http://www.yeuvatly.com http://www.giasubmt.com 0984.345.

554

S BIN THIN CHU K CON LC NHANH CHM CA NG H

I. S thay i chu k theo cao
1. Con lc n c chu k ng T cao h
1
, nhit t
1
. Khi a ti cao h
2
, nhit t
2
th ta
c:

2
T h t
T R
A A A
= +
Vi R = 6400km l bn knh Tri t, cn l h s n di ca thanh con lc.
Nu h = const th 0 h A = , nu t = const th 0 t A =
2. Con lc n c chu k ng T su d
1
, nhit t
1
. Khi a ti su d
2
, nhit t
2
th ta
c:

2 2
T d t
T R
A A A
= +
Lu : * Nu AT > 0 th ng h chy chm (ng h m giy s dng con lc n)
* Nu AT < 0 th ng h chy nhanh
* Nu AT = 0 th ng h chy ng
* Thi gian chy sai mi ngy (24h = 86400s): 86400( )
T
s
T
A
u =
II. S thay i chu k khi chu tc dng ca ngoi lc
1. Khi con lc n chu thm tc dng ca lc ph khng i:
Lc ph khng i thng l:
* Lc qun tnh: F ma =

, ln F = ma ( F a ||

)
Lu : + Chuyn ng nhanh dn u a v ||

( v

c hng chuyn ng)

+ Chuyn ng chm dn u a v ||



* Lc in trng: F qE =

, ln F = 'q'E (Nu q > 0 F E ||

; cn nu q < 0
F E ||

)

* Lc y csimt: F = DgV ( F

lung thng ng hng ln)

Trong : D l khi lng ring ca cht lng hay cht kh.
g l gia tc ri t do.
V l th tch ca phn vt chm trong cht lng hay cht kh .
Khi : ' P P F = +

gi l trng lc hiu dng hay trong lc biu kin (c vai tr nh trng lc
P

)
'
F
g g
m
= +


gi l gia tc trng trng hiu dng hay gia tc trng trng biu kin.
Chu k dao ng ca con lc n khi : ' 2
'
l
T
g
=
Cc trng hp c bit:
* F

c phng ngang:
+ Ti VTCB dy treo lch vi phng thng ng mt gc c: tan
F
P
=
+
2 2
' ( )
F
g g
m
= +
http://www.yeuvatly.com http://www.giasubmt.com 0984.345.554

* F

c phng thng ng th '

F
g g
m
=
+ Nu F

hng xung th '

F
g g
m
= +
+ Nu F

hng ln th '
F
g g
m
=


BI TP MU
Bi 1: Con lc n c chu k T
o
=2s nhit 0
o
C. Cho g=9,81m/s
2
. Cho h s gin n v nhit
o=1,2.10
-5

-1
.
a. Tnh thi gian con lc chy sai trong mt gi khi nhit l 25
o
C?
b. Tnh di dy treo 0
o
C ca con lc 25
o
C, bit g=10m/s
2
?
Bi lm
a. Thi gian con lc chy sai trong 1 gi l: s t 54 , 0 25 . 10 . 2 , 1 .
2
1
. 3600
2
1
. 3600
5
= = A


b. Ti nhit 0
o
C, ta c:
g
l
T
o
o
2 = m g
T
l
o
o
1 10 .
4
2
.
4
2
2
2
2
= = =


Vy ti 25
o
C, chiu di dy treo l: ) ( 0003 , 1 ) 25 . 10 . 2 , 1 1 .( 1 ) 1 (
5
m t l l
o
= + = + =



Bi 2: Con lc n t ti b mt tri t chy ng khi nhit l t
1
=25
o
C. Hi khi a con lc
ln cao 6,4km so vi b mt tri t v nhit l -10
o
C th mi ngy m con lc chy nhanh
hay chm l bao nhiu? Cho bit h s gin n v nhit ca dy treo l 10
-4

-1
, bn knh tri t
R=6400km.
Bi lm:
- Nhit gim t 25
o
C xung -10
o
C, ng h chy nhanh mt lng l:
s 2 , 151 35 . 10 .
2
1
. 86400
4
=

- a con lc ln cao h, ng h chy chm mt lng l: s 4 , 86
6400
4 , 6
. 86400 = .
Vy trong mt ngy m ng h chy nhanh l: 151,2-86,4= 64,8s.

Bi 3: Con lc n t ti b mt tri t chy ng khi nhit l t
1
=25
o
C. Hi khi a con lc
xung su 6,4km so vi b mt tri t v nhit l 525
o
C th mi ngy m con lc chy
nhanh hay chm l bao nhiu? Cho bit h s gin n v nhit ca dy treo l 10
-6

-1
, bn knh
tri t R=6400km.
Bi lm:
- Nhit tng t 25
o
C xung 525
o
C, ng h chy chm mt lng l:
s 6 , 21 500 . 10 .
2
1
. 86400
6
=

- a con lc xung su h, ng h chy chm mt lng l: s 2 , 43
6400 . 2
4 , 6
. 86400 = .
Vy trong mt ngy m ng h chy chm l: 21,6+43,2=64,80 (s).
http://www.yeuvatly.com http://www.giasubmt.com 0984.345.554

bk
g
a
+
g
g +
a
g
bk

Bi 4: mt t, con lc n dao ng vi chu k 2s. Bit khi lng Tri t gp 81 ln khi
lng Mt trng v bn knh Tri t gp 3,7 ln bn knh Mt trng. a con lc ln mt
trng (coi chiu di khng i) th n dao ng vi chu k l:
Bi lm:
Gi khi lng v bn knh ca tri t, mt trng tng ng l M
1
, R
1
v M
2
, R
2
Ta c:
- Gia tc trng trng mt t:
2
1
1
1
R
M
G g = .
- Chu k dao ng ca con lc ti b mt tri t:

1
2
1
2
1
1
2
1
2 2 2
GM
lR
R
M
G
l
g
l
T = = = =2s (1)
- Gia tc trng trng mt trng:
2
2
2
2
R
M
G g = .
- Chu k dao ng ca con lc ti b mt tri t:

2
2
2
2
2
2
2
2
2 2 2
GM
lR
R
M
G
l
g
l
T = = = (2)
Lp t s:
) 2 (
) 1 (
, ta c: 411 , 0
81
1
. 7 , 3
1
2
2
1
1
2
2
2
2
1
2
1
= = = =
M
M
R
R
M R
M R
T
T
s
T
T 86 , 4
411 , 0
1
2
= = .

Bi 5: Cho con lc n c treo trn mt thang my. Khi thang my ng yn, con lc dao
ng iu ho vi chu k T. Khi thang my i ln thng ng, chm dn u vi gia tc a th con
lc dao ng vi chu k T bng bao nhiu? (p dng s a=g/2).
Bi lm:
+ Cc gia tc a v g c biu din nh trn hnh v:
Ta c:
bk
g g a =

(1)
Chiu cc i lng ca phng trnh (1) ln trc to , ta c:
g g g a g g
bk
5 , 0 5 , 0 = = =
Vy chu k dao ng ca con lc l: 2
2
2
5 , 0
2 2 ' T
g
l
g
l
g
l
T
bk
= = = =
Bi 6: Cho con lc n c treo trn mt thang my. Khi thang my ng yn, con lc dao
ng iu ho vi chu k T. Khi thang my i ln thng ng, nhanh dn u vi gia tc a th con
lc dao ng vi chu k T bng bao nhiu? (p dng s a=g/2).
Bi lm:
+ Cc gia tc a v g c biu din nh trn hnh v:
Ta c:
bk
g g a =

(1)
Chiu cc i lng ca phng trnh (1) ln trc to , ta c:
Chiu cc i lng ca phng trnh (1) ln trc to , ta c:
http://www.yeuvatly.com http://www.giasubmt.com 0984.345.554

g
g
bk
-a
o
o
a
o
o
-a
bk
g
g
g g g a g a g g
bk
5 , 1 5 , 0 ) ( = + = + = =
Vy chu k dao ng ca con lc l:
3
2
3
2
2
5 , 1
2 2 ' T
g
l
g
l
g
l
T
bk
= = = = .
Bi 7: Cho con lc n c treo trn mt thang my. Khi thang my ng yn, con lc dao
ng iu ho vi chu k T. Khi thang my i xung thng ng, chm dn u vi gia tc a th
con lc dao ng vi chu k T bng bao nhiu? (p dng s a=g/2). (Li gii v p s ging
Bi 5).
Bi 8: Cho con lc n c treo trn mt thang my. Khi thang my ng yn, con lc dao
ng iu ho vi chu k T. Khi thang my i ln thng ng, chm dn u vi gia tc a th con
lc dao ng vi chu k T bng bao nhiu? (p dng s a=g/2). (Li gii v p s ging Bi 6).
Bi 9: Con lc n c treo trn mt t. Khi t ng yn, con lc dao ng iu ho vi
chu k T. Khi t chuyn ng, dy treo hp vi phng thng ng gc =60
o
so vi phng
thng ng. Hi con lc dao ng vi chu k T bng bao nhiu?
Bi lm
T biu thc: a g g
bk
= khi con lc chuyn ng cc gia tc tc dng vo vt nh trn hnh
v:
T hnh v ta c:
cos
g
g
bk
=

Vy chu k dao ng biu kin ca con lc l:
2 / cos
cos
2
cos /
2 2 ' T T
g
l
g
l
g
l
T
bk
= = = = =

Bi 10: Con lc n c treo trn mt t. Khi t ng yn, con lc dao ng iu ho vi
chu k T. Khi t chuyn ng vi gia tc c ln bng a th con lc dao ng vi chu k T
bng bao nhiu? (p dng s a=g/2).
Bi lm

T biu thc a g g
bk
= , ta v c nh hnh bn.
T hnh v ta suy ra:
2
1
= = =
g
a
mg
ma
tg
o
565 , 26 =
Vy chu k dao ng biu kin ca con lc l:
T T T T 946 , 0 565 , 26 cos . cos ' = = =

Bi 11: t con lc vo trong in trng E hng theo phng thng ng t trn xung di.
Bit khi lng ca qu cu l m, qu cu c tch in q<0, chiu di dy treo l. Tnh chu k
dao ng ca con lc?
p dng s: E=10
4
V/m; m=20g; q=-12.10
-6
C; l=1,0m
Bi lm
http://www.yeuvatly.com http://www.giasubmt.com 0984.345.554

E
F=qE
mg +
mg
bk
F=qE
bk
mg
+
mg
E
Do q<0, lc in trng tc dng ln vt m ngc chiu cng in trng E (hnh v). Xt
cc lc tc dng ln vt ti v tr cn bng, ta c:
g m F g m
bk
+ = (1)
Chiu cc lc ln phng trc to ta c:
mg E q mg
bk
+ =
) / ( 4
02 , 0
10 . 10 . 12 10 . 02 , 0
2
4 6
s m
m
E q mg
g
bk
=

=


Chu k dao ng biu kin: ) (
4
1
2 2 ' s
g
l
T
bk
= = = .
Bi 12: t con lc vo trong in trng E hng theo phng thng ng t di ln trn.
Bit khi lng ca qu cu l m, qu cu c tch in q<0, chiu di dy treo l. Tnh chu k
dao ng ca con lc?
p dng s: E=10
4
V/m; m=20g; q=-12.10
-6
C; l=1,0m
Bi lm
Do q<0, lc in trng tc dng ln vt m ngc chiu cng in trng E(hnh v). Xt
cc lc tc dng ln vt ti v tr cn bng, ta c:
g m E q g m
bk
+ = (1)
Chiu cc lc ln phng trc to ta c:
mg E q mg
bk
+ =
) / ( 16
02 , 0
10 . 10 . 12 10 . 02 , 0
2
4 6
s m
m
E q mg
g
bk
=
+
=
+
=


Chu k dao ng biu kin: ) (
2 16
1
2 2 ' s
g
l
T
bk

= = =
Bi 13: t con lc vo trong in trng E hng theo phng ngang. Bit khi lng ca qu
cu l m, qu cu c tch in q<0, chiu di dy treo l. Tnh chu k dao ng ca con lc? p
dng s: E=10
4
V/m; m=20g; q=- 3 2 .10
-5
C; l=1,0m; g=10m/s
2
.
Bi lm
t trong in trng, dy treo b lch so vi phng thng ng mt gc:
3
10 . 02 , 0
10 . 10 . 3 2
4 5
=

= =

mg
E q
tg
3

=
20
1
2
3
cos . 2 cos '

= = =
g
l
T T (s)