Bi tp v phn ng nhit nhm

A- L thuyt:
1- INH NGHA: Phn ng nhit nhm l phn ng Al dy ion kim loai trong oxit ca kim loai thnh kim loai
c tnh kh yu hon Al.

2- PTPU: Al + MxOy - >(t0) M (hoc oxit ca M (MaOb) c s OXH thp hon) + Al2O3
( M l kim loai dng sau Al)
-Thung gp l phn ng nhit nhm: Goi a l s mol ca Al; b l s mol ca oxit st.(Fe2O3)
2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe

I. Nu phn ng xy ra hon ton: Thung do khng bit s mol Al v Fe2O3 l bao nhiu nn phi xt
d 3 trung hop ri tm nghim hop l:
1. Trung hop 1: Al v Fe2O3 dng va d:
2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe
a ...........a/2......... a/2........ a
>>> Hn hop sau phn ng: Fe: a mol; Al2O3: mol
2. Trung hop 2: Al dng du:
2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe
2b ...........b.............b..........2b
>>> Hn hop sau phn ng: Fe: 2b mol; Al2O3: b mol; Aldu: (a-2b) mol. iu kin: (a-2b>0)
3. Trung hop 3: Fe2O3 dng du:
2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe
a............a/2...........a/2........a
>>> Hn hop sau phn ng: Fe: a mol; Al2O3: ; Fe2O3: (b- )mol. iu kin: (b- )>0)
Ch : - Khi cho sn phm phn ng vo dd axit long thy c kh thot ra => Al du hoc phn ng tao ra
kim loai dng truc H trong dy din ha.
- Khi cho sn phm vo dd kim manh thy c kh thot ra => phn ng Al du.

II. Nu phn ng xy ra khng hon ton: Goi x l s mol Fe2O3 tham gia phn ng
2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe
2x...........x..............x...........2x
>>> Hn hop sau phn ng: Fe: 2x mol; Al2O3: x mol; Fe2O3 du: (b-x)mol; Al du: (a-2x)mol
Ch : Nu d yu cu tnh hiu sut phn ng ta gii trung hop phn ng xy ra khng hon ton.

B - Bi tp.
Cu 1: Trn 10,8 gam bt nhm vi 34,8g bt Fe3O4 ri tin hnh phn ng nhiet nhm thu duoc hn hop
A. ha tan ht A bng HCl thu duoc 10,752 lt H2(dktc). Hiu sut phn ng nhit nhm v th tch dung
dich HCl 2M cn dng l?
A. 80% v 1,08lt
B. 20% v 10,8lt
C. 60% v 10,8lt
D. 40% v 1,08lt

Cu 2: nung hn hop A gm Al, Fe2O3 duoc hn hop B (hiu sut 100%). Ha tan ht B bng HCl du duoc
2,24 lt kh (dktc), cng luong B ny nu cho phn ng vi dung dich NaOH du thy cn 8,8g rn C. Khi
luong cc cht trong A l?
A. mAl=2,7g, mFe2O3=1,12g
B. mAl=5,4g, mFe2O3=1,12g
C. mAl=2,7g, mFe2O3=11,2g
D. mAl=5,4g, mFe2O3=11,2g

Cu 3: Hn hop A gm 0,56g Fe v 16g Fe2O3 m (mol) Al ri nung nhit d cao khng c khng kh duoc
hn hop D. Nu cho D tan trong H2SO4 long duoc v(lt) kh nhung nu cho D tc dung vi NaOH du th
thu duoc 0,25V lt kh. Ga tri ca m l?
A. 0,1233
B. 0,2466
C. 0,12
D. 0,3699
Cu 4: C 26,8g hn hop bt nhm v Fe2O3. Tin hnh nhit nhm cho ti hon ton ri ha tan ht hn
hop sau phn ng bng dung dich HCl duoc 11,2 lt H2(dktc). Khi luong cc cht trong hn hop ban du
l?
A. mAl=10,8g;m =1,6g
B. mAl=1,08g;m =16g
C. mAl=1,08g;m =16g
D. mAl=10,8g;m =16g

Cu 5: Hn hop X gm Al v Fe2O3. Ly 85,6gam X dem nung nng d thuc hin phn ng nhit nhm,
sau mt thi gian thu duoc m gam cht rn Y. Chia Y lm 2 phn bng nhau:
- Phn 1: Ha tan trong dung dich NaOH du thy thot ra 3,36lt kh (dktc) v cn lai m1 gam cht khng
tan.
- Phn 2: Ha tan ht trong dung dich HCl thy thoat ra 10,08 lt kh (dktc). Phn trm khi luong Fe trong Y
l?
A. 18%
B. 39,25%
C. 19,6%
D. 40%

Cu 6: Hn hop X gm Al v Fe2O3. Ly 85,6gam X dem nung nng d thuc hin phn ng nhit nhm,
sau mt thi gian thu duoc m gam cht rn Y. Chia Y lm 2 phn bng nhau:
- Phn 1: Ha tan trong dung dich NaOH du thy thot ra 3,36lt kh (dktc) v cn lai m1 gam cht khng
tan.
- Phn 2: Ha tan ht trong dung dich HCl thy thoat ra 10,08 lt kh (dktc). Thnh phn cht rn Y gm cc
cht l?
A. Al, Fe2O3, Fe, Al2O3
B. Al, Fe, Al2O3
C. Fe, Al2O3
D. C A, C dng
BI TAP NHIET NHM
Hn hop rn A (cha Al v Fe
x
O
y
) PF B (cha Al, Fe, Fe
x
O
y,
Al
2
O
3
)
Phuong trnh tng qut:
2y Al + 3 Fe
x
O
y
( t
o
) PF y Al
2
O
3
+ 3x Fe
Nu phn ng nhit nhm xy ra hon ton:
+ Al ht, FexOy du B bao gm Fe, Al2O3 v FexOy du
+ Al du, FexOy ht B bao gm Fe v Al2O3, Al du
+ Al ht, FexOy ht B chi gm Fe v Al2O3.
Nu phn ng nhit nhm xy ra khng hon ton B gm Al2O3, Fe v Al du, FexOy du.
Ch : * Trong phn ng nhit nhm, nn p dung cc dinh lut bo ton: khi luong, bo ton mol nguyn
t, bo ton electron.
* Ngui ta thung chia B thnh 2 phn c ti l v khi luong l k. Tuy trung hop k = 1 hoc k # 1 m lin
h vo lm bi tp.
B TAP V DU:
VD 1: Ly 26,8 g hh gm v Fe
2
O
3
thuc hin hon ton phn ng nhit nhm, thu duoc cht rn , cho cht
rn ny ha tan hon ton trong dd HCl du thy thot ra 11,2 lt kh H
2
(do dktc).Hy xc dinh thnh phn
% cc cht trong hn hop ban du.
BG:
2Al + Fe
2
O
3
F Al
2
O
3
+ 2Fe
nu phn ng xy ra va d th A chi c Fe tao ra kh 0.5 mol kh H
2
.Nu nhu vy th s gii ra khi luong
hn hop ln hon so vi d bi F v l s c Al du cng tao kh H
2
.
goi x, y l nFe
2
O
3
v Al.
27x + 160y = 26.8
(x-2y)*3 + 4y = 1F 0.4 mol,y=0.1 mol F cht trong hh du
VD 2: Ly 93,9 (g) hn hop X gm Fe
3
O
4
v Alnung trong mi trung khng c khng kh. Sau khi phn ng
xy ra hon ton thu duoc hn hop Y. Chia Y lm hai phn khng bng nhau:
-Phn 1: Cho tc dung vi NaOH du thu duoc 0,672 lt kh H
2
(dktc).
-Phn 2: Cho tc dung vi dung dich HCl du thu duoc 18,816 lt kh H
2
(dktc).
Tnh % khi luong cc cht trong hn hop X bit cc phn ng du xy ra hon ton v vi hiu sut 100%
BG:
*phn 1:nAl =
do phn ng xy ra hon ton nn Fe
3
O
4
ht v Al du.
goi k l ti l s mol gia nP1 : nP2.
goi x l nFe v trong hn hop th 1:
*phn 2: = 0.84 mol
k(0.02*3 + 2x) = 1.68
k(0.02*27 + 232x/3 + 27x*8/9) + 0.02*27 + 232x/3 + 27x*8/9 = 93.9 k(0.54 + 304x/3) + 0.54 + 304x/3 =
93.9 (k+1)(0.54 + 304x/3) = 93.9
th k = 1.68/(0.02*3 + 2x) vo ta duoc :x = 0.18 mol.F k = 4.
nAl = (4+1)*(0.02 + 0.18 * 8/9) = 0.9 molF mAl = 24.3 g F % Al F % Fe
3
O
4

VD 3: Cho hn hop A gm Al v st t nung A nhit d cao d phn ng xy ra hon ton thu duoc hn
hop B.Nghin nh bt B trn du.Chia hn hop lm hai phn khng bng nhau:
P1:(t hon) cho tc dung vi NaOH du thu duoc 1,176 lt kh (dktc).Tch ring cht khng tan dem ho tan
trong dung dich HCl du thu duoc 1,008 lt (dktc).
P2: (nhiu hon) cho tc dung vi HCl du thu duoc 6,552 lt kh (dktc)
a.Vit phuong trnh phn ng ho hoc.
b.Tnh khi luong hn hop A v thnh phn phn trm ca cc cht c trong hn hop A.
BG:
Ta d thy sau phn ng nhit nhm sn phm cho qua NaOH(P1) thy c kh bay ln du Al
Vy hh B gm : Al
2
O
3
, Fe, Al(du)
Tm tt :
Phn 1:
Al
2
O
3
:x mol
Fe : y mol +NaOH F 1,176l H2 +c/rn + HCl F 1,008l H
2

Al :z mol
ta d dng thy chi c Al tc dung vi NaOH nAl=2/3nH
2
=2/3*0,0525=0,035mol
z=0,035 mol(1)
cht rn l Fe nFe = nH
2
= 0,045 mol y = 0.045mol(2)
Phn 2:
Al
2
O
3
: kx mol
Fe : ky mol +HCl -> 6,552l H
2

Al : kz mol
d dng ta c ky + 3/2kz = 0,2925(3)
T (1,2,3) k=3 nFe = y + ky = 4y = 0,18 mol
nAl (du) = z + kz = 0,14mol
8Al + 3Fe
3
O
4
-> 4Al
2
O
3
+ 9Fe
theo phuong trnh d dng tm duoc:
mAl=(0,16+0,14)*27=8,1g chim 36.78%
mFe
3
O
4
=0,06*232=13.92g chim 63,21%
VD 4: Tin hnh phn ng nhit nhm hh gm Al & oxit Fe thu duoc hh cht rn X. Cho X tc dung vi dd
NaOH du thu duoc dd Y, phn khng tan Z & 0.672 l kh (dktc). Cho dd HCl vo dd Y dn khi thu duoc
luong kt ta ln nht, loc ly kt ta, nung dn khi luong khng di thu duoc 5.1g cht rn. Cho Z tc
dung vi dd H
2
SO
4
dc nng, sau p thu duoc dd E chi cha 1 loai mui st sulfat & 2.688 l SO
2
(dktc). Cc
p xy ra hon ton. Cng thc pt ca oxit Fe l:
a. FeO hayFe
2
O
3

b. hay Fe
3
O
4

c.Fe
2
O
3
hay Fe
3
O
4

d.Fe
2
O
3

G: 1/

0,045............................................. .......0,045
0,01.............................................. .........0,010
0,01.............................................. ...............0,015
phn 2 tc dung vi NaOH c kh thot ra ->cn du Al
n = 0,055= 0,015 => n = 0,01
=> = 0,01 => = 0,045
=> = 0,045
=> = 9,66 : 2 - 0,045*56 - 0,01*27 = 2,04
=> = 0,02
=> 3x : y = 0,045 : 0,02 => 3 : 4
=>
2/

0,25.............................................. ...............0,375

0,8.......... 2,4= 2,4 => nFe = 0,8
cht rn tc dung vi NaOH F kh Al du
= 0,375 => = 0,25= 92,35 - 0,25*27 - 0,8*56 = 40,8
-> = 0,4
=> 3x : y = 0,8 : 0,4
=>
3/

0,02...........................................0,0 2..............0,03
0,04..................................0,08
0,1............................................... .............0,1
0,1....................0,05
0,08.............................................. .............0,12= 0,12 => = 0,08
cht rn td vi c kh thot ra => Al du = 0,03 => = 0,02 = 0,05(sau khi nung)
=> = 0,02
=> 3x : y = 0,04 : 0,02
=>
VD 5: Cho 0,2 mol Al phn ng vi 0,075 mol Fe
3
O
4
(khng c O2). Cho sn phm vo dung dich H
2
SO
4

long thu duoc 0,24 mol H2 dktc . Hiu sut phn ng nhit nhm l?
2. Cc phn ng c th c:
2Al + 3FeO PF 3Fe + Al
2
O
3
(7)
2Al + Fe
2
O
3

PF
2Fe + Al
2
O
3
(8)
8Al + 3Fe
3
O
4
PF 9Fe + 4Al
2
O
3
(9)
Fe + 2HCl PF FeCl
2
+ H
2

(10)
2Al + 6HCl PF 2AlCl
3
+ 3H
2

(11)
Xt cc phn ng (1, 2, 3, 7, 8, 9, 10, 11) ta thy Fe
0
cui cng thnh Fe
+2
, Al
0
thnh Al
+3
, O
2
0
thnh 2O
2
v
2H
+
thnh H
2
nn ta c phuong trnh bo ton electron nhu sau:

Fe
0
F Fe
+2
Al
0
F Al
+3
O
2
0
F 2O
2
2H
+
F H
2

n = 0,295 mol
lt. (p n A)
Nhn xt: Trong bi ton trn cc ban khng cn phi bn khon l tao thnh hai oxit st (hn hop A) gm
nhng oxit no v cng khng cn phi cn bng 11 phuong trnh nhu trn m chi cn quan tm ti trang
thi du v trang thi cui ca cc cht oxi ha v cht kh ri p dung lut bo ton electron d tnh luoc
bt duoc cc giai doan trung gian ta s tnh nhm nhanh duoc bi ton.
VD 6: Trn 0,81 gam bt nhm vi bt Fe
2
O
3
v CuO ri dt nng d tin hnh phn ng nhit nhm thu
duoc hn hop A. Ho tan hon ton A trong dung dich HNO
3
dun nng thu duoc V lt kh NO (sn phm
kh duy nht) dktc. Gi tri ca V l
A. 0,224 lt. !B. 0,672 lt. C. 2,24 lt. D. 6,72 lt.
Hung dn gii
Thuc cht trong bi ton ny chi c qu trnh cho v nhn electron ca nguyn t Al v N.
Al F Al
+3
+ 3e
F 0,09 mol
v N
+5
+ 3e F N
+2

0,09 mol F 0,03 mol
V
NO
= 0,03L22,4 = 0,672 lt. (p n D)
Nhn xt: Phn ng nhit nhm chua bit l hon ton hay khng hon ton do d hn hop A khng xc
dinh duoc chnh xc gm nhng cht no nn vic vit phuong trnh ha hoc v cn bng phuong trnh
phc tap. Khi ha tan hon ton hn hop A trong axit HNO
3
th Al
0
tao thnh Al
+3
, nguyn t Fe v Cu duoc
bo ton ha tri.
B TAP TU G:
Cu 1 : Sau khi thuc hin phn ng nhit nhm hn hop A gm Al v Fe
x
O
y
thu duoc 92,35 gam cht rn C
. Ho tan C bng NaOH du thy c 8,4 lt kh bay ra dktc v cn lai phn khng tan D .Nu ho tan ht D
cn 240 gam dung dich H
2
SO
4
98% phn ng chi tao thnh Fe().phn ng xy ra 100% .
Tnh khi luong Al
2
O
3
tao thnh v xc dinh cng thc ca oxit Fe.
Cu 2: Tin hnh phn ng nhit nhm hn hop Al v Fe
2
O
3
khng c khng kh .Chia hn hop sau phn
ng d trn du thnh hai phn khng bng nhau. Phn tc dung vi NaOH du thu duoc 1,68 lt kh dktc
.Phn tc dung va d vi 1,95 lt dung dich HCl 1M thot ra 11,76 lt kh dktc .Hiu sut cc phn ng
100% .Tnh khi luong Fe tao thnh trong phn ng nhit nhm .
Cu 3: Trn 10,8 gam bt Al vi 34,8 gam Fe
3
O
4
ri tin hnh phn ng nhit nhm .Gi s chi xy ra phn
ng kh oxit Fe thnh Fe kim loai .Ho tan hon ton hn hop cht rn sau phn ng bng dung dich
H
2
SO
4
20% (d=1,15) th thu duoc 10,752 lt H2 dktc .Tnh hiu sut ca phn ng nhit nhm v th tch ti
thiu dung dich H2SO4 cn dng .
Cu 4: Trn 10,44 gam Fe
3
O
4
vi 4,05 gam bt nhm ri tin hnh phn ng nhit nhm (khng c khng
kh) sau khi kt thc th nghim ly cht rn thu duoc cho tc dung vi dung dich NaOH du thy thot ra
1,68 lt kh dktc .
Tnh hiu sut ca phn ng nhit nhm
Cu 5: Nung m gam hn hop A gm bt Al v Fe
3
O
4
sau mt thi gian thu duoc phn rn B . ho tan ht
B cn V ml dung dich H2SO4 0,7M long .Sau phn ng thu duoc dung dich C v 9,846 lt kh
(27oC;1,5at).Cho NaOH du vo C duoc kt ta D .Nung D trong chn khng dn khi luong khng di thu
duoc 44 gam cht rn E .Kh hon ton E bng H
2
du thu duoc 11,7 gam nuc .
1.Tnh % khi luong cc cht trong B.
2.Tnh hiu sut phn ng nhit nhm v th tch V
Cu 6: Cho hn hop A khi luong m gam bt Al v Fe
x
O
y
. Tin hnh phn ng nhit nhm hn hop A trong
diu kin khng c oxi duoc hn hop B .Nghin nh v trn du ri chia lm hai phn .Phn c khi luong
14,49 gam duoc ho tan ht trong dung dich HNO
3
dun nng duoc dung dich C v 3,696 lt kh NO dktc .
Cho phn tc dung vi luong du dung dich NaOH dun nng thy thot ra 0,336 lt kh dktc v cn lai 2,52
gam cht rn khng tan .cc phn ng xy ra hon ton .
1.Vit phuong trnh ho hoc ca cc phn ng xy ra .
2.Xc dinh cng thc ca oxit st .
Cu 7: Trn 10,8 gam bt nhm vi 34,8g bt Fe
3
O
4
ri tin hnh phn ng nhiet nhm thu duoc hn hop
A. ha tan ht A bng HCl thu duoc 10,752 lt H
2
(dktc). Hiu sut phn ng nhit nhm v th tch dung
dich HCl 2M cn dng l?
A. 80% v 1,08lt
B. 20% v 10,8lt
C. 60% v 10,8lt
D. 40% v 1,08lt
Cu 8: nung hn hop A gm Al, Fe
2
O
3
duoc hn hop B (hiu sut 100%). Ha tan ht B bng HCl du duoc
2,24 lt kh (dktc), cng luong B ny nu cho phn ng vi dung dich NaOH du thy cn 8,8g rn C. Khi
luong cc cht trong A l?
A. mAl=2,7g, mFe
2
O
3
=1,12g
B. mAl=5,4g, mFe
2
O
3
=1,12g
C. mAl=2,7g, mFe
2
O
3
=11,2g
D. mAl=5,4g, mFe
2
O
3
=11,2g
Cu 9: Hn hop A gm 0,56g Fe v 16g Fe
2
O
3
m (mol) Al ri nung nhit d cao khng c khng kh duoc
hn hop D. Nu cho D tan trong H
2
SO
4
long duoc V(lt) kh nhung nu cho D tc dung vi NaOH du th thu
duoc 0,25V lt kh.Gi tri ca m l?
A. 0,1233
B. 0,2466
C. 0,12
D. 0,3699
Cu 10: C 26,8g hn hop bt nhm v Fe
2
O
3
. Tin hnh nhit nhm cho ti hon ton ri ha tan ht hn
hop sau phn ng bng dung dich HCl duoc 11,2 lt H2(dktc). Khi luong cc cht trong hn hop ban du
l?
A. mAl=10,8g;m =1,6g
B. mAl=1,08g;m =16g
C. mAl=1,08g;m =16g
D. mAl=10,8g;m =16g
Cu 11: Hn hop X gm Al v Fe
2
O
3
. Ly 85,6gam X dem nung nng d thuc hin phn ng nhit nhm,
sau mt thi gian thu duoc m gam cht rn Y. Chia Y lm 2 phn bng nhau:
- Phn 1: Ha tan trong dung dich NaOH du thy thot ra 3,36lt kh (dktc) v cn lai m1 gam cht khng
tan.
- Phn 2: Ha tan ht trong dung dich HCl thy thoat ra 10,08 lt kh (dktc). Phn trm khi luong Fe trong Y
l?
A. 18%
B. 39,25%
C. 19,6%
D. 40%

Cu 12: Hn hop X gm Al v Fe
2
O
3
. Ly 85,6gam X dem nung nng d thuc hin phn ng nhit nhm,
sau mt thi gian thu duoc m gam cht rn Y. Chia Y lm 2 phn bng nhau:
- Phn 1: Ha tan trong dung dich NaOH du thy thot ra 3,36lt kh (dktc) v cn lai m1 gam cht khng
tan.
- Phn 2: Ha tan ht trong dung dich HCl thy thoat ra 10,08 lt kh (dktc). Thnh phn cht rn Y gm cc
cht l?

A. Al, Fe
2
O
3
, Fe,Al
2
O
3

B. Al, Fe, Al
2
O
3

C. Fe, Al
2
O
3

D. C A, C dng

Cu 13 Cho hn hop gm Al v Fe
2
O
3
nung trong 1 bnh kn khng c khng kh. p/ng xong F hn hop B
chia lm 2 phn
P1 tc dung 100ml dd NaOH 1M cn cht D khng tan
P2 t/dung va ht 1.12 lt d2 HCl 1M F 2.4 l kh H2 19
o
C 2Amt tm khi luong D v % D
Cu 14: Phn ng nhit Nhm vi Fe
2
O
3
. Sau phn ng , chia hn hop thnh 2 phn bng nhau:
Phn 1: em t/d vi dd H
2
SO
4
du thu duoc 1.68 l (dktc) H
2

Phn 2: h/tan trong dd HNO
3
dc nng tao 3,36l kh (dktc) .
Tnh khi luong ca Oxit st
Cu 15: Thuc hin phn ng nhit nhm vi Fe
2
O
3
trong mi trung khng c khng kh. Trn du hn hop
sau phn ng ri chia lm 2 phn . Phn nhiu hon phn 0,59g . Cho mi phn tc dung vi dung dich
NaOH, thu duoc 40.32 lt v 60,48 l H
2
(dktc).H=100%
a)tnh khi luong mi phn
b) tnh khi luong mi cht sau khi phn ng nhit phn.