Tai lieu duoc cung cap tu dien dan sinh vien khoa QTKD - Dai hoc Mo Tp.HCM - http://openba.

net

Ph¸p luËt ®¹i c−ong hái - ®¸p

C©u 1- B¶n chÊt vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña nhµ n−íc.
C©u 2- C¸c nguyªn t¾c tæ cøc bé m¸y Nhµ n−íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ? vÞ trÝ
thÈm quyÒn cña c¸c c¬ quan trong bé m¸y nhµ n−íc. Ph©n lo¹i c¸c c¬ quan nhµ n−íc.
C©u 3- Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm chung cña ph¸p luËt.
C©u 4- B¶n chÊt- chøc n¨ng ®Æc ®iÓm cña nhµ n−íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam?
C©u 5- Quy ph¹m ph¸p luËt. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm c¸c bé phËn cÊu thµnh.
C©u 6- Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ ý nghÜa cña quan hÖ ph¸p luËt
C©u 7-ph©n biÖt TH c¸ nh©n lµ chñ thÓ trùc tiÕp trong mét quan hÖ.
C©u 8- Kh¸i niÖm,ý nghÜa vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó mét tæ chøc cã t− c¸ch ph¸p luËt ? ph©n biÖt
ph¸p nh©n víi thÕ nh©n.
C©u 9- B¶n chÊt, dÊu hiÖu vµ ph©n lo¹i ph¹m vi ph¸p luËt .
C©u 10- Kh¸i niÖn, ý nghÜa cña c¸c yÕu tè cÊu thµnh tr¸ch nhiÖm ph¸p luËt chñ yÕu.
C©u 11- Kh¸i niÖm, ý nghÜa vµ ph©n biÖt lo¹i sù kiÖn ph¸p lý.
C©u 12- Kh¸i niÖn,®Æc ®iÓm ý nghÜa cña ý thøc ph¸p luËt .
C©u 13- B¶n chÊt, ®Æc ®iÓm cña ph¸p chÔh chñ nghÜa ? c¸c biÖn ph¸p t¨ng c−êng ph¸p chÐ
XHCN ë n−íc ta hiÖn nay.
C©u 14- KhÝa niÖn, ®Æc ®iÓm vµ c¸c lo¹i h×nh thøc ph¸p luËt .
C©u 15- Nguyªn t¾c ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
C©u 16- ý nghÜa cña hÖ thèng ho¸? C¸c ph−¬ng ph¸p hÖ thèng ph¸p luËt .
C©u 17- Kh¸i niÖm,®Æc ®iÓm chung cña hÖ thèng luËt cñac¸c kiÓu luËt trong lÞch sö hÖ thèng
lu¹t quèc gia vµ hÖ th«ngs luËt quèc tÕ trong thêi ®¹i ngµy nay.
C©u 18- Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÎm ®èi t−îng ®iÒu chØnh vµ n«i dung chñ yÕu cña c¸c nghµnh luËt
trong hÖ thèng luËt cña nhµ n−íc ta hiÖn nay.
C©u 19- Kh¸i niÖm,®Æc ®iÎm ph©n lo¹i c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc.
C©u 20- HÖ thèng v¨n b¶n hµnh chÝnhnhµ n−íc? ph©n biÖt hÖ thèng v¨n b¶n hµnh chÝnh víi
hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt .
C©u 21- Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÎm ph©n lo¹i viªn chøc nhµ n−íc. Néi dung chñ yÕuc¸c quy chÕ viªn
cøc nhµ n−íc.
C©u 22- Kh¸i niÖn, néi dung ph¹m vi ¸p dông cña tr¸ch nhiÖm hµnh chÝnh.
C©u 23- Tæ chøc vµ thñ tôc tµi ph¸n hµnh chÝnh.
C©u 24- §Æc ®iÓm quan hÖ tµi s¶n vµ quan hÖ t− nh©n víi t− c¸ch lµ ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña
luËt d©n sù.
C©u 25- Kh¸i niÖn chung vÒ quyÒn së h÷u, c¸c lo¹i quyÒn së h÷u cña n−íc ta hiÖn nay.
C©u 26- Kh¸i niÖn, §Æc ®iÓm cña c¸c hîp ®ång d©n sù? C¸c quyÕt ®Þnh chñ yÕu vÒ giao kÕt vµ
thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù?
C©u 27- Néi dung chñ yÕucña chÕ ®é thõa kÕ theo di chóc vµ thõa kÕ theo ph¸p luËt .
C©u28-Kh¸i niÖm §Æc ®iÓm cña téi ph¹m? Ph©n biÖt téi ph¹m víi vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c.
C©u29-Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña h×nh ph¹t ph©n biÖth×nhg ph¹t víi c¸c chÕ tµi kh¸c.
C©u 30- Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña téi ph¹m? ph©m biÖt téi ph¹m víi c¸c vi ph¹m ph¸p luËt .
C©u 31- Kh¸i niÖm, vµ ®Æc ®iÓm cña h×nh ph¹t víi c¸c chÕ tµi ph¸p luËt kh¸c.
C©u 1- PhÈm chÊt vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña nhµ n−íc.
TR¶ lêi: Nhµ n−íc lµ mét tæ chøc ®Æc ®iÓm cña quyÒn lùc chÝnh trÞ cã bé m¸y chuyªn lµm nhiÖm vô
c−ìng chÕ vµ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý ®Æc biÖt nh»m thùc hiÖn c¸c lîi Ých vµ b¶o vÖ îi Ých cña
giai cÊp thèng trÞ trong x5 héi cã giai cÊp nhµ n−íc chØ xuÊt hiÖn vµ tån t¹i trong x5 héi giai cÊp.
B¶n chÊt chung cña nhµ n−íc.
Nhµ n−íc lµ mét bé m¸y chÊn ¸p cña giai cÊp nµy ®èi víi giai cÊp kh¸c.
Trong x5 héi XHCN lu«n b¶o vÖ lîi Ých cho giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng .
Nhµ n−íc cã 5 ®iÒu nhËn biÕt nh− sau:
Nhµ n−íc thiÕt lËp mét quyÒn c«ng n«ng ®Æc biÖt.
Nhµ n−íc ph©n chia d©n c− theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh l5nh thæ
Nhµ n−íc ban hµnh ph¸p luËt vµ thùc thi ph¸p luËt
Nhµ n−íc cã quy ®Þnh vµ thu c¸c lo¹i thuÕ.

C©u 2- C¸c nguyªn t¾c tæ chøc bé m¸y nhµ n−íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam . VÞ trÝ
thÈm quyÒn cña c¸c c¬ quan trong bé m¸y nhµ n−íc? Ph©n lo¹i c¸c c¬ quan nhµ n−íc.
Tr¶ lêi: Bé m¸y nhµ n−íc ta ®−îc tæ chøc ho¹t ®éng trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n sau.:
Nguyªn t¾c b¶o ®¶m sù l5nh ®¹o cña ®¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®èi víi nhµ n−íc.
§¶m b¶o sù l5nh ®¹o cña ®¶ng lµ nguyªn t¾c trong tæ chøc ho¹t ®éng cña bbé m¸y nhµ n−íc. Sù l5nh
®¹o cña §¶ng ®¶m b¶o cho nhµ n−íc ®i theo ®óng ®−êng lèi chÝnh trÞ ®óng ®¾n, thÓ hiÖn b¶n chÊt
c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t− t−ëng HCM, gi÷ v÷ng b¶n chÊt tèt ®Ñp cña nhµ
n−íc, cña nh©n d©n, do d©n v× d©n.
§¶ng ®Þnh ra ®−êng lèi chÝnh s¸ch chñ tr−¬ng cô thÓ quan träng cã quan hÖ nhiÒu mÆt, cã ¶nh h−ëng
chÝnh trØéng lín cña tæ chøc bé m¸y nhµ n−íc ®¶ng l5nh ®¹o nhµ n−íc th«ng qua c¸c tæ chøc cña
nhµ n−íc nh−ng ®¶ng vµ mäi ®¶ng viªn ph¶i ho¹t ®éng trong khu«n khæ cña ph¸p luËt nhµ n−íc.
Nguyªn t¾c quyÒn lùc nhµ n−íc lµ thèng nhÊt, cã sù ph©n c«ng vµ phèi hîp chÆt chÏ gi−a c¸c c¬
quan nhµ n−íc trong viÖc thùc hiÖn quyÕn lùc.
Mét ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nhµ n−íc lµ tÊt c¶ quyÒn lùc nhµ n−íc thuéc vÒ nh©n d©n; nh©n d©n lµ chñ
thÓ vµ lµ céi nguån cña nhµ n−íc, trao quyÒn lùc nhµ n−íc cho quèc héi (c¬ quan do d©n trùc tiÕp
bÇu ra), lµ c¬ quan ®¹i biÓu cao nhÊt cña nh©n d©n vµ lµ c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n−íc cao nhÊt. Nh©n
d©n trao quyÒn cao nhÊt, thèng nhÊt vµo quèc héi ®ång thêi cã sù ph©n cong vµ phèi hîp chÆt chÏ
gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ n−íc v× kh«ng mét c¬n quan Nhµ n−íc nµo cã thÓ thùc thi c¶ ba nhiÖm vô ®ã.
Nguyªn t¾c ®¶m b¶o sù tham gia cña nh©n d©n vµo sù qu¶n lý Nhµ n−íc.
Thu hót ®«ng ®¶o nh©n d©n tham gia c«ng viÖc qu¶n lý Nhµ n−íc lµ mét nguyªn t¾c quan träng
trong tæ ch−cs vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ n−íc, nguyªn t¾c nµy kh«ng nh÷ng t¹o kh¶ n¨ng ph¸t
huy søc lùc trÝ tuÖ cña nh©n d©n vµo c«ng viÖc cña Nhµ n−íc mµ cßn lµ ph−¬ng ph¸p cã hiÖu qu¶ ®Ò
ng¨n chÆn vÒ quan liªu, cöa quyÒn cña bé m¸y Nhµ n−íc. H×nh thøc tham gia cña nh©n d©n vµo Nhµ
n−íc rÊt phong phó vµ c¸c c¬ quan Nhµ n−íc bÇu nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn cña m×nh vµo CQNH th¶o
luËn, gãp ý.
Nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ.
KÕt hîp sù chØ ®¹o, ®iÒu hµnh tËp trung thèng nhÊt cña Trung −¬ng ho¹t ®éng tù chñ, n¨ng ®éng
s¸ng t¹o cña ®Þa ph−¬ng vµ c¬ quan Nhµ n−íc cÊp d−íi. Nguyªn t¾c nµy cßn vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña
mçi cÊp trong bé m¸y Nhµ n−íc còng nh− trong viÖc kÕt hîp ho¹t ®éng quyÕt ®Þnh cña tËp thÓ víi
tr¸ch nhiÖm cña c¸ nh©n, cÇn ph¶i kh¾c phôc nh÷ng biÓu hiÖn lÖch l¹c cña hai ph−¬ng h−íng. TËp
trung quan liªu vµ ph©n t¸n, côc bé.
Nguyªn t¾c ph¸p chÕ x5 héi chñ nghÜa. Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái viÖc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬
quan trong bé m¸y Nhµ n−íc phØa tiÕn hµnh theo ®ungs quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Khi thi hµnh quyÖn
h¹n vµ nhiÖm vô cña m×nh, nguyªn t¾c nµy ®ßi hái ph¶i t¨ng c−êng kiÓm tra gi¸m s¸t xö lý nghiªm
minh nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt.
C¸c c¬ quan Nhµ n−íc cña n−íc ta
Quèc héi lµ c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n−íc cao nhÊt, quèc héi thèng nhÊt tËp trung c¸c quyÒn lùc Nhµ
n−íc lËp ph¸p, hµnh ph¸p, t− ph¸p, ®ång thêi cã sù ph©n c«ng phï hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan
Nhµ n−íc trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn ®ã.
NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña quèc héi cã thÓ chia thµnh ba nhãm: quyÒn lËp hiÕn vµ lËp ph¸p, quyÒn
quyÕt ®Þnh viÖc quan träng nhÊt cña ®Êt n−íc quyÒn gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña
Nhµ n−íc. NhiÖm kú cña quèc héi lµ 5 n¨m. §iÒu 101, hiÕn ph¸p 1992 quy ®Þnh: chñ tÞch n−íc lµ
ng−êi ®øng ®Çu Nhµ n−íc thay mÆt n−íc céng hoµ x5 héi chñ nghÜa ViÖt Nam vÒ ®èi néi vµ ®èi
ngo¹i. Chñ tÞch n−íc do quèc héi bÇu ra.
ChÝnh phñ lµ c¬ quan chÊp hµnh cña quèc héi, lµ c¬ quan hµnh chÝnh cao nhÊt cña n−íc céng hoµ x5
héi chñ nghÜa ViÖt Nam (®iÒu 109 hiÕn ph¸p 1992)
ChÝnh phñ lµ tr−íc hÕt lµ c¬ quan chÊp hµnh cña quèc héi, do quèc héi thµnh lËp, cã nhiÖm vô tæ
chøc thùc hiÖn hiÕn ph¸p, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña quèc héi. Lµ c¬ quan ®øng ®Çu hÖ thèng c¸c c¬
quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc. ChÝnh phñ cã nhiÖm vô qu¶n lý ®iÒu hµnh toµn bé mäi mÆt ®êi ssèng
cña ®Êt n−íc, nhiÖm vô quyÒn h¹n cña ChÝnh phñ ®−îc quy ®Þnh trong hiÕn ph¸p 1992 (®iÒu 112)
*Héi ®ång nh©n d©n vµ UBND
Héi ®ång nh©n d©n lµ c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng ®¹i diÖn cho ý chÝ, nguyÖn väng vµ
quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n do nh©n d©n ®Þa ph−¬ng bÇu ra. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc nh©n d©n ®Þa
ph−¬ng vµ c¬ quan cÊp trªn (®iÒu 119, HiÕn ph¸p 1992)
NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña héi ®ång nh©n d©n bao gåm ba néi dung chÝnh chñ yÕu, quyÕt ®Þnh cña
chñ tr−¬ng biÖn ph¸p qu¶n lý.

C©u 3: Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm chung cña ph¸p luËt.

Kh¸i niÖm: ph¸p luËt lµ hÖ thèng c¸c quy ph¹m do Nhµ n−íc ®Æt ra vµ b¶o ®¶m thi hµnh b»ng c¸c tæ
chøc, biÖn ph¸p mang tÝnh chÊt Nhµ n−íc, ph¸p luËt cña mçi x5 héi vµ lµ yÕu tè ®iÒu chØnh mang
tÝnh chÊt b¾t buéc chung ®èi víi c¸c quan hÖ x5 héi.
§Æc ®iÓm chung cña ph¸p luËt
Ph¸p luËt lµ sù thÓ hiÖn ý chÝ cña giai cÊp thèng trÞ ®Æc®iÓm nµy chÝnh lµ b¶n chÊt chung cña ph¸p
luËt ra ®êi tõ nhu cÇu b¶o vÖ lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ, thÓ hiÖn ý trÝ cña giai cÊp ®ã. ph¸p luËt lµ
hÖ thèng c¸c quy t¾c xö mang tÝnh chÊt b¾t buéc chung. NghÜa lµ th«ng qua Nhµ n−íc c¸c ý chÝ cña
giai cÊp thèng trÞ ®−îc thÓ chÕ ho¸, trong quan hÖ x5 héi cã rÊt nhiÒu lÜnh vùc do ®ã c¸c quy t¾c xö
cña ph¸p luËt cßn cã tÝnh b¾t buéc chung ®oãi víi mäi ng−êi ®©n.
Ph¸p luËt do Nhµ n−íc ®Æt ra vµ b¶o vÖ chie cã Nhµ n−íc míi cã quyÒn ®Æt ra ph¸p luËt . Nh÷ng biÖn
ph¸p b¶o ®¶m luËt theo chÕ ®é tr¸ch nhiÖm ph¸p lý, chõng ph¹t nh÷ng kÎ kh«ng lµm theo ph¸p luËt.

C©u 4: B¶n chÊt- Chøc n¨ng ®Æc ®iÓm cña Nhµ n−íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
Còng nh− mäi Nhµ n−íc kh¸c b¶n chÊt ®Æc ®iÓm ph¸p luËt cña Nhµ n−íc ViÖt Nam phï hîp víi b¶n
chÊt, ®Æc ®iÎm cña Nhµ n−íc .
§iÒu 2: HiÕn ph¸p n¨m 1992 x¸c ®Þnh: Nhµ n−íc céng hoµ x5 héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ Nhµ n−íc
nh©n ®an, do d©n v× d©n tÊt c¶ quyÒn lùc Nhµ n−íc thuéc vÒ nh©n d©n vµ nÒn t¶ng liªn minh giai cÊp
c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp trÝ thøc.
Ph¸p luËt cña Nhµ n−íc ta vÒ b¶n chÊt lµ ph¸p luËt x5 héi chñ nghÜa , nã thÓ hiÖn ý trÝ cña giai cÊp
c«ng nh©n ®ång thêi ph¶i thÓ hiÖn ý trÝ, lîi Ých ®ã ®øng trªn quan ®iÓm, lËp tr−êng cña ®¶ng. Sù kÕt
hîp ph¶i ch¾t chÏ gi÷a tÝnh giai cÊp s©u s¾c tÝnh nh©n d©n réng r5i lµ ®Æc ®iÓm quan träng cña ph¸p
luËt n−íc ta hiÖn nay.
Ph¸p luËt lµ c«ng cô thùc hiÖn ®−êng lèi chÝnh s¸ch cña ®¶ng, ph¸p luËt lµ sù biÓu hiÖn d−íi h×nh
thøc Nhµ n−íc . c¸c chÝnh s¸ch cña ®¶ng lµ c«ng cô chñ yÕu ®Ó tæ chøc, thùc hiÖn ®−êng lèi, chÝnh
s¸ch cña ®¶ng th−êng hiÖn thùc sinh ®éng trong cuéc sèng, ®ång thêi b»ng viÖc thÓ chÕ ho¸ ph¸p
luËt ®−êng lèi chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña ®¶ng biÕn thµnh nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý mang tÝnh
quyÒn lùc Nhµ n−íc, trë thµnh c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý cô thÓ cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc thùc
hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c thèng nhÊt trong c¶ n−íc, trong tõng lÜnh vùc. Ph¸p luËt lµ c«ng cô thùc
hiÖn quyÒn lµm chñ cua nh©n d©n lao ®éng ph¸p luËt ph¶i quyÕt ®Þnh cô thÓ b¶o ®¶m ®ñ trong thùc
tÕ nguyªn t¾c, mäi quyÒn lùc trong n−íc ®Òu thuéc vÒ nh©n d©n,nh©n d©n ph¶i lµ ng−êi thùc sù X©y
dùng nÒn t¶ng Nhµ n−íc cña m×nh tham gia vµo c«ng viÖc Nhµ n−íc kiÓm tra sù ho¹t ®éngc ¸c chÝnh
quyÒn Nhµ n−íc. KiÓm tra vµo sù ho¹t ®éng cña c¸c chÝnh quyÒn Nhµ n−íc,ph¸p luËt còng phØa
quyÕt ®Þnh cã nghÜa vô trung thµnh vµ phôc vô nh©n d©n mäi c¸ch tËn tuþ cña chÝnh quyÒn Nhµ n−íc
gióp Nhµ n−íc trong viÖc thùc hµnh c«ng cô. Chèng th¸i ®é v« tr¸ch nhiÖm bµi trõ n¹n quan liªu.
MÆt kh¸c c¸c c«ng nh©n khi thùc hiÖn quyÒn lµm chñ, thùc hiÖn quyÒn tù do ®©n chñ,thùc hiÖn
quyÒn tù do d©n chñ cña m×nh kh«ng ®−îc lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých chung cña x5 héi, lµm ¶nh h−ëng
®Õn c¸c quyÒn tù do d©n chñ cña c«ng d©n kh¸c.
Ph¸p luËt lµ c«ng cô lµ qu¶n lý cña Nhµ n−íc.
Ph¸p luËt lµ do Nhµ n−íc ®Æt ra vµ b¶o vÖ Nhµ n−íc qu¶n lý x5 héi cÇn sö dông c«ng cô, biÖn ph¸p
kh¸c nhau. Nhµ n−íc sö dông ph¸p luËt kh«ng chØ nhÇm chõng trÞ, chÊn ¸p, c−ìng chÕ gi÷ cho giai
cÊp thèng trÞ mµ cßn t¹o ra quan hÖ x5 héi.Ngµy nay ph¸p luËt cßn lµ c«ng cô h−íng dÉn, khuyÕn
khÝch, thóc ®Èy ®iÒu chØnh ph¸t triÓn cña x5 héi, ®Æc biÖt trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
Vai trß quan träng kh¸c cña ph¸p luËt trong Nhµ n−íc lµ nã x¸c lËp cñng cè vµ hoµn thiÖn nh÷ng c¬
së phap¸ lý Nhµ n−íc vÒ kinh tÕ nh»m ph¸t huy cao nhÊt hiÖu lùc tÊt c¶ c¸c c¬ quan bé m¸y Nhµ
n−íc.Nhµ n−íc qu¶n lý x5 héi b»ng ph¸p luËt th«ng qua mét c¬ chÕ nhÊt ®Þnh ®−îc gäi lµ c¬ chÕ
®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x5 héi b¨ng ph¸p luËt.

C©u 5: Quy ph¹m ph¸p luËt , Kh¸i niÖm ®Æc ®iÓm vµ c¸c bé phËn cÊu thµnh?
Tr¶ lêi:
Kh¸i niÖm : quy ph¹m ph¸p luËt lµ nh÷ng quy t¾c sö sù tÝnh chÊt b¾t buéc chung do Nhµ n−íc dÉn ra
vµ b¶o vÖ, thÓ hiÖn ý trÝ cña giai cÊp thèng trÞ.
Cã 4 ®Æc ®iÓm:
+ ThÓ hiÖn ý chÝ cña Nhµ n−íc
+ Mang tÝnh b¾t buéc chung.
+ §−îc Nhµ n−íc ban hµnh vµ thõa nhËn
+ §−îc Nhµ n−íc b¶o ®¶m thùc hiÖn lµ mét quy ph¹m x5 héi. Quy ph¹m ph¸p luËt cã tÊt c¶ nh÷ng
®Æc ®iÓm chung cña quy ph¹m x5 héi nãi chung mçi quy pham ph¸p luËt dÉn ra nh»m t¸c ®éng, ®iÒu
ch×nh mét lo¹i quan hÖ x5 héi nhÊt ®Þnh nã kh«ng quy ®Þnh tr−íc nh÷ng ng−êi cô thÓ ¸p dông trong
h¹n chÕ sè lÇn ¸p dông mµ ho¹t ®éng th−êng xuyªn, liªn tôc. LËp ®i lËp l¹i vµo bÊt cø lóc nµo trong
thùc tÕ xuÊt hiÖn nh÷ng sù kiÖn nh÷ng ®iÒu mµ nã dù ®Þnh.
C¸c bé phËn cÊu thµnh.
Nh×n chung c¸c bé phËn cÊu thµnh quy ph¹m ph¸p luËt bao gåm: gi¶ ®Þnh, quy ®Þnh, chÕ thÞ.
Gi¶i thÝch: lµ bé phËn trung t©m cña quy ph¹m ph¸p luËt quy ®ÞnhvÒ ®Æc ®iÓm thêi gian cô thÓ, c¸c
hoµn c¶nh ¶nh h−ëng cã thÓ x¶y ra tæng thùc tÕ mµ nÕu tån t¹i th× chóng ph¶i hµnh ®éng theo quy
t¾c mµ quy ph¹m ®5 ®Æt ra gi¶ ®Þnh v× vËy x¸c ®Þnh m«i tr−êng t¸c dông cña quy ph¹m ph¸p luËt.
Quy ®Þnh: Lµ bé phËn trung t©m cña quy ph¹m ph¸p luËt v× chÝnh ®©y lµ quy t¾c sù thÓ hiÖn ý trÝ nhµ
n−íc mµ ng−êi d©n ph¶i thi hµnh khi xuÊt hiÖn nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ phßng gi¶ ®Þnh ®5 ra.Trong hoµn
c¶nh ®ã ®iÒu kiÖn ®ã, lÖnh quy ®Þnh suy nghÜ, quy ®Þnh giao quyÒn thùc hiÖn kh«ng ®óng mÖnh lÖnh
cña Nhµ n−íc ®5 nªu trong quy ®Þnh cña ph¸p luËt cã 4 lo¹i chÕ tµi:
+ ChÕ tµi h×nh sù
+ ChÕ tµi hµnh chÝnh
+ ChÕ tµi kü thuËt
+ ChÕ tµi d©n sù

C©u6: Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ ý nghÜa cña quan hÖ ph¸p luËt.
Tr¶ lêi: Kh¸i niÖm cña quan hÖ ph¸p luËt : quan hÖ ph¸p luËt lµ quan hÖ gi÷a ng−êi víi ng−êi quan
hÖ x5 héi do mét quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh, biÓu hiÖn thµnh quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý cô thÓ
cña c¸c bªn, ®−îc ®¶m b¶o b»ng c−êng chÕ Nhµ n−íc.
§ÆC §IÓM: quan hÖ ph¸p luËt lµ mét ®¶ng cña quan hÖ x5 héi, nã xuÊt hiÖn trªn quy ph¹m ph¸p
luËt.
C¸c bªn tham gia quan hÖ ph¸p luËt mang nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p luËt ®−îc quy ph¹m ph¸p
luËt dù kiÕn tr−íc.
§−îc ®¶m b¶o thùc hiÖn b»ng Nhµ n−íc
Mang tÝnh x¸c ®Þnh cô thÓ
§iÒu ®ã cã nghÜa nã ®−îc xuÊt hiÖn kh«ng nh÷ng tr−êng hîp x¸c ®Þnh gi÷a h÷ng cô thÓ, chñ thÓ nhÊt
®Þnh khi cã ba ®iÒu sau:
+ XuÊt hiÖn nh÷ng sù kiÖn cô thÓ, ®5 ®−îc dù kiÕn tr−íc trong phßng gi¶ ®Þnh cña quy ph¹m ph¸p
luËt nªu trªn.
ý nghÜa: quan hÖ ph¸p luËt lµ nh÷ng quan hÖ x5 héi thuéc kiÕn tróc t−îng tÇng.®−¬c X©y dùng trªn
mét c¬ së kinh tÕ quyÕt ®Þnh nh−ng nã còng cã t¸c ®éng trë l¹i m¹nh mÏ ®Õ c¬ së kinh tÕ.

C©u 7: Ph©n biÖt TH c¸ nh©n lµ chñ thÓ trùc tiÕp trong quan hÖ?
Tr¶ lêi: Chñ thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt lµ nh÷ng c¸ nh©n hay tæ chøc dùa trªn c¬ së cña c¸c quy
ph¹m ph¸p luËt mµ tham gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p luËt , trë thµnh nh÷ng ng−êi mang c¸c quûÒn vµ
nghÜa vô ph¸p lý cô thÓ nhÊt ®Þnh.
C¸ nh©n khi lµ chñ thÓ trùc tiÕp hoÆc chñ thÓ kh«ng trùc tiÕp.
Chñ thÓ trùc tiÕp trong mçi quan hÖ ph¸p luËt lµ mét chñ thÓ lu«n cã ®ñ c¶ n¨ng lùc ph¸p luËt vµ
n¨ng lùc hµnh vi.
N¨ng lùc ph¸p luËt lµ kh¶ n¨ng cña mét ng−êi chñ thÓ ®−îc h−ëng quyÒn vµ lµm nghÜa vô tráng mét
quan hÖ ph¸p luËt nhÊt ®Þnh.
N¨ng lùc hµnh vi lµ kh¶ n¨ng cña ng−êi chñ thÓ cã thÓ b»ng hµnh vi cña m×nh mµ tham gia vµo quan
hÖ ph¸p luËt ®Ó h−ëng quyÒn vµ lµm nghÜa vô (tøc lµ tham gia vµc¸c quan hÖ ph¸p luËt ) ng−êi cã
n¨ng lùc hµnh vi lµ ng−êi hiÓu ý nghÜa vµ kÕt qu¶ hµnh vi mµ m×nh thùc hiÖn khi mét ng−êi cã n¨ng
lùc ph¸p luËt nh−ng kh«ng cã kh¶ n¨ng lóc hµnh vi th× ho tham gia vµo quan hÖ ph¸p luËt th«ng qua
hµnh vi cña mét ng−êi kh¸c. §©y lµ chñ thÓ kh«ng trùc tiÕp.

C©u *8: Kh¸i niÖm.ý nghÜa vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc cã t− c¸ch ph¸p nh©n? ph©n biÖt
ph¸p nh©n víi thÓ nh©n?
Tr¶ lêi: Mét tæ chøc khi tham gia vµo quan hÖ ph¸p luËt cã thÓ ®−îc thõa nhËn lµ mét ph¸p nh©n.
NÕu nh− mét c¸ nh©n tham gia vµo quan hÖ ph¸p luËt víi t− c¸ch lµ thÓ nh©n khi ph¸p luËt lµ mét tæ
chøc n¨ng lùc hµnh vi ®Ó th¸m gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p luËt kh¸c.
Ph¸p nh©n lµ mét thÓ ®Þnh rÊt quan träng ®èi víi nghµnh luËt ®Æc biÖt lµ trong luËt d©n sù vµ c¸c
nghµnh luËt trong lÜnh vùc kinh doanh.
Mét tæ chøc cã t− c¸ch ph¸p nh©n cÇn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
+ Ph¸p nh©n ph¶i cã tµi s¶n riªng
+ Ph¸p nh©n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®éc lËp b»ng tµi sµn riªng cña m×nh.
+Ph¸p nh©n cã quyÒn hµnh ®éng víi danh nghÜa riªng cña m×nh th«ngqua nh÷ng ®¹i diÖn hîp ph¸p
cña ph¸p nh©n th«ng th−êng mét ph¸p nh©n ®−îc thµnh lËp bao giê còng th«ng qua mét quy c¸ch vµ
t− c¸ch ph¸p nh©n cña nã, còng nh− ph¹m vi n¨ng lùc cña nã ®−îc X©y dùng ngay trong v¨n b¶n ®ã.

C©u 9: B¶n chÊt dÊu hiÖu vµ ph©n lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt?
Tr¶ lêi: Vi ph¹m ph¸p luËt lµ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt , tãm l¹i c¸c quan hÖ x5 héi ®−îc ph¸p luËt b¶o
vÖ do c¸c chñ thÓ cã n¨ng lùc hµnh vi thùc hiÖn mét c¸ch cè ý vµ v« ý g©y hËu qu¶ cho x5 héi.
Vi ph¹m ph¸p luËt lµ nh÷ng sù kiÖn ph¸p lý vµ lµ c¬ së ®Ó truy cøu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý. Dêu hiÖu c¬
b¶n cña vi ph¹m ph¸p luËt.
Vi ph¹m ph¸p luËt lu«n lµ mét hµnh vi ( hµnh ®éng vµ kh«ng hµnh ®éng)
Vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng nh÷ng lµ hµnh vi x¸c ®Þnh con ng−êi mµ hµnh vi ®ã ph¶i tr¸i víi quy ®Þnh
cña luËt, x©m h¹i c¸c quan hÖ x5 héi ®−îc ph¸p luËt b¶o vÖ.hµnh vi tr¸i phÐp ®ã ph¶i lµ chøa ®ùng
nçi cña cñ thÓ cña hµnh vi ®ã. Cã lçi ( cè ý vµ v« ý)lçi chÝnh lµ dÊu hiÖu thÓ hiÖn qun hÖ th¸i ®é t©m
lý t− t−ëng cña chñ thÓ ®èi víi hµnh vi tr¸i ph¸p luËt cña m×nh ®ãi víi hËu qu¶ cña hµnh vi ®ã.
+ N¨ng lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña chñ thÓ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt .Vi ph¹m ph¸p luËt cã nhiÒu lo¹i
cÊu thµnh
-Vi ph¹m h×nh sù ( chia thµnh)
-Hµnh chÝnh
-Vi ph¹m d©n c−
-Vi ph¹m kû luËt.

C©u 10-Kh¸i niÖn vµ ý nghÜa vµ c¸c yÕu ttã cÊu thµnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý chñ yÕu.
Tr¶ lêi:
+ Kh¸i niÖm. Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®−îc hiÓu lµ nh÷ng hiÖu qu¶ ph¸p lý bÊt lîi Nhµ n−íc b¶o vÖ c¸c
chñ thÓ ph¶i gµnh chÞu khi c¸c chñ thÓ nay cã thÓ hµnh vi VPPL.
ý nghÜa : ViÖc ¸p dông tr¸ch nhiÖm ph¸p lý chÝnh lµ nh÷n biÖn ph¸p b¶o ®¶m trong thùc tÕ tÝnh
c−ìng chÕ cña ph¸p luËt.
C¸c yÕu tècÊu thµnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý.
§Ó truy c−íp tr¸ch nhiÖm ph¸p lý tr−íc hÕt lµ x¸c ®Þnh cÊu thµnh VPPL mét hµnh vi gäi lµ vi ph¹m
ph¸p luËt .
+ MÆt kh¸ch quan cña VPPL bao giê còng gåm nh÷ng dÊu hiÖu tinh khiÕt thÓ hiÖn bªn ngoµi cña
VPPL nã bao gåm:
+ DÊu hiÖu tr¸i ph¸p luËt (hµnh vi quan träng nhÊt).
C«ng cô, ph−¬ng tiÖn VPPL, nh÷ng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn mµ x5 héi ph¶i g¸nh chÞu.
-Mèi quan hÖ nh©n qua gi÷a hµnh vi tr¸i ph¸p luËt vµ thÖt hai
-MÆt chñ quan cña hµnh vi VPPL lµ mÆt thÓ hiÖn trong giíi néi t©m cña c¸c chñ thÓ VPPL. ThÓ hiÖn
trong t− t−ëng nhËn thøc cña chñ thÓ cã dÊu hiÖu quan träng nhÊt lµ lçi. Lçi th¸i ®é, t©m lý chñ quan
cña chñ thÓ VPPL thÓ hiÖn ë sù nhËn thøc cña hé ®èi víi hµnh vi tr¸i ph¸p luËt do hä thÓ hiÖn vµ ®èi
víi hËu qu¶ t¸c h¹i do hµnh vi ®ã g©y ra.
Lçi gåm cã: Cè ý, v« ý,
Lçi cè ý: Lµ hµnh vi VPPL nhËn thøc ®−îc vµ cã thÓ nhËn thøc ®−îc hµnh vi cña hä lµ tr¸i ph¸p luËt
nh−ng hä vÉn cètÝnh thùc hiÖn hµnh vi tr¸i ph¸p luËt ®ã. VÝ dô: trém c−íp tµi s¶n cña c«ng d©n.
Lçi cè ý chia lµm hai lo¹i:
Cè ý trùc tiÕp lµ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt mµ hä nhËn thøc ®−îc vµ hä biÕt ®−îc hËu qu¶ sÏ s¶y ra.
Cè ý gi¸n tiÕp: Lµ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt mµ hä nhËn thøc ®−îc nh−ng hä kh«ng mong muèn
thiÖt h¹i s¶y ra, hËu qu¶ n»m ngoµi ý muèn.
Lçi v« ý: lµ chñ thÓ vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng nhËn thøc ®−îc kh«ng thÓ nhËn thøc ®−îc mét hµnh vi
cña hä lµ tr¸i ph¸p luËt, hä v« ý thùc hiÖn hµnh vi tr¸i ph¸p luËt ®ã.
VÝ dô: Ng−êi thî ®ang m¶i mª viÖc ë trªn cao, ch¨ng may anh ta lµm r¬i viªn g¹ch xuèng ®Êt g©y
tæn th−¬ng cho ng−êi ®i ®−ßng.
V« ý chia thµnh hai lo¹i:
-V« ý do qu¶ tù tin chñ vi ph¹m ph¸p luËt tin vµo kÕt qu¶ cña m×nh tin hËu qu¶ sÏ kh«ng s¶y ra
nh−ng hä kh«ng l−êng tr−íc ®−îc.
-V« ý cÈu th¶: XuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cÊu thµnh cña mçi ng−êi, ngoµi ra mÆt chñ quan cña vi ph¹m
ph¸p luËt cßn cã ®éng c¬, thùc hiÖn vi ph¹m ph¸p luËt .
+ Chu thÓ vi pham ph¸p luËt : lµ nh÷ng c¸ nh©n hay tæ chøc ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p lý, n¨ng lùc ph¸p
lý lµ hµnh vi trong quan hÖ ph¸p luËt .
+C¸ch thÓ hiÖn cña vi ph¹m ph¸p lý lµ nh÷ng quan hÖ x5 héi ®ang ®−îc b¶o vÖ nh−ng l¹i bi hµnh vi
vi ph¹m ph¸p luËt hai tíi. Do cña kh¸ch qu¶n ph¶i cã møc ®é nguy hiÓm cña hµnh vi vi ph¹m ph¸p
luËt.
Sù kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i.TNPL:
Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý h×nh sù(theo quy ®Þnh cña ngµnh luËt h×nh sù) ®−îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng
ng−¬× cã hµnh vi ph¹m téi ®−îc thÓ hiÖn râ nhÊt. TËp trung nhÊt trong c¸c lo¹i chÕ t¹o h×nh sù.
+ Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý hµnh vi: lµ lo¹i tr¸ch nhiÖm mµ Nhµ n−íc ®Æt ra ®Ó trõng ph¹t hµnh vi vµ nã
®−îc thùc hiÖn trong chÕ t¹i hµnh chÝnh.
+ Tr¸ch nhiÖm kû luËt ¸p dông víi nh÷ng ng−êi cã hµh vi vi ph¹m kû luËt.
+ Tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña ngµnh d©n sù biÖn ph¸p t¸c ®éng ®Õn tµi s¶n bï ®¾p
thiÖt h¹i vËt chÊt vµ tinh thÇn cho c¸c c¸ nh©n tæ chøc bÞ thiÖt h¹i.
+ H×nh sù thÓ hiÖn chung nhÊt, dâ nhÊt cña tr¸ch nhiÖm ph¸p lý lµ chÕ tµi.

C©u 11 Kh¸i niÖm, ý nghÜa vµ ph©n lo¹i sù kiÖn ph¸p lý.

Tr¶ lêi:
Sù kiÖn ph¸p lý lµ nh÷ng sù kiÖn lÞch sø s¶y ra trong ®êi sèng, phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn, hoµn
c¶nh ®5 ®−îc dù kiÕn trong mét quy phm¹ ph¸p luËt lµm ph¸t sinh, thay ®æi chÊm døt mét quan hÖ
ph¸p luËt.
Sù kiÖn ph¸p lý bao gåm:Sù biÕn vµ sù sö sù cã ý chÝ.
Sù biÕn lµ sù kiÖn ph¸t sinhkh«ng phô thuéc vµo ý muèn chñ quancña con ng−êi nh−ng còng lµm
ph¸t sinh thay ®æi, chÊm døt mét quan hÖ ph¸p luËt
Xö lý cã ý chÝ lµ nh÷ng sù kiÖn s¶y ra do cã tÝnh to¸n, cã chñ ý cña nh÷ng ng−êi cô thÓ c¶ vÒ môc
®Ých ®¹t ®−îc ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh vµ hµnh vi, v× vËy cßn gäi lµ hµnh vi.
*Sù kiÖn ph¸p lý: Lµ yÕu tè khëi ®Çu cña c¬ chÓ thùc hiÖn ph¸p luËt vµ viÖc x¸c lËp thùc hiÖn c¸c
quan hÖ ph¸p luËt thÝch øng voøi sù kiÖn ®ã lµ biÓu hiÖn néi dung vµ kÕt qu¶ viÖc thùc hiÖn néi
dung, kÕt qu¶ cña viiÖc thùc hiÖn ph¸p luËt .

C©u 12: Kh¸i niªm, ®Æc ®iÓm cña ý thøc ph¸p luËt.
ý thøc ph¸p luËt lµ h×nh th¸i cña ý thøc x5 héi lµ mét trong nh÷ng biÓu hiÖn cña tr×nh ®é v¨n ho¸ -
x5 héi .
ý thøc ph¸p luËt lµ nh÷ng tæng thÓ nh÷ng häc thuyÕt t− t−ëng, t×nh c¶m cña con n−êi thÓ hiÖn th¸i ®é
sù ®¸nh gi¸ vÒ tÝnh c«ng b¨ng hay kh«ng c«ng b»ng, ®óng ®¾n cña ph¸p luËt hiÖn hµnh ph¸p luËt qu¶
nh− vËy ph¸p luËt cÇn ph¶i cã tÝnh hîp ph¸p trong c¸ch c− sö cña con ng−êi trong ho¹t ®éng cña c¸c
c¬ quan tæ chøc ý thøc ph¸p luËt bao gåm t− t−ën ph¸p luËt, ph¸p lý luËt.
T− t−ëng ph¸p luËt lµ tæng thÓ nh÷ng t− t−ëng- quan ®iÓm,, ph¹m trï kh¸i niÖm häc thuyÕtvÒ lý luËn
tøc lµ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ ph¸p luËt .
T©m lý ph¸p luËt ®−îc thÓ hiÖn qua th¸i ®é t×nh c¶m t©m tr¹ng c¶m xóc ®èi víi ph¸p luËt vµ c¸c hiÖn
t−îg ph¸p lý kh¸c , lµ ph¶n ¶nh trùc tiÕp ë cÊp ®é dÊu ph¶n ¶nh mét c¸ch tù nhiªn cña con ng−êi ®èi
víi hiÖn t−îng ®ã.
ý nghÜa ®ã lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh®Õn hiÖu qu¶ c«ng viÖc qu¶n lý x5 héi b»ng ph¸p luËt. Mçi mét
kiÓu ph¸p luËt trong lÞch sö cã hÖ thèng ý thøc ph¸p luËt cñng cè tÝnh ®éc lËp t−¬ng ®èi cña nã mét
kiÓu Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt ®5 bÞ thñ tiªu, nh−ng ý thøc ph¸p luËt t−¬ng øng cña nã vÉn cã thÓ tßn t¹i
trong x5 héi míi.

C©u 13: B¶n chÊt, ®Æc ®iÓm cña paaps chÕ x· héi chñ nghÜa? C¸c biÖn ph¸p t¨ng c−êng ph¸p
chÕ x· héi chñ nghÜa ë n−íc ta hiÖn nay.
Tr¶ lêi:
B¶n chÊt: Lµ ph¸p chÕ x5 héi chñ nghÜa lµ ph−¬ng thøc qu¶n lý cña Nhµ n−íc ®èi víi x5 héi , biÓu
hiÖn thùc hiÖn viªc nghiªm chØnh vµ triÕt ®Ó trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan ph¸p luËt Nhµ n−íc ,
viªn cøc Nhµ n−íc cao cÊp cña c¸c tæ chøc x5 héi , c¸c tæ chøc kinh tÕ trong sih ho¹t cña mçi c«ng
d©n ®èi víi ph¸p luËt mµ Nhµ n−íc ban hµnh.
§iÒu 12: HiÕn ph¸p n¨m 1992 kh¼ng ®Þnh Nhµ n−íc qu¶n lý x5 héi b»ng ph¸p luËt khng ngõng t¨ng
c−¬ßng ph¸p chÕ x5 héi chñ nghÜa.
Ph¸p chÕ bao gåm trong nã hai yªu cÇu vµ cã ®iÒu kiÖn.
Ph¶i cã c¬ chÕ vµ biÖn ph¸p b¶o ®¶m cho ph¸p luËt ®−îc thùc hiÖn nghiªm chØnh vµ triÖt ®Ó.
Nhµ n−íc ph¶i X©y dùng vµ ban hµnh mét hÖ thèng ph¸p luËt ®Çy ®ñ
§Æc ®iÓm cã tÝnh thèng nhÊt cao biÓu hiÖn sù thèng nhÊt chÆt chÏ , sù phãi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c
quyph¹m ph¸p luËt gi÷a c¸c v¨n b¶n p víi nhau, còng nh− tÝnh rhèng nhÊt, ®ång bé cña toµn bé hÖ
thèng ph¸p luËt. ViÖc thùc hiÖn thèng nhÊt víi ph¸p luËt ®5 ban hµnh trong ph¹m vi cña c¶ n−íc.
*C¸c biÖn ph¸p t¨ng c−êng PH¸P LUËT x5 héi chñ nghÜa ö n−íc ta hiÖn nay.
Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë n−íc ta hiÖn n ay hÖ thèng bé m¸y Nhµ n−íc tr×nh ®é n¨ng lùc bé
m¸y Nhµ n−íc vµ ®i liÒn víi nã lµ thùc tr¹ng cña ph¸p lý hiÖn nay ®ang kh«ng theo kÞp víi nh÷ng
thµnh tùu ®æi míi kinh tÕ, tõ ®ã trë thµnh yÕu tè lµm k×m h5m sù ph¸t triÓn tÝch cùc cña nÒn kinh tÕ.
V× vËy t¨ng c−êng ph¸p chÕ x5 héi chñ nghÜa ®ang lµ mét yÕu tè cÊp b¸ch ®æi míi n−íc ta hiÖn nay.
Nh÷ng ®ßi hái cÊp b¸ch quan träng.
X©y dùng mét hÖ thèng ph¸p luËt lµm c¬ së cho viÖc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ n−íc cã
hiÖu lôc gän nhÑ, ®ñ tr×nh ®é ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng cuéc ®æi míi.
X©y dùng vµ bæ xung ph¸p luËt ®Ó c«ng nhËn thùc hiÖn ®Çy ®ñ trong thùc tÕ quyÒn lµm chñ cña
m×nh.
X©y dùng mét hÖ thèng ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ phï hîp víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo
c¬ chÕ thÞ tr−êng ph¸t triÓn theo ®Þnh h−íng x5 héi chñ nghÜa mµ §¶ng x¸c ®Þnh.
N©ng cao tr×nh ®é ý thøc ph¸p luËt cña c«ng d©n còng nh− cña mçi viªn chøc Nhµ n−íc .
Ph¸p luËt ph¶i t¹o ra c¬ së cho viÖc sö lý nghiªm minh ®èi víi mäi hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt.
*ThiÕt lËp nÕu ph¸p chÕ x5 héi chñ nghÜa lµ thiÕt lËp mét x5 héi vµ ph¸p luËt mµ bªn chuÈn bÞ cao
nhÊt cña viÖc qu¶n lý x5 héi ®iÒu ®ã còng cã ý nghÜa lµ X©y dùng mét Nhµ n−íc ph¸p quyÒn.

C©u 14-Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ c¸c lo¹i h×nh ph¸p luËt
-H×nh thøc ph¸p luËt lµ c¸ch thùc hiÖn ý chÝ cña giai cÊp thèng trÞ mµ th«ng qua ®ã ý chÝ trë thµnh
luËt ph¸p. Lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ ranh giíi tån t¹i ph¸p luËt trong hÖ thèng c¸c quy ph¹m. Lµ
h×nh thøc biÓu hiÖn ra bªn ngoµi cña ph¸p luËt ®ång thêi còng lµ ph−¬ng thøc ®ang tån t¹i thùc tÕ
cña ph¸p luËt
H×nh thøc ph¸p luËt chØ cã gi¸ trÞ khi nã ph¶n ¸nh ®−îc tÝnh giai cÊp, vai trß x5 héi cña ph¸p luËt.
TÝnh quy ph¹m phæ biÕn ®−îc x¸c ®Þnh chÆt chÏ vÒ mÆt h×nh thøc vµ tÝnh ®−îc b¶o ®¶m bëi sù khái
sù khèng chÕ cña Nhµ n−íc.Trong lÞch sö x5 héi loµi ng−êi ®5 tßn t¹i ba h×nh thøc ph¸p lkuËt vµ tËp
qu¸n ph¸p biÕn lÖ ph¸p vµ v¨n ph¸p quy ph¹m ph¸p luËt.
TËp qu¸n ph¸p lµ tËp qu¸n l−u truyÒn trong x5 héi phï hîp víi lîi Ých cu¶ giai cÊp thèng trÞ ®−îc nhµ
n−íc thõa nhËn lµm cho chóng trë thµnh nh÷ng quy t¾c chung mang tÝnh b¾t buéc chung vµ ®−îc
nhµ n−íc b¶o ®¶m thùc hiÖn nh»m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x5 héi theo ®Þnh h−íng nhÊt ®Þnh.

C©u 15: Nguyªn t¾c ban hµnh vµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt.
Tr¶ lêi: Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹mpl lµ mét ho¹t ®éng quan träng cña qu¶n lý Nhµ n−íc, viÖc ban
hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña Nhµ n−íc ta bao gåm: Nguyªn t¾c tÊt c¶ c¸c quyÒn lùc thuéc
vÒ nh©n d©n, nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, nguyªn t¾c ph¸p chÕ ch chñ nghÜa. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n
quan träng nhÊt vÒ qu¶n lý Nhµ n−íc trªn pph¹m vi c¶ n−íc ®Òu do Quèc héi quy ®Þnh trong c¸c v¨n
b¶n ph¸p luËt, viÖc ban hµnh VBQPPL ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt.
HiÕn ph¸p lµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã gi¸ trÞ quy ph¹m ph¸p luËt. VBQPPL do c¬ quan Nhµ
n−íc cÊp trªn ban hµnh. VBQPPL tr¸i víi hiÕn ph¸p, tr¸i víi c¬ quan Nhµ n−íc cÊp trªn sÏ bÞ huû bá;
chØ thi hµnh theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn.
Ng−êi ta ph©n biÖt VBQPPL do quèc héi, c¬ quan Nhµ n−íc cao nhÊt ban hµnh cã hiÖu lùc ph¸p lý
cao nhÊt víi v¨n b¶n d−íi luËt.
a.V¨n b¶n luËt lµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt do quèc héi ban hµnh, cã hiÖu lùc ph¸p luËt cao nhÊt;
bao gåm: hiÕn ph¸p vµ luËt
HiÕn ph¸p lµ: VBQPPL cã gi¸ trÞ ph¸p lý cao nhÊt, lµ luËt c¬ b¶n cña Nhµ n−íc, hiÕn ph¸p quy ®Þnh
nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt cña Nhµ n−íc nh− b¶n chÊt vµ h×nh thøc cña Nhµ n−íc, thÓ chÕ chÝnh trÞ,
kinh tÕ x5 héi; tæ chøc, nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ thÈm quyÒn cña c¬ quan Nhµ n−íc. HiÕn ph¸p lµ c¬
së ®Ó X©y dùng mäi hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé vµ hoµn chØnh. HiÕn ph¸p do quèc héi th«ng qua víi
2/3 tæng sè ®¹i biÓu quèc héi tan thµnh.
LuËt: lµ v¨n b¶n cã gi¸ trÞ sau hiÕn ph¸p. LuËt cô thÓ ho¸ c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña HiÕn ph¸p, nã
®−îc ban hµnh ®Ó quy ®Þnh c¸c nguyªn t¾c tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong bé m¸y Nhµ
n−íc, c¸c quan hÖ x5 héi vµo ho¹t ®éng cña c«ng d©n, luËt do quèc héi th«ng qua víi møc qu¸ b¸n
tæng sè ®¹i biÓu quèc héi.
b.V¨n b¶n d−íi luËt lµ nh÷ng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt do c¸c c¬ quan Nhµ n−íc kh¸c ngoµi
quèc héi ban hµnh theo thñ tôc ph¸p luËt quy ®Þnh.
V¨n b¶n d−íi luËt cã gi¸ trÞ ph¸p lý thÊp h¬n luËt ®−îc ban hµnh trªn c¬ së v¨n b¶n luËt. V¨n b¶n
d−íi luËt ta hiÖn nay gåm cã: Ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt, lÖnh, nghÞ ®Þnh, quyÕt ®Þnh, th«ng t−, chØ thÞ.
Ph¸p lÖnh: do uû ban th−êng vô quèc héi ban hµnh ®Ó quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc quèc héi giao.
Ph¸p lÖnh cã hiÖu lùc ph¸p quy thÊp h¬n luËt nh−ng lµ v¨n b¶n d−íi luËt cao nhÊt. Ngoµi ph¸p lÖnh
cßn cã nghÞ quyÕt, nghÞ quyÕt cã gi¸ trÞ nh− ph¸p lÖnh.
LÖnh, quyÕt ®Þnh cña chñ tÞch n−íc lµ v¨n b¶n ®−îc ban hµnh ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô, quyÒn
h¹n cña chñ tÞch n−íc mµ hiÕn ph¸p quy ®Þnh.
NghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ:
NghÞ quyÕt cña chÝnh phñ lµ v¨n b¶n ®Ó ban hµnh chñ tr−¬ng lín vµ chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ X©y dùng,
kiÖn toµn bé m¸y Nhµ n−íc, th«ng qua dù ¸n, kÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch, xö lý nh÷ng viÖc quan träng
kh¸c thuéc thÈm quyÒn cña ChÝnh phñ.
NghÞ ®Þnh cã hai lo¹i:
NghÞ ®Þnh quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh luËt, nghÞ quyÕt cña quèc héi, ph¸p lÖnh víi nghÞ quyÕt cña uû
ban th−êng vô quèc héi, lÖnh, quyÕt ®Þnh cña chñ tÞch n−íc, quy ®Þn nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tæ chøc
bé m¸y cña bé, c¬ quan thuéc chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan thuéc thÈm quyÒn cña chÝnh phñ thµnh lËp;
quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña chÝnh phñ.
NghÞ ®Þnh quy ®Þnh c¸c vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt nh−ng ch−a cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó X©y dùng ph¸p luËt.
HoÆc ph¸p lÖnh ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý x5 héi.
QuyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña thñ t−íng chÝnh phñ
QuyÕt ®Þnh cña TTCP ®−îc ban hµnh ®Ó quy ®Þnh c¸c chñ tr−¬ng, ho¹t ®éng cña chÝnh phñ vµ hÖ
thèng hµnh chÝnh Nhµ n−íc; quy chÕ lµm viÖc víi thµnh viªn chÝnh phñ, chñ tÞch+uû ban nh©n d©n
cÊp tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng vµ quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c thuéc thÈm quyÒn cña thñ
t−íng chÝnh phñ.
ChØ thÞ cña TTCP ®Ó chØ ®¹o, ®«n ®èc kiÓm tra, h−íng dÉn phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c bé, c¸c c¬
quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, UBND tØnh thµnh c¸c cÊp trong viÖc thùc hiÖn c¸c chñ
tr−¬ng chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña Nhµ n−íc vµ c¸c quyÕt ®Þnh cña CP.
QuyÕt ®Þnh, chØ thÞ, th«ng t− cña Bé, c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc CP
Th«ng t−: ®−îc ban hµnh ®Ó h−íng dÉn thùc hiÖn luËt, nghÞ quyÕt cña quèc héi, ph¸p lÖnh, nghÞ
quyÕt cña uû ban th−êng vô quèc héi, lÖnh, quyÕt ®Þnh cña chñ tÞch n−íc, nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña
chÝnh phñ; QuyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña Thñ t−íng chÝnh phñ thuéc ph¹m vi ngµnh, lÜnh vùc do m×nh phô
tr¸ch.
NghÞ quyÕt cña Héi ®ång thÈm ph¸n TAND tèi cao, ®−îc ban hµnh ®Ó h−íng dÉn toµ ¸n nh©n d©n
c¸c cÊp ¸p dông, thèng nhÊt ph¸p luËt vµ tæng kÕt kinh nghiÖm xÐt xö.
QuyÕt ®Þnh, chØ thÞ, th«ng t− cña viÖn tr−ëng, viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, ®−îc ban hµnh quy
®Þnh c¸c biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô quyÒn h¹n.

C©u 16: ý nghÜa cña hÖ thèng ho¸ ? c¸c ph−¬ng ph¸p hÖ thèng ph¸p luËt.
Tr¶ lêi:
ýNghÜa: tËp hîp c¸c v¨n b¶n ph¸p quy lµ ho¹t ®éng th−êng xuyªn cña c¬ quan Nhµ n−íc. ViÖc ban
hµnh quy ph¹m ph¸p luËt míi ®ßi hái ph¶i cã sù xö lýu c¸c v¨n b¶n ®5 ban hµnh nh»m ph¸t hiÖn
quyÕt ®Þnh kh«ng phï hîp, lo¹i bá nh÷ng m©u thuÉn, chång chÐo, b¶o ®¶m sù thèng nhÊt cña hÖ
thèng qu¶n lý, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ¸p dông ph¸p luËt.
TËp hîp ho¸ lµ s¾p xÕp c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt toe mét tiªu chÝ nhÊt ®Þnh. TËp hîp ho¸
kh«ng bæ sung quy ph¹m míi. Kh«ng thay ®æi néi dung cña v¨n b¶n mµ chØ lo¹i bá nh÷ng quy ph¹m
®5 hÕt hiÖu lùc thi hµnh vµ cã néi dung m©u thuÉn víi quy ®Þnh hiÖn hµnh. §èi t−îng cña tËp hîp
ho¸ lµ VBQPPL vµ nh÷ng phÇn, nh÷ng ®iÒu kho¶n cña v¨n b¶n hÖ thèng ho¸, nã vÉn gi÷ nguyªn
hiÖu lùc cña m×nh.
Ph¸p ®iÓn ho¸: lµ h×nh thøc hÖ thèng ho¸ ph¸p luËt trong ®ã tËp hîp nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt vÒ
mçi lÜnh vùc nhÊt ®Þnh ®5 ®−îc quy ®Þnh trong mçi v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt kh¸c ®Ó X©y dùng
thµnh mét VBQPPL míi c¶ néi dung vµ h×nh thøc. Ph¸p ®iÓn ho¸ lo¹i bá nh÷ng quy ph¹m ®5 cò, söa
®æi quy ph¹m sai sãt, bæ sung quy ph¹m míi, ®èi t−îng cña ph¸p ®iÓn ho¸ lµ quy ph¹m ph¸p luËt;
kÕt qu¶ cña ph¸p ®iÓn ho¸ lµ nh÷ng bé luËt
VÝ dô: Bé luËt lao ®éng cña n−íc céng hoµ x5 héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ®−îc th«ng qua ngµy 23
th¸ng 6 n¨m 1994 lµ mét c«ng tr×nh ph¸p ®iÓn ho¸ ph¸p luËt lao ®éng cña Nhµ n−íc ta tõ tr−íc tíi
nay.

C©u 17: Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm chung cña hÖ thèng luËt c¸c kiÓu luËt trong lÞch sö, hÖ thèng
quèc gia vµ hÖ thèng luËt quèc tÕ trong thêi ®¹i ngµy nay.
Kh¸i niÖm: hÖ thèng ph¸p luËt lµ mét chØnh thÓ thèng nhÊt cÊu thµnh c¸c ngµnh luËt, c¸c chÕ ®Þnh
ph¸p luËt kh¸c ®iÒu chØnh nhãm quan hÖ x5 héi cïng lo¹i, tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan, phï hîp víi
sù kh¸ch quan cña chÕ ®é kinh tÕ – chÝnh trÞ – x5 héi.
§Æc ®iÓm thèng nhÊt-sù ph©n chia HTPL-tÝnh kh¸ch quan cña hÖ thèng ph¸p luËt
TÝnh thèng nhÊt: hÖ thèng ph¸p luËt cã tÝnh thèng nhÊt- viÖc ban hµnh ph¸p luËt ph¶i dùa trªn
nguyªn t¾c, lÉn t− t−ëng xuyªn suèt chØ ®¹o – chÝnh nh÷ng quy t¾c ®ã mµ hÖ thèng ph¸p luËt cã tÝnh
thèng nhÊt.
Sù ph©n chia HTPL cña m×nh phï hîp víi kÕt cÊu kinh tÕ, giai cÊp trong x5 héi.
Trong chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ x5 héi ®−îc X©y dùng trªn nguyªn t¾c ®èi lËp gi÷a chñ víi n« lÖ.
HÖ thèng ph¸p luËt phong kiÕn: ®−îc chia thµnh ph¸p luËt trong quý téc, t¨ng l÷, ph¸p luËt cho
nh÷ng ng−êi d©n, ph¸p luËt n«ng n«… dùa trªn sù ph¸p luËt ®¼ng cÊp trong x5 héi phong kiÕn.
Ph¸p luËt t− s¶n ph©n chia thµnh hai bé ph©n c«ng ph¸p vµ t− ph¸p, c«ng ph¸p ®iÒu chØnh c¸c quan
hÖ x5 héi vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c n−íc c¬ quan Nhµ n−íc (luËt hµnh chÝnh). T− ph¸p ®iÒu
chØnh c¸c quan hÖ x5 héi liªn quan ®Õn viÖc b¶o vÖ lîi Ých cña c¸ nh©n (luËt d©n sù, luËt th−¬ng m¹i)
ChÕ ®Þnh ph¸p luËt lµ mét nhãm quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh mét nhãm quan hÖ x5 héi cïng lo¹i.
VÝ dô: trong bé luËt d©n sù cã rÊt nmhiÒu chÕ ®Þnh vÒ mét nhãm quan hÖ së h÷u t¹o thµnh chÕ ®Þnh
së h÷u. TÝnh kh¸ch quan cña HTPL lµ ý chÝ cña giai cÊp thèng trÞ. ph¸p luËt ra ®êi nh»m ®iÒu chØnh
c¸c quan hÖ x5 héi vµ tån t¹i kh¸c, tÊt c¶ c¸c ®iÒu ®ã thÓ hiÖn tÝnh kh¸ch quan cña ph¸p luËt.
HÖ thèng luËt quèc gia vµ hÖ thèng luËt quèc tÕ trong thêi ®¹i ngµy nay.
HÖ thèng luËt quèc gia gåm:
LuËt hµnh chÝnh
LuËt d©n sù,
LuËt h×nh sù
HÖ thèng luËt quèc tÕ ®−îc h×nh thµnh trªn c¬ së tho¶ thuËn gi÷a c¸c quèc gia vµ thÓ hiÖn ý chÝ
chung cña quèc gia ®s. HÖ thèng ph¸p luËt quèc tÕ:
C«ng ph¸p quèc tÕ vµ t− ph¸p quèc tÕ.

C©u 18: Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm ®èi t−îng ®iÒu chØnh vµ néi dung chñ yªó cña c¸c ngµnh luËt
trong hÖ thèng luËt cña Nhµ n−íc ta hiÖn nay.
Tr¶ lêi:
Trong HTPL Nhµ n−íc ta hiÖn nay, tuy møc ®é ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh luËt cã kh¸c nh−ng mµ n−íc
ta cã nh÷n ngµnh luËt chñ yÕu nh− sau:
LuËt Nhµ n−íc: lµ tæng thÓ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x5 héi c¬ b¶n nhÊt cÊu
thµnh chÕ ®Þnh chÝnh trÞ – x5 héi cña Nhµ n−íc. C¸c quy ph¹m cña ngµnh luËt Nhµ n−íc cñng cè vµ
b¶o vÖ ChÕ ®é chÝnh trÞ kinh tÕ x5 héi v¨n ho¸ cña Nhµ n−íc. X¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña
c«ng d©n. X¸c ®Þnh c¬ cÊu vµ nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ n−íc.
LuËt Nhµ n−íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, luËt Nhµ n−íc b¶o ®¶m cho sù thèng nhÊt ph¸p luËt. HiÕn ph¸p
céng hoµ x5 héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 gåm nh÷ng chÕ ®Þnh chñ yÕu sau:
ChÕ ®Þnh chÝnh trÞ-kinh tÕ-v¨n ho¸-gi¸o dôc-koa häc-c«ng nghÖ-b¶o vÖ TQXHCN-UBND-TAND vµ
VKSND.
LuËt hµnh chÝnh gåm: nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x5 héi h×nh thµnh trong
qu¸ tr×nh tæ chøc vµ ho¹t ®éng chÊp hµnh ®iÒu chØnh.

C©u 19: kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm tån t¹i cña c¸c lo¹i c¬ quan Nhµ n−íc.
Kh¸i niÖm: c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc lµ nh÷ng chñ thÓ chñ yÕu cña qppl hµnh chÝnh. Lµ nh÷ng
c¬ quan thùc hiÖn c¸c lo¹i ho¹t ®éng chÊp hµnh ®iÒu hµnh ®èi víi c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau cña ®êi
sèng x5 héi mµ khi thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô nµy c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc ph¶i phôc tïng hµnh
chÝnh Nhµ n−íc.
§Æc ®iÓm: lµ mét lo¹i c¬ quan Nhµ n−íc, c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc cã toµn bé c¸c ®Æc ®iÓm cña
c¬ quan Nhµ n−íc nãi chung.
TÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc lµ ®Æc ®iÓm quan träng. Nhµ n−íc v× lîi Ých cña Nhµ n−íc, cã quyÒn ®−a ra
c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh. Ph¹m vi thÈm quyÒn lµ tæng thÓ nh÷ng
quyÒn vµ nghÜa vô chung còng nh− c¸c quyÒn h¹n cô thÓ ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh ®Ó c¸c c¬ quan ®ã
thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh. Ngoµi ra c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc cßn cã ®Æc ®iÓm lµ:
Ho¹t ®éng theo hÖ thèng c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc lµ ho¹t ®éng chÊp hµnh, ®iÒu hµnh, ho¹t
®éng ph¶i dùa trªn c¬ së sau ®Ó thùc hiÖn: ho¹t ®éng cña c¬ quan nµy ph¶i chÊp hµnh nghÞ quyÕt cña
héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp vµ c¬ quan hµnh chÝnh cÊp trªn. C¸c c¬ quan hµnh chÝnh ph¶i b¸o c¸o
c«ng viÖc cña m×nh tr−íc c¬ quan quyÒn lùc chÞu sù gi¸m s¸t cña c¬ quan quyÒn lùc.
C¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc ®−îc tæ chøc theo quan hÖ song trïng trùc thuéc: däc vµ ngang.
Trong quan hÖ nµy ChÝnh phñ lµ c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc cao nhÊt.
Toµn bé hÖ thèng vµ mèi quan hÖ chÆt ch÷ gi÷ c¸c quan hÖ hµnh chÝnh t¹o thµnh bé m¸y hµnh chÝnh
quèc gia, bé phËn quan träng cña bé m¸y Nhµ n−íc. Ph©n lo¹i c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc.
Cã nhiÒu c¸ch kh¸c nhau:
C¸ch 1: C¨n cø vµo c¬ së ph¸p lý trong viÖc thµnh lËp c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc, cã hai lo¹i:
C¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc thµnh lËp trªn c¬ së hiÕn ®Þnh lµ nh÷ng c¬ quan ®−îc thµnh lËp trªn
c¬ së hiÕn ph¸p. vÝ dô ChÝnh phñ lµ c¬ quan hµnh chÝnh cao nhÊt. C¸c bé, c¬ quan ngang bé lµ c¬
quan cña ChÝnh phñ, UBND c¸c ®Þa ph−¬ng lµ c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng
C¬ quan Nhµ n−íc thµnh lËp trªn c¬ së v¨n b¶n d−íi luËt. VÝ dô; tæng cvô, cô, c¸c vô, phßng ban
thuéc c¬ quan hiÕn ®Þnh nãi trªn.
C¸ch hai: C¨n cø vµo thÈm quyÒn qu¶n lý cña c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc. C¬ quan hµnh chÝnh
Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn chung: ChÝnh phñ vµ Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kh¸c
nhau trong ph¹m vi toµn quèc hoÆc ®Þa ph−¬ng. C¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn riªng
lµ nh÷ng c¬ quan qu¶n lý theo ngµnh vµ theo chøc n¨ng
C¸ch 3: c¨n cø vµo chÕ ®é l5nh ®¹o cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh cã thÈm quyÒn chung. C¬ quan lµm
viÖc theo chÕ ®é tËp thÓ l5nh ®¹o, c¸c c¬ quan hµnh chÝnh cã thÈm quyÒn chung. C¬ quan lµm viÖc
theo chÕ ®é c¸ nh©n l5nh ®¹o.
C¸ch 4: C¨n cø vµo ph¹m vi qu¶n lý, hai lo¹i: C¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc Trung −¬ng: ChÝnh phñ,
bé, c¬ quan ngµnh bé. C¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc ®Þa ph−¬ng UBND c¸c cÊp së.
C©u 20: HÖ thèng v¨n b¶n hµnh chÝnh Nhµ n−íc? Ph©n biÖt hÖ thèng v¨n b¶n hµnh chÝnh víi
hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt.
HÖ thèng v¨n b¶n hµnh chÝnh Nhµ n−íc.
V¨n b¶n hµnh chÝnh Nhµ n−íc lµ nh÷ng v¨n b¶n ®−îc c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc ban hµnh nh»m
thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng chÊp hµnh ®iÒu hµnh cña m×nh.
V¨n b¶n do c¬ quan hµnh chinh snn lµ mét lo¹i v¨n b¶n, nã cã ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n Nhµ n−íc nãi
chung, ®Æc biÖt lµ tÝnh ph¸p lý cña nã. V¨n b¶n hµnh chÝnh Nhµ n−íc lµ c¸c v¨n b¶n d−íi luËt ®−îc
ban hµnh trªn c¬ së hiÕn ph¸p ®Ó chÊp hµnh hiÕn ph¸p, luËt vµ c¸c nghÞ quyÕt cña c¬ quan quyÒn lùc.
-V¨n b¶n hµnh chÝnh Nhµ n−íc bao gåm:
+V¨n b¶n chÝnh Pñ
+V¨n b¶n cña thñ t−íng chÝnh phñ
+V¨n b¶n cña bé tr−ëng, thø tr−ëng c¸c c¬ quan ngµnh bé, thñ tr−ëng chÝnh phñ
+V¨n b¶n cña Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp.
+V¨n b¶n vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh néi bé do c¸c c¬ quan kiÓm so¸t xÐt xö ban hµnh.
+V¨n b¶n vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn chuyªn m«n ë ®Þa ph−¬ng
*Ph©n biÖt hÖ thèng v¨n b¶n hµnh chÝnh vµ hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt
HÖ thèng v¨n b¶n hµnh chÝnh la do c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc ban hµnh nh»m thùc hiÖn ho¹t
®éng chÊp hµnh - ®iÒu hµnh cña m×nh.
HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt lµ do c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt c¶u Nhµ n−íc ban hµnh. Nã lµ mét
tæng thÓ cña ph¸p luËt cã mèi liªn hÖ néi t¹i thèng nhÊt víi nhau vµ cã sù ph©n ®Þnh mét c¸ch kÕt
qu¶ thµnh mét ngµnh luËt kh¸c nhau, ®iÒu chØnh c¸c nhãm quan hÖ x5 héi cïng lo¹i tån t¹i mét c¸ch
kh¸ch quan, phô thuéc víi sù ph¸t triÓn kh¸ch quan cña chÕ ®é kinh tÕ chÝnh trÞ – x5 héi. HÖ thèng
v¨n b¶n ph¸p luËt bao gåm hÖ thèng v¨n b¶n hµnh chÝnh.

C©u 21: Kh¸i niÖm - §Æc ®iÓm – Ph©n lo¹i viªn chøc Nhµ n−íc. Néi dung chñ yÕu cña c¸c quy
chÕ viªn chøc Nhµ n−íc.
*Kh¸i niÖm viªn chøc Nhµ n−íc lµ nh÷ng ng−êi lµm viÖc trong c¸c c¬ quan Nhµ n−íc ®−îc tuyÓn
dông, bÇu hoÆc bæ nhiÖm gi÷ mét chøc vô hay lµ theo lo¹i ho¹t ®éng ®ã.
*§Æc ®iÓm:
Viªn chøc Nhµ n−íc bao giê còng lµ ng−êi thùc hiÖn c¸c c«ng vô Nhµ n−íc. Khi thùc hiÖn c¸c c«ng
vô, viªn chøc Nhµ n−íc nh©n danh quyÒn lùc Nhµ n−íc, hä chØ ®−îc ho¹t ®éng trong ph¹m vi quyÒn
h¹n ®−îc giao.
Ho¹t ®éng thõa hµnh c«ng vô cña viªn chøc Nhµ n−íc kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra c¬ së vËt chÊt cho
x5 héi mµ nã lµ ph¹m trï qu¶n lý Nhµ n−íc nãi chung.
+Viªn chøc Nhµ n−íc ®−îc h−ëng l−¬ng do ng©n s¸ch Nhµ n−íc ®µi thä.
Ph©n lo¹i:
C«ng chøc Nhµ n−íc
+Viªn chøc Nhµ n−íc kh«ng ph¶i lµ c«ng chøc Nhµ n−íc
C«ng chøc Nhµ n−íc lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®−îc tuyÓn dông vµ gi÷ mét c«ng vô th−êng xuyªn trong
mét c«ng së Nhµ n−íc ë Trung −¬ng hay ®Þa ph−¬ng ë trong n−íc hay ë n−íc ngoµi ®5 ®−îc xÕp vµo
ngµnh c«ng t¸c vµ ®−îc h−ëng l−¬ng theo ng©n s¸ch Nhµ n−íc cÊp.
Nh÷ng ng−êi thuéc ph¹m vi c«ng chøc Nhµ n−íc
Nh÷ng ng−êi lµm viÖc trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc ë Trung −¬ng, ë c¸c tØnh, huyÖn, vµ
cÊp t−¬ng ®−¬ng.
Nh÷ng ng−êi lµm viÖc trong c¸c tr−êng häc, bÖnh viÖn, c¬ quan nghiªn cøu Nhµ n−íc vµ ®−îc nhËn
l−¬ng tõ ng©n s¸ch.
Nh÷ng nh©n viªn d©n sù lµm ë c¬ quan bé quèc phßng.
Nh÷ng ng−êi ®−îc tuyÓn dông vµ bæ nhiÖm gi÷ chøc vô th−êng xuyªn trong quèc héi, UBTVQH,
H§ND, toµ ¸n, viÖn kiÓm s¸t.
Viªn chøc Nhµ n−íc kh«ng ph¶i lµ c«ng chøc Nhµ n−íc: C¸c ®¹i biÓu quèc héi, ®¹i biÓu héi ®ång
nh©n d©n; nh÷ng sÜ quan, h¹ sÜ quan trong qu©n ®éi; nh÷ng ng−êi lµm viÖc trong c¸c tæ chøc kinh
doanh Nhµ n−íc gi÷ chøc vô nh−: gi¸m ®èc, th− ký, kÕ to¸n tr−ëng. Ngoµi nh÷ng viªn chøc ®−îc gi÷
chøc vô vÉn cßn nh÷ng viªn chøc Nhµ n−íc ®−îc cö lµ: C¸c héi thÈm toµ ¸n nh©n d©n tèi cao; C¸c
héi thÈm qu©n sù cña c¸c toµ ¸n qu©n sù
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ph¸p lý cña c¸c c«ng viÖc mµ viªn chøc n¨m gi÷ ng−êi ta chia viªn chøc Nhµ
n−íc thµnh hai lo¹i: Viªn chøc phô tr¸ch: th«ng th−êng hµnh vi cã thÓ lµm ph¸t sinh, thay ®æi hay
chÊm døt nh÷ng mèi quan hÖ nhÊt ®Þnh. Ng−êi gióp viÖc, phôc vô cho c¸c c¬ quan Nhµ n−íc, gióp
cho viªn chøc phô tr¸ch nh÷ng quyÕt ®Þnh: ®¸nh m¸y, v¨n th−.
*Néi dung chñ yÕu cña c¸c quy chÕ viªn chøc Nhµ n−íc:
+C¸c nguyªn t¾c chung vÒ c¸c viªn chøc Nhµ n−íc
+c¸c quyÕt ®Þnh vÒ quyÒn h¹n, nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña viªn chøc Nhµ n−íc
+C¸c chÕ ®é vÒ kû luËt, khen th−ëng.
-Ho¹t ®éng thùc hµnh c«ng vô cña viªn chøc Nhµ n−íc kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra c¬ së vËt chÊt cho
x5 héi mµ nã lµ ph¹m trï qu¶n lý Nhµ n−íc nãi chung.

C©u 22: Kh¸i niÖm, néi dung vµ ph¹m vi ¸p dông cña tr¸ch nhiÖm hµnh chÝnh
Kh¸i niÖm:
§ã lµ nh÷ng hËu qu¶ ph¸p lý bÊt lîi theo quyÕt ®Þnh cña LuËt HC Nhµ n−íc ¸p dông cho nh÷ng ®¬n
vÞ, nh÷ng c¸ nh©n hay tæ chøc ®5 cã hµnh vi VPPLHC x©m h¹i nh÷ng nguyªn t¾c qu¶n lý Nhµ n−íc
trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau cña ®êi sèng x5 héi nh−ng ch−a ®ñ møc ®é nguy hiÓm ®Ó truy cøu
tr¸ch nhiÖm h×nh sù.
Néi dung vµ ph¹m vi ¸p dông TNHC chñ yÕu lµ c¸c c¬ quan ë HTHC Nhµ n−íc vµ c¸c viªn chøc
THHC ®èi víi bÊt cø c¸ nh©n, tæ chøc nµo cã hµnh vi vi ph¹m hµnh chÝnh trong ph¹m vi thÈm quyÒn
cña m×nh.
C¸c h×nh thøc cã tr¸ch nhiÖm hµnh chÝnh.
+C¸c chÕ tµi thi hµnh hµnh chÝnh.
+C¸c biÖn ph¸p b¾t buéc hµnh chÝnh kh¸c: buéc ®×nh chØ hµnh vi g©y « nhiÔm, g©y n¸o ®éng.
+C¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh kh¸c buéc ®−a vµo c¬ së gi¸o d−ìng, qu¶n chÕ hµnh chÝnh, ®−a vµo c¬ së
gi¸o dôc. VÝ dô: mét ng−êi bÞ bÖnh t©m thÇn cã hµnh vi ¨n c¾p tµi s¶n cña ng−êi kh¸c, do ®ã kh«ng
¸p dông chÕ tµi mµ ph¶i ®−a vµo c¬ së ch÷a bÖnh ®Ó hä cã thÓ nhËn ra râ hµnh vi cña m×nh.
Thñ tôc ¸p dông tr¸ch nhiÖm hµnh chÝnh: Cã hai thñ tôc kh¸c nhau
Thñ tôc ®¬n gi¶n: ®−îc thùc hiÖn trong nh÷ng tr−êng hîp hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cã tÝnh chÊt ®¬n
gi¶n, vÝ dô vi ph¹m ph¸p luËt giao th«ng
Thñ tôc hµnh chÝnh ®Çy ®ñ: xö lý nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt trong ®ã ng−êi ph¸t hiÖn ra hµnh vi vi
ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh lËp biªn b¶n vµ thu gi÷ nh÷ng chøng cø; sau ®ã giö lªn cho c¸c c¬ quan
cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh xÐt xö.
 Ph¹m vi ¸p dông c¸c tr¸ch nhiÖm hµnh chÝnh: ®èi víi nh÷ng hµnh vi nguy hiÓm cho x5 héi nh−ng
víi møc ®é thÊp h¬n so víi tr¸ch nhiÖm h×nh sù.

C©u 23: Tæ chøc vµ thñ tôc tµi ph¸n hµnh chÝnh

Khëi kiÖn vô ¸n: toµ ¸n chØ nhËn gi¶i quyÕt c¸c khëi kiÖn hµnh chÝnh khi ng−êi khëi kiÖn cã lµm ®¬n
ra toµ trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®−îc v¨n b¶n tr¶ lêi cña c¬ quan Nhµ n−íc hoÆc ng−êi
®5 ra quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh hoÆc hµnh vi hµnh chÝnh viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i trõ khi ph¸p luËt cã
quy ®Þnh kh¸c. §¬n kiÖn ph¶i cã c¸c néi dung chÝnh nh− ngµy… th¸ng … n¨m; toµ ¸n ®−îc yªu cÇu
néi dung kiÖn ®−îc quy ®Þnh trong ®iÒu 30. NÕu thÊy cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn ®5 ®¸p øng, nguyªn ®¬n
®ãng lÖ phÝ th× toµ ¸n míi thô lý vô ¸n.
ChuÈn bÞ xÐt xö: trong thêi h¹n 7 ngµy kÓ tõ ngµy thô lý vô ¸n toµ ¸n ph¶i th«ng b¸o cho bªn bÞ kiÖn
vµ ng−êi cã quyÒn nghÜa vô liªn quan biÕt ®Õn néi dung ®¬n kiÖn trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy
nhËn ®−îc th«ng b¸o, hä ph¶i göi cho toµ ý kiÕn cña m×nh b»ng v¨n b¶n ®¬n kiÖn vµ c¸c tµi liÖu kh¸c
liªn quan ®Õn viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n trong thêi h¹n 60 ngµy nÕu phøc t¹p th× kh«ng qu¸ 90 ngµy kÓ tõ
ngµy thô lý vô ¸n, thÈm ph¸n ®−îc ph©n c«ng chñ to¹ ph¶i quyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ hoÆc ®−a vô ¸n ra
xÐt xö vµ th«ng b¸o cho c¸c bªn liÖn quan trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy cã quyÕt ®Þnh ®−a vô ¸n
ra xÐt xö vµ th«ng b¸o cho c¸c bªn liªn quan trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy cã quyÕt ®Þnh ®−a vô
¸n ra xÐt xö; toµ ¸n ph¶i më phiªn toµ s¬ thÈm.
Phiªn toµ s¬ thÈm ®−îc xÐt xö c«ng khai, trõ tr−êng hîp quyÕt ®Þnh kh¸c, víi sù cã mÆt cña ng−êi
tiÕn hµnh tè tông, ®−¬ng sù, bªn bÞ kiÖn ng−êi ®¹i diÖn do ®−¬ng sù uû quyÒn, ng−êi gi¸m ®Þnh vµ
ph¸n quyÕt.
Thñ tôc xÐt xö ®−îc tiÕn hµnh:
+Thñ tôc b¾t ®Çu: ThÈm ph¸n ®−îc ph©n c«ng xÐt xö sÏ ®−îc quyÕt ®Þnh kiÓm tra sù cã mÆt cña bªn
cã liªn quan. Héi ®ång xÐt xö hái c¸c ®−¬ng sù; héi ®ång xÐt xö gåm mét thÈm ph¸n vµ hai héi thÈm
nh©n d©n. tr−êng hîp xÐt xö s¬ thÈm ®ång thêi lµ chung thÈm, th× cã 3 thÈm ph¸n vµ hai héi thÈm.
+Tranh luËn t¹i phiªn toµ:
+QuyÕt ®Þnh b¶n ¸n.
Biªn ¸n
Thñ tôc phóc thÈm
lµ viÖc toµ ¸n cÊp trªn trùc tiÕp xem xÐt l¹i nh÷ng b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh cña toµ s¬ thÈm cã hiÖu lùc
ph¸p luËt bÞ kh¸ng c¸o hoÆc ®ang bÞ thóc quyÒn cña viÖn kiÓm so¸t nh©n d©n; thêi h¹n ®−¬ng sù cã
quyÒn kh¸ng c¸o lµ ba ngµy thêi h¹n kh¸ng nghÞ lªn viÖn kiÓm s¸t cïng cÊp lµ 10 ngµy, cña cÊp trªn
lµ 20 ngµy. NÕu cÊp xÐt xö s¬ thÈm lµ toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn th× xÐt xö phóc thÈm lµ toµ ¸n nh©n
d©n cÊp tØnh, nÕu lµ s¬ thÈm lµ cÊp tØnh th× phóc thÈm lµ toµ ¸n nh©n d©n tèi cao.
Thêi h¹n xÐt xö phóc thÈm tèi ®a lµ 60 ngµy, tr−êng hîp ®Æc biÖt kh«ng qu¸ 90 ngµy kÓ tõ ngµy
nhËn ®ñ hå s¬ toµ ¸n xÐt xö cÊp s¬ thÈm göi ®Õn.
Thñ tôc phóc thÈm nh− s¬ thÈm.
Héi ®ång xÐt xö gåm ba thµnh phÇn kh«ng cã bÞ thÈm gi¸m ®èc thÈm vµ t¸i thÈm.
Gi¸m ®èc thÈm: lµ xÐt l¹i c¸c b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®5 cã hiÖu lùc nh−ng cã nh÷ng t×nh tiÕt míi cã
thÓ lµm thay ®æi c¬ b¶n cña néi dung b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®ã cÇn cã c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh phóc
thÈm ®−îc quyÕt ®Þnh trong ®iÒu 67 kho¶n 2.
Nh÷ng c¬ quan cã quyÒn kh¸ng nghÞ trong TT.
Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, viÖn tr−ëng viÖn kiÓm so¸t nh©n tèi cao cã quyÒn kh¸ng nghÞ ®èi víi toµ
¸n; phã ch¸nh ¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao; phã viÖn tr−ëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao theo thñ
tôc gi¸m ®èc ®èi víi toµ ¸n ®Þa ph−¬ng. TANN, VTVKSND cÊp tØnh ®Ò nghÞ ®èi víi toµ ¸n cÊp
huyÖn ®−îc quyÒn gi¶i quyÕt cña toµ ¸n ®èi víi hai bªn cña toµ ¸n nh©n d©n tØnh G§T vµ thñ tôc víi
toµ ¸n nh©n d©n huyÖn. Hµnh chÝnh toµ ¸n nh©n d©n tèi gi¸m ®èc thÈm ®èi víi toµ ¸n nh©n d©n cÊp
tØnh TPTANDTC gi¸m ®èc thÈm va thñ tr−ëng.
QuyÕt ®Þnh ®−a vô ¸n ra xÐt xö toµ ¸n ph¶i xÐt xö s¬ thÈm.
Nh÷ng toµ ¸n s¬ thÈm ®−îc tiÕn hµnh c«ng khai trõ tr−êng hîp quyÕt ®Þnh kh¸c, víi sù cã mÆt cña
ng−êi tiÕn hµnh tè tông, thÈm ph¸n hái thÈm ph¸n nh©n d©n, kiÓm s¸t viªn, th− ký, toµ ¸n, ng−êi
tham gia tè tông, ®−¬ng sù, ng−êi bÞ kiÖn, bªn bÞ kiÖn, ng−êi ®¹i diÖn do ®−¬ng sù uû quyÒn, ng−êi
gi¸m ®Þnh vµ phiªn dÞch.
Thñ tôc tiÕn hµnh: héi ®ång xÐt xö hái c¸c ®−¬ng sù. Th«ng th−êng héi ®ång xÐt xö cã mét thÈm
ph¸n vµ hhai héi thÈm nh©n d©n, tr−êng hîp xÐt xö s¬ thÈm ®ång thêi lµ chung thÈm, cã ba thÈm
ph¸n, hai héi thÈm nh©n d©n.
+Tranh luËn t¹i phiªn toµ
+NghÞ ¸n vµ quyÕt ®Þnh b¶n ¸n.
+Tuyªn ¸n.

C©u 24: §Æc ®iÓm quan hÖ tµi s¶n vµ quan hÖ nh©n th©n víi t− c¸ch lµ ®èi t−îng ®iÒu chØnh
cña luËt d©n sù.
Quan hÖ tµi s¶n lµ quan hÖ gi÷a ng−êi vµ ng−êi th«ng qua mét tµi s¶n d−íi d¹ng tù ®iÒu s¶n xuÊt.
TLTD hoÆc dÞch vô t¹o ra tõ mçi s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh .
Theo ®iÒu 172 cña bé luËt d©n sù .Tµi s¶n bao gåm :vËt cã thùc nÕu giÊy tê trÞ gi¸ ®−îc b»nh tiÒn
ng©n phiÕu. Cæ phiÕu , tµi s¶n vÒ së h÷u ®¸t , vÒ trÝ tôe vµ ®Æc ®iÓm. Nh÷ng quan hÖ tµi s¶n gi÷a
ng−êi víi ng−êi mang tÝnh ý trÝ lµ biÓu hiÖn chñ quan cña quan hÖ kinh tÕ cô thÓ ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt :ph©n phèi l−u th«ng tõ bªn s¶n xu¸t t− liÖu tiªu dïng trong x5 héi g¾n liÒn víi quan
hÖ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh.
Trong phÇn lín c¸c quan hÖ tµi s¶n b×nh ®¼ng víi nhau, ng−êi b¸n ®ång ý b¸n vµ ng−êi mua ®ång ý
mua.
Quan hÖ nh©n th©n lµ quan hÖ gi÷a ng−êi víi ng−ìi vÒ lÜnh vùc phi vËt chÊt
Kh«ng mang tÝnh kinh tÕ kh«ng tÝnh ®−îc thµnh tiÒn vµ kh«ng thÓ chuyÓn giao.Nã ph¶i ph¸t sinh tõ
mét gi¸ trÞ tinh thÇn cña mét c¸ nh©n hay mét tæ chøc vµ lu«n g¾n víi chñ thÓ nhÊt ®Þnh. VÝ dô:
quyÒn ®øng tªn t¸c gi¶ trªn c¸c t¸c phÈm v¨n häc nghÖ thuËt hoÆc tªn tuæi, h×nh ¶n, danh dù.
*§Æc ®iÓm: lu«n g¾n liÒn víi mét chñ thÓ vµ kh«ng thÎ chuyÓn dÞch. Kh«ng x¸c ®Þnh ®−îng b»ng
tiÒn v× kh«ng ph¶i lµ ®¹i l−îng t−¬ng ®−¬ng, kh«ng trao ®æi ngang gi¸, vÝ dô hä tªn ®êi t−. quan hÖ
nh©n th©n gåm hai lo¹i: Quan hÖ nh©n th©n g¾n liÒn víi tµi s¶n lµ c¸c quan hÖ nh©n th©n lµm tiªu ®Ò
ph¸t sinh c¸c quan hÖ tµi s¶n tiªp theo nh−: quyÒn t¸c gi¶ ®èi víi c¸c t¸c phÈm v¨n häc nghÖ thuËt,
hoÆc c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu. Quan hÖ nh©n th©n phi tµi s¶n lµ nh÷ng quan hÖ gi÷a ng−êi víi
ng−êi vÒ lÜnh vùc tinh thÇn, tån t¹i mét c¸ch ®éc lËp kh«ng liªn quan tíi tµi s¶n còng nh− quan hÖ hä
tªn, danh dù quèc tÞch, bÝ mËt ®êi t−…

C©u 25: Kh¸i niÖm chung vÒ quyÒn së h÷u, c¸c lo¹i quyÒn së h÷u cña n−íc ta hiÖn nay
Kh¸i niÖm quyÒn së h÷u: lµ nh÷ng quan hÖ ®−îc ph¸p luËt ®iÒu chØnh trë thµnh quyÒn së h÷u. Quan
hÖ së h÷u c¬ së lµ mät quan hÖ x5 héi vÒ viÖc chiÕm gi÷ c¸c cña c¶i vËt chÊt trong x5 héi th«ng qua
quan hÖ së h÷u ®Ó ph©n biÖt tµi s¶n thuéc vÒ ai ®ã. C¸c lo¹i quyÒn së h÷u ë n−íc ta hiÖn nay. QuyÒn
së h÷u nhµ n−íc, së h÷u toµn d©n lµ chiÕm h÷u c«ng céng cña toµn thÓ x5 héi ®èi víi nh÷ng t− liÖu
s¶n xuÊt. Nhµ n−íc céng hoµ x5 héi chñ nghÜa viÖt nam thay mÆt cho toµn x5 héi ®Ó trùc tiÕp lµm
chñ së h÷u. nhµ n−íc lµ chñ thÓ mang quyÒn vµ nghÜa vô trùc tiÕp sö dông c¸c quyÒn n¨ng chiÕm
h÷u, sö dông vµ ®Þnh ®o¹t ®èi víi tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n…
QuyÒn së h÷u hîp t¸c: lµ lo¹i h×nh së h÷u ®Æc tr−ng thuéc chÕ ®é së h÷u tËp thÓ. Nh÷ng ng−êi lao
®éng ®èi víi t− liÖu s¶n xuÊt; HTX lµ chñ së h÷u cña nh÷ng tµi s¶n ®5 ®−îc tËp thÓ ho¸ nh»m môc
®Ých hç trî t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng x5 viªn s¶n xuÊt kinh doanh tèt. QuyÒn së h÷u HTX lµ tæng hîp
c¸c quy ph¹m ph¸p luËt. Sö dông vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n HTX. ë n−íc ta hiÖn nay cã nhiÒu lo¹i HTX
ho¹t ®éng trong nh÷ng lÜnh vùc kh¸c nhau, c¸c HTX ®éc lËp víi nhau vÒ mÆt tæ chøc vµ tµi s¶n.
QuyÒn së h÷u c«ng d©n lµ tæng hîp c¸c quy ph¹m pl ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ vÒ chiÕm h÷u, sö dông
vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña c¸c nh©n. Mäi c«ng d©n ®Òu cã quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cña m×nh. Tµi
s¶n thuéc vÒ quyÒn së h÷u cña c«ng d©ngåm nh÷ng thu nhËp hîp ph¸p, cña c¶i ®Ó dµnh, nhµ ë, ®å
dïng sinh ho¹t vµ c¸c t− liÖu s¶n xuÊt. Nhµ n−íc b¶o hé quyÒn së h÷u cña c«ng d©n ®èi víi nh÷ng
tµi s¶n hîp ph¸p.
QuyÒn së h÷u chung lµ nh÷ng quyÒn n¨ng cña hai hay nhiÒu chñ thÓ ®èi víi mét tµi s¶n hoÆc mét
khèi tµi s¶n, cã hai lo¹i:
QuyÒn së h÷u chung theo phÇn: mçi chñ thÓ së h÷u chung cã mét phÇn së h÷ ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc
trong toµn bé khèi tµi s¶n chung ®ã.
QuyÒn së h÷u chung hîp nhÊt: c¸c chñ së h÷u chung cã quyÒn ngang nhau vÝ dô tµi s¶n chung cña
vî chång.

C©u 26: Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña hîp ®ång d©n sù? C¸c quyÕt ®Þnh chñ yÕu vÒ giao kÕt vµ
thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù.
Kh¸i niÖm: ®ã lµ nh÷ng tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn vÒ viÖc x¸c lËp thay ®æi hoÆc chÊm døt c¸c quyÒn vµ
nghÜa vô d©n sù. Hîp ®ång d©n sù lµ c¨n cø chñ yÕu ®Ó lµm ph¸t sinh nghÜa vô d©n sù, lµm ph¸t sinh
quyÒn së h÷u cña c¸ nh©n, tæ chøc ®èi víi tµi s¶n.
VÝ dô: mét ng−êi muèn mua mét ng«i nhµ ®Òu tho¶ thuËn víi ng−êi b¸n vµ ng−êi b¸n nhµ cã nghÜa
vô giao nhµ, khi ®5 nhËn ®ñ tiÒn.
C¸c quyÕt ®Þnh chñ yÕu vÒ giao kÕt thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù.
Giao kÕt hîp ®ång d©n sù
Nguyªn t¾c giao kÕt hîp ®ång d©n sù c¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cã quyÒn tù do giao
kÕt hîp ®ång víi ®iÒu kiÖn kh«ng tr¸i ph¸p luËt.
Cac bªn giao kÕt hîp ®ång ph¶i b×nh ®¼ng víi nhau, chñ thÓ giao kÕt hîp ®ång d©n sù: c¸ nh©n tõ ®ñ
18 tuæi cã kh¶ n¨ng nhËn thøc ®−îc quyÒn vµ nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång vµ tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc
thùc hiÖn nghÜa vô ®ã.
-Ng−êi tõ 16 tuæi cã tµi s¶n riªng ®ñ ®¶m b¶o viÖc thanh to¸n nghÜa vô th× ®−îc giao kÕt hîp ®ång
mµ kh«ng cÇn ng−êi ®¹i diÖn thoe ph¸p luËt ®ång ý. Ng−êi d−íi 16 tuæi, ng−êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc
hµnh vi d©n sù ®−îc phÐp tham gia quan hÖ hîp ®ång d©n sù nh−ng ph¶i ®−îc sù ®ång ý cña ng−êi
gi¸m hé (bè, mÑ) trõ tr−êng hîp phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy. Ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ
kh¸c còng lµ chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù, trong quan hÖ hîp ®ång d©n sù, c¸c chñ thÓ nµy ph¶i cö
nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn hîp ph¸p.
Thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù: H§ DS ph¶i ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch trung thùc theo tinh thÇn hîp t¸c
vµ ®¶m b¶o lîi Ých cña hai bªn. viÖc thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô trong hîp ®ång d©n sù kh«ng ®−îc
x©m ph¹m lîi Ých cña nhµ n−íc vµ cña ng−êi kh¸c. C¸c bªn cã quyÒn tho¶ thuËn söa ®æi hîp ®ång vµ
ph¶i tù chÞu hËu qu¶. Hîp ®ång d©n sù chÊm døt trong c¸c tr−êng hîp sau:
Hîp ®ång ®5 ®−îc hoµn thµnh; Theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn; C¸ nh©n giao kÕt hîp ®ång chÕt; Hîp
®ång bÞ huû bá ®×nh chØ; c¸c tr−êng hîp kh¸c nÕu pl cã quy ®Þnh. Bªn huû bá hîp ®ång ph¶i th«ng
b¸o cho bªn kia biÐt nÕu khèngÏ bÞ chÞu hËu qu¶. Mét bªn cã thÓ ®¬n ph−¬ng huû bá hîp ®ång nÕu
®−îc; hîp ®ång kh«ng mang l¹i lîi Ých cho m×nh dÉn ®Õn bªn nµy ph¶i båi th−êng cho bªn kia.

C©u 27: Néi dung chñ yªu cña chÕ ®é thõa kÕ theo di chóc vµ thõa kÕ thoe ph¸p luËt
Thõa kÕ theo di chóc lµ viÖc thõa kÕ theo hîp ®ång ®Þnh ®o¹t cña ng−êi cã tµi s¶n khi hä cßn sèng.
Sù ®Þnh ®o¹t cña ng−êi cã tµi s¶n ®−îc thÓ hiÖn trong di chóc. Cã di chóc miÖng di chóc viÕt.
Di chóc miÖng ph¶i cã ng−êi lµm chøng vµ néi dung ph¶i hîp ph¸p. ng−êi lËp di chóc ph¶i hoµn toµn
trong tr¹ng th¸i s¸ng suèt. Di chóc cña ng−êi ®Ó l¹i chØ ph¸t sinh hiÖu lùc pl kÓ tõ thêi ®iÓm më thõa
kÕ. Néi dung ®Þnh ®o¹t cña ng−êi lËp di chóc:
+ChØ ®Þnh ng−êi thõa kÕ, ®Ó l¹i tµi s¶n cho bÊt cø c¸ nh©n hay tæ chøc nµo, truÊt quyÒn h−ëng thõa
kÕ cña ng−êi thõa kÕ theo ph¸p luËt mµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i nªu lý do. Ph©n ®Þnh tµi s¶n cho tõng
ng−êi thõa kÕ; giao nghÜa vô cho ng−êi thõa kÕ; giµnh mét phÇn tµi s¶n ®Ó tÆng hoÆc thê cóng; ChØ
®Þnh ng−êi gi÷ di chóc vµ qu¶n lý tµi s¶n; ng−êi lËp di chóc cã quyÒn söa ®æi bæ sung di chóc ®5 lËp.
Thay thÕ di chóc ®5 lËp b»ng di chóc kh¸c hay huû bá di chóc.
Thõa kÕ theo pl lµ viÖc chuyÓn giao tµi s¶n cña ng−êi chÕ cho ng−êi cßn sãng kh«ng ph¶i theo ®Þnh
®o¹t cña ng−êi cã tµi s¶n mµ tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña pl vÒ thõa kÕ. §iÒu kiÖn ¸p dông thõa kÕ
theo pl: kh«ng cã di chóc hoÆc di chóc bÊt hîp ph¸p; Ng−êi thõa kÕ theo di chóc chÕ tr−íc hoÆc
cïng mét thêi ®iÓm víi ng−êi ®Ó l¹i di chóc. Tæ chøc ®−îc chØ ®Þnh lµ ng−êi thõa kÕ theo trong di
chóc cßn tån t¹i vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ. Ng−êi thõa kÕ hîp ph¸p theo di chóc kh«ng cã quyÒn
h−ëng thõa kÕ hoÆc tõ chèi quyÒn h−ëng thõa kÕ. TÊt c¶ nh÷ng ng−êi n»m trong diÖn thõa kÕ gåm ba
hµng: vî hoÆc chång, con ®Î, con nu«i, cha ®Î, cha nu«i, mÑ ®Î, mÑ nu«i, nh÷ng ng−êi nµy ®−îc xÕp
vµo hµng thõa kÕ thø nhÊt lµ ng−êi cã quan hÖ gÇn gòi nhÊt ®èi víi ng−êi ®Ó l¹i tµi s¶n; «ng bµ ngo¹i,
c«, g×, chó b¸c, cËu ruét hoÆc ch¸u ruét cña ng−êi chÕt. Nguyªn t¨c chia thõa kÕ: nh÷ng ng−êi ë
hµng thõa kÕ ®−îc h−ëng thõa kÕ khi kh«ng cã ai ë hµng thõa kÕ tr−íc. NÕu c¶ ba hµng thõa kÕ
kh«ng cã ai ht× tµi s¶n thuéc vÒ së h÷u toµn d©n, do nhµ n−íc thay mÆt qu¶n lý. Thõa kÕ vÞ: lµ viÖc
c¸c con hoÆc ch¸u ®−îc thay vµo vÞ trÝ cña bè mÑ hay «ng bµ hoÆc cô khi tr−íc cïng mét thêi ®iÓm
víi ng−êi ®Ó l¹i tµi s¶n.

C©u 28: Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña téi ph¹m? Ph©n biÖt téi ph¹m víi c¸c vi ph¹m ph¸p luËt.
Tr¶ lêi: téi ph¹m lµ hµnh vi g©y nguy hiÓm cho x5 héi ®−îc quy ®Þnh trong bé luËt h×nh sù, thùc hiÖn
mét c¸ch cè ý hoÆc v« ý, tæ chøc x©m ph¹m toµn vÑn l5nh thæ, x©m ph¹m nhµ n−íc x5 héi cn vn,
x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khë, danh dù, nh©n phÈm, tù do, tµi s¶n, c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p
kh¸c cña c«ng d©n, x©m ph¹m c¸c lÜnh vùc kh¸c trong trËt tù ph¸p luËt xhcn (®iÒu 8 luËt h×nh sù
n−íc chxhcnvn)
§Æc ®iÓm téi ph¹m theo luËt h×nh sù vn ph¶i lµ hµnh vÞ cña ng−êi, cßn nh÷ng g× míi xuÊt hiÖn trong
t− t−ëng, ch−a cã biÓu hiÖn ra bªn ngoµi b»ng hµnh vi th× ch−a thÓ lµ téi ph¹m.
Ph©n biÖt téi ph¹m víi c¸c vi ph¹m pl kh¸c:
Gièng nhau: téi ph¹m còng nh− c¸c hµnh vi vi ph¹m pl kh¸c ®Òu lµ nh÷ng hµnh vi vi ph¹m pl vµ ®Òu
bÞ lªn ¸n vµ cÇn xö lý nghiªm kh¾c.
Kh¸c nhau: ®Ò ph©n biÖt ®−îc hµnh vi téi ph¹m vµ c¸c quy ph¹m pl kh¸c ta ph¶i dùa vµo bèn dÊu
hiÖu: tÝnh nguy hiÓm cho x5 héi. ThÓ hiÖn ë tÝnh chÊt quan träng cña quan hÖ x5 héi bÞ x©m h¹i, tÝnh
chÊt vµ møc ®é thiÖt hia g©y ra hoÆc cã thÓ g©y ra. VÝ dô hµnh vi ph¶n béi tæ quèc, ©m m−u lËt ®æ
chÝnh quyÒn, giÕt ng−êi cø¬p cña. Nh÷ng hµnh vi nµy lu«n ®−îc coi lµ téi ph¹m, nã mang tÝnh nguy
hiÓm cho x5 héi, ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é nghiªm träng cña nã ta ph¶i dùa vµo nh÷ng biÓu hiÖn: tÝnh chÊt
cña cqh x5 héi bÞ xam ph¹m; tÝnh chÊt cña hµnh v kh¸ch quan, ph−¬ng ph¸p, thñ ®o¹n, c«ng cô hoÆc
ph−¬ng tiÖn ph¹m téi; møc ®é thiÖt h¹i g©y ra hoÆc ®e do¹ g©y ra; tÝnh chÊt vµ møc ®é lçi; ®éng c¬
môc ®Ých cña ng−êi cã hµnh vi vi ph¹m; xuÊt th©n cña ng−êi cã hµnh vi ph¹m téi; nh÷ng t×nh tiÕt
t¨ng nÆng hoÆc gi¶m nhù; ng−êi ph¹m téi cã lçi. Lçi lµ th¸i ®é chñ quan cña mçi chñ thÓ; thÓ hiÖn ë
sù nhËn thøc cña hä ®èi víi hµnh vi tr¸i pl vµ hËu qu¶ do hä g©y ra lçi cè ý hoÆc v« ý. Trong bé luËt
h×nh sù vn ®−îc nªu trong ®Þnh nghÜa vÒ cïng tÝnh nguy hiÓm cho x5 héi mang tÝnh kh¸ch quan
trong lçi. TÝnh tr¸i ph¸p luËt lµ biÓu hiÖn ®åi hái ph¶i cã hµnh vi ph¹m téi. LuËt h×nh sù vn coi tÝnh
tr¸i pl lµ mét dÊu hiÖu cña téi ph¹m, ®ã lµ dÊu hiÖu biÓu hiÖn vÒ mÆt ×nh thøc ph¸p lý cña dÊu hiÖu
tÝnh nguy hiÓm cho x5 héi. TÝnh chÞu h×nh ph¹t lµ mét dÊu hiÖu cña téi ph¹m nh−ng kh«ng ph¶i lµ
thuéc tÝnh bªn trong cña téi ph¹m nh− trªn, chÝnh ph¹m vi nguy hiÓm cho x5 héi vµ tr¸i pl h×nh sù
nªn téi ph¹m ph¶i chÞu h×nh ph¹t
 C©u 29: Kh¸i niÖm, vµ ®Æc ®iÓm cña h×nh ph¹t víi c¸c chÕ tµi ph¸p luËt kh¸c.
Kh¸i niÖm: h×nh ph¹t lµ biÖn ph¸p c−ìng chÕ do toµ ¸n nh©n d©n quyÕt ®Þnh ¸p dông ®èi víi nh÷ng
ng−êi ph¹m téi theo quyÕt ®Þnh cña luËt h×nh sù. T−íc bá hoÆc h¹n chÕ nh÷ng quyÒn vµ lîi Ých nhÊt
®Þnh cña ng−êi bÞ kÕt ¸n nh»m môc ®Ých c¶i t¹o, gi¸o dôc ng−êi ph¹m téi vµ ng¨n ngõa téi ph¹m.
§Æc ®iÓm cña h×nh ph¹t lµ biÖn ph¸p kh¸c nhau, nã cã thÓ t−íc bá nh÷ng quyÒn vµ lîi Ých thiÕt thùc
cña téi ph¹m nh− quyÒn tù do, quyÒn së h÷u, quyÒn ®−îc sèng. H×nh ph¹t ®−îc quy ®Þnh trong c¶
phÇn chung vµ phÇn c¸c téi ph¹m trong bé luËt h×nh sù vn. PhÇn c¸c téi ph¹m quyÕt ®Þnh c¸c lo¹i vµ
møc h×nh ph¹t cho tõng téi ph¹m cô thÓ. Møc ®é nghiªm kh¾c cña h×nh ph¹t phô thuéc vµo tÝnh chÊt
vµ møc ®é nghiªm träng cña téi ph¹m. Ph©n biÖt h×nh ph¹t víi c¸c chÕ tµi pl kh¸c: h×nh ph¹t vµ c¸c
chÕ tµi pl ®Òu chia râ rµng, nÕu vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh kh¸c nhau, ng−êi vi ph¹m cã nh÷ng
hµnh vi vi ph¹m kh¸c nhau th× ph¶i chÞu nh÷ng hËu qu¶, h×nh ph¹t kh¸c nhau.
Kh¸c nhau: ChÕ tµi ®−îc ¸p dông réng r5i; chÕ tµi h×nh sù lµ h×nh ph¹t; chÕ tµi hµnh chÝnh, chÕ tµi kû
luËt, chÕ tµi d©n sù. H×nh ph¹t lµ mét lo¹i chÕ tµi ®ã lµ chÕ tµi h×nh sù.

Tai lieu duoc cung cap tu dien dan sinh vien khoa QTKD - Dai hoc Mo Tp.HCM -
http://openba.net