D y con lm giu

L i ni u

L i ni u M t trong nh ng nguyn nhn khi n ng i giu ngy cng giu, ng i ngho ngy cng ngho, cn gi i trung lu th th ng m c n chnh l v ch ti n b c th ng c d y nh ch khng ph i tr ng. H u h t chng ta h c cch x l ti n b c t cha m mnh, v th ng th ng i ngho khng d y con v ti n b c m ch ni n gi n l: Hy n tr ng v h c cho chm ch . V r i a tr c th s t t nghi p v i m t s i m xu t s c nhng v i m t u c ngho nn v cch qu n l ti n b c, v tr ng h c khng d y v chuy n ti n nong m ch t p trung vo vi c gio d c sch v v nh ng k nng ngh nghi p m khng ni g v k nng ti chnh. chnh l l do t i sao nh ng nhn vin ngn hng, bc s, k ton thng minh d t c nhi u i m s xu t s c tr ng nhng l i g p nhi u r c r i ti chnh su t i. V nh ng mn n qu c gia chng m t th ng b t ngu n t nh ng v lnh o c h c v n cao, nhng ch c hu n luy n r t t ho c khng c cht k nng no v v n ti chnh. M t qu c gia c th t n t i nh th no n u vi c d y tr con qu n l ti n b c v n l trch nhi m c a ph huynh, m h u h t h khng c nhi u ki n th c v v n ny? Chng ta ph i lm g thay i s ph n ti n b c l n n c a mnh? Nh giu lm giu nh th no t hai bn tay tr ng?... C l b n s tm th y cho mnh nh ng l i gi i p v cc v n trong cu n sch ny. Tuy nhin, do khc bi t v vn ho, t p qun v chnh th , c th m t s ph n no c a cu n sch s khi n b n th y l l m, th m ch cha ng tnh d r ng y l m t cu n sch c n nh n n ng nhi t r t nhi u n c trn th gi i. Chng ti gi i thi u cu n sch ny v i mong mu n gip b n c thm ngu n tham kh o v m t trong nh ng lnh v c c n d y con tr bi t tr c khi vo i, c a cc b c ph huynh cc n c khc R t mong nh n c nh ng ki n ng gp c a cc b n. Xin trn tr ng c m n.
Chng 1: Cha Giu, Cha Ngho Ti c hai ng i cha, m t ng i giu v m t ng i ngho - m t ng i cha ru t v m t ng i cha nui (cha c a Mike - b n ti). Cha ru t ti c b ng th c s, cn ng i cha nui th cha h c h t l p tm, nhng c hai ng i u thnh cng trong s nghi p v c nh h ng n ng i khc. C hai u khuyn b o ti r t nhi u i u, nhng nh ng l i khuyn khng gi ng nhau. C hai u tin t ng mnh li t vo s h c nhng l i khuyn ti h c nh ng kha h c khc nhau. N u ti ch c m t ng i cha, ti s ho c ch p nh n ho c ph n i ki n c a ng. C hai ng i cha d y b o, ti th y c nh ng quan i m tri ng c nhau gi a m t ng i giu v m t ng i ngho. V thay v ch n gi n ch p nh n hay ph n i ng i ny hay ng i kia, ti c suy ngh nhi u hn, so snh v l a ch n cho chnh mnh. C hai ng i cha c a ti khi b t u t o d ng s nghi p u ph i u tranh v i chuy n ti n nong, nhng c hai c nh ng quan i m khc nhau v v n ti n b c. V d , cha ru t ti th ng ni: "Ham m ti n b c l ngu n g c c a m i i u x u." Cn cha nui c a ti l i b o r ng: "Thi u th n ti n b c l ngu n g c c a m i i u x u." Nh ng s khc nhau trong quan i m c a h , nh t l khi c p n ti n b c, khi n ti tr nn t m v b t

 u suy ngh V c hai ng i cha y nh h ng, ti h c t c hai ng i. Ti suy ngh v l i khuyn c a m i ng i, v nh v y, ti c c m t hi u bi t su s c v quy n l c v tc ng c a suy ngh ln cu c s ng con ng i nh th no. V d , cha ru t ti th ng ni: Ti khng mua n i v t . Cn cha nui th c m ti ni nh v y ng mu n ti ni: "Lm th no mua c v t ?" M t bn l cu kh ng nh, cn bn kia l cu h i. M t bn khi n b n r b trch nhi m, cn bn kia bu c b n ph i suy ngh Hai ng i cha c a ti c nh ng quan i m c c k khc bi t. Ch ng h n, m t ng i b o: "Ph i h c cho gi i th m i c lm vi c nh ng cng ty t t. Ng i kia b o: "H c cho gi i th m i mua c nh ng cng ty t t." M t ng i tin r ng: Ngi nh l s u t nhi u nh t v l ti s n l n nh t c a chng ta. Ng i kia l i ngh khc: "Ngi nh cng l m t kho n ti n ph i tr , v n u ngi nh l kho n u t l n nh t c a con th con g p r c r i r i y." C hai ng i cha u tr ti n ha n ng th i h n, nhng m t ng i lun tr u tin cn ng i kia lun tr sau cng. M t ng i v t l n ti t ki m t ng ng m t. Ng i kia ch lm m t vi c n gi n l u t. M t ng i d y ti cch vi t m t l n xin vi c th no cho n t ng c th tm c vi c lm t t. Ng i kia d y ti cch vi t m t d n kinh doanh ti chnh nh th no c th t o ra cng vi c. c hu n luy n b i hai ng i cha, ti c th quan st tc ng c a nh ng suy ngh khc nhau ln cu c s ng con ng i. Ti th y ng i ta th t s nh hnh cu c s ng c a h qua suy ngh c a chnh h . V d , ng i cha ngho c a ti lun phn nn: "Ti s khng bao gi giu ln n i. V l i tin on tr thnh s th t. Ng c l i, ng i cha giu c a ti lun ni nh ng cu i lo i nh: Ti l m t ng i giu, m ng i giu th khng lm nh ng vi c ." Ngay c khi ng g p th t b i th m h i sau m t cu c u t l n khng thnh, ng v n ngh mnh l m t ng i giu. ng ni: "C khc bi t gi a ngho nn v ph s n. Ph s n ch l t m th i nhng ngho th vinh ti n." Nh ng quy n l c c a suy ngh khng bao gi c th o hay nh gi c, nhng l m t i u hi n nhin m ti nh n th c c ngay t khi cn nh . Ti th y r ng ng i cha ngho khng ph i ngho v s ti n ng ki m c, m v nh ng suy ngh v hnh ng c a ng. D c hai ng i cha c a ti u r t tn tr ng vi c gio d c v h c h i nhng h l i b t ng v vi c h c ci g l quan tr ng. M t ng i mu n ti h c hnh chm ch , c th h ng chuyn mn cao d c cng vi c t t, ki m c nhi u ti n. Ng i kia khuy n khch ti h c tr nn giu c, hi u ti n b c lm vi c nh th no v h c cch b t ti n b c ph i lm vi c cho mnh. ng th ng nh c i nh c l i: "Ti khng lm vi c v ti n. Ti n b c ph i lm vi c v ti." Nm ln 9 tu i, ti quy t nh nghe theo v h c h i t ng i cha giu v v n ti n b c. V lc , ti ch m i 9 tu i nn nh ng bi h c cha nui ti d y r t n gi n. Th c ra t t c ch c 6 bi h c l p i l p l i v quy n sch ny ni v 6 bi h c , cng theo th t n gi n nh khi cha nui ti d y ti. Nh ng bi h c ny l nh ng l i h ng d n gip b n v con ci b n tr nn giu c hn, b t k i u g s x y ra trn m t th gi i khng ch c ch n v ang thay i nhanh chng nh hi n nay.

Chng 2: Bi 1 Ng i giu khng lm vi c v ti n

BI H C B T U
Ta s tr cho cc con 10 xu m t gi ." Ngay c vo nh ng nm 1950, 10 xu m t gi cng l qu th p. Bu i sng hm y, cha c a Mike h n g p ti v n lc 8 gi . V l ch c a m t kho hng, m t cng ty xy d ng, m t s c a hi u v ba qun n, nn ng r t b n r n Khi chng ti n, cha Mike ang ni chuy n i n tho i v chng ti ph i ng i ch ng bng gh ngoi hin sau, cng v i hai ng i ph n v m t ng i n ng trung nin lm nhi m v qu n l nh hng v coi kho cho cha c a Mike. Hai a ti ng i ch r t lu, r i khi ti c m th y mnh b t u m t h t kin nh n, thnh lnh cha Mike xu t hi n. Mike v ti gi t mnh b t ng ln. S n sng h c cha, cc con? Cha Mike h i, ko m t ci gh n ng i v i chng ti. Ti v Mike cng g t u. T t. Cha s d y cc con, nhng khng ph i theo ki u trong l p h c. N u cc con lm vi c cho cha, cha s d y cc con cch lm giu. N u khng, cha s khng d y Th y ng hay khng l ty cc con." con c th h i vi cu c khng?" Ti h i. Khng. Ch u hay khng ch u, th thi. Cha c qu nhi u vi c ph i lm v khng th lng ph th i gian c. N u con khng th quy t nh d t khot, con s khng h c cch ki m ti n c u. C h i n r i i. Bi t c khi no c n quy t nh l m t k nng quan tr ng. Con c c h i m con ang c n. L p h c s b t u ho c k t thc trong m i giy n a." Cha c a Mike ni cng v i m t n c i. Con ch u ti v Mike cng p. T t, cha Mike ni. "Cc con s lm vi c v i b Martin. Cha tr cc con 10 xu m t gi v cc con ph i lm vi c ba ti ng ng h m i th B y. Nhng hm nay con c m t tr n bng chy ti ni. Cha Mike tr m gi ng nghim kh c Lm hay khng lm no? Con lm . Ti tr l i, quy t nh lm vi c v h c h i thay v i chi bng. 30 XU SAU B c cng Martin b t chng ti lm vi c khng ngi tay. Trong ba ti ng ng h chng ti ph i khing nh ng thng hng ha trn k xu ng, ph i s ch b i b ng m t cy ch i lng g , sau s p x p chng l i m t cch g n gng. qu l m t cng vi c chn ng y v nh ng cnh c a c a c a hng lun m r ng ra ng v bi u xe. M i l n c m t chi c xe i ngang hay ch y vo bi, b i m tr i trn ng p c a hng Su t ba tu n, Mike v ti n lm vi c ch b Martin trong ba gi m i th B y. Vo bu i tra, khi cng vi c k t thc, b tr cho m i a 30 xu. Vo nh ng nm 1950, v i m t a b 9 tu i th 30 xu cng ch ng nhi u nh n g. M t quy n truy n tranh cng n 10 xu r i, v v y sau khi c tr ti n ti ch mua truy n r i i v nh. Vo ngy th T c a tu n th t, ti quy t nh s ngh vi c. Ti mu n c cha c a Mike d y cch lm giu, ch u c mu n tr thnh tn n l c a 10 xu m t gi . Trn h t, k t ngy th B y u tin n nay,

ti v n cha g p l i ng y. Vo gi n tra c i ci g ch ?" "Cha t ni r ng c u s xin ngh . Cha ni tr c khi ngh vi c c u hy n g p ng y." Ti ph n n : Ci g? Th ra cha c u ang ch xem t chn vi c ?" "Cng g n nh v y. Ki u d y c a cha t khc v i cha c u. Cha c u ni l thuy t nhi u cn cha t th r t t l i. C u c ch n th B y ny i . T s ni v i cha l c u mu n ngh vi c. C u mu n ni l m i th c d li u ? Khng, khng h n th Th B y ny cha s gi i thch cho c u. NGY TH B Y X P HNG Ti s n sng i m t v i cha c a Mike v ti chu n b tr c. Th m ch cha ru t ti cng n i gi n, ng cho r ng cha c a Mike vi ph m lu t lao ng tr em v m i chuy n ph i c lm cho r rng. ng b o ti ph i i h i nh ng g x ng ng dnh cho mnh. t nh t l 25 xu m t gi . ng cn ni r ng n u ti khng c nng lng th t t hn l nn ngh vi c. V vo 8 gi sng ngy th B y , ti l i ng tr c cnh c a vn phng c a cha Mike. "Hy ng i ch n phin mnh nh!" Cha Mike ni th khi ti b c vo. Ti e d ng i xu ng k bn hai ng i ph n ang ng i trn bng gh bn ngoi vn phng nh b n tu n tr c. 45 pht tri qua v u ti g n nh mu n b c h a. Hai ng i ph n vo g p cha c a Mike v i ra 30 pht tr c . M t ng i n ng l n tu i y kho ng 20 pht v cng i r i. Ngi nh v ng l ng. Cha c a Mike v n m i m lm vi c trong phng. Cu i cng, sau c ti ng ng h ch i, ng 9 gi , cha c a Mike m i g i ti vo g p ng. Bc bi t con mu n c tng lng ho c s ngh vi c. Ng i cha giu v a ni v a xoay gh . "Bc khng lm ng th a thu n..." Ti ni m g n nh b t khc. Th t kinh kh ng khi m t a tr 9 tu i ph i i m t v i ng i l n. Bc ni l bc s d y con n u con lm vi c cho bc. Con lm vi c chm ch , b c nh ng tr n bng chy n lm vi c cho bc. Th m bc khng gi l i. Bc ch ng d y con i u g c . Bc ch mu n c ti n v khng thm quan tm n nh ng ng i lao ng. Bc b t con ph i ch i qu lu v khng tn tr ng con cht no c . Con ch l m t a tr , v con c n ph i c i x t t hn ch ! Ti m c tun ra m t trng. Ng i cha giu nhn ch m ch m vo ti, r i thong th ni. "Khng t . Trong vng cha y m t thng, con ni chuy n gi ng nh h u h t nh ng ng i lm vi c cho bc v y Sao c ? Ti ng ngc h i l i. R i ch ng hi u ng ang ni g, ti ti p t c b t bnh: "Con ngh bc s gi ng giao ko v s d y con. Nhng th t ra bc ch mu n hnh h cn thi..." Bc v n ang d y con y ch . Ng i cha giu bnh th n ni. D y con ? Th m ch bc cn khng bu n ni chuy n v i con k t khi con ng lm vi c ch v m y xu l ny. 10 xu m t gi , th y, l ra con ph i bo v i chnh quy n v bc r i. Bc bi t m, chng ta c lu t cn-tin tr ng, ti ni v i Mike: "T b vi c thi!" Mike m m c i. Ti gi n d h i: "C u

lao ng tr em. Bc cng bi t l cha con lm vi c cho chnh quy n Ti la ln gi n d . i ch, by gi th con ni chuy n nghe y nh nh ng ng i t ng lm vi c cho bc v y. Nh ng ng i ho c bc cho ngh vi c ho c h t xin ngh r i. Bc ni d i con. Con lm vi c cho bc, nhng bc khng gi l i. Bc khng d y con i u g c . Ti ni d n d p, c m th y mnh th t can m. Sao con ngh l bc khng d y con g c ?" Ng i cha giu h i l i. Ti bu mi: "Bc u ni chuy n v i con. Con lm vi c c ba tu n, v y m bc ch ng d y con g c ." D y ngha l ph i ni chuy n ho c lm m t bi di n thuy t ? m, vng . Ti d d t tr l i. l cch d y tr ng, cn i s r t khc, ng i cha giu m m c i ni. " i s ch ng h ni g v i con m ch x y con thi. Khi cu c i x y con, n mu n ni r ng: D y i thi, c m t ci m i h c y! Khi b i x y, m t s ng i b cu c, m t s ng i khc th chi n u. M t s t h c c nh ng bi h c v ti p t c i N u con l lo i ng i khng c cht can m no, con s b cu c m i l n cu c i x y con. Khi con s s ng m t cu c s ng sao cho an ton, c trnh nh ng vi c c th khng bao gi x y ra. Sau con s ch t nh m t ng gi t nh t. Nhng s th t l con cho cu c i y con n bn b khu t ph c. T n y lng con l n i kinh hong khi ph i m o hi m. Con mu n chi n th ng, nhng n i lo s th t b i cn l n hn c ni m vui chi n th ng. Con ch n s an ton m. Ti nhn cha c a Mike m t lc lu, r i b t h i. Th ra bc x y con ? Ng i cha giu m m c i. "Bc mu n cho con n m th cht mi v cu c i. Cc con l nh ng ng i u tin ngh bc d y cch lm giu. Bc c hn 150 nhn cng, nhng ch ng ai h i bc v i u c . H h i bc v cng vi c ti n lng m khng h yu c u bc d y v ti n b c. Do , h u h t m i ng i dng nh ng nm thng t t nh t trong i lm vi c v ti n m th t s khng hi u h ang lm vi c v ci g." Ti ng i im l ng l ng nghe. Khi Mike ni v i bc l con mu n h c cch lm giu, bc quy t nh s thi t k m t kha h c th t g n v i cu c s ng th c. V th m bc cho i x y con m t cht, khi con s th m nh ng i u bc ni. Chnh v v y, bc ch tr con 10 xu m t gi ." V y bi h c m con h c c khi lm vi c c 10 xu m t gi l g? L bc qu keo ki t v bc l t nhn cng ? Ti v n l i. Ng i cha giu b t c i th t to. ng l i cho bc v ng ngh bc l ngu n g c c a m i v n . N u con nh n ra r ng v n l chnh b n thn con, con m i c th thay i chnh mnh, h c c ci g v tr nn khn ngoan hn. H u h t m i ng i u mu n ng i khc thay i ch khng mu n mnh thay i. Khi khng c nh , h ngh vi c v i tm m t vi c lm khc, lng cao hn, v h ngh r ng nh ng i u s gi i quy t c v n . Nhng, h l m. Trong h u h t m i tr ng h p th khng u." Th ci g s gi i quy t v n ? Ti h i. Ti p t c lm vi c v i 10 xu m t gi v c vui ? l i u m nh ng ng i cn l i s lm, ch p nh n ti n lng th p d bi t r ng h v gia nh h s g p kh khn v ti chnh. H trng ch c nng lng, ho c lm thm m t cng vi c th hai, hi v ng r ng c

nhi u ti n s gi i quy t c v n Ti g m m t nhn xu ng sn, b t u hi u ra bi h c m ng i cha giu ang ni n.

BI H C S 1.
Ng i ngho lm vi c v ti n b c. Ng i giu bu c ti n b c lm vi c v mnh. Ng i cha giu ti p t c gi ng bi h c u tin cho ti. Bc r t m ng khi con n i gi n v ph i lm vi c 10 xu m t gi . N u con khng t c gi n v ch p nh n n m t cch vui v bc s khng th d y con c. Con th y , vi c h c th t s ph i m t cng s c, ph i c s am m v kht khao chy b ng. S gi n d l m t ph n l n trong cng th c , v ni m am m l k t h p c a tnh yu v cn gi n. Khi ni n ti n b c, h u h t m i ng i u mu n c an ton v b o m. V v y, khng ph i ni m am m m chnh s e ng i s h ng d n h . Nhi u ti n cha h n gi i quy t c v n . Hy nhn cha con m xem. ng y lm ra nhi u ti n, nhng v n khng th tr h t cc ha n. H u h t m i ng i c cho ti n ch m c n nhi u hn m thi. Nguyn do v ki m ti n. Cn bc khng ngh v y ? Khng, khng h n th . N u con mu n h c lm vi c v ti n, hy h c tr ng. Cn n u mu n h c cch bu c ti n b c ph i lm vi c cho mnh, bc c th d y con, nhng ch khi con th t s mu n h c m thi. Th khng ph i m i ng i u mu n h c hay sao?" Khng. V h c lm vi c c ti n th d hn r t nhi u, nh t l khi s e ng i l c m gic u tin khi nh c n ti n b c. Con khng hi u. Ti nhn m t ni. Chnh s lo ng i l nguyn nhn khi n ng i ta ph i lm vi c, h lo khng c ti n, lo ph i b t u l i t u. l ci gi c a vi c h c m t ngh nghi p no , sau l ph i lm vi c v ti n. H u h t m i ng i tr thnh n l cho ti n b c... v sau h n i gi n v i ng ch ." H c cch bu c ti n b c lm vi c cho mnh l m t kha h c hon ton khc hay sao ?" Ti h i. "Nh t nh r i," ng i cha giu ni. "Nh t nh l v y." Chng ti ng i im ng m t lc lu. Gi ny c l cc b n ti ang b t u tr n bng chy, cn ti th ang h c nh ng i u m b n b ti s khng h c c tr ng. Lc 9 tu i, con c n m th c m gic th no l lm vi c v ti n. Ch c n nhn m t thng v a qua cho 50 nm, con s hi u h u h t ng i ta ph i lm g su t i." Ng i cha giu nh nhng ni. Con khng hi u Con c m th y th no khi ph i ng i ch bc c thu lm vi c v h i xin tng lng? Th t kinh kh ng ?" N u con ch n lm vi c v ti n, cu c s ng c a con s nh th y. Ng i cha giu ni ti p. "V con c m th y th no khi b Martin tr cho con 30 xu sau ba gi lm vi c?" Con c m th y khng . C v nh n khng l g c . Con r t th t v ng. tr ng, h ch ng c h c g v ti n b c c , v v y h tin r ng ph i lm vi c

 l c m gic m h u h t cc nhn vin c m th y khi h nh n ti n lng, nh t l sau khi ph i tr thu v nh ng chi ph kh u tr . t ra th con cng c nh n 100% r i. Bc mu n ni l h u h t m i ng i khng c nh n ton b ti n lng sao? Ti kinh ng c h i. "R t ti c l khng. Chnh quy n s l y ph n tr c h t b ng cc lo i thu . Con ph i tr thu khi con lm ra ti n. Con ph i tr thu khi con tiu xi ti n. Con ph i tr thu khi con ti t ki m ti n. Con ph i tr thu ngay c khi con ch t. Sao l i nh th c ? Ti lng bng h i. Ti ch ng thch nh ng i u ti v a nghe cht no. Ti bi t cha ti th ng xuyn phn nn v ph i tr thu qu nhi u, nhng th t s ng khng lm g c . C ph i cu c i cng ang x y ng hay khng? Ng i cha giu ch m ch m u a chi c gh v l ng l nhn ti. "Bc ni r i c r t nhi u i u h c. H c cch khi n ti n b c ph i lm vi c cho mnh l ph i h c su t i. H u h t m i ng i h c i h c trong b n nm, sau khng h c n a. H i lm. lnh lng, cn i thu chi, v th thi. Trn h t, h v n t h i t i sao h g p nh ng r c r i v ti n b c. V h ngh r ng c nhi u ti n s gi i quy t c m i chuy n. M t s r t t nh n ra r ng chnh v h khng c ki n th c v v n ti chnh nn m i n y sinh cc v n khc. Hm nay bc ch mu n xem li u con c say m h c v ti n b c hay khng thi. H u h t m i ng i u khng c. H n tr ng, h c m t ngh g , vui v lm vi c v ki m c nhi u ti n. M t ngy kia h th c d y v i nh ng r c r i ti chnh kh ng l v khng th ngng lm vi c c n a. l ci gi c a vi c ch bi t lm vi c v ti n thay v h c cch bu c ti n b c lm vi c cho mnh. V y con c cn say m h c hay khng?" Ti g t u. T t l m, ng i cha giu ni. "By gi quay l i lm vi c i. L n ny, bc s khng tr con ng no c ." "Sao ?" Ti kinh ng c h i. Con nghe r i y. Khng tr g c . Con v n s ph i lm vi c ba gi m i th B y, nhng l n ny con s khng c tr 10 xu m t gi n a. Con ni con mu n h c khng ph i lm vi c v ti n, do bc s khng tr con ng no h t. Ti khng th tin vo nh ng g mnh ang nghe n a. Bc ni chuy n ny v i Mike. N ang lm vi c, lau b i v ch t cc thng hng m khng c nh n ng no c . C l con nn nhanh ln v quay l i lm vi c thi. Ti la ln: Nh th l khng cng b ng. Bc ph i tr con ci g ch ! Con ni l con mu n h c m. N u con khng h c by gi th sau ny con s gi ng nh cc nhn vin c a bc, lm vi c v ti n v hy v ng khng b sa th i. Ho c gi ng nh cha con, ki m th t nhi u ti n ch n n n n t n c , lun hy v ng nhi u ti n hn s gi i quy t c v n . N u l nh ng i u con mu n, bc s ti p t c tr con 10 xu m t gi nh lc u. Ho c con c th lm nh ng i u m h u h t m i ng i s lm: phn nn l ti n lng qu th p, ngh vi c v i tm m t cng vi c khc. Ng i cha giu v u ti v ni ti p: "Hy dng ci ny. N u con bi t dng ci u c a mnh m t cch t t nh t sau ny con s ph i c m n bc v cho con m t c h i, v con s l n ln thnh m t ng i giu c."

Ti ng , khng tin n i vo s th a thu n non n t c a mnh. Ban u ti n y i tng lng, cn by gi ti ph i ti p t c lm vi c m khng c tr d ng no c . Trong ba tu n k ti p, Mike v ti lm vi c ba gi m i th B y m khng c tr cng. Cng vi c khng lm ti b c mnh v m i chuy n cng d n tr nn d dng hn. i u v ng b n cn l i l ph i b nh ng tr n bng chy v khng th mua c vi cu n truy n tranh n a. Vo bu i tra c a tu n lm vi c th ba, ng i cha giu gh l i ch chng ti. Sau khi xem xt nh ng vi c ang di n ra trong c a hng, ng b c n t kem l nh, l y ra hai cy, tr ti n v ra hi u cho Mike v ti cng ra ngoi i d o. Cha Mike a kem cho hai a ti v h i: "M i vi c th no r i, hai chng trai?" T t thi . Mike ni. Ti g t u ng . Ng i cha giu l i h i. h c c g cha? Mike v ti nhn nhau, nhn vai v ng lo t l c u. TRNH NH NG C M B Y L N NH T C A CU C I Cc con th y khng, b Martin v h u h t nh ng ng i y u ph i lm vi c c t l c ki m m t t ti n, bm vo vi n nh c a m t cng vi c b o m, mong ch m t k ngh ko di ba tu n m i nm v m t s lng hu b n x n sau m y ch c nm lm vi c. N u i u lm cc con th y h ng th, cha s nng lng cc con ln 25 xu m t gi ... Nhng l nh ng ng i lm vi c chm ch . Bc ang ch gi u h ? Ti h i. M t n c i thong qua trn gng m t ng i cha giu. C th nh ng l i ni c a bc nghe c v tn nh n, nhng bc ang c g ng cc con c th th y c m t ci g . H u h t m i ng i khng th y c nh ng ci b y m h ang m c vo ch v t m nhn c a h qu h p. Mike v ti ng i ng n ra , khng hi u r h t nh ng g v a nghe. Ng i cha giu ni chuy n nghe th t tn nh n. Tuy nhin chng ti c th c m th y ng ang r t mu n chng ti hi u c m t i u g . Ng i cha giu m m c i. "25 xu m t gi nghe c v tuy t y ch ? N c lm cho tim cc con p nhanh hn khng?" Ti l c u. Thi c 1 la m t gi . Ng i cha giu ni cng v i m t n c i kn o. Tim ti p m nh. Tr c ti mu n ht ln: Nh n i! Nh n i! Ti khng th tin vo nh ng g mnh ang nghe n a. Nhng ti v n khng ni g c . " th th 2 la m t gi ." B c v tri tim 9 tu i c a ti g n nh mu n n tung. Ti khng th t ng t ng l mnh c th ki m c ng n y ti n. Ti mu n ni vng . Ti nh th y r tr c m t m t ci xe p m i, m t b gng bng chy m i v s ng ng m c a b n b khi ti xo ti n ra. Nhng khng bi t t i sao, ti v n im l ng. Cy kem ang ch y xu ng tay ti. By gi ch cn l i ci que v d i t l m t ng vani v scla m l ki n r t khoi. Ng i cha giu nhn hai a tr ang chm chm ng ng, m t m to v u c tr ng r ng. ng bi t r ng c m t ph n trong chng ti mu n ng th a thu n ny. ng bi t trong tm h n c a m i

ng i u c m t ph n y u u i v tham lam m ng i khc c th mua c. V ng cng bi t r ng trong tm h n c a m i ng i u c m t ph n m nh m v quy t tm khng bao gi mua c c . V n ch n gi n l ph n no m nh hn m thi. "Thi c r i, 5 la m t gi ." B ng dng, lng ti ch t l ng l i. i u g thay i. L i m i cho tr nn qu l n v m ra l b ch. Vo nm 1956, khng c nhi u ng i l n c th ki m c hn 5 la m i gi . S cm d bi n m t v s bnh tnh tr l i. Ti ch m ch m quay sang nhn Mike. N quay l i nhn ti. Ci ph n y u u i v tham lam trong con ng i ti im l ng. C m t s i m tnh v ch c ch n v ti n b c n v i tr c v tm h n ti. Ti bi t Mike cng ang c m th y i u . T t l m. H u h t m i ng i u c m t ci gi. V h c ci gi v h c nh ng c m xc m ta g i l n i lo s v s tham lam. u tin, n i lo khng c ti n bu c h ph i lm vi c, v khi h lnh lng th s tham lam ho c lng thm mu n khi n h b t u ngh n nh ng th tuy t v i m ti n b c c th mua c. Khi th m t khun m u b t u" Ng i cha giu d u dng ni. Khun m u no ? Ti h i. Ci khun m u c a vi c th c d y, i lm, tr ha n, th c d y, i lm, tr ha n Sau th cu c s ng c a h c ko di mi ch v i hai c m gic: n i lo s v s tham lam. Khi c a ra nhi u ti n hn, h s ti p t c ci vng lu n qu n nu trn b ng cch gia tng cc chi ph. l ci m cha g i l Rat Race. C m t con ng khc h cha? Mike h i. C y nhng ch m t t ng i tm ra n. l con ng m cha hy v ng hai con s tm ra khi h c v lm vi c v i cha. Chnh v v y m cha ngh lo i ti n lng cho hai con. Cha c m ch g khng v y? T i con th y r t m t khi ph i lm vi c n ng, nh t l khi khng c tr cng g c . Mike ni nho nh . Cc con c th y nh ng ng i lm vi c cho cha khng? N i lo s khng c ti n km gi h trong ci c m b y: i lm, ki m ti n, i lm, ki m ti n, hy v ng n i lo s vi i. Nhng m i ngy khi h th c d y, s lo l ng y th c d y cng h , g m nh m tri tim h . Ti n b c i u khi n cu c s ng c a h , nhng h khng dm th nh n s th t . Ti n b c i u khi n c m xc v lm ch lun c tm h n h ... Mike v ti l ng nghe nhng khng th t s hi u h t m i i u Ti ch bi t r ng ti v n th ng t h i t i sao nh ng ng i l n lun ph i v i v i lm, v trng h khng bao gi c v h nh phc, nh th c m t ci g bu c h ph i lm v y Cha mu n hai con trnh d c ci b y . l i u m th t s cha ang d y cc con ch khng ph i ch d y cch ki m ti n, b i v ti n khng gi i quy t c v n . Khng ? Ti ng c nhin h i. Khng h . Ng i ta ham mu n ti n b c v nh ng ni m vui m h ngh r ng n c th mua c. Nhng ni m vui do ti n b c mang n th ng r t ng n ng i, v ng i ta l i c n ti n c c nh ng ni m vui khc, nh ng i u th v hn, ti n nghi hn, an ton hn. V v y m h ti p t c lm vi c, ngh r ng ti n s lm d u i tm h n ang kh s v nh ng n i lo s v lng ham mu n c a h . Nhng ti n khng th lm c i u ."

Ngay c v i nh ng ng i giu sao? , ngay c v i nh ng ng i giu. Nhi u ng i giu khao kht ki m ti n khng ph i v lng ham mu n m v n i lo s b ngho tng, v v y h tch ly hng t n ti n ch d cho n i lo s y ngy cng t h i hn. Cha bi t nhi u ng i c hng tri u la l i cn lo s hn c khi h khng c ng no trong ti. H r t lo b m t ti n. N i s gip cho h giu c nay l i cng t i t hn. Ci ph n y u u i v tham lam trong tm h n h ang ht l n hn. H khng mu n m t nh ng ngi nh l n, nh ng chi c xe hi v m t cu c s ng cao sang m ti n b c em n. H lo khng bi t b n b s ni g khi h khng cn ti n n a. R t nhi u ng i c m th y tuy t v ng v b cng th ng th n kinh d trng h r t l ng l y v ang c nhi u ti n. Th nh ng ng i ngho c h nh phc hn khng ?. Ti r t r h i. Khng. S trnh n ti n b c cng ch l m t ki u lo n th n kinh gi ng nh qu g n b v i ti n b c thi. Cha g p r t nhi u ng i ni r ng h khng quan tm n ti n b c, nhng l i lm vi c ki m ti n 8 gi m t ngy. N u h khng quan tm n ti n th h i lm ki m ti n lm g? Ki u suy ngh c l cn t hn c nh ng ng i chuyn tch cp ti n b c n a.... Th ta ph i lm g? Khng lm vi c ki m ti n cho n khi h t c m th y lo s v tham lam hay sao? N u lo khng ti n, thay v ph i ch y i lm vi c ngay l p t c ki m ti n, hy t h i r ng: Li u m t cng vi c c ph i l gi i php t t nh t v t qua n i lo ny hay khng? Theo cha th cu tr l i s l Khng, c bi t l khi con nhn qua su t m t i ng i. Cng vi c ch l m t gi i php ng n h n cho m t v n di h n thi. Cng gi ng nh cu chuy n v m t con l a ko xe trong lc ng i ch treo l ng l ng m t c c r t tr c mi n v y. Ng i ch c th s n c ni m ng ta mu n, cn con l a th ch u i theo m t o t ng thi. N u con l a c th nhn th y ton c nh b c tranh ny, c th n s suy ngh l i xem c nn theo u i c c r t n a hay khng..." Th bc khuyn con lm th no? Ti bn khon h i. Hy c n m cho c s c m nh c a ti n b c, ng e s n. Ni cho cng th chng ta u l nh ng ng i lm cng c , ch c i u l nh ng m c khc nhau thi. Cha ch mu n hai con c c h i nhn r ci c m b y ny, ci c m b y gy ra b i n i lo s v lng ham mu n. Hy ko chng v phe mnh ch ng chng ch ng l i mnh. l i u m cha mu n d y cc con. N u u tin m cc con khng th gi i quy t c n i lo s v lng ham mu n, m sau cc con l i giu ln, th cc con s ch l nh ng n l c tr lng cao m thi... Trn ng quay tr l i c a hng, ng i cha giu gi i thch cho chng ti bi t ng i giu "lm ra ti n" nh th no. Lc , chng ti khng hi u ng ang ni g, nhng nhi u nm tri qua th m i th d n d n sng t ... NHN TH Y NH NG G NG I KHC KHNG TH Y Tr c khi leo ln chi c xe t i nh bn ngoi c a hng, cha Mike ni v i chng ti: "Hy s d ng u c c a mnh. Ci u s ch cho cc con cch lm ra ti n cn nhi u hn s ti n cha c th tr . Cc con s th y c nh ng i u m ng i khc khng th y. C h i ngay tr c m t m i ng i. nhng h u h t ng i ta khng th y c chng v h ang b n ki m ti n v s b o m cng vi c nn h ch th y c c hai th thi. M t khi cc con nhn th y c h i r i th su t i cc con s nhn ra chng. Khi cc con nhn ra th cha

s d y cho cc con m t i u khc Hai tu n n a tri qua, chng ti v n ti p t c suy ngh, th o lu n v i nhau v ti p t c lm vi c khng lng. i u ng bu n nh t v i ti khi khng c h ng 30 xu m i th B y l khng c ti n mua truy n tranh n a... H t ngy th B y th hai, khi t m bi t b Martin, ti ch t th y b lm m t vi c m tr c y ti cha t ng th y, ni ng ra l t ng th y nhng khng ch l m... B Martin ang c t trang u quy n truy n tranh lm i. B gi l i n a trn ba sch v qung c cu n cn l i vo m t thng c c ng l n. Khi ti h i b ang lm g, b tr l i: "Bc b n i. Bc a tr l i n a trn ba sch cho ng i giao truy n tranh khi ng ta mang sch m i n. Kho ng m t ti ng n a ng y s n y." Mike v ti ng i ch . Khi ng i giao sch n, ti h i ng xem li u chng ti c th l y nh ng cu n truy n tranh ny khng. ng tr l i: Cc c u c th l y chng n u cc c u lm vi c cho c a hng v n u cc c u khng bn chng l i Nh Mike c m t cn phng cn b tr ng t ng h m. Chng ti lau d n cn phng th t s ch s v b t u ch t hng trm cu n truy n tranh vo. Sau , th vi n truy n tranh c a chng ti nhanh chng c khai trng, v i khch hng l b n tr trong xm. Chng ti thu ch gi c a Mike, m t ng i r t thch c sch, n lm th th. Ch y l y m i a tr 10 xu khi vo th vi n, v trong hai ti ng m c a m i ngy, khch hng c a chng ti c th c bao nhiu cu n truy n cng c. Nh th b n tr r t c l i v mua m t cu n truy n tranh ph i m t 10 xu, nhng v i 10 xu , n u n th vi n c a chng ti, trong hai gi chng c th c n 5, 6 cu n. Ch c a Mike s ki m tra b n tr khi chng ra v , ch c ch n r ng chng khng em quy n no v nh. Ch y cng gi gn nh ng quy n sch, ghi l i c bao nhiu a tr vo xem, chng tn g v chng bnh lu n g... Tnh trung bnh sau ba thng, Mike v ti ki m c 9.5 $ m t tu n. M i tu n chng ti tr cho ch c a Mike 1$ v cho ch y c truy n tho i mi, d r t hi m khi ch y c truy n v lc no ch cng ph i h c bi c . Mike v ti thu th p t t c truy n tranh t nh ng c a hng khc. Chng ti gi l i h a v i ng i giao sch l s khng bn i cu n truy n tranh no c . Khi chng b rch nt, chng ti t i. Chng ti c g ng m m t chi nhnh n a, nhng khng th tm ra m t ng i no t t b ng v c th tin t ng c nh ch c a Mike. Ngay t khi cn nh , chng ti hi u c r ng: tm c nh ng nhn vin t t l r t kh.

Chng 3: Bi 2 T i sao ph i d y con v ti chnh? H u h t m i ng i khng nh n ra r ng: trong cu c s ng, v n khng ph i l b n ki m c bao nhiu ti n m l b n gi c bao nhiu ti n v lm cho n sinh si n y n nh th no. i u cng gi ng nh tr ng m t ci cy v y. Ban u, b n s ph i m t r t nhi u cng s c chm bn n, n m t ngy no , khi r cy m su vo lng t, ci cy l n t mnh pht tri n, b n s

khng c n ph i t n cng chm bn n a m v n c th c h ng nh ng ma qu ng t lnh. Mu n cho ci cy ti n b c c a b n pht tri n, b n ph i c nhi u ki n th c v ti chnh bi t chm bn n th t ng cch. Khi b t u h c cch lm giu. ti v Mike hy cn l nh ng a tr nn ng i cha giu ngh ra m t cch n gi n d y chng ti. Trong nhi u nm, ng v nh ng b c v v s d ng nh ng t ng n gi n Mike v ti hi u c nh ng bi t ng v s v n ng c a ti n b c. Nhi u nm sau ng m i b t u thm vo nh ng con s . Tuy n gi n nhng nh ng b c v ny gp ph n h ng d n hai a tr b nh trong m t bi ton s h c kh ng l v ti chnh, hnh thnh m t n n t ng su s c v kin c ... Quy lu t 1. B n ph i bi t s khc nhau gi a ti s n (asset) v tiu s n (liability) v c giu c, b n ph i mua ti s n. Nghe th c v n gi n n bu n c i, nhng h u h t m i ng i u khng bi t c n uyn thm n m c no, v h khng bi t c s khc nhau gi a m t ti s n v m t tiu s n l u. "Ng i giu ki m c ti s n. Ng i ngho v ng i trung lu ch thu c tiu s n, nhng h ngh r ng h ki m c ti s n." Khi ng i cha giu gi i thch i u ny cho Mike v ti, chng ti ngh ng ang ni a. Chng ti ang ch i m t b m t lm giu, v y m ng l i tr l i nh th y. N n gi n n m c chng ti ph i kh ng l i m t lc lu suy ngh v i u . Bc mu n ni t t c nh ng i u chng con c n bi t l: ti s n l g, sau ph i i ki m n v r i chng con s giu c sao? Ti ng v c h i. Ng i cha giu g t u. n gi n th thi. N u ch n gi n nh th , t i sao nh ng ng i khc khng giu c? Ti l i h i. Ng i cha giu m m c i. V ng i ta khng bi t c s khc nhau gi a ti s n v tiu s n. T i sao ng i l n l i ng ng n th nh ? N u ch l m t i u n gi n nhng quan tr ng th t i sao ng i ta l i khng mu n tm hi u? Ng i cha giu ph i m t vi pht m i gi i thch c cho chng ti bi t ti s n l g v tiu s n l g. L m t ng i l n, ti c m th y gi i thch i u ny v i nh ng ng i l n khc th t kh khn. V sao v y? V ng i l n khn ngoan hn. G n nh trong m i tr ng h p, h u h t ng i l n khng n m c s n gi n c a m t t ng v h c gio d c khc nhau. V m t ng i l n thng minh th ng c m th y b h th p khi ph i ch n nh ng khi ni m qu n gi n. Ng i cha giu tin vo quy lu t KISS - "Gi Cho n Gi n" (Keep It Simple Stupid) - v v y ng c lm cho m i th tr nn th t n gi n v i hai chng ti ng ni: "Nh ng i u xc nh nn m t ti s n khng ph i l t ng m l nh ng con s . V n u cc con khng bi t c s th cc con khng th xc nh c m t ti s n trong m bng bong y u." Trong k ton, v n khng ph i t ng v y, v n khng ph i b n thn nh ng con s m l nh ng con s y ni ln i u g. Cng nh yk .

b n thn t ng m l cu chuy n nh ng t ng

N u con mu n tr nn giu c, con ph i c c v hi u c nh ng con s . Ng i cha giu l p i l p l i cu ni y c ngn l n v i chng ti: "Ng i giu ki m c ti s n. Ng i ngho v ng i trung lu ch ki m c tiu s n." M hnh vng quay c a m t ti s n: Hnh h p trn l B n k l i t c, hay cn g i l B n k l i l . N o cc kho n thu nh p v chi ph, ti n vo v ti n ra. Ci h p bn d i l B n cn i thu chi. N c g i nh v y v n i h i ph i c s cn i gi a ti s n v tiu s n. L do chnh gy ra nh ng cu c v t l n ti chnh n gi n l v ng i ta khng bi t c s khc nhau gi a m t ti s n v m t tiu s n. Nguyn nhn c a s nh m l n chnh l v nh ngha c a hai t ny. Cng c tra t i n, b n s ch cng nh m l n nhi u hn thi. Ng i cha giu ni v i hai chng ti m t cch n gi n r ng: "Ti s n b ti n vo ti cc con, cn tiu s n th li ti n ra kh i ti." M hnh vng quay c a m t tiu s n:

N u b n mu n tr nn giu c, hy mua ti s n. N u mu n tr nn ngho i, hy mua tiu s n. Chnh v khng phn bi t c s khc nhau ny m r t nhi u ng i g p cc r c r i v ti chnh. M ch v m s u l nguyn nhn gy ra nh ng kh khn ti chnh. N u ng i ta g p kh khn ti chnh ngha l ang c m t i u g m h khng hi u c: ho c nh ng t ng ho c nh ng con s . Ng i giu pht ti c l nh h "bi t c bi t vi t" trong nhi u lnh v c khc nhau hn nh ng ng i ang ph i v t l n v ti chnh. V v y, n u b n mu n giu c v gi c c a c i, b n c n ph i hi u bi t v ti chnh, c v t ng l n nh ng con s . Mi tn trong s bi u th vng quay ti n m t. Ch ton nh ng con s th th hi n c r t t. Ch ton t ng cng khng ni ln c g nhi u. l cu chuy n v s tnh ton. Khi bo co ti chnh, vi c c nh ng con s ngha l ang nhn vo c t truy n, cu chuy n k v ni n c a vng quay ti n m t. Trong 80% cc gia nh, cu chuy n ti chnh km vui khng ph i v h khng lm ra ti n m v h dng ti n mua tiu s n ch khng mua ti s n. Nh ng s trn th hi n vng quay ti n m t trong cu c s ng ng i ngho, ng i trung lu v ng i giu.

Chnh l vng quay ti n m t ang k chuy n, cu chuy n v m t ng i s d ng ti n b c c a anh ta nh th no, anh ta lm g sau khi c m ti n trong tay... Ng i ta th ng ni r ng: Ti ang m c n , v v y ti ph i i ki m ti n. Nhng c nhi u ti n th ng khng gi i quy t c v n th t s n ch lm cho m i chuy n tr nn tr m tr ng hn thi. Ti n lm cho nh ng sai l m bi th m c a con ng i tr nn hi n nhin. Chnh v v y m thng th ng, khi ng i ta c h ng m t v n may b t ng - v d nh c th a h ng gia ti, tng lng hay trng s - tr c sau g th h cng s tr v v i tnh tr ng ti chnh h n n nh ban u, n u khng mu n ni l t hn lc u n a. Ti n ch lm n i b t m hnh vng quay ti n m t trong u b n. N u b n th ng s d ng h t m i th b n c th g n nh ch c ch n l vi c tng lng s d n n tng chi tiu. Chng ta th ng ki m ti n b ng k nng ngh nghi p c a mnh v a s sinh vin r i tr ng m khng c m t k nng ti chnh no, nn d hng tri u ng i c h c theo u i ngh nghi p c a mnh m t cch thnh cng, h v n g p ph i r t nhi u kh khn ti chnh. H lm vi c v t v nhng khng giu c. i u thi u st trong v n h c c a h khng ph i l lm th no ki m ti n, m l lm th no s d ng ti n - ki m c ti n r i th c n ph i lm g v i chng. Ci g i l nng l c ti chnh - b n lm g v i ti n b c sau khi ki m ra chng, lm sao gi khng cho ng i khc chi m l y, b n gi chng c bao lu, ti n b c s lm vi c cho b n nh th no? H u h t nh ng kh khn ti chnh ng i ta g p ph i l do h khng hi u c vng quay ti n m t. M t ng i c th c h c hnh t i ni t i ch n, thnh cng trong s nghi p nhng v n khng hi u g v ti chnh. Nh ng ng i ny th ng ph i lm vi c nhi u hn c n thi t v h h c cch lm vi c chm ch , nhng khng c h c cch bu c ti n b c ph i lm vi c cho mnh. CU CHUY N V M T GI C M TI CHNH TR THNH M T CN C M NG TI CHNH Cu n phim v nh ng ng i lm vi c chm ch c s n m t khun m u. Sau khi k t hn, nh ng c p v ch ng tr li n thu m t cn h . V n l cn h th qu t tng, nn h quy t nh ph i ti t ki m mua m t ngi nh trong m ng v c th c con. Lc ny h c hai ngu n thu nh p v h b t u t p trung vo s nghi p c a mnh. Thu nh p c a h b t u tng ln. Chi ph s m t c a h u h t m i ng i l thu : thu thu nh p, thu gi tr gia tng khi tiu xi, mua s m hng ho Khi thu nh p tng, chi ph tng theo, s tiu s n cng s tng ln. C th ch ng minh b ng cch quay l i v d c a c p v ch ng tr . K t qu c a vi c thu nh p tng ln l h quy t nh s i mua ngi nh trong m ng. Khi c nh, h s ph i tr m t th thu m i g i l thu b t ng s n. Sau h mua m t chi c xe m i, c m i v nh ng d ng c m i h p v i ngi nh m i c a mnh. R i h b ng gi t mnh nh n ra r ng pha c t tiu s n y nh ng mn n c m c v n tn d ng. Lc ny, h ri vo ci b y Rat Race. R i m t a tr ra i. H lm vi c nhi u hn. Nhi u ti n hn v thu cao hn, g i l ng thu theo thu nh p. Qu trnh c l p i l p l i. M t t m th tn d ng c g i n. H s d ng n. N h t h n. M t cng ty cho vay g i n v b o r ng "ti s n" l n nh t c a h , ngi nh, c nh gi cao. Cng ty ny a ra m t mn n b o m (bill consolidation loan) v b o r ng t t hn h t l thanh ton nh ng mn n li su t cao b ng th tn d ng c a h . Bn c nh , l i t c nh mi nh c a h chnh l s kh u tr thu . H lm theo i u , v th di nh nhm. Nh ng t m th tn d ng c tr .

By gi h gom nh ng mn n tiu th l i thnh m t vn t c m nh. S ti n ph i tr gi m xu ng v h gia h n mn n n 30 nm c m. Nh ng ng i hng xm g i i n r h i mua s m, v ang c t bn hng gi m gi... M t c h i ti t ki m cht t ti n. H t nh : Ti s khng mua g c . Ti ch i xem thi. Nhng ngay khi nhn th y m t v t g , h l i l y t m th tn d ng ra... Ti r t th ng g p nh ng c p v ch ng nh th . Tn h th khc nhau nhng tnh tr ng ti chnh th gi ng nhau c . Nh ng thi quen tiu xi bu c h ph i ki m thm nhi u ngu n thu nh p khc. H khng bi t r ng chnh cch tiu xi ti n c a h , l nguyn nhn chnh gy ra nh ng cu c v t l n ti chnh. M i chuy n l do khng hi u bi t v ti chnh v khng phn bi t c s khc nhau gi a ti s n v tiu s n. Ng i ngho v ng i trung lu r t th ng cho php ti n b c lm ch mnh. M i bu i sng h ch n gi n th c d y v i lm m qun t h i r ng nh ng i u mnh ang lm c ngha g hay khng. Khng am hi u nhi u v ti n b c, ph n l n m i ng i cho quy n l c ng s c a ti n b c i u khi n mnh. Ng i ta th ng lm m t vi c g v nh ng ng i khc cng lm nh v y. H thch ng m khng ch u t cu h i. H l p l i m t cch khng suy ngh nh ng i u h nghe c, nh ng t ng theo ki u "cn nh l c m t ti s n", "ngi nh l s u t l n nh t c a b n", "hy tm m t cng vi c an ton", " ng m o hi m"... Khi Mike v ti 16 tu i, chng ti b t u lm vi c cho cha Mike sau gi h c v m i cu i tu n. Chng ti th ng ng i cng v i cha Mike trong khi ng ti p nh ng nhn vin ngn hng, lu t s, k ton vin, ng i mi gi i, nh u t, nh qu n l v nh ng ng i lao ng Cha Mike khng i theo m ng. ng c nh ng suy ngh ring v ng r t ght cu ni: "Chng ti ph i lm v y v m i ng i u lm v y." ng cng khng a nh ng t nh khng th . N u b n mu n ng lm m t i u g , ch c n ni khch r ng: Ti khng ngh anh c th lm c i u . Khi ng i d nh ng bu i h p c a ng, Mike v ti h c c nhi u th . Cha c a Mike khng c h c nhi u tr ng nhng ng rnh v ti chnh v cu i cng thnh cng. ng th ng ni v i chng ti: "M t ng i thng minh thu nh ng ng i cn thng minh hn anh ta n a."

Ti nh lc ti v nh ng s ny cho cha ti xem v ch cho ng h ng i c a m t vng quay ti n m t, nh ng chi ph l thu c khi lm ch m t ngi nh. M t ngi nh l n ngha l chi ph l n, v vng quay ti n m t s ti p t c i ra ngoi qua c t chi ph. Ti bi t r ng v i nhi u ng i, m t ngi nh p l s u t l n nh t c a h , d r ng n khng ph i l m t ti s n m l m t tiu s n, v n lm cho ti n ra kh i ti nhi u hn. Tuy nhin, s c nhi u ng i khng ng v i ti b i l m t ngi nh p r t d gy xc c m. V khi ni n chuy n ti n b c th nh ng c m xc m nh m s lm m i tr thng minh ti chnh. 1. Khi nh c chuy n nh c a, ti mu n ni r ng: h u h t m i ng i ph i lm vi c su t i tr ti n cho m t ngi nh m h khng bao gi th c s c s h u. Ni cch khc, sau nhi u nm, h u h t m i ng i u

mu n mua m t ngi nh m i, m i l n mua nh s d n n m t mn n ko di nhi u nm trong khi n cn nh tr c cn cha tr xong. 2. Nh c a khng ph i lc no cng tng gi. i u m t mt l n nh t l b n m t i nh ng c h i. N u b n u t ton b ti n b c cho ngi nh, b n b bu c ph i lm vi c v t v hn v ti n b c s ti p t c chuy n qua bn c t chi ph thay v thm vo c t ti s n, chnh l khun m u kinh i n vng quay ti n m t c a nh ng gia nh trung lu. N u ban u m t c p v ch ng tr dnh nhi u ti n vo c t ti s n th nh ng nm sau ny h s s ng d dng hn, nh t l khi con ci n tu i i h c. Ti s n c a h s pht tri n ln v c th gip h ki m sot cc chi ph. Thng th ng th c m t ngi nh cng gi ng nh gnh m t mn n tr gi nh ph i tr v lm tng cc chi ph c a b n. Tm l i, k t qu cu i cng khi quy t nh s h u m t cn nh qu t ti n thay v nn b t u m t danh m c v n u t, s tc ng m nh vo m t c nhn theo t nh t l ba cch: 1. M t th i gian, trong lc nh ng ti s n khc c th s c nng gi tr ln. 2. M t m t ph n v n, v s ti n c th c em i u t thay v ph i tr cc chi ph b o qu n tr c ti p lin quan n ngi nh. 3. M t c h i rn luy n. Ng i ta th ng coi ngi nh, ti n ti t ki m v k ho ch lng hu l t t c nh ng g h c trong c t ti s n. V khng u t nn h m t i nh ng kinh nghi m u t v s khng bao gi c th tr thnh nh ng nh u t snh i u. Ti khng ni b n ng mua nh. Ti mu n ni, hy hi u c s khc nhau gi a m t ti s n v m t tiu s n. Khi mu n c m t cn nh l n hn, u tin ti ph i mua m t s ti s n c th pht sinh vng quay ti n m t tr cho ngi nh y . Nh ng b n k ti chnh c nhn c a cha ru t ti l minh ch ng t t nh t cho cu c s ng c a m t con ng i trong vng Rat Race. Cc chi ph c a ng d ng nh lun u i k p cc thu nh p, khng h cho php ng u t vo m t ti s n no. K t qu l s tiu s n c a ng, v d nh nh ng mn c m c hay n th tn d ng, cn l n hn c s ti s n. Nh ng b c tranh sau cn c gi tr hn c ngn t ng : Tri l i, b n k ti chnh c nhn c a ng i cha giu l i ph n nh k t qu c a m t cu c s ng dnh cho vi c u t v gi m n m c t i thi u cc tiu s n: Xem l i b n k ti chnh c a ng i cha giu ta s hi u t i sao ng i giu cng ngy cng giu hn. C t ti s n lm pht sinh nhi u thu nh p hn s c n thi t cho cc chi ph, v chng l i c em u t l i vo c t ti s n. C t ti s n s ngy cng pht tri n v v v y m s thu nh p s ngy cng nhi u hn. K t qu l ng i giu ngy cng giu hn.

Nh ng ng i trung lu lun g p ph i nh ng kh khn ti chnh khng d t v thu nh p chnh c a h l ti n lng, v khi ti n lng tng th thu cng tng. M khi lng tng th cc chi ph c a h cng c khuynh h ng gia tng b ng s ti n d, v v y m xu t hi n c m t "Rat Race." H xem ngi nh nh m t ti s n l n nh t trong khi n th c ra l m t lo i tiu s n, thay v ph i u t ti n b c cho nh ng ti s n th t s c th t o ra thu nh p. Khun m u c a vi c xem ngi nh nh m t s u t v tri t l cho r ng: lng tng ngha l b n c th

mua m t ngi nh l n hn, hay tiu xi nhi u hn, chnh l n n t ng cho m t x h i y n n n nh ngy nay. Qu trnh gia tng chi ph y nhi u gia nh n nh ng mn n ngy cng l n hn v tnh tr ng ti chnh khng ch c ch n hn, d r ng c th h ang c thng ti n trong cng vi c v c tr lng cao hn m c bnh th ng.

Bi k ch

y l vi c thi u ki n th c ti chnh ban u t o ra nh ng r i ro m giai c p trung lu ph i i

m t. L do h mu n c an ton l v v th ti chnh c a h qu mong manh. B n cn i thu chi c a h khng cn b ng. Chng ch u gnh n ng c a qu nhi u tiu s n m khng c m t ti s n th c s no lm pht sinh thu nh p c . Thng th ng, ngu n thu nh p duy nh t c a h l ti n lng. Sinh k c a h ph thu c vo cc ng ch . V v y, khi n l t mnh c cu c s ng "chia bi", nh ng ng i ny khng th n m b t c nh ng c h i t t. H mu n c an ton n gi n v h ang ph i lm vi c v t v tr thu hng ng n n n... Nh ti ni ph n tr c, quy lu t quan tr ng nh t l bi t c s khc nhau gi a ti s n v tiu s n. M t khi b n hi u c nh ng khc bi t ny, hy t p trung m i n l c mua nh ng ti s n c kh nng pht sinh thu nh p. l cch t t nh t b t u con ng lm giu. C ti p t c nh v y c t ti s n c a b n s tng ln. C g ng chi t gi m tiu s n v chi ph xu ng, b n s c nhi u ti n hn vo c t ti s n. Ch ng m y ch c th n n t ng ti s n c a b n s v ng vng n m c b n c th ngh n vi c u t Gi i trung lu g i vi c u t l m t hnh ng "m o hi m." Th t ra b n thn vi c u t khng h m o hi m. Chnh s thi u thng minh nhanh nh y v ti chnh v thi u nh ng ki n th c ti chnh n gi n m i l nguyn nhn gy ra s m o hi m. N u b n lm theo nh ng i u m a s m i ng i th ng lm. ni chung cng vi c c a b n s nh th ny: 1. Nui ch . H u h t nh ng ng i lm vi c h ng lng u lm cho cc ng ch hay nh ng c ng giu hn. Nh ng n l c v thnh cng c a b n s gip cho ng i ch thnh cng hn v c nhi u ti n hn. 2. Nui chnh quy n. Chnh quy n nh n ph n mnh trong s lng c a b n th m ch tr c khi b n nhn th y n n a. Khi c g ng lm vi c chm ch hn, ch n gi n l b n ang lm gia tng s thu ph i n p cho chnh quy n. 3. Nui ngn hng. Sau khi tr thu , chi ph l n nh t k ti p th ng l nh ng mn n tn d ng. V n l khi b n c g ng lm vi c chm ch hn th ba gi i trn s l y i m t ph n chi l n hn trong nh ng n l c c a b n. V v y, b n ph i h c cch lm th no cho cc n l c c a b n c th lm tng l i nhu n tr c ti p cho b n thn v gia nh mnh. M t khi b n quy t nh t p trung h t tm tr chm nom vi c kinh doanh ring, b n s xc nh m t m c tiu nh th no? V i h u h t m i ng i, h ph i gi l y ngh nghi p c a mnh v d a vo ti n lng ki m ti s n . Khi ti s n l n ln, h s o m c thnh cng nh thm no? Khi no ng i ta m i nh n ra r ng mnh giu c c ti n? Ngay khi bi t c nh ng nh ngha v ti s n v tiu s n, ti cng nh ngha ring m c cao nh t v gnh

cho mnh v s c ti n. ng ra ti m n nh ngha ny c a m t ng i b n tn l Buckminster Fuller. Anh y ni: "S c ti n chinh l kh nng t n t i c a m t ng i trong m t s ngy s p t i hay ni cch khc, n u hm nay b n ngng lm vi c th b n s t n t i c bao lu? S c ti n chnh l s o vng quay ti n m t bn c t ti s n so v i c t chi ph. Hy l y m t v d nh . Gi s vng quay ti n m t bn c t ti s n c a ti l 1.000 $ m t thng. Cn s chi ph hng thng c a ti l 2.000 $. V y kh nng ti n m t c a ti nh th no? Quay v v i nh ngha c a Buckminster Fuller. N u xt m t thng 30 ngy th ti s ch c s ti n tiu dng trong n a thng. Khi t n m c vng quay ti n m t bn c t ti s n l 2.000 $ m t thng, ti s tr nn c ti n. Nh v y ngha l ti cha giu c, nhng ti c ti n. Lc ny m i thng ti s c nh ng thu nh p m i pht sinh t cc ti s n c th gi i quy t v n chi ph hng thng cho mnh. N u mu n tng chi ph, u tin ti ph i tng vng quay ti n m t t s ti s n c th duy tr s c ti n ny. Ch r ng vo th i i m ny, ti khng cn b ph thu c vo ti n lng n a. Ti ph i t p trung vo v ph i thnh cng trong vi c xy d ng c t ti s n gip ti tr nn sung tc v ti chnh. N u hm nay ti ngh vi c, ti v n c th trang tr i cc chi ph hng thng nh vng quay ti n m t ti s n c a mnh. M c ch k ti p l ph i c d m t s ti n trong vng quay ti n m t u t tr l i vo c t ti s n. Cng nhi u ti n u t vo c t ti s n th n s cng pht tri n. V ch c n gi c s chi ph th p hn s ti n m t pht sinh t nh ng ti s n ny th ti s tr nn giu hn, v i ngy cng nhi u thu nh p t nh ng ngu n khc ngoi s lao ng c a mnh. Hy nh : Ng i giu mua ti s n Ng i trung lu mua nh ng tiu s n m h ngh l ti s n Ng i ngho ch c ton chi ph

Chng 4: Bi 3 Hy ngh n vi c kinh doanh c a mnh. M t ng i b n c a ti tn l Keith Cunningham, khi ang theo h c m t l p MBA c a i h c Texas Austin, c nghe Ray Kroc, ng i sng l p McDonalds, ni chuy n. Ray h i c l p: cc b n, ti kinh doanh ci g? H u h t cc sinh vin MBA u c i v ngh r ng Ray ang ni a. Khng c ai tr l i c , Ray l i h i l n n a: Theo cc b n th ti kinh doanh ci g? Cc sinh vin l i c i, v cu i cng m t ng i la to: Ray, ai m khng bi t ng kinh doanh hamburger ch .

Ray t v khoi tr: Ti cng ngh anh s ni nh v y. ng ng ng m t lc v ni nhanh: Ny cc b n, ti khng kinh doanh hamburger. Ti kinh doanh b t ng s n! Ray dng ph n l n th i gian hm gi i thch nh ng quan i m c a ng. Ray ch tr ng vo vi c bn hamburger, nhng ng khng bao gi qun m t t i v tr bun bn. ng bi t r ng b t ng s n v v tr c a n l nhn t t quan tr ng nh t trong s thnh cng c a vi c kinh doanh. V c b n, ng i mua hng cng ph i tr m t ph n ti n mua khu t kinh doanh cho t ch c c a Ray Kroc Khi cn tr , chng ti khng s ng g n m t c a hng McDonalds no c , tuy nhin, ng i cha giu d y cho Mike v ti cng m t bi h c m Ray Kroc ni nh ng ng i giu. B m t l: Hy ngh n vi c kinh doanh c a chnh mnh. Nh ng kh khn ti chnh th ng l k t qu tr c ti p do ng i ta su t i ph i lm vi c cho ng i khc. Sau nh ng chu i ngy lm vi c v t v , nhi u ng i khng c c g c . y l bi u thu nh p v cn i thu chi m t t t nh t l i khuyn c a ray Kroc: tr ng i h c Texas. l b m t th 3 c a

Ngh chuyn mn c a b n

Thu Nh p

Chi Ph
Ti s n Vi c kinh doanh c a b n. Tiu S n

H th ng gio d c hi n t i t p trung vo vi c chu n b cho thanh nin c m t s vi c lm t t b ng cch pht tri n nh ng k nng sch v . Cu c s ng c a h s quay trn quanh s lng thng, hay nh m t trn, quanh c t thu nh p c a h . V sau khi pht tri n nh ng k nng sch v , h ti n n m t b c h c cao hn nng cao nh ng k nng chuyn mn cho php h gia nh p vo l c l ng lao ng v lm vi c ki m ti n. C m t khc bi t l n gi a ngh nghi p chuyn mn v vi c kinh doanh. Ti th ng h i m i ng i r ng: Anh kinh doanh ci g? V h tr l i: Ti lm vi c ngn hng. Sau ti h i h c ph i l ch thi. ngn hng khng, v h th ng l c u: Khng, ti ch lm vi c

Trong tr ng h p ny, h nh m l n gi a ngh nghi p chuyn mn v vi c kinh doanh. Ngh chuyn mn c a h c th l m t nhn vin ngn hng, nhng h cng c n c vi c kinh doanh ring c a mnh. Ray Kroc phn bi t r t r rng gi a ngh chuyn mn v vi c kinh doanh c a ng. Ngh chuyn mn

th lc no cng gi ng nhau ng l m t ng i bn hng. Ban u ng bn my tr n s a, sau th chuy n sang bn hamburger. Nhng trong khi ngh chuyn mn c a ng l bn hamburger th vi c kinh doanh c a ng l tch lu nh ng b t ng s n c th pht sinh thu nh p Suy ngh c a a s thanh nin l h c g th s lm n y. n u h c lu t, b n s tr thnh lu t s, cn n u h c c kh th b n s l th my Sai l m trong v n ny l r t nhi u ng i qun ngh n vi c kinh doanh ring c a mnh. Su t i h quan tm n vi c kinh doanh c a m t ng i no khc v gip cho ng i giu ln. Mu n c an ton ti chnh, m t ng i c n ph i ngh n vi c kinh doanh ring c a mnh. Cng vi c kinh doanh s quay trn quanh c t ti s n ch khng ph i c t thu nh p. Nh ni lc u, quy lu t 1 l bi t c s khc bi t gi a ti s n v tiu s n r i ph i bi t mua ti s n. Ng i giu t p trung vo c t ti s n trong lc nh ng ng i khc th ng ch t p trung vo b n k l i t c. l l do v sao chng ta thong nghe ni: "Ti mu n c tng lng", gi nh ti c thng ch c...", Ti mu n i h c ti p c th tm m t cng vi c t t hn!, Ti s lm vi c thm ngoi gi !, C l ti s tm m t vi c lm th hai.. Nguyn nhn chnh khi n ph n ng ng i ngho v ng i trung la lun mi ng b o: "Ti khng c ti n m o hi m" - chnh l v h khng c m t n n t ng ti chnh no. H ph i bm l y cng vi c v h mu n c an ton. Khi m t cng ty l n b xu ng c p th hng tri u cng nhn m i nh n ra r ng ci m h g i l ti s n l n nh t: ngi nh - ang n t i nu t s ng h . Hng thng, ngi nh c a h v n i h i ph i c tr ti n. M t ti s n khc l chi c xe hi cng ang ng u nghi n h . Nh ng cy g y nh gn tr gi 1.000 $ nay khng cn ng gi 1.000 la n a. N u khng c b o hi m cng vi c, h khng cn d a vo th g c c . Nh ng ci h ngh l ti s n khng th gip h t n t i qua cn kh ng ho ng ti chnh. tng s ti n m t, h ph i bn i cc th h cho l ti s n, v i gi ch b ng m t ph n nh gi tr ghi trn b n cn i thu chi c nhn c a h . Ho c n u bn c c l i, h ph i tr thu cho s l i . Nh v y, m t l n n a chnh quy n l i c chia ph n, v do s ti n c th gip h thot c nh n n n l i b gi m i. Chnh v v y m ti ni r ng, gi tr th c ti s n c a m t ng i th ng t hn h ngh. Hy b t u ngh n vi c kinh doanh c a chnh mnh. C gi l y cng vi c hng ngy nhng hy b t u mua nh ng ti s n th c s , ch khng ph i nh ng tiu s n hay nh ng th v t d ng c nhn khng c m t gi tr no khi b n em chng v nh. M t chi c xe m i m t g n 25% gi tr v a mua ngay khi b n li n ra kh i showroom. N khng ph i l m t ti s n th c s d r ng cc nhn vin ngn hng cho php b n li t k n nh m t ti s n V i nh ng ng i l n, hy gi cc chi ph m c th p, gi m thi u cc tiu s n v hy c g ng xy

d ng m t n n t ng ti s n v ng ch c. V i nh ng ng i tr tu i cn cha r i gh nh tr ng, cc b c cha m

r t c n ph i d y cho h s khc bi t gi a ti s n v tiu s n. Hy gip h d ng nn m t c t ti s n ch c ch n tr c khi h b c vo i, l p gia nh, mua nh, c con v r i b m c k t vo m t v th ti chnh y r i ro bm vu vo cng vi c v mua m i th b ng th tn d ng. Ti th y r t nhi u c p tr tu i l y nhau r i a nhau vo ci b y c a m t cch s ng khng th thot kh i n n n g n nh su t i. V i h u h t m i ng i, khi a con b nh t tr ng thnh th cc b c cha m m i nh n ra r ng h cha chu n b y cho vi c v hu v h b t u ch y ua v i cu c s ng dnh d m ti n. Nhng khi th chnh cha m c a h cng ang tr nn gi y u b nh t t, v h l i th y mnh c nh ng trch nhi m m i. Nh v y, ti s ngh b n v cc con c a b n c n ki m nh ng lo i ti s n no? Trong gi i c a ti, nh ng ti s n th c s c chia thnh m t s lo i khc nhau: 1. Nh ng vi c kinh doanh khng c n s c m t cua ti. Ti s h u chng, nhng chng c ng i khc qu n l v v n hnh. N u ti ph i lm vi c thnh cng vi c m t r i. 2. C ph n. 3. Ngn phi u 4. Cng tri chung. 5. B t ng s n pht sinh thu nh p. 6. Gi y n (Gi y cho vay, c m c ). 7. Ti n b n quy n s h u ch t xm nh m nh c, k ch b n, b ng sng ch . 8. V b t c th g c gi tr , t o ra thu nh p hay c kh nng tng gi v c s n th tr ng. Khi ni hy quan tm n vi c kinh doanh ring c a mn, ti mu n ni r ng hy xy d ng v gi cho c t ti s n c v ng ch c. Khi m t la ri vo tay mnh th ng bao gi n ra i m t cch v ch. Hy ngh theo h ng ny, khi c m t la i vo c t ti s n, n ph i tr thnh nhn cng c a b n. i u t t nh t c a ti n b c l chng lm vi c 24 gi m t ngy v c th lm vi c t pht sinh. C gi cng vi c hng ngy v lm m t ng i lao ng tch c c, nhng hy duy tr vi c xy d ng c t ti s n ny. Khi vng quay ti n m t c a b n pht tri n ln, b n c th mua m t vi th dng xa x . M t i u quan tr ng c n nh l: ng i giu mua nh ng th xa x ny sau cng, trong lc ng i ngho v ng i trung lu c khuynh h ng mua chng tr c h t. Ng i ngho v ng i trung lu th ng mua nh ng th xa x nh nh ng ngi nh l n, kim cng, o lng th, n trang v h mu n trng c v giu c. Trng h c v giu c th t, nhng th c s h ang m c n ng p u... Nh ng ng i c kinh nghi m hay nh ng ng i giu th n khng cn l vi c kinh doanh n a, n tr

th ng xy d ng c t ti s n c a h tr c tin. Sau h s dng thu nh p pht sinh t c t ti s n mua nh ng th xa x . Cn ng i ngho v ng i trung lu th l i mua nh ng th xa x y b ng m hi v mu c a chnh mnh cng nh gia ti dnh d m cho con ci mnh. M t th xa x th t s l ph n th ng cho vi c u t v pht tri n m t ti s n th t s . V d nh khi v ch ng ti c ti n ph thm nh nh ng ngi nh cho thu, v ti li n mua m t chi c Mercedes. V ti khng ph i lm vi c thm hay m o hi m g v chnh nh ng ngi nh cho thu mua chi c xe h i cho c y. Tuy nhin, c y ph i ch kho ng 4 nm, th i gian cho danh m c v n u t b t ng s n tng ln v cu i cng th l i qung i s vng quay ti n m t tr cho chi c xe. Nhng th xa x ny, chi c xe Mercedes, l i l m t ph n th ng th c s v c y ch ng minh c r ng c y bi t cch pht tri n c t ti s n c a mnh. V i c y, chi c xe h i ny c ngha r t nhi u ch khng ch n gi n l m t chi c xe thng th ng, v c y dng s thng minh ti chnh c a mnh mua c n. i u m h u h t m i ng i th ng lm l v i vng ch y i mua m t chi c xe h i hay m t th xa x g b ng th tn d ng. C th h s mau c m th y chn v mu n c m t th chi m i. Th ng th khi mua m t th xa x b ng th tn d ng, s m mu n g ng i ta cng th y khng hi lng v i n, v mn n m n mang l i tr thnh m t gnh n ng ti chnh cho h . Sau khi b n dnh th i gian u t v xy d ng vi c kinh doanh cho ring mnh, lc ny ch c h n b n s n sng h c thm m t b m t n a - b m t l n nh t c a nh ng ng i giu, m t b m t lun t nh ng ng i giu ng tr c m i ng i, ph n th ng cho s kin tr n vi c kinh doanh c a ring mnh. cu i o n ng dnh th i gian ngh

Chng 5: Bi 4: Lin on b m t l n nh t c a ng i giu Trong th i k cn thuy n bun, ng i giu bi t cch thi t l p cc lin minh nh m t cch h n ch m o hi m ti s n trong m i chuy n bun. Ng i giu b ti n vo m t lin on ti tr cho chuy n i. Sau lin on ny s thu m t th y th on li thuy n i. N u chi c thuy n g p s c , s thua l c a ng i giu ch gi i h n trong s ti n h u t cho chuy n i m thi. S sau di n t c u trc c a m t lin on n m ngoi b n k l i t c v b n thu chi c nhn.

Gi m b t thu thu nh p M t lin minh c nhn

Thu nh p

Chi ph Thu Cc ph t n

Ti s n

Tiu s n

Chnh ki n th c v quy n l c c a m t c u trc lin on h p php cho ng i giu m t thu n l i r t l n so v i ng i ngho v ng i trung lu. Cho d m ng l y c a ng i giu c ln n u i n a th ng i giu v n lun tm c cch v t qua. Chnh v v y m cu i cng thu l i n ng ln giai c p trung lu. Ng i giu qua m t nh ng ng i lao ng tr c ch v h hi u c quy n l c c a ti n b c, m t ch khng c d y trong tr ng h c. Ng i giu qua m t nh ng ng i lao ng tr c nh th no? Nh ng nh t b n th c s tm n s b o v c a lin on. M t lin on b o v ng i giu. Nhng c m t i u m nh ng ng i cha bao gi thi t l p lin on khng th bi t c, l m t lin on khng th c s ph i l m t ci g . M t lin on ch n thu n l m t c p gi y t v i vi ti li u h p php n m trong vi vn phng lu t s v c ng k v i cc c quan nh n c. N khng ph i l m t ta nh l n c ghi tn lin on trn . N cng khng ph i l m t nh my hay m t nhm ng i. M t lin on ch l m t ti li u h p php t o nn m t ci xc h p php m khng c h n. M t l n n a c a c i c a ng i giu c b o v . M t l n n a, cch s d ng lin on tr nn ph bi n - m t khi nh ng o lu t thu nh p th ng xuyn c thng qua - v t l thu thu nh p lin on th p hn t l thu thu nh p c nhn. Ngoi ra, nh ni trn, m t lin on c m t s chi ph nh t nh ph i tr tr c khi tr thu .

M i khi ng i ta mu n tr ng ph t ng i giu, ng i giu khng ch n gi n tun theo, h ph n ng l i. H c ti n b c v quy n l c thay i nhi u th . H khng ch u ng i t gic tr nhi u thu hn. H tm m i cch gi m thi u t i a gnh n ng thu m m h ph i ch u. H thu nh ng lu t s v k ton vin khn ngoan nhanh nh y, h thuy t ph c cc nh chnh tr thay i lu t l hay t o ra m t vi l h ng. H c m i phng cch th c hi n cc thay i .

Ng i ngho v ng i trung lu khng c nh ng k sch nh v y, n gi n v h s chnh quy n. V ti bi t cc nhn vin thu thu c a chnh quy n ng s n th no. Ng i cha ngho c a ti khng bao gi c ph n khng. Ng i cha giu cng khng. ng ch chi tr chi m t cch khn kho hn, v ng lm i u thng qua cc lin on - b m t l n nh t c a ng i giu. B n hy nh l i bi h c u tin ti h c t ng i cha giu. Lc y ti l m t a tr 9 tu i ph i ng i ch c ni chuy n v i ng. Ti ng i trong vn phng v ch ng ch n mnh, trong khi ng th c tnh ph t l ti. ng mu n ti nh n th c c quy n l c c a ng v khao kht c c quy n l c vo m t ngy no y. Trong nh ng nm thng ti h c h i l quy n l c. V i cng v i ti n b c l m t quy n l c to l n i h i ph i c ki n th c gi gn v lm cho n sinh si n y n . N u khng c ki n th c , b n s b th gi i x y. V n u b n ch bi t lm vi c ki m ti n, b n trao quy n cho ng i ch c a b n. N u b t ti n ph i lm vi c cho b n th chnh b n gi gn v i u khi n quy n l c . Khi chng ti n m v ng cch khi n ti n b c lm vi c cho mnh, ng i cha giu mu n chng ti tr nn kho lo hn v ti chnh v ph i hi u xem lu t php lm vi c nh th no. N u khng hi u r, b n r t d b b t n t. N u b n bi t mnh ang ni g, b n c c h i u tranh. chnh l l do v sao ng tr cng r t h u cho nh ng k ton vin v cc lu t s thu v khn ngoan s c s o Bi h c hay nh t c a ng i v i ti, bi h c m ti s d ng h u nh su t i, l: Hy kho lo hn v b n s khng b x y nhi u. Ng i cha giu hi u bi t lu t php v n u khng bi t s ph i tr gi r t t. N u b n bi t l b n ng, b n s khng lo s g khi ph i u tranh. Ng i cha ngho lun khuy n khch ti tm m t cng vi c t t trong m t lin on v ng ch c. ng ni v nh ng a i m c a vi c "leo ln nh ng n c thang lin on." ng khng hi u r ng, n u ch d a vo ti n lng c a ng i ch lin on, ti s ch l m t con b d b o lun s n sng cho ng i ta v t s a. Khi ti k cho ng i cha giu nghe nh ng l i khuyn c a cha ru t ti, ng c i v h i l i: "Th t i sao khng lm ch ci thang ? L m t a tr , ti khng hi u ng i cha giu ng g kh ni r ng ph i lm ch lin on c a chnh mnh. i u nghe th t ng s v d ng nh khng th th c hi n c. D r t h ng th v i t ng ny nhng tu i cn qu tr khng cho php ti hnh dung c h t nh ng tri n v ng v m t ngy no , nh ng ng i l n s lm vi c cho m t cng ty do chnh mnh lm ch . Nm 16 tu i, ti bi t mnh s khng i theo con ng m h u h t nh ng ng i b n h c c a ti ang i. Quy t nh lm thay i c cu c i ti. Nhi u ng i ch cho r ng khuyn nhn vin lo kinh doanh ring s c h i cho vi c kinh doanh c a h . Nhng v i ti vi c t p trung vo kinh doanh ring v pht tri n ti s n gip ti tr thnh m t nhn vin ng, ng lun nh c nh ti r ng: chnh tri th c m i

t t hn. Lc ny ti c m t m c ch ph n u. Ti i lm s m v lm vi c chm ch , tch ly cng nhi u ti n cng t t c th b t u nh ng v u t nho nh c a mnh. Nh ng l i khuyn c a ng i cha giu tr nn c ngha Ti n b c lm vi c r t chm ch ki m thm ti n cho ti. M i ng la trong c t ti s n l m t nhn vin tch c c, lm vi c c thm nhi u nhn vin n a v mua cho ng ch c a chng m t chi c Porsche b ng s ti n tr c thu . Nh s d ng nh ng bi h c t ng i cha giu, ti c th thot kh i vng Rat Race c a m t nhn vin ngay t khi cn tr . N u khng c v n ki n th c ny (ti g i l IQ ti chnh) con ng c a ti h n s kh khn hn nhi u. By gi ti d y l i ng i khc trong nh ng chuyn nghin c u hy v ng c th chia s v n ki n th c ny v i h . M i l n ni chuy n, ti lun nh c nh m i ng i r ng: IQ ti chnh c xy d ng nh nh ng ki n th c t b n lnh v c chuyn mn khi qut sau: 1. K ton, hay s hi u bi t ti chnh, m t k nng c c k quan tr ng n u b n mu n xy d ng m t ch kinh doanh. y l ho t ng c a ph n no tri hay ph n tnh ton chi ti t. Hi u bi t ti chnh l kh nng c v hi u c cc b n k ti chnh. Kh nng ny cho php b n nh n bi t m t m nh v m t y u c a b t c m t cng ty kinh doanh no. 2. u t, hay nh ng chi n l c v cng th c ti n ki m ti n. y l ho t ng c a ph n no ph i hay ph n sng t o. 3. Hi u bi t th tr ng, hay ngnh khoa h c c a cung v c u. C n n m v ng nh ng kha c nh k thu t, c a th tr ng do c m xc lm ch o. M t nhn t th tr ng khc l gic quan kinh t khi u t. S u t c ngha hay khng ty thu c vo i u ki n th tr ng hi n t i. 4. Hi u bi t lu t php. M t hn on c gi k , b ng nh ng k nng k thu t k ton, u t v ti p th c th em n m t s pht tri n bng n . M t c nhn c ki n th c v nh ng thu n l i thu v v c lin on b o v , c th tr nn giu c nhanh hn r t nhi u so v i nh ng nhn vin hay ch s h u cc doanh nghi p nh n c. V v lu di th chnh l ch cng su s c hn nhi u. a. Nh ng thu n l i thu v : M t lin on c th lm nhi u th m m t c nhn khng th lm c, ch ng h n nh c chi ph tr c khi tr thu . l c m t lnh v c chuyn mn r t th v , nhng khng c n thi t ph i dnh vo tr phi b n c m t ti s n hay doanh nghi p kh l n. Cc nhn vin ki m h n, tr thu v c s ng b ng nh ng g cn l i. M t lin on th ki m ti n, chi m i th c th v ch b nh thu trn s cn l i m thi. l m t trong nh ng cch gi m thu h p php t t nh t m ng i giu s d ng. M t lin on r t d thi t l p v khng qu t n km n u b n c ti s n u t t o ra m t vng quay ti n m t t t V d , khi b n s h u m t lin on, nh ng k h p l nh ng ngy ngh Hawaii. Ti n mua xe, b o hi m, s a ch a u l chi ph c a cng ty. Ti n y t l ph ph c a cng ty. H u h t nh ng b a n nh hng cng l m t ph n cng tc ph. i u quan tr ng l hy lm cho m i chuy n h p php b ng cc ng ti n tr c thu .

b. Bi n php trnh kh i ki n co: Chng ta s ng trong m t x h i lun tranh ch p. Ng i giu che gi u ph n nhi u ti s n c a h b ng cc phng ti n nh lin on v tn d ng b o v ti s n c a mnh. Khi ai ki n t ng m t ng i giu, h th ng g p ph i nhi u l p b o v h p php, v th ng th h th y r ng ng i giu ny th c s khng c g c . H i u khi n m i th nhng khng s h u m t ci g h t. Cn ng i ngho v ng i trung lu th l i c s h u m i th r i chng l i ri vo tay chnh quy n ho c nh ng ng i thch ki n t ng ng i giu

Hy nh : Ng i giu v i lin on 4. Ki m ti n 5. Dng ti n

Hy nh : Ng i giu v i lin on 4. Ki m ti n 5. Dng ti n

Chng ti thnh th t khuyn b n nn s h u m t lin on c a ring mnh trong s ti s n c a b n nh l m t ph n c a chi n l c ti chnh t ng th .

CHNG 6 Bi 5: Ng i giu t o ra ti n Trong m i chng ta u n ch a nh ng ti m nng to l n, nh ng nng khi u b m sinh. Tuy nhin, i u km nn chng ta chnh l s thi u t tin. Khi r i tr ng, h u h t chng ta u bi t r ng th gi i th c ngoi c a tr ng h c i h i nh ng i u khc ngoi cc i m s . Nh ng t nh gan gc, can m, "b o d n", "kho lo,', "to b o", "kin quy t ti gi i"... m i l nh ng t quan tr ng trong cu chuy n t ng lai c a chng ta ch khng ph i l nh ng i m s ... Nh ng tnh cch t t p u c trong m i con ng i chng ta, nhng y u u i", b t ti, v hn km cng c n a. Sau m t nm lm phi cng cho Manne Corps Vi t Nam, ti th c s hi u c c

hai kha c nh ny trong con ng i mnh. Khng c tnh cch no n i tr i hn tnh cch no c . Tuy nhin, l m t gio vin, ti nh n ra r ng chnh n i s hi v t nghi ng qu m c l s t dm pha thin t c a chnh b n thn mnh l n nh t. Ti c m th y th t long khi nhn nh ng sinh vin bi t cu tr l i nhng l i khng can m ni ra. Thng th ng trong cu c s ng th c, khng ph i s thng minh m chnh l s to b o s gip b n v t ln. Theo kinh nghi m c nhn ti, nng l c ti chnh i h i c ki n th c k thu t l n s can m. N u n i s qu l n th thin t s b t i. Trong l p h c, ti lun thc y cc sinh vin h c cch m o hi m, thin t c a h bi n n i s thnh quy n l c v ti hoa. N i s s lm vi c cho m t s ng i v lm khi p s nh ng ng i khc. Ti th y h u h t m i ng i khi ni n ti n b c u mu n c an ton. Ti g p ph i

nh ng cu h i nh: T i sao ph i m o hi m? T i sao ti ph i quan tm n IQ ti chnh c a mnh? T i sao ph i hi u bi t v ti chnh? V ti tr l i: "Ch c nhi u l a ch n hn.. Ba trm nm tr c, t ai l c a c i. V v y c t l c vng. Ngy nay l th i i thng tin. Ai c nh ng thng tin ng lc nh t ng i s lm giu. V n l cc thng tin bay vng quanh th gi i b ng t c nh sng. Lo i c a ci m i ny khng b ngn ch n b i nh ng ng bin gi i nh v i t ai v nh my. N thay i nhanh hn v t ng t hn. S l ng cc nh a-tri u ph gia tng m t cch y n t ng. Tuy nhin, cng khng t ng i b ri l i pha sau. Ngy nay, ti th y r t nhi u ng i ph i u tranh v i cu c s ng th ng th h c lm vi c chm ch hn, n gi n v h cn g n b v i nh ng quan ni m c. H mu n m i th u theo l th ng, h ph n i cc thay i. Ti bi t r ng c nh ng ng i b m t vi c hay m t nh, v h th a m i th cho cng ngh , cho n n kinh t hay cho ng ch c a h . ng bu n l h khng h nh n ra r ng chnh h m i l v n . Nh ng suy ngh l i th i chnh l tiu s n l n nh t c a h . n gi n v h khng nh n th c c r ng cch suy ngh hay cch lm vi c c a h ch l ti s n trong ngy hm qua m thi, m ngy hm qua th qua r i. M t hm, khi ti ang h ng d n m t nhm h c vin cch chi m t tr chi c tn l Vng quay ti n m t, th m t ph n tnh c n l p h c v tham d vo cu c chi. Ng i ph n ny v a m i ly d , b chy ti v nh ng th a thu n ly hn nn b ang ph i i tm m t gi i php Tr chi Vng quay ti n m t" c a ti c thi t k gip m i ng i hi u c ti n b c lm vi c nh th no. Khi chi tr ny, ng i ta h c c s t ng tc gi a b n k l i t c v b n cn i thu chi, bi t c ti n m t s quay nh th no gi a hai b n k ny v con ng i n giu c s l c g ng gia tng vng quay ti n m t hng thng t c t ti s n n m c v t qua s chi ph hng thng. M t khi t c i u ny, b n s c th thot kh i vng Rat Race (ci vng lu n qu n ki m ti n, tr ha n v m c n c a nh ng ng i ngho) n ng Fast Track (s t do ti chnh c a nh ng ng i giu ng ngha). V i tr ny, m t s ng i thch, m t s ng i khng thch, cn m t s khc l i b qua. Ngay u ng i ph n ni vng

trn rt trng m t l bi c hnh chi c du thuy n trn . Ban u b r t vui v :

"A, ti c m t chi c du thuy n, Sau , khi ng i b n gi i thch v nh ng con s ang lm vi c trn b n k l i t c, b n cn i thu chi v vng quay ti n m t hng thng c a b th b gi t mnh th y r ng chi c du thuy n ang nu t s ng mnh... V i b, qu l m t tr chi kinh kh ng.

Trong nm 1984, ti b t u d y h c qua cc tr chi. Ti lun khuy n khch nh ng sinh vin tr ng thnh ch xem tr chi ph n nh l i nh ng g h bi t v nh ng g h c n h c. i u quan tr ng nh t

l tr chi ph n nh cch c x c a m i ng i. N l m t h th ng ph n h i l p t c. Thay v cc gio vin di n thuy t th tr chi cung c p bi di n thuy t cho t ng c nhn v c vi t ring cho b n. Cng nh m t tr chi, th gi i lun cung c p cho chng ta nh ng ph n h i l p t c. Ta c th h c c r t nhi u n u bi t t i u ch nh. M t ngy tr c y khng lu, ti phn nn v i v ti r ng, h n ch t t y qu n o lm cho ci qu n c a ti b rt l i. V ti c i v l y tay nh n vo b ng ti cho ti th y r ng khng ph i ci qu n b rt l i m chnh ti phnh ra. Tr chi "Vng quay ti n m t c thi t k cung c p ph n h i cho t ng ng i chi. M c ch c a n l t ra cho b n cc l a ch n. N u b n rt ph i l bi hnh chi c du thuy n v n lm b n mang n , cu h i s l "By gi b n c th lm g?. Lc ny b n s c bao nhiu l a ch n khc nhau? chnh l m c ch c a tr chi: d y cho ng i chi cch suy ngh v tm ra nhi u l a ch n ti chnh khc nhau Ti quan st hn hng ngn ng i chi tr chi ny. Nh ng ng i thot kh i vng Rat Race nhanh nh t l nh ng ng i hi u c cc con s v c m t u c ti chnh sng t o. H nh n bi t c nhi u l a ch n khc nhau. Nh ng ng i m t th i gian lu nh t l nh ng ng i khng quen thu c v i cc con s v th ng khng hi u c quy n l c c a s u t. Th ng th nh ng ng i giu m i chnh l nh ng ng i sng t o v ch u m o hi m hn c . C nh ng ng i chi tr "Vng quay ti n m t, ki m c r t nhi u ti n trong tr chi, nhng h khng bi t ph i lm g v i n c . H u h t nh ng ng i ny u khng thnh cng v ti chnh trong cu c i th c. D ng nh nh ng ng i khc ang v t qua h m c d h c ti n trong tay. V cng l m t s th c trong cu c s ng. L m ng i c r t nhi u ti n nhng khng c ti n b g v ti chnh c . H n ch cc l a ch n c a mnh cng gi ng nh c bm l y nh ng quan ni m c. M t ng i b n th i trung h c c a ti hi n ang lm ba cng vi c m t lc. Hai mi nm tr c, anh ta l ng i giu nh t trong s cc b n h c. Khi n i n lm ng a phng b ng c a cng ty c a anh ta cng suy s p theo. Trong u anh ta ch c m t l a ch n duy nh t: lm vi c tch c c hn. V n l anh ta khng th tm c m t cng vi c tng ng v nh ng thm nin lm vi c nh vi c th m i s ng. Ti th y nhi u ng i chi tr Vng quay ti n m t, than phi n r ng nh ng l bi c h i thch h p khng bao gi n tay h c . V v y m h ch ng i yn . Ti bi t trong cu c s ng th c c nh ng ng i nh th . H ng i ch m t c h i thch h p. Ti th y nhi u ng i c c l bi c h i thch h p nhng l i khng c ti n. Sau h ca c m r ng ng l ra h thot kh i vng Rat Race n u h c ti n. V h cng ng i yn . Ti bi t trong cu c s ng cng c nh ng ng i nh th . H th y c cc c h i nhng h khng c ti n. cng ty c. K t qu l anh ta c d kh nng

cho cng vi c hi n t i nhng v n ph i ch p nh n m t m c lng th p hn. Hi n nay anh ph i lm m t lc ba

V ti th y nhi u ng i rt c l bi c h i l n, c to ln nhng khng h bi t n l m t c h i l n. H c ti n, c th i gian chn mu i, h n m qun bi trong tay nhng h khng th y c h i ang m m c i v i h . H khng bi t k ho ch ti chnh c a h c th gip h thot kh i vng Rat Race nh th no. V ti bi t trong cu c s ng c nhi u ng i nh th hn c nh ng ng i kia c ng l i. H u h t m i ng i u c nh ng c h i v t sng ngay tr c m t nhng khng th y c n. Ph i m t c nm sau h m i nh n ra n, lc th nh ng ng i khc giu ln r i. N u c s thng minh ti chnh, b n s c nhi u l a ch n hn. N u b n khng c m t c h i no c , b n c th lm g c i thi n tnh hnh ti chnh c a mnh? N u b n c c h i m khng c ti n v khng th m n ngn hng c th b n c th lm g t n d ng c h i ? N u cc linh c m c a b n sai l m v m i tnh ton u th t b i, b n s lm g bi n m t xu thnh m t tri u la? chnh l s thng minh ti chnh. Thng minh ti chnh l kh nng b n c th ngh ra bao nhiu gi i php ti chnh khc nhau xoay s m t v n . Thng minh ti chnh l chuy n b n c kh nng sng t o nh th no trong khi gi i quy t cc v n ti chnh. H u h t m i ng i ch bi t m t gi i php: lm vi c tch c c ti t ki m v vay m n. V y t i sao ph i c tng s thng minh ti chnh? B i v c nh v y b n m i c th t o ra v n may cho chnh mnh, m i bi t cch n m l y t t c nh ng g x y ra v lm cho n t t p hn. R t t ng i nh n bi t c r ng v n may l do con ng i t o ra. V ti n b c cng v y. N u b n mu n c may m n v ki m c nhi u ti n hn m khng ph i lm vi c qu s c, khi y s thng minh ti chnh l r t quan tr ng. N u b n thu c tp ng i ch th i, b n s ph i ch r t lu, cng gi ng nh ng i ch cho n khi n xanh b t h t su t 5 d m th m i ch u b t u chuy n i v y. Khi Mike v ti cn nh , ng i cha giu th ng b o chng ti r ng: "Ti n khng c th c. Ng i ngho v ng i trung lu lm vi c ki m ti n, cn ng i giu lm ra ti n. Cc con cng ngh ti n b c l c th c th cc con cng ph i lm vi c v t v hn cho chng. N u cc con hi u c r ng ti n b c khng c th c, cc con s lm giu nhanh hn. V y ti n b c s l g n u chng khng c th c? Mike v ti cng h i. Cc con ngh chng l g th chng s l ci . Ng i cha giu tr l i. Ti s n quy n l c nh t m t t c chng ta u c chnh l b c. N u c hu n luy n t t, n c th t o ra nh ng c a c i kh ng l trong ch c lt. Trong th i i thng tin, ti n b c gia tng theo c p s nhn. M t s ng i c th lnh giu n m c kh tin t hai bn tay tr ng, ch v i nh ng t ng v cc th a thu n. N u b n h i nh ng ng i s ng b ng cch bun bn ch ng khon hay cc d ng u t khc, b n s th y r i u . Th ng th nh ng ng i ny ki m c hng tri u ng trong ch c lt khng nh m t ci g c . Khi ni r ng khng nh g c , ti mu n ni l khng h c s trao i ti n b c. i u c th c hi n qua cc th a thu n: m t tn hi u tay t i ni

kinh doanh, m t m sng trn mn hnh c a m t nh bun nh ng th a thu n thay i m thi.

Lisbon truy n t i mn hnh c a m t ng i

Toronto, m t c i n tho i cho ng i mi gi i mua v bn chng ngay sau . Ti n khng i ch , ch c

Tm l i, tr thng minh ti chnh c t o ra nh 4 k nng chuyn mn sau. 1 . S hi u bi t ti chnh. Kh nng c hi u c cc con s 2. Nh ng chi n l c u t. Ngnh khoa h c ti n ki m ti n. 3. Th tr ng. Cung v c u. Alexander Graham Bell cung c p cho th tr ng nh ng ci m n i h i. Bill Gates cng v y. 4. Lu t php. S hi u bi t v nh ng i u l , php t c v k ton, lin on, chnh quy n v qu c gia. Ti khuyn b n hy lun chi cho ng lu t. Chnh s k t h p c a b n k nng trn l i u ki n c n thnh cng trn ng mu c u s giu c, d b ng cch mua bn nh ng ngi nh nh , nh ng cn h l n, cng ty, c phi u, ngn phi u, qu chung, kim lo i qu, chng trnh bng chy hay b t c ci g t ng t v y. y ti mu n ni r ng v n u t s n r i i, th tr ng ln r i xu ng, kinh t pht tri n r i suy s p. M i ngy trong i, th gi i lun lun trao cho b n nh ng c h i trong cu c s ng, nhng th ng th ta khng nhn ra chng. Nhng chng v n . V th gi i cng thay i, cng ngh cng thay i th s cng c nhi u c h i cho php b n v gia nh b o m ti chnh cho nh ng th h sau ny. Nh v y t i sao ph i ngh n chuy n pht tri n tr thng minh ti chnh c a b n? Xin nh c l i r ng: ch c b n m i c th tr l i c cu h i . Ti bi t v sao ti ph i ti p t c h c v pht tri n, b i v th gi i ang thay i. Ti thch n cho nh ng thay i ny hn l c ph i bm l y qu kh . Ti bi t s c nh ng v bng n trn thng tr ng v nh ng v s p th tr ng. Ti mu n ti p t c pht tri n tr thng minh ti chnh c a mnh v m t khi th tr ng thay i th s c m t s ng i ph i qu l y cng vi c c a mnh. Trong khi , nh ng ng i khc s nh n qu ng n i em cho h - th nh tho ng t t c chng ta u n ph i qu ng - v bi n chng thnh hng tri u la. chnh l s thng minh ti chnh. Ring c nhn mnh, ti s d ng hai phng ti n t c s l n m nh v ti chnh: b t ng s n v nh ng c phi u nh . Ti dng b t ng s n lm n n t ng. M i ngy tri qua, ti s n c a ti cung c p vng quay ti n m t v i lc chng b t nhanh nng cao gi tr . Nh ng c phi u nh th c dng pht tri n nhanh. Ti khng khuy n khch b n lm m i th nh ti lm. V d th ch l v d . N u nh c h i qu ph c t p v ti khng hi u bi t v s u t th ti s khng th c hi n chng. Nh ng bi ton n gi n v m t gic quan nhanh nh y l t t c nh ng g c n thi t pht tri n ti chnh.

Nm 1989, ti th ng ch y b qua m t vng ngo i kh d th ng nh y chn so n nh b ngo i. Trn ng ch y, ti nhn th y nh ng t m b ng nh bn,

Portland, Oregon.

y c

nh ng ngi nh nh nh n v xinh x n n m c ti g n nh ngh mnh s g p c c b qung khn ang

kh p ni. Lc y th tr ng g ang r t

kh ng khi p, th tr ng ch ng khon v a suy s p v kinh t b nh tr . Trn m t con ng, ti nhn th y m t t m b ng nh bn" c v nh treo lu l m r i, n r t c k . Khi ch y ngang qua, ti gh vo g p ng ch nh, trng ng ta y v u t. Ti h i: "ng bn ngi nh gi bao nhiu? ng ch m m c i y u t: ng c ra gi i, ti treo b ng bn nh c nm nay r i. Th m ch khng ai thm ng n n n a. Ti ni: " ti xem no." V n a ti ng sau, ti mua ngi nh r hn 20.000 $ so v i gi ban u ng ta ngh . l m t ngi nh nh xinh x n c hai phng ng v nh ng trang tr nhi u mu s c trn cc c a s . N sn mu xanh nh t v i nh ng ng vi n xm, c xy vo nm 1930. Bn trong l m t l s i cn t t v hai phng ng b xu. N s l m t ngi nh cho thu hon h o. Ti tr cho ng i ch 5.000 $ ti n m t t tr c cho ngi nh gi 45.000 $, m th c s n ng gi n 65.000 $. Ng i ch vui v d i i, lm nh thot n v y. V ng i thu nh u tin chuy n n, m t gio s i h c a phng. Sau khi tr h t m i th n n n v cc chi ph qu n l ti b ti c kho ng 40 $ m i cu i thng. Cng kh th v y ch . M t nm sau, th tr ng b t ng s n nh tr Oregon b t u h i ph c. Nh ng nh u t

California l m ti n t th tr ng b t ng s n v n ang pht tri n c a h chuy n d n sang mi n b c n vng Oregon v Washington. Ti bn ngi nh nh ny cho m t c p v ch ng tr California v i gi 95.000 $. S v n c a ti

em n g n 40.000 $ ti n l i nh lu t thanh ton thu tr h n 1031, v ti ti p t c tm ch u t s ti n ny i m chnh trong v d ny l m t s ti n nh c th pht tri n thnh m t s ti n l n nh th no. M t l n n a, l v n hi u bi t cc b n k ti chnh, chi n l c u t nh y bn th tr ng v lu t php. N u ng i ta khng thnh th o nh ng ch ny th hi n nhin l h s tun theo nh ng gio l chu n m c, h ng m i ng i lm sao cho an ton

Nh ng th a thu n nng s t nh t th ng khng n v i nh ng ng i m i h c vi c. Th ng th nh ng v bun bn t t nh t lm cho ng i giu ngy cng giu hn u dnh ring cho nh ng ng i am hi u tr chi ny. Ti cng tr nn "snh s i th ti s cng c nhi u c h i trn ng i c a mnh. V tr thng minh ti chnh c a b n cng cao th n s cng d dng mch b o b n l m t th a thu n nh v y c t t hay khng. Chnh s hi u bi t c a b n s ch ra nh ng v giao d ch t h i ho c lm cho m t v bun bn t i t tr nn t t p hn. Ti cng h c c nhi u - v c r t nhi u th h c - ti s cng lm ra nhi u ti n, n gi n v khi nm thng tri qua th ti s tch ly c nhi u kinh nghi m cng nh s khn ngoan. Ti c nh ng ng i b n lun mu n c an ton, lm vi c r t tch c c v chuyn mn, nhng l i th t b i trong vi c tm ki m s khn ngoan v ti chnh, m t i u c n ph i c th i gian m i pht tri n c. Nhn chung, tri t l s ng c a ti l hy gieo h t ln c t ti s n c a mnh. Ti b t u gieo tr ng b ng nh ng h t gi ng nh . M t s h t l n ln cn m t s h t th khng, nhng ti ch ng v th m chn b c... Trong lin minh b t ng s n, chng ti c m t s ti s n tr gi vi tri u la. l REIT c a chng ti, cn g i l b t ng s n u t y thc (real estate investment trust). i u ti mu n lm r y l ph n l n trong vi tri u la ny u b t u t nh ng s u t nh t 5.000 $ n 10.000 $. Ton b s ti n ny u thu n l i trong vi c b t k p m t th tr ng pht tri n nhanh chng, tng s mi n thu , bun bn trao i vi l n trong nhi u nm.

Chng ti cng s h u m t danh m c v n u t ch ng khon, bao quanh l m t lin minh m v ch ng ti g i l qu chung c nhn. Chng ti c nh ng ng i b n giao d ch bun bn v i nh ng nh u t nh chng ti v c m t s ti n ph thm m i thng u t ti p t c. Chng ti mua nh ng cng ty ring v a m i c ph n ha trong th tr ng ch ng khon M hay Canada u c, ch p nh n m o hi m cao. Chng ti t ng mua 100.000 c ph n v i gi m i c ph n l 25 xu tr c khi c ph n ha m t cng ty. Su thng sau, cng ty c ln danh sch v 100.000 c ph n ny tr gi m i ph n 2$. N u cng ty c qu n l t t ci gi s ti p t c tng ln v m i c ph n c th ln d n 20 $ hay hn n a. C nh ng lc 25.000 $ c a chng ti ln n 1 tri u trong vng cha y 1 nm. y khng ph i l m t tr may r i n u b n bi t b n ang lm g, ch khng ph i ch qung ti n vo v giao d ch r i ng i nh c u nguy n. C n ph i s d ng ki n th c chuyn mn, s khn ngoan v lng say m trong tr chi ny h n ch r i ro. D nhin c nhi u r i ro l khng th trnh c, nhng chnh tr thng minh ti chnh s gip b n c i thi n tnh hnh. l l do u tin m ti khng ng ng khuy n khch m i ng i u t nhi u hn vo vi c gio d c k nng ti chnh hn l vo cc c ph n, b t ng s n hay nh ng th tr ng khc. Cng khn kho, b n s cng c nhi u c h i nh b i i th .

Nh ng cu c chi ch ng khon m c nhn ti u t vo i v i nhi u ng i th ng l qu m o hi m v ti hon ton khng khuy n khch b n lm nh v y. Ti chi tr chi ny t nm 1979 v th ng c tr nhi u hn s ph n m ng ra mnh s c h ng. Nhng c th b n s b t u cu c s ng c a b n theo m t cch khc, sao cho b n c kh nng bi n 25.000 $ thnh 1 tri u trong 1 nm m t ph i m o hi m nh t. Nh ng i u ti lm ch l nh ng gi t n c nh trong bi n c , nhng v i m t c nhn trung bnh th s thu nh p khng tr li hn 100.000 $ m t nm cng l kh t t v mu n t c cng khng kh l m. Ty thu c vo th tr ng v nhanh nh y c a b n, b n c th lm c i u trong khong th i gian t 5 n 10 nm. N u b n gi cho m c s ng c a mnh m c ph i chng th 100.000 $ thu nh p b sung l r t d

ch u, b t k b n c lm vi c hay khng. B n c th lm vi c n u b n thch hay ngh ngi n u b n mu n, nhng nn s d ng h th ng thu v c a chnh quy n theo mnh hn l ch ng l i mnh. N n t ng c a ti l nh ng b t ng s n pht sinh thu nh p. Ti thch b t ng s n v chng n nh v thay i r t ch m. Ti c gi cho n b n v ng. Vng quay ti n m t kh n nh v n u qu n l t t th ta hon ton c c h i tng gi tr c a n ln. V p c a m t n n t ng b t ng s n b n v ng l i khi n cho php chng ta m o hi m hn m t cht v i nh ng ch ng khon u c. N u ti thu c nhi u l i nhu n t th tr ng ch ng khon, ti s tr thu cho l i nhu n thu c t vi c bn ti s n, sau u t ph n cn l i vo b t ng s n c th m t l n n a lm kin c hn n n t ng ti s n c a mnh. M t l i cu i cng v b t ng s n. Ti du l ch kh p ni trn th gi i v t i m i thnh ph , ti u nghe ng i ta ni r ng b n khng th mua c b t ng s n v i gi r . khng ph i l kinh nghi m c a ti. Ngay c New York, Tokyo hay Bankok, v n c nh ng c h i t t m ng i ta khng ch n. V v y, y u, ti s nh c nh h r ng th c ra cu y..., khi ti nghe ng i ta b o r ng: Anh khng lm c nh v y ni chnh l "Ti khng bi t lm sao lm nh v y

B n ch c th nhn th y nh ng c h i t t b ng ci u c a b n v b ng s nh y c m v ti chnh c hu n luy n. H u h t m i ng i khng giu ln c n gi n v h khng c hu n luy n v ti chnh nh n ra nh ng c h i ngay tr c m t. Trong chng cu i cng, ti a ra 10 b c m ti i trn con ng t do ti chnh c a mnh. Nhng ph i nh l hy tm th y ni m vui trong . y ch l m t tr chi. Th nh tho ng b n chi n th ng v i lc b n ph i h c h i. Nhng hy vui a v i n. H u h t m i ng i khng bao gi chi n th ng v h s ph i th t b i. Trong tr ng, chng ta h c r ng ph m l i l m t i u x u, v n u ph m l i chng ta s b ph t. Tuy nhin, n u b n nhn l i qu trnh h c t p c a con ng i, b n s th y chng ta h c b ng cch ph m l i. Chng ta h c i b ng cch t. N u chng ta khng bao gi t ng th chng ta s khng bao gi i c. T p ch y xe p cng th . Ti b vi v t s o trn u g i khi t p xe, nhng ngy nay ti c th li m t chi c xe p m khng c n suy ngh. V lm giu cng v y thi. Nhng khng may, l do chnh m h u h t m i ng i khng giu ln c l v h s m t mt. Nh ng ng i chi n th ng khng s s th t b i. Nhng chnh nh ng

ng i th t b i l i s i u . Th t b i l m thnh cng. Nh ng ng i n trnh s th t b i cng s khng g p c thnh cng. Ti xem ti n b c cng nh mn qu n v t v y. Ti chi tch ct~c, ph m l i r i s a ch a, ph m l i nhi u hn, s a ch a nhi u hn v ngy cng gi i hn. N u thua, ti s i ngang qua ci l i, b t tay i th , m m c i v ni: Th B y t i g p l i nh. T kinh nghi m c a mnh, ti chia u t ra lm hai d ng: 1. D ng th nh t v thng th ng nh t l mua u t tr n gi. Nh u t g i i n cho m t i l bn l , v d nh Cng ty b t ng s n, nh bun c ph n ch ng khon hay ng i l p k ho ch ti chnh mua m t ci g . C th l m t qu chung, m t REIT, m t c ph n hay m t ngn phi u. l m t cch u t n gi n v nhanh g n. Cng n gi n nh m t ng i mua hng i n c a hng my tnh v mua c ci my tnh n m ngay trn k v y. 2. D ng th hai l t o ra u t. Nh ng nh u t d ng ny th ng thu th p cc th a thu n, cng gi ng nh ng i ta mua t ng linh ki n my tnh v v rp l i v y. l m t d ng lm theo yu c u. Ti khng h bi t g v chuy n rp my tnh c , nhng ti bi t lm th no rp t ng m nh c h i l i v i nhau, ho c ti bi t ai c th lm i u . M t nh u t theo d ng th hai c th g i l m t nh u t chuyn nghi p. C khi ph i m t hng nm m i rp c cc m nh ny l i, v cng c khi khng th no gom chng l i c. Ng i cha giu lun khuy n khch ti tr thnh m t nh u t d ng th hai. Khi th vi c h c cch rp cc m nh ny l i l r t quan tr ng v l m t chi n th ng to l n, v i lc, n u b n i ng c dng n c th cng s l m t th t b i kh ng l . N u mu n tr thnh m t nh u t chuyn nghi p, b n c n pht tri n ba k nng chnh. Nh ng k nng ny b sung thm vo b n k nng yu c u tr thnh m t ng i c s thng minh ti chnh. 1. Lm th no tm ra m t c h i l m ng i khc b l ? B ng u c, b n c th nhn th y nh ng th m ng i khc khng nhn c b ng m t th ng. V d , m t anh b n mua m t ngi nh c k p p trng nh m t ngi nh ma v y. M i ng i t h i t i sao anh ta l i mua n. i u anh th y c cn ng i khc khng th y chnh l v ngi nh i km v i 4 l t ph thm. Sau khi mua ngi nh, anh ph s p n v bn 5 l t cho m t nh xy d ng g p ba l n ci gi m anh mua tr n gi. Anh ki m c 75.000 $ ch trong 2 thng lm vi c. S ti n ny khng ph i l nhi u nhng ch c ch n l v t xa m t s lng t i, v i u ny hon ton khng kh khn g v m t k thu t 2. Lm cch no c tng ti n? Nh ng ng i bnh th ng ch bi t m t cch duy nh t l i n ngn hng, cn nh ng nh u t chuyn nghi p bi t nhi u cch tng v n m khng c n ph i n ngn hng. b t u, ti h c cch mua nh

m khng c n ngn hng. Nh ng ngi nh khng t n qu nhi u ti n, nhng k nng tng ti n m ti h c c th qu l v gi. Ti r t th ng nghe m i ng i ni: "Ngn hng khng cho ti m n ti n, hay "Ti khng ti n mua., N u b n mu n lm m t nh u t chuyn nghi p, b n c n ph i h c cch lm nh ng i u m h u h t m i ng i khng lm c. Ni cch khc ph n l n v thi u ti n nn khng lm n c. N u c th trnh c ch ng ng i ny, b n s c c hng tri u la. Nhi u l n ti mua m t cn h , m t l c c ph n hay c m t ta nh m khng c n n m t xu trong ngn hng. C l n ti mua m t ta nh gi 1,2 tri u la. Ti lm theo ki u m ng i ta g i l gi ti n l i, v i m t h p ng vi t tay gi a ng i mua v ng i bn. Ti g i t c c 100.000 $, n cho php ti c 90 ngy tng ph n cn l i c a s ti n. T i sao ti lm th ? n gi n v ti bi t r ng ngi nh tr gi n 2 tri u la. Ti khng tng ti n ln. Thay vo , ng i nh t tr c 100.000 $ s cho ti 50.000 $ v tm c v giao d ch, anh ta th ch ti cn ti ra i. T ng th i gian lm vi c: 3 ngy. M t l n n a, i u chnh y u l ci b n mu n ch khng ph i ci b n mua. u t khng ph i l mua bn. l s hi u bi t. 3. Lm sao t ch c c nh ng ng i thng minh? Ng i thng minh l ng i thu m n hay lm vi c chung v i nh ng ng i thng minh hn anh ta. Khi b n c n l i khuyn th hy ch c ch n r ng: b n ch n c v n cho mnh m t cch khn ngoan. C qu nhi u i u ph i h c, nhng ph n th ng th v cng to l n. N u b n khng mu n h c nh ng k nng ny th hy l m t nh u t d ng th nh t. Chnh nh ng i u b n bi t l ti s n l n ch t. Chnh nh ng i u b n khng bi t l r i ro l n nh t. Lun lun c nh ng r i ro, v v y hy h c cch xoay s nh ng r i ro ny thay v n trnh chng.

CHNG 7 Bi 6: Hy lm vi c h c ng lnh vi c v ti n

Nm 1995, ti c m t t bo Singapore ph ng v n. Ng i n phng vin tr tu i n r t ng gi v cu c ph ng v n b t u ngay l p t c. Chng ti ng i trong i s nh c a m t khch s n sang tr ng, nh m nhp c ph v th o lu n v m c ch chuy n vi ng thm Singapore c a ti. Ti cng ng trn b c di n thuy t v i Zig Ziglar. ng y ni v nh ng ng c, cn ti ni v "Nh ng b m t c a ng i giu. Ng i n phng vin ni: m t ngy no , ti cng s l tc gi c a nh ng cu n sch bn ch y nh t nh anh v y. Ti c m t s bi bo c vi t v r t l y lm th v . C c cch vi t c ng c i v r rng. Nh ng bi bo c vi t r t c c gi yu thch. Ti tr l i: Vn phong c a c r t hay. i u g khi n c khng t c gi c m c a mnh v y?.

C gi ni: C v nh nh ng tc ph m c a ti khng n c v i m i ng i. Ai cng ni r ng nh ng ti u thuy t c a ti r t tuy t, nhng khng c g x y ra c . V v y m ti gi ngh lm bo. t nh t th cng c ci tr ha n. Anh c khuyn ti g khng. Ti ho h ng ni: C y. Singapore ti c m t ng i b n qu n l m t tr ng h c d y cch Singapore. Ti

bun bn. Anh ta i u hnh kha hu n luy n th ng m i cho r t nhi u cng ty ng u

ngh n u c tham d m t l p h c c a anh ta, c s y m nh s nghi p c a c ln c nhi u y." Anh mu n ni l ti ph i n tr ng y h c cch bn sch ?" C gi h i l i m t cch gay g t. Ti g t u. Anh a h ? Ti l c u. Lc ny ti c m th y d i. C gi c m th y mnh b xc ph m v ti c sao mnh cha h ni g c . Ti c b ng c nhn Vn chng Anh. T i sao ti ph i i h c cch lm ng i bn sch ch ? Ti l m t nh chuyn mn. Ti n tr ng v c hu n luy n m t ngh nghi p khng ph i lm m t ng i bun bn. Ti ght nh ng ng i bn hng. T t c nh ng g h mu n ch l ti n thi. C gi thu d n gi y t m t cch gi n d . Cu c ph ng v n ch m d t. Trn chi c bn c ph l m t trong nh ng cu n sch bn ch y nh t m ti vi t. Ti nh t n ln cng t ghi ch c a c gi trong t p gi y th m. Ti ch cho c th y dng ghi ch: C th y g khng? C gi b i r i nhn xu ng: Sao? Ti c ch vo dng ghi ch c a c. Trn t gi y c vi t: Robert Kiyosaki, tc gi nh ng cu n sch bn ch y nh t "N vi t r ng ti l tc gi cu n sch bn ch y nh t ch khng ph i l tc gi cu n sch vi t hay nh t. Ngay l p t c c gi m to m t, v l ng nghe ti th t chm ch. Ti l m t ng i vi t vn t . C l m t nh vn l n. Ti h c cch bun bn. C c b ng c nhn. Gom hai th l i c s l tc gi cu n sch vi t hay nh t, v tc gi cu n sch bn ch y nh t. Tia gi n d le ln trong m t c gi: Ti s khng bao gi h mnh i h c cch bn hng c . Nh ng ng i nh anh ch ng vi t lch g h t. Ti l m t ng i vi t vn chuyn nghi p cn anh l m t ng i bun bn... V c gi v i v b i Th gi i y nh ng con ng i ti nng, thng minh, c gio d c t t v c nng khi u... Chng ta g p h m i ngy v h thi th khng . xung quanh chng ta. Nhng c m t s th t ng bu n l ch c m t ti nng v i

Ti th ng r t s ng s t tr c s ti n lng t i m r t nhi u ng i y ti nng ki m c. Ti nghe ni r ng ch c khng y 5% ng i M ki m c hn 100. 000 $ m t nm. Ti g p nh ng con ng i xu t chng, h c cao nhng chi ki m c cha t i 20.000$ m t nm. M t c v n kinh doanh chuyn ngnh y khoa m u d ch b o ti r ng: c r t nhi u bc s, nha s v y s r t v t v v ti chnh. Tr c lc , ti c ngh trong khi h t t nghi p, h n l ti n b c b t u vo. Ng i c v n kinh doanh ny ni r ng: Ch m t ti nng thi khng i cng m t ti s n l n. Tr c y ti ni r ng tr thng minh ti chnh l s ph i h p c a k ton, u t, th tr ng v php lu t. K t h p c b n k nng chuyn mn ny, chuy n ti n ki m ti n s d dng hn nhi u. Th nhng, khi ni n ti n b c, k nng duy nh t m h u h t ng i ta bi t ch l lm vi c chm ch ! M t v d c i n c a vi c ph i h p k nng l chuy n ng i phng vin tr tu i ti ni u

bi. N u c y c n m n h c thm k nng bun bn v ti p th , thu nh p c a c s tng v t ngay. N u ti l c y, ti s h c thm vi kha vi t bi qu ng co cng nh bun bn. Sau , thay v lm vi c cho t bo, ti s tm vi c nh ng vn phng qu ng co. Ngay c khi thu nh p c c t gi m, c y v n s h c c cch truy n t thng tin b ng nh ng ng t t" c dng trong nh ng m u qu ng co thnh cng. C cng nn dnh th i gian nghin c u nh ng m i quan h v i cng chng, m t k nng kh quan tr ng. C s h c cch lm ra hng tri u la t vi c qu ng co khng m t ti n. V vo bu i t i hay nh ng ngy cu i tu n, c c th dnh vi t cu n ti u thuy t v i c a mnh. Khi n hon thnh, c s c th bn d c cu n sch nhanh hn. V sau m t th i gian ng n, c c th tr thnh tc gi nh ng cu n sch bn ch y nh t. Lc ti cho ra m t cu n sch "N u mu n giu c v h nh phc th ng n tr ng?" m t nh xu t b n ngh ti nn i t a sch thnh "Kinh t gio d c. Ti b o h r ng, v i ci t a nh th , ti s ch bn c hai cu n: m t cho b n ti v m t cho gia nh mnh. Ti ch n ci t a kh ch u. N u mu n giu c v h nh phc th ng n tr ng? v ti bi t r ng n s thu ht cng chng. V v y m ti ch n m t ci t a s a ti ln truy n thanh truy n hnh, n gi n l ti s n sng tranh lu n v i h . Nhi u ng i ngh ti gi ng m t ci bnh tri cy cho ru i bu, nhng quy n sch th v n bn ch y. Khi ti t t nghi p H c vi n M u d ch Hng h i M vo nm 1969, ng i cha h c th c cao c a ti r t h nh phc. Cng ty Standard Oil California thu ti lm th y s cho nh ng chi c tu ch d u. Ti l ph thuy n tr ng th ba, v ti n lng c a ti th p hn so v i cc ng nghi p, nhng nh v y l t m n v i cng vi c th c s u tin sau khi ra tr ng. lng kh i i m c a ti l 42.000 $ m t nm k c th i gian lm vi c ngoi gi , v ti ch phi lm vi c trong b y thng. Ti c nm thng ngh ngi. N u mu n, ti c th n Vi t Nam v i m t cng ty hng h i tr c thu c v s d dng tng g p i ti n lng thay v i ngh 5 thng. Ti c c m t s nghi p to l n pha tr c, nhng sau su thng lm vi c v i cng ty, ti v n xin thi vi c v tham gia vo Marine Corps h c cch li my bay. Ng i cha h c th c cao r t gi n d . Cn ng i cha giu l i chc m ng ti, v ng quan ni m r ng "B n c n bi t m i th m t cht.

 l l do t i sao trong nhi u nm, ti lm vi c cha giu. C lc ti lm vi c

nhi u b ph n khc nhau trong cng ty c a ng i

b ph n k ton. D c l l ti khng th no tr thnh m t k ton vin gi i

c nhng ng v n mu n ti ph i h c b ng cch th m t t . Ng i cha giu bi t r ng ti s h c c nh ng bi t ng v c kh nng th y c ci g quan tr ng cn ci g khng. Ti cn lm cng vi c c a m t anh h u bn v m t cng nhn xy d ng, cng nh bn hng, t ch v ti p th . Ng i cha giu ang chu n b cho Mike v ti. Chnh v v y m ng khng khng b t chng ti ph i c m t trong nh ng bu i h p c a ng v i cc nhn vin ngn hng, lu t s, k ton v nh ng nh mi gi i... ng mu n chng ti bi t m i th m t cht v m i kha c nh trong ch c a mnh. Khi ti xin ngh cng vi c c lng cao Standard Oil, ng i cha h c th c cao c m t cu c ni

chuy n th ng th n v i ti ng r t hoang mang, ch ng hi u n i t i sao ti quy t nh b m t s nghi p lng cao, l i nhu n l n, th i gian ngh ngi nhi u v nhi u c h i thng ti n nh th Ti khng th gi i thch cho ng hi u c d r t c g ng. Ki u logic c a ti khng ph h p v i logic c a ng. M t v n l n khc, logic c a ti l logic c a ng i cha giu. S b o m cng vi c l m i th i v i ng i cha h c th c cao. Cn h c t p l t t c i v i ng i cha giu. Ng i cha h c th c cao ngh r ng ti n tr ng h c tr thnh m t s quan hng h i. Ng i cha giu bi t r ng ti n tr ng h c v thng m i qu c t . L m t sinh vin, ti h c trng nom hng ha, li tu ch hng, tu ch d u v tu ch khch sang vng Vi n ng v Nam Thi Bnh Dng. Ng i cha giu nh n m nh vi c ti nn l i Thi Bnh Dng thay v li tu sang chu u v ng bi t r ng nh ng n c ang n i l nh ng n c chu ch khng ph i chu u. Trong khi nh ng ng i b n h c c a ti ang b n tham gia vo H i H c sinh Sinh vin th ti h c cch kinh doanh, h c v nh ng ki u ng i v nh ng n n vn ha Nh t, i Loan, Thi Lan, Singapore, H ng Kong, Vi t Nam, Tri u Tin, Tahiti, Samoa v Philippines Nh nh ng vi c h c , ti nhanh chng tr ng thnh. Ng i cha h c th c cao ch khng hi u t i sao ti quy t nh ngh vi c gia nh p Marine Corps. Ti b o ng r ng ti mu n h c li my bay, nhng th c s l ti mu n h c cch ng u m t t ch c. Ng i cha giu gi i thch r ng i u kh khn nh t khi i u hnh m t cng ty l qu n l nhn s . ng c ba nm ph c v trong qun ng, cn ng i cha c h c c a ti th c mi n qun d ch. Ng i cha giu cho ti bi t gi tr c a vi c h c cch lnh o m i ng i trong nh ng tnh hu ng nguy hi m. ng ni: "Kh nng lnh o l i u k ti p m con c n ph i h c. N u con khng ph i l m t nh lnh o gi i, con s b bn sau lng, trong kinh doanh cng gi ng nh v y. Nm 1973, ti t Vi t Nam tr v v xin thi vi c, d ti r t thch c bay. Ti tm vi c ph i i bn hng l m t v n kinh kh ng nh t th gi i. Ti vo lm cho Xerox v chng trnh hu n luy n bn hng t t nh t n c M . Xerox

Corps. Ti tham gia vo y v m t l do ring m khng ph i v l i nhu n. Ti l m t ng i r t r v ngh y c m t trong nh ng

x u h . L m t ng i lao ng tr c, ng ngh r ng nh ng ng i bn hng thu c t ng l p th p km. Ti lm vi c Xerox trong 4 nm cho n khi v t qua c n i s hi khi ph i g c a t ng nh v b xua u i. Khi tr thnh m t trong nm ng i bn hng gi i nh t, ti l i xin thi vi c v chuy n i, l i sau lng m t s nghi p l n v i m t cng ty tuy t v i. Nm 1977, ti thnh l p cng ty u tin c a mnh. Ng i cha giu chu n b cho Mike v ti ti p qu n cc cng ty. V v y lc ny ti ph i h c cch thi t l p v k t h p chng l i v i nhau. S n ph m u tin c a ti, v nilng dng kha dn, c s n xu t Vi n ng v v n chuy n n m t kho hng New York, g n ni ti i h c tr c kia. Vi c h c chnh th c hon thnh, v by gi l lc ti ph i ki m tra kh nng ng d ng c a mnh. N u th t b i, ti s ph s n. Ng i cha giu ngh r ng t t nh t l b ph s n tr c tu i 30. L i khuyn c a ng l: Con s v n cn th i gian ng ln. Vo m sinh nh t th 30 c a ti, chuy n tu u tin r i Tri n Tin n New York Ngy nay ti v n cn kinh doanh trn ph m vi qu c t . V nh ng i cha giu khuy n khch, ti lun tm ki m nh ng t n c ang n i. Hi n nay cng ty u t c a ti ang u t trn kh p cc vng Nam M , chu , Norway v Nga. C m t cu ni c xa r ng: Cng vi c (JOB) l vi t t t c a V t qua s tng qu n (Just Over Broke). V khng may l cu ni ny ng v i hng tri u tri u ng i. V tr ng h c khng ngh r ng hi u bi t ti chnh cng l m t s hi u bi t ng gi, nn h u h t cc cng nhn ph i "s ng trong kham kh trong ci vng lu n qu n lm vi c v tr ha n" Ti cn bi t m t l thuy t qu n l khc cho r ng: "Cng nhn no lm vi c chm ch s khng b u i, v ng i ch s ch tr lng cho cc cng nhn khng xin ngh vi c. V n u b n nhn vo t l ti n lng c a h u h t cc cng ty, b n s th y r ng c ph n no s th t trong cu ni ny. K t qu cu i cng l h u h t cc cng nhn khng bao gi ti n xa c. H lm theo nh ng g h c d y d : Tm m t cng vi c b o m. H u h t cc cng nhn u t p trung vo lm vi c lnh lng v c th ng nh ng l i nhu n ng n h n nhng em n nh ng b t h nh di h n. Thay vo , ti khuy n khch nh ng ng i tr tu i hy tm vi c v nh ng g h h c hn l nh ng g h s ki m c. Hy nhn xu ng ng i c a nh ng k nng m h mu n t c tr c khi ch n m t ngh nghi p chuyn bi t v tr c khi b b y vo vng Rat Race. M t khi ng i ta b b y vo qu trnh tr ha n su t i h tr nn gi ng nh nh ng con chu t ng b nh ch y vng quanh m t ci bnh xe kim lo i... Trong b phim Jerry Maguire do ngi sao i n nh Tom Cruise ng vai chnh c r t nhi u cu ni hay. Nhng c m t cu m ti ngh l chn th c nh t. Cu ni n m trong c nh Tom ang r i cng ty. Anh v a b sa th i v anh h i ton cng ty: Ai mu n i v i ti? V ton c nh nh ng c ng l i trong im

l ng. Ch c m t ph n ln ti ng: Ti cng mu n i l m nhng ti s c thng ch c trong ba thng n a. C l y l cu ni chn th c nh t trong su t b phim. l lo i cu ni m ng i ta th ng dng khi n mnh lun ph i lm vi c tr ha n. Ti bi t r ng ng i cha h c th c cao c a mnh lun mong i c tng lng vo m i nm, v m i nm tri qua ng u th t v ng. V v y, ng quay l i tr ng h c thm nh ng k nng m i c th c tng lng, nhng m t l n n a ng l i b th t v ng Khi ni chuy n v i nh ng ng i tr ng thnh mu n ki m c nhi u ti n, ti lun khuy n khch h th tm m t cng vi c th hai c th d y cho h m t k nng m i. Th ng th ti khuy n khch h tham gia vo m t cng ty qu ng co m ng l i, cn g i l ti p th nhi u m c , n u h mu n h c k nng bun bn. M t s cng ty nh th c nh ng chng trnh hu n luy n xu t s c gip ng i ta v t qua n i s hi th t b i v s b t ch i, nh ng l do chnh khi n con ng i khng thnh cng. Ni cho cng th h c t p cn gi tr hn c ti n b c. Khi a ra nh ng ngh ny, ti th ng nghe cu tr l i: Nh th th t phi n ph c hay l "Ti ch mu n lm nh ng g ti thch. V i cu ni: Nh th th t phi n ph c, ti h i l i: V y b n thch lm vi c su t i v ng cho chnh quy n 50% nh ng g b n ki m c hay sao? Cn v i cu tr l i Ti ch mu n lm nh ng g ti thch, ti ni: "Ti khng thch i n phng t p th d c, nhng ti bu c ph i i v ti mu n c kh e m nh v s ng lu." Khng may l nh ng ng i l n tu i th ng r t kh h c nh ng ci m i. Tr phi m t ng i quen v i nh ng bi n i r i, n u khng r t kh m thay i c. Nhng v i nh ng ng i c th ang do d khi ni n chuy n h c thm m t ci m i, ti th ng khuy n khch h : Cu c s ng cng nh i n phng t p th d c. V t v nh t l lc quy t nh i. Khi b n v t qua r i th m i th u d dng. R t nhi u ngy c h ngh n chuy n i t p th d c l ti pht s , nhng khi ti v b t u v n ng th n tr thnh m t th vui. Sau khi luy n t p, ti lun th y vui v v c th lm c nh ng g mnh ni. Thay vo , n u b n khng s n sng lm vi c h c thm nh ng i u m i v khng khng mu n trau d i chuyn mn cao ch trong lnh v c c a mnh, hy ch c ch n r ng cng ty ni b n ang lm vi c c t ch c thnh cng on. Nh ng cng on lao ng lun dnh b o v cc chuyn gia. N u ti ti p t c s nghi p li my bay, h n ti s tm m t cng ty c t ch c cng on phi cng l n m nh. V sao v y? V ti s dng hi n hon ton cu c s ng c a mnh h c m t k nng ch c gi tr trong m t lnh v c. N u ti b y kh i ngnh ny, k nng s ng cn c a ti s tr nn v gi tr trong nh ng ngnh ngh khc. M t phi cng l n tu i b sa th i - v i 100.000 gi bay v n t i h ng n ng, ki m c 150.000 $ m t nm - s r t kh tm c cng vi c c m c lng tng ng trong ngnh gio d c ch ng h n, v

nh ng k nng m nh chng, m t phi cng c tr lng trong cng nghi p hng khng l i khng quan tr ng trong m t h th ng khc, v d nh tr ng h c. V v y m theo kinh nghi m th "Chuyn mn cao, cng on l n. l m t vi c r t nn lm. Khi ti h i cc sinh vin trong nh ng l p h c m ti ang d y: "Bao nhiu ng i trong cc b n c th lm m t ci bnh hamburger ngon hn Mcdonald,s? h u nh t t c cc sinh vin u gi tay. Sau ti h i: v y n u h u h t cc b n u lm c bnh ngon hn th t i sao Mcdonalds l i ki m c nhi u ti n hn b n? Cu tr l i qu hi n nhin: Mcdonalds c m t h th ng kinh doanh xu t s c. L do khi n h u h t nh ng ng i ti nng ph i ch u c nh ngho l v h t p trung vo vi c lm m t ci bnh hamburger ngon, m bi t qu t ho c khng bi t g v phng th c kinh doanh c . Th gi i y nh ng con ng i ti nng nhng ngho kh . V r t th ng, h ngho ph i u tranh ti chnh hay ch c th ki m c t hn th c l c c a mnh khng ph i v nh ng g h bi t m chnh v nh ng i u h khng bi t. H t p trung vo vi c hon thi n cc k nng lm m t chi c bnh hamburger ngon hn l k nng bn v phn ph i chi c bnh hamburger . C th Mcdonalds khng lm nn chi c bnh ngon nh t, nhng h c th bn v phn ph i nh ng chi c bnh trung bnh t t nh t. Ng i cha ngho mu n ti tr nn chuyn mn ha. l quan i m c a ng trong vi c lm sao c tr lng nhi u hn. Th m ch sau khi nh c m quy n Hawaii ni r ng ng s khng cn c lm vi c cho chnh quy n n a, ng i cha h c th c cao v n ti p t c khuy n khch ti ph i chuyn mn ha. Sau ng c p n cng on gio vin, vi c v n ng b o v hn n a quy n l i c a nh ng ng i chuyn nghi p c k nng v h c th c cao. Chng ti th ng tranh lu n v i nhau, nhng ti bi t ng s khng bao gi ng r ng chnh s chuyn mn ha qu m c d n n yu c u c n c cng on b o v . ng khng bao gi hi u c r ng b n cng tr nn chuyn mn ha th b n s cng d b ri vo b y v cng b ph thu c vo chuyn ngnh nhi u hn. Ng i cha giu khuyn Mike v ti ph i chu n b cho chnh mnh. Nhi u cng ty kinh doanh cng lm nh v y. H tm nh ng sinh vin tr tu i sng d trong tr ng kinh t v b t u chu n b cho nh ng ng i ny m t ngy no s ti p qu n cng ty. V v y nh ng nhn vin tr ny khng c chuyn nn ha trong m t phng ban no c , h c chuy n t phng ny sang phng khc h c m i kha c nh trong h th ng kinh doanh. Ng i giu th ng chu n b cho con ci c a h hay con c a ng i khc nh th . B ng cch ny, a tr s c c m t ki n th c t ng qut v vi c kinh doanh v s tng quan gi a cc phng ban khc nhau. i v i nh ng th h sinh ra trong chi n tranh th gi i th hai, vi c chuy n t cng ty ny sang cng ty khc c xem l m t vi c "x u xa!. Ngy nay th l m t vi c khn ngoan. Ng i ta chuy n t cng ty ny sang cng ty khc m khng tm ki m kh nng chuyn mn ha hn v y t i sao khng tm h c

hn l ki m ti n? Trong tng lai g n, c th b n s ki m c t ti n hn, nhng trong tng lai xa, b n s c t ng th ng qua cc c t c l n. Nh ng k nng qu n l chnh c n thi t t c thnh cng l: 1. Qu n l vng quay ti n m t. 2. Qu n l ton h th ng (k c b n thn b n v th i gian dnh cho gia nh). 3. Qu n l nhn s. K nng chuyn mn ha quan tr ng nh t l k nng bn hng v hi u bi t thi tr ng. Kh nng bn hng - hay kh nng giao ti p v i nh ng ng i khc: m t khch hng, nhn vin, ng ch , v ho c ch ng hay ngay c con ci mnh - chnh l k nng c b n em n s thnh cng c nhn. Nh ng k nng giao ti p nh vi t, ni v m phn l nh ng i u c t y u c a m t cu c s ng thnh cng. l m t k nng m ti lin t c rn luy n, tham d cc kha h c hay mua nh ng cu n bng gio d c m r ng ki n th c. Nh ti ni, ng i cha h c th c cao cng lm vi c chm ch , tch c c hn th ng cng thnh th o hn. V cng chuyn mn ha hn th ng cng m c b y nhi u hn. D ti n lng tng ln nhng nh ng l a ch n c a ng b gi i h n l i. Ngay sau khi ngh lm vi c cho chnh quy n, ng m i th y r ng th c s ng d b t n thng v m t cng vi c nh th no. Cng gi ng nh m t v n ng vin chuyn nghi p thnh lnh b ch n thng hay qu l n tu i khng th chi c n a. Ci v tr c tr lng cao m h t ng n m gi tri qua, v by gi h ph i dng n nh ng kh nng h n ch c a mnh. Ti cho r ng l l do t i sao ng i cha c h c th c cao c a ti ph i d a qu nhi u vo cng on nh v y. Ng i cha giu khuy n khch Mike v ti tm hi u m i th m t cht. ng khuy n khch chng ti lm vi c v i nh ng ng i thng minh hn mnh, v t p h p nh ng ng i thng minh ny l i thnh m t nhm. Ngy nay i u g i l s ha h p c a nh ng chuyn ngnh nh ngh . Hi n nay ti c th g p c nh ng ng i c u gio vin ki m c hng trm ngn la m t nm. H lm ra nhi u nh v y v h c k nng chuyn mn trong lnh v c c a mnh cng nh nhi u k nng khc. H c th d y h c v cng c th bn hng hay ti p th . Ti bi t khng c k nng no quan tr ng hn bn hng v ti p th . Hai k nng ny r t kh h c i v i h u h t m i ng i ch y u v h s b t ch i. B n cng giao ti p t t, i u nh t t v t ch c n i s b t ch i th cu c s ng s cng d dng. Vi c chuyn mn ha v m t k thu t c i m m nh v i m y u ring c a n. Ti c nh ng ng i b n thin ti nhng khng th giao ti p v i ng i khc m t cch c hi u qu v k t qu l s ti n h ki m c r t t i. Ti khuyn h ch c n dng m t nm h c bn hng thi! th m ch n u khng ki m c ng no, h v n c th pht tri n t t kh nng giao ti p. V i u qu l v gi.

Bn c nh vi c lm m t h c vin gi i, m t ng i bn hng c vi c v m t nh ti p th ti ba, chng ta cn c n ph i l m t gio vin gi i v m t sinh vin c . giu c th c s , ta c n ph i bi t cho v nh n. Trong nh ng tr ng h p ph i u tranh v ti chnh hay v ngh nghi p, th ng ng i ta khng cho m cng khng nh n. Ti bi t c nhi u ng i ngho ch v h khng ph i l m t sinh vin c m cng ch ng ph i l m t gio vin gi i. C hai ng i cha c a ti u l nh ng ng i r ng ri. C hai u t p cho ti thi quen cho tr c khi nh n. D y l m t cch cho. H cho cng nhi u th h s nh n c cng nhi u. Nhng c m t khc bi t r rng trong cch cho ti n. Ng i cha giu cho i r t nhi u ti n. ng cho nh th , cho cc h i t thi n, cc h c vin. ng bi t r ng c nh n ti n th b n ph i cho ti n. Cho ti n l m t b m t c a h u h t cc gia nh giu c l n. l l do tai sao c nh ng t ch c nh Rockefeller Foundation v Ford Foundation. Nh ng t ch c ny c thi t l p n m gi c a c i v gia tng chng cng nh cho i mi mi. Ng i cha h c th c cao c a ti lun ni r ng: Khi ti c d m t so ti n, ti s cho i h t. R c r i ch l ng khng bao gi c ti n d c . V v y ng c lm vi c tch c c ki m c nhi u ti n m khng t p trung vo quy lu t quan tr ng nh t c a ti n b c: Hy cho i v b n s c nh n. Thay v v y ng tin r ng: "C nh n i r i sau s cho. Tm l i, ti h c c hai ng i cha. M t ph n trong ti l m t nh t b n nng c t yu thch tr chi ti n ki m ti n. m t kha c nh khc, ti l m t gio vin c trch nhi m x h i, quan tm su s c n

kho ng tr ng ngy cng l n gi a ci c v ci khng. Ring c nhn ti cho r ng chnh h th ng gio d c c xa ph i ch u trch nhi m u tin v i kho ng tr ng ang l n d n ny.

CHNG 8 Bi 7: V t ch ng ng i v t C 5 l do c t y u gi i thch t i sao nhi u ng i hi u bi t v ti chnh nhng v n khng th pht tri n c nh ng c t ti s n c th t o ra m t l ng vng quay ti n m t l n, nh ng c t ti s n c th cho php h s ng cu c s ng an nhn thay v ph i lm vi c ton th i gian tr ha n. 5 l do ny l: 1. S lo s 2. 2. S hoi nghi. 3. 3. S l i bi ng. 4. Nh ng thi quen x u. 5. Tnh kiu ng o.

L do th 1: Hy v t qua n i lo b m t ti n. Ti cha bao gi g p ai th c s mu n b m t ti n c . V su t i ti cng khng g p c ng i giu no m cha t ng b m t ti n. Nhng ti g p r t nhi u ng i ngho khng bao gi m t m t xu no... chnh l u t.

N i lo b m t ti n l r t th c t . M i ng i u lo, ngay c nh ng ng i giu. Nhng n i lo khng ph i l v n . V n l ban x l n i lo nh th no, x l vi c m t mt nh th no, x l cc sai l m nh th no m i chnh l i u lm nn s khc bi t trong cu c s ng m i ng i. i u ny ng v i m i th ch khng ch ring ti n b c. Khc bi t ch y u gi a ng i giu v ng i ngho chnh l cch h i u khi n n i s . C s cng khng sao c . Nh c n ti n b c m t ra nht gan cng khng sao. B n v n c th giu c. Chng ta u l nh ng anh hng V c a b n ti l m t y t m t m t no v l nh ng k hn nht nh ng kha c nh khc. phng c p c u. M i l n nhn th y mu l c l i lao vo hnh ng ngay, nhng

khi ti ni n vi c u t th c y ch y tr n m t. Cn ti, m i l n nhn th y mu, ti khng h ch y i m ch ln ra b t t nh. Ng i cha giu r t hi u n i m nh v ti n b c. ng ni: M t s ng i r t s r n. M t s khc r t s b m t ti n. C hai u l nh ng ki u m nh. V v y, gi i php c a ng v i n i m nh b m t ti n l: "N u anh ght m o hi m v lo l ng, hy b t u m i vi c ngay t s m., l l do t i sao cc ngn hng th ng khuy n khch b n bi n vi c ti t ki m thnh m t thi quen ngay khi cn nh . N u b t u lc cn tr , b n s r t d lm giu. Ti s khng i su vo v n ny nhng c m t khc bi t l n gi a nh ng ng i b t u ti t ki m tu i 20 v tu i 30. M t khc bi t chng m t.

Ng i ta ni r ng m t trong nh ng i u k di u trn th gi i l nng l c c a ti n li kp. Ng i hng xm c a ti lm vi c tai m t cng ty my tnh l n. ng lm y su t 25 nm. Trong 5 nm n a, ng s r i cng ty v i 4 tri u la n m trong k ho ch v hu c a ng. Chng c u t g n h t vo qu cng tri chung pht tri n nhanh, m sau ng s bi n chng thnh cc d ng ngn phi u v ch ng khon. Khi v hu, ng ch m i 55 tu i v ng c vng quay ti n m t khng tr li l hn 300.000$ m t nm, nhi u hn c ti n lng c a ng. Nh v y t c l c th lm c i u ny, d b n s m t mt hay ght ph i m o hi m. Nhng b n ph i b t u t s m v d t khot ph i c m t k ho ch lng hu, v cng nn thu m t ng i l p k ho ch ti chnh m b n tin t ng h ng d n b n tr c khi u t vo b t c ci g. Nhng n u b n khng cn nhi u th i gian n a ho c n u b n mu n c ngh hu s m th sao? B n c th i u khi n n i s c a mnh nh th no? Ng i cha ngho c a ti khng lm g c . n gi n l ng n trnh v n ny v t ch i th o lu n. Ng c l i, ng i cha giu khuyn ti hy suy ngh nh m t ng i Texas. ng th ng ni: Cha thch Texas v nh ng ng i Texas. Texas, m i th u l n. Khi m t ng i Texas chi n th ng, l m t chi n th ng l n. V khi h th t b i, th t b i cng th t ngo n m c. Ti h i: H thch th t b i ?

Ng i cha giu tr l i: Cha c ni th u. Khng ai thch th t b i c . Con hy ch ra m t ng i thua tr n vui v v cha s cho con th y th no l m t ng i thua tr n th c s . chnh l phi cua ng i Texas khi i m t v i s mao hi m, s t ng th ng v s th t b i m cha ang ni t i. l cch m h x l cu c s ng. H s ng r t phng khong. Khng nh h u h t nh ng ng i quanh y, m i khi ni n chuy n ti n b c l l i gi ng nh nh ng con gin v y. Gin r t s ng i ta chi u nh sng ln ng i chng. Cn nh ng ng i ny rn r khi b ng i gip vi c Ng i cha giu ti p t c gi i thch: i u cha thch nh t l phi c a con ng i Texas. H t ho khi chi n th ng v h khoc lc khi thua cu c. Texas c cu ni: N u anh s p b ph s n th hy ph s n sao cho to tt. H khng mu n th a nh n h b ph s n v m t ngi nh. H u h t m i ng i quanh y s b m t n n i h khng c ci nh no m t c . Ng i cha giu th ng b o Mike v ti r ng: l do l n nh t d n n vi c khng thnh cng ti chnh l v h u h t m i ng i mu n c an ton. ng ni: Ng i ta s th t b i n n i h th t b i th t Fran Tarkenton, m t c u ti n v xu t s c c a NFL, ni i u ny theo m t cch khc: "Chi n th ng ngha l khng s th t b i. Trong cu c s ng, ti th y r ng chi n th ng th ng i sau s th t b i. Tr c khi c th ch y xe p, ti b ng r t nhi u l n. Ti cha bao gi g p ng i chi gn no cha t ng b m t tri banh. Ti cha bao gi g p m t ng i ang yu no cha t ng au kh . V ti cha bao gi g p m t ng i giu no cha t ng b m t ti n. V v y v i h u h t m i ng i, l do h khng thnh cng v ti chnh l v n i au b m t ti n cn l n hn r t nhi u so v i ni m vui c giu c. Texas c m t cu ni khc: "M i ng i u mu n ln thin ng nhng khng ai mu n ch t. H u h t m i ng i u m c tr nn giu c, nhng l i r t s ph i m t ti n. V v y m h khng bao gi giu ln c. Ng i cha giu th ng k cho Mike v ti nghe nh ng chuy n i n Texas c a ng: "N u cc con th c s mu n h c cch x l cc r i ro, m t mt v th t b i, hy n San Antonio v thm Alamo. ng p, d bi t r ng khng c m t hy v ng chi n th ng no. H th ch t ch khng ch u u hng. l m t cu chuy n r t c m ng v ng h c t p, tuy nhin, n v n l m t th t b i qun s bi th m. Nh ng ng i lnh n a mnh vo ch ch t. M t th t b i. H m t mt. V y ng i Texas n nh n th t b i nh th no? H v n go ln: Hy nh l y Alamo!. Mike v ti c nghe cu chuy n ny r t nhi u l n. Ng i cha giu lun k cho chng ti nghe khi ng s p c m t v giao d ch l n v ng c m th y cng th ng. Sau khi c n c lm vi c v cho d thnh cng hay th t b i, ng v n k l i cu chuy n ny v i chng ti. M i l n ng s ph m sai l m hay s b m t ti n ng nh c l i cu chuy n . N cho ng s c m nh v n nh c nh ng r ng: trong v n ti chnh, ng lun Alamo c m t cu chuy n r t hay v nh ng con ng i can m ch n cch chi n u ch ng l i qun th trn c a hng t p ph m l a g t m t 25 xu.

c th chuy n b i thnh th ng. Ng i cha giu bi t r ng th t b i ch lm cho ng m nh m hn v khn ngoan hn. Khng ph i ng mu n th t b i m ng bi t r ng l ai v ng s x l th t b i nh th no. ng s ch p nh n n v bi n n thnh chi n th ng. i u gip ng thnh cng, cho ng s can m v t qua gi i h n m ng i khc ph i li l i. Chnh v v y m cha r t thch ng i Texas. H ch p nh n m t th t b i l n v bi n n thnh m t a i m du l ch c th em n hng tri u ng. Nhng ngy nay, c l cu ni c ngha nh t v i ti l: Ng i Texas khng chn vi th t b i. H l y c m h ng t . H ch p nh n th t b i v bi n chng thnh nh ng ti ng tht xung tr n. Th t b i truy n c m h ng cho ng i Texas chi n th ng. Nhng y khng ph i l m t cng th c dnh ring cho ng i Texas. N l cng th c c a t t c nh ng ng i chi n th ng. Khi ni vi c t xe p l m t ph n trong giai o n t p ch y xe, ti nh l cng b t xe nhi u, ti cng quy t tm h c ch y xe nhi u hn ch khng h nh t ch. Ti cng ni r ng ti cha bao gi g p m t ng i chi gn cha t ng b m t tri banh. tr thnh m t ng i chi gn gi i, vi c m t tri banh hay thua tr n t ch khi n cho h chi t t hn luy n t p tch c c hn, h c h i nhi u hn. chnh l i u lm cho h gi i hn. V i nh ng ng i chi n th ng, th t b i truy n c m h ng cho h . V i nh ng ng i thua tr n, th t b i nh g c h . John D. Rockefeller t ng ni: Ti lun c g ng bi n tai h a thnh cc c h i v ti r t l y lm thch th v i cu ni . Th t b i gy c m h ng cho ng i chi n th ng v nh g c ng i thua tr n. B m t l n nh t cua nh ng ng i chi n th ng l th t b i gy c m h ng cho s chi n th ng, v v y m h khng s th t b i. Fran Tarkenton ng ni: "Chi n th ng ngha l khng s th t b i. Nh ng ng i nh Fran Tarkenton khng s th t b i v h bi t mnh l ai. H ght ph i th t b i, v v y h bi t r ng s th t b i s ch gy c m h ng cho h tr nn gi i hn. C m t khc bi t l n gi a vi c s m t v ght b m t. H u h t m i ng i s m t ti n n n i h m t th t. H b ph s n v m t cn nh. V m t ti chnh, h qu an ton v qu nh nh t. H mua nh ng ngi nh l n v nh ng chi c xe l n, nhng khng ch u u t l n. L do chnh m hn 90% dn chng M ph i v t l n v i v n ti chnh l v h khng mu n b thua l . Nhng l i chi c a h khng em n chi n th ng. H tm n nh ng ng i l p k ho ch ti chnh, k ton vin hay ng i mua bn ch ng khon v mua m t danh m c v n u t cng ty cn b ng. H u h t u c ti n m t trong cc ti kho n, ngn phi u l i t c th p, qu cng tri chung c th bun bn trong m t gia nh cng tri, v m t s ch ng khon c nhn. l m t s v n u t l n v i nh ng ng i thch c an ton. Nhng chi an ton v cn i, danh m c v n u t ny khng ph i l cch m nh ng nh u t thnh cng th ng chi. N u b n c t ti n m mu n lm giu, b n c n ph i t p trung ch khng nn cn i. N u nhn vo i m kh i u c a m t nhn v t thnh cng, b n s th y h khng h cn b ng. Nh ng ng i c lm cho

cn b ng u khng i n u c . H d m chn t i ch . ti n ln, u tin b n ph i lm cho khng cn i. C th nhn cch b c i c a b n m xem. Thomas Edison khng cn i. ng r t t p trung. Bill Gates khng cn i. ng ta t p trung. Donald Trump cng t p trung. George Soros cng t p trung. George Patton khng dn r ng hng ng xe tng. ng t p trung chng l i v nh vo nh ng i m y u trong hng ng c. Ng i Php dn qun theo phng tuy n Maginot v b n bi t chuy n g x y ra v i h r i y. N u b n th c s khao kht c giu c, b n ph i c s t p trung. Hy t nhi u qu tr ng vo t r thi. ng ln nh nh ng g m ng i ngho v ng i trung lu th ng lm: t th t t tr ng vo nhi u r . N u b n ght b m t mt, hy chi an ton. N u nh ng m t mt lm cho b n y u i, hy chi an ton. Hy i cng s u t cn i. N u b n qu 30 tu i v r t s ph i m o hi m th ng thay i. Hy chi an ton nhng hy b t u th t s m. Hy b t u tch ly gi tr ng c a b n cng s m cng t t v vi c s r t m t th i gian. Nhng n u b n ang m gi c m ng t do - thot kh i vng Rat Race - cu h i u tin b n ph i t h i mnh l: Ti s ph n ng l i v i th t b i nh th no? N u th t b i truy n c m h ng cho b n chi n th ng, th c th b n nn i theo chng - nhng ch "c th " thi. N u th t b i lm cho b n y u i hay khi n b n cu k nh v nng n y - nh nh ng a b h h ng g i lu t s n s p x p vi c ki n co m i l n c chuy n x y ra - th hy chi cho an ton. Hy gi l y cng vi c hng ngy ho c l mua cng tri hay cc d ng ngn phi u. Nhng hy nh r ng d chng c an ton hn th v n lun c m t cht m o hi m trong nh ng cng c ny. Ti ni t t c nh ng i u ny, nh c n nh ng ng i Texas v Fran Tarkenton, v ch mu n b n nh r ng: s p x p c t ti s n l m t vi c r t d dng. N th c s l m t tr chi i h i t nng khi u. N khng c n ph i h c h i nhi u, ch c n i m 5 l . Nhng d n v n cho c t ti s n l m t tr chi i h i r t nhi u s can m, kin nh n v m t thi ho hi p khi th t b i. Nh ng ng i thua tr n lun n trnh th t b i. Nhng th t b i l i bi n ng i thua tr n thnh ng i chi n th ng. Hy nh l y Alamo. L do th 2. Hy v t qua s hoi nghi. Tr i s p s p! Tr i s p s p? H u h t chng ta u bi t cu chuy n v ch g con, ch y quanh sn g v t thng bo m t s t n s s p n. Su th m trong tm h n c a m i chng ta u c m t ch g con, nh v y. T t c chng ta u l nh ng ch g con, khi n i s hi v s nghi ng che ph suy ngh c a chng ta. T t c chng ta u c nh ng m i nghi ng , i lo i nh: Ti khng khn ngoan. Ti khng kh nng. C r t nhiu ng i ti gi i hn ti. V nh ng m i nghi ng ny lm t li t chng ta. Ho c chng ta lun t h i: i u g s x y ra n u n n kinh t b kh ng ho ng ngay sau khi ti b ti n u t? i u g s x y ra n u ti khng lm ch c v khng th l y ti n l i? i u g s x y ra n u m i th

khng theo k ho ch? Ho c chng ta c nh ng ng i b n hay nh ng ng i ta yu m n lun nh c nh chng ta v nh ng thi u st c a chng ta b t k chng ta h i h chuy n g. H th ng ni: Sao anh l i ngh r ng anh c th lm c i u ch ? N u l m t t ng hay th t i sao khng ai ch u lm?, i u khng bao gi th c hi n c. Anh khng bi t anh ang ni g c ,... Nh ng l i l y nghi ho c ny th ng nhi t tnh n m c chng ta khng th b t tay hnh ng c n a. Trong lng chng ta c m t c m gic kh ng khi p, n chng ta khng ti n c ln pha tr c. V v y m ta ng l i v i nh ng g an ton v c h i vu t qua. Chng ta nhn i tri i khi chng ta ng i im b t ng v i m t kh i u nh t nh o trong c th . T t c chng ta u c m th y i u ny vo m t lc no trong cu c s ng, m t s ng i th ng xuyn hn nh ng ng i khc... Peter Lynch qu cng tri danh ti ng Fidelity Magenan ni r ng vi c c nh bo tr i s p cng gi ng

nh m t th ti ng n, m t t c chng ta u nghe th y. Ti ng n ny c t o ra trong u chng ta ho c n t bn ngoi, th ng l t nh ng ng i b n, gia nh ng nghi p ho c cc phng ti n truy n thng. Lynch nh c l i nh ng nm 1950, khi m i e do v m t cu c chi n tranh h t nhn ph bi n trn bo ch n n i ng i ta b t u xy d ng h m tr n lnh phng x d tr th c n v n c. N u lc y h u t ti n b c vo th tr ng m t cch khn ngoan thay v xy d ng h m tr n, c l ngy nay h tr nn sung tc v ti chnh r i. H u h t m i ng i u ngho v c h ni n chuy n u t l th gi i ny l i y nh ng "ch g con ch y quanh v la ln: Tr i s p s p! Tr i s p s p? V v nh ng ch g con ny u hi n di n trong m i chng ta, nn ph i r t can m m i khng cho nh ng l i n v s b t h nh u m tc ng ln m i hoi nghi v n i lo s c a b n. M t v d khc, ti m t ph n nh c a c t ti s n trong gi y ch ng nh n th ch p n thay v c t trong ti kho n. V i s ti n ny, ti ki m c kho n l i 16% m t nm, ch c ch n l nhi u hn con s 5% do ngn hng a ra. T ch ng nh n c b o m b ng b t ng s n v c hi u l c theo lu t php bang, cn t t hn h u h t cc ngn hng. Cch th c mua gip cho chng an ton. Chng ch khng c kh nng thanh ton ngay b ng ti n m t thi. V v y m ti xem chng nh nh ng ti kho n t 2 n 7 nm. H u nh m i khi ti k cho ng i khc nghe, nh t l n u h c t ti n trong ngn hng, r ng ti gi ti n b ng cch ny, h u ni nh v y l m o hi m. H cho ti bi t nh ng l do v sao khng nn lm th . Khi ti h i h l y thng tin t u, h ni t b n b hay t m t t p ch u t no . H khng bao gi lm i u ny, v h cho nh ng ng i ang lm i u bi t l do t i sao khng nn lm. L i nhu n th p nh t m ti mong i l 16%, nhng nh ng ng i y nghi ng th lun s n sng ch p nh n 5%. S hoi nghi c ci gi qu t. Quan ni m c a ti l chnh nh ng hoi nghi v y m th ny lm cho ng i ta ngho i trong khi c th gi i ang ch b n giu ln. Ch v nghi ng v bm vu vo s an ton m ng i ta c ngho mi. Nh ti ni, xt v m t k thu t th thot kh i vng Rat Race l m t vi c r t n gi n, khng c n ph i h c th t cao m i lm c. Nhng chnh s hoi nghi lm l n b i m i ng i.

Ng i cha giu ni: Nh ng ng i y m th khng bao gi chi n th ng. S nghi ng cng v i n i lo s chnh l hai nhn t t o nn m t ng i y m th . Nh ng ng i y m th th hay ph bnh, cn nh ng ng i chi n th ng th phn tch m i vi c. Ng i cha giu gi i thch r ng nh ng l i ch trch lm cho ng i ta m qung, cn nh ng l i phn tch l i gip con ng i sng m t ra. S phn tch gip ng i chi n th ng nh n ra nh ng c h i m ng i khc b qua, v y chnh l cha kha c a m i thnh cng. Trong th tr ng ch ng khon, ti th ng nghe ng i ta ni: Ti khng mu n m t ti n. , v y th i u g lm cho h ngh l ti hay nh ng ng i khc thch c m t ti n ch ? H khng lm ra ti n v h ch n khng m t ti n. Thay v phn tch s vi c, h t ch i m t phng ti n u t y quy n l c khc Trong th tr ng ch ng khon, ti th ng nghe ng i ta ni: Ti khng mu n m t ti n. , v y th i u g lm cho h ngh l ti hay nh ng ng i khc thch c m t ti n ch ? H khng lm ra ti n v h ch n khng m t ti n. Thay v phn tch s vi c, h t ch i m t phng ti n u t y quy n l c khc Thng 12 nm 1996, ti p xe i d o v i m t ng i b n ngang qua tr m xng c a ng i hng xm. Anh ta nhn b ng bo v th y gi d u tng. (xin ni thm l anh b n ti lun m m t kh i u t lo l ng, hay cng c th g i anh ta l m t ch g con. V i anh ta, b u tr i th ng xuyn s p s p). Khi v nh, anh ta ni v i ti v nh ng con s th ng k cho th y gi d u s ti p t c tng ln nh th no trong nh ng nm t i. Nh ng thng tin ny ti cha bao gi nghe ni n, d r ng ti ang s h u m t s l n c ph n quan tr ng c a m t cng ty d u hi n t i. V i nh ng thng tin ny, ngay l p t c ti b t u tm ki m v pht hi n ra m t cng ty d u m i tinh ang tm ki m cc m d u. Ng i mi gi i c a ti r t h ng th v i cng ty m i ny, v ti mua 15.000 c ph n v i gi m t c ph n l 65 xu. Thng 2 nm 1997, cng anh b n ny cng ti i ngang qua tr m xng y, v r rng l gi ti n m i lt d u tng ln g n 15%. M t l n n a, ch g con l i lo l ng v phn nn. Ti th ch m m c i v trong thng ging nm 19971 cng ty d u b nh c a ti thnh cng v tr gi 15.000 c ph n kia tng ln n 3$ m t ph n. V gi d u s cn tng ln n a n u nh nh ng g anh b n ti ni l s th t. Thay v ph i phn tch m i chuy n, nh ng ch g con ny l i khng ch u suy ngh. N u h u h t m i ng i u hi u c r ng m t l nh "stop" lm vi c nh th no trong vi c u t th tr ng ch ng khon, h n s c nhi u ng i u t chi n th ng hn l nh ng ng i u t ch chu c l y th t b i. L nh stop n gi n l m t l nh trong my tnh cho php t ng bn cc c ph n khi gi b t u h , gip b n gi m thi u vi c b thua l v tng t i a l i nhu n. N l m t cng c c ch cho nh ng ng i s bi m t mt. M i khi ti th y ng i ta t p trung qu nhi u vo chuy n Ti khng mu n hn l nh ng g h th c s mu n, ti bi t r ng ti ng n trong u h qu l n. Nh ng ch g con chi m lnh u c c a h v

ang la um ln: Tr i s p s p. V v y m h n trnh nh ng g h khng mu n, nhng h ph i tr m t ci gi qu l n. C th h s khng bao gi t c nh ng g h mu n. Ng i cha giu hay k chng ti nghe cu chuy n v i t Sanders v ng th ng k t lu n: Hy lm nh i t Sanders lm. Nm 66 tu i Sanders lm n th t b i v ph i s ng b ng nh ng t m ngn phi u phc l i x h i. Khng h n n lng, Sanders b t u i vng quanh n c M bn cng th c lm mn g rn. Ng i ta quay lng l i v i ng c 1009 l n tr c khi c ai g t u c y. V Sanders l i tr thnh m t tri u ph l a tu i m h u h t m i ng i u b cu c. Ng i cha giu ni v Harlan Sanders: ng y l m t con ng i can m v ngoan c ng. V v y, n u b n c m th y nghi ng v e ng i tr c m t v u t no , hy lm nh i t Sanders lm v i ch g con c a ng. ng rn n ln. L do th 3. S l i bi ng. Ng i b n r n th ng l nh ng ng i l i bi ng nh t. Ta nghe nhi u nh ng cu chuy n v m t nh kinh doanh ph i lm vi c v t v ki m ti n v chu c p y cho v con. ng ng i l trong vn phng nhi u gi li n v em vi c cng ty v nh lm c nh ng ngy cu i tu n. M t ngy kia, ng tr v v ph i i m t v i m t ngi nh tr ng. V con ng b i. ng bi t gi a hai v ch ng ang c r c r i, nhng ng v n thch lm vi c hn l c ng c l i m i quan h , v v y m ng m c v ti p t c lao vo cng vi c. M t h t tinh th n, cng vi c c a ng tr t di v cu i cng th ng m t vi c. Ngy nay, ti th ng g p nhi u ng i r t b n b u v i ti s n c a h . V cng c nh ng ng i r t b n b u lo l ng cho s c kh e c a h . u cng m t l do c . H b n r n, v h xem vi c b n r n l m t cch n trnh ci g m h khng mu n ph i i m t. Khng ai bi t i u . Nhng t su th m trong tm h n, h bi t. Th c s , n u b n nh c nh h th h th ng tr l i b ng cch n i gi n hay cu k nh. N u h khng b n lm vi c hay b n r n v i nh ng a tr , h th ng b n xem truy n hnh, cu c, chi gn hay i mua s m. Tuy nhin! su trong tm h n, h bi t r ng h ang n trnh m t i u quan tr ng. l d ng l i bi ng thng th ng nh t. L i bi ng b ng cch gi cho mnh b n b u. Th cch i u tr b nh l i bi ng l g? Cu tr l i l: m t cht tham lam. Nhi u ng i trong chng ta th ng xem s tham lam hay thm mu n l nh ng i u x u. M ti th ng ni: Ng i tham lam l ng i x u. Tuy nhin, m i chng ta u ao c c c nh ng th p, m i hay nh ng v t ng nghnh. ki m ch n i ham mu n ny, th ng th cc b c ph huynh tm cch ngn ch n b ng cch xem l m t t i l i. M thch la chng ti: Con ch ngh n b n thn mnh thi. Con khng bi t l con c cc anh ch n a hay sao?" Cn cha ti th thch ni: "Con mu n cha mua cho con ci g v y? Con ngh cha m c ra ti n hay sao? Con t ng ti n m c trn cy h ? Con bi t chng ta ch ng giu c g m.

Khng ph i nh ng l i ni m chnh s sai l m trong cn gi n d i cng nh ng l i ni m i lm ti nh mi. C nh ng cu ni sai l m theo ki u khc nh: Cha hy sinh c i mua n cho con. Cha mua n cho con v cha bao gi cha c c n khi cn nh . Ti c m t ng i hng xm khng kh gi g, nhng ci gara c a ng l i ch a y chi c a b n tr n ch ng u xe vo c. Nh ng a tr con ng c m i th m chng i h i. L i ni c a mi ng c a ng l: Ti khng mu n chng ph i n m tr i c m gic thm kht nh ti h i nh . ng khng c g dnh d m cho vi c h c hnh c a chng hay cho tu i gi c a mnh, nhng b n tr th c m i th chi m ng i ta ch t o ra. G n y ng v a c m t t m th tn d ng m i v d n b n tr di Las Vegas chi. ng ni b ng m t gi ng hy sinh to l n: "Ti lm m i vi c cho b n tr ." Ng i cha giu th ng c l i, hi m khi ng cho khng Mike v ti ci g. Thay vo , ng h i: "Cc con s lm th no mua c n? K c h c ph i h c chng ti cng ph i t chi tr . i u ng mu n chng ti h c chnh l qu trnh t c m c ch mnh mong mu n. Ng i cha giu c m chng ti ni: Ti khng mua n i v t . Thay v th , ng yu c u con ci ph i ni r ng: Lm th no mua c v t ? L do ng a ra l cu ni Ti khng mua n i khi n u c b n ngng lm vi c. Cn cu ni: Lm th no mua c v t ? s gip b n m tr c ra, bu c b n ph i suy ngh v tm ki m cu tr l i. Nhng quan tr ng nh t, ng i cha giu c m th y cu ni Ti khng mua n i l m t l i ni d i. ng ni: "Tinh th n con ng i r t m nh m . N bi t r ng n c th lm c m i vi c." Khi u c b n l i bi ng ni r ng: "Ti khng mua n i," tinh th n n i gi n, cn u c l i bi ng c a b n th c bo ch a cho l i ni d i c a n. Ci tinh th n la ln: D y i, hy n phng t p th d c i! V ci u l i bi ng than vn: "Nhng ti m t. Ti ph i lm vi c m t m i su t ngy r i." Ho c l ci tinh th n s ni: Ti mu n pht b nh v m t m i v i ci ngho l m r i. Ta hy i lm giu thi. Khi ci u l i bi ng s ni: "Ng i giu tham lam l m. V l i vi c phi n ph c l m. Nh th khng an ton. C th ti s lm m t ti n. Ti lm vi c nh th l qu r i. Ti c qu nhi u chuy n ph i lm. Hy xem t i nay ti ph i lm g ny. ng ch mu n ti hon thnh n vo sng mai y... Cu ni "Ti khng mua n i cn mang n n i bu n chn n a. Vi c khng t lo li u c d n n s n n lng v th ng l c tnh tr ng tr tr cng tnh lnh m n a. Cn cu ni Lm th no mua c? m ra c m t tri n v ng, s h ng th v ni m m c. V v y m ng i cha giu khng qu quan tm xem cc con ng mu n mua ci g m l lm th no mua c n, ng tin r ng c nh th m i t o ra m t u c m nh m v m t tinh th n nng ng.

Ti hi u c r ng ngy nay c hng tri u ng i ang mang m c c m t i l i v lng tham lam c a mnh. l m t quy nh c k hnh thnh ngay t khi h cn nh , khi h ham mu n c c nh ng th t t p hn... Khi ti quy t nh ph i thot kh i vng Rat Race, m i chuy n ch n gi n l m t cu h i: "Lm th no ti khng c n ph i lm vi c u t t m t t i n a?" V u c ti b t u a ra nh ng cu tr l i v cc gi i php. Ph n kh khn nh t l ph i u tranh v i quan ni m c a cha m ti r ng ng ch ngh v b n thn mnh nh th . Hay T i sao con khng ngh cho nh ng ng i khc? v nh ng cu tng t nh m lm cho ti th m nhu n c m gic t i l i v s tham lam c a mnh. Nh v y, lm cch no nh b i c s l i bi ng? Cu tr l i l m t cht tham lam. N u khng c m t cht tham lam, b n s khng khao kht c c nh ng i u t t hn v s khng th ti n b c. Th gi i pht tri n l nh m i ng i trong chng ta u mu n c m t cu c s ng t t p hn. C c nh ng pht minh m i l v chng ta mu n c nh ng th t t hn. Chng ta n tr ng v h c hnh chm ch v chng ta mu n lm m t vi c g gi i hn. V v y, b t c khi no b n th y mnh ang l ng trnh m t vi c m b n bi t l nn lm th i u duy nh t b n ph i t h i mnh l Ci g dnh cho ti?" Hy tham lam m t cht. l phng thu c t t nh t ch a s l i bi ng. Tuy nhin, qu tham lam cng khng t t. Nhng theo ti, cu ni hay nh t l c a Eleanor Roosevelt: Hy lm nh ng g m tri tim b n cho l ng - v ng no th b n cng s b ph bnh. N u lm b n s b ch i r a, cn khng lm b n cng s b ch i r a. L do th 4. Thi quen. Cu c s ng l t m gng ph n chi u cc thi quen hn l s gio d c c a chng ta. Sau khi xem b phim "Conan do ngi sao i n nh Arnold Schwarzenegger ng, m t anh b n c a ti c ao: "Gi nh ti c c m t thn hnh p nh Schwarzenegger... H u h t cc chng trai khc u g t u ng . M t ng i b n khc ni: "Ti nghe ni lc tr c anh ta r t nh b v g y tr xng. ng y, ti cng nghe ni th m t ng i khc thm vo: Ti nghe ni anh ta p mnh t p th d c nh m i ngy. D nhin r i, ti c l anh ta s ph i lm th . M t ng i hay hoi nghi trong nhm ni: Cn khuya, ti c l anh ta sinh ra th r i. M thi ng ni chuy n Arnold n a, chng ta i u ng bia i Trn y l m t v d v vi c cc thi quen i u khi n cch c x c a con ng i. Ti nh c l n ti h i ng i cha giu v thi quen c a nh ng ng i giu. Cng nh m i khi, thay v tr l i th ng, ng mu n ti h c h i qua cc v d . ng h i: "Cha con th ng tr ha n khi no? phng t p h u

Ti ni: "Ngy u thng ! ng l i h i: "Th ng y c cn l i g khng? Ti ni: "R t t . Ng i cha giu b o: l l do chnh khi n ng y ph i lm vi c v t v . ng y c nh ng thi quen x u. Cha con th ng tr cho ng i khc tr c. ng y tr lng cho b n thn sau cng, nhng ch n u nh ng y c cht g cn l i. Ti ni: "Th ng th cha con khng cn g c . Nhng ng y ph i tr ha n m... Cha mu n ni l khng nn tr ha n hay sao? Ng i cha giu ni: "D nhin l khng. Vi c tr ha n dng lc l r t nn lm, nhng cha lun tr lng cho mnh tr c, ngay c tr c khi tr cho chnh quy n n a. Ti h i: "Nhng i u g s x y ra n u cha khng c ti n? Khi cha s lm g?" Ng i cha gi ni: Cng th thi. Cha s tr cho mnh tr c. Ngay c khi cha ang tng ti n cng v y. C t ti s n c a cha quan tr ng hn nhi u so v i chnh quy n. Nhng ng i ta khng theo i n cha ? C ch , n u cha khng tr ti n. Xem no, cha khng ni l khng tr . Cha ch ni l cha s tr cho mnh tr c, ngay c khi cha ang tng ti n thi... Nhng t i sao cha lm c nh th ? ng l c, con . Con ngh ai s phn nn nhi u hn n u con khng tr - con hay nh ng ng i ch n ? Cc ch n ch c ch n s la to hn con r i. Con s khng ni g n u nh con khng tr lng c cho mnh. Con th y y, sau khi tr lng cho mnh xong, p l c tr thu v tr cho cc ch n l n n n i bu c cha ph i tm ki m nh ng d ng thu nh p khc p l c tr n tr thnh ng l c c a cha. Cha ph i lm thm cc vi c khc, m nh ng cng ty khc, bun bn trong th tr ng ch ng khon, lm b t c vi c g mi n l cho nh ng ng i kia khng la ht mnh. p l c bu c cha ph i lm vi c tch c c hn, bu c cha ph i suy ngh v trn h t, n bu c cha ph i khn ngoan hn v ch ng hn m i khi ni n ti n b c. N u cha tr lng cho mnh sau, h n cha s khng b p l c no c , nhng cha s khnh ki t." Ngha l chnh n i s chnh quy n v nh ng ng i m cha thi u n thc y cha? ng y con . Con bi t cu chuy n v m t ng i y u u i cho ng i khc ct vo m t mnh cha? Ti g t u. Con th y m u qu ng co cho cc bi h c c t v rn luy n thn th trong truy n tranh.

, h u h t m i ng i u cho nh ng k hay b t n t y ct vo m t. Cha quy t nh t n d ng s s hi ny lm cho mnh m nh hn, trong khi ng i khc tr nn y u hn. Bu c mnh ph i ngh xem lm th no ki m thm ti n cng gi ng nh i t p th d c v lm vi c v i nh ng ci t v y. Cng b t cc c b p tinh th n c a mnh luy n t p th cha cng m nh hn. By gi th cha khng e ng i g nh ng ng i thu thu hay thu ti n ha n n a c . V v y m n u cha tr lng cho mnh tr c, cha s cng m nh hn, c v tinh th n v v ti chnh, ph i khng ? Ng i cha giu g t u, ti ni ti p: V n u cha tr cho mnh sau cng, ho c khng tr g c , cha s b y u i. Khi nh ng ng i nh ch cng ty, qu n l, ng i thu thu , thu ti n ha n v cc ch t s x y cha su t i. Ch v cha khng c nh ng thi quen t t v ti n b c. Ng i cha giu l i g t u: "Cng nh anh chng y u t b ct vo m t v y. L do th 5. Tnh kiu ng o. S kiu ng o l m t ci ti qu l n c ng v i s thi u hi u bi t. Ng i cha giu th ng b o ti: Nh ng g cha bi t gip cha ki m ti n, nh ng g cha khng bi t lm cho cha m t ti n. M i l n kiu ng o cha l i b m t ti n v khi t ra kiu ng o, cha th c s tin r ng nh ng g mnh khng bi t l khng h quan tr ng. Ti th y c nhi u ng i dng s kiu ng o nh m t t m bnh phong c che gi u s thi u hi u bi t c a mnh. i u ny th ng x y ra khi ti th o lu n cc v n ti chnh v i nh ng k ton vin hay th m ch l nh ng nh u t khc. H c th i ph ng b n thn h qua cu c th o lu n. V i ti th r rng l h khng bi t mnh ang ni g c . Ti khng mu n ni l h ni d i, nhng th t s l h khng ni th c. Nhi u ng i trong th gi i ti chnh v u t hon ton khng c khi ni m g v nh ng i u h ang ni. H u h t m i ng i trong ngnh cng nghi p ti n b c ny ch phun ra nh ng l i rao hng nh nh ng ng i bn xe hi c v y. Khi b n bi t r ng mnh khng hi u bi t v m t lnh v c no , hy b t u t gio d c chnh mnh b ng cch tm m t chuyn gia hay tm c m t cu n sch ni v lnh v c y.

CHNG 9 - S

KH I U

tr l i cu h i: "Ti c th b t u nh th no? ti th ng a ra phng php suy ngh m ti tr i nghi m qua m t th i gian di. Th c s r t d tm c nh ng v giao d ch l n. Ti th nh th y. Cng nh t p ch y xe p v y thi, sau m t cht l o o ban u th m i vi c cng gi ng nh n bnh v y. Nhng khi ni n ti n b c th quy t nh v t qua giai o n l o o ny l chuy n ring c a m i ng i.

 tm c m t v giao d ch c i tr gi hng tri u la, chng ta ph i ku g i n kh nng ti chnh b m sinh c a mnh. Ti tin r ng m i ng i chng ta u c m t kh nng ti chnh thin b m. V n l thin t ny hy cn yn ng v ang ch c nh th c. N ng yn v n n vn ha c a chng ta gio d c chng ta r ng s yu thch ti n b c l ngu n g c c a m i tai h a. N khuy n khch chng ta h c m t ngh nghi p c th lm vi c ki m ti n, nhng n khng d y chng ta ph i lm th no ti n b c lm vi c cho mnh. N b o chng ta ng lo l ng v v n ti chnh trong tng lai, v cng ty hay chnh quy n s chm sc cho chng ta khi ta v hu. Tuy nhin, cu i cng th chnh con ci c a chng ta, cng c gio d c trong h kh ng tr ng h c y nh v y, s ph i trang tr i nh ng i u . Nh ng g c truy n l i l hy lm vi c tch c c, ki m ti n v dng ti n, khi no tng b n th lun c th i m n. Khng may l a s ng i ta tin vo nh ng gio i u trn, n gi n v tm vi c v ki m ti n lun d dng hn nhi u. N u b n khng n m trong s ng ny, ti xin a ra 10 b c nh th c kh nng ti chnh thin b m c a b n. y l 10 b c m c nhn ti th c hi n v th y r t h u hi u. N u b n mu n lm theo m t vi i u trong s ny th r t t t. N u khng th hy d a vo kh nng ti chnh thin b m c a mnh pht tri n m t danh sch ring c a b n. Khi Peru v i m t ng i lm cng vi c o vng su t 45 nm, ti h i ng y v sao l i qu t tin m i ni. Nhng h u h t m i ng i u khng c

trong vi c tm vng nh v y. ng tr l i: Vng hu n luy n nhn th y n.

V qu l s th t. i v i b t ng s n, ti c th i ra ngoi v tr v v i b n hay nm v giao d ch l n trong m t ngy, trong khi m t ng i bnh th ng s i v khng tm th y g c , cho d c hai cng n m t vng nh nhau. Nguyn nhn l v h khng dnh th i gian pht tri n kh nng ti chnh thin b m c a mnh. 10 b c pht tri n kh nng ti chnh thin b m c a b n - y l qu trnh pht tri n m t quy n nng m Cha ban cho b n v n s th c s l m t quy n nng ch khi no b n c th i u khi n c n. 1. TI C N L DO HN L M T TH C T : S c m nh c a tinh th n. N u b n h i m i ng i xem h c thch c giu c v t do ti chnh hay khng, h s tr l i l "c. Nhng con ng ny c v qu di v ph i leo qu nhi u i ni trong khi ch c n lm vi c ki m ti n v trao s ti n cn d cho ng i mi gi i s d dng hn r t nhi u. C l n ti g p m t c gi tr m m ng c m t trong i bi thi Olympic c a M . Trong th c t , c gi ph i th c d y lc 4 gi sng m i ngy t p bi trong 3 gi tr c khi n tr ng. C khng th i gian tham gia ti c tng v i b n b vo nh ng t i th B y. Nhng c v n ph i h c v c t i m cao nh m i ng i khc. Khi ti h i i u g thc y c n m c c s hy sinh siu phm nh v y, c ni m t cch n gi n: "Ti lm i u cho b n thn mnh v cho nh ng ng i m ti yu m n. Chnh tnh yu gip ti v t qua tr ng i v hy sinh.

M t l do hay m t m c ch l s k t h p gi a ci mu n v ci khng mu n. Khi ng i ta h i ti nguyn nhn c a vi c mu n tr nn giu c l g, ti th ng tr l i: chnh l s k t h p gi a nh ng c m xc su s c "mu n" v khng mu n. Ti s li t k ra vi v d . u tin l ci khng mu n, v n t o ra ci mu n. Ti khng mu n ph i lm vi c u t t m t t i su t i. Ti khng thch ph i lm m t nhn vin su t i. Ti khng thch cha ti lun ph i lm vi c v t v su t i v b l y i ph n l n nh ng g ng y lm ra cho n ch t. Ng i giu th khng nh th . H lm vi c tch c c v truy n l i m i th cho con chu mnh. By gi l n ci mu n. Ti mu n r nh r i i du l ch vng quanh th gi i v s ng theo thch c a mnh. Ti mu n c th lm c nh th khi mnh cn tr . n gi n l ti mu n c t do. Ti mu n qu n l th i gian v cu c s ng c a chnh mnh. Ti mu n ti n b c ph i lm vi c cho ti. l nh ng nguyn nhn su kn gip ti ng d y, b c i ti p sau nh ng thua cu c v v p ng. Th cn nh ng ham mu n c a b n l g? N u chng khng m nh m , th c t kh khn c a con ng tr c m t c th s khi n b n n n lng y. 2. M I NGY TI U C NH NG L A CH N Quy n l c c a s ch n l a. y l l do chnh khi n ng i ta mu n s ng trong m t t n c t do. Chng ta mu n c quy n l a ch n. Lc nh , ti r t thch chi c t ph v khi tr ng thnh ti v n r t thch chi tr ny. Ti cn c m t ng i cha giu, ng i ch cho ti th y s khc bi t gi a ti s n v tiu s n. Ngay t lc cn nh , ti quy t ph i tr nn giu c, v ti bi t t t c nh ng g mnh ph i lm l h c cch ki m c ti s n, nh ng ti s n th c s . Ng i b n thn nh t c a ti, Mike, c s n m t c t ti s n trong tay mnh, nhng anh v n ch n ph i h c gi v pht tri n n. Nhi u gia nh giu c nh m t ti s n cc th h sau, n gi n v nh ng th h sau khng c hu n luy n tr thnh nh ng ng i qu n l ti s n t t. V i 90% dn s , giu c s em n l m r c r i. V v y m h ngh ra nh ng cu ni nh: Ti khng quan tm n ti n b c, Ti s khng bao gi lm gi u, Ti khng ph i lo l ng g, ti cn tr l m, Khi no ki m ra ti n, lc ti s ngh n chuy n tng lai hay Ch ng, v ti m i l: ng i lo vi c ti chnh. V n c a nh ng cu ni trn l chng c p i t nh ng ng i ch n cch suy ngh nh v y 2 th : m t l th i gian, ti s n qu nh t c a b n, v hai l s h c h i. B n khng c ti n, khng ph i l do bo ch a cho vi c khng ch u h c. Nhng l ci m hng ngy chng ta l a ch n, v th c hi n v i ton b th i gian, ti n b c v c nht chng vo u mnh c l quy n l c c a s ch n l a. T t c chng ta u c ch n l a. Ti ch n c giu c, v m i ngy ti u l a ch n nh th . HY U T VO VI C H C TR C TIN: Trn th c t , c t ti s n th c s duy nh t chnh l tr c c a b n, cng c quy n l c nh t m b n c kh nng chi ph i. Khi ti ni v quy n l c c a s l a ch n, m i chng ta u ang ch n xem mnh c n ph i nh nh ng g khi l n. B n c th xem MTV

su t ngy, c nh ng t p ch chi gn, h c lm g m hay n m t l p h c k ho ch ti chnh. H u h t m i ng i u ch b ti n ra mua s u t hn l ph i u t vo vi c h c cch u t tr c. G n y m t ng i b n c a ti, m t ph n giu c, m i b m t tr m. Tn tr m cu m m t m t chi c TV, VCR v khng ng n m t cu n sch no. Tng t nh v y, 90% dn s mua my truy n hnh v ch c kho ng 10% mua sch d y kinh doanh hay u t v nghi n ng m. Ti r t thch n nh ng h i ngh chuyn . Nm 1973, ti xem TV v th y qu ng co v m t h i ngh chuyn ko di 3 ngy v vi c lm th no mua b t ng s n m khng ph i tr ti n m t. Ti b ra 385 $ tham d v kha h c ny em l i cho ti nhi u tri u la. Nhng quan tr ng hn, n em sinh kh n cho ti. Ti khng ph i lm vi c g trong su t qung i cn l i n a ch nh m t kha h c ny. M i nm ti tham d t nh t l 2 kha nh v y. Ti thch nh ng cu n bng ghi m v ti c th nhanh chng quay l i t u. Ti nghe cu n bng c a Peter Lynch, c nh ng i u ng y ni m ti hon ton khng ng . Thay v t ra kiu ng o v ph phn ng, ti b m 1 nt rewind v nghe l i o n bng 5 pht c a ng t nh t l 20 l n hay nhi u hn n a. V b t thnh lnh, b ng cch lm cho u c mnh c i m hn, ti hi u c t i sao ng y l i ni nh th . Gi ng nh m t php th n thng v y. Ti c m th y d ng nh mnh v a m c m t cnh c a vo t t ng c a m t trong nh ng nh u t l n nh t th i i. Ti c th hi u th u m t cch su s c ngu n ti nguyn h c v n v kinh nghi m kh ng l c a ng. K t qu th c t l ti v n gi cch suy ngh c c a mnh, nhng l i c thm cch nhn c a Peter trong cng m t v n hay tnh hu ng tng t . Ti c hai cch ngh thay v ch m t. C thm m t cch phn tch v n theo khuynh h ng khc qu l v gi. Ngy nay ti th ng t h i mnh: Peter Lynch s lm i u ny nh th no? Hay Donald Trump, Warren Buffett, George Soros, h s gi i quy t th no?" Cch duy nh t c th thm nh p vo nng l c tinh th n kh ng l c a h l c n ph i khim t n ch u kh tm c hay l ng nghe nh ng g h ni. Nh ng ng i kiu ng o hay ph phn th ng l nh ng ng i c lng t tr ng th p v lun s m o hi m. B n th y , khi h c m t i u g m i, b n c n ph i ph m sai l m th m i c th hi u th u c t t c nh ng g mnh ang h c. N u b n c n y th c l s kiu ng o i v i b n khng thnh v n n a r i. Nh ng ng i kiu ng o hi m khi ch u c sch hay mua bng. T i sao ph i mua ch ? H l trung tm c a v tr c m. R t nhi u ng i thng minh th ng tranh ci hay t ra phng th khi c m t ki n khc mu thu n v i cch ngh c a h . Trong tr ng h p , ci g i l s thng minh, k t h p v i tnh kiu ng o s thnh ra "s khng hi u bi t." Chng ta u tin r ng nh ng ng i c h c v n cao l nh ng ng i khn ngoan, nhng b n cn i thu chi c a h th ng l i v nn m t b c tranh khc. M t ng i th c s thng minh lun cho n nh ng t ng m i, v chng c th b sung vo kh i ha h p nh ng t ng c tch

ly. L ng nghe quan tr ng hn ni. N u khng ph i l s th t th h n Cha khng ban cho chng ta hai tai v ch c m t mi ng. R t nhi u ng i ngh b ng mi ng, thay v l ng nghe ti p thu nh ng t ng v tri n v ng m i. H tranh ci m khng ch u t m t cu h i no. Ti khng c tinh th n Lm giu nhanh nh th ng th y h u h t nh ng ng i chi x s hay

cc con b c trong sng b c. C th ti c v n r i l i h t v n, nhng ti c, m t s rn luy n ng k . N u b n mu n li my bay, ti khuyn b n hy i h c tr c . Ti lun r t s ng s t tr c nh ng ng i mua ch ng khon hay b t ng s n m khng bao gi u t vo ti s n l n nh t - b c c a h . Ch mua m t hai ngi nh khng th bi n b n thnh m t chuyn gia b t ng s n c u. 3. CH N B N CHO C N TH N. S c m nh c a s giao thi p. Trn h t, ti khng ch n b n v tnh hnh ti chnh c a h . Ti c nh ng ng i b n th c s trung thnh v i ci ngho cng nh nh ng ng i b n c th ki m c hng tri u ng m i nm. V n l ti h c h i t t t c nh ng ng i b n c a mnh v th c c r ng mnh ang c g ng h c h i h . y c m t khc bi t m ti mu n lm r. Ti th y nh ng ng i c ti n th ng thch ni v ch ti n b c. Cn nh ng ng i b n m ti bi t l ang g p kh khn v ti chnh th khng thch ni n chuy n ti n b c, kinh doanh hay u t. H ngh r ng nh th l khi m nh ho c khng tr th c. Ti h c h i t t t c m i ng i v tm hi u nh ng g mnh khng nn lm Ti c vi ng i b n c th pht tri n c hn m t t la ch trong m t kho ng th i gian nh n. Ba ng i trong s h cng k l i m t hi n t ng gi ng nhau: nh ng ng i b n ngho c a h khng bao gi n h i xem lm th no c nh th , m h ch n h i xin m t trong hai th ho c c hai: 1. m t s ti n n , ho c 2. m t cng vi c. C NH BO: ng nn nghe theo nh ng ng i hay s hi. H c th r t ng m n, nhng khi ni n chuy n ti n b c, nh t l khi ni n chuy n u t th h gi ng nh ng ch g con c lun mi ng la Tr i s p s p. Lc no h cng c th cho b n bi t t i sao m t ci g s khng c k t qu . V n l m i ng i u l ng nghe h , nhng nh ng ng i ch p nh n cc thng tin m m b t h nh ny m t cch m qung cng l i l nh ng ch g con, nh th thi... N u b n xem CNBC, m vng c a cc thng tin u t, b n s th y h th ng c m t danh sch nh ng ng i c g i l cc chuyn gia. Khi m t chuyn gia ni th tr ng s s p ng i khc s ni l th tr ng s p bng n . N u khn ngoan, b n hy l ng nghe c hai ng i. Hy gi m t u c phng khong v c hai chuyn gia u a ra nh ng i m r t c l C nhi u ng i b n thn c khuyn ti nn trnh kh i nh ng v giao d ch. Vi nm tr c m t ng i b n ni v i ti r ng anh ta r t ho h ng v c c m t t gi y ch ng nh n g i ti n v i li su t 6%. Ti ni

anh ta l ti ki m c n 16% t chnh quy n nh n c. Ngy hm sau, anh ta g i cho ti m t bi bo ni r ng, vi c u t l r t nguy hi m. By gi hng nm ti nh n c 16% ti n li, cn anh ta v n ch c 6%. C th ni r ng m t trong nh ng i u kh nh t khi xy d ng ti s n l ph i chn th c v i chnh mnh v ph i s n sng khng i chung ng v i m ng. B i v trong th tr ng, m t m ng th ng n tr v th ng d b lm th t. N u c m t v lm n l n c ng ngay trang u c a m t t bo th trong h u h t cc tr ng h p l b n s n tr . Hy tm m t v giao d ch m i. Nh nh ng ng i chi l t sng th ng ni: "Lun lun c nh ng cn sng khc." Nh ng ng i h p t p b t cho k p m t cn sng tr th ng ch l nh ng ng i i d n d p. Cc nh u t khn ngoan khng c i u ch nh th tr ng. N u b l m t cn sng, h s tm t sng ti p theo v vo ng v tr k p th i khi chng n. i u ny r t kh v i h u h t cc nh u t v ph i mua m t th khng c a chu ng qu l kinh kh ng. Nh ng nh u t nht nht cng gi ng nh nh ng con c u i thnh m ng. Ho c chnh s tham lam li ko h vo khi nh ng nh u t khn ngoan ginh ph n xong v i m t. Nh ng nh u t khn ngoan b v n u t khi n cn cha ph bi n. H bi t r ng h ki m c l i nhu n khi mua ch khng ph i khi bn. H kin nh n ch i. Nh ti ni, h khng i u ch nh th tr ng. Cng nh m t ng i l t sng, h ph i vo v tr s n sng khi cn sng l n k ti p s p n. T t c nh ng i u ny u l thng m i n i b . C nh ng d ng thng m i n i b khng h p php v c nh ng d ng thng m i n i b h p php. Nhng d l d ng no th chng v n l thng m i n i b . Khc bi t duy nh t l b n ang cch xa "n i b n m c no. Ti n b c c lm t thng tin. B n

mu n nghe ni v m t cu c bng n s p t i, tham gia vo hay tch ra tr c cu c suy s p k ti p? Ti khng ni r ng hy lm i u m t cch b t h p php, nhng b n cng hay bi t s m th b n s cng c nhi u c h i t t ki m c l i nhu n v i m c r i ro t i thi u. l nh ng i u m b n b c th gip b n. V chnh l tr thng minh ti chnh. 4. N M V NG M T CNG TH C R I HY H C M T CNG TH C M I: Quy n l c c a vi c h c h i nhanh chng. Mu n lm ra bnh m, m i ng i lm bnh m ph i theo m t cng th c. V i vi c ki m ti n cng v y. l l do t i sao ti n cn c g i l "b t nho" (dough). H u h t chng ta nghe cu ni: n th no th ng i th no th ng i th y. Ti c m t cu tng t : "H c th

y. Ni cch khc, hy c n th n v i nh ng g b n h c t p v nghin c u, v u c b n c

kh nng tc ng m nh n n i b n s tr thnh nh ng g m b n a vo tr c mnh. V d , n u b n h c n u n, b n s c khuynh h ng tr thnh m t u b p. N u khng mu n lm u b p n a th b n ph i i h c thm m t ci khc, v d nh h c ngnh s ph m. Sau khi nghin c u v vi c gi ng d y, th ng th b n s tr thnh m t gio vin. V m i chuy n c tri i nh th . Hy l a ch n c n th n nh ng g mnh mu n h c.

Khi ni v ti n b c, ph n l n m i ng i lm theo m t cng th c chung m h h c c

tr ng.

l lm vi c ki m ti n. M t cng th c m ti th y c nh h ng r t l n trn th gi i l m i ngy, hng tri u ng i th c d y, i lm, ki m ti n, tr ha n, cn b ng thu chi, mua t cng tri chung v l i i lm ti p. l cng th c hay m t phng php c b n. N u b n m t m i v i nh ng g ang lm hay n u b n khng ki m ti n, n gi n l lc c n thay i cng th c ki m ti n c a b n. Khi 26 tu i, ti n m t l p h c cu i tu n c tn g i Lm th no mua nh ng b t ng s n bi t ch thu th n . Ti h c c m t cng th c. i u k ti p l ph i c rn luy n c th p d ng nh ng g mnh h c vo th c t . H u h t m i ng i u kh ng l i t i i m ny. Trong 3 nm, khi lm vi c v i Xerox, ti dng th i gian r nh c a mnh h c cch n m v ng ngh thu t mua b t ng s n t ch thu th n . Ti lm ra vi tri u la b ng cng th c ny nhng v i ngy nay th nh th l qu ch m ch p v c qu nhi u ng i ang th c hi n i u . V v y sau khi n m v ng cng th c , ti ti p t c tm ki m cc cng th c khc. Trong nhi u l p h c, d ti khng h dng n nh ng thng tin mnh h c tr c ti p nhng v n lun tm ki m nh ng thng tin m i. Ti tham gia nh ng l p h c ch dnh cho nh ng nh bun g o c i, nh ng l p h c cho nh ng nh bun hng ty ch n cng nh nh ng l p h c cho t t c m i ng i mu n h c. Ti tch kh i lin minh c a mnh, trong m t cn phng y nh ng con ng i c h c v ti n s v t l nguyn t v khoa h c khng gian. Tuy nhin, ti h c c nhi u th lm cho vi c u t ch ng khon v b t ng s n c a mnh c ngha hn v sinh l i nhi u hn n a. H u h t nh ng tr ng i h c m i thnh l p v i h c cng l p u c l p h c v l p k ho ch k ton ti chnh v u t truy n th ng. l nh ng ni tuy t v i b t u. V v y, ti lun tm ki m m t cng th c nhanh chng hn. l l do t i sao d cng c m t n n t ng kh thng th ng nhng trong m t ngy ti v n c th lm ra nhi u ti n hn nhi u ng i khc lm vi c su t i. Cn m t kha c nh khc c n lu . Th gi i thay i nh v bo ngy nay khng thm xt n ph n nhi u nh ng i u b n bi t, v th ng th nh ng i u b n bi t u c m t r i. Ci chnh l b n c th h c nhanh n m c no. K nng ny qu l v gi. N v gi v n u c th , n s gip b n tm ra nh ng cng th c - phng php ki m ti n nhanh hn. Lm vi c v t v ki m ti n ch l m t cng th c c m ng i ta ngh ra vo th i th ng c . 5. HY TR CHO MNH TR C

S c m nh c a k lu t b n thn. N u b n khng th ki m ch c chnh mnh th ng c lm giu. C th gia nh p qun i hay m t tn gio no c th t ki m ch chnh mnh. Th t ch ng c ngha g khi u t, ki m ti n r i l i qung n qua c a s . Chnh s thi u k lu t b n thn lm cho h u h t nh ng ng i trng s b ph s n sau khi trng hng tri u la. Chnh s thi u k lu t b n thn lm cho nh ng ng i c tng lng l p t c i ra ngoi v mua m t chi c xe hi hay lm m t chuy n du ngo n v sau th m c n ... Th t kh m ni b c no trong 10 b c ny l quan tr ng nh t. Nhng trn h t, y c l l b c kh th c hi n nh t n u khng ph i l m t ph n b n ch t c a b n. Ti dm ni r ng: chnh s thi u k lu t c nhn l nhn t khc bi t s 1 gi a ng i giu, ng i ngho v ng i trung lu. Ni m t cch n gi n, nh ng ng i c lng t tr ng v tinh th n ch u ng th p i v i cc p l c ti chnh s khng bao gi giu ln c. Nh ni, ti h c c m t bi h c t ng i cha giu l th gi i s x y con i. Th gi i x y nh ng ng i thi u kh nng t ki m ch v k lu t b n thn, v y h tr thnh n n nhn c a nh ng ng i c k lu t ring mnh. Trong nh ng l p h c kinh doanh m ti d y, ti th ng nh c m i ng i khng nn t p trung qu nhi u vo s n ph m hay d ch v c a mnh m hy t p trung vo vi c pht tri n k nng qu n l. Ba k nng quan tr ng nh t c n c b t u vi c kinh doanh ring l: 1. Qu n l vng quay ti n m t. 2. Qu n l nhn s . 3. Qu n l th i gian c nhn. C th ni r ng ba k nng qu n l trn c p d ng cho m i th ch khng ch cho cc doanh nghi p, l ba v n trong cu c s ng c a m i c nhn, m i gia nh, m i cng vi c kinh doanh, m i t ch c t thi n, m i thnh ph hay m i qu c gia. M i k nng u c nng cao nh k lu t b n thn. Ti khng bao gi xem nh cu ni c a ng i cha giu: Hy tr lng cho mnh tr c nh t. Nh ti ni, s hi u bi t ti chnh cho php ng i ta c cc con s , v cc con s k chuy n cho h nghe. Nhn vo b n k thu nh p v b n cn i thu chi c a ai , ti c th th y li u m t ng i hng h n ni hy tr cho mnh tr c" c th c s lm nh nh ng g h thuy t gio hay khng. M t b c tranh ng gi b ng hng ngn l i ni. V v y, m t l n n a hy so snh b n k ti chnh c a nh ng ng i tr lng cho mnh tr c v i nh ng ng i khc.

Nh ng ng i s tr cho mnh tr c:

Cng vi c Thu nh p
Chi ph Thu Th c n

Ti s n Ti t ki m u t

Tiu s n

Hy nghin c u s trn v ch xem b n c th th y c s khc bi t hay khng. Xin nh c l i l ph i hi u c vng quay ti n m t th b n m i hi u c cu chuy n. H u h t m i ng i ch nhn vo nh ng con s m khng c c g c . N u th c s c th hi u c quy n l c c a vng quay ti n m t, b n s nhanh chng nh n ra nh ng sai l m trong b c tranh k ti p, ho c t i sao hn 90% dn s ph i lm vi c c t l c su t i v c n n nh ng h tr c a chnh quy n nh phc l i x h i khi khng cn c th lm vi c n a. B n c th y khng? S trn ph n nh nh ng ho t ng c a m t c nhn ch n tr cho b n thn tr c. M i thng, h b ti n vo c t ti s n tr c khi tr chi ph hng thng. D c hng tri u ng i hi u c cu ni "Hy tr cho mnh tr cn hng trn th c t , h v n lun tr cho b n thn sau cng. Gi th ti c th nghe nh ng ti ng la t nh ng ng i tin t ng m t cch chn thnh vo vi c c n tr ha n tr c nh t, v ti ng ph n i c a nh ng ng i c trch nhi m lun tr ha n ng lc. Ti khng b o b n nn t ra v trch nhi m v ng tr ha n. Ti ni r ng hy lm theo nh ng g cu n sch ni, hy tr cho mnh tr c. V s trn l b c tranh k ton m t chnh xc hnh ng ch khng ph i nh b c tranh sau y:

Cng vi c Thu nh p Chi ph Thu Th c n Ti s n Tiu s n

Ti t ki m u t

C nhi u nm thng trong i ti, v m t nguyn nhn no m vng quay ti n m t t hn r t nhi u so v i cc ha n nhng ti v n lun tr cho mnh tr c. Cc nhn vin k ton c a ti kinh ho ng la ln: C quan thu v s t ng anh vo t. Anh s khng c dng lo i th tn d ng ny n a y! Ng i ta s c t i n m t! Ti v n c tr cho mnh tr c. V sao v y? V l s c m nh k lu t b n thn v s c m nh c a tinh th n, hay ni m t cch bnh dn hn, l s gan gc. Nh ng i cha giu d y ti trong thng u tin lm vi c v i ng y, h u h t m i ng i u cho th gi i x y mnh i. Hy can m i ng c dng n c v b n s giu ln. C th b n khng y u u, nhng khi ni n ti n b c th h u h t m i ng i u tr nn nht nht. D lun tr ha n sau cng nhng ti khn ngoan ti chnh khng b ri vo m t tnh tr ng kh khn. Ti khng thch ch u nh ng mn n tiu dng. Th c s th ti c r t nhi u mn tiu s n, nhng ti khng ph i tr ti n cho chng m ng i khc ph i tr cho cc tiu s n c a ti. l nh ng ng i thu nh. V v y, quy lu t u tin khi tr lng cho mnh tr c l khng b m c n . D tr ha n sau cng nhng ti ph i thu x p sao cho mnh ch ph i tr nh ng ha n nh khng quan tr ng m thi. Th hai, khi th nh tho ng b tng ti n, ti v n tr cho mnh tr c. Ti cho cc ch n la lng ln. Ti thch h t ra kin quy t v i mnh. V sao v y? V chnh nh ng ng i ny gip ti. H bu c ti ph i i ra ngoi v ki m nhi u ti n hn. V v y m ti lun tr cho mnh tr c, c u t ti n b c v c cc ch n la . Ni chung th d sao, ti v n th ng tr h ng h n m. V ch ng ti c m t uy tn tuy t v i. Chng ti khng mnh b p l c ph i s d ng s ti n ti t ki m hay thanh ton cc c ph n tr nh ng mn n tiu dng. Nh th l khng thng minh ti chnh. V y cu tr l i l: 1. ng v ng vo nh ng mn n qu l n m b n ph i tr . Hy chi ph t thi. Hy xy d ng ti s n tr c r i hy mua m t ngi nh l n hay m t chi c xe p. b k t vo vng Rat Race l m t i u khng thng minh cht no.

2. Khi b tng ti n, hy cc p l c xu ng b n lm nn chuy n v ng ln su vo vi c tiu xi hay u t qu m c. Hy dng p l c bu c thin t ti chnh c a b n ph i ngh ra nh ng cch ki m ti n m i v sau hy tr ha n i . H n sau b n s c th tng kh nng ki m ti n cng nh tr thng minh ti chnh c a mnh ln. Nhi u l n ti b k t vo tnh tr ng kh khn ti chnh v ph i tm cch t o ra nhi u thu nh p hn, trong khi v n trung thnh b o v nh ng ti s n trong c t ti s n c a mnh. Nhn vin k ton c a ti la lng ln v bi n i tm cch trang tr i, nhng ti v n nh m t ng i lnh anh dng b o v Pho i Ti s n c a mnh. Ng i ngho c nh ng thi quen ngho. M t thi quen x u ph bi n l tnh xi hoang. Ng i giu bi t r ng ch nn ti t ki m lm ra nhi u ti n hn ch khng ph i tr ha n. Ti bi t nh ng cu ny nghe c v th b o, nhng nh ti ni, n u b n khng c ng r n v i chnh mnh th th gi i s x y b n i. N u b n khng thch ph i ch u p l c ti chnh th hy tm m t cng th c cho ring mnh. M t cng th c t t l c t gi m chi ph, c t ti n vo ngn hng, tr thu thu nh p, mua cng tri b o m v gi m c s ng trung bnh. Nhng i u ny l i tri v i quy lu t tr cho mnh tr c. Quy lu t ny khng khuy n khch b n t hy sinh hay king khem ti chnh. S ng ph i c th h ng. N u b n ku g i thin t ti chnh c a mnh, b n c th t n h ng nh ng ni m vui trong cu c s ng, giu c v thanh ton h t ha n m khng ph i hy sinh cu c s ng ti p c a mnh. V chnh l tr thng minh ti chnh. 6. HY TR LNG H U HNH CHO NH NG NG I MI GI I: tr c nh ghi l Nh bn. Hay ti th y trn TV ngy nay, nhi u ng i t nh n l nh ng nh mi gi i h gi. Ng i cha giu d y chng ti hy lm theo i u ng c l i ng tin vo vi c tr cng h u hnh cho nh ng nh chuyn mn, v ti cng lm theo chnh sch . Ngy nay, ti c nh ng lu t s, k ton, nh ng nh mi gi i b t ng s n v nh ng ng i mua bn c ph n ch ng khon tuy t v i. V sao v y? V n u nh ng ng i ny c chuyn mn gi i th s ph c v c a h s em ti n n cho b n. V h cng lm ra nhi u ti n th ti s cng lm c nhi u ti n. Chng ta ang s ng trong th i i thng tin. Thng tin l v gi. M t ng i mi gi i ch ng khon c th cung c p thng tin cho b n hay dnh th i gian h ng d n b n. C m t s nh mi gi i ch ng khon s n sng lm vi c ny cho ti. M t s ng i d y ti khi ti c r t t hay khng c ti n, v cho n ngy nay ti v n cn lm vi c v i h .

Nh ng g ti tr cho m t ng i mi gi i ch ng khon l qu b nh so v i s ti n m ti ki m c nh nh ng thng tin h cung c p. Ti thch nh ng ng i mi gi i b t ng s n hay mi gi i ch ng khon c a ti ki m c nhi u ti n. V nh v y th ng c ngha l ti lm ra r t nhi u ti n. M t ng i mi gi i gi i s ti t ki m th i gian ki m ti n cho ti - v d nh khi ti mua m t mi ng t tr ng v i gi 9.000 $ v bn i v i gi 25.000 $, nh m ti c th mua c chi c Porch nhanh hn. M t ng i mi gi i l tai m t th tr ng c a b n. H ti c th nh chi gn. m i ngy th cho ti. V thay v ph i n th

Cng v y, trong suy ngh c a ti, nh ng ng i t i bn nh khng xem tr ng th i gian c a mnh. T i sao ti ph i ti t ki m vi ng trong khi ti c th dng th i gian ny ki m c nhi u ti n hn ho c dnh th i gian bn nh ng ng i mnh yu m n? i u ti th y bu n c i nh t l r t nhi u ng i ngho hay ng i trung lu lun cho ti n hu h ng nh hng t 15 n 20% d ph c v c t cch m y i n a, nhng h l i phn nn v ph i tr cho ng i mi gi i t 3 n 7%. H thch cho ti n nh ng ng i lm tng chi ph c a h , nhng l i h kh c v i nh ng ng i gip h pht tri n ti s n. Nh th l khng thng minh ti chnh. Khng ph i t t c cc nh mi gi i u ngang ti ngang s c. i u khng may l h u h t cc nh mi gi i ch l nh ng ng i bn hng. C th ni r ng nh ng ng i bun bn b t ng s n l nh ng ng i t h i nh t. H bun bn nhng b n thn h s h u r t t hay khng h c m t b t ng s n no c . C m t khc bi t r t l n gi a ng i mi gi i nh c a v ng i mi gi i u t. V i u l c th t v i nh ng ng i mi gi i ch ng khon, ngn phi u, qu cng tri v b o hi m th ng t g i mnh l nh thi t k ti chnh. Cng nh trong truy n c tch, b n ph i hn r t nhi u con ch th m i tm ra m t hong t th c s . Hy ghi nh cu ni c k ny: ng bao gi h i m t ng i bn sch gio khoa n u b n c n m t cu n sch gio khoa. Khi ph ng v n m t nh chuyn mn lm vi c lnh lng, u tin l ti ph i tm hi u xem h c bao nhiu ti s n hay ch ng khon v h ph i tr thu bao nhiu ph n trm. Ti p d ng i u cho nh ng lu t s thu v cng nh k ton vin c a mnh. Ti c m t k ton vin c kinh doanh ring. C y lm k ton cho ti nhng c y kinh doanh b t ng s n. Ti cng t ng c m t k ton vin l m t nhn vin k ton kinh doanh nh , nhng anh ta khng c b t ng s n no c . Ti thay anh ta v chng ti khng c cng ngnh kinh doanh yu thch. Hy tm m t ng i mi gi i m b n th c s yu thch. Nhi u ng i mi gi i s dnh th i gian hu n luy n b n, v c th h s l ti s n t t nh t b n c c. Hy i x t t v i h v h u h t h s t t v i b n. N u t t c nh ng g b n ngh n l c t gi m hu h ng c a h th t i sao h ph i n v i b n ch ? Nh ti ni tr c y, m t trong nh ng k nng qu n l quan tr ng l qu n l nhn s . Nhi u ng i ch qu n l c nh ng ng i km thng minh hn h v c t quy n l c hn h . Nhi u vin qu n l mi mi khng c thng ch c v h ch bi t cch lm vi c v i nh ng ng i d i quy n m khng bi t cch lm vi c v i c p trn. K nng th c s l qu n l v tr lng h u cho nh ng ng i gi i hn mnh

trong m t lnh v c k thu t no . l l do t i sao cc cng ty th ng c m t ban gim c. B n cng nn nh th . V chnh l s thng minh ti chnh. 7. HY LM M T NG I T NG QU DA : Khi nh ng ng i da tr ng u tin n nh c chu M , h r t s ng s t b i nhi u nt vn ha c a

ng i da chu M . V d n u m t ng i da tr ng b l nh, ng i da s p m n cho anh ta. C t ng l m t mn qun n khi ng i da i l i ci m n anh chng da tr ng th ng r t b c mnh. Ng i da cng r t b c mnh khi nh n ra r ng ng i da tr ng khng mu n tr n l i. V v y m ra i thu t ng Ng i da t ng qu., Ch n gi n l m t s hi u l m v vn ha thi. Trong th gi i c a nh ng c t ti s n, lm m t ng i da t ng qu l m t i u r t quan tr ng i v i ti s n. Cu h i u tin c a nh ng nh u t snh i u l: Bao lu th ti c th l y ti n l i? H cng mu n bi t h c th l y khng nh ng g, cng l m t ph n cng vi c. l l do t i sao nh ng kho n ROI, hay ti n l i u t (Return of and on Investment), l r t quan tr ng. V d , ti tm ra m t s l t trong vng ang b t ch thu th n . Ngn hng i gi 60.000 $, ti t gi 50.000 $ v h ch p nh n, n gi n v trong cu c u th u, ti a ngay m t t sc 50.000 $. H bi t r ng ti ang ni chuy n nghim ch nh. H u h t cc nh u t s ni: Anh l trm t b n ti n m t ? Nh n m t gi y bo n c ph i t t hn khng? Cu tr l i cho tr ng h p ny l khng. Cng ty u t c a ti cho thu nh ngh ma ng, v i ci gi 2.500 $ m t thng su t 4 thng ma ng trong nm. Trong ma vn khch, ng i nh c cho thu v i gi 1.000 $ m t thng. Ti l y l i v n trong kho ng 3 nm. Gi th ti s h u ti s n ny, n ti n cho ti t thng ny qua thng khc. V i ch ng khon cng v y. Th ng th ng i mi gi i c a ti s g i i n v khuyn ti nn chuy n m t l ng ti n ng k vo nh ng c ph n c a m t cng ty m anh ta c m th y n s p s a i m t n c c lm tng v t gi tr c ph n, v d nh tuyn b m t s n ph m m i ch ng h n. Ti s chuy n ti n vo trong th i gian kho ng m t tu n n m t thng, trong khi gi tr c ph n ang tng ln. Sau , ti rt s v n ban u ra v khng ph i lo l ng g v s dao d ng c a th tr ng n a, v s v n ban u quay v v s n sng lm vi c v i nh ng ti s n khc. V v y m ti n ti p t c i vo r i i ra, v ti s h u m t ti s n hon ton t do v m t k thu t. Th c s l r t nhi u l n ti b m t ti n. Nhng ti ch chi v i s ti n m ti c th m t. C th ni r ng trung bnh 10 l n u t th ti nh trng ch hai ho c ba l n, nm ho c su l n l khng c g c , cn th s thua m t hai hay ba l n. Nhng ti gi i h n s thua l c a mnh ch trong s ti n ti c vo lc . V i nh ng ng i ght ph i m o hi m, h b ti n vo ngn hng. V ni cho cng th ti t ki m v n t t hn khng lm g c . Nhng c n ph i m t th i gian r t lu m i c th l y ti n l i c, v trong h u h t tr ng h p, b n ch ng c nh n khng th g c .

Trong m i v u t c a ti, lun ph i c m t b n i, m t ci g khng m t ti n. M t kho d tr nh , m t m nh t tr ng, m t ngi nh, m t c ph n ch ng khon, m t cao c vn phng. V ph i l m t t ng t m o hi m hay gi i h n r i ro. C nh ng cu n sch vi t ring v ch ny nn ti khng mu n nh c n y. Ray Kroc, hay ng ch c a t p on Mcdonald's n i ti ng, bn hamburger khng ph i v ng thch n hamburger m v ng mu n c khng nh ng b t ng s n d i cc c quy n c a cng ty. V v y nh ng nh u t khn ngoan ph i nhn xa hn ROI (ti n l i u t). M t khi l y ti n l i, b n ph i c thm nh ng ti s n khc m khng ph i m t ti n. Nh th m i l thng minh ti chnh. 8. TI S N XA X PH M S c m nh c a vi c t p trung. Con c a b n ti c m t thi quen r t x u l hay t s ch n ng cu i cng trong ti. M i 16 tu i n mu n c chi c xe hi c a ring mnh v i l do: T t c b n b con u c cha m mua cho xe hi ring. Th ng b mu n l y s ti n ti t ki m c a n v i h t thnh ti n m t. Khi th cha n g i i n cho ti. Theo anh, ti c nn cho n lm th khng? Hay ti nn lm nh nh ng b c ph huynh khc l mua h n chi c xe cho n? Ti tr l i: i u s lm gi m p l c cho anh trong m t tng lai g n, nhng lm nh th , anh s d y n i u g trong tng lai xa? Anh th dng ci mong mu n c m t chi c xe ny v khuy n khch con mnh h c c ci g xem sao? Hai thng sau, ti g p l i anh ta v h i. Con trai anh c chi c xe m i cha? Cha. Nhng ti cho n 3.000 $ mua xe. Ti ni n hy dng s ti n ny thay v dng ti n ti t ki m h c i h c c a n. Ti ni: , anh th t r ng ri y! Khng u. Ti cho n s ti n ny v i m t i u ki n. Ti lm theo l i khuyn c a anh, l i d ng khao kht mu n mua xe c a n n c th h c c ci g . Th i u ki n g? , u tin chng ti m b chi c a anh ra, tr chi Vng quay ti n m t y m. Chng ti chi v th o lu n r t lu v cch s d ng ti n b c sao cho khn ngoan. Sau ti t mua di h n t bo Wall Street Journal v m t s sch v th tr ng ch ng khon cho n. R i sao n a? Ti b o 3.000 $ ny l c a n, nhng n khng c tr c ti p dng s ti n ny mua xe. N c th dng mua bn ch ng khon, tm m t ng i mi gi i ch ng khon ring v khi n lm ra c 6.000 $ t 3.000 $ ny th n c th dng phn n a mua xe v phn n a dnh n khi vo i h c.

Ti h i: V k t qu th no? , ban u n bun bn r t may m n, nhng vi ngy sau th thua h t s l i. Sau n l i c ti n li. n hm nay th n ch cn kho ng 2.000 $ thi, nhng s ti n li th ang tng ln. N c t t c nh ng cu n sch ti mua v n cn n th vi n m n thm nh ng cu n khc n a. N c ng u nghi n t Wall Street Journal, tm cc h ng d n v bi t xem CNBC thay v MTV. S p t i ch c n ch cn 1.000 $ thi, nhng s l i t c v nh ng g n h c c th r t nhi u. N bi t l n u lm m t ti n, n s ph i i b thm 2 nm n a. Nhng d ng nh n khng cn quan tm g n chuy n c . Th m ch n cn t ra khng h ng th v i ci xe hi v n tm c m t tr chi khc vui hn nhi u! Ti h i: Th n u n lm m t h t ti n th sao? phng lao th ph i theo lao thi. Ch ng th ti n m t m i th lc ny cn hn l ch n khi n b ng tu i chng ta r i m i b t n ph i m o hi m. V l i, 3.000 $ ny l s ti n t t nh t m ti u t cho vi c h c c a n. Nh ng g n h c s gip ch cho n su t i, v c v nh n b t u bi t coi tr ng ti n b c. Ti ngh n s khng cn t n ng xu cu i cng trong ti n a u. Nh ti ni trong ph n Tr cho mnh tr c, n u m t ng i khng n m c s c m nh k lu t b n thn th t t nh t l ng nn lm giu. Trong th i gian u, qu trnh pht tri n vng quay ti n m t t c t ti s n trn l thuy t l r t d dng, nhng chnh s c ch u ng tinh th n khi i u khi n ti n b c m i l chuy n kh. Trong th gi i tiu dng ngy nay, nh ng quy n r bn ngoi r t d y ti n c a chng ta qua c t tiu s n. V s ch u ng tinh th n km m ti n b c ch y ra nguyn nhn c a ci ngho v vi c ph i v t l n v i ti chnh. Ti a ra nhi u v d s h c v s thng minh ti chnh, nhng trong tr ng h p ny, chnh kh nng ch huy ti n b c m i lm ra ti n. N u chng ta cho 100 ng i m i ng i 10.000 $ vo u nm th theo ti, n cu i nm m i chuy n s nh sau: 80 ng i s khng cn g c . S th t th nhi u ng i s ph i mang nh ng mn n l n v h tr ti n m t cho nh ng chi c xe hi, t l nh, TV, VCR hay m t k ngh no . 16 ng i s tng c s 10.000 $ ny kho ng 5% n 10%. 4 ng i s c th tng n 20.000$ hay ln n hng tri u la. Gi ng nh m i ng i khc, ti cng thch nh ng th xa x ph m. Khc bi t ch l m t s ng i mua nh ng th xa x ph m ny b ng th tn ni c s c khng c y u nh t. l

d ng. N l m t ci b y ng ni ny trng ni n . V i r t nhi u ng i khi mu n mua m t chi c Porsche, cch d nh t l g i i n cho ngn hng vay n . Cn ti, thay v ch n cch t p trung vo c t tiu s n, ti ch n s t p trung vo c t ti s n c a mnh. Nh m t thi quen, ti bi n nh ng mong mu n c tiu xi thnh ngu n c m h ng thc y thin t ti chnh c a mnh trong vi c u t.

Ngy nay, chng ta th ng m n ti n c c nh ng th ta mu n thay v t p trung lo ki m ti n. Cch ny qu l d dng hn trong th i gian ng n nhng l i v t v hn trong th i gian di. l m t thi quen x u m chng ta, d l m t c nhn hay m t qu c gia, cng th ng xuyn m c ph i. B n hu n luy n mnh v nh ng ng i thn lm ch ti n b c cng s m ch ng no th cng t t ch ng n y. Ti n b c l m t quy n l c hng m nh. Khng may l ng i ta th ng cho s c m nh c a ti n b c ch ng l i mnh. N u b n c m t tr thng minh ti chnh khng cao, b n s khng th gi c ti n. N s khn ngoan hn b n. M n u ti n b c khn ngoan hn b n th b n s ph i lm vi c cho n su t i. lm ch ti n b c, b n c n ph i khn ngoan hn n. Khi ti n s lm theo nh ng g b n yu c u. N s tun l nh b n. Thay v ph i lm m t n l cho ng ti n, b n s l ch nhn c a n. chnh l s thng minh ti chnh. 9. C N C NH NG ANH HNG. S c m nh c a chuy n th n tho i. Khi cn nh , ti r t khm ph c Willie May, Hank Aaron, Yogi Berra. H l nh ng ng i anh hng. L m t a tr , ti mu n c nh h . Ti mu n bi t m i th v h v ti mu n c gi ng nh h . Khi cn l m t a tr 9 - 10 tu i, m i l n nh bng hay ch p bng, ti khng cn l ti n a. Ti tr thnh Yogi hay Hank. l m t trong nh ng cch h c c tc ng m nh nh t m khi l n ln chng ta th ng m t. Chng ta lm m t nh ng ng i anh hng c a mnh. Chng ta lm m t s ngy th c a mnh. Hm nay, ti nhn b n tr chi bng chy g n nh. Trn sn bng, chng khng cn l Johny b

b ng n a, chng l Michael Jordan, Sir Charles hay Clyde. B t ch c hay tranh ua v i nh ng ng i hng c a mnh l m t cch h c th c s m nh m . V l l do t i sao khi m t ng i nh O. J. Simpson nh m t danh d , nhi u ng i la k ch li t. C nhi u th cn hn c m t phin ta x n. l s m t i m t anh hng. Nhi u ng i l n ln v i h , knh tr ng h v mu n c gi ng nh h . Th m b t thnh lnh, ta ph i gi s ch mnh ra kh i con ng i y. Khi l n hn, ti c thm nh ng anh hng khc. Ti c nh ng ng i hng chi gn nh Peter Jacobsen, Fred Couples v Tiger Woods. Ti b t ch c nh ng c nh c a h v c s c c t t c nh ng g ni v h . Ti cng c nh ng ng i hng nh Donald Trump, Warren Buffett, Peter Lynch, George Soros v Jim Rogers. L n hn cht n a, ti bi t v cu c s ng c a h cng nh ti bi t ERA v RBI c a nh ng ng i hng bng chy c a ti v y. Ti lm theo nh ng g m Warren Buffett u t vo v c m i th ni v quan i m c a ng i v i th tr ng. Ti c sch c a Peter Lynch hi u ng ch n cc c ph n nh th no. V ti c sch ni v Donald Trump, c tm hi u xem ng thng l ng v dn x p cc v giao d ch ra sao. Cng nh khi ti c m th y mnh khng ph i l mnh lc s p nh bng, khi ang nghin c u th tr ng hay ang i u nh m t v giao d ch, trong ti m th c, ti lun hnh ng v i s b o d n c a Trump. Hay khi phn tch m t khuynh h ng, ti nhn n nh th Peter Lynch ang nhn v y. Khi c nh ng ng i

hng, chng ta c th rt ra c m t ngu n l c gh g m t thin t c a chnh mnh. Nhng nh ng ng i hng cn lm c nhi u vi c hn l ch truy n c m h ng cho chng ta. H lm cho m i th tr nn d dng. Chnh vi c lm cho m i th d dng hn thuy t ph c chng ta mu n lm c nh h . N u ng i khc lm c th mnh cng lm c. Khi ni n chuy n u t, r t nhi u ng i c m th y vi c qu kh khn. Thay vo , hy i tm m t ng i anh hng c th lm cho m i chuy n c v d dng hn. 10. HY D Y V B N S C H C S c m nh c a vi c cho i. C hai ng i cha c a ti u l gio vin. Ng i cha giu d y ti m t bi h c m ti em theo su t i, l s c n thi t c a lng t thi n hay s cho i. Ng i cha c h c th c cao cho ti r t nhi u th i gian v ki n th c, nhng g n nh khng bao gi cho ti n. Nh ti ni, ng b o r ng ng s cho n u ng c ti n d. D nhin l r t hi m khi c m t s d no. Ng i cha giu cho c ti n l n s gio d c. ng tin t ng ch c ch n vo vi c ch u thu th p phn. ng lun ni: "N u b n mu n c ci g , b n ph i cho i tr c ." N u ch c ghi l i m t t ng cho b n, ti s ghi l i cu ni . M i khi b n c m th y mnh ang ngho hay ang c n m t ci g , tr c tin hy cho i ci mnh mu n v n s tr l i g p nhi u l n. hon ton l s th t i v i ti n b c, tnh b n, mnh yu hay ch m t n c i. Ti bi t th ng khng ai mu n lm th c , nhng v i ti i u lun x y ra. Ti tin vo quy lu t c i c l i v ti cho i nh ng g ti mu n. Ti mu n c ti n nn ti cho ti n, v n quay l i g p nhi u l n. Ti mu n bun bn nn ti gip ng i khc bun bn v ti c th bn c hng. Ti mu n c c h i g p g nn ti gip ng i khc giao ti p, v nh m t php th n, nh ng c h i g p g l i n v i ti. C m t cu ni c xa: Cha khng c n ph i nh n, nhng con ng i l i c n ph i cho. Ng i cha giu th ng ni: Ng i ngho tham lam hn ng i giu. ng gi i thch r ng m t ng i giu th ng cung c p ci g m nh ng ng i khc c n c. Su t nh ng nm thng trong i, m i khi ti c m th y tng qu n, thi u ti n hay c n gip , ti ch n gi n i ra ngoi hay suy ngh xem mnh mu n g v quy t nh cho n i. V khi ti cho i, n lun lun quay l i. i u ny nh c ti nh l i cu chuy n v m t anh chng ng i trong m l nh gi v i m t ng c i trn tay, anh ta ht ln v i ci l s i ph b ng: Khi no my cho tao m t t l a th tao m i b cui vo. V m i khi ni n ti n b c, tnh yu, h nh phc, bun bn hay giao d ch, mong b n hy nh r ng: u tin ph i cho i ci b n mu n v r i n s quay l i. Th ng th ch c n qu trnh suy ngh xem ti mu n g v lm sao em cho ng i khc nh ng g ti mu n cng lm pht sinh m t dng ch y ho phng. M i khi c m th y ng i ta khng c i v i mnh, ti m m c i v i h v ni: Xin cho v nh m t php mu b ng c nhi u ng i m m c i v i ti. Qu th c th gi i ch l m t t m gng soi l i chnh mnh.

V v y m ti ni: Hy d y m i ng i v b n s c h c. Ti th y r ng mnh cng nhi t tnh d y cho nh ng ng i mu n h c th mnh cng h c c nhi u hn. N u mu n h c v ti n b c, hy d y i u cho ng i khc. M t dng t t ng m i v nh ng i u c bi t t t p hn s n v i b n. Cng c i lc ti cho i v khng c g quay l i hay nh ng th nh n c l i khng ph i th ti mu n. Nhng sau khi xem xt v t v n mnh k hn, ti th y r ng trong nh ng tr ng h p nh th , th c s ti cho nh n ch khng ph i l cho m cho. Cha ti d y cc gio vin v ng tr thnh m t gio vin ng u. Ng i cha giu lun d y nh ng ng i tr tu i cch kinh doanh c a ng. Khi nhn l i, chnh s r ng ri cng nh ng g h bi t lm cho h khn ngoan hn. Trong th gi i ny c nh ng quy n l c m nh m hn chng ta r t nhi u. B n c th t mnh t c chng, nhng v i s gip c a nh ng quy n l c ny th m i vi c s d hn nhi u. T t c nh ng g b n c n l ph i r ng ri v i nh ng g mnh c, v cc quy n l c s r ng ri l i v i b n.

CHNG 10: M T S

VI C PH I LM

V n cn mu n nhi u hn? y l m t s vi c ph i lm Nhi u ng i khng tho mn v i 10 b c trn c a ti. H thys chng tri t l hn l hnh ng. Ti ngh r ng hi u c tri t l cng quan tr ng nh hnh ng v y. C nhi u ng i mu n lm m khng suy ngh v c nh ng ng i ch mu n ngh m khng mu n lm. V v y v i nh ng ng i mu n lm nh ng g b t u, ti xin chia s v i b n m t s i u ti lm d i d ng tm t t: hy ng ng lm nh ng g b n ang lm. Ni cch khc, hy ngh tay m t cht v suy ngh ci g ti n tri n cn ci g khng ti n tri n. M t nh ngha c a s in r l lm cng m t vi c nhng l i mong c c m t k t qu khc. Hy ngng nh ng g khng ti n tri n v tm xem c g m i lm khng. Hy tm ki m nh ng t ng m i. c nh ng t ng u t, ti i n nh sch v tm nh ng cu n sch ni v cc ch khc nhau. Ti g i chng l cc cng th c. Ti mua nh ng cu n sch lm th no ni v nh ng cng th c m ti khng bi t g v chng c . V nh trong hi u sch, ti tm th y cu n 16 gi i php ph n trm c a Joel Moskowitz. Ti mua cu n sch v em v c. HNH NG! Ngy k ti p, ti lm theo chnh xc nh ng g cu n sch ni. T ng b c m t. Ti tm nh ng m i h i b t ng s n trong vn phng lu t s v ngn hng. H u h t m i ng i khng b t tay vo hnh ng, ho c h m i nghe theo nh ng i u ng i khc bn tn v cng th c m i m h nghin c u. Ng i hng xm c a ti cho ti bi t nh ng l do t i sao gi i php 16% s khng ti n tri n. Ti khng nghe anh ta v anh ta cha bao gi lm i u c . Hy tm m t ng i t ng lm nh ng g b n mu n lm. R h i n tra. H i h nh ng m o nh , nh ng k x o trong kinh doanh. V t ch ng nh n thu b o m 16%, ti n s thu trong t nh v tm m t nhn vin lm vi c . Ti th y c y cng ang u t vo thu b o m. Ngay l p t c ti m i c i n tra. C y vui v ni m i th c bi t v ph i lm i u nh th no. Sau b a tra, c dnh sut bu i chi u ch v cho ti. Ngy hm sau, nh s gip c a c m ti tm c hai ti s n l n v b t u tch lu c 16% l i nhu n k t . Ch m t m t ngy c sch, m t ngy b t tay vo vi c, 1 gi n tra v 1 ngy ki m c 2 v giao d ch l n. Hy n l p h c. Ti tm trong thng bo thng tin v nh ng l p h c m i m mnh quan tm. Nhi u l p khng ph i m t ti n hay ch ph i t n m t chi ph nh . Ti cng tham gia v tr chi ph cho nh ng h i ngh chuyn l n v nh ng i u mnh mu n h c. Ti giu c v khng ph i lm vi c v t v , n gi n l nh

nh ng kho h c ny. C nhi u ng i b n khng tham gia h c, h b o ti lng ph ti n b c, sonng h v n ph i nai lng ra lm vi c. Hy ra gi. Khi mu n c m t m nh b t ng s n, ti xem xt nhi u ti s n v vi t vi dng ra gi. N u b n khng bi t m t ci gi h p l l g th ti cng khng bi t. l cng vi c c a cc nhnvin b t ng s n th c s . H a ra ci gi. Ti ch ph i lm cng t vi c cng t t. M t ng i b n mu n ti ch cho c y cch mua nh. Vo ngy th 7, c y v m t nhn vin cng ti i xem xt 6 cn h . B n cn r t t h i, nhng hai cn cn l i th kh t t. Ti b o c y hy ra gi cho c 6 cn, nhng ch a ra n a gi ti n ch nh i h i m thi. C gi v ng i nhn vin sut n a ln cn au tim. H ngh nh th th t ki m nh v xc ph m ng i bn, nhng ti cho r ng th c s l anh chng nhn vin kia khng mu n ph i lm vi c v t v qu. V v y h khng lm g c v ti p t c i tm m t v giao d ch khc t t hn. Khng c chuy n ra gi g h t, v c b n c a ti v n cn ang tm ki m m t v giao d ch ng n, v i 1 ci gi h p l. Nh th b n s khng bi t gi h p l l bao nhiu cho n khi bn kia mu n giao d ch v i b n. H u h t ng i bn hng u ra gi cao. R t hi m khi m t ng i bn hng i ci gi th p hn gi tr th c c a n. Bi h c rt ra t cu chuy n ny: hy ra gi. Ai khng ph i l m t nh u t th ng khng bi t ci c m gic khi bn m t th g nh th no. Ti c m t m nh b t ng s n m ti mu n bn hng thng nay, v ti khng quan tm n vi oc gi th p n m c no. Ng i ta c th ra gi b ng 10 con l n v ti cng r t hi lng. Khng ph i l v ci gi m l v c ng i quan tm n n. C th ti s ph n i n u ph i trao i v i m t nng tr i chn l n. Nhng tr chi ny ho t ng nh th . Tr chi mua bn ny r t vui th. Hy nh i u . N r t vui th v n ch l m t tr chi thi. Hy ra gi v s c ai tr l i: c thi. V ti lun cho gi v i m t c kho n gi i thot. Trong b t ng s n, ti dng nh ng t ng nh v i s ng c a c ng s kinh doanh. Ti khng bao gi ni r c ng s kinh doanh c a ti l ai. H u h t m i ng i khng bi t r ng c ng s khinh doanh c a ti chnh l con mo trong nh. N u h ch p nh n ci gi m m ti l i khng mu n vuh giao d ch ny n a, ti s g i i n v nh ni chuy n v i con mo c a mnh. Ti ni nh ng i u ng ng n nh th b n th y r ng tr chi ny d dng v n gi n n m c v v n. R t nhi u ng i lm cho m i chuy n ph c t p ln v khi n chng tr nn nghim tr ng qu m c. Tm m t v giao d ch c l i, m t vi c kinh doanh ng n, nh ng con ng i thch h p, nh ng nh u t t t hay b t c ci g cng u nh m t cu c h n. B n ph i ti p c n th tr ng, ni chuy n v i nhi u ng i, tr gi nhi u, thng l ng, ph n i v ch p nh n. Ti bi t c nh ng ng i ch ng i nh ch i n tha i reo, nhng tr ohi b n l Cindy Crawford hay Tom Cruise, n u khng t t nh t b n nn i ra ch , ho c ra siu th . Tm ki m ra gi, ph n i, thng l ng r i ch p nh n ton b qu trnh di n bi n c a g n nh m i vi c trn i.