Trang 1

CULTURE OF VIET NAM

Tap ch xuat ban 02 ky/thang Giay phep hoat ong bao ch so 397/GP-BVHTT Va so 41/GP-SBS Giay phep quang cao so 1187/BC
TOA SOAN TR S

27 Hng Vien, Q. Hai Ba Trng ,Ha Noi T & Fax: (84.4).39764693

CHU NHIEM

GS Hoang Chng
TONG BIEN TAP

Nha van TS Pham Viet Long

PHO TONG BIEN TAP THNG TRC

NB Nguyen The Khoa TS Nguyen Minh San NB Tran c Trung

nOI DUng
CON NGI & S KIEN 4. Kien tr va kien nh con ng ma Bac Ho va ang ta a chon Nguyen TBT Le Kha Phieu 9. Bo trng Bo Thong tin va Truyen Thong Le Doan Hp: Se a Viet Nam cat canh Kim Thanh 12. Bao ch Viet Nam vi viec Bao ton va phat huy di san van hoa dan toc o Hoai 14. am Phng n s - Mot nha bao tai nang TS.Vu Ngoc Thanh 17. GS.VS a n g Vu Minh: Nha khoa ho c hie u bie t va o n g ca m v i tri th c Vie t Nam Hu Hng HIEN TAI AT VIET 20. Trang nguyen Vu Due Phu Tho 22. Ngi phu n c mot nha may nc ngoai mang ten Nguyen Sy Long 25. Nghe s nhan dan Tao Mat vi dau an nghe thuat cheo NST Nguyen The Phiet 27. Nghe s Nhan dan Thu Hien: Con song mot ngay la con hat Thanh Thuan 30. Phan Quang - nghe bao nghiep van GS.VS Ho S Vnh T TRONG DI SAN 33. Van mieu Xch ang: Mot bieu tng cua Van hien Hng Yen Nguyen Kong 35. Xay dng tnh dan toc trong xiec thu cua Viet Nam NSND Tam Chnh NHN VAN HOA tai DOANH NHAN TAM TAI v quyen li ba con nong dan V S PHAT TRIEN CONG ONG Vng bc trong nen kinh te th trng

PHO TONG BIEN TAP

So 6 (176) - 2011

36. Cong ty Vat t cong nghiep quoc phong: Hien Tran 38. Cong ty dc pham thng mai c Ha: Coi trong yeu to ca nhan trong s phat trien chung ai Mieu 40. Cong ty CP Hoi thu y Viet Nam: Thanh cong vi thc pham chc nang Mong Hue 42. Cong ty CP Xay dng e ke va phat trien nong thon Hai Dng: Luon e cao chat lng cong trnh Thu Thu 44. Cong ty TNHH Sitto Viet Nam: Luon Tran Thu 46. Nha thuoc ong y gia truyen Long Lam: Chuyen mot n lng y giau long nhan ai Bui Tho 48. G Cong ty Benh vien a khoa quoc te Vu Anh: N doanh nhan luon e cao yeu to con ngi Quang Hoa 50. Pho Hu Phuc - mot Lng y tam Thu Hien THNG HIEU NHAN HIEU T GOC 52. Gach men Hoang Gia Thng hieu hoi nhap quoc te Anh phng 54. Cong ty cp Tap oan Tan Cng Hoang Bnh: Khong ngng au t phat trien thng hieu T n

TRNG BAN TR S

NB Nguyen Hoang Mai

TH ky TOA SOAN

NB Tran Thu Hien NB T My Sn

GIAM OC IEU HANH

NB Vo Thanh Tan PG: NB Le Hai Chau Phan Ton Tnh Hai

GIAM OC vPPT vAN HIEN vIET NAM HOI ONG BIEN TAP

GS Vu Khieu - Thng tng Nguyen Nam Khanh - GS Tran Bang - GSTS Tran Van Khe - Nha th Nguyen Khoa iem - NS Vu Mao - NNC Ton giao Nguyen Hu Oanh - GSVS Ho S Vnh - GS Trng Lu - GSTS Thai Kim Lan - TS.NSND Pham Th Thanh - NSND ang Nhat Minh - TS Hoang Hai - TS oan Th Tnh - GSTS Nguyen Thuyet Phong
BAN CHUyEN E van phong Ban Bien tap

So 64 Trung Hoa (So 6 - Lo 12B cu) Khu TM Trung Yen - Ha Noi T: (84.4).37. 831 961 - 37. 831 962 E-mail: chuyendevanhien@yahoo.com.vn
vAN PHONG qUANG CAO vA PHAT HANH

So 404 ng Bi, Q. Ba nh - TP. Ha Noi T: 04. 3 7717665 * Fax: 04. 3 7718875; Mobile: 0989.186661
vAN PHONG AI dIEN TAI TP. HO CH MINH

288B An Dng Vng - Q.5 - TP. Ho Ch Minh T: 08. 3 8353878

vAN PHONG AI dIEN TAI A NANG

Tang 5 khach san Eiffel - 117 Le o - a Nang T: 0511.647 529 * Fax: 0511. 811 972
Trnh bay Hoa viet media

De. ang Phuc at

TAI TR PHAT HANH

Doanh nghiep sach Thanh Ngha TP. Ho Ch Minh

In tai

Nha may in Quan oi I

GIA: 22.000 VN

I SONG QUANH TA 56. Vu Th Thu Si: Co be hat xam ch Rong Ninh Bnh Yen Ninh VAN HOA GIAO THONG 58. Cai ep va van hoa giao thong TS. Ha Huy Phng 60. Cung nhau xay dng van hoa giao thong Choi go ara 62. Tai nan giao thong tieng bom thi hoa bnh Hong Lnh TIN TC 64. ong lc mi trong sang tao nghe thuat Ngan Anh 65. Le uc ai hong chung chua Nom Hng Yen Anh Phng BNH CHON GIAI THNG Danh sach cac n v at giai thng Doanh nghiep tieu bieu ASEAN Danh sach cac n v at giai thng Thng hieu noi tieng ASEAN Danh sach doanh nhan at cup vang Doanh nhan Tam Tai 2011

VIETNAMEST TALENT 20. Anecdotes of Vu Due Phu Tho 22. The woman who her name has been named by a foreign Factory Binh An 25. People Artist Tao Mat with Cheo stamp. Nguyen The Phiet 27. People Artist Thu Hien: sing till the last day of life Thanh Thuan 30. Phan Quang with his written work Prof. Dr. Sc Ho Si Vinh INSIDE HERITAGE 33. Xich Dang Temple of Literature - an culture part of Hung Yen province Nguyen Kong 35. Bulding folk-custom in Vietnamese animal circus - People Artist. Tam Chinh FOR THE COMMUNITY DEVELOPMENT 36. Army industrial Material Company: Keep stable in market economy Hien Tran 38. Give prominence to individual element in general development Dai Mieu 40. Vietnam Vetenitary Association jsc.: Success with function food Mong Hue 42. and Hai Duong rural development dyke struction jsc.: Always give Thu Thu 44. Sitto Viet Nam Ltd.: Always forward Vietnamese Farmers benefit Tran Thu HEART - TALENT BUSINESSMEN 46. Head of- Long Lam Oriental medicine Kim Thanh House: story about an compassionate physician women Bui Tho 48. Head of Vu Anh international Polyclinic Do Hoai Hospital Jsc.: a busninesswoman always give prominence to human element Quang Hoa 50. Physician Pho Huu Phuc: story about a compassinate talent physician Thu Hien CULTURE FROM VIEWPOINT OF Huu Hung

TRADE MARK AND BRANDNAME 52. Hoang Gia Brick: The brand intergrated international Anh Phuong 54. Tan Cuong Hoang Binh Group jsc. Continously invest in trademark development Tu Dong LIFE AROUND US 56. Vu Thi Thu Soi: little girl sing folk song in Ninh Binh Yen Ninh TRAFFIC CULTURE 58. The beauty and traffic culture Dr Ha Huy Phuong 60. Building traffic culture together Choi go ara 62. Traffic accident: a bang in peace Hong Linh NEWS: 64. New motive force for writer creation Ngan Anh 65. Starting casting the Great Bell ceremony Yen Anh Phuong AWARD SELECTION List of units awarded with the ASEAN typical enterprises Award List of units awarded with the ASEAN famous Trade mark Award List of individuals awrded with the Talent Bussinessmen golden cup in Nom Pagoda in Hung

COnTEnTS
PEOPLE AND EVENTS choosen

No.6 (176) - 2011

4. Firmly and standing with the way Uncle Ho and our Party had been The former General Secretary of Vietnam Le Kha Phieu 9. Interview Mr. Le Doan Hop - Minister of Information and Communications: The Project will leed Vietnam developping very fast 12. Vietnamese Press with nation culture legacy preserving and developping job 14. Dam Phuong Historic Woman a talent writer Dr. Vu Ngoc Thanh 17. Prof. Dr. Sc Dang Vu Minh: One hearted professor always support the intelligentsia

prominence to works quality

Anh ba 1: Lng y Pho Hu Phuc - Chu Phong chan tr y hoc co truyen dan toc Pho Hu Phuc

CON NGI & S KIEN

KIEN TR VA KIEN NH
COn ng Ma BaC HO Va ang Ta a CHOn
l Le Kha Phieu Nguyen Tong B th BChT ang Cong San Viet Nam
LTS: Ky niem 100 nam ngay Bac Ho ra i tm ng cu nc (5/6/1911 5/6/2011), tai Thanh pho mang ten Bac, Thanh uy Thanh pho Ho Ch Minh, Ban Tuyen giao Trung ng, Hoc vien Chnh tr-Hanh chnh Quoc gia Ho Ch Minh va Bo Van hoa, The thao va Du lch phoi hp to chc Hoi thao Khoa hoc ve s kien nay. ong ch Le Kha Phieu Nguyen Tong B th BCH Trung ng ang Cong san Viet Nam a tham gia Hoi thao vi ban tham luan gom 4 phan: 1. Con ng cu nc Con ng en vi chu ngha cong san va tr thanh ang vien; 2. Ho Ch Minh vi giai oan cach mang dan toc dan chu nhan dan; 3. Ho Ch Minh vi giai oan cach mang xa hoi chu ngha; 4. i theo con ng ma Bac Ho, ang va nhan dan la chon. Tap ch Van hien Viet Nam xin tran trong trch ang phan 1 va phan 4 cua ban tham luan nay. Ten bai viet la cua Tap ch Van hien Viet Nam.

Con ng cu nc Con ng en vi chu ngha cong san va tr thanh ang vien. Sau khi tham gia phong trao noi day chong su thue Trung Ky nam 1908, chang thanh nien Nguyen Tat Thanh vao Sai Gon va t ben Nha Rong ra i, gia luc cac cuoc au tranh cua Phan nh Phung, Hoang Hoa Tham that bai, ke sach cu nc con m mt cha co ng ra. Co ngi th muon da vao Nhat, nhng Nhat la 4

mot e quoc da vang, co tham vong ln ve at ai, a thoa hiep vi Phap uoi het nhng ngi ong du ra khoi Nhat. Co ngi muon da vao Phap e chong Phap bang ng loi bat bao ong... Da vao e quoc e anh uoi e quoc chang khac nao a ho ca trc, rc beo ca sau ma thoi! ieu ky la au tien con ngi Ho Ch Minh ma ngay nay va mai sau chung ta con cung nhau

CON NGI & S KIEN

Toi van hoc va on lai nhng ieu Bac day, nhng li Bac viet, lang nghe nhng ky niem cua ong bao, ong ch va ba con ca nc ve Bac Ho. Cho en gi phut nay toi nghiem khac t thay rang toi cha hoc het, cha tham nhuan ay u nhng li Bac day, nhng ieu Bac viet, tnh thng va s gi gam cua Bac oi vi chung ta, the he hom nay va cac the he mai sau. Bi vay, li phat bieu cua toi sau ay ch la nhng ieu hoc c, hieu c, nhng thu hoach t oi ban au ve t tng va ao c cua Bac Ho, vi tinh than t phe bnh va phe bnh ma Bac thng nhac ti. Le Kha Phieu Nguyen Tong B th BCH T ang Cong san Viet Nam

tm hieu mai, ay la: Khi co ngi hoi: Lay g ma ra i, da vao au ma i, th Ngi a gi hai ban tay: - ay! T o, vi hai ban tay lao ong va y ch cu nc manh liet, chang thanh nien Nguyen Tat Thanh a lam boi tau, phu bep, ra chen t 4 gi sang en 9 gi toi, sau o hoc ngoai ng en 11 gi em, e 4 gi sang hom sau lai bat tay vao lao ong. Ngi a quet tuyet, ot lo, lam th anh, quan quat lam thue. T mot thanh nien trong mot gia nh nha nho ngheo thuoc tang lp trung lu cua xa hoi thi ay, Nguyen Tat Thanh chap nhan song mot cuoc i cung kho, ban sc lao ong e kiem song va hoc tap trong mot hoan canh cc ky cay nghiet tren at ngi. T mot ke mat nc, b v, tr troi, khong nha ca, khong gia nh, me th mat sm, cha th tha phng, Nguyen Tat Thanh tr thanh mot cong nhan ch thc, co hoc van, t tin va kien cng bc vao hang ngu au tranh cua cac chien s xa hoi. T mot ngi dan thuoc a ch biet e quoc xam lc va phong kien bao tan, Nguyen Tat Thanh a nhan ra rang: au au cung co hai loai ngi, nhng ngi b boc lot va nhng ke boc lot, du khac mau da, khac tieng noi, lp ngi cung kho tat ca cac nc eu la anh em. Nh song vi giai cap cong nhan va lp ngi cung kho trong xa hoi t ban, Nguyen Tat Thanh hieu c thc chat cai g an sau la c t do, bnh ang, bac ai va khong e cho nhng cai ben ngoai pho trng hao nhoang la doi mnh. Nguyen Tat Thanh a t mnh chien au vt qua nhng han che e khang nh

mnh, t giac ngo dan toc en giac ngo giai cap, em tieng noi tran ay sc song, lam cho ngi nghe ong canh ngo yeu men, buoc nhng ke c hoi xu thi phai ne trong. Khong ai gii thieu Nguyen Ai Quoc vao ang. Chnh cuoc i lao ong, hoc tap, chien au bat khuat suot 10 nam tm ng cu nc a a Nguyen Ai Quoc en vi chu ngha cong san, en vi ang Cong san, lam nen tang nh hnh ban chat cong san cua Ngi, ao tao Ngi tr thanh mot chien s quoc te cua giai cap cong nhan va cua cac dan toc b ap bc. Gia luc dan toc ta nh mot kiep ngi cm vai cm ri, biet au neo at phng tri ma i, Nguyen Ai Quoc a nhan ra chan ly v ai: Muon cu nc, khong co con ng nao khac, ngoai cach mang vo san. Nguyen Ai Quoc la hien than con ng hnh thanh ang cong san Viet Nam, con ng cach mang Viet Nam. Ngi a t mnh chng kien va khong ch chng kien ma a phai song di li le cua nen van minh t san, phan ro dan toc va thuoc a, t ban va vo san. Tin tng vng chac thang li cuoi cung cua cach mang, Ngi la tam gng mau mc phan au tr thanh mot ngi cong san suot i trung thanh vi ly tng yeu nc va xa hoi chu ngha. 10 nam cc ky gian kho, vat lon trong che o ap bc boc lot, kiem song va hoc tap, Ngi a kien cng au tranh phe phan nhng xu hng c hoi ang lung oan trong hang ngu cach mang. 10 nam nung nau y tng yeu nc va 5

CON NGI & S KIEN

Nha Bac lang Sen

chu ngha xa hoi, chnh 10 nam o a at nen mong e tr thanh, e co c mot Nguyen Ai Quoc - Ho Ch Minh kien nh, chung thuy, trc sau nh mot, t thua mi lam cong san cho en phut cuoi cung cua cuoc i, mot long v giai cap cong nhan, nong dan, tr thc cach mang va nhng ngi cung kho, v nhan dan va dan toc. Con ng cu nc ma Ngi tm en cung la con ng ren luyen t cach cach menh, t cach cua ngi cong san. ieu o gi cho ta con ng tu dng ban than e tr thanh, e gi vng, e xng ang la ong ch cua Ngi, chien s cong san. Vi rieng toi, ieu o a giup toi hang ngay t hoi: Mnh a phan au e tr thanh mot ngi cong san nh the nao? Thai o cua mnh vi giai cap cong nhan, nong dan, nhng ngi lao ong, nhng tr thc cach mang, ba con dan toc t ngi, tang lp nen tang cua xa hoi ang phai song vat va, au om, thieu kien thc va nghe nghiep nh the nao? Mnh phai tiep tuc ren luyen nh the nao e mai mai gi vng t cach cach menh cua ngi chien sy cong san nong nan yeu nc? Khong co t cach cach menh cua ngi chien

sy cong san th khong the nao i tien phong trong s nghiep cu nc, khong the nao v dan, v giai cap cong nhan va lp lp can lao ban han au kho, tan tam va en cung. i theo con ng ma Bac Ho, ang va nhan dan la chon Khai pha c con ng oc lap dan toc gan lien vi chu ngha xa hoi la nh ang ta, t nhng to chc tien than cho en ngay nay, a rao riet hoc tap, ke tha va phat trien chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh, nen tang t tng, Kim ch Nam cho moi hoat ong. Cho nen, e kien nh va kien tr con ng ma Bac Ho va ang ta a la chon th trong moi hoat ong cua ang, phai lay chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh lam nen tang t tng va Kim ch Nam. Khong thc hien ieu quan trong nay th sa vao vung bun cua chu ngha c hoi ta khuynh hoac hu khuynh, lam vao nguy c chech hng, t phat hay t giac phan boi lai thanh qua cach mang ma mo hoi va xng mau chien au hy sinh cua nhieu the he xay ap nen. Hien nay, nh co hoa bnh, oc lap, thong nhat, kinh te phat trien, giao lu van hoa va khoa hoc

CON NGI & S KIEN

Ben Nha Rong, ni Bac Ho ra i tm ng cu nc 100 nam trc

m rong, chung ta c hoc tap nhieu gap boi so vi trc. Bang cap, chc danh, cap quan ham nhieu hn trc, cao hn trc. ieu o rat quy. Nhng, mot vai lp boi dng chnh tr, mot bang c nhan, mot chc danh tien s, mot chc vu trung cap, cao cap trong ang va chnh quyen... cha the am bao la a am tng sau sac chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh. Khong the hieu chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh mot cach tho thien, khong co goc, khong co he thong, s lc va chap va. Co hien tng ch hieu cau ch ma khong nam c s tinh tuy va nguyen ly co tnh chat pho quat; co hien tng cat xen ly luan c ban, dan theo sach v phng Tay, sach v chong cong. Khong day cong lan lon nghien cu thc tien. Co hien tng li dung phat huy dan chu, t do dan chu e truyen ba nhng quan iem sai trai tren bao ch, tren mang, tren cac dien an nghien cu. Nhng hien tng ay la mieng at cho xu hng giao ieu mi va xu hng xet lai mi phat trien, ngan tr viec nam vng va van dung chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh vao thc tien mot cach ung an. Bac Ho day: ang muon vng th phai co chu

ngha lam cot. Toi ngh rang, chung ta can khac phuc mot cach nghiem tuc nhng khuyet iem ve day va hoc chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh cho can bo, ang vien. Can lay viec hoc tap chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh lam mot tieu chuan ren luyen ang vien va boi dng can bo. Phai ket hp nghien cu chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh trong viec hoc tap, soan thao cac Ngh quyet cua ang. Phai ra soat chng trnh hoc tap chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh cac trng hoc. Phai coi trong ao tao mot the he giao vien truyen giang chu ngha Mac- Lenin va t tng Ho Ch Minh co ao c va tai nang cao. Phai quan tam tong ket tnh hnh thc tien. Tong ket thc tien la da tren nen tang chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh e soi roi tnh hnh va thc tien e kiem tra ng loi chnh sach va tng bc hoan thien ng loi, chnh sach. Trnh o hieu biet va kha nang van dung chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh la

CON NGI & S KIEN

mot tieu chuan e tuyen chon cong chc, ao tao, e bat, bo nhiem can bo. Can kien quyet chong lai cac quan iem sai trai trong noi bo ang va trong xa hoi, cac quan iem chong pha cua cac the lc thu ch, cac khuynh hng c hoi, co tnh boi bac chu ngha Mac - Lenin va t tng Ho Ch Minh, ang tao ra nguy c t dien bien rat nguy hiem. Hoc tap i oi vi ren luyen. Hoc tap chu ngha Mac Lenin va t tng Ho Ch Minh la ren luyen ao c, nang cao y ch chien au phuc vu nhan dan, phuc vu To quoc, tac phong lanh ao va tac phong lam viec, tac phong lao ong, nen nep cong tac va san xuat, tinh than oan ket thng yeu lan nhau gia cac the he va trong moi gia nh. ac biet la can bo, ang vien can neu cao cac tam gng tot, mot tam gng tot con co gia tr hn mot tram bai dien van tuyen truyen, nh Bac Ho day. Thoai hoa ve ao c se dan en thoai hoa ve chnh tr. Can nang cao ao c cach mang va loi song lanh manh trong nhan dan va thanh nien, thieu nien. Co chien lc thc hien li Di chuc cua Bac Ho: Boi dng the he cach mang cho i sau, va hong va chuyen, the he ke tha s nghiep xay dng chu ngha xa hoi va bao ve To quoc xa hoi chu ngha. Can nh mai li day cua Ngi: Muon xay dng chu ngha xa hoi, trc het can co nhng con ngi xa hoi chu ngha, khong co t tng xa hoi chu ngha th khong lam c cong viec cua chu ngha xa hoi. Tap trung khac phuc bang c tnh hnh thoai hoa bien chat ve ly tng xa hoi chu ngha. Khong the e en ai hoi ang lai lap lai nhan nh: mot bo phan khong nho can bo, ang vien thoai hoa bien chat lam giam long tin cua nhan dan oi vi ang Hang ngay, hang ngan van trang sach va trang bao may chuc nam qua a noi nhieu ve te tham nhung, quan lieu. ang a e ra nhieu bien phap. Toi ch xin nhan manh mot iem: thc tha t phe bnh va phe bnh t di len tren va t tren xuong di, ac biet t cap lanh ao, cac ong ch lanh ao cao nhat cua ang va nha nc, trong can bo cao cap, trung cap. Khong xay dng c tinh than va nen nep thc tha t phe bnh va phe bnh th khong the nao xay dng ang, Nha nc, cac oan the chnh tr trong sach va vng manh. Sc manh 8 cua mot ang bo, moi ang vien khong ch cho phat huy u iem, ma con la nhan ra, nhan ro va kien quyet sa cha khuyet iem cua mnh. Viec that tha t phe bnh va phe bnh nen bat au t t hoc tap cac van kien ai hoi ang lan th XI, nam trong qua trnh xay dng chng trnh hanh ong cua ang bo va ang vien thc hien Ngh quyet ai hoi XI. Cung vi that tha t phe bnh va phe bnh la kien quyet va thc hanh rong rai dan chu trong ang va ngoai xa hoi. Bac Ho day: Thc hanh dan chu la cai cha khoa van nang e co the giai quyet c moi kho khan. Cung vi m rong dan chu la phai tang cng ky luat, gi vng chuyen chnh. Bac Ho day: Che o nao cung co chuyen chnh, van e la chuyen chnh vi ai?...Nh cai hom ng cua cai, th phai co cai khoa. Nha th phai co ca....Dan chu la cai quy bau nhat cua nhan dan, chuyen chnh la cai khoa, cai ca e phong pha hoai... The th dan chu cung can phai co chuyen chnh e gi lay dan chu. e thc hien m rong dan chu, e cao ky luat, th mot bien phap rat quan trong la phai kiem tra, thanh tra va giam sat. Ben canh u iem, hien nay thanh tra, kiem tra, giam sat con ne tranh, con thoa hiep e gi ghe, gi on hoa, nn th qua song, ch qua khoi cac ky ai hoi, cac ky bau c. Vay th lam sao phan biet c can bo tot xau, lam sao a c can bo tot vao bo may lanh ao va quan ly? Rot cuc ang vien, can bo la cong boc cua nhan dan ch la mot khau hieu. Thanh tra i, thanh tra lai van khong phat hien c van e. en khi o be mi biet. Thanh tra xong, co ket luan roi, nhng do nhan nhng, thoa hiep vi nhau nen khong giai quyet c dt iem. ong en chc cang cao, cang kho thanh tra, kiem tra. Vay sc chien au cua ang co con hieu lc na khong? i theo con ng ma Bac Ho, ang va nhan dan ta a la chon la mot cuoc au tranh e xay dng cai mi va loai tr cai cu khong con phu hp, la s nghiep mai mai cua cac the he Viet Nam. Chung ta khang nh quyet tam khong g lay chuyen noi, tiep tuc thc hien con ng cach mang vinh quanh o ti ch. Chung ta biet rang: Thi ky qua o len chu ngha xa hoi la mot thi ky dai, nhng khong phai la vo han. Chu ngha xa hoi nhat nh se gianh c thang li cuoi cung. n

SE A VIET NAM

CON NGI & S KIEN

Bo trng co the cho biet, y ngha cua e an? Co the noi, e an la tr tue, trach nhiem, quyet tam cua nhng ngi lam cong nghe thong tin nc nha; cua the he tre Viet Nam; cua he thong chnh tr Viet Nam; cua nhan dan, ong ch, ong bao ca nc. e an c trien khai la nhiem vu trung tam va bao trum cua at nc ta t nay en nam 2020. ay cung la khat vong cua the he tre Viet Nam muon thay oi th hang cua dan toc Viet Nam tren trng quoc te trong nhieu lnh vc, trong o co cong nghe thong tin. Thc hien tot e an la thc hien tot mong muon cua Bac Ho Sm a Viet Nam sanh vai vi cac cng quoc nam chau. Vi y ngha to ln va bao trum nh vay, co the hieu the nao la nc manh ve cong nghe thong tin va truyen thong? Lien minh Vien thong quoc te ( ITU) phan chia s phat trien cong nghe thong tin va truyen thong cac quoc gia thanh 3 nhom: Nhom cac nc dan au; nhom cac nc trung bnh va nhom cac nc phat trien cham hn. Hien nay, Viet Nam ang nhom cac nc trung bnh. Chung ta phai phan au nhom cac nc i au. Sau muc tieu tr thanh nc manh trong lnh vc nay va co the goi la sau tru cot cua e an bao gom: Phat trien nguon nhan lc cong nghe thong tin; phat trien ha

CAT CANH
l Kim ThaNh

Bo trng Bo Thong tin va Truyen thong Le Doan Hp

e an a Viet Nam sm tr thanh nc manh ve cong nghe thong tin va truyen thong a c Thu tng Chnh phu phe duyet tai Quyet nh so 1755/Q-TTg ngay 22/9/2010. Muc tieu cua e an la en nam 2020 Viet Nam se nam trong so 55 nc ng au the gii va ty trong cong nghe thong tin va truyen thong ong gop vao GDP at t 8 10%. Phong vien a phong van Bo trng Bo Thong tin & Truyen thong Le Doan Hp xung quanh e an nay.

CON NGI & S KIEN

tang vien thong bang rong; san xuat cong nghiep cong nghe thong tin; pho cap va ng dung cong nghe thong tin; xay dng doanh nghiep va phat trien th trng cong nghe thong tin va truyen thong. Noi dung chu yeu cua sau tru cot nay? Ve nguon nhan lc cong nghe thong tin. en nam 2015, 30% so lng sinh vien cong nghe thong tin, ien t, vien thong sau khi tot nghiep cac trng ai hoc co u kha nang chuyen mon va ngoai ng e co the tham gia th trng lao ong quoc te. Ty le ngi dan s dung Internet at tren 50%. en nam 2020, tong so nhan lc tham gia hoat ong trong lnh vc cong nghiep cong nghe thong tin at 1 trieu ngi, trong o bao gom nhan lc hoat ong trong nc va nhan lc tham gia xuat khau. Ty le ngi dan s dung Internet at tren 70%. Ve cong nghiep cong nghe thong tin. en nam 2015, cac doanh nghiep Viet Nam co u nang lc thiet ke, san xuat thiet b, thay the dan cac chi tiet nhap khau, ay manh nghien cu che tao vi mach tch hp, lam chu thiet ke va san xuat c mot so san pham phan cng cong nghe thong tin va truyen thong mang thng hieu Viet Nam, ap ng nhu cau trong nc va xuat khau. Viet Nam nam trong so 15 nc dan au ve cung cap dch vu gia cong phan mem va noi dung so. Quy mo va tnh chuyen nghiep cua cac doanh nghiep phan mem, noi dung so va dch vu cong nghe thong tin Viet Nam c nang cao, u sc canh tranh tren th trng noi a. Hnh thanh c mot so san pham phan cng, phan mem, noi dung so mang thng hieu Viet Nam phuc vu th trng trong nc, hng ti xuat khau. en nam 2020, hnh thanh c cac to chc nghien cu va phat trien cong nghe thong tin va truyen thong manh, ac biet la cac to chc nghien cu va phat trien cong nghe cua doanh nghiep, u nang lc nghien cu phat trien san pham mi co cong nghe cao. Cong nghiep phan mem va dch vu gia cong cua Viet Nam phat trien manh me, Viet Nam nam trong so 10 nc dan au ve cung cap dch vu gia cong phan mem va noi dung so. Cac doanh nghiep phan mem, noi dung so va dch vu cong nghe thong tin Viet Nam lam chu th trng trong nc va tham gia xuat khau. Nhieu san pham, giai phap phuc vu ng dung cong nghe thong tin cua Nha nc va doanh nghiep do Viet Nam nghien cu, phat trien hoac ban a hoa t cac phan mem t do ma nguon m. Cong nghiep cong nghe thong tin, ac biet la cong nghiep phan mem va dch vu tren nen cong nghe thong tin tr thanh mot nganh cong nghiep co toc o tang trng nhanh nhat. Ve ha tang vien thong bang rong. en nam 2015, c ban hoan thanh mang bang rong en cac xa, phng tren ca nc, ket noi Internet en tat ca cac trng hoc; phu song thong tin di ong bang rong en 85% dan c; Viet Nam nam trong so 65 nc trong bang xep hang cua Lien minh Vien thong quoc te (ITU). en nam 2020, hoan thien mang bang rong en hau het so thon, ban; phu song thong tin di ong bang rong en 95% dan c; Viet Nam nam trong so 55 nc trong bang xep hang cua ITU (thuoc nhom 1/3 nc dan au). Ve pho cap thong tin. en nam 2015, 20 - 30% so ho gia nh tren ca nc co may tnh va truy cap Internet bang rong; tren 90% so ho co may thu hnh, trong o 80% xem c truyen hnh so bang cac phng thc khac nhau. en nam 2020, hau het cac ho gia nh tren ca nc s dung cac dch vu so; 50 - 60% so ho gia nh tren ca nc co may tnh va truy cap Internet bang rong, trong o 25 - 30% truy nhap bang rong s dung cap quang; hau het cac ho gia nh co may thu hnh xem c truyen hnh so bang cac phng thc khac nhau. Ve ng dung cong nghe thong tin. en nam 2015, cung cap hau het cac dch vu cong c ban trc tuyen ti ngi dan va doanh nghiep mc o 2 va 3 (nhan mau ho s tren mang va trao oi thong tin, gi, nhan ho s qua mang). 80% doanh nghiep va to chc xa hoi ng dung cong nghe thong tin trong quan ly, ieu hanh, san xuat kinh doanh. Pho cap ng dung cong nghe thong tin trong he thong giao duc, y te. ay manh

10

CON NGI & S KIEN

ng dung cong nghe thong tin trong quoc phong, an ninh. Bc au ng dung cong nghe thong tin e giai quyet cac van e kinh te - xa hoi quan trong, pham vi anh hng rong, bao gom: ng dung cong nghe thong tin trong quan ly giao thong o th, ng dung cong nghe thong tin trong cong tac ve sinh, an toan thc pham, ng dung cong nghe thong tin trong cong tac d bao thi tiet, en nam 2020, Chnh phu ien t Viet Nam thuoc loai kha tren the gii. Viet Nam nam trong nhom 1/3 nc dan au trong bang xep hang cua Lien hiep quoc ve mc o san sang Chnh phu ien t. Hau het cac dch vu cong c ban c cung cap tren mang cho ngi dan va doanh nghiep mc o 4 (thanh toan ph dch vu, nhan ket qua dch vu qua mang). 100% cac nganh cong nghiep then chot cua at nc, cac doanh nghiep va to chc xa hoi ng dung cong nghe thong tin trong quan ly, ieu hanh, san xuat kinh doanh. Ve xay dng doanh nghiep va phat trien th trng cong nghe thong tin va truyen thong. Nang cao hieu qua hoat ong san xuat kinh doanh cua cac doanh nghiep va tap oan cong nghe thong tin va truyen thong cua Viet Nam nh Tap oan VNPT, Viettel, Tong cong ty Truyen thong a phng tien (VTC), FPT, Cong ty co phan tap oan CMC tren ca hai lnh vc dch vu va san xuat cong nghiep. Hnh thanh Tap oan Truyen thong a phng tien Viet Nam (VTC). Ho tr, khuyen khch viec ra i cua cac doanh nghiep cong nghe thong tin va truyen thong va va nho, thuc ay hnh thanh cac doanh nghiep cong nghe thong tin va truyen thong ln, kinh doanh hieu qua, nang lc canh tranh cao, tr thanh cac tap oan kinh te manh, tng bc m rong ra th trng khu vc va the gii, hnh thanh thng hieu Cong nghe thong tin va truyen thong Viet Nam. en nam 2015, phat trien cac doanh nghiep va tap oan cong nghe thong tin at trnh o, quy mo khu vc ASEAN, co cac hoat ong kinh doanh tren th trng quoc te, trong o mot so doanh nghiep co tong doanh thu at tren 10 ty USD. en nam 2020, nhieu doanh nghiep va tap oan cong nghe thong tin cua Viet Nam hoat ong san xuat kinh doanh hieu qua, at trnh o, quy mo the gii, trong o mot so doanh nghiep co tong doanh thu at tren 15 ty USD. C s nao e tin vao tnh kha thi ve cac muc tieu cua e an? Ky vong ve s ong gop cua cac doanh nghiep cho s phat trien chung nay xuat phat t au? Nam 2011 la nam Bo Thong tin & Truyen thong ch ao quyet liet a cac muc tieu cua e an sm i vao thc tien. Quy I khi ong va 3 Quy con lai la hanh ong. Trong quy I, Bo a va ang to chc cac hoi ngh chuyen e vi cac hieu trng, chu nhiem khoa cong nghe thong tin, cac doanh nghiep hoat ong trong lnh vc cong nghe thong tin, cac a phng trien khai e an toan quoc. ay la s phoi hp gia Nha nc, Nha trng, Nha doanh nghiep. Khi thc hien, phai co s ra tay cua doanh nghiep th tnh kha thi mi cao. Hien nay, cac tap oan ang c ky vong nh VNPT, Viettel doanh thu nam 2010 at khoang 5 ty USD. Tien ti nam 2015 se at 10 ty USD va 2020 at tren 15 ty USD nh a cam ket. Cac tap oan khac nh VTC, FPT ang ang ky phan au vn len. Cac c quan truyen thong a phng tien nh VOV, Thong tan xa Viet Nam , ai truyen hnh Viet Nam ngoai nhiem vu truyen thong cung bat au hng vao san xuat cong nghiep cong nghe thong tin va se co nhng bc phat trien nhanh chong trong thi gian ti. Ben canh o co s tham gia cua cac doanh nghiep nc ngoai va cac doanh nghiep lien doanh. Chung ta cung co the manh la gii tre rat am me cong nghe thong tin. ay la nguon tai nguyen quy gia gop phan vao thanh cong cua e an. Nhng g chung ta at ra hoan toan co c s tr thanh hien thc. Giai oan nay chnh la thi c vang cho chung ta tap hp tat ca thanh sc manh dan toc. C hoi nay ch con trong 15-20 nam. Neu khong lam c chung ta se co loi vi dan toc, vi mai sau. Cam n Bo trng! n

11

CON NGI & S KIEN

Bo ch
l o hoai

vi vic bo tn v pht huy gi tr di sn vn ha

Chua Lang (Chieu Thien T), ngoi chua c dng t thi Ly, the ky 12

c ta co mot kho tang di san van hoa vat the va phi vat the o so, trong o co nhieu di san c UNESCO cong nhan la di san the gii. Mot van e ln ang at ra la lam the nao e bao ton va phat huy gia tr nhng di san o. Bao ch gi vai tro rat quan trong trong van e nay. Trc het, bao ch tuyen truyen quang 12

ba nhng gia tr cua di san en moi tang lp nhan dan. Moi di tch eu gan lien vi lch s van hoa cua dan toc. Nhng khong phai ai, ngay ca ngi dan vung co di tch cung hieu thau ao en nhng gia tr cua no. Trc ay tnh trang ngi dan en di tch thap hng cung le ch biet ni o la thieng con s tch cua no nh the nao, tai sao

no thieng hau nh khong biet la rat pho bien. Ay la cha ke en gia tr ky thuat , my thuat cua cac cong trnh kien truc t thi Ly, Tran, Lelai cang kho cam nhan. Cac cong trnh nghien cu ve cac di san van hoa rat t ngi oc va biet ti. Nhng nam gan ay, nh phat trien du lch, phat trien cac le hoi truyen thong, cac a phng a chu y

CON NGI & S KIEN

gii thieu cac di tch bang tuyen truyen, co ong, bien, bang va cac an pham nh t ri, sach bo tui Bao ch gop mot phan khong nho trong viec gii thieu cac di tch. Cac di tch noi tieng cua nc nha thng xuyen c gii thieu rong rai tren cac phng tien thong tin ai chung. Moi ngi dan gi ay en moi di tch a c gii thieu kha ky cang t m, trong o co phan tch nhng cai hay, cai ep cung lai lch cua moi di tch. Viec tuyen truyen quang ba ay co y ngha rat quan trong trong viec nang cao y thc cua ngi dan oi vi di san van hoa ma ong cha ta e lai cang tang them long yeu nc, t hao dan toc. T o, moi ngi co y thc bao ve va phat huy cac di san. a co thi ky v quan niem sai lam ch nhn thay di tch la ni dien ra cung bai, me tn d oan khien cho en ai, mieu mao hng tan khoi lanh, nhieu di tch b xuong cap hoang phe do tac hai cua thien nhien, bao lu. Trong cong cuoc oi mi cua at nc, vi cach nhn ung an vi di san, viec bao ve va phat huy di san van hoa dan toc a tr thanh phong trao cua quan chung, phong trao toan dan oan ket xay dng i song van hoa. Nhieu ni nhan dan a t nguyen ong gop sc ngi, sc cua e ton tao cac di tch, co nhng cong trnh hang ty ong. Nhan dan chnh la ngi ng ra bao ve cac nh chua, a phat hien va ngan chan nhng vu trom co vat tai cac di tch. Cung vi viec tuyen truyen, co vu viec bao ve di tch, bao ch cung gop tieng noi ngan chan s xam hai en di tch. Toc o o th hoa nhanh, tac at tac vang, nhieu di tch b lan chiem at ai, nhieu cong trnh xay dng vi pham Luat Di san, pha v canh quan moi trng a c bao ch phanh phui kp thi. Co the noi viec ngan chan xay dng ong gia, chua gia Chua Hng, gay o nhiem moi trng Chua Yen Tco s ong gop cua bao ch. Ngay ca viec trung tu, ton tao cac di tch khong ton trong nguyen goc, khong ung quy cach, bao ch cung ang tai nhng y kien phe bnh xay dng cua cac chuyen gia trong lnh vc nay. Trong mua le hoi va qua, a co hang tram bai bao, nhieu chng trnh phat thanh, truyen hnh a neu bat ban sac van hoa dan toc vi cac hnh thc oc ao cua cac le hoi truyen thong, neu bat y ngha tch cc cua no la ton vinh cac anh hung dan toc, nhng ngi co cong vi dan vi nc hng moi ngi tm ve coi nguon, tang cng khoi oan ket cong ong. Nhng net hay, net ep cua nghe thuat dan gian c e cap am net va phan tch ky lng. Ben canh o, bao ch cung vach ra nhng ton tai yeu kem cua cong tac to chc quan ly keo dai nam nay sang nam khac. Nhieu hien tng tieu cc trong le hoi a c neu ra kha cu the va chi tiet nh: Nan ot vang ma, cung te linh nh mam cao co ay, nan me tn d oan, buon than ban thanh Nhieu bai bao a ch ro: Mot so a phng a li dung le hoi e kiem li, thng mai hoa le hoi a lam che lap ban sac van hoa dan toc cua le hoi. Y thc cua ngi tham gia le hoi con nhieu bat cap nh xa rac ba bai, gay mat ve sinh moi trng, co nhieu hanh vi c ch vo van hoa ni cong cong, nang ve cau loc cau tai cho ca nhan va gia nh ma quen mat y ngha ln lao cua le hoi, quen ca khong kh sinh hoat van hoa chung cua cong ong. Cac tac pham bao ch a gay thanh d luan gop phan bao ve va phat huy nhng gia tr cua le hoi, gop phan xay dng nep song van minh trong le hoi, thc hien ch th cua Bo Chnh tr va Thu tng Chnh phu ve viec xay dng nep song van minh trong viec ci, viec tang va le hoi. Cuoc song hien ai ang soi ong, gap gap tng ngay khong the e tang sau van hoa dan toc im lm de ri vao quen lang ma ngc lai phai anh thc no day trong tiem thc moi con ngi, v o la coi nguon, la ban sac dan toc, la nen tang cua s phat trien ben vng. Bac Ho a day: Van hoa phai soi ng cho quoc dan i. Co rat nhieu van e cu the ang at ra cho s nghiep bao ton va phat huy di san van hoa dan toc: Lam the nao e gi c cac di tch qua thi gian, qua s huy hoai cua thien nhien? Lam the nao e gi gn va phat huy cac di san phi vat the qua qua trnh hoi nhap? Lam the nao va phat huy va bao ve c di san trong qua trnh phat trien du lch?... Bao ch se ong hanh cung cac nha van hoa, cac nha nghien cu e co nhng cau tra li thoa ang cho nhng van e bc xuc ang at ra Chung ta hy vong va ch i nhng tac pham bao ch

13

CON NGI & S KIEN

xuat sac trong lnh vc nay. n

AM PHNG N S

Mot nha bao tai nang

l TS.Vu NgoC ThaNh

am Phng n s (1881-1947) sinh ra trong canh nc mat nha tan, van hoa nghn xa cua dan toc ang buoi tan ong, van hoa ngoai lai th xam lan tho bao (GS Hoang Nh Mai) la mot ngi noi tieng, nhieu nha trong 1 (nha bao, nha th, nha hoat ong van hoa, xa hoi) noi tieng au the ky XX, trong o, hoat ong bao ch ang kham phuc va tai nang ky gia ang ngng mo a gop phan lam nen tam voc van hoa cua ba.
Hoan canh bc vao nghe bao Bao ch Viet Nam ra i nam 1865 vi t Gia nh bao bao hieu s len ngoi cua ch quoc ng, ong thi la mot ong lc a quoc ng mau chong tr thanh mot thanh to ac lc cua van hien Viet Nam. Tuy vay, au the ky XX, bao tieng Viet con rat non yeu. ung nh nha bao cach mang Tran Huy Lieu nhan xet: Co mieng khong c noi, co t tng khong c giai bay, o la cai so kiep cua 25 trieu ong bao ta, ma cung la cai ac an chnh phu Phap ban cho 25 trieu ong bao ta. Lch s bao gii ta trai qua may chuc nam nay, nhng ngi lam bao hoan toan la nhng ngi mieng cam, tai iecMoi khi ta cam en ngoi but, cam en t bao khong khoi bam gan tm da, then ruot au long (Phap Viet nhat gia, 1927). am Phng n s a bc vao nghe bao trong hoan canh nh the. Hoat ong bao ch a dang Quang i lam bao khong dai (khoang t 191814 1930) song ba am Phng a chng to la cay but sung sc, t tin, co mat eu an vi nang suat cao, cong tac vien ruot cua nhieu t bao noi tieng thi bay gi tai ca ba trung tam la Ha Noi, Sai Gon va Hue. Cung luc, ba gi chuyen muc Li an ba cua nhat bao Trung Bac tan van, gop bai eu an cho muc Van an ba tap ch Hu thanh, cong tac thng xuyen vi mot so c quan khac na vi sc lam viec that ang knh phuc. Vi nhng t bao cong tac, ba am Phng luon bao am u va kp thi bai v. Va neu so sanh nhng bai au tien ky am Phng ang tap ch Nam phong (1918) vi nhng bai ba viet ve sau, vao nhng nam 1929-1930 tren bao Phu n tan van co the nhan ro bc tien cua tac gia ca ve noi dung lan hnh thc. Neu cac bai van xuoi ang tap ch Nam phong nhieu hi van bien ngau, thi thoang iem xuyet may van th cam hoai th cac bai viet ang bao Trung Bac tan van, Phu n tan van e cap nhieu van e xa hoi, van

CON NGI & S KIEN

chng mach lac, sac sao, nhat la khi ba tham gia luan chien. T tng va van phong cua ba theo thi gian ngay cang hien ai hoa so vi mat bang bao ch hoi bay gi. N s am Phng noi len nh mot n ky gia tien phong, tung hoanh tren nhieu mat bao suot t Bac ti Nam trong ca mot thap ky. Theo Le Thanh Hien, ngi bien soan cuon Tuyen tap am Phng n s (NXB Van hoc, 2010), cha ke so bai ang tren Luc Tnh tan van, am Phng n s a viet gan 200 bai bao, trong o co 129 bai ang tren Trung Bac tan van. am Phng n s a thc s dung bao ch nh mot cong cu au tranh ac lc cho quyen t do, dan chu cua con ngi va quyen bnh ang cua phu n Viet Nam. Khong dng lai viet bao thang 5/1929, am Phng con nhiet tnh van ong cho ra i them t Phu n Tung san Hue. Khong ch la ngi phu n Viet Nam au tien viet bao bang ch quoc ng, am Phng con ong gop ang ke vao qua trnh xay dng nen quoc van bang cach lien tuc cho xuat hien tren bao ch thi o nhieu bai viet cac the loai van chng khac nhau nh khao cu, ngh luan, ky... Cac bai bao vi chu e, e tai phong phu Vi nhieu chu e, e tai hot, am Phng luon ban en nhng van e gan gui, thiet than, lng quan (c quan tam va lien quan en oc gia), nhng moi ban tam muon thu cua con nginen mac du gan mot the ky a qua, nhieu tac pham cua ba en nay van co y ngha. Co the thay ro ieu o khi oc qua tieu e cac bai bao cua am Phng viet tren Luc Tnh tan van nh n ba oi vi nghe nghiep, Co biet dai mi nen khon, Tnh thc tha, Pham hanh ngi an ba, Cai tnh quen, c hanh, Ban ve thc pham nc ta, Cai hai noi lao, Tnh ghen tuong cua ngi an ba, ao lam con Nhng ieu ang quy khong ch la so lng, phong cach chuyen nghiep ma con la gia tr cac bai bao, ung nh nha van Nguyen Khac Phe nhan nh: ieu ang noi hn la trong hang tram bai bao o, am Phng n s a kien tr muc ch phe phan nhng quan niem lac hau, nhng le thoi xau, gi m cach song tot ep, biet trong danh d va gia tr tinh than hn la vat chat, gop phan xay dng i song van hoa, ao c lanh manh vi oi tng chnh la ngi phu n va nhi ong (Phu n TP.HCM, 7/3/2011). oc lai chuoi bai bao cua am Phng t 19181926 co the tiep can c trong rat nhieu bai nhng tia sang rc r, khi ba phan oi manh me viec troi buoc s t do, dan chu, bnh ang gia con ngi vi con ngi. Trong bai phi lo cho so ra mat t Phu n Tung san (thang 5/1929), am Phng phan tch, len an va oi vt bo nhng quy tac phi nhan ban, bat bnh ang cua che o phong kien ap at cho ngi phu n cha me at au con ngoi ay, an ba phai thu tiet th chong sau khi chong chet, phu n khong c hoc hanh nhieu v ch co bon phan sinh con e cai, cm nc, quanh quan trong nha... Trong khi phan oi nhng ieu phi ly, bat cong o oi vi phu n, am Phng khong quen lu y phu n thc hanh tot nhng chc nang gia nh cua ngi phu n. Nhng pham chat tinh than ma con ngi can hng ti hoac tranh xa c am Phng ch ch danh trong cac bai giao duc danh cho cac bac cha me nh can ngan nga cho tre cac thoi xau nh tham lam, noi doi, tin nham...va can ren cho tre cac tnh tot nh long trung hau, tnh kien nhan, long thng ngi... Theo GS Tran Ngoc Vng, nhng chu e u tien di ngoi but cua ba nhng nam thang ay chnh la nhng chu e ao c, giao duc, thc nghiep vi khat vong ro rang: lam the nao e dan c khon ra, c giau len, i song xa hoi phan nao co van hoa hn, bat nhp c vi thi nay. Nhng roi tren ng hng chung, ngoi but cua ba nhanh chong tr nen rao riet hn, chum hn. Nhng van e giao duc gia nh Trong moi trc tac cua mnh, am Phng n s eu at van e giao duc len au, coi la khau then chot. T nhng nam 30, nha phe bnh van hoc Thieu Sn a nhan xet: am Phng n s la mot bac n s tien giac a biet ro cai hoan canh mnh, cai xa hoi mnh, muon kiem nhng phng thuoc e sa oi lay no, va muon neu ra nhng ly tng hoan thien lam muc ch cho s cai cach nay. Ba tng viet loat bai Gia nh giao duc, Phep giao duc cho tre con trong nha, Xa hoi giao duc tren cac bao. ac biet, nam 1942, trong Li noi au cua cong trnh Giao duc nhi ong tam huyet, am Phng a viet: Quyen sach nay lai la cong trnh kinh nghiem cua ca mot gia nh. V toi la me cua mot gia nh 11 con va ba cua mot ai gia nh tren 30 chau va noi va ngoai. S 15

CON NGI & S KIEN

kinh nghiem gia bay con chau ay a em en cho toi nhieu tai lieu rat thiet thc ve giao duc. ieu ang chu y trong hang loat bai bao mang tnh giao duc phu n cua am Phng chnh la ba luon nhan manh en bon phan, ngha vu, lng tam va trach nhiem cua con ngi. Bi, theo ba ong gop cho xa hoi la mot net ao c cua ngi biet bon phan va co lng tam khong rieng g nam gii ma ca phu n. Trong bai Muon cho n lu biet chc nghiep, phai co hoc hoi n cong (Trung Bac Tan van, 1926), ba viet: Nc mnh an ba con gai khong phai khong co oc thong minh, cung khong phai khong co tai nang song khong biet cach cung nhau ma mu s nghiep hanh phuc chung, lam cho s nghiep ve ng n cong la cai phan s cua mnh, phai nen cham chut e gay dng mot nen giao duc hoan toan mi mong m mat m may vi ngi ta. T tng dan chu tien bo, mang tnh xa hoi T tng dan chu tien bo cua am Phng c chuyen tai ro rang, sac sao, ay thuyet phuc trong tat ca cac bai bao cua ba. La mot tieu th ai cac xuat than tren nhung lua, c bao boc trong quyen hanh vong trong cua hoang toc nhng ong thi cung tng bc qua nhng nh kien nang ne cua xa hoi phong kien ng thi e bn chai kiem song nuoi chong con luc gia canh kho khan nen am Phng cam nhan het sc sau sac y ngha cua t do, dan chu va bnh ang oi vi s phat trien nang lc va hanh phuc rieng t cua ngi phu n. Neu thi gian au am Phng n s nang ve giao duc cac em n theo mo hnh gia nh nen nep cong, dung, ngon, hanh th dan da cai nhn cua tac gia ci m, tien bo, sat cuoc song hn, khi quan tam en toan the nhi ong, nam cung nh n, en giao duc gia nh noi chung. Ba coi trong cac nganh nghe thu cong, ke ca nghe chan tay vat va nh nuoi tam m t, mien la lam ra thu nhap. Tren bao Trung Bac tan van, (ngay 21/6/1926), ba co vu phu n tham gia cong tac xa hoi: N cong chang nhng giup cho an ba ve ng t lap, ma lai ve ng sinh ke, va th na la cai mam mong cua s cong nghe thc nghiep nc nha sau nay va e bc len cai bc thanh nam n bnh quyen, n gii can co hoc thc rong. Nh vay, t duy va hanh ong cua ba am Phng cang ve sau cang mang tnh xa hoi ro ret. Tranh au cho n quyen, bnh ang gii Co the khang nh Sng Nguyet Anh va ba am Phng la hai n ky gia au tien len tieng au tranh v n quyen va bnh ang gii Viet Nam. Quan iem ve van e n gii, n quyen, dan chu, bnh ang gii va bnh ang xa hoi cua ba la Con ngi, n cung nh nam, sinh ra tren i ai cung eu co the chat va tam hon, khong ai la cay co, khong ai la thu vat. Ve the chat, phu n khong manh me bang nam gii song lai co thien chc lam v, lam me, giao duc con cai t thu nam noi, tham ch t khi cai thai con trong bung me. Tam ac y kien cua nha cach tan Trung Quoc Lng Khai Sieu Cuoc van ong nhan quyen theo ngha rong tc la van ong n quyen, tren bao Phu n tan van (ngay 6/3/1930) ba a viet: Cai thien chc ay tuy theo thi the hoan canh ma cai tao gia nh dnh lien vi xa hoi, e gay hanh phc cho quan chung. Theo ba am Phng, Muon bnh quyen, bnh ang vi nam gii, trc het ngi phu n phai co nhng kha nang can thiet nhat la c hanh va tai nang. c hanh va tai nang o trc het phai c giao duc va ren luyen trong gia nh t tuoi au th en tuoi trng thanh. Song song vi giao duc gia nh, ngi phu n phai c tiep nhan t nha trng mot nen hoc van c ban toi thieu la hoc het bac tieu hoc (thi Phap). Vi von tri thc c ban o, ngi phu n phai hoc lay mot nghe e co the song t lap va gop phan phat trien kinh te, khong phu thuoc va y lai vao nam gii, khong an bam chong con... Nhan ro than phan cua ngi phu n luc bay gi (tuyet ai bo phan mu ch do khong c hoc hanh, b khinh re, b cha ap), ngoi but cua am Phng thng hng manh ve viec giai phong phu n, lam cho phu n c bnh quyen, bnh ang vi nam gii. Trong bai Ban ve giao duc con gai tren t Trung Bac Tan van am Phng viet: Giao duc phu n la mot van e rat quan he cho mot dan toc tng lai. Phai giao duc cho ho co cai g lam chuan ch e sau nay ra i ho biet ao x the. V cuoc i nh mot cai be rong menh mong ma cuoc i moi con ngi nh con thuyen i tren mat nc, co vng tay lai cheo mi mong lt song ra khi. Vi nhng cong hien trong lnh vc bao ch tren ay co the khang nh am Phng n s la nha bao chuyen nghiep co ban lnh, co tay nghe. Ba la mot trong nhng ngoi sao sang cua Viet Nam au the ky XX. n

16

CON NGI & S KIEN

GIAO S, VIEN S ANG VU MINH

Nha khoa hoc hieu biet

&

ong cam vi tri thc Viet Nam

l hu hNg
luon coi trong ch Tn va ong cam, giup moi ngi. Toi cho rang, ban chat t te trong ong la ket qua bam thu t s giao duc cua mot gia nh tr thc co be day van hoa. Thu au th, khi ang Vu Minh mi cha ay mot nam tuoi, thang 12 nam 1946, Toan quoc khang chien chong Phap bung no, than phu ong la Giao s ang Vu Hy, ngi tng gianh c tam bang bac s noi tru sang gia Trng ai hoc Y Paris, tr ve nc a sm gia nhap Ve quoc oan va c c phu trach Tram quan y tien phng Co Le, Nam nh; sau o phu trach Vien quan y Th ien, Ninh Bnh. Trong hoi ky GS. Pham Khue nh lai hnh anh ngi anh re cua mnh trong nhng ngay au khang chien: ong nha dan tai thon Th ien, toi nao anh em cung thap en dau hoc en tan khuya mac dau ca ngay a lam viec met lHnh anh ngi thay thuoc ban ao quan xanh cong nhan, chong gay, xach cai hom cap cu, na na nh hom th cao, i khap hang cung ngo hem e cu cha ngi benh va huan luyen cho cac Thay thuoc chan at rat quen thuoc vi ong bao a phng Chac han nhieu ngi a biet, co Giao s bac s ang Vu Hy la chuyen gia au tien cua Viet Nam ve benh phong va benh da lieu, Chu nhiem mon Da lieu Benh vien Bach Mai, giao s Trng ai hoc Y Ha Noi, nha khoa hoc a c trao tang Giai thng Ho Ch Minh t au tien, nam 1996, va c dng tng tng niem Trai phong Quy Hoa (Bnh nh). Di chan tng co khac dong ch: Cuoc i tan tuy v ngi benh, y c trong sang cua GS ang Vu Hy e lai nhng net sau am trong long ngi mac benh phong va nhng thay thuoc chuyen khoa. Xuat than trong mot gia nh

ot nha bao viet ve GS.VS. TSKH ang Vu Minh nh sau: Tiep xuc vi ong, moi ngi eu co cam nhan chung, rang ong la ngi iem am, an can, chu ao va ton trong nhng ngi oi thoai vi mnh. Toi ngh, ay la mot nhan xet tinh te va chnh xac. Co lan toi ti tham mot nha vat ly lao thanh th c ong cho xem bc th tay ch viet nan not cua GS. VS ang Vu Minh bay to s trong th oi vi y tng do ong e xuat ve d an xay dng nha chieu hnh vu tru tai Thu o. Nha khoa hoc nay tam s: Tuy mnh cha thc hien c y nguyen bay lau nay song s quan tam, chia se cua v Chu nhiem Uy ban Khoa hoc, Cong nghe va Moi trng cua Quoc hoi cung a ong vien mnh khac nao c nghe nhng li tri ky. GS.VS ang Vu Minh la vay. Trong ng x hang ngay ong

17

CON NGI & S KIEN

Gs.Vs. ang Vu Minh tai ky hop th 6, Quoc hoi khoa XII

tr thc yeu nc, ang Vu Minh c giao duc ao tao thau ao, lai co tr thong minh, nen lien tiep at c cac thanh tu khoa hoc xuat sac. Ong tot nghiep ai hoc Tong hp Matxcva nam 1968, bao ve thanh cong luan an Pho Tien s nam 1978, roi luan an Tien s khoa hoc nam 1984 tai Vien Han Lam Khoa hoc Lien Xo. Cong trnh khoa hoc cua ang Vu Minh c cac nha khoa hoc Lien Xo luc bay gi anh gia la mot phat minh xng ang mang ten ong. GS Lep Conxtantinnovich Lepxki Trng ai hoc Tong hp Xanh Peterbua nhan xet: Cong trnh khoa hoc cua ang Vu Minh m ra mot trang mi trong nghien cu phan hach cua u-ra-ni trong thien nhien. Tac gia cong trnh a phan tch mot cach he thong va ky lng cac san pham phan hach day chuyen cua u-ra-ni xay ra cach ay 2 ty nam tai mot mo u-ra-ni ln Ga-bong (Chau Phi) song con e lai dau 18

vet tren Trai at. ang Vu Minh a lam sang to rat nhieu ac tnh quan trong cua mot so san pham phan hach day chuyen cua u-ra-ni trong thien nhien; ac biet la viec kh xe-non a c tao thanh trong qua trnh phan hach co thanh phan ong v quan sat thay trong cac lo phan ng hat nhan hien ai. Sau rat nhieu thc nghiem, tac gia a a ra mot so gia thuyet giai thch nguon goc kh xe-non co thanh phan ong v bat bnh thng trong san pham phan hach cua mot nguyen to hoa hoc nang hn u-ra-ni. GS.TSKH Iuri Alechxanrvich Xucolicop, nha khoa hoc hang au trong lnh vc a hoa ong v va cung la ngi thay trc tiep hng dan nghien cu sinh ang Vu Minh hoan thanh ban luan an th nhn nhan hoc tro cua mnh di goc o nhan van: ang Vu Minh co tr thong minh va oc suy tng bam sinh, co long v tha, vi phong van hoa rong. Anh yeu van hoc

Viet, van hoc Nga, noi thao bon ngoai ng. Vi ket qua nghien cu xuat sac cua anh, toi tin tng ang Vu Minh khi tr ve To quoc se tiep tuc at c nhng thanh tu ln Khong phu long tin cua thay, tr ve Viet Nam trong ieu kien kho khan, thieu thon cua at nc va trai qua hai cuoc chien tranh, ang Vu Minh a tap trung nghien cu ve cac nguyen to at hiem mot nguon nguyen lieu quy va co tr lng ang ke nc ta. Co the noi, at hiem ch co gia tr ln khi c tach chiet va lam sach ti o tinh khiet cao. Trong hang chuc cong trnh nghien cu ve at hiem tien hanh cung vi cac cong s, GS ang Vu Minh a nghien cu ty m va co he thong cac phng phap tach chiet va lam sach cac nguyen to at hiem. Lan au tien Viet Nam, nhom nghien cu cua ong a ap dung thanh cong phng phap chiet xuat

CON NGI & S KIEN

nhieu bac e tach cac nguyen to at hiem . Cac e tai cap Nha nc do GS ang Vu Minh chu tr a c anh gia xuat sac, mot so ket qua nghien cu a c trien khai vao san xuat va i song. Mua he nam 1999, tai phien hop toan the cua Vien han lam khoa hoc Nga c to chc tai Mat-xc-va, GS ang Vu Minh c bau lam Vien s nc ngoai Vien han lam khoa hoc Nga. Nam 2005, cung vi bon ong tac gia, ong a c tang Giai thng Nha nc ve khoa hoc va cong nghe ve nhng cong trnh nghien cu trong lnh vc cong nghe va ng dung at hiem. T nam 1994 en 2004, ong lam Giam oc Trung tam khoa hoc t nhien va cong nghe Quoc gia. T 2004 en 2008, ong lam Chu tch Vien Khoa hoc va cong nghe Viet Nam. GS.VS ang Vu Minh c tn nhiem gi nhng chc vu ang va chnh quyen khong ch v ong giau tam huyet va trach nhiem nghe nghiep, giau tai nang sang tao ma con thai o chan thanh trong oi x, giup moi ngi, loi cuon moi ngi bang s gng mau, ch cong vo t. Nhieu can bo khoa hoc a tng lam viec ay van con nh lanh ao cua Trung tam Khoa hoc t nhien va Cong nghe Quoc gia luc bay gi do ong ng au a cong khai viec phan bo kinh ph cua nha nc; khuyen khch can bo hoc tap e nang cao trnh o; ap dung quy che e la chon va bo nhiem nhng can bo co c, co tai, u tien danh bien che thu nhan can bo tre co nang lc; tang cng ang ke trang thiet b nghien cu khoa hoc cho cac vien Hien tai, GS.VS ang Vu Minh la Uy vien Ban chap hanh Trung ng ang, Uy vien Uy Ban Thng vu Quoc hoi, Chu nhiem Uy ban Khoa hoc, Cong nghe va Moi trng cua Quoc hoi. Tai ai hoi VI Lien hiep cac hoi khoa hoc va ky thuat Viet Nam va qua, ong c bau lam Chu tch Lien hiep hoi Viet Nam. Trong bai tra li phong van cua phong vien Ban tin KCP so 4/2010 trc them ai hoi VI cua Lien hiep hoi Viet Nam, vi nhan e Moi nha khoa hoc phai co To quoc cua mnh, GS.VS ang Vu Minh tam s: Tat ca nhng g ma toi a trai nghiem trong nhng nam lam viec, toi nhan thc sau sac rang: ai a so tr thc Viet Nam co long yeu nc, yeu dan toc, co truyen thong hy sinh cho cach mang, gan bo vi at nc t nhng nam thang kho khan nhat va a co nhng ong gop to ln trong s nghiep oi mi. ay la tai san vo gia cua dan toc Can hieu biet, ong cam vi tr thc Viet Nam va co chnh sach nham khuyen khch va tao ra moi trng, khong gian sang tao Noi ve viec ao tao giao duc the he tre va tao dng s nghiep khoa hoc, GS.VS ang Vu Minh rat lay lam tam ac vi nhng dong ghi chep chien khu Viet Bac cua co Giao s Ho ac Di, nguyen Hieu trng Trng ai hoc Y Ha Noi, von la ban ong nghiep cua than phu ong: Neu cuoc i ma tng giay phut troi qua eu co y ngha th o la cuoc i cong hien cho tng lai con em chung ta; ao tao cac nha khoa hoc phai chu trong phat trien ca ve tr tue va ao c, bao gom ca khoa hoc va nghe thuat; Tinh than hoc thuat khong co cho cho viec lam dung quyen han. Ch khi o, thong qua moi quan he khong ap at, nang lc phan xet mi co the n ro o la bong hoa ep nhat trong vn hoa tr tue nhan loai, mot yeu to vo cung quan trong oi vi khoa hoc; Khi hoc th phai biet nghi ng va khi lam th phai co niem tin; Trong khoa hoc, s tien bo gan lien vi s ket hp chat che gia nghien cu va giang day; Nghien cu khoa hoc tao nen s nhiet tnh cho nhng ngi tre tuoi. Va thc s chung ta mang n ho v rat nhieu phat minh quan trong t cac nha khoa hoc tre; Ch sau khi hoc hoi t nhng nha tien boi, chung ta mi co the ng tren vai ho e nhn qua ben bc tng, ni cat dau nhng ieu cha biet Nhac lai nhng li neu tren cua GS Ho ac Di, GS.VS ang Vu Minh muon nhan manh en cong tac tap hp, phat huy tr thc tre cua Lien hiep hoi Viet Nam trong thi gian ti, song ong cung khong quen noi ve vai tro cua cac nha khoa hoc lao thanh, ac biet la oi vi cac nganh khoa hoc xa hoi - nhan van, o tuoi 70 van la o tuoi co cong hien to ln. Ong tin rang, trong thi gian ti, Lien hiep hoi Viet Nam se la to chc chnh tr - xa hoi vng manh cua tr thc khoa hoc va cong nghe trong va ngoai nc, o la nhan to quan trong gop phan a khoa hoc - cong nghe tr thanh ong lc phat trien ben vng cua at nc.n 19

HIEN TAI AT VIET

Trang nguyen
rang nguyen Vu Due ngi lang Trnh Xa huyen Sn Vi phu Lam Thao, nay la lang Li Trnh xa Vnh Lai huyen Lam Thao tnh Phu Tho. Thua nho han vi va hay om yeu nhng cc ky thong minh, nh dung tr xoa c n cho cha, nen ong c i hoc. So la co mot ong phu ho lang ben cho bo Due vay kha nhieu tien thoc. Lan o phu ho en co mot mnh Due nha. Ong khach hoi: Bo me chau i au. Due tra li: Bo chau i giet ngi, me chau i cu ngi. V khach nghe giat mnh, hoi lai: Sao lai co chuyen ky quai the, chau noi ro cho ta nghe xem nao. Due hoi: Chau noi ra th ong co thng g khong. Ta mua banh cho ma an. Banh th nc non g, chau cha noi. Ong khach trong thay ao Due co mieng va, mi bao: Th ta may cho bo quan ao mi. Due lai ci: Ong thng the hay con t lam. Ong khach sot ruot bao: Th tao xoa n cho bo may vay. Due sung sng chay ra b ao lay cuc at nhao vao tha: Ong in tay vao ay i, chau se noi ngay. Ong khach chieu long, ben a ban tay in 20

Vu Due
l Phu Tho
Viet Thi Luc lu i. Nhan xet ve Vu Due, co lan vua Le Thanh Tong noi trc quan than rang: Ngay sau nc nha co bien co, han ngi nay ng noi. Ong lam quan trai 6 i vua (Thanh Tong, Hien Tong, Tuc Tong, Uy Muc, Tng Dc, va Chieu Tong), c thang ti chc Thng th Bo Lai, pham ham ti Tong nh pham, tc phong Trnh Khe hau. Ong c trieu nh chieu le cap cho 12 mau ruong the nghiep (cha truyen con noi), 50 mau ruong va 10 mau bai dau t (cho hng mot i ong), 40 mau ruong te. Mua ha nam Tan T Quang Thieu th 6 (1521) vua Le Chieu Tong sai ong viet van bia tien s cho khoa Giap Tuat. Bai van ay co oan noi ve pham chat cua ke s nh sau: ... Cac tien s khoa thi ay von a c tuy tai s dung, eu hang lieu th, ngi th theo hau cng nga trong khi hoan nan, ke th giup ban ke hoach trong buoi tr bnh, ngi th tr dan coi viec, ngi th khi thao van t, pham hanh tai nang cung

vao cuc at. Luc o Due ci vang: Ong i, ay la bo chau i nho ma, me chau th i cay. Ong khach ngi, ngh bung thang be nay gioi qua, ve sau at se lam to. Va luc o th bo me Due i lam ve. Due chay ra cong khoe: Con va xoa c n cho bo roi. Ong khach vui ve lam chng luon: No noi ung ay, toi a in ban tay vao cuc at cam oan xoa n. oan ong khach ke cau chuyen thu v va roi cho bo me Due nghe. Trc khi ra ve, ong nha giau noi: Thang be khau kh rat thong minh can cho i hoc, nhat nh no se lam quan. Mon n cu toi a xoa roi, neu luc nao thieu th sang toi giup tiep. Bo me Due nghe vay n nang tng khuc ruot, cang co gang lam lung nuoi con an hoc. Nam 23 tuoi Vu Due i thi Hoi roi thi nh o Trang nguyen khoa Canh tuat nien hieu Hong c th 21 i vua Le Thanh Tong (Dng lch 1490). Nam sau Trang Due c i theo nha vua ve Thanh Hoa bai yet Sn lang. Vua lam 6 bai th cam khai, sai ong hoa lai. 6 bai hoa cua ong c hoc gia Le Quy on chep vao cuon Toan

HIEN TAI AT VIET

co the thay c ai khai. en nay lai oi n c to iem, tam long cam kch biet en dng nao. Tat phai trong sach e hng phuc, tat phai thuy chung lo bao en. Trc lay kh thc sau mi en tai nghe, trc la c hanh roi mi en van chng. La sao sang, may la, lam iem lanh cho ng thi, la vang ngoc thien nhien lam cua quy cho the gian, la gm Can Tng Mac Gia e dep loan, la go Bien Nam Ky T e vng cot rng, la thoc lua vai lua e nuoi song dan, la sam linh chi truat e dng tho mach nc, e cuoc tr nc en cho phon vinh va at thien ha vao the bnh yen nh Thai sn ban thach, mi co the tren khong phu s bieu dng cua c thanh, di khong phu von hoc van cua i mnh... Lam ti Thng th Bo Lai nam quyen chon bo, xet hach, thang giang va cac viec co lien quan ti bong loc cua cac hang quan chc, nhng ong rat liem khiet gian d, ve nha van mac quan ao nau song. Nhan buoi thong tha, ong vac cuoc ra tham ong, i en gan cau Xa Loc th gap vien Tri huyen Sn Vi ngoi tren cang vong. Thay ong khong chao, vien Tri huyen ben bat phat phai khieng cang. Khi en cong nha ong Bang nhan Nguyen Man oc, ong goi to Bang Dong au, ra khieng cang quan thay cho thay. (Ong Man oc la hoc tro cua Trang nguyen Vu Due, cung ang lam quan Th th trong trieu. Dong la ten co lang Xuan Lung). Ong Man oc nghe tieng voi chay ra, thay vay that kinh, quat mang vien Tri huyen: Sao ngi dam to gan bat cu ln Trang nguyen Thng th Bo Lai khieng cang cho ngi the nay. Vien Tri huyen lan ung t tren cang xuong run nh cay say khoc loc sup lay hai ong nh te sao, ngh rang phen nay chac chet. Trang Due biet vay lien bao: Anh i ay, ta vao chi mot lat, roi cong ta ve nha th ta tha cho. The la dan chung hai ben ng c mot me ci no xem quan cong trang. Xa Vnh Lai va cac xa Cao Xa, Ban Nguyen ben b song Thao, cay cay trong mau tren at bai. Moi nam mua lu lut phu sa boi len mat nam, lai tranh cai nhau ve b coi kien tung lien mien. Cu Thng ben sai Tri huyen Sn Vi trieu tap toan the cac ho ven song ve hop, phan rang: T nay c en thang bon trc mua lu lut, nha nao cung phai em coc tre ra ong gi coi. Sau lu lut a co coc lam coi ma ap lai b, cam xam lan nhau. Ai lam trai se phai phat. The la cham dt c nan anh cai nhau, dat nhau en ca quan kien cao, va mat tnh hang xom va ton tien lot quan, dan rat biet n. Cuoi i vua Le Chieu Tong, trong trieu nh xuat hien be ang cua Thai pho Nhan quoc cong Mac ang Dung, he lo am mu cp ngoi. Thang 7 nam Nham Ngo (1522), nha vua ri kinh thanh ra ngoai len vung Minh Ngha Sn Tay cho ngi i a mat chieu Can Vng. Thang 8 nam ay Mac ang Dung lap em nha vua la hoang e Xuan len lam vua bu nhn. Sau o mot tng la Trnh Tuy on nha vua vao Thanh Hoa. Trc tnh hnh o, Thng th Vu Due va Th th Nguyen Man oc mo c 300 quan hng dung i theo vua, en huyen Lac Tho Ninh Bnh th vua toi gap nhau vo cung mng r. i vao en huyen Cam Thuy Thanh Hoa th b quan Mac truy uoi kp, hai ben anh nhau kch liet. Roi vua toi lac nhau khong biet au ma tm. Vu Due qua met moi, ma quan Mac ang lung bat, ong tro gm len tri keu to: Toi cuc cung lieu chet e en n nc, nay a en luc sc cung lc kiet mat roi. oan ong va ong Nguyen Man oc hng ve Lam Kinh bai lay, va lao au vao a t van. Sau khi dep xong nha Mac, nha Le trung hng, nam Bnh Ngo Canh Tr th 4 i vua Le Huyen Tong (Dng lch 1666), trieu nh ban luan cong lao, xep ong Vu Due ng au 13 ngi cong than t tiet, di cot ong Man oc ng th 3. Di cot ong Vu Due c at trong hom go boc bang bac, ong Man oc at trong hom go boc bang ong em t Thanh Hoa ve que mai tang. en th Trang nguyen Vu Due au tien lam ngay tren mo cua ong, c vua ban cho 3 ch Tiet ngha t ghi cong en, va tam bien go khac 4 ch Vng that huan lao at trong en. Sac phong la Thng ang phuc than, xuan thu nh ky te le. Ky te xuan nh le chi 8 quan 20 ong tien. Huyen quan ng ra giao cho xa tong mua 1 con trau, 1 con de, 1 con ln, 8 mam xoi, 4 chnh ru, 4 mam oan qua, 4 mam ca tht, gao thm 10 au, 40 nen hng to, 4 oi nen, 1000 t giay tien. Thc hiem thay co v ai than nao c Nha nc phong kien va xa hoi vinh danh thng thang, ca khi con song lan khi a qua i nh Trang nguyen Vu Due. n 21

HIEN TAI AT VIET

c mot nha may nc ngoai mang ten

l NguyeN Sy LoNg
Trong cuoc khang chien chong My, cu nc, huyen ien Ban (Quang Nam) a i vao lch s au tranh cach mang vi nhng con ngi kien trung nh Nguyen Van Troi, Tran Th Ly, Tran Th Chnh, Huynh Th ThanhTrong so o, co mot ngi con gai c vinh d gap Bac Ho 2 lan, ten cua ch c at cho mot nha may Lien Xo (cu). Ngi con gai o nay a ngoai bat tuan, hien ang sinh song tai Khu pho 6, Th tran Vnh ien, huyen ien Ban.
BA LAN B BAT VAN LA SO 0 Tran Th Van, sinh nam 1930 tai thon Phu ong, xa ien Quang la mot trong 3 xa vung Go Noi (ien Ban, Quang Nam), trong mot gia nh nong dan ngheo. Che o ha khac, s boc lot tan bao cua bon thc dan phong kien a thoi bung len long cam thu giac sau sac, tinh than yeu nc cua ngi dan ni ay. Trong o co Tran Th Van. c s du dat cua cac anh, ch a tnh nguyen tham gia hoat ong cach mang t tuoi 12 tuoi. Nh lai nhng nam thang hao hung cua que hng, ba Van tam s: Luc o lu tre nh bon tui au biet s la chi, ch thay tc lu giac tan mau, nen hang hai tham gia vao e diet het lu ac on nh chung ma thoi. Bon nam sau o, Van nhan nhiem vu phu trach phong trao thieu nhi cua xa ien Quang, can bo phu n cu quoc cua thon, kiem oi trng oi du kch cua thon Phu ong. Nhng ngay tranh au soi noi giup ch trng thanh nhanh chong. Niem vinh d ln en vi Van nam 20 tuoi, ch c ket nap vao ang. Khi cuoc chien tranh chong thc dan Phap sap i 22 vao hoi ket, nam 1951, Tran Th Van c phan cong i xay dng c s xa ien Hong, vung thc dan Phap tam chiem. Nhng nam thang tru bam hoat ong cung vi ong ch, ong oi tren que hng, ba c bau lam Uy vien BCH Hoi phu n xa, roi Trng hoi Phu n xa ien Hong. au nam 1952, ch b thc dan Phap va tay sai a phng vay bat Vnh ien va b a ve giam tai on Van Ly (Go Noi). ch ien cuong dung nhieu cc hnh tra tan, nhot ch suot 1 nam trong ham toi, nhng ket qua chung mong muon van la con so khong. au nam 1954, bo oi ta anh giai phong on Van Ly, Tran Th Van c ve lai vi que hng, ong oi. Ch tiep tuc hoat ong trong phong trao phu n cua xa ien Hong. Hn mot nam sau, Van tam biet ien Hong, tr lai ien Quang vi chc danh b th chi bo xa. Lan th hai Tran Th Van b bat la khi chnh quyen tay sai Ngo nh Diem le may chem i khap Mien Nam, thang tay an ap khung bo phong trao cach mang vi nhng thu oan da man, tan bao. Chung giam ch tai cac a iem: khu Ky Lam, nha lao Vnh ien, lao Thong ang - Hoi An. Mac du b ch tra tan vo cung da man, vi u nhng ngon on tra khao nh: ien giat, dui am, kim chch...nhng ngi con gai Go Noi van can rang chu ng, cng quyet khong khai bao, bao ve tuyet oi tai lieu va c s b mat cua ang. Nh lai nhng ngay thang b giam cam, tra tan, ba Van xuc ong: ch bat tui, giam vao mot can phong nho xu. Chung bat tui ngoi quy xuong at, be quat hai tay ra pha sau va troi lai, dung dui sat nung o va d vao khap ni tren c the. Tui chet i song lai khong biet bao lan ma ke. Song, moi lan nh vay, ngh en Bac Ho, ngh

HIEN TAI AT VIET

Ba Tran Th Van (ao dai, ng th 7 t trai qua) cung cac ban be tai Lien Xo (Anh do nhan vat cung cap)

en ang, ngh en cac ong ch, ong bao cua mnh, nh en tam gng trung kien, bat khuat cua ch Ly, tui quyet ra sc chu ng.... Khong the khai thac g c, nam 1960, ch anh phai tra t do cho ngi n ang vien kien trung. Ve vi que hng, khong i sc khoe hoi phuc sau nhng nam thang trong lao tu, ch nhan nhiem vu phu trach ng day b mat cua tnh, tren cac tuyen ng t ien Ban en Hoa Vang, a Nang, Duy Xuyen. Bat ke kho khan hiem nguy, ch thng xuyen gi lien lac thong suot. Vuot nhe khung Ky niem chng Chien s cach mang b ch bat tu, ay, ba Van nh lai: Tui b bat lan th 3 trong mot t to cong cua ch a phng vao nam 1962, ay cung la lan tui b ch tra tan tan bao nhat. Theo li ba, khi o ba cung cac chien s: Man, Tan va mot ngi ch cha nh c ten phai chay tron khoi s truy lung gat gao cua ch Go Noi. Ho phai bi di song, li dung nhng bui lau e an mnh, lau lau nga mat len khoi mat nc e th. Ca em dam mnh di dong nc lanh buot, nen sang hom sau kiet sc, moi ngi anh phai bo len b, dung cay lau e nguy trang. B mat tham ch iem, lan lt ca 4 ngi b bat. Chung giam cac anh ch vao mot phong chat nch nha lao Hoi An. Tay

ch nhng vet thng chang cht tren than the, ba Van cho biet o la dau tch cua thi gian nha lao Hoi An. Ba b bon cai nguc cung vi ten quan trng lien tuc dung nhieu hnh thc tra tan keo dai hang thang tri. Ba noi: Muc ch cua bon tra tan la bat tui phai nhan la than cong, la hoat ong chong lai Chnh phu quoc gia, phai vu cao nhng ngi khang chien cu. Trc s ien cuong cua nhng ten o te, Tran Th Van van lang lang vi cai ten Tran Th Tam. Bat lc trc ngi con gai xinh ep b anh en tan ta, ch chuyen ch ra kho an tai a Nang e tiep tuc tra tan. Nhng moi s co gang cua chung eu vo vong. Nam 1964, ch buoc phai tha ch. Van c c s a ve vung Go Noi, chay cha cac vet thng. Tr lai song trong long nhan dan, gia vong tay ong ch, ong oi, Tran Th Van tiep tuc hoat ong cach mang. KY NIEM HAI LAN C GAP BAC HO au nam 1967, Tran Th Van c cap tren chon lam ai bieu cua Mat tran Dan toc giai phong mien Nam ra mien Bac bao cong va gap Bac Ho. Khi oan va en Ha Noi th c mot ong ch can bo Trung ng cho biet: ngay mai Bac se en tham. The la giac m ap u bao nam c nhn thay Bac, c gap Bac trc tiep cua ba sap tr thanh s that. Ba Van boi hoi nh lai: 23

HIEN TAI AT VIET

Ca em hom o tui tran troc mai, khong ngu c ma ch mong thi gian nhanh en sang e c gap Bac. Phut giay thieng lieng c gap ngi Cha gia knh yeu cua dan toc a en. Sau khi an can hoi tham sc khoe cua tng ngi, Bac hoi tham tnh hnh chien s mien Nam. Tran Th Van may man c ngoi ben canh Bac. Ky niem sau sac ay khong bao gi phai trong k c ngi con gai Go Noi kien trung. Ba Van tam s nh thuat lai cau chuyen va mi dien ra hom qua: Khi c bac Pham Van ong, nguyen Thu tng Chnh phu, hoi : Van, con co g tha vi Bac?, luc o, khap ngi tui nong ran len. Ap ung hoi lau, tui mi tha rang: Tha Bac, con thay mnh that may man khi c gap Bac.... Bac at tay len vai tui, nhe nhang: Con con song e c gap Bac la may man lam roi o. Biet bao ong oi, ong ch cua chung ta a hi sinh anh dung.... Sau o, Bac cung oan ngoi coi lai oan bang ghi canh Bac ang ci tren lng nga tai Pac Po. Lan th hai ba c gap Bac la tai Khu nha ngh K5 (Ha Noi). Luc o, Bac hoi Van : The chau ra Ha Noi cha me chau co biet khong?. Tran Th Van xuc ong tra li: Da tha Bac, ba me con b ch bat va tra tan a mat het roi a. Ch thay Bac cung rm rm nc mat. Sau o, Bac bao moi ngi ra chup chung vi Bac mot tam hnh lu niem. Ai cung co gang chen nhau e c ng gan Bac. Khi thay cho Bac ng b khuat di bong cay, ngi th anh a mi Bac ng qua ben cho khac. Bac a cam tay ch Van bao: Chau Van cung qua vi Bac. Luc o, Tran Th Van cam thay hanh phuc biet bao. Tuy a qua tuoi xa nay hiem, nhng k niem hai lan c gap Bac Ho luon ti mi trong long ba. TEN BA TREN AT BAN o la s may man va cung rat vinh d cho tui, khi biet ten mnh c at ten cho nha may Vo San o cua Lien Xo (cu), ba Van tam s. Sau lan gap Bac Ho, Tran Th Van c to chc cho i tham Lien Xo (cu) cung vi mot so ong ch khac. That bat ng, khi va at chan len at nc cua Le-nin, Van c nhng ngi ban Nga mi i tham mot nha may trc o co ten Vo San o - bay gi a mang ten mi: Nha may Tran Th Van. Cang bat ng va xuc ong hn, khi trc cong nha may bc tng chan dung Tran Th Van bang a c at nghiem trang. Nhan dp ch sang tham, ai s quan Viet Nam tai Lien Xo va lanh ao nha may a long trong lam le ket nap Tran Th Van vao mot to san xuat cua nha may. Tro chuyen ve viec v sao ten mnh vinh d c la chon e at ten cho nha may nay, ba Van trai long: Khi sang Lien Xo, c gap nhng ngi ban, ngi ong ch, nhng ngi cong san, va cac ngi cong nhan cua nha may Vo San o, ho cho tui biet: Du cach xa at nc Viet Nam, nhng chung toi van luon doi theo tin tc ve cuoc khang chien giai phong dan toc cua nhan dan Viet Nam. Biet c biet bao con ngi a tr thanh nhng anh hung trong cuoc chien au nay va ba la mot trong so nhng ngi o ma chung toi vo cung ngng mo. Cac ban ngh rang tui a hi sinh trong nhng tran on roi tha song thieu chet va bom an hung ac cua ke thu. Do o, Ban Giam oc nha may Vo San o a xin phep lay ten tui e at cho nha may. Nhng sau o, khi oc bai viet cua nha bao Thep Mi viet ve tui, moi ngi vo cung bat ng va xuc ong biet rang tui con song manh khoe. Luc ay, tui a la Uy vien BCH Hoi Phu n tnh Quang a, Pho chu tch UBND huyen ien Ban. Km nen niem xuc ong dang trao, ba Van tiep tuc chia se: ay la niem vinh d khong ch cho rieng tui, ma cho ca que hng, at nc tui, cho ong bao, ong ch a va ang ngay em cong hien, hi sinh v cuoc khang chien trng ky, gian kho ma chnh ngha cua dan toc Viet Nam. Tran Th Van ngi con gai Go Noi que hng ien Ban kien trung trong hai cuoc khang chien v oc lap, t do cho dan toc mai la tam gng cho the he ngi Viet Nam.n

24

HIEN TAI AT VIET

Ong sinh ngay 23 -11 1931 tai lang Vu Hu Bang (xa Hu Bang) huyen Thach That tnh Ha Tay cu (nay la Ha Noi), ten that la Nguyen Duy Thuc, ten thng goi la Nguyen ang Thuc, but danh Tao Mat. Tham gia cach mang t nam 1942, c ket nap ang 1946, hoat ong hn 40 nam trong quan oi t cong tac lien lac roi trng thanh c phong quan ham ai ta. Bo cheo ba tap Bai ca gi nc cua ong c tang Giai thng Ho Ch Minh ve van hoc nghe thuat.

Nghe S NhaN DaN Tao maT

Vi du n ngh thut
ao Mat la mot nha viet kch xuat sac co nhieu sang tao oc ao ong gop quan trong cho san khau cheo tren bc ng ke tha va phat huy nhng tinh hoa nghe thuat truyen thong. Ong con la mot nha van sac sao a sang tac hn 700 bai th phan ln la th viet bang ch Han vi net but tai hoa e tang nhng ngi ma ong knh trong va than thiet. Ong co mot von van hoa day dan vi s hieu biet sau rong ve triet hoc, ton giao phng ong, van hoa co Viet Nam, nhng li noi, bai viet, bai th cua ong luc nao, au cung rut t gan ruot the hien long nhan ai, s thao thc trc cuoc i cho nen rat giau y ngha. Toi may man c lam viec vi ong khi c ong giao cho sang tac am nhac tap 1 va tap 2 (anh on Truyen viet nhac tap 3) cua Bai ca gi nc. Ong luon can dan chung toi lam san khau phai luon co cai cho khan gia xem, phai dien ta c cai hay cai oc ao cua nghe thuat cheo e no song mai vi khong gian va thi gian. Ong ac biet coi trong viec

Cho
l NST NguyeN The PhieT

day c huan cho dien vien lam sao cho dien vien hat to, hat khoe, tron vanh ro ch, lay hi t bung khong le thuoc vao microMot thi gian dai kien tr day c huan, trnh o hat, mua, dien xuat cua dien vien co tien bo ro ret. Co c yeu to c ban ay ong mi phan vai hng dan mot cach cu the chi tiet e dien vien nhap vai va sang tao. S truyen day cong phu ay la bc chuan b chu ao cho viec dng v Bai ca gi nc. Mot thi gian dai vang bong tren van an va san khau, NSND Tao Mat a danh tat ca tam huyet cho bo cheo ba tap Bai ca gi nc. Vi v nay co the noi lan au tien nghe thuat cheo co Cheo pho tc la cheo nhieu tap. Qua bo ba cheo nay ong a gi gam tat ca nhng suy ngh nung nau cua mnh ve mot trieu ai trong lch s nc nha, ve pham chat vua quan, ve moi quan he gia quan va dan, ve viec nc vi viec nha t o the hien long yeu nc, gan bo vi nhan dan va nhng bai hoc lch s. Chnh v vay Bai ca gi nc co noi dung sau sac,

25

HIEN TAI AT VIET

co sc truyen cam manh me ti ngi xem va song mai cung thi gian. Noi dung cua v cheo c the hien theo ba tap: Tap 1 Ly Thanh Tong tuyen hien mieu ta chuyen i xem hoi chua Dau cua vua Ly Thanh Tong. Trong khong kh nao nhiet cua ngay hoi, bong nhien nha vua nghe thay mot tieng hat rat hay nhng trong o co nhng li ai oan trach c quan lai. Vua cho tm ngi co tieng hat hay. o la mot co gai hai dau, khi gap vua co a Tap 2 bo cheo Bai ca gi nc giai bay thang than nhng viec lam sai trai cua quan lai ong thi cung a ra nhng c nguyen, nhng li hay y ep ve viec tr v at nc. Thay co gai he lo hien tai, nha vua a cho trieu ve cung cung cham lo viec nc va sau nay tr thanh Nguyen Phi Y Lan. Tap 2 Y Lan nhiep chnh. Khi giac Che Cu xam chiem pha Nam nc ta, vua Ly Thanh Tong cung Thai Uy Ly Thng Kiet mang quan i dep loan, Nguyen Phi Y Lan chnh la co gai hai dau Tap 1 a thay vua tr v at nc. Nguyen Phi Y Lan a thng xuyen i th sat khap ni, nam vng dan tnh, lot ao mu bon quan lai tham nhung, chia thoc cho dan trong luc oi kem, van ong dan trong dau nuoi tam, cay lua e on nh i song, ai co cong th thng, ai co toi th phat c ong ao nhan dan ong tnh ung ho, c nha vua vo cung cam phuc. Tap 3 Ly Nhan Tong ke nghiep. Con cua Ly Thanh Tong va Nguyen Phi Y Lan ke nghiep vua la Ly Nhan Tong a khong phat huy c truyen thong cua vua cha. Ly Nhan Tong xa ri nhan dan khien cho tnh hnh at nc sa xut, quan lai a phng hoanh hanh dan oi kho lam than. Trong nghe thuat cheo thng xuat hien nhan vat he va e gay ci va e the hien tieng noi phan khang cua nhan dan. Trong suot ca ba tap cheo, Tao Mat a dung cong xay dng nhan vat nay va tr thanh nhan vat sang tao nhat, oc ao nhat cua v dien va nh cao la Tap 3. Trong canh lam than cua at nc di trieu Ly Nhan Tong, tieng hat cua ong he gia a cat len to cao bon tham quan o lai, noi len noi thong 26

kho cung cc cua nhan dan. Ong b bon quan tham cua trieu nh cho lnh chum chan bat ong ra canh ong e thu tieu. ay la mot canh dien het sc ac biet, keo dai 23 phut ve mot cai chet cha tng co tren san khau nc ta. Bao ch va cac nha nghien cu anh gia rat cao tnh nghe thuat cua canh chon he nay. Canh dien ra gia canh ong trong em trang sang vi bon ten lnh va ong he gia. Ong he gia noi vi may ten lnh: Ca i ta i hat cho dan nghe, bay gi ta khong c hat na th trc khi chet ta ch xin cac chu mot ieu va, ong nh mot ten lnh chay ve nha be mot vo ru ra va uong va hat va co y nguyen khi uong ru say, lnh se quan ong vao chan va chon xuong at. Suot hn 20 phut mua hat, ong he gia a the hien nhng suy ngh, c muon cua nhan dan, ve than phan cua con ngi trc cuoc i lam than, bat cong, khon kho. Tao Mat a don tat ca tam huyet va ngh lc vao canh dien nay khien cho no mang tnh bieu tng cao vi y ngha rat sau sac. Thanh cong cua bo cheo ba tap Bai ca gi nc con co s ong gop khong nho cua tap the nghe s, dien vien oan cheo Tong cuc Hau can, nay la Nha hat Cheo quan oi. Cac nghe s a the hien rat sau sac, tinh te tng vai dien, ac biet la vai he. S chuan b chu ao cho oi ngu tham gia v dien cua NSND Tao Mat a at c hieu qua ro ret. Bai ca gi nc mai mai la dau an vang son tren con ng phat trien nghe thuat cheo noi chung, trong o co oan cheo Tong cuc Hau can. n

HIEN TAI AT VIET

NGHE S NHAN DAN THU HIEN

Con song mot ngay

l ThaNh ThuaN

Noi en NSND Thu Hien, han khong ai con cam thay xa la bi giong hat mt ma, sau lang qua nhng bai hat cua dong nhac truyen thong cach mang, nhac tr tnh va dan ca. 49 nam trong nghe, cho en hom nay, khi a gan bc sang tuoi 60, giong ca ay cang them ngot ngao, tinh te vang mai cung nam thang. ng tren nh cao nghe nghiep, ch van khong ngng lao ong nghe thuat ben b vi mong muon gn gi am hng dan ca va truyen cam hng en nhng the he tng lai.

Mot i am uoi vi cau hat Chng trnh nghe thuat gan ay nhat ma NSND Thu Hien tham gia la"Nhng ngoi sao sang mai" dien ra em 24/4 m man cho chuoi nhng hoat ong ky niem 60 nam thanh lap Nha hat Ca mua nhac Viet Nam (16/11/2011). Chng trnh la cuoc hoi tu nhieu the he nghe s ngoi sao cua Nha hat suot may chuc nam qua. c tr lai cai noi xa, ch va cac nghe s, mat ai nay eu long lanh ngan nc khi lai c hat cung nhau trong khong kh soi ong, am cung va luon tran ngap tieng vo tay co vu, ong vien trc nhng bai hat ma ho a tng hat bao nhieu nam trc. Va cung bi o chnh la tnh cam cua nhng ngi than yeu danh cho nhau khi tr lai ngoi nha chung la Nha hat Ca mua nhac Viet Nam. Ch cho biet t nay en ngay ky niem 27

HIEN TAI AT VIET

chnh thc, ch se gop mat trong nhieu chng trnh nghe thuat ac sac do Nha hat Ca mua nhac VN dan dng: Hng sac Viet Nam, Mot thi e nh, chng trnh chao mng ky niem cac ngay le ln va cac chng trnh giao lu nghe thuat quoc te. Hien nay, du a ngh hu tai Nha hat Ca mua nhac Viet Nam va a chuyen vao Thanh pho Ho Ch Minh sinh song cung chong con, nhng NSND Thu Hien van bay ra Ha Noi lien tuc, eu an xuat hien trong cac chng trnh nghe thuat ln. Roi ch lai tat ta vao Sai Gon, i en mien Tay, mien Trung. Dng nh ch sinh ra ch e hat, danh cho hat. Va khi nao ch con song la con hat. Gap ch mi thay ro dng nh thi gian va nhng lo toan cua cuoc song thng nhat khong u sc lam phai tan nhan sac cua ngi an ba hat nay. NSND Thu Hien van rc r vi gng mat cang mong tran ay sc song. Va khi ch cat len tieng hat, th dng nh moi ranh gii ve tuoi tac eu b xoa nhoa. Nhieu ngi yeu tieng hat ngot ngao am hng dan ca cua NSND Thu Hien nhng co le t ai biet e co c giong hat ay ch a phai kho luyen vat va the nao. Sinh ra trong mot gia nh ngheo que lua Thai Bnh, 10 tuoi ch trung tuyen vao oan ca kch Lien khu V va trung tuyen. Nhng ngay mi vao nghe, biet giong ca cua mnh con non hn so vi cac bac an ch, Thu Hien a t tm cach ren luyen giong hat cua mnh. Vi long yeu nghe va s quyet tam, ch a sieng nang en nha thay, phu quet nha, giat quan ao e c nghe lom thay ch bao, hoac khi cao hng hat mot mnh. He tnh c ai cat len cau dan ca, ch lai lang tai nghe e t rut ra cach hat rieng. Roi khi at nc xay ra chien tranh, mi 15 tuoi, Thu Hien a cung oan Van cong Tay Bac vao bieu dien phuc vu ong vien tinh than chien au chong giac My cua quan va dan tuyen la mien Trung. Nam 1972, ch gia nhap vao oan Ca nhac dan toc Trung ng. Sau o ch a cung oan Van cong Tay Nguyen vao giai phong Quang Tr, tham gia vao cuoc trao tra tu binh. Nam 1975, Thu Hien cung oan Ca nhac dan toc Trung ng theo bc chan than toc vao giai phong thanh pho Hue. Thi tuoi tre cua ch a troi qua nh the. Thang ngay binh la ay luon hien ve trong tam tr cua ch. Nhng ky niem cua mot thi thieu thon, vat va va gian kho van luon lam ch xuc ong moi khi ke lai. a co luc a ao Vnh Linh mac du ben tren mat at la ma bom bao an am am, ben di a ao ch va cac ong nghiep trong oan van cong van hat cho du phai dung vo hop sa lam micro nhng ai cung hat say sa, nhiet tnh. e roi sau nay, du bao bien ong cua cuoc song th nhng nam thang tuoi tre ay van la noi am anh trong tam tr ch, la ong lc tiep them sc manh e giong hat Thu Hien ngay cang co sc lan toa sau rong trong tam tr ngi yeu nhac. Vi giong ca ep, am a mau sac dan ca, Thu Hien a e lai nhng an tng kho quen trong long ngi ham mo qua nhng bai dan ca, hay nhng ca khuc mang chat lieu dan ca ma ch the hien. Thu Hien a hat rat nhieu bai hat ve Mien Trung noi chung va Nghe Tnh noi rieng. Cung v le o a khien khan gia yeu ch tng rang ch la ngi con cua manh at mien Trung nang gio. Rat nhieu bai hat ve mien Trung t dan ca en tan nhac c ch the hien xuat sac va e lai dau an sau am trong long khan gia. Ch ke rang, mnh bat au hat nhng bai hat ve mien Trung khi ch hanh quan vao Nghe Tnh. Thi iem o, vung at Khu IV ang la trong iem anh pha ac liet cua e quoc My. Khi ch i en c Tho (Ha Tnh) th va luc may bay My bay ti doi bom khien cho ca vung ni ch ang tru an tan hoang, o nat nh khong con bat ky mot s song nao. Gia bon be vang lang o bong cat len

Nghe s nhan dan Thu Hien

28

HIEN TAI AT VIET

mot lan ieu dan ca Nghe Tnh khien ch ng ngan lang nghe, xuc ong manh liet... Va ch a t nhu vi long mnh rang, t ay ch se hat dan ca Nghe Tnh. Khi a quyet i theo dong nhac dan ca, ch a phai kho luyen rat nhieu mi co c chat giong mien Trung ngot ngao, chiem tron tnh cam cua ngi yeu nhac. Ch con nh khi c nhac s Nguyen Van Ty gi gam bai hat Mot khuc tam tnh cua ngi Ha Tnh cua mnh cho ch, ch a mat hang thang tri en nha nhac s Nguyen Van Ty e tap hat bai nay. Ngay t cau m au Ch i mo roi cung nh ve Ha Tnh..." ch a phai tap ca buoi, b nhac s mang cho khoc en o ca mat. Nhng Thu Hien khong nan long. Ch xin c ve tap lai va a khien v nhac s k tnh phai ng ngang khi nghe Thu Hien nhap hon mnh vao bai hat, hat ngot nh khong the ngot hn c na. Ca khuc o a thanh cong vang doi. Hoi o hau nh sang chu nhat nao, chng trnh Ca nhac theo yeu cau thnh gia tren ai Tieng noi VN cung phat bai hat nay. Va Thu Hien i en au cung c ngi ham mo yeu cau hat "Mot khuc tam tnh cua ngi Ha Tnh". Thu Hien la mot trong nhng nghe s hiem hoi song c bang nghe, t viec thu va ban bang a, du cuoc song cung ay chat vat va kho khan. Gan 50 nam trong nghe hat, NSND Thu Hien a phat hanh c so bang a kha ln len en con so 49. o la mot con so ang ne, la niem m c cua nhieu ca s cung thi ch. Hien nay du ang la ca s co v tr cao trong dong nhac tr tnh nhng khong v the ma ch chay theo th trng, nhan nhng show hat xo bo. Bi ch biet cach dung hoa gia cuoc song va nghe thuat e luon gi c hnh anh ep trong mat cong chung. Dau rang nghe s cung can phai song, can phai mu sinh nhng ch luon biet iem dng, biet sang loc khan gia neu o khong phai la nhng bai ch thch. Con nh khoang thi gian au nhng nam 90 cua the ky trc, dong nhac dan toc ri vao be tac, khi nhac nhe len ngoi, nhieu ca s a chuyen sang hat nhac tre, e ap ng nhu cau cua ong ao cong chung va cung la e co the ton tai vi nghe. Nhng Thu Hien van chuyen tam vi dong nhac mnh a theo uoi. Roi khi nhac hai ngoai tan cong manh me vao th trng am nhac nc nha, mot mnh ch a ra 5 album ca nhac: Thu Hien tuyen chon, Hoa cau vn trau, Hng cau, Tnh tham duyen que, Ai ra x Hue. Nam album nay Thu Hien lam no ch vi mot mong muon keo khan gia quay lai vi am nhac dan toc. Khong ng, chung lai c cong chung on nhan va yeu thch.Gan 50 nam trong nghe, va hat va hoc, va t trau doi ren luyen trong tap the Nha hat Ca mua nhac Viet Nam, ch a chiem tron cam tnh cua nhng khan gia yeu men giong hat Thu Hien. V nhng cong hien trong lao ong nghe thuat, Thu Hien a vinh d c Nha nc phong tang danh hieu Nghe s Nhan dan vao nam 1993. Nhng tran tr vi the he tre Hien nay, du a tren nh cao cua s nghiep nhng ch van am tham, ben b lao ong nghe thuat. Ch van hat, van ra album nhng khong bao gi muon rum beng nh mot so ca s khac. Ngay ca mot live show rieng e anh dau cuoc i ca hat ch cung cha tng thc hien, trong khi o cac ca s tre bay gi tuy ten tuoi con m nhat cung a lien tuc to chc chng trnh cua rieng mnh. Bi ch quan niem, tieng hat t trai tim ngi nghe s se t tm ng en vi nhng tam hon ong ieu. Vi ch, s bnh an trong tam hon mi la th quan trong e roi sau nhng giay phut hao nhoang tren san khau ch lai tr ve ung vi con ngi cua mnh, song mot cuoc song gian d, bnh lang. Noi en cac ca s tre bay gi, ch chanh buon khi dong nhac dan toc ma ca i ch theo uoi rat t c cac ban tre quan tam, theo hoc, ke ca trong thanh nhac va sang tac. Cac em thch hat nhac tre v li ch trc mat la nhanh chong c noi tieng, kiem c nhieu tien. Nhieu ca s tre noi len nh cong nghe lang xe, nhng tieng hat cua cac em khong cham c en trai tim cua ngi nghe th roi cung se ri vao quen lang. Thu Hien bao, lam nghe, en vi cong chung phai bang tieng hat. Cong nghe co the tao nen mot ngoi sao ca nhac rat nhanh chong. Nhng neu khong co tai nang va s ren luyen th ngoi sao o cung nhanh chong lui tat. Nghe thuat ch thc khong phai la th nhat thi, cang khong phai c o bang tien. No phai la mot qua trnh lau dai, can ti rat nhieu kho cong cua ngi nghe s. Gan 50 nam i theo con ng ca hat, a trai qua rat nhieu gian kho bi chien tranh, binh la va a tham tha u nhng gian nan ma cuoc i danh cho mot nghe s ch luon tam niem mot ieu: Nghe thuat luon oi hoi s t ren luyen lau dai cua ngi nghe s. Va, trong sau tham tam hon cua ngi an ba hat luon co mot mong muon la se co nhieu ban tre theo uoi dong nhac giong ch. Du ban bu vi nhng vai tro khac nhau cua cuoc song gia nh nh ngi v, ngi me, ngi ba va ca lch dien day ac ch van luon san sang mang kinh nghiem ca hat tch cop ca i mnh truyen lai cho cac em co tinh than nghiem tuc va kien tr theo uoi vi mot mong c chay bong ve mot s phat trien thnh vng cua dong nhac dan toc ma ch ca i tam huyet, eo uoi./. n

29

HIEN TAI AT VIET

PHAN QUANG

Nghe Bao Nghiep Van

l gS.VS ho Sy VNh
ha bao, nha van Phan Quang thuoc the he an anh cua toi ca ve tuoi i lan tuoi nghe. Khi toi mi la hoc sinh nhng nam au trung hoc c s th ong a la bien tap vien bao Cu quoc Lien khu IV, roi phong vien bao nay cac mat tran Bnh Tr Thien, Thng Lao, co quan he rong vi cac nha chnh tr, nha van hoa vung t do Bac mien Trung. Phan Quang khong co ieu kien hoc len cao, nhng nh am me s nghiep bao ch, van chng, i nhieu, hieu rong, tinh thong tieng Phap a tao cho ong mot phong van hoa tong quat (culture generale) va mot phng phap sang tao khoa hoc. Hn 60 nam cam but, s nghiep bao ch, van hoc cua Phan Quang that o so vi 40 au sach, vi tuyen tap 3 cuon (1999) va nay la tuyen tap 10 nam ma toi ang co trong tay. o la cha ke th gi vat chat cho cong tac quan ly (Uy vien Bo bien tap bao 30

Nhan dan, Chu tch Hoi nha bao Viet Nam nhieu khoa, Th trng Bo Thong tin, Tong giam oc ai tieng noi Viet Nam, ai bieu Quoc hoi ba khoa va la Pho chu nhiem Uy ban oi ngoai cua Quoc hoi). Co the noi, t co nha van, nha bao, nha khoa hoc nao ma co s ket hp hai hoa gia cong tac quan ly va cong tac chuyen mon. Cai trc bo sung cho cai sau ve cho ng, cach nhn; con cai sau lam phong phu cho cai trc ve tam nhn van hoa, to chat nhan van trong ng x. Mot so ngi c thien kien ngh rang, cong tac quan ly se lam thui chot cong tac chuyen mon. Y kien o la sai lam, ch t la trng hp Phan Quang. Co nhieu chuyen e ban ve Tuyen tap cua mot nha bao ln, mot nha van thanh danh vi gan 1.000 trang sach co khoi lng thong tin ln, kien thc uyen bac, nhieu bai co tnh hoc thuat cao, tnh thc tien ngon ngon (co the dung lam tai lieu

HIEN TAI AT VIET

giang day ai hoc bao ch, Hoc vien Bao ch va Tuyen truyen), ngi viet du co chac tay cung kho truyen at cho het y ep, li hay cua tuyen tap. V vay, trong bai viet nay toi xin neu hai noi dung tam ac, s ac. I. Chat ly luan, hoc thuat trong mot so tieu luan ieu ong lai sau am nhat trong toi la bai: T duy va phong cach bao ch Ho Ch Minh. Bai viet khong dai, nhng tac gia a noi u nhng ieu can noi ma Bac Ho thng can dan bao gii: tnh chien au,tnh nhan dan, vai tro chien sy cua nha bao. Y mi cua bai viet la tac gia a tiep can oi tng t goc nhn van hoa: Bao ch va la mot bo phan cau thanh van hoa, va la phng tien xay dng, truyen ba va thc thi van hoa (tr.660). Quan iem bao ch cua Ho Ch Minh la t do t tng; van phong bao ch phai gian d, de hieu pho thong, hoat bat, nhng khong co ngha la pham tuc, t nhien chu ngha, thch th to hong, khong thch th boi en. Nha bao phai viet cho van chng, cho ngi oc thay hay, thay van chng mi thch oc. Ho Ch Minh la ngi ke tha V.I.Lenin va cac nha kinh ien cua chu ngha Mac tren bnh dien bao ch kieu mi, ma noi dung lien quan en bai viet nay la tnh van hoa. Trong thi ky tan kinh te Nga, mot cau hoi at ra bc thiet oi vi chnh quyen Xo Viet c Lenin at cau hoi: Chung ta thieu g? va tra li: tnh van hoa, s hieu biet tri thc quan ly. Vay tnh van hoa trong bao ch nam au? o la qua trnh dan chu hoa, t do hoa oi vi toan dan. Tri thc tren bao ch la coi nguon cua t do bao ch. Ngay nay bao ch la ni hoi tu mot khoi lng khong lo tri thc, thong tin troi noi tren nhieu phng tien truyen thong Internet ang lam giau tr tue loai ngi, trc tiep tham gia vao san xuat xa hoi. Neu nh hng ung th ngay ca s that thap hen, s that mau xam cung co gia tr phan bien hn s gia doi cao thng nh nhng hien tng thoi phong thanh tch trong mot so nganh, anh trao viec chuyen giao at nong nghiep cho san Golf vi muc ch vu li, y o cac d an bien cong vien Thong Nhat thanh mot kieu Disneyland hoac trung tam thng mai hang chuc tang tai cong vien Tuoi tre a b huy bo, do thieu y thc van hoa. Nhan hoi thao ve Ngo Tat To, Phan Quang co bai Nghe bao, nghiep van noi ve moi quan he gia van hoc va bao ch vi nhng kien giai thuyet phuc. Van hoc triet luan hn bao ch nhng bao ch lai logic hn van hoc. Du la ngi sinh trc, ke e sau, nhng eu la anh em mot nguon coi. Cai nay bo sung cho cai kia, trong cai nay co cai kia. Phan ln cac nha van trc khi thanh danh eu a lam bao hoac la nha bao chuyen nghiep. Ong che mot so nha bao dng nh mai me san nguon tin trc tuyen tren Internet e chuyen voi en ngi oc ma sao nhangtrau doi chu ngha. Bai bao ma thieu chat van, te hn la van ve lung cung th khong ch gay phien ha cho ngi oc ma con lam hong tieng me e. D bao cua ong ve qua trnh tch hp gia van hoc va bao ch trong xu the toan cau hoa la co c s (trang 659). Trong cac bai Con ngi va tam linh, Ve y ch va tnh cach Viet Nam, Cuoc but chien ve nho giao, Nhan tai nhn t hai pha, Tai nang va nhan cach, Van hoa cua ngi lam bao Tuy cach at van e khac nhau, y tng khong giong nhau, nhng cung xuat phat iem: Tam nhn van hoa. Trong bai au tien, Phan Quang luan giai moi quan he gia the quyen va ton giao theo quan iem duy vat lch s. Ngi cach mang theo thuyet vo than, nhng ton trong quyen tam linh cua moi ca nhan, theo ton giao, tn ngng hay khong theo. Bi o la quyen dan chu c ghi trong Hien phap. oc bai nay, toi lien tng ti nhng kien giai cua M.Gorki ban ve Chua Tri. Tren thc te ton vinh hay chong Chua Tri gan lien vi ieu thien va cai ac. Gia s chua Tri la bieu tng cua ieu thien th ha c g ma chong; ang nay Chua Tri ch la cai thien cua nhng ke cung co quyen lc cua mnh. Bai bao co mot so thong tin thu v ve cai cach Thien Chua giao. Ngay nay chung khong con la ang toan nang na, ieu o cho phep cong ong Vaticang II (1962-1965) ban hanh mot so quy nh mi e phu hp vi thc tien mi: gia ao vi i, gia ao phap vi dan toc, e cac ao hu va knh Chua va yeu nc. oc Cuoc but chien ve Nho giao 1930 gia hai bac thc gia: Tran Trong Kim va Phan Khoi, ngi oc hom nay rut ra c bai hoc ve van hoa tranh luan. Quan iem cua ho oi lap nhau, s ac, ca tnh rat khac nhau, nhng ca hai eu noi nang lch thiep, goi nhau bang tien sinh khi tranh luan, thang than phe bnh nhng ieu cha phai; va cong nhan nhng u iem cua ngi, va dung 31

HIEN TAI AT VIET

cam nhan cai sai cua mnh ma iem quy tam la nh y thc dan toc v tng lai nen quoc van quoc ng dan toc. II. Na n g lo n g v i que hng Qua n g Tr Mot trum bai viet ve que hng Quang Tr, o oi vi Phan Quang he cham en tuoi th, lang que ngheo, k niem tuoi hoc tro manh at a linh nay la dng nh tam hon ong rung len vi nhng cam xuc dang trao, nhng hoai niem tha thiet. Phan Quang a tng noi: Toi van thay mnh la ngi Quang Tr 100% vi nhng ban tnh kho sa: thang than, trung thc en cc oan, vung ve trong oi xNhng x que ngheo ay lai co tieng hat, giong ho nghe than thng, da dietno a tao nen tam hon a cam, tang ngi lang mang cua mnh. Toi c nhan t que hng nguyen ven con ngi toi. Hai pham chat thang than, trung thc va a cam, lang man that ra khong oi lap nhau ma bo sung cho nhau. ieu nay ta thay ro khi ong viet nhng ky c ve lang que goc Quang Tr. Que hng oi vi Phan Quang la nhng canh vat gan gui va nhng con ngi than thuoc. o la vung at gio Lao, cat trang, la con song Thach Han ma mua nc can th trong veo hien lanh uon khuc, la tieng ho ap bap nhng em he cai lang co bai trong ngo thng nguon Ba Long, la nhng cau hat ru t giong tram buon cua ngi me: Roi mua thoc ra, rm kho, ban ve x ban biet ni mo ma tm; Chieu chieu ra ng ca sau, ngo ve que me ruot au chn chieu o la coi nguon ma trung tam la than phu cua ong, con ngi kh tiet, kham phuc ngha ln cua phong trao Can Vng, vi ngh lc biet ngang cao au e ch van nc thong nhat. Noi en que hng Quang Tr la noi en tinh, kh, than cua mot vung at thieng, o a san sinh ra nhng nhan kiet. Phan Quang co nhieu bai viet ve co Tong B th Le Duan nha lanh ao kiet xuat cua cach mang Viet Nam, Phan Quang trien khai bai viet theo nhng k niem ma ong trc tiep nghe anh Ba noi chuyen vao nam 1952 tai Chi hoi van nghe lien khu IV, lan Tong b th gap mat cac tong bien tap trong mot cuoc tap huan vao nhng nam 80, nhng chuyen i ve Vnh Linh, Trieu Phong, ve lang Hau Kien, lang Bch Lac ong ghi trong nhat ky. Nhac ti Nguyen Hu Ba, ngi nhac s ong hng thuoc lp an anh, ong ca ngi cuoc i lao ong nghe thuat can man va khiem nhng v s nghiep chan hng, truyen ba am nhac dan toc. Viet 32 ve Tran Hoan, sau cai chet ot ngot cua tai nang am nhac cach mang, ngi von la ong hng, ong tue, ong s, va co thi la cap tren cua mnh, Phan Quang danh nhng tnh cam chan thanh oi vi nghe sy chan chnh, giau long nhan ngha, suot i mang cai ep en cho i. chan dung Che Lan Vien - nha bao; tac gia tuyen tap tranh lap lai nhng nha phe bnh a co nhng khao cu cong phu, ma khai thac vung tr tue t ngi biet cua nha th ln. Chan dung van hoc cua Phan Quang am chat tr tnh, vi nhng cau chuyen trc cam giau lien tng trong trng hp Thanh Tnh. Noi ve von th ca dan gian, tai oc tau, ke chuyen cua Thanh Tnh, hay oc Que Me cua nha th, ong nh ti than phan me mnh thi son tre. Viet ve can bo lanh ao cap nha nc nh Trng Chinh, Pham Van ong, Nguyen Van LinhOng khai thac s ong gop cua ho ve bao ch t goc nhn van hoa. Phan Quang Tuyen tap mi nam co tren 70 anh pham, but tch ve moi quan he cua ong vi cac nha hoat ong chnh tr, nha van hoa ln, cac nha bao danh tieng trong nc va quoc te, ve nhng chuyen i nc ngoai nhieu chau luc noi len s hoat ong a dang, nang ong, moi quan he ay uy tn gia ban be quoc te, khi ong la Pho Chu tch To chc quoc te cac nha bao (OIJ), la nha bao co ten trong t ien Nhng ngi noi tieng the gii (Whos who in the world cua My nam 1995 1996). Tuyen tap khong tranh khoi mot so thieu sot nh viec cau truc cac phan trong bo cuc cha that s logic: co nhieu tieu luan ang le phai a vao phan Tren ng tm hoc va suy ngam th lai a xuong phan: Que hng va thi cuoc. Van cua Phan Quang noi chung lu loat, giau cam xuc, nhng co mot so cau, oan dai dong, li bat cap y, v du cac trang 278, 261 May nam gan ay, t khi ngh hu (2003) tam ong c nhan, nhng tr khong bao gi nhan. Ong oc sach, viet bao, chuan b tham luan khoa hoc, d cac cuoc sinh hoat Hoi nha van, Hoi nha bao va nhng chuyen i Ong con la chu tch hoi ong hng Quang Tr tai Ha Noi. Neu co ieu g o noi khai quat ve con ngi cua Phan Quang, th toi mn li cua ngi xa: co ba ieu bat hu cua mot i ngi: lap c, lap cong, lap ngon, th Phan Quang nha bao, nha van bat au s nghiep van chng, bao ch cua mnh bang lap c, t ch c, ch tam.n

T TRONG DI SAN

Van MIEU xCH ang

Mot bieu tng cua Van hien Hng Yen

l NguyeN KoNg
sau Thang Long ma thoi. So vi Kinh Ky, Pho Hien khong ch ong vai tro phuc vu th trng noi a ma con la mot ca khau co the manh ca ve noi thng lan ngoai thng. Ba thap ky au cua the ky 17 nhieu thuyen cua Nhat Ban, Trung Quoc a cap ben Pho Hien. Nam 1638, chiec tau au tien cua Ha Lan en ay lap thng iem. Tiep theo la cac tau cua Anh Co lch s phat trien kinh te lau i, Hng Yen cung la vung at hoc. Suot chieu dai lch s vung at Hng Yen thi nao va lnh vc nao cung co nhng ngi co cong lao xuat sac c s sach ghi nhan. Trong lnh vc quan s xa xa co Trieu Quang Phuc, Pham Ngu Lao, thi can ai co Nguyen Thien Thuat, Hoang Hoa Tham; Van tai noi tieng co Nguyen Trung Ngan, oan Th iem roi Vu Trong Phung, Nguyen Cong Hoan; San khau cheo co Nguyen nh Ngh, san khau kch co Hoc Phi; my thuat co To Ngoc Van, Dng Bch Lien. Ve Y hoc co ai danh y Le Hu Trac. Ve khoa hoc co Nguyen Cong Tieu, Pham Huy Thong. Hoc gia Dng Quang Ham a tng la Hieu trng trng Bi Ha Noi. Sau nay, co nhieu van nghe s noi tieng que Hng Yen nh cac nha van Le Lu, Chu Lai, Nguyen Th Hong Ngat, nha van liet s Dng Th Xuan Quy, cac nhac s Vnh Cat, Pho c PhngNh vay, khong phai ngau nhien Hng Yen co di tch Van Mieu Xch ang. Neu nh Van Mieu. Quoc T Giam Ha Noi la trng ai hoc au tien cua nc ta th Van Mieu-Xch ang la mot bieu tng cua vung at hoc, vung at co truyen thong Van hien Hng Yen. Van Mieu Xch ang la van mieu hang tnh xay 33

ot tin vui en vi Hng Yen: Thu tng Chnh phu a phe duyet d an xay dng Khu tam trng ai hoc tai Thanh pho Hng Yen. D an c phe duyet khi he thong ng giao thong a phat trien va ang m rong hn na. Viec xay dng xong cay cau Yen Lenh a giup Hng Yen pha c the Ngo cut tr thanh au moi giao thong quan trong trong tuyen ng Bac Nam, ong thi noi lien vi cac tnh thanh pho ong bang va duyen hai Bac Bo. D kien khi hoan thanh khu ai hoc se co mot con ng cao toc noi Hng Yen vi Ha Noi tao ieu kien i lai thuan li cho cac giao s en giang day tai cac trng ai hoc. Nh vay tren manh at co truyen thong van hien lau i se moc len mot khu ai hoc quy mo ln thi hien ai. Pho Hien xa, Hng Yen nay la vung at co be day lch s va van hoa a san sinh ra nhieu anh hung hao kiet, cac nha van hoa kiet xuat. Th nhat kinh ky th nh Pho Hien, cach ay vai the ky, Pho Hien la mot thng cang sam uat ng

T TRONG DI SAN
dng nam Minh Mang th 20 (1839) nam tren mot khu at cao rong gan 4000 m2 thuoc thon Xch ang, phng Nam Sn, TP Hng Yen. Hien vat quy nhat la chn tam bia a, trong o tam bia c lap nam ong Khanh th 3 (1888), mot bia c lap nam Bao ai Th 18 (1943) ghi danh cac nha khoa bang Hng Yen. Co 138 v o ai khoa c ghi khac vao bia t thi Tran en nam 1919 Khoa thi cuoi cung cua khoa c Nho hoc, trong o co 21 v nay thuoc a phan tnh Thai Bnh (Phu Tien Hng ngay o la cua Hng Yen nay thuoc Thai Bnh). Trong so o hoc v cao nhat la Trang Nguyen co: Trang nguyen Tong Tran, ngi thon An Cau, huyen Phu C i Tran. lang An Cau hien con en th Tong Tran. Ngi i sau a viet truyen Tong Tran Cuc Hoa. Mot tac pham th Nom dan gian noi tieng ca ngi tai c, tnh yeu va long chung thuy cua Tong Tran Cuc Hoa. Trang nguyen th 2 la Nguyen Ky ngi xa Bnh Dan huyen Khoai Chau o vao thi nha Mac. Le Nh Ho ngi lang Tien Chau, xa Tien Chau, huyen Tien L (nay la thon Le Nh Ho) xa Hong Nam Tien L. Ong sinh nam 1511, mat nam 1581. Thi trai tre, ong co sc voc to ln, an khoe, lam khoe. Nam 30 tuoi, tai van chng cua ong a noi tieng khap ni. Nam Quang Hoa th nhat (1541), trieu vua Mac Hien Tong m khoa thi, ong o Tam giap ong tien s. Trong ba tiec mng ban ong khoa, ong an khoe en mc ngi ban phai that kinh thot len: Ngay xa co ong Trang Mo Trach an khoe lam. Bay gi toi thay ong an khoe hn ca ong Mo Trach. Trc ay, hang nam vao hai mua Xuan Thu nh ky, cac ngay 10 thang Gieng va 14 thang 8 tai Van Mieu Xch ang eu to chc te le Khong T, cac quan lai trong trieu nh ve d rat ong. Nhng nam gan ay, tnh Hng Yen a tien hanh trung tu ton tao Van Mieu Xch ang, sa sang ng i loi lai, ton ve ep canh quan. Ni ay a tr thanh iem sinh hoat van hoa, niem t hao cua nhan dan ve truyen thong hieu hoc cua vung at van hien nay. Ni ay cung tap trung rat ong hoc sinh trong ngay le tet, trong dp thi c vi c m khat vong o at thanh tai theo bc cac bac tien nhan. Viec Thanh pho Hng Yen xay dng khu trng ai hoc vi quy mo ln ton them ve ep va gia tr cua Di tch Van Mieu Xch ang. n

r lai nhng nam 1922 the ky trc, xiec thu chuyen nghiep ra i vi nhieu the loai tren san khau xiecViet Nam hoi o, trc het ganh xiec Ta Duy Hien. en nam 1959, nhieu tiet muc thu d, thu ln va thu nho a dien ra lien tuc hang em tai san khau ngoai tri va san khau tron hien ai nhat ong Nam A. Mon loai nay a co nhng ong gop ang ke vao s nghiep phat trien cua nganh xiec Viet Nam. Song qua trnh phat trien cua chung cung gap rat nhieu kho khan gian oan, roi lai tai phuc. Nhng cho en nay, noi chung mon loai xiec thu van cha phat trien ti tam cao bi le xiec thu la nghe thuat, lai mang tnh khoa hoc ve Gia suc hoa va thuan hoa thu xiec ma oi ngu nuoi day thu cho en nay van cha c hoc co bai ban, chu yeu van la lp dien vien con chau cu Ta, nhieu ngi a ngh hu, ho co nhieu kinh nghiem cu the ve nuoi day thu nhng c khai thac uc ket thanh giao trnh cua nganh en nay a co ngot 100 nam chuyen nghiep. Ngay nay, khac vi nhng nam trc, ta co nhieu thuan li ve thuan hoa thu xiec, thc pham nuoi thu khong thieu, lai mi co khu chuong trai kha hien ai ma lien oan xiec Viet Nam va mi xay dng. e tiep tuc a bo mon xiec thu vn ti tam cao, ap ng yeu cau tham my cua cong chung ngay nay, phu hp vi yeu cau hoi nhap xiec quoc te. V vay a en luc nganh xiec can tong ket mot cach c ban co ly luan qua trnh xay dng

34

T TRONG DI SAN

XAY DNG TNH DAN TOC TRONG

Xiec thu cua Viet Nam

l NSND Tam ChNh

Xiec thu gop phan vui nhon cho san khau xiec, nhat la Xiec tren san khau tron hien ai, no la mot mon loai khong the thieu c trong cac chng trnh xiec, bi no rat soi ong va hap dan, gay an tng manh vi moi oi tng khan gia, nhat la oi vi thieu nhi.

bo mon xiec thu Viet Nam nham rut ra nhng bai hoc kinh nghiem co he thong ve Gia suc hoa va thuan hoa thu xiec. Tren i co bao nhieu loai thu th co bay nhieu cach thuan hoa v du con chim bay tren tri ngi ta thng goi chim tri ca nc the ma cac nghe s tai ba a thuan dng chung e bat no phai bieu dien theo y muon cua nghe s. NST Ta Duy Nhan ngi ke nghiep cha Ta Duy Hien tho lo: Muon chim bieu dien theo y muon th khau au tien la chon chim roi huan luyen bien bo nao cua chung gia suc hoa, thay oi sau sac ban chat ch biet bay ln tren tri cao vi rat nhieu thu phap nh luyen tap bai ban, oi hoi ngi thuan hoa chung phai co kien thc, co kinh nghiem, biet tac ong qua nhng cong oan nhat nh vi con chim, con thu o, ong thi tao Sinh ly dinh dng e cam hoa, thuyet phuc, tng bc nam bat c kha nang phat trien cua chung theo hng nao; ngha la oi vi tat ca cac loai thu phai khai thac u the khach quan cua con thu sao cho phu hp vi d kien xay dng tiet muc. Qua trnh thuan hoa thu xiec t con ho, bao, voi en con kh, con ga, con cho, con ca sau, con ngongkhi thuan hoa phai het sc coi trong van e Sinh thai hoc o la ieu kien sinh song cua

tng con thu nh khong gian sinh hoat toi thieu, am bao nhu cau thc an can thiet cua moi loai thu, nhat la thu d, thu lnMat khac con can phai coi trong ca van e anh sang, bong toi va tieng ong sao cho phu hp vi viec thuan hoa chung bat chung phuc vu that tot cho em dien. Hien nay Lien oan xiec Viet Nam va cac n v nghe thuat xiec xa hoi hoa cung ang tm hng xay dng xiec thu sao cho the hien c sac thai Dan toc trong tiet muc va nang cao tnh tham my cua tiet muc xiec thu e phu hp vi tam ly, th hieu tham my cua Viet Nam nham mang lai nhieu tiet muc vui ngo nghnh cua cac loai thu, ong thi giao duc tham my cho khan gia, ac biet la khan gia nh Thuan hoa thu a la viec lam kho. Thuan hoa chung e bieu dien theo nhng kch ban mang tnh giao duc trc hang ngan khan gia vi en pha rc r nhieu mau, lap loe gay tac ong manh en bo oc hoang da cua chung la mot viec lam nghe thuat lai cang kho khan vo van, oi hoi rat nhieu cong phu, kho luyen va, tren het, oi hoi tnh yeu nghe cua moi nghe s Xiec.n

35

T TRONG DI SAN

CONG TY TNHH MTV VAT T QUOC PHONG:

Vng bc trong

nen kinh te th trng

l hieN TRaN
La mot doanh nghiep kinh te quoc phong, ngoai viec phai thc hien cac nhiem vu quan s do Bo Quoc phong giao, Cong ty TNHH MTV Vat t quoc phong (viet tat la Gaet) con am trach nhiem vu kinh te nham em lai nguon thu cho quan oi, Nha nc, va nham cung co quoc phong, va ong gop vao cong cuoc xay dng at nc ngay cang phon vinh. Nhiem vu nang ne nhng trong suot thi gian qua, tap the doanh nghiep a no lc phan au, tao nen s phat trien manh me, kinh doanh tang trng, v the c cung co, c ban hang trong va ngoai nc tn nhiem.

Chan dung ngi thuyen trng Trng thanh t mot cong nhan quoc phong, nam 1997 ong Nguyen c Thuan chnh thc gan bo vi Gaet trong vai tro Pho Giam oc phu trach Vat t va xuat nhap khau. en nay, ong ang gi cng v Chu tch HTV kiem Tong Giam oc Cong ty. Thi gian troi qua a hang chuc nam, trach nhiem phai ganh vac cung a nang ne hn nhng vi ong du v tr nao cung luon the hien tinh than chu ong sang tao, dam ngh dam lam, dam chu trach nhiem, san sang nhan va hoan thanh tot moi nhiem vu c giao. Vi nhng c tnh can co cua mot doanh nhan, thuyen trng Nguyen c Thuan a vng vang tng bc dan dat n v vt qua nhng kho khan th thach, khang nh nang lc quan ly ieu hanh n v, c can bo cong nhan vien tin yeu, quy trong. 36

Di s lanh ao cua Tong Giam oc Nguyen c Thuan, cac ch tieu nh doanh thu, li nhuan, nop ngan sach, thu nhap cua can bo cong nhan vien trong Cong ty luon nam sau cao hn nam trc, rieng mc tang thu nhap t 17% tr len. Cu the, nam 2008 doanh thu at tren 1.670.000 trieu ong, thu nhap bnh quan at 4,4 trieu ong; nam 2009 doanh thu gan 1.830.000 trieu ong, thu nhap bnh quan 5,6 trieu ong; nam 2010 doanh thu tren 2.500.000 trieu ong, thu nhap bnh quan 6,1 trieu ong. Ve pha mnh, cong sc, tr lc cua ong a c ghi nhan xng ang bi cac hnh thc khen thng: Doanh nhan tieu bieu cua Bo Quoc phong, danh hieu Doanh nhan Van hoa, Nha quan ly gioi, Top 100 doanh nhan Viet Nam tieu bieu, Doanh nhan tieu bieu Viet Nam - Lao - Campuchia, Cup vang Doanh nhan v cong ong, Nha quan ly

xuat sac thi ky oi mi, V s phat trien cong ong, B quyet lam nen thng hieu noi tieng Chuyen xuat nhap khau vat t, trang thiet b phuc vu nganh cong nghiep quoc phong, san xuat kinh doanh vat lieu no, phu kien no, Gaet a co gan 50 nam kinh nghiem e khang nh thng hieu. Tuy nhien, trong thi gian qua, nhng bien ong ve c che kinh te ca trong va ngoai nc a khien n v gap khong t kho khan trong viec phan oan, anh gia th trng e hoach nh chien lc san xuat kinh doanh phu hp. Song nh tinh than oan ket, nhat tr cao, tap the can bo cong nhan vien trong n v a cung nhau phan au hoan thanh tot nhiem vu c giao, gop phan lam nen thng hieu Gaet a khac biet (vat lieu no cong nghiep, dch vu no mn, c kh chnh xac quan s) lai cang khac biet hn.

v S PHAT TRIEN CONG ONG

Chu tch HTV kiem Tong Giam oc Cong ty TNHH MTV Vat t quoc phong Nguyen c Thuan

La mot n v quan oi nen ngoai viec luon tuan thu tuyet oi ky luat cua nganh, Gaet con chu trong xay dng van hoa doanh nghiep bang nhng hoat ong v li ch cong ong trong cac hoat ong san xuat kinh doanh. Do o, khong ch ca nhan ngi lao ong cua Cong ty t hao ma cac ban hang en lam viec, giao dch cung ac biet an tam, tin tng. Thng hieu Gaet do o ngay cang c nang cao khong ch oi vi th trng trong nc ma cac quoc gia khac nh: Lao, Campuchia, Quata, UAE, Malaixia, Dubai, ai Loan, cung a biet en. Nam 2007, Cong ty c phep cung ng vat lieu no cong nghiep cho Tap oan Dau kh Viet Nam - mot lnh vc oi hoi chat lng san pham va trnh o cung ng dch vu cao - them mot lan na khang nh v the, thng hieu cua n v oi vi cac ban hang khac. ac biet ti ay, khi nha may san xuat thuoc no nang lng cao do n v au t xay dng t nam 2007 i vao hoat ong, thng hieu Gaet se ngay cang c nhan rong. Dau an mang ten Gaet Doanh thu va thu nhap bnh

quan moi nam mot tang, lanh ao Cong ty khong v the ma sao nhang trach nhiem oi vi ngi lao ong - nhng ca nhan gop phan lam nen thanh cong cua Gaet ngay hom nay. Phuc li danh cho ngi lao ong c thc hien nghiem tuc nh bao hiem y te, bao hiem xa hoi, bao hiem that nghiep c ong 100%. Hang nam, to chc kham sc khoe nh ky cho toan bo can bo cong nhan vien. Ben canh o, Cong ty cung trch lap quy khen thng, tr cap kho khan va nghiem tuc thc hien, nham am bao i song vat chat va tinh than cho ngi lao ong. Nhng nam va qua, do cong tac hoach nh chien lc phat trien ung an a tao a thuc ay Cong ty phat trien vi toc o kha cao. Nh o, n v a co nhng ong gop tch cc va thiet thc cho nganh noi rieng va cho at nc noi chung. Nh vi cong tac t thien xa hoi, Gaet luon tham gia ay u cac phong trao phat ong nh ung ho cac nan nhan b anh hng bao lut, quy v ngi ngheo, phung dng Ba me Viet Nam anh hung, vi so tien hang tram trieu ong moi nam.

Vi be day 50 nam ton tai va phat trien cung vi nhng thanh tch ang ne trong lnh vc san xuat kinh doanh, Cong ty TNHH MTV Vat t quoc phong a at khong t thanh tch ang t hao, nhat la may nam gan ay. o la cac thanh tch: Huan chng Bao ve To quoc hang Nhat, Huan chng Chien cong hang Nh, Huan chng Lao ong hang Ba, c thi ua n v xuat sac, giai thng V s tien bo va phat trien ben vng, Thng hieu vang, Qua cau vang, Cup vang V s phat trien cong ong, Doanh nghiep - doanh nhan tieu bieu ba nc Viet Nam - Lao Campuchia, Doanh nghiep phat trien ben vng, Doanh nghiep v cong ong, Giai vang chat lng dch vu, Doanh nghiep xuat sac toan quoc, Vao trung tuan thang 7/2011, Gaet vinh d la mot trong so t cac doanh nghiep c trao cung luc ba Cup vang: Doanh nghiep tieu bieu Asean, Thng hieu noi tieng Asean va Doanh nhan Tam - Tai. Chng to noi lc cua Cong ty ang ngay cang c cung co va nang lc canh tranh ngay mot nang cao ca trong nc cung nh quoc te. n 37

v S PHAT TRIEN CONG ONG

CONG TY DC PHAM VA THNG MAI C HA

Coi trong yeu to ca nhan trong s phat trien chung

l ai mieu
Ra i nam 2002,Cong ty Dc pham va Thng mai c Ha chuyen nhap khau va phan phoi cac san pham thuoc cha benh, a co gan 10 nam hnh thanh va phat trien. Trong quang thi gian nay, di s quan ly, ieu hanh cua n Giam oc Le Thanh Minh, doanh nghiep a no lc vn len, bang uy tn va kha nang cua chnh mnh, tr thanh nha phan phoi chnh cua hn 50 loai thuoc c san xuat t nhieu quoc gia tren the gii.
Ba Le Thanh Minh - Giam oc Cong ty Dc pham va Thng mai c Ha

ong ty co von ieu le gan 5 ty ong, doanh thu nam 2009 at xap x 29 ty ong, nam 2010 la 35 ty ong. Thong qua nhng con so an tng tren, moi ngi a co the hnh dung phan nao ve s thanh cong cua doanh nghiep c Ha trong lnh vc kinh doanh dc pham. Va nhng con so biet noi nay cung ong thi the hien s gioi giang, thao vat cua n doanh nhan Le Thanh Minh trong vai tro Giam oc Cong ty. Tuy nhien, 38

cung nh nhieu doanh nhan khac, ngay t nhng ngay au bc vao i, ch khong chon lnh vc kinh doanh, nhng cuoc song von co nhieu ch ng va co le, nghiep kinh doanh cuoi cung a chon ch. Thc te, trc khi tr thanh doanh nhan, ch co mot quang thi gian dai lam ke toan tong hp cho mot cong ty dc pham. Nh lam lau thao viec, ch thay lnh vc nay rat hp vi mnh va ch quyet nh thanh lap Cong ty vi so von ban au la

150 trieu ong - nha thuoc au tien. Thi gian tham thoat troi nhanh, en nay, Cong ty do ch quan ly a tr thanh mot doanh nghiep chuyen nhap khau thuoc tan dc e cung cap cho cac cong ty kinh doanh thuoc tren toan quoc vi so von co nh len ti 20 ty ong. Dan gian van hay noi, e kinh doanh thanh cong, ngoai nang lc th can co ca s may man. Vi ch, co le ch co c ca hai du van biet rang chang co s thanh cong nao en

v S PHAT TRIEN CONG ONG

mot cach de dang. Nh a noi tren, hien tai, Cong ty c Ha ang la nha phan phoi chnh cua hn 50 loai thuoc tan dc co nguon goc t My, Ba Lan, Trung Quoc, Han Quoc, ai Loan, Do o, cung vi s gia tang so au thuoc nhap khau ve, ch a kp thi tuyen dung mot oi ngu can bo nhan vien, trnh dc vien len en gan 100 ngi (50 nhan vien chnh thc, 50 cong tac vien) e guong may cua n v van hanh troi chay va hieu qua. Ben canh o, giup ch van hanh guong may mot cach ac lc la ban lanh ao gom nhng ca nhan c ao tao bai ban trong va ngoai nc, gioi ve chuyen mon va quan tr nguon nhan lc. S d c Ha co c oi ngu nhan lc manh nh vay la nh Ban Giam oc a chu ong xay dng mot chnh sach ai ngo phu hp nham thu hut, tap hp nhieu nhan s gioi e phuc vu cho cong viec. ac biet, Giam oc Thanh Minh la ngi biet dung ngi. Ba rat coi trong yeu to ca nhan e moi ngi the hien c s nang ong, sang tao cung nh chng to nang lc ban than. Hn na, ba con chu trng lay tinh than hoc hoi lam cot loi trong viec xay dng van hoa doanh nghiep va lay viec a s hu nham phat huy tinh than lam chu cua nhan vien. Do o, ngi lao ong luon thay mnh c ton trong, anh gia cao; luon tch cc the hien ban than thong qua hieu qua cong viec thc te. ap lai, ngoai thu nhap bnh quan at 5 trieu ong/ngi/ thang, Cong ty luon danh s quan tam ac biet ti cac che o chnh sach nham khong ngng cai thien, nang cao mc song cho ngi lao ong. La ngi lanh ao chu trach nhiem cao nhat trong Cong ty, ba Thanh Minh hieu rang muon hoat ong kinh doanh phat trien th oi ngu nhan lc manh thoi cha u, can phai co nhieu chien lc phu hp ho tr. Cung vi ban lanh ao, ba a trien khai ke hoach au t nghien cu th trng thuoc tan dc tren toan quoc. Tren c s ket qua co c, doanh nghiep chu ong tm kiem oi tac, cung cap kp thi cho th trng nhng dc pham can thiet cho viec cham soc va bao ve sc khoe ngi dan. Chnh v vay, n v rat coi trong viec hp tac vi cac oi tac trong va ngoai nc, ac biet la cac oi tac ln, luon e cao van e cong nghe quan tr va nghien cu khoa hoc. Theo ba, viec hp tac nay khong ch co li cho ca oi ben, ma con nham muc ch tang cng hoc tap, trao oi kinh nghiem, rut ngan thi gian qua o trong qua trnh phat trien. Vi uy tn co c, cac oi tac ma c Ha ang hp tac eu la nhng tap oan ln, co v the nhat nh trong lnh vc dc pham cua Viet Nam va the gii nh: Dongkoo Pharma (Han Quoc), Hanall Pharmaceutical (Han Quoc), Stedmon (An o), Li the nay a thuc ay lanh ao Cong ty at ra muc tieu: se phat trien va m rong quy mo phan phoi thuoc tan dc ra cac tnh va thanh pho ln tren toan quoc trong tng lai gan. am ng cng v Giam oc vi cong viec kha ban ron nhng doanh nhan Thanh Minh luon danh mot phan quy thi gian eo hep cho hoat ong t thien. Dng nh, trong long moi ngi phu n Viet Nam luon tiem an s cam thong, chia se cho nhng so phan kem may man trong i song. Chang han, ch a tng ch than tham gia vao nhng oan cong tac kham cha benh mien ph cho nhan dan vung sau vung xa: Sn La, Ha Tnh, vi nhng qua tang la nhu yeu pham, chan man, quan ao, thuoc cha benh, Ch chia se, cang i nhieu cang thay ngi dan cac vung sau vung xa con nhieu vat va, cang thay mnh can phai tham gia tch cc hn na, co trach nhiem nhieu hn na trong viec giup ho thoat khoi cuoc song khon kho, om au, thieu thon. Nghe nhng li tam s cua ch, cang them hieu tam long cua nhng ngi n doanh nhan thanh at khi ho luon co mat trong cac hoat ong t thien. Va ch, hoan toan xng ang khi c trao Cup vang Doanh nhan Tam - Tai 2011.n

39

v S PHAT TRIEN CONG ONG

CONG TY CO PHAN HOI THU Y VIET NAM

Thnh cng vi

thc phm chc nng

l moNg hue
Vi tien than la Trung tam chuyen giao cong nghe thu y, nam 2008 Cong ty Co phan Hoi Thu y Viet Nam c thanh lap. Chuyen san xuat, che bien thc pham chc nang, hien tai doanh nghiep ang gat hai khong t thanh cong t san pham cao xng nga bach Van An - mot thng hieu manh c ngi tieu dung trong nc a chuong.
mot sinh vien tot nghiep Khoa Thu y - ai hoc Nong nghiep Ha Noi, Hoang Trieu a am ng nhieu v tr cong tac nh: bac sy thu y cua Vu Chan nuoi, Cuc Thu y (Bo NN&PTNT), Trng phong Ke hoach vat t roi tr thanh Giam oc cua Trung tam Dch vu khoa hoc ky thuat thu y - chan nuoi (Vien Thu y Trung ng). Nam 1994, sau khi ve hu, da tren nen tang vng chac la von kien thc cung kinh nghiem ve nghe phong phu, ong a ng ra thanh lap va tr thanh Chu tch Hoi ong sang lap kiem Giam oc Trung tam chuyen giao cong nghe Thu y (Hoi Thu y Viet Nam), nay co ten goi mi la Cong ty Co phan

Hoi Thu y Viet Nam, von ieu le 1 ty ong. ong thi, ong con la Chu tch Hiep hoi san xuat kinh doanh thuoc thu y Viet Nam. Qua nghien cu, anh gia nhu cau thc te cua th trng, bac sy thu y Hoang Trieu nhan thay san pham chc nang ang c ngi tieu dung a chuong. La ngi nang ong, dam ngh dam lam, lai cong tac lau nam trong nganh chan nuoi - thu y, ong hieu rat ro ac tnh, tac dung cua cao xng nga bach nen nam bat ngay c hoi e au t san xuat kinh doanh cao xng nga bach - mot san pham bao ve sc khoe cong ong. Tuy nhien, von la mot bac sy nen ban tnh than trong khien

40

v S PHAT TRIEN CONG ONG

Ong Hoang Trieu - Chu tch Hoi ong sang lap kiem Giam oc Cong ty Co phan Hoi Thu y Viet Nam

ong khong the voi vang. Trc khi i vao san xuat ai tra, ong a cho tien hanh quy trnh san xuat th nghiem va thc nghiem trong mot thi gian dai e co c san pham tot nhat, chat lng on nh nhat. Sau o, ong tien hanh xay dng khu trai chan nuoi nga bach tren dien tch hn 70.000m2, trong o, 63.000m2 la trang trai, 10.000m2 la dien tch ao ho tao moi trng thoang mat cho an nga nguyen lieu. c biet, chien lc kinh doanh cua doanh nhan Hoang Trieu khi ong cung la luc hn 20 lao ong c giai quyet cong an viec lam on nh vi thu nhap bnh quan at hn 3 trieu ong/ ngi/thang. Ngoai ra, nhng lao ong xa nha c n v bo tr cho an mien ph, giup moi ngi tien li trong sinh hoat va lao dong. oi vi san pham cao xng nga bach cua doanh nghiep, di s ch ao cua Ban Giam oc, nham am bao chat lng, gi

uy tn vi khach hang, nguyen lieu ch c lay trc tiep t trai chan nuoi nga bach. Rieng thanh pham cao nga va bot canxi xng nga c ban trc tiep - khong qua ai ly trung gian - cho ngi tieu dung tai hai ai ly hai trung tam kinh te, chnh tr, xa hoi ln cua at nc la Ha Noi va TPHCM. Do o, ngi tieu dung hoan toan co the tin tng vao chat lng cua san pham va khong s mua phai hang gia. Mot u iem noi troi na cua thng hieu cao xng nga bach Van An la gia ca rat canh tranh vi cac san pham cung loai. ay la mot trong nhng phng phap hu hieu cua Cong ty e va co c thanh cong trong kinh doanh, va co tac dung pho bien san pham rong rai ti ngi tieu dung trong cong cuoc bao ve sc khoe cong ong. Ben canh viec san xuat kinh doanh cao xng nga bach, Cong ty con au t cong nghe, thiet b may moc e tien hanh nghien cu, khao nghiem 60 loai thuoc thu y cho cac doanh nghiep san xuat thuoc nc ngoai e c cap giay phep san xuat va nhap khau. Hien tai, nh doanh nhan Hoang Trieu cho biet, n v ang lam ho s trnh Bo Y te cho phep san xuat 5 loai thc pham chc nang khac, nham a dang hoa san pham va tang cng m rong th phan chinh phuc khach hang. Trong tng lai, san xuat thc pham chc nang se la hng phat trien chnh cua doanh nghiep, bi theo anh gia cua lanh ao doanh nghiep, khi i song cang phat trien, sc khoe cang c

quan tam va thc pham chc nang se la mot san pham khong the thieu oi vi viec ho tr cham soc sc khoe. Do o, kinh doanh thc pham chc nang se rat phat trien trong thi gian ti. La cong ty Co phan, nhng Cong ty Co phan Hoi Thu y Viet Nam luon at mnh trong s phat trien chung cua xa hoi. o la ly do e lanh ao doanh nghiep rat tch cc tham gia cong tac t thien va cac hoat ong cong ong khac. Hang nam, so tien n v ung ho, quyen gop cho cac to chc t thien len ti hang tram trieu ong. Va khong ch co the, moi thang doanh nghiep con nhan bao tr 1,5 trieu ong cho 5 n thanh nien xung phong khong ni nng ta, Nang ong, sang tao a em lai thanh cong cho doanh nhan Hoang Trieu trong lnh vc kinh doanh, nhat la oi vi san pham cao xng nga bach. Thanh cong ay a mang lai cho Cong ty danh tieng, uy tn va li nhuan. oi vi Giam oc Hoang Trieu th s thanh cong trong s nghiep khong ch la so lng tieu thu san pham, li nhuan, mc song cua ngi lao ong trong Cong ty, con c ghi dau an bi cac giai thng va danh hieu cao quy: Huy chng Khang chien hang Nhat, Huan chng Lao ong hang Ba, Huy chng V s nghiep Nong nghiep, v s nghiep khoa hoc; cac Bang khen cua Thu tng Chnh phu, Bo NN&PTNT, Phong Thng mai va Cong nghep Viet Nam, Hoi Thu y Viet Nam; Cup vang: Doanh nhan Tam - Tai, Cup vang Thng hieu tieu bieu Asean,n

41

v S PHAT TRIEN CONG ONG

Cong ty Co phan Xay dng e ke va phat trien nong thon Hai Dng:

Luon e cao cong trnh

chat lng
l Thu Thu

ng Tran Van Lang, Tong Giam oc Cong ty cho biet: Nam 1992 tien than cua Cong ty c thanh lap vi ten goi Cong ty Xay dng e ke Hai Dng tren c s sat nhap X nghiep gia co e (ra i nam 1978) va X nghiep ke va cong trnh thuy li (ra i nam 1982). en thang 4/2004 c chuyen oi va chnh thc mang ten nh hien tai vi so von ban au la 2,4 ty ong. Va tnh ti thi iem hien tai, tc la khoang 7 nam sau khi tien hanh co phan, so von cua Cong ty a nang len 10 ty ong, the hien cach thc lam an hieu qua ma tap the can bo cong nhan vien a ong long nhat tr tao dng nen. ong thi co the thay, co phan hoa a mang lai sc manh noi lc cho doanh nghiep trong viec giai quyet nguon von e trang b, mua sam may moc, phng tien va chu ong

Tru s at tai so 1 ng Thanh Nien, thanh pho Hai Dng, tnh Hai Dng, Cong ty Co phan Xay dng e ke va phat trien nong thon Hai Dng la mot trong nhng doanh nghiep manh cua a phng. Chuyen xay dng cac cong trnh phong chong lut bao va cac cong trnh phuc vu cho san xuat nong nghiep, n v a khang nh c v the cua mnh sau gan 20 nam hoat ong.

tm kiem hp ong, tao cong an viec lam cung nh thu nhap on nh cho ngi lao ong. Tuy nhien, b quyet ma n v ap dung e chinh phuc th trng va oi tac trong suot nhieu nam qua chnh la chat lng cua tng cong trnh. Chnh v vay, cho ti nay, Cong ty a tham gia thi cong nhieu cong trnh thuoc nhieu nguon von nh: ADB - AFB hay cac nguon von khac nh: tuyen e ke bao ve Thu o Ha Noi Phu Gia 1+2+3, ke Thuy Phng, ke Lien Tr, ke e bien tnh Thai Bnh, ke e bien tnh Quang Ninh, ke ap Thao Long thanh pho Hue, ke Mng Chuoi Thanh pho Ho Ch Minh, ke phng 1+5 tnh Vnh Long, ke Hong Ng tnh

42

v S PHAT TRIEN CONG ONG

ong Thap, ke Tan Chau tnh An Giang, Hien nay, doanh nghiep ang thi cong ke Co Chien tnhVnh Long, ke song tac Quan Trng tnh Khanh Hoa, ng chan tnh Hai Dng nhng nhng cong trnh n v thi cong lai trai dai va rong khap tren toan quoc. Tat nhien, e co c bang thanh tch ang t hao nay khong the khong ke ti cong sc, tr lc cua toan Cong ty trong viec thi cong am bao tien o, ky thuat, my thuat va chat lng cao. Nh o, cac cong trnh luon c cac chu thau anh gia cao, uy tn cua n v ngay cang c ong ao oi tac biet ti va tn nhiem. Kinh nghiem lau nam, oi ngu nhan lc co trnh o cao nhng Cong ty van thng xuyen a ra nhieu chnh sach nham khuyen khch ngi lao ong nang ong sang tao nham tang cng tiet kiem chi ph san xuat. Thanh cong cua n v cung v the ma nhanh chong tr thanh hien thc. Mot trong nhng thanh qua cai tien cong nghe, ng dung tien bo khoa hoc ky thuat gay c tieng vang ln trong gii cua tap the Cong ty la sang kien che tao bo thiet b trai tham be tong di nc vi dien tch 200m2 mot lan va o sau 25m, giup ngi lao ong giam nguy hiem va vat va, va lam li nhieu trieu ong cho doanh nghiep. Ben canh o, trnh o chuyen mon cao, thng hieu uy tn con em lai cho Cong ty nhng ket qua kinh doanh kha quan. Vi tong so 270 lao ong, n v khong nhng am bao u cong an viec lam cho can bo cong nhan vien ma con duy tr thu nhap bnh quan mc cao, khoang tren 5 trieu ong/ngi/thang. Cac phuc li cho ngi lao ong nh bao hiem y te, bao hiem xa hoi, bao hiem that nghiep c thc hien ay u theo quy nh cua Nha nc. Ben canh o, ieu kien kinh te con giup n v tham gia tch cc nhieu hoat ong t thien xa hoi cua trung ng va a phng vi mot khoan chi ph khong nho. Chien lc kinh doanh ro rang, kinh te vng manh a tao nen nen tang phat trien ben vng cho Cong ty Co phan Xay dng e ke va phat trien nong thon Hai Dng trong hien tai va tng lai. Nen tang ay va mang lai v the, va mang lai nhieu danh hieu cao quy cho Cong ty, bao gom: Huy chng Vang chat lng cao nganh xay dng Viet Nam, danh hieu Doanh nghiep tieu bieu cua tnh Hai Dng, Cup vang Tr tue Thang Long - Ha Noi, Cup vang Doanh nghiep tieu bieu Asean cung nhieu bang khen, giay khen cua UBND tnh Hai Dng, UBND tnh An Giang, Bo NN&PTNT, Bo Xay dng, Phong Thng mai va Cong nghiep Viet Nam, Hiep hoi Doanh nghiep va va nho, Thiet ngh, nhng phan thng nay se tr thanh li ong vien kp thi, co vu, thuc ay tap the can bo cong nhan vien Cong ty no lc nhieu hn na trong thi gian ti.

43

v S PHAT TRIEN CONG ONG

Cong ty tnHH Sitto Viet nam:

ba con nong dan

l TRaN Thu
Nam 1990, tap oan Sitto ra i tai Thai Lan. Nam 2001, Sitto Viet Nam c thanh lap bi anh gia cao tiem nang phat trien cung nh vai tro cua nganh nong nghiep va nuoi trong thuy san nc ta. en nay, sau 10 nam song hanh vi nganh chan nuoi, trong trot Viet Nam, Sitto van luon trung thanh vi chnh sach chat lng va luon hng en quyen li cua ba con nong dan, nham mang lai nang suat lao ong cao.

itto la mot tap oan hang au cua Thai Lan chuyen san xuat thuoc thu y thuy san, phan bon va thuoc bao ve thc vat. Trc khi mang cac san pham en Viet Nam nam 1999, Sitto a m rong va chinh phuc cac th trng: An o, Srilanka, Myanma, Campuchia, Trung Quoc, Indonexia, Va ch sau o 2 nam, tc nam 2001, tap oan Sitto a quyet nh au t xay dng nha may tai Viet Nam e san xuat va sang bao ong goi san pham vi nguyen lieu c cung cap t tap oan. Theo ong Theerapong Ritmak Tong Giam oc cua Sitto Viet Nam th s ra i cua Cong ty la ket qua cua mot qua trnh no lc va phan au, nham cung cap cho ba con nuoi tom cac san pham chat lng cao, ap ng nhu cau a dang va ngay mot gia tang cua ngi nuoi. en nam 2006, nhan thay tam

quan trong cua phan bon trong nganh nong nghiep Viet Nam, tap oan a tien hanh au t day chuyen, m rong san xuat cac san pham chuyen phuc vu cho nganh nong nghiep. Trong o, noi bat nhat chnh la san pham thuoc thao moc tr oc bu vang Sitto-Nin, phan bon tiet kiem am Zoorea va phan bon hon hp the he mi Sitto Phat. Do co s gan ket chat che gia nghien cu va ng dung khoa hoc tien tien tren the gii cung vi quan iem lay chat lng va s tan tam phuc vu lam au, cam ket luon bao am chat lng san pham theo ung nhng tieu chuan a cong bo nen doanh nghiep a phoi hp vi cac Trung tam Khuyen nong khuyen ng, cac s ban nganh a phng thng xuyen to chc cac buoi gii thieu nhng nghien cu mi, san pham mi hay thuyet trnh ve ky thuat, cac buoi tap huan ky thuat, thc hien cac mo hnh trnh dien, th nghiem

san pham e ba con nong dan c tiep xuc trc tiep, lang nghe va giai ap ngay nhng vng mac. Nh o, cac san pham cua Cong ty nhanh chong c ba con on nhan, a em lai hieu qua thiet thc thong qua viec tiet kiem chi ph va at nang suat nuoi trong cao. Tnh ti thi iem hien tai, Sitto Viet Nam a co tren 100 nha phan phoi tren khap cac tnh thanh t Ha Noi en Ca Mau. Khong nhng the, san pham con c xuat khau sang mot so nc khac. Co chien lc ro rang t khau san xuat cho ti khau phan phoi, Cong ty a gat hai c thanh cong trong hoat ong san xuat kinh doanh. Vi von ieu le tren 16 ty ong, doanh thu cua Sitto Viet Nam nam 2009 at 120 ty ong, nam 2010 la 200 ty ong. Va song hanh vi tnh hnh kinh doanh thuan li, gia tr thang d cao, lanh ao n v cang co ieu kien va c hoi e quan tam,

44

v S PHAT TRIEN CONG ONG

cham lo ti i song cua can bo cong nhan vien. Tong so 150 lao ong cua n v co thu nhap bnh quan at 5,5 trieu ong/ ngi/thang. Ben canh o, 100% lao ong c ong bao hiem y te, bao hiem xa hoi; co che o thng vao cac dp le tet, thng nang suat va tr cap cac trng hp am ci, am tang, om au, kho khan; c ngh dng hang nam. ong thi, nh nhieu doanh nghiep trong nc khac, Sitto Viet Nam a nhap gia tuy tuc khi cung tham gia cac hoat ong t thien xa hoi vi so tien nhieu trieu ong moi nam e giup cac oi tng kho khan. Thiet thc hn na, khong thoa man vi thanh tch at c, Sitto Viet Nam van khong ngng nang cao chat lng san pham, tang hieu qua s dung san pham, gop phan gi vng va phat trien nen kinh te nong nghiep Viet Nam bang cach tiep tuc au t cai tien va oi

mi thiet b, cong nghe nh: lam mi va lap at them he thong phong th nghiem, day chuyen san xuat cong suat cao (t 30.000 tan/nam len 50.000 tan/nam), hieu suat s dung tot, am bao cac khau ve an toan lao ong va bao ve moi trng. Ve van e con ngi, n v luon to chc ao tao va ao tao lai oi ngu can bo cong nhan vien e ap ng ngay cang cao nhu cau va mong i cua khach hang. Mat khac, Sitto Viet Nam se van tiep tuc duy tr cac hoat ong trong iem nh chng trnh Nong dan thi hoi nhap, ong hanh cung ba con, e rut ngan khoang cach gia nha san xuat vi ngi tieu dung. at li ch cua ngi nong dan tren li ch cua doanh nghiep va coi thanh cong cua ba con mi mang lai thanh cong cho doanh nghiep, Sitto Viet Nam sau rat nhieu no lc a tao dng c cho ng vng

chac oi vi th trng trong nc cung nh co c uy tn oi vi khach hang, c ba con nong dan tin tng va ung ho. Chnh v vay, nam 2009, tai Festival Lua gao Viet Nam, n v a c Ban to chc trao tang Cup vang Than Nong hoi nhap cho nhan hieu san pham phan bon tiet kiem am Zoorea va thuoc thao moc tr oc bu vang Sitto-Nin 15BR. Va nam 2011, doanh nghiep lai tiep tuc c vinh danh vi Cup vang Thng hieu noi tieng Asean. ay la nhng phan thng xng ang cho nhng thanh qua nghien cu va tien phong ng dung cong nghe trong lnh vc nong nghiep cua Cong ty. Chac chan, trong tng lai gan, thng hieu Sitto se ngay cang ln manh cung vi nen nong nghiep Viet Nam ang ngay cang co nhieu thanh tu ve nang suat va xuat khau. n

45

dOANH NHAN TAM - TAI

nha thuoc ong y gia truyen Long Lam:

Chuyn mt n lng y

giu lng nhn i

l Bui Tho
La phan n nhi thng tnh nhng ba ang Th Lam lai c cha ch bao, truyen day cach tm cac loai cay lam thuoc cua nghe boc thuoc ong y. Han la ba phai co san to chat ve nghe e ngi cha tin tng giao lai nhng kien thc ma ong thau nap c trong qua trnh boc thuoc cha benh cu ngi. Ngoai ra, chac chan con v ba la ngi rat giau long t tam, luon san long giup ngi khong may trong cuoc song.

inh ra va ln len tren que hng ong Ngac, T Liem (Ha Noi), trong gia nh co cha lam nghe ong y nen ngay t nho, co be ang Th Lam a rat quen thuoc vi cac v thuoc. Va khong hieu t bao gi, cong viec cua ngi cha c moi ngay, moi gi tham vao tam tr co. Thay con gai to s quan tam ac biet ti cong viec cua mnh, ngi cha a mng tham v moi lo that truyen nghe a c giai toa. Moi lan i tm cay thuoc, ong eu dat co i theo e ch day cach nhan biet cac loai cay thuoc, cong dung va cach s che, tam p sao cho chung phat huy tac dung tot nhat trong cac lan boc thuoc cha benh. ang Th Lam tiep thu rat nhanh. Chang may choc von lieng nghe cua cha c co thuoc nam long. Nhng co van khong thoa man vi von kien thc co c. Co biet kien thc ve nghe cua cha co the con han hep, cha u e co the tr thanh mot lng y cha benh gioi nh mong muon. The la Lam a tm va ang ky tham gia theo hoc cac lp ao tao ve y khoa, hoc them chuyen nganh cham cu cua giao s Nguyen Tai Thu, Qua moi khoa hoc chuyen nganh, trnh o cua 46

Lam c bo sung day dan va phong phu len rat nhieu. ong thi, tay nghe cung ngay mot nang cao. Co manh dan, t tin hanh nghe boc thuoc cu ngi va tieng lanh ngay mot on xa Trng thanh dan theo nam thang, en nay co ang Th Lam a nh ac tr thanh lng y ang Th Lam, chu c ngi Nha thuoc ong y gia truyen Long Lam. Cong viec cua ba hien khong con giong vi ngi cha khi xa la va i lay cay thuoc, va boc thuoc cu ngi. Ch can goi mot cu ien thoai la loai cay thuoc can co ngi mang ti tan ni vi so lng ung theo yeu cau. Hang ngay, ba kham cha benh theo phng phap gia truyen tai nha thuoc. Benh nhan khong ch la ngi a phng ma con ca ngi tnh ngoai. Ho tin tng vao trnh o, tay nghe cua ba. Ba la niem hy vong mang lai sc khoe va cuoc song bnh thng cho nhng ngi benh. Ngc lai, ba cung luon no lc het long, het sc lam cong viec cua mot lng y la cha benh, mang lai cuoc song khoe manh cho moi ngi. Trong cau chuyen vi chung toi, ba cho biet, hang nam ba a cha benh cho hang nghn lt benh nhan. Cong

dOANH NHAN TAM - TAI

Lng y ang Th Lam ang boc thuoc cho ngi benh

viec tuy ban ron, vat va nhng thc s ba rat vui. Th nhat, vui v ba khong ch thanh cong trong viec gn gi, phat huy nghe gia truyen cua gia nh, cua cha, ma con phat trien tot vi c ngi khang trang. Th hai, vui v a cha cho nhieu ngi benh tr lai vi cuoc song bnh thng, khong b day vo, hanh ha au n than the, tinh than bi benh tat. Von giau long thng ngi, trong qua trnh hanh nghe ong y, khong t benh nhan co hoan canh gia nh kho khan a c ba giup . Theo c lng cua ba, sau nhieu nam to chc kham cha benh, a co tren 2.000 lt ngi c ba kham va cha benh mien ph. Hoat ong nay khi nguon t thc te la trong qua trnh tiep xuc, kham cha benh cho benh nhan, hoac quan sat cuoc song xung quanh, ba thay nhieu ngi thc s co tnh canh rat thng tam. Co nhng ngi v qua ngheo nen khong bao gi i kham benh; hoac co benh nhng khong dam i kham - cha benh. Ho mac nhien chap nhan ieu kien song nh vay va giao pho cuoc song cua mnh cho so phan. ieu nay, oi vi mot ngi lng y la khong the chap nhan c, khong the thay ngi mac benh ma khong cha, thay chet ma khong cu v mot ly do au tien nhng cung rat quan trong khong co tien. The la, du la mot nha thuoc ong y t nhan, cay thuoc, nhan lc phuc vu eu phai bo tien ra mua, ra thue nhng ba van quyet nh khong ban en van e li nhuan, to chc nh ky moi nam mot t kham cha benh mien ph. Ch tnh rieng nam 2007, trong vong 10 ngay a co hang tram lt benh nhan c ba kham cha benh mien ph. Va nam 2010 va qua, tai cong vien Bach Thao, ba

a to chc t kham benh t thien mien ph, a co rat nhieu ngi en e c ba kham benh mien ph. ong thi vi hoat ong tren, tai a phng, ba con la mot ca nhan rat tch cc tham gia hng ng cac hoat ong t thien xa hoi a phng nh ung ho, quyen gop cho cac quy: khuyen hoc, tre em tan tat, tang qua cho tre em ngheo, gia nh chnh sach, Vi ban tnh ham hoc hoi, ngoai thi gian kham cha benh, ba Lam van danh quy thi gian ang ke e nghien cu cac bai thuoc ong y mi nham tang cng kha nang cha benh cho phng phap cha benh co truyen, nang cao tay nghe, nang lc ban than cung nh chat lng kham cha benh tai Nha thuoc ong y gia truyen Long Lam. t Thu o tng bng ky niem 1.000 nam Thang Long - Ha Noi va qua, ba a gop phan cung vi nhieu lng y trong Hoi ong y thanh pho Ha Noi a xay dng, xuat ban an pham sach chuyen ve cac bai thuoc ong y, coi san pham la bong hoa ep chao mng s kien lch s trong ai nay. Yeu nghe, ham me theo uoi nghe gia truyen en cung va cong hien het mnh cho nghe, lng y ang Th Lam a c nghe en ap xng ang. o khong ch la s tin yeu, ngng mo cua cac benh nhan danh cho ba va cho Nha thuoc ngay mot ong, ma con la nhng giay khen cua UBND huyen T Liem, Trung ng Hoi ong y Viet Nam, Hoi ong y Ha Noi, Hoi ong y Thai Nguyen hay Cup vang V s nghiep phat trien doanh nhan Viet Nam lan II/2009, Cup vang Doanh nhan Tam - Tai nam 2011.n 47

dOANH NHAN TAM - TAI

Cong ty tnHH BenH vien a kHoa quoC te vu anH:

n DoanH nHan Luon e Cao

Ba Trng Th Tuyet Nga, Giam oc Cong ty TNHH Benh vien a khoa quoc te Vu Anh

yeu to con ngi

l QuaNg hoa

Bang khat khao phai lam c mot viec g o that ln lao va co y ngha oi vi cong ong, ba Trng Th Tuyet Nga a khong ngan ngai bien c m cua mnh thanh hien thc, xay dng Benh vien Vu Anh, trc thuoc Cong ty TNHH Benh vien a khoa quoc te Vu Anh. en nay, sau 4 nam Benh vien i vao hoat ong, vi trong trach Tong Giam oc, Bac sy Nga a, ang va se tiep tuc theo uoi muc tieu cao ca ay tnh nhan van: luon e cao yeu to con ngi.
Khi nghiep t long yeu nghe Nam 1982, khi ang la mot ky thuat vien cua ai hoc Y dc TPHCM, Trng Th Tuyet Nga a luon y thc phai hoc tap, phan au khong ngng ngh e co nhng bc tien ang ke ve trnh o chuyen mon. en nam 1992, ch a phan nao toai nguyen khi c phan cong ve lam viec tai Benh vien Nhi ong II. Sau o, vi quyet tam khong ngng hoan thien mnh, ch c c i hoc tai trng cu. Trong thi gian nay, ch ong thi m phong kham Vu Anh e en nam 2002, mot d an ln, co kha nang ap ng khat khao cua ngi phu n luon muon lam that nhieu ieu hu ch cho i a tr thanh hien thc. Xay dng Benh vien Vu Anh. Ti nam 2007 th d an chnh thc khai trng. Benh vien a khoa quoc te Vu Anh c xay 48 dng trong mot khuon vien xanh, rong, thanh bnh, theo mo hnh benh vien - khach san vi qui mo 200 ging benh va dien tch s dung hn 10.000m2. Benh vien c au t trang thiet b hien ai, ong bo, nham phuc vu va cung cap tat ca cac dch vu y te t: kham, xet nghiem, chan oan hnh anh, ieu tr noi, nhi, san phu khoa, ngoai tong quat, ngoai nieu va chan thng chnh hnh, am bao cho viec chan oan chnh xac, nhanh chong va ieu tr hieu qua nhat. i oi vi he thong c s vat chat hien ai, hoan chnh, Benh vien con co oi ngu y bac sy, ieu dng co kinh nghiem, bang cap cao, em lai s hai long cho cac benh nhan en ieu tr tai ay. Sau hn 20 nam gan bo vi nganh y va tch luy c nhieu kinh nghiem vang, ba Nga a tr thanh Tong Giam oc cua Cong ty TNHH Benh vien a khoa quoc te Vu Anh. La mot doanh nhan, ieu hanh hoat ong cua Benh vien rat hieu qua vi doanh thu hang tram ty ong moi nam, nhng ba cha bao gi xa ri vi muc ch ton ch ban au khi thanh lap Cong ty. Trai lai, ba cang co ieu kien e hien thc hoa nhng d nh, mong muon tot ep, giau tnh nhan van cua ca nhan mnh cho xa hoi hay oi vi nhng ca nhan co hoan canh kho khan. Luon e cao yeu to con ngi Nh a noi tren, doanh nhan Trng Th Tuyet Nga luon e cao yeu to con ngi trong moi lnh vc. oi vi lnh vc kinh doanh, cu the la kinh doanh y te, viec au t xay dng Benh vien Vu Anh hien ai sang trong a

dOANH NHAN TAM - TAI

ngi dan ngheo kho bi tam long giau cam thong va chia se. Khong ngng xay dng thng hieu Phat trien nhanh va ln manh vi v the khong the thay the trong lnh vc y te TPHCM nhng Benh vien Vu Anh di s lanh ao cua doanh nhan Tuyet Nga van ac biet chu trong ti van e xay dng thng hieu. o la lien tuc cap nhat thong tin y te, cong nghe va cac thiet b mi e nang cao hn na chat lng va hieu qua dch vu kham benh. ay manh hp tac vi cac chuyen gia, bac sy nc ngoai e hoc tap, trao oi va nang cao trnh o, ong thi hoi nhap kp thi vi nen y hoc tien tien tren the gii. Trong tng lai, Benh vien Vu Anh tiep tuc au t chieu sau vi cac may moc thiet b hien ai, ong bo nhap t My, Nhat va chau Au. ay la li khang nh chac nch cua n doanh nhan Tuyet Nga khi noi ve tng lai cua Benh vien. Da vao nhng thc te ma Vu Anh lam c trong thi gian qua, co the noi nhng giai thng, danh hieu a at c trong thi gian qua nh: Cup vang Doanh nghiep v cong ong, Doanh nhan - doanh nghiep vang Viet Nam, Doanh nghiep xuat sac toan quoc, Doanh nghiep noi tieng thi m ca va hoi nhap, Thng hieu - Nhan hieu, Doanh nghiep tieu bieu Asean,Thng hieu noi tieng Asean, va Cup vang Doanh nhan Tam - Tai, Cup vang Lanh ao xuat sac, N doanh nhan Viet Nam tieu bieu - Cup Bong hong vang, tr thanh minh chng sinh ong cho nang lc va kha nang quan ly ieu hanh cua doanh nhan Trng Th Tuyet Nga.n 49

Pho Thu tng Thng trc Nguyen Sinh Hung (ben trai), Pho Chu tch Quoc hoi Nguyen c Kien (ben phai) trao cup vang Doanh nhan Tam tai nam 2009 cho Giam oc Trng Th Tuyet Nga

the hien c t duy nhay ben cua n Tong Giam oc Trng Th Tuyet Nga ap ng nhu cau cua xa hoi oi vi viec cham soc sc khoe cho cong ong. Benh vien Vu Anh la benh vien au tien Viet Nam co khach san c Tong cuc Du lch Viet Nam cong nhan at tieu chuan 5 sao ap ng nhieu ngi co u ieu kien va nhu cau c hng thu cac dch vu y te chat lng tot hn. Hn na, Benh vien con tao dng cho mnh mot cho dng vng vang trong niem tin cua ong ao khach hang en kham va cha benh. Vi ngi lao ong trong Benh vien Vu Anh, chnh sach con ngi luon c Cong ty duy tr tot nham am bao s phat trien chung. Benh vien Vu Anh hien co tong so 300 lao ong vi thu nhap bnh quan 3 trieu ong/ ngi/thang. Cac che o theo quy nh cua Nha nc nh: bao hiem y te, bao hiem xa hoi, luon c thc hien ay u, nghiem tuc. Lanh ao n v con co nhieu chnh sach the hien s quan tam, cham lo i song vat chat va tinh

than, giup cac can bo cong nhan vien an tam, gan bo lau dai vi doanh nghiep va lao ong vi tinh than trach nhiem cao. Ngoai ra, Benh vien luon tao ieu kien e cac y bac sy va nhan vien c lam viec trong moi trng tot, co c hoi hoc hoi, trau doi them kien thc, kinh nghiem. Vi cong tac t thien xa hoi, ca nhan ba Nga noi rieng va Cong ty noi chung thng xuyen chi hang ty ong moi nam vi tam nguyen giup i, giup ngi. Cung vi hoat ong mang tnh chuyen mon la to chc kham cha benh va cap thuoc mien ph cho cac oi tng ngheo, Benh vien Vu Anh con nhiet tnh tham gia vao cac hoat ong ung ho, quyen gop cho quy nan nhan chat oc da cam, quy hoc bong V A Dnh, cu tr ong bao mien Trung, c biet, nam 2011 nay, n v d kien chi 1,5 ty ong cho cac hoat ong t thien va cong ong. Vi ton ch luon e cao yeu to con ngi, Benh vien Vu Anh khong ch phuc vu cong ong ma con in dau trong tam tr moi

dOANH NHAN TAM - TAI

PHO HU PHUC

Mt Lng y tM - ti
l Thu hieN
en Phong chan tr y hoc co truyen dan toc cua lng y Pho Hu Phuc, so 8, ngo 91/17 Nguyen Ch Thanh thay ong ang ban ron kham benh cho mot benh nhan nam. Ong ci that ti chao toi roi tiep tuc cong viec d dang. Con toi, co thi gian ngam ngha, quan sat phong kham benh cua ong. That khang trang, sach se, gon gang du moi ngay ong phai tiep va kham benh cho khong t benh nhan en t nhieu ni khac nhau.

inh ra va ln len tren que hng Tam ao - Vnh Phuc, trong mot dong toc co nhieu i lam nghe boc thuoc nhng ngay t au chang thanh nien Pho Hu Phuc khong theo nghe truyen thong cua cha ong. Hoi o, vi ban tnh thch kham pha va muon the hien ban than cua tuoi tre, anh a hoc hanh that cham ch e co c mot suat sang c hoc chuyen nganh san xuat, che tao xe o to. Ket thuc khoa hoc, anh hao hc ve nc vi nhieu d nh ln cho s nghiep va cuoc song rieng. Va, chnh anh cung khong the biet c rang nh menh co mot nga re bat ng danh rieng cho anh. Nhng ngay au ve nc, anh danh thi gian tham nom ho hang, anh em sau nhieu nam xa cach. Trong thi gian nay, anh co ieu kien e tiep xuc va gan gui vi viec boc thuoc ma suot thi th au cho en khi len ng sang c anh chang bao gi e y hoac quan tam. Bay gi ngoi nh lai, ong Phuc bao co le do ln len trong moi trng ay vi nhng ngi quanh nam lam nghe bat mach ke n nen ong cam thay bnh thng, khong ban long va cung chang co y nh tiep noi nghe truyen thong. Ch ti khi xa que, xa nha, xa nghe to lau ngay nay gap lai, ong cht thay yeu thch va gan bo ky la. Roi ong say nghe khong biet t khi nao, va ang ky theo hoc mot khoa ao tao tai Trng Y hoc co truyen Tue Tnh (nay la Vien Y hoc co truyen dan toc); va lao vao nghien cu, hoc hoi cach thc kham cha benh, boc thuoc cua cac bac tien boi trong

50

dOANH NHAN TAM - TAI

dong toc mot cach say me, quen han chuyen nganh hien ai a hoc bao nam tri x ngi. Nhac lai nhng ngay mi ra trng, lng y Pho Hu Phuc ci ln: Ngay o toi b ap lc ghe lam, suot ngay ngh mnh yeu nghe, say nghe nh vay nhng khong biet co lam nghe c khong, co c benh nhan tn nhiem khong va co song noi bang nghe khong? Hn na, toi con s khong thanh cong se b moi ngi trong gia nh coi thng v tay nghe yeu kem na. Tuy nhien, ap lc khong lam ong nhut tr ma cang khien ong quyet tam nhieu hn. Ong hoan toan tin tng vao kha nang cua mnh. Khong xin vao lam tai cac c s y hoc co truyen cua Nha nc, ong nung nau y nh m mot phong kham t nhan. Nh ban be ngi than giup , ngi lng y tre a at c nguyen vong. Ban be, ngi than cung chnh la nhng ngi gii thieu cho ong nhng ngi benh au tien. Nang lc, tay nghe cua ong dan c kiem chng qua tng trng hp benh nhan c cha khoi benh. Tieng lanh on xa, phong kham cua lng y Pho Hu Phuc ngay mot ong du tuoi i thay con kha tre. Ca nhan ong th cam thay t hao khi mnh tiep thu va phat huy tot nghe to, song c bang nghe vi c nghiep ngay mot phat trien va be the. c biet, hien tai lng y Phuc a noi tieng khap toan quoc vi the manh ve cha benh gan, than va vo sinh. ac biet vi benh gan, nhieu trng hp

benh nhan b x gan co trng, benh vien tra ve a tm en ong va c ong cha khoi. Ngi benh quanh khu vc Ha Noi tm en ong nh kham cha benh a nhieu; ngi cac tnh Nam nh, Thai Bnh, Thanh Hoa, tm ti ong nh cay cung khong t. Chnh v vay, ong hau nh ban ron suot ngay. a the, tam ly ngi benh hay lo lang nen ien thoai cua ong lien tuc reo vang e tra li nhng thac mac cua ho. Hieu tam ly ngi benh, ong kien nhan tra li mot cach chu ao, t man. Vi ong, o cung la mot phng phap cha benh hieu qua, giup benh tat thuyen giam nhanh chong v neu khong c giai ap kp thi, tam ly ngi benh bat an, benh se nang them. Chnh v vay, ong chap nhan khong co gi ngh tra, ngh toi, luc nao cung san sang phuc vu ngi benh, v ngi benh. Trong cau chuyen cua mnh, ong co nhac ti nhng ngi benh gap hoan canh kho khan. Tat nhien, nhng trng hp nay khong nhieu nhng luon khien ong phai ban tam. Co ngi ch mang u tien mua thuoc, khong co tien tau xe ve, ong san sang giup. Co ngi en kham benh nhng khong u tien cat thuoc, ong cung san long boc thuoc khong lay tien cho ho vi hy vong mong sm khoi benh. Tien quan trong nhng sc khoe quan trong hn va tren het la tnh ngi, thay ngi gap nan khong the khong cu. Ong khang nh: Ai vao hoan canh ay cung se lam nh vay ch khong phai rieng ong. Vi ong, ch co khai niem cu ngi. Do o, tai phong kham

cua ong cung khong ton tai s phan biet gia nhng benh nhan en kham, giam oc hay ngi ap xch lo eu c ton trong nh nhau, ai en trc kham trc, ai en sau kham sau. en nay, du a thanh danh vi nghe va tuoi cung khong con tre nhng lng y Pho Hu Phuc van cha khi nao dng hoc hoi, trau doi kinh nghiem. Ong a tng cat cong khan goi sang thanh pho Tham Quyen (Trung Quoc) e hoc hoi cach tham kham benh nhan cua thay thuoc noi tieng Chu Sn cung nhng bai thuoc hay. Ben canh o, viec hoc hoi kinh nghiem cua cac bac cao nhan trong dong toc oi vi ong cha khi nao dng lai. Ke ca vi nhng ngi tay nghe non yeu, tuoi i son tre ong bao van co nhng kien thc mnh phai hoc ho. Ong xac nh lam nghe boc thuoc cu ngi khong the thoa man vi nhng g a co, phai hoc hoi suot i, hoc cho en luc nao khong hoc noi mi thoi. Co le, mot trong nhng b quyet thanh cong cua ong chnh la ay. Cang hieu, v sao thanh cong tr nen rat de vi nhieu ngi nhng lai rat kho oi vi ngi khac. Rieng vi lng y Pho Hu Phuc, thanh cong, kha nang cung nh cong lao cua ong khong ch co cac benh nhan a c ong cha khoi benh ghi nhan trong suot bao nam qua; ma trong nam 2011 nay, ong a tr thanh ca nhan hai lan c vinh danh la lng y Tam - Tai, mot phan thng xng ang cua cac n v, to chc xa hoi uy tn trao tang thng nien.n

51

THNG HIEU & NHAN HIEU T GOC NHN VAN HOA

gaCH MEn HOang gIa

Thng hieu hoi nhap Quoc te

l aNh PhNg

hanh lap t nam 2000, Cong ty TNHH Gach men Hoang Gia (toa lac tai Khu cong nghiep My Xuan A, huyen Tan Thanh, tnh Ba Ra Vung Tau) bat au tham gia th trng gach op lat vi day chuyen cong nghe san xuat gach men Italia hien ai, co cong suat 3,5 trieu m2/ nam. T o, san pham gach op lat mang thng hieu ROYAL a tng bc khang nh v tr tren th trng xay dng thong qua toc o tang trng nhanh ve doanh thu va a co mat tren khap moi mien at nc va tai mot so quoc gia tren the gii. Vi chien lc phat trien cua mnh, Cong ty a lien tuc au t m rong san xuat va thay oi cong nghe san xuat bang nhng day chuyen mi, hien ai nham nang cao nang suat, cai tien chat lng, a dang hoa san pham vi hoa van, mau sac my thuat. Cong ty nhanh chong tr thanh mot trong nhng n v hang au cua Viet Nam trong lnh vc san xuat, kinh doanh vat lieu xay dng, trang tr noi that. Sau 10 nam hnh thanh va phat trien en nay cong ty a co 4 day chuyen san xuat gach op lat cao cap, a dang kch c va nhieu chung loai, cong suat hang nam len en 17 trieu m2. San pham gach op lat Hoang Gia Royal a phat trien khong nhng ve san lng, mau ma ma th phan va doanh so cung lien tuc tang trng vi 52

toc o rat cao. Tai th trng noi a gach op lat Hoang Gia Royal co khach hang trai dai t Nam ch Bac c ngi tieu dung ca nc tin tng va c s dung trong viec hoan thien, trang tr my thuat t nhng can ho rieng le en nhng cong trnh xay dng tam c va nhng trung tam thng mai ln. Rieng ve lnh vc xuat khau, vi nhng th trng khu vc cac nc Chau Au, Chau A, Chau My Cong ty Hoang Gia c anh gia la mot trong nhng n v ng au Viet Nam ve kim ngach xuat khau vi mc tang trng tng nam. ac biet, nam 2010, nhng thanh tu ve phat trien san xuat kinh doanh cua Cong ty Hoang Gia a c VNR500 (Vietnam Report) anh gia va xep trong Top 500 doanh nghiep t nhan co quy mo ln nhat Viet Nam. Chia se vi phong vien Van hien Viet Nam, Ban lanh ao Cong ty cho biet: Mot trong nhng yeu to quyet nh s thanh cong cua Cong ty o la nhan to con ngi. Hoi ong thanh vien, Ban giam oc Cong ty a luon nang ong , sang tao va co nhng quyet sach manh dan ket hp vi oi ngu chuyen gia day kinh nghiem, nhng ky s tre va nang lc, nhng can bo cong nhan vien vng tay nghe, ay nhiet huyet, a xay dng nen mot ngoi nha chung

THNG HIEU & NHAN HIEU T GOC NHN VAN HOA

ang t hao cua hn 1300 con ngi, mot tap the vng manh trong o moi thanh vien eu oan ket, chan thanh, ong sc ong long. Chnh sach ao tao va trong dung nhan tai luon c ban lanh ao quan tam triet e. Cong ty a c mot so ky s ra nc ngoai e m rong tam nhn, hoc hoi nhng kinh nghiem quy bau va tiep can vi nhng cong nghe tien tien nhat tren the gii trong lnh vc san xuat gach men va gach granite. Ben canh o, Ban lanh ao Cong ty con tao ieu kien cho mot so can bo tham gia nhng khoa ao tao nghiep vu ngan han trong nc nham bo sung kien thc va nang cao nang lc quan ly, ap ng nhu cau ngay cang cao cua cong viec. Cung vi s ln manh cua n v, Cong ty TNHH Gach men Hoang Gia luon gan s nghiep phat trien cua mnh vi cac hoat ong nhan ao, cac hoat ong xa hoi, en n, ap ngha. Xay nha tnh thng cho cac oi tng chnh sach, trao so tiet kiem va nha tnh ngha cho Me Viet Nam anh hung, ho tr cac to chc t thien nh Hoi ch thap o, Hoi chat oc mau da cam, ung ho quy v ngi ngheo, tre em khuyet tat, ung ho ong bao gap thien taia thanh truyen thong cua Cong ty. Cong ty a ket hp vi bao Thanh nien to chc chng trnh V ngay mai ti sang va ket hp vi ai Truyen hnh Viet Nam to chc chng trnh Nhng c m xanh e giup nhng ngi co hoan canh kho khan trong cuoc song. oi vi s phat trien cua hoat ong nghe thuat the thao nc nha, Cong ty Hoang Gia luon hng ng va tch cc thc hien cac hoat ong tai tr nh: tai tr cho em nhac Chau ang Khoa, tai tr oi bong a Cang Sai Gon Vi nhng thanh tu to ln cua mnh, Cong ty a at c nhieu giai thng cao quy do cac Bo, nganh va to chc trao tang va a vinh d c on tiep Chu tch nc Tran c Lng, va nhieu oan ai bieu cap cao cua Trung ng va a phng en tham. Thang

7/2011, Cong ty c trao tang giai thng Doanh nghiep tieu bieu ASEAN va giai thng Thng hieu noi tieng quoc gia cho san pham gach men CERAMIC, tai thu o Vieng chan Lao. ay la nguon ong vien to ln oi vi can bo nhan vien Cong ty va la nguon ong lc e Cong ty oan ket va vng bc tren con ng phat trien cua mnh. n

Mot so thanh tu Cong ty TNHH Gach men Hoang Gia a at c: La n v au tien tai Viet Nam san xuat gach men Granite The he mi co the thay the a t nhien. at chng nhan he thong quan ly chat lng theo tieu chuan quoc te ISO 9001:2000 t nam 2002 at Cup vang Thng hieu hang Viet Nam hoi nhap Quoc te 2002 Huy chng vang chat lng san pham, Cup vang Thng hieu nganh xay dng Viet Nam tai Trien lam Quoc te Vietbuild Giai thng Chat lng Viet Nam do Bo KHCN trao tang nam 2003 Cup vang san pham hoi nhap WTO va s hu tr tue 2008 Cup vang V s phat trien cong ong 2009 Giai thng Thng hieu xanh ben vng nam 2009 Nam trong top 500 Doanh nghiep ln nhat Viet Nam 2010 c ngi tieu dung bnh chon la hang Viet Nam CLC nam 2011 Ngoai ra cong ty c nhan nhieu bang khen, giay khen va giai thng cua cac c quan trung ng va a phng
n n n n n n n n n n

53

THNG HIEU & NHAN HIEU T GOC NHN VAN HOA

Cong ty Co pHan tap oan tan Cng Hoang BnH:

Khng ngng u T phT Trin Thng hiu

l T N
Cong ty CP tap oan Tan Cng Hoang Bnh la doanh nghiep kinh doanh a nganh a nghe vi 9 n v thanh vien. Lnh vc san xuat kinh doanh a dang, quy mo ln, cong vi be day kinh nghiem gan 20 nam hoat ong tren thng trng nen lanh ao Cong ty hieu ro vai tro cua thng hieu trong qua trnh phat trien. Chnh v vay, vi doanh nghiep, viec xay dng, khang nh va bao ve thng hieu co vai tro cc ky quan trong, luon nhan c s quan tam ac biet cua Ban Giam oc.
Thng hieu la u tien hang au Ong Vu Dng Bnh - Chu tch HQT kiem Tong Giam oc Cong ty khang nh: Trong thi ai ngay nay, s thanh cong cua bat ky mot doanh nghiep nao cung khong the khong ke en s ong gop cua thng hieu. Ve pha mnh, chung toi nhan thc viec xay dng c mot thng hieu a kho, song phat trien thng hieu va bao ve uy tn thng hieu lai cang kho hn. Do o, e cac san pham che do doanh nghiep san xuat mang thng hieu Tan Cng Hoang Bnh, n v ngay t au a quan tam ti viec thiet ke logo vi kieu ch, gam mau, hnh nen o hoa c thong nhat cao tren toan bo cac san pham. Muc tieu cua doanh nghiep la tao dng s nhan dien can thiet va ngay lap tc cho khach hang. Tiep en, Cong ty a tien 54 hanh ang ky bao ho cac nhan hieu san pham tai Cuc S hu tr tue cho 11 nhan hieu che. oi vi th trng xuat khau, doanh nghiep cung a lam cac thu tuc uy quyen va ang ky nhan hieu. Ben canh o, oi vi HQT va Ban Giam oc thng hieu Tan Cng Hoang Bnh la tai san ln nhat cua doanh nghiep nen a thanh lap Phong Quan ly thng hieu vi nhiem vu la au moi to chc cac ke hoach hoat ong, xay dng chien lc thng hieu, phat trien nhan hang va chu trach nhiem ve tat ca cac van e co lien quan en thng hieu. Ben canh o, moi thanh vien trong n v ngoai cong viec san xuat kinh doanh con co y thc xay dng thng hieu ngay cang phat trien hn. Chang han, bo phan ky thuat co trach nhiem kiem tra nguon nguyen lieu au vao, quy trnh san xuat, chat lng thanh pham; thng xuyen

THNG HIEU & NHAN HIEU T GOC NHN VAN HOA

nghien cu ra nhng san pham mi, co hng v oc ao e gi uy tn va khang nh thng hieu Tan Cng Hoang Bnh tren th trng; ong thi cai tien cong nghe, tiet kiem chi ph san xuat cho doanh nghiep, gop phan ha gia thanh san pham. oi vi bo phan san xuat, phai co trach nhiem am bao san xuat ra nhng san pham co chat lng cao nhat e thng hieu luon luon gi uy tn vi khach hang. Thanh qua at c Coi trong thng hieu nen khong ch lnh vc san xuat kinh doanh che, ma tat ca cac lnh vc khac nh: nha hang, khach san, plaza, sieu th noi that, eu mang lai nguon li ln cho Cong ty. Tren c s nguon von ieu le gan 83 ty ong, doanh thu cua n v nam 2009 at tren 110 ty ong, nam 2010 la 138,5 ty ong va d kien nam 2011 se khoang 180 ty ong. Vi tong so 335 ngi lao ong, doanh nghiep luon am bao u cong an viec lam, thu nhap bnh quan at gan 3,3 trieu ong/ ngi/thang. Cac phuc li danh cho ngi lao ong luon c Ban lanh ao quan tam va tng bc cai thien nang cao. Do o, thi gian qua, Cong ty luon c anh gia la mot trong nhng n v i au khoi doanh nghiep ngoai quoc doanh trong a ban thanh pho va tnh Thai Nguyen ve van e cham lo cuoc song cua ngi lao ong. Cu the, ngi lao ong khi c tuyen dung vao lam viec tai n v va c ky ket hp ong lao dong chnh thc eu c tham gia ong bao hiem y te, bao hiem xa hoi, c hng ay u cac che o chnh sach theo quy nh cua Nha nc. Hn na, tuy thuoc vao hieu qua san xuat kinh doanh hang nam,

lanh ao doanh nghiep se quyet nh trch lap quy phuc li e ho tr them cho ngi lao ong. Hoat ong tai au t san xuat nham cai tien san pham, nang cao chat lng ap ng nhu cau sau rong cua ngi tieu dung c Cong ty trien khai kha manh me. oi vi lnh vc san xuat kinh doanh che, moi nam doanh nghiep lai trien khai nghien cu va cho ra i nhng san pham mi vi chat lng cao hn. No lc nay a a Cong ty tr thanh mot trong nhng doanh nghep ln, noi tieng vi san pham che co xuat x t vung nguyen lieu che ac san Tan Cng Thai Nguyen. Ch tnh rieng trong hai nam 2009 va 2010, doanh nghiep a au t he thong day chuyen ong goi che tui loc t ong hien ai cua Trung Quoc, nang cong suat len gap 3 lan; mua bo sung hai may hut chan khong bao quan che thanh pham, gi c hng v che lau hn, lam tang gia tr s dung cua san pham. Li nhuan at c t no lc xay dng, bao ve thng hieu cua Cong ty con en vi nhng hoan canh bat hanh trong xa hoi. Xuat phat t quan niem coi cong tac nhan ao la trach nhiem cua doanh nghiep va tng ca nhan

oi vi cong ong xa hoi cua Ban Giam oc tap oan nen hang nam, so tien danh e ung ho cho cac quy, cac hoat ong cong ong len ti hang tram trieu ong. Cong ty tr thanh doanh nghiep tieu bieu cua tnh, thanh pho trong phong trao quyen gop t thien. Ghi nhan nhng ong gop tch cc cua Cong ty oi vi a phng noi rieng va at nc noi chung, nhieu phan thng a c trao cho tap oan Tan Cng Hoang Bnh. o la: Huan chng Lao ong hang Ba; giai thng Sao vang at Viet; Bang khen cua Bo Cong thng; danh hieu Doanh nghiep xuat sac, C quan at chuan van hoa va c thi ua n v thi ua xuat sac 5 nam cua UBND tnh Thai Nguyen nam 2010; Cup vang Thng hieu noi tieng Asean; Hien tai, Cong ty ang trien khai mot so d an kinh te ln vi tong so von au t gan 250 ty ong. Tin chac rang, cung vi nhng d an nay, ong gop cua Cong ty cho s nghiep phat trien chung cua at nc se ngay cang nhieu va bang thanh tch v the se ngay cang dai, tiep tuc tr thanh niem t hao chung cua tap the can bo cong nhan vien Cong ty. n 55

I SONG QUANH TA

Vu TH THu Si:

co be hat xam ch Rong Ninh Bnh

l yeN NiNh

Nghe nhan Ha Th Cau ang truyen day nhng ieu hat kho cho hau due Thu Si

Noi en ieu hat xam vung que Yen Mo (Ninh Bnh), co le ai cung biet en nghe nhan hat xam Ha Th Cau, the nhng van con co mot thieu n noi tieng khong kem: Truyen nhan cua nghe nhan Ha Th Cau.

a nng mi 18 tuoi nhng mang trong mnh nhieu tran tr vi mon nghe thuat dan gian. Vu Th Thu Si, SN 1993, ngu xa Yen Phong, huyen Yen Mo. Sinh ra trong mot gia nh co gen nghe thuat, bo cua co la ngi me co ke (keo an nh) t nho. Bac cua Thu Si cung la ngi keo nh, lam an cho cu Ha Th Cau. Khi con song, me em cung la ngi me hat cheo cung nhng lan ieu dan ca. Sm nhan ra y ngha cua quy luat nhat nghe tinh, nhat than vinh, cung nh thay con gai co nang khieu nen bo Thu Si a sm cho con theo uoi nghe thuat t khi con nho. Ve nhan duyen en vi hat xam, Thu Si luon ngh rang nguyen nhan ln nhat chnh la t ngi me cua mnh. Nha ngheo, me mat sm, e lai 7 anh ch em ma Thu Si la con ut. Nhng luc gap kho khan trong cuoc song, cung noi nh me da diet a a em en vi hat xam. Moi khi nh me, em thng hat ieu Thap an phu mau, tham nhuan tng cau ch y ngha, giai ieu mt ma cua bai hat. Cung t o, Thu Si ben duyen vi hat xam luc nao khong hay. Me hat en... quen am chay nha Cach nha nghe nhan Ha Th Cau khoang 2 cay so, hang ngay Thu Si van thng sang chi nha cu e va hoc, va chi. Em cho biet, du cu tuoi a cao, tr nh a lan lon trong li noi nhng cu hat th cha bao gi lan. Nhng giai ieu cu hat, nhng cau chuyen cu ke luon tham sau trong em, e thng cho mot kiep ngi hong nhan bac menh, e nuoi tiec mot thi vang son cua nghe thuat hat xam. Thu Si chia se: Em me xam nh ieu o, cang hat cang say.

56

I SONG QUANH TA
Thu nho cung ban chan trau nhng v me nghe hat nen c tha mac cho trau t i kiem co, con mnh th i ti am hat. Ti toi mt khi am hat cung tan mi voi va i tm trau nhng trau a i lac canh ong nha ngi. Ngay ay me con song, Si ve nha b me cho mot tran on roi nhng ti ba khi me nau cm trong bep sai em lay cai ua, em da vang roi tay cam ua va i va mua ua loan xa theo ieu nhac ngan nga trong au xem hat hoi chieu. Me xam en o anh chet khong cha nh li me co van mang, sau khi len chua thay co ong mac quan ao lua, mat to son iem phan, nhng ngi xung quanh mua quat hng ng theo li hat khi ve nha em thc hanh ngay. nha mot mnh, em lay tien danh dum ca nam mua het nen thap xung quanh gian bep e... gia lam san khau. Thu Si nhap ong en o la ben vao rm va bung chay ca gian bep lp t luc nao khong hay. Vi em, moi ieu hat eu lap lanh nh giac m muc ong cuon hut, nh mien co tch than thng tham am tuoi th. M c phuc dng ca co thi @ Bang niem am me va no lc cua mnh, hai nam lien 2004 - 2005 Thu Si at giai ac biet trong cuoc thi Giong hat cheo hay c to chc vao nhng dp co o Hoa L to chc ngay hoi. Si c c i hoc tap va bieu dien nha hat cheo Ninh Bnh theo chnh sach thu hut nhan tai cua tnh. 13 tuoi, em a mot mnh len thanh pho, t lap cuoc song. Muon tr thanh mot tai nang ch khong phai mot tai t, Thu Si a khong y lai vao nang khieu va bang long vi nhng g a at c. Trong lp, em la hoc

Ca nng Vu Th Thu Si c coi la truyen nhan cua nghe nhan hat xam Ha Th Cau

sinh gioi van, oan cheo em thao an nh, an bau, an trong, tham gia nhieu vai dien. Si tam s, nhan vat ma em thch c hoa than nhat la Th Mau, cung la mot vai dien ay th thach. Co be cao cha ay 1,5m, nang cha u 40kg the nhng a cuon hut ngi xem bang giong hat mt ma va ngon ng c the c the hien vo cung nhuan nhuyen. Tuy a c an lng Nha nc, the nhng trong mat nhieu ngi viec Si chon hat xam van la s la chon kha can am. Nhng ngay au tien tap hat xam, trong lang cung co nhieu ban be tap hat cung Thu Si nhng bay gi a i hoc, a i lam, a theo chong bo cuoc chi. Khi biet Thu Si theo xam, khong t ngi khuyen em nen i theo mot con ng khac e thanh danh va giau co. Ngi trong lang van bao nhau: Hat xam chet roi, c nhn cu Ha Th Cau kia ka, c phong danh hieu nay no nhng cu van ngheo. Thi ai gi con may ai hat va nghe xam na, con gai trong lang ln th i het, mua le hoi thng nien bay gi cung to chc theo quy. Nhng that may man, v Thu Si luon co gia nh

ben canh, luon ong vien va ung ho em. Du viec hoc tap va bieu dien luon khien si toi mat toi mui ca ngay, the nhng c thnh thoang Si lai danh thi gian ve vi S mau cua mnh. Lan nao ve cu cung cam lay tay a chau, co hoc tro nho roi an can hoi han ve viec an , tap luyen, i dien. Nghe em ke nhng ky niem i dien xa cac vung Bac Ninh, Ha Noi, Nghe An... mat cu sang len, mieng bom bem nhai trau, nhn cu ti lam. Thu Si luon ap u nhng ke hoach cho rieng mnh e tm lai ky c ni lang que a tng la cai noi nghe thuat. Si khong muon hat xam la vat co ch oi lan song lai tren san khau, em mong muon m rong nhng lp hoc xam truyen mieng trong lang e kp thi phat hien ra nhng nang khieu. Cung o cung van ong moi ngi len ke hoach lap mot trang web hat xam, ra album hat xam e a hat xam ti gan ngi nghe ch khong phai xam ch oi khi song lai tren san khau. La chon con ng theo uoi nghe thuat a la mot s can am cua co be 18 tuoi, nhng quyet tam song vi nghe cang khien ngi ta cam phuc ca nng nay.n 57

vAN HOA GIAO THONG

Chu tr hoi thao (t trai sang) - Bo trng Ho Ngha Dung, Giao s Hoang Chng - TG Trung tam nghien cu bao ton va PHVHDT Viet Nam, GS.AHL Vu Khieu

Cai ep & Van hoa

giao thong
l TS. ha huy PhNg

oi vi moi quoc gia, ben canh viec s dung he thong phap luat e ieu chnh cac quan he xa hoi th viec tuyen truyen, giao duc y thc cong dan co y ngha vo cung quan trong. Trong boi canh vi pham va TNGT nc ta hien nay ang dien bien phc tap, ngoai viec giao duc ngi dan bang luat phap th viec giao duc bang cai hay, cai ep t gia tr cua cac san pham van hoc, nghe thuat se gop phan giup cho y thc van hoa giao thong trong cong ong ngay cang c nang cao.

Nghe thuat, cai ep va van hoa giao thong Cai ep la mot pham tru m hoc, trong o phan anh va anh gia nhng hien tng cua hien thc va nhng tac pham nghe thuat em lai cho con ngi mot cam giac khoai lac ve mat tham m, bieu hien di hnh thc cam tnh, ong thi xac nh gia tr tham m cua oi tng theo quan 58

iem ve s hoan thien, xem chung la cac hien tng co gia tr tham m cao nhat. Cai ep la chuan mc, la thc o e nh gia va nh hng, la ly tng tham m mang tnh pho bien trong moi lnh vc song cua con ngi. Ch t cai ep ngi ta mi co the phu nh c cai ac, cai gia, cai cu. Nghe thuat la hnh thai y thc

xa hoi ac biet, dung hnh tng sinh ong, cu the va gi cam e phan anh hien thc va truyen at t tng tnh cam. Nghe thuat la s sang tao ra nhng san pham vat the hoac phi vat the cha ng nhng gia tr ln ve t tng - tham my, mang tnh chat van hoa lam rung ong cam xuc, t tng tnh cam cho ngi thng thc. Nghe thuat la cai hay, cai ep e ngi ta

vAN HOA GIAO THONG

chiem nghiem qua cac giac quan. Nghe thuat hng ti cai ep, cai nhan ban gia tr nhan thc. Nghe thuat la s lien ket gia ngi sang tac va ngi thng thc, bang cac thu phap nghe thuat thong qua tac pham tac ong vao y thc tham my cua ho, hng con ngi ti gia tr tham my cao hn. Trong nghe thuat, cai ep cang hien ra ay an, rc r cang co sc loi cuon, co vu, cam hoa. Cam thu cai ep la cam thu ac biet tch cc, khoai cam trc cai ep la niem han hoan, s say me va sau va lau ben. Cai xau, cai ac la chng ngai cua s phat trien con ngi. Cai xau, cai ac du the nao cung se b tieu diet bi cai ep, cai tot, cai mi. Khi ma cac van e xa hoi tr nen phc tap, ngoai nhng nh che luat phap c ban hanh e ieu chnh th viec s dung cai ep t nhng gia tr ao c hoac cai ep qua nhan thc tham my t cac san pham van hoc, nghe thuat e giao duc y thc cong ong tr nen quan trong. Trong i song xa hoi, khong t nhng ky tch c lap nen do quan chung y thc, t giac, t nguyen, bo qua nhng ch ky ca nhan ma vn ti nhng cai ep v li ch cong ong. Van hoa giao thong c hieu la cach ng x co van hoa cua con ngi khi tham gia giao thong, c bieu hien bang hanh vi x s ung phap luat, theo cac chuan mc cua xa hoi ve le phai, ve cai ep, cai thien cua ngi tham gia giao thong. Xay dng van hoa giao thong nham tao nen thoi quen c x co van hoa, ung phap luat va y thc t giac tuan thu phap luat ve bao am trat t ATGT nh mot chuan mc ao c truyen thong, bieu hien van minh, hien ai cua con ngi khi tham gia giao thong. Van hoa

"Viec ng x co tnh, co ly t lau a the hien ro ret trong van hoa giao thong cua ong cha. Cha bao gi co tnh trang xay ra nh may thap nien gan ay, xe co tranh nhau tng bc, phong nhanh vt au thng xuyen gay ra nhng tai nan au long. Len xe khach th tranh cho cua nhau, rat t khi thay nhng cho cho cac cu gia, tre em, ngi tan tat, phu n co thai. Ngoai ra con xuat hien nhng cuoc ua xe bat chap canh sat giao thong va tnh mang ngi i ng. ay khong ch la s yeu kem ve van hoa trong giao thong ma thc s la s suy thoai trong van hoa ng x gia ngi vi ngi... (Trch tham luan cua GS. Vu Khieu tai Hoi thao quoc gia ve Van hoa giao thong do Uy ban ATGT Quoc gia phoi hp cung Trung tam Nghien cu, bao ton va phat huy van hoa dan toc Viet Nam to chc ngay 8/9/2010 tai Ha Noi)

giao thong ang tr thanh mot thc o ve van hien cua dan toc, mot van e danh d cua to quoc ve nhan pham cua con ngi Viet Nam. Xay dng nep song van hoa giao thong nham giup cho moi ngi y thc va trach nhiem ung khi tham gia giao thong, khong ch v li ch cua ban than mnh ma con phai am bao an toan cho nhng ngi khac. Muon moi cong dan co y thc van hoa giao thong can phai giao duc ngay t cac gia nh, khu dan c, trng hoc, ngay t khi con be th. ong thi cung rat can co s tham gia cua chnh quyen a phng, cac oan the, to chc xa hoi va ca cac doanh nghiep giao thong, van tai hanh khach. Ben canh o cung can phai tham khao kinh nghiem quan ly giao thong t cac nc phat trien. Dung cai ep dep vi pham va TNGT Viet Nam hien nay, TNGT ang la van e xa hoi nhc nhoi, gay thiet hai ln ve ngi va tai san; la ganh nang cua moi gia nh va cong ong. Con so hn

80% so vu TNGT do ngi ieu khien phng tien vi pham phap luat phan anh trnh o, nhan cach cua ngi tham gia giao thong con thap, cha theo kp vi s phat trien tat yeu cua xa hoi. Nhng hanh vi nh: khong oi mu bao hiem khi i moto, xe gan may; uong ru, bia khi tham gia giao thong; ua xe trai phep; ch ba, bon, ch hang cong kenh; lang lach anh vong; vt en o; gay tai nan khong dng lai e cu giup ngi b nan; chong lai ngi thi hanh cong vu... Tat ca nhng ieu xau nay eu la phi van hoa giao thong. Bao am ATGT la van hoa, la tinh than trach nhiem oi vi i song cua cong ong. Viec tuyen truyen, giao duc nhan thc cho moi ngi tham gia giao thong t nhng hanh ong ep, nhng gia tr tham m cao ca se la yeu to goc re tao ra y thc van hoa giao thong ben vng trong cong ong. Van hoc, nghe thuat la lnh vc rat quan trong, ac biet tinh te cua van hoa; la nhu cau thiet yeu the hien khat vong chan, thien, m cua con ngi; la mot trong 59

vAN HOA GIAO THONG

nhng ong lc to ln trc tiep gop phan xay dng nen tang tinh than cua xa hoi va s phat trien toan dien cua con ngi. Van hoc, nghe thuat la sc manh, la vu kh sac ben, phng thc oc ao cua cong tac t tng trong viec xay dng tnh cam, nep ngh, nep song cua con ngi. Khi ma van e vi pham va TNGT tr nen phc tap, ngoai viec Nha nc ban hanh he thong luat phap e ieu chnh th viec phat huy cai ep t nhng gia tr ao c va cai ep t gia tr cua cac san pham van hoc, nghe thuat e giao duc y thc cong ong co y ngha rat quan trong. Cong chung trong i cac nghe s khong ch phe phan thc trang xa hoi bat an v van e giao thong, ma phai la soi to cho ho niem tin vao sc song nhan van bang chnh nhng cai hay, cai ep t cac san pham van hoc, nghe thuat. Ngh quyet Trung ng nam (Khoa VIII) cua ang ta a ch ro: Phan au sang tao nhieu tac pham nghe thuat co gia tr t tng va nghe thuat cao, tham nhuan tinh than nhan van, dan chu, co tac dung sau sac xay dng con ngi. Do o, neu trong i song xa hoi ngay cang co them nhieu bai th, ban nhac, v kch, bc tranh, hnh anh, bo phim vi nhng thong iep nhan van ve ATGT th cai ep se ngay cang co nhieu c hoi gop phan dep bo cac hanh vi vi pham va TNGT. e xay dng c moi trng van hoa giao thong tot oi hoi mot qua trnh ben b, lau dai, ket hp nhieu bien phap khi day y thc t giac, trong o co viec giao duc bang cai ep. ieu o, va the hien y thc chap hanh phap luat, va la van hoa cua ngi tham gia giao thong.n

Cung nhau xay dng

van hoa giao thong

l Choi go aRa
Toi la ngi Han Quoc. Nam 2001, lan au tien toi at chan en Viet Nam. Suot t o en nay toi a song rat thng xuyen tai TP.HCM va Ha Noi. Toi va nhng ngi ban cua toi en t Han Quoc eu co chung nhan xet: giao thong tai Viet Nam that nguy hiem.

bat ky nga ba, nga t nao, bat ke gi tan tam hay tha vang, ban se khong bao gi biet c chiec oto pha trc ang i lan ng nao. Ban ng voi ngh la lan ng ben trong khi ban thay no ben trong, ngay khi ban cha kp suy ngh xong no a mot lan ng khac. Ban cung ng voi em xem tuyen ng ban ang i co may lan, v so vach voi tren ng (neu co) khong bao gi trung vi so lan xe ang lu thong. Va ng nhien ban khong the em c co may lan xe lu thong. Chuyen nay la bat kha

thi v so lng lan xe thay oi lien tuc. Toi a rat nhieu lan cam thay xau ho vi oi tac moi lan toi a ho i tham quan (xau ho v khi mi ho en ay au t, ky ket hp ong, toi a at mnh vao v tr chu nha). Ch can nhn dong xe dng trc en o khoang nam chiec oto, ban se thay chiec th nam ngay lap tc lan vao ben trong lan xe may. Chiec oto th nam o co the la chiec taxi nho xu, co the la chiec Audi sang trong, cung co the la mot chiec xe chuyen dung lay rac to vat va. Lai na, moi sang hay en

60

vAN HOA GIAO THONG

canh sat qua mong, i vai nga t mi thay bong mot anh n oc, lau lau mi thay mot anh co moto. Thnh thoang, toi nhn cac anh ma rat toi: xong ra gia ng e ngan chan mot ngi lai xe co dau hieu vi pham, nhng ngi nay sau khi quan sat thay anh khong co moto th lach qua anh, mm ci chay tiep, bo lai anh canh sat giao thong ten to trc cai nhn ai ngai cua ngi i ng. Thu that, toi yeu at nc nay va a chon Viet Nam la que hng th hai cua mnh. Toi hi vong moi ngi co tam huyet vi s phat trien at nc hay gop y cung toi e xay dng at nc cua chung ta t nhng vien gach van hoa nho nhat. Chung ta hay phat ong thc hien van hoa giao thong song song vi van hoa xep hang, van hoa xem hoa... ma toi thay moi ngi tng thao luan nhng ngay qua.n
Chum anh trong bai: Khach nc ngoai en Viet Nam luon s hai moi khi bang qua ng

nhng quan ca phe to Ha Noi ma xem, oto o thanh hai ba hang ngay di long ng. Va cung rat nhieu lan nhng chiec xe may chay xoet xoet het lan nay en lan kia, xe may sang ng oto la chuyen bnh thng. Nhng hnh anh thng thay la: en o con vai giay ta c chay i, o lam g, ra en gia ng th no cung xanh thoi; hoac khi ban nghe tieng coi giuc inh oi pha sau, khong can nhn ban cung biet sap het en o. at nc chung toi va cac nc khac ma toi biet, bam coi la bieu hien cua s bc mnh, e nhac nhng ngi khong tuan theo luat giao thong phai chu y. V vay, toi khong hieu

tai sao Viet Nam khi i bnh thng tren ng lai c phai nghe tieng coi inh oi? Cung rat thng thay nhng chiec xe t pha sau chen len e dng en o sat ben phai hoac sat ben trai, sau khi en xanh hoac sap xanh bat len th ngay lap tc gianh ng chay ve pha ben ngc lai, bat ke ngi pha sau ang i thang. Xe co the c dng lai bat ky v tr nao tren ng e noi chuyen, tm nha hoac nghe ien thoai. Toi cung t hoi vay cac anh canh sat giao thong au ma giao thong loan the? Xin tha, toi thay ngi dan tham gia giao thong neu co vi pham cung khong s canh sat v lc lng

61

vAN HOA GIAO THONG

TaI nan gIaO THOng

om" ng b "tie thi hoa bnh

l hoNg LNh

62

TIN TC

hi chien tranh, que hng toi ngay nao cung co ngi chet, ngay nao cung co ngi b thng, co khi bom ri trung ca vao mot ngoi nha, moi ngi trong nha ang an cm the la gia nh o hau nh khong con ai Noi en chien tranh moi ngi eu s chet choc va tang thng. at nc hoa bnh tieng bom no khong con, tieng sung khong co nhng thi gian gan ay at nc chung ta lai xay ra nhieu tai nan thng tam tham khoc en khong the tng tng noi. May nam gan ay hau nh ngay nao tai nan cung xay ra rat nghiem trong, so ngi chet tang len mot cach ot bien. Ch hai ngay le 30-4 va 1-5 va qua so ngi chet v tai nan giao thong tang ot bien en ang s la 172 ngi, con so nay ch mi la thong ke s bo cua Cuc Canh sat giao thong ng bo ng sat ch thc te th chac con cao hn. ac biet la cac vu tai nan giao thong lam chet ca nha, ca ho hang ba con nh vu tau hoa am vao xe i am ci chet 7 ngi Ha Noi, vu gay chan ong trong va ngoai nc la chm tau du lch Dn Ky Bnh Dng lam chet 16 ngi trong o mot gia nh co en 9 ngi chet. An mng sinh nhat tren mot con thuyen roi ca nha b chet chm di song lam toi lien tng canh tng bom ri va no trung mot ngoi nha khi moi ngi ang an cm thi chien vay. Tai nan giao thong ang tang len vun vut the ma mot bo phan khong nho ngi tham gia giao thong van con th , y thc kem vi cac luat le giao thong. Ra ng hang ngay la ban thay nhng vi pham n gian nhng la nguyen nhan c ban dan en tai nan nh: Chay xe qua toc o, ch 3 ch 5 ngi, ch

hang rat cong kenh qua kho vt khung trong tai xe, thuyen. Cac loai xe, thuyen, ghe qua cu ky, qua at, qua han s dung nhng van thay lu hanh mot cach cong khai tren ng pho, tren song. Ngi ieu khien xe, co, ghe thuyen th cha u tuoi, cha co bang lai van chay xe may, lai xe tai nang, xe khach. Tai cac ben o ngang, ben pha th khong co u ao phao cho so ngi tren ghe, tren pha. Ghe pha luon ch so khach qua song qua trong tai. em em th xe ben chay ua tren cac quoc lo bat chap la thanh th hay nong thon. con tram hoa xau cua ngi tham gia giao thong ang n ra cham chap ma toi khong the viet het ay. Nguyen nhan cua tai nan giao thong nay t au? Chung ta can co lieu thuoc tr ung can benh nay, ch tnh hnh nay th that ang lo ngai v tai nan giao thong la noi am anh cho gia nh va xa hoi hien nay. Chnh phu va cac c quan chc nang cung a quyet liet ra sc lam giam tai nan giao thong trong mi nam ti (2011-2020). Tai nan giao thong chu yeu la do con ngi gay ra, nen khi tai nan xay ra khong the o tha vao cai nay, cai kia, do tri ma tri nang, hoan canh nay, hoan canh no. Hien nay tai Viet Nam hang ngay trung bnh co 30 ngi chet (nam 2010 la 31 ngi), mot con so chac cao nhat the gii. Chung ta muon giam con so nay au co kho khan g. Ch co mot viec lam rat c ban, rat n gian la Tham gia va chap hanh tot cac luat le khi tham gia giao thong, con cac c quan chc nang th phai thc hien ung cac ieu khoan cua phap luat nha nc co nh vay th trai bom cua tai nan giao thong thi bnh khong con no ra na. n 63

TIN TC

ong lc mi
trong sang tao nghe thuat, bao ch
l NgaN aNh
a qua, tai Trung tam Nghe thuat Au C (HN), BC cuoc van ong sang tac, quang ba cac tac pham VHNT, bao ch ve chu e Hoc tap va lam theo tam gng ao

nh: Cuoc van ong trong nhng nam qua a tao nen mot ong lc mi trong sang tao nghe thuat, bao ch. Nhieu van nghe s, nha bao a co nhng tac pham xuat sac ve Bac Ho va

3 nam qua, BC T cuoc van ong a la chon c 129 tac pham VHNT va 54 tac pham bao ch xuat sac ve chu e Hoc tap va lam theo tam gng ao c Ho Ch Minh e tang thng. Ben canh o, 24 n v bao ch, xuat ban va 19 n v nghe thuat, chieu phim lu ong co thanh tch trong sang tac, quang ba ve cuoc van ong cung c tang thng.

c Ho Ch Minh a to chc Hoi ngh tong ket 3 nam thc hien cuoc van ong. ong ch inh The Huynh, Uy vien Bo Chnh tr, B th T ang, Trng ban Tuyen giao T a d va phat bieu tai Hoi ngh. 3 nam qua, a co hang ngan tac pham thuoc cac loai hnh, the loai c sang tac, quang ba tren cac phng tien thong tin ai chung va trong cac cuoc bieu dien, trng bay, trien lam, co ong... Ong Nguyen The Ky, Pho trng ban Tuyen giao T khang 64

tam gng ao c sang ngi cua Ngi. Cuoc van ong la s ke tiep ve chu e nay va hng ti nhng gia tr mi, oi hoi van nghe s va nha bao t t tng ao c cua Ngi, qua cac tac pham van hoc nghe thuat, bao ch e xay dng va nhan len nhieu nhan to mi.... BC T cuoc van ong cung cho biet, so vi 2 nam trc, nam 2010, so lng va chat lng cac tac pham VHNT, bao ch ve chu e Hoc tap va lam theo tam gng ao c Ho Ch Minh a

tang ang ke. Theo ong Nguyen Kim Cuong, Pho Chu tch thng trc UB toan quoc Lien hiep Cac hoi VHNT VN, trong nhng nam qua, t cuoc van ong nay a co hang tram tac pham nghe thuat xuat sac ra i. Nhieu chng trnh, tac pham c cong chieu, bieu dng; nhieu chng trnh a theo chan cac oi chieu phim, tuyen truyen lu ong en nhng vung xa, vung sau phuc vu ong bao. Sc lan toa cua cuoc van ong khong ch the hien tnh cam cua gii van nghe s oi vi Bac Ho ma qua o con cho thay co nhng ot pha mi, nhan to mi a xuat hien. Sang tac VHNT ve Bac dau la nguon cam hng bat tan nhng cung luon la mot thach thc oi vi cac van nghe s, oi hoi co nhng no lc, sang tao e tranh nhng loi mon. Tai hoi ngh, BC cuoc van ong a trao bang khen cho 105 tap the tieu bieu xuat sac trong ch ao, to chc sang tac, quang ba cac tac pham bao ch, VHNT ve chu e Hoc tap va lam theo tam gng ao c Ho Ch Minh giai oan 2008 2010.

TIN TC
Phat bieu tai Hoi ngh, ong ch inh The Huynh khang nh, cuoc van ong sang tac, quang ba tac pham VHNT, bao ch ve chu e Hoc tap va lam theo tam gng ao c Ho Ch Minh la viec lam co tnh sang tao cao, the hien tnh cam sau nang cua cac van nghe s, nha bao oi vi Bac Ho, the hien tinh than trach nhiem vi cuoc van ong ln do ang ta phat ong. Va tuyen truyen am net, co sc thuyet phuc t tng ao c, tam gng ao c cua Chu tch Ho Ch Minh trong cac tac pham bao ch, VHNT, cac nha bao, van nghe s ong thi a chu trong co vu can bo, ang vien va nhan dan ta lam theo tam gng ao c cua Ngi. Cac nha bao, cac van nghe s a phat hien, phan anh, bieu dng, gop phan nhan rong cac nhan to mi, ien hnh tien tien; sang tao nen nhieu hnh tng nghe thuat sinh ong, chan thc, giau cam xuc tham my, co sc tham thau, lay ong sau sac trong cong chung va sc lan toa rong rai trong xa hoi. Nhieu tac gia, nghe s a tran tr, tm toi e co cach the hien mi, khac hoa am a hnh tng lanh tu va v ai, va het sc gian d, gan gui...- ong ch inh The Huynh nhan manh. e tiep tuc phat huy nhng ket qua at c trong thi gian ti, ong ch inh The Huynh bay to tin tng rang: T tng, phong cach, tam gng ao c cua Chu tch Ho Ch Minh, tam voc va cong lao tri bien cua Ngi oi vi dan toc tiep tuc la nguon cam hng, ong lc ln e gii van nghe s, cac nha bao sang tao nen nhieu tac pham co chat lng ve chu e nay.... n

Le uc ai hong chung chua nom - Hng Yen

aNh PhNg l

Cong vao Chua Nom

e d le co Hoa thng Thch Thanh Sam - Pho Phap chu, chanh th ky HCM Giao hoi Phat giao Viet Nam, Hoa thng Thch Thanh T - Pho Chu tch thng trc HTS Giao hoi phat giao Viet Nam; Hoa thng Thch Thanh Dung - Trng ban tr s Phat giao tnh Bac Giang, Thng toa Thch Thanh Nhieu - Pho Chu tch HTS, Thng toa Thch Thanh Due - Pho vien trng Hoc vien Phat giao Viet Nam tai Ha Noi, Thng toa Thch Thanh Hien - Trng ban Tr s Tnh Hoi phat giao Hng Yen, Thng toa Thch Thanh Van - Trng ban Tr s Tnh Hoi phat giao Hai Dng cung ch Thng toa, ai c, Tang, Ni trong tnh va cac tnh thanh lan can...

Ve d Phat s con co Giao s, Anh hung lao ong Vu Khieu, Thieu tng Vu Tien Bnh Tong cuc pho Tong cuc An ninh 1 Bo Cong an, ong ao Xuan Hoc Th trng bo Nong nghiep va Phat trien nong thon, ong Tran c Trung - Pho tong BT Tap ch Van hien Viet Nam, Pho TB bao Nha bao va Cong luan... Tham d ve pha tnh Hng Yen co ong Doan The Cng - Pho B th thng trc Tnh uy, ong Nguyen Khac Hao - Pho Chu tch thng trc UBND Tnh... B th Tnh uy Nguyen Van Cng a gi lang hoa chuc mng. Tai buoi le, Hoa thng Thch Thanh T a cam n s hien dien cua cac v khach quy, s cong c cua Phat t gan xa ong gop cho Phat s nay. n 65

TIN TC
oi net ve chua Nom
Chua Nom, ten t la Linh thong co t ng lang Nom, xa ai ong (huyen Van Lam, tnh Hng Yen) thuoc thien phai Lam Te. Chua trc ay la ngoi ai t hoanh trang thuoc mien Kinh Bac, nay la Hng Yen. Chua nam trong mot quan the di tch lch s gan lien vi qua trnh thanh lap lang Nom. o la nh Tam Giang th v tng thi Hai Ba Trng. o la cay cau a gom 9 nhp au rong a may tram nam nay soi bong xuong dong song Nguyet Cac hoa thng lanh ao Giao hoi Phat giao Viet Nam d buoi le c, nang bc chan thien nam tn n en vi chua. o la lang nghe uc ong truyen thong nen trc cong chua t xa a tr thanh ni hop ch mua ban cac nguyen lieu phuc vu lang nghe. Ngi dan ay van lu truyen cau ca: ong nat th ve cau Nom. Con gai no mom ve vi cha. Chua Nom c xay dng t bao gi khong ai con nh. Hien nay chua con bao ton c hai tam bia ln at sau hau cung ghi lai nhng t lieu vo cung quy bau: Thi Hau Le, i Chnh Hoa, nam Canh Than (1680) sau khi len ngoi, nha vua a cho xay dng lai chua nay. GS.AHL Vu Khieu va pho TBT tap ch Van hien Viet Nam Tran c Trung chup Tiep theo vao cac nam Nham anh ky niem tai buoi le Than (1692), Giap Tuat (1694), tru tr tai chua. T o en nay, ai c a cung inh Su (1697), Mau Dan (1698), chnh quyen, oan the va nhan dan xay dng lai Ky Mao (1699) tiep tuc tu sa lai tien ng, ngoi chua ngay cang khang trang, phu hp vi Hau cung va hanh lang. Nam Chnh Hoa th 21 canh quan va quan the di tch tai ngoi lang co. (1700) chua c sa lai cac cot tru, tao them Quan the di tch lang Nom co knh co nhng tng, m rong san chua. Nam Canh Thnh th ngoi nha co, co ch Nom, cau Nom, nh Tam 4 (1796) chua xay them gac chuong va m rong Giang va ac biet la Chua Nom ni bao ton hai day hanh lang. gan nh nguyen ven hn 100 pho tng co. Thi nha Nguyen, i vua Thanh Thai nam th ay chnh la mot quan the di tch lch s van 11 (1899) chua Nom lai c trung tu them mot hoa co cac yeu to c ban tao thanh mot lang que lan na. 100 nam sau lan trung tu nay, qua bao tieu bieu cua Viet Nam. bien oi thang tram cua lch s cung nh s pha Ngay 12/2/1994, Bo Van hoa thong tin (nay la huy cua thien nhien bao to, Chua b xuong cap Bo Van hoa, The thao va Du lch) a cap bang nghiem trong. cong nhan Di tch lch s van hoa cho quan the Thang 9/1998, Trung ng Giao hoi Phat giao di tch nay.n Viet Nam bo nhiem ai c Thch ong Hue ve 66

IEU LE Trang 2

IEU LE Trang 3

IEU LE Trang 4

IEU LE Trang 5

IEU LE Trang 6