Professional Documents
Culture Documents
H Ni, 11/3/2009
1 / 27
I HC QUC GIA H NI
TRNG I HC KHOA HC T NHIN
Khut Vn Thanh
H Ni, 11/3/2009
1 / 27
Mc tiu ca lun vn
H Ni, 11/3/2009
2 / 27
Mc tiu ca lun vn
Trnh by li mt cch chi tit cc chng minh cho nh l Artin
(nh l 1.1.4), nh l Brauer (nh l 1.2.10) v mt s ng dng
ca nh l Brauer nh: nh l Frobenius (nh l 1.3.7), nh l
Green (nh l 1.3.14).
H Ni, 11/3/2009
2 / 27
Mc tiu ca lun vn
Trnh by li mt cch chi tit cc chng minh cho nh l Artin
(nh l 1.1.4), nh l Brauer (nh l 1.2.10) v mt s ng dng
ca nh l Brauer nh: nh l Frobenius (nh l 1.3.7), nh l
Green (nh l 1.3.14).
Trnh by li mt cch chi tit chng minh cho mt s kt qu v
biu din nhm hu hn trn trng c s 0 nhng khng ng i
s nh: tng qut ca nh l Brauer (nh l 2.6.3), tnh xc nh
trn trng chia ng trn, ch s Schur, biu din thc.
H Ni, 11/3/2009
2 / 27
Mc tiu ca lun vn
Trnh by li mt cch chi tit cc chng minh cho nh l Artin
(nh l 1.1.4), nh l Brauer (nh l 1.2.10) v mt s ng dng
ca nh l Brauer nh: nh l Frobenius (nh l 1.3.7), nh l
Green (nh l 1.3.14).
Trnh by li mt cch chi tit chng minh cho mt s kt qu v
biu din nhm hu hn trn trng c s 0 nhng khng ng i
s nh: tng qut ca nh l Brauer (nh l 2.6.3), tnh xc nh
trn trng chia ng trn, ch s Schur, biu din thc.
a ra mt h thng cc v d c th minh ha cho cc kt qu trn,
c bit l cho nh l Artin v nh l Brauer.
H Ni, 11/3/2009
2 / 27
Mc tiu ca lun vn
Trnh by li mt cch chi tit cc chng minh cho nh l Artin
(nh l 1.1.4), nh l Brauer (nh l 1.2.10) v mt s ng dng
ca nh l Brauer nh: nh l Frobenius (nh l 1.3.7), nh l
Green (nh l 1.3.14).
Trnh by li mt cch chi tit chng minh cho mt s kt qu v
biu din nhm hu hn trn trng c s 0 nhng khng ng i
s nh: tng qut ca nh l Brauer (nh l 2.6.3), tnh xc nh
trn trng chia ng trn, ch s Schur, biu din thc.
a ra mt h thng cc v d c th minh ha cho cc kt qu trn,
c bit l cho nh l Artin v nh l Brauer.
H Ni, 11/3/2009
2 / 27
H Ni, 11/3/2009
3 / 27
H Ni, 11/3/2009
3 / 27
H Ni, 11/3/2009
3 / 27
H Ni, 11/3/2009
3 / 27
H Ni, 11/3/2009
3 / 27
H Ni, 11/3/2009
4 / 27
H Ni, 11/3/2009
4 / 27
H Ni, 11/3/2009
4 / 27
H Ni, 11/3/2009
5 / 27
H Ni, 11/3/2009
5 / 27
H Ni, 11/3/2009
5 / 27
H Ni, 11/3/2009
6 / 27
H Ni, 11/3/2009
6 / 27
H Ni, 11/3/2009
6 / 27
H Ni, 11/3/2009
6 / 27
H Ni, 11/3/2009
7 / 27
H Ni, 11/3/2009
7 / 27
H qu 1.1.5
Mi c trng ca G l mt t hp tuyn tnh vi h s hu t cc c trng cm
sinh bi cc c trng ca cc nhm con xyclic ca G .
(Cao hc kha 2006 - 2008)
H Ni, 11/3/2009
7 / 27
H Ni, 11/3/2009
8 / 27
H Ni, 11/3/2009
8 / 27
H Ni, 11/3/2009
8 / 27
H Ni, 11/3/2009
8 / 27
H Ni, 11/3/2009
8 / 27
H Ni, 11/3/2009
9 / 27
H Ni, 11/3/2009
9 / 27
H Ni, 11/3/2009
9 / 27
H Ni, 11/3/2009
9 / 27
H Ni, 11/3/2009
10 / 27
H Ni, 11/3/2009
10 / 27
H Ni, 11/3/2009
10 / 27
H Ni, 11/3/2009
11 / 27
H Ni, 11/3/2009
11 / 27
H Ni, 11/3/2009
11 / 27
H Ni, 11/3/2009
11 / 27
H Ni, 11/3/2009
11 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
12 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.1 Cc vnh RK (G ) v R K (G )
H Ni, 11/3/2009
12 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.1 Cc vnh RK (G ) v R K (G )
Gi s K l mt trng c s 0 v C l mt bao ng i s ca K . K
hiu RK (G ) l nhm abel sinh bi cc c trng ca cc biu din ca G
trn K . Khi RK (G ) l vnh con ca vnh R(G ) = RC (G ).
Gi s V l mt K khng gian vct. Khi , bng cch m rng v
hng t K ti C , ta nhn c mt C khng gian vct VC = C K V .
Mi biu din : G GL(V ) ca nhm G trn K xc nh mt biu din
C : G GL(V ) GL(VC )
ca G trn C .
H Ni, 11/3/2009
12 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
13 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
Mnh 1.1.2
Gi s (Vi , i ) l cc biu din tuyn tnh bt kh qui phn bit ca G
trn K v i l cc c trng tng ng. Khi :
(a) Cc i lp thnh mt c s ca RK (G ).
(b) Cc i i mt trc giao vi nhau.
(Nh thng thng, khi nim trc giao
Ptrong mnh trn l tng ng
vi dng song tuyn tnh h, i = 1/g sG (s 1 )(s)).
H Ni, 11/3/2009
13 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
Mnh 1.1.2
Gi s (Vi , i ) l cc biu din tuyn tnh bt kh qui phn bit ca G
trn K v i l cc c trng tng ng. Khi :
(a) Cc i lp thnh mt c s ca RK (G ).
(b) Cc i i mt trc giao vi nhau.
(Nh thng thng, khi nim trc giao
Ptrong mnh trn l tng ng
vi dng song tuyn tnh h, i = 1/g sG (s 1 )(s)).
nh ngha 2.1.3
Mt biu din tuyn tnh ca G trn C c gi l xc nh trn K (hoc
hu t trn K ) nu n ng cu vi mt biu din c dng C , l
biu din tuyn tnh ca G trn K .
(Cao hc kha 2006 - 2008)
H Ni, 11/3/2009
13 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
14 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
Mnh 2.1.4
Mt biu din tuyn tnh ca G trn C l xc nh trn K khi v ch khi
c trng ca n thuc RK (G ).
H Ni, 11/3/2009
14 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
Mnh 2.1.4
Mt biu din tuyn tnh ca G trn C l xc nh trn K khi v ch khi
c trng ca n thuc RK (G ).
K hiu R K (G ) l vnh con ca R(G ) gm cc phn t ca R(G ) vi gi
tr trong K .
Mnh 2.1.5
Nhm RK (G ) c ch s hu hn trong R K (G ).
H Ni, 11/3/2009
14 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
15 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.2 Ch s Schur
H Ni, 11/3/2009
15 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.2 Ch s Schur
Gi s E l mt m rng trng ca K v l mt biu din ca G trn
E . K hiu l c trng ca v K () l m rng trng ca K sinh
bi cc phn t {(s), s G }. Do mi (s) l tng cc cn ca n v
nn K () l mt m rng i s hu hn ca K . Hn na, K () = K nu
xc nh trn K .
H Ni, 11/3/2009
15 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.2 Ch s Schur
Gi s E l mt m rng trng ca K v l mt biu din ca G trn
E . K hiu l c trng ca v K () l m rng trng ca K sinh
bi cc phn t {(s), s G }. Do mi (s) l tng cc cn ca n v
nn K () l mt m rng i s hu hn ca K . Hn na, K () = K nu
xc nh trn K .
nh ngha 2.2.19
Gi s C l mt bao ng i s ca K v l mt biu din bt kh qui
ca G trn C . Gi l c trng ca . Khi , ch s Schur ca tng
ng vi K c nh ngha bi
mK () = min[F : K ()],
min c ly trn tt c cc m rng F ca K () sao cho xc nh
trn F .
(Cao hc kha 2006 - 2008)
H Ni, 11/3/2009
15 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.2 Ch s Schur
Gi s E l mt m rng trng ca K v l mt biu din ca G trn
E . K hiu l c trng ca v K () l m rng trng ca K sinh
bi cc phn t {(s), s G }. Do mi (s) l tng cc cn ca n v
nn K () l mt m rng i s hu hn ca K . Hn na, K () = K nu
xc nh trn K .
nh ngha 2.2.19
Gi s C l mt bao ng i s ca K v l mt biu din bt kh qui
ca G trn C . Gi l c trng ca . Khi , ch s Schur ca tng
ng vi K c nh ngha bi
mK () = min[F : K ()],
min c ly trn tt c cc m rng F ca K () sao cho xc nh
trn F .
(Cao hc kha 2006 - 2008)
H Ni, 11/3/2009
15 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
16 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
nh l 2.2.25
Gi s i l mt biu din bt kh qui ca G trn C vi c trng i . Khi
:
(i) Tn ti mt m rng i s hu hn Fi ca K sao cho i
xc nh trn Fi v
[Fi : K (i )] = mK (i ).
(ii) Vi mi m rng i s hu hn F ca K m i xc nh
trn F , mK (i ) l c ca [F : K (i )].
(iii) mK (i ) l gi tr nh nht ca m sao cho mi xc nh trn
Ki = K (i ).
(iv) mK (i ) l c ca bc ca i .
H Ni, 11/3/2009
16 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
nh l 2.2.25
Gi s i l mt biu din bt kh qui ca G trn C vi c trng i . Khi
:
(i) Tn ti mt m rng i s hu hn Fi ca K sao cho i
xc nh trn Fi v
[Fi : K (i )] = mK (i ).
(ii) Vi mi m rng i s hu hn F ca K m i xc nh
trn F , mK (i ) l c ca [F : K (i )].
(iii) mK (i ) l gi tr nh nht ca m sao cho mi xc nh trn
Ki = K (i ).
(iv) mK (i ) l c ca bc ca i .
V d 2.2.26
(Cao hc kha 2006 - 2008)
H Ni, 11/3/2009
16 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
17 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
17 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
17 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
17 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
18 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.4 Hng ca RK (G )
H Ni, 11/3/2009
18 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.4 Hng ca RK (G )
H Ni, 11/3/2009
18 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
19 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H qu 2.4.5
Gi s i l cc c trng ca cc biu din bt kh qui phn bit ca G
trn K . Khi , cc i lp thnh mt c s ca khng gian cc hm trn
G hng trn cc K lp v s cc i bng s cc K lp.
H Ni, 11/3/2009
19 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H qu 2.4.5
Gi s i l cc c trng ca cc biu din bt kh qui phn bit ca G
trn K . Khi , cc i lp thnh mt c s ca khng gian cc hm trn
G hng trn cc K lp v s cc i bng s cc K lp.
nh l 2.5.1
Gi s T l tp cc nhm con xyclic ca G . Khi , nh x
Q Ind : HT Q Z RK (H) Q Z RK (G )
xc nh bi cc nh x Q IndG
H , H T l ton nh.
H Ni, 11/3/2009
19 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
20 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.6 nh l Brauer tng qut
H Ni, 11/3/2009
20 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.6 nh l Brauer tng qut
nh ngha 2.6.1
Gi s p l mt s nguyn t. Mt nhm con H ca G c gi l
K ps cp nu n l tch na trc tip ca mt pnhm P vi mt
nhm xyclic C c cp nguyn t vi p sao cho:
Vi mi y P, tn ti t K sao cho yxy 1 = x t vi mi x C .
H Ni, 11/3/2009
20 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.6 nh l Brauer tng qut
nh ngha 2.6.1
Gi s p l mt s nguyn t. Mt nhm con H ca G c gi l
K ps cp nu n l tch na trc tip ca mt pnhm P vi mt
nhm xyclic C c cp nguyn t vi p sao cho:
Vi mi y P, tn ti t K sao cho yxy 1 = x t vi mi x C .
nh ngha 2.6.2
Mt nhm con ca G gi l K s cp nu n l K ps cp vi t
nht mt s nguyn t p.
H Ni, 11/3/2009
20 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
21 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
K hiu XK (tng ng, XK (p)) l h cc nhm con K s cp (tng
ng, K ps cp) ca G . Khi , ta c mt kt qu tng qut ca
nh l Brauer nh sau.
H Ni, 11/3/2009
21 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
K hiu XK (tng ng, XK (p)) l h cc nhm con K s cp (tng
ng, K ps cp) ca G . Khi , ta c mt kt qu tng qut ca
nh l Brauer nh sau.
nh l 2.6.3
nh x Ind : HXK RK (H) RK (G ) l ton nh.
H Ni, 11/3/2009
21 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
K hiu XK (tng ng, XK (p)) l h cc nhm con K s cp (tng
ng, K ps cp) ca G . Khi , ta c mt kt qu tng qut ca
nh l Brauer nh sau.
nh l 2.6.3
nh x Ind : HXK RK (H) RK (G ) l ton nh.
Mnh 2.6.5
Gi s g = p n l l cp ca G , vi (p, l ) = 1. Khi , hm hng l thuc vo
nh VK ,p ca nh x
Ind : HXK (p) RK (H) RK (G ).
Ni ring, ch s ca VK ,p trong RK (G ) l hu hn v nguyn t vi p.
V d 2.6.15
(Cao hc kha 2006 - 2008)
H Ni, 11/3/2009
21 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
22 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.7 Biu din thc
H Ni, 11/3/2009
22 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.7 Biu din thc
nh ngha 2.7.1
Mt phn t s ca G c gi l thc nu s lin hp vi s 1 . Nu s l
thc th lp lin hp conj(s) ca s trong G cng c gi l thc.
H Ni, 11/3/2009
22 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.7 Biu din thc
nh ngha 2.7.1
Mt phn t s ca G c gi l thc nu s lin hp vi s 1 . Nu s l
thc th lp lin hp conj(s) ca s trong G cng c gi l thc.
nh ngha 2.7.3
Mt c trng phc ca G c gi l thc nu (s) l s thc vi mi
s G.
H Ni, 11/3/2009
22 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
2.7 Biu din thc
nh ngha 2.7.1
Mt phn t s ca G c gi l thc nu s lin hp vi s 1 . Nu s l
thc th lp lin hp conj(s) ca s trong G cng c gi l thc.
nh ngha 2.7.3
Mt c trng phc ca G c gi l thc nu (s) l s thc vi mi
s G.
nh l 2.7.6
S cc c trng bt kh qui thc ca mt nhm G bng s cc lp lin
hp thc ca n.
(Cao hc kha 2006 - 2008)
H Ni, 11/3/2009
22 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
23 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
nh ngha 2.7.8
c trng ca mt nhm G c gi l xc nh trn R nu tn ti mt
biu din : G GLn (C) vi c trng sao cho tt c cc h s trong
mi ma trn (s), s G l s thc.
H Ni, 11/3/2009
23 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
nh ngha 2.7.8
c trng ca mt nhm G c gi l xc nh trn R nu tn ti mt
biu din : G GLn (C) vi c trng sao cho tt c cc h s trong
mi ma trn (s), s G l s thc.
nh l 2.7.16
Gi s l c trng bt kh qui ca G . Khi , cc khng nh sau l
tng ng:
(a) xc nh trn R.
(b) Tn ti mt C[G ]mun V vi c trng v mt dng song tuyn
tnh i xng G bt bin khc khng trn V .
H Ni, 11/3/2009
23 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
24 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
Gi s V l mt C[G ]mun vi c trng v 2 , 2 tng ng l
c trng ca bnh phng i xng v bnh phng thay phin ca V .
H Ni, 11/3/2009
24 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
Gi s V l mt C[G ]mun vi c trng v 2 , 2 tng ng l
c trng ca bnh phng i xng v bnh phng thay phin ca V .
nh ngha 2.7.17
Nu l c trng bt kh qui ca G th ta nh ngha hm c trng
ca bi
H Ni, 11/3/2009
24 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
Gi s V l mt C[G ]mun vi c trng v 2 , 2 tng ng l
c trng ca bnh phng i xng v bnh phng thay phin ca V .
nh ngha 2.7.17
Nu l c trng bt kh qui ca G th ta nh ngha hm c trng
ca bi
H Ni, 11/3/2009
24 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
25 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
nh l 2.7.19
Vi mi x G , ta c
X
( )(x) = Card({y G : y 2 = x}),
H Ni, 11/3/2009
25 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
nh l 2.7.19
Vi mi x G , ta c
X
( )(x) = Card({y G : y 2 = x}),
H Ni, 11/3/2009
25 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H Ni, 11/3/2009
26 / 27
Chng 2. Cc cu hi hu t
H qu 2.7.21 (Frobenius-Schur)
Vi mi c trng bt kh qui ca G , ta c
nu khng thc,
0,
= 1,
nu xc nh trn R,
Hn na, vi mi x G , ta c
X
( )(x) = Card({y G : y 2 = x}),
t bng s cc i hp trong G .
(Cao hc kha 2006 - 2008)
H Ni, 11/3/2009
26 / 27
H Ni, 11/3/2009
27 / 27