http://vatlylamdong.

com
CHNG I: C HC
CH I :

CHUYN NG C HC

CHUYN NG U, KHNG U. BI TP
I - Mt s kin thc cn nh.
- Chuyn ng l s thay i v tr ca vt ny so vi vt khc c chn lm mc. Chuyn
ng ca mt vt mang tnh tng i
- Chuyn ng u l chuyn ng c nhng qung ng bng nhau trong nhng khong
thi gian bng nhau.
- Cng thc : v = s / t
- Vn tc trung bnh: vtb =

Tng qung ng

II - Bi tp vn dng

Tng thi gian

Bi 1.1:Lc 7h mt ngi i b t A n B vn tc 4 km/h. lc 9 gi mt ngi i xe p t A ui

theo vn tc 12 km/h.
a) Tnh thi im v v tr h gp nhau?
b) Lc my gi h cch nhau 2 km?
Li gii:
a) Gi thi gian gp nhau l t (h) (t > 0)
ta c MB = 4t

AB = 12t

Phng trnh: 12t = 4t + 8 t = 1 (h)

- V tr gp nhau cch A l 12 (km)
b) * Khi cha gp ngi i b.
Gi thi gian lc l t1 (h) ta c :
(v1t1 + 8) - v2t1 = 2
6

t1 = v v = 45 ph
2
1
* Sau khi gp nhau.
Gi thi gian gp nhau l t2 (h)
Ta c : v2t2 - ( v1t2 + 8) = 2
10

t2 = v v = 1h 15ph
2
1
Bi 1.2:
Mt xung my xui dng t A - B ri ngc dng t B - A ht 2h 30ph
a) Tnh khong cch AB bit vn tc xui dng l 18 km/h vn tc ngc dng l 12 km/h
b) Trc khi thuyn khi hnh 30ph c mt chic b tri t A. Tm thi im v v tr nhng ln
thuyn gp b?
Gi :

http://vatlylamdong.com
a) gi thi gian xui dng l t1 ngc dng l t2

( t1 ; t2 > 0)

1 1
AB AB
+
= 2,5 AB + = 2,5 AB = 18km
v1
v2
v1 v 2

ta c:

b) Ta c v1 = v + vn

( xui dng )

v2 = v - v n

( ngc dng )

vn = 3 km
* Gp nhau khi chuyn ng cng chiu ( Cch gii ging bi 1.1)
S : Thuyn gp b sau 0,1 (h) ti im cch A l 1,8 (km)
* Gp nhau khi chuyn ng ngc chiu: (HS t lm)
Bi 1.3:a ) Mt t i na qung ng u vi vn tc v1 , i na qung ng cn li vi vn tc
v2 . Tnh vTB trn c on ng.
b ) Nu thay cm t "qung ng" bng cm t "thi gian" Th vTB = ?
c) So snh hai vn tc trung bnh va tm c a) v b)
Gi :
a ) Gi chiu di qung ng l (s) th thi gian i ht qung ng l.
s (v1 + v 2 )
s
s
+
=
2v1 2v 2
2v1v 2
s 2v v
vTB = = 1 2
- Vn tc TB l.
t v1 + v2

t=

b ) Gi thi gian i ht c on ng l t* ta c.
t*
t * t * (v1 + v 2 )
+ v2 =
2
2
s = v1 2

Vn tc TB l :

vtb =

s v1 + v 2
=
2
t*

c) so snh hai vn tc trn ta tr cho nhau c kt qu ( > hay < 0) th kt lun.

Bi 1.4 :Mt ngi i xe p t A n B c chiu di 24 km. nu i lin tc khng ngh th sau 2h
ngi s n B nhng khi i c 30 pht, ngi dng li 15 pht ri mi i tip. Hi qung
ng sau ngi phi i vi vn tc bao nhiu n B kp lc ?
* Li gii:
Vn tc i theo d nh v =

s
= 12km/h
t

Qung ng i c trong 30 pht u : s1 = v.t1 = 6 km

qung ng cn li phi i : s2 = s - s1 = 18 km
- Thi gian cn li i ht qung ng:
1 1 5
t2 = 2 - + = h
2

Vn tc phi i qung ng cn li n B theo ng d nh:

2

http://vatlylamdong.com
v =

s2
= 14,4 km/h
t2

Bi 1.5:Mt ngi i xe my trn on ng di 60 km. Lc u ngi ny d nh i vi vn tc

30 km/h . Nhng sau

1
qung ng i, ngi ny mun n ni sm hn 30 pht. Hi qung
4

ng sau ngi ny phi i vi vn tc bao nhiu?

* Li gii:
s
=2h
v
1
s
1
= h
Thi gian i c
qung ng: t1 =
4
4v 2
3
Thi gian cng li phi i
qung ng n sm hn d nh 30 pht
4
1 1
t2 = 2 - + = 1h
2 2

Thi gian d nh i qung ng trn: t =

Vn tc phi i qung ng cn li l:
3
s
v2 = s2 = 4 = 3.60 = 45 km/h
t2
t2
4. 1

* Cch 2: C th gii bi ton bng th:

s (km)

- th d nh i, c v bng ng

(h)

chm chm

60

- th thc t i, c biu din bng nt

lin
1,5

- Cn c th ta suy ra:
v2 =

60 15
1,5 0,5

= 45 km/h

t
1

0,5

(h)

1,5

Bi 1.6:Mt thuyn nh c chuyn ng ngc dng nc lm ri mt cc phao. Do khng pht

hin kp, thuyn tip tc chuyn ng thm 30 pht na th mi quay li v gp phao ti ni cch ch
lm ri 5 km. Tm vn tc dng nc, bit vn tc ca thuyn i vi nc l khng i.
s1

Li gii:

s2

s2

s1

- Gi A l im thuyn lm ri phao.
v1 l vn tc ca thuyn i vi nc
v2 l vn tc ca nc i vi b.
Trong khong thi gian t1 = 30 pht thuyn i c : s1 = (v1 - v2).t1
Trong thi gian phao tri c mt on : s2 = v2t1
3

B
A

Nc

http://vatlylamdong.com
- Sau thuyn v phao cng chuyn ng trong thi gian (t) i c qung ng s2 v s1 gp
nhau ti C.
Ta c: s1 = (v1 + v2) t

; s2 = v2 t

Theo bi ta c : s2 + s2 = 5
hay

v2t1 + v2t = 5

Mt khc :

s1 - s1 = 5

(1)
hay (v1 + v2) t - (v1 - v2).t1 = 5

(2)

T (1) v (2) t1 = t
5

T (1) v2 = 2t = 5 km/h
1
III. Bi tp t luyn.
Bi 1.7:Mt ngi i xe p i na qung ng u vi vn tc v1 = 12km/h, na cn li i vi vn
tc v2 no . Bit rng vn tc trung bnh trn c qung ng l 8 km/h. Hy tnh vn tc v2.
Bi 1.8: Mt ngi i xe p t A vi vn tc 12 km/h. Cch 10 km. Mt ngi i b vi vn tc
4 km/h, h i cng chiu nn ngp nhau ti C. Tm thi im v v tr gp nhau.
Bi 1.9 :Lc 7h mt ngi i xe p vn tc 10km/h xut pht t A. n 8h mt ngi i xe my vn
tc 30km/h xut pht t A. n 9 h mt t i vn tc 40 km/h xut pht t A. Tm thi im v v
tr 3 xe cch u nhau ( h i cng chiu)
Bi 1.10:Hai on tu chuyn ng u trong sn ga trn hai ng st song song nhau. on tu A
di 65m, on tu B di 40m. Nu 2 tu i cng chiu, tu A vt tu B trong khong thi gian tnh
t lc u tu A ngang ui tu B n lc ui tu A ngang u tu B l 70 giy. Nu 2 tu i ngc
chiu th t lc u tu A ngang u tu B n lc ui tu A ngang ui tu B l 14 giy.Tnh vn
tc ca mi tu?
Bi 1.11:Mt ngi d nh i b mt qung ng vi vn tc khng i 5km/h. Nhng i n
ng na ng th nh c bn o xe p i tip vi vn tc khng i 12km/h, do n sm
d nh 28 pht. Hi thi gian d nh i lc u?
Bi 1.12:Mt ngi i b v mt ngi i xe p cng xut pht t A i trn mt ng trn c chu
vi 1800m. Vn tc ngi i xe p l 15 m/s, ca ngi i b l 2,5 m/s. Hi khi ngi i b i c
mt vng th gp ngi i xe p my ln.
Bi 1.13:Mt chic xung my chuyn ng xui dng nc mt qung ng AB l 100km. Bit
vn tc ca xung l 35km/h v ca nc l 5km/h. Khi cch ch 10km th xung b hng my,
ngi li cho xung tri theo dng nc n ch. Tnh thi gian chic xung my i ht on ng
AB .
Bi 1.14Mt ng t i t A n B vn tc ban u 32 m/s. bit c sau mi giy vn tc li gim
i mt na. hi sau bao lu th n B, bit AB = 60 km.
4

http://vatlylamdong.com
Sau 3 giy sau k t lc sut pht mt ng t khc sut pht t A vi vn tc 31m/s ui
theo. Hy xc nh v tr v thi im gp nhau.
CH II:

S CN BNG LC, LC MA ST, QUN TNH

I - Mt s kin thc cn nh.

- Lc l mt i lng vect c biu din bng mt mi tn c:
+ Gc l im t ca lc.
+ Phng chiu trng vi phng, chiu ca lc.
+ di biu th cng ca lc theo t xch cho trc.
- Hai lc cn bng l hai lc cng t ln mt vt c cng bng nhau, c cng phng
nhng ngc chiu.
- Lc ma st xut hin ti b mt tip xc, ngc chiu vi chuyn ng ca vt. (C ma st
trt, ma st ln, ma st ngh)
- Qun tnh l tnh cht gi nguyn vn tc ca vt. Qun tnh ca mt vt ph thuc vo vn tc
v khi lng ca vt.
II - Bi tp t luyn.
Bi 2.1:
Hc sinh A v hc sinh B dng dy cng ko mt vt.

nng c

vt y hc sinh A ko mt lc F1 = 40 N, hc sinh B ko lc F2 = 30 B

N (F1 F2)

Hc sinh C mun mt mnh ko vt ln th phi dng dy ko

theo hng

no v c ln l bao nhiu? (Biu din lc ko ca hc sinh C

trn

cng

hnh v)
Bi 2.2:
Mt u tu ha ko on tu vi lc 300 000N. Lc cn tc dng vo on tu (lc ma st
ng ray v sc cn ca khng kh) l 285 000N. Hi lc tc dng ln on tu l bao nhiu v
hng nh th no?
Bi 2.3:Mt l xo xon di 15cm khi treo vt nng 1N. Treo thm mt vt nng 2N vo th di ca
l xo l 16cm.
a) Tnh chiu di t nhin ca l xo khi cha treo vt nng vo.
b) Tnh chiu di l xo khi treo vt nng 6N.
Bi 2.4:Mt u tu khi khi hnh cn mt lc ko 10 000N, nhng khi chuyn ng thng u
trn ng st th ch cn mt lc ko 5000N.
a) Tm ln ca lc ma st khi bnh xe ln u trn ng st. Bit u tu c khi lng 10
tn. Hi lc ma st ny c ln bng bao nhiu phn ca trng lng u tu ?
5

http://vatlylamdong.com
b) on tu khi khi hnh chu tc dng ca nhng lc g ? Tnh ln ca hp lc lm cho
u tu chy nhanh dn ln khi khi hnh .
Bi 2.5:Mt t chuyn ng thng u khi lc ko ca ng c t l 800N
a) Tnh ln ca lc ma st tc dng ln bnh xe t (b qua lc cn khng kh)
b) Khi lc ko ca t tng ln th t s chuyn ng nh th no nu coi lc ma st l khng i ?
c) Khi lc ko ca t gim i th t s chuyn ng nh th no nu coi lc ma st khng i ?
Bi 2.6:t mt chn nc trn gc ca mt t giy mng. Hy tm cch rt t giy ra m khng lm
dch chn. Gii thch cch lm .
Bi 2.7 :

Ngi ta dng mt mt phng nghing ko mt vt c khi lng 50kg ln cao 2m.

a) Nu khng c ma st th lc ko l 125N. Tnh chiu di ca mt phng nghing.

b) Thc t c ma st v lc ko vt l 150N. Tnh hiu sut ca mt phng nghing
CH III :

P SUT, P SUT CHT LNG, P SUT CHT KH

BNH THNG NHAU. BI TP

I - Mt s kin thc cn nh.

- p sut l ln ca p lc trn mt n v din tch b p.
Cng thc: P =

F
S

- Cng xung su p sut cht lng cng ln.

Cng thc: P = d.h
- Cng ln cao p sut kh quyn cng gim, c ln cao 12 m th ct thy ngn gim xung 1mm Hg.
- Trong bnh thng nhau cha cng mt cht lng ng yn, mt thong cc nhnh u cng mt
cao.
F
S
=
f
s

- Trong my p dng cht lng ta c cng thc:

II - Bi tp vn dng

Bi 3.1: Mt ngi th ln mc b o ln chu c mt p sut ti a l 300 000N/m2. Bit trng

lng ring ca nc l 10000 N/m3.
a) Hi ngi th c th ln c su nht l bao nhiu mt?
b)Tnh p lc ca nc tc dng ln ca knh quan st ca o ln c din tch 200cm2 khi ln
su 25m.
* Gi :
a)

ADCT:

P = dh

b)

P = d.h

P=

S:

a) 30m

h= d

F
F = P.S
S

b) 5 000N
6

http://vatlylamdong.com
Bi 3.2:Mt bnh thng nhau cha nc bin. ngi ta thm xng vo mt nhnh. Mt thong
hai nhnh chnh lch nhau 18mm. Tnh cao ca ct xng, cho bit trng lng ring ca nc
bin l 10 300 N/m3, ca xng l 7000 N/m3
* Gi :
- Ta c PA = PB d1h1 = d2h2
m ;

h2 = h1 - h

h1

d1h1 = d2(h1 - h)
d2h A

h1 = d d
2
1

h2
B

S : 5,6 cm
Bi 3.3: Mt ngi nng 60kg cao 1,6 m th c din tch c th trung bnh l 1,6m2 hy tnh p lc
ca kh quyn tc dng ln ngi trong iu kin tiu chun. Bit trng lng ring ca thy ngn
l 136 000 N/m3 .
Ti sao ngi ta c th chu ng c p lc ln nh vy m khng h cm thy tc dng
ca p lc ny?
Li gii:
- iu kin tiu chun p sut kh quyn l 76 cmHg
P = d.h = 136 000. 0,76 = 103 360 N/m2
Ta c P =

F
F = P.S = 165 376 (N)
S

- Ngi ta c th chu ng c v khng cm thy tc dng ca p lc ny v bn trong c

th cng c khng kh nn p lc tc dng t bn ngoi v bn trong cn bng nhau.
Bi 3.4:Mt xe tng c trng lng 26 000N. Tnh p sut ca xe tng ln mt ng, bit rng din
tch tip xc ca cc bn xch vi mt t l 1,3m2. Hy so snh p sut vi p sut ca mt ngi
nng 450 N c din tch tip xc 2 bn chn vi mt t l 200cm2 ?
Li gii:
- p sut xe tng tc dng ln mt ng
P1 =

F1 26000
=
= 20 000N/m2
S1
1,3

- p sut ca ngi tc dng ln mt ng

P2 =

F2
450
=
= 22 500N/m2
S2
0.02

- p sut ca ngi tc dng ln mt ng l ln hn p sut ca xe tng tc dng ln mt

ng.
Bi 3.5:Tnh p sut do ngn tay gy ra n ln ci kim, nu sc p bng 3N v din tch ca mi kim
l 0,0003cm2
7

http://vatlylamdong.com
Li gii:
p sut do ngn tay gy ra:
P=

1
3
F
=
= 100 000 000 N/m2
8 =
S
3.10
10 8

Bi 3.6:Mt ci nh gch c khi lng 120 tn. Mt t ni ct nh ch chu c p sut ti a l

100 000 N/m2. Tnh din tch ti thiu ca mng.
Li gii:
m = 120 tn = 120 000kg
- Vy p lc ca ngi nh tc dng ln mt t l: F = 1 200 000 N
Theo cng thc P =

F
F
1200000
S =
=
S
P
100000

= 12 m2

S: 12 m2
III- Bi tp t luyn.
Bi 3.7:t mt bao go 60 kg ln mt ci gh bn chn c khi lng 4 kg. din tch tip xc vi
mt t ca mi chn gh l 8 cm2. Tnh p sut cc chn gh tc dng ln mt t.
Bi 3.8:Khi lng ca em hc sinh l 40 kg, din tch ca c hai bn chn l 4dm2. Hy tnh p sut
ca c th em ln mt t khi ng thng. Lm th no tng p sut ln gp i mt cch nhanh
chng v n gin.
Bi 3.9:Toa xe la c trng lng 500 000 N c 4 trc bnh st, mi trc bnh c 2 bnh xe, din
tch tip xc ca mi bnh vi mt ray l 5cm2.
a) Tnh p sut ca toa ln ray khi toa trn ng bng.
b) Tnh p sut ca toa ln nn ng nu tng din tch tip xc ca ng ray v t vt vi
mt ng (phn chu p lc) l 2m2.
Bi 3.10:
a) Tnh chiu cao gii hn ca mt tng gch nu p sut ln nht m mng c th chu c
l 110 000N/m3. Bit trng lng ring trung bnh ca gch v va l 18400N/m3.
b) Tnh p lc ca tng ln mng, nu tng dy 22 cm, di 10m v cao nh trn a)
Bi 3.11:ng knh pit tng nh ca mt kch dng du l 3 cm. Hi din tch ti thiu ca pt tng
ln l bao nhiu tc dng mt lc 100 N ln pt tng nh c th nng c 1 t khi lng 2 000
kg?
Bi 3.12:Mt my ln kho st y bin c th tch 16cm3, trong khng kh trng lng l 300
000N. My c th ng trn mt t nm ngang nh 3 chn, din tch tip xc ca mi chn vi t
l 0,5m2. Xc nh p sut ca my ln trn mt t.
My lm vic y bin c su 200m nh ng trn 3 chn a hnh bng phng. Xc
nh p sut ca my ln y bin.
Tm p lc ca nc bin ln ca s quan st ca my nm cch y bin 2m. Bit din tch ca
s l 0,1m2. Trng lng ring ca nc bin l 10 300N/m3.
8

http://vatlylamdong.com
Bi 3.13:Mt chic tu b thng 1 l su 2,8m. Ngi ta t mt ming v p vo l thng t
pha trong. Hy tnh xem cn t mt lc c n ln l bao nhiu gi ming v nu l thng rng
150cm2. Bit trng lng ring ca nc l d = 10 000N/m3.
CH IV : LC Y C-SI-MT, IU KIN NI CA VT
BI TP
I - Mt s kin thc cn nh.
- Mi vt nhng vo cht lng (hoc cht kh) u b y t di ln mt lc ng bng trng
lng phn cht lng (Cht kh) b vt chim ch.
- Cng thc: FA = d.V
- iu kin ni ca vt.
+ Vt ni ln khi;

P < FA dv < dn

+ Vt chm xung khi;

P > FA dv > dn

+ Vt l lng khi;

P = FA dv = dn

II. Bi tp vn dng:
Bai 4.1: Mt qu cu bng ng c khi lng 100 g th tch 20 cm3. Hi qu cu rng hay c?
Th vo nc n ni hay chm? (Bit khi lng ring ca ng l 8 900 kg/m3 , trng lng ring
ca nc l 10 000 N/m3)
* Li gii:
a) Gi s qa cu c.
ADCT: D =

m
V

m = D.V = 8 900. 0,00 002 = 0,178 kg

- Vi khi lng cho 100g th qu cu phi lm rng rut

b) Trng lng ca qu cu : P = 1 N
Lc c - si - mt y ln : FA = d.V = 10 000. 0,00002 = 0,2 N
- Qu cu s chm khi th vo nc, v P > FA
Bi 4.2:Trn mt bn ca em ch c 1 lc k, 1 bnh nc ( Do = 1000 kg/m3). Hy tm cch xc nh
khi lng ring ca 1 vt bng kim loi hnh dng bt k.
* Li gii:
- Xc nh trng lng ca vt (P1) m = ?
- Th vt vo nc xc nh (P2) FA = P1 - P2
- Tm V qua cng thc: FA = d.V

( d = 10Do)

- Lp t s: D = m / V
Bi 4.3:Mt ming thp c mt l hng bn trong. Dng lc k o trng lng ca ming thp
trong khng kh thy lc k ch 370N. Hy xc nh th tch ca l hng? Trng lng ring ca
nc l 10 000N/m3: ca thp l 78 000N/m3
Li gii:

http://vatlylamdong.com
Lc y Acsimet do nc tc dng ln ming thp :
F = P1- P2 = dn V

(1)

Trong , P1; P2 ln lt l ch ca lc k khi ming thp trong khng kh v trong nc: d n l

trng lng ring ca nc v V l th tch ming thp.
T (1) rt ra:V =

P1 P2
th tch ny l th tch ca khi thp c cng vi th tch vi l hng
dn

trong ming thp: V = V1+ V2

Ta c: V2= V - V1 =

(vi V2 l th tch l hng )

P1 P2
P
1 Trong P1 l trng lng ring thp trong khng kh (b qua lc
dn
d1

y Acsimet do khng kh tc dng ln ming thp) v d1 l trng lng ring ca thp.

Vy

V2 =

370 N 320 N
370 N

= 0,00026 m 3
3
3
10000 N / m
78000 N / m

V2 = 260 cm3
Bi 4.4a) Mt kh cu c th tch 10m3 cha kh hir, c th ko ln trn khng mt vt nng bng
bao nhiu? Bit khi lng ca v kh cu l 10 kg. Khi lng ring ca khng kh Dk = 1,29kg/m3,
ca hir DH= 0,09 kg/m3,
b) Mun ko mt ngi nng 60 kg bay ln th kh cu phi c th tch bng bao nhiu?
Li gii:
a) Trng lng ca kh Hi r trong kh cu:
PH = dH.V = 9N
Trng lng ca kh cu:
P = Pv + PH = 109N
Lc y c - si - mt tc dng ln kh cu:
F1 = dk.V = 129N
Trng lng ti a ca vt m kh cu c th ko ln l:
P = F1 - P = 20N
b) Gi th tch ca kh cu khi ko ngi ln l V x, Trng lng ca kh Hir trong kh cu khi l
:
PH = dH.Vx
Trng lng ca ngi: Pn = 600N
Lc y c-si-mt: F = dK,Vx
Mun bay ln c kh cu phi tha mn iu kin sau.
F > Pv + PH + Pn
dkVx > 100 + dHVx + 600
Vx (dk - dH) > 700
700

Vx > d d = 58,33 m3
k
H
III - Bi tp t luyn.

10

http://vatlylamdong.com
Bi 4.5:Trn a cn bn tri c mt bnh cha nc, bn phi l gi c cheo vt (A) bng si dy
mnh nh (hnh 4.1). Khi qu nng cha chm nc cn

v tr

thng bng. Ni di si dy vt (A) chm hon ton

trong

nc. Trng thi cn bng ca vt b ph v. Hi phi

t mt

qa cn c trng lng bao nhiu vo a cn no, 2

a cn

c cn bng tr li. Cho th tch vt (A) bng V.

Trng

lng ring ca nc bng d

Hnh 4.1
Bi 4.6:Mt chic tu ch go chon 12 000 m3 nc
cp bn
3
bc go ln b. Sau khi bc ht go ln b, tu ch cn chon 6 000m nc. Sau ngi ta
chuyn 7210 tn than xung tu. Tnh:
a) Khi lng go bc ln b
b) Lng chon nc ca tu sau khi chuyn than xung.
c) Trng lng tu sau khi chuyn than. Khi lng ring ca nc l 1030kg/m3.
Bi 4.7:Mt khi nc hnh lp phng mi cnh 10 cm ni trn mt nc trong mt bnh thy
tinh. Phn nh ln mt nc c chiu cao 1 cm.
a) Tnh khi lng ring ca nc .
b) Nu nc tan ht thnh nc th mc nc trong bnh c thay i khng?
Bi 4.8:Mt khi g hnh hp ch nht tit din y l 40 cm2, cao 10 cm. C khi lng 160g
a) Th khi g vo nc, tm chiu cao ca khi g ni trn mt nc. Bit khi lng ring ca
nc l 1000 kg/m3
b) By gi khi g c khot mt l hnh tr gia c tit din 4 cm 2 su h (cm) v lp y ch c
khi lng ring 11 300 kg/m3 . khi th vo nc ta thy mc nc ngang bng vi mt trn ca khi
g. Tm su (h) ca l khot.
Bi 4.9:Mt cc nh c t qu cu nh ni trong bnh cha
(hnh 4.1). Mc nc (h) thay i ra sao nu ly qu cu ra th
bnh nc? Kho st cc trng hp.
a) Qu cu bng g c khi lng ring b hn ca nc.

nc
vo

b) Qu cu bng st.
Hnh 4.1

Bi 4.10:

Trong bnh hnh tr tit din So cha nc, mc nc c chiu cao 20 cm. Ngi ta th vo
bnh mt thanh ng cht, tit din u sao cho n ni thng ng th mc nc dng ln thm 4cm
a) Nu nhn chm thanh trong nc hon ton th mc nc trong bnh l bao nhiu so vi
y. Bit khi lng ring ca thanh v nc ln lt l: 0,8 g/cm3 ; 1g/cm3
b) Tm lc tc dng n thanh xung khi thanh chm hon ton trong nc. cho th tch ca
thanh l 50cm3

Bi 4.11:
Trn thanh mnh, ng cht, phn b u khi
11

Hnh 4.2

http://vatlylamdong.com
lng c th quay quanh trc O trn. Phn di ca
thanh nhng trong nc, khi cn bng thanh nng
nghing nh hnh v (Hnh 4.2), mt na chiu di
nm trong nc. Hy xc nh khi lng ring ca
cht lm thanh .
CH V:
CNG C HC, CNG SUT. BI TP
I - Mt s kin thc cn nh.
- iu kin c cng c hc l phi c lc tc dng v c qung ng dch chuyn. Cng
thc: A = F.s
- Cng sut c xc nh bng cng thc hin c trong mt n v thi gian. Cng thc:
P=

A
t

* M rng: Trng hp phng ca lc tc dng hp vi phng dch chuyn ca vt mt gc

th.

A = F.s.cos

II - Bi tp vn dng
Bi 5.1:Khi ko mt vt c khi lng m1 = 100kg di chuyn u trn mt sn ta cn mt lc F1 =
100N theo phng di chuyn ca vt. Cho rng lc cn chuyn ng ( Lc ma st) t l vi trng
lng ca vt.
a) Tnh lc cn ko mt vt c khi lng m2 = 500kg di chuyn u trn mt sn.
b) Tnh cng ca lc vt m2 i c on ng s = 10m. dng th din t lc kotheo
qung ng di chuyn biu din cng ny.
Li gii:
a) Do lc cn t l vi trng lng nn ta c: Fc = k.P = k.10.m ( k l h s t l)
- Do vt chuyn ng u trong hai trng hp ta c:
F1 = k1.10.m1
F2 = k2.10.m2
- T (1) v (2) ta c: F2 =

m2
500
.F1 =
.100 = 500N
m1
100

b) Cng ca lc F2 thc hin c khi vt m2 di chuyn mt

ng (s) l:

F2

A2 = F2 .s = 500. 10 = 5000 J
- Do lc ko khng i trn sut qung ng di chuyn
biu din th nh hnh v. Cn c theo th th cng A 2

qung

A2
s

nn
=

ta
F2.s

chnh l din tch hnh ch nht 0F2MS .

Bi 5.2:Mt ngi i xe p i u t chn dc ln nh dc cao 5m di 40m. Tnh cng ca ngi
sinh ra. Bit rng lc ma st cn tr xe chuyn ngtrn mt ng l 25N v c ngi v xe c
khi lng l 60 kg. Tnh hiu sut p xe.

12

http://vatlylamdong.com
Li gii:
Trng lng ca ngi v xe : P = 600 (N)
Cng hao ph do ma st;
Ams = Fms .l = 1000 (J)
Cng c ch: A1 = Ph = 3000 (J)
Cng ca ngi thc hin
A = A1 + Ams = 4000 (J)
A
Hiu sut p xe: H = 1 . 100% = 75%
A
Bi 5.3:
Di tc dng ca mt lc = 4000N, mt chic xe chuyn ng u ln dc vi vn tc 5m/s
trong 10 pht.
a) Tnh cng thc hin c khi xe i t chn dc ln nh dc.
b) Nu gi nguyn lc ko nhng xe ln dc trn vi vn tc 10m/s th cng thc hin c l
bao nhiu?
c) Tnh cng sut ca ng c trong hai trng hp trn.
Li gii:
a) Cng ca ng c thc hin c: A = F.S = F.v.t = 12000 kJ
b) Cng ca ng c vn khng i = 12000 kJ
c) Trng hp u cng sut ca ng c l:
P=

A
= F.v = 20000 W = 20kW
t

Trong trng hp sau, do v = 2v

nn : P = F.v = F.2v = 2P = 40kW
Bi 5.4:
Ngi ta dng mt cn cu nng mt thng hng khi lng 2500kg ln cao 12m. Tnh
cng thc hin c trong trng hp ny.
Li gii:
Ta c m = 2500kg P = 25 000 N
M: F P
A = F. s = 25 000. 12 = 300 000 (J) = 300 (kJ)

p s: 300 kJ
Bi 5.5:

Mt khi g hnh tr tit din y l 150m2 , cao 30cm c th ni trong h nc sao cho
khi g thng ng. Bit trong lng ring ca g dg =

2
d 0 (do l trng lng ring ca nc do=10
3

000 N/m 3 ). Bit h nc su 0,8m, b qua s thay i mc nc ca h.

a) Tnh cng ca lc nhc khi g ra khi mt nc.
b) Tnh cng ca lc nhn chm khi g n y h.
Li gii
a) - Th tch khi g: Vg = S.h = 150 . 30 = 4500 cm3 = 0,0045 m3
13

http://vatlylamdong.com
- Khi g ang nm im nn: Pg = FA dgVg = doVc

d gVg

2 4500

hc = d .S = 3 . 150
o

= 20 cm = 0,2 m

2
2
d 0 Vg = 10000 .0,0045 = 30 N
3
3
F .S
30 .0,2
- V lc nng khi g bin thin t 0 n 30 N nn : A =
=
= 3 (J)
2
2

- Trng lng khi g l: P = dgVg =

b) Lc y c-si-mt tc dng ln ton b khi g l:

FA = doVg = 10 000.0,0045 = 45 N
- Phn g ni trn mt nc l : 10 cm = 0,1 m
* Cng nhn chm khi g trong nc: A =

F .S
45 .0,1
=
= 2,25 (J)
2
2

* Cng nhn chm khi g xung y h: A = F.S = 45.(0,8 - 0,3) = 22,5 (J)
* Ton b cng thc hin l
A = A1 + A2 = 2,25 + 22,5 = 24,75 (J)
S:

a) 3 (J)
b) 24,75 (J)

III - Bi tp t luyn.
Bi 5.6:
Mt khi g hnh hp ch nht, tit din y 100cm 3 , chiu cao 20cm c th ni trong
3

nc sao cho khi g thng ng. Bit trong lng ring ca g dg= 4 dn(dn l trong lng ring ca
nc dn=10 000N/m 3 ). Tnh cng ca lc nhc khi g ra khi mt nc, b qua s thay i ca
mc nc.
Bi 5.7:
Mt ming g hnh tr chiu cao h, din tch y S ni trong mt cc nc hnh tr c din
tch y gp i so vi din tch y ming g. Khi g ang ni, chiu cao mc nc so vi y cc
l l ,trng lng ring ca g dg =

1
dn (dn l trng lng ring ca nc). Tnh cng ca lc dng
2

nhn chm ming g xung y cc.

Bi 5.8:
Hai khi g hnh lp phng cnh a = 10 cm bng nhau c trng lng ring ln lt l d 1 =
12 000 N/m3 v d2 = 6 000 N/m3 c th trong nc. Hai khi g c ni vi nhau bng mt si
dy mnh di 20 cm ti tm ca mi vt. Trng lng ring ca nc l 10 000 N/m3
a) Tnh lc cng ca si dy
b) Tnh cng nhc c hai khi g ra khi nc.
Bi 5.9:
Mt ta nh cao 10 tng, mi tng cao 3,4m c mt thang my ch ti a c 20 ngi, mi
ngi c khi lng trung bnh 50kg. Mi chuyn ln tng 10 mt mt pht (nu khng dng cc
tng khc)

14

http://vatlylamdong.com
a) Cng sut ti thiu ca ng c thang my l bao nhiu ?
b) m bo an ton, ngi ta dng mt ng c c cng sut ln gp i mc ti thiu
trn. Bit rng, gi 1kWh in l 800 ng. Hi chi ph mi chuyn cho thang my l bao nhiu ?
Bi 5.10:
Mt chic inh ngp vo tm vn 4 cm. Mt phn
inh cn nh4 ra 4 cm (nh hnh v). rt inh ra ngi ta
cn mt
4 lc l 2000 N. Tnh cng rt chic inh ra khi
cm Bit lc gi ca g vo inh l t l vi phn inh
tm vn.

ngp trong g
Bi 5.11:
Mt bm ht du t m su 400m ln b vi lu lng 1 000 lt /pht
a) Tnh cng my bm thc hin c trong 1gi. Bit trng lng ring ca du l 900
kg/m3
b) Tnh cng sut ca my bm.
Bi 5.12:
Mt u my xe la c cng sut 1000 m lc ko mt on tu chuyn ng u vi vn tc
36 km/h
a) tnh lc ko ca u my xe la.
b) Tnh cng ca u my xe la thc hin c trong 1 pht. Bit 1 m lc l 376 W
Cu 5.13:
Dng ng c in ko mt bng truyn t thp ln cao 5m rt than vo ming l. C mi
giy rt c 20kg than. Tnh:
a) Cng sut ca ng c;
b) Cng m ng c sinh ra trong 1 gi.
CH VI:

C NNG, S CHUYN HA V BO TON C NNG

I - Mt s kin thc cn nh.

- Th nng ca mt vt l nng lng ca vt c c do c v tr cao h so vi mt t
hoc l do vt b bin dng n hi.
+ Th nng ca mt vt so vi mt t: Wt = P.h = mgh

(g= 9,8)

- ng nng ca mt vt l nng lng vt c c do chuyn ng.

Cng thc: W =

mv 2
2

- Trong cc qu trnh c hc, ng nng v th nng c th chuyn ha ln nhau, nhng c nng

c bo ton. ( Wt + W = hng s)
II - Bi tp vn dng.

15

http://vatlylamdong.com
Bi 6.1:
Mi tn c bn i t ci cung nh nng lng ca mi tn hay ca cnh cung ? l dng
nng lng no ?
Bi 6.2:
Mun ng h chy, hng ngy ta nn dy ct cho n. ng h hot ng sut mt ngy nh
dng nng lng no ?
Bi 6.3:
Ti sao khi ca thp ngi ta phi cho mt dng nc chy lin tc vo ch ca? y c
s chuyn ha v truyn nng lng no no sy ra?
CHNG II: NHIT HC
CH VII: CU TO CHT - CC HNH THC TRUYN NHIT
CHT RN - LNG - KH
I - Mt s kin thc cn nh.
* Cu to cht.
- Cc cht c cu to t nhng nguyn t, phn t.
- Gia cc nguyn t, phn t c khong cch
- Gia cc nguyn t, phn t c lc lin kt
- Cc nguyn t, phn t lun chuyn ng hn n khng ngng
- Nhit ca vt cng cao th cc nguyn t, phn t cu to ln vt chuyn ng cng nhanh
* Nhit nng l tng ng nng ca cc phn t cu to ln vt. Nhit nng ca vt c th thay i
bng hai cch; Thc hin cng v truyn nhit
* Nhit lng l phn nhit nng m vt nhn c hay mt bt i trong qu trnh truyn nhit
* C 3 hnh thc truyn nhit : dn nhit, i lu v bc x nhit
- Cht rn dn nhit tt, Trong cht rn, kim loi dn nhit tt nht. Cht lng v cht kh dn
nhit km.
- i lu l s truyn nhit bng cc dng cht lng hoc kh, l hnh thc truyn nhit ch
yu ca cht lng v cht kh.
- Bc x nhit l s truyn nhit bng cc tia nhit i thng. Bc x nhit c th xy ra c
trong chn khng
II - Bi tp vn dng.
Bi 7.1:
Ti sao khi rt nc nng vo cc thy tinh th cc dy d b v hn cc mng? Mun cc
khi b v khi rt nc si vo th ta phi lm nh th no?
Bi 7.2:
un nc bng m nhm v bng t trn cng mt bp la th nc trong m no si nhanh
hn?
Bi 7.3:

16

http://vatlylamdong.com
Ti sao v ma lnh khi s tay v ming ng ta cm thylnh hn khi s tay vo ming g?
C phi nhit ca ng thp hn ca g khng?
Bi 7.4:
Ti sao ban ngy thng c gi thi t bin vo t lin. Cn ban m th li c gi thi t t
lin ra bin.
Bi 7.5:
Khi b ng v cc nc th c hin tng khuch tn xy ra. Vy khi b ng vo c
khng kh th c hin tng khuch tn xy ra khng? ti sao?
Bi 7.6:
Nhit bnh thng ca c th ngi l 37oC. tuy nhin ngi ta cm thy lnh khi nhit
ca khng kh l 25oC v cm tht rt nng khi nhit khng kh l 370C. Cn trong nc th ngc
li, nhi 370C con ngi cm thy bnh thng, cn khi 25 0C ngi ta cm thy lnh. Gii
thch nghch l ny nh th no?
CH VIII
CC CNG THC TNH NHIT LNG
PHNG TRNH CN BNG NHIT. BI TP
I - Mt s kin thc cn nh.
* Cc cng thc tnh nhit lng
- Khi c s chnh lch nhit :

Q = m.c. t

(c - l nhit dung ring)

- Khi nhin liu b t chy hon ton : Q = q.m (q - nng sut ta nhit ca nhin liu)
- Phng trnh cn bng nhit : Q ta ra = Q thu vo
Qi

- Hiu xut : H = Q . 100%

tp
* M rng :
( - nhit nng chy)

- Khi vt nng chy: Q = .m

- Khi cht lng bay hi nhit si: Q = L.m

( L - nhit ha hi)

II - Bi tp vn dng.
Bi 8.1 :
B 100g nc t1= O0C vo 300g nc t2= 20oC.
a) Nc c tan ht khng ? Cho nhit nng chy ca nc = 3,4.105 J/kg v nhit dung ring
ca nc l c=4200J/kg.k.
b) Nu khng ,tnh khi lng nc cn li ?
Li gii:
a) Nhit lng nc thu vo nng chy(tan) hon ton O0C.
Q = m1. = 0,1. 3,4.105 = 34.103 J
Nhit lng nc ta ra khi gim t 200C n 0oC : 17

http://vatlylamdong.com
Q2 = m2.c(t2-t1) = 25,2.103 J
Ta thy Q1 > Q2 nn nc ch tan mt phn .
b) Nhit lng nc ta ra ch lm tan mt khi lng m nc . Do :
Q2 = m.

m =

Q2

= 0,074kg = 74g

Vy nc cn li : m = m1- m = 26g
Bi 8.2 :
a) Tnh lng du cn un si 2 lt nc 200C ng trong m bng nhm c khi lng
200g bit nhit dung ring ca nc v nhm l C1 = 4200J/kg.K ; C2 = 880J/kg.K, nng sut ta
nhit ca du l Q = 44.106J/kg v hiu sut ca bp l 30%
b) Cn un thm bao lu na th nc ha hi hon ton. bit bp du cung cp nhit mt cch
u n v k t lc un cho n khi si mt thi gian l 15 pht. Bit nhit ha hi ca nc l L =
2,3.106J/kg.
Li gii :
a) Nhit lng cn cung cp cho nc tng nhit t 200C n 1000C l
Q1 = m1.C1(t2 - t1) = 672 kJ
Nhit lng cn cung cp cho n nhm tng nhit t 200C n 1000C l
Q2 = m2.C2(t2 - t1) = 14.08 kJ
Nhit lng cn cung cp tng cng un nc si l
Q = Q1 + Q2 = 686,08 kJ
Do hiu sut ca bp l 30% nn thc t nhit cung cp cho bp du ta ra l
Q =

Q
686080
.100 % =
.100 % = 2286933 ,3 (J)
H
30%

Khi lng du cn dng l :

Q'

2286933

m = q = 44 .10 6

0,05 kg

b) Nhit lng cn cung cp nc ha hi hon ton 1000C l

Q3 = L.m1 = 4600 kJ
Lc ny nhit lng do du cung cp ch dng nc ha hi cn m nhm khng nhn nhit na
do ta thy : Trong 15 pht bp du cung cp mt nhit lng cho h thng l Q = 686080 J.
cung cp mt nhit lng Q3 = 4600000J cn tn mt thi gian l :
t=

Q3
4600000
.15 ph =
.15 ph = 100,57pht 1h41pht
Q
686080

Bi 8.3 :
Mt bp du un 1l nc ng trong m bng nhm khi lng m2 = 300g th sau thi gian t1
= 10 ph nc si. Nu dng bp v m trn un 2l nc trong cung iu kin th sau bao lu ni
si ?Cho nhit dung ring ca nc v nhm l C 1= 4200J/kg.K ; C2= 880 J/kg., Bit nhit do bp
cung cp mt cch u n
Li gii :

18

http://vatlylamdong.com
Gi Q1 v Q2 l nhit lng cung cp cho nc v m nhm trong 2 ln un, ta c :
Q1=(m1C1 +m2C2). t
Q2=(2m1C1 +m2C2). t
( m1,m2 l khi lng nc v m trong ln un u)
Mt khc, do nhit ta ra mt cch u n ngha l thi gian T un lu th nhit ta ra cng
ln. Do d :
Q1=k.T1 : Q1=k.T2
( k l h s t l no )
T suy ra :
k.T1 = ( m1C1 + m2C2) t
k.T2 = ( 2m1C1 + m2C2) t
Lp t s ta c :
T2 2m1C1 + 2m2 C 2
m1C1
=
=1+
T1
m1C1 + m2 C 2
m1C1 + m2 C 2

Hay T2 = (1+

m1C1
) T1
m1C1 + m2 C 2

T2 = (1 +

4200
4200 + 0,3.880

).10 = 19,4 pht

Bi 8.4 :
Dn hi nc 1000C vo mt bnh cha nc ang c nhit 200C di p sut bnh
thng.
a) Khi lng nc trong bnh tng gp bao nhiu ln khi nhit ca n t ti 1000C
b) Khi nhit t c 1000C, nu tip tc dn hi nc 1000C vo bnh th c th lm
cho nc trong bnh si c khng? Cho nhit dung ring ca nc l 4200J/kg.K ; Nhit ha hi
ca nc l 2,3.106J/kg.
Li gii :
a) Gi m l khi lng ca nc ban u trong bnh. m l khi lng hi nc dn vo cho ti khi
nhit nng ln 1000C.
Nhit lng nc hp th : Q1 = mc (t1- t2)
Nhit lng hi ta ra : Q2 = L.m
Khi c cn bng nhit khi lng nc trong bnh tng ln n ln. t PT cn bng nhit : mc (t1- t2) =
L.m

n=

m + m'
m'
C (t1 t )
=
1+
=
1+
m
m
L

n = 1+

4200 (100 20 )
= 1,15
2,3.10 6

19

http://vatlylamdong.com
b) Nc khng th si c v 1000C l trng thi cn bng nhit, nc khng th hp th thm
nhit c ha hi.
Bi 8.5:
Mun c nc nhit t = 500C, ngi ta ly m1 = 3kg nc nhit

t1 = 1000C trn

vi nc t2 = 200C. Hy xc nh lng nc lnh cn dng. (B qua s mt nhit)

Gi : - Nhit lng ta ra :

Q1= m1c (t1 - t)

- Nhit lng thu vo: Q2 = m2c (t - t2)

V b qua s mt nhit nn : Q1 = Q2

t1 t

m2 = t t .m1 = 5 (kg)
2

Bi 8.6:
Dng 8,5 kg ci kh un 50 lt nc 260C bng mt l c hiu sut 15% th nc c si
c khng?
Gi : - Nhit lng cn cho nc : Q1 = mc(t2 - t1)
- Nhit lng do ci ta ra : Q2 = q.m
- So snh Q1 v Q2 kt lun.
Bi 8.7:
Tnh nhit lng cn thit un nng 5g nc t 00c n nhit si ri lm tt c lng
nc ha thnh hi. Nhit ha hi ca nc l L = 2,3.106 J/kg.
Gi :
- Nhit lng cn lm si nc : Q1 = mc(t2 - t1)
- Nhit lng nc bc hi ht : Q1 = L.m
- Nhit lng cn thit : Q = Q1 + Q2
Bi 8.8:
Ngi ta dng bp du ha un si 2 lt nc t 200C ng trong mt m nhm c khi
lng 0,5 kg. Tnh lng du ha cn thit, bit ch c 30% nhit lng do du ta ra lm nng nc
v m. (Ly nhit dung ring ca nc l 4200J/kg.K ; Ca nhm l 880J/kg.K ; nng sut ta nhit
ca du ha l 46.106J/kg)
* Gi :
Q1 = m1c1(t2 - t1)
Q2 = m2c2(t2 - t1)
Q = Q 1 + Q2
Qtp =
m=

Q.100 %
H
Qtp
q

S : 0,051 kg

Bi 8.9:
20

http://vatlylamdong.com
C hai bnh cch nhit, bnh mt cha 4 kg nc nhit 20 0c. Bnh hai cha 8 kg nc
400c. Ngi ta trt mt lng nc (m) t bnh 2 sang bnh 1. Sau khi nhit bnh 1 n nh,
ngi ta li trt lng nc (m) t bnh 1 vo bnh 2. Nhit bnh 2 sau khi n nh l 380C. hy
tnh lng nc (m) trt trong mi ln v nhit bnh 1 sau ln th nht ?.
Li gii:
Khi trt mt lng nc m (kg) t bnh 2 sang bnh 1. nc bnh 1 c nhit cn bng l
t1.
ta c:

m.c.(t2 - t1) = m1c.(t1- t1)

hay:

m.(t2 - t1) = m1.(t1- t1)

(1)

sau khi trt tr m (kg) t bnh 1 sang bnh 2 ta li c:

(m2 - m).c.(t2 - t2) = m.c(t2 - t1)
hay:

m2t2 - m2t2 - mt2 + mt2 = mt2- mt1

m(t2 - t1) = m2( t2 - t2)

(2)

t (1) v (2) ta c: m1.(t1- t1) = m2( t2 - t2)

hay : 4.(t1 - 20) = 8.( 40 - 38)

t1 = 24

thay t1 = 240c vo (1) ta c m =

m1 .(t 1' - t 1 )
4.( 24 20 )
=
= 1 (kg)
'
t 2 t1
40 24

S:

m = 1 (kg)
t1 = 240 c

III - Bi tp t luyn :
Bi 8.10:
Trn (n) cht c khi lng ln lt l (m1 ; m2 ; m3 mn) c nhit dung ring l (c1 ; c2 ; c3
cn) cc nhit (t1 ; t2 ; t3 tn) vo vi nhau. Tnh nhit cui cng ca hn hp ? (B qua s mt
nhit).
Bi 8.11:
Th mt ming ng c khi lng 200g v mt chu cha 5 lt nc 300C. Tnh nhit
cui cng ca hn hp trong hai trng hp.
a) B qua s mt nhit
b) Hiu xut ca qu trnh truyn nhit ch t 40%
Bi 8.12 :
Mt bp du c hiu sut 30%.
a). Tnh nhit lng m bp ta ra khi lng du ha chy ht l 30g?
b). Tnh nhit lng c ch v nhit lng hao ph?
c). Vi lng du trn c th un si c bao nhiu lt nc t 30 0C nng n 1000C (nhit
lng do m hp th khng ng k).

21

http://vatlylamdong.com
Bi 8.13:
Mt thau nhm c khi lng 0,5kg ng 2kg nc 200C.
a) Th vo thau nc mt thi ng c khi lng 200g ly l ra. Nc nng n 21,2 0C.
Tm nhit ca bp l. Bit nhit dung ring ca nhm, nc, ng ln lt l C 1 = 880J/kg.K; C2 =
4200J/kg.K; C3 = 380J/kg.K. B qua s ta nhit ra mi trng.
b) Thc ra trong trng hp ny nhit lng ta ra mi trng l 10% nhit lng cung cp
cho thau nc. Tm nhit thc s ca bp l ?
c) Nu tip tc b vo thau nc mt thi nc c khi lng 100g 0 oC. Nc c tan
ht khng ? (Bit nhit nng chy ca nc l = 3,4.106J/kg
Bi 8.14 :
Mun c 100 lt nc nhit 35 0C th phi bao nhiu lt nc ang si vo bao nhiu lt
nc nhit 150C. Ly nhit dung ring ca nc l

4 190 J/kg.K

Bi 8.15:
Dng mt bp du ha un si 2 lt nc t 150C th mt 10 pht. Hi mi pht phi dng
bao nhiu du ha? Bit rng ch c 40% nhit lng do du ta ra lm nng nc. (Ly nhit dung
ring ca nc l 4 190J/kg.K v nng sut ta nhit ca du ha l 46.106 J/kg)
CH IX
NG C NHIT. BI TP
I - Mt s kin thc cn nh.
- ng c nhit l ng c trong mt phn nng lng ca nhin liu b t chy c
chuyn ha thnh c nng (ng c n 4 k l loi thng gp nht hin nay)
- Hiu sut : H =

A
Q

. 100%

II - Bi tp vn dng.
Bi 9.1:
u thp ca mt ba my c khi lng 12 kg nng ln thm 200C sau 1,5 pht hot ng.
Bit rng ch c 40% c nng ca ba chuyn ha thnh nhit nng ca u ba. Tnh cng v cng
sut ca ba, ly nhit dung ring ca thp l 460J/kg.K
* Gi :
Nhit lng ba thp thu vo: Q = mc(t2 - t1)
T cng thc: H =

Q
Q.100 %
.100 % A =
A
H

Cng sut ca ba: P =

A
t

S: 3 kW
Bai 9.2:

22

http://vatlylamdong.com
Vi 2 lt xng mt xe my c cng sut 1,6 kW chuyn ng vi vn tc

36 km/h s i

c bao nhiu km? Bit hiu sut ca ng c l 25%; Nng sut ta nhit ca xng l 4,6.10 7J/kg,
Khi lng ring ca xng l 700 kg/m3
* Gi :
Nhit lng do xng ta ra:

Q = q.m

( m = D.V)

Cng ca ng c : A = Q.H
Thi gian xe i l: t =

A
p

Qung ng xe i l : s = v.t
S: 101 km
Bai 9.3:
ng c mt my bay c cng sut 2.106 W v hiu sut 30% . Hi vi 1 tn xng my bay c
th bay c bao nhiu lu? Nng sut ta nhit ca xng l 4,6.107J/kg
* Gi :
Q = q.m
A = Q.H
t=

A
p

S: 1h55p
Bi 9.4:
Tnh hiu xut ca mt ng c t bit rng khi t chuyn ng vi vn tc 72 km/h th
ng c c cng sut 20 kW v tiu th 20 lt xng chy 200km
Gi :
v = 72km/h = 20m/s; s = 200km = 200000 m
p = 20kW = 20000 W ; V = 20 l = 0,02 m3
Q = m.q = D.V.q = 0,7.103.0,02.46.106 = 644.106 J
A = P.t = P.
H=

s
2.10 5
= 2.10 4.
= 2.108 J
v
20

A
2.10 8
=
= 31%
Q 644 .10 6

III - Bi tp t luyn:
Bi 9.5:
Mt t cng sut 15 000W. Tnh cng ca my sinh ra trong 1 gi. Bit hiu sut ca my l
25%. Tnh lng xng tiu hao sinh cng . Bit nng sut ta nhit ca xng l 46.10 6J/kg. khi
lng ring ca xng l 700kg/m3
Bi 9.6:
23

http://vatlylamdong.com
Tnh lng than m mt ng c nhit tiu th mi gi. Bit rng mi gi ng c thc hin
mt cng l 40500kJ, nng sut ta nhit ca than l 3,6.107J/kg v hiu sut ca ng c l 10%.
Bi 9.7:
Mt my bm nc sau khi chy ht 10 lt du (khong 8kg) th a c 700m 3 nc ln cao
8m. Tnh hiu sut ca my bm , bit nng sut ta nhit ca loi du l 4,6.107 J/kg.
Bi 9.8:
Vi 2 lt xng, mt xe my cng sut 1,6 kW chuyn ng vi vn tc 36km/h s i c bao
nhiu km. Bit hiu sut ca ng c l 25%. Nng sut ta nhit ca xng l 4,6. 107J/kg. Khi
lng ring ca xng l 700 kg/m3.
Bai 9.9:
Mt t chy 100km vi lc ko khng i l 700N th tiu th ht 6 lt xng. Tnh hiu xut
ca ng c t . Bit nng sut ta nhit ca xng l 4,6.107J/kg
HNG DN GII V P S
CHNG I: C HC
CH I
CHUYN NG C HC
CHUYN NG U, KHNG U. BI TP
Bi 1.7:
S : 6 km/h
Bi 1.8:
S; t = 1,25 h. im gp nhau cch A l 15 km
Bi 1.9:
Gi thi gian tnh t lc t i l t (h)
Ta c PT : 30t + 30 - (10t + 20) = (10t + 20) - 40t
- Khi :

t = 1/5 (h) = 12 pht

Xe my cch A l 36 km
Xe p cch A l 22 km
t cch A l 8 km

( HS t tm thm mt p s na khi t gia xe p v xe my)

Bi 1.10:
- Khi hai tu i cng chiu :

70vA - 70 vB = 65 + 40

- Khi hai tu i ngc chiu :

14vA + 14vB = 65 + 40

vA = 4,5 m/s ;

vB = 3 m/s

Bi 1.11:
- Thi gian d inh i l : AB / 5
- Thi gian i b l : AB / 10

24

http://vatlylamdong.com
- Thi gian i xe p l : AB / 24
AB AB AB 7
PT : 5 10 + 24 = 15

AB = 8 km
- Thi gian d nh i l 1,6 km/h
Bi 1.12:
- Tnh thi gian ngi i b ht mt vng l bao nhiu ?
- Thi gian ngi i xe ht mt vng l bao nhiu?
- V s ng i ca hai chuyn ng, giao ca hai s l s ln gp nhau.
Bi 1.13:
S: 1h 42 ph
Bi 1.14:
gii:
giy th
vn tc
qung ng

1
2
3
4
5
6
32
16
8
4
2
1
32
48
56
60
62
63
Theo bng th ng t 1 mt 4(s) i ht 60(m). hai ng t gp nhau sau 2(s) k t khi ng t

2 sut pht, im gp nhau cch B l 2 (km).

CH II:

S CN BNG LC, LC MA ST, QUN TNH

Bi 2.1:
Gi :

- K tia Bx //0A ; tia Ay // 0B . Giao ca hai tia ny l im

C

- Tia 0C chnh l hng phi ko ca HS C

* Tnh 0C theo nh l Pi-ta-go ( FC = 50 N)

Bi 2.2:
S: Fk = 15 000N (c hng theo chiu chuyn ng ca on tu)
Bi 2.3:
S:

a) 14,5 cm
b)17,5 cm

Bi 2.4:
S : a) 0,05 ln
b) 5 000 N
Bi 2.5:
S : a) 800N
b) Khi Fk > Fms th t chuyn ng nhanh dn
c) Khi Fk < Fms th t chuyn ng chm dn
Bi 2.6:
25

http://vatlylamdong.com
S : Git nhanh t giy ra. Do qun tnh chn nc cha kp thay i vn tc nn s khng b
.
Bi 2.7 :
S : a) 8 m
b) 83 %
CH III
P SUT, P SUT CHT LNG, P SUT CHT KH.
BNH THNG NHAU. BI TP
Bi 3.7:
S: 200 000N/m2
Bi 3.8:
S:

10000 N/m2

- Co mt chn ln, (din tch b p gim 2 ln nn p sut s tng ln 2 ln)

Bi 3.9:
S:

a) 125 000 000 N/m2

b) 250 000 N/m2

Bi 3.10:
S:

a) h = 6m
b) F = 534,3 N

Bi 3.11:
S: 1400 cm2
Bi 3.12:
S:

Pmd = 200 000 N/m2

Pb = 90 133,5 N/m2
Fnb = 815 760 N

Bi 3.13:
S: 420N
CH IV:

LC Y C-SI-MT, IU KIN NI CA VT
BI TP

Bi 4.5:
Li gii:
Khi ni di u si dy vt (A) ngp hon ton trong nc vt (A) chu tc dng ca lc
Acsimet: FA=V.d do a cn bn phi b: nh i mt mt trng lng P= FA. Mt khc, theo
nguyn l tc dng v phn tc dng khi vt (A) b nc tc dng th vt (A) cng tc dng mt lc
ng FA. Lc ny c chuyn i nguyn vn n p xung a cn bn tri lm cho da cn nng
26

http://vatlylamdong.com
thm ng bng FA . Kt qu l cn bn tri nng hn 2FA=2.V.d. Mun cn c thng bng
tr li phi t trn a cn bn phi mt qu cn c trng lng ng bng 2.V.d
Bi 4.6:
S:

a) 6180 tn go
b) 13 000 m3
c) 133 900 N

Bi 4.7:
S:

a) 900 kg/m3
b) Mc nc khng thay i.

Bi 4.8:
S:

a) 6cm
b) 5,5cm

Bi 4.9: Li gii
a) - Khi ly qu cu ra khi nc. th tch nc b chim gim i mt lng:
P

V1 = 10 .D (1) (P l trng lng qu cu, Do l khi lng ring ca nc)

o
- Th qu cu vo nc do qu cu ni nn trng lng ring cn bng vi lc y c- si-mt v th
tch nc trong cc tng ln:
P

P = 10.V2 .Do V2 = 10 .D (2)

o
- T (1) v (2) ta c V1 = V2 ( mc nc trong bnh khngthay i)
b) Kh th qu cu st vo nc. qu cu chm nn th tch nc dng ln l th tch qu cu. V =
P
10 .D

(3)

( D l khi lng ring ca st)

- V qu cu chm nn D > Do
- T (1) v (3) V2 < V1 (Mc nc trong bnh gim xung)
Bi 4.10:
S

a) 25 cm
b) 0.1N

Bi 4.11:
S: D =

3
Dn
4

CH V: CNG C HC, CNG SUT. BI TP

Bi 5.6:
S: 1,124 J
Bi 5.7:

27

http://vatlylamdong.com
S: A =

3
dn S h2
16

Bi 5.8:
S:

a) 2N
b) 3,22 (J)

Bi 5.9:
S:

a) 5100 W
b) 136 ng

Bi 5.10:
S : A = A1 + A2 = 1902 (J)
Bi 5.11:
S:

a) A = dVh = 216.106 (J)

b) P = 60 kW

Bi 5.12:
S:

a) P =

A
F .s
=
= F.v F = P/v = 73600N
t
t

b) A = 4416 kJ
Cu 5.13:
S:

a) P = 1000W
b) A = 3 600 000 J

CH VI: C NNG, S CHUYN HA V BO TON C NNG

Bi 6.1:
S: Ca cnh cung. l th nng n hi
Bi 6.2:
S: Nh th nng ca dy ct.
Bi 6.3:
S: Khi ca c nng chuyn ha thnh nhit nng lm cho li ca v ming thp nng ln.
ngi ta cho nc chy vo lm gim nhit ca li ca v ming thp.
CHNG II: NHIT HC

- CH VII

CU TO CHT- CC HNH THC TRUYN NHIT CHT RN - LNG - KH

Bi 7.1:
S: Thy tinh dn nhit km ln khi rt nc nng vo cc dy th phn bn trong nng ln
n ra trc d lm v cc. nu cc c thnh mng th cc nng ln u hn khng b v. cc khi
b v nn trng cc bng mt t nc nng trc khi rt nc si vo
Bi 7.2:

28

http://vatlylamdong.com
S: m nhm si nhanh hn v nhm dn nhit tt hn.
Bi 7.3:
S: V ng dn nhit tt hn g. Khi tay s vo ming ng nhit t c th c phn tn
nhanh nn ta cm thy lnh. Tht ra khng phi nhit ming ng thp hn g.
Bi 7.4:
- Ban ngy thng c gi thi t bin vo t lin v bui sng khi c mt tri si m,.
phn t lin nng ln nhanh hn ngoi bin do vy phn khng kh nng t lin bay ln c
thay th bi khi khng kh lnh hn ngoi bin trn vo to thnh gi t bin thi vo. Khi m
xung th t lin li lnh i nhanh hn ngoi bin. do vy khi khng kh nng ngoi bin li bay
ln v thay th vo l khi khng kh li t lin trn ra to thnh gi t t lin thi ra bin.
Bi 7.5:
Khi b ng vo c nc th tan nhanh. Tc l hin tng khuch tn xy ra d dng.. Khi
b ng vo cc khng kh th khng tan. Tc l hin tng khuch tn khng xy ra. V trong cht
lng lc lin kt ca cc phn t ng d b ph v hn khi trong ct lng.
Bi 7.6
Con ngi l mt h nhit, t iu chnh c quan h cht ch vi mi trng xung quanh.
Cm gic nng v lnh xut hin ph thuc vo tc bc x nhit ca c th. Trong khng kh, tnh
dn nhit km, c th con ngi trong qu trnh tin ha thch ng vi nhit TB ca khng kh
khong 250C. Nu nhit khng kh h xung thp hoc nng cao ln th s cn bng tng i ca
h ngi - khng kh b ph v v xut hin cm gic nng hay lnh.
i vi nc, kh nng dn nhit ca nc ln hn rt nhiu so vi khng kh nn khi nhit
ca nc l 250C ngi ta cm thy lnh ri. Khi nhit ca nc l 370C s cn bng nhit din
ra v con ngi khng cm thy lnh cng nh nng.
CH VIII:

CC CNG THC TNH NHIT LNG

PHNG TRNH CN BNG NHIT + BI TP

Bi 8.10:
Nhit lng ta ra.

Nhit lng thu vo

Q1 = m1c1(t1 - tx)

Qn = mncn (tx - tn)

Q2 = m2c2(t2 - tx)

Qn-1 = m n-1 c n-1 (tx - t n-1)

...........................

...........................

Q n = m n c n (t n t x )

Q n = m n c n (t x t n )

n
Qta ra = Q1 + Q2 + ...+ Q 2

n
Qthu vo = Qn + Qn-1 + ...+ Q 2

- Cn bng phng trnh thu gn rt tx

29

http://vatlylamdong.com
S:

tx =

m1c1t1 + m 2 c 2 t 2 + ... + m n c n t n
m1c1 + m 2 c 2 + ... + m n c n

Bi 8.11:
a) mncn(tx - tn). = mc(t - tx). tx = 30,6oC

Gi :

Qi

b) H = Q .100%
tp

mncn(tx - tn).100% = H. mc(t - tx).

tx = 30,2oC

Bi 8.12:
S : a) 1 320 000 (J)
b) Qi = 396 000 (J)

; Qhp = 924 000

c) m = 1,3 kg
Bi 8.13:
S : a) 160,78oC
b) 174,74oC
c) C tan ht
Bi 8.14:
m1 + m2 = 100 kg

(1)

Q1 = m1c( t3 - t2)
Q2 = m2c( t2 - t1)

m1c( t3 - t2) = m2c( t2 - t1)

(2)

- Gii h PT ta c m1 = 76,5 kg ; m 2 = 23,5 kg

Bi 8.15:
Q1 = m1c1(t2 - t1)
Qtp =
m=

Q.100 %
H

Qtp
Q

- Lng du chy trong 1 pht l 4g

CH IX
NG C NHIT + BI TP
Bi 9.5:
S: 6,7 lt
Bi 9.6:
S: 11.25 kg
Bi 9.7:
S: H = 15%
Bi 9.8:
S: 101 km

30

http://vatlylamdong.com
Bai 9.9:
Q = q.m
H=

A
Q

S : 36%

S GIO DC V O TO KHANH HOA

HUNG KHANH

TI LIU T CHN NNG CAO

VT L 8

31

http://vatlylamdong.com

in Bin Ph, thng 10 nm 2008

KHUNG CHNG TRNH
T CHN NNG CAO VT L 8
Tit

Ch
Chng I. C Hc

1-2-3
4

Chuyn ng c hc, chuyn ng u, khng u + Bi tp

S cn bng lc, lc ma st, Qun tnh

5- 6-7

p sut, p sut cht lng, p sut cht kh. Bnh thng nhau + Bi tp

8-9-10

Lc y c-si-mt, iu kin ni ca vt + Bi tp

10-11-12
13

Cng c hc, cng sut + Bi tp

C nng , s chuyn ha v bo ton c nng.
Chng II. Nhit Hc

14

Cu to cht, Cc hnh thc truyn nhit cht Rn - Lng - Kh

15-16-17

Cc cng thc tnh nhit lng, PT cn bng nhit + Bi tp

18-19-20

ng c nhit + Bi tp

32

http://vatlylamdong.com

TI LIU THAM KHO

+ 200 bi vt l THCS - NXB H Ni, thng nm 200
+ 121 bi vt l nng cao lp 8 - NXB Gio Dc
+ hc tt Vt l 8 - NXB Nng
+ 500 bi vt l THCS - NXB i Hc Quc Gia TP HCM
+ Bi tp vt l 8 - NXB Gio Dc
+ n tp vt l 8 - NXB Gio Dc

in Bin: 10 / 2008

33