Hy Truong - Nhan Tuong Hoc

www.tuviglobal.
com
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Trong xaõ hoäi Vieät Nam hieän nay, xem töôùng vaø hoïc töôùng laø moät
hieän töôïng vaên hoùa raát phoå caäp. Thu huùt moät soá tín ñoà voâ cuøng ñoâng ñaûo
trong haàu heát moïi giai caáp. Soá ngöôøi haønh ngheà, taøi töû cuõng nhö chuyeân
nghieäp khoâng phaûi ít. Soá ngöôøi ñi xem laïi caøng ñoâng hôn.
Nhöng, laïi coù raát ít ngöôøi khaûo cöùu thaâm saâu ngaønh töôùng phaùp.
Cho neân ngaønh naøy vaãn coøn bò dö luaän xem nhö moät moân hoïc huyeàn bí.
Ngoä nhaän naøy sôû dó coù moät phaàn laø do nhöõng ngöôøi haønh ngheà, vì muïc
ñích quaûng caùo, ñaõ huyeàn bí hoùa khoa boùi toùan, phaàn khaùc vì caùc saùch
hieän coù chöa dieãn xuaát ñöôïc quan nieäm nhaân baûn vaø neàn taûng thöïc
nghieäm cuûa töôùng hoïc. Taùc phaåm töôùng hoïc hieän nay ôû nöôùc ta vöøa ít oûi,
vöøa ñôn sô, laïi mang naëng tính caùch hoang ñöôøng, hoaëc quaù thieân veà
phaàn thöïc haønh, naëng veà giai thoïai maø boû phaàn lyù thuyeát baên baûn, cho
neân khoâng xaây döïng ñöôïc moät hoïc thuyeát vöõng chaõi cho khoa nhaân töôùng.
Ngay töø buoåi sô khai, khoa naøy laø moät boä moân nhaân vaên, bao truøm
moät laõnh vöïc voâ cuøng phong phuù, coù moät neàn taûng nhaân baûn vaø moät
phöông phaùp thöïc nghieäm heát söùc roõ reät.
Thaät vaäy, nhaân töôùng hoïc AÙ ñoâng ñaõ toång hôïp taát caû boä moân taâm lyù
hoïc Taây Phöông vaøo moät moái. Taâm lyù hoïc Taây Phöông khaûo saùt con
ngöôøi qua nhieàu chuyeân khoa rieâng reõ. Coù hoïc phaùi chuyeân khaûo yù thöùc
vaø tieàm thöùc (conscience et subconscience), coù hoïc phaùi nghieân cöùu tính
tình (carrateùrologie), coù hoïc phaùi chuyeân khaûo taùc phong (behaviorisme).
Söï toàn taïi song song cuûa nhöõng chuyeân khoa ñoù cho thaáy nhaân hoïc Taây
Phöông phaân tích con ngöôøi nhieàu hôn laø toång hôïp con ngöôøi. Moät khaûo
höôùng nhö theá khoâng traùnh noåi khuyeát ñieåm phieán dieän. Khoa töôùng AÙ-
ñoâng nhaäp chung caùc laõnh vöïc nhaân hoïc laøm moät. Nhöõng neùt töôùng cuûa
khoa nhaân hoïc AÙ-ñoâng ñoàng thôøi mang yù nghóa tính tình laãn taùc phong.
Nhöng, töôùng hoïc AÙ-ñoâng khoâng döøng chaân ôû ñoù. Khoa naøy coøn
ñaøo saâu caû ñòa haït phuù quyù, beänh taät, thoï yeåu, sinh keá, ngheà nghieäp.
Ngoøai con ngöôøi, Ñoâng Phöông coøn nghieân cöùu caû ñôøi ngöôøi.
Maët khaùc, töôùng hoïc AÙ –ñoâng coøn tìm hieåu, qua neùt töôùng moãi caù
nhaân, nhöõng chi tieát lieân quan ñeán nhöõng ngöôøi khaùc coù lieân heä maät thieát
vôùi mình: ñoù laø cha meï, vôï choàng, anh em, con caùi, baïn beø.
Sau cuøng, söï giaûi ñoùan cuûa töôùng hoïc AÙ-ñoâng coøn roäng raõi vaø taùo
baïo hôn haún khoa taâm lyù Taây Phöông. Töø noäi taâm vaø lieân heä cuûa con
ngöôøi, khoa töôùng AÙ-ñoâng tieân ñoùan luoân vaän maïng, daùm khaúng ñònh caû
söï thaønh baïi, thònh suy, xeùt caû quaù khöù laãn töông lai khoâng döøng laïi ôû moät
giai ñoïan naøo.
Veà maët quan nieäm, töôùng hoïc AÙ-ñoâng khoâng coù gì thaàn bí. Khoa
naøy luùc naøo cuõng höôùng veà con ngöôøi vaø ñôøi ngöôøi laøm ñoái töôïng quan
saùt. Söï quan saùt ñoù ñaët neàn taûng treân nhöõng neùt töôùng con ngöôøi. Tính
tình vaø vaän soá khaùm phaù ñöôïc khoâng bao giôø ñöôïc suy dieãn töø thaàn linh
hay töø nhöõng yù nieäm tröøu töôïng. Ñoù laø quan nieäm hoøan toøan nhaân baûn.
Quan nieäm naøy döïa treân ñònh ñeà caên baûn laø: coù ôû beân trong aét phaûi bieåu
loä ra beân ngoøai.
Vì thaám nhuaàn tinh thaàn nhaân baûn, khuynh höôùng töôùng hoïc AÙ-
ñoâng coi troïng phaàn nhaân ñònh: caùi taâm con ngöôøi quyeát ñònh töông lai
con ngöôøi. Thuaät xem töôùng chung quy thu goïn vaøo thuaät xem taâm. Nhaân
töôùng hoïc laø moät nhaân taâm hoïc. Nguyeân taéc chæ ñaïo naøy ñöôïc dieãn taû qua
chaâm ngoân caên baûn sau ñaây: “Töôùng töï taâm sinh, töôùng tuøy taâm dieät ”.
Voán coi noäi taâm laø chaân töôùng, cho neân phaàn töôùng cuûa hình haøi chæ laø
nhöõng yeáu toá beà ngoøai höôùng daãn ngöôøi xem ñi vaøo beà saâu cuûa taâm hoàn.
Vaø chæ khi naøo khaùm phaù ñöôïc baûn theå thaâm saâu cuûa con ngöôøi thì môùi
ñaït muïc ñích cuûa Taây Phöông. Ñaây laø quy taéc duy nhaát, baát di baát dòch
cuûa vieäc hoïc töôùng vaø cuûa vieäc xem töôùng.
Theo quan nieäm AÙ-ñoâng, con ngöôøi laø moät sinh vaät, luoân luoân bieán
ñoåi, do ñoù caùc neùt töôùng cuõng bieán chuyeån theo taâm hoàn. Quan nieäm naøy
thöïc tieãn vaø phuø hôïp vôùi dòch lyù (proceus dialectique) cuûa vaïn vaät. Ñaây
cuõng laø moät yù nieäm caên baûn cuûa nhaân töôùng hoïc AÙ-ñoâng. Khoa naøy, thoïat
kyø thuûy ñaõ xuaát phaùt töø Kinh Dòch töùc laø saùch khaûo cöùu veà caùc quy luaät
bieán hoùa cuûa vaïn vaät vaø cuûa con ngöôøi.
Noùi veà phöông phaùp, nhaân töôùng hoïc aùp duïng loái quan saùt tröïc tieáp
con ngöôøi töùc laø döïa vaøo nhöõng döõ kieän thöïc taïi vaø cuï theå chöù khoâng caên
cöù vaøo nhöõng heä luaän huyeàn bí vaø tröøu töôïng . Nhöõng keát luaän veà töôùng
caùch caù nhaân ñöôïc ruùt tæa töø hình daùng cuûa khuoân maët, töø ñaëc ñieåm cuûa cô
theå, töø maøu saéc cuûa nöôùc da, töø ñaëc tính cuûa muïc quang, phong thaùi ñi
ñöùng, naèm, ngoài, cöôøi, noùi, aên nguû cho ñeán aâm thanh, aâm löôïng…Nhöõng
keát luaän ñoù ñöôïc suy dieãn theo loái quy naïp. Ngöôøi ta tìm nhöõng neùt töôùng
gioáng nhau cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng caùch ñeå thieát laäp nhöõng ñònh taéc cho
nhöõng yù nghóa cuûa hình haøi, boä vò, taùc phong. Noùi nhö theá, coù nghóa laø
khoa töôùng Ñoâng Phöông ñaõ bieát söû duïng phöông phaùp thoáng keâ voâ cuøng
roäng raõi, ngoõ haàu tìm hieåu vaø ñònh giaù nhöõng neùt töôùng ñaõ quan saùt ñöôïc
trong nhieàu tröôøng hôïp töông töï, qua nhieàu theá heä khaùc nhau. Ñaây quaû
thaät laø moät phöông phaùp nhaân hoïc döïa vaøo caùc tröôøng hôïp ñieån hình,
khoâng bao giôø chòu taùch rôøi thöïc teá.
Sau cuøng, maëc daàu nhaân töôùng hoïc xeáp loïai töôùng ngöôøi, nhöng
khoa naøy khoâng xem caùc loïai ñoù nhö nhöõng khuoân maãu coá ñònh. Nhöõng
maãu ngöôøi ñaëc bieät ñoù vaãn sinh ñoäng, ñoù laø nhöõng maãu ngöôøi SOÁNG,
bieán thaùi qua thôøi gian, bieåu loä qua nhöõng neùt thaàn, neùt khí, neùt saéc thay
ñoåi töøng thôøi kyø. Tuøy ñaëc ñieåm cuûa thaàn khí saéc bieán thieân ñoù, ngöôøi ta
xeùt ñeán bieán coá, ñeán vaän meänh. Cho neân khoa töôùng soá AÙ-ñoâng coù phaàn
tónh ôû caùc hình haøi, boä vò, nhöng cuõng coù phaàn ñoäng ôû thaàn khí saéc.
Nhöõng ngoïai bieåu cuûa thaàn khí saéc qua thôøi gian cuõng coù ñònh taéc rieâng,
cuõng ñöôïc suy dieãn töø vieäc quan saùt, töø söï thöïc nghieäm, töø caùc thoáng keâ,
töø loái quy naïp.
Toùm laïi, nhaân töôùng hoïc AÙ-ñoâng laø moät boä moân nhaân vaên, töø ngöôøi
maø ra, do ngöôøi maø coù vaø nhaèm phuïc vuï cho con ngöôøi töø trong vieäc “tri
kæ, tri bæ”. Tieác raèng, cho tôùi nay, neàn taûng nhaân baûn vaø tinh thaàn thöïc
nghieäm ñoù chaúng coøn ñöôïc maáy ngöôøi hieåu bieát vaø khai trieån khieán cho
caùi tinh hoa vaø giaù trò cuûa khoa naøy bò phai laït daàn. Quyeån saùch ñöôïc
bieân soïan vôùi hoøai baõo phuïc hoài tinh hoa cuûa töôùng hoïc vaø giaù trò cuûa
töôùng phaùp.
Saøi Goøn, ngaøy 15 thaùng 5 naêm 1973
HY TRÖÔNG
QUYEÅN THÖÔÏNG
CAÙC NEÙT TÖÔÙNG

VAØ CAÙC LOÏAI TÖÔÙNG
NHAÂN TÖÔÙNG HOÏC – Hy Tröông 1
maøu vaøng töôi laïi laø caùt töôùng baùo tröôùc vieäc hoaïnh taøi hoïanh loäc. Ngoaøi ra Mieäng phaûi
caân xöùng, hai Moâi phaûi coù vaïch doïc töông xöùng môùi coi laø hoaøn toaøn caùt töôùng.
1 – Töôùng phuù quyù
- Mieäng ngay ngaén, Moâi khoâng quaù daày maø cuõng khoâng quaù moûng, ñaàu löôõi coù vaïch doïc
hoaëc ñaàu löôõi vuoâng, khoeù Mieäng ngang hoaëc höôùng leân treân laø töôùng giaøu.
- Mieäng luùc ngaäm laïi thì nhoû nhöng Laêng, Giaùc phaân minh, luùc haù ra thì lôùn, hình theå caân
xöùng, daày moûng thích nghi laø töôùng Mieäng cuûa ngöôøi ñaïi quyù hieån trong xaõ hoäi.
- Mieäng ngay ngaén, khoâng tuùm laïi, coù saéc hoàng töôi nhö maøu hoa sen hoaëc ñoû saãm nhö son
taøu, hình daïng nhö Mieäng chöõ Töù, Mieäng traâu laø haïng ngöôøi phuù tuùc, khoâng sôï ñoùi raùch.
- Mieäng roäng, khoâng thieân leäch, löôõi moûng (nghóa laø trong thöïc teá coù theå uoán cong deã
daøng) laø töôùng keû thích soáng cuoäc ñôøi phoùng tuùng vaø ñuû aên maëc tuy khoâng giaøu coù lôùn.
2 – Töôùng baàn tieän
- Mieäng chaåu ra, hai Moâi tuùm laïi, luùc naøo cuõng coù daïng nhö ngöôøi ñang thoåi löûa laø töôùng
ngöôøi haäu vaän baàn haøn, töø trung nieân trôû veà sau khoù traùnh ñöôïc ñoùi reùt.
- Hai Phaùp leänh (ñoù laø laèn chaïy töø hai caùnh xuoáng phía döôùi, thöôøng thì Phaùp leänh bao
quanh Mieäng) neáu cong voøng vaø coù khuynh höôùng nhaäp chung vôùi hai khoeù Mieäng laø töôùng cuûa
leû cheát vì ñoùi raùch. Ñaây laø loaïi töôùng toái kî trong töôùng hoïc, duø nhaát thôøi coù theå sang giaøu,
nhöng chung cuoäc khoâng traùnh ñöôïc caûnh cheát ñoùi.
- Keû maø moãi khi môû Mieäng hoaëc ñaøm thoaïi ñeå loä caû chaân raêng ñoä xæ) laø loaïi töôùng suoát
ñôøi khoán ñoán vì sinh keá.
- Mieäng nhoû, Moâ thaâm, ñaàu löôõi quaù lôùn so vôùi mieäng, laø töôùng ngheøo khoå, suoát ñôøi khoâng
coù cô hoäi may maén.
- Chöa noùi maø Moâi töï nhieân maáp maùy, khoâng ngöôøi ñoái thoaïi maø vaãn laåm baåm trong
mieäng khoâng phaùt ra tieáng laø töôùng ngheøo heøn, suoát ñôøi vaát vaû.
- Baát keå laø Mieäng loaïi gì, hình daïng caáu taïo ra sao, heã coù khoùe Mieäng ruû xuoáng ñeàu bò
xeáp vaøo loaïi tieän töôùng.
Tuy nhieân, ôû ñaây coøn moät ñieåm caàn neâu leân laø Raêng trong phaàn luaän töôùng Mieäng cuõng
ñoùng goùp moät vai troø khaù quan troïng. Neáu Moâi, Mieäng, vaø Löôõi thuoäc loaïi hung töôùng maø coù boä
Raêng thuoäc loaïi caùt töôùng thöôïng caùch thì söï baàn haøn hoaëc caù tính xaáu xa bò giaûm thieáu ñaùng keå.
Traùi laïi loaïi töôùng Mieäng thuoäc veà caùt töôùng neáu bò khuyeát ñieåm veà Raêng thì nhöõng caùi hay, caùi
toát cuõng bò tieâu giaûm raát nhieàu. Daãu vaäy, raêng laø moät loaïi boä vò raát khoù quan saùt, moät phaàn vì noù
ôû kín trong mieäng, moät phaàn laø soá löôïg raêng cuûa moãi ngöôøi raát khoù öôùc löôïng, chæ vì coù chính
ñöông söï môùi thöïc söï bieát mieäng coù bao nhieâu raêng maø thoâi, ñieàu naøy coù leõ cuõng chaúng maáy
nguôøi ñeå yù tôùi. Bôûi vaäy veà phaàn raêng, soaïn giaû chæ sô löôïc nhöõng neùt chính coi nhö phaàn phuï
ñoaùn veà Moâi vaø Mieäng.
• Caùt töôøng veà Raêng:
a)luùc ñaøm thoaïi khoâng ñeå ngöôøi ñoái thoïai quan saùt ñöôïc lôïi raêng.
b)Raêng ñeàu ñaën, traéng ngaø vaø ngay thaúng.
c)Soá löôïng raêng caøng nhieàu caøng toát. Theo söï tin töôûng töø ngöôøi xöa cuûa ngöôøi AÙ ñoâng thì
caùc tay traéng laäp neân ñeá nghieäp coù töø 34 ñeán 36 raêng. Ngöôøi coù phuùc ñöôïc höôûng töôùc loäc coù töø
32 ñeán 34 caùi raêng. Keû bình phaøm coù khoaûng 30, coøn keû thöù daân, haï tieän thì 28 raêng.
Veà maøu saéc thì raêng ñeàu, töø 32 trôû leân, maøu nhö ngoïc trai thì con ñöôøng khoa hoaïn roäng
môû, moïi söï hanh thoâng, hình daïng raêng nhö haït löïu thì chöùc vò cao quyù phöôùc loâc mieân tröôøng,
saéc traéng nhö baïc vaø daøi, ñeàu haøng nhö soáng kieám vöøa quyù vöøa soáng laâu. Raêng ñen xaïm töï
nhieân laø töôùng keû baàn haøn yeåu maïng.
• Hung töôùng veà Raêng
- Raêng maøu ñen xaïm, lôùn nhoû traùi leõ töï nhieân.
- Hình daùng lôûm chôûm, cao thaáp khoâng ñeàu, keõ raêng caùch quaõng baát nhaát.
- Raêng nhoïn ñaàu vaø moïc loän xoän khoâng ñuùng haøng loái töï nhieân.
- Baèng hay ít hôn soá toái thieåu nghóa laø 28 raêng.
c)Töông quan giöõ mieäng vaø gia vaän
1- Gia vaän toát
- Hình daïng mieäng ngay ngaén, caân xöùng troâng coù daùng veû thanh tuù, moâi khoâng daày quaù,
löôõi meàm maïi vaø coù hôi hoàng laø töôùng cuûa keû coù haïnh phuùc veà caû tình duyeân laãn cuûa caûi.
- Keû Mieäng roäng, caân xöùng, haèn Moâi ñoái xöùng, khoeù Mieäng roõ raøng ñöôïc höôûng gia vaän
phoàn thònh.
Ngoaøi ra, hai loaïi Mieäng coù caùc ñieàu kieän treân coøn bieåu hieän phoàn thònh lieân quan tôùi caû
con chaùu.
- Ñaøn baø Mieäng, Moâi hoàng thaém, caân xöùng laø töôùng ngu tình ñaèm thaém.
- Ñaøn baø hai moâi coù nhieàu docï ñeïp vaø roõ raøng laø töôùng phuùc con vaø deã nuoâi. Ngöôïc laïi,
neáu laèn doïc ít hoaëc khoâng coù laø töôùng ngöôøi ít hoaëc khoâng con.
2 – Gia vaän xaáu
- Baát keå trai gaùi, mieäng chuïm laïi nhö mieäng ñang thoåi ngoïn löûa ñeàu laø töôùng coâ ñoäc luùc
giaø, neáu may maø coù con vaõn nieân cuõng chia lìa moãi ngöôøi moät ngaõ, coát nhuïc voâ tình.
- Quanh mieäng ñeàu hieän ra maøu xaùm thöôøng xuyeân laø töôùng khaéc theâ töø, tha phöông caáu
thöïc.
- Ñaøn oâng maø mieäng chæ ngay ngaén coù moät beân coøn beân kia bò leäch do thieân baåm. Neáu
leäch beân phaûi laø töôùng khaéc vôï. Ñaøn baø thì ngöôïc laïi( leäch veà beân phaûi thì khaéc choàng). Noùi
chung caû ñaøn oâng laãn ñaøn baø maø bò leäch moät beân mieäng ñeàu laø töôùng baát haïnh trong lónh vöïc gia
caûnh.
- Hai beân khoeù mieäng (nhöng beân phaûi thì chaéc chaén coù caùc vaïch doïc roõ reät laø töôùng tan
hoang haïnh phuùc gia ñình).
- Caùc vaïch ôû hai moâi quaù roõ vaø vöôït quaù ranh giôùi bình thöôøng aên lan leân caû phaàn thöïc
thöông laãn thöïc töông hoaëc xung quanh mieäng ñeàu coù veát nhaên töông töï nhö caùc veát nhaên ôû ñuoâi
maét ñoù laø töôùng cuûa nhöõng ngöôøi gaëp nhieàu tai öông veà gia caûnh nhaát laø khi veà giaø.
d)Töông quan giöõa mieäng vaø thoï yeåu
1-Daáu hieäu khang thoï
- Mieäng lôùn roäng, khoeù mieäng vaïch thaønh ñöôøng ngang roõ reät laø töôùng tröôøng thoï, ít baïo
beänh.
Moâi treân vaø moâi döôùi ngay ngaén caân xöùng.
- Moâi mieäng troâng thanh tuù vaø töôi nhuaän laø daáu hieäu cuûa khang kieän vaø tröôøng thoï.
2- Daáu hieäu veåu, beänh
- Moâi mieäng coù saéc tía pha ñen hoaëc khoâ xaïm laø daáu hieäu beà ngoaøi cuûa tyø vò suy nhöôïc, do
ñoù khoù coù theå tröôøng thoï.
- Mieäng quaù nhoû so vôùi ñaàu laø töôùng ñoaûn meänh.
- Mieäng nhoû, duø ñaàu khoâng lôùn, nhöng laïi tuùm troøn laø töôùng mieäng cuûa ngöôøi ñoaûn maïng.
- Moâi mieäng thình lình hieän ra saéc ñen aùm laø ñieàm baùo tröôùc söï taùng maïng.
- Moâi mieäng hieän ra saéc vaøng nhö ngheä vaø khoâ laø daáu hieäu noäi taïng suy nhöôïc, maát heát
sinh khí.
III – CAÙC LOAÏI MIEÄNG ÑIEÅN HÌNH TRONG TÖÔÙNG HOÏC
Ñeå tieän vieäc xeùt ñoaùn vaän maïng con ngöôøi, töôùng phaùp AÙ ñoâng phaân loaïi mieäng thaønh 16
loaïi ñieån hình caên cöù vaøo vieäc so saùnh hình daïng cuûa mieäng vôùi caùc söï vaät cuï theå thöôøng thaáy
trong ñôøi soáng haøng ngaøy.
1- Mieäng chöõ töù
Hai moâi treân vaø döôùi khaù ñaày vaø ñeàu nhau, hai khoeù mieäng hôihöôùng leân, phaàn giöõa moâi
treân(choã giaùp vôùi moâi döôùi) coù daáu veát roõ reät. Toaøn theå hình daïng troâng töông töï nhö chöõ töù
raêng traéng vaø ñeàu.
Loaïi mieäng chöõ töù ñöôïc töôùng hoïc coå ñieån xeáp vaøo loaïi xuaát naïp quan thaønh töïu vì keû coù
loaïi mieäng naøy thöôøng suoát ñôøi ñöôïc höôûng phuùc loäc, phuù quyù song toaøn, vaên chöông hôn ngöôøi
vaø ñaëc bieät laø raát thoï. Veà maïng vaän loaïi naøy phaàn quyù troäi yeáu hôn phaàn phuù.
2- Mieäng vuoâng
Veà hình daïng, mieäng vuoâng khaùc mieäng chöõ töù ôû caùc ñieåm sau:
- Hai moâi raát daày vaø caân xöùng.
- Mieäng raát lôùn nhöng khi ngaäm laïi nhoû.
- Hai goùc cuûa moâi treân vaø moâi döôùi taïo thaønh goùc caïnh vuoâng vöùc.
- Phaàn giöõa moâi treân tieáp giaùp vôùi moâi döôùi khoâng roõ baèng mieäng chöõ töù.
Veà yù nghóa maïng vaän, cuõng ñöôïc xeáp vaøo loaïi xuaát naïp quan thaønh töïu, anh em vôï con
ñeàu hoaø hôïp.ñöôïc höôûng phuù quyù. Veà caù tính, ngöôøi coù mieäng vuoâng buïng daï trung haäu, thöïc
thaø, khoâng bao giôø doái ngöôøi doái mình.
3 – Mieäng traêng khuyeát (ngöôõng nguyeät khaåu)

Ñuùng nhö danh xöng, loaïi mieäng naøy daøy trung bình, moâi döôùi troøn vaø uoán cong, moâi treân
nhoû hôn moâi döôùi ñoâi chuùt vaø choã tieáp giaùp vôùi nhaân trung loõm xuoáng raát roõ vaø roäng.
5 – Mieäng traâu (ngöu khaåu)
Hai moâi raát daày vaø nhieàu thòt,saéc saäm vaø coù raêng giaùp roõ hôn loaïi mieäng vuoâng, caùc goùc
caïnh cuûa hai moâi uoán cong vaø moâi hôi vaãn ra troâng keùm veû thanh nhaõ. Nhìn thoaùng qua, loaïi
mieäng traâu raát deã laàm vôùi loaïi mieäng vuoâng neáu ta khoâng löu yù ñeán caùc ñieåm nhoû nhaët keå
treân.(h.156)
Mieäng traâu thuoäc veà loaïi mieäng thaønh töïu trung thöøa, phuù nhieàu hôn laø quyù vaø cuõng chæ ôû
möùc ñoä vöøa phaûi nhöng phuùc loäc keùo daøi, cuoäc ñôøi an nhaøn ít soùng gioù vaø ñaëc bieät vôï choàng
thöôøng xung khaéc.
Veà caù tính, loaïi mieäng traâu trung haäu, thöïc thaø nhöng hay coá chaáp, thoâng minh, ôû möùc
trung bình vaø keùm linh hoaït so vôùi mieäng chöõ töù vaø vuoâng. Dó nhieân laø khoâng theå saùnh vôùi loaïi
mieäng traéng khuyeát hay voøng cungveà maët cô trí vaø ngoân ngöõ.
6 – Mieäng coïp
Ñaây laø loaïi mieäng lôùn ñaëc bieät so vôùi taát caû caùc loaïi mieäng khaùc, laêng giaù roõ reät, vaïch
ngang cuûa mieäng raát daøivì loaïi naøy haù ra thì cöïc lôùn coù theå gaàn nhö nuoát troïn ñöôïc naém tay
(saùch töôùng goïi laø khaåu naêng duïng boång), khi ngaäm laïi thaønh nhoû vaø taïo thaønh moät vaïch daøi,
chieàu daày cuûa hai loaïi thuoäc loaïi trung bình.(h.157)
Theo loái xeáp loaïi coå ñieån mieäng coïp ñöôïc xeáp vaøo loaïi xuaát naïpquan thaønh töïu, chuû veà uy
quyeàn hieån haùch, giaøu sang cöïc phaåm.
Veà maët caù tính, loaïi mieäng coïp linh lôïi, coù giaù trò nhöng thieân veà thöïc haønh hôn laø lyù
thuyeát vaø tính khoâng ñöôïc trung haäu vaø chaát phaùc.
7 – Mieäng roàng
Mieäng thuoäc loaïi trung bình veà khuoân khoå: hai moâi ñaày ñaën nhöng khoâng daày khoâng
moûng, maùu töôi, raêng traéng vaø ñeàu, khoeù mieäng vaø goùc caïnh caùc moâi töôi ñeïp, thanh tuù.(h.158)
Ñöôïc xeáp vaøo loaïi thaønh töïu thöôïng caùch, chuû ñeà uy quyeàn, chöùc vò treân ñôøíit ai saùnh kòp.
Veà maët caù tính, loaïi mieäng roàng vôùi ñieàu kieän hôïp ñuû caùc caùch cuïc cuûa nguõ quan, töôïng
tröng cho oùc thoâng tueä, dung hoaø ñöôïc caû thöïc tieãn laãn lyù thuyeát cao xa, ñoái vôùi ngöôøi thích
ñaùng, cöông nhu ñuùng möùc neân deã ñöôïc moïi ngöôøi kính phuïc vaø thöôøng laø con phöôïng trong
ñaùm gaø.
8 – Mieäng deâ
Mieäng nhoû, moâi moûng vaø hôi tuùm cong laïi, khoeù mieäng hôi cong leân hoaëc naèm ngang,
raêng vaøng kheø vaø ít hoaëc khoâng coù raâu(h.159), khi aên uoáng coù daùng daáp nhö loaøi choù.
Ñaây laø loaïi mieäng coù yù nghóa raát xaáu, chuû veà khaéc vôï con, suoát ñôøi baàn haøn, ít coù hy voïng
tröôøng thoï.
9 – mieäng heo(chö khaåu)

Moâi treân daày, maäp, hình daùng thoâ loã vaø laán löôùt moâi döôùi: moâi döôùi vöøa ngaén vöøa moûng
vaø hôi co ruùm laïi, raêng nhoïn vaø hôi loä, hai khoùe mieäng treã xuoáng (h160)
Bò coå töôùng hoïc xeáp vaøo loaïi xuaát naïp quan baát thaønh töïu, chuû veà xung khaéc cha meï,anh
em, vôï con: vôï con muoän maøng vaø khoâng coù haïnh phuùc gia ñình, neáu may maø thaønh tieåu phuù
quyù thì cuõng bò cheát thaûm.
Veà maët caù tính, loaïi mieäng heo töôïng tröng cho tính neát hung haêng, ñaàu oùc ngu ñoän, haønh
ñoäng theo baûn naêng hôn laø lyù trí.
10 – Mieäng thoåi löûa(suy hoaû khaåu)
Mieäng nhoû vaø troøn, hai moâi nhoïn vaø tuùm cong laïi gioáng nhö ngöôøi ñang chuùm mieäng thoåi
löûa, neân ñaët teân nhö vaäy ñeå deã hình dung, hai khoeù mieäng cuùp xuoáng(h.161)
Laïoi mieäng naøy thuoäc loaïi xaáu nhaát trong caùc töôùng mieäng neân bò xeáp vaøo loaïi xuaát naïp
quan baát thaønh töïu chuû veà cha meï anh em, vôï con baát hoaø, veà giaø coâ ñoäc. Tuy nhieân, neáu maøy
maét, tai, muõi bình thöøông hoaëc muõi ñaëc bieät toát thì cuõng coù theå phaùt ñaït sô sô.
Veà maët caù tính, loaïi mieäng naøy chuû veà tính neát gian aùc, thích deøm pha, haõm haïi ngöôøi.
11 – Mieäng anh ñaøo
Mieäng nhoû hoaë trung bình, moâi töôi vaø caùc saéc hoàng nhö mau hpa anh ñaøo, raêng ñeàu,
nhieàu vaø khít, troâng raát xinh xaén, khoeù mieäng hôi xong leân phía treân(h162)
Mieäng anh ñaøo thuoäc loïai thaønh töïu trung thöøa chuû veà phuù quyù baäc trung, thöôøng ñöôïc quyù
nhaân hoã trôï.
Veà maët caù tính, chuû ceà taâm tính thieän löông, thoâng minh, chaê9m chæ. Ñoái vôùi phuï nöõ, ñaây
laø loaïi mieäng raát toát.
12 – Mieäng caù maêng
Mieäng roäng lôùn nhöng khoâng thu laïi ñöôïc, hai moâi moûng vaø khoeù mieäng cuùp xuoág, khí theá
thoâ troïc, nhaãn thaàn môø aùm(h163)
Maïng vaän raát xaáu vì chuû veà cheát non hoaëc suoát ñôøi baàn haøn tuyø theo söï phoái hôïp cuûa nguï
quan.
13 – Mieäng thuyeàn laät
Hai moâi daøi vaø moûng, khi ngaäm mieäng laïi, hình daùng mieäng cong voøng xuoáng phía döôùi
töông töï nhö chieác thuyeàn bò uùp ngöôïc xuoáng moâi coù saéc thaâm nhö thòt traâu, raêng lôùn(h164)
Veà maët maïng vaän raát xaáu, chuû veà suoát ñôøi ngheøo khoå neáu nguõ quan ñeàu hoûng, neáu nguõ
quan khoâng bò khuyeát haøm thì thaønh baïi baát thöôøng.
Veà maët caù tính, loaïi mieäng naøy ngoaøi thöïc nhöng beân trong laø nguïy gian xaûo, tri traù.
14 – mieäng caù dieác
Töông töï nhö mieäng caù maêng, nhöng mieäng nhoû hôn vaø hai moâi daøy hôn ñoâi chuùt(h165)
Veà maïng vaän, yù nghóa cuõng töông töï nhö loaïi mieäng caù maêng.
15 – Mieäng caù vaèn

Hình daïng toång quaùt cuûa mieäng troøn, moâi treân daøy vaø daøi, moâi döôùingaén vaø gaèn taïo thaønh
loaïi mieäng phaûn töôøng (nghóa laø moâi döôùi laïi ôû vaøo vò trí bình thöôøng cuûa moâi treân noåi cao leân
thay vì chìm töôùng nhö mieäng ngöôøi bình thöøông. (h166)
Bò xeáp vaøo loaïi baát thaønh töïu chuû veà suoát ñôøi coâ ñoäc, khoå sôû, neáu coù dòp tieåu phaùt ñaït ôû
buoåi sô nieân hay trung nieân thì tôùi giaø cuõng bò phaù taùn hoaëc tai öông.
Veà caù tính, loaïi naøy khoâng coù yù nghóa gì ñaëc bieät.
16 – Mieäng khæ
Mieäng caân xöùng, hai moâi khoâng daày khoâng moûng vaø khaù daøi taïo thaønh khoùe mieäng höôùng
leân. Haèn loõm treân cuûa moâi treân raát ñeïp, choã thòt dö cuûa phaàn giöõa moâi treân tieáp giaùp vôùi moâi
döôùi khoâng roõ reät. Ñaëc bieät laø phaàn nhaân trung raát ñeïp, thaúng vaø song song.(h167)
Ñöôïc xeáp vaøo loaïi xuaát naïp quan thaønh töïu, chuû veà phuùc loäc, tröôøng thoï.
IV – KHU VÖÏC HAÏ ÑÌNH
Trong khu vöïc haï ñình, ngoaøi mieäng laø boä vò quan troïng baäc nhaát coøn coù moät soá boä khaùc
cuõng ñoùng moät vai troø ñaùng keå nhö: phaùp leänh, nhaân trung, caèm vaø mang tai.
a) Phaùp leänh:
Phaùp leänh laø hai veát laèn chaïy daøi töø hai beân caùnh muõi xuoáng phía döôùi(h168), hình gioáng
nhö chöõ baùt.
Theo nguyeân nghóa thì phaùp leänh coù nghóa laø phaùp luaät vaø meänh leänh. Do ñoù, nhìn vaøo
phaùp leänh ta coù theå quan saùt ñöôïc caù nhaân ñoù coù tính traät töï hay khoâng.
Ngoaøi yù nghóa veà caù tính keå treân vieäc quan saùt phaùp leänh coøn cho ta bieát:
• Söï nghieäp thònh, suy: phaùp leänh roõ raøng ñeàu ñaën caân xöùng aø bieåu hieän cuûa söï nghieäp phaùt
trieån, oån coá. Neáu phaùp leänh khoâng roõ raøng, leäch laïc thì yù nghóa treân seõ ñaûo ngöôïc laïi.
• phaùp leänh veà maët gia vaän, coøn ñöôïc coi laø ñöôøng phaân ranh giöõa gia ñình tính vaø xaõ hoäi
tính. Phía trong phaùp leänh, ñaëc bieät laø khu vöïc nhaân trung ñöôïc coi laø trung taâm gia ñình, phía
ngoøai laø xaõ hoäi. Do ñoù, keû coù phaùp leänh höôùng ra beân ngoaøi chuû veà ñoái vôùi gia ñình raát coù höùng
thuù, ñoái vôùi ñôøi soáng xaõ hoäi cuõng coù nhieàu ñam meâ, höôùng ngoaïi hôn laø höôùng noäi.
Chính phaùp leänh coù nhieàu yù nghóa nhö vaäy neân trong töôùng hoïc ngöôøi ta raát löu taâm quan
saùt vaø ñi ñeán moät soánhaän xeùt sau ñaây:
1 – phaùp leänh môø laït
hình 169 laø loaïi phaùp leänh chuû veà suoát ñôø söï nghieäp gaëp nhieàu khoán khoù, raát ít khi ñöôïc
vieäc gì toïai yù. Neáu nhö ngoaøi vieäc phaùp leänh môø toái maø maét thuoäc loaïi voâ thaàn thì vöøa baát ñaéc
chí vöøa yeåu thoï.
2- phaùp leänh coù noát ruoài

Ñaây laø daáu hieäu chuû veà söï baát hoaø hôïp vôùi thaân quyeán khoù traùnh khoûi phaù tan toå nghieäp
hoaëc veà tính tình thì ñoù laø loaïi ngöôøi töï toân quaù ñaùng neân sinh ra laém chuyeän loâi thoâi, cuoäc ñôøi
seõ coù luùc thaát baïi chua cay.
3-phaùp leänh cheû

loaïi phaùp leänh naøy ôû coái cheû thaønh nhieàu ngaû hoaëc goàm nhieàu ñoaïn nhoû chaáp noái dö thöøa
laïi vôùi nhau laø daáu hieäu cuûa ngöôøi coù chí maø khoâng thaønh ñaït, rôøi boû nôi sinh ñeû, boân taåu tha
phöông, suoát ñôøi vaát vaû. Duø coù may maén ñöôïc giaøu sang moät luùc thì cuõng chaúng beàn vöõng.
4-phaùp leänh toaû khaåu
Ñoù laø loaïi phaùp leänh coù hai laèn chaïy saùt vôùi meùp mieäng. Neáu ñuoâi phaùp leänh roõ vaø aên
thoâng vôùi hai vaèn cuûa khoeù mieäng thì ñöôïc goïi laø ñaúng xaø nhaäp khaåu( raén boø vaøo mieäng) chuû veà
veäc seõ bò cheát ñoùi vaøo khoaûng 45 tuoåi hoaëc ít ra cuõng bò tai naïn lôùn lao. Tuy nhieân, duø keát cuoäc
coù bò ñoùi raùch, nhöng loaïi phaùp leänh naøy khoâng coù nghóa laø ngöôøi ñoù khoâng theå phaùt quyù moä
thôøi. Thôøi xöa, töôùng quaân Chu AÙ Phu ñöôïc vua Haùn Vuõ Ñeá phong töôùc giaøu sang toät ñænh moät
thôøi, ñeán ñôøi vua sau hoï Chu bò haï nguïc vaø coá yù cheát ñoùi trong tuø. Vöøa qua, taïi Ñaøi baéc vôï moät
nhaø tyû phuù cuõng coù loaïi phaùp leänh naøy vaø roát cuoäc cheát vì ñoùi nhöng khoâng phaûi laø vì baàn haøn
maø chæ vì maéc beänh yeát haàu, khoâng aên ñöôïc maø cheát.
Tuy nhieân, neáu ngöôøi naøo coù loaïi phaùp leänh naøy, chuû veà cheát vì khoâng ñöôïc aên nhöng neáu
ñöôïc caùc quyù töôùng khaùc laán löôùt thì laïi voâ haïi. Vaøo naêm 1911, taïi Thöôïng Haûi coù 1 nhaø ñaïi taøi
phuù teân Löông Syõ Di cuõng coù loaïi phaùp leänh treân nhöng löôõi ngay ngaén vaø chính giöõa löôõi coù
noát ruoài son (chuû veà ñaïi caùt töôùng ): Keát cuoäc laø Löông cheát vì giaø treân nhung luïa giaøu sang, taän
höôûng vinh hoa phuù quyù luùc Maõn ñôøi. Sôû dó Löông ñöôïc nhö vaäy nhôø coù noát ruoài son phaù hö
töôùng cheát ñoùi vaø töø Ñaèng xaø nhaäp khaâu, 2 laèn phaùp leänh tai haïi ñaõ hôïp vôùi noát ruoài son thaønh
caùch cuïc phuù quyù goïi laø song long thöông chaâu: 2 con roàng tranh nhau ngoïc quyù.
Do ñoù, xaáu maø gaëp ñuùng caùch phoái hôïp thì laïi trôû thaønh toát. Ñoaùn töôùng phaùp leänh caàn
heát söùc löu taâm vieäc naøy.
1 bieán thaùi khaùc cuûa loaïi phaùp leänh keùp goàm boä phaän phaùp leänh beân ngoaøi raát roõ bao
quanh 2 ñöôøng laèn noû chaïy töø 2 meùp muõi xuoáng traùn 2 laèn nhoû naøy coù theå roõ hay lôø môø. Loaïi
naøy laø cuoäc ñôøi baát ñònh luùc trung nieân. Thaùnh coâng khoâng ñuû nhöng khi thaát baïi laïi dö thöøa. Döõ
kieän treân trôû thaønh thuïc teù trong khoaûng thôøi gian treân döôùi 50 tuoåi. Ñeán vaän haïn thuoäc phaùp
leänh, ngöôøi ñoù khoù thoaùt caûnh ñoùi rah1, ñaïi naïn.
5 – Phaùp leänh thaûm töû:
Loaïi ngöôøi coù phaùp leänh vöøa toûa khaåu vöûa coù laèm môø nhoû nhöng ñuû nhìn thaáy hình chaïy
daøi töø phía döôùi maét ñeán taän khoùe mieäng (h.174) thuoäc haïng ngöôøi cheát vì ngoä ñoäc hay bò ñaàu
ñoäc, töï saùt vì ñoäc döôïc. Toùm laïi, doù la loaïi øphaùp leänh thaûm töû cuûa ngöôøi cheát vì chaát ñoäc maø töø
traàn.
6 – Phaùp leänh phuù quyù
Nhö hình 175, phaùp leänh naøy tieâu bieåu cho ngöôøi quyù hieån, khoâng giaøu thì noåi danh trong
thieân haï, nhöõng ngöôøi noåi danh trong caùc lình vöïc giao ùduïc, vaên ngheä phaàn lôùn ñeàu coù phaùp
leänh naøy.
Hình thaùi thöù hai töông töï treân nhöng chieàu daøi phaùp leänh daøi hôn, ñuoâi môû roäng hôn
(h.176) loaïi naøy töôïng tröng cho söï phuù quyù, thoï khaûo nhöng coù ñieåm ñaùng löu yù laø veà vaên nieân
khoù traùnh coâ ñoäc. Coù loaïi phaùp leänh naøy ñi tu deã noåi tieáng vaø thích hôïp nhaát.
7 - phaùp leänh thoï khang
Ñaëc trung phaùp leänh thöôøng thaáy ôø ngöôøi maø suoát ñôøi ít beänh, soáng laâu laø 2 laèn cuûa phaùp
leänh caân xöùng , daøi, bao quanh khoùe mieäng ( nhöng khoâng tieáp giaùp khoùe mieäng, h.177 ) .
Chính vì leõ thoâng thöôøng coù daïng thöùc treân thì soáng laâu, töôùng hoïc goïi laø Thoï ñôùi (sôïi ñai
tröôøng tho).
Bình thöøông, ngöôøi ta ngoä nhaän heã coù laèn bao quanh meùp laø thoï ñôùi , nöng noùi chính xaùc ,
chæ coù loaïi phaùp leänh keå treân môùi thöïc söï xöùng danh Thoï ñôùi ñích thöïc.
b) Nhaân trung
Nhaân trung ñoâi khi goïi laø nhaân sung, laø phaàn aên saâu xuoáng maët taïo neân 1 raõnh töø chuaån
ñaàu keùo daøi ñeán giöõa moâi (moâi Treân , h. 178)
Trong töôùng ñaøn baø, Nhaân trung laø 1 boä phaän quan trong, cho pheùp quan saùt cô caáu noäi
theå, thai saûn khoù deã, con nhieàu hay ít, nhieàu gaùi hay trai.
c) YÙ nghóa toång quaùt Nhaân trung
trong pheùp xem töôùng , Nhaân trung ñoùng vai troø quan troïng vì nhieàu yù nghóa . Nhöõng yù
nghóa ñoù ñaõ ñöôïc cuoán töôùng phaùp coå ñieån laø thaàn töôùng toaøn bieân ghi khaù roõ, xin dòch nguyeân
vaên :
“Nhaân trung vôùi con ngöôøi cuõng gioáng kinh raïch ñoái vôùi hình theå ñaát ñai. Neáu kinh raïch
noâng heïp thì nöôùc bò öù ñoïng. Coù theå ñònh ñöôïc thoï maïng daøi, ngaén, caên cöù vaøo söï daøi ngaén cuûa
Nhaân trung. Coù theå döïa vaøo söï roäng heïp cuûa Nhaân trung ñeå ñoùan con caùi nhieàu, ít. Bôûi leõ ñoù,
ngöôøi ta laáy nhaân trung laøm thoï maïng cung cuûa con ngöôøi .
Nhaân trung caàn daøi , chôù khoâng neân co ruùt laïi, neân saâu vaø roäng , ngay ngaén , chôù khoâng
nghieâng leäch, phía treân vöøa phaûi, döôùi roäng daàn laø toát.
Nhaân trung nhoû heïp thì cuoäc soáng quaãn baùch, Nhaân trung baèng phaúng thì gaëp gian nan ,
vaát vaû.
Phaàn treân heïp, döôùi roäng laø daáu hieäu nhieàu con , phaàn treân roäng, döôùi heïp chuû veà hieám
muoän (ít con ) ; treân döôùi ñeàu heïp maø khuùc giöõa phình roäng, chuû veà con caùi khoù nuoâi . treân döôùi
ñeàu heïp vaø baèng phaúng laø tuyeät töï : nhaân trung saâu vaø daøi : tröôøng thoï ; nhaân trung noâng , ngaén,
yeåu chieát.
1 - Nhaân trung daøi, ngaén
söï daøi naøy coù tính caùch heát söùc töông ñoái, chæ coù kinh ngieäm môùi khieán ta nhaän chaân döôïc
söï kieän naøy.Thöôøng vôùi ngöôøi loaïi chính caùch thì chieàu daøi nhaân trung baèng 1/3 chieàu daøi haï
ñình ñöôïc coi laø trung bình. Nhaân trung daøi hôn 1/3 ha ñình coi laø daøi, döôùi 1/3 laø ngaén (h.179/1
& 179/2)
Veà maët maïng vaân Nhaân trung daøi , saâu , khoâng leäch laïc laø töôùng soáng laâu . ngöôïc laïi laø
töôùng yeåu. Cuõng do yù nghóa treân, Nhaân trung coøn ñöôïc goïi laø Thoï ñöôøng vaø tuïc ngöõ Trung Hoa
coù caâu; Nhaân trung daøi 1 taác, soáng laâu traêm tuoåi.
Veà maët caù tính, keû Nhaân trung ngaén thöôøng ñöôïc ngöôøi khaùc khen ngôïi ca tuïng mình,
thaäm chí, chaáp nhaän vieäc bieán caû nhöõng khuyeát ñieåm cuûa mình ra thaønh öu ñieåm. Theo söï nhaän
xeùt cuûa nhaø töôùng hoïc Toâ Laêng thieân thì haïng phuï nöõ coù Nhaân trung ngaén raát thích ñöôïc ca tuïng
laø mó nhaân ñaøi caùc, maëc daàu maët muõi nhö quyû daï xoa, cöû chæ nhö con laät ñaät.
Traùi laïi, keû Nhaân trung daøi vaø ñuùng caùch coù kieán thöùc ñoäc laäp vaø khaùch quan moïi haønh vi
cö xöû ñeàu xuaát phaùt töï mình. Neáu gaëp ngöôøi ca tuïng hay bò ngöôøi cheâ bai ñeàu töï xeùt 1 caùch
minh baïch. Ñoái vôùi loaïi ngöôøi naøy boãng döng khen ngôïi hay cung kính 1 caùch ñaëc bieät chæ khieán
cho hoï hoaøi nghi ta vaø seõ coù taùc duïng phaûn kaïi ñieàu maø ta mong ñôïi ôû hoï.
2- Nhaân trung roäng, heïp
Söï roäng heïp ôû ñaây cuõng chæ coù tính caùch töông ñoái vaø chuû quan. Suy dieãn töø nguyeân taéc
toång quaùt ñöôïc maëc nhieân coâng nhaän cho loaïi töôùng ngöôøi chính caùch thì vôùi tieâu chuaån treân, heã
chieàu roäng baèng 1/3 chieàu daøi laø vöøa phaûi.
Treân hay döôùi möùc ñoä keå treân laø roäng hay heïp. 2 hình veõ 180 vaø 181 töôïng tröng cho
Nhaân trung heïp vaø roäng ñöôïc caên cöù vaøo tieâu chuaån trung bình cuûa loaïi ngöôøi chính caùch noùi ôû
ñoaïn treân. Caùc hình veõ veà sau cuõng theo 1 quan nieäm ñoù.
Veà yù nghóa thoï maïng Nhaân trung heïp, chuû veà söùc khoûe toång quaùt ôû döôùi möùc bình thöôøng,
Nhaân trung coù yù nghóa ngöôïc laïi.
Veà caù tính thì chuû veà khoaùt ñaït, heïp chuû veà nhoû nhen.
3- 3 daïng thöùc thoâng thöôøng cuûa Nhaân trung
Baát cöù trai hay gaùi duø ngaén hay roäng heïp, ngöôøi ta ñeàu thaây Nhaân trung coù 1 trong 3 daïng
thöùc caên baûn sau:
a) treân heïp, döôùi roäng H.182)
Maïng vaän : ñôøi soáng ít gaëp phieàn naõo, vui nhieàu hôn buoàn, may maén da soá so vôùi ruûi ro, tai
hoïa.
Con caùi: coù khaû naêng sinh nhieàu con vaø con trai nhieàu hôn con gaùi. Ôû ñaøn baø coù yù nghóa deã
sinh saûn.
Caù tính:coù ñaûm löôïng khoan hoaø deã tha thöù hoaêc mau queân caùc loãi laàm cuûa ngöôøi khaùc
vui tính
b) Treân roäng döôùi heïp(h.183)
Mang vaän: Ñôøi soág gaëp nhieàu tai öông hôn laø may maén ,caøng veà giaø caøng khoán ñoán
Con caùi : ít coù khaû naêng sinh duïc,ñaøn baø thì sinh ñeû khoù khaên
Caù tính:heïp löôïng,hay caùu kænh(quaïu)
c)Treân döôùi baèng nhau (h.184 )
Mang vaän: Thaønh baïi that thöôøng

Con caùi:soá con trai,gaùi xaáp xæ baèng nhau
Caù tính: vui giaân baát thöôøng.Noùi toùm laïi ñaây laø loïai trung duïng cuûa hai loaïi .Nhaân chung
noùi ôû hai tieåu ñoaïn treân veà taát caû caùc yù nghóa cuûa noù
Ngoaøi ra caùc ñieàu moâ taû treân veà maët hình thöùc,baát cöù loaïi Nhaân trung naøo (daøi , ngaên ,
roäng , heïp, nôû treân ,nôû döôùi ,caân xöùng)ñieàu coùtheå hoaëc môø h.185 hoaëc roõ, hoaëc coù vaïch ngang
caét ñöùt h186
*Söï môø nhaït laøm giaûm phaàn lôùn caùc yù nghóa toát cuûa Nhaân trung ,nhung laïi khoâng laøm thay
ñoåi yù nghóa xaáy thaønh toát.
* Söï roõ raøng veà hình daïng nhaán maïnh theâm yù nghóa toát hay xaáu cuûa töøng loaïi Nhaân trung
* Vaïch ngang coù theå roõ raøng hay môø laït,daøi hay ngaén,lieân tuïc hay ñöùt ñoaïn vôùi yù nghóa
chung laø khaéc cheá .Ñaøn baø maø nhaân trung treân roäng döôùi heïp laïi bò vaïch ngang roõ reät laø keû tuyeät
töï,hoaëc höõu sinh voâ döôùng hö thai … vv…vv
*
VI – CAÈM
a) Khaùi quaùt veà caèm
Caèm (thuaät ngöõ Trung Hoa veà töôùng goïi laø Ñòa caùc ) laø khuyeát taän cuøng cuûa khuoân maët tính
töø traùn trôû xuoáng(h.187)trang 222 trong tröôøng hôïp ta nhìn chính dieän
Neáu ta nhìn nghieâng vaø chia phaàn baùn dieän laøm ñoâi thì phaàn tröôùc thuoäc Caèm, phaàn sau keà
töø phía döôùi hai tai trôû xuoáng thuoäc veà Mang tai (tai coát ).Thoâng thöôøng hai phaàn Ñòa caùc vaø tai
coát lieân heä maät thieát vôùi nhau veà caùch caáu taïo,neân keát hôïp khaù chaët cheõ veà maët mang vaän vaø caù
tính ñoái vôùi töøng caù nhaân moät
Veà yù nghóa mang vaân toång quaùt ,Ñòa caùc chuû veà haäu vaän(töùc laø khoaûng 50 tuoåi trôû ñi)
Ñòa caùc naûy nôõ ,vuoâng vöùc , saéc thaùi töôi taén laø daáu hieäu caøng veà giaø thì soá vaän caøng toát .Traùi laïi
Caèm thon nhoïn thì vaõn thieân thöôøng coâ ñôn baàn baùch
Veà maët caù tính nhöõng töôùng hoïc gia thuoäc taân phaùi ,chòu aûnh höôûng cuûa cuûa töôùng hoïc Nhaät baûn
cho raèng vì tieåu naõo boä vaø Ñòa caùc coù lieân heä töông hoå ñaët bieït neân khi nghien cöùu veà dia caùc ñaõ
ñeà ra,soá yù nghóa thöïc chaát sau nay:
- yù chí maïnh hay yeáu
- Söùc chòu ñöïng caû vaät chaát laãn tinh thaàn .
- Tình duïc nhieàu hay ít ,manh yeáu,……..
b) Caùc daïng thöùc toång quaùt cuûa caèm
Nhìn chính dieän(nhìn thaúng phía tröôùc maët )ta thaáy Caèm coù 3 daïng chính thöùc:
- Caèm troøn (h.188)
- Caèm vuoâng (h.189)
- Caèm nhoïn(h.190)
Nhìn nghieân ( traéc dieän) ta cuõng thaáy coù 3 daïng thöùc thoâng thöôøng:
-Caèm vaùt (h.191)
-Caèm goà(h.192)
-Caèm thaúng (h.193)
Loaïi Caèm troøn vaø thöôøng coù hình daïng thaúng xuoâi hoaëc ñoâi khi hôi thaùo vaùt chöù ít khi naøo goà
leân.Ngöôûc lai , loaïi Caèm thon nhoïn thöôøng vaùt hoaëc goà chöù ít khi thaúng xuoáng
a) Caùc yù nghóa cuûa Caèm
Hai loaïi Caèm troøn vaø vuoâng thuoäc loaïi Caèm nôû vaø thuoäc loaïi bình thöôøng hôïp tieâu chuaån Tam
ñình bình ñaúng, loaïi Caèm thon nhoïn thuoäc loaïi Caèm leùp, saùch thöôøng goïi laø Höõu thieân voâ ñòa
1.-Veà maët mang vaän
-Caèm nay nôû caâng xöùng chuû veà hoaïc phuùc loäc khaû quan
- Caèm baïc nhöôïc , nhoû nhoïn chuû veà giaø hoaêïc coâ ñoäc hoaëc ngheøo khoå, tuyø theo söï phoái hôïp
toàng quaùt cuûa toaøn theå khuoân maët.
2.Veà maët caù tính
Caèm nay nôû moat caùch thích ñaùng bieåu thò taâm tính quaân xöùng, dung hoaø ñöôûc lyù töôûng vaø
thöïc teá, söû söï thích ñaùng nhaát, keá ñoù laø loaïi caèm troøn
Neáu quaù vuoâng vöùc, yù chí quaù maïnh deã trôû thaønh cöïc ñoan,coá chaáp ngoan coá hoaëc lì lôïm .
Caù tính cuûa ngöôøi coù caèm quaù troøn map thöôøng bieåu loä ra ngoaøi baèng söï troïng aåm thöïc, tình caûm
phong phuù , deã bò xuùc ñoäng. Loaïi Caèm thon nhoïn thöôøng laø keû coù caù tính maãn nhueä, thieân veà lyù
töôûng , caøng thon nhoïn caøng xa rôøi thöïc teá neân khoâng bao giôø thaønh coâng treân ñöôøng ñôøi.
*
vll-MANG TAI h 194
a)Khaùi quaùt veà Mang tai

Mang tai hay tai coat laø phaàn trung gian giöûa Caèm vaø Löôõng quyeàn , nhìn nghieân thì thaáy
roõ hôn . Moät soáñoâng saùch töôùng coå ñieån thöôøng ít ñeà caäp ñeán phaàn tai coát vì hai leõ:
Nhöõng dñieàu ghi laïi trong coå thö phaàn nhieàu thieân veà maïng vaän , ít khi thieân veà caù tính maø
tai coát khoâng coù vai troø ñaùng keå trong lónh vöïc naøy.
Yù nghóa veà caù tính tai coát ñöôïc coi laø phaàn töôùng veà taâm töôùng bí truyeàn . chì löu laïi baèmg
loái taâm truyeàn .Do ñoù , ñoái vôùi coå nhaân ñieàu gì ñaû goïi laø taâm truyeàn thöôøng ít ghi laïi treân giaáy
traéng möïc ñen , thaûng hoaëc coù ghi thì cuõng chæ ghi laïi moat vaøi yeáu quyeát giaûn löôïc , keû ngoaøi
khoù long lænh hoäi ñaày ñuû ñöôïc caùc yù nghóa , maëc daàu vaãn coù caâu Naõo haäu kieán tai voâ tình haùn
, nghóa laø keû maø ñöùmg sau phía gaùy (oùt) coøn troâng thaáy xöông Mang tai nghìa laø keû khoâng coù
tình nghóa.
b)Caùc daïng thöùc cuûa Mang tai
Mang tai coƒ daïng thöùc chính yeáu:
-Mang tai vuoâng xuoâi
-Mang tai baïnh
-Mang tai hoùp
1-Mang tai vuoâng xuoâi
Loaïi mang tai vuoâng xuoâi h195 coù goùc hôi vuoâng ôû phía döôùi vaø goùc cuûa chieàu thaúng
cuûa Mang tai gaàn nhö döïng thaønh moät ñöôøng thaúng ñöùng chaïy töø tai xuoáng
Phoái hôïp vôùi loaïi Caèm nay nôû thích ñaùng , loaïi mang tai vuoâng xuoâi töôïng tröng cho gia
vaän höng vöôïng luùc tuoåi giaø ,ñöôïc nhieàu ngöôøi giuùp ñôø trong moïi coâng vieäc .Noùi toùm laïi nay
laøloaïi phuùc töôùng
2-Loaïi Mang tai baïnh h195
Ñaëc ñieåm cuûa loaïi mang tai naøy laø phaàn döôùi keå töø choå tieáp giaùp vôùi Löôõng quyeàn nay
nôû moät caùch ñaëc bieät khieán cho khuôn maët phía döôùi nôû phìm ra troâng töông töï nhö mang cuûa
loaøi raén ñeo kính (cobra) moãi khi moù ñònh caén hay moå vaøo vaät gì tröôùc maët
Veà maët Mang vaän :phoái hôïp vôùi Nguõ quan can xöùng , loaïi Mang tai baïnh laø keû deã thaønh
coâng treân ñöôøng coâng danh söï nghieäp nhöng keát quaû thöôøng theâ thaûm ít khi ñöôïc cheát laønh
Veà maët caù tính :nay laø moät trong vaøi daáu hieäu ñaëc thuø nhaát cuûa keû taâm ñòa ñoäc aùc , aâm
hieåm khoân löôøng , bình thöôøng laøm vieäc gì cuõng nghó tôi mình tröôùc heát . Hoï coù theå giuùp ta vaø
chòu thieät ñoâi chuùt , mieãn laø hoï lôøi nhieàu hôn , nhöng ñeán khi thöïc söï ñuïng chaïm tôùi quyeàn lo8ò
to lôùn nhö danh voïng chöùc vuï thì hoï saün saøng baùn ñöùng baïn vôùi baát kyø giaù naøo , khoâng heà
thöông tieác . Naên næ vôùi haïng ngöôøi ñoù khi hoï ñaõ ñònh loaïi tar a khoûi voøng tranh chaáp laø moät
ñieàu thaäm voâ ích tuïc ngöõ Trung Hoa coù caâu :’’Keû Mang tai baïnh ra khoâng coù laùng gieàng ‘’ laø ñeå
aùm chæ caù tính ñaëc bieät cuûa loaïi ngöôøi treân
Ñôøi Tam Quoác ,Nguî Dieân ñaàu quaân döôùi trôùng Khoång Minh vaø toû ra laø moät væ töôùng
quaân noåi tieáng , taøi ba , duõng caûm nhöng vì coù töôùngNaõo haäu kieán tai bi Khoång Minh cheâ laø
phaùn coát. Tuy vaäy , ñoái vôùi vò quaân sö noåi ñôøi dôøi nhö Gia Caùt Löôïng thì vieäc caàn caùi taøi vaø
duõng cuûa Nguî Dieân luùc d8où raùt caáp thieùt vaø voâ haïi cho ñaïi cuoäc luùc oâng coøn soáng . Ñeå ñeà
phoøng haäu hoaïn , Khoång Minh ñaõ saép saün dòeâu keá mai sau duøng tôùi
Veà sau, khi Khoång Minh töø traàn , binh quyeàn ñöôïc giao laïi cho Khöông Duy cuøng vôùi
caåm nang dieäu keá . Quaû ñuùng nhö lôøi tieân ñoaùn cuûa Khoång Minh luùc sinh tieàn . Nguî Dieân trôû
maët ñaùnh laïi quaân Thuïc, chæ vì haén thaáy quyeàn lôïi vaø khaùt voïng thöïc söï cuûa mình bò Khoång Töû
trao laïi cho Khöông Duy chöù khoâng trao cho haén . Roát cuôïc taïi traän tieàn , Khöông Duy theo lôøi
daën trong caåm nang cuûa Khoång Minh , ñem lôøi khích baùc Nguî Dieân. Nguïy Dieân leân tieáng thaùch
ñoá “Ai giaùm gieát ta”.Ñuùng luùc haén ñang döông döông töï ñaéc thì moät ngöôøi taâm phuïc Khoång
Minh mai phuïc saün trong haøng nguõ cuûa haén ñaõ cheùm bay ñaàu keû paûn thaàn tröôùc ba quaân
Cuoäc ñôøi vaø caù tính cuûa keû Mang tai baïnh laø nhö vaäy ñoù.
3-Mang tai hoùp h197
Ñoù laø hieän töôïng ngöôïc laïi vôùi Mang tai baïnh . Nhö ñaõ noùi ôû ñaàu , trong muïc daãn thöôïng
, mang tai ñi ñoâi vôùi Ñòa caùc nhoû nhoïn , taïo thaønh khu vöïc haï ñình eo heïp , töôïng tröng cho haäu
vaän cô ñôn. Chaúng nhöõng vaäy , keû coù loaïi mang tai naøy , khi gaëp hieåm ngheøo , ít gaëp ñöôïc ngöôøi
ra tay cöùu giuùp
Veà maët caù tính :tính neát caên baûn troäi yeáu cuûa loaïi Caèm vaø Mang keå treân quaù thieân veà tính
toaùn thieät hôn , chæ nghó vaø coi lo8æ ích cuûa baûn thaân laø chuaân ñích , ít khi chòu dung hôïp lôïi mình
vôùi lôïi ngöôøi
-VAØI GIAI THOAÏI LIEÂN QUAN ÑEÁN KHU VÖÏC HAÏ ÑÌNH
a) Giai thoaïi veà Raêng
Ñôøi thanh , Khang Hy Hoaøng Ñeá , töôùng maïo coát caùch raát bình thöôøng , oâng thöôøng caûi
trang laøm keû thöù daân leûn ra khoûi cung caám ñeå chính mình thanh saùt caûnh sinh hoaït cuûa daân
chuùng . Moät böõa kia , Khng Hy ñi ngang qua moät caên leàu , thaáy nhieàu ngöôøi xuùm laïi ñeå thaày
töôùng coi vaän maïng cho töøng ngöôøi . Hieáu kyø Khang Hy cuõng ñöùng laïi nghe , sau ñoù oâng laïi nhôø
thaày töôùng coi giuøm mình . Xem kyõ , thaày töôùng khoâng khoûi kinh ngaïc , laïi khoâng bieát nay laø
ñöông kim hoaøng töû , beøn hoûi:” Caùc haï coù sôï lôøi noùi thaät khoâng ?” Khang Hy ñaùp :”khoâng toâi
tình côø ñi ngang qua nay, vì tính hieáu kyø xin tieân sinh cöù noùi thaät ra , khoâng heà chi”
-Theo söï quan saùt cuûa keû heøn naøy thì dieän maïo caùc haï thuoäc loaïi tieän caùch , toaøn thaân
caåu coát . Neáu caên cöù vaøo töôùng caùch maø baøn thì ñoù laø töôùng aên maøy
Khang Hy nghe xong ,khoâng nhòn ñöôïc cöôøi ha haû ,beøn lieäng neùm baïc coi töông roài quay
mình toan boû ñi . Thaày töôùng ngaån ngöôøi quan saùt roài goïi Khang Hy ñöùng laïi , aùy naùy noùi “Ñieàu
keû heøn naøy vöøa noùi laø caên cöù vaøo töôùng caùch . Theo töôùng beà ngoaøi thì ñoù laø loaïi töôùng xaáu nhaát
, nhöng nhaân luùc caùc haï saép ñi , haù mieäng cöôøi lôùn ñeå loä raêng roàng . Caåu coát maø sinh ñöôïc raêng
roàng laø söï cöïc quí, muoân ngöôøi môùi coù moät . Coù ñöôïc töôùng caùch ñaëc bieät ñoù thöôøng laø keû phuù
quyù voâ cuøng , muoán gì ñöôïc nay . Xin caùc haï coá leân , ñöøng ñeå phí töôùng caùch ñaëc bieät ñoù”
Khang Hy nghe noùi raát phuïc taøi quan saùt cuûa thaày töôùng, laïi caûm ñoäng nhöõng lo8ì
khuyeân nhuû chaân thaønh , neân khi veà ñeán caám cung , nhaø vua haï chæ thaây töôùng vaøo beä kieán vaø
thöôûng cho quan chöùc , ñoù laø nhôø taâm ñòa köông thieän cuûa oâng thaày töôùng
b)Veà Nhaân trung ngaên leäch , Haï ñình lieät caùch
Vaøo khoaûng naêm thöù 22 Daân Quoáùc (töùc laø khoaûng 1933) taïi Nam Kinh coù raát nhieàu vieân
chöùc chính phuû suøng baùi vieäc coi töôùng , vì coù khaù ñoâng töôùng hoïc gia taøi töû xuaát saéc , trong soá
ñoù coù vieân Tham söï hoï Tieàn .Moät böõa kia , oâng Ngoâ Trieäu Mai , toøng söï taïi toái cao Phaùp vieän
,toå chöùc böõa tieäc coù caû hoï tieàn tham döï vaø gaàn nhö suoát buoåi tieäc chæ baøn veà töôùng . Trong tieäc
coù moät vò thöïc khaùch hoï Haï töï nhaän laø ôû Vaân Nam vöøa môùi ñeán Nam Kinh , yeâu caàu Tieàn Tham
söï coi töôùng giuøm mình xem vaän maïng ra sao . Tieàn quan saùt hoï Haï hoài laâu roài hoûi :” Tieân simh
naêm nay chöa ñeán 50 tuoåi phaûi khoâng?” Haï ñaùp:”Phaûi naêm nay toâi49”. Tieân hoûi :” Naêm ngoaùi
vôï tieân sinh taï theá ñuùng khoâng ?” Haï ñaùp :”Ñuùng , tieän noäi vöøa maát naêm roài ”
Ñoaùn xong quaù khöù , haï beøn hoûi ñeán vieäc töông lai . Tieàn noùi:”OÂng tuy vöøa töø Vaân Nam
lai nay nhöng roài oâng laïi trôû veà Vaân Nam ngay. Vieäc oâng döï ñòng laøm ñaõ thaønh töïu roài , oâng
chöa bieát sao?”
Haï thaáy Tieàn noùi quaù ñuùng yù nguyeän cuûa mình neân phuïc laém, nhöng thaät tình chöa roõ keát
quaû vieäc ñænh laøm. Nguen do laø thôøi ñoù , nöôùc Taøu theo cheá ñoä taûn quyeàn , cô caáu toå chöùc taïi
moãi tænh gaàn nhö laø moät chính phuû . Haï ñöôïc baïn beø ôû Nam Kinh ñeà baït neân ñöôïc Boä tröôûng
Giaùo Duïc boå laøm Gím Ñoác Hoïc chính taïi tænh Vaân Nam vôùi quyeàn haønh töông töï nhö Boä tröôûng
Giao duïc cuûa moät tieûu quoác . Tuy vaäy , Haï vaãn lo raèng neáu chính phuû ñòa phöông caûi toå toaøn
dieän thì raát coù theå phe caùnh cuûa nhoùm ngöôøi môùi ôû ñòa phöông khoâng chòu coâng nhaän Haï laøm
Giaùm ñoác Hoïc chính. Maø vieâvc thay ñoåi chính phuû ñòa phöông thôøi ñoù laø raát coù theå xaûy ra , vaø
luùc ñoù tænh Vaân Nam laïi ruïc ròch saép caûi toå chính quyeàn
Nghe Haï noùi ngay tình chöa bieát , hoï Tieàn thoâng caûm moái lo laéng cuûa Haï beøn noùi :” baát
keå chính qyteàn Vaân Nam caûi toå ra sao thì oâmg vaãn ôû chuùc vò tröôûng ngaønh giaùo duïc tænhñoù ñeán
ngaøy maõn phaàn” Haï nghe noùi trong buïng raát möøng , töï nghó neáu nhö vaäy hy voïng laø coù theå tai
chöùc ñeân’0 naêm
Maáy böõa sau, moät thöïc khaùch trong böõa tieäc hoâm ñoù ñeán hoûi Tieàn raèng :” OÂng noùi nhö
vaäy ñuùng khoâng ? Thôøi buoài naøy, chính tröôøng nay vaày mai khaùc , bieán ñoåi luoân luoân laøm sao
vöõng ñöôïc ñeán giaø ?”
Sau khi bieát chaéc ngöôøi ñoù khoâng phaûi laø baïn cuûa Haï , hoï Tieàn môùi noùi roõ theâm ” Toâi
noùi nhö vaäy laø xeùt raèng thoï soá cuûa Haï chæ ñeán giöõa naêm 51 tuoåi laø döùt . Quan vaän vaø thoï maïng
töông quan”
Ngöôøi kia noùi :” uûa , thì ra laø vaäy . Chuùng toâi xem Nhaâu trung cuûa Haï thaáy ngaén vaø leäch
thì chæ töôûng laø hoaïn loä naêm ñoù laø khoâng toát chöù khoâng ñoaùn ñöôc laø thoï maïng oâng ta naêm doù
chaám döùt . Veà ñieåm naøy xin oâng giaûng giaûi roõcho”
Tieàn ñaùp :” veà phaàn töôùng khuoân maët , Nhaân trung laø nôi giao tieáp giöõa Trung ñình vaø
Haï ñình chuû veà vaän maïng naêm 51 tuoåi. Haï tieân sinh coù Nhaân trung ngaén vaø leäch thì dó nhieân
naêm ñoù vaän maïng noùi chung laø khoâng ñöôïc toát . Nhöng taïi sao lai quaû ñoaùn laø naêm ñoù oâng ta seõ
cheát thì caàn phaûi xem theâm hình daïng cuûa moâi mieäng vaø theá cuûa Haï ñình. Moâi Mieäng cuûa Haï
thuoäc loaïi lieät caùch , aâm thanh reø nhö tieáng pheøn la laïi khoâng coù aâm löôïng , caèm vöøa ngaén laïi
vöøa thon . Noùi toùm lai phaàn Haï ñình cuûa oâng khoâng coù ñieåm naøo ñaùng keå . Xua nay, neáu chæ coù
phaàn Nhaân trung xaáu maø moâi mieäng vaø Haï ñính toát tjì ñeán vaän haïn cuûa Nhaân trung , töùc laø 51
tuoåi chæ khoâng ñöôïc eâm xuoâi maø thoâi chöù khoâng nhgó ñeán cheát choùc . Ñaéng naøy , moâi mieäng vaø
khu vöïc Haï ñình ñeøu quaù xaáu thì ñeán vaän haïn cuûa Nhaân trung khoù traùnh khoûi tuyeät maïng ”
Quaû nhieân , Haï laøm Giaùm ñoác Hoïc chính tænh Vaân Nam ñöôïc 2 naêm, ñeán naêm51 tuoåi bò
beâïnh vaø maát taïi chöùc.
******************
Tröôùc thôøi Trung Hoa Daân Quoác ít naêm , luùc ñoù Daân Quoác Ñaûng coøn aâm thaàm
hoaït ñoäng trong boùng toái , coù hai yeáu nhaân veà sau Ñeàu laø caùc nhaân vaät coù teân tuoåi trong giôùi
chính Trung Hoa laø Laâm Saâm vaø Toân Daät Tieân . Caû hai ñeàu ñöôïc ngöôøi xem töôùng luùc chöa
hieån ñaït veà nhieàu phöông dieän , nhöng ôû nay chæ thuaät laïi rieâng vaán ñeà töû töùc maø thoâi
Hoài ñoù coù baäc tröôûng voái hoï Cao coù bieät taøi xem töôùng vaø chính nhôø coù hoï Cao bí hieåm
maø sau naøy Laâm Saâm raát tin töôûng ôû töôùng hoïc . Moät böõa , hoï Cao coù ñeà caäp ñeán vaán ñeà con caùi
cuûa Laâm Saâm nhö sau:” Soá anh ………hieám hoi , neáu nhö ñeán 35 tuoåi maø vaãn chöa coù con thì neân
nuoâi con nuoâi ñi , khoâng phaûi ñeå phuïng döôõng maø ñeå noái doõi toâng ñöôøng ”
Laâm Saâm cho raèng theo choã oâng ta ñöôïc bieát veà töôùng thì töôùng hoïc chæ cho bieát ñöôïc söï
toát xaáu cuûa vaän maïng hay coâng vieäc , coøn phaàn con caùi laø do hai vôï choàng chung söùc taïo neân ,
laøm sao nhìn moät ngöôøi maø laïi ñoaùn ra ñöôïc . Bôûi vaäy oâng ta khoâng tin hoûi vaën laïi :
“ Sinh con laø vieäc cuûa hai vôï choàng laøm sao chæ nhìn moät trong hai ngöôøi maø bieát ñöôïc ?
Vaû laïi , ñaøn oâng ñeán 60, 70 tuoåi coøn sinh con laø söï raát thöôøng , taïi sao laïi coù thieân kieán cho toâi
neáu tröôùc 35tuoåi chöa coù con thì khoâng theå ñeû con ñöôïc ?”
Nhö chöa ñuû Laâm Saâm coøn boài theâm :” Khoâng sinh con ñöôïc phaàn lôùn laø do ñaøn baø . Toâi
laø ñaøn oâng , neáu vôï caû khoâng con thì laáy vôï leõ , naøng haàu ñeå coù con , sao laõo baù ñôn thuaàn noùi laø
toâi khoâng con ”
Hoï Cao thaáy Laâm Saâm coù veû khoâng baèng long veø söï nhaän ñònh cuûa mình beøn giaûi thích
:” Ñaõ ñaønh vieäc sinh con ñeû caùi laø vieäc chung cuûa hai vôï choàng nhöng caû hai phaûi khoâng coù
beäng kín gì môùi ñöôïc . Neáu moät trong hai ngöôøi coù beänh kín thì laøm sao coù con . Hieän nay toâi
thaáy anh coù khuyeát ñieåm ñoù neân môùi quyeát ñoaùn nhö vaäî
Hoï Cao laïi e raèng Laâm Saâm chöa tin mình neân laïi tay chæ vaøo Nhaân trung cuûa mình noùi
vôùi Laâm :” Ñaây laø khu vöïc lieân heä vôùi vieäc sinh con . Neáu saâu vaøo vaø roõ nhö caùi raõnh laø töôùng
nhieàu con , neáu noâng hoaëc baèng phaúng laø daáu hieäu hieám hoaëc khoâng coù con . Nhaân trung cuûa
anh baèng phaúng nhö da maët . Töø 35 tuoåi trôû veà tröôùc laø luùc nhöôøi ta coù tinh löïu sung maõn maø
neáu khoâng coù con thì töø ñoù trôû veà sau caøng khoù coù con hôn nöõa .”
Laâm Saâm laáy göông soi quaû nhieân thaáy Nhaân trung cuûa mình baèng phaúng nay nge baäc
tröôûng boái noùi vaäy môùi nhôù laïi boán ngöôi quen thuoäc , thaûy ñeàu coù vôï laâu naêm vaø nhôù laïi ai laø
keû coù Nhaân trung saâu roõ , ai laø ngöôøi coù Nhaân trung baèng phaúng . Quaû thöïc hai ngöôøi nhieàu con
ñeàu coù Nhaân trung saâu vaø roõ coøn hai ngöôøi kia khoâng con thì Nhaân trung quaù noâng caïn , gaàn nhö
khoâng coù vaäy
Chöông thöù baûy
NHUÕNG NEÙT TÖÔNG KHAÙC

CUÛA THAÂN THEÅ
I. _ NHÖÕNG NEÙT TÖÔÙNG AÂM THANH
AÂm thanh trong töôùng hoïc cuõng nhö Moâi hoïc ñoùng moät vai troø troïng yeáu , giuùp bieát
ñöôïc raát nhieàu veà con ngöôøi treân nhieàu bình dieän . Do ñoù , coå töôùng hoïc ñaëc bieät chuù troïng
ñeán phaàn xem töôùng aâm thanh . Nhaø töôùng hoïc toâng sö ñôøi Toáng laø Maõ Moâi d9aõ noùi :”
Töôùng phaùp thöôøng thöøa laáy aâm thanh laøm chuû ”. Moät nhaø töôùng hoïc noåi tieáng khaùc laø Ñaït
Ma thieàn sö cuûa Thieáu Laâm Töï . trong phaàn yeáu quyeát caên baûn ñeå thaåm ñònh söï hoaøn haûo
hay khuyeát ñieåm toång quaùt cuûa con ngöôøi cuõng noùi :” Caàu toaøn laïi thanh aâm ”. Tuy nhieân ,
vì phaàn naøy coù tình caùch tröøu töôïng vaø raát khoù lónh hoäi , neân soaïn giaû nghó raèng taïi nay chì
neâu ra nhöõng ñieåm khaùi quaùt toái caàn thieát vaø deã nhaän thaùy nhaát . Chuùng ta haàu heát ñeàu ñaõ
maïc nhieân coâng nhaän laø gioïng ñaøn oâng hoaëc con trai khaùc vôùi gioïng noùi ñaøn baø Söï sai bieät
veà gioïng noùi ñoù , chuùng ta chæ caûm nhaän thaáy deã daøng , nhöng mieâu taû ra cho raønh maïch .
Do ñoù , ñieåm khaùi quaùt thöù nhaát laø ñaøn oâng phaøi coù gioïng ñaøn oâng vaø ñaøn baø phaûi coù aâm
thanh ñaøn baø . Nhöõng keû coù aâm thanh thuaän theo ñònh luaät d9où haàu heát laø nhöõng keû ñöôïc
coi laø bình thöôøng veà aâm ñieäu toång quaùt . Traùi laïi , ñaøn oâng maø coù gioïng ñaøn baø hay ñaøn
baø maø coù gong ñaøn oâng thì maïng vaän yhöôøng hay bò laän ñaän veà maët tình caûm .
Ñaøn oâng coù gioïng ñaøn baø phaàn lôùn ñeàu khoù thaønh ñaït ñöôïc söï nghieäp . Haïn höõu
laém môùi ñöôïc phuù quyù trung bình , nhöngveà giaù trò ñaïo lyù hoaëc quyù hieån noùi chung chaúng
coù gì ñaùng cho ngöôøi khaùc khaâm phuïc .
Ñaøn baø coù gjoïng ñaøn oâng thöôøng khaéc choàng , khaéc con tình caûm khoâng maáy khi
ñöôïc thö thaùi .
Ngoaøi ñieàu kieän tieân quyeát ñoù , coøn coù ñieàu kieän thöù hai ñi keøm laø :
*Gioïng ñaøn oâng phaûi maïnh meõ , raén roûi trong saùng
* Gioïng ñaøn baø phaûi oân hoaø , nhoû nheï nhöng roõ raøng
Nhöng neáu aâm thanh ñaøn oâng , tuy maïnh meõ maø khoâ khang , lôùn maø khoâng coù
tieáng vang , hoaëc gioïng lôùn maø nhòp noùi quaù nhanh gaàn nhö nuoát tieáng ñoù thì laø töôùng xaáu . Caùc
ñieåm khaùc treân khuoân maët , hoaëc cô theå maø hoaøn haûo thì söï khuyeát ñieåm cuûa aâm thanh bò coi laø
phaù töôùng . Naëng nheï tuyø theo töøng tröôøng hôïp , naëng thì söï nghieåp baát thaønh hoaëc chieát yeáu ,
nheï thì soùng gioù lieân mieân hoaëc tai haïo trong coâng danh söï nghieäp.
Ñaøn baø maø tieáng noùi tuy coù nöõ thanh , nhöng quaù nhoû vaø yeáu , khoâng trong treûo ,
khoâng coù aâm löôïng thì cuõng khoâng theå laáy vieäc nöõ nhaân coù aâm thanh nöõ laøm quyù . Ñaøn baø maø
coù khuyeát ñieån veà phaàn phaåm chaát cuûa aâm thanh vöøa keå treân khoù thoaùt khoûi caûnh khoán quaån veà
moät hay nhieàu laõnh vöïc naøo ñoù trong cuoäc soáng , thaäm chí coù theå ñoaùn laø yeåu maïng nöõa .
Toùm laïi , aâm thanh duø nam hay nöõ phaûi trong treûo , coù aâm löôïng ñaày ñuû , phaùt töï
loàng ngöïc ( Ñan ñieàn) chöù khoâng neân phì phaøo ñaàu moâi choùt löôõi ( yù noùi tieáng khoâng ra aâm löôïn
, huït hôi ) . Coù loaïi aâm thanh thöôïng thöøa keå treân daåu cho dieän maïo khoâng ñöôïc saùng suûa khoâi
ngoâ thì cuõng coù theå soáng cuoäc soáng an nhaøn bình dò .
Ngöôïc laïi , maët muõi khoâi ngoâ tuaán tuù , thaân hình phì noän maø tieáng noùi bò phaù , bò
lieät caùch ( tham chieán theâm ñoaïn noùi veà öùng duïng cuûa Nguû haønh trong aâm thanh ôû chöông 2,
phaân1 , quyeân’2 ). Ñaïi khaùo nhö tieáng lôùn nhö taøng maùt , hoaëc theâ thaøm nhö tieáng vöôïn huù ,
buôøn teû nhö tieáng deá hoaëc cuoàn loaïn nhö tieáng choù suûa traêng , ñeøu laø nhöõng ñieåm baùt thöôøng .
Neáu töôùng maïo ñaõ khoâng ra gì maø coøn gaïp phaûi aâm thanh naøy thì phaûi ñoaùn laø maïng vaän keï ñoù
khoâng bao giôø khaù ñöôïc .
Ngoaøi söï thanh troïc cuûa aâm thanh xeùt moät caùch toång quaùt , ta coøn phaûi löu yù moãi
laoïi ngöôøi ñieån hình ( kim , moäc , thuyû , ,hoaû , thoå) caàn thích hôïp vôùi loaïi aâm thanh töông öùng
tröôùc khi xeùt ñeán vaán ñeà aâm thanh huøng traùnh hay nhu nhöôïc , thanh hay troïc . Phaøm hìmh
ngöôøi naøo hôïp vôùi aâm thanh chính caùch cuûa ngöôøi ñoù , chöa töøng bæ caûn baån baùch , haï tieän bao
giôø
II. – NHÖÕNG NEÙT TÖÔÙNG TOÙC VAØ RAÂU
Toùc raâu ñoái vôùi ngöôøi nhaát laø ngöôøi ñaøn oâng , veà maët mang vaän laãn caù tính coù vai troø
khaù quan troïng .
Toùc thì trai hay gaùi ñeàu coù , nhöng raâu thì gaàn nhö laø moät ñaëc tính ñoäc ñaùo thieân phuù
cuûa nam giôùi , noùi laø gaàn nhö vì ñoâi khi cuûng thaáy raâu ria ( tuy ít nhöng cuõng ñuø ñeå phaân
bieät )ôû moät soá nhoû phuï nöõ . Nhöõng tröôøng hôïp ñaûo ngöôïc bhö ñaøn baø coù raâu ria , ñaøn oâng
maët maøy raâu ria trô truïi ñeàu chöa bao giôø ñöa ñeán keát quaû toát ñeïp veà maët maïng vaän cho
keû ñoù
a)Toùc
Baøn veà toùc töôùng hoïc coå ñieån ñöa ra taát nhieàu thuyeát , coù thuyeát möôïn caû kieán thöùc y hoïc
AÙ Ñoâng nhaøy xöa ñeå giaûi thích : nhöng töïu trung taát caû ñeàu gioáng nhau ôû caùc ñieåm caê baûn sau
ñaây:
* Toùc khoâng ñöôïc quaù nhieàu , cuõng khoâng ñöôïc quaù ít ñeán ñoä gaàn nhö trô truïi
* Toùc khoâng ñöôïc roái loaïn , khoâng ñöôïc cöùng nhö reå tre , mhöng khoâng ñöôïc meàm nhuõn
nhö sôïi buùn
* Saéc phöông xanh ñen , töôi boùng khoâng ñöôïc khoâ doøn , uùa nhö coû ñang luùc taøn luïi
Toùm laïi , toùc coù soá löôïng vöøa phaûi , khoâng roái loaïn nghóa laø sôïi naøy khoâng xoaén chaët
vaøo sôïi khaùc nhö bean thöøng ,coù saéc töôi maùt boùng bay , töï nhieân meàm maïi , laø loaïi toùc thuoäc
loaïi thöôïng thöøa , chuû veà maïng vaän hanh thoâng coù tính cöông nhu tính ñaùng , khoâng thaùi quaù ,
khoâng baát caäp .
Söï thöôïng thöøa veà toùc noùi treân chæ coù yù nghóa toát khi noù phoái hôïp ñaày ñuû vôùi raâu vaø loâng
maøy . Caû ba thöù loâng ñoù ( toùc ,raâu, loâng maøy )treân moät con ngöôøi phaûi töông ñoàng veà caû phaåm
laãn löôïng . Loâng maøy ra sao thì toùc loâng cuõng vaäy , môùi coù theå xem laø phuø hôïp .
Ngöôïc laïi nhöõng ñieåm keå treân ñeàu phaûi coi laø loaïi phaûn thöôøng ,phaàn lôùn ñeàu khoâng
toát.Tuy nhieân ,nhöõng söï kir6n5 treân chæ coù tình caùch ñaïi theå,trong thöïc teá coøn coù nhöõng uaån khuùc
khaùc,Chaúng haïn söï phuø hôïp raâu toùc cuûa ngöôøi thoå,hình kim(tham chieáu chöông 1,phaàn II cuûa
quyeàn thöù nhaát),tuùc laø loaïi nhöôøiraénchaéc,naëng neà ,khaùc vôùi söï phuø hôïp raâu toùc cuûa ngöôøi hình
Hoaû(haïng ngöôøi maët muõi gaân guoác ,maét loä ,maøy thöa ,raâu ít,……).Cho neân ,raâu thöa ,toùc ngaén vaø
cöùng thöôøng laø daáu hieäu baát thöôøng veà maët maïng vaän khoâng toát ñeïp veà caù tính ,nhöng khoâng
phaûi luùc naøo cuõng ñuùng nhö vaäy maø phaûi ñeå yù tôùi moät soá bieät leä.
Döôùi ñaây laø moät soá tröôøng hôïp raâu toùc bò coi laø hung töôùng:
* Ngöôøi khoeû maïnh ,da thòt traøn ñaày nhöïa soáng maø raâu toùc ñaëc bieät khoâ doøn vaø raäm.
* Da deû khoâ khan maø toùc laïi cöïc mean vaø ít
Nhöõng söï töông phaûn thöôøng noùi treân ,neáu nheï thì chuû veá long ñong vaát vaû ,naëng thì khoù traùnh
khoûi cheát choùc theâ thaûm .
Noùi veà maët caù tính ,keû maø raâu toùc cöùng thì khí phaùch nhoû heïp,coá chaáp,cöùng ma 2khoâ,maø thoâ
keäch nhö tro taøn ,chaúng nhöõng caù tính ngu ñoän ,thoâ loã maø coøn laø daáu hieäu cuûa söï cheát non,vaän
bó.Raâu toùc khoâng cöùng ,khuyeát nhuõn ,thöa ñaäm thích ñaùng vôùi töøng theå daïng con ngöôøi ,saéc ñen
vaø boùng baåy thì daáu nghuõ quan coù bò xeáp vaøo loaïi trung bình hoaëc döôùi ,nhöng thöïc teá khí chaát
laïi laø thöôïng thöøa.Hình tuy baát tuùc ,nhöng thaàn khí höõu dö neân vaän maïng vaã coù theå toát ñeïp,con
chaùu neân ngöôøi.
Ôû treân ñaõ noùi ,toùc nhieàu hay ít ,nhöng söï nhieàu ít ñoù phaûi caên cöù vaøo töøng thöïc traïng ôû loaøi
ngöôøi chính thöôøng.Tuoåi treû ,toùc nhieàu vaø ñen: tuoåi caøng cao thì toùc ruing daàn vaø bieán ñoåi töø
maøu ñen sang maøu traéng.Ñieåm ñaùng chuù yù ôû pheùp xem töôùng toùc laø toùc cuûa ñang ôû tuoåi thanh
nieân (töø 15,16 ñeán 30) maø ít toùc hoaëc hoùi thì môùi coi laø phaûn thöôøng . Ngöôïc laïi tuoåi khaoûng tam
tuaàn maø hoùi ñaàu ruing toùc laïi laø leõ töï nhieân , khoâng coù gì ñaùng noùi . töông töï nhö vaäy , neáu sau
40 tuoåi maø toùc baét ñaàu hoa raâm hoaëc baïc thì coi laø thoâng thöôøng . Ngöôïc laïi laø ñieåm khoâng toát ,
hoaëc veà vaän maïng hoaëc veà söùc khoeû . Trong y lyù coå ñieån phöông Ñoâng , nhöôøi ta cho raèng söï toát
saáu cuûa toùc lieân quan maät thieát tôùi möùc ñoä maïnh yeáu cuûa thaän . Toùc sôùm baïc laø daáu hieäu beà
ngoaøi cuûa thaän xaáu
Veà vieäc ruing hay caùch moïc cuûa toùc cuõng ñöôïc coå nhaân nghieân cöùu . Ngöôøi ta nghieäm
thaáy raèng , toùc moïc döïng ñöùng ôû hai beân phaûi vaø traùi ñaàu , hoaëc soùi daàn theo vò trí ñoù laø trieäu
chöùng xaáu . Keû ñoù hoaït ñoäng thöôøng hay laän ñaän , thaønh coâng ñoù nhöng roài that baïi ngay ñoù ,
vinh nhuïc thaát thöôøng . neáu toùc moïc thaúng ñöùng ôû khu vöïc trung öông cuûa ñænh ñaàu hoaëc chính
giöõa phaàn treân tieáp giaùp vôùi chaân toùc , hình daïng chænh teà laïi laø ñieàm toát chuûveà laøm vieäc deã ñaït
ñöôïc yù nguyeän
b) Raâu
ÔÛ nay taùc giaû gaït ra ngoaøi tröôøng hôïp quaù ñaëc bieät laø ñaøn baø coù raâu . Nhöõng ñieàu ñeà caäp
sau nay laø loaïi raâu cuûa nam giôùi
Raâu trong thuaät ngöõ cuûa töôùng hoïc bao goàm taát caû moïi thöù loâng hoaëc daøi hôn loaïi loâng
maêng ( hoaëc coøn goïi laø loâng tô) moïc ôû phía treân moâi treân , ôø khu vöïc caèm , ôû hai bean xöông
Mang tai . Taát caû moïi loaïi raâu ñoù baát keå laø moïc ôû ñaâu muoán ñöôïc coi laø toát thì phaûi hoäi ñuû hai
ñieàu kieän sau nay :
• Ñaëc bieät laø raâu Caèm vaø ray ôû khu vöïc giaùp moâi treân ( ria) phaûi töông xöùng veà caû
löôïng laãn phaåm chaát
• Raâu ria vaø loâng maøy cuøng maøu saécvaø ñeåu phaûi töôi nhuaän , cöùng meàm thích ñaùng .
Keû coù raâu toùc hoäi ñuû hai ñieàu kieän treân , veà caù tính laø ngöôøi coù khí phaùch nam nhi ,
khoaùng ñaït cöùng coûi , khoâng deã khuaát phuïc tröôùc nghòch caûnh hay baïo löïc , ñeán giaø vaãn coøn sinh
ñoäng , vaän maïng khaû quan .
Keû raâu thöa , khoâ hoaëc raâu toùc khoâng töông xöùng ñeàu laø nhöõng keû veà giaø laän ñaän .
Ñaøn oâng khoâng coù raâu ( hoaëc coù nhöng raát ngaén , raát ít vaø meàm , maøu saéc vaøng aùm thì
cuõng coi nhö khoâng coù ) thì chaúng nhöõng troâng maát caû veû nam nhi khí phaùch maø thöïc chaát laïi raát
gioáng ñaøn baø, duø coù thoâng minh thì cuõng gian xaûo , uyû mò khoù coù theå töï laäp , neáu coù ñoâi chuùt
thaønh coâng thì caùi ñoù do ngöôøi khaùc taïo duøm . Bôûi vaäy tuïc ngöõ Vieät Nam coù caâu :” Ñaøn oâng
khoâng raâu baát nghì ”.
Toùm laïi, ñoái vôùi ñaøn oâng taâu toùc vaø loâng maøy lieân heä chaëc cheõ , nhöng vì toùc chung cho
caû ñaøn baø neân ta chæ caàn löu yù ñeán Raâu vaø Loâng maøy . Vaäng maïng cuûa caùc ñaáng taâu maøy chaû coù
lieân quan ñeán raàu may khaù nhieàu .Tuy vaäy coù moät ñieàu phaân bieät laø daãu yù nghóa veà maïng vaän
töông ñoàng , nhöng raâu chuû veà tuoåi giaø coøn loâng maøy chuû veà tuoåi treû nhieàu hôn .
III. – NHÖÕNG NEÙT TÖÔÙNG NOÁT RUOÀI
a) Baûn chaát vaø yù nghóa

Trong thuaät ngöõ cuûa töôùng hoïc ,danh töø noát ruoài bao goàm :
• Nhöõng daáu chaám treân laøng da hoaëc chìm trong da ( tuïc bgöõ goïi laø taøn nhan hay baõ
cheø ) , coù hình daùng hôi troøn , hoaëc troøn , coù theå noù nhö..
Ñaàu ñinh ghim hoaëc lôùn baèng ñaàu neùn höông thoâng thöôøng ñang ñoát chaùy. Loaïi naøy ngöôøi ta
meänh danh laø töû chí hay noát ruoài cheát.
Nhöõng daáu chaám noåi cao hôn maët da 1 caùch töï nhieân (muïn coùc khoâng ñöôïc coi laø noát ruoài vì
coù nguoàn goác beänh lí lan traøn roäng hay bò thu heïp nhôø pheùp trò lieäu y khoa thoâng thöôøng ) ,coù theå
lôùn baèngñ7aàu neùn nhang hoaëc nhoû nhö haït taám.Loaïi noát ruoài naøy ñöôïc goïi laø noát ruoài soáng (sinh
chí).
Veà maët maøu saéc, noát ruoài baát keå laø loaïi soáng hay cheát ñeàu coù theå coù caùc maøu saéc sau nay:
-Maøu xaùm tro
-Maøu ñen laït
-Vaøng ñaäm nhö chaát hoaøng thoå
-Hoàng laït
-ñoû ñaäm nhö maøu son taøu
Chæ coù hai maøu ñen huyeàn vaø ñoû ñaäm nhö son taøu môùi coi laø quí ,nhöõng maøu khaùc , taïp saéc
chuû veà hung hieåm , phaù haïi.
Veà vò trí xuaát hieän , noùi chung thì noát ruoài neân hieän ôû nhöõng boä vò ñoù ,nhaát laø phaùi ñeïp noát
ruoài son hoaëc muncoù hình daïng vöøa phaûi seõ laøm taêng theâm duyeân daùng cuûa nuï cöôøi ,aùnh maét ø .
Xuaát hieän ôû caùc boä tónh vò, ví duï nhö soáng muõi traùn laøm giaûm mó quan khuoân maët.
Veà döï ñoaùn söï toát xaáu caên cöù vaøo vò trí noát ruoài ,ta can phaûi nhôù nguyeân taéc cô baûn laø noát
ruoài neân vöøa phaûi vaø ôû nhöõng choã khuaát kín treân khuoân maët , hoaëc moïc sau lôùp quaàn aùo thöôøng
coù yù nghóa toát ,traùi laïi laø xaáu.
Saùch Töôùng lí hoaønh chaân , baøn veà noát ruoài coù noùi:” Noát ruoài doái vôùi con ngöôøi cuõng nhö
coû caây ñoái vôùi nuùi non ,goø ñoáng ñoái vôùi ñòa theá cuûa ñaát ñai . Chaát ñaát to61tthi2 sinh ra caây coái
töôi toát , chaát ñaát caèn coãi thì sinh ra caây caây coû heùo uùa, xaáu xa.Ngöôøi coù noäi chaát toát thì ra noát
ruoài ñeïp cho theá nhaân bieát ñöôïc caùi ñeïp.Ngöôøi coù baûn chaát xaáu thì khoâng sao coù noát ruoài ñeïp
ñöôïc.Cuõng nhö goø ñoáng ñoái vôùi maët ñaát ,noát ruoài neân aån taøng môùi quí .Goø ñoáng hieän ra ngay
giöõa ñöôøng ñi loái laïi hay saân vöôøn gaây caûn trôû , laøm maát mó quan , nhöng ôû nôi röøng nuùi laïi goùp
phaàn vaøo vieäc laøm gia taêng caûnh trí cuûa ñòa theá .Bôûi vaäy, noát ruoài khoâng neân hieän ra TREÂN
TRAÙN MUÕI ( muõi vaø traùn ví nhö ñöôøng caùi hoaëc saøn vöôøn ) maø neân hieän ra ôû chaân maøy chaân
toùc (nhöõng nôi naøy vôùi khuoân maët ví nhö thaâm sôn hieåm coác )”
Töø nhöõng ñieåm treân ta thaáy pheùp giaûi ñoaùn söï caùt hung cuûa noát ruoài coù theåñöôïc thu goïn vaøo 3
ñieåm chính :
• Baûn chaát noát ruoài( chìm hay noåi)
• Maøu saéc( toát xaáu )
• Vò trí xuaát hieän (thích ñaùng hay traùi choã)
b) PP giaûi ñoaùn
Trong 3 ñieåm chính treân thì vò trí noát ruoài ñoùng vai troø chính , coøn caùch caáu taïo vaø maøu saéc
chæ coù giaù trò thöù yeáu .
Xuaát hieän ñuùng vò trí thích nghi laø noát ruoài soáng ,khoâng lôùn khoâng nhoû ,maøu ñen hoaëc ñoû
saäm khaù roõ reät laø ñieàm raát toát .Saéc boùng vaø ñaäm chuû yeáu veà söï vieäc nhaõn tieàn, laït daàn chuû
veà vieäc quaù khöù ,ñaäm daàn chuû veà töông lai.Neáu noát ruoài cheát, hình daïng meùo leäch thì khuyeát
maáy öùng nghieäm duø laø maøu saéc gì ñi nöõa .
Xuaát hieän khoâng ñuùng vò trí ngoaøi yù nghóa ñaëc thuø do vaäy töøng vò trí noát ruoài soáng cöïc
xaáu, noát ruoài cheát xaáu vöøa , hình daïng lôùn nhoû cuõng aûnh höôûng tôùi söï xaáu : lôùn xaáu nhieàu
,nhoû xaáu ít.Veà ,maøu saéc thì saéc ñen huyeàn ñoû saäm gíup cho noát ruoài soáng ,khoâng lôùn khoâng
nhoû ,moïc saùi choã ,söûa chöõa phaàn naøo tính chaát xaáu cuûa vò trí vaø coù yù nghóa laø tieàn hung haäu
kieát .Neáu noát ruoài soáng maø laø caùc maøu taïp saéc hoaëc khoâng phaûi laø ñen huyeàn hay ñoû saäm thì
môùi phaûi giaûi ñoaùn laø cöïc xaáu
Ngöôøi da traéng maø maët maøy chaâu thaân coù nhieàu noát ruoài cheát maøu ñen boùng chuû veà
thoâng minh ,nhöng haùu saéc, maøu vaøng khoâ chuû veà ngu ñaàn ñeâ tieän,
Ngöôøi cao gay maø tuoåi thieáu nieân maët vaø thaân hình coù nhieàu noát ruoài cheát côõ lôùn raûi raùc
, maøu saéc hoãn taïp chuû yeáu veà yeåu thoï.
Ngöôøi map vaø treû ,coù caùc noát ruoài cheát hieän leân treân thaân hình ,dieän maïo thì yeåu ,nhöng
ngoaïi nguõ tuaàn maët vaø tay chaân naûy sinh ra .Baát luaän maøu gì mieãn laø coù sinh khí thì ñoù laø daáu
hieäu tröôøng thoï .
Nôi ñaây laø yù nghóa cuûa noát ruoài treân 1 soá boä vò quan troïng cuûa khuoân maët :
* Thieân : chuû veà khoâng ñöôïc thaân caän nhöõng ngöôøi quyeàn quí trai thöôøng khaùc cha ,con
gaùi thöôøng laøm toån haïi choàng
*Thieân ñình : chuû yeáu khoâng ñöôïc höôûng haïnh phuùc cuûa cha meï , ñaëc bieät laø khaéc meï.
* Tö khoâng : thöôøng noùi bao quaùt caû cha meï vaø coù yù nghóa töông töï nhö 2 boä vò treân .ñaøn baø
thöôøng suoát ñôøi khoå vi choàng .Ngoaøi ra veà maët tai hoïa ,neáu keû ñoù ,baát luaän nam nöõ maø ngheà
nghieäp khieán thöôøng xuyeân phaûi tieáp xuùc vôùi caùc loaïi hoûa khí nhö lính cöùu hoûa ,hoûa ñaàu quaân
,thôï luyeän kim ,v.v… thì trong ñôøi khoù thoaùt khoûi tai naïn veà löûa 1 laàn .
* aán ñöôøng :Noát ruoài soáng nhöng phaù caùch chuû veà yù chíbaïc nhöôïc ,laøm vieäc coù ñaàu khoâng
ñuoâi,ñaéc caùch hoaøn toaøn chuû veà quùi hieån
*Sôn caên: chuû veà hình khaéc (trai khaéc vôï , gaùi khaéc choàng ).Neáu chính giöõa sôn caên vaø tieáp
giaùp vôùi nieân thöôïng coù noát ruoài soáng maø saéc nhö taøn tro chuû veà cheát baát ñaéc kì töû
* Soáng muõi (bao goàm caû nieân thöôïng ,thoï thöôïng ):chuû veà ngheøo khoù ,thaân theå beänh taät .ñaøn
oâng deã bò ñaøn baø hieáp cheá, ñaøn baø deã bò choàng laøm khoå.
*Chuaån ñaàu : chuû veà khoù traùnh khoûi hao toån tieàn baïc vaø cuõng coù yù nghóa nhaân vì haùo saéc maø
toán cuûa (chung caû nam laãn nöõ ).Rieâng ñoái vôùi ñaøn baø ,coøn coù 1 trong nhieàu yù nghóa quan troïng
cho bieát laø soá coù choàng tính tình ñoäc haïi ,nham hieåm.
*Nhaân trung :taïi ñaây coù noát ruoài laø 1 ñieåm cöïc xaáu vì ñoù laø nôi cho bieát khaù chính xaùc veà thoï
yeåu , con caùi (nhaát laø ñaøn baø vì ngoaøi yù nghóa chung cho caû 2 giôùi coøn coù yù nghóa ñaëc bieät laø töû
cung deã bò beänh )
*Thöïc thöông vaø loäc thöông:chuû veà heä luïy do aên uoáng maø ra (bò beänh vì aên uoáng ,mieäng tieáng
vì aên uoáng v.v…)
*Thöøa töông :khoù traùnh khoûi nhaân vì aên nhaäu maø ngoä ñoäc hay cheát vì röôïu nhaát laø vaøo
khoaûng 54 tuoåi
*Mieäng ,moâi:ham aên vaø coù aên luoân luoân
*ñòa caùc : chuû veà tai hoïa ,toán tieàn haïi cuûa ,do ngöôøi quen bieát gay ra(chaúng haïn ñöùng baûo
laõnh cho ai thuoäc veà 1 vieäc lieân quan ñeán tieàn baïc ,ruoäng vöôøn v.v…)
*Leâ ñöôøng : chuû veà ñaøn oâng thöôøng hay trai gaùi ,neáu khoâng laáy theâm vôï beù thì cuõng laêng
nhaêng .ñaøn baø khoù traùnh khoûi caûnh taùi giaù .
*Cung phu theâ : chuû veà ñaøn oâng thöôøng hay trai gaùi , neáu khoâng laáy theâm vôï beù thì cuõng
laêng nhaêng .ñaøn baø khoù traùnh khoûi caûnh taùi giaù.
*Löôõng quyeàn :quyeàn cuûa mình bò ngöôøi khaùc chieám ñoaït hoaëc vì ngöôøi maø mang luïy ñeán
thaân khieán cho quyeàn uy cuûa mình bò toån haïi
*Tai : ôû phía treân ,chuû theå veà caù tính con ngöôøi hieáu haïnh ,ôû phía döôùi chuû veà thoâng minh.
Nhöõng ñieàu keå treân chæ laø nhöõng ñieåm deã thaáy treân khuoân maët .Ngoaøi ra noát ruoài coøn coù theå
moïc (hoaëc töø luùc sô sinh ,hoaëc tôùi 1 thôøi ñieåm naøo ñoù trong ñôøi ) baát cöù ôû ñaâu ,treân maët cuõng
nhö treân chaâu thaân (chaân tay ,buïng ,roán ,coå ,aâm hoä ,döông vaät v.v…).Do ñoù lieät keâ taát caû vôùi töøng
danh hieäu boä vò rieâng reõ seõ quaù room raø ,neân soaïn giaû toùm taét nhöõng yù nghóa chính cuûa noát ruoài
treân moãi boä vò thaønh töøng sô ñoà ,ñoäc giaû chæ can quan saùt kó cuõng ñuû coù 1 yù nieäm khaù roõ reät veà
noát ruoài.
IV –NHÖÕNG NEÙT TÖÔÙNG ÑOÄNG TAÙC
a) Töôùng ñi
Ñi laø 1 loaïi ñoäng taùc tích cöïc tieâu bieåu cho döông ,neân töôùng ñi thöôïng caùch phaûi laø loaïi
töôùng ñi linh hoaït vöõng chaéc , khoaûng caùch giöõa caùc böôùc chaân can xöùng ,thaân hình ngay
thaúng .
Ngöôïc laïi ñi maø co ñaàu ruït coå ,thaân hình xieâu veïo ,böôùc chaân nhö ngöôøi say röôïu v.v… ñeàu laø
loaïi töôùng haï caùch
Cuõng nhôø qan saùt töôùng ñi ngöôøi ta coù theå bieát roõ theâm con ngöôøi veà nhieàu khía caïnh ,neân
oû¬ nay chuùng toâi coá gaéng trình baøy theo hình thöùc toùm goïn nhöõng yù nghóa cuûa töôùng ñi .
1-Veà maët söùc khoûe
ñi ñöùng ngay thaúng ,thaân mình khoâng gaáp khuùc nghieâng ngaû ,böôùc chaân khoâng loaïn c/toû laø
baép thòt eo löng maïnh meõ ,gaân xöông cöùng caùp neân noäi taïng oån coá .Keû nhö theá ,thoï soá ñöông
nhieân phaûi daøi hôn ngöôøi thöôøng .
ñi maø xieâu veïo ,thaân hình co ruùt ,böôùc chaân loaïng choaïng laø keû no6no65ita5ng suy nhöôïc
,eo long khoâng coù söùc giöõ ñöôïc thaân mình ,gaân xöông ôû chaân caúng yeáu keùm .Döïa vaøo ñoù coù
theå suy dieãn ra ñöôïc laø keû ñoù khoù coù theå soáng laâu.
2-Veà maët caù tính
Böôùc chaân laûo ñaûo nhö khoâng coù gaân coát laø keû khoâng coù chuû tröông roõ raøng ,thieáu ñaûm löôïng
.
Böôùc chaân ñeàu ñaën ,daùng daáp hieân ngang laø keû kieán vaên roäng raõi ,tö töôûng phoùng khoaùng côûi
môû.
Böôùc chaân nhanh nheïn töï nhieân laø keû hoaït löïc sung maõn ,laøm vieäc gì cuõng mau leï nhöng neáu
böôùc chaân quaù gaáp vaø ngaén thì laïi laø keû coù tö töôûng heïp hoøi ,xöû söï hay chaáp neâ tieåu tieát.
3-Veà maët ………….
-Böôùc ñi vöõng vaøng ,thanh thaûn töï nhieân nhö thuyeàn lôùn xuoâi theo doøng nöôùc caû thaân mình
khoâng day trôû , khoâng gaáp khuùc laø töôùng ñaïi quí hieån .
-Böôùc ñi ñuûng ñænh nhö traâu :nhaøn haï giaøu coù
-ñi chaäm vaõ daùng daáp töông töï nhö ngang ,vòt : tieåu hoaëc trung phuù
-Böôùc chaân cao daøi nheï vaø thanh thaûn nhö haïc : thanh quí
-ñi maø ruït ñaàu ,ruït coå, leach vai ñaàu laove62 tröôùc chuû veà baàn haøn.
-ñi voäi vaøng nhö ngöïa chaïy ,coå vöôn thaúng veà tröôùc : ngheøo heøn
-ñi nhö raén boø ,seõ nhaûy coâ ñôn .
b)Töôùng ñöùng
Töôùng ñöùng ñöôïc coi laø 1 bieán thaùi phuï tuøng cuûa töôùng ñi neân khoâng coù gi ñaùng noùi nhieàu
.Khi ñöùng thaân mình ngay ngaén oån troïng ,chaân caúng can phaân laø töôùng thöôïng caùch .Ngöôïc
laïi thaân hình laéc lö ,2 chaân ñoäng nay khoâng ngöøng ,chaân cao chaân thaáp v.v…ñeàu laø haï caùch.
c)Töôùng ngoài
Ngoài laø 1 ñoäng taùc tieâu cöïc neân thuoäc veà aâm.
Do ñoù töôùng ngoài toát nhaát laø oån coá,khoâng rung goái ,laéc mình tö theá nghieâm trang ,duø laø trai
hay gaùi cuõng khoâng vöôït ra ngoaøi nhöõng ñieãm chính yeáu ñoù
Baøn veà töôùng ngoài ,coå töôùng hoïc cho raèng :Ngoài tuy thuoäc aâm nhöng nhöng ngoaøi aâm maø
trong tính laïi döông thì tinh thaàn phaûi sung maõn ,hoaït ñoäng .Do ñoù khi ngoài tinh thaàn hoaït
ñoäng nhieàu hôn theå xaùc .Bôûi vaäy tö theá phaûi oån troïng ,phaûi laøm chuû ñöôïc moïi ñoäng taùc phuï
ñôùi ,nghæa laø ngoài khoâng laéc lö thaân mình ,khoâng co chaân duoãi caúng .Keû ngoài oån troïng ñaøng
hoaøng thì tính neát cuõng ñaøng hoaøng trang nghieâm ,deã hieãn ñaït .Keû ngoài nhaáp nhoûm ,boàn choàn
thì caù tính noân naû haønh ñoäng haáp taáp,coâng danh taøi loäc khoâng deã tôùi tay
Bôûi vaäy,ñeå dieãn ñaït yù nghóatreân,töôùng thuaät coù caâu: “Moäc dao dieäp laïc, nhaân dao phuùc
baïc”,: caây ruïng laø ruïng ,ngöôøi rung phuùc moûng .Döôùi laø 1 vaøi tö theá thöôøng ñöôïc ghi nhaän
trong töôùng hoïc :
-Ngoài nhö traùi nuùi :quí hieån
-Ngoài nhö choù ngoài :phuù tuùc
-Ngoài nhö keû nguû guïc
-Thaân mình leäch laïc
-Ngoài rung goái : taùn taøi
d)Töôùng nguû
Thöôøng naèm deã ñi ñeán choå nguû ,neân ôû ñaây laáy töôùng nguû vaø caùc bieán thaùo cuûa caùch naèm
Caùch naèm ñöôïc coi laø thöôïng ñaúng laø khi naèm ít day trôû thaân mình ,thaàn thaùi an tónh töï nhieân
nhö roàng uoán khuùc ,nhö choù naèm nghæ .
Cuõng nhö töôùng ñi vaø töôùng ngoài , vieäc quan saùt töôùng nguû cuûa 1 caù nhaân giuùp ta bieát ñöôïc
caû 3 laõnh vöïc :
1-Söùc khoûe
-Nguû ngöûa chaân tay thoaûi maùi laø keû coù söùc khoûe sung maõn
-Nguû nghieâng maø vaãn nguõ ñöôïc deã daøng laø keû tì vò khoûe maïnh ,noäi taïng oån coá
-Nguû maø hôi thôû ñeàu hoøa khoâng gay ra tieáng ñoäng ñaùng keå laø daáu hieäu tröôøng thoï .Hôi thôû
raát nheï haàu nhö khoâng coù tieáng ñoäng laø ñieåm cöïc quí cuûa töôùng nguû vì ñoù laø daáu hieäu chaéc
chaén nhaát cuûa söï tröôøng thoï baát keå hình haøi boä vò ra sao .Saùch töôùng goïi ñoù laø Qui töùc :Ruøa
thôû
-Nguû maø thôû ra nhieàu ,hít vaøo ít laø töôùng yeåu thoï
-Nguû maø hôi thôû khoø kheø laø daáu hieäu cuûa hoâ haáp keùm ,noäi taïng khoâng ñieàu hoøa neân thoï soá
ngaén nguûi
2-Caù tính
-Nguû hay day trôû thaân mình : tinh thaàn deã thaùc loaïn
-Nguû naèm nghieâng ,ngöôøi cong kieám nhö toâm :tính neát caåu thaû ,yù chí baïc nhöôïc
-Nguû naèm saáp ,uùp maët vaøo goái laø keû tính neát quaù cöông ngaïnh coá chaáp
-Nguû naèm ngöûa thaàn saéc töï nhieân ngöôøi khoâng cöùng ñô laø keû taâm hoàn cöông tröïc tính neát
thoâng tueä
-Trung nieân nguû ít ,deã tænh :thoâng tueä
_Trung nieân nguû nhieàu ,khoù tænh :ngu ñoän
-Nguû hay noùi laûm nhaûm : TINH THAÀN SUY NHÖÔÏC
3-Veà maët mang vaän
-Nguû naèm saáp ,hai tay chaân dang thaúng laø keû ngu ñoän , deã cheát thaûm
-Nguû maø thaân hình cöùng ñôø nhö ma thaây : soá cheát yeåu
-Hai tay oâm maët naèm saáp maø nguû :thöôøng bò ñoùi raùch
-Nguû maø hay la loái nhö keû cuoàng loaïn laø daáu hieäu cheát khoâng ñöôïc laønh
-Nguû hay môû maét ,haù mieäng :cheát thaûm hoaëc cheát ñöôøng
_Nguû hay treïo raêng ,nghieán lôïi :khaéc vôï ,khaéc con
-Thanh thieáu nieân luùc nguû chuïm mieäng laïi nhö keû thoåi löûa laø daáu hieäu cheát veà hình nguïc
hoaëc ñeán giaø cheát thaûm
-Naèm ngöûa ,thaàn thaùi töôi tænh :quí hieån
-Naèm nghieâng ,mình khoâng ñeø leân tay ,tay kia ñaët leân mình ,daùng daáp töï nhieân ,thö thaùi laø
töôùng nguû cuûa ngöôøi thanh quí ,nhaøn haï
V–NHÖÕNG NEÙT TÖÔÙNG TREÂN THAÂN MÌNH

a)Coå
Theo quan ñieåm cuûa aù ñoâng coå ñöôïc coi laø röôøng coät cuûa con ngöôøi neân xeùt 1 caùch toång quaùt
thì coå naûy nôû,troøm ñaày ,cöùng maïnh laø töôùng toát ,chuû veà phuù quí.Coå maûnh deû nghieâng leäch
chuû veà cheát yeåu.Ngöôøi maäp coå khoâng neân daøi ,ngöôøi gaày coå khoâng ñöôïc ngaén .ñi ngöôïc laïi
vôùi toång taéc ñoù,con ngöôøi seõ gaëp nhieàu ñieàu khoâng may
Tuy nhieân ,söï daøi ngaén cuõng phaûi tôùi giôùi haïn naøo ñoù .Neáu coå daøi nhö coå coø,ngaén nhö coå heo
thì laïi baát hôïp caùch.
Baøn veà söï lôùn nhoû cuûa caân xöùng cuõng vaäy.Coå quaù lôùn,troâng nhö caùi coät,laán löôùt caû thaân
mình,hoaëc quaù nhoû nhö coå baàu röôïu ñeàu laø lieät caùch .Moät ñieåm caàn löu yù laø duø coå lôùn hay
nhoû ,daøi hay ngaén ñeàu khoâng neân loä haàu vì loä haàu chuû veà gian truaân trì treä
Veà theá coå ngöôøi ta phaân bieät :
-Coå nhoû ,daøi : con ngöôøi baàn tieän ,neáu laïi theâm leäch laïc nöõa thì tính neát soá maïng khoâng ra gì
-Coå lôùn vaø mAÄp :khoâng neân coù taøn nhang vaø taïp saéc .Neáu coù khuyeát ñieåm naøy thì tính neat bæ
oåi ,taàm thöôøng vaän maïng khoâng ñöôïc hanh thoâng
-Theá coå nhö höôùng veà phía tröôùc nhöng khoâng ñöôïc quaù loä lieãu ,chuû veà tính neát hoøa aùi phong
nhaõ
-Theá cuûa coå höôùng veà sau chuû veà caù tính nhu nhöôïc ,soá kieáp hay gaëp soùng gioù baát ngôø
-Coå troøn daøi nhö coå haïc :deã phaùt nhöng chung cuoäc khoâng ñöôïc an laønh .Tuy nhieân neáu ,maäp
vaø caû ñaàu töông xöùng nhö chim yean thì laø töôùng ñaïi phuù quí
b) Löng
Töôùng löng toát phaûi hoäi ñuû caùc ñieàu kieän sau nay:
-ñaày ñaën
-Raén chaéc
-Caân xöùng
-Nôû nang
Coù ñöôïc nhöõng bieåu hieän treân thì noäi taïng oån coá ,ít tai hoïa ,ñöôïc höôûng phuùc loäc
Traùi laïi löng moûng ,theá yeáu,löng cong v.v… ñeàu laø caùc loaïi töôùng xaáu,noäi taïng khoâng oån ñònh
,tinh thaàn suy nhöôïc ,chone6n Nguõ quan ,Luïc phuû coù toát cuõng khoù maø phaùt huy öu ñieåm cuûa
mình haàu ñöa ñeán thaønh coâng trong thöïc teá
c) Eo löng
Ñoù laø tieáp giaùp vôùi phaàn döôùi baû vai chaïy daøi theo 2 beân caïnh söôøn xuoáng ñeán taän moâng
.Phía tröôùc cuûa eo löng laø buïng lieân quan maät thieát vôùi nhau. Saùch thaàn töôùng toaøn bieân ñaõ
raát coù lí khi noùi raèng :”Eo löng laø thaønh quaùch cuûa buïng .Moïi söï an nguy cuûa buïng ñeàu döïa
vaøo eo löng caû”
Bôûi vaäy trong töôùng hoïc aù ñoâng eo löng phaûi ngay thaúng roäng daøy .Keû coù eo löng nhö vaäy laø
keû coù phuùc loäc.Eo löng heïp ,leach, maûnh mai laø töôùng keû ña thaønh ña baïi ,thaân theå suy nhöôïc
Eo löng roäng raõi baèng phaüng töông öùng vôùi moâng laø eo löng thöôïng caùch chuû veà thoï
Eo löng cong (hoõm xuoáng ,loài leân) heïp leäch khoâng töông xöùng vôùi moâng laø töôùng haï caùch
,chuû veà tính neát nhu nhöôïc ,khoù thaønh ñaït
Ñaøn oâng toái kò eo löng thaét ñaùy löng ong .ñaøn baø neáu eo löng quaù nhoû vaø boù laïi ôû phaàn giöõa
,ñöôøng töû töùc coù raát nhieàu ñieåm baát lôïi
VieânLieãu Trang ñaõ noùi :”ñaøn baø thaân nheï ,thaét ñaùy löng ong,nhan saéc mó mieàu,laáy laømthieáp
thì ñöôïc chöù chaúng neân laáy laøm vôï chính thöùc vì leõ keå treân.
***************
-Caùnh tay töï nhieân meàm maïi vaø nhoû nhaén : coù soá thanh quyù thoâ cöùng : ngheøo heøn
- Ngöôøi nhoû caùnh tay kôùn :hao taøi
- Ngöôøi lôùn caùnh tay nh23 : baàn cuøng .
2- Loøng baøn tay hôïp caùch
-Khoâng daøy khoâng moûng,
-Coù huyeát saéc .
- coù chæ tay chin töôi mòn vaø roõ khoâng ñöùt ñoaïn .
- Baøn tay phaûi thích hôïp vôùi töøng loaïi ngöôøi ( vd: nhö ngöôøi hình Kim thì baøn tay phaûi
vuoâng , ngöôøi hình Moäc thì baøn tay phaûi xuoâi vaø gay )
* Loøng baøn tay voâ beänh maø thöôøng coù moà hoâi laø keû thöôøng hay khoå taâm nhoïc trí .
- Loøng baøn tay ngaén moûng : soá heøn
- Loøng baøn tay noåi cao xung quanh , giöõa hôi loom xuoáng :soá giaøu
- Loøng baøn tay ñaày ñaën , daøihôn ngoùn tay : soá quí hieån .
- long baøn tay ñoû nhö hoa son : vinh hoa phuù quyù , nhöng ñoû nhö huyeát laïi laø keû taøn nhaãn
, coù tính haùo saùt .
-Baùn tay khoâ khang caèn coãi nhö ñaát vöôøng hoang : ngheøo heøn .
- Ñaøn baø maø gan tay quaù meàm :coù tính daâm ñaõng.
3- Ngoùn tay hôïp caùch
-Ngoùn tay thaúng khoâbg cong khoâng leâcj5 .
- Pghía tieáp can vôùi baøn tay lôùn roài thon daàn leân ñeán ñaàu ngoùn tay .
-Maøu saéc , meàm cöùng phaûi töông xöùng vôùi baøn tay .
-Ngoùn tay troû töông ñöông veà chieàu daøi laãn hình daïng vôùi ngoùn tay aùp uùt , chieàu daøi ngoùn
tay caùi töông ñöông vôùi chieàu daøi ngoùn tay aùp uùt .
* Ngoùn tay coù nhöõng yù nghæa chính sau nay :
- Ngoùn tay nhoû vaø xuoâi daøi :thanh quyù ( coù tieáng maø khoâng coù mieáng )
- Ngoùn tay quaù ngaén vaø khoâng troøn ñaàu : nhu ñaàn , ñeâ tieän .
- Ngoùn taymeàm ,khoaûng caùch giöõa caùc ngoùn tay khít laïi : giöõ ñöôïc tieàn , bieån laän .
- Ngoùn tay cöùng , khoaûng caùch giöûa caùc ngoùn tay thöa :phaù taùn ,khuyeát giöõ ñöôïc tieàn öa
hoang phí .
- Ngoùn tay töôi taén :taâm tính tao nhaõ .
- Ngoùn tay duøi ñuïc : taân tính loã maûng thoâ tuïc
b) Chaân
1- Caúng chaân hôïp caùch ( tính töø choã tieáp giaùp vôùi thaân mình ñeán maét caù )
- Töông xöùng vôùi thaân hình caû veà chieàu daøi laãn voùc daùng .
-Ngay thaúng vöõng chaéc .
- Xöông thòt thích nghi .
- Khoâng ñöôïc ngaén hôn thaân mình nhöng cuõng khoâng ñöôïc daøi hôn tay
-Caúng döôùi phaûi coù loâng vöøa phaûi , loâng chaân daøi vöøa taàn hôi thöa vaø meàm
* Chaân coù nhöõng yù nghóa ñaùng löu yù sau ñaây :
- Thòt chaân raén chaéc vöøa phaûi , chaân thaèng :tö töôûng cao thöôïng , tính tình hoaø nhaõ .
-Caúng chaân quaù lôùn laø töôùng keû laøm vieäc nhoïc nhaèn , ñaàu oùc trì ñoän nhöng soáng laâu , quaù
nhoû laø töôùng löôøi bieáng , yeåu thoï .
- Caúng chaân quaù ngaén khoâng bao giôø ôû ñöôïc ñòa vò cao caû .
-Chaân caúng thoâ : tính neat loã maõng , khoù thaønh coâng maø laïi deã thaât baïi , caûm xuùc coù tính
caùch theo baûn naêng hôn laø lyù trí .
- Ñaàu goái thích öùng ( nghóa laø bình xung vôùi ñoä cao cuûa moâng ): tính tình duõng caûm
nhöng khieâm cung.
- Ñaàu goái hình troøn : ngöôøi coù chí khí cao , coù khaû naêng laøm ñöôïc nhieàu vieäc lôùn .
-Ñaàu goái loûng leûo( khi duoãi thaúng caúng chaân ): con ngöôøi lao löïc hoaëc veà theå xaùc hoaëc
veà tinh thaàn . Ngoaøi ra coøn laø daáu hieäu thaân theå suy nhöôïc .
-Daàu goái chaët cheõ ( khi duoãi thaûng chaân ñaàu goái khoâng theå di ñoäng ñöôïc thì goïi laø chaët
cheõ ): tính neat cöông tröïc , coù khí phaùch cao xa , thaân theå khoeû maïnh .
-Ñaàu goái hình troøn nhö quaû nuùi: tính neat gian xaøo hay coù haønh vi hoaëc tö töôûng baát
chính .
2- Baøn chaân hôïp caùch
- Coù daïng vuoâng , roäng raõi ,raén roûi vaø daày
-Khoâng quaù roäng beà ngang .
- Goùt chaân roäng vaø baèng .
- Gan baøn chaân hôi vuõm .
- Naêm ngoùn chaân phaûi in saùt maët ñaát
- Gan baùn chaân chæ chaân roõ vaø saâu .
* Baøn chaân vuoâng ,daøy ,roäng : töôùng khoeû maïnh phuù quyù , nhöng quaù roäng laïi laø soá cöïc
nhoïc veà sing keá .
-Heïp thoâ loûng , ngheøo khoå .
-loøng baøn chaân coù noát ruoài hoaëc coù caùc chæ chaân roõ raøng :soáphuù quyù vinh hieån .
-Baøn chaân phía döôùi baèng phaúng nhö taám vaùn : vöøa ngheøo heøn vöøa ngu ñoän .
- long baøn chaân vuõm vaø caùc ngoùn chaân cuøng ôû treân moät maët phaúng : thoâng minh giaøu coù .
3 – Ngoùn chaân hôïp caùch
- Caùc ngoùn phaûi khít khoâng ñöôïc daøi quaù
- Chieàn daøi caùc ngoùn khoâng ñöôïc cheânh leäch .
- Caùc ngoùn chaân neân coù laèn saâu vaø roõ chaïy doïc theo chieàu daøi moãi ngoùn .
- Ngoùn chaân ngaén :soá an nhaøn .
- Ngoùc nhaân daøi soá hay gaëp trace trôû hoaëc vaát vaû . Ñaùn oâng ngoùn chaân daøi xaáu hôn ñaøn
baø veà maët maïng vaän nhöng tính neat thöôøng laø thaønh thöïc .
- Naêm ngoùn chaân khít nhau : chuû veà giaøu , ngöôïc laïi laø daáu hieäu ngheøo tuùng .
-Chieàu daøo naêm ngoùn chaân töông ñöông : coù taøi naêmg cao khí phaùch roäng , laøm vieäc coù
keá hoaïch roõ raøng .
-Naêm ngoùn chaân leäch laic so le : khí löôïng heïp hoøi , laøm vieäc theo baûn naêng , khoâng bieát
ñöôøng tieán thoaùi .
v- GIAI THOAÏI VEÀ CAÙCH NGUÛ
Ñôøi Döôøng , Lyù Kieåu töôùng ngöôøi thanh quyù nhöng teû laïnh ,thaân hình laïi nhoû beù , naêm anh
em ñeàu coù töôùng caùch nhö vaäy vaø khoâng ai soáng quùa 30 tuoåi , ñeán khi Lyù kieåu tröôûng thaønh , baø
meï raát lo laéng beøn môøi töôùng thuaät gia ñeä nhaát ñôøi Döôøng laø Vieân Thieân Cöông tôùi xem töôùng
cho Kieåu . Thieân Cöông xem kyõ , noùi vôùi meï Kieåu raèng :” Leänh lang tuy tnh thaàn thanh tuù
nhöng khí chaát quaù teû laïnh sôï raèng khoâng theå soáng ñöôïc laâu”
Baø meï raát buoàn nhöng coá naøi oâng thaày töôùng ôû laïi nhaø mình ñeå tìm xem coù ñieåm gì treân
töôùng caùch cuûa Kieåu , khieán Kieåu thoaùt khoûi veát xe cuûa maáy ngöôøi anh , uoång phí moät ñôøi taøi
hoa khoâng . Thieân Cöông caûm ñoäng tröôùc lôøi khan caàu cuûa baø meï , neân baèng long ôû laïi ñeå quan
saùt ngoân ngöõ , cöû chæ cuûa Kieåu xem sao.
Moät hoâm , luùc Thieân Cöông ñi nguû thì Lyù Kieåu vaãn coøn thöùc . Ñeán canh 3 Thieân Cöông
tænh giaác thì Kieåu ñaõ nguû nhöng khoâng nghe thaáy hôi thôû , töïa hoà nhö khí ñaõ tuîeât , Thieân Cöông
môùi ñaàu raát kinh ngaïc nhöng quan saùt kyû löôõng môùi phaùt hieän ra raèng Lyù Kieåu nguû maø hôi thôû
haàu nhö thoaùt ra baèng loã tai hôn laø loã muõi , sch1 töôùng goïi laø Quy töùc nghóa laø ruøa thôû.
Saùng ra , Vieân Thieân Cöông noùi vôùi baø meï cuûa Kieåu raèng :” Xeùt kyõ töôùng cuûa leänh lang
nay môùi bieát raèng coù töôùng Quy töùc taát seõ ñaïi quyù vaø tröôøng thoï nhöng ngöôøi hay bò beänh vaø
khoâng giaøu coù ”.
Sau quaû nhieân ,döôùi thôøi Voõ Taéc Thieân xöng ñeá ,Lyù Kieåu laøm quan ñeán chöùc teå töôùng
maø khoâng maáy dö data.
VI – GIAI THOAÏI VEÀ NOÁT RUOÀI
Ñôøi Thaàn Toâng nhaø Minh , taïi Quaûng chaâu coù moät vò Traïng nguyeân teân laø Ñaùo Traïch ,
tình côø mang hoï keùp laø Traàn Töø , hieän nay taïi laøng Phaùn Ñöôøng vaãn coøn ñeàn thôø .
Theo truyeàn thuyeát Ñaùo TRaïch voán hoï Traàn, töø luùc sing ra treân ngöïc ñaõ coù 7 noát ruoài son
. Gia ñình Ñaùo Traïch raát ngheøo , cha Traàn Taán Taøi sing soáng veø ngheà laøm ruoäng .Luùc Traàn Ñaùo
Traïch leân 4tuoåi , moät hoâm theo cha ra ñoàng thaêm ruoäng , bò moät keû baát löông trong hoï laø Traàn
Töông leùn daãn ñi baùn cho moät phuù hoä trong vuøng laø Töø Töû Loã. Töï Loã ñôøi ñoøi laø moät cöï phuù ,
nhöng ñeán ñôøi oâng ta khoâng may hieám con trai , coù raát nhieàu theâ thieáp maø chæ sinh con gaùi . Töû
Loã ñang luùc saàu muoän thì thaáy Traàn Ñaùo maët maøy dónh ngoä , treân ngöïc laïi coù 7 noát ruoài son tuïc
goïi that tinh tuï hoäi laø töôùng cöïc quyù , neân voâ cuøng möøng rôõ, nhaän ngay laøm con vaø ñoåi hoï thaønh
hoï Töø .
Lôùn leân , Ñaùo Traïch ñöôïc cha nuoâi cöng nhö tröùng moûng , noun danh sö veà nhaø daïy hoïc,
laïi nuoâi rieâng moät tieåu ñoàng teân laø Traàn Quang ñeå sôùm toái haàu haï Ñaùo Traïchcho chu ñaùo . Nhôø
trôøi phuù tính thoâng minh , naêm 20 tuoåi ñaäu cöû nhaânroàu chuan bò vaøo Baùc Kinh thi ñình
Moät hoâm Ñaùo Traïch taém röûa , tieåu ñoàng Traàn Quang ñöôïc sai kyø coï cho thieáu chuû , Traàn
Quang thaáy treân ngöïc TRaàn Ñaùo Traïch coù 7 noát ruoài laáy laøm kyø dò vaø ghi nhôù maõi .Khoâng Daùo
Traïng chuan bò ñi thi , traàn Quang ñöôïc dòp nghæ, veà nhaø thaêm cha meï . Moät söï tình côø Traàn
Quang chính laø con Traàn Taán Taøi , vì nhaø ngheøo neân phaûi ñi laøm toâi tôù cho ngöôøi . KHi veà ñeán
nhaø Traàn Quang thuaät laïi chueän thieáu chuû cuûa mình cho meï nghe . Baø meï nghe noùi nhôù laïi ñöùa
con thaát laïc töø thuôû thô aáu , baát giaùc trong long khoùc roáng leân . Traàn Quang hoûi meï côù söï ñöôïc
meï cho bieát , caùch ñoù 16 naêm anh ruoät y cuõng coù 7 noát ruoài son treân ngöïcboãng nhieân bieät tích ,
nay nghe chuyeän baø ta nhôù ñeán con maø khoùc >Traàn Quang noùi :”coù leõ thieáu chuû laø anh con
chaêng ? Con nghe ngöôøi laõo boäc noùi raèng thieáu chuû khoâng phaûi laø con ñeû cuûa oâng chuû Luùc oâng
chuû mang veà nuoâi , thieáu chuû ñaõ ñöôïc 4 tuoåi . Baây giôø thieâu chuû vöøañöùng 20 , nhö theá raát hôïp
vôùi thôøi gian anh con maát tích “
Cha nghe con noùi hoûi theâm “ thaät vaäy aø maøy coù bieát ai ñem baùn thieáu chuû hoï Töø khoâng?”
Traàn Quang ñaùp:” con khoâng roõ nhöng hoûi laõo boäc thì coù theå bieát ñöôïc . Ngaøy mai thieáu
chuû vaøo kinh öùng thi ,laõo boäc cuõng ñi theo , ñeà roài con hoûi laõo ta xem sao”
Hoâm sau Traàn Quang trôû veà nhaø noùi cho cha meï bieát laø nhaân dòp thaày troø ñi xa , haén laøm
boä môøi laõo boäc aên uoáng ñeå taïm bieät vaø lôïi duïng dòp laõo boäc say röïu haén hoûi ngöôøi laûo boäc veà lyù
loch cuûa thieáu chuû , laõo boäc tieát loä raèng chính Ñaùo Traïch laø con ñeû Traàn Taùn Taøi vaø bò Traàn
Töông duï ñi baùn cho hoï Töø hoài môùi 4 tuoåi . Traàn Taán Taøi nghe xong ñem chuyeän thöa laïi vôùi
caùc kyø laõo trong laøng , baét Traàn Töông tra khaûo thöïc hö thì teân naøy thuù nhaän moïi vieäc ñuùng nhö
laõo boäc noùi ……
Noùi veà Ñaùo Traïch vaøo kinh öùng thí lieàn truùng Tam tröôøng, ñeán kyø yeát danh ñöôïc chaám
ñaäu Traïng nguyeân vaø ñöôïc Minh Thaàn Toâng tuyeån laøm Phoø Maõ ban cho côø bieån vinh
quy.
Nghe tin con vinh hoa ph1u quyù veà laøng, hoï Töø voâ cuøng möøng rôõ, döïng nhaø, raïp, tröông côø xí,
baøy thaønh ñoäi nguõ ñi ñoùn. Hoï Traàn cuõng taäp hôïp ngöôøi trong hoï ñi ñoùn, nhöng khoâng tieát loä gì
cho phe hoï Töø bieát vieäc Traàn Taán Taøi ñaõ nhaän ra Ñaùo Traïch laø con mình.
PHAÀN THÖÙ HAI

CAÙC LOÏAI TÖÔÙNG
Loaïi ngöôøi coù hình daùng treân, taâm hoàn baát chính, tính neát hung hieåm.
12-Hôi hình:ñaàu vaø traùn baèng phaúng, loâng maøy tuy ít nhöng xanh töôi, maét nhoû, muõi cao ,
moâi ñaàu töôi thaém, caèm thon vaø baèng phaúng.
Ñaây laø loaïi töôùng phoå thoâng ñaïi chuùng, khoù noùi ñeán quyù hieån, phuù tuùc.
Chöông hai
LOAÏI TÖÔÙNG BIEÁN CAÙCH
I-KHAÙI NIEÄM TOÅNG QUAÙT

Töôùng maïo, thaân hình doäng taùc cuûa con ngöôøi ñoâi khi vöôït ra ngoaøi caùc kieán thöùc töôùng
hoïc thoâng thöôøng. Töôùng hoïc thoâng thöôøng laáy con ngöôøi chính thöùc laø ñoái töôïng nghieân cöùu ñeå
döï ñoaùn thoâng minh, ñaàn ñoän, thoï yeåu, giaøu ngheøo. Söï nghieân cöùu ñoù, phaàn lôùn döïa vaøo nguï
quan, tam ñình,luïc phuû coù caân xöùng, phoái hôïp hay khoâng.
Nhöng con ngöôøi khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù daïng chính cöôøng: ñoâi khi coù nhöõng ngöôøi maø
thaân hình, dieän maïo hoaëc ñoäng taùc coù nhöõng ñaëc ñieåm xeùt theo tieâu chuaån chính thöôøng veà nguõ
quan,, tam ñình v.v…khoâng ñuû ñeå giaûi thích thoûa ñaùng. Theo kinh nghieäm cuûa nhieàu theá heä löu
laïi, ngöôøi ta nhaän thaáy coù nhieàu ngöôøi coù khuoân maët, thaân hình hay caùch ñi ñöùng, naèm ngoài coù
nhöõng neùt phaûng phaát hoaëc gioáng caùc loaïi chim hoaëc gioáng caùc loaïi thuù hôn laø gioáng ñoàng loaïi
(con ngöôøi ). Tuøy theo gioáng loaïi naøo thì phuù quyù, thoï khang , gioáng loaïi naøo thì baàn tieän , yeåu
chieát maø ngöôøi ta ñi ñeán vieäc phaân loaïi töôùng caùch haïng ngöôøi ñaëc thuø ñoù thuoäc loaïi bí caùch goïi
laø caàm thuù töông hình.
1-Hình phöông: Maét coù hình daïng ,beà daøi roõ reät, chieàu ngang thích hôïp, loâng maøy nhoû,
phaàn haï ñình thaáp, muõi cao vaø cong, tinh thaàn, coát khí töôi tænh, gioïng noùi trong treûo, tính neát hoøa
aùi .
Keû hình phuïng, neáu cao dong doûng, khoâng gaày quaù, khoâng maäp laø keû hình phuïng trì treâ.
Nhìn hình phuïng thoâng saûng . Neáu thaân hình maäp troøn laø keû hình phuïng trì treä. Nhìn nghieâng maø
traùn roäng cao hôn caèm thì goïi laø töôùng thieân ñòa töông öùng thuoäc veà quyù caùch. Loâng maøy vaø maét
ñeàu nhoû, thöôïng ñình daøi maø haï ñình ngaén thì goïi laø töôùng tieåu phuïng hình nhaân, thuoäc veà trung
caùch. Loâng maøy lôùn , thaân hình daøi, muõi cao vaø thaúng , tinh thaàn saûng khoaùi ,lanh leï thì goïi laø
töôùng ñôn phung. Töôùng thö cheùp raèng;”Loâng maøy , maét vaø ñaàu daøi nguõ nhaïc ñaày ñaën, ñieàu hôïp,
thaân hình nhoû nhaén, ñi laïi , haønh ñoäng, coù veû thanh tu laø keû ñaéc phuïng caùch, ngoâi vò cöïc sang”.
2- Hình haøi:thöông , khoá bò haõm, ngö vó cong xuoáng phía döôùi, ñuoâi maét hôi cong xuoáng,
ñaàu nhieàu xöông, ít thòt, coå daøi, böôùc ñi nhaác caúng döôùi vaø khoaûng caùch daøi thaân theå maûnh deû,,,,,
thöôïng ñình daøi, roäng laø keû hình haïc: tính oân hoøa thích ôû nôi tòch mòch, coù dang voïng veà ñöôøng
ñaïo ñöùc, vaên hoïc.
3-Hình chim öng:ñaàu vuoâng, traùn troøn, muõi cong voøng nhö moû chim , maét troøn, vieàn maét
hôi ñoû, maét coù nhieàu tia maùu, mioeäng nhoû, tai moûng, tính noùng naûy.
Coå töôùng thö noùi raèng: ngöôøi hình chim öng , traùn roäng, maét saùng röïc, xöông maù xeä xuoáng
taän haøm , gioïng noùi trong treûo, böôùc chaân daøi roäng, huøng duõng coù khieáu veà binh nghieäp nhöng
tính haùo saùt, thích ñaáu tranh neân ít khi ñöôïc cheát an laønh.
4-hình chim yeán: Maét troøn, xöông quai haøm naûy nôû, moâi hoàng, mieäng nhoû, muõi ngaén, maét
saâu vaø ñen traéng phaân minh, saùng laùng, thaân hình cao gaày. Ngöôøi hình yeán ña taøi, ña ngheä nhöng
hay thaêng traàm, thaønh ñaït sôùm thì laïi deã cheát yeåu.
5-Hình coâng: maët nhoû, thaân hình cao lôùn, tính öa thuû leã, öa trang söùc, dang voïng.
6_Hình ngoãng: Maét nhoû, mieäng hôi tuùm vaø nhoû, coå daøi, chaân ngaén, böôùc ñi chaäm daõi,
thöôïng ñình chieám phaàn troäi yeáu nhaát treân loâng maøy, muõi ngaén. Keû coù töôùng ngoãng maø laïi coù
maét ngoãng ñaéc caùch khoâng lo thieáu aên, thieáu maëc.
7-Hình Seû: thaân theå nhoû beù,aùnh maét loä veû noân noùng, maët troøn vaø saùc thaùi voâ söï thöôøng loä
veû kinh nghi . Tính neát keát hôïp caùch töôùng chim seû thöôøng ham daâm duïc, ít khi giaøu coù lôùn, soá
thöôøng hay vaát vaû.
8-Hình uyeân öông: thaân hình trung bình, maët traéng pha saéc hoàng, maét troøn vaø ñeïp, ñi ñöùng
cuïc mòch, khoâng coù uy theá, noùi naêng tuïc tóu vaø tính raát daâm oâ. Hôïp vôùi maét uyeân öông, boä vò ñaéc
caùch, ngöôøi hình daùng keå treân coù theå noåi danh vôùi ñôøi.
9-Hình chim töôùc:thaân hình vöøa phaûi, khuoân maët nhoû, tai saéc xang pha traéng, di thì nhanh
nheïn maø thaân thaúng thaén, noùi naêng khoan dung khieán ngöôøi nghe vui tai, aám daï. Tính tình ngöôøi
hình chim thöôùc ñaéc caùch ( hôïp thöôùc nhaõn coäng hình thöôùc) :trung haäu, coù taøi, vaõn vaän an
khang, phuùc loäc goàm ñuû.
10-Hình gaø: thaân theå trung bình, ñaàu nhoû, maét nhoû, troøng maét hôi vaøng, maëc daàu tham voïng
nhieàu nhöng laïi troïng ñieàu nghóa khí, khoâng bao giôø thaát tín. Keû hình gaø haäu vaän raát toát.
11-hình vòt: thaân hình troøn maäp, chaân caúng ngaén, maët nhoû vaø khoâng coù gì ñaëc bieät thanh tuù,
ñi ñöùng chaäm daõi, ì aïch, mieäng roäng, haï ñình daøi, naûy nôû, cuh3 tieàn baàn haäu phuù nhöng thuoäc
loaïi phuù nhi baát quyù
12_hình coø: thaân hình thon nhöng daøi, muõi nhoû vaø daøi, phaàn thaân mình ngaén, chaân daøi.
Löng thaúng tuoät, khi ñi thöôøng hay laéc lö ñaàu, hình daïn noùi chung thanh khieát neân ngöôøi hình coø (
ñaéc caùch vôùi maét coø) laø haøn töôùng( töôùng laïnh nhaït, öa coâ ñoäc) chöù khoâng phaûi laø thanh töôùng.
Hình coø ñaéc caùch laø töôùng keû ôû aån höôûng ñi tu deã thaønh chính quaû chöù khoâng thích hôïp vôùi ñôøi
soáng taäp theå.
13-Töôùng coïp: ñaàu lôùn, coå vuoâng vaén, khoûe vai troøn tròa, löng ñaày ñaën, traøn cao, eo roäng ,
maét lôùn ( hoå nhaõn) troøng maét ñen phaân minh, mieäng lôùn vaø vuoâng coù laêng giaùp. Ngöôøi ta phaân
bieät nhieàu thöù hình coïp tuøy theo saéc thaùi:
a)neáu moâi nhö chu sa, muïc löïc saùng laùng nìn ngöôøi nhö thoâi mieân, tinh thaàn an thaùi, noùi
vang nhö tieáng troáng ñoàng, tính tình khoaùt ñaït thì goïi laø laâm trung chi hoå ( hoå ôû trong röøng)
Keû coù töôùng laâm trung chi hoå thì chöùc vò cöû phaåm thöôøng laø deã phaùt veà voõ hôn laø veà vaên.
b)Neáu tinh thaàn quaù maïnh baïo, ñi ñöùng ngang taøn maø aùnh maét laïi môø yeáu khoâng ñöôïc oån
ñònh thì goïi laø xuaát laâm chi hoå ( coïp ra khoûi röøng).
Keû coù töôùng Xuaát laâm chi hoå tuy toát nhöng coù nhieàu sôû ñoaïn neân quyù hieån maø khoâng ñöôïc
höôûng laâu beàn, keát cuoäc veà vaän haïn seõ suy giaûm.
c)Vaãn caùc ñaëc tính chung maø tinh thaàn an nhaøn, tao nhaõ, noùi naêng coù thöù töï, mòch löïc bình
oån thì goïi laø khaùo hoå sôn (coïp treân nuùi) .Keû coù töôùng khaùo sôn hoå ñöôïc höôûng loäc laâu daøi ñeán taän
cuoái ñôøi.
d)Vaãn caùc ñaëc tính hình theå cuûa töôùng coïp maø tinh thaàn baát ñònh, ngoài, ñöùng hay ñi thöôøng
ngoaûnh maët, laéc vai thì goïi laø khaéc sôn chi hoå (coïp khoâng thích hôïp vôùi nuùi röøng) .Keû coù loaïi
töôùng coïp naøy coù theå quyù hay tieän nhöng thöôøng thì xaáu nhieàu toát ít. Neáu khuoân maët khoâng saàu
muoän maø luùc naøo cuõng raàu ró, khoâng beänh maø meät nhoïc töïa hoà maéc beänh thì daàu cho coù xöùng yù
thoûa loøng 1 luùc cuõng chæ ñöôïc 1 thôøi gian ngaén, roát cuoäc cheát non.
14-Hình roàng:Thaân hình töø trung bình ñeán cao lôùn, dieän maïo ñoan chính, coát caùch thanh tuù
oai nghieâm maét saùng vaø ñen traéng phaân minh, tai vaø muõi cao cöû chæ ñöôøng beä, taâm tính cô trí.
Daây laø loaïi töôùng ngöôøi phi thöôøng. Neáu ñaéc caùch long theå, long dieän (maét muõi, loâng maøy, ñaàu
v.v…ñeàu töông töï nhö daùng roàng , ñi ñöùng nhö roàng bay, hoå chaïy) laø daáu hieäu ñeá vöông. Ngaøy
xöa Haùn Cao Toå(Löu bang) Ñöôøng Thaùi Toâng (Lyù Theá Daân) ñeàu laø loaïÑöôøng Thaùi Toâng (Lyù
Theá Daân) ñeàu laø loaïi töôùng roàng ñaéc caùch.
15 – Hình kì laân :Taùc ngöôøi trung bình, coå coù xöông thòt vöõng chaõi, thaân hình troâng nhö
öôõn leân , maét saâu, loâng maøy ñen troâng hôi coù veû thoâ maø coù uy theá ( troïc trung höõu thanh) , traùn
cao, vuoâng roäng, gioïng noùi thanh tao , ñi ñöùng chöõng chaïc , maét saùng , tai cao . Hình kì laân hoäi
ñuû caùc ñieàu mieâu taû ôû treân laø töôùng ñaïi quyù.
16 – Hình sö töû: Thaân hình ñoân haäu , chaéc chaén, maét troøn vaø lôùn ñen traéng phaân minh, coù
thaàn quang, nhieàu raâu, loâng maøy thoâ ñaäm , ñaàu vuoâng vöùc, mieäng roäng vaø vuoâng ,moâi daày, muõi
lôùn vaø gaõy, taâm linh cô xaûo vaø khoân löôøng, coå töôùng thö noùi raèng : Ñaàu cuûa töôùng ngöôøi sö töû
ñaéc caùch phía sau noåi roõ xöông troøn , phía traùn cuõng goà cao seõ laø keû cöïc phaåm nhaân thaàn , vaên voõ
song toøan.
17 – Hình voi:Phía sau ñaàu noâæ roõ, traùn cao vaø nôû , Aân ñöôøng baèng phaúng, maét nhoû, loâng
maøy daøi, muõi heách, moâi cong, raêng loä , tai lôn vaø daày, khoâng roõ vaønh, thaân hình to lôùn ,deành
daøng, maét nhìn keùm vaø raát ít nguû. Keû coù ñaéc caùch töôïng hình, töôïng nhaõn thì tính tình chaäm luït,
hoøa bình, khoâng phuù thì cuõng tieåu quyù. Tuy nhieân ,ñaéc caùch veà hình daïng chöa ñuû, coøn phaûi hôïp
caùch veà phaåm chaát nöõa : ñi ñöùng chaäm raõi, chaéc chaén, ngoài vöõng vaøng nhö traùi nuùi, gioïng noùi
traàm huøng.
18 – Hình teâ giaùc: Thaân hình maäp maïp, quaân phaân, loâng maøy daøi baèn aùnh maét, traùn cao
roäng, xöông phía treân Aán ñöôøng noåi roõ coäng theâm vôùi ñaàu troøn maét lôùn, tai daøy.Keû ñöùng caùch teâ
giaùc veà hình daïng neáu phuï theâm caùc ñaëc tính noäi töông öùng vôùi loaïi hình naøy laø keû coù töôùng giaøu
coù vaø an khang ñeán giaø.
19 – Töôùng vöôïn: Maét troøn, khuoân maët nhoû, loâng maøy vaø maét ñeàu troøn, tay raát daøi vaø lôùn so
vôùi thaân mình tieáng thanh vaø cao vuùt, tính öa saïch seõ vaø thích dieâm duùa, thích traùi caây, mieäng
nhoû, muõi nhoû , hay ca haùt , khoâng öa leã nghi, deã phaãn noä, taâm tính linh xaûo, thaân hình cao nhoûng,
moâi moûng vaø xöông laïi raát naûy nôû. Keû hôïp caùch vöøa keå (ñaëc bieät laø tay daøi vaø chaân ngaén, böôùc
chaân nheï nhaøng) raát deã noåi danh veà ñöôøng bieän thuyeát, hö nguïy.
20 – Töôùng khæ :Ngöôøi trung bình , da traéng (thuoäc thieân hình nhaân) , ñaàu , traùn noåi cao,
löôõng quyeàn cao vaø loä, Nguõ quan teà chænh, maét troøn, veà phaàn taâm, tính töông töï nhö töôùng vöôïn.
Töôùng khæ ñaéc caùch hôïp vôùi maét khæ laø ñaïi quy caùch, phuù quyù thieân toaøn nhöng haùo daâm voâ keå.
Xöa nay, taát caû moïi keû ñaéc caùch thöïc söï haàu töôùng ñeàu laø keû thaønh ñaït. Thôøi cuoái ñôøi Maõn
Thanh ( 1905) toång ñoác Löôõng quaûng laø Tröông Chi Ñoàng töï Hieáu ñaït laø 1 thí duï ñieån hình nhaát
cuûa töôùng khæ ñaéc caùch vaø thuaàn tuùy khoâng pha troän caùc hình khaùc. Oâng ta töï nhaän mình laø con
khæ giaø ôû Coå töï nuùi Nga My ñaàu thai laøm ngöôøi. Ñaëc ñieåm cuûa Tröông Chi Ñoàng laø raát thích hoa
quaû, coù khi thöùc traéng hai, ba ñeâm khoâng nguû maø tinh thaàn vaãn töôi tænh nhö thöôøng nhöng khoâng
ñeâm naøo laïi boû qua trong söï chung chaïn saéc duïc.
21 – Töôùng ruøa: Coå daøi chaân ngaén, thaân theå maäp maïp troøn laún, ñaàu hôi thon nhoïn, loâng
maøy ñaäm, maét troøn tai cao, Nguõ nhaïc töông xöùng, löng naûy nôû, raén chaéc vaø cong leân nhö thaân
ruøa , hôi thôû nheï nhaøng, aùnh maét oån ñònh. Tam ñình ñaày ñaën,bình quaân. Keû coù töôùng ruøa ñaéc
caùch toaøn boä laø keû coù phuùc phaän vöøa thoï vöøa phuù.
22 – Töôùng traâu :Thaân hình khoâi ngoâ ,cao lôùn, ñaàu to coå lôùn, noùi naêng ñi ñöùng chaäm chaïp,
maét saùng vaø ñen traéng phaân minh. Hôïp vôùi töôùng traâu (hình theå laãn noäi chaát ) laø keû phuùc töôùng
suoát ñôøi ít beänh, giaøu coù hôn ngöôøi .
23 – Töôùng chuoät : ngöôøi nhoû nhaén, thaáp luøn, saéc da ñoû hoàng, maét troøn vaø nhoû (ngöôøi ñôøi
thöôøng goïi laø ti hí Maét löônh ).Keû ñuùng caùch töôùng chuoät laø keû khoân ngoan ranh maõnh, taâm cô
tinh xaûo hôn ngöôøi neân thöôøng kieám ñuû mieáng aên ñöôïc khoù hieåm ñaït.
24 – Töôùng raén : hình daïng ñaàu daøi, maét ngaén, Nguõ heïp khoâng caân xöùng, traùn baèng, loâng
maøy nhoû heïp, maét môû thao laùo, mieäng tuùm, raêng nhoû , thaân hình to vaø thoâ loã, muõi daøi nhöng giaùn
ñaøi, Ñình quyù raát nhoû, chöa noùi ñeán laø ñaõ lieám moâi, khi ñi laéc lö phaàn thaân döôùi nhö kieåu chöõ chi
troâng möôøng töôïng nhö raén ñang töôøn mình treân maët ñaát baèng phaúng. Ngöôøi hình Töôùng raén
haønh ñoäng maãn tieäp, hay thuø ñoäc khi bò ngöôøi ta ñoäng chaïm ñeán mình, möu moâ, aùc hieåm khoân
löôøng. Tuy nhieân, ngöôøi hình raén laïi thöôøng khoân ngoan , kheùo leùo vaø möu thuaän beà ngoaøi neân
trong giôùi quan lai thöôøng ghi nhaän ñöôïc nhieàu ngöôøi coù töôùng raén.
25 – Töôùng ngöïa : maët raát daøi vaø thaønh hình tam giaùc roõ reät, maét troøn lôùn,mieäng roäng, raêng
lôùn traéng vaø ñeàu ñaën löng raát daøi, phaûn öùng chaäm chaïp nhöng chaéc chaén, coù ñöùc ñoä. Ban ñeâm
thöôøng ít nguû, ñöùng ngoài coù daùng veû uy nghi. Ngöôøi coù Töôùng ngöïa ñaéc caùch laø töôùng trung hoaëc
ñaïi uùy tuøy theo söï thaønh töïu cuûa Nguõ quan coù hoaøn toaøn hay khoâng.
26 – Töôùng deâ : ñaàu vuoâng, maët daøi, traùn thaáp, ñòa caùc nhoû vaø nhoïn, mieäng tuùm vaø raát
nhieàu raâu (raâu quai noùn), loøng ñen ít vaø loøng traéng ngaû maøu vaøng nhöng troâng khoâng ñöôïc thanh
khieát, chaân ngaén hôn thaân mình, ñaàu ruït xuoáng phía tröôùc, luùc ñi nhìn xuoáng ñaát nhieàu hôn laø
nhìn thaúng veà phía tröôùc. Ñaøn oâng maø ñöôïc Töôùng deâ, maét deâ thì quan cao, loäc haäu nhöng khoâng
ñöôïc cheát laønh, ñaøn baø coù töôùng deâ thì tính tình daâm ñaõng, trí traù tuy nhieân raát giaøu coù.
27 – Töôùng nai : maét hôi daøi, saùng suûa, troøng ñen lôùn, loøng traéng ngaû maøu xanh lô, aùnh maét
hieàn hoøa ngaây thô hoaëc lô ñaõng, ngoài laâu thöôøng hay cöïa quaäy khoâng yeân tónh, tính tình khoâng
ñöôïc oån ñònh, khi ñi raát nhanh, töông töï nhö ngöôøi chaïy. Ngöôøi coù Töôùng nai ñaéc caùch (Töôùng
ngöôøi + Töôùng maét ñeàu phoái hôïp töông xöùng ) thöôøng öa thuù vui ñieàn vieân hôn laø caïnh tranh vôùi
ngöôøi ñôøi, phuùc loäc töï nhieân.
28 – Töôùng gaáu : Töôùng ngöôøi maäp maïp, raén chaéc, ngöïc, buïng baèng nhau vaø ñaày ñaën, troøn
tròa, muõi heách, hôi thôû gaáp, ñöùng ngoài khoâng yeân choã. Keû coù töôùng gaáu ñaéc caùch, thaân hình, maét
muõi, … deã thaønh sang quyù nhöng tính neát hung baïo taøn nhaãn.
29 – Töôùng caù : Tai nhoû, loâng maøy thöa thôùt vaø ngaén, maét trroøn, coå ngaén, mieäng nhö mieäng
caù, nguû maø maét khoâng kheùp kín. Töôùng caù, maét caù, : Coå töôùng hoïc xeáp vaøo loaïi baát thöôøng.
30 – Töôùng heo : ngöôøi maäp coå lôùn vaø ngaén neân troâng xa nhö khoâng coù coå, mieäng tuùm , tai
nhoïn, chaân döôùi ngaén, hình töôïng raát kì dò töông töï nhö heo. Loaïi töôùng heo, maët heo laø töôùng
ngu ñaàn, baát ñaéc kì töû. Tuy nhieân ngöôøi töôùng heo thöôøng hay ñuû aên maïc, thuoäc loaïi phuù nhi baát
quyù.
31 - Töôùng choù : ñaàu lôùn maø thoâ, maët hôi nhoïn, tai nhoïn vaø veånh, tính noùng naûy, haùu aên,
thaân daøi baèng chaân, cö xöû vôùi ngöôøi ngay thaúng trung haäu, hay bò tieåu nhaân oaùn gheùt. Coå nhaân
phaân bieät : naèm maø gioáng choù laø töôùng thoï , ñi maø gioáng choù laø Töôùng haø tieän, thaân hình gioáng
choù (nhö phaàn moâ taû treân 1 caùch khaùi quaùt laø keû bình phaøm veà hình haøi nhöng laïi thöôïng thöøa veà
phöông dieän phaåm caùch, gaëp minh chuùa deã daùng thaønh toâi hieàn, töôùng gioûi.
32 – Töôùng meøo : maët troøn, maét troøn, buïng döôùi daøi, phaûn öùng chaäm chaïp, hay noùi lueân
thuyeân nhöng hieàn hoøa coù taùi trí trung bình,ñaéc thôøi coù theå laøm neân söï nghieäp ôû möùc vöøa phaûi
neáu hoøan toaøn ñaéc caùch.
33 – Töôùng cheo (hoaõn) : khuoân maët daøi, muõi nhoõ vaø nhoïn, maét môùi troâng thì môùi maø nhìn
kó thì laïi thaáy nhoû, loâng maøy thoâ, mi coát noåi cao quaù ñaùng, tai daøi vaø loä, luaân quaùch ñieân ñaûo,
thaân hình nhoû beù, chaân daøi hôn thaân mình, ñi laïi gaáp gaùp, saéc dieän thöôøng loä veû kinh nghi, tính
neát hay nghi kò. Keû coù töôùng cheo cuoäc ñôøi bình phaøm veà y thöïc, vaän soá khoâng coù gì ñaùng keå.
34- Töôùng beo (baùo) : Maët daøi, thieân thöông haõm, Nguõ nhaïc ñoäc ñaùo (ñòa caùc troøn, mieäng
töôi, raêng ñeàu nhoû vaø khít, muõi ngaén nhöng chuaån ñaàu cao lôùn ). Ngöôøi coù töôùng beo maø laïi coù
gioïng beo, maét coïp hoaëc sö töû laø keû khu vöïc haêng say, ña taøi, tính neát haøo saûng, gioûi giao teá vôùi
ngöôøi ngoaøi nhöng laïi khoâng hôïp vôùi anh em ruoät thòt.
35 – Töôùng löøa : maët daøi, tai daøi, ñaày ñaën, luaân quaùch phaân minh nhöng thuøy chaâu höôùng
ngöôïc chieàu, tai haàu nhö chæ coù thòt maø khoâng coù suïn, trong maét vaøng traéng laãn loän, ñi ñöùng haáp
taáp, noùi nhaûm, gioïng noùi thuoäc hoûa, tính neát khoâng ñöôïc cao khieát. Hình löøa maø laïi coù tai löøa,
maët löøa laø keû tuy taøi caùng bình thöôøng, naát sinh trung haäu, ngay thaúng. Neáu chæ coù thaân hình vaø 2
tai khoâng thoâi laø keû phi bæ. Thaân hình thoâi vó maø maët daøi nhö maët löøa( nhö Gia Caùt Caån ñôøi haäu
Haùn khoâng ñöôïc coå töôùng hoïc xeáp vaøo loaïi töôùng löøa.
36 – Töôùng choàn : hình haøi to loùn, saéc da maët hoàng nhö ngöôøi uoáng röôïu, maét vaø loâng maøy
thanh tuù. Ngöôøi coù töôùng choàn öa thích vaên veû, kieåu söùc taâm linh cô xaûo ña nghi, haùo daâm nhöng
taâm trung höõu mó. Ngöôøi ñaéc caùch hình choàn khoâng öa caùc coâng vieäc caàn cuø bình sinh ñuû aên ñuû
maëc.
37 – Töôùng choù soùi:ñaàu vuoâng, traùn roäng, ñòa caùc daøi vaø nhoïn, maét troøn, lôùn, loâng maøy
ñaïp, mieäng lôùn, raêng khít, coù 2 raêng nanh loài ra (khaù roõ khi cöôøi), tai ñaày ñaën, nguõ nhaïc naûy nôû
caân xöùng. Hình Töôùng choù soùi ñaéc caùch laïi hôïp vôùi maét choù soùi laø keû ñaïi anh kieät trong ñôøi, laøm
neân ñaïi nghieäp, ñeå laïi danh tieáng laâu daøi, nhöng ñaïi quyù maø baát tieän, taâm tính lang ñoäc taøn nhaãn,
haï thuû baát löu tình.
38- Töôùng ñöôøi öôi: thaân hình cao lôùn, maäp maïp, maët lôùn, maét vaø loâng maøy lieàn saùt vôùi
nhau, soáng muõi aên thoâng leân traùn vaø thaúng taép, mieäng roäng, moâi vaåu, toùc thoâ cöùng vaø hôi coù maøu
ñoû hung, xöông maù daøi, nhoïn, nong, öa gaáp gaùp, noùi naêng ngay thaúng. Töôùng ñöôøi öôi chuû veà ña
taøi, ña ngheä, taâm tính thanh cao.
39- Töôùng thoû:ngöôøi taàm thöôùc, ñaàu nhoû, traùn thaáp , mieäng nhoû, loâng maøy heïp beà ngang,
raêng nhoû maø khít, tai raát lôn, vöøa daøi troøn (so vôùi khuoân maët) muõi nhoû maø hoàng , chaân ngaén hôn
thaân hình, keû coù töôùng keå treân baát keå nam nöõ, ñeàu cao sang, vinh hieån. Nam coù theå ñeán cöïc
phaåm, nöõ coù theå laø cao quyù phu nhaân.
Chöông thöù ba
NHÖÕNG TÖÔÙNG CAÙCH ÑAËC BIEÄT
I. I-NGUÕ TRÖÔØNG
Nguõ tröôøng laø daïng xöng cuûa 5 boä phaän:
-ñaàu daøi
-maët daøi
-thaân daøi
-tay daøi
-chaân daøi
Ngöôøi coù Töôùng nguõ tröôøng thöôøng quyù hieån neân loaïi ngöôøi coù Töôùng nguõ tröôøng thöôøng
ñöôïc xeáp vaøo loaïi Töôùng quyù. Quyù ôû ñaây chæ coù nghóa laø toát, laø thöôïng thöa maø thoâi.
Nhöng nhöõng ñieàu lieät keâ ôû treân chæ laø phaàn hình thöùc , chöa ñuû deå quyeát ñoaùn, maø coù
theâm nguõ quan ngay ngaén, cöû chæ hieân ngang, daùng daáp thanh nhaõ, khí saéc töôi taén môùi thöïc laø
quyù töôùng . Loaïi töôùng naøy ñöôïc xeáp vaøo loaïi phuù quyù song toaøn nhöng phaàn quyù hieån naëng hôn
phaàn phuù tuùc .
Traùi laïi , neáu chæ ñöôïc Nguõ tröôøng veà hình thöùc maø thöïc chaát laïi keùm coûi : ví duï
xöông thòt khoâ xaïm , caèn coãi , thaàn thaùi uû tuû , trô xöông loä gaân hoaëc thòt beäu xöông
nhoû ñeàu laø töôùng haï tòeân .
Trong soá Nguõ tröôøng , coù theå thieáu moät maø vaãn khoâng trôû thaønh töôùng xaáu (
dó nhieân ôû ñaây noùi veà hình vaø chaát cuøng toát ) laø chaân ngaén . Neáu nhö cuõng
moät tröôøng hôïp vöøa noùi maø thay vì chaân ngaén , ta thaáy ngöôïc laïi laø tay ngaén
hôn chaân thì bao nhieâu ñieåm toát laïi trôû thaønh xaáu , vì ñaáy laø töùông baàn haøn ,
ñeâ tieän . Bôûi vaäy , töôùng thuaät coù caâö : “ Cöôùc tröôøng , thuû ñoaûn nhaân ña
tieän” .
II – NGUÕ ÑOAÛN
Ñöôïc goïi laø Nguõ ñoaûn töôùng khi coù :
- Ñaàu ngaén .
- Maët ngaén .
- Thaân ngaén .
- Tay ngaén .
- Chaân ngaén .
Veà maët xeùt ñoaùn cuõng vaãn nhö treân , neáu Nguõ ñoaïn maø xöông thòt caân xöùng ,
thaàn thaùi uy nghi , AÁn ñöôøng saùng suûa laø töôùng ñaïi phuù . Ngayø xöa vöông quoác
nöôùc Teà laø AÙn Anh ngöôøi luøn chæ cao baèng taàm ngöïc cuûa teân quaân haàu ñaùnh ngöïa ,
nhöng laïi laø luøn kieåu Nguõ ñoaûn noùi treân . Gaàn ñaây Vieät Nam coù moät töôùng coù
töôùng Nguõ ñoaûn ñuùng caùch , ñoù laø Nguyeân Toång Thoáng ñeä nhaát Coäng hoaø , Ngoâ
Ñình Dieäm .
Traùi laïi , neáu Nguõ doaûn maø thòt beäu , xöông thoâ , tai dôi , maét chuoät , Nguõ
nhaïc leäch laïc , nöûa thaân döôùi daøi , maø nöûa thaân treân laïi ngaén , v.v … thì khoù traùnh
khoûi cuoäc ñôøi quaãn baùch , taàm thöôøng .
Nguõ ñoaûn ñeàu ñaën maø treân daøi döôùi ngaén môùi quyù , coøn ngöôïc laïi thì löu laïc
leânh ñeânh thaønh baïi baát thöôøng .
3 – NGUÕ HÔÏP
- Xöông coát ngay ngaén , phoái hôïp caân xöùng kieâm ngoân ngöõ thaúng thaén , coù
cöông coù nhu tuyø theo hoaøn caûnh , goïi laø Thieân ñòa töông hôïp .
- Nhìn ngaém nhaân vaät hay söï vaät maø aùnh maét oån ñònh , aâm thanh trong treûo ,
trang nhaõ , thaân hình dieän maïo coù veû chaéc naëng maø böôùc chaân nheï nhaøng thì goïi
laø töôùng Thieân quan töông hôïp.
- Khí trong saùng , linh hoaït , saéc thanh khieát khoâng coù baát cöù daáu veát haø tyø
naøo thì goïi laø töôùng Thieân taâm töông hôïp.
- Kieán thöùc roäng raõi bao la maø bieát quyeàn bieán thích ñaùng , ñoä löôïng lôùn
nhöng quyeát ñoaùn saùng suoát thì goïi laø Thieân cô töông hôïp .
- Kính can khieâm cung ñoái vôùi moïi ngöôøi treân döôùi ñuùng theo möùc ñoä caàn
thieát , yeâu meán baïn beø , noùi ñöôïc laø laøm ñöôïc , giöõ ñöôïc tín nghóa thì goïi laø Thieân
luaân töông hôïp .
- Ngöôøi naøo coù ñuû töôùng Nguõ hôïp laø keû Nhaân thong chi nhaân , coù ñöôïc moät
trong Nguõ hôïp thì môùi coù theå ñöôïc laø ngöôøi , coøn khoâng thì chæ ñaùng xeáp vaoø haïng
nhaân dieän thuù taâm maø thoâi .
4 – NGUÕ LOÄ
- Maét loài goïi laø nhaõn loä .
- Loã muõi heách goïi laø tî loä .
- Tai coù luaân quaùch ñaûo ngöôïc goïi laø Nhó loä .
- Moâi vaåu vaø loe ra thì goïi laø khaåu loä .
- Yeát loä loài vaø trô xöông thì goïi laø haàu loä .
* Nhaõn loä chuû veà maïng soáng ngaén nguûi .
* Nhó loä chuû veà baûn chaát ngu ñaàn .
* Tî loä chuû veà ngheøo ñoùi cheát ñöôøng .
* Khaåu loä chuû veà cheát thaûm .
* Haàu loä chuû veà ngheøo tuùng , vaát vaû .
Thoâng thöôøng thì nhaát nhò loä laø töôùng xaáu vì theá tuïc coù caâu : “ Nhaát loä , nhò
loä coù aùo khoâng quaàn maát aùo ” , nghóa laø khoù loøng phaùt ñaït .
Traùi laïi , ngöôøi coù töôùng Nguõ loä thöôøng quyù hieån . Tuy vaäy , ñieàu naøy coøn
phuï thuoäc vaøo moät yeáu toá thöïc chaát nhö Khaåu loä thì phaûi coù haøm raêng ñeàu ñaën töôi
: Nhaõn loä , nhöng aùnh maét coù chaân quang : Nhó loä nhöng coù ñuû vaønh trong vaønh
ngoaøi vaø coù thuyø chaâu töôi vaø maäp : Tî loä nhöng Chuaån ñaàu troøn , maäp , khí saéc
töôi thaém : Haàu loä nhöng aâm thanh vang doäi vaø trong treûo . Coù nhöõng yeáu toá thöïc
chaát treân ñi keøm thì Nguõ loä keå laø töôùng quyù .
5 – NGUÕ TUÙ
Ñaây laø 5 loaïi töôùng quyù caên cöù vaøo thöïc chaát ñeå ñònh phuù quyù , thoï
khang , coù moät phaàn Tuù laø moät phaàn quyù hieån , neáu coù ñuû caû Nguõ tuù ( naêm ñaëc
ñieåm toát ñeïp ) thì phuù quyù , thoï khan goàm ñuû .
Nguõ tuù goàm coù :
* Coát tuù : Raêng ñeàu hay khoâng ñeàu khoâng thaønh vaán ñeà .Ñieàu caàn thieát laø
raêng phaûi chaéc chaén , töôi saùng töïa nhö ngoïc ngaø khoâng coù veát . Ngöôøi naøo coù boä
raêng hôïp vôùi ñieàu moâ taû treân ñöôïc keå laø Coát tuù.
* Nhuïc tuù : Saéc maët luùc naøo cuõng hoàng haøo töôi tónh thì goïi laø Nhuïc tuù . Chæ
caàn hoàng haøo töôi tónh maø thoâi . Gaày maäp khoâng caàn löu yù .
* Huyeát tuù : Loâng maøy thanh nhaõ , mòn maøng vaø chaát cuûa loâng maøy cuõng nhö
söï thöa moûng cuûa noù töông xöùng vôùi toùc vaø raâu ñöôïc goïi laø Huyeát tuù .
* Khí tuù : tieáng noùi trong treûo , coù aâm löông vang ra xa thì goïi laø Khí tuù . Ñoái
vôùi pheùp quan saùt thaàn khí cuûa AÙ Ñoâng thì aâm thanh laø ñoái töôïng deã quan saùt nhaát
veà khí . Khí toát thì aâm thanh trong treûo vang doäi . Töø Khí coù theå suy ra Thaàn vaø
Saéc . Bôûi vaäy Ñaït Ma Thieàn Sö coù noùi : Caàu toaøn tai thanh . Trong pheùp xem
töôùng , ngöôøi ta ñaõ lieät vieäc xem töôùng aâm thanh vaøo loaïi töôùng phaùp thöôïng thöøa
cuõng bôûi lyù do treân .
* Chaát tuù : Maét saùng , tia long lanh coù thaàn khí thu taøng nhö tinh tuù töï phaùt ra
aùnh saùng ban ñeâm : saùng maø eâm dòu thì goïi laø Chaát tuù .
Ñôøi nhaø Thanh , Ñeä nhaát thi nhaân Hoaøng Coâng Ñoä laø ngöôøi coù ñuû töôùng Nguõ
tuù .Bôûi vaäy , taâm tính thoâng tueä , dung hôp ñöôïc caû caùc tinh hoa cuûa thô vaên coå
ñieån baùc hoïc laãn thô vaên bình daân . Nhaø thô hoï Hoaøng ñaõ duøng nhöõng kyõ thuaät baùc
hoïc coå ñieån ñeå saùng taïo ra nhöõn baøi thô yù töù môùi meû khieán cho vieäc thöôûng thöùc
nhöõng caùi hay ñeïp cuûa vaên chöông coå ñieån caøng theâm phong phuù . Thô vaên cuûa
Hoaøng ñaõ taïo thaønh moät phong traøo vaên hoùa coù aûnh höôûng saâu roäng trong giôùi só
phu thôøi ñoù vaø phaàn naøo ñaõ coù aûnh höôûng ñeán cuoäc vaän ñoäng Taân vaên hoaù cuûa
nhoùm Hoà thích sau naøy . Sôû dó Hoaøng Coâng Ñoä hieån haùch moät thôøi caû veà coâng
danh laãn söï nghieäp nhö vaäy ñeàu laø do may maén ñöôïc trôøi sinh ra coù töôùng Nguõ tuù .
6 – LUÏC ÑAÏI
Ñaàu lôùn , maët lôùn , tai lôùn , muõi lôùn , mieäng lôùn vaø buïng lôùn ñöôïc goïi laø Luïc
ñaïi . Neáu taát caû ñeàu ngay ngaén , caân xöùng thì ñoù laø töôùng quyù .
Ngöôïc laïi , neáu :
- Ñaàu lôùn maøtraùn khoâng coù Nhaät , Nguyeät giaùc (töùc laø traùn goà)
- Maét tuy lôùn nhöng aùnh maét laùo lieân hoaëc môø aùm .
- Mieäng tuy lôùn nhöng khoâng roõ luaân quaùch .
- Buïng tuy lôùn nhöng heách leân , thì ñoù goïi laø töôùng Luïc ñaïi baàn yeåu .
7 – LUÏC TIEÅU
Traùn , maét , muõi , tai , mieäng , buïng ñeàu nhoû thì goïi laø Luïc tieåu .
a) Quyù töôùng :
- Traùn nhoû , nhöng ñeàu ñaën vuoâng vaén .
- Maét nhoû nhöng soáng muõi thaúng vaø ngay ngaén .
- Tai nhoû nhöng ñaày vaø Thuyø chaâu roõ raøng , höôùng veà mieäng .
- Buïng nhoû nhöng xuoâi .
Ngoaøi ra , thaân mình phaûi can xöùng vôùi khuoân maët môùi thöïc söï toát .
b) Tieân töôùng :
Neáu saùu boä phaän treân nhoû nhöng khoâng hoäi ñuû nhöõng ñieàu khieän vöøa keå thì
bò xeáp vaøo loaïi töôùng tieän (khoâng ra gi ) . Ngöôøi coù töôùng luïc tieåu khuyeát haõm
chaúng nhöõng trí oùc ñaàn ñoän hoaëc leäch laïc maø maïng vaän cuõng trì tueä , thoï maïng
ngaén nguûi .
*
Ngoaøi moät soá töôùng caùch ñaëc thuø keå treân , ta coøn coù theå caên cöù vaøo söï baát
quaân xöùng giöõa caùc boä phaän caên baûn treân con ngöôøi maø ñaët ra voâ soá töôùng caùch
hoãn taïp . Ví duï :
- Töù tieåu , nhaát ñaïi .
- Tam tieåu , nhò ñaïi .
- Nguõ tieåu , nhaát ñaïi v.v…
Ñieåm caàn löu yù trong töôùng phaùp ñeå giaûi ñoaùn quyù tieän cuûa loaïi töôùng hoãn
taïp ( goàm caû ñaïi laãn tieåu treân lhuoân maët hay thaân hình cuûa moät caù nhaân) laø:
* Duø hình thöùc vaø thöïc chaát coù hoaøn haûo thì söï hoãn taïp treân khoâng bao giôø
ñöa ñeán phuù quyù song toaøn hoaëc beàn vöõng caû . Nhöõng keû ñoù hoaëc laø phuù maø quyù ,
hay ngöôïc laïi , hoaëc tieàn phuù haäu baàn , hoaëc yeåu .
* Möùc ñoä xaáu cuûa töôùng caùch hoãn taïp , tuyø thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá : boä vò
vhuû yeáu , khí saéc , tinh thaàn khí phaùch v.v…
QUYEÅN HAÏ
LYÙ TÖÔÙNG
VAØ
PHAÙP TÖÔÙNG
Quyeån thöù nhaát trình baøy caùc neùt töôùng vaø loaïi töôùng, phaàn lôùn coù tính caùch
phaân tích vaø naëng veà khía caïnh tónh. Ñoù laø phaàn töôùng hoïc bieåu kieán, hình thöùc vaø
toång quaùt, moâ taû töøng boä vò vaø phaân loaïi hình haøi cuûa con ngöôøi döïa treân caùc ngoaïi
bieåu vaät theå phaàn lôùn nhaän thöùc ñöôïc baèng vò giaùc. Vì thieân veà phaân tích, quyeån 1
khoâng phoái trí caùc boä vò, caùc loaïi töôùng moät qui taéc chi phoái töông quan.
Quyeån thöù hai ñeà caäp ñeán phaàn lyù töôùng vaø töông phaùp,neâu nhöõng qui taéc töông
quan giöõa caùc boä vò giöõa caùc hình haøi, giöõa caùc hình haøi vaø boä vò vôùi nhau ngoõ haàu
giuùp ñöôïc giaû thaáu hieåu yù nghóa ña phöông vaø bieán ñoåi giöõa caùc neùt töôùng. Quyeån 2
khaûo saùt töôùng hoïc treân phöông dieän toång hôïp nhìn döôùi khía caïnh ñoäng ,neân nhöõng
yeáu toá phi vaät theå, phaàn lôùn ñöôïc nhaän thöùc baèng tröïc giaùc vaø taâm linh. Noùi khaùc ñi,veà
maët bieån khaûo, quyeån ñaàu chæ môùi giuùp ngöôøi hoïc tìm khai ñeà(theøse) vaø phaûn ñeà
(antitheøse) trong khi quyeån sau giuùp ta ñi vaøo phaàn hôïp ñeà (syntheøse).
Thöïc vaäy, muoán thaáu ñaùo con ngöôøi phöùc taïp vaø ña daïng, chuùng ta khoâng theå
chuù troïng ñeán cuïc boä vaø chi tieát maø phaûi nhìn cho ñöôïc ñaïi theå cuûa noù trong heä thoáng
töông quan chi phoái toaøn cuïc. Vieäc hieåu bieát töøng neùt töôùng chæ laø ñieàu kieän caàn chöù
chöa phaûi ñieàu kieän ñuû. Con ngöôøi thöïc teá laø 1 khoái duy nhaát do toaøn theå nhöõng neùt
töôùng chi tieát hôïp thaønh. Söï toát xaáu cuûa khoái duy nhaát ñoù khoâng phaûi laø toång coäng
maùy moùc coù tính caùch toaùn hoïc cöùng nhaéc cuûa caùc söï toát xaáu leû teû chaép noái laïi, Hôn
nöõa, con ngöôøi laø moät sinh vaät coù tri giaùc, voán ñoäng caû hình, chaát laãn taâm hoàn . Nhöõng
neùt töôùng cuûa con ngöôøi tuy tónh beà ngoaøi nhöng kì thöïc laïi ñoäng beân trong vaø ñoäng
trong suoát tieán trình cuûa cuoäc ñôøi .
Töôùng hoïc AÙ Ñoâng ñaõ lónh hoäi ñöôïc nguyeân lyù caên baûn ñoù.Töôùng lyù AÙ Ñoâng
nhaán ttöông quan giöõa caùc yeáu toá, keát hôïp hình thöùc vaø thöïc chaát , gaén lieàn neùt tónh vôùi
neùt ñoäng, phoái hình töôùng vôùi taâm töôùng ,lieân keát ngoaïi dieân vôùi noäi taâm.
Nhöõng theá kæ thöïc nghieäm ñaõ giuùp neàn töôùng hoïc AÙ Ñoâng khaùm phaù ñöôïc caùc
yeáu toá töông quan ñoù trong nguyeân taéc thanh troïc ,trong thaàn ,saéc ,khí, trong khí phaùch
cuûa con ngöôøi ,trong nguyeân taéc aâm döông nguõ haønh cuûa vuõ truï. Töø ñoù nhieàu theá kæ
thöïc nghieäm ñaõ ñaøo saâu theâm töôùng lyù vaø khai phaù ra töôùng phaùp, noùi khaùc ñi laø
phöông phaùp xem töôùng caøng ngaøy caøng höôùng veà thöïc tieãn vaø ñaëc bieät caøng ngaøy
caøng xaùc ñònh . Ngöôøi ta duøng töôùng ñeå quyeát ñònh vaän maïng ñaõ ñaønh ,coù ngöôøi duïng
töôùng ñeå choïn töôùng haûo toâi trung .Choã duïng cuûa töôùng hoïc ñöôïc nôùi roäng raát nhieàu töø
choã kieán thöùc ñeán choã öùng duïng cho con ngöôøi noùi rieâng vaø cho quoác gia xaõ hoäi noùi
chung.
Moät hoïc thuaät kì thuù vaø boå ích nhö theá khoâng phaûi deã hoäi nhaäp . Ñeå giuùp hoïc
giaû naém ñöôïc tinh lyù cuûa töôùng hoïc , quyeån 2 seõ trình baøy trong 6 chöông :
• Nguyeân taéc thanh troïc .
• Nguyeân lyù AÂm Döông Nguõ haønh vaø öùng duïng cuûa noù trong töôùng hoïc .
• YÙ nieän Thaàn , Khí ,Saéc vaø Khí phaùch.
• Phöông phaùp xem töôùng .
• Nhöõng öùng duïng cuûa töôùng hoïc.
• Töôùng phuï nöõ.
Ñeå keát luaän ,soaïn giaû coù phuï theâm vaøo phaàn cuoái saùch moät vaøi nhaän ñònh veà
moân hoïc thuaät coå ñieån naøy .
CHÖÔNG THÖÙ NHAÁT

NGUYEÂN TAÉC THANH TROÏC
II. THÖÛ PHAÙT HOÏA HAI YÙ NIEÄM THANH VAØ TROÏC

Trong töôùng hoïc AÙ Ñoâng ,Thanh vaø Troïc laø hai yù nieäm voâ cuøng suùc tích vaø laø
hai yù nieäm caên baûn ñeå giaûi ñoaùn quí tieän caùt hung , thaønh baïi , thoï yeåu cuûa con ngöôøi.
Thanh Troïc chi phoái heát caùc neùt töôùng cuûa con ngöôøi .Coù theå noùi moïi laõnh vöïc quan
saùt cuûa töôùng hoïc AÙ Ñoâng ñeàu höôùng veà vieäc tìm toøi phaân bieät nhöõng ñieåm
Thanh,Troïc roài döïa vaøo ñoù maø luaän ñoaùn . Nhöng tröôùc heát Thanh ,Troïc laø gì ?
a) Thanh:
Töø ngöõ Thanh chæ taát caû caùc neùt töôùng toát cuûa con ngöôøi ,töø töôùng cô theå ñeán
töôùng tinh thaàn ,töø neùt töôùng ñoäng tónh vaø caû nhöõng neùt töôùng phoái hôïp ñoäng,tónh bao
goàm caùi toát veà phaåm vaø veà löôïng döôùi ñuû moïi daïng thöùc .
Neáu noùi veà saéc da,Thanh coù nghóa laø höõu tình ,öa nhìn,khoâng ñaäm,khoâng laït.
Trong tröôøng hôïp naøy vieäc thaåm ñònh tính chaát Thanh naëng veà chuû quan vaø tröïc giaùc
hôn laø khaùch quan vaø thò gíac hieåu theo nghóa thoâng thöôøng.
Noùi veà gioïng noùi, Thanh coù nghóa laø trong treûo,aâm löôïng vöøa phaûi , khoâng quaù
lôùn ñeán ñinh tai nhöùc oác , khoâng chua nhö daám, khoâng xoaùy vaøo tai ngöôøi nghe nhö
kim chaâm,v.v…nhöng khoâng quaù nhoû nhö tieáng deá,tieáng ong. Gioïng noùi thanh tao, haûo
caûm, vui tai khoâng phaûi vì lyù luaän höõu lyù maø vì tính chaát aám aùp hay trong treûo , roõ
raøng , khoâng reø, khoâng chaùt.
Noùi veà cöû chæ,Thanh coù nghóa laø cöû chæ möïc thöôùc, quyù phaùi khoâng soã saøng,
cöông nhu thích nghi . Ñoù laø cöû chæ cuûa loaïi ngöôøi goïi laø haøo hoa , phong nhaõ ,theo
ñuùng nghóa trong saïch cuûa noù.
Noùi veà boä vò hay ngöôøi boä vò Thanh keát hôïp laïi taïo thaønh moät cô theå hay cô
caáu (structure) caân xöùng ,linh ñoäng ,coù sinh khí veà caû phaåm laãn löôïng moät caùch coù
thaåm myõ . Caëp loâng maøy ñöôïc goïi laø Thanh khi sôïi loâng maøy khoâng lôùn hôn sôïi toùc
,daøi vaø moïc caùch nhau theá naøo ñeå keû quan saùt caùch xa ñoù moät hay hai thöôùc nhìn thaáy
ñöôïc phaàn da cuûa chaân loâng maøy ,saéc loâng maøy ñen xanh vaø möôït .Muõi Thanh laø muõi
ngay thaúng vaø cao, khoâng leach ,giaùn ñaøi vaø ñình uùy khoâng quaù lôùn. Ñaàu muõi khoâng
quaù maäp . Chaúng haïn muõi tieâm ñoàng,muõi thoâng thieân ñöôïc coi laø Thanh ,muõi sö töû,
muõi tuùi maät treo bò coi laø troïc.
Noùi veà thaân hình ,loaïi ngöôøi hình moäc (loaïi Giaùp Moäc) ñöôïc coi laø Thanh
,ngöôøi troïng Thoå bò xem laø Troïc.
Noùi veà thaàn khí ,keû maét loài,muïc quang hung haõn,hoaëc loøng ñen ,troøng traéng
môø ñuïc thì khoâng Thanh. Traùi laïi ,aùnh maét saùng ,eâm dòu ,tinh anh ,ñoàng töû trong suoát
nhö pha leâ ,long ñen troøng traéng roõ raøng ,thuaàn khieát khoâng môø ñuïc ,khoâng coù tia maùu
xaâm phaïm ñöôïc coi laø thaàn thanh , khí saûng.
Noùi veà toång quaùt,neáu coù söï phoái trí töông xöùng theo moät hoøa ñieäu (hramonie)
giöõa caùc thaønh phaàn trong boä vò cô theå thì goïi laø Thanh. Thí duï :phía sau ñaàu vaø tröôùc
maët ,phía phaûi vaø traùi khuoân maët caân xöùng vaø thích nghi vôùi thaân mình ñöôïc xem laø
Thanh, trong pheùp phoái hôïp nguõ haønh cuûa cô theå,ngöôøi thuaàn tuùy moät hình hay baùc
taïp nhöng khoâng xung khaéc ñöôïc xem laø Thanh . Chaúng haïn thaân hình naëng neà, chaéc
nòch,maët muõi thoâ keäch nhöng maét saùng ,maøy töôi ,gioïng trong treûo thì phaàn sau ñoù goïi
laø Thanh trong caùi troïc cuûa toaøn theå thaân hình.
Noùi veà ñoäng tónh ,neáu coù hoøa hôïp ñoäng vaø tónh töùc laø phaàn ñoäng troäi hôn phaàn
tónh nhöng khoâng laøm maát theá quaân bình ,phaàn phaåm hôn phaàn löôïng, nhöng khoâng
vöôït ra ngoaøi tieâu chuaån ñeàu ñöôïc goïi laø Thanh .Ñoù laø tröôøng hôïp nhöõng keû gaày yeáu
,luøn nhoû,nhöng thaàn thaùi tuaán tuù ,chaân tay thoâ keäch naëng neà nhöng böôùc ñi nheï nhaøng
thanh thoaùt .Noùi veà taâm töôùng ,nhöõng ngöôøi cao thöôïng,hoaèng ñaïi khieán ngöôøi nhìn
nhö quean ñi suï− thieáu soùt cuûa hình haøi,chæ thaáy söï cao khieát ,khoaùng ñaït cuûa taâm tính
thì ñöùc tính ñoù ñöôïc xem laø Thanh.
b) Troïc
Ngöôïc laïi vôùi Thanh laø Troïc ,chæ taát caû nhöõng gì khoâng hôïp tieâu chuan maø ñi
quaù ñaø, thoâng thöôøng ngöôøi ta cho nhöõng gì thaùi quaù laø Troïc nhöng trong töôùng hoïc
,muoán cho chính xaùc phaûi keå caû nhöõng gì baát caäp ñeàu laø Troïc.
Chaúng haïn nhö :
- Khuoân maët trung bình maø muõi thì quaù lôùn, chuaån ñaáu quaù maäp, giaùn ñaøi vaø
ñình uùy quaù naûy nôû nhö caùc loaïi muõi sö töû, muõi tuùi maät theo laø troïc .
- Hình Thoå, quaù naëng neà,chaäm chaïp laø Thoå troïc.
- Gioïng Moäc cao, nhöng khoâng trong treûo laø gioïng moäc troïc.
- Saéc da traéng nhöng khoâ, khoâng töôi nhuaän,nhö phaán moác goïi laø saéc troïc.
- Taâm tónh heïp hoøi khoâng töông xöùng vôùi thaân theå khoâi ngoâ huøng vó laø taâm
troïc.
- Aâm ,Döông,Nguõ haønh baát ñieàu hoøa,chaúng haïn nhö Aâm thaùc,Döông sai goïi laø
Aâm Döông troïc.v.v…
Döôùi nhaõn quan töôùng hoïc, thanh thì quyù, troïc thöôøng bò xem laø tieän. Thanh chæ
veà quyù, thoï, vinh hieån, thaønh ñaït, coøn troïc thì ngöôïc laïi. Tuy nhieân, ñoù chæ laø toång
quaùt, trong pheùp ñoaùn töôùng, ngöôøi ta phaûi ñi saâu vaøo töøng chi tieát nhoû vaø heát söùc tinh
teá ñeå phaân bieät ñaâu laø Thanh hay Troïc caên baûn, ñaâu laø Thanh, Troïc phuï thuoäc chieát
trung theo luaät thöøa tröø ñeå tìm ra phaàn khaû thuû.
III. TÖÔNG QUAN THANH TROÏC
Trong thöïc teá ,ít khi gaëp moät caù nhaân thuaàn tuùy thanh hay thuaàn tuùy troïc maø
thöôøng laãn loän caû thanh laãn tieáng. Chæ khaùc nhau ôû tyû leä :coù keû thanh ít troïc nhieàu, coù
ngöôøi thanh nhieàu troïc ít maø thoâi. Veà ñieåm naøy ta phaân bieät hai tröôøng hôïp chính.
a)Thanh trung höõu troïc :
Thanh trung höõu troïc laø moät tröôøng hôïp boä vò,moät soá boä vò taïo thaønh töøng ñaïi boä
phaän hay toaøn theå con ngöôøi hay töøng neùt töôùng toång quaùt,toång quaùt bao goàm caû taâm
laãn hình töôùng troâng thì coù veû hoaøn myõ,nhöng quan saùt kyõ thì thaáytrong soá hieân ra
nhieàu khuyeát ñieåm khieán cho caùi ñeïp,caùi toát cuûa moät caù nhaân khoâng ñöôïc hoaøn toaøn
.Ví duï nhö :
- Tai coù luaân quaùch roõ raøng nhöng thieáu huyeát saéc.
- Maët maøy saùng suûa ,thaân theå khoâi vó, nhöng nhìn vaøo khoâng oai veä hay khieán
ngöôøi deã chaùn.
- Ñaøn oâng quyeàn thaáp,tieáng noùi coù veû nöõ nhi.
- Maët ñaày ñaën,phoái hôïp töông xöùng vôùi nguõ quan nhöng ñaáu muõi bò leäch.
- Raêng tuy traéng ,ñeàu,khít nhöng khoâng boùng baåy.
- Mieäng tuy roäng nhöng khoâng coù laêng giaùc, muõi khoâng hoàng, raêng thöa.
- Loâng maøy tuy ñeïp nhöng sôïi loâng maøy moïc thöa, ngang hoaëc traùp vôùi phöông
vò coá höõu.
- Maøy tuy cao nhöng sôïi thoâ haéc aùm.
- Maët tuy saùng nhöng loä chaân quang.
- Raâu tuy ñeïp nhöng khoâng töông xöùng vôùi toùc vaø loâng maøy.
- Ngöôøi tuy ñuùng caùch cuïc nhöng saéc hoân , khí aùm.
- Ngöôøi tuy to lôùn , maäp maïp troâng coù veû phuùc haäu nhöng thòt beäu, da khoâ, toùc
caèn,v.v…
Ngöôøi coù ñaëc ñieåm keå treân thì thoaùng qua thaáy coù veû thanh nhaõ nhöng töông hôïp
coi ñoù laø thanh trung höõu troïc vì trong caùi ñeïp coù laãn caùi xaáu .
b) Troïc trung höõu thanh:

Nhöõng ngöôøi coù hình daïng cuïc mòch thoâ loã hay maët maøy meùo leäch ,tam ñình,nguõ
nhaïc baát quaân xöùng nhöng neáu coù :
- Maét saùng maø muïc quang aån taøng.
- Thieân ñình cao roäng,saùng suûa.
- Phía trong vaønh tai maøu hoàng töôi nhuaän hay tai moïc cao quaù loâng maøy ,saéc
beà ngoaøi traéng hôn da maët,hay luaân quaùch phaân minh.
- Loâng maøy töôi mòn.moïc cao vaø khoâng giaùn ñoaïn.
- Hoaëc ngöôøi nhoû yeáu,thaáp luøn nhöng tieáng noùi sang saûng nhö tieáng chuoâng
ngaân hay thanh tao nhö nhöõng haït ngoïc rôi rôùt treân maâm baïc.
- Coù töôùng nguõ tieåu hoaëc nguõ loä nhöng phaåm chaát caùc phaàn loä ñoù ñeàu toát ñeïp.
- Ngöôøi khaúng khiu nhöng daùng daáp hieân ngang,ñi nhö roàng bay coïp böôùc,khí
phaùch hoaèng ñaïi,v.v..
Suy roäng ra ,khi nhìn moat caù nhaân qua nhieàu boä vò ,ta thaáy hình daùng maøu saéc
cuûa chuùng thoaùng qua thì thoâ bæ,nhöng ñi saâu vaøo chi tieát,ngaém laâu laïi thaáy höõu tình
hoaëc haûo caûm,quan saùt moat caù nhaân ta thaáy khuoân maët ,thaân hình,tieáng
noùi,v.v…khoâng gaây haûo caûm luùc ban ñaàu,nhöng toång hôïp taát caû laïi hoaëc laø thaáy coù söï
sinh ñoäng ñaëc thuø hoaëc cöû chæ ñoäng taùc linh hoaït,phong nhaõ ,tính tình quaû caûm,trung
haäu khieán ta sinh long neå phuïc veà sau ñeàu ñöôïc goïi laø troïc trung höõu thanh.
c) Thaåm ñònh yù nghóa cuûa töông quan thanh troïc :

Trong quan ñieåm cuûa töôùng hoïc, thanh trung höõu troïc ñöôïc xem laø caùi ñeïp hôøi
hôït,baát tuùc,trong caùi hay ñaõ tieàm aån caùi dôû, neân thöôøng duøng ñeå chæ tröôøng hôïp toát ñeïp
beà ngoaøi,haäu quaû toát chæ thoaùng qua,coøn chung cuoäc thì raát xaáu. Ngöôïc laïi , troïc trung
höõu thanh ñöôïc xem laø caùi xaáu bieåu kieán phuû ra ngoaøi caùi ñeïp thöïc chaát, nhöng vì vaãn
laø caùi ñeïp khoâng ñöôïc thaäp toaøn hoaøn myõ ,neân khi khôûi ñaàu bò vuøi daäp,soùng gioù.veà
sau môùi coù keát quaû toát laønh.
Cuõng bôûi leõ treân, trong thöïc teá coù nhöõng keû maët muõi khoâi ngoâ,hoaëc dung maïo
xinh ñeïpmaø coâng danh söï nghieäp hoaëc baûn thaân bò khoán ñoán bôûi vì sinh ra coù caùch
thanh trung ñôùi troïc.Coù nhöõng ngu7oøi thoaùng qua thaáy töôùng maïo cöïc kì baàn haøn, xaáu
xí maát caû thieän caûm maø roát cuoäc trôû thaønh ñaïi quyù cöïc phuù laø vì hôïp caùch troïc trung
höõu thanh.
Döôùi nhaõn quan töôùng hoïc, Thanh ñöôïc xem laø toát,laø quyù,vì theá Thanh ñoàng
nghóa vôùi quyù.Troïc bò xem laø xaáu neân ñoàng nghóa vôùi tieän. Ta phaûi hieåu laø tieän vaø quyù
trong caùc saùch töôùng chæ duøng ñeå chæ haäu quaû cuûa Thanh vaø Troïc maø thoâi. Hieåu nhö
vaäy, nhöõng phaù töôùng veà hình theå laãn taâm hoàn ñeàu bò coi laø Troïc , duø laø aån taøng hay
bieåu loä .Nhöõng neùt töôùng toát duø trong hay ngoaøi, deã nhaän thaáy hay laø phaûi khoå coâng
maát nhieàu ngaøy giôø môùi khaùm phaù ra ñeàu ñöôïc goïi laø Thanh.
Thanh thì quyù ñaõ ñaønh,nhöng nhö treân ñaõ noùi , con ngöôøi thöôøng thanh troïc laãn
loan ,neân vaán ñeà ñaët ra ôû ñaây laø thanh trung höõu troïc toát hay troïc trung höõu thanh toát
?Caâu traû lôøi thoâng thöôøng laø troïc trung höõu thanh toát hôn laø thanh trung höõu troïc
.Nhöng caùi ñoù cuõng chæ coù yù nghóa vaø giaù trò töông ñoái vì noù coøn tuøy thuoäc vaøo nhieàu
döõ kieän :
1-Thanh trung höõu troïc : thoâng thöôøng thì toát nhöng khoâng ñöôïc toaøn myõ. Do
ñoù, thanh trung höõu troïc thöôøng khoâng toát ñeïp, hanh thoâng moät caùch ñeàu ñaën, tieàn
chaäu hung. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa tuyeät ñoái vì :
- Coù nhöõng tröôøng hôïp thanh trung höõu troïc khoâng coù toát ñeïp gì ñaùng keå, maø
laïi raát xaáu neáu nhöõng ñieåm thanh nhieáu, nhöng laø nhöõng ñieåm phuï thuoäc hoaëc thuoäc
veà löôïng, coøn troïc tuy ít nhöng laø ñieåm caên baûn, coát yeáu hoaëc thuoäc veà phaåm.
Thí duï : Muõi coù chuaån ñaàu ñình uy vaø giaùn ñaøi naûy nôû ñaëc bieät(töùc laø loaïi muõi
sö töû hay huyeàn ñôûm tî) chuû veà giaøu coù,nhöng neáu bò leach khoâng töông xöùng vôùi
khuoân maët hoaëc ñi ñoâi vôùi löôõng quyeàn nhoû heïp vaø nhoïn thì bao nhieâu caùi quyù cuûa
muõi sö töû höôùng huyeàn ñôûm tî bò tieâu giaûm gaàn heát.
Ngöôøi Moäc tuy thnah nhaõ,nhöng ñaáy chæ laø nhöõng neùt khaùi quaùt, neáu ñi saâu vaøo
boä vò ta thaáy mieäng roäng, muõi heách tai thuoäc loaïi tieãn vuõ nhó, saéc da traéng xanh thì ñoù
laø töôùng phaù caùch hay noùi caùch khaùc ñi, thanh trung ñôùi troïc ,keát quaû seõ khoâng ra gì.
Keû nhö theá ,khoù soáng ñöôïc quaù 40 tuoåi, coøn noùi gì ñeán coâng danh söï nghieäp.
Nguõ quan tuy toaøn haûo nhöng thaàn maét suy nhöôïc ,böôùc chaân eûo laû nhö seõ nhaûy
hoaëc xieâu veïo nhö raén boø ngoài guïc ñaàu xuoáng nhö coå chæ coù suïn khoâng coù xöông thì
ñaáy laø töôùng yeåu chieát chöù khoâng phaûi laø töôùng thoâng tueä hieån ñaït.
Nhöõng tröôøng hôïp thanh trung ñôùi troïc nhö treân coù theå lieät keâ haàu nhö voâ taän vaø
ñeàu laø loaïi thanh troïc ñôùi troïc,coù haäu quaû chung cuoäc khoâng ra gì.
Ngöôïc laïi, coù nhöõng tröôøng hôïp thanh trung höõu troïc khoâng coù aûnh höôûng xaáu
tôùi caù nhaân, neáu ñieåm troïc chæ laø caùc khuyeát ñieåm phuï tuy hoaëc thuoäc veà löôïng . Ví duï
nhö:
- Ngöôøi Giaùp Moäc pha Kim ,thaân hình doûng cao,nguõ quan toaøn haûo nhöng caèm
vuoâng,mieäng vuoâng , saéc da hôi hoàng thì chæ gaëp tai öông hay vaän haïn khoâng toát moät
thôøi, cuoái cuøng vaãn quyù hieån
- Muõi toát nhöng saéc da muõi khoâng döôïc töôi nhuaän thì ñeán vaän haïn veà muõi
khoâng theåphaùt huy taát caû haûo vaän chöù khoâng ñeán noãi toát bieán thaønh xaáu.
- Noát ruoài tuy moïc treân caùc boä vò tónh hoaëc hôi loä lieãu treân göông maët tuy thoâng
thöôøng laø xaáu nhöng neáu noù laø noát ruoài son hay ñen huyeàn thì voâ haïi,v.v…
2-Töông töï nhö lyù luaän treân ,Troïc trung höõu Thanh tuy thoâng thöôøng laø coù yù
nghóa toát veà sau nhöng cuõng khoâng phaûi laø coù yù nghóa tuyeät ñoái . Saùch töôùng tuy coù
caâu “Nhaát quyù ñeà cöûu tieän, nhaát tieän phaù cöûu quyù” that ñaáy, nhöng ñaáy khoâng phaûi laø
chaân lyù tuyeät ñoái . Quyù ôû ñaây coù nghóa laø thanh laø toát, chöù khoâng coù nghóa laø quyù hieån
. Noùi khaùc ñi, troïc trung höõu thanh chæ coù haäu quaû toát khi caùc ñieåm troïc ñoù chæ phuï
thuoäc, coøn ñieåm thanh trung höõu troïc phaûi lieân quan ñeán Thaàn khí, Khí phaùch hay
phaåm chaát noäi taïng cuûa caùc boä vò maø veà maët bieåu kieán bò coi laø troïc cuûa con ngöôøi .
Chaúng haïn :
Töôùng nguõ lo bò coi laø troïc, nhöng maét loä maø aùnh maét coù thaàn vaø hoøa aùi, muõi loä
khoång maøchuaån ñaàu maäp maïp,moâi vaåu maø raêng töôi khít vaø ñeàu,tai bò ñaûo ngöôïc
luaânquaùch nhöng saéc töôi nhuaän vaø traéng hôn maët : loä haàu maø aâm thanh trong treûo, coù
aâm löôïng thöïc ra laø töôùng troïc trung höõu thanh veà phaåm chaát . Hôn nöõa, döïa vaøo hai
ñieåm maét coù thaàn vaø hoøa aùi, gioïng noùi trong treûo coù aâm löôïng ta suy ra keû ñoù thaàn
thanh khí tuùc. Noùi khaùc ñi, coù quyù töôùng ngaàm, ngaøy sau seõ thaønh ngöôøi hieån ñaït vaø
tröôøng thoï .
Traùi laïi,neáu töôùng nguõ troïc,nhöng aùnh maét hoân quyeän,gioïng trong treûo nhöng
thieáu aâm löôïng thì daãu caùc phaåm chaát cuûa tai,muõi,mieäng coù toát ñeán ñaâu cuõng chæ may
maén phaùt ñaït nhaát thôøi, chung cuoäc khoán naïn theâ thaûm.
Toùm laïi,trong töôùng hoïc AÙ Ñoâng nguyeân taéc thanh troïc chi phoái taát caûmoïi lónh
vöïc quan saùt,töø b65 vò ñeán toaøn thaân,töø hình töôùng ñeán taâm töôùng.Ñeå keát thuùc tieåu
ñoaïn naøy,xin ñôn cöû moät ñoaïn trích vaên cuûa Phaïm Vaên Vieân taùc giaû cuoán töôùng phaùp
noåi danh Thuûy kính taäp nhö sau :
“Töôùng hoïc baøn veà Thanh,Troïc tuy noùi ñeán vieäc quan saùt hoïc ñöôøng * ,nhöng
keû töôùng phaùp thöôïng thaëng thöïc ra phaûi ñaët naëng vieäc quan saùt thanh troïc vaøo vieäc
thaåm ñònh muïc thaàn vaø khí phaùch xem noù coù phoái hôïp vôùi boä vò hay khoâng.
Keû saùng maét,thaàn khí aå taøng,nhìn ngöôøi thì nhìn chính dieän vaø nhö xaï vaøo maët
ngöôøi ñoái dieän, daùm noùi daùm laøm,duõng caûm tröôùc vieäc khoù khaên, hay dung ngöôøi ,
khoâng caâu chaáp nhöõng sai laàm nhoû nhaët laø keû coù thaàn vaø khí thanh. Daãu boä vò coù
khuyeát haõm.khí saéc hoân aùm, thaân hình khoâng toaøn my thì vaãn laø töôùng quyù vì ñoù laø
töôùng troïc trung höõu thanh .”
* Hoïc ñöôøng laø loái meänh danh moät soá boä phaän cuûa khuoân maët nhö maét, traùn
,tai, mieäng, loâng maøy, Aán ñöôøng. Loái meänh danh naøy chæ thaáy trong caùc saùch vieát veà
töôùng tröôùc taùc töø caùc ñôøi Minh,Thanh trôû veà tröôùc. Ngaøy nay, loái meänh danh naøy
khoâng coøn thoâng duïng vì quaù röôøm raø.
IV. SÖÏ ÖÙNG DUÏNG CUÛA NGUYEÂN TAÉC THANH TROÏC TRONG TÖÔÙNG HOÏC
Döôùi ñaây laø moät vaøi öùng duïng ñieån hình cuûa nguyeân taéc Thanh Troïc :
a) Phaân bieät 4 loaïi quyù töôùng (Thanh, Kyø, quaùi, Coå) vôùi 4 loaïi tieän töôùng ( Haøn,
Troïc, tuïc, Laäu)
Veà hình thöùc, boán loaïi quyù töôùng keå treân raát gioáng vôùi boán loaïi tieän töôùng.
Muoán phaân bieät quyù töôùng ta chæ coøn coù caùch döïa vaøo nguyeân taéc thanh trung höõu troïc
,troïc trung höõu danh . Ñôøi Haùn, nhaø töôùng hoïc danh tieáng Höùa Phu ñaõ luaän veà boán
loaïi töôùng quyù :Thanh, Kyø, Quaùi, Coå nhö sau :
“Keû xem töôùng thöôøng quan saùt thaân hình khoâi vó, maët maøy saùng suûa toaøn veïn
roài coi ñoù laø töôùng quyù, ngöôïc laïi ñoaùn laø tieän töôùng , nhöng khoâng bieát raèng 4 loaïi
Thanh, Kyø , Coå , Quaùi raát gaàn vôùi 4 loaïi töôùng Haøn, Troïc, Tuïc , Laäu.Töôùng phaùp
thöôøng noùi:”Baøn veà thanh trung höõu troïc , troïc trung höõu thanh laø caên cöù vaøo thaàn, khí
vaø caùc hoïc ñöôøng nhöng thöïc ra laø chæ caên cöù vaøo muïc thaàn cuõng taïm ñuû ñeå quaùn
thoâng moïi söï .”
1-Thanh töôùng raát gaàn Haøn töôùng :
Thaân hình tao nhaõ,maët maøy thanh khieát, cöû chæ linh hoaït, daùng daáp dòu daøng,
maûmh deû troâng gioáng nhö caùc daáu hieäu non yeåu nhöng thòt tuy traéng maø nhuaän,aùnh
maét khoâng dao ñoäng maø töï co thaàn khí ñoù laø Thanh töôùngù chöù khoâng phaûi laø Haøn
töôùng (töôùng laïnh leõo cheát non).
Haøn töôùng cuõng gioáng nhö Thanh töôùng veà caùch cuïc boä vò nhöng aùnh maét quaù
laïnh, khoâng linh hoaït hoaëc thanh töôùng veà hình haøi maø muïc quang baát ñoäng vaø trì treä,
hoaëc tai traéng nhö söông hay hoàng nhö löûa maø khoâ xaïm .
Thanh töôùng chuû quyù vaø thoï vì tinh thaàn saùng suoát, thoï caên oån coá,Haøn töôùng thì
thaàn thieâu phaùch taùn ,thoï maïng ngaén nguûi.
2-Kyø töôùng gioáng nhö Troïc töôùng :
Maét loä maøy ñaäm, khuoân maët to lôùn khaùc thöôøng , hình daùng thoâ keäch xaáu xí,
nhöng maét tuy loä maø coù thaàn khí aån taøn , maøy tuy ñaämmaø sôïi loâng maøy töôi mòn, phuû
kínmi coát neân maøy coù tuù khí( töùc laø troïc trung höõu thanh). Keû nhö vaäy laø kyù töôùng
(töôùng laï) chöù khoâng phaûi laø troïc töôùng ( töôùng loã maõn, troâng maát tình caûm)
Ngöôïc laïi, Troïc töôùng cuõng gioáng nhö Kyø töôùng veà hình haøi,nhöng maét loä maø
voâ thaàn hoaëc coù thaàn quang maø muïc quang hung baïo: maøy tuy ñaäm maø sôïi thoâ xoaén
tít,khoâng phaûi bao phuû heát maïng vaän.Kì töôùng laø töôùng phaùt ñaït, noåi tieáng hôn ngöôøi
coøn Troïc töôùng laø haï tieän, phi baàn taéc yeåu
3-Coå töôùng gioáng nhö Tuïc töôùng :
Caùc boä phaän chính cuûa khuoân maët ñeàu loä, nhöng loä maø khuoân maët ñaày ñaën, da
thòt töôi nhuaän coù sinh khí, raêng tuy thöa vaøng nhöng vöõng chaéc vaø boùng , moät maøu tin
khieát, thaàn khí an tónh thì ñoù laø Coå töôùng( töôùng ngöôøi cuïc mòch queâ muøa) chöù khoâng
phaûi laø Tuïc töôùng ( töôùng keû taàm thöôøng khoâng bao giôø khaù ñöôïc)
4-Quaùi töôùng gioáng nhö Laäu töôùng :
Hình haøi, maët muõi quaùi gôû, khoâng gioáng theá nhaân, tyû nhö maët ñen nhö loï
chaûo, thaân hình keäch côõm, naëng neà, nhöng neáu trong caùc xaáu xí ñoù maø aùnh maét nhö
maét laân, maét phöôïng, khoan hoøa maø coù uy raêng traéng vaø ñeàu,chuaån ñaàu troøn tròa, nôû
nang , khí phaùch quaûng ñaïi thì ñoù laø Quùai töôùng ( töôùng xaáu laï luøng, ít ai coù) chöù
khoâng phaûi laø Laäu töôùng ( töôùng dò hôïm khieán ngöôøi nhìn phaûi ôùn laïnh)
Caùc loïai töôùng Kyø ,Quùai,Coå tuy laø kyø dò, dò daïng beà ngoaøi, nhöng beà trong
thaät laø quí nhaân, deã daøng trôû thaønh ñaïi duïng.Hoï khaùc vôùi boïn tieän nhaân( Troïc, Tuïc
hoaëc Laäu töôùng) ôû choã moät ñaøng thaàn khí thanh saûng, moät ñaøng thaàn khí ngöng treä,
thoaùng nhìn thì coù veû thoâ tuïc maø thaåm saùt kyõ caøng thì laïi thaáy tuù khí hieän ra
Moät laàn nöõa ta thaáy thaàn khí vaø khí phaùch vaãn laø tieâu chuaån phaân bieät neùt quí
trong neùt tieän , neùt thanh trong neùt troïc
b) Phaân bieät phaàn tieän trong , töôùng quyù : phaàn quyù trong töôùng tieän cuûa ñaøn baø
:
Töôùng phaùp coå Trung Hoa thöôøng phaân tích töôùng ñaøn baø thaønh thieän vaø aùc
töôùng, döïa treân thaân hình dieän maïo. Thieän töôùng ñöôïc coi laø quí ,aùc töôùng bò xem laø
tieän .Nhöng ñoù chæ laø caùch noùi toång quaùt, chöa ñaày ñuû vaø khoâng ñi saùt thöïc teá. Muoán
döôïc chuaån xaùc phaûi phoái hôïp caû Thanh laãn Troïc phöông troän laãn nhau trong moät con
ngöôøi.Noùi khaùc ñi phaûi aùp duïng nguyeân taéc thanh trung höõu troïc, troïc trung höõu thanh
khi ñaùnh giaù phaåm tính phuï nöõ qua vieäc quan saùt dieän maïo ( thieän töôùng hay aùc töôùng)
1) Quyù trung höõu tieän
Töôùng maïo phuï nöõ coi thanh nhaõ, cao quí maø tính tình ñeâ tieän laø bôûi vì trong caùi
thanh coù laãn caùi troïc, tuy nhoû nhöng chuû yeáu cho neân thoaùng qua thì xeáp vaøo quí caùch
nhöng nhìn kyõ thì phaûi xeáp vaøo loaïi tieän.Sau ñaây laø caùc ñaëc thaùi quí trung höõu tieän:
o Nguõ quan ñoan chính maø da deû thoâ xaïm – nguõ quan ñoan chính laø
maét saùng vaø lôùn , loâng maøy mòn vaø ñeïp, moâi ñeàu ñaën, raêng töôi khít,
tai coù luaân phaùch phaân minh , muõi thaúng
o Bình thöôøng thì ñoù laø quí caùch nhöng nguõ quan ñoan chính maø da
deû thoâ xaïm , noùng khoâ thì ñoù laø thanh trung höõu troïc, hình haøi toát
maø thöïc chaát khoâng ra gì
o Traùn ñaày ñaën maø khi ñi hay ngoaùi coå nhìn laïi phía sau – Traùn ñaày
ñaën bieãu hieän cho söï ñaéc caùch veà trí tueä nhöng keû hay ñi ngoaùi coå
nhìn veà phía sau laø keû ñeâ tieän, daâm ñaõng ngaàm.
o Maøy daøi ñeïp, uoán cong, maét saùng suûa nhöng meùp coù ria khaù roõ,
caèm coù loâng maøy khaù ñaäm gioáng nhö raâu- Maøy thanh, maét ñeïp laø
töôùng myû nhaân nhöng phía döôùi caèm vaø moâi treân coù loâng maênh noåi
roõ saéc ñen lai nam tính bieåu tröng cho söï cöùng raéng , thoâ loä, keùm
nhu thuaän
o nguõ nhaïc ñoân haäu maø saéc maët kinh hoaøng – Nguõ nhaïc ( caèm , traùn
, muõi , löôõng quyeàn ) ñeàu ngay thaúng , cao vaø roû, coù theá nhöng aùnh
maét kinh nghi laø hình höõu nhö maø thaàn baát tuùc, töïông tröng cho söï
non yeáu, khoâng töï chuû
o Ñöùng ngoài ngay ngaén teà chænh maø laïi caén ngoùn tay – Ñöùng ngoài
ngay ngaén teà chænh laø keû khieán ngöôøi khaùc phaûi neå vì khoâng dieän
kieá nhöng hay caén ngoùn tay ( hoaëc moùng tay ) laïi laø bieåu töôïng noäi
taâm daâm ñaõng, chæ troïng ñieàu saéc duïc hôn laø ñaïo lyù. Noùi khaùc ñi, ñoù
laø töôùng daâm ngaàm maø beà ngoaøi laïi coù veû ñaïo ñöùc, uy nghi
o Thanh aâm roõ raøng , trong treûo, maø thaàn thaùi ñôø ñaãn, hay cöôøi vôùi
keû ñoái thoaïi – Thanh aâm roõ raøngvaø trong treûo laø bieåu hieän khí chaát
ñaày ñuû , cô theå khoûe maïnh , nhöng thaàn say, cöôøi mæm laïi laø keû deå
bò quyeán ruõ vaøo con ñöôøng truïy laïc vì khoâng ñuû oùc töï chuû vaø tính
tringh thaùo
o Maët muõi thanh tuù maø da deû quaù laïnh, thaàn thaùi quaù thanh khieát –
da deû quaù laïnh thaàn thaùi quaù thanh thì söï thaùi quaù ñoù bieán thaønh haøn
töôùng chöù khoâng phaûi quí töôùng . Do ñoù , keû haøn töôùng laø keû thoï caên
mong manh, khoâng tröôøng thoï
2) Tieän trung höõu quí
Ñaøn baø maø coù boä vò treân maët nhö sôn laâm ( hai beân meùp toùc ôû
traùn ) bò seïo hoaëc ruïng toùc, toùc quaù ñaäm maø thoâ, maét thoâ troïc vaø gioïng noùi roõ, muõi quaù
xeïp vaø nhoû , ngöøoi Moäc pha Kim ( cao oám maø da traéng beäch ) maøy quaù maøy laït, tai
nhoû , traùn thaáp…bò xeáp vaøo loaïi töôùng khoâng toát, laáy laøm vôï taát ñöa ñeán tai haïi, nhöng
neáu:
- Sôn laâm bò phaù khuyeát hoaëc coù seïo maø muõi vaø caùc boä vò lieân heä ñaøy
ñaën, hôïp caùch vaø lieân hoaøn.
- Toùc ñaäm , thoâ maø loâng maøy daøi ñeïp. Mi coát noåi nhöng khoâng thoâ
- Muõi nhoû, baèng, khoâng coù chuaån ñaàu ñeïp, nhöng aùnh maét ngay thaúng ,
thaàn thaùi an hoøa
- Moâi vaåu, raêng loä nhöng toùc mòn, saéc töôi
- Maét thoâ troïc , tieáng reø maø caèm vuoâng vaén, ñaày ñaën, trieàu cuûng veà muõi
moät caùch töông xöùng
Nguôøi Moäc Pha Kim maø ít noùi, ñieàm ñaïm, tính tình laõnh ñaõm vöøa phaûi.
- Hôi ngaén , maøy laït vaø thöa maø thaàn saéc an nhieân, khoâng kinh hoaøng,
khoâng bieán saéc khi gaëp vieäc raéc roái
- Tai nhoû , traùn thaáp nhöng maøy ñeïp, maét trong saùng aån taøng vaø chuaån
ñaàu nhoû, nôû thì ñoù laïi laø tieän trung höõu quí , phaûi phaân ñònh laø haäu vaän
seõ toát ñeïp chöù khoâng theå coi laø tieän töôùng ñeå quyeát ñoaùn laø vaän maïng
seõ khoâng ra gì
Theo nhaø töôùng hoïc hieän ñaïi raát noåi tieáng laø Ngaõ Thò Sôn Nhaân thì nhaän ñònh treân laø
raát ñuùng .Do ñoù, trong cuoán töôùng maïng giaûng toïa oâng ñaõ ñaëc bieät chuù troïng töôùng
maïo phuï nöõ vaø vieát thaønh moät thieân khaûo cöùu ñaëc bieät.
IV - MOÄT VAØI GIAI THOAÏI VEÀ THANH , TROÏC
Thuaät ngöõ töôùng hoïc coù caâu nhaát quyù ñeà cöûu tieân. Nhaát tieân phaù cöùu quí , nghóa
laø moät neùt töôùng ñoâi khi choùng ñôõ ñöôïc chín neùt töôùng xaáu nhieàu khi phaù hö chín neùt
töôùng toát.Caâu noùi naøy khoâng phaûi chuù troïng ñeán soá löôïng moät hay chín vì ñoù chæ laø loái
noùi quaù ñaø cho thuaän mieäng maø chæ coù nghóa laø trong pheùp xem töôùng nhieàu khi treân
ngöôøi moät caù nhaân coù nhieàu neùt töôùng xaáu. Ngöôïc laïi, ñoâi khi coù raát nhieàu neùt töôùng
toát, chæ caàn moät phaù töôùng ñuû ñeå laøm tieâu tan nhöõng caùi hay cuûa caùc neùt töôùng toát keå
treân.Ñeå chöùng minh laäp luaän treân xin ñôn cöû baèng hai caâu chuyeän döôùi ñaây:
1.- Nhaát tieän phaù cöûu quí
Vaøo ñaàu theá kyû 20 ôû Baéc Kinh, taïi moät ñaïi thanh laâu kyû vieängoïi laø Baùt Ñaïi Hoà
Ñoàng , coù moät danh kyõ thanh laâu teân l2 Thaùi Phöôïng ngöôøi goác Toâ Chaâu, coù nhan saéc
chim sa caù laën, noåi danh laø hoa khoâi cuûa Baéc Kinh, chaúng nhöõng nhan saéc , voùc daùng
maø caû thanh aâm laãn taùc phong cuûa naøng cuõng raát möïc tao nhaõ khoâng ai saùnh kòp.
Troâng thaáy naøng khoâng ai coù theå nghó raèng moät vò haèng nga taùi theá , daùng daáp quí phaùi
hieàn thuïc nhö theá maø laïi sa chaân vaøo choán buøn nhô.Theo tuïc leä ôû beân Taøu , caùc vò
vöông toân ñaïi thaàn ñeàu thöôøng lui tôùi kyõ vieän, thaáy hoa khoâi vöøa yù laø xuaát tieàn mua veà
laøm aùi thieáp neân ít khi coù moät hoa khoâi thanh laâu naøo laïi traàm luaân quaù moät naêm maø
khoâng ñöôïc moät ñaïi thaàn naøo hay phuù oâng ra tay teá ñoä.Tröôøng hôïp Thaùi Phöôïng thì
ngöôïc haún, taøi saéc vaø daùng daáp cuûa naøng gaàn nhö laø xöa nay chöa töøng coù , theá maø ôû
kyõ vieän baäc nhaát thaønh ñoâ ñaõ gaàn 5 naêm maø khoâng coù ai chuoäc veà laøm thieáp. So vôùi
caùc baïn ñöôïc hoaøn löông höûng phuùc , Thaùi Phöôïng ñaùng lieät vaøo haøng vôï beù cuûa caùc
ñaïi thaàn nhaát phaåm,Tröôùc bieät leä naøy, caùc danh söù töôùng hoïc caû nöôùc ñeàu khoâng tìm
ra ñöôïc ñaùp soá.Haàu heát caùc nhaø xem töôùng ñeàu thaáy naøng thaäp toaøn thaäp myõ, thaät
xöùng ñaùng saùnh duyeân vôùi caùc vò ñaïi thaàn.Maõi veà sau ,nhaân coù vò töôùng soá hoï Vi ñöôïc
coi laø ñeä nhaát Trung Hoa ñöông thôøi ñeán du ngoaïn Baéc Kinh, nhoùm töôùng sö taïi ñaây
môùi mang chuyeän hy höõu naøy ra thaûo luaän nhöng khoâng cho bieát maët Thaùi Phöôïng vaø
thaân phaän cuûa naøng
Moät böõa noï , coù con cuûa moät vó ñaïi phuù thöông ôû Thieân taân nghe danh taøi saéc
cuïa Thaùi Phöôïng muoán naïp naøng laøm thieáp.Vò coâng töû naøy tuoåi ñaõ ngoaøi tam thaäp , ñaõ
coù hai vôï nhöng ñeàu sanh con gaùi, yù muoán laáy theâm Thaùi Phöôïng ñeå mong coù chuùt
con trai noái doõi toâng ñöôøng .Do ñoù , baø meï cuûa chaøng ta ñích thaân tôùi Baéc KINH MÔØI
Thaùi Phöôïng tôùi moät ñaïi töûu laàu aên uoáng ñeå nhaân dòp quan saùt vaø thaåm ñònh töôùng
maïo naøng daâu töông lai. Tröôùc maët meï choàng töông lai, Thaùi Phöôïng aên maüc ñuùng
kieåu con nhaø khueâ caùc, khoâng phaán son loøe loeït, noùi naêng laïi caøng giöõ gìn hôn bao giôø
heát.Nhöõng keû chua töøng gaëp naøng taïi thanh laâu ñeàu khoâng daùm ngôø ñoù laø hoa khoâi
cuûa giôùi laøng chôi.Deå thöû taøi hoï Vi, nhoùm ñoàng nghieäp treân ngoài caùch ñoù vaøi baøn noùi
cho hoï Vi bieát ñoù laø tieåu thö hoï Lyù vaø nhôø hoï Vi chæ ñieåm xem töông lai vaø vaän maïng
cuûa Lyù tieåu thö ra sao
Tröôùc söï ngaïc nhieân vaø thaùn phuïc ñeán toät ñoä cuûa hoï, vò töôùng sö hoï Vi , sau
khi quan saùt kyõ Thaùi Phöôïng . nhìn kyõ maøu saéc laøn moâi , nghe tieáng noùi ñaõ cho ngöôøi
ta bieát raèng: Thaùi Phöôïng veà maët ngoaïi bieåu laø thaäp toaøn , thaäp myõ, nhöng d0où chæ laø
phaàn ngoaïi nguõ haønh . Veà phaàn noäi nguõ haønh qua gioïng noùi noùi vaø maøu saéc laøn
moâinhaân dòp khoâng hoùa trang oâng ñaõ khaùm phaù ra coù söï khuyeát haõm.Toång hôïp pheùp
voïng khí quan saùt ñoäc ñaùo cuûa mình,hoï Vi ñi ñeán keát luaän laø Lyù tieåu thö coù aùm taät
trong ngöôøi, khieán nam giôùi coù kinh nghieäm aên chôi sau moät laàn chung chaên g61i ñeàu
hoaûng sôï laûng xa .Vì vaäy thoaùng troâng qua laø quí töôùng vì thuoäc veà loaïi nhaát tieân phaù
cöûu quí .Ngöôøi nhö theá laø hoàng nhan baïc phaän, chæ ñaùng laøm kyû nöõ laàu xanh maø
thoâi.Töôùng quí cuûa naøng chæ laø giaû quí coøn tieän laïi laø chaân tieän neân soá kieáp aét khoâng
ra gì.
2) Nhaát quyù ñeà cöûu tieän
Cuoái ñôøi Maõn Thanh , nieân hieäu Quang Töï, Toång ñoác Quûang Chaâu laø Tröông
Thuï Thanh, hình daùng thaät laø tieän töôùng.Theo lôøi moâ taûcuûa ngöôøi ñöông thôøi coøn
truyeàn laïi thì hoï Tröông coù loã muõi vöùa to vöøa heách, mieäng lôùn nhö chieác chaäu, tai
nhoõn nhö tai chuoät.Caên cöù vaøo töôùng ngöôøi thì khoâng ai coù theå noùi ñaáy laø vò nhaát phaån
trieàu quan.Theá maù hoï Tröông laïi xuaát thaân tieán só,cuoäc ñôøi soùng yeân gioù laëng, thaêng
daàn ñeán chöùc Toång ñoác, gaàn nhö moät oâng vua con.Hoï Tröông cuõng töï bieát mình töôùng
quaùi dò,khoâng bieát quyù ôû choã naøo.Bôûi vaäy,oâng ta khoå coâng tìm toøi, nghieân cöùu saùch
vôû, nhôø thaày coi töôùng nhöng khoâng ai tìm thaáy quí töôùng ôû ñaâu caû
Moät ngaøy kia khi mieáu Thaønh Hoaøng ôû Quûang Chaâu ( thuû phuû tænh Quûang Ñoâng)
hoï Tröông caûi daïng thaønj daân thöôøng ñeán quan saùt caùc gian haøng coi töùong thaáy coù
moät vò töôùng sö töï xöng laø taøi ba nhaát vuøng hieäu laø Taùi Quaân Bình , raønh ngheà coi
töôùng ,laáy thuø lao raát naëng.Moãi laàn coi laø moät löôïng vaøng, Tröông cho laø oâng thaày boùi
naøy coù theå tin ñöôïc beøn böôùc vaøo quaùn,Vöøa thaáy Tröông,Taùi keâu lôùn:” Ñaïi Nhaân”.
Tröông töôûng thaày töôùng ñaõ nhìn ra neùt quyù töôùng cuûa mình neân möøng laém, laïi nghó
raèng nôi coù ñoâng ngöôøi ñaøm ñaïo baát tieän môùi goïi phu kieäu röôùc Taùi Quaân Bình veà
dinh Toång ñoác roài kính caån noùi” Toâi töï bieát mình khoâng coù ñieåm naøo khaû thuû, phieàn
tieân sinh chæ ñieåm cho noãi nieàm thaéc maéc laâu nay”
Thaåm bieän quan quan saùt nhieàu laàn töø ñaàu ñeán chaân vò Toång ñoác quyeàn uy, sau
cuøng laéc ñaàu taï toäi. Tröông hoûi: “ theá luùc ôû tröôùc mieáu Thaønh hoaøng , oâng keâu ta laø
ñaïi nhaân thì döïa vaøo ñaâu?”
Taùi ñaùp: “ Caùi ñoù laø do quan lôùn laøm quan laâu ngaøy neân coù khí töôùng ung
dung beä veä cuûa moät quan tröôûng, tieåu nhaân thoát nhieân keâu lieàn chöù thaät quaû laø khoâng
phaûi do xem töùong maø ñoaùn ra.Cöù nhö saùch vôû , thì beà ngoaøi töôùng quan lôùn khoâng
phaûi laø töôùng quyù hieån
Tröông thaáy Taùi tính tình thaønh thaät, haäu thöôûng roài tieãn chaân ra cöûa.Trong luùc
saùnh vai böôùc xuoáng theàm nhaø.gia nhaân cuûa Tröong coù vieäc khaån caàn phaûi baåm trình
töø haäu thaát chaïy ra mieäng keâu lôùn:” Ñaïi nhaân! Ñaïi nhaân” .Tröông quay ñaàu laïi , chính
luùc ñoù Taùi Quaân Bình phaùt hieän ra neùt quyù töôùng cuûa Tröông.Taùi voäi vaøng böôùc ra
saûnh ñöôøng noùi roõ cho Tröông bieát, nguyeân laø trong luùc baát ngôø, hoï Tröông quay ñaàu
laïi phía sau, thaân mình khoâng chuyeån ñoäng , chæ coù ñaàu quay moät nöûa voøng troøn moät
caùch deå daøng töï nhieân.Saùch töôùng goïi ñoù laø Long ñaàu caùch cuïc raát hieám coù, keû naøo coù
ñöôïc thì quan ñeán cöïc phaåm trieàu ñình .
Nghe xong lôøi giaûi thích , Tröông Thuï Thanh môùi vôõ lõ ra raèng mình quí hieån
nhö vaäy laø do ôû töôùng Cöûu tieân nhaát quyù maø ra , trong loøngraát khaâm phuïc taøi quan saùt
beùn nhaïy cuûa Taùi Quaân Bình ,beøn thöôûng theâm raát nhieàu tieàn baïc vaø töø ñoù nhö caát
ñöôïc gaùnh naëng canh caùnh beân loøng.
Trong cuoäc vaän ñoäng vaên hoïcTrung Hoa vaøo khoaûng 1917, taïi Ñaïi hoïc ñöôøng
Baéc Kinh coù hai nhaân vaät ñöôïc moïi ngöôøi coi xuaát saéc nhaát vaø coù aûnh höôûng nhaát ñoái
vôùi vieäc phoå bieán vaên hoïc môùi trong giôùi treû laø Hoà Thích vaø Traàn Ñoäc Tuù . Caû hai ñeàu
laø giaùo sö ñaïi hoïc, nhöng luùc ñoù Traàn Ñoäc Tuù noåi tieáng hôn vì ñang giöõ chöùc khoa
tröôûng Vaên Khoa
Giöõa luùc hai nhaân vaät treân ñang thao tuùng vaên ñaøng Trung Hoa coù hai nhaø
töôùng hoïc kheùt tieáng laø Thaùi Töù Gia va øÑieáu Kim Ngao ñaõ xem töôùng hai ngöôøi vaø
ñöa ra nhaän xeùt sau ñaây:
Ñöùng veà maët nhaân töôùng hoïc , caû Hoà laãn Traàn ñeàu laø loaïi töôùng thöôïng caùch,
nhöng chæ ôû möùc thöôïng thöøa cuûa thöôïng caùch maø thoâi .Caû hai ñeàu thuoäc loaïi ngöôøi “
Quyù maø khoâng coù thöïc quyeàn , danh cao hôn vò”. Tuy vaäy ñi saâu vaøo caùc chi tieát thí
quyù caùch cuûa Hoà vaø Traàn coù nhieàu ñieåm dò bieät.Hoï Hoà thì thuoäc loaïi troïc trung ñôùi
thanh coøn Traàn Ñoäc Tuù thì thanh trong ñôùi troïc . Theo thaåm ñònh cuûa hai nhaø töôùng
hoïctreân thì quyù caùch cuûa Hoà Thích coù haäu vaän toát ñeïp hôn quyù caùch cuûa Traàn Ñoäc Tuù
.Hoà Thích caän thò , loâng maøy hôi ñaäm , giöõa khoaûng loâng maøy vaø maét khoâng coù gì ñaëc
bieät hôn ngöôøi nhöng nhình chung laø töôùng ngöôøi trung haäu. Traùi laïi Traàn Ñoäc Tuù thì
mi thanh muïc tuù , chöa noùi thaønh lôøi maø khoaûng giöõa hai loâng maøy laãn maét ñaõ coù veû
nhö muoán noùi thaønh lôøi, khieán ngöôøi nghe deã sinh thieän caûm. Chaúng nhöõng mi thanh
muïc tuù ,Traàn Ñoäc Tuù coøn coù daùng daáp thanh nhaõ , anh tuaán,phong ñoä tieâu sai, gioïng
noùi coù aâm ñieäu traàm boång raát haáp daãn ngöôøi nghe. Ngöôøi ngoaøi nhìn qua loâng maøy
caëp maétcuûa hoï Traàn nhaän ra ngay laø caùc boä vò coù hai ñaëc ñieåm : cao vaø thanh tuù . Maøy
cao coù hai nghóa , khoaûng caùch giöõa chaân loâng maøy vaø maét xa nhau töùc laø loâng maøy
khoâng aên lan xuoáng bôø maét. Nghóa thöù hai laø ñuoâi loâng maøy cao hôn hai tai . Keû coù
loâng maøy cao , theo nghóa thöù nhaát laø keû thoâng minh , tính tình phoùng khoaùng , cao
theo nghóa thöù hai thì veà maët maïng vaän seõ coù vò cao danh troïng.
Coøn thanh tuù nghóa laø loâng maøy maøu ñen , khoâng taïp loaïn , tuy khoâng quaù
thöa nhöng cuõng khoâng quaù cao vaø daøy, chæ vôùi ñuû ñeå ngöôøi ngoaøi nhìn thaáy ñöôùc
chaân sôïi loâng maøy. Ngöôøi coù loaïi loâng maøy thanh tuù baát luaän loâng maøy daøi ngaén laø keû
thoâng tueä xöû söï phaân minh döùt khoaùt . Theâm vaøo ñoù , maét Traàn Ñoäc Tuù raát ñeïp . Do
bôûi töôùng quyù ñoù , oâng ta laø moät baäc danh tieáng vaøo baäc nhaát trong giôùi ñaïi hoïc thôøi
ñoù.
Veà “ Mi ñaäm maét troïc “ döôùi con maét phaøm tuïc thì ñoù laø töôùng xaáu nhöng
döôùi nhaõn quan töôùng hoïc thì khoâng haún laø xaáu, neáu nhö trong caaùi troïc coù caùi thanh .
Ñoái vôùi nhöõng keû môùi hoïc ngheà coi töôùng nhìn thaáy ñöôïc caùi troïc trong caùi thanh cuõng
nhö caùi thanh trong caùi troïc laø nhöõng ñieàu raát khoù. Chính laø döïa vaøo vieäc xem töôùng
Traàn Ñoäc Tuù thanh trung ñôùi troïc maø caû D9ieáu Kim Ngao laãn Thaùi Töù Gia ñeàu quyeát
ñoaùn laø haäu vaän cuûa Traàn Ñoäc Tuù seõ khoâng ra gì.Tuy vaäy , pheùp tìm ra ñieåm troïc
trong söï thanh tuù cuûa hoï Traàn giöõa hai nhaø töôùng hoïc keå treân khoâng gioáng nhau. Ñieáu
Kim Ngao caên cöù vaøo hình töôùng nhieàu hôn, ñaõ tìm thaáy trong söï thanh tuù cuûa hoï Traàn
bò caùc ñieåm troïc sau ñaây laøm vaån ñuïc :
- Maét saùng nhöng aùnh maét khoâng ñònh
- Tieáng noùi thöôøng huït hôi ôû cuoái caâu.
- Böôùc chaân ñi thieáu vöõng vaøng.
- Gòong cöôøi , tieáng noùi khoâng ñöôïc thuaàn khieát, trong treûo, töôùng phaùp goïi laø
Tieáu thanh baát döông .Nhöõng ñieåm keå treân laøm quyù caùch cuûa Traàn Ñoäc Tuù bò phaù vì
thanh trung ñôùi troïc vaø baùo tröôùc haäu vaän khoán ñoán.
Traùi laïi, Traùi Töù Gia thì caên cöù vaøo thaàn khí ñeå xeùt tính caùch thanh
trung ñôùi troïc cuûa hoï Traàn , ñaïi ñeå :
- Luùc traàm ngaâm thì loâng maøy xoaén tít laïi nhö caùc voøng xícch laø daáu hieäu thoâ
veà yù.
- Nhan dieän khoâng ñöôïc thuaàn khieát vaø coù taïp saéc töùc laø taïp veà saéc.
- Tuù khí cuûa maét khoâng töôùng hoïc taønglaø keû tinh hoa phaùt tieát ra ngoaøi neân
cuõng bò coi laø moät loaïi thaàn troïc.
Caùc ñieåm troïc treân aån taøng trong caùi thanh tuù ñaû khieán Traàn Ñoäc Tuù seõ bò
traàm kha , khoán ñoán trong buoåi vaõn nieân.
Nhöõng lôøi luaän töôøng keå treân ñöôïc ñaêng treân baùo chí . Luùc ñoù Traàn Ñoäc Tuù
coøn laø ngoâi sao saùng choùi treân vaên ñaøng vaø chính giôùi Trung Hoa, neân tröôùc nhöõng lôøi
ñoaùn töôùng , Traàn Ñoäc Tuù chæ cöôøi vaø noùi raèng “ Nhöõng chuyeän xaûy ra chính toâi coøn
chöa bieát ñöôïc laøm sao daùm tin töôùng soá?”.
Thôøi gian troâi qua raát mau, möôøi naêm sau , töùc laø khoaûng 1927 , Traàn Ñoäc Tuù
voán laø moät nhaân vaät laõnh ñaïo cao caáp cuûa Ñaûng coäng saûnTrung Hoa , vì baát ñoàng yù
kieán vôùi phe Mao Traïch Ñoâng neân bò khai tröø ra khoûi Ñaûng. Ñeán khi cuoäc chieán
Trung Hoa – Nhaät Baûn buøng noå , Traàn phaûi chaïy veà truøng khaùnh. Vì Traàn laø moät yeáu
nhaân cuûa coäng ñaûng neân tuy bò khai tröø roài maø vaãn bò phe Töôûng Giôùi Thaïch giam giöõ
. Sau ñoù tuy ñöôïc aân thích, nhöng vaãn khoâng ñaát dung thaân phaûi ôû laïi Truøng Khaùnh vaø
thuoäc trong caûnh beänh taät ngoaøi tuùng giöõa thôøi kyø chieán tranh Trung – Nhaät ñang boäc
phaùt.
Veà phaàn Hoà Thích , hai nhaø töôùng hoïc treân cho raèng : ngöôïc laïi vôùi töôùng cuûa
Traàn Ñoäc Tuù töôùng cuûa Hoà thuoäc loaïi quyù töôùng vì thanh trung höõu troïc do hai ñieåm
sau ñaây :
- Loâng maøy tuy ñaäm vaø aùp tôùi maét, nhöng maét cuûa Hoà Thích laïi caän thò töùc laø
voâ quang saéc, moãi khi cöôøi noùi , maët muõi töôi tænh , toûa ra veû hoøa aùi , saûng tröïc.
- Veà caùch ñi ñöùng , naèm ngoài töôùng cuûa Hoà Thích gioáng heät loaïi töôùng Haïc.
Quyù töôùng cuûa Hoà Thích laø ôû choå ñoù. Hai nhaø töôùng hoïc coøn quyeát ñoaùn laø neáu
Hoà rôøi boû hoïc giôùi ñoåisang chính giôùi thì töông lai seõ coøn cao xa hôn nöõa. Luùc ñoù Hoà
coøn ñang laøm giaùo sö vaên hoïc taïi vieän ñaïi hoïc Baéc Kinh . Khoaûng maáy naêm tröôùc khi
coù vuï tranh chaáp roài ñi ñeán xung ñoät Hoa – Nhaät , nhaân vì Hoà ñaû kích Uoâng Tinh Veä
neân sau naøy phe chính quyeàn khaùng Nhaät bieát tieáng vaø töø ñoù Hoà gaàn nhö boû ngheà
giaùo sö maø chuyeån sang chính giôùi . Quûa nhieân , trong moâi tröôøng môùi , Hoà noåi danh
coøn hôn luùc ôû hoïc giôùi ñuùng nhö lôøi döï ñoaùn cuûa Ñieáu Kim Ngao vaø Thaùi Töù Gia. Khi
Hoà laøm Ñaïi söù Trung Hoa daân quoác taïi Myõ, coù ngöôøi mang chuyeän naøy hoûi laïi , Hoà
traû lôøi raèng :” Vieäc toâi laøm ñaïi söù thaät laø moät ñieàu laï . Toâi voán khoâng tin vaøo vaán vaán
ñeà vaän maïng duø raèng lôøi döï ñoaùn coù truùng thì chaúng qua chæ laø ngaãu nhieân. Tuy vaäy,
toâi phaûi nhaän chaân raèng trong trôøi ñaát quaû thaät coù nhöõng vieäc maø mình khoâng theå töï
chuû hoaëc khoâng heà nghó tôùi maø noù vaãn xaûy ra”.
CHÖÔNG THÖÙ HAI
NGUYEÂN LYÙ AÂM DÖÔNG VAØ NGUÕ HAØNH TRONG TÖÔÙNG HOÏC
I- AÂM DÖÔNG VAØ NGUÕ HAØNH TRONG VUÕ TRUÏ QUAN TRUNG HOA :
a) Löôïc söû :
Thuyeát Aâm Döông Nguõ haønh ñaõ ñöôïc ñeà caäp ñeán trong moät taùc phaåm thaønh vaên
toái coå Trung Hoa laø kinh Dòch .Tuy vaäy.kinh Dòch cuûa Khoång Töû chæ laø söï thaâu nhaäp
caùc kieán thöùc vaø quan nieäm cuûa ngöôøi xöa töø thôøi vua Phuïc Hy löu trueàn ñeán ñôøi
Khoång Töû.Khoång Töû chæ goùp nhaët vaø suy dieãn theâm cho thaønh moät heä thoáng vaø ghi laïi
thaønh vaên baûn cho haäu theá maø thoâi.
Theo truyeàn thuyeát , ngöôøi nhaän thöùc ñöôïc caùc leõ Aâm Döông bieán hoùa cuûa trôøi
ñaát , vaïn vaät laø vua phuïc Hy (khoaûng 44 theá kæ tröôùc coâng nguyeân), ngöôøi minh thò ñeà
caäp ñeán caùi d5ng cuûaNguõ haønh laø vua Haï Vuõ (khoûng 22 theá kæ tröôùc Taây lòch).
Ñeán theá kæ thöù 3 tröôùc Taây lòch,taïi nöôùc Teà (nay laø tænh Sôn Ñoâng) ,coù hoïc giaû
Traâu Dieãn , caên cöù vaøo kinh Dòch , ñaõ phoå bieán vaø heát tinh thaàn vaø coâng duïng cuûa Aâm
Döông,nguõ haønh khoâng nhöõng vaøo söï vaät thieân nhieân maø coøn vaøo con ngöôøi nöõa . Do
ñoù,ngöôøi ñôøi sau coi Traâu Dieãn nhö ngöôøi khai phaù ra phaùi Aâm Döông . Phaùi naøy
chính laø nguoàn goác cuûa phaùi Lyù-Soá do caùc hoïc giaû ñôøi Toáng sau nay saùng laäp.
Ñeán ñôøi Haùn,hoïc giaû Döông Huøng (53 tröôùc Taây lòch-20Taây lòch) tham baùc kinh
Dòch vaø Ñaïo ñöùc kinh môû ra ngaønh Lyù-Soá hoïc sô khai qua taùc phaåm Thaùi huyeàn kinh.
Ñeán ñôøi Toáng sô (khoaûnh theá kæ 10) ,moät nhaân vaät Ñaïo gia kieâm Nho gia laø
Traàn Ñoaøn ,töï laø Ñoà Nam,hieäu laø Hi Di tieân sinh ,tinh thoâng caû Lyù-Soá hoc cuûa caùc nhaø
ñi tröôùc ñaõ toång hôïp caùc kieán giaûi veà lyù Thaùi cöïc cuûa vuõ truï, laáy löôïng soá maø xeùt söï
vaänchuyeån cuûa Trôøi Ñaát , suy dieãn ra haønh ñoäng cuûa vaïn vaät maø aùp duïng caùc hieäu
quaû cuûa lyù Thaùi cöïc vaøo Nhaân töôùng hoïc ñeán giaûi ñoaùn taâm tình , vaän soá cuûa con
ngöôøi , môû ñaàu cho Lyù-Soá hoïc vaø Töôùng soá hoïc.
Töø ñoù veà sau ,quan nieäm Aâm Döông, Nguõ haønh ñöôïc aùp duïng roäng raõi vaøo Nhaân
töôùng hoïc vaø thaønh ra moät thaønh toá baát khaû phaân trong töôùng thuaät .
b) Noäi dung cuûa thuyeát Aâm Döông , Nguõ haønh :
Theo coå nhaân Trung hoa, luùv ñaàu vuõ truï chæ laø moät khoái hoãn ñoän,khoâng coù hình
daïng roõ raøng ñöôïc goïi laø thôøi Hoãn mang. Trong söï Hoãn mang ñoù, baøng baïc caùi leõ voâ
hình linh dieäu goïi laø Thaùi cöïc.(Sôû dó goïi noù laø Thaùi cöïc vì noù huyeàn bí vaø voâ taän neân
khoâng theå xaùx ñònh roõ baûn theå cuûa noù ra sao ).
Tuy nhieân, duø khoâng bieát ñöôïc caùi chaân tính vaø caùi chaân chaát cuûa caùi leõ Thaùi
cöïc huyeàn vi song ta coù theå döïa vaøo söï quan saùt veà tính caùch bieán hoùa cuûa vaïn vaät maø
suy ra ñöôïc caùi ñoäng theå cuûa Thaùi cöïc. Caên baûn cuûa söï bieán hoùa du7oïc bieåu loä baèng
hai traïng thaùi töông phaûn laø Ñoäng vaø Tónh .Ñoäng goïi laø Döông, tónh goïi laø Aâm .Döông
leân ñeán cöïc ñoä laïi bieán ra Döông .Hai caùi traïng thaùi töông ñoái cuûa caùi Baûn theå nguyeân
khôûi duy nhaát (Thaùi cöïc) cöù tieáp dieãn maõi, ñieàu hôïp vôùi nhau, sinh sinh hoaù hoùa khoâng
ngöøng maø sinh ra Trôøi Ñaát,Ngöôøi cuøng vaïn vaät. Vì Aâm Döông phoái hôïp ñunñaåy laãn
nhau neân coù söï bieán chuyeån, Söï bieán chuyeån chính laø neàn taûng cuûa Dòch .Do ñoù, trong
phaàn chuø giaûi kinh Dòch, Khoång Töû ñaõ noùi : “Aâm nhu Döông cöông, Cöông nhu töông
thoâi sinh nhi bieán hoùa “ (nghóa laø Aâm thì meàm,Döông thì cöùng, cöùng meàm ñun ñaåy
nhau chuyeån hoùa thaønh thieân hình vaïn traïng ).
Theo coå nhaân, moãi chu trìh goàm 4 giai ñoaïn :
a)Nguyeân :khôûi ñaàu cuûa söï bieán hoùa
b)Hanh :söï thoâng ñaït, hoäi hôïp caùc thaønh toá.
c)Lôïi : söï thoûa ñaùng caùc ñieàu kieän caàn thieát cho söï taêng tröôûng.
d)Trinh : söï thaønh töïu chung cuoäc cuûa moät chu trình sinh ra söï vaät.
Bieán hoùa laø ngoaïi bieåu cuûa Thaùi cöïc maø ñaïo Dòch caên cöù treân söï bieán hoùa cuûa
vuõ truï vaø vaïn vaät. Do ñoù, kinh Dòch moâ taû dieãn trình tieán hoùa (Dòch) moät caùch khaùi
quaùt nhö sau :
“Dòch höõu Thaùi cöïc sunh löôõng nghi, luôõng nghi sinh töù töông, töù töông sinh Baùt
quaùi, Baùt quaùi sinh Nguõ haønh : ñaïo Dòch coù nguoàn goác laø Thaùi cöïc , Thaùi cöïc sinh ra
hai Nghi ( Aâm vaø Döông) , hai Nghi sinh ra boán Töông (boán traïng thaùi töôïng tröng
laøboán muøa :xuaân, haï thu , ñoâng), boán töôïng sinh ra taùm Queû (Kieàn, Khaûm, Caán, Chaán,
Toán, Ly, Khoân, Ñoaøi) töôïng tröng cho Trôøi , Ñaàm, Löûa, Saám, Gioù, Nuùi, Nöôùc, Ñaát ),
taùm Queû sinh ra naêm Haønh (naêm loaïi nguyeân toá caáu taïo ra vaïn vaät höõu hình :Kim,
Moäc, Thuûy, Hoûa, Thoå)
Khôûi ñaàu cuûa söï bieán hoùa raát ñôn giaûn, roài töø caùi ñôn giaûn ñoù maø chuyeån hoùa
daàn daàn thaønh caùi phoàn taïp. Vì Aâm Döông laø hai thaønh toá ñaàu tieân trong vuõ truï , neân
kinh Dòch choïc laø bieåu töông caên baûn vaø töôïng tröng baèng hai caùi vaïch ñôn giaûn:
a)Vaïch lieân tuïc ( _ ) töôïng tröng cho Döông .
b)Vaïch giaùn ñoaïn (- - ) töôïng tröng hco Aâm.
Trong pheùp bieán hoùa ñeå sinh ra Baùt quaùi, hai vaïch töôïng tröng cho Aâm Döông
laàn löôït choàng chaát leân nhau theo neàn taûng tam taøi maø thaønh ra taùm Queû caên baûn vôùi
hình daïng vaø yù nghóa töôïng tröng sau ñaây :
1-Kieàn töôïng tröng cho Trôøi .
2-Ñoaøi töôïng tröng cho Ñaàm, Ao
3-Ly töông tröng cho Löûa
4-Chaán töôïng tröng cho Saám
5-Toán töôïng tröng cho Gioù
6-Caán töôïng tröng cho Nuùi
7-Khaûm töôïng tröng cho Nöôùc
8-Khoân töôïng tröng cho Ñaát.
Ñoù laø taùm Queû nguyeân thuûy goïi laø “Tieân thieân Baùt quaùi” do vua Phuïc Hy (4477-
4363) tröôùc Taây lòch vaïch ra ñeå giaûi thaùch caùi leû AâmDöông bieán hoùa cuûa Taùhi cöïc .
Veà sau vua Haï Vuõ (2205-2163) tröôùc Taây lòch ñaët ra Cöûu Truø ( chín pheùp lôùn) phoái
hôïp vôùi Baùt quaùi vaø tính caùi soá cuûa Nguõ haønh trong vieäc giaûi thích leõ bieán hoùa cuûa vuõ
truï vaø vaïn vaät.
Tôùi ñôøi Taây Chu , vua Vaên Vöông , trong thôøi gian bò giam ôû nguïc Duõ Lyù (
khoaûng theá kyû 11 tröôùc Taây lòch ) ñaõ daønh thì giôø nhaøn roãi dieãn laïi caùc queû tieân thieân
Baùt quaùi cuûa Phuïc Hy thaønh taùm queû , Baùt quaùi môùi goïi laø haäu thieân baùt quaùi vôùi caùc
yù nghóa thieân veà nhaân söï ñeå duøng vaøo vieäc boùi toaùn vaø suy gaãm vieäc ngöôøi . Con Vaên
Vöông laø Chu Coâng Ñaùn veà sau coù giaûi thích theâm ñoâi chuùt veà yù nghóa vaø coâng duïng
cuûa queû Baùt quaùi, nhöng raát ngaén vaø mô hoà , chæ coù caùc keû coù thieân tö ñaëc bieät ñöôïc
taâm truyeàn môùi aùnh maét hieäu ñöôïc .Tình traïng cuûa Dòch lí töø thöôïng coå ñeán tröôùc khi
Khoång Töû ra ñôøi chæ coù nhö theá maø thoâi.
Ñeán ñôøi Ñoâng Chu , Khoång Töû (511-478 tröôùc Taây lòch ) ñem kieán giaûi cuûa mình
boå sung vaøo caùc ñieàu truyeàn laïi cuûa Dòch lyù ñôøi Chu, san ñònh laïi vaø vieát thaønh Kinh
dòch trong ñoù bao goàm caû Aâm Döông ,Baùt quaùi vaø Nguõ haønh.
Caên cöù theo yù nghóa thoâng thöôøng , coå nhaân gaùn cho AÂm Döông Nguõ Haønh caùc
yù nghóa töôïng tröng sau ñaây :
Döông : töôïng tröng cho maët trôøi, löûa, aùnh saùng ,sinh ñoäng, cöùng caùt,ban ngaøy,
ñaøn oâng….
Aâm :töôïng tröng cho maët traêng ,toái taêm, nguoäi laïnh, baát ñoäng, meàm nhaõo,ban
ñeâm,ñaøn baø….
Kim: vaøng, baïc hieåu roäng ra laø taát caï caùc chaát kim thuoäc.
Moäc: caây trong röøng, noùi toång quaùt ra laø moïi thöïc vaät treân maët ñaát.
Thuûy: nöôùc vaø noùi roäng ra laø caùc chaát loûng.
Hoaû: löûa , hôi aám
Thoå: ñaát ñaù , noùi chung Thoå bao goàm moïi loaïi khoaùng chaát tröø kim loaïi .
Veà phöông dieän sieâu hình Aâm Döông khoâng phaûi laø caùi khí vaät chaát höõu hình
theå maø chæ laø caùi bieåu thò töôïng tröng cho hai traïng thaùi töông ñoái, maâu thuaãn nhö
noùng laïnh, saùng vôùi toái, cöùng vôùi meàm, sinh vôùi dieät, khoûe vôùi yeáu…
Veà phöông dieän yù nghóa sieâu hình cuûa nguõ haønh , ta cuûng ñi ñeán keát quaû töông
töï Kim ,Moäc, Thuûy,Hoûa ,Thoå, ngoaøi tính caùch vaät chaát cuûa noù keå treân coù moät yù nghóa
töôïng tröng cho tính caùch töông sinh, töông Khaéc trong söï bieán hoùa cuûa muoân vaät dieãn
ra haøng ngaøy tröôùc maét.
Trong töôùng hoïc , ngöôøi ta raát chuù troïng ñeán Nhuõ Haønh vaø thöôøng hieåu Kim,
Moäc ,Thuõy, Hoaû, Thoå theo caû hai yù nghóa : vaät chaát laãn sieâu hình qua söï töôïng hình
chuyeån yù cuûa vaên töï töø nghóa heïp ñeán nghóa roäng.
a) Aûnh höôûng cuûa thuyeát nguõ haønh trong nhaân sinh
quan Trung Hoa :
Töø quan nieäm laø moät lyù thuyeát trieát hoïc thuoäc phaàn Hình nhi thöôïng töø ñôøi Toáng
trôû ñi, Aâm Döông thuoäc Nguõ Haønh ñöôïc ñem aùp duïng vaøo laõnh vöïc Hình nhi haï. Ñaïi
ña soá hoïc giaû Trung Hoa vaø caùc daân toäc AÙ Ñoâng chòu aûnh höôûng vaên hoùa saâu ñaäm cuûa
Trung Hoa ñaõ duøng lyù thuyeát Nguõ haønh ñem giaûi thích vaø gaùn gheùp caùc ñaët tính cuûa
vaät chaát ñöôïc sieâu hình hoùa cuûa Kim, Moäc ,Thuûy, Hoûa , Thoå vaøo caùc laõnh vöïc thöôøng
duïng cuûa nhaân loaïi, ñieån hình laø caùc tröôøng hôïp sau ñaây:
1) Phöông höôùng , maøu saéc, boán muøa
b)- Moäc töôïng tröng cho muøa ,maøu xanh, phöông ñoâng
Muøa Xuaân khí haäu maùt meû nhö söông buoåi ban mai, bieåu hieän khôûi ñaàu cuûa moät chu
trình bieán hoùa môùi cuûa vaïn vaät baét ñaàu hoài sinh vaø taêng tröôûng.Maët ñaát veà muøa Xuaân
,ñaâu ñaâu cuõng moät maøu xanh thaém,Thaùi döông baét ñaàu moïc ôû Phöông Ñoâng .Taát caû
ñeàu baøn baïc yù nghòa cuïa Aâm Döông töông thoâi vôùi Döông laán löôùt Aâm moät caùch töông
ñoái trong caùi trung dung cuûa Aâm döông ( Aâm döông tyû hoøa thì vaïn vaät môùi sinh).Do
ñoù , coå nhaân ñaõ laáy Moäc töôïng tröng cho Muøa Xuaân.maøu xanh, Phöông Ñoâng.
c)- Hoûa bieåu thò muøa Haï,maøu Ñoû, phöông Nam
Muùa heø noùng nöïc böùc nhö löûa thieâu ,Döông cöông leân ñeán cuøng cöïc .Hoa laù ñaëc tröng
cuûa muøa naøy nhö löïa vaø phöôïng vó troå boâng maøu ñoû ,phöông Nam gaàn nhö aám aùp
quanh naêm neân Hoûa töôïng tröng cho muøa Haï ,maøu Ñoû vaø phöông Nam vaäy.
d)Kim tieâu bieåu cho muøa Thu,maøu Traéng vaø phöông Taây
Muøa Thu laø giai ñoaïn cho Aâm Döông töông thoâi bình hoøa khí trôøi noùng quaù,khoâng
laïnh laém nhöngDöông cöông baét ñaàu suy ,Aâm nhu baét ñaàu thònh .Maët trôøi laën ôû
phöông Ñoâng.Trôøi muøa Thu thöôøng coù maây traéng ngaø bao phuû ,neân coå nhaân môùi nhaân
ñoù maø choïn Kim tieâu bieåu cho muøa thu ,maøu traéng vaø phöông Taây .Noùi kh1c ñi theo
Nguõ haønh thì muøa Thu ,saéc traéng,phöông Taây thuoäc Kim.
e)Thuûy tieâu bieåu cho muøa ñoâng ,maøu Ñen ,phöông Baéc
Hieän töôïng ñoäc ñaùo nhaát cuûa muøa Ñoâng laø tuyeát rôi, gia buoát ,caûnh vaät aûm ñaïm,cöûa
neûo ñoùng kín,toái taêm.Tuyeát la 2moät trang thaùicuûa nöôùc , phöông Baéc thöôøng hay coù
tueát neân vôùi tinh thaàn töôïng hình ,chuyeån yù ,coå nhaân Trung Hoa choïn haønh Thuûy muøa
Ñoâng ,maøu Ñen ,phöông Baéc .
f)Thoå tieâu bieåu cho Ñaát,ø maøu Vaøng ,Trung öông
Ngöôøi taøu phaùt tích ôû soâng Hoaøng Haø ,ñaát ñai ôû ñaây maøu vaøng (hoaøng thoå) neân döïa
vaøo söï vaät ñeå ñònh teân ,laáy ñaát tieâu bieåu cho chaát Thoå vaø maøu vaøng töôïng tröng cho
saéc Thoå .Bôûi ngöôøi Taøu laáy ñòa phöông cuûa hoï laøm trung taâm quan saùt ,töï coi mình laø
ngöôøi trung thoå ,danh xöng laø Trung quoác neân maøu vaøng laø maøu trung öông ,Thoå laø
Haønh chuû bao goàm caû boán haønh coøn laïi vôùi lyù do Ñòa taûi sôn haø, vaïn vaät (Soâng nuùi
muoân loaøi vaïn vaät ñeàu do ñaát chöùa ñöïng ).
2-Naêm ñöùc tính caên baûn cuûa con ngöôøi :
a) Nhaân öùng vôùi Moäc :
Nhaân chuû ôû choã thanh tónh ,ung dung töï taïi ,khoâng caïnh tranh ,bao dung vaø ñaõi ngöôøi
ñoàng ñaúng .thaûo moäc voán khoâng di ñoäng caïnh tranh ,loaøi tuøng baùch quanh naêm xanh
töôi, baát chaáp gioù söông noùng laïnh ,töôïng tröng cho thaùi ñoä an tónh ,ung dung töï taïi
.Caây coû coøn ñeå ngöôøi che möa che naéng ,khoâng phaân bieät moäi ai .Hoa quaû trong choán
sôn laâm ai thöôûng thöùc cuõng ñöôïc .Caùi ñöùc töï nhieân löu haønh cuûa thaûo moäc töông töï
nhö ñöùc Nhaân ôû nhaân loaïi .do ôû yù nghóa maø Khoång Töû ñaõ noùi : “ Nhaân giaû nhao sôn “
(baäc nhaân giaû thích nuùi ) vì treân nuùi coù thaûo moäc töôïng tröng cho ñöùc Nhaân cuûa taïo vaät
.
b) Nghóa öùng vôùi Kim :
Luoân luoân thích öùng vôùi pheùp taéc thieân nhieân hoaëc coâng lyù ,haèng cöûu ,khoâng
bieán chaát, cöùng coûi khoâng sôøn. Ñoù laø nhöõng yù nghóa bao quaùt cuûa Nghóa .Loaøi Kim
thuoäc nhö vaøng luoân luoân giöõ maõi veû saùng cöùng raén ,khuyeát bieát tieát, duø ôû nôi naøy hay
nôi khaùc ,luùc naøo cuõng vaäy ,phaûng phaát yù nghóa cuûa ñöùc Nghóa neân coå nhaân laáy Kim
töôïng tröng cho Nghóa .
c)Leã öùng vôùi Hoûa :
Leã goàm chung taát caû nhöõng gì soi saùng khuoân pheùp ,taïo neân toân troïng duy trì
dieàng moái ,phaùt huy chaân lí töï nhieân löu haønh ,Teá töï laø moät hình thöùc cuûa leã ,bieåu
döông söï toân kính. Moät trong nhöõng öùng duïng cuûa Hoûa laø soi saùng taïi nôi Teá töï ,laøm
hieån loäng caùi toân kính quyû thaàn cuûa con ngöôøi neân caùi duïng (veà phöông yù nghóa trieát
hoïc ) cuûa Hoûa vaø Leã töông ñoàng ,neân Leã öùng vôùi Hoûa.
d) Trí öùng vôùi Thuûy :
Keû trí khoâng ñieàu gì laø khoâng thaáu trieát ,nöôùc khoâng ñaâu laø khoâng thoâng qua.
Caùi ñu81c cuûa Trí vaø Nöôùc coù söï töông ñoàng ñaïi löôïc neân ngöôøi xöa ñaõ noùi moät caùch
ñaày bieåu töôïngû : “Trí giaû nhao Thuûy” (Baäc trí giaû thích nöôùc) .Do ñoù, Thuûy töôïng
tröng cho Trí.
e) Tín öùng vôùi Thoå :
Baûn chaát cuûa Thoå laø khoâng bao giôø sai chaïy.Thaûo moäc döïa vaøo ñaát maø soáng
vaø ñaát cöù theo töøng muøa nhaát ñònh maø thuùc ñaåy söï sinh dieät cuûa caïy coái theo ñuùng chu
trình chuyeån hoùa töï nhieân cuûa taïo vaät ,khoâng bao giôø sai chaïy. Do ñoù ,so vôùi Tín thì
baûn chaát cuûa Tín vaø Thoå veà yù nghóa toång quaùt coù nhöõng neùt töông ñoàng .
3-Naêm cung baäc trong aâm nhaïc :
a) Cung öùng vôùi Thoå.
b) Thöông öùng vôùi Kim.
c) Gioác öùng vôùi Moäc.
d) Chuûy öùng vôùi Hoûa.
e) Vuõ öùng vôùi Thuûy.
II./ ÖÙNG DUÏNG CUÛA AÂM DÖÔNG TRONG TÖÔÙNG HOÏC :
Aâm Döông trong nhaân töôùng hoïc khoâng coù tính caùch cöùng nhaéc nhö theá nhaân
vaãn töôûng maø laïi raát töông ñoái .Ngöûa leân goïi laø Döông, uùp xuoáng goïi laø Aâm ,cöùng goïi
laø Döông ,meàm laø Aâm,v.v… Noùi caùch toång quaùt thì Trôøi coù Aâm Döông .Ñaøn oâng ñöôïc
xem laø Döông ,ñaøn baø laø Aâm, nhöng chæ laø ñieàu khaùi löôïc .Trong moãi con ngöôøi laïi
cuõng coù phaân bieät Aâm vaø döông nöõa.
Toaøn theå thaân theå ñaøn oâng laø aâm ,nhöng boä phaän sinh duïc laïi laø Döông neân coù
teân laø döông vaät .Toaøn theå ñaøn baø laø Döông, nhöng boä phaän sinh duïc lai laø Aâm neân
goïi laø aâm hoä.
Xöông thì coi laø Döông ,thòt coi la aâm .
Phía maët beân traùi laø Döông ,beân phaûi laø Aâm.
Phía treân khuoân maët (keå töø chính giöõa thaân muõi ) Döông, phaàn sau laø aâm.
Phaàn thaân tröôùc laø Döông, thaân sau laø Aâm.
Trong khu vöïc thuoäc maét,phaàn treân laø Döông, döôùi laø Aâm.Maét traùi laø
Döông,phaûi laø Aâm.
Nhöng phaàn loài loõm cuûa xöông khuoân maët laø Döông ,nhöõng phaàn truõng xuoáng
coi laø Aâm.
Döông thì loä lieãu vaø höôùong leân,Aâm tìh aån taøng vaø höôùng xuoáng.Döông coát ôû an
hoøa,Aâm coát ngay ngaén,Döông hcuû veà cöùng raén,Aâm chuû veà meàm maïi.Aâm döông moãi
con ngöôøi caàn phaûi Hoøa phaûi Thuaän .Hoøa coù nghóa laø xöông ngay ngaén, khoâng leäch,
khoâng cong, thaàn khí thanh nhaõ. Thuaän laø thòt phaûi ñöôïc phaân boá ñieàu ñaën khaép chaân
thaân.Aâm Döông chuû hoøa chuû veà phuùc thoï.
Neáu nhö xöông loä maø khoâng ngay ngaén ,thòt choã nhieàu choã ít khoâng hôïp leõ töï
nhieân (chaúng haïn boä phaän naøy thì quaù nhieàu thòt ,boä phaän kia thì quaù caèn coãi ) thì goïi
laø aâm döông khoâng htuaän hoøa. Hoaëc Aâm thònh Döông suy (thòt nhieàu maø xöông,beäu
laïi yeáu vaø nhoû ,khoâng caân xöùng) hoaëc Döông cöôøng Aâm nhöôïc (coát loä, thòt ít) ñeàu laø
caùc töôùng phaûn laïi nguyeân taéc aâm Döông thuaän hoøa :chuû veà hung hieåm baát töôøng .
Noùi moät caùch toång quaùt ,voâ luaän nam nöõ,trong moãi con ngöôøi ,(hình töôùng,khí
saéc, tính caùch, aâm thanh ,phaàn voâ hình cuõng nhö phaàn höõu hình ) ñeàu bò nguyeân lí aâm
döông chi phoái.
Ñaøn oâng baûn chaát voán Döông nhöng caàn coù Aâm thích nghi ñieàu hoøa .Ñaøn baø voán
thuoäc Aâm nhöng phaûi coù Döông ñeå phuï giuùp. Neáu khoâng theá, ñaønoâng chæ coù theå
Döông thuaàn maø khoâng coù Aâm chaát thì seõ maát söï khoáng cheá caàb thieát ,ñaøn baø chæ coù
Aâm nhu maø khoâng coù Döông chaát theâm vaøo thì trôû thaønh quaù meàm yeáu vaø khoâng theå
töï tieán trieån ñöôïc.
Tuy nhieân ,duø Duông thuaàn phaûi coù aâm chaátñeå ñieàu hoøa cho thích nghi nhöng
Aâm khoâng ñöôïc laán aùt phaàn döông .Neáy Aâm chaát thaùi quaù ngöôøi ta goïi laø Döông sai .
Aâm nhu tuy phaûi caàn Döông cöông ñeå tieát giaûm phaàn xaáu vaø phaùt huy phaàn toát
nhöng neáu phaàn Döông laán aùt phaàn Aâm ( voán laø phaàn caên baûn) thì tröôøng hôïp ñoù
meänh danh laø Aâm thaùc.
Nguyeân taéc toång quaùt treân aùp duïng cho taát caû caùc boä vò troïng yeáu trong moät con
ngöôøi .Nghóa laø caùc boä vò khoâng ñöôïc vi phaïm caùc ñieàu caám kî cuûa nguyeân lyù Aâm
Döông thích nghi .Noùi khaùc ñi. Khoâng ñöôïc phaïm vaøo Aâm Thaùc hoaëc Döông Sai .Ñi
saâu vaøo phaàn chi tieát ta phaân bieät:
a) Döông hoøa
Tính caùch Döông maõnh meõ nhöng ñöôïc tieát cheá ñuùng möùc caàn thieát thì goïi laø Döông
hoaø .Döông hoaø bao goàm:
- Ñaàu troøn, ñænh ñaàu baèng phaúng.
- Ñaàu hôi coù goùc caïnh, maët hôi vuoâng vöùc,traùn coù xöông troøn noåi
leân raát roõ.
- Nguõ nhaïc noåi nhöng khoâng quaù loä lieãu,Sôn caên noåi khaù cao gaàn
aên thaúng leân Aán ñöôøng.
- Loâng maøy moïc xeách leân cao vaø coù uy löïc , loâng maøy hôi coù goùc
caïnh ( hình thuø loâng maøy gaäp cong nhö hình chöõ chöù khoâng cong nhö
hình baùn nguyeät hoaëc thaúng nhö chöõ).
- Sôïi loâng maøy hôi höôùng veà phía treân.
- Maét coù chieàu daøi roõ reät vaø coù tuï thaàn.
- Saéc dieän hoaø aùi , chaúng caàn phaûi laäp uy maø vaãn coù veû oai
nghieâm töï nhieân.
- Noùi naêng mau chaäm thích nghi vôùi töøng caâu chuyeän , tö töôûng
khoaùng ñaït. Laâm söï quyeát ñoaùn chuaån xaùc, xöû trí quang minh. Ñi ñöùng
ung dung.
b) Aâm thuaän
Tính caùch Aâm roõ raøng nhöng khoâng quaù uûy mæ heøn yeáu thì goïi laø Aâm
thuaän .Ñöôïc coi laø Aâm thuaän khi:
- Ñaàu troøn, maët hôi vuoâng nhöng vaün khoâng xoaù haún ñöôïc nhöõng neùt troøn tròa.
- Nguõ nhaïc ñeàu coù daùng phaûng phaát hình troøn ( nhöng khoâng noåi baät caùc neùt troøn
ñoù)
- Sôn caên maïnh meõ coù theá .Aán ñöôøng baèng phaúng, roäng
- Loâng maøy hôi cong maø maét laïi hôi daøi( khoâng ñöôïc quaù daøi )
- Tieáng noùi hôi nhoû nhöng aâm thanh roån raûn trong treûo.
- Noùi naêng töø toán, nhöng khoâng chaäm, phaûn öùng hkoâng nhanh nhöng khoâng quaù
treã hoaëc lyù lôïm.
- Saéc dieän hoøa nhaõ khieán ngöôøi ngoaøi deã sinh thieän caûm.
- Xöû söï oân hoøa.
c) Khaùng döông
Tính caùch Döông quaù maïnh khoâng coù söï tieát cheá ñuùng möùc thì goïi laø Khaùng Döông
.Caùc daáu chæ cuûa Khaùng Döông bao goàm:
- Ñaàu troøn nhöng ñænh ñaàu nhoïn.
- Maët coù nhöõng boä vò noåi troøn thaønh töøng cuïc.
- Nguõ nhaïc noåi troøn maø ñaàu coù daïng nhoïn , nhoû.
- Loâng maøy ngaén maø cong hoaëc ngaén maø theá cuûa maøylaïi höôùng leân.
- Maét loài maø tia maét long lanh.
- Tai nhoïn maø döïng ñöùng.
- Tieáng noùi lôùn nhöng gioïng ñieäu queâ keäch hoaëc gioïng reø.
- Tính tình noùng naûy thoâ baïo, xöû söï sô suaát, khoâng nghó tröôùc, khoâng lo
sau khieán ngöôøi quan saùt thoaùng qua ñaõ nhaän ñöôïc ngay söï thoâ loã.
d) Coâ aâm:
Chæ coù nhöõng caùch Aâm thuaàn tuyù maø khoâng coø Döông Tính ñeå hoã trôï thì goïi laø
Coâ Aâm. Ñaëc tính naøy ñöôïc phaùt hieän ra ngoaøi qua caùc daáu hieäu sau:
- Toaøn theå ñaàu vaø khuoân maët ñeàu laø hình vuoâng, hoaëc thieân veà hình
vuoâng, hoaëc ñaàu lôùn maø khuoân maët laïi quaù nhoû, khoâng töông xöùng
- Chính dieän thì nhìn thaáy baèng phaúng maø traéc dieän laïi thaáy ôû phaàn giöõa
loõm xuoáng
- Maét xaáu maø loâng maøy moïc lan xuoáng taän bôø maét hoaëc maét saâu maø xöông
loâng maøy thoâ, hoaëc loâng maøy quaù ñaäm vaø ngaén
- Raâu ria quaù raäm raïp khoâng thích nghi vôùi toùc
- Tieáng noùi coù veû nhö khoø kheø ôû cuoáng hoïng, ñieän noùi chaäm raõi maø trong ñoù
laïi chen keõ aâm thanh choùi tai hoaëc nhanh maø ñöùt ñoaïi
- Saéc dieän luùc naøo cuõng coù veû u uaát, xöû söï quaù tính toaùn, caân nhaéc khieán ngöôøi
ngoaøi thoaùng thaáy laø ñaõ nhaän ra ngay laø con ngöôøi aùc hieåm
e) aâm thaùc, Döông sai:
Baûn chaát caên baûn laø aâm nhöng pha troän quaù nhieàu Döông Tính khieán phaàn Aâm
trôû thaønh thöù yeáu thöù nhì goïi laø Aâm thaùc. Ngöôïc laïi baûn chaát caên baûn laø Döông nhöng
maø Döông Tính quaù yeáu khieán chaát Aâm laán roõ reät goïi laø Döông sai. Döôùi ñaây laø bieåu
hieän beà ngoaøi cuûa hieän töôïng treân
- Ñaàu troøn thuoäc Döông, maët vuoâng thuoäc Aâm, phía tröôùc maët thuoäc
Döông, phía sau gaùy (oùt) thuoäc Aâm, cho neân ñaàu lôùn, maët nhoû, phía tröôùc lôùn
vaø phía sau nhoû goïi laø Döông sai
- Ñaàu vuoâng thuoäc Aâm, maët troøn thuoäc Döông, neáu nhö hai phaàn ñoù quaù
sai leäch goïi laø Aâm thaùc
- Phaàn loài treân khuoân maët thuoäc Döông, phaàn loõm treân khuoân maët thuoäc
Aâm. Do ñoù neáu Ñoâng Taây Nam Baéc Nhaïc naûy nôû maø Trung Nhaïc loõm xuoáng
thì goïi laø Döông sai. Tuy nhieân boán nhaïc phuï tuy ñeàu truõng xuoáng hoaëc bò phaù
haõm chæ coù Trung Nhaïc noåi cao moät mình thì goïi laø Aâm Thaùc
- Chæ coù xöông maø khoâng coù thòt, maét loä maø khoâng coù loâng maøy ngöôøi
lôùn, tieáng nhoû goïi laø Döông Sai. Coù quaù nhieàu thòt maø thieáu xöông, loâng maøy
raäm raïp lan xuoáng bôø maét, chaân toùc moïc thaáp. Thieân thöông heïp, nhieàu raâu ria
maø gioïng noùi khoâ khan … ñeàu ñöôïc meänh danh laø Aâm Thaùc
- Maëc tuy lôùn, nhöng saéc aûm ñaïm, thaân hình tuy coù veû nam tính maø böôùc
chaân leäch laïc eûo laû nhö con gaùi thì goïi laø Döông Sai. Thaân hình nöõ maø cöû chæ
maïnh baïo cöùng coûi nhö Nam Giôùi thì goïi laø Aâm Thaùc.
Toùm laïi vaán ñeà Aâm Thaùc Döông Sai raát phöùc taïp, khoù maø lónh hoäi toaøn veïn neáu
khoâng coù kieán giaûi saâu roäng, quan saùt tinh teá. Chöông naøy chuù troïng ñaëc bieät ñeán hai
nguyeân taéc caên baûn cuûa Döông Sai, Aâm thaùc nhö sau:
1. Ñaøn oâng ñöôïc coi laø thuaàn Döông maø laãn loän caù tính phuï nöõ ( baát keå
phöông dieän gì : ñi , ñöùng , aên , noùi …) khaù roõ thì goïi laø chính döông sai .
2. Ñaøn baø ñöôïc coi laø thuaàn Aâm neáu pha troän nam tính (duø veà phöông
dieän gì cuõng vaäy) quaù loä lieãu thì goïi laø Chính Aâm Thaùc.
Töø 2 nguyeân nhaân caên baûntreân, ta ñi ñeán 4 heä luaän :
a)Baát keå nam nöõ ñeàu laáy ñaàu ,aâm thanh,coát caùch töôïng tröng cho Döông
chaát.Cho neân, khoâng caàn bieát thaân hình lôùn hay nhoû, ñieåm caên baûn laø phaûi laáy
coát caùch traàm oån ,vöõng chaûi, tieáng noùi trong treûo, roõ raøng coù tieáng vang laøm
chính. Ñöôïc nhö theá laø caùt töôùng .
Tieáng khoâ khan, aâm vaän khoâng coù hoaëc ngaén nguûi thì ñaàu thaân hình lôùn hay
nhoû ñeàu khoâng ñaùng keå gì vì ñoù laø hung töôùng ,töôïng tröng hco Döông sai.
b)Baát keå nam nöõ ,ñeàu laáy khuoân maët töôïng tröng cho Döông,cho neân Nguõ nhaïc
noåi roõ nhöng khoâng quaù loä lieãu vaø thoâ bæ ,raâu toùc vaø loâng maøy thaùch nghi töông
xöùng laø daáu hieäu caùt töôùng. Nguõ nhaïc phaù haõm ,raâu ria loâng maøy quaù ñaäm laø
hung töôùng voø ñoù bò goïi la Aâm thaùc.
c)Thaân hình to lôùn khoâi ngoâ maø khí phaùch nhoû heïp ,xöû söï thoâ loã, aâm hieåm taøn
nhaãn, chaáp neâ tieåu tieát, khoâng bieát quyeàn bieán ,ñoù la 2Döông khoâng khoáng cheá
ñöôïc Aâm neân goïi laø Döông sai .
d) Ngöôøi nhoû maø xöû söï xoâ boà khoâng coù giôùi haïn khí phaùch cuoàng ngaïo chæ bieát
tieán maø khoâng bieát thoaùi lui khi caàn ñoù laø Aâm khoâng kieàm cheá ñöôïc döông neân
goïi laø Aâm thaùc.
III-ÖÙNG DUÏNG CUÛA NGUÕ HAØNG TRONG NHAÂN TÖÔÙNG HOÏC :
Döïa treân quan nieäm trieát lyùThieân ñòa ,vaïn vaät ñoàng nhaát theå(trôøi ñaát vaïn vaät cuøng 1
baûntheå nguyeâ n khôûi), ngöôøi Trung Hoa ñaõ ñem nhöõng laäp luaän cuûa thuyeát Aâm Döông
Nguõ haønh aùp duïng roäng raõi vaøo lónh vöïc Nhaân töôùng hoïc.
Ngöôøi xöa tin raèng khi Aâm Döông phoái hôïp vaø chuyeån hoùa ñeå sinh ra muoân vaät thì caùi
linh khí nheï nhaøng tinh khieát goïi laø linh khanh bay leân ñeå taïo thaønh trôøi cao ,phaàn
naëng neà ,oâ troïc goïi laø troïng troïc laéng xuoáng döôùi taïo thaønh ñaát ,vaät naøo trong luùc hình
thaønh haáp thu ñöôïc nhieáu thanh khí thì baûn tính linh maãn, haáp thuï ñöôïc ít thanh maø
nhieàu troïc thì baûn tính ngu ñoän.
Con ngöôøi laø 2 trong muoân loaøi cuûa taïo hoùa nhöng nhôø coù trí oùc linh maãn maø hieåu
thaáu ñöôïc söï vaän chuyeån nhieäm maàu cuûa taïo hoùa neân töï cho laø vaät toái linh trong muoân
vaät ( nhaân vi vaïn vaät chi linh).
Quan nieäm treân ñaõ coù töø thôøi thöôïng coå, Khoång Töû ñaõ ñònh nghóa con ngöôøi trong saùch
Leã kí nhö sau :” Ngöôøi laø keát quaû phoái hoâp Aâm Döông tuï hoäi quyû thaàn ,tuï khí cuûa Nguõ
haønh maø hình daïng ,phaåm caùch : Nhaân giaû Aán ñöôøng chi giao, quyû thaàn chi hoäi, nguõ
haønh chi tuù khí daõ”.
Vì laø vaät toái linh trong muoân loaøi, bao goàm taát caû khí thieân trong vuõ truï neân con ngöôøi
töï xeáp mìnhngang haøng vôùi hai theå lôùn lhaùc cuûa vuõ truï laø Trôøi vaø Ñaát ñeå trôû thaønh
Tam taøi :Thieân, Ñòa ,Nhaân.
Thaám nhuaàn trieát lyù treân,caùc nhaø nhaân töôùng hoïc töø ñôøi Toáng trôû veà sau ,coi con
ngöôøi laø1 tieåu vuõ truïvaø baèng loái lyù luaän loaïi suy,taát caû quan nieäm Aâm Döông,Nguõ
haønh laãn caùc quan nieämkhaùc cuûa ñaïi vuõ truï ñeàu ñöôïc aùp duïng vaøo tieåu vuõ truï.Do ñoù,
khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân khi thaáy Boä vò cuûa con ngöôøi ñöôïc gaùn cho caùc hình thaùi
hay yù nghóa cuûa ñaïi vuõ truï.Ngay caû nguyeân taéc giaûi ñoùan cuûa nhaân töôùng hoïc cuõng
chòu aûnh höôûng saâu roäng cuûa tríeât lí Thieân nhaân töông döõ ( trôøi vaø ñaát coù lieân heä vôùi
nhau).
a) Phaân loaïi caùc maøu da theo Nguõ haønh:
Nhö ñaõ noùi ôû treân ,naêm maøu öùng vôùi naêm Haønh ,nhöng khi aùp duïng vaøo nhaân töôùng
hoïc ,caùc maøu ñoù bieán thaùi raát nhieàu vaø chòu aûnh höôûng cuûa ñònh luaät thanh troïc chi
phoái ñeå thaønh chính hay phaù caùch.
1-Saéc da thuoäc Moäc (maøu Xanh)
a) Chính caùch : maøu xanh lô nhö da trôøi vaøo buoåi saùng ,l uùc aùnh Thaùi döông chöa
xuaát hieän ,daùng veû töôi mòn nhöng khoâng quaù boùng baåy nhö boâi daàu môõ .Maøu hôïp
caùch nhö treân goïi laø thieân saéc.
b) Phaù caùch : maøu da xanh meùt nhö veát thöông bò ñaùnh baèng roi gaäy hay da xaïm,
khoâ caèn, laø maøu xanh phaù caùch ,tuïc goïi laø taø saéc.
2-Saéc da thuoäc Hoûa (maøu hoàng hay tía )
a) Chính caùch :maøu hoàng haøo nhö maøu raùng chieàu phaûn öùng maët trôøi hay nhö saéc
maët cua ngöôøi uoáng nhieàu röôïu ,hoàng vaø saéc töôi maùt môùi goïi laø thieân saéc.
b) Phaù caùch : hoàng töôi pha ñoûbaàm nhö maøu huyeát duï (ví duï nhö caùc veát ñoû cuûa
muïn nhoït ) hay thoâ xaïm laø phaù caùch veà maøu da ( taø saéc ).
3-Saéc da thuoäc Kim (maøu traéng)
a) Chính caùch : maøu traéng ngaø nhö maøu ngoïc trai vaø saùng suûa,töôi thaém goïi laø
thieân saéc.
b) Phaù caùch : traéng muoát nhö tuyeát, boùng nhö loøng traéng tröùng gaø hay thoâ nhö
maøu cuûa muoái moû hoaëc loám ñoám nhö maù ñaøn baø doäi phaán khoâng ñeàu, choã daøy choã
moûng laø phaù caùch (töùc laø taø saéc).
4-Saéc da thuoäc Thuûy (maøu ñen)
a) Chính caùch : maøu ñen trong lónh vöïc nhaân töôùng hoïc khoâng phaûi maøu ñen
tuyeàn nhö nguôøi Phi chaâu(neøgre) maø laø ngaên ngaêm ñen ñeàu khaép khuoân maët, nhuaän
traïch môùi coi laø thieân saéc.
b) Phaù caùch : maøu ñen maø troâng coù veû toái khaùm nhö hung khoùi.aûm ñaïm nhö muø
luùc trôøi saép möa hay quaù ñen vaø thoâ nhö da nguôøi bò phôi naéng laâu ngaøy ñeàu laø taø saéc.
5-Saéc da thuoäc Thoå (maøu vaøng )
a) Chính caùch :vaøng laït vaø töôi nhö loâng gaø vòt môùi nôû
b) Phaù caùch : vaøng saäm nhö cuû ngheä, vaøng xaïm nhö laù uùa, daùng veû khoâ xaïm laø
caùc maøu vaøng thuoäc taø saéc . Noùi moät caùch toång quaùt ,taø saéc laø bieåu töôïng baát thöôøng,
duø la ømaøu gì cuõng vaäy .Thoâng thöôøng thì:
Taø saéc traéng chuû veà buoàn thöông, veà tình caûm vaø tang cheá.
Taù saéc hoàng chuû veà lo laéng ,quan tuïng.
Taù saéc xanh chuû veà beänh hoaïn toång quaùt.
Taø saéc ñen chuû veà chia ly, cheát choùc (thöôøng laø baát ñaéc kì töû).
Taø saéc vaøng chuû veà suy nhöôïc noäi taïng.
b) Phaân loaïi gioïng noùi theo Nguõ haønh :
Tuy caùc aâm giai Cung ,Thöông, Gioác, Chuûy, Vuõ bò Nguõ haønh hoùa ñeå trôû thaønh caùc
aâm Thoå ,Kim, Moäc,Hoûa ,Thuûy nhöng trong nhaân töôùong hoïc , chuùng chæ duøng ñeå chæ
caùc gioïng noùi töï nhieân haøng ngaøy nghóa laø chæ coù yù nghòa veà aâm saéc chöù khoâng phaûi laø
aâm giai trong lónh vöïc aâm nhaïc. Aùp duïng nguyeân taéc Thanh, Troïc vaøo lónh vöïc aâm saéc
,ngöôøi ta cuõng phaân ra gioïng toát vaø xaáu trong moãi Haønh.
1- Gioïng Kim (coøn goïi laø Thöông thanh)
Noùi chung, gioïng kim eâm maø khoâng öôùt ,roõ maø khoâng khoâ ,aâm ñieäu chaéc chaén maø lôùn
,tieáng vang truyeàn ñi xa. Gioïng kim chia 2 loaïi tuøy theo aâm löôïng thanh troïc :
a)Gioïng Kim chính caùch : gioïng noùi sang saûng ,trong treûo nhö tieáng khaùnh, khieán
ngöôøi nghe yù thöùc ñöôïc aâm löôïng chaéc chaén, ñaày ñuû, vöõng chaûi ,tieáng doäi ñi xa.
b) Gioïng Kim phaù caùch : Aâm ñieäu vaãn coù ñaëc tính hcung cuûa Kim thanh nhöng gioïng
reø ,teû nhaït, khoâng coù tieáng vang töông töï tieáng pheøn la.
2- Gioïng Moäc (coøn goïi laø Gioác thanh)
a)Chính caùch : gioïng trong treûo ,coù sinh khí, aâm löôïng troøn tròa ôû xa vaãn nghe ñöôïcroõ
raøng, duø ngöôøi noùi chæ vaän duïng aâm thanh moät caùch bình thuôøng ,khoâng caàn gaéng söùc .
b) Phaù caùch : Gioïng noùi trong nhöng khoâng coù tieáng vanh vi 2aâm löôïng quaù ít töông töï
nhö tieáng tre muïc bò beû gaõy ,vöøa döùt tieáng thì aâm vang cuõng taét theo.
3- Gioïng Thuûy (coøn goïi laø Vuõ thanh )
Gioïng trong vaø nheï ,nhanh maø vaãn nghe ñöôïc ñaày ñuû caâu noùi laâõn daáu gioïng .Gioïng
Thuyû chia laøm hai loaïi :
a)Hôïp caùch :gioïng coù veû laønh laïnh, tieáng noùi nhanh ,khoâng nuoát tieáng, khoâng bieán
gioïng, aâm löôïng vöøa ñuû chöù khoâng vang xa nhö gioïng Kim hay Moäc.
b)Phaù caùch : gòong noùi thoâ thieån, tieáng noùi quaù nhanh thaønh thöû caâu noùi bò nuoát tieáng
,aâm löôïng ít khieán ngöôøi nghe khoâng nghe ñuû heát caâu noùi
4- Gioïng Hoûa (coøn goïi laø Chuûy thanh )
Tieáng khaøn khaøn nhö tieáng vòt ñöïc, ngöôøi saønh aâm ñieäu coù theå nhaän ra aâm Hoûa tuy
cao vuùt nhö bò uaát ngheïn trong yeát haàu ,laøn hôi nhö bò neùn xuoáng tröôùc khi phaùt ra
thanh tieáng chöù khoâng ñöôïc suoâng seû nhö gioïng khaùc .Tuøy theo tính caùch thanh troïc
cuûa aâm löôïng , ta phaân chia thaønh 2 loaïi :
a)Hôïp caùch : gioïng noùi cao ,khan vaø gaèn möôøng töôïng nhö ngöôøi ñang giaän döõ maø coá
neùn gioïng maø noùi.Tuy aâm löôïng vaãn ñeàu hoøa khoâng vaáp vaùp ,nhöng ngöôøi raønh pheùp
thaåm aâm vaãn phaân bieät ñöôïc tính caùch noùng naåy cuûa aâm ñieäu.
b)Phaù caùch : gioïng khaøn nhö ngöôøi khoâ coå saép bò heát hôi, vaø gaèn maïnh töøng tieáng hay
nhoùm tieáng ,aâm löôïng khoâng ñöôïc lieân tuïc va 2khoâng coù tieáng vang.
5- Gioïng Thoå (coøn goïi laø Cung thanh )
Gioïng Thoå aâm thanh lôùn, chaäm raõi,naëng neà, traàm ngaâm,vang khaù laâu, töông töï nhö
tieáng ñaïi hoàng chung cuûa aùcc chuøa chieàn .Döïa vaøo tính caùch thanh troïc,tröôøng ñoaûn
cuûa aâm luôïng phaùt ra , ta phaân bieät :
a) Hôïp caùch : tieáng lôùn, gioïng naëng neà, chaäm chaïp, traàm vaø aám ,aâm vang nhaát so
vôùi gioïng Kim,Moäc,Thuûy vaø Hoûa caùch xa 3 tröôïng maø vaãn nghe ñöôïc roõ raøng
khi ngöôøi noùi phaùt aâm moät caùch töï nhieân.
b) Phaù caùch : gioïng traàm nhöng trì treä ,khoâng löu loaùt, tieáng quaùt quaù nhoû hoaëc
aâm löôïng hoãn taïp :to nhoû xen keõ laãn hau hay coù tieáng aâm vang
Noùi chung ,aâm ñieäu giuùp chuùng phaân bieät ñöôïc 5 gioïng cuûa Nguõ thanh ,coøn aâm
löôïng cho pheùp ta ñöôïc hôïp caùch hay phaù caùch cuûa gioïng noùi.
c) Phaân loaïi hình töôùng theo Nguõ haønh :
Xeùt veà phöông dieän xeáp loaïi caùc loaïi hình töôùng ñieån hình töø xöa ñeán nay, töø Ñoâng
sang Taây , keå töø thuûy toå y hoïc Taây phöông laø Hippocrate ñeán Kretschemr… ngöôøi ta ñaõ
ñöa ra nhieàu loái khaùc nhau nhöng khoâng coù loái xeáp loïai naøo vöøa caên cöù vaøo caùc neùt
ñaëc thuø cuûa thaân theå moät caùch tyû myû vöøa phoái hôïp theo moät trieát lyù sieâu hình nhö loái
phaân loaïi Nguõ haønh hình töôùng theo töôùng hoïc Trung Hoa.
1-KHAÙI LUAÄN VEÀ NGUÕ HAØNH HÌNH TÖÔÙNG : Moäc Kim Thuûy Hoûa Thoå chính lieät
phaù
Baøn veà caùc loaïi hình töôùng caên baûn cuûa con ngöôøi , nhaø töôùng hoïc noåi danh veà
ñôøi nhaø Toáng laø Ma Y ñaõ noùi:
“ con ngöôøi haáp thu linh khí cuûa Aâm Döông trong vuõ truï maø thaønh hình töôùng . Vì baåm
sinh thoï khí cuûa Trôøi Ñaát maø coù tinh thaàn neân hình töôùng khoâng theå vöôït qua khoûi
phaïm vi cuûa Nguõ Haønh . Cho neân trong naêm Haønh : Kim Moäc Thuûy Hoûa Thoå ( töôïng
tröng cho naêmñaëc chaát cuûa vuõ truï ) maø coù ñöôïc hình töôùng ñuùng caùch cuïc thöïc söï cuûa
moät haønh thì daãu khoâng quyù cuõng ñöôïc höôûng phuùc loäc.
“ Nguõ haønh hình töôùng tuy chia ra gaày maäp, ngaén daøi nhöng laïi caàn phoái hôïp vôùi nguõ
saéc ñeå laøm caên baûn .Khi baøn veà söï thanh troïc cuûa hình haøi , tinh thaàn , vuõ khí ñeàu döïa
vaøo caùc ñieåm caát yeáu sau ñaây:
- ngöôøi hình Moäc noùi chung thaân hình dieän maïo ñeàu cao gaày, maét vaø
loâng maøy thanh tuù , da xanh
- Ngöôøi hình Kim noùi chung thaân hình dieän maïo vuoâng vöùc , maët maøy
saùng suûa , saéc da traéng.
- Ngöôøi hình Hoûa noùi chung thaân hình dieän maïo ñeàu thieân veà döôùi to treân
thon nhoïn, saéc da ñoû hoàng.
- Ngöôøi hình Thoå noùi chung thaân hình dieän maïo ñaày ñaën , thòt xöông raén
chaéc.
- Bôûi vaäy , khi baøn veà hình töôùng theo Nguõ haønh ta caàn xem hình töôùng
keû ñoù thuoäc veà haønh naøo ñeå bieát coù hôïp caùch cuïc hay khoâng”
- Hôïp ôû ñaây theo quan nieäm cuûa Ma Y laø toaøn theå thaân mình , dieän maïo
thòt xöông , caùc boä vò , maøu da , gioïng noùi coù hoaøn toaøn ñuùng chính caùch hay
lieät vaøo phaù caùch .
- Töôùng phaùp baøn veà naêm loaïi hình töôùng Kim , Moäc , Thuûy , Hoûa , Thoå ,
nhöng ta caàn phaûi bieát laø trong moãi haønh töï noù D9aõ bao haøm caùi nguyeân lyù sai
bieät phi thöôøng , bieát khaùi quaùt veà moãi haønh chöa ñuû vì ngay trong moät loaïi
hình töôùng cuõng coù loaïi naøy khaùc bôûi leõ moãi haønh ñöôïc phaân chia thaønh nhieàu
thöù baäc khaùc nhau.
- Baøn veà Kim , ta thaáy coù raát nhieàu loaïi Kim, chaúng haïn coù loïai kim roøng
ñöôïc luyeän trong loø , co loaïi Kim laãn loän vôùi ñaát caùt, laïi coù kim caën baõ ñoïng laïi
ôû thaønh noài luyeän.
- Baøn veà haønh Moäc , ta thaáy naøo laø loaïi tuøng baùch quanh naêm xanh töôi ,
naøo laø loaïi goã quí , soáng haøng ngaøn naêm , cao haøng traêm tröôïng, duøng laøm coå
truï , maøo laø loaïi kyø hoa dò thaûo ñeå trang trí choán cung ñình , cuõng nhö coù loaïi
thaûo moïc hoang daõ chæ ñeå laøm cuûi chuïm phaân boùn…
- Baøn veà haønh Thuûy caàn phaûi phaân bieät caùc loaïi nöôùc suoái thanh khieát ,
töø caùc cao phong hieån tuaán ñoå xuoáng coù loaïi nöôùc tröôøng giang ñaïi haûi , laïi coù
nöôùc ñuïc do ñöôøng möông coáng raõnh ñoå ra.
- Baøn veà haøng Hoûa thì thaáy coù loaïi löûa maët trôøi , khoâng ñaâu laø khoâng
chieáu roïi tôùi , coù loaïi löûa trong loø lôùn höøng höïc noùng boûng , coù loaïi löûa laäp lôø
cuõng coù loaïi löûa aâm æ do ñaùm cuûi öôùt , coû muïc taïo neân.
- Baøn veà haønh Thoå cuõng vaäy , coù loaïi ñaát tinh thanh do sôn haø keát tuï laïi
raén chaéc vaø phong phuù , coù loaïi ñaát phuø sa do ñaù vuïn , caùt buøn boài ñaép , coù loaïi
ñaát do caây coái muïc naùt hoøa vôùi tro buøn maø thaønh , Bôûi vaäy , Ma Y toå sö ñaõ
noùi:” Töôùng tuy baøn veà Nguõ Haønh nghóa laø laáy Kim Moäc Thuûy Hoûa Thoå laøm
caên baûn , nhöng caùi lyù aûo dieäu chính laø ôû choã moãi haønh coù nhöõng thöù baäc toát
xaáu khaùc nhau , Cho neân coù goác reã chöa ñuû ta caàn phaûi laáy söï thanh tuù cua
maøy maët , söï ngay ngaén roõ raøng cuûa muõi mieäng , söï saùng laùng cuûa tinh thaàn ,
söï roäng raõi cuûa khí vuõ laøm caønh nhaùnh , hoa laù thì môùi dieãn ñaït ñöôïc heát caùi
tính uyeân thaâm cuûa Nguõ haønh hình töôùng.
2-ÑAËC TÍNH CUÛA NAÊM LOAÏI HÌNH TÖÔÙNG ÔC BAÛN :
Caên cöù vaøo Nguõ haønh , töôùng hoïc Trung Hoa ñaõ xeáp loaïi con ngöôøi thaønh naêm
haïng ñieån hình goïi laø Kim hình , Thoå hình, vaø Hoaû hình . Moãi loaïi treân laïi chia thaønh
chính caùch , lieät caùch vaø phaù caùch.
Hình Kim :
Ñaëc ñieåm khuoân maët : caùc neùt chính cuûa khuoân maët ñeàu gaàn nhö ngay thaúng , taïo
thaønh hình vuoâng hay chöõ nhaät khaù roõ raøng .
Ñaëc ñieåm thaân hình : voùc daùng trung bình veà caû beà ngang laãn beà cao , xöông thòt caân
phaân , saéc da traéng.
KIM HÌNH CHÍNH CAÙCH:
- Thaân theå tay chaân troøn laún , raén chaéc , caùc boä vò chính yeáu cuûa khuoân
maët nhö caèm , traùn , tai, mieäng vaø ñaàu… ñeàu coù daùng vuoâng vöùc ( goïi laø Nguõ
phöông).
- Saéc da traéng ngaø , töôi maùt.
- Tieáng noùi sang saûng, gioïng cao vöøa phaûi, aâm löôïng aám cuùng vaø coù
tieáng vang.
- Veà caù tính , ñieåm noåi baät ôû ngöôøi Kim , veà maët ñaïo ñöùc laø söï toân troïng
ñaïo nghæa ( coù theå theo quan nieäm rieâng cuûa hoï). Ngöôøi Kim raát coù theå laø keû taøn
nhaãn, möu trí nhöng taát caû nhöõng xaûo thuaät cuõng nhö moïi phöông tieän khaùc nhau
ñeàu ñöôïc höôùng theo muïc tieâu Nghóa hieåu theo quan nieäm rieâng cuûa Ngöôøi hình
Kim.
Toùm laïi, noùi moät caùch toång quaùt , taát caû caùc boä vò cuûa ngöôøi hình ñeàu ôû möùc
trung bình veà kích thöôùc vaø raát ngay ngaén . Noùi khaùc ñi , hình theå vaø khí saéc phaûi
töông xöùng , thaàn khí trong saùng nhöng ñieàu hoaø , khoâng quaù laïnh luøng.
KIM HÌNH LIEÄT CAÙCH :
- Ñaày ñuû ñaëc tính toång quaùt cuûa hình Kim , nhöng xöông thòt baát quaân
xöùng ( hoaëc xöông nhieàu hôn thòt , hoaëc thòt nhieàu hôn xöông).
- Ñaày ñuû ñaëc tính cuûa hình Kim veà khuoân maët nhöng quaù cao hoaëc quaù
luøn.
- Gòong Kim reø hoaëc saéc Kim traéng boùng.
- Ngoùn tay quaù daøi , quaù ngaén hoaëc quaù lôùn, ñaàu ngoùn tay laïi troøn hoaëc
nhoïn.
- Thaàn saéc teû laïnh.
- Maøy raâu toùc da aûm ñaïm , thieáu söï saùng suûa.
- Khoâng ñuû töôùng Nguõ phöông baïi caùch.
• KIM HÌNH PHAÙ CAÙCH :
- Coù töôùng Nguõ phöong maø Tam ñình , Nguõ nhaïc baát quaân xöùng hoaëc leäch laïc.
- Coù khuoân maët vuoâng hoaëc chöõ nhaät maø Nguõ quan thieáu ngay ngaén hoaëc thieáu
phoái hôïp.
- Khuoân maët hình Kim maø caùc boä væ cuûa khuoân maüt khoâng coù daïng hoaëc ñöôøng
neùt vuoâng vöùc.
- Maét khoâng coù chaân quang , gioïng thuoäc haønh khaùc , thuoäc loaïi xung khaéc vaø
phaù aâm
Khi bò lieät caùch naëng hoaëc phaù bò phaù caùch thì töôùng hoïc goïi ñoù laø tröôønh hôïp
chæ coù Kim hình chöù khoâng coù Kim tinh. Do ñoù , caùc ñaëc tính toát ñeïp cuûa hình Kim bò
giaûm thieåu hoaëc khoâng coøn aùp duïng cho caùc loaïi coù khuyeát ñieåm ñoù nöõa.
a) Hình Moäc :
Ñaëc ñieåm toång quaùt cuûa khuoân maët : nhìn moät caùch khaùi quaùt , ñaëc tính deã nhaän thaáy
veà khuoân maët cuûa ngöôøi Moäc laø coù daïng traùi leâ laät ngöôïc ( Gíap Moäc) hoaëc hình tam
giaùc nhoïn laät ngöôïc (Aát Moäc), maøu da hôi xanh.
Ñaëc ñieåm thaân hình : thaân theå Ngöôøi Moäc phaùt trieån beà cao raát roõ , coøn beà ngang laïi
keùm phaùt trieån . Do ñoù , thaân mình , töù chi , coå ñaàu , ngoùn tay ñeàu thon daøi.
Ngöôøi Gíap Moäc thì thaân theå quaù maûn mai , löng guø , tay cong , ñi ñöùng ruït reø
eûo laû.
• MOÄC HÌNH CHÍNH CAÙCH :
- Khuoân maët coù hình daïng traùi leâ laät ngöôïc , neùt maët gaân guoác khoeû maïnh , saéc
da hôi xanh ñen.
- Thaân hình , töù chi , coå vaø ngoùn tay ñeàu thaúng tuoät vaø thon daøi ( Töôùng Nguõ
tröôøng).
- Caùc boä vò chính yeáu cuûa khuoân maët nhö loâng maøy ,tai, muõi , mieäng ñeàu heïp,
daøi vaø thaúng thaén . Ñaëc ñieåm noåi baät cuûa ngöôøi hình Moäc chính caùch laø maøy
thanh , maét saùng , moâi hoàng , chæ tay nhoû vaø nhieàu , khí theá vöõng vaøng lanh lôïi.
- Veà caù tính , ñieåm noåi baät nhaát cuûa ngöôøi Moäc chính caùch laø ñöùc Nhaân theo
chieàu höôùng Moäc Nhaân Kyû sôû baát duïc vaät thi ö nhaân .Laøm gì, nhaän xeùt ai , ngöôøi
coù tính moäc thöôøng töï ñaët mình vaøo taâm traïng vaø hoaøn caûnh keû khaùc . Bôûi vaäy,
keû coù Moäc tính thöôøng deã daøng thoâng caûm vôùi tha nhaân , khoâng ñoøi hoûi ôû keû
khaùc quaù nhieàu nhöng chính vì vaäy maø thöôøng coù tính khinh theá ngaïo vaät.
• MOÄC HÌNH LIEÄT CAÙCH :

Lieät caùch laø coù khaù ñuû nhöõng neùt chính cuûa hình Moäc thuaàn tuùy nhöng phaïm vaøo
caùc khuyeát ñieåm sau:
- Tai vaø caùnh muõi quaù moûng.
- Loâng maøy quaù ñaäm vaø thoâ hoaëc quaù laït maø nhoû tuy raèng vaãn coù chieàu daøi quaù
maét.
- Thaân hình vaø töù chi quaù khaúng khiu maø laïi cong queïo,löng guø tay hay chaân
leäch laïc
- Caèm quaù daøi vaø nhoïn, quai haøm quaù heïp.
- Gioïng noùi yeáu ôùt ,khoâng coù aâm löôïng.
- DAÙng ñieäu uyû mò, e leä nhö con gaùi ,saéc da xanh möôùt.
• MOÄC HÌNH PHAÙ CAÙCH :
Ñi ngöôïc laïi caùc ñaëc ñieåm ñaëc thuø cuûa hình Moäc thì goïi laø phaù caùch .Phaù caùch
bao goàm caùc ñaët ñieåm sau : - Thaân hình luøn maäp ,coå ngaén, töù chi ngaén,ngoùn tay
thoâ,chæ tay môø vaø ít.
- Hoùi ñaàu hay quaù ít toùc vaø khoâng coù raâu ria.
- Loâng maøy sôïi thoâ ngaén, hay ñaäm maø laïi moïc uùp xuoáng hay nghòch leân chöù
khoâng xeáp xuoâi theo chieáu töø ñaàu maét tôùi ñuoâi maét.
- Muõi ngaén ,truõng xuoáng,chuûaân ñaàu nhoû nhon ,thaân muõi trô xöông hay moâi daøy.
- Nöôùc da vaøng voït .hkoâ xaïm hay coù maøu tím.
- Raâu toùc maøu hung hay vaøng kheø.
- Maét khoâng coù thaàn quang ,maøy khoâng coù tuù khí.
- Coù töôùng Nguõ tröôøng maø Nguõ quan khoâng phoái hôïp ñieàu hoøa.
- Gioïng traàm vaø reø.
Ngöôøi Moäc chính caùch goïi laø Giaùp Moäc ,Moäc hình lieät caùch ahy phaù caùch thöôøng
goïi laø Aát Moäc . giaùp Moäc chuaån veà trí tueä quyù hieån coøn Aát Moäc chuû veà non yeåu
hay laän ñaän veà coâng danh gia vaän.
b) Hình Thuûy : (Thuõy hình nhaân)
Ñaëc ñieåm toång quaùt veà khuoân maët : Maët troøn tròa ,nguõ quan ñaày ñaën,ít xöông nhieàu
thòt, caèm xeä vaø coù 2 naác,coå ngaén vaø maäp maïp. Da ngaêm ñen.
Ñaëc ñieåm thaân hình : Thaân mình troøn maäp ,naëng neà ,vai troøn, thòt beäu ,daùng daáp ñi daáp
ñöùng chaäm chaïp coù veû trì treä.
• THUÛY HÌNH CHÍNH CAÙCH :
Ñaàu troøn, maët troøn vaø lôùn hôïp ñuùng töôùng Nguõ vieân (ñaàu troøn, maét troøn,maët
troøn vaø caèm troøn tròa).Hôn ñaâu heát ,ngöôøi Thuûy ñuùng caùch thöôïng thöøa phaûi coù
“Töù ñaäu” hôïp caùch,Ngöôøi Thuûy ñuùng caùch thöôïng thöøa phaûi coù Töù ñaäu hôïp caùch
(tai muõi mieäng maét) Thuûy tính nghóa laø :
Tai phaûi troøn ,coù Thuøy chaâu raát roõ ,Luaân quaùch phaân minh nhöng deûo dai.
- Maét phaûi lôùn vaø hôi loài ,coù thaàn quang.
- Muõi phaûi coù giaùn ñaøi ,ñình uùy phaân minh ,loã muõi che kín,chuaån ñaàu lôùn vaø troøn.
- Mieäng phaûi roäng , moâi phaûi daøy, coù Laêng Gíac phaân minh vaø treân döôùi caân xöùng.
- Thaân hình phaùt trieån beà ngang moät caùch roõ raøng nhöng döôùi treân caân xöùng.
- Thaân hình phaùt trieån beà ngang caùch roõ raøng nhöng döôùi treân phaûi caân xöùng traàm
oån.
- Tay chaân ngaén hôn thaân mình troøi tròa maäp maïp ,xöông laún, môõ nhieàu ,daùng veû
coù naëng neà nhöng khoâng coù veû meät moûi.
- Saéc da ngaêm ñen nhöng töôi nhuaän.
- Gioïng noùi trong treûo ,tieáng noùi lanh leïnhöng khoâng nuoát vaø coù aâm vang.
- Ñoäng taùc khoùang ñaït ,böôùc chaân nheï nhaøng, khí saéc thanh thaûn.
- Loâng maøy ngaén nhöng sôïi mòn vaø boùng baåy.
- Ñaëc tính trí tueä troäi yeáu nhaát cuûa Thuûy hình ñuùng caùch laø khoân kheùo ,meàm moûng
,gioûi giao tieáp.
• THUÛY HÌNH LIEÄT CAÙCH :
- Ñaày ñuû caùc ñieàu kieän veà hình thöùc cuûa hình Thuûy nhöng thòt da quaù meàm(tuïc goïi
laø beùo beäu), gaân xöông quaù nhoû.
- Ñaày ñuû caùc ñieàu kieän veà hình thöùc cuûa Thuyû giöõa thanh aâm nhöng khoâng phaûi
loaïi Thuûy thanh chính caùch.
- Coù töôùng Nguõ vieân nhöng Töù ñaäu khoâng ñöôïc saùng suûa ñaày ñuû hay thuoäc loaïi
troïc.
- Coù Thuûy hình töông ñoái nhöng hoäi ñuû ñieàu kieän Nguõ vieân, chaúng haïn moâi quaù
moûng ,tai quaù nhoû ,v..v..
THUÛY HÌNH PHAÙ CAÙCH :
- Maët troøn ñaày nhöng Tö ñaäu khoâng hôïp Thuûy caùch.

- Hôïp Thuûy hình thaàn hoân saéc aùm , cöôùc boä hoaëc naëng neà hoaëc roái loaïn.
- Töù ñaäu töông phaûn veà tính chaát hoaëc hình daïng.
- Coù Thuûy hình maø khoâng coù Thuûy saéc hoaëc Thuûy aâm.
- Khuoân maët thuoäc Thuûy nhöng Nguõ quan , Töù ñaäu leäch laïc hoaëc thaân hình khoâng
ñuùng Thuûy caùch, chaúng haïn maët maäp ngöôøi oám, thaân treân maäp thaân döôùi thon…
-
c) Hình Thoå: ( thoå hình nhaân)
Ñaëc ñieåm khuoân maët : khuoâm maët hoaëc baàu duïc hình troøn troâng töông töï nhö hình
Thuûy nhöng caùc
Ñaëc ñieåm thaân mình :töông töï nhö Thuûy hình nhöng ngöôøi Thuûy maäp môõ , ngöôøi Thoå
maäp thòt , vai roäng , moâng to, buïng ngöïc töông ñoàng , daùng ñi maïnh meû vöõng
vaøng.
• THOÅ HÌNH CHÍNH CAÙCH :Thoå tín Thoå trong
- Vai löng roäng , thaúng , troøn ñaày.
- Chaân tay to lôùn , chaéc chaén , töù chi ngaén hôn thaân mình vaø khoâng loä gaân xöông.
- Toaøn thaân coù töôùng Nguõ haäu ( ñaàu coå lôùn vaø vöõng , tai lôùn , daày, coù thuøy chaâu
troøng vaø Luaân quaùch phaân minh , maët troøn nhieàu thòt, troâng chaéc chaén , chaân tay töông
xöùng vôùi thaân mình vaø chaéc chaén , vöõng chaõi)
- Maét coù daïng daøi , khoâng saâu, khoâng loä.
- Beà roäng loâng maøy ôû möùc trung bình , beà daøi toái thieåu phaûi baèng chieàu daøi cuûa
maét.
- Tam Ñình Nguõ nhaïc ñaày ñaën , ñieàu hoøa ñaéc theá.
- Saéc da vaøng nhuaän.
- Tieáng noùi lôùn chaäm raõi, aám vaø ngaân vang nhö ñaïi hoàng chung.
- Ñaëc tính troäi yeáu nhaát cuûa ngöôøi Thoå laø thuû tín.
- Ngöôøi Thoå chính caùch khí saéc khoâng taïp , tinh thaàn khoâng loaïn , cöû chæ ñónh
ñaïc coù tieát ñoä, laâm söï vaãn giöõ ñöôïc thaàn thaùi an tónh.
Neáu ñaày ñuû taát caû caùc ñaëc thaùi treân maø hình theå naëng neà , taâm möunsaâu saéc thì
goïi laø Thoå troïng .Chæ coù Thoå troïng thuaàn tuùy maø khoâng coù Moäc chaát thì raát khoù phaùt
ñaït.
THOÅ HÌNH LIEÄT CAÙCH :
- Coù ñuû ñaëc tính hình theå cuûa Thoå nhöng nguõ quan coù moät quan quaù nhoû hoaëc
khoâng ñuùng Thoå caùch hoaøn toaøn.
- Ñaày ñuû Thoå hình maø khí phaùch heïp hoøi , ñoä löôïng noâng caïn , aâm hieåm tieåu
tieát thì lieät veà Thoå tính
- Ñaày ñuû dieän maïo Thoå maø thaân mình treân to döôùi nhoû maát theá quaân bình.
- Ñaày ñuû dieän maïo , hôïp Thoå caùch maø böôùc chaân phieâu hoát nhö ngöôøi yeáu gaân
xöông.
- Ñaày ñuû Thoå caùch veà dieän maïo maø tieáng noùi quaù nhoû , quaù cao.
- Quùa nhieàu raâu toùc hoaëc qua ít raâu toùc maëc daàu hoaøn toaøn hôïp Thoå caùch , hoaëc
saéc da thuoäc Thoå loaïi taø saéc.
- Töôùng Thoå troïng maø laïi thieáu Moäc chaát.
• THOÅ HÌNH PHAÙ CAÙCH :

- Khoâng phaûi thanh Thoå hoaëc saéc Thoå.
- Caùc boä vò caên baûn nhö Muõi Tai Mieäng khoâng hôïp vôùi Thoå caùch
- Dieän maïo Thoå maø thaân mình khoâng phaûi thuoäc Thoå caùch.
- Khí aùm saéc treä.
- Khoâng coù ñuû caùc ñaëc tính Nguõ haäu maø laïi coøn bò khaéc phaù bôûi caùc Haønh
khaùc.
d) Hình Hoûa : ( hoûa hình nhaân)
Ñaëc dieåm khuoân maët : Khuoân maët gioáng nhö hình tam giaùc ( ñaàu thon daøi , Thieân ñình
heïp nhoïn , Haï ñình naûy nôû ) , raâu toùc ít , caùc boä vò quan troïng treân khuoân maët ñeàu loä ,
saéc da hoành haøo.
Ñaëc ñieåm thaân mình : Thaân voùc trung bình , thöôøng thì xöông thòt quaân phaân, vai thon ,
hoâng nôû , chaân tay gaân guoác nhöng quaéc thöôùc töï nhieân.
• HOÛA HÌNH CHÍNH CAÙCH :
- Tam ñình tuy bình ñaúng nhöng moãi Ñình ñeàu phaûng phaát nhöõng neùt thon
nhoïn phía treân hoaëc döôùi.
- Coù töôùng Nguõ loä ( loä mi , loä nhaõn , loä sæ , loä tî , loä nhi ) nhöng loä maø troïc
trung höõu thanh.
- Raâu ria tuy ít nhöng meàm maïi töôi taén.
- Ñieäu boä lanh leï , linh hoaït tuy boàn choàn noùng naûy maø vaãn giöõ ñöôïc tieát ñoä ,
thaùo vaùt , khoâng thaùo thöù.
- Saéc da hoàng haøo khoeû maïnh
- Chaân tay tuy gaân guoác nhöng khoâng cong queïo.
- Khí saéc khoâng taïp , tinh thaàn khoâng loaïn , duø coù naèm laâu cuõng giöû dñöôïc tö
theá oån ñònh.
- Phaåm tính ñaëc thuø cuûa Hoaû hình laø giöõ ñöôïc Leã ( ôû ñaây nghóa laø öï tieát cheá
ñöôïc phaûn öùng duø trong luùc cuoàng noä)
• HOÛA HÌNH LIEÄTCAÙCH :
- Dieän maïo , thaân hình ñuùng Hoûa caùch maø saéc vaø aâm thuoäc loaïi taø saéc , taø
thanh.
- Khoâng hoäi ñuû töôùng Nguõ loä hoaëc coù töôùng Nguõ loä maø thuoäc loaïi troïc ( nghóa
laø khoâng coù thaàn hoaëc tuù khí aån taøng sau caùc boä vò loä ñoù).
• HOÛA HÌNH PHAÙ CAÙCH :
- Tam ñình Nguõ nhaïc baát quaân xöùng.
- Mieäng roäng moâi daày , maøy thanh maét saùng nhöng khoâng loä vaø luaân
quaùch phaân minh laïi coù Thuøy chaâu , muõi cao vaø thaúng chöù khoâng loä.
- Raâu toùc nhieàu vaø xanh ñen.
- Ngöôøi maäp maø da laïi traéng hoaëc xanh.
- Hoaû hình khoâng thuaàn tuùy hoaëc pha laãn caùc hình cuûa caùc Haønh khaùc
xung khaéc vôùi Hoûa.
IV-MOÄT VAØI QUAN NIEÄM CUÛA CAÙC TÖÔÙNG HOÏC GIA TRUNG HOA VEÀ NGUÕ
HAØNH HÌNH TÖÔÙNG :
a) Hình Kim
• Ngöôøi hình Kim daùng daáp ñónh ñaïc , dieän maïo vuoâng vaén , ngay thaúng , boä vò
baát phaøm , saéc da traéng ngaø maø thuaàn khieát , xöông thòt chaéc chaén maø khoâng
loä.
Thaàn dò phuù do Traàn ñoaøn
chuù giaûi
• Ngöôøi hình Kim coù caùc boä vò ngay ngaén suoâng seû, Tam ñình caân phaân vaø ñôùi
vuoâng.
Phong giaùm taäp
y Daáu hieäu ñaëc bieät cuûa ngöôøi hình Kim laø vuoâng vaén. Ngöôøi Kim chaân hình
chính cuïc coù töôùng Nguõ phöông ( maët vuoâng , traùn vuoâng , caèm vuoâng , tai vuoâng , ñaàu
ngoùn tay vaø hình daïng baøn tay vuoâng) khí saéc khoâng taïp , tinh thaàn khoâng loaïn , cöû chæ
ñoan trang, ngoài laâu maø vaãn giöõ ñöôïc tö theá oån troïng. Keû maø coù ñuû caùc ñieàu kieän treân
thì taát nhieân seõ coù tính Kim ( nghóa)
Thaønh hoøa töû
• Ngöôøi Kim chính caùch khuoân maët ñôùi vuoâng , maøy thanh maét khieát , taàm voùc
trung bình , eo löng troøn ñaày nhöng buïng khoâng xeä, moâi raêng hoaø hôïp thích ñaùng,
nöôùc da traéng ngaø töôi nhuaän , khí saéc thanh tuù töï nhieân.
Neáu thaàn khí quaù thanh khieát , saéc maët laïnh leõo, saéc da traéng boùng nhö thoa daàu
, muõi lôùn , maét loài laø lieät caùch , chuû veà thoï maïng ngaén nguûi, coâng danh traéc trôû.
Neáu chæ ñuùng caùch veà hình haøi maø thaàn hoân khí troïc , maøy thoâ, tai nhoïn , muõi
leäch ,ngoùn tay daøi nhoïnlaø töôùng phaù caùch, chuû veà haäu vaän khoâng ra gì.
Thaàn töôùng toaøn
bieân vaø Thuûy kính taäp
b) Hình Moäc
Ngöôøi Moäc thaân hình xuoâi thaúng , cao oám , xöông gaân vöõng chaéc, saéc da hôi xanh.
Thaàn dò phuù
• Hình Moäc thaân hình cao oám , xöông gaân thaúng taáp , tinh anh tuù khí hieän roõ ôû
loâng maøy vaø maét.
Phong giaùm taäp
* Ñaëc tröng quan troïng nhaát cuûa ngöôøi hình Moäc laø thon daøi ngay thaêng neân
ngöôøi hình Moäc khoâng ngaïi vaán ñeà gaày oám . Ngöôøi Moäc chính caùch phaûi hoäi ñuû
töôùng Nguõ tröôøng , khí saéc khoâng taïp , tinh thaàn khoâng loaïn , cöû chæ oân hoøa bình
ñaïm , böôùc ñi thanh thaûn .Hoäi ñuû caùc ñieàu keå treân thì seõ coù tính Moäc ( ñaëc bieät laø
ñöùc Nhaân)
Thaønh Hoøa Töû
• Ngöôøi Moäc chính caùch thì hình haøi xuoâi thaúng , thon gaày , maét saùng vaø coù tuï
thaàn , maøy raâu vaø toùc thanh nhaõ , moâi hoàng , ngoùn tay thon daøi , chæ tay nhoû
vaø roõ , eo löng thon heïp , da mòn , aâm thanh cao vaø trong treûo.
Neáu tay chaân hoaïc thaân hình nghieâng leäch , da khoâ , thòt beäu , hoaëc loä
xöông , gaân taïp loaïn laø lieät caùch.
Xöông thoâ , ngöôøi maäp vaø luøn , löng cong , thaân hình tröôøng ñoaûn taïp
loaïn , thaàn hoân khí troïc laø phaù caùch.
Thuûy kính taäp vaø Thaàn
töôùng toaøn bieân
c) Hình Thuûy
• Ngöôøi hình Thuûy maët muõi troøn ñaày , daùng veû naëng neà , vai troøn , buïng xeä ,
saéc da ngaâm ñen.
Thaàn dò phuù
• Tính caùch noåi baät nhaát cuûa hình Thuûy laø maøy ngaén vaø coù veû thoâ , maét lôùn vaø
troøn , tai daøy vaø coù Thuøy chaâu , maäp lôùn , luaâm quaùch phaân minh , hình daïng
tai troøn , thaà n khí thanh thaûn.Nhö theá laø ñuùng Thuûy caùch vaäy.
Phong giaùm taäp
• Caên baûn cuûa hình Thuûy laø troøn . Ngöôøi hình Thuûy chính caùchphaïi coù ñuû
töôùng Nguõ vieân , khí saéc khoâng taïp , tinh thaàn khoâng loaïn . cöû chæ khoaùng ñaït
, böôùc ñi nheï nhaøng , vöõng chaõi . Coù ñuû caùc ñieàu keå treân thì trong Nguõ
thöôøng ñöùc tính troäi nhaát laø Trí.
Thaønh Hoøa Töû
• Ngöôøi Thuûy ñaéc caùch veà hình haøi laø maäp troøn , Töù ñaäu ( Tai , Maét , Muõi ,
Mieäng) ñaày ñaën töôi saùng, khí saéc khoâng taïp ,tinh thaàn saùng laùng thanh nhaøn
,tieáng noùi lanh leï trong treûo roõ raøng. Neáy maäp maø xöông yeáu thòt beäu ,thaàn
khí ñoaûn troïc, saéc thaùi khoâ caèn, tieáng noùi vaáp vaùp hay nuoát tieáng ngheïn hôi
laø lieät baïi caùch khoâng cheát yeåu thì cuõng beänh taät lieân mieân ,chung thaân hao
baïi.
Thuûy kinh taäp vaø
thaàn höôùng toaøn bieân
d) Hình Hoûa :
• Nguôøi hình Hoûa daùng daáp nhaäm leï ,duø maäp hay gaày thì khuoân maët cuõng coù
caùc neùt gaân guoát thon nhoïn ,khí chaát noùng naûy saéc da hoàng haøo nhö ngöôøi
vöøa uoáng röôïu.
Thaàn dò phuù
• Ñaõ laø ngöôøi thuoäc hình Hoûa thì thaân theå laãn khuoân maët ñeàu treân heïp ,döôùi
roäng ,cöû chæ coù veû thaùo caáp baát ñònh ,raâu ít toùc thöa, maét loài, muõi loä.
Phong giaùm
taäp
• Ngöôøi Hoûa chuû yeáu ôû choã loä lieãu, Ngöôøi hình Hoûa chính caùch coù töôùng Nguõ
loä (loâng maøy loä ,maét loä, muõi loä, raêng loä, tai loä) khí saéc khoâng taïp, tinh thaàn
khoâng loaïn ,naèm ngoài laâu maø vaãn giöõ ñöôïc tö theá oån ñònh.Döôïc nhö theá thì
ñöùc tính troäi yeáu nhaát seõ laøLeã .
Thaønh Hoøa
Töû
Ngöôøi hình Hoûa chính caùch thì ñaàâu daøi ,Thöôïng ñình heïp, nhoïn Haïñình
to roäng ,saéc da hoàng haøo töôi nhuaän, raâu toùc thöa coù maøu hung ñoû (nhö loaïi
toùc bò raùm naéng laâu ngaøy ) mieäng hôi vaåu ,moâi chuùm laïi gioïng noùi khaøn.
e) Söï phoái hôïp cuûa Nguõ haønh trong töôùng hoïc :
Caùc loaïi töôùng maïo con ngöôøi moâ taû ôû treân laø caùc loaïi ñieån hình thuaàn tuyù (töôùng
hoïc meänh danh laø chaân hình chính cuïc , chæ coù tính caùch lí töôûng vaø hieám coù .Vì
vaäy ,döôùi nhaõn quang töôùng hoïc baát cöù ai ñuùng maïo, chaân hình chính cuïc ,baát keå
Haønh naøo ,ñeàu ñöôïc xeáp vaøo loaïi töôùng quí ( phuùc loäc ñöôïchöôûng doài daøo hay deã
daøng hôn thöôøng daân
Trong thöïc teá, hình maïo con ngöôøi thöôøng laø moät söï pha troän hình noï vôùi hình kia
theo moät tæ leä raát bieán thieântöø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc.Keû thì söï pha troän coù
tính caùch löôïng ,keû thì pha troän caû phaåm laãn löông ( töôùng hoïc goïi baèng töø ngöõ
chuyeân moân laø Chaát hay Tính vaø Hình .Söï pha troän ñoù laø töông sinh hoaëc laø
töông khaéc .Nhöõng tröôøng hôïp haøm hoãn ñoù ñeàu goïi laø Kieâm hình hôïp cuïc
Khi xeùt töôùng maïo moät ngöôøi loaïi Kieâm hình hôïp cuïc thì hình naøo coù nhöõng boä vò
chính hay phaåm chaát chính noåi baät seõ ñöôïc coi laø phaàn chuû yeáu .Keá ñoù, laø caùc
ñöôøng neùt cuùa caùc haønh khaùc ít quang troïng h7on roài döïa vaøo nguyeân taéc sinh
khaéc cuûa Nguõ haønh ñeå ñònh toát xaáu.
Thoâng thöôøng neáu Haønh chuû yeáu laø :
- Thuûy thì neân ñôùi Kim kò Hoûa
- Moäc thì neân ñôùi Thuûy,kò Thoå
- Hoûa thì neân ñôùi Moäc,kò Kim
- Thoå thì neân ñôùi Hoûa, kò Thuûy
- Kim thì neân ñôùi Thoå, kò Moäc
Aùp duïng nguyeân taéc treân, töôùng hoïc ñi ñeán vieäc lieät keâ caùc loaïi töôùng maïo Kieâm hình
hôïp cuïc döôùi ñaây :
1-Kim hình hôïp cuïc coù haäu quaû xaáu
a) Kim hình Moäc chaát : hình daïng thon laúng daøi, ngay thaúng ,thaàn khí saùng laùng
,thanh kì laø nhöõng tính chaát veà phaåm cuûa loaïi ngöôøi Giaùp Moäc .Saéc da traéng
treûo ,Nguõ quan ngay thaúng, maët maøy vuoâng vöùc laø hình Kim. Loaïi ngöôøi coù
töôùng maïo hoãn hôïp keå treân goïi laø kim hình Moäc chaát.
Keû maø töôùng maïo thuoäc loaïi kim hình moäc chaát thì sô vaän gaëp nhieàu vaát vaû ,phaûi
ñôïi tôùi khoûang trung nieân trôû ñi thì môùi thoaùt khoûi vaän bí ñeå trôû thaønh caùch sieâu
quaàn baït tuïy.
b) Moäc hình ña Kim : Thaân hình cao gaáy ,töù chi maûnh deû,thaàn khí baïc nhöôïc laø
hình Moäc nhöng thuoäc loaïi Aát Moäc.Saéc da traéng nhöng khí saéc kaïnh leõo quaù
ñaùng laø caùc phaåm chaát cuûa Kim. Ngöôøi kieâm caû 2 ñaëc thaùi treân goïi laø Moäc hình
ña Kim ( hình moäc nhöng laãn loän quaù nhieàu tính chaát cuûa Kim) .Maõ Y lí luaän
raèng loaïi ngöôøi Aát Moäc ma 2gaëp Kim töông töï nhö laø loaïi caây taïp muïc naùt
khoâng chòu noåi buùa rìu. Do ñoù keû Moäc hình ña Kim suoát ñôøi laän ñaän khoán khoå
caû veà tieàn taøi ,danh voïng ,taät beänh lieân mieân.
c) Thuûy hình ngoä Thoå : Da thòt maäp maïp ,phì noän, maét troøn laø caùc ñaëc tröng cuûa
Thuûy hình .Saéc da vaøng (muoán noùi laø loaïi taø saéc), khí saéc trì treä laø ñaëc tính cuûa
Thoå trong . Keû coù 2 ñieàu vöøa keå treân bò goïi laø Thuûy hình ngoä trong Thoå (hình
Thuûy maø gaëp caùc ñaëc tính troïng yeáu nhaát cuûa Thoå).
Loaïi töôùng maïo naøy cuõng laø loaïi cöïc xaáu ,quanh naêm beänh hoaïn, taùn taøi .
d) Hoûa hình Thuûy tính : Ñaàu nhoïn ,maét loä, tai loä. Muõi loä laø töôùng maïo cuûa ngöôøi
hình Hoûa thuaàn tuùy, khí an tónh, saéc da ngaêm ñen ,thaân theå maäp maïp (môõ
nhieàu hôn thòt) laïi laø nhöõng ñaëc ñieåm caên baûn cuûa Thuûy .Keû kieâm hình caùc ñaëc
ñieåm treân trong töôùng phaùp goïi laø Hoûa hình Thuûy tính (hình thuoäc Hoûa aøm tính
chaát thuoäc Thuûy)
Hoûa hình thuûy tính chuû yeáu veà khaéc phaù vôï con ,tieàn cuûa khoâng bao giôø dö giaû,
e) Thoå phuøng troïng Moäc : (nghóa ñen laø hình Thoå pha troän raát nhieàu ñaëc tính cuûa
Moäc) :xöông thòt ñaày ñaën, hình theå chaéc chaén laø caùc ñaëc tính caên baûn cuûa Thoå
.Toùc nhieàu ñaäm, xen laán nhau ,raâu ria cöùng ñen laø caùc ñaëc chaát cuûa Moäc nhöng
laïi laø loaïi Moäc troïc.Keû kieâm hình hôïp cuïc theo caùch noùi treân töôùng phaùp goïi laø
Thoå phuøng troïng Moäc
Ngöôøi bò caùch cuøng Thoå phuøng troïng Moäc vieäc gì cuõng khoâng thaønh töïu troïn veïn
,gia vaän linh ñình. Neáu ngoaøi caùc baïi caùch keå teân coøn theâm thaàn hoân khí treä thì
caøng teä hôn nöõa khoù traùnh khoûi cheát tröôùc trung nieân.
2-Kim hình hôïp cuïc coù haäu quaû toát :
a) Kim phuøng haäu Thoå : Maët coù nhöõng ñöôøng neùt ngay thaúng,maøu da traéng khí
saéc laø caùc ñaëc thaùi caên baûn cuûa Kim.Xöông thòt maäp maïp naëng,chaéc nòch laø
caùc yeáu toá ñaëc bieät cuûa Thoå.Söï haøm hoãn hai thaønh phaàn noùi treân ñöôïc meänh
danh laø Kim phuøng haäu Thoå
Keû hôïp caùch Kim phuøng haäu Thoå laø keû suoát ñôøi ñuû aên ñuû maëc,vaän soá hanh thoâng.
b) Moäc Thuûy töông ty: (hai hình Moäc vaø Thuûy boå tuùc vaø giuùp ñôõ nhau ): hình daïng
cao dong doûng, ngay ngaén maø daùng veû hieân ngang maïnh meõ laø Moäc hình .Da
ngaêm ñen ,thaàn khí an daät hoøa aùi laø ñaëc caùch Moäc Thuûy töông ty
Hình Moäc maø laïi ñaëc caùch Thuûy Moäc töông ty laø loaïi töôùng maïo raátquyù ,giaøu
sang ñaëc bieät laø taøi vaên hoïc sieâu quaàn baït tuî
c) Thuûy ñaéc Kim sinh ( Thuûy ñöôïc Kim hoã trôï) :hình daùng maäp maïp ,nhieàu thòt
xöông ít ,maët muõi troøn tròalaø töôùng Thuûy ,saéc da traéng ngaø. Khí minh laêng ,thaàn
thaùi an hoøa cao khieát laø Kim chaát thöôïng thöøa.Kieâm caø hai ñaëc thaùi cuûa hai
Haønh theo caùc htreân töôùng hoïc goïi laø Thuûy ñaéc Kim sinh, chuû veà phaåm caùch
thieän löông, tính thoâng tueä haøo saûng ñöôïc höôûng caû danh laãn lôïi.
d) Hoûa cuïc ngoä Moäc ( Hoûa vaø Moäc pha troän ñaëc caùch) :khí saéc hoøng haøo töôi
nhuaän laø Hoûa chaát ,thaân hình cao doûng hieân ngang ,thaàn khí linh hoaït thanh tuù
,laø nhöõng ñaëc tính caên baûn cuûa Giaùp Moäc. Keû coù ñuû 2 ñaëc tính treân hoäi hôïp
ngay trong ngöôøi ñöôïc goïi laø keû hôïp caùch Hoûa cuïc ngoä Moäc :gioáng nhö cuûi
ñang chaùy maø laïi theâm cuûi toát . Hôïp caùch keå treân thì thoï an khang, coâng danh
caùi theá vinh hieån cöïc phaåøm.
Neáu laø loaïi ngöôøi Aát Moäc gaëp hoûa chaát ,ñaëc tính toát ñeïp cuûa caùch cuïc keå treân
bò giaûm thieåu chæ ñöôïc giöõthoï maïng daøi laâu nhöng quyù hieån chæ ôû möùc bình
thöôøng.
Ngöôïc laïi, neáu Hoûa hình maø gaëp Moäc chaát thì thöôøng laø xaáu nhieàu toát ít .
e) Thoå hình ngoä Hoûa : hình theå naëng neà chaéc chaén laø ñaëc tính cuûa Thoå hình ,thaàn
khí saùng suûa höøng höïc nhö toaùt heát veû tinh hoa ra ngoaøi laø Hoûa chaát .Kieâm caû
hai hình thaùi noùi treân goïi laø Thoå hình ngoä Hoûa . Vì Thoå do Hoûa sinh neân ñaéc
caùch Thoå hình ngoä Hoûa (chæ coù hoûa chaát môùi ñuùng caùch) seõ laøm cho Thoå phaùt
huy ñöôïc taát caû ñaëc tính coá höõu toát ñeïp cuûa loaïi Haønh naøy neân coâng vieäc thuaän
haûo xöùng coâng vöøa yù.
V- TOÅNG LUAÄN PHEÙP TÖÔNG HÔÏP NGUÕ HAØNH AÙP DUÏNG VAØO NHAÂN TÖÔÙNG
HOÏC :
Nguyeân taéc töông sinh khaéc coå xöa nay chöa ñöôïc hoaøn haûo vì khoâng dieãn gæai
heát ñöôïc nhöõng söï uyeân aùo trong töôùng hoïc(Pheùp ñoaùn töôùng maïo vaø ñònh töôùng khaéùc
töông sinh Nguõ haønh trong töôùng hoïc töø ñôøi nguõ Quyù trôû veà tröôùc bò saùch Thuûy kính
taäp lieät vaøo loaïi xöa. Töø Maõ Y,Traàn Ñoaøn trôû veà ñeán ñôøi Minh ,Thanh ñöôïc saùch naøy
co ilaø hieän ñaïi ) vì chöa bieát raèng söï sunh khaéc ñöa ñeán haäu quaû toát hay xaáu c2on tuøy
theo söï töông hôïp trong töøng heä caáp cuûa töøng haønh.
Noùi chung ta phaân ra :
a) Thuaän hôïp :
Ví duï : Moäc hôïp Hoûa
Thuûy hôïp Kim
Moäc hôïp Thoå
Thuaän hôïp nhö treân neáu ñuùng möùc ñoä thì thöôøng chæ giaøu chöù ít khi quyù hieån.
Thaûng hoaëc coù quyù hieån thì cuõng raát baáp beânh, chæ trong moät thôøi gian naøo ñoù roài
heát .
b) Nghòch hôïp : (thoaùng nhìn thaáy coù veû khaéc kò nhöng thöïc teá laïi phuø hôïp vaø hoã
trôï laãn nhau )
Ta thöôøng thaáy :
Kim nghòch vôùi Hoûa.
Thuûy nghòch vôùi Thoå.
Moäc nghòch vôùi Kim
Thoå nghòch vôùi Moäc
Theo leõ thoâng thöôøng cuûa pheùp sinh khaéc thì caùc hình maïo haøm noùi treân phaûi coi
laø xaáu vì caùc Haønh trong con ngöôøi xung khaéc laãn nhau .Trong thöïc teá ,coù caùc
tröôøng hôïp Kim ña Hoûa thieåu : töùc laø Kim hình ñôùi Hoûa , Thuûy ña Thoå thieåu: Thuûy
hình ñôùi Thoå ,tuy nghòch maø laïi hôïp ,keát quaû toát ñeïp vaø beàn vöõng hôn laïi thuaän
hôïp raát nhieàu.
Theo söï hieåu bieát noâng caïn thoâng thöôøng thì Kim hình khoâng neân kieâm Hoûa
,nhöng keû maø tai maét ,loâng maøy ,töù chi laãn thaân mình ñeàu vuoâng vöùc, maøu da
traéng tuy ñuùng caùch cuûa Kim hình ,nhöng neáu xöông thòt quaù thanh khieát, thaàn quùa
saùng ,hkí quaù laïnh, maø saéc maët hoàng nhuaän (töùc laø ñôùi Hoûa) thì tuy Kim hình Hûoa
chaát nghòch maø laïi hôïp. Töôùng phaùp goïi loaïi nghòch hôïp naøy laø Haøn Kim vi Hoûa
luyeän : vuøng laïnh ñöôïc löûa toâi luyeän cho aám laïi ,chuû veà thoï khang quyù hieån. Ngöôïc
laïi ,neáy Hoûa ña Kim thieåu ,nghóa laø Kim vaø Hoûa kieâm hình nhö kieåu maøy thanh
maét saùng, da traéng maø ñaàu nhoû nhoïn, muõi loä khoång ,tai luaân quaùch ñaûo loän thì laïi
laø nghòch maø xung hkaéc chöù khoâng hôïp, chuû veà tai hoïa lieân mieân. ,khoâng maáy hi
voïng soáng quaù 30 tuoåi.
Thuûy hình ñôùi Thoå coù theå nghòch maø hôïp hoaëc nghòch maø khaéc tuyø theo töøng thöù
baäc cuûa Haønh. Neáu Thoå thieåu Thuûy ña laø nghòch hôïp, quyù hieån toïh khang, neáu thuûy
thieåuThoå ña thì laïi khaéc nghòch ,suoát ñôøi baàn haøn ,coâ ñoäc. Tyø nhö coù hình Thuûy
,thaân hình phì maäp, ñuùng caùch nhöng neáu thòt da nhaõo naùt, laïi coøn ôû tuoåi thanh
nieân thì laïi laø ñieàm yeåu thoï. Do ñoù, loaïi Thuûy hình phaùt duïc quaù sôùm ñoù phaûicoù
theå chaát (ñaëc tröng cuûa Thoå chaát laø raén chaéc ,gaân coát chìm maø vöõng chaûi, tai, nuõi ,
mieäng ñeàu kieân ngaïch) hoã trôï ,nhöng vì chaát Thoå raát ít , laïi aån taøng neân meïnh
danh laø Thuûy ña Thoå thieåu .Ngöôïc laïi, ñuùng Thuûy hình maø sai leäch Thuûy saéc, nhö
saéc da vaøng xaïm( thuoäc veà Thoå saéc, chaân tay thoâ troïc thuoäc veà chaát troïc cuûa
Thoå,v.v…) bieåu hieän cho söï non yeåu quaãn baùch.
Baøn veà hình Moäc , caàn phaûi phaân bieät 2 loaïi Moäc laø Giaùp Moäc vaø Aát Moäc .Ngöôøu
Giaùp Moäc thì hình daïng thon daøi, coát caùch ngay thaúng, mi thanh muïc tuù ,haøo khí
laãm lieät. Cho neân tuy thoùi thöôøng laø Moäc kò Kim vì hai Haønh khaùc nhau nhöng neáu
Moäc ña kim thieâu chaúng haïn nhö caèm vuoâng traùn roäng, saéc da traéng xanh , coøn thì
caùc boä vò chính yeáu ñeàu laø Moäc chính caùch thì nghòc maø hôïp. Ñieàu d0où cuõng töông
töï nhö caây coå thuï ngaøn naêm bò ñeõo goït, chaïm troå môùi taêng phaàn giaù trò .Coøn ñoái
vôùi ngöôøi Aát Moäc ,neáu gaëp Kim hình hay Kim chaát cuõng gioáng nhö caây muïc coû
khoâ bò buùa ríu giaùng xuoáng taát nhieân seõ bò trì treä ,coâng danh toïh maïng ñeàu bò aûnh
höôûng tai haïi.
Baøn veà hình Thoå thöôøng vaãn laáy söï pha troän vôùi hình Moäc laøm ñieàu ñaïi kò vì Moäc
khaéc Thoå ,nhöng caàn phaûi bieát raèng neáu hình Thoå thuaàn caùch quaù naëng (troïng
Thoå) coù töôùng Nguõ taøng ,khieán chi tinh thaàn khí chaát bò trì treä, khoâng hieän roõ ôû maët
nøay ñöôïc thì truôøng hôïp ñoù caàn phaûi coù Moäc chaát ñi keøm (ví duï nhö maøy thanh
maét saùng, raâu toùc töôi nhuaän khoâng quaù ñaäm vaø thoâ) ñeå Thoå coù theå trôû thaønh ñaïi
duïng .Caùch cuïc boå tuùc noùi treân töôùng phaùp goïi laø Moäc chi sôù thoâng : Moäc duøng
laøm chaát kích thích cuûa Thoå. Loaïi töôùng Thoå taøng (hay Thoå troïng cuõng vaäy ) maø
gaëp döôïc caùch cuïc Moäc chi sôù thoâng raát hieám neân töôùng thuaät coù caâu :”Thanh tìh
quyù ñaõ ñaønh maø troïc cuõng quyù khi ñöôïc töôùng Thoå trong hôïp caùch Moäc chi sôù
thoâng “.
Ñeán nhö hình Hoûa ,pheùp luaän hình ñònh cuïc khaùc haún vôùi caùc hình
kim,Moäc,Thuûy,Thoå .Ngöôøi Hoûa thì thaàn khí khoâng neân aån taøng ,saéc khoâng neân
tónh ,toái kò maét daøi vaø saâu, muõi cao vaø thaúng, mieäng roäng mmaø laêng giaùc phaân
minh, tai coù luaân quaùch bình thöôøng vì ñoù laø ñieàu hkaéc töôùng cuûa ngöôøi hình Hoûa.
Bôûi vaäy ,baøn veà ngöôøi hình Hoûa phaûi laáy tao moïc cao vaø luaân quaùch ñaûo ngöôïc
,muõo loä khoång, mt ñoû ,Tam ñ2nh ñôùi nhoïn laøm hôïp caùch. Coù ñuùng nhö vaäy veà hình
thöùc môùi xeáp vaøo loaïi quyù caùch.
Thuûy kính taäp
f) Töông quan giöõa Aâm Döông vaø Nguõ haønh trong töôùng hoïc :
Trong phaïm vi hình töôùng ,söï töông quan giöõa Aâm Döông vaø Nguõ haønh laø moät vaán
ñeà khaù quan troïng ñaùng ñöôïc löu yù.
Noùi ñeán thuaän Aâm Döông laø noùi ñeán vaán ñeà Döông hoøa, Aâm thuaän vaø nghòch aâm
Döông laø ñeà caäp ñeánDöông thaùc Aâm sai. .Coønthuaän hay nghòch Nguõ haønh phöùc
taïp hôn vì thuaän hôïp vaø nghòch hôïp (nghòch hôïp coù theå xaáu hay toát) raát nhieàu chi
tieát ñaëc dò trong tröôøng ôïhp caù bieät.
Töïu trung trong töông quan Aâm Döông vaø Nguõ haønh veà maët töôùng hoïc ta thaáy 4
tröôøng hôïp coù theå xaûy ra :
- thuaän caû Aâm Döông laãn nguõ haønh.
- Aâm Döông nghòch lí nhöng Nguõ haønh thuaän lí.
- Aâm Döông thaän lí nhöng Nguõ haønh nghòch lí
- Nghòch caû aâm Döông laån Nguõ haønh.
1- Thuaän Aâm Döông vaø Nguõ haønh
Veà maët töôùng hoïc ,con ngöôøi coù töôùng thuaän nguyeân lí nguyeân lí Aâm Döông nghóa laø
keû coù dieän maïo caân xöùng, da thòt vaø xöông coát caân phaân. Noùi moät caùch chi tieát hôn, keû
ñoù hoäi ñuû caùc ñieàu kieän Döông hoøa Aâm thuaän.
Veà maët Nguõ haønh hình töôùng, thuaän coù nghóa laø ngöôøi thuaän “Haønh” hoäi ñuû moïi ñieàu
kieän toát cuûa haønh ñoù ,keû taïp caùch khoâng coù söï khaéc phaù giöõa caùc Haønh treân cô theå.
Ngöôøi thuaän caøv Aâm Döông vaø Nguõ haønh ñöôïc coi laø toái thuaän veà ñuû moïi phöông
dieän .
2- Aâm Döông nghòch lí Nguõ haønh thuaän lí.
Aâm Döông nghòch lí laø xöông thòt ,dieän maïo thaân theå baát quaân xöùng .Rieâng veà ñieåm
naøy cuõng ñuû ñeå keát luaän veà con ngöôøi nhö vaäy laø baát quaân bình ,ñöông nhieân laø coù
haäu quaû xaáu .Söï thuaän lí cuùa nguõ haønh luùc ñoù chæ coù tính caùch phuï thuoäc vaø khoâng coù
giaù trò gì ñaùng keå. Neáu söï thuaän lí coù tính caùch ñaëc bieät,.coøn phaàn ñoâng cô caáu ngoaïi
maïo bò Aâm Döông ñaûo nghòch thì haäu quaû phaàn lôùn ñeàu khoâng ra gì .
Trong vaøi tröôøng hôïp ñaëc bieät toái thuaän ,chaúng haïn phaàn nghòch lí cuøa Nguõ haønh buø
tröø laïi .ví duï nhö ngöôøi quaù caùo oám thieáu da thòt ( nghòch lí veà Aâm Döông coù theå ñöôïc
söï thuaän lí cuûa Nguõ haønh hoùa giaûi.
3- Aâm Döông thaän lí , Nguõ haønh nghòch lí
Neáu Aâm Döông hoøan toaøn thuaän lí veà caû coát caùch xöông thòt ,boä vò töù chi, thaàn khí thì
söï nghòch lí cuûa Nguï haønh veà maët caùc neùt töôùng khoâng ñuû deå tieâu taùn nhöõng haäu quaû
toát cuûa Aâm Döông baát keå söï nghòch lí ñoù naëng nheï ra sao .Tuy nhieân, söï nghòch lí cuûa
Nguõ haønh vaãn laøm cho caùc hieäu quaû toát cuûa Aâm Döông bò suùt giaûm. Moät tröôøng hôïp
ñaëc bieät laø Nguï haønh nghòch lí bieåu kieán (ví nhö ngöôøi Giaùp Moäc coù Kim chaát ,nhöng
thuoäc laïoi nghòch hôïp)nhöng veà maët giaûi ñoaùn söï nghòch lí ñoù cuûa Nguõ haønh chæ coù
aûnh höông thoaùng qua khoâng ñaùng keå, keát cuïc vaãn laø ñaïi phaùt .
4- Aâm Döông vaø nguõ haønh ñeàu nghòch lí :
Tröôøng hôïp naøy quaù xaáu ,khoâng coù gì ñaùng ñeà caäp ñeán vì ngöôøi bò nghòch caû Aâm
Döông laãn nguõ haønh thì khoâng coøn ñuû caùc yeáu toá toái thieåu veà hình tuôùng ñeå noùi.
CHÖÔNG THÖÙ BA
THAÀN, KHÍ ,SAÉC VAØ KHÍ PHAÙCH
ÑAÏI CÖÔNG VEÀ THAÀN KHÍ SAÉC :
Thaàn ,Khí ,Saéc laø ba yù nieäm ñaëc bieät cuûa töôùng hoïc AÙ Ñoâng ,raát khoù lónh hoäi .
Xöa nay caùc saùch töôùng ñeàu noùi ñeán Thaàn ,Khí ,Saéc ñeàu cho raèng Thaàn ,Khí
,Saéc tuy phaân ra laøm ba nhöng thöïc ra laø moät. Veà caùch qua nsaùt ,ngöôøi thöôøng noùi xem
Thaàn taïi maét ,khí ôû noäi taïng vaø phaùt thaønh aâm thanh coøn saéc ôû ngoaøi da. Nhöng ñoù
chæ laø moät caùch dieãn taû khaùi quaùt khoâng bao haøm ñaày ñuû moïi khía caïnh caàn thieát .Ñi
saâu vaøo chi tieát, Thaàn ,Khí ,Saéc raát phöùc taïp, haøm hoãn vaø töông quan maät thieát .Taùch
rôøi Thaàn ,Khí ,Saéc ra töøng phaàn rieâng reõ chì laø moät caùch moå xeû maùy moùc ñeå tieän trình
baøy maø thoâi. Phaàn daãn nhaäp naøy toùm taét moät caùch khaùi quaùt nhöõng ñieåm troïng yeáu
tröôùc khi coá gaéng phaân tích chi tieát töøng thaønh toá Thaàn ,Khí ,Saéc trong töôùng hoïc .
Sôû dó töôùng hoïc AÙ ñoâng xem Thaàn ,Khí ,Saéc laø moät vì ñoù laø ba daïng thöùc khaùc
nhau.,nhìn döôùi nhöõng khía caïnh khaùc nahu cuûa döõ kieän duy nhaát ,coù tính caùch sieâu
vaät theå hôn laø vaät theå cuûa con ngöôøi .
Theo töôùng hoïc, chính döõ kieän ñoù ñaõ taïo neân tinh hoa ,hoaït löïc noäi taïi vaø caùc
yeáu toá taâm linh cuûa con ngöôøi.
Ngöôøi AÙ Ñoâng ,noùi ñuùng ra laø ngöôøi Trung Hoa ,voán thaám nhuaàn truyeàn thuyeát
Aâm Döông Nguõ haønh, döôùi khía caïnh vaät laø moät thöù khí trong khi keát hôïp vaø bieán hoùa
ñaõ taïo ra vaïn vaät ,trong ñoù coù con ngöôøi . Neáu noùi ñeán baûn theå cuûa khí trong con
ngöôøi laø noùi ñeán baûn theå cuûa khí aâm Döông Nguõ haønh trong vuõ truï ñaõ hoäi nhaäp vaøo
con ngöôøi töø luùc thoï thai keát hình vaø cuøng vôùi nhuïc theå taïo thaønh moät khoái duy nhaát
:ñoù laø con ngöôøi .
Nhö vaäy ,trong con ngöôøi ta coù theå taïm noùi khí laø moät töùh nhöïa soáng voâ hình,
neáu theå hieän qua ñaàu maøu ñuoâi maét thì goïi laø thaàn hieän ra moät nôi coá ñònh treân laøn da
thaønh ra maøu saéc thì goïi laø saéc. Do ñoù, Thaàn ,Khí ,Saéc tuy ba nhöng xeùt veà baûn chaát
thaät ra laø moät vaø coù tính caùch baát khaû phaân trong thöïc teá. Noùi caùch cuï theå hôn, Thaàn
,Khí ,Saéc coù theå ví nhö ba traïng thaùi khaùc nhau nhö theå hôi ,theå loûng ,theå ñaëc cuûa
nöôùc :theå hôi laø thaàn, theå loûng laø khí ,theå ña75c laø saéc. Theå loûng laø theå thoâng thöôøng
caên baûn cuûa nöôùa nhöng theå hôi vaø theå ñaëc khoâng bao giôø hoaøn toaøn taùch rôøi ra khoûi
theå loûng cuõng nhö thaàn vaø saéc khoâng bao giôø taùch ra khoûi khí.
Trong phaàn khí, ôû khía caïnh caáu taïo (structual) nhìn döôùi vò theå tónh nghóa laø
khi con nguöôøi baát ñoäng ,ta coù theå quan saùt ñöôïc laø khí maïnh hay yeáu ,thanh hay troïc
,toát hay xaáu. Vì vaäy ,nhieàu döôùi khía caïnh naøy, giöõa khí vaø saéc coù söï töông quan maät
thieát trong töôùng hoïc ngöôøi ta thöôøng goäp chung thaønh moät maø goïi laø khí saéc vôùi nguï
yù raèng trong vieäc quan saùt khí thì khí chæ ñöôïc noùi ñeán moät caùch giaùn tieáp coøn saéc môùi
laø troïng ñieåm .Chính vì theá maø saùchThuûy kính taäp goïi noù laø khí saéc chi khí.
Trong vò theá ñoäng cuûa con ngöôøi, vaø döôùi khía caïnh cô naêng(fone-tionnel), qua
caùc taùc ñoäng cuûa thaân ìhnh ,ta thaáy coù theå phaùt hieän nhöõng caù tính ñaëc bieät, nhöõng ñaëc
ñieåm taâm hoàn töøng caù nhaân .Daïng thöùc naøy cuûa khí ñöôïc meänh danh laø khí phaùch .
Taùc gæa Phaïm Vaên Vieân cuûa cuoán Thuûy kính taäp laø ngöôøi ñaàu tieân ñaët ra danh töø khí
phaùch ñeå phaân bieät vôùi khí vaø saéc khi oâng noùi :”khí phaùch chi khí” vaø ‘khí saéc chi khí
“ .Trong taùc phaåm cuûa oâng ,phaàn maøu saéc cuûa da bò xem nheï ,coøn phaàn thaàn
laïi ñöôïc chuù troïngraát nhieàu vaø xem nhö laø lieân keát chaët cheõ vôùi khí . Do ñoù ,ñoâi khi ta
goïi laø khí phaùch, ta laïi goïi chính danh hôn laø tinh thaàn vaø khí phaùch, vaø ñeå ch ogiaû tieän
,ngöôøi ta goïi taét laø thaàn khí .Chính phaàn thaàn khí naøy môùi laø phaàn cao thaâm cuûa töôùng
lí AÙ Ñoâng, noù giuùp phaân bieät ñöôïc quyù tieän hieàn ngu,döï ñoaùn ñöôïc thaønnh baïi cuûa cin
nguôøi trong töông lai cuõng nhö maïng vaän daøi ngaén ,thoâ baïo hay thanh khieát .
Töø tröôùc ñeán ay ,thaàn khí vì tính caùch hö hö thöïc thöïc cuûa noù,vöøa coù baûn chaát
laø sieâu hình vöøa coù baû nchaát laø thöïc taïi ,laïi ñoøi hoûi ngöôøi qaun saùt phaûi coù moät nhaõn
quang vaø thính giaùc beùn nhaïy ñaõ ñöôïc xeáp vaøo loaïi hoïc thuaät bí truyeàn. Hôn nöõa, caùch
dieãn taû cuûa nguôøi xöa laïi raát haøm hoãn coá yù thaàn bí hoùa vaø laïi khoâng ñöôïc phoå bieán saâu
roäng nhö phaàn hình töùong ,neân töø ñôøi Ñoâng Haùn ñeán gaàn ñôøi Toáng gaàn nöh bò thaát
truyeàn. Ñeán hai ñôøi Minh,Thanh ,moät vaøi cuoán saùch töôùng coå ñieån coù nhaéc ñeán, nöhng
khoâng moâ taû. Maõi ñeán ñôøi Thanh ,saùch Thuûy kính taäp môùi laïi ñeà caäp ñeán ,nhöng vaãn
chöa roõ raøng cho laém .Tuy vaäy ,xeùt qua môù taøi lieäu rôøiraïc taûn maùt trong kho taøng vaên
hoùa töôùng hoïc coøn löu laïi ñeán nay coäng theâm vôùi moät ñoaïn bình chuù cuûa töôùng töh ta
coù theå suy dieãn ra ñöôïc moät phaàn lôùn nhöõng ñieàu coå nhaân muoán goùi gheùm qua yù nieäm
khí phaùch .Vì vaäy ,trong ñoaïn cuoái chöông naøy ,soaïn gæa ñaëc bieät daønh ra moät phaàn
lôùn ñeå giôùi thieäu veà phaàn töôùng lí naøy cuûa töôùng hoïc AÙ Ñoâng ñeå ñoäc giaû thöôõng laõm.
THAÀN
I – THÖÛ PHAÙC HOÏA YÙ NIEÄM “ THAÀN”

“Thaàn” laø moät khaùi nieäm caên baûn cuûa töôùng hoïc AÙ Ñoâng , nhöng laïi laø moät yù nieäm
raát khoù dieãn taû. Moät phaàn vì ngöôøi xöa hoïc töôùng theo loái taâm truyeàn , laáy tröïc giaùc vaø
kinh nghieäm ñeå lónh hoäi daàn daàn neân khoâng caàn vaø coù theå noùi laø khoâng theå dieãn taû
ñaày ñuû , moät phaàn laø neáu vaøi ba cuoán töôùng hoïc coå ñieãn taû thì loái dieãn taû ñoù vöøamô hoà
vöøa huyeàn bí khieán ngöôøi ñoïc bò hoang mang nhö laïc vaøo meâ hoàn traän . Thaät söï , baûn
chaát cuûa thaàn khoâng coù gì laø hoang ñöôøng , cuõng khoâng ñeán noãi khoù lónh hoäi cho laém.
Ñeán giuùp ñoäc giaû hieåu ñöôïc yù nieäm thaàn trong töôùng lyù AÙ Ñoâng , soaïn giaû coá
gaéng phaùc hoïa laáy yù mieäm thaàn theo moät khaûo höôùng thöïc tieãn , ngöôïc laïi vôùi loái dieãn
taû huyeàn bí cuûa saùch vôû coå ñieån baèng caùch ñöa ra nhieàu ví duï cuï theå tröôùc khi ñi vaøo
phaàn ñònh nghæa lyù thuyeát.
Trong ñôøi , haún moïi ngöôøi ñeàu coù dòp quan saùt laém caëp maét coù nhaõn löïc ñaëc bieät
khoù queân .Nhaõn löïc ñoù khi ñaày aùc khieán keû nhìn phaûi khieáp sôï , coù khi ñaày vui töôi
khieán keû nhìn quyeán luyeán . Nhöõng loaïi aùnh maét ñoù goïi laø aùnh maét coù thaàn. Ngöôïc laïi
, cuõng coù nhieàu ñoâi maét aûo naõo , xa xaêm , lôø ñôø , thieáu sinh löïc , hoaëc khoâng gaây moät
caûm giaùc naøo cho ngöôøi quan saùt : ñoù laø nhöõng aùnh maét thieáu thaàn.
Coù nhöõng tö theá ñi , ñöùng , ngoài chuõng chaïc , oån troïng töï nhieân, taïo moät caûm
giaùc uy nghi khaû kính : ñoù laø nhöõng taùc phong coù thaàn.
Coù nhieàu gioïng noùi chanh chua gaây töùc giaän , hoaëc huøng hoàn laøm cho haân hoan
phaán khôûi , hoaëc trong treûo , eâm dòu truyeàn caûm , khieán ngöôøi nghe nhö bò thu huùt
baøng hoaøng : ñoù laø hôïp aâm thanh coù thaàn .
Moät phuï nöõ nhan saéc coù haáp löïc loâi cuoán söï chuù muïc khoâng ngöøng , khieán moïi
ngöôøi phaûi nhìn , nhìn hoaøi khoâng chaùn , hoaëc luùc nhìn maø ñoäng loøng ham muoán hay
taám taéc khen ngôïi : ñoù laø nhan saéc coù thaàn.
Cuõng coù phuï nöõ khoâng maáy xinh ñeïp nhöng caùch ñi , caùch ñöùng , gioïng noùi ,
nuï cöôøi ñeàu toaùt ra veû thuøy mò , ñoan trang khieán con ngöôøi sinh loøng caûm meán cuõng
laø loaïi ngöôøi coù thaàn.
Trong ñoaøn vuõ coâng dang bieåu dieãn , coù ngöôøi dieãn xuaát noåi baät hôn heát
khieán cho khaùn giaû thaáy ñöôïc yù nghóa cuûa ñieäu vuõ qua cöû chæ , vuõ coâng ñoù coù thaàn
trong ñieäu vu.õ
Nhöõng cuï giaø duø gaàn ñaát xa trôøi , nhöng vaãn coøn ñaày veû quaéc thöôùc , nghieâm
phong , duõng lieät laø nhöõng keû coù thaàn.
Nhöõng treû em nhìn vaøo laø thaáy ngay töôùng thoâng minh , ñónh ñoä cuõng laø haïng
ngöôøi coù thaàn.
Nhöõng ví duï treân cho thaáy thaàn ñöôïc bieåu loä khoâng nhöõng ôû ñoâi maét maø coøn
treân toaøn theå khuoân maët , trong phong thaáy , gioïng noùi , nuï cöôøi , trong theá cöû ñoäng vaø
caû trong theá baát ñoäng cuûa con ngöôøi nöõa . Thaàn ñöôïc phaùt loä roõ reät nhaát luùc vui , luùv
höùng , luùc giaän , luùc sôï , luùc ham muoán , luùc caõi co . luùc thuyeát phuïc , luùc ñaáu voõ , luùc
ñaùnh kieám.
Toùm laïi , baát cöù luùc naøo con ngöôøi thoaùt khoûi trang thaùi bình thöôøng maø toaùt
ra nhöõng neùt khaùc bieät keû phaøm , trong aùnh maét , töôùng ñi , ñöùng , naèm , ngoài , cöôøi thì
ñoù vaãn laø ngöôøi coù thaàn. Chính trong traïng thaùi bình thöôøng ta thaáy thaàn khoù ñöôïc lyù
hoäi nhaát . Ngöôøi xem töôùng bao giôø cuõng gaëp phaûi ñoái töôïng vaø trang thaùi naøy.
Nhöõng ví duï vaø söï dieãn taû treân cho pheùp ta ñòng nghóa thaàn nhö sau:
Thaàn laø aâm höôûng nhaän thöùc ñöôïc treân caùc neùt töôùng con ngöôøi , laø tieáng doäi
trong taâm hoàn ngöôøi xem töôùng cuûa nhöõng neùt töôùng quan saùt ñöôïc , chæ nhöõng neùt
töôùng naøo taïo ñöôïc nhöõng caûm giaùc , caûm töôùng , caûm xuùc , dö aâm trong taâm tö ngöôøi
xem töôùng thì môùi laø nhöõng neùt töôùng coù thaàn . Traùi laïi , nhöõng neùt töôùng naøo khoâng
coù yù nghóa , khoâng gaây moät chaán ñoäng naøo trong taâm tö , khoâng coù gì khaùc bieät vôùi
thieân haï laø nhöõng neùt töôùng thieáu thaàn. Nhöõng neùt töôùng loä thaàn roõ reät ( nhö saùt khí
trong aùnh maét , söï thoâ baïo cuûa cöû chæ , tieáng noùi lôùn , gioïng cöôøi to ) thì baát cöù ngöôøi
phaøm naøo cuõng quan saùt ñöôïc. Nhöng coù nhöõng neùt töôùng khoâng loä thaàn moät caùch roû
reät ñoái vôùi ngöôøi phaøm thì chæ coù nhaø töôùng thuaät thöôïng thöøa môùi tra xeùt ñöôïc thaàn
khí maø thoâi . Nhö theá, queân chuaån nhaän thöùc thaàn laø tröïc giaùc rieâng cuûa thaàn töôùng ,
Ñaây hieån nhieân laø tieâu chuaån heát söùc chuû quan vaø caù bieät . Vieäc khaûo saùt thaàn sôû dó
khoù laø vì lí do , vaø söï khaùc nhau giöõa caùc nhaø töôùng chính cuõng vì nguyeân nhaân treân.
Ñeà ñònh nghóa giaûn dò hôn , thaàn laø tinh thaàn . Ñoù laø nguoàn ñoäng löïc tieàm aån
trong con ngöôøi , keát tinh töø söï ham muoán , töø yù chí , töø nghò löïc , töø tình caûm , töø trí
tueä , töø huyeát thoáng , töø vaên hoùa ñöôïc phaùt loä ra ngoaøi , ít hay nhieàu , maïnh hoaëc yeáu .
Noù coù theå tieàm aån hoaëc phat loä , khang kieän hay suy nhöôïc . Xem thaàn laø xem tinh
thaàn , xem noäi taâm , xem phaàn chaân töôùng beân trong qua nhöõng neùt phaùt bieåu ra ngoaøi
.Thöôøng khi caùi beân ngoaøi khoâng goùi gheùm heát caùi sinh ñoäng vaø uaån khuùc beân trong .
Vì vaäy, thuaät xem töôùng bao giôø cuõng phaûi coá gaéng thaáu ñaùo noäi taâm thì môùi ñaït tieâu
chuaån .Ñoù laø lí do taïi sao khaûo saùt thaàn phaûi baèng maét chöa ñuû maø phaûi duøng ñeán taâm
ñeå tìm hieåu taâm . Caùi khoù cuûa vieäc quan saùt Thaàn laø ôû choã ñoù . Caùi vi ñieäu cuõng töø ñoù
maø ra.
II – NGUYEÂN TAÉC VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU THAÀN

a) Nguoàn goác cuûa thaàn döôùi nhaõn quan töôùng hoïc coå ñieån
Thaàn ôû ñaâu maø ra? Ñeå giaûi ñaùp caâu hoûi naøy , coå nhaân ñaõ ñöa ra laäp luaän sau:
Con ngöôøi , baåm thuï tihn hoa cuûa trôøi ñaát maø sinh ra . Thaàn laø vaät voâ hình , laø
tinh hoa toái cöïc cuûa con ngöôøi coù tröôùc roài môùi coù hình haøi . Hình haøi sôû dæ coù laø ñeán
chöùa ñöng noäi thaàn . Do ñoù thaàn baøng baïc trong noäi tang con ngöôøi . Luùc nguû thì noäi
theå , luùc thöùc thì hieän ra ôû caëp maét.
Ñoái vôùi chuùng ta , laäp luaän treân khoâng ñuû nhöng coù vaøi ñieåm khaû duïng . Nhöõng
ñieåm khaû duïng ñoù soaïn giaû seõ ñeà caäp ñeán ôû nhöõng ñoaïn sau:
b) Vai troø caëp maét trong vieäc quan saùt Thaàn
Qua nhöõng ví duï ñan cöû ôû ñaàu phaàn naøy , chuùng ta thaáy thaàn raát bao la baøng
baïc chöù khoâng phaûi chæ thu heïp ôû caëp ma71t . Nhöng haún chuùng ta ñeàu coù dòp ngaém
nhöõng böùc hoïc chaân dung con ngöôøi , ta thaáy böùc hoïa veõ linh hoaït hay khoâng phaàn lôùn
laø ôû caëp maét . Maïnh Töû ñaõ töøng noùi :”Quan saùt ngöôøi thì quan saùt ôû caëp maét , maét
chính ñính thì taâm hoàn ngay thaúng , maét taø vay thì taâm tính cuõng taø vay” .Taây phöông
cuõng coù caâu:” Caëp maét laø cöûa soå taâm hoàn “ . Thaàn laø tinh hoa , laø taám göông phaûn aùnh
taâm hoàn con ngöôøi . Theá maø quan saùt maét ( noùi ñuùng ra laø quan saùt aùnh maét ) ta bieát
ñöôïc taâm hoàn neân coå töôùng hoïc noùi laø quan saùt ôû maét , tuy chöa ñaày ñuû nhöng khoâng
phaûi laø voâ lyù .
Vaû chaêng quan saùt muïc quang ta bieát ñöôïc nhieàu veà thaàn cuûa con ngöôøi hôn baát
kyø boä vò hoaëc neùt töôùng khaùc . Chaúng haïn ta coù theå bieát aùnh maét maïnh hay yeáu , döõ
hay hieàn hoaø , gian xaûo hay thuaàn phuùc … Do doù , ta phaûi thuøa nhaän raèng vò trí quan
saùt thaàn thuaän tieän nhaát laø caëp maét con ngöôøi . Tuy raèng moät mình nhaõn thaàn chöa ñuû
ñeå töôïng ñònh moät caùch döùt khoaùt veà thaàn cuûa moät caù nhaân , nhöng ngöôøi quan saùt saâu
saéc coù khaù nhieàu döõ kieän caàn thieát ñeå giaûi ñoaùn veà phaåm caùch vaø vaän maïng noùi chung
cuûa con ngöôøi . VÌ THEÁ NGÖÔØI XÖA MÔÙI NOÙI:” Xem quí hieån hay haï tieän thì xem ôû
maét” vaø ôû ñaây ta ñaët trong taâm vaøo vieäc quan saùt maét ñeå suy luaän vaø tìm hieåu veà thaàn
.
c) Phaân loaïi Thaàn qua muïc quang
Trong töôùng hoïc AÙ Ñoâng noùi ñeán thaàn qua caëp maét thì ñieåm caàn ñaëc bieät chuù yù
khoâng phaûi laø hình daïng cuûa maét maø laø tính chaát cuûa muïc quang . Quan saùt muïc quang
guùp ta phaân loaïi ñöôïc caùc loaïi Thaàn cuûa con ngöôøi vaø ñònh ñöôïc söï töông quan hôïp
nhaõn thaàn vôùi coâng danh söï nghieäp cuûa moät caù nhaân . Ñaïi ñeå , caên cöù vaøo muïc quan ta
phaân bieät ñöôïc :
1 – Thaàn taøng
Ñaây laø neùt thöôïng thöøa caùch veà nhaõn thaàn . Thaàn taøng coù nghóa laù aùnh maét
saùng suûa giöõa khoâng röïc rôõ töông töï nhö moät haït ngoïc ôû trong tö theá an tónh phaùt ra
aùnh saùng nhöng aùnh saùng ñoù ôû caëp maét coù tính caùch phaûng phaát , nheï nhaøng , thoaùng
qua nhö khoâng coù nhöng nhìn kyõ , ngaém laâu ta môùi phaùt hieän ñöôïc . Loaïi nhaõn thaàn aån
taøng naøy raát hieám nhöng keû coù loaïi nhaõn thaàn naøy laù daáu hieäu chaùc chaén thaønh ñaït
ñöôïc ñaïi nghieäp , höôûng phuù quí laâu daøi.
2 – thaàn loä
Ngöôïc laïi vôùi Thaàn taøng thì goïi laø Thaàn loä . Loä ôû ñaây khoâng nhöõng troøng maét loài
ra ñeå loä caû troøng traéng maø aùnh maét cuõng quaù loä lieãu töïa nhö coïp nhìn con moài chaèm
chaèm , aùnh maét saùng röïc töïa bao nhieâu tinh anh cuûa con ngöôøi ñeàu theo aùnh maét maø
tieát ra ngoaøi . Ñoù laø ñeàu ñaõ ñöôïc Nguyeãn Du taû qua hai caâu thô trong Ñoaïn Tröôøng
Taân Thanh :
Tinh anh phaùt tieát ra ngoaøi
Ngaøn thu baïch meänh moät ñôøi taøi hoa
Döôùi nhaõn quang töôùng hoïc , thaàn loä laø keû tinh hoa phaùt tieát chuû veà gin tham hình
khaéc , coù may ñöôïc quyù hieån thì cuõng chæ ñöôïc moät quaûng thôøi gian ngaén roài laïi luïi taøn
. Soá thoï cuõng khoâng ñöôïc daøi vì tinh hoa loä thì thaàn mau kieät maø thaàn laø caên baûn cuûa
thoï maïng .
3 – Thaàn tónh
Thaàn tónh ôû ñaây coù nghóa laø muïc quang saùng suûa töï nhieân hieàn hoøa khoâng noân
naû , gioáng nhö maët nöôùc muøa thu , nhöng thoaùng thaáy roài laïi khoâng thaáy roõ , nhìn thaät
laâu laïi thaáy roõ. Noùi moät caùch khaùc , thaàn tónh chính laø loái goïi tinh thaàn thö thaùi nhaøn
haï thì hieän qua aùnh maét . Ngöôøi coù loaïi thaàn tónh taâm tính nhaân töø khoâng hieåm ñoäc ,
cuoäc ñôøi thanh nhaøn , ít soùng gioù .Ñoù laø töôùng hoïc loaïi ngöôøi thanh quí.
4 – Thaàn caáp
Thaàn caáp laø loaïi aùnh maét phaùt saùng phaùt ñoäng khoâng ngöøng gioáng nhö moät hoûa
dieäm sôn phun löûa lieân mieân .Ñoù chính laø loaïi muïc quang cuûa loaïi maét jhæ , troâng
thoaùng qua laø nhaän ra ngay tính tình noùng naûy , khích ñoäng . Neáu ngoân ngöõ , ñi ñöùng ,
aên noùi ñeàu coù daùng veû gaáp gaùp thì keû ñoù sôùm phaùt ñaït nhöng cuõng mau taøn.
5 – Thaàn uy
Khuoân maët luùc môû luùc , khi thu nhoû , muïc quang coù oai löïc töï nhieân khieán ngöôøi
khaùc nhìn vaøo caûm thaáy kieân neå . Loaïi nhaõn thaàn naøy laø daáu hieäu cuûa haïng ngöôøi laøm
neân söï nghieäp phi thöôøng . Chaúng haïn nhö caëp maét cuûa nhaø ñoäc taøi Ñöùc quoác xaõ
A.Hitler, khi nhìn ai cuõng nhö cheá ngöï keû ñoù khieán keû ñoái dieän chæ bieát cuùi ñaàu khuaát
phuïc.
6 – Thaøn hoân
Ñoù laø loaïi muïc quang môø mòt , aùnh saùng yeáu ôùt gaàn nhö khoâng coù , ñaïi khaùi
nhö maét heo , maét caù ( xem phaàn noùi veà caùc loaïi maét ñieån hình trong töôùng hoïc )
Loaïi maét naøy töôïng tröng cho caù tính öôn heøn suoát ñôøi khoâng laøm neân chuyeän
gì thöôøng cheát yeåu.
7 – Thaàn hoaø
Loaïi muïc quang naøy phaàn naøo gioáng nhö loaïi thaàn tónh nhöng khaùc ôû choã thaà
tónh chæ veà söï oån coá thanh thaûn coøn thaàn hoaø laø aùnh maét chaúng nhöõng hieàn dòu thöôøng
xuyeân maø khuoân maët saéc thaùi luùc naøo cuõng töôi vui laïc quan , duø luùc giaän döõ cuõng
khoâng maát veû töø aùi ,chaúbng haïn caëp maét cuûa böùc tranh oâng Thoï cuûa ngöôøi Trung Hoa
hay Phaät Di Laëc trong caùc chuøa chieàn .Veà maët caù tín . ngöôøi coù aùnh maét xeáp vaøo loaïi
thaàn hoaø taâm tính luùc naøo cuõng hoàn nhieân baát chaáp ngoaïi caûnh , khoâng bao giôø möu
tính haïi ngöôøi .Veà maët maïng vaän . ít khi bò laâm vaøo caûnh nguy hieåm ngaët ngheøo ,
khoâng quyù hieån thì cuõng khoâng bao giôø ñoùi raùch , khoán khoå .
8 – Thaàn kinh ( hay coøn goïi laø thaàn khieáp )

Muïc quan luùc naøo cuõng hôùt haûi laám leùt nhö ñaïi hoïa saép tôùi duø raèng thöïc teá
khoâng coù gì ñaùng sôï . Ñoù laø tình traïng cuûa ke coù taâm hoàn baát ñònh , aên uoáng , naèm
ngoài luùc naøo cuõng coù veû boàn choàn , hoát hoaûng baát an . Keû coù muïc quang nhö theá ,
coâng danh söï nghieäp hoaëc thoï soá khoâng ñöôïc beàn laâu , thöôøng nöûa ñöôøng gaõy ñoå.
9 – Thaàn tuùy
Aùnh maét hoân meâ , luùc naøo cuõng nhö ngöôøi ngaùi nguû ( xem laïi Tuùy nhaõn trong
chöông noùi veà maét ).Loaïi ngöôøi coù muïc quang naøy taâm tính hoà ñoà , thieáu saùng suoát ,
thöôøng deã bò ngoä ñoäc ( aåm thöïc , saéc duïc …) maø cheát hoaëc tieâu tan danh voïng söï
nghieäp.
10 – Thaàn thoaùt
Aùnh maét thaát thaàn , saéc maët thaãn thôø . Ñoù laø tröôøng hôïp thöôøng thaáy ôû nhöõng
ngöôøi gaëp luùcn kinh hoaøng toät ñoä thì maët thoän ra , chaân tay cöùng ñôø töïa nhö luùc thaáy
ma. Neáu chæ xaûy ra trong tröôøng hôïp baát thöôøng quaù ñoät ngoät thì ñoù la daáu hieäu cuûa tin
thaàn yeáy ñuoái baïc nhöôïc , khoâng töï chuû ñöôïc . Nhöng neáu khoâng vì söï kinh hoaûng maø
boãng nhieân muïc quang thaát thaàn thì laïi laø daáu hieäu tinh löïc khoâ kieät baùo hieäu thoï soá
saép ñöùt ñoaïn.
d) Phaân bieät vaøi ñaëc thaùi cuûa nhaõn thaàn
Nhö treân ñaõ noùi , trong khi quan saùt thaàn ngöôøi ta nghó ngay ñeán tinh hoa cuûa
con ngöôøi phaùt hieän ra trong nhieàu laõnh vöõc vaø döôùi nhieàu hình thaùi nhöng chuû yeáu
vaãn laø ôû caëp maét . Noùi ñeán maét ta khoâng neân chuù troïng nhieàu laém tôùi hình theå cuûa noù (
lôùn nhoû , noâng saâu , daøi ngaén , roäng heïp …) ,aø phaûi ñeå yù ñeán muïc quang . Chính muïc
quang môùi gíup ta nhaän ñònh va phaân bieät ñöôïc nhaõn thaàn . Muïc quang noùi chung coù
theå ôû vaøo moät trong hai tröôøng hôp chính.
1 – Phuø quang
Ñaây laø loaïi aùnh maét coù veû saùng noåi , hôøi hôït , ngöôøi tinh maét coù theå baèng tröïc
giaùc nhaän ra raèng aùnh maét tuy coù veû saùng toû maø thöïc ra laø khoâng coù thaàn töïa hoà nhö
maët traêng phaûn chieáu laïi aùnh saùng thaùi döông hoaëc nhö chaát laân tinh ñöôïc sôn pheát
vaøo caùc taám baûng chæ ñöôøng ban ñeâm saùng röïc khi coù aùnh ñeøn xe roïi tôùi.
2 –Chaân quang :
Ngöôïc laïi vôùi phuø quang laø chaân quang.Ñaây laø loaïi saùng thöïc coù sinh khí neân
aùnh maét linh hoïat nhìn vaøo laø thaáy soáng ñoäng nhö aùnh thaùi döông vaäy.
Trong pheùp quan saùt thaàn ñeå ñònh quyù tieän hieàn ngu , chæ coù chaân quang môùi
ñaùng ñöôïc löu yù coøn phuø quang phaûi gaït boû, vì phuø quang laø aùnh saùng muôïn hay quaù
yeáu ôùt khoâng ñuû ñeå keát luaän raèn coù thaàn neânkhoâng heå döïa vaøo ñoù maø bieát ñöôïc hieàn
ngu quyù tieän. Vaû laïi ,phuø quang coøn coù yù nghóa laø keû ñoø saép cheát trong töông lai raát
gaàn. Keû nhö theá coøn gì ñaùng baøn ñeán .
Chaân quang ñöôïc chia thaønh boán loaïi tuøy theo tính chaát ñaëc tính cuûa muïc
quang nhö sau :
a) Thuû chaân ( aùnh saùng thöïc vaø giöõ laïi ñöôïc) :
Troøng maét nhö vì sao saùng ,khoâng dao ñoäng maø töï phaùt quang ,, luùc tónh thì
ngöng tuï, luùc ñoäng thì böøng saùng ,khieán ngöôøi ngoaøi khoâng daùm nhìn thaúng vaøo maét
mình.
b) Ngöôøi coù thuû chaân quang tính tình trung thöïc ,löông haûo danh vang thieân haï,
duø gaëp nguy hieåm cuõng vaãn vöôït qua ñöôïc.
c) Haøm chaân ( aùnh saùng thöïc nhöng aån taøng vaøo maét) :aùnh maét töï phaùt quang
gioáng nhö aùnh saùng cuûa vieân ngoïc quyù ,nhìn kó môùi thaáy veû saùng ,khieán ngöôøi
ta caûm thaáy deã chòu, töï trong thaâm taâm naûy sinh caûm giaùc haân hoan.
Roäng ra khi ta nhìn thaáy caây coû suôùi nöôùc xinh töôi maø thaáy aám loøng vui maét thì
caùi veû saùng cuûa caûnh vaät laø tinh hoa cuûa nuùi soâng .Caùi ñoù meänh danh laø haøm
quang.
Ngöôøi coù thaàn maét thuoäc loaïi haøm chaân thì ñoã ñaït sôùm ,löu laïi tieáng thôm cho ñôøi.
d) Taøng chaân : .(saùng thöïc nhöng lhoâng loä lieãu) aùnh maét saùng môø môø ,môùi nhìn
thì nhö khoâng ñuû maø nhìn laâu laïi coù veû dö.Keû coù taøng chaân maïng vaän vinh
hieån ,söï sang caû löu tôùi ñôøi sau nhöng phaùt ñaït muoän.
e) Hoài chaân ( saùng thöïc maø nhö saün saøng tuoân ra bình thöôøng raát khoù nhìn ,muoán
thaáy phaûi môû maét thaät to, luùc ñoù môùi thaáy roõ veû saùng .loaïi chaân quang naøy
thöôøng xuaát hieän trong aùnh maét nhöõng ngöôøi caän thò,.Noù coù theå tuï hay coù theå
taùn ,hay leäch,coù theå eâm ñeàm nöh aùnh traêng raèm ,cuõng coù theå nhö aùnh sao nhaáp
nhaùy,Loaïi chaân naøy neân coù veû saùng ngaám ngaàm vaø hôi ñen aùm thì môùi quyù.
Caùi quyù cuûa loaïi maét coù chaân quang naøy khaùc haún vôùi ba loaïi treân ,toát xaáu
töøng tröôøng hôïp .Nhöõng keû kì hình dò tuôùng thaønh ñaït ñeàu thuoäc loaïi naøy.
Toùm laïi, coù chaân quang duø nhieàu hay ít laø töôùng cuûa keû möu söï deã thaønh ,caàu
c6ng danh seõ ñaït.Ñaïi khaùi, chæ raát veà maët Thaàn Khí maø ñoaùn keû coù muïc quang thuoäc
loaïi taøng chaân haäu vaän phaùt trieån toát ñeïp, söï nghieäp chaéc chaén vieân maõn nhöng khoâng
thoaùt khoûi caûnh thieáu thôøi bò soùng gioù ,bò vaáp vaùp raát nhieàu trong cuoäc ñôøi, khoâng
ñöôïc soáng thanh thaûn bình dò nhö keû thuoäc loaïi thuû chaân vaø haøm chaân .Phaøm ngöôøi ta
duø caùc boä vò coù bò khuyeát haõm ,coát caùch coù vaøi ñieåm bò xeáp vaøo loaïi haï caùch maø aùnh
maét luùc naøo cuõng coù chaân quang baát keå luùc naøo thì cuõng gioáng nhö roàng thieâng laân
quyù ,tuy ôû nôi ñaàm heïp röøng töha coi nhö ñuû ñeå hoùa giaûi nhöõng khuyeát ñieåm cuûa hình
theå vaø coù theå ñaït ñöôïc phuù quyù vöôït ra ngoaøi döï lieäu thöôøng tình .Ñaây chính laø moät
trong nhieàu bí quyeát cuûa töôùng hoïc aù Ñoâng vaø thuoäc veà nguyeân lí troïc trung höõ thanh
.Saùch vôû baøn veà töôùng thuaät ñaày raãy caùc giai ñoaïn lieân quan tôùi ñieåm teá nhò naøy.
f) Nhöõng ñieàu kieän toái haûo cuûa nhaõn thaàn
Noùi ñeán nhaõn thaàn ta khoâng caàn chuù yù tôùi hìng daïng cuûa maét maø phaûi ñaëc bieät
löu yù ñeán muïc quang .Muïc quang ñöôïc xem laø toái haûo khi noù hoäi ñuû 7 ñieàu kieän
sau ñaây :
1- Taøng nhi baát hoái :
Nghóa laø nhaõn thaàn phaûi coù veû che khuaát ñi ñöôïc, nhöng muïc quang
khoâng ñöôïc toái aùm.Noùi moät caùch khaùc roäng raõi hoân laø muïc quang tuy saùng
nhöng laø moät töùh aùnh saùng coù veû haøm xuùc, ñoäng trong caùi tónh, töông töï
nhö veû saùng cuûa moät vieân ngoïc baùu töï noù coù theå phaùt quang nhöng khoâng
röïc rôõ, loä lieãu phaûi quan saùt thaät laâu môùi phaùt hieän ñöôïc .Coøn hoái laø maét
lôø ñôø nhö maét ngaùy nhuû.
2- An nhi baát ngu :
Muïc quang oån ñònh nhöng khoâng trô treõn baát ñoäng,Töø ngöõ oån ñònh töï noù
ñaõ ngaàm chöùa tính caùhc soáng ñoäng nhöng laø caùi veû soáng ñoäng linh hoaït
chöù khoâng phaû ial2 giao ñoäng “trô treõn baát ñoäng” coù nghóa laø muïc quang
im lìm (inertie) khoâng bieåu loä ñöôïc ñaày ñuû sinh khí caàn thieát ,khoâng bieán
thoâng ñöôïc .
Noùi caùch khaùc ñi ,nhaõn thaàn sung tuùc thì töï noù coù veû saùng nhö moät ngoïn
ñeøn ñieän döôïc thaép baèng doøng nhaân ñieän xoay chieàu coù theå thu ruùt laïi
cöôøng ñoä trong moät giôùi haïn naøo ñoù. Chaúng haïnnhö khi ñaøm thoaïi ,aùnh
maét ta tuy khoâng dao ñoäng nhöng luùc thích tuùh vaø khi cuït höùng ñoä saùng cuûa
maét phaûi coù nhòp ñoä chuyeån bieán thích nghi ñuû ñeå dieãn taû ñöôïc caùi traïng
thaùi tình caûm noäi taâm cuûa ta luùc ñoù. Traùi laïi, muïc quang cuûa moät caù nhaân
luùc naøo cuõng cuøng moät cöôøng ñoä duø nghe caâu chuyeän reû nhaït hay giaät gaân
maø vaãn khoâng coù gì thay ñoåi thì khoâng coù theå coi laø an nhi baát ngu ñöôïc
.Luùc ñ1o ,muïc quang cuûa keû ñoù phaûi ñöôïc goïi laø an nhi ngu .
3- Phaùt nhi baát loä :
Muïc quang ñöôïc coi laø phaùt khi tia maét nhö xaï aùnh saùnh ra ngoaøi nhöng
möùc ñoä phaùt quang cuûa noù vöøa phaûi, khoâng quaù maïnh meõ roõ raøng ,chæ
ngöôøi quan saùt thaä itnh tuôøng môùi phaùt hieän ra ñöôïc. Noùi khaùc ñi ,muïc
quang nhö vieân ngoïc saùng giöõa ban ngaøy, tuy phaùt quang nhöng aùnh saùng
raát môø so vôùi aùnh saùng thaùi döông chöù khoâng phaûi laø moät ngoïn ñuoác ñeå baát
cöù ai cuõng thaáy ñöôïc deã daøng.
Töø ngöõ loä coù nghóa laø troøng maét loài ra nhö nhìn tröøng tröøng vaøo ñoái töôïng
quan saùt , loä caû troøng traéng .Ñaïi ñeå luùc meøo rình chuoät, coïp chuaån bò voà
moài, nhìn chaèm chaèm vaøo con moài thì luùc ñoù muïc quang goïi laø loä.
4- Thanh nhi baát khoâ:
Ñieàu kieän aøy ñaët naëng vaøo vieäc quan saùt caáu taïo cuûa maét veà phöông dieän
phaåm chaát. Thanh coù nghóa laø loøng ñen ,loøng traéng cuõng nhö ñoàng töû phaûi
trong treûo nghóa laø ranh giôùi ba phaàn ñoù phaûi phaân bieät roõ raøng ,chaát lieäu
caáu taïo phaûi thuaàn khieátkhoâng ñöôïc coù caùc tia maùu ,maøng maét xen laãn vaøo
, moät khi coù taát caû chaát lieäu caáu taïo ñeàu thuaàn khieát thì nhìn vaøo maét ngöôøi
ta coù caûm giaùc nhö nhìn vaøo moät hoà nöôùv saâu thaúm ,trong treûo nhö caùc tieåu
thuyeát gia vaãn thöôøng moâ taû :maét trong saùng nhö nöôùc hoà veà muøa thu .Ñaáy
chính laø ñieàu tuôùng hoïc goïi laø thanh vaäy.
Coøn khoâ coù nghóa laø caèn coõi ,khoâng coù veû soáng ñoäng hieän leân ôû beà maët
.Maét htanh maø khoâ coù nghóa laø nhaõn thaàn laïnh leõo suy nhöôïc ,khoâng ñöôïc
kieân coá. Ñeå deã hieåu hôn,xin laáy 1 ví duï cuï theå : thanh nhi baát khoâ ví nhö
caây tuøng ,baùch veà muøa ñoâng , coát caùch thanh nhaõ vaø nhìn voû caây caønh laø
vaãn coù veû xanh töôi bieåu hieän moät söùc s61ng tieàm aån beân trong. Göôïc laïi,
thanh nhi khoâ ví nhö thaân caây lau saäy veà muøa ñoâng, caønh laù trô troïi, caèn
coõi ,nhìn kó coù hteå bieát ngay laø thaân caây heát nhöïa ,chæ coøn hình maø maát heát
chaát.
5- Hoøa nhi baát nhöôïc
Eâm dòu nhöng khoâng meàm yeáu. Noùi roäng ra muïc quang ñöôïc coi laø Hoøa
nhi baát nhöôïc khi aùnh maét saùng moät veû eâm dòu nhöng khoâng meàm yeáu, khaû
aùi chöù khoâng phaûi khaû hieáp khieán nguôøi khaùc nhìn thaáy coù caûm töôûng moät
nieàm vui thích muoán tieáp xuùc vôùi ta chöù khoâng daùm khinh maïn vì trong söï
hoùa aùi ñoù aån taøng mo65t söùc maïnh khieán keû ñoái dieän phaûi neå phuïc trong
loøng.chaúng haïn maét caùc töôïng Phaät trong chuøa ,tuy aùnh maét töø bi baùc aùi
nhöng vaãn khoâng nhu nhuôïc uûy mò.
6- Noâ nhi baát tranh :
Luùc giaän khoâng loä veû caïnh tranh ,oaùn töùc thì goïi laø noâ nhi baát tranh .Tuy
nhieân ,trong yù nghóa cuûa töôùng hoïc , yù nghóa caâu treân phong phuù hôn nhieàu
.Noä phaûi ñöôïc coi laø chính khí vì khi giaän döõ phaùt xuaát ra bôûi moät lí do
thöïc söïc chính ñaùng nhöng maët khoâng bieán saéc ,chæ hôi cau maøy, aùnh maét
nghieâm nghi6 bieåu loä moät taâm hoàn aøy coâng haøm duôõng luoân luoân giöõ ñöôïc
bình tónh .Coù ñuû caùc ñaëc tính keå treân thì môùi goïi laø noä.
Coøn giaän maø maét ñôø ra ,maét xaïm laïi ,tia maét nhö toùe löûa ,nöh muoán aên
töôi nuoát soáng ngöôøi khaùc laø daáu hieäu beà ngoaøi cuûa keû khoângcoù ñöùc tính
traàm tónh, maát töï chuû goïi laø tranh .Chính vì tranh bao goàm nhöõng phaûn
öùng coù aån yù aên thua ñuû ,chæ bieát thoûa maõn töï aùi nhaát thôøi khoâng nghó ñeán
haäu quaû veà sau ,neân tranh bò xeáp vaøo loaïi khí luôïng heïp hoøi, bieåu thò khí
phaùch nhoû moïn ,do ñoù tranh bò coi laø taø khí.
7- Cöông nhi baát coâ:
Nghóa ñen laø cöùng ,maïnh maø khoâng leû loi ,nhöng yù nghóa chính yeáu ôû
ñaây chæ loaïi muïc quang toûa ra aùnh saùng hoàn nhieân oai nghi khieán keû
khaùc nhìn vaøo phaûi vò neå töôûng nhö sau con ngöôøi cuûa ta laø caû moät khoái
ñoâng ñaûo söùc maïnh voâ hình chöù khoângphaûi chæ laø moät caù naâhn ñôn
chieác.
III-MOÄT VAØI GIAI THOAÏI :

Ñôøi Minh, vónh laïc hoaøng ñeá thöôøng nghieân cöùu töôùng hoïc vôùi moät naøh töôùng
hoïc noåi tieáng laø Vieân Lieãu Trang (taùc giaû boä saùch Lieãu Trang töôùng phaùp hieän coøn
truyeàn roäng raõi) . Moät hoâm, trong luùc ñaøm ñaïo veà Hình, Töôùng con ngöôøi , nhaø vua
neâu leân thaéc maéc vôùi nhaø töôùng hoïc hoï Lieãu nhö sau :
“Traãm thaáy saùch töôùng noùi raèng :hình haøi khuyeát laõm thì baàn haøn Nguõ quan
toaøn haûo thì thoâng minh quyù hieån. Theá thì taïi sao trong trieàu coù ngöôøi laøm ñeán thöôïng
thö maø dieän maïo laïi cöïc kì xaáu ? Laïi thaáy treân ñôøi khoâng thieáu gì nhöõng keû Nguõ quan
tuyeät mó maø laïi cheát non ,hay maët maøy ñeïp ñeõ maø ngu ñoän ,soá maïng khoâng ra gì ?”
Lieãu Trang ñaùp :” Ngöô2i dieän maïo xaáu xí maø laïi quyù hieån laø vì muïc quang coù
thaàn :ñi vöõng vaøng nhö thuyeàn lôùn ,khoâng nghieâng ngaû ,ngoài oån troïng nhö laø nuùi non
ñoù laø töôùng ñi ,ñöùng, naèm ,ngoài uy nghi coù thaàn .Nguõ quan tuyeät mó maø cheát non laø vì
muïc quan hoân quyeän ,thaát thaàn :maét maøy xinh ñeïp nhöng ñoù chæ laø beà ngoaøi coøn ôû
trong thì khí treä, thaàn hoân laøm sao maø thoâng tueä ñöôïc.cho neân, baøn veà quyù hieån ,chæ
döïa vaøo hình aøhi khoâng ñuû, maø coøn phaûi laáy thaàn ,khí laøm goác.”
Nhaõn quang (hay muïc quang cuõng vaäy ) con ngöôøi do trôøi phu cho khoâng phaûi
muoán laø ñöôïc. Nhaõn quang chaúng nhöõng bieåu loä ca ù tính maø coøn coù aûnh höôûng saâu xa
tôùi maïng vaän töû sinh cuûa con ngöøoi nöõa.
Caùch ñaây vaøi chuïc naêm ,tröôùc khi Nhaät chieá mHöông Caûng ,Aùo moân, taïo Aùo
moân coù moät ngöôøi chuyeân laøm ngheà chaøi löôùi laø Traàn Gia Caâu .caâu yû mình coù thyueàn
buoàm loaïi lôùn neân thöôøng ra taä nñaïi döông caâu caù vaøi ngaøy môùi trôû veà ,soá thu hoaïch
khoâng thua gì caùc taøu ñaùnh caù coù ñoäng cô .Treân taøu ,ngoaøi soá ngö phuû coù nuoâi theâm
moät con khæ raát khoân, ñeå sôùm hoâm baàu baïn ,coøn vôï con ñeå laïi AÙo moân .
Moät böõa kia ,vì soá ngö phuû laønh ngheà boû ñi gaà nheát ,Gia caâu phaûi ñi cuøng khaép
Aùo moân ñeå möôùn thôï môùi, tình côø gaëp ngöôøi quen cuõ laø Döông Chieáu Thaûn ,voán
ngöôøi ñoàng höông ,beøn cuøng nhau ruû vaøo quaùn aên nhaäu ñeå phæ tình tha höông ngoä coá
tri .Hoï Döông laø keû voán noøi thö höông ,laïi raønh ngheà xem töôùng ,neân trong luùc ñoâi baïn
ñaøm ñaïo ,döông thaáy saéc maët cuûa Gia caâu choã thì xanh nhö taøu laù döøa ,choã thì xaïm
nhö tro taøn ,khoâng neùn ñöôïc kinh di neân môùi baûo raèng : ” Naøy baïn ,toâi xem töôùng thaáy
anh dieän maïo khí saéc raát xaáu ,chæ khoûang ba thaùng ñoå lai toâi e raèng anh seõ gaëp tai hoïa
raát xaáu .Vaäy trong thôøi gian aøy anh khoâng neân lieàu lónh ra khôi ,haõy chòu khoù hi sinh
bôùt chuùc lôïi töùc möôùn thôï löôùi caù veà quaûn chuû thuyeàn thì may môùi thoaùt naïn”.
Gia Caâu nghe xong ,neùt maët nhaên nhoù noùi :”Gaàn ñaây soá tuh hoaïch quaù keùm ,soá
thôï cuõ boû ñi .Baygiôø phaàn ñoâng laø thôï môùi ,kinh nghieäm chöa coù neáu khoâng coù ngöôøi
raønh ngheà bieát höôùng caù ñi thì toån thaát quaù naëng sôï kham khoâng noåi”.
Döông Chieáu Thaûn suy nghó hoài laâu ,xem kó töôùng maïo cuûa baïn roài noùi :” khí
saéc cuûa anh thaät xaáu nhöng may aùnh maét coù thuû chaân quang töùc laø thuû thaà neân coù hi
voïng thoaùt hieåm”.
Caâu nghe xong thaéc maéc :” Xaáu toát laø do khí saéc ,taïi sao töôùng khí toát laïi coù
theå cöùu vaõn ñöôïc hoaïn naïn?”
Döông ñaùp : “ Töôùng caùch toát thì soá thoï chöa thaät söï döùt ,trong thôøi gian ñoù
neáu chaúng may gaëp naïn thì chæ bò kinh hieåm chöù khoâng ñeán noãi tuyeät maïng .tyû nhö khí
saéc treân maët aûm ñaïm nhöng maét coù thaà nquang an tónh khoâng bò giao ñoäng theo cuøng
vôùi saéc maët thì tuy tai hoïa ñoät nhieân xaûy tôùi cuõng vaãn vöôït qua ñöôïc :.
Thaáy Gia Caâu quyeát yù vì sinh k6eù maø phaûi maïo hieåm ra khôi laàn aøy ,Döông
noùi tieáp : “ Neáu nhö trong maáy thaùng tôùi anh coù gaëp naïn maø thoaùt khoûi veà sau ñôøi anh
seõ coù dòp phaùt ñaït lôùn. Theo toâi toát hôn heát al2 khoâng neân maïo hieåm ,nhöng neáu anh
ñaõ quyeát tieáp tuïc ra khôi laâu ngaøy thì toâi hi voïng nhôø maét anh baùo hieäu laø anh coù thuû
thaàn laø seõ hoùa döõ ra laønh. “.Noùi xong ñoâi baïn chia tay.
Sau ñoù ,gia caâu tuï taäp ñuû tay thôï quyeát chí ra khôi ,vaø laàn naøy ñi raát xa bôø, hi
voïng ñaùnh ñöôïc nhieàu caù ñeå gôõ laïi caùc toån thaát trong thôøi gian tröôùc. Ba thaùng sau
ngaøy giaõ bieät hoï Döông, Caâu ra khôi vaãn chöa trôû laïi , Döông cho laø Caâu ñaõ gôûi thaân
nôi mieäng caù maát roài ,trong loøng voâ cuøng thöông tieác. Nhöng khoûang boán thaùng, sau
khi rôøi beán , Gia Caâu ñoät nhieân xuaát hieän tìm Döông Chieáu Thaûn caùm ôn vaø ca tuïng
töôùng phaùp cuûa Döông thaät laø voâ cuøng linh nghieäm.
Thöïc vaäy, sau khi töø bieät baïn ,Gia caâu ra khôi roøng raû 3 ngaøy ñeâm môùi tôùi
moät nôi coù nhieàu caù ñeå boå löôùi. Baát ngôø ,ñuùng luùc ñoù coù cuoàng phong noåi leân maø
khoâng coù daáu hieäu gì ab1o tröôùc neân moïi ngöôøi baát phoøng .Vì vaäy , thuyeàn bò soùng gioù
laøm beå aùnt. Gia Caâu nhôø nhieàu kinh nghieäm vaø bình tónh baùm vaøo ñöôïc moät maûnh
thuyeàn vôõ maø voâ tình con khæ khoân ngoan ñaõ baùm chaët vaøo ñoù hoài naøo khoâng roõ. Caû
ngöôøi laãn vaät bò soùng gioù giaït vaøo moät hoang ñaûo coù raát nhieàu ngoïc trai .Leân ñeán bôø,
Caâu vöøa ñoùi vöøa meät laû neân ngaát ñi ,moät luùc tænh laïi thaáy con khæ thaân yeâu ñaõ ngoài
vaøo caïnh vôùi vaøi traùi caây hoang daïi. Nhôø vaäy Gia caâu coù thöïc phaåm qua ngaøy. Töø ñoù.
Caâu khaùm phaù ra ñaûo coù ngoïc trai neân tích luyõ ñöôïc raát nhieàu nhöng voâ phöông trôû laïi
queâ nhaøchæ coøn hi voïng moûng manh laø ngaøy ngaøy daét khæ leân choã cao naáht cuûa ñaûo
nhìn ra khôi mong coù thuyeàn beø qua laïi ñeå naên næ quaù giang.
Moät ngaøy kia, Caâu vaø teân tieåu ñoàng khaùc gioáng ñoù ñaõ moøn moû itrong vieäc
quan saùt ,saép trôû veà choã taïm truù vì trôøi saép toái thì boãng nhieân gioù taây baéc thoåi maïnh
,moät vaät ñen hieän leân ôû chaân trôøi roài roõ daàn treân maët bieån ñang dao ñoäng ,Caâu chuù yù
nhìn kó thì thaáy ñoù laø moät chieác thuyeàn caâu coù leõ bó gaõy maát baùnh laùi neân troâi noåi theo
doøng nöôùc ,loøng roän raøng hi voïng vaø caàu ch othuyeàn giaït vaøo ñaûo.Quaû nhieân ñuùng nöh
vaäy ,moät luùc sau thuyeàn troâi ñeán gaàn ñaûo thì bò maéc caïn treân baõi caùt. Gia Caâu möøng
quyùnh, ñöùng leân choã cao lôùn tieáng goïi ngöôøi trong thuyeàn nghe tieáng thaáy laøm kì dò
beøn röôùc Caâu xuoáng thyueàn .Sau khi ñoâi beân gaïn hoûi, gia Caâu môùi bieát ñoù laø thuîeàn
ñaùnh caù thuoäc heä thoáng gö phuû Aùo moân vì ra khôi quaù xa bò gioù lôùn laøm gaõy baùnh laùi
,thoåi taïtñeán hoang ñaûo naøt ,Caâu cuõng baøy toû nguoàn goác mình cho hay. Theá laø caû boïn
nhaän nhau laø ngöôøi cuøng xöù ,hôïp taùc cuøng nhau söûa sang laïi con thuyeàn bò hö hoûng roài
trôû veà aùo moân vôùi tuùi ngoïc trai vaø con khæ cöùu töû.
Veà nôi cö truù, Caâu ban soá ngoïc trai tuh hoaïch ñöôïc treân ñaûo ,moät phaàn nhoû
ñeàn coâng cho chuû thuyeàn chôû mình veà xöù, coøn bao nhieâu taäu ñaát xaây nhaø ,tao neân cô
nghieäp cuûa moät phuù oâng vaø boû haún ngheà cuõ.
Thôøi vua Theá Khaûi xöng ñeá ôû Trung Hoa phaûn laïi lôøi giao keát caùch ñaây 40
naêm neân gaây ra caûnh noäi chieán ,coù moät quaân nhaân cao caáp cuûa chính quyeàn mieàn baéc
laø töùông Löu Hoàng Tieâu taïo phaûn vôùi yù ñònh tranh baù ñoà vöông ,nhöng vieäc khoâng
thaønh, taøi saûn tieàn baïc tieâu tan ,thaân theå thöông tích .Sau ñoù ,Löu ñeá ncoi töôùng thuaät
gia Lieâu Truï Thaïch cho bieát :töôùng caùch cuûa oâng do coù thuû thaàn neân bò tai naïn maø
khoâng cheát. Nhaân vì maét oâng troøng ñen nhieàu ,loøng taéng ít laïi thuaàn khieát phaân minh
muïc quang saùng maø khoâng loä lieãu, tónh thì an toaøn khaû aùi, ñoäng tìh saùng röïc coù uy neân
chung cuoäc aét laø coù phuùc loäc roõ raøng. Hieän taïi oâng neân chuyeån sang noâng nghieäp boû
voõ thì coù cô ñaïi phaùt taøi.
Löu Hoàng Tieâu nghe lôùi ,trôû veà queâ cuõ ,taäu ñöôïc vaøi chuïc maãu ruoäng troàng
mía.Thöïc haønh caâu giaûi ñaùp uy ñieàn. Quaû nhieân vaøi naêm sau ñaïi phaùt vaø trôû thaønh cöï
phuù.
KHÍ
I- THÖÛ PHAÙT HOÏA YÙ NIEÄM KHÍ :

So vôùi phaàn Thaàn ,yù nieäm khí trong trong töôùng hoïc aù Ñoâng coø khoù mieâu taû
hôn nhieàu vì noù vöøa coù tính caùch moâng lung vöøa coù tính caùch thöïc tieãn. Chaúng haïn khi
quan saùt xöông coát cuûa moät caù nhaân ,ta thaáy khí theá oån troïng, duø ngöôøi ñoù maäp hay
oám, taïo moät caûm giaùc khang kieän cho noäi taïng. Hieän töôïng ñoù ñöôïc goïi laø coát khí
maïnh meõ .Nhìn vaøo khuoân maët coù nguõ nhaïc trieàu quy nghóa laø traùn, caèm, hia tai vaø
löôõng quyeàn phoái trí hoøa hôïp (harmonieux) töø ñoù giuù pta suy ra coát caùch * cuûa caù
nhaân ñoù maïnh hay yeáu thì ñaáy cuõng goïi laø coát khí.
Quan saùt loâng maøy ,raâu toùc ta thaáy ba thöù loâng ñoù ñeàu töôi maùt ,thanh nhaân taïo
ra aán töôïng ,noäi taïng toát ,nhìn Töù ñaäu saùng suûa coù sinh khí ,da thòt raén chaéc vaø aám aùp
thì taát caû caùc daáu hieäu ñöôïc coi laø bieåu hieän cuûa khí toát . Ngöôïc laïi ,loâng maøy ,raâu toùc
vaøng khoâ nhö coû uùa ,Töù ñaäu aûm ñaïm , da thòt laõnh leõo meàm beäu thì ta bieát ngay laø khí
xaáu, ñieàu ñoù cuõng töông töï nhö ngöôøi quan saùt chaát ñaát ,khoâng caàn phaân tích chaát ñaát
chæ caàn nhìn caây coû moïc treân maët ñaát laø ñuû bieát ñaát phì nhieâu hay khoâ caèn.
Nghe tieáng noùi cuûa moät caù nhaân ta nhaän bieát ñöôïc laøn hôi cuûa keû ñoù maïnh hay
yeáu qua aâm thanh phaùt ra :coù ngöôøi noùi tieáng roån raûng maïnh meõ töïa nhö muoán rung
chuyeån caû maùi ngoùi, coù keû rì raøo nhö tieáng deá keâu vaø ta cuõng thaáy raèng tieáng noùi to
nhoû maïnh yeáu , vang ñi xa ahy gaàn khoâng haún tuøy thuoäc vaøo ngöôøi taùc lôùn hay nhoû,
cao hay thaáp maø do nhöõng nguyeân do noäi taïng .Nghuyeân do noäi taïng ñaëc thuø cuûa
töøngcon ngöôøi taïo ra caùc trang thaùi aâm thanh keå treân ñöôïc töôùng hoïc AÙ Ñoâng goïi laø
noäi khí cuûa con ngöôøi.
Nhö vaäy ,khí trong nhaân töôùng hoïc laø phaàn thöïc taïi nhöng voâ hình ôû trong cô
theå con ngöôøi töôïng tröng cho phaàn hoaït löïc (vitalireù) tieàm aån coù tính caùch phaåm
nhieàu hôn löôïng, phaùt hieän ra ngoaøi söï maïnh meõ cuûa xöông coát , söï thanh tuù hay thoâ
troïc cuûa raâu, toùc, loâng maøy ,maét muõi tai ,mieäng, söï maïnh yeáu cuûa aâm thanh ,söï raén roûi
aám aùo hay laïnnh leõo meàm beäu cuûa da thòt.
Noùi caùch khaùc cuï theå hôn , khí trong con ngöôøi coù theå ví nhö nhöïa caây nhöng
ñaây laø moät thöù nhöïa voâ hình chu löu baøng baïc khaép cô theå toaû ra hay thu goïn laïi,
maïnh meõ hay suy yeáu, thanh hay troïc ,tieán trieån hay giaûm thieåu tuøy theo töøng thôøi kì
töøng caù nhaân.
Vì hieåu vaäy, ngöôøi xöa co i khí laø phaàn baûn theå trong caùc boä phaän trong noäi
theå con ngöôø ,noù vöøa coù tính caùch sieâu hình vöøa coù tính caùch vaät theå .
Vôùi tính caùch sieâu hình , khí trong con ngöôøi laø moät phaàn khí cuûa aâm Döông
Nguõ haønh baøng baïc trong vuõ truï hoäi nhaäp vaøo con ngöôøi ,luùc thoï tinh keát theå ,nöông
vaøo con maø hình thaønh neân töôïng, khieán cho ta coù theå caûm thaáy hay nhaän thöùc ñöôïc.
Chaúng haïn khi Maïnh Töû noùi : “Thieân döôõng nhieân hao chi khí “ ( ta caàn phaûi kheùo boài
döôõng caùi khí haïo nhieân cuûa mình ),thì khí trong caâu noùi treân laø khí töï nhieân cuûa trôø
iñaát theå hieän nôi ngöôøi ,khoâng maáy lieân heä tôùi yù nghóa vaät theå maø laïi naëng veà phaàn
tieân nhieân sieâu hình.
Vôùi tính caùch vaät theå , khí phaàn naøo ñöôïc cuï theå hoùa baèng hôi cuûa buoàng phoåi
,tinh khí cuûa con ngöôøi. Aâm thanh huøng traùng trong treûo ,khaøn ñuïc khoâng llaø do buoàng
phoåi lôùn hay nhoû, ngöôøi lôùn caùc hay nhoû con ,tính khí maïnh yeáu khoângphaûi do ngöôøi
beà ngoaøi lôùn hay nhoû thoù.Nguyeân ñoäng löïc cuûa caùc aâm thanh tinh khí ,theo ngöôøi xöa
laø do khí maø ra. Bôûi vaäy ,hình theå khoâi ngoâ ,huøng vó khoûe maïnh khoâng haún laø ñaõ chöùa
ñöïng khí huøng maïnh .Ngöôïc laïi ,döôùi nhaõn quang töôùng hoïc aù Ñoâng, thaân theå nhoû beù
khoâng baét buoäc coi laø khí yeáu .
Toùm laïi, khí trong nhaân töôùng hoïc AÙ Ñoâng laø moät yù nieäm ñaëc thuø duøng d8eå
chæ caùi baûn theå sieâu nhieân voâ hình ,ta khoâng theå duøng thò giaùc ñeå nhaän bieát tröïc tieáp
,nhöng coù theå nhaän thöùc ñöôïc söï hieän dieän cuûa noù nôi con ngöôøi qua caùc taùc duïng cuûa
noù hay döôùi khía caïnh caáu taïo cô theå nhö söï cöùng caùp ñaéc theá hay leäch laïc cuûa xöông
coát ,söï maïng yeáu cuûa aâm thanh hay döôùi khía caïnh ñoäng taùc naøy , khí luoân luoân
khoâng theå taùch khoûi thaàn vaø cho ta bieát ñöôïc söï kieän khang cuûa thaân theå, caùi caù tính
taâm hoàn cuûa con ngöoøi neân thöôøng ñöôïc caùc töôùng hoïc gia meänh danh laø thaàn khí ñeå
phaân bieät vôùi hieän töôïng khí ñi keøm saéc ñeå ñoaùn caùt hung, beänh traïng (ñöôïc goàm
chung thaønh yø− ngöõ duy nhaát laø khí saéc). Ñoù laø yù nghóa cuûa khí khi ngöôøi ta noùi ñeán
saùt khí , uaát khí , khí phaùch, khí chaát
II- VAI TROØ CUÛA AÂM THANH TRONG VIEÄC NGHIEÂN CÖÙU KHÍ:
Nhö ñaõ noùi ôû treân , khí trong con ngöøôi bieåu loä ra ngoaøi döôùi nhieàu hkía caïnh,
trong nhieàu daïng thöùc, nhöng deã nhaän ñònh nhaàt vaø roäng raõi nhaát laø laø daïng thöùc aâm
thanh. Nghe aâm thanh cuûa moät caù nhaân phaùt ra to nhoû ,roõ raøng hay khoâng roõ raøngg
,trong treûo hay khaøn ñuïc, cao ahy thaáp ,coù sinh löïc hay khoâng ,ngöôøi coù caëp tay minh
maãn thöôøng phaân bieät ñöôïc raát roõ.Nhöõng tính chaát veà phaåm aâm thanh noùi treân, khoâng
tuøy thuoäc vaøo loàng ngöïc lôùn hay nhoû ,ngöôøi maäp hay gaày , cao hay thaáp maø do ôû caùch
caáu taïo noäi taïi töï nhieân(naturiel) cuûa keû ñoù. Noùi khaùc ñi ,Nhöõng ñieãm ñoù do ôû khí
chaân nguyeân cuûa moãi caù nhaân coù tìm caùch thieân phuù ,baåm sinh, khoâng phaûi muoán coù
laø ñöôïc .Bôûi nhaän ñònh nhö vaäy, neân coå nhaân cho raèng muoán bieát khí chaân cuûa ngöôøi
naøo maïnh hay yeáu ,thanh hay troïc ,daøi hay ngaén ,ta chæ caàn xeùt aâm laø ñuû…döôùi nhaõn
quang y lí Ñoâng phöông ,khí chaân nguyeân môùi laø thoï caên (goác thoï) cuûa con ngöôøi chöù
khoâng phaûi laø hình haøi, boä vò .Cho neân ,Ñaït ma ñaõ noùi :” Caàu toaøn taïi aâm thanh” vaø
ngöôøi xöa noùi :” Töôùng phaùp thöôïng thöøa chuû ôû aâm thanh, haï ñaúng töôùng caáp caên cöù
vaøo hình hteå con ngöôøi “ laø vaäy .
III- PHAÂN LOAÏI KHÍ :

Ta phaân bieät Ba loaïi Khí :
a) Khí töï nhieân (chaân nguyeân)
Ñoù laø phaàn tinh löïc voâ hình ,moät thöù nhöïa soáng tieàm aån cuûa con ngöôøi coù tính
caùch baåm sinh. Noùi caùch khaùc ñi , khí töï nhieân coù tính caùch tieân nhieân tuøy
theo luùc baåm sinh, thanh troïc, cöôøng nhöôïc maø noù coù theå maïnh hay yeáu
thanh troïc theo töøng noäi taïng cuûa moãi ngöôøi.
b) Khí haøm döôõng (hay tu döôõng)
Ñoù laø khí tieân thieân ñaõ ñöôïc goït giuõa söûa chöõa theo chieàu höôùng caûi thieän.
Döôùi maét coå nhaân, khí tieân nhieân khoâng baát di baát dòch ,maø laïi khoâng theå
chuyeån bieán ñöôïc moät phaàn naøo. Moät khi con ngöôøi yù chí maïnh yù thöùc ñöôïc
söï keùm coûi tieân nhieân cuûa theå chaát thì coù theå tu döôõng ñeå cheá ngöï bôùt söï thoâ
troïc hay ngaên chaën phaàn thoâ troïc vaø phaùt huy theâm phaàn thanh khieát, boài boå
khí löïc ñeå ngaøy theâm traùng kieän.Loaïi khí ñaõ ñöôïc caûi bieán nhôø söùc cuûa con
ngöôøi ñöôïc meänh danh laø khí haøm döôõng .Chaúng haïn , laøn hôi khoâng ñöôïc
maïnh ta coù theå taäp cho bôùt yeáu ,tieáng noùi quaù nhanh vaø vaáp vaùp ta coù theå coá
gaéng luyeän taäp ñeå noùi thoâng thaû ,gaân xöông leäch laïc yeáu ñuoái coù theå kieân
nhaãn huaán luyeän ñeå söõa chöõa phaàn naøo .Daáu hieäu beân ngoaøi cuû loaïi khí
haøm döôõng laø thaàn khí an hoøa ,töï tin ,noäi taâm khoâng bò giao ñoäng maïnh vì
caùc bieán coá beân ngoaøi, thanh aâm oå traïng, töø toán. Veà pheùp ñoaùn töôùng ,khí
chaát haøm döôõng ñöôïc xem laø chính khí ,ngöôøi luyeän ñöôïc chính khí laø keû
tröôïng phu quaân töû .
c) Khí sôû taäp :
Khí chaân nguyeân tieân nhieân toát ñeïp ,khí ñöôïcbaûo trì maø buoâng thaû khieán
phaàn h2ng kieän ,cao khieát bò tieâu ma, phaàn oâ troïc xaáu xa ñöôïc dòp taêng
tru7oûng thì goïi laø Khí sôû taäp .Noùi khaùc ñi, coù gioïng noùi trong treûo ban ñaàu
maø khoâng gìn giöõ ,traùc taùn aên chôi khieán cho gioïng khaøn nhoû ,xöông coát
maïnh meõ trôû thaønh caèn coãi suy nhôïc, v.v…ñeàu bò xeáp vaøo loaïi khí sôû taäp. Daáu
hieäu beà ngoaøi cuûa khí sôû taäp laø cö xöû thoâ baïo , gioïng noùi haáp taáp buoâng thaû
.Cuõng bôûi loaïi Khí naøy do ngoaïi caûnh xaáu taïo neân laøm che môø baûb chaát toát
ñeïp nguyeân thuûy hay khoâng chòu caùi tieán phaàn khuyeát ñieåm cuûa baûn chaát
nguyeân thuûy cho toát ñeïp hôn ,neân bò xeáp vaøp loaïi taø khí ,töôïng tröng hco
haïng tieåu nhaân ,taâm tính haï tieän.
IV- TÖÔNG QUAN GIÖÕA KHÍ VAØ SAÉC :

Khí laø chaát nhöïa soáng chu löu trong noäi taïng vaø phoái hôïp khi Aâm Döông cuûa vuõ truï
neân maét nhìn khoâng thaáy. Bôûi ngöôøi ta khoâng theå ñi thaúng vaøo noäi taïng ñeå tìm hieåu
khí maø phaûi quan saùt giaùn tieáp noù qua caùc bieåu loä ngoaïi dieän. Nhìn döôùi nhaõn quang
tónh maø ñaët naëng khía caïnh caáu taïo ta thaáy giöõa saéc vaø khí lieân quan maät thieát khoâng
theå taùch rôøi. Veà ñaëc ñieåm naøy haàu heát ñeàu ñoàng yù ôû ñieåm sau ñaây:
“Khi ôû trong da thòt ,xöông tuûy chöa bieát ñöôïc ñieàu ñoù roõ raøng thì goïi laø khí
.Khi ñaõ ñònh roõ ñöôïc vò trí ,xeùt ñöôïc traïng thaùi qua vieäc quan saùt laøn da thì goïi laø saéc .
Saéc vaø khí nhö vaäy, baát khaû phaân.”
Nhö theá ,ta thaáy roõ ,döôùi nhaõn quang töôùng hoïc, saéc laø phaàn ngoaïi bieåu cuûa khí
khi quan saùt baèng thò giaùc .Quan saùt baèng thò giaùc deã daøng hôn laø vaäy ,phaàn khí saéc(
hieåu theo nghóa quan saùt khí saéc ) ñöôïc tröôùc taùc raát nhieàu vaø daønh cho ñaïi chuùng
.Thoaït kì thuûy ,vieäc quan saùt khí saéc chæ coù yù nghóa giuùp ta bieát ñöôïc kieän khang. Veà
sau ,töø caùc ñôøi Toáng, Nguyeân ngöôøi ta môùi ñeà caäp ñeàn hoïa phuùc ,may ræu trong vieäc
quan saùt saéc.
SAÉC
I- YÙ NIEÄM SAÉC TRONG TÖÔÙNG HOÏC AÙ ÑOÂNG

Trong töôùng hoïc AÙ Ñoâng töø ngöõ saéc bao goàm nhieàu lónh vöïc :
a) Maøu da cuûa töøng caù nhaân
Töôùng hoïc AÙ Ñoâng laø keát quaû tích luõy thöïc teá cuûa nhieàu theá heä ,chæ aùp
duïng hco caùc chuûng toäc AÙ Ñoâng coù cuøng maøu da caên baûn laø vaøng ,coù cô
theå vaø taàm voùc töông töï ngöôøi Trung Hoa vaø cuøng hcòu aûnh höôûng saâu ñaäm
cuûa phong tuïc vaø taäp quaùn Trung Hoa nhö Cao Ly, Nhaät baûn ,Vieät
Nam.maø thoâi .
Noùi chung, ngöôùi AÙ Ñoâng tuy laø gioáng da vaøng ,trong caùi vaøng toång quaùt
ñoù ,ta vaãn phaân bieät ñöôïc saéc ngaêm ñen nhö Tröông Phi, saéc hung ñoû nhö
maët Quan Coâng ,saéc hôi xanh meùt nhö Ñôn huøng Tín trong truyeän coå ngöôøi
Trung hoa.
Veà maët vò trí quan saùt. Tuy noùi toång quaùt laø laøn da nhöng trong töôùng hoïc
khi noùi ñeán da maët ,choã saéc deã thaáy nhaát coøn caùc phaàn khaùc cuûa cô theå
khoâng maáy quan troïng.
b) Maøu saéc cuûa töøng boä vò treân khuoân maët hay thaân theå:
Treân cuøng moät khuoân maët hay cuøng moät thaân theå cuûa moät caù nhaân ta
thaáy coù nhieàu loaïi maøu ñôn thuaàn khaùc nhau :
- Maøu hoøâøng ,maøu hôi thaâm ñen cuûa moâi, cuûa caùc chæ tay ,vaønh tai.
- Maøu ñen hay hung hung cuûa raâu toùc ,loâng maøy.
- Maøu traéng cuûa loøng traéng maét, maøu naâu (ta thöôøng goïi laø ñen)
cuûa troøng ñen.
- Maøu ñoû cuûa caùc tia maùu maét. V.v…
c) Söï ñaäm laït (tonaliteù) cuûa töøng loaïi maøu
Cuøng moät loaïi maøu, chaúng haïn nhö da maët ,laøn moâi ta thaáy coù moâi hoàng
laït ,hoàng ñaäm ,hoàng phöông traéng :cuøng moät loaïi da traéng ,ta thaáy coù ngöôøi
traéng hoàng ,traéng xanh traéng ngaø. Toùm laïi ,söï ñaäm laït cuûa maøu cuõng laø
moät thaønh toá cuûa yù nieäm saéc trong töôùng hoïc khoâng theå boû qua ñöôïc.
d) Phaåm chaát cuûa töøng loaïi maøu ñôn thuaàn
Cuøng moät maøu hoàng cuûa moâi, maù nhöng ta thaáy coù ngöôøi moâi khoâ, moâi
moïng, coù ngöôøi saéc da hoàng nhuaän, coù ngöôøi da khoâ nhö voû caây heát nhöïa.
Ngoaøi maøu ñôn thuaàn ,ta coøn coù nhöõng maøu phöùc hoâp do caùc maøu ñôn
thuaàn hôïp thaønh. Lónh vöïc cuûa chuùng ta cuõng ñoàngmoät khuoân khoå nhö caùc
lónh vöïc cuûa caùc ñôn saéc.
Sau heát ,treân khuoân maët cuûa 1 caù nhaân, duø maøu ñôn thuaàn hay maøu phöùc
hôïp , chuùng coù theå bieán ñoåi töø maøu naøy sang maøu khaùc hay veà phaåm chaát
,veà ñoä ñaäm laït ,veà thaønh phaàn caáu taïo (ñoái vôùi caùc maøu phöùc taïp) qua thôøi
gian. Chaúng haïn maøu da traéng cuûa moät ngöôøi sau 1 thôøi gian coù theå bieán
thaønh hoàng hay xanh xaùm :toùc coù theå töø ñen möôùt ñeán hung ñoû ,caëp maèt
trong xanh vaø laøn moâi töôi taén coù theå vì 1 lí do beänh lí naøo ñoù maø bieán
thaønh caëp maét traéng daõ laûn moâi ñen sì.
Toùm laïi, khi noùi ñeán saéc trong töôùng hoïc laø noùi ñeán maøu cuûa caùc loaïi da,
maøu caùc boä vò ,ñoä ñaäm laït, phaåm chaát ,söï phoái hôïp caùc maøu ñôn thuaàn
thaønh caùc maøu phöùc hôïp, söï bieán thieân cuûa caùc maøu con ngöôøi töø khu vöïc
naøy sang khu vöïc khaùc. Nghieân cöùu veà saéc töùc laø nghieân cöùu veà taát caû moïi
traïng thaùi cuûa caùc lónh vöïc noùi treân, ñi töø toång quaùt ñeán chi tieát ,ñôn giaûn
ñeán phöùc taïp.Ñoâi khi quan saùt baèng tòh giaùc chöa ñuû coøn phaûi vaän duïng caû
tröïc giaùc (intution) beùn nhaïy thieân phuù nöõa ,nhaát laø trong lónh vöïc quan saùt
phaåm chaát vaø ñoä ñaäm laït cuûa maøu saéc ôû töøng boä vò treân con ngöôøi.
II- CAÙC LOAÏI SAÉC TRONG TÖÔÙNG HOÏC:

Noùi ñeán saéc laø noùi ñeán maøu ,nhöng ôû ñaây naëng veà phaàn maøu da treân khuoân maët
.Töôùng hoïc AÙ Ñoâng phaân ra 7 loaïi ñôn saéc :
- Maøu ñoû
- Maøu hoàng
- Maøu tía
- Maøu xanh
- Maøu traéng
- Maøu ñen
- Maøu vaøng
Ba maøu Ñoû Hoàng Tía döôïc töôùng hoïc nguõ haønh hoùa thaønh hoûa saéc laø maøu
chính thöùc cöûa 3 thaùng heø ,laø maøu da caên baûn cuûa ngöôøi loaïi Hoûa trong pheùp phaân loaïi
Nguõ haønh hình töôùngø .
Maøu xanh thuoäc Moäc ,laø maøu saéc chính cuûa 3 thaùng muøa xuaân, maøu da caên
baûn cuûa ngöôøi hình Moäc.
Maøu traéng thuoäc Kim ,laø maøu saéc töôïng tröng cho ba thaùng muøa thu ,laø maøu da
caên baûn cuûa ngöôøi hình kim.
Maøu ñen thuoäc Thuûy laø maøu saéc cuûa muøa ñoâng vaø laø maøu chíng cuûa ngöôøi hình
thuyû.
Sau cuøng laø vaøng ,maøu saéc töôïng tröng ch oan laønh quanh naêm, laø maøu da caên
baûn cuûa loaïi ngöôøi hình Thoå.
a) YÙ nghóa cuûa töøng loaïi maøu treân con ngöôøi:
Theo kinh nghieäm tích luyõ laâu ñôøi cuûa coå nhaân ,ngöôøi ta thaáy bình thöôøng
moãi moät maøu xuaát hieän baát chôït treân caùc boä vò cuûa moät caù nhaân coù yù nghóa
rieâng bieät nhö sau :
- Maøu Xanh chæ veà lo laéng, kinh hieåm, taät aùc ,trôû ngaïi tieåu nhaân nhuïc
nhaõ
- Maøu Ñoû chó khaåu thieät thò phi ,quan tuïng, tuø nguïc phaù taøi ,taät beänh
hung tai.
- Maøu Ñen chó thuûy aùhc. Hao phaù, maát chöùc cheát choùc.
- Maøu Traéng chæ hình khaéc thieáu phuïc taät beänh.
- Maøu Hoàng (ñoâi khi laø Tía) chæ caùc söï ngaãu nhieân ñaéc taøi, ñaéc lôïi may
maén ngoaøi yù lieäu.
- Maøu Vaøng chæ vui veû taøi loäc thaêng tieán ,bình an may maén.
Tuy vaäy, caùc yù nghóa treân khoâng phaûi laø ñònh leä baát di baát dòch, .Trong thöïc teá
,vieäc phaân ñònh vaø giaûi ñoaùn yù nghóa cuûa saéc voâ cuøng phöùc taïp vì moãi loaïi saéc coù lieân
heä chaèng hcòt xa gaàn vôùi nhieàu döõ kieän khaùc. Saùch Quy giaùm ñaõ töøng noùi “vui buoàn
may ruûi ñeàu coù theå hieän leân khuoân maët qua khí saéc.Saéc phaân ra lôùn nhoû , daøi ngaén
,cao thaáp, roäng heïp tuøy thôøi caûi bieán hoaëc xaáu hoaëc toát ,hay khoâ hay nhuaän.Khôûi
nguyeân cuûa khí ôû nguõ taïng ,saéc baét nguoàn töø khí ,ban ngaøy hieän ra ô ngoaøi. Caùi duïng
cuûa saéc coøn tuyø theo thi72i gian ,khí haäu. Saéc hieän ra coù khi lôùn nhö sôïi toùc, nhoû nhö
sôïi loâng con taèm ,daøi nhö sôïi loâng ,ngaén nhö chieàu daøi haïttaám. Theá cuûa saéc coù tính
thònh suy. Cho neân caàn phaûi phoái hôïp thôøi gian ,khí haäu , Nguõ haønh maù quan saùt.
Trong caùc loaïi saéc ,saéc ñoû raát khoù quan saùt cho chính xaùc. Hay do noäi taïng ,hoûa
vöôïng maø maët ñoû ,hay do ñoät nhieân caûm cuùm maø maët ñoû ,hay do uaát öùc maø maët ñoû
.Chæ ñoû saéc töï nhieân ,thieân baåm hay voâ beänh taät maø phaùt sinh ra môùi thaät laø saéc ñoû cuûa
töôùng hoïc.Veà thôøi gian, ít ra noù phaûi xuaát hieän ôû moät boä vò nhaát ñònh caû ngaøy môùi coù
theå laáy laøm caên cöù maø ñaùon taät beänh caùt hung ,quan gia söï vaän .
Noùi toùm laïi, bieåu yù nghóa ñaäc thuø cuûa töøng loaïi saéc chöa ñuû ñeå ñoaùn maø coøn
phaûi loàng vaøo yù nghóa ñôn ñoäc cuûa noù vaøo moät khung caûnh toång quaùt bao goàm caùc yeáu
toá sau ñaây ñeå tìm ra yù nghóa keát hôïp (reùsui-tante) cuûa noù :
- Söï lôùn roäng hay heïp cuûa moät khu vöïc xuaát hieän saéc.
- Tính caùch thanh troïc cuûa saéc
- Hö saéc hay thöïc saéc.
- Boä vò xuaát hieän.
- Phoái hôïp hay khoâng vôùi maøu da toång quaùt caên baûn cuûa töøng loaïi
ngöôøi(Nguõ haønh hình töôùng)
- Phoái hôïp hay khoâng phoái hoäp vôùi maøu saéc töøng muøa
- Roõ raøng hay môø aûo, thöôøng tröïc hay baát chôït.
- Ñôn thuaàn hay taïp saéc…
Chaúng haïn ,maøu ñen tuyø theo ñònh nghóa thoâng duïng laø moät maøu xaáu nhöng
neáu thaáy xuaát hieän ôû ngöôøi hình Thuyû trong ba thaùng muøa ñoâng laø ñaëc bieät laïi ôû Ñòa
caùt , vôùi saéc thaùi töôi boùng laïi laø moät maøu toát ,ñaëc bieät chuû veà khang kieän vaø phaùt taøi.
Maøu ñoû tuy laø maøu chæ veà thò phi, quan tuïng nhöng neáu ngöôøi hình Kim trong ba thaùng
heø ,saéc töôi taén khoâng hoãn taïp maø laïi hanh thoâng.Neáu vaãn ôû caù naâhn tr6en maø trong
ñoû laïi pha laãn ñen thaønh maøu huyeát duï thì laïi chuû veà hung hieåm khoù traùnh:pha laãn
maøu xanh hay vaøng maø vaãn thanh*(nghóa laø maøu saéc töôi toát veà hình thaùi ) saéc thì tuøy
tai öông vaãn coù nöhng möùc ñoä nguy haïi giaûm thieåu ñeán toái ña ,roát cuïc khoâng coù gì
ñaùng ngaïi, Töø ñoù, ta co theå aùp duïng loái suy luaän treân vaøo caùc maøu khaùc.
b) Quy taéc toång quaùt veà caùch ñoaùn saéc:
Trong pheùp ñoaùn saéc ta khoâng caàn quaù caâu neä vaøo yù nghóa rieâng reõ cuûa
töøng maøu maø caàn phaûi ñeå yù ñeán uù nghóa keát hôïp cuûa noù trong moät boái caûnh
chung.
Ngoaøi caùc yeáu toá keå treân ,ta caàn phaûi phaân bieät moät vaøi ñi63m quan
troïng tröôùc khi löu yù ñeán yù nghóa cuûa töøng loaïi saéc .Ñoù laø :
1- Hö saéc vaø thöïc saéc :
Hö saéc laø tröôøng hôïp saéc vaø khí khoâng töông hôïp , chæ coù saéc hieän
ra ôû ngoaøi da, maø phía döôùi da khoâng coù khí .Ñeå hieåu ta coù theå ví
hö saéc vôùi veát buøn hay moät veát maøu baát chôït pheát leân lôùthaønh ra
nhìn vaøo veát buøn hay moät veát maøu baát chôït pheát leân lôùp da leân caây
,thaønh ra nhìn vaøo veát ñoù treân thaân caây ,ta khoâng theå bieát ñöôïc chaát
nhöï chu löu döôùi lôùp voû caây ra sao. Tröôøng hôïp naøy cuõng coøn goïi laø
höõu saéc voâ khí .
Traùi laïi ,thöïc saéc laø maøu da thöïc söï cuûa voû caây ,noù phaûn aùnh trung
thöïc chaát voû caâychu löu ôõ treân lôùp voû caây. Tuøy theo chaát nhöïa sung
maõn hay khieám huït, maøu saéc cuûa voû cuõng bieán chuyeån theo.
Trong töôùng hoïc chæ coù thuc saéc môùi ñaùng löu taâm coøn hö saéc
khoâng ñaùng keå.
2- Vöông saéc treä saéc ,hoaïi saéc .
• Vöông saéc : maøu thuoäc loaïi chính caùch, saùng suûa phaân boá ñeàu
khaép caùc boä vò quan saùt, phuø hôïp vôùi thôøi gian toái thuaän cuûa noù.
Vöông saéc ñaéc caùch phuø hôïp vôùi töøng loaïi hình töôùng laø daáu hieäu
toát.
• Treä saéc: maøu xuaát hieän ñuùng choã ,ñuùng luùc nhöng phaåm chaát
xaáu hay phaân phoái khoâng ñeàu ñaën (hay loám ñoám ,hay choã chaäm choã
nhaït)
Trong töôùng hoïc noùi ñeán vöông saéc vaø treä saéc laø ngöôøi ta chuù yù ñeán maøu saéc
chính yeáu treân khuoân maët hay caùc boä vò chính yeáu .
Nhö danh xöng cuûa noù , treä saéc chuû veà caùc loaïi baát töôøng tieàm aån saép boäc phaùt.
- Kim treä : da maët hieän ra saéc traéng beäch vaø khoâ nhö maët ñaát bò moác laø
ñieàm baùo tröôùc veà söï cuønh khoán ,ngöng treä cuûa cuûa caûi.
- Moäc treä: Khuoân maët xanh xao, u aùm chuû veà beänh taät ,tai hoïa.
- Thuûy treä: toaøn theå caùc boä vò chính treân maët ,nhaát laø hai tai ,môø
aûo nhö khoái aùm laø daáu hieäu tieàm aån chuû yeáu veà quan trung thò phi.
- Hoûa treä: maët noåi maøo ñoû troâng khoâ heùo la ñieåm hao toån tieàn
baïc. ø
- Thoå treä: maøu da maët vaøng loám ñoám khoâng ñeàu, khoâng saùng nhö maøu
ngheä khoâ, laø trieäu chöùng noäi taïng beänh hoaïn, coâng vieäc khoù thaønh.
o Hoaïi saéc : xuaát hieän traùi thôøi gian ,sai boä vò hay pha troän nhieàu
maøu saéc töông khaéc.
III- TÖÔNG QUAN GIÖÕA SAÉC VAØ CON NGÖÔØI :
a) Veà maët kieän khang:
1- nguyeân taéc quan saùt: Quan saùt maøu da ñeå bieát moät caù naâhn bò beänh
caàn ñeå yù tôùi hai ñieàu sau ñaây goïi laø nguõ lò vaø nguõ tuyeät .
b) Nguõ kò :
- kò moâi xaùm maø löôõi ñen
- kò yeát haàu noåi maøu ñen hay ñoû maø ngaøy thöôøng khoûa maïnh hay khi môùi
bò beänh chöa thaáy hai maøu ñoù xuaát hieän ôû yeát haàu.
- Kò saéc ñen xaïm hieän ra ôû thieân töông vaø Ñòa caùc.
- Kò khoùe mieäng coù maøu vaøng ngheä.
- Kò loøng baøn tay boãng nhieân khoâ caèn.
Luùc chöa bò beänh ,gaëp moät trong caùc maøu treân ôû caùc boä vò keå tr6en thì
chaéc chaén khoù traùnh bò maéc beänh,.Neáu ñaõ bò beänh maø phaïm vaøo 1 hay
nhieàu ñieàu caám kò treân thì ñoù laø daáu hieäu beänh chuyeeån töø nheï sang
naëng. Neáu phaïm vaøo caû naêm ñieàu treân thì saùc xuaát caøng cao hôn nöõa
hieän ñoàng thôøi caû ôû löôõng quyeàn chuû veà nhaø tan ngöôøi maát.Tuy nhieân
vôùi ñieàu kieän laø lan traøn ñeàu vaø roõ ôû khaép dieän tích thuoäc Chuaån ñaàu vaø
löôõng quyeàn môùi coù haäu quaû tai haïi nhö treân. Neáu chæ laø taûn saéc thì
khoâng ñaùng lo ngaïi nhieàu.
- Maïng moân : chuû veà hao toán cuûa caûi hay bò ngöôøi khaùc laøm haïi
- Tî löông : chuû veà beänh taät cuûa maùu huyeát quaù khaån tröông ñoàng thôøi
cuõng laø tai hoïa coù tính caùch khaåu thieät mang laïi.
- Mi taâm: chæ daáu hieäu cuûa söï lo buoàn vaø anh em , thaân quyeán hay baïn beø
laøm lieân luïy ñeán mình.
- Dòch maõ: chuû xuaát ngoaïi thöôøng gaëp tai aùch veà löûa hay caïnh tranh baèng
mieäng löôõi.
*SAÉC XANH :
- Chính trung : xuaát hieän khoâng ñuùng luùc vaø ñuùng vôùi loaïai hình ngöôùi laø
daáu hieäu cuûa ngöôøi laøm quan hay giöõ chöùc vuï bò giaùng caáp hay bò tuø toäi
vì coâng vieäc ñang haønh xöû.
- Nhaät , nguyeät giaùc: daáu hiueäu cuûa beänh taät ,naëng nheï tuøy theo möùc ñoä
cuûa saéc thaùi saãm hay laït.
- Dòch maõ: chuû veà nhöõng ruûi ro ,tai naïn trong luùc ñi ñöôøng hay xuaát du ra
khoûi ñòa phöông cuûa mình.
- Aán ñöôøng :xanh xaïm chuû veà caùc tai öông hao toån ñeán xe ngöïa gia suùc.
- Mi taâm : thôøi vaän trì treä ,anh em gia quyeán thuoäc gaëp tai aùch.
- Sôn caên : hieän saéc xanh aûm ñaïm caàn phaûi ñeà phoøng beänh taät moät khi
ñau beänh thì beänh traïng keùo daøi.Neáu voán ñaõ coù beänh thì beänh ñoù coøn
laâu môùi heát.
- Gian moân: chuû veà vôï gaëp beänh taät, neáu coù vôï coù thai saép sinh thì phaûi
ñeà phoøng.
- Löôõng quyeàn : chuû veà gia vaän khoâng döôïc thuaän lôïi vaø coù moái lo do
vieäc töha kieän gaây ra tæ nhö duøng ngöôøi giuùp vieäc gaëp keû baát trung, baûo
laõnh naàhm keû quen maø mình phaõi laõnh haäu quaû do keû ñoù gaây ra.
- Nieân thoï : chuû veà ñaïo baïi ,tieâu ma söï nghieäp .Neáu gaëp saéc xanh thuaän
lôïi hieän roõ ôû soáng muõi thì khoâng beänh taät hao toán tieàn cuõnng do vieäc
khaùc gaây ra toån thieät neân tuyeät ñoái chôù neân voïng troïng thôøi gian naøy.
- Nhaân trung: chuû veà beänh taät baùo tröôùc dieän maïo do vieäc aên uoáng caåu
thaû hay daâm duïc thaùi quaù gaây ra.
- Ñòa khoá: chuû veà tai öông hay laø ñi ñöôøng thaát lôïi, hay laø gia suùc nuoâi
trong naøh bò hao huït.
- Chuaån ñaàu: chuû veà ñaïi hoïa lieân quan ñeán tieàn baïc vaø sinh maïng.Nheï
thì hao toån tieàn baïc ,naëng thì coù theå cheát tan cöûa naùt nhaø.
- Haûi giaùc : chuû veà tai hoïa do aên uoáng gaây ra ,ñoàng thôøi cuõng laø d61u
hieäu cuûa ñii ñöôøng thuûy gaëp nhieàu baát traéc.
Neáu thaáy saéc xanh hieän leân ñoàng tôøhi ôû caû Haûi giaùc laãn Ñòa khoá thì
phaûi ñaëc bieät löu yù ñeán vieäc ñeà phoøng tai hoïa veà aåm thöïc.
- Daáu hieäu saép bò beänh: sôn caên xaùm ñen ,thieân ñình coù veát xaùm vaø la
nroäng daàn ra xung quanh Chuaån ñaàu aùm ñen vaø khoâ.
c) Veà maët vaän maïng:
1- Caùc traïng thaùi bieán thieân cuûa thôøi vaän :
Traïng thaùi thôøi vaän cöïc thònh : traïng thaùi vaän khí cöïc thònh, khi saéc bieåu
hieän vaän khí cöïc thònh goàm coù :
- Maïng moân(Aán ñöôøng), chuaån ñaàu ñeàu maøu hoàng.
- Aán ñöôøng saùng suûa
- Chuaån ñaàu hieän roõ maøu tía naïht pha laãn maøu vaøng nhaït troâng saùng laùng
- Raâu ,loâng maøy töôi ñeïp coù thaàn.
Co ù 1 trong caùc bieåu hieän treân laø daáu hieäu cuûa thôøi cöïc vaän, cöïc
thònh .Laøm quan seõ thaêng tieán ,ñi buoân seõ thu hoïch toái ña, caøng hoaït
ñoäng caøng phaùt huy haûo söï.
a) Traïng thaùi thôøi vaän ñöùng vöõng laâu daøi : bieåu hieän beà ngoaøi cuûa
loaïi vaän khí naøy laø :
– Nhaõn thaàn sung tuùc saùng suûa.
- Hai tuïng, löôõng quyeàn Aán ñöôøng ,chuaån ñaàu quanh naêm töôi toát, khoâng
bò hoân aùm, loøng baøn tay hoàng haøo mòn maøng.
- Coù nhöõng daáu hieäu treân tìh dieän maïo ,boä vò ñoâi luùc bò hoân aùm beà ngoaøi
nhöng aån hieän saéc saùng veû thanh ôû trong laø vaän khí vöõng vaøng thì söï
hoân aùm cuûa caùc boä vò khaùc treân maët khoâng ñuû gaây trôû ngaïi cho tieán
trình phaùt ñaït.
Ngöôøi coù loaïi thôøi aän treân möu söï gì cuõng ñöôïc toaïi nguyeän ,laøm
ñieàu gì cuõng coù lôïi.
b) Trang thaùi thôøi vaän baét ñaáu tuï: khi vaän khí baét ñaàu tuï saéc thì ñoù
laø daáu hieäu baùo tröôùc taøi loäc saép ñeán, caøng laøm caøng toát ñeïp
theâm.Ví nhö khi gaëp caùc traïng thaùi sau:
- Saéc maët hoân aùm nhöng giaùn ñaøi ñình uùy saùng suûa ,coù saéc hôi vaøng laït
phöông laãn maøu tía laït.
- Maët muõi troâng hoân aùm nhöng nhìn kó thì coù veû aån taøng töôi mòn beân
trong ,loøng traéng cuûa maét khoâng coù tia maùu ,raâu toùc töôi ñeïp. Trong
tröôøng hoâp naøy baát keå laø maøu saéc gì maø keû tinh maét thaáy roõ laø coù khí
saéc thì chaéc chaén toát saép phaùt hieän, taïo thaønh traïng thaùi thôøi vaän toaøn
thònh trong töông lai.
c) Trang thaùi thôøi vaän saép bieán chuyeån töø xaáu tôùi xa ra toát: noùi cho
ñ1ng ,ñaây laø loaïi vaän khí giuùp ta bieán hung thaønh kieát ,gaëp döõ
hoaù laønh, tuy gaëp caûnh khoù khaên nhöng roát cuoäc vaãn löôùt qua
ñöôïc. Daáu hieäu beà ngoaøi cuûa trang thaùi naøy laø :
- Saéc maët hoân aùm nhöng aùnh maét saùng suûa.
- Saéc maët xanh ñen ,nhöng chuaån ñaàu coù maøu vaøng laït töôi mòn.
- Saéc maët ñoû nhöng coù pha laãn maøu vaøng laït &ahy hoàng) töôi mòn.
Ngöôøi coù traïng thaùi thaàn saéc keå treân thæ khi gaëp luùc thaát baïi nhöng sau
ñaáy ,thaát baïi laïi trôû neân thaønh coâng ,thaát yù trôû thaønh ñaéc yù.
d) Trang thaùi thôøi vaän ñoäng baét ñaàu xaáu : daáu hieäu cuûa traïng thaùi
naõn khí baét ñaàu xaáu laø khí saéc treân maët khoâng saùng suûa ñeàu, hay troâng
saùng khoâng ra saùng, troâng hoân aùm khoâng ra haún hoân aùm ,hay caèm coù
raâu traéng hieän ra ,hay chuaån ñaàu hieän ra maøu hoàng ñaäm khoâng coù maøu
vaøng laït ñi keøm.
Gaëp traïng thaùi treân, neân coá giöõ möùc ñoä bình thöông hay baûo trì
hieän taïi ,tuyeät ñoái khoâng neân voïng ñoäng thì caøng ñi ñeán haäu quaû sôùm
hôn.
e) Traïng thaùi vaän ñoäng saép taøn luïi : traïng thaùi naøy laø giai ñoaïn keá
tieáp cuûa traïng thaùi keå treân , daáu hieäu beà ngoaøi coù theå nhaän thaáy
laø :
- Thoaùng troâng maët muõi raïng rôõ ,nhöng nhìn kó thaáy laùc ñaùc coù vaøi choã
saéc thaùi taïp loaïn ,khoâng toaøn veïn.
- Maët saùng nhöng hai tai vaø chuaån ñaàu aùm ñen hay khoâng saùng ,aùnh maét
môø yeáu.
- Maët troâng saùng laùng nhöng traéng beäch, khoâng coù veû gì chaân khí aån
taøng.Ñaây laø traïng thaùi ñöôïc töôùng hoïc meänh danh laø “höõu saéc voâ khí”
Gaëp loaïi saéc khí ñoät nhieân xuaát hieän chæ neân an phaän thuû thöôøng,
khoâng neân voïng ñoäng coá cöôõng laïi chæ nghó ñeán thaát baïi voâ ích.
f) Traïng thaùi thôøi vaän xaáu :
- Saéc maët thoaùng troâng coù veû saùng suûa nhöng nhìn kó thì thaáy khoâ ,hai
maét hoân aùm.
- Da maët ñen xaïm khoâ khan.
- Khí saéc bieán ñoåi thaát thöôøng (hoaëc moät vaøi böõa ,hay naêm saùu ngaøy)
khoâng phaûi vì beänh traïng maø töï nhieân phaùt hieän.
Ñaây laø traïng thaùi khí saéc xaáu nhaát ,tuyeät ñoái khoâng neân möu söï ,caâuø
danh trong giai ñoaïn khí saéc keå treân xuaát hieän.
2- Saéc vaø vaän maïng qua thôøi gian :
a) KHÍ SAÉC VAØ VAÄN MAÏNG THEO TÖØNG MUØA :
• Muøa xuaân : ba thaùng muøa xuaân thuoäc Moäc ,saéc xanh ,muoán coi vaän aïmng
cuûa con ngöôøi (chæ noùi veà ñaøn oâng) thì coi xöông quyeàn beân traùi.
- Quyeàn traùi maø muøa xuaân coù saéc xanh thìtröôùc lo laéng sau vu iveû.
- Quyeàn traùi veà muøa xuaân coù saéc ñoû laø töông sinh (Moäc sinh Hoûa) chuû veà
söï tröôùc coù tai hoïa khaãu thieät sau thaønh söï ñaéc yù thoûa loøng .
- Quyeàn traùi veà muøa xuaân coù saéc traéng laø töông khaéc (Kim khaéc Moäc)
chuû veà tuïng nguïc ,hay tang ma trong voøng ba thaùng seõ thaáy öùng
nghieäm.
- Muøa xuaân maø Quyeàn traùi bieán thaønh saéc vaøng kheø laø ñieàm töông khaéc(
Moäc khaéc Thoå) toái hung, coù theå baûn thaân beänh naëng hay cheát ,neáu löu
nieân vaän haïn naêm ñoù ,muøa ñoù cuõng laø Quyeàn traùi.
*Ngoaøi ra trong ba thaùng muøa xuaân maø thaáy :
- Muõi coù maøu ñoû töôi :thaân mình bò tai naïn caây gaãy hay ngöôøi nhaø coù
thöông tích, ñoå maùu vì caây gaãy.
- Sôn caên coù saéc aùm ñen chæ anh em gaëp tai naïn, hay gia suùc thaát laïc
,v.v…
- Khí saéc aùm ñen ñen maø laïi lan caû leânAÁn ñöôøng chuû veà vaên chöông trì
treä.
- Khí saéc aùm ñen caû khu vöïc ,maét chaïy daøi tôùi caû hai tai laø trong nha coù
tang söï hay cheát huït,.
- Maét traùi saéc saùng xanh :con trai bò tai aùch, maét phaûi chuû laø tai aùch cuûa
con gaùi,.
- Maét traùi coù saéc pha hoàng maø töôi mòn ,chuû veà con trai laïi coù tin vui, vôï
coù mang chuû sinh con trai, maét phaûi coù daáu hieäu töông töï chuû veà con
gaùi.
- Neáu ñaøn baø coù thai maø caû hai maét vaø khu vöïc döôùi maét ñeàu saéc aùm ñen,
maø laïi khoäng ñöôïc saùng suûa thì laïi laø daáu hieäu thai saûn khoù khaên, coù theå
nguy haïi ñeán tính maïng thai nhi laãn saûn phuï.
- Neáu maø trong ba thaùng muøa xuaân maø moâi treân töø saéc thaùi bình thöôøng
chuyeån sang saéc traéng roõ reät laø ñieàm baùo tröôùc eà beänh ruoät.
- Noùi chung ,neáu muõi (töø chuaån ñaàu ñeán Aán ñöôøng ) vaø traùn veà ba thaùng
muøa xuaân coù saéc saùng do maøu vaøng pha hoàng taïo neânthì trong voøng 27-
47 ngaøy seõ coù tin laønh ñöa tôùi (hay laø tieàn baïc ,nhaø cöû, con caùi, …)
• Muøa haï : ba thaùng muøa haï thuoäc Hoûa ,saéc chính yeáu cuûa muøa haï laø maøu ñoû(
bieán thaùi laø maøu tía maøu hoàng ) . Boä vò ñöôïc duøng ñeå ñoaùn vaän khí xaáu toát
trong ba thaùng heø laù traùn.
- Traùn veà ba thaùng heø maø coù maøu saéc ñoû roõ raøng laø chính caùch , chuû veà
suï coù loâi thoâi khaåu thieät , nhöng sau ñoù laïi trôû thaønh toát laønh . Töôùng
phaùp goïi ñoù laø tyû hoøa ( Hoaû gaëp hoaû)
- Traùn veà ba thaùng heø coù saéc xanh pha vaøng laø töông sinh ( Thoå moäc sinh
Hoaû) thì tröôùc xaáu sau toát.
- Traùn maø ba thaùng h2 coù saéc ñen hoaëc traéng laø ñieàm baát lôïi , deã bò beänh
hoaïn.
- Saéc tía hieän roû reät treân traùn trong khoaûng thôøi gian naøy laø ñieàm baùo
tröôùc coù nhieàu söï baát traéc veà quan tuïng , ñoà vaät.
- Hai maét veà muøa haï cuõng nhö loâng maøy , Phaùp leänh hoân aùm laø thaân theå
baát an.
- Hai caùnh muõi coù saéc ñen pha tía laø ñieàm beänh taät veà khí huyeát.
- Sôn caên saéc ñen chuû huynh ñeä coù vieäc loâi thoâi ñöa ñeán tuïng ñình hoaëc
ñoà vaät thaát taùn.
- Thuøy chaâu aùm ñen : vaät taøi hao toån , vaønh tai maø ñen xanh thì chính baûn
thaân deã cheát vì beänh taät tai naïn
- Neáu löôõng huyeàn saéc ñoû töôi , mòn maøng , töø chuaån ñaàu ñeán taän traùn
cooù pha saéc vaøng pha hoàng töôi saùng laø ñieàm baùo tröôùc moïi söï thuaän lôïi
. Neáu taát caû caùc boä vò treân bò pha xanh xaùm pha ñen xaïm laø ñieàm traêm
söï thaát baïi.
- Soáng muõi maø ñen xaùm nhöng chuaån ñaàu töôi nhuaän hoàng haøo thì ñau
oám nhì nhaèng . Neáu taát caû ñeàu hoân aùm thì khoù traùnh khoûi cheát vì beänh
taät.
• Muøa thu: ba thaùng muøa thu thuoäc Kim, saéc traéng laø chính caùch . Muoán xem
vaän khí muøa thu thì laáy quyeàn beân phaûi laøm chuaån.
- Quyeàn phaûi saéc hoøng hoaëc ñen laø chính caùch hoaëc töông sinh , tröôùc
buoàn sau vui
- Chuaån ñaàu trong ba thaùng muùa thu maø coù saéc ñoû nhö maøo gaø choïi laø
ñieàm quan loäc hao toån , tuïng nguïc loâi thoâi.
- Phía döôùi hai maét coù maøu ñoû laø ñieàm xaáu veà con caùi. Maét phaûi con gaùi ,
ngöôïc laïi laø phía con trai .
- Ngö vó saéc ñen laø coù tai naïn veà soâng nöùc . Sôn caên coù saécñen , meùp
mieäng cuõng haéc aùm laø ñieàm taät beänh noäi taïng.
- Neáu muõi ( töø ñaàu ñeán cuoái) hôi coù khí saéc vaøng maø roõ laø coâng danh , taøi
lôïi taán phaùt.
• Muøa ñoâng: Ba thaùng muøa ñoâng thuoäc Thuûy , töôïng tröng baèng maøu ñen.
Muoán xem vaän khí trong khoaûng thôøi gian naøy phaûi laáy Ñòa caùc laøm chuû.
- Ba thaùng muøa ñoâng maø caèm coù saéc ñen thì tröôùc xaáu sau toát . Coù saéc
xanh thì töông sinh ( Thuûy sinh Moäc) keát quaû töông töï.
- Caèm coù saéc vaøng veà muøa ñoâng chuû veà tuïng nguïc , saéc traéng chuû cheát
choùc.
- Löôõng quyeàn veà muøa ñoâng coù saéc ñen laø bieåu hieän tai naïn hoaëc tieàn
baïc hao phaù.
- Sôn caên saéc ñen pha vaøng : baát lôïi veà khaåu thieät.
- Aán ñöôøng xanh vaøng : caàu coâng danh seõ thaát baïi , neáu coù tía laãn loän thì
phaûi coi chöøng xe coä soâng nöôùc.
- Döôùi hai maét coù maøu xanh vaøng :trong voøng möôøi ngaøy coù chuyeän loâi
thoâi, coù saéc ñoû laø loâi thoâi quan tuïng , saéc vaøng laø tin vui.
- Ñaàu loâng maøy coù saéc ñoû chuû loâi thoâi veà nhöõng chuyeän khoâng ñaâu.
- Traùi laïi , neáu phía döôùi hai maét coù saéc vaøng nhuaän laø ñieàm laønh , laøm
vieäc gì cuõng ñaït sôû nguyeän.
Tuy nhieân coù moät ñieàu caàn löu yù laø tröôùc khi aùp duïng vaän khí boám muøa
caàn phaûi xem xeùt xem ngöôøi ñoù thuoäc veà hình gì trong naêm hình roài aùp
duïng nguyeân lyù töông sinh töông khaéc vaøo Nguõ hình trong Nguõ haønh ñeå
aán ñònh taàm aûnh höôûng toång quaùt tieân khôûi roài môùi aùp duïng vaän khí
boán muøa sau. Ñi ngöôïc laïi ñieåm khôûi nguyeân naøy , söï ñoaùn ñònh maát
heát giaù trò , ñoâi khi coøn ñöa ñeán keát quaû ngöôïc laïi.
b) KHÍ SAÉC VAØ MAÏNG VAÄN HAØNG THAÙNG
- * Thaùng gieâng ( vò trí chuû yeáu ôû taïi cung Daàn, thep Phaùp leänh phaûi ) ,
thaùng gieâng thì dieän boä coù saéc xanh traéng hieän roõ töøng ñieåm saùng suûa
tinh khieát laø saéc toát , chuû veà maïng khí ñang leân.
* Thaùng hai : treân thaùng hai thì treân maët caàn phaûi hieän roõ saéc hoàng tía
neáu khoâng thì saéc xanh saùng suûa hieän thaønh töøng maûng môùi laø saéc toát , vaän
khí hanh thoâng.
Xem khí saéc thaùng hai thì phaûi xem ôû cung Maõo ( töø ñuoâi maét phaûi ñeán
khoaûng giöõa hai tai phaûi : xem hình veõ 222)
* Thaùng ba : boä vò chuû yeáu taïi cung Thìn , noùi khaùc ñi ñoù laø Thieân
thöông ( khoaûng cuoái chaân maøy phaûi ñeán ñaàu beân tai phaûi).
Maøu vaøng phöông hoàng : ñaéc caùch, traéng hoaëc ñen roõ raøng laø
phaù caùch. Trong ba thaùng maøu saéc caàn phaûi laït . Thieân
thöông ñaéc caùch laø trieäu chöùng toát bò aùm ñen hoaëc traéng laø
tang cheá , xanh quaù roõ laø daáu hieäu baùo tröôùc baûn thaân seõ gaëp
tai aùch.
* Thaùng tö : Khí vaän tuï laïi ôû cung Tî ( khu vöïc töø Thaùi haø tôùi Nguyeät giaùc
töùc laø töø phía treân maøy phaûi tôùi meùp toùc phaûi)
Maøu toát naát laø maøu hoàng tía saùng suûa : chuû moïi vieäc toát ñeïp ,
khí saéc trì treä laù baát töôøng.
Caùc maøu khaùc ñeàu khaéc kî : maøu ñen chuû veà cheát choùc ,
xanh chuû veà hình phaït , vaøng chuû veà thaát taùn, traéng chuû veà
ma chay.
* thaùng naêm : Khí vaän tuï ôû cung Ngoï ( khoaûng töø Aán ñöôøng chaïy thaúng
leân mí toùc treân traùn).
Maøu ñoû hoaëc hoàng tía laø khí vaän toát . Caùc maøu khaùc ñeàu
bieåu hieän söï thaát yù , nhaát laø maøu xanh.
* Thaùng saùu : Khí vaän tuï ôû cung Muøi ( khoaûng ñaàu chaân maøy traùi tôùi
phía treân Nhaät giaùc)
Saéc chính trong thaùng naøy laù cung Muøi phaûi coù maøu vaøng
pha tía . Neáu coù saéc xanh xaïm hoaëc chæ hôi hoàng maø laãn
traéng troän vôùi nhau thì coâng vieäc trì treä hoaëc gaëp tai aùch.
* Thaùng baûy:Khí vaän tuï ôû cung Thaân ( khoaûng cuoái ñuoâi maøy traùi tôùi
Thieân thöông)
Saéc chính vaø toát laø saéc laø saéc vaøng vaø traéng . Kî pha saéc ñoû
hoaëc ñen xaïm . Neáu saéc chính laø traéng pha chuùt maøu vaøng
hoaëc tía chuï ñaïi caùt.
* Thaùng taùm :Khí vaän thaùng taùm coi taïi cung Daäu ( xem hình veõ)
Khí saéc chính laø ít vaøng nhieàu tía , khoâng neân coù nhieàu saéc
hoàng hoaëc ñoû roõ reät .Trong khoaûng thaùng taùm , chaúng nhöûng
kî saéc hoàng vaø ñoû ôû cung Daäu maø coøn kî ôû baát cöù boä vò naøo
nöõa .
* Thaùng chín : Khí vaän thaùng chín coi taïi cung Tuaát ( xem hình veõ)
Khí saéc chính laø maøu vaøng hoàng kyõ maøu ñoû , xanh , ñen .
Maøu ñen trong thôøi gian naøy chæ tai hoïa . Maøu vaøng caàn hieän
ôû ngoaøi , maøu hoàng thì môùi toát , ngöôïc laïi laø xaáu.
* Thaùng möôøi : Khí vaän thaùng möôøi coi taïi cung Hôïi ( xem hình veõ)
Maøu traéng: chuû taøi loäc vôùi ñieàu kieän saùng suûa .
Maøu ñoû: tai aùch.
Maøu vaøng : beänh taät
Maøu xamh : khoâng may maén veà coâng danh söï nghieäp.
Maøu saéc toát laø maøu saéc ñoàng daïng vôùi thaùng möôøi . Coù
* Thaùng
maøu xanh hoaëc ñen thuaàn tuùy saùng suûa laø trung bình ,
möôøi moät : khí
vaän coi taïi cung toái kî maøu hoàng , maøu ñoû duø laø töøng maûng hay töøng
Tyù chaám nhoû cuõng vaäy.
* Thaùng chaïp : Khí vaän thaùng chaïp coi taïi cung
Söûu ( töø meùp mieäng phaûi chaïy ngang maù vaø chaïy doïc
xuoáng haï ñình)
Maøu saéc chính yeáu ñaéc theá cuûa thaùng chaïp laø hai maøu
xanh , maøu vaøng . Ñieàu ñaùng löu yù nhaát laø caû hai maøu
ñoù phaûi môø aùm nhöng khoâng ñöôïc ngöng treä bôûi söï xuaát
hieän baát chôït cuûa caùc maøu ñen hoaëc ñoû ôû cung söûu.
Tuy nhieân , vì hai cung Tyù , Söûu ôû saùt gaàn nhau neân ta phaûi
phaân roõ maøu saéc giao lieân cuûa chuùng .Thaùng chaïp thì cung
Söûu coù theå traéng nhöng cung Tyù phaûi ñen môùi hôïp caùch.
Toùm laïi , khi döïa vaøo khí saéc ñeå ñoaùn vaän khí toát xaáu , caàn phaûi nhôù
caùc nguyeân taéc caên baûn sau ñaây :
a) Theo ñuùng nguyeân lyù vaïn vaät bieán chuyeån khoâng ngöøng , khí saéc moãi
thaùng cuõng bieán chuyeån theo töøng tieát ( moãi thaùng coù hai tieát , moãi naêm coù
24 tieát).
- Töø moàng 1 ñeán 15 moãi thaùng : khí saéc töôi nhuaän vaø roõ reät.
- Töø 15 ñeán cuoái thaùng chæ caàn töôi nhuaän nhöng phaûi môø daàn.
b) Saéc dieän moãi ngaøy ôû moät ngöôøi voâ beänh taät cuõng bieán chuyeån.
Buoåi saùng môùi thöùc daäy : khí saéc trong saùng , buoåi tröa maïnh meõ vaø
buoåi chieàu an tónh .
c) Chæ coù loaïi khí saéc töï nhieân môùi cho pheùp döï ñoaùn vaän haïn haøng thaùng
hay haøng naêm maø thoi . Khí saéc haøm döôõng hay taø khí duøng ñeå khaùm phaù
khí phaùch tinh thaàn.
d) Khí saéc vaø vaän maïng haøng naêm
( Xem hình veõ treân)
Cuõng aùp duïng nguyeân taéc töông sinh , ta coù theå phoái hôïp caùch caáu taïo
cuûa boä vò ñoù veà hình theå vôùi maøu saéc cuûa boä vò ñoù ñeán bieát ñöôïc vaän khí
caù nhaân naêm ñoù toát xaáu ra sao.
Sau ñaây laø baûng lieät keâ caùc boä vò töông öùng vôùi töøng naêm aùp duïng cho
ñaøn oâng ( rieâng ñoái vôùi ñaøn baø caùc boä vò beân phaûi cuûa ñaøn baø coù yù nghóa
cuûa caùc boä vò beân traùi cuûa nam giôùi vaø ngöôïc laïi . Caùc boä vò trung öông coù
giaù trò chung cho caû nam laãn nöõ)
TUOÅI TEÂN BOÄ VÒ VÒ TRÍ TREÂN
KHUOÂN MAËT
1,2 Taû Thieân Luaân Phía ñaàu tai traùi
3,4 Thieân thaønh Khoaûng giöõa tai traùi
5,6,7 Thieân quaùch Phaàn cuoái tai traùi
8,9,10 Höõu thieân luaân Ñaàu tai beân phaûi
11,12 Nhaân luaân Khoaûng giöõa tai phaûi
13,14 Ñòa luaân Phaàn cuoái tai phaûi
15 Thieân trung Coi hình veõ 223
16 Phaùt teá Chaân toùc traùn chính
giöõa
17 Nhaät giaùc Meùp toùc beân traùi
18 Nguyeät giaùc Meùp toùc beân phaûi
19 Thieân ñình chính giöõa traùn
20 Taû phuï giaùc Phaàn goùc traùn töø chaân
maøy traùi chaïy
thaúng leân
21 Höõu phuï giaùc phaàn goùc traùn töø cuoái
chaân maøy phaûi
ñi leân
22 Tö khoâng Phaàn giöõa traùn ôû döôùi
Thieân ñình
23,24 Taû höõu bieân thaønh Hai beân phaûi traùi cuûa
chaân toùc
25 Chính trung Phaàn traùn ngay beân aán
ñöôøng
26 Khaâu laêng Phaàn xöông ñaàu phía
treân tai traùi
27 Phaàn moâ Phaàn xöông ñaàu phía
treân tai phaûi
28 Aán ñöôøng Khoaûng giöõa hai
ñaàu loâng maøy
29,30 Taû höõu sôn laâm Phaàn xöông ñaàu hai
beân soï
31 Laêng vaân Phaàn traùn phía treân
xöông loâng maøy
traùi
32 Töû khí Phaàn traùn phía
treân xöông loâng
maøy beân phaûi
33 Thaùi haø loâng maøy traùi
34 Phoàn haø loâng maøy phaûi
35 Thaùi döông Ñaàu maét traùi
36 Thaùi aâm Ñaàu maét phaûi
37 Trung döông Khoaûng giöõa maét
traùi
38 Trung aâm Khoaûng giöõa maét
phaûi
39 Thieáu döông Khoaûng cuoái maét
traùi
40 Thieáu aâm Khoaûng cuoái maét
phaûi
41 Sôn caên Phaàn muõi ôû giöõa
hai maét
42 Tinh xaù Khoaûng döôùi maét
traùi aên thoâng
vôùi muõi
43 Quang ñieän Khoaûng döôùi maét
phaûi aên thoâng
vôùi muõi
44 Nieân thöôïng Phaàn treân soáng
muõi
45 Thoï thöôïng Phaàn döôùi soáng
muõi
46,47 Taû höõu quyeàn Quyeàn beân traùi vaø
quyeàn beân
phaûi
48 Chuaån ñaàu Choùt muõi
49 Gían ñaøi caùnh muõi traùi
50 Ñình uùy Caùnh muõi phaûi
51 Nhaân trung Vaïch saâu ôû döôùi
chuaån ñaàu
aên thoâng vôùi moâi
treân
52,53 Taû höõu tieân khoá coi hình veõ 223
54 Thöïc thöông Phaàn keá beân traùi
Taû Thieân phuï
55 Loäc thöông Phaàn beân phaûi
Taû Thieân phuï
56,57 Taû höõu phaùp leänh Hai laèn saâu töø
hai caùnh muõi
ñi xuoáng caèm
58,59 Taû höõu phuï nhó Hai phaàn xöông
suïn ôû maët che
cho hai loã tai
60 Thuûy tinh Moâi treân
61 Thöøa töôùng Moâi döôùi
62 Taû ñòa khoá Hai phaàn beân
phaûi vaø beân traùi
63 Höõu ñòa khoá cuûa tuïng
ñöôøng(xem hình veõ)
64 Nga aùp Meùp mieäng
beân traùi
65 Ba trì Meùp mieäng beân
phaûi
66 Taû quy lai Phaàn cuoái phaùp
leänh traùi
67 Höõu quy lai Phaàn cuoái phaùp
leänh maët
68 Taû quy laïi Phaàn dieän maïo ôû
hai beân
69 Höõu quy laïi Phaùp leänh (
xem hình veõ )
70 Tuïng ñöôøng Phaàn leïm ôû ngay
döôùi moâi döôùi
71 Ñòa caùc Phaàn caèm taän
cuøng cuûa khuoân maët
72 Taû noâ boäc Phaàn beân maët
cuûa hai beân ñòa
73 Höõu noâ boäc caùc
74 Töû tai coát Phaàn xöông maù
beân traùi
75 Höõu tai coát Phaàn xöông maù
beân phaûi
Baét ñaàu töø tuoåi 76 –100 ,ngöôøi ta khoâng xem boä vò ôû phaàn dieän tích Khuoân
maët maø laïi coi caùc khu vöïc chung quanh maët. Caùc khu vöïc naøy khoâng coù danh
hieäu rieâng nhö 75 boä vò keå treân (phaàn coù ghi soá laø tuoåi)-ví duï :95 naêm laø 95
tuoåi,99 naêm laø 99 tuoåi) .ÔÛ tuoåi thöôïng thoï (töø 70 trôû leân) phaàn hình haøi Boä vò
khoâng ñöôïc coi troïng maø caàn phaûi ñaëc bieät löu yù ñeán thaàn, khí saéc .Ñaïi ñeå thaàn
maïnh saéc töôi khí huøng laø daáu hieäu thoï khang :thaàn hoân, khí saéc aûm ñaïm
Laø daáu hieäu suy nhöôïc baùp tröôùc saép beänh hoaïn hay töø traàn tuøy theo möùc
ñoä naëng nheï.
3- YÙ nghóa töøng loaïi saéc treân caùc boä vò :
• SAÉC ÑEN:
- Thieân trung: haéc khí xuaát hieän ôû boä vò naøy chuû veà tai hoïa treân hoïan loä
,hay caùc vieäc khoâng may xaûy ra ôû ngoaøi yù ñò nh cuûa mình
- Trung chính : chuû veà möu vieäc khoâng thaønh, noäi trong 100 ngaøy seõ thaáy
haäu quaû khoâng hay. Keû theo ñuoåi hoïan loä toái kò loïai khí ñen xuaát hieän ôû
Boä vò naøy.
- Dòch maõ: xuaát hieän ôû beân traùi chuû veà beänh taät ôû beân traùitrong noäi taïng,
beân phaûi thì taät ôû beân phaûi. Ngoaøi ra, Boä vò naøy coøn chuû moïi söï phaù
baïi,tai öông.Neáu saéc ñen roõ raøng thuoäc loaïi taø saéc thì caà nphaûi ñeà
phoøng tai hoïa soâng nöôùc. Tuy vaäy, neáu saéc ñen nhuaän traïch vaø ôû giöõa
coù ñieåm saùng lan daøn ra xung quanh thì laïi laø daáu hieäu cuûa hanh thoâng,
neân xuaát haønh hay khai tröông coâng vieäc .
- Mi taâm : chuû veà söï baát töôøng lieân quan tôùi gia vaän, anh em baèng höõu
.Thaáy saéc ñen hieän ôû hai mi taâm, toát hôn heát laø khoâng neân baûo laõnh
,cam keát duøm cho baïn beø thaân toäc.
- Thieân thöông : chuû veà vieäc ñi ñöôøng deã gaëp hieåm ngheøo ,ñoàng thôøi cuõng
laø daáu hieäu chæ oâng baø cha meï gaëp beänh taät ,ruûi ro (neáu cung phuï maãu
cuøng maøu saéc)
- Caëp maét : hieän ra saéc ñen ñoät ngoät chuû veà tai hoïa do nöõ giôùi mang laïi
hay lieân quan ñeán vieäc giao du vôùi nöõ giôùi .
- Hai tai : (tai traùi meänh danh laø Kim tinh, tai phaûi meänh danh laø Moäc
tinh) hieän ra saéc ñen xaïm nhö naám moác laø daáu hieäu gia vaän baát töôøng,
hay ñieàm raéc roái veà phaùp luaät.
- Löôõng quyeàn : chæ raéc roái tr6en hoaïn loä, laøm quan coù theå bò maát chöùc
hay giaûm quyøen bình .Neáu Thieân trung cuõng coù loaïi khí saéc naøy vaøo
loaïi taø saéc thì trong 40 ngaøy seõ thaáy öùng nghieäm .Nhöôïc baèng thieân
trung saùng suûa ,hoàng nhuaän thì tai hoïa giaûm thieåu ñeán möùc toái ña.
- Ñòa khoá : chuû veà tai hoïa ,tai tieáng do mieäng löôõi mang laïi. Tuy vaäy neáu
Chuaån ñaàu vaøng töôi,saùng suûa vaø saéc ñen Ñòa khoá veà 2 muøa thu vaø
ñoâng thì khoâng ñaùng lo ngaïi.
- Tung ñöôøng : chæ söï baát lôïi veà thuûy loä ,khoâng neânñi thueàn ,taøu thöôøng
trong thôøi gian coù saéc thaùi naøy hieän ôû tuïng ñöôøng.
- Nhaân trung : chuû veà ruûi ro tai naïn do chính baûn thaân hay con caùi. Neáu
ñang bò ñau oám maø thaáy saéc thaùi ñen hieân ra ôû Nhaân trung thì caàn caån
troïng trong thôøi gian chaïy chöõa.
- Chuaån ñaàu : chuû veà tai hoïa saép tôùi.Neáu Aán ñöôøng khoâng aùm,nhaõn quan
linh hoaïi saùng suûa thì tai hoïa khoâng coù haäu quaû ñaùng keå. Thaáy saéc thaùi
ñen xaïm hieän leân ôû chuaån ñaàu caàn phaûi heát söùc giöõ mình ,khoâng neân
voïng ñoäng. Cöôõng laïi taát nhieân seõ xaûy ra tai öông.
- Ty löông : (Nieân thöôïng vaø Thoï thöôïng ):chuû veà baûn thaân hay trong nhaø
coù beänh .Neáu coù ñoám ñen laâu daøi thì bieát ngay baûn thaân coù beänh kinh
nieân.
- Sôn caên : chuû veà thôøi vaän khoâng toát ,phaûi ñeà phoøng vieäc hieáu phuïc vôùi
ngöôøi thaân trong nhaø.
- Aán ñöôøng : chuû veà lo laéng phi thöôøng quan troïng. Neáu aùm khí lan roäng
suoát beà maët cuûa traùn laø ñieàu baùo tröôùc tai hoïa saép ñeán.
- Moâi mieäng : chuû veà beänh taät nan y ,Neáu nhö nhaõn quan xieân xeïo ,hoân
aùm laø loaïi beänh phong hay thaàn kinh cheát.Neáu nhaõn quan coù thaàn laø
beänh noäi taïng hay gaëp vaän bi.
- Phöôùc ñöôøng : chuû veà lo laéng tang cheá:saéc nheï thì thôøi gian öùng nghieäm
chaäm , saéc thaùi roõ raøng thôøi gian xaûy ra keá caän.
- Maïng moân: thôøi vaän trì treä ,coâng vieäc traéc trôû.
- Phaùp leänh : chuû veà thoï caên bò thöông toån hay laøm ñieàu aùc bò baùo öùng
(neáu aâm chaát cung cuõng xaïm ñen vaø khoâ moác.
- Gian moân :baát lôïi do vieäc giao thieäp vôùi nöõ gaây ra.Neáu saéc ñen chaïy töø
gian moân ra quyeàn coát chuû veà theâ thieáp baát haûohay nhaân vì chuyeän vôï
con maø maát tín nhieäm.
• SAÉC ÑOÛ :
- ngay giöõa traùn : (chính ngaïch):khí saéc ñoû hieän ngay traùn keå töø saùt Aán
ñöôøng tôùi chaân toùc chuû veà nhöõng trôû ngaïi trong böôùc ñöôøng coâng danh
söï nghieäp, hay tai hoïa do bình khí , hoûa tai mang tôùi.Neáu saéc khí naøy
hieän roõ reät vaø laâu daøi thì trong 40 ngaøy seõ thaáy öøng nghieäm.
- Aán ñöôøng :Neáu coù veát ñoû nhö da bò phoûng daàu laø daáu hieäu tai hoïa vì
mieäng löôõi hay hoûa tai trong coøng 100ngaøy seõ thaáy.
- Sôn caên :coù khí saéc ñoû aùm chæ veà quan tuïng hay tai öông lieân quan ñeán
löûa hay laø sinh ñeû khoù khaên phaûi giaûi phaãu, theo töøng hoaøn caûnh ,ngheà
nghieäp cuûa moãi ngöôøi ,Vieäc nhanh hay chaäm tuøy theo saéc thaùi ñaäm hay
laït.
- Thieân thöông : nhaø bò gaây go ,mieäng tieáng ñöa ñeán quan tuïng hay
nhöõng vieäc kinh hieåmâû
- Löôõng quyeàn : (quyeàn coát) coù saéc thaùi ñoû nhö maøu maùu ñoâng laø ñieàm
baùo tröôùc tai hoïa. Ñaäm ,roäng thì phaûi ñeà phoøng vieäc cheát choùc vì quan
tuïng ,nheï cuõng phaù taùn tieàn baïc ,lo laéng khoå cöïc veà tinh thaàn.
- Nhaân trung : roõ vaø roäng saéc khoâ thì buoàn lo, môø aûo vaø heïp tìh lo laéng ít.
- Thöøa töông :coù keû tieåu nhaân laøm phieàn ,sinh ra lo laéng ,buoàn böïc.
- Ñòa caùc : chuû veà caïnh tranh lôøi aên tieáng noùi maø sinh ra hao toán tieàn cuûa
hay tieàn vaän trì treä tuyø theo söï lieân quan tôùi caùc boäi khaùc.
- Ñòa khoá : veà beänh traïng xung huyeát ,cuøng luùc vôùi vieäc quan tuïng cuøng
nghóa vôùi khí saéc xuaát hieän ôû Ñòa caùc.
- Chuaån ñaàu : laø khu vöïc ñaïi kò ( tröø ngöôøi Hoûa thuoäc hình Kim, Moäc,
Thuûy ,Thoå .
b)NGUÕ TUYEÄT :
Trong luùc beänh maø gaëp 1 trong 5 trieäu chöùng nhö sauhkoù mong mau laønh, saéc
caøng roõ thì haäu quaû caøng tai haïi ,Neáu ñoàng thôøi hoäi ñuû caû Nguõ tuyeät thì chaéc
chaén khoâng traùnh khoûi thieät maïng vì caû Nguõ taïng ñeàu kieät löïc.
- Taâm tuyeät : hai moâi tuùm cong laïi, maøu ñen vaø khoâ, chuû veà tim kieät söùc,
boä maùy tuaàn hoøa saép ngöng hoaït ñoäng.
- Can tuyeät : beänh nhaân cöùng mieäng, haù ra ñöôïc nhöng khoâng ngaäm laïi
ñöôïc, vaønh trong maét noát ruoài saéc ñen laø cho bieát gan ñaõ caïn kieät.
- Tyø tuyeät : moâi xaùm xanh ,thu heïp laïi ,saéc maét vaøng voït theâ löông laø cho
bieát khí ôû tuøy vò saép kieät.
- Pheá tuyeät : muõi xaïm ñen, da maët khoâ xaïm laø daáu hieäu ôû phoåi ñaõ caïn.
- Thaân tuyeät : hai tai khoâ ,xaïm ñen ,ñoät nhieân bò uø tai hay ñieác haún , nöôùu
raêng ñoû maùu, raêng khoâ laø khí ôû thaän ñaõ döùt.
2- Caùc daáu hieäu beänh vaø loaïi beänh :
Döôùi ñaây laø löôïc thuaät phöông phaùp quan saùt maøu saéc 1 soá boä vò coù theå
bieát ñöôïc caên nguyeân phaùt sinh beänh traïng cuøng laø döï ñoaùn phaàn naøo
ñöôïc söï bieán chyueån cuûa beänh.
Beänh tim vaø heä thoáng tuaàn hoaøn : loâng maøy nhaên nheo ,sôn caên nhoû heïp, 2
maét cuõng nhö khu vöïc quanh maét coù khí saéc ñen xaïm hay pha xanh ñen.
Beänh ôû gan : hai troøng maét coù gaân vaøng pha hoàng, khí saéc khoâ.
Beänh ôû khu vöïc tuyø vò :saéc maë(goàm taát caù caùc boä vò )xanh pha vaøng thuoäc
loaïi taø saéc, thaàn khí trì treä ,suy nhöôïc, moâi traéng beäch ,aên uoáng keùm.
Beänh ôû boä maùy hoâ haáp : löôõng quyeàn xaïm ñen vaø khoâ caèn, noùng laïnh baát
thöôøng.
Beänh ôû thaän :saéc maét ñen xaïm, ñaëc bieät laø 2 tai vaø traùn ñen hôn luùc bình
thöôøng ,muïc quang hoân aùm.
Chöùng khatä khuøng : maét loài ,troøng maét coù saéc vaøng, phía döôùi maét
coù saéc traéng nhö maøu ñaát moác, laø keû coù baûn tính noùng naûy, maát töï chuû nhö
Toân Thaát thuyeát trong söû Vieät Nam cuoái theá kæ 19
Chöùng thoå huyeát : sôn caên nhoû, gaày trô xöông ,maét coù saéc xanh
xaïm.
Chöùng hoaïi huyeát : da maët vaø töù chi saéc vaøng pha xanh vaø khoâ,
raâu ria ñoû nhö raâu ngoâ (maø baûn chaát khoâng phaûi laø Hoûa hình ), toùc ruïng
nhieàu.
Chöùng thaän suy : phaàn leä ñöôøng bò aùm ñen ,saéc maët aûm ñaïm maét
truõng saâu laø bieát keû trong tuoåi thanh xuaân ñaõ hoaïn daâm voâ doä ,neân thaän bò
suy yeáu ,hieän ra caùc khí saéc treân taïi caùc boä vò daãn thöôïng.
Daáu hieäu beänh naëng nhöng seõ thoaùt khoûi hieåm ngheøo : maëc duø
beänh ra sao maø naõhn quang laïi thanh htaûn, linh hoaït ,con ngöôi ñen nhaùy ,coù
thaàn khí ,chaéc chaén khoâng coù gì nguy ñeán tính maïng.
Trieäu chuùng saép cheát : 2 tai ,mieäng (caû khu vöïc xung quanh ) ñeàu
xaùm ñen vaø khoâ, 2 maét ñôø ñaãn, nhaõn caàu gaàn nhö ngöng ñoïng laø saép söûa taét
thôû .
Neáu thaáy caû saéc xanh xuaát hieän ôû Haûi giaùc laãn Nhaân trung phaûi ñeå yù tôùi
ruûi ro soâng nöôùc luùc ñ iñöôøng.
- Maïng moân : laø thôøi vaän trì treä khoâng ñöôïc hanh thoäng .Beänh taät toán tieàn
haïi söùc hay lo buoàn.
- Leä ñöôøng : saéc xanh ,aûm ñaïm ,khoâ khan chuû veà hoaït ñoäng bò tiueå nhaân
phaù hoaïi ngaàm hay ñi xa bò keû ngaên caûn. Traùi laïi, saéc xanh töôi nhuaän,
khí saéc toaøn dieän roõ raøng neáu coù vôï hay chính ñuông söï laø phuï nöõ tìh laïi
chuû veà coù tin vu ithai saûn. Leä ñöôøng beân traùi hcuû veà sinh con trai ,phaûi
veà con gaùi.Tuy nhieân caàn coù phoái hôïp giöõa khí saéc cuûa Aán ñöôøng môùi
chính xaùc.
- Thieân ñöôøng : gaëp lo laéng buoàn phieàn baát traùc.
- Phöôùc ñöôøng : bò tieå nhaân haõm haïi trong coâng vieäc laøm quan cuõng nhö
bò ñoàng nghieäp guøem pha, ñi buoân bò baïn beø tranh thöông bt chính
khieán raéc roái .
• SAÉC TRAÉNG :
- Thieân ñình : thieân ñình coù saéc traéng ñuïc, toái; laø chæ söï ha otoån tieàn baïl
hay caùc loaïi khaùc.
- Dòch m aõ :chuû veà xuaát haønh ,duøng ngöôøi gaëp hieàu raéc roái coù haïi hay xe
ngöïa gaëp baát traéc.
- Aán ñöôøng :chæ veà phöông haïi ñeán luïc thaân (6 loaïi ngöoøi trong thaân toc.
Ñoái vôùi ñaøn oâng luïc thaân goàm :cha, meï, anh chò ruoät, em trai gaùi ruoät
,vôï (caû vôï leû) ,con caùi) hay trong luïc thaân coù vieäc hieáu phuïc .
- Mi taâm : chuû veà lôùi kia tieáng noï do vieäc giao du vôùi baïn beø.
- Thieân thöông : tai öông phaù baïi ñeán tieàn baïc vaø söùc khoûe.
- Gian moân : coù saéc traéng ñuïc toái (caû 2 maét ñeàu thaáy roõ) ,chuû veà trong
nhaø co vôï lôùn ,nhoû hay naâhn tình coù söï xung saéc laãn nhau hay vôùi chính
baûn thaân gia tröôûng
- Löôõng quyeàn : chuû ve quyeàn bính ñang naém giöõ , chöùc vuï ñang haønh xöû
bò raéc roái hay trong nhaø coù vieäc tang ma.à
- Ñòa khoá : chuû veà söï phaù hoaïi ngaàm cuûa keû khaùc ñoái vôùi coâng vieäc cuûa
mình ñang laøm ,döï ñònh laøm.
- Ñòa caùc : chuû veà gia vaän khoâng ñöôïc thoaûi maùi, khi naøo saéc hieän roõ hay
saéc khoâ xaïm seõ thaáy öùng nghieäm.
- Nhaân trung : chuû veà baûn thaân coù beänh hay xung khaéc vôùi con caùi trong
naøh.
- Chuaån ñaàu : chuû veà hieáu phuïc hay tin töùc baát lôïi veà söùc khoûe ngöôøi
thaân trong gia ñình.Tuy vaäy, saéc traéng phaûi roõ ,maøu saéc khoâ caèn, ñoàng
thôøi xuaát hieän ôû nhieàu boä vò lieân quan ñeán luc thaân môùi xaùc quyeát ñöôïc.
- Soáng muõi : chuû veàbeänh traïng keùo daøi laøm hao toán tieàn baïc (nhöng phaûi
coi söï khoâ khan hay töôi nhuaän ,tuyø töøng b aûn chaát töøng ngöôøi ,muøa.
- Sôn caên : chuû veà khaéc vôï con hay vì caùc lí do ngoaøi yù muoán, ngoaøi söï
tieân lieäu
- Phöôù c ñöôøng : chuû veànhöõng söï mieäng tieángôû ngoaøi yù lieäu cuûa mình .
• SAÉC VAØNG :
Ôû ñaây, cuõng gioánhn hö treân, saéc vaøng vôùi caùc yù nghóa toát cuûa no 1ñoøi hoûi
phaûi laø loaïi saéc chính caùch . Neá vaøng thuoäc loaïi hoaïi saéc hay treä saéc thì caùc
söï moâ taû chi tieát maát heât yù ngihóa.
- Thieân ñình : thieân ñình coù saéc vaøng nhuaän laøm noàng coát pha saéc tía chuû
veà söï may maén, tieàn baïc ,coâng danh. Giöõ chöùc vuï ñöôïc taêhng caáp hay
khen thöôûng, laøm aên gaëp hanh thoâng trong 100 ngaøy trôû laïi.
- Chính trung : saéc vaøng töôi nhuaän pha tía môø chuû veà moïi söï hanh
thoâng. Neáu toaøn dieän ñeàu hoaït leä giöõ vöõng maùu saéc thì trong 40 ngaøy seõ
coù ñieàm laønh .Gaëp saéc thaùi naøy ,neân coá gaéng möu vieäc laäp töùc.
- Aán ñöôøng : chuû veà hanh thoâng quyeàn bính , chöùc Chöôûng duïng binh ñaéc
thaéng, giöõ chöùc ñöôïc vinh thanh.
- Nhaät ,nguyeät giaùo : chuû veà gaëp ngöôøi tr6en hoã trôï neân coâng vieäc ,thaân
theå khang kieän.
- Dòch maõ : chuû veàdi ñoäng ,ñi xa coù lôïi ,coá thuû kieân trì khoâng toát.
- Phöôùc ñöôøng : gaép saéc khí vaøng pha tía roõ reät ,töôi saùng laø ñieàm laønh
,duø gaëp giöõ roát cuïc cuõng thaønh toát ñeïp.
- Mi taâm : chuû veà gaëp may ,nhaát laø ñöôïc quyù nhaân gíu pñôõ trong coâng
vieäc.
- Thieân höông : chuû veà taøi vaän luùc hanh thoâng möu söï deã thaønh.
- Sôn caên : ngoaøi yù nghóa taøi loäc ñang luùc phaùt trieån coøn haøm yù or4 nhaát
laø thaân theå ñang sung maõn, khoâng lo ñau oá mñoät ngoät .
- Soáng muõi : hieän saéc tía (tía laø saéc caên baûn , vaøng laø phuï ñôùi) chuû veà
danh lôïi toát ñeïp, danh nhgieäp ,gia vaän ñang hoài vöôïng thònh.
- Chuaån ñaàu I vaøng thaät laït nhöng saùng suûa laø daáu hieäu cuûa ñaéc lôïi ñoät
ngoät.
- Leä ñöôøng : : hieän r a maùu toång hôïp cuûa 3 maøu vaøng hoàng tía ñoái vôùi phuï
nöõ laø sinh ñeû deã daøng, meï troøn con vuoâng
- Löôõng quyeàn : cuøngmaøu toång hôïp vôùi maøu chuaån ñaàu vaø cuøng ôû theá hoâ
öùng lieân hoaøn laø ñieàm baùo tröôùc ñaïi phöôùc loäc ,nhaát laø möu vieäc to hôn.
- Maïng moân : chuû veà laøm vieäc seõ ñaït ñöôïc keát quaû toát nhö yù, taøi loäc hanh
thoâng gaëp ñu7oïc quyù nhaân phuø trôï.
- Phaùp leänh / ôû ñaây chæ khu vöïc lieân quan ñeán phaùo leänh chöù khoâng chæ
hai laèn saâu coå ñieån) saéc vaøng pha hoàng ñaäm chuû veà thaân theå khoûe maïnh
duøng ngöôøi giuùp vieäc ñaéc löïc, moïsöï troâi chaûy
- Nhaân trung :Cuøng yù nghóa nhö treân vaø coù tính boå tuùc, ñaëc bieät veà maët
thaân theå
- Mieäng /thuûy tinh) hieän ra saéc hoàng nhö maøu hoa sen laø ñieàm ñaïi vaän
haïn baét ñaàu chuyeån bieá ncoù lôïi. Ngöôïc laïi .toái kò maøu tía nhö maøu
huyeát duï vì ñoù laø ñieàm baïi baát töôøng
- Thöøa töôïng : hôi hoàng pha vaøng ,maøu saéc töôi saùng laø taø ivaän phaùt ñaït.
ÔÛ ñaây, laø ñoùng vai troø boå tuùc ñeå ñoaùn ñaïi vaän caên cöù vaøo mieäng vaø chæ
cho bieát coâng vieäc ñöôïc quyù nhaân hoã trôï. Traùi laïi ,neáu quaù hoàng thì tai
haïi vì chuû veà thò phi mieäng löôõi.
- Ñòa khoá : chuû veà laøm aên ,hoaït ñoäng khôûi saéc ñöôïc ngöôøi giuùp ñôõ.
- Ñòa caùc : maøu toång hoâp töôi saùng cuûa vaøng hoàng hay pha tía vöøa phaûi laø
daáu hieäu laøm aên phaán chaán ñöoïc tha naâhn taän taâm hoã trôï veà caùc khinh
doanh, thöông maïi .
IV- MOÄT VAØI GIAI THOAÏI VEÀ SAÉC :

Vaøo khoûang 1921, Taân-gia-ba coøn laø thuoäc ñòa cuûa Anh, khaùch truù xuaát nhaäp
deã daøng , haáu heát quyeàn loâi kinh teá neáu khoâng do ngöôøi Anh thì Hoa kieàu laøm chuû
.Ngöôøi Taøu laøm ñuû moïi ngheà, taøi ba nhaát laø nhöõng ngheà aên chôi.Luùc ñoù, coù ngöôøi
thieáuphuï Trung Hoa goác Phuû Quaûng Chaâu (tænh Quaûng Ñoâng) teân Traàn Tam Coâ voán
môû ñoäng maõi daâm sang troïng ôû trung taâm aên chôi .Coâ voán laø ngöôøi möu löôïc, laïi kheùo
luoàn loït caûnh saùt neân tha hoà tun hoaønh ,noåi tieáng laø thuû lónh tuù baø taïi ñaây. Maáy naêm
sau. Thaáy mình tuôûi ngoaøi nguõ tuaàn vaø dö giaû quaù ,Coâ chaùn ngheà, töï ñoùng cöûa .ñem
taát caû voán lieáng thu thaäp dñöôïc cuøng 3 con trai veà queâ vui höôûng tuoåi giaø.
Veà ñeán queâ, Tam Coâ chia moãi ñöùa laø 20 ngaøn quan (khoaûng 3 trieäu tieàn Vieät
Nam luùc ñoù) ñeå laøm voán buoân baùn, nuôi vôï con, coøn nhieâu thì töï mình laøm chuû. Trong
soá caùc con. Con trai hai laø leâu loång, ñöôïc meï chia soá tieàn lôùn thì aên chôi côø baïc, chöa
ñaày 1 naêm ñaõ heát tieàn laïi coøn baùn nhaø ,caàm ñoà, vôï con tuùng quaãn. Coâ thaáy vaäy raát
thöông chaùu, thöôøng trôï caáp theâm ñeå soáng qua ngaøy.
Laâu ngaøy, vieäc naøy tôùi tai 2 naøng daâu khaùc. Tìm caùch moi tieàn meï choàng baèng
nguî taïo tình caûnh bi ñaùt khieán Coâ khoâng sao töø choáu ñöôïc. Cuoái cuøng ,trong söï tranh
aên cuûa luõ con dau coù söï huøa theo cuûa caùc quyù töû ,baø phaûi hoïp ñaùm con daâu laïi tuyeâ
nboá raèng :tröôùc khi chia taøi saûn, baø chia 4 phaàn 3 cho caùc con vaø 1 phaàn ñeå döôõng giaø
.Nay tröôùc tình caûnh naøy, baøta ñaønh laáy phaàn coøn laïi taùi phaân gia saûn moät laàn choùt.
Rieâng phaàn ngöôøi daâu uùt, vì choàng voâ haïnh neân giao cho ngöôøi vôï ñeå nuoâi con .Taát caû
daâu con ñeàu naëng lôøi theà thoát seõ taän taâm phuï döôõng meï giaø chu ñaùo.Nhöng sau moät
thôøi gian chaúng ai ñoaùi hoaøi gì ñeán Tam Coâ nöõa .
Tam Coâ thaáy con daâu baïc beõo , chæ bieát tieàn maø khoâng nghó tình nghóa, voâ cuøng
phieàn muoân khoâng muoán thaáy maët nhöõng ñöùa baát nghóa neân doïn ra ôû rieâng ,suoát ngaøu
tuïng kinh nieäm phaaï©t saùm hoái toäi loãi hoài treû.
Naêm sau. Tam coâ bò nhoït ôû löng ngaøy caøng ñau nhöùc, caùc naøng daâu chæ ñeán
thaém laáy leä ,khoâng ai ôû laïi chaêm soùc baø , Tam Coâ vo cuøng uaát haän ,tha nvôùi choøm
xoùm raèng :”Toâi coøn 1 soá tieàn lôùn ñònh xem ñöùa naøo coù hieáu tìh cho ,nay thaáy chuùng
toaøn luõ baát hieáu ,chaéc soá tieàn ñoù vaøo tay ngöôøi ngoaøi maát thoâi “.Khoâng ngôø lôøi than
naøy ñeán tay caùc con daâu.Töù ñoù ,luõ con daâu laïi toû ra raát hieáu hanh.
Beänh Tam Coâ moãi ngaøy moät naëng ,nhoït vôõ ra, maùu muû tanh hoâi khoâng theå
töôûng töôïng ñöôïc .Tuy coø ngöôøi boõ giaø nuoâi beänh nhöng vì beänh laâu khoâng khoûi neân
sinh cheånh maûng.Do ñoù ,giöôøng beänh xoâng muøi xuù eá khoân taû.
Ngaøy kia ,beänh tình trôû naëng, Tam Coâ bieát mình saép cheát ,nhöng söùc moøn löïc
kieät khoâng noùi ñöôïc maø laáy tay chæ vaøo goái boâng .Ngöôøi con daâu thaáy roõ nhöng töôûng
meï baûo thay aùo goái neân ñaõ gaït boû ñi . Tam Coâ nhieàu laàn chæ tay vaøo goái nhöng
naøngdaâu kia coá ykhoâng bieát khoâng ñoäng tôùi caùi goái dô cuûa baø meï beänh knih nieân.
Khi Tam Coâ cheát, caû con trai laãn daâu ñeàu khoâng daùm thay quaàn aùo, ngöôøi boõ
giaø haàu haï thöùa luùc boái roái ñaõ chaïy troán. Sau cuøng phaûi möôùn moät ngöôøi cuøng cöïc
ngheøo khoå laû Chu Baùt ,soáng nhôø ngheå taåm lieäm töû thi la 2khoâng sôï dô baån .Ngoaøi
coâng taåm lieäm thi haøi ,anh coøn thu löôïm caû nhöõng vaät duïng thöôøng nhaät cuûabeänh
nhaân ñem veà duøng hay giaët saïch ñem baùn .Caùc con cuûa Tam Coâ sau khi toáng taùng
,chia nahu luïc tìm haép nhaø maø khoâng thaáy tieàn baïc ôû ñau töôûng laø meï noùi saûng neân
chia nahu moät ít taøi saûn maø khoâng ñeå yù tôù iaùci goái ñaày maùu muû .Chu Baùt mang goái veà
tr6en ñöôøng gaëp moät thaày töôùng , ngöôøi naøy ñònh thaán nhìn roài noùi :” baïn laø ngöôøi
cuøng ñöôøng maït loä khieán toâi nhìn kó maø khoâng hieåu taïi sao nhö vaäy,Soá cuûa baïn khoâng
phaûi laø ñaøo ñaát choân ma.”
Chu Baùt nghe noùi, naên næ thaày ñoaùn cho maáy caâu .Thaày noùi :”Muõi baïn coù hí
theá ,Chuaån ñaàu coù thòt ñaày ñaën,maøu saéc cuûa muõi laïi ñaïi phaùt quang ñuùng laø ñang dòp
phaùt taì .taøi loäc tôùi roài coøn laøm caùi ngheà cuøng ñinh ñoù laøm gì .Thaúng taøi loäcñeá ntay maø
khoâng bieát sao ?theo ñuùng choã quan saùt thì ñoù laø khí saéc cuûa ñaïi phuù oâng ñoù .Toi
koâhng laáy tieàn coi töôùng nhöng neáu baïn ñaïi phaùt thì haõyñi63i choã ôû ,tu thaân tích ñöùc
ñeå giöõ ñöôïc cuûa laâu daøi.”
Thaày noùi xong boû ñi khieán Chu baùt ñöùng ngay ngöôøi ra taïi choã khoâng kòp hoûi
caâu gì ,töï nhuû laø trong choán gian hoà, thaáy boùi noùi nhaêng cuoäi laáy gì maø tin , chaïy aên
töøng böõa khoâng xong laøm sao thaønh ñaïi phuù oâng ñöôïc.
Veà ñeán nhaø ,Baùt laáy goái ra ñònh giaët cho saïch, maø thaáy goái quaù cuõ neân chæ
mong laáy phaàn boâng raa vöùt boû maø laáy phaàn tre goã laøm cuûi ñun vaäyBaát ngôø, luùc nhìn
beân trong goái, Baùt cöù töôûng mình naaèm moäng.ruoät goái chöùa toaøn ñoà trang söùc quyù giaù
,ñuû loaïi, laïi coù caû tieàn giaáy loaïi 100 , 500quan ,tieàn maët trang söùc hôn traêm ngaøn
.Trong luùc ñi6n cuoàng .Baùt laáy 1 tôø nhoû nhaát ra tieäm m ua ñoà thaáy soá tieà nthoái laïi ñuû
nuoâi soáng gia ñình caû 1 thaùng môùi tin laø thaät.
Töø ñaáy. Baùt boû ngheà cuõ, sang Nam Haûi mua nhaø taäu ñaát ôû Phaät –tieân traán noåi
tieáng laø 1 cöï phuù trong vuøng. Ngöôøi quanh ñaây ngaïc nhieân khoâng bieát do ñaâu maø Baùt
giaøu leân, töø keû cuøng ñinh trôû thaønh 1 ñaïi phuù oâng mau leï nhö vaäy .
XEM KHÍ SAÉC BIEÁT ÑÖÔÏC TANG CHA MEÏ :
Thuôû nhoû, Teà Ñoâng Giaõ bieát ñöôïc 1 vò töôùng sö kheùt tieáng khaép ñaïi luïc laø al4o
sö Ñieáu Kim Ngao vaø 1 ngöôøi nöõa hoï Chu cuõng töông töï nhö Ñieáu Kim ngao, coù bieät
danh laø “Traïi Kim Ngao”.Oâng naøy ít ñöôïc haäu theá bieát ñeá nvì laø 1 vieân chöùc ôû boä Noäi
vuï ,coi töôùng ñeå giaûi saàu. Vôùi Teà Ñoâng Giaõ oâng naøy laø chuø döôïng vaø raát cöng chuù beù
hoï Teà ,ñi du ngoaïn ñaâu cuõng daét hteo ,töôùng thuaät cuûa Teà Ñi6ng Giaõ veà su phaàn lôùn laø
do sôû ñaéc ôû oâng chuù döôïng.
Moät noâm ,oâng ta cuøng Teà Doâng Giaõ vieáng ñeàn Thieân Aát thuoäc vuønh ngoaïi oâ
Baéc Kinh thì bò möa ,truù döôùi leàu cuûa 1 vò boác sö teân Lí Thieát Chuyû voán cuøng hoï Chu
laø choå quen bieát. Luùc ñoù coù 1 ñoâi trai gaùi ñi qua quaùn ñeå xin queû .Caø 2 coù thaàn khí gì
ñaëc bieät khoâng maø caû chuù döôïng Teà Ñoâng Giaõ vaø Thieát Chuûy raát chuù yù .Ñôïi 2 ngöôøi
leã xong trôû veà, ñingang qua quaùn, chuù döôïng Teà Ñoâng Giaõ goïi 2 ngöôøi laïi , giôùi thieäu
:’hai ngöôøi coù vieäc gì caàn hoûi thì cöù hoûi oâng Thieát Chuûy ñaây laø hôn heát.oângta bieát roõ
vieäc cuûa hai ngöôøi ñaáy”.Hai ngöôøi khaùch laï hoûi :”oâng ta bieát vieäc gì ?”
“Chuù toâi (Teà Ñoâng Giaõ noùi ) “Oâng ta bieát coâ caäu khoâng phaûi laø vôï choàng maø
laø anh em .Tuôùng cuûa hai ngöôøi laø töôùng keû coù tang phuï maãu ñeán nôi !” Chuù toâi noùi
tôùi ñaây thì ngöøng laïi , tuûm tæm cöôøi .Luùc baáy giôø oâng chuû quaùn môùi leân tieáng :” Toâi laø
Lyù Thieát Chuûy , toâi noùi moät laø moät .Hai vò thaáy ñuùng thì noùi ñuùng , sai thì noùi sai . Neáu
ñuùng thì xin môøi vaøo quaùn ñaøm ñaïo”
Toâi thaáy thaät laï luøng , chæ co chuù toâi noùi chöù Lyù Thieát Chuûy coù noùi gì ñaâu vaø laï
hôn nöõa laø nghe noùi xong , caû hai ngöôøi tieán böôùc vaøo quaùn chöùng toû chuù toâi noùi raát
ñuùng , coøn taïi sao maø ñuùng , caên cöù vaøo ñaâu thì luùc ñoù ñoái vôùi chuù beù 12, 13 tuoåi nhö
toâi thì thaät laø kyø quaùi.
Chuû khaùch an toïa xong xuoâi , Lyù Thieát Chuûy beøn noùi :” Oâng baïn treû naøy coù ba
anh em maø mình laø tröôûng naêm nay 35, 36 tuoåi phaûi khoâng ?” Khaùch ñaùp :” Phaûi , toâi
hoï Maõ , naêm nay 36 tuoåi , oâng xem toâi coù phöông dieän phuï maãu ra sao?”
- Meï oâng ñaõ maát , cha coøn soáng Meï oâng maát khoaûng töø cuoái 25 ñeán 26
tuoåi . Nay ngaøy taï theá cuûa cha oâng sôï chæ trong voøng 14 ngaøy trôû laïi .
- Thaät theá ö? Toâi ñònh veà nhaø thaät gaáp coù coøn kòp khoâng?
- Kyø naøy sôï khoâng kòp .Theo khí saéc cuûa boä vò treân maët baïn thì naêm
ngoaùi , oâng cuï ñaõ beänh naëng saép cheát nhöng thoaùt hieåm . Laàn naøy beänh
traïng voâ phöông chaïy chöõa . Vöøa roài nhö oâng baïn hoï Chu ñaây noùi , sôû
dó chuùng toâi nhìn maø bieát coâ caäu khoâng phaûi laø vôï choàng vì caû hai ñeàu
coù khí saéc tang cheá cha meï ruoät hieän leân saéc dieän .Chæ daáu ñoù chöùng toû
hai ngöôøi phaûi laø anh em ruoät vaø cuõng bôûi vaäy , laàn naøy oâng cuï khoù
thoaùt . Neáu nhö cap kyø trôû veà , hai möôi ngaøy thì co ùtheå gaëp maët ngöôøi
thaân . Chaúng qua … chaúng qua…
Noùi ñeán ñaây , Lyù Chieát Thuûy quay sang ngöôøii con gaùi noùi:
- Caên cöù vaøo khí saéc cuûa coâ ñaây ,khu vöïc Dòch Maõ chöa doäng neân toâi sôï
coâ khoâng kòp thaáy maët cha giaø luùc laâm chung”
Ngöôøi kia ñaùp :
- Phaûi , cha toâi hieän ñang ô Traøng Sa
Chuù döôïng toâi hoûi:
- Toâi nghe gioïng noùi thì anh laø ngöôøi phöông Baéc maø sao thaân phuï laïi ôû
Traøng Sa laø vuøng thuoäc veà phía Taây Nam quaù xa Hoaøng Haø?
Chaøng trai treû ñaùp:
- Ñuùng roài ,queâ toâi ôû Cao Böu thuoäc tænh Giang Toâ , nhöng cha toâi laøm
kieåm naõ taïi sôû Maõi dòch ñoäc quyeàn veà muoái ôû Traøng Sa .Laàn naøy ñoät
nhieân thaân phuï toâi laâm troïng beänh .Hoâm qua moät baïn ñoàng nghieäp ôû ñoù
ñaùnh ñieän baùo cho bieát , nhöng khoâng cho bieát roõ beänh gì.
Lyù Thieát Chuûy hoûi:
- Anh tính bao giôø veà?
Khaùch ñaùp:
- Toâi cuõng laøm taïi sôû Maõ dòch muoái ôû ñaây vaø chæ döï ñònh xin pheùp nghó
moät thaùng.
Lyù Thieát Chuûy laéc ñaàu vaø noùi:
- Döïa theo khí saéc cuûa khu vöïc Dòch Maõ maø noùi thì moät thaùng chöa theå
trôû veà Baéc Kinh ñöôïc .ít nhaát cuõng phaûi sau 50 ngaøy môùi quay trôû veà
ñöôïc.
Noùi xong caâu ñoù , Lyù Thieát Chuûy quay sang hoï Chu hoûi laïi:” Baïn thaáy theá
naøo?”
Döôïng toâi cöôøi ñaùp:
- Toâi vöøa hoûi oâng baïn treû ñaây ñònh ñi höôùng naøo laø coù yù muoán hoûi veà vaán
ñeà ñoù .Hieän nay theo choã toâi nhaän thaáy thì khí saéc cuûa oâng baïn ñaây
trong xaáu coù laãn toát, roõ laø sau khi cha cheát thì seõ coù tin vui veà thaêng
chöùc vuï .D9uùnh nhö baïn vöøa ñoaùn , sau ít nhaát50 ngaøy , oâng baïn treû ñaây
môùi trôû laïi nhieäm sôû cuõ ôû Baéc Kinh.
Lyù Thieát Chuûy noùi:
- Raát ñuùng vôùi choã döï lieäu cuûa toâi .sau khi phuï thaân maát . 30 ngaøy tieáp
theo seõ nhaän ñöôïc tin thaêng tieán vaø sau50 ngaøy oâng baïn treû môùi trôû veà
ñaây .nhöng chaúng bao laâu sau laïi taùi ñaùo Traøng Sa moät laàn nöõa . Vaäy
sau 50 ngaøy , tình hình ra sao xin keå laïi cho chuùng toâi nghe vaø ñeå chuùng
toâi coù dòp chuùc möøng.
Quùa 50 ngaøy döôïng toâi noùi ngöôøi nhaø hay raèng chaøng thanh nieân naøy ñeán
Traøng Sa lo vieäc ma chay thì ñöôïc leänh thöôïng caáp ôû trung öông sai kieån tra moät coâng
taùc naøo ñoù roài taïm thay cha giöõ chöùc vuï cuûa ngöôøi quaù coá . Bôûi leõ d0où phaûi löu laïi
Traøng Sa maát hôn 20 ngaøy , coâng theâm 30 ngaøy ñaõ xin pheùp .Sau ñaáy , chaøng ta laïi
ñöôïc moïi ngöôøi goïi laø Traïi Kim Ngao .Chuyeän naøy coù thöïc vaø caû thuû ñoâ Baéc KINH
hoài ñoù ñeàu bieát roõ.
Veà sau lôùn leân , hoûi chuyeän döôïng toâi môùi bieáy laø tî löông noåi saéc traéng laø
daáu hieäu tang cheá .Muoán bieát roõ tang ai thì coi boä vò öùng vôùi cung ñoù ( Chaúng haïn
cung phuï maãu , huynh ñeä , phuï phu) coù khí saéc ra sao .Cung naøo coù saéc xanh hoaëc
xaùm ñen thì öùng bieát ngöôøi thaân trong laõnh vöïc ñoù.
MAËT KHOÂNG NEÂN COÙ SAÉC HOÀNG VEÀ MUØA THU
Moät ngöôøi baïn cuûa Teà ñoâng Góa ( moät nhaø töôùng hoïc noåi danh Trung Hoa hieän nay ,
taùc giaû boä Maïng töôùng ñaøm kyø laø Ñaøo Baùn Mai noåi danh veà taøi coi khí saéc thöôøng vaãn
tôùi nhaø Teà Ñoâng Góa ñeå maïng ñaøm töôùng maïng . Trong soá thaân nhaân cuûa Teà Ñoâng
Giaõ coù moät ngöôøi teân laø Tieåu Vöông voán khoâng tin töôùng soá , thöôøng vaãn chaâm choïc
laõo Ñaøo . Bôûi vaäy , moãi khi thaáy Tieåu Vöông laø Ñaøo khoâng maáy khi noùi chuyeän maïng
töôùng . Böõa noï , traùi vôùi thöôøng leä , vöøa thaáy Tieåu Vöông böôùc vaøo nhaø , laõo Ñaøm
nhìn cham chaèm vaøo maët y .thaáy vaäy , Tieåu Vöông beøn cöôøi noùi vôùi Ñaøo Baùn Mai
raèng :” böõa nay , eáu nhö muoán noùi chuyeän töôùng soá vôùi toâi thì phaûi noùi chuyeän coù thöïc
, chöù khoâng ñöôïc noùi lang bang xa vôøi . Phaûi noùi laø vieäc maáy ngaøy nöõa thì vieäc xaûy ra
chöù khoâng noùi chuyeän traên naêm veà sau khoâng coù caê cöù gì caû.
Ñaøo Baùn Mai ñaùp :” Ñöôïc laém ! trong voøng 14 ngaøy nöõa , baïn phaûi heát söùc phoøng
vieäc khoâng may”
Thuôû ño , Tieåu Vöông laøm ngheà buoân baùn ñaàu cô , tuy khoâng tin töôùng thuaät
nhöng bôûi vì laõo Ñaøo xöa nay giaûi ñoaùn veà töôùng thöôøngraát linh nghieäm , cho neân ñoái
vôùi lôøi noùi cuûa Ñaøo veà mình , Tieåu Vöông khoâng theå khoâng ñeå yù . Vaû laïi thöôøng y vaãn
nghe noùi raèng :” Ngöôøi quaân töû hoûi veà tai hoïa chöù khoâng hoûi veà phuùc loäc” nay nghe
laõo Ñaøo noùi mình trong voøng 14 ngaøy nöõa seõ coù vieäc khoâng khoûi chuù yù neân toâi hoûi
tieáp raèng :” D9aõ noùi roõ ngaøy thaùng thì toâi cuõng nghe oâng vaäy .Nhöng neáu quaû laø tay
coù baûn laõnh thì phaûi noùi roõ ñöôïc söï seõ phaùt sinh laø vieäc gì ñeå toâi tieän vieäc ñeà phoøng”.
Ñaøo Baùn Mai ñaùp : Baây giôø laø luùc cuoái thu , neáu theo ñuùng pheùp ñoaùn thì maët
baïn khoâng neân coù khí saéc hoàng . Theo choã toâi döï ñoaùn trong voøng 14 ngaøy tôùi baïn neân
ñoùng cöûa naèm khaøn trong nhaø . Neáu baïn cöù töï tieän boân taåu nhö thöôøng nhaät thì khoâng
theå naøo thoaùt khoûi thaân theå thöông tích ,maát tieàn , maát baïc , neáu khoâng maát tieàn cuûa
thì cuõng bò thöông hoaëc coøn bò tuø toäi nu8a “ Noùi xong , laõo Ñaøo ngaém kyõ khí saéc cuûa
Tieåu Vöông moät laàn nöõa roài noùi theâm :” Ñaïi khaùi laø caùc kieän khí saéc lieân quan tôùi tuø
toâi raát nhieàu .Toùm laïi , trong voøng 14 ngaøy nöõa baïn khoâng neân ra khoûi nhaø laø bieän
phaùp hay nhaát”.
Nghe Ñaøo Baùn Mai noùi chaéc nich nhö vaäy , Tieåu Vöông nghó ngay chaéc haún
coâng vieäc buoân baùn ñaàu cô bò thaát baïi vì töï mình , y cuõng caûm thaáy laø trong nhöõng
ngaøy tôùi tình theá khoâng ñöôïc toát ñeïp .Tieåu Vöông beøn quyeát ñònh ñoùng cöûa naèm trong
voøng 2 tuaàn leã , khoâng nghe ñieän thoaïi. Heã coù ñieän thoaïi goïi tôùi thì ngöôøi nhaø seõ noùi y
ñi Thieân Thaân maáy böaõ .Keá hoaïch truø ñònh xong , y giao moïi vieäc cho vôï nhaân vuï naøy
laø thích hôïp.
Tieåu Vöông thi haønh keá hoaïch ñöôïc maáy böõa thì moät oâng baïn ñoàng nghieäp cuûa
y tôùi cheâ traùch Ñaøo Baùn Mai raèng :” Vieäc coi töôùng cuûa oâng thaät laø haïi ngöôøi . Hoâm
qua neáu y coù maët taïi thöông tröôøng thì ñaõ kieám ñöôïc ít nhaát möôøi thoûi vaøng roài .Veà
töôùng soá thaät laø taøo lao. Lôïi ñaâu khoâng thaáy ñaõ thaáy haïi tröôùc roài”.
Keá ñoù , ngöôøi baïn cuûa Tieåu Vöông laïi duøng ñieän thoaïi ôû nhaø tôi ( Teà Ñoâng
Gia ) baùo cho vôï Tieåu vöông bieát vuï hao taøi böõa qua . Nhaân vì Tieåu Vöông bieát raèng
luùc ñoù Ñaøo Baùn Mai ñang ôû nhaø toâi , beøn doøng ñieän thoaïi hoûi laõo Ñaøo raèng vieäc laøm
aên toån thieät vöøa qua coù phaûi laø vieäc khoâng may maø laõo noùi maáy böõa tröôùc khoâng .Laõo
Ñaøo duøng ñieän thoaïi traû lôøi:” Baïn haõy töï mình soi göông hoaëc nhôø baø nhaø coi duøm khí
saéc hoàng treân maët baïn ñaõ thoái lui chöa .Neáu saéc hoàng laït daàn thì coi nhö tai naïn ñaõ
qua . Neáu nhö troïn moät ngaøy vaän khoâng thaáy chuyeån thoái thì phaûi coi laø vieäc ruûi ñoù
chöa qua”.
Khi nghe thaáy vôï Tieåu Vöông noùi saéc hoàng treân maët Tieåu Vöông vaãn khoâng
phai laït .Ñaøo Baùn Mai quay sang toâi noùi raèng :” Tai vaï tuø toäi cuûa Tieåu Vöông khoù
traùnh khoûi”.Ngöôøi baïn cuûa Tieåu Vöông cuõng ôû ñoù nghe thaáy vaäy laéc ñaàu toû yù khoâng
tin.
Vaøi böõa sau ñoù , giöõa ñeâm khuya, ngöôøi nhaø goïi ñieän cho toâi baùo tin laø Tieåu
Vöông vöøa bò caûnh saùt caâu löu .Baïn beø nghe tin ñoå xoâ ñeán hoûi toâi coù gì ñaùng ngaïi
khoâng .Toâi noùi raèng treân thò tröôøng khoâng ai tieát loä ñieàu gì coù haïi cho y , cho neân y ôû
taïi caûnh saùt maáy ngaøy cuõng hkoâng sao caû . Maáy ngaøy sau Tieåu Vöông ra veà voâ söï .hoûi
taïi sao y bò baét , y cho bieáy bò nghi ngôø vì keû tình nghi toäi phaïm coù giöõ moät danh thieáp
cuûa y neân caûnh saùt baét y tôùi ñeå söu tra thoâi .Y laïi cho bieát theâm laø luùc y bò baét laø buoåi
chieàu , hai ngaøy sau trong luùc coøn ôû caûnh saùt cuoäc , y soi göông thaáy saéc hoàng ñaõ laït
raát nhieàu.
Cöù theo pheùp coi khí saéc maø noùi , loaïi khí saéc naøy ngöôøi coi khoâng bieát roõ yù
nghóa cöù cho laø toát nhöng chæ neân xuaát hieän vaøo hai muøa xuaân haï maø thoâi , khoâng neân
xuaát hieän vaøo khoaûng thu , ñoâng . Neáu coi laàm thì nhaän laàm hoïa ra phuùc
KHÍ PHAÙCH
I – QUAN NIEÄM CUÛA TÖÔÙNG HOÏC AÙ ÑOÂNG VEÀ KHÍ PHAÙCH

Khí phaùch laø moät thuaät ngöõ töông ñoái môùi cuûa töôùng hoïc coå ñieån AÙ ñoâng phaùt sinh töø
moät quan nieäm ñoäc ñaùo veà khí cuûa töôùng hoïc gia ñôøi Thanh laø Phaïm Vaên Vieân.
Tröôùc Phaïm Vaên Vieân , khí vôùi yù nghóa laø khí phaùch chöù khoâng phaûi laø khí saéc
ñaõ thaáy manh nha qua moät ñoaïn vaên cuûa Löõ Hy ñôøi Toáng :” Keû haäu sinh môùi hoïc quan
saùt theá söï caàn phaûi löu taâm ñeán khí töông con ngöôøi. Xeùt dung maïo cöû chæ , ngoân ngöõ
xem khinh troïng mau chaäm ra sao laø bieát ñöôïc tieåu nhaân vaø quaân töû .Khí töôôïng coøn
goïi laø coäi reã giuùp ta ñoaùn ñöôïc quyù tieän thoï yeåu cuûa con ngöôøi nöõa.
Nhöng tröø Löõ Hy ra , nhöõng saùch töôùng coå ñieån cuûa caùc ñôøi Minh , Thanh tröôùc
ñeàu hieåu khí döôùi khía caïnh tónh vaø khí chæ laø caên nguyeân noäi taïng cuûa saéc . Saéc ôû
ngoaøi da , khí ôû trong thòt vaø ñöôïc saéc laøm phaùt loä ra . vì coù söï töông quan maät thieát
giöõa khí vaø saéc nhö vaäy neân ngöôøi ta thöôøng cho laø khoâng theå taùch rôøi khí ra khoûi saéc
vaø caû hai trôû thaønh moät ñoái töông quan saùt hôïp nhaát : khí saéc.
Ñeán khi Phaïm Vanê Vieân soaïn cuoán saùch töôùng noåi danh Thuûy kính taäp thaáy
raèng hieåu yù nghóa cuûa khí moät caùch chaät heïp , döôùi khía caïnh tónh vaø coù caùch cô caáu
ñoù chöa ñuû , oâng laïi ngaïi raèng neáu duøng töø ngöõ khí ñôn ñoäc coù theå gaây ngoä nhaän neân
oâng ñaõ ñaët ra moät danh töø môùi laø khí phaùch ñeå chæ nhöõng taùc duïng khaùc cuûa khí , nhìn
döôùi nhaõn quang ñoäng qua ñeå chæ nhöõng taùc duïng ngoaïi bieåu cuûa noù.
Oâng vieát :” Xöa nay noùi laø xem khí maø bieát ñöôïc töû sinh phuùc hoïa cuûa con
ngöôøi thì ñoù khoâng phaûi l2 khí saéc maø laø khí phaùch. Caû hai ñeàu coù traïng thaùi soáng cheát
, tai öông , may maén .Laøm sao ñeå phaân bieät ñöôïc khí saéc vôùi khí phaùch? Khí saéc ôû
ngoaøi da thòt bieán ñoåi theo boán muøa , khí phaùch ôû ngay trong cô theå cuûa con ngöôøi .ÔÛ
vò theá tónh coù theå ñònh ñöôïc giôø khaéc soáng cheát , xa thì coù theå ñoaùn ñöôïc söï höng pheá
cuûa con ngöôøi trong maáy chuïc naêm tôùi.
Toùm laïi , döôùi nhaõn quang töôùng hoïc AÙ Ñoâng , phaïm vi cuûa Khí saéc laø cô caáu noäi
taïng ( structurale) cuûa khí , coøn phaïm vi khí phaùch laø phaàn cô naêng taùc duïng (
fonctionel) cuûa khí bieåu loä ra ngoaøi baèng caùc ñoäng taùc tieâu cöïc hoaëc tính cöïc . Neáu khi
nhìn döôùi khía caïnh saéc lieân quan maät thieát tôùi maøu da thì trong khía caïnh phaùch , khí
lieân quan chaët cheõ vôùi thaàn vaø ñöôïc chuù troïng hôn phaàn saéc raát nhieàu .Töôùng thuaät coù
caâu: coù khiq phaùch thì môùi taïo ra ñöôïc coâng danh phuù quyù .Khí phaùch phaân ra lôùn nhoû
, tinh thaàn chia ra maïnh yeáu .Hình haøi nhoû beù maø khí phaùch lôùn roäng , thaân xaùc yeáu
ñuoái maø tin thaàn maïnh meõ saùng suoát ñeàu laø töôùng cöïc quí , söï beùo gaày , daøi ngaéncuûa
cô theå ñeàu laø nhöûng yeáu toá phuï khoâng caàn quan taâm laém .YÙ nghóa ñoäc ñaùo naøy ñi
ngöôïc tö töôûng “ une ame sai dans un corps sain” ( Moät taâm hoàn laønh maïnh trong moät
theå xaùc khang kieän) cuûa Taây Phöông thì caùc löïc só ñoâ vaät , caùc Mr Univeers ñeàu coù
taâm hoàn thanh khieát , cao quí? Nhöng söï thöïc laïi khaùc haún ! Hôn nöõa , gaày goø nhö
thaùnh Cam Ñòa ( Mahatta gandi) cuûa Aán Ñoä , thaáp beù so vôùi chuûng loaïi nhö Naõ Phaù
Luaân ñeä nhaát hoaëc thöøa töôùng Aùn Anh nöôùc Teà thoû− xöa ñöùng chöa tôùi ngöïc teân ñaùnh
xe theo haàu laø keû ti tieän chaêng? Chæ coù yù nieäm khí phaùch cuûa töôùng hoïc Trung Hoa
môùi giaûi thích ñöôïc taïi sao nhöõng taïi sao nhöõng ngöôøi nhoû beù hoaëc gaày yeáu nhö Naõ
Phaù Luaân , thöøa töôùng Aùn Anh vaø ñaïi laõnh tuï Cam ñaïi laø nhöõng vó nhaân ñeå laïi tieáng
thôm tôùi haäu theá .Chæ coù yù nieäm khí phaùch môùi laøm toû roõ ñöôïc quan nieäm cho raèng giaù
trò con ngöôøi do ôû söï phaùt trieån cuûa boä oùc chöù khoâng phuï thuoäc vaøo söùc maïnh cuûa baép
thòt.
II – THÖÛ PHAÙC HOÏA YÙ NIEÄM KHÍ PHAÙCH
Nhö ñaõ noùi , khí phaùchlaø moät quan ñieåm roäng raõi vaø thöïc chaát cuûa khí , chuù
troïng ñaëcbieät ñeán phaàn taùc ñoäng cuûa khí qua cöû chæ , thaùi ñoä cuûa con ngöôøi vaø phoái
hôïp vôùi khí vôùi thaàn thaønh moät döï kieän cuï theå duy nhaát ( ñöôïc hieåu theo moät dieãn
trình ñoäng : processus dialectique) . Caên cöø vaøo ñaáy , ta coù theå suy ñoaùn taâm hoàn , caù
tính , thoï yeåu , quyù tieän cuûa con ngöôøi .Khí phaùch bao goàm caû caùc neùt töôùng vaät theã
laãn taâm linh , chuù troïng ñeán phaàn phaåm hôn phaàn löôïng , ñeán vò theá ñoäng ( dynamique
vital) hôn laø vò theá tónh
Baøn veà vieäc qui ñònh phaïm vi cuûa khí phaùch , saùch Thuûy kính taäp vieát:” Muoán
phaân bieät vaø tìm hieåu khí phaùch ta caàn phaûi löu yù ñeán tinh thaàn xem maïnh meõ hay yeáu
, maùu huyeát , loâng toùc saùng hay aùm , xöông thòt , kinh maïch , vaèn tay khoâ hay nhuaän ,
ngoân ngöõ ñaøm thoaïi coù traät töï hay khoâng , caùc cöû ñoäng cuûa thaân theå nhö ñi , ñöùng ,
naèm , ngoài : caùc phaûn öùng cuûa con ngöôøi ñoái vôùi nhaân söï , hoaøn caûnh beân ngoaøi coù
thích öùng , co bieát tôùi lui hay khoâng .Taát caû nhöõng caùi ñoù ñeàu laø khí phaùch cuûa con
ngöôøi.
Noùi nhö vaäy coù nghóa laø khi con ngöôøi ôû theá ñoäng thì khí ñoäng luùc ñoù laø tinh hoa
cuûa khí ( coù theå ví noù nhö essence cuûa chaát daàu thôm laø khí ( seõ böùc xaï ra ngoaøi maïnh
vaø roõ raøng hôn luùc tónh ). Khí laø ñoäng co8 thuùc ñaåy caùc cô naêng con ngöôøi hoaïi ñoäng
moät caùch tieâu cöïc hoaëc tích cöïc . Traïng thaùi cô naêng naøy cuûa khí ñöôïc meänh danh laø
khí phaùch . laø taám göông phaûn chieáu trung thöïc con ngöôøi toaøn tieän vì noù bao goàm caû
phaàn yù thöùc , tieàm thöùc cuïa moãi caù nhaân .Quan saùt khí phaùch töùc laù quan saùt tinh thaàn ,
caùc phaåm chaát cuûa caùc boä vò döôùi töøng khía caïnh rieâng reõ hay phoái hôïp cuõng nhö toaøn
theå phaûn öùng cuûa con ngöôøi tröôùc ngoaïi caïnh vaø caùc ñoäng löïc taâm lyù thaàm kín thuùc
ñaåy con ngöôøi coù nhöõng phaûn öùng ñoù .Noùi khaùc ñi , tìm hieåu khí phaùch töùc laø tìm hieåu
toaøn dieän con ngöôøi töø beà ngoaøi ñeán beà trong , thöø phaàn vaät theå ñeán phaàn saâu kín cuûa
taâm hoàn .Do ñoù , veà ñieåm naøy coù theå noùi laø khí phaùch coù phaïm vi roäng raõi vaø uyeån
chuyeån hôn yù nieäm behaviosm ( taùc phong hoïc) cuûa taâm lyù hoïc Aâu Myõ raát nhieàu.
Toùm laïi , khí phaùch döôùi nhaïn quang töôùng hoïc AÙ Ñoâng bao goàm caùc yeáu toá
thaønh phaàn sau ñaây:
- Tinh thaàn.
- Phaïm vi caùc boä vò
- Thaùi ñoä toång quaùt cuûa moäi caù nhaân
- Caùc cöû chæ töï nhieân cuûa con ngöôøi.
Thöïc ra söï teá phaân treân chæ coù tính caùch mieãn cöôõng ñeå tieän nghieân cöùu cì
tinh thaàn ñöôïc bieåu loä qua söï tinh khieát veà caùch caáu taïo coù tính caùch phaåm cuûa caùc boä
vò treân con ngöôøi , qua thaùi ñoä xöû theá oân nhu hay cöông ngaïnh. Ngöôïc laïi , thaùi ñoä laø
phaûn aùnh cuûa tinh thaàn vaø trong thaùi ñoä toång quaùt ñoù bao truøm caùc cöû chæ nhoû vaø töï
nhieân cuûa con ngöôøi .Cho neân khi xem töôùng khí phaùch ta phaûi coi taát caû nhö laù moät ,
khoâng theå taùch rôøi ra töøng phaàn . Cuõng chính vì leõ ñoù , töôùng thuaät coù caâu :” Baøn veà
tinh thaàn khí phaùch maø caên cöù hoaøn toaøn vaøo hình haøi con ngöôøi thì coù thå bieát ñöôïc
moät hai phaàn chính xaùc .Taùch rôøi khoûi phaàn hình haøi thì coù theå bieát ñöôïc boán naêm
phaàn .Khoâng hoaøn toaøn taùch rôøi haún ( nghóa laø khi naøo caàn vaø thaáy coù theå taùch rôøi
ñöôïc tinh thaàn khí phaùch ra khoûi theå xaùc thì taùch ra ñeå nghieân cöùu cho chu ñaùo, khi
khoâng theå naøo phaân ñònh ñöôïc ranh giôùi roõ reät thì xeùt caû tin thaàn laãn khí phaùch laãn
hình theå ñeå boå tuùc laãn nhau) thí môùi coù theå goïi laø hieåu roõ pheùp thaãm ñònh tinh thaàn khí
phaùch vaäy
II- KHAÛO LUAÄN VEÀ CAÙC THAØNH TOÁ CUÛA KHÍ PHAÙCH
a) Phaân bieät tinh thaàn maïnh yeáu
Tinh thaàn maïnh meõ la daáu hieäu cuûa khí phaùch hoaèng ñaïi veà maët noäi taâm
.Töôùng hoïc Trung Hoa goïi ñooù laø Thaàn höõu dö : tinh thaàn yeáu keùm laø chæ daáu cuûa khí
phaùch nhoû heïp .Traïng thaùi tinh thaàn naøy goïi laø Thaàn baù tuùc .Trong töôùng hoïc , keû
Thaàn höõu dö ví nhö caây tuøng caây baù veà muøa ñoâng , duø hình theå boä vò coù bò khuyeát haõm
vaãn khoâng maáy aûnh höôûng tai haïi ñeán coâng danh quyù thoï , thoï khang . Ngöôïc laïi ,
Thaàn baát tuùc thì hình theå coù khoâi ngoâ caùch maáy cuõng khoù coù theå quyeát ñoaùn laø seõ
thaønh ñaït hay tröôøng thoï vì cuõng töông töï nhö caây goã muïc , chæ coù beà ngoaøi to loùn
nhöng beân trong ñaõ raõ naùt .Bôûi vaäy , moät trong caùc chaâm ngoân danh tieáng cuûa töôùng
hoïc ñaõ ñöôïc haàu heát caùc saùch töôùng xöa nay ghi cheùp laïi ñaõ noùi :” Thaø hình baát tuùc
maø Thaàn höõu dö coøn hôn laø Hình höõu dö maø Thaán baát tuùc”.
1 – Thaàn höõu dö
- Maét trong treûo , muïc quang linh hoaït , nhìn ngöôøi maø aùnh maét khoâng
thieân leäch , veû saùng cuûa maét raát töï nhieân , coù theå thu taøng hay phaùt loä tuøy yù.
- Loâng maøy daøi , ñeïp , saùng suûa , töôi maùt, phuï hoïa ñuùng caùch vôùi maét.
- Cöû ñoäng thanh nhaõ , thuaàn phaùc , ung dung töï taïi nhö nöôùc chaûy treân soâng
lôùn ñoå doàn veà bieån , khoâng vaáp vaùp
- Khi voâ söï thì thaàn thaùi thö thaû , nhaøn haï nhö haïc daïo chôi ñoàng daõ , khi
höõu söï thì huøng duõng nhö maûnh hoå sôn laâm , khoâng thaát saéc . khí theá hieân
ngang , moïi söï bieán chuyeån doàn daäp nguy nan tröôùc maét khoâng laøm thay ñoåi
taâm tính.
Coù ñöôïc caùc ñìeu keå treân môùi ñöôïc keå laø Thaàn höõu dö.
2 – Thaàn baát tuùc
- Troâng saéc dieän nhö say maø khoâng phaûi say .troäng nhö coù beänh maø voâ beänh
,maét lôø ñôø nhö ngaùi nguû.
- Khoâng coù gì ñaùng vui maø saéc maët hôùn hôû, khoâng coù gì ñaùng kinh nghi ma
laïi hoát hoaûng töï nhieân, vui giaän thaát thöôøng.
- Saéc dieän môùi troâng qua thaáy coù veû saùng suûa nhöng nhìn kó thì thaáy toái aùm.
- Khi troø chuyeän ,ñaàu caâu noùi raát nhanh nhöng cuoái caâu laïi raát chaäm nhö muõi
teân heát ñaø baén. Hay tröôùc chaäm maø cuoái caâu laïi quaù nhanh thaønh ra nuoát
tieáng khieán ngöôøi nghe khoâmh hieåu ñöôïc troïn veïn caâu noùi ñoù.v.v…
Taát caû nhöõng söï kieän ñoù ñeåu laø nhöõng ngoaïi bieåu cuûa thaàn khí thieáu thoán, vaáp
vaùp vaøo nhöõng ñieàu tr6en thì goïi laø Thaàn baát tuùc.
b) Phaân bieät caùc thaùi ñoä moät caùch toång quaùt :
Con ngöôøi coù nhieàu thaùi ñoä ,moãi thaùi ñoä töôïng tröng ch ocaù nhaânoùo tính ñaëc
thuø cuûa moãi haïng ngöôøi ,nhìn qua coù theå döïa vaøo ñoù maø suy ra khí phaùch .
1- Thaùi ñoä oån troïng: hình theeå toûa ra vieäc chaén xhaéc ñoä löông ,roäng raõi ,cöû chæ
ung dung nhö thuyeàn lôùn treân doøng nöôùc khoâng giao ñoäng.
2- Thaùi ñoä khinh phuø : ñoä löôïng nhoû heïp, buoàn vui hieän roõ treân neùt maët ,khi noùi tìh
thaân hình xieân ,xieâu veïo ,tay chaân run raåy ,nhaõn quang giao ñoäng ,tö töôûng baát nhaát
,ñöùng ngoài leäch theäch.
3- Thaùi ñoä cuoàng phoùng : vieäc gì duø trong hoaøn caûnh naøo cuõng coù yù nöông döïa vaøo
ngöôøi tình caûm uûy mò.
4- Thaùi ñoä nhu nhöôïc : trang phuïc caåu thaû ,muoán sao laøm vaäy ,coi keû xung quanh
nhö khoâng coù.
5- Thaùi ño sôù laïi :ñöùng ngoài ,cöû chæ ngheânh ngang ,veânh vaùo nhö muoán hoûi thì thoâi,
muoán ñaùp thì ñaùp. ,Khoâng ñôïi ngöôøi ta coù thuaän yù hay khoâng.
6- Thaùi ñoä chu toaøn : y phuïc chænh teà trang nhaõ ngoân ngöõ caån troïng ,caân nhaéc ,hoûi
thì löïa lôøi, chaêm chuù quan saùt keû ñoái thoaïi, yeâu toát gheùt xaáu ,khoâng xu nònh.
Thaùi ñoä bieåu loä taâm hoàn con ngöôøi Keû khoâng kieâu ngaïo vì hôn ngöôøi, yeáu theá maø
khoâng xu nònh ,yû laïi vaøo ngöôøi khaùc, haøo saûng maø laïi khoâng xa caùch theá nhaân ,ghaønh
söï ñaén ño, caân nhaéc haäu quaû hôn thieät maø thöïc taâm vôùi ngöôøi, vieäc gì ñaõ nhaän tìh coá
hoaøn thaønh ñeán taän nôi laø keû coù taøi ñöùc ,khí phaùch hoaèng daïi.
Nghe lôøi noùi chöa thöïc söï maõn yù maø laïi voäi vaõ khen ngôïi noàng nhieät ,chöa bieát
roõ ñieåm toát hay xaáu cuûa ngöôøi maø voäi cheâ bai khoâng bieát ngöôïng mieäng ,kieán thöùc
noâng caïn maø laïi toø ra thoâng thaùi hôn ngöôøi laø keû taøi trí ,khí phaùch thoâ thieån.
Xeùt vieäc chöa heát leõ, (cuøng kì lí ,)khoâng khaùch quan ,khoâng phaân bieät phaûi traûi
,traùi ,hkaùch quan, vieäc khoù khaên xaûy tôùi thì lính quyùnh maát bình tónhthaáy söï thöông
taâm nhoû beù cuûa ngöôøi ñôøi maø muûi loøng ,thöông hay rôi leä laø khí phaùch nöõ nhi.
Keû coù khí phaùch thoâ tih6eûn ,ñeâ tieän, hay nöõ nhi laø loaïi ngöôøi taàm thöôøng ,keû nhö
theá khi gaäp khoù khaên thöôøng bieán tieát ñoåi loøng, neân ít khi laøm ñaïi söï .Thaûng hay coù
may maén maø höôûng ñöôïc may maén phuù quí nhaát thôøi tìh keát quaû chung cuïc khoâng coù
ra gì .Traùi laïi ,thöôøng gaëp nieåm nguy khoâng sôï, ñoùi khoå khoâng laøm ñoåi tieát thaùo ,chöa
gaëp thôøi maø bò keû dung tuïc coi thöôøng vaãn khoâng oaùn giaän thaáu xöông .Coù löông dung
ngöôøi, tinh thaàn luùc naøo cuõng thanh thaûn, an nhieân laø keû khí phaùch phi phaøm ,coù ñöôûm
löôïng cuûa baäc ñaïi tröôïng phu, duø tieàn vaän coù bò traàm kha caùch maáy ,keát cuïc cuõng coù
ngaøy ñaïi phaùt.
c) Nhaän ñònh khí phaùch qua söï quan saùt moät soá ñoäng taùc cuûa con ngöôøi :
Ñoäng taùc vaø cöû chæ cuûa con ngöôøi raát nhieàu ,quan saùt nhöõng ñoäng taùc töï nhieân
thaønh tính cuûa con ngöôøi nhö böôùc chaân, gioïng noùi ,caùch cöôøi cöû chæ luùc ñaøm thoaïi,…
ñeàu giuùp ta bieát ñöôïc khí phaùch con ngöôøi ñoái dieän ra sao
1- Caùch thöùc caát böôùc vaø daùng ñi :
- Chaân ñi chöõ nha laø ngöôøi coù ñaàu oùc baûo thuû ,phaûn öùng chaäm ,öa ñieàu hö
nghò ,thích laøm aåu nhöng raát troïng tình caûm, coù oùc vaên ngheä
- Chaân hình chöõ baùt (hay laø voøng kieàn) laø keû öa thích khoa tröông, thích
bôï ñôõ ngöôøi khaùc, tí`nh tuyø tieän nhöng thö chaát thoâng tueä ,coù oùc tieá nthuû raát
nhanh .thöôøng thaønh coâng trong ñöôøng ñôøi.
- Böôùc chaân ngaén laø bieåu hieän cuûa tính duïc maïnh, tình caûm phong phuù
nhöng lí trí baïc nhöôïc khoâng coù oùc tieán tuûh.
- Böôùc chaân daøi laø bieåu hieän lí trí yøinh caûm ñaày ñuû ,caân xöùng ,tính tình
khoan haäu ,ngay thaúng khoâng gian laän ,nhöng thích khoe khoang, khoâng
chòu nhaân nhöôïng keû khaùc.Ngöôøi loaïi naøy raát coù theå tieán trieån.
- Böôùc ñi gaáp theå hieän tính noùng naûy, öa hoaït ñoäng caù nhaân ,thích kim
tieàn hôn laø ngheä thuaät nhöng raát coâng bình.
- Ñi keùo leâ böôùc chaân laø keû coù taâm hoàn uyû mò, khí löôïng heïp hoøi thieáu
cöông ngòh, vaø tinh thaàn traùch nhieäm, tham vaät chaát ,tham sinh uyù töû.
- Böôùc haøng moät ,ngöôøi thaúng laø keû coi thöôøng sinh töû kieán nghóa duõng vó
coâi thöôøng tieàn baïc, raát chung thuûy nhöng haønh ñoäng haáp taáp ,voïng ñoäng.
- Böôùc ñi thaân hình lao veà phía tröôùc laø keû coù nghò löïc ,daùm laøm ,coù tinh
thaaø©n maõ thöôïng nhöng trí tueä khoâng hoaøn haûo bieát suy nghò kó tröôùc khi
haønh ñoäng ,quyeát ñoaùn mau leï nhöng hay laãn vaø mau queân
- Böôùc chaân ñi maø khoaûng caùch khoâng ñeàu laø keû hoà ñoà, khoâng coù thaønh
tín ,chæ thích nhöõng dieàu haøo nhoaùng beân ngoaøi ,lí trí baïc nhöôïc.
- Chaân böôùc ñi haøng 2 laø keû tính tình thaúng thaéng ,nhöng kieâu ngaïo haùo
danh, öa ñao to buùa lôùn ,tinh thaàn khaûng khaùi ,nhöng thieáu töï tin.
- Ñi maø co gioø haát caúng cao khoûi maët ñaát nhö böôùc chaân haïc laø keû tính
tình ñam baïc ,thích coâ ñoäc, ñaàu oùc giaûn dò nhöng coù bieät taøi veà moä ngheà
naøo ñoù ,khoâng thích hoaït ñoäng tích cöïc.
- Daùng ñi thaân hình ñaùnh ñoøng ñöa nhö loaøi ngan ,vòt laø theå hieän tính neát
thoâ laäu, thích hö vinh ,caûm tình hôøi hôït ,ñoái vôùi kim tieàn raát öa chuoäng ,tính
toaùn ,ñoái vôùi baïn beø khoâng ñuöï¬c thöïc tình, luoân luoân giöõ mieáng.
- Trong khi ñi maø phaàn thaân döôùi(töø buïng ñeán moâng ) hôi dao ñoäng chuùt
ít laø keû tính neát oân hoøa, laïc quan ,khoâng gaëp chuyeän raéc roái, raát nhaãn naïi.
- Khi ñi böôùc chaân nheï nhaøng ,nhanh nheïn mnhöng khoûang caùch giöõa caùc
böôùc chaân ñeàu ñaën ,ngaén laø daáu hieäu cuûa keû chuoäng thöïc teá, laøm vieäc coù
tieát ñoä. Theo taùc giaû Maïng töôùng hoïc giaûng toïa keû coù töôùng ñi nhö treân raát
öa thích vaên ngheä, aâm nhaïc.
- Böôùc ñi ñeàu ñaën, khoaûng caùch daøi, caúng khoâng uqaù co nhö caúng haïc,
chaân tôùi tröôùc thaân hình tôùi sau maø vaãn thaúng khoâng nghieâng leäch laø keû coù
tính töï phuï, coù taøi naêng hôn ngöôøi, haønh söï quyeát ñoaùn chính xaùc mau leï
nhöng khoâng öa raøng buoäc ,khoâng thích tuaân theo kæ luaät röôøm raø raéc roái,
trong hoân nhaân khoâng öa troùi buoäc, ñoái xöû vôùi ngöôøi coù thaønh tín.
- Böôùc chaân ñi nheï nhaøng ,bình thaûn ñeàu ñaën, khoâng daøi hay ngaén laø keû
giöõ ñöôïc möùc bình thöôøng giöõa yù ,chí, löïc.
- Luùc ñi coù thoùi quen thoïc tay vaøo tuùi quaàn ,ñaàu hôi cuùi veà phía tröôùc, laø
keû tính neát thaâm hieåm ,taâm tính khinh baït ,coù môùi nôùi cuõ.
Treân ñaây laø nhöõng keát quaû cuûa nhöõng nhaø phaân tích taâm lí hieän taïi veà
daùng ñi con ngöôøi ñaõ ñöôïc caùc nhaø töôùng hoïc hieän taïi Trung hoa ,Nhaät moâ
phoûng thích öùng hoùa vôùi caù tính cuùa caùc daân toäc AÙ ñoâng, chòu aûnh höôûng
saâu roäng cuûa vaên hoùa Trung Hoa nhö Vieät Nam ,Cao Ly…
2- Gioïng cöôøi vaø caùch cöôøi :
Caùc nhaø taâm lí hoïc ngaøy nay ñeàu coâng nhan raèng trong luùc baát ngôø, phaûn öùng
cuûa con ngöôøi laø ngoaïi bieåu trung thöïc cuûa taâm tính .Gioïng cöôøi ,caùch cöôøi laø 1 trong
caùc loaïi ngoaïi bieåu keå tr6en, ñöôïc caùc nhaø taâm lì gia hieän ñaïi heát söùc nghieân cöùu
.Trong töôùng hoïc Trung hoa, coå cuõng nhö kim ,söï nghieân cöùu tieáng noùi gioïng cöôùi raát
ñöôïc troïng thò. Trong cuoán töôùng phaùp Thuûy kính taäp taùc giaû ñaõ ñeå nguyeân 1 chuông
quan trong luaän veá aâm ñieäu vaø cho laø keû xem töôùng tôùi baäc thöôïng töøhachæ caàn chuù yù
tôùi aâm thanh cuûa ngöôøi tröôùc maët cuõng ñuû öôùc tính söï vinh nhuïc, thoï yeu .åCuõng theo
chieàu höôùng ñoù ,caùc nhaø töôùng hoïc Trung hoa hieän taïii nhö Nhaát Ngaïc cö só ,Nghieãn
Noâng cö só ñaõ tham khaûo theâm coâng trình nghieân cöùu cuùa caù taâm lí gia Taây phöông
,Nhaät ñeå ñi tôùi keát quaû sau :
- Cöôøi ha haû thaät lôùn tieáng ,tuïc goïi laø cuoàng tieáu.Luùc cöôøi thaân theå rung
ñoäng ,ñaàu cuùi xuoáng ngaàn leân khoâng ngöøng cho tôùi khi döùi tieáng cöôøi môùi
thoâi.Ngöôøi nhö vaäy laø ñaïi quan ,(nhaõn quang roäng raõi ,khoâng chaáp tieåu tieát
)khaûng khaùi ,töï tin ,nghò löïc yù chí maïnh meõ.
- Cöôøi nheách meùp khoâng thaønh tieáng ,caû thaân hình rung ñoäng laø keû tính
tình thaâm traàm, laøm gì cuõng coù yù töï tö tö lôïi ,deã xung quanh hoaøn caûnh neân
deã taøhnh coâng trong coâng vieäc .
- Cöôøi göôïng thaønh tieáng thanh aâm khoâng töï nhieân , khoâng coù aâm löôïng
vì lôøi noùi phaùt ra töø choùt löôõi ñaøu moäi. Chöù khoâng phaûi xuaát phaùt töø trong
loøng. Ngöôøi raønh aâm thanh coù theå phaân bieät ñöôïc tính caùch mieãn cöôõng
trong gioïn g cöôøi naøy.Ñaëc tính noäi taâm laø keû nhu nhöôïc, khoâng öa giaao teá
,sôï bò ngöôøi ngoaøi chuù yù , coù tính töï ti maëc caûm raát maïnh ,nhöng raát nhieàu
khaùt voïng ngaàm.
- Cöôøi hì hì nhö keû khoâng muoán cöôøi ,nhöng coá neùn khoâng döôïc neânphaùt
ra aâm thanh nhoû. Lieân tuïc.Loaïi naøy bieåu hieän tính traàm maëc ,haønh ñoäng
ñaén ño tính toaùn, khoâng muoán coù söï coäng taùc khi möu vieäc vôùi ngöôøi khaùc.
- Cöôøi ha haû töï nhieân khoâng mieãn cöôõng coá neùn tieáng cöôøi vang doäi theå
hieän cao höùng öït nhieân.Ngöôøi naøy moïi phöông dieän ñeàu phaùt trieån ñeàu, ñöùc
haïnh cao thöôïng ,cöû chæ ñöôøng hoaøng, khoâng nònh tr6en naït döôùi, deã thaân
caän vôùiu ngöôøi xung quanh.
Veà caùch cöôøi, coøn phaân bieät cöôøi laû taõ caàu taøi , cöôøi göôïng(cöôøi khoå:gaëp
vieäc quaù khoå khoâng htích nhöng phaûi cöôøi), cöôøi nuï, cöôøi baèng aùnh maét,
mieãn cöôõng töï nhieân ,… .Ngöôøi saønh quan saùt khuoân maë phaân ích taâm lí coù
theå tìm thaáy qua caùch cöôøi caùc öu khuyeát ñieåm veà phaám caùch cuûa ngöôøi ñoù.
3- Cöû chæ luùc ñaøm thoaïi :
Veà maët söû duïng ngoân töø ,ta thaáy keû traàm maëc ít noùi, keû noùi huyeân thueân khoâng
luùc naøo döùt, coù ngöôøi laïi hay chaâm choïc ,haøi höôùc, ngöôøi thì nghó sao noùi vaäy… Thieân
hình vaïn traïng khoù coù theå ghi nhaän phaân tích heàt .Tuy nhieân keû gioûi xem tuôùng quan
saùt keû ñoái thoaïi noùi naêng coù thöù töï lì ñoaùn ñöôïc keû taâm trhaàn oån coá,tính neát oân hoøa.
Ngöôïc laïi ,keû noùi haáp taáp khoâng ñaàu ñuoâi laø keû tính baït thaùo ,khoù coù theå tin caäy giao
phoù vieäc quan trong.
Ngoân ngöõ laø 1 phaàn tö töôûng ñöôïc dieãn baéng aâm thanh vaø saéc dieän, duø keû noùi coá yù che
giaáu cuõng khoâng theå che giaáu ñöôïc.
- Keû ñoái dieän vôùi ta khi noùi chueän hay xoa tay vaøi nhau hay muùa tay laø
thieáu thaønh taâm ,thieáu ti n tuôûng ôû ta.
- Keû noùi chuyeän thöông hay ngöôùc maét leân laø töï ti quaù cao, töï kæ ñoâi
khi laø keû coù möu moâ.
- Trong luùc noùi maø nhìn phaûi, tröôùc sau thì laø coù taâm tnh aùc hieåm.
- Keû thöôøng hay nhaém maét khi noùi laø öa noùi ñieàu hö nguïy
- Khi noùi chuyeän nhìn leùn, lieác xeùo ngöôøi ta laø keû trí traù , öa quuyû kkeá
ña ñoan ,taâm tính khoâng thöïc.
- Keû hay cuùi ñaàu khi noùi maø thaáy roõ tia maét nhöôùng leân laø keû thích
khoa tröông caùi toâi cuûa mình, vôùi ngöôøi khaùc thì khaéc baïc.
III- GIAI THOAÏI VEÀ KHÍ PHAÙCH:
Nhaø töôùng hoïc cöïu phaùt noåi danh gaàn ñaây nhaát cuûa Trung hoa laø Teà Ñoâng Giaõ töï
nhaän raèng phaàn khí saéc trong töôùng hoïc Trung Hoa thöïc ra laø 22 phaàn taùch bieät laø khí
vaø saéc . Phaàn khí cao hôn saéc nhöng ñaõ thaát truyeàn gaà nheát.Caùc nhaø tuôùnng hoïc ñaõ
khoâng tin vaøo tính caùch huyeån bí ñaõ coá gaéng tìm hieåu tính caùch cuûa khí ñöa ra nhöõng
döõ kieän coù tính caùch khoa hoïa naâhn vaên töông töï nhö khoa phaân tíchtaâm lí ngaøy nay .
Theo Teà Ñoän Giaõ thôøi nhaø Chu *khoaaûng 2500naêm tröôùc) cuøng thôøi Khoång Töû
coù 2 nhaø töôùng hoïc noåi danh veà coi töôùng laø Thuùc Phuïc vaø Coâ Boá töû Khanh raaát gioõi
veà pheùp coi khí chaát( laø tinh thaàn khí phaùch trong töôùng hoïc ñoàng nghóa) .Giai thoaïi
veà taøi coi khí phaùch cuûa coá Boâ Töõ Khanh ghi laïi trong chieán quoác saùch.
Khi ñoù , nöôùc Taán laø baù chuû chö haàu vaø quyeàn löïc cuûa Taá nñang ôõ trong tay
Töôùng quoác Trieäu Giaûn Töû.
ÔÛ ngay trong nöôùc ,quyeàn cuûa oâng laán aùt caû vua neân laâu ngaøy ngoài ôû chöùc
quan quyeàn troïng, coù yù ñinh ñeå hoï Trieäu laøm vua Taán.Nghe danh Co Boá Töõ Khanh
vang doäi trong trieáu neân môøi ñeán coi töôùng cho luõ con trai mình ñeå xem coù töôùng chí
toân hay khoâng.
Khi Khanh ñieåm maët töøng vò coâng töû, xem xeùt gaïn hoïi nöûa ngaøy tröôùc sö85
ngaïc nhieân cæa gia nhaân vaø töông quoác. Oâng noùi :” trong soá caùc ngöôøi naøt khoâng ai coù
töôùng laøm vua thieân haï caû” Nghe xong, Giaûn Töû than :” Vaäy doøng hoï ta tôùi ñaây laø döùt
chaêng ?”
Töû Khanh ñaùp :’ Naõy toâi thoaùng thaáy 1 ñöùa nhoõ cuõng laø con quan töôùng quoác “
Nguyeân ñoù laø Trieäu voõ Tuaát, chính laø con trai oâng ,nhöng vì meï laø tyø nöõ xuaát
thaân haï tieän neân khoâng ñöôïc ci troïng neân khoâng trình dieän Khnah.Oâng goâi noù ra xem
töôùng quan sat kó caøng ,Töû Khanh noùi raèng :”Ñaây ñích thöïc laø chaân vó töôùng quaân
trong thieân haï sau naøy “
Töôùng quoác noùi :”Meï noù laø ñöùa tieän tuø sao laïi coù töôùng ñaïi quyù?”
“Ñoù laø do trôøi ba ncho moãi ngöôøi ,meï noù tieän tì nhöng noù ñaïi quyù töôùng.
Nghe xong, hoï Trieäu khoâng maày tin töôûng nhöng væ tin taøi ñoaù ntuôùng cao minh
cuû Khanh neân Gian töû beøn cuøng boïn chuùng ñaøm ñaïo veà cuïc theâ tiheân haï .Sau ñoù hoï
Trieäu ngaám ngaàm theo doõi, thaáy voõ Tuaát thaät söï thoâng tueä ,coù khí phaùhc hoaèng ñaïi taøi
naêng xuaát chuùng.
Hoï Trieäu taïi Taán voá nlaø doøng hoï ñaïi voïng toäc neânñôøi tieáp noùi nhau laøm binh
töôùng,binh quyeàn .Theo truyeàn thoáng thì con trai tröôûng seõ tieáp noái cha nhöng oâng
cho raèng choïn ñaïi coâng töû laø söï lieân heä maát thieát vôùi söï toàn vong cuûa doøng hoï neân
khoâng theå tuyø tieän choän.Oâng beøn nghó ra saùng kieán naøy ñeå yraéc nghieäm thöû taøi caùc
con maø choïn ngöôøi keá nghieäp xöùng ñaùng.
Ngaøy kia. Giaõn töõ noùi :”Cha coù 1 tín phuø quyù giaù giaáu ôû nuùi Thöôøng Sôn, ñaõ tìm
nhöng khoâng thaáy .voõ Tuaát cuõng leân nuùi nhöng ñöùng ôû tr6en nuùi nhìn xuoáng xung
quanh roài cuøng caùc anh trôû veà.Haàu heát moïi ngöôøi ñeàu khoâng tìm ñöôïc neân ñeàu cuùi ñaàu
tröôc maët , Chæ coù Voõ Tuaát raát cao höùng maø noùi :” Con ñaõ tìm thaáy roài”
Hoï Trieäu nghe thaáy klaï beøn hoûi:”Haõy mau ñöa ra trình”
Voõ Tuaát thöa :” Töø treân ñænh nhìn xuoáng thì thaáy tieáp giaùp ñaïi quaän ,töø ñoù coù
the763 laáy Thöôøng Sôn laøm baøn ñaïp chieám Ñaïi quaän”
Oâng khoâng khoûi kinh ngaïc khi nhaän ra Voõ Tuaát laø ñöùa taøi ba nhaát neân quyùeât
ñòng ñöa Voõ Tuaát leân laøm ñaïi coâng töû sau naøy keá nghieäp cha laøm tuôùng quoác nöôùc
Taán
Veà sau ,Giaõn Töû cheát ,Voõ tuaát keá nghieäp cha ñaùnh chieám ñöôïc Ñaïi quaän .4 naêm
sau cuøng hoï Haøn ,Nguyõ ñem nöôùc taán chia 3 Moãi hoï chieám 1 phaán thaønnh 3 nöôùc
:Haøn .Trieàu ,Nguî .Tireäu Voõ Tuaát chính laø vò vua khai saùng ra nöôùc Trieäu ñ1ung nhö
lôø itieân ñoùan cuûa Coâ Boá Töû Khanh thôøi tröôùc.
CHÖÔNG 3: PHÖÔNG PHAÙP XEM TÖÔÙNG
I/ NHÖÕNG NGUYEÂN TAÉC CAÊN BAÛN TRONG PHÖÔNG PHAÙP XEM TÖÔÙNG
Phöông phaùp xem töôùng cuûa AÙ Ñoâng coù tính caùch toaøn dieän vaø toång hôïp. Toaøn
dieän ôû choå taát caû caùc boä vò treân khuoân maët, treân thaân mình, nhöõng neùt töôùng ñoäng taùc
vaø tinh thaàn ñeàu phaûi ñöôïc quan saùt. Nhö theá, vôùi yù nghóa toaøn dieän, ta phaûi quan saùt
töø chaân leân ñeán ñænh ñaàu, töø phía chính dieän laãn traéc dieän
Veà maët Toång Hôïp, ta chuù troïng nhieàu ôû choã phoái hôïp taát caû caùc boä vò: Ñi töø
choã phoái hôïp caùc ñieàu quan saùt ôû caùc boä vò tieán tôùi nhöõng boä phaän lôùn hôn. Töø nhöõng
boä phaän keát hôïp ñoù ta ñi ñeán toaøn theå con ngöôøi. Toång hôïp coøn coù yù nghóa laø phoái hôïp
nhöõng ñieàu quan saùt ruùt tæa phaàn hình töôùng veà phaåm laãn löôïng vôùi phaàn taâm töôùng.
Chæ sau khi caân öu vaø khuyeát ñieåm cuûa caû hai phaàn taâm töôùng vaø hình töôùng ngöôøi ta
môùi coù theå ñöa ra phaàn nhaän ñònh coù tính caùch ñuùc keát töùc thôøi (immeùdiat) veà moät caù
nhaân. Pheùp xem töôùng AÙ Ñoâng ñeà ra moät soá ñònh taéc giaûn öôùc coù tính caùch höôùng daãn.
Ngöôøi xem töôùng muoán vieäc quan saùt ñöôïc coi laø ñaày ñuû phaûi höôùng vieäc quan saùt cuûa
mình vaøo möôøi troïng ñieåm. Trong caùc saùch töôùng ngaøy xöa, ngöôøi ta thöôøng meänh
danh ñoù laø thaäp quan goàm caùc ñieåm troïng yeáu sau ñaây:
- Söï uy nghi: Noùi moät caùch toång quaùt, uy nghi laø nhöõng gì con ngöôøi moät caù nhaân
toûa ra ngoaøi, khieán cho ngöôøi khaùc nhaän thöùc ñöôïc vaø taïo ôû ngöôøi khaùc moät aán töôïng
kieâng neå, khoâng daùm ñem loøng khinh maïn. Thöôøng thöôøng söï uy nghi ñöôøng beä naøy
phaàn lôùn do aùnh maét taïo ra nhöng khoâng chæ coù aùnh maét maø ôû toaøn theå coát caùch, cöû chæ
hay noùi moät caùch roäng raõi laø taùc phong cuûa moät caù nhaân
- Tính caùch haäu troïng vaø hoøa caùi: Tính caùch haäu troïng bao goàm caû hai lónh vöïc vaät
theå laãn tinh thaàn vaø coù nghóa laø thaân hình vöõng vaøng, tinh thaàn oån coá gaây cho ngöôøi
ngoaøi moät söï tin caån, moät caûm töôûng coù theå noùi laø an taâm nôi mình. Ví duï nhö moät
ngöôøi luùc naøo cuõng giöõ ñöôïc taùc phong ung dung thö thaùi tröôùc baát cöù hoaøn caûnh naøo,
saéc maët luùc naøo cuõng ñieàm ñaïm khoâng hoát hoaûng, hoang mang laø keû ñöôïc töôùng hoïc
xem laø töôùng haäu troïng
Coøn hoøa aùi laø saéc dieän, cöû chæ, thaùi ñoä ngoân ngöõ cuûa ta khieán ngöôøi khaùc ñöôïc
thoaûi maùi, thích tieáp caän nhöng khoâng daùm khinh lôøn hoaëc vì cöôõng eùp maø tôùi
- Thaåm ñònh söï thanh troïc: Söï thanh troïc noùi ôû ñaây coù nghóa laø Thanh hay Troïc phaûi
ñuùng möùc, vì Thanh ñi quaù ñaø seõ trôû thaønh haøn. Troïc ñi quaù ñaø seõ trôû thaønh thoâ vaø chæ
khi naøo coù haøn vaø thoâ môùi coi laø xaáu
Neáu trong moät caù nhaân coù caû thanh laãn troïc, ta phaûi tìm xem ñoù laø caùch Thanh
trung höõu hay caùch Troïc trung höõu thanh. Ñeán ñaây ta laïi trôû veà caùc chi tieát ñaõ trình
baøy ôû chöông noùi veà Thanh Troïc
- Quan saùt caùch caáu taïo xöông ñaàu vaø traùn: Ñaàu, döôùi nhaõn quang töôùng hoïc Trung
Hoa, ñöôïc xem laø nôi cao quyù nhaát cuûa thaân töôùng hoïc ít khi noùi ñeán ñaàu maø laïi noùi
ñeán traùn. Hôn nöõa phaàn ñaàu ñöôïc noùi ñeán phaàn nhieàu laïi coù tính caùch hoang ñöôøng chæ
coù moät phaàn nhoû ñaùng löu yù. Ñaïi khaùi, muoán ñöôïc coi laø caùt töôùng thì xöông naõo haäu
phaûi noåi troøn, xöông hai beân phía tai phaûi naûy nôû moät caùch caân xöùng. Ngoaøi ra chieàu
cao vaø khoái löôïng cuûa ñaàu phaûi töông xöùng vôùi toaøn thaân, khoâng ñöôïc quaù lôùn cuõng
khoâng ñöôïc quaù nhoû. Thaùi quaù hay baát caäp ñeàu laø hung töôùng, duø Tam Ñình coù bình
ñaúng, Nguû nhaïc coù trieàu quyù ñi nöõa, thì nhöõng söï bình ñaúng, trieàu quyù ñoù cuõng chæ laø
nhöõng caùi toát chi tieát trong moät caùi xaáu toång quaùt, chæ ñöôïc ngoïn maø maát haún goác
Veà traùn, phaàn naøy ñöôïc phaân tích khaù ñaày ñuû ôû chöông ñaàu, quyeån I, baïn ñoïc chæ
caàn xem laïi phaàn ñoù laø ñuû. Ñieåm caàn noùi ôû ñaây laø Traùn cuõng phaûi theo moät quy taéc
trung dung nhö treân, nghó laø phaûi töông xöùng thích nghi vôùi ñaàu. Quaù roäng hay quaù
thaáp heïp, ñeàu khoâng ñöa ñeán haäu quaû toát ñeïp thaät söï vì cao quaù thöôøng lao taâm toån
thoï, quaù thaáp heïp thì ngu ñoän vaát vaû
- Quan saùt nguõ nhaïc vaø tam ñình: Tam Ñình vaø Nguõ Nhaïc tuy danh xöng khaùc nhau
nhöng thaät chaát laïi laø moät. Tam ñình ñöùng veà phöông dieän phaân chia toång quaùt khuoân
maët moät caùch voõ ñoaùn, coøn Nguõ Nhaïc laø ñöùng veà phöông dieän phoái trí caùc khu vöïc
xöông noåi cao treân khuoân maët. Taát caû nhöõng yù nghó chính yeáu cuûa Tam Ñình, Nguõ
Nhaïc ñaõ ñöôïc noùi khaù ñaày ñuû ôû quyeån I, nhöõng ñieåm caàn phaûi boå tuùc veà kyõ thuaät seõ
ñöôïc trình baøy ôû muïc III, khi chuùng ta ñeà caäp ñeán kyõ thuaät xem töôùng theo thôøi gian ôû
nhöõng trang sau. Ôû ñaây baïn ñoïc chæ caàn nhôù laïi moät vaøi ñieåm yeáu sau ñaây maø thoâi:
- Chieàu daøi lyù töôûng laø ba Ñình phaûi xaáp xæ baèng nhau vaø khoâng coù Ñình naøo ñöôïc
leäch laïc
- Nguõ nhaïc caàn phaûi trieàu cuûng, nghóa laø Muõi phaûi ôû ngay chính giöõa ñöôøng phaân
chia khuoân maët theo chieàu doïc, khoâng ñöôïc leäch sang traùi, soáng muõi phaûi ngay thaúng
vaø khoâng ñöôïc saùt vôùi maët phaúng cuûa maët. Chuaån ñaàu phaûi cao hôn taát caû caùc phaàn
khaùc cuûa loâng maøy, xöông Löôõng quyeàn phaûi vuoâng vöùc ñaày ñaën khoâng ñöôïc leäch.
Nhöõng ñieåm chính yeáu sau treân veà Tam Ñình, Nguõ Nhaïc chính laø töôùng thö goïi laø
bình ñaúng vaø trieàu quy. Thoâng thöôøng veà maët maïng vaän cuûa keû suoát ñôøi bình an, ñuû
aên, ñuû maët, ít gaëp ba ñaøo khuûng khieáp
- Quan saùt hình daïng, phaåm chaát cuûa Nguõ Quan vaø Luïc Phuû: Trong chöông ñaàu
quyeån I vaø nhöõng chöông keá tieáp, soaïn giaû ñaõ giôùi thieäu ñaày ñuû veà caùc boä vò treân, neân
ôû daây chæ caàn löu yù moät vaøi ñieåm kyõ thuaät lieân quan ñeán thaàm ñònh chuyeân bieät maø
thoâi
- 1. Quan saùt luïc phuû muoán cho chính xaùc phaûi nhìn nghieân chöù khoâng neân nhìn
thaúng phía tröôùc vì caùc phaàn naøy thuoäc veà phaàn chính dieän. Do ñoù, vieäc quan saùt chính
dieän chæ coù tính caùch phuï ñôùi nhaèm boå tuùc cho loái nhìn traéc dieän. Traùi laïi, trong pheùp
quan saùt nguõ quan (tröø caëp tai khoâng ñaùng keå ), traéc dieän chæ coù tính caùch boå tuùc,
chính dieän quan saùt môùi ñoùng vai troø quan troïng
- 2. Tuy ngöôøi ta noùi raèng luïc phuû caàn phaûi naûy nôû, nguõ quan thì phaûi toaøn myõ, kî loä
nhöng nhöõng ñieàu ñoù chæ coù giaù trò töông ñoái khoâng hoaøn toaøn chính xaùc trong moïi
tröôøng hôïp, ví duï nhö:
- Veà maét, chæ coù ngöôøi Moäc, ngöôøi Kim, ngöôøi Thoå môùi kî loä nhaõn, coøn ngöôøi Hoûa
thì laïi khoâng kî mieãn laø ñöøng loä thaàn laø ñöôïc
- Veà Tai, Ngöôøi Moäc khoâng kî taïi Moäc, Tai Vieãn Vuõ nhó cho ngöôøi Hoûa thì tai phaûn
nhæ, tai Hoûa caøng loä bao nhieâu thì toát baáy nhieâu
- Veà Muõi, ngöôøi Moäc khoâng kî caùc loaïi Muõi gaày mieàn laø khoâng ñöôïc thaáp gaõy,
ngöôøi Hoûa khoâng heà kî Muõi loä khoâng
- Veà Mieäng, ngöôøi loaïi Mieäng cöïc kyø quyù ñoái vôùi ngöôøi Thoå, Kim, Thuûy do vaäy
ngöôøi Hoûa laïi thaønh xaáu. Traùi laïi, ngöôøi hình Hoûa khoâng heà kî loä xæ, loä haàu
- Veà Loâng Maøy, ngöôøi Hoûa, ngöôøi Thuûy, khoâng caàn phaûi mi tröôøng quaù muïc, loä vaø
ñoaûn mi ñoái vôùi ngöôøi Hoûa laïi laø hôïp caùch
- Quan saùt caùc boä vò treân thaân mình: buïng, ngöïc, löng, eo, vuù roán …
- Quan saùt caùc neùt töôùng töù chi: Taát caû nhöõng neùt töôùng cuûa caû hai troïng ñieåm keå
treân ñaõ ñöôïc trình baøy ñaày ñuû trong quyeån I, neân ôû ñaây mieãn nhaéc laïi. Ñoäc giaû chæ caàn
tham chieáu nhöõng ñoaïn lieân quan hai troïng ñieåm treân laø coù ñuû yeáu toá ñeå phaùn ñoaùn
nhöõng ñaëc ñieåm veà caù tính vaø vaän maïng cuûa moät caù nhaân qua nhöõng neùt töôùng veà
thaân hình vaø töù chi
- Quan saùt aâm thanh vaø taâm hoàn: aâm thanh trong töôùng hoïc ñoùng moät vai troø quan
troïng trong vieäc ñoaùn thoï yeåu, hieàn ngu, quyù tieän.
Nguoàn goác nguyeân thuûy cuûa aâm thanh laø khí. Aâm thanh huøng maïnh, oån coá coù
nghóa laø khí cuõng oån coá. Theá maø khí, theo nhaõn quang töôùng hoïc cuûa töôùng lyù AÙ Ñoâng
laø goác reõ cuûa söï thoï yeåu, neân aâm thanh sung maõn thì con ngöôøi ñoù coù raát nhieàu trieån
voïng soáng laâu, aâm thanh suy nhöôïc, trì treä thì hy voïng tröôøng thoï raát mong manh
Ngoaøi vaán ñeà thoï yeåu, ngöôøi raønh thaåm aâm coù nhôø aâm löôïng vaø aâm ñieäu maø ñoaùn
ñöôïc phuù quyù baàn haøn cuûa moät caù nhaân nöõa
Ñaïi khaùi tieáng noùi vang doäi vaø to lôùn nhö tieáng saám, traàm vaø ngaân vang nhö tieáng
chuoâng chuøa, thanh cao nhö tieáng khaùnh ngoïc vui veû töï nhieân nhö tieáng ngoïc reo treân
maâm baïc ñeàu laø loaïi aâm thanh cöïc quyù chuû veà thoâng minh, quyù hieån. Noùi toùm laïi,
tieáng noùi ñaàm aám trong treûo, aâm löôïng phong phuù laø daáu hieäu phuù quyù baát keå maët muõi
xaáu xí, boä vò khuyeát haâm hoaëc thaân mình nhoû beù.
Toùm laïi, thaân hình lôùn maø tieáng nhoû hoaëc tieáng lôùn maø khoâng coù aâm löôïng, gioïng
reø nhö pheøng la, khoâ khan choùi tai ñeàu laø daáu hieäu cuûa keû taâm tính haï tieän, ngu ñoän,
khoù mong thaønh ñaït
Coøn baøn veà taâm hoàn, ôû ñaây ta chæ muoán noùi ñeán taâm tính hieåm ñoäc hay thieän
löông, heïp löôïng hay baùc aùi do caùc cöû chæ, thaùi ñoä boäc loä ra ngoaøi. Taâm töôùng ñöôïc
goïi laø caùi goác cuûa hình töôùng, taâm bieán caûi thì hình (hieåu theo nghóa roäng laø nhöõng gì
coù tính caùch vaät theå nôi con ngöôøi ) cuõng bieán ñoåi theo. Töôùng hình coát ñeå qua hình
maø xeùt ñeán taâm neân ngöôøi xöa ñaëc bieät quyù troïng phaàn taâm töôùng. Vì vaäy, Ma Y môùi
noùi: “Vì quan huyønh maïo, taâm töôùng taâm ñieàn ”: (Chöa caàn quan saùt hình haøi, maët
muõi haõy quan saùt taâm tính tröôùc ñaõ ). Döôùi nhaõn quan töôùng hoïc AÙ Ñoâng, tinh thaàn khí
phaùch vaø aâm thanh laø phaàn töôùng noäi taïi thuoäc veà lónh vöïc taâm töôùng
- Quan saùt thaân hình ñeå xem caù nhaân ñoù thuoäc loaïi hình gì: Troïng dieåm naøy bao
goàm nhöõng loaïi hình töôùng caên baûn thöôøng hay bieán caùch. Chính thöôøng thì pheùp phaân
loaïi theo Nguõ haønh hình töôùng ñöôïc coi laø caên baûn: bieán caùch thì xem caù nhaân ñoù
thuoäc hình daùng caàm hay thuù ñieån hình
II. CAÙC TÖÔÙNG PHAÙI

Cuõng nhö trong baát cöù hoïc thuaät naøo khaùc, caùc töôùng hoïc gia cuõng ñöa ra nhieàu
quam ñieåm khaùc nhau veà loaïi töôùng, veà pheùp xem töôùng. Töïu trung caên cöù theo tieâu
chuaån hình töôùng vaø taâm töôùng veà nhöõng ñieåm troïng yeáu, ta thaáy coù hai hoïc phaùi khaùc
nhau. Veà nhöõng ñieåm lyù thuyeát haàu heát ñeàu coâng nhaän phöông phaùp xem töôùng khoâng
ñi ra ngoaøi möôøi troïng ñieåm quan saùt ñöôïc neâu ôû muïc A keå treân nhöng thöù töï öu tieân
töøng troïng ñieåm döôùi nhaõn quang cuûa töøng hoïc phaùi laïi bieán ñoåi tuyø theo ngöôøi xem
töôùng ñöùng veà maët caù nhaân ñeå phaân tích caù nhaân hay ñöùng treân cöông vò cuûa xaõ hoäi
ñeå löôïng ñònh khaû naêng caù nhaân ñoù haàu phuïc vuï cho xaõ hoäi
a) Töôùng phaùi troïng hình thöùc:
Ngöôøi ñöôïc xem nhö ñaïi dieän cho töôùng phaùi naøy laø Laõ Thuaàn Döông moät ñaïo só
noåi tieáng ñôøi Ñöôøng. Ñöùng treân cöông vò caù nhaân ñeå xem töôùng cho moät caù nhaân,
nhöõng ñieàu khaùm phaù ôû moät caù nhaân phaàn lôùn laø qua nhöõng neùt töôùng vaät theå nhaèm
phuïc vuï cho chính lôïi ích cuûa caù nhaân ngöôøi ñöôïc xem töôùng. Trong thieân bieân khaûo
nhan ñeà Töôùng phaùp nhaäp moân. Laõ Thuaàn Döông ñaõ lieät keâ caùc tieâu chuaån veà phöông
phaùp xem töôùng theo moät thöù töï sau:
1. Ñaàu tieân phaûi quan saùt hình töôùng toång quaùt ñeå bieát caù nhaân ñoù thuoäc loaïi gì trong
nguõ haønh hình töôùng vôùi taát caû nhöõng phoái hôïp veà phaåm cuõng nhö löôïng cuûa töøng loaïi
(thuaàn caùch hay taïp caùch, coù hoäi ñuû nhöõng ñieàu kieän taát yeáu cuûa thuaàn caùch hay
khoâng ). Neáu laø taïp caùch thì söï phoái hôïp chuû yeáu bò khaéc cheá hay thuaän haûo …
2. Böôùc keá tieáp laø quan saùt söï caáu taïo cuûa coát caùch, xem töôùng cuûa toaøn thaân coù
thuaän lôïi vôùi nguyeân lyù aâm döông öùng duïng trong töôùng hoïc khoâng. Sau ñoù laø phaàn
ñònh thaàn, khí ñeå bieát tranh troïc
3. Böôùc thöù ba laø quan saùt khuoân maët nhö Tam Ñình, Nguõ Nhaïc, Luïc Phuû, Töù Ñaäu
4. Böôùc thöù tö laø quan saùt ngoân ngöõ, cöû ñoäng töùc quan saùt con ngöôøi qua nhöõng neùt
töôùng, aâm thanh vaø caùch thöùc ñi, ñöùng, naèm, ngoài ….
Taát caû nhöõng böôùc treân giuùp cho ngöôøi quan saùt coù 1 yù nieäm bao quaùt veà töôùng caùch
cuûa moät caù nhaân, giuùp ta giaûi ñoaùn ñöôïc moät
5. Cuoái cuøng ñeå bieát chi tieát veà may ruûi haøng naêm, ta phaûi quan saùt phaàn khí saéc cuûa
boä vò
Cuõng nhö ñaïi ña soá caùc töôùng thuaät gia coå ñieån khaùc, Laõ Thuaàn Döông tin raèng
Taâm naêng sinh Töôùng (vôùi nghóa töôùng ñaëc bieät ôû ñaây laø hình töôùng). Hình töôùng tuy
ñöôïc coi troïng laø phaàn caên baûn ñeå töø ñoù suy ra taâm hoàn, thoâng minh , ñaàn ñoän quyù
tieän thoï yeåu nhöng hình töôùng theo taâm maø bieán chuyeån coù theå töø toát ra xaáu, töø xaáu ra
toát neân Laõ Thuaàn Döông khoâng caâu neä ngöôøi ta vaøo caùc ñieàu chæ daãn ñaïi cöông cuûa
oâng maø phaûi nghó raèng hình töôùng cuûa moät cuûa moät caù nhaân nay vaäy mai khaùc. Cho
neân ta coù theå noùi raèng hình töôùng cuûa Laõ Thuaàn Döông laø hình töôùng sinh soaïn giaû
bieán thieân theo thôøi gian vaø taâm linh, muoán theo saùt söï bieán chuyeån cuûa phaàn hình
töôùng khoâng theå boû qua phaàn taâm töôùng
b) Töôùng phaùi Tinh thaàn khí phaùch
Khôûi nguyeân cuûa töôùng phaùi naøy coù leõ coù töø laâu ñôøi. Ngay töø thôøi nhaø Chu caùch
ñaây khoaûng hôn 2500 naêm, Tö Maõ Thieân ñaõ cheùp laø quan ñaïi phu nöôùc Taán. Coâ Boá
Töû Khanh coù bieät taøi xem töôùng chæ nhìn khí phaùch con ngöôøi laø ñuû ñoaùn ñöôïc coâng
danh, söï nghieäp sau naøy cuûa caù nhaân ñoù. Tieác raèng Coâ Boá Töû Khanh khoâng ñeå laïi moät
daáu veát gì veà pheùp xem töôùng ñoäc ñaùo keå treân caû
Ñeán ñôøi Thanh, taùc giaû Phaïm Vaên Vieân ñaõ neâu leân quan nieäm Khí Phaùch vaø cho
ñaáy môùi laø phaàn caên baûn cuûa Töôùng hoïc, hình haøi boä vò khoâng quan troïng nhöng thuûy
chung oâng vaãn coøn ñöùng treân cöông vò caù nhaân ñeå xem töôùng caù nhaân. Vaøo ñôøi Thanh
trung höng, Taêng Quoác Phieân laø ngöôøi ñöùng ñaàu treân cöông vò xaõ hoäi khoâng laáy tinh
thaàn vaø khí phaùch laøm troïng ñieåm trong vieäc xem töôùng ñeå löïa ngöôøi coù khaû naêng
phuïc vuï quoác gia. Trong vieäc xem töôùng, Taêng Quoác Phieân ñaõ gaït haún nhöõng ñieàu
huyeãn hoaëc nhuoäm maøu trieát lyù sieâu hình cuûa töôùng hoïc coå ñieån, oâng khoâng ñeå yù ñeán
hình haøi boä vò. Do ñoù, ta coù theå coi Phaïm Vaên Vieân vaø Taêng Quoác Phieân laø caùc ñaïi
dieän saùng giaù nhaát cuûa töôùng phaùi tinh thaàn – khí phaùch trong töôùng hoïc AÙ Ñoâng hieân
nay
Trong phaàn noùi ñeán Khí Phaùch, soaïn giaû ñaõ coù dòp nhaéc ñeán Phaïm Vaên Vieân vaø
ñaõ thöû trieån khai yù nieäm Khí Phaùch cuûa töôùng hoïc töø cuoán Thuûy kinh taäp cho ñeán caùc
taùc phaåm troïng yeáu cuûa töôùng phaùi Tinh Thaàn – Khí Phaùch theo quan ñieåm cuûa Taêng
Quoác Phieân nhöngyù nghóa goùi gheùm trong caùc troïng ñieåm ñoù. Pheùp xem töôùng cuûa
Taêng Quoác Phieân coù theå thu goïn vaøo saùu troïng ñieåm sau ñaây:
1. Muoán bieát moät caù nhaân thuoäc loaïi chính hay taø thì quan saùt Maét vaø Muõi
Loøng daï ngay thaúng hay thieân leäch phaàn lôùn ñöôïc boäc loä ra aùnh maét. Ñieàu naøy phuø
hôïp vôùi nhöõng kinh nghieäm cuûa nhaân loaïi töø Ñoâng sang Taây. Tuïc ngöõ Phaùp coù caâu :
“Con maét laø taám göông cuûa taâm hoàn”. Phöông ngoân Trung Hoa cuõng coù caâu noùi töông
töï: “Xem ngöôøi ta thì xem ngay caëp maét”. Nhö vaäy caên cöù vaøo aùnh maét ta coù theå bieát
ñöôïc moät caùch khaù chính xaùc taâm tính cuûa moät caù nhaân, mieãn laø ta phaûi coù taøi quan
saùt vaø oùc phaùn xeùt nhaïy chính xaùc vaø voâ tö
Ngoaøi ra, ngay nay cuõng nhö ngaøy xöa, ai cuûng coâng nhaän con ngöoøi cô theå chính
thöôøng thì thoâng thöôøng taâm tính cuûng ôû möùc chính thöôøng ít khi coù nhöõng thaùi quaù
baát caäp. Theá maø Muõi laø boä phaän trung öông cuûa khuoân maët neáu khoâng ngay ngaén caân
xöùng thì ñöïông nhieân leäch laïc, ñöa ñeán söï thieân leäch cuûa taâm hoàn. Kinh nghieäm ngaøn
xöa cho thaáy, chöa töøng coù keû naøo nguõ quan leäch laïc maø taâm tính ngay thaúng bao giôø
Doù ñoù muoán bieát caù nhaân taâm tính ra sao, ta chæ caàn quan saùt nhaõn quang vaø caáu
taïo cuûa Muõi laø coù taïm ñuû döõ kieän ñeå phaùn ñoaùn ít khi sai laàm
2. Muoán bieát taâm söï cuûa keû ñoái thoaïi thöïc hay laø hö thì quan saùt cöû chæ, ñoäng taùc (ñaëc
bieät laø ñoäng taùc cuûa moâi, mieäng )
Thoâng thöôøng keû khoâng quen noùi doái khi phaûi doái traù thì moâi mieäng luùng tuùng, laäp
caäp khoâng ñöôïc ñöôïc töï nhieân nhö luùc bình thöôøng. Ñoù thöôøng moät hieän töôïng beân
ngoaøi phaûn aùnh noäi taâm khoâng ñöôïc yeân oån. Do ñoù, ngöôøi quan saùt coù caëp maét saéc
beùn chæ caàn quan saùt ñoäng taùc cuûa laøn moâi, khoeù mieäng cuõng coù theå ñoaùn ñöôïc phaàn
lôùn thöïc hö cuûa noäi dung caâu chuyeän
Suy roäng ra, tröø moät vaøi tröôøng hôïp quaù ñaëc bieät cuûa nhöõng keû coù baûn lónh vaø ñaõ
ñöôïc huaán luyeän thuaàn thuïc laøm chuû ñöôïc ñoäng taùc vaø tình caûm khoâng keå, moät keû bòa
ñaët ra caâu chuyeän traùi ngöôïc laïi thaät söï bao giôø cuõng ñeå loä nhieàu sô hôû trong luùc thuaät
chuyeän qua ngoân ngöõ, cöõ chæ khoâng ñöôïc töï nhieân. Chuyeän caøng quan troïng, caøng lieân
quan ñeán quyeàn lôïi sinh töû hay sinh maïng cuûa ñöông söï bao nhieâu thì söï maát töï nhieân
caøng deã loä ra baáy nhieâu
3. Muoán bieát coâng danh söï nghieäp töông laïi thaønh baïi nhö theá naøo thì neân xem tinh
thaàn, khí phaùch
Khí phaùch hieân nganh laø daáu hieäu beân ngoaøi cuûa ngöôøi coù thöïc taøi thöïc löïc. Hoï töï
tin laø vôùi khaû naêng, taøi trí cuûa hoï. Hoï ñuû söùc töï toàn, töï laäp neân khoâng caàn luoàn cuùi keû
khaùc. Caøng coù dò taøi thì thöøông hay coù dò taät cuõng nhö töôùng ngöïa coù caâu chaâm ngoân :
“Ngöïa hay thöôøng coù chöùng”. Tinh thaàn laø nguoàn ñoäng löïc thuùc ñaåy nuoâi döôõng yù chí
con ngöôøi. Yù chí maïnh meõ thì coù theå suy ra tinh thaàn maïnh meõ vaø ngöôïc laïi. Ngöôøi coù
khí phaùch hieân ngang, tinh thaàn cöông nghò vaø nhaãn naïi ñieàm ñaïm thì seõ hoäi ñuû ñieàu
kieän chuû quan taát yeáu thi thoá ñöôïc chí nguyeän bình sinh cuûa mình, töø vieäc nhoû ñeán
vieäc lôùn. Do ñoù, hoï coù raát nhieàu trieån voïng thaønh ñaït trong baát cöù coâng vieäc gì ñang
laøm hay seõ laøm. Nhöõng keû coù tinh thaàn khí phaùch nhö vaäy neáu coù ñuû ñieàu kieän khaùch
quan toái thieåu seõ chaéc chaén thaønh coâng treân böôùc ñöôøng möu caàu coâng danh söï
nghieäp. Saùch Nhaân luaân ñaïi thoáng nhaát cuûa Tröông Haønh Giaûn ñôøi Minh ñaõ döïa treân
laäp luaän naøy khi vieát: “Thaønh baïi taïi ö quyeát ñoaùn chjí trung”. Chính vì cho raèng tinh
thaàn khí phaùch laø caùc yeáu toá caên baûn cuûa pheùp xem töôùng ñoaùn ngöôøi neân töôùng hoïc
ñaõ coù caâu chaâm ngoân : “Coù khí phaùch thì taïo ra ñöôïc coâng danh söï nghieäp”. Caâu noùi
ñoù haøm yù coù khí phaùch hieân ngang hoang daïi, tinh thaàn vöõng maïnh thì seõ thaønh coâng
4. Xem xeùt caùch xöû trí coâng vieäc khoâng gì baèng quan saùt ngoân ngöõ
Ngoân ngöõ coù coâng duïng laø bieåu loä noäi taâm cuûa mình cho ngöôøi khaùc hieåu. Caøng coù
chöùc vuï thì muoán cho coâng vieäc maø mình ñöôïc giao phoù söù maïng ñieàu khieån ñoân ñoác
ñöôïc hoaøn haûo thì ngöôøi ñoù caøng phaûi söû duïng ngoân ngöõ cho minh baïch ñeå dieãn taû
ñöôïc ñuùng ñaén vaø ñaày ñuû yù muoán cho thuoäc caáp hieåu thaáu. Ngoân ngöõ thieáu thöù töï,
maïch laïc, chöùng toû yù töôûng loän xoän, taâm tính thieáu minh baïch quyeát ñoaùn thì laøm sao
thöïc thi ñuùng möùc
Noùi toùm laïi muoán xem xeùt moät keû naøo ñoù coù bieát caùch xöû trí coâng vieäc hay noùi cho
deã hieåu laø lieäu xem coâng vieäc coù thaønh töïu ñöôïc khoâng chæ caàn nghe ngoân ngöõ cuûa keû
ñoù: trình baøy coâng taùc ñònh laøm coù roõ raøng, ñaày ñuû hay hoà ñoà, höùng khôûi hay ueå oaûi,
cöông quyeát hay do döï, khaùi quaùt hay tæ mæ … Chæ caên cöù vaøo ñaáy, ngöôøi raønh quan saùt
taâm lyù vaø tinh thaàn khí phaùch coù theå ñoaùn tröôùc ñöôïc laø coâng vieäc seõ thaønh hay hoûng
5. Muoán bieát cuoäc ñôøi coù thöôøng hay bò chìm noåi hay khoâng thì xem chaân caúng
Chaân caúng coù lieân heä maät thieát tôùi khí löïc: khí löïc sung maõn thì chaân caúng vöõng
vaøng, tinh thaàn oån coá. Söï chìm noåi cuoäc ñôøi coù nghóa laø coâng vieäc thöôøng hay vaáp vaùp
thaát baïi laø vì tinh thaàn hoát hoaûng, ñaàu oùc khoâng tænh taùo, khoâng vöõng taâm beàn chí,
khoâng bieát quyeát ñoaùn. Taát caû nhöõng döõ kieän naøy b aét nguoàn töø khí löïc baát tuùc
Qua yù nghóa cuûa caùc saùch vôû, khí löïc laø caên nguyeân cuûa tinh thaàn khí phaùch. Trong
ñoaïn luaän veà Thaàn höõu dö cuûa Ma Y ñaõ noùi: “Ñi vöõng vaøng thanh thaûn nhö nöôùc
chaûy, ñöùng chaéc chaén nhö ngoïn nuùi söøng söõng giöõa ñoàng laø moät trong caùc daáu hieäu chæ
veà thaàn khí sung maõn”. Keû thaàn khí sung maõn thì laâm söï cöông nghò, luùc naøo cuõng
bình tónh saùng suoátt, khoâng bieán ñoåi tieát thaùo. Nhö vaäy trong vieäc möu tìm coâng danh,
ñaïi söï ít khi laâm vaøo caûnh thaát baïi
6. Muoán bieát thoï yeåu neân xem moùng tay
Ngöôøi tröôøng thoï taát nhieân huyeát dòch sung maõn: söï töông quan giöõa söï sung maõn
cuûa huyeát dòch vôùi hình theå vaø maùu saéc cuûa moùng tay laø raát maät thieát. Ôû ñaây ta chæ
ñöùng veà phöông dieän maøu saéc cuûa moùng tay maø xeùt
Ñaïi khaùi, moùng tay coù nhöõng veát nhoû chöùng toû raèng huyeát dòch baát tuùc. Maøu xanh
xaùm hoaëc ñen laø daáu hieäu khí huyeát suy nhöôïc traàm troïng, caùc veät baát thöôøng hoaëc
hoàng laãn loän laø bieåu hieän beà ngoaøi cuûa cuûa khí huyeát baát tuùc. Toaøn theå caû moùng tay
ñeàu xanh xaùm laø khí saéc beà ngoaøi cuûa huyeát dòch thieáu thoán traàm troïng. Saéc caøng xaáu
thì daáu hieäu suy nhöôïc caøng roõ. Do dñã ngöôøi nhö theá khoâng theå soáng laâu
Ngöôïc laïi moùng tay hoàng nhuaän ñeàu khaép moät caùch töï nhieân laø daáu hieäu chaéc
chaén cuûa khí löïc tieàm taøng sung maõn, huyeát dòch toát ñöông nhieân tröôøng thoï
Noùi moät caùch khaùc ñaây laø quan ñieåm ñoäc ñaùo veà töôùng hoïc cuûa Taêng Quoác Phieân
vaø coâng duïng cuûa pheùp ñoaùn khí söùc ñöôïc duøng moät caùch khoa hoïc trong laûnh vöïc
töông quan giöõa khí saéc vaø con ngöôøi ôû moät lónh vöïc maø töôùng hoïc coå ñieån chöa ñeà
caäp ñaày ñuû. Moïi yù nghóa thaàn bí veà vaän maïng qua khí saéc cuûa ngöôøi xöa ñeàu bò gaït
boû. Quan ñieåm naøy cuûa Taêng raát phuø hôïp vôùi kieán thöùc y hoïc hieän ñaïi vaø voâ tình giöõa
nhaän ñònh cuûa khoa Thuû töôùng (chiromancie) cuûa Taây Phöông hieän nay vaø nhaän xeùt
taêng caùch hôn moät theá kyû gioáng nhö moät caùch kyø laï, gaàn nhö phoùng taùc nhau vaäy
III. KYÕ THUAÄT XEM TÖÔÙNG THEO TIEÂU CHUAÅN THÔØI GIAN
a) Quan saùt vaän meänh haøng naêm
Danh töø vaän meänh ôû ñaây bao goàm moïi söï may maén hoaëc ruûi ro veà coâng danh söï
nghieäp, gia ñaïo tieàn baïc söùc khoûe cuûa caù nhaân cuõng nhö cuûa moät soá ngöôøi thaân thuoäc
cuûa hoï nhö cha meï, vôï con, anh em ruoät. Thoâng duïng nhaát laø phöông phaùp löu nieân
ñöôïc ghi laïi trong caùc saùch Ma y töôùng phaùp, Thaàn töôùng toaøn bieân, Töôùng lyù hoaønh
chaân
Theo phöông phaùp naøy, ta chia khuoân maët thaønh töøng khu vöïc nhaát ñònh, moãi khu vöïc
Trieäu Giaõn Töû cho töøng naêm tuoåi. Muoán bieát vaän maïng moãi naêm cuûa moät caù nhaân ra
sao ta chæ caàn caên cöù vaøo caùch caáu taïo cuûa moãi boä vò, khí saéc cuûa chuùng. (Trong ñoaïn
noùi veà pheùp xem khí saéc haèng naêm ôû chöông 3, quyeån II, soaïn giaû ñaõ ghi roõ hoï teân
cuûa töøng khu vöïc vôùi danh xöng rieâng bieät vaø öùng vôùi naêm tuoåi nhaát ñònh cuøng sô ñoà
höôùng daãn ñính keøm. Ñoäc giaû chæ caàn tham khaûo laïi phaàn ñoù laø ñuû taøi lieäu giaûi ñoaùn ).
Tuy nhieân caàn phaûi löu yù laø xem boä vò khaùc nöõa. Döôùi ñaây laø baûng töông quan giöõa boä
vò caàn quan saùt vaø boä vò töông öùng phoái hôïp vôùi noù
_ Tai beân traùi: (Nhöõng naêm töø 1 ñeán 7 tuoåi) phoái hôïp vôùi khu vöïc Thieân thöông. Tai
beân phaûi (Nhöõng naêm töø 8 ñeán 14 tuoåi) phoái hôïp vôùi khu vöïc ñòa phoá. Muoán bieát roõ
vaän haïn caên baûn cuûa hai tai ta phaûi quan saùt caën keû khu vöïc sôn caên
- Ñænh traùn (chuû veà 15 tuoåi) caàn phoái hôïp vôùi ñænh ñaàu: Thieân Trung (16 tuoåi) quan
saùt caàn phoái hôïp vôùi tai phaûi. Troïng ñieåm quan saùt phoái hôïp cuûa caû ñænh traùn vaø Thieân
trung laø Trung chính
- Nhaät giaùc (chuû veà naêm 17 tuoåi ). Nguyeät giaùc (naêm 18 tuoåi), caàn phaûi phoái hôïp vôùi
hai maét vaø hai tai. Ñaëc bieät ñi saâu vaøo chi tieát cuûa töøng naêm thì Nhaät giaùc phaûi coù söï
hoã trôï cuûa caëp maét hôn laø caëp tai, coøn Nguyeät giaùc thì ngöôïc laïi vôùi Nhaät giaùc
- Thieân ñænh(19 tuoåi) phoái hôïp vôùi vò theá chaân maøy, phaûi khoâng ñöôïc xung khaéc vôùi
Nhaät giaùc vaø chuaån ñaàu laøm troïng ñieåm ñeå ñoaùn keát quaû chung cuoäc cuûa naêm 19 tuoåi
- Taû höõu phu giaùc: (coøn goïi laø phuï coát), chuû veà 2 tuoåi 20 vaø 21 phaûi phoái hôïp vôùi
thieân thöông vaø soáng muõi
- Tö khoâng (22 tuoåi) phaûi phoái hôïp töông xöùng vôùi tai traùi, Sôn caêng vaø ñaëc bieät laø
Nhaân Trung
- Boä vò cuûa hai tuoåi 23 vaø 24 phoái hôïp ñaëc bieät vôùi nhaõn thaàn, coøn coát khí cuûa caùc
boävò gaàn hai vò trí cuûa bieân thanh ñoùng vai troø phuï trôï
- Trung chính (25 tuoåi) laáy hai chaân maøy vaø Sôn caêng laøm boä vò hoã öùng
- Caùc boä vò cuûa hai tuoåi 26, 27 phoái hôïp vôùi theá cuûa caëp maét, hai tai nhaát laø tai phaûi
vaø giöõa traùn
- Aán ñöôøng (28 tuoåi) phoái hôïp vôùi muõi vaø mieäng
- Laêng vaân, khí (31, 32 tuoåi) phoái hôïp vôùi maét vaø tai ñaëc bieät laø laáy khí theá cuûa soáng
muõi laøm caên baûn
- Phoàn haø, Thaùi haø (33, 34 tuoåi), phoái hôïp vôùi traùn vaø loâng maøy
- Thaøi döông (giöõa maét traùi) phoái hôïp vôùi tai phaûi, cuõng nhö caùc laøm vieäc laân caän
cuûa maét nhö loâng maøy, xöông phía treân tai. Luaän veà Thaùi aâm (giöõa maét phaûi) cuõng
vaäy. Caû hai laáy phaàn xöông hai beân phía treân laøm troïng ñieåm ñeå ñònh vaän haïn cuûa
chính caùc naêm ñoù
- Trung döông: phoái hôïp chaët cheõ vôùi chaân maøy traùi. Trung aâm phoái hôïp chaët cheõ
vôùi khí theá cuûa muõi. Tuy nhieân, caû hai ñeàu phaûi phoái hôïp lieân hoaøn vôùi taát caû caùc boä
vò vöøa keå vaø laáy Löôõng quyeàn laøm troïng ñieåm ñeå ñònh vaän haïn
- Thieáu döông phoái hôïp vôùi mieäng, thieáu aâm phoái hôïp vôùi hai tai, taát caû laáy Ngö vó
laøm troïng ñieåm thaåm ñònh toái haäu
- Sôn caên phoái hôïp chính vôùi xöông gaùy (oùt), phoái hôïp phuï vôùi Ñòa caùc laø laáy maét
traùi laøm ñieåm suy luaän chính cho vaän haïn öùng vôùi naêm tuoåi töôïng tröng cho Sôn caên
- Tònh xaù phoái hôïp chính vôùi traùn, Quang dieän phoái hôïp chính vôùi caëp chaân maøy, caû
hai laáy AÁn ñöôøng ñeå tìm keát quaû chung cuoäc
- Nieân thöôïng ñaët naëng phaàn phoái hôïp vôùi maét phaûi. Thoï thöông ñaët naëng phaàn
phoái hôïp vôùi tai phaûi. Caû hai laáy khí theá cuûa mi coát laøm caên baûn suy ñoaùn vaän haïn
chính
- Löôõng quyeàn laáy khí theá mi coát laøm troïng ñieåm phoái hôïp. Laáy phaàn xöông soï phía
sau ñaàu ñoái xöùng vôùi löôõng quyeàn laøm caên baûn suy ñoaùn chính
- Chuaån ñaàu phoái hôïp vôùi caëp maét vaø Löôõng quyeàn. Neáu Quyeàn haõm thì Chuaån ñaàu
toái kî nhoû nhoïn maø cao, laáy mieäng laøm tieâu chuaån suy ñoaùn vaän haïn
- Giaùn daøi, Ñình uyù laáy hai tai vaø caëp maét laøm ñoái töôïng phoái hôïp vôùi mieäng laøm
tieâu chuaån suy ñoaùn vaän haïn trong naêm ñoù
- Nhaân trung phoái hôïp vôùi traùn vaø caëp tai. Taát caû ñeàu saùng. Baèng khoâng moät mình
nhaân trung toát caùc boä vò treân khoâng ra gì thì khoâng theå noùi laø naêm 51 tuoåi toát ñöôïc
- Taû höõu, Tieân khoá phoái hôïp chaët cheõ vôùi caëp chaân maøy vaø laáy AÁn ñöôùng laøm cô sôû
keát luaän
- Thöïc höông caàn öùng vôùi tai phaûi. Loäc thöông caàn thích nghi phoái hôïp vôùi chaân
maøy traùi. Noát ruoài , caû hai laáy phaùp leänh laøm chuaån veà söï suy ñoaùn vaän haïn chính
- Phaùp leänh caû hai phaàn cuûa Phaùp Leänh phoái hôïp vôùi khí theá cuûa mieäng, muõi laáy AÁn
Ñöôøng ñeå laøm cô sôû suy ñoaùn vaän haïn chính nhöng ñi saâu vaøo chi tieát thì phaùp leänh
beân traùi ñaët naëng vaøo söï lieân heä vôùi muõi coøn phaùp leänh beân phaûi lieân quan maät thieát
vôùi mieäng hôn
- Taû höõu, hoå nhæ caàn phoái hôïp thích öùng vôùi hai tai vaø hai maét
- Mieäng phoái hôïp vôùi traùn, muõi vaø laáy Thuyø chaâi ñeå ñònh vaän haïn veà mieäng
- Thöøa töông laáy söï phoái hôïp ñaéc theá vôùi khí theá cuûa chaân maøy vaø caùc phaàn treân
cuûa caëp tai laøm chuû yeáu
- Ñòa caùc phoái hôïp chaët cheõ vôùi khi theá cuûa mieäng, muõi vaø laáy muïc quang laøm tieâu
chuaån ñeå luaän ñoaùn söï caùt hung cuûa naêm tuoåi öùng vôùi ñòa caùc
b) Quan saùt theo chu kyø 9 naêm
Vôùi phöông phaùp naøy ta choïn 9 boä vò caên baûn laø caëp chaân maøy. Caëp maét, caëp tai
muõi mieäng vaø traùn laøm neàn taûng quan saùt. Moãi boä vò caên baûn naøy chuû veà vaän haïn cuûa
moät soá naêm goàm naêm baûn vò vaø nhöõng naêm sau ñoù caùch quaõng moät thôøi gian 8 naêm.
Noùi khaùc ñi, ñoù laø nhöõng naêm tuoåi tieáp theo caáp soá coäng sai laø 9
- Chaân maøy beân traùi: chuû veà vaän haïn cuûa naêm 1 tuoåi vaø nhöõng naêm coù soá coäng sai
laø 1+9, 10+9,19+9,18+9,31+9,40+9. Noùi khaùc ñi nhöõng tuoåi 1, 10, 19, 28, 37, 46, 55
thì xem chaân maøy beân traùi. Hình theå caáu taïo phaåm chaát vaø maøu saéc cuûa naêm ñoù seõ
cho bieát vaän haïn vaøo nhöõng naêm tuoåi ñoù ra sao
- Tíeâp tuïc aùp duïng caùch tính naøy cho caùc boä vò khaùc ta coù
- Muõi: chuû veà naêm leân 2 tuoåi vaø nhöõng naêm 11, 20, 29, 38, 47, 56 tuoåi
- Mieäng: chuû veà naêm leân 3 tuoåi vaø nhöõng naêm 12, 21, 30, 39, 48, 57 tuoåi
- Tai beân traùi: chuû veà naêm leân 4 vaø nhöõng naêm 13, 22, 31, 40, 49, 58 tuoåi
- Maét beân traùi: chuû veà naêm leân 5 vaø nhöõng naêm 14, 23, 32, 41, 50, 59 tuoåi
- Traùn: chuû veà vaän haïn cuûa naêm leân 6 vaø nhöõng naêm 15, 24, 33, 42, 51, 60 tuoåi
- Chaân maøy phaûi: chuû veà vaän haïn cuûa naêm leân 7 vaø nhöõng naêm 16, 25, 34, 43, 52,
61 tuoåi
- Maét phaûi: chuû veà vaän haïn cuûa naêm leân 8 vaø nhöõng naêm 16, 25, 34, 43, 52, 61 tuoåi
- tai beân phaûi: chuû veà vaän haïn cuûa naêm leân 7 vaø nhöõng naêm 16, 25, 34, 43, 52, 61
tuoåi
c) Quan saùt coù tính caùch khaùi quaùt chung thaân

Vieäc quan saùt vaän haïn con ngöôøi moät caùch khaùi quaùt veà toaøn boä moät ñôøi ngöôøi
goàm sô vaän, trung vaän vaø vaõn vaän, coù khaù nhieàu phöông phaùp nhöng töïu trung chæ coù
hai phöông phaùp sau ñaây laø thoâng duïng nhaát
1. Phöông phaùp caên cöù vaøo Tam ñình
Trong phöông phaùp naøy, tuy noùi laø Tam ñình nhöng thaät söï chæ caên cöù vaøo traùn,
muõi vaø toaøn theå caèm (khoâng teá phaân thaønh nhöõng boä vò nhoû nhö trong pheùp ñoaùn löu
nieân haøng naêm) vaø gia ñình vaø neáp soáng trung bình cuûa moät caù nhaân laø 60 tuoåi. Heát 60
tuoåi thì laïi trôû veà khôûi nguyeân moät chu trình môùi. Baây giôø xin ñi vaøo noäi dung cuûa
phöông phaùp naøy:
- Traùn: chuû veà 20 naêm ñaàu cuûa cuoäc ñôøi 60 tuoåi neân cuõng coøn goïi laø sô vaän. Traùn
toát, caùch caáu taïo coù khí theá, hình theå traùn roäng raõi, khoâng khuyeát haõm laø daáu hieäu cuûa
sô vaän toát ñeïp
- muõi: chuû veà 20 naêm keá tieáp töùc laø töø luùc 21 tuoåi ñeán 40 tuoåi. Hình daïng khí theá
cuûa muõi seõ giuùp ta bieát ñöôïc trung vaän cuûa moät caù nhaân
- Caèm: chuû veà vaän haïn töùc laø töø naêm 41 tuoåi ñeán naêm 60 tuoåi. Caè, naûy nôû caân xöùng,
coù khí theá vöõng vaøng laø daáu hieäu vaän haïn toát ñeïp. Traùi laïi caèm daøi nhoïn leäch haõm
hoaëc khoâng coù khí theá laø ñieàm baùo tröôùc caûnh veà giaø khoán khoå leânh ñeânh
Ñoïc ñeán ñaây chaéc ñoäc giaû seõ thaéc maéc laø phaàn Trung ñænh coøn caëp maét laø boä vò
troïng yeáu, phaàn Haï ñình coøn coù mieäng laø phaàn raát quan troïng taïi sao laïi boû qua? Thöïc
ra maét vaø mieäng tuy laø caùc boä vò toái quan heä nhöng phaûi boû qua do chuùng ta ôû ñaây chæ
ñöùng veà phöông dieän coát töôùng hoïc, laáy phaàn coù xöông laøm ñoái töôïng quan saùt chính
theo quan ñieåm chung cuûa töôùng hoïc maø ñieån hình laø cuûa Ma Y. Trong Thaàn di phuù
Ma Y ñaõ noùi roõ: “Coát caùch vi nhaát theá vinh khoâ” (Coát caùch ñònh ñöôïc vaän maïng cuûa
ñôøi 1 con ngöôøi, phuù quyù baàn tieän ñeàu phaàn lôùn theå hieän qua coát caùch). Tuy nhieân noùi
vaäy khoâng coù nghóa laø boû qua yù nghóa cuûa maét, mieäng. Maøu saéc vaø hình daùng mieäng
giuùp ta bieát ñöôïc töôùc loäc toång quaùt cuûa con ngöôøi. Thaàn khí cuûa maét khoâng phaûi chæ
aûnh höôûng ôû trung vaän maø coøn suoát cuoäc ñôøi con ngöôøi, lieân quan ñeán phuùc hoïa chung
thaân. Cho neân maét toaøn haûo veà hình theå caû veà caùch caáu taïo laãn thaàn khí thì ñaàu Tam
ñình coù bò khuyeát haõm phaàn naøo cuõng khoâng maáy toàn haïi. Ngöôïc laïi neáu Tam ñình
hoaøn haûo veà hình theå maø muïc quang voâ thaàn hay aûm ñaïm thì khoâng theå quyeát ñoaùn
töôùng keû thaønh ñaït hoaëc haäu vaän khaû quan ñöôïc
2.- Phöông phaùp caên cöù vaøo muõi vaø hai tai:
Phöông phaùp naøy cuõng giaû ñòng raèng kieáp ngöôøi trung bình laø 60 naêm. Tai traùi chuû
veà sô vaän vaø tai phaûi chuû veà 20 naêm coøn laïi cuûa cuoäc ñôøi ( neáu xem töôùng ñaøn baø thì
ñoåi laïi thöù töï cuûa hai tai, coøn muõi thì khoâng thay ñoåi. Trong tröôøng hôïp naøy ñaøn baø
laáy tai phaûi chuû veà sô vaän, tai traùi chuû veà vaõn vaän ). Heát chu kyø 60 naêm ta laïi trôû veà
phaàn khôûi nguyeân cuûa chu trình thöù 2. Nghóa laø 61 tuoåi ñeán 80 tuoåi thì caên cöù vaøo tai
traùi maø giaûi ñoaùn.
Töïu trung tai toá, muõi toát thì vaän toát: tai xaáu muõi hoûng thì ngöôïc laïi. Söï xaáu toát cuûa
tai, muõi ñaõ ñöôïc trình baøy raát chi tieát ôû caùc chöông thuoäc quyeån I neân ôû ñaây thieát
töôûng khoâng caàn nhaéc laïi. Neáu caù nhaân coù caû hai tai thì coù theå ñoaùn moät caùch toång
quaùt laø cuoäc ñôøi keû ñoù phuùc thoï doài daøo, ít bò thaát baïi chua cay treân ñöôøng coâng danh
söï nghieäp. Tuy nhieân, cuõng nhö ôû phöông phaùp thöù nhaát ( Caên cöù vaøo Tam Ñình ) ta
caàn phaûi chuù yù ñeán thaàn, khí vaø caû taâm töôùng nöõa. Neáu thaàn, khí vaø taâm tính khaéc baïc
thì chôù voäi voõ ñoaùn baát keå laø hai tai vaø muõi xaáu toát theá naøo.

Ba kyõ thuaät treân coù nhieàu ñieåm dò bieät vì moãi kyõ thuaät döïa treân 1 giaû thuyeát vaø
ñeàu coù phaàn sôû tröôøng, sôû ñoaûn . Kyõ thuaät quan saùt vaän haïn haøng naêm coù öu ñieåm laø
ñi saâu vaøo chi tieát, nhöng quaù chi tieát neân thieáu maát phaàn ñaïi theå. Kyõ thuaät thöù 2 döïa
treân öùc thuyeát laø vaän soá bieá chuyeån theo moät chu trình thoâng thöôøng laø 9 naêm, nhöng
xeùt kyõ vaãn laø chi tieát hôn laø ñaïi theå. Loaïi kyõ thuaät thöù 3 laïi chæ chuyeân veà ñaïi theå maø
khoâng theå ñi vaøo chi tieát. Caû ba ñeàu caên cöù vaøo moät soá keát quaû thöïc teá thu thaäp ñöôïc
qua moät thôøi gian laø do nhöõng ngöôøi khaùc nhau taïo döïng. Nhö vaäy söï dò bieät vaø ñoâi
khi maâu thuaãn giöõa caùc quan ñieåm veà kyõ thuaät xem töôùng taát nhieân phaûi coù. Vaõ chaêng
xöa nay vaán ñeà Ñònh meänh vaãn laø moät vaán ñeà trieát hoïc coøn ñang ñöôïc tranh luaän.
Phöông phaùp xem töôùng ñeå bieát ñöôïc moät thôøi ñieåm haàu tì hieåu vaän maïng con
ngöôøitrong thôøi ñieåm ñoù toát xaáu ra sao ñöôïc caên cöù vaøo thuyeát Ñònh meänh neân noù chæ
laø moät giaû thuyeát chöù khoâng phaûi laø ñònh luaät vaïn vaät chính xaùc nö 2 vôùi 2 laø 4. Bôûi
vaäy, veà keát quaû noù coù theå ñuùng vôùi ngöôøi naøy maø khoâng ñuùng vôùi ngöôøi kia, ñuùng
trong thôøi gian naøy chöa haún ñaõ ñuùng trong thôøi gian khaùc. Veà caên nguyeân, noù coù theå
phuû nhaän hay ñöôïc coâng nhaän baát cöù nguyeân taét coù tính giaû ñònh naøo trong khoa hoïc
nhaân vaên naøy.
Theo thieån yù, tìm hieåu töông lai laø tìm caùch thích öùng ñeå döï phoøng baát traéc, duø laø
söï tìm hieåu ñaõ ñöôïc caên cöù vaøo moät soá giaû thuyeát vaãn hay hôn laø cöù phoù maët cho söï
may ruûi ñeå roài nöôùc tôùi chaân khoâng kòp nhaûy. Tuy nhieân chuùng ta cuõng lhoâng neân vì
vaäy maø tin töôûng quaù ñaùng ñeán choã laáy giaû thuyeát laøm chaân lyù. Neáu chuùng ta ñoàng yù
nhö vaäy thì phaàn kyõ thuaät xem töôùng caên cöù vaøo thôøi gian naøy khoâng phaûi laø hoaøn
toaøn voâ ích.
Cuõng bôûi leõ caùc kyõ thuaät xem töôùng chæ laø caùc phöông phaùp ñaët neàn taûng treân aùcc
giaû thuyeát ñaõ ñöôïc thöïc nghieäm hoã trôï, nhöng vì ñaáy chæ laø nhöõng keát quaû höõu haïn cho
neân ta khoâng neân quaù thieân veà moät kyõ thuaät naøo ñoù, vì moãi kyõ thuaät chæ bao quaùt moät
soá lónh vöïc chöù khoâng bao truøm heát taát caû moïi lónh vöïc lieân quan ñeá con ngöôøi. Ñieàu
hôïp lyù hôn heát laø ta neân duøng caû 3 phöông phaùp ñeå boå tuùc laãn nhau haàu phong phuù
hoùa caùc döõ kieän thu thaäp ñöôïc trong vieäc tìm hieåu töông lai vaän maïng con ngöôøi.
IV – NHÖÕNG GIAI THOAÏI XEM TÖÔÙNG

XEM TÖÔÙNG ÑEÅ TÌM NGÖÔØI HAØO KIEÄT CHÖA GAËP THÔØI
Cuoái ñôøi taán, coù ngöôøi nöôùc Haøn laø Tröông Löông thuoäc doøng doõi cöï toäc, naêm ñôøi
keá tieáp nhau laøm töôùng nöôùc Haøn. Thuôû nhæ Tröông Löông caêm giaän Taàn Thuûy Hoaøng
baïn ngöôïc laïi thaâm thuø keû ñaõ dieät nöôùc Haøn cuûa mình neân chu du thieân haï, boû tieàn
möôùn voõ só haønh thích vua Taàn. Vieäc khoâng thaønh, Tröông Löông phaûi boû xöù.
Troán ñi lang baït giang hoà. Trong böôùc ñöôøng löu laïc, Löông gaëp moät vò dò nhaân
truyeàn daïy binh thö thao löôïc. Nhôø ñoù maø Tröông Löông môû roäng kieán thöùc, bieát roõ
ñaïi theá thieân haï, thaáy chöa coù thôøi cô ñaønh aån nhaãn khoâng coøn voïng ñoäng nhö luùc coøn
nhoû tuoåi tröôùc kia.
Taàn Thuûy Hoaøng maát, con laø Nhò Theá noái ngoâii cöïc kyø hoang daâm taøn aùc, daân
chuùng khoán khoå ñeán taän cuøng. Bôûi vaäy anh huøng thaûo daõ trong thieân haï noåi leân choáng
ñoái nhö ong vôõ toå. Noåi tieáng vaø coù theá löïc trong ñaùm ngöôøi khôûi nghóa luùc ñoù laø Sôû Baù
Vöông Haïng Vuõ vaø baùi Coâng Löu Bang.
Haïng Vuõ laø ngöôøi coù söùc maïnh voâ ñòch, quaân löïc huøng haäu nhöng tính tình hung
haõn, höõu duõng voâ möu, coøn Löu Bang theá löïc binh bò yeáu hôn nhöng khoân ngoan nhaãn
naïi, bieát möôïn söùc maïnh Haïng Vuõ laøm söùc maïnh cuûa mình, laïi hay thi ôn chuoác nghóa
neân keû töùc thôøi ai cuõng bieát laø keû thay nhaø Taàn laøm vua thieân haï laø Löu Bang chöù
khoâng phaûi Haïng Vuõ.
Tuy vaäy, luùc ban ñaàu vì Haïng Vuõ theá maïnh neân Löu Bang ñaønh taïm khuaát phuïc
nhöôøng cho Haïng Vuõ xöng vöông vaø chòu nhuùn mình laøm chuùa ñaát Thuïc.
Haïng Vuõ töø ngaøy ñaêng quangchæ ham höôûng thuï muø quaùng vôùi lôïi danh vöøa ñaït
ñöôïc, khoângbieát duøng keû ñaïi taøi baát chaáp moïi lôøi khuyeán duïc coù tính chaát chieán löôïc
cuûa quaân sö Phaïm Taêng. Hôn nöõa Vuõ tính tình baïo ngöôïc chaúng keùm gì taàn Thuûy
Hoaøng neân trong luùc noùng giaän ñaõ nhaãn taâm gieát vua nöôùc Haøn laø nöôùc chhö haàu vöøa
môùi ñöôïc taùi laäp. Do ñoù, Tröông Löông vöøa thuø nhaø vöøa nôï nöôùc caøng muoán laät ñoå keû
ñaõ laáy baïo ngöôïc thay theá baïo ngöôïc. Löông laïi coù dòp xem töôùng Löu Bang vaø nhöõng
caän thaàn tín caån thaáy hoï ñeàu coù taøi laï, chí lôùn. Vì theá, Löông quyeát taâm theo phoø Löu
Bang ñeå möôïn tay Löu Bang gíup mình ñaït thaønh sôû nguyeän bình sinh laø dieät Haïng
Vuõ.
Noùi veà Löu bang töø khi bò Haïng Vuõ cöôùp coâng vaø phong laøm chuùa ñaát Thuïc laø nôi
thaâm sôn cuøng coác, Löu Bang ñaõ uaát haän ñònh phaûn khaùng thì Tröông Löông ñaõ vaïch
roõ theá thaønh baïi cuûa thieân haï luùc ñoù ñeå Löu Bang phaûi aån nhaãn chôø thôøi, Löông coøn
khuyeán duï Löu Bang neân khoân kheùo bieán caùc khuyeát ñieåm cuûa Haïng Vuõ thaønh ra öu
ñieåm cuûa mình vaø töï nguyeän seõ gíup Löu Bang dieät Haïng Vuõ baèng caùch ly giaùn Haïng
Vuõ vôùi caùc chö haàu, tìm trong thieân haï moät nhaân vaät coù taøi thao löôïc vaø chí duõng xuaát
chuùng ñeå ñuû söùc cheá ngöï binh löïc cuûa Haïng Vuõ.
Trong khi löu laïi trong dinh Haï Baù ( Baù laø thuùc phuï Chu Haïnh Vuõ luùc ñoù laøm
thöôïng thö leänh chuyeân veà caùc chieáu bieåu taâu trình traàn tình cuûa Haøn Tín. Ñoïc xong
tôø bieåu naøy, Tröông Löông toaùt moà hoâi laïnh khi thaáy Haøn Tín ñaõ vaïch roõ cho Sôû Baù
Vöông bieát taát caû nhöõng nguy hieåm ñang côø ñôïi mình neáu khoâng tìm caùch tieâu dieät
Baùi Coâng. Sau cuøng Haøn Tín ñeà ra keá hoaïch döï phoøng maø neáu ñöôïc thi haønh thì chaéc
chaén laø Baùi Coâng seõ cheát giaø ôû nôi ñaát Thuïc khoâng mong gì laät ngöôïc theá côø.
Luùc daâng bieåu, Haøn Tín chæ laø moät vieân quan coù chöùc vò raát taàm thöôøng. Tuy coù taøi
nguyeân nhung töøng ñöôïc Phaïm Taêng bieát ñeán vaø chính Phaïm Taêng ñaõ khuyeân Haïng
Vuõ phaûi bieát caùch khai thaùc taøi naêng tieàm aån ñoù, nhöng Haïng Vuõ kieán thöùc noâng caïn
khoâng coù maét xanh sau bieát baäc ñaïi taøi.Sôû dó Haïng Vuõ khoâng duøng Haøn Tín moät phaàn
vì töï baûn thaân Haïng Vuõ khoâng phaûi laø keû bieát duøng ngöôøi, moät phaàn nöõa vì Vuõ bieát
raèng tröôùc kia Haøn Tín töøng loàn choân keû baùn thòt ôû chôï Hoaøi – aâm. Döôùi maét keû phaøm
tuïc, haønh vi ñoù laø moät cöû chæ ñieám nhuïc nhaân caùch bieåu hieän cho haïng tham sinh quyù
töû taàm thöôøng. Nhöng döôùi caëp maét xanh cuûa cao nhaân nhö Tröông Löông thì laïi khaùc
haún, Löông cho raèng keû ñaõ coù ñaïi taøi chòu ñöïng
I. Chöông thöù saùu
TÖÔÙNG PHUÏ NÖÕ
I. NHAÄN ÑÒNH TOÅNG QUAÙT
Haàu heát caùc töôùng coå ñieån chæ löu taâm ñeán caùc neùt töôùng vaø loaïi töôùng ñaøn oâng,
coøn caùc neùt töôùng ñaøn baø haàu nhö khoâng ñöôïc chuù troïng, thaûng hoaëc coù ñeà caäp ñeán thì
cuõng chæ trong moät phaïm vi haïn heïp. Sôû dó nhö vaäy laø vì trong xaõ hoäi coå truyeàn noâng
nghieäp, ñaøn baø chæ lo vieäc gia ñình, moïi coâng vieäc ngoaøi ñôøi ñeàu do ñaøn oâng ñaûm
nhieäm, neân noùi ñeán töôùng laø ta nghó ngay ñeán töôùng ñaøn oâng ñeå döï ñoaùn xem töông
lai cuûa hoï trong ñôøi soáng xaõ hoäi seõ thaønh coâng hay thaát baïi, phuù quyù hay baàn tieän; keá
ñoù, neáu ñi saâu vaøo maïng vaän ñaøn oâng hôn thì ta seõ xeùt ñeán ñöôøng gia ñaïo cuûa keû ñoù
xem vaán ñeà vôï con ra sao maø thoâi. Xem töôùng ñaøn baø trong caùc ñieàu kieän vaên hoaù vaø
xaõ hoäi keå treân chæ neân coi laø phaàn töôùng veà gia ñaïo cuûa ñaøn oâng. Nhö vaäy ta khoâng
theå coi ñoù laø xem töôùng ñaøn baø moät caùch thöïc söï, maø ñoù chæ laø quan saùt ñaøn baø ñeå
giuùp cho ñaøn oâng naém vöõng gia ñaïo maø thoâi.
Gaàn ñaây, moât soá taùc giaû veà töôùng hoïc AÙ Ñoâng, nhaát laø Nhaät Baûn, ñaõ phaùt trieån
khaûo saùt höôùng töôùng ñaøn baø, nhöng xeùt kyõ baûn chaát cuõng nhö muïc ñích toái haäu cuûa
noù, ta thaáy quan nieäm “nam ngoaïi nöõ noäi” vaãn coøn laø tö töôûng chæ ñaïo trong vieäc
nghieân cöùu. Cuoáng saùch naøy, vôùi tham voïng ñuùc keát nhöõng kieán thöùc töôùng hoïc raûi
raùc töø tröôùc ñeán nay, dó nhieân khoâng theå naøo ñi quaù xa ra ngoaøi quyõ ñaïo tö töôûng coå
ñieån veà töôùng ñaøn baø, hoaëc noùi ñeán, nhöng quaù thieân leäch, soaïn giaû ñaõ caên cöù vaøo caùc
taøi lieäu caän ñaïi vaø ñöông thôøi cuûa caùc ñaëc khaûo veà töôùng ñaøn baø bieân soaïn thaønh moät
chöông ñaëc bieät meänh danh laø Töôùng phuï nöõ ñeå quyù vò ñoïc giaû roäng ñöôøng tham
khaûo.
I- Caùi ñeïp cuûa theá tuïc vaø caùi ñeïp cuûa töôùng hoïc trong töôùng ñaøn baø
Giöõa caùi ñeïp cuûa theá tuïc vaø caùi ñeïp cuûa töôùng hoïc veà töôùng maïo phuï nöõ ta coù
moät phaàn töông ñoàng, nhöng moät phaàn khaùc laïi hoaøn toaøn töông phaûn. Döôùi con maét
ngöôøi thöôøng, xöa cuõng nhö nay, ta thöôøng thaáy keû ñaõ ñöôïc goïi laø myõ nhaân thì da thòt
meàm maïi, veû maët thieân kieàu baù myõ, tyû nhö aùnh maét trong treûo loùng laùnh nhö maët nöôùc
hoà thu, da traéng nhö tröùng gaø boùc, maù öûng hoàng phôn phôùt nhö traùi ñaøo ñang chín.
Nhöng döôùi maét töôùng hoïc, ñaøn baø coù töôùng caùch nhö treân laø töôùng daâm tieän, phaàn lôùn
laø nhöõng ca nhi, kyõ nöõ, daâm phuï trong lòch söû ñeàu coù saéc ñeïp nghieâng nöôùc nghieâng
thaønh; ñaøn oâng keát duyeân vôùi hoï thì chæ coù höùng khôûi nhaát thôøi maø ña soá thì nhô danh
hoaëc ngaäm hôøn muoân thuôû. Bao Töï, Ñaét Kyû, Taây Thi, Döông Quyù Phi, Chieâu Quaân laø
nhöõng tröôøng hôïp ñieån hình cho loaïi ñaøn baø ñeïp döôùi con maét theá tuïc maø haäu quaû
ñem laïi cho nhöõng chuû nhaân caùc boâng hoa bieát noùi ñoù ra sao thieát töôûng khoâng ai
khoâng roõ. Caùi ñeïp theá tuïc cuûa nhöõng ngöôøi ñoù döôùi maét töôùng hoïc laïi laø nhöõng caùi
xaáu cho chính hoï laãn ngöôøi ñaøn oâng thaân caän vôùi hoï.
Ngöôïc laïi, nhöõng ngöôøi nguyeân phoái, vôï lôùn cuûa caùc danh nhaân löông thaàn,
giuùp choàng thaønh ñaït hoaëc mang laïi hanh thoâng cho choàng con ñeàu khoâng maáy ngöôøi
coù dieän maïo, thaân hình myõ mieàu, nhieàu khi coøn döôùi möùc trung bình laø khaùc. Nhöng
döôùi con maét töôùng hoïc, nhöõng ngöôøi ñoù laø nhöõng phuï nöõ caùt töôùng: töôùng caùch cuûa
hoï toát vôùi yù nghóa laø phuùc loäc doài daøo, vöôïng phu, ích töû. Döôùi con maét theá tuïc, laø xuù
phuï, nhöng döôùi nhaõn quang töôùng hoïc, hoï laïi laø löông theâ, hieàn maãu, ñaùng troïng
ñaùng kính. Ñieàu naøy giaûi thích taïi sao tuïc ngöõ Trung Hoa coù caâu: “Laáy vôï laø laáy caùi
ñöùc, coùn laáy naøng haàu vôï leõ thì laáy caùi saéc”, hoaëc nhö Vieät Nam ta vaãn noùi: “Toát goã
hôn toát nöôùc sôn, xaáu ngöôøi ñeïp neát coøn hôn ñeïp ngöôøi”. Bôûi vaäy, trong saùch töôùng,
noùi veà töôùng ñaøn baø, ngöôøi ta phaân bieät Saéc töôùng myõ töùc laø ñeïp hôøi hôït vôùi Töôùng
caùch myõ laø caùi ñeïp thöïc tieàm taøng, chæ coù con maét tinh ñôøi môùi thaáy.
Trong thöïc teá, thanh nieân môùi vaøo ñôøi, phaàn nhieàu chöa ñuû tieàn taøi, danh voïng.
Chæ sau khi thaønh laäp gia thaát, ñeán tuoåi trung nieân, phaùt ñaït môùi sinh ra lieãu ngoõ hoa
töôøng, aên chôi traùc taùng. Hoï thöôøng laân la tôùi hyù tröôøng, kyõ vieän tìm hoa cì nhöõng nôi
naøy thöôøng coù nhieàu loaïi phuï nöõ saéc töôùng myõ. Ñaøn oâng laáy vôï leõ, naøng haàu phaàn lôùn
vì saéc chôù khoâng vì taøi ñöùc. Ñaøn baø coù saéc töôùng myõ thöôøng xuaát thaân laøm kyõ nöõ, laáy
choàng thöôøng chæ laøm vôï leõ, naøng haàu. Do ñoù, saéc töôùng myõ chæ laø tieän caùch chöù
khoâng phaûi laø quyù caùch. Ngöôøi xöa, quaù chuù troïng ñeán phaàn töôùng caùch myõ maø laïi raát
nghieâm khaéc ñoái vôùi loaïi saéc töôùng myõ. Ñieån hình cho thaùi ñoä treân laø Vieân Lieãu
Trang trong cuoán Lieãu Trang töôùng phaùp ñaõ lieät keâ tôùi 72 töôùng caùch ty tieän cuûa ñaøn
baø vôùi chuû tröông raèng phaïm vaøo moät soá laø daâm töôùng (xem phaàn phuï luaän veà töôùng ôû
cuoái chöông naøy).
I- II _ NHÖÕNG TÖÔÙNG CAÙCH PHUÏ NÖÕ

Theo quan nieäm “nam ngoaïi nöõ noäi”, döôùi nhaõn quang töôùng hoïc AÙ Ñoâng,
nhöõng neùt töong ñoái toát ñoái vôùi ñaøn oâng khoâng baét buoäc phaûi laø toát vôùi ñaøn baø. Chaúng
haïn:
- Ñaøn oâng maø traùn cao, roäng, saùng suûa, ñaày ñaën laø bieåu hieän cuûa trí tueä saâu
saéc, kieán thöùc roäng raõi, deã thaønh ñaït luùc thanh nieân. ÔÛ ñaøn baø, keû coù töôùng traùn nhö
vaäy laïi laø keû long ñong veà ñöôøng gia thaát.
- Ñaøn oâng coù löôõng quyeàn cao roäng vaø naûy nôû laø töôùng coù thöïc quyeàn, quaû
caûm, öa phaán ñaáu. ÔÛ ñaøn baø, quyeàn cao vaø naûy nôû laø keû coù khí khaùi tröôïng phu, coù
khuynh höôùng aên hieáp choàng vaø khaéc choàng.
- Ñaøn oâng coù tieáng noùi cao vaø vang xa hoaëc traàm huøng, ngaân laâu nhö tieáng
chuoâng laø töôùng aâm thanh thöôïng caùch, chuû veà thoâng minh thaùo vaùt, hoaëc coâng danh
ñaày höùa heïn. Ngöôïc laïi, ñaøn baø maø coù aâm thanh keå treân laïi laø töôùng aâm thanh khaéc
phu, daâm loaïn, phaù baïi hoaëc truøng hoân.
Trong pheùp xem töôùng dieän maïo nöõ giôùi, nguõ quan caàn phaûi ñeå yù ñaõ ñaønh,
nhöng ba boä phaän maø ngöôøi xem töôùng ñaëc bieät phaû chuù troïng laø Maét, Muûi, Moâi vaø
Mieäng. Maét cho ta bieát ñöôïc traïng thaùi qua tinh thaàn cuûa nöõ giôùi, Muõi chuû veà choàng,
Moâi vaø Mieäng lieân quan maät thieát ñeán con caùi.
Noùi moät caùch toång quaùt, ñaøn baø coù muõi ngay ngaén, daøi vaø ñaày ñaën, saéc da töôi
maùt vaø khoâng coù tyø veát ñöôïc xem laø töôùng vöôïng phu.
Mieäng khoâng lôùn, khoâng nhoû, hai moâi daày moûng töông xöùng, löôõng quyeàn
baéng phaúng khoâng quaù cao, khoâng noåi, toaøn theå da maët hoàng nhuaän, khoâng coù noát
ruoài, taøn nhang hay baõ cheø laøm maát veû myõ quan laø töôùng ích töû.
Luïc phuû (hieåu theo nghóa roäng laø toaøn theå xöông khuoân maët) chuû veà tieàn taøi,
sinh keá maø ngöôøi choàng coù theå höôûng thuï khi laäp gia ñình vôùi ngöôøi phuï nöõ ñoù*.
* Noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø ngöôøi choàng seõ ñöôïc höôûng cuûa hoài moân maø chæ
haøm yù raèng nhôø soáng chung vôùi ngöôøi vôï ñoù maø coâng vieäc laøm aên cuûa ngöôøi
choàng seõ vöôïng thònh veà maët tieàn baïc.
Neáu khuoân maët phuï nöõ ñaày ñaën phuùc haäu, xem töôùng caân phaân (trong tröôøng
hôïp neáu laø ngöôøi gaày thì dó nhieân maët khoâng theå baàu bónh. Luùc ñoù chæ caàn xöông
löôõng quyeàn khoâng loä cao, maët muõi khoâng hoác haùc) laø töôùng vöôïng taøi.
Döôùi nhaõn quang töôùng hoïc nam giôùi, ngöôøi ñaøn baø coù ñuû caû Tam vöông laø
ngöôøi vôï lyù töôûng trong ñôøi soáng gia ñình. Noùi khaùc ñi, ñoù laø loaïi caùt töôùng cuûa phuï
nöõ.
Ngöôïc laïi, muõi leäch cong queo hoaëc trô xöông, loã muõi heách hoaëc quaù ngaén laø
töôùng laáy choàng khieán phu quaân toån thöông, khaéc haõm hoaëc ly hoân. Vì vaäy, töôùng
thuaät coù caâu: “Muõi ñaøn baø laø phu tinh”. Mieäng quaù lôùn vaø moûng, moâi xaùm hoaëc traéng
beäch, löôõng quyeàn cao nhoïn: vöøa khaéc choàng laïi vöøa laän ñaän veà ñöôøng töû töùc. Khu
vöïc quanh maét thaâm ñen, saâu hoõm laø töôùng khoâng con.
Ñaøn baø toái kî töôùng caùch coâ thaàn nghóa laø maét troøn vaø traéng daõ, muõi heách, moâi
vaåu laø loä caû chaân raêng, tai khuyeát haõm, traùn leïm hoaëc loài, hoaëc coù loaïn vaên, ñaàu quaù
lôùn, muõi sö töû, muõi soáng kieám maø löôõng quyeàn cao roäng, maét loài, loâng maøy döïng
ñöùng, thaân hình quaù ngaén maø maët laïi quaù daøi, phaùp leänh quaù daøi vaø saâu luùc coøn treû,
tieáng noùi nhö pheøng la beå v.v... Ngöôøi coù töôùng caùch coâ thaàn vöøa khaéc choàng, vöøa toån
con, veà giaø coâ ñôn, khoán khoå.
Veà phong thaùi, coù loaïi phuï nöõ vöøa môùi thoaùng nhìn ñaõ khieán ta sinh loøng taø
vaïy laø loaïi daâm töôùng, vì moïi cöû ñoäng, haønh vi, ngoân ngöõ, ñaàu, maët, ñuoâi maét ñeàu
khôi ñoäng xuaân tình. Laïi coù loaïi phuï nöõ thaoùng thaáy sinh daï neå vì, do ôû aùnh maét
nghieâm, tinh thaàn nghieâm tuùc, ñoù laø töôùng toân quyù. laïi coù töôùng ngöôøi vöøa thaáy maët
ñaõ naûy sinh loøng coi reû laø loaïi tieän töôùng. Coøn loaïi ngöôøi thoaùng qua coù caûm giaùc kinh
sôï laø töôùng hình khaéc.
Moät soá ngöôøi khaûo cöùu veà söï töông quan hôïp hình töôùng vaø ñôøi soáng noäi taâm
phuï nöõ, sau khi quan saùt vaø phoûng vaán moät soá phuï nöõ thaønh gia thaát ñaõ phaân chia phuï
nöõ thaønh ba loaïi ñieån hình chính yeáu sau ñaây:
*Loaïi höôùng noäi:
Loaïi coù taâm hoàn höôùng noäi, phaàn lôùn coù daùng ngöôøi thaáp, coå ngaén, ñaàu khaù lôùn,
mieäng roäng, moâi daày. Caù tính troäi yeáu cuûa hoï laø traàm maëc, khoâng öa gaây goå, laïc quan,
deã daøng thoâng caûm, thích aên uoáng, tham lôïi ích nho nhoû, taâm ñòa thaúng thaén, khoâng
thích thuû ñoaïn.
Trong ñôøi soáng gia ñình, hoï laø hieàn theâ, löông maãu, thai kyø ñeàu ñaën, chính
thöôøng, deã sinh saûn vaø laém con, naáu nöôùng kheùo, khoâng öa nhoõng nheõo, chung thuûy
vôùi choàng.
* Loaïi höôùng ngoaïi:
Phaàn lôùn coù daùng ngöôøi cao vaø thon, vai xuoâi, moâng nhoû, töù chi daøi, muõi cao,
moâi moûng, caèm hôi loä, coå nhoû vaø daøi, da deû hôi khoâ vaø moûng. Caù tính cuûa hoï deã vui,
deã buoàn, thích hoaït ñoäng nhöng mau chaùn.
Veà maët sinh lyù, hoï deã bò beänh phuï khoa, tính laõnh caûm. Trong ñôøi soáng gia
ñình, hoï khoâng öa naáu nöôùng, keùm thaùo vaùt, deã caùu kænh.
* Loaïi trung tính:
Loaïi naøy laø trung gian giöõa hai loaïi treân neân thaân hình coù theå cao hôn vaø khaù
maäp, coù theå hôi thaáp vaø gaày, moâi mieäng khoâng quaù daày, khoâng quaù moûng. Caùc boä
phaän khaùc cuõng ôû möùc trung dung. Hoï coù theå laø keát tinh phaàn toát hay phaàn xaáu cuûa
hai caù tính hoaëc noäi hay hoaëc ngoaïi tuøy theo söï toát xaáu cuûa töûng boä vò* . Quan saùt loaïi
töôùng trung tính naøy raát khoù, caàn phaûi coù kinh nghieäm vaø nhaõn quan gbeùn nhaïy môùi
ñaït ñöôïc möùc ñoä töông ñoái chính xaùc.
* Muoán hieåu roõ hôn veà ñieàu naøy, xin xem laïi chöông I Quyeån II noùi
veà nguyeân taéc thanh troïc.
Tuy nhieân, caùc ñieåm neâu treân chæ coù tính caùch khaùi löôïn. Vieäc xem töôùng trong
thöïc teá khoâng quaù ñôn giaûn nhö vaäy. Muoán coù moät yù nieäm roõ raøng, chuùng ta caàn phaûi
ñaøo saâu vaán ñeà hôn nöõa, xuyeân qua vieäc khaûo saùt moät soá lónh vöïc bao goàm nhieàu
troïng ñeà döôùi ñaây:
a) Laõnh vöïc caù tính:
1 – Töôùng ngöôøi ham meâ nhuïc duïc:
Tính duïc thì ai cuõng coù, nhöng ngöôøi quaù troïng nhuïc duïc thöôøng ít ra cuõng coù
moät vaøi neùt töôùng ñaëc bieät:
- Ñaøn baø trôøi phuù saéc da maët traéng hôi pha maøu hoàng laït goïi laø ñaøo hoa saéc
hoaëc maët traéng maø coù nhieàu taøn nhang ñeàu chuû veà haùo daâm.
- Loâng maøy nhoû heïp, uoán cong daøi quaù maét, maét lôùn vaø saùng.
- Phía döôùi maét (Leä ñöôøng) coù laèn xeáp hay gaân maøu xanh xaùm hoaëc hoàng chaïy
veà phía ñuoâi maét (Ngö vó) laø töôùng ñaøn baø thöôøng coù khuynh höôùng aân aùi vuïng troäm.
- Maét ñaøo hoa thaáy ngöôøi ñaøn oâng xa laï, öa nhìn, töôøng hay cöôøi tình, lieác xeùo.
- Phía döôùi maét coù noát ruoài ñen noåi roõ hoaëc maét khoâng khoùc maø vaãn öùot vaø nhìn
caëp maét khoâng roõ cöôøi hay khoùc: tieän daâm.
- Moãi khi troø chuyeän thöôøng hay coù thoùi quen leø löôõi lieám meùp hoaéc nhaém maét
laïi roài môùi phaùt aâm laø keû coù khuynh höôùng gian daâm.
- Mieäng lôùn vaø khoeù mieäng ñi xuoáng, löng ong.
- Ngoài hai baøn chaân baét cheùo, hai baøn tay ñan nhau vaø boù laáy goái hoaëc hay
rung goái laø töôùng ñaøn baø trong ñôøi ít ra cuõng vaøi ba baän thoâng daâm.
- Eo leäch, roán quaù saâu, loøng traéng pha hoàng, tieáng noùi lieán thoaéng, haàu heát laø
nhöõng ngöôøi deã bò quyeán ruõ vaøo ñöôøng saéc duïc.
- Böôùc ñi uoán eùo nhö raén, nhuùn nhaûy nhö chim seû vaø thöôøng ngoaûnh laïi laø
töôùng haùo daâm.
- Nhaân trung gaãy khuùc, quanh meùp mieäng saéc da xanh xaùm moät caùch töï nhieân
khoâng vì beänh taät.
- Maët ngaâm ñen, ñaàu toùc raäm, aùnh maét öôùt vaø saéc, da boùng baåy.
- Coù thoùi quen laáy ñaàu löôõi khoa ñoäng nöôùc raêng, hoaëc chaân raêng ñen xaùm,
khoâng cöôøi maø thöôøng loä chaân raêng.
- Tröôøng hôïp phuï nöõ huùt thuoác laù, keû coù thoùi quen thôû khoùi raát maïnh laø keû haùo
daâm.
Nhöõng neùt töôùng cho thaáy raèng coù theå caên cöù vaøo nhieàu boä vò, nhieàu laõnh vöïc
sinh hoaït ñeå bieát khaùi quaùt veà caù tính tieàm aån cuûa moät caù nhaân veà maët tình duïc. Hôn
nöõa, moïi neùt töôùng theå hieän duïc cuûa nöõ giôùi, duø ñöùng treân bình dieän sinh lyù hay ñaïo
lyù, khoâng coù chung cuøng moät giaù trò: coù nhöõng neùt töôùng khaû chaáp, coù nhöõng neùt töôùng
baát khaû chaáp.Duïc tính khoâng phaûi ñöông nhieân laø xaáu xa nhö caùc nhaø Nho coå huû vaãn
thöôøng leân aùn, maø xaáu hoaëc toát coøn tuøy ngöôøi, tuøy tröôøng hôïp. Ñaëc dieåm naøy caàn phaûi
ñöôïc quan taâm ñaëc bieät ñeå coù theå nhaän ñònh ñuùng ñaén caù tính cuûa ngöôøi phuï nöõ, ñoàng
thôøi coù theå cheá ngöï hay höôùng daãn hoï tuøy theo sôû nguyeän cuûa mình.
Ngoaøi ra, ngöôøi phuï nöõ caàm phuï nöõ coù tính traêng hoa, chöa haún hoï ñaõ coù dòp
thöïc hieän caù tính ñoù. Muoán bieát ngöôøi phuï nöõ ñaõ coù cô hoäi thöïc hieän ñöôïc tính traêng
hoa cuûa hoï hay khoâng, caàn phaûi löu yù caùc khu vöïc sau:
a) Nhaân trung coù tia ñoû: Phía treân nhaân trung laø muõi, phía döôùi laø mieäng; muõi
vaø mieäng coù hình daïng töông töï nhö boä phaän sinh duïc cuûa nam vaø nöõ giôùi. Töôùng hoïc
caên cöù vaøo ñoù ñeå phaùt hieän ra raèng phaàn lôùn phuï nöõ chìm ñaém trong hoan laïc nhuïc
duïc ñeàu coù moät ñöôøng vaïch ngang maøu ñoû hoaëc hoàng (tuøy theo truy hoan nhieàu hay
ít) nhoû nhö sôïi tô nheän, phaûi tinh maét laém môùi thaáy. Neáu nhö ta thaáy daáu hieäu ñoù xuaát
hieän thì coù theå bieát laø ngöôøi phuï nöõ ñoù quaû laø ñaõ coù gì roài.
b) Maét tam baïch: Bình thöôøng neáu ngöôøi ñaøn baø ñoù khoâng coù loaïi maét naøy
nhöng vì ñaém say nhuïc duïc neân coù theå sau moät thôøi gian ngaén, khu vöïc xung quanh
loøng ñen bò thu heïp daàn nhöôøng laïi choã cho loøng traéng khieán loøng ñen ñeàu bò loøng
traéng bao boïc, bieán thaønh moät loaïi tam baïch nhaõn taïm thôøi. Coøn nhö neáu bình thöôøng
vaãn laø haï tam baïch nhaõn, thì neáu coù thoâng gian ta seõ thaáy Nhaân trung coù vaïch hoàng
hoaëc ñoû nhö treân vöøa noùi.
c) Khu vöïc Leä ñöôøng: Bình thöôøng khoâng coù maøu saéc xanh ñen nhöng neáu giao
hoan ñaày laïc thuù, tinh dòch tieát ra quaù nhieàu thì thöôøng bieán sang maøu xanh ñen.
d) Khu vöïc Sôn caên vaø Ngö vó: Ñoät nhieân coù maøu xaùm ñen ôû hia beân hoaëc roõ reät
hôn luùc bình thöôøng.
Taát caû caùc daáu hieäu veà maøu saéc ôû boä vò noùi treân laø caùc baèng chöùng cuï theå cuûa
keû laën huïp trong tình duïc. Nhöõng ñaøn oâng chöa töøng aân aùi vôùi tình nhaân, nhöõng ñaáng
phu quaân xa nhaø moät thôøi gian daøi khi gaëp maët tình nhaân hoaëc vôï nhaø chöa maây möa
maø ñaõ thaáy coù haàu heát caùc daáu hieäu daãn thöôïng thì quaû laø ñaùng ngaïi, caàn phaûi löu taâm
theo doõi haønh tung cuûa ngöôøi nöõ ñoù haàu traùnh nhöõng haäu quaû tai haïi coù theå xaûy ra.
2- Töôùng ngöôøi trinh thuïc.
Trong neàn luaân lyù AÙ Ñoâng coå ñieån, ngöôøi ta ñaëc bieät quyù troïng caù tính trinh
tieát thuaàn thuïc cuûa phuï nöõ, coi ñoù laø moät ñöùc tính toái caàn thieát cuûa hoân nhaân, laø moät
haõnh dieän cuûa ngöôøi choàng. Muoán coi töôùng ñaøn baø con gaùi ñeå xem ñöùc tính treân cuûa
hoï cao thaáp tôùi möùc ñoä naøo, ñieåm toái troïng yeáu laø caëp maét vì maét laø cöûa soå cuûa taâm
hoàn. Caëp maét ñoái xöùng qua Sôn caên, muc quang oân hoaø thanh tónh, khoâng lieác xeùo laø
moät ñaûm baûo ñaùng keå. Tuy nhieân, nhö vaäy vaãn chöa ñöôïc ñaày ñuû. Nhöõng ngöôøi ñaøn
baø laáy choàng giöõ vöõng ñöôïc aùi tình thuûy chung nhö nhaát, ngoaøi caëp maét keå treân thöôøng
coù töôùng keát hôïp moät soá ñaëc ñieåm sau:
- Traùn troøn nhöng khoâng cao, khoâng loài.
- Loâng maøy ñeïp vaø phoái hôïp vôùi caëp maét, taïo ra moät phong thaùi khieán moïi
ngöôøi phaûi kính neå.
- Moâi hoàng, raêng ñeàu vaø traéng.
- Muõi ngay ngaén, khoâng trô xöông, khoâng quaù cao.
- Ñi, ñöùng, ngoài chöõng chaïc, ñoan trang.
- Tính neát oân hoaø nhöng khoâng nhu nhöôïc, ít noùi, ít cöôøi.
3- Töôùng ngöôøi hung tôïn.
Ñaïi ñeå ñaøn baø tính neát hung tôïn, maïnh baïo thöôøng phaïm vaøo nhaát caøi ba daáu
hieäu sau ñaây:
- Mieäng thoâ, moâi loä xæ.
- Gioïng noùi khoâ khan, toùc caèn coãi vaø ít.
- Quyeàn cao vaø loä, haàu loä, tieáng noùi reø nhö tieáng pheøng la beå.
- Muõi gaày vaø loä khoång, maét coù hung quang.
- Maët ñen, loâng maøy thoâ, thaân hình keäch côõm.
- Maét nhoû, mieäng tuùm, gioïng ñaøn oâng, chaân tay loâng mao raäm nhö ñaøn oâng.
- Thaân daøi, gioïng ñôùt, tay chaân thoâ, ngoùn tay maäp vaø quùa ngaén.
- Maét loä töù baïch maø muïc quang laïi loä lieãu.
4 – Töôùng ngöôøi khoâng thích raøng buoäc trong gia ñình:
Nhöõng phuï nöõ thích töï do phoùng khoaùng khoâng coù naêng khieáu cuûa ngöôøi noäi trôï
coå ñieån AÙ Ñoâng laø nhöõng keû coù neùt töôùng sau:
- Loâng maøy ñaäm vaø khaù lôùn, moïc xa nhau vaø khoâng coù giöõa loâng maøy vôùi maét
khaù roäng, mieäng roäng, da moûng.
- Maét troøn, lôùn, muïc quang thuoäc loaïi cöông nhi coâ, tính thích caïnh tranh, ñua
ñoøi, öa ñöôïc ngöôøi ngoaøi xu phuïng, ñi lanh leï vaø cao.
- Kheùo aên noùi, giao thieäp roäng vaø thích töï quyeát ñònh thaân mình, coi reû tieàn
baïc, khoâng thích saên soùc con caùi, beáp.
5 – Töôùng ngöôøi caàn kieäm.
Toùc ñen möôùt, loâng maøy hình daïng vöøa phaûi, maøu xanh ñen, loøng ñen loøng traéng
phaân minh vaø muïc quang maïnh meû nhöng aån taøng thöùc khuya khoâng meät moûi, daäy
sôùm maø thaàn saéc thö thaùi, noùi naêng chaäm raõi, töø toán, khoâng maáy khi than thôû oaùn haän,
khoâng caïnh tranh hôn thua vôùi ngöôøi veà coâng vieäc v.v... laø nhöõng ñaëc ñieåm cuûa töôùng
ngöôøi giuùp vieäc coù naêng suaát cao, ngöôøi vôï ñaûm ñang, thaùo vaùt.
6 – Töôùng ngöôøi bieáng nhaùc
Nhöõng keû bieáng nhaùc hoaëc voâ taøi baát töôùng trong moïi hoaït ñoäng (ñaëc bieät laø
trong vieäc teà gia) ñeàu thuoäc caùi töôùng caùch sau:
- Toùc nhieàu, thoâ loä, maøy thoâ vaø giao nhau.
- Maét troøn, nhoû, ñen traéng khoâng roõ raøng, muïc quang hoân aùm, hoaëc traéng nhieàu
ñen ít.
- Maét lôùn hôi loài, ñen traéng phaân minh nhöng muïc quang luùc naøo cuõng ngô
ngaùc, khieáp haõi nhö maét nai, maét höôu.
- Maét luùc naøo cuõng nhö keû ngaùi nguû.
- Ham aên, ham nguû, thích rong chôi.
b) Laõnh vöïc vaän maïng
1- Töôùng ngöôøi cao quyù
Ñaïi ñeå töôùng ngöôøi cao quyù toaøn thaân toaùt ra veû quyù phaùi, sang caû.
Nhöõng ngöôøi nhö vaäy dieän maïo khoâng haún laø xinh ñeïp, ñoâi khi coøn döôùi möùc
trung bình, nhöng haàu heát ñeàu coù moät soá neùt töôùng sau ñaây:
- Muïc quang saùng suûa, chính ñính vaø maïnh meõ, khieán ngöôøi ñoái dieän phaûi kính
neå.
- Vaønh tai ñaày ñaën vaø hôi hoàng, traùi tai traéng hôn da maët.
- Muõi thaúng vaø phoái hôïp thích nghi vôùi Löôõng quyeàn taïo thaønh moät khoái coù theá
vöõng vaøng, mang tai xuoâi thaúng.
- Loâng maøy thanh nhaõ, coù thaàn khí.
- Traùn troøn, khoâng thaáp, kh oâng cao, toùc ñen mòn, thanh nhaõ, coå daøi.
- Xöông vaø thòt cuûa maët caân xöùng, moâi hoàng, raêng traéng vaø ñeàu.
- Tieáng noùi trong vaø aám, gioïng ñieäu thong thaû nghieâm trang.
- Ngoùn tay thon vaø thaúng, chæ tay mòn vaø roõ.
2 – Töôùng ngöôøi phuù tuùc.
Ñaøn baø coù soá no ñuû thöôøng coù: Khuoân maët ñaày ñaën vaø hoàng nhuaän nhöng phaûi
khoâng ñöôïc thaønh ñaøo hoa saéc hoaëc coù taøn nhang, maøy thanh, muïc quang saùng moät
caùch hieàn hoaø, tai daày vaø cöùng, muõi thaúng vaø daày (Giaùn ñaøi, Ñình uyù roõ vaø caân xöùng,
ñaày ñaën). Nhaân trung daøi, Ñòa caùc troøn ñaày vaø vöõng, mang tai naûy nôû nhöng khoâng
baïnh ra phía sau, moâi hôi daày vaø coù saéc hoàng töï nhieân, loøng baøn tay hoàng haøo vaø daày,
buïng troøn, löng nôû, töôùng ñi chaäm raõi, thaân theå coù muøi thôm töï nhieân.
3 – Töôùng ngöôøi khoán khoå.
Töôùng ñaøn baø khoán khoå, ngheøo ñoùi hoaëc long ñong ñöôïc bieåu hieän qua nhöõng
neùt töôùng sau ñaây:
- Traùn heïp vaø thaáp, toùc thoâ vaø vaøng, maét saâu, maøy ñaäm: long ñong veà sinh keá,
hieám con.
- Buïng quaù xeïp, eo quaù nhoû, löng quaù heïp: suoát ñôøi khoâng coù loäc.
- Muõi heïp, nhoû, leäch, ngaén. Chuaån ñaàu khoâng thòt.
- Moâi quaù daày, mieäng quaù roäng maø tay ngaén, ngoùn tay maäp ngaén vaù thoâ.
- Tieáng noùi nhoû vaø khaøn, maët luùc naøo cuõng coù saéc thaùi saàu thaûm.
- Maët luùc naøo cuõng nhö ngöûa leân trôøi, daùng daáp vaø gioïng noùi coù veû ñaøn oâng.
- Sôn caên thaáp gaõy, Leä ñöôøng khoâ haõm, troøng maét vaøng laït coù gaân maùu.
4 – Töôùng ngöôøi nhieàu con.
Nhöõng boä vò quan troïng ñeå quan saùt veà ñöôøng töû töùc cuûa phuï nöõ laø Leä ñöôøng
(coøn goïi laø Ngoa taøm), Nhaân trung, Vuù, Moâng, keá ñoù laø hai maét vaø hai tai.
Thoâng thöôøng tröø moät vaøi loaïi maét toái kî nhö maét tam töù baïch, maét deâ, maét
heo, maét ñaøo hoa khoâng keå; coøn phaàn ñoâng neân coù loøng ñen loøng traéng roõ raøng, mí
maét daøi, muïc quang saùng suûa, phía döôùi hai maét ñaày ñaën khoâng coù tyø veát thieân nhieân
nhö noát ruoài, taøn nhang, gaân maùu; Nhaân trung saâu vaø thaúng, treân nhoû döôùi roäng, chæ
tay roõ vaø töôi; vuù lôùn vaø nuùm vuù xaïm, khoâng ñöôïc wuùa nhoû vaø leäch laïc; mieäng ñeàu
daën, moâi coù nhieàu vaèn; moâng töông xöùng vôùi thaân ngöôøi.
Rieâng veà tai, moät vaøi taùc phaåm coå ñieån ghi raèng: tai giuùp ta bieát ñöôïc ñöùa con
ñaàu loøng seõ laø trai hay gaùi. Theo thuyeát naøy, neáu tai phía traùi cuûa ngöôøi meï maø daøy
hôn tai phía phaûi thì con ñaàu loøng seõ laø trai, tai phía maët daøy hôn thì con ñaàu loøng laø
gaùi.
5 – Töôùng ngöôøi hieám hoi hoaëc khoâng con.
Ngöôïc laïi vôùi töôùng ñaøn baø nhieàu con vaø sinh ñeû deã daøng noùi treân laø töôùng phuï
nöõ hieám hoi hoaëc khoâng con. Caùc daáu hieäu naøy theå hieän ôû nhieàu phía cuûa cô theå:
Taïi dieän maïo ta thaáy coù: toùc thoâ vaøng vaø khoâ; maøy ngaén, heïp, thöa vaø moûng,
haàu nhö khoâng coù hoaëc thoâ ngaén, traùn quaù cao; maét saâu haõm vaø khu vöïc Leä ñöôøng
khuyeát haõm caû veà phaåm laãn löôïng; maét moâng lung, hoãn taïp; coù Quyeàn maø khoâng coù
mang tai thích nghi; muõi hoaëc quaù gaõy, thaáp, hoaëc quaù cao, nhoïn vaø coù gaân hay veát
haèn töï nhieân; moâi veånh vaø xanh xaùm hoaëc traéng beäch, hoaëc moâi treân bao phuû moâi
döôùi; nhaân trung heïp vaø baèng phaúng, da maët khoâng coù huyeát saéc, maët nhoû nhoïn, tai
quaù nhoû.
Taïi thaân hình, vuù gaõy, ñaàu vuù höôùng xuoáng, nuùm vuù thuït saâu vaøo thòt, da moûng
maø xöông quaù ít, thòt khoâ hoaëc thòt nhieàu maø xöông quaù nhoû.
Neáu chæ coù vaøi ba khuyeát ñieåm nhoû lieân quan tôùi maét, moâi, tai v.v... thì ñoù laø
töôùng hieám hoi, nhöng khaû dó coøn cô duyeân töû töùc. Neáu caû ñaàu, maët laãn thaân hình ñeàu
coù khuyeát ñieåm traàm troïng nhö Leä ñöôøng, vuù Nhaân trung, traùn bò phaù thì raát ít hy voïng
veà ñöôøng con caùi.
6 – Töôùng ñaøn baø hình khaéc choàng.
Danh xöng hình khaéc ôû ñaây coù nghóa raát roäng raõi. Nheï thì haøm yù raèng khi laáy
choàng, vôï choàng seõ xung ñoät, gia ñaïo soùng gioù, ít khi coù haïnh phuùc, naëng thì bieåu loä
söï hung hieåm xaûy ñeán cho ngöôøi choàng, coâng danh söï nghieäp, söùc khoeû hoaëc sinh
maïng, vôï choàng chia ly hay ñöùt ñoaïn. Ngoaøi ra, khi luaän ñoaùn veà hình khaéc cuûa ñaøn
baø ñoái vôùi choàng, ta coøn caàn phaûi ñaëc bieät chuù yù ñeán chính baûn thaân ngöôøi choàng nöõa.
Neáu toaøn theå boä vò cuûa ngöôøi choàng toát ñeïp, nhaát laø Maïng cung Theâ thieáp khoâng
khuyeát haõm thì söï tai haïi cuûa hình khaéc giaûm thieåu raát nhieàu. Traùi laïi, baûn thaân ngöôøi
choàng (caû hình töôùng laãn taâm töôùng) ñeàu döôùi möùc trung bình thì söï taùc duïng cuûa hình
khaéc do ngöôøi vôï ñem laïi seõ raát lôùn vaø coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán moïi laõnh vöïc sinh
hoaït cuûa ñaáng phu quaân. Xin ñoïc giaû löu yù ñieåm naøy tröôùc khi xeùt ñoaùn veà töôùng hình
khaéc choàng cuûa phuï nöõ.
Ñaïi ñeå caùc daáu hieäu sau ñaây ñeàu bò töôùng hoïc lieät keâ vaøo töôùng ñaøn baø khaéc
choàng:
- Phía döôùi hai maét voâ beänh taät maø coù khí saéc xanh xaùm.
- Maét lôùn, loài (nhoû vaø daøi maø loài thì ñôõ tai haïi hôn), loâng maøy thöa vaøng vaø
ngaén.
- Maøy thoâ, maét coù saùt khí.
- Hai meùp mieäng vaø hai phaùp leänh ñeàu coù noát ruoài.
- Phaàn soáng muõi (Nieân thöôïng, Thoï thöôïng) noåi gaân maùu.
- Traùn cao, hai phaàn Nhaät, Nguyeät giaùc noåi cao vaø höôùng leân.
- Tieáng noùi nhö nam giôùi hoaëc oang oang nhö saám ñoäng hoaëc aâm thanh saéc cao
nhö xoùi vaøo tai ngöôøi nghe.
- Traùn vuoâng, maøy lôùn, cao vaø ñaäm.
- Xöông Löôõng quyeàn vöøa thoâ vöøa loä.
- Traùn loài, coå ngaén, hoaëc traùn cao maët haõm.
- Muõi heách thaáp, maét thuoäc loaïc tam töù baïch, hoaëc hình tam giaùc maø loä hung
quang. Coù ñuû taát caû laø töôùng ñaïi hình khaéc vaø yeåu.
- Saéc da maët thoâ xaïm nhö maøu ñaát cheát.
- Maët cheø beø veà chieàu ngang (phaàn Trung ñình) maø laïi saùt thanh nghóa laø tieáng
noùi lanh laûnh nhö tieáng kim khí va chaïm nhau khieán ngöôøi nghe caûm thaùy ôùn laïnh
xöông soáng.
- Traùn heïp, nhoïn, tai thaáp hoaëc traùn nhoû, heïp vaø loâng maøy giao nhau.
- Traùn coù taät baåm sinh (veát seïo, vaèn traùn thuoäc loaïi loaïn vaên raát roõ luùc coøn
nieân thieáu).
- Muõi heách, tai khuyeát haõm, maøy thoâ vaø maét coù tia maùu aên lan töø troøn traéng
xuyeân qua troøng ñen ñeán ñoàng töû, thuaät ngöõ töôùng hoïc goïi laø Xích maïch xaâm ñoàng.
- Sôn caên coù noát ruoài vaø döôùi maét coù nhieàu veát nhaên (ñaây noùi phuï nöõ ôû trung
nieân traùi laïi).
- Xöông Löôõng quyeàn noåi cao vaø nhoïn nhö choûm nuùi.
- Toùc coù phuø quang (trô treõn khoâng coù sinh khí), da traéng vaø khoâ moác.
- Maët daøi quaù, coäng vôùi mieäng lôùn (thaønh ngöõ noùi laø mieäng ngoaùc tôùi taän mang
tai nhö mieäng caù saáu).
- AÁn ñöôøng coù moät laèn saâu chaïy thaúng leân traùn, thuaät ngöõ töôùng hoïc goïi laø
Luyeán traâm vaên.
- Loâng maøy thöa vaø möôøng töôïng nhö co ruùt laïi (nghóa laø ñaàu vaø chaân loâng
maøy lôùn ngang nhau traùi vôùi leõ thöôøng laø ñaàu loâng maøy thon daàn coøn chaân loâng maøy
lôùn).
- Coát caùch thoâ loã, toùc cöùng nhö reã tre.
- Xöông che loã tai (maïng moân coát) noåi cao.
Di xa hôn nöõa, Nghieãn Noâng cö só trong boä Quan nhaân ö vi cho raèng coù moät soá
töôùng caùch cuûa phuï nöõ giuùp ta bieát ñöôïc buïng daï cuûa ngöôøi ñoù ñoái vôùi choàng hieàn
thuïc hay hung döõ, thaäm chí coù theå vì lyù do naøo ñoù manh taâm aùm haïi choáng. Theo taùc
giaû treân, phaøm ñaøn baø loâng maøy moïc ngöôïc chieàu töï nhieân, maét hình tam giaùc hoaëc loä
tam töù baïch, hoaëc phía döôùi muõi coù haèn gioáng nhö moùc caâu, saéc maët xanh xaùm (tuïc
goïi laø maët gaø maùi), Leä ñöôøng aûm ñaïm, Sôn caên coù sôïi maùu raát nhoû chaïy thaúng ñeán
giöõa traùn, Chuaån ñaàu coù maøu ñoû, Ngö vó xanh xaùm, noát ruoài (soáng caøng xaáu hôn cheát)
ôû mang tai ñoái vôùi choàng deã noåi maùu hung tính vaø laø caùc daáu hieäu khaéc phu naëng neà.,
keát duyeân vôùi hoï khoâng coù haïnh phuùc thöïc söï. Neáu keû ñoù coøn coù theâm nhieàu tia ñoû ôû
loøng traéng maét, soáng muõi coù khí saéc xanh chaïy luoân AÁn ñöôøng thì taâm tính taøn nhaãn.
Nhöõng ngöôøi coù töôùng caùch nhö vaäy chaúng nhöõng saün saøng ñoaïn nghóa phu theâ khi baát
hoaø maø coøn coù theå ñi ñeán choã möu haïi haï ñoäc thuû vôùi choàng khi bò côn giaän laøm maát
lyù trí.
2 – Töôùng ñaøn baø vöôïng phu ích töû.
Ñaëc ñieåm cuûa töôùng ñaøn baø vöôïng phu veà maët maïng vaän laø khi laäp gia ñình duø
chæ veà nhieàu laõnh vöïc ñaëc bieät laø söï nghieäp vaø tieàn baïc. Ñaïi ñeå nhöõng phuï nöõ nhö vaäy
thöôøng coù nhieàu neùt töôùng thuoäc caùc loaïi sau ñaây:
Noùi moät caùch toång quaùt thaân hình dieän maïo ñoân haäu, ñeïp moät caùch oai veä, cöû
chæ ngoân ngöõ thö thaùi oân hoaø; khuoân maët caân phaân veà caû Tam ñình, Nguõ nhaïc vaø Töù
ñaäu. Neáu di saâu vaøo töøng chi tieát ta thaáy:
- Maét hôi troøn, nhaõn caàu lôùn, saùng suûc, muõi ngay ngaén, khi cöôøi mieäng töôi.
- AÁn ñöôøng roäng raõi, khoâng xung phaù, dieän maïo töôi tænh.
- Muõi thuoäc loaïi Huyeàn ñaûm tî ñuùng caùch, maøu da khuoân maët töôi nhuaän, ñaëc
bieät laø Chuaån ñaàu vaø Tî löông saùng suûa, phoái hôïp vôùi maøy thanh maét ñeïp.
- Loøng baøn chaân hoaëc trong thaân theå (roán hoaëc khu vöïc treân döôùi roán moät chuùt,
phaàn ngöïc döôùi hai vuù, hai beân haùng) coù noát ruoài ñen huyeàn hoaëc son.
- Baát keå gaày maäp maø loøng baøn tay maäp, neáu loøng baøn tay coù thòt quaù ñaày thì ña
daâm thì coù theå ngoaïi tình maëc daàu vaãn vöôïng phu, maøu saéc hoàng nhuaän, aám aùp, ngoùn
tay thon daøi, thaúng, khít nhau, chæ tay roõ vaø ñeïp.
Thöôøng thöôøng töôùng ñaøn baø vöôïng phu ñi ñoâi vôùi ích töû, vì ngöôøi ñem laïi
thònh vöôïng cho choàng ña soá ñem laïi lôïi ích cho con caùi. Trong moät soá yù nghóa chuyeân
bieät hôn, ích töû coøn coù yù nghóa laø sinh con trai quyù hieån, laøm raïng rôõ gia moân, lo troøn
ñaïo hieáu vaø giöõ vöõng ñöôïc doøng gioáng (khoâng phaân bieät vôï lôùn, vôï beù). Veà ñieåm naøy,
caùc saùch töôùng haàu nhö ñeàu ñoàng yù veà moät soá daáu hieäu sau:
- Nguõ quan phoái hôïp ñuùng caùch, ñaëc bieät laø saéc maët traéng ngaø, maét phöôïng
moâi hoàng.
- Roán hoaëc khu vöïc döôùi roán ñoâi chuùt coù noát ruoài soáng maøu son taøu.
- Xung quanh khu vöïc buïng coù thòt noåi roõ nhö moät vaønh ñai.
Ngöôøi ñaøn baø coù hai ñaëc ñieåm veà töôùng caùch cuoái cuøng nhö treân döôøng nhö
chaéc chaén seõ sinh quyù töû baát keå dieän maïo xaáu ñeïp ra sao vì ñoù laø hai neùt töôùng ngaàm
coù khaû naêng cheá ngöï taát caû caùc phaù töôùng khaùc (dó nhieân laø trong tröôøng hôïp nhö vaä
oâng choàng phaûi coù khaû naêng truyeàn gioáng thì quyù töôùng treân môùi phaùt huy ñöôïc keát
quaû thöïc tieãn).
Töïu trung, neáu quyù ñoïc giaû theo doõi phaàn töôùng caùch phuï nöõ (caù tính laãn vaän
maïng) muoán bieát khaùi quaùt töôùng phuï nöõ toát xaáu ra sao maø khoâng muoán phaûi nhôù quaù
nhieàu chi tieát nhöng cuõng khoâng quaù giaûn löôïc thì quyù vò chæ vaàn nhôù kyõ hai baûng yeáu
quyeát döôùi ñaây veà caùt töôùng vaø hung töôùng phuï nöõ:
a) Caùt töôùng:
Ñaïi ñeå phuï nöõ coù moät soá nhöõng ñieåm chính yeáu döôùi ñaây ñöôïc xem töôùng toát.
Saùch töôùng goïi ñoù laø Cöûu thieän (ñoâi khi coøn goïi laø cöûu myõ töôùng).
- Ñaàu troøn, traùn phaúng phiu troøn tròa: chuû veà gia ñình coù haïnh phuùc.
- Xöông laún, da nhuaän: chuû veà ñöôøng con caùi vieân maõn neân ngöôøi.
- Moâi hoàng vaø caân xöùng, raêng traéng vaø ñeàu: chuû veà sinh keá deã daøng, con caùi deã
daïy vaø sinh con khoâng maáy khi gaëp tai aùch.
- Maét daøi vaø ñeïp phoái hôïp vôùi loâng maøy thanh tuù: chuû veà tröôøng thoï, kieän
khang, laãn quyù hieån.
- Ngoùn tay thon, loøng baøn tay khaù daày vaø aám, chæ tay mòn vaø roõ: chuû veà vöôïng
phu vaø coù taøi loäc.
- AÂm thanh trong treûo, ñaàm aám, coù hoaø khí: chuû veà baûn thaân toân quyù, deã noåi
tieáng.
- Raêng ñeàu, cöôøi töôi vaø khoâng loä chaân raêng: chuû veà vöôïng phu ích töû.
- Ñi ñöùng chaäm raõi, vöõng vaøng, nhöng khoâng coù veû naëng neà, naèm ngoài ñoan
trang: chuû veà phuùc haäu..
- Da deû traéng treûo töôi nhuaän (nhaát laø da tay chaân vaø da maët): chuû veà phaåm
haïnh hieàn thuïc vaø cuõng laø daáu hieäu thoï khang.
Khoâng caàn phaûi coù ñuû Cöûu thieân, chæ caàn coù quaù nöûa chín ñieàu kieän keå treân
ñuùng caùch, caùc ñieàu khoâng ñi ngöôïc laïi vôùi thöïc chaát, ñuû ñöôïc xem laø caùt töôùng, thaân
caän hay keát hoân vôùi nhöõng phuï nöõ nhö vaäy khoâng bao giôø ñöa ñeán ñoå vôõ.
b) Hung töôùng.
Töôùng xaáu cuûa phuï nöõ raát nhieàu, nhöng xaáu nhaát phaûi keå ñeán taùm ñieàu caám kî
(Baùt kî) sau:
- Kî coù gioïng ñaøn oâng: Phaïm vaøo ñieàu caám kî thöôøng thöôøng khaéc choàng,
khaéc con maø chính baûn thaân cuõng thöôøng röôùc laáy tai hoaï baát ngôø, cuoäc ñôøi ngheøo
khoå, coâ ñôn.
- Kî coù raâu: thöïc ra noùi nhö vaäy khoâng phaûi laø gioáng heät raâu ñaøn oâng maø chæ
muoán noùi laø quanh mieäng coù loâng maêng thoâ ñaäm möôøng töôïng nhö coù raâu. Keû nhö
vaäy, tính tình quaät cöôøng, thích cheá ngöï choàng, nhuïc duïc maïnh meõ hôn ngöôøi cho neân
ñôøi soáng vôï choàng deã ñi ñeán ñoå vôõ.
- Kî ñi uoán moâng, laéc mình nhö raén boø: ñaøn baø ñeïp, thaân mình naûy nôû maø coù
daùng ñi nhö vaäy ñoái vôùi nam giôùi raát kheâu gôïi nhöng noäi taâm hay thaùi ñoä baát thöôøng
veà luyeán aùi, troïng nhuïc duïc.
- Kî ñi nhuùn nhaûy nhö chim seû nhaûy, veû maët (...) laø daáu hieäu cuûa keû noäi taïng
thieáu oån coá, caù tính noùng naûy, coá chaáp moät caùch aáu tró. Moät khi gaëp caûnh khoù khaên
khoâng bieát giaûi quyeát thích ñaùng, vaän maïng thöôøng khoâng ra gì.
- Kî ñaøo hoa dieän: loaïi ñaøn baø nhö vaäy thöôøng taâm tính heïp hoøi, noäi taïng hö
nhöôïc, khoù tröôøng thoï. Neáu theâm maøy cong, maét lôùn vaø saùng suûa laø keû haùo daâm,
khoâng troïng trinh tieát.
- Kî buïng thon gaõy, moâng cao: ñaïi ñeå ñaøn baø coù töôùng möôøng töôïng nhö con
boï ngöïa. Ñoù laø töôùng ñaøn baø thöôøng traàm luaân trong beå khoå.
- Kî loä haàu, cöôøi loä chaân raêng: loä haàu laø moät ñaëc tröng cuûa nam giôùi, loä chaân
raêng laø daáu hieäu con ngöôøi coù vaän maïng ruûi nhieàu hôn may. Ñaøn baø coù töôùng ñaøn oâng,
laïi vöøa loä xæ hay gaëp hung hieåm baát ngôø, khoâng bao giôø ñöôïc an laïc.
- Kî Quyeàn noåi cao vaø cheø beø heát khuoân maët: veà maët caù tính, ñoù laø loaïi ngöôøi
ngang böôùng, loã maõng, döõ tôïn. Veà maët maïng vaän, ñoù laø khaéc choàng, haïi con, khoâng
bao giôø coù haïnh phuùc gia ñaïo luùc giaø.
III – PHUÏ LUAÄN VEÀ TÖÔÙNG PHUÏ NÖÕ

a/ Töông quan giöõa vaøi neùt töôùng maët vaø cô theå:
Ñôøi Ñöôøng <618 – 907>, Nhaát Haïnh thieàn sö, moät nhaø töôùng hoïc kheùt tieáng
thôøi ñoù maø nay moät phaàn taùc phaåm veà töôùng vaãn coøn ñöôïc löu truyeàn, coù leõ laø ngöôøi
ñaàu tieân phoå bieán quan nieäm cho raèng coù theå caên cöù vaøo moät soá neùt töôùng khuoân maët
ñeå suy ñoaùn ra caùc neùt töôùng treân thaân mình. Ñeå phaân bieät con ngöôøi thöïc teá vôùi con
ngöôøi thu goïn treân khuoân maët, thieàn sö meänh danh hình aûnh ñoù laø Tieåu hình nhaân.
Traûi qua nhieàu soùng gioù cuûa thôøi cuoäc, coâng trình ñoäc ñaùo cuûa Nhaát Haïnh thieàn
sö bò binh löûa Trung Nguyeân laøm thaát truyeàn khieán cho caùc saùch töôùng coå ñieån cuûa
Trung Hoa khoâng coøn taøi lieäu ñoäc ñaùo naøy. Tuy vaäy, moät soá ngöôøi Nhaät giao thöông
vôùi Trung Hoa thôøi ñoù ñaõ may maén söu taäp ñöôïc moät vaøi di caûo cuûa Nhaát Haïnh ñem
veà nöôùc nghieân cöùu vaø phaùt huy theâm. Thaønh thöû, nguyeân caûo Trung Hoa bò thaát laïc,
chæ coøn coù lôøi ñoàn, may nhôø Nhaät giöõ hoä maø khoâng bò mai moät vónh vieãn. Töø coâng
trình khaûo saùt sô khôûi cuûa Nhaát Haïnh, ngöôøi Nhaät ñem ra nghieân cöùu töôùng ñaøn baø boå
sung theâm cho hôïp vôùi nöõ giôùi. Ngöôøi Trung Hoa ñaàu tieân du nhaäp laïi kieán thöùc naøy
laø Toâ Laõnh Trai, taùc giaû cuoán Nguõ quan töôùng tính nghieân cöùu. Nhöõng ñieàu trình baøy
trong muïc naøy phaàn lôùn caên cöù vaøo caùc taùc phaåm cuûa Nguõ Vò Trai vaø Toâ Laêng Thieân
caû.
Muoán coù tieåu hình nhaân, ta laáy khuoân maët laøm maãu möïc <hình 225 tr.561>
Mieäng laø ñaàu, hai mi coát <xöông chaân maøy> laø hai chaân, hai Phaùp leänh laø hai tay,
Nhaân trung laø coå, muõi laø toaøn theå thaân mình.
1 – Hai caùnh muõi:
Phaøm hai caùnh muõi phuï nöõ caân xöùng thì nhuõ hoa cuõng caân xöùng: hai caùnh muõi
naûy nôû troøn tròa thì ngöïc nôû, nhuõ hoa lôùn. Ngöôïc laïi, Chuaån ñaàu thaáp, Giaùn ñaøi, Ñình
uyù nhoû heïp thì nhuõ hoa cuõng nhoû heïp. Ñaøn baø muõi xeïp, caùnh muõi moûng vaø nhoû maø coù
boä ngöïc nuùi löûa thì ñoù chaúng qua chæ laø phaàn nhaân taïo chöù khoâng phaûi laø phaàn thieân
baåm.
Hôn nöõa, maøu saéc cuûa hai caùnh muõi coøn cho ta bieát ñöôïc nöõ giôùi hieän ñang ôû
thôøi kyø kinh nguyeät hay khoâng. Ñang luùc haønh kinh, hai caùnh muõi bao giôø cuõng coù saéc
öûng hoàng maø ngaøy thöôøng khoâng coù.
Nhöõng ñieåm trình baøy treân ñaây ñuùc keát töø nhöõng nhaän xeùt cuûa caùc nhaø y hoïc
nhaèm muïc ñích giuùp baïn trai nhöõng kieán giaûi höõu ích caàn thieát haàu traùnh ñöôïc nhöõng
haønh vi toån thöông ñeán ñôøi soáng gia ñình chæ vì ngoä nhaän thieän chí cuûa nhau.
Noùi chung, Sôn caên cho ta bieát phaàn co löng, soáng muõi cho ta bieát nöûa phaàn
thaân treân.
2 – Nhaân trung:
Nhaân trung vaø moâi, mieäng giuùp ta bieát ñöôïc moät caùch khaùi quaùt veà cô caáu sinh
duïc cuõng nhö khaû naêng sinh duïc cuûa phuï nöõ.
Noùi moät caùch toång quaùt, muoán bieát vieäc sinh saûn deã daøng hay khoù khaên, ta caàn
nhôù laø: Nhaân trung ngay ngaén, roõ raøng coäng theâm vôùi Loäc thöông, Thöïc thöông, Taû
Höõu Tieân Khoá teà chænh, ñaày ñaën vaø caân xöùng laø nhöõng daáu hieäu chaéc chaén cuûa vieäc
sinh saûn bình thöôøng, ít gaëp hieåm ngheøo vì thai saûn.
Hai bôø Nhaân trung ñaøn baø ñeàu vaø roõ taïo thaønh hình daïng treân heïp döôùi roäng laø
daáu hieäu nhieàu con vaø sinh saûn deã. Neáu coù theâm choã gaàn tieáp giaùp vôùi mieäng truõng
xuoáng nhö vuõng traâu ñaèm thì con trai ít hôn con gaùi. Neáu hai laèn goà cao cuûa Nhaân
trung gaàn giaùp moâi treân laïi noåi cao vaø roõ thì sinh trai nhieàu hôn gaùi.
Nhaân trung ñaøn baø trung bình vaø khoâng coù ñaëc ñieåm truõng xuoáng hay noåi cao
vöøa keå thì soá con trai vaø gaùi gaàn nhö ngang nhau nhöng khoâng quaù nhieàu.
Dó nhieân, nhöõng nhaän ñònh naøy khoâng aùp duïng cho caùc tröôøng hôïp giaûi phaåu
thaåm myõ.
Nhaân trung quaù môø hoaëc bò vaïch ngang laø daáu hieäu khaù chaéc cuûa keû coù khaû
naêng sinh duïc khoâng ñaùng keå. Quaù môø laïi coù vaïch ngang roõ reät laø töôùng khoâng con vì
lyù do tieân thieân baát tuùc.
3 – Noát ruoài ôû Nhaân trung:
***HEÁT***

Hy Truong - Nhan Tuong Hoc

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hy Truong - Nhan Tuong Hoc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.tuviglobal.

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

CAÙC NEÙT TÖÔÙNG

3 – Mieäng traêng khuyeát (ngöôõng nguyeät khaåu)

9 – mieäng heo(chö khaåu)

10 – Mieäng thoåi löûa(suy hoaû khaåu)

11 – Mieäng anh ñaøo

12 – Mieäng caù maêng

14 – mieäng caù dieác

15 – Mieäng caù vaèn

2- phaùp leänh coù noát ruoài

3-phaùp leänh cheû

Mang vaän: Thaønh baïi that thöôøng

a)Khaùi quaùt veà Mang tai

Chöông thöù baûy

NHUÕNG NEÙT TÖÔNG KHAÙC

a) Baûn chaát vaø yù nghóa

V–NHÖÕNG NEÙT TÖÔÙNG TREÂN THAÂN MÌNH

PHAÀN THÖÙ HAI

I-KHAÙI NIEÄM TOÅNG QUAÙT

CHÖÔNG THÖÙ NHAÁT

II. THÖÛ PHAÙT HOÏA HAI YÙ NIEÄM THANH VAØ TROÏC

b) Troïc trung höõu thanh:

c) Thaåm ñònh yù nghóa cuûa töông quan thanh troïc :

• MOÄC HÌNH LIEÄT CAÙCH :

- Maët troøn ñaày nhöng Tö ñaäu khoâng hôïp Thuûy caùch.

• THOÅ HÌNH PHAÙ CAÙCH :

ÑAÏI CÖÔNG VEÀ THAÀN KHÍ SAÉC :

I – THÖÛ PHAÙC HOÏA YÙ NIEÄM “ THAÀN”

II – NGUYEÂN TAÉC VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU THAÀN

8 – Thaàn kinh ( hay coøn goïi laø thaàn khieáp )

III-MOÄT VAØI GIAI THOAÏI :

I- THÖÛ PHAÙT HOÏA YÙ NIEÄM KHÍ :

III- PHAÂN LOAÏI KHÍ :

IV- TÖÔNG QUAN GIÖÕA KHÍ VAØ SAÉC :

I- YÙ NIEÄM SAÉC TRONG TÖÔÙNG HOÏC AÙ ÑOÂNG

II- CAÙC LOAÏI SAÉC TRONG TÖÔÙNG HOÏC:

IV- MOÄT VAØI GIAI THOAÏI VEÀ SAÉC :

XEM KHÍ SAÉC BIEÁT ÑÖÔÏC TANG CHA MEÏ :

MAËT KHOÂNG NEÂN COÙ SAÉC HOÀNG VEÀ MUØA THU

I – QUAN NIEÄM CUÛA TÖÔÙNG HOÏC AÙ ÑOÂNG VEÀ KHÍ PHAÙCH

CHÖÔNG 3: PHÖÔNG PHAÙP XEM TÖÔÙNG

II. CAÙC TÖÔÙNG PHAÙI

c) Quan saùt coù tính caùch khaùi quaùt chung thaân

IV – NHÖÕNG GIAI THOAÏI XEM TÖÔÙNG

I- II _ NHÖÕNG TÖÔÙNG CAÙCH PHUÏ NÖÕ

III – PHUÏ LUAÄN VEÀ TÖÔÙNG PHUÏ NÖÕ

You might also like