Cong Nghe Vsat Ip

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
NGUYỄN QUỐC HÙNG
CÔNG NGHỆ VSAT IP TRONG CUNG CẤP THÔNG TIN HỖ

TRỢ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI CẤP XÃ
Chuyên ngành: Khoa học máy tính

Mã số: 60.48.01
LUẬN VĂN THẠC SỸ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM VIỆT BÌNH
Thái Nguyên - 2009
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
MỤC LỤC
Trang
MỤC LỤC
LỜI CÁM ƠN
DANH SÁCH CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
DANH SÁCH HÌNH VẼ
DANH SÁCH HÌNH ẢNH
MỞ ĐẦU
CHƢƠNG I: TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG NGHỆ TRUYỀN
THÔNG INTERNET ......................................................................................................................... 1
1.1. Giới thiệu các công nghệ truyền thông Internet ................................................. 1
1.1.1. Công nghệ truyền thông Dial up ...................................................................... 1
1.1.2. Công nghệ truyền thông ADSL ........................................................................ 2
1.1.3. Công nghệ truyền thông Winmax .................................................................... 4
1.1.4. Công nghệ truyền thông Lead Line ............................................................... 8
1.1.5. Công nghệ truyền thông VSAT IP ................................................................. 10
1.2. Giới thiệu các thành phần chính của VSAT IP ................................................ 12
1.2.1. Trạm cổng Gateway ................................................................................................... 12
1.2.2. Vệ tinh IPSTAR ............................................................................................................ 19
1.2.3. Thiết bị đầu cuối UT .................................................................................................. 23
1.2.4. Giao thức, kiển trúc và kiểu kết nối mạng VSAT IP ......................... 25
CHƢƠNG II: CÁC KỸ THUẬT ĐIỀU CHẾ TRONG CÔNG
NGHỆ TRUYỀN THÔNG INTERNET VSAT IP .................................................... 34
2.1. Kỹ thuật điều chế số ............................................................................................................ 34
2.1.1. Kỹ thuật điều chế pha QPSK ............................................................................... 34
2.1.2. Kỹ thuật điều chế biên độ cầu phương QAM .......................................... 37
2.1.3. Kỹ thuật đa truy nhập theo tần số FDMA và FDMA/TDM ........... 40
2.1.4. Kỹ thuật đa truy nhập thời gian TDMA .................................................... 42
2.2. Kỹ thuật điều chế OFDM ................................................................................................... 44
2.2.1. Kỹ thuật điều BPSK ................................................................................................... 44
2.2.2. Mã Gray.............................................................................................................................. 46
2.3. Kỹ thuật điều chế đa truy nhập....................................................................................... 47
2.3.1. Kỹ thuật điều chế OFDMA ................................................................................... 47
2.3.1. Kỹ thuật điều chế Scalable OFDMA (SOFDMA) ................................ 50
2.4. Điều chế yếu cầu truyền lại tự động ARQ ............................................................. 51
2.4.1. Kỹ thuật điều chế ARQ dừng và đợi............................................................. 52
2.4.2. Kỹ thuật điều chế ARQ lùi N .............................................................................. 53
2.4.3. Kỹ thuật điều chế Hybrid ARQ.......................................................................... 56
CHƢƠNG III: KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM VÀ ỨNG DỤNG ..................... 58
3.1. Phương pháp thiết kế mạng VSAT IP ....................................................................... 58
3.1.1. Tính toán góc ngẩng và góc phương vị ....................................................... 58
3.1.2. Tính toán kết nối đường lên (UPLINK) ...................................................... 60

3.1.3. Tính toán kết nối đường xuống (DOWNLINK). ................................... 64
3.1. Xây dựng mô hình truyền thông VSAT IP tại các điểm xã ...................... 72
3.1.1. Kết hợp công nghệ VSAT IP và mạng nội bộ LAN .......................... 72
3.1.2. Kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router SHDSL

và mạng nội bộ LAN .............................................................................................................. 73
3.1.3. Kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router DSLAM,

Modem ADSL và mạng LAN .......................................................................................... 74
3.1.4 . Kết hợp công nghệ VSAT-IP với DSLAM kết hợp
với hạ tầng cáp thoại đã có của Bưu điện ................................................................. 75
3.2. Ứng dụng mô hình truyền thông Internet VSAT IP tại các
xã trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên .......................................................................................... 78
3.2.1. Khảo sát tình hình sử dụng công nghệ viễn thông
trên địa bàn tỉnh ......................................................................................................................... 78
3.2.2. Thiết kế mạng VSAT IP tại các điểm xã tỉnh Thái Nguyên ......... 80
3.2.3. Xây dựng phần mềm cung cấp thông tin ................................................... 82
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
LỜI CÁM ƠN
Trước hết tôi muốn gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo ở Viện công
nghệ thông tin và Khoa công nghệ thông tin - Đại học Thái Nguyên đã quan
tâm tổ chức chỉ đạo và trực tiếp giảng dạy khóa cao học của chúng tôi. Đặc
biệt tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo hướng dẫn TS Phạm Việt Bình
về những chỉ dẫn khoa học và tận tình hướng dẫn cho tôi trong suốt quá trình
làm luận văn. Nếu không có sự giúp đỡ của thầy thì tôi khó có thể hoàn thành
bản luận văn này.
Cũng qua đây, tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Trung tâm Thông tin
Công nghệ - Sở Khoa học và Công nghệ Thái Nguyên, nơi tôi công tác, đã tạo
mọi điệu kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian hoàn thành các môn học cũng
như trong suốt thời gian làm luận văn tốt nghiệp.
Cuối cùng, tôi xin cảm gia đình, những người đã luôn ủng hộ và động
viên đển tôi yên tâm nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
A Azimut Góc phương vị

AOCS Attitude and orbit control system Hệ thống đ/kh trạng thái & quỹ đạo
BPF Band pass filter Bộ lọc thông dải
BPSK Binary PSK Điều chế theo pha nhị phân
BER Bit error ratio Tỷ lệ lỗi bit
CDMA Code division multiplex access Đa truy nhập phân chia theo mã
CDM Code division multiplex Ghép kênh phân chia theo mã
C&M Control and Monitoring Điều khiển và giám sát
CUG Closed Users group Nhóm người sử dụng khép kín
D/C Down coverter Bộ hạ tần
DAMA Demand Assgned Multiple Acces Đa truy cập ấn định theo yêu cầu
DCE Data circuit Terminating equipment Thiết bị đầu cuối kênh dữ liệu
DSP Digital Signal Processing Xử lý tín hiệu số
DTE Data Terminal Equipment Thiết bị đầu cuối dữ liệu.
E Elevation Góc ngẩng
Eb/No Energy per bit over thermal Noise Tỷ lệ năng lượng một bit trên cs tạp
power (per Hz) ratio âm nhiệt (/Hz)
EIRP Equivalent isotropic racliated power Công suất bức xạ đẳng hướng
tương đương
FEC Forward Error Corection Sữa lỗi tại nơi thu
GEO Geosychronous earth orbit Quỹ đạo địa tĩnh
GSM Gobal System for Mobile Hệ thống thông tin di động
Communication toàn cầu
HBE Hub Baseband Equipment Thiết bị băng gốc Hub
HCI Hub Control Interface Giao tiếp điều khiển Hub
HPA High power amplifiers Bộ khuếch đại công suất cao
HPC High power amplifiers and Convertor Bộ đổi tần và k/đại công suất cao
IBO Input background color off Độ lùi đầu vào
IDU In-Door Unit Khối bên trong
IF Intermediate frequency Tần số trung tần
IM InterModulation Xuyên điều chế
ISDN Integrated Services Data Network Mạng dịch vụ tích hợp số
LEO Low earth orbit Quỹ đạo thấp
LIE Line Interface Equipment Thiết bị giao tiếp đường
LO Local ossilator Bộ dao động nội
LNA Low noise amplifiers Khuếch đại tạp âm thấp
MAN Metropolitan Area Network Mạng vùng trung tâm
MCD Multicarrier Demodulation Bộ giải điều chế đa sóng mang
NRZ Non return zero Mã không trở về không
OBO Output back off Độ lùi đầu ra
OBP On Board Processing Xử lý trên vệ tinh
ODU Out-Door Unit Khối bên ngoài
PA Power Ampli bộ khuếch đại công suất
PCE Processing and Control Equipment Thiết bị điều khiển và xử lý
PSTN Public switch telephone network Mạng đ/th chuyển mạch công cộng
PSDN Packet Switched Data Network Mạng dữ liệu chuyển mạch gói
RF Radio frequency Tần số vô tuyến
TDMA Time division multiplex access Đa truy nhập phân chia theo th/gian
U/C Up coverter Bộ nâng tần
SHF Supper Hight Frequency Tần số siêu cao tần
SCADA Supervisory Control And Data Thu dữ liệu và điều khiển giám sát
Acquisition
CCIR Commite Consultative Internation Radio Uỷ ban tư vấn điện báo đ/thoại
QTế
DANH SÁCH HÌNH ẢNH
Hình 1.1: Mô hình kết nối Internet Dial Up .......................................................................... 1
Hình 1.2: Mô hình kết nối Internet ADSL .............................................................................. 3
Hình 1.3: Thoại cơ bản sử dụng dải tần số từ 300Hz tới 3,400Hz . ......................... 3
Hình 1.4. Mô hình cấu trúc công nghệ truyền thông WiMAX ................................ 5
Hình 1.5: Sơ cấu trúc công nghệ truyền thông Leased- Line .................................... 8
Hình 1.6: Các ứng dụng của công nghệ truyền thông VSAT IP ............................. 10
Hình 1.7: Mô hình hoạt động của công nghệ VSATIP ................................................. 11
Hình 1.8: Sơ đồ trạm cổng Gateway ........................................................................................... 12
Hình 1.9: Cấu trúc của Radio Resource Management ................................................... 13
Hình 1.10: Cấu trúc khung TOLL Link ............................................................................ 17
Hình 1.11: Các kiểu kênh STAR Link ...................................................................................... 18
Hình 1.12: Cấu trúc khung của STAR Link cho loại 8 kênh ..................................... 19
Hình 1.13: Vệ tinh IPSTAR được phóng lên quỹ đạo ................................................... 19
Hình: 1.14: Vùng phủ sóng của vệ tinh iPSTAR ............................................................... 22
Hình 1.15: Vùng phủ sóng của vệ tinh iPSTAR tại Việt Nam ................................. 23
Hình 1.16: Thiết bị chuyển đổi tín hiệu vệ tinh modem, antena .............................. 23
Hình 1.17: Kiến trúc giao thức của một mạng VSAT .................................................... 27
Hình 1.18: Cấu hình hổ trợ giao thức SDLC.......................................................................... 32
Hình 2.1: Điều chế QPSK ................................................................................................................... 34
Hình 2.2: Bộ biến đổi nối tiếp song song ................................................................................ 34
Hình 2.3: Tổ hợp bit điều chế QPSK ......................................................................................... 35
Hình 2.4: Sơ đồ khối điều chế QPSK ....................................................................................... 35
Hình 2.5 : Biểu đồ tín hiệu tín hiệu QPSK ............................................................................. 37
Hình 2.6: Sơ đồ khối phương pháp điều chế M_QAM ................................................ 38
Hình 2.7: Chùm tín hiệu M-QAM ................................................................................................ 39
Hình 2.8: Đa truy nhập phân chia theo thời gian: TDMA. ........................................... 42
Hình 2.9 : Khung TDMA..................................................................................................................... 43
Hình 2.10 : Biểu đồ không gian tín hiệu BPSK ................................................................... 45
Hình 2.11: Giản đồ IQ của 16-PSK khi dùng mã Gray. Mỗi vị trí IQ liên tiếp chỉ
thay đổi một bit đơn. ................................................................................................................................ 47
Hình 2.52 Cấu trúc sóng mang con OFDMA ..................................................................... 48
Hình 2.63: Kênh con hóa trong OFDMA .............................................................................. 49
Hình 2.74: Cấu trúc khung công nghệ đa truy nhâp OFDMA ................................ 50
Hình 2.15: Mô hình giao thức ARQ dừng và đợi .............................................................. 53
Hình 2.16: Mô hình giao thức ARQ lùi N .............................................................................. 54
Hình 2.17: Giao thức ARQ lùi N với gói tin bị lỗi ........................................................... 54
Hình 2.18: Giao thức ARQ lùi N với ACK bị lỗi ............................................................ 55
Hình 2.19: Cơ chế yêu cầu lặp lại khi lỗi xảy ra ............................................................... 56
Hình 3.1: Tính toán góc ngẩng......................................................................................................... 58
Hình 3.2 Góc phương vị của vệ tinh ........................................................................................... 59
Hình 3.3 : Hệ số (G/T) của trạm mặt đất................................................................................... 65
Hình 3.4 : TD trời sạch ........................................................................................................................ 66
Hình 3.5: TD Bị nhiễu do mưa ....................................................................................................... 66
Hình 3.6: OBOt là hàm của IBOt. ................................................................................................. 67
Hình 3.7: (C/No)D của một trạm mặt đất. ................................................................................ 68
Hình 3.8: Nhiễu xuyên điều chế tuyến xuống do búp sóng (vệ tinh) khác . ...... 69
Hình 3.9: Nhiễu xuyên điều chế tuyến xuống do trạm GetWay khác ................... 69
Hình 3.10: Nhiễu giao thoa tuyến xuống do búp sóng vệ tinh khác. ..................... 70
Hình 3.11: Nhiễu giao thoa tuyến xuống do trạm GetWay khác . ........................... 71
Hình 3.12: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT IP và mạng nội bộ LAN ................. 72
Hình 3.13: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT-IP với
Router SHDSL và mạng LAN ......................................................................................................... 73
Hình 3.14: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router DSLAM, Modem
ADSL và mạng LAN .............................................................................................................................. 74
Hình 3.15: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT-IP với DSLAM kết hợp với hạ tầng
cáp thoại đã có của Bưu điện............................................................................................................. 76
Hình 3.16: Mô hình thư viện số Khoa học Công nghệ .................................................... 82
Hình 3.17: Mô hình truyền dữ liệu Thư viện số .................................................................. 85
Hình 3.18: Biểu đồ Usecase phân hệ quản trị dữ liệu ...................................................... 86
Hình 3.19: Biểu đồ Usecase khai thác Phần mềm Thư viện số ................................. 86
Hình 3.20: Giới thiệu giao diện khai thác phần mềm thư viện số ........................... 87
Hình 3.21: Giới thiệu giao diện quản trị dữ liệu phần mềm thư viện số ............. 87
MỞ ĐẦU
Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, sự linh hoạt của con người
cũng đòi hỏi ở mức cao hơn và đặc biệt là vị trí địa lý của Việt Nam ta hơn 1/3
là đồi núi, do đó mạng thông tin hữu tuyến không đáp ứng hết các nhu cầu kể cả
trong thương mại và quân sự. Mạng VSAT IP ra đời là để đáp ứng nhu cầu
truyền dữ liệu của con người ở mọi lúc, mọi nơi và quan trọng hơn là việc mở
rộng dân trí cho người dân ở các vùng xa xôi hẻo lánh, nơi mà cơ sở hạ tầng
viễn thông chưa đến được.
Ở nước ta, đã có một số tỉnh đã áp dụng nhiều công nghệ truyền thông
đưa Internet về tới các điểm xã như: “Đưa Internet đến các điểm Văn hoá xã
phường” của tỉnh An Giang; “Xây dựng mô hình ứng dụng KH&CN phục vụ
phát triển kinh tế xã hội nông thôn miền núi” của tỉnh Ninh Bình; “Cung cấp
thông tin Khoa học Công nghệ tại một số xã trong tỉnh”của tỉnh Lạng Sơn;“Xây
dựng thư viện số về kỹ thuật sản xuất nông – lâm nghiệp và cung cấp thông tin
cho các xã” của tỉnh Bắc Kạn …
Tại Thái Nguyên, UBND Tỉnh đã ban hành các Quyết định, các Chỉ thị
V/v giao nhiệm vụ hoạt động Thông tin nói chung, thông tin KHCN nói riêng
cho sở Khoa học và Công nghệ và các Sở, Ban, ngành liên quan khác. Trong
Chiến lƣợc phát triển Khoa học và Công nghệ của Tỉnh đến năm 2020 đã
nhấn mạnh :"Ứng dụng và chuyển giao những thành tựu khoa học tiên tiến vào
sản xuất và đời sống xã hội rộng rãi, nhanh chóng và hiệu quả. Nâng cao tỷ
trọng đóng góp của KHCN trong tăng trưởng kinh tế thông qua việc tìm kiếm,
tiếp thu, chuyển giao, ứng dụng nhanh, rộng rãi các tiến bộ kỹ thuật và đổi mới
công nghệ trong các ngành sản xuất và dịch vụ, tạo ra các sản phẩm từ nguồn
nguyên liệu của địa phương, có chất lượng cao, tạo năng lực cạnh tranh của
nền kinh tế địa phương". Trong Kế hoạch tổng thể ứng dụng và phát triển
CNTT giai đoạn 2010-2020 của Tỉnh, đã nêu mục tiêu : “Xây dựng những nền
móng bước đầu cho một kết cấu hạ tầng về thông tin trên địa bàn có khả năng
đáp ứng với nhu cầu cơ bản về thông tin trong hoạt động KT-XH tại địa
phương”, và trong nội dung của kế hoạch đã có hạng mục về việc tiến hành xây
dựng các Cơ sở dữ liêu (CSDL) điện tử chuyên ngành của tỉnh để từng bước tích
hợp tạo lập Ngân hàng dữ liệu của tỉnh, phục vụ công cuộc phát triển KTXH
tai các địa phương.
Qua thực tế của các tỉnh đã triển khai, ở nhiều nơi còn chưa thông nhất, có
những tỉnh phía nam thuận nợi về vị trí địa lý lựa chọn giải pháp xây dựng hệ
thống khai thác Online trên mạng diện rộng Intranet của tỉnh và mạng Internet,
có những tỉnh miền núi phía bắc lựa chọn giải pháp xây dựng mô hình khai thác
kiểu Offline thông tin được cập nhật theo định. Về Nguyên lý hai giải pháp
Online và Offline đều có những ưu nhược điểm. Từ những phân tích đánh giá
giải pháp triển khai trên, luận văn đã lựa chọn đề tài theo hai hướng xây dựng hệ
thống cả Online và Offline với tên đề tài: “Công nghệ VSAT-IP trong cung
cấp thông tin hỗ trợ phát triển KTXH cấp Xã”.
Ngoài phần mở đầu và kết luận luận văn được chia làm 4 chương, nội
dung cụ thể của các chương như sau:
Chƣơng I: Tổng quan về các công nghệ truyền thông interner hiện nay.
Trong chương này khái quát chung về các công nghệ truyền thông phổ
biến hiện nay như DialUp, ADSL, WINMAX, Leased line, VSAT IP. Các
thành phần chính và các giao thức, kiến trúc mạng VSAT IP.
Chƣơng II: Các kỹ thuật điều chế trong công nghệ truyền thông Internet
VSAT IP
Trong chương này nghiên cứu các kỹ thuật điều chế tín hiệu trong công
nghệ truyền thông VSAT IP.
Chƣơng III: Kết quả thực nghiệm và ứng dụng
Trong chương này nghiên cứu xây dựng 04 mô hình đối với việc ứng
dụng công nghệ truyền thông VSAT IP. Tiếp đó ứng dụng 01 mô hình truyền
thông Internet VSAT IP tại các điểm xã trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên gồm các
công việc: Khảo sát đánh giá các điểm xã triển khai thực hiện, lắp đặt thiết bị
phần cứng, xây dựng cơ sở dữ liệu cung cấp thông tin cho cấp xã.
Do công nghệ triển khai là mới chưa phổ biến nhiều, việc nghiên cứu một
vấn đề khoa học đi đến kết quả là một khó khăn và nhiều thách thức nên Luận
văn chắc chắn không tránh khỏi các thiếu sót, rất mong Thầy, Cô và các bạn
đồng nghiệp góp ý và đóng góp để Luận văn hoàn thiện hơn.
Học viên
Nguyễn Quốc Hùng
KẾT LUẬN
Ngày nay, tuy các hệ thống thông tin vệ tinh VSAT không còn là một vấn
đề mới nhưng nó vẫn đóng một vai trò quan trọng trong mạng viễn thông. Do ưu
thế về khả năng phủ sóng cùng tính linh hoạt và tính di động, nên hệ thống vô
tuyến thông tin vệ tinh VSAT IPSTAR cho phép các nhà khai thác phát triển
mạng viễn thông một cách nhanh chóng ở các vùng có địa hình phức tạp và cơ
sở hạ tầng viễn thông chưa cao. Qua đồ án này, em đã nắm bắt được các vấn đề
cơ bản của hệ thống VSAT truyền dẫn qua vệ tinh IPSTAR, các ưu nhược điểm
của hệ thống truyền dẫn này. Và từ đó, đã đưa ra thuật toán để có thể tính toán
và thiết kế một tuyến thông tin vệ tinh VSAT IPSTAR ứng với điều kiện địa
hình cũng như thời tiết tại Việt Nam đáp ứng được các yêu cầu về chỉ tiêu chất
lượng cũng như độ tin cậy cho phép.
Ứng dụng Khoa học công nghệ phục vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội
của địa phương nơi triển khai mô hình. Cụ thể là ứng dụng công nghệ vệ tinh
VSAT-IP để đưa Internet về các xã vùng sâu, vùng xa mà hiện nay việc khai
thác và sử dụng Internet chỉ có cách duy nhất là quy số (Dail-up) VNN 1260,
VNN 1269, chất lượng đường truyền thấp, hay rớt mạng và chi phí cao. Trong
khi đó đường truyền Internet ADSL lại không đến được vì địa hình phức tạp,
hiểm trở chưa thể triển khai được cáp quang.
Xây dựng mô hình ứng dụng Hệ thống VSAT – IP (trạm vê tinh mặt đất
cỡ nhỏ) đưa Internet về các xã vùng sâu, vùng xã mà hiện nay chưa có Internet.
Ngoài việc đưa tiến bộ KH&CN về với địa phương thông qua Internet bên cạnh
đó là việc ứng dụng khoa học công nghệ và việc triển khai các đường lối, nghị
quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước trên mạng Internet đến các xã một cách
nhanh chóng, chính xác, giúp tiết kiệm chi phí, giảm thời gian đi lại, nhằm thúc
đẩy mạnh mẽ và hữu hiệu hơn sự phát triển, ứng dụng CNTT&TT cho các vùng
nông thôn, vùng sâu, vùng xa, “Thu hẹp khoảng cách số, đưa những tiến bộ về
CNTT&TT trong sự nghiệp đổi mới đến với nông dân, nông thôn”, đảm bảo
quyền được hưởng thụ các sản phẩm CNTT&TT, góp phần nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, xây dựng nền khoa học tiên tiến nhằm đáp
ứng yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần từng
bước thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn Tỉnh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. “ Thông tin vệ tinh”. Tổng cục bưu điện. NXB khoa học và kỹ thuật.
[2]. Ks Đặng Anh Tuấn, “Thông tin vệ tinh”. Trung tâm nghiên cứu ứng dụng
khoa học truyền hình 2/2002.
[3]. Vũ Đình Thành, “Hệ thống viễn thông”. Trường đại học bách khoa Tp Hồ
Chí Minh 1996. NXB khoa học và kỹ thuật.
[4]. TS Nguyễn Kim Sách, “Thu truyền hình trực tiếp từ vệ tinh”. NXB Khoa
học Kỹ thuật 1991.
[5]. KS Ngô Anh Ba, “Truyền hình vệ tinh”, Hội vô tuyến điện tử Việt Nam,
chuyên đề Kỹ thuật truyền hình 1994.
[6]. Thái Hồng Nhị- Phạm Minh Việt “Hệ thống viễn thông”. NXB Giáo Dục
tập 1,2.
[7]. “Satellite Communication System in future”. F.Michael Naredi, William.
[8]. Design principles M. Richnaria. Macmillan New Electronics Introductions
to Advanced Topics.
[9]. “Satellite Communication System On Board Processing”.
F.Machoniccio, G.Morelli, Valdoni.
[10]. Satellite Communication. Dennis Roddy. McGraw- Hill.
[12]. Nguyễn Phạm Anh Dũng, Phạm Khắc Kỷ, Hồ Văn Cừu, "Ứng dụng kỹ
thuật điều chế đa sóng mang OFDM trong thông tin di động CDMA", Tạp
chí Bưu chính Viễn thông & Công nghệ Thông tin, số 12 tháng 8 năm 2004.
[13]. Nguyễn Văn Đức,“Lý thuyết và các ứng dụng của kỹ thuật OFDM”,
Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật Hà Nội, 2006.
[14]. Ramjee Prasad “OFDM for Wireless Communications Systems”
Artech House, 2004.
[15]. Ye(Geoffrey) Li, Gordon Stuber “Orthogonal Frequency Division
Multiplexing for Wireless Communications” ,Springer , 2006 .
[16]. Hui Liu, Guoqing Li “OFDM- Based Broadband Wireless Networks”
Wiley Interscience, 2005.
[17]. L.Hanzo, M.Munster, B.J.Choi and T.Keller “ OFDM and MC-CDMA
for Broadband Multi-User Communications, WLANs and Broadcasting ”
All of Univesity of Southampton,UK, IEEE Press/ Wiley 2003.
[18]. Juha Heikala, John Terry, Ph.D. “OFDM Wireless LANS : A Theoritical
and Practical Guide” ISBN :0672321572.
[19]. Henrik Schulze and Christian Luders, “Theory and Application of
OFDM and CDMA”, Fachhochschule Sudwestfalen Meschede, Germany-
2005.
[20]. L.HANZO,W.WEBB,and T.KELLER,"Single-and Multi-Carrier
Quadrature Amplititude Modulation". New York: IEEE Press/ Wiley,
Apr.2000.
[21]. Richard van Nee, Ramjee Prasad, " OFDM for wireless multimedia
communications", Artech House, 2000.
[22]. Ahmad R.S. Bahai, Burton R. Saltzberg, “Multicarier Digital
Communications Theory and Applications of OFDM”, Kluwer Academic
Publishers, 2002.
[23] Một số địa chỉ Website.
http://www.satsig.net
http://www.telsat.com
http://www.intelsat.com
http://www.ipstar.com
http://www.BoarbandSatellite.com
http://www.satellite-internet-vsat.com
CHƢƠNG I
TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG NGHỆ TRUYỀN THÔNG
INTERNER HIỆN NAY
1.1. Giới thiệu các công nghệ truyền thông Internet

1.1.1. Công nghệ truyền thông Dial - up networking
a) Kết nối quay số (Dial-up networking)
Được sử dụng rộng rãi trong kết nối máy tính tới Internet. Dial-up
networking sử dụng một modem, như giao diện giữa một máy tính PC với
một mạng (chẳng hạn như Internet). Tốc độ kết nối có thể nên tới 56 kbps,
quay số với một modem vẫn là phương pháp rẻ nhất và sẵn dùng để kết nối
Internet.
Hình 1.1: Mô hình kết nối Internet Dial Up

b) Nguyên lý hoạt động Dial-up networking
Dial-up networking là phương thức đơn giản nhất để kết nối tới
Internet, máy tính chỉ kết nối qua đường điện thoại sử dụng modem. Ban đầu
sẽ lựa chọn một nhà cung cấp dịch vụ ISP và phần mềm quay số đã có sẵn
trong hệ điều hành Windows với giao diện sử dụng đơn giản. Với mỗi người
sử dụng, khi quay số đòi hỏi một account truy cập với tên sử dụng và mật
1
khẩu truy cập dịch vụ tới nhà cung cấp ISP. Sau khi thiết lập các thao tác đó
xong, mỗi lần truy cập sau, khách hàng chỉ cần thực hiện kết nối bằng cách
nháy kép chuột trên biểu tượng dial-up. Dial-up networking cũng cắt dữ liệu
thành các gói tin, mã hoá và gói dữ liệu trước khi gửi đi. Dial-up networking
sử dụng giao thức PPP (Point to Point Protocol) để gói dữ liệu truyền tin qua
đường điện thoại.
c) Đánh giá ƣu nhƣợc điểm của công nghệ Dial-up networking
- Về ưu điểm: Dễ sử dụng, thuận tiện cho các điểm có sẵn đường điện thoại,
phù hợp với các địa điểm gần trung tâm có địa hình thuận lợi triển khai mạng
có dây
- Nhược điểm: Tốc độ truyền tải dữ liệu chậm 56Kb, phụ thuộc nhiều yếu tố
như đường truyền, khoảng cách truyền. Thiết bị kết nối không có chức năng
khuếch đại tín hiệu để giảm suy tổn trên đường truyền, cơ chế chống nhiễu
không có.
1.1.2. Công nghệ truyền thông ADSL

a) Công nghệ đƣờng dây thuê bao số bất đối xứng - ADSL (Asymmetrical
Digital Subscriber Line)
Là kỹ thuật truyền được sử dụng trên đường dây từ modem của thuê
bao tới Nhà cung cấp dịch vụ. Tốc độ truyền không giống nhau ở hai chiều.
Tốc độ chiều xuống (từ mạng tới thuê bao) có thể nhanh gấp hơn 10 lần so
với tốc độ chiều lên (từ thuê bao tới mạng). Ðiều này phù hợp một cách tuyệt
vời cho khai thác Internet khi mà chỉ cần nhấn chuột (tương ứng với lưu
lượng nhỏ thông tin mà thuê bao gửi đi) là có thể nhận được một lưu lượng
lớn dữ liệu tải về từ Internet.
2
Hình 1.2: Mô hình kết nối Internet ADSL
ADSL tự nó chỉ hoạt động trên đường dây thuê bao bình thường nối
tới tổng đài nội hạt, đường dây thuê bao này vẫn có thể được tiếp tục sử dụng
cho các cuộc gọi thoại thông qua thiết bị gọi là "splitters" có chức năng tách
thoại và dữ liệu trên đường dây.
b) Nguyên lý hoạt động ADSL
ADSL tìm cách khai thác phần băng thông tương tự còn chưa được sử
dụng trên đường dây nối từ thuê bao tới tổng đài nội hạt. Ðường dây này được
thiết kế để chuyển tải dải phổ tần số (frequency spectrum) choán bởi cuộc
thoại bình thường. Tuy nhiên, nó cũng có thể chuyển tải các tần số cao hơn
dải phổ tương đối hạn chế dành cho thoại. Ðó là dải phổ mà ADSL sử dụng.
Hình 1.3: Thoại cơ bản sử dụng dải tần số từ 300Hz tới 3,400Hz.
3
Các splitter được sử dụng để đảm bảo dữ liệu và thoại không xâm
phạm lẫn nhau trên đường truyền. Các tần số mà mạch vòng có thể chuyển
tải, hay nói cách khác là khối lượng dữ liệu có thể chuyển tải - sẽ phụ thuộc
vào các nhân tố sau:
+ Khoảng cách từ tổng đài nội hạt
+ Kiểu và độ dầy đường dây
+ Kiểu và số lượng các mối nối trên đường dây
+ Mật độ các đường dây chuyển tải ADSL, ISDN và các tín hiệu
phi thoại khác
+ Mật độ các đường dây chuyển tải tín hiệu radio
c) Đánh giá ƣu nhƣợc điểm của công nghệ ADSL
- Về ưu điểm: ADSL kết nối trực tiếp đến nhà cung cấp dịch vụ ISP nên tốc
độ truyền tải dữ liệu trên mạng này cao, có thể lên 8Mbs. Công nghệ này sử
dụng trên đường điện thoại, nên vừa thoại vừa kết nối Internet đồng thời.
- Nhược điểm: Phụ thuộc khoảng cách từ thuê bao đến nơi đặt thiết bị ghép
kênh truy nhập DSLAP (Từ 5.5 đến 6 km). Phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng mạng
Internet mỗi quốc gia, đòi hỏi đường dây cáp đồng có bán kính từ 0.7-0.9 mm
thì mới phát huy hết tối đa tốc độ (Khó có thể đạt tốc độ truyền dữ liệu tối
đa). Không phù hợp với nơi vùng sâu vùng xa.
1.1.3. Công nghệ truyền thông Winmax

a) WiMAX (Worldwide Interoperability of Microwave Access): Là hệ
thống truy nhập vi ba có tính tương thích toàn cầu dựa trên cơ sở tiêu chuẩn
IEEE 802.16 WirelessMAN (Wireless Metropolitan Area Network). Họ
802.16 này đưa ra những tiêu chuẩn, chỉ tiêu kỹ thuật nhằm tập trung giải
quyết các vấn đề trong mạng vô tuyến băng rộng điểm – đa điểm về giao diện
vô tuyến bao gồm: Lớp điều khiển truy cập môi trường (MAC) và lớp vật lý
(PHY). WiMAX là một chuẩn không dây đang phát triển rất nhanh, hứa hẹn
4
tạo ra khả năng kết nối băng thông rộng tốc độ cao cho cả mạng cố định lẫn
mạng không dây di động.
Hình 1.4. Mô hình cấu trúc công nghệ truyền thông WiMAX
Hai phiên bản của WiMAX được đưa ra như sau:
- Fixed WiMAX (WiMAX cố định): Dựa trên tiêu chuẩn IEEE 802.16-2004,
được thiết kế cho loại truy nhập cố định và lưu động. Trong phiên bản này sử
dụng kỹ thuật ghép kênh phân chia theo tần số trực giao OFDM (Orthogonnal
Frequency Division Multiple) hoạt động trong cả môi trường nhìn thẳng –
LOS (line-of-sight) và không nhìn thẳng – NLOS (Non-line-of-sight). Sản
phẩm dựa trên tiêu chuẩn này hiện tai đã được cấp chứng chỉ và thương mại
hóa.
- Mobile WiMAX (WiMAX di động): dựa trên tiêu chuẩn IEEE 802.16e,
được thiết kế cho loại truy cập xách tay và di động. về cơ bản, tiêu chuẩn
5
802.16e được phát triển trên cơ sở sửa đổi tiêu chuẩn IEEE 802.16-2004 để
tối ưu cho các kênh vô tuyến di động, cung cấp khả năng chuyển vùng –
handoff và chuyển mạng – roaming. Tiêu chuẩn này sử dụng phương thức đa
truy cập ghép kênh chia tần số trực giao OFDMA (Orthogonnal Frequency
Division Multiple Access) – là sự phối hợp của kỹ thuật ghép kênh và kỹ
thuật phân chia tần số có tính chất trực giao, rất phù hợp với môi trường
truyền dẫn đa đường nhằm tăng thông lượng cũng như dung lượng mạng, tăng
độ linh hoạt trong việc quản lý tài nguyên, tận dụng tối đa phổ tần, cải thiện
khả năng phủ sóng với các loại địa hình đa dạng.
b) Nguyên lý hoạt động WiMAX
Wimax cung cấp hai dạng dịch vụ vô tuyến:
- Đó là NLOS, loại dịch vụ Wifi, có một anten nhỏ gắn trên máy tính kết nối
với tháp anten. Trong chế độ này, Wimax sử dụng băng tần số thấp 2-11 GHz
(giống Wifi). Đường truyền bước sóng ngắn hơn thì không dễ dàng đứt do
cản trở vật lý, chúng có thể tốt hơn để làm nhiễu xạ, chổ cong xung quanh
khu vực chướng ngại vật.
- Đối với dịch vụ LOS, các điểm anten đĩa cố định đặt trên đỉnh nhà hay điểm
cực hướng thẳng đến tháp anten Wimax. Kết nối LOS thì mạnh và ổn định
hơn, vì thế nó có thể gửi nhiều dữ liệu với mức lỗi thấp. Đường truyến LOS
sử dụng tần số cao hơn lên đến 66 GHz. Tại mức tần số cao thì nhiễu thấp và
sử dụng băng thông rộng hơn. Truy cập kiểu Wifi bị giới hạn trong bán kính
từ 4-6 dặm (vùng bao phủ khoảng 25 dặm vuông hoặc 65 km vuông giống
như vùng của điện thoại tế bào). Do anten LOS mạnh hơn, trạm phát Wimax
gửi dữ liệu tới máy tính hỗ trợ Wimax hoặc bộ định tuyến thiết lập trong vòng
bán kính 30 dặm so với trạm phát (vùng bao phủ khỏang 3.600 dặm vuông
hoặc 9.300 km vuông). Vùng phủ sóng rộng là ưu điểm nổi bật của công nghệ
Wimax.
6
c) Đánh giá ƣu nhƣợc điểm của công nghệ WiMAX
- Về ưu điểm: WiMAX có lợi ích hết sức to lớn đối với các nhà sản xuất, các
nhà cung cấp dịch vụ và cả người sử dụng dịch vụ
+ Đối với nhà sản xuất: Trên cơ sở tiêu chuẩn chung, nhà sản xuất có thể
nhanh chóng phát triển các sản phẩm mà ít phải chi phí cho việc nghiên cứu,
tạo thánh phần và dịch vụ mới. Một nhà sản xuất có thể tập trung vào một
lĩnh vực (chẳng hạn trạm gốc hay CPE) mà không cần thực hiện đầy đủ giải
pháp từ đầu cuối đến đầu cuối.
+ Đối với nhà cung cấp dịch vụ: Trên cơ sở nền tảng chung cho phép nhà
cung cấp dịch vụ giảm giá thành, tăng khả năng cạnh tranh cũng như khuyến
khích sự đổi mới. Khả năng giảm các chi phí và mức đầu tư cho phép nhà
khai thác tăng phạm vi phục vụ của mình. Nhà khai thác không cón phụ
thuộc vào một nhà cung cấp thiết bị riêng do các sản phẩm riêng biệt của
từng hãng. Hệ thống vô tuyến cho phép giảm các rủi ro cho nhà khai thác.
+ Đối với người sử dụng dịch vụ: Người sử dụng tại các khu vực trước đây
chưa được cung cấp dịch vụ truy cập băng rộng nay có thể được sử dụng
nhờ khả năng phủ sóng rộng của WiMAX. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ trên
thị trường tạo điều kiện cho người sử dụng có thêm nhiều lựa chọn cho dịch
vụ truy nhập băng rộng. Tạo sự cạnh tranh có lợi cho người sử dụng, giảm
các chi phí dịch vụ.
- Về nhược điểm:
+ Dải tần WiMAX sử dụng không tương thích tại nhiều quốc gia, làm hạn
chế sự phổ biến công nghệ rộng rãi. Do công nghệ mới xuất hiện gần đây
nên vẫn còn một số lỗ hổng bảo mật.
+ Công nghệ này khởi xướng từ nước Mỹ, nhưng thực sự chưa có thông tin
chính thức nào đề cập đến việc Mỹ sử dụng WiMAX như thế nào, khắc
phục hậu quả sự cố ra sao.
7
1.1.4. Công nghệ truyền thông LeadLine
a) Leased-Line : Là kênh thuê riêng, là một hình thức kết nối trực tiếp giữa
các node mạng sử dụng kênh truyền dẫn số liệu thuê riêng. Kênh truyền dẫn
số liệu thông thường cung cấp cho người sử dụng sự lựa chọn trong suốt về
giao thức đấu nối hay nói cách khác, có thể sử dụng các giao thức khác nhau
trên kênh thuê riêng như PPP, HDLC, LAPB v.v. Về mặt hình thức, kênh
thuê riêng có thể là các đường cáp đồng trục tiếp kết nối giữa hai điểm hoặc
có thể bao gồm các tuyến cáp đồng và các mạng truyền dẫn khác nhau. Khi
kênh thuê riêng phải đi qua các mạng khác nhau, các quy định về các giao
tiếp với mạng truyền dẫn sẽ được quy định bởi nhà cung cấp dịch vụ. Do đó,
các thiết bị đầu cuối CSU /DSU cần thiết để kết nối kênh thuê riêng sẽ phụ
thuộc vào nhà cung cấp dịch vụ.
Hình 1.5: Sơ cấu trúc công nghệ truyền thông Leased- Line
- Khi sử dụng kênh thuê riêng, người sử dụng cần thiết phải có đủ các giao
tiếp trên các bộ định tuyến sao cho có một giao tiếp kết nối WAN cho mỗi kết
nối kênh thuê riêng tại mỗi node. Điều đó có nghĩa là, tại điểm node có kết
nối kênh thuê riêng đến 10 điểm khác nhất thiết phải có đủ 10 giao tiếp WAN
8
để phục vụ cho các kết nối kênh thuê riêng. Đây là một vấn đề hạn chế về đầu
tư thiết bị ban đầu, không linh hoạt trong mở rộng phát triển, phức tạp trong
quản lý, đặc biệt là chi phí thuê kênh lớn đối với các yêu cầu kết nối xa về
khoảng cách địa lý.
b) Nguyên lý hoạt động LeadLine: sử dụng giao thức là HDLC, PPP,
LAPB.
- HDLC: là giao thức được sử dụng với họ bộ định tuyến Cisco hay nói cách
khác chỉ có thể sử dụng HDLC khi cả hai phía của kết nối leased-line đều là
bộ định tuyến Cisco.
- PPP: là giao thức chuẩn quốc tế, tương thích với tất cả các bộ định tuyến của
các nhà sản xuất khác nhau. Khi đấu nối kênh leased-line giữa một phía là
thiết bị của Cisco và một phía là thiết bị của hãng thứ ba thì nhất thiết phải
dùng giao thức đấu nối này. PPP là giao thức lớp 2 cho phép nhiều giao thức
mạng khác nhau có thể chạy trên nó, do vậy nó được sử dụng phổ biến.
- LAPB: là giao thức truyền thông lớp 2 tương tự như giao thức mạng X.25
với đầy đủ các thủ tục, quá trình kiểm soát truyền dẫn, phát triển và sửa lỗi.
LAPB ít được sử dụng.
c) Đánh giá ƣu nhƣợc điểm của công nghệ LeadLine
- Về ưu điểm: Thế mạnh của dịch vụ Leased line chính là tính linh hoạt, sự ổn
định, kết nối tới mọi địa điểm mà khách hàng yêu cầu. Tốc độ truyền tải dữ
liệu cao phù hợp với các ứng dụng như mạng riêng ảo (VPN), hội thảo từ xa
(Video Conferencing), điện thoại Internet (IP Phone). Chất lượng đường
truyền có độ ổn định và đảm bảo kết nối 24/24, Độ bảo mật cao, tốc độ nhanh
và đúng với gói cước mà nhà cung cấp dịch vụ đáp ứng.
- Nhược điểm: Giá thành thuê bao đường truyền cao so với các công nghệ
khác, cấu hình thiết bị đầu cuối tương đối phức tạp.
9
1.1.5. Công nghệ truyền thông VSAT IP
a) Trạm thông tin vệ tinh mặt đắt cỡ nhỏ - VSAT (Very Small Aperture
Terminal): được lắp đặt tại các địa điểm thuê bao để liên lạc trực tiếp với một
trạm VSAT khác hoặc với một trạm chủ để từ đó kết nối qua mạng viễn thông
mặt đất đến địa điểm theo yêu cầu của khách hàng. VSAT là một mạng băng
rộng thế hệ mới sử dụng hệ thống vệ tinh iPSTAR, cung cấp đa dịch vụ từ
một thiết bị đầu cuối trên nền IP tốc độ cao. Nó gồm ba thành phần cơ bản là:
trạm cổng (Gateway), vệ tinh iPSTAR và các trạm vệ tinh thuê bao (User
Terminal-UT). Trạm cổng (Gateway) có chức năng truy nhập vào mạng công
cộng .
Hình 1.6: Các ứng dụng của công nghệ truyền thông VSAT IP
b) Nguyên lý hoạt động VSAT IP:

VSAT là một mạng băng rộng thế hệ mới sử dụng hệ thống vệ tinh
iPSTAR, cung cấp đa dịch vụ từ một thiết bị đầu cuối trên nền IP tốc độ cao.
Nó gồm ba thành phần cơ bản là: Trạm cổng (Gateway) có chức năng truy
nhập vào mạng công cộng (VSAT là mạng độc lập, phải thông qua cổng để
vào mạng công cộng - mạng nội địa truy xuất tài nguyên). Sau đó, tài nguyên
10
Internet và viễn thông từ trạm cổng sẽ được gửi dưới dạng các gói dữ liệu tới
trạm vệ tinh thuê bao (UT). Các vệ tinh IP STAR sử dụng công nghệ nhân
băng tần bằng việc dùng nhiều búp sóng nhỏ (spot beam) phủ chụp để truyền
tải, tạo ra băng thông lớn hơn nhiều so với vệ tinh thông thường. Các máy
trạm tại mặt đất nhận sóng của vệ tinh, chuyển tải để hoạt động như các máy
trạm bình thường của mạng mặt đất. Phương thức truyền tải trên mạng VSAT
sử dụng vệ tinh (truyền vô tuyến).
Hình 1.7: Mô hình hoạt động của công nghệ VSATIP
c) Đánh giá ƣu nhƣợc điểm của công nghệ VSAT IP

- Về ưu điểm: Công nghệ VSAT IP phù hợp với vùng sâu, vùng xa nơi mà
các công nghệ khác khó triển khai vì các lý do về địa hình, khoảng cách. Tốc
độ đường truyền cao đáp ứng các ứng dụng như Internet băng rộng tốc độ
cao, mạng thuê riêng ảo VPN-IP, thuê kênh riêng IP, truyền hình hội thảo....
Thiết bị lắp đặt đơn giản và rất gọn nhẹ, thời gian cung cấp dịch vụ nhanh
chóng, độ tin cậy cao. Công nghệ VSAT IP áp dụng công nghệ phủ sóng
11
nhiều búp hẹp (spot beams) để tái sử dụng tần số, mở rộng phổ tần làm việc
rộng hơn rất nhiều so với các vệ tinh thông thường, tăng công suất cho từng
spot beam (mức EIRP có thể đạt tới 60dBW), cho phép giảm kích thước anten
trạm đầu cuối, tăng tốc độ và chất lượng đường truyền. Vệ tinh IPSTAR-1
còn sử dụng kỹ thuật điều khiển công suất linh hoạt (DLA – Dynamic Link
Allocation) cho từng beam phù hợp điều kiện thời tiết khác nhau ở từng vùng,
đảm bảo không làm gián đoạn liên lạc ngay cả ở điều kiện thời tiết xấu nhất
chưa từng áp dụng ở những vệ tinh thông thường.
- Về nhược điểm: Vệ tinh VSAT IP chịu ảnh hưởng của thời tiết thông tin có
thể gián đoạn với lượng mưa lớn hơn 100 mm/h. Ngoài ra toàn bộ thiết bị của
VSAT được sử dụng cho các công nghệ chuyên biệt nên các thiết bị mặt đất
sẽ phụ thuộc vào nhà cung ứng dịch vụ VSAT.
1.2. Giới thiệu thành phần chính và các ứng dụng VSAT IP
1.2.1. Trạm cổng Gateway
a) Sơ đồ cấu trúc
Hình 1.8: Sơ đồ trạm cổng Gateway
12
b) Các thành phần chính
- TCP Accelerator (TCPA): Tối ưu hóa tốc độ truyền TCP qua vệ tinh (giảm
thời gian trễ, suy giảm chất lượng của giao thức TCP/IP qua vệ tinh) được
thực hiện nhờ một phần mềm Flash Networks NettGain 2000 có chức năng
tiếp nhận các gói tin TCP/IP rồi chuyển chúng sang giao thức BST (Boosted
Session Transport) để truyền qua vệ tinh, trong khi các gói tin UDP (User
Datagram Protocol) cho các ứng dụng như video streaming được giữ nguyên
khi truyền. ở phía UT có phần mềm Client để chuyển dịch dữ liệu nhận được
thành các gói tin TCP/IP, UDP/IP. Thủ tục này được làm tương tự cho hướng
ngược lại.
- Radio Resource Management (RRM): Đây là phần tử đặc biệt quan trọng
của trạm cổng, có chức năng quản lý các nguồn tài nguyên đường truyền vệ
tinh, phân bổ hay giải phóng dung lượng cho các UT mỗi khi các trạm log-on
hay log-off khỏi mạng và điều khiển các chức năng thực hiện trên TI, SI.
TOLL-
Tx
Hình 1.9: Cấu trúc của Radio Resource Management
13
Trong đó:
+ RRM phân bổ tài nguyên đường truyền bao gồm: tần số, băng thông,
khe thời gian (time slots), mã hoá, điều chế và độ tăng ích (gain) trên cơ
sở các yêu cầu kết nối của các UT và tài nguyên sẵn có, với mục đích
giành cho mỗi UT chất lượng dịch vụ (QoS) tốt nhất có thể phù hợp theo
cấp độ dịch vụ (CoS) đã được thiết lập cho mỗi UT. Ngoài ra RRM còn
có chức năng theo dõi và giám sát để hệ thống luôn hoạt động một cách
tối ưu
+ Toll Interface (TI): gồm thiết bị phần cứng và phần mềm giao tiếp với
thiết bị phát TOLL (TOLL Tx). TI nhận các gói tin gửi từ FLP, sau đó
sắp xếp và đóng gói, dưới sự điều khiển của RRM, theo định dạng khung
của TOLL trước khi gửi tới TOLL-Tx. Mỗi TI làm việc với 1 TOLL-Tx.
+ TOLL-Tx: Nhận luồng bit đã được định dạng từ TI, mã hoá TPC, điều
chế (QPSK, 8-PAH, 16-PAH), ghép kênh OFDM và đổi thành trung tần
135MHz, sau đó đổi lên băng L (950-1450Mhz) và băng Ka, phát lên vệ
tinh. Mỗi trạm Gateway có tối đa tới 12 khối TOLL-Tx làm việc và 2
khối dự phòng. Mỗi khối TOLL-Tx cho phép 20.000 Terminal kết nối
đồng thời, với dung lượng truyền dẫn lên tới 186Mbps.
+ STAR-Rx: nhận tín hiệu băng Ka từ vệ tinh, chuyển đổi tới dải tần 950
đến 1450 MHz sau đó thực hiện tách kênh, giải điều chế, và giải mã tín
hiệu. Các gói tin TCP (BST), UDP được lọc ra và gửi tới SI để ghép lại
với các gói IP bị phân mảnh khác để gửi tới các thiết bị đầu cuối ứng
dung. Mỗi khối STAR-Rx có dung lượng truyền dẫn tới 8Mbps.
+ STAR Interface (SI): Nhận các gói tin TCP, UDP từ STAR-Rx, sau đó
xử lý và sắp xếp thành các gói tin IP rồi gửi tới IPR theo sự điểu khiển
của RRM. Ngoài ra SI còn có các chức năng khác : xử lý các bản tin báo
hiệu giữa trạm cổng và UT; giám sát hoạt động của kênh để kịp thời báo
14
cáo cho RRM để đưa ra sự điều chỉnh phù hợp. Mỗi SI làm việc được với
10 STAR-Rx. Mỗi gateway có tối đa tới 10 SI. Mỗi SI có thể cho phép
tới 20.000 UT kết nối đồng thời.
+ Network Management (NM): Thực hiện các chức năng về quản trị
mạng chung như: quản lý lỗi, phát hiện và đưa ra các cảnh báo mỗi khi
có sự cố về phần cứng hay phần mềm; quản lý cấu hình, cập nhật theo
dõi các thay đổi về cấu hình hoạt động của các thiết bị; quản lý truy nhập
mạng, cấp tên, passwords và quyền truy nhập cho từng người sử dụng;
quản lý hệ thông tính cước…
- Forward Link Processor (FLP): bao gồm phần mềm chạy trên máy chủ,
thực hiện các chức năng TCPA, lọc và xắp sếp các gói tin IP đúng thứ tự ưu
tiên theo chất lượng dịch vụ (QoS) và phân loại dịch vụ (CoS) trước khi gửi
tới TOLL Interface (TI). Ngoài ra FLP còn có chức năng giám sát hoạt động,
lỗi, tương tác với thiết bị quản lý tài nguyên (RRM) phân bổ tài nguyên
đường truyền cho các UT. Bản tin cước từ TI và SI được hợp nhất tại đây rồi
chuyển tới NMS và máy chủ tính cước.
- Acounting server/Call Record server: Nhận dữ liệu từ NMS và lưu trữ tại
cơ sở dữ liệu nội bộ để phục vụ cho mục đích tính cước. Và tuỳ thuộc vào
ứng dụng cung cấp mà trạm Gateway được trang bị thêm, gồm các ứng dụng
+ Các đường truyền kết nối băng rộng với mạng Internet, trụ sở khách
hàng cho các mục đích cung cấp người sử dụng đầu cuối truy cập mạng
Internet băng rộng, mạng dùng riêng...
+ Content Server, VoD Server...: cho ứng dụng cung cấp thông tin, chương
trình TV theo yêu cầu.
+ CallManager Server: cho ứng dụng thoại, fax.
+ Video Conferencing Server: cho truyền hình hội nghị
15
- Core IP Router (IPR): Thực hiện trên một router riêng biệt có năng lực
chuyển mạch và định tuyến mạnh; định tuyến các gói tin IP vào, ra giữa các
thiết bị trong mạng iPSTAR và các mạng bên ngoài. Router sử dụng giao thức
BGP (Border Gateway Protocol) dùng phổ biến trên Internet để trao đổi thông
tin định tuyến trong mạng, dựa trên chương trình quản lý định tuyến BRM
(Border Route Manager).
c) Hoạt động của trạm Gateway
- Trạm Gateway làm việc băng tần Ka, được thiết kế hoạt động theo cấu hình
dự phòng (1+1) cho phần cao tần, anten chính và dự phòng được phân tập
theo không gian, cách nhau từ 40 đến 60 km, để tránh ảnh hưởng của thời tiết
lên đồng thời tới hai địa điểm.Hệ thống cao tần tại hai địa điểm được kết nối
trực tiếp với nhau bằng cáp quang.
- Hướng truyền dẫn từ Gateway đến UT được gọi là TOLL Link - được viết
tắt từ Turbo Product Coded Orthogonal Frequency Multiplexed L-coded Link,
trong đó : mã hoá Turbo được sử dụng để cải thiện tỷ lệ bit lỗi (BER), ghép
kênh OFDM (ghép kênh theo các dải tần số trực giao, trong đó mỗi dải tần lại
được truy nhập theo thời gian - kỹ thuật TDM) để tăng dung lượng truyền
dẫn, L-code (được thiết kế riêng cho trạm Gateway) kết hợp của kỹ thuật sửa
lỗi và điều chế nhằm nâng cao chất lượng đường truyền phù hợp cho những
điều kiện thời tiết khác nhau.
16
Hình 1.10: Cấu trúc khung TOLL Link
- Luồng tín hiệu OFDM của TOLL Link ghép từ 16 kênh 3.375MHz (được
gọi là ‘band’) truyền đi trên dải thông tới 54MHz, các kênh được đánh số 8, 9,
10, 11, 12, 13, 14, 15, 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 từ tần số thấp nhất tới tần số cao
nhất. Mỗi một yêu cầu kênh từ các UT được RRM gán theo trình tự từ kênh
trung tâm tiếp đến là kênh gần nhất bên trái rồi bên phải tương ứng, Ví dụ :
0,15,1,14,2,13,3… Mỗi kênh 3.375MHz lại được phân thành 256 khe thời
gian (time slots) trong một khung, mỗi slot mang 4096 symbols, trong đó 4
slots đầu dùng cho đồng bộ và điều khiển liên lạc trong hệ thống. Các UT trên
cùng kênh trong cùng khung có thể sử dụng các phương thức điều chế, mã
hoá khác nhau tuỳ theo dịch vụ của UT đó và điều kiện thời tiết nơi đặt UT.
Do đó mỗi khung TOLL Link có 256 # 4096 = 1.048.576 symbols, và khoảng
thời gian mỗi khung là 1048576 symbols/3.375 Msymbols/sec = 0.311 sec.
- Đường truyền dẫn từ UT đến Gateway gọi là STAR Link - Slotted Aloha
TDMA Aloha Return Link, để chỉ 3 kỹ thuật truy nhập Slotted Aloha, Aloha,
TDMA dùng cho hướng truyền này. Mỗi một phương thức truy nhập được sử
17
dụng linh hoạt thông qua điều khiển của RRM phù hợp cho loại dịch vụ hay
lưu lượng gán cho mỗi UT.
Hình 1.11: Các kiểu kênh STAR Link

- Một dải tần 500MHz chia thành 237 băng con, mỗi băng có độ rộng
2.11MHz (gọi là ‘STAR band’), mỗi STAR band có thể được chia thành một
trong năm loại kênh (sóng mang) tuỳ vào đặc tính lưu lượng và kiểu truy
nhập: 16 kênh 132Khz ; 8 kênh 264 KHz ; 4 kênh 528KHz ; 2 kênh
1.026MHz ; hoặc 1 kênh 2.11 MHz.
- Mỗi một sóng mang lại được phân theo các định dạng khung (TDM) khác
nhau, trong mỗi khung có thể được phân thành 256, 128, 64, 32 hoặc 16 time
slots tuỳ thuộc đặc tính liên lạc của UT. Cho mục đích đồng bộ, khoảng thời
gian cho một khung của STAR Link cũng giống TOLL Link là 0.311sec, và
do tốc độ STAR Link được thiết kế bằng nửa tốc độ TOLL Link nên mỗi
khung STAR cho có tổng cộng là 524288 symbols. Sau đây là một ví dụ về
cấu trúc khung của STAR Link cho loại 8 kênh, 64 slot, điều chế QPSK:
18
Hình 1.12: Cấu trúc khung của STAR Link cho loại 8 kênh
1.2.2. Vệ tinh IPSTAR
a) Thông tin chung
IPSTAR là vệ tinh trên quỹ đạo địa tĩnh dùng quang phổ băng tần Ku
cho đường tín hiệu đến người dùng. Phổ tần băng Ku cung cấp giải pháp dịch
vụ tối ưu trong khu vực Châu á Thái Bình Dương với đường truyền tốc độ cao
phù hợp các ứng dụng khách hàng V-SAT .
Hình 1.13: Vệ tinh IPSTAR được phóng lên quỹ đạo

19
- Giao tiếp giữa trạm cổng IPSTAR và trạm đầu cuối trong vùng phủ sóng vệ
tinh. Hướng tải xuống (Forward link) đến trạm đầu cuối là phương thức TDM
overlaying OFDM với công nghệ tối đa hóa độ hiệu dụng phổ tần. Kênh tải
lên (Return link) từ trạm đầu cuối dựa trên công nghệ truy cập đa phương
thức Multimode Multiple Access MF-TDMA. Phương pháp truy cập có thể
chọn lựa nhờ Hệ thống Quản lý mạng tại trạm cổng (NMS) phù hợp với yêu
cầu tốc độ bit của ứng dụng và mật độ lưu lượng, bao gồm TDMA-DAMA
cho liên lạc thoại và Slotted Aloha cho lướt web và các lưu thông truyền loạt.
Mỗi phương thức sử dụng mã hoá sửa lỗi tiên tiến cho phép uplink sử dụng
các ăngten cỡ nhỏ và thiết bị khuếch đại công suất cho tốc độ chuyển dữ liệu
cao. IPSTAR là vệ tinh thế hệ mới với tính năng và dung lượng chưa từng có
không cần có trọng tải tự tái sinh. Nó loại bớt thiết bị xử lý tiêu thốn năng
lượng, nặng nề và độ tin cậy không cao như ở các vệ tinh thế hệ trước, cho
phép độ tin cậy và ổn định như các vệ tinh viễn thông truyền thống và vượt
trội hơn bất kỳ vệ tinh băng rộng nào hiện dùng bộ xử lý on-board.
- Khả năng phân luồng, chuyển luồng, tính năng thông minh được điều khiển
tập trung từ mặt đất, tại trạm cổng với các trung tâm điều khiển mạng, cho
phép nâng cấp sau này các thiết bị điện tử và phần mềm sẵn có.
Nền mạng IPSTAR có thể phân bổ dung lượng tự động (Công nghệ Quản lý
băng thông và Công suất linh động - Dynamic Power Management and
Dynamic Bandwidth Management) tùy thuộc vào yêu cầu thực tế để duy trì
liên lạc tại mức Chất lượng dịch vụ (QoS) cao nhất có thể. Sự phân bổ này
được kiểm soát và điều khiển linh động thông qua Trung tâm điều khiển
Trọng tải vệ tinh-Satellite Payload Operation Centers (SPOC) với chất lượng
đường truyền thông tin được xử lý trực tuyến nhờ Hệ thống Trung tâm Quản
lý điều hành mạng và Trạm cổng - Gateway and Network.
20
b) Đặc tính kỹ thuật
- Điều khiển công suất linh hoạt: Công nghệ mới này sử dụng tối ưu năng
lượng công suất giữa các búp sóng và cho phép dự trữ công suất 20% cho các
búp sóng có khả năng bị ảnh hưởng bởi trời mưa nên vẫn duy trì đường
truyền. Với phủ sóng vệ tinh trên vùng địa lý rộng, chắc chắn là mưa sẽ không
liên tục trên toàn khu vực. Vì thế, việc điều khiển công suất linh hoạt cho các
búp sóng cần thiết là phương pháp hiệu quả để tăng cao khả năng hoạt động và
độ tin cậy của đường truyền của toàn hệ thống IPSTAR.
- Điều chế và mã hoá tương hợp (ACM): Do kết nối vệ tinh luôn có băng
thông trên lý thuyết thấp hơn kết nối cáp quang nên cần có công nghệ quản lý
băng thông hiệu quả để duy trì tính cạnh tranh của hệ thống vệ tinh băng rộng.
Trung tâm quản lý mạng được dùng để phân bổ dung lượng băng thông cho
mỗi đường truyền tùy theo đặc điểm truyền dẫn hiện tại, khi tắc nghẽn hệ
thống, theo điều kiện đường truyền và yêu cầu của khách hàng. Công nghệ
này điều chỉnh băng thông linh động (điều chế và mã hoá) phù hợp với những
thay đổi về điều kiện thời tiết nên duy trì khả năng thực hiện của đường
truyền. Công nghệ điều chế và mã hoá tương hợp (ACM) hiện dùng trên mặt
đất nên có thể nâng cấp trong tương lai nếu có yêu cầu.
- Công nghệ điều chế và mã hoá mới: Các công nghệ điều chế và mã hoá của
IPSTAR cho sử dụng hiệu quả băng tần radio cho tốc độ truyền dữ liệu số cao
và linh hoạt. Hệ thống này cho phép sử dụng những ăngten cỡ nhỏ và thiết bị
phát sóng thích hợp sử dụng trong nhà và trong doanh nghiệp và có thể duy trì
tới 99.6% khả năng thực hiện của đường truyền. Điều chế và mã hoá (các chỉ
tiêu của đường truyền) có thể điều chỉnh linh động nên cho dung lượng băng
thông linh hoạt giúp tối ưu hoá cân đối giữa tốc độ bit và những thay đổi đột
ngột về điều kiện thời tiết (ví dụ như có mưa).
21
c) Vùng phủ sóng
- Công suất búp phủ: Các búp phủ hẹp và búp phủ rộng, dung lượng lớn trên
40 Gbps giao tiếp 2 chiều sử dụng ăng ten chuẩn cỡ 120cm tại búp phủ hẹp và
cỡ 180cm tại búp phủ rộng. Trên cơ sở contour danh nghĩa trong điều kiện
trời trong và công nghệ quản lý băng thông hiệu quả.
- IPSTAR-1 là hệ thống vệ tinh khu vực có búp sóng ở 22 nước trong khu vực
Châu á Thái Bình Dương với băng tần Ku (84 búp phủ hẹp, 3 búp phủ rộng và
7 búp phủ quảng bá) và băng tần Ka (18 búp sóng feeder và các trạm cổng).
IPSTAR-1, là vệ tinh băng rộng đầu tiên trong khu vực Châu á - Thái Bình
Dương do tập đoàn Shin Satellite Plc của Thái Lan vận hành và khai thác. Vệ
tinh do Space Systems/Loral chế tạo với 114 bộ phát đáp, tổng dung lượng
45Gbps, được phóng lên vị trí 120o Đông ngày 11/8/2005.
Hình: 1.14: Vùng phủ sóng của vệ tinh iPSTAR
22
- Vệ tinh IPSTAR-1 bao phủ toàn bộ lãnh thổ Việt Nam bằng 4 búp hẹp và
01 búp rộng, làm việc ở băng tần Ka, Ku với dung lượng thiết kế khoảng 2
Gbps cho cả 2 chiều lên, xuống, được phân bổ như sau:
Hình 1.15: Vùng phủ sóng của vệ tinh iPSTAR tại Việt nam
1.2.3 - Thiết bị đầu cuối UT (User Terminal)
a) Thông tin chung
Hình 1.16: Thiết bị chuyển đổi tín hiệu vệ tinh modem, antena
23
Modem vệ tinh ICON mới kết nối 2 chiều ưu việt, dễ dàng truy cập
Internet tốc độ cao. ICON hoạt động hiệu suất cao với đặc tính tân tiến và
được thiết kế đặc biệt cho các ứng dụng dữ liệu và liên lạc thoại. Giống như
tất cả các trạm vệ tinh IPSTAR, iCON hỗ trợ điều chế và mã hoá tương hợp
(ACM) để hoạt động tốt thậm chí trong điều kiện thời tiết xấu nhất.
b) Đặc tính kỹ thuật

Trạm đầu cuối IPSTAR là thiết bị thu phát vệ tinh tích hợp đặc biệt cho
phép truy cập vệ tinh băng rộng với chi phí thấp. Trạm được thiết kế để tương
thích với các thông số kỹ thuật hệ thống IPSTAR, cung cấp thiết bị phần cứng
chi phí thấp, rất dễ dàng lắp đặt và sử dụng. Các trạm đầu cuối tương thích IP
cho phép trao đổi giao diện với hàng loạt các ứng dụng, tiện ích, thiết bị phần
cứng mạng hiện tại. Nhờ đó, có nhiều lựa chọn cấu hình trạm đầu cuối được
thiết kế để đáp ứng yêu cầu đa dạng của khách hàng. Tương thích toàn phần
với hệ thống vệ tinh IPSTAR cũng như các vệ tinh băng tần C và băng tần
KU truyền thống. Công nghệ điều chế và mã hoá tương hợp (ACM) hiện đại
nhất thế giới cho khả năng phủ sóng tối đa, luôn trong tình trạng mở hoặc tắt
mở tự chọn, mã hóa turbo/QPSK, điều chế 8-PSK, công nghệ tối ưu hóa tốc
độ truyền dẫn TCP cho phép gia tăng chất lượng đường truyền. Trạm đầu cuối
vệ tinh hỗ trợ tốc độ nhận dữ liệu lên đến 4 Mbps. hoạt động thực tế tùy theo
cấu hình tính toán từ khi xác định tham số băng thông, mã hóa và điều chế
đường truyền trong hệ thống. Điều chế và mã hoá tương hợp (ACM) hoạt
động đáng tin cậy nhất thậm chí trong điều kiện thời tiết xấu nhất. Công nghệ
bước sóng hướng phát dạng TOLL cho độ linh hoạt và hiệu quả tối đa Công
nghệ bước sóng hướng thu dạng STAR tự động điều chỉnh theo đặc điểm
khách hàng để tối đa công suất.
24
1.2.4. Giao thức, kiển trúc và kiểu kết nối mạng VSAT IP
a) Mô hình giao thức mạng VSAT IP
Các phương thức thông tin định hướng gói thường được sử dụng trong
các mạng VSAT. Trong các tuyến thông tin dữ liệu gói, thông tin được truyền
đi bằng cách nhóm dữ liệu thành các gói. Tuy nhiên, việc các mạng VSAT
hoạt động theo phương thức gói vẫn không bắt buộc những người sử dụng
nhất thiết phải tuân theo thông tin gói, bởi vì các chức năng gói hóa có thể
được thực hiện trong các khối giao thức người dùng ở các đầu cuối mạng
VSAT. Trong các tuyến thông tin dữ liệu, các hệ thống mở giao thức với nhau
thông qua các chức năng thông tin được chia thành các lớp. Tổ chức quốc tế
về tiêu chuẩn hóa (ISO) đã phối hợp với tiểu ban chuẩn hóa về thông tin viễn
thông của ITU-R (ITU-T) để xây dựng nên mô hình tham chuẩn giao thức kết
nối hệ thống mở (OSI), gồm 7 lớp. Bốn lớp trên chứa các giao thức thông tin
điểm nối điểm giữa các hệ thống thông tin. Ba lớp dưới chứa các giao thức
mạng và giao tiếp mạng phục vụ việc truyền ảo không lỗi (Virtually error-free
transmition) các gói dữ liệu của người dùng qua các mạng. Các mạng dữ liệu
chuyển mạch gói sử dụng các giao thức thông tin trong 3 lớp này để chuyển
các dữ liệu của người sử dụng qua mạng và cung cấp các phục vụ cho 4 lớp
trên có chứa các giao thức điểm - đối - điểm.
- Lớp vật lý (lớp1) là lớp dưới cùng trong mô hình OSI. Lớp này bao gồm các
đặc tính vật lý và các thông số kỹ thuật của các kết nối dành cho việc truyền ở
mức bit qua mạng và thông qua giao diện mạng.
- Lớp liên kết dữ liệu (Lớp 2) chứa các thủ tục và giao thức thông tin giữa các
đầu cuối của mạng, hoặc giữa các mạng với nhau. Các giao thức này thường
thực hiện việc phát hiện và sửa lỗi cho các gói dữ liệu đã được đóng khung.
Nếu các lỗi không thể sửa được, một thông báo lỗi sẽ được gửi tới lớp 3. Các
25
giao thức này cũng có thể có các chức năng đánh địa chỉ và điều khiển luồng
dữ liệu. Lớp 2 còn cung cấp khả năng đồng bộ giữa các đầu cuối và mạng.
- Lớp mạng (lớp3) thiết lập, duy trì và kết thúc các kết nối dữ liệu qua mạng.
Tại lớp 3 các gói dữ liệu được cung cấp các thông tin địa chỉ để thực hiện việc
định tuyến qua mạng, các lỗi sẽ được sửa và các luồng gói dữ liệu sẽ được
điều khiển. Các gói dữ liệu quá dài có thể sẽ được chia ra và sau đó được kết
hợp lại. Các tuyến thông tin theo phương thức gói trong mạng VSAT thường
chỉ dùng các chức năng và các chức năng thuộc 3 lớp OSI dưới cùng này.
Chúng được sử dụng trong khuôn khổ mạng, cũng như các giao diện của nó
với mạng bên ngoài. Các mạng VSAT được sử dụng chủ yếu dưới dạng các
mạng dữ liệu riêng độc lập, kết nối một số đầu cuối dữ liệu của người sử dụng
(hoặc một số nhóm đầu cuối). Các đầu cuối dữ liệu này giao tiếp với các
VSAT ở xa, và với các máy chủ giao thức với trạm Hub của mạng VSAT.
Gần đây, các mạng VSAT còn được dùng để kết nối những người sử dụng
VSAT từ xa tới các mạng dữ liệu trên mặt đất (cả mạng công cộng lẫn mạng
riêng), và có thể trong tương lai là mạng ISDN. Các kết nối này được thực
hiện hoặc thông qua Hub hoặc thông qua một VSAT khác.
b) Kiến trúc của mạng VSAT IP và sự triển khai các giao thức
Các giao diện mạng được bố trí ở các điểm rìa của mạng mà thông qua
đó người sử dụng mạng VSAT được kết nối với mạng VSAT. Một giao diện
mạng cũng được cung cấp tại Hub mạng, nơi được kết nối tới một máy chủ
hoặc một mạng mặt đất khác. Mỗi một giao diện mạng VSAT có thể được cấu
hình sao cho hỗ trợ được một trong nhiều loại giao diện người dùng khác
nhau, không phụ thuộc vào giao diện mạng VSAT khác. Các giao diện mạng
dựa vào phần trung tâm của mạng để cung cấp một cấp độ dịch vụ nào đó.
26
Các lớp cao Các lớp cao
dành cho dành cho
người dùng Cổng giao tiếp Cổng giao tiếp người dùng
Giao thức Giao thức

Lớp 1 Lớp 1
Giao diện Phần Phần Giao diện
Lớp 2 Lớp 2
trung tâm trung tâm
Giao diện mạng mạng Giao diện
Lớp 3 vật lý vật lý Lớp 3
Đầu cuối của VSAT TRẠM HUB Đầu cuối của

người sử dụng MẠNG VSAT người sử dụng
Đường truyền mặt đất

Đường truyền vệ tinh
Hình 1.17: Kiến trúc giao thức của một mạng VSAT
Trong đó:
- Phần trung tâm của mạng (Network kernel): Có cấu trúc và giao thức thông
tin của riêng nó nhằm mục đích truyền các dữ liệu thông qua phương tiện
truyền tin vệ tinh theo phương pháp hiệu quả nhất. Phần trung tâm của mạng
đảm bảo viêc thưc hiện phân phối dữ liệu đáng tin cậy và cả việc chỉ báo tình
trạng mất mát dữ liệu do các loại lỗi khác nhau hoặc do lỗi thiết bị gồm các
chức năng sau:
+ Các giao thức truy cập vệ tinh.
+ Cơ chế đánh địa chỉ gói.
+ Các thủ tục điều khiển tắc nghẽn trên các kênh vệ tinh.
+ Định tuyến và chuyển mạch gói.
+ Quản trị mạng.
Các chức năng quản trị mạng được sử dụng để cấu hình và vận hành
mạng, ví dụ để cảnh báo cho người quản trị mạng một số trường hợp cần phải
loại trừ trong một số giao diện với người sử dụng, chẳng hạn như hủy bỏ một
đường tryền không mong muốn hoặc phát lại để truy cập.
27
- Giao thức truy cập vệ tinh: Thường là bất cân bằng, có một số dậng truy cập
từ VSAT đến Hub thông dụng đang được sử dụng như: Aloha chia khe
(slotted Aloha) hoặc TDMA dành riêng (reservation TDMA). Theo hướng từ
Hub đến VSAT, phương thức truy cập thường là TDMA.
- Các giao thức thông tin dữ liệu bên trong mạng: Các giao thức truy cập
điểm-điểm, điểm đa điểm có thể được sử dụng để thiết lập các đường thông
tin đáng tin cậy thông qua mạng, trong đó có cả các chức năng khôi phục lỗi
và điều khiển luồng dữ liệu. Đây là các giao thức thông tin bên trong mạng
được thiết kế dành riêng cho cho việc truyền dẫn qua vệ tinh trong mạng
VSAT. Các yếu tố cần được đưa vào tính toán khi thiết kế các giao thức bên
trong mạng VSAT bao gồm các đặc tính quan trọng của mạng như: topology
hình sao của các mạng VSAT cũng như cũng như các phương pháp đa truy
cập. Các đặc tính này có ảnh hưởng lớn đến thông lượng dữ liệu và thời gian
thiết lập cuộc gọi của mạng VSAT. Các thông tin đã được gói hóa được cấu
trúc thành các khuôn dạng có chứa cả các mã điều khiển lỗi để thông báo là
đã nhận đúng hoặc loại bỏ các gói thông tin nhận được nhưng bị lỗi và yêu
cầu phát lại. Trong các mạng VSAT sử dụng TDMA/RA để truyền các gói dữ
liệu từ VSAT đến Hub thì quá trình chỉ báo (ACK) và quá trình phát lại gói
tin đều nằm dưới sự điều khiển của phần mềm quản trị mạng VSAT. Tỉ lệ lỗi
bit BER trên đường truyền vệ tinh phải đủ thấp để tránh hiện tượng phát lại
quá nhiều lần các bản tin. Nếu các cơ chế sửa lỗi ở các thiết bị đầu cuối (end-
to-end) trong các lớp cao hơn được sử dụng thì có thể dẫn đến thông lượng
thông tin rất thấp do dữ liệu bị lỗi sẽ được lặp lại sau một thời gian trễ rất dài.
Nếu không có các phương pháp sửa lỗi tại các lớp thấp thì tỉ lệ lỗi bit BER
trên đường truyền vệ tinh sẽ phải thấp hơn nhiều.
- Chức năng chuyển mạch gói: Các mạng VSAT với cấu hình hình sao chủ
yếu là các mạng chuyển mạch gói với một trung tâm chuyển mạch gói đảm
28
nhận các chức năng định tuyến và chuyển mạch. Các chức năng chuyển mạch
được triển khai thông qua các thiết bị xử lý băng gốc và thiết bị điều khiển
trong các trạm mặt đất VSAT và Hub. Có hai cơ chế chuyển mạch gói cơ bản:
datagram và kênh ảo. Với datagram, các gói được phân phối với một độ tin
cậy nhất định. Kênh ảo đảm bảo sự phân phối tuần tự các gói tin và không có
sự nhân đôi. Trong mạng VSAT thì các cơ chế đều có ưu điểm và nhược
điểm. Các kênh ảo yêu cầu ít thông tin mào đầu cho một gói dữ liệu hơn
nhưng sự cần thiết phải duy trí các thông tin trạng thái ở mỗi kết nối trong
mạng có thể sẽ trở thành một vấn đề phức tạp trong một mạng VSAT lớn có
một số lượng lớn kết nối cần được hỗ trợ. Với phần thông tin mào đầu lớn
hơn trong một gói, một chuyển mạch trên cơ sở datagram có thể đảm bảo một
thông lượng cao hơn và mang lại một ưu điểm quan trọng: khả năng khởi
động lại không cần thiết lập lại các kết nối trên mạng.
Mô hình bên trong của một mạng chuyển mạch gói có thể được xem
như một liên mạng giữa các hệ thống chuyển mạch và các thành phần xử lý.
Do vậy các giao thức lớp mạng các giao thức lớp mạng trong mô hình OSI
được sử dụng làm kiến trúc cho việc xây dựng cấu trúc bên trong của một
mạng chuyển mạch gói VSAT. Một số mạng đã sử dụng chuyển mạch gói cải
tiến để cung cấp chức năng X.25 PSDN.
Các mạng VSAT khác nhau có thể sử dụng các giao thức thích hợp để
thực hiện cùng các chức năng đó. Các chức năng chính trong chuyển mạch
gói VSAT là:
+ Điều khiển đa truy cập vệ tinh
+ Truyền tín hiệu đáng tin cậy.
+ Định tuyến dữ liệu giữa các VSAT và máy chủ.
+ Kết nối tới các hệ thống quản trị mạng.
+ Kết nối tới các mạng khác.
29
- Chuyển đổi giao thức: Khi kết nối mạng thông tin dữ liệu với nhau, một
cổng giao tiếp nói chung thực hiện việc chuyển đổi tại các lớp OSI cao giữa
các giao thức thông tin mạng không đồng dạng (ví dụ các cổng giao tiếp thư
điện tử và các cổng giao tiếp truyền tin). Chức năng cổng giao tiếp mạng
VSAT nhất thiết phải thực hiện việc chuyển đổi các lớp thấp giữa các giao
thức thông tin mạng của người dùng và các giao thức bên trong mạng VSAT.
Cổng giao tiếp mạng VSAT cho phép truy cập vào phần chính của mạng, thực
hiện việc đóng gói dữ liệu và biên dịch địa chỉ. Trong tất cả các trường hợp,
mỗi loại giao thức giao thức người dùng đều có các chức năng cổng giao tiếp
cần thiết của riêng nó.Cả Hub lẫn VSAT đều có thể cung cấp các giao tiếp
mạng với cấu trúc này, cấu trúc mà chúng ta cấu hình để hỗ trợ bất kì loại nào
trong các loại giao thức người dùng. Nó có ưu điểm là nó có sẵn bên trong
mạng không phụ thuộc vào các giao thức người dùng. Điều này cho phếp
mạng dễ dàng thích nghi khi hỗ trợ các kiểu giao tiếp người dùng khác nhau.
c) Kết nối với các DTE định hƣớng gói của ngƣời sử dụng và với mạng
dữ liệu mặt đất
- Kết nối với các DTE của người sử dụng: Các mạng VSAT điển hình có một
số loại giao tiếp mạng, mỗi loại chứa các giao tiếp lớp vật lý và giao thức giao
tiếp với người dùng để đảm bảo sự giao tiếp hoàn hảo với các thiết bị đầu
cuối dữ liệu cục bộ của người sử dụng (DTE). Các giao tiếp này cũng có thể
hiện diện giữa các thiết bị Hub VSAT và các máy chủ bao gồm các giao thức:
+ Giao tiếp lớp vật lý: Thực hiện kết nối vật lý từ DTE người dùng tới giao
tiếp mạng VSAT. Mỗi hệ thống VSAT thường có một số giao tiếp vật lý độc
lập và có thể cấu hình được. Chúng hổ trợ cho các chuẩn vật lý đồng bộ và
không đồng bộ ở các tốc độ bit dữ liệu khác nhau.
+ Giao tiếp giao thức người dùng: Giao tiếp giao thức người dùng được kết
hợp với mỗi giao tiếp vật lý để kết nối hoàn hảo những người dùng vào mạng
30
thông qua một chức năng thiết bị đầu cuối kênh dữ liệu (DCE) hoàn chỉnh ở
lớp 2 và 3. Các giao tiếp giao thức người dùng hiện nay cho phép các thiết bị
người dùng kết nối tới mạng theo giao thức riêng. Hầu hết các hệ thống
VSAT được hổ trợ ít nhất là các giao thức người dùng X25... Ngoài các giao
tiếp người dùng được sử dụng rất thường xuyên này một mạng VSAT còn có
thể dễ dàng thích nghi với các giao tiếp riêng bởi vì các sự thay đổi tong giao
tiếp chỉ được giới hạn ở người dùng chứ không phải trên toàn bộ mạng.
+ Giao thức X25: Trong các mạng X25 mặt đất, mỗi nút mạng đảm nhận việc
chỉ báo nội bộ về tình trạng nhận các gói dữ liệu. Vì vậy giao thức người dùng
X25 giao tiếp với mạng VSAT đơn giản hơn so với SDLC hoặc BISYNC.
Giao tiếp vật lý giữa DTE X25 của người sử dụng với mạng dựa trên cơ sở
chuẩn V24 của khiến nghị ITU-T. Giao tiếp giao thức người dùng của giao
tiếp mạng VSAT tuân theo đầy đủ giao thức X25 trong khiến nghị ITU-T ở
lớp 2 và 3. Cổng giao tiếp này thực hiện việc chuyển đổi giao thức giữa giao
thức truy cập X25 và giao thức bên trong mạng VSAT và đồng thời điều
khiển cả kênh ảo giữa các đầu cuối. Giao tiếp giao thức người dùng thực hiện
cục bộ việc chỉ báo thu/phát ở lớp 2 và 3 tới các thiết bị người dùng, cũng
giống như các node và các DCE trong các người X25 mặt đất. Nếu không tính
đến trễ vệ tinh trong giao tiếp X25 cục bộ này, thì các giá trị định thời và các
kích thước cửa sổ của các giao thức X25 lớp 2 và 3 trong thiết bị người dùng
sẽ không cần phải được điều chỉnh khi sử dụng với các mạng VSAT. Giá trị
định thời của các thủ tục trong lớp 3 có yêu cầu chuyển đổi giữa các đầu cuối
thì lớn hơn đáng kể so với độ trễ đi-về của vệ tinh, do đó chúng được duy trì
không đổi trong thiết bị người dùng.
31
Các lớp trong mô
hình OSI
Giao thức lớp mạng Giao thức lớp mạng

SDLC thứ SDLC sơ Giao thức Giao thức SDLC thứ SDLC sơ
cấp cấp Datagram Datagram cấp cấp
Modem/Code Modem/Code
RS232C RS232C của VSAT của VSAT RS232C RS232C
Đầu cuối VSAT Hub Máy chủ
Hình 1.18: Cấu hình hổ trợ giao thức SDLC.

- Kết nối với các mạng dữ liệu mặt đất chuyển mạch gói (PSPDN): Trong các
mạng PSPDN, các DTE người dùng được kết nối tới các DCE của PSPDN
thông qua sử dụng giao thức X25. Các DTE không đồng bộ có thể được kết
nối tới mạng theo giao thức X28 và một chức năng PAD (lắp ghép/phân chia
gói). Các mạng PSPDN được kết nối với nhau thông qua các cổng giao tiếp
mạng với một giao tiếp X75 ở giữa. Dữ liệu được truyền qua mạng dưới dạng
các gói tin đi qua các chuyển mạch gói (node) có nhiệm vụ định tuyến các gói
tin này. Mỗi gói tin mang một header chứa thông tin địa chỉ. Không như trong
các mạng chuyển mạch kênh, trong các chuyển mạch gói không có một kết
nối nào được duy trì lâu dài trên mạng giữa các DTE đang thông tin. Một số
khả năng kết nối mạng VSAT và mạng PSPDN có thể được áp dụng:
+ Mạng VSAT thay thế cho một phần mạng PSPDN mặt đất.
+ Mạng VSAT như một mạng con trung chuyển giữa các PSPDN.
+ Một mạng VSAT truy cập vào một mạng PSPDN thông qua một giao tiếp
mạng tại Hub hoặc tại một trong các trạm VSAT.
32
Thông thường mạng VSAT truy cập vào mạng PSPDN được dùng phổ
biến nhất và được chính thức hóa qua quá trình phát triển của các chuẩn quốc
tế. Khả năng này của mạng VSAT xem như một dạng triển khai đặc biệt của
mạng dữ liệu dành riêng được kết nối tới PSPDN thông qua một giao tiếp
người dùng tiêu chuẩn của PSPDN. Cổng giao tiếp X25/VSAT đảm nhận các
chức năng như: biên dịch địa chỉ, định tuyến quản lý kênh ảo, chuyển đổi số
liệu và điều khiển luồng giữa lớp 3 của nó và các cổng giao tiếp ở xa. Khi một
gói tin yêu cầu kết nối ở lớp 3 được nhận tại một cổng giao tiếp từ một giao
diện mạng của nó, cổng này sẽ thực hiện chức năng quản lý và điều khiển
kênh ảo của mình. Nó chuyển đổi gói tin này phù hợp với mạng và gắn địa chỉ
mạng tương ứng trước khi chuyển đến phần chính của mạng để truyền đến
các cổng giao tiếp ở xa. Sau khi nhận được gói tin này, cổng giao tiếp ở xa
tiến hành cắt bỏ ngững thông tin được gắn vào bởi cổng giao tiếp gởi, rồi tiến
hành chuyển đổi khuôn dạng gói tin và đưa tới giao diện mạng cục bộ của nó.
- Các vấn đề về hoạt động: Kết nối mạng VSAT/PSPDN tùy thuộc vào quá
trình truy cập của mạng VSAT dành riêng tới mạng PSPDN. Bên cạnh các
yêu cầu giao tiếp có tính bắt buộc, thì một số chỉ tiêu chất lượng mạng cũng
cần được đáp ứng. Các yêu cầu chất lượng gồm thông lượng, độ trễ. Các
mạng VSAT còn có thêm một số đặc tính làm giảm chất lượng cho toàn bộ
các kết nối. Để so sánh, trong mạng PSPDN mặt đất dưới điều kiện tải bình
thường thì thời gian truyền qua mạng đối với cả hai loại gói tin yêu cầu kết
nối và chấp nhận kết nối xấp xỉ 0.6s. Mặc dù độ trễ truyền dẫn node tới node
trong mạng mặt đất là nhỏ hơn đáng kể, nhưng với số lượng node cao hơn
nhiều thì thời gian thiết lập cuộc gọi có thể so sánh với mạng VSAT.
33
CHƢƠNG II
CÁC KỸ THUẬT ĐIỀU CHẾ TRONG CÔNG NGHỆ TRUYỀN
THÔNG INTERNET VSAT IP
2.1. Kỹ thuật điều chế số

2.1.1. Kỹ thuật điều chế pha QPSK
Kỹ thuật điều chế pha là kỹ thuật điều chế trong đó pha của sóng mang
thay đổi theo tín hiệu tin tức. Điều chế pha là kỹ thuật điều chế đảm bảo mức
lỗi thấp nhất với một mức thu đã nhận trước
Hình 2.1: Điều chế QPSK

Để thực hiện điều chế pha QPSK (4PSK) người ta chia luồng số đầu
vào thành hai luồng số bằng cách cho luồng tín hiệu đi qua bộ biến đổi nối
tiếp – song song.
A 0011
S(t) 00011111 Bộ biến đổi nối
tiếp – song song
B 0111
Hình 2.2: Bộ biến đổi nối tiếp song song
Và mỗi tổ hợp bit gôm hai bit sẽ được gán với một trạng thái pha của
 3 5 7
sóng mang như: , , ,
4 4 4 4
34
Hình 2.3: Tổ hợp bit điều chế QPSK
Ta có biểu thức điều chế QPSK như sau:

U00 (t) = A cos(  0 t + + 0 )
4
3
U01 (t) = A cos(  0 t + + 0 )
4
5
U11 (t) = A cos(  0 t + + 0 )
4
7
U10 (t) = A cos(  0 t + + 0 )
4
Như vậy độ dịch pha giữa hai trạng thái pha là 900 vì vậy điều chế QPSK còn
được gọi là điều chế pha vuông góc.
Sơ đồ khối của bộ điều chế QPSK :
Hình 2.4: Sơ đồ khối điều chế QPSK

Luồng số ở đầu vào qua bộ biến đổi nối tiếp - song song thành hai
luồng số dI(t) và dQ(t). Hai luồng số này được đưa vào bộ biến đổi NRZ đơn
cực thành NRZ lưỡng cực sau đó được đưa vào bộ trộn M1 và M2 để trộn
35
cùng với dao động sóng mang. Hai sóng mang được đưa tới bộ trộn đã được
làm lệch pha nhau một góc pha 900. Tín hiệu ra của hai bộ trộn sẽ được đưa
và bộ tổng để tạo ra tín hiệu QPSK
Công thức cho sóng mang được điều chế PSK 4 mức như sau:
 2E
 0t T
S i (t )   T . cos(2t   (t )   )
 t 0; t T
 0
Với θ pha ban đầu ta cho bằng 0


 (t )  (2i  1)
4
Trong đó,
i = 1,2,3,4 tương ứng là các ký tự được phát đi là "00", "01", "11",
"10"
T = 2.Tb (Tb: Thời gian của một bit, T: thời gian của một ký tự)
E : năng lượng của tín hiệu phát triển trên một ký tự.
Khai triển s(t) ta được:

 2E
  2E 
Si (t )   T cos[(2.i  1). ] cos(2f ct )  sin[(2i  1)] . sin( 2f ct ) (0  t  T )
 0 4 T 4
T  t; t  0

Chọn các hàm năng lượng trực chuẩn như sau:

2
Φ1 (t )   sin(2πf c .t ) 0t T
T
2
Φ2 (t )  sin(2πf c .t ) 0t T
T
Khi đó,
 
si (t )  1 (t ) E sin[( 2i  1) ]  2 (t ) E cos[(2i  1) ]
4 4
Vậy, bốn bản tin ứng với các vector được xác định như sau:
36
  
 E sin[( 2i  1) ]  s 
si   4   i1  (i  1,2,3,4)
 
 E cos[(2i  1)   s i 2 
 4
Ta thấy một tín hiệu PSK 4 mức được đặc trưng bởi một vector tín hiệu
hai chiều và bốn bản tin như hình vẽ.
Hình 2.5 : Biểu đồ tín hiệu tín hiệu QPSK

Xem bảng ta thấy, mức '1' thay đổi vào  E , còn logic '0' thì biến đổi
vào E . Vì cùng một lúc phát đi một symbol nên luồng vào phải phân thành
hai tương ứng và được biến đổi mức rồi nhân rồi nhân với hai hàm trực giao
tương ứng.
2.1.2. Kỹ thuật điều chế biên độ cầu phƣơng QAM
Kỹ thuật điều chế M_QAM là kỹ thuật được kết hợp giữa phương pháp
điều chế biên độ và phương pháp điều chế pha. Hai sóng mang điều chế
vuông pha với nhau. Số trạng thái trong phương pháp này là M=L2 trong đó l
là số mức biên độ của mỗi sóng mang vuông góc. Tín hiệu tổng của hai sóng
mang này sẽ có dạng vừa điều biên vừa điều pha.
Phương trình điều chế của phương pháp QAM:
37
S QAM (t )  x(t ) cos0 t  y(t ) sin 0 t u
xt   x n . pt  nTb 
y t   y n . pt  nTb 
x n và y n là các mức biên độ rời rạc.
Trước khi điều chế với các tải tin sin và cos thì các dòng bit I và Q được cho
qua bộ biến đổi D/A tạo thành các mức biên độ x n và y n .
Sau đây là sơ đồ khối của phương pháp điều chế M_QAM:
Hình 2.6: Sơ đồ khối phương pháp điều chế M_QAM

Trong phương pháp này khi biến đổi 2 mức thành 4 mức thì ta có
phương pháp điều chế 16 QAM , khi biến đổi 2 mức thành 6 mức thì ta có
phương pháp điều chế 64 QAM . Và các tổ hợp bit tương ứng với các trạng
thái pha có các biên độ sóng mang khác nhau, sóng mang có 16 trạng thái pha
tương ứng với phương thức điều chế 16 QAM, và sóng mang có 64 trạng thái
pha ứng với phương thức điều chế 64 QAM . Mỗi trạng thái pha tương ứng
với một biên độ của sóng mang khác nhau, vì vậy khoảng cách giữa các tổ
hợp bit xa nhau hơn, khả năng mắc lỗi sẽ giảm. Như vậy với phương pháp
38
điều chế này độ rộng băng tần yêu cầu thấp nên sử dụng hiệu quả băng tần
truyền dẫn. Tuy nhiên trong phương pháp này méo phi tuyến và méo xuyên
kênh tăng, tỷ lệ lỗi bit BER tăng nếu tỉ số tín hiệu trê tạp âm không đổi. Và bộ
điều chế cũng sẽ phức tạp hơn so với phương thức điều chế riêng rẽ.
Dạng tổng quát của điều chế QAM, 14 mức (m-QAM) được xác định
như sau:
2E0 2E0
S1(t )  ai cos(2f ct )  bi sin( 2f ct ); (0  t  T )
T T
Trong đó,
E0 : năng lượng của tín hiệu có biên độ thấp nhất
ai , bi : cặp số nguyên độc lập được chọn tùy theo vị trí bản tin.
Tín hiệu sóng mang gồm hai thành phần vuông góc được điều chế bởi
một tập hợp bản tin tín hiệu rời rạc. Vì thế có tên là " điều chế tín hiệu vuông
góc".
Hình 2.7: Chùm tín hiệu M-QAM

Có thể phân tích Si(t) thành cặp hàm cơ sở:
2
Φ1(t )   bi sin( 2πfc.t ) 0t T
T
39
2
Φ2 (t )  ai sin( 2πfc.t ) 0t T
T
2.1.3. Kỹ thuật đa truy nhập theo tần số FDMA và FDMA/TDM
- Kỹ thuật FDMA: Là phương pháp trong đó độ rộng băng tần công tác của vệ
tinh (tiêu chuẩn 500 MHz) được chia ra các khoảng tần số gọi là luồng phát
đáp. Độ rộng luồng phát đáp (thường là 36MHz hoặc 72 MHz) được phân
chia cho mỗi trạm mặt đất để phát đi ở các tần số riêng biệt cho mỗi trạm. Khi
nhận, trạm mặt đất điều chỉnh máy thu của chúng đến tần số mong muốn để
khôi phục lưu lượng thông tin đã dành cho trạm. Các tín hiệu được truyền đi
đồng thời nhưng ở các tần số khác tương ứng với mỗi sóng mang. Việc phát
đi lưu lượng sẽ chiếm băng tần qui định ở luồng phát đáp dành cho chúng.
Các sóng mang được phân cách với nhau bằng băng tần bảo vệ thích hợp sao
cho chúng không chồng lấn lên nhau. Trong hệ thống Thông tin vệ tinh dùng
FDMA thì mỗi trạm mặt đất khi phát tín hiệu thì được làm việc với một phần
bộ phát đáp đã được dành riêng trước cho trạm đó. Trong trường hợp đơn
giản thì trạm mặt đất thu gom toàn bộ lưu lượng thông tin của trạm đó lên một
sóng mang đơn bằng cách ghép các băng tần cơ bản FDMA hoặc TDM mà
không biết địa chỉ của thông tin đó. Sóng mang FM này mang các tín hiệu có
địa chỉ khác nhau được khuyếch đại lên nhờ bộ khuyếch đại công suất của
trạm mặt đất và đưa tới anten phát lên vệ tinh. Anten của vệ tinh thu nhận
sóng mang này đồng thời với các sóng mang khác. Toàn bộ băng tần thu được
sẽ đưa qua bộ lọc và các bộ khuyếch đại sẽ khuyếch đại các tín hiệu đưa ra từ
sau các bộ lọc tương ứng.
- Kỹ thuật FDMA/TDM: Các kênh đường xuống ở tuyến ra (từ Hub đến các
nhóm UT) là các kênh TDM liên tục, đa đích băng thông tương đối rộng.
Thậm chí trong rưoqừng hợp mạng thông lượng cao một sóng mang TDM
đơn có thể được phát trên một bộ phát đáp, nhờ đó cho phép bộ khuếch đại
40
hoạt động gần điểm bảo hòa. Thực tế dùng FDMA cho các kênh đường lên thì
dễ điều khiển hơn dùng TDMA và dẫn đến yêu cầu EIRP từ các trạm mặt đất
có thể có giá trị tối thiểu, trong khi đó TDM (dạng sóng liên tục) là kỹ thuật
có tính truyền thống đơn giản nhất cho đường xuống (ở tuyến ra) xét cả về
phương diện cả phát tín hiệu từ vệ tinh xuống và thu tín hiệu ở các trạm. Vì
vậy, phương pháp sử dụng FDMA/TDM tỏ ra là phương pháp hiệu quả. Các
hệ thống thông tin FDMA/TDM có thể hoạt động dưới dạng dạng các ạng
chuyển mạch gói lẫn chuyển mạch kênh. Trong cảc hai trường hợp, phương
pháp chung để khởi tạo truy cập vào mạng đều được tiến hành thông qua một
kênh báo hiệu dành riêng dùng kỹ thật Aloha phân khe.Các bản tin tuyến vào
được truyền đi trên một sóng mang FDMA được phân phối trước, bởi các
khoảng tần số TDMA đã định. Trong thực tế việc truyền dẫn TDMA không
được đồng bộ một cách đầy đủ bởi một trạm mặt đất chuẩn mà được lựa chọn
theo chế độ phân phối. Để cải thiện chất lượng truyền dẫn thì việc điều chế số
(SPSK hoặc QPSK) trên các sóng mang tuyến ra hoặc tuyến vào thường được
kết hợp với phân phối mã hoá sữa lỗi tại nơi thu. Sự kết hợp TDM, TDMA và
FDMA cho phép xử lý hàng ngàn đầu cuối trạm VSAT cùng chia sẽ trên một
phần tử của bộ phát đáp.Tất cả các bản tin (tuyến vào hay tuyến ra) thường
được định dạng dưới dạng các gói dữ liệu.Trong thực tế hệ thống VSAT thực
hiện như một mạng chuyển mạch gói, trong đó với các giao thức bên trong
đảm bảo việc truyền dữ liệu với độ tin cậy cao.
2.1.4. Kỹ thuật đa truy nhập thời gian TDMA
TDMA là một phương thức truy nhập của thông tin vệ tinh nó hoàn
toàn thích hợp cho các viễn thông số ở dạng gói, hệ thống thông tin quang,
truyền hình số và các hoạt động của mạng máy tính dùng chung một cơ sở dự
liệu. Phương pháp truy nhập TDMA dựa trên việc phân chia thời gian sử dụng
bộ phát đáp thành các khe thời gian, giữa các khe thời gian có các khoảng bảo
41
vệ. Điều này hoàn toàn tương tự như trong FDMA chia toàn bộ băng tần ra
thành các băng tần con mà giữa chúng có những khoảng dãn băng (bảo vệ).
Trong phương thức TDMA cho phép trong một thời điểm chỉ làm việc
với một trạm mặt đất, mỗi người sử dụng được phân chia một khe thời gian.
Trong khe thời gian được qui định của mình các trạm mặt đất thu, phát thông
tin thành 1 luồng bit còn gọi là cụm tín hiệu. Để làm việc được thì phải có tín
hiệu đồng bộ. Tốc độ bit của cụm này cũng như thời gian cho phép truy nhập
là những yêu tố được điều khiển. Khoảng thời gian mà mỗi trạm được phép
truy nhập với bộ phát đáp vệ tinh được phân chia bởi trạm điều khiển sao cho
phù hợp với nhu cầu về lưu lượng thông tin của mỗi trạm, ở đây có sự thay
đổi khoảng thời gian của cụm tín hiệu này.
Hình 2.8: Đa truy nhập phân chia theo thời gian: TDMA.
- Nguyên lý TDMA: Trục thời gian được phân chia thành các khoảng thời
gian, được gọi là các khung TDMA. Mỗi khung TDMA được chia thành các
khe thời gian, các khe thời gian này được ấn định cho mỗi trạm mặt đất. Các
trạm mặt đất: A,B,C...N chỉ được phát tín hiệu của chúng trong khe thời gian
được ấn định cho mỗi kênh tương ứng. Các trạm mặt đất phát các tín hiệu có
cùng tần số sóng mang fo và chiếm toàn bộ băng tần của bộ phát đáp vệ tinh.
Vì các khe thời gian khác nhau được ấn định cho tất cả các trạm mặt đất, nên
chỉ có tín hiệu từ trạm mặt đất chiếm toàn bộ phát đáp vệ tinh trong thời gian
42
được phép và không bao giờ xảy ra trường hợp tín hiệu từ hai trạm mặt đất trở
nên chiếm toàn bộ phát đáp vệ tinh trong cùng một thời gian.
Hình 2.9 : Khung TDMA

Độ dài của các khe thời gian được ấn định cho mỗi trạm mặt đất được
xác định trước, tỷ lệ với yêu cầu lưu lượng của TMD đó. Mỗi trạm mặt đất
phát các tín hiệu của nó trong khe thời gian được ấn định cho nó trong tất cả
các khung TDMA. Vì vậy các tín hiệu được phát từ mỗi trạm mặt đất nằm
trong các cụm với một chu kỳ đúng bằng một khung TDMA. Các cụm trong
một khung TDMA được ấn định sao cho chúng không chồng lên nhau. Mạng
TDMA chứa các trạm lưu lượng và ít nhất có một trạm chuẩn. Các cụm được
phát từ trạm lưu lượng gọi là cụm lưu lượng. Số liệu lưu lượng được phát
bằng các cụm lưu lượng. Trạm chuẩn phát một cụm đặc biệt theo chu kỳ gọi
là cụm chuẩn. Cụm chuẩn cung cấp chuẩn định thời cho các khung TDMA và
chu kỳ của nó đúng bằng khung TDMA. Các trạm lưu lượng phát các cụm
lưu lượng và điều khiển định thời phát cụm sau cụm chuẩn. Ở vệ tinh cụm
chuẩn và các cụm lưu lượng được đặt theo thứ tự để tránh chồng lấn trong
mỗi khung TDMA. Mỗi trạm lưu lượng được đặt theo thứ tự đúng để tránh
chồng lấn trong mỗi khung TDMA. Mỗi trạm lưu lượng thu các cụm này và
lấy ra các cụm lưu lượng chứa các tín hiệu đã được định địa chỉ cho trạm lưu
lượng đó.
43
2.2. Kü thuËt ®iÒu chÕ OFDM
Trong hệ thống OFDM, tín hiệu đầu vào là ở dạng bit nhi phân. Do
đó, điều chế trong OFDM là các quá trình điều chế số và có thể lựa chọn trên
yêu cầu hoặc hiệu suất sử dụng băng thông kênh. Dạng điều chế có thể qui
định bởi số bit ngõ vào M và số phức dn = an + bn ở ngõ ra. Các kí tự an, bn có
thể được chọn là {± 1,±3} cho 16 QAM và {±1} cho QPSK.
Bảng điều chế QPSK

M Dạng điều chế an, bn
2 BPSK 1
4 QPSK 1
16 16-QAM  1 , 3
64 64-QAM  1 , 3 , 5 , 7
Mô hình điều chế được sử dụng tùy vào việc dụng hòa giữa yêu cầu
tốc độ truyền dẫn và chất lượng truyền dẫn.
2.2.1. Kü thuËt ®iÒu BPSK
Trong một hệ thống điều chế BPSK, cặp các tín hiệu s1(t), s2(t) được sử
dụng để biểu diễn các kí hiệu cơ số hai là "0" và "1" được định nghĩa như sau:
2 Eb
Si (t )  cos[ 2f c t   (t )   ]
Tb
 (t )  (i  1) ;0  t  Tb ; i  1,2
2 Eb
S1 (t )  cos[2f c t   ]
Hay: Tb
2 Eb 2 Eb
S 2 (t )  cos[ 2f c t     ]   S1 (t )   cos[ 2f c t   ]
Tb Tb
Trong đó, Tb : Độ rộng của 1bit
44
Eb : Năng lượng của 1 bit
θ (t) : góc pha, thay đổi theo tín hiệu điều chế
θ : góc pha ban đầu có giá trị không đổi từ 0 đến 2π và
không ảnh hưởng đến quá trình phân tích nên đặt bằng 0
i = 1 : tương ứng với symbol 0
i = 2 : tương ứng với symbol 1
Mỗi cặp sóng mang hình sine đối pha 1800 như trên được gọi là các tín
hiệu đối cực.
Nếu chọn một hàm năng lượng cơ sở là:
2
 (t )  cos( 2f c t );0  t  Tb
Tb
Khi đó, S1(t )  Eb (t )
S 2 (t )   Eb (t )
Ta có thể biểu diễn BPSK bằng một không gian tín hiệu một chiều
(N=1) với hai điểm bản tin (M=2) : S1 = Eb , S2 = - Eb như hình sau:
Hình 2.10 : Biểu đồ không gian tín hiệu BPSK

Khi tín hiệu điều chế BPSK được truyền qua kênh chịu tác động của
nhiễu Gauss trắng cộng (AWGN), xác suất lỗi bit giải điều chế được xác định
theo công thức sau:
 2 Eb 
Pe  Q 
 N 
 0 
45
Trong đó,
Eb : Năng lượng bit
N0 : Mật độ nhiễu trắng cộng
2.2.2. M· Gray
Giản đồ IQ(Inphase Quadrature) cho sơ đồ điều chế sẽ chỉ ra vector
truyền cho tất cả các liên hợp từ dữ liệu. Mỗi liên hợp từ dữ liệu phải được
phân phối một vector IQ duy nhất. Mã Gray là một phương pháp cho sự phân
phối này, sao cho các điểm canh nhau trong vòm sao chỉ khác nhau một bit
đơn. Mã này giúp giảm thiểu tỷ lệ lỗi bit toàn bộ vì nó giảm cơ hội nhiều lỗi
bit xảy ra từ một lỗi symbol đơn.
Mã Gray có thể được sử dụng cho tất cả các sơ đồ điều chế PSK (
QPSK, 8-PSK, 16-PSK) và QAM(16-QAM,64-QAM,256-QAM...).
Bảng Mã Gray
46
Hình 2.11: Giản đồ IQ của 16-PSK khi dùng mã Gray. Mỗi vị trí IQ
liên tiếp chỉ thay đổi một bit đơn.
2.3. Kü thuËt ®iÒu chÕ ®a truy nhËp

2.3.1. Kü thuËt ®iÒu chÕ OFDMA
Truy cập phân chia theo tần số trực giao (OFDMA) là công nghệ đa
sóng mang phát triển từ công nghệ OFDM , ứng dụng như một công nghệ đa
truy cập. OFDMA hỗ trợ các nhiệm vụ của các nhóm sóng mang con đối với
các thuê bao nhất định. Mỗi một nhóm sóng mang con được biểu thị như một
kênh con (subchannel), mỗi thuê bao được chỉ định một hoặc nhiều kênh con
để truyền phát dựa trên mỗi yêu cầu cụ thể về lưu lượng của mỗi thuê bao.
- Kênh con hoá (sub-channelization) trên đường lên là tuỳ chọn, khi không sử
dụng kênh con hoá, những sự hạn chế điều tiết và yêu cầu các CPE chi phí
hiệu quả gây lên quỹ đường truyền không đối xứng, điều này cũng dẫn đến
phạm vi hệ thống trên đường truyền lên bị hạn chế. Kênh con hoá cho phép
quỹ đường truyền được cân bằng làm cho độ lợi (gain) của hệ thống là tương
tự nhau đối với cả đường truyền lên và xuống. Kênh con hoá tập trung ông
suất phát vào một vài sóng mang OFDM, điều này làm tăng độ lợi hệ thống
47
và mở rộng hệ thống, khắc phục được tổn hao thâm nhập toà nhà hoặc giảm
công suất tiêu thụ của CPE. Việc sử dụng kênh con hoá còn được mở rộng
hơn trong truy nhập đa sóng mang phân chia theo tần số trực giao (OFDMA)
cho phép sử dụng linh hoạt hơn tài nguyên cung cấp cho di động.
Cấu trúc ký hiệu OFDM bao gồm 3 loại sóng mang con được biểu diễn
như hình sau :
+ Sóng mang con dữ liệu cho truyền dữ liệu
+ Sóng mang con dẫn đường cho mục đích đánh giá và đồng bộ
+ Sóng mang con vô dụng không dung cho truyền dẫn mà được sử
dụng cho dải bảo vệ và các sóng mang DC
Hình 2.52 Cấu trúc sóng mang con OFDMA

Trong OFDM ,tất cả các sóng mang được truyền song song với cùng 1
biên độ. OFDMA chia không gian sóng mang thành N G nhóm,mỗi nhóm có
NE sóng mang,và tạo thành NE kênh con,mỗi một kênh con có 1 sóng mang
trên nhóm.
48
Hình 2.63: Kênh con hóa trong OFDMA
Trường hợp OFDMA với 2048 sóng mang sẽ có N E=32 và NG=48 ở
luồng xuống và NE=32 và NG=53 ở luồng lên,với các sóng mang còn lại được
sử dụng cho pilot và bảo vệ. Mã hoá,điều chế và biên độ được phân biệt cho
mỗi 1 kênh con phụ thuộc vào điều kiên kênh để tối ưu hoá tài nguyên mạng.
Các sóng mang con tích cực (dữ liệu và dẫn đường) được nhóm lại thành
những tập hợp con gọi là kênh con. Lớp vật lý ( PHY ) OFDMA hỗ trợ kênh
con hóa theo cả 2 hướng DL và UL.Đơn vị tài nguyên tần số - thời gian tối
thiểu của kênh con hóa là một khe, tương đương với 48 nhịp dữ liệu. Việc
sửa đổi bổ sung chuẩn IEEE 802.16e-2005 được triển khai nhằm mở rộng
chuẩn vô tuyến 802.16 đáp ứng các ứng dụng di động. Sự bổ sung này cho
phép công nghệ OFDMA đáp ứng nhiều tính năng sử dụng một cách linh hoạt
và các thách thức về việc các thuê bao di động di chuyển nhanh trong môi
trường NLOS. Chuẩn 802.16e-2005 hỗ trợ 3 tuỳ chọn phân phối kênh con,
tuỳ theo các tình huống sử dụng như sau:
- Các sóng mang con có thể được tán xạ thông qua kênh tần số. Điều này liên
quan hoàn toàn tới việc sử dụng phân hoá kênh con (sub-channelization) hoặc
FUSC
49
- Một số nhóm sóng mang con tán xạ có thể được sử dụng để tạo thành một
kênh con. Điều này liên quan 1 phần tới việc sử dụng phân hoá kênh con
(Sub-channelization )
- Các kênh con có thể được tạo ra bởi các nhóm sóng mang con tiếp theo.
Điều này liên quan tới sự điều biến và mã hoá tuỳ ứng hoặc AMC
Hình 2.74: Cấu trúc khung công nghệ đa truy nhâp OFDMA
2.3.1. Kỹ thuật điều chế Scalable OFDMA (SOFDMA)

- Mạng truy cập không dây diện rộng OFDMA theo chuẩn IEEE 802.16e –
2005 dành cho mạng di động dựa trên kỹ thuật S - OFDM (Scalable OFDM).
Việc mở rộng công nghệ S - OFDM đã hỗ trợ khả năng điều chỉnh OFDMA
cho phù hợp với độ rộng kênh đang được sử dụng. S - OFDM hỗ trợ những
băng thông dải rộng một cách linh hoạt cần thiết cho sự cấp phát nhiều loại
phổ khác nhau cũng như yêu cầu cho những mô hình hữu ích khác. Theo
nguyên tắc khi ấn định số lượng dải phổ dành cho các nhà cung cấp dịch vụ
khác, các thông số Công nghệ OFDMA có thể được tối ưu hoá sao cho tỷ lệ
với dải băng tần cấp cho một nhà cung cấp dịch vụ cụ thể. Đối với công nghệ
S - OFDM, khả năng mở rộng được hỗ trợ bằng cách điều chỉnh kích thước
FFT trong khi vẫn giữ nguyên độ rộng băng tần sóng mang con, có nghĩa là
khi độ rộng kênh thay đổi, thì kích thước FFT cũng sẽ thay đổi theo một tỷ lệ
50
nhất định với độ rộng kênh, sao cho khoảng cách giữa các sóng mang phụ là
không đổi. Ví dụ, Trong kênh tần số 5GHz một FFT kích cỡ 512 sóng mang
con được xác định còn một kênh 10MHz, một FFT kích cỡ 1024 được xác
định. Điều đó đảm bảo rằng cả hai hệ thống 5MHz và 10MHz có cùng khoảng
thời gian của ký tự và do đó có cùng khả năng chống méo đa đường kể cả khi
2 hệ thống khác nhau về kích cỡ. Do đó, băng thông sóng mang con theo đơn
vị tài nguyên và khoảng thời gian của ký hiệu được giữ nguyên, ảnh hưởng
tới các lớp cao hơn cũng được giảm tối thiểu khi lấy tỉ lệ băng thông.
Bảng tham số tỉ lệ OFDMA
Tham số Giá trị
Băng thông kênh hệ thống ( MHz ) 1.25 5 10 20

Tần số lấy mẫu ( Fp ở MHz ) 1.4 5.6 11.2 22.4
Kích thước FFT ( N 128 512 1024 2048
Số kênh con 2 8 16 32
Độ rộng tần số sóng mang con 10.94 KHz
Khoảng thời gian symbol hữu ích 91.4 µs
Khoảng thời gian bảo vệ 11.4 µs
Độ dài ký hiệu OFDMA 102.9 µs
Số ký hiệu OFDMA ( Khung 5ms ) 48
2.4. Điều chế yếu cầu truyền lại tự động ARQ

Trong chuẩn 802.16 giao thức ARQ được sử dụng để sửa lỗi truyền
dẫn. Trong cơ chế này thì phía bên thu khi thu được gói tin sẽ kiểm tra lỗi
truyền dẫn trong gói tin thu được. Để kiểm tra được lỗi truyền dẫn thì bên
phát sẽ gửi thêm vào dữ liệu truyền đi một số bit dư và số bit này chỉ đủ để
phía bên thu phát hiện được là gói tin bi lỗi trong quá trình truyền dẫn chứ
không đủ để phía thu tự động sửa được lỗi. Nếu như phía thu kiểm tra thấy
gói tin bi lỗi hoặc bên thu không nhận được gói tin nó đang đợi nó sẽ gửi lại
51
cho bên phát một thông điệp và yêu cầu bên phát gửi lại gói tin bi lỗi. Giao
thức ARQ có 4 kiểu cơ bản đó là: Kiểu ARQ dừng và đợi (Stop and wait
ARQ), Kiểu ARQ lùi N (Go back N ARQ), Kiểu ARQ chọn lọc (Selective
reject ARQ), Hybrid ARQ (HARQ)
2.4.1. Kü thuËt ®iÒu chÕ ARQ dõng vµ ®îi

Trong kiểu ARQ dừng và đợi thì bên phát gửi đi một gói tin và nó sẽ
chờ cho đến khi bên thu gửi lại trả lại gói tin trả lời ACK để biết là bên thu đã
nhận đúng gói tin hay chưa. Nếu như bên thu đã nhận đúng gói tin thì bên
phát sẽ tiếp tục phát đi gói tin tiếp theo còn nếu không nó sẽ phát lại gói tin bị
lỗi. Giả sử bên phát gửi đi một gói tin là P1 , sau khi gửi gói tin này đi nó sẽ ở
trong trang thái chờ trả lời tử bên thu để truyền tiếp. Sau một khoảng thời gian
time out nhất định mà bên phát không nhận được gói tin trả lời ACK từ bên
thu sẽ xảy ra hai khả năng.
+ Gói tin P1 không đến được đích nên sẽ không thể có gói tin trả lời
ACK và bên phát sẽ phát lại gói tin P1.
+ Bên thu có phát gói tin ACK trả lời nhưng bên phát không nhận
được và bên phát vẫn phát lại gói tin P1. Và lúc này bên thu dựa vào số
sequence number sẽ biết được là gói tin này nó đã nhận và từ chối nhận gói
tin này nhưng nó vẫn gửi trả lại gói tin ACK cho bên phát.
52
Hình 2.15: Mô hình giao thức ARQ dừng và đợi
Như vậy trong phương pháp này, sau khi truyền khung I bên phát phải
đợi một thời gian tối thiểu trước khi truyền khung tiếp theo. Thời gian đợi đó
phải bằng tổng thời gian bên thu thu được khung I, thời gian xử lý khung I và
thời gian truyền, xử lý khung ACK. Điều này làm cho hiệu suất sự dụng băng
thông là nhỏ vì có quá nhiều thời gian rồi. Nhưng trong phương pháp này thì
các gói tin không cần phải lưu trữ và bộ đệm.
2.4.2. Kü thuËt ®iÒu chÕ ARQ lïi N

Trong cơ chế ARQ lùi N thì cho phép bên phát phát đi một số lượng
các gói mà không phải chờ trả lời từ bên thu, nhưng số lượng gói phát đi này
phải nằm trong giới hạn size của window mà thôi. Giả sử window size có kích
thước là N thì bên phát sẽ được phát đi N gói tin liên tiếp nhưng để phát được
gói tin thứ (i+N) thì nó phải chờ thông tin trả lời ACK của gói tin thứ i.
53
Hình 2.16: Mô hình giao thức ARQ lùi N
Trong cơ chế này có sử dụng các hàm cơ bản để đó là: Ready to reciver
(RR), và Reject (REJ). . Nếu như không tìm thấy lỗi thì đich sẽ trả lại ACK
với hàm RR, còn nếu bên thu phát hiện ra lỗi thì gói tin ACK trả lại sẽ có hàm
REJ. Các khả năng sau có thể xảy ra trong khi truyền các gói tin từ bên thu
đến bên nhận:
+ Trường hợp 1: Gói tin bị lỗi
Hình 2.17: Giao thức ARQ lùi N với gói tin bị lỗi
Gói tin truyền từ bên phát đến bên thu bị lỗi, và bên thu nhận ra lỗi này
và truyền trả lại cho bên phát ACK bằng hàm REJ. Phía bên thu sau khi nhận
được ACK này thì sẽ truyền lại cho bên phát các gói tin bắt đầu từ gói tin bị
lỗi. Nhưng trong thời gian cho đến khi bên phát nhận được trả lời ACK bằng
hàm REJ thì bên phát vẫn truyền các gói tin nằm trong window size. Và các
gói tin này vẫn đến đuợc bên thu nhưng mà bên thu sẽ không nhận các gói tin
này và hủy nó đi. Vì thế cho nên bên thu không xảy ra hiện tượng nhận hai
lần một gói tin.
54
+ Trường hợp 2: ACK bị lỗi
Hình 2.18: Giao thức ARQ lùi N với ACK bị lỗi

Bên nhận nhận được gói tin thứ i và gửi trả lại gói tin ACK để nhận
tiếp gói tin i+1 nhưng nó lại bị mất trên đường truyền
Giả sử như trong mô hình trên, ACK2 không đến được bên phát nhưng phía
phát vẫn tiếp tục gửi các gói tin 3,4,5 vì các gói tin này đang nằm trong
window size mà nó đang truyền.
+ Trường hợp 3: Bên phát muốn kêt thúc quá trình gửi tin
Nếu như bên phát muốn gửi một gói tin cuối cùng mà bên phát muốn gửi thì
nó sẽ gửi cho bên nhận một gói tin và bên nhận phải trả lời ngay một gói tin
có hàm RRi=1.
+ Trường hợp 4: Bên phát không phát đi được gói tin nào
Giả sử có một lỗi gì đấy mà window size không trượt có nghĩa là bên phát
không thể phát đi một gói tin nào nữa. Lúc này bên phát sẽ re-send lại gói tin
mà nó chưa có ACK.
Ta có thể dễ dàng nhận thấy cơ chế ARQ lùi N có một số đặc điểm sau:
+ Nó không phải mất thời gian đợi ACK của bên thu
+ Không cần bộ đệm ở phía thu
+ Giải quyết được vấn đề trễ đường truyền
+ Phải re-send quá nhiều
55
2.4.3. Kỹ thuật điều chế Hybrid ARQ
Thuật toán ARQ trở nên phổ biến trong mạng không dây và mạng dùng
dây để truyền lại các thông tin truyền bị lỗi. Tuy nhiên, hiệu quả của việc sử
dụng ARQ yêu cầu sự lựa chọn chính xác về công suất phát và tốc độ dữ liệu
trong quá trình tái truyền phát, về mặt khác, đường truyền trở nên bị lỗi. Khi
quá trình duy trì các thiết lập tối ưu này trong môi trường thời gian không ổn
định trở thành một thách thức cho các dịch vụ băng thông rộng di động, kỹ
thuật Hyprid-ARQ (H-ARQ) được phát triển. H-ARQ trở thành 1 phần của
thông số mạng di động, khối thu tập hợp các thông tin từ một gói tin bị lỗi với
hiện tượng tái truyền phát tín hiệu của cùng một gói tin cho tới khi thông tin
tập hợp đủ lại để lấy lại toàn bộ gói tin.
Hình 2.19: Cơ chế yêu cầu lặp lại khi lỗi xảy ra
HARQ được phép sử dụng giao thức N kênh “ Dừng và đợi “ để
cung cấp khả năng đáp ứng nhanh cho đóng gói lỗi và cải thiện khả năng phủ
sóng đường biên cell. Với khả năng kết hợp và tùy chọn, tính tăng cường sự
56
dư thừa ( Incremental Redundancy ) được hỗ trợ để cải thiện độ tin cậy của
đường truyền dẫn. Một kênh ACK chuyên dụng cũng được cung cấp tính hiệu
HARQ ACK / NACK cho đường uplink. Hoạt động đa kênh cũng được hỗ
trợ. ARQ đa kênh dừng và đợi với một số lượng nhỏ các kênh là một giao
thức đơn giản mà hiệu quả, yêu cầu bộ nhớ tối thiểu cho HARQ và sự dừng.
Wimax cung cấp tín hiệu cho phép hoạt động hoàn toàn ở chế độ không đồng
bộ. Chế độ không đồng bộ cho phép độ trễ thay đổi giữa những lần truyền lại
cho nên có thể đem lại sự linh hoạt hơn cho việc lập lịch do hiệu quả của phần
đầu được thêm vào cho mỗi sự cấp phát việc truyền lại. HARQ kết hợp với
nhau, cùng với CQICH và AMC đã tăng cường khả năng thích ứng đường
truyền trong môi trường di động với tôc độ của phương tiện có thể lên tới 120
km/h.
57
CHƢƠNG III
KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM VÀ ỨNG DỤNG
3.1. Phƣơng pháp thiết kế mạng VSAT IP

3.1.1. Tính toán góc ngẩng và góc phƣơng vị
a) Tính toán góc ngẩng: Để tính góc ngẩng anten trạm mặt đất, ta có thể dựa
vào hình vẽ:
M
A
Re θe R
0
r S
Tâm quả đất Vệ tinh
Hình 3.1: Tính toán góc ngẩng

Trong đó:
+ O là tâm trái đất
+ A là vị trí của trạm mặt đất
+ S là vị trí của vệ tinh,  0 là góc ở tâm,  e là góc ngẩng của trạm mặt đất.
MA
Ta có tg e 
SM
Trong đó, MA  OM  OA  OS . cos  0  OA  r cos  0  Re
SM  OS . sin  0  r sin  0
Re
cos  0 
r cos  0  Re r
Từ đó suy ra: tg e  
r sin  0 sin  0
b) Tính toán góc phƣơng vị: Góc phương vị là góc dẫn đường cho anten
quay tìm vệ tinh trên quỹ đạo địa tĩnh theo hướng từ Đông sang Tây.
58
Góc phương vị được xác định bởi đường thẳng hướng về phương Bắc
đi qua trạm mặt đất với đường nối đến vệ tinh. Góc được xác định theo chiều
kim đồng hồ như hình 4.4. Góc phương vị được tính theo biểu thức:
a = 1800 + kinh độ tây hoặc
a = 1800 - kinh độ đông
Cực Bắc
Góc phương vị của vệ tinh 2 Góc phương vị của vệ tinh 1
0
450W 30 E
Vệ tinh 2 Vệ tinh 1
Hình 3.2 Góc phương vị của vệ tinh
a phụ thuộc vào kinh độ, vừa kinh độ tại điểm thu và kinh độ vệ tinh.
Góc phương vị của 2 vệ tinh được tính theo công thức:
Vệ tinh 1: a1 = 1800- kinh độ đông.
Vệ tinh 2: a2 = 1800+ kinh độ tây.
Góc phương vị a được tính theo công thức:
tgLe
tg a 
(  sin )
Với  là vĩ độ của trạm mặt đất (độ).

Le là hiệu kinh độ đông của vệ tinh với trạm mặt đất, Le = Ls - Le.
59
3.1.2. TÝnh to¸n kÕt nèi ®-êng lªn (UPLINK)
a) Công suất phát của trạm mặt đất PTXe.
Đây là công suất phát thực của trạm mặt đất tính từ Anten trạm mặt đất
và được tính bằng tích độ lùi đầu ra OBO với công suất phát trạm mặt đất bão
hòa PTXsat.
PTXe(W) = OBO + PTXsat (W)
Hay: PTXe (dBW) = 10lg(PTXe )
OBO  dB 
Với: OBO  10 10
Trong đó:
+ OBO : độ lùi đầu ra của Anten trạm mặt đất cũng là độ dự
trữ công suất cho trạm khi trời mưa OBO = - Arain (suy hao do
mưa).
+ PTXsat : Công suất phát trạm mặt đất danh định.
b) Hệ số khuếch đại anten phát trạm mặt đất GTXe.
Độ lợi anten là thông số rất quan trọng trong trạm mặt đất, anten đặt ở
ngõ vào để khuếch đại tín hiệu rất nhỏ từ picowatt đến nanowatt. Độ khuếch
đại lớn sẽ làm tăng tỷ số C/No, nó liên quan đến đặc tính chảo anten và băng
tần công tác:
 DfU 
2
GTXe  10 log  
 c 
hoặc: GTXe  10 lg( )  20 lg(DfU )  20 lg(c)dB
Trong đó :
+ D là Đường kính của anten phát.
+ f U là tần số tín hiệu phát lên.
+  là hiệu suất của anten,  thường khoảng từ 50% - 80% .
+ c là vận tốc ánh sáng, c = 3.108 m/s.
60
c) Công suất bức xạ đẳng hƣớng tƣơng đƣơng của trạm mặt đất EIRP e
Công suất bức xạ hiệu dụng EIRPe (Equivalent Isotropic Radiated
Power) còn gọi là công suất bức xạ đẳng hướng tương đương, nó biểu thị
công suất của chùm sóng chính phát từ trạm mặt đất đến vệ tinh. Được tính
bằng tích của công suất máy phát đưa tới anten trạm mặt đất PTXe với hệ số
tăng ích của anten phát GTXe
EIRPe  PTXeGTXe (W)
hoặc: EIRPe  10 lg( PTXe )  GTXe [dBW]
Trong đó :
+ PTXe : công suất phát trạm mặt đất.
+ GTXe : Độ lợi phát Anten trạm mặt đất.
EIRPe thông thường của trạm mặt đất có giá trị từ 0dBW đến 90dBW,
còn của vệ tinh từ 20dBW đến 60dBW.
d) Tổng suy hao tuyến lên LU
Tổng suy hao tuyến lên: LU  LFS  LA (dB)
Trong đó
+ LFS : suy hao tuyến phát trong không gian tự do.
+ LA : - suy hao do Anten (do mưa và tầng đối lưu).
Trong đó Suy hao tuyến lên trong không gian tự do được tính theo biểu thức:
LFS  20 lg(4fU R)  20 lg(c) (dB)
Trong đó :
+ fU: Tần số đường xuống.
+ R: Khoảng cách trong không gian tự do.
+ c : Vận tốc ánh sáng c = 3.108 m/s.
Và Suy hao tuyến lên Anten được tính theo biểu thức:
LA  AAG  Arain (dB)
61
Trong đó:
+ AAG : suy hao tầng đối lưu.
+ Arain : suy hao do mưa.
e) Độ lợi Anten thu (/m2) G1.
Độ lợi của anten thu (trên 1m2) được tính bằng biểu thức:
4
2
f 
G1 RX    4   U 
2
 c 
  fU  
2
Hay: G1 RX  dB  10. lg4      10 lg 4  20 lg f u  20 lg c

  c  
Trong đó
+ f U : là tần số tín hiệu phát lên.
+ c: là vận tốc ánh sáng, c = 3.108 m/s.
f) Mật độ dòng công suất bức xạ hiệu dụng (trên 1m2) của trạm mặt đất
Ф1(dBW/m2).
Mật độ dòng công suất bức xạ hiệu dụng trên 1m2 được tính bằng công thức:
1 dBW / m2   EIRPe dBW   LU  G1
Trong đó:
+ EIRPe : Công suất bức xạ đẳng hướng của trạm mặt đất
+ LU : Suy hao tuyến lên.
+ G1 : Độ lợi của anten thu (trên 1m2)
g) Độ lùi đầu vào IBO
- Độ lùi đầu vào IBO1 của một trạm.
IBO1 được tính bởi công thức:
1
IBO1 
sat
Hay: IBO1 dBW / m2   1 dBW / m2   sat dBW / m2 
Trong đó:
62
+ Ф1 : Mật độ dòng công suất bức xạ mặt đất trên 1m2
+ Фsat : Mật độ dòng công suất bức xạ bão hòa (vệ tinh) trên 1m2
- Độ lùi đầu vào tổng IBOt.
IBO1 được tính bởi công thức:
t  1
IBOt  
sat sat
Hay:
 
 
IBO1UT IBO1GW
IBOt ( Sky )  10 lg N .10 10  10 10  dBW / m 2

 
Trong đó:
+ Фt : Tổng mật độ dòng công suất bức xạ mặt đất trên 1m2.
+ Фsat :: Mật độ dòng công suất bức xạ bão hòa (vệ tinh) trên 1m2.
+ N: Số nhóm trạm UT.
h) Tỷ số sóng mang trên tạp âm tuyến lên (C/No)U: Trong các tuyến thông
tin vệ tinh, chất lượng của tuyến được đánh giá bằng tỷ số công suất sóng
mang trên công suất tạp âm (C/N o), hay công suất sóng mang trên nhiệt tạp
âm tương đương (C/To). Tạp âm chủ yếu phụ thuộc vào bản thân máy thu, vào
môi trường bên ngoài như môi trường truyền sóng và can nhiễu phụ thuộc các
hệ thống viba lân cận…
- Tỷ số sóng mang trên tạp âm tuyến lên bão hòa (C/No)Usat.
Tỷ số sóng mang trên tạp âm tuyến lên bão hòa (C/N o)Usat được tính
theo công thức:
C / N o Usat   1 k 
  sat  1  G
 G1  T SL
(Hz)
C / No Usat (dBHz)  sat (dBW / m2 )  G1 (dB / m2 )  G T SL (dB / o K )  10 log k (dBJ / o K )

Trong đó:
+ Фsat : Mật độ dòng công suất bão hòa (vệ tinh) trên 1m2.
63
+ G1 : Độ lợi Anten thu (/m2).
+ (G/T)SL : Hệ số phẩm chất máy thu vệ tinh.
+ k : là hằng số Boltzman, k =1,38.10-23 (J/oK).
- Tỷ số sóng mang trên tạp âm tuyến lên một trạm mặt đất (C/N o)U1.
Tỷ số sóng mang trên tạp âm tuyến lên của trạm mặt đất (C/N o)Usat được
tính theo công thức:
C / N o U 1 (dBHz)   C N   IBO

  sat
1
O
Trong đó:
+ (C/No)Usat : Tỷ số sóng mang trên tạp âm tuyến lên bão hòa.
+ IBO1 : Độ lùi đầu vào của một trạm mặt đất.
3.1.3. Tính toán kết nối đƣờng xuống (DOWNLINK).
a) Hệ số khuếch đại anten thu trạm mặt đất GRXe.
Hệ số khuếch đại anten thu trạm mặt đất có biểu thức tính tương tự như
đối với hệ số khuếch đại anten phát trạm mặt đất:
 Df D 
2
GRXe  10 log  
 c 
GRXe  10 lg( )  20 lg(Df D )  20 lg(c)dB
Trong đó
+D : Đường kính của anten phát.
+ f D : Tần số tín hiệu phát xuống.
+  : Hiệu suất của anten,  thường khoảng từ 50% - 80%.
+c : là vận tốc ánh sáng, c = 3.108 m/s.
b) Tổng suy hao tuyến xuống LD.
Tổng suy hao tuyến lên: LD  LFS  LA (dB)
Trong đó:
+ LFS - suy hao tuyến xuống trong không gian tự do.
+ LA - suy hao do Anten (do mưa và tầng đối lưu).
64
- Suy hao tuyến xuống trong không gian tự do được tính theo biểu thức:
LFS  20 lg(4f D d )  20 lg(c) (dB)
- Suy hao tuyến lên Anten được tính theo công thức.
LA  20 lg(4f D d )  20 lg(c) (dB)
c) Hệ số phẩm chất của trạm mặt đất (G/T)E.

Hệ số phẩm chất của trạm mặt đất (G/T)E được tính bằng biểu thức:
G T   G T 
E E max
 LR  Lpol   (dB/0K)
Trong đó:
+ (G/T)Emax : Hệ số phẩm chất cực đại của trạm mặt đất.
+ LR : suy hao lệch tâm.
+ Lpol : Suy hao do phân cực.
+δ : Tổng suy hao do Feeder và do mưa.
Hình 3.3 : Hệ số (G/T) của trạm mặt đất.

Ở đây (G/T)Emax được tính bằng biểu thức:
G / T E max  GR max E 1 

 (oK-1)
 TD min 
G / T E max  GR max E  10 logTD min 
Trong đó:
+ GRmax: Độ lợi Anten thu.
65
+ TDmin : Nhiễu nhiệt đường xuống (không có thành phần nhiễu do mưa).
Hình 3.4 : TD trời sạch
Hình 3.5: TD Bị nhiễu do mưa

Với TDmin được tính bằng biểu thức:
TD min  Tsky  Tground  TR
Trong đó:
+ Tsky : Nhiễu nhiệt bầu trời.
+ Tground : Nhiễu nhiệt mặt đất.
+ TR : Nhiễu nhiệt thu.
d) Tỷ số sóng mang trên tạp âm tuyến xuống bão hòa (C/N o)Dsat.
Tỷ số sóng mang trên tạp âm tuyến xuống bão hòa (C/N o)Dsat được tính
theo công thức:
C / N 0 Dsat   1 k 
 EIRPSLsat  1  G
 LD  T ES
(Hz)
C / N 0 Dsat (dBHz)  EIRPSLsat (dBW / m 2 )  LD (dB)  G T ES (dB / o K )  10log k (dBJ / o K )
66
Trong đó:
+ EIRPSLsat : Công suất bức xạ bão hòa (vệ tinh) trên 1m2.
+ G1 : Độ lợi Anten thu (/m2).
+ (G/T)ES : Hệ số phẩm chất máy thu trạm mặt đất.
+ k : là hằng số Boltzman, k =1,38.10-23 (J/oK).
e) Độ lùi đầu ra OBO.
 PTX
- Tổng độ lùi đầu ra OBOt. : OBOt 
PTXsat
OBOt (dB)  0.9( IBO t (dB)  5) 
vói
IBO t  5dB
Hay: 
OBOt (dB)  0(dB) vói
5dB  IBO t  0dB
Trong đó: IBOt : Tổng độ lùi đầu vào.
Hình 3.6: OBOt là hàm của IBOt.

- Độ lùi đầu ra OBO1.
Tổng độ lùi đầu ra OBOt được tính bằng biểu thức:
OBOt
OBO1 
N
OBO1 (dB)  OBOt  10 log N
Hay: OBO1 (dB)  0.9( IBO1 (dB)  5)
Trong đó :
67
+ OBOt : tổng độ lùi đầu ra
+ OBO1 : độ lùi đầu ra của trạm mặt đất.
f) Công suất bức xạ đẳng hƣớng tƣơng đƣơng của một sóng mang EIRP 1.
Công suất bức xạ đẳng hướng tương đương một sóng mang EIRP1 được
tính bằng công thức:
EIRP1  EIRPSLsatOBO1 (W)
Hoặc: EIRP1  EIRPSLsat (dBW )  OBO1 (dB) [dBW]

Trong đó:
+ EIRPSLsat : Công suất bức xạ đẳng hướng tương đương bão hòa
của vệ tinh.
+ OBO1 : Độ lùi đầu ra trạm mặt đất.
g) Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu tuyến xuống trên một sóng mang
(C/No)D1.
Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu tuyến xuống trên một sóng mang
(C/No)D1 được tính bằng biểu thức:
C / N 0 D1  OBO1   C N 

 0  Dsat
Trong đó:
+ OBO1 : Độ lùi đầu ra của một trạm.
+(C/No)Dsat : Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu tuyến xuống
bão hòa.
Hình 3.7: (C/No)D của một trạm mặt đất.
68
h) Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu xuyên điều chế tuyến xuống trên
sóng mang (C/No)IM.
Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu xuyên điều chế tuyến xuống trên
sóng mang (C/No)IM được tính bằng biểu thức:
C / N0 IM  79  10 log n  1.65( IBOt (dB)  5) 
vói
IBOt  5dB
Trong đó: N : số nhóm trạm UT.

IBOt : tổng độ lùi đầu ra.
Satellite
UT
GetWay
a)
Hình 3.8: Nhiễu xuyên điều chế tuyến xuống do búp sóng (vệ tinh) khác.
Satellite
GW
UT
b)
Hình 3.9: Nhiễu xuyên điều chế tuyến xuống do trạm GetWay khác.
69
i) Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu giao thoa tuyến xuống trên sóng
mang (C/Noi)D (i – interference :giao thoa).
Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu giao thoa tuyến xuống trên sóng
mang (C/Noi)D được tính bằng biểu thức:
C / N 0i D  EIRPSLw,max  EIRPSLi,max  10 log Bi  10 logminBi , BN 
 GRX max  32  25 log(1.65 )
Trong đó:
+ EIRPSLw,max: Công suất bức xạ đẳng hướng tương đương của vệ
tinh phát đáp trong mạng.
+ EIRPSLi,max: Công suất bức xạ đẳng hướng tương đương của vệ
tinh phát đáp mạng khác (i:interference).
+ Bi ,BN : Băng thông giao thoa và băng thông cả nhóm
+ GRXmax: Độ lợi Anten thu cực đại.
+ α: Góc lệch của vệ tinh giao thoa.
a)
Hình 3.10: Nhiễu giao thoa tuyến xuống do búp sóng vệ tinh khác.
70
b)
Hình 3.11: Nhiễu giao thoa tuyến xuống do trạm GetWay khác.
j) Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu toàn tuyến trên sóng mang (C/N o)t.
Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu toàn tuyến trên sóng mang (C/N o)t
được tính bằng biểu thức:
C / N 0 t1  C / N 0 U1  C / N 0 D1  C / N 0 IM1  C / N i U1  C / N i D1 (Hz-1)
Hay:
 C / N 0 U 10  C / N 0  D  C / N 0  IM  C / N i t
10 
C / N0 t  10 log10  10 10
 10 10
 10  (dBHz)
 
Trong đó:
+ (C/No)U : Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu tuyến lên.
+ (C/No)D : Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu tuyến xuống.
+ (C/No)IM : Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu xuyên điều chế.
+ (C/Ni)t : Tỷ số sóng mang trên tạp âm nhiễu giao thoa cả 2 tuyến.
71
3.1. X©y dùng m« h×nh truyÒn th«ng VSAT IP t¹i çc ®iÓm x·
3.1.1. KÕt hîp c«ng nghÖ VSAT IP vµ m¹ng néi bé LAN
a) Nguyên lý thực hiện: Kết hợp công nghệ VSAT-IP và mạng LAN để xây
dựng mô hình đảm bảo đường truyền tốc độ cao, ổn định, nhanh chóng và bảo
mật.
b) Khoảng cách truyền tải tín hiệu: dưới 200 mét.
Hình 3.12: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT IP và mạng nội bộ LAN
c) Các nội dung công nghệ chủ yếu: Dùng bộ Anten VSAT-IP để thu tín
hiệu Internet tốc độ cao từ vệ tinh THAICOM4: Đầu tiên ta lắp đặt 1 trạm
VSAT – IP đặt ở trung tâm của những xã có nhu cầu sử dụng đường truyền
tốc độ cao nhưng chưa có dịch vụ ADSL. Tại nơi đặt trạm VSAT – IP, ta đưa
tính hiệu Intrenet vào 1 Switch thứ nhất ( 8 port, tùy theo có bao nhiêu địa
điểm thì ta chọn loại Switch có số lượng port phù hợp ). Sau đó ta dùng cáp
RJ45 kéo từ Switch đặt tại trạm VSAT – IP đến những địa điểm trên. Mỗi địa
72
điểm này ta có thể gắn 1 Switch thứ hai nữa để chia sẽ tín hiện Internet cho
các máy trong một điểm. Trạm VSAT – IP tự động cấp địa chỉ IP cho nên tùy
theo số lượng máy tính truy cập mà thiết bị sẽ cấp cho mỗi máy . Mặc định sẽ
cấp là 254 địa chỉ IP tương ứng với 254 máy tính truy cập cùng 1 lúc.
3.1.2. Kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router SHDSL và mạng LAN
a) Nguyªn lý thùc hiÖn: KÕt hîp c«ng nghÖ VSAT-IP, Router SHDSL vµ
m¹ng LAN ®Ó x©y dùng m« h×nh ®¶m b¶o ®-êng truyÒn tèc ®é cao, æn ®Þnh,
nhanh chãng vµ b¶o mËt.
b) Kho¶ng çch thùc hiÖn: trªn 200 mÐt.
Hình 3.13: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router SHDSL và mạng LAN
hiệu Internet tốc độ cao từ vệ tinh THAICOM. Đầu tiên ta lắp đặt 1 trạm
tốc độ cao nhưng chưa có dịch vụ ADSL Tại nơi đặt trạm VSAT – IP ta đưa
tín hiệu Internet vào một Router SHDSL thứ nhất, từ Router SHDSL thứ nhất
73
ta nối cáp RJ45 để đưa tín hiệu Internet vào 1 Switch. Sau đó ta dùng cáp
RJ45 để đưa tín hiệu trên đến các cơ quan, hộ dân có khoảng cách dưới 200
mét. Trong Router SHDSL có một cổng RJ11. Ta dùng cáp Dropwei 1x2x0.5
để đưa tín hiệu Internet từ Router SHDSL thứ nhất đến địa điểm cách xa từ
trên 200 mét đến 9 km. Sau đó ta đấu nối cáp RJ11 vào 1 Router SHDSL thứ
hai. Từ Router SHDSL thứ hai ta đấu nối cáp RJ45 vào 1 Switch và từ đây
kéo cáp RJ45 đến cơ quan, hộ dân có nhu cầu sử dụng Internet.
3.1.3. Kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router DSLAM, Modem ADSL
và mạng LAN
a) Nguyên lý thực hiện: Kết hợp công nghệ VSAT-IP,Router DSLAM,
Modem ADSL và mạng LAN để xây dựng mô hình đảm bảo đường truyền
tốc độ cao, ổn định, nhanh chóng và bảo mật.
b) Khoảng cách thực hiện: nhỏ hơn 6 km.
Hình 3.14: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router DSLAM, Modem
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại họcADSL và mạng
Thái Nguyên LAN http://www.lrc-tnu.edu.vn
74
tốc độ cao nhưng chưa có dịch vụ ADSL.
- Dùng Router DSLAM ( Digital Subscriber Line Access Multiplexer ),

Modem ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line ), cáp Sacom
(DROPWIER 1x2x0.5 ) để truyền tải đưa tín hiệu Internet đến các cơ quan ở
xa trạm VSAT-IP với bán kính đến khoảng 06km. Tại nơi đặt trạm VSAT –
IP, ta đưa tính hiệu Internet vào 1 Router DSLAM ( 24 port, tùy theo có bao
nhiêu địa điểm thì ta chọn loại Router DSLAM có số lượng port phù hợp. Nếu
số lượng điểm sử dụng đường truyền nhiều hơn số lượng port của Router
DSLAM thì ta ghép tầng Router DSLAM bằng cách dùng cáp RJ45 để nối
Router DSLAM thứ nhất vào Router DSLAM thứ 2…. ).
- Sau đó ta dùng cáp Dropwei 1x2x0.5 kéo từ Router DSLAM đặt tại trạm
VSAT – IP đến những địa điểm trên. Mỗi địa điểm này ta gắn 1 Modem
ADSL và đấu nối vào cáp Dropwei bằng đầu cáp RJ11 để nhận tín hiệu
Internet. Sau đó ta dùng Swicth đấu nối vào Modem ADSL để chia thông tin
Internet cho các máy tính trong 1 điểm. Các điểm còn lại ta đấu nối tương tự.
3.1.4 . Kết hợp công nghệ VSAT-IP với DSLAM kết hợp với hạ tầng cáp
thoại đã có của Bƣu điện
a) Nguyên lý thực hiện: Kết hợp công nghệ VSAT-IP,Router DSLAM,
Modem ADSL và mạng LAN để xây dựng mô hình đảm bảo đường truyền
tốc độ cao, ổn định, nhanh chóng và bảo mật.
b) Khoảng cách thực hiện: lớn hơn 6 km.
75
Hình 3.15: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT-IP với DSLAM kết hợp với hạ tầng
cáp thoại đã có của Bưu điện
tốc độ cao nhưng chưa có dịch vụ ADSL. Dùng Router DSLAM ( Digital
Subscriber Line Access Multiplexer ), Modem ADSL (Asymmetric Digital
Subscriber Line ), hạ tầng cáp thoại đã có của Bưu điện để truyền tải đưa tín
hiệu Internet đến các cơ quan ở xa trạm VSAT-IP với bán kính đến khoảng
06km. Tại nơi đặt trạm VSAT – IP, ta đưa tính hiệu Internet vào 1 Router
DSLAM ( 24 port, tùy theo có bao nhiêu địa điểm thì ta chọn loại Router
76
DSLAM có số lượng port phù hợp. Nếu số lượng điểm sử dụng đường truyền
nhiều hơn số lượng port của Router DSLAM thì ta ghép tầng Router DSLAM
bằng cách dùng cáp RJ45 để nối Router DSLAM thứ nhất vào Router
DSLAM thứ 2…. ). Sau đó ta đưa tín hiệu internet vào hạ tầng cáp thoại của
Bưu điện đến những địa điểm trên. Mỗi địa điểm này ta gắn vào bộ lọc tính
hiệu thoại và Internet. Từ bộ lọc tín hiệu này sẽ cho ra 2 cổng tín hiệu là tín
hiệu thoại và tín hiệu Internet. Cổng có tính hiệu thoại ta đấu nối vào điện
thoại bàn. còn cổng có tín hiệu Internet ta đấu nối vào modem ADSL để
nhận tín hiệu Internet. Sau đó ta dùng Swicth đấu nối vào Modem ADSL để
chia thông tin Internet cho các máy tính trong 1 điểm.
d) Phối hợp triển khai giữa các đơn vị triển khai mô hình này: Hiện nay
Sở Khoa học & Công nghệ và Bưu điện tỉnh phối hợp thực hiện mô hình kết
hợp cả về kỹ thuật và quản lý như sau: Sở Khoa học và Công nghệ đầu tư
trạm VSAT, Router DSLAM, modem ADSL và chi phí lắp đặt ban đầu để
đưa đường truyền Internet băng thông rộng vào hệ thống cáp của Bưu điện
tại Bưu điện văn hóa. Bưu điện tỉnh phối hợp lắp đặt, tiếp nhận quản lý để
phục vụ cho các hoạt động quản lý kinh tế xã hội và dân cư của xã, trong đó
tập trung cho các mục tiêu cải cách hành chính, giáo dục đào tạo, thông tin
khoa học công nghệ. Hai bên cùng phối hợp để xác lập hợp đồng hỗ trợ và
phối hợp quản lý với UBND xã đối với trạm VSAT IP. Dưới sự chỉ đạo của 2
bên, Sở Khoa học Công nghệ và Bưu điện Xã thuộc Bưu điện tỉnh sẽ có hợp
đồng ủy quyền quản lý, thu cước và tỉ lệ hoa hồng do Công ty Viễn thông
Quốc tế chi trả.
77
3.2. Ứng dụng mô hình truyền thông Internet VSAT IP tại các xã trên địa
bàn tỉnh Thái Nguyên
3.2.1. Khảo sát tình hình sử dụng công nghệ viễn thông trên địa bàn tỉnh
Tỉnh Thái Nguyên, là trung tâm chính trị, kinh tế của khu Việt Bắc nói
riêng, của vùng trung du miền núi đông bắc nói chung, là cửa ngõ giao lưu
kinh tế xã hội giữa vùng trung du miền núi với vùng đồng bằng Bắc Bộ; phía
Bắc tiếp giáp với tỉnh Bắc Kạn, phía Tây giáp với các tỉnh Vĩnh Phúc, Tuyên
Quang, phía Đông giáp với các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang và phía Nam tiếp
giáp với thủ đô Hà Nội (cách 80 km); diện tích tự nhiên 3.562,82 km². Tỉnh
Thái Nguyên có 9 đơn vị hành chính: Thành phố Thái Nguyên; Thị xã Sông
Công và 7 huyện: Phổ Yên, Phú Bình, Đồng Hỷ, Võ Nhai, Định Hóa, Đại Từ,
Phú Lương. Tổng số gồm 180 xã, trong đó có 125 xã vùng cao và miền núi,
còn lại là các xã đồng bằng và trung du.
Theo số liệu của Niên giám thông kê năm 2003 -2009 của Cục thống kê
tính ước đạt các chỉ số theo các bảng sau:
Bảng 1: Cơ sở vật chất kỹ thuật của ngành Bưu chính - Viễn thông trên địa
bàn tính Thái Nguyên
2003 2004 2005 2006 2007 2008

Mạng lới bƣu điện
- Số bưu cục trung tâm 01 01 01 01 01 01
- Số bưu cục quận , huyện 8 10 10 10 10 10
- Số bưu cục khu vực 25 37 39 39 39 39
Thiết bị vô tuyến và hữu tuyến
- Số máy vô tuyến điện 46 56 58 72 72 98
- Số tổng đài điện thoại 25 27 27 31 30 30
- Số máy điện báo 2 2 2 - - 2
- Số trạm thông tin vệ tinh - - - - - -
- Số máy xoá tem 1 1 6 4 1 2
- Số máy in cước 7 14 14 14 10 10
78
- Số máy điện thoại 14.063 16.645 23.754 28.368 44.683 63.160
+ Cố định 13.916 16.493 21.887 25.215 38.377 46.219
+ Di động 147 152 1.867 3.153 6.306 16.941
Bảng 2: Thực trạng trang bị điện thoại cho ubnd phường ,xã tại thời điểm
31.12 .2008
Tổng số Chia ra
phường, xã Số phường, xã Số phường ,xã
Tổng số
179 179 0
1. Thành Phố Thái Nguyên 25 25 -
2. Thị xã Sông Công 9 9 -
3. Huyện Định Hoá 24 24 -
4. Huyện Võ Nhai 15 15 -
5. Huyện Phú Lương 16 16 -
6. Huyện Đồng Hỷ 20 20 -
7. Huyện Đại Từ- 31 31 -
8. Huyện Phú Bình 21 21 -
9. Huyện Phổ Yên 18 18 -
Trên cơ sở số liệu khảo sát, lựa chọn 02 điểm xã 02 xã thuộc huyện Võ
Nhai; 02 xã thuộc huyện Định Hóa.
- Huyện Định Hoá là một huyện miền núi xa nhất của tỉnh Thái Nguyên, cách
thành phố Thái Nguyên 50 km về phía Tây Bắc. Huyện có tổng diện tích tự
nhiên là 52.272,23 ha, trong đó rừng núi chiếm 85% diện tích của cả huyện.
- Huyện Võ Nhai có diện tích tự nhiên 84.510,4 ha; Gồm 14 xã và 1 thị trấn,
trong đó có 11 xã thuộc khu vực III còn lại 4 đơn vị thuộc khu vực II; dân số
hiện có 63.000 người. Là huyện có địa hình phức tạp, đồi núi là chủ yếu, đất
ruộng ít, phần lớn diện tích là đồi núi thấp và núi đá vôi
79
3.2.2. ThiÕt kÕ m¹ng VSAT IP t¹i çc ®iÓm x· tØnh Th¸i Nguyªn
- Sơ đồ chi tiết thiết kế mạng VSAT IP cho các điểm xã Tràng xá Võ Nhai
26,6 M
Phòng
Mạng Một cửa liên thông
WC Cầu thang Đảng ủy xã
VSAT IP
Phòng
23,7 M
Phòng
Nông
Nghiệp Sân trời tài nguyên
Hội trường
Phó VP WC Cầu thang Chủ tịch xã
UBND XÃ TRÀNG XÁ HUYỆN VÕ NHAI - TỈNH THÁI NGUYÊN
SƠ ĐỒ HỆ THỐNG MẠNG
Mặt Bằng Tầng 1
Ghi chú: Tổng toà nhà 35 nút mạng
ĐƠN VỊ TƢ VẤN THIẾT KẾ CHỦ ĐẦU TƢ
Nút mạng (Tầng 2: 18 nút mạng) Bản vẽ số
Chú giải TRUNG TÂM THÔNG TIN CÔNG NGHỆ BAN QUẢN LÝ CÁC KCN TIC-02
Stt Ký hiÖu Tủ mạng
THÁI NGUYÊN THÁI NGUYÊN
1 Cáp mạng đi nổi Phê duyệt Khảo sát Thiết kế Phê duyệt Kiểm Tra
2 TM
80
- Sơ đồ chi tiết thiết kế mạng VSAT IP cho các điểm xã Phú Đình Huyện
Định Hóa
21 M
Phòng
Chánh văn Một cửa Phòng
Nông nghiệp WC Hội đồng nhân dân Cầu thang
phòng liên thông Tài nguyên
15 M
Hội Ủy ban
Trường Sân trời nhân dân
Phòng
Lăp đặt WC Cầu thang Sảnh Bảo vệ Văn thư Kế toán
VSAT IP
TM
UBND XÃ PHÚ ĐÌNH HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN
SƠ ĐỒ HỆ THỐNG MẠNG
Mặt Bằng Tầng 1
Ghi chú: Tổng toà nhà 20 nút mạng
ĐƠN VỊ TƢ VẤN THIẾT KẾ CHỦ ĐẦU TƢ
Bản vẽ số
Stt Ký hiÖu Chú giải TRUNG TÂM THÔNG TIN CÔNG NGHỆ BAN QuẢ LÝ CÁC KCN TIC-01
THÁI NGUYÊN TỈNH THÁI NGUYÊN
1
Nút mạng (Tầng 1: 17 nút mạng) Phê duyệt Khảo sát Thiết kế Phê duyệt Kiểm Tra
2 TM Tủ mạng
3 Cáp mạng đi nổi
81
3.2.3. Xây dựng phần mềm cung cấp thông tin: "Thư viện số khoa học và
công nghệ"
a) Yêu cầu xây dựng phần mềm: Thư viện số cho phép đọc được thông tin
toàn văn sau khi đã số hoá hầu hết tư liệu, đặc biệt là các tư liệu dưới dạng đồ
hoạ (như tranh ảnh, bản đồ,...) và đa phương tiện (multimedia) nói chung.
- Thư viện số là hình thức kết hợp giữa thiết bị tính toán, lưu trữ và truyền
thông số với nội dung và phần mềm cần thiết để tái tạo, thúc đẩy và mở rộng
các dịch vụ của các thư viện truyền thống vốn dựa trên các biện pháp thu
thập, biên mục và phổ biến thông tin trên giấy và các vật liệu khác.
Hình 3.16: Mô hình thư viện số Khoa học Công nghệ
- Thư viện số là tập hợp của các thiết bị tính toán, lưu trữ và truyền thông số
với nội dung và phần mềm để tái tạo, thúc đẩy và mở rộng các dịch vụ của
thư viện truyền thống (thu thập, biên mục, tìm kiếm và phổ biến thông tin).
Một thư viện số hoàn chỉnh phải thực hiện tất cả các dịch vụ cơ bản của thư
viện truyền thống kết hợp với việc khai thác các lợi thế của công nghệ lưu trữ,
tìm kiếm và truyền thông số.
82
- Thư viện số được xem như là các hệ thống cung cấp cho cộng đồng người
sử dụng cách tiếp cận lôgíc tới một kho tin và tri thức lớn, có tổ chức. Kỹ
thuật số đã làm tăng khả năng cho người sử dụng tiếp cận, tổ chức lại và sử
dụng kho tin. Trên thực tế, mục tiêu là phải phát triển được các hệ thống
thông tin cho phép tiếp cận được các kho tư liệu được số hoá ngày một nhiều
và khai thác được đầy đủ các cơ hội do các tư liệu dưới dạng số tạo ra. Như
vậy, tính chất đày đủ và giá trị của vốn tư liệu có thể được gia tăng do khả
năng tích hợp tư liệu dưới dạng số và phương pháp truy nhập dễ dàng. Một
thư viện số phải bao quát được các kho tư liệu số hoá, nghĩa là sẽ phải tiến tới
chỉ có một hệ thống thư viện số duy nhất nơi mà người sử dụng ngày càng có
khả năng truy nhập tới các loại hình sưu tập số và hệ thống thông tin số khác
nhau: các nguồn tin của cá nhân, tập thể, cơ quan tổ chức, các môi trường hợp
tác và các thư viện số công cộng.
- Nhiều ưu điểm tiềm tàng của thư viện điện tử hay thư viện số so với thư
viện truyền thống cũng giống như những lợi thế của CSDL so với hệ thống
mục lục và thư mục thủ công: bổ sung vào sưu tập nhanh hơn với sự kiểm
soát về chất lượng tốt hơn, chức năng tìm kiếm được cải thiện, truy nhập
nhanh hơn tới thông tin tìm được, người sử dụng cá nhân được tự do hơn .
b) Yêu cầu chức năng phần mềm:

- Chức năng: Giới thiệu chung thông tin về xã
- Chức năng: Văn bản pháp quy về phường xã
- Chức năng khai thác thông tin toàn văn theo các ngành bao gồm:
1. Nông nghiệp và lâm nghiệp.
2. Khoa học và công nghệ.
3. Các hoạt động kinh doanh tài sản và tư vấn.
4. Sản xuất và phân phối điện, khí đốt và nước.
83
5. Các hoạt động kinh doanh tài sản và tư vấn.
6. Quản lý nhà nước và an ninh quốc phòng.
7. Vận tải, kho bãi và thông tin liên lạc.
8. Công nghiệp khai thác mỏ.
9. Khách sạn và nhà hàng.
10. Công nghiệp chế biến
11. Giáo dục và đào tạo
12. Văn hoá thể thao
13. Tài chính, tín dụng
14. Thương nghiệp
15. Thuỷ sản
16. Xây dựng
17. Các hoạt động môi trường và khác
18. Các công nghệ, sản phẩm tại địa phương
19. Hoạt động Đảng, đoàn thể và hiệp hội
- Chức năng: Xem phim phim khoa học
- Chức năng: Khai thác thông tin trên mạng Tictn.info.vn và Dosttn.gov.vn.
- Chức năng: Gửi thư điện tử và hỏi đáp thông tin và xem phim khoa học trực
tuyến trên Internet.
c) Đặc tả thiết kế phần mềm

+ DoiTuongKhaiThac (Đối tượng khai thác): bao gồm các tác nhân
chính như: Thanh thiếu niên tại các phường xã trên địa bàn bàn tỉnh tham
gia vào hệ thống như: tìm kiếm thông tin khoa học và công nghệ, đọc
thông tin khoa học và công nghệ, xem toàn văn một thông tin, tải
(download) thông tin KHCN, đăng ký lập tài khoản, gửi thông tin công
84
nghệ lên hệ thống để giới thiệu, cũng như chào bán thông tin KHCN trên
hệ thống, xem phim KHCN, tìm kiếm phim KHCN, thực hiện gửi thông
tin đang xem cho bạn bè hay các tối tượng khác qua địa chỉ Email, hay
thực hiện lệnh in ra máy in, cũng như gửi các yêu cầu cần cung cấp thông
tin KHCN tới nhà quản lý hệ thống.
+ NhaQuanTri: (Nhà quản trị): bao gồm các tác nhân như: Quản trị viên
hệ thống, cán bộ kiểm duyệt thông tin, các tác nhân này tham gia vào hệ
thống như: Quản trị cấu trúc phân ngành, Quản trị thông tin KHCN trong
phân ngành, quản trị người truy nhập khai thác thông tin, quản trị việc gửi
thông tin của người sử dụng qua Email, quản trị việc tải thông tin toàn văn,
quản trị việc gửi thông tin, kiểm duyệt thông tin,...
d) Mô hình hoạt động của phần mềm thƣ viện số:
DatabaseServer Nghiên cứu, học tập từ xa

Khai Website
Remote Server Server ISA

thác,
Trung tâm Truyền số liệu - Sở KH&CN Thái Nguyên IP tĩnh

ềm / m
Truy cập từ xa
Phần
c, ite
thá ebs
ai W
Kh m /
m ề
ần
Máy Fax Ph
Client computer
WebServer Firewall
ISA Công nghệ truyền thông
Internet VSAT IP tới các xa
Ph K
ần hai th
mề
m / ác ,
We
bs ite
e
Mô hình khai thác dữ liệu tại các điểm xã vùng sâu , si t
ác b Điểm khai thác thông tin
th We
tỉnh Thái Nguyên bằng công nghệ VSAT IP a
Kh ềm
i /
tại các xã vùng sâu
m
h ần
P
Điểm khai thác thông tin

tại các xã vùng sâu
Hình 3.17: Mô hình truyền dữ liệu Thư viện số
85
e) M« h×nh biÓu ®å USECASE cña phÇn mÒm Th- viÖn sè:
H×nh 3.18: BiÓu ®å Usecase ph©n hÖ qu¶n trÞ d÷ liÖu
f) Giao diÖn sö dông phÇn mÒm th- viÖn sè:
H×nh 3.19: BiÓu ®å Usecase khai th¸c PhÇn mÒm Th- viÖn sè
86
- Giao diÖn khai th¸c:
H×nh 3.20: Giíi thiÖu giao diÖn khai th¸c phÇn mÒm th- viÖn sè
- Giao diÖn khai th¸c:
H×nh 3.21: Giíi thiÖu giao diÖn qu¶n trÞ d÷ liÖu phÇn mÒm th- viÖn sè
87

Cong Nghe Vsat Ip

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cong Nghe Vsat Ip

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

NGUYỄN QUỐC HÙNG

CÔNG NGHỆ VSAT IP TRONG CUNG CẤP THÔNG TIN HỖ

Chuyên ngành: Khoa học máy tính

LUẬN VĂN THẠC SỸ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM VIỆT BÌNH

Thái Nguyên - 2009

3.1.2. Tính toán kết nối đường lên (UPLINK) ...................................................... 60

3.1.2. Kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router SHDSL

3.1.3. Kết hợp công nghệ VSAT-IP với Router DSLAM,

A Azimut Góc phương vị

Hình 1.1: Mô hình kết nối Internet Dial Up .......................................................................... 1

Hình 1.2: Mô hình kết nối Internet ADSL .............................................................................. 3

Hình 1.8: Sơ đồ trạm cổng Gateway ........................................................................................... 12

Hình 1.9: Cấu trúc của Radio Resource Management ................................................... 13

Hình 1.10: Cấu trúc khung TOLL Link ............................................................................ 17

Hình 1.11: Các kiểu kênh STAR Link ...................................................................................... 18

Hình: 1.14: Vùng phủ sóng của vệ tinh iPSTAR ............................................................... 22

Hình 2.1: Điều chế QPSK ................................................................................................................... 34

Hình 2.2: Bộ biến đổi nối tiếp song song ................................................................................ 34

Hình 2.3: Tổ hợp bit điều chế QPSK ......................................................................................... 35

Hình 2.4: Sơ đồ khối điều chế QPSK ....................................................................................... 35

Hình 2.5 : Biểu đồ tín hiệu tín hiệu QPSK ............................................................................. 37

Hình 2.6: Sơ đồ khối phương pháp điều chế M_QAM ................................................ 38

Hình 2.7: Chùm tín hiệu M-QAM ................................................................................................ 39

Hình 2.9 : Khung TDMA..................................................................................................................... 43

Hình 2.10 : Biểu đồ không gian tín hiệu BPSK ................................................................... 45

Hình 2.52 Cấu trúc sóng mang con OFDMA ..................................................................... 48

Hình 2.63: Kênh con hóa trong OFDMA .............................................................................. 49

Hình 2.15: Mô hình giao thức ARQ dừng và đợi .............................................................. 53

Hình 2.16: Mô hình giao thức ARQ lùi N .............................................................................. 54

Hình 3.2 Góc phương vị của vệ tinh ........................................................................................... 59

Hình 3.3 : Hệ số (G/T) của trạm mặt đất................................................................................... 65

Hình 3.4 : TD trời sạch ........................................................................................................................ 66

Hình 3.5: TD Bị nhiễu do mưa ....................................................................................................... 66

Hình 3.6: OBOt là hàm của IBOt. ................................................................................................. 67

Hình 3.7: (C/No)D của một trạm mặt đất. ................................................................................ 68

Hình 3.13: Sơ đồ kết hợp công nghệ VSAT-IP với

Router SHDSL và mạng LAN ......................................................................................................... 73

Hình 3.17: Mô hình truyền dữ liệu Thư viện số .................................................................. 85

Hình 3.18: Biểu đồ Usecase phân hệ quản trị dữ liệu ...................................................... 86

Nguyễn Quốc Hùng

1.1. Giới thiệu các công nghệ truyền thông Internet

Hình 1.1: Mô hình kết nối Internet Dial Up

1.1.2. Công nghệ truyền thông ADSL

1.1.3. Công nghệ truyền thông Winmax

b) Nguyên lý hoạt động VSAT IP:

Hình 1.7: Mô hình hoạt động của công nghệ VSATIP

c) Đánh giá ƣu nhƣợc điểm của công nghệ VSAT IP

Hình 1.8: Sơ đồ trạm cổng Gateway

Hình 1.9: Cấu trúc của Radio Resource Management

Hình 1.11: Các kiểu kênh STAR Link

Hình 1.13: Vệ tinh IPSTAR được phóng lên quỹ đạo

Hình: 1.14: Vùng phủ sóng của vệ tinh iPSTAR

b) Đặc tính kỹ thuật

Giao thức Giao thức

Đầu cuối của VSAT TRẠM HUB Đầu cuối của

Đường truyền mặt đất

Giao thức lớp mạng Giao thức lớp mạng

Đầu cuối VSAT Hub Máy chủ

Hình 1.18: Cấu hình hổ trợ giao thức SDLC.

2.1. Kỹ thuật điều chế số

Hình 2.1: Điều chế QPSK