Tit 9- Vn bn :

Nhng cu ht v tnh cm Gia nh

Ca Dao Dn Ca

Ngy son : Ngy ging : A- Mc tiu bi hc: - Hiu khi nim ca dao - dn ca. - Nm c ND, ngha v 1 s hnh thc NT tiu biu ca ca dao - dn ca qua nhng bi ca thuc ch tnh cm gia nh. - Thuc 4 bi ca dao v tnh cm gia nh v bit thm 1 s bi ca dao thuc ch ny. B-Chun b: - Gio vin: su tm nhng bi ca dao cng ch . - HS: chun b phn c hiu vn bn. C- Cc hot ng dy - hc: 1 - n nh t chc: 2- Kim tra bi c: ? Vn bn Cuc chia tay ca nhng con bp b mun gi ti chng ta thng ip g? (Ghi nh- SGK- 27 ) ? NT k chuyn ca tc gi Khnh Hoi c g ng ch ? (Dng ngi k th nht chn tht, cm ng. Cc s vic k theo trnh t thi gian kt hp vi khng gian v rt ph hp vi tr em.) 3 - Bi mi: Ca dao - dn ca l ting ht i t tri tim ln ming l th ca tr tnh dn gian.. bc tnh cm ca nhn dn. Tnh cm con ngi bao gi cng bt ngun t tnh cm gia nh, truyn thng vn ho, o c VN rt cao gia nh v tnh cm gia nh. Nhng cu ht v tnh cm gia nh chim s lng phong ph trong kho tng ca dao - dn ca VN. Trong 4 bi ca dao ca vn bn Nhng cu ht v tnh cm gia nh l tiu biu, va su sc v ni dung, va sinh ng, tinh t v ngn ng NT. Ni dung kin thc I. c - tm hiu chung: - Qua tm hiu nh, em hiu 1- Ca dao - dn ca: g v ca dao-dn ca? +Th loi tr tnh dn gian kt hp li v nhc. +Din t i sng tm hn - Phn bit ca dao v dn ca: ca con ngi . +Dn ca: gm c li v +Mang tnh chn thc hn nhc nhin, mang c im ngh +Ca dao: li th ca dn thut truyn thng, bn vng. ca. 2. c v gii ngha t kh: 1 Hot ng ca Thy-Tr

- Theo em, bi ca dao nn c a. c: vi ging iu nh th no? -> Ging tha thit, tru mn, th hin c nim yu thng qu mn i vi ngi thn. b. Gii ngha t kh: nhp: 2/2/2/2 hoc 4/4. Ch : - C lao chn ch. - 4 HS c - nhn xt- GV nhn Phn bit vi c lao: bi ni xt.. trn sng. - Hai thn: - GV kim tra c ch thch - 4 li ca cng ch , tnh cm nh ca HS - GV gii ngha t gia nh. Li ca u ngn t kh. . 2- 4 -5 cu th. II - c - hiu vn bn : - Vn bn c 4 bi, v chng c 1/ Bi1: chung im g? - L li m ru con, ni vi concon i. HS c bi 1: Cng cha nh ni ngt tri - y l li ca ai ni vi ai? T Ngha m nh nc ngoi bin ng no gip em hiu c iu ng ? -Hai cu u, tg dng hnh nh so snh, v von quen thuc - Cng lao to ln y c din t ca ca dao va c th, va sinh bng bin php ngh thut no? ng. Khng nh v ca ngi Hy PT ngha bin php ngh cng lao to ln ca cha m. Cng thut y? lao ca cha m v cng to ln khng th no k xit. GV : So snh c sc, y l hnh nh ca thin nhin, to ln, mnh mng vnh hng c chn lm biu tng cho cng cha, ngha m. Nhng khng phi l - Hai cu tip theo l li nhn gio hun kh khan m rt c nh n tnh tha thit c th th, sinh ng. hin qua hnh nh n d. Ni cao bin rng mnh mng C lao chn ch ghi lng con i. -> Qua dng c lao chn ch v cc bin php so snh, n d, tg -Hai cu cui tg s dng bin mun th hin 1 cch tuyt php NT no? Em hiu g v C p cng lao tri b ca cha lao chn ch v nu tc dng m. Nhc nh mi ngi lng ca bp NT y? bit n cha m, lm con phi c bn phn chm sc v phng dng cha m. 2

- C lao chn ch : C th ha cng cha ngha m v tnh cm bit n ca con ci - Ngn ng m iu ca bi ca - Dng ngn ng c m iu dao c g hay? ca li ru khin cho nd chi (Ngi c nh thy c li chut, ngt ngo. ru nh dng sa ca m truyn vo mu tht, c th ngi con). GV: Bi hc v o lm con tht su xa v thm tha. HS c bi 2.HS c ging 2-Bi 2: chm, bun Chiu chiu ra ng ng sau - Bi ny l li ca ai, ni vi ai? Trng v qu m rut au chn chiu - Em hy xc nh thi gian, - Ni nim ca ngi con gi ly khng gian ngh thut ca li chng xa qu nh thng m gi ca? Qua em hiu c tam qu nh. trng ca ngi con nh th no? - Thi gian : Chiu chiu-> gi kn GV :- Thi gian: chiu chiu bun au khn ngui, nhiu (Thi gian c l )-> l thi gian bui chiu, gi nh, gi thng i vi ngi - Khng gian : Ng sau-> yn xa qu - v l thi im tr tnh, ph hp vi tm trng c v sum hp ca gia nh . n, che giu ni bun ring ca Chim v t, con ngi v nh . ngi ph n trong XHPK - Khng gian: ng sau-> ni - Hnh ng : Ra ng, trng -> vng lng heo ht, gi cnh ng gi ni nim bun nh. c n. - Hnh ng: Ra ng, trng-> gi ni nim bun nh. Ni nh c khc su qua cm t rut au chn chiu-> cch ni c l c t... - nhm t chuyn ni au tnh cm thnh ni au thn th.) GV : l ni bun v thn phn ca ngi con gi khi ly chng xa qu : S bt bnh ng nam- n trong x hi pk xa kia l h tc Tam tng,, GV : Gii thch Tam tng,, 3 => Cch ni c l c t tm trng thng nh, xt xa v ni bun su lng, m thm khng bit chia s cng ai khi ngh v m ni qu nh.

HS c bi 3 - y l li ca ai, ni vi ai? - Tnh cm ca con chu vi ng b th hin qua nhng hnh nh c sc no? GV : Hnh nh n s din t tnh cm i vi ng b c v nh nhng nut lt buc trn mi nh, va nhiu, va bn cht, vng chi. 3 - Bi 3: Ng ln nut lt mi nh Bao nhiu nut lt nh ng b by nhiu -L li ca chu (con) ni vi ng b, ngi thn. + Ni nh - Nuc lt-> Hnh nh so snh din t tnh cm su lng, rng ln, da dit . +Ng ln: S trn trng, tn knh ca chu con i vi ng b.

-Li ca Bao nhiu by nhiu c sc din t ni nh ntn ? Bao nhiu by nhiu,, ->N - Hy c nhng bi ca dao c nh thng xuyn, lin tc v bn hnh nh so snh Bao nhiu cht. by nhiu,, HS : - Qua nh ng nn trng
nh nh bao nhiu ng thng mnh by nhiu

- Qua cu dng bc trng cu Cu bao nhiu nhp d em su by nhiu - Chiu chiu ra ng b sng (b ao) - Em c nhn xt g v ND v ngh thut ca bi CD?

=> Bng 1 lot hnh nh so snh (tng cp), t ng c sc, bi ca din t ni nh thng v s tn knh ca con chu i vi ng b, t tin. 4-Bi 4 : Anh em no phi ngi xa Cng chung bc m, 1 nh cng thn Yu nhau nh th tay chn Anh em ho thun, 2 thn vui vy.

- HS: c bi 4 - y l li ca ai, ni vi ai? HS : Li ca ng b, c bc ni vi con chu - li ca cha m ni vi con - li ca anh em rut tht tm s vi nhau.

- Tnh cm anh em thn thng - Tnh cm anh em l s gn b trong bi 4 c din t qua thing ling nh chn, tay nhng t ng no? GV : 2 cu u nh 1 nh 4

ngha v anh em, phn bit anh em vi ngi xa. T phn nh no phi lm r ngha cu 1. T khng nh cng trong cng chung bc m nu r tnh cm rut tht: cng huyt thng, sng chung di 1 mi nh, cng vui bun c nhau. T khng nh cng trong cng thn l kt qu ca cm t cng chung bc m.L hnh nh so snh - Bi ca dao mun nhn nh chng ta iu g? (Anh em phi ho thun cha m vui lng, bit nng ta vo nhau, m bc ln nhau).

- Hnh nh so snh din t s gn b, keo sn, khng th chia ct. => Bng hnh nh so snh quen thuc, bi ca l ting ht tnh cm v tnh anh em yu thng gn b em li hnh phc cho nhau.Qua mun nhn nh chng ta bit thgn yu m bc ln nhau trong mi hon cnh.

- 4 bi ca dao trn c th coi l 1 vn bn c khng? V sao? Nu * Ghi nh: sgk (36 ) ch ca vn bn? (HS tr li, GV nhn xt * Luyn tp: hng vo Ghi nh) HS c ghi 1 - Th th lc bt, ngn ng nh. mc mc gin d, hnh nh so snh quen thuc, gn gi. Ging - Nhng bin php ngh thut iu tm tnh, nhn nh. no c s dng trong c 4 bi - L li c thoi, kt cu 1 v ca dao? 2. HS tho lun tr li - Cng cha nh ni Thi Sn Ngha m nh nc trong ngun - Su tm nhng bi ca dao c chy ra ni dung ni v tnh cm g ? Mt lng th m knh cha Cho trn ch hiu mi l o con. 4- Hng dn hc bi: c thuc, hiu cc bi ca dao v ch gia nh. Su tm thm cc bi ca dao khc cng ch . Son: Nhng cu ht v tnh yu qu hng - t nc - con ngi * Rt kinh nghim: . 5

 Tit 10 Vn bn:

Nhng cu ht v tnh yu qu hng - t nc - con ngi

Ngy son: ... Ngy ging: .. A- Mc tiu bi hc: - Cm nhn c tnh yu v nim t ho chn thnh, tinh t, su sc ca nhn dn ta trc v p qu hng, t nc v con ngi. - Hnh thc i p, hi mi, nhn gi l cc phng thc din t trong ca dao v tnh yu qu hng, t nc, con ngi. B- Chun b: GV: Bng ph HS : Son c hiu vn bn. C- Cc hot ng dy - hc: I- n nh t chc: 2- Kim tra: ? Th no l ca dao - dn ca? Phn tch bi 1,4? 3- Bi mi: Cng vi tnh cm gia nh th tnh yu qu hng, t nc, con ngi cng l ch ln ca ca dao - dn ca, xuyn thm trong nhiu cu ht. Nhng bi ca thuc ch ny rt a dng, c nhng cch din t ring, nhiu bi th hin rt r mu sc a phng. Tit hc ny s gii thiu vi chng ta 4 bi ca dao v tnh yu qu hng, t nc, con ngi. Hot ng ca thy- tr Theo em vn bn ny cn c vi ging nh th no? -Bi 1: Ging hi-p, h hi. t ho. -Bi 2: Ging hi, thch thc, t ho. -Bi 3: Ging gi-mi. -Bi 4: Cu1,2 nhp chm: 4/4/4 GV c- HS c - nhn xt. Ni dung kin thc I- c - tm hiu chung vn bn: 1. c :

2. Ch thch :

* Tm hiu vn bn : 1- Bi 1: GV kim tra phn c ch thch + Phn u : Li ngi hi (Phn nh ca HS. i) u nm ca nng i Gi 1HS nam, 1hs n c bi ca Sng no su khc.................. 6

dao 1

+ Phn sau : Li ngi p ( Phn p ) - Nhn xt v bi 1, em ng Thnh H Ni nm ca vi kin no : a,b,c,d sgk-39 ? chng i HS : b- Bi ca c 2 phn: phn Sng Lc u su khc........... u l cu hi ca chng trai, phn sau l li p ca c gi. c- Hnh thc i p ny - Cc a danh : Nm ca , c rt nhiu trong ca dao- dn sng Lc u, sng Thng, ni ca. Tn Vin L nhng ni ni - Nhng a danh no c nhc ting nhiu thi, cnh sc a ti trong li i p ? dng.=> Gi truyn thng lch s, vn ha DT - V sao, chng trai, c gi li =>Hi - p by t s hiu dng nhng a danh vi nhng bit v v kin thc a l, c im tng a danh nh lch s . Th hin nim t ho, vy hi - p? tnh yu i vi qu hng t, nc giu p. l c s v l GV: Hi - p v... l hnh thc cch by t tnh cm vi i bn th sc, th ti nhau nhau-> l chng trai c gi lch v kin thc a l, lch s ca lm, t nh. t nc. Nhng a danh m cu t ra vng Bc B. Nhng a danh va mang c im a l t nhin va c du vt lch s, vn ho tiu 2-Bi 2: biu. R nhau xem cnh Kim H, HS c bi ca dao Xem cu Th Hc,..... i Nghin, Thp Bt.... Hi ai gy dng nn non nc ny? - Cnh c ni ti trong bi ca dao thuc a danh no? ( HN ) - H Gm, Th Hc, cha Ngc - H Ni c nhc n vi Sn, i nghin, Thp bt nhng danh lam thng cnh =>Kt hp khng gian thin to no? v nhn to tr thnh mt bc tranh th mng v thing. - y v p ca H Ni c nhc ti l v p ca truyn thng lch s hay v p ca truyn thng vn ho? V sao? HS : m vang truyn thng lch s : Truyn thuyt H Gm 7

- Khi no ngi ta ni R nhau,,? HS : Thn thit, cng chung mi - R nhau : Phn nh khng kh quan tm tp np, khch tham quan HN. - Cm t R nhau trong bi c ngha g ? -> Bi ca gi nhiu hn t, Gi 1 Thng Long p, giu v - Nu nhn xt ca em v cch t truyn thng lch s, vn ho. cnh ca bi 2? GV : Bi ca gi nhiu hn t, i vo chim ngng cnh vt vi 1 thi trang trng, tn nghim. T c nt p ca cnh vt v cng ly ra c nhng nt c ngha lch s. - Em c suy ngh g v cu hi cui bi: Hi ai gy dng nn...?

- Cu hi tu t - khng nh cng lao xy dng non nc ca cha ng v nhc nh cc th h con chu phi bit tip tc gi gn v pht huy. =>Yu mn, t ho v mun c n thm H Ni, thm H - Bi ca dao gi cho em tnh cm Gm. g ? 3- Bi 3: ng v x Hu quanh quanh - Bi 3 gii thiu vi chng ta cnh Non xanh nc bic nh tranh ho u? Ai v x Hu th v... - Em c nhn xt g v cnh tr - Gi nhiu hn t=> Gi v p x ti mt, nn th. Hu v ngh thut t cnh bi 3 ? HS :Tuy t cnh nhng gi vn nhiu hn t. Phc ho ng vo x Hu c cnh sc non xanh, nc bic,,. Gi nn cnh tr y p nh tranh ho . ng v cm t gi s ch cnh p vo x Hu. l con ng quanh quanh nh 1 nt v sng ng c t s qun t ca ni sng c to ho bao quanh. - Em hy phn tch t Ai v 8

-> i t phim ch ai ,, trong li mi, li nhn gi. n tnh cha nim t ho v th hin tnh yu i vi cnh p x Hu.

ch ra nhng tnh cm n cha 4 - Bi 4: trong li mi, li nhn gi: Ai v ng bn ni ng, ng bn x Hu th v... ? t ng... ng bn t ng, ng bn ni ng... HS c 2 cu th u bi 4. -> Dng th u c cu trc c bit vi nhng ip ng, o ng v php i xng -> Gi s rng ln mnh mng v gi - Hai dng th u c g c v p tr ph ca cnh ng. bit v t ng? Nhng nt c bit y c tc dng v ngha g ? GV : Hai dng th u c cu trc c bit v t ng : + Phn u ca 2 cu u, cc ip t, o ng y nh mun th hin, ng pha no nhn, ngm cng thy cnh ng rng ln mnh mng. + Phn cui ca 2 cu u, tc gi o li nhm t mnh mng... bt ngt... th hin cm xc dt do trc khng gian bao la.)

Thn em nh chn la.... Pht ph di ngn nng hng.... - Hnh nh so snh ->Gi s tr trung, hn nhin v sc sng ang xun ca c thn n i thm ng.

HS c 2 cu cui. - Phn tch hnh nh c gi trong 2 cu cui bi ? GV : Hnh nh so snh c gi di nh nng ban mai c miu t =>Tnh yu rung ng v nh chn la ng ngl la tnh yu con ngi. mi tr bng, ht cn ngm sa, gi s.... - Bi 4 l li ca ai? Ngi y mun biu hin tnh cm g? HS : Li ca c gi i thm ng by t tnh yu rung ng. Cng c th l li ca chng trai mun by t tnh cm vi c gi ? Qua tm hiu trn, em c nhn xt g v gi tr ni dung 9

* Ghi nh: SGK (40) * Luyn tp: 1. Ngoi th th lc bt, chm ca dao ny cn c th lc bt

v ngh thut ca vn bn? HS tho lun v rt ra Ghi nh (HS c Ghi nh)

bin th. 2. T/y qu hng, t nc, con ngi. -Trong ca dao vic phn chia Nhn xt v th th trong 4 bi ch mang tnh cht quy c. ca dao trn 4- Hng dn hc bi: Hc thuc lng, din cm v hiu bi th. Su tm thm cc bi ca dao c cng ch ca bi hc. * Rt kinh nghim: . . . . Tit 11 - Ting vit : Ngy son :.. Ngy ging :

T ly

A-Mc tiu bi hc: - Nm c cu to ca 2 loi t ly: T ly b phn v t ly ton b. - Hiu c c ch to ngha ca t ly ting Vit - Bit vn dng nhng hiu bit v cu to v c ch to ngha ca t ly s dng tt t ly. B- Chun b: - dng: Bng ph - HS tr li cc cu hi phn Bi hc C- Tin trnh t chc cc hot ng dy hc: 1- n nh t chc : 2- Kim tra: ? T phc gm nhng loi no? Cho VD? C my loi t ghp? (T phc gm 2 loi : T ghp v t ly. T ghp c 2 loi l t ghp chnh ph v t ghp ng lp. 3- Bi mi: Bi hm nay chng ta s tm hiu v cc loi t ly v ngha ca chng. Ni dung kin thc I- Cc loi t ly: HS c VD 1 - SGK (41) - Ch 1. VD: nhng t in m. 2. Nhn xt: - Nhng t ly: m m, mu + m m: ging nhau c mo, liu xiu c c im m m ln ting. thanh g ging nhau, khc nhau? + Mu mo: ging nhau ph 10 Hot ng ca thy - tr

m u. - Da vo kt qu phn tch +Liu xiu : ging nhau phn trn, hy phn loi cc t ly vn. mc 1? Cho VD? - T ly: c 2 loi - Ly ton b: m m, xinh xinh, o - Ly b phn: + Ly b phn ph m u: mu mo, ng ngc + Ly b phn vn : liu xiu, HS c v d sgk (42 ). li thi - V sao cc t ly im m khng ni c l: bt bt, thm thm ? - VD : Bt bt GV : Thc cht y l nhng t + Thm thm => Khng to ly ton b nhng c s bin i ra s ha phi v m thanh thanh iu v ph m cui l do s ho phi m thanh cho nn ch c th ni : bn bt, thm thm - T ly c phn loi nh th no? * Ghi nh 1: SGK (42) II- Ngha ca t ly: 1. VD: SGK: 2. Nhn xt: Ngha ca t ly: + Ha h, oa oa, tch tc, gu gu: => m phng m thanh.

- Ngha ca t ly: Ha h, oa oa, tch tc, gu gu c to thnh do c im g v m thanh ? - Cc t ly trong mi nhm sau y c c im g chung v m thanh v v ngha ? a. L nh, li ti, ti h. (l nhng t - L nh, li ti, ti h: gi t nhng ly c khun vn i ) hnh dng m thanh nh b. b. Nhp nh, php phng, bp bnh. (y l nhm t ly b phn, c ting gc ng sau, ting ng trc lp li ph m u ca ting ng sau)

- Nhp nh, php phng, bp bnh: Biu th mt trng thi vn ng khi nh ln, khi h xung, khi phng, khi xp, khi ni, khi chm.

.- Mm mi, o : Mang sc - So Snh nghi ca cc t ly : thi biu cm, sc thi gim mm mi, o , vi nh. ngha ca cc ting gc: mm, - : sc thi mnh hn. 11

 lm c s cho chng?anhS : mm mi: t ly mang sc thi biu cm. Mm gi cm gic d chu, nh nhng, uyn chuyn. HS : o : t ly c ngha gim * Ghi nh 2: SGK (42) nh mc ca mu T ly c ngha nh th no? - Gi hs c ghi nh 1,2 III-Luyn tp: 1- Bi 1: Chia 3 nhm: mi nhm 1 bi - c on vn: M ti, ging khn c...nng n th ny(Cuc chia tay ca nhng con bp b): + Tm cc t ly trong on vn? + Xp cc t ly theo 2 loi: t ly ton b v t ly b phn? - T ly ton b: thm thm, bn bt, chim chip - T ly b phn: Nc n, tc ti, lng l, rc r, ru ran, nhy nht, nng n.

2- Bi 2: - Lp l, nho nh, nhc nhi, khang khc, thm thp, chnh - in cc ting ly vo trc hoc chch, anh ch. sau cc ting gc to t ly? 3- Bi 3: - Chn t thch hp in vo ch a, B m nh nhng khuyn trng? con. b, Lm xong cng vic n th pho nh nhm nh trt c gnh nng. 4. Cng c: GV h thng li ton bi 5. Hng dn hc bi: -Hc thuc Ghi nh -Luyn tp vit on vn c s dng t ly (Khong 5 cu, ni dung t chn) - Son: Qu trnh to lp vn bn. * Rt kinh nghim : .... .... .... Tit 12 Tp lm vn:

Qu trnh to lp vn bn

Ngy son: . Ngy ging : A- Mc tiu bi hc:: - Nm c cc bc ca qu trnh to lp vn bn c th vit bi tp lm vn mt cch c phng php v c hiu qu hn. 12

- Cng c li kin thc v k nng c hc v lin kt, b cc v mch lc trong vn bn. B- Chun b: - GV su tm nhng vn bn mu. - HS tr li nhng cu hi trong bi hc C. Cc hot ng dy - hc 1- n nh t chc 2- Kim tra bi c: ? Th no l mt vn bn c tnh mch lc? Cho VD? 3- Bi mi: to c mt vn bn hon chnh, ngi vit cn tun th theo cc bc to lp vn bn chung. Vy l cc bc no? Hot ng ca thy - tr Ni dung kin thc I- Cc bc to lp vn bn : * Tnh hung 1: Em c nh tr- 1/ nh hng vn bn : ng khen thng v thnh tch hc tp. Tan hc, em mun v nh tht nhanh bo tin vui cho cha m. Em s k cho m nghe em c gng nh th no c kt qu hc tp tt nh hm nay. Em tin rng m s vui v t ho v a con yu qu ca m lm - Trong tnh hung trn em s - Xy dng vn bn ni: bo tin cho m bng cch no? ( K ) - Ni dung : Gii thch l do t - Em s xy dng vn bn ni k.qu tt trong hc tp hay vn bn vit? - i tng : Ni cho m nghe - Vn bn ni y c ni dung - Mc ch : m vui v t g ? Ni cho ai nghe ? lm ho v a con ngoan ngon, g ? hc gii ca mnh.

* Tnh hung 2: Va qua em c nh trng khen thng v c nhiu thnh tch trong hc tp. Em hy vit th cho bn bn cng chia s nim vui vi em. - to lp 1 vn bn (bc th), em cn xc nh r nhng vn g?

- Vn bn vit : a , i tng : - Vit th cho ai ? Vit cho bn b, Mc ch : - Vit lm g ? bn vui v s tin b ca mnh c, Ni dung : - Vit v ci g ? Ni v nim vui c khen thng

13

d , Hnh thc : - Vit nh th no? Ni v qu trnh phn u.

* GV: Khi c nhu cu giao tip, ta phi xy dng vn bn ni hoc vit. Mun giao tip c hiu qu, trc ht phi nh hng vn bn v ni dung, i tng, mc ch. - gip m hiu c nhng iu em mun ni th em cn phi lm g? GV : Treo bng ph ghi yu cu sgk - Khi vit vb cn t nhng yu cu g? HS : Tt c cc yu cu trn

2- Xy dng b cc vn bn: ( Tm , sp xp ) - B cc: 3 phn +MB : Gii thiu bui l khen thng ca nh trng. + TB : L do em c khen thng. + KB : Nu cm ngh.

3- Din t thnh bi vn: - Cu vn, on vn r rng, -GV: Xy dng b cc vn bn s chnh xc, mch lc v lin kt gip em ni, vit cht ch, mch cht ch vi nhau. lc v gip ngi nghe (ngi c) d hiu hn. - Ch c v dn bi m cha vit thnh vn th to c 1 vn bn cha? Hy cho bit vic vit thnh vn bn y cn t 4- Kim tra vn bn: c nhng yu cu g? - t yu cu cha. - Trong sn xut, bao gi cng c - Cn sa cha g. nhng bc kim tra sn phm? C th coi vn bn cng l 1 loi * Ghi nh: SGK (46) sn phm cn c kim tra sau khi hon thnh khng? II-Luyn tp: Nu c th s kim tra y cn 1- Bi 1: da theo nhng tiu chun c th no? 2- Bi 2: - c 1 vn bn, ngi to lp - Bn A xc nh cha ng vn bn cn phi thc hin 14

nhng bc no? HS c ghi nh. - Bo co kinh nghim hc tp gip cc bn khc hc tp tt HS lm nhanh theo 4 cu hi hn. trong SGK - Xng ti HS c yu cu trong sgk. - Theo em, bn y lm nh th ph hp cha ? cn phi iu chnh li nh th no? HS : Bn A mi ch nu thnh tch hc tp ca mnh m cha ch ti vic rt ra kinh nghim t thc t gip cc bn hc tp tt hn GV : Bn xc nh khng ng i tng giao tip. Bo co ny c trnh by vi hs ch khng phi vi thy c gio 4. Cng c: GV h thng li ton b kin thc ca bi hc 5. Hng dn hc bi : - Hc thuc ghi nh. - Lm bi tp 3,4. - Chun b bi: i t. * Rt kinh nghim . . . . .

Bi vit tp lm vn s 1 Vn T s - Miu t (Vit nh)

Ngy son:.. Ngy ging: A. Mc tiu bi hc: Gip Hs: 15

-n tp v cch lm bi vn t s v bi vn miu t, v cch dng t, t cu v v lin kt, mch lc trong vn bn. - Vn dng nhng kin thc vop vic tp lm vn c th v hon chnh. B-Chun b : - GV ra ph hp vi i tng hs - HS n li l thuyt v vn miu t v cch lm bi C. Hng dn HS lm bi nh: - Yu cu v kin thc, k nng, hnh thc trnh by. - K hoch, thi gian lm bi: Vit bi trong vng 3 ngy (sng ngy th 4 np) - bi : Miu t mt cnh p m em gp trong thi gian ngh h. *Yu cu : - Chn c cnh no em gp li n tng - Xc nh th loi vn bn: Miu t (Ch kt hp vi TS v BC) - Phm vi: cnh tu em gp trong k ngh h. - S dng tt cc bc to lp vn bn hon thnh tt bi vit. *p n: - MB (0,5 ): +Gii thiu c cnh nh t +Nu khi qut c n tng chung ca em v cnh. - TB: (7) Miu t cnh theo mt trnh t nht nh. (Khng gian, thi gian) +Bit chn cc chi tit tiu biu, sp xp theo trnh t. +C cnh vt, c hot ng ca con ngi (an xen hp l) +C s dng kt hp TS v BC khi t cnh, bit dng cc bin php tu t khi t. - KB (0,5 ):Pht biu cm tng v cnh vt .(th hin tnh yu cnh p, yu qu hng t ncca bn thn). - Trnh by (1,0 ) : Bi vit ng chnh t (Khng sai qu 4 li). Mch lc, lu lot, sch s. Vit ng cu c, s dng t chnh xc. *Rt kinh nghim: . . . . 16

Tit 13 - Vn bn:

Nhng cu ht than thn

Ngy son: .` Ngy ging:. A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Nm c ni dung ngha v s hnh thc ngh thut tiu biu ca nhng bi ca dao v ch than thn: + Ni kh v cuc i vt v v thn phn nh b ca ngi nng dn, ngi ph n trong x hi phong kin. + Tinh thn phn khng, t co ch phong kin. + S dng hnh nh n d: con c, con kin, con tm, con hc, con cuc. B-Chun b : - dng: Bng ph - HS: tr li Cu hi trong phn c-hiu vn bn C- Cc hot ng dy - hc: 1- n nh t chc 2- Kim tra: Chn c thuic lng mt trong 4 bi ca dao v tnh yu qu hng t nc m em thch nht? V sao em thch? Nu ngngn gi tr ni dung v ngh thut ca bi ca dao y. 3- Bi mi: CA dao dn ca l tm gn phn nh i sng, tm hn nng dn. N khng ch l ting ht yu thng, tnh ngha trong g m n cn l ting ht than th v nhng cnh ng cuc i kh cc, ng cay. Nhng bi ca dao thn thn chim s lng kh ln trong kho tng ca dao dn ca VN, ngoi ngha than thn n cn c ngha t co XH PK. iu c th hin su sc qua hnh nh , ngn ng a dng v c th trong cc bi ca dao. Hot ng ca thy - tr Ni dung kin thc I- c v tm hiu chung vn bn: -HS nu yu cu c. HS thay 1. c: nhau c ht bi. Ging iu chm chm, - GV chn c mu bi ca dao. nho nh,. Bun. Lu m tp con c, thng thay, thn em (nhn 17

mnh) - GV kim tra phn c ch 2. Gii ngha t kh:Ch cc thch nh ca HS. ch thch 2, 5, 6 ? Trong ca dao, ti sao ngi nng II- c - hiu vn bn: dn thng mn hnh nh con c din t cuc i, thn phn ca mnh? Tm 1 vi bi ca dao nh vy? - Hnh nh con c: gn gi ngi nng dn, c c im ging cuc i v phm cht ngi nng dn. - bi 1, cuc i ln n vt 1- Bi 1: v ca con c c din t nh th Nc non ln n 1 no? mnh, Thn c ln thc xung ghnh .... - Con c kh nhc, vt v v gp nhiu kh khn, trc tr ngang tri: - Ngh thut: +Cc t ly: Ln n-> vt v. +S i lp: 1 mnh > < nc non Thn (nh b, gy guc) >< ln thc xung ghnh +Cc t i lp: Ln (thc) >< xung (ghnh) B (y) >< ao (cn) +Nhng t ng miu t hnh dng, s phn con c: thn c, gy c con. => Khc ho nhng hon cnh kh khn ngang tri m c gp phi v s gieo neo, kh nhc, cay ng ca c. Con c trong bi l biu tng chn thc v xc ng cho hnh nh v cuc i vt v ca ngi nng dn trong XH c.

- Tm nhng t ng, ngh thutc sc din t iu ? Qua tg dn gian mun din t iu g? - 2 cu u c s dng bin php ngh thut g ? Hy ch ra nhng hnh nh i lp v nu tc dng ca n ?

- Ngoi ngha than thn, bi ca dao cn n cha ND no khc? da vo u m em bit

18

c? HS c 2 cu cui Ai: i t phim ch. Cho: ip 3 ln nh ting nc, li nguyn ay nghin, ln n ti c ca vua quan. Tnh t: y, cn, gy: B sung-> giai iu than thn no nng.

=>T co x hi phong kin tn c, bt cng. Ai lm cho b kia y Cho ao kia cn, cho gy c con ? -> Cu hi tu t. - Khng nh ti c ca x hi phong kin.

=>Bi ca dao l ting ku thng cho thn phn b nh, c cc - Bi 2 ni v nhng con vt no ca ngi nng dn. ng thi t ? co x hi phong kin tn c, bt - Em hy hnh dung v cuc i cng. ca con tm, ci kin qua li ca ? HS :+ Con tm sut i ch n 2 - Bi 2: l du , cui i phi nh t Thng thay thn phn con cho ngi tm... + Kin l loi vt nh b , .............. l kin t cn t thc n nht nhng ngy ti .......... ngy vn cn mn kim mi .............. hc lnh ng - Thn phn con tm ci kin c my... im g ging nhau ? ............. con cuc gia tri .... - Theo em con tm ci kin l hnh nh ca ai m dn gian t - 4 cu th u : lng thng cm? Thn phn ca con tm v Theo em trong bi ca dao ny cuc i l kin nh b sut con hc c ngha g ? i ngc xui , lm lng vt v HS: +Lnh : Tm ni n nu nhng hng th t + ng my : T c l ch khng gian phng khong, nhn -> Tng trng cho con ngi nh tn nhoi, yu ui, cc i kh - C th hnh dung ntn v ni nhc, vt v nhng chu ng v kh ca con quc trong bi ca hy sinh. dao ? - 4 cu th tip : HS:+ Quc gia tri : Gi hnh Thng thay . nh ca sinh vt nh nhoi ,c Thng thay . c gi khng gian rng ln + Ku ra mu : au thng , - Hc : Cuc i phiu bt,ln khc khoi, tuyt vng n - Bi ca dao c s dng bin - Quc : Ni oan tri, tuyt vng php ngh thut g ? Tc dng => Mn hnh nh con c, con 19

ca bin php ngh thut ?

quc ni ti ting ku thng v ni oan tri khng c l cng -Em hiu cm t thng thay bng soi t. nh th no? Hy ch ra ngha ca s lp li cm t ny ? -> Thng thay lp li 4 ln c bi 3 mi ln l 1 ni thng- T m - Bi 3 ni v ai? mi thng cm, xt xa cho cuc - Hnh nh so snh ca bi ny i cay ng nhiu b ca ngc g c bit? i lao ng. Ni thng y c GV: gt tri bn : trn, dt, c v m ra cc ni thng khc nhau, chua cht => tm thng tnh bi ca c pht trin. - T hnh nh so snh Thn em nh tri bn tri ,, em hiu g v thn phn ngi ph n trong 3- Bi 3: x hi xa? Thn em nh tri bn tri Gi dp sng di bit tp GV : Hnh nh so snh tri bn vo u. gi s lin tng n thn phn ngi ngho kh. Gi dp sng di x y, qung qut trn =>Hnh nh so snh . gi s sng nc mnh mng khng bit phn chm ni, lnh nh, v tp vo u. nh ca ngi ph n trong x - Cm thn em,, gi cho em suy hi phong kin. ngh g - Qua y em thy cuc i ngi ph n trong x hi phong kin nh th no? GV : Cuc i ngi ph n trong x hi phong kin c phi chu nhiu au kh, ng cay. H hon ton l thuc vo hon cnh, h khng c quyn t mnh quyt nh cuc i mnh, x hi phong kin lun nhn chm h.

- Thn em gi s ti nghip, cay ng, thng cm Bi ca l li ca ngi ph n than thn cho thn phn b mn,chm ni ,tri dt ,v nh

- Ba bi ca dao trn c im chung g v ni dung v ngh thut? c din cm nhng bi ca dao hc trong bi. * Ghi nh: SGK(49) - Em hiu thm iu g v /s DT qua vn bn trn? * Luyn tp: 20

HS tho lun nhm, nu kin.

- Con c ln li b ao... - Con c i n cn ma...

4- H thng ND ca bi: 5- Hng dn hc bi: Hc thuc lng, hiu ni dung cc bi ca dao. Su tm cc bi ca dao cng ch (Tch hp GD MT) Son: Nhng cu ht chm bim. *Rt kinh nghim: . . . .

Tit 14 Vn bn:

Nhng cu ht chm

bim
Ngy son:. Ngy ging:... A - Mc tiu bi hc: - Nm c ni dung ngha v 1 s hnh thc ngh thut tiu biu ca nhng bi ca dao c ni dung chm bim. - Rn k nng c din cm v phn tch cm xc trong ca dao tr tnh. B- Chun b: - dng: Bng ph, GV c t liu c lin quan n ni dung bi hc. C- Cc hot ng dy - hc: I- n nh t 2- Kim tra: ? c thuc lng nhng cu ht than thn? Hy nu hiu bit ca em v 1 bi ca dao m em thch? ? Nhng bi ca dao v ch than thn c im g chung v ni dung - ngh thut? 3- Bi mi. Cng vi ting ht than thn xt xa bun ti, ting ht giao duyn m thm ngha tnh, ca dao VN cn vang ln ting ci hi hc, chm bim, tro phng, kch rt vui, kho, sc, nhn, th hin tnh cch, tm hn v quan nim sng ca ngi dn ng. Ting ci lc quan y c nhiu cung bc, nhiu v, hp dn ngi c, ngi nghe. Ni dung kin thc I- c v tm hiu chung: -Theo em cn c nhng bi ca 1. c: 21 Hot ng ca thy - tr

dao ny vi ging iu nh th no? Hi hc, vui, c khi ma mai. HS c bi- HS nhn xt GV nhn xt. 2. Ch thch : GV kim tra phn c ch thch ca HS. Ch : -Trng canh: m 5 II. c hiu vn bn : canh . Canh 1 t 6h ti ; canh 5 a, Bi 1: n 5h sng. - Ch ti : +Thi quen: hay tu hay tm hay nc ch c - Bi 1 gii thiu vi chng ta v hay ng tra nhn vt no ? lm g ? +Tnh nt: c ngy ma - Bc chn dung ca ch ti hin m tha trng ln ntn? canh - Hay: ma mai ch ti, con ngi lm tt, va ru ch, li - Theo em hay c nhc li bing. my ln? C ngha g? - Thng thng khi gii thiu duyn ngi ta thng ni v im tt . Ti sao ch ti c gii thiu vi nhng tnh xu? Nu ngh thut c sc? -> Gii thiu nhn vt bng cch ni ngc giu ct, chm bim nhn vt ch ti => L ngi n ng v tch s, li bing, thch n chi hng th.

- Qua li gii thiu, ng ch hin ln l ngi nh th no ? -> Chm bim, ch giu nhng hng ngi nghin ngp - Bi ny chm bim hng ngi v li bing. no trong XH ? - Dn gian t ch ti cnh c ym o ngm g ? ->nhn mnh s ma mai, giu ct - Nu cn khuyn bo nhn vt ch ti bng thnh ng th em b, Bi 2: dng cu no ? HS : Tay lm hm nhai tay quai, tay quai ming tr. S c chng giu th ngho ... - Bi 2 nhi li li ca ai? Ni vi S c c m c cha ... ai? S c c v c chng ... 22

HS : Nhi li li ca thy bi ni vi Sinh con u lng chng gi ngi i xem bi. th trai - Thy bi phn g ? - y l kiu ni da nc i, khng c ngha tin on. - Em c nhn xt g v li ca thy bi? HS : Thy ni r rng v khng nh nh inh ng ct nhng ->Thy l k la bp, di tr. li l nhng s hin nhin, do li phn tr thnh v ngha, nc - C gi xem bi l ngi t hiu ci -> y l kiu... bit, m qung. - Thy bi trong bi ca dao l ng- -> Ngh thut phng i gy i nh th no ? ci lt ty chn dung v bn cht la bp ca thy. - Em c nhn xt g v c gi ? =>Ph phn, chm bim - lt ty b mt tht ca thy, nhng k hnh ngh bi ton v bi ca dao s dng bin php nhng ngi m tn. ngh thut g? Tc dng ca bin php ngh c, Bi 3: thut ? Con c cht r trn cy, C con m lch xem ngy lm - Bi ca ny ph phn hin tng ma. g trong XH ? C cung... HS c bi ca dao - Bi ca dao k v s vic g? - Nhng con vt no c gii thiu trong bi ca dao? (c con, c cung, chim ri, cho mo, chim chch) - Mi con vt trong bi tng trng cho ai l nhng hng ngi no trong x hi? HS : Mi con vt tng trng cho mt hng ngi trong x hi: + C: Ngi nng dn +C cung: Hng chc sc trong lng nh l trng + Chim ri, cho mo :Tay sai nh 23 - m ma c - Nhng nhn vt n d +C con : xem lch +C cung :ung ru +Chim ri : ly phn +Chim chch : rao m -> Dng th gii loi vt ni v th gii con ngi - ging truyn ng ngn.

cai l, tun lng +Chim chch: m i rao vic - mt ngy hi lng - Cng vic c th quanh m ma c l g? - Vic chn cc con vt miu t, ng vai nh th l th -> Ph phn kn o, su sc. im no? - Hnh ng ca nhng nhn vt gi ln mt cnh tng ntn? - Vic chn cc con vt ng vai cc nhn vt, m ch nhng con ngi chuyn i c khot, cc lng x ngy xa, nhng hnh nh ny c tc dng g? -> Khng ph hp vi m ma. Cuc nh chn vui v, chia chc din ra trong cnh mt mt tang tc ca gia nh ngi cht. Ci cht thng tm ca con c tr thnh dp cho cuc nh chn, chia chc v li om sm kia - Bi ny ph phn, chm bim g ? => Ph phn, chm bim h tc ma chay nng thn ngy xa. d, Bi 4:

Cu cai nn du lng g, Ngn tay eo nhn gi l cu cai. Ba nm c mt chuyn sai, o ngn i mn, qun di i thu. -> c t (chn dung nhn vt qua trang phc, cng vic), - Bi 4 gii thiu, miu t vi phng i. chng ta nhn vt no ? (Miu t chn dung cu cai) => Cu cai l ngi lm ti t cho - Chn dung cu cai c miu t quan, nhng li hay ra oai, sch nh th no ? nhiu bt nt dn qu. - Em c nhn xt g v ngh thut miu t nhn vt ca tc gi dn gian - Qua li miu t, nhn vt cu cai hin ln l ngi nh th no ? GV: Cu cai bung o em ra em i ch ko m ch tra. 24 -> Ngh thut chm bim c tc dng ln n t co mnh m.

-Thi k trc tip xc vi hng ngi cai i, nhn dn phi chu sch nhiu ca chng. V vy h rt hiu v coi thng hng ngi ny. y l bc tranh bim ho th hin thi ma mai, khinh ght pha cht thng hi ca nhn dn i vi cu cai. - Em c nhn xt g v ngh thut chm bim ca bi ca dao? - Em hy khi qut li nhng im c bn v ND v ngh thut ca vn bn? HS tho lun, nu kin GV hng vo ND ghi nh HS c ghi nh sgk - Nhn xt v s ging nhau ca 4 bi ca dao trong vn bn, em ng vi kin no

* Ghi nh: SGK( 53) * Luyn tp: Bi 1 (53) : ng vi kin c : c 4 bi u c ni dung v ngh thut chm bim. - 4 bi u phn nh nhng iu bt bnh thng trong cuc sng; u gy ci; u c ngha chm bim.

- Nhng cu ht chm bim c im khc vi truyn ci dn gian? HS tho lun nu kin. GVKL 4. Hng dn hc bi: - Hc thuc lng din cm v hiu cc bi ca dao. Hc thuc ghi nh. - Son bi tip theo (i t). *Rt kinh nghim gi dy: . . . .

25

Tit 15 Ting Vit:

i t

Ngy son: Ngy ging: A- Mc tiu bi hc: - Nm c th no l i t. - Nm c cc loi i t ting Vit. - Rn k nng s dng i t ph hp. - HS c thc s dng i t hp vi tnh hung giao tip. B- Chun b: - GV dng bng ph ghi cc v d SGK - HS tr li cc cu hi trong bi hc. C-Cc hot ng day - hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: T ly c my loi? l nhng loi no? Mi loi cho 3 v d v gii thch ngha ca mi t ly 3- Bi mi: Vo ba qua v d: Ai lm cho b kia y Cho ao kia cn co gy c con Ai dng lm g? n thuc t loi no trong TV? . Hot ng ca thy- tr - GV: Treo bng ph c 4 v d - c on vn a. ? on vn c trch trong vn bn no? Tc gi? T n trong on vn a ch ai? Ni dung kin thc I- Th no l i t: 1. VD : Sgk 2. Nhn xt: a, N(1) : em ti ->tr ngi.

- c on vn b. b, N(2) : con g trng-> tr ? on vn c trch t vn bn vt. con g trng ca V Qung. T n trong on vn b ch con vt no? - Nh u m em bit c ngha ca 2 t n trong 2 on vn ny? c, Th : liu m em chia -> Da vo vn cnh c chi ra i -> tr hot ng. th - c on vn c. ? on vn trch t vn bn no? Tc gi? T th on vn c d, Ai : dng hi. 26

ch s vic g? Nh u m em hiu c ngha ca t th? - i t : dng tr ngi, s vt, h, tnh cht...c ni - c v d d. T ai trong bi ca n trong 1 ng cnh nht dao ny dng lm g? nh ca li ni hoc dng hi. - GV: nhng t n, th, ai l i t. a, N/ li kho tay na . -> CN -Vy em hiu th no l i t ? b, Ting n/dng dc nht xm>ph ng ca DT - Cc t: n, th, ai trong cc c, Va nghe thy th, em ti...on vn trn gi vai tr NP g >ph ng ca T trong cu? d, Ai/ lm cho b ka y.-> CN , - Ti/ rt ngi hc. - Ngi hc km nht lp l ti. i t: -> CN-VN. ? Tm i t trong VD ? T =>i t c th m nhim cc ti y gi vai tr NP g vai tr NP nh : CN,VN, trong cu trong cu ? hay ph ng ca DT, T, TT. - i t thng gi chc v NP g trong cu? *Ghi nh1: SGK(55) ? Vy qua tm hiu trn, em hiu nh th no l i t? Chc v ng php ca i t trong II- Cc loi i t: 2 loi cu l g? 1- i t tr: HS c ghi nh 1 a, Ti, tao, t, chng ti, chng HS ly v d minh tao, my, chng my, n, hn, ho. h, chng n... ->Tr ngi, s vt b, By, by nhiu ->Tr s l? Cc i t VD a tr g ? ng c, Vy, th -> tr h, tnh ? Cc i t VD b tr g ? cht, s vic ? Cc i t VD c tr g ? - Tr ngi, s vt (i t xng h) GV: y l cc i t tr. - Tr s lng - Tr hot ng, tnh cht, s ? i t tr c phn thnh vic. my tiu loi ? l nhng tiu loi no? 2- i t hi: a, Ai, g : hi v s vt. 27

? Cc i t VD a hi v g ? ? Cc i t bao nhiu, my hi v g ? (Bn bao nhiu tui ri ? Bn hc lp my?) ? Cc i t VD c hi v g ? (Sao bn khng hc bi? Bi ny lm th no?) GV: l nhng i t hi.

b, Bao nhiu, my : hi v s lng c, Sao, th no : hi v hot ng, tnh cht, s vic.

- Hi v ngi, s vt - Hi v s lng - Hi v hot ng, tnh cht, ? i t hi c phn thnh s vic nhng loi nh no? Qua tm hiu VD 2,3 - Em hy *Ghi nh 2,3: SGK(56) cho bit i t c phn loi nh th no? HS c Ghi nh GV : Treo bng ph : S h thng phn loi i t, HS in vo.

GV khi qut li kin thc theo s v khng nh chnh l ghi nh 2,3 * Ch : Khi xng h, 1 s DT ch III- Luyn tp: ngi nh ng, b, cha, m, ch, * Bi 1: bc...cng c s dng nh i t xng h. a, Bng i t xng h GV : Trc kia cc t ny c coi l Ngi - s S t i t ch nh. Nhng trong ch- S1: ng- Ti,ta,tao, ng trnh mi, cc t ny c i ni t t 28

S nhiu C.ti, c.ta, c.tao, C.t

xp thnh t loi ring- cc em hc lp 6 ri. Vy tn mi ca n l g? Treo bng ph: i t xng h GV gii thch: ngi- s; hs ln in vo bng

xng S2: ngi i thoi S3:ngi, s.vt ni ti

Cu,bn,m Cc cu, y cc bn, chng my Hn, n, Chng n, y bn h, bn hn

- Trong vn t s, ngi k thng b, Mnh 1->Tr ngi ni (ngi dng i t xng h ngi no? 1) (1,3 ) Mnh 2,3 ->Tr ngi i thoi ngi - GV gi hs tr li 2-Bi 2: - Da vo u em xc nh A - Chu i lin lc (i t) c mnh cu trn l tr ngVui lm ch i i thoi ? n Mang C (da vo vn cnh c Thch hn nh th ) B - i hc v Lan xung bp hi m: HS c sgk v tm nhng v d tng t. DT - M i! Cm chn cha? Con i qu ri. T T Gi 4 hs ln bng t cu 3-Bi 3: - Trong t thi ua va qua, lp ta b c xanh. Hm y ai cng bun. HS c v d trong sgk. - Ti bit lm sao by gi. - Da vo cc v d va c, hy - Lp mnh c bao nhiu bn l t cu vi mi t : ai, sao, bao c by nhiu tnh tnh khc nhiu tr chung? nhau. - i t ta y tr ai? (tr - Bi 5: i t xng h trong Tv chung) giu sc thi biu cm. - T xng h trong ting Anh: -Bi 4: HS t lm. trung tnh. 4- Hng dn hc bi: - Hc thuc 3 ghi nh - Lm cc BT cn li (bi 4, 5) - c bi c thm v chun b bi: T Hn Vit * Rt kinh nghim : ............................................................................................................... ............................................................................................................... 29

............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ....................................... Tit 16- Tp lm vn:

Luyn tp to lp vn bn

Ngy son : Ngy ging : . A - Mc tiu bi hc: - Cng c li nhng kin thc c lin quan n vic to lp vn bn v lm quen hn na vi cc bc ca qu trnh to lp vn bn. - To lp 1 vn bn tng i n gin gn gi vi i sng v cng vic hc tp ca cc em. - Gio dc HS thc tin hnh cc bc to lp vn bn. B- Chun b: GV su tm nhng bi vit dng vit th cho HS tham kho HS chun b bi C- Cc hot ng dy hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: ? lm nn 1 vn bn, ngi to lp vn bn cn thc hin nhng bc no? Y/c: 1- nh hng chnh xc 2- Tm - lp dn 3- Vit cc on vn, bi vn 4- Kim tra, sa cha vn bn 3- Bi mi: nng cao k nng to lp vn bn thng thng, n gin. Bi hm nay s gip chng ta luyn tp v to lp vn bn. Hot ng ca thytr I - bi: (Sgk tr.59) -Yu cu ca bi: +Kiu vn bn: vit th + V to lp vn bn: 4 bc + di vn bn: 1000 ch II- Xc lp cc bc to lp ? to lp vn bn chng ta vn bn: phi lm g? nh hng gm cc 1- nh hng cho vn bn: ni dung c th no? - Ni dung: + Ni dung vit v nhng vn + Truyn thng lch s g? +Danh lam thng cnh 30 -HS c bi trong sgk ? Da vo nhng kin thc c hc bi trc, em hy xc nh yu cu ca bi? Ni dung kin thc

+ Phong tc tp qun + i tng l ai? - i tng: + Bn ng trang la n+ Mc ch l g? c ngoi - Mc ch: - Gii thiu v v p ca t nc mnh.-> bn hiu v - Bc th 2 ca vic to lp vn t nc VN. bn l g? Nhim v ca bc 2 l g? 2- Xy dng b cc: (Rnh mch, hp l, ng - Nu vit v nhng cnh sc nh hng) thin nhin VN th vit nhng a, MB: g? Vit nh th no? - Gii thiu chung v cnh sc thin nhin - Ma xun c nhng c b, TB: im g v kh hu, cy ci, - T cnh sc tng ma: chim mung ? + Ma xun: Kh hu hi lnh, cy ci m chi ny lc, hoa n rc r thm ngt, chim - Cnh ma h c nhng g c mung ht lu lo. sc? +Ma h: Nng vng chi - Ma thu c nhng c im chang rc r. Hoa phng n rc g? tri... + Ma thu: gi thu se lnh, - KB nu vn g? Vit g? thm mi hng i ... + Ma ng: Thm mi ng nng... c, KB: - Cm ngh v nim t ho v t nc. Li mi hn v li chc sc kho. - Sau khi xy dng c b cc th chng ta phi tip tc 3- Din t cc ghi trong cng vic g? b cc thnh nhng cu vn, on vn chnh xc, trong sng, - Sau khi vit xong vn bn mch lc v lin kt cht ch vi chng ta phi lm g ? nhau 4- Kim tra sa cha vn bn. c bi tham kho sgk (60) - HS vit on m u bc th ? III- Luyn cch din t: - MB: An-na thn mn ! Cng nh tt c cc bn b ca chng mnh trn tri t ny, mi chng ta u sinh ra 31

v ln ln trn mt t nc ti p. Vi bn l nc Nga v i cn vi mnh l t nc Vit Nam thn yu. Bn c bit khng? t nc mnh nm vng nhit i, nng m. Mt nm c 4 ma xun, h, thu, ng v mi ma u c 1 v p ring c o, bn . 4- H thng li ni dung ca bi 5- Hng dn hc bi: - Hon thnh vn bn, hu v nm vng cc bc tao lp vn bn. - c bi: Tm hiu chung v vn biu cm (ch nhng bi ca dao hc ) - Son bi: Sng ni nc Nam * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ........

Tit 17 - Vn bn:

Sng ni nc Nam (?)

(Nam quc sn h)

Ngy son : . Ngy ging : A- Mc tiu bi hc: - Qua bi th trung i, HS hiu c kh phch v kht vng ca dn tc ta thi xa th hin tinh thn c lp dn tc, t ho v chin thng chng ngoi xm, khng nh sc mnh dn tc trong vic bo v v pht trin t nc. - Nhn bit th th tht ngn t tuyt ng lut. - Rn HS k nng tm hiu , phn tch th tr tnh trung i. K nng c - hiu vn bn th tr tnh T. - Gio dc HS thc dn tc, nim t ho dn tc. Bit n v gn gi nhng g m cha ng li. B- Chun b: - dng: Bng ph chp phn phin m. - GV su tm tham kho ti liu, son GA - HS tr li cc cu hi trong c-hiu vn bn. C- Cc hot ng dy - hc: 32

1- n nh t chc 2- Kim tra: c thuc lng nhng cu ht chm bim? Nu hiu bit ca em v 1 bi ca dao chm bim m em thch ? 3 - Bi mi: t nc ta tri qua bn nghn nm dng nc v gi nc, bao triu i i qua l by nhiu triu i ng ln u tranh chng ngoi xm gi nc. Truyn thng y c phn nh trong cc tc phm vn hc, c bit l vn hc L,Trn. Hm nay chng ta s tm hiu 1 vn bn thi L. N s gip chng ta hiu r hn v iu . Hot ng ca thy tr - Em hy nu nhng hiu bit ca em v tc gi v xut x ca bi th? I- c- tm hiu chung: - Tc gi: Cha r tc gi + L Thng Kit c vn bn trong n th Trng Hng, Trng Ht (1077). + Xut x: Nm 1077, qun Tng do Quch Qu ch huy xm lc nc ta. Vua L Nhn Tng sai L Thng Kit em qun chn gic phng tuyn Nh Nguyt. Na m nghe ting ngm bi th - y l 1 bi th thn (do thn sng tc) 2. c v gii thch t kh: a. c: Ni dung kin thc

- HS nu cch c: Ging, chc kho, ho hng, anh thp, hng khi. nhp 4/3 2 HS c, GV c mu. - GV kim tra vic HS c ch b. T kh: thch sgk nh. - T , c

- Nhn xt v s cu, s ch, 3.Th th: Tht ngn t tuyt hip vn ca bi th (nguyn (ng lut). tc ch Hn) - Bi th c 4 cu, mi cu c 7 ting. - Lut th do cc thi s i ng (618-607) trung Hoa sng to ra. 2- c - Hiu vn bn: - i : tuyn ngn c lp l li -Sng ni nc Nam c coi l tuyn b v ch quyn ca t bn tuyn ngn c lp u nc v khng nh khng 1 th tin ca nc ta vit bng th. lc no xm phm c. 33

Vy em hiu th no l tuyn ngn c lp ? - Sng ni nc Nam l 1 bi th thin v biu (by t kin). Vy ni dung biu c th hin theo 1 b cc nh th no? - Hy nhn xt b cc v cch biu ? ( HS suy ngh tr li) HS c 2 cu u. - Em hiu ngha ca t , c trong bi th ny ntn? - 2 cu u ni g? GV: Hai cu u nu ln 1 nguyn l khch quan, tt yu, c gi tr nh li tuyn ngn. N l quyn c lp v t quyt ca dn tc ta. l ch st ca 1 dn tc c bn lnh, c truyn thng u tranh. 2 cu th c gi tr m u ca tuyn ngn c lp ngn gn ca nc i Vit hng cng th k XI *Ni dung tuyn ngn gm 2 c bn: - 2 cu u: nc Nam l ca ngi Nam. iu c sch tri nh sn, r rng. - 2 cu cui: k th khng c xm phm, xm phm th th no cng chuc phi tht bi thm hi. -> B cc gn gng, cht ch. Biu r rng) a, Hai cu u: Nam quc sn h Nam c Tit nhn nh phn ti thin th . : ngang hng T. Hoa C: , xem xt s vic =>Hai cu u l li tuyn b hng hn, v ch quyn t nc. Khng nh ch quyn nc Nam l ca ngi Nam. ng thi th hin tnh yu nc, nim t ho dn tc.

-Chuyn : Nu hai cu u l li tuyn b hng hn v ch quyn dn tc VN th 2 cu b, Hai cu cui: sau th hin iu g? Nh h nghch l lai xm phm - HS c 2 cu th cui Nh ng hnh khan th bi -2 cu cui ni ln c bn h. g ? =>y l li cnh bo hnh ng xm lc ca k th (Nu k GV: 2 cu cui l li t co th no xm phm chng s chuc anh thp vi k th xm lc, l tht bi) v khng nh sc li tin tri chc nch th hin mnh ca dn tc Vit Nam ( ch quyt thng v khng ch quyt thng gic ngoi xm nh sc mnh ca dn tc i gi vng nn t ch ca DTDV). Vit trong truyn thng u 34

tranh bt khut chng gic ngoi xm ca DT ta. V n l kt qu ca 2 cu trn. - Theo em, ngoi biu , bi th cn c biu cm (by t cm xc) khng ? Nu c th thuc trng thi no? (L r hay n kn)

- Bi th thin v biu .(Ngh lun trnh by kin). V: nu trc tip tng BVL DT, kin quyt chng gic ngoi xm. -Tuy vy vn mang tnh (Yu nc bao nhiu,, cm biu cm: n kn:(Thi , cm th gic by nhiu). xc mnh lit, st bn trong tng) - Em c nhn xt g v th th, ging iu, nhp th? Tc -> Bi th vit theo th tht dng ca n? ngn t tuyt, nhp 4/3, ging th anh thp, hng hn, dng GVbnh kt bi: Bi th l kt dc biu th ch v sc mnh tinh ch c lp n su Vit Nam. trong mu tht ca DT VN t nghn i nay, n c 1 sc mnh k diu mi khi T Quc b xm lng giy xo th n tri dy chin u vi 1 nim tin ln khng g lay chuyn ni. Bi th l li ku gi, truyn hch, truyn nim tin, nim phn khi cho qun ta; ng thi cng l li cnh bo gieo s hoang mang, hong ht ti qun th. Bi vy bi th gp phn khng nh trong s thng li ca qun ta trong cuc khng chin chng Tng 1077. * Ghi nh : ( sgk 65 ) - Vy qua tm hiu vn bn, em hy nu cm nhn chung ca em *Luyn tp: v gi tr ND v ngh thut ca - th r rng, rnh mch, bi th? rn chc khng nh nn t HS c ghi nh ch ca dn tc v li t co anh thp vi quan th xm lc. - Bi th u th hin 1 - Nhn xt v cch biu ca chn l ln lao v thing ling bi th? l : Nc VN l ca ngi VN, khng ai c xm phm, nu xm phm s b tht bi (bi 1). 35

-Bi th ng lut th tht ngn t tuyt, din t ngn gn, xc tch, cm xc v tng ho lm mt. - Tuyn ngn ln th 2: Co bnh Ng ca Nguyn Tri (TK XV) Nc i Vit ta (NV 8) - Tuyn ngn ln th 3: Tuyn ngn c lp ca H Ch Minh (2.9.1945)

- Em c bit 2 Vn bn c coi l tuyn ngn c lp ln th 2 v 3 ca dn tc VN ta tn l g ? Do ai vit v xut hin bao gi ?

4- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng bi th (phin m, dch th). - Hc thuc, hiu bi v phn Ghi nh. - Son bi: Ph gi v kinh v bi Bui chiu ng ph Thin Trng. *Rt kinh nghim: . . . .

Tit 18 - Vn bn 1: - Vn bn 2:

Ph gi v kinh

Bui chiu ng ph Thin Trng trng ra

Ngy son.. Hng dn c thm: Ngy ging A.Mc tiu bi hc: Gip HS: - Qua bi th trung i, HS hiu c kh phch v kht vng ca dn tc ta thi xa th hin tinh thn c lp dn tc, t ho v chin thng chng ngoi xm, khng nh sc mnh dn tc trong vic bo v v pht trin t nc. - Cm nhn c hn th thm thit tnh yu ca Trn Nhn Tng qua bi Bui chiu ng ph Thin Trng trng ra - Nhn bit th th , ng ngn t tuyt ng lut. 36

- Rn k nng c v cm nhn th ng ngn t tuyt ng lut. - Gio dc HS thc dn tc, nim t ho dn tc. Bit n v gn gi nhng g m cha ng li. B- Chun b: - dng: Bng ph chp phn phin m. - HS chun b bi. C- Cc hot ng dy - hc: 1- n nh t chc 2- Kim tra: - c thuc lng, din cm bi th Sng ni nc Nam. V sao bi th c coi l bn tuyn ngn c lp u tin ca nc ta? Nhn xt chung v gi tr ND v NT ca bi th. - Em hiu nh th no v th th t tuyt ng lut? Minh ho bng bi th c hc. 3 - Bi mi: - Trong lch s dn tc ta c nhng cuc u tranh lm sng dy ho kh ng A v nim vui sng ca c dn tc c phn nh qua cc bi vn, th gp phn lm tng thm gi tr cho nn vn hc nc nh. Ngoi vn bn SNNN thi L, hm nay chng ta tm hiu thm 2 vn bn thi Trn thy c tinh thn yu nc ca cha anh ta cc th h trc Hot ng ca thy v tr HS c ch thch sgk (66). - Tc gi bi th l ai? - Bi th vit vo thi gian no? - Em c nhn xt g v s cu, s ch trong cu, cch hip vn? So snh vi th th tht ngn...? Ni dung kin thc I- Ph gi v kinh (Tng gi hon kinh s):

1- Gii thiu tc gi - tc phm . - Tc gi: Trn Quang Khi - Bi th vit nm 1285 - Th th: ng ngn t tuyt (- Hng dn c: Ging phn chn, ng lut) Bi th c 4 ho hng, chm chc. Nhp 2/3. cu, mi cu c 5 ting. - Kim tra HS c ch thch. 2- c - Hiu vn bn: - Bi th cp n vn - c g ? - Bi th c b cc nh th no ? - Ch thch : - Ni dung ca 2 cu u v 2 - i : Bi th ni v 2 chin cu cui khc nhau ch no? thng gic Mng v gic (2 cu u ni v ho kh Nguyn i Trn v thc XD nc chin thng. 2 cu sau ni sau khi c thi bnh. v kht vng thi bnh ca - B cc: 2 phn dn tc) 37

- c 2 cu u. - Hai cu u nu g ? (2 cu u: ni v 2 chin thng. Chin thng Chng Dng sau nhng c ni trc chin thng Hm T, lm sng li khng kh ca chin trng. Hai cu th nh 1 ghi chp cnh chin trng kinh thin ng a) - Em c nhn xt g v li th ca tc gi ? Tc dng ca li th ? (sng dy 1 khng kh trn mc nh c ting va ca ao kim, ting nga h, qun reo!) - Nhc n 2 trn nh nhm mc ch g?

a, Hai cu u: Ho kh chin thng ot so Chng Dng , Cm H Hm T quan. -> Ni v thng li ca 2 trn nh Chng Dng v Hm T. -> Li th r rng, rnh mch Lm sng dy khng kh trn mc.

=> Ca ngi chin thng ho hng ca dn tc trong cuc chin - Qua tc gi mun bc l chng qun Mng-Nguyn xm tnh cm g? lc. - Th hin nim t ho dn tc. - HS c 2 cu cui. b, Hai cu cui : Kht vng thi - 2 cu cui ni g? bnh thnh tr ca dn tc. (2 cu cui l li ng vin, Thi bnh tu tr lc, pht trin t nc trong ho Vn c th giang san. bnh. Nh vy thi bnh va l thnh qu chin u, va l c -> Ni v vic xy dng t nc hi gng sc. l chin lc trong thi bnh vi 1 nim tin st gi nc lu bn) vo s bn vng mun i ca t nc. - Hai cu cui bc l c tnh cm g ? => Th hin nim tin st vo s bn vng mun i ca HS c ghi nh sgk (68 ) t nc. * Ghi nh: sgk(68) - Em c nhn xt g v cch biu ca bi th? - Cch biu v biu cm ca bi Ph gi v kinh v bi Sng ni nc Nam c g ging nhau ? * Luyn tp: - Bi th c biu 1 cch r rng, din t tng trc tip, khng hnh nh hoa m, cm xc tr tnh c nn kn trong tng. 2 cu u l nim t ho

38

mnh lit trc chin thng, 2 cu sau l nim tin st vo s bn vng mun i ca t nc - Nhn xt 2 bi th Sng ni nc - Bi th 1 l ngi ca kh th ho Nam v Ph gi v kinh: hng ca dn tc qua chin u v kht vng XD pht trin t nc trong ho bnh. -Hai bi th u l th th ng lut tht ngn t tut v th ng - Hng dn HS hc qua cc cu ngn t tuyt, din t ngn hi: gn, xc tch, cm xc v tng +Nu nt chnh v tc gi v ho lm mt. xut x ca bi th? II. Vn bn 2: Hng dn c +Nhn dng th th v nu c thm: im ca th th y? Bui chiu ng ph Thin Trng trong ra. (Trn Nhn Tng) 1. Tm hiu chung: +Cm t na nh c, na nh (tc gi, tc phm) khng c ngha g? Hy hnh dung quang cnh c nu cu 2. Tm hiu bi th: th 2 ny? a. Th th: - Tht ngn t tuyt ng lut (vn cu 2, 4) - Gi chuyn dch thi gian, khng gian gia ban ngy v ban m chn thn qu ng ni ny (Khng ra ngy , khng ra m) => Cnh vt vo bui chiu ti na nh c, na nh khng - Em hy c k v phn tch ang chm trong sng khi m hai cu cui ca bi th. o. -> cnh trm lng nhng nn th. b. Cnh vt c miu t vo chiu thu ng: Bng chiu, sc chiu man - Qua tm hiu trn, em c mc, chp chn nhn xt chung v cnh tng Lc giao thi gia ngy v bui chiu v tm hn ca tc m cnh chn thn qu, ng gi trc cnh tng ? qu.. - Hai cu cui: HS bc l, GV kt lun +m thanh: ting so ca tr 39

HS c Ghi nh. Cu hi dnh cho HS kh: SGK cho bit tn tg ca bi th nhng ti sao cn t thm cau hi Em c thm ngh g khi nh rng tg l 1 ng vua ch khng phi l 1 ngi dn qu? - T s gn b su nng vi lng qu ca TNTng, em ng g v triu i nh Trn trong lch s nc ta?

chn tru. +Hnh nh: n tru v nh, c trng s xung, tng i s xung cnh ng vng ngi. 3. Cnh tng v tm hn ca tc gi: Cnh chiu thn qu n s nhng m sc qu, hn qu. Tc gi d l v vua nhng vn gn b mu tht vi qu hng thn d ca mnh. iu khng d g c c. *Ghi nh: sgk

*Luyn tp: - Bnh ging 2 cu cui: V khng t ngi ngh: vua Thp thong hin ln 1 lng qu ni lu son gc ta th khng thanh bnh v trm lng nhng th c tnh cm vi ng qu khng c qunh v vn nh ln s nh th. sng con ngi (mc n s ca nng thn tha y). - Mt ng vua c tm hn cao p-> chng t triu i dn tc ta, nhn dn sng cao p, ng nh s sch tng ca ngi. 4. Hng dn hc bi: - Hc thuc lng, din cm hai bi th v hai mc Ghi nh. - BTVN: Vit 1 on vn ngn (khong 10 dng) pht biu cm ngh ca em v bi th. - Son: T Hn Vit. *Rt kinh nghim: . . . .

Tit 19- Ting Vit: Ngy son: .

T Hn Vit
40

Ngy ging: A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hiu c th no l yu t Hn Vit. - Cch cu to c bit ca t ghp Hn Vit. - Bit dng t Hn Vit trong cng vic vit vn biu cm v trong giao tip. B- Chun b: - dng: Bng ph. - HS chun b ba C- Cc hot ng dy hc: 1- n nh t chc 2- Kim tra : - Th no l i t? i t thng gi chc v ng php g trong cu? t mt cu c dng T v phn tch ? - i t c phn loi nh th no? Cho VD? 3- Bi mi: T Nam quc, sn h l t thun Vit hay l t mun? Mn ca nc no? bi T mn (Lp 6), chng ta bit: b phn t mn quan trng nht trong ting Vit l t mn ting Hn gm t gc Hn v t Hn Vit. bi ny chng ta s tm hiu v n v cu to t Hn Vit v t ghp Hn Vit. Ni dung kin thc I- n v cu to t Hn Vit: -HS c bi th ch Hn: Nam 1. V d: SGK quc sn h. 2. Nhn xt: - Cc ting Nam, quc, sn, h a- Nam: phng Nam, quc: nngha l g ? c, sn: ni, h: - Ting no c th dng nh mt t sng. n t cu (dng c lp), ting no khng dng c ? - Ting Nam c th dng c lp: phng Nam, ngi min Nam. - VD: so snh quc vi nc, sn vi - Cc ting quc, sn, h khng ni, h vi sng? dng c lp m ch lm yu C th ni Khng th ni t to t ghp: Nam quc, quc - Yu nc -Yu quc gia, quc k, sn h, giang - Tro ni -Tro sn sn. - Li xung - Li xung h sng, GV kt lun: y l cc yu t 41 Hot ng ca thy- tr

Hn Vit. - Vy em hiu th no l yu t Hn Vit? - Yu t Hn Vit: l ting cu to t Hn Vit. - Cc yu t Hn Vit c dng - Phn ln cc yu t Hn Vit nh th no ? khng c dng c lp nh t m ch dng to t ghp. - Ting thin trong thin th c ngha l tri. Ting thin trong B - Thin th : tri cc t Hn Vit bn c ngha l - Thin nin k, thin l m: g ? nghn - Thin : di, di - GV Kt lun: y l yu t Hn (L Cng Un thin v Vit ng m Thng Long) HS c ghi nh 1. - C nhiu yu t Hn Vit GV nhn mnh ng m nhng ngha khc xa chnh. nhau. * Ghi nh 1: sgk (69) - Cc t: sn h, xm phm (Nam quc sn h), giang san (Tng gi hon kinh s) thuc loi t ghp chnh ph hay ng lp? II- T ghp Hn Vit: 1. V d: Sgk 2. Nhn xt: VD1. Sn h, xm phm, giang sn: T ghp ng lp.

- Cc t: i quc, th mn, chin thng thuc loi t ghp g ? em VD 2. c nhn xt g v trt t ca cc a i quc T ghp chnh ting ? ph . th mn, chnh ng trc, chin thng yu t - Cc t: thin th (trong bi Nam ph ng sau quc sn h), Thch m (trong bi -> Trt t ging t ghp thun Tc s), ti phm (trong bi M Vit. ti) thuc loi t ghp g ? Em c b. thin th nhn xt g v trt t ca cc thch m ting ? ti phm T ghp - Qua tm hiu trn, T ghp chnh ph c yu t ph ng Hn Vit c phn loi nh th trc yu t chnh ng sau no? -> Trt t t ghp thun Vit. - Em c nhn xt g v trt t khc cc yu t trong t ghp chnh ph Hn Vit ? HS c ghi nh 1, 2. * Ghi nh 2: sgk (70) 42

GV nhn mnh . - HS ly 4 v d v t ghp Hn Vit c ni dung v mi trng (Kh quyn, thin thch, )v gii ngha cc t ) III- Luyn tp: 1 - Bi 1: - Phn bit ngha ca cc yu t - Hoa 1: ch c quan sinh sn Hn Vit ng m trong cc t ca cy ng sau ? Hoa 2: phn hoa, bng by - Phi 1: bay (Chia 4 nhm, mi nhm gii Phi 2: tri vi l phi, tri vi ngha 1 t) php lut Phi 3: v th ca vua, xp di hong hu - Tham 1: ham mun Tham 2: d vo, tham d vo - Gia 1: nh (c 4 yu t Hn Vit l nh: tht, gia, trch, c) Gia 2: thm vo - Tm nhng t ghp Hn Vit c cha cc yu t Hn Vit : 2 - Bi 2: quc, sn, c, bi ( c gii - Quc: quc gia, i quc, quc ngha bi Nam quc sn h) l, quc huy, quc ca. (T chc thi lm bi 4 nhm, thi - Sn: sn h, giang sn, sn vit nhanh ln bng trong cng 1 thu, sn trang, sn dng. thi gian 1 pht). - C: c tr, an c, nh c, du c, du canh du c. - Bi: tht bi, chin bi, i bi, bi vong - Xp cc t ghp: (hu ch, thi nhn , i thng, pht thanh, bo mt, tn binh, hu i, phng ho) vo nhm thch hp ? 3 - Bi 3:
T c yu t chnh ng trc T c yu t ph ng trc

-Hu ch, -Pht thanh, -Bo mt, -Phng ho

-Thi nhn, - i thng, - Tn binh, - Hu i

4- Cng c bi: GV h thng lao ton b KT bi hc 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh 1,2. Lm BT cn li. - Chun b bi: T ghp Hn Vit (Tip - bi 6). * Rt kinh nghim: . 43

. .

Tit 20 - Tp lm vn :

Tr bi tp lm vn s 1

Ngy son : .. Ngy ging: A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - n tp v cng c nhng kin thc v vn t s, miu t hc Lp 6. - Rn luyn k nng vit vn miu t v t s. B- Chun b : - dng: bng ph vit nhng cu sai ng php. - Nhng iu cn lu : GV cht li cho HS nhng kin thc v k nng v t s, miu t. C- Cc hot ng dy hc: 1- n nh t chc 2- Kim tra bi c: - to lp c 1 vn bn, ngi vit cn thc hin nhng bc no? Yu cu: 4 bc: nh hng vn bn, lp dn , vit cc on vn, kim tra v sa cha vn bn. 3- Bi mi: Hot ng ca thy Ni dung kin thc tr - Yu cu HS nh li v nu bi: Miu t cnh p m em bi, GV vit ln bng. gp trong my thng ngh h. Hot ng 1: Tm hiu li yu cu ca bi, hng dn HS lp dn v thng nht 1 dn chung. 1- Tm hiu , tm : - Ni dung: t cnh p (HS t chn) - Th loi: Miu t. - Phm vi: cnh tu em gp trong dp ngh h. (HS nu cc chi tit ni bt ca cnh mnh nh t) 2.Lp dn v biu im: - MB (0,5 ): +Gii thiu c cnh nh t +Nu khi qut c n tng 44

chung ca em v cnh. - TB: (8) Miu t cnh theo mt trnh t nht nh. (Khng gian, thi gian) +Bit chn cc chi tit tiu biu, sp xp theo trnh t. +C cnh vt, c hot ng ca con ngi (an xen hp l) +C s dng kt hp TS v BC khi t cnh, bit dng cc bin php tu t khi t. - KB (0,5 ):Pht biu cm tng v cnh vt .(th hin tnh yu cnh p, yu qu hng t ncca bn thn). - Trnh by (1,0 ) : Bi vit ng chnh t (Khng sai qu 4 Hot ng 2: Tr bi:Hng li). Mch lc, lu lot, sch s. Vit dn HS c li bi, tm ng cu c, s dng t chnh hiu nhng thnh cng v xc. hn ch trong bi lm. - Bc 1: HS c li bi ca 3 - Tr bi: mnh v xem li: li chnh t, 1- Hng dn sa li li dng t t cu, cch din t v trnh t sp xp cc . Cch chuyn on, s dng cc bin php tu t. - c bi v pht hin li. - Bc 2: HS c li bi ca mnh i chiu nhng gi trn, gch chn nhng li - Sa li cho nhau trong bi ca mnh (i sot li bi ca bn bn cnh) -Bc 3: GV cng HS sot li. - GV cng sot li. Hot ng 3: cha li mu: * Cc li tiu biu: - GV c 1, bi lm tiu biu ca HS, hoc chn li tiu biu cha. +Nguyn nhn mc li: +Cch s: - Ni dung bi vit c ph hp vi yu cu ca bi 4- Tr bi, c, trao i, rt khng ? KN: 45

Hot ng 4: cng c dn d: - HS t rt ra nhng yu cu c bn v to lp vn bn miu t. 5- Nhn xt chung: - GV kt lun: - Mt s em cha tm hiu k , nn bi lm lc . - GV nhn xt chung v cng - Cc chi tit chu tht tiu biu b kt qu bi lm ca HS - B cc cha r rng v thiu cht ch. - S dng cc bin php tu t cha tht tt, dng t t cha tht hay. * Cng b kt qu: Tng s : 31 - Gii: - Trung bnh: - Kh : - yu: - GV cng b kt qu c th. - c 2 bi lm tt HS hc tp - GV ng vin khch l HS cc em c gng bi sau. 4- Hng dn hc bi: - HS v nh t sa nhng li trong bi vit ca mnh. - Chun b bi: Tm hiu chung v vn biu cm. * Rt kinh nghim: . . . .

46

Tit 21 Vn bn:

Cn Sn ca
(Nguyn

Tri) Ngy son:. Ngy ging:... A- Mc tiu bi hc: Gip HS: Cm nhn c s ho nhp gia tm hn Nguyn Tri vi cnh tr Cn Sn trong on th trch Bi ca Cn Sn. - Tip tc tm hiu th th lc bt. - Rn k nng c v cm nhn th lc bt. B- Chun b: - dng: Bng ph chp bi th. - HS chun b bi. C- Cc hot ng dy- hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: ? c thuc lng bi th Ph gi v kinh. Nu ni dung, ngh ca bi th. 3- Bi mi: Cn Sn l 1 ni phong cnh p ca t nc ta thuc tnh Hi Dng, v l qu ca 1 danh nhn vn ho th gii u tin ca nc ta- Nguyn Tri. Vy cnh tr Cn Sn c th hin trong tm hn ca Nguyn Tri ntn? Qua ng gi gm iu g ti chng ta? Hot ng ca thy Ni dung kin thc tr I- c- tm hiu chung vn bn: - Qua tm hiu nh, em 1- Tc gi: Nguyn Tri (1380-1442) hy nu mt vi nt v tc l anh hng dn tc, l danh nhn gi ? vn ho th gii. - Bi th ra i trong hon 2- Tc phm: sng tc trong thi k cnh no? Nguyn Tri v qu sng n dt Cn Sn (qu ngoi trang p ca ng ngoi -Trn Nguyn n) - HS nu yu cu c: 3. c v ch gii t kh: ging m i, ung dung, - c: chm ri. - Gii thch t kh: - GV kim tra c ch thch nhn ca HS. - Xc nh nhn vt tr tnh? (ta ). - Xc nh i tng tr - Cnh vt Cn Sn v con ngi gia tnh? cnh vt Cn Sn) 47

(cnh vt Cn Sn) - Bi th miu t cnh g? II- c - Hiu vn bn: 1- Cnh vt Cn Sn: Cn Sn sui chy r rm Cn Sn c ru phi Trong rng thng mc nh nm Trong rng c bng trc rm

- Cnh vt Cn Sn c gii thiu qua nhng cu th no? - Tc gi miu t nhng nt tiu biu no ca cnh? C g c o trong cch t sui, t ? (T sui bng m thanh, t bng mu ru) - Cch t gi cnh tng thin nhin nh th no ? - Hnh nh thng mc nh nm v bng trc rm gi t nt c sc no ca rng Cn Sn? (Rng Cn Sn nhiu thng, trc nn thong mt) - Trong quan nim ngi xa, thng v trc l loi cy gi s thanh cao. Vy thng v trc Cn Sn gi cm gic v mt thin nhin nh th no ? => Gi mt thin nhin lu i, nguyn thu.

- Gi cm gic thanh cao, mt m, trong lnh. - Gi v p ngn xa, thanh cao, yn tnh. => Ca ngi v p Cn Sn.

- Nhng li th gii thiu -Tc gi l ngi yu v hiu thin cnh vt Cn Sn cho ta nhin Cn Sn, l ngi qu trng thy nhng v p no ca nhng gi tr ca thin nhin. th gii to vt? - Bi th c ngha g ? - Tc gi say sa ca ngi cnh tr Cn Sn. iu cho em hiu g v tc gi Nguyn Tri? - GV: i vi Nguyn Tri, Cn Sn l vng t gn b vi nhiu k nim t thu u 48

th n lc tui gi. Ni y c ni non hng v, cy ci tt ti, sn thu hu tnh. Mi hn , gc cy, ngn sui, t nc v my tri Cn Sn u gn b vi Nguyn Tri. V th bi Cn Sn ca l ting ni ct ln t tri tim su nng, da dit ca ng.

2- Con ngi gia cnh vt Cn Sn: Ta nghe nh ting n cm bn tai Ta ngi trn nh ngi chiu m Tm ni bng mt ta ln ta nm Trong mu xanh mt ta ngm th nhn -> ip t ta nhn mnh s c mt ca ta mi ni p ca Cn Sn.

- Ho vo cnh vt Cn Sn l mt con ngi. Con ngi y - S dng mt lot ng t khng nhn danh ta. T ta c lp nh t th lm ch ca con ngi trc li my ln, iu c thin nhin. ngha g?

- Ngoi ip t tc gi cn s dng cc t loi no na? Tc dng ca cc t loi y? => Ca ngi sc sng thanh cao, ho - Bi th cho ta thy con ng- hp gia con ngi vi thin nhin p i nhn danh ta c nhng trong lnh. nhu cu, s thch g? (c sng ho hp vi thin nhin. Tm kim s thanh cao, ti mt cho - Cm xc v ci p, ci nn th tm hn) - Qua bi th mun ca ca qu hng, lng yu qu hng, ngi iu g? Qua bi th cm xc v cuc sng thanh thn em hiu thm g v tc gi? trong s ho hp vi thin nhin. (Yu qu TN, tm hn thanh cao giu cm xc thi nhn) - Bi th bc l c nhng cm xc g ? * Ghi nh :SGK 81 - Em nu nhn xt chung v gi tr ni dung v ngh *Luyn tp: thut? - GV bnh kt bi: 49

(Bi ca v cnh p Cn Sn. Bi ca v nim vui sng thanh thn ca con ngi gia thin nhin ti p). cm xc nhn cch trong sch). - HS c ghi nh. - Gv nhn mnh . - Em xp bi th ny vo kiu vn bn no? Em hiu g v c im ca vn biu cm? (Biu cm: l phng thc bc l cm xc tm hn trc i sng. Vn biu cm c th vit bng th) - Em c nhn xt g v b cc ca hai bi th ?

- B cc: + Bi ca Cn Sn: Theo mch cm xc gn vi hot ng ca nhn vt. Bi 1(81): - C hai bi th u l sn phm ca tm hn thi s, nhng tm hn c kh nng ho nhp vi thin nhin. C hai bi th cng nghe ting sui m nh nghe nhc tri. Mc d mt bn nhc tri l n cm cn mt bn l ting ht. n cm v ting ht khc nhau nhng u th hin m thanh.

- Cch v von ting sui ca Nguyn Tri trong hai cu th: Cn Sn sui chy r rm Ta nghe nh ting n cm bn tai v ca H Ch Minh trong cu th: Ting sui trong nh ting ht xa (Cnh khuya) c g ging v khc nhau ? 4- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng bi th, hc thuc ghi nh, c bi c thm. - Son bi: Bnh tri nc (c k vn bn v tr li cc cu hi trong phn c-hiu vn bn). * Rt kinh nghim: . . . . 50

Tit 22 - Tp lm vn:

Tm hiu chung v vn biu cm

Ngy son: Ngy ging: A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hiu c vn biu cm ny sinh l do nhu cu biu cm ca con ngi. - Bit phn bit biu cm trc tip v biu cm gin tip cng nh phn bit cc yu t trong vn bn. - Bc u nhn din v phn tch cc vn bn biu cm, chun b vit kiu vn bn ny. B- Chun b: GV: Nghin cu, chun b bi. HS: chun b cc cu hi trong bi hc sgk C- Cc hot ng dy - hc: 1- n nh t chc 2- Kim tra bi c: Nu cc bc to lp vn bn. yu cu c th vi mi bc . 3- Bi mi: Khi mun th hin tnh cm ca mnh cn phi ni hoc vit. Nh vy chng ta ang dng kiu vn biu cm. Vy th no l vn biu cm? Biu cm c nhng c im g -> bi mi . Ni dung kin thc I- Nhu cu biu cm v vn - Trong cuc sng, c khi no cc biu cm: em xc ng trc cnh p thin 1- Nhu cu biu cm ca nhin hoc 1 c ch cao thng ca con ngi cha m, thy c, bn b? GV nhn mnh: l con ngi ai cng c nhng pht xc ng nh vy. Nh n m cc nh vn, nh th vit nn nhng tc phm hay, gi ra c s ng cm ca ngi c. Vn biu cm ch l 1 trong v vn nhng cch biu cm ca con ngi, cn c nhng cch biu cm khc nh: ca ht, v tranh, gy n... - VD : 2 cu ca dao sgk 71 - HS c 2 cu ca dao trong sgk + Cu 1: th l tnh cm (71) thng cm, xt xa cho nhng - Mi cu ca dao trn th l tnh cnh i oan tri. 51 Hot ng ca thy - tr

cm, cm xc g ?

+ Cu 2: th hin cm xc vui sng, hnh phc nh chn la ng ng phi mnh t do - Ngi vit th l tnh cm di nh nng ban mai. lm g? (gi s cm thng, chia s, gi s - Khi c nhng tnh cm tt ng cm ngi c) p cht cha, mun biu - Khi no con ngi cn thy phi hin cho ngi khc cm nhn lm vn biu cm ? th ngi ta c nhu cu biu cm. - Th no l vn biu cm ? - Vn biu cm: l vn bn vit - Ngi ta thng biu cm bng ra nhm bu t tnh cm, nhng cch no ? cm xc... - Cc th loi vn biu cm: th, GV : vn biu cm cn gi l vn th, vn. tr tnh. Bao gm cc th loi vn hc nh: th tr tnh, ca dao tr tnh, tu bt... 2- c im chung ca vn HS c 2 on vn. biu cm: - 2 on vn trn biu t nhng - VD : 2 on vn sgk 72 ni dung g ? + on1 : biu hin ni nh - GV: trong th t, nht k , ngi ta bn v nhc li nhng k nim thng biu cm theo li ny. xa. + on 2 : biu hin tnh - Ni dung y c c im g cm gn b vi qu hng, t khc so vi ni dung ca vn bn nc. t s v miu t? (HS tr li GV kt lun) - C kin cho rng: Tnh cm, cm xc trong vn biu cm phi l tnh cm, cm xc thm nhun => L nhng tnh cm p t tng nhn vn. Qua 2 on vn thm nhun t tng nhn vn trn em c tn thnh kin khng? V sao? - Em c nhn xt g v phng thc biu t tnh cm, cm xc 2 on vn trn ? (2 on vn c cch biu cm khc nhau) - on 1: l biu cm trc tip -> Ngi vit gi tn i tng biu cm, ni thng tnh cm ca mnh (cch ny thng gp trong th t, nht k, vn chnh lun) - on 2 : l biu cm gin tip-

52

> tc gi khng ni trc tip m gin tip th hin tnh yu qu hng t nc (y l cch biu cm thng gp trong tc phm vn hc). - Em hy ch ra cc t ng v hnh nh lin tng c gi tr biu -on 1: Thng nh i, xit bao cm 2 on vn trn? mong nh, cc KN. - on 2: l chui hnh nh v - GV khng nh: vn biu cm lin tng. ch nhm cho ngi c bit c, cm c tnh cm ca ngi vit. Tnh cm l ni dung thng tin ch yu ca vn biu cm. - Vy vn biu cm l g ? - Vn biu cm c th hin qua nhng loi vn bn no ? - Tnh cm trong vn biu cm thng c tnh cht nh th no ? HS tr li, GV kt lun. * Ghi nh: sgk-73 HS c Ghi nh. II- Luyn tp: 1- Bi 1: - So snh 2 on vn v cho bit - on b: l biu cm v nh on no l vn biu cm? v vn bin hoa hi ng sao? thnh tnh cm. - Ni dung biu cm ca on - Hy ch ra ni dung biu cm vn: ca on vn y? + Hi ng r ln hng trm o hoa u cnh phi phi nh 1 li cho hnh phc. + Hi ng c mu thm rt qu, hn hoan, say m. + Hoa hi ng rc r, nng nn nhng khng c v g l yu iu thc n, cnh hoa khum khum nh mun phong li - Hy ch ra ni dung biu cm ci n ci m lm ng tin. trong bi th Sng ni nc Nam v Ph gi v kinh ? 2- Bi 2: Hai bi th u l biu cm trc tip v c 2 bi u trc tip nu t tng, tnh cm, khng thng qua 1 phng tin 53

trung gian nh miu t, k chuyn no c. 4- GV h thng li kin thc ton bi 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh sgk-73 - Lm BT 3,4-74. - Chun b bi: c im ca vn biu cm. * Rt kinh nghim : . . . . Tit 23 Tp lm vn: Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hiu c cc c im c th ca bi vn biu cm. - Hiu c c im ca phng thc biu cm l thng mn cnh vt, vt, con ngi by t tnh cm, khc vi vn miu t l nhm mc ch ti hin i tng c miu t. B- Chun b: GV: bng ph ghi nhim v chnh ca vn MT v vn BC HS tr li trc nhng cu hi trong bi hc SGK C- Cc hot ng dy - hc : 1- n nh t chc: 2- Kim tra : -Th no l vn biu cm ? Vn biu cm c th hin qua nhng th loi no? -Tnh cm c th hin trong vn biu cm l nhng tnh cm nh th no? Ngi ta biu cm bng nhng cch no? 3- Bi mi : Nu nh vn miu t c nhim v ti hin cnh, ngi, vt, vic 1 cch y , sinh ng ngi nghe, ngi c nh thy c n ang trc mt. th vn biu cm li c nhim v ntn? N ging v khc vn miu t im no? Hot ng ca thy-tr - HS c bi vn: Tm gng. Ni dung kin thc I- Tm hiu c im ca vn biu cm: 1- Bi vn: Tm gng 54

c im ca vn biu cm

a. Nu phm cht ca tm gng: - Bi vn nu ln c nhng - Trung thc, khch quan, ght thi p/cht g ca tm gng ? xu nnh, di tr. - Gip con ngi thy c s tht c - Ngi vit nu ra nhng phm th l s tht au bun, cay cht ca tm gng nhm ng. mc ch g ? -> Nhm biu t tnh cm: - GV: Mc ch ca tc gi - Biu dng ngi trung thc. khng phi l miu t tm g- - Ph phn k di tr. ng m ch mn tm gng biu t tnh cm ca => Mi bi vn biu cm tp trung mnh.... biu t 1 tnh cm ch yu. b. biu t tnh cm , tc - biu t tnh cm , gi bi vn mn hnh nh tm gtc gi bi vn lm nh th ng lm im ta. V tm gng no ? lun phn chiu trung thnh mi vt xung quanh. Ni vi gng, ca ngi gng l gin tip ca ngi ngi trung thc. => biu t tnh cm y, ngi - GV kt lun: vit c th chn hnh nh c ngha n d, tng trng gi gm tnh cm... - B cc bi vn gm my phn? Phn MB v KB c quan h vi nhau nh th no? Phn TB nu ln nhng phm cht g? nhng lin quan n ch bi vn nh th no? - GV: Ni dung bi vn l biu dng tnh trung thc. Hai v d v Mc nh Chi v Trng Chi l v d v 1 ngi ng trng v 1 ngi ng thng, nhng nu soi gng th gng cng khng v tnh cm m ni sai s tht. - Bi vn biu cm thng c b cc my phn ? - Tnh cm v s nh gi ca tc gi trong bi vn c r rng, chn thc khng? iu c. B cc: 3 phn - MB (1): Nu phm cht ca tm gng - TB: Ni v c tnh ca tm gng. - KB (on cui): Khng nh li phm cht ca tm gng.

=> Bi vn biu cm thng c b cc 3 phn nh mi bi vn khc. d. Tnh cm v s nh gi ca tc gi r rng chn thc, khng th bc b. Hnh nh tm gng c sc khu gi, to nn gi tr ca bi vn. 55

 c ngha nh th no i => Tnh cm trong bi phi r vi gi tr ca bi vn ? rng, trong sng, chn thc th bi vn biu cm mi c gi tr. - GV cht li: 2- on vn ca Nguyn Hng: - Th hin tnh cm c n, cu - HS c on vn. mong s gip v cm thng - on vn biu hin tnh cm -> biu hin trc tip (ting ku, li g? than, cu hi biu cm) -Tnh cm y c biu hin trc tip hay gin tip? * Ghi nh: sgk (86) Em da vo du hiu no a ra nhn xt ? II- Luyn tp: -Vn biu cm c nhng Bi vn: Hoa hc tr. .im g ? a- Th hin tnh cm bun nh khi HS c Ghi nh. xa trng, xa bn lc ngh h. - Mn hnh nh hoa phng biu t tnh cm. Hoa phng l hnh - HS c bi vn. nh n d tng trng. - Bi vn th hin tnh cm - Hoa phng l hoa hc tr v hoa g? phng gn b vi sn trng, vi hc sinh, vi nhng ngy h chia tay nh - Vic miu t hoa phng ng nhung da dit. vai tr g trong bi vn biu cm ny? b- Mch ca bi vn chnh l sc ca hoa phng chy ln trong ni - V sao tc gi gi hoa phng bun nh ca hc tr lc chia tay. l hoa hc tr? c- Dng hoa phng ni ln lng ngi l biu cm gin tip. - Hy tm mch ca bi vn?

- Bi vn ny biu cm trc tip hay gin tip? 4- Cng c: GV h thng li ND bi hc 5- Hng dn hc bi: - Lm nt bi luyn tp. - Chun b bi: vn biu cm v cch lm bi vn biu cm. * Rt kinh nghim: . . . . 56

Tit 24 Tp lm vn: vn biu cm v cch lm bi vn biu cm Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Nm c kiu vn biu cm. - Nm c cc bc lm bi vn biu cm. - Rn k nng phn tch v lp dn bi vn biu cm. B- Chun b: - dng: Bng ph vit bi. - HS: Chun b nhng cu hi trong bi. C- Cc hot ng dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: - Vn biu cm c nhng c im g? (Ghi nh sgk86) 3- Bi mi: Lm th no phn bit c vn BC vi cc vn khc? Mun lm c bi vn biu cm th chng ta phi lm ntn ? Bi hm nay Hot ng ca thy Ni dung kin thc tr I- vn biu cm v cc bc lm bi vn biu cm : - HS c k 5 vn trong 1- vn biu cm : sgk 88 - i tng biu cm: Dng sng - Em hy ch ra i tng biu qu hng, m trng trung thu, cm v tnh cm cn biu n ci ca m, tui th, loi hin trong 5 ? cy. - Tnh cm cn biu hin: Nu nhng tnh cm chn tht ca mnh i vi dng sng qu hng, m trng trung thu... - Em c nhn xt g v => vn biu cm bao gi vn biu cm? cng nu ra i tng biu cm HS tr li, GV kt lun: v nh hng tnh cm cho bi 57

vn. 2- Cc bc lm bi vn biu cm : - Xc nh i tng biu cm bi : cm ngh v n ci ca vn bn? (PBCN v ci ca m g?) a, Tm hiu v tm - Em hnh dung ntn v i t- - i tng biu cm : n ci ca ng y? m - Sp xp cc theo b cc 3 phn? b, Lp dn : + MB cn nu g ? - MB: Nu cm xc i vi n ci ca m. N ci m lng. +TB nu nhng g ? - TB : Nu nhng biu hin, Em hy hnh dung n ci ca sc thi n ci ca m. m? + N ci vui thng yu C phi lc no m cng n + N ci khuyn khch n ci khng? l nhng lc +N ci an i. no? + Nhng khi vng n ci ca m - KB: Lng yu thng v knh + KB cn nu g ? trng m c, Vit bi: - Em s vit nh th no by t c lng bit n, nim yu d, Sa bi: Li nh: dng t, thng v knh trng i vi chnh t m? - lm 1 bi vn biu cm cn tin hnh qua nhng bc no? Thng thng em c lm * Ghi nh : sgk 88 nh vy khng? III-Luyn tp HS c Ghi nh sgk - 88 a, Bi vn biu t tnh cm t ho v yu tha thit qu hng. - HS c bi vn. - Nhan : qu hng An Giang - Bi vn biu t tnh cm g - vn: cm ngh v qu h? ng - Hy t cho bi vn 1 nhan b, Dn bi: v 1 vn thch hp? - MB: GT tnh yu qu hng An - Hy nu ln dn ca bi vn ? Giang - TB: Biu hin tnh yu mn qu hng 58

+ Tnh yu qu t tha b + Tnh yu qu hng trong chin u v nhng tm gng yu nc - KB: Tnh yu qu hng vi nhn thc ca ngi tng tri, tr- Ch ra phng thc biu cm ng thnh. ca bi vn? c, Phng thc biu cm : Va biu cm trc tip ni lng mnh va biu cm gin tip khi ni n thin nhin ti p v con ngi anh hng ca qu hng. 4- Cng c: - GV h thng li kin thc ton bi. - Em hy nu cc bc lm 1 bi vn biu cm ? 5- Hng dn hc bi : - Hc thuc Ghi nh - Lm tip bi Luyn tp. - c bi: Luyn tp cch lm vn biu cm. * Rt kinh nghim: . . . . .

Tit 25 - Vn bn:

Bnh tri nc

Ngy son:.... (H Xun Hng) Ngy ging:.. A.Mc tiu bi hc: Gip HS: -Hiu c thi cao v khng nh gi tr ca ph n trong th H Xun Hng - Thy c v xinh p, bn lnh st son, thn phn chm ni ca ngi ph n trong bi th ny. - Rn k nng cm nhn th t tuyt ng lut. B- Chun b : - dng: Bng ph vit bi th, nghin cu son bi. - HS chun b bi. C- Cc hot ng dy v hc : 59

1- n nh t chc: 2- Kim tra bi c: - c thuc lng, din cm bi th Sau pht chia li? Em hy nu gi tr v ni dung v NT ca bi th? 3- Bi mi : Trong i ng nhng nh th n ca thi k trung i Vit Nam, H Xun Hng c coi l nh th ti hoa v c o nht. Tuy cuc i gp nhiu o le ngang tri, nhng nhng tc phm th ca ca b vn thm m tnh thng con ngi, ngi sng nim tin yu v trn trng i vi con ngi, trc ht l i vi ngi ph n. Hot ng ca thy tr - Em nu hiu bit g v tc gi- tc phm? HS tr li, GV nhn mnh 1 vi chnh. Ni dung kin thc I- Tm hiu chung : 1- Tc gi: H Xun Hng. - B l ngi c hc, c ti lm th, cuc i b gp nhiu bi kch. - B c mnh danh l b cha th Nm. 2- TP: Bi th nm trong chm th vnh vt, vnh cnh - L bi th tr tnh c sc, ni ting, tiu biu cho t tng ngh thut ca b. 3. c v gii thch t kh:

- Hng dn c: ging va du, va mnh, va ngm ngi. - HS c-nhn xt, Gv c mu. - GV kim tra vic c t kh nh ca HS. - V th th, bi th ny ging vi nhng bi th no va hc? v sao? - Th th: tht ngn t - Bi th c nhan Bnh tri nc. tuyt. Vy em hiu th no l bnh tri nc ? - Bnh tri nc: ch thch sgk tr.95 - C kin cho rng bi th c tnh a ngha. Vy th no l tnh a - Tnh a ngha trong ngha trong th? th: l 1 thuc tnh ca - Bi th c my ngha, l ngn ng vn chng, thi nhng ngha g? ca ni chung - Bi th c 2 ngha: + Ni v bnh tri nc khi ang c luc chn. + Phn nh v p, 60

phm cht v thn phn ca ngi ph n trong x hi c. - Vi ngha th nht bnh tri nc II- c - Hiu vn bn: c miu t nh th no? Ch cc t ng: trng, trn, chm, ni, rn 1- Miu t bnh tri nc : nt, lng son. ->Bnh c mu trng ca bt, bnh c nn thnh vin trn. Nu nho bt m nhiu nc qu th nho (nt), t nc qu th rn (cng). - Khi un si nc luc bnh chn th ni ln, bnh cha chn th chm. - Nhn bnh c lm bng mt hoc =>Miu t thc bnh tri ng phn nn khi chn thng c ngoi i. mu nh son. 2- Bnh tri nc th hin -Em c nhn xt g v cch miu t phm cht, thn phn bnh tri ca tc gi ? ngi ph n: - Va trng li va trn - Vi ngha th 2, v p, phm cht ->V hnh thc th xinh cao qu v thn phn chm ni ca p. ngi ph n c gi ln nh th no? - By ni ba chm ->V Ch cc cm t: ba chm, rn nt s phn th chm ni, mc du, gi tm lng son. bp bnh trc cuc i. - Gi tm lng son ->V - GV: Qua ngi bt ti tnh ca H phm cht th d gp Xun Hng, ci bnh tri nc khng cnh ng nh th no vn n thun ch l ci bnh bnh th- gi s chung thu, st ng m cn tr thnh 1 n d th son. hin cuc i v s phn ca ngi ph n trong x hi phong kin => Ngha th 2 l chnh, ngha th nht ch l ph- Trong 2 ngha , ngha no ng tin chuyn ti quyt nh gi tr bi th? v sao? ngha sau. V chnh - GV: Bi th Bnh tri nc cho ngi ngha sau lm nn gi ca hnh th xinh p, phm cht tr ca bi th. trong trng son st, cng thn phn chm ni ca ngi ph n VN xa 1 cch su sc. Vi bi th ny, n s H Xun Hng 2 ln ho thn, va lm chic bnh tri, va nhn danh ngi ph n t s v 61

truyn ti bn c nhng tnh cm trong sng, nhn o. Bnh tri nc ng l 1 ng vn chng a ngha c o. - Qua tm hiu vn bn, em hy nu cm nhn chung cu em v gi tr ni dung v ngh thut ca VB? - (HS bc l) - HS c ghi nh.

* Ghi nh : sgk 95

* Luyn tp: - Thn em nh tm la o... - Thn em nh ht ma sa... - Thn em nh ht ma ro. Ht sa xung ging ht ... - Hy ghi li nhng cu ht than vn hoa. thn hc bi 4 (k c phn - Thn em nh ging gia c thm) bt u bng 2 t ng. Ngi khn ra mt, Thn em ? ngi phm ... - Thn em nh ming cau kh. Ngi thanh tham mng, ngi th tham dy. 4- Hng dn hc bi : - Hc thuc lng, hiu bi th, thuc Ghi nh - Son bi: Sau pht chia li * Rt kinh nghim: Tit 26 : Hng dn c thm vn bn:

Sau pht chia ly

(Trch Chinh ph ngm khc)

Ngy son:.... Ngy ging:.. A. Mc tiu bi hc: Gip HS: - Cm nhn c ni su chia li v ngha t co chin tranh phi ngha. Cm nhn c nim hnh phc kht khao la i ca ngi ph n cng vi gi tr ngh thut ngn t trong on th. - Th song tht lc bt to thnh ca khc ni tm c sc din t ni day dt bun thng ko di trong lng ngi. B- Chun b - dng: Bng ph chp bi th, nghin cu son bi. - HS: tr li cc cu hi mc c-hiu vn bn C- Cc hot ng dy - hc : 1- n nh t chc: 2 - Kim tra bi c: -Nu hiu bit ca em v th th tht ngn t tuyt ng lut? -c thuc lng bi th v nu khi qut gi tr ni dung, ngh thut ca bi th. 62

3- Bi mi : Trong cuc i con ngi khi phi chia tay tin bit ngi thn, ai m chng bun ru. Trong cc cuc chia tay a tin, c l cuc tin a ngi thn ra trn li trong

lng ngi nhiu ni bun lo nht. Tc phm Chinh ph ngm khc ghi li cuc chia tay nh th . Hot ng ca thy tr -Em hy nu vi nt hiu bit ca em v tc gi, tc phm? HS tr li - GV khi qut li 1 vi nt chnh v tc gi - tc phm: Thi i ng Trn Cn sng v sng tc Chinh ph ngm khc l thi i bt u c cc cuc khi ngha nng dn (1737, 1739, 1740). Cuc chin tranh c ni trong tc phm l chin tranh n p nng dn khi ngha. Ni dung kin thc I. Tm hiu chung: 1. Vi nt v tg, tp - Tc phm Chinh ph ngm khc do ng Trn Cn sng tc (Khong 17411742) bng ch Hn, theo th th t do c in. - on Th im dch sang ting Vit (vit bng ch nm) theo th Song tht lc bt.

- Em hiu Chinh ph ngm khc l - Chinh ph ngm khc: L g ? khc ngm ca ngi v c chng ra trn. - Em hiu th no v th th Song - Song tht lc bt: sgk 92 tht lc bt? (v s cu, s ch trong - Tc phm di 408 cu. cc cu v cch hip vn trong 1 kh - on trch th hin ni th) suca ngi chinh ph - GV: Tc phm di 408 cu th trong ngy tin chng ra hin mun vn t sng tnh cm trn. ca ngi chinh ph ngi v c chng ra trn. 2. c v gii ngha t kh: - c: 63

- HS nu cch c: - GV nu y/c c: chm chm, u u, bun bun, ngt nhp 3/4(3/2/2), 3/3, 4/4 - GV kim tra HS c ch thch nh. - Vn bn ny c biu t bng phng thc no? V sao? - Ni nh y l ca ai? Ni nh y din ra trong hon cnh no? (Ni nh ca ngi v c chng i chin trn - Hon cnh c chin tranh) - Ni nh y c din t qua my khc ngm? Em hy ch ra gii hn v ni dung tng on?

- Ch thch - Vn bn biu cm. V n din t c tm trng (ni nh nhungca lng ngi).

3. B cc: 3 on - Khc ngm 1: ni v ni trng tri ca lng ngi trc thc t chia li ph phng. - Khc ngm 2: ni v ni xt xa trong cch tr ni sng. - Khc ngm 3: ni v ni su thng trc bao cnh vt.

II- c - hiu vn bn: 1- Khc ngm th nht: Chng th i ci xa ma gi - HS c khc ngm th nht Thip th v bung c - 4 cu th u, ni su chia li ca chiu chn ngi v c gi t nh th no ? tm -> S dng hnh nh tng nhng hnh nh th ni v iu . phn i lp gi cnh chia li - y tc gi s dng php i? v ni trng tri, c n. Em hy ch ra cc php i lp v nu tc dng ca n? - Tun mu my bic tri ngn ni xanh -> Khng gian bao la v tn. Gi - Hnh nh Tun mu my bic tri r thn phn nh b v ngn ni xanh gi cho em cnh tng cm gic trng tri ca lng ntn? Tc dng ca hnh nh trong ngi. vic din t ni lng li bit ? -> Hnh nh ch s xa cch v khng gian vi vi, - ngha ca 4 cu th u l g ? thm thm. Ni su ngang tm v tr. =>Phn nh cuc chia li ph phng, ng thi biu hin ni xt xa cho hnh1 64

phc b chia ct. - HS c khc ngm th 2

Chn Hm Dng chng cn ngnh li Bn Tiu Tng thip hy trng sang - Cu kh 2, ni su c gi t Bn Tiu Tng cch Hm Dng thm ntn? Cy Hm Dng cch TiuTng Cch dng php i (ngnh li-trng my

2- Khc ngm th 2:

sang)?

trng.

- Cch ip v o v tr ca 2 a danh Hm Dng- Tiu Tng c ngha g trong gi t ni su chia li? - Khi qut li ni dung chnh ca khc ngm th 2?

- HS c khc ngm th 3. - Ni su c tip tc nng cao trong kh cui nh th no? (Kh cui tip tc gi t ni su chia li oi om, nghch chng theo 3 .Khc ngm th 3: tng trng n cc . kh Cng trng li m cng . Thy xanh xanh nhng trn, cn c a danh Hm Dng -Tiu Tng c nim v s xa my cch. Nhng kh cui th xa cch . ai su hn ai ? ti hon ton mt ht vo ngn du). - Cc ip t cng, thy trong 2 cu 7 ch v cch ni v ngn du, mu xanh ca ngn du c tc dng g -> S dng ip ng, o trong vic gi t ni su chia li ? ng, cu hi tu t din t ni su nhn ln bt tn - Khc ngm th 3 cho ta thy c tr thnh 1 khi su thng, tru nng trong tm hn tm trng g ca ngi v tr ? ngi chinh ph - Qua hng dn, em hy nhn xt v => Th hin tm trng v gi tr ni dung v ngh thut ca vn vng ca ngi v tr. bn? - HS nu kin, GV kt lun. * Ghi nh : sgk 93 - HS c Ghi nh 65

- Nu kh th nht ni su mi cch ngn th trong kh 2 l My trng -> ip ng, o ng v hnh nh tng phn din t ni su chia li v tnh cm bun thng, nhung nh c tng dn. -> l ni ngm ngi xt xa ca tnh v nh chng trong xa xi cch tr.

- T co chin tranh phi - Hy phn tch mu xanh trong on ngha v th hin kht th bng cch: khao hnh phc la i ca + Ghi cc t ch mu xanh ? ngi ph n. + Phn bit s khc nhau trong cc mu xanh ? *Luyn tp: a- Xanh: xanh xanh, xanh ngt. b- Xanh: mu xanh bnh thng; xanh xanh: xanh nht; xanh ngt: xanh m. 4- Hng dn hc bi: - Hc thuc phn Ghi nh , thuc bi th, t tm hiu thm ni dung ca vn bn. - Son bi: Quan h t *Rt kinh nghim: . . . Tit 27 Ting Vit :

Quan h t

Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Nm c th no l quan h t. - Nng cao k nng s dng quan h t khi t cu. B- Chun b - dng: Bng ph ghi cc v d hnh thnh kin thc, GV son bi. - HS chun b bi C- Tin trnh t chc dy v hc 1- n nh t chc: 2- Kim tra : - c 2 cu th u bi th Cn Sn Ca ca Nguyn Tri? Cn Sn sui chy r rm Ta nghe nh ting n cm bn tai - Tm i t c trong 2 cu th trn? i t ta l i t g? III- Bi mi : - T nh c phi l i t khng? v sao? - T nh khng phi l i t m l quan h t ->Bi mi Hot ng ca thy 66 Ni dung kin thc

tr - GV treo bng ph ghi VD sgk, HS c VD. - Xc nh quan h t c trong nhng cu bn? - Cc quan h t lin kt nhng t ng hay nhng cu no vi nhau ? I- Th no l quan h t ? * VD: Sgk *Nhn xt: a, chi ca chng ti chng c nhiu. b, Hng Vng..., ngi p nh hoa... c, Bi ti n ung iu v lm vic c chng mc nn ti chng ln lm. d, M thng nhn lc con ng m lm vi vic ca ring mnh. Nhng hm nay m khng tp trung c vo vic g c.

- Nu ngha ca mi quan h t? Ca: quan h s hu, Nh : quan h so snh, bi - nn: quan h nhn qu, nhng: quan h tng phn, v: quan h tng ng GV: Nhng t trn l QHT. - Vy em hiu th no l quan - Quan h t : l nhng t dng h t? biu th cc ngha quan h nh: s hu, so snh, nhn qu... gia cc b phn ca cu hay gia cu vi cu - GV treo bng ph, HS c VD. trong on vn - Trong cc cu , trng hp II- S dng quan h t : no bt buc phi c quan h -VD: sgk Tr. 97 t? Trng hp no khng bt -Nhn xt: buc phi c? V sao? + Bt buc phi c quan h t: b, d, g, h. - S dng quan h t trong khi +Khng bt buc phi c quan ni, vit nh th no cho ph hp h t: a, c, e, i. ? + C trng hp bt buc phi dng quan h t . l nhng trng hp nu khng c quan h t th cu vn s i ngha hoc khng r ngha. - Tm cc quan h t c th + C trng hp khng bt buc dng thnh cp vi cc quan h dng quan h t . t sau y? t cu vi mi -VD: - Nu tri ma th ti ngh cp quan h t ? hc. + V tri ma nn ti khng i hc. - GV: C nhng quan h t c +Tuy tri ma nhng ti vn i 67

lp: v, cng - HS c Ghi nh 1,2. - c on u vn bn Cng trng m ra t Vo m trc ngy khai trng ca con -> ngy mai thc dy cho kp gi . - Tm cc quan h t c trong on vn? (HS t tm, nu kin, hs khc nhn xt b sung) - in cc quan h t thch hp vo ch trng?

hc. +H tri ma th ti khng i hc. +S d ti khng i hc l v tri ma. => C 1 s quan h t c dng thnh cp. * Ghi nh 1,2: sgk (97-98) III- Luyn tp 1- Bi 1 (98 ): - Ca, cn, vi, nh, ca, v, nh - M , nhng, ca, nhng, nh 2- Bi 2 (98 ): Vi, v , vi, vi, nu, th, v

- Vit 1 on vn ngn c dng 3- Bi 3 (98 ): quan h t ? Gch di cc quan Cu ng b, d, g, i, k, l h t trong v ? 4- Bi 5 ( 99 ): Nguyn Tri l ngi c cng ln trong vic ph t vua L Li cm qun nh thng gic Minh xm lc TK XV. Nhng khi ho bnh tr li, t nc i vo cng cuc xy dng v pht trin th ng b ghen ght, nghi ng bi nhng k xu xa. 4- Cng c: GV h thng ND ca bi. 5- Hng dn hc bi : - Hc thuc ghi nh 1,2 sgk (97-98) -Lm BT 4, 5 ( 99 ). - Chun b bi:Luyn tp cch lm bi vn biu cm. * Rt kinh nghim: . Tit 28 - Tp lm vn :

Luyn tp cch lm vn

biu cm
Ngy son:.... Ngy ging:.. 68

A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Cng c kin thc v vn biu cm v cc c im ca n. - Luyn cc thao tc lm vn biu cm: Tm hiu , tm , lp dn , vit bi, sa li. B- Chun b - dng: bng ph, Gv son bi. - HS chun b bi C- Cc hot ng dy - hc : 1 - n nh t chc: 2- Kim tra : - Nu cc c im ca bi vn biu cm? - Nu cc bc lm 1 bi vn biu cm? Khi lm vn em thc hin 4 bc cha ? Em c th t rt kinh nghim cho bn thn? 3- Bi mi : nm vng hn v cch lm vn biu cm, tit hc hm nay Hot ng ca thy tr - HS c bi. - yu cu vit v iu g? Ni dung kin thc I- Chun b nh: - bi: Loi cy em yu

1- Tm hiu v tm : - i tng biu cm : loi cy -Tnh cm cn biu hin l tnh - nh hng tnh cm : em yu cm g ? - Em yu cy phng v. - Em yu cy g? V sao em yu V n gn b vi tui hc cy hn cc cy khc? tr. - MB cn phi lm g? 2- Lp dn : a, MB: - Gii thiu chung v cy phng. - L do yu thch: cy phng - Em hy hnh dung xem cy phng gn b vi tui hc tr. c c im g? b,TB: - T c im ca cy ph- Cy phng c tc dng g i vi ng qua 4 ma xun, h, thu, i sng con ngi? ng. ->T nhng c im gi cm. - Tc dng ca cy phng i - i vi bn thn em, cy phng c vi i sng con ngi: To tc dng g? bng mt, cung cp xi, ht cc-bon- nc lm sch khng kh. - Tc dng ca cy phng i 69

vi em: l ngi bn chia s vi - Em c nhng tnh cm g i vi em mi ni bun vui ca tui cy phng? hc tr. Mu hoa rc r gi nh ma h, gi nhng s chia tay. c, KB: - c tham kho v cy a. Tnh cm ca em i vi -HS vit bi vn da vo dn va cy phng: Nh phng, nh l lp bn cng lp khi ngh h. II- Thc hnh trn lp: Vit bi vn (tham kho): Trng ti c trng rt nhiu cc loi cy, cy no cng p, cy no cng mt. Nhng cy ti thch l cy phng mc sng sng gia sn trng. Ti khng bit bc c trng t lc no. Ti ch bit rng khi ti cp sch ti trng, bc gi, gi lm. Nhn t xa, cy phng nh mt ngi khng l vi mi tc mu xanh. V cy x x ni ln nhng u cc. Nhng c ai bit rng trong lp v x x , dng nha mt lnh ang cun cun chy i nui cy. Ma xun v, cy m chi, ny lc. L phng ging l me, mng, ngon lnh nh nhng ht cm non. Nhng cnh cy mp mp nh hng trm cnh tay a ra, n nh sng mt tri si m cho mnh. Ri nhng ting ve rm ran u tin ca ma h ct ln, cy bt u tr hoa. Khi cha mun khoe v p ca mnh hoa e l n mnh trong lp i hoa xanh m mng. Tng n, tng n ung sng m v tm nng mai ri t t h n. Hoa phng c nm cnh mt nh nhung, ton mt mu thm. Mi ln hoa phng n lng chng ti rn ln bao cm xc, va vui li va bun. Vui v sp c ngh h, cn bun v phi xa ngi trng, xa bn b thn yu. 4- Cng c: GV h thng li kin thc ton bi: 5- Hng dn hc bi : - Tip tc hon thnh bi vn trn - Chun b tun sau vit bi s 2 - Chun b cc : loi hoa ti yu, loi cy ti yu * Rt kinh nghim: Tit 29Vn bn :

Qua o ngang

( B Huyn Thanh Quan )

Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hnh dung c cnh o Ngang v tm trng c n ca B huyn Thanh Quan lc qua o. 70

- Bc u hiu c th tht ngn bt c ng lut. B- Chun b: - dng: Bng ph ghi bi th. - Bng ph chp bi th, b cc bi th. C- Cc hot ng dy v hc : 1- n nh t chc: 2- Kim tra : - c thuc lng bi th v nu gi tr ni dung, ngh thut ca bi th Bnh tri nc Trong , ni dung no ng vai tr quan trng quyt nh gi tr bi th? 3- Bi mi : Cc em ! o Ngang l mt a danh ni ting trn t nc ta. Nh th Phm Tin Dut tng vit 1 cu th rt d dm v bt ng: Bao nhiu ngi lm th v o Ngang M khng bit con o chy dc. ng l c bit bao ngi lm th v o Ngang nh Cao B Qut c bi Ln ni Honh Sn, Nguyn Khuyn c bi Qua ni Honh Sn, Nguyn Thng Hin c bi Ma xun trng ni Honh Sn... Nhng tu trung, c nhiu ngi bit v yu thch nht vn l bi Qua o Ngang ca B huyn Thanh Quan. Bi th nh mt bt k th m cht tr tnh. Hm nay chng ta s cng tm hiu bi th. Hot ng ca thy tr Ni dung kin thc I- Tm hiu chung vn bn: 1- Tc gi, tp: a. Tg:: Tn tht l Nguyn Th Hinh (TK 19). - Bt danh l B huyn Thanh Quan.

- Qua tm hiu nh, em hy nu 1 vi nt v tc gi? - GV: B huyn Thanh Quan l ngi hc rng, ti cao; b cng on Th im v H Xun Hng l 3 nh th n c ting nht TK 18-19. Th ca b cn lu li 6 bi nh: Thng Long thnh hoi c, Chiu hm nh nh, Cha Trn Bc... l nhng bi th Nm c sc v ni ting ca b sau bi Qua o Ngang. Th b thng vit nhiu v thin nhin vo lc tri chiu, gi ln cm gic vng lng, bun bun. i vi b, ci p l d vng. Hin ti vng v hiu qunh ch l ci bng m m ca d vng m thi. Chnh v vy m ngi ta gi: 71

- ti thng vit v thin nhin vo lc tri chiu. - B l mt nh th hoi c - hoi thng rt in hnh . b- Tc phm :

- Bi th ra i trong hon cnh no? - GV: B Huyn Thanh Quan qu Thng Long, b l ngi ng Ngoi thuc cha Trnh. Nhng mnh tri chuyn v h Nguyn. Lc b c cha Nguyn mi vo cung Ph Xun - Hu lm chc cung trung gio tp dy cng cha v cung phi. Trn ng vo kinh ph vua mi, khi qua o Ngang b dng chn ngm cnh v sng tc bi th Qua o Ngang. Bi th in trong Hp tuyn th vn Vit Nam tp III (1963 ) - Hng dn c: Bi th th hin tm trng bun, c n. Khi c cc em cn c chm, bun, ngt ng nhp 4/3 v 2/2/3. Cng v cui ging c cng chm, nh hn. n 3 ting: tri, non, nc, c tch ra tng ting. 3 ting ta vi ta c nh ting thm th mnh ni vi mnh. - GV c - 2 HS c - GV nhn xt.Gii thch t kh:

-Bi th c sng tc trn ng vo kinh Hu nhn chc.

2. c v ch gi t kh: a. c:

b. Ch gii t kh: Ch cc ch thch 1, 2 (102), 4, 5 (103 ).

3. Th th: Tht ngn bt c ng lut: sgk - Da vo s cu, s ting trong bi th (102 ). v qua c ch thch( ), em hy cho bit bi th c sng tc theo th th no? Nu hiu bit ca em v th th y? -B cc: 4 phn (Bng ph ) - GV: Gii thiu cc c im ca th th . II- c - Hiu bi th: 1-Hai cu Bc ti o Ngang, bng - HS c 2 cu . x t, - Cnh tng o Ngang c tg miu t vo thi im no trong ngy ? Thi im -> Thi gian x chiu, thng bc l tm trng g ? gi bun, gi nh, gi s c (y l lc tri v chiu, l lc n. chuyn giao gia ngy v m. l thi khc ca ngy tn, lc ny ch cn nhng tia nng yu t v mn m ang dn bung xung) -> Thi im y khng cn l thi im ca vui ti, rng r m xiu xiu v pha hoi nim m mng. Thi im y rt ph hp vi tm trng ca ngi l 72

khch xa nh. Thi gian, khng gian c miu t y nh l 1 yu t ngh thut bc l tm trng. iu ny c th hin rt r trong ca dao: Chiu chiu ra ng ng sau, Trng v qu m rut au chn chiu.

C cy chen , l chen hoa. - Php lit k: (C, cy, , l, hoa) -> gy n tng v s lng b bn, dy c ca cnh vt. - Cnh thin nhin ca o Ngang c miu - ng t, ip t t qua t ng, hnh nh th no ? Tc chengi cnh tng thin gi s dng bin php tu t no? Tc nhin xanh ti, rm rp, dng ca php tu t y? y sc sng. - T chen thuc t loi g, n c dng => Khung cnh thin y vi ngha nh th no? nhin ngt ngn, hoang s, vng v. - Vy cm nhn u tin ca nh th v cnh o Ngang l cm nhn v 1 khung cnh ngt ngn, hoang s, vng v hay l cm nhn v 1 khung cnh s xc tiu 2- Hai cu thc: iu? Lom khom di ni, tiu - GV chuyn : thin nhin l vy, cn s vi sng ca con ngi ni y th sao Ta ch cng tm hiu tip: Lc c bn sng, ch my - HS c 2 cu thc. nh - Bc tranh o Ngang 2 cu thc c . thm nt g mi? ( xut hin hnh nh con ngi v s sng ca con ngi) - Em c nhn xt g v cu trc ca 2 -VN c o ln trc CN cu th ny? tc dng ca cch dng cu v ph ng sau ca cm trc y? DT c o ln trc. -> o ng, nhn mnh thm ci n tng v hnh dng vt v ca ngi tiu phu v s tha tht, hiu qunh ca lu ch. -> T ly (gi hnh), t ly Lom khom gi hnh dng vt v ca ngi tiu phu. - 2 t: lom khom, lc c l t ghp hay - Lc c gi s tha tht, t ly? 2 t ly ny c sc gi t nh th t i ca nhng qun 73

no?

ch .

=> S sng ca con ngi GV: 1 nt v c l trong th c nhng rt xut hin nhng cn thn tnh tinh t v nhy cm. tha tht, vng v. - Hai cu thc t v s sng ca con ngi o Ngang nh th no? (ng vui, tp np hay tha tht, vng v)? ? Qua 4 cu th u, cnh sc o Ngang hin ln trong mt em ntn? -> Bn cu th u l bc tranh phong cnh thin nhin o Ngang: ni o bt ngt xanh ti v u thp thong s sng ca con ngi nhng cn tha tht hoang s. Cnh c nhn vo lc chiu t, tc gi ang trong cnh ng phi xa nh, mang tm trng c n nn cnh vt cng bun v hoang vng. y l cnh hin thc khch quan hay l cnh tm trng ? (chuyn ) - c 2 cu lun: - Trong bui chiu t hoang vng nh th nghe thy m thanh g? (m thanh ca ting chim quc v chim a2 Ting chim y cng l yu t ngh thut c tc dng gi t tm trng v ni lng nhn vt tr tnh. - Nh th mn ting chim by t lng mnh, y l hnh thc biu t trc tip hay gin tip? Tg s dng bin php tu t g? Tc dng ca bin php tu t ? - Vy theo em ting chim quc v chim a a ku trn o vng, lc chiu t gi cm gic vui ti, phn khi hay gi ni bun kh? - Hai t: quc2, gia2 ngoi ngha ch chim quc v chim a a, cn c ngha: quc nc, gia - nh, y l 2 t Hn Vit a ngha v ng ngha. Cch dng t a ngha v ng ngha trong th vn 74

3- Hai cu lun: Nh nc au lng, con quc2 Thng nh mi ming, ci gia2

-> Ting chim ku - yu t ngh thut, va l hnh nh n d tng trng bc l chiu su tnh cm. - Gi ni bun kh, khc khoi, trin min khng dt.

- Chi ch ->to cch hiu bt ng v to s hp dn th v cho cu th-> gi tm trang ni nh nc thng nh da dit ca tg. - i (thanh, t loi, ngha) Lm cho cu th cn i, nhp nhng).

chnh l php tu t chi ch. - Theo em chi ch c tc dng g? - 2 cu lun cn s dng php i, em hy ch ra php i v tc dng ca n ? - Nhng bin php ngh thut trn gp phn bc l trng thi cm xc g ca nh th ? - V sao B huyn Thanh Quan li c tm trng bun nh vy? - GV: Nh gii thiu phn u, B huyn Thanh Quan l ngi ng Ngoi thuc L Trnh, nhng nay li thuc triu Nguyn ng Trong. V vy trong tm t ca b khng khi khng ngm lng s thng nh v ni tic triu L, mt triu i vng son qua v l s ph nh chnh quyn nh Nguyn by gi. T cnh trc mt quay v cnh qua, t hin thc tr v qu kh. l hin thn ting lng ngi l khch i ng l loi, nhiu t s. chnh l c im: Hoi c, hoi thng (ca b) Ni nh thng ny khng ch ring b m n cn l ni nh thng ca nhng ngi dn x ng Ngoi. - GV:Nu 2 cu trn n th bc l tm trng 1 cch gin tip th 2 cu tip theo tc gi bc l ni lng 1 cch trc tip.

=> Bc l r trng thi cm xc nh nc v thng nh da dit.

- Hoi c, hoi thng (ca b) - Ni nh thng c tnh cht lch s. 4- Hai cu kt: Dng chn ng li, tri, non, nc Mt mnh tnh ring, ta vi ta. -> Gi khng gian bao la rng ln. - Con ngi nh b, yu ui, c n.

-HS c 2 cu kt. - Cnh tri, non, nc gi cho ta n tng v 1 khng gian nh th no? -> Hnh nh i lp. - Em cm nhn c tm trng ca tg ntn => Din t s c n qua cm t ta vi ta? (Ta vi ta l ch ai tuyt i ca con ngi vi ai? n thuc t loi g? trc thin nhin hoang vng, rng ln. - GV: Cu trn t cnh rng ln, bao la bao nhiu th cu di li ni v con ngi nh b, yu ui, c n by nhiu. (Hnh nh i lp lm ni r tm 75

trng bun, l loi, c n, khng c ngi s chia) - GV: Nu 2 cu l bc ti, th 2 cu kt l s dng chn. y l cch kt cu u cui tng ng. - Theo em, 2 cu kt din t c tm trng g ca nh th? * Ghi nh: sgk (104 ). - GV: T ch cm nhn v p hoang vng ca thin nhin, nh th quay tr - Biu cm v thc ti ca ci lng. ng trc tri, nc mnh mng, trc cnh b du ca cuc i, con ngi thy nh b, c n, quay li ch c mnh vi mnh, vi mnh tnh ring n l, nh nhoi, trng vng mnh mng. - y l bi th t cnh ng tnh? l cnh g, tnh cm no ca nh th ? (HS c ghi nh ) - B huyn Thanh Quan l ngi nng lng vi gia - Bi th c biu t bng phng thc nh v t nc, yu no? thng qua nhng bin php tu t thin nhin, yu t nc. g? (Miu t biu cm: t cnh * Luyn tp: ng tnh, s dng php i, o ng, - Hm ngha ca cm t ip ng, n d, chi ch) ta vi ta: c 2 cu cui, - GV: Cc bin php tu t ny chng ta s ta thy nh th nh mun c hc cc bi sau. i lp gia tri, non, n- Em hc tp c g v cch vit ca tc c v ta vi ta. Mt mnh gi? Chng ta hy hc tp v vn dng tc gi c n, qunh cch vit ny vo bi vit tp lm vn s qu gia t tri bao la, 2. ni non trng ip v - Bi th cho em hiu g v b sng nc mnh mng, bt huyn Thanh Quan? ngt. Ba ch y c ln nh 1 khi c n lnh lng, nh c th cm gic - c din cm bi th. c s c n n lnh - Tm hm ngha ca cm t ta vi ta ? ngi. l 1 mnh tnh ring trong 1 khng gian chiu t. 4- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng bi th, hc thuc ghi nh. - Son bi: Bn n chi nh. * Rt kinh nghim: Tit 30 Vn bn:

Bn n chi nh
76

(Ngu yn Khuyn) Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Cm nhn c tnh cm chn thnh, m , hn nhin, dn d m su sc, cm ng ca Nguyn Khuyn vi bn. - Hnh dung c bc tranh qu m hng sc Vit Nam v n ci hm hnh, thn mt nhng t su xa. - Rn k nng c din cm v phn tch th tht ngn bt c ( c Vit ho) theo b cc. B- Chun b: - GV: c nghin cu ti liu, son G.n - HS: chun b bi. C- Cc hot ng dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: - c thuc lng bi th Qua o Ngang? y l bi th t cnh hay t tnh? l cnh g, tnh g (Tr li da vo ghi nh- sgk104 ). 3- Bi mi: Tnh bn l 1 trong nhng ti c truyn thng lu i ca lch s vn hc Vit Nam. Bn n chi nh ca Nguyn Khuyn l 1 bi th thuc loi hay nht trong ti tnh bn v cng l thuc loi hay nht trong th Nguyn Khuyn ni ring v th ng lut ni chung. Hot ng ca thy- tr -Qua tm hiu nh, em hy gii thiu 1 vi nt v tc gi? - Ti sao ngi ta li gi ng l Tam Nguyn Yn ? Ni dung kin thc I- Tm hiu chung vn bn: 1- Tc gi, tc phm: a. Tc gi: Nguyn Khuyn (1835-1909 ), c gi l Tam Nguyn Yn . - Qu x Yn , Bnh Lc, H Nam. - L ngi thng minh, hc gii, thi u c 3 k: Hng, Hi, nh. - L nh th ca lng cnh Vit Nam. - Th ng m thm v trong tro tnh ngi. b.- Tc phm: Bi th in trong Hp

- Em hy nu xut x ca bi th ? - Gv: y l bi th hay nht c truyn tng v ch tnh bn ca 77

Nguyn Khuyn.

tuyn th vn Vit NamTp 4 (1963 ).

-Yu cu c: Ging nh nhng, d dm. c chm ri, ung dung, hm 2.c v gii thch t kh: hnh nh thp thong 1 n ci. a. c: - Gii ngha t kh: b. Gii ngha t kh: -rn: cung, cnh hoa bao bc. - Bi th c vit theo th th no? -nc c: nc y, nc ln; V sao? -khn: Khng th, kh, e - GV: Theo b cc ca th th tht rng kh; ngn bt c th 2 cu thng gm 3. Th th: ph v thc . Nhng bi ny Tht ngn bt c ng lut tc gi ch dng 1 cu , cu 2 c sng to. chuyn sang phn thc. Phn thc v lun cng khng rch ri. Cu 7 l phn kt nhng li gn vi phn lun. V vy phn kt ch c cu 8. Qua cu trc nh vy, ta thy Nguyn Khuyn sng to s dng th tht ngn bt c 1 cch uyn chuyn, to cho bi th 1 v p ring. l bn lnh cao tay ca nh th. II-c - Hiu vn bn: Chng ta tm hiu bi th theo b 1- Cu m u: cc: 1 - 6 - 1 by lu nay, bc n
nh,

- HS c cu m u. - Cch m u bi th ca Nguyn Khuyn c g th v? Cu th y th hin c tm trng g ca nh th? - GV: cu th cho bit 2 ngi t gp nhau ( by lu), Nguyn Khuyn gi bn l bc (cch xng h va c tn trng va c thn mt). Cu th khng ch l 1 thng bo bn n chi nh m cn l 1 ting reo vui, y h hi, phn khi khi bao lu mi c bn n thm. Thi gian ny Nguyn Khuyn co quan v n, chnh v vy ng rt vui mng khi c bn ti thm. - HS c 6 cu tip theo. - Cu 2 th hin mong mun g ca tc gi? Ti sao va gp bn, tc gi 78

-> Cch m u t nhin nh li ni thng ngy. => Th hin s vui mng khi c bn n thm.

2- Su cu tip theo: Tr thi i vng, ch thi

xa.

-> Mong mun tip bn ng hong, chu o. Ao su nc c, khn chi c,

Vn rng ro tha, kh ui

g. nhc ngay ti ch ? (bi ch c ch mi c y Ci cha ra cy, c mi n, cc th tip bn nhng tr th i vng, Bu va rng rn, mp ng hoa. ch li xa, m mnh th gi c ri -> Mi th sn vt ca gia khng i xa c) nh c y m li nh khng.

- Em c nhn xt g v nhng th m tc gi nu ra? (y l nhng th sn vt c trong ao, trong vn nhng li cha dng c- c y m li nh khng ) - Hy gii thch tnh cht c y m li nh khng ca nhng sn vt c k v t trong bi? (c c, c g, ngha l c thc phm nhng cng bng khng v ao su nc c, vn rng ro tha, khng nh bt c. C ci, c, bu, mp ngha l c rau qu, nhng cng bng khng v u l nhng th cha ra cy, va mi n, va rng rn hoc ng ra hoa, cha th thu hi c) - Cch ni lp lng y c th to ra 2 cch hiu: a. l s tht ca hon cnh. b. l cch ni vui v ci s khng c g. Em hiu theo cch no ? - Nu hiu theo cch 1 th ch nhn l ngi nh th no? Tnh cm ca ng i vi bn ra sao? - Nu hiu theo cch 2 th ch nhn l ngi c hon cnh sng nh th no? tnh cch ca ng ra sao? Tnh cm m ng dnh cho bn l tnh cm nh th no? - HS c cu 7. - Em hiu ca cu th nh th no ? - C kin cho rng: nn hiu cu 7 ring tru khng th c, kin ca em th no? (khng th hiu nh vy v khng ng vi mch lc ca t th. Mc d tru khng l tn y ca 79

- l s tht ca hon cnh -> Ch nhn l ngi tht th, cht phc. Tnh cm i vi bn chn tht, khng khch so. - l cch ni vui -> Hon cnh ngho kh. Tnh cch hm hnh, yu i; yu bn bng tnh cm dn d, cht phc.

khng c

u tr tip khch, tru

-> L nghi tip khch ti thiu cng khng c.

=> Ch nhn l ngi trng tnh ngha hn vt cht v tin s cao c ca tnh bn. Tnh bn su sc, trong sng. V n c xy dng trn nhng nhu cu

th l ny nhng xt trong mch th th ch c th hiu l tru khng cng khng c nt. C nh vy th mi hiu ni ci thanh m, ngho tng ca ng quan thanh lim v n) - Qua y ta hiu ch nhn l ngi nh th no? Tnh bn ca h ra sao? - HS c cu 8. - Chi tit ngn t no trong cu 8 ng ch ? - Ta vi ta l ch ai vi ai? N c ngha g? - Theo em c g khc nhau trong cm t Ta vi ta bi ny so vi bi Qua o Ngang? (Trong Bn n chi nh, t ta v tr trc v sau l 2 t ng m. Trong bi Qua o Ngang, t ta c 2 v tr ch l 1 t. Mt bn ch s ho hp ca 2 con ngi trong 1 tnh bn chan ho vui v. Mt bn ch s ho hp trong 1 ni tm bun) - Cu 8 th hin c tnh cm g ca tc gi?

tinh thn. 3- Cu kt: Bc n chi y, ta vi ta ! -> Ch quan h gn b, ho hp, khng tch ri.

=> Nim hn hoan, tin tng tnh bn trong sng, thing ling. - Nguyn Khuyn l ngi hn nhin, dn d, trong sng; i vi bn th chn thnh, m p, bn cht da trn gi tr tinh thn.

* Ghi nh: sgk (105 ). - Bi th din t c nim hn hoan v tinh - Bi th cho em hiu g v Nguyn thn t tin, phn chn ca Khuyn v tnh bn ca ng? Nguyn Khuyn khi bn n chi nh. l nhng cm xc chn thnh, hn nhin ca tnh cm bn b. - Bi th din t c tm t g ca - Miu t - t s -> biu tc gi khi bn n chi nh? cm thng qua h thng ngn t thun Vit trong - Bi th c vit theo phng thc sng, t nhin, d hiu. biu t no? HS bc l, GV k.lun * Luyn tp: HS c Ghi nh (sgk) - So snh ngn ng th bi Bn n chi nh vi ngn ng th dch Chinh ph ngm ta thy c s khc nhau gia 2 phong cch ngn ng: + Chinh ph ngm l ngn - Ngn t bi Bn n chi nh c ng bc hc. 80

g khc vi ngn t on th Sau + Bn n chi nh l pht chia li hc? ngn ng i thng. Nhng c 2 bn u t n kt tinh, rt hay, rt hp dn. 4- Hng dn hc bi: - Hoc thuc lng bi th, hc thuc ghi nh. - Son bi: tit sau (31+32) vit bi tp lm vn 2 tit. * Rt kinh nghim: . 2 Tit31, 32 Tp lm vn:

Vit bi tp lm vn s 2
(Vn biu cm)

Ngy son: 10 - 10 - 09 Ngy ging: 16 -10 - 09 A- Mc tiu bi hc: Gip HS: HS vit c bi vn biu cm v thin nhin, thc vt th hin c tnh cm yu thng cy ci theo truyn thng ca nhn dn ta. B- Chun b: - GV: Nghin cu ra ph hp. - HS: n k cch vit vn biu cm. C- Cc hot ng dy - hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: ( kim tra phn chun b v vit ca HS) 3- Bi mi: I. bi: Loi cy em yu. * Yu cu: 1. Xc nh yu cu ca : C th chn 1 trong cc loi cy sau: Cy bng, cy phng, cy nhn, cy cam, cy bi, cy cau, cy a, cy tre... hoc cy cnh. 2. Xc nh yu t miu t: T ci g t thi , tnh cm i vi cy. a. Xc nh yu t t s: K ci g bc l cm xc i vi cy. b. Ch : Cc yu t miu t, t s ch l phng tin biu cm i vi loi cy em yu. c. Tun th theo 4 bc: - Tm hiu v tm . - Lp dn . 81

- Vit bi vn hon chnh: ch lin kt mch lc. - Kim tra, sa cha. II. p n: 1. M bi: 1 im. Gii thiu loi cy v l do v sao em thch loi cy . 2. Thn bi: 7 im. - Miu t mt vi c im c sc gi cm ca cy: Thn, l, hoa. - K mt vi k nim gn b vi cy. - Tc dng ca cy i vi i sng con ngi. - Tc dng ca cy i vi i sng ca em. 3. Kt bi: 1 im. Tnh cm ca em i vi loi cy . 4. Trnh by: 1 im. Trnh by sch p, ng chnh t, cu vn lu lot. Cui gi:GV thu bi v nhn xt thc lm bi ca hc sinh. III- Hng dn hc bi: - n li l thuyt v vn biu cm. - Son bi: Xa ngm thc ni L. Tit 33 - Ting Vit:

Cha li v quan h t

Ngy son: 10 10 - 09 Ngy ging: 13 10 - 09 A- Mc tiu bi hc: Gip hc sinh: - Thy r cc li thng gp v quan h t. - Thng qua luyn tp nng cao kh nng s dng quan h t. B- Chun b: - dng: Bng ph vit v d.GV son bi. - HS tr li cc cu hi trong bi hc. C- Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: - Th no l quan h t? t cu c dng quan h t v cho bit ngha ca quan h t ? - t cu c dng quan h t ? Em hy th b quan h t v nhn xt ngha ca cu ? Khi ni vit phi dng quan h t nh th no ? 3- Bi mi: Khi ni vit, c bit l khi vit, chng ta vn phm nhiu li v s dng quan h t. Li v quan h t rt a dng, cc li v quan h t lm cho cu vn sai khng r , kh hiu. Bi hm nay s gip chng ta nhn bit nhng li sai v bit cach khc phc. Hot ng ca thy-tr 82 Ni dung kin thc I- Cc li v quan h t:

- GV treo bng ph ghi VD, HS c VD. - Hai cu em va c r ngha cha? V sao? (cha r ngha, v thiu quan h t) - Hai cu trn thiu quan h t ch no? Hy cha li cho ng? - HS c 2 cu va sa. - So vi 2 cu trc, em thy 2 cu ny nh th no? V sao? (2 cu sau r ngha hn, v 2 cu ny c thm quan h t ) - GV: Trong trng hp ny, chng ta phi dng quan h t, c nh v th cu vn mi r rng, mch lc v d hiu. - HS c v d. - Em hy ch ra cc quan h t c dng 2 cu ny? - Cc quan h t v, trong 2 VD trn, c din t ng quan h ngha gia cc b phn trong cu khng? V sao? Nn thay t v, y bng quan h t g? (Khng - V) + Quan h t v: ch ngang bng, tng ng. Cn quan h gia 2 v cu y li l quan h tng phn cho nn dng quan h t v y l khng ph hp. v vy ta phi thay quan h t nhng mi din t ng ngha. + Quan h t : c ngha ch mc ch ca s vic. Cn quan h gia 2 v cu y li l quan h nhn - qu. Cho nn dng quan h t y l khng ph hp. Trong trng hp ny ta phi thay quan h t v, c nh vy th mi din t c ng ngha ca cu) - HS c v d. - Em hy xc nh CN-VN ca 2 83

1- Thiu quan h t: - ng nn nhn hnh thc nh gi k khc. Sa: ng nn nhn hnh thc m nh gi k khc. - Cu tc ng ny ch ng x hi xa, cn ngy nay th khng ng. Sa: Cu tc ng ny ch ng vi x hi xa, cn vi ngy nay th khng ng.

2- Dng quan h t khng thch hp: - Nh em xa trng v bao gi em cng n trng ng gi. Sa: Nh em xa trng nhng bao gi em cng n trng ng gi. - Chim su rt c ch cho nng dn n dit su ph hoi ma mng. Sa: Chim su rt c ch cho nng dn v n dit su ph hoi ma mng.

3- Tha quan h t : - Qua cu ca dao Cng cha nh ni Thi Sn, Ngha m nh nc trong ngun chy ra ->

cu trn? - Em c nhn xt g v cu trc ng php ca 2 cu trn? V sao 2 cu trn thiu CN? -> (2 cu trn thiu CN v cc quan h t qua, v bin CN thnh TN) - Hy cha li cho cu vn c hon chnh?

cng lao to ln ca cha m i vi con ci. -> Cng cha nh ni... chy ra cho ta thy... - V hnh thc c th lm tng gi tr ni dung ng thi hnh thc c th lm thp gi tr ni dung. ->Hnh thc / c th lm tng... ng thi hnh thc / c th lm... 4- Dng quan h t m khng c tc dng LK: - Nam l hc sinh gii ton din. Khng nhng gii v mn Ton, khng nhng gii v mn Vn. Thy gio rt khen Nam.-> Khng nhng... m cn... - N thch t s vi m, khng thch t s vi ch.-> N thch... ,nhng khng...

- HS c v d. - Cc cu in m trn sai u? V sao? sai ch: a- dng quan h t khng nhng v th 2 khng c tc dng LK. V quan h t khng nhng v th nht phi i km vi m cn v th 2 to thnh cp sng i mi c tc dng LK. b- thiu quan h t ni 2 v cu nn 2 v cu cha c s LK) - Hy cha li cho ng ? - Qua vic sa li v quan h t, em thy cn phi trnh nhng li no ?

* Ghi nh: (sgk 107 ). II- Luyn tp: 1- Bi 1 (107 ): - N chm ch nghe k chuyn u n cui. ->N... nghe k chuyn t u... - HS c 2 cu vn. - Con xin bo mt tin vui cha - Hai cu vn trn r ngha cha? m mng. V sao? (cha r v dng -> Con xin bo... cha m thiu quan h t ) mng. - Thm quan h t thch hp (c th thm hoc bt 1 vi t khc) 2- Bi 2 (107 ): hon chnh cc cu trn? - Ngy nay, chng ta cng c quan nim vi (nh) cha ng ta ngy xa, ly o c... - Tuy (D) nc sn c p - HS c 3 cu vn. Ch cc quan n my m cht... h t in m. - Khng nn ch nh gi con - Em c nhn xt g v vic dng ngi bng (v) hnh thc bn cc quan h t (in m) trong cc ngoi m nn nh gi con ngcu vn trn? (dng quan h t i bng (v) nhng hnh 84

khng thch hp v ngha) ng, c ch... - Thay cc quan h t dng sai trong cc cu trn bng nhng quan h 3- Bi 3 (108 ): t thch hp? - Bn thn em cn nhiu thiu st, em ha s tch cc sa cha. - Cu tc ng L lnh m l rch cho em hiu o l lm - HS c 3 cu vn. ngi... - Em c nhn xt g v 3 cu vn - Bi th ny ni ln tnh trn? cm ca BH... (dng tha quan h t) - Cha li cc cu vn sao cho hon chnh? 4- Cng c: - Khi ni vit nu phi sd quan h t th chng ta cn phi trnh nhng li no ? 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm bi 4, 5. - Chun b bi: Hng dn c thm 2 vn bn: Xa ngm thc ni L v Phong Kiu d bc *Rt kinh nghim: . Tit 34 Hng dn c thm 2 vn bn: Vn bn 1:

Xa ngm thc ni L
(L Bch)

(Vng L sn bc b)
Vn bn 2:

m thuyn Phong
(Trng K)

Kiu
(Phong Kiu d bc)
Ngy son: 11-10- 09 Ngy ging: . A-Mc tiu bi hc: Gip HS thy c - V p trng l, huyn o ca thc ni L trong con mt tc gi. - Tnh yu thin nhin say m, tm hn ho phng, tr tng tng mnh lit ca nh th L Bch. - Bc u c thc v bit s dng phn dch ngha (k c phn dch ngha tng ch) trong vic phn tch tc phm v phn no trong vic tch lu vn t Hn Vit. B- Chun b: - dng: Bng ph chp bn phin m. - HS tr li cc cu hi mc c-hiu vn bn. C- Cc hot ng dy-hc:

85

1- n nh t chc: 2- Kim tra: c thuc lng bi th Bn n chi nh v nu nhng nt c sc v ND v NT ca bi th ? 3- Bi mi: Th ng l mt thnh tu rc r nht ca vn hc i ng (TK VII- TK X), l 1 trong nhng thnh tu tiu biu nht ca vn hc TQ, ng thi cng l thnh tu ca th ca nhn loi. Ni n th ng TQ, ngi ta khng th khng ngh n L Bch, ng l mt trong s nhng nh th ni ting ca TQ v th th ng lut. Ngi i gi ng l Tin th, th ca ng th hin tm hn lng mn, phng khong. Bi th Xa ngm thc ni L l 1 trong nhng bi tiu biu cho phong cch sng tc ca ng. Ni dung kin thc A. Xa ngm thc ni L (Vng L sn bc b) - L Bch - Em hy nu 1 vi nt v tc gi bi th Xa I- Tm hiu chung vn bn: ngm thc ni L? 1- Tc gi: L Bch (701-762 ). - V sao ngi ta li gi ng l Tin thi ? - L nh th ni ting ca TQ i ng. c mnh danh l Tin thi (ng tin lm th). - Th ng biu hin 1 tm hn t do, phng khong. - ng thng vit v ti: chin tranh, thin nhin, tnh yu, tnh bn. - Bi th Xa ngm thc ni L thuc ti 2- Tc phm: Xa ngm thc ni L l no? bi th tiu biu vit v thin nhin. - Em hy nu xut x ca bi th? - Bi th do Tng Nh dch, in trong Th ng Tp II (1987). - Gv hng dn HS c II- c - Hiu vn bn: + c nguyn bn phin m: yu cu chnh xc tng ch, ging phn chn, hng trng, ngi ca. Nhp 4/3 - 2/2/3. Nhn mnh cc t: vng, sinh, qui, nghi, lc. + c bn dch ngha v bn dch th: chm ri, r rng, nhp 4/3. - Gii ngha t : vng, l, sn, bc b. - Bi th c vit theo th th no ? - Cn c vo nhan bi th v cu th 2 - Th th: Tht ngn t tuyt. (ch ngha ca 2 ch vng v dao), xc - V tr ng ngm thc ca nh th: nh v tr ng ngm thc nc ca tc gi? ngm t xa-> khng cho php khc V tr c li th nh th no trong vic ho cnh vt 1 cch chi tit, t m nhpht hin nhng c im ca thc nc? ng li c li th l d pht hin c v (vng: trng t xa ; dao: xa ). p ca ton cnh. lm ni bt c sc thi hng v ca thc nc ni L, - Bi th miu t cnh g ? cch chn im nhn l ti u. - Khung cnh lm nn cho s xut hin ca 1- Cnh thc ni L: thc ni L c miu t trong li th no ( c - Nht chiu Hng L sinh t yn, 3 bn: phin m, dch ngha, dch th)? (Mt tri chiu ni Hng L, sinh ln khi ta) - Cu th th nht miu t ci g? - Nng ri Hng L khi ta bay, - Ngn ni Hng L c miu t nh th no? ->Cu th nht phc ra ci phng nn (Nh th miu t thc nc vo lc mt tri ca bc tranh ton cnh thc ni L chiu ri nh sng. Thc nc mnh, tung -> Miu t khi qut hnh nh ngn ni bt, to hi nc nh sng khi phn quang di Hng L. nh nng to ra, ht ra 1 mu tm rc r, k o) - Trong th L Bch, Hng L c khm ph s tc ng qua li ca cc tc gi v tr. iu c t h tng tc ca mt tri v Hot ng ca thy-tr

86

ni. l chi tit ngn t no? Cc chi tit gi t 1 cnh tng nh th no?

-> T chiu (chiu sng, soi sng), sinh (lm ny sinh, sinh ra) - Gi 1 cnh tng hng v, rc r, lng ly, huyn o nh - Da vo ngha ca cc t qui v tin thn thoi. xuyn, hy cho bit cu 2 t cnh thc nc t v tr no? Cnh thc t trn nh cao c miu t nh th no? - Dao khan bc b qui tin xuyn. - Xa nhn dng thc treo trn dng sng pha trc. - Xa trng dng thc trc sng ny. -> Qui (treo): ni qu - bin ng thnh tnh, tin xuyn (dng sng pha trc) HNH NH dng so snh vi dng thc nhn t xa. - Ngha ca cu th ny l g? - Trong cc bn phin m, dch ngha, dch th, li no din t sc mnh lit ca thc ni L? - Ch no trong li th ny c vit vi s to bo ca tr tng tng? Cu th t thc nc phng din no? N gi cho ta iu g? - Con s ba nghn thc c phi l con s chnh xc khng? Cch ni c tc dng g? (ch l con s c phng hm rt cao, lm tng thm nhanh, sc mnh, th ca dng thc). - Nc bay thng xung ba nghn thc l 1 cnh tng nh th no? (cnh tng mnh lit k o ca thin nhin) - Cnh tng mnh lit k o kch thch tr tng tng ca nh th, ng vit tip li th ht sc n tng. l li th no? => ng xa trng dng thc ging nh 1 dng sng treo trc mt. - Phi lu trc h tam thin xch, - Thc chy nh bay thng xung ba nghn thc - Nc bay thng xung ba nghn thc, -> Phi (bay) - ni qu, trc (thng). Miu t t th tnh chuyn sang th ng-> Gi t sc sng mnh lit ca thc nc.

- Nghi th Ngn H lc cu thin. - Ng l sng Ngn ri t chn tng my. - Hai T nghi, lc gi cho ngi c o gic g ? - Tng di Ngn H tut khi my. -> Nghi (ng), lc (ri xung) so snh, phng i, t ng gi hnh, - Li th gi cnh tng nh th no? gi cm, gi s huyn o ca v p (con thc treo ng trc mt khc no nh con thc nc. sng Ngn H t trn tri ri xung. -> y l 1 cnh tng mnh lit k o - y l bi th t cnh ng tnh. ca TN. - Qua c im cnh vt c miu t, ta c th thy nhng nt g trong tm hn v 2- Tnh cm ca nh th trc thc tnh cch nh th? ni L: - Tm hn v tnh cch ca nh th biu hin 1 cht lng mn tr tu, tnh cch phng khong, tr tng tng phong ph. - Th hin tnh yu TN say m, - Bi th c vit theo phng thc biu t nng nn. no? - i tng tc gi miu t l thng cnh - Bi th t cnh hay t tnh? l cnh g, ca qu hng c tc gi trn trng,

87

tnh g? - HS c ghi nh. GV cho HS c phn phin m, dch ngha, dch th - Bi th c vit theo th th no? (tht ngn t tuyt ng lut) - Nu nhng nt khi qut v th th ny? (s cu, s ting, vn, i,) - Ni dung chnh ca bi th? (Bi th th hin mt cch sinh ng cm nhn qua nhng iu nghe thy, nhn thy ca mt khch xa qu ang thao thc khng ng trong m thuyn bn Phong Kiu)

tn vinh. * Ghi nh: sgk (112 ). B. Hng dn c thm: m thuyn Phong Kiu (Phong Kiu d bc). Nguyt lc sng mn thin, Giang phong ng ho i su min. (Trng x, qu ku, sng y tri, Khch nm ng trc cnh bun ca n chi v lm cy phong bn sng.)

C T thnh ngoi Hn Sn t D bn chung thanh o khch thuyn. - Hai cu th u: (Cha Hn Sn ngoi thnh C T (mt ngi khch xa qu ang mang tm Na m ting chung vng vng trng bun nh qu hng thao thc khng ng vng n thuyn khch.) c trn mt chic thuyn ngoi thnh C T) - Tm mt cu th c kt cu tng t trong vn th Vit Nam? (D bn quy lai nguyt mn thuyn) Hnh nh con thuyn - bn nc l hnh nh kh quen thuc trong th ca. Hc sinh c phn gi trong sgk 4- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng 2 bi th (3 bn ), hc thuc ghi nh. - Son bi: T ng ngha. D- Rt kinh nghim:

Tit 35 Ting Vit: Ngy son:.... Ngy ging:..

T ng ngha

A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hiu c th no l t ng ngha. Hiu c s phn bit gia t ng ngha hon ton v t ng ngha khng hon ton. - Nng cao k nng s dng t ng ngha. B- Chun b : 88

- GV: dng: Bng ph vit v d v bi tp, son bi. - HS: tr li cc cu hi trong phn bi hc. C- Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: Khi s dng quan h t cn trnh nhng li no? 3- Bi mi: Vo bi bng 2 cu th: Nh nc au lng con quc quc Thng nh mi ming ci gia gia. (Qua o Ngang - B Huyn Thanh Quan) T nc vi quc, nh vi gia l t g? (T ng ngha ). Em c hc t ng ngha lp no? (Lp 5 ). Bi hn nay s gip chng ta hiu su hn v loi t ny. Hot ng ca thy-tr - Em no c th nhc li th no l t ng ngha? (l nhng t c ngha tng t nhau). - c li bn dch th Xa ngm thc ni L ca Tng Nh. - T ri, trng trong vn bn ny c ngha l g? - Da vo kin thc hc bc tiu hc, hy tm cc t ng ngha vi mi t: ri, trng? Ni dung kin thc I-Th no l t ng ngha: a- V d 1:SGK - Nhn xt: + Ri: chiu sng, soi sng. +Trng: (1) nhn nhn bit. - T ng ngha: + Ri ng ngha vi (chiu, soi, t). + Trng ng ngha vi (nhn ng, dm, ngh, lic, lm). -> Ngha ging nhau hoc gn ging nhau.

- Em c nhn xt g v ngha ca cc t tm c so vi ngha ca t gc? - GV: Nhng t c ngha ging nhau hoc gn ging nhau gi => T ng ngha: l nhng t c l t ng ngha. ngha ging nhau hoc gn ging - Vy em hiu th no l t nhau. ng ngha? b. V d 2: - T trng trong bn dch - Nhn xt: th Xa ngm thc ni L c -> Trng c cc t ng ngha: ngha l nhn nhn (2) Coi sc gi gn cho yn n: bit. Ngoi nhng ngha Trng coi, chm sc, coi sc. ra, t trng cn c nhng (3) Mong: mong, hi vng, trng ngha sau: (2), (3). mong. 89

Tm nhng t ng ngha vi mi ngha trn ca t trng ? -> T trng l t nhiu ngha, - Em c nhn xt g v hin nn t trng c th ng ngha vi tng ng ngha ca t trng? nhiu dy t khc nhau. => Mt t nhiu ngha c th thuc nhiu nhm t ng ngha - T nhn xt trn, em c th khc nhau. rt ra kt lun g v t nhiu ngha? * Ghi nh 1: sgk (114 ). - HS c ghi nh. - HS ly v d, GV nhn II- Cc loi t ng ngha: xt, kl 1. V d 1: -Nhn xt: - HS c v d. + Qu -tri: - Gii ngha t qu, tri? -> Ngha hon ton ging nhau, - Em c nhn xt g v ngha khng phn bit nhau v sc thi ca 2 t ny? (sc thi ngha. ngha) => T ng ngha hon ton. - GV: Nhng t ng ngha khng phn bit nhau v sc 2. V d 2: thi gi l t ng ngha hon - Nhn xt: ton. +B mng: ch ci cht ca con ngi. y l ci cht v tch s, mang sc thi coi thng, khinh r. - HS c v d. + Hi sinh: ch ci cht ca con ng- Ngha ca 2 t b mng v i. y l ci cht v l tng cao hi sinh trong 2 cu trn c p, v ngha v cao c nn mang im no ging nhau v khc sc thi knh trng nhau? -> Ging nhau v ngha, khc nhau v sc thi. => T ng ngha khng hon - GV: Nhng t ng ngha ton. c ngha ging nhau nhng sc thi ngha khc nhau th gi l t ng ngha khng * Ghi nh 2: sgk (114). hon ton. - T ng ngha c phn III- S dng t ng ngha: loi nh th no ? HS c 1. V d 1: Ghi nh. -Nhn xt: GV nhn mnh + Qu - tri: thay th cho nhau chnh. c. + Hi sinh - b mng: khng thay th c. 90

- Th thay th cc t ng ngha qu v tri, b mng v 2. V d 2: chia tay - chia li. hi sinh trong cc v d mc II - Nhn xt: cho nhau v rt ra nhn xt? +Ging nhau: u ch s di nhau, mi ngi i 1 ni. +Khc nhau: Chia tay ch c tnh - bi 7, ti sao on trch cht tm thi, thng l s gp li Chinh ph ngm khc ly tiu nhau trong 1 tng lai gn. Cn chia l Sau pht chia li m li gi 1 chia tay lu di, khng c hi khng phi l Sau pht chia vng gp li nhau. tay? -> Ch dn sc thi ngha cho ph hp vi vn cnh. * Ghi nh 3 : sgk (115). - Khi s dng t ng ngha cn phi lu g? - HS c ghi nh 3 - GV nhn mnh chnh. - HS ly cc v d minh ho cho tng vn cnh c th. IV- Luyn tp: 1- Bi 1 (115 ): - Gan d - dng cm ; hi cu - Nh th - thi s ; yu cu - M x - phu thut ; Chia 3 nhm: mi nhm lm 1 nin kho bi - Ca ci - ti sn; (1-3) nhn loi - Tm t Hn Vit ng - Nc ngoi - ngoi quc; ngha vi cc t sau y ? - Thay mt - i din

Ch bin i hi Nm hc Loi ngi -

- V sao em bit l nhng 2- Bi 2 (115 ): t ng ngha ? - My thu hnh - Ra-i- - Sinh t vi-ta-min - Xe hi - t - Tm t c gc n - u ng - Dng cm pi- a-n ngha vi cc t sau y? 3- Bi 3 (115 ): - Ba, thy b; M, bm, bu m - Tm mt s t a phng - Hm, beo - h ; Cy - ch ng ngha vi t ton dn? 4- Bi 4 (115 ): - a tn tay - trao tn tay - a khch - tin khch - Tm t ng ngha thay - Ku - than th, phn nn th cc t in m trong cc - Ni - ph bnh 91

cu sau y?

- i - mt

5- Bi 5 (116) - n, xi, chn n: sc thi bnh thng - Phn bit ngha ca cc t Xi: sc thi lch s, x trong cc nhm t ng giao ngha sau? Chn: sc thi thn mt, thng tc - Cho, tng, biu - Yu ui: s thiu hn sc mnh v th cht hoc tinh thn - Yu t: Sc lc hoc tc dng coi nh l khng ng k - Xinh: tr, nh nhn, a nhn p: ngha chung hn, cao hn xinh - Tu, nhp, nc: Khc nhau v cch thc hot ng 6- Bi tp 6 (116) Chn t thch hp in vo a, thnh qu - thnh tch; ch trng? b, ngoan c - ngoan cng c, ngha v - nhim v d, gi gn - bo v 7- Bi 7 (116) a - i x/ i i b - Trng i/ to ln - To ln 8- Bi 8 (117) t cu - t cu vi mi t cho: 9- Bi 9 (117) (HS ln lt t cu trn bng, - Hng th; che ch; dy; trng by HS khc nhn xt, GV kt lun). Cha cc t dng sai 4- Cng c: - Th no l t ng ngha? - T ng ngha c phn loi nh th no? - Khi s dng t ng ngha cn lu g? 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc 3 ghi nh, lm bi 5, 6, 7, 8, 9. - Son: Cch lp ca bi vn biu cm.. * Rt kinh nghim: 92

. . . Tit 36 - Tp lm vn:

cm

Cch lp ca bi vn biu

Ngy son: . Ngy ging: A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Tm hiu nhng cch lp a dng ca bi vn biu cm c th m rng phm vi, k nng lm vn biu cm. - Tip xc vi nhiu dng vn biu cm, nhn ra cch vit ca mi on vn. B- Chun b: - GV: son bi, dng bng ph chp on vn. - HS chun b bi. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: Th no l vn biu cm? 3- Bi mi: Khi vit vn biu cm cng nh cc th loi vn khc, chng ta cn phi tm v lp dn . Bi hm nay s gip chng ta rn k nng lp dn trong vn biu cm. Hot ng ca thy- tr Ni dung kin thc I- Nhng cch lp thng gp - HS c on vn v Cy tre ca bi vn biu cm: VN - Thp Mi. 1- Lin h hin ti vi tng lai: - on vn: Cy tre VN - Thp Mi. - on vn ni v vn g? + on vn ni v cy tre VN trn b- Cy tre gn b vi i c ng i ti tng lai ca t nc. sng ca ngi dn VN bi + Cng dng: na tre cn mi, chia nhng cng dng ca n nh bi s ngt, vui hnh phc, ho bnh. th no? - th hin s gn b cn +Tng lai: Ngy mai ... nhng ... tre mi ca tre, on vn xanh vn l bng mt. Tre vn nhc n g tng lai? mang khc nhc tm tnh. Tre s cng ti nhng cng cho thng - Nh vy ngi vit by t li. Nhng chic u tre vn dn ln tnh cm i vi s vt bng bay bng. Ting so diu tre cao cch no? vt mi. (Lin h hin ti vi tng lai) 2- Hi tng qu kh v suy ngh 93

- HS c on vn: Ngi ham v hin ti: chi. - on vn: Ngi ham chi - HPNT - on vn ni v vn g? + V ni v s say m con g t ca nhn vt ti. - Nhn vt ti say m con + Ho thn thnh con g trng g t nh th no? dng dc ct ln iu nhc sm mai. + Gi ln nhng cm xc: nhng - Vic hi tng qu kh gi con g t ln lt v dc theo tui ln cm xc g cho tc gi? th mi li trong ti 1 ni g su thm, ging nh 1 linh hn. - on vn ny nhn vt ti by t cm xc i vi s vt bng cch no ? (By t cm xc bng cch hi tng 3- Tng tng tnh hung, ha qu kh v suy ngh v hin hn, mong c: ti) - on vn: trch trong Nhng tm lng cao c - t mn A- mi- HS c on vn. xi. +on vn ni v tnh cm yu - on vn cp n vn mn c gio ca tc gi. g ? +on vn tng tng v gi li nhng k nim v c gio: Tm - by t tnh cm yu mn gp c gia m hc tr, nghe c gio, tc gi tng tng v ting c ging bi, thy c mt gi li nhng k nim g v nhc, au n, yu thng, tht c? vng, lo lng, sung sng... - on vn th hin tnh cm i vi c gio bng cch - on vn: Mm Lng C tt Bcno? Nguyn Tun + Vic lin tng t Lng C, cc - HS c on vn: Mm Lng Bc ca T quc ti C Mau, cc C tt Bc. Nam ca T quc, tc gi th - Vic lin tng t Lng C, cc hin tnh yu t nc 1 cch su Bc ca T quc ti C Mau, sc v by t kht vng thng nht cc Nam T quc gip tc t nc. gi th hin tnh cm g? -Tc gi th hin tnh yu t nc v by t kht vng thng nht t nc bng cch no? - GV: Tng tng tnh hung, ha hn, mong c cng l 1 4- Quan st, suy ngm: cch by t tnh cm i vi - on vn: Trch trong C di ca T con ngi v s vt. Hoi. +Miu t v biu cm v u. 94

- HS c on vn. - on vn miu t v biu cm v i tng no? - on vn miu t c im g ca u? Tc gi miu t bng dng v khun mt ca u lm g? Vy tc gi biu t tnh cm g? - miu t v biu cm c nh vy th tc gi phi lm g? (Q.st v suy ngm). - GV: Va ri chng ta i tm hiu nhng cch lp cho bi vn biu cm. - to lp cho bi vn biu cm v khi ngun cho mch cm xc ny sinh, th ngi vit cn phi lm g? - Lp dn cho : Cm xc v vn nh. - Em hy nu cc bc lm 1 bi vn biu cm? (4 bc: Tm hiu v tm , lp dn , vit bi, c v sa bi) - MB cn phi lm g? - TB cn t nhng g?

+Miu t: Gi t bng dng v khun mt ca u gi. - Biu cm: Tc gi biu l lng thng cm v hi hn v mnh th , v tnh vi u.

* Ghi nh: sgk (121 ).

II- Luyn tp: 1- Tm hiu v tm . 2-Lp dn bi: a- MB: Gii thiu vn v tnh cm i vi vn nh. b- TB: Miu t vn v lai lch ca vn. - Vn v cuc sng vui, bun ca gia nh. - Vn v lao ng ca cha m. - Vn qua bn ma. c- KB: Cm xc v vn nh.

- KB cn nu cm xc g? 4- Cng c: GV h thng li kin thc ton bi. 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lp dn bi: Cm ngh v ngi thn. - Chun b bi: Cm ngh trong m thanh tnh. * Rt kinh nghim: 95

Tit 37 - Vn bn:

Cm ngh trong m
(L Bch)

thanh tnh
Ngy son: .. Ngy ging: . A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Thy c tnh cm su nng ca nh th i vi qu hng. - Thy c 1 s c im NT ca bi th: Hnh nh gn gi, ngn ng t nhin, bnh d, tnh cm giao ho. - Bc u nhn bit b cc thng gp 2/2 trong bi th tuyt c, th php i v tc dng ca n. B- Chun b: - GV: son bi v dng bng ph chp bn phin m v gii ngha yu t HV. - HS: Chun b bi. C- Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: c thuc lng bn phin m v bn dch th bi Xa ngm thc ni L v nu cm nhn ca em v ni dung, ngh thut ca bi th? (Tr li da vo ghi nh-sgk-112). 3- Bi mi: Vng nguyt hoi hng- Trng trng nh qu - L 1 ti ph bin trong th c TQ. Vng trng tr thnh biu tng truyn thng quen thuc. Xa qu trng cng sng, cng trn, cng gi ni nh qu. Bn thn hnh nh vng trng 1 mnh trn bu tri cao thm thm trong m khuya thanh tnh gi ln ni su xa x. Trng ma thu, li cng c sc gi ni nh nh, nh qu. Bi th Cm ngh trong m thanh tnh chn ti y nhng vn mang li cho ngi c c nghn nm nay bit bao rung cm su xa. Ni dung kin thc I- Gii thiu chung: - Chng ta c lm quen vi nh th L 1- Tc gi, tc phm: Bch qua bi th Xa ngm thc ni L. Vy a- L Bch (sgk-111). em hy nhc li 1 vi nt v tc gi L Bch? - V sao L Bch li c mnh danh l Tin th (Lm th rt nhanh v - ti: thng vit v rt hay) chin tranh, thin nhin, GV gii thiu v ti: tnh yu, tnh bn. - Bi th Cm ngh trong m thanh tnh thuc ti no? 96 Hot ng ca thy - tr

- GV: nu xut x ca bi th: - Yu cu c: Ging chm, bun th hin c tnh cm nh qu ca tc gi, nhp 2/3. - Gii ngha yu t HV (bng ph). - GV kim tra vic c ch thch t kh nh ca HS: - Bi th c vit bng th th no? gieo vn? (cui cu 2- 4) - Ta gp th th ng ngn t tuyt bi th no? (Ph gi v kinh - Trn Quang Khi) - GV: Bi Ph gi v kinh ca Trn Quang Khi) l th th ng ngn t tuyt ng lut, cn bi Cm ngh trong m thanh tnh l th th ng ngn t tuyt c th. C th l th th xut hin trc i ng, khng g b v nim lut nh th ng, khng cn c i v khng hn nh s cu. By gi chng ta i tm hiu bi th theo b cc 2/2.

b- Tc phm: Bi th do Tng Nh dch, in trong th ng -Tp II (1987). 2. c v gii thch t kh: - c: - Th th: ng ngn t tuyt c th.

II. c - hiu vn bn: 1- Hai cu th u: Tt cnh nh trng, u ging - Sng tin minh nguyt quang, Nghi th a thng s- HS c 2 cu u bn phin m v ng. bn dch th. - u ging nh trng ri, - Hai cu u t cnh g, u? Ng mt t ph sng. - Cnh nh trng c miu t qua nhng t ng no? Em c nhn xt g v cch s ->minh, quang, sng dng t ng ca tc gi? => S dng 1 lot cc t HS pht hin. ng gi t nh trng rt - GV: Ch sng cho thy trng sng u sng ging nh sng trn ging, ngha l nh th ang nm trn mt t. ging thao thc khng ng c. Ch nghi: ng l, tng l v ch sng xut hin 1 cch t nhin, hp l. V trng qu sng tr thnh mu trng ging nh sng l iu c tht. Ni v iu nh => Gi v p du m, th Tiu Cng vit: D nguyt t thu s- m mng, yn tnh. ng (trng m ging nh sng). Tiu Cng l so snh, i chiu, cn vi L Bch 97

th li l khonh khc suy ngh ca con ngi. - Hai cu th u gi cho ta thy v p ca trng nh th no? - GV: m cng v khuya cng tr nn yn tnh, khng gian bn b vng lng, nh th cht tnh gic thy mnh nm di nh trng. Hnh nh trng nh thc thi nhn dy. Tht ch ng, trng n khi gi 1 ngun th v trng l cht liu to nn ngun th do dt. - Hai cu th u ch thun tu t cnh hay va t cnh, va t tnh? - GV:T nghi ch trng thi ca nhn vt tr tnh, n cha tnh cm ca thi nhn, va t trng thi bng khung, ng ngng, va t c ch ca ngi ang nm trn ging ci u xung nhn mt t, nhn vo mng lung, nh t, nh ngi. chnh l t tnh. - Em c nhn xt g v cch dng t ng gia bn dch th v bn phin m (Bn dch th a thm 2 t: ri v ph vo, lm cho ngi c c cm gic 2 cu th ch t cnh v v tr tnh ca ch th c phn m nht i. - GV chuyn : - HS c 2 cu th cui (Bn phin m v dch th). - Hai cu cui t cnh hay t tnh? T ng no din t iu ? (cnh: minh nguyt, tnh: t c hng) - C u v u l ch hnh ng ca ai? (ch hnh ng ca nhn vt tr tnh) - Tc gi s dng ngh thut g qua hai cu cui v ngh thut y din t iu g? - Em c nhn xt g v cch sd t ng ca tc gi? Vic s dng 1 lot T nh vy c tc dng g? - GV: Nu 2 cu th trn, nh th t ngoi cnh trc, ni tm sau, th n y cnh v tnh, c ch v tm trng 98

2- Hai cu th cui: - C u vng minh nguyt, u t c hng. - Ngng u nhn trng sng, Ci u nh c hng. -> Php i, t hng ni v hng ngoi ca tg kt hp vi s dng 1 lot T ch hot ng, trng thi, tnh cht ca s vt - Gi t tm trng bun, nh qu hng.

=> Nhan th hin

hi ho an xen khng th tch bch. Hnh ng ngng u xut hin nh 1 ng tc tt yu kim nghim sng hay trng? nh mt nh th chuyn t trong ra ngoi, t mt t ln bu tri, t ch ch thy nh trng n ch thy c c vng trng xa. V khi thy c vng trng cng n ci lnh lo nh mnh, lp tc nh th li ci u, khng phi nhn sng. nhn nh trng 1 ln na, m nh v qu hng, ngh v qu xa. - V sao tc gi nhn trng sng li gi ni nh qu? (Da vo ch thch - sgk-124). - Qua nhan ca bi th, tg mun by t cm ngh g? (HS cm nhn) - GV: Trong ci m thanh tnh y, trng rt sng, rt p nhng lng ngi khng th vui vi trng c m tri li d ngng u nhn trng, hay ci u nhn t th ni nh qu vn khc khoi trong lng. Ph tng vit: L tng kim d bch Nguyt th c hng minh (Sng t m nay trng xo Trng l nh sng ca qu nh) - Qua tm hiu vn bn, em c nhn xt g v gi tr ni dung, ngh thut ca bi th? - Bi th c biu t bng phng thc no? B.cm - S kt hp ny c th hin nh th no trong bi th? - Qua 2 bi th xa ngm thc ni L v Cm ngh trong m thanh tnh, em hiu thm g v tm hn v ti nng ca L Bch?

tnh yu v ni nh qu da dit ca tg.

*Ghi nh: sgk (124 ). - T ng gin d, tinh luyn. - Miu t kt hp vi biu cm. - Cnh trng sng trong m thanh tnh gi tnh yu qu. - L Bch: + Yu thin nhin, gn gi vi thin nhin. + Nng tnh vi qu hng v yu qu hng tha thit. + C ti lm th, th hay, ngn gn, c c, li t, nhiu. * Luyn tp: - ng t: Nghi, c, vng, , t (ng, ngng, nhn, ci, nh) - CN l nhn vt tr tnh (nh th) b tnh lc. l iu to nn s thng nht, lin mch ca cc cu th, bi th.

99

- Em hy ch ra cc ng t c trong bi th? V ch ra vai tr lin kt th ca n? Tm CN cho cc T y? Chng b lc b nhm mc ch g? 4- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng bn phin m v bn dch th, hc thuc ghi nh. - Son bi: Ngu nhin vit nhn bui mi v qu. * Rt kinh nghim: . . .

Tit 38 - Vn bn:

Ngu nhin vit nhn bui mi v qu

(H Tri Chng) Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Thy c tnh c o trong vic th hin tnh cm qu hng su nng ca nh th. - Bc u nhn bit php i trong cu cng tc dng ca n. - Luyn c v phn tch th tht ngn t tuyt ng lut. B- Chun b: - GV:chun b dng: Bng ph chp bn phin m v gii ngha yu t HV. - HS chun b bi. C- Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: c thuc lng bn phin m v bn dch th bi Cm ngh trong m thanh tnh. Bi th c vit theo th th no? Trnh by hiu bit ca em v th th 100

3- Bi mi: Xa qu nh qu l ch quen thuc trong th c trung i phng ng. bi Cm ngh trong m thanh tnh th ni nh qu c th hin qua ni su xa x. Cn bi Ngu nhin vit nhn bui mi v qu th tnh qu li c th hin ngay lc va mi t chn ti qu nh. chnh l tnh hung to nn tnh c o ca bi th. Hot ng ca thy - tr - Qua tm hiu bi nh, em hy nu 1 vi nt v tc gi H Tri Chng? Ni dung kin thc I- Gii thiu chung: 1- Tc gi, tc phm: a. Tc gi: - H Tri Chng (659-744). - L 1 trong nhng thi s ln ca thi ng. - 965 ng tin s v l i quan ca triu ng. - Th ca ng thanh m, nh nhng, gi cm. biu l 1 tri tim nhn hu ng yu. b- Tc phm: - Bi th c vit khi ng co quan v qu ngh hu.

- Bi th ra i trong hon cnh no? - GV: H Tri Chng tin s nm 36 tui v lm quan 50 nm di triu vua ng Huyn Tng. n nm 86 tui mi co quan ngh hu, tr v qu hng. Va t chn ti lng th gp 1 s vic bt ng khin ng xc ng. Th l ng ngu hng vit bi th ny. - Hd c: ging chm, bun, cu 3 c ging hi ngc nhin, cu 4 ging hi, cao hn v hi nhn mnh thm 1 cht cc ting: no, chi. - Ch thch yu t HV (bng ph). - Da vo s cu, s ting trong bi th, em hy cho bit bi th c sng tc theo th th no ? - GV: Phn tch bi th theo b cc 2/2. - HS c 2 cu u. - Hai cu th u l t hay k? K v t v ai, v nhng vn g? (K v t v bn thn tg) - Em hiu th no l ging qu? Ging qu khng i c ngha g? (l cht qu, hn qu biu hin trong ging ni ca con ngi, ging 101

2. c v gii ngha t kh: - c: - Gii ngha t kh: *Th th: Tht ngn t tuyt. II- c - Hiu vn bn: 1- Hai cu th u: (KhaiTha) -Thiu tiu li gia, lo i hi, Hng m v ci, mn mao ti.

- Khi i tr, lc v gi, khng i l vn gi c bn sc qu Ging qu vn th, tc hng, khng thay i) khc bao.

- Bin php ngh thut no c s dng y? Tc dng ca bin php ngh ->S dng t tri ngha thut ? v hnh nh i gi hon cnh v s i thay. - Tiu i -> Va lm cho cu vn cn i, nhp nhng, va khi qut c qung i xa qu v lm ni bt s thay i - Em c nhn xt g v cc hnh nh, v vc dng v tui tc, chi tit c k v t y? Tc dng ng thi bc u h l tnh cm qu hng ca ca n? nh th. - Xa qu lu, con ngi nh th, ci g -> S dng hnh nh chi thay i theo thi gian, ci g khng tit va chn thc, va ti? S i v khng i c ng trng, lm ni bt tnh cm gn b vi qu ngha g? hng (HS bc l) - GV: Cu 1 l t s biu cm, cn => Khng nh s bn cu 2 l miu t biu cm. y l b ca tnh cm con ngphng thc bc l tnh cm 1 cch gin i i vi qu hng. tip. Ngn t v hnh nh c nh nhng ct ln 1 cch thm tha bit bao cm xc, nghe nh ng sau c ting th di. Nh th nhn thy qu hng, ct ting ni theo ging ca qu hng, ri t ngm mnh, thy mnh thay i nhiu qu trc qu hng, lng xm. - HS c 2 cu cui. 2- Hai cu cui (Chuyn Hp):

- Nhi ng tng kin, bt tng thc, - Hai cu ny l k hay t? K vic g? Tiu vn: Khch tng h x - Khi va v n lng hnh nh u lai? - Tr con nhn l khng tin m tc gi gp l ai? V sao tc gi cho li k v bn tr con? (Bn tr l ngi lng, l s sng Hi rng: Khch chn no li chi?

ca lng, l hnh nh tng lai ca lng, -> K chuyn khi v ti chng chn tht, hn nhin) lng qu. 102

- Vi tc gi, n tng r nht ca bn tr l g? (thy l khng cho m li hi) - Ti sao vi tc gi l n tng r nht? - Tc gi k chuyn khi mi v lng nhm mc ch g? - Em hy nu nhng nt c sc v ND v NT ca bi th? HS bc l, GV nhn xt, kl HS c ghi nh sgk. - c thuc lng v din cm bi th

-> Hnh nh bn tr gi nh thi nin thiu v gi bn sc tt p ca qu hng. -> Gi ni bun v xa qu qu lu, thnh ra xa l vi qu. => Biu hin tnh cm qu hng thm thit, bn b. *Ghi nh: sgk (128 ). * Luyn tp:

4- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng bi th (bn phin m, dch th) v ni dung ca ghi nh. - Son bi: T tri ngha. * Rt kinh nghim:

Tit 39 - Ting Vit: Ngy son:.... Ngy ging:..

T tri ngha

A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Cng c nng cao kin thc v t tri ngha. - Thy c tc dng ca vic s dng cc cp t tri ngha. - Rn k nng s dng t tri ngha trong giao tip. B- Chun b: - GV dng bng ph chp v d v bi tp. Son bi. - HS: Chun b bi. C- Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra bi c: Anh em nh chn vi tay 103

Rch lnh m bc, d hay n. (Ca dao) - Tm t ng ngha vi t m bc? V sao? (ng ngha vi m bc l che ch- v 2 t ny c ngha nh nhau). - T lnh- rch c phi l cp t ng ngha khng? V sao? (khng - v ngha ca 2 t ny khng ging nhau) 3- Bi mi: Cp t rch - lnh khng phi l t ng ngha m l t tri ngha. Vy th no l t tri ngha v s dng t tri ngha nh th no? Chng ta i tm hiu bi hm nay. Hot ng ca thy-tr - c bn dch th bi: cm ngh trong m thanh tnh v bi Ngu nhin vit nhn bui mi v qu ca Trn Trng San. - Em hy tm cc cp t tri ngha trong 2 bn dch th ? Ni dung kin thc I- Th no l t tri ngha: 1. V d:

2. Nhn xt: - Ngng ci-> tri ngha v H ca u. - Tr - gi -> tri ngha v tui tc ca ngi. - i - tr li -> tri ngha v s di -V sao em bit l nhng chuyn. cp t tri ngha? (v chng => T tri ngha: l nhng t c c ngha tri ngc nhau) ngha tri ngc nhau. - S tri ngha ny da trn nhng c s, tiu ch no? - Gi - non -> tri ngha v tnh - Tm t tri ngha vi t gi cht ca thc vt. trong trng hp rau gi, cau gi? - Nh vy t gi l t nh th no => T nhiu ngha, c th thuc (t gi l t c 1 ngha nhiu cp t tri ngha khc nhau. hay l t c nhiu ngha)? - Em c th rt ra kt lun g v t nhiu ngha ? - Qua tm hiu trn, em * Ghi nh: sgk (128). hiu ntn l t tri ngha? HS t li, GV kl - HS c ghi nh. II- S dng t tri ngha: - HS ly cc v d v t tri 1. V d: ngha - Nhn xt: + Ngng - ci -> To php i, gp phn biu hin tm t tru nng - Trong 2 bi th dch trn, tnh cm qu hng ca nh th. 104

vic s dng cc t tri ngha + Tr - gi, i - v -> To php c tc dng g? i, lm ni bt s thay i ca chnh nh th 2 thi im khc nhau. - Ln ngn li ch trch di, Thn bn mo ming ch trai lch mm. - Tm 1 s thnh ng c s -> To s tng phn ln n, ph dng t tri ngha v nu tc phn nhng k khng bit mnh m dng ca vic dng t tri cn hay ch bai ngi khc. ngha y? (Trn thc t con trch di hn con ln, con thn bn mm lch hn con trai. Nhng => T tri ngha c s dng trong ngi ta mun ly chuyn ln th i, to cc hnh tng tng ch trch v thn bn ch trai phn, gy n tng mnh, lm cho li ni nhng ngi khng bit ni thm sinh ng. mnh m cn hay ch ngi khc) * Ghi nh 1,2: sgk (128 ) - T tri ngha thng hay c s dng u, lm g? III- Luyn tp: S dng t tri ngha c tc 1- Bi 1 (129 ): dng g? - Lnh rch - Ngn - di (ghi nh 2 ). - Giu ngho - Sng ti - Hs c 2 ghi nh. - HS c nhng bi ca dao, 2- Bi 2 (129 ): tc ng. c ti c n - Tm nhng t tri ngha - Ti trong cc cu ca dao, tc ng hoa ti hoa ho va c? - V sao em bit l nhng n yu - n kho cp t tri ngha? - Yu hc lc yu hc lc gii - Tm t tri ngha vi cc t in m trong cc cm t sau y? ch xu ch p - Xu t xu - t tt - V sao, em li chn nhng t l t tri ngha? 3- Bi 3 (129 ): (v nhng t ny l t - Chn cng mm. nhiu ngha, m t nhiu - C i c li. ngha th c th thuc nhiu - Gn nh xa ng. cp t tri ngha khc nhau) - Mt nhm mt m. 105

- in t tri ngha thch hp vo cc thnh ng sau? - Cc t tri ngha trong cc cu thnh ng trn c dng lm g? N c tc dng nh th no? (c dng to php tng phn, gy n tng mnh, lm cho li ni thm sinh ng)

- Chy sp chy nga. - V thng v pht. - Bn trng bn khinh. 4- Bi 4 (129 ): Qu hng em vng lng h sng , vo cui ma thu, u ma ng, thng c nhng ngy ma r rch. ng em k rng: xa kia ni y l 1 vng i ni hoang vu, vng v, khng 1 bng ngi nhng ngy nay, ni y, con ngi bin nhng i ni hoang vu, cn ci thnh nhng cnh rng xanh ti, bt ngt.

- Hy vit mt on vn ngn v tnh cm qu hng, c s dng t tri ngha? - Gch chn di cc t tri ngha? 4- Cng c: GV h thng li kin thc ton bi 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm tip nhng phn bi tp cn li. - Chun b bi: Luyn ni vn biu cm v s vt, con ngi. * Rt kinh nghim: . . . Tit 40 - Tp lm vn :

Luyn ni Vn biu cm v s vt con ngi

Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Rn luyn k nng ni theo ch biu cm. - Rn luyn k nng tm , lp dn vn biu cm. B- Chun b: - GV: dng bng ph: Chp 4 bi. - HS chun b bi theo phn hng dn trong sgk C- Tin trnh t chc dy - hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: 106

3- Bi mi: ni).

Luyn ni l g?

(Luyn ni trc lp l luyn vn

Vy vn ni khc vn vit ch no? (Vn ni khc vn vit ch cu vn khng di, ni dung khng qu nhiu chi tit. Bi hm nay s gip cc em rn k nng din t trc tp th lp). Hot ng ca thy-tr - Hs c 4 bi (bng ph). - Mi em chn 1 trong 4 trn, lp dn bi tp ni nh theo tinh thn 1 bi pht biu trc lp. Ni dung kin thc I- Chun b: 1- bi: - 1: Cm ngh v thy, c gio, nhng ngi li a th h tr cp bn tng lai. - 2: Cm ngh v tnh bn. - 3: Cm ngh v sch v mnh c v hc hng ngy. - 4: Cm ngh v mt mn qu m em c nhn thi th u. 2- Yu cu: - Vn biu cm v s vt, con ngi i hi phi ch ti s vt v con ngi 1 cch y . Phi c s vt, con ngi lm nn cho nhng tnh cm, cm xc, suy ngh. Ngi lm phi ch ti yu t t s v miu t. Cn vn dng yu t hi tng, tng tng, lin tng biu cm. - Tp vn dng hnh thc biu cm nh: so snh, li trng ip, hnh thc cm thn.

- Bn bi trn thuc th loi no? - Vn biu cm v s vt, con ngi i hi phi ch n nhng v. g?

- Khi vit vn biu cm cn vn dng nhng hnh thc II- Thc hnh: biu cm no? - HS chia t, nhm, pht biu theo dn bi chun b, sau c i din ln ni trc lp. - Khi bn trnh by, cc em lng nghe b sung, sa cha. (Gv nh gi im cho HS)

1- Gi : Mu chung ca bi ni a- M u: - Knh tha c gio v cc bn! Tt c nhng ai tng cp sch ti trng u c nhng k nim su sc v mi trng, v thy c, b bn. Mt trong nhng k nim su sc nht li cho em nhiu suy ngh v tnh cm l hnh nh v c gio Mai ngi li a th h tr cp bn tng lai. b- Ni dung ca cu chuyn, k 107

nim: - Mt ln c Mai tr bi TLV, em b im km. Nhn bi, em v nhu ri b vo trong cp Ti hm , va lm bi em va vut t giy kim tra cho phng, nhng vut mi m t giy vn cn nhn nhm. Em ngh ra sng kin ly bn l l cho phng... - Cui gi c gio yu cu tt c- Kt thc: Em xin c ngng li c nhng HS b im km y. Cm n thy c v cc bn lm li bi, hm sau phi np ch lng nghe! c bi c ln bi mi cho c. - GV: Mun ngi nghe hiu th ngi ni phi lp v trnh by theo th t : 1, 2...Mun truyn c cm xc cho ngi nghe th: Tnh cm phi chn thnh, t ng phi chnh xc trong sng, bi ni phi mch lc v m bo tnh lin kt cht ch. 4- Cng c: GV h thng li kin thc ton bi. 5- Hng dn hc bi: - Chn mt trong 4 vit thnh bi vn hon chnh. - c bi: Cc yu t t s, miu t trong vn biu cm. * Rt kinh nghim: . . .

Tit 41 - Vn bn:

Bi ca nh tranh b gi thu ph
( Ph ) Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: Gip HS thy c 108

- Tnh cnh khn kh ca k s ngho trong x hi c. - Kht vng nhn o cao c ca nh th: Vt ln bt hnh ca mnh mong c c c mi nh che ch cho ngi ngho trong thin h. - Rn k nng c, tm hiu, phn tch bn dch th tr tnh - t s. B. Chun b: - GV: dng bng ph chp bi th, son bi. - HS: Chun b bi. C- Tin trnh t chc dy - hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra bi c: c thuc lng bi th Ngu nhin vit nhn bui mi v qu (bn phin m v bn dch th). Nu nhng nt ni bt v ni dung, ngh thut ca bi th? (ghi nh -128) 3- Bi mi: L Bch, Ph, Bch C D l 3 nh th ln nht ca Trung Hoa i ng. Nu L Bch l nh th lng mn v i, l Tin thi th Ph l nh th hin thc v i, l Thi s thi thnh (ng thnh lm th ). Cuc i ca ng long ong khn kh, cht v ngho i, bnh tt. ng li cho i gn 1500 bi th trm ut, bun au, nut ting khc nhng li sng ngi ln tinh thn nhn i bao la. Bi ca nh tranh b gi thu ph l 1 bi th nh th. Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I- Gii thiu chung: - Da vo ch thch, em hy nu 1 vi 1- Tc gi, tc phm: nt v tc gi bi th? a.Tc gi: Ph (712- GV: ng l nh th giu lng yu nc, 770 ). thng dn, lo i, ght cng quyn - L nh th ni ting i bo ngc. Tnh hin thc v tinh thn ng. nhn o do dt trong hn 1400 bi - L danh nhn vn ho th th li, phn nh tm hn cao gii. p ca 1 nh th dn en. Cuc - L nh th ln nht trong i ca Ph tri qua nhiu bt lch s th ca c in TQ. hnh: Cng danh ln n, con cht, lu - Th ng phn nh chn lc tha hng, cng cui i cng ngho thc su sc XH ng i, cm khng n, m au thi nn c mnh danh l khng thuc thang cm cho, nm Thi s - thi thnh (ng cht trn 1 chic thuyn rch nt ni thnh lm th). qu hng. - Em hy nu hon cnh ra i ca bi th? b- Tc phm: - GV: Bi th ... c xp vo trong s - Bi th c vit vo 100 bi th hay nht ca Ph. ng nhng nm cui i (760 vit bi th ny vo nhng nm cui hoc 761). 109

i mnh. 760 hay 761 c bn b gip , Ph dng c 1 ci nh tranh bn cnh khe Cn Hoa pha Ty Thnh , tnh Ph Xuyn nhng cha c bao lu th cn nh b gi ma thu ph nt. Ph bun ru xc cm vit bi th ny. 2. c v ch gii t kh: - c : - HD c: Ging va k va t bc l cm xc bun b, bt lc, cay ng - Gii ngha t kh: ca nh th. c 3 kh u vi ging ti sng, phn chn hn kh th cui. - Kim tra vic c t kh ca HS: ch 3. Th th v b cc: thch 1-sgk. - Th t do c th (ra i - Da vo s cu, s ting trong bi trc i ng: vn, nhp, th, em hy cho bit bi th c vit cu, ch u kh t do, theo th th no? phng khong). - Nhc li s hiu bit ca em v th th c th? - B cc: 2 phn. 18 cu u: Ni kh, - Bi th c bao nhiu cu, chia thnh ngho v li than th v mi my phn, my on? ca tng nh tranh b gi thu ph phn, tng on? nt. (c 2 cch chia: + 1: K - t v vic gi 2 phn: 3 kh u v 1 kh thu thi bay mi nh tranh. cui. + 2: Tr con cp tranh, nh 4 on: 4 kh ) th bt lc, m c. + 3: m ma, rt, nh dt, nm sut m khng ng. - 5 cu cui: + 4: M c ca nh th. II- c - Hiu vn bn: - GVnh hng phn tch: y l bi 1- Ba kh th u: th va tr tnh va t s, rt c a- Kh 1: Cnh nh b trng ca Ph. By gi chng ta i gi thu ph tm hiu bi th theo b cc 2 on. Thng tm, thu cao, gi -HS c kh th u, kh th em tht gi va c t cnh g? Cun mt ba lp tranh - Nh Ph b ph trong hon cnh nh ta. thi tit nh th no? Hnh nh nh b ph c miu t tp trung chi tit Tranh bay sang sng ri 110

no?

khp b, Mnh cao treo tt ngn rng xa, - Hnh nh nhng mnh tranh b gi Mnh thp bay ln vo mcun bay i nh th gi ln 1 cnh tng ng sa. nh th no? -> Hnh nh miu t - gi 1 cnh tng tan tc, tiu iu. - Em th hnh dung v ngi nh , hon cnh v tm trng ca ch nhn khi ngi nh b gi thu ph? (nh n so, ngho kh, ch nhn rt lo lng, rt tic nhng nh b tay bt lc) - GV: 5 cu th u t cnh gi lm tc mi nh. Ti ngh ca nh th l ch khng biu l tnh cm, ngh 1 cch tru tng m gi tnh vo vic miu t 1 cch khch quan. on th gi cho ta thy r 1 ng gi gy g mc b qun o c mng manh, rch ri, chng gy ng ngoi ngi nh, mt chm chm nhn gi thu go tht ang cun i nhng lp tranh ca mi nh mnh ri thi bay qua sang bn b- Kh 2: Cnh tr con ckia sng, ri vi lung tung khp ni; p git tranh. v tm trng lo u, st rut cng ni ai N nh trc mt x cp on phn n trc cnh cung phong ph nt nh mnh. c n y chng ta git, Cp tranh i tut vo khng th khng thng cm, xt xa lu tre. cho hon cnh ca ng gi y. - HS c kh 2 . - Kh 2 miu t cnh g? - Cnh tr con cp git tranh c miu t qua cu th no? - Trong ma gi, tr con tranh nhau cp git tng mnh tranh ngay trc mt ch nh, cnh tng ny gi cho ta thy cuc sng XH thi Ph nh th no? - Ta c nn trch l tr con thn Nam khng? V sao? (khng - v bn chng l nhng a tr i ngho, tht hc nn mi cp git nh vy) - Cu th no th hin ni au bt lc ca nh th? 111 -> Gi cuc sng khn kh, ng thng,XH lon lc

Mi kh ming chng c

chy

go

Quay v, chng gy lng m c! => Gi yu, ti nghip, ng thng.

- Hai cu th, gi cho ta thy hnh nh ng gi Ph l ngi nh th no? - GV: Kh 2 va k vic, va bc l ni xt xa, au n trc 1 XH lon lc, o in: Nu nh th qu khng qu khn cng th du cung phong cun mt mi nh tranh cng khng chy bng c rut gan nh th v nu l tr khng khn cng cng khng mo c- Kh 3: Cnh nh th him lao vo gia cn cung phong t lnh trong m. nht nhnh nhng tm tranh Giy lt, gi lng, my chng c gi tr l bao nh th. ti mc, Tri thu mt mt m - HS c kh 3 en c. - Kh th miu t cnh g? -> Gi 1 khng gian lnh lo b bng ti dy c bao - Hai cu th gi cho ta 1 khng gian ph. nh th no? Lin tng ti 1 XH en ti, - Nhng chi tit ny gi cho em lin t- b tc, i kh. ng ti 1 XH nh th no? Mn vi lu nm lnh ta - Hai cu th: Mn vi... lt nt st, Con nm xu nt p lt din t g? (Tm chn c khng cn gi c hi m, nay b bn nt tr do ma lnh kh ng p cho rch => Gia nh ngho kh, thm). - Cnh tng ny cho thy cuc sng tng bn, khng c li thot. ca gia nh Ph nh th no? - Cn lon: Ni v s bin An Lc Sn T tri cn lon t ng - S T Minh xy ra 755 - 763 dn n ngh m di t t sao cho cht? tnh hnh XH ri lon. - Hai cu th ny c s dng bin -> Cu hi tu t va gii by ni ng cay ca nh php NT g? s dng cu hi tu t c tc dng g? th, va ngm ln n giai cp thng tr hn km xy ra nn binh ao khin - GV: Qua 3 kh vi 18 cu th, tc nhn dn i kh lm gi va k, va t v 1 trn gi ma than. ma thu tn ph cn nh ca mnh, va n d v bc tranh XH y li lon thi k trung ng by gi. T nh th ct ln ting ni xt xa cho thn phn mnh ni ring, cho kip ngi ni chung trc thin tai v nhng tai ng do con ngi gy ra. Mi dng th 112

nh 1 dng nc mt c tun ra, tun ra mi. 2- Kh 4: c nguyn ca nh th. - HS c kh 4 - Kh 4 ni v iu g? - Nh th c c nguyn g? c c nh rng mun nghn - c nh to vng chc lm g? - V sao Ph li c nh cho k s gian, Che khp thin h k s ngho ngoi thin h? (v h l nhng ngi c ti, c ngho c nhng phi chu ngho kh) - T c vng ca nh th, ta nhn thy thc trng ca cuc sng XH thi => XH i ngho, kh cc, khng c s cng bng. nh th no?

Than i! Bao gi nh y sng sng dng - Cu th no cc t c vng ca nh trc mt th ? Ring lu ta nt, chu cht rt cng - Nh th c c vng g? Em c nhn c!

xt g v c vng ? (c vng p -> Sn sng hi sinh v , cao c nhng chua xt) hnh phc chung. => Ph phn thc trng XH - Li than ca nh th c ngha g? b tc, bt cng. - GV: 2 cu kt th hin tm lng v tha v tinh thn nhn o rt ng qu ca Ph. M c y tuy mang mu sc o tng, lng mn nhng rt chn thc, n bt ngun t cuc sng c thc v bn tnh nhn o ca 1 thi s lun gn b vi i, lun quan tm v mong mun cho nhn dn c m no hnh phc. - Bi th c biu t bng nhng phng thc no? Phng thc no l chnh? - Bi th biu cm c nhng vn g?

* Ghi nh: sgk (134 ) - Miu t, t s v biu cm. - Ni ln ni thng kh ca bn thn v bc l kht vng cao c.

* Luyn tp: Bi ca: V y l bi th, l ting lng cao p ca tc gi mun ct cao ting - Gii thch ti sao vn bn ny li c ht v con ngi, khch l tn l bi ca nh tranh b gi thu ph? con ngi vt ln mi ni au kh ca cuc i hin ti hng ti 1 tng lai ti sng. Ph ch thc l 113

nh th hin thc mang tm hn lng mn cao qu, xng ng c ngi i tn l bc Thi thnh. 4- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng bi th, thuc ghi nh. - n tp phn ng vn: T bi 4 -> bi 10 . * Rt kinh nghim: . . .

Tit 42 Vn hc: Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: - Phm vi kim tra: Cc vn bn tr tnh dn gian v trung i t bi 4 -> bi 10. - Ni dung kim tra: Cc vn c bn v ni dung t tng v ngh thut trong cc vn bn hc. - Qua tit kim tra nh gi nhn thc bi hc ca HS v kin thc, k nng, thi . T GV c k hoch bi dng, ph o cho HS. - HS bit t nh gi bi ca mnh v t bn thn bit vn ln trong hc tp. B- Chun b: - HS: n phn Vn - GV: Ra - p n * Ma trn kim tra. Vn dng Thng Nhn bit Lnh vc kin hiu Thp Cao thc TN TL TN TL TN TL TN TL I.1.1 1. Qua o Ngang (0,2 5) I.1.2 2. Sng ni nc (0,2 Nam 5) 114

Kim tra Vn

3. Sng ni nc Nam 4. Xa ngm thc ni L

I.1.3 (0,2 5) I.1.4 (0,2 5) II.1 (3, 0) II.2 (5, 0) 1 (5, 0) Vng:

5.Th loi v cc I.2 vn bn tr tnh. (1,0) 6. Ph gi v kinh 7. Cm th vn hc Tng s cu Tng s im 4 1 (1, (3, 5) 0) 1 (0,5) 0 0 0 0

C- Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: S s: 2- Kim tra s chun b ca hc sinh: 3-Tin hnh kim tra: bi (in trong t khc) p n: I. Trc nghim: (2 im) Cu 1.1 Cu 1.2 Cu 1.3 C D B

Cu 1.4 A

Cu 1.5 1-d ; 2- c 3- a ; 5 - b

II. T lun: (8 im) Cu 1: (3 im): Ph gi v kinh (Tng gi hon kinh s) - Trn Quang Khi Phin m: ot so Chng Dng , Cm H Hm T quan. Thi bnh tu tr lc, Vn c th giang san. Dch th: Chng Dng cp gio gic, Hm T bt qun th. Thi bnh nn gng sc, Non nc y ngn thu. => Vi hnh thc din t c c, dn nn cm xc vo bn trong tng, bi th Ph gi v kinh th hin ho kh chin thng v kht vng thi bnh thnh tr ca dn tc ta thi i nh Trn. 115

Cu 2: (5 im) Chp chnh xc cu th c cm t Ta vi ta Trong hai bi th: Qua o Ngang v Bn n chi nh. Mt mnh tnh ring ta vi ta. (Qua o Ngang) Bn n chi y ta vi ta. (Bn n chi nh) Trong bi Qua o Ngang, cm t Ta vi ta cho thy mt tnh cm ring t m khng c ngi s chia. Tnh cm c n y cng c n hn khi ng trc cnh hoang s, vng lng v rng ln ca o Ngang vo lc sp tt mt ngy -> Bc l c n gn nh tuyt i ca tc gi. Trong bi Bn n chi nh, cm t Ta vi ta trong cu th cui c vai tr quyt nh trong vic bc l tnh cm ca Nguyn Khuyn vi bn mnh -> Th hin s ng nht trn vn gia ch v khch. 4- Cui gi: Thu bi v nhn xt thc lm bi ca hs. 5- Hng dn hc bi: - Son bi: T ng m. *Rt kinh nghim: . . .

Tit 43 - Ting Vit: Ngy son: 29 / 10 / 2009 Ngy ging: 6 / 11 / 2009 A- Mc tiu bi hc: HS cn nm : - Hiu c th no l t ng m. - Bit cch xc nh ngha ca t ng m. - C thi cn trng, trnh gy nhm ln hoc gy kh hiu do hin tng ng m B- Chun b: 116

T ng m

- dng: Bng ph chp v d v bi tp. - HS: chun b bi nh. - Nhng iu cn lu : Cn phn bit t ng m vi t nhiu ngha. C- Tin trnh t chc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: - Th no l t tri ngha? t cu c t tri ngha? - T tri ngha c dng lm g? S dng t tri ngha c tc dng g? Cho v d minh ho? (Da vo ghi nh 2 - sgk 128 ). 3- Bi mi: - HS c on th ca Ph: Tranh bay sang sng tri khp b, Mnh cao treo tt ngn rng xa, Mnh thp quay ln vo mng sa. - Tm cp t tri ngha c trong on th trn? V sao em bit l cp t tri ngha? (cao - thp. V 2 t ny c ngha tri ngc nhau)? Cp t tri ngha trong nhng cu th trn c tc dng g? (gi cnh tng nhng tm tranh b tc ti bi). - So snh t cao trong cu: Mua du cao v cha bnh. Vi t cao trong on trch trn. HS tr li, Gv vo bi hiu su hn v t ng m? Cch s dng t ng m, chng ta s cng nhau tm hiu bi hm nay. Ni dung kin thc I- Th no l t ng m: - Hs c v d - Bng ph. * V d: sgk (135 ) - Gii thch ngha ca cc t - Lng 1: Ch h chy ct cao v lng? ln vi sc mnh t ngt rt kh km gi. - Lng 2: Ch vt thng an tha bng tre na nht chim. - Hai t lng ny ging nhau v khc nhau ch no? (Ging v m thanh v khc v ngha). *Ghi nh 1:T ng m: L nhng - Gv: T lng 2 v d trn l t ging nhau v m thanh nhng t ng m. ngha khc xa nhau, khng lin - Em hiu th no l t ng quan g vi nhau. m ? - Hs c ghi nh 1-sgk-135. II- S dng t ng m: 117 Hot ng ca thy-tr

- Nh u m em phn bit c ngha ca cc t lng trong 2 v d trn? (Da vo mi quan h gia t lng vi cc t khc trong cu - Tc *V d: em c v kho. l da vo ng cnh) - Kho 1: Ni tp trung ct gi ti sn. - Cu: em c v kho. Nu (em c v kho ca x nghip. em tch khi ng cnh c th c ct vo kho.) hiu thnh my ngha? - Kho 2: Hnh ng nu k thc n mn. (em c v kho tng. M ti kho c bng ni t rt ngon.) - Gv: Nh vy l t kho c hiu vi 2 ngha hon ton khc nhau. * Ghi nh 2: Khi giao tip phi ch y - trnh nhng hin tng n ng cnh trnh hiu sai hiu lm do t ng m gy ngha ca t c dng vi ngha nc ra, khi s dng t ng m i do hin tng ng m. chng ta cn ch g? - Hs c ghi nh 2 - sgk-136. - Hs c ghi nh 1, 2. - c on dch th Bi ca nh tranh... -Tm t ng m vi mi t sau: Thu, cao, ba, tranh, sang, nam, sc, nh, tut, mi. III- Luyn tp: 1- Bi 1 (136 ): - Thu: ma thu, gi thu (ch thi tit-ngha trong bi th ) + Thu: thu hoch, thu hi (gt hi, thu nhn) + Thu: thu ngn, thu qu (Thu tin ) + Thu: thu nhn (tip thu v dung np) - Cao: thu cao (gi thu mnh - ngha trong bi th) + Cao: cao cp (bc trn) + Cao: cao hng (hng th mnh hn lc thng) + Cao: cao nguyn (ni t cao hn ng bng) 2- Bi 2 (136 ): a- Cc ngha khc nhau ca DT c: - Ci c: phn gia u v thn. - C tay: Phn ni bn tay vi cnh 118

- Tm ngha khc nhau ca danh t c v gii thch mi

lin quan gia cc ngha ?

- Tm t ng m vi danh t c v cho bit ngha ca t ? - t cu vi mi cp t ng m sau ( mi cu phi c c 2 t ng m)?

tay. - C chai: Phn gia ming thn chai. - Cao c: ct ting ln. b- Cc t ng m vi DT c: - C knh: xa c - C ng: c v, ng vin - C l: c k qu 3- Bi 3 (136 ): - Bn (danh t ) bn (ng t ): Chng ti bn vi nhau chuyn ci bn i ch khc. - Su (danh t ) su (ng t ): Nhng con su lm cho v cy b nt su hn. - Nm (danh t ) nm (s t ): C mt nm anh Ba v qu nm ln.

119

4- Cng c: - Th no l t ng m? Cho v d? - Khi s dng t ng m cn ch g? 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm bi 4 (136 ). - n tp phn Ting Vit t u nm-> nay, tit sau kim tra. *Rt kinh nghim: . . . Tit 44 - Tp lm vn:

Cc yu t t s, miu t trong vn biu cm

Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: HS cn nm: - Hiu vai tr ca cc yu t t s, miu t trong vn biu cm v c thc vn dng chng. - Luyn tp vn dng hai yu t . B- Chun b: - GV chun b dng: Bng ph. Son bi. - HS tr li cc cu hi trong bi hc. - Nhng iu cn lu : Yu t miu t c tc dng khu gi sc cm th v tng tng. C- Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: c bi vn hon chnh lm nh v 1 trong 4 (sgk-129, 130 ) 3- Bi mi: Trong vn biu cm, cc yu t t s v miu t ng vai tr rt q.trong. Mi quan h ny c hnh thnh trn c s ca s tc ng qua li tt yu gia cc phng thc biu t. Hn na mi 120

cm xc ca con ngi u hng v cuc sng. l nhng s vic, nhng hnh nh, nhng cnh i. Nu khng k li, khng t li th lm sao gip ngi khc hiu c cm xc ca mnh. Bi hm nay chng ta s tm hiu v 2 yu t t s v miu t trong vn biu cm. Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I- T s v miu t trong vn biu cm: 1- Bi ca nh tranh b gi thu ph:

- HS c Bi ca nh tranh... - Hy ch ra cc yu t t s v miu t trong bi th, v nu - on 1: 2 cu u: T s ; ngha ca chng i vi bi th? 3 cu sau: Miu t -> C vai tr to nn bi cnh chung. - on 2:T s kt hp vi biu cm (k li chuyn tr con cp tranh, cm thy ut c v gi yu khng lm g c). - on 3: Su cu trn kt hp k, t cnh m dt lnh khng ng c; - GV: Bi ca nh tranh...l 1 bi th 2 cu cui: biu cm thn biu cm nhng tc gi dng kh phn cam chu. nhiu yu t t s v miu t nh - on 4: Biu cm nu ln tnh cnh gi ph mi nh, cnh tr con cm cao thng, v tha. cp tranh, cnh nh ma, t, lnh trong m ti mt. Nhng cnh ny tr thnh ci nn hin thc t bay ln c m cao thng ca nh th. - HS c on vn ca Duy Khn. - Gii thch: Thng cu (thuyn cu hnh trn, an bng tre), sn thuyn (th cy c nha v s, dng st vo thuyn nan cho nc khng thm vo) - Em hy ch ra cc yu t miu t, t s v biu cm ca tc gi trong on vn? - Nu khng c yu t miu t v t s th yu t biu cm c bc l c hay khng? 121

2- on vn ca Duy Khn:

- Miu t: Bn chn b - T s: B ngm chn nc mui, b i sm v khuya. - Biu cm: Thng cuc i vt v, lam l ca b -> Nim hi tng chi phi

- on vn trn miu t, t s trong nim hi tng. Hy cho bit tnh cm chi phi t s v miu t nh th no? - Gv: on vn ca Duy Khn cng l on vn biu cm v tc gi dng kh nhiu yu t t s v miu t. ni ln c s thng cm su sc v tnh thng yu i vi ngi cha. Duy Khn tp trung t v k ngn chn, bn chn v c cuc i ca ngi cha i lm n vt v bng i chn y. Nh vn miu t, t s trong nim hi tng v cuc i vt v, lam l ca ngi cha. Tnh cm y chi phi mnh khin cho yu t t s v miu t y y xc ng v gi cm. Nh vy l: - Mun biu cm th ta phi lm g? - T s v miu t c vai tr g trong bi vn biu cm? - HS c ghi nh.

vic miu t v t s. Miu t trong hi tng, khng phi miu t trc tip, gp phn khu gi cm xc cho ngi c.

=> Miu t v t s gp phn lm tng thm gi tr biu cm cho on vn. *Ghi nh: sgk (138 ) II- Luyn tp:

(Cu hi bn di) Yu cu luyn tp: - K li ni dung bi th Bi ca nh tranh b gi thu ph ca Ph bng bi vn xui biu cm? - Tr li: vo chiu ti, mt cn gi thu thi mnh cun mt ba lp tranh trn mi nh ca Ph. Nhng mnh tranh bay tung to khp ni, mnh th treo trn ngn cy xa, mnh th bay ln vo mng sa. Thy vy, tr con x n cp git ly tranh mang vo sau lu tre. Mc cho nh th ku go rt c, ng nh quay v, trong lng y m c, nhng cng li thng cm vi bn tr, chng qu ngho nn mi nh th. Trn gi lng yn th m bung xung ti nh mc, mt m en dy c, ma r rch, ni bun mnh mang. Nh th nm xung p ci mn vi c nt nn lnh nh ct. th l con cn p nt ci lt. u ging th b git, ma nng ht u u khng dt. Nh th khng sao ng c v ma lnh v lu nay li cn mt ng v suy ngh sau cn lon li. Lc ny nh th c mun c mi nh rng mun ngn gian cho k s khp thin h c ch nng thn, chng s g gi ma na. 122

4- Cng c: Mun pht biu suy ngh, cm xc i vi i sng xung quanh th ngi vit phi lm g? Yu t t s v miu t c vai tr g trong vn biu cm? 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm bi tp 2 (138). - Chun b bi biu cm v ngi thn. * Rt kinh nghim: . . . Tit 45 - Tp lm vn:

Tr bi tp lm vn s 2 - Vn biu cm
Ngy son.. Ngy ging. A-Mc tiu bi hc: -HS t nh gi c nng lc vit vn biu cm ca mnh v t bit sa li trong bi vit -Cng c kin thc v vn biu cm v k nng lin kt vn biu cm. B-Chun b: Gv chun b bi v dng: Bng ph. HS: xem li bi lm ca mnh. -Nhng iu cn lu : V b cc ch k nng m bi, chuyn on, kt bi. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Bi mi: B cc ca bi vn biu cm gm my phn ? By gi chng ta cng k.tra li xem bi TLV s 2 v vn biu cm ca mnh theo ng b cc cha, nhim v tng phn? Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc -Em hy nhc li bi v * bi: Loi cy em yu. cho bit i tng biu cm ca ny l g ? Tnh cm I- Dn bi cn th hin l g ? 1.M bi: 1 im. Gii thiu loi cy v l do v sao em thch loi cy . - Cc nhm xy dng dn 2.Thn bi: 7 im. 123

. - Miu t mt vi c im c - HS nhn xt v Gv thng sc gi cm ca cy: Thn, l, hoa. nht. - K mt vi k nim gn b vi cy. - Tc dng ca cy i vi i sng con ngi. - Tc dng ca cy i vi i sng ca em. 3.Kt bi: 1 im. Tnh cm ca em i vi loi cy . -Trnh by: 1 im. Trnh by sch p, ng chnh t, cu vn lu lot. ng th loi. B cc r rng. -Gv ch ra nhng im mnh ca hs v ni dung v hnh thc cc em pht huy trong cc bi vit sau. II. Nhn xt v nh gi chung: 1-u im: -V nd: Nhn chung cc em nm c cch vit 1 bi vn biu cm, x c ng kiu bi, ng i tng; trong bi vit bit kt hp k v t biu cm; b cc r rng v gia cc phn c s lin kt vi nhau. -V hnh thc: Trnh by tng i r rng, sch s, cu vn lu lot, hn ch c vic mc li v ng php, c.t, v cch dng t. (Thm, Qunh, Tm) 2-Nhc im: -V nd: Cn 1 s em thin v miu t mt loi cy: +Bi vit cn nng v t cc .im ca cy m cha ch trng ti yu t biu cm qua 1 vi .im ni bt ca cy. +Bi vit cn lan man cha c s chn lc cc chi tit tiu biu bc l cm xc. -V hnh thc: Mt s bi trnh by cn bn, ch vit xu, cu th, cn mc: li c.t; din t cha lu lot, cu vn cn sai ng php, 124

-Gv ch ra nhng im yu ca hs cc em sa cha v rt kinh nghim cho bi vit s 3.

-Gv cng b kt qu cho hs.

dng t cha chnh xc. -Hs c bi kh v bi yukm. -Gv tr bi cho hs t xem v trao i cho nhau nhn xt. 3-Kt qu: -im 1-2 di 3,5: -im 3,5 di 5,0: -im 5- di 6,5: -im 6,5 di 8: - Dim t 8,0 tr ln:

-Hs cha bi ca mnh vo bn l hoc pha di bi lm. 4-c 2 bi kh v 2 bi km: -Gv cha cho hs 1 s li v cch dng t v li v c.t. II_Tr bi v cha bi: -Gv chp cu vn ln bng. 1-Cha li v dng t: -Hs c cu vn v ch ra 2-Cha li v c.t: ch mc li, ri nu cch sa cha. 4-Hng dn hc bi: -n li nhng kin thc v vn biu cm. -Chun b tun sau vit bi s 3 biu cm v ngi . * Rt kinh nghim:

Tit 46 Vn bn:

- Cnh khuya - Rm thng ging

(H Ch Minh) Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: HS cn nm c: - Cm nhn v phn tch c tnh yu thin nhin gn lin vi lng yu nc, phong thi ung dung ca H Ch Minh biu hin trong 2 bi th. - Bit c th th v ch ra c nhng nt c sc v ngh thut ca hai bi th. B- Chun b: 125

- GV chun b bi v dng: Bng ph gii ngha yu t Hn Vit. - HS chun b bi. - Nhng iu cn lu : Hai bi c nhng im ging nhau nh: cng c HCM sng tc Vit Bc trong nhng nm u ca cuc khng chin chng Php, cng vit v cnh trng p v u l th t tuyt. C- Tin trnh t chc dy-hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra bi c: c thuc lng din cm bi th Bi ca nh tranh b gi thu ph ca Ph v nu khi qut gi tr ND, NT ca bi th. 3- Bi mi: Sinh thi Bc H cha bao gi t nhn mnh l 1 nh th, song s nghip th vn ca Ngi li, li chng t Ngi l 1 nh th ln ca dn tc. Hai bi th ta hc hm nay s gip ta hiu c phn no v ti nng v nt p tm hn ca Ngi. Ni dung kin thc I- Gii thiu chung: - Nu nhng hiu bit ca em v 1. Tc gi: tc gi v tc phm? - HCM (1890-1969) - Lnh t v i ca DT v CMVN. Lnh o ND ta ginh LDT thng nht TQ v XD CNXH - L 1 danh nhn vn ho TG, 1 nh th ln ca DT. Vit vn rt c ga tr. - S nghip chnh l CM, nhng Ngi li nhiu TP c gi tr trong kho tng VH VN. 2. Tc phm: u c vit chin khu Vit Bc trong nhng nm u ca cuc k/c chng TDP - Bi 1: vit 1947, khi chin dch VB din ra v cng c lit, CT HCM vit bi th vi cm hng yu nc mnh lit. - Bi 2: Sau ch. Thng VB Thu ng 1947, ang trong ho kh ch.thng ln trn ng s 4. Nim vui th.li trn ngp tin tuyn hu phng. Trong k2 si ng, phn chn th bi th 126 Hot ng ca thy-tr

- HD c: Ging chm, thanh thn v su lng, nhn mnh ip ng cha ng; nhp 3/4 4/3 - 2/5. - Gii thch t kh. - Nu cm nhn ban u v ca em v bi th? - Hs c 2 cu u: ? 2 cu u miu t cnh g ? u? - Cnh rng Vit Bc vo lc m khuya c miu t thng qua nhng s vt no? ( sui, trng, c th, hoa) - Tg s dng bin php NT no ? Tc dng ca bin php ngh thut ?

Nguyn tiu xut hin trn bo Cu quc nh 1 o hoa xuan ngo ngt v rc r sc hng. II- c - Hiu vn bn: A- Cnh khuya:

- Bi th t cnh sui rng VB trong 1 m thu p v ni thao thc ca BH knh yu. a- Hai cu u: Cnh rng Vit Bc vo lc m khuya. Ting sui trong nh ting ht xa, Trng lng c th bng lng hoa. -> Hnh nh so snh c sc ting sui l m thanh ca TN vi ting ht l m thanh ca con ngi-> lm cho ting sui ca rng Vit Bc tr nn gn gi vi con ng hn v mang sc sng tr trung hn. -> ip t lng- To bc tranh ton cnh sng ng.

- Hai cu th u to c 1 v p TN nh th no? - Gv: Hai cu th u miu t cnh TN vo 1 m rt khuya ni rng Vit Bc. Trong s yn lng ca ni rng, ting sui chy rc rch trong m khuya => Gi v p TN trong tro, ti nghe nh ting ht t xa vng li. sng. Th xa thng so snh ting sui vi ting n: Cn Sn sui chy r rm, Ta nghe nh ting n cm bn tai (Ng.Tri). Cn y Bc li so snh ting sui vi ting ht xa - l m thanh ca loi ngi, tht gn gi v ng cm bit bao. Hnh nh trng lng c th tht p bi nh trng thp thong an xen, ho nhp trong tn l cy ung a trc gi ngn, nh trng to hnh bng en trng, m nht ca cnh l xung mt t c hoa. Tt c 127

ho quyn vi nhau to nn 1 khung cnh TN th mng. - Hs c 2 cu th cui b- Hai cu th cui: Tm - Hai cu th em va c t trng v nc v dn ca Bc. cnh hay t tm trng? l tm Cnh khuya nh v ngi cha ng, trng g, ca ai? Cha ng v lo ni nc nh. - Bc cha ng l v cnh p ca TN hay l v l do g khc? (Bc cha ng khng phi thng ngon cnh p ca TN m l v lo vic nc ) - Hai cu th c s dng bin - Miu t theo li c l ca th php ngh thut g ? Tc dng c in: cnh p nh tranh v ca cc bin php ngh thut Lm cho cnh tr nn sng ng ? v m nt. - ip t cha ng -> Nhn mnh thm ni lo nc nh ca Bc v th hin r ct cch ca nh - Bi th cho em hiu g v th Cch Mng. Bc? => Bc l ngi yu nc, yu TN HS bc l v c tinh thn trch nhim i - Gv: Cnh khuya va l bi th vi nc, vi dn. t cnh ng tnh, va trc tip gii by tnh cm, tm trng ca Bc H vo nhng nm thng u cuc khng chin chng Php gian kh. c bi th chng ta v cng cm mn v trn trng tnh yu TN , tm lng yu nc, tinh thn trch nhim ln lao B- Vn bn: Rm thng ging ca Ngi i vi vic nc, vic (Nguyn tiu): dn. - Hd c: Bn phin m c vi nhp: 4/3 - 2/2/3; bn dch th: 2/2/2 - 2/4/2. - Gii thch t kh: Nguyn tiu: m rm thng ging u tin ca 1 nm mi. a- Hai cu th u: Cnh m rm thng ging. - Bi th c my nt cnh? l Kim d nguyn tiu nguyt nhng nt cnh no? chnh vin, (2 nt cnh: Cnh rm thng Xun giang xun thu tip 128

ring v hnh nh con ngi gia xun thin; m rm thng ging) Rm xun lng lng trng soi, - Hs c 2 cu th u Sng xun nc ln mu tri - Hai cu th em va c t thm xun; cnh g? - S dng ip t xun-> nhn mnh v p v sc sng - Nguyt chnh vin c ngha l ma xun ang trn ngp c g? (Trng trn nht). t tri. => Gi t 1 khng gian cao rng, - Cu th th 2 c g c bit bt ngt, trn ngp nh trng v t ng? Tc dng ca bin sng v sc sng ca ma xun php ngh thut ? trong m rm thng ging. - Hai cu u gi cho ta 1 cnh tng nh th no? - Gv: Cu th u m ra khung cnh bu tri cao rng, trong tro, ni bt trn bu tri y l vng trng trn y, to sng xung khp tri t. Cu th 2 v ra 1 khng gian xa rng, bt ngt nh khng c gii hn vi con sng, mt nc tip lin vi bu tri. Trong nguyn vn ch Hn, cu th ny c 3 t xun c lp li, nhn mnh s din t v p v sc sng ma xun ang trn ngp c tri t. Cch miu t khng gian y ging nh trong th c phng ng, ch n ton cnh v s ho hp, thng nht ca cc b phn trong ci ton th, khng miu t t m, chi tit cc ng nt. - Cnh xun y gi ln cm xc g trong lng tc gi?

-> Gi cm xc nng nn, tha thit vi v p ca TN.

b- Hai cu kt: Hnh nh con ngi gia m rm thng ging. Yn ba thm x m qun s, D bn qui lai nguyt mn thuyn. Gia dng bn bc vic qun, Khuya v bt ngt trng ngn - Hs c 2 cu kt y - Hai cu kt t g? thuy - Gv: Yn ba thm x: l ni tn n. cng ca khi sng va kn o va yn tnh. 129

- Em hiu nh th no v chi tit: m qun s? (Bn cng vic khng chin chng Php, bn vic h trng ca dn tc).

- Bc cng cc ng ch lnh o ang bn vic nc. - Hai cu kt: th hin tinh thn yu nc, thng dn v phong thi ung dung, lc quan ca Bc.

- Hai cu kt cho ta thy c cng vic g ca Bc? Qua em hiu thm g v Bc? * Ghi nh: sgk (143 ). - Th tht ngn t tuyt. - Hai bi th c sng tc theo th th no? Em hy nu nhng nt c sc v ND v NT ca 2 bi th? Hs c ghi nh. - Gv: C th ni, nu bi Cnh khuya th hin tnh yu TN, yu nc, mi lo u v tinh thn trch nhim i vi s nghip ca nc th bi Nguyn tiu va ni tip va nng cao nhng cm hng y ca Bc H, ng thi th hin r hn tinh thn ch ng, phong thi ung dung, lc quan, * Luyn tp: nim tin vng chc s nghip - c din cm bi th: CM ca v lnh t, ngi chin s - - Su tm thm mt s bi th v ngi ngh s HCM. Bi th va trng ca Bc: mang m iu c in va th i thuyn trn sng y hin tinh thn thi i, kho Dng sng lng ngt nh t khon, tr trung. Nh m Sao a thuyn chy, th ch rm thng ging y vn sng, trng theo cng thm sng v c nhiu nim Bn b phong cnh vng teo vui to sng. Ch nghe ct kt ting cho thuyn nan Lng ring ring nhng bn - c din cm bi th: hon - Tm c v chp li mt s bi Lo sao khi phc giang san Tin th, cu th ca Bc H vit v Rng trng hoc cnh TN? Thuyn v tri rng ng Bao la nhum mt mu hng p ti. (H Ch Minh ) 5- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng 2 bi th, hc thuc ghi nh. 130

- V nh n kin thc phn Ting Vit tit sau KT 1 tit. - n cc bi: T ly, i t, t Hn Vit, quan h t, t ng ngha, t tri ngha, t ng m. * Rt kinh nghim: . . Tit 47 Ting Vit: Ngy son:.... Ngy ging:.. A- Mc tiu bi hc: - Qua tit KT nh gi s nhn thc ca HS v KT TV: T ly, i t, t Hn Vit, quan h t, t ng ngha, t tri ngha, t ng m. T HS t nh gi KT, KN ca mnh sa cha, Gv b sung iu chnh KT v KN cho HS. - Rn k nng nhn bit v s dng cc loi t trn, bit cch trnh by bi tren lp. B- Chun b: GV: Ra - p n HS: n tp phn ting Vit MA trn ca KT: Vn dng Thng Nhn bit Lnh vc kin hiu Thp Cao thc TN TL TN TL TN TL TN TL I.1.1 1. T ly (0,2 5) I.1.2 2. T Hn Vit (0,2 5) I.1.3 3. T Hn Vit (0,2 5) I.1.4 4. T tri ngha (0,2 5) I.2 5. T ghp (1,0) II.1 6. T Hn Vit (2, 0) 7. Dt cu vi t II.2 131

Kim tra 1 tit

ng ngha 8. T tri ngha v t ng m Tng s cu Tng s im 4 1 (1, (3, 5) 0) 1 (0,5) 0 0

(1, 0) II.3 (5, 0) 1 (5, 0)

0 0

C-Tin trnh t chc dy - hc: 1- n nh t chc: S s: Vng: 2- Bi mi: 1. n nh lp 2. Nu yu cu ca tit KT p n: I- Phn trc nghim: 2 im. Cu 1: (1 ) Cu 1.1 B Cu 2: (1 ) T ghp chnh ph T ghp dng lp Cu 1.2 C Cu 1.3 B Cu1.4 D

Nhn lng, chim su, xe p, nh khch, nh ngh. Hc hnh, nh ca, lm n, t ct, vi ve.

Phn t lun: 8 im. Cu 1: (HS tm t min l ng) a.nht: VD: nht k, nht thc, sinh nht, nht nguyt, . b.tin: mt tin, tin tuyn, tin phng, tin phong, c. thin : thin vn, thin l, thin th, thin nhin, thin vn l. Cu 2: -Vit c on vn c c t tri ngha v ng m: 4 im. -Trnh by: 1 im. 4 -Cng c: - Gv nhn xt thc lm bi ca hs. 5-Hng dn hc bi: - Son bi: Thnh ng. *Rt kinh nghim: . . 132

. .

Tit 48 Ting Vit: Ngy son.. Ngy ging. A-Mc tiu bi hc: HS nm c: -Hiu c .im v c.to v ngha ca thnh ng. -Tng thm vn t ng, c thc sd thnh ng trong giao tip. B-Chun b: -GV son bi v dng bng ph ghi cc v d hnh thnh KT mi. - HS: chun b bi. -Nhng iu cn lu : nn kh.khch v gip hs tng thm vn thnh ng, luyn tp sd thnh ng vi nhiu hnh thc. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: t cu c t ng m ? V sao em bit l t ng m ? 3-Bi mi: Trong ting Vit c 1 khi lng kh ln thnh ng. C 1 s thnh ng c hnh thnh t nghiu cu chuyn dn gian, cu chuyn lch s (in tch) rt th v. Vy th no l thnh ng? Tn c s dng ntn? chng ta cng i tm hiu bi hm nay. Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc -Hs c cu ca dao - Ch cm t I-Th no l thnh ng: ln thc xung ghnh. 1-Cu to ca cm t -Em c nhn xt g v c.to ca Ln thc xung ghnh: cm t ln thc, xung ghnh trong cu ca dao : +C th thay 1 vi t trong cm t ny bng t khc c khng: C th thay bng Vt thc qua ghnh 133

Thnh ng

c khng? V sao ? (Khng th thay i t c - V nu thay ngha ca thnh ng s tr nn lng lo). +C th thay i v.tr ca cc t trong cm t c khng: C th thay bng Xung ghnh, ln thc c khng ? V sao ? (Khng thay i v.tr c - V y l 1 cm t c tnh c nh) -T nhn xt trn, em rt ra c kt lun g v .im c.to ca cm t ln thc, xung ghnh ? -Gv gii thch: Thc l ch dng nc chy vt qua 1 vch cao nm chn ngang dng sng, dng sui. Ghnh l ch dng sng, dng sui b thu hp v nng c lm chm nm chn ngang dng nc chy xit. -Cm t ln thc, xung ghnh c ngha l g ? -Ti sao li ni ln thc, xung ghnh ?

->.im c.to ca cm t trn l cht ch v th t v nd ngha. 2-Gii ngha cm t ln thc, xung ghnh:

(Ni v s vt v khi iu khin thuyn b ni nc chy xit c lm chm rt nguy him).

Tri qua nhiu gian nan, nguy him. ->Nghi bng (hm n, hnh tng, n d). -Nhanh nh chp c ngha l g ? Ti - Nhanh nh chp: Ch h din sao li ni nhanh nh chp ? ra mau l, rt nhanh. ->Ngha -Chp c tc rt cao nh tc so snh. ca nh sng 300.000 km/s. -Gv: Cm t ln thc, xung ghnh, nhanh nh chp l thnh ng. *Ghi nh 1: sgk (144 ). -Vy em hiu th no l thnh ng ? Ngha ca thnh ng c hiu II-S dng thnh ng: nh th no ? 1-Vai tr ng php ca -Hs c ghi nh. thnh ng: HS ly v d: -Thn em / va trng li -Hs c v d. va trn -X chc v ng php ca 2 thnh By ni ba chm vi nc ng: By ni ba chm, tt la ti non. n ? ->l VN -Anh / ngh thg em nh th th hay l anh / o gip em 1 ci ngch sang nh anh, 134

phng khi tt la ti n c a no bt nt th em chy sang... ->Ph ng ca cm -Em hy PT ci hay ca vic dng cc DT (khi ) thnh ng trong 2 cu trn: S2 by 2-Tc dng: ni ba chm vi long ong, phiu bt; tt la ti n vi kh khn, hon nn ? C tnh hnh tng, biu cm. -Thnh ng thng gi chc v g trong cu ?-Sd thnh ng c tc dng g ? *Ghi nh 2: sgk (144 ). -Hs c ghi nh. III-Luyn tp: 1-Bi 1 (145 ): -Hs c cc v, on th. a-Sn ho hi v, nem cng -Tm v gii thch ngha ca cc ch phng: Mn n trn ni, dthnh ng trong nhng cu trn ? i bin, qu him sang trng. b-Kho nh] voi: rt kho ->cch ni phng i- ni qu. -T c v thn: sng n c, khng h hng thn thch, khng ni nng ta. c-Da mi tc sng: ch ng gi da c nhiu nt mu nu, en nh i mi, tc bc nh sng. -Da vo cc truyn truyn thuyt, ng ngn hc, hy gii ngha cc 2-Bi 2 (145 ): thnh ng: Con Rng chu Tin, -Con Rng chu Tin: ch dng ch ngi y ging, thy bi xem di cao qu. voi ? - ch ngi y ging: ch s hiu bit hn hp, nng cn. -Thy bi xem voi: ch s nhn thc phin din, ch thy b phn m khng thy ton th. 4-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm bi 3, 4 (145 ). -c bi: ip ng. *Rt kinh nghim: . . . 135

Tit 49 Ngy son.... Ngy ging A-Mc tiu bi hc: -n tp cng c cc kin thc v th vn tr tnh dn gian v trung i. -n tp cng c kin thc v i t, qh t, t HV, t ng ngha, t tri ngha, t ng m. -Rn k nng pht hin li v sa li v cch dng t, t cu. B-Chun b: Bi kim tra ca hs chm cha. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: Lng trong tit tr bi 3-Bi mi: Em hy k tn cc vn bn trung i hc t bi 5-> bi 10 v cho bit tc gi ca cc vn bn l ai Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I-Bi kim tra vn: -Gv nu p n phn trc 1-Nu p n: nghim cho hs cc em sa Theo ni dung son tit vo bi lm ca mnh 42 -Gv cha bi- cng b p n ng cho hs cha vo bi. 2- Nhn xt chung: -Gv ch ra nhng c gng a-u im: Nhn chung cc em ca hs cc em pht huy x c yu cu ca cu hi v trong nhng bi k.tra sau. tr li ng theo yu cu. Mt s bi lm tng i tt, trnh by r rng, sch s, khng mc li c.t. b-Nhc im: Bn cnh vn cn -Gv ch r n hn ch ca hs c em cha hc bi, cha x c yu cc em khc phc, sa cu ca bi, tr li cha ng vi cha trong cc bi k.tra sau. yu cu ca bi. Vn cn c bi trnh by cn bn, gch xo nhiu, -Gv cng b kt qu cho hs. ch vit cu th, sai nhiu li c.t. 2-Kt qu: -im km: im yu: -im kh: im -Gv nu p n phn trc gii: nghim cho hs cc em sa vo bi lm ca mnh II-Bi kim tra ting Vit: -Gv cha bi- cng b p n 1- p n: ng cho hs cha vo bi. 136

Tr bi kim tra vn v ting Vit

Theo ND tit 47 -Gv a ra nhng nhn xt chung, xc ng gip hc sinh nhn ra nhng u im v nh- 2-Nhn xt chung: c im ca mnh pht a-u im: Phn ln cc em tr huy v khc phc. li ng phn trc nghim v phn t lun vit v, c 1 vi em lm tng i tt. b-Nhc im: Vn cn 1 vi em cha nm vng kin thc nn tr li phn trc nghim cha chnh xc -Gv c kt qu. v phn t lun th cha vit c v trn vn thiu s mch lc, mi vit c cu vn. 2-Kt qu: -im km: im yu: -im kh: im gii: 4-Hng dn hc bi: -Son bi: Cch lm bi vn biu cm v tc phm vn hc. *Rt kinh nghim: . . . Tit 50 - Tp lm vn:

Cch lm bi vn biu cm v tc phm vn hc

Ngy son Ngy ging.. A-Mc tiu bi hc: -Hs nm c cc bc lm bi vn biu cm v tc phm vn hc. -Tp trnh by cm ngh v mt s tc phm hoc trong chng trnh. B-Chun b: Gv: son bi, dng: Bng ph. HS chun b bi -Nhng iu cn lu : Cm ngh v TP thng gn lin vi cc thao tc ngh lun nh PT, gii thch, CM. Trong .kin hs cha hc ngh lun, bi cm ngh c th XD trn c s k li s vic hoc miu t cnh tng trong TP gy cho em cm xc v suy ngh. 137

C-Tin trnh t chc day-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: 3-Bi mi: Cc em c hc v bit cch lm bi vn biu cm thng qua miu t, t s. Hm nay chng ta s hc cch lm bi vn biu cm v tc phm vn hc. Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I-Tm hiu cch lm bi vn -Hs c bi vn. biu cm v tc phm vn hc: -Bi vn vit v bi ca dao no 1-Bi vn: Cm ngh v bi ca ? Hy c lin mch bi ca dao dao m qua ra ng b ao. ? -Ngi vit t ra xc ng trc cnh v nhn vt trong bi ca dao: ng b ao nhn tri, nhn t nhn -Tc gi pht biu cm ngh sao v c n cm tng ring. ca mnh bng cch no ? Hy -Tc gi p.biu c.ngh ca mnh ch ra cc yu t trong bi v bi ca dao bng cch: Tng tng, vn ? lin tng, suy ngm v nhng h/a -Gv: Ch y l bi vn hi chi tit trong bi ca dao. tng. Nh vn hi tng li cm xc ca m khi c bi ca dao v nhng n tng do bi ca dao gi ln. Cnh minh ho ni y l minh ho trong sgk thi trc. Tranh minh ho v ngi n ng mc o di, i khn (nhng ta vn c th tng tng li trong bi ca dao l li -Bi vn chia ra lm 4 bc: ca c gi nh n ng yu... ). Bi cm ngh c 4 on, mi +Bc 1: Cm nhn ca tc gi v 2 on ni v 2 cu lc bt cu u: Mt ng n ng, thm trong bi. Vy: ch l ng quen nh qu ->y l -Bc 1, tc gi cm nhn nh cch gi nh, c th ho, t th no v 2 cu u? mnh vo trong cnh th nghim, by t cm xc. Nu tng tng l c gi th li khc. +Bc 2: T2 cnh ngng trng v -Bc 2, tc gi cm nhn v 2 ting ku, ting nc ca ngi trng cu tip theo nh th no ? ngng. -Bc 3, tc gi cm nhn v +Bc 3: Cm ngh v sng Ngn iu g ? H, con sng chia ct, con sng nh thng i vi Ngu Lang, Chc N. 138

-Bc 4, l cm nhn g ? -Gv: y l bi vn p.biu cm ngh v t.p vn hc. -Vy em hiu th no l p.biu c.ngh v tp vh ? -Bi p.biu cm ngh v tp vh thng c b cc my phn, nhim v ca tng phn l g ? -Hs c ghi nh. -Gv: trong qu trnh nu c.ngh, phi bm st cc chi tit, hnh nh , c dn chng c th, tiu biu. Trnh tnh trng nu c.ngh chung2. c.ngh v tp thm su sc, c th lin h ti h.cnh ra i ca tp; lin h s2 vi nhng tp khc cng ch (c th cng tc gi hoc khc tc gi). Cm ngh phi su sc, chn thnh. Trnh tnh trng bt chc 1 cch sng sng, so mn, gi to. -Hs c bi th Cnh khuya. - vit c cm ngh v bi th ny th c.ngh ca ng vit phi bt ngun t u , t ci g ?

+Bc 4 : Cm ngh v 2 cu cui, v sng To Kh.

*Ghi nh: sgk (147 ).

II-Luyn tp: 1-Bi 1 (148 ): Cm ngh v bi Cnh khuya ca HCM. Cm xc ca ng vit bt ngun: -T 1 s2 mi m, hp dn (cu 1 ). -T nhng hnh nh qun qut sinh ng (cu 2 ). -T s hi ho gia cnh v ng (cu 3 ). -T tm hn cao c ca Bc H (cu 4) 2-Bi 2 (148 ): Dn bi p.biu c.ngh v bi th Ngu nhin vit nhn bui mi v qu. a-MB: -G.thiu tp (Th loi, ti, tc gi ) -G.thiu ngn gn h.cnh s.tc bi th. -Nu cm nhn chung v tp: Ni ngc nhin, bun, c n ca nh th gi sau bao nhiu nm xa qu nay mi tr v thm qu nh. 139

b-TB: Nu cm xc, s.ngh do tp gi ra. -Tng tng, suy ngm v 2 cu th u. -T2, suy ngm v 2 cu th cui. c-KB: K.nh li tnh yu q.hg da dit ca nh th. 4-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm tip bi 2. Tit sau lm bi TLV s 3 pht biu cm ngh v ngi. *Rt kinh nghim: . . .

Tit 51, 52 Tp lm vn: Ngy son............... Ngy ging............. A-Mc tiu bi hc: -Tip tc rn k nng vit vn biu cm cho hc sinh. -Hs vit c bi vn biu cm th hin tnh cm chn tht i vi con ngi v nng lc t s, miu t cng cch vit vn biu cm. B-Chun b: GV : ra bi HS : n li cch vit vn biu cm v con ngi C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: 3-Bi mi: * bi: Cm ngh v ngi thn (ng b, cha m, anh ch em, bn b, thy c gio) *Yu cu: 1. lp 5, 6 cc em vit bi vn miu t v k chuyn v ng thn, nhng cn phi phn bit: -Trong vn miu t: Dng chn dung, chi tit, c th, y v .tng. -Trong vn k.chuyn: Chn dung ng thn hin ln dn2 qua s vic v cu chuyyn. -Trong biu cm: Thng qua vic miu t 1 s chi tit v c th k 1 vi s vic nhm p.biu c.ngh v .tng. 140

Vit bi tp lm vn s 3

2. Cn tun th 4 bc: -Tm hiu v tm . -Lp dn bi. -Vit bi. -Sa bi. * p n: 1. MB: 1,0 im. - G.thiu ngi thn v nu c.ngh chung k.qut v ng thn. 2. TB: (7 im) -Miu t 1 vi .im c sc gi cm v ngi thn: nh mt, ming ci... -K 1 vi k nim gn b vi ngi thn. -Tnh cm ca ngi vit i vi ng thn qua nhng c ch, vic lm ca ngi thn 3. KB: 1,0 im. -Tnh cm ca em i vi ng thn, li ha vi ng thn. Trnh by: (1) B cc r rng, khng sai qu 3 li chnh t, vn phong lu lot, ng cu c. * Cng c: - GV nhn xt thc lm bi ca hs. -Thu bi lm ca hs. 4-Hng dn hc bi: - n l thuyt vn biu cm v tp vh. - Son bi: Luyn ni v p.biu c.ngh v tp vh. *Rt kinh nghim: Tit 53, 54 - Vn bn:

Ting g tra
Ngy son............... Ngy ging.............

(Xun Qunh )

A-Mc tiu bi hc: HS nm c: - Cm nhn c v p v p trong sng, m thm ca nhng k nim v tui th v tnh cm b chu c th hin trong bi. -Thy c NT biu hin tnh cm, cm xc ca tc gi qua nhng chi tit t nhin, bnh d. B-Chun b: - GV : son bi, dng: bng ph ghi bi th - HS: chun b bi. -Nhng iu cn lu : Bi th c gi ra t nhng KN tui th sng bn b ca chnh tc gi. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: 141

c thuc lng bi th Rm thng ging v Cnh khuya, Nu nhng nt c sc v ND v NT ca 2 bi th ? 3-Bi mi: Trong cuc i mi ngi nhng k nim v thi th u thng l nhng k nim p lun in m trong tm tr ca mnh. Vi nh th Xun Qunh, phi sng trong mt hon cnh rt c bit nh th c rt nhiu k nim bn ngi thn yu. v mt trong nhng k nim c tc gi gi gm qua bi th Ting g tra, l nhng k nim no? ... Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc -Qua chun b bi nh, em hy I-oc- tm hiu chung: nu 1 vi nt v tc gi XQ ? 1-Tc gi: Xun Qunh (19421988 ). -Lng La Kh Th x H ng(nay H Ni) -L nh th n x.sc trong nn th H VN. -Gv: Trc khi tr thnh nh th, XQ -Th XQ thngg vit v nhng l 1 din vin ma. XQ qua i tnh cm bnh d trong .s trong 1 tai nn gt, khi ti nng g., v cuc sng hng ngy ang chn trong s tic thng v th hin 1 tri tim giu lng hn ca bn b v ng c. Cc tp nhn i, kht khao t.yu v hp. th chnh: Chi bic, Hoa dc chin ho, Gi lo ct trng, Li du trn mt t, Sn ga chiu em i... -Bi th Ting g tra c s.tc 2-Tc phm: Bi th c vit trong h.cnh no ? vo nhng nm u ca cuc k.c chng M cu nc. In trong tp Hoa dc chin ho (1968). -Hd c: +Kh 1: 4 cu cui: xung II-c-hiu vn bn: ging, chm. +5 kh th tip : Ging vui ti, bi hi; phn bit li mng yu ca b vi li k, t tr tnh ca - Lang mt, trc bu (sgk) nh th trong vai ngi chin s ang nh nh, nh b, nh qu; c chm nhng cu bt u t Ting g tra tra u mi kh th hin s hi tng vi tnh cm tha thit . +2 kh cui: vui ti phn khi. - Nhp: 3/2, 2/3. - Cm hng tg c khu gi t 142

- Gii ngha t kh. (KT lng ting g tra, l ting g ai trong qu trnh tm hiu chi tit) nhy , cc... cc tc cc ta khi dng chn bn xm nh, - Cm hng ca tc gi trong bi gia chng ng hnh qun. th c khi gi t s vic g ? - Mch cm xc: t vic nghe ting g tra nhy m tg cm -Mch cm xc trong bi th din thy xn xao trong lng, nghe bin nh th no ? bn chn mi, k nim tui th a v, v qun i nhng ni khng khip ca c.tranh). -Da vo mch cm xc ca bi *B cc: 3 phn. th, em c th chia bi th thnh -Kh 1: Ting g tra thc dy my phn? tnh cm lng qu. -5 kh tip theo: Nhng KN tui th c ting g khi dy. -2 kh cui: Nhng suy ngh t ting g tra -Hs c kh th u. 1-Kh th u: -Kh th u k chuyn g ? (K chuyn anh b i trn g hnh qun, khi dng chn ngh bn 1 xm nh ven ng, ngi c.s bng nghe ting g nhy vang ln: ... ). -Ti sao trong v vn m thanh ca lng qu, tm tr ca tc gi ch b m nh bi ting g tra ? (Ting g l m thanh ca lng qu, gi cm gic gn gi, thn thng, gip con ngi vi i ni vt v. Do ting g tra d to thnh nhng KN kh qun ca con ng). Nghe xao ng nng tra -g hnh qun xa l g ra trn, Nghe bn chn mi vi ng ra trn ting g tra gi Nghe gi v tui th. nhng c.gic mi l no ? ->Sd ip t nghe Din t s bi hi, xao xuyn ca tm - 3 cu th ny tc gi sd hn. b.p NT g ? Tc dng ca b.p NT ? 143

-Nh vy con ngi y khng ch nghe ting g bng thnh gic, m cn nghe bng c cm xc tm hn. Khi con ng nghe c bng tm hn th ng phi l ng c tnh cm nh th no i vi lng xm, q.hg? -Gv: Bi th ra i trong nhng ngy c nc chng M si sc v quyt lit. on m u ny k v 1 s vic i thng, th mng, gp phn lm du bt kh2 nng bc ca c.tr, m ra 1 kh.gian thanh bnh su lng, gip cho nhng ng lnh, nhng bn c thu y cng nh chng ta ngy nay c cht th.gian yn tnh trong ci lng lng su, suy cm.

=>Th hin tnh lng qu thm thit, su nng.

2-Nm kh th tip theo:

- tg nh v rm, hnh nh con g mi m, mi vng vi nhng qu trng hng rm hng nhng trng Ny con g mi m -Hs c 5 kh th tip. Khp mnh hoa m ? Ting g tra gi dy nhng trng hnh nh no trong nh th? Ny con g mi vng Tm nhng t ng th hin Lng ng nh mu nng iu ? -> Sd ip t ny gii thiu vi tm trng h hi, vui sng Em hiu th no l g mi m? hn hoan- hnh nh b chu m g ngoi sn. - T ny c lp li trong kh Sd nhng t ng gi hnh th din t iu g? nh, mu sc gi 1 bc tranh g sng ng p nh trong tranh-> Gi t v p ti sng, -Tg miu t sc mu ca g v m m, hin ho, bnh d trng ntn? ca lng qu. -Nhng sc mu y gi cho em mt bc tranh v g nh th no? => Biu hin tnh cm nng - Bc tranh y gi t v p no hu, gn gi, thn thng, gn trong c.s lng qu VN ? b ca tg vi g.nh, lng qu. - T m xem trm g - Qua kh th, nh th gi Nh li b mng yu ca gm t.cm no ? b khi nhn g v ni lo lng th di ca a chu -HS c kh 3: nh. ? kh th 3, ting g tra gi C ting b vn mng... 144

li k nim no trong tg?

=>Th hin tnh yu b dnh cho chu.

? Chi tit b mng chu c ngha g? Ti sao b li mng chu? - Hnh nh b cht chiu tng - Chi tit b mng chu gi cho qu trng mua qun o em cm ngh g v tnh b chu mi cho chu. ? Tay b khum soi trng Dnh tng qu cht chiu - HS c kh 4. -> Bn tay b gi nua, nhn - Ngi chu cn nh v b qua nheo, cht chiu, nng niu hnh nh no na? tng qu trng mang li HS cm nhn bc tranh nim vui cho chu. sgk Hng nm lp li nhiu nm ni lo ca b, bao nim mong c ca b vi tnh thng bao b dnh cho chu. ->B l ngi chu thng, chu kh cht chiu tng nim vui nho nh trong c.s cn nhiu -Hnh nh b cht chiu tng qu vt v, lo toan. trng, gi cho em cm ngh g v b ? Khi gi ma ng ti B lo n g toi... ->Ni lo v c.s cn nhiu -Hs c kh 5. kh.khn Th hin tnh yu thng thm lng ca ngi b -Ni lo ca b trong kh th ny, vi chu. gi trong em cm ngh g ? =>B l ng ngho kh nhng chu thg, chu kh, ht lng -Trong KN tui th ca ng chu, hy sinh v con chu. hnh nh b hin ln vi nhng c tnh cao qu no? i ci qun cho go... Ci o cnh trc bu -Nhng cht chiu lo toan ca ng i qua nghe st sot b c b li bng nim vui ca ->Nim vui c qun o mi -> chu l nim vui g? nim vui b nh ca em b chi tit nim vui c qun nng thn m p tnh b chu. o mi gi cho em cm ngh g v tui th v tnh b chu ? ?Tnh b chu biu hin trong li ni, c ch, cm xc ht sc bnh thng, nhng ti sao tnh cm y li thnh KN khng phai 145

m trong tm hn ngi chu ? (Bi l t.c g.nh, rut tht, l t.c q.hg, ci ngun khng th thiu c trong mi con ngi). -GVbnh ging: Cng v cui KN tui th cng da dit cm ng. Qua nhng dng th m nh, thnh tht nh nhng nt nhc trong veo, hnh nh ng b hin ln p nh 1 b tin vy. V tnh 3-Hai kh th cui: b chu cn cm ng hn khi n - Gi suy t ca con ng v hp, v tr thnh hnh trang cho ngi cuc c.u hm nay. chin s vo chin u ginh L TD cho t quc. -Hs c 2 kh th cui: Hai kh th cui gi cho em suy ngh g ? -V sao vi ngi chu: Ting g tra - Mang bao nhiu hnh phc ? (Ting g tra l hnh nh n d gi m c v c.s m no, bnh yn). -Trong Gic ng hng nhng trng, ng chu m thy nhng g ? (M thy nhng iu tt lnh, hp, 1 c.s yn thanh bnh ca lng qu VN).

Chu chin u hm nay V lng yu T quc V.... trng hng tui th. ->ip t v Gp phn biu hin ch c.u mnh m v TQ, v nhn dn (trong c c nhng ng thn v nhng KN m m ca tui - Gv c kh th cui. th). -T v c lp li lin tip =>Chu l ng yu q.hg, t nc kh cui, iu c ngha g rng ln, su sc v cao c. ?

-Bi th cho em hiu g v ng chu ? -GV: T nhng KN tui th thm m tnh b chu, cm hng th m rng hng ti t.yu .nc nhc 146

nh, gic gi nhng ng c.s (trong c nh th) hy cm chc tay sng, tin ln chng k th x.lc, bo v g.nh, lng xm, q.hg v nn L TD ca TQ. -Bi th c biu t bng phng thc no ? (miu t, t s v biu cm) -Bi th c vit theo th 5 ting, nhng c n ch bin i kh linh hot. em c nhn xt g v cch gieo vn, v s cu (dng) th trong mi kh ? (bin i ph hp vi t.c ca nhn vt tr tnh trong bi th). *Ghi nh: sgk (151 ). - Cu th Ting g tra c lp li nhiu ln trong bi n v.tr *Luyn tp: no v c td ra sao ? (c lp li 4 ln, m u cho 4 on th, em li hiu qu NT cao: Mi ln nhc li, li m ra 1 hnh nh trong KN thi th u, n va nh si dy LK cc hnh nh y, li va nh im nhp cho dng cm xc ca nhn vt tr.tnh. Ting g tra gi ng c.s v vi tui th v m ra trong ng c.s nhng t.cm mi m trong cuc c.u hm nay, khi t.c g. lm su sc thm tnh q.hg, .nc). ? Qua tm hiu bi th, em c nhn xt g v gi tr ni dung v ngh thut ca bi th? -Hs c ghi nh. -Em hy chn c thuc lng 1 on th v vit 1 on vn ngn khong 10 dng nu cm ngh ca em v tnh b chu th hin trong on th y? 4-Hng dn hc bi: -Hc thuc lng bi th, hc thuc ghi nh. 147

-Son bi: Luyn ni: pht biu cm ngh v 1 tc phm vn hc. *Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ........................... ............................................................................................................... ........................... ............................................................................................................... ........................... Tit 55- Tp lm vn:

Luyn ni pht biu cm ngh v tc phm vn hc

Ngy son................. Ngy ging............... A-Mc tiu bi hc: -Cng c kin thc v cch lm bi pht biu cm ngh v tp vn hc. -Luyn tp pht biu ming trc tp th, by t cm xc, suy ngh v tp vh. B-Chun b: -Gv son bi. Hs chun b bi nh. -Nhng iu cn lu : Khi theo di hs tp ni. gv c bit lu sa cha cc cu ct, sai ng php hs pht biu cho trn cu, trn . Ch khc phc cc biu hin ni ngng, ni lp. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: Th no l pht biu cm ngh v 1 tp vh ? Nu dn ca bi pht biu cm ngh v tp vh ? (Tr li da vo ghi nh-sgk-147 ). 3-Bi mi: Bi hm nay s gip chng ta trnh by vn mt cch c bi bn, c sa cha, un nn, c s theo di nh gi ca ngi khc. Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc -Em hy nu cc bc lm 1 bi vn I-Chun b: ni chung ? bi: Biu cm v bi -GV: c 2 cch lp : th Cnh khuya ca Ch +Cch 1: c bi th, ta thy Bc tch HCM. 148

H l 1 thi s, 1 ngh s c tm hn do dt trc TN nn Bc v ra 1 bc tranh rng khuya c trng sng tht p v nn th. Nhng Bc cn l 1 con ng yu nc v i nn bi th tru nng 1 tm lng lo lng cho dn, cho nc. + Cch 2: c bi th, ta thy hin ln 1 bc tranh TN p v 1 tm lng yu nc, yu dn. T thy c v p cao qu ca con ng Bc, ca hn th Bc. -Dn ca bi vn biu cm v TP VH gm my phn ? -Phn MB cn nu g ? Cm ngh chung ca bi th Cnh khuya l g ? -TB cn nu g ? Cn pht biu cm ngh n kha cnh no ca bi th ?

1-Tm hiu v tm :

-KB cn phi lm g ? Em c tnh cm g i vi tc gi bi th ny ?

-Cho hs tho lun trong t, nhm -15 pht -Cc t, nhm c i din ln trnh by phn chun b ca mnh. -Hs nhn xt, nh gi - Gv sa cha, un nn. - Ch k nng ni trc lp. (Li ni, c ch, tc phong, ...) 149

2-Lp dn bi: a-MB: Nu c.ngh chung kq v bi th (l bi t cnh TN rt hay qua bc l c tm lng yu nc, thng dn ca Bc). b-TB: Pht biu cm ngh v ND v NT ca bi th. -V m thanh ca ting sui: Ting sui c s2 vi ting ht xa. -V hnh nh nh trng lng vo cy, hoa: ip t lng -V tm lng lo lng ca Bc i vi nc nh. c-KB: Tnh cm ca em i vi bi th, i vi tc gi bi th (c bi th, em v cng cm mn, trn trng t.yu TN v tm lng yu nc v tinh thn trch nhim ln lao ca Ngi i vi dn, vi nc). 3-Chun b v ni: sgk (154 ). II-Thc hnh ni trn lp: Yu cu: trnh by r rng, mch lc, ginh ni t nhin, c cm xc.

4 - Cng c: Mun bi ni c hiu qu, ta cn phi: c k ton b tp; chun b k dn bi; khi ni phi lun ch theo di, q.s thi ngi nghe kp thi iu chnh cch ni. 5-Hng dn hc bi: -Vit bi ni thnh bi vn hon chnh di khong 1 trang giy. - Son bi: ip ng. * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... .............................. ............................................................................................................... .............................. Tit 56 Ting Vit: Ngy son.............. Ngy ging............. A-Mc tiu bi hc: HS cn : -Hiu c th no l ip ng v gi tr ca ip ng. -Bit s dng ip ng khi cn thit. B-Chun b: - Gv son bi, HS chun b bi. - dng: Bng ph chp v d. -Nhng iu cn lu : Cn phn bit ip ng vi s lp li t ng khng cn thit lm cu vn rm r, khng c g.tr. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: c 5 cu thnh ng, v sao em bit thnh ng ? Ly VD? (Thnh ng l loi cm t c nh, biu th 1 ngha hon chnh). 3-Bi mi: HS quan st VD: Tre gi lng, g nc, gi mi nh tranh, gi ng la chn... (Cy tre Vit Nam- Thp Mi) V d trn c my t gi? tc dng ca vic s dng t gi ntn? .... Hot ng ca thy-tr -Hs c kh th u v kh th cui bi th Ting g tra. -N t ng no c lp i lp li trong 2 kh th ny ? -Cch lp li y l ngu Ni dung kin thc I-ip ng v tc dng ca ip ng: *V d: a- Nghe xao ng nng tra Nghe bn chn mi 150

ip ng

nhin hay c ? Lp li nh vy Nghe gi v tui th nhm mc ch g ? ->T nghe c lp li 3 ln - nhn mnh cm gic khi nghe ting g tra. b- Chu chin u hm nay V lng yu T quc ..... .. . . . . . . . V ting g cc tc... ->T v c lp li 4 ln nhn mnh ng.nhn c.u ca ng c.s. c- Cm t: Ting g tra -> lp li -Em hiu th no l ip ng 4 ln u 4 kh th - N gi ra ? Sd ip ng c td g ? nhng KN ca tui th tc gi. Hs c ghi nh. -Gv: ip ng c dng nhiu *Ghi nh: sgk (152 ). trong th ca, vn xui NT v vn chnh lun. -S2 ip ng trong kh th II-Cc dng ip ng: u ca bi Ting g tra vi ip ng trong 2 on di y, tm .im ca mi dng: +Cc t ng c lp li trong bi th Ting g tra -ip ng trong bi Ting g tra l ng lin nhau (ni tip ip ng cch qung. nhau) hay ng cch qung vi nhau ? - ip ng ni tip. + Cc t ng c lp li trong vd a ng lin nhau (ni tip nhau) hay ng cch qung vi -ip ng chuyn tip (ip ng nhau ? vng). + Cc t ng c lp li trong vd b ng n v.tr no trong cu th ? ng cui cu *Ghi nh 2 : sgk (152 ). trn v u cu di th gi l ip ng: III-Luyn tp: -ip ng c nhng dng 1-Bi 1 (153 ): no ? -Mt DT gan gc, DT phi -Hs c ghi nh 1,2. c ->Nhn mnh s gan d, dng cm -Tm ip ng trong nhng ca DT VN trong c chng ngoi .trch sau y v cho bit xm v nhn mnh quyn c htc gi mun nhn mnh iu ng t do, L ca DT ta. g ? -i cy2, trng8 ->Nhn mnh ni lo 151

u, trng mong cho thi tit thun li ca ng nng dn. 2-Bi 2 (153 ): -V sao em bit l ip -Xa nhau... xa nhau -> N cch ng ? qung. -Mt gic m. Mt gic m ->N chuyn tip. -Tm ip ng trong v sau v ni r y l nhng dng 3-Bi 3 (153 ): ip ng g ? a- Cc t ng c lp li trong v -ip ng thng c nhng khng c td biu cm. C th lc dng no ? b cc t ng trng lp khng cn thit. b- Pha sau nh em c 1 mnh v-Theo em, trong v sau y, n, trng rt nhiu loi hoa: hoa vic lp i, lp li 1 s t cc, hoa thc dc, hoa ng tin, ng c td biu cm hay khng hoa hng v c hoa lay n na. ? Ngy Quc t PN, em hi hoa v-Em hy cha li on vn trn n nh tng m, tng ch cho lu lot hn ? em.

4-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm bi 4 (153 ). - Son bi: Mt th qu ca la non: Cm. * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ............................. ............................................................................................................... ............................. Tit 57 vn bn: Ngy son.................... (Thch Lam) Ngy ging..................

Mt th qu ca la non: Cm

A-Mc tiu bi hc: HS cn nm: - Cm nhn c phong v c sc, nt p vn ho trong 1 th qu c o v gin d ca DT. -Thy v ch ra c s tinh t, nh nhng m su sc trong li vn tu bt ca Th.Lam. 152

B-Chun b: - dng: Tranh nh v cm. -Nhng iu cn lu : Tu bt khng c ct truyn, nhng u c cm hng ch o, d mch cm xc c th v.ng kh t do, linh hot. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: c thuc lng bi th Ting g tra v nu nhng nt c sc v ND, NT ca bi th ? (Tr li da vo ghi nh-sgk-151 ). 3-Bi mi: Vit Nam t nc ta i ! Mnh mng bin la u tri p hn. Trn mnh t VN, cy la-ht go tr thnh 1 biu tng cho v p k diu ca mnh t v tm hn tinh t ca con ng. Bng 1 t/yu m thm, nh vn Ng.nh Thi trong tp Bi ca Hc Hi ca ngi ng la t tri VN trong 2 cu th rt truyn cm trn. Trc Ng.nh Thi c 1 nh vn, bng thin tu bt vn xui cng ginh t.yu v bit bao ngn t p nh th ca ngi cy la VN> l Th.Lam vi bi Mt th qu ca la non: Cm. By gi chng ta cng thng thc cm vng-.sn H Ni qua bi vn. Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc -Da vo ch thc, em hy nu I-Tm hiu chung: 1 vi nt v tc gi, tp ? 1-Tc gi: sgk (161 ). -Vn bn MTQCLN: Cm l 1 2-Tc phm: sgk (161 ). bi tu bt tr tnh. Vy tu bt l g ? Hs c sgk (161). 3-Tu bt: sgk (161 ). II-c v ch gii t kh -Hd c: c vi ging tnh 1. c: cm thit tha, trm lng, 2. Gii ngha t kh: chm. Gii thch t kh: 3,4,5,6,11,13,14,15. -Bi tu bt ni v .tng no? (Mt th qu ca la non ). - ni v .tc gi y, tc gi sd n phng thc biu t no, phng thc no l ch 3. B cc: 3 on yu ? (Miu t, th.minh, biu -T u-> thuyn rng: Cm cm, bnh lun- ni bt nht ngh v ngun gc ca cm. vn l biu cm) -Tip->nhn nhn: Cm ngh v 153

-Bi vn c th chia thnh my g.tr ca cm. on ? Ni dung chnh ca - Cn li: C.ngh v s thng thc mi on l g ? cm 1-Cm ngh v ngun gc ca cm: -Hs c on 1-Ni dung ca 1 l g? -Cm ngh v ngun gc ca cm c trnh by trong my v ngn ? Mi on ni g ? 2 on: +1 ni v ci ngun ca cm +2 ni v ni c cm ni ting. - Ci ngun ca cm l la ng qu, iu c gi t bng n cu vn no? Tc dng ca cch t y?

- Cc bn c ngi thy... la non khng. -Trong ci v xanh kia... ngn hoa c. -Di nh nng... trong sch ca tri. ->Miu t bng cm gic v T2 Va gi hnh, va gi cm. Th hin s tinh t trong cm th cm ca tc gi. - C hng cm xinh2, o qun gn gh vi ci n gnh 2 u vt cong ln nh chic thuyn rng. ->Cm gn lin vi v p ca ng lm ra cm. -n ma cm, ng dn HN 36 ph phng vn thng ngng trng c hng cm. -> Cm tr thnh nhu cu thng thc ca ng HN. =>Yu qu, trn trng ci ngun trong sch, p , giu sc thi v.ho DT ca cm.

-T.sao cm gn vi tn lng Vng ? (Lng Vng l ni ni ting ngh cm. Cm Vng do thm v ngon nht). - Tranh trong sgk din t iu g? -Chi tit: ngi dn HN ...thng ngng trng co hng cm c ngha g? -Qua v trn, cho ta thy c n cm xc g ca tc gi ?

-Gv: Nh vn vit Cm l qu ca la non. Nhng qua on 1 ca thin tu bt, chng ta hiu rng cm l bu vt ho quyn hng tri, sa la v 2-Cm ngh v gi tr ca ti nng, tm hn ng nng cm: dn VN-ng ngh s chn 154

lm, tay bn VN.

- Cm l thc qu ring bit ca .nc, l thc dng ca n cnh -Hs c 2- 2 ni v cm ng la bt ngt xanh, mang hngh g ? ng v tt c ci mc mc, gin d -2 c vit theo phng thc v thanh khit ca ng qu ni bnh lun, li bnh lun th c An Nam. nht: ->Cm l qu tng ca ng qu cho con ng, cm l .sn ca DT.

Cu vn gi cho em cch hiu mi m no v cm ? V sao ? (V n kt tinh hng v thanh khit ca ng qu. Do cm l qu qu nhng l thc qu thing ling).

-Hng cm tt i... Mt th thanh m, 1 th ngt sc, 2 v nng nhau hp c lu bn. ->Tc gi bnh lun v v. dng cm lm qu su tt.

-Li bnh th 2, tc gi bnh lun v v. g ? =>Cm gp phn lm cho nhn duyn ca con ng thm tt p -S ho hp tng xng ca G.tr tinh thn, g.tr vn ho. hng cm c p.tch trn n p.din no ? (Ho hp tng xng v mu sc v hng v) - Qua li bnh ca tc gi, em hiu thm cm cn c g.tr g na ? - Qua tc gi mun truyn ti ng c tnh cm v thi g trong ng x vi thc qu DT l cm ? (Trn trng v gi gn cm nh 1 v p vn ho DT ). -GV: Nu 1, ngi bt nh vn va miu t, va biu cm th n 2 vn va miu t, va biu cm, nhng b sung thm yu t bnh lun. Tu bt l nh th, ngi bt nh vn va ngu hng tri theo cm xc nhng vn lng su n suy 3-Cm ngh v s thng thc cm:

- n cm phi n tng cht t, thong th v ngm ngh. ->n nh 155

lun, trit l, th v vn xui hi ho, mch vn thng thong m vn tp trung vo ch . -Hs c 3 - v em va c ni v cm ngh g ? -v bn v vic thng thc cm trn n p.din no ? (n v mua cm). -Tc gi hd cch n cm nh th no ? V sao khi n cm phi n cht t, thong th, ngm ngh ? -Tc gi ngm ngh c n g khi thng thc cm ? -Tc gi th hin cch thng thc cm bng n gic quan no ? -Cch cm th c td g ? -Tc gi thuyt phc ng mua cm bng n l l no ? -Nhng l l cho thy tc gi c thi nh th no i vi th qu ca la non ? -Gv: Tuy cha c n cm nhng c vn Th.Lam, chng ta nh ang c thng thc th qu thanh khit, thanh cao, qu ca la non, qu ca bn tay L v qu ng.ng TV rt tinh t, ti hoa trong thin tu bt. Vn Th.Lam l 1 loi cm du dng, thanh m ca tm hn ng ngh s VN, n git sa tinh khit ca TV chng ta.

th mi cm ht c cc th hng v ng qu kt tinh cm. -Thy thu li c trong hg v y, ci mi thm ca la mi, ca hoa c di ven b... trn h. -> Cm th bng khiu gic, xc gic, th gic. =>Khi gi cm gic ca ng c v cm, th hin s tinh t su sc ca tc gi. - Cm l lc ca tri, l ci kho lo ca ng, l s c sc tim tng v s nhn ni ca thn la. =>Xem cm nh 1 g.tr tinh thn th.ling ng c chng ta trn trng gi gn.

*Ghi nh: sgk (163 ). -Th.Lam: l ng snh cm, c tnh cm tinh t v su sc v cm.

*Luyn tp: m ging chy p vang thn bn Phn cm bay bay ph l ngn. (Thi Hu) Gi go th m, gi cm th kho. (Tc -Bi vn c g.tr g v ND v ng) NT ? -Hs c ghi nh. - Qua bi vn, em hiu thm g v tc gi Th.Lam ? 156

-Su tm 1 s cu th, ca dao ni v cm ? 4-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, chn hc thuc lng 1 v khong 5-6 dng. -Son bi: Si Gn ti yu. *Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ............................. ............................................................................................................... ............................. ............................................................................................................... .............................

Tit 58 Tp lm vn: Ngy son............... Ngy ging.............

Tr bi tp lm vn s 3

A-Mc tiu bi hc: -Hs t nh gi c tin b ca bn thn bi vit s 3 v vn biu cm th hin qua nhng u im , nhc im ca bi vit. -Bit bm st yu cu ra, bit vn dng cc phng thc t s, miu t v biu cm ph hp vi yu cu ca . B-Chun b: Gv chm bi HS: xem li dn ca bi lm. C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: 3-Bi mi: Hot ng ca thy-tr 157 Ni dung kin thc

I- bi v dn : - Em hy nhc li bi ca - bi: Cm ngh v ngi thn bi vit s 3 ? (ng b, cha m, anh ch em, bn b, thy c gio) -Nu cc bc lm 1 bi vn biu *Yu cu: cm? 1- Tm hiu v tm : -Th loi: biu cm. -Trong s n ng thn ca em, -i tng: ngi thn. em c tnh cm vi ng no nht ? -Em s biu hin tnh cm vi - Tm : ng bng cch no ? Nhng .im ca ngi -Em s chn nhng .im thn: no ca ng biu cm, -Miu t i bn tay th rp, sn si, v sao em li chn n .im c nhiu vt chai, v phi lm y ? nhiu cng vic nng nhc - din t c n tnh cm nui sng gia nh. ca em v ngi thn, em s sd -Miu t nhng np nhn trn khun n phng thc biu t no, mt ca m v phi lo toan gnh phng thc no l chnh? vc gia nh. -T s: K v s hi sinh thm lng -Bi vit ca em c nhng ca m cho gia nh m khng h yu t trn khng ? ku ca, phn nn. -Biu cm: thng cm xt xa cho -Bc th 2 ca bi TLV l g ? ni vt v, nhc nhn ca m. Da vo u lp dn ? 2- Lp dn : a. MB: 1,0 im. -Phn MB v KB cn nu g ? - G.thiu ngi thn v nu Phn TB cn nu g ? c.ngh chung k.qut v ng thn. -Bi vit ca em c 3 b. TB: (7 im) phn MB- TB- KB cha ? -Miu t 1 vi .im c sc -Bc th 3 l g ? Da vo gi cm v ngi thn: nh mt, u vit thnh bi vn ? ming ci... -Sau khi vit xong bi vn, em -K 1 vi k nim gn b vi s lm g ? Em c thc hin bngi thn. c ny khng ? -Tm quan trng ca ngi thn i vi em. c. KB: 1,0 im. -Tnh cm ca em i vi ng thn, li ha vi ng thn. - Trnh by: (1) B cc r rng, khng sai qu 3 li chnh t, vn phong lu lot, ng cu c. 158

3-Vit thnh bi vn: 4- c v sa cha bi vit: -Gv ch ra nhng im mnh ca hs v ni dung v hnh II. Nhn xt chung: thc cc em pht huy trong 1-u im: cc bi vit sau. -V nd: Nhn chung cc em nm c cch vit 1 bi vn biu cm, x c ng kiu bi, ng i tng; trong bi vit bit kt hp k v t biu cm; b cc r rng v gia cc phn c s lin kt vi nhau. -V hnh thc: Trnh by tng i r rng, sch s, 1 ss em cu vn l-Gv ch ra nhng im yu u lot, khng mc li v ng php, ca hs cc em sa cha v c.t. rt kinh nghim cho bi vit 2-Nhc im: s 3. -V nd: Cn 1 s em cha c k bi nn cn nhm ln gia biu cm vi miu t, vi t s: Bi vit cn nng v t cc .im ca ngi thn m cha ch trng ti yu t biu cm qua 1 vi .im ni bt ca ng thn. Bi vit cn lan man cha c s chn lc cc chi tit tiu biu bc l cm xc. -V hnh thc: Mt s bi trnh by cn bn, ch vit xu, cu th, -Gv cng b kt qu cho hs. cn mc n li c.t; din t cha lu lot, cu vn cn sai ng php, dng t cha chnh xc. 3-Kt qu: -im km: - im TB: -Hs c bi kh v bi yu- -im yu: -im Kh: km. - im gii: -Gv tr bi cho hs t xem v trao i cho nhau nhn 4- c 2 bi kh v 2 bi km: xt. -Hs cha bi ca mnh vo III- Tr bi v cha bi: bn l hoc pha di bi lm. 1 -Cha li v dng t: -Gv cha cho hs 1 s li v cch dng t v li v c.t. 2- Cha li v c.t: -Gv chp cu vn ln bng. 159

-Hs c cu vn v ch ra ch mc li, ri nu cch sa cha. 4-Hng dn hc bi: -Tip tc n li nhng kin thc v vn biu cm, chun b kim tra hc k I. *Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ............................. ............................................................................................................... ............................. ............................................................................................................... .............................

Tit 59 -Ting Vit: Ngy son.......................... Ngy ging.........................

Chi ch

A-Mc tiu bi hc: -Hiu c th no l chi ch v hiu c 1 s li chi ch thng dng. -Bc u cm th c ci hay ca php chi ch. B-Chun b: -Gv: chun b bi. dng: Bng ph chp v d. - HS: tr li trc nhng cu hi trong sgk (phn bi hc) -Nhng iu cn lu : Lm cho hs phn bit c td tch cc v td tiu cc ca chi ch. Chi ch phi ph hp vi h.cnh g.tip, trnh chi ch vi dnh xu, a gin 1 cch v thc, thiu vn ho. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: c 1 v, on th c dng ip ng v cho bit th no l ip ng ? Td ca ip ng ? (Tr li da vo ghi nh ). 3 -Bi mi: VD: Nh nc u lng con quc quc Thng nh mi ming ci gia gia (B Huyn Thanh Quan) Trong v d trn em hy pht hin tng t m chng ta c hc trong Ting Vit lp 7, s dng nh vy l hin tng nh vy l php tu t chi ch. Vy th no l chi ch? Tc dng ca chi ch? 160

Hot ng ca thy-tr -Hs c vd (Bng ph). -Trong bi ca dao c my t li ? (3 t li). -Em hy gii thch ngha ca t li dng th th 2 ? -T li dng th th 4 c ngha l g? -Hai t li ny c g ging v khc nhau ? Chng l t ng m hay l t ng ngha ? -Khi c n cu 3 th em hiu li ca thy bi nh th no ? V khi c n cu 4, em c hiu nh th na khng ? V sao? -Gv: y b gi hi chuyn li lc, thy
bi chiu theo b m tr li bng cch c dng t li nhng theo 1 ngha khc, khng lin quan g vi t li trc. Hai t ng m ny to nn cht hi hc cho bi ca dao. Ting ci bt ra sau khi hiu c hm ca tc gi dn gian: B gi ri, ly chng lm g na.

Ni dung kin thc I-Th no l chi ch: 1.V d 1: sgk (163 ). Nhn xt: -Li 1: (TT) ch li, li lc. -Li 2,3:(DT) Mt b phn...phn tht bao quanh rng. ->Ging nhau v m thanh, nhng ngha li khc xa nhau T ng m.

-Hs c v d 2 Ch t co mau. -Em hy gii ngha cu trn ?

2.V d 2: Nhn xt: Trn tri rt xung co mau l g ? (Cu ) - Co mau: mo cau ->ni li. *Ghi nh 1: sgk (164 ).

- 2 vd trn c sd b.p tu t chi ch, II-Cc li chi ch: vy em hiu th no l chi ch ? 1. V d: Nhn xt: (1) Ranh tng: danh tng>gn m. -Hs c v d (Bng ph). -T ranh tng VD1 gn m vi t (2) Ging nhau ph m m->ip m. no ? (3) C i-ci , mo ci- VD2, cc ting trong 2 cu th ca mi ko ->ni li T M c phn no ging nhau ? -C i-ci , mo ci-mi ko, VD3 (4) Su ring: -L loi cy n qu Nam c mlh g v mt m thanh ? 161

B, qu c gai trng nh mt. -T su ring VD4 nn hiu l g ? -Ch tr.thi tnh cm bun, tri vi vui chung. -Ngoi ngha ra cn ngha no ->t ng m, t tri khc? ngha. *Ghi nh 2: sgk (165 ). -Ta thg gp n li chi ch no ? -Chi ch thg c sd u ? -c bi th ca L Qu n v cho bit tc gi dng n t ng no chi ch ? III-Luyn tp: 1-Bi 1 (165 ): -Bi th dng t ng ngha: Rn (loi rn) Rn (cng u, kh bo). -Liu iu (rn nc), rn (rn thng), h la (rn c nc c), mai gm (cp nong, rn c), ro (rn ro, rt hung d v c nc c), ln (rn thn ln) tru (rn h tru), h mang (rn c). 2-Bi 2 (165 ): Cc ting ch cc s vt gn gi nhau: -Tht, m ; d, nem, ch: Thuc nhm thc n lin quan n cht liu tht. -> chi ch dng t gn ngha, t ng m. -Na, tre, trc, hp: Thuc nhm t ch cy ci, thuc h tre -> t ng m, t gn ngha. =>To s lin tng ng ngha l th. 3-Bi 3 (166 ): Trng bao nhiu tui trng gi Ni bao nhiu tui gi l ni non.

-Mi cu sau y c n ting no ch cc s vt gn gi nhau ? Cch ni ny c phi l chi ch khng ?

-Su tm 1 s cch chi ch trong sch bo ?

4-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm bi 4 (166 ). 162

-c bi: Chun mc s dng t. * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ........................... ............................................................................................................... ........................... ............................................................................................................... ...........................

Tit 60 Tp lm vn: Ngy son................ Ngy ging..............

Lm th lc bt

A-Mc tiu bi hc: -Hiu c lut th lc bt v phn bit c th lc bt vi vn vn 6/8. -Rn k nng phn tch lut th lc bt v bit lm th lc bt ng lut. B-Chun b: -Gv: chun b bi. dng: Chp bi ca dao Anh i anh nh qu nh. -HS: chun b nhng ni dung sgk - Nhng iu cn lu : Tit hc m th lc bt ny coi nh 1 tit sinh hot ng vn. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: Nu hiu bit ca em v th th lc bt (s ting, s cu, vn) ? 3 -Bi mi: Th lc bt l th th rt thng dng trong i sng ngi VN. Song trong thc t, c nhiu em vn cha nm c th th ny. iu 163

 nh hng n nng lc cm th th lc bt, cng nh s.tc th lc bt. V vy tp lm th th lc bt l 1 y.c rt cn thit i vi hs chng ta. Bi hm nay s gip chng ta bit cch lm th lc bt. Ni dung kin thc I-Lut th lc bt: -Hs c bi ca dao (Bng - Bi ca dao: Anh i anh nh ph). qu nh. a- Cp cu th lc bt: gm 1 -Cp cu th lc bt mi cu 6 v 1 cu 8. V th gi l dng c my ting ? V sao li lc bt. gi l lc bt ? -K s v in cc k b-in cc k hiu B, T, V: hiu: B, T, V ng vi mi ting Anh i anh nh qu nh ca bi ca dao trn vo cc ? B B B T B BV -Gv: Cc ting c thanh huyn, Nh canh rau mung, nh c dm ngang gi l ting bng (B ); tc gi. cc ting c thanh sc, hi, T B B T T BV B ng, nng l ting trc (T ); BV Vn (V ). Nh ai di nng dm sng T B T T B BV Nh ai tt nc bn ng hm nao. T B T T B BV B B Hot ng ca thy-tr

-Nhn xt tng quan thanh iu gia ting th 6 v c-Tng quan thanh iu ting ting th 8 trong cu 8 ? th 6 v 8 trong cu 8: Nu ting 6 c thanh huyn th ting 8 c thanh ngang v ngc -Nhn xt v lut th lc bt li. (s cu, s ting trong mi cu, s vn, v.tr vn, s thay d-Lut th lc bt: i cc ting B, T, bng, -S cu: khng g.hn. trm v cch ngt nhp trong -S ting trong mi cu: cu cu) ? u 6 ting, cu sau 8 ting. -S2 lut B-T trong bi ca dao -Vn: ting 6 cu lc vn vi Con c m i n m vi lut ting 6 cu bt v ting 8 cu th lc bt ? (y l trong hp bt li vn vi ting 6 cu lc sau ngoi l: ting th 2 l thanh T v c nh th tip tc cho n th ting th 4 i thnh ht. thanh B. -Lut B-T: ting th 2 thg c thanh B v ting th 4 thg l thanh T, cc ting 1,2,5,7 khng bt buc theo lut B-T.

-Em hy c 1 bi ca dao c s.tc theo th th lc bt v - Cch ngt nhp: thg l nhp 164

nhn xt th th lc bt trong chn c c khi nhp l: +Cu lc: bi ca dao ? 2/2/2 3/3. +Cu bt: 2/2/2/2-4/4-Qua tm hiu v th th lc 3/5. bt, em rt ra kt lun g ? *Ghi nh: sgk (156 ). -Chia 2 nhm, mi nhm lm 1 cu. II-Luyn tp: 1-Bi 1 (157 ): -Lm th lc bt theo m -Em i i hc trng xa hnh ca dao. in ni tip cho C hc cho gii nh l m mong. thnh bi v ng lut ? -Anh i phn u cho bn Mi nm mi lp mi nn con ngi. -Ngoi vn ru rt ting chim Trong nh to nh ting em c bi. ->Cc t in vo, m bo v mt v mt vn. -Cho bit v sao em in cc t (v v v vn) ? 2-Bi 2 (157 ): -Hs c cc cu lc bt. Cc cu lc bt ny sai vn: -Cc cu lc bt em va c -Vn em cy qu loi sai u ? C cam, c qut, c bng, c na.Hy sa li cho ng lut ? >xoi -Thiu nhi l tui hc hnh -i din nhm ln trnh by - Chg em ph.u tin ln hg u.nhn xt cho > nhanh -Gv kt lun v cho im (tr thnh on theo nhm. vin) 4 - Cng c: -HS c bi c thm (sgk-157-158). -GV: Mun lm th lc bt cho hay, vt qua trnh v th cu th phi c hnh nh v c hn. 5 -Hng dn hc bi: -Tp sng tc n bi th lc bt (4,6,8 cu) v ti g.nh, nh trng, c m. - Chun b bi: Chun mc s dng t. * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... .......................... ............................................................................................................... .......................... Tit 61 Ting Vit 165

Ngy son................ Ngy ging...............

Chun mc s dng t

A-Mc tiu bi hc: -Nm c cc yu cu trong vic s dng t. -C thc dng t ng chun mc, trnh thi cu th khi ni, vit. B-Chun b: -Gv: Son bi. dng: Bng ph chp v d. -HS: chun b bi nh. Nhng iu cn lu : y l bi hc mang t.cht thc hnh cao nn trong khi ging dy, ch lin h vi thc t sd ng. ng ca hs th hs mi thm tha v bi hc mi tr nn sinh ng. C-Tin trnh t chc dy-hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: Gii ngha v PT li chi ch 2 cu sau: - C con m chng c cha C li, khng ming, l vt chi ? - Hoa no khng c lng l M ngi gi bm m lm thay. (L hoa g ?) (Con dao: chi ch = ng m, Hoa bm: chi ch = ng m). 3-Bi mi: Khi ni vit chng ta cn sd t ng chun mc. Bi hc hm nay s gip cc em nm c nhng y.c trong vic sd t, ng thi gip cc em c kh nng pht hin li dng t ca mnh v ca bn, c cch dng t cho chun mc, trnh nhng sai st. Hot ng ca thy-tr -Hs c v d, ch cc t in m. -Nhng t in m: di, tp t, khong khc, dng ng ch cha, c ph hp vi nhng t ng xung quanh khng ? V sao ? GV gii ngha cc t trong v d cho. -Nhng t ny dng sai ch no ? Cn phi sa li nh th no cho ng? Ni dung kin thc I-S dng t ng m, ng chnh t: 1. V d: sgk (166 ). 2. Nhn xt: +di -> vi +tp t -> bp b +khong khc -> khonh khc ->L nhng t dng sai m, sai c.t.

-L do nh hng ca vic pht -Vic vit sai m, sai c.t ny l m ting .phng hoc do n ng.nhn no ? 166

Nu dng sai c.t th s dn n khng nh hnh thc ch vit tnh trng g? ca t, hoc lin tng khng (ngi c, ngi nghe s khng ng. hiu c ca ng vit). - Qua 3 vd trn, em rt ra bi hc g v vic dng t khi ni, vit ? =>Khi ni, vit phi dng ng m, ng c.t. -Hs c vd, ch cc t in m. II-S dng t ng ngha: -Cc t in m: sng sa, cao c, 1. V d: sgk (166 ). bit c dng trong cc ng cnh 2. Nhn xt: trn ng cha, c ph hp - Cha hp l khng ? V sao? V: sng sa c 4 ngha: - C nhiu a.s TN chiu vo, (-Em hy tm nhng t gn ngha gy cm gic thch th; vi t sng sa thay th n ? (t- - C n nt l v th.minh; i p). - Cch din t r rng, mch lc; - Tt p, c nhiu trin vng. cu 1 c l ng vit dng sng sa vi ngha th 4, -Cao c l cao qu n mc khng tuy nhin dng nh vy l cn c th hn. Dng t cao c khng ph hp vi nh cu 2 ph hp cha vi 2 ca th.bo, tc l dng cha ng cu tc ng ? ngha). T no c th thay th cho t ny ? (qu bu, su sc). - Gv: lng tm l yu t ni tm gip con ng c th t nh gi hnh vi ca mnh v mt .c; bit l nhn r c ng, s vt hay 1 iu g hoc c k.nng lm c vic g . -Vy c th ni bit lng tm c khng ? C th ni c lng tm hay v lng tm c khng ? -Nhng t: sng sa, cao c, bit trn c dng ng ngha hay sai ngha ? V sao ? -T 3 vd trn, em rt ra bi hc g ->Dng t khng ng ngha cho vic dng t ? l do khng nm c ngha ca t hoc khng phn bit c cc t ng ngha. 167

=>Dng t l phi dng ng ngha. -Hs c v d (bng ph). -Nhng t in m trong nhng cu trn dng sai nh th no? V sao li dng sai nh vy ? (Dng sai v t.cht NP ca t L do khng nm c 2 NP ca t ) -Hy tm cch cha li cho ng ? III-S dng t ng t.cht ng php ca t: 1- V d: sgk. 2- Nhn xt: - Ho quang -> ho nhong. - Thm t s vo u cu; hoc: Ch n mc tht gin d. -Thm hi -> thm bi - Gi to phn vinh -> phn vinh gi to -Khi ni, vit cn phi dng t nh =>Vic dng t phi ng th no ? t.cht NP. IV-S dng t ng sc thi biu cm, hp phong -Hs c v d, ch cc t in m. cch: - Cc t in m trong cc cu trn 1. V d: sgk sai nh th no? 2. Nhn xt: (dng sai sc thi biu cm, -Lnh o -> cm u khng hp vi phong cch) -Ch h -> n - Hy tm cc t thch hp thay cho cc t ? - Qua vic dng t trn, em rt ra bi hc g ? =>Vic dng t phi ng sc thi biu cm, hp vi tnh hung giao tip. - Gv a ra tnh hung: Mt ng V-Khng lm dn Ngh An ra HN thm b con, .phg, t HV: b lc g, mun hi g, ng hi: Chu i, g ni l g i m ? Cu b c hi tr li: Chu khng hiu bc mun hi g ? -T.sao cu b li khng hiu cu hi trn ? (V cu hi c dng nhiu t .phg). - bi t HV (bi 6) chng ta rt ra c bi hc: Khi ni, vit khng nn lm dng t HV. V sao ? (v lm dng t HV s lm cho 168 dng t

li n ting ni thiu t nhin, thiu => Khng lm dng t trong sng, khng ph hp vi h.cnh .phg, t HV. g.tip) *Ghi nh: sgk (167 ). - Qua tnh hung trn, em rt ra bi hc g ? -Khi sd t chng ta cn ch g ? 4 - Cng c: - Gv h thng li k.thc ton bi. 5-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh - Chun b bi: n tp vn biu cm * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ........................... ............................................................................................................... ........................... ............................................................................................................... ...........................

Tit 62- Tp lm vn: Ngy son.................. Ngy ging.................

n tp vn biu cm

A-Mc tiu bi hc: HS nm c: - n li n im q.trng nht v l thuyt lm vn biu cm -Phn bit vn t s, miu t vi yu t t s, miu t trong vn biu cm. -Cch lp v lp dn bi cho mt vn biu cm. -Cch din t trong bi vn biu cm. B-Chun b: GV: Son bi. dng: Bng ph chp v. HS: chun b bi. C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: Lng vo bi hc 3-Bi mi: 169

Cc em hc 1 s vn bn biu cm v lm 2 bi TLV v vn biu cm. Nh vy cc em c 1 s hiu bit nht nh v vn biu cm v c c rn luyn k.nng v cch lm kiu vn ny. Bi n tp hm nay s gip cc em cng c, h.thng ho li 1 s v. q.trng v vn biu cm. Hot ng ca thy-tr -Hs c li cc v, b.vn v Hoa hi g (bi 5), v Hoa hc tr (bi 6 ) v cho bit cc vn bn biu cm dng yu t miu t lm g ? -Gv: Bi Hoa hi g l vn miu t, cn bi Hoa hc tr l vn biu cm. -Qua 2 bi vn trn, em hy cho bit vn miu t v vn biu cm khc nhau ch no ? Ni dung kin thc I-S khc nhau gia vn miu t v vn biu cm: - Bi Hoa hi ngg: Tc gi miu t ch nhm a ra li bnh lun v loi hoa thy khp mi ni. Trong tc gi dng php s2: cnh hoa khum2 nh mun phong li ci n ci m lm ng tin v nh li 1 KN ln u t Nam ra Bc n thm n Hng ngm hoa hi g ni Ng Lnh. - Bi Hoa hc tr c tc gi miu t cy hoa phng v ngha ca n gn lin vi hs, vi trng lp. Tc gi mn hnh nh hoa phng n, hoa phng ri ni n ci ma h thiu vng v chia phi qua cm xc ca m.Tc gi dng hnh thc lp li v nhn ho .t ci bun trng vng ni sn trng Hoa phg ri2... Hoa phg ma. Hoa phg khc. Hoa phg m, hoa phg nh.

-Hs c bi Ko mm (bi 11) v cho bit cc yu t t s - Bi Ko mm : trong bi nhm mc ch C on t s nh li m v ch g g ? tc, ri vo tc dt ln n tay nh tc gi ly i ko mm v n nay mi khi c li dao: Ai tc ri i ko mm th tc gi li khc khoi nh n m cht v ch i ly chng). -Hy cho bit vn biu cm khc vn t s im no ? 2-S khc nhau gia vn t s v Vn miu t nhm ti vn biu cm hin li .tng (ng. vt, cnh) -Vn t s nhm k li 1 cu chuyn sao cho ng ta cm nhn c (1 s vic) c u, c ui, c 170

n. Cn v biu cm, miu t .tng nhm mn n .im, p.cht ca n m ni ln suy ngh, cm xc ca m. Do 2 ny m vn biu cm thg sd b.p tu t s2, n d, nhn ho.

ng.nhn, d.bin, k.qu. - Vn biu cm, t s ch lm nn ni ln cm xc. Do t s trong vn biu cm thng nh li n s vic trong qu kh, n s vic li n tng su m, ch khng cn i su vo ng,nhn, k.qu. 3-Vai tr v n.v ca t s v miu t trong vn biu cm: -T s v miu t trong vn biu cm ng vai tr lm gi cho tc gi bc l tnh cm, cm xc. Thiu t s, miu t th tnh cm m h, khng c th, bi v tnh cm, cm xc ca con ng ny sinh t s vic, cnh vt c th. 4-Tm v lp dn bi cho vn: Cm ngh v ma xun. a-Mb: 1 nm c 4 ma, theo em ma xun l ma p nht. b-TB: + ngha ca m.xun i vi con ng: -M.xun mang li sc sng mi - M.xun nh du bc i ca .nc, con ng. -Ma thm 1 tui i.

-T s v miu t trong vn biu cm ng vai tr g ? Chng thc hin n.v biu cm nh th no ? Nu vd? (Vd bi Ko mm: Tnh cm nh m v ch t tc ri, ko mm).

-Em hy nu cc bc lm 1 bi vn biu cm ? -Tm hiu l tm hiu n g ? (.tng biu cm: M.xun v tnh cm cn biu hin: cm xc ca mnh i vi m.xun). -Em hy nu dn ca bi vn biu cm ? (MB: G.thiu i tng biu cm; +Cm ngh ca em v m.xun: 2 TB: miu t 1 vi tiu biu -Ma m hoa kt tri ca .tc gi biu cm; -Ma sinh si vn vt. KB: K. li c,xc ca m v c-KB: K.nh li c.ngh ca em v .tc gi ). m.xun. 5-Bi vn biu cm thng sd cc b.p tu t: -Bi vn biu cm thng sd -s2, n d, nhn ho, ip ng. nhng bp tu t no? -Ng ta ni ng2 vn biu cm -Ngn ng vn biu cm gn vi th. gn vi th, em c ng V n c mc ch biu cm nh khng ? V sao ? th.Trong cch biu cm trc tip, ng vit sd ngi th nht (ti, em, chng em), tr.tip bc l cm xc ca m bng li than, li nhn, li 171

h... Trong cch biu cm g.tip, tnh cm n trong cc hnh nh. 4- Cng c: - GV h thng li k.thc ton bi. HS in vo bng sau: Cc kiu vb T s Miu t 2
i tng Phng tin Nhim v -Th gii quanh xung Th gii xung quanh

Biu cm
- Th quanh gii gii xung

Miu t, t s cc -Cc chi tit, nhn Cc chi titm hnh s.vic , c im gi vt.. nh, lin tng, T2... cm xc Sp xp cc chi -By t tnh cm, cm -Dng chn dung ca tit theo din xc ca mnh. i tng bin ca SV - Lm cho ngi c Lm cho ngi c ng cm vi suy ngh, hiu truyn t -Nh thy i tng hin nh gi thng qua TS u n cui, c ra trc mt v MT. ngha.

Mc ch

5-Hng dn hc bi: -Vit thnh bi vn hon chnh bi cm ngh v ma xun. -n tp vn biu cm - Chun b bi: Ma xun ca ti. * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ........................ ............................................................................................................... ........................ ............................................................................................................... ........................ Tit 63 vn bn: Ngy ging.................... (V Bng) A-Mc tiu bi hc: - Cm nhn c nt c sc ring ca cnh sc ma xum HN v MB c ti hin trong bi tu bt. -Thy c tnh q.hg .nc thit tha, su nng ca tc gi c th hin qua ngi bt ti hoa, tinh t, giu cm xc v hnh nh. B-Chun b: 172

Ma xun ca ti

- GV: Son bi. dng: Bn ph - HS: Chun b bi theo phn c- hiu vn bn. C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: 3-Bi mi: Chng ta tng cm thng vi tm lng ca nhng ngi xa qu, tru nng tnh qu hng trong th ng ca L Bch, Ph, H Tri Chng. VN cng c 1 ngh s do h.cnh ring v yu cu c.tc phi xa ri q.hg MB vo sng MN my chc nm tri, l nh vn V Bng mt nh vn tng ni ting trc cm 8.1945. Tm lng ca V Bng i vi q.hg c gi gm trong TP Thng nh 12 m .trch Ma xun ca ti l tiu biu... Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I-c tmhiu chung: 1. Vi nt v tg, tp: a-Tc gi:tn tht V ng Bng (1913-1984), qu HN. - L nh vn, nh bo. - C s trng v tr.ngn, tu bt, bt k.

- Qua chun b bi nh, em hy nu 1 vi nt v tc gi V Bng ? (Trc 1954 l nh vn kh ni ting HN. Sau 1954 vo Si Gn va vit vn va lm bo va tham gia hot ng CM). - Theo em , bi vn c sng tc trong hon cnh no? V ttr ca b-Tc phm: on trch? -TP vit trong hon cnh t nc b GV: TP Thng nh mi hai: l TP xut chia ct, tc gi sng trong vng sc nht trong vn nghip ca V Bng. kim sot ca M-Ngu, xa cch Sng tc trong nhng nm t nc b q.hg t Bc. chia ct v chin tranh.
- Nh vn gi gm tt c ni nim thng nh da dit qu hng v lng mong mi t nc c thng nht. - Tp bt k- tu bt gm 12 bi ng vi mi thng trong nm. Mi thng tg ghi li 1 ni nh. - Tg bt u tp sch ca mnh bng ni nh thng ging ma xun vi trng non rt ngt gia t tri SG nng nng, ma ro... - Tn vn bn do ngi bin son t

-Trch on u ca tu bt Thng ging m v trng non rt ngt, in trong tp tu bt- bt k Thng nh mi hai ca V Bng. 2. c, gii ngha t kh: - c: - T kh: riu riu, hu tnh, giang h, ra rng, uyn ng 3. Th loi v b cc: -Th loi: tu bt. -i : B.vn vit v cnh sc Tn v

-Hd c: Ging va phi, tha thit, t.cm su lng, mm mi. ch nhng cu cm. - Gii ngha t kh (GV KT vic c nh ca HS). -Vn bn c vit theo th loi 173

no ? -Theo em bi vn vit v iu g?

kh2 m.xun trong thng ging HN v MB qua ni nh thng da dit ca 1 ng xa qu. - B cc: 3 phn + T u -> m luyn m.xun: tnh cm ca con ng i vi m.xun l quy lut tt yu, t nhin.. +Tip ->lin hoan: Cnh sc v kh2 m.xun t tri v lng ngi. + Cn li: Cnh sc ring ca m.xun t Bc sau rm thng ging. II-c -hiu vn bn:

-Bi vn c th chia thnh my on ? em th chia on v nu ni dung ca tng on? -Em c nhn xt g v s LK gia cc on ? (LK cht ch theo dng cm
xc hi tng ca tc gi)

1-Tnh cm ca con ngi i vi -Hs c on1 (t u->m luyn m.xun: m.x) ? Tg s dng cm t: T nhin nh th k c g l ht vi dng g ? -Ai bo c ... ng thng -> Khng nh t.cm m luyn MX l -Ai cm c... ng yu t.cm c sn thng thng ca mi con -> ip t, ip ng v ip kiu ngi. cu-> Nhn mnh tnh cm ca - Cch lin h cc hin tng TNXh, con ng yu mn m.xun l 1 quy con ng vi MX c ngha g? lut tt yu khng th cm c. Quy lut TN -B.p NT no c sd on vn =>Th hin s nng niu, trn trng, thng nh, thu chung vi ny? T.d ca b.p NT ? m.xun.
? Vtrn bc l c thi , tnh

cm g ca tc gi i vi m.x q.hg ? Gv: Yu mn m.x, yu mn thng ging, thng u tin ca m.x, ma u ca t.yu, h.p v tui tr, t tri v lng ng. Nhng cha phi l l do c bn khin tc gi m luyn m.xun. Vy l do g su kn hn

2-Cnh sc v kh2 m.xun t Bc-m.xun HN:

- C ma riu riu - C gi lnh, ting nhn ku trong m xanh. C ting trng cho vang li t Hs c on 2 ? Cu vn no gi t cnh sc nhng thn xm xa xa. 174

v kh2 m.xun t Bc- m.xun - C cu ht hu tnh .... HN ? ->Sd ip t, php lit k v du Riu riu ? chm lng cui cu, nhn mnh cc du hiu in hnh ca mx t Bc-mx HN. -V c sd n b.p NT no, t.d ca cc b.p NT ? -> Gi 1 bc tranh xun hi ho, to nn 1 s sng ring bit ca mx t Bc). - Nhng chi tit gi 1 bc tranh +Cnh sc thin nhin: ring bit, xun t Bc nh th no ? c trng ca kh hu, MX t B: 2 (vi kh v cnh sc hi ho, to ma riu riu, gi lnh lnh... nn 1 s sng ring bit ca mx +Khng kh y sc sng: ting t Bc). nhn ku, ting trng cho, cu ht hu tnh... *Sc sng ca TN v lng ngi trong MX: Chuyn : Tg khng dng lu t ngoi cnh m tp trung th hin - Ci m.xun thn thnh ca ti ni bt sc sng ca MX trong TN =>tg cm nhn c sc mnh v lng ng. th.ling k diu ca m.x t Bc. - .v tip theo, tc gi gi m.x t Bc- m.x HN l Ci m.xun -Nha sng ... cng ln nh mu cng thn thnh ca ti, iu c ln trong lc ca loi nai, nh ... ngha g ? -> NT so snh lm ni bt M.x c sc khi gi sinh lc cho mun - Cu vn: Nha sng... ng loi. cnh. Tg sd bp ngh thut no v din t sc mnh no ca m.x? -Nhang trm, n nn... m hi lin hoan -> M.x c sc mnh khi dy v lu -Sc mnh no ca m.x c din t gi cc nng lc tinh thn cao trong cu vn: Nhang trm...lin qu ca con ngi v o l g, t hoan ? tin. =>Hnh nh s2 mi m, gi cm din - 2 .v trn, tc gi sd b.p NT t sinh ng v hp dn sc sng no? T.d ca cc b.p NT ? bt tn ca m.x. -Em c nhn xt g v ging iu, du cu v ngn ng ca .v ny ? (Ging iu va si ni va 175 - Ging iu si ni, thit tha, to sc truyn cm ca V nh nhn ln trong ng c sc sng bt tn ca mx.

m i, thit tha, cu di c ngt nhp bng nhng du phy, ng2 mm mi chau chut, giu cht tr tnh gp phn q.trng to nn sc truyn cm ca .v) -Qua tm hiu phn 2, tc gi cm nhn c n iu k diu no ca m.x ? - Qua cc chi tit trn em cm nhn c t.cm no ca tg? -Hs q.s bc tranh minh ho trong sgk. ? Em cm nhn c g v m.x, t hnh nh minh ho ? (HS bc l)- GV lm ni bt ln khng kh ring ca xun MB khc vi xun MN) Chuyn : Khng kh, cnh sc ca MX trc v sau rm thng ging khc nhau ntn?

=>M.x em nng lc sng cho mun loi, khi dy nhng nng lc tinh thn cao qu ca con ng v khi dy t.yu cuc sng, yu q.hg. =>Ni nh thng qu da dit ca tg.

3-Cm nhn v m.x sau rm thng ging: - o hi phai, nhu vn cn phong - C li nc 1 mi hng man mc. -Tri ht nm -Ma xun thay ma phn...

->Sd 1 lot nhng t ng gi t, -Hs c phn 3. t ly gi cm kt hp vi hnh nh ? Cnh sc TN v khng kh mx s2 - Miu t s thay i chuyn sau rm thng ging c g thay bin ca cnh sc v kh2 m.x i? Tm cc chi tit din t iu ? -Em c nhn xt g v NT miu t ca tc gi v ny ? Td ca cc b.p NT ? - Theo em cu vn no c sc nht trong on vn ny? =>Tc gi l ngi tinh t, nhy cm trc thay i, chuyn bin ca TN? Cm nhn ca em v cnh sc > yu thin nhin, yu cuc sng. mx HN qua ngy rm t. ging? (Khng gian rng, sng sa, khng kh gin d, m cng, chn tht). - i vi TN, tc gi l ng nh th no? 176

? Qua tm hiu vn bn, em cm nhn c nhng nt c sc g v ND v NT ? HS tr li GV: Bng ngi bt ti hoa, s nhy cm tinh t v ni nh thng da dit qu hng khn ngui, V Bng ti hin li cnh mx HN- mx Bc Vit vi nhng nt rt ring, c sc. Cho d ni u th hnh nh ca qu hng lun trong k c ca nh vn. l biu hin ca lng yu qh t nc- l tnh cm cao qu, thing ling rt ng trn trng. Chng ta cn bit trn trng v pht huy nhng t.cm . -Hs c ghi nh.

*Ghi nh: sgk (178 ). *Luyn tp: Vit v (5- 10 dng) din t cm xc ca em v mt ma trong nm q.hg em

4-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, tip tc lm bi luyn tp trn. -Son bi: Si Gn ti yu * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ............................ ............................................................................................................... ............................ ............................................................................................................... ............................ Trc rm thng ging - o ti, nhu phong Sau rm thng ging - o hi phai nhu vn cn phong - C mt xanh - C li nc 1 mi hng man mc. - Tri nm -Tri ht nm - Ma phn -Ma xun thay ma phn... - Nn tri ng c nh mu pha - Nhng vt xanh ti trn nn l m tri -Tht m da hnh vn cn - Ba cm gin d... - Mn iu vn treo trn bn th - Mn iu ct, l ho vng tt - Cha lm l ho vng - Cc tr chi vui tt mn - Cc tr chi tt vn ang vui -C.sng m m thng nht li 177

tip tc - C. sng lm n cha chnh thc bt u

Tit 64- Hng dn c thm vn bn: Ngy ging........................ ng)

Si Gn ti yu

(Minh H-

A-Mc tiu bi hc: HS nm c: - Cm nhn c nt p ring ca SG vi TN, kh hu nhit i v nht l phong cch con ng Si Gn. -Nm c biu hin tnh cm, cm xc qua n hiu bit c th, nhiu mt ca tc gi v Si Gn B-Chun b: - GV: Son bi -HS: chun b bi nh C-Tin trnh t chc dy hc: 1- n nh t chc: 2- Kim tra: Em hy nu nhng nt c sc v ND v NT ca vn bn Ma xun ca ti ? III-Bi mi: Si Gn ngy xa l hn ngc ca N , nay l thnh ph HCM rc r tn vng, l thnh ph tr ln nht min Nam, hin ln 1 cch va k.qut, va c th trong t.yu ca 1 ng tng sng ni y hn na TK nh th no? Hm nay c s hng dn cc em tm hiu v mnh t ny qua trang vn ca Minh Hng v tnh cm ca tg gie gm trong ?... Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I-Gii thiu chung: -Gv: Em hy nu 1 vi nt c 1-Tc gi: M.Hng bn v tg? - Qu Qung Nam vo sinh sng SG trc 1945. -Thng vit cc th loi: bt k, tu bt, tp vn, phng s vi 178

nhng nhn xt tinh t, d dm v su sc. 2-Tc phm: y l bi tu bt -Hd c: ging h hi, phn rt t bi bt k Nh... SG, tp I ca khi, vui ti, si ng, ch M.Hg. cc t ng .phg. -Git ngha t kh. II-c v tm hiu vn bn: -Bi vn c vit theo th loi - c: no ? - T kh: -Th loi: Tu bt- L 1 th bt k thin v biu cm, tr tnh vit v cnh vt, con ng, c.s m nh -Bi bt k SGTY th hin vn tri qua hoc chng kin. c tnh cm g ca tc gi, qua nhng p.din no ? Ch : Bi tu bt th hin tnh cm y.mn v n n tng bao qut chung ca tc gi v thnh ph SG trn cc p.din chnh: TN, -Da vo mch cm xc v suy kh hu, th.tit, cuc sng s.hot ngh ca tc gi, hy tm b ca thnh ph, c dn v phong cc ca bi vn? Ng dung ca cch con ng SG. mi on? -B cc: 3 phn -Em c nhn xt g v b cc + T u->h hng: nhng n tca vn bn ny ? ng b.qut v SG. +tip->hn nm triu: 2 c dn v phong cch ng SG. -Hs c 1 ca phn 1 - Cn li: Knh t.yu ca tc gi Em hy lit k nhng cu vn i vi SG. c hnh nh so snh Si Gn...? ngha ca cc hnh 1-Nhng n tng chung v SG: nh s2 y? V cho ta thy - Thnh ph 300 nm vn tr: c tnh cm g ca tc gi (HS tm cc cu vn c hnh i vi SG? nh so snh) ->Cc s2 kh a dng v bt ng - C t.d t m ci tr trung ca SG. =>Th hin tnh cm nng nhit -Hs c on 2. ca tc gi i vi SG. -Thi tit ca SG c miu t qua n chi tit no ? - Thi tit v nhp sng ca SG: - on ny tc gi sd n ph(HS tm cc chi tit ni trn) ng thc biu t no , n t.d g ? ->Miu t kt hp vi biu cm -Tc gi c cm nhn g v Lm cho cu vn c hn v gi th.tit v kh hu ca SG ? cm xc cho ng c. 179

-Cuc sng ca SG c ghi li =>Cm nhn tinh t v s thay qua n cu vn no ? T em i nhanh chng ca th.tit. c cm nhn g v cuc sng ca SG ? -Ti yu c m khuya tha tht ting n. .. ph phng no ng, dp du xe c... Yu c ci tnh lng ca bui sng tinh sng... -Em c nhn xt g v cch ->Cuc sng kh. Trng, si ng dng t ng v cu vn ca v a dng ca thnh ph trong n tc gi , on 2 ny ? T.d ? thi im khc nhau) -v cho ta thy c tnh ->Sd ip t, ip c.trc cu cm g ca tc gi i vi Nhn mnh kh.kh n o, si ng SG ? ca SG. =>Th hin 1 t.yu chn thnh da dit ca tc gi i vi SG. -C dn SG c 2 g ? 2 c th hin thng qua hnh nh no ? -Phong cch bn a ca ng SG c k.q qua n chi tit no ? Nhn xt v phong cch sng SG? 2-c im c dn v phong cch ngi SG: -2 c dn SG: +Ci m, mn khch, d ho hp. -Phong cch bn a ca ng SG: +Trung thc, ngay thng v tt bng.

-Ngi SG bc l tp trung v p cc c gi, em hy tm -Phong cch cc c gi SG: v din t v p ny ? -Nhng biu hin ring v nt +Nt p ring: Nt p trang p chung ca ngi SG? phc, nt p dng v, nt p x giao. -V p ca ng SG c ni +V p chung: Gin d, khe n y l v p truyn mnh,l , t tin. thng. V sao tc gi li tm kim cc v p truyn thng ->Cc v p truyn thng l g.tr ? bn vng mang bn sc ring Tc gi coi trng g.tr truyn -Hs c v. thng. -v t ra v. g ? -Thnh ph t chim, ng ngi: -Bo v chim, bo v TN- m.trong v ln n n k v trch nhim, ph hoi TN-m.trong. 180

-Tnh yu SG c bc l trc tip ntn? -Trong n cu vn n ngn t no c lp i, lp li ? S lp li c ngha g ? T , em hiu tnh cm ca tc gi dnh cho SG nh th no ?

3-Tnh yu vi SG: -Ti yu SG da dit nh ng n ng... -Vy m ti yu SG v yu... ->Sd ip t Nhn mnh SG c n im ng yu. =>Yu qu SG n ht lng, mun c ng gp sc m cho SG -Bi vn em li cho em n v mong mi ng hy n, hy yu hiu bit mi no v c.s v SG. con ng SG ? Do u m b.vn c sc truyn cm ? *Ghi nh: sgk (173 ). -HS c ghi nh. -Em hy tm n bi vit v v p v c sc ca q.hg em ? *Luyn tp: 4-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm bi 2 (luyn tp) -Son bi: Luyn tp s dng t * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ....................... ............................................................................................................... ....................... ............................................................................................................... .......................

Tit 65- Ting Vit: Ngy ging....................... A-Mc tiu bi hc: -Rn luyn k nng s dng t ng chun mc. -Trnh thi cu th khi ni vit. B-Chun b: 181

Luyn tp s dng t

-GV : son bi v chun b dng. dng: Bng ph chp v d. - HS tr li trc cu hi sgk C-Tin trnh t chc dy - hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: Khi sd t cn phi ch nhng g ? (Ghi nh 167 ). 3-Bi mi: Hot ng ca thy-tr -c cc bi TLV ca em t u nm n nay. Ghi li nhng t em dng sai (v m, v c.t, v ngha, v t.cht ng php v v sc thi biu cm ) v nu cch sa cha ? - Chng ta cn cn c vo u tm ra n t dng sai ? (Cn c vo k.thc v chun mc sd t tm cc t dng sai). Ni dung kin thc I-Thc hnh luyn tp: 1-Bi 1 (179 ): a-S dng t khng ng m, ng c.t: -Gia nh em c rt nhiu ngi: ng b, cha m, anh ch em v c c g, ch bc na. -> gia nh, c d. b-Dng t khng ng ngha: -Trng ca em ngy cng trong sng. -> khang trang.

c-S dng t khng ng -GV hng dn hs: Tp hp cc t t.cht ng php ca cu: dng sai theo tng loi. -Ni nng ca bn tht l kh hiu. ->Cch ni nng ca bn tht l kh hiu. -Hs tm v sa li. (Bn ni nng tht kh hiu.) d-S dng t khng ng sc thi biu cm, khng hp phong cch: -Bn gic hi sinh rt nhiu.>b mng. e-Khng lm dng t .phg, t HV: -Bn ni, bn i m ? ->ny, u. -Bc nng dn cng phu nhn i thm ng. ->Bc nng dn cng v i...

-c bi TLV ca bn cng lp; nhn xt v cc trng hp dng t khng ng ngha, khng ng t.cht ng php, khng ng sc thi biu cm v khng hp vi tnh hung giao 2-Bi 2 (179 ): tip trong bi lm ca bn ? 182

-Cch lm nh bi tp 1. -Tho lun vi bn v vic ch ra li dng t v vic sa li. -Vit v t 8->10 cu (ch t chn). -Hs c v Cc bn nhn xt v cch s dng t v sa 3-Bi 3: li cc li sai st. -n li tt c cc kin thc II-Hng dn n tp hc k I: hc t u nm n nay, v phn ting Vit. -Xem li cc bi tp phn luyn tp cui mi bi. 4-Cng c: Gio vin h thng li ton bi. 5-Hng dn hc bi: -Xem li bi n tp phn ting Vit. *Rt kinh nghim: ............................................................................................................... .......................... ............................................................................................................... .......................... ............................................................................................................... .......................... Tit 66+67 vn bn: Ngy ging.......................... A-Mc tiu bi hc: -Hs bc u nm c khi nim tr tnh v mt s .im NT ph bin ca TP tr tnh, th tr tnh. - Cng c nhng k.thc c bn v duyt li mt s k nng n gin c cung cp v rn luyn, trong cn c bit lu cch tip cn 1 TP tr tnh. B-Chun b: -GV son bi; dng: bng ph ghi bng tng hp kin thc. - HS: chun b theo cc cu hi trong bi. C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: 183

n tp tc phm tr tnh

Nu nhng nt c sc v ND v NT ca vn bn MXCT ? (Ghi nh- sgk- 178). 3-Bi mi: T u nm n gi chng ta c hc mt s TP tr tnh. Bi hm nay chng ta s cng c h thng ho li nhng k.thc . I. Nu tn tc gi ca nhng tc phm sau: TT Tn tc phm Tc gi 1 -Cm ngh trong m thanh tnh L Bch. (Tnh d t) 2 -Ph gi v kinh (Tng gi hon kinh Trn Quang Khi. 3 s) Xun Qunh -Ting g tra. 4 -Cnh khuya HCM. 5 -Ngu nhin vit... H Tri Chng. 6 -Bn n chi nh Ng.Khuyn. 7 -Bui chiu ng ... Trn Nhn Tng 8 -Bi ca nh tranh b.. Ph. ? Ti sao gi L Bch l Thi tin Thi tu v Ph l Thi thnh ? ? H Tri Chng v thm qu khi ng bao nhiu tui ? ? Nguyn Tri v Nguyn Khuyn vit bi Bi ca Cn Sn v Bn n chi nh trong hon cnh no ? II. Sp xp li tn TP khp vi ND t tng tnh cm c biu hin: Tc phm Ni dung t tng, tnh cm c biu hin -Rm thng ging (Nguyn -T.yu TN, lng yu nc su nng v tiu) phong thi ung dung lc quan. - Ni nh thng qu kh i i vi ni -Qua o Ngang bun thng n l, thm lng gia ni o hoang s. -Ngu nhin vit nhn - T.cm qu hng chn thnh pha cht bui mi v qu. (Hi hxt xa lc mi tr v qu. ng ngu th) - thc c lp t ch v quyt tm -Sng ni nc Nam tiu dit ch. - Nhn cch thanh cao v s giao ho -Bi ca Cn Sn tuyt i vi thin nhin. -Cm ngh trong m - T. cm qu hng su lng trong thanh tnh. khonh khc m vng. - T.yu TN, lng yu nc su nng v -Cnh khuya phong thi ung dung, lc quan. -Bi ca nh...: - Tinh thn nhn o v lng v tha cao c. 184

? V ND t tng, nhng bi th no thm m T.cm vi TN, gn vi t.yu qu hng t nc? ? C th ni 1 trong n T.cm quan trng, c bn nht c th hin trong TP tr tnh t trung i n hin i l t.cm g ? ? Bt php t cnh v t tnh k tch di m ho quyn, thng nht trong th c l bt php g ? Cho 1 vi VD c th ? III. Sp xp li tn TP (hoc .trch) khp vi th th: Tn TP Tn th th - Sau pht chia li STLB. - Qua N TN bt c L. - Bi ca CS: Lc bt. - Ting g tra: Th 5 ch. - Cm ngh trong m thanh NNTT L. tnh: - Sng ni nc Nam: TNTT L. ? Trnh by hiu bit ca em v cc th th ? 4- Nhng kin em cho l khng c.xc: a- l th th nht thit ch c dng phng thc biu cm. e-Th tr tnh ch c dng li ni tr.tip biu hin tnh cm, cm xc. i-Th tr tnh phi c 1 ct truyn hay v 1 h.thng nhn vt a dng. k-Th tr tnh phi c 1 lp lun cht ch. HS rt ra ni dung phn Ghi nh. *Ghi nh: sgk (182 ). GV nhn mnh c bn II-Luyn tp: 1-ND tr tnh v hnh thc th hin ca nhng cu th ca Ng.Tri l: -Sut ngy m ni u t m lnh qung chn ng chng yn. -Bui mt tc lng u i c m ngy cun cun nc triu ng. ->K v t biu cm tr.tip (cu 1) ; Dng li ni n d biu cm g.tip v t m thm cho tnh cm c biu hin cu trn (cu 2) =>y cha phi l ting th x lng nhng thm m 1 ni lo bun su lng, c t.cht thg trc (Sut ngy...m...; m ngy...).

185

2- So snh tnh hung th hin tnh yu q.hg v cch th hin tnh cm qua 2 bi th Cm ngh trong ... v Ngu nhin vit... : - CNTTT: L tnh cm q.hg c biu hin lc xa qu- l biu cm tr.tip v tnh cm c th hin 1 cch nh nhng, su lng. -NHVNBMVQ: L tnh cm c biu hin lc mi t chn v qul biu cm g.tip v tnh cm m mu sc hm hnh m ngm ngi. 3-So snh bi th m thuyn Phong Kiu (phn c thm, bi 9) vi bi Rm thng ging v 2 v.: cnh c miu t v tnh cm c th hin: -Cnh vt c n yu t ging nhau: m khuya, trng, thuyn, dng sng. -Nhng mu sc khc nhau: +m thuyn...: Cnh vt yn tnh v chm trong u ti. +Rm thng ging: Cnh vt sng ng, tuy c nt huyn o song c bn l trong sng. -im khc ni bt ch th tr tnh: +m thuyn...: l k l khch thao thc khng ng, v ni bun xa x. +Rm thng ging: l ng c.s va hon thnh 1 cng vic trng i i vi s nghip CM. -Gv:D cnh vt,tnh cm c th hin trong 2 bi c nhiu im khc nhau song c 2 bi, mi quan h gia cnh v tnh u rt ho quyn. 4-c k 3 bi tu bt trong bi 15, 16. Hy la chn n cu m em cho l ng? -Nhng cu m em cho l ng: a-Tu bt khng c ct truyn v c th khng c nhn vt. c-Tu bt sd nhiu phng thc (t s, miu t, biu cm, th.minh, lp lun) nhng biu cm l phng thc ch yu. e-Tu bt c n yu t gn vi t s nhng ch yu thuc loi tr tnh. ? Th l g ? ? Vn xui l g ? ? Th tr tnh l g ? ? Th t s, trun th l g? ? Vn xui tr tnh tu bt l g ? * Ca dao tr tnh l g ? ? Ca dao v th khc nhau v c im chung no ? ? T.cm trong th chn chnh c gi tr l nhng t.cm no? 186

? T.cm trong th c biu hin theo nhng cch no? ? Ch th tr tnh l g?Nhn vt tr tnh l g ? ?C khi no ch th tr tnh v nhn vt tr tnh l 1 khng? ? Thng thc Tp tr tnh theo con ng no? 4-Cng c v hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm tip nhng bi cn li. n tp chun b KT HK 1 - Chun b bi: n tp phn Ting Vit. *Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ............................ ............................................................................................................... ............................ ............................................................................................................... ............................ Tit 68 - Ting VIt:

n tp phn ting Vit

A-Mc tiu bi hc: - Cng c h thng ho li nhng k.thc v t ghp, t ly, i t, quan h t, yu t HV, t ng ngha, t tri ngha, t ng m, thnh ng, ip ng, chi ch. -Rn k nng tng hp v gii ngha t, sd t khi ni, vit. B-Chun b: -GV son bi v chun b dng: Bng ph. -HS: chun b cc cu hi trong SGK C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: 3-Bi mi: GV nu mc tiu ca tit hc: n li ton b KT v TV HK1 Ni dung kin thc I-n tp phn Ting Vit: 1-V s v tm vd in -V li s trong sgk vo vo trng: v v in ND thch hp v (S sgk) VD in vo cc trng ? (GV v s SGk vo bng ph, HS ln in bng) -Lp bng so snh qh t vi 187 Hot ng ca thy-tr

danh t, ng t, tnh t v 2-Lp bng so snh qh t vi ngha v chc nng ? danh t, ng t, t.t v ngha v chc nng: ngha D.t, v chc ng nng t, tnh t Biu ngha th ngi, s vt, h., t.cht. -Gii ngha cc yu t Hn Vit hc ? Bch (bch cu): trng Bn (bc tng bn thn): mt na C (c c): mt mnh C (c tr): ni Cu (cu chng): chn D (d hng, d hi): m i (i l, i thng): to, ln in (in ch, cng in): nng H (sn h): sng Hu (hu v): sau Hi (hi hng, thu hi): v Hu (hu ch): c Lc (nhn lc): sc Mc (tho mc, mc nh): cy g nguyt (nguyt thc): trng Chc nng - C kh nng lm thnh phn ca cm t, ca cu. Quan h t -Biu th ngha q.h

-Lin kt cc thnh phn ca cm t, ca cu.

-Th no l t ng ngha ? T ng ngha c my loi ?

3-Gii ngha cc yu t Hn Vit: Nht (nht k): ngy Quc (quc ca): nc Tam (tam gic): ba Tm (yn tm): lng, d Tho (tho nguyn): c Thin (thin nin k): tri Thit (thit gip): tht li Thiu (thiu nin, thiu thi): cha Thn (thn d, thn n): khu vc sn nng thn Th (th vin): sch Tin (tin o): trc Tiu (tiu i): nh Tiu (tiu lm ): ci Vn (vn p): hi Vit

II-n tp phn ting Ti sao li c h.tng t ng (tip theo): ngha ? 1-T ng ngha: 188

- L nhng t c ngha ging nhau hoc gn ging nhau. VD: trng nhn, ng, coi, mang. - C 2 loi t ng ngha: -Th no l t tri ngha ? +T ng ngha hon ton: qu tri. -Tm 1 s t ng ngha v 1 +T N khng h.ton:hi sinh, b s t tri ngha vi mi t: b mng (v mt kch thc, khi lng), thng, chm ch ? -V 1 s vt, h.tng c nhiu tn gi khc nhau, nn c h.tng ng ngha. 2-T tri ngha: -L n t c ngha tri ngc nhau. VD: ci khc -Th no l t ng m ? 3-T ng ngha, tri ngha: Phn bit t ng m vi t -B to, nh to, nng nh, nhiu ngha ? di ngn, ln b, nhiu t. -Thng thua, thng bi. -Th no l thnh ng ? -Chm ch li bing. 4-T ng m: l n t ging nhau v m thanh nhng ngha khc xa nhau, khng lin quan g vi nhau. 5-Thnh ng: l loi cm t c Thnh ng c th gi nhng c.to c nh, biu th 1 chc v g trong cu ? ngha h.chnh, ngn gn, hm sc, c tnh hnh tng cao. - Nghi ca thnh ng c th -Tm thnh ng thun Vit bt ngun tr.tip t ngha en ng ngha vi mi thnh ng ca cc t to nn n nhng thng Hn Vit sau ? thng qua 1 s php chuyn ngha nh n d, so snh... VD: ch ngi y ging: ch s hiu bit hn hp, nng cn. -Thnh ng c th lm CN, VN trong cu hay lm ph ng trong cm danh t, cm ng t,... 189

-Hy thay th nhng t in 6-Tm thnh ng thun Vit m trong cc cu sau y ng ngha vi thnh ng bng nhng thnh ng c Hn Vit: ngha tng ng ? -Bch chin bch thng: trm trn trm thng. -Bn tn bn nghi: na tin na ng. -Kim chi ngc dip: cnh vng l ngc. -Khu pht tm x: ming nam m bng b dao gm. -Th no l ip ng ? 7-Thay th n t in m thnh n thnh ng c ngha tng ng: ip ng c my dng ? -ng rng mnh mng v vng lng: ng khng mng qunh. -Phi c gng n cng: cn nc cn tt. -Th no l chi ch ? -Lm cha lm m phi chu trch nhim v hnh ng sai tri ca con ci: con di ci mang -Nhiu tin bc, trong nh khng Hy tm 1 s vd v cc li thiu th g: giu nt chi ch ? vch. 8-ip ng: l php tu t lp i lp li 1 t, ng hoc c cu lm ni bt , gy cm xc mnh. -ip ng c nhiu dng: +ip ng cch qung +ip ng ni tip +ip ng chuyn tip (ip ng vng) 9-Chi ch: l li dng c sc v m, v ngha ca t ng to sc thi d dm, hi hc,... lm cu vn hp dn v th v. -V d: Hoa no khng phi lng l 190

M ngi gi bm m lm thay. (l hoa g ?) C con m chng c cha C li, khng ming, l vt chi ? 4-Hng dn hc bi: -Hc thuc ni dung phn n tp trn. -Lm bi kim tra tng hp cui hc k I. *Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ......................... ............................................................................................................... ......................... ............................................................................................................... .........................

Tit 69 Ting Vit:

Chng trnh a phng

(Rn luyn chnh t)
-Ngy ging............................ A-Mc tiu bi hc: - Gip hc sinh khc phc c mt s li chnh t do nh hng ca cch pht m a phng. -Rn k nng vit ng chnh t. B-Chun b: -GV: chun b bi v dng : phiu hc tp. -HS: chun b bi theo ND sgk. C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: Phn chun b bi ca HS 3-Bi mi: Bi hm nay s gip chng ta khc phc nhng li chnh.t do nh hng ca cch pht m a phng nh lp 6. Hot ng ca thy-tr -GV: bi ny chng ta cn: Ni dung kin thc I-Ni dung luyn tp: -Vit ng cc ting c ph m u d mc li, vd: tr/ch, s/x, r/d/gi, l/n. 191

-Nghe vit mt on, bi th hoc vn xui c di khong 100 ch.

-Yu cu vit ng cc ting c ph m u: sng, xanh, ni, trng, xy, xun, Ni, riu, lnh lnh, trng cho, li, xa.

-Nh vit mt on (bi) th hoc vn xui c di khong 100 ch ?

II-Mt s hnh thc luyn tp: 1-Vit nhng on, bi cha cc m, du thanh d mc li: a-Nghe vit hai on vn trong bi Ma xun ca ti (V Bng): Ti yu sng xanh, ni tm; ti yu i my ai nh trng mi in ngn v ti cng xy mng c m, nhng yu nht ma xun khng phi l v th. Ma xun ca ti ma xun Bc Vit, ma xun ca H Ni l ma xun c ma riu riu, gi lnh lnh, c ting nhn ku trong m xanh, c ting trng cho vng li t nhng thn xm xa xa, c cu ht hu tnh ca c gi p nh th mng...

-Yu cu vit ng cc ting: b-Nh vit bi th Cnh sui, trong, xa, trng, lng, khuya (H Ch Minh): khuya, lo, ni, nc. Ting sui trong nh ting ht xa, Trng lng c th bng lng -in 1 ch ci, 1 du thanh hoa. hoc 1 vn vo ch trng ? Cnh khuya nh v ngi cha ng, Cha ng v lo ni nc nh. -in 1 ting hoc 1 t cha m, vn d mc li vo ch trng ? 2-Lm cc bi tp chnh t: a-in vo ch trng: -in x hoc ng l, s dng, gi s, xt x. -in du hi hoc ng: tiu s, tiu tr, tiu thuyt, tun tiu. -Chn ting thch hp in vo ch trng: chung sc, trung thnh, chung thu, trung i. -in cc ting mnh hoc mnh vo ch thch hp: mng mnh, dng mnh, mnh lit, mnh trng. 192

-Tm tn cc s vt, hot ng, trng thi, c im, tnh cht ?

-Tm t hoc cm t da theo ngha v .im ng m cho sn, vd tm nhng t cha ting bt u bng r, d hoc gi ?

-t cu phn bit nhng t cha nhng ting d ln ?

b-Tm t theo yu cu: -Tn cc loi c bt u bng ch/tr: c chp, c chui, c chim, c chun, c chy; c trm, c tri, c tr -Tm cc t ch hot ng, trng thi cha ting c thanh hi, thanh ng: ngh ngi, n ng, hc hi, ng ngn, lm cm, suy ngh, ngm ngh, ng ngng, nghng ngng. -Khng tht v c to ra 1 cch khng t nhin: gi ng gi ngng. -Tn c v nhn o: ming nam m bng b dao gm, nm giu tay. -Dng c ch nh mt lm giu hiu: c-t cu: -t cu vi t: ginh, dnh. +Nhn dn ta chin u gian kh mi ginh c L. +M ti dnh dm tin nui ti n hc. -t cu vi cc t: tt, tc. +N hay i ngang v tt. +Nhng bi vn c thng hay dng cm t Sn h x tc.

4-Cng c: Khi ni vit chng ta thng hay mc nhng li g ? 5- Hng dn hc bi: -Lp s tay chnh t: vit nhng cu vn, cu th c cha nhng t d ln. * Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ........................... ............................................................................................................... ........................... ............................................................................................................... ........................... 193

Ngy kim tra............................ Tit 70 +71: ra )

( v p n do Phng Gio dc & o to

Kim tra hc k 1

Tit 72:

Tr bi kim tra Hc

k 1

Ngy thc hin: . A. Mc tiu bi hc : HS nm c n li 1 ss kin thc c bn ca HK 1. Qua nh gi c nhn thc ca HS v kin thc, thi v k nng ca mn Ng vn. T bit t pht hin c nhng mt cn hn ch c hng bi dng nhng KT, KN cn thit trong ND CT. B. Chun b: GV: chm bi, xe, li cc p n ca KT. HS: Xem li ton b ni dung ca bi. C. Tin trnh t chc dy hc : 1. n nh lp. 2. Kim tra bi c: KT trong khi tr bi. 3. Bi mi: Hot ng 1: v p n I. Phn Trc nghim: (2 im) HS nh v c li bi, HS t tm p n cho mi cu hi GV nu p n ng. II. T lun: (8 im) HS nh v c li bi GV ghi bng. yu cu cc nhm nu dn ca nhm mnh GV nhn xt v thng nht dn hp l nht. Gv nu p n chnh thc v biu im c th cho mi . Hot ng 2: Nhn xt chung bi lm ca HS 194

*u im: - a s cc em nm c kin thc phn trc nghim - 1 s bi vit tng i tt bi t lun +Nm c cch vit vn biu cm : b cc r rng, nm c kin thc vn hc (VB Ting g tra- Xun Qunh) vit bi vn. +Ging vn trong sng, lu lot, cu vn ng ng php, dng t d hiu. +Vit vn c cm xc. *Tn ti: - 1 s em cha nm vng kin thc. - Bi vit cn s si, cha nh hng tt bi vit vn biu cm - B cc cha r rng. - Cn sai nhiu li chnh t, ch vit cn cu th, kh c. *Nguyn nhn: - Do 1 s em cn cha chu kh hc bi n n cha nm vng kin thc. - k nng vt vn cn km do cha chu kh hot ng nhiu trong cc gi luyn vit vn. - Cha c thc sa sai cc li chnh t. Thm ch cha nm c cch vit chnh t ng quy nh * Cch khc phc: - Yu cu HS luyn vit chinbhs t, GV kim tra, chm , cha trn lp v cho cc bi tp v nh. Hot ng 3: Tr bi - HS c li bi v t so snh bi vit ca mnh theo cc yu cu ca p n. - HS t sa cha bi lm. - HS t chm im cho bi vit ca mnh. - GV cng b im ca tng HS v gii quyt nhng thc mc ca HS (nu c). 4. Dn d: - V nh ng li ton b ni dung KT ca HK 1. - Son bi: Tc ng v thin nhin v lao ng sn xut. *Rt kinh nghim: . . .

195

196

Tit 73 -

Vn bn:

Tc ng v thin nhin v lao ng sn xut

Ngy ging........................... A-Mc tiu bi hc: -Hc sinh hiu th no l tc ng. -Hiu ni dung, ngha v mt s hnh thc ngh thut (kt cu, nhp iu, cch lp lun) ca nhng cu tc ng trong bi. B-Chun b: GV: Son bi ; chun b bng ph ghi cc cu tc ng. HS: Tr li cc cu hi c hiu vn bn C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: s chun b ca HS 197

3-Bi mi: Trong kho tng vn hc dn gian Vit Nam, tc ng chim mt v tr quan trng v c s lng kh ln. N c v l kho bu kinh nghim v tr tu dn gian. Tc ng Vit Nam c rt nhiu ch . Trong ni bt l nhng cu tc ng v thin nhin v lao ng sn xut. Bi hm nay chng ta s tm hiu 1 s cu tc ng v v ch ny. Hot ng ca thy-tr -Tc ng l g ? -HS da vo ch thch (*) sgk tr li. -Hd c: ging iu chm ri, r rng, ch cc vn lng, ngt nhp v i trong cu hoc php i gia 2 cu. - Gii thch t kh. (GV kim tra c nh ca HS) -Ta c th chia 8 cu tc ng trong bi thnh my nhm ? Mi nhm gm nhng cu no ? Gi tn tng nhm ? Ni dung kin thc I-Tm hiu chung vn bn: - Th no l tc ng? sgk (tr 3,4 ) - Gii ngha t kh:

2 nhm: + Ni v thin nhin (cu1-4) + Ni v LSX (cu 5-8). II-c - hiu vn bn: 1-Tc ng v thin nhin: cu 1-4 a-Cu 1: m thng nm cha nm sng, Ngy thng mi cha ci ti. - Cch ni thm xng: Nhn mnh 2 ca thng nm v thng 10-> gy n tng c o kh qun. - Sd php i xng gia 2 v cu Lm ni bt t.cht tri ngc ca ma ng v ma h; lm cho cu tc ng cn i, nhp nhng, d thuc, d nh. =>Ma h m ngn, ngy di; ma ng m di, ngy ngn. -> S dng th.gian trong c.s sao cho hp l.

- Cu 1: Cu tc ng c my v cu, mi v ni g, v c cu ni g ? - Cu tc ng c sd cc bp NT no, tc dng ca cc b.p NT ?

- nc ta, thng nm thuc ma no, thng mi thuc ma no v t suy ra cu tc ng ny c ngha g ? -Bi hc c rt ra t ngha cu tc ng ny l g ? -Bi hc c p dng nh th 198

no trong thc t? (lch lm vic gia

cc ma trong nm).

-Hs c cu 2. - Cu tc ng c my v, ngha ca mi v l g v ngha ca c cu l g ? -Em c nhn xt g v c.to ca 2 v cu ? Tc dng ca cch c.to l g ?

b-Cu 2: Mau sao th nng, vng sao th ma.

->Hai v i xng Nhn mnh s khc bit v sao s dn n s khc bit v ma, -Kinh nghim c c kt t hin t- nng v lm cho cu tc ng ny l g ? ng cn i nhp nhng, d -Trong thc t i sng kinh thuc, d nh. nghim ny c p dng nh th =>Trng sao on thi tit no ? ma, nng. - Bit thi tit ch ng b tr cng vic ngy hm -Hs c cu 3. sau. - Cu 3 c my v, em hy gii ngha tng v v ngha c cu ? c-Cu 3: -Kinh nghim c c kt t h.tng Rng m g, c nh th rng m g l g ? gi. (Dn gian khng ch trng rng on bo, m cn xem chun chun -Khi chn tri x.hin sc bo bo). vng mu m g th phi ? Cu tc ng no c kt kinh chng nh ca cn thn. nghim ny ? -Hin nay kh.hc cho php con =>Trng rng on bo. ng d bo bo kh c.xc. Vy KN trng rng on bo ca dn gian cn c tc dng khng ? ( vng su, vng xa, ph.tin thng tin hn ch th KN on bo ca dn gian vn cn c tc dng). -Hs c cu 4. d-Cu 4: -Cu tc ng c ngha g ? Thng by kin b, ch lo -KN no c rt ra t h.tng ny ? li lt. -Dn gian trng kin on lt, =>Trng kin on lt. iu ny cho thy .im no ca KN dn gian ? (QS t m n biu hin nh nht trong t nhin, t rt ra c 199

nhng nhn xt to ln, c.xc). ->Phi phng l lt sau -Bi hc thc tin t KN dn gian thng 7 m lch. ny l g ? 2-Tc ng v lao ng sn xut: - Cu 5 c my v, gii ngha a-Cu 5: tng v v gii ngha c cu ? Tc t, tc vng. -Em c nhn xt g v hnh thc c.to ca cu tc ng ny ? Tc dng ca cch c.to l g? -Kinh nghim no c c kt t cu tc ng ny ? -Mt mnh t nh bng mt lng vng ln.(ly ci nh so snh ci ln lm ni bt gi tr ca t) ->Sd cu rt gn, 2 v i xng Thng tin nhanh, gn; nu bt c g.tr ca t, lm cho cu tc ng cn -Thng s dng cu TN no trong i, nhp nhng, d thuc, t.hp no? d nh. =>t qu nh vng. - Ngi ta s dng cu TN ny trong nhiu t.hp: +Ph phn hin tng lng ph -Hs c cu 6. t. - u th t nht, nh, tam, xc + cao gia tr ca t. nh tm q.trng hay li ch ca vic nui c, lm vn, trng la ? b-Cu 6: (ch th t li ch ca cc Nht canh tr, nh canh ngh ). vin, tam canh in. -KN s.xut c rt ra t y l kinh -Nu th t cc ngh em li nghim g ? li ch kinh t -Bi hc t kinh nghim l g ? -Trong thc t, bi hc ny c p =>Mun lm giu th phi dng nh th no ? p.trin thu sn. (Ngh nui tm, c nc ta ngy cng c u t p.trin, thu li nhun ln). -Hs c cu 7. c-Cu 7: -Ngha ca cu tc ng l g ? Nht nc, nh phn, tam (Th nht l nc, th 2 l cn, t ging. phn, th 3 l chuyn cn, th t l ging). - Cu tc ng ni n n v. g ? 200

(Ni n cc yu t ca ngh trng la). ->Sd php lit k - Va nu r - Cu tc ng c sd b.p NT g, tc th t, va nhn mnh vai tr dng ca b.p NT ? ca tng yu t trong ngh trng la. -KN trng trt c c kt t cu =>Ngh trng la cn phi tc ng ny l g ? 4 yu t: Nc, phn, cn, -Bi hc t kinh nghim ny l g ? ging trong q.trng hng (Ngh lm rung phi m u l nc. bo 4 yu t trn c nh vy th la mi tt). -Hs c cu 8. - ngha ca cu tc ng ny l g ? (Th nht l thi v, th 2 l t canh tc). -Hnh thc din t ca cu tc ng ny c g c bit, tc dng ca hnh thc ? -Cu tc ng cho ta kinh nghim g ? d-Cu 8: Nht th, nh thc.

->Sd cu rt gn v php i xng Nhn mnh 2 yu t th, thc, va thng tin nhanh, gn li va d thuc, d nh. =>Trong trng trt cn m bo 2 yu t thi v v t ai, trong yu t thi v -KN ny i vo thc t nng nghip l q.trng hng u. nc ta nh th no ? (Lch gieo cy ng thi *Ghi nh: sgk (5 ). v, ci to t sau mi thi v). *Luyn tp: -Hs c ghi nh. -Su tm n cu tc ng ni v thin nhin v LSX. (Tch hp mi trng) 4-Hng dn hc bi: -Hc thuc lng vn bn, nm c ND, NT ca tng cu, hc thuc ghi nh. -Son bi: Su tm nhng cu ca dao, tc ng a phng. *Rt kinh nghim: ............................................................................................................... .............................. ............................................................................................................... .............................. ............................................................................................................... .............................. 201

Tit: 74

ng

Chng trnh a ph( Phn ting Vit v tp lm vn )

Ngy ging......................... A-Mc tiu bi hc: -Hs nm c yu cu v cch thc su tm ca dao, dn ca, tc ng a phng theo ch v bc u bit chn lc, sp xp, tm hiu ngha ca chng. -Tng hiu bit v tnh cm gn b vi .phg q.hg mnh. -Rn k nng trau di vn vn ho dn gian a phng. B-Chun b: - GV: chun b k ni dung thc hin. - HS: su tm cc cu tc ng, ca dao a phng. -Nhng iu cn lu : Bi tp ny va c t.cht vn va c t.cht tp lm vn. V vn, cc em bit phn bit ca dao, tc ng. V TLV, cc em bit cch sp xp, t chc 1 vn bn su tm. C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: -Em hy c 1 bi ca dao m em thch v cho bit th no l ca dao, dn ca ? -Th no l tc ng ? Em hy c 1 cu tc ng v gii thch ngha ca cu tc ng ? 3-Bi mi: Su tm ca dao, dn ca, tc ng .phg c ngha g ? (Rn luyn c tnh kin tr, rn thi quen hc hi, c sch, ghi chp, thu lm, c tri thc hiu bit v .phg v c thc rn luyn tnh khoa hc. Bi hm nay chng ta s tm hiu cch su tm ca dao. dn ca, tc ng ca .phg Ho Bnh. Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc 1-Cch su tm:

-GV hng dn hs cch su tm: +Tm hi ngi a phng. +Chp li t sch bo. +Tm ca dao, tc ng vit v 2-Chp nhng cu ca dao, tc .phg. ng su tm c: a-Ca dao: -Mi em t sp xp ca dao b-Tc ng: ring, tc ng ring theo trt t A, B, C ca ch ci u 3-Thnh lp nhm bin tp: cu ? 4-Tho lun v nhng c -Hs thnh lp nhm bin tp. 202

sc ca tc ng, ca dao a -Tc ng, ca dao .phg em c phng mnh: nhng c sc g ? 4-Cng c: -GV nhn xt, tng kt v rt kinh nghim. 5-Hng dn hc bi: -Hc thuc lng nhng cu tc ng, ca dao va su tm c. -Tip tc su tm thm tc ng, ca dao .phg. *Rt kinh nghim: ............................................................................................................... ......................... ............................................................................................................... ......................... ............................................................................................................... ......................... ............................................................................................................... .........................

Tit: 75-76 :

Tm hiu chung v vn ngh lun

Tp lm vn:

Ngy ging........................ A-Mc tiu bi hc: -Bc u lm quen vi kiu vn bn ngh lun. 203

-Hiu c nhu cu ngh lun trong i sng l rt ph bin v cn thit. -Nm c c im chung ca vn ngh lun. -Rn k nng nhn bit vn ngh lun. B-Chun b: -GV: Son bi. -HS: chun b bi C-Tin trnh t chc dy hc: 1-n nh t chc: 2-Kim tra: 3-Bi mi: Trong i sng hng ngy, chng ta s.dng rt nhiu kiu vn ny nhng cha bit gi tn n l kiu vn bn g. Tit hc hm nay s gip cc em hiu v phn bit c kiu vn ngh lun vi cc kiu vn khc. Hot ng ca thy-tr -Trong .s em c thng gp cc v. v cu hi kiu nh di y khng: V sao em i hc ? V sao con ng cn phi c bn ? Theo em nh th no l sng p ? Tr em ht thuc l l tt hay xu, li hay hi ? (Trong .s ta vn thng gp n v. nh nu ra). -Hy nu thm cc cu hi v n v. tng t ? -Gp cc v. v cu hi loi , em c th tr li bng cc kiu vn bn hc nh k chuyn, miu t, biu cm hay khng ? Hy gii thch v sao ? (Khng- V bn thn cu hi phi tr li bng l l, phi sd khi nim mi ph hp). - tr li n cu hi nh th, hng ngy trn bo ch, qua i pht thanh, truyn hnh, em thng gp n kiu vn bn no ? Hy k tn 1 vi kiu vn bn m em bit ? -Trong i sng ta thg gp Ni dung kin thc I-Nhu cu ngh lun v vn bn ngh lun: 1-Nhu cu ngh lun:

T.sao hc phi i i vi hnh ? T.sao ni L l qu nht trong cuc sng ? T.sao ni TN l bn tt ca con ngi ?

-Kiu vn bn ngh lun nh: Nu gng sng trong h.tp v L. N s kin xy ra c lin quan n .s. Tnh trng vi phm lut trong xy dng, sd t, nh. =>Trong i sng, ta thg gp vn ngh lun di dng cc kin nu ra trong cuc hp, cc bi x lun, bnh lun, bi pht biu kin trn 204

vn ngh lun di n dng no ?

bo ch,... 2-Th no l vn ngh lun: *Vn bn: Chng nn tht hc. a-Mc ch: Bc ni vi dn v 1 trong n cng vic cn phi lm ngay trong lc ny l nng cao dn tr... -Lun im: +Mi ng VN phi hiu bit q.li v bn phn ca m. +C k.thc mi c th tham gia vo cng vic XD nc nh. b-L l: -Tnh trng tht hc, lc hu trc CM/8 do Q gy nn. -.kin trc ht cn phi c l n.dn phi bit c, bit vit mi thanh ton c nn dt nt, lc hu. -Vic chng nn tht hc c th thc hin c v n.dn ta rt yu nc v hiu hc. c-Khng dng vn t s, miu t, biu cmm.

-Hs c vn bn: Chng nn tht hc. -Bc H vit bi ny nhm mc ch g ? - thc hin mc ch y, bi vit nu ra n kin no ? Nhng kin y c din t thnh n lun im no ? - kin c sc thuyt phc, bi vit nu ln n l l no ? Hy lit k n l l y ?

-Tc gi c th thc hin mc ch ca m bng vn t s, miu t, biu cmm khng ? V sao ? (V. ny khng th thc hin bng vn t s, miu t, biu cmm. V n kiu vn bn ny khng th din t c mc ch ca ng vit). -Vy v. ny cn phi thc hin bng kiu vn bn no ? -Em hiu th no l vn ngh lun ?

Phi dng vn ngh lun. =>Vn ngh lun: l vn c vit ra nhm xc lp cho ng c, ng nghe 1 t tng, q.im no . Mun th vn ngh lun phi c lun im r rng, c l l, d.chng thuyt phc.. *Ghi nh: sgk (9 ). II-Luyn tp: 1-Bi vn: Cn to ra thi quen tt trong i sng x hi. a-y l bi vn ngh lun. V ngay nhan ca bi c t.cht ngh lun. b-Tc gi xut kin: To nn 205

-Gv: Nhng t tng, q.im trong bi vn ngh lun phi hng ti gii quyt n v. t ra trong .s th mi c ngha.

-Hs c ghi nh. -Hs c bi vn. -y c phi l bi vn ngh lun khng ? V sao ? -Tc gi xut kin g ? Nhng dng cu no th hin kin ? - thuyt phc ng c, tc gi nu ra n l l v dn chng no ? -Em c nhn xt g v n l l v d.chng m tc gi a ra y ? (L l a ra rt thuyt phc, d.chng r rng, c th). -Bi ngh lun ny c nhm gii quyt v. c trong thc t hay khng ? -Em hy tm hiu b cc ca bi vn trn ?

thi quen tt nh dy sm, lun ng hn, lun c sch,... b thi quen xu nh hay cu gin, mt trt t, vt rc ba bi,... -L l: Thi quen xu d nhim, to thi quen tt rt kh. Nhng mi ng, mi g.nh hy t xem xt li m to ra np sng p, vn minh cho XH. -Dn chng: thi quen gt tn ba bi ra nh, thi quen vt rc ba bi... c-Bi ngh lun g.quyt v. rt thc t, cho nn mi ng rt tn thnh. 2-B cc: 3 phn. -MB: Tc gi nu thi quen tt v xu, ni qua vi nt v thi quen tt. -TB: Tc gi k ra thi quen xu cn loi b. -KB: Ngh lun v to thi quen tt rt kh, nhiim thi quen xu th d, cn lm g to np sng vn minh. 3-Vn bn: Hai bin h. -L vn bn t s ngh lun. Hai ci h c ngha tng trng, t m ngh n 2 cch sng ca con ngi.

-Hs c vn bn: Hai bin h. -Vn bn em va c l vn bn t s hay ngh lun ?

IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm bi 3 (10 ). -c bi: c im ca vn bn ngh lun. D-Rt kinh nghim:

206

Tit: 77 NS: /1/2006 NG: /1/2006 Bi 19-Tit 1 Vn bn: Tc ng v con ngi v x hi A-Mc tiu bi hc: -Hiu ni dung ngha v 1 s hnh thc din t (so snh, n d, ngha en, ngha bng) ca n cu tc ng trong bi. -Rn k nng phn tch ni dung ngha tc ng rt ra bi hc kinh nghim vn dng vo i sng. B-Chun b: - dng: -Nhng iu cn lu : Tri thc trong tc ng v da theo kinh nghim nn khng phi lc no c ng; thm ch c n kinh nghim lc hu. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: c thuc lng bi tc ng v thin nhin v lao ng sn xut v cho bit bi tc ng cho ta n kinh nghim g ? III-Bi mi: Tc ng l nhng li vng ngc, kt tinh tr tu dn gian qua bao i nay. Bgoi nhng kinh nghim v thin nhin v lao ng sn xut, tc ng cn l kho bu v kinh nghim x hi. Bi hm nay chng ta s tm hiu v n KN XH m cha ng ta li qua tc ng. Hot ng ca thy-tr -Th no l tc ng ? -Hd c:Ging c r, chm, ngt ngh ng du cu, ch vn, i -Gii thch t kh. -Ta c th chia 9 cu tc ng trong bi thnh my nhm ? (3 nhm: Tc ng v p.cht con ngi (cu1->3), Tc ng v h.tp tu dng (cu4->6), Tc ng v q.h ng x (cu 7>9). -V sao li xp 3 nhm trn vo 1 vn bn ? (V chng u l KN v bi hc ca dn gian v con ngi v XH). Ni dung kin thc I-Gii thiu chung: II-c Hiu vn bn:

1-Tc ng v phm cht con ngi (cu 1->3 ): a-Cu 1: Mt mt ngi bng mi mt 207

-Hs c cu 1->3. Ba cu em ca. va c c chung ni dung g ->Nhn ho - To im nhn ? sinh ng v t ng v nhp iu. So snh, i lp K.nh s -Cu tc ng c sd n b.p tu t qu gi ca ngi so vi ca. g ? Tc dng ca cc b.p tu t ? -Gv: Mt mt ngi l cch ni =>Ngi qu hn ca. hon d dng b phn ch -K. t tng coi trong g.tr ca ton th. ca l ca ci v.cht, con ng. mi mt ca ni n s ca ci rt nhiu. -Cu tc ng c ngha g ? -Cu tc ng cho ta kinh nghim g ? -Cu tc ng ny c th ng dng trong n trng hp no ? (Ph phn n trng hp coi ca hn ngi hay an i ng vin n trng hp ca i thay ng- b-Cu 2: i). Ci rng ci tc l gc con -Gv: Cu tc ng ni v trit ngi. l sng ca n.dn ta l t con ngi ln trn mi th ca ci. Ngoi ra n cn p.nh 1 hin thc l ngi xa c mong c nhiu con chu d tng cng sc L. -Hs c cu 2. =>Khuyn mi ngi hy gi -Em hy gii thch gc con ng- gn hnh thc bn ngoi cho i l nh th no? T.sao ci gn gng, sch s, v hnh rng ci tc l gc con ngi ? thc bn ngoi th hin phn (Gc tc l 1 phn ca v p. no t.cch bn trong. So vi ton b con ng th rng v tc ch l n chi tit rt nh, nhng chnh n chi tit nh nht y li lm nn v p con ng- c-Cu 3: i). i cho sch, rch cho thm. -Cu tc ng c ngha g ? -Cu tc ng c ng dng trong n trng hp no ? (khuyn nh, nhc nh con ng phi bit gi gn rng, tc cho sch 208

p v th hin cch nhn nhn, nh gi, bnh phm con ng ca n.dn ta). -Cc t: i-sch, rch-thm c dng vi ngha nh th no ? (i-rch l cch ni k.qut v cuc sng kh cc, thiu thn; sch-thm l ch phm gi trong sng tt p m con ng cn phi gi gn). -Cu tc ng c ngha l g ? (Ngha en: d i vn phi n ung sch s, d rch vn phi n mc sch s, thm tho. Ngha bng: d ngho kh thiu thn vn phi sng trong sch, khng v ngho kh m lm iu xu xa, ti li). -Hnh thc ca cu tc ng c g .bit ? tc dng ca hnh thc ny l g ? -Cu tc ng cho ta bi hc g ? -Trong dn gian cn c n cu tc ng no ng ngha vi cu tc ng ny ? (Cht trong cn hn sng c, Giy rch phi gi ly l). -Hs c cu 4,5,6. Ba cu ny c chung ni dung g ? -Em c nhn xt g v cch dng t trong cu 4? Tc dng ca cch dng t ? -Cu tc ng c ngha g ? (Ni v s t m cng phu trong vic hc hnh). -Bi hc rt ra t cu tc ng ny l g? -Hs c cu 5. 209 ->C vn, c i lm cho cu tc ng cn i, d thuc, d nh. =>Cn gi gn phm gi trong sch, khng v ngho kh m bn r lng tm, o c.

2-Tc ng v hc tp, tu dng (4-6): a-Cu 4: Hc n, hc ni, hc gi, hc m. ->ip t Va nu c th n iu cn thit m con ngi phi hc, va nhn mnh tm q.trong ca vic hc. =>Phi hc hi t ci nh cho n ci ln. b-Cu 5: Khng thy my lm nn. ->Khng c thy dy bo s khng lm c vic g thnh cng. =>K.nh vai tr v cng n ca thy. c-Cu 6: Hc thy khng ty hc bn. ->Phi tch cc ch ng hc hi bn b. => cao vai tr v ngha ca vic hc bn.

-Cu tc ng c ngha g ? -Ni nh vy nhm mc ch g ? 3-Tc ng v q.h ng x ( 7 ->9): a-Cu 7: -Cu tc ng c ngha g ? Thng ngi nh th thng thn. -MC CH ca cch ni l g ? -Cu 5,6 mu thun vi nhau hay b xung cho nhau ? V sao ? (Hai cu tc ng trn ni v 2 v. khc nhau: 1 ->Nhn mnh i tng cn s cu nhn mnh vai tr ca ng- ng cm, thg yu. i thy, 1 cu ni v tm =>Hy c x vi nhau bng lng q.trong ca vic hc bn. nhn i v c v tha. cnh nhau mi u tng mu b-Cu 8: thun nhng thc ra chng b n qu nh k trng cy. xung ngha cho nhau hon chnh q.nim ng n ca ngi xa: trong h.tp vai tr ca thy v bn u ht sc q.trong). -Hs c cu 7,8,9. -Gii ngha t : Thng ngi, thng thn ? (Thg ngi: tnh thg dnh cho ngi khc; thg thn: tnh thg dnh cho bn thn). -Ngha ca cu tc ng l g ? (Thg m th no th thg ngi th y). -Hai ting thg ngi t trc thg thn, t nh vy nhm mc ch g ? -Cu tc ng cho ta bi hc g ? -Hs c cu 8. -Gii ngha t : qu, cy, k trng cy ? (Qu l hoa qu; cy l cy trng sinh ra hoa qu; k trng =>Khi c hng th thnh qu no th ta phi nh n cng n ca ngi gy dng nn thnh qu .

c-Cu 9: Mt cy lm chng nn non Ba cy chm li nn hn ni cao.

=>Chia r th yu, .kt th mnh; 1 ngi khng th lm 210

cy l ngi trng trt, chm sc cy cy ra hoa kt tri). -Ngha ca cu tc ng l g ? (Ngha en: hoa qu ta dng u do cng sc ngi trng m c, l iu nn ghi nh. Ngha bng: ... ). -Cu tc ng c sd trong n h.cnh no ? (Th hin tnh cm ca con chu i vi ng b, cha m hoc tnh cm ca hc tr i vi thy c gio. Cao hn na l lng bit n ca n.dn i vi cc anh hng lit s c.u hi sinh d bo v .nc). -Nghi ca cu 9 l g ? (1 cy n l khng lm thnh rng ni; nhiu cy gp li thnh rng rm, ni cao). -Cu tc ng cho ta bi hc kinh nghim g ? -V hnh thc n cu tc ng ny c g .bit ? Chn cu tc ng trong bi cho ta hiu g v q.im ca ngi xa ? -Tm n cu tc ng ng ngha hoc tri ngha vi 9 cu tc ng trn ?

nn vic ln, nhiu ngi hp sc li s gii quyt c n k.khn tr ngi d l to ln. *Ghi nh: sgk (13 ). *Luyn tp: cu 1. -ng ngha, gn ngha: +Ngi sng ng vng. +Ngi l hoa t. -Tri ngha: +Hm ca, khinh ngi. +Tham vng ph ngi (ngha).

IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc lng bi tc ng, hc thuc ghi nh. -Son bi: Tinh thn yu nc ca nhn dn ta. D-Rt kinh nghim: 211

Tit: 78 NS: /1/2006 NG: /1/2006 Bi 19-Tit 2 Ting Vit: Cu rt gn A-Mc tiu bi hc: -Hs nm c cch rt gn cu, hiu c tc dng ca cu rt gn. -C k nng dng cu rt gn cho ph hp vi hon cnh giao tip. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Cu rt gn c th lm cho vn bn tr nn cc lc, khim nh. V vy, khi thc hin thao tc ny cn phi tnh n tnh hung giao tip c th trnh n t.dng tiu cc m cu rt gn c th gy ra. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: t mt cu n bnh thng v phn tch cu trc cu ? III-Bi mi: Cu thng c nhng thnh phn chnh no ? (2 thnh phn chnh: CN v VN). C n cu ch c 1 thnh phn chnh hoc khng c thnh phn chnh m ch c thnh phn ph. l cu rt gn Bi hm nay chng ta s tm hiu v loi cu ny Ni dung kin thc I-Th no l rt gn gn: -Hs c vd (Bng ph). *V d1: -C.to ca 2 cu vd1 c g a-Hc n, hc ni, hc gi, hc khc nhau? m. (Cu b c thm t chng ta). b-Chng ta hc n, hc ni, hc -T chng ta ng vai tr g gi, hc m trong cu?(lm CN) -Nh vy 2 cu ny khc nhau ch no ? (Cu a vng CN, cu b c CN). -Tm nhng t ng c th lm CN trong cu a ? (Chng 212 Hot ng ca thy-tr

ta, chng em, ngi ta, ngi VN). -Theo em, v sao CN trong cu a c lc b ? Lc b CN *V d2: nhm lm cho cu gn hn, a, Hai ba ngi ui theo n. nhng vn c th hiu c). Ri ba bn ngi, su by ngi. ->lc CN. -Hs c v d. ->Ri ba bn ngi, su by ng-Trong n cu in m di y, i / ui theo n. thnh phn no ca cu c l- b, -Bao gi cu i H Ni ? c b ? V sao ? -Ngy mai. ->lc c CN v VN. ->Ngy mai, t / i H Ni. -Thm n t ng thch hp vo cc cu in m chng c y ngha ? -Ti sao c th lc nh vy ? (Lm *Ghi nh: sgk (15 ). cho cu gn hn, nhng vn m bo lng thng tin truyn t). -Th no l cu rt gn ? (Cu rt gn: l cu c lc b 1 s thnh phn ca cu, nhng ngi c, ngi nghe vn hiu). II-Cch dng cu rt gn: -Rt gn cu nhm mc *V d: ch g ? (lm cho cu gn 1, Sng ch nht, trong em t hn, thng tin nhanh, trnh chc cm tri. Sn trong tht lp t ). ng vui. Chy long qung. -Hs c ghi nh1. Nhy dy. Chi ko co. ->Thiu CN lm cho cu kh hiu. -Hs c v d (bng ph). -Nhng cu in m thiu thnh phn no ? (thiu CN). -C nn rt gn cu nh vy 2, -M i, hm nay con c khng ? V sao ? (Khng nn im 10. rt gn nh vy, v rt gn nh -Con ngoan qu ! Bi no vy s lm cho cu kh hiu ). c im 10 th ? -Hs c v d. -Bi kim tra ton. -Em c nhn xt g v cu tr li ca ngi con ? (Cu tr li ca ngi con cha c l php) *Ghi nh2: sgk (16 ). -Ta cn thm n t ng no vo 213

cu rt gn di y th hin thi l php ? (, m ). -Khi rt gn cu cn ch g ? -Hs c ghi nh2.

II-Luyn tp: 1-Bi 1 (16 ): b-n qu nh k trng cy. c-Nui ln n cm nm, nui tm n cm ng. ->Rt gn CN Lm cho cu ngn gn, thng tin nhanh.

-Trong cc cu tc ng sau, cu no l cu rt gn ? 2-Bi 2 (16 ): a-Ti bc ti... -Nhng thnh phn no ca Ti thy c cy...lom cu c rt gn ? Rt gn nh khom...lc c... vy lm g ? Ti nh con quc... con gia -Em hy thm CN vo 2 cu gia... tc ng trn ? (Cu b: chng Ti dng chn... ta, cu c: ngi). Ti cm thy ch c mt mnh... -Hs tho lun theo 2 dy, mi ->Nhng cu trn thiu CN, dy 1 phn. cu cui thiu c CN v VN -Hy tm cu rt gn trong ch c thnh phn ph ng. cc v d di y ? b-Thiu CN (tr cu 7 l -Khi phc n thnh phn cu CV , VN ). rt gn ? -Ngi ta n rng... Quan tng ci nga... Ngi ta ban khen... Ngi ta ban cho... Quan tng nh gic... Quan tng xng vo... Quan tng tr v gi m... ->Lm cho cu th ngn gn, xc tch, tng sc biu cm. -Cho bit v sao trong th, ca dao thng c nhiu cu rt gn nh vy ? IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm bi 3,4 (17,18 ). -c bi: Cu c bit. D-Rt kinh nghim:

214

Tit: 79 NS: /1/2006 NG: /1/2006 Bi 19-Tit 3 Tp lm vn: c im ca vn bn ngh lun A-Mc tiu bi hc: -Gip hs nhn bit r cc yu t c bn ca bi vn ngh lun v mi quan h ca chng vi nhau. -Rn k nng nhn bit lun im, lun c v lp lun trong vn bn ngh lun. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : bi ny hs phi tm hiu cc yu t ni dung ca vn bn gh lun, do cn cho hs hiu lun im, lun c v lp lun. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Th no l vn ngh lun ? (ghi nh sgk 9 ). III-Bi mi: Ni dung kin thc I-Lun im, lun c v lp -Hs c vn bn: Chng nn lun: tht hc. 1-Lun im: -Theo em chnh ca bi vit *V.Bn: Chng nn tht hc l g ? -> chnh. - chnh c th hin di -c trnh by di dng nhan dng no ? . 215 Hot ng ca thy-tr

-Cc cu vn no c th -Cc cu vn c th ho ho chnh? chnh: +Mi ngi VN... +Nhng ngi bit ch... - chnh ng vai tr g +Nhng ngi cha bit ch... trong bi vn ngh lun ? - chnh th hin t tng ca -Mun c sc thuyt phc th bi vn ngh lun. chnh phi t c yu cu -Mun th.phc chnh phi r g ? rng, su sc, c tnh ph -Gv: Trong vn ngh lun ngi bin (v. c nhiu ngi ta gi chnh l lun im. quan tm). -Vy em hiu th no l lun im ? =>Lun im: ghi nh (sgk-19 ). -Ngi vit trin khai lun 2-Lun c: im bng cch no ? -Trin khai lun im bng l l, d.chng c th lm c s cho lun im, gip cho lun -Em hy ch ra cc lun c im t ti s sng r, ng trong vn bn Chng nn tht n v c sc th.phc. hc ? -Lun c trong vn bn Chng nn tht hc: -L l v dn chng c vai tr +Do chnh sch ngu dn... nh th no trong bi vn ngh +Nay nc c lp ri... lun ? (Lun im thng mang tnh k.qut cao, VD: Chng nn tht hc, Ting Vit giu v p, Non sng gm vc. V th: -Mun cho ngi c hiu v tin, cn phi c h.thng lun c c th, sinh ng, cht 2 -Gv: C th tm s lun im ch. nh xng sng, lun c nh xng sn, xng cc chi, cn lp lun nh da tht, mch mu ca bi vn ngh lun. -Mun c sc th.phc th l l -Mun c tnh th.phc th v d.c cn phi m bo n lun c phi chn tht, ng yu cu g ? n v tiu biu. =>Lun c: ghi nh (sgk-19 ). 3-Lp lun: -Lun im v lun c thng -Lun im v lun c thng c din t di nhng hnh c din t thnh n li vn c thc no v c tnh cht g ? th. Nhng li vn cn c la chn, sp xp, trnh by 216

-Em hy ch ra trnh t lp lun ca vn bn Chng nn tht hc ?

-Gv:Tm li: trc ht tc gi nu l do v sao phi chng nn tht hc v chng nn tht hc lm g. C l l ri mi nu t tng chng nn tht hc. Nhng ch nu t tng th cha trn vn. Ngi ta s hi: Vy chng nn tht hc bng cch no ? Phn tip theo ca bi vit s gii quyt vic . Cch sp xp nh trn chnh l lp lun. Lp lun nh vy l cht ch. -Vy em hiu lp lun l g ? =>Lp lun: ghi nh (sgk-19 ). -Hs c ghi nh. *Ghi nh: sgk (19 ). II-Luyn tp: -c li vn bn Cn to thi Vn bn: Cn to thi quen quen tt trong i sng x hi tt trong i sng x hi. (bi 18 ). -Lun im: chnh l nhan -Cho bit lun im ? . -Lun c ? -Lun c: +Lun c 1: C thi quen tt v c thi quen xu. +Lun c 2: C ng bit phn bit tt v xu, nhng v thnh thi quen nn rt kh b, kh sa. +Lun c 3: To c thi quen tt l rt kh. Nhng nhim thi -V cch lp lun trong bi ? quen xu th d. -Lp lun: +Lun dy sm,... l thi quen tt. +Ht thuc l,... l th quen xu. -Nhn xt v sc thuyt phc +Mt thi quen xu ta thg gp 217

1 cch hpk l lm r lun im. -Trnh t lp lun ca vn bn Chng nn tht hc: +Nu l l, dn chng: Php thc hin chnh sch ngu dn nn n.dn VN b tht hc. Nay c lp mun tin b phi cp tc nng cao dn tr. +Nu cch chng nn tht hc: Nhng ng bit ch dy cho ng cha bit ch.

ca bi vn y ?

hng ngy... rt nguy him. +Cho nn mi ng... cho x hi. -Bi vn c sc thuyt phc mnh m v lun im m tc gi nu ra rt ph hp vi cuc sng hin ti.

IV-Cng c: Gv h thng li kin thc ton bi. V-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm tip bi luyn tp. -c bi: vn ngh lun v vic lp cho bi vn ngh lun. D-Rt kinh nghim:

Tit: 80 NS: /1/2006 NG: /1/2006 Bi 19-Tit 4 Tp lm vn: vn ngh lun v vic lp cho bi vn ngh lun A-Mc tiu bi hc: -Gip hs lm quen vi vn ngh lun, bit tm hiu v bit cch lp cho bi vn ngh lun. -Rn k nng nhn bit lun im, tm hiu bi, tm , lp cho bi ngh lun. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Lp l x.nh ND cho bi vn theo bi. Lp ch bt u sau khi tm hiu , l vic x. v., lun im, lun c v cch lp lun cho bi lm. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: 218

II-Kim tra: -c im ca vn ngh lun l g ? Th no l lun im ? -Lun c l g ? Lp lun l g ? III-Bi mi: Ni dung kin thc I-Tm hiu vn ngh lun: 1-Ni dung v tnh cht -Hs c bi (bng ph ). ca vn ngh lun: -Cc vn nu trn c th * vn: sgk (21 ). xem l bi, u c khng ? Nu dng lm bi cho bi vn sp vit c c khng? -Cn c vo u nhn ra V d: 1,2 l nhn nh n cc trn l vn ngh lun ? q.im, lun im; 3,7 l (Ni dung: Cn c vo mi li ku gi mang 1 t tng, 1 tu nu ra 1 khi nim, 1 ng. v. l lun). -Tnh cht ca vn c ngha g i vi vic lm vn ? (c ngha nh hng cho bi vit nh li khuyn, l tranh lun, li gii thch,... chun b cho ng vit 1 thi , 1 ging iu). -Gv: Tm li vn ngh lun l cu hay cm t mang t tng, q.im hay 1 v. cn lm sng t. Nh vy tt c cc * Ghi nh1: (sgk -23 ). trn u l vn ngh 2-Tm hiu vn ngh lun, i b phn l n yu lun: cu. a- bi: Ch nn t ph. - vn ngh lun c ND v t.cht g ? -Hs c bi. - bi nu ln vn g ? ( nu ln 1 t tng, 1 thi ph phn i vi bnh t ph). -i tng v phm vi ngh lun y l g ? (L li ni, h. c t.cht t ph ca 1 con ngi). -Khuynh hng t tng ca l 219 Hot ng ca thy-tr

k.nh hay ph nh ? (K.nh Ch nn t ph). - ny i hi ngi vit phi lm g? (Phi tm lun c ri xy dng lp lun ph phn bnh t ph). -Yu cu ca tm hiu l g ?

b-Yu cu ca vic tm hiu : Ghi nh2 (sgk -23 ). II-Lp cho bi vn ngh lun: * bi: Ch nn t ph. 1-Xc lp lun im:

- bi Ch nn t ph nu ra 1 kin th hin 1 t tng, 1 thi i vi thi t ph. Em c tn thnh vi kin khng ? -Nu tn thnh th coi l lun im ca mnh v lp lun cho lun im ?. Hy nu ra cc lun im gn gi vi lun im ca bi m rng suy ngh. C th ho lun im chnh bng cc lun im ph. -T ph l cn bnh t cao mnh, coi thng kin ca ngi khc. -Gv: lp lun cho t tng ch - cho bn thn tin b, cn nn t ph, thng thng ng ta trnh bnh t ph, t ph s nu cu hi: T ph l g ? kh tip thu kin ca ngi V sao khuyn ch nn t ph ? khc, lm cho mnh ngy T ph c hi nh th no ? T cng co mnh li, khng tin ph c hi cho ai ? b c. -Hy lit k nhng iu c hi -Bnh t ph thng c biu do t ph v chn cc l l, dn hin s coi thng kin ca chng q.trong nht phc ngi khc, t cho kin ca v mi ngi ? mnh l ng, l tuyt dn n thi kht khe vi ngi, d di i vi mnh. 3-Xy dng lp lun: -T ph l cn bnh d mc phi v kh sa cha cn bnh ny thng xut hin la tui thanh thiu nin, .tng c nng khiu, hc kh, 220

-T ph l 1 cn bnh, l 1 thi xu ca con ngi m hs chng ta d mc phi. -Bnh t ph d mc phi nhng rt kh sa. -T ph trong h.tp th lm cho h.tp km i, sai lch i. -T ph trong g.tip vi mi ngi, vi bn b th s hn ch nhiu mt. 2-Tm lun c:

-Nn bt u li khuyn ch nn t ph t ch no ? Dn dt ng c i t u ti u ? C nn bt u bng vic miu t 1 k t ph vi thi ch quan, t nh gi mnh rt cao v coi thng ng khc khng ? Hay bt u bng cch nh ngha t ph l g, ri suy ra tc hi ca n ? -Hy xy dng trt t lp lun gii quyt ny ?

hc gii. -Ngi mc bnh t ph thng c thi khng b.thg hay cao kin, t.tng c m, coi thg xem nh kin ca ng khc. -Khng nn nhm ln gia lng t trng v lng t ph. T trng l c thi gi gn nhn cch ng n ca m, khng cho ng khc ch bi, nho bng 1 cch khng ng n vi m. T ph th khc hn, l thi t cho m hn hn ng khc, t to ra khong cch gia m v b bn. n 1 lc no bnh t ph s b c lp v mt dn i s tin b c. *Ghi nh3: sgk (23 )

II-Luyn tp: 1-Xc nh lun im: -Em hy nu cch lp cho bi -Sch c vai tr to ln trong i ngh lun ? sng x hi. Sch p ng nhu -Hs c ghi nh. cu hng th ci hay, ci p v nhu cu p.trin tr tu tn -Hy tm hiu v lp cho hn. bi: Sch l ngi bn ln -Ta phi coi sch l ng bn ln ca con ngi ? ca con ngi v trn lnh vc vn ho, t.tng khng c g thay th c sch. 2-Tm lun c: -Sch m mang tr tu-gip ta khm ph n iu b n ca th gii x.quanh, a ta vo tm hiu TC GI cc ln l thin h v TC GI cc nh nh ht vt cht. -Sch a ta ngc thi gian v vi n bin c LS xa xa v hng v ngy mai. -Sch cho ta n pht th gin thoi mi. 221

3-Xy dng lp lun: Sch l bu vt khng th thiu i vi mi ng. Phi bit nng niu, trn trng v chon n cun sch hay c. IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm tip bi luyn tp. -c bi:B cc v phng php lp lun trong bi vn ngh lun. D-Rt kinh nghim:

Tit: 81 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 20-Tit 1 Vn bn: Tinh thn yu nc ca nhn dn ta (H Ch Minh) A-Mc tiu bi hc: -Hiu c tinh thn yu nc l 1 truyn thng qui bu ca DT ta. Nm c NT ngh lun cht ch, sng gn,c tnh mu mc ca bi vn. -Nh c cu cht ca bi v n cu c hnh nh so snh trong bi. B-Chun b: - dng: -Nhng iu cn lu : y l bi u tin trong cm VN BN ngh lun ca c.trnh ng vn 7. V vy GV cn nhc li k.nim v vn ngh lun trc khi i vo tm hiu VN BN ny. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: c thuc lng bi tc ng v con ngi v x hi ? Nu n nt c sc v ND, NT ca bi tc ng ? III-Bi mi: 222

Chng ta bit vn ngh lun vit ra nhm xc lp cho ng c, ng nghe 1 t.tng, q.im no . Mun th vn ngh lun phi c lun im r rng, c l l, d.chng thuyt phc. Nhng t.tng, q.im trong bi ngh lun phi hng ti g.quyt n v. c thc trong i sng th mi c ngha, c t.dng. Trong kho tng vn ngh lun VN, bi TTYNCNDT ca c.tch HCM c nh gi l 1 trong n ng vn ngh lun kiu CM tiu biu, mu mc nht. ng vn y lm sng t 1 chn l: DT VN nng nn yu nc. Hot ng ca thy-tr -Em c bit v tc gi HCM qua bi th no ? Em hy g.thiu 1 vi nt v tc gi HCM ? -Da vo c.thch *, em hy nu xut x ca VN BN ? Ni dung kin thc I-Gii thiu chung: 1-Tc gi:

2-Tc phm: Bi vn trch trong Bo co c.tr ca c.tch HCM ti i hi ln th II, thng 2.1951 ca ng L VN. -Hd c: Ging mch lc, r II-c Hiu vn bn: rng, dt khot nhng vn th hin tnh cm. Lu cc T:lt, nhn, qu; cc q.h t: t, n; cc hnh nh s.snh cn c vi ging ph hp. -Gii thch t kh: Quyn: ku gi, ng vin ng gp, ng h tin bc, ca ci, v.cht 1 cch t nguyn lm 1 vic g c ngha. Nng nn: tnh cm, cm xc si ni, m.m, dng tro. -Bi vn ngh lun v v. g ? (Lng yu nc ca n.dn ta). *B cc: 3 phn. -Cu vn no gi vai tr l -MB (1): Nhn nh chg v cu cht thu tm ND v. lng yu nc. ngh lun trong bi ? (Dn ta -TB (2,3): CM n b.hin ca c mt lng nng nn yu nc). lng yu nc -Tm b cc bi vn ? -KB (4): Nhim v ca chng ta. *Dn theo trnh t lp lun: -Xc nh lp lun: on 1. v lp dn theo trnh t lp -Lun c: on 2,3. lun trong bi ? -Xy dng lp lun: on 4. 1-Nhn nh chung v lng yu nc: 223

-Hs c on 1. on 1 nu g ? -Ngay phn MB, HCM trong cng v c.tch nc thay mt ton ng ton dn ta k.nh 1 chn l, l chn l g? -Em c nhn xt g v cch vit cu vn ca tc gi ? -Gv: Li vn ngn gn, va p.nh LS, va nhn nhn nh gi v nu cm xc v LS, v o l ca DT. -Em c nhn xt g v cch nu lun im ca tc gi HCM ? -Lng yu nc ca n.dn ta c nhn mnh trn lnh vc no ? V sao ? (V .im LS ca DT ta lun phi chng ngoi xm nn cn n lng yu nc). -Em hy tm n hnh nh ni bt nht trong on ny ?

-Dn ta c 1 lng nng n yu nc. l truyn thngd qu bu ca ta. ->Cu vn ngn gn.

Cch nu lun im ngn gn, gin d, mang tnh thuyt phc cao. *.tr chng ngoi xm:

-N kt thnh 1 ln sng v cng mnh m, to ln, n lt qua mi s nguy him kh.khn, n nhn chm tt c l bn nc v l cp nc. ->ip t kt hp vi T, tnh t t ng hnh nh v sc cng ph ca 1 ln sng- Gi t sc mnh ca lng yu nc, to kh th mnh m cho cu vn, -Em c nhn xt g v cch thuyt phc ngi c. dng t ca tc gi ? Nu t.d ca cch dng t ?

-Gv: Vn ngh lun d kh khan, nhng vn ca Bc khng kh khan. Dng hnh nh ln sng g.thiu td to ln ca tinh thn yu nc, va c td ca ngi 1 truyn thng qu bu ca DT, va pht hin ra 1 ng.nhn q.trong gip dn ta c.thng ng.xm, va kch thch s suy ngh, tm hiu ca ng c, ng nghe. C ND v NT cuat phn m u ny mi hp dn lm sao.

2-Chng minh nhng biu hin ca lng yu nc: *Lng yu nc trong q.kh ca LS DT: -Thi i B Trng, B Triu,..., 224

-Hs c on 2,3. Hai on ny c n/v g ? - lm r lng yu nc, tc gi a ra n chng c c th no ? (Lng yu nc trong q.kh ca LS DT v lng yu nc ngy nay ca ng bo ta). - Lng yu nc trong q.kh c xc nhn bng n chng c LS no ? -Trc khi a ra d.c, tc gi k.nh iu g ? V sao tc gi li k.nh nh vy ? ( V y l cc th.i gn lin vi cc chin cng hin hch trong LS chng ngoi xm ca DT). -Em c nhn xt g v cch a d.c cuat tc gi .v ny ? -Cc d.c c a ra y c ngha g ? -LS Dt AH mang truyn thng yu nc t ngn xa c ni tip theo dng chy ca th.gian, ca mch ngun sc sng DT c biu hin bng 1 cu chuyn , chuyn on. l cu no ? -Em c nhn xt g v cu vn chuyn ny? - CM lng yu nc ca ng bo ta ngy nay, tc gi a ra n d.c no ?

Q.Trung,... -Chng ta c q t ho v n trang LS v vang.

->D.chng tiu biu, c lit k theo trnh t th.gian LS. =>Ca ngi n chin cng hin hch trong LS chng ngoi xm ca DT. *Lng yu nc ngy nay ca ng bo ta: -ng bo ta ngy nay c rt xng ng vi t tin ta ngy trc. ->Cu vn chuyn t nhin v cht ch. -T cc c gi ... n cc chu... -T n c.s..., n n cng chc... -T n nam n cng nhn..., cho n n... ->Lit k d.c va c th, va ton din.

=>Cm phc, ngng m lng -Cc d.c c a ra theo cch yu nc ca .bo ta trong no ? cuc k.c chng TD Php. -D.chng c trnh by theo kiu cu c m hnh chung 3-Nhim v ca chng ta: no ? C.trc d.c y c q.h vi -Tinh thn yu nc c nh cc th nhau nh th no ? (M hnh ca qu. LK: T ... n - Cng LK ->HNH NH s.snh c o lm sng t ch .v: Lng d hiu. yu nc ca ng bo ta trong => cao t.thn yu nc ca 225

k.chin chng TD Php). n.dn ta. -Cc d.c c a ra y c -Lng yu nc c tn ti di 2 ngha g ? dng: +C khi c trng by... -> -Hs c on 4. on em va nhn thy. c nu g ? +C khi c ct giu kn -Tm cu vn c sd hnh nh o... ->khng s.snh ? HNH NH s.snh nhn thy. =>C 2 u ng c t.d g ? qu. -HNH NH s.snh c -Phi ra sc gii thch tuyn ngha g ? tryun... -Theo nh lp lun ca tc gi =>ng vin t chc khch l t lng yu nc c tn ti di tim nng yu nc ca mi ngdng no ? i. -Em hiu nh th no v lng ->a hnh nh din t l yu nc c trng by v lng l D hiu, d i vo lng yu nc c ct giu kn o ? ngi. -Trong khi bn v bn phn ca chng ta, tc gi bc l q.im yu nc nh th no ? Cu vn no ni ln iu ? -Em c nhn xt g v cch lp lun ca tc gi ? -Gv: Kt thc bi vit Bo co c.tr th ai ny u hiu v *Ghi nh: sgk (27 ). u thm ha vi ngi s vn dng vo thc t c.tc ca mnh. V chng ta ngy nay, khi c VN BN ny c hiu r suy ngm su thm v tm lng, tr tu v t.nng ca Bc, lm theo li Bc dy: Pht *Luyn tp: huy t.thn yu nc trong cng vic c th hng ngy, trong vic h.tp, l.ng v ng x vi mi ngi. -Nu n nt c sc v ND v NT ca VN BN? -Qua bi vn em hiu thm g v c.tch HCM ? (Chng ta hiu thm v knh trng tm lng ca HCM i vi dn, vi nc; hiu thm v ti nng v tr tu ca Ngi trong vn ch226

ng k c th ca v vn xui). -Vit .v theo li lit k khong 4,5 cu c s.d m hnh lin kt t...n ? IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc lng on 2, hc thuc ghi nh. -Son bi: S giu p ca ting Vit. D-Rt kinh nghim:

Tit: 82 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 20-Tit 2: Ting Vit: Cu c bit A-Mc tiu bi hc: -Hs nm c khi nim v cu c bit, hiu c t.dng ca cu c bit. -Bit s.dng cu .bit trong nhng tnh hung ni v vit c th. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Cn phn bit cu n .bit vi cu rt gn. Cu .bit khng th c CN, VN. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: t 1 cu rt gn ? Cu c rt gn thnh phn no > Em hy khi phc thnh phn c rt gn ? III-Bi mi: 227

Nng. Gi. y c phi l cu rt gn khng ? V sao ? y khng phi l cu rt gn m l cu .bit. Hot ng ca thy-tr -Hs c VD (bng ph). -Cu in m c c.to nh th no ? Hy tho lun vi bn v la chn 1 cu tr li ng: a. l 1 cu b.thg, c CNVN. b. l 1 cu rt gn, lc b CN-VN. c. l cu khng c CN-VN. -Gv: Cu in m l cu .bit. -Em hiu th no l cu .bit ? -Xem bng trong sgk, chp vo v ri nh du X vo thch hp ? Ni dung kin thc I-Th no l cu .bit: *V d: i, em Thu !

->. l cu khng c CN-VN. *Cu .bit: l loi cu khng c.to theo m hnh CNVN. II-Tc dng ca cu .bit: *V d: -Mt m ma xun. ->x th.gian, ni chn. -Ting reo. Ting v tay. ->lit k, thng bo v s tn ti ca v.cht, h.tng. -Tri i ! ->bc l cm xc. -Sn ! Em Sn ! Sn i ! Hip. -Ch An i ! *Tc dng: sgk (29 ). *Ghi nh 1,2: sgk (28-29 ). III-Bi mi: Luyn tp: 1-Bi 1 (29 ): a- Cu .bit: khng c. -Cu rt gn: cu 2,3,5. b-Cu .bit: cu 2. -Cu rt gn: khng c. c-Cu .bit: cu 4. -Cu rt gn: khng c. d-Cu .bit: L i ! -Cu rt gn: Hy k chuyn... i ! Bnh thng... u. 2-Bi 2 (29 ): b-X th.gian (3 cu), bc l cm xc (cu 4). c-Lit k, thng bo s tn ti ca s vt, h.tng 228

-Cu .bit thng c dng lm g ? -Hs c ghi nh 1,2. -Hs c cc .v. -Tm cu .bit v cu rt gn ?

-V sao em bit l cu rt gn ?

-Mi cu .bit v rt gn em va tm c trong bi tp trn c t.d g ? -Cu .bit c nhng t.d g ?

-Vit .v ngn khong 5-7 cu, t cnh q.hg em, trong c 1 vi cu .bit ? IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc lng ghi nh, lm tip bi tp 3. -c bi :Thm trnh ng cho cu. D-Rt kinh nghim:

d-Gi p. 3-Bi 3 (29 ): Qu em vng lng H. n c trong hc, chng em phi i thuyn. Vo n ngy ma rt, chng em khng th n trong c v sng to, i trn sng rt nguy him. Nhng hm nh vy, ng trn b, chng em thm gi: Gi i ! ng thi na. Ma i ! Hy tnh i.

Tit: 83 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 20-Tit 3 Tp lm vn: B cc v phng php lp lun trong bi vn ngh lun A-Mc tiu bi hc: -Bit cch lp b cc v lp lun v lp lun trong bi vn ngh lun. 229

-Nm c mi quan h gia b cc v p.php lp lun ca bi vn ngh lun. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Khi nim lp lun l mi, cn c gv lu . C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Em hy trnh by cch lp ca bi vn ngh lun ? III-Bi mi: Khng bit lp lun th khng lm c bi vn ngh lun. Bi hm nay s gip chng ta bit cch lp b cc v lp lun trong vn ngh lun. Hot ng ca thy-tr -Hs c bi vn Tinh thn yu.... -Bi vn gm my phn ? ND ca mi phn l g ? -Phn MB gm my cu ? Nhim v ca tng cu l g ? Ni dung kin thc I-Mi quan h gia b cc v lp lun: 1-B.vn Tinh thn yu...:gm 3 phn. a-MB (V): 3 cu. -Cu 1: nu v. tr.tip. -Cu 2: k.nh g.tr ca v.. -Cu 3: s.snh m rng v x phm vi biu hin ni bt ca v. trong cc cuc k.c chng ngoi xm bo v .nc. b-TB (GQV): CM truyn thng yu ncAH trong LS DT ta (8 cu). *Trong qu kh: 3 cu. -Cu 1: g.thiu k.q v chuyn . -Cu 2: lit k d.c, x tnh cm, thi . -Cu 3: x tnh cm, thi v ghi nh cng n. *Trong cuc k.c chng Php hin ti: 5 cu. -Cu 1: k.q v chuyn . -Cu 2,3,4: lit k d.c theo cc bnh din, cc mt khc nhau. Kt ni d.c bng cp qht: t... n. -Cu 5: kq nhn nh nh 230

-Phn TB c n.v g ? Gm my cu ? Chia lm my on ? Mi on nu g? Mi on gm my cu ? Nhim v ca tng cu trong on ?

-Phn KB gm my cu ? Nhim v ca tng cu trong on ?

-Gv: B.vn gm 16 cu. PT 1 cch tng th v cht ch, ta thy: x c n.v mi ng trn c s hiu su sc v t nguyn, tc gi dng ti 16 cu: trong c 1 cu nu v. v 15 cu l n cch lm r v.. chnh l b cc v lp lun. -B cc ca b.vn ngh lun gm my phn ?

gi. c-KB (KTV): 5 cu. -Cu 1: S.snh, kq g.tr ca t.thn yu nc. -Cu 2,3: Hai biu hin khc nhau ca lng yu nc. -Cu 4,5: x trch nhim v bn phn ca chng ta.

-Da vo s sgk, hy cho =>B cc ca b.vn ngh lun: bit cc p.php lp lun c sd sgk (31) trong b.vn ? 2-cc p.php lp lun trong b.vn: -Hng ngang 1,2: lp lun theo qh nhn qu. -Hng ngang 3: lp lun theo qh tng-phn-hp (a nhn nh chung, ri d.c bng cc trng hp c th, cui c l KL mi ng u c lng yu nc). -Hng ngang 4: l suy lun tng ng (t truyn thng - x lun im trong tng suy ra bn phn ca chng ta phn v mi quan h gia cc l pht huy lng yu nc. y phn, ng ta thng sd cc l mc ch ca b.vn ngh p.php lp lun no ? lun). -Gv: C th ni mi quan h -Hng dc 1: suy lun tng gia b cc v lp lun to ng theo th.gian (c lng thnh 1 mng li LK trong VN nng nn yu nc-trong qu BN ngh lun, trong kh-n hin ti-bn phn p.php lp lun l cht keo ca chng ta). gn b cc phn, cc ca b =>Phng php lp lun: sgk cc . (31 ). -Hs c ghi nh. -Hs c b.vnHc c bn.... -Bi vn nu t.tng g ? 231

-T.tng y c th hin bng n lun im no ? *Ghi nh: sgk (31 ). -Tm n cu mang lun II-Luyn tp: im ? Bi vn Hc c bn... a-Bi vn nu ln 1 t.tng: Mun thnh ti th trong h.tp phi ch n hc c bn. -Lun im: Hc c bn m c th tr thnh ti ln. ->Lun im chnh. -Nhng cu mang lun im -Bi vn c b cc my phn ? (lun im ph): + i c nhiu ng i hc, nhng t ai bit hc thnh ti. +Nu khng c cng luyn -Hy cho bit cch lp lun c tp th khng v ng c sd trong bi ? u. -Cu m u i lp nhiu +Ch c thy gii mi o to ngi v t ai, l dng php lp c tr gii. lun g ? (suy lun tng b*B cc: 3 phn. phn). -MB: on 1. -Cu chuyn vanh xi v -TB: on 2. trng ng vai tr g trong -KB: on 3. bi ? (l d.c lp lun). *Cch lp lun c sd trong bi -Hy ch ra u l ng. nhn, l: Cu chuyn v trng ca u l k.qu on kt ? vanh xi, tp trung vo vo (thy gii l ng.nhn, tr gii cu: Ngi xa ni, ch c thy l k.qu). gii mi o to c tr gii, qu khng sai. lp lun CM cho lun im nu nhan v phn MB, tc gi k ra 1 cu chuyn, t m rt ra KL. V-Hng dn hc bi: -Hc thuc lng ghi nh, lm tip phn luyn tp. -c bi: Luyn tp v p.php lp lun trong vn ngh lun. D-Rt kinh nghim:

232

Tit: 84 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 20-Tit 4 Tp lm vn: Luyn tp v phng php lp lun trong vn ngh lun A-Mc tiu bi hc: -Khc su k.thc v khi nim lp lun. -Rn k nng lp lun trong vn ngh lun. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Lp lun trong .s thg mang tnh cm tnh, tnh hm n, khng tng minh; cn lp lun trong vn ngh lun i hi c tnh l lun cht ch v tng minh. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: -B cc ca b.vn ngh lun gm c my phn, nhim v ca tng phn l g ? -Trong vn ngh lun thg c nhng p.php lp lun no ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc -Gv: lp lun l a ra lun c I-Lp lun trong i sng: nhm dn dt ngi nghe, ngi 1-V d: c... a-Hn nay tri ma, chng ta -Hs c v d (bng ph). khng i ... -Trong nhng cu trn, b Lun c - KL (qh phn no l lun c, b phn nhn qu). no l kt lun, th hin t t- b-Em rt thch c sch, v ng ( nh q.im) ca ngi qua sch.... ni ? KL -LC (qh -Mi quan h ca lun c i nh.qu) vi kt lun nh th no ? c-Tri nng qu, i n kem i. -V.tr ca lun c v KL c th Lun c - KL (qh nhn thay i cho nhau khng ? qu). ->C th thay i v.tr gia -Hy b sung lun c cho cc lun c v kt lun. kt lun sau ? 2-B sung lun c cho kt lun: a-Em rt yu trng em, v t ni y em hc c nhiu iu b ch. 233

-Vit tip kt lun cho cc b-Ni di c hi, v ni di s lun c sau nhm th hin t t- lm cho ngi ta khng tin ng, q.im ca ngi ni ? mnh na. c-Mt qu, ngh 1 lt nghe nhc thi. 3-B sung kt lun cho lun c: a-Ngi mi nh chn lm, n th vin chi i. b-Ngy mai i thi ri m bi v cn nhiu qu, phi hc thi (chng bit hc ci g tr-Gv: Trong i sng, hnh c). thc biu hin mi quan h c-Nhiu bn ni nng tht kh gia lun c v lun im nghe, ai cng kh chu (h c (KL) thng nm trong 1 c.trc tng nh th l hay lm). cu nht nh. Mi l.c c d-Cc bn ln ri, lm anh th c 1 hoc nhiu l.im lm ch chng n phi gng (KL) hoc ngc li. C th m mu ch. hh ho nh sau: Nu A e-Cu ny ham bng tht, th B (B1, B2...) chng ng ngng g n Nu A (A1, A2...) th B vic hc hnh. Lun c + Lun im =1 cu -Gv: L.im trong vn ngh lun l nhng KL c tnh k.q, c ngha ph bin i vi XH. -Hs c v d (bng ph). -Hy so snh cc KL mc I.2 vi cc l.im mc II ? (Chng nn tht hc l l.im c tnh kq cao, c ngha ph bin vi XH. Cn Em rt yu trong em chie l KL v 1 s vic, mang ngha nh hp).

II-Lp lun trong vn ngh lun:

1-So snh: -Ging: u l nhng KL. -Khc: mc I.2 l li ni giao tip hng ngy thng mang -Trong vn ngh lun, l.im tnh c nhn v c ngha c t.d g ? nh hp. Cn mc II l lun im trong vn ngh lun thng mang tnh kq cao v c -Gv: V hnh thc: Lp lun ngha ph bin i vi XH. 234

trong .s hng ngy thg c din t di hnh thc 1 cu. Cn lp lun trong vn ngh lun thg c din t di hnh thc 1 tp hp cu. V ND ngha: Trong .s, lp lun thg mang tnh cm tnh, tnh hm n, khng tng minh. Cn lp lun trong vn ngh lun i hi c tnh l lun cht ch v tng minh. Do l.im c tm q.trong nn ph.php lp lun trong vn ngh lun i hi phi c tnh kh.hc cht ch. N phi... -Em hy lp lun cho lun im: Sch l ngi bn ln ca con ngi ?

*Tc dng ca l.im: -L c s trin khai lun c. -L KL ca l.im.

2-Lp lun cho lun im: Sch l ngi bn ln ca con ngi. -Sch l ph.tin m mang tr tu, khm ph TC GI v cuc sng. Bn v ngi thn cng nhau h.tp. Vai tr ca sch ging nh vai tr ca bn. -Lun im ny c c s thc t v bt c ai v u cng cn c sch tho mn nhu cu cn thit trong h.tp, rn luyn, gii tr. -T cc lun c trn c th KL: Sch l ngi bn ln ca con ngi.

IV-Hng dn hc bi: -Lm bi tp 3 (34 ). -Chun b bi: Tm hiu chung v php lp lun chng minh. D-Rt kinh nghim:

235

Tit: 85 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 21-Tit 1 Vn bn: S giu p ca Ting Vit A-Mc tiu bi hc: -Hiu c trn nhng nt chung s giu p ca ting Vit qua s p.tch, chng minh ca tc gii. -Nm c nhng .im ni bt trong NT ngh lun ca bi vn: lp lun cht ch, chng c ton din, vn phong c tnh kh.hc. B-Chun b: - dng: -Nhng iu cn lu : .trch ny tp chung ni v c tnh p v hay ca TV> Bi vn rt cht ch trong lp lun v c b cc r rng, hp l. Bi vn gn vi vn phong kh.hc hn l vn phong NT. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: c thuc lng on 1,2 VN BN Tinh thn yu nc ca n.dn ta. Nu nhng .im ni bt v ND, NT ca vn bn ? III-Bi mi: Chng ta l ngi VN, hng ngy dng ting m -ting ni ca ton dn-ting Vit- suy ngh, ni nng, g.tip. Nhng my ai bit ting ni VN c nhng .im, nhng g.tr g v sc sng ca n ra sao. Mun hiu su cm nhn 1 cch thch th v p, s c o ca ting ni DT VN. Chng ta cng nhau i tm hiu VN BN S giu p ca TV ca ng Thai Mai. Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I-Gii thiu chung: 236

-Da vo phn c.thch *, em 1-Tc gi: ng Thai Mai hy g.thiu 1 vi nt v tc gi (1902-1984), qur Thanh Ch? ng- Ngh An. -L nh vn, nh nghin cu vn hc ni ting, nh h. -Em hy nu xut x ca vn XH c uy tn. bn ? 2-Tc phm: Trch trong bi n.cu TV, 1 biu hin hng -Hd c: Ging r rng, mch hn ca sc sng DT. lc, nhn mnh nhng cu in II-c Hu vn bn: nghing (m-kt). -Gii thch t kh: Nhn chng l ngi lm chng, ngi c mt, tai nghe, mt thy s vic xy ra. -Tc gii dng phnh thc -Phnh thc ngh lun. no to lp vn bn ? V sao em x.nh nh vy ? (Phnh thc ngh lun, v vn bn ny ch yu l dng l l v d.chng). -MC CH ca vn bn ngh lun ny l g ? (K. s giu -B cc: 2 phn. p ca TV mi ngi t -on 1,2 (MB): Nhn nh ho v tin tng vo tng lai chung v p.cht giu p ca ca TV). TV. -Em hy tm b cc ca bi v -on 3: nu chnh ca mi on ? +TB: CM ci p, ci hay ca TV. +KB (cu cui): Nhn mnh v k.nh ci p, ci hay ca TV. 1-Nhn nh chung v -Hs c on 1,2. Hai on p.cht giu p ca TV: ny nu g? -TV c nhng c sc ca 1 -Cu vn no nu kq v th ting p, 1 th ting p.cht ca TV ? hay. -Trong nhn xt , tc gi ->Nhn xtt k.qut v pht hin ph.cht TV trn ph.cht ca TV (lun -lun nhng ph.din no ? (1 th im chnh). ting p, 1 th ting hay). -T.cht gii thch ca .v ny -Ni th c ngha l ni rng: c th hin bng 1 cm t ->Cm t lp li c tnh cht lp li l cm t no? gii thch. -V p ca TV c gii thch -Nhp iu: hi ho v m h237

trn nhng yu t no ?

ng thanh iu. -C php: t nh uyn chuyn trong cch t cu. ->Gii thch ci p ca TV. -Da trn cn c no tc - kh.nng din t t tgi nhn xt TV l 1 th ting ng, tnh cm ca ngi VN. hay ? -Tho mn cho yu cu ca .s v.ho nc nh qua cc thi k LS. ->Gii thch ci hay ca TV. -V ny LK 3 cu vi 3 ND: Cu 1 nu nhn xt kq v p.cht ca TV, cu 2 gii =>Cch lp lun ngn gn, thch ci p ca TV v cu rnh mch, i t kq n 3 gii thch ci hay ca TV. c th Lm cho ngi c, Qua em c nhn xt g v ngi nghe d theo di, d cch lp lun ca tc gi ? hiu. Cch lp lun c t.dng 2-Chng minh ci p, ci g ? hay ca ting Vit: -Hs c on 3. chnh ca a-Ting Vit p nh th no : on 3 l g ? Khi CM ci hay, *Trong c.to ca n: ci p ca TV, tc gi lp -Giu cht nhc: lun bng nhng lun im +Ngi ngoi quc nhn xt: TV ph no ? l 1 th ting giu cht nhc. - CM v p ca TV, tc gi +H.thng ng.m v ph m da trn nhng c sc kh ph.ph... giu thanh no trong c.to ca n ? iu... giu hnh tng ng -Cht nhc ca TV c xc lp m. trn cc chng c no trong .s ->Nhng chng c trong .s v trong kh.hc ? v trong XH. - y tc gi cha c dp a ra nhng d.c sinh ng v s -Rt uyn chuyn trong cu giu cht nhc ca TV. Em hy ko: tm 1 cu th hoc ca dao Mt gio s nc ngoi: TV nh 1 giu cht nhc ? (Ch b lot th ting p v rt rnh chot... nghnh nghnh). mch...uyn chuyn...ngon -Tnh uyn chuyn trong cu lnh trong nhng cu tc ng ko TV c tc gi xc nhn trn chng c .s no ? ->Chng c t i sng. -Hy gip tc gi a ra 1 d.c =>Cch lp lun kt hp chng CM cho cu TV rt uyn c kh.hc v i sng lm cho chuyn ? (Ngi sng ng l l tr nn su sc. vng. ng bn ni ng...). b-Ting Vit hay nh th no: -Tho mn nhu cu trao i -Em c nhn xt g v cch tnh cm ngh gia ngi vi 238

ngh lun ca tc gi v v ngi. p ca TV ? -Tho mn yu cu ca .s vn ho ngy cng phc tp. -Di do v c.to t ng... v -Theo di on tip theo v hnh thc din t. cho bit: Tc gi quan -T vng... tng ln mi ngy 1 nim nh th no v 1 th nhiu. ting hay ? -Ng php... uyn chuyn, -Da vo chng c no tc c.xc hn. gi xc nhn cc kh nng hay -Khng ngng t ra nhng ca TV ? t mi... -Em hy gip tc gi lm r thm cc kh nng ca TV bng 1 vi d.c c th trong ngn ng vn hc hoc .s ? =>Cch lp lun dng l l v (Cc mu xanh khc nhau cc chng c kh.hc, c sc trong .v t nc bin C T ca thuyt phc ngi c s Nguyn Tun. Sc thi khc c.xc kh.hc nhng thiu d.c c nhau ca cc i t ta trong th. th BHTQ v th Ng.Khuyn). *Ghi nh: sgk (37 ). -Nhn xt lp lun ca tc gi v TV hay trong .v ny ? -Bi ngh lun ny mang li cho em nhng hiu bit su sc no v TV ? - VN BN ny, NT ngh lun ca tc gi c g ni bt ? -VN BN ny cho thy tc gi l ngi nh th no ? -Tc gi l nh vn kh.hc am hiu TV, trn trng nhng g.tr ca TV, yu ting m , c tinh thn DT, tin tng vo tng lai TV. *Luyn tp: Bi 2. Ai lm cho b kia y Cho ao kia cn, cho gy c con. =>2 cu ca dao l li thn th, th hin 1 ni lo lng u bun v h.cnh sng. Cc t y, gy l nhng m bnh, mang m hng lo u, than vn v 1 h.cnh sng.

-Tm d.c th hin s giu p ca TV v ng m v t vng trong cc bi vn, th hc hoc c thm cc lp 6,7?

IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc phn ghi nh. -Son bi: c tnh gin d ca Bc H. D-Rt kinh nghim: 239

Tit: 86 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 21-Tit 2 Ting Vit: Thm trng ng cho cu A-Mc tiu bi hc: -Nm c khi nim trng ng trong cu. -n li cc loi trng ng hc tiu hc. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Thm trng ng cho cu c th xem l 1 cch m rng cu. C th xem TN theo cc ND m chng biu th. Cc cu hi thng c dng xnh v phn loi TN l: u, khi no, v sao, lm g, bng g, nh th no, vi .k g ? C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: t 1 cu .bit v cho bit t.d ca cu .bit ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr -Hs c .trch (bng ph). -on vn c my cu ? -Xc nh nng ct cu ca cc cu 1,2,6 ? -Cc t ng cn li l thnh phn g ca cu ? Cc TN ny b xung cho cu nhng ND Ni dung kin thc I-c im ca trng ng: *V d: -Cu 1,2: Di bng tre xanh, t lu i, ngi dn cy VN / dng nh,..., khai hoang. Tre / n vi ngi, i i kip kip. ->B xung thng tin v th.gian, .im. 240

g ?

-C th chuyn cc TN ni trn sang nhng v.tr no trong cu ? -V ND ( ngha) TN c thm vo cu lm g ? -V hnh thc TN c th ng nhng v.tr no trong cu ? -Bn cu sau u c cm t ma xun. Hy cho bit cu vn no cm t ma xun l TN. Trong nhng cu cn li, cm t ma xun ng vai tr g ?

-Cu 6: Ci xay tre nng n quay /, t ngn i nay, xay nm thc.->Th.gian. -Bp bp, n b hai ci tt.>cch thc din ra s vic. -N b im km, v li hc.>ngnhn - khng b im km, n phi chm hc.->m.ch. -N n trng bng xe p.>ph.tin. *Ghi nh: sgk (39 ). II-Luyn tp: 1-Bi 1 (39 ): b-Ma xun, cy go / gi n bao... ->TN th.gian. a-Ma xun ca ti- ma xun Bc Vit, ma xun ca HN-/ l ...->CN. c-T nhin... : Ai cng chung ma xun. ->Ph ng. d-Ma xun ! Mi khi... ->Cu .bit. 2-Bi 12 (40 ): a-Nh bo trc...tinh khit ->TN ni chn, cch thc. -Cu 2: Khi i qua...xanh, m ht thc... ti ->TN ni chn. -Cu 3: Trong ci v xanh kia ->TN ni chn. -Cu 4: Di nh nng ->TN ni chn. b-Vi kh nng thch ng... trn y ->TN cch thc.

-Hs c on vn. -Tm trng ng trong cc .trch sau v cho bit ngha ca cc TN ?

IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc lng ghi nh, lm bi 3 (40 ). -Chun b bi sau: Thm trng ng cho cu (tip theo). D-Rt kinh nghim: Tit: 87,88 Son: /2/2006 241

Ging:

/2/2006 Bi 21-Tit 3,4 Tp lm vn: Tm hiu chung v php lp lun chng minh

A-Mc tiu bi hc: -Gip hs nm c m.ch, t.cht v cc yu t ca php lp lun chng minh. -Rn kh nng nhn din v p.tch 1 bi, 1 VN BN ngh lun chng minh. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Trong vn ngh lun, CM l cch sd l l, d.c chng t 1nhn nh, lun im no l ng n. CM l khi nim gn nh tng ng vi cc khi nim nh lun chng, lp lun, ch ci cch vn dng l l, d.c nhm k. 1 im no l ng n. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Trong vn ngh lun ngi ta thng s dng nhng ph.php lp lun no ? (Suy lun nhn qu, suy lun tng ng, tng phn...). III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr -Hy nu v d v cho bit: Trong .s khi no ngi ta cn CM ? Ni dung kin thc I-Mc ch v ph.php chng minh: 1-Trong i sng: C nhng trng hp ta cn xc nhn 1 s tht no . VD: Khi cn xc nhn CM v t cch cng dn, ta a ra giy chng minh th. Khi cn xc nh, CM v ngy sinh ca mnh, ta a ra giy khai sinh. -a ra nhng bng chng thuyt phc, bng chng y c th l ngi (nhn chng), vt (vt chng), s vic, s liu... =>Ghi nh: sgk (42 ). 2-Trong vn bn ngh lun: Ngi ta ch dng l l, d.c (thay bng vt chng, nhn chng) k. 1 nhn nh, 1 lun im no l ng n. 242

-Khi cn CM cho ai tin rng li ni ca mnh l tht, em phi lm nh th no ? -Th no l CM trong i sng ? -Trong vn bn ngh lun, ngi ta ch s.dng li vn (khng dng nhn chng, vt chng) th lm th no chng t 1 kin no l ng s

tht v ng tin cy ? -Gv: Nhng d.c trong vn ngh lun phi ht sc chn thc, tiu biu. Khi a vo bi vn phi c la chn, p.tch. Dn chng trong vn chng cng rt a dng l nhng s liu c th, nhng cu chuyn, s vic c tht. V d.c ch c g.tr khi c xut x r rng v c tha nhn. -Lun im c bn ca bi vn ny l g ? Hy tm nhng cu vn mang lun im ? - khuyn ngi ta ng s vp ng, Bi vn lp lun nh th no ? -Cc chng c dn ra c ng tin cy khng ? V sao ? (Rt ng tin cy, v y u l nhng ngi ni ting, c nhiu ngi bit n). -Em hiu th no l php lp lun CM trong vn ngh lun ? -Hs c bi vn. -Bi vn nu ln lun im g ? -Hy tm nhng cu mang lun im ?

- chng minh lun im ca mnh, ngi vit nu ra nhng lun c no? nhng lun c y c hin nhin, c sc thuyt phc khng ?

3-Bi vn ngh lun: ng s vp ng. -Lun im: bao ln bn vp ng m khng h nh... khng sao u. V khi kt bi, tc gi nhc li 1 ln na lun im: Vy xin bn ch lo s tht bi. iu ng lo s hn l bn...ht mnh. -Lp lun: Mi ngi ai cng tng vp ng, ngay nhng tn tui lng ly cng tng b vp ng oan tri. Tip tc gi ly d.c 5 danh nhn t Oant-xny n En ri c, Ca ru x l nhng ngi tng vp ng, nhng vp ng khng gy tr ngi cho h tr thnh ni ting. =>Ghi nh: sgk (42 ). II-Luyn tp: Bi vn Khng s sai lm a-Lun im: Khng s sai lm. -Bn i, nu bn mun sng mt i m khng phm cht sai lm no... hn nht trc cuc i. -Mt ngi m lc no cng s tht bi...khng bao gi c th t lp c. -Mt ngi m khng chu mt g th s khng c g ? -Khi tip bc vo tng lai, bn lm sao trnh c sai lm. b-Lun c: -Bn s sc nc th bn khng 243

bit bi, bn s ni sai th bn khng ni c ngoi ng. -Mt ngi khng chu mt g th s khng c g. -Tc gi cn nu nhiu lun c v p.tch sai lm cng c 2 -Cch lp lun CM ca bi ny mt, n em li tn tht nhc g khc so vi bi ng vp ng li em n bi hc cho ng ? i... Tht bi l m thnh cng. c-Cch lp lun CM bi ny khc vi bi ng s vp ng: Bi Khng s sai lm ngi vit dng l l CM, cn bi ng s vp ng ch yu dng d.c CM. IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm tip phn bi tp cn li. -Chun b bi sau: Cch lm bi vn lp lun chng minh. D-Rt kinh nghim: Tit: 89 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 22-Tit 1 Ting Vit: Thm trng ng cho cu (tip theo) A-Mc tiu bi hc: -Nm c cng dng ca TN: b xung nhng thng tin tnh hung v lin kt cc cu , cc on trong bi.-Nm c tc dng ca vic tch TN thnh cu ring: nhn mnh , chuyn hoc bc l cm xc. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : V c.to TN c th l DT, T, TT nhng thng l cm DT, cm T. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: -V ngha, TN c thm vo cu lm g ? Cho VD ? -V hnh thc, TN c th ng nhng v.tr no trong cu ? Cho VD ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I-Cng dng ca trng ng: 244

-Hs c VD (bng ph). 1-V d: -Tm TN trong .v a ca nh a-Thng thng, vo khong vn V Bng ? -Sng dy -Trn dn thin l -Ch 8,9 gi sng, trn bu tri trong trong -Tm trng ng .v b ? b-V ma ng -TN khng phi l thnh phn bt buc ca cu, nhng v sao trong cc cu vn trn, ta khng nn hoc khng th lc bt TN ? (V khi ni, vit nu s.d cc TN hp l s lm cho tng cu vn c th hin su sc, biu cm hn). -Em c nhn xt g v c.to ca cc TN trn ? (a cm DT, cm t, cm TT). -TN trong cc .v trn c cng dng g? (a.TN b xung thm thng tin cho cu vn miu t c y hn, lm cho cu vn c th hn, biu cmm hn. b.Nu khng c TN th cu vn s thiu c th v kh hiu). -Trong vn ngh lun, em phi *Ghi nh1: sgk (46 ). sp xp lun c theo nhng II-Tch TN thnh cu ring: trnh t nht nh (th.gian, 1-V d: Ngi VN ngy nay c kh.gian, ng.nhn-k.qu...).TN l do y v vng chc c vai tr g trong vic th t ho vi ting ni ca hin trnh t lp lun y ? mnh. V tin tng hn (ni kt cc cu vn, .v). na vo tng lai ca n. -TN c nhng cng dng g ? *Ghi nh 2: sgk (47). -Hs c v d. -Tm TN .v ? -Cu gch chn c g .bit ? (l TN c tch thnh cu ring nhn mnh ). -Vic tch TN thnh cu ring nh trn c t.d g ? III-Luyn tp: 1-Bi 1 (47 ): a- loi bi th nht - loi bi th hai b-Ln u tin chp chng bc i, ln u tin tp bi, ln u tin chi bng bn. ->T.d: b xung nhng thng -Hs c .v. tin tnh hung, va c t.d LK -Tm TN v nu cng dng ca cc lun c trong mch lp lun 245

TN v nu cng dng ca TN ca b.vn, va gip cho b.vn trong .trch ? r rng, d hiu. 2-Bi 2 (47 ): a-Nm 72. ->Tch TN c tc dng nhn mnh ti thi im hi sinh ca NHN VT c ni n trong cu ng trc. b-Trong lc ting n vn khc khoi vng ln nhng -Ch ra cc trng hp tch TN ting n li bit, bn chn. thnh cu ring trong cc ->Lm ni bt thng tin chui cu di y. Nu tc nng ct cu (Bn ngi lnh dng ca nhng cu do TN to u ci u, tc xo thnh ? gi.).Nu khng tch TN ra thnh cu ring, thng tin nng ct cu c th b thng tin TN ln t (Bi v.tr cui cu, TN c u th c nhn mnh v thng tin). Sau na vic tch cu nh vy cn c tc dng nhn mnh s tng ng ca thng tin m TN biu th, so vi thng tin nng ct cu. IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm bi 3 (48). -c bi: Chuyn i cu ch ng thnh cu b ng. D-Rt kinh nghim:

Tit: 90 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 22-Tit 2 Kim tra ting Vit A-Mc tiu bi hc: -Bit cng c v h thng ho li nhng kin thc hc v: Trng ng, cu rt gn, cu .bit v php so snh. -Rn k nng trnh by bi r rng, mch lc. B-Chun b: - dng: Bng ph chp bi, 246

-Nhng iu cn lu : Ch cch lm bi r rng, mch lc, kho hc, khng sai li c.t. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: III-Bi mi: A. bi: I-Trc nghim: 3 im. c k .v v tr li cc cu hi: Thng thng, vo khong tri ht nm, ma xun bt u thay th cho ma phn, khng cn lm cho nn tri ng c nh mu pha l m. Sng dy, nm di nhn ra ca s thy nhng vt xanh ti hin trn tri, mnh cm thy ro rc 1 nim vui sng sa. Trn gin thin l, vi con ong sing nng bay i kim nh hoa. Ch tm chn gi sng, trn nn tri trong trong c nhng ln sng hng hng rung ng nh cnh con ve mi lt. (Ma xun ca ti V Bng). 1-.v c my cu: a.Hai cu. b.Ba cu. c.Bn cu. d.Nm cu. 2-Trong .v c my cu c trng ng: a.Mt cu. b.Hai cu. c.Ba cu. d.Bn cu. 3-on vn c my cu rt gn: a.Khng c. b.Mt cu. c.Hai cu. d.Ba cu. 4-on vn c my cu .bit: a.Mt cu. b.Hai cu. c.Ba cu. d.Bn cu. 5-on vn c s dng my php so snh: a.Mt. b.Hai. c.Ba. d.Bn. 6-Trng ng: Ch tm chn gi sng, trn nn tri trong trong (cu 4) l trng ng g : a.Trng ng cch thc. b.Trng ng th.gian. c.Trng ng khng gian. d.C b v c II-T lun: 7 im. 1-Trng ng c nhng cng dng g ? 2-Tm 5 thnh ng biu th ngha chy rt nhanh, rt gp ? 3-Vit .v c sd 1 trong 5 thnh ng va tm c ? B.p n: I-Trc nghim: 3 im Mi cu ng 0,5 im. Cu p n cu 1 c cu 2 d cu 3 b 247 cu 4 a cu 5 b cu 6 d

II-T lun: 7 im. Cu 1: 2 im. Trng ng c nhng cng dng sau: -Xc nh h.cnh, .kin din ra s vic nu trong cu, gp phn lm cho ni dung ca cu c y , chnh xc. -Ni kt cc cu, cc on vi nhau, gp phn lm cho .v, b.vn c mch lc. Cu 2: 2,5 im Mi thnh ng 0,5 im. Cu 3: 1,5 im. Vit c .v c 1 trong 5 thnh ng v tm trn. IV-Cng c: Gv nhn xt thc lm bi ca hs v thu bi. V-Hng dn hc bi: -Chun b bi: Chuyn i cu ch ng thnh cu b ng. D-Rt kinh nghim: Tit: 91 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 22-Tit 3 Tp lm vn: Cch lm bi vn lp lun chng minh A-Mc tiu bi hc: -n li nhng kin thc cn thit (v to lp vn bn, v vn bn lp lun chng minh) vic hc cch lm bi c c s chc chn hn. -Bc u nm c cch thc c th trong vic lm bi vn lp lun chng minh, nhng iu cn lu v nhng li cn trnh trong lc lm bi. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Tit hc ny i hi gv phi a n cho hs nhng hiu bit v cch lamg bi, nhng l nhng hiu bit v cch lm bi c dt trong MLH vi nhng k.thc l thuyt tng ng v vi nhng mu mc trc quan sinh ng. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Th no l php lp lun chng minh ? Cc l l, bng chng trong php lp lun CM cn phi nh th no ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I-Cc bc lm bi vn lp lun chng minh: 248

-Hs c bi. -Em hy nhc li qui trnh lm mt bi vn ni chung ? (4 bc: tm hiu v tm , lp dn bi, vit bi, c v sa cha). - bi trn thuc kiu bi g ? -Ni dung cn chng minh l g ? -Ta c th chng minh cu tc ng trn bng nhng cch no ? -Hs c dn bi trong sgk. -Dn bi ca bi lp lun chng minh gm nhng phn no ? Nhim v ca tng phn l g ? -Hs c 3 cch MB trong sgk. -GV c 2 on CM phn TB trong sch Bi dng nng lc lm vn 7 (48-50). -Hs c 3 cch KB trong sgk. -Hs c ghi nh. -Hs c 2 bi. -Em s lm theo cc bc nh th no ?

* bi: N.dn ta thng ni: C ch th nn. Hy chng minh tnh ng n ca cu tc ng . 1-Tm hiu v tm : -Kiu bi: Chng minh. -N.dung: Ngi no c l tng, c hoi bo, c ngh lc vng vng, ngi s thnh cng trong cuc sng. -P.php CM: C 2 cch lp lun +Nu d.chng xc thc (ng s vp ng). +Nu l l (khng s sai lm). 2-Lp dn bi: a-MB: Nu lun im cn c CM. b-TB: Nu l l v d.c chng t lun im l ng n. C-KB: Nu ngha ca lun im. 3-Vit bi: Vit tng on MB->KB. a-C th chn 1 trong 3 cch MB trong sgk. b-TB: -Vit on phn tch l l. -Vit on nu cc d.c tiu biu. C-KB: C th chn 1 trong 3 cch KB trong sgk. 4-c v sa cha bi: *Ghi nh: sgk (50 ). II-Luyn tp: 1- thc hin cc bi trn y em s thc hin cc bc nh sau: a-V qui trnh cc bpc lm bi: 4 bc. b-V cch lp lun: -H thng lun im phi sp xp theo mt trt t hp l. -Cc lun im c th sp 249

- Hai ny c g ging v xp theo nhiu cch: theo khc so vi vn lm mu trnh t th.gian (trc-sau), theo trn ? trnh t kh.gian. 2-Hai trn c ngha tng t l khuyn nh con ngi phi bn lng vng ch khi lm vic, nht l vic to ln c nh hng n s nghip. Tuy nhin 2 ny cng c s khc nhau: -Khi CM cu: C cng mi st, c ngy nn kim cn nhn mnh vo chiu thun: h c lng q.tm th vic kh nh mi st thnh kim cng c th lm c. -Nhng CM bi : Khng c vic g kh ta phi ch c 2 chiu thun nghch. Nu lng khng bn th khng th lm nn vic, cn q.tm th c th o ni lp bin vn c th lm c. IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ng ghi nh, lm tip phn luyn tp. -Chun b bi: Luyn tp lp lun chng minh. D-Rt kinh nghim:

Tit: 92 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 22-Tit 4 Tp lm vn: Luyn tp lp lun chng minh A-Mc tiu bi hc: -Cng c nhng hiu bit v cch lm bi lp lun chng minh. Vn dng c nhng hiu bit vo vic lm 1 bi vn CM cho 1 nhn nh, 1 kin v 1 v. XH gn gi, quen thuc. 250

B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Gv cn tm cch t hs vo tnh hung, cc em ng vai tr 1 ngi phi thuyt phc ngi khc tin vo iu mnh ang c gng CM. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: -Nu cc bc lm mt bi vn lp lun chng minh ? -Nu dn ca bi vn lp lun chng minh ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr -Hs c bi. Ni dung kin thc * bi: CM rng n.dn VN t xa n nay lun lun sng theo o l n qu nh k trng cy, Ung nc nh ngun. I-Chun b nh: - bi trn thuc kiu bi 1-Tm hiu : no ? -Kiu bi : Chng minh. - bi yu cu CM v. g ? -Ni dung: Lng bit n nhng ngi to ra thnh qu mnh c hng. Phi nh v ci ngun. l mt -Em hiu n qu nh k trng o l sng p ca ngi cy v ung nc nh ngun l VN. g ? -Y.cu lp lun CM y i hi phi lm nh th no ? (a ra v P.tch nhng chng c thch hp cho ngi c hoc ngi nghe thy r iu nu bi l ng n, l c tht). 2-Lp dn : a-MB: -MB cho bi CM cn lm g ? t lng bit n nhng ai ( +Dn dt vo : em n cuc sng n nh, yn vui, tc ng xa c cu: +Chp cu trch: n qu nh k trng cy, Ung nc nh ngun. +Chuyn : ). o l cao p ang ngi sng trn bu tri nhn -Phn TB cn phi thc hin ngha. 251

nhng nhim v g ? (+Gii b-TB: thch cu tc ng: H n tri cy th phi ghi nh cng lao v cng n ca ngi trng cy... Cng nh c c dng nc mt phi nh n ni xut hin dng nc. Hai cu tc ng cng g.dc ngi i phi ngh n cng +Chng minh theo trnh t lao n ai em li cho mnh th.gian: cuc sng yn vui, h.phc... Ngy xa: *Dng l l din gii ND v. CM. -Nhng biu hin c th trong i sng: +L hi trong lng. +Ngy gi, ngy thng th,... Ngy nay: +Ngy thng binh l.s, ngy nh gioVN,... +Phong tro thanh nin tnh -Kt bi cn lm g ? nguyn. (+Tng kt nh gi chung: -Suy ngh v lng bit n, n n: Xy nh tnh +Rt ra bi hc: ngha, XD qu xo i gim +Nu suy ngh: ). ngho, chm sc m VN anh hng,... -Chia 2 nhm: Nhm 1 vit c-KB: phn MB v phn gii thch 2 -Ni chung, nh n ngi ddax cu tc ng ; nhm 2 vit em li hp, em li cuc sng phn CM theo trnh t th.gian tt s p cho ta l o l... v phn KB. l bi hc mun i... Chng ta hy pht huy truyn thng -Ln lt cc nhm ln trnh by tt p ca cha ng... phn chun b ca nhm 3-Vit thnh bi vn: mnh. -Cc nhm nhn xt, nh gi phn trnh by ca nhm mnh v ca nhm bn. 4-c v sa cha bi: -Gv nh xt chung v cho II-Thc hnh trn lp: im theo nhm. IV-Hng dn hc bi: -V nh vit hon chnh bi vn trn. -Chun b vit bi TLV s 5 Vn lp lun chng minh. D-Rt kinh nghim: 252

Tit: 93 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 23-Tit 1 Vn bn: c tnh gin d ca Bc H (Phm Vn ng) A-Mc tiu bi hc: -Cm nhn c 1 trong nhng p.cht cao p ca Bc H l c tnh gin d: gin d trong li ssng, trong qh vi mi ngi, trong vic lm v li ni, bi vit. -Nhn ra v hiu c NT ngh lun ca tc gi trong bi, .bit l vic nu d.c c th, ton din, r rng, kt hp vi gii thch, bnh lun ngn gn m su sc. -Rn k nng c v p.tch vn bn ngh lun. B-Chun b: - dng: Tranh nh v c.tch HCM v th tng Phm Vn ng. -Nhng iu cn lu : y l bi vit ngh lun CM. Thao tc ngh lun ch yu l dng d.c v sp xp cc d.c y theo 1 h.thng lp lun hpk l. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Bi ngh lun S giu p ca TV em li cho em nhng hiu bit su sc no v TV ? NT ngh lun ca tc gi c g ni bt ? III-Bi mi: Chng ta nht l thanh thiu nin VN tng c nghe nhiu ngi k chuyn v c.tch HCM, v nhng k.nim c gp Bc H, c lm vic bn Bc, h.tp Bc bit bao iu b ch. VN BN c tnh gin d ca Bc H s gip chng ta hiu thm v Bc knh yu. Hot ng ca thy-tr -Da v phn c.thch*, em hy nu 1 vi nt v tc gi Phm Vn ng ? -Nu xut x ca vn bn ? Ni dung kin thc I-Gii thiu chung: 1-Tc gi: PV (1906-2000) 2-Tc phm: Trch t bi Ch tch HCM, tinh hoa v kh phch ca DT, lng tm ca thi i - Din vn trong l k nim 80 nm ngy sinh c.tch HCM (1970). -Hd c: c r rng, mch lc, II-c-Hiu vn bn: si ni, lu nhng cu cm. 253

-Gii thch t kh. -Trong vn bn ny, tc gi kt hp cc kiu ngh lun Cm, gii thch, bnh lun. Theo em kiu ngh lun no l chnh ? -V. m tc gi ngh lun l g (.tng- ti ngh lunLun im chnh) ? -Tc gi CM nhng ph.din no trong i sng v con ngi ca Bc ? (c biu hin trong cch n , s.hot, cch ng x v trong li ni, bi vit). - bi ny tc gi lp lun theo trnh t no ? (T nhn xt k.q n nhng biu hin c th). -Da vo trnh t lp lun, em hy nu b cc ca bi vn ? -Gv: V l .trch nn vn bn ny khng 3 phn nh trong b cc thng thng ca bi vn ngh lun. Bi ch c 2 phn MB v TB. -Hs c 1,2- chnh ca on ny l g ? - phn m u, cu vn no nu nhn xt chung ? y c phi l cu vn nu l.im chnh ca bi khng ? -T vi biu th qh g gia 2 v cu ? Tc dng ca s i lp l g ? -Cu vn nu l.im chnh ca bi cho ta hiu g v Bc ?

-Th loi: Ngh lun chng minh.

-B cc: 2 phn. +MB (1,2): Nu nhn xt chung v c tnh gin d ca Bc. +TB (3,4,5): Trnh by nhng biu hin c th v c tnh gin d ca Bc (Chng minh s gin d ca Bc). 1-Nhn xt chung v c tnh gin d ca Bc: -iu rt q.trong... l s nht qun gia i h. c.tr lay tri chuyn t vi .s v cng gin d v khim tn ca HCT. ->S dng qh t i lp c t.d b xung cho nhau. =>Bc H va l bc v nhn li lc, phi thng va l ngi b.thng, rt gn gi thn thng vi mi ngi. -Rt l lng... l trong 60 nm ca cuc i y sng gi... trong sng, thanh bch, tuyt p. -Cu no l cu gii thch ->Gii thch v nhn mnh nhn xt chung y ? thm nt .trng v s nht -c tnh gin d ca Bc c qun trong cuc i v phong tc gi nhn nh bng cch sng ca Bc. nhng t no ? =>Ngi ca cuc i v phong -Li gii thch ny c t.d g ? cch sng cao p ca Bc. 254

->Cch lp lun ngn gn, -Li nhn nh th su sc. hin thi g ca tc gi ? -Em c nhn xt g v cch lp lun ca tc gi .v ny ? -Gv: Nh vy l ph.cht va v i va gin d ca HCT lun hng v n.dn, gn b vi h.p ca n.dn. S trong sng, thanh bch ca Bc va bt ngun t n.dn va b xung nng cao cuc i v phm gi lm ngi trong sng, thanh bch. -Hs c 3,4,5- chnh ca 3 on ny l g ? -3 CM s gin d ca Bc mt no ? - 3, tc gi cp ti 2 phng din trong li sng gin d ca Bc. l nhng ph.din no ? (Gin d trong s.hot, lm vic v gin d trong qh vi mi ngi). - lm r np s.hot gin d ca Bc, tc gi a ra nhng chng c no ?

2-Chng minh s gin d ca Bc: a-Gin d trong li sng: * Trong s.hot, lm vic: -Ba cm ch c vi ba mn... -Ci nh sn ch vn vn vi ba phng... -Bc sut i lm vic, sut ngy lm vic, t vic ln... n vic rt nh... ->D.c chn lc, tiu biu, rt i thng, gn gi vi mi ngi nn d hiu, d thuyt phc. =>Bc l ngi gin d trong s.hot cng nh trong cng vic. *Trong quan h vi mi ngi: -Vit th cho 1 d.ch. -Ni chuyn vi cc chu M.Nam. -i thm nh tp th ca c.nhn. ->Lit k nhng d.c tiu biu. =>Th hin s quan tm, trn trng v yu qu tt c mi ngi.

-Em c nhn xt g v cc d.c m tc gi a ra y ? -Cc d.c trn cho ta hiu thm g v Bc ? -Ph.din th 2 trong li sng gin d ca Bc l g ? - thuyt phc bn c v s gin d ca Bc trong qh vi mi ngi, tc gi a ra nhng d.chng c th no ? -Em c nhn xt g v cch

255

nu d.c y ? -Nhng d.c nu ra y c ngha g ? -Gv: Tip theo, tc gi gii thch ci ngun, i chiu c tnh gin d ca Bc bng l l d hiu m su sc: Bc sng gin d khng phi l theo li sng khc kh ca cc nh tu hnh, cng khng phi kiu ca cc nh hin trit n dt. Sng gin d v i sng v.cht bi v Bc H c i sng tinh thn phong ph. l cuc sng ca ngi lm cch mng, v 1 l tng cao p. C th ni phong cch sng gin d ca Bc H:

- l .s thc s vn minh m Bc H nu gng sng trong th gii ngy nay. ->Cu vn s kt .v, va c g.tr kq nhn mnh l.im, va rt ra bi hc thit thc. =>Khng nh li sng gin d ca Bc v by t tnh cm qu trng i vi Bc. b-Gin d trong cch ni v vit: -Khng c g qu hn L TD. -Nc VN l 1, DT VN l 1, Sng -y c phi l cu vn s c th cn, ni c th mn, kt .v khng ? Tc dng ca song chn l y khng bao gi n l g ? thay i. ->y l nhng cu ni ni -Cu vn s kt .v c ting ca Bc, mi ngi dn ngha g ? u bit. - lm s.t s gin d trong cch ni v vit ca Bc, tc gi dn nhng cu ni no =>C sc tp hp, li cun, ca Bc ? cm ho lng ngi. -Nhng chn l gin d m -V sao tc gi li dn nhng su sc..., l ch ngha cu ni ny ? anh hng cch mng. ->Li bnh lun va ngi ca -Khi ni v vit cho qun sc mnh phi thng ca li ni chng n.dn, Bc dng gin d m su sc ca Bc, nhng cu rt gin d, v va s kt kq lun im. sao ? (V mun cho qun chng hiu c, nh c, lm c). -Nhng li ni v vit ca Bc c tc dng g ? -Tc gi bnh lun nh th 256

no v t.dng ca li ni gin d m su sc ca Bc ? -Li bnh lun ny c ngha g ? -VN BN ny cho em hiu bit thm g v Bc ? (Cng vi nhiu ph.cht cao qu khc, gin d l c tnh ni bt Bc H. Gin d trong i sng, trong qh vi mi ngi, Bc H cng gin d trong li ni v bi vit. Bc i sng v.cht gin d ho hp vi .s tinh thn ph.ph, vi t tng v tnh cm cao p). -Em h.tp c g v cch ngh lun ca tc gi ? (Ngh lun ca tc gi giu sc th.phc. V: L.im r rng, mch lc, d.c ton din, ph.ph, xc thc; xen gia d.c l gii thch, bnh lun nh nhng, su sc). -Hs c ghi nh. -Qua VN BN, em hiu g v tnh cm ca tc gi i vi Bc ? -Tm mt s v d chng minh s gin d trong th vn ca Bc ? IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh. -Son bi: ngha vn chng. D-Rt kinh nghim:

*Ghi nh: sgk (55). -Tc gi: L ngi knh yu v trn trng Bc. *Luyn tp: -Ti ni ng bo nghe r khng ? (Tuyn ngn c lp). -Sng ra b sui, ti vo hang,... (Tc cnh Pc B).

257

Tit 94 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 23-Tit 2 Ting Vit: Chuyn i cu ch ng thnh cu b ng A-Mc tiu bi hc: -Nm c khi nim cu ch ng, cu b ng. -Nm c mc ch ca vic chuyn i cu ch ng thnh cu b ng. -Rn k nng s.dng cu ch ng, cu b ng linh hot trong ni, vit. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Tham gia c.to cu b ng trong TV thng c cc t c, b. Tuy nhin cn phn bit cu b ng vi cu b.thng cha cc t b, c (cu b ng: N b thy pht. N b pht. N c khen; cu b.thng:Cm b thiu. N c i bi.). C-Tin trnh t chc dy hc: II-Kim tra: Trng ng c nhng cng dng g ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr -Hs c v d (bng ph). -Xc nh CN ca cc cu bn ? CN ca cu a l ai ? Thc hin h. g ? Hng vo ai ? -CN ca cu b l ai ? H. ca ngi khc hng v CN l g ? -Nu ngha ca CN trong cc cu trn, khc nhau nh th no ? Ni dung kin thc I-Cu ch ng v cu b ng: *V d: a-Mi ngi / yu mn em. ->CN biu th ngi thc hin 1 h. hng n ngi khc (hay CN biu th ch th ca h.) b-Em / c mi ngi yu mn. ->CN biu th ngi c h. ca ngi khc hng n (hay CN biu th .tng ca h.).

-Gv: cu a l cu ch ng, cu b l cu b ng. *Ghi nh1: sgk (57 ). -Em hiu th no l cu ch 258

ng, th no l cu b II-Mc ch ca vic ng ? chuyn i cu ch ng thnh cu b ng: *V d: -Hs c v d (bng ph). -Chn cu b. Em c mi ngi -Em s chn cu a hay cu b yu mn. in vo ch c du ba chm trong .v ? -Gii thch v sao em li chn cch vit nh vy ? (V n gip cho vic lin kt cc cu trong on c tt hn. Cu i trc ni v Thu-thng qua CN em ti, v vy s l hp l v d hiu hn nu cu sau *Ghi nh 2: sgk (58 ). cng tip tc ni v Thu- III-Luyn tp: thng qua CN em.). *Cc cu b ng: -Vic chuyn i cu ch -C khi (cc th ca qu) c ng thnh cu b ng v trng by trong t knh, trong ngc li, nhm mc ch g ? bnh pha l. -Tc gi My vn th lin -Tm cu b ng trong cc c tn lm ng thi .trch di y ? nht. *Trong cc VD trn y, tc gi chn cu b ng nhm trnh lp li kiu cu dng - Gii thch v sao tc gi trc , ng thi to lin kt chn cch vit nh vy ? tt hn gia cc cu trong on. IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc 2 ghi nh; t 5 cu ch ng, 5 cu b ng. -Chun b bi sau: Chuyn i cu ch ng thnh cu b ng (Tip theo). D-Rt kinh nghim: Tit: 95,96 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 23-Tit 3,4 Tp lm vn: Vit bi tp lm vn s 5 Vn lp lun chng minh A-Mc tiu bi hc: -n tp v cch lm b.vn lp lun chng minh, cng nh v cc k.thc vn v ting Vit c lin quan n bi lm, c th vn dng k.thc vo vic lm 1 b.vn lp lun chng minh c th. 259

-C th t nh gi c.xc hn trnh TLV ca bn thn c ph.hng phn u pht hyu u im v sa cha nhc im. B-Chun b: - dng: Bng ph chp bi. -Nhng iu cn lu : Gv cn thng bo sm vi hs v cc yu cu chnh ca b.vn: phm vi, ni dung ca ti, kiu VN BN phi to lp, nhng iu hs cn t c v nhng iu cn trnh trong bi lm. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: III-Bi mi: I. bi: Hy chng minh rng i sng ca chng ta s b tn hi rt ln nu mi ngi khng c thc bo v mi trng sng. II. p n: 1. M bi : 2 im. (Nu lun im cn chng minh - dn dt vo - chuyn ). Nu ngoi i cong ngi sinh hot rt thoi mi, ba bi... Ni chung h chng c thc bo v m.trong sng... V vy chnh con ngi phi chuc ly nhng tn hi khc lit. Chng ta s lm sng t vic ny. 2. Thn bi : 6 im. (Dng l l v dn chng chng minh). -L l: Tht khng sai, hng ngy mi ngi u lo lng cho cuc sng: ch , ming n, sinh hot, giao lu lm vic... Chung quanh ta l c s h tng: cu cng, mng rch, sng ngi, ng x... V sao cng rnh b tc ? Con mng nc ng en ngm ? Rc y ng ? Mi hi thi xng ln... Bnh ngoi da, bnh ng h hp, bnh au mt... Tt c l do con ngi khng c thc gi gn sch p m.trong... -Dn chng thc t: Thc t cho thy, v con ngi khng c thc bo v m.trong sng, nn chnh h mang tai ho bi thm: +Ma xung ng ngp nc v cng rnh b tc. +Nc mng rch thi gy bnh ngoi da. +Sc vt cht, nm ba bi, gy bnh dch hch... +Nhng ch nc ng sinh mui, gy bnh st xut huyt. 3. Kt bi : 2 im. (Tng kt nh gi chung, rt ra bi hc, suy ngh). Tt c ch ti con ngi khng gi gn sch p m.trong sng. Ni tm li mun trnh nhng tn hi ng tic , mi ngi phi gp cng sc bo v trong sch m.trong sng ca thin nhin. IV-Cng c: -Gio vin nhn xt thc lm bi ca hc sinh. 260

-Thu bi. V-Hng dn hc bi: -Tip tc n l thuyt v vn lp lun chng minh. -Chun b bi sau: Luyn tp vit on vn chng minh. D-Rt kinh nghim:

Tit: 97 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 24-Tit 1 Vn bn: ngha vn chng (Hoi Thanh) A-Mc tiu bi hc: -Hiu c q.nim ca Hoi Thanh v ngun gc ct yu, nhim v v cng dng ca vn chng trong lch s loi ngi. -Hiu c phn no trong cch ngh lun vn chng ca Hoi Thanh. -Rn k nng phn tch vn ngh lun chng minh. B-Chun b: - dng: -Nhng iu cn lu : y l vn bn ngh lun vn chng c th l bnh lun cc v. v vn chng ni chung. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Trong vn bn c tnh gin d ca Bc H, lun c trin khai thnh my lun im, l nhng lun im no ? (2 lun im: Gin d trong li ssng v gin d trong ni, vit). III-Bi mi: Chng ta c hc nhng ng vn chng nh: c.tch, ca dao, th, truyn,... Chng ta n vi vn chng mt cch hn nhin, theo s rung ng ca tnh cm. Nhng my ai suy ngm v ngha ca vn chng i vi bn thn ta cng nh vi mi ngi. Vy vn chng c ngha g ? c vn chng chng ta thu lm c nhng g ? Mun gii p nhng cu hi mang tnh l lun su rng rt th v y, chng ta hy cng nhau tm hiu bi ngha vn chng ca Hoi Thanh-mt nh ph bnh vn hc c ting. Ni dung kin thc I-Gii thiu chung: -Da vo ch thch*, em hy 1-Tc gi: Hoi Thanh (1909nu hiu bit ca mnh v tc 1982). gi Hoi Thanh ? -L nh ph bnh vn hc xut 261 Hot ng ca thy-tr

-Em hy nu xut x ca VN BN ? -GV: Bi Tinh thn yu nc ca n.dn ta l v chnh lun bn v v. c.tr XH. Cn bi ngha vn chng l thuc th ngh lun vn chng, bn v v. thuc vn chng. V l .trch trong 1 bi ngh lun di nn VN BN chng ta hc khng y 3 phn hon chnh. -Hd c: Ging chm ri, su lng, rnh mch, biu l cm xc. -Ta c th chia bi vn thnh my phn, ca tng phn l g ? -Hs c on 1,2,3,4. - on 1, tc gi i tm ngha v.chng bt u t cu chuyn g ? y c phi l d.c khng ? -Vy u l cu vn nu l l ? (Ting khc y, nhp au thng y chnh l ngun gc ca thi ca). -Cu chuyn ny cho thy tc gi mun ct ngha ngun gc ca v.chng nh th no ? -T cu chuyn y tc gi i n KL g ? y c phi l lun im khng ?

sc. 2-Tc phm: Vit 1936, in trong sch "Vn chng v hot ng".

II-c-Hiu vn bn: *B cc: 2 phn. -1,2,3,4: Ngun gc ca vn chng. -5,6,7,8: Cng dng ca vn chng. 1-Ngun gc ca vn chng: -Chuyn con chim b thgTing khc ca thi s . ->D.c thc t

=>V.chng x.hin khi con ngi c cm xc mnh lit. -Ngun gc ct yu ca vn chng l lng thng ngi v rng ra thng c mun vt, mun loi. ->Lun im cui on-Th hin cch trnh by theo li qui np t c th n k.qut. =>Nhn i l ng.gc chnh -Em c nhn xt g v v.tr ca v.chg. ca lun im trong .v ? V.tr y cho thy l.im c trnh by theo cch no ? -Em hiu lun im ny nh th no ? -V.chg s l hnh dung ca s -GV: Cu chuyn c l l l sng mun hnh vn trng. mt chuyn hoang ng, Chng nhng th v.chg cn song khng phi l khng c s.to ra s sng. ngha. y chnh l l l Vy th, hoc hnh dung s 262

chuyn tip n lun im. - lm r hn ngun gc tnh cm nhn i ca v.chg, tc gi nu tip 1 nhn nh v vai tr tnh cm trong s.to v.chg, l nhng cu vn no ? -Em hiu nhn nh ny nh th no ? -Hy tm 1 s TP v.chg hc chng minh cho q.nim v.chg nhn i ca Hoi Thanh ? (VD: v ca dao c Nhng cu ht v tnh cm g.nh, v t.yu q.hg .nc...). -Gv: c v.chg, ta thy c nhng bi x.pht t tnh thg ngi nh : Chiu chiu ra ng ng sau..., nhng cng c nhng bi xut pht t tnh cm kch chm bim nh : S c chng giu th... Tho lun: T thc t , em c suy ngh g v q.im v.chg ca Hoi Thanh ? V sao? (ng nhng cha ton din. V c th v.chg thg ngi nhng cng c th v.chg chm bim kch). -HS c on 5,6,7,8. -Hoi Thanh bn v cng dng ca v.chg i vi con ngi bng nhng cu vn no ? - cu th nht, tc gi nhn mnh cng dng no ca v.chg ? (Khi dy nhng cm xc cao thng ca con ngi). - cu th 2, tc gi cho thy cng dng no ca v.chg ? (Rn luyn, m rng th gii tnh cm ca con ngi). -Kt hp li, Hoi Thanh cho ta thy cng dng l lng no

sng, hoc sng to ra s sng, ngun gc ca v.chg u l tnh cm, l lng v tha. =>V.chg phn nh v sng to ra i sng, lm cho .s tr nn tt p hn.

2-Cng dng ca vn chng: -Mt ngi hng ngy ch... hay sao ? -V.chg gy cho ta... nghn ln.

=>V.chg lm giu tnh cm con ngi. ->Nhg thut ngh lun giu cm xc nn c sc li cun ngi c. -C k ni... mi hay. -Nu pho lch s... n bc no. 263

ca v.chg i vi con ngi ? -Em c nhn xt g v ngh thut ngh lun ca tc gi ? -Tip theo, Hoi Thanh ginh 2 cu vn ni v cng dng x hi ca v.chg, l 2 cu vn no ? -Cu 1, tc gi mun ta tin vo sc mnh no ca v.chg ? (V.chg lm p v hay nhng th bnh thg). -Cu 2, tc gi mun ta cm nhn sc mnh no ca v.chg ? (Cc thi nhn, vn nhn lm giu sang cho lch s nhn loi). -Hai cu vn trn, cho ta hiu thm g v ngha ca v.chg ? -Gv: R rng v.chg bi p cho chng ta bit bao tnh cm trong sng, hng ta ti nhng iu ng, nhng iu tt v nhng ci p. V.chg gp phn tn vinh c.s ca con ngi. C nh l lun ni: chc nng ca v.chg l hng con ngi ti nhng iu chn, thin, m. Hoi Thanh tuy khng dng nhng t mang tnh k.q nh th, nhng qua l l gin d, kt hp vi cm xc nh nhng v li vn giu hnh nh, cng ni c kh y cng dng, hiu qu, t.dng ca v.chg. Ni khc i bi vit ca Hoi Thanh l nhng li p, nhng hay ca ngi v.chg, tn vinh ti hoa v cng lao ca cc vn ngh s. -B.vn cho em hiu bit thm g v ngha ca v.chg ? Em h.tp c g v cch ngh lun ca tc gi ?

=>V.chg lm p, lm giu cho cuc sng.

*Ghi nh: sgk (63 ). -Hoi Thanh l ngi am hiu v.chg, c q.im r rng, xc ng v v.chg, trn trng cao v.chg. *Luyn tp: Bc vo i khng phi chng ta sn c tt c nhng k.thc, nhng tnh cm ca ngi i, nht l cuc sng con ngi cc thi i xa xa. Nhng nh c hc truyn c.tch, ca dao. tc ng m ta hnh dung c cuc i y vt v gian trun ca ngi xa. T chng ta c tip nhn nhng t tng, tnh cm mi 264

-Qua VN BN ny, em hiu :thg yu nhng ngi l.ng c thm g v tc gi Hoi Thanh nhng thn phn y ng ? cay". V vy c th ni xo b v.chg i th cng xo b ht -Hoi Thanh vit: "V.chg gy nhng du vt lich s, loi ngcho ta nhng tnh cm ta i s ngho nn v tm linh khng c, luyn nhng tnh n mc no. cm ta sn c". Hy da vo k.thc v.hc c, gii thch v tm d.c chng minh cho cu ni ? IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm tip phn luyn tp. -Son bi: n tp vn ngh lun. D-Rt kinh nghim: Tit: 98 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 24-Tit 2 Kim tra vn A-Mc tiu bi hc: -Kim tra cc vn bn hc trong hc k I, bao gm cc bi tc ng v bn vn bn chng minh. -Rn k nng trnh by sch s, r rng, ng yu cu. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: III-Bi mi: A.. bi: I. Phn trc nghim: 3 im. 1.Ni tn tc phm khp vi tn tc gi: Tc phm a.Tinh thn yu nc ca nhn dn ta. b.Tc ng v con ngi v x hi. c.S giu p ca ting Vit. d. ngha vn chng. Tc gi Dn gian. ng Thai Mai. H Ch Minh. Dn gian. Phm Vn ng. Hoi Thanh 265

e.Tc ng v TN v LSX. g.c tnh gin d ca Bc H. 2. Ni tn tc phm khp vi th loi: Tc phm a.Tinh thn yu nc ca nhn dn ta. b.Tc ng v con ngi v x hi. c.S giu p ca ting Vit. d. ngha vn chng. e.Tc ng v TN v LSX. g.c tnh gin d ca Bc H. Th loi Tc ng. Ngh lun. Nhg lun. Tc ng. Ngh lun. Ngh lun.

II.Phn t lun: 7 im. 1.Th no l tc ng ? Chp li 2 cu tc ng v TN v LSX, 2 cu tc ng v con ngi v x hi ? 2.Trnh by hiu bit ca em v tc gi H Ch Minh ? B.p n: I. Phn trc nghim: Ni ng c tn tc gi vi tc phm, th loi vi tc phm- Mi ng 0,25 im. II-Phn t lun: Cu 1: 4 im. -Nu ng nh ngha v tc ng : 2 im -Chp ng mi cu tc ng : 0,5 im. Cu 2: 2 im. -HCM (1890-1969), qu x Kim Lin, huyn Nam n, tnh Ngh An. -L lnh t v i ca DT VN. -L nh vn, nh th ln ca VN. -L danh nhn vn ho th gii. *Trnh by: 1 im. IV-Cng c: -Gv nhn xt thc lm bi ca hs v thu bi. IV-Hng dn hc bi: Son bi: n tp vn bn ngh lun. D-Rt kinh nghim: Tit: 99 Son: /2/2006 Ging: /2/2006 Bi 24-Tit 3 266

Ting Vit: Chuyn i cu ch ng thnh cu b ng (tip theo) A-Mc tiu bi hc: -Nm c cc cch chuyn i cu ch ng thnh cu b ng. -Thc hnh c thao tc chuyn i cu ch ng thnh cu b ng. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : V. chuyn i cu ch ng thnh cu b ng ch t ra vi nhng cu c ct li v ng l ngoi T, tc nhng T i hi phi c ph ng ch .tc gi. Trong TV t 1 cu ch ng c th chuyn i thnh 1 hoc 2 cu b ng tng ng. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: -Th no l cu ch ng, cu b ng ? Cho v d ? -Chuyn i cu ch ng thnh cu b ng v ngc li nhm mc ch g ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr -Hs c v d. -Hai cu a,b ging nhau ni dung hay hnh thc ? V sao ? (Ging nhau v ND, v cng miu t 1 s vic). -V hnh thc 2 cu ny ging nhau hay khc nhau ? Khc ch no ? (V hnh thc 2 cu ny khc nhau: cu a c dng t "c", cu b khng dng t "c"). -Hai cu ny l cu ch ng hay b ng ? (Cu b ng). -Cu c c cng ni dung miu t vi cu a v cu b khng ? (c ). -Cu c l cu ch ng hay cu b ng? (cu ch Ni dung kin thc I-Cch chuyn i cu ch ng thnh cu b ng: *V d: a-Cnh mm iu treo u bn th ng vi c h xung t hm "ho vng". b-Cnh mm iu treo u bn th ng vi h xung t hm "ho vng".

c-Ngi ta h cnh mn iu treo u bn th ng vi xung t hm "ho vng". d-Cnh mm iu treo u bn th ng vi c ngi ta h xung t hm "ho vng". 267

ng). -Em hy chuyn cu ch ng (cu c) thnh cu b ng ? *Ghi nh 1: sgk (64 ). -Gv: Nh vy l t 1 cu ch ng, ta c th chuyn i thnh nhiu cu b ng khc nhau v hnh thc nhng vn ging nhau v ND. -Theo em, c my cch chuyn i cu ch ng thnh cu b ng ? l nhng cch no ? Nu qui tc chuyn i ca tng cch ? -Hs c v d 2. -Nhng cu em va c c phi l cu b ng khng ? V sao ? V hnh thc n ging cu b ng ch no ? -Gv: 2 cu ny tuy c dng t b v c nhng khng phi l cu b ng. V ta khng th chuyn i thnh: Gii nht c bn em trong k thi hs gii. au b tay. -C phi cu no c t b, c cng l cu b ng khng ?

*V d: a-Bn em c gii nht trong k thi hs gii. b-Tay em b au.

*Ghi nh 2: sgk (64 ).

II-Luyn tp: 1-Bi 1 (65 ): a-Mt nh s v danh xy ngi cha y t TK XIII. -Ngi cha y c (mt nh s v danh) xy t TK XIII. -Ngi cha y xy t TK XIII. b-Ngi ta lm tt c cnh ca cha bng g lim. -Tt c cc cnh ca cha c (ngi ta) lm bng g lim. -Tt c cc cnh ca cha lm bng g lim. -Chuyn i mi cu ch c-Chng k s buc con nga ng di y thnh hai cu bch bn gc o. b ng theo hai kiu khc -Con nga bch c (chng k nhau ? s) bn gc o. -Con nga bch buc bn gc o. d-Ngi ta dng mt l c i gia sn. -Mt l c i c (ngi ta) dng gia sn. -Mt l c i dng gia sn. 2-Bi 2 (65 ): 268

-C my cch chuyn i cu ch ng thnh cu b ng, l nhng cch no ?

-Chuyn i mi cu ch ng cho di y thnh hai cu b ng- mt cu dng t c, mt cu dng t b ?

a-Thy gio ph bnh em. -Em b thy gio ph bnh. -Em c thy gio ph bnh. b-Ngi ta ph ngi nh y i. -Ngi nh y b ngi ta ph i. -Ngi nh y c ngi ta ph i. c-Tro lu th ho thu hp s khc bit gia thnh th vi nng thn. -S khc bit gia thnh th vi nng thn b tro lu th ho. -S khc bit gia thnh th vi nng thn c tro lu th ho. -Cu b ng dng t c c hm nh gi tch cc v s vic c ni n trong cu. -Cu b ng dng t b c hm nh gi tiu cc v s vic c ni n trong cu.

-Cho bit sc thi ngha ca cu dng t c vi cu dng t b c g khc nhau ? IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm bi tp 3 (65 ). -Chun b bi sau: Dng cm ch v m rng cu. D-Rt kinh nghim:

269

Tit: 100 Son: Ging: Bi 24-Tit 4 Tp lm vn: Luyn tp vit on vn chng minh A-Mc tiu bi hc: -Cng c chc chn hn nhng hiu bit v cch lm bi vn lp lun chng minh. -Bit vn dng nhng hiu bit vo vic vit mt on vn chng minh c th. -Rn k nng vit on vn chng minh. B-Chun b: - dng: -Nhng iu cn lu : Gv cn ch trng ti vic cho hs nhc li nhng c s l thuyt tng ng trc khi bc vo mi khu luyn tp. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Em hy nu dn ca bi lp lun chng minh ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr -Gv: hng dn hs qui trnh xy dng mt v. Ni dung kin thc I-Qui trnh xy dng mt on vn chng minh: -Xc nh lun im cho .v chng. -Chn la cch trin khai (qui np hay din dch). -D nh s lun c trin khai: +Bao nhiu lun c gii thch. +Bao nhiu lun c thc t. -Trin khai v thnh bi vn. -Ch LK v ND v hnh thc. II-Cch vit mt v vi mt bi cho: * 3: Chng minh rng "vn chng luyn nhng tnh cm ta sn c".

-Gv hng dn hs cch vit mt on vn vi mt ti cho- Chn 3 sgk (65 ). Hs c bi. - vit c on vn ny, iu u tin chng ta phi lm g ? (X lun im cho v). -Vy lun im ca v ny l -Lun im: Vn chng luyn g ? cho ta nhng tnh cm ta 270

-Em d nh s trin khai v theo cch no ? (Trin khai theo cch din dch). -Th no l din dch ? (Nu lun im trc ri mi dng d.c v l l chng minh) - chng minh cho lun im trn, em cn bao nhiu ln c gii thch, bao nhiu lun c thc t ? (Cn 2 lun c gii thch v 4 lun c thc t). - l nhng lun c no ?

sn c.

-Gv hdn hs cch vit v. -Lun im nu u on. -Hai lun c gii thch.

-Bn lun c thc t.

+Lun c gii thch: Vn chng c ni dung tnh cm. Vn chng c tc dng truyn cm. +Lun c thc t: Ta tm c tnh cm thc t qua cc bi vn hc: Cng trng m ra: Nh li tnh cm ngy u tin i hc. M ti: Nh li nhng li lm vi m. MTQCLN: Cm: Nh li mt ln n cm. MXCTi: Nh li mt ngy t c q.hg. *Vit on vn: Ni n ngha vn chng, ngi ta hay ni n: "Vn chng luyn nhng t.c ta sn c".ND ca v.chg bao gi cng l t.c ca nh vn i vi c.s. Khi thnh vn, t.c nh vn truyn n ngi c, to nn s ng cm v lm phong ph thm cc t.c ta c. Qua bi CTMRa, em thy y.thg hn nhng ngi trng hc, thy mnh cn phi c trch nhim hn trong h.tp v cng bit n cc thy c gio khng qun ngy m dy d chng em nn ngi. Em c ln phm li vi m. Bc th ca ngi b gi cho E RC trong bi M ti lm cho em nh li cc ln phm li vi m m em 271

-Cu kt lun cho on vn chng minh. -Hs c v chun b nh. -Cc nhm tho lun v nhn xt. -Gv khi qut li qui trnh vit vn.

khng bit xin li m. Em c ln c n cm, nhng sau khi hc bi MTQCLN:Cm, em mi cm thy ln y, em thc s cha bit thng thc cm. Ai cng sng qua nhng ngy tt trong khung cnh t.c g.nh, nhng sao bi MXCTi lm em c ao tr li HN mt cch xn xang, khi em ngh rng t lu em khng c 1 t.c q.hg su nng nh trong bi vn d em l ngi HN. Tm li v.chg c t.ng rt ln n t.c con ngi, n lm cho c.s ca con ngi tr nn tt p hn.

IV-Hng dn hc bi: Vit v chng minh theo 4 (65 ). -Chun b bi sau: Tm hiu chung v php lp lun gii thch. D-Rt kinh nghim: Tit: 101 Son: Ging: Bi 25-Tit 1 n tp vn ngh lun A-Mc tiu bi hc: -Nm c lun im c bn v cc phng php lp lun ca cc bi vn ngh lun hc. -Ch ra c nhng nt ring bit ng Dng.sc trong NT ngh lun ca mi bi ngh lun hc. -Nm c ng Dng.trng chung ca vn ngh lun qu s phn bit vi cc th vn khc. -Rn k nng h thng ho, so snh i chiu, nhn din, tm hiu v Php.tch vn bn ngh lun. B-Chun b: - dng: -Nhng iu cn lu : Cn so snh vn ngh lun vi cc loi khc thuc loi hnh t s v tr tnh. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Nu nhng nt c sc v ND v NT ca vn bn ngha vn chng ? III-Bi mi: 272

Em c hc nhng VN BN ngh lun no ? (Tinh thn yu nc ca n.dn ta, S giu p ca TV, c tnh gin d ca Bc H, ngha vn chng). Hm nay, chng ta s cng c, h thng ho li nhng k.thc hc v 4 VN BN ngh lun trn. 1-H thng cc VN BN ngh lun hc lp 7 (cu 1,2): Tn bi-Tc giLun im Ngh thut Kiu bi -Dn ta c 1 lng -B cc ch.ch, mch nng nn yu nc. lc. TTYNCNDTHCM- l 1 truyn thng -D.c ton din, chn CM qu bu ca ta. lc tiu biu v sp -LS chng ngoi xp theo trnh t xm. th.gian LS, khoa -K.chin chng hc, hp l. Php. SGCTV-TM-B cc mch lc, CM+GT -TV c nng c kt hp CM vi gii sc ca mt th thch ngn gn. ting p, mt th -Lun c xc ng, ting hay. ton din, cht ch. TC GIDCBH-PVCM+GThch+BLun -S gin d th . hin trong mi ph.din ca i sng: Ba n, dng, cn nh, li sng, trong qh vi mi ngi, trong li n ting ni, bi vit. -Th hin i sng t tng ph. ph. YNHN VTC-HT- -Ngun gc ct yu CM+GT+BL ca vn chng l lng thng ngi, thng c mun vt, mun loi. -Vn chng hnh dung ra s sng v sng to ra s sng. -Vn chng gy cho ta nhng tnh cm ta khng c, 273 -Kt hp CM vi gii thch v bnh lun ngn gn. -D.c c th, ton din, y sc thuyt phc. -Li vn gin d, trn y nhit huyt, cm xc. -Kt hp CM vi gii thch v bnh lun ngn gn. -Trnh by nhng v. phc tp 1 cch ngn gn, gin d, d hiu. -Li vn giu hnh nh v cm xc.

luyn nhng tnh cm ta sn c. 3-a.Bng h thng, so snh i chiu cc yu t gia vn t s, vn ngh lun v vn tr tnh (cu 3a): Th loi Yu t Tn bi Tuyn k -Ct truyn -Bi hc ng i u tin. -Nhn vt -Bui hc cui cng. -Nhn vt k -Cy tre Vit Nam. chuyn Tr tnh -Tm trng, cm -Ca dao-dn ca. xc -Ma, Lm, m nay Bc khng -HNH NH, vn, ng. nhp, nhn vt tr tnh -Nam quc..., Nguyn tiu, Tnh d t. Ngh lun -Lun , lun -Tinh thn yu nc..., S giu im, lun c p..., c tnh gin d, ngha vn chng. Gv: Nhng yu t neu trong cu hi ny ch l 1 phn trong nhng yu t c trng ca mi th loi. Mt khc, trong thc t, mi VN BN c th khng cha ng y cc yu t chung ca th loi. Cc th loi cng c s thm nhp ln nhau, thm ch c nhng th loi ranh gii gia 2 th loi. S phn bit cc loi hnh t s, tr tnh, ngh lun cng khng th l tuyt i. Trong cc th t s cng khng him cc yu t tr tnh v c ngh lun na. Ngc li, trong vn ngh lun cng thng thy c sd phnh thc biu cm v c khi c miu t, k.chuyn. Xc nh 1 VN BN thuc loi hnh no l da vo phnh thc c sd trong . b.Phn bit s khc nhau cn bn gia vn ngh lun v cc th loi t s, tr tnh: +Cc th loi t s nh truyn, k ch yu dng phnh thc miu t v k, nhm ti hin s vt, h.tng, con ngi, cu chuyn. +Cc th loi tr tnh nh th tr tnh, tu bt ch yu dng phnh thc biu cmm biu hin tnh cm, cm xc qua cc hnh nh, nhp iu, vn. Cc th t s v tr tnh u tp trung XD cc h.tng NT vi nhiu dng thc khc nhau nh nhn vt, h.tng thin nhin, vt,... +Khc vi cc th loi t s, tr tnh, vn ngh lun ch yu dng phnh thc lp lun bng l l, d.c trnh by kin t tng nhm thuyt phc ngi c, ngi nghe v mt nhn thc. Vn ngh lun cng c hnh nh, cm xc, nhng iu ct yu l lp lun vi h.thng cc lun im, lun c, xc ng. c.Tc ng c th coi l 1 vn bn ngh lun c bit. -Qua cc bi tp trn, em rt ra bi hc g ? *Ghi nh: sgk (67 ). IV-Hng dn hc bi: Hc bi theo ni dung n tp. -Son bi: Sng cht mc bay. 274

D-Rt kinh nghim: Tit: 102 Son: Ging: Bi 25-Tit 2 Ting Vit: Dng cm ch v m rng cu A-Mc tiu bi hc: -Hiu c th no l dng cm ch-v m rng cu (tc dng cm C-V lm thnh phn cu hoc thnh phn ca cm t). -Nm c cc trng hp dng cm C-V m rng cu. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Khi nim cm C-V c hiu l 1 kt cu ng php, phn bit vi 2 loi kt cu khc l cm chnh ph v cm ng lp. Cm C-V l c s XD 1 Cu n c c.to 2 thnh phn CN+VN. Tuy nhin khi nim cm C-V khng ng nht vi KN cu. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Nu cch chuyn i cu ch ng thnh cu b ng ? Cho v d ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I-Th no l dng cm C-V m rng cu: *V d1: Vn chng / gy cho ta nhng tnh cm ta / khng c, luyn L.t DT C V cho ta nhng tnh cm ta / sn c.

-Hs c v d (bng ph). -Tm cc cm danh t c trong cu trn ? -Phn tch c.to ca cc cm danh t va tm c v c.to ca ph ng trong mi cm danh t ? -Th no l dng cm C-V *ghi nh 1: sgk (68 ). m rng cu ?

II-Cc trng hp dng cm CV m rng cu: -Hs c v d (bng ph). *V d 2: -Tm kt cu C-V ca cc cu a-Ch Ba n / khin ti rt bn ? vui v vng tm. ->Lm CN, -Tm cm C-V lm thnh phn lm ph ng cho T. cu hoc thnh phn cm t b-Khi bt u KC, nhn dn trong cc cu trn ? ta / tinh thn rt hng hi. 275

-Cho bit trong mi cu, cm ->Lm VN C-V lm thnh phn g ? c-Chng ta / c th ni rng tri sinh l sen bao bc cm, cng nh tri sinh cm nm trong l sen. ->Lm ph ng cho cm T. d-Ni cho ng th phm gi -Qua Php.tch cc VD trn, em ca TV ch mi tht s c xc rt ra bi hc g ? nh v m bo t ngy CM/8 thnh cng. ->Lm ph -Tm cm C-V lm thnh phn ng trong cm DT. cu hoc thnh phn cm t *Ghi nh 2: sgk (69 ). trong cc cu di y ? III-Luyn tp: -Cho bit trong mi cm, cm a-i n lc va nht, m ch C-V lm thnh phn g ? ring nhng ngi chuyn mn mi nh c, ngi ta gt mang v. b-Trung i trng Bnh / Khun mt y n. ->Lm VN. c-Khi cc c gi Vng gnh, gi tng lp l sen, chng ta thy hin ra tng l cm, sch s v tinh khit, khng c my may mt cht bi no. d-Bng mt bn tay p vo vai / khin hn git mnh. ->Lm CN, lm ph ng ca T. IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc 2 ghi nh, lm tip cc phn cn li ca bi tp. -Chun b bi sau: Dng cm C-V m rng cu: Luyn tp (tip theo). D-Rt kinh nghim:

276

Tit: 103 Son: Ging: Bi 25-Tit 3 Tr bi tp lm vn s 5 A-Mc tiu bi hc: -Cng c li nhng k.thc v k.nng hc v VN BN lp lun chng minh, v cng vic to lp VN BN ngh lun v v cch sd t ng, t cu. -nh gi c cht lng bi lm ca mnh, trnh lm vn ca bn thn mnh, nh c c nhng kinh nghim v q,tm cn thit lm tt hn na nhng bi sau. B-Chun b: - dng: Bng ph. -Nhng iu cn lu : Khng nn coi n.v ca tit tr bi TLV ch l nh gi u, khuyt im ca 1 bi lm c th, m ngi gv cn gip hs rt ra nhng bi hc chung v cch lm bi. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: Th no l php lp lun chng minh ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr 277 Ni dung kin thc

-Yu cu hs nhc li bi. - bi ny thuc th loi no ? -Th no l php lp lun chng minh ? - lm c 1 bi lp lun chng minh cn phi tin hnh qua nhng bc no? - bi yu cu vit v v. g, vit cho ai, vit lm g ? lm c bi trn cn phi huy ng nhng ni dung kin thc no ? -Gv hng dn hs lp dn bi theo b cc 3 phn.

-Gv hdn hs t nhn xt, pht biu nh gi bi vit ca mnh. -V. c chng minh c ng hng v c sc thuyt phc cha ? -Cc lun im a ra c.xc cha, ph hp cha ? -Cc d.c a ra c c.xc, tiu

* bi: Hy chng minh rng i sng ca chng ta s b tn hi rt ln nu mi ngi khng c thc bo v mi trng sng. I-Tm hiu v xnh ND ca bi vit II-Lp dn : 1. M bi : 2 im. (Nu lun im cn chng minh - dn dt vo chuyn ). Nu ngoi i cong ngi sinh hot rt thoi mi, ba bi... Ni chung h chng c thc bo v m.trong sng... V vy chnh con ngi phi chuc ly nhng tn hi khc lit. Chng ta s lm sng t vic ny. 2. Thn bi : 6 im. (Dng l l v dn chng chng minh). -L l: Tht khng sai, hng ngy mi ngi u lo lng cho cuc sng: ch , ming n, sinh hot, giao lu lm vic... Chung quanh ta l c s h tng: cu cng, mng rch, sng ngi, ng x... V sao cng rnh b tc ? Con mng nc ng en ngm ? Rc y ng ? Mi hi thi xng ln... Bnh ngoi da, bnh ng h hp, bnh au mt... Tt c l do con ngi khng c thc gi gn sch p m.trong... -Dn chng thc t: Thc t cho thy, v con ngi khng c thc bo v m.trong sng, nn chnh h mang tai ho bi thm: +Ma xung ng ngp nc v cng rnh b tc. 278

biu, c c phn tch v c ton din khng ? -C rt ra c bi hc su sc v b ch cho bn thn khng ? -B cc c cn i v hp l khng ? -C bao nhiu li v cu, cc loi li g? V sao mc li ? -Gv nu nhn xt chung ca mnh v bi lm ca hs. Ch biu dng nhng u im ca hs v ch ra nhng khuyt im c th. Phn tch nguyn nhn v nu hng sa cha. -Hs t sa li ca mnh, sau trao i bi cho bn sa li cho nhau.

+Nc mng rch thi gy bnh ngoi da. +Sc vt cht, nm ba bi, gy bnh dch hch... +Nhng ch nc ng sinh mui, gy bnh st xut huyt. 3. Kt bi : 2 im. (Tng kt nh gi chung, rt ra bi hc, suy ngh). Tt c ch ti con ngi khng gi gn sch p m.trong sng. Ni tm li mun trnh nhng tn hi ng tic , mi ngi phi gp cng sc bo v trong sch m.trong sng ca thin nhin. III-Nhn xt bi lm ca hs: 1-Ni dung: 2-V NT ngh lun v hnh thc trnh by: 3-c 1 bi kh v 1 bi yu: IV-Hs sa bi:

IV-Hng dn hc bi: -V nh tip tc sa bi vit ca mnh. -Chun b bi sau: Tm hiu chung v php lp lun gii thch. D-Rt kinh nghim:

Tit: 104 Son: Ging: Bi 25-Tit 4 Tp lm vn: Tm hiu chung v php lp lun gii thch 279

A-Mc tiu bi hc: -Bc u nm c mc ch, tnh cht v yu t ca kiu bi vn ngh lun gii thch. -Nhn din v phn tch cc bi ngh lun gii thch, so snh vi cc ngh lun chng minh. B-Chun b: - dng: -Nhng iu cn lu : Gii thch l ch ra cc ni dung ca hin tng cn c gii thch, hay ni cch khc l phn tch ni dung y ra. C-Tin trnh t chc dy hc: I-n nh t chc: II-Kim tra: III-Bi mi: Gii thch l mt nhu cu rt ph bin trong i sng XH. Trong nh trng, gii thch l mt kiu bi ngh lun q.trong. Vy ngh lun gii thch l g ? N lin quan g n kiu bi ngh lun chng minh ? Chng ta i tm hiu ND bi hm nay. Ni dung kin thc I-Mc ch v phng php -Trong cuc sng, khi no th gii thch: ngi ta cn gii thch ? (Khi 1-Gii thch trong i gp 1 h.tng mi l, kh hiu, sng: con ngi cn c 1 li gii p. Ni n gin hn: khi no khng hiu th ngi ta cn gii thch r). -Hy nu mt s cu hi v nhu cu gii thch hng -V sao c lt ? ngy ? -V sao c lt ? (Lt l do ma -V sao li c nguyt thc ? nhiu, ngp ng to nn). -V sao li c nguyt thc ? (Mt trng khng t pht ra nh sng m ch phn quang li nh sng nhn t mt tri. Trong q.trnh vn hnh, tri t-mt trng-mt tri c lc cng ng trn mt ng -V sao nc bin mn ? thng. Tri t gia che mt ngun nh sng ca mt tri v lm cho mt trng b ti. 280 Hot ng ca thy-tr

-V sao nc bin mn ? (Nc sng, nc sui c ho tan nhiu loi mui ly t cc lp t trong lc a. Khi ra n bin, mt bin c thong rng nn nc thng bc hi, cn cc mui li. Lu ngy mui tch t li lm cho nc bin mn). -Mun gii thch cc v. nu trn th phi lm th no ? -Em hiu th no l gii thch trong i sng ? -Gv: trong vn nghi lun, ngi ta thng y.cug gii thch cc v. t tng, o l ln nh, cc chun mc hnh vi ca con ngi. V d nh: Th no l hnh phc ? Trung thc l g ? ... -Hs c bi vn. -Bi vn gii thch v. g ? (Gii thch v lng khim tn). -Lng khim tn c gii thch bng cch no ? (Gii thch bng l l). - hiu ph.php gii thch, em hy chn v ghi ra v nhng cu nh ngha nh: Lng khim tn c th coi l mt bn tnh,... ?

=>Mun gii thch c s vt th phi hiu, phi hc hi, phi c k.thc v nhiu mt. *Ghi nh 1: sgk (71 ). 2-Gii thch trong vn ngh lun:

*Bi vn: Lng khim tn

-Nhng cu vn gii thch c tnh cht nh ngha: Khim tn c th coi l 1 bn tnh cn bn,Khim tn l chnh n t nng cao g.tr c nhn, Khim tn l biu hin ca con ngi ng n, Khim tn l tnh nh nhn,... -Cch lit k cc biu hin ca khim tn, cch i lp ngi khim tn v k khng khim tn l 1 cch gii thch bng h.tng. -Vic ch ra ci li ca khim tn, ci hi ca khng khim -Theo em cch lit k cc biu tn cng l cch gii thch v hin ca khim tn, cch i lng khim tn. lp ngi khim tn v k khng *Ghi nh: sgk (71 ). khim tn c phi l cch gii thch khng ? -Vic ch ra ci li ca khim tn, ci hi ca khng khim tn c phi l ni dung ca gii thch khng ? II-Luyn tp: -Em hiu th no l lp lun *Bi vn: Lng nhn o gii thch ? -Bi vn gii thch v. v -Ngi ta thng gii thch bng lng nhn o. 281

nhng cch no ? -Ph.php gii thch: nh -L l trong vn gii thch cn ngha, dng thc t, m rng phi nh th no ? v. bng cch nu kh khn -Mun lm c bi vn gii v tc dng ca v.. thch cn phi lm g ? -Hs c bi vn. -Bi vn gii thch v. g ? -Bi vn c gii thch theo ph.php no ? IV-Hng dn hc bi: -Hc thuc ghi nh, lm tip phn luyn tp. -Chun b bi sau: Cch lm bi vn ngh lun gii thch. D-Rt kinh nghim: Tit: 105,106 Son: Ging: Bi 26-Tit 1,2 Vn bn: Sng cht mc bay (Phm Duy Tn) A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hiu c gi tr hin thc, gi tr nhn o v nhng thnh cng NT ca truyn ngn Sng cht mc bay. - Rn k nng c, k tm tt, phn tch nhn vt qua cc cnh i lp- tng phn v tng cp. B-Chun b: - dng: Bng ph - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: Tc ng c cu "sng cht mc bay, tin thy b ti", cu tc ng ni v thi v trch nhim 1 cch trng trn ca 1 vin quan ph mu, trong mt ln h . Cu chuyn c sc c ngi bt hin thc v nhn o ca Phm Duy Tn k li nh mt mn kch bi- hi rt hp dn. Ni dung kin thc I- Gii thiu chung: - Da vo ch thch*, em hy 1- Tc gi: Phm Duy Tn nu 1 vi nt v tc gi, tc (1883-1924), qu Thng Tn, 282 Hot ng ca thy-tr

phm?

H Ty. - ng l 1 cy bt tin phong v xut sc ca khuynh hng hin thc nhng nm u TK XX. - Truyn ngn ca ng chuyn v phn nh hin thc XH. - Gv: Truyn ngn hin i 2- Tc phm: Sng tc 7.1918. c vit bng ting Vit hin 3- Th loi: truyn ngn i, l sn phm ca 1 kiu t hin i. duy NT mi, xut hin tng i mun trong lch s vn hc (u TK XX). So vi truyn trung i, ct truyn phc tp hn, thin v tnh cht h cu hng vo vic khc ha hnh tng, pht hin bn cht trong quan h nhn sinh hay i sng tm hn ca con ngi. Truyn trung i c vit bng ting Hn, ct truyn n gin cn thin v mc ch gio hun. - Hng dn c: Ch phn bit ging k, t ca tc gi vi ging quan ph mu hng hch, nt n; ging thy v dn phu khm nm, s st. *Tm tt: - Gii thch t kh. - Em hy k tm tt truyn theo trnh t ca truyn, b ht nhng li i thoi ca nhn vt, chuyn thnh ngi th 3. *B cc: 3 phn. - Chuyn k v s kin g ? - Cnh sp v (1). (v ). Nhn vt chnh l ai ? - Cnh h (tip-> y l (quan ph mu). hnh phc). - B cc ca truyn c th - Cnh v (phn cn li). chia thnh my phn ? Phn ND no l chnh ? V sao em xc nh nh th ? (Phn k 1- Cnh sp v: chuyn cnh h l chnh. - Thi gian: Gn 1 gi m. V dung lng di nht v tp - Khng gian: Tri ma tm t, ntrung lm ni bt nhn vt c sng Nh H ln to. chnh l quan ph mu). - a im: Khc sng lng X, 283

thuc ph X, hai ba on - Cnh sp v c gi t thm lu. bng cc chi tit no v khng gian, thi gian, a im ?

- Cc chi tit gi mt cnh tng th no? (m ti, ma to khng ngt, nc sng dng nhanh c nguy c lm v ). - Tn sng c ni c th, nhng tn lng, tn ph ch c ghi bng k hiu. iu th hin dng g ca tc gi ? ( Tc gi mun ngi c hiu cu chuyn ny khng ch xy ra 1 ni m c th l ph bin nhiu ni ). - Trong truyn ny, phn m u c vai tr tht nt. Vy ngha tht nt y l g ?

=>To tnh hung c vn ( sp v) t cc s vic k tip s xy ra. 2- Cnh h : a- Cnh trn :

- Hnh nh: K th thung, ngi th cuc,... b bm di bn ly... ngi no ngi ny t lt tht nh chut lt. - m thanh: Trng nh lin - HS c 2,3. Hai on em thanh. c thi v hi, ting va c t cnh g, u ? ngi xao xc gi nhau.. - Cnh c t bng nhng chi ->S dng nhiu t ly tng tit hnh nh v m thanh hnh kt hp ngn ng biu in hnh no ? cm (than i, lo thay, nguy thay). =>Gi cnh tng nhn nho, hi h, chen chc, cng thng, c cc v him nguy. - Ngn ng miu t c g c sc ? - Cch miu t , gi ln mt cnh tngnh th no ? b- Cnh trong nh: - Tc gi t on t cnh trn trc khi v c ngha g ? (Dng cnh dn *Chuyn quan ph c hu h: ang lo chng chi vi nc 284

 cu . Chun b cho s xut hin cnh tng tri ngc - vt: Bt yn hp ng khc s din ra trong nh). phn, trp i mi, trong ngn bc y nhng tru vng,... - Theo di on k chuyn no ng thuc bc, no ng trong nh, hy cho bit h vng... chuyn g ang xy ra - Chn dung quan ph mu: y ? (Chuyn quan ph c Uy nghi chm chn ngi, tay hu h, chuyn quan ph chi tri ta gi xp, chn phi t tm, chuyn quan ph dui thng ra, cho tn ngnghe tin v). i nh qu di t m gi. - Trong on vn k chuyn =>Hin ln hnh nh 1 vin quan ph c hu h, tc gi quan bo tt, nhn nh, thch dng nhng chi tit no hng lc v rt hch dch. t v vt v chn dung - Ma gi m m ngoi , dn quan ph ? phu ri rt... trm h ang vt v lm lp, gi gi tm ma, nh n su l kin trn ... - Qua cc chi tit miu t trn, ->S dng hnh nh tng ta thy hin ln hnh nh mt phn- Lm ni r tnh cch hvin quan nh th no ? ng lc ca quan ph v thm cnh ca ngi dn. Gp phn - Hnh nh quan ph mu th hin ngha ph phn ca nhn nh hng lc trong nh truyn. tri ngc vi hnh nh no *Chuyn quan ph nh t ngoi ? tm: - Trong NT vit vn t 2 cnh tri ngc nhau nh th gi l s dng bin php tng phn. Theo em php tng phn trn c tc dng g ? - C ch: Khi , vn bi quan ch ri. Ngi xi bt yn va xong, ngi khnh vut ru, rung i, mt ang mi trng a nc,... - Li ni: Ting thy hi: Bm bc, ting quan ln - Theo di tip cnh quan ph truyn: . C ngi kh ni: Bm nh t tm. d c khi v ! Ngi cau - Hnh nh quan ph ni ln mt, gt rng: Mc k ! qua nhng chi tit in hnh no v c ch v li ni ?

285

- on truyn ny c nhng hnh nh tng phn no xut hin ? (Tng phn gia li ni kh ca ngi hu: Bm c khi v vi li gt ca quan: Mc k !; tng phn gia ting ku vang tri dy t ngoi , vi thi im nhin hng lc n chi ca quan). - Trong khi miu t v k chuyn, tc gi xen nhng li bnh lun v biu cm, l nhng li no ? (Ngi m cn d vn bi, hoc cha ht hi th du tri long t l, v dn tri, ngi cng thy k. i ! Trm hai mi l bi en , c ci ma lc g...khng bng nc bi cao thp. Than i !...) - Kt hp miu t, k chuyn bng NT tng phn vi nhng li bnh lun biu cm mang li hiu qu g cho on truyn ny ?

-> Kt hp miu t, k chuyn bng NT tng phn vi nhng li bnh lun biu cm- Lm ni r tnh cch bt nhn ca nhn vt quan ph, gin tip phn nh tnh cnh th thm ca dn v bc l thi ma mai ph phn ca tc gi. *Chuyn quan ph nghe tin v:

- Theo di on vn k chuyn quan ph, khi nghe tin v. - on ny hnh thc ngn ng ni bt l g ? (Ngn ng i thoi ). - Hnh nh v nhng cu i thoi no ca quan ph mu ng gi nht ? - Hnh nh ca quan ph mu tng phn vi hnh nh no ?

- Quan ln mt ta tai quay ra qut rng: v ri !... v ri, thi ng cch c chng my, thi ng b t chng my ! C bit khng ? -Mt ngi nh qu, mnh my lm lp, qun o t m, tt t chy xng vo th khng ra li: Bm...quan ln ... v mt ri ! ->Sd ngn ng i thoi v hnh nh tng phn- Khc ha tnh cch tn nhn, v lng tm ca quan ph mu v t co quan li th v trch nhim i vi tnh mng ca ngi dn. 3-Cnh v: - Khp mi ni min , nc 286

- Cch dng ngn ng i thoi v hnh nh tng phn y c tc dng g ?

- Tc gi miu t cnh v nh th no ?

- Ngoi miu t , tc gi cn biu cm g ? - Cch miu t v biu cm trn c tc dng g ?

- on truyn ny c vai tr v ngha g ? - Vn bn Sng cht mc bay c gi tr hin thc v nhn o g ? - Vn bn c gi tr g v NT ? - Qua truyn, em hiu thm g v nh vn Phm Duy Tn ?

Nhng hnh thc ngn ng no c vn dng trong truyn ngn Sng cht mc bay ?

trn lnh lng, xoy thnh vc su, nh ca tri bng, la m ngp ht. - K sng khng ch , k cht khng ni chn, lnh nh mt nc, chic bng b v, tnh cnh thm su, k sao cho xit ! ->Miu t kt hp vi biu cmVa gi cnh tng lt li do v, va t lng thng cm xt xa cho tnh cnh khn cng ca ngi dn. ->Vai tr m nt- kt thc truyn. ngha: Th hin tnh cm nhn o ca tc gi. * Ghi nh: sgk (83 ). - Ni dung: + Gi tr hin thc: Phn nh cuc sng n chi hng lc v trch nhim ca k cm quyn v cnh sng th thm ca ngi dn trong XH c. + Gi tr nhn o: Ln n k cm quyn th v trch nhim vi tnh mng ngi dn. - Ngh thut: Dng bin php tng phn khc ha nhn vt lm ni bt t tng ca tc phm. - Phm Duy Tn: L ngi am hiu i sng hin thc, c tnh cm yu ght r rng, bit dng ngi bt lm v kh chin u vch mt bn quan li v lng tm, bit thng cm vi ni kh ca ngi nng dn. * Luyn tp: - Ngn ng t s, miu t, biu cm, ngi dn truyn, nhn vt, i thoi.

287

IV-Hng dn hc bi: - K tm tt truyn, hc thuc ghi nh. - Son bi: Nhng tr l hay l Va ren v Phan Bi Chu. D-Rt kinh nghim:

Tit:107 Son: Ging: Bi 26-Tit 3 Tp lm vn: Cch lm bi vn lp lun gii thch A-Mc tiu bi hc: Gip Hs: - Nm c cch thc c th trong vic lm bi vn lp lun gii thch. - Bit c nhng iu cn lu v nhng li cn trnh trong lc lm bi. - Rn cc k nng lm vn: Tm hiu , lp dn , vit bi, sa li. 288

B-Chun b: - dng: Bng ph - Nhng iu cn lu : GV phi a n cho HS nhng hiu bit v cch lm bi t trong mi quan h vi nhng kin thc l thuyt tng ng v vi mu mc trc quan sinh ng. C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: Th no l php lp lun gii thch ? C nhng cch gii thch no ? Mun lm c bi vn gii thch th cn phi lm g ? III- Bi mi: Qui trnh lm mt bi vn ngh lun gii thch, v c bn cng tng t nh qui trnh lm 1 bi vn ngh lun chng minh m chng ta hc. Tuy nhin kiu bi ny vn c nhng c th ring, th hin ngay trong tng bc, tng khu. Hot ng ca thy-tr - HS c bi. - Em hy nu cc bc lm mt bi vn ngh lun ? - trn thuc kiu bi no ? - Vn cn c gii thch l g ? - HS c dn bi - sgk (84-85). Ni dung kin thc I- Cc bc lm mt bi vn lp lun gii thch: * bi: Nhn dn ta c cu tc ng: "i mt ngy ng hc mt sng khn". Hy gii thch ND cu tc ng . 1-Tm hiu v tm : - Kiu bi: Gii thch. - ND: i ra ngoi, i y , i s hc c nhiu iu hay, m rng tm hiu bit, khn ngoan tng tri. 2- Lp dn : sgk (84-85). 3- Vit bi: a- Cch vit phn MB: - Dn dt vo : a ngi c vo bi vn. - Chp cu trch: Gii thiu vn cn gii thch.

- HS c 3 cch vit m bi. - C my cch m bi cho bi vn lp lun gii thch? l nhng cch no ? - Phn MB cn nu nhng g ?

- Hs c 3 on vn gii thch. b- Cch vit phn TB: - Phn TB ca bi vn gii - Gii thch ngha en. thch cn phi lm g ? - Gii thch ngha bng. - Gii thch ngha su. 289

- Nu dn chng minh ha. c- Cch vit phn KB: - Tng kt ngha iu - HS c phn KB. gii thch. - Phn KB ca bi vn gii - Rt ra bi hc cho bn thn. thch cn nu nhng g ? - Nu suy ngh, ngha ca vn c gii thch. 4- c v sa li bi: - Bc cui cng ca bi vn gii thch l bc no ? *Ghi nh: sgk (86 ). - Mun lm mt bi vn lp lun gii thch th phi thc hin nhng bc no ? - Em hy nu dn chung ca bi vn lp lun gii thch? - Khi vit vn gii thch cn ch g ? II-Luyn tp: - Hs c phn ghi nh. - Hy t vit thm nhng cch KB khc cho bi trn ? IV-Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm tip phn luyn tp. - Chun b bi sau: Luyn tp lp lun gii thch. D-Rt kinh nghim:

Tit: 108 Son: Ging: 290

Bi 26-Tit4 Tp lm vn: Luyn tp lp lun gii thch A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Cng c nhng hiu bit v v cch lm bi vn lp lun gii thch. - Vn dng nhng hiu bit vo lm mt bi vn gii thch cho 1 nhn nh, 1 kin v 1 vn quen thuc i vi i sng ca cc em. B- Chun b: - dng: Bng ph - Nhng iu cn lu : Tit luyn tp ny c mc ch ch yu l gip cho HS bit cch lm bi. C- Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: Em hy nu dn chung ca bi vn lp lun gii thch ? III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr - HS c bi. Ni dung kin thc * bi: Mt nh vn c ni: "Sch l ngn n sng bt dit ca tr tu con ngi". Hy gii thch ni dung cu ni . - Em hy nhc li cc bc lm I- Tm hiu v tm : mt bi vn gii thch ? - Kiu bi: Gii thch. - trn thuc kiu bi no ? - ND: gii thch vai tr ca - bi yu cu gii thch vn sch i vi tr tu con ngi. g ? - Lm th no nhn ra yu cu ? (Cn c vo mnh v cn c vo cc t ng trong ). II- Lp dn bi: - t c yu cu gii thch 1- MB: nu, bi lm cn c nhng - Nhn xt khi qut v vai tr g ? ca cu dn trong i sng - MB cn nu nhng g ? con ngi. - Trch dn cu ni. 2-TB: 291

- Ta c th sp xp cc ca a- G.thch ngha cu ni: phn TB nh th no ? - Sch l g: l kho tng tri - Gii thch sch l g ? thc, l sn phm tinh thn, l ngi bn tm tnh gn gi. -Ti sao sch l ngn n bt - Gii thch ti sao sch l dit ca con ngi: Sch gip ta ngn n bt dit ca tr hiu v mi lnh vc, sch tu ? gip ta vt mi khong cch v thi gian, khng gian. b- Thi i vi vic c - Thi ca em i vi vic sch: c sch nh th no ? - To thi quen c sch. - Cn chn sch c. - Ph phn v ln n nhng sch c ND xu. - KB cn phi nu g ? 3-KB: - Khng nh li tc dng to ln ca sch. - Nu phng hng hnh ng - Hs vit on MB v KB. ca c nhn. - Hs c on vn cho cc bn III-Vit bi vn: trong lp nh gi, gp . - Gv nhn xt - sa cha v tng kt rt kinh nghim. IV-Hng dn hc bi: - Tip tc vit thnh bi vn bi trn. - Chun b vit bi TLV s 6- Vn lp lun gii thch ( nh). D-Rt kinh nghim:

292

Son: Ging: Vit bi tp lm vn s 6 - Vn lp lun gii thch (lm nh) A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - Th hin nng lc lm vn lp lun gii thch qua vic lm mt bi vn c th. - Rn k nng trnh by mt bi vn lp lun gii thch theo b cc 3 phn. B- Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: I- bi: Em hy gii thch ni dung li khuyn ca Lnin: Hc, hc na, hc mi. II-Yu cu: 1-M bi: 1,5 im. - Thi i mi, XH mi i hi mi ngi phi hc tp mi tn ti c. - Trch cu ni ca Lnin. 2- Thn bi: 6 im - Yu cu ca XH hin i, i hi mi ngi phi hc tp. - Hc tp nhng g : Hc mi iu cn cho cuc sng ca mnh. - Hc tp u: Hc thy, bn, sch, i. - Hc tp nh th no: Hc tp khng ngng vn ln n nh cao ca tri thc, phi t hc l chnh. - Ly dn chng v nhng tm gng t hc thnh cng. 3- Kt bi: 1,5 im. - Cu ni ca Lnin gio dc tinh thn phn u trong hc tp khi nh trng v khi bc vo i. - Lin h bn thn thc hin li khuyn nh th no ? 293

4- Trnh by: 1 im. IV- Hng dn hc bi: - Chun b bi: Luyn ni: Bi vn gii thch mt vn . D- Rt kinh nghim:

Tit: 109,110 Son: Ging: Bi 27-Tit 1,2 Vn bn: Nhng tr l hay l Va ren v Phan Bi Chu (Nguyn i Quc) A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hiu c gi tr ca on vn trong vic khc ha sc nt 2 nhn vt Va ren v Phan Bi Chu vi 2 tnh cch, i din cho 2 lc lng XH phi ngha v chnh ngha- Thc dn Php v nhn dn Vit Nam, hon ton i lp nhau trn t nc ta thi Php thuc. - Rn k nng k chuyn v phn tch nhn vt trong qu trnh so snh i lp. B- Chun b: - dng: Bng ph 294

- Nhng iu cn lu : Tm hiu v cuc i ca Phan Bi Chu, c bit l t khi ngi ch s yu nc dn thn vo cuc Cch mng cu nc cho n ngy b bt v nc 1925. C- Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: Em hy nu nhng nt c sc v ND, NT ca vn bn Sng cht mc bay ? III- Bi mi: Nguyn i Quc l tn c.tch HCM (1919-1945). Trn t nc Php t 1922-1925, bt danh Nguyn i Quc gn vi t bo Ngi cng kh v nhiu tp xut sc khc trong c Nhng tr l hay l Va ren v Phan Bi Chu - vit 1925. Ni dung kin thc I- Gii thiu chung: - Da vo ch thch*, em hy 1- Tc gi: Nguyn i Quc gii thiu 1 vi nt v tc gi (1890-1969), qu Kim Linv tc phm ? Nam n- Ngh an. - L lnh t v i ca dn tc Vit Nam, l nh vn, nh th, l danh nhn vn ha th gii. 2- Tc phm: ng trn bo Ngi cng kh s 36-37, nm - Gv: y l truyn ngn hin 1925. i c vit bng ting Php. - Hng dn c: c vi ging k chuyn va bnh thn, va d dm hi hc. - Gii ngha t kh. - y l truyn ngn c sng to bng h cu: ngha l tng tng t ci c tht. Vy theo em chuyn g c tht ? Chuyn g l do tng tng m c ? II-c- Hiu vn bn: Hot ng ca thy-tr

- Chuyn c tht: nhn vt Va ren- ton quyn Php ti ng Dng, Phan Bi Chu - nh yu nc ang b bt giam ti H Ni, phong tro u tranh i th Phan Bi Chu. - Chuyn tng tng: Cuc tip kin ca Va ren v Phan Bi - Em hiu nhng tr l trong Chu. truyn ny l nhng tr nhw - Tr l: l tr nh nhng, bp th no ? Ai l tc gi ca bm, ng ci ca Va ren- ngi nhng tr l ? ha sang Vit Nam chm sc 295

- GV: Truyn hon chnh gm c 4 on. 2,3 k chuyn Va ren n Si Gn sau ra H Ni v dng li Hu. on trch trong sgk ch gi li on 1,4. - Truyn c k theo trnh t no ? - Truyn c nhng nhn vt chnh no ? - Ta c th chia VB thnh my phn ?

Phan Bi Chu. - K theo trnh t thi gian: t khi Va ren xung tu n khi ti x lim giam c Phan Bi Chu ti HN. *B cc: 3 phn. - T u->b giam trong t: Li ha ca Va ren vi Phan Bi Chu. - Tip->khng hiu Phan Bi Chu: Cuc gp g gia Va ren v Phan Bi Chu. - Cn li: Thi ca Phan Bi Chu qua li cc nhn chng.

- HS c phn u. - GV: M u truyn, tc gi gii thiu vi chng ta nhn vt Va ren v vic y sang ng Dng nhn chc ton quyn. y l phn m u gii thiu nhn vt v tnh hung truyn. - Nhn vt Va ren c gii thiu bng mt li ha, l li ha g ? - Ti sao li l na chnh thc ha ? m khng phi l chnh thc ha ? (Ha khng chnh thc d thay i ). - Em c nhn xt g v li ha ca Va ren ?

1- Li ha ca Va ren vi Phan Bi Chu:

- ng Va ren na chnh thc ha s chm sc v Phan Bi Chu.

=> Li ha mp m, cha ng s hi hc, l bch.

- Ngi ch mun chm sc - Hn ha nh vy nhm n khi no yn v tht xong m g ? (gy uy tn). xui bn y . - V sao hn phi ha nh vy ? (l do sc p ca cng lun Php v D. - Va ren ha s chm sc c Phan Bi Chu n khi no ? - Em hiu th no l yn v ? =>Coi li ha khng quan (ngi yn vo ch). trng bng vic n nh 296

- Qua vic ha ny ta hiu g cng vic ca mnh. v Va ren? - GV: Qua on m u, Va ren hin ln nh 1 nhn vt tro phng. Khi ngi k chuyn t t cu hi: Gi th c cho rng 1 v ton quyn D m li bit gi li ha i chng na, th chng ta vn c php t hi: - y l li k hay li bnh, ca ai ? - Cch dng t ca tc gi li bnh ny c g ng ch ? - Qua li bnh, ta thy c thi v tnh cm g ca tc gi i vi Va ren ? - GV: Mt li ha khng ng tin. l 1 kha cnh ca tr l bch trc khi gp Phan Bi Chu By gi chng ta s theo di tip, theo di bng i cnh ca tr tng tng, nhng tr l chnh thc ca Va ren. - Hai nhn vt Va ren v Phan Bi Chu c gii thiu qua nhng chi tit no ? (Va ren: con ngi phn bi giai cp v sn Php, con ngi b ui ra khi tp on, con ngi rung b qu kh, lng tin giai cp, k phn bi nhc nh. Phan Bi Chu: con ngi hi sinh c gia nh v ca ci, con ngi b kt n t hnh vng mt, con ngi ang b y a trong nh giam, ngy m b bng dng my chm e da v ti yu nc, v anh hng x thn v c lp). - Khi gii thiu lai lch ca 2 nhn vt, tc gi s dng

- Liu quan ton quyn Va ren s chm sc v y vo lc no v ra lm sao. -> Li bnh ca tc gi, - S dng 1 lot t nghi vn =>Th hin thi ma mai, chm bim, giu ct v khinh b.

2-Cuc gp g gia Va ren v Phan Bi Chu :

- Gii thiu v 2 nhn vt c s tng phn i khng nhau: + Va ren l 1 tn ton quyn, 1 k bt lng, l k thng tr. + Phan Bi Chu ch l 1 ngi t, 1 ngi Cch mng v i nhng b tht bi v b n p. =>Th hin thi khinh r k phn bi v ngi ca ngi ngi yu nc. 297

bin php NT g ? *Va ren: - Qua li gii thiu 2 nhn vt - Ti em t do n cho ng c hin ln nh th no? y, hy cng tc, hy hp lc, ... - mc y nhng ngh phc th, ng v ti nm cht - T ta thy c thi g tay... ca tc gi i vi nhn vt ? ->S lng t ng ln, hnh thc - Va ren tuyn b v khuyn ngn ng trn thut c Phan Bi Chu nhng g ? thoi- C tc dng khc ha tnh cch nhn vt. =>L k thc dng tin, - S lng li vn dnh cho vic xo quyt, di tr, bn thu, khc ha nhn vt Va ren sn sng lm mi th ch v nhiu hay t ? iu th quyn li c nhn. hin dng g ca tc gi ? - Bng chnh li l ca mnh, Va ren bc l nhn cch no ca y ? - Cng bng li l , Va ren bc l thc cht li ha chm sc Phan Bi Chu nh th no ? (Khng phi v gip Phan Bi Chu m l p buc c t b l tng v DT mnh. Khng phi v t do ca Phan Bi Chu m v quyn li ca nc Php, trc tip l danh d ca Va ren. Li ha chm sc Phan Bi Chu khng ch l li ha sung m cn l tr bp bm, ng ci). - Trc nhng li l ca Va ren th Phan Bi Chu nh th no ? - Em c nhn xt g v thi im lng dng dng ca Phan Bi Chu ? - Khi k v t v thi ca 2 nhn vt ny, tc gi s dng phng thc no ? - GV: y l 1 bt php, 1 cch

* Phan Bi Chu: - Im lng dng dng. => l thi coi thng, khinh b. -> S dng phng thc i lp.

=>L ngi yu nc v i, hin ngang, bt khut.

298

vit va t va gi, rt thm thy, sinh ng, l th. - Qua li miu t ta thy Phan Bi Chu hin ln l ngi nh th no ? - GV: Vi k th ngi bt Nguyn i Quc mang tnh chin u mnh m. Cn vi ngi anh hng dn tc ngi bt y mm mi, nng niu, trn trng. Tuy khng miu t chi tit, song hnh tng Phan Bi Chu vn r nt, lun song hnh vi nhn vt Va ren nh 1 i xng ca 2 mu sc i chi nhau trong mt ha phm. - Hs c phn 3. - Thi ca Phan Bi Chu th hin qua chi tit no ?

3- Thi ca Phan Bi Chu qua li cc nhn chng: - i ngn ru mp ca ngi t nhch ln 1 cht ri li h xung ngay v ci ch din ra 1 ln thi. - Mm ci 1 cch kn o v v hnh.

- Phan Bi Chu nh vo mt VR. - Em c suy ngh g v ci ->H cu tng tng nhch mp ch din ra 1 ln ca Phan Bi Chu v li bnh ca tc gi cho l ci mm ci kn o, v hnh ? (S i p khng bng li m bng c ch). - on cui c chi tit: S vic ny c tht hay do tc -> Phan Bi Chu coi thngv gi tng tng ? Chi tit tng t- khinh b Va ren. ng ny c ngha g ? (on cui l h cu tng tng mang =>Nhn cch cng ci, kiu tnh NT cao). hnh, khng chu khut phc k - Ti sao li tch ra thm 1 phn th. TB ? (Tch nh vy l to ra cch dn truyn hm hnh, *Ghi nh: sgk (95 ). th v lm tng thm ngha -Tc phm ca Nguyn i Quc ca vn ). - H Ch Minh va mang tnh - Cc biu hin cho thy NT cao, va mang tnh t tng, Phan Bi Chu c thi tnh chin u sc bn. nh th no i vi Va ren ? - Thi y tot ln c *Luyn tp: im no trong nhn cch 299

ca Phan Bi Chu ? - Em hy nu nhng nt c sc v ND, NT ca VB ? - Em c nhn xt g v c im vn chng ca Nguyn i Quc - H Ch Minh? - Gii thch cm t "Nhng tr l" trong nhan tc phm? IV- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm tip phn luyn tp. - Son bi: Ca Hu trn sng Hng. D-Rt kinh nghim:

Tit: 111 Son: Ging: Bi 27-Tit 3 Ting Vit: Dng cm ch- v m rng cu : Luyn tp (tip theo) A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - Cng c kin thc v vic dng cm ch- v m rng cu. - Bc u bit cch m rng cu bng cm ch- v. B-Chun b: - dng: Bng ph. - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: Th no l dng cm ch- v m rng cu ? Cho v d ? III- Bi mi:

300

Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc - GV: tit trc chng ta I- Dng cm ch- v m bit th no l: rng cu: v bit c: II- Cc trng hp dng cm ch- v m rng cu: tit ny chng ta s vn dng III- Luyn tp (tip theo): nhng kin thc vo lm bi tp. 1- Bi 1 (69 ): a- Kh hu nc ta m p / cho -Tm cm C-V lm thnh phn php ta cu hoc thnh phn cm t c v trong cc cu di y. Cho c bit trong mi cu, cm C-V quanh nm trng trt, thu lm thnh phn g ? hoch 4 ma. v b-C k ni t khi cc ca s ca tng cnh ni non, hoa c, ni non, hoa c / trng mi p; t khi c ngi ly ting chim ku, ting sui chy lm ngm vnh, ting chim, ting sui / nghe mi hay. c- Tht ng tic khi chng ta / thy nhng tc l tt p y mt dn, v nhng thc qu ca t mnh thay dn bng nhng thc bng by - Mi cu trong tng cp cu ho nhng v th kch bt chdi y trnh by mt ring. c ngi ngoi. Hy gp cc cu cng cp thnh mt cu c cm C-V 2- Bi 2 (97 ): lm thnh phn cu hoc a- Chng em hc gii / lm cho thnh phn cm t m khng cha m v thy c vui lng. thay i ngha chnh ca b- Nh vn Hoi thanh / khng chng ? nh rng ci p l ci c ch. 301

-GV hng dn HS v s c- TV giu thanh iu / khin hnh chu. li ni ca ngi VN ta du dng, trm bng nh mt bn nhc. d- Cch mng thng Tm thnh cng / khin cho TV c mt - Gp mi cp cu hoc v bc pht trin mi, mt s phn cu (in m) di y thnh mi. mt cu c cm C-V lm 3- Bi 3 (97 ): thnh phn cu hoc thnh a- Anh em ha thun / khin phn cm t. (khi gp c th hai thn vui vy. thm hoc bt nhng t cn b- y / l cnh rng thng thit nhng khng lm thay ngy ngy bit bao ngi qua i ngha chnh ca cc cu li. v v cu y). c- Hng lot v kch nh "Tay ngi n b", "Gic ng", "Bn kia sng ung" ra i / si m cho nh n sn khu khp mi min t nc. IV-Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm tip phn luyn tp. - Chun b bi: Lit k. D-Rt kinh nghim:

Tit: 112 Son: Ging: Bi 27-Tit 4 Tp lm vn: Luyn ni: Bi vn gii thch mt vn A-Mc tiu bi hc: Gip HS: 302

- Nm vng hn v vn dng thnh tho hn cc k nng lm bi vn lp lun gii thch, ng thi cng c nhng kin thc x hi v vn hc c lin quan n bi luyn tp. - Bit trnh by ming v mt vn XH hoc vn hc, thng qua , tp ni nng mt cch mch lc, mnh dn, t nhin, tri chy. B- Chun b: - dng: Bng ph - Nhng iu cn lu : Mc ch ch yu ca tit luyn tp ny vn l luyn ni. HS cn c ni, cng nhiu cng tt. C- Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr - HS c bi. - Em hy nu cc bc lm mt bi vngii thch ? -Tm hiu l tm hiu nhng g ? Ni dung kin thc * bi: V sao nhng tn tr m Va ren by ra vi Phan Bi Chu li c Nguyn i Quc gi l nhng tr l ? I- Tm hiu v tm : - Kiu bi: Gii thch. - ND: Nhng tr l ca Va ren. II- Lp dn bi: a- MB: -i thng vo vn cn gii thiu. Nhng tr l c Nguyn i Quc ch ra qua hnh vi, li ni ca Va ren c ngha nh th no ? V sao Nguyn i Quc kt lun nh th ? Chng ta hy tp trung t tng tm hiu. b-TB: - Tht th nhng tr l ca Va ren chnh l bn cht la bp, gian manh, xo quyt, l bch... ca mt tn thc dn sp nhn chc ton quyn ng Dng. - Ci tr l lng th hin qua hnh ng v li ni ca Va ren : 303

- Em hy nu dn chung ca bi vn gii thch ? (a-MB: Nu v. g.thch- hng g.thch. b- TB: Trin khai vic gii thch. - Gii thch ngha en. - Gii thch ngha bng. - Gii thch ngha su. c- KB: Nu ngha vn gii thch i vi mi ngi). - Da vo dn bi chung, em hy lp dn bi cho vn trn ?

- HS tho lun theo bn khi

lm dn bi. - Sau cc bn c i din ln trnh by. - HS trong lp nhn xt, b xung. - Gv: khi qut li dn bi v nhn xt t th tc phong, li ni ca HS khi trnh by.

+ Nhng tr l bch hon ton tng phn vi vic lm c th ca vin ton quyn. + Lm cho c Phan dng dng, lnh nht, chng quan tm. - Hai nhn vt th hin hai tnh cch i lp nhau: + Va ren i din cho phe phn ng, gian tr, l bch. + Phan Bi Chu l chin s CM kin cng, bt khut, l bc anh hng x thn v nc. - Nhng tr l bch tht tr trn v n t co bn cht xo quyt ca l cp nc. c- KB: Ni chung khi xc nh nhng tr l bch ca Va ren, Nguyn i Quc mun a ra trc cng lun bn cht gian tr ca bn thc dn.

IV- Hng dn hc bi: - Da v dn va lp, em hy vit thnh bi vn hon chnh. - n li l thuyt v vn gii thch. D- Rt kinh nghim:

304

Tit: 113 Ngy son: Ngy ging: Bi 28-Tit 1 Vn bn: Ca Hu trn sng Hng (H nh Minh) A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Thy c v p ca mt sinh hot c Hu, mt vng dn ca vi ngng con ngi rt i ti hoa. - Th bt k kt hp vi ngh lun, miu t, b.cm l h.thc ca VB nht dng ny. B- Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : C- Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: Em hy nu nhng nt c sc v ND v ngh thut ca VB Nhng tr l...? III-Bi mi: Nu nh nhng vn bn nht dng lp 6 nh ng Phong Nha, Cu Long Bin- Chng nhn lch s ch yu mun gii thiu nhng danh lam thng cnh hoc di tch lch s th Ca Hu trn sng Hng li gip ngi c hnh dung mt cch c th mt sinh hot vn ha rt c trng, ni bt x Hu mng m. Ni dung kin thc I- Gii thiu chung: - Em hy nu xut x ca vn - Vn bn Ca Hu trn sng Hbn ? ng ca tc gi H nh Minh, in trn bo Ngi HN. II- c - Hiu vn bn: - Hng dn c:Ging chm ri, r rng, mch lc, lu nhng cu c bit, nhng cu rt gn. - Gii thch t kh. - Ta c th chia vn bn thnh my phn ? Hot ng ca thy-tr

*B cc: 2 phn. - 1: G.thiu Hu- ci ni ca dn ca. - Cn li: Nhng c sc ca ca Hu. 305

- Gv: y l vn bn nht dng kt hp nhiu phng thc nh ngh lun, miu t, biu cm: Phn 1 dng phng thc ngh lun chng minh, phn 2 kt hp miu t vi biu cm. - Theo di phn th nht ca vn bn. - X Hu ni ting nhiu th, nhng y tc gi ch n s ni ting no ca Hu ? - V sao tc gi li quan tm n dn ca Hu ? - Tc gi cho thy dn ca Hu mang nhng c im hnh thc v ni dung no ?

1- Hu- Ci ni ca dn ca: - Hu l mt trong nhng ci ni dn ca ni ting nc ta. - Dn ca Hu mang m bn sc tm hn v ti hoa ca vng t Hu. - Rt nhiu iu h trong lao ng sn xut: H trn sng, lc cy cy, chn tm, trng cy, h a linh, h gi go, ru em, gi vi, gi ip, bi chi, bi tim... - Nhi iu l: L con so, l hoi xun, l hoi nam... - Tt c th hin lng kht khao ni mong ch hoi vng tha thit ca tm hn Hu. ->Dng php lit k kt hp vi li gii thch, bnh lun. =>Ca Hu phong ph v ln iu, su sc thm tha v ND tnh cm v mang m nhng nt c trng ca min t v tm hn Hu.

- Em c nhn xt g v c im ngn ng trong phn vn bn ny ? - Qua , tc gi chng minh c nhng gi tr ni bt no ca dn ca Hu ? - Ngoi ca Hu, em cn bit nhng vng dn ca ni ting no ca nc ta ? (Dn ca quan h Bc Ninh, dn ca ng bng Bc B, dn ca cc dn tc min ni pha Bc v Ty nguyn). - Theo di phn th 2 ca VB. - Tc gi nhn xt g v v s hnh thnh ca dn ca Hu ?

2- Nhng c sc ca ca Hu: - Ca Hu hnh thnh t dng ca nhc dn gian v ca nhc cung nh, nh nhc trang trng uy nghi... - Qua em thy tnh cht =>Ca Hu c s kt hp 2 ni bt no ca ca Hu ? tnh cht dn gian v cung - Ti sao ni ca Hu l mt th nh, trong c sc 306

tao nh? (V ca Hu thanh tao, lch s, nh nhn, trang trng v duyn dng t ND n hnh thc; t cch biu din n cch thng thc; t ca cng n nhc cng; t ging ca n trang im, n mc...) - on vn no trong bi cho ta thy ti ngh chi n ca cc ca cng v m thanh phong ph ca cc nhc c ?

nht l nhc cung nh tao nh.

- Em c nhn xt g v c im ngn ng trong on vn ny ? - Qua ta thy nt p no ca ca Hu c nhn mnh ? - Ngi dn x Hu thng thc ca Hu bng cch no ? - Em thy c g c o trong cch thng thc ca Hu ? - Khi vit li cui vn bn:

Tc gi mun ngi c cm nhn s huyn diu no ca ca Hu trn sng Hng ? - Sau khi hc xong vn bn ny, em hiu thm nhng v p no ca Hu ? - Tc gi vit Ca Hu trn sng Hng vi s hiu bit su sc, cng vi tnh cm nng hu, iu gi tnh cm no trong em ? (Yu qu Hu, t ho v Hu, mong c n Hu c thng thc ca Hu trn sng Hng). - a phng em ang sng c nhng ln diu dn ca no ?

- Khng gian yn tnh bng bng ln nhng m thanh ca dn ha tu... du dng trm bng, ro rt. Nhc cng dng nhng ngn ang chau chut... Ting n lc khoan lc nht lm nn tit tu xao ng tn y hn ngi. ->Lit k dn chng lm r s phong ph ca cch din ca Hu =>Ca Hu thanh lch, tinh t, c tnh dn tc cao trong biu din. - Thng thc ca Hu trn thuyn, gia sng Hng, vo m trng gi mt. =>Cch thng thc va dn d, va trang trng. - Khng gian nh lng ng. Th.gian nh ngng li. Con gi Hu ni tm tht phong ph v m thm, kn o, su thm. =>Ca Hu lm giu tm hn con ngi, hng tm hn n nhng v p ca tnh ngi x Hu. *Ghi nh: sgk (104 ).

307

Hy k tn cc ln iu y ?

*Luyn tp: - Dn ca Mng, Thi.

IV- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm tip phn luyn tp. - Son bi: Quan m Th Knh. D-Rt kinh nghim:

Tit: 114 Ngy son: Ngy ging: Bi 28-Tit 2 Ting Vit: Lit k A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hiu c th no l php lit k, tc dng ca php lit k. - Phn bit c cc kiu lit k. - Bit vn dng cc kiu lit k trong ni, vit. B- Chun b: - dng: Bng ph. - Nhng iu cn lu : Khi lit k v ngi, cn ch trng n tn ti, tui tc, thn s, ni ngoi,... C- Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: Vit on vn c dng cm C-V m rng cu ? III- Bi mi: Ni dung kin thc I- Th no l php lit k: 1- Cu to v ngha ca php lit k: - Hs c v d (bng ph). *V d: - Cu to v ngha ca cc - V cu to: Cc b phn in b phn trong cu in m c m u c kt cu tng t g ging nhau ? nhau. - V ngha: Chng cng ni 308 Hot ng ca thy-tr

v cc vt c by bin chung quanh quan ln. 2-Tc dng ca php lit - Vic tc gi a ra hng lot k: s vt tng t bng nhng - Lm ni bt s xa hoa ca kt cu tng t nh trn c tc vin quan i lp vi tnh dng g ? cnh ca dn phu ang lam l ngoi ma gi. - on vn trn c s dng php lit k. Vy th no l *Ghi nh1: sgk (105 ). php lit k ? II- Cc kiu lit k: - Hs c v d. 1- Xt theo cu to: Khc - Xt theo cu to cc php nhau v cu to: lit k di y c g khc *V d: nhau ? - Cu a: s dng lit k khng theo tng cp. - Cu b: s dng lit k theo tng cp. 2- Xt theo ngha: - Hs c v d. - Th o th t cc b phn trong nhng php lit k di y ri rt ra KL: Xt theo Khc nhau v mc tng mt ngha, cc php lit k tin: y c g khc nhau ? *V d: - Cu a: d dng thay i cc b phn lit k. - Xt theo cu to, c nhng - Cu b: khng th d dng kiu lit k no ? thay i cc b phn lit k, Xt theo ngha, c nhng bi cc hin tng lit k c kiu lit k no? sp xp theo mc tng tin. *Ghi nh 2: sgk (105 ). III-Luyn tp: 1-Bi 1 (106 ): Trong bi Tinh thn yu nc ca nhn dn ta, Ch tch H Ch Minh 3 ln dng php lit k din t y , su sc: - Sc mnh ca tinh thn yu nc: T xa n nay, mi khi TQ 309

- Trong bi Tinh thn yu nc ca nhn dn ta, chng minh cho lun im "Yu nc l mt truyn thng qu bu ca ta", Ch tch H Ch Minh s dng php lit k nu ra nhiu dn chng sinh ng, giu sc thuyt phc. Hy ch

ra nhng php lit k y ?

b xm lng, th tinh thn y li si ni, n kt thnh mt ln sng v cng mnh m, to ln, n lt qua mi nguy him, kh khn, n nhn chm tt c l bn nc v cp nc. - Lng t ho v nhng trang s v vang qua tm gng nhng v anh hng dn tc: Chng ta c quyn t ho v nhng trang lch s v vang thi i B Trng, B Triu, Trn Hng o, L Li, Quang Trung,... - S ng tm nht tr ca - Hs c on trch. mi tng lp nhn dn ng - Tm php lit k c trong ln chng Php: T cc c gi on trch ? tc bc... n..., t nhn dn min ngc... n... T nhng c.s... n..., t nhng ph n... n... 2- Bi 2 (106 ): a- V cng l... D, di lng ng, trn va h, trong ca tim. Nhng cu li xe ko tay phng ct lc, i bn chn...nng bng; Nhng qu da hu...; nhng xu lp sn..; ci rn mt ch khch..; mt vin quan... hnh ch thp. Tht l ln xn! Tht l nhn nho ! b- in git, di m, dao ct, la nung IV- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm bi tp 3 (106 ). - Chun b bi: Du chm lng v du chm phy. D- Rt kinh nghim:

310

Tit: 115 Ngy son: Ngy ging: Bi 28 - Tit 3 Tp lm vn Tm hiu chung v vn bn hnh chnh A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Gip HS c c hiu bit chung v vn bn hnh chnh: Mc ch, ni dung, yu cu v cc loi vn bn hnh chnh thng gp. B- Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : Tng cng luyn tp thc hnh cch lm vn bn hnh chnh trong nhng hon cnh v tnh hung khc nhau, nhn ra li v cch sa li. C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc - Hs c cc vn bn trong I- Th no l vn bn hnh sgk. chnh: 311

- Khi no th ngi ta vit vn a- Khi cn truyn t 1 v. bn thng bo, ngh v g (thng l q.trong) bo co ? xung cp thp hn hoc mun cho nhiu ngi bit, th ta dng vn bn thng bo. - Khi cn t 1 nguyn vng chnh ng no ca - Gv: Cp trn khng bao gi c nhn hay tp th i vi dng bo co vi cp di v ngc c quan hoc c nhn c li cp di khng dng thng bo thm quyn gii quyt th vi cp trn. ngh cng ch ngi ta dng vn bn ngh dng trong trng hp cp di (kin ngh). ngh ln cp trn, cp thp - Khi cn phi thng bo 1 ngh ln cp cao. v. g ln cp cao hn - Mi vn bn nhm mc ch th ngi ta dng vn bn bo g ? co. b- Mc ch: - Thng bo nhm ph bin mt ND. - ngh (kin ngh) nhm xut 1 nguyn vng, - Ba vn bn y c g ging kin. nhau v khc nhau ? - Bo co nhm tng kt, nu ln nhng g lm cp trn c bit. - Hnh thc trnh by ca 3 c- Ging v hnh thc trnh vn bn ny c g khc vi cc by u theo mt s mc vn bn truyn v th m em nht nh (theo mu), nhng hc ? chng khc nhau v m v nhng ND c th c tr.by trong mi vn bn. - Cc loi VB trn khc cc TP - Em cn thy loi vn bn no th vn: Th vn dng h cu ttng t nh 3 vn bn trn ? ng tng, cn cc vn bn hnh - Gv: Ba vn bn trn c gi l chnh khng phi h cu tng tvn bn hnh chnh hoc vn ng. Ngn ng th vn c bn hnh chnh cng v. vit theo phong cch NT, cn - Vy em hiu th no l vn ngn ng cc vn bn trn l bn hnh chnh? vn bn hnh ngn ng hnh chnh. chnh c trnh by nh th d- Bin bn, s yu l lch, no? giy khai sinh, hp ng, giy chng nhn - Trong cc tnh hung sau y, tnh hung no ngi ta s phi vit loi vn bn hnh *Ghi nh: sgk (110). 312

chnh ? Tn mi loi vn bn ng vi mi loi l g ? II- Luyn tp: (3.Dng phng thc biu cm. 1. Dng vn bn thng bo. 6.Dng phng thc k v t). 2. Dng vn bn bo co. 4. Phi vit n xin hc. 5. Dng vn bn ngh. IV- Hng dn hc bi: - Hc thuc lng ghi nh. - Chun b bi: Vn bn ngh. D- Rt kinh nghim:

Tit: 116 Son: Ging: Bi 28-Tit 4 Tr bi tp lm vn s 6 A- Mc tiu bi hc:

313

- Cng c nhng kin thc v k nng hc v cch lm bi vn lp lun gii thch, v to lp vn bn, v cch s dng t ng t cu,... - T nh gi ng hn v cht lng bi lm ca mnh, nh c c nhng khi nim v quyt tm cn thit lm tt hn na nhng bi sau. B- Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc - Hs nhc li bi. * bi: Em hy gii thch ni - bi trn thuc th loi dung li khuyn ca L nin: no ? Hc, hc na, hc mi. - Th no l php lp lun gii I-Tm hiu v xc thch? nh ni dung ca bi - lm mt bi vn gii thch vit: cn phi tin hnh qua nhng bc no ? - bi yu cu gii thch v vn g ? lm c bi trn cn phi huy ng II- Lp dn : nhng kin thc g ? 1- MB: 1,5 im. - Gv hng dn HS lp dn bi. - Thi i mi, XH mi i hi mi ngi phi hc tp mi tn - Phn MB cn nu g ? ti c. - Trch cu ni ca Lnin. 2-TB: 6 im - Yu cu ca XH hin i, i - Phn TB cn gii thch hi mi ngi phi hc tp. nhng g ? - Hc tp nhng g : Hc mi iu cn cho cuc sng ca mnh. - Hc tp u: Hc thy, bn, sch, i. - Hc tp nh th no: Hc tp khng ngng vn ln n nh cao ca tri thc, phi t hc l chnh. - Ly dn chng v nhng tm gng t hc thnh cng. 3-Kt bi: 1,5 im. 314

- Cu ni ca L nin c - Cu ni ca Lnin gio dc ngha nh th no ? tinh thn phn u trong hc tp khi nh trng v khi bc vo i. - Lin h bn thn thc hin li khuyn nh th - Gv hng dn HS nhn xt, no ? nh gi bi vit ca mnh. III- Nhn xt bi lm ca - Vn c gii thch c hs: ng hng v c sc thuyt 1- V ni dung: phc khng ? - Vn cn gii thch: - Cc lun im a ra chnh xc cha, ph hp cha ? - Cc lun im: - Cc l l a ra c sc thuyt phc khng ? - Cc l l: - Cc dn chng a ra c ph hp khng ? - Cc dn chng: - C lin h v rt ra c bi - Bi hc: hc su sc cho bn thn 2- V ngh thut ngh khng ? lun v hnh thc trnh by: - B cc c cn i v hp l khng ? - B cc: - C bao nhiu li v cu ? - Li v cu: l cc li g ? V sao mc li ? - Ch vit: -T nhn xt v ch vit - Chnh t: trong bi lm. 3- Nhn xt chung: - C mc li chnh t khng ? - Gv nu nhn xt chung, ch biu dng nhng u im ca HS v ch ra nhng khuyt 4- Hs t sa li: im c th, phn tch nguyn nhn v nu hng sa 5- c bi ca hs: cha. - Gv tip tc hng dn hs t sa bi ca mnh. - Chn c mt bi kh v mt bi km. - Cho HS nhn xt, GV bnh ngn gn. IV- Hng dn hc bi: - Tip tc sa li trong bi vit ca mnh. - Chun b bi: Vn bn ngh. D-Rt kinh nghim: 315

Tit: 117-118 Ngy son: Ngy ging: Bi 29-Tit 1-2 Vn bn: Quan m Th Knh A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - Hiu c 1 s c im c bn ca sn khu cho truyn thng. - Tm tt c ni dung v cho Quan m Th Knh, ni dung, ngha v 1 s c im ngh thut (>< kch, ngn ng, hnh ng nhn vt,...) ca trch on Ni oan hi chng. B-Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : Ni oan hi chng l 1 trong 2 nt chnh ca v cho. Thn phn, a v ngi ph n trong quan h gia nh v hn nhn Phong kin bc l y. C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II-Kim tra: Nu nhng nt c sc v ni dung v ngh thut ca vn bn Ca Hu trn sng Hng ? III-Bi mi: Ngh thut sn khu dn gian c truyn VN rt phong ph v c o: cho, tung, ri... Trong v cho c Quan m Th Knh ly s tch t chuyn c.tch v c Quan Th m B tt, l mt trong nhng v tiu biu nht, c ph bin khp c nc. Nhng trong iu kin kh khn hin nay, cta mi ch c th bng lng vi vic tm hiu tnh (kch bn) cho, m cng ch mt on ngn m thi. Hot ng ca thy-tr 316 Ni dung kin thc

- Vn bn Quan m Th Knh I- Gii thiu chung: thuc th loi no ? - Cho: sgk (118). - Th no l cho ? (Hs c ch thch*). II- c- Hiu vn bn: - Hs c phn tm tt ni dung v cho. - Hng dn c on trch: c phn vai theo cc nhn vt. - Vn bn ny gm c my phn ? (2 phn: phn u tm tt ni dung v cho, phn sau l trch on Ni oan hi chng). - Phn no l chnh ? (phn 2trch on Ni oan hi chng). - Ti sao on ny li c tn l Ni oan hi chng ? (Ngi con du khng nh hi chng nhng b m chng buc cho - Nhn vt chnh: Th Knh ti hi chng, nh chu ni v Sng b. oan ny). - on trch c my nhn vt ? Nhng nhn vt no l nhn vt chnh th hin xung t kch ? - Hai nhn vt nu xung t 1- Gi tr ca v cho Quan theo >< no ? (m chng >< m Th Knh: nng du, k thng tr >< k - Trch on xoay quanh trc b tr). b cc- thi lai. Nhn vt Th - Da vo phn tm tt v ch Knh i t ni oan tri n thch*, em hy cho bit v ni c gii oan thnh pht. dung, v cho Quan m Th - Th Knh l ngi ph n mu Knh mang c im no mc v o c c cao ca cc tch cho c ? trong cho c. l vai n - Nhn vt ca v cho mang chnh. nhng tnh cht chung no - Sng b l vai m c, bn cht ca cc nhn vt trong cho tn nhn, c a. c ?

- Gv: Khi xem v cho ny trn sn khu, ta thy Th Knh 317

mc o hng lng xa en, t th ngay thng, qut che kn o. Sng b dn cao thi dng, o mt nhiu, dng i n o). - T , em hiu g v g.tr ca v cho Quan m Th Knh? - Bc tng Quan m Th Knh cha Ty Phng c chp in trong sgk cho em hiu g v cho Quan m Th Knh?

- L v cho tiu biu, mu mc cho NT cho c nc ta. - Quan m Th Knh l v cho mang tch pht (dn gian gi l tch Quan m). 2- Trch on Ni oan hi chng:

a- Trc khi b mc oan: - Gv: Ni oan hi chng din ra trong 3 thi im: Trc khi b oan (t u-> mt mc), trong khi b oan( tip->v cng cha con i), sau khi b oan (cn li). - on m u cho thy trc khi mc oan, tnh cm ca Th Knh i vi Thin S nh th no ? Chi tit no ni ln iu ? - Qst chng ng, Th Knh thy g v lm g ? V sao Th Knh lm vic ny ? (Th Knh mun lm p cho chng, cho mnh: Trc p mt chng, sau p mt ta). C ch cho thy Th Knh l ngi nh th no ? - Th Knh ngi qut cho chng. -> Th Knh yu thng chng bng mt tnh cm m thm. - Th Knh cm dao xn ru cho chng.

->T m, chn tht trong tnh yu. => Th Knh l ngi PN Yu thng chng chn tht v mong mun c hnh phc la i tt p. b-Trong khi b oan:

- Trc khi mc oan Th Knh l ngi ph n c nhng c tnh g ? *Sng b: - Ci con mt sa gan lim ny ! My nh git con b - K gieo ha cho Th Knh l ? ai ? (Sng b-m chng Th -> Th Knh b khp vo ti Knh). Theo di nhn vt Sng git chng. b. 318

- S vic ct ru chng ca Th Knh b b m chng khp vo ti g ? Chi tit no chng t iu ? - Trong bn lun ti Th Knh, Sng b cn c vo 3 im chnh: Cho rng Th Knh l loi n b h n, tm a xu xa; cho rng Th Knh l con nh thp hn khng xng ng vi nh mnh; cho rng Th Knh phi b ui i. Em hy tm nhng li buc ti c th ca Sng b ? - Em c nhn xt g v cch lun ti ca Sng b ? - Cng vi li ni, Sng b cn c nhng c ch no i vi Th Knh ?

- Tung bay mo m g ng lng l. - Trng rng li n ra rng Liu iu li n ra dng liu iu. - My l con nh cua c. - Con gi n mm th v vi cha, - Gi Mng tc, ph v cho rnh. ->Sng b t ngh ra ti gn cho Th Knh. - Di u Th Knh ng xung - Khi Th Knh chy theo van xin, Sng b di tay ng khyu xung,... =>Sng b l ngi n b c a, tn nhn, bt nhn.

->Nhn vt m c, bn cht - Tt c nhng li ni v c tn nhn, c a- Gh s v ch lm hin nguyn s tn nhn. hnh mt ngi n b c tnh cch nh th no ? - Sng b thuc loi nhn vt *Th Knh: c bit no trong cho c ? Nhn vt ny gy cm xc - Ly cha, ly m ! Con xin g cho ngi xem ? trnh cha m... Gii i ! M i, oan cho con lm m i ! Oan thip lm chng i ! - Theo di nhn vt Th Knh. - Vt v khc, nga mt r ri, - Khi b khp vo ti git chy theo van xin. chng, Th Knh c nhng ->Li ni hin du, c ch yu li ni, c ch no ? ui, nhn nhc.

- Em c nhn xt g v tnh cht ca nhng li ni, c ch ? - Nhng li ni v c ch ca Th Knh c nh chng p li nh th no ? (Chng im lng, m chng c tuyt: Thi im i ! ... li cn oan , b

->Th Knh n c gia mi s v tnh, cc k au kh v bt lc. => Th Knh phi chu nhn 319

chng th a dua vi m chng: Th ra con Th Knh ny n l gi git chng tht ). - Trong cnh ng ny, Th Knh l ngi nh th no ?

nhc, oan c nhng vn th hin l ngi chn thc, hin lnh, bit gi php tc gia nh. ->Nhn vt n chnh, bn cht c hnh,nt na, gp - Qua tnh cch no ca nhiu oan tri- Xt thng, cm Th Knh c bc l ? phc. - Th Knh thuc loi nhn vt c sc no trong cho c ? Cm xc ca ngi xem c gi t nhn vt ny l g ? c-Sau khi b oan: - Quay vo nh nhn t ci k n sch, thng khu, ri cm chic o ang khu d, bp cht trong tay. - Thng i ! by lu... th tnh run ri.

- Sau khi b oan, Th Knh c c ch v li ni g ? ->Ni au ni tic, xt xa cho hnh phc la i b tan v. - Nhng c ch v li ni phn nh ni au no ca Th Knh ? - nh khng v vi cha, phi sng i mi mong t r ngi oan chnh, chng t thm iu g ngi ph n ny ? (Khng nh cam chu oan tri, mun t mnh tm cch gii oan). - Ci cch gii oan m Th Knh ngh n l g ? - Con ng Th Knh chn gii oan c ngha g ? - Theo em, c cch no tt hn gii thot nhng ngi nh Th Knh khi au thng ? (Loi b nhng k nh Sng b, loi b qh m chng- nng du kiu PK, loi b XH PK thi nt).

- i tu cu pht t chng minh cho s trong sch ca mnh. ->Phn nh s phn b tc ca ngi ph n trong XH c v ln n thc trng XH v nhn o i vi nhng ngi lng thin.

*Ghi nh: sgk (121). *Luyn tp: - Ch on trch: Th hin s i lp giu- ngho trong XH c thng qua xung t gia nh, hn nhn v 320

- Nu nhng nt c sc v ni dung, ngh thut ca vn bn Quan m Th Knh? - Tho lun: Nu ch ca trch on Ni oan hi chng ?

th hin nhng phm cht tt p ca ngi PN nng thn: hin lnh, chn tht, bit gi l nghi v cam chu oan nghit. - Thnh ng "Oan Th Knh" dng ni v nhng ni oan c qu mc chu ng, khng th gii by c.

- Em hiu th no v thnh ng "Oan Th Knh" ? IV-Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, tm tt trch on Ni oan hi chng. - Son bi : n tp vn hc. D-Rt kinh nghim: Tit: 119 Ngy son: Ngy ging: Bi 29 - Tit 3- Ting Vit Du chm lng v du chm phy A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - Nm c cng dng ca du chm phy v du chm lng. - Bit dng du chm lng v du chm phy khi vit. B- Chun b: - dng: Bng ph. - Nhng iu cn lu : C- Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: - Th no l php lit k ? Cho v d minh hoa ? - C nhng kiu lit k no ? Mi loi cho mt v d ? III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc I- Du chm lng: *V d:

- Hs c v d (bng ph)> - Trong cc cu trn, du a- T cn nhiu v anh hng chm lng c dng lm DT cha lit k ht. g ? b- Biu th s ngt qung trong li ni ca nhn vt do 321

qu mt v hong s. c- Lm gin nhp iu cu vn, chun b cho s xut hin bt ng ca t bu thip (Mt tm bu thip th qu nh so vi dung lng ca mt cun tiu - Qua cc v d trn, em thy thuyt). du chm lng c dng *Ghi nh 1: sgk (122). lm g ? II-Du chm phy: - Hs c v d (bng ph). *V d: - Trong cc cu trn, du a- nh du ranh gii gia 2 v chm phy c dng lm ca mt cu ghp c c.to g ? phc tp (v th 2 dng du phy ngn cch cc b phn ng chc). b- nh du ranh gii gia cc b phn trong mt php lit k phc tp, nhm gip ngi c hiu c cc bin php, cc tng bc trong khi lit k. V trong trng hp ny, du chm phy c dng kt hp vi du phy: du phy c dng ngn cch cc thnh phn ng chc trong tng b phn lit k, cn du chm phy c - C th thay du chm phy dng phn ranh gii cc b bng du phy c khng ? V phn lit k y trong php lit sao ? (Khng th thay du k chung. phy bng du chm phy trnh hiu sai cc phn ca cu. - Qua cc v d trn, em thy du phy c nhng cng dnh *Ghi nh 2: sgk (122). g ? III- Luyn tp: 1- Bi 1 (123): Du chm - Trong mi cu c du chm phy lng di y, du chm lng a- Dng biu th li ni b c dng lm g? ngc ng, t qung do s hi, lng tng. b- Biu th cu ni b b d. c- Biu th s lit k cha - Nu r cng dng ca du yd . 322

chm phy trong mi cu di 2- Bi 2 (123): y ? Du chm phy dng ngn cch cc v ca nhng cu ghp c c.to phc tp. IV-Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm bi tp 3 (123). - Chun b bi: Du gch ngang. D-Rt kinh nghim:

Tit:120 Ngy son: Ngy ging: Bi29-Tit4 Vn bn ngh A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - Nm c c im ca vn bn ngh: mc ch, yu cu, ni dung v cch lm loi vn bn ny. - Hiu cc tnh hung cn vit vn bn ngh: Khi no vit vn bn ngh ? Vit lm g ? - Bit cch vit mt vn bn ngh ng qui cch. - Nhn ra c nhng sai st thng gp khi vit vn bn ngh. B-Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: 323

I- n nh t chc: II-Kim tra: - Th no l vn bn hnh chnh ? Cho v d ? - Nu cch trnh by mt vn bn hnh chnh ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr - Hs c vn bn 1,2. - Hai vn bn trn ging nhau im no v hnh thc ? - Vit giy ngh nhm m g ? Ni dung kin thc I- c im ca vn bn ngh: *V d: - Hai vn bn ny u dng hnh thc giy ngh. - Vit giy ngh nhm m ngh gii quyt mt s vic. +Vn bn 1: ngh vi c gio ch nhim cho sn li bng. +Vn bn 2: ngh UBND phng gii quyt vic ln chim t tri php ca mt s gia nh lm nh hng n v sinh mi trng. - ND v hthc 2 vn bn trn nu vn rt c th (theo cc mc ai ngh, ngh ni no gii quyt, ngh iu g).

- Giy ngh cn ch nhng yu cu g v ni dung v hnh thc trnh by ?

- Trn y l 2 tnh hung cn phi vit vn bn ngh. Vy khi no th ta cn dng vn bn ngh ? - Hy nu mt s tnh hung trong sinh hot v hc tp trng, lp m em thy cn vit *Ghi nh 1: sgk (126 ). giy ngh ? ( ngh thy gio ngoi ng gii thiu cho em c theo hc lp bi dng ting Anh). - Trong cc tnh hung sau y (sgk-125), tnh hung no phi vit giy ngh ? (Tnh hung: a,c. phi vit giy ngh, b. phi vit giy tng trnh, d. phi vit bn kim im). II- Cch lm vn bn ngh: 1-Tm hiu cch lm vn - Hai vn bn ngh trn - bn ngh: 324

c trnh by theo th t no ?

- Trnh by theo th t: Ai ngh, ngh vi ai, ngh - C 2 vn bn bn c nhng gii quyt vic g , ngh im g ging nhau v khc lm g. nhau ? - Ging nhau cch trnh by - Em c nx g v cch trnh cc mc nhng khc nhau ni by 2 vn bn ? dung trnh by s vic c th. - Nhng phn no l q.trng trong 2 vn bn ngh ? - Cch trnh by: Trang trng, - T hai vn bn trn, em hy ngn gn, sng sa theo cc rt ra cch lm mt vn bn mc qui nh. ngh ? - C 2 vn bn u ngh - Hs c sgk. iu g v ngh lm g. - Hs c lu sgk. *Ghi nh 2: sgk (126 ). 2- Dn mc 1 VB ngh: - Hs c 2 tnh hung trong sgk (126 ). sgk. 3- Lu : sgk (126 ). - T 2 tnh hung trn, lin h vi cch lm n lp 6, hy so III- Luyn tp: snh l do vit n v l do 1- Bi 1 (127 ): vit ngh ging nhau v khc nhau ch no ? - Ging nhau: L do vit n (a) v l do vit vn bn ngh (b) u l nhng nhu cu, nguyn vng chnh ng. - Khc nhau: (a) theo nhu cu ca c nhn, (b) theo nhu cu ca tp th. IV- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm bi tp 2. - Chun b bi sau: Vn bn bo co. D-Rt kinh nghim:

325

Tit: 121 Ngy son: Ngy ging: Bi 30-Tit 1 n tp phn vn A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - Nm c nhan tc phm trong h thng vn bn, ni dung c bn ca tng cm bi, nhng gii thuyt v vn chng, v c trng th loi ca cc vn bn, v s giu p ca ting Vit thuc chng trnh Ng vn 7. B- Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: Ni dung kin thc 1- Nhan cc vn bn -Em hy nh v ghi li tt c hc: nhan cc vn bn c c- Hiu trong c nm hc. Sau , i chiu vi sgk, t kim tra v b sung nhng ch thiu, sa cha ch sai ri chp li vo v mt cch y , chnh xc cc vn bn hc ? 2-nh ngha v cc th - c li cc ch thch* bi loi: 3,5,7,8; lm th lc bt bi - Ca dao, dn ca: 13; ghi nh bi 16 (n tp tc - Tc ng: phm tr tnh); ch thch * - Th tr tnh: bi 18, cu 2 bi 26 (phn - Th tht ngn t tuyt ng c- Hiu vn bn) nm lut: chc cc nh ngha. - Th tht ngn bt c: - Th lc bt: - Th song tht lc bt: - Php tng phn v php tng cp trong NT: 3- Ca dao, dn ca: 326 Hot ng ca thy-tr

- Nhng tnh cm, nhng thi th hin trong cc bi ca dao, dn ca c hc l g ? Hc thuc lng nhng bi ca dao trong phn hc chnh ?

- Cc cu tc ng c hc th hin nhng kinh nghim, thi ca nhn dn i vi thin nhin, lao ng sn xut, con ngi v XH nh th no ?

- Nhng gi tr ln v t tng, tnh cm th hin trong cc bi th, on th tr tnh ca VN v TQuc (th ng) c hc l g ? Hc thuc lng cc bi th, on th thuc phn vn hc trung i ca VN, hai bi th ng (th dch, t chn), hai bi th ca C.tch HCM ?

- Ca dao v tnh cm gia nh: Nhc nh v cng n sinh thnh (tnh mu t), tnh anh em rut tht. - Ca dao v tnh yu qu hng t nc , con ngi: Thng nhc n tn ni, tn sng, tn t vi nhng nt c sc v hnh th, cnh tr, lch s, vn ha. ng sau nhng cu hi, li p l nhng bc tranh phong cnh, tnh yu, lng t ho i vi con ngi, qu hng, t nc. - Nhng cu ht than thn: Bc l nhng ni lng t ti, ng cay, ti nhc,... ca ngi dn L, c bit l thn phn ngi ph n trong x hi c. - Nhng cu ht chm bim: Ph phn v ch giu nhng thi h, tt xu trong i sng gia nh v cng ng bng NT tro lng dn gian gin d m su sc. 4- Tc ng: - Tc ng v thin nhin v lao ng sn xut: Phn nh, truyn t nhng kinh nghim qu bu ca nhn dn trong vic quan st cc hin tng t nhin v trong lao ng sn xut. - Tc ng v con ngi v XH: Lun tn vinh gi tr con ngi, a ra nhn xt, li khuyn v nhng phm cht v li sng m con ngi cn phi c. 5- Th: - Cc bi th tr tnh VN tp trung vo 2 ch l tinh thn y.nc v tnh cm nhn o: + Ni dung l tnh y.nc chng 327

- Em hy nu gi tr ni dung, ngh thut chnh ca cc vn bn vn xui (tr vn ngh lun) ? b-M ti (t mn Ami xi): - Tm lng thng yu lo lng, s hi sinh qun mnh ca ngi m i vi con v tnh thng yu knh trng thing ling ca ngi con i vi m. - Vn biu cm qua hnh thc 1 bc th ca ngi b gi cho con. d-Mt th qu ca la non Cm (Thch Lam): - Mt phong v, mt nt p vn ha trong mt th qu c o m gin d ca dn tc. - Ty bt tinh t, nh nhng, su sc. g-Ma xun ca ti (V Bng):

xm lc, lng t ho DT v yu chung cuc sng thanh bnh c th hin trong cc bi th Sng ni nc Nam, Ph gi v Kinh, Bui chiu ng ph Thin Trng trng ra,... + Tnh cm nhn o cn th hin ting ni chn ght c.tr phi ngha to nn cc cuc chia li su hn (Chinh ph ngm khc), ting lng xt xa cho thn phn "by ni ba chm" m vn gi ven "tm lng son" ca ngi ph n (Bnh tri nc), tm trng ngm ngi tng nh v mt thi i vng son nay ch cn vang bng (Qua o Ngang) - Cc bi th tr tnh Vit Nam thi k hin i th hin tnh yu qu hng t nc, yu cuc sng (Cnh khuya, Rm thng ging), tnh cm gia nh qua k nim p ca tui th (ting g tra). - Cc bi th ng c ni dung ca ngi v p v tnh yu thin nhin ( Xa ngm thc ni L), tm lng yu qu hng tha thit (Cm ngh trong m thanh tnh, .. nhn bui mi v qu) v tnh cm nhn i, v tha (Bi ca nh tranh b gi thu ph). 6- Vn xui: a- Cng trng m ra (L Lan): - Tm lng thng yu ca ngi m i vi con v vai tr to ln ca nh trng. - Vn biu cm tm tnh, nh nh v su lng. c- Cuc chia tay ca nhng 328

- Cnh sc thin nhin v khng kh ma xun H ni v min Bc c cm nhn, ti hin trong ni nh thng tha thit ca ngi xa qu hng. - Vn ty bt giu hnh nh gi cm.

i-Sng cht mc bay (Phm Duy Tn): - Ln n gay gt bn quan li thc dn Phong kin v nhn o v by t nim cm thng v hn trc cnh c cc ca ngi dn qua vic cu . - Truyn ngn hin i vi NT h-Ca Hu trn sng Hng (H tng phn tng cp v li k, nh Minh): t, bnh sinh ng, hp dn. - V p ca ca Hu, mt hnh thc sinh hot vn ham nhc thanh lch v tao nh, mt sn phm tinh thn ng qu.

con bp b (Khnh Hoi): - Tnh cm gia nh l qu bu v quan trng, hy c gng gi gn v bo v hnh phc y. -Vn t s c b cc rnh mch v hp l. e-Si gn ti yu(Minh Hng): - Nt p ring ca ngi Si gn v phong cch ci m, bc trc, chn tnh v sng tnh ngha ca ngi Si gn - NT biu hin cm xc ca tc gi qua th vn ty bt.

- Da vo bi 21 (S giu p ca ting Vit), kt hp vi vic hc tp TP vn hc bng Ting Vit c, hy pht biu nhng kin v s giu p ca Ting Vit (c dn chng km theo) ?

k-Nhng tr l hay l Va-ren v Phan Bi Chu (Nguyn i Quc): - Vch trn b mt gi di v t cch hn h ca bn Thc Dn Php, ng thi ca ngi nhn cch cao thng v tm lng hi sinh v dn, v nc ca ngi ch s cch mng Phan Bi Chu. - Truyn ngn c h cu tng tng qua ging vn chm bim, hm hnh. 7-Vn ngh lun: a-S giu p ca ting Vit (ng Thai Mai): Ci p ca Ting Vit l s cn i, hi ha v nhp iu, v m hng, v thanh iu: "MN l mu ca VN, tht ca VN. Sng c th cn, ni 329

- Da vo bi 24 ( ngha vn chng), kt hp vi vic hc tp TP vn hc c, hy pht biu nhng im chnh v ngha vn chng (c dn chng km theo ) ?

- Vic hc phn ting Vit v TLV theo hng tch hp trong Chng trnh Ng vn lp 7 c ch li g cho vic hc phn vn ? Nu mt s v d ? - c k nhiu ln bng tra cu cc yu t HV cui sch Ng vn 7, tp II. Ghi vo s tay nhng t (m rng) kh hiu v tp tra ngha trong t

c th mn, song chn l khng bao gi thay i" (HCM). Ci hay ca Ting Vit c th hin s uyn chuyn t nh trong cch dng t, t cu, biu th c s phong ph, su sc t.cm ca con ngi: "Hi c tt nc bn ng, Sao c tt nh trng vng i" (ca dao ). Tm li, ci hay v ci p ca Ting Vit l biu th s hng hn sc sng mnh lit ca DT VN. b- ngha vn chng (Hoi Thanh): ngha vn chng l "hnh dung s sng, hoc sng to ra s sng". Ngun gc ca vn chng "cng l gip cho t.cm v gi ln lng v tha". Ngha l vn hc c chc nng phn nh hin thc, nng cao nhn thc, gip ngi c "hnh dung s sng mun hnh vn trng" l iu k diu ca vn th. Vn chng "gy cho ta nhng tnh cm ta khng c luyn cho ta nhng tnh cm ta sn c ". V nh thng ngi, yu q.hg, say m hc tp, lao ng, m c vn ti chn tri bao la... Nhng tnh cm y l do cuc sng v vn chng bi p cho tm hn. Vn chng cn lm cho cuc i thm p, thm phong ph hn nh tc gi vit: "Cuc i ph phim v cht hp ca c nhn v vn chpng m tr nn thm trm v rng ri n trm nghn ln". V d: "Ti yu non xanh, ni 330

in ?

tm, ti yu i my ai nh trng mi in ngn v ti cng xy mng c m, nhng ti yu nht ma xun" (V Bng) 9- Tc dng ca vic hc Ng vn 7 theo hng tch hp: - Tch hp l st nhp 3 phn mn: vn- ting Vit- TLV vo mt chnh th l Ng vn. T mi bi hc c thc hin gn trong mt tun. - Chng trnh Ng vn 7 to ra s thun li cho vic hc phn vn. 10-c bng tra cu cc yu t HV:

IV-Hng dn hc bi: - Hc bi theo ni dung d n. - Chun b bi: Kim tra phn vn. D-Rt kinh nghim:

Tit:122 Ngy son: Ngy ging: Bi 30-Tit 2 Ting Vit: Du gch ngang 331

A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Nm c cng dng ca du gch ngang. - Bit dng du gch ngang, phn bit du gch ngang vi du gch ni. B-Chun b: - dng: bng ph. - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: - Khi no th dng du chm lng ? Cho v d ? - Du chm phy c cng dng g ? Cho v d ? III-Bi mi: Ni dung kin thc I- Cng dng ca du gch - Hs c v d (bng ph). ngang: - Trong mi cu trn, du gch *V d 1: ngang c dng lm g ? a- nh du b phn gii thch. b- nh du li ni trc tip ca nhn vt. c- c dng lit k. d- Dng ni cc b phn trong lin danh. - Qua cc v d trn, em thy du gch ngang c nhng *Ghi nh 1: sgk (130 ). cng dng g ? HS c ghi nh ( sgk 130) II- Phn bit du gch ngang vi du gch ni: *V d 1: d- Va-ren: Du gch ni c dng ni cc ting trong tn ring nc ngoi. - Cch vit: Du gch ni c vit ngn hn du gch ngang. Hot ng ca thy-tr

- Trong v d (d) mc I, du gch ni gia cc ting trong t Va-ren c dng lm g ? - Cch vit du gch ni c g khc vi du gch ngang ?

- Qua tm hiu v d, em thy Ghi nh 2: sgk (130 ). du gch ni khc vi du gch ngang ch no? III-Luyn tp: 1-bi 1 (130 ): 332

- Hs c 3 on vn. - Hy nu r cng dng ca du gch ngang trong nhng cu trn ?

a,b- Dng nh du b phn gii thch, ch thch. c- Dng nh du li ni trc tip ca nhn vt v nh du b phn gii thch, ch thch. d,e- Dng ni cc b phn trong mt cu lin danh. 2- Bi 2 (131 ):

- Hs c on vn. - Hy nu r cng dng ca du - Du gch ni dng ni cc gch ni trong v trn ? ting trong tn ring nc ngoi. 3- Bi 3 (131 ): a.Th Knh- con Mng ng- ly - t cu c dng du gch chng l Thin S- con Sng ngang: ng, Sng b. a. Ni v mt nhn vt trong b. Cuc gp g i din HS c v cho Quan m Th Knh ? nc hm nay c y i b. Ni v cuc gp mt ca din cc ni, c bit l i i din hs c nc ? din ca B Ra- Vng Tu. IV- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, lm tip nhng phn bi tp cn li. - Chun b bi: n tp phn ting Vit. D- Rt kinh nghim:

333

Tit: 123 Ngy son: Ngy ging: Bi 30-Tit 3 n tp ting Vit A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - H thng ha cc kin thc v cc kiu cu n v cc du cu hc. - Rn k nng s dng cc kiu cu n v u cu. B- Chun b: - dng: Bng ph. - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr - Da vo m hnh trong sgk, cu n c phn loi nh th no ? - Cu phn loi theo m ni gm c nhng kiu cu no ? Cho v d ? - Cu trn thut c dng lm g ?

Ni dung kin thc I- Cc kiu cu n: c 2 cch phn loi cu. 1- Phn loi cu theo mc ch ni: c 4 kiu cu. a- Cu trn thut: Dng gii thiu, t hoc k v 1 s vic, s vt hay nu 1 kin. VD: Ti i hc. B Cu nghi vn: l cu dng hi v ngi, v vic, v vt. VD: Bn i hc ? c- Cu cu khin: l cu dng yu cu, ngh, sai khin, chc mng,... VD: Bn ng ni chuyn na ! d- Cu cm thn: l cu 334

-V sao em bit cu : "Bn i hc ?" l cu nghi vn ? (v cu ny c dng hi vic). - Cu cu khin c dng lm g ?

dng bc l cm xc. VD: i, bng hoa ny p - Da vo u khng qu ! nh cu bn l cu cm thn ? (da vo 2 t i, qu l 2 t bc l cm xc). 2- Phn loi cu theo cu - Cu phn loi theo cu to to: c 2 loi. gm c nhng kiu cu no ? a- Cu bnh thng: l cu - t 1 cu bnh thng, v c cu to theo m hnh C-V. sao em bit l cu n VD: Hm qua lp ti i lao bnh thng ? (v n c 1 kt ng. cu C-V). B- Cu c bit: l loi cu - Th no l cu c bit ? khng c cu to theo m hnh C-V. - t mt cu c bit ? VD: Trn tng c treo mt bc tranh. - Em c hc nhng du II-Cc du cu : cu no ? 1- Du chm: - C nhng du chm no ? - Du chm thng t cui Nhng du chm c dng cu trn thut, du chm hi lm g ? t di cu nghi vn, du chm than t cui cu cu - Gv: Nhng c lc ngi ta dng khin v cu cm thn. du chm cui cu cu khin, t cc du chm hi, du chm than trong ngoc n vo sau 1 hay 1 t ng nht nh biu th thi nghi ng hoc chm bim i vi hay ni 2- Du phy: dng nh dung ca t ng, cm t hoc du ranh gii gia cc b phn cu . ca cu: - Du phy c dng lm - Gia cc thnh phn ph ca g ? cu vi CN v VN. - Gia cc t ng c chc v trong cu - Gia 1 t ng vi b phn ch thch ca cu. - Gia cc v ca mt cu ghp. 3- Du chm phy: dng - Du chm phy c cng dng nh du ranh gii gia cc v g ? ca 1 cu ghp c cu to phc tp. 4- Du chm lng: dng : 335

- Du chm lng c dng - Th hin cn nhiu s vt, trong nhng trng hp no ? hin tng tng t cha lit k ht. - Th hin ch li ni b d hay ngp ngng, ngt qung. - Lm gin nhp iu cu vn, chun b xut hin ca 1 t ng biu th ni dung bt ng - Du gch ngang c dng hay hi hc, chm bim. lm g? 5- Du gch ngang: dng : - t gia cu nh du b phn ch thch, gii thch trong cu. - t u dng nh du li ni trc tip ca nhn vt hoc lit k. - Ni cc t nm trong 1 lin danh. IV- Hng dn hc bi: - Hc bi theo ni dung va n. - Chun b bi: n tp phn ting Vit (tip theo). D- Rt kinh nghim:

Tit:124 Ngy son: Ngy ging: Bi 30-Tit 4 Vn bn bo co A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - Nm c c im ca vn bn bo co: mc ch, yu cu, ni dung v cch lm loi vn bn ny. - Bit cch vit mt vn bn bo co ng qui cch. - Nhn ra c nhng sai st thng gp khi vit vn bn bo co. B-Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : C- Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: 336

II- Kim tra: Khi no th ta cn dng vn bn ngh ? Nu cch trnh by mt vn bn ngh ? III-Bi mi: Hot ng ca thy-tr - Hs c vn bn 1, vn bn 1 bo co v vic g? - Hs c vn bn 2, vn bn 2 bo co v vic g? - Vit bo co lm g ? Ni dung kin thc I-c im ca VB bo co: *Vn bn : - Vn bn 1: bo co v hot ng cho mng ngy 20.11. - Vn bn 2: bo co v kt qu quyn gp ng h cc bn hs vng l lt. - Vit bo co tng hp trnh by v tnh hnh, s vic v kt qu t c ca mt s c nhn hay mt tp th lm. - V hnh thc trnh by: Trang trng, r rng, v sng sa theo mt s mc yu cu ca bo co. - V ni dung: Khng nht thit phi trnh by y , tt c. Ch cn nu: Bo co ca ai ? Bo co vi ai ? Bo co v vic g ? Kt qu nh th no ?

- Khi vit bo co cn phi ch nhng yu cu g v ni dung v hnh thc trnh by ?

- Em vit bo co ln no cha ? Hy dn ra mt s trng hp cn vit bo co trong sinh hot v trong hc tp trng, lp em ? (Lp trng vit bo co kt qu bui lao ng trng cy sau tt ca lp cho thy c ch nhim, bo co kt qu tham gia hot ng cho mng ngy 26.3 ca lp cho thy c ch nhm). - Trong cc tnh hung (sgk), tnh hung no cn phi vit bo co ? (Tnh hung a: Vit vn bn ngh, b: vn bn bo co, c: Vit n xin nhp hc).

II- Cch lm vn bn bo - Cc mc trong vn bn bo co: 337

co c trnh by theo th t 1- Tm hiu cch lm vn no ? bn bo co: *Th t trnh by: - Quc hiu. - a im, ngy, thng, nm vit bo co. - Tn vn bn: Bo co v... - Ni nhn: Knh gi, ng knh gi. - L do, din bin, kt qu. - Hai vn bn trn c nhng - K tn, ghi r h tn, chc v. im g ging nhau v khc *So snh 2 vn bn trn: nhau ? - Ging: v cch trnh by cc mc. - T 2 vn bn trn, em hy rt - Khc: ni dung c th. ra cch lm mt vn bn bo co ? *Ghi nh: sgk (136 ) - Hs c sgk mc 2,3. - Gv: Bo co l loi vn bn 2-Dn mc vn bn bo co: kh thng dng trong i sng sgk (135). hng ngy. C cc loi bo co 3-Lu : sgk (135). nh k (tun, thng, qu, na nm, mt nm,...) v bo co t xut v cc v vic, s kin xy ra ngoi mun ch quan ca con ngi nh bo, lt, chy, tai nn giao thng,... III-Luyn tp: - Su tm v gii thiu trc lp 1- Bi 1 (136 ): mt vn bn bo co no (ch ra cc ni dung, hnh thc, phn, mc) c trnh 2- Bi 2 (sgk136 ): by trong ? - Nu v phn tch nhng li cn trnh khi vit vn bn ? IV- Hng dn hc bi: - Hc thuc ghi nh, su tm mt s vn bn bo co. - Chun b bi: Luyn tp lm vn bn ngh v bo co. D-Rt kinh nghim: Tit: 125,126 Ngy son: 338

Ngy ging: Bi 31-Tit 1,2 Tp lm vn Luyn tp: Lm vn bn ngh v bo co A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Thng qua thc hnh, bit ng dng cc vn bn bo co v ngh vo cc tnh hung c th, nm c cch thc lm hai loi vn bn ny. - Thng qua cc bi tp trong sgk t rt ra nhng li thng mc, phng hng v cch sa cha cc li thng mc phi khi vit hai loi vn bn trn. B- Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: Em hy trnh by cch lm mt vn bn bo co v vn bn ngh ? III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr - Hs xem li bi 28,29,30. - Mc ch vit vn bn ngh v vn bn bo co c g khc nhau ? Ni dung kin thc I- n li l thuyt v vn bn ngh v vn bn bo co: 1- im khc nhau v mc ch vit vn bn ngh v vn bn bo co: - Vn bn ngh: ch yu l t mt yu cu, mt nguyn vng, xin c cp trn xem xt, gii quyt. - Vn bn bo co: ch yu l trnh by nhng vic lm v cha lm c ca mt c nhn hay tp th cho cp trn bit. 2-im khc nhau v ni dung vn bn ngh v vn bn bo co: - Vn bn ngh: nu ln nhng d tnh, nhng nguyn vng ca c nhn hay tp th 339

- Ni dung vn bn ngh v vn bn bo co c g khc nhau ?

- Hnh thc trnh by ca vn bn ngh v vn bn bo co c g ging nhau v khc nhau ?

- C hai loi vn bn khi vit cn trnh nhng sai st g ? Nhng mc no cn ch trong mi loi vn bn ?

- Hy nu mt tnh hung thng gp trong cuc sng m em cho l phi lm vn bn ngh v mt tnh hung phi vit bo co (khng lp li cc tnh hung c trong sgk) ?

- Ch ra nhng ch sai trong vic s dng cc vn bn sau ?

cn c cp trn xem xt, gii quyt. y l nhng iu cha thc hin. - Vn bn bo co: nu ln nhng s kin, s vic xy ra, c din bin t m u n kt thc hoc cha lm c cho cp trn bit. y l nhng iu xy ra. 3- im ging nhau v khc nhau v hnh thc trnh by ca vn bn ngh v vn bn bo co: - Ging: Trnh by trang trng, r rng, theo mt s mc qui nh sn. - Khc: vn bn ngh phi c cc mc ch yu: Ai ngh ? ngh ai ? ngh iu g ? Vn bn bo co phi c cc mc ch yu: bo co ca ai, bo co vi ai, bo co v vic g, kt qu nh th no ? 4- Nhng sai st cn trnh: - Thiu mt trong nhng mc ch yu ca mi loi vn bn. - Trnh by khng r, thiu sng sa. - Thiu s liu, chi tit c th. II- Luyn tp: 1- Bi 1 (138 ): - Tnh hung phi lm vn bn ngh: Lp trng vit ngh vi c gio ch nhim ngh cho lp i xem v cho Quan m Th Knh b tr kin thc cho vn bn Quan m Th Knh. - Tnh hung phi vit bo co: Lp trng thay mt hs lp 7, vit bo co v trng hp hai hs c hnh ng quy ph trong gi hc. 2- Bi 3 (138 ): 340

a- Vit bo co l sai, phi vit n trnh by hon cnh kh khn ca gia nh xin nh trng min hc ph. b- Vit ngh l sai. Mt hs c th thay lp vit mt bo co vi c gio ch nhim v nhng cng vic cn gip gia nh thng binh, lit s v b m Vit Nam anh hng. c- Vit n l khng ng. Lp trng thay mt lp vit bn ngh BGH nh trng biu dng khen thng bn H v tinh thn gip cc gia nh Thwng binh- Lit s. IV- Hng dn hc bi: - Lm bi tp 2 (138 ). - Chun b bi: n tp tp lm vn. D- Rt kinh nghim:

Tit: 127,128 Ngy son: Ngy ging: Bi 31-Tit 2,3 n tp tp lm vn A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - Cng c h thng ha li nhng khi nim c bn v vn bn biu cm v vn bn ngh lun. - Rn k nng nhn din v phn bit c vn bn biu cm v vn bn ngh lun. B-Chun b: - dng: - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: 341

Ni dung kin thc I- V vn bn biu cm: - Em hy ghi li tn cc bi vn 1- Tn mt s vn bn biu biu cm c hc v c cm trong Ng vn 7-tp I: trong Ng vn 7- tp I (ch ghi c 17 bi vn biu cm: cc bi vn xui) ? 1.Cng trng m ra - L Lan. 2.Trng hc- t mn A mi xi. 3. M ti. 4.Cuc chia tay ca nhng con bp b - Khnh Hoi. 5.Tm gng- Bng Sn. 6. Hoa hc tr- Xun Diu. 7.Su h Ni- Nguyn Tun. 8. Cy tre VN- Thp Mi. - Chn trong cc bi vn mt bi vn m em thch v cho bit vn biu cm c nhng c im g ? 9. Nhng tm lng cao c. 10. Mm lng C tt BcNg.Tun. 11. C di- T Hoi. 12. Qu bnh tui th- ng Anh o. 13. Tui th im lng- Duy Khn. 14. Ko mm- Bng Sn. 15. Mt th qu ca la non: Cm- Thch Lam. 16. Si Gn ti yu - Minh Hng. 17. Ma xun ca ti - V Bng. 2- Mt bi vn biu cm m em thch: - Mt th qu ca la non: Cm. - Bi vn c li vit dung d, nh nhng m m thm su lng. Cm xc tun chy trong tng cu, tng ch, tng li ni tip nhau to nn nhng trang vit tht xc ng. l s kt tinh ca mt tm hn nhy cm tinh t, mt kh nng quan st t m, k lng v mt ngi bt ti hoa ca nh vn Thch Lam. 3- Vai tr ca yu t miu t trong vn biu cm: Trong vn biu cm, yu t miu t ch yu l bc l t tng, tnh cm. Do ngi ta khng miu t c th, hon chnh m ch chn nhng chi tit, thuc tnh, s vic no 342

Hot ng ca thy-tr

- Yu t miu t c vai tr g trong vn biu cm ?

- Yu t t s c ngha g trong vn biu cm ?

- Khi mun by t tnh yu lng ngng m, ngi ca i vi mt con ngi, s vt, hin tng, th em phi nu ln c iu g ca con ngi, s vt, hin tng ?

- Ngn ng biu cm i hi phi s dng cc phng tin tu t nh th no ? (Ly v d bi Si Gn ti yu v Ma xun ca ti ).

c kh nng gi cm biu hin cm xc t tng. 4- ngha ca yu t t s trong vn biu cm: Trong vn biu cm ci quan trng l ngha su xa ca s vic buc ngi ta nh lu, suy ngh v c cm xc v n. V vy yu t t s c tc dng khi dy ngun cm hng i vi ngi c v nhng tnh cm, nhng hnh ng cao p. 5- Cch biu t tnh cm trong bi vn biu cm: by t tnh thng yu, lng ngng m, ngi ca i vi mt con ngi, s vt, hin tng. Ngi ta c th chn hnh nh c ngha n d, tng trng ni bt gi gm tnh cm, t tng hoc biu t bng nhng ni nim, cm xc trong lng. Nhng s bc l th hin tnh cm trong bi phi r rng, trong sng, chn thc 6-Ngn ng biu cm: * bi Si Gn ti yu, tc gi vit: - Si Gn vn tr. Ti th ng gi. Ba trm nm so vi nm ngn nm tui ca t nc th ci th ny cn xun chn. Si Gn c tr hoi nh mt cy t ng nn n, ...ngc ng ny. ->V c s dng phng tin tu t so snh rt c sc. - Ti yu Si Gn da dit nh ngi n ng vn m p bng dng mi tnh u... Ti yu... Ti yu... ->ip t ti yu c dng rt t lm on vn giu cht 0tr tnh v biu 343

- K bng trong sgk vo v v in vo cc trng ?

- K li bng sgk vo v v in vo trng ni dung khi qut trong b cc bi vn biu cm ?

- Em hy ghi li tn cc bi vn ngh lun hc v c trong Ng vn 7- tp II ? 1. Chng nn tht hc- HCM. 2.Cn to ra thi quen tt trong sng XH- Bng Sn. 3. Hai bin h- (Qu tng ca c.sng). 4. Hc thy, hc bn- Ng.Thanh T. 5.ch li ca vic c schThnh M. 6.Tinh thn yu nc ca nhn dn ta - HCM. 7. Hc c bn mi c th thnh ti ln- Xun Yn. 8.S giu p ca ting Vit TMai. 9.Ting Vit giu v pPVng.

cm. * bi Ma xun ca ti: - T cnh sc ma xun H Ni v min Bc, tc gi khng dng lu ngoi cnh m tp trung th hin sc sng ca ma xun trong thin nhin v lng ngi bng so snh tht gi cm v c th: Nha sng trong ngi cng ln nh mu cng ln trong lc ca loi nai, nh mm non ca cy ci... tri ra thnh nhng ci l nh li ti - C on chn lc v miu t hnh nh vi bin php so snh y mu sc: Nn tri ng c nh mu pha l m. 7- K bng v in vo cc trng: - Ni dung vn biu cm: Biu t mt0 t tng tnh cm, cm xc v con ngi, s vt k nim. - Mc ch biu cm: Khu gi s ng cm ca ngi c lm cho ngi c cm nhn c cm xc ca ngi vit. - Phng tin biu cm: Ngn ng v hnh nh thc t biu cm t tng tnh cm. Phng tin ngn ng bao gm t ng, hnh thc cu vn, vn iu, ngt nhp, bin php tu t,... 8- K bng v in vo trng ni dung khi qut trong b cc bi vn biu cm: - M bi: Gii thiu t tng, tnh cm, cm xc v i tng. - Thn bi: Nu nhng biu hin ca t tng, tnh cm. - Kt bi: Khng nh tnh cm, cm xc. 344

- Trong i sng, trn bo ch v trong sgk, em thy vn bn ngh lun xut hin trong nhng trng hp no, di dng nhng bi g ? Nu mt s VD ?

- Trong bi vn ngh lun phi c nhng yu t c bn no ? Yu t no l ch yu ? (Lp lun l ch yu. Bi vn ngh lun c sc thuyt phc, c anh thp, su sc, thm tha, cht ch hay khng ph thuc phn ln vo trnh v hiu qu ngh thut lp lun ca ngi vit).

- Lun im l g ? - Hy cho bit nhng cu trong sgk u l lun im v gii thch v sao ? (cu a,d l lun im, cu b l cu cm thn, cu c l mt lun cha phi l lun im. Lun im thng c hnh thc cu trn thut vi t l hoc c phm cht, tnh cht no ). - C ngi ni: Lm vn chng minh cng d thi, ch cn nu lun im v dn chng l xong. VD sau khi nu lun im "Ting Vit ta giu p" , ch cn dn ra cu ca

II- V vn ngh lun: 1- Tn cc bi vn ngh lun: c 19 vn bn: 10. ng s vp ng- (Tri tim c iu k diu). 11.Khng s sai lm- Hng Dim. 12. C hiu i mi hiu vnNg.Hiu L. 13. c tnh gin d ca Bc H- PVng. 14. HCTch, hnh nh ca DTPVng 15. ngha vn chng- Hoi thanh. 16. Lng khim tn- Lm Ng ng. 17. Lng nhn o- LNng. 18.c phn on v thm mNg.H.L. 19.T do v n l- Nghim Ton. 2- Vn ngh lun trn bo ch v sgk: - Trn bo ch: Vn bn ngh lun xut hin di nhng dng bi x lun, din n, bn v cc vn trong XH. VD: chng trnh bnh lun thi s, th thao - Trong sgk: vn bn ngh lun xut hin di nhng dng bi lm vn ngh lun, hi tho, chuyn , ... VD: cc vn bn ngh lun trong sgk. 3- Yu t ch yu trong vn ngh lun: Mi bi vn ngh lun u c lun im, lun c v lp lun. - Lun im: L nhng KL c tnh khi qut, c ngha ph bin i vi XH. - Lun c: L l l, dn chng a ra lm c s cho lun 345

dao: "Trong m g p bng sen, L xanh bng trng li chen nh vng..." l c. Theo em, ni nh vy c ng khng ? lm c vn chng minh, ngoi lun im v dn chng, cn cn phi c thm iu g ? C cn ch ti cht lng ca lun im v dn chng khng ? Chng nh th no th t yu cu ?

im. Lun c phi chn tht, ng n, tiu biu th mi gip cho lun im c sc thuyt phc. - Lp lun: L cch nu lun c dn n lun im. Lp lun phi cht ch, hp l th bi vn mi c sc thuyt phc. 4- Th no l lun im: Lun im l kin th hin t tng, quan im ca bi vn c nu ra di hnh thc cu khng nh (hay ph nh). Lun im phi ng n, chn tht, p ng nhu cu thc t, mi c sc thuyt phc. 5- Lm vn ngh lun chng minh nh th no: - Ni rng lm vn chng minh cng d thi, ch cn nu lun im v dn chng l xong.Ni nh vy l khng ng, ngi ni t ra khng hiu v cch lm vn chng minh. - Trong bi vn chng minh rt cn dn chng, nhng cn cn l l v phi bit lp lun. - Dn chng trong bi vn chng minh phi tiu biu, chn lc, chnh xc, ph hp vi lun im, lun , ng thi cn c lm r, c phn tch bng l l, lp lun ch khng phi ch nu, a, thng k dn chng hng lot. - L l, lp lun khng ch l cht keo kt ni cc dn chng m cn lm sng t v ni bt dn chng v mi l ch yu. - Bi vy, a dn chng bi ca 346

- Cho hai TLV sau: a.Gii thch cu tc ng: n qu nh k trng cy. b.Chng minh rng: n qu nh k trng cy l mt suy ngh ng n. Hy cho bit cch lm hai ny c g ging nhau v khc nhau. T suy ra nhim v gii thch v chng minh khc nhau nh th no ?

dao Trong m g p bng sen, cha chng minh TVit ta giu p, m ngi vit cn phi a thm nhng dn chng khc v phn tch c th bi ca dao trn thy r trong TVit th hin s giu p nh th no. - Yu cu ca l l v lp lun phi ph hp vi dn chng, gp phn lm r bn cht ca dn chng hng ti lun im, lun ; phi cht ch, mch lc, l gc. 6- So snh cch lm hai TLV: - Hai bi ny u ging nhau l cng chung mt lun : n qu nh k trng cy cng phi s dng l l, dn chng v lp lun. - Hai ny c cch lm khc nhau: a gii thch, b chng minh. - Nhim v gii thch v chng minh khc nhau: + Gii thch l lm cho ngi c, ngi nghe hiu r nhng iu cha bit theo bi nu ln (dng l l l ch yu). + Chng minh l php lp lun dng nhng l l, dn chng chn thc c tha nhn chng t lun im cn chng minh l ng tin cy (dng dn chng l ch yu). IV- Hng dn hc bi: - c cc vn tham kho, chun b cho bi kim tra cui nm. D- Rt kinh nghim:

347

Tit: 129,130 Ngy son: Ngy ging: Bi 32-Tit 1,2 n tp phn ting Vit (tip theo) Hng dn lm bi kim tra tng hp A-Mc tiu bi hc: Gip HS: - H thng ha kin thc v cc php bin i cu v cc php tu t c php hc. - Hng dn hc sinh cch lm bi kim tra tng hp cui hc k II. B- Chun b: - dng : - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr Ni dung kin thc - Da vo m hnh trong sgk, III- Cc php bin i em hy cho bit c nhng cu: 348

php bin i cu no ? - Thm bt thnh phn cu bng cch no ? (Bng cch rt gn cu v m rng cu). - Th no l rt gn cu ? Cho v d ?

1- Thm bt thnh phn cu: a- Rt gn cu: L lc b bt mt s thnh phn cu lm cho cu gn hn, trnh lp nhng t ng x.hin trong cu ng trc, thng tin nhanh hn, ng hnh ng, - Cu em va dt rt gn c im ni trong cu l thnh phn g? (Rt gn CN). ca chung mi ngi (lc CN). - C my cch m rng cu, - VD: -Bn i u y ? i l nhng cch no ? hc! - Thm trng ng vo cu lm g ? b- M rng cu: c 2 cch. - Thm trng ng vo cu: - Th no l dng cm C-V xc nh thi gian, ni chn, m rng cu ? nguyn nhn, mc ch, phng tin, cch thc din ra s vic nu trong cu. - Ta c th chuyn i kiu - Dng cm C-V m rng cu bng cch no ? cu: l dng nhng cm t h.thc ging cu n c cm C-V lm thnh phn ca cu - t mt cu ch ng ? V hoc ca cm t m rng sao em bit l cu ch cu. ng ? 2- Chuyn i kiu cu: Chuyn i cu ch ng thnh cu b ng v ngc li chuyn i cu b ng - Th no l cu b ng ? thnh cu ch ng: Cho v d ? - Cu ch ng: l cu c CN ch ngi, vt thc hin mt hnh ng hng vo ngi, vt khc (ch ch th ca hnh ng). - lp 7, cc em c hc - VD: Cc bn yu mn ti. nhng php tu t no ? - Cu b ng: l cu c CN - Em hy cho mt VD trong ch ngi, vt c hnh ng c s dng ip ng ? V sao ca ngi khc, vt khc hng em bit cu vn c s vo (ch i tng ca hnh dng ip ng ? ng). - Th no l chi ch ? Cho - VD: Ti c cc bn yu mn. VD v chi ch ? IV- Cc php tu t c php: 1- ip ng: l bin php lp li t ng hoc c mt cu 349

- Vit mt on vn c s dng php lit k ? V sao em bit l php lit k ?

- Hs c sgk. - V phn vn, hc k II, em c hc nhng loi vn bn no ? K tn cc vn bn hc ?

- V phn ting Vit, chng ta c hc nhng bi no ?

- V phn tp lm vn, cn ch th loi no ?

lm ni bt , gy cm xc mnh m i vi ngi c. - VD: Hc, hc na, hc mi ! 2- Chi ch: l li dng c sc v m, v ngha ca t ng to sc thi d dm, hi hc, ... lm cho cu vn hp dn, th v. - VD: Khi i ca ngn, khi v cng ca ngn. (Con nga). 3- Lit k: l sp xp ni tip hng lot t hay cm t cng loi din t c y hn, su sc hn nhng kha cnh khc nhau ca thc t hay ca t tng, tnh cm. - VD: dng hc tp gm c: Thc k, thc o , ke, bt ch, bt mc. V- Hng dn hc sinh lm bi kim tra tng hp: 1-V phn vn: - Vn bn ngh lun: Tinh thn yu nc ca nhn dn ta, S giu p ca TingVit, c tnh gin d ca Bc H, ngha vn chng. - Vn bn t s: Sng cht mc bay, Nhng tr l hay l Va ren v Phan Bi Chu. - Vn bn nht dng: Ca Hu trn sng Hng (bt k kt hp ngh lun, miu t vi biu cm). - Vn bn cho: Quan m Th Knh. 2- V phn ting Vit: - Cu rt gn, cu ch ng, cu b ng, cu c bit. - Php tu t lit k. - M rng cu bng cm C-V v trng ng. - Du cu: du chm lng, du chm phy, du gch ngang. 350

3- V tp lm vn: - Vn ngh lun chng minh. - Vn ngh lun gii thch. IV- Hng dn hc bi: - n tp v hc thuc nhng ni dung trn. - Xem li kim tra cui hc k I: sgk (188,190). - Chun b bi: Chng trnh a phng. D-Rt kinh nghim:

Ngy son: Ngy ging: Tit: 131, 132 Kim tra hc k II (Kim tra theo ca Phng gio dc)

A. mc tiu bi hc: Gip HS: - Cng c, thc hnh nhng kin thc hc trong chng trnh Ng vn 7. 351

- Rn k nng lm bi tp trc nghim, k nng lm bi vn ngh lun. - Gio dc HS thc nghim tc, t gic trong thi c. B. Chun b: GV: n tp, hng dn HS cch lm bi. HS: n ton b kin thc Ng vn 7. C. Tin trnh t chc cc hot ng dy hc: I. n nh t chc: II. Kim tra s chun b ca HS: III. Tin hnh kim tra: Yu cu: - HS tuyt i khng c mang theo ti liu vo phng thi. - Lm bi thi nghim tc Khng vi phm quy ch thi c.

IV. Hng dn hc nh: - Tip tc n kin thc Ng vn. - Chun b kin thc cho nhng tit cn li. D. Rt kinh nghim: - ra va sc HS - HS lm bi nghim tc

352

Ngy son: Ngy ging: Tit: 133,134 Bi 33- Tit 1,2 Chng trnh a phng (phn vn v tp lm vn) (tip theo) A- Mc tiu bi hc: - Gip HS: - Hiu bit su rng hn a phng mnh v cc mt i sng vt cht v vn ha tinh thn , truyn thng v hin nay. -Trn c s bi dng tnh yu qu hng, gi gn v pht huy bn sc, tinh hoa ca a phng mnh trong s giao lu vi c nc. B- Chun b: - dng : - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: 1- T chc tham quan mt s danh lam thng cnh ca th x Ha Bnh nh: H Ha Bnh, Tng i Bc, Nh my thy in, i tng nim. 2- Su tm v gii thiu ca dao, tc ng, thnh ng dn tc mng Ha Bnh: - Mi HS su tm t 5- 10 cu. - Chn 2 HS kh phn loi, vit bi gii thiu trnh by trc c lp. - Mi mt nh th hoc vn c hiu bit su rng v Ha Bnh ni chuyn v giao lu vi HS. 3-T chc mt cuc thi v Ha Bnh: - Gii thiu v hoa qu v sn vt ni ting ca Ha Bnh. - Ht, v, lm th v ha Bnh. 353

IV-Hng dn hc bi: -Tip tc su tm tc ng, ca dao v cc c sn ca Ha Bnh. - Chun b bi: Hot ng Ng vn- c din cm vn ngh lun. D-Rt kinh nghim:

Tit: 135, 136 Ngy son: Ngy ging: Bi 33-Tit 3,4 Hot ng Ng vn c din cm vn ngh lun

A- Mc tiu bi hc: Gip HS: - Tp c r rng, ng du cu, ng ging v phn no th hin tnh cm nhng ch cn nhn ging. - Khc phc kiu c nh, lng tng, pht m ngng,... B-Chun b: - dng : - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: 354

I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: I. Yu cu c v tin trnh gi hc: 1- Yu cu c: - c ng: pht m ng, ngt cu ng, mch lc, r rng. - c din cm: Th hin r tng lun im trong mi vn bn, ging iu ring ca tng vn bn. 2- Tin trnh gi hc: - Tit 1: 2 bi: +Tinh thn yu nc ca nhn dn ta. +S giu p ca ting Vit. -Tit 2: 2 bi: +c tnh gin d ca Bc H. + ngha vn chng. II. Hng dn t chc c: 1- Tinh thn yu nc ca nhn dn ta: Ging chung ton bi: ho hng, phn chn, dt khot, r rng. *on m u: - Hai cu u: Nhn mnh cc t ng "nng nn" l ging khng nh chc nch. - Cu 3: Ngt ng v cu trng ng (1,2); Cm ch - v chnh , c mnh dn, nhanh dn, nhn ng mc cc ng t v tnh t lm v ng, nh ng : si ni, kt, mnh m, to ln, lt, nhn chm tt c... - Cu 4,5,6 ; +Ngh gia cu 3 v 4. +Cu 4 : c chm li, rnh mch, nhn mnh t c, chng t. +Cu 5 : ging lit k. +Cu 6 : gim cng ging c nh hn, lu cc ng ip, o : Dn tc anh hng v anh hng dn tc. Gi t 2 - 3 hc sinh c on ny. HS v GV nhn xt cch c. * on thn bi: - Ging c cn lin mch, tc nhanh hn mt cht. +Cu : ng bo ta ngy nay,... cn c chm, nhn mnh ng : Cng rt xng ng, t r lin kt vi on trn. +Cu : Nhng c ch cao qu ,... cn c nhn mnh cc t : Ging nhau, khc nhau, t r s kt, khi qut. Ch cc cp quan h t : T - n, cho n. - Gi t 4 -5 hs c on ny. Nhn xt cch c. *on kt: - Ging chm v hi nh hn . +3 cu trn : c nhn mnh cc t : Cng nh, nhng. 355

+2 cu cui : c ging ging gii, chm v khc chit, nhn mnh cc ng : Ngha l phi v cc ng t lm v ng : Gii thch , tuyn truyn, t chc, lnh o, lm cho,... Gi 3 -4 hs c on ny, GV nhn xt cch c. - Nu c th : + Cho HS xem li 2 bc nh on ch tch i hi ng Lao ng Vit Nam ln th II Vit Bc v nh ch tch H Ch Minh c Bo co chnh tr ti i hi. + GV hoc 1 HS c kh nng c din cm kh nht lp c li ton bi 1 ln. 2- S giu p ca ting Vit Nhn chung, cch c vn bn ngh lun ny l : ging chm ri, im m, tnh cm t ho. * c 2 cu u cn chm v r hn, nhn mnh cc t ng : t ho , tin tng. * on : Ting Vit c nhng c sc ... thi k lch s : Ch t ip Ting Vit ; ng mang tnh cht ging gii : Ni th cng c ngha l ni rng... * on : Ting Vit... vn ngh. v.v..c r rng, khc chit, lu cc t in nghing : cht nhc, ting hay... * Cu cui cng ca on : c ging khng nh vng chc. Trng tm ca tit hc t vo bi trn nn bi ny ch cn gi t 3 -4 hs c tng on cho n ht bi. - GV nhn xt chung. 3- c tnh gin d ca Bc H * Ging chung: Nhit tnh, ngi ca, gin d m trang trng. Cc cu vn trong bi, nhn chung kh di, nhiu v, nhiu thnh phn nhng vn rt mch lc v nht qun. Cn ngt cu cho ng. Li cn ch cc cu cm c du (!) * Cu 1 : Nhn mnh ng : s nht qun, lay tri chuyn t. * Cu 2 : Tng cm xc ngi ca vo cc t ng: Rt l lng, rt k diu; nhp iu lit k cc ng trng ng, ng v ng : Trong sng, thanh bch, tuyt p. * on 3 v 4 : Con ngi ca Bc ... th gii ngy nay: c vi ging tnh cm m p, gn vi ging k chuyn. Ch nhn ging cc t ng cng, thc s vn minh... * on cui : - Cn phn bit li vn ca tc gi v trch li ca Bc H. Hai cu trch cn c ging hng trng v thng thit. - Vn bn ny cng khng phi l trng tm ca tit 128, nn sau khi hng dn cch c chung, ch gi 2- 3 HS c 1 ln. 4- ngha vn chng Xc nh ging c chung ca vn bn : ging chm, tr tnh gin d, tnh cm su lng, thm tha. 356

* 2 cu u: ging k chuyn lm li, bun thng, cu th 3 ging tnh to, khi qut. * on : Cu chuyn c l ch l ... gi lng v tha: - Ging tm tnh th th nh li tr chuyn. * on : Vy th ... ht : Tip tc vi ging tm tnh, th th nh on 2. - Lu cu cui cng , ging ngc nhin nh khng th hnh dung ni c cnh tng nu xy ra. - GV c trc 1 ln. HS kh c tip 1 ln, sau ln lt gi 4- 7 HS c tng on cho ht. III- GV tng kt chung Hot ng luyn c vn bn ngh lun: - S HS c c trong 2 tit, cht lng c, k nng c; nhng hin tng cn lu khc phc. - Nhng im cn rt ra khi c vn bn ngh lun. + S khc nhau gia c vn bn ngh lun v vn bn t s hoc tr tnh. iu ch yu l vn ngh lun cn trc ht ging c r rng, mch lc, r lun im v lp lun. Tuy nhin , vn rt cn ging c c cm xc v truyn cm. IV- Hng dn luyn c nh - Hc thuc lng mi vn bn 1 an m em thch nht. - Tm c din cm Tuyn ngn c lp. D-Rt kinh nghim:

Tit: 137,138 Ngy son: Ngy ging: Bi 34-Tit 1,2 Chng trnh a phng (phn ting Vit) A- Mc tiu bi hc: Gip hc sinh: - Khc phc mt s li chnh t do nh hng ca cch pht m a phng. - Rn k nng vit ng chnh t. B- Chun b: - dng : 357

- Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I-n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: Hot ng ca thy-tr - GV nu yu cu ca tit hc. Ni dung kin thc I- Ni dung luyn tp: Vit ng ting c ph m u d mc li nh tr/ch, s/x, r/d/gi, l/n. II- Mt s hnh thc luyn tp: 1- Vit cc dng bi cha cc m, du thanh d mc li: a- Nghe vit mt on vn trong bi Ca Hu trn sng Hng- H nh Minh: m. Thnh ph ln n nh sao sa. Mn sng dy dn ln, cnh vt m i trong mt mu trng c. Ti nh mt l khch thch giang h vi hn th lai lng, tnh ngi nng hu bc xung mt con thuyn rng, c l con thuyn ny xa kia ch dnh cho vua cha. Trc mi thuyn l mt khng gian rng thong vua hng mt ngm trng, gia l mt sn g bo nhn c mui vm c trang tr lng ly, xung quanh thuyn c hnh rng v trc mi l mt u rng nh mun bay ln. Trong khoang thuyn, dn nhc gm n tranh, n nguyt, t b, nh, n tam. Ngoi ra cn c n bu, so v cp sanh g nhp. b- Nh- vit bi th Qua o Ngang- B Huyn Thanh Quan: 2- Lm cc bi tp chnh 358

- GV c- HS nghe v vit vo v.

- Trao i bi cha li.

- HS nh li bi th v vit theo tr nh. - Trao i bi cha li. - in mt ch ci, mt du thanh hoc mt vn vo ch trng: + in ch hoc tr vo ch trng ? + in du hi hoc du ng

vo nhng ting in m ? - in mt ting hoc mt t cha m, vn d mc li vo ch trng: + Chn ting thch hp trong ngoc n in vo ch trng (ginh, danh) ? + in cc ting s hoc s vo ch thch hp ? - Tm t ch s vt, hot ng, trng thi, ng im, tnh cht: + Tm t ch hot ng trng thi bt u bng ch (chy) hoc bng tr (tro)? + Tm cc t ch c im, tnh cht c thanh hi (khe) hoc thanh ng (r) ? - Tm t hoc cm t da theo ngha v c im ng m cho sn, v d tm nhng t cha ting c thanh hi hoc thanh ng, c ngha nh sau: + Tri ngha vi chn tht ? + ng ngha vi t bit ? + Dng chy vi ci lm cho gip nt hoc trc lp v ngoi ?

t: a- in vo ch trng: - Chn l, chn chu, trn trng, chn thnh. - Mu chuyn, thn mu, tnh mu t, mu bt ch. - Dnh dm, dnh, tranh ginh, ginh c lp. - Lim s, dng s, s kh, s v. b- Tm t theo yu cu: - Chi bi, chun thng, chn nn, chong vng, cheo leo. - Lo khe, dng mnh.

- Gi di. - T gi. - Gi go.

c- t cu phn bit cc t cha nhng ting d ln: - t cu vi mi t : ln, nn ? - M ti ln nng trng ng. Con ci mun nn ngi th phi nghe li cha m. - t cu phn bit cc - V s mun nn ti phi vi t: vi, di? vng i ngay. Nc ma t trn mi tn di xung m m. IV-Hng dn hc bi: - Tip tc lm cc bi tp cn li. - Lp s tay chnh t ghi li nhng t d ln. D-Rt kinh nghim: 359

Tit: 139,140 Ngy son: Ngy ging: Bi 34-Tit 1,2 Tr bi kim tra hc k II

A-Mc tiu bi hc: Gip hs - T nh gi c nhng u im v nhc im trong bi vit ca mnh v cc phng din: ni dung kin thc, k nng c bn ca c ba phn vn, ting Vit, tp lm vn. - n v nm c k nng lm bi kim tra tng hp theo tinh thn v cch kim tra nh gi mi. B- Chun b: - dng : - Nhng iu cn lu : C-Tin trnh t chc dy - hc: I- n nh t chc: II- Kim tra: III- Bi mi: 1-T chc tr bi: - Gv nhn xt kt qu v cht lng bi lm ca lp theo tng phn: trc nghim v t lun. - HS tng nhm c i din hoc t do pht biu b xung, trao i, ng gp kin. - T chc xy dng p n- dn v cha bi. - HS so snh, i chiu vi bi lm ca mnh. - GV phn tch nguyn nhn nhng cu tr li sai, nhng la chn sai lm ph bin. 2- Hng dn HS nhn xt v sa li phn t lun: - HS pht biu v nhng yu cu cn t ca t lun v trnh by dn khi qut ca mnh. - GV b sung hon chnh dn khi qut. - GV nhn xt bi lm ca hs v cc mt: + Nng lc v kt qu nhn din kiu vn bn. + Nng lc v kt qu vn dng lp lun, dn chng, l l hng vo gii quyt vn trong bi. + B cc c m bo tnh cn i v lm ni r trng tm khng. + Nng lc v kt qu din t: Ch vit, dng t, li ng php thng thng. - HS pht biu b sung, iu chnh v sa cha thm. 360

- GV chn mt bi kh v mt bi km c cho c lp nghe. - HS gp kin nhn xt v cc bi va c. IV- Hng dn hc bi: - n tp cc th loi ngh lun chng minh, gii thch v biu cm. D- Rt kinh nghim: Kt qu kim tra: im <3: 3 im t 3,5 -> 4,5: 12 im 5,6: 20 im t 6,5 -> 7: 8 im 8,9:

361