HỘI NGHỊ LẦN THỨ 15 (MỞ RỘNG) BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG KHOÁ X TỪ NGÀY 12 ĐẾN

NGÀY 22-1-1959

Ngày 15/9/2006. Cập nhật lúc 22h 33'

Từ ngày 12 đến ngày 22-1-1959, tại Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá II) họp Hội nghị
lần thứ 15 (mở rộng). Hội nghị đã thông qua Nghị quyết Về tăng cường đoàn kết, kiên quyết đấu
tranh giữ vững hoà bình, thực hiện thống nhất nước nhà. Nội dung nghị quyết gồm hai phần:

Phần thứ nhất

NHIỆM VỤ CỦA CÁCH MẠNG VIỆT NAM HIỆN NAY

Về đặc điểm tình hình, Nghị quyết chỉ rõ: sau tháng 7 - 1954, "miền Bắc hoàn toàn giải phóng, chế độ
chính trị và kinh tế thuộc địa và nửa phong kiến từ lâu trói buộc sức sản xuất xã hội đã bị đánh đổ, cách
mạng dân tộc dân chủ đã hoàn thành: miền Bắc đã bước vào thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội" -
đó là yêu cầu khách quan của xã hội miền Bắc và của cách mạng cả nước.

"Miền Nam chưa được giải phóng, đế quốc Mỹ đã lấn dần và hất cẳng thực dân Pháp, tập hợp các thế
lực phản động, sử dụng chính quyền Ngô Đình Diệm làm công cụ để khôi phục và duy trì ách thống trị
của đế quốc và phong kiến. Nhân dân miền Nam ngày càng lâm vào cảnh cùng khốn và mất hết quyền
tự do. Vì vậy, nhân dân miền Nam còn phải tiếp tục làm cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đánh đổ
ách thống trị đế quốc và phong kiến, chủ yếu là đánh đổ chế độ Mỹ - Diệm".

Đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai chẳng những xâm chiếm miền Nam, ngăn cản sự phát triển của xã hội miền
Nam, mà còn ráo riết chuẩn bị chiến tranh hòng xâm chiếm cả nước ta, phá hoại toàn bộ sự nghiệp
cách mạng của nhân dân ta. Vì vậy Mỹ - Diệm chẳng những là kẻ thù của nhân dân miền Nam đang bị
chúng thống trị, mà còn là kẻ thù của cả dân tộc.

Những đặc điểm tình hình trên đây làm nổi bật hai mâu thuẫn cơ bản mà cách mạng Việt Nam giai đoạn
này phải giải quyết. Đó là:

- Mâu thuẫn giữa một bên là chủ nghĩa đế quốc xâm lược, giai cấp địa chủ phong kiến và bọn tư sản
mại bản quan liêu thống trị ở miền Nam và một bên là dân tộc Việt Nam, nhân dân cả nước Việt Nam,
bao gồm nhân dân miền Bắc và nhân dân miền Nam.

- Mâu thuẫn giữa con đường xã hội chủ nghĩa và con đường tư bản chủ nghĩa ở miền Bắc.

Hai mâu thuẫn này mang tính chất khác nhau, song quan hệ biện chứng với nhau và tác động mạnh mẽ
lẫn nhau.

Trên cơ sở đó, Nghị quyết xác định nhiệm vụ chung của cách mạng Việt Nam giai đoạn này là: "Tăng
cường đoàn kết toàn dân, kiên quyết đấu tranh để giữ vững hoà bình; thực hiện thống nhất nước nhà
trên cơ sở độc lập và dân chủ, hoàn thành nhiệm vụ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả
nước; ra sức củng cố miền Bắc và đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội; xây dựng một nước Việt
Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh; tích cực góp phần bảo vệ hoà bình ở Đông
Nam Á và thế giới".

Về nhiệm vụ cụ thể của cách mạng mỗi miền, Nghị quyết chỉ rõ:

1. Tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc là củng cố và phát huy những thắng lợi đã giành
được, là xây dựng cơ sở vững chắc để thực hiện thống nhất nước nhà.

2. Tiếp tục cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, đánh đổ chế độ đế quốc và nửa phong kiến ở miền
Nam để thực hiện thống nhất nước nhà.

3. Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách mạng thế giới.

4. Thực hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ bằng con đường hoà bình.
Nghị quyết phân tích rõ mối quan hệ biện chứng giữa cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách
mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam. Miền Bắc là căn cứ địa cách mạng của cả nước. Miền Bắc "phải tích
cực tham gia cuộc đấu tranh chính trị của cả nước chống ách thống trị của Mỹ - Diệm ở miền Nam, ra
sức cổ vũ và ủng hộ phong trào đấu tranh của đồng bào miền Nam".

Phần thứ hai

ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG VIỆT NAM Ở MIỀN NAM

Về đặc điểm tình hình, Nghị quyết đã xác định rõ tính chất của xã hội miền Nam: "Đế quốc Mỹ thay
chân thực dân Pháp, đặt ách thống trị thực dân (kiểu mới) ở miền Nam nước ta. Âm mưu của chúng là
xâm chiếm cả nước ta làm thuộc địa và căn cứ quân sự, nhằm phá hoại phong trào độc lập dân tộc và
hoà bình dân chủ ở Đông Nam Á"3. Do đó "miền Nam đã trở thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân
sự của đế quốc Mỹ"4.

Chính quyền Ngô Đình Diệm là chính quyền tay sai của đế quốc Mỹ, chế độ thực dân và nửa phong kiến
ở miền Nam là một chế độ phản động tàn bạo và đen tối. Chính quyền miền Nam là một chính quyền
phản bội lợi ích dân tộc, nó đại biểu cho lợi ích của đế quốc Mỹ, của bọn phong kiến và bọn tư sản mại
bản phản động thân Mỹ ở miền Nam. Chính quyền đó là một chính quyền độc tài hiếu chiến. Nó là công
cụ xâm lược của đế quốc Mỹ.

Trong xã hội miền Nam thuộc địa nửa phong kiến có hai mâu thuẫn cơ bản. Đó là:

- Mâu thuẫn giữa nhân dân ta ở miền Nam và bọn đế quốc xâm lược, chủ yếu là đế quốc Mỹ.

- Mâu thuẫn giữa nhân dân miền Nam, trước hết là nông dân, và giai cấp địa chủ phong kiến.

Và trong giai đoạn này, mâu thuẫn chủ yếu ở miền Nam là: mâu thuẫn giữa dân tộc ta, nhân dân ta ở
miền Nam và bọn đế quốc xâm lược Mỹ cùng tập đoàn thống trị Ngô Đình Diệm.

Trên cơ sở phân tích thái độ các giai cấp ở miền Nam, Nghị quyết đã xác định nhiệm vụ của cách mạng
Việt Nam ở miền Nam như sau:

- "Nhiệm vụ cơ bản là giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc và phong kiến, thực hiện
độc lập dân tộc và người cày có ruộng, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam,
xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.

- Nhiệm vụ trước mắt là đoàn kết toàn dân, kiên quyết đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược và gây
chiến, đánh đổ tập đoàn thống trị độc tài Ngô Đình Diệm, tay sai của đế quốc Mỹ, thành lập một chính
quyền liên hợp dân tộc dân chủ ở miền Nam, thực hiện độc lập dân tộc và các quyền tự do dân chủ, cải
thiện đời sống của nhân dân, giữ vững hoà bình, thực hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và
dân chủ, tích cực góp phần bảo vệ hoà bình ở Đông Nam Á và thế giới".

Nghị quyết còn xác định rõ phương hướng phát triển của cách mạng ở miền Nam là khởi nghĩa giành
chính quyền về tay nhân dân. Theo tình hình cụ thể và yêu cầu của cách mạng thì con đường đó là:
"lấy sức mạnh của quần chúng, dựa vào lực lượng chính trị của quần chúng là chủ yếu, kết hợp với lực
lượng vũ trang để đánh đổ quyền thống trị của đế quốc và phong kiến, dựng lên chính quyền cách
mạng của nhân dân"2. Cho nên muốn đạt được mục tiêu đó, "cần phải có một quá trình đấu tranh lâu
dài và gian khổ, phải tích cực xây dựng, củng cố và phát triển lực lượng cách mạng, thì mới có thể có
điều kiện nắm lấy thời cơ thuận lợi và giành lấy thắng lợi cuối cùng".

Nghị quyết còn thấy rõ chiều hướng phát triển của cách mạng miền Nam là: "cuộc khởi nghĩa của nhân
dân miền Nam cũng có khả năng chuyển thành cuộc đấu tranh vũ trang trường kỳ"4.

Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 15 (mở rộng) Ban Chấp hành Trung ương khóa II là một Nghị
quyết lịch sử rất quan trọng tạo nên bước chuyển biến lớn đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân cả
nước ta, đáp ứng nguyện vọng tha thiết của đồng bào hai miền Nam, Bắc là: giải phóng miền Nam, bảo
vệ miền Bắc, thống nhất nước nhà.
------------------------------------------------------------------------------------------

Tháng 1, BCHTƯÐCS họp Hội nghị lần thứ 15 bàn về tình hình và nhiệm vụ cách mạng miền Nam. Nghị
quyết nêu: "Con đường phát triển cách mạng Việt Nam ở miền Nam là khởi nghĩa giành chính quyền về
tay nhân dân. Theo tình hình cụ thể và yêu cầu hiện nay của cách mạng, dựa vào lực lượng chính trị
của quần chúng là chủ yếu, kết hợp với thực lực vũ trang, hoặc nhiều hoặc ít, tùy tình hình, để đánh đổ
quyền thống trị của đế quốc và phong kiến, dựng lên chính quyền cách mạng của nhân dân".

Nhưng chúng ta còn nhớ, khi chưa có Nghị quyết 15, ở trong nước thì ngay trong lãnh đạo Trung ương
có những ý kiến chưa thật đồng nhất; còn quốc tế thì cả hai người "bạn lớn" của ta đều không muốn ta
phát động đấu tranh vũ trang, vì vậy lúc đầu họ không giúp ta súng, pháo lớn và vũ khí tiến công thông
thường cho miền nam. Có thể nói, Tạ Văn Trường thấy đây là một trong những thời kỳ phức tạp nhất về
chính trị đối với việc hoạch định đường lối, chỉ đạo cách mạng. Những lời khuyên, những ý kiến của Liên
Xô, Trung Quốc và bè bạn gần xa dù ở khía cạnh, quan điểm nào, Ðảng và Bác Hồ cũng đều phải suy
nghĩ, nghiên cứu nghiêm túc, tính toán thận trọng khi xác định đường lối cách mạng của mình, vừa giữ
vững độc lập tự chủ, vừa tranh thủ được sự đồng tình, ủng hộ của các nước anh em đối với sự nghiệp
cách mạng của nhân dân ta.
( copy by Diễn đàn of http://www.tavantruong.true.ws )
Nghị quyết 15 của Trung ương ra đời trong hoàn cảnh khó khăn và phức tạp như vậy chứng tỏ kinh
nghiệm dày dạn và trưởng thành vượt bậc của Ðảng ta cả về lý luận và thực tiễn, cả về đường lối và
phương pháp cách mạng. Trường thấy Nó thể hiện rõ đường lối độc lập, tự chủ và sách lược mềm dẻo
của Ðảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phù hợp với tình hình quốc tế và trong nội bộ lãnh đạo của ta lúc
bấy giờ, đáp ứng được nguyện vọng bức thiết của cán bộ, đảng viên và quảng đại quần chúng nhân dân
ở miền nam. Nghị quyết 15 thật sự là một nghị quyết về "Chuyển chiến lược" - Từ đấu tranh chính trị
đơn thuần sang đấu tranh chính trị kết hợp với đấu tranh vũ trang, dùng bạo lực cách mạng để chống
lại bạo lực phản cách mạng tàn bạo của kẻ địch, vận dụng và phát huy phương pháp cách mạng của
cuộc tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945 trong hoàn cảnh mới. Nghị quyết 15 đã cắm mốc lịch sử vô cùng
quan trọng của cách mạng Việt Nam, nó phù hợp với tình hình thực tế nên đã tạo bước tiến nhảy vọt
cho phong trào cách mạng miền nam.Tạ Văn Trường trích dẫn
"Nghị quyết 15 của Trung ương khóa II là sản phẩm trí tuệ của toàn Ðảng, của tập thể Ban Chấp hành
Trung ương Ðảng và Bộ Chính trị khóa II, Xuất phát từ những định hướng chiến lược đầu tiên của Chủ
tịch Hồ Chí Minh từ tháng 7-1954 khi hòa bình vừa mới lập lại trên một nửa đất nước, có sự trực tiếp chỉ
đạo công phu của đồng chí Lê Duẩn, Quyền Tổng Bí thư lúc bấy giờ, cùng một số đồng chí trong Bộ
Chính trị và trong Trung ương. Nghị quyết phản ánh đúng nguyện vọng của đồng bào, đồng chí ở miền
nam nước ta lúc đó" (3). -Tạ Văn Trường -