Profesjonalny Druk. Przygotowanie Materiałów

Profesjonalny druk.
Przygotowanie materiaw
Autor: Claudia McCue
Tumaczenie: Piotr Cielak
ISBN: 83-246-0816-8
Tytu oryginau: Real World Print Production
Format: B5, stron: 480
Poznaj profesjonalne narzdzia, techniki i procesy z dziedziny DTP

Naucz si wykorzystywa moliwoci profesjonalnego oprogramowania
Poznaj tajniki stosowania rnych farb, papieru, czcionek oraz
przygotowywania obrazw do druku
Dowiedz si, jak wyglda praca w drukarni i co zrobi, by dostarcza
do zakadw poligraficznych doskonae materiay
Dostpne obecnie narzdzia wspomagajce projektowanie publikacji otwieraj przed
projektantami i grafikami nowe, niezwyke moliwoci. Trzeba jednak pamita,
e przygotowanie efektownego projektu to jedynie cz sukcesu. Przenoszenie
koncepcji artystycznych na papier stanowi spore wyzwanie i wymaga duego
dowiadczenia. Wana jest nie tylko znajomo rozwiza, ktre naley stosowa.
Czsto waniejsza jest wiedza o tym, z jakich technik nie naley korzysta i dlaczego.
Ta ksika pomoe Ci w zrozumieniu powyszych zagadnie.
Profesjonalny druk. Przygotowywanie materiaw to praktyczny i przystpny
przewodnik po wiecie DTP. Dziki niemu dowiesz si, jak wyglda cykl ycia projektu
oraz praca w drukarni. Zrozumiesz ograniczenia zwizane ze stosowaniem rnych
farb i papieru, a take zasady wykaczania i oprawiania materiaw. Przeczytasz, jak
przygotowywa do druku obrazy rastrowe i wektorowe. Nauczysz si take wykorzystywa
moliwoci licznych aplikacji graficznych oraz programw do skadu publikacji, takich
jak Photoshop, Illustrator czy Freehand. Poznasz nie tylko zalecane sposoby
przygotowywania materiaw do druku, ale take zrozumiesz, ktrych technik naley
unika. Ta ksika to nieoceniona pomoc dla wszystkich projektantw i grafikw.
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Praca nad projektem w drukarni

Wpyw stosowanej farby i papieru na jako druku
Techniki wykaczania i oprawiania
Przygotowywanie grafiki rastrowej i wektorowej do druku
Dobieranie odpowiednich czcionek
Wskazwki dla uytkownikw wielu programw (takich jak Photoshop,
Illustrator, Freehand, InDesign, QuarkExpress, Acrobat)
Korzystaj z rozwiza stosowanych przez profesjonalistw
Spis treci
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Kto powinien przeczyta t ksik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Komu ta ksika zupenie si nie przyda? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
O autorce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Podzikowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Rozdzia 1. Cykl ycia projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Stare, dobre czasy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Nowy, wspaniay wiat DTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Przekazanie projektu do realizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Wycieczka do przecitnej drukarni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Dzia sprzeday . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Dzia obsugi klienta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Planowanie, kosztorys i termin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Faza testw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Przygotowanie do druku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Produkcja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Skanowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Obrbka obrazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Raster Image Processor (RIP) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Zalewkowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Impozycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Prby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Poprawki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw
Tworzenie form drukowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Drukarnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Wykaczanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Przycinanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Zamywanie i skadanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Zszywanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Wykrawanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Oprawianie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Klejenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Skadowanie i wysyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Sowniczek poj drukarskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Rozdzia 2. Farba i papier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Podstawowe informacje o druku czarno-biaym . . . . . . . . . . . . . . . 63
Podstawowe informacje o druku kolorowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Ograniczenia modelu CMYK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Kolory dodatkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Imitowanie kolorw dodatkowych
przy uyciu farb procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Zagadnienia dotyczce maszyn drukarskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Pasowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Zalewki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Due, jednolicie zadrukowane fragmenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Gboka czer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Kopotliwe farby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Farby specjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Farby nietypowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Lakiery i powleczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Druk cyfrowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Zalety druku cyfrowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Zlecenia niskonakadowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Rnicowanie egzemplarzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Wady druku cyfrowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Pasowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Kolory dodatkowe
na maszynach cyfrowych wyposaonych w tonery . . . . . . 89
Wymagania i ograniczenia zwizane z papierem . . . . . . . . 90
Zaamania i zuszczanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Rozdzielczo i liniatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Spis treci
Monitor nie jest wykonany z papieru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

Przegld zagadnie zwizanych z zarzdzaniem kolorem . . . . . 91
Konfiguracja rodowiska pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Realistyczne oczekiwania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Wydruki kontraktowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Rozdzia 3. Wykaczanie i oprawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Jeden rozmiar wcale nie dla wszystkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Zasada numer 1. Projekt powinien mie poprawny format . . . . 98
Zasada numer 2. Zadbaj o spad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Zasada numer 3. Trzymaj si z dala od krawdzi . . . . . . . . . . . 101
Zasada numer 4. Przestrzegaj parametrw druku . . . . . . . . . . . 102
Zamywanie origami na sterydach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Impozycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Prosta impozycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Impozycja wielostronicowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Metody oprawiania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Oprawa zeszytowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Oprawa klejona i oprawa twarda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Oprawa grzebieniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Oprawa spiralowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Inne sposoby oprawiania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Podr w trzeci wymiar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Wykrawanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Wytaczanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Foliowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Rozdzia 4. Przygotowanie obrazw rastrowych . . . . . . . 127

Staroytne dzieje p.n.p. (przed nadejciem piksela) . . . . . . . . . . . 128
Dzieje wspczesne, e.e.p. (era ekspansji piksela) . . . . . . . . . . . . . 128
Skanery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Aparaty cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
Oprogramowanie do edycji obrazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
Rozdzielczo i jako obrazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
Skalowanie powikszanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
Skalowanie zmniejszanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Planowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Fotografie cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Kadrowanie i przeksztacanie zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136

Kadrowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Obracanie zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Gdzie przeksztaca fotografi w edytorze zdj
czy programie do skadu publikacji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
Dobr waciwego formatu dla zdj
przeznaczonych do wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
TIFF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Photoshop EPS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Standardowy format Photoshopa (PSD) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Photoshop PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
Migracja do formatw PSD i PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Przypadek specjalny zrzuty ekranu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Konwertowanie zdj ekranu na CMYK . . . . . . . . . . . . . . 145
RGB kontra CMYK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
Formaty plikw z obrazami rastrowymi,
ktrych nie naley stosowa do druku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Rozdzia 5. Grafika wektorowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

Formaty plikw z obrazami wektorowymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Encapsulated PostScript (EPS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Standardowe formaty plikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Adobe PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Formaty plikw z obrazami wektorowymi,
ktrych nie naley stosowa do druku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Microsoft Windows Metafile Format (WMF) . . . . . . . . . 156
Enhanced Metafile Format (EMF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Formaty rastrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Obsuga tekstu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Osadzanie czcionek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Konwersja tekstu na krzywe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
Umieszczanie obrazw rastrowych w ilustracjach wektorowych . . 159
Optymalizacja zbyt skomplikowanych ilustracji . . . . . . . . . . . . . . 161
Upraszczanie cieek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Wskazwki dotyczce struktury dokumentu . . . . . . . . . . . . . . . 162
Jeden element na stronie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Pamitaj, e to program do krelenia ilustracji . . . . . . . . . 163
Projektowanie wielostronicowej publikacji
w programie Illustrator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Projektowanie wielostronicowej publikacji
w programie FreeHand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Spis treci
Rozdzia 6. Czcionki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165

Rodzaje czcionek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Czcionki PostScript (Type 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Czcionki TrueType . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Czcionki OpenType . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Czcionki systemowe MacOS X . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Czcionki systemowe Windows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Czcionki Multiple Master . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Zmiana rodzaju czcionki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Instalowanie czcionek w systemie operacyjnym . . . . . . . . . . . . . . 173
MacOS Font Book . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Windows Panel sterowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Programy do zarzdzania czcionkami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Automatyczna aktywacja czcionek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Konflikty midzy czcionkami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Licencjonowanie czcionek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Licencje EULA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Osadzanie czcionek w dokumentach PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Konwersja tekstu na krzywe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Wysyanie czcionek do firmy poligraficznej . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Rozdzia 7. Zagadnienia dotyczce

rnych platform sprztowych . . . . . . . . . . . 181
Kadka ponad wielk przepaci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Nazewnictwo plikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Zachowaj niczym nieskrpowan zwizo . . . . . . . . . . . . . . 183
W nazwach plikw niepotrzebna jest interpunkcja. Kropka . . 183
Uwaaj na sownictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Dodaj rozszerzenie nazwy pliku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Czcionki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
Formaty plikw graficznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Rozdzia 8. Dostarczenie materiaw do druku . . . . . . . . 189

Planowanie w trakcie projektowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Nawizanie kontaktu z firm poligraficzn . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Planowanie druku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
Weryfikacja obrazw rastrowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Weryfikacja obrazw wektorowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Weryfikacja pliku publikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
10
Przesanie materiaw do druku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199

Dostarczanie dokumentw PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Dostarczanie dokumentw rdowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Zagadnienia dotyczce systemw operacyjnych . . . . . . . . 203
Przesyanie plikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Przygotowanie do prb drukarskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Weryfikacja prb drukarskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Sprawdzanie wydrukw prbnych pojedynczych stron . . . . . . 206
Weryfikacja poprawek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Weryfikacja wydrukw typu bluelines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Zatwierdzenie wydruku prbnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Obecno przy wydruku prbnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Rozdzia 9. Wskazwki dla uytkownikw

programu Photoshop . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Na dobry pocztek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
Pozna dalsze losy zdjcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
Rozdzielczo obrazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Przestrze barw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Konwersja z RGB na CMYK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Warstwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Nie trzeba usuwa pikseli! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Korekcja koloru z polis ubezpieczeniow . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Czy wielowarstwowy dokument
powinien zosta uproszczony? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
Przezroczysto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Szparowanie i maskowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Tworzenie cieek dobre i ze rozwizania . . . . . . . . . . . . . . 223
Ustawienia gadkoci cieek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
cieki, ktre nie s ciekami odcinania . . . . . . . . . . . . . 227
Inne metody szparowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Nie tylko CMYK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Tworzenie bichromii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Kolory dodatkowe w projektach CMYK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Nie tylko piksele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Elementy wektorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Zapisywanie dokumentu w formacie Photoshop PDF . . . . . . . 236
Zapisywanie dokumentw na potrzeby innych aplikacji . . . . . . . 238
Spis treci
11

programu Illustrator . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
Dlaczego wersja programu jest wana? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
Zapisywanie na potrzeby wczeniejszych wersji programu . . . . 247
Dziwactwa okien dialogowych Save (Zapisz) . . . . . . . . . . . . . . . 247
Tryb kolorw dokumentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Upraszczanie zoonych elementw graficznych . . . . . . . . . . . . . 249
Filtry i efekty specjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .252
Filtry i efekty ksztaty wektorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Filtry i efekty tworzenie pikseli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Polecenie Filter/Stylize/Drop Shadow
(Filtr/Stylizacja/Dodaj cie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Polecenie Effect/Stylize/Drop Shadow
(Efect/Stylizacja/Dodaj cie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Parametry obrazw rastrowych w dokumencie . . . . . . . . 256
Tworzenie trjwymiarowych elementw graficznych . . . . . . . . . 258
Przezroczysto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Eliminacja przezroczystoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
Obrazy doczone i osadzone w projekcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
Ewolucje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
Zmiany w przepisach Pantone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
Zapisywanie projektw na potrzeby innych aplikacji . . . . . . . . . 267

programu FreeHand . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
Czcionki i elementy graficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
Wszystko razem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
Obsuga czcionek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
Obrazy rastrowe doczanie czy osadzanie? . . . . . . . . . 271
Modyfikacja doczonych obrazw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
Importowanie zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
Importowanie kilku zdj jednoczenie . . . . . . . . . . . . . . . 275
Odpowiednie formaty obrazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Specjalne traktowanie format DCS . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Skalowanie importowanych zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
Importowanie lub otwieranie dokumentw Adobe PDF . . 277
Efekty specjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
Edytowalne efekty wektorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Edytowalne efekty rastrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
12
Efekt soczewki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280

Wypenienia i obrysy specjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
Wypenienia gradientowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Wypenienia wzorkiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Wypenienia PostScript . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
Wypenienia tekstur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Wypenienie motywem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
Wypenienia niestandardowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Nietypowe ustawienia rastra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Wytaczanie, rozmycie i cienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Upraszczanie zoonych ilustracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
Wiosenne porzdki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
Wygadzanie i upraszczanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Optymalizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
Eksportowanie dokumentw programu FreeHand . . . . . . . . . . . . 292
Eksportowanie formatw rastrowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
Eksportowanie formatw wektorowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
Zachowanie poprawnego spadu
w eksportowanych plikach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Eksportowanie dokumentw wielostronicowych . . . . . . . 297
Eksportowanie dokumentw PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
Eksportowanie bezporednio do formatu PDF . . . . . . . . . 298
Drukowanie do Adobe PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299

programu InDesign . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
Grafika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
Umieszczanie elementw graficznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
Technika przecignij i upu dobre . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
i ze strony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Kopiowanie i wklejanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
Osadzanie i wydzielanie obrazkw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
Aktualizacja brakujcych
lub zmodyfikowanych elementw graficznych . . . . . . . . . . . . . . 309
Odnajdywanie brakujcych elementw graficznych . . . . 310
Aktualizacja zmodyfikowanych zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Zastpowanie istniejcych zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
Edycja elementw graficznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
Przeksztacanie elementw graficznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
Spis treci
13
Obsuga rodzimych formatw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315

Rodzime dokumenty Photoshopa (PSD) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
Co z tym cieniem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
InDesign CS2 okno dialogowe Object Layer Options
(Opcje warstwy obiektu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
Rodzime dokumenty Illustratora (AI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
Dokumenty PDF w roli ilustracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
Prbki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
Uparte prbki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
Co zrobi z tymi wszystkimi prbkami? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
Meneder farb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Kolorowanie obrazw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
Konwersja rodzimych dokumentw
programw QuarkXPress i PageMaker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
Przygotowanie do konwersji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
Czego mona oczekiwa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
Problemy zwizane z konwersj dokumentw
programu PageMaker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
Problemy zwizane z konwersj dokumentw
programu QuarkXPress . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
Porzdki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
Kiedy nie naley konwertowa plikw rdowych
w rodzimych formatach? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
Kilka oglnych zagadnie dotyczcych dokumentw InDesign . 337
Pliki IDLK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
Automatyczne odzyskiwanie pliku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
Podr w czasie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
Zmniejszenie objtoci pliku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
Spad, kochany spad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
Nic si nie stao, czyli zmiana ustawie dokumentu . . . . . . . . . 340
Odwiedziny w bibliotece . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Przezroczysto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
Eliminacja przezroczystoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
Tekst naley umieci na grze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Wybr waciwej przestrzeni kolorw
dla efektw zwizanych z przezroczystoci . . . . . . . . . . . 343
Wybr algorytmu konwersji przezroczystoci . . . . . . . . . . 344
Wybieranie ustawie
zwizanych z konwersj przezroczystoci . . . . . . . . . . . . . 348
Przypadek specjalny
obiekty w kolorach dodatkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
14
Kolory dodatkowe i przezroczysto

nadruk w systemie RIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
Cienie soce, ktre nigdy nie zachodzi . . . . . . . . . . . . . 352
Odnajdywanie i usuwanie problemw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
Narzdzia do ekspertyzy dokumentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
Paleta Info (Informacje) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
Weryfikacja i tworzenie pakietu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
Sposoby tworzenia dokumentw PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
Ustawienia zwizane z tworzeniem PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361

programu QuarkXPress . . . . . . . . . . . . . . . 365
Wersje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Zapisywanie dokumentw QuarkXPress 6.5
na potrzeby starszych wersji programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Tekst synchronizowany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
Projekty konwersja na oddzielne dokumenty . . . . . . . . 367
Problemy z czcionkami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Rodzime dokumenty Photoshopa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
Rozszerzenie QuarkVista . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
Oglne uwagi dotyczce programu QuarkXPress . . . . . . . . . . . . 371
Strze si BIOS-u? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
Grafika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
Unikaj kopiowania ze schowka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
cieki odcinania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
Wykorzystanie dokumentw PDF jako ilustracji . . . . . . . 377
Definiowanie kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
Tworzenie dokumentw PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
Eksportowanie do formatu PDF QuarkXPress 5.0 . . . 383
Eksportowanie do formatu PDF
QuarkXPress 6.0 i 6.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
Drukowanie do programu Distiller lub drukarki
dokumentw PDF (QuarkXPress 5.0 i nowsze) . . . . . . . . 386
Wydruk do pliku PostScript
i rczna konwersja dokumentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
Zapisz jako PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
Tworzenie pakietu materiaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
Spis treci
15
QuarkXPress 7.0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390

Nowe funkcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
Udoskonalona obsuga obrazkw w formacie Photoshopa . . . 393
Eksportowanie dokumentw PDF
w programie QuarkXPress 7.0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
Rozwizywanie problemw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
Naprawianie uszkodzonego pliku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
Dziel i rzd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396

programu Acrobat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
Seria produktw Acrobat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400
Skd si bior dokumenty PDF? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
Tworzenie dokumentw PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
Okrelenie docelowego wariantu dokumentu PDF . . . . . . . . . . 403
Ustawienia dokumentw PDF
i kilka wanych standardw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
Acrobat Distiller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
Obsuga materiaw graficznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
Ustawienia dotyczce rozdzielczoci . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
Ustawienia kompresji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
Osadzanie czcionek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
Edycja dokumentw PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
Edycja tekstu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
Edycja grafiki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
Pasek narzdzi Print Production (Drukowanie) . . . . . . . . . . . . . . 422
Narzdzia do analizy dokumentw,
czyli co jest nie tak z tym plikiem PDF? . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
Narzdzie Output Preview (Podgld wyjciowy) . . . . . . . 424
Narzdzie Preflight (Inspekcja wstpna) . . . . . . . . . . . . . . 426
Narzdzie PDF Optimizer (Optymalizacja PDF) . . . . . . 429
Narzdzia do usuwania bdw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
Narzdzie Convert Colors (Konwertuj kolory) . . . . . . . . . 430
Narzdzie Ink Manager (Meneder farb) . . . . . . . . . . . . . . 430
Narzdzie Add Printer Marks
(Dodaj znaczniki drukarki) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
Narzdzie Crop Pages (Przytnij strony) . . . . . . . . . . . . . . . 432
Narzdzie Fix Hairlines (Popraw cienkie linie) . . . . . . . . . 433
16
Narzdzie Transparency Flattening

(Spaszczanie przezroczystoci) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
Narzdzie PDF Optimizer (Optymalizacja PDF) . . . . . . 435
Narzdzie Trap Presets (Styl ustawie zalewki) . . . . . . . . 435
JDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
Posugiwanie si zewntrznymi edytorami dokumentw PDF . . 436
Dodatek. Materiay rdowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439

Organizacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
Grupy zainteresowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440
Spoecznoci i fora internetowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
Organizacje zwizane z bran drukarsk . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
Organizacje zwizane z bran opakowa . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
Organizacje szkoleniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
Targi i konferencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
Wydarzenia w brany drukarskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
Targi na wiecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
Targi w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
Konferencje dla projektantw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
Konferencje powicone formatowi PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
Ksiki powicone projektowaniu i poligrafii . . . . . . . . . . . . . . . 448
Projektowanie i skad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
Publikacje dotyczce projektowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
Publikacje dotyczce drukowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
Typografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
Ksiki dotyczce popularnych programw graficznych . . . . . . 452
Acrobat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
Adobe Creative Suite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
FreeHand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
Illustrator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
InDesign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
Photoshop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
Specjalistyczne ksiki o Photoshopie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
QuarkXPress . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
Wydawnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
Projektowanie publikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
Grafika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
Technika drukarska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
Samouczki i poradniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
Spis treci
17
Wycieczki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
Muzea w Stanach Zjednoczonych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
Muzea w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457
Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459
Dostarczenie
materiaw do druku
Zaplanowanie sposobu realizacji projektu powinno nastpi na dugo przedtem, zanim dostarczysz niezbdne materiay do drukarni. Czytajc poprzednie
rozdziay, miae okazj przekona si, e to wanie na barkach projektanta
spoczywa obowizek przewidywania okrelonych problemw, ktre mog wystpi podczas druku. Znacznie atwiej i wygodniej jest zapobiec ewentualnym kopotom na samym pocztku ni ju w trakcie realizacji zlecenia, gdy
dni i godziny dzielce Ci od terminu oddania gotowego produktu pdz jak
szalone. Bynajmniej nie chodzi tu wycznie o grube sprawy, lecz rwnie
cakiem banalne, drobne poprawki. Moesz mi wierzy, e nie ma nic miesznego w przegldaniu wydrukw prbnych o trzeciej nad ranem, gdy opuchnite z niewyspania oczy dostrzegaj w naroniku strony dopisek drukarza: Hej,
wpado mi w oko, e nazwisko tego faceta na kadej stronie broszury napisane
jest troch inaczej, jak mylisz, czy tak powinno by?.
W oku wydawniczego cyklonu atwo jest niekiedy przeoczy drobne sprawy, skupiajc si na najbardziej problematycznych aspektach realizacji nietypowego projektu. Skoncentrowanie si na wybranych, oderwanych od siebie
problemach moe utrudni postrzeganie projektu jako spjnej caoci. Z drugiej strony atwiej jest przeanalizowa cay proces, jeli podzieli si go na logicznie wybrane, mniejsze czci.
Rozdzia ten pomylany zosta jako pewnego rodzaju repetytorium, poruszajce zagadnienia, ktre byy ju czciowo wspomniane we wczeniejszych
rozdziaach ksiki. Moim celem byo te napisanie go w taki sposb, by uatwia on przygotowanie materiaw do druku dziki poradom obejmujcym
praktycznie kad cz i etap tego procesu.
190 Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw
Planowanie
w trakcie projektowania
Rozpoczcie nowego projektu jest niemal zawsze bardzo ekscytujce, a podekscytowani projektanci znani s z tego, e nie licz godzin i dni powiconych
na jego realizacj. Niemniej jednak, zanim przystpisz do realizacji zlecenia,
we gboki wdech. A moe nawet dwa.
Zamknij oczy i wyobra sobie gotowy produkt. Postaraj si oszacowa najtrudniejsze aspekty wydrukowania takiego produktu od strony praktycznej.
Czy w projekcie powinny zosta uyte kolory dodatkowe i lakiery? Czy trzeba
bdzie wzi pod uwag konieczno specjalnych zabiegw wykoczeniowych
lub uszlachetniajcych, takich jak sztancowanie czy wytaczanie? Czy format
projektu jest typowy? Czy gotowy produkt skada si z kilku oddzielnych elementw, ktre trzeba bdzie potraktowa na rne sposoby na przykad oddzielnie zaprojektowa teczk reklamow, oddzielnie umieszczone w niej materiay promocyjne i wizytwk lub kart pocztow z zapytaniem ofertowym?
W miar jak obraz projektu bdzie stopniowo powstawa w Twojej wyobrani, zaplanuj rozmow z firm poligraficzn, ktra bdzie drukowa zlecenie.
Wprawdzie na samym pocztku projektu nie zawsze bdziesz w tej luksusowej sytuacji, e wybr wykonawcy bdzie ju przesdzony, jednak wszystko
bdzie ju wiadomo. Postaraj si wic nawiza kontakt z przedstawicielami
wybranej firmy i przetrze ciek prowadzc do pomylnej realizacji projektu. Pracownicy firmy udziel Ci wskazwek, ktre uatwi Ci dobranie waciwych ustawie i parametrw podczas projektowania, a po rozmowie z Tob
sami bd przygotowani na to, z jakim rodzajem zlecenia bd mie do czynienia pniej. W wiecie poligrafii, podobnie jak w kadej innej brany, ktra
zajmuje si wytwarzaniem jakich produktw, sowo niespodzianka rzadko
ma pozytywne konotacje.
Nawizanie kontaktu
z firm poligraficzn
Pierwsz osob, z ktr zapewne skontaktujesz si w firmie poligraficznej,
bdzie handlowiec. Idealny handlowiec powinien okreli Twoje oczekiwania i udzieli Ci wstpnych wskazwek dotyczcych trudniejszych zagadnie
zwizanych z realizacj projektu na przykad pomoe dobra odpowiedni
gatunek papieru i wyjani aspekty zwizane z wykoczeniem gotowego produktu. Po rozmowie z handlowcem powiniene mie oglny, lecz konkretny
zarys moliwych do uzyskania efektw. Sprzedawca zbierze przekazane przez
Rozdzia 8. Dostarczenie materiaw do druku 191
Ciebie informacje i na ich podstawie oszacuje wstpny zakres kosztw realizacji projektu, a take zaproponuje termin ukoczenia poszczeglnych etapw
pracy. Koce tych etapw wyznaczone bd przez wane wydarzenia w procesie realizacji zlecenia, takie jak termin dostarczenia materiaw, przewidywany
czas uzyskania pierwszych wydrukw prbnych, termin przekazania projektu
do druku i dostarczenia gotowego produktu. Na koniec handlowiec powinien
przekaza komplet danych przedstawicielowi biura obsugi klienta (BOK-u).
Jeli masz szczcie, to trafisz na przedstawiciela, ktry posiada du wiedz w zakresie poligrafii i bdzie w stanie zapozna Ci ze szczegami i wymaganiami dotyczcymi zlecenia. Jeeli okae si, e przedstawiciel wydaje si
dysponowa niezbyt przekrojow wiedz o problematyce zwizanej z drukiem,
to postaraj si dyplomatycznie poszerzy krg znajomoci w wybranej firmie.
Wprawdzie niektre drukarnie unikaj bezporednich kontaktw klientw
z pracownikami technicznymi, lecz szczerze mwic, niekiedy warto jest nawiza taki kontakt, aby uatwi ycie i sobie, i im samym. By moe uda Ci
si skontaktowa z odpowiedni osob za porednictwem handlowca. Z wasnej
perspektywy, jako osoby majcej spore dowiadczenie w zakresie technicznych
aspektw druku, mog zaryzykowa stwierdzenie, i wikszo technikw drukarzy i poligrafw powita z otwartymi ramionami klienta pragncego zyska
wiedz umoliwiajc dostarczenie materiaw, ktre nie stan si pniej sennym koszmarem operatora nawietlarki. Pragn jednoczenie zwrci uwag,
e pomidzy sumiennym klientem a namolnym klientem jest bardzo subtelna
granica, ktrej lepiej nie przekracza. Nie powinno si na przykad nieustannie
dzwoni bezporednio do dziau technicznego z pytaniami (jego pracownicy
zaczn unika takiego zleceniodawcy) i naley zawsze informowa pracownika
BOK-u o wszelkich zmianach w projekcie, niezalenie od jego kompetencji
pracownik w jest bowiem punktem kontaktowym pomidzy Tob a firm
i powinien wiedzie o ewentualnych modyfikacjach.
Podczas pierwszych rozmw z pracownikiem BOK-u upewnij si, e poinformujesz go o wszystkich nietypowych aspektach realizacji zlecenia. Oto lista
tematw, ktre by moe powiniene poruszy:
Nietypowy gatunek papieru. Papiery o metalicznym poysku, papiery

o bardzo wyranie zaznaczonej teksturze czy papiery o szczeglnie duej
(lub maej) gramaturze mog wymaga dodatkowego czasu na ich zamwienie, a take decydowa o wyborze maszyny drukarskiej.
Farby mieszane. Jeli potrzebujesz kolorw niedostpnych w palecie kolorw dodatkowych Pantone, Toyo lub bibliotece barw dowolnego innego
producenta, to moesz poprosi o prbki zadruku nietypow farb, mieszan na zamwienie (prbki powinny zosta wykonane na docelowym
gatunku papieru). Prbka taka polega na naniesieniu cienkiej warstwy za-
mwionej farby na wybranym rodzaju papieru i powinna wystarczajco

dobrze odzwierciedla ostateczny wygld tej farby na wydruku.
Lakiery i inne uszlachetnienia. Specjalne dodatki, takie jak lakiery

cikie i akrylowe czy zdrapki, wymagaj wczeniejszego uzgodnienia.
Nietypowe wykoczenia. Operacje takie jak perforowanie, sztancowanie, wytaczanie, foliowanie czy niestandardowe sposoby bigowania
lub skadania mog wymaga odpowiednio wczesnego zaplanowania
i sprztu. Poniewa nietypowe wykaczanie zazwyczaj zajmuje sporo czasu, w czas powinien zosta uwzgldniony w harmonogramie realizacji
projektu. Skomplikowane, niestandardowe sposoby zamywania, bigowania czy skadania mog wymaga pewnych zmian w maszynach, w ktre
wyposaona jest drukarnia, w celu zapewnienia waciwej jakoci gotowego produktu. Wicej informacji o technikach i sposobach wykaczania
znajdziesz w rozdziale 3., Wykaczanie i oprawa.
Nietypowa zawarto. Jeli zlecenie obejmuje wykonanie specjalnych

nadrukw dodatkowych, takich jak adresy czy inne informacje realizowane w ramach systemw VDP, to realizacja takiego zlecenia moe wymaga
dodatkowego czasu powiconego na zaprogramowanie maszyn i zebranie
danych (takich jak lista adresowa) potrzebnych do umieszczenia na wydruku.
Dla wasnego (i drukarzy) zdrowia psychicznego warto poprosi o udzielenie informacji dotyczcych:
Szczegowego harmonogramu obejmujcego daty realizacji poszczeglnych etapw zlecenia, takich jak prby wstpne, prby kolorw i przygotowanie oglnego wydruku treci publikacji oraz druki prbne na maszynie
drukarskiej. Oczywicie, data ukoczenia i dostarczenia zlecenia jest bardzo istotna, lecz nie znajc terminw realizacji kolejnych faz projektu, ryzykujesz powodzenie caego przedsiwzicia.
Danych kontaktowych do wszystkich osb, ktre s (lub powinny by) zaangaowane w realizacj zlecenia; a przede wszystkim: handlowca, przedstawiciela BOK-u oraz dowolnych pracownikw technicznych, z ktrymi
bdziesz mg kontaktowa si w sprawie projektu. Upewnij si, e take
oni wiedz, jak si z Tob skontaktowa w razie potrzeby. Pamitaj te,
e drukarnie dziaaj najczciej 24 godziny na dob. By moe nie jeste
przyzwyczajony do telefonw w rodku nocy, lecz jeli zlecenie ma bardzo
krtki termin realizacji, a podczas nocnej zmiany pojawi si jakie problemy, o ktrych powiniene wiedzie to spodziewaj si, e Twj telefon
moe zadzwoni w najmniej oczekiwanym momencie. Taka perspektywa

powinna te skoni Ci do uwanej weryfikacji materiaw przed oddaniem ich do drukarni.
Planowanie druku
Zanim projekt nabierze realnych ksztatw, trzeba przemyle wszystkie jego
najwaniejsze aspekty. Rozkadanie gotowych niemal publikacji na elementy
pierwsze i ponowny ich skad nie naley do przyjemnoci a moe si przytrafi, jeli okae si, e format arkusza jest o centymetr zbyt duy lub ilustracje pokolorowane s niewaciwymi barwami dodatkowymi. Zanim utworzysz
nowy plik, powiniene upewni si, e znasz nastpujce informacje:
Rozmiar gotowego wyrobu. Jeli drukujesz papier firmowy, to format

nie stanowi adnego problemu. Gorzej, jeli masz przed sob zadanie polegajce na zaprojektowaniu wyrobu, ktry jest zamywany i skadany
na przykad broszury lub teczki reklamowej. W takim przypadku lepiej
jest uzbroi si w dokadn linijk i sprawdzi wszystkie wymiary wyrobu, zanim bdzie za pno.
Wielko spadu. O ile standardowa wielko spadu jest oglnie przyjta

i wynosi jedn sm cala, to niektre firmy poligraficzne mog zaleci
nieco wiksze wartoci, w szczeglnoci wwczas, jeli zlecenie dotyczy
opakowa lub drukw wielkoformatowych.
Format wkadek. W projektach takich jak broszury ze skadan wkadk trzeba pamita o zweniu strony, ktra bdzie zaginana do wntrza
(patrz rozdzia 3., Wykaczanie i oprawa). Zdefiniuj pooenie linii pomocniczych w programie do skadu publikacji i uyj ich w celu poprawnego rozmieszczenia wszystkich elementw projektu. Jeli projektujesz
publikacj o standardowym formacie, to popro przedstawiciela firmy realizujcej zlecenie o szablon gotowej publikacji tego typu by moe bd
oni dysponowa takimi materiaami.
Pooenie elementw graficznych wzgldem zamw, perforacji lub krawdzi wykrawania. Jeli jaki element graficzny przylega do zamu, to trzeba bdzie podj specjalne kroki w celu uniknicia
przeniesienia tego elementu poza w zam jest to szczeglnie istotne
w przypadku opakowa. Drukarnia, z ktr wsppracujesz, powinna zaoferowa pewne wskazwki dotyczce przygotowania tego typu projektw. Takie wskazwki s bardzo istotne przede wszystkim w przypadku wyrobw drukowanych na papierze o bardzo duej gramaturze, ktra
sprawia, e krawdzie zamw s znacznie grubsze ni w przypadku cieszego podoa drukowego.
Waciwa liczba stron. W typowym wielostronicowym dokumencie

(z pominiciem wkadek) liczba stron powinna by podzielna przez cztery.
Jeli podczas zabaw z przegldaniem tygodnika, o ktrych pisaam w rozdziale 3., Wykaczanie i oprawa, rzeczywicie wyje zszywki, aby
przyjrze si ukadowi par drukarskich, to zapewne zauwaye, e czasopismo takie skada si z okrelonej liczby podwjnych kartek na kadej
z takich kartek wydrukowano dwie strony na awersie i dwie strony na
rewersie. W duszych publikacjach, na przykad ksikach lub zeszytach
wicze, projektant (lub drukarnia) moe uzupeni braki, dodajc puste
strony (na przykad na notatki) do penej wielokrotnoci czterech.
Odpowiednie farby. Jeli nie projektujesz publikacji zawierajcej 27 kolorw dodatkowych, to nie powinno by ich a tyle w palecie barw projektu. Usu niepotrzebne kolory lub skonwertuj je na ich odpowiedniki
w modelu CMYK.
Weryfikacja obrazw rastrowych

Jak zapewne pamitasz z rozdziau 4., Przygotowanie obrazw rastrowych,
przed umieszczeniem w publikacji zdjcia lub innego obrazu rastrowego trzeba
koniecznie sprawdzi, czy ma on wystarczajco du rozdzielczo, a take czy
jest zapisany we waciwym formacie i odpowiedniej przestrzeni kolorw, czyli najczciej CMYK lub w przypadku niektrych rodowisk projektowych,
w ktrych zaimplementowano zaawansowane mechanizmy zarzdzania kolorem RGB. W tym drugim przypadku trzeba jednak pamita o osadzeniu
w pliku z obrazem RGB waciwego profilu kolorw.
Jeli projekt ogranicza si do zaprojektowania rysunku (mwic innymi
sowy, jeli grafika rastrowa stanowi ostateczn wersj projektu i nie zostaa
pomylana jako element wikszej publikacji), to naley zweryfikowa jej parametry w Photoshopie lub w aplikacji rdowej. Niezalenie od wskazwek
podanych poniej, zawsze warto i naley skonsultowa si z firm poligraficzn
w celu uzgodnienia szczegw realizacji projektu.
Rozdzielczo. Obrazy rastrowe powinny mie rozdzielczo rzdu

przynajmniej 300 ppi (pikseli na cal) po nadaniu im docelowych wymiarw. Od tej oglnej zasady istniej jednak pewne wyjtki, na przykad
druki wielkoformatowe, takie jak plakaty, reklamy sklepowe i billboardy.
Ze wzgldu na to, e druki tego typu ogldane s z odlegoci przynajmniej kilku metrw, to nie musz one mie tak duej rozdzielczoci jak
niewielkie publikacje, czytane i ogldane ze znacznie mniejszej odlegoci.
Innymi sowy, obraz o rozdzielczoci 150 ppi ogldany z odlegoci metra

lub kilku metrw bdzie sprawia podobne wraenie jak obraz o rozdzielczoci 300 ppi, widziany z bliska.

W przypadku druku o duej liniaturze (200 lpi lub wikszej) niezbdne mog by obrazy o nieco wyszej rozdzielczoci. Jeli przygotowujesz
obrazy rastrowe przeznaczone do umieszczenia w albumach lub na reprodukcji, to moesz zosta poproszony o dostarczenie materiaw w rozdzielczoci wikszej ni 300 ppi. Warto jednoczenie pamita, e optymalnym rozwizaniem jest przygotowanie zeskanowanego obrazu lub materiau zdjciowego w odpowiedniej rozdzielczoci i formacie. Skalowanie
lub sztuczne zwikszanie rozdzielczoci w procesie interpolacji nigdy
nie pozwoli na uzyskanie efektw porwnywalnych do wydrukowania
zdrowego zdjcia o niezawyonych parametrach.
Przestrze kolorw. W poligrafii zazwyczaj mamy do czynienia z jednym z piciu rodzajw obrazw, jeli chodzi o przestrze barw, a mianowicie: CMYK, RGB, skal szaroci, dwukolorow map bitow (obrazem
skadajcym si tylko z czarnych i biaych pikseli, bez odcieni szaroci)
oraz bichromi. Jeli nie pracujesz w rodowisku projektowym, w ktrym
zaimplementowano nowoczesne mechanizmy zarzdzania kolorem, to zapewne zostaniesz poproszony o dostarczenie materiaw CMYK. Jeeli
wybrana firma poligraficzna posuguje si mechanizmami zarzdzania
kolorem, to zazwyczaj bdziesz mg dostarczy rwnie obrazy RGB,
pod warunkiem e zostan one wyposaone we waciwy profil barw.
Upewnij si te, e wysyane obrazy czarno-biae s rzeczywicie obrazami w skali szaroci, a nie wygldajcymi na czarno-biae obrazami
RGB lub CMYK.
Retusz. Jeli nie potrafisz swobodnie posugiwa si narzdziami do retuszu obrazu, poza standardowymi zabiegami, takimi jak usuwanie przebarwie i niedoskonaoci skry, zle realizacj prac retuszerskich firmie
poligraficznej. Najlepiej bdzie, jeli wydrukujesz zdjcia przeznaczone
do skorygowania i opiszesz wydruki, wskazujc miejsca lub elementy, ktre powinny zosta wyretuszowane. Usugi tego typu s zazwyczaj dodatkowo patne.
Obracanie i skalowanie. Najlepsze efekty mona osign wwczas, gdy

zeskanowane materiay lub cyfrowe fotografie zostay utworzone od razu
we waciwym formacie i s poprawnie obrcone. Pozostamy realistami
nie zawsze da si przewidzie, w jaki sposb wykorzystany zostanie
dany obraz. Warto wiedzie, e odwrcenie zdjcie w poziomie czy w pio-
nie nie ma adnego wpywu na jako obrazu. Podobnie jest w przypadku

obrotu o 90. Gorzej, jeli obrt dokonany zostanie o inn warto lub
te zdjcie zostanie przeskalowane (co gorsza, obydwie te operacje mog
nastpi rwnoczenie) w takim przypadku zdjcie na wydruku bdzie
nieznacznie rozmyte w porwnaniu do oryginau.
Nazwy plikw. Unikaj uywania kropek, gwiazdek i innych znakw

w celu oznaczania dokumentw (patrz te: rozdzia 7., Zagadnienia dotyczce rnych platform sprztowych). Nawet jeli projektant i firma
poligraficzna dysponuj t sam platform sprztow (na przykad komputerami Macintosh), to warto wzi pod uwag moliwo umieszczenia
materiaw projektu na serwerze pracujcym pod kontrol systemu Unix
(lub Windows).
Weryfikacja obrazw wektorowych

Ze wzgldu na to, e programy ilustracyjne, takie jak Illustrator i FreeHand,
umoliwiaj umieszczanie w projektach grafik rastrowych, to posugujc si
nimi, naley wzi pod uwag niemal te same zagadnienia co w przypadku
programw do skadu publikacji. Przede wszystkim naley pamita o nastpujcych sprawach:
Poprawno kolorw. Jeli zamierzasz umieszcza ilustracje wektorowe w programie do skadu publikacji, to postaraj si unika mnoenia
rnych wariantw nazw tego samego koloru dodatkowego. Jeli na przykad w projekcie uyty jest kolor Pantone 384, to upewnij si, e zarwno
w ilustracjach, jak i w dokumencie publikacji nosi on t sam nazw (a nie
np. Pantone 384C i PMS 384CVC). Zadbaj o to, by jeden kolor dodatkowy
mia t sam nazw w obrbie caego dokumentu.
Obrazy rastrowe. Wikszo programw ilustracyjnych umoliwia osadzanie lub doczanie do projektw obrazw rastrowych. Wprawdzie osadzanie obrazw w pliku znacznie zwiksza jego objto, lecz w zamian
za to zyskuje si pewno, e materiay potrzebne do otwarcia dokumentu
zawsze bd w komplecie. Jeli przewidujesz konieczno retuszowania
lub korekcji koloru obrazkw umieszczonych w dokumencie, to na wszelki
wypadek docz je do materiaw w postaci oddzielnego pliku.
Czcionki. Osad czcionki lub przekszta je na krzywe (w zalenoci

od postanowie licencji EULA). Warto wiedzie, e podczas gdy programy Illustrator i FreeHand umoliwiaj osadzanie czcionek (jeli tylko
mona dan czcionk osadzi), to zabieg ten pozwala jedynie na poprawne wywietlanie czcionki na ekranie. Czcionka ta nie bdzie dostpna
do edycji, jeli odbiorca dokumentu (czyli w tym przypadku drukarnia)

nie bdzie dysponowa t sam zainstalowan czcionk. Jeli konwersja
czcionek na krzywe wydaje Ci si kuszca, to we pod uwag, e niektre efekty tekstowe, takie jak podkrelenia czy przekrelenia, mog zosta
bezpowrotnie utracone w wyniku takiej operacji. Kolejn konsekwencj
konwersji tekstu jest utrata dodatkowej informacji o sposobie wywietlania czcionek, tzw. hintingu. Ponadto skonwertowany tekst moe nie by tak
wyrazisty jak oryginalny, szczeglnie na wydruku z drukarki atramentowej. Jednoczenie jako skonwertowanego tekstu zobrazowanego na urzdzeniu o bardzo wysokiej rozdzielczoci, takim jak nawietlarki klisz lub
form drukowych, powinna by w peni zadowalajca.
Tekst. Sprawd tekst pod ktem literwek i usu wszystkie puste pola
i ramki tekstowe, ktre powstaj niekiedy w wyniku nieuwanego kliknicia narzdziem Type (Tekst) nie przejmuj si, to wczeniej czy pniej zdarza si kademu. Obiekty tego typu mog powodowa komunikaty
o bdnych lub brakujcych czcionkach podczas weryfikacji dokumentw
i oczywicie powoduj wyduenie czasu realizacji zlecenia ze wzgldu
na konieczno wyapania nieistniejcych usterek.
Spad. Jeli ilustracja wektorowa stanowi ostateczn form projektu (co

znaczy, e nie bdzie ona pniej osadzona w programie do skadu publikacji), to zadbaj o zachowanie waciwego spadu. Nawet jeli skonfigurujesz dokument z uwzgldnieniem poprawnego spadu, to powiniene te
wybra odpowiedni format zapisu pliku, gdy niektre z formatw dostpnych w programach FreeHand czy Illustrator mog nie obsugiwa
wszystkich wybranych opcji i ustawie. Wicej informacji o obsudze spadu w programach Illustrator i FreeHand w zalenoci od wersji programu
i wybranego formatu pliku znajdziesz w rozdziaach 10., Wskazwki dla
uytkownikw programu Illustrator, oraz 11., Wskazwki dla uytkownikw programu FreeHand.
Weryfikacja pliku publikacji

Po przejrzeniu materiaw rastrowych oraz wektorowych i upewnieniu si,
e nie bd one sprawia adnych problemw, trzeba zweryfikowa poprawno dokumentw zapisanych w programie do skadu publikacji i zadba o to,
by na etapie skadania caego projektu nie wkrady si jakie drobne usterki.
Przede wszystkim:
Sprawd pisowni. Wany jest oczywicie cay dokument, lecz szczegln uwag naley zwrci na nazwy produktw i nazwy wasne. Trzeba te
uwanie przyjrze si bdom, ktrych nie s w stanie wyapa automa-
tyczne korektory pisowni, takim jak bdy gramatyczne i sowa wprawdzie

napisane poprawnie, lecz niepasujce do kontekstu zdania. Nie chciaby
chyba odda do druku publikacji, w ktrej na pierwszej stronie wielkimi
literami puszy si tytu Nisza przed burz.
Usu niepotrzebne elementy. Skasuj pozostawione pod rk elementy do pniejszego wykorzystania i usu zbdne puste obiekty.
Unikaj sztucznie stylizowanego tekstu. Zamiast sztucznie pogrubia

lub pochyla tekst przy uyciu przyciskw B lub I, lepiej jest uy prawdziwych krojw pogrubionych i kursywy.
Usu podwjne spacje. Jeli pisaby nie na komputerze, lecz na maszynie do pisania, to podwjne spacje nie byyby takie ze. Niestety, w tekstach skadanych przy uyciu komputera podwjna spacja oznacza wielk,
nienaturalnie wygldajc przerw pomidzy sowami. Zastp wszystkie
podwjne spacje pojedynczymi, posugujc si funkcjami wyszukiwania
i zastpowania cigw znakw. I postaraj si uwaa na nie w przyszoci.
Sprawd skalowanie i pooenie obrazw. Cho niewielki obrt

tu i wdzie nie powinien stanowi wikszego problemu, a skalowanie
w granicach rozsdku (od 70 do 125%) rwnie nie ma bardzo szkodliwego wpywu na jako obrazu, to publikacja zawierajca wiele tego
typu przeksztace na obrazach rastrowych moe okaza si do trudna
do przeknicia nawet dla stosunkowo wydajnych systemw RIP. Takie
przeksztacenia warto wykona w Photoshopie, szczeglnie jeli maj one
dotyczy bardzo duych obrazw. Skorygowane obrazy naley nastpnie
wstawi do publikacji, unikajc w ten sposb ich przeksztacania w systemie RIP.
Przygotuj wydruki pomocnicze projektu. Ten drobiazg bdzie bardzo

potrzebny pracownikom BOK-u, specjalicie przygotowujcemu kosztorys i technikom pracujcym w przygotowalni. Na podstawie prostych,
prbnych wydrukw z drukarki atramentowej wszyscy Ci ludzie bd
wiedzieli, jakie masz oczekiwania co do wygldu i np. sposobu zoenia
gotowego wyrobu. Najlepiej bdzie, jeli wydruki pomocnicze bd miay
t sam wielko co docelowy produkt, lecz jeli okae si to niemoliwe ze wzgldu na rozmiary projektu (a Ty nie bdziesz chcia podzieli caoci na kartki formatu A4 i poskleja ich w jedn cao), to podaj
na wydruku dokadn skal, w jakiej zosta wykonany. Skala przyda si
szczeglnie wtedy, gdy zlecie firmie poligraficznej zeskanowanie dodatkowych materiaw graficznych (na przykad slajdw lub odbitek).
Operator skanera bdzie mg wwczas zmierzy dostarczone materiay,

porwna je z ich wielkoci w docelowym projekcie i dobra odpowiedni rozdzielczo dla kadego z nich. Podajc skal na wydrukach pomocniczych, zmniejszasz ryzyko bdu, operator skanera na pewno zwrci
bowiem uwag na ewentualne niezgodnoci i skonsultuje si z Tob, by
je wyjani.
Wykonaj wstpn weryfikacj materiaw. Angielska nazwa tego

procesu to preflight. Pochodzi ona z jzyka pilotw, w ktrym oznacza dokonanie krtkiego przegldu sprawnoci urzdze pokadowych przed lotem. Warto to zrobi, zasiadajc przed sterami wacego dziesitki tysicy
kilogramw stalowego kolosa, podobnie jak nie zaszkodzi przejrze dokumenty przed wysaniem do drukarni. Zarwno w tym, jak i w poprzednich
rozdziaach ksiki dowiedziae si, na co naley zwrci uwag podczas
samodzielnego przegldania materiaw, lecz w przypadku duej liczby
realizowanych projektw mona rozway zakup specjalistycznego oprogramowania do weryfikacji dokumentw. Programy takie jak FlightCheck
Studio, FlightCheck Designer i FlightCheck Professional (nalece
do jednej rodziny aplikacji firmy Markzware) uatwiaj i automatyzuj
cay proces weryfikacji, umoliwiajc podanie pewnych parametrw, wedug ktrych sprawdzana jest zawarto dokumentw.
Warto by realist i nie oczekiwa cudw. Twj monitor i wydruk z domowej drukarki atramentowej mog stanowi zupenie akceptowalne przyblienie
docelowego wygldu projektu, jeli tylko zadbasz o precyzyjn kalibracj monitora i dysponujesz dobrej klasy drukark, oferujc zaawansowane ustawienia i dokadne profile barw, przeznaczone do uycia w rodowisku wykorzystujcym mechanizmy zarzdzania kolorem. W przeciwnym razie powiniene
poczeka na wydruk prbny z drukarni dopiero on bowiem da Ci pewien
obraz tego, jak bdzie wyglda gotowy projekt.
Przesanie materiaw do druku

Firma, ktrej zlecie realizacj projektu, powinna przekaza Ci informacje i wskazwki dotyczce sposobu przesania dokumentw i zalecanych
formatw plikw. Niektre drukarnie wol otrzyma dokumenty PDF, inne
z kolei preferuj rodzime pliki programw do skadu publikacji, takich jak
QuarkXPress czy InDesign, a nawet dokumenty programu Illustrator. W wikszoci przypadkw zostaniesz poproszony o dostarczenie wielostronicowych
publikacji w postaci tzw. par widzcych, czyli uoonych w zwykej kolejno-
ci. Jeli zleceniobiorca bdzie wymaga od Ciebie ukadu w postaci par drukarskich czyli dokonania impozycji i ustawienia stron w sposb przygotowany do tworzenia form drukowych, to mona przypuszcza, e nie dysponuje
on oprogramowaniem do wykonania impozycji we wasnym zakresie. To do
powana wada, ktra sugeruje brak kompetencji wybranej firmy rwnie pod
innymi wzgldami.
Dostarczanie dokumentw PDF

Jeli drukarnia bdzie oczekiwa od Ciebie dokumentw w formacie PDF,
to powinna przekaza Ci informacje dotyczce sposobu ich utworzenia. Cho
generowanie dokumentw PDF zostanie omwione w innych rozdziaach
ksiki, to ju teraz powiem o kilku wanych sprawach, na ktre naley zwrci uwag podczas ich tworzenia.
Zweryfikuj dokumenty PDF przed ich wysaniem. Nawet jeli dokonae weryfikacji plikw rdowych, na podstawie ktrych uzyskane
zostay dokumenty PDF, to warto podda sprawdzeniu rwnie wygenerowane materiay. Do weryfikacji plikw PDF su specjalne programy, takie jak FlightCheck Designer i FlightCheck Professional firmy
Markzware. Rozbudowane funkcje weryfikacji dokumentw PDF znajdziesz te w programie Acrobat 7.0 Professional.
Przestrzegaj zalece drukarni. Postaraj si sumiennie przestrzega

przekazanych przez drukarni zalece dotyczcych tworzenia dokumentw PDF. Zachowaj zgodno pliku PDF z wersj podan przez pracownika drukarni. Innymi sowy, nie przesyaj mu dokumentw w wersji 7.0,
jeli zostae poproszony o zgodno ze standardem 4.0. Jeli konwertujesz dokumenty PostScript przy uyciu programu Acrobat Distiller lub
posugujesz si pakietem CS2, to zapytaj pracownika drukarni o ewentualne sugestie dotyczce ustawie tych aplikacji. Programy z pakietu CS2
czy wsplne repozytorium z ustawieniami tworzenia dokumentw PDF;
ustawienia te mona te skopiowa do programu Distiller, dziki czemu
bd one dostpne dla innych aplikacji.
Osadzanie czcionek. Uyj poprawnych ustawie podczas eksportowania dokumentw PDF z aplikacji rdowej lub podczas konwersji plikw
EPS. Jeli posuye si czcionkami, ktrych licencja nie zezwala na osadzanie ich w dokumencie, to powiniene poprosi drukarni o zakup tych
samych czcionek lub zastpi je takimi, ktre mona bez problemw osadzi w pliku.
Zadbaj o bezpieczny transport. Cho dokumenty PDF wydaj si

bardzo bezpieczne, wrcz hermetycznie nienaruszalne dla innych aplikacji,
to mog ulec drobnym zmianom, jeli zostan one wysane w postaci zacznikw e-mail. Mona tego unikn, kompresujc je przed wysaniem
przy uyciu odpowiednich programw, takich jak WinZip w systemie
Windows lub StuffIt w systemie Mac OS. Kompresja dokumentu PDF
uchroni go przed ewentualnymi zmianami, ktre mog nastpi podczas
przesyania. Kompresja dokumentw nie jest oczywicie potrzebna, jeli
materiay dla drukarni dostarczasz na pytach CD lub DVD.
Dostarczanie dokumentw rdowych

Przesanie do drukarni dokumentu zapisanego w programie do skadu publikacji to nie wszystko. Taki dokument stanowi pewnego rodzaju przepis. Czym
za jest przepis, jeli nie dostarczysz do niego wszystkich potrzebnych skadnikw? Skadnikami s w tym przypadku czcionki i obrazy uyte do skadu
publikacji poza umieszczeniem ich w owej publikacji koniecznie naley
dostarczy je oddzielnie. Podczas pracy nad projektem zapewne bdziesz
posugiwa si plikami znajdujcymi si w rnych miejscach na dysku lub
na serwerze plikw. W dokumencie z publikacj znajd si odwoania do tych
plikw graficznych, podobna sytuacja dotyczy czcionek. Zarwno czcionki, jak
i uyte obrazy nie s osadzane w publikacji, wraz z gwnym dokumentem
stanowi one zatem komplet materiaw potrzebnych do realizacji projektu.
Na szczcie programy do skadu publikacji oferuj wygodne w uyciu narzdzia, pozwalajce zgromadzi wszystkie obrazy rastrowe, ilustracje wektorowe
i czcionki w jednym miejscu.
Po ukoczeniu prac nad projektem skorzystaj z narzdzi takich jak Collect
for Output (przygotuj do druku) w programie QuarkXPress, Package (Pakiet)
w programie InDesign czy Save for Service Provider (zapisz dla drukarni) w programie PageMaker. Uatwiaj one zebranie wszystkich obiektw i materiaw potrzebnych do wydruku publikacji, wczajc w to wszelkie elementy
graficzne i czcionki. Narzdzia te uruchamiane s nastpujco: w programie
QuarkXPress wydaj polecenie File/Collect for Output (plik/przygotuj do druku);
w programie InDesign wydaj polecenie File/Package (Plik/Pakiet), za w programie PageMaker wydaj polecenie Utilities/Plug-ins/Save for Service Provider (narzdzia/moduy/zapisz dla drukarni).
Zanim wyprbujesz funkcje umoliwiajce zebranie materiaw do druku,
upewnij si, e zainstalowane zostay wszystkie potrzebne czcionki, a umieszczone w gwnym dokumencie odwoania do materiaw rdowych s poprawne. Zadbaj o to, by wszystkie obrazy zamieszczone w publikacji byy aktualne i dostpne. Komplet materiaw przeznaczony do druku powinien zawiera nastpujce elementy:
Dokument z publikacj.
Wszystkie elementy graficzne, w tym obrazy rastrowe i wektorowe. Do pakietu naley doczy rwnie te obrazy rastrowe, ktre zostay umieszczone w ilustracjach wektorowych podczas ich projektowania w programach takich jak FreeHand czy Illustrator (chyba e zostay one osadzone
w pliku macierzystym).
Wszelkie potrzebne czcionki, wczajc te, ktre uyte zostay w programach graficznych (np. Illustrator lub Photoshop). Pamitaj o ewentualnych
ograniczeniach narzucanych przez licencje czcionek (EULA) niektre
z nich zabraniaj doczania czcionek do pakietu przesyanego drukarni
(patrz: rozdzia 6., Czcionki). Uwanie przejrzyj ca zawarto pakietu.
Program QuarkXPress w wersji 4.0 nie pozwala na automatyczne doczanie
czcionek, za w oknie dialogowym Package (pakiet) w programie PageMaker
naley w tym celu zaznaczy opcj Copy Fonts (kopiuj czcionki).
Ponadto, jeli przygotowae skomplikowane, wielowarstwowe projekty

w Photoshopie, to powiniene rozway doczenie plikw rdowych z tymi
projektami do pakietu materiaw zwizanych z projektem, nawet jeli w publikacji umieszczone zostao odwoanie do uproszczonej, jednowarstwowej wersji takiego projektu. Jednowarstwowy obraz moe by wprawdzie ukoczon,
ostateczn wersj dokumentu Photoshopa, lecz pracownicy firmy poligraficznej powinni mie moliwo skorygowania materiau rdowego, jeli zajdzie
taka konieczno. Korekta bdzie za znacznie prostsza w przypadku dokumentu wielowarstwowego ni paskiego obrazka. Jeli podczas projektowania
publikacji posugujesz si programem InDesign, to moesz umieci w nim
wielowarstwowy dokument Photoshopa bez koniecznoci jego upraszczania,
a co za tym idzie zamieszczanie w pakiecie materiaw drugiej kopii takiego
dokumentu nie bdzie konieczne.
Poniewa oprogramowanie jest nieustannie rozwijane i aktualizowane, warto skonsultowa z drukarni wersje posiadanych programw do edycji publikacji. Jeli na przykad posugujesz si programem QuarkXPress 7.0, to warto
zawczasu ostrzec pracownikw drukarni, e dysponujesz najnowsz wersj
pakietu by moe firma nie kupia jeszcze aktualizacji. Moe si wydawa,
e kto jak kto, ale pracownicy firm poligraficznych powinni zawsze posiada
najbardziej aktualne wersje wszystkich uywanych programw. W praktyce
okazuje si jednak, e firmy dokonuj aktualizacji oprogramowania dopiero
wwczas, gdy zmuszaj je do tego okolicznoci.
Te rozwaania prowadz do jeszcze jednego wanego wniosku. Ot, jeli
posugujesz si starsz wersj oprogramowania ni ta, ktr dysponuje firma
poligraficzna, rwnie moesz napotka pewne problemy, szczeglnie jeli oka-
e si, e pracownicy drukarni bd musieli dokona poprawek w Twoim projekcie i zwrci Ci skorygowane pliki. Wiele firm poligraficznych zachowuje
starsze wersje oprogramowania na wszelki wypadek, by mona byo posuy
si nimi wanie w takich sytuacjach, unikajc zmiany wersji dostarczonych
dokumentw. Nie wszystkie zakady s jednak tak zapobiegliwe, po dorczeniu
projektu warto wic wspomnie, e nie posugujesz si najnowsz dostpn
wersj okrelonego programu. Jeeli rnica pomidzy wersjami nie przekracza
jednej generacji, czyli np. Twj QuarkXPress czy InDesign jest starszy o jedn wersj od programw, ktrymi dysponuje drukarnia, to zazwyczaj moliwe bdzie zapisanie skorygowanych plikw w nowszym programie w sposb
umoliwiajcy zachowanie zgodnoci ze starszymi wersjami. Trzeba jednak
pamita, e o ile posiadacz programu InDesign CS2 moe bez problemu zapisa dokument w wersji zgodnej z programem InDesign CS, o tyle nie ma
adnego sposobu na zapisanie dokumentu w programie InDesign CS w taki
sposb, by by zgodny z wersj InDesign 2.0. Podobne problemy mog wystpi w sytuacji, gdy rnica pomidzy wersjami programw siga dwch lub
wicej generacji, niezalenie od programu i producenta. Jeli nie planowae
aktualizacji oprogramowania, to moe to stanowi pewien problem, ktry warto zawczasu poruszy podczas rozmw z przedstawicielem firmy poligraficznej. W razie ewentualnych bdw by moe bdziesz zmuszony do ich samodzielnego usunicia na podstawie rdowych wersji dokumentw i przesania
ich do drukarni po raz kolejny.
Zagadnienia dotyczce systemw operacyjnych

Oglnie rzecz biorc, nie naley zmienia platformy systemowej w trakcie realizacji projektu. Cho przenoszenie dokumentw pomidzy systemami nie
jest ju tak skomplikowanym zadaniem jak byo dotychczas, to pewnym problemem nadal pozostaj czcionki. Jeli posugujesz si wycznie czcionkami
w standardzie OpenType, to nie masz si o co martwi, lecz jeli uywasz
czcionek typu PostScript czy TrueType i projektujesz pod kontrol systemu
Windows, za drukarnia dysponuje wycznie komputerami Macintosh, to powiniene nalega na moliwo dostarczenia materiaw do druku w formacie
PDF. Cho niektre czcionki w systemie Mac OS nazywaj si tak samo jak
pewne kroje czcionek w systemie Windows, to nie zawsze s to te same czcionki; mog one rni si pewnymi detalami typograficznymi, ktre spowoduj
zmian ukadu tekstu po otwarciu dokumentu w systemie Mac OS (patrz te:
rozdzia 7., Zagadnienia dotyczce rnych platform sprztowych). Z tego
wzgldu wikszo drukarni stara si nie zmienia oryginalnego rodowiska
dokumentu podczas realizacji zlecenia, lecz mimo to warto poruszy kwesti
systemu podczas wstpnych rozmw z przedstawicielem firmy poligraficznej.
Przesyanie plikw
Zapytaj pracownika drukarni o sugerowany sposb przesania dokumentw.
Jeli firma dysponuje serwerem FTP (ang. File Transfer Protocol), to zapewne
otrzymasz informacje dotyczce sposobu zalogowania si na ten serwer i inne
szczegy techniczne, takie jak na przykad nazwa katalogu, w ktrym powinny zosta umieszczone dokumenty. Przed przesaniem materiaw warto
skompresowa je programem do archiwizacji danych, takim jak StuffIt (dla
komputerw Macintosh i PC), ZipMagic (PC) lub WinZip (PC), aby nada
im posta jednego duego pliku i jednoczenie nieco zmniejszy ich objto.
Prcz wymienionych programw mona te skorzysta z aplikacji do archiwizacji plikw, ktrymi dysponuje zarwno system Mac OS X, jak i Windows
XP. W systemie Mac OS wystarczy zaznaczy plik lub folder, przytrzyma
klawisz Control i klikn w folder (lub klikn go prawym przyciskiem myszy,
jeli posiadasz gryzonia wyposaonego w dwa przyciski), a nastpnie wybra polecenie Create Archive (utwrz archiwum) z podrcznego menu, ktre si
wwczas pojawi. W systemie Windows XP naley zaznaczy wybrany folder,
klikn go prawym przyciskiem myszy i wyda polecenie Send To/Compressed
(zipped) Folder (Wylij do/Folder skompresowany (zip)). System Windows utworzy
wwczas archiwum zawierajce wybrany folder wraz z ca jego zawartoci.
Cho najpopularniejszym dzi nonikiem danych s pyty CD i DVD,
to wiele firm poligraficznych nadal dysponuje urzdzeniami takimi jak
Iomega JAZ czy Zip. Nierzadko zdarza si te, e bardzo due projekty dostarczane s na przenonych, zewntrznych dyskach twardych, podczanych
poprzez port FireWire lub USB.
Poza samymi plikami w ramach pakietu z materiaami dotyczcymi projektu warto te dostarczy do drukarni nastpujce informacje:
Twoje dane kontaktowe, a take informacje pozwalajce skontaktowa si

z innymi czonkami zespou projektowego, jeli publikacja bya przygotowywana przez wiksz grup robocz. Jeli jeste porednikiem pomidzy Twoim klientem a firm poligraficzn, niekiedy warto te poda dane
Twojego klienta.
Wydruki (lub makiety) przedstawiajce gotowy produkt, ktre przydaj

si szczeglnie wwczas, gdy projekt zawiera nietypowe lub mogce budzi wtpliwoci elementy, takie jak wkadki czy rozkadane wklejki.
Przygotowanie
do prb drukarskich
W zalenoci od harmonogramu realizacji zlecenia oraz specyfiki projektu moesz zosta zaproszony do zapoznania si z prbnymi wydrukami na rnych
etapach pracy drukarni. Ze wzgldu na to, e projekt zapewne opatrzy Ci si
ju do tego stopnia, e nie zauwaasz niewielkich zmian w jego wygldzie, uzalenionych od sposobu wydrukowania lub wizualizacji, podczas analizy wydrukw prbnych naley zwrci uwag na kilka bardzo istotnych czynnikw.
Weryfikacja prb drukarskich

Prbne wydruki zdj niekiedy nazywa si prbami losowymi lub rozproszonymi, gdy dotycz one wyjtych z kontekstu publikacji materiaw graficznych. Jeli nie jeste pewien, w jaki sposb bd wyglday na wydruku zeskanowane materiay lub cyfrowe zdjcia, albo zastanawiasz si, na ile dobrze
spisa si wykonawca skanw, to powiniene poprosi o przeprowadzenie tego
typu prb, zanim jeszcze drukarnia przystpi do realizacji kolejnych etapw
zlecenia. Analizujc prbne wydruki zdj i ilustracji, zwr uwag na nastpujce aspekty:
Wielko. Czy wszystkie zdjcia i ilustracje maj waciwe rozmiary?

Jeeli niektre obrazy rastrowe uyte zostay w publikacji kilkukrotnie
i za kadym razem maj inn wielko, to czy dla kadego z tych obrazw
przygotowane zostay oddzielne pliki uwzgldniajce rnice w ich rozdzielczoci?
Kadrowanie. Czy poszczeglne obrazy s wystarczajco due, by wypeni przydzielon im w publikacji przestrze? Upewnij si, e aden
element graficzny nie zosta le wykadrowany. Niemniej jednak, jeli niezbdna jest tylko niewielka cz duego obrazu, to mona z powodzeniem wykadrowa niepotrzebny fragment, oszczdzajc przestrze dyskow i skracajc czas przetwarzania dokumentu.
Pooenie. Czy obraz powinien by odwrcony w pionie lub w poziomie

po umieszczeniu go w publikacji?
Kt. Czy kt obrotu wydrukowanego obrazu odpowiada ktowi, pod ktrym zostanie on umieszczony w publikacji?
Zgodno z oryginaem. Czy wydruk prbny dobrze odzwierciedla wygld slajdu, odbitki czy zdjcia cyfrowego, ktre dostarczye do drukarni?
Dochowanie wiernoci oryginalnej kolorystyce niektrych materiaw
rdowych moe by bardzo trudne, choby ze wzgldu na subiektywn natur tego typu porwna, lecz mimo wszystko naley oszacowa
wzgldn zgodno z oryginaem, biorc pod uwag ograniczenia i moliwoci farb CMYK.
Kolor. Czy wydruk nie jest zbyt ciemny? A moe za jasny? Czy kontrast obrazu jest wystarczajcy? Czy obiekty, ktre powinny by neutralne
biae, szare lub czarne nie s zabarwione w niepodany sposb?
Przyjrzyj si szarym krawnikom drg lub cianom betonowych budynkw i upewnij si, e nie zawieraj one domieszek czerwieni, niebieskiego
lub zielonego koloru (taki efekt zwany jest przebarwieniem).
Szczegowo. Czy w obszarach wiate i cieni widoczna jest wystarczajca liczba szczegw? Jeli oryginalny materia nie jest zbyt szczegowy, to brakujcych detali nie da si sztucznie wygenerowa, lecz istniejce powinny by zachowane.
Efekt mory. Niektre tematy zdj, przede wszystkim chodzi o bardzo

wzorzyste tkaniny lub drobne wzory geometryczne, mog wymaga specjalnych zabiegw cho czasem wystarczy nieznaczne rozmycie kopotliwych fragmentw obrazu w Photoshopie. W razie wtpliwoci trzeba
pj na kompromis niekiedy lepiej jest ograniczy czytelno detali
obrazu i uchroni go w ten sposb od niepodanego efektu mory.
Szparowanie. Wydruk prbny to doskonaa okazja, by zapozna si z jakoci cieek odcinania narysowanych w celu wycicia sylwetek obiektw z ta zdj, niezalenie od tego, czy przygotowae je samodzielnie,
czy zlecie ich wykonanie drukarni. Krawd, ktra na ekranie monitora
wydaje si zupenie poprawna, na wydruku moe nieznacznie odbiega
od Twoich oczekiwa i bdzie wymaga poprawek.
Retusz. Jeli zamawiae retusz zdj, to sprawd, czy jego efekty wida
na wydruku. Czy dostrzegasz jakie wady, ktre nadal wymagaj poprawek?
Czy rzuciy Ci si w oczy inne problemy, ktrych nie zauwaye poprzednio, a na wydruku prbnym wydaj si oczywiste i wymagaj retuszu?
Sprawdzanie wydrukw prbnych

pojedynczych stron
Nie kada drukarnia wykonuje wydruki prbne poszczeglnych stron. Niektre
mog zaprezentowa Ci wydruki po impozycji, ktre speniaj podwjn rol:
po pierwsze, umoliwiaj sprawdzenie treci i kolorystyki publikacji, a po drugie, umoliwiaj (zarwno Tobie, jak i drukarzom) weryfikacj numeracji stron,
ktra jest wynikiem procesu impozycji. Przegldajc wydruki prbne stron,

powiniene zwrci uwag na nastpujce aspekty:
Poprawna wielko. Upewnij si, e strony publikacji maj waciwe

rozmiary.
Spad. Sprawd, czy pozostawiony spad ma wystarczajc szeroko. Jeli

zdjcia i ilustracje przylegaj do krawdzi stron, upewnij si, e nadmiarowe
fragmenty tych obiektw s wystarczajco szerokie, by zapobiec bdom.
Zasig elementw graficznych. Upewnij si, e adne ilustracje, zdjcia i tekst nie znajduj si w pobliu krawdzi cicia lub wewntrznej
krawdzi amania. Takie elementy mog zosta przycite lub po prostu
znikn w zagiciach kartek.
Poprawne czcionki. Sprawd, czy tekst i napisy, ktre powinny by pogrubione lub napisane kursyw, rzeczywicie zostay wydrukowane w takich stylach. Sprawd, czy zamiast oczekiwanej czcionki tekst w niektrych miejscach nie zosta zastpiony czcionk Courier (niektre systemy
RIP sygnalizuj w ten sposb problemy z zastpowaniem czcionek).
Nadmiarowy tekst. Przejrzyj tekst akapitowy na kocach ramek tekstowych i upewnij si, e zmieci si on w caoci. Najwygodniej jest porwna w tym celu wydruk prbny z drukarni z wydrukiem dokumentu
rdowego z domowej drukarki.
Zmiana ukadu tekstu. Odwr wydruk prbny z drukarni i zetknij

go krawdzi z wydrukiem dokumentu rdowego, porwnujc symetri
tekstu na obydwu stronach. Jest to jeden z prostszych sposobw na wyapanie rnic w ukadzie i podziale wierszy tekstu. Zmiana ukadu tekstu
moe nastpi w wyniku podmiany czcionki lub niewaciwego przenoszenia wyrazw.
Poprawne ilustracje. Sprawd, czy umieszczono odpowiednie ilustracje

we waciwych miejscach, szczeglnie jeli zlecie te retusz lub korekcj
koloru obrazw rastrowych.
Kadrowanie. Sprawd, czy wszystkie elementy graficzne s poprawnie

wykadrowane i wypeniaj przeznaczone dla nich ramki.
Efekty specjalne. Jeli posugujesz si efektami cienia lub zmienie

przezroczysto wybranych fragmentw obrazu przy uyciu narzdzi
dostpnych w programach InDesign, Illustrator czy QuarkXPress 7.0,
to upewnij si, e wszystkie te efekty zostay poprawnie wydrukowane,
szczeglnie w miejscach, w ktrych granicz one lub nakadaj si z elementami wydrukowanymi przy uyciu kolorw dodatkowych.
Linie, kreski i ramki. Sprawd, czy s czytelne, jednolite i nie maj

przerw.
Zalewki. Cho na wydrukach prbnych bdy pasowania nie powinny by

widoczne, poszukaj brzydko wygldajcych, ciemnych konturw obiektw w miejscach, w ktrych wykonane zostao zalewkowanie. Niewielkie
przyciemnienie krawdzi jest nieuniknione, lecz trzeba zminimalizowa
ten efekt, szczeglnie w miejscach, w ktrych stykaj si ze sob obiekty
zamalowane jasnym kolorem.
Nadruki. Sprawd, czy kolorowe to pod czarnymi napisami i elementami

graficznymi nie zostao wycite, jeli nie jest to konieczne.
Mieszanka rich black. Sprawd, czy due, czarne fragmenty projektu

zadrukowane zostay mieszank rich black; w przeciwnym razie popro
o zadrukowanie ich w taki sposb, by czer bya jednolita i wyrazista.
To samo zastrzeenie dotyczy wszystkich fragmentw projektu pokrytych
jednym kolorem procesowym lub dodatkowym.
Efekt mory na niektrych zdjciach lub wynikajcy z ukadu rastra. Efekt mory moe pojawi si nie tylko na wzorzystych teksturach
i tkaninach, lecz rwnie w wyniku naoenia si pewnych kombinacji rastrw poszczeglnych kolorw procesowych, na przykad tego i czerni.
Efekt mory na zeskanowanych zdjciach najczciej powstaje na wzorzystych ornamentach i tkaninach, a ponadto moe nie by bardzo widoczny
podczas edycji obrazu na ekranie monitora. Po konwersji i wydrukowaniu takiego obrazu w postaci rastra pewne kombinacje wzorw czy tkanin w poczeniu z naturaln mozaik punktw rastra mog spowodowa
powstanie niepodanych interferencji. Jeli zauwaysz tego typu efekt
ju na wydruku prbnym, nie ignoruj go. Zapytaj przedstawiciela firmy,
czy taki mankament wymaga bdzie dodatkowych zabiegw, takich jak
ponowne skanowanie, rozmycie problematycznego wzoru czy nawet zmian kta rastra dla wybranych kolorw.
Elementy graficzne znajdujce si na styku stron. Sprawd wyrwnanie i kolorystyk obiektw, ktre zostay podzielone na dwie ssiadujce strony. Upewnij si, e nie przeniesiono w ten sposb adnego tekstu,
a wszystkie elementy graficzne, ktre maj koczy si na krawdzi zamywania, rzeczywicie kocz si w tym miejscu.
Kolory dodatkowe. Sprawd, czy nie uyto w projekcie zbdnych kolorw dodatkowych.
Weryfikacja poprawek
Po wielokrotnym przejrzeniu wydrukw prbnych zapewne masz ich do,
lecz to nie koniec. Najtrudniejsze dopiero przed Tob. Po wprowadzeniu
zmian dostaniesz kolejne wydruki, na ktrych coraz trudniej bdzie si skupi,
gdy poprawki na tym etapie obejmuj gwnie drobne bdy typograficzne.
Przegldajc tego typu wydruki, warto uzbroi si w cierpliwo i poprzedni
wydruk pooy je na sobie i ogldajc raz doln, a raz grn stron, porwna starsz i nowsz wersj projektu.
Weryfikacja wydrukw typu bluelines
Elementy graficzne znajdujce si na styku stron. Upewnij si,

e aden tekst i elementy graficzne nie zostay niepoprawnie wykadrowane w pobliu grzbietu publikacji. Zadbaj o to, by elementy sigajce blisko
grzbietu byy widoczne w caoci.
Poprawna numeracja stron. Porwnaj otrzymane wydruki z makiet

utworzon na etapie impozycji.
Zmiany, ktre zaszy, poczwszy od pierwszych wydrukw prbnych. Sprawd, czy nic nie zostao przeniesione lub usunite, szczeglnie
jeli w porwnaniu do wczeniejszych wydrukw prbnych poczynione
zostay jakie poprawki.
Zatwierdzenie wydruku prbnego

Podpisanie wydruku prbnego oznacza, e jeste zadowolony z uzyskanych
efektw. Podpis ten stanowi bardzo istotn cz umowy i nakada pewn
odpowiedzialno zarwno na Ciebie, jak i na zleceniobiorc. Jeeli drukarni
nie uda si uzyska w druku efektu podobnego do zaakceptowanego wydruku prbnego, to wszelkie bdy i niedocignicia powinny by usunite bez
naliczania adnych dodatkowych opat. Z drugiej strony, jeli to Ty nie zauwaysz pewnych mankamentw projektu na wydruku prbnym, wprowadzenie
podanych zmian bdzie potraktowane jako odrbne zlecenie, za ktre trzeba
bdzie dodatkowo zapaci.
Obecno przy
wydruku prbnym
Nie wszystkie zlecenia wymagaj wykonania prbnego wydruku na maszynie
drukarskiej. Jeli wczeniejsze prbny byy udane, a projekt nie wymaga zastosowania nietypowych gatunkw papieru lub farb, to nie ma potrzeby zapraszania klienta do drukarni na tego typu prb. Niemniej jednak zdarzaj si sytuacje (i projekty), w ktrych test w docelowym rodowisku druku jest niezbdny
dzieje si tak szczeglnie w przypadku zlece realizowanych przy uyciu
bardzo nietypowych gatunkw papieru lub projektw o wysokim wspczynniku ryzyka, na przykad biuletynw z raportami finansowymi. Nie pozwl,
by haas i zamieszanie panujce w drukarni osabiy Twoj spostrzegawczo.
We gboki wdech setki rozmaitych substancji i rozpuszczalnikw, ktre
stanowi pokany procent objtoci powietrza w kadej drukarni, mog mie
dziaanie uspokajajce.
Ze wzgldu na to, e drukarnie czsto pracuj ca dob, prbny wydruk
moe odby si o dowolnej porze dnia i nocy. Pracownicy drukarni zazwyczaj
staraj si choby w przyblieniu oszacowa godzin realizacji prby i poinformowa o niej klienta, lecz ze wzgldu na moliwo zmian w harmonogramie
pracy zakadu godzina ta moe ulec zmianie. Moe si zdarzy, e bdziesz
z niecierpliwoci wpatrywa si w suchawk telefonu, czekajc na zaproszenie do drukarni.
Ogldajc prbk druku, naley zwrci uwag na nastpujce rzeczy:
Dokadno. Upewnij si, e wydruki z maszyny drukarskiej s takie

same jak wykonywane wczeniej prby (prby kolorw i wydruki pozwalajce zweryfikowa tre i ukad publikacji). Sprawd elementy graficzne,
przejrzyj ukad tekstu i jego tre oraz kolorystyk wydruku.
Farba i papier. Zwr uwag na bdy pasowania, kolorw i pokrycia

papieru farb. Upewnij si, e farba nie jest rozmazana, a drobne elementy
publikacji odwzorowane s wiernie i dokadnie. Niewielki tekst (szczeglnie biay tekst na ciemniejszych, kolorowych tach) moe by niewyrany;
sprawd jego czytelno. Zweryfikuj powtarzalno i spjno kolorystyki takich elementw, ktre powtarzaj si na rnych stronach publikacji.
Upewnij si, e elementy graficzne wydrukowane na dwch ssiadujcych
stronach s spjne i pasuj do siebie by moe bdzie to wymagao
zoenia jednego egzemplarza wydrukowanej publikacji.
Drobne poprawki mog zosta wykonane wprost na maszynie drukarskiej,

lecz powaniejsze problemy, takie jak konieczno powtrzenia zadruku
jednolitych fragmentw w celu uzyskania odpowiednio rwnomiernego

i wyrazistego koloru, zapewne wymaga bd przerobienia przynajmniej
czci projektu, ponownego nawietlenia form drukowych i powtrzenia
prbnego wydruku od pocztku.
Zachowanie podoa drukowego. Sprawd, czy papier nie strzpi si

i nie uszczy (co objawia si w postaci odrywania drobnych patkw zadrukowanego podoa; oderwane patki pozostawiaj po sobie drobne, niezadrukowane miejsca). Warto zwrci na to uwag szczeglnie w przypadku
grubych papierw o bardzo wyeksponowanej teksturze. Zobacz, czy papier
nie marszczy si to z kolei dotyczy gwnie papierw o maej gramaturze. Sprawd, czy zadruk nie przewituje na drug stron kartki. Zdolny
drukarz jest w stanie do pewnego stopnia skompensowa niektre wady
podoa drukowego, lecz jeli papier zachowuje si bardzo le, to naley rozway jego zmian. Taka modyfikacja bdzie wymaga rezygnacji
z druku i przesunicia realizacji projektu a do czasu zamwienia i otrzymania nowego papieru. Wykonana prbka wygldu farby na wybranym
podou, polegajca na rcznym naniesieniu pewnej iloci wybranego
koloru, moe nie zwiastowa adnego niebezpieczestwa mankamenty
papieru niekiedy wychodz na jaw dopiero po jego kilkukrotnym zadrukowaniu na duym obszarze w docelowym rodowisku druku, gdzie w gr
wchodz dodatkowo czynniki mechaniczne.
Py i zarysowania. Poszukaj uwanie oczek, czyli niewielkich, biaych

plamek na jednolicie zadrukowanych fragmentach papieru. Takie przekamania spowodowane s osadzeniem rnych drobin na formie drukowej
lub obcigu. Problem oczek mona atwo rozwiza, usuwajc dostrzeone drobiny w maszynie drukarskiej. Zwr te uwag na przerwy i zarysowania widoczne w tekcie lub na zadrukowanych fragmentach arkusza.
Cho perspektywa zatrzymania i zdjcia projektu z maszyny w celu usunicia dostrzeonych mankamentw moe wydawa si przeraajca, szczeglnie e z pewnoci bdzie ona wymagaa odoenia realizacji projektu w bliej
nieokrelon przyszo, lecz koszty takiego postpowania s i tak znacznie
nisze ni zwrot gotowych materiaw od klienta i powtrzenie caego procesu
od pocztku.
Niestety, na kadym etapie procesu, poczwszy od fazy projektowej przez weryfikacj materiaw i kolejne prby w drukarni, istnieje wiele okazji do potkni.
Skupiajc si na skorygowaniu kerningu dla nagwka na czowce, atwo
przeoczy drobny bd typograficzny na ostatniej stronie publikacji. Popieszne
zastpienie oryginalnego obrazu skorygowanym rwnie jest doskona okazj
do popenienia bdw.
Drobne mankamenty mog sprawia powane problemy. Co gorsza, podczas

realizowania duych projektw nie sposb unikn sytuacji, w ktrych kady
z projektantw obejmuje zaledwie pewien wycinek caoci. To dlatego wykonywanie i analiza wydrukw prbnych jest tak istotna. Niekiedy warto poprosi
o pomoc ochotnika, ktry spdzi nad realizowanym projektem znacznie mniej
czasu ni Ty. Wbrew pozorom postronnemu obserwatorowi atwiej jest zauway oczywiste bdy, gdy jego sposb postrzegania nie jest spaczony wieloma godzinami lczenia nad zleceniem: Przepraszam, e si wtrcam, ale
czy w tej pustej ramce nie powinno by jakiego obrazka?.

Profesjonalny Druk. Przygotowanie Materiałów

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Profesjonalny Druk. Przygotowanie Materiałów

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Profesjonalny druk.

Poznaj profesjonalne narzdzia, techniki i procesy z dziedziny DTP

Praca nad projektem w drukarni

Rozdzia 1. Cykl ycia projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

Tworzenie form drukowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Rozdzia 2. Farba i papier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Monitor nie jest wykonany z papieru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

Rozdzia 3. Wykaczanie i oprawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Rozdzia 4. Przygotowanie obrazw rastrowych . . . . . . . 127

Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

Kadrowanie i przeksztacanie zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136

Rozdzia 5. Grafika wektorowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

Rozdzia 6. Czcionki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165

Rozdzia 7. Zagadnienia dotyczce

Rozdzia 8. Dostarczenie materiaw do druku . . . . . . . . 189

Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

Przesanie materiaw do druku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199

Rozdzia 9. Wskazwki dla uytkownikw

Rozdzia 10. Wskazwki dla uytkownikw

Rozdzia 11. Wskazwki dla uytkownikw

Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

Efekt soczewki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280

Rozdzia 12. Wskazwki dla uytkownikw

Obsuga rodzimych formatw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315

Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

Kolory dodatkowe i przezroczysto

Rozdzia 13. Wskazwki dla uytkownikw

QuarkXPress 7.0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390

Rozdzia 14. Wskazwki dla uytkownikw

Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

Narzdzie Transparency Flattening

Dodatek. Materiay rdowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439

190 Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

Rozdzia 8. Dostarczenie materiaw do druku 191

Nietypowy gatunek papieru. Papiery o metalicznym poysku, papiery

192 Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

mwionej farby na wybranym rodzaju papieru i powinna wystarczajco

Lakiery i inne uszlachetnienia. Specjalne dodatki, takie jak lakiery

Nietypowa zawarto. Jeli zlecenie obejmuje wykonanie specjalnych

Rozdzia 8. Dostarczenie materiaw do druku 193

moe zadzwoni w najmniej oczekiwanym momencie. Taka perspektywa

Rozmiar gotowego wyrobu. Jeli drukujesz papier firmowy, to format

Wielko spadu. O ile standardowa wielko spadu jest oglnie przyjta

194 Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

sprawia, e krawdzie zamw s znacznie grubsze ni w przypadku cieszego podoa drukowego.

Waciwa liczba stron. W typowym wielostronicowym dokumencie

Weryfikacja obrazw rastrowych

Rozdzielczo. Obrazy rastrowe powinny mie rozdzielczo rzdu

Rozdzia 8. Dostarczenie materiaw do druku 195

Innymi sowy, obraz o rozdzielczoci 150 ppi ogldany z odlegoci metra

Obracanie i skalowanie. Najlepsze efekty mona osign wwczas, gdy

196 Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

nie nie ma adnego wpywu na jako obrazu. Podobnie jest w przypadku

Nazwy plikw. Unikaj uywania kropek, gwiazdek i innych znakw

Weryfikacja obrazw wektorowych

Czcionki. Osad czcionki lub przekszta je na krzywe (w zalenoci

Rozdzia 8. Dostarczenie materiaw do druku 197

do edycji, jeli odbiorca dokumentu (czyli w tym przypadku drukarnia)

Spad. Jeli ilustracja wektorowa stanowi ostateczn form projektu (co

Weryfikacja pliku publikacji

198 Profesjonalny druk. Przygotowanie materiaw

tyczne korektory pisowni, takim jak bdy gramatyczne i sowa wprawdzie