Mt s dng ton c bn v dao ng iu ha

YeuVatLy.Com
Mt s dng ton c bn v dao ng iu ha
1. Kin thc nn tng: - Qung ng m vt i c trong 1 chu k dao ng l S = 4A. - Qung ng m vt i c trong chu k dao ng l S = 2A.

- Qung ng m vt i c trong - Chiu di qu o: 2A.

chu k dao ng l S = A.

2. Mi lin h gia dao ng iu ha v hnh chiu ca chuyn ng trn u. Xt mt vt chuyn ng trn u trn ng trn c bn knh A v tc gc l . Ti thi im ban u cht im v tr im M0 v to vi trc ngang mt gc . Ti thi im t cht im v tr im M v gc to vi trc ngang l (t + ). Khi hnh chiu ca im M xung Trc ngang l OP c di i s .

Khi ta ni hnh chiu ca mt cht im chuyn ng trn u l mt dao ng iu ha. * Ch : ng dng ca hnh chiu chuyn ng trn u vo dao ng iu ha l mt cng c rt mnh" trong cc dng bi ton lin quan n qung ng v thi gian trong dao ng iu ha. Khng ch gii hn trong phm vi ca chng Dao ng c hc ny m cc chng v Dao dng in t hay Dng in xoay chiu chng ta cng s gp li ng dng ca n. V vic hiu p dng c l mt yu cu cn thit v gip chng ta gii quyt nhanh cc bi ton. 3. Cc dng bi ton c bn: Dng 1: Tm khong thi gian ngn nht vt i t v tr c li x1 n x2 Cch gii : Chng ta s dng ng dng ca hnh chiu dao ng iu ha vo chuyn ng trn u. Cc bc thc hin nh sau : - Xc nh cc v tr x1 v x2 trn trc qu o.

- Tnh cc gc 1, 2 vi

tha mn (0 1, 2 )

- Thi gian ngn nht cn tm l:

* V d in hnh : V d 1 : Mt vt dao ng iu ha vi chu k T = 8s, tnh thi gian ngn nht vt i t v tr n v tr c li

Hng dn gii : Ta c tn s gc:

1 trong 7

6/21/2011 1:34 AM

Mt s dng ton c bn v dao ng iu ha

Vy thi gian ngn nht m vt i t

V d 2 : Mt vt dao ng iu ha vi chu k T v bin l A. Tm thi gian ngn nht m vt i t v tr: a. x = 0 (v tr cn bng) n v tr x = A. b. x = 0 (v tr cn bng) n v tr .

c.

n v tr x = A.

Hng dn gii : Thc hin cc thao tc nh v d 1 chng ta c:

a.

b.

c.

NHN XT : 3 Trng hp trn l nhng trng hp ph bin nht trong cc k thi v hu nh cc bi ton ln hn th bin i u a v 3 trng hp trn. T chng ta cn ghi nh cng thc: Khi vt i t v tr cn bng n v tr x = A hoc x = -A v ngc li th

Khi vt i t v tr cn bng n v tr

hoc

v ngc li th

Khi vt i t v tr

n v tr x = A hoc

n x = -A v ngc li th

Dng 2: Tm qung ng vt i c t thi im t1 n t2. Cch gii : Xc nh v tr v chiu chuyn ng ca vt da vo vic gii cc phng trnh lng gic sau: (v1 v v2 ch cn xc nh du)

Phn tch: t = t2 t1 = n.T + T/2 + T/4 + t0 (n N; 0 t0 < T/4) - Qung ng i c trong thi gian n.T + T/2 + T/4 l S 1 = n.4A+ 2A + A - Ta tnh qung ng vt i c trong thi gian t0 l bng cch sau: Tnh li x1 v du ca vn tc v1 ti thi im

Tnh li x2 v du ca vn tc v2 ti thi im t2 Nu trong thi gian t0 m vt khng i chiu chuyn ng (v1 v v2 cng du) th qung ng i c trong thi gian cui t0 l S2 = |x2 - x1| Nu trong thi gian t0 m vt i chiu chuyn ng (v1 v v2 tri du) th tnh qung ng i c trong thi gian cui t0 ta phi biu din chng trn trc ta ri tnh S2. T qung ng tng cng l S = S1 + S2

2 trong 7

6/21/2011 1:34 AM

Mt s dng ton c bn v dao ng iu ha

CH : + Nu t = T/2 th S2 = 2A + Tnh S2 bng cch nh v tr x1, x2 v chiu chuyn ng ca vt trn trc Ox + Trong mt s trng hp c th gii bi ton bng cch s dng mi lin h gia dao ng iu ho v chuyn ng trn u s n gin hn. + Tc trung bnh ca vt i t thi im t1 n t2: trn. V d in hnh : vi S l qung ng tnh nh

V d 1: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh ng vt i c trong 1,1s u tin.

. Tnh qung

Hng dn gii: Qung ng vt i c trong 1,1s u tin tc l tnh t lc vt bt u chuyn ng. Nh vy chng ta phi thay t = 0 vo phng trnh li v phng trnh vn tc kim tra xem vt bt u i t v tr no v theo chiu no.

Ta c :

Ti t = 0 :

Vy vt bt u i t v tr x = - 1cm theo chiu dng. Ta li c

Qung ng vt i c l S = 5.4A+ 2A = 22A = 44cm.

V d 2: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh vt i c trong 2,25s u tin. Hng dn gii: Cch 1 : (S dng phn tch) Ta c : ;

. Tnh qung ng

(s) Qung

ng vt i c trong 2s u tin l S1 = 4A = 16cm.

- Ti thi im t = 2s :

- Ti thi im t = 2,25s :

T ta thy trong 0,25s cui vt khng i chiu chuyn ng nn qung ng vt i c trong 0,25s cui l S2 = .

Vy qung ng vt i c trong 0,25s l S = Cch 2: (S dng mi lin h gia dao ng iu ha v chuyn ng trn u). Tng t nh trn ta phn tch c t = 2,25s = T + 0,25(s) Trong mt chu k T vt i c qung ng S1 = 4A = 16cm Xt qung ng vt i c trong 0,25s cui. Trong thi gian 0,25s cui th gc m vt qut c trn ng trn bn knh A = 4cm l di hnh chiu ca vt

3 trong 7

6/21/2011 1:34 AM

Mt s dng ton c bn v dao ng iu ha

chnh l qung ng i c. di hnh chiu ny l

T ta cng tm c qung ng m vt i c l S = Dng 3: Tnh qung ng ln nht v nh nht vt i c trong khong thi gian 0 < t < T/2. Cch gii: NHN XT : Vt c vn tc ln nht khi qua VTCB, nh nht khi qua v tr bin nn trong cng mt khong thi gian qung ng i c cng ln khi vt cng gn VTCB v cng nh khi cng gn v tr bin. S dng mi lin h gia dao ng iu ho v chuyn ng trn gii bi ton. Gc qut = t. Qung ng ln nht khi vt i t M1 n M2 i xng qua trc sin (hnh 1)

Qung ng nh nht khi vt i t M1 n M2 i xng qua trc cos (hnh 2)

CH : + Trong trng hp t > T/2 Tch:

Trong :

Trong thi gian

qung ng lun l n.2A

Trong thi gian t th qung ng ln nht, nh nht tnh nh trn. + Tc trung bnh ln nht v nh nht ca trong khong thi gian t: v vi Smax; Smin tnh nh trn.

V d in hnh : V d 1: Mt vt dao ng iu ha vi bin A v chu k l T. Tm qung ng: a. Nh nht m vt i c trong .

b. Ln nht m vt i c trong

c. Nh nht m vt i c trong

Hng dn gii : a. Gc m vt qut c l :

p dng cng thc tnh Smin ta c:

b. Gc m vt qut c l:

p dng cng thc tnh Smax ta c:

4 trong 7

6/21/2011 1:34 AM

Mt s dng ton c bn v dao ng iu ha

c. Do

Qung ng m vt i c trong

lun l 2A. Qung

ng nh nht m vt i c trong

chnh l qung ng nh nht m vt i c trong

. Theo cu a ta tm c qung ng nh nht m vt i c trong

Vy qung ng nh nht m vt i c trong

V d 2 : Mt vt dao ng iu ha vi bin A v chu k T. Tm tc trung bnh nh nht v tc trung bnh ln nht ca vt trong .

Hng dn gii : Gc qut

Dng 4: Bi ton tm li , vn tc dao ng sau (trc) thi im t mt khong thi gian t. Bit ti thi im t vt c li x = x0. Cch gii: * T phng trnh dao ng iu ho: x = Acos(t + ) cho x = x0 Ly nghim t + = vi ng vi x ang gim (vt chuyn ng theo chiu m v v < 0) hoc t + = - ng vi x ang tng (vt chuyn ng theo chiu dng) * Li v vn tc dao ng sau (trc) thi im t giy l:

hoc

V d in hnh :

Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh:

a. Bit li ca vt ti thi im t l 4cm. Xc nh li ca vt sau 0,25s b. Bit li ca vt ti thi im t l - 6cm. Xc nh li ca vt sau 0,125s c. Bit li ca vt ti thi im t l 5cm. Xc nh li ca vt sau 0,3125s Hng dn gii: 4. Bi tp tng t luyn tp

Bi 1: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh

. Gi M v N l hai

bin ca vt trong qu trnh dao ng. Gi I v J tng ng l trung im ca OM v ON. Hy tnh vn tc trung bnh ca vt trn on t I ti J. Bi 2: Mt vt dao ng iu ha vi bin l A v chu k T. Tm: a) Qung ng nh nht m vt i c trong .

5 trong 7

6/21/2011 1:34 AM

Mt s dng ton c bn v dao ng iu ha

b) Qung ng ln nht m vt i c trong

c) Tc trung bnh ln nht m vt i c trong

Bi 3: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh c trong khong thi gian t t1 = 1,5s n t2 = l bao nhiu?

. Qung ng vt i

Bi 4: Mt vt dao ng iu ha vi chu k T v bin A. Hy tnh khong thi gian ngn nht vt i t v tr c ly : a) x1 = A n x2 = A/2 b) x1 = A/2 n x2 = 0 c) x1 = 0 n x2 = -A/2 d) x1 = -A/2 n x2 = -A e) x1 = A n x2 = A

f) x1 = A n x2 = A

g) x1 = A n x2 = -A/2 Bi 5: Mt vt dao ng iu ha vi bin A = 4cm c chu k dao ng T = 0,1s. a) Tnh khong thi gian ngn nht vt i t v tr c ly x1 = 2cm n x2 = 4cm. b) Tnh khong thi gian ngn nht vt i t v tr x1 = -2cm n x2 = 2cm. c) Tnh khong thi gian ngn nht vt i t v tr cn bng n v tr x =2cm. Bin son Thy ng Vit Hng - BK H Ni

6 trong 7

6/21/2011 1:34 AM

Mt s dng ton c bn v dao ng iu ha

7 trong 7

6/21/2011 1:34 AM