Đấu trường đẫm máu (Phần 1)

V.
BLAXCÖ IBANHÏX
ÀÊËU TRÛÚÂNG
ÀÊÎM MAÁU
TÖ CHÛÚNG dõch
TRÊÌN VIÏÅT giúái thiïåu
NHAÂ XUÊËT BAÃN VØN HOÅC

HAÂ NÖÅI - 2000
Dõch theo baãn dõch tiïëng Phaáp
AREÂNES SANGLANTES
(Sangre y Arena)
cuãa G. Heárelle
Nhaâ xuêët baãn Calmann-Leávy - Paris - 1922
4 Àêëu trûúâng àêîm maáu
LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU
Nùm 1867, taåi thaânh phöë cûãa söng Valùngx trïn

àêët Têy Ban Nha, Töí quöëc cuãa àaåi vùn haâo
Xecvùngtex(1) laåi sinh ra möåt ngûúâi con àïí kïë tuåc sûå
nghiïåp vùn chûúng cuãa nhûäng thiïn taâi ài trûúác :
VIXETE BLAXCO - IBANHEX (Vicente Blasco -
Ibanhex). Luác naây, vûâa àuáng böën nùm trûúác ngaây nöí
ra cuöåc àuång àêìu lõch sûã àêìu tiïn quyïët liïåt nhêët trïn
thïë giúái giûäa vö saãn vaâ tû saãn, - CÖNG XAÄ PARI- Vaâ
thïë laâ, tûâ khi sùæp ra àúâi cho àïën suöët tuöíi thanh xuên
trong hún ba mûúi nùm cuöëi cuâng cuãa thïë kyã XIX,
Blaxcö - Ibanhex hoaân toaân àûúåc nuöi dûúäng trong cao
traâo àêëu tranh giai cêëp gay gùæt trïn moåi lônh vûåc cuãa
àúâi söëng xaä höåi, tûâ kinh tïë, chñnh trõ, àïën tû tûúãng,
triïët hoåc, vùn hoåc, nghïå thuêåt...
(1) Xeácvùngtex: Àaåi vùn haâo Têy Ban Nha Miguel de Cervanteâs,
thïë kyã XVI, taác giaã kiïåt taác Àön Kihötï.
http://ebooks.vdcmedia.com
5 V.Blaxcö Ibanhïx
"Àêy, cuöåc àêëu tranh lan toaân thïë giúái

Khuêëy khöng trung hai chûä Tûå Do"...
"Ta àûáng dêåy, khöng hïì khuêët phuåc
Ngaä xuöëng röìi, laåi àûáng dêåy hiïn ngang"
"Àêëu tranh naây, laâ trêån cuöëi cuâng"...
Nhûäng khuác quên haânh êëy tûâ àêët Cöng xaä vang
sang Têy Ban Nha vaâ khùæp Chêu Êu, huâng traáng vaâ
tha thiïët, cùm húân vaâ yïu thûúng. Ngoån gioá tûå do, dên
chuã laâm bûâng dêåy rêët súám têm höìn giaâu caãm xuác cuãa
Blaxcö, möåt têm höìn khao khaát tûå do, thûúng yïu
nhûäng con ngûúâi bõ àoåa àaây trong cuöåc söëng töëi tùm.
Blaxcö Ibanhex lúán lïn giûäa nhûäng ngûúâi ngheâo bïn

doâng söng Guaàalavia àöí ra Àaåi Têy Dûúng, trong
vuâng Anàaludi maâu múä coân mang nhûäng dêëu tñch
kiïën truác cuãa möåt vûúng quöëc Höìi giaáo trûúác thïë kyã
thûá XIII. Söng nûúác hoâa vúái soáng dêåy trong têëm loâng
cêåu thiïëu niïn thöng minh. Trûúác mùæt cêåu laâ möåt àaåi
dûúng bïình böìng vö têån nhûäng àùæng cay, nhûäng àoåa
àaây vaâ chïët choác, laâ möåt Têy Ban Nha nhûác nhöëi
nhûäng ung nhoåt cuãa möåt chïë àöå quên chuã muåc naát, laâ
möåt Chêu Êu raån nûát àang baâng hoaâng trûúác tiïëng seát
cuãa Cöng xaä Pari.
Múái mûúâi saáu tuöíi, Blaxcö Ibanhex àaä rúâi quï
hûúng ài Madrit, thuã àö Têy Ban Nha, tòm möåt con
àûúâng lêåp thên phuâ húåp vúái hoaâi baäo: Blaxcö muöën
viïët vùn, nhûng trong möi trûúâng anh mú ûúác laåi àang
diïîn ra möåt cuöåc àêëu tranh giûäa hai traâo lûu tiïën böå
vaâ suy àöìi trong nïìn vùn hoåc phûúng Têy. Blaxcö bùæt
nhõp dïî daâng vúái traâo lûu tiïën böå nhû möåt leä àûúng
nhiïn mang tñnh quy luêåt phaát triïín têët yïëu cuãa möåt
baãn chêët nhên àaåo. Ngoâi buát treã traân sûác söëng söi
àöång vaâ laåi giaâu tûúãng tûúång àûúåc luyïån trong caác baâi
baáo, truyïån ngùæn àêìu tay, chôa vaâo caái xaä höåi àang
quay cuöìng giûäa cún löëc àiïn loaån cuãa àöìng tiïìn, danh
voång vaâ sa àoåa, caái xaä höåi cuãa nhûäng "Àöng Xaluyxtú",
"Àöng Xïda" trong Ruy Blax (vúã bi kõch lõch sûã nöíi
tiïëng cuãa Vñchto Huygö vïì Têy Ban Nha). Taâi nùng
cuãa Blaxcö Ibanhex naãy sinh trong möëi quan hïå
khùng khñt cuãa öng vúái cuöåc söëng, trong hoaåt àöång
thûåc tiïîn khöng taách rúâi vúái chñnh trõ àûúng thúâi. Möëi
quan hïå naây laâm cú súã cho nhûäng saáng taác cuãa öng
sau naây vaâ laâ möåt nhên töë quyïët àõnh võ trñ cuãa öng
trïn vùn àaân thïë giúái. Hiïín nhiïn àoá chñnh laâ möåt
nguyïn nhên cú baãn nhêët khiïën öng trúã thaânh möåt
trong nhûäng ngûúâi thaây cuãa chuã nghôa hiïån thûåc trong
nûãa cuöëi thïë kyã XIX vaâ àêìu thïë kyã XX. Giûäa cuöåc
khuãng hoaãng suy àöìi cuãa caác traâo lûu vùn hoåc àang
thoaái hoáa, Blaxcö Ibanhex àaä nöíi bêåt lïn nhû möåt biïíu
tûúång cuãa möåt sûác maånh kiïn cûúâng trong hoaåt àöång
vùn hoáa Têy Ban Nha. Öng gêy laåi àûúåc caái caãm hûáng
àang mêët ài vïì thúâi hoaâng kim cuãa nïìn vùn hoåc Nghïå
thuêåt Têy Ban Nha trong giai àoaån Phuåc hûng cuöëi
thïë kyã XVI. Ta laåi thêëy úã Blaxcö Ibanhex àiïìu maâ ta
àaä thêëy úã nhaâ vùn vô àaåi, ngöi sao saáng vônh cûãu cuãa
Têy Ban Nha Xeácvùngtex, sûå àöìng caãm sêu xa vúái
nhên dên vaâ loâng yïu nûúác nöìng naân xuêët phaát tûâ
möåt traái tim noáng boãng nhûäng yïu thûúng.
Chaâng thanh niïn ngoaâi hai mûúi tuöíi Blaxcö
Ibanhex êëy àaä lao vaâo, cuäng say mï nhû anh say mï
vùn hoåc, nhûäng hoaåt àöång chñnh trõ chöëng chñnh thïí
quên chuã Anphöngxú àïå tam vaâ Hoaâng thaái hêåu
Crixchin. Blaxcö Ibanhex gia nhêåp möåt Nhoám caách
maång. Bõ khuãng böë gùæt gao, anh phaãi tröën ra nûúác
ngoaâi, vûúåt qua vuâng nuái Pyrïnï phên chia ranh giúái
Têy Ban Nha - Phaáp, sang Pari, thuã àö höm qua cuãa
nïìn tûå do Cöng xaä.
Hai nùm sau, Blaxcö trúã vïì nûúác tham gia Phong
traâo Cöång hoâa cuäng vêîn vúái yá thûác chöëng chïë àöå quên
chuã vaâ tû saãn taân baåo àang àeâ nùång lïn Töí quöëc öng.
Öng lêåp ra túâ baáo Nhên dên (El Pueblo) noái vïì nhên
dên theo àuáng caái tïn cuãa noá, vïì nhûäng àau thûúng,
nhûäng khaát voång vaâ ruãi ro cuãa hoå. Öng muöën taái taåo
qua caách nhòn cuãa öng cuöåc söëng cuãa quï hûúng öng
theo àuáng yá nghôa thûåc chêët cuãa noá, núi öng àaä tñch
luäy àûúåc nhûäng tû liïåu phong phuá tûâ cêy coã, söng nuái
àêët Valùngx àïën nhûäng con ngûúâi àõa phûúng

Anàaludi. Têåp truyïån ngùæn Nhûäng mêîu chuyïån úã
Valùngx (1893) ra àúâi múã àêìu cho haâng loaåt tiïíu
thuyïët Gaåo vaâ thuyïìn (1894); Hoa thaáng Nùm (1895);
Maãnh àêët bõ nguyïìn ruãa (1899); Giûäa nhûäng cêy cam
(1900); Buân vaâ sêåy (1902).
Cûá xem nhûäng nùm sinh cuãa caác taác phêím àoá cuäng
àaä thêëy caái sung sûác cuãa cêy buát treã êëy àïën nhûúâng
naâo. Thûúâng laâ möîi nùm möåt cuöën! Luác Têåp truyïån vïì
Valùngx ra àúâi, Blaxcö múái ngoaâi hai mûúi nhùm tuöíi;
öng àûúåc bêìu laâm nghõ viïån thaânh phöë. Cûúng võ naây
giuáp öng coá àûúåc nhûäng àiïìu kiïån vêåt chêët cêìn thiïët
àïí têåp trung vaâo saáng taác vaâ hoaåt àöång quêìn chuáng.
Nùm 1898, cuöåc àúâi laåi thûã thaách Blaxcö vúái sûå
buâng nöí cuãa cuöåc chiïën tranh Têy Ban Nha - Myä
nhùçm giaânh giêåt nhûäng àêët àai Nam Myä maâ Têy Ban
Nha àaä chiïëm àoaåt tûâ nhûäng thïë kyã trûúác. Maáu dên
laânh Têy Ban Nha vaâ dên thuöåc àõa laåi àöí xuöëng cho
tuái vaâng vaâ thõ trûúâng cuãa chuã nghôa tû baãn àaä bûúác
sang giai àoaån cuöëi cuâng cuãa noá. Blaxcö khöng khoãi
ngêåm nguâi trûúác nöîi thöëng khöí cuãa nhên dên. Lo súå
trûúác sûå phaãn ûáng cuãa öng, boån cêìm quyïìn trong nûúác
àaä bùæt giam öng ngay tûâ nhûäng ngaây àêìu cuãa cuöåc
chiïën tranh phi nghôa. Caánh cöíng nhaâ tuâ laåi möåt lêìn
nûäa ngùn caách öng vúái cuöåc söëng tûå do vaâ saáng taác.
Thûåc tiïîn phong phuá vaâ nhûäng kinh nghiïåm baãn
thên, duâ cay àùæng vêîn laâ nhûäng ngûúâi thaây dêîn dùæt
öng khöng luâi bûúác. Tñnh chiïën àêëu trong vùn phong
Blaxcö mang àêåm neát caái baãn chêët chiïën àêëu cuãa
riïng öng; Blaxcö khöng dûâng chên trïn con àûúâng
cuãa sûå nghiïåp maâ öng àaä theo àuöíi tûâ luác tuöíi coân rêët
treã. Vaâ, öng laåi viïët. Möåt chên trúâi phoáng khoaáng múã
ra trûúác mùæt öng cuâng vúái sûå phaát triïín cuãa möåt quaá
trònh nhêån thûác vaâ cùm thuâ àaä àûúåc saâng loåc qua thûåc
tïë cuöåc söëng. Sûå rung caãm cuãa öng ài vaâo chiïìu sêu
hún. Öng muöën dûång lïn nhûäng bûác tranh àúâi thûåc sûå
phaãn aánh caái xêëu xa, caái taân aác, caái mùåt traái bêín thóu
phuã nhiïîu àiïìu cuãa giai cêëp phong kiïën vaâ tû saãn
àang söëng giaâu sang phuâ phiïëm trïn nhûäng àau khöí
vaâ ngheâo àoái cuãa nhên dên. Blaxcö choån loaåi truyïån
têm lyá xaä höåi vaâ ài vaâo thïí loaåi naây vúái möåt baãn lônh
àaä trûúãng thaânh vûúåt bêåc. Cuäng vêîn gêìn nhû möîi
nùm möåt truyïån. Nhûäng tiïíu thuyïët Dûúái boáng thaánh
àûúâng (1903); Keã ngoaåi lai (1904); Hêìm coá rûúåu, Bêìy
lang thang (1905); Àêëu trûúâng àêîm maáu (1908) kïë
tiïëp nhau nhû nhûäng böng hoa möîi buöíi saáng laåi thêëy
thïm möåt böng röå núã.
Sang Chêu Myä la-tinh, öng laâm nghïì kinh doanh,

xêy dûång möåt trang traåi khaá lúán úã Achentina nhûng
chùèng bao lêu thò phaá saãn. Trúã laåi Têy Ban Nha vúái
nhûäng caãm xuác múái vaâ nhûäng vöën söëng haãi ngoaåi,
Blaxcö laåi viïët möåt loaåi truyïån daâi ruát ra tûâ nhûäng sûå
kiïån lõch sûã trong möëi quan hïå Têy Ban Nha vúái Chêu
Myä: Maãnh àêët cuãa moåi ngûúâi (1912); Nhûäng con baåch
tuöåc (1914)... Cuöåc àaåi chiïën thïë giúái lêìn thûá nhêët
buâng nöí, Blaxcö àûáng dêåy chöëng chiïën tranh bùçng
ngoâi buát tiïën cöng, vaåch trêìn nhûäng töåi aác cuãa àïë quöëc
Àûác. Ba cuöën tiïíu thuyïët söi àöång tñnh chiïën àêëu vaâ
giaâu tñnh nhên àaåo nöëi tiïëp nhau ra àúâi tûâ 1916 àïën
1919: Böën kyå sô trong cuöën saách Khaãi huyïìn (1916);
Biïín cuãa chuáng ta (1918), Keã thuâ cuãa phuå nûä (1919).
Nhiïìu truyïån cuãa Blaxcö àûúåc dõch ra nhiïìu thûá tiïëng
úã nhiïìu nûúác, àûúåc chuyïín thaânh nhûäng kõch baãn àiïån
aãnh vaâ sên khêëu. Quêìn chuáng Têy Ban Nha cuäng nhû
quêìn chuáng Chêu Êu vaâ Chêu Myä la-tinh tòm thêëy
trong caác truyïån cuãa öng nhûäng con ngûúâi cuãa hoå vaâ
möåt nguöìn vûâa an uãi vûâa cöí vuä toaát ra tûâ têëm loâng
nhaâ vùn àaä àùåt vaâo taác phêím. Tïn tuöíi Blaxcö
Ibanhex nöíi lïn bïn nhûäng nhaâ vùn kiïåt xuêët trong
lõch sûã vùn hoåc phûúng Têy nhû möåt ngûúâi kïë tuåc kiïn
cûúâng truyïìn thöëng hiïån thûåc úã thúâi kyâ baãn lïì giûäa
hai thïë kyã.
Cuöëi àúâi mònh, Blaxcö Ibanhex vêîn khöng rúâi hoaâi
baäo phêën àêëu cho möåt xaä höåi Têy Ban Nha tûå do, dên
chuã vaâ tön troång nhên phêím. Öng cöng nhiïn chöëng
Primö àúâ Rivúra (Primo de Rivera), möåt viïn tûúáng
quên phiïåt, thêu toám caã quyïìn haânh, aáp àùåt chïë àöå
àöåc taâi trïn àêët nûúác Têy Ban Nha suöët tûâ 1923 àïën
1930. Tiïëc rùçng Plaxcö khöng tiïëp thuå àûúåc aánh saáng
cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc, khöng nhêån thûác àûúåc
vai troâ lõch sûã cuãa giai cêëp vö saãn maâ öng àaä may
mùæn àûúåc chûáng kiïën trong àúâi mònh hai sûå kiïån chêën
àöång toaân thïë giúái: Cöng xaä Pari vaâ Caách maång thaáng
Mûúâi Nga. Thïë giúái quan cuãa öng bõ haån chïë, öng
khöng chó ra àûúåc möåt löëi thoaát cho nhûäng söë phêån
àau khöí; vai troâ cuãa nhên dên lao àöång, nhûäng ngûúâi
coá sûá mïånh lõch sûã toaân thïë giúái coân múâ nhaåt trong
caác taác phêím cuãa öng.
Bõ chïë àöå àöåc taâi khuãng böë, Blaxcö Ibanhex laåi möåt
lêìn nûäa rúâi Töí quöëc Têy Ban Nha. Lêìn naây, öng chaåy
sang Cöt Àaduyva (Cöte d' Azur) thuöåc vuâng duyïn
haãi úã miïìn Nam nûúác Phaáp. Taåi àêy öng viïët nhûäng
taác phêím cuöëi cuâng: Ngûúâi chuã cuãa biïín caã (1925);
Chuyïën voâng quanh thïë giúái cuãa möåt nhaâ tiïíu thuyïët
(1927).
Blaxcö Ibanhex mêët nùm 1928 trong luác úã àêët nûúác
öng chïë àöåc taâi Primö àúâ Rivúra vêîn coân töìn taåi thïm
hai nùm cuöëi cuâng cuãa noá. Nhûng röìi, hïët hoåa Rivúra,
àûúåc mêëy nùm dên chuã, Têy Ban Nha laåi rúi vaâo möåt
tai hoåa khuãng khiïëp hún: hoåa phaát xñt Frùngcö. Blaxcö
Ibanhex ra ài maâ hoaâi baäo cuöëi cuâng chûa àaåt àûúåc.
Chó coân laåi nhûäng taác phêím, nhûäng vuä khñ reân bùçng
têm höìn vaâ trñ lûåc khöng mïåt moãi cuãa öng àïí cho hêåu
thïë. Chuáng töìn taåi vônh cûãu trong kho taâng vùn hoåc
quyá baáu cuãa loaâi ngûúâi, maäi maäi laâ nhûäng nhên chûáng
khöng thïí chöëi caäi vïì töåi aác cuãa möåt chïë àöå xaä höåi àaä
ài vaâo thúâi àiïím caáo chung cuãa noá.
ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU laâ möåt trong nhûäng

cöng trònh nghïå thuêåt vônh cûãu cuãa Blaxcö Ibanhex.
Noá phaãn aánh àuáng caái thûåc chêët cuãa xaä höåi maâ Maác
àaä nhêån xeát tûâ lêu rùçng: "ÚÃ Têy Ban Nha, giai cêëp
quyá töåc àaä taân luåi vêîn coân cöë baám lêëy nhûäng àùåc
quyïìn xêëu xa cuãa noá". ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU
khai thaác möåt phong tuåc trong lõch sûã nhûng khöng
dûâng úã sûå sao cheáp phong tuåc maâ àaä dûång noá thaânh
möåt saáng taåo vùn hoåc vúái nöåi dung hiïån thûåc giaâu tñnh
chiïën àêëu vaâ sûác truyïìn caãm maånh meä. Nöåi dung êëy
coân coá giaá trõ nhû möåt baãn aán vúái àêìy àuã nhên chûáng
söëng: úã àêëy naån nhên laâ chaâng mataào(1) xuêët thên tûâ
lúáp ngheâo vaâ bõ caáo laâ caã caái chïë àöå xaä höåi àang ngûå
trõ Têy Ban Nha.
Àoåc ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU, ngûúâi ta coá caãm
giaác nhûäng quan àiïím myä hoåc cuãa nhaâ vùn hiïån thûåc
Phaáp vô àaåi Hönörï àúâ Banzùæc (Hönoreá de Balzac) àaä
aãnh hûúãng nhiïìu àïën tû tûúãng saáng taác cuãa Blaxcö
Ibanhex, tûâ tñnh chên thûåc cuãa sûå taái taåo cuöåc söëng
àïën phûúng phaáp tû duy nghïå thuêåt, xêy dûång vaâ
choån lûåa àiïín hònh. Banzùæc àaä tûâng viïët : "Trong khi
miïu taã nhûäng àiïìu xêëu vaâ nhûäng àiïìu töët, trong khi
têåp húåp nhûäng sûå kiïån chñnh cuãa duåc voång, trong khi
mö taã nhûäng tñnh caách, trong khi lûåa choån nhûäng sûå
kiïån chñnh trong xaä höåi, trong khi xêy dûång nhûäng
àiïín hònh bùçng caách têåp húåp nhûäng neát cuãa nhiïìu tñnh
caách tûúng tûå, coá leä töi coá thïí viïët àûúåc lõch sûã àaä bõ
(1) Mataào: Tiïëng Têy Ban Nha goåi ngûúâi àêëu sô trong trêån àêëu
vúái boâ möång.
caác nhaâ sûã hoåc boã quïn, àoá laâ lõch sûã cuãa caác phong
tuåc". (Lúâi noái àêìu - Têën troâ àúâi).
Blaxcö Ibanhex àaä laâm àûúåc caái viïåc boã quïn êëy cuãa
caác nhaâ sûã hoåc nhû Banzùæc noái vaâ viïët lïn bùçng lúâi
vùn giaãn dõ vúái sûác tûúãng tûúång phi thûúâng lõch sûã cuãa
möåt phong tuåc: àêëu ngûúâi vúái boâ möång. Con ngûúâi vaâ
nhûäng biïën cöë xaä höåi chñnh àûúåc Blaxcö taái hiïån bùçng
nhûäng àiïín hònh tûâ hai cûåc, bïn naây laâ nhûäng ngûúâi
lao àöång bõ hy sinh, bïn kia laâ nhûäng keã gêy ra vaâ
hûúãng thuå sûå hy sinh êëy; bïn naây laâ nhûäng àêëu sô
àang vúân nhau vúái caái chïët, bïn kia laâ nhûäng chuã
nhên öng caác trang traåi, caác phu nhên theo doäi thñch
thuá trïn khaán àaâi.
Khaác vúái caái thuá choåi trêu úã möåt söë àõa phûúng
nûúác ta ngaây xûa trong caác ngaây höåi laâng, choåi boâ
möång úã Têy Ban Nha khöng phaãi diïîn ra giûäa vêåt vúái
vêåt maâ laâ giûäa ngûúâi vúái vêåt vaâ caái chïët àûúåc choån
laâm troång taâi duy nhêët. Àoá laâ möåt troâ chúi mang tñnh
truyïìn thöëng Têy Ban Nha, möåt thûá nghïå thuêåt
thûúång voä ruâng rúån thaách àöë tñnh maång con ngûúâi,
àûúåc giúái thûúång lûu lêëy laâm troâ tiïu khiïín vaâ möåt
nguöìn lúåi kinh doanh. Caác àêëu sô thûúâng xuêët thên tûâ
lúáp dên ngheâo phaãi liïìu thên àïí àöíi lêëy miïëng ùn. Hoå
lo súå nhûng vêîn phaãi lao vaâo, àuáng nhû lúâi nhên vêåt
chñnh Huan Gaàacàö thuá nhêån: "Nhûäng caái sûâng tïå
haåi nhêët laâ caái sûâng cuãa con ma àoái". Sau möîi trêån
àêëu khi caác nhaâ quyïìn quyá vaâ caác chuã traåi thaãn nhiïn
ra vïì thò úã hêåu trûúâng laåi laâ nhûäng tiïëng rïn cuãa àêëu
sô vaâ tiïëng kïu khoác cuãa ngûúâi thên cuãa hoå.
Huan Gaàacàö thuöåc vaâo möåt söë ñt àêëu sô coá taâi
nùng vaâ may mùæn. Nhûng röìi chñnh sûå may mùæn ban
àêìu naây, sau khi dêîn anh túái phuá quyá vinh hoa, cuöëi
cuâng laåi tûâ boã anh, buöåc anh trúã vïì vúái söë phêån chung
cuãa caác mataào.
Tûâ möåt keã du àaäng ngheâo, Huan Gaàacàö böîng trúã

thaânh möåt àêëu sô lûâng danh caã nûúác Têy Ban Nha vò
loâng duäng caãm rêët liïìu lônh cuãa anh. Vaâ, möåt bûúác
ngoùåt diïîn ra: àöìng tiïìn danh voång vaâ nhûäng laåc thuá
vêåt chêët cuãa giúái quyá töåc àaä huát anh vaâo quyä àaåo
thûúång lûu; anh taách dêìn con ngûúâi mònh ra khoãi caái
göëc rïî giai cêëp bêìn cuâng àaä saãn sinh ra anh àïí baám
vaâo sau cöî xe choaáng löån cuãa giai cêëp thuâ nghõch; anh
say sûa trûúác sûå suâng baái anh nhû möåt thêìn tûúång,
luön luön nhòn mònh vaâ nhòn xung quanh möåt caách tûå
àùæc. Ra àêëu trûúâng, anh cuäng thúm nûác muâi nûúác hoa
giûäa nhûäng múá ruöåt gan vung vaäi, nhûäng àöëng phên
boâ dñnh maáu. Taác giaã ài sêu vaâo sûå phên tñch têm lyá,
choån chi tiïët tö àêåm sûå phaát triïín cuãa tñnh caách vaâ
laâm nöíi bêåt tû tûúãng cuãa chuã àïì. Blaxcö viïët : "Anh
xûác nûúác hoa quaá nhiïìu dûúâng nhû vò thên thïí anh
vêîn coân giûä muâi cay àùæng cuãa thúâi niïn thiïëu ngheâo
khöí". Chûa àuã, anh coân ham thñch möåt thûá nûúác hoa
khaác nûäa, caái "muâi thúm cuãa caác phu nhên". Vaâ chaã
coân laå nûäa khi anh sa vaâo caåm bêîy cuãa Àönha Sön,
möåt phuå nûä quyá töåc treã tuöíi vûâa àeåp vûâa giaâu, quen
söëng trïn àúâi chó àïí ùn chúi phoáng àaäng. AÃ hiïën thên
cho anh vaâ röìi àïí nhû chaã bao giúâ biïët àïën anh. Huan
Gaàacàö phaãn böåi möëi tònh trong saáng cuãa ngûúâi vúå
ngheâo giaâu àûác tñnh, phaãn böåi caã nhûäng tònh caãm
thiïng liïng cuãa quêìn chuáng àaä nuöi dûúäng, cöí vuä anh
tûâ luác coân haân vi.
Blaxcö Ibanhex chûáng minh caái thûúng, caái gheát
saáng suöët vaâ vö tû cuãa quêìn chuáng. Hoå yïu ngûúâi anh
huâng cuãa hoå nhûng hoå khöng yïu keã haänh tiïën àaä
taách ra khoãi möëi quan hïå thuãy chung vúái hoå. Tuy
nhiïn hoå vêîn thûúng àûáa con baåc nghôa möîi khi thêëy
noá lêm vaâo nhûäng tònh huöëng hiïím ngheâo vaâ hoå quan
têm àïën anh nhû àöëi vúái "möåt keã tûã tuâ àaä bõ àûa vaâo
nhaâ nguyïån", hoå nghô thïë naâo röìi cuäng coá ngaây anh bõ
boâ huác chïët.
Nhên vêåt Caácmen, vúå Huan Gaàacàö àïí laåi cho
ngûúâi àoåc möåt caãm giaác thêåt tûúi maát vïì möåt têëm loâng
yïu khöng vuå lúåi, hoaân toaân àöëi lêåp vúái Àönha Sön:
ngûúâi naây xuêët thên tûâ lúáp ngûúâi lao àöång, keã kia tûâ
möåt doâng quyá phaái; ngûúâi naây yïu chung thuãy, keã kia
sa àoåa vaâ phaãn böåi. Caácmen böåc löå möåt baãn nùng
nhên àaåo rêët àöåc àaáo cuãa naâng; naâng laâ möåt trong
nhûäng ngûúâi ñt coá úã àêët nûúác naâng chùèng thñch caái troâ
chúi giïët ngûúâi: àêëu boâ möång, noá laâ nguöìn lo lùæng,
nguöìn àau khöí thûúâng xuyïn àe doåa haånh phuác cuãa
naâng vaâ biïët bao ngûúâi meå, ngûúâi vúå khaác.
Bïn caånh Caácmen, nöíi lïn möåt nhên vêåt àaáng yïu
nûäa "Ngûúâi quöëc dên", möåt baác banàïriàiïrö (1) cuâng
àöåi vúái chöìng naâng. Àoá laâ möåt hònh tûúång àeåp, phaãn
aánh trung thaânh niïìm suy tû tûå àaáy loâng taác giaã.
Trûúác caái chïët thï thaãm cuãa Huan Gaàacàö, Blaxcö
viïët : "baác banàïriàiïrö trung thûåc khöng noái möåt
tiïëng, khöng nhoã möåt gioåt nûúác mùæt, nhûng trong
thêm têm baác, àöåt nhiïn naãy núã möåt möëi hêån thuâ dûä
döåi àöëi vúái têët caã nhûäng gò úã quanh baác, möåt nöîi bêët
bònh phêîn nöå àöëi vúái cöng chuáng, möåt sûå khinh bó pha
lêîn höëi tiïëc vúái caái nghïì àang laâm cêìn cêu cúm cuãa
baác. Chao öi! Phaãi chïët àïí mua vui cho àöìng chuãng
thò thêåt khuãng khiïëp vaâ kinh khuãng". Huan Gaàacàö
giïët con boâ möång vaâ con boâ möång giïët Huan Gaàacàö,
(1) Banàïriàiïrö: thaânh viïn trong àöåi àêëu boâ, coá nhiïåm vuå cùæm
xiïn vaâo cöí boâ trûúác khi mataào haå saát noá.
caã hai cuâng chïët trong trêån àêëu. Baác banàïriàiïrö

caãm thêëy thûúng xoát sêu sùæc vaâ thöët lïn:
"Töåi nghiïåp con boâ! Töåi nghiïåp anh mataào!"
Àuáng thïë, ngûúâi vaâ boâ cuâng laâ naån nhên cuãa möåt
cuöåc thaãm saát, naån nhên cuãa nhûäng keã àang ngöìi trïn
khaán àaâi sang troång kia, nhûäng chuã nhên caác traåi êëp
mïnh möng vaâ nhûäng lêu àaâi traáng lïå, nhûäng öng chuã
caác húåp àöìng àaä "mua" Huan Gaàacàö vaâ hïët sûác
quaãng caáo ca tuång anh. Àoá laâ hêìu tûúác Àúâ Möraima
thuöåc möåt loaåi "ngûúâi - ngûåa thêìn thoaåi" nuöi dûúäng
nhûäng con boâ thêåt dûä àïí àêëu vúái mataào, laâ Àöng
Hösï, nhaâ quyá töåc söëng bùçng lúåi tûác, laâ nhûäng höåi viïn
Cêu laåc böå Böën mûúi lùm thuöåc haång con doâng chaáu
giöëng chùèng coá viïåc gò khaác ngoaâi viïåc tuå têåp nhau
àaánh baåc vaâ theo doäi kïët quaã caác trêån àêëu, laâ Àönha
Sön, àiïín hònh sa àoåa cuãa têìng lúáp quyá töåc àaä suy
taân... Àoá laâ caã möåt xaä höåi, caã möåt chïë àöå maâ Blaxcö
Ibanhex àaä àûáng vïì phña nhûäng naån nhên cuãa noá àïí
löåt trêìn noá ra aánh saáng. Öng àaä cuâng möåt luác laâm
àûúåc hai nhiïåm vuå rêët cú baãn maâ ngûúâi thêìy cuãa chuã
nghôa hiïån thûåc phï phaán Hönörï àúâ Banzùæc àaä àùåt
ra cho nhaâ vùn: nhiïåm vuå "Ngûúâi thû kyá" xaä höåi vaâ
nhiïåm vuå ngûúâi nghïå sô thïí hiïån thûåc tïë xaä höåi àoá.
Sau ÀÖN KIHÖTÏ cuãa Xeácvùngtex, vúái ÀÊËU

TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU cuãa Blaxcö Ibanhex àûúåc dõch
vaâ xuêët baãn lêìn naây, chuáng ta laåi coá dõp tiïëp xuác vúái
vùn hoåc hiïån thûåc Têy Ban Nha, thûúãng thûác möåt kiïåt
taác laâm raång rúä truyïìn thöëng hiïån thûåc àoá úã àêìu thïë
kyã hai mûúi. Vùn phong cuãa Blaxcö Ibanhex khöng
mûúåt maâ vaâ bay bûúám nhûng úã öng bao giúâ cuäng laâ
möåt sûå möåc maåc sùæc saão, nöìng naân yïu thûúng vaâ
hûâng hûåc chiïën àêëu. Tû tûúãng tiïën böå vaâ buát phaáp êëy
àaä àem laåi cho taác phêím cuãa öng möåt giaá trõ töë caáo
maänh liïåt. Vaâ, àoá chñnh laâ thaânh tûåu quan troång àûa
Blaxcö Ibanhex lïn haâng nhûäng ngöi sao tiïu biïíu
nhêët cho nïìn vùn hoåc hiïån thûåc Têy Ban Nha, möåt
nïìn vùn hoåc àaä coá thúâi laâm raång rúä caã Chêu Êu.
1982
Cuäng nhû moåi lêìn coá àêëu boâ möång, Huan Gaàacàö
ùn bûäa saáng rêët súám. Anh chó ùn qua loa möåt laát thõt
quay, khöng hïì nhêëp möåt gioåt rûúåu, vò anh cêìÇn giûä
mònh cho thêåt àiïìm tônh. Anh uöëng hai taách caâ phï
àen thêåt àùåc, röìi, sau khi chêm möåt àiïëu xò gaâ to
tûúáng, anh ngöìi yïn, khuyãu tay tò xuöëng mùåt baân, cùçm
àùåt vaâo loâng baân tay, àöi mùæt ngaái nguã lim dim nhòn
nhûäng ngûúâi khaác bûúác dêìn vaâo phoâng ùn.
Tûâ mêëy nùm nay, nghôa laâ tûâ khi anh àûúåc phong
chûác expaàa(1) chñnh thûác taåi àêëu trûúâng Madrit, anh
àïën nguå úã khaách saån naây trong phöë Ancala. ÚÃ àêy,
chuã nhên coi anh nhû ngûúâi nhaâ, coân boån böìi phoâng,
gaác cûãa, phuå bïëp, vuá giaâ thò cûng anh nhû hoân ngoåc
cuãa khaách saån.
Vaâ cuäng úã àêy, sau khi bõ hai vïët thûúng, ngûúâi coân
quêën àêìy bùng, anh àaä söëng nhûäng ngaây daâi dùçng dùåc
(1) Expaàa hoùåc mataào: Höåi trûúãng möåt àöåi àêëu boâ möång,
ngûúâi coá quyïìn haå saát boâ möång trong cuöåc àêëu.
trong möåt bêìu khöng khñ sùåc muâi thuöëc vaâng(1) vaâ
khoái thuöëc laá. Nhûng kyã niïåm àaáng buöìn àoá khöng
maãy may laâm anh nao nuáng. Vúái oác mï tñn cuãa möåt
ngûúâi miïìn Nam quen gùåp nguy hiïím, anh tin rùçng
khaách saån naây àem laåi may mùæn cho anh. Nguå taåi
àêy, anh chùèng coân phaãi lo bõ möåt tai naån nghiïm
troång naâo: maâ nïëu coá bõ thò bêët quaá cuäng chó laâ möåt
sûå chùèng may khöng àaáng kïí cuãa nghïì nghiïåp, vñ duå
raách aáo hoùåc toaåc da, chûá khöng àïën caái thaãm caãnh teá
ngaä röìi khöng bao giúâ àûáng dêåy àûúåc nûäa nhû àaä tûâng
xêíy ra cho möåt söë baån anh maâ, möîi khi nhúá àïën, anh
laåi caãm thêëy xao xuyïën, ngay caã trong nhûäng giúâ phuát
anh sung sûúáng nhêët.
Trong nhûäng ngaây coá cuöåc àêëu, ngûúâi expaàa êëy,
sau khi ùn saáng rêët súám, lêìn chêìn maäi trong phoâng
ùn vaâ giïët thúâi giúâ bùçng viïåc quan saát ngûúâi qua laåi
tûâ nûúác khaác hoùåc tûâ caác tónh àïën. Àêìu tiïn, hoå khöng
àïí yá àïën anh luác ài bïn caånh anh, nhûng röìi hoå àïìu
ngoaãnh laåi toâ moâ nhòn anh khi àûúåc chuá hêìu phoâng
cho biïët caái anh chaâng àeåp trai, coá böå mùåt caåo nhùén
vaâ àöi mùæt àen, diïån nhû möåt cêåu cöng tûã con nhaâ,
chñnh laâ Huan Gaàacàö, ngûúâi maâ ai nêëy àïìu goåi thên
mêåt laâ "anh Gaàaácàö", nhaâ mataào tiïëng tùm lûâng
lêîy. Cho àïën luác lïn àûúâng ra àêëu trûúâng, Huan
(1) Thuöëc vaâng: thuöëc saát truâng maâu vaâng, rêët khoá ngûãi.
Gaàacàö, àaä tòm àûúåc caách giaãi trñ àoá àïí qua nhûäng
giúâ phuát chúâ àúåi nùång nïì. Thúâi gian múái chêåm laâm
sao! Nhûäng giúâ phuát höìi höåp naây maâ, tûâ trong thêm
têm anh, chúåt nöíi lïn nhûäng möëi lo súå mú höì laâm cho
anh nghi ngúâ ngay caã baãn thên anh, laâ nhûäng giúâ
phuát khoá chõu nhêët trong nghïì. Anh khöng muöën ra
phöë vò anh nghô àïën nhûäng nöîi mïåt nhoåc chiïìu nay,
àïën àiïìu cêìn thiïët phaãi giûä mònh cho àûúåc tûúi tónh
vaâ nhanh nheån. Anh khöng thïí keáo daâi bûäa ùn vò anh
cêìn phaãi ùn ñt, ùn mau àïí khi ra àêëu trûúâng anh
khöng coân lo nùång buång. Vò thïë, anh vêîn ngöìi úã àêìu
baân ùn, hai tay öm àêìu, thaã möåt àaám khoái thuöëc laá
thúm bay trûúác mùæt vaâ thónh thoaãng haänh diïån àaão
mùæt böën phña àïí liïëc mêëy phuå nûä àang chùm chuá
(1)
ngùæm ngûúâi törïrö danh tiïëng.
Kiïu haänh cho mònh laâ thêìn tûúång cuãa cöng chuáng,
anh ngúä àoaán ra àûúåc trong aánh mùæt nhûäng ngûúâi phuå
nûä êëy nhûäng lúâi taán tuång vaâ nhûäng cûã chó búå àúä. Chùæc
chùæn hoå thêëy anh lõch sûå vaâ àeåp trai. Thïë laâ anh quïn
bùéng nhûäng àiïìu bêån têm vaâ, tuên theo baãn nùng cuãa
möåt ngûúâi quen lêëy tû thïë hiïn ngang trûúác cöng
chuáng, anh vûún ngûúâi àûáng dêåy, buáng taân thuöëc rúi
(1) Törïrö: Phiïn êm tûâ Têy Ban Nha chó nhûäng ngûúâi laâm
nghïì àêëu boâ möång.
trïn tay aáo, sûãa laåi caái nhêîn naåm möåt viïn kim cûúng
cûåc lúán àêìy haâo quang che kñn caã möåt àöët ngoán tay.
Anh àûa mùæt nhòn khùæp ngûúâi anh möåt caách tûå àùæc
vïì böå complï may rêët kheáo, vïì caái muä lûúäi trai maâ
anh hay àöåi khi ài laåi trong khaách saån vaâ luác naây anh
àùåt trïn möåt caái ghïë gêìn àêëy, vïì súåi dêy vaâng àeåp àeä
vùæt ngang tûâ tuái bïn naây sang tuái bïn kia aáo gilï, vïì
nhûäng viïn ngoåc trai àñnh trïn yïëm aáo súmi dûúâng
nhû toãa möåt thûá aánh saáng nhúåt nhúâ lïn khuön mùåt
maâu nêu cuãa anh, vïì àöi giaây bùçng da nûúác Nga àïí löå
tûâ cöí chên àïën gêëu quêìn veán cao àöi bñt têët luåa thïu
dua tûåa höì àöi bñt têët cuãa nhûäng cö gaái ùn chúi.
Muâi nûúác hoa Anh thoang thoaãng toãa ra tûâ böå quêìn
aáo, tûâ maái toác àen boáng cuöån thaânh tûâng voâng trïn
hai thaái dûúng. Trûúác con mùæt toâ moâ cuãa àaám phuå nûä,
anh ûúän ngûåc vúái tû thïë cuãa keã chiïën thùæng. Quaã thêåt
tröng meä anh khöng phaãi laâ möåt àêëu sô haång töìi. Anh
rêët tûå maän. Khoá maâ tòm ra möåt con ngûúâi naâo khaác
ûu tuá hún anh, coá thïí laâm vûâa loâng phuå nûä hún anh.
Nhûng chùèng bao lêu nhûäng àiïìu bêån têm laåi trúã
laåi trong têm trñ anh; aánh mùæt anh luåi tùæt, cùçm anh
thûúän ra trong loâng baân tay. Anh rñt thêåt maånh àiïëu
xò gaâ, lú àaäng nhòn theo laân khoái thuöëc.
Anh noáng ruöåt nghô túái luác maân àïm buöng xuöëng
anh seä tûâ àêëu trûúâng trúã vïì, mònh àêîm möì höi vaâ
ngûúâi mïåt lûã, nhûng loâng vui sûúáng vò vûâa vûúåt khoãi
nöîi hiïím ngheâo, vúái bao nhiïu theâm muöën laåi tröîi dêåy,
vúái duåc voång hûúãng laåc àiïn cuöìng vaâ vúái loâng tin
tûúãng, chùæc chùæn rùçng mònh sùæp coá àûúåc vaâi ngaây nghó
ngúi yïn öín: Nïëu chuáa trúâi vêîn phuâ höå anh nhû moåi
khi, anh seä laåi àûúåc ùn uöëng ngêëu nghiïën ngon laânh
nhû trong nhûäng nùm anh coân laâ möåt keã bêìn cuâng,
anh seä laåi àûúåc say sûa chuát àónh vaâ àûúåc ài kiïëm möåt
cö ca sô cuãa tiïåm ca vuä maâ anh àaä gùåp trong möåt cuöåc
haânh trònh trûúác nhûng chûa coá thúâi gian àïí laâm thên
thïm. Cuöåc àúâi xï dõch khöng ngûâng bùæt anh phaãi
chaåy tûâ àêìu naây àïën àêìu kia baán àaão(1) khöng àïí anh
coân thúâi giúâ laâm caái gò nûäa.
Àang luác êëy, böîng coá mêëy ngûúâi baån mïën phuåc anh
bûúác vaâo phoâng ùn, hoå muöën gùåp anh trûúác khi hoå ài
ùn saáng. Àoá laâ mêëy tay mï àêëu boâ, sung sûúáng àûúåc
àûáng trong möåt phe phaái vaâ coá möåt thêìn tûúång. Hoå àaä
choån Gaàacàö laâm mataào, hoå khuyïn Gaàacàö cuãa hoå
nhiïìu àiïìu khön ngoan vaâ khöng bao giúâ quïn nhùæc
àïën nhûäng thêìn tûúång ngaây xûa cuãa hoå laâ Lagactihö
vaâ Fraxcuïlö(2).
Hoå xûng hö cêåu cêåu túá túá vúái Gaàacàö nhûng vúái veã
thên mêåt cuãa ngûúâi bïì trïn, coân Gaàacàö khi traã lúâi,
khöng bao giúâ quïn nïu tiïëng ngaâi trûúác tïn cuãa hoå.
(1) Baán àaão: chó nûúác Têy Ban Nha.

(2) Lagartihö vaâ Fraxcuïlö: tïn hai nhaâ mataào nöíi tiïëng úã Têy
Ban Nha.
Caái àoá bùæt nguöìn tûâ truyïìn thöëng phên biïåt àùèng cêëp
giûäa anh àêëu boâ Gaàacàö xuêët thên tûâ thaânh phêìn xaä
höåi thêëp nhêët vaâ nhûäng ngûúâi hêm möå anh ta. Trong
khi toã loâng khêm phuåc anh, hoå thûúâng nhùæc àïën nhiïìu
kyã niïåm xa xûa, cöët àïí àêëu sô treã tuöíi anh taâi kia hiïíu
rùçng hoå coá caái ûu thïë cuãa nhûäng con ngûúâi laäo thaânh
nhiïìu kinh nghiïåm. Hoå thûúâng noái túái àêëu trûúâng cuä
cuãa Madrit laâ núi duy nhêët àaä chûáng kiïën nhûäng con
boâ möång xûáng àaáng vaâ nhûäng ngûúâi àêëu boâ xûáng
àaáng. Àöëi vúái thúâi kyâ gêìn àêy nhêët, hoå caãm àöång àïën
run ngûúâi khi nhùæc àïën tïn anh "Àen", tïn tuåc ngûúâi
mataào lûâng lêîy Fraxcuïlö.
- Giaá maâ cêåu àûúåc xem anh "Àen" nhó! Hoå noái...
Nhûng luác êëy, cêåu vaâ nhûäng ngûúâi traåc tuöíi cêåu haäy
coân beá tñ hoùåc chûa ra àúâi.
Trong àaám ngûúâi uãng höå Gaàacàö bûúác vaâo phoâng
ùn, coá möåt söë tröng thiïíu naäo vaâ coá veã àoái ùn: àoá laâ
nhûäng phoáng viïn nhaâ baáo vö danh, chó quen mêëy
ngûúâi àêëu boâ maâ hoå ca tuång hoùåc chï bai; àoá laâ nhûäng
ngûúâi khöng coá nghïì nghiïåp roä raâng xuêët hiïån ngay
khi coá tin Gaàacàö túái vaâ baám lêëy anh àïí ca tuång anh,
xin veá anh vaâo cûãa. Nhiïåt tònh chung giuáp hoå laâm
thên àûúåc vúái nhûäng ngûúâi khaác laâ nhûäng nhaâ buön
lúán hoùåc nhûäng öng cöng chûác khöng quan têm àïën böå
caánh töìi taân cuãa hoå, sùén saâng baân luêån say sûa vúái hoå
vïì caác vêën àïì cuãa mön àêëu boâ.
Têët caã moåi ngûúâi tiïën túái gêìn Gaàacàö röìi öm hön
anh hoùåc bùæt tay anh vaâ hoãi anh döìn dêåp:
- Anh Huan!.. Chõ Caácmen(1) coá khoãe khöng?
- Caám ún, nhaâ töi rêët khoãe.
(2)
- Thïë baâ Aogutiax nhaâ ta coá khoãe khöng?
- Caãm ún, meå töi cuäng rêët khoãe. Baâ cuå àang úã traåi
(3)
Rinhcönaàa .
- Thïë coân chõ cuãa anh? Vaâ caác chaáu nhoã, con chõ êëy?
- Caám ún, têët caã àïìu rêët kh oãe.
- Thïë coân ngûúâi anh rïí tinh ma cuãa anh?
- Cuäng kh oãe, vêîn liïën thoùæng nhû thûúâng.
- Thïë gia àònh anh coá thïm àûúåc ai nûäa khöng?
Triïín voång thïë naâo?
- Khöng. Chûa coá triïín voång gò caã.
Vaâ anh buáng maånh ngoán tay vaâo haâm rùng àïí toã yá
roä raâng laâ khöng coá gò múái caã. Àïën lûúåt anh hoãi laåi
ngûúâi khaách múái túái laâ ngûúâi anh khöng biïët gò caã
ngoaâi viïåc ngûúâi êëy laâ möåt dên mï àêëu boâ.
- Thïë öng baån vaâ gia àònh cuäng maånh kh oãe caã àêëy
chûá?.. Töët lùæm!... Vêåy thò öng baån haäy ngöìi xuöëng àêy vaâ haäy duâng
möåt chuát gò chûá?
(1) Cacmen: vúå cuãa Huan Gaàacàö.

(2) Aogutiax: meå cuãa Huan Gaàacàö.
(3) Rinhcönaàa: tïn caái traåi lúán cuãa Gaàacàö. Trong truyïån naây
seä nhùæc túái traåi àoá nhiïìu lêìn.
Röìi anh hoãi doâ vïì daáng dêëp mêëy con boâ maâ anh seä
àêëu trong vaâi giúâ nûäa, vò múái röìi úã baäi àêëu mêëy ngûúâi
baån àoá àûúåc xem phên chia boâ vaâo tûâng löå. Sau cuâng,
vúái veã toâ moâ cuãa möåt ngûúâi thöng thaåo, anh hoãi hoå vïì
tònh hònh Tiïåm caâ phï Anh, núi tuå hoåp cuãa nhiïìu
ngûúâi trong giúái mï àêëu boâ.
Nhûäng ngûúâi hêm möå Gaàacàö toã ra rêët hy voång,

hoå dêîn ra nhiïìu baâi baáo tûúâng thuêåt nhûäng trêån àaåi
thùæng gêìn àêy cuãa anh trïn nhiïìu àêëu trûúâng Têy
Ban Nha. Khöng coá ngûúâi mataào naâo laåi coá nhiïìu húåp
àöìng nhû anh. Tûâ cuöåc àêëu töí chûác taåi Xïvilú trong
dõp lïî Phuåc sinh laâ cuöåc àêëu quan troång àêìu tiïn
trong muâa àêëu nùm nay, anh àang phaãi ài hïët thaânh
phöë naây àïën thaânh phöë khaác àïí haå saát boâ möång. Sang
thaáng taám vaâ thaáng chñn, anh seä phaãi àïm àïm ngöìi
xe lûãa vaâ chiïìu chiïìu àïën baäi àêëu, khöng coân luác naâo
xaã húi. Ngûúâi uãy quyïìn cuãa anh(1) bêån buâ àêìu, vò thû
tûâ vaâ àiïån tñn gûãi túái döìn dêåp khiïën öng ta khöng biïët
laâm thïë naâo àïí goái gheám têët caã nhûäng àïì nghõ kyá húåp
àöìng vaâo möåt muâa àêëu ngùæn nguãi.
Múái höm qua, sau khi àêëu úã Xiuàa Rïan, Gaàacàö

khöng coá thúâi giúâ cúãi böå quêìn aáo àêëu àaä phaãi nhaãy
ngay lïn xe lûãa àïí saáng nay túái Madrit. Anh àaä qua
(1) Möîi ngûúâi mataào àùæt haâng àïìu coá möåt ngûúâi uyã quyïìn àïí
tröng nom quyïìn lúåi."
möåt àïm trùæng hoùåc gêìn nhû vêåy, nùçm co quùæp trong
möåt goác toa nhúâ coá nhûäng haânh khaách khaác àaä vui
loâng ngöìi thu laåi àïí nhûúâng chöî cho möåt ngûúâi sùæp
phaãi liïìu thên àïí giuáp vui cho dên chuáng àûúåc nghó
ngúi àöi chuát.
Nhûäng ngûúâi hêm möå anh ca ngúåi sûác chõu àûång
cuãa anh vaâ sûå can àaãm àïën liïìu lônh cuãa anh luác anh
xöng vaâo haå saát con boâ.
Hoå noái vúái anh möåt caách tin tûúãng nhiïåt thaânh:
- Chiïìu nay chuáng töi seä laåi àûúåc xem cêåu àêëu. Giúái
hêm möå tröng àúåi rêët nhiïìu úã cêåu. Cêåu seä laâm lu múâ
khöëi àöëi thuã. Cöë gùæng xuêët sùæc nhû lêìn úã Xïvilú nheá!
Noái röìi hoå ài ùn àïí coân àïën baäi àêëu cho súám. Coân
Gaàacàö úã laåi möåt mònh chuêín bõ trúã lïn phoâng cuãa
anh: anh thêëy cêìn àöíi chöî vò söët ruöåt. Böîng nhiïn möåt
ngûúâi àaân öng, tay dùæt hai chuá beá con, àêíy caánh cûãa
kñnh phoâng ùn bûúác vaâo, khöng àïí yá àïën nhûäng ngûúâi
phuåc vuå khaách saån hoãi öng ta muöën gò. Tröng thêëy
ngûúâi mataào, öng ta liïìn núã möåt nuå cûúâi nhû ngûúâi
àûúåc ban phuác laânh röìi tiïën laåi, keáo theo sau hai àûáa
treã, mùæt nhòn chùçm chùåp ngûúâi mataào danh tiïëng.
Gaàacàö nhêån ra öng ta. Öng ta chaâo:
- Thïë naâo ngûúâi cha àúä àêìu cuãa con töi, baác coá kh oãe
khöng?
Tiïëp theo lúâi chaâo laâ caã möåt chuöîi cêu hoãi thûúâng
lïå vïì tònh hònh sûác khoãe cuãa gia àònh. Cuöëi cuâng, öng ta quay
vïì phña caác con röìi nghiïm trang noái vúái chuáng:
- Àêëy, caác con ngùæm cho kyä ài: baác êëy àêëy! Caác con
cûá ao ûúác àûúåc gùåp baác êëy maäi! Thïë coá phaãi hoaân toaân
giöëng caác bûác aãnh khöng naâo?...
Hai àûáa beá ngùæm nghña möåt caách suâng kñnh ngûúâi
anh huâng maâ chuáng hùçng àûúåc chiïm ngûúäng trong
nhûäng bûác chên dung trang hoaâng cho cùn nhaâ ngheâo
naân cuãa chuáng: möåt nhên vêåt siïu phaâm maâ thaânh
tñch vaâ cuãa caãi àaä tûâng laâ niïìm kinh ngaåc àêìu tiïn
cuãa chuáng, luác chuáng bùæt àêìu hiïíu nhûäng thûåc tïë cuãa
cuöåc àúâi.
- Huan, con hön tay cha àúä àêìu cuãa con ài!
Thùçng beá ñt tuöíi nhêët aáp vaâo baân tay phaãi cuãa bêåc
danh nhên caái möìm àoã nhoã xñu cuãa noá múái àûúåc baâ
meå chuâi saåch nhên dõp viïëng thùm naây vaâ Gaàacàö lú
àaäng xoa àêìu thùçng beá. Àêëy laâ möåt trong söë con àúä
àêìu àöng vö kïí cuãa anh úã Têy Ban Nha. Nhûäng ngûúâi
tön suâng anh, eáp anh phaãi àúä àêìu cho con caái hoå, vò
hoå tûúãng nhû vêåy seä àaãm baão tûúng lai cho chuáng.
Phaãi dûå hïët lïî rûãa töåi naây àïën lïî rûãa töåi khaác, caái àoá
thêåt laâ möåt hêåu quaã cuãa vinh quang. Nhûng àûáa con
àúä àêìu höm nay laâm anh nhúá laåi thúâi kyâ àen töëi khi
anh múái bûúác chên vaâo nghïì, anh vêîn nhúá ún cha noá
vò öng ta àaä tin tûúãng anh trong luác moåi ngûúâi coân
nghi ngúâ taâi nghïå anh.
- Thïë haâng hoå cuãa baác thïë naâo? Gaàacàö hoãi. Coá
khaá hún trûúác khöng?
Ngûúâi hêm möå nhùn mùåt. Öng ta laâm nghïì chaâo

haâng úã chúå Xïbaàa vaâ nghïì àoá chó vûâa àuã giuáp öng ta
khöng chïët àoái. Gaàacàö aái ngaåi nhòn quêìn aáo thiïíu
naäo cuãa öng ta, böå caánh ngaây höåi cuãa möåt ngûúâi
ngheâo.
- Naây baác! Chùæc baác muöën ài xem àêëu chûá? Baác haäy
lïn phoâng töi, Garabatö (1) seä àûa cho baác möåt caái veá.
Thöi taåm biïåt baác nheá! Thïë coân caác chaáu, caác chaáu haäy
cêìm lêëy caái naây àïí mua àöì chúi.
Gaàacàö giú tay traái treo cho thùçng beá nhúán hai
àöìng àuarö(2) trong khi thùçng con àúä àêìu cuãa anh hön
baân tay phaãi anh. Thïë laâ ngûúâi àaân öng keáo àaân con
cuãa mònh ra khoãi phoâng, sau khi àaä xin löîi vaâ caám ún
röëi rñt khiïën ngûúâi ta khöng thïí biïët öng caám ún nhiïåt
liïåt vò moán quaâ cuãa Gaàacàö cho hai àûáa beá hay vò
têëm veá maâ anh àêìy túá sùæp trao cho öng.
Gaàacàö chúâ cho vaâi phuát tröi qua àïí khöng phaãi
gùåp laåi úã trïn phoâng anh con ngûúâi hêm möå anh vaâ
(1) Garabatö: tïn ngûúâi àaây túá cuãa Gaàacàö.

(2) Àuarö: Möåt àún võ tiïìn tïå Têy Ban Nha.
àaân con cuãa öng ta. Anh nhòn àöìng höì: múái möåt giúâ!
Coân biïët bao thúâi gian tûâ nay àïën luác coá cuöåc àêëu!...
Anh ra khoãi phoâng ùn vaâ ài vïì phña cêìu thang böîng
möåt ngûúâi àaân baâ, àêìu quêën caái khùn choaâng töìi taân,
tûâ buöìng ngûúâi gaác cöíng àêm böí ra caãn àûúâng anh
möåt caách thên mêåt nhûng kiïn quyïët, bêët chêëp sûå
phaãn àöëi cuãa nhên viïn phuåc vuå khaách saån.
- Chaáu Huan!... chaáu Huan!... chaáu khöng nhêån ra
baác aâ? Baác laâ Àölörïx tuåc goåi laâ muå Sïn, meå cuãa
thùçng beá töåi nghiïåp Lïchughïrö àêy maâ...
Gaàacàö vûâa móm cûúâi vúái muå giaâ ngûúâi thêëp beá, da
ngùm ngùm vaâ dùn deo, mùæt àoã rûåc nhû mùæt phuâ
thuãy, miïång liïën thoùæng, vûâa thoâ tay vaâo tuái khi anh
àoaán ra muåc àñch cuãa nhûäng lúâi noái vö höìi kyâ trêån cuãa
muå.
- Khöí quaá ài chaáu úi! Baác ngheâo quaá, chïët chùèng
chïët àûúåc!.. Baác nghe tin höm nay chaáu àïën baäi àêëu,
baác múái nghô: "Ta ài thùm Huan ài, chùæc noá chûa quïn
meå cuãa thùçng baån töåi nghiïåp cuãa noá!". Chaáu úi, chaáu
múái àeåp laâm sao, khoãe maånh laâm sao? Chùæc chùæn têët
caã boån àaân baâ àïìu mï tñt chaáu thöi, quyã aå! Coân baác
thò, chaáu úi, baác rêët khöí. Àïën möåt caái aáo sú mi cuäng
thiïëu. Tûâ saáng baác chûa coá gò vaâo buång, ngoaâi möåt
gioåt rûúåu höìi. Baâ Pïpöna, quï úã maån dûúái, àöìng hûúng
vúái chuáng ta, àaä thûúng haåi baác, cho baác troå úã nhaâ baâ
ta. Chöî êëy cuäng khaá lùæm, möîi thaáng phaãi traã nùm
àuarö. Chaáu àïën thùm boån baác ài. ÚÃ àêëy ai cuäng

thaânh thêåt, ca ngúåi chaáu. Baác sûãa àêìu toác cho boån con
gaái vaâ laâm nhûäng viïåc maâ caác öng sai ài... Öi chao!
Giaá maâ thùçng con baác coân söëng nhó!... Chaáu coân nhúá
thùçng Pïpï(1) khöng? Chaáu coân nhúá caái buöíi chiïìu noá
chïët khöng?...
Sau khi duái möåt àöìng àuarö vaâo loâng baân tay khö
àeát cuãa muå giaâ, Gaàacàö cöë traánh nghe thïm nhûäng
lúâi noái liïën thoùæng àaä bùæt àêìu keâm theo nhûäng tiïëng
suåt suâi. Con muå phuâ thuãy chïët tiïåt naây! Noá àïën àuáng
vaâo möåt ngaây coá cuöåc àêëu nhùæc anh nhúá túái
Lïchughïrö, thùçng baån töåi nghiïåp cuãa nhûäng nùm àêìu
trong nghïì àaä chïët tûúi trûúác mùæt anh khi bõ möåt con
boâ möång huác truáng tim úã baäi àêëu Lïbriha vaâo thúâi kyâ
caã hai àûáa àïìu laâ növiàiïrö(2): vaâ cuâng àêëu chung vúái
nhau. Thêåt àaáng nguyïìn ruãa muå giaâ mang àiïìm gúã
naây!... Anh àêíy muå ra. Nhûng àang xuác àöång muå biïën
nhû búän thaânh vui veã vaâ tuön ra haâng traâng lúâi ca
tuång nhûäng nhaâ vö àõch anh taâi, nhûäng ngûúâi àêëu boâ
duäng caãm biïët chiïëm caã àöìng tiïìn cuãa cöng chuáng lêîn
traái tim cuãa phuå nûä.
(1) Pïpï: tïn thên mêåt cuãa Lïchughïrö.

(2) Növiàiïrö: Phiïn êm tûâ Têy Ban Nha, chó ngûúâi àêëu boâ
möång têåp sûå chûa àûúåc phong chûác mataào, chó àûúåc pheáp
àêëu vúái nhûäng con boâ non 2-3 tuöíi. Loaåi boâ naây goåi laâ
növiàiö, coân nhûäng trêån àêëu nhû thïë goåi laâ Növiàiaàa.
- Thùçng chaáu àiïín trai cuãa baác xûáng àaáng vúái

Hoaâng hêåu nûúác Têy Ban Nha àêëy! Chõ Cacmen laâ cûá
phaãi cêín thêån àêëy! Khöng thò coá ngaây seä coá ngûúâi
cûúáp mêët chaáu khöng traã laåi àêu... Chaáu Huan, chùèng
leä chaáu khöng cho baác möåt caái veá àïí ài xem chiïìu nay
hay sao? Chaáu yïu quyá úi, baác muöën xem chaáu àêëu
lùæm!...
Nhûäng tiïëng xuyát xoa vaâ nhûäng lúâi taán tónh quaá
àaáng cuãa muå giaâ laâm cho caác nhên viïn khaách saån bêåt
cûúâi quïn caã nhiïåm vuå nghiïm ngùåt cuãa hoå laâ ngùn laåi
úã bêåc cûãa möåt nhoám ngûúâi toâ moâ vaâ ngheâo àoái keáo àïën
vò thêëy Gaàacàö. Möåt àaám ùn maây, du àaäng, haâng
rong àêíy nheå boån àêìy túá vaâ len vaâo phoâng ngoaâi. Boån
treã con baán baáo, tay cùæp goái baáo, ngaã muä chaâo
Gaàacàö vúái möåt veã thên mêåt nöìng nhiïåt.
- Anh Gaàacàö ! Hoan hö anh Gaàacàö! Hoan hö
nhûäng ngûúâi duäng caãm!
Nhûäng àûáa baåo daån nhêët nùæm lêëy baân tay ngûúâi
mataào siïët chùåt lùæc ài lùæc laåi rêët maånh nhû àïí keáo
daâi caâng lêu caâng hay sûå tiïëp xuác vinh dûå vúái ngûúâi
anh huâng dên töåc maâ chuáng àaä àûúåc thêëy hònh aãnh
trïn mùåt baáo.
Röìi muöën cho àöìng boån chia seã niïìm vinh dûå êëy,
chuáng giuåc baån laâm theo chuáng.
- Súâ tay anh ài maây! Anh êëy khöng giêån àêu. Gúám,
anh êëy àeåp trai ghï!
Thiïëu chuát nûäa, boån ranh con quyâ xuöëng trûúác mùåt
Gaàacàö àïí toã loâng khêm phuåc.
Möåt söë ngûúâi toâ moâ khaác, rêu chaãi qua quyát, mùåc
nhûäng böå quêìn aáo cuä rñch, trûúác àêy coá thïí cuäng lõch
sûå, lï nhûäng àöi giaây cuân àïë lûúån quanh ngûúâi
Gaàacàö, ngaã caái muä dêy múä chaâo thêìn tûúång, noái
nùng nhoã nheå, vaâ goåi anh laâ Àöng(1) Huan, àïí tûå phên
biïåt vúái boån lûu manh nhiïåt tònh nhûng vö lïî.
Sau khi than thúã vúái Gaàacàö vïì caãnh khöí cuãa
mònh, hoå ngoã lúâi xin tiïìn, coá keã coân liïìu lônh viïån lyá
do mï àêëu boâ vêåt naâi xin veá vaâo cûãa tuy thêåt tònh hoå
àaä rùæp têm xin àûúåc veá laâ àem baán laåi ngay lêåp tûác.
Gaàacàö vûâa cûúâi vûâa chöëng àúä laân soáng ngûúâi xö

àêíy anh vaâ àeâ lïn ngûúâi anh. Caác nhên viïn phuåc vuå
khaách saån phaát hoaãng vïì caách cöng chuáng toã loâng
hêm möå anh, hoå cöë can thiïåp nhûng khöng laâm thïë
naâo àïí gúä cho anh thoaát àûúåc. Anh luåc ài luåc laåi caác
tuái quêìn tuái aáo cho àïën khi caån trún àïí lêëy tiïìn phaát
vaâo bêët kyâ baân tay naâo chòa ra.
- Túá khöng coân möåt àöìng naâo nûäa!... Tiïìn túá àïí
daânh cuäng caån saåch röìi! Thöi, àûâng àuâa dai nûäa, àïí
cho túá yïn!
(1) Àöng: Tûâ Têy Ban Nha chó nhûäng ngûúâi quyá töåc hoùåc nhûäng
ngûúâi giaâu sang.
Noái xong, anh giaã vúâ chaán ngaán caách toã loâng hêm
möå tuy anh rêët thñch. Röìi bùçng nhûäng bùæp thõt lûåc sô
cuãa mònh anh àêíy ngûúâi naây, gaåt ngûúâi khaác, múã möåt
löëi ài vaâ nhêíy ba böën bêåc möåt lïn cêìu thang vúái àiïåu
böå nhanh nheån cuãa möåt giaáo sû thïí duåc. Coân caác nhên
viïn khaách saån chùèng nïí nang gò nûäa, liïìn kõch liïåt
àuöíi boån haå lûu naây ra ngoaâi àûúâng.
Gaàacàö ài ngang qua cûãa phoâng cuãa Garabatö.
Qua caánh cûãa múã heá anh tröng thêëy ngûúâi hêìu cuãa
anh àûáng giûäa möåt hoâm xiïíng àang chuêín bõ quêìn aáo
àêëu boâ cho anh.
Cuöëi cuâng, khi anh vaâo àûáng möåt mònh úã trong
phoâng mònh, anh àöåt nhiïn caãm thêëy tiïu tan niïìm
phêën chêën maâ nhiïåt tònh cuãa cöng chuáng àaä gêy ra
trong loâng anh. Nhûäng phuát tïå haåi nhêët cuãa ngaây àêëu
àaä túái, nhûäng phuát böìn chöìn trûúác luác lïn àûúâng àïën
àêëu trûúâng. Nhûäng con boâ möång höm nay laâ boâ traåi
Miura(1) vaâ cöng chuáng höm nay laâ cöng chuáng
Madrit! Sûå nguy hiïím chùèng bao lêu nûäa seä túái gêìn.
Dûúâng nhû ban naäy, noá laâm cho anh say sûa vaâ thïm
can àaãm, nhûng luác naây noá laåi laâm cho anh lo ngaåi
ngay tûâ phuát àêìu anh àûáng möåt mònh, tûåa höì coá möåt
(1) Miura (Àara Ïàuacàö Miura): möåt chuã traåi boâ möång, chuyïn
nuöi nhûäng con nöíi tiïëng hung dûä.
caái gò vö hònh, khuãng khiïëp vò traång thaái höìi höåp cuãa

chñnh baãn thên anh.
Anh caãm thêëy raä rúâi dûúâng nhû nhûäng sûå mïåt nhoåc
cuãa caác àïm thiïëu nguã vûâa qua àöåt nhiïn àeâ eáp ngûúâi
anh. Anh thêëy theâm ngaã lûng lïn möåt trong mêëy
giûúâng úã cuöëi phoâng nhûng, möåt lêìn nûäa, möëi lo lùæng
maâ buöíi chiïìu bêët trùæc vaâ bñ mêåt naây gêy ra, laåi xua
tan cún buöìn nguã.
Anh ài ài laåi laåi trong phoâng, chêm möåt àiïëu xò gaâ
Havan khaác vaâo àêìu àiïëu thuöëc anh vûâa múái huát hïët.
Muâa àêëu naây úã Madrit seä ra sao àöëi vúái anh? Caác
keã thuâ cuãa anh seä noái gò? Caác àõch thuã trong nghïì cuãa
anh seä laâm ùn thïë naâo? Cho túái nay anh àaä haå saát
nhiïìu boâ cuãa traåi Miura vaâ noái toám laåi chuáng cuäng
chùèng khaác gò nhûäng con boâ möång khaác. Tuy nhiïn,
anh khöng thïí khöng nghô túái nhûäng ngûúâi baån àaä guåc
ngaä trïn àêëu trûúâng, hêìu hïët àïìu laâ naån nhên cuãa
nhûäng con boâ traåi àoá. Giöëng boâ Miura yïu quaái thêåt !
Khöng phaãi vö cúá maâ trong húåp àöìng, anh cuäng nhû
caác mataào khaác àïìu àoâi thïm möåt nghòn pïxïta(1)
möîi lêìn àêëu vúái loaåi boâ êëy.
Anh tiïëp tuåc ài ài laåi laåi trong phoâng, loâng bûát rûát.
Àöi luác anh dûâng bûúác thêîn thúâ nhòn möåt vêåt naâo àoá
(1) Möåt nghòn àöìng pïxïta: 200 àöìng àuarö. Möåt pïxïta bùçng
möåt frùng Phaáp.
nùçm úã múá haânh lyá, röìi àöåt nhiïn, anh caãm thêëy tinh
thêìn suy suåp, anh buöng mònh xuöëng möåt chiïëc ghïë
baânh. Anh nhòn àöìng höì nhiïìu lêìn: vêîn chûa àïën hai
giúâ. Chùèng leä thúâi gian ngûâng tröi röìi sao?
Anh mong choáng túái giêy phuát mùåc quêìn aáo vaâ ra
àêëu trûúâng, coi àoá nhû möåt phûúng thuöëc cho thêìn
kinh anh: vò àaám àöng, tiïëng êìm ô, sûå toâ moâ cuãa cöng
chuáng yá muöën toã ra mònh thanh thaãn vaâ nhanh nheån,
vaâ nhêët laâ sûå tiïëp cêån vúái nguy hiïím hûäu hònh vaâ
thûåc sûå lêåp tûác seä xua tan nöîi lo lùæng gêìn nhû súå haäi
xuêët hiïån khi anh àûáng möåt mònh thiïëu nhûäng nhên
töë kñch thñch àöång viïn tûâ bïn ngoaâi.
Àïí giaãi khuêy, anh ruát tûâ tuái trong aáo veát töng ra
möåt chiïëc phong bò nhoã, nheå, toãa möåt muâi thúm dõu.
Àûáng bïn möåt cûãa söí, qua àoá aánh saáng múâ nhaåt tûâ
ngoaâi sên loåt vaâo, anh ngùæm nghña chiïëc phong bò maâ
ngûúâi ta trao cho anh khi anh múái túái khaách saån, vaâ
anh thaán phuåc veã thanh lõch cuãa nhûäng doâng chûä nhoã
nhùæn xinh xeão àïì àõa chó. Röìi anh múã laá thû. Tûâ àoá
anh hñt möåt caách khoaái chñ caái muâi hûúng say àùæm êëy.
Trúâi! Nhûäng ngûúâi phuå nûä àaåi quyá töåc àaä ài nhiïìu núi
naây! Veã cao quñ khöng thïí bùæt chûúác àûúåc cuãa hoå thïí
hiïån trong nhiïìu chi tiïët nhoã nhùåt nhêët!
Baãn thên Gaàacàö cuäng xûác nûúác hoa quaá nhiïìu,
dûúâng nhû thên thïí cuãa anh vêîn coân giûä muâi cay
àùæng cuãa thúâi niïn thiïëu ngheâo khöí. Caác keã thuâ cuãa
anh thûúâng chïë giïîu anh chaâng thanh niïn lûåc sô

thúm phûác nhû möåt cö gaái giang höì naây. Coân caác baån
cuãa anh thò móm cûúâi trûúác nhûúåc àiïím êëy, nhûng àöi
khi hoå cuäng phaãi quay mùåt ài vò muâi thúm xöng lïn
maånh quaá laâm hoå phaát úán. Anh ài àêu cuäng nhû àem
theo caã möåt tiïåm nûúác hoa. Khi anh ra baäi àêëu ngûúâi
anh cuäng thúm nûác muâi nûúác hoa phuå nûä giûäa nhûäng
con boâ chïët, nhûäng múá ruöåt gan vung vaäi, nhûäng àöëng
phên dñnh maáu. Mêëy cö gaái ùn chúi coá caãm tònh vúái
anh, quen anh trong möåt chuyïën anh sang miïìn Nam
nûúác Phaáp, àaä truyïìn cho anh bñ quyïët pha chïë vaâi
thûá nûúác hoa àùåc biïåt. Nhûng vêîn khöng coá gò so saánh
nöíi vúái thûá hûúng thúm cuãa laá thû vûâa ngaát vûâa dõu,
vûâa huyïìn aão vûâa rêët àûúåm, cuâng loaåi vúái thûá nûúác
hoa thûúâng duâng cuãa ngûúâi phuå nûä viïët thû cho anh,
möåt thûá nûúác hoa kyâ laå, tuyïåt diïåu vaâ khöng thïí taã
àûúåc hònh nhû toaát ra tûâ da thõt cuãa ngûúâi quñ phaái
vaâ anh goåi laâ "muâi thúm cuãa caác phu nhên".
Anh àoåc ài àoåc laåi laá thû, miïång múã möåt nuå cûúâi
khoaái laåc vaâ kiïu haänh. Thêåt ra laá thû coá nhiïìu nhùån
gò: dùm doâng chûä, möåt lúâi chaâo gûãi tûâ Xïvilú mêëy cêu
chuác tuång nhên muâa àêëu úã Madrit mong anh seä àaåt
nhiïìu thaânh tñch rûåc rúä. Möåt laá thû nhû thïë ngûúâi ta
coá thïí àïí thêët laåc maâ khöng phiïìn luåy gò cho ngûúâi
phuå nûä àaä viïët: Múã àêìu laâ "Thûa öng Gaàacàö thên
mïën" vaâ cuöëi cuâng laâ "Baån öng: Xön". Tûâ àêìu àïën cuöëi
viïët bùçng möåt thûá chûä xinh xùæn hònh nhû mún trúán
con mùæt anh mataào, bùçng möåt gioång tûã tïë nhûng
khöng thên mêåt, möåt gioång lõch thiïåp cuãa ngûúâi bïì
trïn haå cöë noái vúái ngûúâi bïì dûúái.
Trong khi àoåc laåi bûác thû vúái thaái àöå kñnh cêín cuãa
ngûúâi thûá dên khöng thöng thaåo pheáp àoåc, Gaàacàö
khöng thïí khöng caãm thêëy khoá chõu nhû mònh bõ
khinh thûúâng.
- Cö aã naây! - anh lêím bêím - thêåt laâ möåt ngûúâi phuå
nûä ghï gúám! Chùèng chuát ngûúång nghõu! Daám goåi mònh
laâ "öng"!...
Nhûng röìi nhúá laåi nhûäng kyã niïåm ïm aái anh móm
cûúâi khoaái chñ. Gioång thû laånh luâng chó vò àêy laâ thû
tûâ: möåt thoái quen cuãa caác baâ lúán, möåt sûå thêån troång
cuãa caác baâ àaåi sûá àaä ài khùæp thïë giúái. Toám laåi, anh
mataào khöng thêëy khoá chõu nûäa maâ chó thêëy caãm
phuåc.
- Cö aã naây múái khön ngoan laâm sao! Laáu caá thêåt!...
Nuå cûúâi naây cuãa anh biïíu hiïån möåt sûå thoãa maän vaâ
haänh diïån coá tñnh chêët nghïì nghiïåp, sûå haänh diïån cuãa
möåt ngûúâi daåy thuá dûä ca ngúåi chñnh mònh khi ca ngúåi
sûác maånh cuãa con vêåt maâ mònh chinh phuåc àûúåc.
Trong khi Gaàacàö ngùæm bûác thû, ngûúâi hêìu cuãa
anh, Garabatö ài ài laåi laåi, mang túái nhiïìu quêìn aáo,
bao höåp vaâ àùåt têët caã lïn giûúâng.
Garabatö laâ möåt ngûúâi coá nhûäng cûã àöång lùång leä,
àöi tay kheáo leáo. Chuá hònh nhû khöng nhêån thêëy sûå
coá mùåt cuãa anh mataào. Tûâ nhiïìu nùm nay chuá ài
theo Gaàacàö trong caác cuöåc haânh trònh vúái tû caách
ngûúâi àêìy túá mang kiïëm(1). Xûa kia chuá àaä tûâng bùæt
(2)
àêìu àêëu boâ trong nhûäng cuöåc capïa vúái Gaàacàö
trïn nhûäng baäi àêëu vuâng Xïvilú, nhûng trong caác cuöåc
àêëu àoá, moåi ruãi ro àïìu rúi vaâo àêìu chuá, coân möîi thùæng
lúåi vaâ lúâi ca ngúåi thò vïì phêìn baån chuá hûúãng caã. Chuá
coá khöí ngûúâi thêëp beá, nûúác da xanh taái, gên cöët khöng
chùæc. Möåt vïët seåo ngoùçn ngoeâo, khöng kñn miïång àaä
taåo thaânh möåt vïåt trùng trùæng trïn khuön mùåt dùn
deo vaâ gêìy guöåc cuãa chuá. Caái seåo êëy laâ do chuá bõ boâ
huác gêìn chïët trïn baäi àêëu cuãa möåt tónh nhoã. Ngoaâi vïët
thûúng khuãng khiïëp àoá, chuá coân bõ nhiïìu vïët khaác
laâm biïën daång nhiïìu böå phêån kñn cuãa thên thïí chuá.
Àiïìu àau àúán nhêët cho chuá trong thúâi kyâ êëy laâ moåi
ngûúâi cûúâi nhûäng ruãi ro cuãa chuá vaâ lêëy laâm thñch thuá
möîi khi thêëy chuá bõ boâ xeáo lïn vaâ xeá raách ngûúâi.
(1) Chó ngûúâi hêìu cuãa mataào mang kiïëm cho chuã; kiïëm
(ïxtökï) laâm bùçng theáp, daâi khoaãng 85cm, coá hai lûúäi vaâ möåt
chuöi ngùæn khoaãng 6cm, quêën vaãi àoã. Khi àêm, ngûúâi
mataào êën maånh caái chuöi kiïëm thoåc sêu vaâo thên con boâ
möång.
(2) Capïa: möåt loaåi àêëu, trong àoá ngûúâi àêëu chó muáa aáo choaâng
àïí rúän boâ, chûá khöng àûúåc duâng kiïëm àïí giïët noá.
Nhûng thêåt kyâ laå, bao giúâ chuá cuäng qua khoãi sau
nhûäng naån àoá. Cuöëi cuâng vò chuá cûá vuång vïì maäi nïn
chuá àaânh chõu thua söë phêån khöng ra gò. Vaâ àaânh laâm
àêìy túá baån cuä, möåt ngûúâi àêìy túá thên tñn maâ chuã ài
àêu cuäng ài theo. Chuá laâ ngûúâi hêm möå nhiïåt thaânh
Gaàacàö nhêët mùåc dêìu chuá àaä phêìn naâo laåm duång
tònh thên àïí traách moác vaâ chï bai chuã. Chuá noái: "Chuá
maâ úã vaâo àõa võ cuãa chuã trong trûúâng húåp naây hoùåc
trûúâng húåp noå, nhêët àõnh chuá seä laâm àûúåc hún".
Caác baån hûäu cuãa Gaàacàö dûåa vaâo nhûäng tham
voång khöng thaânh cuãa chuá maâ chïë giïîu chuá, nhûng
chuá vêîn dûãng dûng trûúác nhûäng lúâi nhaåo baáng êëy. Tûâ
boã mön àêëu boâ û? Khöng àúâi naâo! Àïí khoãi thuã tiïu
hoaân toaân kyã niïåm vïì quaá khûá cuãa mònh, chuá àïí maái
toác mai rïî tre boáng nhêîy cuãa chuá voâng xuöëng úã bïn
tai, vaâ chuá vêîn baão töìn sau àónh àêìu caái naåm toác chñ
tön, caái cölïta(1) cuãa thúâi treã, caái phuâ hiïåu cao quyá
phên biïåt chuá vúái nhûäng keã phaâm tuåc khaác.
Khi naâo anh mataào noáng tñnh giêån chuá àiïìu gò,
anh àïìu nhùçm vaâo caái naåm toác trang àiïím êëy àïí böåc
löå ra mùåt cún thõnh nöå.
- Thùçng trú treän naây, maây daám àïí cölïta aâ? Tao thò
cùæt ngay noá ài, thùçng àêëu boâ maåt haång kia!
(1) Cölïta: naåm toác daâi vaâ tïët cuãa nhûäng ngûúâi àêëu boâ àïí moåc
úã phña sau àónh àêìu.
Garabatö nhêîn nhuåc nghe nhûäng lúâi xó vaã êëy, chuá

traã thuâ bùçng thaái àöå im lùång cuãa ngûúâi bêåc trïn, chuá
chó nhuán vai khi Gaàacàö tûâ baäi àêëu trúã vïì sau möåt
trêån àêëu töët àeåp vui veã hoãi chuá möåt caách huïnh hoang
treã con:
- Thïë naâo maây thêëy höm nay tao àêëu thïë naâo? Töët,
coá phaãi khöng?
Tònh baån thúâi treã coân àïí laåi cho Garabatö àùåc
quyïìn xûng hö "cêåu cêåu túá túá" vúái chuã. Chuá khöng thïí
naâo xûng hö khaác ài vúái Gaàacàö, nhûng tiïëng "cêåu"
cuãa chuá bao giúâ cuäng keâm theo möåt cûã chó nghiïm
trang, möåt biïíu hiïån kñnh cêín ngêy thú. Thaái àöå cuãa
chuá giöëng thaái àöå cuãa nhûäng kyå sô tuây tuâng thúâi xûa
àöëi vúái ngûúâi hiïåp sô giang höì chuã cuãa hoå.
Laâ ngûúâi àêëu boâ tûâ àónh àêìu àïën gaáy, nhûng úã
nhûäng böå phêån khaác cuãa con ngûúâi thò chuá laåi coá veã
vûâa laâ möåt anh thúå may vûâa laâ möåt ngûúâi hêìu. Chuá
mùåc möåt böå complï bùçng daå Anh cuãa chuã cho, chuá caâi
khöng biïët bao nhiïu laâ àinh ghim trïn ve aáo vaâ nhiïìu
chiïëc kim luöìn sùén chó trïn öëng tay. Àöi baân tay khö
khöëc vaâ raám nêu cuãa chuá chaåm vaâo àêu, sûãa caái gò
cuäng kheáo keáo nhû tay phuå nûä.
Sau khi àùåt lïn giûúâng moåi àöì trang phuåc cuãa
Gaàacàö, chuá kiïím tra laåi caác thûá linh tinh êëy, xem
coá thiïëu gò khöng. Röìi chuá àûáng úã giûäa phoâng noái maâ
khöng nhòn chuã nhû möåt ngûúâi noái möåt mònh, vúái
gioång khaân khaân vaâ cêëm cêíu:
- Hai giúâ!
Gaàacàö àöåt nhiïn ngêíng àêìu, dûúâng nhû trûúác luác
àoá anh khöng nhòn thêëy ngûúâi hêìu cuãa mònh. Anh cêët
laá thû vaâo trong tuái, chêåm chaåp bûúác vïì phña cuöëi
phoâng coá leä vò muöën keáo lui caái giúâ phuát mùåc quêìn aáo.
- Xong caã röìi chûá? Anh hoãi.
Nhûng anh böîng giêåt mònh, böå mùåt taái nhúåt cuãa
anh àoã lïn, cùåp mùæt anh múã to quaá àöîi. Tröng anh coá
veã möåt ngûúâi choaáng vaáng vò phaát hiïån ra möåt caái gò
kinh khuãng.
- Maây chuêín bõ cho tao böå quêìn aáo naâo?
Garabatö chó lïn giûúâng. Nhûng chuá chûa noái àûúåc
lúâi naâo thò chuã cuãa chuá àaä nöíi cún thõnh nöå:
- Trúâi úi laâ trúâi! Maây khöng biïët tyá gò vïì cöng viïåc
cuãa maây aâ? Phaãi chùng maây múái ra tónh? Möåt cuöåc
àêëu úã Madrit vúái nhûäng con boâ Miura, thïë maâ maây lêëy
cho tao möåt böå quêìn aáo maâu àoã? Caái maâu quêìn aáo cuãa
cêåu "Manuen Baán chiïëu"(1) chïët daåo trûúác aâ? Àöì ba
que, maây coân tïå hún keã thuâ cuãa tao kia àêëy! Maây
muöën tao chïët û?
(1) Manuen Baán chiïëu: tïn möåt mataào Têy Ban Nha danh
tiïëng, bõ boâ huác chïët úã àêëu trûúâng Madrit.
Gaàacàö caâng ngêîm nghô thêëy sûå vö yá êëy nghiïm

troång bao nhiïu thò caâng tûác giêån bêëy nhiïu, vò àoá
thêåt laâ möåt sûå thaách thûác söë mïånh. Ai laåi ài àêëu boâ úã
Madrit vúái möåt böå quêìn aáo maâu àoã, sau chuyïån xêíy ra
daåo trûúác! Mùæt anh cùm tûác long lïn soâng soåc y nhû
coá ngûúâi àõnh haåi ngêìm anh, con ngûúi cuãa anh nêíy
lûãa y nhû anh sùæp nhaãy böí lïn ngûúâi Garabatö àïí nïån
cho chuá möåt trêån bùçng àöi tay mataào höå phaáp.
Möåt tiïëng goä nheå vaâo caánh cûãa chêëm dûát caãnh
tûúång naây.
- Cûá vaâo!
Ngûúâi bûúác vaâo laâ möåt ngûúâi treã tuöíi bêån quêìn aáo
maâu nhaåt, thùæt ca-vaát àoã, cêìm möåt caái muä daå xûá
Cooácàu, ngoán tay lêëp laánh mêëy caái nhêîn kim cûúng to
tûúáng. Gaàacàö nhêån ra ngûúâi naây ngay, nhúâ taâi nhúá
mùåt mau leå cuãa nhûäng ai buöåc phaãi luön luön quan hïå
vúái quêìn chuáng. Thïë laâ àöåt nhiïn anh chuyïín tûâ thaái
àöå giêån dûä sang thaái àöå thên aái tûúi tónh, y nhû viïåc
àïën thùm naây laâ möåt sûå bêët ngúâ rêët thuá võ àöëi vúái
anh. Àêy laâ möåt ngûúâi baån úã Binbao, hêm möå mön
àêëu boâ vaâ nhiïåt tònh uãng höå anh. Àoá laâ têët caã nhûäng
caái maâ anh mataào nhúá àûúåc vïì ngûúâi baån àoá. Coân tïn
ngûúâi êëy laâ gò thò anh khöng nhúá. Coá àiïìu chùæc chùæn
àöëi vúái anh laâ anh phaãi xûng hö cêåu cêåu túá túá vúái
ngûúâi êëy vò hai bïn laâ baån cuä cuãa nhau.
- Cêåu ngöìi xuöëng àêy. Thêåt khöng ngúâ! Cêåu túái

Madrit tûâ bao giúâ? Tònh hònh úã nhaâ cêåu töët caã chûá?
Ngûúâi hêm möå Gaàacàö ngöìi xuöëng vúái sûå khoaái chñ
cuãa möåt tñn àöì àûúåc vaâo túái thaánh cung cuãa võ thêìn
mònh suâng baái vaâ quyïët têm úã lò àêëy àïën phuát cuöëi
cuâng. Hùæn sung sûúáng àûúåc xûng hö cêåu cêåu túá túá vúái
"bêåc anh taâi" maâ hùæn luön luön goåi bùçng tïn tuåc nhû
àïí cho baân ghïë, tûúâng vaách vaâ nhûäng ngûúâi qua laåi
trong haânh lang hiïíu roä laâ hùæn quen thên bêåc vô nhên
êëy. Hùæn tûâ Binbao túái saáng nay vaâ hùæn laåi trúã vïì àoá
ngay ngaây mai. Hùæn ài chuyïën naây cöët chó àïí gùåp
"Huan". Hùæn xem baáo noái vïì nhûäng thùæng lúåi kyâ diïåu
cuãa "bêåc anh taâi" êëy. Muâa àêëu naây bùæt àêìu töët àeåp.
Cuöåc àêëu höm nay seä hay. Saáng nay hùæn àaä xem phên
chia boâ vaâo caác lö, hùæn chuá yá àïën möåt con coá böå löng
maâu nêu xêîm, chùæc chùæn noá seä traã miïëng ra troâ trong
tay Gaàacàö.
Anh mataào hêëp têëp cùæt ngang lúâi tiïn àoaán cuãa
ngûúâi hêm möå àoá:
- Xin löîi cêåu. Túá ra ngoaâi möåt phuát.
Noái àoaån anh ra khoãi phoâng, ài vïì phña möåt caái cûãa
nhoã khöng mang söë úã cuöëi haânh lang. Nhûng
Garabatö ngùn anh laåi vaâ hoãi anh, gioång caâng khaân ài
vò chuá muöën toã ra biïët vêng lúâi chuã:
- Túá phaãi chuêín bõ cho cêåu böå naâo?
- Böå xanh laá cêy, böå xanh lú hoùåc böå nêu... Tuây
maây.
Röìi anh biïën mêët sau caánh cûãa nhoã. Anh vûâa ài
khuêët thò Garabatö móm cûúâi hoám hónh ra veã àaä baáo
àûúåc thuâ. Chuá thûâa hiïíu vò sao Gaàacàö vöåi boã chaåy
vaâo luác mùåc quêìn aáo: àoá laâ do anh "súå vaäi àaái" nhû
nhûäng ngûúâi trong nghïì thûúâng noái. Nuå cûúâi cuãa chuá
biïíu hiïån nöîi vui thñch cuãa möåt ngûúâi hêìu nhêån thêëy
thïm möåt lêìn nûäa rùçng nhûäng bêåc vô nhên trong
nghïì, duäng caãm coá thûâa, baãn thên hoå vêîn coá nhûäng
möëi lo súå do sûå caãm àöång gêy ra, giöëng hïåt chuá trong
thúâi kyâ chuá coân àêëu úã mêëy baäi tónh nhoã.
Möåt laát sau, khi Gaàacàö trúã vïì phoâng, anh thêëy
möåt ngûúâi khaách nûäa. Àoá laâ baác sô Ruix, ngûúâi thêìy
thuöëc vêîn kyá caác biïn baãn y tïë vaâ chûäa caác àêëu sô bõ
thûúng úã àêëu trûúâng Madrit tûâ ba mûúi nùm nay.
Gaàacàö kñnh phuåc öng, coi öng nhû ngûúâi àaåi diïån
xûáng àaáng nhêët cuãa nïìn khoa hoåc töíng húåp, song anh
hay noái àuâa möåt caách thên aái vïì tònh hònh quaá töët vaâ
caách ùn mùåc quaá cêíu thaã cuãa öng. Sûå kñnh phuåc cuãa
anh laâ sûå kñnh phuåc cuãa lúáp thûúâng dên cho rùçng
nhûäng nhaâ thöng thaái nhêët àõnh phaãi ùn mùåc löi thöi
vaâ tñnh khñ kyâ cuåc khaác hùèn moåi ngûúâi.
Baác sô Ruix, ngûúâi beáo luân, buång phïå, mùåt to, muäi
teåt, choâm rêu quai noán ngaâ ngaâ khiïën öng hao hao
giöëng Xöcrat(1). Khi öng àûáng, caái buång phïå cûá theo
tûâng lúâi noái cuãa öng maâ nêíy lïn trong chiïëc aáo gi-lï
röång thuâng thònh, vaâ khi öng ngöìi, cuäng caái vuâng àoá
cuãa cú thïí öng, laåi dêng lïn têån ngûåc. Quêìn aáo cuãa
öng bêín thóu vaâ nhaâu naát vò mùåc nhiïìu ngaây, luång
thuång nhû quêìn aáo cuãa ngûúâi khaác àöëi vúái thên hònh
khöng cên àöëi cuãa öng, beáo phõ úã nhûäng böå phêån daânh
cho tiïu hoáa vaâ khùèng khiu úã nhûäng böå phêån daânh cho cûã àöång.
- Öng êëy thêåt laâ ngöëc! - Gaàacàö noái - Thöng thaái -
àuáng thïë - hiïìn nhû buåt, nhûng gaân úi laâ gaân! Khöng
bao giúâ öng êëy coá àûúåc möåt àöìng Pïxïta. Coá caái gò laâ
sùén saâng cho ngay, vaâ ai muöën traã bao nhiïu cuäng
nhêån...
Ngoaâi viïåc mï àêëu boâ, baác sô Ruix coân mï caách
maång, möåt thûá caách maång mú höì, dûä döåi, súám muöån
seä phaãi nöí ra vaâ seä khöng àïí cho bêët kyâ möåt thïí chïë
hiïån haânh naâo úã Chêu Êu àûáng nöíi. Àoá laâ giêëc mú vïì
möåt nïìn cöång hoâa vö chñnh phuã maâ öng chùèng chõu
giaãi thñch, chó biïët roä raâng rùçng noá göìm nhûäng sûå phuã
àõnh coá tñnh chêët huãy diïåt.
Nhûäng ngûúâi àêëu boâ coi öng Ruix nhû böë. Coân öng
thò ùn noái thên mêåt vúái têët caã boån hoå; vaâ chó cêìn nhêån
àûúåc möåt bûác àiïån àaánh tûâ bêët cûá núi naâo trïn baán
àaão laâ lêåp tûác öng baác sô nhên hêåu êëy lïn ngay xe lûãa
(4) Xöcraát: nhaâ triïët hoåc danh tiïëng thúâi cöí àaåi Hy Laåp (khoaãng
470 - 399 trûúác Cöng nguyïn). Ngaây nay coân lûu truyïìn
tûúång baán thên cuãa öng.
ài chûäa cho möåt "cêåu" bõ boâ huác, vúái söë tiïìn thuâ lao
bao nhiïu cuäng xong.
Gùåp laåi Gaàacàö sau möåt thúâi gian xa caách daâi, öng
öm hön anh, aáp caái buång sïå cuãa öng vaâo mònh àöìng
da sùæt cuãa anh. Hoan hö nhûäng chaâng trai duäng caãm!
Öng thêëy khñ sùæc anh mataào tûúi àeåp hún bêët cûá höìi
naâo.
- Thïë naâo, cêu chuyïån nûúác Cöång hoâa àïën àêu röìi
baác sô? Gaàacàö hoãi vúái veã mùåt thaãn nhiïn cuãa ngûúâi
Øngàalu. Bao giúâ thò tuyïn böë thaânh lêåp àêëy? Ngûúâi
Quöëc dên(1) coá cho biïët rùçng noá sùæp ra àúâi röìi chó möåt
súám möåt chiïìu thöi!
- Con ngûúâi thñch böng pheâng, cêåu thò cêìn gò viïåc
àoá chûá! Thöi cêåu haäy àïí cho Ngûúâi Quöëc dên töåi
nghiïåp àûúåc yïn thên. Àöëi vúái hùæn, töët hún hïët laâ cùæm
nhûäng cùåp banàïri cho kheáo hún nûäa. Coân cêåu,
Gaàacàö aå, àiïìu duy nhêët maâ cêåu nïn quan têm laâ
tiïëp tuåc haå saát boâ möång nhû Àûác Chuáa Trúâi... Naây,
hònh nhû cuöåc àêëu chiïìu nay seä hay lùæm. Túá nghe noái
rùçng nhûäng con boâ...
Àïën àêy, ngûúâi khaách treã tuöíi úã Binbao, ngûúâi àaä
àûúåc xem chia boâ vaâo caác lö vaâ rêët muöën cung cêëp tin
(1) Ngûúâi Quöëc dên: Tïn goåi àuâa cuãa möåt ngûúâi banàïri diïrö,
thaânh viïn trong àöåi àêëu boâ cuãa Gaàacàö. Ngûúâi
Banàïriàiïrö coá nhiïåm vuå cùæm cùåp xiïn (banàïri) vaâo bûúáu
cöí con boâ trûúác khi ngûúâi mataào duâng kiïëm giïët noá.
tûác, ngùæt lúâi öng baác sô àïí noái vïì möåt con boâ löng maâu
nêu sêîm "àaä loåt vaâo mùæt anh" vaâ chùæc seä àêëu rêët hay.
Baác sô Ruix vaâ ngûúâi treã tuöíi úã Binbao, sau caái bùæt
tay, àaä cuâng ngöìi àöëi diïån nhau rêët lêu úã trong phoâng
maâ chûa hïì noái vúái nhau möåt lúâi naâo. Gaàacàö thêëy
luác naây cêìn phaãi giúái thiïåu hai bïn. Khöën nöîi anh
khöng nhúá tïn caái anh baån maâ anh xûng hö cêåu cêåu
túá túá êëy. Anh gaäi tai, nhñu löng maây, nghô möåt luác.
Nhûng anh truâ trûâ khöng lêu. Anh noái:
- Naây cêåu, tïn cêåu laâ gò nhó? Cêåu tha löîi cho túá nheá!
Cêåu hiïíu cho vúái biïët bao nhiïu con ngûúâi...
Ngûúâi treã tuöíi móm cûúâi giêëu nöîi chaán ngaán thêëy
mònh bõ "tön sû" quïn tïn. Hùæn xûng danh. Vûâa nghe
tïn hùæn, Gaàacàö caãm thêëy quaá khûá àöåt nhiïn taái
hiïån trong trñ nhúá, vaâ anh chûäa löîi laäng quïn bùçng
caách thïm vaâo tïn anh ta: "möåt öng chuã moã giaâu coá úã
Binbao". Röìi anh giúái thiïåu "baác sô lûâng danh Ruix".
Lêåp tûác hai nhaâ hêm möå àêëu boâ, nhû thïí àaä quen
nhau tûâ lêu lùæm, xñch laåi gêìn nhau do möåt möëi nhiïåt
tònh chung, bùæt àêìu trao àöíi yá kiïën vïì nhûäng con vêåt
seä àêëu chiïìu nay.
- Múâi hai võ ngöìi xuöëng kia, Gaàacàö vûâa noái vûâa
chó caái ghïë xöfa àùåt úã cuöëi gian phoâng. Ngöìi àoá, hai võ
khöng coân lo quêëy rêìy ai. Hai võ cûá noái chuyïån vúái
nhau ài, àûâng bêån têm àïën töi. Töi phaãi mùåc quêìn aáo.
Àaân öng àaân ang vúái nhau caã maâ...
Gaàacàö cúãi aáo veát-töng vaâ aáo gi-lï, chó coân mùåc
nguyïn chiïëc sú mi. Ngöìi trïn möåt caái ghïë, úã giûäa caái
cûãa voâm nhoã ngùn phoâng khaách nhoã vúái phoâng trong,
anh phoá thaác thên thïí anh cho àöi baân tay cuãa
Garabatö; luác êëy chuá naây àaä múã möåt caái bao bùçng da
nûúác Nga vaâ ruát ra möåt böå àöì hêìu nhû cuãa phuå nûä àïí
trang àiïím cho Gaàacàö.
Mùåc dêìu Gaàacàö àaä caåo rêu kyä lûúäng, Garabatö
vêîn xaát xaâ phoâng möåt lêìn nûäa vaâ caåo mùåt cho anh,
nhanh nheån nhû möåt ngûúâi ngaây naâo cuäng laâm cöng
viïåc àoá. Gaàacàö, sau khi rûãa mùåt, laåi ngöìi lïn ghïë.
Ngûúâi hêìu cuãa anh beân têím àêîm saáp thúm vaâ nûúác
hoa lïn maái toác anh, xïëp noá thaânh tûâng voâng trïn
traán vaâ thaái dûúng röìi bùæt àêìu sûãa sang caái biïíu
trûng nghïì nghiïåp tûác laâ caái cölïta vö cuâng tön quyá.
Garabatö kñnh cêín chaãi vaâ tïët naåm toác daâi moåc trïn
àónh àêìu chuã. Chuá böîng ngûâng tay, vùæt ngoån naåm toác
lïn, gaâi noá vaâo àónh àêìu bùçng hai caái cùåp toác röìi
ngûâng cöng viïåc àoá àïí chöëc nûäa seä laâm nöët. Bêy giúâ
chuá coân phaãi sûãa soaån cho àöi chên cuãa chuã. Chuá cúãi
quêìn daâi vaâ bñt têët cuãa Gaàacàö ra, chó coân àïí laåi trïn
ngûúâi anh caái aáo may ö vaâ caái quêìn àuâi bùçng luåa thïu.
Nhûäng bùæp thõt cûúâng traáng cuãa Gaàacàö nöíi lïn úã
dûúái lúáp vaãi thaânh nhûäng muái khoãe maånh. Àuâi anh coá
möåt chöî loäm sêu: möåt caái seåo do boâ huác. Mêëy vïåt trùng
trùæng che giêëu nhûäng thûúng tñch cuä àïí laåi trïn nûúác
da nêu àöi caánh tay anh. Böå ngûåc anh maâu hung
hung vaâ khöng coá löng hùçn lïn hai vaåch khöng àïìu vaâ
tñm bêìm chaåy ngang cuäng nhùæc laåi nhûäng giai àoaån
àêîm maáu khaác. ÚÃ mùæt caá chên anh, da loäm xuöëng nhû
mang dêëu möåt àöìng tiïìn, maâu ào àoã. Caái cú thïí chiïën
àêëu naây tiïët ra möåt muâi da thõt laânh maånh vaâ huâng
duäng pha lêîn muâi hûúng thúm nûác cuãa phuå nûä.
Garabatö, möåt tay öm àêìy böng bùng trùæng toaát,
quyâ xuöëng dûúái chên chuã:
- Y nhû möåt àêëu sô thúâi cöí àaåi! Baác sô Ruix kïu lïn,
ngûâng noái chuyïån vúái ngûúâi chuã moã úã Binbao. Tröng
kòa, cêåu àaä trúã thaânh ngûúâi La Maä röìi àêëy, Huan aå!
- Taåi tuöíi taác àêëy, baác sô aå! Anh mataào àaáp vúái veã
buöìn buöìn. Chuáng ta giaâ ài. Xûa kia, khi töi coân phaãi
àêëu caã vúái boâ möång lêîn ma àoái, töi àêu coá cêìn têët caã
nhûäng thûá naây. Cùåp chên töi maånh chùæc vaâ deão dai
trong nhûäng luác laâm àöång taác vúái aáo choaâng êëy chûá!
Garabatö nheát tûâng nùæm böng nhoã vaâo giûäa nhûäng
ngoán chên cuãa chuã, phuã böng lïn loâng baân chên vaâ cöí
chên thaânh nhûäng maãng cuãa caái voã boåc mïìm maåi naây,
vaâ quêën bùng thaânh nhûäng voâng trön öëc siïët chùåt
giöëng nhûäng caái voâng quêën caác xaác ûúáp cöí Ai Cêåp. Sau
àoá anh lêëy kim àaä luöìn sùén chó gaâi úã tay aáo anh, khêu
kyä caâng nhûäng àêìu daãi bùng laåi.
Gaàacàö nïån xuöëng àêët hai baân chên tröng coá veã
chùæc chùæn hún vò àûúåc boåc kyä. Anh caãm thêëy khi
chuáng àûúåc neán chùåt nhû thïë, chuáng thaânh maånh meä
vaâ nhanh nheån. Röìi Garabatö luöìn chuáng vaâo àöi bñt
têët daâi àïën têån nûãa àuâi. Àoá laâ nhûäng àöi bñt têët daây
dùån vaâ mïìm maåi, giöëng nhû àöi uãng, caái baão vïå duy
nhêët cuãa chên anh dûúái lúáp quêìn aáo chiïën àêëu bùçng
luåa.
- Àûâng àïí coá nïëp nhùn nheá, anh noái. Maây biïët àêëy,
tao khöng thñch bñt têët nhùn nhuám àêu.
Anh ra àûáng trûúác gûúng, ngùæm mònh hïët àùçng
trûúác àïën àùçng sau, cuái ngûúâi vuöët tay lïn àuâi àïí keáo
phùèng caác nïëp nhùn. Bïn ngoaâi àöi bñt têët trùæng,
Garabatö coân löìng cho chuã möåt àöi bñt têët luåa höìng
che lêëp hoaân toaân àöi trûúác. Röìi Gaàacàö xoã chên vaâo
möåt àöi giaây moãng maâ anh àaä choån trong nhiïìu àöi
xïëp trong möåt caái hoâm têët caã àïìu coá àïë trùæng vaâ chûa
duâng bao giúâ.
Bêy giúâ múái bùæt àêìu caái giai àoaån khoá khùn nhêët
cuãa viïåc mùåc quêìn aáo. Garabatö cêìm phña trïn möåt caái
quêìn cöåc cheän bùçng luåa maâu hung thïu kim tuyïën
chùçng chõt úã nhûäng àûúâng khêu, múã phanh noá ra röìi
giú cho chuã xoã chên vaâo. Nhûäng caái daãi ruát(1) buöåc öëng
quêìn cuåt coá quaã kim tuyïën úã àêìu, buöng luãng lùèng
trïn àöi baân chên anh. Gaàacàö baão ngûúâi hêìu neáo
(1) Daãi ruát : Nhûäng daãi ruát naây rêët to duâng àïí thùæt chùåt quêìn
cuåt úã dûúái àêìu göëi laâm cho chên maånh meä hún.
thêåt chùåt caác daãi laåi, àöìng thúâi anh lïn gên àuâi. Cöng
viïåc àoá rêët quan troång vò ngûúâi mataào cêìn phaãi thùæt
thêåt chùåt. Sau khi chöî thùæt daãi ruát bõ che khuêët úã meáp
dûúái quêìn, Garabatö tïët noá thaânh nhûäng dêy tua tuãa
nhoã luãng lùèng rêët myä thuêåt.
Tiïëp àoá, Garabatö àûa cho chuã möåt caái aáo sú mi
bùçng vaãi moãng mõn vaâ trong suöët nhû sú mi phuå nûä,
úã cöí aáo coá daãi ren chïëp nïëp thaânh nhûäng hònh öëng.
Chuá caâi khuy aáo, thùæt ca-vaát thaânh möåt vïåt daâi àoã rûåc
chaåy tûâ trïn xuöëng dûúái yïëm aáo vaâ lêín vaâo trong quêìn
cuåt.
Coân laåi möåt phêìn quêìn aáo cêìn mùåc hïët sûác cêín
thêån. Àoá laâ caái thùæt lûng daâi ñt nhêët böën meát hêìu nhû
laâm ngêåp caã gian phoâng. Garabatö sûã duång noá kheáo
leáo laå thûúâng nhúâ quen tay.
Anh mataào túái àûáng úã möåt àêìu gian phoâng gêìn caác
baån anh röìi anh nheát möåt àêìu thùæt lûng vaâo phña trïn
quêìn.
- Cêín thêån àêëy! Maây phaãi kheáo leáo möåt chuát àêëy!
Anh baão ngûúâi hêìu.
Röìi anh tûâ tûâ xoay troân ngûúâi trïn goát chên, tiïën
dêìn vïì phña Garabatö trong khi chuá naây cêìm àêìu kia
cuãa thùæt lûng khiïën noá quêën quanh thên ngûúâi anh
mataào thaânh nhûäng voâng troân àïìu àùån. Bùçng nhûäng
àöång taác lanh leå cuãa baân tay, chuá luön luön thay àöíi
võ trñ cuãa daãi luåa laâm cho noá khi thò gêåp àöi khi thò
cùng nguyïn khöí, nhûng luác naâo cuäng ùn saát vaâo

ngûúâi khöng coá möåt vïët nhùn vïët phöìng, nhùén lò nhû
chó coá möåt lúáp vaãi. Trong khi vûâa ài vûâa xoay troân
ngûúâi nhû thïë, Gaàacàö vöën kyä tñnh vïì vêën àïì ùn mùåc
thónh thoaãng laåi dûâng chên, luâi laåi hai ba bûúác àïí
chónh laåi caái thùæt lûng.
- Khöng phaãi thïë naây, anh gùæt. Con khó! Phaãi cêín
thêån chûá, Garabatö.
Sau nhiïìu lêìn dûâng laåi nhû vêåy, cuöëi cuâng Gaàacàö
hoaân thaânh cuöåc haânh trònh laâ toaân böå caái thùæt lûng
àaä àûúåc quêën goån vaâo ngûúâi anh.
Trûúác khi àoá, ngûúâi hêìu kheáo tay cuãa anh àaä may
nhiïìu àûúâng chó, àñnh nhiïìu cêy ghim úã khùæp núi,
khiïën cho têët caã caác phêìn cuãa böå chiïën phuåc liïìn laåi
vúái nhau thaânh möåt thïí duy nhêët. Muöën cúãi böå chiïën
phuåc àoá, Gaàacàö phaãi duâng keáo vaâ nhúâ tay ngûúâi
khaác. Anh khöng coá caách naâo truát boã bêët cûá thûá gò cuãa
böå chiïën phuåc êëy cho túái khi anh vïì túái khaách saån, trûâ
trûúâng húåp möåt con boâ löåt boã noá ra höå anh úã ngay taåi
baäi àêëu khiïën cuöëi cuâng ngûúâi ta phaãi cúãi noá cho anh
taåi traåm xaá.
Gaàacàö laåi ngöìi xuöëng ghïë vaâ lêìn thûá hai
Garabatö laåi luái huái sûãa sang caái cölïta cho anh. Chuá
thaáo caác cùåp toác röìi gheáp vaâo cölïta möåt caái mönha(1),
(1) Mönha: Khöng phaãi chó duâng àïí trang àiïím maâ coân àïí laâm
buái toác giaã laâm bùçng nhûäng daãi bùng àen hao hao
giöëng bao toác cuãa nhûäng ngûúâi mataào trong thúâi kyâ
àêìu cuãa lõch sûã àêëu boâ möång.
Gaàacàö hònh nhû chûa muöën giam mònh hoaân
toaân trong böå chiïën phuåc nïn anh vûún vai, baão
Garabatö ài lêëy cho anh àiïëu xò gaâ trïn baân nguã, hoãi
giúâ vaâ coá veã nghi ngúâ rùçng àöìng höì naâo chaåy cuäng
nhanh caã.
- Coân súám quaá! Anh noái. Vaã laåi caác cêåu trong àöåi àaä
túái àêu... Mònh khöng thñch àïën baäi súám quaá. Phaãi chúâ
àúåi thò khoá chõu vö cuâng.
Nhûng möåt ngûúâi hêìu cuãa khaách saån vaâo baão rùçng
xe ngûåa chúã caác àöåi viïn cuãa Gaàacàö àaä túái chúâ úã
trûúác nhaâ. Giúâ ài àaä túái. Khöng thïí viïån lyá do gò àïí
trò hoaän luác lïn àûúâng àûúåc nûäa. Gaàacàö mùåc ra
ngoaâi thùæt lûng möåt caái aáo gilï coá nguâ kim tuyïën.
Ngoaâi aáo gilï, anh mùåc möåt caái aáo veát-töng löång lêîy
vúái nhûäng àûúâng thïu nöíi vaâ to, nùång nhû möåt caái aáo
giaáp vaâ àoã rûåc nhû möåt loâ than höìng. Maâu luåa hung
hung chó thoaáng tröng thêëy úã phña trong öëng tay vaâ úã
hai hònh tam giaác trïn vai, coân úã têët caã nhûäng chöî
khaác noá bõ lêëp dûúái möåt lúáp neåp caâi aáo vaâ hònh caânh
laá thïu kim tuyïën daây cöåp cuâng nhûäng àoáa hoa coá
caánh laâm bùçng nhûäng hoân ngoåc àuã maâu sùæc. Caác cêìu
giaãm àau nïëu ngûúâi mataào bõ ngaä.
vai àûúåc trang àiïím bùçng nhûäng hònh thïu chó vaâng
to suå. Caác meáp cuãa noá cuäng thïu kim tuyïën vaâ treo
haâng chuâm buáp tú vaâng nhoã rung rinh theo bûúác chên
ài. ÚÃ caác cûãa tuái thoâ ra àêìu hai caái khùn quaâng luåa
cuäng àoã rûåc nhû ca-vaát vaâ thùæt lûng cuãa anh.
- Àûa muä chiïën àêy!
Garabatö thêån troång lêëy trong möåt caái höåp hònh
bêìu duåc ra möåt caái muä öëng maâu àen vaâ xoùn coá hai
tai phoâng lïn úã hai bïn àïí trang trñ. Gaàacàö àöåi muä,
cêín thêån àïí buái toác giaã loâi ra vaâ treo àuáng giûäa hai
vai.
- Àûa aáo choaâng (1) àêy!
Garabatö lêëy trïn lûng ghïë caái aáo choaâng diïîu haânh
rêët sang, caái aáo choaâng quyá giaá bùçng luåa ngaây höåi
cuâng maâu vúái toaân böå quêìn aáo vaâ cuäng thïu kim
tuyïën rêët cöng phu. Gaàacàö khoaác noá lïn vai röìi soi
gûúng, thoãa maän vïì viïåc chuêín bõ. Quaã thêåt tröng anh rêët oai.
Thöi bêy giúâ thò ra baäi!
Hai ngûúâi baån vöåi vaä caáo tûâ àïí ài kiïëm xe theo anh
ra àêëu trûúâng. Garabatö cùæp möåt boåc vaãi àoã to àïí thoâ
(1) AÁo choaâng (capa) cuãa ngûúâi àêëu boâ may bùçng luåa hoùåc vaãi
maâu rûåc rúä. Coá hai loaåi aáo choaâng: loaåi aáo diïîu haânh may
bùçng luåa, thïu rêët cöng phu, chó mùåc khi ài diïîu trïn baäi vaâ
loaåi aáo chiïën àêëu may bùçng vaãi böng, mùåc khi àêëu, duâng àïí
khiïu khñch, laâm hoa mùæt, lûâa giúän con boâ cho noá khoãi huác
vaâo ngûúâi àêëu sô.
ra ngoaâi nhûäng caái chuöi vaâ àêìu bao cuãa mêëy thanh
kiïëm.
Xuöëng túái phoâng ngoaâi cuãa khaách saån, Gaàacàö
thêëy chêåt cûáng úã cûãa ra vaâo möåt àaám àöng öìn aâo tûåa
höì coá möåt sûå kiïån quan troång naâo vûâa múái xêíy ra.
Anh coân nghe thêëy tiïëng lao xao cuãa möåt àaám àöng
khaác maâ anh khöng tröng thêëy vò noá têåp trung ngoaâi
phöë, úã bïn phaãi vaâ bïn traái cöíng xe. Öng chuã khaách
saån cuâng gia àònh öng chaåy vöåi túái, têët caã àïìu giang
röång caánh tay nhû àïí tûâ biïåt Gaàacàö lïn àûúâng ài xa.
- May mùæn nheá ! Àaåi thùæng nheá!
Boån hêìu trai, phêën khúãi àïën quïn caã sûå caách biïåt,
cuäng bùæt tay anh:
- Ngaâi Huan, may mùæn nheá!
Anh quay mùåt ra böën phña, móm cûúâi khöng chuá yá
àïën veã mùåt àêìy lo lùæng cuãa caác nûä nhên viïn khaách
saån.
- Caãm ún lùæm, caãm ún lùæm! Laát nûäa seä gùåp laåi!
Anh trúã thaânh möåt ngûúâi khaác hùèn. Tûâ khi anh vùæt
lïn vai caái aáo choaâng löång lêîy, möåt nuå cûúâi bònh tônh
laâm neát mùåt anh saáng hùèn ra. Da mùåt anh tai taái
nhúm nhúáp nhû da mùåt ngûúâi öëm, nhûng anh cûúâi
khoaái traá vò àûúåc söëng vaâ àûúåc àïën vúái cöng chuáng.
Anh thay àöíi veã mùåt möåt caách dïî daâng do baãn nùng,
nhû nhûäng ngûúâi cêìn lêëy daáng khi àûáng trûúác cöng
chuáng. Anh ûúän ngûåc möåt caách ngaåo nghïî, miïång nhaã
àiïëu xò-gaâ cêìm trong tay traái, vûâa ài vûâa lùæc lû caái aáo
choaâng sang troång, bûúác vûäng chaäi vúái veã tin tûúãng
cuãa möåt ngûúâi àeåp trai biïët rùçng thiïn haå àang trêìm
tröì khen mònh.
- Xin löîi caác võ, cho töi ài naâo!... Caãm ún lùæm, caãm
ún lùæm!
Anh cöë giûä cho quêìn aáo khoãi bõ bêín trong khi lïn
giûäa àaám àöng ùn mùåc raách rûúái nhûng phêën khúãi
àang chen nhau úã trûúác cûãa. Hoå khöng coá tiïìn ài xem
nhûng hoå tranh thuã dõp naây àïí bùæt tay ngûúâi mataào
lûâng lêîy hoùåc ñt nhêët cuäng súâ àûúåc vaâo vaåt aáo anh.
Bïn vóa heâ, möåt chiïëc xe àang chúâ anh, coá böën con
la cûúng thùæng lõch sûå, àeo àêìy nhûäng quaã nguâ vaâ luåc
laåc. Garabatö àaä toát lïn bïn ngûúâi àaánh xe tûâ bao giúâ,
vúái caái goái àûång mulïta(1) vaâ kiïëm. Ngöìi trong xe laâ
ba àêëu sô àùåt aáo choaâng trïn àêìu göëi, mùåc nhûäng böå
quêìn aáo cuäng rûåc rúä vaâ thïu chùçng chõt nhû quêìn aáo
cuãa ngûúâi àöåi trûúãng, chó khaác laâ quêìn aáo cuãa hoå thïu
bùçng chó baåc.
Gaàacàö bõ xö àêíy giûäa àaám ngûúâi hêm möå, buöåc
phaãi duâng khuyãu tay àïí chöëng àúä nhûäng baân tay khao
khaát quaá. Cuöëi cuâng anh túái àûúåc bïn bêåc lïn xuöëng
(1) Mulïta: Maãnh vaãi àoã hònh vuöng buöåc vaâo möåt caái gêåy daâi
khoaãng 75cm, duâng àïí nhûã vaâ lûâa con boâ möång.
vaâ àaám àöng nhiïåt tònh giuáp anh leo lïn xe bùçng
nhûäng caái xö àêíy dûä döåi vaâo lûng anh.
- Chaâo caác cêåu! Anh noái vùæn tùæt vúái caác àöåi viïn cuãa
mònh.
Röìi àïí têët caã moåi ngûúâi coá thïí dïî daâng tröng thêëy
anh, anh ngöìi xuöëng caái ghïë sau gêìn bêåc lïn xuöëng,
móm cûúâi vaâ gêåt àêìu àaáp laåi nhûäng tiïëng kïu goåi cuãa
vaâi phuå nûä ùn mùåc raách rûúái vaâ tiïëng hoan hö do boån
treã baán baáo khúãi àêìu.
II
Mêëy con la duäng maänh keáo chiïëc xe phoâng ài vuân

vuåt, trong tiïëng luåc laåc leng keng vang khùæp phöë. Dên
chuáng giaän ra cho xe qua nhûng möåt söë ngûúâi laåi xöng
túái, dûúâng nhû hoå muöën lao mònh vaâo baánh xe. Ai nêëy
run rêíy: àoá laâ möåt sûå phêën khñch coá tñnh truyïìn
nhiïîm thûúâng laâm cöng chuáng trong möåt luác naâo àoá
böîng nhiïn rung àöång àiïn cuöìng vaâ gaâo lïn nhêët loaåt
maâ khöng hiïíu vò sao.
- Hoan hö nhûäng con ngûúâi duäng caãm. Töí quöëc Têy
Ban Nha muön nùm!
Gaàacàö vêîn móm cûúâi nhûng mùåt taái nhúåt. Anh

tiïëp tuåc chaâo moåi ngûúâi vaâ nhùæc ài nhùæc laåi: "Caãm ún
lùæm!". Tiïëng hoan hö laâm anh rêët xuác àöång, anh haänh
diïån nghe thêëy tïn mònh àûúåc gùæn liïìn vúái tïn Töí
quöëc.
Möåt àaám treã con, caã trai lêîn gaái, àêìu toác ruä rûúåi,
chaåy nhû àiïn theo xe, hònh nhû chuáng nghô rùçng
chaåy maäi röìi cuöëi cuâng seä àûúåc xem möåt caãnh phi
thûúâng.
Àaä tûâ möåt giúâ phöë Ancala giöëng nhû möåt con söng
xe cöå giûäa hai búâ khaách böå haânh àang vöåi vaä ài vïì
phña ngoaåi ö. Àuã moåi loaåi xe, cöí vaâ kim, coá mùåt trong
doâng ngûúâi têëp nêåp öìn aâo, tûâ chiïëc xe ngûåa chúã khaách
cöí löî hiïån ra nhû möåt hiïån tûúång löîi thúâi àïën chiïëc xe
ö tö. Caác chuyïën taâu àiïån chêåt nñch, haânh khaách baám
tûâng xêu trïn bêåc lïn xuöëng. Caác xe ngûåa lúán chúã
khaách àoán ngûúâi úã goác phöë Xïvilú, baác laái xe gaâo to tûâ
trïn cao: "Ài baäi àêëu àêy! Ài baäi àêëu àêy". Nhûäng con
la, mònh àeo àêìy buáp vaãi àoã, chaåy nûúác kiïåu trong
tiïëng nhaåc leng keng vui veã, keáo nhûäng chiïëc xe mui
trêìn chúã nhûäng baâ nhûäng cö chuâm khùn choaâng trùæng
muöët gaâi hoa àoã. Chöëc chöëc ngûúâi ta laåi nghe thêëy
nhûäng tiïëng kïu khuãng khiïëp: möåt thùçng oùæt con
nhanh nhû vûúån luöìn ra tûâ giûäa caác baánh xe maâ
khöng viïåc gò, voåt tûâ heâ bïn naây sang heâ bïn kia, bêët
chêëp doâng xe cöå àang phoáng nhanh àêìy nguy hiïím.
Coâi ö-tö ruá, caác xaâ ñch quaát thaáo chûãi ruãa, caác ngûúâi
baán chûúng trònh rao to túâ chûúng trònh giúái thiïåu
hònh aãnh vaâ lyá lõch nhûäng con boâ möång seä àêëu, chên
dung vaâ tiïíu sûã nhûäng mataào nöíi tiïëng. Thónh
thoaãng, trñ toâ moâ cuãa quêìn chuáng laåi nöíi dêåy laâm tùng
sûå öìn aâo. Möåt boån ngûúâi oai vïå, mùåc quêìn vaâng boá saát
àuâi, aáo ngùæn thïu kim tuyïën, àöi muä daå röång vaânh coá
quai giûä cùçm vaâ möåt buáp vaãi maâu to tûúáng caâi úã bïn
traái muä laâm huy hiïåu, diïîu qua trïn lûng nhûäng con
ngûåa gêìy thaãm haåi, giûäa hai haâng caãnh binh da àen
cuãa àöåi caãnh vïå thaânh. Àoá laâ caác picaào(1), nhûäng kyå
sô dûä túån nom coá veã rûâng ruá. Hoå chúâ trïn möng ngûåa,
sau caái yïn cao kiïíu Mörú, möåt ngûúâi mùåc quêìn aáo àoã,
goåi laâ "con khó thöng thaái", àoá laâ ngûúâi lao cöng cuãa
baäi àêëu àem ngûåa àïën cho hoå.
Caác àöåi àêëu boâ ài qua trïn xe ngûåa mui trêìn,
nhûäng böå quêìn aáo thïu cuãa hoå phaãn aánh nùæng chiïìu
rûåc rúä laâm cho cöng chuáng loáa mùæt vaâ haâo hûáng.
- Àêëy, Fuentïx àêëy!
- Àêëy, Bomba àêëy!
Moåi ngûúâi khoaái trñ nhêån ra nhû vêåy, vaâ toâ moâ nhòn
theo àoaân xe, hoå caâng raão bûúác hònh nhû coá möåt caái gò
rêët lyá thuá sùæp diïîn ra vaâ hoå súå àïën muöån quaá.
(1) Picaào: thaânh viïn cuãa àöåi àêìu boâ möång, cûúäi ngûåa, mang
daáo goåi laâ pica.
Tûâ àêìu phöë Ancala, ta coá thïí tröng thêëy suöët chiïìu
daâi cuãa con àûúâng thùèng tùæp vaâ röång raäi êëy, trùæng xoáa
dûúái aánh nùæng, vúái nhûäng haâng cêy xanh rúân trong gioá
xuên, vúái nhûäng bao lún àen ngoâm ngûúâi àûáng, vúái
loâng àûúâng chêåt nñch ngûúâi ài vaâ vö vaân xe cöå chaåy
xuöëng phña bïí phun nûúác Xibïlï. Bùæt àêìu tûâ bïí àoá,
phöë Ancala laåi cao dêìn lïn, giûäa hai haâng cêy vaâ nhaâ
lúán, röìi àïën cuöëi phöë, têìm mùæt dûâng laåi trûúác cöíng
Ancala, möåt thûá khaãi hoaân mön àûáng sûâng sûäng vúái
möåt löî höíng úã giûäa, nöíi bêåt trïn nïìn trúâi xanh àiïím
mêëy àaám mêy böìng bïình tröi.
Hònh nhû cöng chuáng coá linh caãm rùçng àöåi àêëu cuöëi
cuâng sùæp ài qua àïí ra baäi àêëu. Luác naây, chiïëc xe ngûåa
cuãa Gaàacàö khöng coân coá boån oùæt con chaåy theo höå
töëng nûäa, vò chuáng àaä bõ cuöën huát vaâo trong doâng xe
cöå. Tuy nhiïn, hònh nhû cöng chuáng caãm thêëy rùçng
ngûúâi mataào lûâng lêîy sùæp túái úã sau lûng hoå, cho nïn
hoå luön luön quay àêìu nhòn laåi, chöëc chöëc laåi dûâng
bûúác, xïëp haâng trïn búâ heâ àïí tröng roä anh hún. Trong
nhûäng chiïëc xe ài trûúác xe Gaàacàö, caác baâ caác cö
cuäng ngoaái cöí laåi, tiïëng luåc laåc cuãa chiïëc xe anh laâm
hoå chuá yá. Thónh thoaãng laåi coá tiïëng öìn aâo trong àaám
àöng àûáng trïn búâ heâ: hoå hoan hö nhiïåt liïåt Gaàacàö.
Ngûúâi thò lêëy muä vêîy, ngûúâi thò giú cao gêåy lïn khua
tñt àïí chaâo.
Gaàacàö ngöìi im lùång, chó traã lúâi bùçng möåt caái

nhïëch meáp bêët di bêët dõch vaâ hònh nhû anh khöng coân
biïët túái nhûäng sûå hoan hö nhiïåt liïåt àoá. Tûâ khi anh
chaâo nhûäng ngûúâi banàïridiïrö, anh khöng noái möåt
tiïëng naâo nûäa. Caã boån banàïridiïrö cuäng im lùång, mùåt
nhúåt nhaåt, rêët lo seä xêíy ra chuyïån khöng may maâ hoå
chûa roä nhû thïë naâo. Hoå àïìu laâ caánh àêëu boâ vúái nhau
caã, nïn hoå thêëy chùèng cêìn laâm ra böå hiïn ngang, caái
àoá chó cêìn thiïët khi àûáng trûúác cöng chuáng maâ thöi.
Ngöìi bïn caånh Gaàacàö laâ ngûúâi pïöng(1) tñn cêín
cuãa anh àûúåc mïånh danh laâ Ngûúâi Quöëc dên. Baác naây
nhiïìu hún àöåi trûúãng cuãa mònh mûúâi tuöíi, ngûúâi cao
lúán gên guöëc, coá cùåp löng maây giao nhau vaâ böå mùåt
nghiïm nghõ. Baác nöíi tiïëng trong giúái àêëu boâ vïì loâng
trung hêåu thùèng thùæn vaâ quan àiïím chñnh trõ cuãa baác.
Ngûúâi Quöëc dên noái vúái Gaàacàö:
- Naây anh Huan, anh seä khöng phaãi phaân naân vïì
thaânh phöë Madrit àêu nheá. Anh àaä chiïëm àûúåc loâng
cöng chuáng úã àêy röìi àêëy!
Nhûng dûúâng nhû khöng nghe thêëy Ngûúâi Quöëc
dên noái, vaâ dûúâng nhû cêìn phaãi phaát biïíu nhûäng yá
nghô khaác àang àeâ nùång lïn têm trñ, Gaàacàö àaáp:
(1) Pïöng: thaânh viïn cuãa àöåi àêëu boâ, ài böå, chuyïn laâm nhiïåm
vuå muáa capïa (aáo choaâng) hoùåc cùæm banàïri (xiïn). Trong
trûúâng húåp thûá nhêët ngûúâi pïöng coân goåi laâ capïaào, trong
trûúâng húåp thûá hai coân goåi laâ banàïridiïrö.
- Túá coá linh caãm rùçng chöëc nûäa seä coá chuyïån xêíy
ra...
Àïën gêìn bïí phun nûúác Xibïlï, chiïëc xe phaãi dûâng
laåi. Möåt àaám ma rêët to ài tûâ phña Praàö(1) laåi vaâ tiïën
vïì phña Caxtïlanha, laâm giaán àoaån doâng xe cöå àang
àöí tûâ phöë Ancala túái.
Gaàacàö caâng taái mùåt hún. Anh giûúng cùåp mùæt
nhúán nhaác nhòn cêy thaánh giaá vaâ nhûäng linh muåc ài
qua. Caác linh muåc àöåt nhiïn cêët tiïëng haát möåt baâi
thaánh ca aãm àaåm, àöìng thúâi nhòn boån ngûúâi quïn
Chuáa vaâ rong chúi bùçng con mùæt hùçn hoåc ghen tõ. Anh
mataào vöåi vaâng cêët muä, caác chuá banàïridiïrö cuäng
laâm theo anh, trûâ Ngûúâi Quöëc dên.
Gaàacàö heát lïn:
- Trúâi àêët úi, cêåu phaãi cêët muä ài chûá, àöì keã cûúáp!
Anh giêån dûä nhòn trên trên Ngûúâi Quöëc dên, tûåa höì
muöën àaánh baác naây vò anh tin rùçng thaái àöå vö àaåo cuãa
baác coá thïí gêy ra cho anh nhûäng tai hoåa ghï gúám nhêët.
- Àûúåc röìi, töi cêët muä àêy! Ngûúâi Quöëc dên traã lúâi
vuâng vùçng nhû möåt àûáa treã hay caáu kónh, khi cêy
thaánh giaá àaä ài xa. Töi cêët muä, nhûng chó vò ngûúâi
chïët maâ thöi.
(1) Praàö vaâ Caxtïlanha: Praàö laâ möåt con àûúâng daåo maát úã
phña àöng thaânh phöë Madrit, coân Caxtïlanha laâ möåt con
àûúâng daåo maát khaác úã àöng bùæc thaânh phöë àoá.
Àöåi àêëu boâ phaãi àúåi lêu, àïí chúâ àaám ma daâi vö têån
ài qua.
- Xuái thêåt, Gaàacàö lêím bêím vúái gioång noái giêån run
lïn. Coá ai laåi gùåp phaãi àaám ma trïn àûúâng ài ra baäi
àêëu nhû thïë naây bao giúâ khöng? Töi àaä noái vúái caác cêåu
rùçng thïë naâo chöëc nûäa cuäng coá chuyïån khöng hay xêíy
ra maâ!
Ngûúâi Quöëc dên móm cûúâi, nhuán vai:
- Dõ àoan vaâ cuöìng tñn thêåt! Thiïn Chuáa hoùåc Thiïn
Nhiïn àïìu chùèng quan têm àïën chuyïån nhoã nhùåt naây
àêu!
Cêu noái àoá caâng laâm cho Gaàacàö tûác giêån. Coân caác
thaânh viïn khaác cuãa àöåi àêëu boâ thò àïìu quïn caã lo
lùæng vaâ bùæt àêìu chïë giïîu Ngûúâi Quöëc dên cuäng nhû
moåi lêìn khaác, khi hoå thêëy baác ta lïn tiïëng noái àïën
mêëy tiïëng ûa thñch cuãa baác: "Thiïn Chuáa hoùåc Thiïn
Nhiïn".
Khi loâng àûúâng khöng coân vûúáng nûäa, chiïëc xe laåi
tiïëp tuåc chaåy theo nûúác kiïåu cuãa mêëy con la vaâ vûúåt
lïn trûúác caác xe khaác cuâng tuön vïì phña baäi àêëu. Túái
àêy, noá reä sang bïn phaãi àïí vaâo caái cûãa goåi laâ "cûãa
chuöìng boâ" dêîn túái sên nghó ngúi vaâ nhûäng chuöìng boâ
möång. Nhûng cöng chuáng àöng quaá nïn àöåi àêëu boâ
phaãi ài böå. Khi Gaàacàö vaâ àöìng àöåi bûúác xuöëng xe,
cöng chuáng laåi hoan hö nhiïåt liïåt. Coân anh thò duâng
nùæm tay vaâ khuyãu tay thuåi huyách lia lõa àïí àaám àöng
khoãi chaåm bêín quêìn aáo. Anh móm cûúâi vúái moåi ngûúâi
nhûng giêëu baân tay phaãi vò ai cuäng muöën bùæt tay anh.
- Xin caác võ traánh ra cho töi ài! Caãm ún lùæm!
Khu chuöìng boâ röång raäi, nùçm giûäa haâng raâo cuãa baäi
àêëu vaâ bûác tûúâng khu nhaâ phuå àöng nghõt ngûúâi.
Trûúác khi vaâo chöî ngöìi, ai cuäng muöën àïën gêìn caác àêëu
sô àïí nhòn hoå cho roä. Cao vûúåt lïn trïn àaám àöng êëy,
hiïån ra nhûäng anh picaào cûúäi ngûåa vaâ nhûäng
angoaxilï(1) mùåc àöìng phuåc cuãa thïë kyã XVII. ÚÃ möåt
bïn sên cuãa khu chuöìng boâ, dûång lïn nhûäng toâa nhaâ
gaåch hai têìng coá giaân hoa laá trûúác cûãa ra vaâo vaâ coá
chêåu hoa úã caác cûãa söí: àoá laâ möåt caái xoám nhoã göìm naâo
vùn phoâng, naâo xûúãng thúå, naâo chuöìng boâ, naâo chöî úã
cuãa caác ngûúâi coi boâ, caác thúå möåc cuâng nhiïìu loaåi nhên
viïn khaác.
Anh mataào phaãi khoá nhoåc lùæm múái laách mònh qua
àûúåc caác àaám àöng. Tïn anh truyïìn tûâ miïång ngûúâi
naây sang miïång ngûúâi khaác cuâng vúái nhûäng tiïëng reo
hoâ phêën khúãi:
- Gaàacàö!... Gaàacàö àêëy!... Têy Ban Nha muön
nùm!
Vaâ anh hoaân toaân say sûa khi thêëy mònh àûúåc cöng
chuáng suâng baái, anh ài nhuán nhêíy, veã mùåt trêìm tônh
(1) Angoaxilï: caãnh binh.
nhû möåt võ thêìn, loâng phúi phúái thoãa maän nhû àang dûå möåt
ngaây höåi mûâng anh.
Àöåt nhiïn coá hai caánh tay quêën chùåt lêëy cöí anh vaâ
möåt muâi rûúåu maånh xöng thùèng vaâo muäi anh:
- Thêåt àaáng mùåt nam nhi, anh baån quyá úi! Hoan hö
nhûäng con ngûúâi duäng caãm!
Àoá laâ möåt öng mùåt muäi phûúng phi, möåt nhaâ tû saãn
vûâa múái dûå tiïåc vúái beâ baån vaâ tûúãng mònh àaä thoaát
khoãi sûå chuá yá àuâa nghõch cuãa caác baån, nhûng thûåc ra
hoå àang theo doäi öng caách xa àoá möåt chuát. Öng ngaã
àêìu vaâo vai Gaàacàö vaâ cûá àûáng maäi úã tû thïë àoá,
dûúâng nhû öng muöën nguã thiïëp ài trong niïìm hoan
laåc êëy. Nhûng nhûäng quaã thuåi cuãa "anh baån quyá", vaâ
nhûäng caái lùæc maånh cuãa baån beâ àaä laâm cho Gaàacàö
thoaát khoãi sûå vöì vêåp dai dùèng àoá. Thêëy mònh bõ taách
khoãi ngûúâi mònh suâng baái, öng say rûúåu theát lïn
nhûäng tiïëng hö yïu nûúác :
- Hoan hö caác hiïåp sô ! Nhên dên cuãa têët caã caác
nûúác haäy àïën Maàrit maâ xem, hoå seä ghen àïën chïët!
Hoå coá taâu, coá tiïìn, nhûng têët caã nhûäng caái àoá àïìu vö
giaá trõ! Hoå khöng coá boâ möång, hoå khöng coá ai khaã dô
giêåt àûúåc cuãa con ngûúâi naây danh tiïëng duäng caãm!
Ngûúâi con thên yïu cuãa Têy Ban Nha muön nùm! Àêët
nûúác cuãa öng cha chuáng ta muön nùm!
Gaàacàö ài ngang qua möåt gian phoâng lúán queát vöi,
khöng coá àöì àaåc, trong àoá nhûäng àöìng nghiïåp cuãa anh
àang àûáng giûäa nhûäng àaám ngûúâi hêm möå. Röìi anh
laách qua möåt àaám àöng àang àûáng chùæn cûãa vaâ bûúác
vaâo möåt gian phoâng nhoã heåp lúâ múâ, chó coá vaâi ngoån
àeân yïëu úát chiïëu saáng. Àoá laâ nhaâ nguyïån. Möåt bûác hoåa
cuä kyä mang hònh Àûác Meå ngöìi bïn con chim böì cêu
trang trñ vaách sau cuãa baân thúâ. Trïn baân thúâ coá böën
ngoån nïën chaáy leo leát vaâ mêëy boá hoa giaã bõ möëi xöng,
àêìy buåi bùåm cùæm trong nhûäng caái loå saânh têìm thûúâng.
Nhaâ nguyïån àöng nghõt. Nhûäng ngûúâi bònh dên mï
àêëu boâ àang chen chuác úã àêëy àïí àûúåc nhòn roä nhûäng
vô nhên cuãa cuöåc àêëu. Hoå àûáng trong boáng töëi lúâ múâ,
àêìu trêìn, ngûúâi thò thu mònh úã nhûäng haâng trïn,
ngûúâi thò treâo lïn ghïë. Hêìu hïët àïìu quay lûng laåi hònh
Àûác Meå, hoå toâ moâ nhòn vïì phña cûãa; hïî thêëy möåt
ngûúâi naâo mùåc böå quêìn aáo diïîu haânh oáng aánh laâ hoå
laåi thò thaâo noái tïn ngûúâi êëy.
Khi caác chuá banàïridiïrö vaâ picaào vaâo thò chó coá
tiïëng xò xaâo loaáng thoaáng trong àaám ngûúâi xem, mùåc
dêìu mêëy chuá êëy cuäng sùæp phaãi dêën thên vaâo chöî nguy
hiïím y nhû nhûäng mataào, vò chó coá nhûäng khaán giaã
cûåc kyâ say mï mön àêëu boâ múái biïët biïåt hiïåu cuãa caác
chuá êëy.
Böîng nhiïn möåt tiïëng rò raâo keáo daâi nöíi lïn vaâ tïn
möåt ngûúâi àûúåc nhùæc ài nhùæc laåi maäi:
- Fuentïx! Fuentïx!
Anh mataào àoãm daáng naây, thên hònh maãnh deã,

daáng àiïåu thanh lõch, aáo choaâng vùæt vai, ài tuöåt vaâo
trûúác baân thúâ röìi quyâ xuöëng vúái àiïåu böå rêët kõch. AÁnh
nïën àûúåc phaãn chiïëu trong loâng trùæng cùåp mùæt
gitanö(1) cuãa anh trong luác anh ûúän böå ngûåc thanh
thanh, àeåp àeä vaâ nhanh nheån cuãa mònh. Sau khi cêìu
kinh vaâ laâm dêëu thaánh giaá, anh àûáng lïn vaâ ài giêåt
luâi ra àïën têån cûãa, mùæt luön luön nhòn aãnh thaánh,
nhû möåt ca sô vûâa ruát lui khoãi sên khêëu vûâa chaâo
khaán giaã.
Gaàacàö chêët phaác hún Fuentïx trong viïåc suâng
àaåo. Anh bûúác vaâo nhaâ nguyïån, chiïëc muä möntïra(2)
cêìm tay, aáo choaâng gêëp laåi. Anh cuäng laâm böå àiïåu vûâa
ài vûâa nhuán nhêíy, nhûng khi túái trûúác aãnh Àûác Baâ,
anh quyâ gêåp ngûúâi xuöëng vaâ nhiïåt thaânh cêìu nguyïån,
khöng àïí yá àïën haâng trùm cùåp mùæt nhòn anh chùçm
chùçm. Têm höìn moåi ngûúâi theo àaåo Thiïn Chuáa ngêy
thú nhû anh höìi höåp vò lo lùæng vaâ höëi hêån. Vúái loâng
chên thaânh cuãa nhûäng con ngûúâi bònh dõ luön luön
söëng trong nguy hiïím vaâ tin rùçng coá àuã moåi thïë lûåc
ma quyã aám aãnh cuäng nhû coá àuã moåi sûå cûáu giuáp siïu
nhiïn, anh cêìu Àûác Chuáa Trúâi che chúã. Lêìn àêìu tiïn,
tûâ saáng nay, anh nghô àïën vúå vaâ meå. ÚÃ Xïvilú vúå anh,
(1) Gitanö: tûâ Têy Ban Nha chó ngûúâi Böhïmiïng.

(2) Möntïra: muä cuãa àêëu sô boâ möång khi ra baäi àêëu.
70 V. BLAXCÖ IBANHÏX
chõ Cacmen töåi nghiïåp kia, chùæc hùèn àang mong bûác
àiïån! Vaâ meå anh, baâ Aoguxtiax, luác naâu àang yïn têm
tröng nom gaâ võt úã traåi Rinhcönaàa, chùæc hùèn khöng
biïët rùçng con trai cuãa baâ sùæp ra àêëu! Thêåt laâ kinh
khuãng khi ta coá linh caãm rùçng chiïìu nay seä coá chuyïån
chùèng may xaãy ra! Laåy Àûác Meå ngöìi bïn chim böì cêu,
xin Àûác meå che chúã cho anh möåt chuát. Tûâ nay anh
nguyïån seä ngoan laânh, anh seä quïn hïët "moåi caái
khaác", anh seä söëng theo lúâi rùn cuãa Chuáa.
Sau khi cuãng cöë loâng mï tñn cuãa mònh bùçng sûå höëi
hêån vö ñch êëy, Gaàacàö bûúác ra khoãi nhaâ nguyïån, vêîn
coân xuác àöång, mùæt múâ ài khöng nhòn thêëy nhûäng
ngûúâi àang chen chuác trïn löëi ài. Bïn ngoaâi, trong
gian phoâng àúåi cuãa caác àêëu sô, möåt öng coá böå mùåt caåo
nhùén, mùåc aáo rúàanhgöt àen khaá vuång vïì, chaâo anh:
- Roä khöng may chûa! - Gaàacàö lêìu bêìu bûúác tiïëp.
Mònh àaä baão laâ thïë naâo cuäng coá chuyïån xêíy ra maâ
laåi!...
Öng laâ linh muåc cuãa àêëu trûúâng, möåt ngûúâi rêët mï
àêëu boâ, mang bònh dêìu thaánh trong tuái aáo. Öng tûâ
ngoaåi ö Pröxpïriàat túái. Ài theo öng, coá möåt ngûúâi
haâng xoám laâm ngûúâi phuå lïî cho öng, àïí àöíi lêëy möåt
caái veá ài xem. Tûâ mêëy nùm nay, võ linh muåc naây bêët
hoâa vúái möåt giaáo xûá trong thaânh phöë Maàrit vò giaáo
xûá naây tûå cho laâ coá cú súã phaáp lyá hún àïí àûúåc àöåc
quyïìn tröng nom viïåc lïî baái úã àêëu trûúâng. Trong
nhûäng ngaây àêëu boâ, öng lïn xe ài àaä coá nhaâ thêìu àêëu
boâ traã tiïìn, öng thu thu caái bònh tön quyá trong caái aáo
rúàanhgöt. Trong söë baån hûäu vaâ nhûäng ngûúâi àûúåc
öng che chúã, öng lêìn lûúåt cho chiïëc veá daânh cho ngûúâi
phuå lïî. ÚÃ àêëu trûúâng, ngûúâi ta daânh cho öng hai chöî
ngöìi úã ngay àùçng trûúác, gêìn cûãa vaâo khu chuöìng boâ.
Öng linh muåc bûúác vaâo nhaâ nguyïån y nhû möåt
ngûúâi chuã nhaâ bûúác vaâo nhaâ mònh. Öng phêîn nöå vïì
thaái àöå cuãa cöng chuáng. Khöng ai àöåi muä nhûng moåi
ngûúâi àïìu noái to, thêåm chñ coá keã huát thuöëc.
- Thûa caác võ, àêy coá phaãi laâ quaán caâ phï àêu, linh
muåc noái. Xin múâi caác võ ài ra! Cuöåc àêëu bùæt àêìu ngay
bêy giúâ àêëy!
Caái tin êëy coá taác duång laâ laâm moåi ngûúâi nhanh
choáng giaãi taán. Linh muåc ruát bònh dêìu thaánh trong
vaåt aáo lïî phuåc ra vaâ vêët noá vaâo möåt caái hoâm göî sún.
Sau khi khoáa kyä vêåt baáu àoá, öng vöåi vaä ài chiïëm chöî
ngöìi trïn khaán àaâi trûúác khi caác àöåi àêëu ra trònh diïîn.
Quêìn chuáng àaä biïën khoãi caác khu nhaâ phuå. Trong
sên boâ chó coân nhûäng ngûúâi mùåc quêìn aáo luåa thïu,
nhûäng kyå sô mùåc aáo vaâng àöåi muä röång vaânh bùçng da
raái caá. Nhûäng angoaxilï cûúäi ngûåa vaâ nhûäng nhên
viïn phuåc dõch mùåc quêìn aáo xanh àoã.
ÚÃ chöî cûãa goåi laâ "cûãa ngûåa", dûúái caái voâm dêîn túái
baäi àêëu, caác kyå sô àang xïëp haâng, àûáng àêìu laâ caác
mataào röìi àïën caác banàïridiïrö àûáng caách khaá xa;
coân dêåm chên taåi chöî trong sên boâ laâ caác picaào veã
mùåt dûä túån, ngûúâi mùåc giaáp sùæt, hêìm hêåp muâi da
ngûåa vaâ muâi phên boâ, cûúäi nhûäng con ngûåa öëm o bõt
möåt mùæt. Ài àoaån hêåu cho àaåo quên êëy laâ hai nhoám
la, cûá ba con thùæng vúái nhau thaânh möåt nhoám duâng
àïí keáo xaác boâ xaác ngûåa ra khoãi baäi àêëu. Nhûäng con la
naây hay höët hoaãng, nhûng maånh meä, löng boáng
nhoaáng, mònh àeo vö vaân buáp vaãi maâu vaâ luåc laåc,
ngoaâi ra coân coá möåt laá quöëc kyâ cùæm trïn voâng cöí.
ÚÃ phña cuöëi voâm, vûúåt lïn trïn caái haâng raâo bùçng
göî bõt ngang lûng chûâng löëi vaâo baäi, hiïån ra caái cûãa
toâ voâ àïí löå möåt khoaãng trúâi xanh àêìy aánh saáng, maái
khaán àaâi vaâ möåt phêìn caác bêåc ngöìi àöng kñn ngûúâi vaâ
phêëp phúái vö vaân quaåt vaâ túâ chûúng trònh nhû nhûäng
caánh bûúám àuã moåi maâu sùæc. Möåt húi thúã mïnh möng,
nhû thoaát ra tûâ möåt böå ngûåc ghï gúám traân qua löëi vaâo
àoá. Möåt tiïëng rò raâo du dûúng, do laân soáng àiïån mang
àïën, laâm cho moåi ngûúâi àoaán biïët - chûá khöng phaãi
nghe thêëy - úã àêu àêy àang chúi nhaåc. Trïn búâ cûãa toâ
voâ, hiïån ra haâng dêîy àêìu ngûúâi, nhiïìu vö kïí, àêìu cuãa
cú man khaán giaã, ngöìi chen chuác, toâ moâ cuái xuöëng àïí
súám àûúåc tröng thêëy nhûäng con ngûúâi anh huâng.
Gaàacàö vaâ hai ngûúâi mataào khaác chaâo nhau trõnh
troång röìi cuâng àûáng vaâo haâng cuãa caác àêëu sô. Hoå
khöng noái khöng cûúâi: ai nêëy chó nghô àïën baãn thên
vaâ thaã doâng tû tûúãng tröi miïn man, maâ cuäng coá thïí
hoå chùèng nghô gò caã vò trñ oác àaä khö caån. Sûå lo lùæng
böìn chöìn cuãa hoå biïíu hiïån úã chöî hoå nhû möåt caái maáy
luön luön sûãa sang laåi nïëp aáo choaâng, traãi noá ra trïn
vai röìi laåi quêën noá quanh ngûúâi, laâm sao cho dûúái caái
phïîu àêìy maâu sùæc rûåc rúä àoá, cùåp àuâi cuãa hoå àûúåc thoaãi
maái, boá saát trong caái voã bùçng luåa thïu vaâng. Mùåt ai
nêëy àïìu taái, nhûng khöng nhúåt nhaåt maâ boáng nhêîy vò
möì höi àaä queát lïn àoá lúáp sún cuãa sûå caãm àöång. Hoå
nghô túái àêëu trûúâng tuy noá vêîn chûa hiïån ra, hoå khöng
thïí naâo xua àuöíi àûúåc nöîi lo súå vïì nhûäng chuyïån seä
xêíy ra úã bïn kia bûác tûúâng, vïì nhûäng caái vö hònh vö
aãnh, vïì nhûäng nöîi nguy hiïím mú höì àang tiïën gêìn maâ
chûa böåc löå. Buöíi chiïìu nay seä kïët thuác ra sao?...
Sau nhûäng haâng àêëu sô vang lïn tiïëng chên cuãa hai
con ngûåa àang tûâ caác haânh lang ngoaåi vi cuãa àêëu
trûúâng ài vaâo. Caác kyå sô laâ nhûäng angoaxilï mùåc aáo
khoaác nhoã maâu àen, àöåi muä coá sûâng cùæm nhûäng chiïëc
löng chim àoã vaâ vaâng(1). Hoå vûâa múái xua nhûäng ngûúâi
khöng coá traách nhiïåm ra khoãi baäi àêëu vaâ bêy giúâ hoå
xïëp haâng trûúác caác àöåi àêëu àïí dêîn àûúâng.
Caác cûãa ra vaâo cuãa caái voâm, cuäng nhû caác cûãa raâo
chùæn thûá nhêët(2) cuãa baäi àêëu àïìu múã toang ra. Thïë laâ
(1) Nhûäng angoaxilï naây coá nhiïåm vuå höå töëng caác àöåi àêëu diïîu
haânh, nhêån chòa khoáa chuöìng boâ vaâ trao noá cho ngûúâi coi
boâ; hoå coân coá nhiïåm vuå thi haânh moåi mïånh lïånh cuãa öng chuã
tõch cuöåc àêëu.
baäi àêëu hiïån ra: trïn baäi caát troân vaâ röång àoá têën bi
kõch sùæp àûúåc trònh diïîn àïí laâm rung àöång vaâ khoaái
trñ möåt vaån böën nghòn ngûúâi xem. Tiïëng rò rêìm du
dûúng nhûng höîn taåp caâng nöíi to vaâ biïën thaânh möåt
thûá nhaåc vui nhöån, möåt haânh khuác long troång coá tiïëng
keân àöìng vang vang thuác giuåc caác àêëu sô vung vêíy tay
möåt caách huâng duäng vaâ àu àûa böå ngûåc. Nhûäng con
ngûúâi duäng caãm haäy tiïën lïn!
Caác àêëu sô, mùæt nhêëp nhaáy, choái loâa trûúác sûå thay
àöíi àöåt ngöåt tûâ boáng töëi ra aánh saáng, tûâ chöî im lùång
àïën chöî êìm ô cuãa àêëu trûúâng, úã àoá haâng vaån con ngûúâi
ngoå nguêåy trïn caác bêåc ngöìi, raâo raåt nhû nhûäng laân
soáng toâ moâ vaâ àïìu àûáng dêåy àïí nhòn cho roä.
Caác àêëu sô tiïën lïn. Àöåt nhiïn, ngay tûâ khi àùåt
chên lïn àêëu trûúâng, hoå caãm thêëy baãn thên hoå nhoã ài
trûúác caãnh tûúång mïnh möng. Dûúái aánh nùæng phaãn
chiïëu maâu sùæc rûåc rúä cuãa böå quêìn aáo thïu, hoå giöëng
nhûäng con röëi saáng long lanh. Caác cûã àöång uyïín
chuyïín cuãa hoå laâm ngûúâi xem rêët haâo hûáng khaác naâo
treã em àûáng trûúác möåt àöì chúi kyâ laå. Toaân thïí khaán
giaã rung àöång trûúác trêån gioá àiïn cuöìng laâm cöng
chuáng kñch àöång vaâ run rêíy àïën laånh söëng lûng vaâo
möåt luác naâo àoá. Ngûúâi thò vöî tay êìm ô, ngûúâi thò phêën
khúãi hún vaâ heát lúán; daân nhaåc nhû gêìm lïn. Vaâ giûäa
(2) Raâo chùæn thûá nhêët cuãa baäi àêëu laâm bùçng vaán vaâ thanh göî.
khung caãnh öìn aâo êëy, tûâ cûãa vaâo àêëu trûúâng àïën chöî
ngöìi cuãa öng chuã tõch cuöåc àêëu, caác àöåi àêëu diïîu haânh
möåt caách tûâ töën, trõnh troång, bûúác chên cuãa hoå tuy
ngùæn nhûng àïí buâ laåi caánh tay vaâ thên hònh cuãa hoå
àu àûa rêët àeåp. Trong khoaãng trúâi xanh hònh troân löå
ra úã phña trïn àêëu trûúâng, nhûäng con chim cêu trùæng
bay lûúån, súå haäi trûúác tiïëng gêìm theát cêët lïn tûâ caái
nuái lûãa xêy bùçng gaåch àoã.
Caác àêëu sô caâng tiïën sêu vaâo àêëu trûúâng bao nhiïu
thò hoå caâng thêëy baãn thên khaác ài bêëy nhiïu. Hoå dêën
thên vaâo voâng nguy hiïím vò möåt caái gò quyá hún àöìng
tiïìn.
Nhûäng sûå ruåt reâ, nhûäng möëi lo súå möåt caái gò chûa
roä, hoå àaä boã caã laåi úã phña bïn kia haâng raâo. Bêy giúâ
hoå àang dêîm lïn baäi caát àêëu trûúâng, hoå àang àûáng
trûúác cöng chuáng. Caái àoá múái laâ hiïån thûåc. Loâng ham
vinh quang, yá muöën vûúåt chuáng baån, tñnh tûå kiïu vïì
sûác maånh vaâ taâi ba cuãa mònh, têët caã nhûäng caái àoá laâm
cho nhûäng têm höìn chêët phaác vaâ man rúå êëy quïn hïët
lo súå vaâ trúã thaânh duäng caãm möåt caách hung túån.
Gaàacàö àaä thaânh möåt ngûúâi khaác. Anh vûâa ài vûâa
ngûãng àêìu ûúän ngûåc. Anh cûã àöång vúái thaái àöå ngaåo
nghïî cuãa ngûúâi ài chinh phuåc, anh liïëc nhòn böën phña
bùçng con mùæt cuãa ngûúâi chiïën thùæng, dûúâng nhû hai
àöìng nghiïåp cuãa anh khöng töìn taåi. Têët caã thuöåc vïì
anh: caã àêëu trûúâng lêîn cöng chuáng. Anh caãm thêëy luác
naây coá thïí haå saát bêët kyâ con boâ möång naâo cuãa caác
àöìng coã Øngàaluài vaâ Caxtilú. Têët caã nhûäng tiïëng vöî
tay àïìu daânh cho anh, anh khöng nghi ngúâ gò hïët. ÚÃ
caác lö vaâ doåc haâng raâo, haâng nghòn con mùæt phuå nûä,
khuêët dûúái boáng khùn quaâng trùæng, chó nhòn anh, anh
tin chùæc nhû vêåy. Chñnh anh múái laâ ngûúâi àûúåc cöng
chuáng suâng baái. Anh vûâa ài vûâa móm cûúâi möåt caách
kiïu haänh xêëc xûúåc dûúâng nhû khaán giaã chó hoan hö
möåt mònh anh. Anh liïëc nhòn möåt lûúåt toaân khaán àaâi,
hiïíu roä àêu laâ núi têåp trung nhûäng nhoám khaãn giaã
chuã yïëu thuöåc phe anh vaâ anh khöng theâm àïí yá àïën
nhûäng núi coá nhûäng khaán giaã thuöåc phe khaác.
Caác àêëu sô cêët muä chaâo öng chuã tõch (1); röìi àoaân
diïîu haânh trûá danh àoá phên taán, caác pïöng vaâ caác
picaào taãn ra khùæp caác núi trïn baäi. Trong khi möåt
angoaxilï lêëy muä àoán chiïëc chòa khoáa chuöìng boâ do öng
chuã tõch neám xuöëng, Gaàacàö tiïën vïì phña khaán àaâi coá
nhûäng khaán giaã ngûúäng möå anh nhiïåt liïåt nhêët, anh
trao cho hoå giûä höå caái aáo choaâng diïîu haânh. Lêåp tûác
nhiïìu baân tay nhiïåt liïåt tuám chiïëc aáo lõch sûå àoá, cùng
noá lïn búâ haâng raâo nhû möåt laá cúâ hiïåu, biïíu tûúång
thiïng liïng cuãa möåt àaãng phaái. Nhûäng ngûúâi hùng
(2)
haái nhêët àûáng lïn, hoa tay muáa can hoan hö
(1) Öng chuã tõch: ngûúâi àaåi diïån chñnh quyïìn àõa phûúng àûúng
nhiïn àûúåc cûã laâm chuã tõch cuöåc àêëu.
(2) Can: gêåy cêìm tay chuã yïëu duâng cho lõch sûå.
Gaàacàö, phaát biïíu êìm ô hy voång cuãa mònh: moåi ngûúâi

sùæp àûúåc xem ngûúâi con yïu cuãa Xïvilú xûã sûå ra sao!
Coân anh thò àûáng tûåa lûng vaâo haâng raâo, móm cûúâi
thoãa maän vïì sûác maånh cuãa mònh vaâ luön miïång noái:
- Xin caãm ún! Töi seä cöë hïët sûác...
Khöng phaãi chó coá nhûäng ngûúâi hêm möå Gaàacàö
múái hy voång nhû vêåy. Toaân thïí khaán àaâi chuá yá àïën
anh, chúâ àúåi nhûäng caãm xuác maänh liïåt. Nhû giúái hêm
möå mön àêëu boâ àaä noái, anh mataào naây seä coá ngaây
biïët "vaãi sún" - nghôa laâ vaãi giûúâng bïånh xaá. Moåi ngûúâi
tin chùæc rùçng anh seä bõ boâ huác chïët taåi giûäa trûúâng
àêëu, chñnh vò thïë maâ moåi ngûúâi hoan hö anh möåt caách
nhiïåt liïåt coá töåi, vúái möåt sûå quan têm àöåc aác, khaác naâo
möåt keã yïëm thïë theo khùæp núi möåt ngûúâi laâm xiïëc
bùçng thuá dûä vúái hy voång coá ngaây seä thêëy ngûúâi naây bõ
thuá dûä àoá ùn thõt.
Gaàacàö chï cûúâi nhûäng ngûúâi hêm möå àêëu boâ kiïíu
cuä; àoá laâ nhûäng nhaâ baác hoåc nghiïm nghõ vïì mön naây,
hoå quaã quyïët rùçng tai naån khöng thïí xaãy ra miïîn laâ
caác àêëu sô chêëp haânh triïåt àïí caác quy tùæc cuãa nghïå
thuêåt. Chaâ, caác quy tùæc! Riïng anh thò anh khöng biïët
caác quy tùæc, anh khöng hoaâi húi hoåc caác quy tùæc. Caái
cêìn thiïët àïí chiïën thùæng laâ sûác maånh vaâ can trûúâng.
Vaâ hêìu nhû chó nhúâ vaâo tñnh baåt maång vaâ liïìu lônh,
khöng coá khaã nùng naâo ngoaâi nhûäng ûu àiïím cuãa cú
thïí, anh àaä xêy dûång sûå nghiïåp möåt caách nhanh
choáng. Cöng chuáng say mï khêm phuåc anh vaâ kinh

ngaåc trûúác sûå duäng caãm nhû àiïn cuãa anh. Khaác vúái
nhiïìu àöìng nghiïåp, anh khöng tiïën lïn qua nhiïìu giai
àoaån nöëi tiïëp, anh khöng phaãi àoáng vai capïaào hoùåc
banàïridiïrö, phuåc vuå sû phuå trong nhiïìu nùm. Anh
khöng súå sûâng boâ. Anh noái: "Nhûäng caái sûâng tïå haåi
nhêët laâ caái sûâng cuãa con ma àoái". Vêën àïì quan troång
laâ laâm sao vûúåt lïn cho nhanh. Thïë laâ àuâng möåt caái
anh xuêët hiïån trûúác cöng chuáng vúái tû caách mataào,
vaâ chó vaâi nùm sau tiïëng tùm anh àaä lûâng lêîy.
Cöng chuáng khêm phuåc anh vò hoå tin rùçng anh thïë
naâo cuäng gùåp tai hoåa. Trong loâng hoå bûâng bûâng möåt
möëi nhiïåt tònh khuãng khiïëp vò hoå thêëy anh àuâa vúái
Thêìn chïët möåt caách hïët sûác liïìu lônh. Hoå quan têm
àïën anh cuäng nhû quan têm àïën möåt keã tûã tuâ àaä bõ
àûa vaâo nhaâ nguyïån.(1)
Gaàacàö khöng thuöåc loaåi ngûúâi deâ dùåt thên mònh.
Anh hiïën têët, kïí caã tñnh mïånh. Anh xûáng àaáng vúái
àöìng tiïìn cuãa ngûúâi ta boã ra. Cöng chuáng hoan hö vaâ
cöí vuä anh chaâng liïìu maång êëy, vúái tû tûúãng thoãa maän
bó öíi cuãa nhûäng keã ngöìi úã núi yïn öín àïí xem caãnh
hiïím nguy cuãa ngûúâi khaác. Coân nhûäng ngûúâi thêån
troång thò sêìm mùåt laåi trûúác nhûäng kyâ tñch duäng caãm
(1) Àïí giaãi töåi trûúác khi ra phaáp trûúâng.
cuãa Gaàacàö, hoå cho noá thûåc laâ möåt sûå tûå saát. Hoå thò
thaâo:
- Mong cho tònh hònh naây coân keáo daâi!...
Tiïëng chuäm choåe vaâ keân àöìng nöíi lïn vaâ con boâ
möång àêìu tiïn xuêët hiïån. Gaàacàö, tay cùæp chiïëc aáo
choaâng chiïën àêëu khöng coá chuát trang trñ naâo, vêîn
àûáng dûåa vaâo haâng raâo, gêìn bêåc ngöìi cuãa khaán giaã
trung thaânh vúái anh, anh àûáng yïn, cao kyâ, tin tûúãng
rùçng toaân thïí àêëu trûúâng àang chuá yá nhòn anh. Con
boâ möång àoá laâ àïí cho möåt mataào khaác. Coân anh, anh
seä hoaåt àöång khi naâo àïën lûúåt. Nhûng khi thêëy cöng
chuáng hoan hö nhûäng àöång taác muáa aáo choaâng kheáo
leáo cuãa àöìng nghiïåp, anh khöng thïí àûáng yïn àûúåc
nûäa vaâ, tûâ boã quyïët àõnh cuä cuãa mònh, anh tiïën laåi
gêìn con boâ vaâ laâm vaâi àöång taác thïí hiïån cam àaãm
nhiïìu hún kyä thuêåt. Toaân thïí àêëu trûúâng hoan hö rêìm
rô, vò yïu thñch möåt caách phi lyá sûå liïìu lônh cuãa anh.
Àïën khi Fuentïx giïët xong con boâ àêìu tiïn vaâ vûâa
chaâo khaán giaã vûâa tiïën vïì phña öng chuã tõch cuöåc àêëu
thò Gaàacàö caâng taái mùåt vò hònh nhû bêët kyâ dêëu hiïåu
hoan nghïnh naâo khöng daânh cho anh àïìu laâ thaái àöå
laäng quïn só nhuåc àöëi vúái anh. Nhûng cuöëi cuâng lûúåt
anh túái! Moåi ngûúâi seä àûúåc xem möåt caái gò rêët hay
àêy! Anh khöng biïët caái àoá seä nhû thïë naâo, nhûng anh
caãm thêëy rùçng nhêët àõnh anh seä laâm cho khaán giaã
phaãi kinh ngaåc.
Con boâ möång thûá hai vûâa múái bûúác vaâo baäi àêëu, lêåp
tûác Gaàacàö, nhanh nhû cùæt vúái yá muöën toã ra xuêët
sùæc, bao khùæp baäi àêëu. AÁo choaâng cuãa anh luön luön
muáa saát moäm con vêåt. Möåt picaào thuöåc àöåi cuãa anh,
tïn laâ Pötagiï, bõ ngaä ngûåa rêët nguy hiïím ngay caånh
sûúân con boâ. Thïë laâ Gaàacàö nùæm chùåt lêëy àuöi con
thuá dûä keáo maånh àïën nöîi con vêåt phaãi quay ngûúåc trúã
laåi cho àïën khi anh picaào ngaä ngûåa ruát lui àûúåc vaâo
núi yïn öín. Khaán giaã hoan hö Gaàacàö nhû sêëm.
Khi àïën giai àoaån cùæm banàïri, Gaàacàö vêîn úã
trong haânh lang giûäa hai lúáp haâng raâo, àïí chúâ luác nöíi
keân tröëng baáo hiïåu sang giai àoaån haå saát. Ngûúâi Quöëc
dên, tay cêìm mêëy chiïëc banàïri, tòm caách khñch con
boâ luác êëy àang àûáng yïn giûäa baäi àêëu. Baác ta chùèng
thiïët laâm nhûäng àöång taác kheáo leáo, hoa myä hoùåc duäng
caãm. Àöëi vúái baác, àêy chó laâ viïåc baác kiïëm cúm. ÚÃ
thaânh phöë Xïvilú kia, baác coân böën àûáa con nhoã; nïëu
chùèng may baác chïët ài thò chuáng noá khöng thïí kiïëm
ra möåt ngûúâi böë khaác. Laâm àuã traách nhiïåm cuãa mònh,
thïë thöi, cùæm mêëy caái banàïri möåt caách bònh thûúâng
nhêët trong nghïì àêëu boâ, chùèng mong àûúåc vöî tay
khen, miïîn laâ khöng bõ la oá.
Khi baác cùæm xong cùåp banàïri vaâo bûúáu cöí con boâ
thò trïn khaán àaâi coá ngûúâi vöî tay, nhûng cuäng coá
ngûúâi chï bai baác bùçng caách noái boáng gioá móa mai àïën
nhûäng tû tûúãng cuãa baác:
- Naây, búát chñnh trõ ài vaâ cùæm maånh lïn nheá!

Ngûúâi Quöëc dên àûáng xa nïn khöng nghe roä lúâi chï
traách. Baác tûúi cûúâi àaáp laåi nhû àöåi trûúãng cuãa mònh:
- Rêët caãm ún!... Rêët caãm ún!...
Möåt höìi keân àöìng vaâ chuäm choåe baáo hiïåu giai àoaån
haå saát àaä túái. Thïë laâ Gaàacàö laåi nhaãy vaâo baäi àêëu.
Lêåp tûác khaán giaã nhöën nhaáo, lao xao vò xuác àöång. Anh
laâ ngûúâi mataào yïu thñch cuãa hoå, hoå chúâ àúåi úã anh
caái hay nhêët cuãa buöíi àêëu.
Gaàacàö giêåt lêëy caái mulïta gêëp laåi maâ Garabatö úã
trong haânh lang giú ra cho anh; anh ruát ra khoãi voã
thanh kiïëm maâ ngûúâi hêìu êëy cuäng chòa ra. Ngûúâi
thùèng àú, tay cêìm muä, anh tûâ tûâ ài àïën trûúác chöî ngöìi
cuãa öng chuã tõch cuöåc àêëu. Têët caã caác khaán giaã àïìu
nghïín cöí, chùm chuá nhòn thêìn tûúång cuãa mònh. Khöng
ai nghe roä lúâi anh phaát biïíu(1). Nhûng daáng dêëp hiïn
ngang, thên hònh cên àöëi vaâ löìng ngûåc húi ûúän ra àïí
cho lúâi noái thïm maånh, têët caã nhûäng caái àoá taác àöång
àïën cöng chuáng chùèng keám gò möåt baâi diïîn thuyïët
huâng höìn nhêët. Khi anh phaát biïíu xong, xoay ngûúâi
laåi vaâ neám muä xuöëng àêët, cöng chuáng hoan hö rêìm rô:
(1) Lúâi phaát biïíu cuãa ngûúâi mataào trûúác khi haå saát con boâ
möång laâ möåt thuã tuåc goåi laâ brindix. Ngûúâi êëy tuyïn böë àõnh
haå saát con boâ àïí dêng ai. Cöng thûác cuãa lúâi phaát biïíu êëy
nhû sau: "Töi hiïën dêng con boâ naây lïn... Hoùåc töi seä giïët
àûúåc con boâ naây, hoùåc noá seä giïët töi".
"Hoan hö ngûúâi con yïu quyá cuãa Xïvilú! Lêìn naây nhêët
àõnh chuáng ta àûúåc xem möåt trêån àêëu thêåt sûå!...". Vaâ
khaán giaã, ngûúâi noå nhòn ngûúâi kia, nhû àïí baão ngêìm
nhau rùçng sùæp coá nhûäng caái phi thûúâng. ÚÃ khùæp khaán
àaâi, moåi ngûúâi run rêíy coá veã chúâ àúåi möåt caãnh tûúång
tuyïåt diïåu. Böîng toaân àêëu trûúâng im lùång, im lùång
hoaân toaân, dûúâng nhû noá vùæng ngùæt. Têët caã sinh khñ
cuãa haâng vaån con ngûúâi döìn vaâo caác con mùæt. Khöng
ai thúã nûäa.
Gaàaàö thuãng thùèng bûúác àïën phña con boâ möång,
möåt tay cêìm caái mulïta gêåp laåi nhû möåt ngoån cúâ, möåt
tay vung vêíy thanh kiïëm nhû möåt con lùæc ùn nhõp vúái
bûúác chên anh ài. Thoaáng quay àêìu laåi, anh thêëy
Ngûúâi Quöëc dên vaâ möåt pïöng khaác àang bûúác theo
anh, tay cùæp aáo choaâng sùén saâng giuáp àúä anh.
- Moåi ngûúâi traánh ra xa! Anh ra lïånh.
Tiïëng anh nöíi lïn giûäa àêëu trûúâng im ùæng, vang
döåi túái nhûäng haâng ghïë xa nhêët vaâ laâm moåi ngûúâi toã
lúâi khêm phuåc: "Anh êëy vûâa noái: Moåi ngûúâi traánh ra
xa! Con ngûâúi duäng caãm thêåt!".
Gaàaào möåt mònh tiïën àïën bïn con thuá, àêëu trûúâng
àöåt nhiïn laåi im ùæng. Anh bònh tônh xoâe mulïta röìi
tiïën thïm chuát nûäa àïën saát moäm con laâm noá kinh
ngaåc vaâ súå haäi trûúác con ngûúâi taáo túån êëy. Cöng chuáng
khöng daám noái nûäa, khöng thúã nûäa, nhûng con mùæt
cuãa hoå long lanh vò khêm phuåc. Can àaãm thêåt! Ài àïën
saát sûâng!
Ngûúâi mataào dêåm chên xuöëng baäi caát möåt caách söët
ruöåt, choåc cho con boâ têën cöng. Thïë laâ khöëi thõt khöíng
löì êëy vúái àöi sûâng nhoån hoùæt, vûâa röëng lïn vûâa xöng
laåi. Chiïëc mulïta àûa qua ngay trïn cùåp sûâng, sûâng
quïåt nheå vaâo caác quaã nguâ vaâ quêìn aáo ngûúâi mataào,
nhûng anh vêîn àûáng yïn khöng cûã àöång naâo khaác
ngoaâi viïåc húi ngaä ngûúâi vïì phña sau. Trûúác àöång taác
êëy, cöng chuáng gaâo lïn hoan hö!
Con vêåt quay ngûúâi laåi, têën cöng möåt lêìn nûäa ngûúâi
cêìm maãnh vaãi. Möåt àöång taác thûá hai giöëng lêìn trûúác,
laåi laâm cho cöng chuáng gêìm lïn. Con boâ möîi luác möåt
àiïn cuöìng thïm vò thêëy bõ lûâa, caâng xöng maånh vaâo
ngûúâi àõch thuã. Nhûng anh vêîn liïn tuåc laâm rêët nhiïìu
àöång taác bùçng mulïta, chó di chuyïín ngûúâi trïn möåt
khoaãng rêët heåp; sûå nguy hiïím úã saát bïn mònh khiïën
anh thïm taáo baåo, tiïëng hoan hö cuãa cöng chuáng laâm
anh say sûa.
Gaàacàö caãm thêëy húi thúã dûä döåi cuãa con quaái vêåt
úã ngay bïn mònh, boåt daäi ûúát aát cuãa noá rúát xuöëng baân
tay phaãi vaâ mùåt anh. Nhûng, coá leä vò àaä quen vúái sûå
àuång chaåm àoá, anh chó coi con boâ möång nhû möåt ngûúâi
baån chõu hy sinh tñnh mïånh àïí goáp phêìn xêy àùæp vinh
quang cuãa anh.
Cuöëi cuâng con boâ dûâng laåi, coá veã mïåt vaâ trûúác caái
troâ chúi quaái aác, nhòn ngûúâi coá maãnh vaãi àoã bùçng con
mùæt ra veã suy nghô lúâ múâ; trong oác noá, noá nghô rùçng
ngûúâi ta àang duâng möåt thuêåt gò àïí, tûâ àúåt têën cöng
naây sang àúåt têën cöng khaác, dêîn noá àïën chöî chïët. Bêëy
giúâ Gaàacàö caãm thêëy trong tim sûå höìi höåp cuãa nhûäng
ngaây vô àaåi cuãa mònh:
"Tiïën lïn naâo!..."
Anh nhùåt caái mulïta vaâ quay troân tay traái, anh
quêën noá vaâo quanh caái caán. Röìi anh giú tay phaãi lïn
ngang têìm mùæt vaâ chuác thanh kiïëm vïì phña u vai cuãa
con vêåt. Cöng chuáng ngaåc nhiïn vaâ aâo aâo phaãn àöëi.
- Àûâng xöng vaâo nhû thïë! Àûâng, àûâng! Haâng vaån

ngûúâi heát lïn.
Vò laâm nhû thïë súám quaá. Con boâ chûa úã vaâo tû thïë
thuêån lúåi. Noá dïî xöng lïn vaâ coá thïí huác truáng anh
mataào. Gaàacàö haânh àöång thêåt traái vúái moåi quy tùæc
cuãa nghïì nghiïåp. Nhûng anh chaâng röì daåi naây coá àïëm
xóa gò àïën quy tùæc, àïën ngay caã sinh mïånh cuãa mònh.
Àöåt nhiïn, àuáng luác con boâ chöìm vaâo ngûúâi anh, anh
phoáng lûúäi kiïëm vïì phña trûúác. Thêåt laâ möåt sûå va
chaåm dûä döåi, taân baåo. Trong möåt giêy àöìng höì, ngûúâi
vaâ vêåt hoåp thaânh möåt khöëi vaâ cuâng bûúác ài vaâi bûúác,
quêën chùåt lêëy nhau, khöng ai coá thïí biïët àûúåc laâ bïn
naâo thùæng: ngûúâi thò mùæc möåt tay vaâ möåt phêìn thên
thïí giûäa cùåp sûâng, coân vêåt thò cuái àêìu, löìng löån tòm
caách àêm sûâng nhoån hoùæt vaâo con röëi sùåc súä àang
nhêíy nhoát cuöëng quyát àïí traánh àoân.
Cuöëi cuâng hai bïn rúâi nhau ra, caái mulïta rúi xuöëng
àêët nhû möåt miïëng gieã raách vaâ ngûúâi àêëu sô kiïåt xuêët,
hai baân tay khöng coân vûúáng vñu, ra khoãi trêån àêëu
vêîn laão àaão sau cuöåc àuång chaåm dûä döåi. Nhûng chó
sau vaâi bûúác laâ anh lêëy laåi àûúåc thùng bùçng. Böå quêìn
aáo cuãa anh xöåc xïåch, caái ca-vaát luãng lùèng ngoaâi aáo
gilï, raách toaåc vò bõ sûâng boâ huác truáng.
Luác àêìu con boâ tiïëp tuåc lao ài theo àaâ. Trïn cöí röång
cuãa noá chó húi thoâi ra caái tay nùæm àoã loâm cuãa thanh
kiïëm cùæm ngêåp têån chuöi. Röìi noá àûáng sûäng laåi, lùæc lû
nhû chaâo möåt caách àau àúán, quyâ gêåp hai chên trûúác,
guåc àêìu xuöëng laâm moäm chaåm vaâo baäi caát, röëng lïn
vaâ lùn kïình ra ruâng mònh hêëp höëi.
Àêëu trûúâng nhû suåp àöí, nhûäng hoân gaåch nhû va
chaåm vaâo nhau, cöng chuáng nhû lïn cún àiïn: hoå àûáng
caã dêåy, taái mùåt vaâ run rêíy, hoâ heát dêåm chên dêåm tay
dûä döåi. Con boâ chïët röìi! Nhaát kiïëm tuyïåt quaá! Trong
möåt giêy àöìng höì, moåi ngûúâi àaä tûúãng anh mataào bõ
sûâng boâ huác truáng, moåi ngûúâi àaä tûúãng anh seä lùn
xuöëng maáu traâo ra, thïë maâ bêy giúâ anh àûáng bònh yïn
tuy coân choaáng vaáng vò bõ va maånh nhûng vêîn khoãe
maånh vaâ tûúi cûúâi. Sûå ngaåc nhiïn vaâ khêm phuåc laâm cho khaán giaã
haâo hûáng àïën töåt àöå.
- Öi chao! Cêåu êëy múái hung chûá! Khaán giaã kïu lïn
nhû vêåy vò hoå khöng tòm ra lúâi leä naâo àuáng hún àïí
diïîn taã sûå kinh ngaåc cuãa hoå. Cêåu êëy múái hung chûá!
Muä tung lïn phúi phúái vaâ tiïëng vöî tay laåi nöí ra nhû
sêëm, lan tûâ bêåc ngöìi naây sang bêåc ngöìi khaác trong luác
anh mataào bûúác ài trong baäi àêëu doåc theo haâng raâo
àïën trûúác chöî ngöìi cuãa öng chuã tõch cuöåc àêëu.
Tiïëng hoan hö caâng vang dêåy khi Gaàacàö giang
hai tay, cuái chaâo öng chuã tõch. Moåi ngûúâi heát lïn àoâi
phêìn thûúãng thêåt xûáng àaáng cho ngûúâi mataào kiïåt
xuêët. Àoá laâ caái tai cuãa con boâ(1). Chûa bao giúâ coá
ngûúâi mataào xûáng àaáng hún vúái phêìn thûúãng àoá.
Nhûäng nhaát kiïëm nhû thïë mêëy khi maâ thêëy àûúåc !
Niïìm hoan hyã cuãa khaán giaã coân tùng thïm khi möåt
chuá lao cöng àem àïën cho anh mataào möåt vêåt hònh
tam giaác maâu sêîm, àêìy löng laá vaâo maáu me: àoá laâ möåt
maãnh tai con boâ.
Con boâ thûá ba àaä bûúác vaâo baäi àêëu thïë maâ tiïëng
hoan hö Gaàacàö coân tiïëp tuåc, tûåa höì cöng chuáng vêîn
chûa bònh tônh laåi sau cún xuác àöång, vaâ têët caã moåi
chuyïån xêíy ra trong phêìn coân laåi cuãa buöíi àêëu chùèng
coá yá nghôa gò caã. Nhûäng mataào khaác, ghen tõ àïën taái
mùåt, cöë gùæng laâm cho khaán giaã chuá yá àïën mònh nhûng
vö hiïåu: coá tiïëng vöî tay nhûng yïëu úát vaâ rúâi raåc. Hònh
(1) Trong möåt trêån àêëu, nïëu ngûúâi mataào haå saát con boâ möåt
caách xuêët sùæc thò khaán giaã kïu lïn: "Tùång noá cho anh êëy!".
Nïëu àïì nghõ àoá àûúåc öng chuã tõch àöìng yá, ngûúâi ta seä cùæt
möåt tai cuãa con boâ àïí trao cho anh vaâ coân tùång anh möåt söë
tiïìn thûúãng nûäa.
nhû khaán giaã àaä kiïåt sûác sau cún àiïn loaån múái röìi
nïn chùèng chuá yá mêëy àïën têën tuöìng múái àang diïîn ra
trûúác mùæt hoå.
Nhûng chùèng bao lêu, nhiïìu cuöåc caäi coå om soâm nöí
ra tûâ bêåc ngöìi naây sang bêåc ngöìi kia: nhûäng khaán giaã
uãng höå caác mataào khaác, sau khi àaä bònh tônh laåi vaâ
thoaát khoãi cún say sûa xêm chiïëm toaân thïí àêëu
trûúâng, bùæt àêìu tiïëc sûå thaán phuåc vö tònh cuãa mònh
vaâ tranh luêån vïì Gaàacàö. Theo yá hoå, Gaàacàö tuy rêët
duäng caãm, rêët taáo baåo, coi reã tñnh mïånh cuãa mònh,
nhûng têët caã nhûäng caái àoá àêu phaãi laâ nghïå thuêåt. Vaâ
nhûäng khaán giaã khêm phuåc Gaàacàö möåt caách nöìng
nhiïåt nhêët vaâ hung baåo nhêët vò baãn thên hoå cuäng coá
tñnh hung túån vaâ liïìu lônh, nöíi cún tûác giêån nhû khi
möåt tñn àöì tön giaáo thêëy coá keã hoaâi nghi öng thaánh
cuãa mònh.
Moåi ngûúâi ñt chuá yá àïën trêån àêëu múái coân do nhiïìu

chuyïån löi thöi àang xêíy ra úã caác haâng ghïë. Böîng
nhiïn khaán giaã naáo àöång úã chöî naây chöî khaác, quay
lûng laåi baäi àêëu, vung tay vung gêåy lïn qua àêìu.
- Àang àaánh nhau úã khu 3 kòa! Ngûúâi ta vui thñch

reo lïn. Laåi àaánh nhau úã khu 5 nûäa kòa!
Ngûúâi ta kiïîng chên lïn cöë nhòn qua àêìu ngûúâi bïn
caånh nhûng chó thêëy nhûäng caãnh binh àang tûâ tûâ leo
lïn núi xêíy ra löån xöån.
- Ngöìi xuöëng ! Ngöìi xuöëng ! Nhûäng ngûúâi trêìm tônh

nhêët kïu the theá vò khöng tröng thêëy caác àêëu sô àang
tiïëp tuåc hoaåt àöång trïn baäi àêëu.
Dêìn daâ àaám àöng búát naáo àöång, àêìu hoå laåi trúã laåi
võ trñ bònh thûúâng úã phña trïn nhûäng haâng ghïë daâi
lûúån cong. Nhûng thêìn kinh cuãa hoå àaä bõ kñch thñch
quaá àöå röìi, vaâ sûå noáng naãy cuãa hoå thïí hiïån ra bùçng
möåt möëi aác caãm bêët cöng àöëi vúái möåt söë àêëu sô hoùåc
bùçng möåt sûå im lùång khinh khónh.
Cöng chuáng trúã thaânh khoá tñnh sau cún xuác àöång
quaá maånh, nïn thêëy caái gò cuäng nhaåt. Hoå nuöi dûúäng
sûå caáu kónh cuãa mònh bùçng caách ùn vaâ uöëng. Nhûäng
ngûúâi baán quaâ ài laåi giûäa caác lúáp haâng raâo vaâ neám quaâ
baánh cho khaách haâng möåt caách kheáo leáo kyâ diïåu.
Nhûäng quaã cam tröng nhû nhûäng buáp chó àoã thùæm
bay lïn àïën têån nhûäng bêåc cao nhêët cuãa khaán àaâi,
chuyïín tûâ tay ngûúâi baán àïën tay ngûúâi mua thùèng
möåt leâo dûúâng nhû coá möåt súåi dêy vö hònh àiïìu khiïín.
Nhûäng chai nûúác giaãi khaát múã kïu böm böëp. Rûúåu
vang Øngàaludi maâu vaâng oáng aánh trong caác cöëc.
Möåt bêìu khöng khñ toâ moâ böîng truâm xuöëng khaán
àaâi. Fuentïx sùæp cùæm banàïri vaâo bûúáu cöí(1) con boâ
(1) Bûúáu cöí naây nùçm úã ngang tai con boâ. Nïëu cùåp banàïri
xuyïn truáng caái bûúáu àoá, hai muäi cùæm gêìn nhau vaâ hai thên
treo luãng lùèng úã hai bïn cöí con boâ, thò ngûúâi àêëu sô àûúåc
khen laâ cùæm kheáo.
cuãa anh, moåi ngûúâi chúâ àúåi möåt caái gò cûåc kyâ kheáo leáo
vaâ myä thuêåt.
Fuentïx tiïën vaâo giûäa baäi àêëu, tay cêìm cùåp banàïri
bònh tônh, bûúác tûâng bûúác chêåm raäi nhû bùæt àêìu möåt
troâ chúi. Con boâ theo doäi caác cûã chó cuãa anh bùçng con
mùæt nghi ngaåi, ngaåc nhiïn thêëy trûúác mùæt noá chó coá
möåt ngûúâi duy nhêët, sau caãnh naáo àöång coá nhûäng
chiïëc aáo choaâng tung ra, nhûäng cêy banàïri cùæm vaâo
bûúáu cöí vaâ nhûäng con ngûåa coâm àïën dêng mònh cho
cùåp sûâng cuãa noá.
Ngûúâi mataào thûåc tïë àaä thöi miïn con vêåt. Anh
tiïën laåi gêìn àïën mûác muäi banàïri chaåm vaâo traán noá,
röìi anh chaåy tûâ tûâ, dûúâng nhû bõ caám döî, con boâ chaåy
theo anh. Ngûúâi vaâ vêåt chaåy túái búâ bïn kia cuãa baäi
àêëu. Con quaái vêåt hònh nhû àaä àûúåc daåy thuêìn thuåc
nïn laâm theo moåi àöång taác cuãa anh cho àïën khi anh
thêëy nïn chêëm dûát troâ chúi àoá. Bêy giúâ anh múái dang
hai tay, möîi tay cêìm möåt cêy banàïri, kiïîng chên ûúän
thùèng thên hònh maãnh deã vaâ cên àöëi, bûúác laåi gêìn con
boâ vúái möåt veã tûå tin trang nghiïm röìi cùæm hai muäi kïët
tua rua vaâo cöí con vêåt àang baâng hoaâng.
Ba lêìn liïn tiïëp, anh laâm laåi àöång taác trong tiïëng
hoan hö cuãa khaán giaã. Nhûäng ngûúâi cho mònh laâ saânh
soãi bêy giúâ múái traã thuâ viïåc Gaàacàö àûúåc khêm phuåc.
Fuentïx múái thêåt laâ àêëu sô chûá! Vaâ àêy múái laâ nghïå
thuêåt!
Àûáng tûåa vaâo haâng raâo, Gaàacàö lau möì höi traán
bùçng caái khùn cuãa Garabatö trao cho anh. Anh uöëng
möåt cöëc nûúác, quay lûng vïì phña baäi àêëu àïí khoãi phaãi
tröng thêëy nhûäng kyâ tñch cuãa àöìng nghiïåp. Nïëu úã
ngoaâi baäi àêëu anh àaánh giaá cao caác àõch thuã cuãa anh
vò sûå nguy hiïím àaä laâm cho anh vaâ hoå thên nhau thò
úã àêy, ngay tûâ luác anh bûúác chên vaâo baäi àêëu, ai ai
cuäng trúã thaânh thuâ àõch cuãa anh vaâ nhûäng thùæng lúåi
cuãa hoå laâm anh buöìn rêìu chùèng khaác naâo nhûäng àiïìu
só nhuåc. Luác naây nhûäng tiïëng hoan hö cuãa cöng chuáng
daânh cho Fuentïx coá thïí coi nhû möåt viïåc àaánh cùæp
vinh quang cuãa anh.
Ngay tûâ luác xuêët hiïån con boâ thûá tû, con boâ cuãa
anh, anh cöë hïët sûác laâm kinh ngaåc khaán giaã bùçng
nhûäng kyâ tñch cuãa mònh. Möîi khi coá möåt picado naâo
ngaä ngûåa laâ anh laåi muáa aáo choaâng, duå con boâ vïì phña
búâ bïn kia cuãa baäi àêëu, laâm noá hoang mang trûúác
nhûäng àöång taác nhanh nheån cuãa anh, cuöëi cuâng noá
phaãi àûáng yïn. Bêëy giúâ anh múái lêëy baân chên chaåm
vaâo moäm noá hoùåc cêët muä àùåt vaâo khoaãng giûäa hai caái
sûâng cuãa noá. Àöi khi anh thaách thûác möåt caách thêåt
taáo baåo: lúåi duång luác con vêåt àang ngaåc nhiïn, anh giú
buång ra hoùåc quyâ xuöëng ngay trûúác mùåt noá laâm ra veã
sùæp nùçm xuöëng ngay dûúái moäm noá.
Nhûäng ngûúâi hêm möå àaä coá tuöíi ngêëm ngêìm phaãn
àöëi: "Thêåt laâ nhûäng troâ khó, nhûäng troâ hïì maâ ngaây
xûa khöng ai dung thûá!". Nhûng hoå àaânh phaãi im,

chõu thua nhûäng tiïëng hoan hö rêìm rô cuãa cöng chuáng.
Luác tiïëng keân baáo hiïåu giai àoaån cùæm banàïri nöíi
lïn, khaán giaã ngú ngaác thêëy Gaàacàö giêåt trong tay
Ngûúâi Quöëc dên nhûäng cêy banàïri vaâ bûúác vïì phña
con boâ. Moåi ngûúâi phaãn àöëi. Gaàacàö maâ cuäng cùæm
banàïri aâ? Àûâng! Àûâng! Khöng ai coân laå chöî yïëu cuãa
anh trong giai àoaån naây cuãa trêån àêëu. Viïåc àoá laâ àïí
cho nhûäng ngûúâi àaä tiïën tûâng bûúác trong sûå nghiïåp
cuãa mònh, cho nhûäng ai àaä laâm caái viïåc cùæm banàïri
trong möåt thúâi gian daâi caånh sû phuå trûúác khi trúã
thaânh mataào. Coân Gaàacàö thò laåi bùæt àêìu tûâ giai
àoaån cuöëi, nghôa laâ anh àaä laâm caái viïåc haå saát con boâ
ngay tûâ khi anh bûúác vaâo àêëu trûúâng.
- Àûâng! Àûâng! Cöng chuáng gaâo êìm lïn.
Tûâ haâng raâo, baác sô Ruix vûâa vêîy tay vûâa heát:
- Con úi! Thöi thöi! Con chó biïët laâm viïåc chñnh laâ
haå saát con boâ thöi.
Nhûng Gaàacàö boã ngoaâi tai caác yá kiïën cuãa khaán
giaã, bêët chêëp nhûäng sûå phaãn àöëi cuãa hoå khi anh thêëy
trong loâng bûâng bûâng duäng khñ. Khöng àïí yá àïën caãnh
öìn aâo, anh bûúác thùèng àïën phña con boâ vaâ trong khi
noá chûa kõp laâm gò, anh àaä cùæm veâo cùåp banàïri vaâo
cöí noá. Nhûng cùåp banàïri cùæm vuång, khöng àuáng chöî,
vaâ con boâ ngaåc nhiïn chöìm lïn. Thïë laâ möåt chiïëc
baàïri rúi xuöëng àêët. Nhûng coá hïì chi? Sûå liïìu lônh
cuãa Gaàacàö chó laâm khaán giaã cûúâi thñch thuá, vò hoå
vöën àöå lûúång vúái nhûäng ngûúâi àûúåc hoå yïu thñch, sùén
saâng tha thûá vaâ baâo chûäa moåi löîi lêìm. Gaàacàö caâng
taáo baåo, anh vúá möåt cùåp banàïri khaác röìi cùæm noá vaâo
cöí con boâ, bêët chêëp nhûäng lúâi phï phaán khuyïn can
cuãa nhûäng ngûúâi lo súå cho tñnh mïånh cuãa anh. Anh
cùæm àïën lêìn thûá ba, vêîn cûá vuång, nhûng anh duäng
caãm quaá àïën mûác àaáng leä khaán giaã huyát saáo chï bai
thò hoå laåi hoan hö rêìm rô: "Ngûúâi múái ghï chûá! Nhöån
thêåt vaâ may mùæn thêåt!..."
Trong saáu cêy banàïri chó coá böën cêy coân cùæm trïn
cöí con boâ, nhûng eão laã àïën nöîi hònh nhû con vêåt
khöng caãm thêëy sûå "trûâng phaåt"(1)
- Con boâ vêîn coân nguyïn veån(2), khaán giaã heát to
trïn caác bêåc ngöìi trong khi Gaàacàö nùæm lêëy thanh
kiïëm vaâ maãnh mulïta tiïën lïn, bònh tônh vaâ oai huâng,
tin tûúãng vaâo vêån àoã cuãa mònh:
- Moåi ngûúâi traánh xa ra! Anh laåi theát lïn.
Mùåc dêìu anh àaä ra lïånh, anh vêîn thoaáng thêëy möåt
ngûúâi úã àùçng sau mònh. Anh quay àêìu laåi nhòn: Hoáa
ra laâ Fuentïx àang ài theo anh, tay cùæp aáo choaâng, giaã
vúâ lú àaäng nhûng sùén saâng xöng laåi cûáu anh, vò
(1) Trûâng phaåt: danh tûâ chuyïn mön chó viïåc cùæm banàïri vaâo
cöí boâ.
(2) Nguyïn veån: chó con boâ sau khi bõ àêm giaáo vaâ cùæm banàïri
vêîn khoãe maånh nhû thûúâng.
Fuentïx dûúâng nhû linh caãm thêëy seä coá tai naån xêíy
ra.
- Àïí mùåc töi, Øngtöniö! Gaàacàö noái vúái Fuentïx
möåt caách nghiïm nghõ nhûng kñnh troång, nhû noái vúái
möåt ngûúâi anh caã.
Veã mùåt cuãa Gaàacàö laâm cho Fuentïx nhuán vai nhû
àïí noái rùçng thïë thò anh khöng chõu traách nhiïåm nûäa,
röìi quay ngûúâi luâi ra xa möåt chuát, tin rùçng súám muöån
anh vêîn seä phaãi can thiïåp.
Gaàacàö xoâe caái mulïta ngay tïn àêìu con boâ laâm noá
têën cöng lêåp tûác. Anh traánh thoaát. Cöng chuáng gaâo
lïn:
- Hoan hö!
Con vêåt quay laåi chöìm lïn ngûúâi mataào röìi bùçng
möåt caái huác maånh, noá giêåt àûúåc caái mulïta. Gaàacàö
thêëy mònh mêët vuä khñ vaâ bõ con vêåt àuöíi riïët, àaânh
chaåy vïì phña haâng raâo. Nhûng ngay luác êëy, caái aáo
choaâng cuãa Fuentïx àaä tûâ àêu túái chùån àûáng con boâ,
coân Gaàacàö àang chaåy böîng thêëy con vêåt dûâng laåi thò
anh khöng nhêíy qua haâng raâo ra ngoaâi maâ laåi ngöìi
xuöëng thïìm haâng raâo vaâ cûá ngöìi nhû vêåy böën nùm
giêy, ngùæm àõch thuã cuãa mònh úã caách coá vaâi bûúác. Sûå
duäng caãm cöë tònh cuãa anh laâm cho cuöåc thaáo lui cuãa
anh kïët thuác bùçng nhûäng tiïëng hoan hö rêìm rô cuãa
cöng chuáng.
Gaàacàö cuái nhùåt chiïëc mulïta vaâ thanh kiïëm, sûãa

sang kyä caâng maãnh vaãi àoã röìi àïën àûáng àöëi diïån vúái
con boâ. Anh khöng thaãn nhiïn nhû trûúác nûäa maâ hïët
sûác tûác giêån vaâ quyïët têm giïët thêåt mau con vêåt àaä
khiïën anh phaãi chaåy tröën trûúác mùæt bao nhiïu ngûúâi
vöën khêm phuåc anh. Vûâa laâm xong möåt àöång taác
traánh, anh cho rùçng phuát quyïët àõnh àaä túái: anh beân
àûáng ûúän ngûåc, caái mulïta haå thêëp xuöëng, caái chuöi
kiïëm giú ngang têìm mùæt. Khaán giaã laåi phaãn àöëi, lo
cho tñnh mïånh cuãa anh.
- Àûâng liïìu thïë!... Àûâng! Àûâng! Trúâi úi!
Möåt tiïëng kïu khuãng khiïëp laâm rung àöång toaân thïí
àêëu trûúâng. Cöng chuáng kinh hoaâng àûáng bêåt dêåy,
mùæt múã to, nhiïìu phuå nûä che mùåt ài hoùåc bñu chùåt lêëy
tay ngûúâi bïn caånh. Gaàacàö, trong luác lao vaâo con
vêåt, vêëp muäi thanh kiïëm vaâo möåt caái xûúng cuãa noá,
chûúáng ngaåi vêåt àoá laâm cho anh chêåm thaáo thên nïn
bõ möåt caái sûâng huác truáng. Sûâng moác vaâo ngang thên
anh, tuy anh laâ möåt chaâng trai khoãe maånh vaâ chên
tay chùæc nõch, anh vêîn bõ nhêëc böíng lïn, tay chên
muáa men trïn khöng nhû möåt con röëi eão laã. Cuöëi cuâng
con vêåt huâng maånh lùæc àêìu neám anh ra xa vaâi bûúác.
Anh ngaä vêåt xuöëng caát, tay chên dang röång, khaác naâo
möåt con nhaái mùåc quêìn aáo bùçng luåa thïu kim tuyïën.
- Chïët röìi! Sûâng àêm thuãng buång röìi! Khaán giaã kïu
lïn.
Nhûng giûäa nhûäng ngûúâi cêìm aáo choaâng chaåy laåi àïí
che chúã vaâ cûáu anh, Gaàacàö àûáng dêåy móm cûúâi, súâ
nùæn chên tay mònh, röìi anh nhuán vai àïí toã yá rùçng anh
vêîn bònh yïn vö sûå. Anh choaáng vaáng vò bõ neám xuöëng
àêët vaâ thùæt lûng cuãa anh raách bûúm, nhûng chó coá thïë
thöi. Sûâng boâ chó àêm vaâo caái voã luåa daây boåc ngûúâi maâ
thöi.
Anh ài nhùåt "nhûäng duång cuå xûã tûã" (1). Khaán giaã
khöng coân ai muöën ngöìi xuöëng vò tin rùçng keo àêëu seä
nhanh choáng vaâ dûä döåi. Gaàacàö tiïën laåi bïn con boâ
nhû möåt ngûúâi bõ kñch thñch àïën trúã thaânh muâ quaáng.
Sau khi thoaát khoãi sûâng boâ anh khöng tin rùçng noá ghï
gúám nûäa. Àöëi vúái anh, bêy giúâ chó coá thùæng hoùåc chïët,
maâ ngay lêåp tûác khöng chêåm trïî, khöng thêån troång.
Hoùåc con boâ phaãi chïët hoùåc anh phaãi chïët. Mùæt anh
àoã ngêìu nhû ûá maáu. Anh loaáng thoaáng nghe thêëy
tiïëng hoâ heát cuãa khaán giaã khuyïn anh thêån troång nhû
tiïëng gêìm theát xa xöi tûâ möåt thïë giúái khaác döåi àïën.
Anh chó laâm hai àöång taác bùçng mulïta vúái sûå giuáp
àúä cuãa möåt capïaào àûáng bïn. Röìi àöåt nhiïn, nhanh
nhû tïn bùæn, anh xöng vaâo con boâ vaâ phoáng möåt nhaát
kiïëm maâ nhûäng khaán giaã khêm phuåc anh noái àoá laâ
möåt tia chúáp. Anh àûa maånh tay ra phña trûúác àïën nöîi
(1) Nhûäng duång cuå xûã tûã : chó thanh kiïëm duâng àïí giïët con boâ
vaâ caái mulïta duâng àïí lûâa noá.
khi anh ruát noá vïì, anh caãm thêëy noá chaåm vaâo möåt caái
sûâng, anh laão àaão, bõ hùæt laåi vaâi bûúác, nhûng anh vêîn
àûáng, coân con vêåt thò löìng chaåy cuöëng cuöìng röìi ngaä úã
búâ bïn kia baäi àêëu, böën chên gêåp laåi, àêìu guåc xuöëng
caát cho àïën luác ngûúâi puntiàiïrö(1) àêm cho noá möåt
nhaát àïí kïët liïîu àúâi noá.
Cöng chuáng phêën khúãi àïën phaát àiïn. Möåt trêån àêëu
tuyïåt diïåu! Nhûäng xuác àöång khöng thïí naâo chõu nöíi!
Quaã thêåt Gaàacàö khöng àïí khaán giaã mêët tiïìn hoaâi.
Kyâ tñch cuãa anh àaáng giaá hún tiïìn mua veá nhiïìu.
Nhûäng ngûúâi hêm möå mön àêëu boâ seä tha höì bònh luêån
ba ngaây liïìn trong caác quaán caâ-phï. "Öi chao! Cêåu êëy
múái liïìu maång laâm sao, múái hung laâm sao!". Vaâ nhûäng
ngûúâi khêm phuåc Gaàacàö nhiïåt liïåt nhêët, nhû bõ möåt
cún söët hiïëu chiïën, àaão mùæt nhòn xung quanh àïí tòm
nhûäng ai thuöåc phe àöëi lêåp.
- Thêåt laâ nhaâ mataào söë möåt trïn thïë giúái!... Ai

khöng àöìng yá nhû vêåy thò àaä coá töi...
Khaán giaã chùèng chuá yá gò nûäa àïën phêìn coân laåi cuãa
buöíi àêëu. Sau nhûäng kyâ tñch cuãa Gaàacàö, moåi thûá
xem ra vö võ.
(1) Puntidiïrö; loaåi àêëu sô coá nhiïåm vuå duâng möåt muäi dao nhoån
daâi khoaãng 30cm kïët liïîu àúâi con boâ bùçng caách àêm con dao
êëy vaâo àiïím nöëi soå vaâ xûúng söëng con vêåt. Dao êëy goåi laâ
puntidia.
Khi con boâ cuöëi cuâng guåc xuöëng, boån treã con, khaán
giaã haå cêëp trong xaä höåi vaâ àêëu sô têåp sûå, traân vaâo baäi
àêëu nhû nûúác luä. Hoå vêy quanh Gaàacàö, ài höå töëng
anh tûâ chöî ngöìi cuãa öng chuã tõch àïën têån cûãa ra. Hoå
xö àêíy anh, ai cuäng muöën bùæt tay anh, chaåm vaâo quêìn
aáo anh. Cuöëi cuâng, nhûäng ngûúâi nhiïåt tònh nhêët, bêët
chêëp nhûäng caái huyách thuåi cuãa Ngûúâi Quöëc dên vaâ
nhûäng banàïridiïrö khaác, tuám lêëy hai àuâi cuãa ngûúâi
mataào ûu tuá, cöng kïnh anh ài xuyïn qua baäi àêëu
vaâo caác haânh lang röìi ra ngoaâi àêëu trûúâng.
Gaàacàö boã muä chaâo nhûäng nhoám ngûúâi ca ngúåi
anh khi anh ài qua. Khoaác chiïëc aáo choaâng diïîu haânh,
anh àïí cho khaán giaã khïnh anh nhû möåt võ thêìn,
vûún mònh kiïu haänh trïn caái rûâng ngûúâi àöåi muä kiïíu
Coràu vaâ caát keát kiïíu Maàrit hoan hö anh nhû sêëm.
Khi chiïëc xe ngûåa cuãa anh túái àêìu phöë Ancala, giûäa
tiïëng reo mûâng cuãa rêët nhiïìu ngûúâi tuy khöng dûå cuöåc
àêëu nhûng àaä biïët tin thùæng lúåi, möåt nuå cûúâi kiïu
haänh vaâ thoãa maän vïì sûác lûåc cuãa baãn thên laâm raång
rúä khuön mùåt lêëm têëm möì höi vaâ haäy coân nhúåt nhaåt
vò caãm àöång cuãa anh. Ngûúâi Quöëc dên vêîn lo lùæng vïì
caái ngaä ghï gúám cuãa ngûúâi àöåi trûúâng, nïn hoãi
Gaàacàö xem coá àau úã àêu khöng vaâ coá cêìn goåi baác sô
Ruix khöng?
- Khöng cêìn!... Bõ xoa nheå möåt tyá thöi maâ! Khöng
coá boâ möång naâo giïët nöíi túá àêu!...
Tuy vêåy, coá leä àuáng luác say sûa tûå àùæc thò kyã niïåm
vïì nhûäng nöîi lo súå buöíi saáng laåi hiïån ra trong kyá ûác
vaâ hònh nhû anh thoaáng thêëy veã chïë nhaåo trong khoáe
mùæt cuãa Ngûúâi Quöëc dên, nïn anh noái thïm:
- Coá nhûäng yá nghô aám aãnh túá trûúác khi túái àêëu
trûúâng. AÁm aãnh nhû húi hûúáng cuãa phuå nûä. Tuy vêåy
cêåu coá lyá àêëy, Xïbaátchiïng aå! Cêåu noái thïë naâo nhó!
Thiïn Chuáa hoùåc Thiïn Nhiïn coá phaãi khöng? ... Thêåt
thïë àêëy, Thiïn Chuáa hoùåc Thiïn Nhiïn àïìu chùèng
dñnh daáng gò àïën chuyïån àêëu boâ caã. Boån chuáng ta phaãi
tûå mònh lo lêëy thên mònh bùçng taâi ba hoùåc duäng caãm,
chûá chùèng coá Trúâi Àêët naâo phuâ höå mònh caã... Naây,
Xïbaátchiïng, cêåu coá nùng lûåc àêëy. Nïëu trûúác kia cêåu
àûúåc hoåc haânh thò coá leä àaä thaânh cöng trong möåt nghïì
tûå do naâo röìi.
Trong luác laåc quan vò sung sûúáng, anh coi ngûúâi
baån banàïridiïrö kia nhû möåt nhaâ hiïìn triïët, quïn
bùéng rùçng trûúác àêy anh luön luön chïë giïîu nhûäng baâi
diïîn thuyïët luãng cuãng cuãa con ngûúâi hiïìn laânh thûåc
thaâ êëy.
Vïì àïën nhaâ, khi bûúác vaâo phoâng ngoaâi, anh gùåp
khöng biïët bao nhiïu laâ ngûúâi hêm möå muöën öm hön
anh. Hoå miïu taã chiïën cöng cuãa anh bùçng nhûäng lúâi
leä khoa trûúng laâm cho anh tûúãng rùçng nhûäng thaânh
tñch êëy khöng phaãi laâ cuãa anh nûäa vò noá àaä bõ àûa lïn
quaá àaáng vaâ biïën hoáa ài trong thúâi gian ngùæn nguãi
anh ài tûâ àêëu trûúâng vïì nhaâ. Lïn túái phoâng anh, anh
thêëy baån hûäu àöng nghõt, toaân nhûäng öng sang troång
xûng hö cêåu cêåu túá túá vúái anh vaâ cöë duâng ngön ngûä
möåc maåc cuãa dên quï, cuãa nhûäng ngûúâi chùn boâ chùn
dï. Hoå vûâa vöî vai anh vûâa noái:
- Cêåu cûâ lùæm! Cûâ lùæm! Túá chó biïët noái thïë thöi.
Anh laãng traánh nhûäng ngûúâi àoán chaâo quaá nhiïåt
liïåt êëy, bûúác ra ngoaâi haânh lang vúái Garabatö vaâ baão
ngûúâi hêìu:
- Cêåu ài àaánh cho túá bûác àiïån vïì nhaâ. Cêåu biïët àêëy:
"Khöng coá gò múái".
Garabatö muöën tûâ chöëi. Anh ta coân phaãi giuáp ngûúâi
mataào cúãi quêìn aáo. Nhên viïn cuãa khaách saån seä àaãm
nhêån viïåc àaánh àiïån.
- Khöng ! Khöng ! Túá muöën cêåu ài àaánh kia. Túá seä
chúâ cêåu vïì. Cêåu coân phaãi àaánh möåt bûác nûäa. Cêåu cuäng
biïët àêëy: àaánh cho ngûúâi êëy..., cho phu nhên Xön...
Cêåu cuäng seä àaánh: "Khöng coá gò múái".

Đấu trường đẫm máu (Phần 1)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Đấu trường đẫm máu (Phần 1)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

V.

TRÊÌN VIÏÅT giúái thiïåu

NHAÂ XUÊËT BAÃN VØN HOÅC

LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU

Nùm 1867, taåi thaânh phöë cûãa söng Valùngx trïn

"Àêy, cuöåc àêëu tranh lan toaân thïë giúái

Blaxcö Ibanhex lúán lïn giûäa nhûäng ngûúâi ngheâo bïn

àêët Valùngx àïën nhûäng con ngûúâi àõa phûúng

Sang Chêu Myä la-tinh, öng laâm nghïì kinh doanh,

ÀÊËU TRÛÚÂNG ÀÊÎM MAÁU laâ möåt trong nhûäng

Tûâ möåt keã du àaäng ngheâo, Huan Gaàacàö böîng trúã

caã hai cuâng chïët trong trêån àêëu. Baác banàïriàiïrö

Sau ÀÖN KIHÖTÏ cuãa Xeácvùngtex, vúái ÀÊËU

(1) Baán àaão: chó nûúác Têy Ban Nha.

(1) Cacmen: vúå cuãa Huan Gaàacàö.

Nhûäng ngûúâi hêm möå Gaàacàö toã ra rêët hy voång,

Múái höm qua, sau khi àêëu úã Xiuàa Rïan, Gaàacàö

Ngûúâi hêm möå nhùn mùåt. Öng ta laâm nghïì chaâo

(1) Garabatö: tïn ngûúâi àaây túá cuãa Gaàacàö.

àuarö. Chaáu àïën thùm boån baác ài. ÚÃ àêëy ai cuäng

(1) Pïpï: tïn thên mêåt cuãa Lïchughïrö.

- Thùçng chaáu àiïín trai cuãa baác xûáng àaáng vúái

Gaàacàö vûâa cûúâi vûâa chöëng àúä laân soáng ngûúâi xö

caái gò vö hònh, khuãng khiïëp vò traång thaái höìi höåp cuãa

anh thûúâng chïë giïîu anh chaâng thanh niïn lûåc sô

Garabatö nhêîn nhuåc nghe nhûäng lúâi xó vaã êëy, chuá

Gaàacàö caâng ngêîm nghô thêëy sûå vö yá êëy nghiïm

- Cêåu ngöìi xuöëng àêy. Thêåt khöng ngúâ! Cêåu túái

cùng nguyïn khöí, nhûng luác naâo cuäng ùn saát vaâo

giaãm àau nïëu ngûúâi mataào bõ ngaä.

Mêëy con la duäng maänh keáo chiïëc xe phoâng ài vuân

Gaàacàö vêîn móm cûúâi nhûng mùåt taái nhúåt. Anh

Gaàacàö ngöìi im lùång, chó traã lúâi bùçng möåt caái

(1) Angoaxilï: caãnh binh.

Anh mataào àoãm daáng naây, thên hònh maãnh deã,

(1) Gitanö: tûâ Têy Ban Nha chó ngûúâi Böhïmiïng.

Gaàacàö, phaát biïíu êìm ô hy voång cuãa mònh: moåi ngûúâi

choáng. Cöng chuáng say mï khêm phuåc anh vaâ kinh

(1) Àïí giaãi töåi trûúác khi ra phaáp trûúâng.

- Naây, búát chñnh trõ ài vaâ cùæm maånh lïn nheá!

- Àûâng xöng vaâo nhû thïë! Àûâng, àûâng! Haâng vaån

Moåi ngûúâi ñt chuá yá àïën trêån àêëu múái coân do nhiïìu

- Àang àaánh nhau úã khu 3 kòa! Ngûúâi ta vui thñch

- Ngöìi xuöëng ! Ngöìi xuöëng ! Nhûäng ngûúâi trêìm tônh

xûa khöng ai dung thûá!". Nhûng hoå àaânh phaãi im,

Gaàacàö cuái nhùåt chiïëc mulïta vaâ thanh kiïëm, sûãa

- Thêåt laâ nhaâ mataào söë möåt trïn thïë giúái!... Ai

You might also like