You are on page 1of 9

BI : 02 NH NG NGUYN L V NH NG QUY LU T C B N C A PHP BI N CH NG DUY V T -----*----I- HAI NGUYN L C A PHP BI N CH NG DUY V T 1/ NGUYN L V M I LIN H PH BI N : S v t, hi n t ng trong th gi i v t ch t t n t i d i s a d ng, mun hnh,

mun v khc nhau. Do v y, chng t n t i bi t l p, tch r i nhau? Hay chng c lin h , nh h ng g nhau? C nhi u quan i m : - Quan i m siu hnh: s v t, hi n t ng t n t i tch r i nhau, ci ny bn c nh ci kia; khng c s ph thu c, rng bu c l n nhau; n u c ch l s lin h h i h t, ng u nhin. - Ch ngh a duy tm: th a nh n c s lin h ph bi n, nh ng cho r ng ngu n g c c a n l cc l c l ng siu nhin, c m gic sinh ra. - Tri t h c Mc-Lenin cho r ng: th gi i l m t ch nh th th ng nh t. S v t, hi n t ng v a tch bi t v a c s lin h qua l i, thm nh p, chuy n ho l n nhau. Chng r t a d ng trong lin h , cc lo i lin h khc nhau c vai tr khc nhau i v i s v n ng, pht tri n c a sv, ht . ra T nguyn l v m i lin h ph bi n c a cc s v t, hi n t c quan i m ton di n v l ch s -c th : ng chng ta rt

+ Quan i m ton di n: i h i khi xem xt sv, ht ph i xem xt chng trong m i lin h qua l i gi a cc b ph n, y u t , cc thu c tnh c a sv, ht ; trong m i lin h qua l i gi a s v t v i cc s v t khc. ( l u trnh quan i m phi n di n; co b ng, chi t trung; ngu bi n) + Quan i m l ch s -c th : i h i ph i c n c t i hon c nh l ch s , c th lm pht sinh v n ; s ra i v pht tri n, b i c nh hi n th c c a v n .

2/ NGUYN L V S

PHT TRI N : ng,

- Quan i m siu hnh: pht tri n ch l s t ng ln hay gi m i v s l khng c s thay i v ch t, n u c ch di n ra theo vng trn khp kn.

- Quan i m duy v t bi n ch ng: s v t, hi n t ng lun v n ng v pht tri n khng ng ng, ngu n g c v n ng n m trong b n thn s v t, do mu thu n n i t i c a s v t quy nh. Pht tri n l khuynh h ng chung c a th gi i, pht tri n ch ph n nh m t khuynh h ng. V n ng di n ra theo nhi u khuynh h ng v n ng, v n ng i ln, t th p n cao, t n gi n n ph c t p, t km hon thi n n hon thi n h n. v d : ch t v c + S pht tri n c a gi i v sinh: qua s phn gi i, k t h p gi a cc t o nn nh ng s v t t n gi n n ph c t p. n bo, a bo, cc

+ S pht tri n c a gi i h u sinh: t s s ng gi ng loi t b c th p n b c cao v n con ng i. + Trong x h i: s tr i qua m t s ch tri n cao h n, ti n b h n x h i tr c.

x h i sau lun c s pht

+ Trong t duy: tri th c c a con ng i ngy cng ph n nh su h n th gi i v m v vi m, khm ph ra nhi u i u b n c a n. T cc trn, ta th y pht tri n c tnh ch t ph t nhin, x h i v t duy. Ngu n g c c a s pht tri s v t, do s tc ng qua l i gi a cc m t, cc y u t ph i do bn ngoi, th ng , th n linh hay th c p bi n, c di n ra trong c n n m ngay trong b n thn bn trong sv, ht ch khng t.

Nguyn t c ph ng php lu n v pht tri n: khi xem xt cc s v t ,hi n t ng ph i t n trong s v n ng, pht tri n, ph i pht hi n ra cc xu h ng bi n i, chuy n ho c a chng. Trong ho t ng nh n th c th c ti n khng c c thnh ki n ( c bi t l i v i con ng i, phong tro). Ph i lun l c quan, tin t ng vo s pht tri n.

II- NH NG QUY LU T C B N C A PHPBI N CH NG DUY V T

- Khi ni m quy lu t: l m i lin h b n ch t, t t nhin, ph bi n v cl p i, l p l i gi a cc m t, cc y u t trong cng m t s v t, hi n t ng hay gi a cc s v t, hi n t ng cng lo i. - Quy lu t quan v con ng t ng trong t thng qua ho t c quy lu t chung v quy lu t ring, n lun mang tnh khch i ch c th nh n th c, v n d ng vo cu c s ng. Quy lu t di n ra nhin ta g i l quy lu t t nhin, quy lu t c hnh thnh v ng c a con ng i g i l quy lu t x h i.

- V i t cch l m t khoa h c, php bi n ch ng duy v t nghin c u nh ng quy lu t ph bi n (quy lu t chung) tc ng trong t t c cc l nh v c t nhin, x h i v t duy con ng i. 1/ QUY LU T CHUY N HO T NH NG S THAY I V L NG THNH NH NG THAY I V CH T V NG C L I (QUY LU T L NGCH T). Quy lu t l ng-ch t ch ra cch th c s v n hi n t ng (th gi i khch quan).M i s v t, hi n t hai m t l ng v ch t. a. Ch t l g? + Ch t c a s v t l t ng h p nh ng thu c tnh quy ni ln n l n ch khng ph i l ci khc. nh v n c c a sv, ht ng v pht tri n c a s v t, ng u l th th ng nh t c a

+ M i sv, ht khc nhau c m t ch t khc nhau. Ch t lun mang tnh khch quan, t ng i n nh, bi u hi n thng qua nh ng thu c tnh. V d : giai c p cng nhn: .G nv in n i cng nghi p. ng, tay ngh .

. S d ng s c lao

. V s n, tinh th n qu t v s n. . K lu t, tnh t p th .. b. L ng l g ? cc thu c tnh ny t o nn ch t gccn

+ Ch tnh quy nh v n c c a sv, ht, bi u th s l ng, quy m, trnh , nh p i u c a s v n ng v pht tri n c a s v t c ng nh cc thu c tnh c a n. C th , trong th c t l ng c th c xc nh nh : nhi u-t, to-nh , cao-th p, nhanh-ch m.Tuy nhin c nh ng quy nh v l ng ch c bi u th d i d ng tr u t ng, khi qut (s gic ng , s pht tri n). + L ng lun mang tnh khch quan. S phn bi t gi a ch t v l ch l t ng i . c. M i quan h bi n ch ng gi a s thay iv l ng v s thay ng c ng i v ch t:

+ S v t, hi n t ng no c ng c ch t-l ng. S thay i c a l ng-ch t khng tch r i nhau m lun c quan h v i nhau.L ng no, ch t y; ch t no, l ng y. + S th ng nh t gi a l ng-ch t c th hi n trong gi i h n nh t nh g i l . y l kho ng gi i h n, m trong l ng thay i nh ng ch a thay i c n b n v ch t. Khi tch lu l ng v t gi i h n , s v t s c s thay i v ch t ta g i l nh y v t.b c nh y ny x y ra m t i m ta g i i m nt lc ny ch t m i ra i quy nh l ng m i c th s vt v n ng, pht tri n. V d : S thay T nh ng v n v n i c a cc ch trn ta th y : x h i

.Quy lu t l ng-ch t l quy lu t c tnh ph bi n. N ch ra cch th c c a s ng v pht tri n c a sv,ht.

. Quy lu t l ng-ch t ch r m i quan h bi n ch ng gi a l ng v ch t.Ch ra s th ng nh t gi a tnh lin t c v tnh t o n trong qu trnh v n ng c a sv. d. Cc hnh th c c a b +B +B +B +B c nh y : i ton b s v t . i m t s m t c a s v t. i c n b n s v t trong th i gian ng n. i sv trong th i gian di, r t di.

c nh y ton b : thay c nh y c c b : thay c nh y t bi n: thay

c nh y d n d n (ti m ti n): thay

L u : B c nh y trong t nhin mang tnh t pht, b ph i c s tc ng thng qua ho t ng con ng i. . ngh a ph ng php lu n:

c nh y trong x h i

+ Kh c ph c hai khuynh h khuynh (s s t, e d).

ng: t khuynh (nng v i, ch quan); h u

+ Xy d ng CNXH, c th l cng cu c i m i hi n nay, y l m t qu trnh cch m ng. Do vy c n t o nn b c nh y c c b cc l nh v c t o nn b c nh y ton b . 2/ QUY LU T TH NG NH T V (QUY LU T MU THU N) a. M t s khi ni m: .M t i l p: nh ng m t c khuynh h ng bi n i tri ng c nhau. U TRANH C A CC M T IL P

. Th ng nh t c a cc m t i l p: cc m t i u ki n, ti n cho s t n t i c a nhau. . u tranh c a cc m t i l p: cc m t ph

il pn

ng t a vo nhau, lm

nh bi tr l n nhau.

. Mu thu n bi n ch ng: l mu thu n ch a ng s th ng nh t, u tranh, bi tr , ph nh nhau c a cc m t i l p.N mang tnh khch quan, ph bi n, l ci v n c c a s v t, hi n t ng v khi gi i quy t mu thu n l nh m t o nn s v n ng c a s v t, hi n t ng. b. N i dung c b n c a quy lu t: + S v t no c ng l th th ng nh t c a cc m t i l p. Th th ng nh t ny mang tnh bi n ch ng Chng lin h , rng bu c nhauv l ci v n c c a s v t. + Cc m t i l p trong m i s v t v a th ng nh t v i nhau, v a u tranh v i nhau. Chng th ng nh t nhau lm cho s v t t n t i; u tranh v i nhau lm cho s v t v n ng, vi c u tranh di n ra trong nhi u giai o n v khi n nh i m s t o nn s chuy n ho. (VD: u tranh trong t nhin, x h i, t duy). + u tranh c a cc m t ng, pht tri n. i l p l ngu n g c, ng l c bn trong c a s v n

c. M t s lo i mu thu n: C nhi u lo i mu thu ntrong m t s v t, hi n t ng.Cc mu thu n khc nhau c vai tr khc nhau. Sau y l m t s lo i mu thu n: + Mu thu n bn trong v mu thu n bn ngoi: h h ng ng . Mu thu n bn trong l s tc i l p c a cng s v t. ng qua l i gi a cc m t, cc khuynh

. Mu thu n bn ngoi l s tc ng qua l i gi a cc m t, cc khuynh i l p c a s v t ny v i s v t khc.

. Mu thu n bn trong c vai tr quy t nh trong s v n ng, pht tri n c a s v t, mu thu n bn ngoi nh h ng n s pht tri n s v t. + Mu thu n c b n v mu thu n khng c b n: . Mu thu n c b n l MT quy o n c a s v t; n t n t i cng s v t. nh b n ch t, s pht tri n cc giai

. Mu thu n khng c b n l MT c tr ng cho m t ph ng di n no c a sv, ht; n quy nh s v n ng, pht tri n c a m t m t no c a s v t. + Mu thu n ch y u v mu thu n th y u: . Mu thu n ch y u l mu thu n n i ln hng u m t giai o n. nh.

. Mu thu n th y u l mu thu n khng gi vai tr quy t + Mu thu n b n i khng v mu thu n khng i khng:

. Mu thu n i l p nhau.

i khng l mt gi a nh ng l c l

ng x h i c l i ch c ng x h i c

. Mu thu n khng i khng l mt gi a nh ng l c l i l p v l i ch khng c b n, mang tnh c c b , t m th i. d. ngh a ph ng php lu n:

+ Mu thu n l ci v n c mang tnh khch quan c a sv, ht; l ngu n g c, ng l c bn trong lm cho s v t v n ng, pht tri n. Do v y, khi ng/ c u s v t ph i ng/ c u mu thu n, phn tch cc m t i l p c a n. + S v t khc nhau mu thu n khc nhau, m i mu thu n l i c c i m ring ph i c quan i m c th , t ra ph ng php gi i quy t ph h p, ph i theo ph ng th c u tranh gi a hai m t i l p, khng nn theo ph ng th c dung ho. 3/ QUY LU T PH a. Khi ni m ph NH C A PH nh: NH.

+ Th gi i v t ch t t n t i v nh vi n v v n ng, pht tri n khng ng ng Cc d ng v t ch t xu t hi n, t n t i r i m t i, c thay th b ng m t s v t khc. S thay th c g i l ph nh. + Ph nh l ci nh t thi t ph i c c a m i s v n ng, pht tri n.

+ Khng c ph Nh ng khng ph i ph + Ph

nh th khng c ci m i ra i, khng c s pht tri n. nh no c ng a n s pht tri n.

nh c 2 lo i: ng bn ngoi, ph hu , th tiu s v t

. P siu hnh l s tc ch m d t s pht tri n.

. P bi n ch ng l qu trnh t thn ph nh, g n li n v i s v n ng i ln, s pht tri n. P bi n ch ng c 2 c tr ng: Th nh t, mang tnh khch quan, t thn, do mu thu n bn trong t o ra. Th hai, mang tnh k th a (ci t t, ci tch c c, c ch n l c) + Ph nh bi n ch ng trong th gi i VC c s l n v t n, khng c P l P cu i cng. + Ph th c ti n. nh bi n ch ng c ngh a quan tr ng trong nh n th c v ho t nh c a ph nh: no ng

b. N i dung c b n c a quy lu t Ph

+ Tnh chu k c a s pht tri n: . S v t no khi v n ng, pht tri n c ng theo tnh chu k . Chu k c a s pht tri n l t i m xu t pht ban u, qua m t s l n ph nh, s v t d ng nh quay tr l i i m xu t pht, nh ng trn c s cao h n. . S v t khc nhau chu k vn ng, pht tri n khc nhau. S l n ph nh trong m i chu k c ng khc nhau. Tuy nhin khi qut l i c ng ch c 2 l n ph nh c b n i l p nhau. V d : b m tr ng t m kn b m

P m t ph n P ton ph n

Ph ci kh ng Ph h n (ph

nh l n th nh t lm cho s v t tr thnh ci nh sang ci ph nh).

i l p v i n ( chuy n t u nh ng m c cao

nh l n th hai lm cho s v t nh tr v ci ban nh c a ph nh).


Ph nh Ph nh II

V d :

h t la Ci K

cy la Ci P

nh ng h t la P c aP

Nguyn l tnh chu k c a s pht tri n cho ta ngh a ph ng php lu n quan tr ng trong nh n th c v ho t ng th c ti n, n v ch ra xu h ng v s pht tri n, d bo t ng lai c a s v t trn c s xc nh c chu k c a n. + Khuynh h ng c a s pht tri n, hnh th c xoy c c a s pht tri n.

Quy lu t ph nh c a ph nh khi qut tnh ch t ti n ln c a s pht tri n. S ti n ln khng theo ng th ng m theo ng xoy c. V.I.Lenin : S pht tri n hnh nh di n l i nh ng giai o n qua, nh ng d i m t hnh th c khc, m t trnh cao h n (P c a P ); s pht tri n c th ni l theo ng trn c ch khng theo ng th ng. c. ngh a ph ng php lu n:

. Khi xem xt s v t v n ng, pht tri n ph i xem xt n trong quan h i l p, ci m i ra i t ci c , ci ti n b ra i t ci l c h u, ci ph nh ra i t ci kh ng nh c th y m t i l p m i th y c nh ng nhn t c n k th a trong s pht tri n i ln. . S pht tri n i theo n, do v y ph i kin tr, khng ng xoy c, th hi n tnh quanh co, ph c t p c a c nng v i, ph i tch c c ng h ci m i.

. Trong CMXH c ng c nh ng b c th ng tr m, c lc th t li, thoi tro c ng l i u kh trnh. C n tin t ng CM cu i cng s chi n th ng, CNXH t t y u s thnh hi n th c v n ph h p v i quy lu t pht tri n c a x h i loi ng i.

You might also like