tCvn Tiªu chuÈn ViÖt Nam

TCVN 5067 - 1995

So¸t xÐt lÇn 1

ChÊt l−îng kh«ng khÝ. Ph−¬ng ph¸p khèi

l−îng x¸c ®Þnh hµm l−îng bôi

Air quality. Weight method for determination of suspended dusts content

Hµ Néi - 1995
TCVN 5067-1995

Lêi nãi ®Çu

TCVN 5067 - 1995 thay thÕ hoµn toµn TCVN 5067-1990

TCVN 5067 - 1995 do Ban KÜ thuËt ChÊt l−îng kh«ng khÝ

TCVN/TC 146 biªn so¹n, Tæng côc Tiªu chuÈn - §o l−êng -
ChÊt l−îng tr×nh duyÖt, Bé Khoa häc - C«ng nghÖ vµ M«i
tr−êng ban hµnh.

2
 TCVN 5067-1995

TIªuchuÈn vIÖt nam tcvn 5067 - 1995

So¸t xÐt lÇn 1

ChÊt l−îng kh«ng khÝ - Ph−¬ng ph¸p khèi l−îng x¸c ®Þnh
hµm l−îng bôi

Air quality -Weitgh method for determination of suspended dusts content

1 Ph¹m vi ¸p dông

Tiªu chuÈn nµy tr×nh bµy ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm l−îng tõng lÇn (30 phót) vµ trung b×nh ngµy
®ªm (24h) cña bôi trong kh«ng khÝ bªn ngoµi ph¹m vi c¸c xÝ nghiÖp, c«ng nghiÖp víi kÝch th−íc h¹t
tõ 1 ®Õn 100 µ m.

2 Nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p

Ph−¬ng ph¸p nµy dùa trªn viÖc c©n l−îng bôi thu ®−îc trªn c¸i läc, sau khi läc mét thÓ tÝch kh«ng khÝ
x¸c ®Þnh. KÕt qu¶ hµm l−îng bôi trong kh«ng khÝ ®−îc biÓu thÞ b»ng mg/m3.

3 Dông cô

3.1 Dông cô lÊy mÉu

§Çu lÊy mÉu;

L−u l−îng kÕ hoÆc ®ång hå ®o l−u l−îng cã sai sè kh«ng lín h¬n ± 5 %;

M¸y hót kh«ng khÝ;

§ång hå bÊm gi©y;

Panh g¾p b»ng kim lo¹i kh«ng rØ, ®Çu b»ng nhùa hoÆc bÞt nhùa kh«ng cã r¨ng hoÆc mÊu.

3.2 C¸i läc bôi:

C¸i läc bôi lµm b»ng vËt liÖu cã søc c¶n nhá, hiÖu suÊt läc cao.

3
TCVN 5067-1995

DiÖn tÝch lµm viÖc cña c¸i läc ph¶i ®¶m b¶o sao cho l−u l−îng kh«ng khÝ ®i qua trªn mét ®¬n vÞ diÖn
tÝch kh«ng v−ît qu¸ l−u l−îng cho phÐp, ®−îc h·ng s¶n xuÊt qui ®Þnh cho tõng lo¹i vËt liÖu lµm c¸i
läc;

C¸i läc ®−îc ®ùng trong bao kÐp lµm b»ng giÊy can kÜ thuËt. Bao trong chøa c¸i läc ®−îc ®¸nh sè vµ
sÊy, c©n cïng c¸i läc, bao ngoµi ®Ó b¶o vÖ, cã cïng sè thø tù víi bao trong;

3.3 Dông cô xö lý mÉu:

Tñ sÊy cã kh¶ n¨ng khèng chÕ nhiÖt ®é víi ®é chÝnh x¸c kh«ng v−ît qu¸ ± 2oC;

C©n ph©n tÝch cã ®é chÝnh x¸c ± 0,1 mg;

Èm kÕ ®o ®é Èm kh«ng khÝ;

NhiÖt kÕ ®o nhiÖt ®é kh«ng khÝ;

Hép b¶o qu¶n mÉu.

4 LÊy mÉu

4.1 Yªu cÇu chung:

MÉu kh«ng khÝ ®−îc lÊy ë ®é cao 1,5 m c¸ch mÆt ®Êt;

§iÓm lÊy mÉu ®−îc bè trÝ ë n¬i trèng, tho¸ng giã tõ mäi phÝa, ®¶m b¶o ®¹i diÖn cho khu vùc quan
t©m; sè l−îng ®iÓm ®o, ph©n bè c¸c ®iÓm trong khu vùc ®o còng nh− ch−¬ng tr×nh ®o ®−îc x¸c
®Þnhtheo nh÷ng yªu cÇu cô thÓ;

ThÓ tÝch kh«ng khÝ cÇn lÊy cho mét mÉu ph¶i ®¶m b¶o sao cho l−îng bôi thu ®−îc trªn c¸i läc kh«ng
nhá h¬n 10 mg;

4.2 ChuÈn bÞ lÊy mÉu:

Tr−íc khi lÊy mÉu c¸i läc ®−îc xö lý , c©n theo ®iÒu 4 cña tiªu chuÈn nµy;

Dông cô lÊy mÉu ®−îc l¾p r¸p theo tr×nh tù: §Çu lÊy mÉu - l−u l−îng kÕ - m¸y hót;

Dïng panh g¾p c¸i läc l¾p vµo ®Çu lÊy mÉu, hÖ thèng ®Çu lÊy mÉu - l−u l−îng kÕ ph¶i ®¶m b¶o kÝn;

Ghi ®Þa ®iÓm, thêi gian lÊy mÉu, sè hiÖu c¸i läc vµo sæ riªng;

4.3 LÊy mÉu:

4
 TCVN 5067-1995

BËt m¸y, ®ång thêi x¸c ®Þnh thêi ®iÓm b¾t ®Çu lÊy mÉu;

Cø 3 phót ghi gi¸ trÞ l−u l−îng 1 lÇn - víi mÉu 30 phót;

Cø 1 giê ghi gi¸ trÞ l−u l−îng 1 lÇn - víi mÉu 24 giê;

Sau thêi gian lÊy mÉu cÇn thiÕt, t¾t m¸y

Dïng panh g¾p c¸i läc vµo bao, ®Ó vµo hép b¶o qu¶n

5 Xö lý mÉu

5.1 C¸i läc, trong bao kÐp ®−îc sÊy ë nhiÖt ®é 60oC trong thêi gian 4 giê;

5.2 Sau khi sÊy, c¸c bao ®ùng c¸i läc ®−îc ®Æt trong m«i tr−êng c©n 24 giê tr−íc khi c©n;

5.3 M«i tr−êng c©n lµ m«i tr−êng cã nhiÖt ®é 25 ± 2oC ®é Èm kh«ng khÝ 60 ± 5%;

5.4 TiÕn hµnh c©n c¸i läc cïng víi bao trong. ViÖc c©n c¸i läc tr−íc vµ sau khi lÊy mÉu ph¶i ®−îc
thùc hiÖn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nh− nhau, trªn cïng mét c©n ph©n tÝch, bëi cïng mét kÜ thuËt viªn;

5.5 Ghi kÕt qu¶ c©n tr−íc vµ sau khi lÊy mÉu lªn bao ngoµi cña c¸i läc (m1 vµ m2).

5.6 Mçi lo¹i c¸i läc vµ mçi l« c¸i läc cÇn lÊy mét sè mÉu tr¾ng (c¸i läc ®èi chøng).

6 TÝnh to¸n kÕt qu¶

6.1 X¸c ®Þnh thÓ tÝch kh«ng khÝ ®i qua c¸i läc

ThÓ tÝch kh«ng khÝ ®i qua c¸i läc, lÝt, ®−îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc sau:

t N
V= ∑ Li
N i =1

trong ®ã:

t - thêi gian lÊy mÉu, phót;

N - sè lÇn ®äc gi¸ trÞ l−u l−îng L;

Li - gi¸ trÞ l−u l−îng ë thêi ®iÓm i, lÝt/phót.

ThÓ tÝch kh«ng khÝ (Vo), lÝt, qua c¸i läc ®−îc qui vÒ ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn

( P= 102 k Pa , T = 298 K ) ®−îc tÝnh theo c«ng thøc sau:

5
TCVN 5067-1995

298.V .P
V0=
(273 + t ).102

trong ®ã:

V - thÓ tÝch kh«ng khÝ ®i qua c¸i läc;

p - ¸p suÊt trung b×nh cña kh«ng khÝ t¹i n¬i lÊy mÉu, kPa;

t - nhiÖt ®é trung b×nh cña kh«ng khÝ trong thêi gian lÊy mÉu, oC.

6.2 X¸c ®Þnh hµm l−îng bôi trong kh«ng khÝ

Hµm l−îng bôi mét lÇn (C30min ) vµ hµm l−îng bôi trung b×nh mét ngµy ®ªm (C24h ),mg/m3, cña kh«ng
khÝ ®−îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau:

1000.(m2 − m1 − b)
C30min, C24h =
V0

trong ®ã:

m1- khèi l−îng ban ®Çu cña c¸i läc;

m2- khèi l−îng cña c¸i läc sau khi läc mÉu;

b - gi¸ trÞ trung b×nh céng cña hiÖu khèi l−îng cña nh÷ng c¸i läc ®èi chøng ®−îc c©n cïng thêi ®iÓm
víi c¸i läc lÊy mÉu, mg ;

Chó thÝch:

1- §Ó t¹o m«i tr−êng c©n cã ®é Èm thÊp, æn ®Þnh, nªn sö dông tñ c¸ch ly, kÝn, cã hai cöa nhá cã
g¨ng tay cao su;

2- C©n ®−îc ®Æt trong tñ c¸ch li cïng víi vËt liÖu hót Èm (silicagen) ;

3- C¸i läc ®−îc ®Æt vµo tñ ®ãng kÝn;

4- C¸c thao t¸c khi c©n ®−îc thùc hiÖn qua g¨ng tay cao su.

_______________________