K nng tranh tng cc v vic dn s

MC LC
I. Khi qut chung v tha k v tranh chp tha k II. c im v cc v vic v tranh chp tha k III. K nng ca lut s trong vic h tr khch hng khi kin tranh chp tha k ra ta n 1. Lut s cn bit r v khch hng 2. Lut s cn nm vng yu cu ca khch hng 3. Tm hiu yu cu ca khch hng 4. K nng tip xc vi khch hng 5. Hng dn khch hng nhng vn v th tc khi kin 6. K nng chun b h s khi kin 7. K nng thu thp chng c 8. Lut s cn xc nh r di sn tranh chp tha k III. Kt lun 6 6 7
7

3 3

8 14 15 16 17 23

Hc vin: Trn Mnh Cng

Page

K nng tranh tng cc v vic dn s

iu 58 Hin php nm 1992 quy nh: "Nh nc bo h quyn s hu hp php v quyn tha k ca cng dn". T php lnh tha k nm 1990 n BLDS nm 1995, BLDS nm 2005 v cc vn bn php lut hin hnh th hin quan im khng ngng hon thin nhng quy nh php lut v tha k nhm m bo quyn v li ch hp php ca cng dn, c quan, t chc. Tuy nhin, trn thc t s lng cc tranh chp tha k vn c s lng tng i ln v tnh cht c bit ca loi tranh chp ny l lin quan n di sn ca ngi cht. Hn na tranh chp v tha k l mt trong nhng tranh chp phc tp nht trong s nhng tranh chp dn s. c bit l hu ht nhng tranh chp v tha k u c mi lin quan n quyn s dng t, quyn s hu nh cho nn tnh gay gt, phc tp trong qu trnh gii quyt cc tranh chp tha k to nn s c th, ring bit ca loi tranh chp ny. Xoay quanh vn tha k trong thc tin i sng x hi ny sinh hng trm nhng vn khc nhau lin quan n di chc, lin quan n phn chia di sn, qun l di sn, lin quan n ngi tha k, din tha k, hng tha k, ri cc vn di tng, di sn th cng hay nhng ngha v m ngi cht liKhi nhng quyn v li ch hp php ca cc bn lin quan n nhng vn trn khng th dung ha c, nhng mu thun, bt ng xoay quanh vn tha k bc pht ra bn ngoi v tr thnh tranh chp tha k. y cng l mt loi tranh chp m khch hng thng yu cu lut s gip trong vic khi kin ra ta n.

Hc vin: Trn Mnh Cng

Page

K nng tranh tng cc v vic dn s

I. Khi qut chung v tha k v tranh chp tha k Tha k l vic dch chuyn ti sn ca ngi cht cho nhng ngi cn sng theo di chc hoc theo php lut. Php lut v tha k ca Vit Nam quy nh vic chuyn ti sn ca ngi cht cho ngi khc theo hai hnh thc - Theo di chc: tc l ngi c ti sn lp di chc nh ot ti sn ca mnh cho ngi khc. - Theo php lut: tc l vic ngi tha k c nhn di sn tha k trong trng hp khng c di chc hoc di chc khng hp php v mt s trng hp c bit khc m php lut quy nh. Tranh chp tha k l nhng xung t, mu thun, bt ng c bc l ra bn ngoi v quyn tha k, v vic thc hin ngha v do ngi cht li, thanh ton cc khon chi t di sn II. c im v cc v vic v tranh chp tha k c im th nht: y l quan h tranh chp lin quan n nhng ngi thn thch, rut tht trong gia nh, dng tc. Tranh chp xung quanh tha k di sn l loi tranh chp nng n, phc tp, mt kha cnh no lin quan n tnh cm thing ling nhiu lc su lng trong tm khm khng ch gia nhng ngi ang tranh chp m v hnh chung n lin quan n quan h vi ngi qu c li di sn tha k Quan h tranh chp thot nhn th c v nh n gin, nhng bn trong cha cht mu thun phc tp, nng n v nhiu lc rt gay gt, su sc. Quan h tranh chp tha k khng ch lin quan n mt vi ng s, nhiu v vic thc t lin quan n rt nhiu ngi trong gia nh, h tc. bo v quyn v li ch hp php ca khch hng mnh trong tranh chp tha k, Lut s cn cn c trch
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 3

K nng tranh tng cc v vic dn s

nhim trong vic gi gn tnh anh em, ngha ng bo, tnh rut tht, v xa hn l tnh lng ngha xm, vun p cho tnh ngha gia nh anh em rut tht v to cho x hi n nh v pht trin. c im th hai: Quan h tranh chp v tha k gn lin vi nhiu yu t truyn thng gia phong, gia tc c nhng quan h gn vi gc r, ci ngun ca mt gia nh, h tc, thm ch nhiu a phng gn vi nhiu phong tc tp qun sc tc, qun c Yu t gc gc ci ngun th hin trong quan h tha k va c th, va t nh v khng ch l quan h php l n thun, m cn mang nng tnh cm ca tng c nhn tham gia vo quan h . c im th ba: Quan h tranh chp v di sn tha k khng ch lin quan ch yu n quan h ti sn v quyn ti sn, m cn lin quan n quyn nhn thn ca cc ng s tranh chp tha k. Vic tha nhn c hng di sn gn vi ci ngun, quyn nhn thn ca h. Cng t nhiu lc lin quan n danh d ca tng c nhn trong x hi. C nhiu trng hp ng s khng ch n thun c hng di sn ca ngi li tha k, m qua khng nh tnh huyt thng, tnh cm ca ngi qu c i vi mnh v ngc li, bng cch duy tr quan h gia nh vi ngi khc c im th t: Quan h tranh chp v tha k, bao gi cng lin quan n ti sn v quyn ti sn, thng di sn l nhng ti sn c gi tr ln hoc di sn c ngha v tinh thn Di sn cng c gi tr ln v kinh t, c ngha ln v mt tinh thn th tranh chp cng gay gt v l quy lut. Hn na, do nhng hn ch ca h thng php lut nc ta trc y cn thiu hoc cha quy nh y v th tc ng k, qun l ti sn ca cng dn (c bit l bt ng sn), nn vic xc nh ngun gc ca di sn tha k tr nn kh phc tp, kh khn. Vn kh khn nan gii ca Lut s l xc nh ng, chnh xc c phi ngi
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 4

K nng tranh tng cc v vic dn s

li tha k l ch s hu ch thc ti sn hay khng, c bit lin quan n bt ng sn. c im th nm: Lin quan n cc vn bn quy phm php lut iu chnh quan h tha k. Thc t h thng php lut ca nc ta trong lnh vc tha k, gii quyt tranh chp tha k cha ng b, thm ch c ch cn cha thng nht, cn chng cho, mu thun. Do iu kin khch quan ca cc cuc chin tranh gii phng t nc, chng ta khng dnh s quan tm thch ng i vi lnh vc php lut ny. Hn na, do chin tranh ko di, nhng h s v gc gc ti sn ca cng dn cng tht lc, mt mt Sau khi thnh lp nh nc mi v sau khi gii phng min nam, nhng quy nh php lut v chuyn dch ti sn v qun l ti sn (c bit l bt ng sn) t ch c sang ch mi cng thay i v khc bit v bn cht. c im th su: Ni n tha k l lin quan n Lut Hn nhn Gia nh, Lut Hn nhn Gia nh ca nh nc Vit Nam dn ch cng ho mi c hiu lc t nm 1961 nhng do t nc b k th chia ct nn lut ny ch mi c hiu lc min Bc. n nm 1980, khi Quc hi chung ca c nc thng nht mi c Ngh quyt v p dng vn bn quy phm lut thng nht chung cho c nc trong c Lut Hn nhn Gia nh. Do c th lch s , quan h hn nhn gia nh nc ta trong cc giai on lch s va qua l phc tp, cng vi s chuyn dch dn s, con ngi t vng ny sang vng khc trong iu kin chin tranh lm cho quan h hn nhn gia nh cng phc tp hn. c im th by: lin quan n quan h tha k: Trn t nc chng ta c 54 dn tc anh em cng chung sng, mi dn tc c truyn thng v tp qun ring, lin quan n tha k. Thm ch cng l mt dn tc nhng mi vng, min, a phng li tn ti tp qun ring v tha k m ti a phng
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 5

K nng tranh tng cc v vic dn s

thnh thng l, v d nh quyn tha k ca con trai trng, hoc tha k theo huyt thng du n ch mu h hoc tn ti thc trong mt s ngi quan nim trng nam, khinh n trong quan h tha k. Nhng quan nim phong kin nhiu ni n su, bm r v l nguyn nhn gy nn s tranh chp v tha k. c im th tm: y l c th gy khng t kh khn trong gii quyt cc tranh chp v tha k, l do trnh php l ca dn cha cao, nhiu ngi dn khng hiu bit nhng quy nh ca php lut tha k. H khng bit h c quyn g v nh th no. Thm ch, nhng quy nh v di chc li tha k h cng khng bit, nhng quy nh ca php lut chia tha k theo php lut h cng khng nm c. Nhng c th ny gy nhng phc tp nht nh trong vic gii quyt cc tranh chp v tha k. III. K nng ca lut s trong vic h tr khch hng khi kin tranh chp tha k ra ta n 1. Lut s cn bit r v khch hng Do i hi ngh nghip Lut s trc ht phi bit v khch hng, y l c mt vn khoa hc v ngh thut ln. bo v li ch cho khch hng, Lut s khng th khng bit r v khch hng ca mnh, c bit trong cc v vic tranh chp v tha k. Bng cch g v nh th no c c nhng thng tin y khch quan, chun xc v khch hng, iu ph thuc cch tip cn v kh nng khai thc ca tng c nhn Lut s. Lut s cn lu , khch hng c th l t chc, php nhn c tha k theo di chc ca ngi li di sn tha k.Trc ht, trong v vic tranh chp tha k, lut s cn c y thng tin v gc gc, gia nh ca chnh khch hng, nhng g lin quan n nhn thn ca khch hng. Xc nh chnh xc quan h gia nh, dng tc ca khch hng vi
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 6

K nng tranh tng cc v vic dn s

ngi li tha k Xc nh quan h ca khch hng vi ngi hoc s ngi ang c tranh chp v di sn tha k l ng s ca v n. Tm hiu v c nh gi chnh xc quan h gia h vi nhau. Xc nh quan h khch hng ca mnh vi nhng ngi c quyn v ngha v lin quan trong v vic tranh chp.Xc nh quan h khch hng vi ngi lm chng (nu c) trong v tranh chp.Bng cch no xc nh nt ch, bt tch, thi quen, s thch, mun ca khch hng. Ngoi ra, Lut s cn tm hiu, cn bit v o c, li sng, quan h x hi, ngh nghip, v tr cng tc ca khch hng mnh.ng thi, cn phi tm hiu quan h gia nh, thi i x ca khch hng vi ngi thn, vi nhng ngi khc m khch hng c quan h. Qua tm hiu, Lut s bit r mnh ang bo v quyn, li ch cho khch hng mnh l ai, to ra sc mnh ni tm trong cng vic. 2. Lut s cn nm vng yu cu ca khch hng Trong v vic tranh chp ti sn: Tng y l vn n gin, nhng qua thc t hnh ngh Lut s, khng phi Lut s no cng nm vng v hiu yu cu ch thc ca khch hng.Hiu yu cu ca khch hng, l nm bt c ct li mc ch v gii hn cui cng ca yu cu c th t c, ng thi tm hiu kh nng tho hip gii quyt tranh chp bng ho gii. nm c y , chi tit yu cu ca khch hng, Lut s c th tm hiu, nghin cu qua: 3. Tm hiu yu cu ca khch hng Qua n t: i vi khch hng l nguyn n dn s, Lut s cn nghin cu k n kin ca khch hng. Qua nghin cu n khi kin xc nh xem thi hiu khi kin cn khng, yu cu c th ca khch hng gm nhng g: Di sn, quyn ti sn, v tm hiu xem ngoi ra khch hng c yu cu g khc
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 7

K nng tranh tng cc v vic dn s

khng. Qua tip xc v qua n, Lut s phi nm vng c mc ch thc t, mc ch su xa ca khch hng qua v kin.Qua n ca khch hng, Lut s c th nm bt ni nim, d cm ca khch hng mnh. T Lut s hiu thm v cc lun c m khch hng da vo a ra yu cu. Nghin cu n ca khch hng l nguyn n dn s, Lut s c th gip khch hng hon chnh li n, m rng phm vi, yu cu hoc s b gii hn yu cu Vic nghin cu k n ca khch hng nhm xc nh ng yu cu ca khch hng, s gip cho Lut s tm nhng cn c php l v cn c thc t chng minh cho yu cu chnh ng ca khch hng v s khng c nhng trc trc khi phin to din ra. Trnh c tnh trng: ng ni g, b ni vt gia khch hng v lut s.i vi khch hng l b n dn s, bo v quyn v li ch hp php cho khch hng ca mnh, Lut s phi nm bt cn c phn t ca khch hng v nhng yu cu m khch hng c th a ra c lp i vi nguyn n. Tm hiu nhng trn tr, bn khon ca khch hng, qua n phn t, Lut s c th nm bt c tinh thn m khch hng mnh mun gii quyt trong v vic, mc tho hip, nhng gii hn khng th chp nhn tho hip, nhng vn v nguyn tc mang tnh sng cn trong gii quyt tranh chp v ch nh ca khch hng v hng gii quyt v tranh chp. Chun b tt khu ny, ti phin to s khng c nhng trc trc bt ng c th xy ra gia lut s v khch hng l b n dn s. 4. K nng tip xc vi khch hng 4.1 Trao i vi khch hng v ni dung tranh chp Trc tin Lut s cn xc nh c yu cu c th ca khch hng, nhng nguyn vng ca h khi mun yu cu ta n gii quyt tranh chp tha k ny. hiu c nhng yu cu v mong mun c th Lut s phi nm c ni dung ca v vic tranh chp. Lut s c th yu cu khch hng trnh by v vic v yu cu h cung cp cc ti liu v v vic.
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 8

K nng tranh tng cc v vic dn s

Khi c mt ci nhn s lc v v vic iu quan trng tip theo l Lut s phi ch ra c loi quan h php lut tranh chp c thc s phi l tranh chp tha k hay khng nu phi th thuc loi no: - Tranh chp v quyn tha k: Quyn yu cu chia di sn tha k, yu cu xc nhn quyn tha k ca mnh hoc yu cu bc b quyn tha k ca ngi khc; - Tranh chp tha k theo di chc hay tha k theo php lut; - Tranh chp v di sn tha k nh , quyn s dng t; - Tranh chp v vic thc hin ngha v do ngi cht li, thanh ton cc khon chi t di sn. Lut s cng phi phn tch cho khch hng thy nhng kha cnh ca vn xoay quanh ni dung tranh chp, phn tch v a ra cc hng gii quyt, nh gi nhng im mnh, im yu trong h s, nhng thun li v kh khn trn cng v v tr ca khch hng i vi tranh chp tha k . Nht l nhng thun li v kh khn ca khch hng khi tham gia t tng, khi kin ra Ta n. 4.2 T vn cho khch hng v vic c khi kin hay khng * Phn tch nhng li ch ca vic khi kin hay khng Lut s cn c vo cc quy nh php lut t vn cho khch hng nhng li th v bt li ca h khi quyt nh em v vic ra ta n gii quyt. T s t vn ca lut s, khch hng s quyt nh c khi kin hay khng, chnh l quyn t nh ot m php lut quy nh cho h. Thng thng th cc tranh chp tha k xy ra gia nhng ngi trong mt gia nh, tnh cht cng thng ca mi quan h gia h ln ti mc mun php lut phn x nn bt li ln nht ca khch hng khi khi kin nhng tranh
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 9

K nng tranh tng cc v vic dn s

chp ny ra ta l vic lm rn nt, nghim trng thm mu thun gia nh. Mt khc, khi khi kin tranh chp tha k ra ta khch hng s phi i mt vi mt thi gian c th rt di thao ui v vic. Hn th na h cng phi i mt vi mt mc n ph ln. Lut s cng cn ch cho khch hng thy c kh nng thng kin n u nu h khi kin ra ta n cng nh kh nng thc t bn n s c thi hnh th no. Mt iu na trong ni dung ny l lut s cng nn hng dn khch hng nm bt mt cch s b nhng ti liu, chng c cn thit ta n chp nhn xem xt, gii quyt v vic, hng dn h thu thp chng c, v tm hiu r kh nng thu thp chng c ti liu ca khch hng ch ng hn trong vic ny. * Phn tch iu kin khi kin ca khch hng Th nht: v ch th khi kin Lut s c th hng dn cho khch hng t mnh khi kin hoc thng qua ngi i din hp php khi kin theo quy nh ti iu 161B lut T tng Dn s (BLTTDS). Khi khi kin tranh chp tha k ra ta n, cng nh cc loi v vic dn s khc, ch th khi kin l c nhn phi tha mn iu kin v nng lc hnh vi dn s v l ngi c quyn, li ch hp php b xm phm. Khi tip xc vi khch hng Lut s cng cn t vn v xem xt v t cch ch th khi kin lin quan trc tip n quyn khi kin ca khch hng c nhng t vn v iu kin khi kin theo ng quy nh ca php lut. i vi trng hp khch hng y quyn cho chnh lut s hoc cho ngi khc tham gia t tng th lut s cn hng dn khch hng lp giy y quyn theo quy nh ca php lut hin hnh. Th hai: iu kin v ta n c thm quyn gii quyt v vic
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 10

K nng tranh tng cc v vic dn s

Thm quyn theo loi vic: tranh chp tha k l mt loi tranh chp thuc thm quyn gii quyt ca ta n theo quy nh ti khon 5 iu 25 BLTTDS. V thm quyn theo cp ta: Lut s cn xc nh v n khi kin ng cp ta c thm quyn gii quyt v vic theo quy nh ti iu 33, 34, 35, 36, 37 BLTTDS, Ngh Quyt s 32/2004/QH11, Ngh quyt s 01/2005/NQ-HTP. Ngoi vic lu nguyn tc xc nh thm quyn i vi cp ta, nhng trng hp thuc thm quyn ca Ta n cp tnh theo Khon 1 iu 33 BLTTDS. Lut s cn lu trng hp "ng s"" nc ngoi theo quy nh ti iu 56 BLTTDS bao gm c ngi c quyn li v ngha v lin quan. V vy, vi nhng v vic m c ng s khng phi l ngi thuc cc din tha k nhng c quyn li, ngha v lin quan ang nc ngoi hoc vic gii quyt v n cn phi y thc t php cho c quan lnh s ca Vit Nam nc ngoi th s thuc thm quyn ca Ta n cp tnh. Lut s cng cn lu cc trng hp tranh chp di sn tha k l bt ng sn p dng quy nh ti im i Khon 1 iu 36 BLTTDS v thm quyn ca ta n theo s la chn ca nguyn n. Th ba: V thi hiu khi kin C hai loi thi hiu khi kin i vi v n tranh chp tha k: Thi hiu khi kin v quyn tha k l thi hn m ngi tha k c quyn khi kin yu cu Ta n bo v quyn, li ch hp php b xm phm, nu thi hn kt thc th mt quyn khi kin. Theo quy nh ti iu 645 th thi hiu ngi tha k yu cu chia di sn, xc nhn quyn tha k ca mnh hoc bc b quyn tha k ca ngi khc l 10 nm, k t thi im m tha k. Thi hiu khi kin yu cu ngi tha k thc hin ngha v v ti sn ca ngi cht li l 3 nm, k t thi im m tha k. Khi xem xt iu kin v thi hiu khi kin Lut s cn lu cc quy nh v thi hiu khc vi BLDS l:
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 11

K nng tranh tng cc v vic dn s

- V n c ri vo trng hp thi gian khng tnh vo thi hiu khi kin theo quy nh ti iu 161 BLDS 2005: Do s kin bt kh khng hoc tr ngi khch quan lm cho ch th c quyn khi kin khng th khi kin trong phm vi thi hiu; Cha c ngi i din trong trng hp ngi c quyn khi kin cha thnh nin, mt nng lc hnh vi dn s hoc b hn ch nng lc hnh vi dn s; Cha c ngi i din khc thay th hoc v l do chnh ng khc m khng th tip tc i din trong trng hp ngi i din ca ngi cha thnh nin, ngi mt nng lc hnh vi dn s, ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s cht; - Cc quy nh v bt u li thi hiu khi kin theo quy nh ti iu 162 BLDS 2005; - Quy nh v thi gian khng tnh vo thi hiu khi kin i vi vic tha k m trc ngy ban hnh Php lnh tha k (30/8/1990). Vic xc nh thi hiu khi kin v tha k trn thc t cng tng i phc tp lin quan n kh nhiu cc vn bn khc nhau v vic xc nh thi im m tha k. i vi vic tha k m trc ngy ban hnh Php lnh tha k (ngy 30/8/1990), theo quy nh ti khon 4 iu 36 Php lnh tha k th thi hiu khi kin n ht ngy 9/9/2000. Tuy nhin, theo hng dn ti Ngh quyt s 58/UBTVQH10 ngy 25/8/1998 ca U ban thng v quc hi t ngy 1/7/1996 n ngy 31/12/1998 khng tnh vo thi hiu khi kin i vi giao dch dn s v nh xc lp trc ngy 1/7/1991. Do vy, thi hiu khi kin loi vic ny c tnh n ngy 9/3/2003. Bt u t ngy 10/3/2003 ng s khng cn quyn khi kin i vi nhng v n tha k c thi im m tha k trc ngy 10/9/1990. i vi nhng v n tha k c thi im m tha k t ngy 10/9/1990 n trc ngy 1/7/1991 y cng l loi v n b tm nh ch gii quyt do i Ngh quyt 58/1998, thi gian t 1/7/1996 n 31/1/21998 cng khng tnh vo thi hiu khi kin, do vy nhng v n tha k c thi hiu khi kin trong khong
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 12

K nng tranh tng cc v vic dn s

thi gian t 10/9/1990 n ngy 30/6/1991 n 1/1/2004 mi ht thi hiu khi kin. Ngoi ra Lut s cng cn lu quy nh v khng p dng thi hiu khi kin v quyn tha k c hng dn ti Mc 2 Phn I Ngh quyt s 02/2004/NQHTP Trng hp trong thi hn mi nm, k t thi im m tha k m cc ng tha k khng c tranh chp v quyn tha k v c vn bn cng xc nhn l ng tha k hoc sau khi kt thc thi hn mi nm m cc ng tha k khng c tranh chp v hng tha k v u tha nhn di sn do ngi cht li cha chia th di sn chuyn thnh ti sn chung ca cc tha k. Khi c tranh chp v yu cu To n gii quyt th khng p dng thi hiu khi kin v quyn tha k, m p dng cc quy nh ca php lut v chia ti sn chung gii quyt. Hng dn ny cho thy c s chuyn ha v quan h gia yu cu chia tha k v yu cu chia ti sn chung khi ht thi hiu khi kin v tha k. Khi ng s c yu cu chia ti sn chung thi im ht thi hiu khi kin v tha k, Ta n ch th l v gii quyt khi c ti liu th hin cc ng tha k khng c tranh chp v hng tha k, v c u tha nhn di sn do ngi cht li cha chia. Thi hiu khi kin yu cu ngi tha k hin ngha v do ngi cht li, thanh ton cc khon chi t di sn: - i vi vic m tha k trc ngy ban hnh Php lnh tha k th thi hiu khi kin c xc nh l 3 nm k t ngy banh hnh Php lnh tha k (khon 4 iu 36 Php lnh Tha k nm 1990); - i vi vic m tha k k t ngy ban hnh Php lnh tha k (30/8/1990) thi hiu khi kin c xc nh l 3 nm k t thi im m tha k (khon 2 iu 36 Php lnh tha k nm 1990); - i vi vic m tha k k t ngy 1/7/1996 n ngy 31/12/2005: p dng thi hiu khi kin 2 nm quy nh ti iu 159 BLTTDS xc nh thi
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 13

K nng tranh tng cc v vic dn s

hiu khi kin v yu cu ngi tha k thc hin ngha v do ngi cht li, thanh ton cc khon chi t di sn (do ti iu 648 BLDS 1996 khng quy nh v thi hiu khi kin i vi yu cu ny); - i vi vic m tha k k t ngy 1/1/2006 thi hiu khi kin v v yu cu ngi tha k thc hin ngha v do ngi cht li, thanh ton cc khon chi t di sn c xc nh l 3 nm k t ngy ngi c di sn tha k cht (iu 645 BLDS 2005). Th t: iu kin v ha gii c s i vi tranh chp tha k c lin quan n quyn s dng t Nu tranh chp tha k m lin quan n quyn s dng t th theo quy nh ti iu 135, 136 Lut t ai nm 2003 th cc tranh chp ny cn phi c ha gii ti c s (UBND x, phng, th trn). Nhng trng hp ny Lut s cn hng dn khch hng lm n ngh UBND x, phng, th trn ha gii. Nu kt qu ha gii l khng thnh hoc khng ha gii c th mi c th khi kin ra Ta n c thm quyn. 5. Hng dn khch hng nhng vn v th tc khi kin Th nht l ngha v tm ng n ph i vi yu cu khi kin Lut s cn lu gii thch cho khch hng cc quy nh ca php lut hin hnh v n ph: Chng IX, Mc 1 ca BLTTDS, Php lnh v n ph, L ph nm 2009 ca UBTVQH. Trng hp khch hng c kh khn v kinh t, Lut s c th hng dn khch hng lm n xin min gim tin tm ng n ph. n ny phi c UBND x, phng, th trn, c quan, t chc x hi ni c tr, lm vic ca khch hng chng nhn th ta mi xem xt, gii quyt. Th hai: Hng dn khch hng thu thp, b sung ti liu cn thit cho vic khi kin Lut s cn hng dn khch hng thu thp cc chng c xc nh tng th di sn tha k, xc nh phn ng gp ca nhng ngi lin quan, xc nh
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 14

K nng tranh tng cc v vic dn s

ng ch s hu ca ngi li di sn, thu thp cc chng c v ngha v ti sn v chi ph lin quan n quyn tha k c thanh ton t di sn, cc chng c chng minh cc im tranh chp v quyn tha k. 6. K nng chun b h s khi kin * H s khi kin v n tranh chp tha k gm cc giy t sau: - n khi kin - Cc giy t v quan h gia ngi khi kin v ngi li ti sn; giy khai sinh, CMTND, giy chng nhn kt hn, s h khu, giy giao nhn nui con nui xc nh din v hng tha k; - Di chc (nu c); - Giy chng t ca ngi li di sn tha k; - Bn k khai cc di sn; - Cc giy t, ti liu chng minh s hu ca ngi li di sn v ngun gc di sn ca ngi li di sn; - Cc giy t khc: Bin bn gii quyt trong h tc, bin bn gii quyt ti UBND x, phng (nu c), t khai khc t nhn di sn (nu c). Lut s cng cn lu chun b cc ti liu chng minh v vic cn thi hiu khi kin. Giy t chng minh trong trng hp ny l giy chng t ca ngi li di sn xc nh r rng thi im m tha k. Vic lp h s tha k phi m bo cc ni dung sau: xc nh ngi li di sn, cc thi im m tha k (mt hay nhiu thi im m tha k), din v hng tha k (theo quy nh ti iu 676 BLDS 2005), mi quan h gia cc tha k vi nhau v nhng ngi li tha k. Trng hp cc chng c m khch hng cung cp cho thy ht thi hiu khi kin v quyn tha k, cn xc nh chng c c th p dng cc trng hp khng tnh vo thi hiu, cc trng hp khng p dng thi hiu. * Th tc np h s khi kin ti Ta n
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 15

K nng tranh tng cc v vic dn s

Np n khi kin, h s khi kin: Theo quy nh ti iu 166 BLTTDS Lut s c th hng dn khch hng np n khi kin bng hai phng thc: - Np n trc tip ti Ta n v nhn bin lai xc nhn vic np n, ngy khi kin c tnh t ngy ng s np n ti Ta n; - Gi n Ta n bng ng bu in v ly xc nhn ca bu in v vic gi n. Ngy khi kin c tnh t ngy c du bu in ni gi. Sau khi np n kin, khi c thng bo ca Ta n v vic th l v n dn s, Lut s cn hng dn khch hng i np tin tm ng n ph ti c quan thi hnh n dn s cng cp vi Ta n ang th l v nhn hai bin lai thu tin tm ng n ph ca c quan thi hnh n np li mt bin lai cho Ta n. l mt cn c Ta n th l v n. 7. K nng thu thp chng c Lut s hng dn cho ng s thu thp chng c hoc t mnh thu thp. Nguyn tc trong thu thp chng c ca mt v n tha k l phi tp trung vo nhng c trng ca n tha k, trng tm vn cn chng minh trn yu cu ca khch hng v mong mun m khch hng k vng. Vic thu thp chng c ca lut s cn tp trung vo vic lm sng t cc vn cn chng minh nh: Thi im m tha k, din v hng tha k, cc vn khc c lin quan n vic chia tha k Nu l v n yu cu chia tha k theo di chc th Lut s cng phi lu n vic thu thp cc chng c chng minh di chc thuc loi no: di chc ming hay bng vn bn. Trng hp di chc bng vn bn th xc nh thuc loi di chc bng vn bn no (c ngi lm chng hay khng, c chng thc ca UBND cp x hay di chc c cng chng ca nh nc) - Trng hp di chc bng vn bn: cn thu thp cc chng c gip Ta n c c s xem xt ni dung, hnh thc ca di chc l ph hp vi php lut v iu kin c hiu lc ca di chc ti thi im lp di chc;
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 16

K nng tranh tng cc v vic dn s

- Trng hp di chc bng ming: Cn c cc chng c chng minh c ai lm chng cho vic lp di chc ming, ngi lm chng c thuc trng hp ngi khng c lm chng cho vic lp di chc, xc nh thi gian t khi ngi c di chc ming cht Trong nhng trng hp cn thit, Lut s cn hng dn ng s lm n ngh ta n trng cu gim nh, nh gi ti sn thu thp v cung cp cc ti liu gi km n ngh. Cc chng c ny lu phi l ti liu gc vic gim nh c kt qu. Trng hp di chc hp php cn phi xem xt v chng minh v ngi c hng di sn tha k khng ph thuc vo ni dung di chc. 8. Lut s cn xc nh r di sn tranh chp tha k Quan h tranh chp tha k lin quan trc tip n ti sn tha k v thng l nhng ti sn va c gi tr kinh t, va c ngha tinh thn. Nn bo v mt cch c hiu qu quyn v li ch ca khch hng, lut s phi xc nh r ti sn ang tranh chp tha k. Di sn ny l ti sn ring ca ngi cht v phn ti sn ca ngi cht trong ti sn chung ca ngi khc tnh t thi im m tha k.Lut s phi xc nh c l di sn tha k hp php ca ngi li tha k.Trong trng hp cn thit phi tra tm ci ngun, tp hp cc chng c, ti liu cn thit chng minh cho ti sn l di sn ang tranh chp ca khch hng mnh, th Lut s nn dnh cng sc, thi gian thch ng cho xc minh iu .i vi php lut nc ta, quyn s dng t cng thuc di sn tha k v c li tha k. Ngoi ra, di sn tha k cn c th l quyn ti sn (v d: li ch t bn quyn tc gi, tc phm, quyn pht minh, sng ch, quyn s hu cng nghip).Khi xc nh di sn tranh chp, lut s cn xc nh r: gi tr di sn tranh chp, di sn l bt ng sn hay ng sn, ni c di sn
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 17

K nng tranh tng cc v vic dn s

tranh chp, ngi qun l di sn, cc loi di sn, s lng, chng loi (nu l vt, hng ho, sn phm, c phiu). Nu cn phi nh gi di sn, th ni r vi khch hng, ngh thm phn th l v vic yu cu thnh lp hi ng nh gi ti sn.Nu di sn cn c gim nh, th tng t nh vy, cn ngh trng cu gim nh ca c quan c thm quyn.Trong khi xc nh gi tr, s lng, a im lin quan n di sn tranh chp, Lut s khng nn qun l xc nh lun ngha v (c th c) ca ngi li tha k. V vn thc hin ngha v ca ngi li tha k s lin quan n trch nhim, li ch ca khch hng. 8.1. Lut s cn xc nh r quan h php lut bo v quyn v li ch ca khch hng trong tranh chp tha k: 8.2. Cn c vo quy nh ca php lut, Lut s cn xc nh r quyn ca khch hng trong quan h hng tha k i vi di sn tranh chp.Trc ht, phi xc nh r thi im m tha k, tc l thi im ngi c ti sn li tha k cht.Lut s phi xc nh, khch hng c nm trong din b php lut cm khng c hng di sn hay khng. Theo B lut Dn s bao gm: Nhng ngi b kt n v hnh vi c xm phm tnh mng, sc kho, c hnh vi ngc i nghim trng, hnh h ngi li di sn, xm phm nghim trng danh d, nhn phm ca ngi .Nhng ngi vi phm nghim trng ngha v nui dng ngi li di sn.Nhng ngi b kt n v hnh vi c xm phm tnh mng ca ngi tha k khc nhm hng mt phn hoc ton b phn di sn m ngi c quyn hng, y Lut s cn phi tm hiu l lch t php ca khch hng mnh, khng ch quan khi xc minh v khch hng.Nhng ngi c hnh vi la di, cng p hoc ngn cn ngi li di sn trong vic lp di chc, gi mo di chc, sa cha di chc th Lut s cn phi yu cu gim nh ch vit, c c s xc nh ng s tht khch quan ca v vic.Lut s lu , nu chia di sn
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 18

K nng tranh tng cc v vic dn s

theo di chc, m khch hng c th thuc s ngi nh ni trn, trong trng hp ngi li di sn tha k bit r hnh vi ca h, nhng vn cho hng di sn tha k, th quyn hng di sn tha k l quyn hp php.Lut s cng cn nm vng, nu khch hng ca mnh l c quan, t chc c hng tha k theo di chc, th c quan t chc phi tn ti vo thi im m tha k.Nu khch hng l ngi sinh ra cn sng sau thi im m tha k, nhng thnh thai trc khi ngi li tha k cht, l ngi c quyn hp php hng quyn tha k theo di chc hoc theo quy nh ca php lut. 8.3. Bo v quyn, li ch cho khch hng trong cc v vic tranh chp tha k theo di chc:Trc ht, Lut s cn xc nh r di chc c hp php hay khng v iu kin ngi lp di chc, hnh thc di chc, ni dung di chc, hiu lc php lut ca di chc, nhng quy nh ca di chc c ngi lm chng, c di chc khng cn c ngi lm chng, di chc c chng nhn ca cng chng nh nc hoc chng thc ca UBND x, phng, cc th tc lp di chc ti phng cng chng v UBND x, phng, th trn v quy nh ca php lut v nhng ngi khng c chng nhn, chng thc di chc c bit, Lut s cn lu khi di chc c phn khng hp php m phn khng nh hng n hiu lc ca cc phn cn li, th ch c phn khng c hiu lc php lut. Hoc trong trng hp khi ngi li di sn tha k c nhiu bn di chc i vi ti sn, th ch c bn di chc sau cng mi c hiu lc php lut.Trong trng hp khch hng ca mnh l ngi tha k khng ph thuc di chc tc l nhng ngi con cha thnh nin, cha m, v chng, hoc l con ca ngi li di sn tha k thnh nin m khng c kh nng t lao ng kim sng, th h c hng 2/3 k phn c hng di sn theo php lut. Nu nh ngi li di chc khng cho h hng di sn tha k, hoc cho h hng t hn 2/3 k phn theo php lut, tr trng hp h b php lut cm c hng quyn tha k.Trng hp khch
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 19

K nng tranh tng cc v vic dn s

hng ca Lut s l ngi c hng di sn di tng ca ngi li tha k, th cn lu , khch hng khng phi thc hin ngha v ti sn i vi phn c di tng. Ngi c hng di sn di tng khng c hng di sn ch trong trng hp ton b di sn li khng thanh ton ngha v ca ngi li ti sn di tng, th phn ti sn di tng cng c dng thc hin phn ngha v ca ngi qu c.c bit Lut s cn lu , trong khi bo v quyn, li ch cho khch hng ca mnh trong cc v vic tha k theo di chc, th vic gii thch ni dung di chc c tm quan trng nht nh: Php lut, i hi ngi cng b di chc cng nhng ngi tha k phi cng nhau gii thch di chc trong trng hp ni dung di chc khng r dn n nhiu cch hiu khc nhau, cn lu quan h ca ngi li di chc vi nhng ngi tha k theo di chc, trong c th c khch hng ca mnh. Khi nhng ngi ny khng th nht tr vi nhau v ni dung di chc, th coi nh ngi cht khng li di chc v lc di sn c chia tha k theo php lut.Php lut quy nh gii thch ni dung di chc nh vy, c th c nhng ngi trong s nhng ngi tha k theo di chc khng mun tha nhn ni dung di chc, hoc c kin khc di chc v hiu nhm v li ch c nhn (c th h s hng phn li hn nu di sn chia tha k theo php lut). Trong trng hp , bo v li ch cho khch hng, Lut s cn chng minh tnh r rng ca di chc, tnh lgic do quan h gia ngi li di chc vi nhng ngi tha k c tn trong di chc. 8.4. Bo v quyn v li ch hp php cho khch hng trong v vic tranh chp tha k theo php lut. bo v quyn, li ch hp php cho khch hng trong trng hp tranh chp tha k theo php lut. Lut s cn xc nh ng khch hng ca mnh thuc din tha k, hng tha k no theo php lut. Khon 3 iu 679 B lut Dn s quy nh nguyn tc tha k theo php lut: Nhng ngi hng tha k sau ch c hng tha k nu khng cn ai hng tha
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 20

K nng tranh tng cc v vic dn s

k trc do cht, khng c quyn hng di sn, trut quyn hng tha k hoc t chi nhn di sn.Theo quy nh ca BLDS, di sn c chia theo php lut c p dng trong mt s trng hp sau: Khng c di chc, di chc khng hp php, nhng ngi tha k theo di chc u cht trc hoc cht cng thi im vi ngi lp di chc, c quan t chc c hng tha k theo di chc khng cn vo thi im m tha k, nhng ngi c ch nh lm ngi tha k theo di chc m khng c quyn hng di sn tha k hoc h t chi quyn hng di sn.Trong trng hp chia tha k theo di chc, cn nhng phn di sn khng c nh ot trong di chc, phn di sn lin quan n phn di chc khng c hiu lc, hoc phn di sn b t chi khng hng hoc ca c nhn c ch nh lm ngi tha k cht cng thi im vi ngi lp di chc hoc phn di sn thuc di chc ca t chc, c quan m h khng tn ti vo thi im m tha k, th nhng phn di sn c chia theo php lut.Lut s lu , phn ngha v trong cc trng hp nu trn (nu c) th cng c chia theo php lut ph hp vi t l theo k phn nhng ai c hng di sn theo php lut.Chia tha k theo php lut l chia di sn ca ngi li tha k thnh nhng phn bng nhau cho nhng ngi cng hng tha k.Lut s cn lu iu 680 B lut Dn s quy nh v tha k th v. Trong trng hp con ca ngi li di sn cht trc ngi li di sn, th chu c hng phn di sn m cha m ca chu c hng nu cn sng; nu chu cng cht trc ngi li di sn, th cht c hng nu nh cn sng.Chia tha k theo php lut, khng ch bao hm chia di sn m cn phn chia ngha v ca ngi li di sn cho ngi hng tha k t l ngha v theo k phn di sn ca ngi c hng.c bit Lut s cn lu , php lut dn s nc ta trong ch nh tha k ch ng bo v li ch cho tr em c hon cnh o le, c nhn lm con nui theo quy nh con nui v cha m nui c tha k di sn ca nhau, ngoi ra ngi con nui cng c hng di sn tha k ca cha m hng th nht tha k
Hc vin: Trn Mnh Cng Page 21

K nng tranh tng cc v vic dn s

theo php lut (iu 679 BLDS). bo v quyn, li ch chnh ng cho khch hng ca mnh, Lut s cn lu , nu khch hng sinh ra v sng sau thi im m tha k nhng thnh thai trc khi ngi li di sn tha k cht s l ngi tha k hp php theo quy nh ca BLDS khng ph thuc vo hnh thc chia tha k theo di chc (nu nh ngi li di sn lp di chc cho ngi c hng tha k), hay tha k theo php lut. Theo iu 638 BLDS vo thi im m tha k ngi cha sinh ra, th phn di sn c tha k ca ngi theo di chc hoc theo php lut c gi li giao cho ngi qun l di sn tha k, khi sinh ra cn sng th ngi c nhn li di sn t ngi qun l di sn tha k. Di sn v li ch c c t di sn tun theo quy nh ti cc iu 641,642,643 BLDS.Trong cuc sng hin nay, khng t nhng tranh chp tha k ny sinh t quan h gia con ring, b dng, m k. Trong trng hp khch hng l mt trong nhng i tng trn, Lut s cn tm hiu, thu thp mi chng c cn thit v khch quan chng minh quan h chm sc, nui dng nhau nh cha con, m con. y l nhng chng c quan trng bo v quyn v li ch cho khch hng ca mnh. Bi l nu chng minh c c quan h chm sc, nui dng nh cha con, m con th khng nhng c hng di sn ca nhau m cn c hng tha k di sn theo hng tha k m php lut ang quy nh (iu 679 BLDS) v tha k th v quy nh iu 680 BLDS.Trng hp khch hng l nguyn n trong tranh chp c yu cu th nhng ngi c chia tha k theo lut do quan h con ring b dng, m k th lut s cng cn khch quan khai thc v thu thp chng c chng minh gia h khng c quan h chm sc, nui dng nh cha con, m con. Ch c nhng chng c khch quan ni sc thuyt phc v bo v quyn li cho khch hng ca mnh vi t cch l nguyn n dn s trong cc v tranh chp tha k

Hc vin: Trn Mnh Cng

Page

22

K nng tranh tng cc v vic dn s

III. Kt lun Cng ging nh khi h tr khch hng khi kin cc loi tranh chp khc ra ta n, Lut s cn c mt s k nng chung nh: tip xc khch hng, t vn v iu kin khi kin, t vn v h s v th tc khi kin, thu thp chng c, hng dn khch hng thu thp chng c. Tuy nhin, do nhng c th ca tranh chp tha k nn Lut s cng cn c thm cc k nng c th ngoi cc k nng chung nh trnh by trn. m bo li ch tt nht cho khch hng v lun t o c ngh nghip ln hng u l tiu ch xuyn sut trong khi lut s vn dng cc k nng y tr gip khch hng.

Hc vin: Trn Mnh Cng

Page

23