Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2

BÀI BÁO CÁO THỰC HÀNH XƯỞNG

MÔN : KỸ THUẬT XUNG - SỐ

ĐỀ TÀI : TÌM HIỂU VÀ THIẾT KẾ MẠCH ĐỒNG HỒ SỐ

DÙNG IC 74LS90 (HIỂN THỊ TRÊN LED 7 THANH).

GVHD : NGUYỄN NGỌC ANH

NHÓM SV : NGUYỄN MẠNH CƯỜNG

NGỤY VĂN LƯỢNG
NGÔ XUÂN TRƯỜNG
TRẦN VĂN TÙNG

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 1

Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2

LỜI NÓI ĐẦU

Ngày nay công nghệ khoa học kĩ thuật rất phát triển,
khoa học kỹ thuật đã được ứng dụng trong hầu hết các lĩnh
vực của cuộc sống. Đặc biệt là công nghệ điện tử (kỹ thuật
xung - số) đã và đang được ứng dụng nhiều vào trong công
nghiệp và đời sống.trong các nhà máy xí nghiệp có các mạch
đếm sản phẩm,mạch thời gian,mạch hiển thị,các máy chấm
công … sử dụng công nghệ kỹ thuật số. Trong đời sống thì
mạch đồng hồ số là một ứng rất phổ biến.

Sau một thời gian học tập và tìm hiểu tài liệu về kỹ
thuật xung - số, chúng tôi đã quyết định chọn đề tài:”tìm hiểu
và thiết kế mạch đồng hồ số dung IC 7490” làm bài tập
lớn.Với đề tài này chúng tôi sử dụng các IC số để làm
thành môt mạch đồng hồ thời gian thực bao gồm cả giờ,
phút, giây.Bài tập bao gồm cả hình ảnh và mạch điện minh
hoạ giúp các ban đọc dễ hiểu hơn về mạch đồng hồ số.

Do thời gian có hạn và kiến thức còn hạn chế mà bài

tập còn thiếu xót,chúng tôi rất mong nhận được các ý kiến
đóng góp của thầy cô giáo và các bạn đọc. Chúng tôi xin chân
thành cảm ơn!

Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về cho chúng tôi theo địa
chỉ :
Nhóm SV: ĐT2-K2
Lớp : LT CĐ-ĐH ĐIỆN TỬ 2_K2
Trường : ĐHCN HÀ NỘI

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 2

 1
HI

6
V
1 12 7 13 7
14 C LKB QA 9 1 D 0 A 12 6 a

U
C
2 C LKA Q B 8 2 D 1 B 11 4 b

U
R 01 Q C D 2 C c

7
C
3 11 6 10 2 8
6 R 02 Q D D 3 D 9 1 d vcc

17
7
7490:
7 R 91 5 3 E 15 9 e

4
4
R 92 VC C LT F f

R 1
10 5 14 10

I
G N D R BI G g

9
G
4
1 0 0

0
7
4

H
N

0
B I/R B O

l e
10

7
U

I
8
g
1

0
8

4
2
9

7
3

0
0

S
1

2
A
HI

2
V
1 12 7 13 7
C LKB QA D 0 A a

2
14 9 1 12 6

C
U
2 C LKA QB 8 2 D 1 B 11 4 b

U
R 01 QC D 2 C c

8
C
3 11 6 10 2 8

1
R
6 R 02 QD D 3 D 9 1 d vcc

27
7

0
R 91 E e

1
7 5 3 15 9

D
4
4
R 92 VC C LT F f

0
R 2
10 5 14 10

0
I
G N D R BI G g

9
4
1 0 0

J
0
H

0
7
4

2
1
U

2
0
B I/R B O

l e

8
g
1

0
D
7
4

Đồng hồ số sử dụng IC 7490

HI

6
V
1 12 7 13 7
14 C LKB QA 9 1 D 0 A 12 6 a

1L
C

U
2 C LKA QB 8 2 D 1 B 11 4 b

M
R 01 QC D 2 C c

3
C
3 11 6 10 2 8
2 R 02 QD D 3 D d vcc

0
6 9 1

7
0
37
7
R

7 R 91 5 3 E 15 9 e

4
4
R 92 VC C LT F f
3

10 5 14 10

I
G N D R BI G g

8 30
9
4
1 0 0

P
H

0
7
4

0
U

H
N
B I/R B O
l e

O
5

7
U

5 / T
8
g
1

0
6

W
2
4

O
7
5
Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số

0
0

1
S
1

E
R
8

0
A
HI

R
1
2

0
V
1 12 7 13 7

C
+
C LKB QA D 0 A a

1
1
14 9 1 12 6
C
U

0
C LKA Q B D 1 B b

1
2 8 2 11 4

U
R 01 Q C D 2 C c

0
1
C
3 11 6 10 2 8

3
1
R
D
R 02 Q D D 3 D d vcc

0
6 9 1

47
07

0
R 91 E e

9
1
7 5 3 15 9

1
I
R 92 VC C LT F f

0
R 4

10 5 14 10

C
F
I
G N D R BI G g

4 9
4 4
1 0 0

H
0

0 4
1
0
7

H
4
U

0
B I/R B O
l e

1
+ 5 V
8
g
1

0
D
7
6

HI
6
NỘI DUNG BÀI TẬP

1 12 7 13 7
14 C LKB QA 9 1 D 0 A 12 6 a

6
5
C
U

2 C LKA QB 8 2 D 1 B 11 4 b

2
0
R 01 QC D 2 C c
1
C

HI 3 11 6 10 2 8
R 02 QD D 3 D d vcc

k
k
6 9 1
57
17

R
R 91 E e

2
6
7
7 5 3 15 9

1
4
4

R 92 VC C LT F f

7
R 5

10 5 14 10

0
I

G N D R BI G g
9
G
4
1 0 0

T
T
D
L

u
H

0
7

R
H
4
U

S
M
B I/R B O
l e

1 8 2
7
U

G N D VC C

0
8
g
1

C
3
D

4
2

5 4 1
7
7

5 U5
C V R ST
0

H
O
0

4
1

51
8
A

G
HI

U
6

9
V

3
1 12 7 13 7
U

. 7 u
14 C LKB QA 9 1 D 0 A 12 6 a
C

C LKA QB D 1 B b
1

2 8 2 11 4

D
R
U

R 01 QC D 2 C c
C

3 11 6 10 2 8

trang 3
R 02 QD D 3 D d vcc

3
6 9 1
67
2 7
R
I

R 91 E e

1 0 0
I/ SƠ ĐỒ MẠCH NGUYÊN LÝ ĐỒNG HỒ SỐ DÙNG IC

7 5 3 15 9

1 2

0
4
4

R 92 VC C LT F f
H

10 5 14 10
I

G N D R BI G g
9
4
1 0 0

D
H

0
7
Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2

4
U

4
0

B I/R B O
l e

8
g
1

0
7
8
Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2
II/ SƠ ĐỒ MẠCH IN MẠCH ĐỒNG HỒ SỐ DÙNG
IC 7490 :

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 4

Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2

1. IC 555 :

Là IC tạo dao động tần số 1Hz cấp xung nhịp cho IC 7490 đếm.

H I

4
5 0 k

R S T
V C C
3
7 O U T
D S C H G
R 7 L M 5 5 5 U 1 9
6 2 k 6
T H R

G N D
2

C V
T R G

5
1 0 u 4 . 7 u

Đ ể tạo ra tần số f=1Hz, các linh kiện được

chọn như mạch trên.

Sơ đồ khối 555

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 5

Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2
2. IC 7490 :

U 1

5
1 4 1 2
1 C L K QA A9

VCC
C L K QB B8
2 Q C1 1
3 R 0 1 Q D
6 R 0 27 4 9 0
7 R 9 1

GND
R 9 2

10
Đặc điểm của 7490
- 7490 là bộ đếm thập phân gồm 2 bộ đếm: 1 bộ đếm 2(dung FF A) va 1 bộ đếm
5 (3 bộ đém B,C<D).Qa,Qb,Qc,Qd la các đầu ra .
- Vi mạch gồm 14 chân, các kí hiệu NC là các chân không dùng đến
- bốn chân thiết lập: Ro(1),Ro(2),R9(1),R9(2)
+khi Ro(1)=Ro(2)=’1’ thì bộ đếm được xoá về 0 và các đầu ra ở mức thấp.
+khi R9(1)=R9(2)=’1’ thì bộ đếm sẽ được thiết lập ở trạng thái 9, 2 đầu này phải
có 1 đầu ở mức thấp và 2 đầu Ro(1) và Ro(2) khong cung ở mức cao thì bộ đếm
mơi hoạt động đếm.

+ các chân QA,QB,QC,QD :là các chân đầu ra của bộ đếm.

+ A in(CLKA): dùng để đưa tín hiệu vào bộ đếm 2.

+ B in(CLKB): dùng đẻ đưa tín hiệu vào bộ đếm 5.

+khi nối QA vào B in(CLKB) và đưa tín hiệu vào A in (CLKA) thì ta có bộ đếm 10.

Sơ đồ khối và bảng nguyên lý hoạt động

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 6

Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 7

Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2
3. IC 7447 :

Vai trò IC7447 và cách kết nối:

Đây là IC dùng để chuyển tín hiệu dạng số nhị phân ở ngõ vào sang mã 7 đoạn.

dễ thấy IC này hoạt động ở tích cực mức thấp. Do đó ta có bảng chân thực sau:

BCD ĐẦU VÀO TÍN HIỆU ĐẦU RA

LED
A B C D a b c d e f g
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1
0 0 1 0 0 0 1 0 0 1 0 2
0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 3
0 1 0 0 1 0 0 1 1 1 1 4
0 1 0 1 0 0 1 0 0 1 0 5
0 1 1 0 1 1 0 0 0 0 0 6
0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 7
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8
1 0 0 1 0 0 0 1 1 0 0 9

Để IC hoạt động ta kết nối chân 16 (Vcc) với nguồn 5 V, chân số 8 với đất. Ngỏ
vào có 4 chân là 7,1,2,6 tương ứng với A,B,C,D trong đó mức ý nghĩa giảm dần từ
A đến D. Kết nối các đầu ra của IC 7490 với các đầu vào A,B,C,D của IC 7447 để
IC chuyển đổi mã BCD đếm được thành số nhị phân để hiển thị led. Các chạn LT,
BI/RBO, RBI không cần kết nối.

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 8

Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2
4. IC 7408 :

Là IC được tích hợp bởi 4 cổng AND như hình vẽ.Dùng để AND logic tín hiệu đầu
vào.

III/ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG:

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 9
Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2

Bộ tạo xung kích có chức năng tạo xung vuông đưa vào bộ đếm để kích cho
bộ đếm hoạt động. Mỗi khi có 1 xung đưa vào chân CLK của bộ đếm thì bộ
đếm sẽ thực hiện đếm 1 lần. Với mạch đồng hồ ta cần xung chuẩn là 1 Hz ( dùng
IC 555).

Mạch gồm 3 khối :

- Khối giây : Chức năng điều khiển và hiển thị số giây của đồng hồ ( 0 -59).
- Khối phút : Điều khiển và hiển thị số phút (0 – 59).
- Khối giờ : Điều khiển và hiển thị số giờ (0 -23).
Mỗi khối gồm có 2 IC đếm 74LS90 , 2 IC giải mã BCD 74LS47 , 2 led 7 đoạn
loại A chung.

1. Khối giây :
Xung kích được đưa vào chân CKA (CP0) của IC 74LS90 hàng đơn vị,
như vậy cứ mỗi giây IC lại tăng 1 đơn vị ở đầu ra
Bằng cách nối đầu ra của bộ đếm cơ số 2 với đầu vào của bộ đếm cơ số
5,
tức là nối chân số 1 với chân 12 , ta được bộ đếm cơ số 10. Xung kích sẽ
đưa vào chân số 14 (CPO) và đầu ra của bộ đếm cơ số 10 là mã BCD
thong qua các chân QA ,QB ,QC ,QD. Để IC đếm được ta sẽ để các
chân R01 ,R02 ở mức thấp
Để thực hiện bộ đếm cơ số 6 ta xuất phát từ bộ đếm 10 trên dùng cách
xóa bớt số đếm để bộ đếm chỉ đếm từ 0 – 5. Khi đếm đến 5 và xung nhịp
tiếp theo sẽ nhảy lên 6 tương ứng với QDQCQBQA là 0110 . Ta lấy luôn đầu
ra QCQB and voi nhau và đưa về 2 chân R01 và R02 như thế bộ đếm sẽ
lập tức reset về 0. Như vậy bộ đếm cơ số 6 đã được thực hiện
Bộ đếm 10 dùng trong đếm hàng đơn vị. Bộ đếm 6 để đếm hàng chục .Ta
ghép chúng lại để được bộ đếm 60. Việc này được thực hiện bằng cách
đưa chân Q3 của bộ đếm 10 vào chân CP0 của bộ đếm 6. Rõ rang khi bộ
đếm từ 9 quay về 0 ( mã BCD chuyển từ 1001 sang 0000 ), chân Q3 sẽ
cho 1 xung clock sườn âm vì thế nó kích thích bộ đếm 6 tăng thêm 1 đơn
vị.
Để ghép nối bộ đếm giây với bộ đếm phút ,ta thấy rằng khi đếm đến 59,
chân QC của bộ đếm 6 ở mức cao (0101) vậy khi thêm 1 xung nhịp nữa thì
bộ đếm quay về 0000. Vậy chân Qc sẽ quay về 0 và tạo ra xung clock
sườn âm. Tín hiệu này được đưa về chân CP0 của bộ đếm 10 của khối
đếm phút

Vậy mỗi khi đếm đến giây 60 khối đếm phút sẽ được kích thích tăng 1
đơn vị.

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 10

Báo cáo thực hành môn kỹ thuật xung số Nhóm sv: LTCĐĐH ĐT2-K2
2. Khối phút :
Nguyên lý của bộ đếm phút cũng giống như bộ đếm giây. Tuy nhiên xung
điều khiểu của hàng đơn vị của khối phút được lấy từ chân QC của IC
74ls90 của hàng chục khối giây.
3. Khối giờ :
Nguyên lý hoạt động của bộ đếm giờ khác so với 2 bộ đếm trên. Dây là
bộ đếm 24 tức là đếm đến 23 thì sẽ reset về 0
Chân CP0 của IC 7490 hàng đơn vị của khối giờ được nối với chân QC
của IC 7490 hàng chục của khối phút để lấy xung điều kiển. Bộ đếm giờ
sẽ nhảy số khi bộ đếm phút nhảy tới 60 .Để có thể reset từ 23 trở về 0, Ta
phải tiến hành reset cả hai chân IC 7490 hàng chục và hàng đơn vị.khi
khối giờ đếm tới 23 thi ta co trạng thái các chân đầu ra của IC7490 hàng
chục và hang đơn vị QDQCQBQA : QDQCQBQA là 0010 : 0011.nếu thêm một
xung nữa thì đầu ra QC của hàng đơn vị là 1, vậy ta and đầu ra QB của IC
7490 hàng chục với QC của IC 7490 hàng đơn vị để đưa về reset cho khối
đếm giờ.

Đồng hồ số sử dụng IC 7490 trang 11