Professional Documents
Culture Documents
I. VAÊN :
B. Ngöõ vöïng:
Hoïc moät soá ngöõ vöïng qua caùc chuû ñeà döôùi ñaây:
1. Tính chaát, traïng thaùi.
2. Sinh hoaït trong gia ñình.
3. Caùc moùn aên.
4. Sinh hoaït taïi tröôøng hoïc
5. Sinh hoaït nôi coâng coäng.
6. Theå thao:
6.1 Caùc moân theå thao theo ñoäi.
6.2 Caùc moân bôi loäi vaø ñua thuyeàn.
7. Thôøi gian, phöông höôùng.
8. Ngheà nghieäp:
8.1 Ñoäng töø thích hôïp cho moãi ngheà, moãi vieäc.
8.2 Ñoäng töø thoâng duïng trong sinh hoaït.
F. Phong tuïc:
• Teát Nguyeân Ñaùn ( aâm lòch ).
• Teát Trung Thu .
I. VAÊN:
A. Tuïc ngöõ, ca dao, thaønh ngöõ, danh ngoân:
1. Tuïc ngöõ:
a. AÊn quaû nhôù keû troàng caây.
b. Anh em nhö theå tay chaân.
c. Tre giaø maêng moïc.
d. Choïn baïn maø chôi.
e. Moät chöõ neân thaày, moät ngaøy neân nghóa.
f. Kieán tha laâu ñaày toå.
g. Giaáy raùch phaûi giöõ laáy leà.
h. Tieân hoïc leã, haäu hoïc vaên.
i. Coù hoïc phaûi coù haïnh.
j . Ñi moät ngaøy ñaøng, hoïc moät saøng khoân.
2. Ca dao:
a. ÔÛ ñôøi muoân söï cuûa chung,
Hôn nhau moät tieáng anh huøng maø thoâi.
b. Muoán sang thì baét caàu kieàu,
Muoán con hay chöõ thì yeâu laáy thaày.
c. Coâng cha ñöùc meï cao daày,
Cöu mang tröùng nöôùc nhöõng ngaøy ngaây thô.
d. Lôøi noùi chaúng maát tieàn mua,
Löïa lôøi maø noùi cho vöøa loøng nhau.
e. Daãu xaây chín baäc phuø ñoà,
Chaúng baèng laøm phöôùc, cöùu cho moät ngöôøi.
Caâu hoûi gôïi yù:
1. “ Duø ta coù boû tieàn ra xaây nhaø cao, cöûa roäng ñeán ñaâu cuõng khoâng baèng giuùp ñôõ moät
ngöôøi xa cô thaát theá, ñoùi keùm hôn mình” ñöôïc theå hieän qua caâu ca dao naøo?
2. “ Chuùng ta neân aên noùi kheùo leùo ñöøng ñeå phieàn loøng ngöôøi khaùc” ñöôïc theå hieän qua
3. Thaønh ngöõ:
a. Choân nhau caét roán.
b. Gieo gioù gaët baõo.
c. EÁch ngoài ñaùy gieáng.
d. Mieäng aên nuùi lôû.
e. Chôû cuûi veà röøng.
4. Danh ngoân:
a. “Neáu beä haï muoán haøng giaëc, thì xin haõy cheùm ñaàu thaàn tröôùc”..
( Traàn Höng Ñaïo-Traàn Quoác Tuaán)
b. “Ta thaø laøm quyû nöôùc Nam coøn hôn laøm vöông ñaát Baéc”.
( Traàn Bình Troïng )
B. Ngöõ vöïng:
1. Tính chaát, traïng thaùi:
a. cöùng, meàm, deûo, dai, ñaëc, loûng, nhaõo.
b. noùng, laïnh, nguoäi, aám, khoâ, aåm, öôùt.
Caâu hoûi gôïi yù:
1. Baøn ñöôïc laøm baèng goã cöùng, vaäy “goã” thuoäc veà tính chaát hay traïng thaùi?
2. Chuùng ta uoáng nöôùc haèng ngaøy, vaäy “ nöôùc” thuoäc veà tính chaát hay traïng thaùi ?
3. Vaøo muøa ñoâng moïi nguôøi ñeàu maëc aùo len vì sôï laïnh. Caùc em haõy cho bieát “ laïnh”
thuoäc veà tính chaát hay traïng thaùi?
4. Vaøo muøa heø moïi ngöôøi ñeàu môû quaït maùy vì noùng quaù. Caùc em haõy cho bieát chöõ
“noùng” thuoäc veà tính chaát hay traïng thaùi?
5. Chöõ naøo ñöôïc xeáp theo tính chaát? “ cöùng, loûng, noùng, ñaëc, nhaõo, ñaù”
6. Chöõ naøo ñöôïc xeáp theo traïng thaùi? “ loûng, meàm, noùng, laïnh, cöùng, nöôùc ñaù”
8. Ngheà nghieäp:
8.1 Caùc ñoäng töø thích hôïp cho moãi ngheà:
• Baùc só : khaùm, chöõa ( beänh ), keâ ( toa ) .
• Y taù : saên soùc ( beänh nhaân ).
• Thôï may : ño, caét, may ( quaàn aùo )
• Coâng nhaân : laøm vieäc ( nhaø maùy, haàm moû, haõng xöôûng... )
• Kieán truùc sö : veõ ñoà aùn ( xaây caát ) .
• Kyõ sö : cheá taïo, thieát keá ( maùy moùc ).
• Thuyeàn tröôûng : laùi ( taøu ), chæ huy ( thuûy thuû ).
• Quaân nhaân : giöõ gìn ( bôø coõi ), choáng ( quaân thuø ) .
• Thöông gia : buoân baùn.
• ÖÙng cöû vieân : tranh cöû.
• Cöû tri : boû phieáu ( ñi baàu ).
2. Phaûn nghóa:
• Trung thaønh / phaûn boäi
• Nhoän nhòp / vaéng veû
• Ñoaøn keát / chia reõ
• Can ñaûm / heøn nhaùt
• Haïnh phuùc / ñau khoå
• Hy voïng / thaát voïng
• Caàn kieäm / phung phí
• Luït loäi / haïn haùn
• Laïnh leõo / noùng nöïc
• AÀm ó / yeân laëng
• Quaù khöù / töông lai
• Töï laäp / leä thuoäc
1. Coâng Cha
Hoûi ai ngöôøi vaát vaû,
ÔÛ xöôûng thôï, ngoaøi ñoàng
Laøm ñeán khi meät laû,
Vì con chaúng tieác coâng?
2. Nghóa meï
Hoûi ai mang naëng, ñeû ñau,
Nuoâi con vaát vaû, daõi daàu naéng möa?
Chaêm con töø thuôû coøn thô,
Ñeâm hoâm chaúng quaûn, sôùm tröa khoâng neà!
F. Phong tuïc:
1. Teát Nguyeân Ñaùn
Ñoái vôùi ngöôøi Vieät Nam, khoâng coù muøa naøo trong naêm laïi vui veû, nhoän nhòp vaø goùi
gheùm nhieàu tình töï daân toäc hôn muøa Teát. Muøa Teát baét ñaàu töø ñaàu thaùng Chaïp töùc laø thaùng
cuoái cuøng cuûa naêm aâm lòch vaø coù khi keùo daøi suoát thaùng Gieâng. Bôûi vaäy, môùi coù caâu: “ Thaùng
Gieâng laø thaùng aên chôi... “
Ngaøy Teát troïng ñaïi nhö vaäy, neân vieäc chuaån bò aên Teát raát caàn thieát. Theo tuïc leä ngaøy
Teát duø giaøu, ngheøo, nhaø naøo cuõng coù hoaëc caønh mai, caønh ñaøo hay chaäu cuùc ñeå ñoùn Xuaân, mua
vaøi baùnh phaùo ñeå ñoùn Giao Thöøa. Ba ngaøy ñaàu naêm goïi laø ba ngaøy Teát, goàm coù: muøng Moät,
muøng Hai, muøng Ba. Caùc moùn aên thöôøng thaáy laø baùnh chöng, gioø thuû, döa moùn. ÔÛ mieàn
Nam, mieàn Trung ngöôøi ta laøm baùnh teùt thay cho baùnh chöng. Ñeå tieáp khaùch, nhaø naøo cuõng coù
hoät döa, baùnh möùt, traùi caây.
Veà maët tinh thaàn, ngaøy Teát laø ngaøy raát thieâng lieâng. Teát laø dòp moïi ngöôøi trong gia
ñình sum hoïp ñeå töôûng nhôù oâng baø toå tieân ñaõ khuaát. Nhöõng ngöôøi vì sinh keá phaûi laøm aên xa
xoâi cuõng coá gaéng thu xeáp coâng vieäc ñeå veà nhaø cho kòp ngaøy Teát. Ñoái vôùi gia ñình, hoï haøng vaø
caû xoùm gieàng, ngöôøi nhoû tuoåi thì coù boån phaän ñeán nhaø thaêm vieáng, chuùc Teát, chuùc tuoåi ngöôøi
lôùn. Ngöôøi lôùn thì toû loøng thöông yeâu con chaùu baèng caùch lì xì hay möøng tuoåi ñeå laáy heân ñaàu
naêm. Trong ngaøy Teát, ñaâu ñaâu ngöôøi ta cuõng noùi ñeán söï may maén toát laønh. Moïi ngöôøi ñeàu
vui veû, thaân thieän vôùi nhau.
Ngaøy nay, chuùng ta laø nhöõng ngöôøi Vieät xa queâ höông, nhöng khoâng vì theá maø chuùng ta
khoâng gìn giöõ nhöõng tuïc leä ñeïp ñeõ aáy.