Chuyn dung dch I. Cc kin thc c bn - Khi nim nng dung dch.

h. - Hai loi nng dung dch: + Nng %. + Nng mol/l - Cng thc tnh nng dung dch: + Cng thc tnh nng % C% =
mct mdd

. 100%

+ Cng thc tnh nng mol/l

n cM = V

- Cng thc tnh tan:

S=

mct mdm

.100
.100%

- Cng thc lin h gia nng % v tan C% = - Cng thc lin h gia C% v CM C %.10 D CM = M - Cng thc pha trn
S 100 + S

CM1 .V1 = CM 2 .V2

C %1.m1 = C % 2.m2
- Cng thc ng cho: C%1 m1 C% 2 C% C% 2 m 2 C%
V i

- C% C% 1

m1 m2

C% 2 C%

- C% - C%1

C%2 C%

C% 1

C M 1 V1
C CM2 V 2
V i

C M2 CM
C M1

CM C M1

C M2 V1 = V 2 CM

- CM - C M1

C M2 C

II. Bi tp II.1. Dng ton tan. 1. Dng 1: Bi ton lin quan gia tan ca 1 cht v nng % dung dch bo ha ca cht : * Bi ton 1. 25oC tan ca ng l 204g, NaCl l 36g. Tnh nng % bo ho ca cc dung dch ny. Gii: - tan ca ng 25oC l 204g c ngha l 100g nc ho tan c 204g ng -> mdd = 304g => Nng d % ca dung dch C% =
204 304

. 100% = 67,1%
S 100 + S

p dng cng thc lin h gia C% v tan ta c: C% = .100% = 2. Dng 2. Bi ton tnh lng cht tan trong tinh th ngm nc. Tnh % khi lng nc kt tinh trong tinh th ngm nc. a/ Cch lm: Tnh khi lng mol ca tinh th ngm nc, tnh khi lng cht tan (nc) c trong 1 mol tinh th ngm nc Da vo quy tc tam sut tm khi lng cht tan (nc) trong m gam tinh th ngm nc ny. b/ V d : * Bi ton 2. Tnh khi lng CuSO4 c trong 1 kg CuSO4. 5H2O . Tnh % khi lng nc kt tinh trong xoa Na2CO3.10H2O (Hc sinh t gii) 3. Dng 3. Bi ton tnh lng tinh th ngm nc cn cho thm vo dung dch cho sn a/ Cch lm: Dng nh lut bo ton khi lng tnh
36 100 + 36

= 26,5%

mdd (to thnh) = m tinh th + m dd ( ban u) m ct (mi) = mct ( trong tinh th) + m ct (trong dung dch ban u) ( C th s dng cng thc ng cho tnh. Vi iu kin coi tinh th ngm nc nh mt dung dch v ta lun tnh c nng % ca dung dch ny) b/ V d: * Bi ton 3. Tnh lng tinh th CuSO4.5H2O cn dng iu ch 500ml CuSO4 8% ( d= 1,1g/ml ) Gii: mdd CuSO4 8% l: 500 . 1,1 = 550 (gam) khi lng CuSO4 c trong lng dung dch trn l:
550.8% = 44( g ) 100%

Khi ha tan tinh th CuSO4.5H2O CuSO4 + H2O 250 gam 160 gam x gam 44 gam Khi lng tinh th CuSO4.5H2O cn ly l:
250.44 = 68, 75( g ) 160

* Bi ton 4. Kt tinh 500 ml dung dch Fe(NO3)3 0,1 M th thu c bao nhiu gam tinh th Fe(NO3)3.6H2O Gii: Khi kt tinh dung dch Fe(NO3)3 + 6H2O Fe(NO3)3.6H2O S mol Fe(NO3)3.6H2O bng s mol Fe(NO3)3 bng 500.0,1 = 0, 05(mol ) 1000 Khi lng tinh th Fe(NO3)3.6H2O thu c l: 0,05 . 350 = 17,5 (g) * Bi ton 4. iu ch 560 gam dung dch CuSO4 16% cn phi ly bao nhiu gam dung dch CuSO4 8% v bao nhiu gam tinh th CuSO4.5H2O Gii: t khi lng dd CuSO4 8% cn ly l x gam , v khi lng CuSO4.5H2O l y gam Khi lng CuSO4 c trong dung dch CuSO48% l:

8x 2 x = (g) 100 25 Trong 1 mol (250g) CuSO4.5H2O c 160g CuSO4 . Vy 160 y 16 = y( g ) trong y gam CuSO4.5H2O c 250 25 Trong 560 gam dd CuSO4 16% c khi lng CuSO4l:
560.16 2240 = (g) 100 25

Theo nh lut bo ton khi lng ta c:

2 x 16 x 2240 + = 25 25 25 x + y = 560

Gii h ta c : x = 480 (gam); y = 80(gam) 4. Loi 4. Bi ton tnh lng cht tan ( tinh th ngm nc) tch ra hay cn cho thm vo dung dch khi thay i nhit dung dch bo ha cho trc. a/ Cch gii - Tnh khi lng cht tan, khi lng dung mi (nc) c trong dung dch bo ha nht t1 - t a l khi lng cht tan A cn thm vo( tch ra) khi dung dch ban u khi nhit thay i t t1 n t2 ( t1# t2) ( nu l tinh th ngm nc cn t a l s mol tinh th cn thm vo hay tch ra) - Tnh khi lng cht tan, khi lng dung mi (nc) c trong dung dch bo ha nhit t2 - p dng cng thc tnh tan ( cng thc tnh nng %) ca dung dch bo ha tm a b/ v d Bi ton 5. 12 oC c 1335 gam dung dch CuSO4 bo ha. un nng dung dch n 90 oC . Hi phi thm bao nhiu gam CuSO4 c dung dch bo ha nhit ny? Bit 12oC tan ca CuSO4 l 33,5 v 90oC 80 Gii tan ca CuSO4 12 oC l 33,5c ngha nhit ny 100g nc ha tan c 33,5 g CuSO4 to thnh 133,5 g dung dch CuSO4 bo ha

Vy trong 1335g dung dch CuSO4 bo ha c 1000g nc v 335 g CuSO4 t khi lng CuSO4 cn thm vo l a gam. Khi lng cht tan v khi lng dung mi trong dung dch bo ha CuSO4 90 oC l: mCuSO4 = 335 + a (g); Khi lng dung mi l 1000 (g) p dng cng thc tnh tan ta c:
SCuSO4 = 350 + a .100 = 80 a = 465(g ) 1000

Vy lng CuSO4 cn thm vo l465 gam Bi ton 6. 85oC c 1877 gam dung dch bo ha CuSO4 . Lm lnh dung dch n 25 oC hi c bao nhiu gam CuSO4.5H2O tc ra khi dung dch Bit tan ca CuSO485oC l 87,7 v 25oC l 40. Gii: tan ca CuSO4 85 oC l 87,7 c ngha nhit ny 100g nc ha tan c 87,7 g CuSO4 to thnh 187,7 g dung dch CuSO4 bo ha Vy trong 1877g dung dch CuSO4 bo ha c 1000g nc v 877 g CuSO4 t n l s mol CuSO4.5H2O tch ra khi dung dch khi h nhit t 85oC n 25oC Lng cht tan v dung mi cn trong dung dch nht 25oC l: mCuSO4 = (877 160n) g
mH 2O = (1000 90n) g

p dng cng thc tnh tan ca CuSO4 25oC l

SCuSO4 = 877 160 n .100 = 40 n = 3,847(mol ) 1000 90 n

Vy khi lng CuSO4.5H2O tch ra khi dung dch l: 3,847.250 = 961,75 (g) II.2 Ton nng dung dch 1. Dng 1. Tnh C% , CM ... * Bi ton 1. Tnh khi lng mui n v khi lng nc cn ly pha ch thnh 150 gam dung dch NaCl 5%

* Bi ton 2. Ha tan 6,72 lt kh HCl ktc vo 80,05 gam H2O ta c dung dch axit HCl. Gi s s ha tan khng lm thay i th tch dung dch Tnh C%, CM ca dung dch thu c . Tnh D ca dung dch ? 2. Dng 2. bi ton pha lng hoc c c ( s dng cng thc pha trn) * Bi ton 3. C 60 gam dung dch NaOH 20%. Tnh C% ca dung dch thu c khi a/ Pha thm 40 gam nc b/ C c dung dch cho n khi cn 50 gam * Bi ton 4. Cn thm bao nhiu lt nc vo 400 ml dung dch H2SO4 15% c dung dch H2SO4 1,5M. Bit D H2SO4 = 1,6 gam/ml Gii: Khi lng dung dch H2SO4 = 1,6 . 400 = 640 (gam) Khi lng H2SO4 c trong dung dch l:
mH 2 SO4 =

Gi x (lt) l th tch H2O cn thm vo dung dch Vy th tch dung dch mi l: x + 0,4 n 0,98 = 0,15 x = 0, 253( l) T cng thc CM = = V x + 0, 4 Vy lng nc cn thm vo l 0,253 lt 3. Dng 3. Ha tan 1 cht vo nc hay mt dung dch cho sn Gm 3 bc:( C hoc khng sy ra phn ng) Bc 1. Xc nh dung dch sau cng c cha nhng cht no?( c bao nhiu cht tan trong dung dch c by nhiu nng ) Bc 2. Sc nh lng cht tan c trong dung dch sau cng ( Sn phm phn ng, cht d) Bc 3. Xc nh khi lng, th tch dung dch mi * Th tch dung dch mi:

96 15.400 = 96(g ) nH 2SO4 = = 0,98(mol ) 100 98

- Khi ha tan cht rn, kh vo cht lng coi th tch dung dch mi bng th tch cht lng(c) - Khi pha cht lng vo cht lng (coi s pha trn khng lm thay i th tch dung dch ) th th tch dung dch mi bng tng th tch cc cht lng ban u - Nu bi ton cho D dung dch mi th th tch dung m dch mi c tnh: V = D * Khi lng dung dch mi Khi lng dung dch mi = Tng khi lng cc cht trc phn ng khi lng cc cht kt ta v bay hi ( nu c) 3.1. Ha tan mt cht vo H2O (1dung dch khc) khng sy ra phn ng. * Ha tan mt cht vo nc: tnh C%, CM v cc i lng khc thng thng da vo cng thc tnh C%, CM * Ha tan mt cht ( 1dung dch) v 1 dung dch mi khng sy ra phn ng: ( thng l dung dch cng loi cht) C hai cch: + s dng phng php i s: mct mi = + S dng cng thc ng cho. *Bi ton 5: Ha tan 5,6 lt kh HCl ktc vo 0,1 lt H2O to ra dung dch HCl. Tnh nng mol/l v nng C% ca dung dch thu c ( hc sinh t gii) * Bi ton 6. Cn pha ch theo t l no v khi lng gia hai dung dch KNO3 c nng % tng ng l 45% v 15% c mt dung dch KNO3 20% Gii: Cch 1. t khi lng dung dch KNO3 45% v 15% cn ly ln lt l m1 v m2 gam cn pha trn vi nhau dc dung dch KNO3 20% Theo bi ra ta c:

45m1 15m2 ( m + m2 ) + = 20 1 100 100 100 m1 : m2 = 5 : 25 = 1: 5 Vy cn ly mt phn khi lng dung dch KNO3 trn vi 5 phn khi lng dung dch KNO3 thu c dung dch KNO3 nng 20% Cch 2: ( s dng phng php ng cho) * Bi ton 7. Tnh khi lng dung dch KOH 38% cn ly( D= 1,92g/ml) v lng dung dch KOH 8% ( D = 1,039g/ml) pha trn thnh 4 lt dung dch KOH 20% ( D = 1,1g/ml) Gii: Cch 1: Phng php i s:
mct1 + ct2 = mct3 m mdd1 + dd= m m 2
dd 3

Cch 2: Phng php ng cho Gi khi lng dung dch KOH 38% cn ly v lng dung dch KOH 8% cn ly ln lt l m1 v m2
38% m1 1 20% 8% 2 m 2

12 18

m1 m2

12 = 2 3 18

m1 m2 m1 + m2 m3 4000.1,1 = = = = 2 3 2+ 3 5 5 2m 4400.2 m1 = 3 = = 1760( g) 5 5 m2 = m3 m1 = 4400 1760 = 2640( g ) 3.2 Pha trn sy ra phn ng ha hc * Bi ton 8 : Cho 34.5 gam Na tc dng vi 167g nc. Tnh C% ca dung dch thu c sau phn ng Gii: S mol Na tham gia phn ng: 34,5 nNa = = 1,5(mol ) 23

Phng trnh phn ng: 2Na + 2H2O 2NaOH + H2 2mol 2mol 1,5 mol xmol ymol
x= 2.1,5 = 1,5( mol ) 2 1,5.1 y= = 0, 75(mol ) 2

1mol

Khi lng cc cht thu c sau phn ng l:

mNa = 1,5.40 = 60( g ) mH 2 = 0, 75.2 = 1, 5( g )

Khi lng dung dch thu c sau phn ng la: mdd NaOH = 34,5 + 167 1,5 =200 ( gam) Nng % ca dung dch sau phn ng l:
C% = 60 100% = 30% 200

* Bi ton 9 : Cho 14,84 gam tinh th Na2CO3 vo bnh cha 500 ml dd HCl 0,4M c dung dch D. Tnh nng mol/l ca cc dung dch thu dc sau phn ng Gii:
nNa2CO3 = nHCl 14,84 = 0,14(mol ) 106 = 0,5.0, 4 = 0, 2(mol )

Phng trnh ha hc 2 NaCl + CO2 + H2O Na2CO3 + 2 HCl Theo phng trnh t l nNa2CO3 : nHCl = 1: 2 Theo bi ra ta c t l nNa CO : nHCl = 0,14 : 0, 2 Vy Na2CO3 d cn HCl phn ng ht Theo phng trnh ta c s mol Na2CO3 phn ng = 1/2 s mol HCL v s mol NaCl to thnh = 0,5.0,2 = 0,1 (mol) S mol Na2CO3 d l 0,14 0,1 = 0,04 (mol) Coi th tch dung dch sau phn ng bng th tch dung dch HCl bng 0,5 lt Nng cc cht thu c sau phn ng l
2 3

CM NaCl = CM Na CO
2

0, 2 = o, 4( M ) 0,5 0, 04 = = 0, 08( M ) 0,5

* Bi ton 10: Sc 200 gam SO3 vo 1 lt dung dch H2SO4 17% (D = 1,12g/ml) c dung dch A. Tnh nng % ca dung dch A Gii: Khi ha tan SO3 vo dung dch H2SO4 c phn ng SO3 + H2O H2SO4 (1) Theo (1) * Bi ton 11: Xc nh lng dung dch SO3 v lng dung dch H2SO4 49% cn ly pha ch thnh450 gam dung dch H2SO4 83,3% Gii: t khi lng SO3 cn ly l x gam , vy khi lng dung dch H2SO4 49% cn ly l 450 x gam Khi trn SO3 vo dung dch H2SO4 c phn ng SO3 + H2O H2SO4 (1) 80g xg 98g
98 xg 80 98 xg 80

Lng H2SO4 sinh ra phn ngs (1) l

Lng H2SO4 c trong dung dch H2SO4 49% l:

450 x .49( g ) 100

Theo bi ra khi lng H2SO4 (c trong dung dch sau cng l 83,3%) l:
450.83,3 = 374.85( g ) 100

M lng H2SO4 sinh ra phn ng (1) v lng H2SO4 trong dung dch H2SO4 49% bng lng H2SO4 c trong dung dch sau khi trn . Theo bi ra ta c:

98 x (450 x).49 + = 374,85 80 100 x = 210( g ) Vy khi lng SO3 cn ly l 210 gam Khi lng dung dch H2SO4 cn ly l 450 210 = 240

gam * Bi ton 12: Xc nh klhi lng KOH 7,93 % cn ly khi ha tan vo 47 gam K2O thu c dung dch 21% Gii: Gi khi lng dung dch KOH cn ly l x gam th khi lng KOH c trong dung dch l 0,0793x gam PTHH: 2NaOH Na2O + H2O 94g 2.56g 47g 56g Khi lng KOH sinh ra (1) l 56 g Mt khc khi lng KOH (trong dung dch mi 21%):(56 + 0,0793)g Khi lng dung dch KOH mi: (47 + x) gam Theo bi ra ta c: Gii phng trnh ta c x bng 352,94 gam Vy khi lng dung dch KOH 7,93% cn ly l 352,94 gam. * Bi ton 13: c dung dch Zn(NO3)2 8% cn ly bao nhiu gam mui Zn(NO3)2 .6 H2O ha tan vo 500 ml nc. Hc sinh t lm. III. Cc bi ton vn dng v dung dch 1.Bi tp tnh nng dung dch thu c sau phn ng Bi 12.BDH Trung ha dung dch NaHCO3 26% cn dng dung dch H2SO4 19,6%. Xc nh nng % ca dung dch sau khi trung ha. Bi 14.BDH
56 + 0,0793 x .100% = 21% 47 + x

Cho 100 g dung dch Na2CO3 16,96% tc dng vi 200g dung dch BaCl2 10,4 % . Sau phn ng lc b kt ta thu dc dung dch A. Tnh C% ca cc cht tan trong dung dch A. Bi 15.BDH Ha tan mt lng mui cacbonat ca mt kim loi ha tr II bng axit H2SO4 14,7% . Sau khi kh khng thot ra na lc boe cht rn khng tan th c dung dch cha 17% mui sunfat tan. Hi kim loi ha tr II l nguyn t no? 2. Bi tp tnh nng dung dch trc khi phn ng Bi 16.BDH Tnh C% ca dung dch H2SO4 nu bit rng khi cho mt lng dung dch ny tc dng vi mt lng d hn hp Na, Mg th lng H2 thot ra bng 4,5% lng dung dch axit dng. Bi 17.BDH Tn 50 ml dung dch Fe2(SO4)3 vi 100ml Ba(OH)2 thu c kt ta A v dung dch B. Lc ly A em nung nhit cao n hon ton thu c 0,859 g cht rn. Dung dch B cho tc dng vi 100ml H2SO4 0,05M th tch ra 0,466 gam kt ta. Tnh nng mol ca mi dung dch ban u Bi 18.BDH Dung dch A l dung dch HCl, dung dch B l dung dch NaOH . Ly 10 ml dung dch A pha long bng nc thnh mt lt th thu oc dung dch HCl c nng 0,01 M . Tnh nng mol ca dung dch A. trung ha 100g dung dch B cn 150 ml dung dch A. Tnh C% ca dung dch B Bi 19.BDH Bi 20.BDH