÷a V¨n phßng víi chi nh¸nh vµ gi÷a çc chi nh¸nh víi nhau v×
lîi Ých chung vµ lîi Ých cña tõng ®¬n vÞ.
- Hoµn thiÖn vÒ mÆt tæ chøc cho phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý cña nÒn
kinh tÕ thÞ trêng, chuyÓn dÇn tõ doanh nghiÖp Nhµ níc sang c«ng ty cæ
phÇn theo híng cæ phÇn ho¸ tõng bé phËn theo h×nh thøc cuèn chiÕu. Dù
kiÕn tiÕn hµnh cæ phÇn bé phËn Hµ Néi vµ H¶i Phßng vµo n¨m 2004. Sau
®ã ®¸nh gi¸, rót kinh nghiÖm råi tiÕn hµnh ®Õn çc khu vùc kh¸c víi môc tiªu
hoµn thµnh cæ phÇn ho¸ vµo n¨m 2006.
II. Kinh nghiÖm cña mét sè doanh nghiÖp thµnh c«ng ë vn

1. C«ng ty cæ phÇn ®¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn (GEMADEPT)
§îc thµnh lËp vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90, vµo thêi ®iÓm níc ta míi më cöa
thÞ trêng, ®Õn nay C«ng ty cæ phÇn ®¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn
(GEMADEPT) ®· trßn 10 tuæi. Lµ ®¬n vÞ ®Çu tiªn trong ngµnh hµng h¶i
thùc hiÖn m« h×nh c«ng ty cæ phÇn, nhng ®Õn nay ®¬n vÞ ®· kh¼ng ®Þnh
®îc vÞ trÝ cña m×nh, trë thµnh c«ng ty cæ phÇn ho¹t ®éng hiÖu qu¶ nhÊt cña

ngµnh Hµng h¶i ViÖt Nam, víi møc t¨ng trëng 15%/n¨m vµ lµ mét trong
nh÷ng ®¬n vÞ ®øng ®Çu trong sè çc doanh nghiÖp cæ phÇn trong c¶ níc.
Tuy sè vèn ban ®Çu kh¸ nhá, trªn 6,2 tû ®ång ViÖt Nam (1993), nhng víi
bé m¸y gän nhÑ (85 ngêi), c«ng ty ®· tËp trung vµo viÖc khai th¸c u thÕ vËn
t¶i container. GEMADEPT ®· m¹nh d¹n vay vèn, hîp t¸c víi çc h·ng tµu
container ®Çu t trang thiÕt bÞ xÕp dì container trung chuyÓn cho c¶ng Sµi
Gßn, T©n C¶ng theo ph¬ng thøc thanh to¸n qua cíc bèc xÕp. Víi çch lµm
nµy, c«ng ty kh«ng nh÷ng gi¶i phãng ®îc tµu nhanh mµ cßn gióp çc c¶ng
kh¾c phôc ®îc mét phÇn khã kh¨n vÒ nguån ®Çu t thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®µo
t¹o chuyªn m«n cho ®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt. B»ng nh÷ng bíc ®i ®ã, ho¹t
®éng kinh doanh cña GEMADEPT nhanh chãng ®i vµo nÒ nÕp, ®¸p øng yªu
cÇu cña çc h·ng vËn chuyÓn container, hiÖu qu¶ kinh doanh t¨ng nhanh. Qua
®ã, c«ng ty tÝch lòy thªm nhiÒu vèn, ®Çu t ph¸t triÓn vµ tr¶ cæ tøc kh¸ cao
cho çc cæ ®«ng, b¶o ®¶m thu nhËp cho ngêi lao ®éng. Trªn c¬ së hiÖu qu¶
kinh doanh vµ nhu cÇu ph¸t triÓn, sau 3 n¨m ho¹t ®éng, c«ng ty ®îc nhµ níc
cho t¨ng vèn ®iÒu lÖ lªn gÊp 10 lÇn. Nhê ®Þnh híng ®óng trong kinh doanh,
m¹nh d¹n ®Çu t c¬ së vËt chÊt, cã mét bé m¸y n¨ng ®éng, tµi chÝnh æn
®Þnh, më réng quan hÖ víi nhiÒu ®éi tµu, ®Õn nay c«ng ty lµ mét doanh
nghiÖp cã uy tÝn cao. HiÖn c«ng ty ®· cã 6 chi nh¸nh, 8 v¨n phßng ®¹i lý, 3
xÝ nghiÖp thµnh phÇn. §Æc biÖt n¨m 1999, c«ng ty lµ ®¬n vÞ ®Çu tiªn cña
ngµnh x©y dùng thµnh c«ng hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng ISO 9002. Nh»m më
réng thÞ trêng, chuÈn bÞ héi nhËp quèc tÕ c«ng ty chó träng c«ng t¸c
marketing, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô, n©ng cao hiÖu qu¶ kho b·i, cÇu c¶ng
container, ¸p dông triÖt ®Ó quy tr×nh qu¶n lý chÊt lîng ISO 9002.
Trong n¨m 2003 c«ng ty ®· ®Çu t 45 tû VN§ mua s¾m çc trang thiÕt bÞ
xÕp dì vµ ph¬ng tiÖn vËn t¶i, ®æi míi quy tr×nh phôc vô kh¸ch hµng, t¨ng c-
êng c«ng t¸c tiÕp thÞ, qu¶ng b¸, do ®ã ®· chiÕm lÜnh ®îc nhiÒu thÞ trêng
khã tÝnh nh NhËt B¶n, Hoa Kú,…

B»ng ph¬ng thøc kinh doanh n¨ng ®éng hiÖu qu¶, 10 n¨m qua,
GEMADEPT ®· t¹o ®îc vÞ trÝ cña m×nh, kh¼ng ®Þnh tÝnh ®øng ®¾n cña
chÝnh s¸ch cæ phÇn hãa doanh nghiÖp cña §¶ng vµ Nhµ níc, kh¬i dËy nguån
vèn néi lùc x©y dùng ph¸t triÓn ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam.
4. Mét sè kinh nghiÖm ¸p dông cho VIETRANS

Víi sè vèn ban ®Çu kh«ng ph¶i lµ lín nhng GEMADEPT ®· gÆt h¸i ®îc
nhiÒu thµnh c«ng nh vËy lµ nhê c«ng ty ®· biÕt ®Çu t ®óng híng, chó träng
c«ng t¸c Marketing, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô ®Ó më réng thÞ trêng. Bªn
c¹nh ®ã, c«ng ty ®· m¹nh d¹n tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ tõ rÊt sím, chÝnh ®iÒu
nµy ®· gãp phÇn t¹o cho c«ng ty mét bé m¸y tæ chøc linh ho¹t, gän nhÑ, tiÕt
kiÖm chi phÝ, n©ng cao lîi nhuËn.
Tõ ho¹t ®éng cña GEMADEPT, ta thÊy r»ng cã nh÷ng ®iÓm t¬ng ®ång
víi VIETRANS, do ®ã, VIETRANS cã thÓ ¸p dông nh÷ng kinh nghiÖm thµnh
c«ng ®Ó ¸p dông vµo ho¹t ®éng cña m×nh. §ã lµ t¨ng cêng hîp t¸c víi çc h·ng
tµu níc ngoµi díi çc h×nh thøc nh liªn doanh, lµm ®¹i lý giao nhËn, ®¹i lý
hµng h¶i. Trong thêi gian sím nhÊt, VIETRANS ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸
®Ó c¬ cÊu l¹i bé m¸y tæ chøc cho gän nhÑ, n©ng cao ý thøc, tr¸ch nhiÖm cña
çn bé c«ng nh©n viªn tõ ®ã ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt lîng dÞch vô.
III. Çc gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ dÞch vô giao nhËn kho vËn vËn t¶i biÓn t¹i
c«ng ty
1. Nhãm gi¶i ph¸p vÜ m«
HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng phô thuéc
rÊt nhiÒu vµo nh÷ng chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ níc. NÕu Nhµ níc ®a ra
nh÷ng chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng nhng chÝnh x¸c sÏ t¹o thuËn lîi cho çc doanh
nghiÖp ch©n chÝnh ph¸t triÓn, cßn nÕu ®a ra nh÷ng quy ®Þnh qu¸ cøng
nh¾c nhng l¹i cã kÏ hë chØ lîi cho nh÷ng kÎ biÕt luån qua nh÷ng kÏ hë ®ã ®Ó
lµm giµu bÊt chÝnh.
HiÖn nay, çc c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ ViÖt Nam vÒ Hµng
h¶i, giao nhËn vËn t¶i biÓn tuy ®· ®îc ngµy cµng hoµn thiÖn nhng vÉn cßn

cha ®ång bé, thiÕu nhÊt qu¸n, cha bao qu¸t ®îc nh÷ng ho¹t ®éng ph¸t sinh
trong thùc tiÔn khiÕn çc doanh nghiÖp giao nhËn nãi riªng gÆp kh«ng Ýt
khã kh¨n.
Do ®ã, nh÷ng viÖc ChÝnh phñ cÇn lµm ngay lµ:
1.1. Hoµn thiÖn hÖ thèng luËt
HÖ thèng luËt vÒ Hµng h¶i, giao nhËn ®êng biÓn cña níc ta cßn cha
®Çy ®ñ, ®ång bé, cÇn ph¶i ®îc hoµn thiÖn th× míi t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho
ho¹t ®éng cña çc doanh nghiÖp, ç nh©n. HiÖn nay, ViÖt Nam míi chØ cã
Bé luËt hµng h¶i lµ c¬ së ph¸p lý ®iÒu chØnh tÊt c¶ çc ho¹t ®éng hµng h¶i
t¹i ViÖt Nam. Bé luËt nµy cÇn ®îc nghiªn cøu, chØnh söa cho phï hîp víi yªu
cÇu héi nhËp, ®ång thêi kh«ng ®îc tr¸i víi tinh thÇn cña çc v¨n b¶n luËt kh¸c
nh LuËt Th¬ng M¹i, LuËt Doanh nghiÖp,… Ngoµi ra çc v¨n b¶n díi luËt còng
®ang dÇn ®îc bæ sung, söa ®æi theo híng hoµn thiÖn. Theo QuyÕt ®Þnh sè
19/2000/Q§ - TTg ngµy 03/02/2000, NghÞ ®Þnh sè 03/2000/N§-CP ngµy
03/02/2000 vµ NghÞ ®Þnh sè 30/2000/N§-CP ngµy 11/8/2000 cña ChÝnh
phñ, giÊy phÐp ®èi víi mét sè ho¹t ®éng dÞch vô hµng h¶i ®îc b·i bá vµ thay
thÕ b»ng çc yªu cÇu th¬ng m¹i, do vËy ®· t¹o thuËn lîi vµ n©ng cao kh¶ n¨ng
c¹nh tranh trong cung cÊp dÞch vô vµ t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a khu vùc t nh©n
vµ khu vùc nhµ níc t¹i ViÖt Nam. Tuy vËy vÉn cßn nh÷ng yªu cÇu qu¸ kh¾t
khe, g©y khã kh¨n cho çc doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i ®îc níi láng vµ tiÕn
tíi xo¸ bá.
VÒ viÖc më réng u ®·i thuÕ cho çc ho¹t ®éng dÞch vô vËn t¶i nãi
chung nh dÞch vô giao nhËn, Nhµ níc còng ®· chØ ®¹o tæng côc ThuÕ nghiªn
cøu, nhng viÖc nµy cã ®îc thùc hiÖn hay kh«ng ph¶i tu©n theo th«ng lÖ vµ
luËt ph¸p quèc tÕ.
Liªn quan ®Õn viÖc giao nhËn hµng hãa b»ng ®êng biÓn lµ viÖc chë
hµng ra c¶ng ®Ó xÕp lªn tµu nhng viÖc nµy ®ang gÆp khã kh¨n v× theo
NghÞ ®Þnh 15/CP, kÓ tõ ngµy 1/4/2003, çc c¶ng chØ xÕp hµng lªn xe « t«

theo ®óng träng t¶i cña xe, xe chë container chØ xÕp 1 container 20’, kh«ng
kÑp ®«i. Tõ ngµy 7/4/2003 c¶ng cßn ph¸t tÝch kª, c©n xe ra vµo. Çc ®iÒu
kho¶n kÓ trªn sÏ ®îc ®a vµo trong hîp ®ång bèc xÕp, giao nhËn vµ coi ®©y
lµ nghÜa vô hai bªn ph¶i phèi hîp thùc hiÖn. §©y lµ qui ®Þnh hîp lý v× cÊm
xe t¶i chë hµng rêi ch¹y qu¸ t¶i lµ ®óng, tuy nhiªn ®èi víi xe container th× ph¶i
xem xÐt l¹i v× xe vËn chuyÓn container lµ mét lo¹i h×nh vËn t¶i tiªn tiÕn
th«ng dông nhÊt trªn thÕ giíi vµ khu vùc nhng ë ViÖt Nam l¹i bÞ coi lµ lo¹i
h×nh “®Æc biÖt”, muèn lu hµnh ®Òu ph¶i xin “GiÊy phÐp lu hµnh ®Æc
biÖt vËn t¶i qu¸ khæ qu¸ t¶i”. GiÊy phÐp nµy chØ cÊp chØ cÊp cho thêi h¹n 3
th¸ng mçi lÇn, mçi xe còng chØ ®îc cho phÐp ch¹y trªn 5 tuyÕn ®êng.
Thêi gian qua ph¬ng thøc vËn t¶i container ®· kh¸ th«ng dông ë ViÖt
Nam, nhÊt lµ nh÷ng thµnh phè c¶ng biÓn nh H¶i Phßng, TP Hå ChÝ Minh,
§µ N½ng,… Xe vËn t¶i container trë thµnh lo¹i h×nh chñ yÕu vËn t¶i hµng
hãa xuÊt nhËp khÈu. Quèc lé 5 ®· ®îc ph©n cÊp lµ ®êng cÊp 1 ®ång b»ng,
kh«ng h¹n chÕ t¶i träng, lÏ ra chØ cÇn quy ®Þnh hµng vËn t¶i ph¶i ®¶m b¶o
kh«ng vît qu¸ t¶i träng cña xe. Nhng çc quy ®Þnh hiÖn hµnh l¹i khèng chÕ
tæng träng t¶i (c¶ xe, hµng chë, vá container) cho xe container 40’ kh«ng vît
qu¸ 30 tÊn, xe 20’ kh«ng vît qu¸ 27 tÊn, khiÕn lîng hµng hãa thùc chë trªn tõng
lo¹i xe kh«ng ®¶m b¶o theo tiªu chuÈn quèc tÕ cña tõng lo¹i container, lµm gi¸
thµnh vËn t¶i container t¨ng vät, çc chñ hµng xuÊt nhËp khÈu kh«ng chÞu
næi, ngêi lµm giao nhËn còng gÆp nhiÒu khã kh¨n.
Ta thÊy r»ng nhiÒu ®¬n hµng vËn chuyÓn ®ång bé ®ãng s½n trong 1
container nÕu t¸ch rêi ra 2 container cho b¶o ®¶m t¶i träng theo quy ®Þnh th×
sÏ ®Èy gi¸ vËn t¶i t¨ng gÊp ®«i. §ã lµ cha kÓ cã nh÷ng lo¹i hµng xÕp trong
container nh kÝnh næi, nÕu xÕp kh«ng ®ñ t¶i sÏ g©y nguy hiÓm. NhiÒu
container hµng nhËp khÈu kiÓm ho¸ t¹i ch©n c«ng tr×nh, kh«ng nhµ vËn t¶i
nµo d¸m ®¬n ph¬ng ph¸ niªm phong kÑp ch× h¶i quan ®Ó san t¶i. NÕu theo
quy ®Þnh vÒ t¶i träng nh hiÖn hµnh th× gi¸ vËn t¶i hµng ra c¶ng t¨ng, g©y
khã kh¨n rÊt lín cho nhµ xuÊt nhËp khÈu còng nh ngêi giao nhËn.
Nh vËy, Nhµ níc nªn b·i bá quy ®Þnh qu¸ khæ qu¸ t¶i ë xe container, nªn
bá giÊy phÐp “lu hµnh ®Æc biÖt” lo¹i xe nµy vµ viÖc mçi xe container chØ
®îc ch¹y trªn 5 tuyÕn ®êng lµ kh«ng hîp lý. Chóng ta biÕt r»ng theo th«ng lÖ
quèc tÕ hµng container ®îc phÐp ch¹y tríc, thñ tôc ch¹y theo sau nªn tèc ®é
gi¶i phãng hµng rÊt nhanh cßn ë ta th× ngîc l¹i mµ dÞch vô giao nhËn hµng
hãa cã ph¸t triÓn hay kh«ng phô thuéc vµo lîng hµng cã nhiÒu hay kh«ng.
NÕu hµng bÞ ø ®äng ë c¶ng do quy ®Þnh trªn th× sÏ ®Èy ngêi lµm giao nhËn
r¬i vµo t×nh thÕ nan gi¶i.
1.2. Nhµ níc cÇn t¨ng cêng thu hót FDI vµo ngµnh giao nhËn vËn t¶i
Ngµnh giao nhËn vËn t¶i muèn ph¸t triÓn cÇn ph¶i cã c¬ së h¹ tÇng,
trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. Mµ ®Êt níc ta cßn nghÌo, do vËy chØ cã t¨ng cêng
thu hót ®Çu t níc ngoµi th× chóng ta míi lîi dông ®îc nguån vèn vµ c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i, míi nhanh chãng thay ®æi ®îc bé mÆt cña ngµnh, ®uæi kÞp víi çc
níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
Kinh nghiÖm cña Trung Quèc cho thÊy r»ng nhê chÝnh s¸ch thu hót ®Çu
t mµ ngµnh giao nhËn vËn t¶i cña níc nµy ®· cã nh÷ng bíc tiÕn bé rÊt lín.
Vµo cuèi nh÷ng n¨m 80, Trung Quèc b¾t ®Çu thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo
thÞ trêng giao nhËn vËn t¶i. Lóc ®ã, chØ mét sè c«ng ty giao nhËn lín ë níc
ngoµi ®îc phÐp thµnh lËp liªn doanh víi çc doanh nghiÖp giao nhËn hoÆc
xuÊt nhËp khÈu lín trong níc, cßn phÇn lín chØ ®îc phÐp thµnh lËp v¨n
phßng ®¹i diÖn. §iÒu nµy h¹n chÕ ho¹t ®éng cña çc c«ng ty níc ngoµi v× víi
t çch v¨n phßng ®¹i diÖn, hä kh«ng ®îc thùc hiÖn çc dÞch vô giao nhËn c¬
b¶n nh lu cíc, lµm thñ tôc h¶i quan, ph¸t hµnh vËn ®¬n vµ thu cíc mµ ph¶i
th«ng qua çc ®¹i lý. KÓ tõ khi Trung Quèc gia nhËp WTO (ngµy
11/12/2001), níc nµy b¾t ®Çu thay ®æi çc quy ®Þnh ®iÒu chØnh vÒ ®Çu
t níc ngoµi vµo thÞ trêng giao nhËn vËn t¶i. Çc c«ng ty níc ngoµi tuy bÞ rµng
buéc h¬n vÒ h×nh thøc ®Çu t, lo¹i h×nh ®Çu t, thêi gian ho¹t ®éng nhng l¹i cã
quyÒn mua cæ phÇn cña çc c«ng ty giao nhËn vËn t¶i lín cña Trung Quèc, cã

thÓ tham gia kinh doanh bÊt cø dÞch vô nµo trong khu«n khæ cña ph¸p luËt.
Nhê vËy, Trung Quèc ®· ph¸t triÓn ®îc ®éi tµu lín m¹nh h¬n, çc bÕn c¶ng,
kho b·i ®îc më réng vµ ngµy cµng hiÖn ®¹i.
ViÖt Nam tuy kh«ng thÓ b¾t chíc mét çch m¸y mãc nhng viÖc t¨ng cêng
thu hót ®Çu t vµo ngµnh giao nhËn vËn t¶i ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh nµy lµ
cÇn thiÕt v× ®éi tµu cña ta träng t¶i cßn h¹n chÕ, çc c¶ng cßn qu¸ n«ng, tµu
mÑ cha thÓ vµo, g©y khã kh¨n cho viÖc xÕp dì hµng hãa, kho b·i ë c¶ng cßn
nhá hÑp, thêng xuyªn g©y ïn t¾c hµng, quy m« ho¹t ®éng cña çc doanh
nghiÖp giao nhËn cßn nhá lÎ, cung çch lµm viÖc cßn cha chuyªn nghiÖp.
Tríc m¾t, Nhµ níc cÇn t¹o m«i trêng thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t níc
ngoµi vµo ViÖt Nam b»ng çc biÖn ph¸p sau:
1.2.1. C¶i çch thñ tôc hµnh chÝnh, t¹o m«i trêng ph¸p lý th«ng tho¸ng
Nhµ níc cÇn hoµn thiÖn hÖ thèng luËt vÒ ®Çu t níc ngoµi, ban hµnh çc
v¨n b¶n díi luËt theo híng më cöa, héi nhËp, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, ®Æc
biÖt lµ luËt §Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. C¶i çch thñ tôc hµnh chÝnh cho
®¬n gi¶n, gon nhÑ.
Bªn c¹nh ®ã, miÔn gi¶m h¬n n÷a thuÕ lîi tøc vµ tiÒn thuª ®Êt ®èi víi
nh÷ng dù ¸n ®Çu t vµo ph¸t triÓn ®éi tµu biÓn, x©y dùng c¶ng biÓn, më réng
vµ hiÖn ®¹i çc kho b·i, ph¬ng tiÖn xÕp dì, n©ng h¹ hµng hãa.
C«ng t¸c qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi trong ®Çu t vµ sau ®Çu t cÇn t¹o u ®·i
nhng còng ph¶i chÆt chÏ ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cho çc doanh nghiÖp trong níc,
tr¸nh çc c«ng ty níc ngoµi lîi dông u ®·i ®Ó h¹ møc gi¸, c¹nh tranh kh«ng
lµnh m¹nh g©y thiÖt h¹i vµ thÊt thu ng©n s¸ch cho Nhµ níc.
1.2.2. T¹o m«i trêng kinh tÕ - x· héi thuËn lîi
§Ó çc nhµ ®Çu t yªn t©m ®Çu t, chÝnh phñ ViÖt Nam ph¶i æn ®Þnh
kinh tÕ vÜ m«, chÝnh s¸ch tµi khãa, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i ®îc c©n nh¾c,
®iÒu chØnh sao cho kh«ng lµm mÊt ®i nguån lîi chÝnh ®¸ng cña çc nhµ

®©u t. Bªn c¹nh ®ã, còng ph¶i gi÷ v÷ng ®îc sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, trËt
tù an toµn x· héi ®Ó b¶o ®¶m an toµn vÒ tÝnh m¹ng, tµi s¶n, b¶o ®¶m
nh÷ng quyÒn c¬ b¶n cho nhµ ®Çu t.
1.3. §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý Nhµ níc vÒ gi¸ trong giao nhËn vËn t¶i
§èi víi vËn t¶i biÓn hµng xuÊt nhËp khÈu, gi¸ cíc chÞu ¶nh hëng rÊt lín
bëi yÕu tè quèc tÕ, cho nªn Nhµ níc kh«ng thÓ quy ®Þnh gi¸, cho dï chØ lµ
gi¸ tèi thiÓu (sµn), hoÆc gi¸ tèi ®a (trÇn). Nhµ níc chØ cã thÓ thay ®æi c¬
chÕ qu¶n lý ®èi víi gi¸ c¶ cña dÞch vô hµng h¶i.
Víi nh÷ng dÞch vô b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn t¹i ViÖt Nam (®¹i lý tµu
biÓn, lai d¾t, vÖ sinh, kiÓm ®Õm hµng), chØ thùc hiÖn gi¸ quy ®Þnh cña
çc hiÖp ®Þnh song ph¬ng (nÕu cã), cßn l¹i cÇn thiÕt ph¶i quy ®Þnh gi¸ tèi
thiÓu ®Ó tr¸nh viÖc c¹nh tranh h¹ gi¸ gi÷a çc doanh nghiÖp trong níc lµm
thiÖt h¹i ®Õn thu nhËp cña tõng doanh nghiÖp vµ thÊt thu ng©n s¸ch.
Çc lo¹i dÞch vô kh«ng b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn ë ViÖt Nam (nh cung
øng vËt t, söa ch÷a) gi¸ c¶ sÏ do çc bªn tháa thuËn, v× nÕu quy ®Þnh, sÏ cã
hai kh¶ n¨ng, mét lµ qu¸ thÊp - sÏ lµm lîi cho phÝa níc ngoµi, hai lµ qu¸ cao -
kh¸ch hµng níc ngoµi sÏ kh«ng thùc hiÖn t¹i ViÖt Nam, vµ tÊt nhiªn, phÝa
ViÖt Nam kh«ng tËn dông ®îc nguån thu nµy.
Gi¸ xÕp dì hµng xuÊt nhËp khÈu nªn quy ®Þnh gi¸ tèi thiÓu. Çc doanh
nghiÖp trong níc cã thÓ c¹nh tranh b»ng gi¸ kh«ng thÊp h¬n møc gi¸ thÊp
nhÊt ®ã. Gi¸ xÕp dì hµng trung chuyÓn nªn ®Ó çc bªn tháa thuËn, nhµ níc
kh«ng quy ®Þnh.
Ngoµi ra, çc chi phÝ vµ lÖ phÝ liªn quan ®Õn giao nhËn t¹i çc c¶ng
biÓn qu¸ cao lµm t¨ng chi phÝ cña chñ hµng ®ång thêi g©y khã kh¨n cho ngêi
giao nhËn nh phô phÝ x¨ng dÇu (30 USD ®èi víi hµng Ch©u ¸ vµ 82 USD
®èi víi hµng ®i çc khu vùc kh¸c), phÝ n©ng h¹ (300000 - 360000 VND/20’).
Tuy nh÷ng lo¹i phÝ nµy kh«ng ph¶i lo¹i nµo còng n»m trong sù kiÓm so¸t cña

Nhµ níc nhng Nhµ níc còng nªn rµ so¸t l¹i vµ b·i bá hoÆc gi¶m çc lo¹i phÝ
bÊt hîp lý.
Khi thÞ trêng bÊt æn ®Þnh hoÆc trong trêng hîp ®Æc biÖt khi chÞu ¶nh
hëng cña thÞ trêng tµi chÝnh thÕ giíi (t¸c ®éng xÊu) ®Õn ho¹t ®éng giao
nhËn vËn t¶i, nhµ níc ph¶i cã chÝnh s¸ch cô thÓ nh: gi¶m thuÕ xuÊt nhËp
khÈu ®Ó u tiªn ®éi tµu biÓn quèc gia, gi¶m thuÕ cíc cho çc doanh nghiÖp
giao nhËn.
Còng cÇn chó ý r»ng khi Nhµ níc ®· cã nh÷ng chÕ tµi cho çc h·ng tµu
vµ doanh nghiÖp th× ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t ®Ó nh÷ng
chÕ tµi ®ã ®îc thùc hiÖn ®óng theo ®êng lèi cña Nhµ níc.
1.4. Thµnh lËp ñy ban quèc gia vÒ t¹o thuËn lîi cho giao nhËn vËn t¶i
hµng hãa
C¬ quan qu¶n lý nhµ níc nµy sÏ ®¶m b¶o cho viÖc ph¸t triÓn vµ kinh
doanh giao nhËn vËn t¶i ë níc ta theo ®óng ph¸p luËt ViÖt Nam vµ c«ng íc
quèc tÕ, ®¶m b¶o quyÒn lîi cho chñ hµng còng nh ngêi giao nhËn vËn t¶i.
Thµnh phÇn cña ñy ban nµy gåm ®¹i diÖn cña nhµ níc, ®¹i diÖn cña çc
doanh nghiÖp nhµ níc vµ t nh©n kinh doanh giao nhËn vËn t¶i. ñy ban nµy
ph¶i cã quan hÖ víi çc quèc gia trong khu vùc vµ thÕ giíi vÒ vËn t¶i hµng
hãa.
1.5. §¬n gi¶n hãa vµ hµi hßa çc thñ tôc chøng tõ cã liªn quan
HiÖn nay níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi,
ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña APEC, ASEAN, tham gia AFTA, chuÈn bÞ
gia nhËp WTO. V× vËy chóng ta ph¶i cã nghÜa vô cña mét thµnh viªn tham
gia çc tæ chøc chuyªn ngµnh, tham gia çc c«ng íc, hiÖp ®Þnh quèc tÕ.
Do vËy, yªu cÇu cÊp thiÕt hiÖn nay lµ ph¶i ®¬n gi¶n hãa çc thñ tôc h¶i
quan, c¶i tiÕn thñ tôc qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi th«ng lÖ, c«ng íc

quèc tÕ gãp phÇn thóc ®Èy giao lu kinh tÕ ®Æc biÖt trong lÜnh vùc giao
nhËn.
ViÖt Nam tõ l©u ®· thùc hiÖn c¬ chÕ “mét cöa” nh»m ®¬n gi¶n ho¸ thñ
tôc hµnh chÝnh. C¬ chÕ nµy cÇn tiÕp tôc ph¸t huy trong lÜnh vùc xuÊt nhËp
khÈu, giao nhËn vËn t¶i hµng hãa. Thñ tôc h¶i quan còng nh çc thñ tôc chøng
tõ kh¸c cÇn nghiªm minh, chÆt chÏ nhng ph¶i nhanh gän, bá bít nh÷ng rêm rµ,
tr¸nh h¹ch s¸ch, g©y khã dÔ cho chñ hµng vµ ngêi giao nhËn.
1.6. §Ò cao vai trß cña hiÖp héi giao nhËn ViÖt Nam VIFAS
HiÖp héi cÇn ®ãng vai trß chñ ®éng tÝch cùc trong viÖc gióp çc héi
viªn më mang dÞch vô, n©ng cao kh¶ n¨ng ho¹t ®éng. Cã thÓ víi danh nghÜa
cña m×nh liªn hÖ víi hiÖp héi níc ngoµi nhê giíi thiÖu gióp ®ì ®µo t¹o çc
dÞch vô míi nh Logistics. Cã thÓ gióp ®ì mét vµi doanh nghiÖp lµm thÝ
®iÓm. Cã thÓ vËn ®éng mét sè doanh nghiÖp cïng nhau hîp t¸c. Víi mçi dÞch
vô míi ®ßi hái tr×nh ®é nghiÖp vô khÐo lÐo, tæ chøc tinh vi, luËt ph¸p chu
®¸o, VIFAS ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu míi ®a ®îc ngµnh giao nhËn níc ta tiÕn
lªn nhanh chãng.
2. Nhãm gi¶i ph¸p cña b¶n th©n doanh nghiÖp

2.1. Gi¶i ph¸p vÒ thÞ trêng
Trong t×nh h×nh c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ trêng giao nhËn kho vËn nh
hiÖn nay, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ång thêi më réng n©ng cao thÞ phÇn,
VIETRANS cÇn ph¶i më réng thÞ trêng giao nhËn. §©y lµ mét biÖn ph¸p h÷u
hiÖu ®Ó ®¹t ®îc çc môc tiªu vÒ lîi nhuËn, môc tiªu cñng cè, t¨ng cêng vÞ
thÕ vµ môc tiªu an toµn. Khi thÞ trêng ®· ®îc më réng th× cho dï mét khu vùc
thÞ trêng nµo ®ã cã biÕn ®éng còng sÏ kh«ng g©y ra ¶nh hëng nghiªm träng
®Õn ho¹t ®éng cña toµn c«ng ty. Cã më réng ®îc thÞ trêng míi ®¶m b¶o ®îc
lîi Ých l©u dµi cña c«ng ty còng nh çc çn bé c«ng nh©n viªn, míi n©ng cao
triÓn väng ph¸t triÓn cña c«ng ty.

Cã 2 h×nh thøc më réng thÞ trêng, ®ã lµ më réng thÞ trêng theo chiÒu
réng vµ më réng thÞ trêng theo chiÒu s©u.
Më réng thÞ trêng theo chiÒu réng ®îc hiÓu lµ më réng thÞ trêng theo
ph¹m vi ®Þa lý, theo chiÒu réng vÒ kh«ng gian. Cho ®Õn nay, VIETRANS
®· v¬n ra nhiÒu thÞ trêng quèc tÕ, ho¹t ®éng trªn hÇu hÕt çc ch©u lôc nh
Ch©u ¢u, Ch©u ¸, Ch©u Mü, Ch©u Phi. Tuy nhiªn, vÉn cßn mét sè thÞ trêng
rÊt giµu tiÒm n¨ng mµ c«ng ty cha khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng cña nã nh khu vùc
Ch©u Phi, khu vùc Nam Mü (Mªhic«, Brazil,…)
Më réng thÞ trêng theo chiÒu s©u ngîc l¹i kh«ng ph¶i lµ më réng thÞ tr-
êng vÒ khu vùc ®Þa lý mµ lµ trªn cïng mét thÞ trêng hiÖn cã nhng c«ng ty cã
thÓ thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng, cñng cè, thiÕt lËp quan hÖ l©u dµi víi çc
kh¸ch hµng truyÒn thèng b»ng chÊt lîng dÞch vô, b»ng viÖc më réng ph¹m vi
dÞch vô cña m×nh. H×nh thøc nµy c«ng ty cã thÓ ¸p dông cho thÞ trêng Trung
Quèc v× ®©y lµ thÞ trêng réng lín, l¹i kh¸ t¬ng ®ång vÒ v¨n ho¸, tËp qu¸n víi
ViÖt Nam.
Më réng thÞ trêng kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc ®¬n gi¶n bëi mçi thÞ trêng l¹i
cã nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ x· héi, luËt ph¸p, v¨n ho¸, phong tôc tËp
qu¸n kh«ng gièng nhau. §iÒu nµy t¸c ®éng rÊt lín tíi m«i trêng kinh doanh, tíi
t©m lý tiªu dïng x· héi, tõ ®ã ¶nh hëng rÊt nhiÒu tíi viÖc th©m nhËp, më réng
thÞ trêng cña çc doanh nghiÖp níc ngoµi. V× vËy, muèn më réng thÞ trêng
c«ng ty ph¶i tiÕn hµnh çc c«ng viÖc sau:
2.1.1. T¨ng cêng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng
T×m hiÓu, nghiªn cøu thÞ trêng lµ c«ng viÖc cÇn lµm tríc tiªn bëi “BiÕt
ngêi, biÕt ta, tr¨m trËn, tr¨m th¾ng”. Mçi doanh nghiÖp kh«ng thÓ thµnh
c«ng nÕu kh«ng am hiÓu vÒ thÞ trêng mµ m×nh ®Þnh th©m nhËp, cho dï víi
thÞ trêng quen thuéc ®ang kinh doanh nÕu kh«ng thêng xuyªn cËp nhËt
nh÷ng quy ®Þnh míi th× còng kh«ng thÓ duy tr× ho¹t ®éng. Thùc tÕ cho

thÊy, nhiÒu thua thiÖt thËm chÝ thÊt b¹i cña çc c«ng ty lµ do kh«ng t×m
hiÓu kü vÒ luËt ph¸p, tËp qu¸n cña thÞ trêng.
Khi tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ trêng cÇn t×m hiÓu râ çc th«ng tin sau:
Tríc hÕt c«ng ty cÇn t×m hiÓu vÒ phong tôc tËp qu¸n, quy ®Þnh ph¸p
luËt ë thÞ trêng ®ã cã g× kh¸c so víi nh÷ng thÞ trêng mµ c«ng ty ®· vµ ®ang
ho¹t ®éng. Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt ®ã cã g©y khã kh¨n, trë ng¹i g× cho c«ng
t¸c th©m nhËp thÞ trêng vµ thùc hiÖn c«ng viÖc giao nhËn vËn chuyÓn hµng
hãa ë ®ã kh«ng. Ch¼ng h¹n nh thÞ trêng Mü - thÞ trêng mµ c«ng ty ®ang cã
chiÕn lîc më réng trong nh÷ng n¨m tíi. §©y lµ mét thÞ trêng rÊt khã tÝnh,
kh«ng chØ vÒ nhu cÇu cña ngêi d©n mµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh cña
luËt ph¸p Mü. Cã thÓ nãi hÖ thèng luËt cña Mü rÊt phøc t¹p vµ kh¾t khe.
H¬n n÷a mçi bang l¹i cã nh÷ng quy ®Þnh riªng kh«ng gièng nhau nªn cho dï cã
thµnh c«ng ë mét hîp ®ång còng kh«ng thÓ ¸p dông nh÷ng kinh nghiÖm ®ã
cho nh÷ng hîp ®ång tiÕp theo. VÝ dô nh Mü cã quy ®Þnh vËn ®¬n ph¶i ®îc
lËp vµ göi ®Õn 48 giê tríc khi hµng rêi c¶ng vµ vËn ®¬n khi ®· lËp th×
kh«ng ®îc söa ®æi. §iÒu nµy ®ßi hái ngêi giao nhËn ph¶i rÊt cÈn träng trong
kh©u lËp chøng tõ. Bªn c¹nh ®ã h¶i quan Mü cã quyÒn kiÓm tra bÊt cø lo¹i
hµng g× ë bÊt cø c¶ng nµo trªn ®Êt Mü nªn g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho chñ
hµng, ®Æc biÖt lµ ngêi giao nhËn.
Ngoµi ra, viÖc nghiªn cøu nhu cÇu vÒ giao nhËn hµng hãa ë thÞ trêng
®ã còng rÊt quan träng. Muèn biÕt ®ã cã ph¶i lµ thÞ trêng triÓn väng ®Ó
ph¸t triÓn l©u dµi kh«ng, VIETRANS ph¶i t×m hiÓu xem nhu cÇu vµ lîng
cÇu vÒ dÞch vô cña c«ng ty trªn thÞ trêng ®ã ®ang ë møc ®é nµo, kh¶ n¨ng
ph¸t triÓn ra sao bëi cã thÓ mét thÞ trêng ®ang cßn ë d¹ng tiÒm n¨ng nhng
trong t¬ng lai høa hÑn sÏ rÊt ph¸t triÓn, nÕu ®îc ph¸t hiÖn sím ®Ó th©m
nhËp t¹o chç ®÷ng v÷ng ch¾c c«ng ty sÏ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn. Ngîc l¹i,
mét thÞ trêng ®ang rÊt lín, dÔ dµng th©m nhËp nhng l¹i tiÒm Èn nguy c¬ suy
tho¸i th× viÖc tiÕp tôc kinh doanh ë ®ã sÏ rÊt m¹o hiÓm. VIETRANS ®· cã

mét bµi häc thÊt b¹i vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1990 do kh«ng nghiªn cøu thÞ trêng.
§ã lµ khi Liªn X« vµ §«ng ¢u sôp ®æ, VIETRANS mÊt ®i thÞ trêng to lín nµy
mµ l¹i cha th©m nhËp vµo çc thÞ trêng tiÒm n¨ng kh¸c khiÕn cho c«ng ty
gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Cßn hiÖn nay, cho dï khèi EU ®ang lµ thÞ trêng
quan träng trong ho¹t ®éng cña c«ng ty, s¶n lîng giao nhËn hµng hãa vµo thÞ
trêng nµy chiÕm tû träng rÊt lín, kho¶ng 1/3 tæng s¶n lîng giao nhËn, nhng
nh ®· ph©n tÝch ë trªn th× thÞ trêng nµy ®· cã nh÷ng biÓu hiÖn sôt gi¶m.
NhËn thøc ®îc ®iÒu nµy VIETRANS ®ang dÇn chuyÓn híng sang mét sè
thÞ trêng kh¸c nh khu vùc §Þa Trung H¶i, khai th¸c h¬n n÷a thÞ trêng Trung
Quèc réng lín. Cßn víi thÞ trêng Mü, thÞ trêng ®îc ®¸nh gi¸ lµ thÞ trêng triÓn
väng trong nh÷ng n¨m tíi, c«ng ty ®· vµ ®ang dÇn thiÕt lËp çc mèi quan hÖ
®Ó t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng kinh doanh sau nµy.
Mét vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu n÷a ®ã lµ nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh.
CÇn t×m hiÓu møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ trêng ®ã ra sao, nh÷ng ®èi thñ c¹nh
tranh chÝnh, cã ®iÓm m¹nh, yÕu g×. §Ó c¹nh tranh c«ng ty cÇn chuÈn bÞ
nh÷ng ph¬ng thøc g×.
Çc th«ng tin trªn ®Çy ®ñ chÝnh x¸c sÏ gióp c«ng ty th©m nhËp thÞ tr-
êng víi chi phÝ thÊp nhÊt mµ l¹i ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ h¹n chÕ rñi ro.
Ngoµi ra, víi nh÷ng thÞ trêng truyÒn thèng, c«ng ty cÇn ph¶i n¾m b¾t
®îc nhu cÇu hiÖn t¹i vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi. HiÖn c«ng ty
cã thÓ ®¸p øng ®îc ë møc ®é nµo vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®ã trong
t¬ng lai. Nh÷ng dÞch vô mµ c«ng ty cung cÊp trªn thÞ trêng ®· ®¸p øng nhu
cÇu kh¸ch hµng cha. c«ng ty cã nªn më réng ph¹m vi dÞch vô kh«ng, nÕu cã
th× nªn theo híng nµo ®Ó khai th¸c tèi ®a nhu cÇu thÞ trêng còng nh kh¶ n¨ng
®¸p øng cña c«ng ty.
§Ó cã ®îc nh÷ng th«ng tin trªn, c«ng ty cã thÓ khai th¸c tõ çc nguån:
- Qua tµi liÖu nghiªn cøu chÝnh thøc cña çc tæ chøc nh WTO, c¬ quan
chuyªn tr¸ch cña Liªn Hîp Quèc, qua çc b¸o ço cña Bé Th¬ng M¹i çc níc.

Nguån th«ng tin nµy tuy cã u ®iÓm lµ chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ, nhng cha ch¾c
®· phï hîp víi môc tiªu nghiªn cøu cña c«ng ty.
- Th«ng qua çc HiÖp héi mµ VIETRANS lµ thµnh viªn nh FIATA,

VIFAS, VCCI. §Æc biÖt lµ th«ng qua çc cuéc häp do çc HiÖp héi trªn tæ
chøc c«ng ty nªn tranh thñ l¾ng nghe vµ th¶o luËn ®Ó cËp nhËt nh÷ng th«ng
tin míi nhÊt.
- Th«ng qua ®¹i diÖn th¬ng m¹i, tham t¸n th¬ng m¹i cña níc ta ë níc
ngoµi ®Ó t×m hiÓu t×nh h×nh thÞ trêng.
- §Æc biÖt c«ng ty nªn cö çn bé cã kh¶ n¨ng ®i nghiªn cøu vµ trao ®æi
kinh nghiÖm víi çc c«ng ty kh¸c trong vµ ngoµi níc, tham gia çc khãa ®µo
t¹o nghiÖp vô.
2.1.2. Th©m nhËp thÞ trêng
Sau khi ®· cã ®Çy ®ñ çc th«ng tin nghiªn cøu thÞ trêng, c«ng ty cÇn lùa
chän mét sè thÞ trêng phï hîp ®Ó tiÕp cËn qua nhiÒu ph¬ng thøc kh¸c nhau:
 Tù th©m nhËp
§©y lµ ph¬ng thøc mµ c«ng ty tù m×nh tiÕn hµnh ®Ó t×m kiÕm vµ më

réng kh¸ch hµng cña m×nh trªn c¬ së ®· cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ
t×nh h×nh kh¸ch hµng vµ thÞ trêng. Çc çn bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty sÏ
ph¶i ®i gÆp çc kh¸ch hµng, thuyÕt phôc hä sö dông dÞch vô cña c«ng ty. Çc
çn bé l·nh ®¹o ph¶i thêng xuyªn tham gia çc cuéc héi th¶o, çc cuéc häp
chÝnh thøc còng nh kh«ng chÝnh thøc, çc cuéc gÆp mÆt doanh nghiÖp ®Ó
qua ®ã tranh thñ ký çc hîp ®ång ñy th¸c giao nhËn.
§Ó lµm ®îc nh vËy ®ßi hái bé m¸y l·nh ®¹o ph¶i ho¹ch ®Þnh ®îc chiÕn
lîc th©m nhËp ®óng ®¾n, çc çn bé cña c«ng ty ph¶i cã chuyªn m«n cao vÒ
nghiÖp vô, cã kiÕn thøc vÒ marketing, th«ng th¹o ngo¹i ng÷, cã nghÖ thuËt
giao tiÕp kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty ph¶i trêng vèn míi cã thÓ gi÷ v÷ng

®îc thÞ trêng v× nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¶i bá ra ®Ó thùc hiÖn çc c«ng viÖc
trªn lµ rÊt ®¸ng kÓ.
Khi tù m×nh th©m nhËp thÞ trêng c«ng ty gi÷ ®îc thÕ chñ ®éng tèi ®a
nhng còng ph¶i chÊp nhËn rñi ro v× nh÷ng nç lùc bá ra cha ch¾c ngay lËp tøc
®· thu ®îc kÕt qu¶. VIETRANS chØ nªn ¸p dông ph¬ng thøc nµy cho mét vµi
thÞ trêng quan träng nh Trung Quèc, EU cßn víi nh÷ng thÞ trêng khã kh¨n hay
qu¸ míi c«ng ty nªn ¸p dông ph¬ng thøc thø hai.
 Th©m nhËp qua trung gian
Phæ biÕn nhÊt lµ h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt víi c«ng ty níc ngoµi,
nh÷ng c«ng ty vèn ®· quen thuéc víi nh÷ng thÞ trêng mµ VIETRANS ®ang
cÇn th©m nhËp. Khi tiÕn hµnh liªn doanh, liªn kÕt tuy VIETRANS sÏ ph¶i
chia sÎ lîi nhuËn vµ ë thÕ yÕu h¬n nhng c«ng ty cã thÓ tËn dông ®îc nguån
vèn vµ çc mèi quan hÖ cña ®èi t¸c. VIETRANS sÏ kh«ng mÊt c«ng søc
nghiªn cøu thÞ trêng, dß dÉm tõng bíc mµ l¹i cã thÓ t¨ng ngay ®îc thÞ phÇn
®ång thêi h¹n chÕ ®îc thÊp nhÊt nh÷ng rñi ro.
Ngoµi ra, VIETRANS cã thÓ nhê çc HiÖp héi mµ c«ng ty lµ thµnh viªn
hoÆc çc ®¹i sø qu¸n, ®¹i diÖn th¬ng m¹i hay tham t¸n th¬ng m¹i cña ViÖt
Nam ë níc ngoµi giíi thiÖu víi kh¸ch hµng. Nhê vµo uy tÝn cña çc hiÖp héi
nµy, c«ng ty sÏ cã rÊt nhiÒu thuËn lîi. §©y nghe cã vÎ lµ gi¶i ph¸p kh«ng kh¶
thi nhng VIETRANS tríc m¾t cã thÓ ¸p dông do c«ng ty cã lîi thÕ lµ mét c«ng
ty ®Çu ngµnh ho¹t ®éng l©u ®êi nhÊt t¹i ViÖt Nam, cã mèi quan hÖ tèt ®Ñp
víi çc hiÖp héi trªn. Tuy nhiªn c«ng ty kh«ng thÓ dùa vµo ph¬ng thøc nµy
l©u dµi v× sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng ph¶i dùa vµo b¶n th©n néi lùc cña c«ng ty.
2.2. Gi¶i ph¸p vÒ lo¹i h×nh dÞch vô giao nhËn
Còng nh viÖc më réng thÞ trêng, viÖc ph¸t triÓn më réng çc lo¹i h×nh
dÞch vô còng rÊt quan träng, gióp c«ng ty ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®a d¹ng cña
kh¸ch hµng, tõ ®ã n©ng cao thÞ phÇn, h¹n chÕ ®îc tÝnh thêi vô trong ®Æc

thï ho¹t ®éng, ®ång thêi t¹o dùng ®îc quan hÖ thêng xuyªn vµ l©u dµi víi
kh¸ch hµng.
§èi víi ph¬ng thøc giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®êng biÓn,
nh÷ng dÞch vô mµ VIETRANS ®ang cung cÊp lµ vËn chuyÓn giao nhËn
hµng rêi, hµng nguyªn container, dÞch vô gom hµng lÎ, dÞch vô vËn t¶i ®a ph-
¬ng thøc, giao nhËn tõ cöa ®Õn cöa, cho thuª kho ngo¹i quan.
VIETRANS cÇn chó träng h¬n n÷a vµo dÞch vô gom hµng v× ®©y lµ
lo¹i h×nh dÞch vô mang l¹i lîi Ých cho nhiÒu bªn: ngêi chuyªn chë ®îc lîi nhê
tiÕt kiÖm ®îc thêi gian giao nhËn vµ ph©n ph¸t çc l« hµng lÎ, kh«ng sî thÊt
thu tiÒn cíc cña çc chñ hµng lÎ v× ®· cã ngêi giao nhËn ®¶m nhiÖm, chñ
hµng tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ do kh«ng ph¶i thuª nguyªn mét container, ngêi
giao nhËn thu ®îc nhiÒu doanh thu do cíc hµng lÎ thêng lín h¬n cíc hµng
nguyªn. Thùc hiÖn dÞch vô nµy ®èi víi mét c«ng ty giao nhËn lµ rÊt dÔ dµng
vµ thuËn lîi, chØ cÇn c«ng ty thiÕt lËp nh÷ng tr¹m giao nhËn vµ ®ãng hµng
lÎ, ®ång thêi cã sù cÈn träng vµ cÇn mÉn trong giao nhËn hµng.
C«ng ty còng nªn tËp trung ph¸t triÓn dÞch vô vËn t¶i ®a ph¬ng thøc lÊy
chÆng ®êng biÓn lµm chñ ®¹o ®Ó ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
VËn t¶i ®a ph¬ng thøc lµ mét lo¹i h×nh vËn t¶i tiªn tiÕn hiÖn ®ang ®îc ¸p
dông réng r·i trong khu vùc vµ thÕ giíi. Xu híng toµn cÇu hãa, héi nhËp kinh
tÕ thÕ giíi vµ khu vùc céng víi t¸c ®éng cña khoa häc c«ng nghÖ vËn t¶i
container vµ th«ng tin ®ang thóc ®Èy vËn t¶i ®a ph¬ng thøc ph¸t triÓn nhanh
chãng. Ngµy nay, mèi liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt, vËn t¶i, thÞ trêng, ph©n phèi vµ
qu¶n lý hµng hãa rÊt chÆt chÏ vµ phô thuéc vµo nhau mµ kh«ng mét ph¬ng
thøc vËn t¶i th«ng thêng, ®¬n lÎ nµo cã thÓ ®¸p øng ®îc. VT§TPT ®¶m b¶o
hÖ thèng giao hµng “tõ cöa ®Õn cöa” h÷u hiÖu víi gi¸ thµnh thÊp nhÊt.
Ngµnh hµng h¶i thÕ giíi ®ang tiÕp tôc ph¸t triÓn theo xu híng toµn cÇu hãa
vµ ®a d¹ng hãa theo ph¬ng thøc tËp trung luång hµng, tiÕp tôc xu híng s¸p
nhËp, hîp t¸c, h×nh thµnh çc liªn minh lín vµ tËp trung quyÒn lùc trong giíi

hµng h¶i. Çc tµu container thÕ hÖ míi ®îc ®a vµo sö dông, vËn t¶i ®a ph-
¬ng thøc réng r·i.
ë VIETRANS, vËn t¶i ®a ph¬ng thøc lµ thùc hiÖn viÖc vËn chuyÓn
hµng tõ kho tíi kho hoÆc tõ tr¹m göi hµng lÎ (CFS) ®Õn CFS hoÆc tõ CFS
®Õn kho bao gåm c¶ viÖc ®ãng hµng vµo container, niªm phong cÆp ch×,
gi¸m ®Þnh hµng hãa, lµm thñ tôc h¶i quan. §èi víi VIETRANS, ®©y lµ dÞch
vô kh«ng qu¸ khã kh¨n v× c«ng ty cã thùc lùc: ®ñ ph¬ng tiÖn, nhiÒu kinh
nghiÖm. Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn tèt h¬n dÞch vô nµy, c«ng ty ph¶i ®Çu t
®Ó hiÖn ®¹i ho¸ çc ph¬ng tiÖn, trang thiÕt bÞ lµm hµng cho phï hîp víi t×nh
h×nh míi. §ã lµ çc thiÕt bÞ ®ãng hµng vµo container, xe n©ng, cÇn cÈu,
®Æc biÖt lµ çc lo¹i xe chë container. Ngoµi ra, c«ng ty ph¶i thiÕt lËp quan
hÖ, ký çc hîp ®ång víi çc h·ng tµu, h·ng hµng kh«ng, h·ng ®êng s¾t lín c¶
trong níc vµ níc ngoµi ®Ó chñ ®éng vÒ ph¬ng tiÖn vµ chç trong mïa hµng,
phèi hîp chÆt chÏ gi÷a çc ®iÓm chuyÓn t¶i, çc ®¹i lý chi nh¸nh ph¶i theo
dâi vµ th«ng b¸o kÞp thêi lÞch tr×nh, thêi gian xuÊt ph¸t cña ph¬ng tiÖn vËn
t¶i, lùa chän h·ng vËn chuyÓn phï hîp ®Ó khi hµng ®Õn ®iÓm chuyÓn t¶i
th× cã thÓ nèi chuyÕn kÞp thêi, lu chç, gi÷ chç, ®Ó hµng kh«ng bÞ rít. Bªn
c¹nh ®ã, c«ng ty còng nªn chó träng ®Õn chuyªn m«n, kinh nghiÖm cña çn bé
nghiÖp vô ®Ó t¹o dùng uy tÝn trªn th¬ng trêng bëi chóng ta biÕt r»ng ®Ó
ph¸t triÓn dÞch vô nµy th× uy tÝn cña c«ng ty lµ v« cïng quan träng.
2.3. N©ng cao chÊt lîng dÞch vô
§èi víi mét doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô, viÖc n©ng cao chÊt lîng
dÞch vô lµ rÊt khã kh¨n bëi kh¸i niÖm “chÊt lîng dÞch vô” cßn rÊt m¬ hå, cha
cã mét tiªu chuÈn nµo ®¸nh gi¸. Chóng ta chØ cã thÓ hiÓu mét dÞch vô ®¸p
øng çc nhu cÇu cña kh¸ch hµng, lµm cho kh¸ch hµng hµi lßng th× lµ cã chÊt
lîng. Trong ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i hµng hãa, chÊt lîng cña dÞch vô ®em
®Õn cho kh¸ch hµng sù tin tëng, yªn t©m lµ hµng hãa cña m×nh ®ang ®îc an
toµn vµ ®Õn ®Ých chÝnh x¸c trong tay nh÷ng ngêi giao nhËn mÉn çn nhÊt.

Ta thÊy r»ng VIETRANS míi chØ chiÕm ®îc thÞ phÇn rÊt nhá trong thÞ
trêng giao nhËn vËn t¶i biÓn mét phÇn lµ do chÊt lîng dÞch vô cha cao, mét
sè kh¸ch hµng míi khi ñy th¸c cho VIETRANS giao nhËn mét l« hµng do gÆp
qu¸ nhiÒu trôc trÆc ®· kh«ng quay l¹i c«ng ty n÷a. Do vËy, viÖc c¹nh tranh
b»ng chÊt lîng lµ rÊt cÇn thiÕt, nã gióp c«ng ty bít ®îc g¸nh nÆng c¹nh tranh
b»ng gi¸ v× trong cuéc chiÕn tranh gi¸ c¶, VIETRANS kh«ng thÓ l¹i ®îc víi
çc c«ng ty níc ngoµi cã tiÒm lùc vÒ vèn.
§Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã, tríc hÕt ho¹t ®éng giao nhËn cña c«ng ty ph¶i ®¸p
øng ®îc nh÷ng yªu cÇu ®Æc thï c¬ b¶n cña nghÒ nghiÖp. §ã lµ nhanh gän,
chÝnh x¸c, an toµn víi chi phÝ thÊp nhÊt cã thÓ. Muèn vËy, c«ng ty nªn tù
m×nh x©y dùng mét sè chØ tiªu ®Þnh lîng nh thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc
hîp lý vµ c¶ mét sè chØ tiªu ®Þnh tÝnh ®Ó theo dâi kÕt qu¶ dÞch vô, ®¸nh
gi¸ cña kh¸ch hµng. §Ó x©y dùng nªn nh÷ng chØ tiªu nµy, c«ng ty cã thÓ tham
kh¶o mét sè chØ tiªu cña nh÷ng c«ng ty giao nhËn uy tÝn trªn thÕ giíi hoÆc
nh÷ng hiÖp héi quèc tÕ, hay thùc tÕ h¬n lµ pháng vÊn kh¸ch hµng, lËp b¶ng
c©u hái ®Ó trng cÇu ý kiÕn. VÒ l©u dµi, VIETRANS ph¶i x©y dùng hÖ
thèng qu¶n lý chÊt lîng ISO 9002, tiªu chuÈn do Tæ chøc tiªu chuÈn ho¸ quèc
tÕ biªn so¹n vµ chÝnh thøc ban hµnh n¨m 1987. NhiÒu ngêi lÇm tëng chøng
chØ nµy chØ ¸p dông víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhng thùc sù nã l¹i tá ra cã t¸c
dông rÊt to lín víi çc doanh nghiÖp dÞch vô. §Ó giµnh ®îc chøng chØ nµy
çc doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao chÊt lîng toµn diÖn, kh«ng chØ dÞch vô mµ
c¶ chÊt lîng con ngêi. Do ®ã, môc tiªu cuèi cïng cña VIETRANS khi tiÕn
hµnh c¶i tiÕn chÊt lîng dÞch vô chÝnh lµ cã ®îc chøng chØ ISO 9002.
Víi lo¹i h×nh giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®êng biÓn, chÊt
lîng dÞch vô ®«i khi thÓ hiÖn ë nh÷ng viÖc tëng nh rÊt nhá. Ch¼ng h¹n nh
®èi víi nh÷ng lo¹i hµng t¬ng ®èi ®Æc biÖt nh hµng container treo cÇn yªu
cÇu vÒ vÖ sinh cao th× c«ng ty nªn chän container s¹ch, çc trang thiÕt bÞ
lµm hµng còng nªn ®¶m b¶o ®Ó hµng ®îc xÕp ®Òu, kh«ng bÞ nhµu n¸t.

NÕu chØ cÇn chó ý nh÷ng chi tiÕt nhá nhÆt nh thÕ th× çch nh×n nhËn,
®¸nh gi¸ cña kh¸ch hµng ®èi víi dÞch vô cña c«ng ty sÏ kh¸c h¼n.
Cßn víi hµng cÇn nh÷ng yªu cÇu kü thuËt rÊt kh¾t khe trong vËn
chuyÓn, xÕp dì, ®ãng gãi, b¶o qu¶n th× c«ng ty nªn ®Çu t vµo c«ng cô lµm
hµng, nh©n viªn giao nhËn lµ nh÷ng ngêi trùc tiÕp lµm hµng hay chØ ®¹o
lµm hµng ph¶i ®Æc biÖt chó ý, bá thªm c«ng søc cho dï phÝ lµm hµng kh«ng
h¬n nh÷ng l« hµng b×nh thêng lµ mÊy.
Ngoµi ra, t¹o ra dÞch vô tèt còng tøc lµ t vÊn cho kh¸ch hµng vÒ t×nh
h×nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng, t×nh h×nh ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, luËt ph¸p
quèc tÕ.
Cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin vÒ ®èi t¸c xuÊt nhËp khÈu,
®a ra çc lêi khuyªn vÒ çc ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng,
gi¶i thÝch cô thÓ çc ®iÒu kho¶n phøc t¹p ®Ó kh¸ch hµng kh«ng hiÓu sai,
dÉn ®Õn tranh c·i khi cã tranh chÊp x¶y ra.
T vÊn vÒ viÖc sö dông h·ng tµu cã uy tÝn, vÒ tuyÕn ®êng, nh÷ng thñ
tôc cÇn thiÕt liªn quan ®Õn hµng hãa nh thñ tôc h¶i quan, xin giÊy chøng
nhËn xuÊt xø, nh»m gióp cho hµng hãa ®îc th«ng quan dÔ dµng.
Nh÷ng dÞch vô bæ sung nµy mang tÝnh chÊt nh mét lo¹i chÊt xóc t¸c duy
tr× vµ cñng cè quan hÖ víi kh¸ch hµng còng nh n©ng cao vÞ thÕ cña c«ng ty
trong c¹nh tranh.
2.4. Gi¶i ph¸p vÒ xóc tiÕn th¬ng m¹i
Xóc tiÕn th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng v« cïng phong phó. Mäi c«ng ty ®Òu
biÕt ®Õn tÇm quan träng cña ho¹t ®éng nµy nhng ®Ó thùc hiÖn mét kÕ
ho¹ch xóc tiÕn hiÖu qu¶ lµ mét viÖc rÊt khã kh¨n bëi ®a phÇn çc c«ng ty ë
ViÖt Nam cha cã nguån vèn ®ñ m¹nh ®Ó theo ®uæi chiÕn lîc xóc tiÕn l©u
dµi. Nhng ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng, VIETRANS cÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng
nµy.

Xóc tiÕn th¬ng m¹i ®èi víi mét doanh nghiÖp dÞch vô bao gåm çc ho¹t
®éng chñ yÕu sau: qu¶ng ço vµ quan hÖ kh¸ch hµng mµ trong ®ã quan träng
lµ chÝnh s¸ch ch¨m sãc kh¸ch hµng.
BiÖn ph¸p qu¶ng ço lµ mét ho¹t ®éng quan träng, b»ng chøng lµ mçi
n¨m çc c«ng ty cña Mü tiªu tèn kho¶ng 20% doanh thu cho ho¹t ®éng qu¶ng
ço. Qu¶ng ço ®îc dïng ®Ó duy tr× h×nh ¶nh cña c«ng ty, lµm næi bËt mét
mÆt hµng, dÞch vô hay sù kiÖn, çc chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i, h¹ gi¸, hay hç trî
kh¸ch hµng. ChÝnh s¸ch qu¶ng ço thÝch hîp vµ m¹nh mÏ cã thÓ c¶i thiÖn
t×nh h×nh ®¸ng kÓ.
ViÖc quan t©m ®Çu tiªn cña mét ch¬ng tr×nh qu¶ng ço lµ ng©n s¸ch
qu¶ng ço, VIETRANS cÇn x©y dùng mét ng©n s¸ch qu¶ng ço hîp lý bëi
møc kinh phÝ cho qu¶ng ço lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc chän ph-
¬ng tiÖn qu¶ng ço, çch thøc tiÕn hµnh qu¶ng ço, thêi gian vµ kh«ng gian
qu¶ng ço. Muèn vËy, møc kinh phÝ ph¶i ®îc dù kiÕn tríc, nghÜa lµ ph¶i cã
kÕ ho¹ch chi tiªu cho qu¶ng ço, tr¸nh r¬i vµo trêng hîp bÞ ®éng, mÊt c©n
b»ng, hoÆc ®ang tiÕn hµnh dë dang th× hÕt kinh phÝ.
VÒ ph¬ng tiÖn qu¶ng ço, VIETRANS cã thÓ qu¶ng ço trªn b¸o, lµm
pan«, ¸p phÝch qu¶ng ço. §©y lµ çc biÖn ph¸p dÔ dµng mµ kh«ng qu¸ tèn
kÐm v× kh¸c víi çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ph¶i ®a ra chiÕn dÞch qu¶ng ço
rÇm ré khi ®a ra s¶n phÈm míi, lµ mét doanh nghiÖp dÞch vô, VIETRANS
chØ cÇn qu¶ng ço thêng xuyªn mµ kh«ng cÇn qu¸ ph« tr¬ng. Ngoµi ra, t¨ng
cêng qu¶ng ço t¹i çc c¬ së giao dÞch vµ sö dông hiÖn tîng “tiÕng ®ån” còng
lµ biÖn ph¸p thêng dïng ®èi víi mét ng©n s¸ch kh«ng lín cña nh÷ng c«ng ty
®· s½n cã tiÕng t¨m nh VIETRANS.
Tham gia vµo hiÖn tîng “tiÕng ®ån” lµ ph¬ng ph¸p qu¶ng ço cæ ®iÓn,
ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc dïng trong çc lo¹i h×nh kinh doanh, dÞch vô víi u
®iÓm gi¶m thiÓu tèi ®a nh÷ng rñi ro “kh«ng nh×n, kh«ng thÊy ®îc” do çc
lo¹i dÞch vô t¹o ra. Së dÜ ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ thµnh c«ng t¹i VIETRANS

lµ do c«ng ty ®· x©y dùng ®îc uy tÝn tèt vµ ®· t¹o ®îc lßng tin cña kh¸ch
hµng trong vµ ngoµi níc tõ l©u.
Nh÷ng h×nh thøc sö dông nµy cã thÓ lµ :
 Sö dông nh÷ng kü thuËt mang tÝnh sù kiÖn nh hîp ®ång tµi trî cho gi¶i
thÓ thao, hoa hËu hoÆc çc ho¹t ®éng tõ thiÖn. Ch¼ng h¹n nh liªn
doanh TNT - Express cña VIETRANS võa ký hîp ®ång tµi trî cho Sea
Games 22 tæ chøc t¹i ViÖt Nam.
 Giíi thiÖu nh÷ng ngêi ®ang sö dông dÞch vô cña c«ng ty vµ ®· rÊt hµi
lßng vÒ dÞch vô ®ã.
 Sö dông nh÷ng ngêi ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã ®é tin cËy cao vµ uy tÝn cao
nh çc chuyªn gia trong ngµnh nh chñ tÞch çc h·ng lín níc ngoµi, çc
viªn chøc cña chÝnh phñ, thµnh phè.
 ViÕt bµi, phãng sù vÒ c«ng ty trªn b¸o chÝ, tivi.
 Sö dông m¹ng internet ®Ó qu¶ng ço vÒ c«ng ty trªn thÞ trêng thÕ giíi.
HiÖn nay c«ng ty còng sö dông nhiÒu lo¹i h×nh tiÕp thÞ nh: in çc Ên
phÈm giíi thiÖu vÒ c«ng ty cã h×nh thøc ®Ñp, tham gia çc héi chî triÓn
l·m…
Tuy nhiªn h×nh thøc ®îc a chuéng nhÊt cã vÎ nh lµ çc nh©n viªn cña
c«ng ty ®i ®Õn çc ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu ®Ó x©y dùng quan hÖ b»ng
çch ®a b¸o gi¸, tê r¬i, thuyÕt phôc kh¸ch hµng. H×nh thøc nµy n»m trong
chiÕn lîc xóc tiÕn th¬ng m¹i ®îc gäi lµ ch¨m sãc kh¸ch hµng. Kh«ng chØ lµ
thêng xuyªn ®i gÆp kh¸ch hµng ®Ó t×m hiÓu vÒ nh÷ng nhu cÇu, ®ßi hái
cña kh¸ch hµng ®èi víi dÞch vô cña c«ng ty, nh÷ng cuéc trao ®æi cßn gióp
cho hai bªn hiÓu vµ tin tëng lÉn nhau. §iÒu nµy rÊt cã lîi cho c«ng ty trong
nh÷ng lóc khã kh¨n. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó giµnh ®îc sù ñng hé cña kh¸ch hµng,
VIETRANS cã thÓ ¸p dông mét sè çch sau: cho kh¸ch hµng hëng hoa hång
tho¶ ®¸ng, víi nh÷ng kh¸ch hµng lín cã lîng hµng æn ®Þnh cho hëng møc gi¸ u

®·i, quan t©m ®Õn kh¸ch hµng khi èm ®au, thai s¶n, hiÕu hØ,…Nh÷ng
®iÒu nµy nghe tëng nh kh«ng hiÖu qu¶ nhng ®· ®îc nhiÒu c«ng ty ¸p dông
vµ ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh c«ng.
2.5. §µo t¹o nguån nh©n lùc cho phï hîp víi t×nh h×nh míi
Cho dï VIETRANS cã mét ®éi ngò çn bé giái vÒ chuyªn m«n, giµu
nghiÖp vô, nhng nh ®· ph©n tÝch ë trªn, mét tån t¹i rÊt lín cÇn kh¾c phôc ë
c«ng ty ®ã lµ tr×nh ®é ®éi ngò çn bé ngµy cµng h¹n chÕ tríc nhu cÇu ®ßi
hái cña thÞ trêng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cha cao. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng con
ngêi lµ trung t©m cña mäi ho¹t ®éng, mét tæ chøc muèn m¹nh ph¶i cã nh÷ng
ngêi tµi. §Ó VIETRANS ph¸t triÓn l©u dµi, c«ng ty cÇn ph¶i kh«ng ngõng
n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò lao ®éng cña m×nh.
Tríc hÕt lµ tr×nh ®é vÒ nghiÖp vô, cho dï mçi çn bé c«ng nh©n viªn
ph¶i tù trau dåi kiÕn thøc, häc hái thªm vÒ nghiÖp vô nhng vai trß cña c«ng ty
trong viÖc ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng cña m×nh lµ kh«ng thÓ phñ nhËn. C«ng
ty cÇn thêng xuyªn tæ chøc çc kho¸ häc vÒ nghiÖp vô ngo¹i th¬ng, nghiÖp vô
thanh to¸n quèc tÕ, giao tiÕp kh¸ch hµng, ®µo t¹o thªm vÒ luËt ph¸p cho çc
çn bé kinh doanh.
Thùc hiÖn ph¬ng ch©m kÕt hîp ®µo t¹o ng¾n h¹n víi dµi h¹n, võa häc
võa tÝch luü kinh nghiÖm. Tríc hÕt cÇn ®Çu t båi dìng, ®µo t¹o nh÷ng çn
bé tinh th«ng vÒ nghiÖp vô giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng, hiÓu biÕt s©u
réng vÒ ®Þa lý, luËt lÖ tËp qu¸n cña nhiÒu vïng l·nh thæ kh¸c nhau, cã nghÖ
thuËt thuyÕt phôc kh¸ch hµng.
Qua çc HiÖp héi mµ VIETRANS tham gia, cÇn cö çn bé ra níc ngoµi
häc hái, trao ®æi kinh nghiÖm, tham gia çc kho¸ häc do çc hiÖp héi nµy tæ
chøc nh kho¸ häc vÒ hµng nguy hiÓm cña FIATA, kho¸ häc nghiÖp vô cña
VISABA,…§©y còng lµ c¬ héi ®Ó çc çn bé cña c«ng ty cã ®iÒu kiÖn cä s¸t
víi thÞ trêng quèc tÕ, t×m nguån hµng, thùc hiÖn çc giao dÞch, ®µm ph¸n, ký
kÕt çc hîp ®ång míi.

Ngay tõ kh©u tuyÓn dông, c«ng ty cÇn nghiªm tóc, kh¸ch quan ®Ó chän
®îc nh÷ng nh©n viªn trÎ, tµi n¨ng, nhiÖt t×nh. Cã thÕ míi t¹o thuËn lîi cho
kh©u ®µo t¹o vÒ sau. Hµng n¨m, c«ng ty nªn tæ chøc çc cuéc thi s¸t h¹ch vÒ
nghiÖp vô, ®Æc biÖt lµ ngo¹i ng÷ ®Ó mäi çn bé lu«n ph¶i tù häc tËp, kh«ng
l¬ lµ viÖc trau dåi, lµm giµu kiÕn thøc, tr×nh ®é cña m×nh.
Bªn c¹nh ®ã, viÖc n©ng cao ý thøc cho çc çn bé c«ng nh©n viªn còng
rÊt quan träng, gãp phÇn gióp c«ng ty n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng viÖc. §ã lµ
tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, t duy s¸ng t¹o trong c«ng viÖc, ý thøc tiÕt kiÖm, gi÷
g×n b¶o vÖ tµi s¶n, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c«ng ty. §èi víi mét doanh
nghiÖp kinh doanh dÞch vô nh VIETRANS, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, tÝnh mÉn
çn trong c«ng viÖc nªn ®Æc biÖt coi träng v× khi kh¸ch hµng ®· tin tëng
giao hµng hãa vµo tay ngêi giao nhËn, hä ph¶i ®îc ®¶m b¶o r»ng hµng hãa sÏ
®îc an toµn. H¬n thÕ viÖc n©ng cao ý thøc cßn gióp c«ng ty sö dông hiÖu
qu¶ çc ph¬ng tiÖn kü thuËt phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó
lµm ®îc nh vËy c«ng ty cÇn:
- Tuyªn truyÒn ®Ó n©ng cao ý thøc cña mäi çn bé c«ng nh©n viªn trong
c«ng viÖc, trong sö dông thiÕt bÞ, tµi s¶n cña c«ng ty.
- §a ra néi quy chÆt chÏ, chÝnh s¸ch thëng ph¹t râ rµng ®Ó khuyÕn
khÝch tinh thÇn tù gi¸c, ®·i ngé tèt ®èi víi ngêi cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn c«ng
viÖc.
- ChÝnh s¸ch sö dông lao ®éng ph¶i ®óng ngêi ®óng viÖc, l·nh ®¹o
c«ng ty ph¶i g¬ng mÉu trong thùc hµnh tiÕt kiÖm, ý thøc, tr¸ch nhiÖm cao víi
c«ng viÖc.
2.6. Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc qu¶n lý
Mét c«ng ty rÊt cÇn cã nh÷ng çn bé giái nhng lµm thÕ nµo ®Ó kÕt hîp
hä thµnh mét tËp thÓ m¹nh cßn quan träng h¬n. Mµ ®iÒu nµy l¹i phô thuéc
rÊt nhiÒu vµo ph¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty. Mçi c«ng ty cã mét m«
h×nh tæ chøc riªng vµ cã mét ph¬ng thøc qu¶n lý riªng phï hîp víi m« h×nh tæ
chøc ®ã. VIETRANS tuy ®· cã rÊt nhiÒu c¶i tiÕn nh»m tõng bíc hoµn thiÖn
m« h×nh qu¶n lý cña m×nh nhng ph¶i th¼ng th¾n thõa nhËn r»ng c«ng ty ho¹t
®éng cßn cång kÒnh, cha thùc sù t¹o ®îc mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a çc chi
nh¸nh, çc phßng ban. Sù phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a çc bé phËn cha ®¹t hiÖu
qu¶ mong muèn, kh«ng t¹o ®îc søc m¹nh tËp thÓ cña mét doanh nghiÖp lín
trong lÜnh vùc giao nhËn vËn t¶i, ho¹t ®éng gi÷a çc chi nh¸nh, phßng ban
cßn “ lÊn s©n nhau” t¹o ra sù c¹nh tranh tiªu cùc trong néi bé c«ng ty.
ChÝnh v× vËy, c«ng ty cÇn ph¶i ®æi míi h×nh thøc qu¶n lý vµ m« h×nh
tæ chøc cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh hiÖn nay cña c«ng ty, sao cho
tæ chøc ph¶i thùc sù liªn kÕt çc ç nh©n, çc qu¸ tr×nh, nh÷ng ho¹t ®éng
trong hÖ thèng ®Ó cã thÓ huy ®éng ®îc søc m¹nh tËp thÓ, t¹o ra hiÖu qu¶
ho¹t ®éng cña toµn bé hÖ thèng.
Tríc hÕt, VIETRANS ph¶i kiÖn toµn l¹i bé m¸y theo híng tinh gi¶n, gän
nhÑ h¬n. Trong khèi qu¶n lý hiÖn nay cßn ®Ó qu¸ nhiÒu phßng nh phßng
Hµnh chÝnh, Tæ chøc çn bé, Tæng hîp, KÕ to¸n,…Tuy chøc n¨ng, nhiÖm vô
cña çc phßng nµy kh«ng trïng lÆp nhau nhng ®èi víi mét doanh nghiÖp kinh
doanh th× c¬ cÊu trªn lµ cång kÒnh, l·ng phÝ nguån lùc. §Ó thùc hiÖn nh÷ng
nhiÖm vô kÓ trªn, c«ng ty chØ cÇn hai phßng, cã thÓ kÕt hîp phßng Tæ chøc
çn bé víi phßng Tæng hîp, cßn phßng KÕ to¸n cã thÓ kiªm chøc n¨ng cña
phßng Hµnh chÝnh. Nh thÕ, võa gän nhÑ, võa t¹o thuËn lîi cho bé phËn kinh
doanh.
Trong khèi kinh doanh, c«ng ty cÇn tiÕn hµnh chuyªn m«n ho¸ h¬n n÷a.
HiÖn nay, tuy VIETRANS ®· cã phßng chuyªn tr¸ch vÒ Marketing vµ çc
phßng ban chuyªn vÒ ®êng biÓn, ®êng hµng kh«ng, ®êng s¾t, phßng triÓn
l·m, phßng c«ng tr×nh nhng cha ph¸t huy ®îc hÕt t¸c dông. §ã lµ do phßng
Marketing cha ®îc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt trong ho¹t ®éng, çc phßng
ban khi nhËn ®îc viÖc tiÕn hµnh kh«ng chu ®¸o lµm mÊt uy tÝn cña phßng
Marketing. BiÖn ph¸p tríc m¾t lµ ph¶i chÊn chØnh ngay ho¹t ®éng cña çc

phßng ban, mçi phßng chØ ho¹t ®éng ®óng chøc n¨ng cña phßng m×nh.
Phßng ThÞ trêng ®ãng vai trß chñ ®¹o trong quan hÖ kh¸ch hµng, thùc hiÖn
viÖc nghiªn cøu dù b¸o nhu cÇu thÞ trêng, thùc hiÖn chøc n¨ng híng dÉn çc
phßng ban kh¸c, ®ång thêi khuyÕn khÝch çc phßng ban kh¸c thiÕt lËp vµ më
réng b¹n hµng. Nhng khi cã hµng kh«ng ®îc tù m×nh ®¬n lÎ lµm mµ ph¶i
chuyÓn vÒ ®óng phßng chøc n¨ng, ch¼ng h¹n hµng ®i ®êng biÓn ph¶i
chuyÓn vÒ ®óng phßng ®êng biÓn, nhng viÖc liªn hÖ víi kh¸ch hµng vÉn cã
thÓ do çn bé t×m ®îc nguån hµng phô tr¸ch, hai bªn phèi hîp theo dâi l« hµng,
nh thÕ võa gi÷ ®îc uy tÝn cña b¶n th©n võa tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng c¹nh tranh
lÉn nhau, c«ng ty l¹i kh«ng bÞ thÊt tho¸t do çn bé trong c«ng ty lîi dông danh
nghÜa c«ng ty ®Ó lµm ¨n riªng.
Chuyªn m«n ho¸ theo híng trªn võa ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n
cña tõng bé phËn, võa ®¶m b¶o t¹o mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a çc chi nh¸nh,
çc phßng ban trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn çc c«ng ®o¹n kh¸c nhau cña mét
nghiÖp vô. Tuy nhiªn, viÖc qu¶n lý tËp trung trong mét doanh nghiÖp tÇm cì
nh VIETRANS ®ßi hái nh÷ng yªu cÇu hÕt søc kh¾t khe vÒ qui chÕ ho¹t
®éng, kh¶ n¨ng tæ chøc vµ l·nh ®¹o cña çn bé qu¶n lý, çc ph¬ng tiÖn vËt
chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i phôc vô yªu cÇu qu¶n lý. §iÒu ®ã kh«ng dÔ dµng thùc
hiÖn, ®ßi hái chi phÝ vÒ thêi gian, tiÒn cña, c«ng søc kh«ng nhá. Nhng chØ
khi lµm ®îc ®iÒu ®ã, VIETRANS míi ph¸t huy ®îc hÕt thÕ m¹nh, tiÒm lùc
cña mét c«ng ty lín, ®Çu ngµnh trong lÜnh vùc giao nhËn vËn t¶i ë ViÖt
Nam.
2.7. H¹n chÕ sù ¶nh hëng cña tÝnh thêi vô
Nh trªn ®· ph©n tÝch, mét ®Æc thï mµ còng lµ mét tån t¹i cÇn kh¾c
phôc cña C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th¬ng ®ã lµ tÝnh thêi vô. TÝnh
thêi vô cña ho¹t ®éng giao nhËn xuÊt ph¸t tõ tÝnh thêi vô cña ho¹t ®éng xuÊt
nhËp khÈu hµng hãa bëi lîng hµng hãa xuÊt nhËp khÈu chÝnh lµ ®èi tîng cña
ho¹t ®éng giao nhËn. Tuy vËy trong khi níc ta ®ang ngµy cµng héi nhËp vµo

nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi th× sù lu th«ng hµng hãa sÏ ngµy cµng ®îc
®Èy m¹nh. Dï cã lóc lîng hµng hãa cã sôt gi¶m nhng kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã
hµng, nÕu biÕt khai th¸c tèt, VIETRANS vÉn cã thÓ æn ®Þnh ®îc nguån
hµng, tiÕn tíi chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Muèn h¹n chÕ ®îc ¶nh hëng cña tÝnh thêi vô, VIETRANS ph¶i cã ®îc sù
tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng, hoÆc ph¶i ký ®îc nh÷ng hîp ®ång ñy th¸c giao
nhËn dµi h¹n víi lîng hµng lín. §©y lµ mét c«ng viÖc ®ßi hái ph¶i cã chiÕn lîc
l©u dµi nhng tríc m¾t VIETRANS cã thÓ thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau
trong mïa hµng xuèng:
2.7.1. Gi¶m gi¸ dÞch vô ®Ó thu hót kh¸ch hµng
Tuy trong lÜnh vùc dÞch vô giao nhËn hµng hãa, ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt
lµ chÊt lîng nhng ®èi víi rÊt nhiÒu kh¸ch hµng nh©n tè gi¸ c¶ l¹i mang mét
tÝnh chÊt quan träng trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh. Do ®ã, gi¶m gi¸ trong
mïa hµng xuèng sÏ lµ biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó thu hót kh¸ch hµng, ®em l¹i
viÖc lµm vµ nguån thu nhËp cho c«ng ty.
Khi tiÕn hµnh gi¶m gi¸ dÞch vô, c«ng ty cã thÓ sÏ r¬i vµo t×nh tr¹ng lµm
¨n kh«ng cã l·i, thËm chÝ lç. Nhng nÕu kh«ng lµm g×, c«ng ty còng sÏ vÉn
ph¶i tr¶ l¬ng nh©n viªn, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ. Cßn nÕu thùc hiÖn
chiÕn lîc gi¶m gi¸ c«ng ty cßn cã mét çi lîi lµ duy tr× vµ më réng quan hÖ víi
kh¸ch hµng, ®iÒu nµy lµ çi lîi tiÒm tµng, khã cã g× mua ®îc.
Khi tiÕn hµnh gi¶m gi¸ VIETRANS ph¶i nghiªn cøu mét møc hîp lý, võa
thu hót ®îc kh¸ch hµng võa ®¶m b¶o ®îc lîi nhuËn. §iÒu nµy kh«ng ®¬n gi¶n
chót nµo v× vµo mïa hµng xuèng, çc h·ng tµu còng nh c¬ quan c¶ng ®ång
lo¹t gi¶m gi¸ khiÕn hÇu hÕt çc doanh nghiÖp giao nhËn còng ®Òu cã kh¶
n¨ng gi¶m gi¸. Mµ víi çc c«ng ty cã tiÒm lùc th× møc gi¸ mµ hä ®a ra ngay
c¶ mïa hµng cao còng thÊp ®Õn giËt m×nh, nÕu çc DNNN nh VIETRANS
bÞ cuèn vµo vßng xo¸y c¹nh tr¹nh gi¸ c¶ th× sÏ lµm cho lîi nhuËn bÞ xãi mßn,

gi¶m kh¶ n¨ng tÝch luü ®Çu t më réng s¶n xuÊt, vµ cuèi cïng Nhµ níc bÞ thÊt
thu vÒ thuÕ. Do ®ã, VIETRANS nªn chuyÓn theo híng thø hai.
2.7.2. N©ng cao chÊt lîng dÞch vô víi gi¸ kh«ng ®æi
§©y lµ biÖn ph¸p mang tÝnh chiÕn lîc, mang l¹i lîi Ých l©u dµi cho
doanh nghiÖp. Nhng chÊt lîng dÞch vô kh«ng ph¶i ngµy mét ngµy hai mµ cã
®îc, còng kh«ng dÔ dµng t¹o ®îc ý niÖm trong t©m tëng cña kh¸ch hµng.
N©ng cao chÊt lîng dÞch vô tuy khã kh¨n nhng ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång bé
sau mét qu¸ tr×nh chuÈn bÞ chu ®¸o. Nh trªn ®· ph©n tÝch, dÞch vô ph¶i
®em l¹i lîi Ých thùc sù vµ dÔ nhËn thÊy cho kh¸ch hµng, cã thÕ doanh
nghiÖp míi t¹o ®îc thÕ chñ ®éng trong kinh doanh.
IV. KiÕn nghÞ

Trong bèi c¶nh c¹nh tranh gay g¾t trong lÜnh vùc giao nhËn vËn t¶i hµng
hãa quèc tÕ nh hiÖn nay, ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ mong muèn, VIETRANS ph¶i
nhanh chãng kiÖn toµn l¹i tæ chøc, ®æi míi ph¬ng thøc ho¹t ®éng.
Tríc m¾t, c«ng ty cÇn thùc hiÖn ngay viÖc cæ phÇn ho¸ ®Ó huy ®éng
nguån vèn ®Çu t cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi tiÕn hµnh
®ång bé çc gi¶i ph¸p nªu trªn ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn ®ã.
Së dÜ nãi r»ng cÇn tiÕn hµnh ®ång bé çc gi¶i ph¸p trªn v× chóng cã mèi liªn
hÖ mËt thiÕt víi nhau, hç trî cho nhau. Ch¼ng h¹n, c«ng ty kh«ng thÓ thùc
hiÖn çc biÖn ph¸p më réng thÞ trêng nÕu nh kh«ng cã çc lo¹i h×nh dÞch vô
®a d¹ng, ®éi ngò lao ®éng cã chuyªn m«n, giµu kinh nghiÖm vµ nÕu chÊt l-
îng dÞch vô kh«ng ®¶m b¶o.
Nhng chØ nç lùc cña b¶n th©n c«ng ty th«i th× cha ®ñ, çc doanh nghiÖp
nh VIETRANS rÊt cÇn cã ®îc sù ñng hé, quan t©m gióp ®ì cña Nhµ níc, çc
Bé, ngµnh, c¬ quan h÷u quan nh HiÖp héi giao nhËn ViÖt Nam, Phßng Th¬ng
m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho ho¹t
®éng cña c«ng ty. Sù quan t©m nµy kh«ng chØ qua ®êng lèi chÝnh s¸ch
®óng ®¾n, hîp lý mµ cßn ph¶i qua nh÷ng hµnh ®éng thiÕt thùc h¬n nh thêng

xuyªn ®i s©u ®i s¸t ®Ó n¾m ®îc nh÷ng khã kh¨n, nh÷ng t©m t nguyÖn väng
cña doanh nghiÖp, tõ ®ã cã ngay nh÷ng híng ®i gióp doanh nghiÖp th¸o gì
khã kh¨n. Cã thÕ nh÷ng nç lùc cña doanh nghiÖp míi ph¸t huy hiÖu qu¶.
KÕt luËn
VËn t¶i biÓn lµ ph¬ng thøc vËn t¶i quèc tÕ l©u ®êi nhÊt vµ quan träng
nhÊt trong th¬ng m¹i quèc tÕ. ë VIETRANS, mét c«ng ty cã lÞch sö h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn h¬n 30 n¨m, giao nhËn vËn t¶i biÓn ®· trë thµnh ho¹t
®éng chñ ®¹o, trë thµnh lîi thÕ c¹nh tranh cña c«ng ty trªn thÞ trêng. Trong
h¬n 30 n¨m ®ã, VIETRANS ®· gÆt h¸i ®îc kh«ng Ýt thµnh c«ng nhng còng
nÕm tr¶i bao thÊt b¹i, ®Ó råi khi nh×n l¹i mét chÆng ®êng ho¹t ®éng ®· qua
cña m×nh, nh÷ng çn bé l©u n¨m cña c«ng ty kh«ng khái nuèi tiÕc cho nh÷ng
g× mµ m×nh kh«ng ®¹t ®îc nhng còng rÊt tù hµo v× ®· x©y dùng nªn mét
nÒn t¶ng v÷ng ch¾c vÒ qui tr×nh còng nh kinh nghiÖm lµm c¬ së cho líp
®µn em kÕ cËn tiÕp tôc ph¸t triÓn c«ng ty.
Nhng trong bèi c¶nh mµ m«i trêng, ®iÒu kiÖn kinh doanh ®· cã nhiÒu
thay ®æi kh«ng gièng tríc ®©y, lµm thÕ nµo ®Ó ®øng v÷ng vµ kh«ng ngõng
ph¸t triÓn, më réng thÞ trêng ho¹t ®éng cña m×nh, lµm thÕ nµo ®Ó ph¬ng
thøc giao nhËn vËn t¶i nµy vÉn lµ thÕ m¹nh cña c«ng ty ®ång thêi hç trî cho
çc dÞch vô kh¸c lu«n lµ tr¨n trë cña çc çn bé VIETRANS. Vµ ®©y sÏ lµ
nhiÖm vô cña thÕ hÖ trÎ, líp ®µn em kÕ cËn cña c«ng ty.
Lµ mét sinh viªn chuyªn ngµnh kinh tÕ ngo¹i th¬ng, víi mong muèn ®ãng
gãp mét phÇn nhá bÐ vµo sù ph¸t triÓn cña VIETRANS, em ®· ®i s©u nghiªn
cøu ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i biÓn cña c«ng ty vµ m¹nh d¹n ®a ra mét vµi
gi¶i ph¸p. Nhng do kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm h¹n chÕ cña m×nh, bµi viÕt
nµy cña em ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong cã ®îc sù chØ b¶o
gióp ®ì cña çc thÇy, çc c« ®Ó em cã thÓ cã nh÷ng hiÓu biÕt thÊu ®¸o h¬n
trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ c«ng t¸c sau nµy.
tµi liÖu tham kh¶o

1. B¸o ço tæng kÕt çc n¨m 1998 - 2002, VIETRANS .
2. B¸o ço s¬ kÕt 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003, VIETRANS.
3. LuËt Th¬ng M¹i, 1997.
4. LuËt Hµng H¶i ViÖt Nam, 1993.
5. PGS. TS. Hoµng V¨n Ch©u, “Gi¸o tr×nh vËn t¶i giao nhËn hµng hãa
xuÊt nhËp khÈu”, NXB Khoa Häc vµ Kü ThuËt, 1999.
6. PGS. TS. §inh Ngäc ViÖn (Chñ biªn), “Giao nhËn vËn t¶i hµng hãa quèc
tÕ”, NXB Giao Th«ng VËn T¶i, 2002.
7. Çc c«ng íc quèc tÕ vÒ vËn t¶i vµ hµng h¶i, NXB Giao Th«ng VËn T¶i,
1999.
8. ESCAP, “Sæ tay nghiÖp vô giao nhËn hµng hãa quèc tÕ”, 2002.
9. TS. NguyÔn Nh TiÕn, “VËn chuyÓn hµng hãa ®êng biÓn b»ng
Container”, NXB §¹i Häc Quèc Gia, Hµ Néi, 2000.

10. Quy t¾c vµ thùc hµnh thèng nhÊt tÝn dông chøng tõ - UCP 500, phßng
Th¬ng m¹i quèc tÕ Paris.
11. §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn - FIATA.
12. INCOTERM 2000 vµ híng dÉn sö dông INCOTERM 2000, Trêng §¹i Häc
Ngo¹i Th¬ng, 1999.
13. QuyÕt ®Þnh 2106/Q§-VT ngµy 23/8/1997 cña Bé Giao Th«ng VËn T¶i
vÒ ThÓ lÖ bèc dì, giao nhËn, b¶o qu¶n hµng hãa t¹i c¶ng biÓn ViÖt
Nam.
14. Niªn gi¸m thèng kª 2002, NXB Thèng Kª, 2003.
15. T¹p chÝ VISABA TIMES.
16. T¹p chÝ Hµng H¶i ViÖt Nam.
17. T¹p chÝ BiÓn.
18. T¹p chÝ Th¬ng M¹i.
19. Manual on freight forwarding 1998, ESCAP United Nation.
20. www.fiata.com.

Giao Nhan Van Tai Hang Hoa

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giao Nhan Van Tai Hang Hoa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kho¸ luËn tèt nghiÖp

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 1

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 2

I. DÞch vô giao nhËn vµ ngêi giao nhËn

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 3

1.2. §Æc ®iÓm cña dÞch vô giao nhËn vËn t¶i

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 4

1.3. Yªu cÇu cña dÞch vô giao nhËn vËn t¶i

2. Ngêi giao nhËn

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 5

Tõ c¸c ®Þnh nghÜa trªn ta cã thÓ rót ra nhËn xÐt:

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 6

2.2. Ph¹m vi c¸c dÞch vô cña ngêi giao nhËn

Ph¹m vi dÞch vô cña ngêi giao nhËn

Thay Thay DÞch DÞch

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 7

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 8

2.2.3. DÞch vô giao nhËn hµng hãa ®Æc biÖt

 Giao nhËn hµng c«ng tr×nh

 Giao nhËn quÇn ¸o treo trªn m¾c

 Giao nhËn hµng triÓn l·m

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 9

2.2.4. C¸c dÞch vô kh¸c

2.3. §Þa vÞ ph¸p lý cña ngêi giao nhËn

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 10

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 11

2.4. QuyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi giao nhËn

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 12

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 13

- Do khuyÕt tËt cña hµng hãa.

ChÝnh phñ & c¸c c¬ quan chøc n¨ng:

Ng©n Ngêi Ngêi b¶o

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 14

II. NghiÖp vô giao nhËn hµng ho¸ vËn t¶i biÓn

C¸c c«ng íc quèc tÕ bao gåm:

 C«ng íc Viªn 1980 vÒ bu«n b¸n quèc tÕ.

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 16

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 17

C¸c bíc giao nhËn bao gåm:

 §a hµng ®Õn c¶ng

 Lµm thñ tôc xuÊt khÈu, giao hµng cho tµu

- §¨ng ký víi c¶ng vÒ m¸ng, ®Þa ®iÓm, cÇu tÇu xÕp dì

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 18

 Giao hµng cho c¶ng

 C¶ng giao hµng cho tµu

- Tríc khi giao hµng cho tµu, chñ hµng ph¶i:

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 19

 LËp bé chøng tõ thanh to¸n

3.1.3. §èi víi hµng container

b/ Göi hµng lÎ (LCL - Less than Container Load)

3.2. Giao nhËn hµng nhËp khÈu

3.2.1. Hµng kh«ng ph¶i lu kho b·i t¹i c¶ng

 S¬ ®å xÕp hµng (Cargo plan - 2 b¶n)

 Chi tiÕt hÇm hµng (2 b¶n)

 Chi tiÕt vÒ hµng qu¸ khæ qu¸ t¶i (nÕu cã)

 Th dù kh¸ng (LR - Letter of Reservation) ®èi víi tæn thÊt kh«ng râ

 Biªn b¶n gi¸m ®Þnh

3.2.2. §èi víi hµng ph¶i lu kho, lu b·i t¹i c¶ng

 C¶ng nhËn hµng tõ tµu

- C¶ng dì hµng vµ nhËn hµng tõ tµu

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 22

 C¶ng giao hµng cho c¸c chñ hµng

L· ThÞ Minh Trang - A14-K38D - KTNT 23

3.2.3. Hµng container

C¬ c Êu s ¶n l î ng g iao nhËn t ¹ i VIETRANS