CC NH L C BN CA HNH HC PHNG Nguyn Tng V

1. ng thng Euler. Bi ton 1. Trong mt tam gic th trng tm, trc tm v tm ng trn ngoi tip cng nm trn mt ng thng. (ng thng ny c gi l ng thng Euler ca tam gic.) Chng minh. Cho tam gic ABC, gi G, H, O ln lt l trng tm, trc tm v tm ng trn ngoi tip tam gic ABC.

Bi ton 1.1. Cho tam gic ABC c trng tm G, trc tm H v tm ngoi tip O. Gi

P l im i xng ca H qua O. Gi G1, G2, G3 l trng tm ca cc tam gic PBC,

PAC v PAB. Chng minh rng G1A = G2B = G3C v G1A, G2B , G3C ng quy. Hng dn:

Bi ton 1.2. Cho tam gic ABC ni tip ng trn (O). (J) l ng trn bng tip thuc
gc A ca tam gic ABC. (J) tip xc BC, AB, AC tai. M. N. P. Chng minh rng OJ l ng thng Euler ca tam gic MNP

HD:

Bi ton 1.3. Cho tam gic ABC ngoi tip ng trn (I), vi cc ng cao AA, BB v CC. Gi da, db, dc l cc ng thng Euler ca cc tam gic ABC, BAC v CAB. Gi da, db, dc l cc ng thng i xng vi da, db, dc qua AI, BI v CI. Chng minh da, db, dc i mt song song. HD: Chng minh song song vi ng thng Euler ca tam gic ABC. Bi ton 1.4. Cho tam gic ABC c trc tm H. Khi ng thng Euler ca cc

tam gic HAB, HAC v HBC ng quy.

HD: ng quy ti trung im ca OH. n nay ngi ta vn cn tm ra nhng tnh cht th v lin qua n ng thng Euler, v nm 2006 th kin trc s ngi Hy Lm Rostas Vittasko c a ra bi ton sau: Bi ton 1.5. Cho t gic ABCD ni tip c cc ng cho ct nhau ti P. Khi

ng thng Euler ca cc tam gic PAB, PBC, PCD, PAD ng quy.

2. ng trn Euler Bi ton 2. Trong mt tam gic th 9 im gm: trung im ca 3 cnh, trung im ca cc on thng ni t trc tm n nh, chn cc ng cao th cng thuc mt ng trn. (Ngi ta gi l ng trn 9 im hay ng trn Euler) Chng minh.

Sau y l mt s tnh cht ca ng trn Euler, xem nh bi tp. Bi ton 2.1. Tm ng trn Euler l trung im ca an thng ni trc tm v tm ngoi tip. Bi ton 2.2. Cho tam gic ABC trc tm H. Tia Hx ct ng trn Euler ti M v

ng trn ngoi tip ti N. Khi M l trung im ca HN.

Bi ton 2.3. Cho tam gic ABC c trc tm H. Khi ng trn Euler ca tam gic ABC cng l ng trn Euler ca cc tam gic HAB, HAC v HBC. (T bi ton 2.3 suy ra bi ton 1.4) Sau y l mt nh l rt hay v p ca hnh hc tam gic. Bi ton 2.4. (nh l Feuerbach) Trong mt tam gic ng trn Euler tip xc vi

ng trn ni tip v cc ng trn bng tip.

Chng minh nh l Feuerbach da trn nhng cng c mnh, php nghch o, tuy nhin vn c cch lm s cp hn. Sau y l cc b dng chng minh nh l Feuerbach. Xem nh bi tp. Ta s dng cc k hiu trong bi ton 2. Bi ton 2.4.1.Gi s A1A3 > A2A3. Khi ng thng M1T tip xc vi ng trn Euler ti M1 th to vi A2A3 mt gc l 2- 3.

Bi ton 2.4.2. Gi D1 l giao im ca phn gic trong gc A1 vi A2A3. Gi X1P l tip tuyn n ng trn ni tip (I), X1P l tip tuyn ca ng trn bng tip gc A (P, P l cc tip im). Khi PX1P song song vi M1T. Bi ton 2.4.3. Gi Q l giao im ca M1P vi (I), khi Q cng thuc ng trn Euler. Bi ton 2.4.4. Hai ng trn Euler v ng trn ni tip giao nhau ti Q. Chng minh rng chng c chung tip tuyn. Mt s bi ton lin quan n ng trn Euler. Bi ton 2.5. (VMO 2009) Trong mt phng cho hai im c nh A, B (A khc B). Mt im C di ng trn mt phng sao cho ACB = = const (00 < < 1800).

ng trn tm I ni tip tam gic ABC v tip xc vi AB, BC, CA ln lt ti D, E,

F. AI, BI ct EF ln lt ti M, N. a) b) Chng minh rng: MN c di khng i. Chng minh rng: (DMN) lun i qua mt im c nh khi C lu ng.

Bi ton 2.6. Cho tam gic ABC trung tuyn AM, O l tm ngoi tip. Khi ng thng qua M vung gc vi AO tip xc vi ng trn Euler ca tam gic ABC. Bi ton 2.7. Chng minh rng cc ng thng da, db, dc trong bi ton 1.3 ng quy ti mt im thuc ng trn Euler. Bi ton 2.8. Tam gic ABC c cc ng cao ln lt l AD, BE v CF ng quy ti trc tm H. DE ct CF ti M, DF ct BE ti N. Gi O l tm ng trn ngoi tip ca tam gic HBC. Chng minh OA MN. 3. ng thng Simson Bi ton 3. Cho tam gic ABC. P l mt im trong mt phng tam gic khng trng vi cc nh ca tam gic. Gi P1, P2, P3 l hnh chiu ca P trn cc cnh BC, AC v

AB. Khi P thuc ng trn ngoi tip tam gic ABC khi v ch khi P1, P2, P3
5

thng hng. (ng thng i qua 3 im P1, P2, P3 c gi l ng thng Simson ca tam gic ABC ng vi im P) Chng minh.

Sau y l mt s tnh cht lin quan n ng thng Simson Bi ton 3.1. Cho tam gic ABC ni tip ng trn (O), P l mt im thuc ng trn, ly Q thuc (O) sao cho ng thng CQ v CP i xng nhau qua phn gic

gc C. Khi CQ vung gc vi ng thng simson ca tam gic ABC ng vi im P.

Sau y l mt s h qu ca bi ton 3.1. Bi ton 3.1.1. Nu hai im i xng nhau qua tm th ng thng simson ng vi hai im vung gc vi nhau. Tng qut hn gc gia hai ng thng bt k dng trn hai im P, Q bng na s o cung nh PQ. Bi ton 3.1.2. Tam gic to bi 3 ng thng simson dng trn 3 im th ng dng vi tam gic to thnh t 3 im . Bi ton 3.2. ng thng simson ng vi mt im chia i on thng ni t

im n trc tm ca tam gic. Hn na trung im ca on thng thuc ng trn Euler.

6

Bi ton 3.2.1. ng thng simson ng vi hai im i xng nhau qua tm th ct nhau ti mt im thuc ng trn Euler. Bi ton 3.3. Cho t gic ABCD, gi dA, dB, dC, dD l ng thng simson ng vi cc

im A, B, C, D ca cc tam gic BCD, ACD, ABD v ABC. Chng minh rng dA, dB, dC,
dD ng quy. Mt s bi ton lin quan ti ng thng simson Bi ton 3.2.(Chuyn Ton PTNK 2007). Cho tam gic ABC ni tip ng trn (O). Mt im M thay i trn cung BC khng cha A. Gi P, Q l hnh chiu ca A trn MB v MC. Chng minh rng PQ lun i qua mt im c nh. Bi ton 3.3. (Nguyn Tng V) Cho tam gic ABC, M l im thay i trn BC. Gi

D, E l im i xng ca M qua AB v AC. Chng minh rng trung im PQ lun

thuc mt ng c nh khi M thay i trn BC. Bi ton 3.4. (IMO 2007) Xt 5 im A, B, C, D, E sao cho ABCD l hnh bnh hnh v B, C, D, E l mt t gic ni tip. Gi d l mt ng thng qua A. Gi s d ct on DC F v BC G. Gi s EF = EG = EC. Chng minh rng d l phn gic gc DAB. Bi ton 3.5. 4. ng thng Steiner Bi ton 4. Cho tam gic ABC ni tip ng trn (O), M l mt im thay i trn

ng trn. Gi D, E , F l im i xng ca M qua BC, AC v AB. Chng minh rng

D, E, F cng thuc mt ng thng v ng thng lun qua trc tm ca tam gic ABC (ng thng ny c gi l ng thng Steiner). Chng minh Bi ton 4.1 (L B Khnh Trnh) Cho tam gic ABC ni tip ng trn (O) v hai

im P, Q trn (O). K hiu Pa l im i xng ca P qua BC v A l giao im ca

QPa v BC. Tng t xc nh B, C. Chng minh rng A, B, C thng hng.

5. ng trn Apollonius 6. nh l Ptolemy 7. Bt ng thc Ptolemy 8. nh l Ceva, Menelaus v ng dng 9. ng thng Newton 10. nh l con bm 11. Cc bi ton khc