Professional Documents
Culture Documents
DWC
Nhµ 25 - Ngâ 167 Tr¬ng §Þnh, Hµ Néi
Tel: 84-4-6624681/84-4-6621132 Fax: 84-4-
6621132
Mobile: 090 3256209 Email:
dwc@hn.vnn.vn
∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗
Biªn so¹n
May, 2006
1
Ch¬ng tr×nh tËp huÊn
(1 ngµy)
PhÇn 3: Quy chÕ d©n chñ ë x·, ban hµnh kÌm theo NghÞ
®Þnh sè 79/2003/N§-CP cña ChÝnh phñ ra ngµy 07 th¸ng 7
n¨m 2003
• §¸nh gi¸ cña ChÝnh phñ vÒ viÖc thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ d©n
chñ ë x· theo NghÞ ®Þnh 29/1998/N§-CP (ban hµnh 11 th¸ng 5
n¨m 1998): c¸c ®iÓm ®îc, c¸c ®iÓm h¹n chÕ
• Néi dung chÝnh cña Quy chÕ d©n chñ c¬ së ban hµnh theo NghÞ
®Þnh 79/2003/N§-CP vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn: 14 viÖc d©n biÕt,
9 viÖc d©n bµn, 5 viÖc d©n lµm vµ 11 viÖc d©n kiÓm tra.
• C¸ch thøc thùc hiÖn
• Tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trong viÖc thùc
hiÖn Quy chÕ
PhÇn 4: Ph©n tÝch hiÖn tr¹ng cña viÖc thùc hiÖn Quy chÕ
d©n chñ vµ c¶i biÖn ph¸p c¶i thiÖn
2
môc tiªu cña khãa tËp huÊn
• hiÓu s©u kh¸i niÖm vµ lîi Ých cña "d©n chñ" vµ c¸c néi dung
c¬ b¶n cña Quy chÕ d©n chñ ë x· theo NghÞ ®Þnh
79/2003/N§-CP
• ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hÞªn Quy chÕ d©n chñ t¹i ®Þa ph-
¬ng vµ trong dù ¸n hiÖn t¹i
• lËp kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®Èy m¹nh viÖc ¸p dông Quy chÕ d©n
chñ t¹i ®Þa ph¬ng vµ ¸p dông vµo c¸c dù ¸n ph¸t triÓn
• §Ò nghÞ vµi TDV ®äc vµ gi¶i thÝch c¸c ph¸t biÓu vÒ kh¸i niÖm
d©n chñ.
• Gi¶i thÝch s¬ ®å d©n chñ cña PGS TS NguyÔn Cóc
Hå ChÝ Minh:Chèng tham «, l·ng phÝ, quan liªu lµ d©n chñ... Ph¶i
dùa vµo lùc lîng quÇn chóng th× míi thµnh c«ng...
HiÕn ph¸p níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam (§iÒu 8): C¸c
c¬ quan Nhµ níc, c¸n bé, viªn chøc Nhµ níc ph¶i t«n träng nh©n
d©n, tËn tôy phôc vô nh©n d©n, liªn hÖ chÆt chÏ víi nh©n d©n;
l¾ng nghe ý kiÕn vµ chÞu sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n; kiªn quyÕt
®Êu tranh chèng tham nhòng, l·ng phÝ vµ mäi biÓu hiÖn quan
liªu, h¸ch dÞch, cöa quyÒn.
B¸o c¸o chÝnh trÞ, ®¹i héi §¶ng khãa X, th¸ng 4 n¨m 2006: “X©y
dùng mét x· héi thùc sù d©n chñ, trong ®ã c¸n bé, ®¶ng viªn vµ
3
c«ng chøc ph¶i thËt sù lµ c«ng béc cña nh©n d©n. Mçi chÝnh
s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ níc ®Òu thÓ hiÖn ý chÝ, lîi Ých
chÝnh ®¸ng cña nh©n d©n, cña quèc gia, d©n téc. X¸c ®Þnh c¸c
h×nh thøc tæ chøc thÝch hîp víi t×nh h×nh c¬ cÊu x· héi - giai
cÊp ®ang cã sù thay ®æi s©u s¾c, thu hót vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho
mäi ngêi, mäi tÇng líp nh©n d©n tham gia c¸c c«ng viÖc chung
cña §¶ng, cña Nhµ níc vµ x· héi. X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c c¬
chÕ nh»m tæ chøc, thu hót vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n d©n ®îc
thô hëng vµ thùc hiÖn c¸c quyÒn d©n chñ trªn c¸c lÜnh vùc kinh
tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi”.
ThÓ chÕ d©n chñ, Nhµ xuÊt b¶n quèc gia 2005 , trang 42 - 43:
”Trong b¶n chÊt cña nã, d©n chñ lµ g¾n liÒn víi tù do, b×nh
®¼ng, c«ng b»ng trong c¸c mèi quan hÖ con ngêi, lµ ®iÒu kiÖn
ph¸t triÓn c¸c n¨ng lùc con ngêi, trë thµnh mét nhu cÇu néi t¹i cña
®êi sèng con ngêi, c¸ thÓ còng nh x· héi. Gi¸ trÞ x· héi cña d©n
chñ thuéc vÒ gi¸ trÞ cña v¨n minh, v¨n hãa, cña tiÕn bé vµ ph¸t
triÓn”.
4
(PGS TS NguyÔn Cóc - Thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së trong
t×nh h×nh hiÖn nay, nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia, 2002,
trang 15):
BÇu cö
5
Quy chÕ d©n chñ:
C¸c h×nh
Gi¸n tiÕp:
Trùc thøc thùc
th«ng qua
tiÕp hiÖn d©n
®¹i diÖn
chñ
Ph©n biÖt gi÷a c¸ch tiÕp cËn dùa trªn Nhu cÇu vµ c¸ch tiÕp cËn
dùa trªn QuyÒn
Ph©n tÝch bªn mang quyÒn vµ c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm ®¸p øng
quyÒn
Tr¸c
h Ngêi cã tr¸ch nhiÖm
nhiÖ ®¸p øng quyÒn
T
ham
§ßi gia
§¸p
quyÒ vµ
øng QuyÒn d©n
n chñ
6
Giíi thiÖu Quy chÕ d©n chñ ë x·
theo nghÞ ®Þnh 79/2003/N§-CP
♦ Ph¬ng ph¸p tia chíp: hái nhanh c¸c TDV vÒ Quy chÕ d©n chñ
(anh/chÞ ®· ®äc quy chÕ d©n chñ cha? Quy chÕ d©n chñ lµ
gi? Cã tõ bao giê? T¹i sao cÇn cã Quy chÕ d©n chñ? §Ò nghÞ
cho biÕt mét ®iÒu anh chÞ nhí vÒ quy chÕ d©n chñ...)
♦ §¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn Quy chÕ thùc hiÖn d©n chñ ë x· theo
NghÞ ®Þnh 29/1998/N§-CP cña ChÝnh phñ (ban hµnh ngµy
11 th¸ng 5 n¨m 1998)
Th¸ng 4 n¨m 2000, ChÝnh phñ tæ chøc 5 ®oµn ®i kiÓm tra viÖc
thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ t¹i 27 tØnh, cã nhËn xÐt:
C¸c ®iÓm ®îc:
♦ Chøng tá ý §¶ng phï hîp lßng d©n, nh©n d©n ®ång t×nh ñng
hé
♦ N©ng cao mét bíc nhËn thøc cña nh©n d©n vµ c¸n bé vÒ d©n
chñ vµ ph¬ng thøc thùc hµnh d©n chñ, d©n ®îc bµn c¸c viÖc
cô thÓ. Nhê ®ã t¹o ®îc søc m¹nh to lín trong d©n.
♦ T¹o ra ®éng lùc trong ph¸t triÓn x©y dùng n«ng th«n (d©n bµn
trong viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, d©n bµn
thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 133 vµ 135 vÒ Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña
ChÝnh phñ nh b×nh xÐt hé nghÌo ®îc vay vèn X§GN, x©y dùng
c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n nh ®êng x¸, kªnh m¬ng....).
♦ T¸c dông ®Èy lïi t×nh tr¹ng suy tho¸i ®¹o ®øc cña mét sè c¸n
bé, gi¶m tham «, tham nhòng, d©n gãp ý c¸c s¬ tæng kÕt cña
c¸n bé.
7
♦ ChuyÓn ph¬ng ph¸p lµm viÖc cña ChÝnh quyÒn tõ ¸p ®Æt
sang c«ng khai (tõ lÞch lµm viÖc cho ®Õn c¸c ch¬ng tr×nh).
♦ Gãp phÇn x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng.
♦ M« h×nh mét cöa vÒ dÞch vô hµnh chÝnh t¹i c¸c phêng
♦ Giíi thiÖu theo cuèn s¸ch cña DWC, yªu cÇu TDV ®äc c¸c néi
dung chÝnh cña Quy chÕ
♦ Tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trong viÖc
thùc hiÖn Quy chÕ (Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh trùc quan,
cã sù tham gia)
Tr¸ch nhiÖm c¸c c¸ nh©n: ThÊm nhuÇn Quy chÕ, hç trî c¸c
cÊp chÝnh quyÒn trong viÖc thùc hiÖn, ph¶n ¸nh vµ ®Êu
tranh chèng c¸c hiÖn tîng tiªu cùc, biÕt ®ßi quyÒn lîi trong
khu«n khæ ph¸p luËt, cã tr¸ch nhiÖm víi c¸c nhiÖm vô ®îc
giao.
8
Trëng th«n: Yªu cÇu tham dù viªn ®äc c¸c quyÒn lîi nghÜa
vô cña Trëng th«n theo cuèn s¸ch cña DWC
§iÒu 25: Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn Quy chÕ, c¸c tæ chøc, c¸
nh©n cã thµnh tÝch sÏ ®îc khen thëng; c¸c tæ chøc, c¸ nh©n vi
ph¹m sÏ bÞ xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
Nh÷ng n¬i kh«ng tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn Quy chÕ hoÆc
triÓn khai h×nh thøc, kÐm hiÖu qu¶ th× Chñ tÞch Uû ban
nh©n d©n x· ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vµ bÞ xö lý kû luËt tïy
theo møc ®é sai ph¹m. H×nh thøc kû luËt ®èi víi Chñ tÞch Uû
ban nh©n d©n x· do Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn
xem xÐt, quyÕt ®Þnh.
♦ Kh«ng chØ "d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra",
mµ nªu râ tr¸ch nhiÖm cña ngêi d©n (VD: kh«ng ®îc phÐp
tô tËp ®«ng ngêi khiÕu kiÖn vît cÊp, ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng
viÖc do qu¸ 50% d©n ®ång ý vµ ChÝnh quyÒn x· ®· phª
duyÖt).
♦ B¾t ®Çu cã bãng d¸ng cña chÕ tµi ®èi víi c¸n bé chñ chèt
(vÝ dô, ®iÒu 25 quy ®Þnh râ: "nh÷ng n¬i kh«ng tæ chøc
triÓn khai thùc hiÖn Quy chÕ hoÆc triÓn khai h×nh thøc,
kÐm hiÖu qu¶ th× Chñ tÞch UBND x· ph¶i chÞu tr¸ch
nhiÖm vµ bÞ xö lý kû luËt tuú theo møc ®é sai ph¹m").
♦ Néi dung, h×nh thøc gän h¬n, râ rµng h¬n. C¸c ®iÒu quy
®Þnh ng¾n h¬n nhng cô thÓ h¬n.
♦ Vai trß tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña trëng th«n ®îc nhÊn
m¹nh h¬n. VÝ dô, trëng th«n ®îc UBND x· mêi häp vÒ c¸c
9
vÊn ®Ò liªn quan, trëng th«n bÞ xem xÐt miÔn nhiÖm nÕu
tû lÖ phiÕu tÝn nhiÖm thÊp h¬n 50% sè ngêi tham gia bá
phiÕu...
♦ Bæ sung mét sè ®iÒu.
• D©n biÕt: c¸c läai thuÕ, phÝ vµ c¸c nghÜa vô kh¸c,
b×nh xÐt hé nghÌo ®îc vay vèn, kÕt qu¶ lùa chän thø tù
u tiªn c¸c c«ng tr×nh dù ¸n
• D©n lµm: Kh«ng cÇn th«ng qua UBND HuyÖn vµ cÊp
ñy §¶ng, mµ do UBND x· quyÕt ®Þnh nÕu trªn 50% d©n
quyÕt ®Þnh.
• D©n bµn, ChÝnh quyÒn x· quyÕt ®Þnh: Dù th¶o
NghÞ quyÕt H§NN x·.
• D©n gi¸m s¸t, kiÓm tra: Häat ®éng cña c¸c Tæ chøc
chÝnh trÞ x· héi, PhÈm chÊt cña Chñ tÞch H§ND vµ Chñ
tÞch UBNN, Qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng tr×nh t¹i ®Þa
ph¬ng.
Ph¬ng híng c¶i tiÕn: Söa ®æi chÊt lîng v¨n b¶n, ph¸p chÕ
hãa thµnh ®¹o luËt
(Dù kiÕn cña ChÝnh phñ, Quèc héi muèn thö nghiÖm thªm mét
thêi gian n÷a!)
14 viÖc d©n BiÕt, 9 viÖc ngêi d©n bµn, 5 viÖc d©n lµm,
11 viÖc d©n kiÓm tra
Th¶o luËn nhãm vÒ c¸c ®iÒu trªn: C¸c nhãm ghi/vÏ b»ng
h×nh ¶nh vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu nµy, sau ®ã tõng nhãm
tr×nh bµy.
10
♦ ThÓ hiÖn c¸c kÕt qu¶ th¶o luËn/mong muèn cña nhãm trªn A0
hoÆc b»ng h×nh vÏ?
♦ §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c chÊt vÊn
11
KÕ ho¹cH hµnh ®éng
Chia nhãm theo ®Æc thï c«ng viÖc vµ lËp kÕ häach hµnh
®éng
• Ph©n tÝch SWOT (c¸c ®iÓm m¹nh, yÕu, c¬ héi, c¶n trë) trong
viÖc huy ®éng sù tham gia vµo dù ¸n
• C¸c ®Ò xuÊt c¶i tiÕn: tr×nh bµy trùc quan trªn b¶ng sau (30
phót):
C¸c lÜnh vùc cÇn Môc tiªu cÇn ®¹t BiÖn ph¸p cô thÓ
c¶i thiÖn
C¸c nhãm chia sÎ th«ng tin b»ng ph¬ng ph¸p "chî th«ng tin"
12
Phô lôc 1 vµ 2 lµ c¸c nhËn xÐt cña DWC sau hai n¨m tËp
huÊn vÒ QCDC!
Phô lôc 2: C¸c kiÕn nghÞ ®Ó c¶i thiÖn viÖc thùc hiÖn
QCDC c¬ së
1. CÇn cã chÝnh s¸ch n©ng cao nhËn thøc vµ n¨ng lùc cho l·nh
®¹o chñ chèt cÊp c¬ së (vÝ dô nh chñ tÞch UBND, chñ tÞch
H§ND, trëng ban thanh tra..) vÒ c¸c lÜnh vùc sau: Néi dung c¬
b¶n cña QCDC, c¸c kü n¨ng truyÒn ®¹t, ph¬ng ph¸p huy ®éng
sù tham gia, c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ph¸p luËt, kü n¨ng qu¶n
lý dù ¸n vµ qu¶n lý kinh tÕ, kü n¨ng gi¸m s¸t vµ kiÓm tra ®Ó
c¸n l·nh ®¹o chÝnh quyÒn ®ñ kh¶ n¨ng qu¶n lý c¸c dù ¸n, ch-
¬ng tr×nh ph¸t triÓn mét c¸ch minh b¹ch, c«ng khai. ChÝnh
14
quyÒn x· cã kü n¨ng ®Ó khuyÕn khÝch ngêi d©n tham gia bµn
b¹c mét c¸ch d©n chñ vµo c¸c dù th¶o nghÞ quyÕt cña H§ND
hoÆc c¸c kÕ ho¹ch ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n cña x·.
2. Thùc hiÖn viÖc ph©n cÊp, giao quyÒn tù quyÕt cho cÊp x· sau
khi c¸c c¸n bé ®· ®îc ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc.
3. Më réng thªm “nh÷ng viÖc d©n bµn vµ quyÕt ®Þnh trùc tiÕp”
trong QCDC ®èi víi c¸c nguån kinh phÝ Nhµ níc ®Çu t cho ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi t¹i ®Þa ph¬ng.
4. KhuyÕn khÝch chÝnh quyÒn cÊp x· tù chñ vÒ tµi chÝnh theo
ph¸p luËt cña Nhµ níc, thµnh lËp c¸c “Quü ph¸t triÓn céng
®ång” ®Ó céng ®ång tù bµn b¹c x©y dùng c¸c dù ¸n gi¶m
nghÌo vµ ph¸t triÓn dùa trªn nhu cÇu cña ngêi d©n, qu¶n lý vµ
thùc thi c¸c dù ¸n nµy mét c¸ch hiÖu qu¶, minh b¹ch vµ c«ng
khai.
5. Cã kho¶n môc kinh phÝ riªng thÝch ®¸ng cho viÖc thóc ®Èy
thùc hiÖn d©n chñ c¬ së. ChÝnh quyÒn x· ph¶i dµnh c¸c kho¶n
nµy ®Ó mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ truyÒn th«ng, mua v¨n
phßng phÈm, in Ên c¸c tµi liÖu truyÒn th«ng, tæ chøc c¸c khãa
tËp huÊn n©ng cao n¨ng lùc cho c¸n bé chÝnh quyÒn vµ c¸c
c¸c nh©n ®¹i diÖn d©n thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸m s¸t, tæ chøc
c¸c buæi häp, c¸c diÔn ®µn tuyªn truyÒn vÒ kiÕn thøc ph¸p
luËt cho ngêi d©n, ®Ó ngêi d©n hiÓu râ quyÒn lîi vµ nghÜa vô
cña m×nh.
6. KhuyÕn khÝch ngêi d©n thµnh lËp c¸c tæ nhãm céng ®ång,
hîp t¸c víi nhau trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh,
chuyÓn tõ lµm ¨n c¸ thÓ sang c¸c h×nh thøc hîp t¸c tù nguyÖn
vµ hiÖu qu¶, tiÕn dÇn tíi s¶n xuÊt hµng hãa trong n«ng
nghiÖp, ®ãng gãp mét phÇn lîi nhuËn theo ®óng chÝnh s¸ch
ph¸p luËt ®Ó x©y dùng céng ®ång lµng xãm.
15
7. Thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o nghiªm minh, cã kiÓm tra, gi¸m s¸t
vµ cã thëng ph¹t ®èi víi c¸c chñ tÞch UBND x· trong viÖc thùc
hiÖn d©n chñ c¬ së (theo ®iÒu 25 cña QCDC)
16