You are on page 1of 24

THU Cu 1.So snh thu vi ph v l ph ? Ti sao c nhng khc nhau ? a.

. Ging nhau: + u l nhng ngun thu ca ngn sch nh nc. +Do cc c quan qun l ti chnh tin hnh + Cn c tin tin hnh thu u l vn bn php lut do c quan nh nc c thm quyn ban hnh. b. Phn bit thu vi ph v l ph: -Cc khi nim Thu l khon thu bt buc mang tnh cng ch bng sc mnh ca nh nc m cc t chc, c nhn c ngha v phi np vo ngn sch nh nc khi c nhng iu kin nht nh. Cc khon thu ny khng mang tnh i gi v hon tr trc tip cho ngi np thu. L ph l khon thu va mang tnh cht phc v cho i tng np l ph v vic thc hin mt s th tc hnh chnh va mang tnh cht ng vin s ng gp cho ngn sch Nh nc. Ph l khon thu mang tnh cht b p chi ph thng xuyn hoc bt thng nh ph v xy dng, bo dng, duy tu ca Nh nc i vi nhng hot ng phc v ngi np ph. Thu v l ph, ph u l ngun thu cho ngn sch Nh nc v u mang tnh php l nhng gia chng c s khc bit nh sau: Tiu ch Tnh php l Thu Ph , l ph Cao hn th hin c quan ban hnh l Thp hn, c nhiu c quan c thm c quan quyn lc nh nc cao nht quyn ban hnh nh U ban thng v di hnh thc l o lut hoc php Quc hi, Chnh ph, B ti chnh, Hi lnh ng nhn tnh.. Khng c tnh i gi tnh hon tr C tnh i gi tnh hon tr trc tip. Tnh i gi trc tip. Ngi np thu khng trn Ngi np ph,l ph trn c s c tnh hon tr c s c hng nhng li ch vt hng nhng li ch nht nh, c trc tip cht tng ng. D c hng li hay hng li mi phi np ph, l khng hng li nu tho mn iu ph,khng hng li th khng phi Mc tiu kin lut nh u phi np thu. np. To lp ngun thu ch yu cho B p mt phn hoc ton b chi ph NSNN, iu tit hot ng u t, sn m Nh nc b ra phc v ngi xut tiu dng x hi; iu ho thu np ph , l ph khng c cc mc tiu Mc thu nhp Thng ln, din rng quan trng nh thu. Thng thp

Tiu ch

Thu

Ph, l ph
1

phn bit C s c iu chnh bi vn bn php lut php l c hiu lc php l cao (Lut, Php lnh, Ngh quyt), do c quan quyn lc nh nc cao nht ban hnh l Quc hi hoc U ban Thng v Quc hi. trnh t ban hnh mt lut thu phi tun theo mt trnh t cht ch Vai tr L khon thu ch yu, quan trng, trong h chim trn 90% cc khon thu cho thng Ngn sch nh nc.=>Nhm iu Ngn chnh cc hot ng sn xut, kinh sch nh doanh, qun l v nh hng pht trin nc kinh t v m bo s bnh ng gia nhng ch th kinh doanh v cng bng x hi. Nh vy,thu c tc ng ln n ton b qa trnh pht trin kinh t - x hi ca mt quc gia, ng thi thu l mt b phn rt quan trng cu thnh chnh sch ti chnh quc gia. Tnh i Khng mang tnh i gi v hon tr gi trc tip Tnh bt Mang tnh bt buc i vi c ngi buc np thu v c quan thu thu Tn gi Mi lut thu u c mc ch ring,tn v mc gi cc sc thu thng phn nh i ch tng tnh thu Phm vi - Khng c gii hn, khng c s khc p dng bit gia cc i tng, cc vng lnh th. - p dng hu ht i vi cc c nhn, t chc.

c iu chnh bi nhng vn bn di lut (Ngh nh, quyt nh), do U ban Thng v Quc hi, Chnh ph, B trng B Ti chnh, Hi ng nhn dn cp tnh c thm quyn ban hnh.

L khon thu ph, khng ng k, ch chi dng cho cc hot ng pht sinh t ph. ngun thu ny khng phi dng p ng nhu cu chi tiu mi mt ca Nh nc, m trc ht dng b p cc chi ph hot ng ca cc c quan cung cp cho x hi mt s dch v cng cng nh: dch v cng chng, dch v ng k quyn s hu hoc quyn s dng ti sn, dch v hi quan...

Mang tnh i gi r rng v hon tr trc tip. Ch bt buc khi ch th np l ph, ph tha hng trc tip nhng dch v do Nh nc cung cp Mc ch ca tng loi ph,l ph rt r rng, tn gi ca loi ph,l ph phn nh y mc ch s dng ca loi ph,l ph - Mang tnh a phng, a bn r rng. - Ch nhng c nhn t chc c yu cu Nh nc thc hin mt dch v no .

c. Thu khng mang tnh i gi v hon tr trc tip cho i tng np. Trong quan h php lut thu khng c mi lin h trc tip gia s tin thu m cc i tng np thu np cho nh nc v cc quyn, li ch hp php m i tng np thu nhn c t nh nc. - Khng mang tnh i gi: ngi np thu nhiu v ngi np thu t u c hng li ch nh nhau.
2

Khng hon tr trc tip: Thu khng phi l khon phi tr khi cc i tng np thu nhn c mt li ch hay quyn li c th no t pha nh nc. Cng dn phi ng thu khi iu kin v h khng nhn c bt c li ch trc tip g t vic ng thu, tuy nhin c s hon tr gin tip thng qua vic Nh nc s dng thu cho cc nhu cu chung ca x hi. d. Ti sao cc sc thu phi do c quan quyn lc NN cao nht (Quc hi ban hnh ? trong khi ph v l ph c th do hi ng nhn dn cc cp ban hnh ?) Da vo vai tr ca thu trong h thng ngn sch nh nc v phm vi p dng ca thu ( phn bit Ct trn). Cu 2. So snh thu trc thu v thu gin thu ? -Ging nhau: +u iu tit vo thu nhp ca cc t chc, c nhn trong x hi. +ngi np thu (d thu trc thu hay thu gin thu) u phi trch mt phn ti sn chuyn cho nh nc m khg th khc t hoc tr hon. -khc nhau Tiu ch Thu gin thu Thu trc thu phn bit Khi l loi thu thu gin tip thng qua gi c l loi thu thu trc tip vo i tng nim hng ha v dch v. Trong thu gin thu, i np thu, ngi c ngha v np thu tng np thu khng phi l ngi chu thu ng thi l ngi chu thu (ngi gnh chu thu l ngi tiu dng). Tin thu - Tin thu c cu thnh trong gi c hng ho, dch v. Phng - Nh nc iu tit thu nhp ca ngi chu thc iu thu mt cch gin tip thng qua gi c hng tit ho, dch v. Bn cht - Trong thu gin thu, i tng np thu v ngi chu thu l khc nhau. Cc loi Bao gm:Thu xut nhp khu, thu tiu th thu c bit, thu gi tr gia tng Phm vi tc ng Vic thu thu u im - Phm vi tc ng ca thu gin thu l rt rng ri. - Vic thu thu l tng i d dng hn v t gp s phn ng ca ngi chu thu.
- D thu thu bi v i tng np thu

- Tin thu khng c cu thnh trong gi c hng ho, dch v. - Nh nc iu tit trc tip thu nhp ca ngi chu thu. - Trong thu trc thu, i tng np thu v ngi chu thu l mt. Bao gm: thu thu nhp doanh nghip, thu thu nhp c nhn, thu nh t, thu ti nguyn - Phm vi tc ng ca thu trc thu l tng i hp. - Vic thu thu l tng i kh khn v tm l phn ng vi thu ca ni tiu dung. m bo cng bng x hi hn cho vic iu tit thu nhp v nh nc hiu r v c bit ha c ngi chu thu

khng phi l ngi chu thu (Thng hn ch s phn ng thu t ngi gnh chu thu do n cu thnh trong gi c hng ho dch v, lm cho ngi tiu dng lm tng l

gi m h tr c c hng ho dch v nn khng c cm gic gnh nng v thu). Nhc im


- T trng tin thu gin thu trn thu nhp kh thu thu, ngi np thu c xu hng

ca ngi ngho li cao hn t trng tin thu trn thu v h cm thy gnh nng v gin thu trn thu nhp ca ngi giu. y l thu khi phi trch mt phn li ch ca tnh khng cng bng ca thu gin thu. chnh bn thn mnh cho nh nc. - Nh nc khng c bit ha c ngi chu thu nn kh khn trong vic thc hin chnh sch min gim v thu.

Vic phn loi thnh thu trc thu v thu gin thu c ngha nh th no i vi: a. Hot ng lp php ?Vic phn loi thu thnh thu trc thu v thu gin thu s gip cc nh lp php tm ra c nhng phng thc iu tit ring, t xy dng c cc sc thu ph hp vi mc ch iu tit, phn nh c phm vi tc ng ca sc thu . m bo tnh cng bng iu tit thu nhp th cn gia tng cc loi thu trc thu nhng m bo ngun thu n nh cho nh nc th li cn gia tng cc loi thu gin thu. Vn l phi lm sao cn bng c li ch ca Nh nc v ngi np thu. V d thu trc thu c hn ch ln l d gy phn ng t pha ngi np thu hoc d xy ra tnh trng trn, lu thu nu quy nh mc thu sut cao, vy cn thit phi iu chnh mc thu sut sao cho m bo c mc ch iu tit ca loi thu ny. b. Cng tc t chc hnh thu ?Vic phn loi thu c ngha trong vic t chc thu thu. Vi mi loi thu s xc nh c phm vi ngi np thu, nguyn tc nh thu, i tng tnh thu, cn c tnh thu, cch thc tnh thu,t c bin php thu thu ph hp. Qua phn nh thm quyn ca cc c quan hnh thu thu t c bin php qun l thu thu hiu qu. V d, i vi thu trc thu, vic theo di, tnh ton v thu thu phc tp, c bit l thu thu nhp c nhn vi din thu thu rng v phn tn. V vy, nu khng c bin php qun l thu thu hiu qu th d dn n hn ch tc dng ca loi thu ny trong vic tp trung s thu y , kp thi v cho ngn sch nh nc. c. Nhn thc ca i tng np thu v ngi chu thu: trn thu ? i vi loi thu trc thu s d gy phn ng t pha ngi np thu hoc d xy ra tnh trng trn, lu thu, cn i vi loi thu gin thu th ngi np thu khng c gnh nng v thu, vic np thu s nh mt phn tt yu khi s dng,tiu th hng ha, dch v. C trng hp no mt sc thu va l thu trc thu, va l thu gin thu khng ? Ti sao ? (cu ny t ko r lm) - C th c. Trong thu gin thu, i tng np thu v ngi chu thu l khc nhau. Thng thng, ngi chu thu chnh l ngi tiu dng. Tuy nhin, trong mt s trng hp c bit, i tng np thu v ngi chu thu l mt. V d: Doanh nghip A nhp khu my lnh v trang b cho h thng vn phng ca mnh. Trong trng hp ny, thu gi tr gia tng, thu tiu th c bit, thu nhp khu l thu gin thu nhng chnh doanh nghip A l ngi chu thu ng thi l ngi np thu. (Khng bt c ng ko)

Cu 3. Phn bit cc khi nim: i tng np thu, ngi np thu, i tng chu thu v ngi chu thu ? - i tng np thu ca mt o lut thu l nhng t chc, c nhn c hnh vi tc ng ln i tng chu thu v theo quy nh ca o lut thu, cc t chc c nhn c ngha v phi np thu cho nh nc. -Ngi np thu l ngi trc tip np thu. Theo iu 2 Lut qun l thu 2006 th Ngi np thu l: a) T chc, h gia nh, c nhn np thu theo quy nh ca php lut v thu; b) T chc, h gia nh, c nhn np cc khon thu khc thuc ngn sch nh nc (sau y gi chung l thu) do c quan qun l thu qun l thu theo quy nh ca php lut; c) T chc, c nhn khu tr thu; t chc, c nhn lm th tc v thu thay ngi np thu. => Nh vy, khng phi mi t chc, c nhn c hnh vi tc ng ln i tng chu thu u l i tng np thu m cn phi tha mn nhng iu kin do php lut quy nh. -i tng chu thu: l nhng hng ho,dch v, ti sn hoc thu nhp thuc phm vi iu chnh ca sc thu (l vt chun m da vo nh nc thu c mt s tin thu nht nh) . i tng chu thu chnh l mc ch ca sc thu nhm tc ng ln iu tit mt phn thu nhp t cc hot ng ny vo ngn sch nh nc. -ngi chu thu L ngi thc s phi tr tin thu nhng khng phi lc no cng np thu trc tip cho c quan thu. i tng np thu Ngi chu thu -c qui nh c th trong o lut. - Khng c xc nh trong o lut. - L t chc, c nhn trc tip tin hnh vic np - L ngi thc s phi tr tin thu nhng thu cho c quan thu. khng phi lc no cng np thu trc tip cho c quan thu. - Trong mt s trng hp, i tng np thu trng vi ngi chu thu: khi l loi thu trc thu hoc thu gin thu nhng i tng np thu chnh l ngi tiu dng sn phm, s dng dch v. Cu 4. Trng hp ch th c i tng np thu y quyn (thng qua hp ng dch v hoc y quyn dn s) thc hin ngha v np thu nhng ch th thc hin khng ng php lut thu th ai l ch th chu trch nhim trc c quan thu (ch th nhn y quyn hay i tng np thu) ? Ch th nhn y quyn s l ngi phi chu trch nhim trc c quan thu v trong trng hp ny ch th nhn y quyn chnh l ngi np thu theo quy nh ti im c khon 1 iu 2 Lut qun l thu 2006 c) T chc, c nhn khu tr thu; t chc, c nhn lm th tc v thu thay ngi np thu. Cu 5. Phn bit cc trng hp min thu, hng thu sut 0% v khng thuc din chu thu (i vi thu gi tr gia tng, thu tiu th c bit v thu xut - nhp khu)? Ti sao h qu cui cng l s tin thu phi np bng 0 ng nhng li qui nh thnh 3 nhm khc nhau nh vy?

Mc Bn cht

Khng thuc din chu thu L nhng trng hp o lut thu d liu trc, khi cc t chc, c nhn tc ng vo hng ho, dch v trong trng hp ny s khng phi np thu. H khng c coi l i tng np thu.

Min thu L nhng trng hp o lut d liu trc, cc t chc, c nhn khi tho mn cc iu kin t ra s c min thu. H vn l i tng np thu theo quy nh ca php lut.

Thu sut 0% L nhng trng hp o lut qui nh trong nhng trng hp c bit trong t chc, c nhn khi tc ng vo i tng chu thu ny s c hng mc thu sut l 0% v h vn l i tng np thu ca loi thu . Thuc phm vi iu chnh ca mt o lut thu. c hon li thu khi s thu u vo ln hn 0 H qu s tin thu phi np l 0 ng l h qu ng nhin. Cc t chc, c nhn khng cn phi lm n xin php nhng vn phi tin hnh ng k, k khai bnh thng

Cn c p dng

Khng thuc phm vi iu chnh ca mt o lut thu. Qui nh v hon Khng c khu tr thu v hon thu i vi thu u vo np H qu php l H qu ca vic khng phi np thu l h qu ng nhin. Trnh t, th tc Khng phi thc hin th tc php l g

Thuc phm vi iu chnh ca mt o lut thu. Khng c khu tr v hon thu i vi thu u vo np H qu c min thu l h qu c iu kin. Cn phi lm h s xin min gim gi c quan thu c thm quyn

Mc d h qu l khc nhau nhng php lut qui nh thnh 3 trng hp nh vy l do mc ch iu chnh, iu tit ca Nh nc. + Cc ch trn th hin s u i, khuyn khch ca nh nc i vi cc i tng nhng nhng mc khc nhau: - i vi trng hp c min thu: v bn cht cc i tng ny vn thuc din phi chu thu nhng do c nhng c im, ri vo nhng trng hp nht nh m c min cho phn thu ng ra phi ng. Do c s u i hn so vi nhng trng hp np thu thng thng. - i vi trng hp np thu vi thu sut 0%: v bn cht cc i tng ny vn thuc din phi chu thu v ng thu bnh thng nhng thu sut phi ng l 0%. Do c s u i c bit so vi nhng trng hp np thu thng thng v trng hp min thu. Nh nc p dng thu sut ny l khuyn khch cc hot ng sn xut v kinh doanh nht nh. VD: xut khu cc hng ha chu thu tiu th c bit.
6

i vi trng hp khng thuc din chu thu: v bn cht cc i tng ny khng thuc din iu chnh ca lut thu. Tc l nh nc khng c s iu chnh v thu i vi nhng i tng ny. + Vic qui nh c th bt ngun t nhng cam kt ca Vit Nam vi cc t chc quc t, t thng l quc t, hay t bn cht, c im ca hng ha, dch v V d i vi hng ha vn chuyn qu cnh hoc mn ng qu ca khu, bin gii Vit Nam l i tng khng chu thu xut khu, thu nhp khu, thu tiu th c bit, gi tr gia tng v v thc cht nhng hng ha khng phi lm th tc xut khu, nhp khu nn khng phi chu loi thu ny. Trng hp ny lut phi qui nh l khng thuc din chu thu mi chnh xc ch khng th p dng nhng ch khc. Cu 6. Mc iu tit c th hin thng qua yu t no ca o lut thu? Mt o lut thu v c bn gm nhng yu t chnh sau: tn o lut thu; i tng chu thu; i tng np thu; i tng khng thuc din chu thu, khng thuc din np thu; cn c tnh thu; gi tnh thu, thu sut; nhng trng hp min gim thu; qui nh v trnh t , th tc k khai np thu. V c bn mt o lut thu ni chung v tt c cc yu t ca n u th hin s iu tit ca nh nc. Tuy nhin, khi ni n mc iu tit l ni ti s iu tit khc nhau ca nh nc i vi cc ch th, i tng ging nhau hoc c cng iu kin nht nh, th hin thi u i, khuyn khch hay tht cht hn ca nh nc. Trong mt o lut thu th yu t th hin mc iu tit ca nh nc l: Thu sut: l mc thu phi thu th hin mc iu tit ca nh nc m i tng np thu c ngha v phi np vo ngn sch nh nc theo mt mc nht nh. C 2 loi thu sut: l thu sut tuyt i v thu sut t l. Cng l i tng chu thu nhng mi loi hng ha, dch v hay ti sn khc nhau li c th b p dng mc thu sut khc nhau. Xt v mc iu tit th c 3 loi thu sut: thu sut bnh thng, thu sut u i v c bit u i. V d i vi thu gi tr gia tng, c cc mc thu l 10%, 5%, 0%. Trong thu sut 0% l mc thu sut c bit u i i vi nhng hng ha, dch v c khuyn khch sn xut, xut khu. i vi thu tiu th c bit, mc thu sut dao ng t 10 70%, mc thu 70% c p dng i vi nhng hng ha, dch v nh nc mun c bit hn ch tiu dng. Ngoi ra trong mt o lut thu, mt s yu t khc cng gin tip th hin mc iu tit ca nh nc nh: i tng chu thu (c i tng khng chu thu, min thu, chu thu sut 0%, mc d c h qu s hc l nh nhau nhng n th hin mc khuyn khch u i khc nhau ca nh nc i vi cc i tng. Ngoi ra, vic xc nh i tng chu thu gip xc nh c phm vi tc ng ca o lut thu hay phm vi iu tit rng hay hp ca nh nc); cc trng hp min, gim thu. Cu 7. Khi no xy ra truy thu thu? C phi mi trng hp truy thu thu u phi xut pht t hnh vi vi phm php lut thu khng? Ti sao? Xc nh thm quyn truy thu thu? Truy thu thu: l mt quyt nh hnh chnh ca c quan thu, yu cu i tng np thu phi np phn thu cn thiu vo ngn sch nh nc.
7

Truy thu thu xy ra khi nhng i tng np thu cha np hoc np nhng cn thiu vo ngn sch nh nc. Nguyn nhn c th l xut pht t hnh vi vi phm php lut ca i tng np thu; nhm ln trong qu trnh ng k, k khai np thu; c s thay i trong vic thc hin ch min, gim thu Nh vy, truy thu thu khng phi lc no cng xut pht t hnh vi vi phm php lut ca i tng np thu m c th xut pht t nhiu nguyn nhn khc nhau. V bn cht th truy thu thu l mt quyt nh hnh chnh yu cu ch th cha np thu thc hin y ngha v ca mnh ch khng phi l mt quyt nh x pht vi phm hnh chnh, v nguyn nhn ca vic chm np thu c th l do khch quan, ch quan, c hoc v tnh vi phm. nu xc nh c vic chm np thu l do hnh vi c vi phm php lut th c quan c thm quyn c th ra c quyt nh x pht vi phm hnh chnh thm ch l trch nhim hnh s cho ch th vi phm. Truy thu thu thuc thm quyn ca c quan qun l thu v c quan hi quan: Tng cc thu, Cc thu, Chi cc thu; Tng cc hi quan, Cc hi quan, Chi cc hi quan (i vi hng ha dch v xut khu, nhp khu). Cu 8. Vai tr c bn ca thu TTB ? Vic p dng thu TTB c vi phm nguyn tc c bn trong lu thng hng ha ca nn kinh t th trng khng ? V sao ? 1.1. Vai tr ca thu TTB. a. Thu TTB l mt trong nhng cng c gip Nh nc thc hin chnh sch qun l i vi cc c s sn xut kinh doanh v nhp khu hng ha, dch v. Vic thu thu TTB khu sn xut gip cho Nh nc c th nm bt c mt cch tng i chnh xc s lng thc t cc c s sn xut mt hng chu thu TTB trong nn kinh t, cng nh nng lc sn xut ca tng c s sn xut tng loi mt hng chu thu TTB. Kh nng ny gip Nh nc sp xp c hiu qu cc hot ng sn xut kinh doanh cc mt hng chu thu TTB v c chnh sch iu chnh thch hp i vi cc hot ng ny. Vic thu thu TTB khu nhp khu cng gip Nh nc qun l c hot ng nhp khu mt hng, dch v c coi l c bit, khng khuyn khch tiu dng. Thu TTB thu vo hng ha, dch v chu thu khu nhp khu cn nhm hn ch vic tiu dng hng ha, dch v nhp khu t nc ngoi, qua , khuyn khch vic tiu dng sn phm hng ha, dch v cng loi sn xut trong nc. y l vic lm c ngha quan trng trong vic thc hin ch trng bo h sn xut trong nc m hu ht cc quc gia theo ui. b. Thu TTB l mt trong nhng cng c kinh t Nh nc iu tit thu nhp ca cc tng lp dn c c thu nhp cao, hng dn tiu dng hp l. Ni n iu tit thu nhp ca cc tng lp dn c ngi ta thng ngh ti vai tr hng u ca thu trc thu, c bit l thu thu nhp c nhn. Tuy nhin, thu gin thu, in hnh l thu TTB cng phn no m ng c vai tr ny. Thu TTB khng nh vo tt c cc loi hng ha, dch v m ch nh vo mt s loi hng ha, dch v c bit m Nh nc khng khuyn khch tiu dng. Mc ng vin ca Nh nc thng qua thu TTB, v vy thng cao hn so vi mc ng vin thng qua cc sc thu gian thu khc. Bn thn thu TTB cng l thu gin thu, do thu sut cao s lm cho gi bn hng ha, dch v chu thu tng ln. H qu l i tng tiu dng cc mt hng v dch v chu thu TTB khng th l qung i qun chng lao ng m ch l nhng tng lp kh gi trong x hi.
8

Nh vy, thng qua vic thu thu TTB Nh nc mt mt c th nh hng tiu dng x hi; mt khc, c th huy ng mt b phn thu nhp ca nhng i tng c kh nng tiu dng hng ha, dch v khng thit yu, khng khuyn khch tiu dng vo ngn sch nh nc s dng cho nhng mc tiu cng cng, gp phn m bo cng bng x hi. c. Thu TTB l cng c quan trng c s dng nhm n nh v tng cng ngun thu cho ngn sch nh nc. Thu TTB mc d c din thu hp nhng li c thu sut cao hn thu sut ca cc loi thu gin thu khc, v vy, s tin thu c t thu TTB chim mt t trng ng k trong tng thu ngn sch nh nc. 1.2. Vic p dng thu TTB khng vi phm nguyn tc c bn trong lu thng hng ha ca nn kinh t th trng khng, V: Thu tiu th c bit l mt loi thu gin thu nh vo tiu dng ca x hi, c nhiu nc trn th gii p dng. Mc tiu ca loi thu ny l nhm iu tit mnh vo cc loi hng ha, dch v cao cp hay nhng sn phm tiu dng khng c li cho sc khe, gp phn hng dn pht trin sn xut kinh doanh, tiu dng x hi theo nh hng ca Nh nc, qua gp phn m bo ngun thu n nh cho ngn sch nh nc. Qua hn 10 nm thc hin, thu TTB gp phn quan trng trong vic hng dn pht trin sn xut v tiu dng x hi; cng vi cc loi thu khc nh thu GTGT, thu TNDN v thu xut nhp khu, bc u hnh thnh nn mt h thng chnh sch thu mi tng i ng b trong iu kin hin nay nc ta, gp phn ng vin ngun thu n nh cho ngn sch nh nc, khon thu t thu TTB hng nm chim t 15% n 18% trong tng s thu gin thu v chim t 7% n 10% tng thu ngn sch nh nc v thu v ph . Vi nhng kt qu t c trn, c th thy vic ban hnh v p dng thu TTB nc ta trong thi gian qua l hp l, ng n. Ngoa ra, Lut thu TTB ban hnh nhm to mt sn chi bnh ng thc s cho cc loi hnh doanh nghip v m bo cc cam kt ca Vit Nam khi gia nhp WTO. Theo cam kt gia nhp WTO, trong vng 3 nm k t ngy gia nhp WTO, tt c cc loi ru c chng ct c nng t 20 cn tr ln s chu mt mc thu tuyt i tnh theo lt ru cn nguyn cht hoc mt mc thu phn trm. Do vy, vic p dng thu TTDDB khng vi phm nguyn tc c bn trong lu thng hng ha. Cu 9. Thu TTB c iu tit vo tt c cc khu ca qu trnh kinh doanh khng ? Ti sao ? - Thu tiu th c bit khng iu tit vo tt c cc khu ca qu trnh kinh doanh t sn xut, lu thng hng ha. - V Lut thu tiu th c bit hng dn sn xut, tiu dng ca x hi, iu tit thu nhp ca ngi tiu dng cho ngn sch nh nc mt cch hp l, tng cng qun l sn xut, kinh doanh i vi mt s hng ha, dch v.theo quy nh ti Lut thu TTDB th Thue tieu thu ac biet la loai thue thu vao hanh vi san xuat, nhap khau cac mat hang thuoc dien chu thue tieu thu ac biet va hanh vi kinh doanh dch vu thuoc dien chu thue tieu thu ac biet. Thue tieu thu ac biet ch thu mot lan (khi co hanh vi san xuat, nhap khau hang hoa va kinh doanh dch vu) trong suot qua trnh san xuat, lu thong en
9

tieu dung vi ieu kien trong qua trnh o, hang hoa khong thay oi cong nang, tnh nang s dung, hnh dang the hien. Nh vy, thu TTDB ch c nh 1 ln duy nht khu sn xut ch khng iu tit vo tt c cc khu ca qu trnh kinh doanh. Cu 10. Hng ha thuc din chu thu TTB nhp t nc ngoi vo khu ch xut c phi np thu TTB khng ? Ti sao ? - Hng ha thuc din chu thu TTB nhp t nc ngoi vo khu ch xut khng phi np thu TTB. - V: Theo cc vn bn hng dn hin hnh cc lut thu nh: Khon 2 iu 1 Ngh nh s 149/2005/N-CP ngy 08/12/2005 ca Chnh Ph quy nh chi tit thi hnh Lut thu xut khu, thu nhp khu quy nh v i tng chu thu xut khu, thu nhp khu; hay Thng t 30/2008/TT-BTC hng dn thi hnh Lut thu GTGT th Khu phi thu quan c hiu l bao gm: khu ch xut, doanh nghip ch xut, kho bo thu, khu bo thu, kho ngoi quan, khu kinh t thng mi c bit, khu thng mi - cng nghip v cc khu vc kinh t khc c thnh lp theo Quyt nh ca Th tng Chnh ph => khu ch xut c coi l khu phi thu quan. Theo khon 5, iu 3 Lut thu TTB 2008 th hng ho nhp khu t nc ngoi vo khu phi thu quan l thuc i tng khng chu thu. V vy, hng ha thuc din chu thu TTB nhp t nc ngoi vo khu ch xut khng phi np thu TTB. Cu 11. Trong qu trnh lu thng, khi no th hng ha tr thnh i tng chu thu ca mt khu tip theo ? Quy nh nh vy c c coi l nh thu 2 ln khng ? V sao ? Trong qu trnh lu thng, hng ha tr thnh i tng chu thu ca mt khu tip theo khi thuc vo i tng chu thu v khng phi l i tng khng chu thu theo quy nh ca Lut thu y. Qui nh nh ny khng c coi l nh thu 2 ln v nh thu 2 ln c hiu l 1 loi hng ha, dch v b nh thu 2 ln m ch cn c theo 1 lut thu. Qui nh khng c nh thu 2 ln tc l mt loi hng ha, dch v c th l i tng chu thu ca nhiu lut thu khc nhau nhng i vi ring mt loi thu th khng bao gi phi chu 2 ln. Cu 12. So snh phng php xc nh gi tnh thu nhp khu v gi tnh thu TTB i vi hng nhp khu thuc din chu thu TTB. Quy nh nh vy c c coi l nh trng thu khng ? Ti sao ? Phng php xc nh gi tnh thu nhp khu: Quy nh ti Khon 2 iu 9 lut thu xut khu, nhp khu 2005, hng dn chi tit ti iu 7 Ngh nh 149/N-CP ngy 6/12/2005 ca Chnh ph hng dn thi hnh lut thu xut khu, thu nhp khu: Gi tnh thu i vi hng ha nhp khu l gi thc t phi tr tnh n ca khu nhp u tin theo hp ng, c xc nh theo quy nh ca php lut v tr gi hi quan i vi hng ha nhp khu. Phng php xc nh gi tnh thu tiu th c bit i vi hng nhp khu thuc din chu thu tiu th c bit: Gi tnh thu TTB = Gi tnh thu nhp khu + thu nhp khu
10

Gi tnh thu nhp khu c xc nh theo cc quy nh ca Lut thu xut khu, thu nhp khu. Trng hp hng ha nhp khu c min hoc gim thu nhp khu th thu nhp khu c xc nh trong gi tnh thu TTB theo s thu nhp khu cn lai phi np. Gi tnh thu tiu th c bit bao gm c gi tnh thu xut khu, nhp khu. Quy inh nh vy khng b coi l nh trng thu. V: nh trng thu tc l mt i tng chu thu phi chu mt loi thu nhiu ln. Tuy nhin y l hai loi thu hon ton khc nhau, cch tnh cng khc nhau vi mc ch v ngha khac nhau. Do khng c coi l nh trng thu. Cu 13. Ti sao p dng thu GTGT i vi hng ha nhp khu ? ngha php l ca quy nh ny ? Quy nh ny c mu thun vi quy nh ti iu 2 Lut thu GTGT khng: Thu gi tr gia tng l thu tnh trn gi tr tng thm ca hng ho, dch v pht sinh trong qu trnh t sn xut, lu thng n tiu dng. * p dng thu gi tr gia tng vi hng nhp khu v: Thu gi tr gia tng gip nh nc kim sot c hot ng, sn xut, nhp khu, kinh doanh hng ha nh kim sot c h thng ha n, chng t, khc phc c nhc im ca thu doanh thu l trn thu. Qua , cn cung cp cho cng tc nghin cu, thng k nhng s liu quan trng. Thu gi tr gia tng gp phn bo h nn sn xut trong nc mt cch hp l thng qua vic nh thu gi tr gia tng hng nhp khu ngay t khi n xut hin trn lnh th Vit Nam. * ngha php l ca quy nh ny: To ra s bnh ng gia hng ha, dch v c to ra trong nc v hng ha dch v nhp khu. * Quy nh ny khng mu thun vi quy nh ti iu 2 lut thu gi tr gia tng. V: iu 2 lut thu gi tr gia tng th hin cn c, phng php tnh thu gi tr gia tng = gi tr tng thm pht sinh t sn xut, lu thng n tiu dung. Quy nh v hng ho nhp khu l i tng chu thu gi tr gia tng v vn tnh thu gi tr gia tng theo phng php trn khng c g mu thun. Cu 14. C my phng php tnh thu GTGT ? iu kin p dng ? Khi no xy ra tnh trng trng thu khi tnh thu gi tr gia tng ? * C hai phng php tnh thu gi tr gia tng : phng php lhu tr thu v phng php tnh trc tip. a) Phng php khu tr thu (iu 10 Lut thu GTGT). Cng thc: Thu Gi tr gia tng S thu Gi tr Thu Gi tr = u vo c khu gia tng phi np gia tng u ra tr Trong : - Thu Gi tr gia tng u ra = gi tnh thu ca hng ha, dch v chu thu bn ra x thu sut thu Gi tr gia tng ca hng ha, dch v . + C s kinh doanh thuc i tng tnh thu theo phng php khu tr thu khi bn hng ha, dch v phi tnh v thu thu Gi tr gia tng ca hng ha, dch v bn ra. Khi lp ho n bn hng ha, dch v, c s kinh doanh phi ghi r gi bn cha c thu, thu Gi tr gia tng v tng s
11

tin ngi mua phi thanh ton. Trng hp ho n ch ghi gi thanh ton, khng ghi gi cha c thu v thu Gi tr gia tng th thu Gi tr gia tng ca hng ho, dch v bn ra phi tnh trn gi thanh ton ghi trn ho n, chng t. - Thu Gi tr gia tng u vo = tng s thu Gi tr gia tng ghi trn ho n Gi tr gia tng mua hng ha, dch v (bao gm c ti sn c nh) dng cho sn xut, kinh doanh hng ha, dch v chu thu Gi tr gia tng, s thu Gi tr gia tng ghi trn chng t np thu ca hng ho nhp khu hoc chng t np thu Gi tr gia tng thay cho pha nc ngoi theo hng dn ca B Ti chnh p dng i vi cc t chc, c nhn nc ngoi c hot ng kinh doanh ti Vit Nam nhng khng thnh lp php nhn ti Vit Nam. iu kin np thu theo phng php khu tr: cn c vo phng php tnh thu, c s kinh doanh mun np thu theo phng php khu tr phi chng minh c s thu gi tr gia tng u vo v s thu gi tr gia tng u ra. Nu c s khng chng minh c th khng c cn c khu tr thu. chng minh c s thu gi tr gia tng u vo v s thu gi tr gia tng u ra, c s kinh doanh phi s dng y h thng ha n, chng t thanh ton theo quy nh thng nht ca B Ti chnh. V np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr l phng php mang li li ch nht cho i tng np thu nn thng qua , nh nc khuyn khch cc c s kinh doanh s dng y h thng ha n chng t, gp phn lm lnh mnh ha hot ng sn xut kinh doanh, gip nh nc kim sot c gi tr gia tng ca hng ha, dch v ang lu thng trn th trng. V vy ti khon 2 iu 10 Lut thu GTGT qu nh: Phng php khu tr thu p dng i vi c s kinh doanh thc hin y ch k ton, ho n, chng t theo quy nh ca php lut v k ton, ho n, chng t v ng k np thu theo phng php khu tr thu. b) Phng php tnh thu GTGT trc tip trn GTGT (iu 11 Lut thu GTGT. i tng p dng phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng l: - C nhn sn xut, kinh doanh l ngi Vit Nam. Hin nay, tt c mi c nhn l ngi Vit Nam c hot ng sn xut kinh doanh u khng s dng ha n chng t. V vy, h phi np thu theo phng php trc tip trn gi tr gia tng. y l iu bt li cho cc c nhn sn xut, kinh doanh nh l v php lut cha c hng dn vic s dng h thng ha n chng t i vi c nhn sn xut, kinh doanh l ngi Vit Nam. - T chc, c nhn nc ngoi kinh doanh khng theo Lut u t v cc t chc khc khng thc hin hoc thc hin khng y ch k ton, ho n, chng t theo quy nh ca php lut. - C s kinh doanh mua, bn vng, bc, qu, ngoi t. Lu l mi trng hp (khng phn bit ch th, khng phn bit c hay khng s dng y h thng ha n chng t) kinh doanh, mua bn vng, bc, qu, ngoi t u phi np thu gi tr gia tng bng phng php trc tip trn gi tr gia tng. Bi v, bn thn vng, bc, qu, ngoi t l vt ngang gi chung hn l hng ha, bn thn n khng c s gia tang gi tr trong qu trnh lu thng. Gi tr gia tng (nu c) thc cht l biu hin thng qua s gia tng gi tr ca mt loi hng ha, dch v khc. Lu : Trng hp c s kinh doanh thuc i tng np thu theo phng php khu tr thu c hot ng kinh doanh mua, bn vng, bc, qu th c tnh v k khai thu phi np ring i vi hot ng kinh doanh mua, bn vng, bc, qu theo phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng. Xc nh thu Gi tr gia tng phi np: S thu Gi tr = Gi tr gia tng ca hng x Thu sut thu Gi tr gia gia tng ha, dch v bn ra tng ca hng ha, dch v
12

phi np

Gi tr gia tng Gi vn ca Doanh s ca hng ca hng ha, = hng ha, ha, dch v bn ra dch v dch v bn ra - Gi thanh ton ca hng ho, dch v mua vo, bn ra l gi thc t mua, bn ghi trn ho n mua, bn hng ho, dch v, bao gm c thu gi tr gia tng v cc khon ph thu, ph thu thm m bn bn c hng. - Gi thanh ton ca hng ho, dch v mua vo c xc nh bng gi tr hng ho, dch v mua vo bao gm c thu gi tr gia tng dng cho sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng bn ra. * Nu np thu gi tr gia tng bng phng php trc tip th c hin tng trng thu xy ra do khng tch bch c gi tr gia tng qua cc khu, tin thu gi tr gia tng np khu trc li cu thnh trong gi hng ha khu tnh thuTrong thng 07/2008 Cng ty A nhp khu 10.000m vi, gi nhp khu 20.000/m, thu nhp khu 5%, thu GTGT hng nhp khu 10%. Trong thng cng ty bn ton b s vi trn vi gi bn cha thu GTGT l 25.000/m, thu GTGT 10%. Hy xc nh thu GTGT phi np theo hai phng php tnh thu? Nu anh (ch) l ch cng ty th anh (ch) s chn phng php no np thu? V sao? Gi s nu trong thng cng ty mi bn c 5.000m, hy xc nh s thu GTGT phi np theo hai phng php ? i vi hng ha nhp khu l gi nhp ti ca khu cng vi thu nhp khu (nu c), cng vi thu tiu th c bit (nu c). Gi nhp ti ca khu c xc nh theo quy nh v gi tnh thu hng nhp khu. Cng thc: Gi tnh thu Gi tr gia tng = Gi gi nhp khu + Thu TTB + Thu Nhp khu. Gi tnh thu GTGT = 20.000 + (20.000 * 5%) = 21.000 Theo quy nh ti iu 6 Lut Thu gi tr gia tng th cn c tnh thu gi tr gia tng l gi tnh thu v thu sut. Cng thc tnh thu gi tr gia tng S thu GTGT pht sinh = Gi tnh thu GTGT x Thu sut thu GTGT. S thu GTGT pht sinh = 21.000 x 10% = 2.100 Phng php khu tr thu (iu 10 Lut thu GTGT). Cng thc: S thu Gi tr gia tng phi np = Thu Gi tr gia tng u ra Thu Gi tr gia tng u vo c khu tr

= (25.000 x 10.000 x 10%) (20.000 x 10.000 x 10%)= 5.000.000 ng. Phng php tnh thu trc tip: S thu Gi tr = Gi tr gia tng ca hng gia tng ha, dch v bn ra

Thu sut thu Gi tr gia tng ca hng ha, dch v


13

phi np = (25.000 x 10.000 20.000 x 10. 000) x 10% = 5 triu ng.

Cu 15. Cn c xc nh thu nhp chu thu TNDN v thu TNCN hin hnh ? So snh vi cn c xc nh thu nhp chu thu ca Lut thu TNDN nm 2003 v Php lnh thu thu nhp i vi ngi c thu nhp cao ? a. khi nim thu nhp chu thu: Do thu thu nhp c i tng nh thu l thu nhp pht sinh, v th mt trong nhng ni dung quan trng ca chnh sch thu nhp thu l phi cc nh c thu nhp chu thu. Trong nn kinh t th trng thu nhp ca cc t chc, c nhn cng rt rng v a dng. Do , thng th cc nh nghin cu kinh t v php lut ch lit k cc khon thu c gi l thu nhp ca cc t chc c nhn. ty thuc vo tiu ch phn loi: - Nu cn c vo hot ng lm pht sinh thu nhp th thu nhp gm: thu nhp pht sinh t hot ng sn xut, kinh doanh; thu nhp t lao ng; thu nhp t ti sn, tin vn; thu nhp t tha k, tng, cho; tr cp x hi; tr cp cho cc i tng chnh sch, u i x hi v cc khon thu nhp khc - Nu cn c vo mt s tiu ch khc th thu nhp gm: +Thu nhp thng xuyn v thu nhp khng thng xuyn. +Thu nhp hp php v thu nhp bt hp php. +Thu nhp thc t pht sinh v thu nhp tim nng. +Thu nhp nh nc c th kim sot v thu nhp m nh nc cha th kim sot c. +Thu nhp ca t chc v thu nhp ca c nhn. +Thu nhp pht sinh trong nc v thu nhp pht sinh nc ngoi. + Chnh v tnh cht a dng v phc tp ca thu nhp m di gc php l, php lut xc nh thu nhp chu thu l nhng khon thu nhp hp php, thc t pht sinh, c tnh ph bin v nm trong gii hn nh nc c th kim sot c b. Cn c xc nh thu nhp chu thu thu nhp doanh nghip Theo quy nh ti iu 3 v thu nhp chu thu th c th xc nh i tng chu thu thu nhp doanh nghip l cc khon thu nhp hp php ca doanh nghip gm 2 nhm: - Thu nhp t hot ng sn xut, kinh doanh hng ho, dch v ca cc t chc kinh doanh. - Thu nhp khc ca cc t chc kinh doanh: bao gm thu nhp t chuyn nhng vn, chuyn nhng bt ng sn; thu nhp t quyn s hu, quyn s dng ti sn; thu nhp t chuyn nhng, cho thu, thanh l ti sn; thu nhp t li tin gi, cho vay vn, bn ngoi t; hon nhp cc khon d phng; thu khon n kh i xo nay i c; thu khon n phi tr khng xc nh c ch; khon thu nhp t kinh doanh ca nhng nm trc b b st v cc khon thu nhp khc, k c thu nhp nhn c t hot ng sn xut, kinh doanh ngoi Vit Nam. i chiu vi quy nh v ngi np thu, Lut thu thu nhp doanh nghip nm 2008 xc nh thu nhp chu thu da trn c 2 mi quan h: mi quan h quc tch (nh nc v cng dn) v mi quan h lnh th (nh nc v ch quyn lnh th quc gia). Xem thm khon 2 iu 3 Lut thu thu nhp doanh nghp.
14

c. Cn c xc nh thu nhp chu thu theo quy nh ca lut thu TNCN Vi quan im mi yu cu cn to ra s bnh ng gia cc c nhn trong vic np thu thu nhp c nhn, ph hp vi thng l quc t. Lut thu thu nhp c nhn khng cn xc nh thu nhp da vo ngun gc thu nhp na m xc nh: thu nhp chu thu l tt c cc khon thu nhp hp php ca c nhn (iu 3 Lut TNCN). Vi cch quy nh nh vy ng ngha vi vic xc nh i tng chu thu thu nhp c nhn l tt c cc khon thu nhp tnh t ng thu nhp u tin. 1.Thu nhp t kinh doanh. 2. Thu nhp t tin lng, tin cng, 3.Thu nhp t u t vn, 4.Thu nhp t chuyn nhng vn, 5.Thu nhp t chuyn nhng bt ng sn, 6.Thu nhp t trng thng, 7.Thu nhp t bn quyn, 8.Thu nhp t nhng quyn thng mi: 9.Thu nhp t nhn tha k 10.Thu nhp t nhn qu tng 1.2 So snh- t ko bit lm, t ch tm c im mi thi 1.3 im mi v thu nhp chu thu theo Lut TNDN 2008 Lut TNDN 2003 quy nh thu nhp chu thu l ph hp vi thc tin ti thi im ban hnh nhng trc din bin thc t ca i sng x hi th mt s quy nh khng cn ph hp, cn phi sa i nh sau: - V thu nhp chu thu t thu nhp chuyn quyn s dng t chuyn quyn thu t: Lut TNDN 2003 quy nh thu nhp chu thu t thu nhp chuyn quyn s dng t ngoi vic np thu theo thu sut 25% cn phi np thu theo biu thu ly tin tng phn t 0% n 25% theo t sut thu nhp cn li trn chi ph. L do: trc y, cc doanh nghip c giao t kinh doanh nh, c s h tng theo gi thp nhng gi bn nh, c s h tng cng vi vic chuyn quyn s dng t theo gi th trng nn c li nhun siu ngch , vic np thu nh vy l hp l. Nhng t nm 2005, khi Lut t ai nm 2003 c hiu lc, cc trng hp c giao t kinh doanh bt ng sn phi thc hin u gi quyn s dng t hoc u thu d n, np tin s dng t cho Nh nc theo gi t st gi th trng, ng thi nghim cm vic phn l, bn nn, chuyn nhng t th xy nh nn doanh nghip khng cn li nhun siu ngch t chuyn quyn s dng t. Mt khc, hot ng kinh doanh bt ng sn bao gm c vic bn nh, ti sn gn vi vic chuyn quyn s dng t nn kh c th xc nh ring thu nhp t chuyn quyn s dng t vi thu nhp t bn ti sn trn t. V vy, ph hp vi thc t, Lut TNDN 2008 b quy nh thu b sung i vi chuyn quyn s dng t m p dng chnh sch thu TNDN i vi thu nhp t chuyn nhng bt ng sn (bao gm c chuyn nhng t v ti sn trn t). Tuy nhin , doanh nghip phi k khai ring thu nhp t chuyn nhng bt ng sn np thu theo thu sut chung (25%); nhng nu doanh nghip c hng u i u t th khon thu nhp ny khng c u i thu v nu c l th ch c b tr vi li t hot ng ny trong 5 nm tip theo m khng c b tr vi li t cc hot ng kinh doanh khc. Cu 16. DN t nhn, h kinh doanh, t hp tc c l i tng np thu TNDN khng ?
15

- i tng np thu thu nhp doanh nghip l mi t chc v doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t c pht sinh thu nhp t hot ng sn xut, kinh doanh. Nh vy, di gc l lun, thu nhp c coi l thu nhp chu thu phi tha mn 2 iu kin: + C hnh vi kinh doanh pht sinh trn thc t khng phn bit t cch ch th l doanh nghip hay l cc t chc khc, c ng k kinh doanh hay khng c ng k kinh doanh (ng k di cc hnh thc khc theo Lut cc t ch tn dng, Lut Lut s, Lut u t) + C thu nhp thc t hp php pht sinh trc tip t hot ng sn xut kinh doanh trn v cc khon thu nhp khc. - Th 2, cn c theo quy nh ti iu 2 Lut Thu TNDN v im a, d v khon iu 2 Ngh nh 124/2008/ N-CP hng dn thi hnh lut thu TNDN v ngi np thu nhng t chc, doanh nghip (bao gm c doanh nghip t nhn, hp tc x, h kinh doanh) ch cn c hot ng sn xut kinh doanh v c thu nhp chu thu theo iu 3 ca Ngh nh 124 th u phi np thu TNDN. (note: khi , DNTN np thu TNDN th ch s hu DNTN khng phi np thu TNCN cho phn thu nhp t doanh nghip) KL: DNTN , hp tc x, h kinh doanh, t hp c l i tng np thu TNDN khi c hot ng sn xut, kinh doanh v c thu nhp chu thu. Cu 17. Xc nh cc khon chi ph khng hp l khi tnh thu nhp chu thu TNDN ? Ti sao li quy nh nh vy ?( c m l cc khon chi ko c tr khi xc nh thu nhp chu thu y ch- k2 9) cn c theo quy nh ti khon 2 iu 9 Lut thu TNDN v c Hng dn c th ti khon 2 iu 9 Ngh nh 124/2008/ N-CP v cc khon chi khng c tr khi xc nh thu nhp chu thu bao gm 14 khon: - Khon chi khng p ng cc iu kin quy nh, tr phn gi tr tn tht do thin tai, dch bnh v trng hp bt kh khng khc khng c bi thng; - Khon tin pht do vi phm hnh chnh; - Khon chi c b p bng ngun kinh ph khc; - phn chi ph qun l kinh doanh do doanh nghip nc ngoi phn b cho c s thng tr ti Vit Nam vt mc tnh theo phng php phn b do php lut Vit Nam quy nh; - Phn chi vt mc theo quy nh ca php lut v trch lp d phng; - Phn chi ph nguyn liu, vt liu, nhin liu, nng lng, hng ha vt nh mc tiu hao do doanh nghip xy dng, thng bo cho c quan thu v gi thc t xut kho; - Phn chi tr tin li vay vn sn xut, kinh doanh ca i tng khng phi l t chc tn dng, hoc t chc kinh t vt qu 1 50% mc li sut c bn do Ngn hng Nh nc Vit Nam cng b ti thi im vay; - Trch khu hao ti sn c nh khng ng quy nh ca php lut; - Khon trch rc vo chi ph khng ng quy nh ca php lut; - Tin lng, tin cng ca ch doanh nghip t nhn; th lao tr cho sng lp vin doanh nghip khng trc tip tham gia iu hnh sn xut, kinh doanh; tin lng, tin cng, cc khon hch ton khc tr cho ngi lao ng nhng thc t khng chi tr hoc khng c ha n, chng t theo quy nh ca php lut; - Chi tr li tin vay vn tng ng vi phn vn iu l cn thiu;
16

- Thu gi tr gia tng u vo c khu tr, thu gi tr gia tng np theo phng php khu tr, thu thu nhp doanh nghip; - Phn chi qung co, tip th, khuyn mi, hoa hng mi gii; chi tip tn, khnh tit hi ngh; chi h tr tip th, chi h tr chi ph, chit khu thanh ton; chi bo biu, bo tng ca c quan bo ch lin quan trc tip n hot ng sn xut, kinh doanh vt qu 10% tng s chi c tr; i vi doanh nghip thnh lp mi l phn chi vt qu 15% trong ba nm u, k t khi c thnh lp Tng s chi c tr khng bao gm cc khon chi quy nh ti im ny; i vi hot ng thng mi, tng s chi c tr khng bao gm gi mua ca hng ha bn ra; - Khon ti tr, tr khon ti tr cho gio dc, y t, khc phc hu qu thin tai v lm nh tnh ngha cho ngi ngho theo quy nh ca php lut. C s php lut quy nh nh trn l xut pht t nguyn nhn: Mc d khon 1 iu 9 a ra cc tiu ch xc nh cc khon chi c tr khi xc nh thu nhp chu thu. Tuy nhin, thc th hin nay th 2 tiu ch l: + khon chi thc t pht sinh c lin quan n hot ng ca doanh nghip + khon chi c ha n, chng t theo qiuy nh ca php lut L 2 tiu ch ng n nhng cng rt d cc doanh nghip da vo c cc doanh nghip thc hin hnh vi gian ln thu (v trn thc t cc doanh nghip ma VN vn tn ti rt nhiu cng vi th trng mua bn, hp thc ha ha n ma cng pht trin rt rm r). V vy, hn ch tnh trng th php lut quy nhng khon chi khng nhm vo mc ch sn xut, kinh doanh hng ha dch v v cc khon chi vt qu mc m php lut cho php th s khng c tnh vo chi ph c tr khi xc nh thu nhp chu thu. Cu 18. Phn bit khi nim thu nhp chu thu v thu nhp tnh thu trong Lut thu TNDN ? Cn lu g khi xc nh ni hm ca 2 khi nim ny ? - khi nim (t ngh ch c 2 tiu ch l k/n v cng thc tnh thi- v ch th ging nhau) + Theo quy nh ti khon 1 iu 7 Lut TNDN th: Thu nhp tnh thu trong k tnh thu c xc nh bng thu nhp chu thu tr thu nhp c min thu v cc khon l c kt chuyn t cc nm trc. Nh vy cng thc: thu nhp tnh thu = thu nhp chu thu - thu nhp c min thu - cc khon l c chuyn t nm trc + theo quy nh ti Khon 2 iu 7 Lut TNDN th: Thu nhp chu thu bng doanh thu tr cc khon chi c tr ca hot ng sn xut, kinh doanh cng thu nhp khc, k c thu nhp nhn c ngoi Vit Nam. Nh vy Thu nhp khc, k c thu Doanh thu nhp nhn c ngoi Vit Nam - cc lu cn ch khi xc nh ni hm ca khi nim: + khi nim thu nhp tnh thu: K tnh thu: c quy nh ti iu 5 ca Lut TNDN v Theo Thng t 130/2008/TT-BTC ngy 26/12/2008 hng dn thi hnh mt s iu ca Lut thu TNDN v hng dn thi hnh Ngh Thu nhp chu = thu Chi ph hp + l c tr

17

nh s 124/2008/N-CP ngy 11/12/2008 ca Chnh ph quy nh chi tit v hng dn thi hnh mt s iu ca Lut thu TNDN th: K tnh thu c xc nh theo nm dng lch. Trng hp doanh nghip p dng nm ti chnh khc vi nm dng lch th k tnh thu xc nh theo nm ti chnh p dng. K tnh thu u tin i vi doanh nghip mi thnh lp v k tnh thu cui cng i vi doanh nghip chuyn i loi hnh doanh nghip, chuyn i hnh thc s hu, sp nhp, chia tch, gii th, ph sn c xc nh ph hp vi k k ton theo quy nh ca php lut v k ton. Trng hp k tnh thu nm u tin ca doanh nghip mi thnh lp k t khi c cp Giy chng nhn ng k kinh doanh v k tnh thu nm cui cng i vi doanh nghip chuyn i loi hnh doanh nghip, chuyn i hnh thc s hu, hp nht, sp nhp, chia, tch, gii th, ph sn c thi gian ngn hn 03 thng th c cng vi k tnh thu nm tip theo (i vi doanh nghip mi thnh lp) hoc k tnh thu nm trc (i vi doanh nghip chuyn i loi hnh doanh nghip, chuyn i hnh thc s hu, hp nht, sp nhp, chia tch, gii th, ph sn) hnh thnh mt k tnh thu thu nhp doanh nghip. K tnh thu thu nhp doanh nghip nm u tin hoc k tnh thu thu nhp doanh nghip nm cui cng khng vt qu 15 thng. + khi nim thu nhp chu thu cn lu xc nh th no l doanh thu: Doanh thu theo iu 8 lut TNDN: Doanh thu l ton b tin bn hng, tin gia cng, tin cung ng dch v, tr gi, ph thu, ph tri m doanh nghip c hng. Quy nh ny c mt s vn ng lu : - Doanh thu khng ch l tin bn hng, tin gia cng, tin cung ng dch v m cn bao gm c tin c c do nh nc tr gi, ph thu, ph tri m c s kinh doanh c hng. - Doanh thu c xc nh ti thi im c cn c lm pht sinh m khng phn bit thu c tin hay cha. Bi v: + Vic thu c tin hay cha khng phi l trch nhim ca nh nc m l trch nhim ca c s kinh doanh. + Quy nh ny nhm hn ch cc c s kinh doanh cu kt vi nhau nhm ko di thi gian thc hin ngha v np thu vo ngn sch nh nc chim dng ngn sch nh nc. - Lu : Doanh thu tnh thu nhp chu thu i vi c s kinh doanh np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr thu l doanh thu khng c thu gi tr gia tng. Doanh thu tnh thu nhp chu thu i vi c s kinh doanh np thu gi tr gia tng theo phng php trc tip trn gi tr gia tng l doanh thu bao gm c thu gi tr gia tng. Cu 19. iu kin xc nh chi ph c tr khi tnh thu nhp chu thu TNDN ? So snh vi cch quy nh ca Lut thu TNDN nm 2003 ? iu kin xc nh chi ph c tr khi tnh thu nhp chu thu doanh nghip: Tr cc khon chi quy nh ti khon 2 iu 9 LTTTDN( qu di khng th a ra y) th doanh nghip c tr mi khon chi nu p ng cc iu kin sau y: Khon chi thc t pht sinh lin quan n hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip; Khon chi c ho n, chng t theo quy nh ca php lut. i vi cc trng hp: mua hng ho l nng, lm, thu sn ca ngi sn xut, nh bt trc tip bn ra, mua sn phm th cng lm bng ay, ci, tre, na, l, song, my, rm, v da, s da hoc nguyn liu tn dng t sn phm nng nghip ca ngi sn xut th cng trc tip bn ra; mua
18

t, , ct, si ca ngi dn t khai thc trc tip bn ra; mua ph liu ca ngi trc tip thu nht, mua dng ti sn ca h gia nh, c nhn qua s dng trc tip bn ra v dch v mua ca c nhn khng kinh doanh phi c chng t thanh ton chi tr tin cho ngi bn v Bng k thu mua hng ho, dch v do ngi i din theo php lut hoc ngi c y quyn ca doanh nghip kinh doanh k v chu trch nhim. So snh vi cc quy nh ti LTTTDN 2003 Trong vn xc nh chi ph c tr khi tnh thu nhp chu thu doanh nghip th ta c th nhn thy mt iu: quy nh ti LTTTDN 2003 (k1 9) mang tnh lit k khng c s bao qut nh vy r rng khi p dng s lm thit cho doanh nghip bi c nhng chi ph nm ngoi quy nh nhng li rt hp l c giy t hp php nhng php lut li khng cho php h tr. V hnh chung php lut tc i ca doanh nghip ci quyn c hng li chnh ng ca mnh. Cn i vi quy nh ti LTTTDN 2008 (cng ti k19) th li rt gn nh khng h cng knh m li hiu qu iu lut khng ch r nhng khon chi no s c tr m ch nu mt cch tng qut m li d dng thc hin ch cn doanh nghip a ra cc giy t hp php l c th c tr khi tnh thu thu nhp, quy nh ny em li s thun li cho c pha doanh nghip v pha nh nc, doanh nghip th khng cn phi xem xem ci khon chi ca mnh c trong danh mc c tr hay khng m ch xem xt rng cc khon chi ca mnh l c ph hp hay khng v c cc giy t hp php hay khng l c. Cn v pha nha nc th cng khng cn phi i chiu cc khon chi tr c hp l hay khng m ch cn doanh nghip a ra cc giy t hp php cho cc khon chi l c th tin hnh vic tr chi ph hp l khi tnh TTNDN. Cu 20.. Gim tr gia cnh l g? iu kin, nguyn tc, t l gim tr trong tng trng hp c th? Nhng vn php l pht sinh t nhng quy nh ny? Gim tr gia cnh (19 LTTTCN 2007): Gim tr gia cnh l s tin c tr vo thu nhp chu thu trc khi tnh thu i vi thu nhp t kinh doanh, tin lng, tin cng ca i tng np thu l c nhn c tr. iu kin: i vi nhng ngi ph thuc: Con di 18 tui; Con trn 18 tui b tn tt, khng c kh nng lao ng; Con ang theo hc ti cc trng: i hc, cao ng, trung hc chuyn nghip, dy ngh, khng c thu nhp hoc c thu nhp khng vt 500.000 ng Ngi ngoi tui lao ng hoc ngi trong tui lao ng theo quy nh ca php lut nhng b tn tt, khng c kh nng lao ng, khng c thu nhp hoc c thu nhp nhng khng vt qu 500.000 ng, bao gm: - V hoc chng ca ngi np thu; - Cha , m , cha v, m v (hoc cha chng, m chng) ca ngi np thu; - C nhn khc khng ni nng ta m ngi np thu phi trc tip nui dng. Mc thu nhp lm cn c xc nh ngi ph thuc c p dng gim tr l mc thu nhp bnh qun thng trong nm t tt c cc ngun thu nhp khng vt qu 500.000 ng. Ngi np thu phi t k khai s lng ngi ph thuc km theo giy t hp php v chu trch nhim trc php lut v tnh chnh xc ca vic k khai.

19

Nguyn tc: vic xc nh mc gim tr gia cnh i vi ngi ph thuc thc hin theo nguyn tc mi ngi ph thuc ch c tnh gim tr mt ln vo mt i tng np thu. (k2 19 LTTTCN). Trng hp cc i tng np thu c chung ngi ph thuc phi nui dng th phi t tho thun ng k gim tr gia cnh vo mt i tng np thu (k2 12 N 100/2008 quy nh chi tit thi hnh LTTNCN). Ngi ph thuc m i tng np thu c trch nhim nui dng pht sinh thng no th c tnh gim tr thng . i tng np thu c trch nhim k khai s ngi ph thuc c gim tr v phi chu trch nhim trc php lut v tnh trung thc trong vic k khai ny (mc 3.1 thng t 84/2008 BTC). T l gim tr trong tng trng hp c th: im a,b khon 1 iu 19 LTTNCN, im a,b khon 1 iu 12 N100/2008, thng t 84/2008/ BTC hng dn ngh nh 100/2008 i vi i tng np thu l 4 triu ng/thng, 48 triu ng/nm. Mc 4 triu ng/thng l mc tnh bnh qun cho c nm, khng phn bit mt s thng trong nm tnh thu khng c thu nhp hoc thu nhp di 4 triu ng/thng. i vi mi ngi ph thuc m ngi np thu c trch nhim nui dng l 1,6 triu ng/thng k t thng pht sinh ngha v nui dng. Cu 21. Trng hp doanh nghip lam n thua l, khng co thu nhp, thi doanh nghip o co la i tng np thu TNDN khng? iu nay co khac bit gi so vi mt ca nhn khng co thu nhp? Tt c nhng ngi theo quy nh ti iu 2 LTTNDN th u l nhng ngi np thu (hay i tng np thu) v vn li hay l trong vic kinh doanh nh hng n i tng chu thu. Nh vy ta c th khng nh doanh nghip lam n thua l, khng co thu nhp, thi doanh nghip o vn la i tng np thu TNDN. Ti sao LTTNDN li quy nh nh vy r rng doanh nghip lm n thua l th lm g c thu nhp m nh thu. Dng ca lut l to iu kin cho cc doanh nghip tip tc kinh doanh sn xut phc hi bi theo 16 LTTNDN th doanh nghip c l c chuyn l sang nm sau v s l ny s c tr vo thu nhp chu thu ca nhng nm tip theo. Chnh quy nh ny gip nhiu doanh nghip phc hi li c cng vic ca mnh. S khc bit y c th nhn thy rng cho d doanh nghip c lm n thua l khng to ra thu nhp th cng vn c l i tng np thu thu nhp doanh nghip, cn nu c nhn m khng c thu nhp thp v c bit l khng c thu nhp th s khng l i tng np thu thu nhp c nhn. Cu 22. So snh i tng np thu Thu nhp doanh nghip v i tng np thu Thu nhp c nhn theo php lut hin hnh. im ging nhau: -i tng np thu thu nhp doanh nghip v thu thu nhp c nhn l ngi c ngha v np thu hay l ngi trc tip phi gnh chu thu -C s xc nh i tng np thu l da vo thc trng ca i sng kinh t - x hi. -Vic xc nh i tng np thu nhm to ngun thu cho NSNN, iu tit nn kt, iu ha thu nhp x hi. im khc nhau: TCPB tg np thu TNDN tg np thu TNCN Ch th np Mi t chc v doanh nghip L c nhn c thu nhp chu
20

thuc mi thnh phn kinh t c pht sinh thu nhp t hot ng sn xut, kinh doanh. -> ko phi mi t chc doanh nghip c c thu nhp l i tng chu thu m i vi t chc khng phi l doanh nghip, hp tc x th ch tr thnh ngi np thu nu t chc c thc hin cc hot ng sn xut kinh doanh c thu nhp. C s xc nh - mi quan h quc tch (nh i tng chu nc v cng dn) v mi quan thu h lnh th (nh nc v ch quyn lnh th quc gia - c thu nhp pht sinh trong hay ngoi lnh th vit nam - thu nhp pht sinh c lin quan n hot ng ca c s thng tr ti Vit Nam khng

thu theo quy nh ca php lut nhm thc hin mc ch iu tit mt phn thu nhp ca h thc hin cng bng x hi c nhn c thu nhp l thuc i tng np thu khng phn bit c nhn c t cch ch th, tc l tui hay xc nh nng lc trch nhim php lut

C s php l

- C nhn c tr hay khng c tr: + c nhn c tr: * Phi hin din: C mt ti Vit Nam t 183 ngy tr ln tnh trong mt nm dng lch hoc tnh theo 12 thng lin tc k t ngy u tin c mt ti Vit Nam *Phi c ni thng xuyn: C ni thng xuyn ti Vit Nam + c nhn khng c tr: khng p ng c nhng iu kin trn - c thu nhp pht sinh trong hay ngoi lnh th vit nam N 124/2008/N-CP; Lut thu N 100/2008/N-CP; Lut TNDN nm 2008 v cc vn bn thu TNCN 2007 v cc vn hng dn thi hnh. bn hng dn thi hnh lut thu thu nhp c nhn;

Cu 23 : Phn bit thu vi khon thu t vay ca nh nc. Tiu ch Tnh php l Tnh hon tr Thu l khon thu mang tnh cht bt buc Khng mang tnh hon tr trc tip vay n ca nh nc Khon thu mang tnh t nguyn lun mang tnh hon tr trc tip

21

tnh cht

l ngun thu ln, ch yu v c tnh l ngun thu mang tnh tm thi, thng xuyn khng ln kkng mang tnh thng xuyn

Vai tr Mc ch s dng h

To lp ngun thu, iu tit SX, NK , B p bi chi NSNN tiu dng v iu ho thu nhp x hi Chi cho mi mc tiu ca nh nc ch SD chi cho u t pht trin

Ch th trong quan C t cch php l bt bnh ng, do Bnh ng, tho thun c quan quyn lc nh nc cao nht Do CP hoc HND tnh quyt nh ban hnh

Cu 24. Nu v phn tch nhng c im ca thu? Phn bit thu vi vi cc khon thu t vay n ca nh nc Thu l mt khon thu np mang tnh bt buc m cc t chc hoc c nhn phi np cho nh nc khi c nhng iu kin nht nh. Thu bao gm nhng c im sau: - Thu l khon thu np bt buc vo ngn sch. Tnh bt buc th hin ch, i vi ngi np thu, y l ngha v chuyn giao ti sn ca h cho nh nc khi c iu kin m khng phi l quan h thanh ton d trong hp ng hay ngoi hp ng. c tnh bt buc ca thu l l mt trong nhng du hiu quan trng phn bit vi cc khon thu trn c s t nguyn hnh thnh nn ngn sch nh nc. iu ny c ngha php l quan trng khi ban hnh php lut v thu v chi phi phng php thc hin thu thu ca cc c quan nh nc c thm quyn. Tnh bt buc ca thu c quan h mt thit vi tnh khng hon tr. Do thu khng c tnh hon tr, v l thuyt kh tm thy s t nguyn khi np thu. V vy, khi thc hin thu thu n nh, phi s dng bin php bt buc nh l mt thuc tnh c bn. - Thu gn vi yu t quyn lc. Tnh quyn lc ca thu c xut pht bi l do xut hin cc khon thu v thu nh nc. Thu xut hin cng vi s xut hin ca nh nc. Thu xut hin cng vi s xut hin ca nh nc, thc hin vic cung cp c s vt cht cho nh nc thc hin cc chc nng, nhim v ca mnh. Cc yu t nh i tng np thu, thu sut c quy nh v ch gn vi yu t quyn lc th thu mi m bo hon thnh nhim v to ngun thu nhp ti chnh cho nh nc. gn c yu t quyn lc nh nc cho thu, cc quc gia khng phn bit mc pht trin u c xu hng ghi nhn thu cc vn bn php lut c hiu lc php l cao nht lut thu. - Thu khng mang tnh i gi, khng hon tr. Thu khng phi l khon phi tr khi cc i tng np thu nhn c mt li ch hay quyn li c th t pha nh nc. iu ny cho php phn bit thu v cc khon thu np do i tng np ch thc hin ngha v ca mnh nhn c mt li ch nht nh t pha nh nc. l cc khon thu t ph, l ph. * Phn bit thu vi cc khon vay n ca nh nc - Thu l khon thu vo NSNN, mt ngha v ti chnh ca cc t chc, c nhn c th bng tin hoc hin vt, mt ln hoc thng xuyn, da trn c s cc vn bn php lut do c quan quyn lc nh nc cao nht ban hnh theo nguyn tc bt buc khng bi hon. Cc ch th khc phi c ngha v np thu vi nh nc. Ngun thu l ngun ng gp c bn v ngn sch ch yu cu nc ta
22

n v n m bo cho vic chi tiu trong c nuwocs iu chnh mi quan h thu nhp, u t, tiu dng v pht trin x hi. - Cc khon vay n ca nh nc: v d nh vay n t vin tr nc ngoi, vay t nhn dn di cc hnh thc tri phiu, nhm mc ch gii quyt tnh trng thiu ht ngn sch v xy dng cc cng trnh phc li x hi. Trong quan h ny, ngi c ngha v l nh nc. Cu 25. So snh thu GTGT v Thu TTB * Ging nhau: - L mt trong nhng cng c quan trng nhm n nh v tng cng ngn sch nh nc. - C quan nh nc ch th c quyn lc tham gia vo quan h ca hai loi thu. - L mt loi thu gin thu. - Cn c tnh thu l gi tnh thu v thu sut. * Khc nhau: Tiu ch Thu GTGT Thu TTB L loi thu thu trn phn gi tr tng L loi thu ng vo mt s loi hng thm ca hng ha dch v pht sinh ha dch v c bit cn iu tit mnh Khi nim trong qu trnh sn xut, lu thng tiu nhm hng dn sn xut v tiu dng dng ng thi tng ngun thu ngn sch nh nc Hu ht cc mt hng v dch v c Ch tp chung vo mt s mt hng, dch i tng tiu dng trong nn kinh t v nht nh khng c nh nc khuyn khch tiu dng Phm vi Rng Hp nh thu Quy nh h thng thu sut t k lm C th l thu sut c nh hoc thu sut Thu sut t cn c tnh thu t l, ty theo quan im ca nh lm l lut mi nc Ch tnh trn phn gi tr tng thm ca nh trn ton b doanh thu bn hng Cch nh hng ha, dch v hoc trn gi tr tng thm ca hng ha thu mi khu trong qu trnh lu thng Mi i tng trong x hi u l ch L c nhn, t chc c sn xut, nhp Ch th chu th chu thu, ch th thc t phi tr khu hng ha hoc kinh doanh dch v thu mt phn thu nhp do chnh hnh vi tiu chu thu TTB dng Php lut Lut thu GTGT Lut thu TTB iu chnh Thi im Thu qua mi khu ca qu trnh sn xut Thng ch thu mt ln khu sn xut thu thu kinh doanh hoc nhp khu Cu 26. Gii thch v chng minh: Php lut thu TTB l cng c c nh nc s dng iu tit tiu dng x hi i vi mt s loi hng dch v m nh nc khng khuyn khch? Thu TTB l mt trong nhng cng c gip nh nc thc hin chnh sch qun l i vi cc c s sn xut kinh doanh v nhp khu hng ha, dch v m nh nc khng khuyn khch.
23

Vic thu thu TTB khu sn xut gip cho nh nc c th nm bt mt cch tng i chnh xc s lng thc t cc c s sn xut mt hng chu thu TTB. Kh nng ny gip nh nc sp xp c hiu qu cc hot ng sn xut kinh doanh cc mt hng chu thu TTB v c chnh sch iu chnh thch hp i vi cc hot ng ny. Vic thu thu TTB khu nhp khu gip nh nc qun l c hot ng xut nhp khu mt hng, dch v c coi l c bit, khng khuyn khch tiu dng. Mc ng vin ca nh nc thng qua thu TTB, v vy thng cao hn mc ng vin thng qua cc sc thu gin thu khc. Bn thn thu TTB cng l thu gin thu, do thu sut cao s lm cho gi bn hng ha, dch v chu thu TTB khng th l qung i qun chng lao ng m ch l nhng tng lp kh gi trong x hi. Nh vy, thng qua vic thu thu TTB, nh nc mt mt c th nh hng tiu dng x hi; mt khc c th huy ng mt b phn thu nhp ca nhng i tng c kh nng tiu dng hng ha, dch v khng thit yu, khng khuyn khch tiu dng vo NSNN s dng cho nhng mc tiu cng cng, gp phn m bo cng bng x hi. Cu 27. Nu im khc nhau c bn gia thu thu nhn Tiu ch Thu thu nhp doanh nghip Khi nim L loi thu trc thu ng vo thu nhp ca doanh nghip trong thi k tnh thu i tng np Cc t chc, c nhn sn xut, kinh thu doanh hng ha, dch v quy nh ti iu 1 Ngh nh 24/2007 Ch th np Cc c s sn xut kinh doanh thu nhp doanh nghip vi thu thu nhp c Thu thu nhp c nhn L loi thu trc thu nh vo thu nhp thc nhn ca cc c nhn trong mt nm hoc tng ln pht sinh Quy nh ti iu 2 Ngh nh 100/2008 C nhn c mc thu nhp chu thu

24

You might also like