Professional Documents
Culture Documents
NguyÔn Vò
Anh Khoa
Nã bÇn thÇn th¶ r¬i tê b¸o mµ vÉn kh«ng hay ! "Mét häa sÜ ®èt tranh
cña m×nh". Nã lít qua c¸i tùa bµi viÕt, tªn tuæi l¹ ho¾c cña häa sÜ vµ c¸i
vïng ®åi nói xa x«i nµo ®ã mét c¸ch döng dng, khÏ lÈm bÈm "Ng«ng thËt !
". Råi nã dõng l¹i ë bøc ¶nh chôp tranh thËt l©u råi véi v· ®äc nh sî bµi
viÕt cã thÓ tan biÕn ®i:
"C¸i l¹nh lÏo cña mµu hoµng ®iÖp phñ lÊy bøc tranh, nh÷ng gam mµu
bÊu vÝu, ®an xen vµo nhau, trèn tr¸nh, vôn vì, bÊt lùc - nh muèn tho¸t ra
vßng xo¾n v« thøc cña mét lµn tãc ®en dµy... Khu«n mÆt thiÕu n÷ tãc
ng¾n víi ®«i m¾t to, cã lÏ ®iÓm nh·n cña bøc tranh lµ ®©y: ®«i m¾t Èn
s©u niÒm u uÊt mµ c¸i nh×n th× döng dng, th¸ch thøc..."
Nã chèng tay thÉn thê nh×n ra cöa sæ... Th¸ng ba s¾p vÒ... L¹i thªm mét
mïa hoµng ®iÖp ! ë løa tuæi mêi chÝn ®· b¾t ®Çu trÇm t, nã kh«ng thÓ
nhí râ rµng c¸ch nh×n cuéc sèng l·ng m¹n vµ nh÷ng rung c¶m trong t©m
hån mêi l¨m, mêi b¶y cña chÝnh nã - nhng ký øc th× vÉn vÑn nguyªn
nh÷ng h×nh ¶nh tùa hoµng ®iÖp vµng Ðp kh« vÉn gi÷ ®îc mµu vµng cè
h÷u.
Ma lÊt phÊt bay, hoµng ®iÖp bªn hå th¶ hoa tr«i thµng dßng "S«ng hoa
vµng !" - nã mØm cêi víi ý nghÜ ngé nghÜnh, khÏ xoa tay vµ kÐo cæ ¸o cho
®ì l¹nh. ChiÒu nµo, nã còng bá dë nh÷ng bøc tranh lem luèc s¾c mµu,
trèn ra ban c«ng ng¾m mÆt trêi lÆn. Thµnh phè nhá nh lßng bµn tay, «m
trong lßng hai hå níc lín. Tõ khi häc ë Nhµ v¨n hãa nã bçng yªu lµm sao c¸i
ban c«ng ®ãn giã cña phßng héi häa. Xa xa, c«ng viªn ven hå kia, nã cã
bao nhiªu kû niÖm ®Ñp ! Buæi tra mét n¨m tríc, sau khi ®· "m¬ mµng
mét giÊc" trªn ch¹c ba cña c©y hoµng ®iÖp, nã tuét xuèng víi bã hoa to
®ïng... chît giËt m×nh nhËn ra cã ngêi díi gèc c©y. Kh«ng ph¶i b¶o vÖ, hó
hån ! SÏ nghªnh ngang tØnh kh« bíc ®i nÕu con bÐ ham thÝch vÏ vêi trong
nã kh«ng ph¸t hiÖn ra nh÷ng gam mµu m¹nh mÏ vµ trßn m¾t nh×n ! §«i
m¾t s¸ng cña anh bé ®éi nh×n nã ch»m ch»m, m«i khÏ mÊp m¸y, c©y cä
r¬i, b¶ng vÏ ng· ôp xuèng ®Êt ! Nã hèt ho¶ng ng©y ngêi ®øng yªn.
Tho¸ng lóng tóng... ®«i m¾t dÞu l¹i, anh mØm cêi chµo, nhÆt gióp bã
hoµng ®iÖp mµ nã ®· qu¨ng tõ lóc nµo ch¼ng biÕt.
Nã vÉn gi÷a kü xÊp tranh cña nh÷ng ngµy vui vÎ sau ®ã. NÐt cä m¹nh mÏ
cña anh vµ nh÷ng nÐt mµu xo¸y tinh nghÞch cña nã ®an xen, mét c¸ch
ngé nghÜnh. Råi anh trë vÒ ®¬n vÞ, mïa hoµng ®iÖp qua ®i. Ýt l©u sau,
nã ®¹t mét gi¶i héi häa thiÕu niªn cÊp thµnh phè, nhá th«i nhng còng ®ñ
®iÒu kiÖn ®Ó nã bíc vµo líp héi häa thanh niªn cña Nhµ v¨n hãa cã häa sÜ
híng dÉn h¼n hoi !
Lóc míi vµo líp, c¸i vÎ nhÕch nh¸c cña thÇy t¹o cho nã vÎ lµ l¹. §«i m¾t
n©u lít qua nh÷ng m¸i tãc còn cìn trong líp, dêng nh bÊt ngê khi nhËn ra
cã mét ®øa con g¸i ? - thÇy khùng l¹i r¬i c¶ phÊn... tho¸ng qua rÊt nhanh
nã ín l¹nh mµ kh«ng hiÓu v× sao ?
Nghe nãi thÇy lµ mét häa sÜ cã tµi vµ ®· cã chót tiÕng t¨m tríc khi vÒ
thµnh phè nµy. §óng lµ "häa sÜ lín" cã kh¸c: ngµy nµo còng quÇn Jean b¹c
thÕch, ¸o s¬ mi tay dµi ®Õn luém thuém, d¸ng vÎ lÇm lòi, bÊt cÇn. Khu«n
mÆt c¹nh khoÐ, kh¾c khæ lµm cho thÇy cã vÎ giµ dÆn, tõng tr¶i nhiÒu
h¬n so víi tuæi ba m¬i, ®«i m¾t n©u Èn s©u díi hµng mµy rËm cµng t¨ng
thªm vÎ khã hiÓu.
Giäng nãi Êm trÇm vµ nh÷ng lêi gi¶ng l«i cuèn vÉn cha gióp nã xãa ®i
c¶m gi¸c sê sî - v× rÊt thêng xuyªn khi bÊt chît ngõng cä, nã c¶m thÊy sau
lµn khãi thuèc ë gãc phßng cã ®«i m¾t n©u u uÈn ®ang nh×n nã ®¨m
®¨m !
MÆt trêi ®· khuÊt sau rÆng c©y, c«ng viªn phè x¸ b¾t ®Çu s¸ng ®Ìn, nã
tù nhñ - ch¾c cËu Huy ®· nhËn ®îc th ! - Nã rêi ban c«ng ®Þnh vÏ cho
xong bµi tÜnh vËt. Chît, nã dõng l¹i bªn cöa sæ: cËu Huy ®ã ? - ¸o s¬ mi
quÇn Jean gän ghÏ tr«ng l¹ qu¸ ! M·i ®Õn th¸ng sau míi cã nghØ phÐp mµ ?
VÒ lóc nµo mµ t×m nã ë ®©y nhØ ? Nh×n c¸i d¸ng vÎ cËu Huy ®i l¹i n«n
nãng nã mØm cêi ®Þnh bíc vµo, chît khùng l¹i - "ThÇy häa sÜ" ®i vµo phÝa
cöa chÝnh...
- Ai t×m thÇy vËy ? ... Em lµ... ña ! Huy !
CËu Huy bíc ®Õn b¾t tay víi thÇy, nãi g× ®ã nã nghe kh«ng râ, c¶ hai
nh×n quanh råi ®i ra khái phßng.
Kh«ng biÕt lµ nã ®· ngåi thÇn ngêi nh thÕ trong bao l©u. Sù viÖc bÊt
ngê dån dËp, nã kh«ng s¾p xÕp ®îc ý nghÜ cho c¸i ®Çu ãc tëng tîng cña
m×nh lµm viÖc.
Nã xÕp gi¸ vÏ, b¶o víi ®¸m b¹n lµ mÖt vµ tõ chèi ®a vÒ. Nã ®i ®êng
vßng ra nhµ xe dµnh cho líp Häa ®Ó tr¸nh cã thÓ gÆp hai ngêi trong c¨n
tin. Nã sÏ vÒ nhµ, n»m xuèng kh«ng nghÜ ngîi g× c¶, råi cËu Huy sÏ gi¶i
thÝch tÊt c¶ vµo ngµy mai... Khóc quanh chç nhµ xe kh¸ tèi. Mét giäng nãi
rÝt lªn, nã dõng l¹i:
- Ngoµi My ra, chØ cßn t«i vµ anh biÕt lý do v× sao My ra ®i, ®óng
kh«ng ? NÕu lóc ®ã t×m thÊy anh, t«i ®· cã thÓ thiªu sèng anh råi. T¹i sao
anh xö sù hÌn h¹ nh thÕ víi My ? Bao n¨m nay t«i ®· chê anh, nhng b©y giê
th× nghe ®©y: T«i kh«ng cÇn c¸i m¹ng anh ®©u. T«i sÏ im lÆng kh«ng
chØ v× danh dù cña My mµ lµ v× Hoµi kia ! Hoµi kh«ng mÒm yÕu nh My,
anh biÕt ®iÒu ®ã. Nhng t«i kh«ng muèn chi tiÕt nhá nµo trong c©u
chuyÖn nµy ®Õn tai c« bÐ, t«i kh«ng muèn Hoµi hôt hÉng, biÕt cha ? Anh
®i ®i...
Cã tiÕng bíc ch©n nÆng nÒ xa dÇn... Nã cø ®øng lÆng nh thÕ ch×m
trong v« thøc, vµ khi n¬i khóc quanh bÊt ngê hiÖn ra c¸i d¸ng r¾n rái,
chiÕc ba l« trong tay nã r¬i phÞch xuèng, tiÕng hép viÕt ch¹m nÒn xi
m¨ng vang lªn lanh canh.
Anh víi My lµ b¹n tõ thuë nhá, cïng xãm cïng trêng cïng së thÝch. Khi lªn
cÊp III c¶ hai ®Òu m¬ sÏ bíc ch©n vµo ®¹i häc KiÕn tróc. Anh ch¼ng thÓ
quªn nh÷ng n¨m th¸ng My «m hoa hoµng ®iÖp v¾t vÎo trªn ®ßn xe cña
anh cïng nhãm b¹n th©n rong ruæi vÒ nh÷ng vên c©y, ruéng lóa... Lóc ®ã
b¹n bÌ trªu anh víi My cã g× ®ã lµ "kh«ng b×nh thêng" vµ thËt xøng ®«i !
Sang n¨m mêi hai, nhãm kÕt nghÜa víi mét ngêi anh ®ång thêi lµ thÇy h-
íng dÉn luyÖn vÏ. Lóc Êy, thÇy cña em võa ra trêng, d¸ng vÎ bôi bôi, mét
®«i m¾t n©u, phong c¸ch nghÖ sÜ... dÔ dµng g©y chó ý cho c¸c c« g¸i.
Cßn My... m¸i tãc dµi ®en nh¸nh, c¸ch nãi chuyÖn nhá nhÑ, thu hót... §Õn
khi nh÷ng bµi tÜnh vËt ®· b¾t ®Çu "lªn tay" anh hiÓu r»ng "c¸i kh«ng
b×nh thêng" giê ®· chuyÓn sang thÇy vµ My. Bao lêi x× xÇm cña bÌ b¹n,
nh÷ng lóc chît nh×n sang thÊy m¸i tãc dµi cña My rò xuèng víng vÝu... Khi
thÇy gióp My ®i bãng ph«ng bµi, tiÕng cêi khóc khÝch lµm anh ®au !
Cha thi tèt nghiÖp anh ®· theo lò b¹n lªn Sµi Gßn luyÖn vÏ, lóc ®ã kh«ng
ph¶i ®am mª n÷a mµ lµ ®Ó ch¹y trèn. Nhãm vÏ cßn la tha vµi ®øa ®îc ®a
vÒ phßng trä cña thÇy cho tiÖn. Thêi gian h¹n hÑp nªn bän nã luyÖn ë
nhµ. Riªng My vÉn ®Õn ®Êy häc rÊt ch¨m.
Sau nµy, suy nghÜ kü anh cho r»ng m×nh cã lçi rÊt lín trong có trît dµi
cña My. Gi¸ nh, anh ®õng tù ¸i qu¸ møc ®Õn quªn mÊt tr¸ch nhiÖm cña
mét ngêi b¹n...
Anh vµ My ®Òu rít ®¹i häc ! "Phßng trä cña thÇy ®· thay chñ" - lò b¹n thi
®Ëu b¶o thÕ vµ t×m ®Õn hái My. My l¾c ®Çu.
ChØ v× t×nh b¹n th©n thiÕt thuë thiÕu thêi, trong lóc tuyÖt väng My
t×m ®Õn anh råi nghÑn ngµo, thæn thøc... Anh ngåi yªn lÆng s÷ng sê.
Th»ng con trai mêi chÝn ®· nh lËt tung thµnh phè trong sù tøc giËn cña
m×nh, ngêi ®ã ®· biÕn ®i mÊt t¨m. My ra ®i b»ng mét liÒu thuèc ngñ.
TÊt c¶, tÊt c¶ mäi ngêi ®Òu nghÜ r»ng My ®au khæ khi thi rít.
Anh ë l¹i thµnh phè nµy häc nghÒ, t×m kiÕm vµ ©m thÇm chê ®îi råi
anh ®i bé ®éi...
Qua Hoµi anh biÕt ®îc tin, anh ®o¸n kh«ng nhÇm con ngêi Êy ®· trë vÒ,
v× nghÜ ch¼ng cßn ai biÕt g× vµ thêi gian cã thÓ phñ mê tÊt c¶, h¾n cã
thÓ t¹m quªn...
Nã bãp vôn nh÷ng ®ãa hoa vµng r¬i trªn mÆt bµn, hai ly níc tan hÕt ®¸,
sãng s¸nh trµn ra.
Nã vuèt cä lïi ra xa nh×n bµi ®å ¸n. ChØ cÇn vµi c©y vµo phèi c¶nh cho
qu¸n níc sinh ®éng thªm lµ xong ! Nã nhÞp ch©n nhÌ nhÑ theo bµi h¸t
trong m¸y cassette, b¨ng nh¹c mµ nã rÊt thÝch "Hoa ®iÖp vµng th¸ng ba,
nh÷ng phè mïa ma sa, cã mét ngêi ë l¹i... mét nçi buån riªng ta..."
Nã pha thªm mµu vµ nhóng cä.
Cã lÏ khi ®¸nh gi¸ ®å ¸n kiÕn tróc nµy, ngêi ta chØ quan t©m ®Õn nghÖ
thuËt pháng sinh häc mét c¸ch ngÉu høng: qu¸n gi¶i kh¸t cã h×nh ®ãa
hoµng ®iÖp tr«i trªn mÆt hå xanh. Ch¼ng ai buån quan t©m hay hiÓu ®-
îc loµi hoa ®ã cã ý nghÜa s©u s¾c nh thÕ nµo trong t©m hån con bÐ mêi
chÝn kia.
GiÊc ngñ ®Õn nhÑ nhµng khi nã ng¶ lng trªn chiÕc giõ¬ng cßn bÒ bén
dông cô vÏ. M¬ tuæi mêi chÝn mang vÒ nh÷ng c¬n ma cuèn hoa tr«i trªn
mÆt hå lÊp l¸nh...
"KiÕn tróc kh«ng kh« khan nh em nghÜ ®©u, bÐ Hoµi ¬i !" vµ qu¸ khø
®Ñp ®Ï sèng m·i trong ký øc mçi ngêi.
Trªn têng c¹nh bµn vÏ, c« bÐ tãc ng¾n trong tranh vÉn ngíc nh×n nh÷ng ®ãa
hoµng ®iÖp r¬i víi ®«i m¾t trßn to trong veo.